The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ

Mateo 1

1 Eta juka nájukuna'i ena máchukaekeneanaini ema Viakenu Jesucristo, ema mámariékene ema David emapa ema Abraham: 2 Ema Abraham, makachichapa ema Isaac. Ema Isaac makachichapa ema Jacob ema Jacob makachichapa ema Judá énapa ena apamuriana maparapenaveana. 3 Ema Judá makachichapa ema Fares émapa ema Zérah, esu naena tikaijaru Tamar. Ema Fares makachichapa ema Hesrón. Ema Hesrón makachichapa ema Aram. 4 Ema Aram makachichapa ema Aminadab, ema Aminadab, makachichapa ema Nahasón, ema Nahasón makachichapa ema Salmón. 5 Ema Salmón makachichapa ema Booz, (Esu maena tikaijaru Rahab.) Ema Booz makachichapa ema Obed, (Esu maena tikaijaru Rut.) Ema Obed makachichapa ema José, 6 ema José makachichapa ema rey David. Ema rey David makachichapa ema Salomón, esu mayenaini'i ema Urías. 7 Ema Salomón makachichapa ema Roboam, ema Roboam makachichapa ema Abías ema Abías makachichapa ema Asá. 8 Ema Asá makachichapa ema Josafat, ema Josafat makachichapa ema Joram, ema Joram makachichapa ema Ozías. 9 Ema Ozías makachichapa ema Jotam, ema Jotam makachichapa ema Acaz, ema Acaz makachichapa ema Ezequías. 10 Ema Ezequías makachichapa ema Manasés, ema Manasés makachichapa ema Amón, ema Amón makachichapa ema Josías. 11 Ema Josías makachichapa ema Jeconías énapa ena maparapenaveana, ena nakarataruana'i námakeneana'i ena tikawasana'i te Babilonia. 12 Te táekenepa eta juka makakijira'i, ema Jeconías makachichapa ema Salatiel, ema Salatiel makachichapa ema Zorobabel. 13 Ema Zorobabel makachichapa ema Abihud, ema Abihud makachichapa ema Eliaquim, ema Eliaquim makachichapa ema Azor. 14 Ema Azor makachichapa ema Sadoc, ema Sadoc makachichapa ema Aquim, ema Aquim makachichapa ema Eliud. 15 Ema Eliud makachichapa ema Eleazar, ema Eleazar makachichapa ema Matán, ema Matán makachichapa ema Jacob. 16 Ema Jacob makachichapa ema José, ema suíma'i esu María, máena'i ema Jesús, ema tikaijare Cristo. 17 Taka'e, katurseana'i ena mámariekeneanaini'i ema Abraham, ticheku'a me rey David eta natupa'i, taka'e ema rey David, katurseanaware ena mámariekeneanaini'i ticheku'a, te nakaratakapa ena israelitana, námapa te Babilonia, étapa táichekuine'i eta natupa, tási'a katurseanaware ena mámariekeneanaini'i, ema Jesucristo, émapa náichekuine'i eta natupa'i. 18 Eta máepaninewa ema Viakenu Jesucristo, ani taka'e'i: Esu María esu maena, sukaejakaipa'i eta suechejiriruwa eta suítauchirayare'i ema José, wícha'asera nakachanekaka'ini, tikajaripa'isera esu, máwajuechira'i ema Machanewa Viya. 19 Ema José, ema suima'i tétavikawa'i eta máuriwa'i, wá'iware mawara'a'ini mametaucha'ini esu María, enewanepa mawara'a manakikayare'i esu, wá'isera máwara'a'ini náecha'ini ena achaneana. 20 Mapanerechaipa'i eta maichiraya'i, taka'e tiúkupaikapa ema ángele mametapana'i te mawapure ema José. Ánipa máicha: “José, mamariekene ema David, tímitekanu'i numetapanavi, wa'i pikupika eta pítauchira esu María, taicha tikajaripa'i esu, máwajuechira'i ema Machanewa Viya. 21 Taka'e, te máuchukapa ema amuya, pinakayare eta máijareyare Jesús. Ema tikatiuchayare ena achaneana, taye'e eta napekaturana.” 22 Títauchawapa tamutu eta juka máechejiriruwana'i ema Viya, maye'e ema profeta: 23 “Sutiari'iyare esu amaperu esena témuna'irikawaya tikajari ema suchicha, sunakayare eta maijareya Emanuel” (eta takayemakene'i: “Ema Viya te vitarakumuri”). 24 Taka'e, te téjamiuchawapa ema José eta makawapureira'i, ichapeine'i eta masuapira'i eta máechejiriruwana'i ema ángele mawaneru'i ema Viya, eta máitauchirayare'i esu María. 25 Wá'isera nánekaka'ini jena kájeana'i eta sukajarira'i. Taka'e, suínakapa ema suárachicha'i, nanakapa eta máijare'i Jesús.

Mateo 2

1 Eta máuchusine'i ema Jesús te tikaijare Belén, tinapaika te Judea. Te jena añu'i, ema Aluresi ema'i taye'e rey eta Judea. Títekapanapa te Jerusalén ena reyeana máguana, tiási'ana'i te tayere'ikene awasare tinapaika te táuchusine eta sache, 2 tási'a nakayasesererupa: –¿Tavi'a mavi'a ema rey-yare'i, naye'e ena israelítana máuchure'i? Taicha víma'a'i eta jarairiki tauchure'i, puiti viteka'i vejirapana. 3 Eta masamira'i ema Aluresi, ichapeine'i eta mapanerékene'aira'i, waipa máurisamure'ini. Ena tikawasana'i te Jerusalén, éneichuware napanerékene'a'i ena. 4 Taka'e ema Aluresi máimichu'awakapa namutu ena tuparairukana, énapa ena escriwánuana, mayaserekawakapa távi'a máuchusi'ayare'i ema tikaijareyare Cristo. 5 Ena naichapa: –Te Belén te Judea; taicha taka'e'i eta majure ema profetaini: 6 ‘Tasi'a piti Belén, tiavi'a te jena apake'e te Judá, Wa'i ichipichuvina'ini taye'e eta apamuriana ichapepanana awasare taye'e eta juka apake'e; taicha tiuchukaya piye'e ema akenukaya ema tinapumirauchaya eta awasare Israel.’ 7 Taka'e ema Aluresi maichu'apa, majajaikapa naye'e ena titupajijiakawana'i, taka'e maechapa eta jena sache tauchusira'i eta jarairiki. 8 Tasi'apa mawanekapa nayana te Belén, tási'a maichawakapa: –Eyana ánaki íma'apana ema amuya, échapana, tási'a te ekainunapa échawapa emétapananupa, nuti apanaware nuyanayare nejirapanayare. 9 Taka'e eta nasamira'i ema rey, ena maguana tiyananawarepa. Tási'a, náima'awarepa eta jarairiki náe'irupa'i tiyanapa te namira'u, te etapa titupi'apa te táina'u eta mávi'a'i ema amuya. 10 Tétavikawa eta náurisamurewa'i ena máguana eta náimaira'i eta jarairiki. 11 Te títekapanapa eta te peti, náima'apa ema amuya esupa esu maena María; tási'a tépuyukanapa natsiukapa ema amuya. Naveku'apa eta námawa'uanapa'i náijarakasichapa eta uru, eta incienso étapa eta táijiyekene perfume. 12 Te táekenepa eta náejiraira'i ema amuya, tichawanayarepa te náwasa, apánapasera eta achene eta nayani'apa'i, taicha tikametakasianapa te nawapure waipa nakuetawajika te mávi'a'i ema Aluresi. 13 Te táekenepa eta nayanira'i ena máguana, tiúkupaikapa ema émana ángele mawaneru'i ema Viya, mametapanayare'i ema José te mawapure, ánipa máicha'i: “Péchepuka José, piyana piama ema amuya, tási'a esupa esu María taye'e eta Egipto. Pinasiyare ánaki tiámainukawa te numetakaviware eta pichavirainapa, taicha ema Aluresi títekayare matanukayare ema amuya, mawaraira'i makapaka.” 14 Taka'esera ema José téchepukapa, tétupirikawawaneanapa te jena yati, tiyananapa mámapa ema amuya esupa esu maena taye'e eta Egipto, 15 nanasipa ánaki, tiámainukawa te tépenapa ema Aluresi. Eta juka titauchawapa eta makayemakene'i ema profetaini: “Tejena Egipto nichu'a'i ema nuchicha.” 16 Taka'e, ema Aluresi te masamairikapa eta nánukuiraipa ena máguana, tisemaine'i eta nawayuasira'i máimiwanerekapa nakapapajipana namutu ena amuyana ajairana tiávi'ana'i te Belén énapa ena tiávi'ana'i te tachakayara'ana, ena tikaye'eanaipa apina añu énapa ena náuchusirawana máepanaekene'apa eta táuchusi'a'i eta jarairiki náima'akene'i ena máguana. 17 Taka'e, eta táitauchirawa'i eta májuchakene'i ema profetaini Jeremías: 18 “Kaechera'upa eta napiararesira te jena awasare Ramá, ichape eta naiyaira'i. Esu'i esu Raquel, esu suiyaucha'i ema suchicha nájina narata'a'ini nakamatinaka'ini taicha eta nakapapajisira'i ena nachichanaveanaini.” 19 Te táekenepa eta máepenira'i ema Aluresi, tiápechawawarepa ema ángele máechejika'i ema José te mawapure ánaki te Egipto, ánipa maicha: 20 “Péchepuka, José pive'a ema amuya esupa esu maena, piyana pichawa te piáwasa Israel taicha waipa táeñamawakare. Taicha tépenaipa'i ema tipanereuchaini'i tikapakayare'ini ema amuya.” 21 Jé'esareine'i ema José esupa esu María téchepukanapa, tétupirikawanapa tichawanapa te Israel namapaipa ema amuya. 22 Taka'e, masamairikapa ema José eta mavirawaipa'i akenukairaipa ema Arquelao, machicha ema Aluresini. Tipikapa ema José machawa'ini te Belén. Táicha ema ángele mápechaipaware máechejika'i te mawapure eta matupiruyare'i te Nazaret tinapaika te Galilea. 23 Te títekapanapa ánaki, tiyananapa tikapenana'i te Nasaret. Taka'e titauchawapa eta náechejiriruwana'i ena profetanaini: Ema Jesús eta makaijarerayare'i Nazareno.

Mateo 3

1 Taka'e, timerekawapa ema Juan Tikachasirikara'i, ánaki te mawapa'i wama'i te Judea. 2 Ánipa maka'e “¡Ítsiwacha eta epanereruana, éñauchawa maye'e ema Viya, taicha tiane'ipa eta mawasa ema Viya akenukaya te anuma!” 3 Ema Juan, ema'i ema maechejisi'akene'i ema Viya, maichakene'i ema profeta Isaías: “Matiari'i ema émana tipiaraka te mawapa'ikene wama'i: ‘Etserereaka eta mache'u ema Viya, petupinacha eta achene.’ ” 4 Eta mamuiri'a ema Juan itsameruka'i eta tajiya'a eta camello, eta máitiju'e, wákapi jayumepi; eta manikasareana'i eta tsakara, tási'a eta máitivera'i eta mápama 5 Ena achaneana tikawasana'i te Jerusalén, ena tikawasana'i te tinapaika te Judea, énapa ena tikawasana'i te tachakayara'ana eta Jordán. Tiuchukanapa'i eta nawaraira'i nasamararaka. 6 Timetaurekawanaware eta napeketurana, tási'a ema Juan máikachasikawakapaipa te kajakure Jordán. 7 Taka'e te maima'apa ema Juan ena fariséuana énapa ena saduceoana. Nayanaucha'i, nawaraira'i tikaikachasiana, máichawakapa: “¡Tachichanaveana eta kichare! ¿Nája'a ticha'e'i eta iúchuku'airaya taye'e eta maikuñaraki ema Viya? 8 Yátupina tátupiruwa eta epanereruana, ímerekawa eta é'isira ema Viya, 9 wá'iware ekukajamurawa áka'e'i: ‘Viti mamariékene Abraham’, ema Viya, tájina máemaitukaima'i te mawara'apuka, máepiyaka achaneanaina eta juka mari, mawarairaina'i enaina mámariekeneanaina ema Abraham. 10 Eta yawati tsekawaipa'i, tímikutijirikawaipa te máechukayarepa ema achane eta yukuki má'irekere te tapare. Tási'a, máijuchainapa tamutu te yuku. 11 Yátupi nuti, níkachasika'e'i te une, apaesa éñauchawa maye'e ema Viya, marajapainapasera ema tíkachasika'eyare, ema Machanewa Viya. Ema tiápajupanawa'i nuye'e nuti, wáipaine'i nákutinasima'i eta máitupaijiasirawa'i. Wáipaine'iware nákaemuñawaima'i nuvejuchupewacha eta maeparupewa. 12 Márajapainapa tinerejirikainapa nákani yátupikeneana'i té'ikanayare. Takutinapa mákani achane tiákatayajirika'i eta ma'arusura máunakainapa eta taki. Tási'a mákijikapa eta tapirakiji, máijuchainapa te yuku máitawakakayare'i eta tamuruira.” 13 Ema Jesús másinepa'i te Galilea, makaiju'eyare'i te kajakure Jordán, te mávi'a'i ema Juan, apaesa ema máikachasikapa. 14 Émasera ema Juan, wa'i máwara'a'ini máikachasika'ini, ánipa maka'e: –Tata Jesús, nútira táurika'i nútiwaina píkachasikanu, ¿nusapi'apa núti pikaiju'enu'i eta níkachasikaviya? 15 Émasera ema Jesús majikapapa: –Tájinachucha táichawa, tikamunukare'i nítauchayare eta mawara'akene'i ema Nukaiyakene Tata Viya. Tási'a, ema Juan tísapawapa. 16 Te titawapa eta makaikachasira'i ema Jesús, tiúkupaikapa te une, tási'a, tíja'uchawapa téjiaka eta anuma, máima'apa ema Machanewa Viya tiúkupaikapaipa'i, mawasima'ipaipa eta paluma, tavenesikapa ema Jesús. 17 Taka'e, nasamapa eta ma'u ema Viya tási'akene'i te anuma. Ani maka'e'i: “Pítira nuchicha némunarukene, núrisamurecha piye'e.”

Mateo 4

1 Tási'a, ema Machanewa Viya, mámapa ema Jesús te máwapa'i wama'i, apaesa ánaki makaitsamaraji ema wínaraji. 2 Tíjimapa ema Jesús, cuarenta sache, kuarentaware yati, eta mayerewa'i masamapa eta máekuawa'i. 3 Emasera, ema wínaraji témeña'awapa maye'e ema Jesús, mawara'apa makaetemayare'i, ánipa máicha: –Te yatupinapuka machichavi ema Viya, piwaneka eta juka máriana táepiyakawa eta pan. 4 Emasera ema Jesús majikapapa: –Eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e: ‘Wa'i tákarichuima'i eta tinikakare takaitarekayare ena achaneana, eneichuware tamutu jakani máechejiriruwa taisi'akene te majaka ema Viya.’ 5 Tási'a, ema wínaraji mámawarepa ánaki te takapika'ukene awasare Jerusalén, máimiapanapa te táina'u eta templo 6 tási'a, máichawarepa: –Te yátupina machichavina ema Viya, pémirika te anuke'e. Péchaichu'i eta táechejiriruwa eta Ajureka ani taka'e'i: ‘Ema Viya mawanekayare ena maye'eana ángeleana téchapajirikavianayare. Taicha ena tikaratakavianaya te nawa'uana, apaesa wa'i pikukayutetu te máriana eta pipaisirayare.’ 7 Ema Jesús májikapawarepa: –Éneichuware taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka: ‘Wa'i pikaitsamarajima'i ema Tata Viya, taicha Piákenu'i ema.’ 8 Taka'e, ema wínaraji mámawarepa te táina'u eta anuke'e mari, máimechawarepa tamutu eta ichapekeneana awasareana te juka apake'e, máimechawarepa eta ichapekeneana náima'akeneana ena achaneana, 9 máichawarepa: –Nuti níjarakaviyare tamutu eta juka, pépuyumirauchanusera te numira'u pitsiukanu. 10 Ema Jesús majikapapa: –Péwisi'a piti Wínaraji te juka numira'u, taicha eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka ani taka'e: ‘Makarichu ema Viya vépuyumirauchaya, makarichuware vikaemataneakayare.’ 11 Taka'e, ema Wínaraji térajikawapa, tási'a tiúkupaikanapa ena ángeleana, náechapajirikapa ema Jesús. 12 Taka'e ema Jesús, eta masamairisiraipa eta makaerataira'i ema Juan, tiyanapa tichawa te máwasa Nazaret te Galilea. 13 Wáipasera mánasi'ini te Nazaret, tiyanapa taye'e eta awasare Cafarnaúm, eta juka awasare te tachausi eta kákiure tinapaika tejena apake'e tikaijare Zabulón étapa Neftalí. 14 Taka'e titauchawapa eta maechejiriruwa ema Viya taye'e eta majure'i ema profeta Isaías: 15 “Pisama piti apake'e Zabulón pitipa Neftalí, ánaki te apachara Jordán, te tachausi eta kákiure: Ánaki te nawasa ena apawasana. 16 Eta awasare eta taitaresira tiavi'aini'i te timapiku puiti sera náima'apa eta jara'i, eta tamika'u tijara'iya naye'eyare ena tiavi'a'naini te timapiku enapa ena kauyayakare eta naitaresira.” 17 Taka'e ema Jesús tepanawapa kametarairu: “Eta mawasa ema Viya akenuka te anuma tiane'ipa titekapaucha'e eta eye'e.” 18 Taka'e, eta mapaisirapa'i ema Jesús te tachausi eta Kákiure te Galilea, máima'awakapa ena apinana kaparapekakana: Ema émana tikaijare'i Simón Pedro émapa ema Andrés. Eta náematanerepi ena titukawara'iana eta jima, nákijiereka'i eta naye'e yuta'e te une. 19 Ema Jesús máichawakapa: –Yare, é'ikanu, núti níjaraka'eyare apana ématanerepiyare, eti ítukawaparaka'i eta jima, taka'eyare eta itusirawayare ena achaneana. 20 Enewanepa náinajikapa ena eta náenisira'i, tiyananapa náe'ikapa ema Jesús. 21 Ánakipanawarepa máima'awarepa ema Jesús ena apinana tikaparapekakana, ema Santiago émapa Juan téjakana'i te napakure, emapa ema naiya Zebedeo, náititijirika'i eta nayuta'e. Ema Jesús máichu'awapa, 22 Taka'e ema Jesús máichu'awarepa ena apinana, tási'a náe'ikapa, najunijikapa ema naiya. 23 Eta mapaisirapa'i ema Jesús taye'e eta awasareana te Galilea, tikametarairupaipa eta te petiana náurujisirarewa ena juriyuana. Maechejisi'a'i eta mawasa ema Viya, éneichuware makanarakaware ena achaneana nakajumakeneana. 24 Nasamairikapa ena achaneana tikawasana'i te tinapaika te Siria, tási'a, námawakapaipa ena nakajumakeneana, apánapanenejikene'i eta najumana, nakatiru'awana'i, énaipa ena náwa'aruana'i ena éreanana, ena tirapapasiana, énapa ena murakaki'ana, namutu ena makanarakawakapa'i ema Jesús. 25 Kamuriana'i ena achaneana tiási'ana'i te Galilea, te Judea, te Jerusalén, te'epa awasareana tinapaika tauchusine eta sache te Decápolis, étapa te apachara eta Jordán.

Mateo 5

1 Eta máimairawaka'i ema Jesús ena kamurikeneana achaneana, tiápanapa taye'e eta anuke'epa'i apake'e, tási'a téja'apaikapa. Ena máimitureana napauchapa, 2 tási'a ema tepanawapa timitureka, máichawakapa: 3 “Tétavikawa eta náurikakarewaya ena tijapanuwana eta náchanewa, taicha ena naye'e'i eta Mawasa Akenuka te anuma. 4 “Tétavikawa eta náurikakarewaya ena tikatajiwana'i, taicha ema Viya makurisamurechawakayare. 5 “Tétavikawa eta náurikakarewaya ena mánsuana'i, taicha máijarakayare eta arairu apake'e náikuchi'i. 6 “Tétavikawa eta náurikakarewaya ena tikaimairuwana'i eta naichira eta taurikeneana, taicha máijarakayare eta nawara'akene'i, 7 “Tétavikawa eta náurikakarewaya, ena tijapanura'iana'i, taicha ema Viya, majapanuwakayare ena. 8 “Tétavikawa eta náurikakarewaya ena tiuripanereruana, taicha naima'ayare ema Viya. 9 “Tétavikawa eta náurikakarewaya, ena tikaepa'ana eta semanereana, taicha ema Viya machichayare. 10 “Tétavikawa eta náurikakarewaya, ena tikatajiwana'i taichavene eta naichira eta taurikeneana, taicha ena tisiapanayare te Mawasa anuma. 11 “Tétavikawa eta náurikakarewaya ena, te naichanaka'e, nápanararacha'e ena achaneana taichavene eta e'isiranu'i, étapa eta naepiyaikene'a'erana. 12 Ewapinawachucha íurisamurechucha, taicha ejechapaya eta ichapekene íjarakasiya tiasi'a te anuma. Ene naka'e'i eta nakatajiwaira'i ena nainapureanaini'i profetanaini, eye'e eti. 13 “Eti ekuti'i eta icheve tétavikawa'i eta takamunukarewa'i tejuka apake'e. Te'esera te tepa'apapa, ¿wa'ipapuka takuicheve'i? Tási'a, nájinainapa tikamunuima'i, taicha náepuruinapa namutu. 14 “Eti ekuti'i eta vimika'u, émikauchayare'i tamutu eta apake'e. Ekutiyare eta awasare tiávi'a'i te taina'u eta anuke'ekene mariripa'i wa'i tayumurukawa'ini. 15 Waipaine'i nayustakaima'i eta yukupi, tási'a nanakapapukaini te taju'e eta chapamaju'e, étasera nanakayare'i te anuke'e, apaesa tamikauchasarepa namutu ena tiávi'ana'i te peti. 16 Ene eka'eyare eti, ímerekayare eta ejaraiwayare naye'e ena achaneana, apaesa eta náimairaina'i eta táurikeneana íchakeneanayare, ena apanaware nakunachayarepa ema Tata tiávi'a'i te anuma. 17 “Wa'i étaina tímitekanu'i nuti nukaepa'apana eta nawanairipiana ena profetanaini, wa'iware étaina taimitekanu'ini nukaichepaika'ini, eta tímitekanu'i nuti, níminekapaekene'a'eyare eta takayemakeneana. 18 Nutupiruwa numetaka'e, te wicha'a takuitawa eta anuma, etapa eta apake'e, wicha'a nukaichepaikaima'i eta wanairipiana, tatiwayare titauchawaya tamutu eta taechejiriruwana'i. 19 Eta taka'e, nákani tépuruanayare eta wanairipiana, tayanapane ánichichakene'i, eneichuware maka'eyare te mawasa akenuka ema Viya te anuma ánichichayarewa. Émasera ema tisuapa'i, tímitureka'i naye'e ena apamuriana, ena ichapeyare eta nakunachakarewayare te mawasa akenuka ema Viya te anuma. 20 “Táicha te wa'i ekuetumechawa eti, eta esuapajiraiwaina, ekutiyare ena escriwánuana, tási'a énapa ena fariséuana, wa'i itujikawaima'i esiapa te mawasa akenuka ema Viya te anuma. 21 “Eti échaichu'i, ena viáchukanaveanaini eta nakametakasira'i: ‘Wa'i ekukapaka mákani piparaepiya, taicha mákani tikapareka'i, tikaikuñayare'i.’ 22 Nútisera numetaka'e, mákani tisema'i maye'e ema maparape, éneichuware tikaikuñayare. Mákani tiúme'a'i ema maparape, tikayasere'iyare te namira'u nákani tuparairukana'i, takutikene mákani tikaeka'i'i ema maparape, máwaku'aipa'i eta ekuñaraki taye'e eta yuku. 23 “Eta taka'e, te piámapa'i eta piámawa'u te mamira'u me Viya, tási'a, péchapanapa eta pitapirawa'i maye'e ema piparape, 24 wícha'a pikuiyaraku'a eta piámawa'u, tatiwanumayare piyaseapanaya eta piuriwaina me piparape. Pétupirikanumayare tatiwa eta píchawakenewa'i maye'e, taka'e táurikasarepa pichawa píyaraku'apana eta piámawa'u. 25 “Te matiari'ipuka mákani achane metauchavi'i te namira'u ena tuparairukana, wa'i pikuchapaima'i mametauchavi, tatiwayare pétupirika eta píchawakenewa'i maye'e, mapurare wicha'a namavi'ini me juez. Taicha ema juez mawanekainapa ema pulicia teratakavi te nakaeratairare. 26 Numetakaviwane, wa'i piuchukawanema'i ánaki, tiamainukawa te pitawachachapa tamutu eta pinteve'i. 27 “Eti esamaichu'i eta takámetakasiwa'i: ‘Wa'i ekaesenaraima'i.’ 28 Étasera nuti numetaka'e, mákani majamuracha'i esu apana esena eta maimaira'i, tikapekaturaipa'i te masamure. 29 “Eta taka'e, te tiviuchavi'ipuka eta piúki'a wáure, tímiakipaikavi te pekatu, tiúripana'i piveku'aukichawa piákijikaya tiyere'i, taicha tiúripana táejiakawa ánichichaina te piáke'e, wá'isera takuimikuñakavi tamutu eta piáke'e, te ekuñaraki taijurekene yuku. 30 Te tiviuchavi'ipuka eta piwa'u waure, tímiakipaikavi te pekatu piyuchatikawane, tiuripana pisiapa te anuma chutuwa'uvina, taicha te wa'i picha, timikuñakaviyare te taijurekene ekuñaraki yuku maitawakakainapa eta tamuruira. 31 “Éneichuware tikamekatakasi'iware: ‘Mákani tínajika'i esu mayena, máijarakayare'i eta ajumeruka táechejisi'ayare'i eta máinajisiraya esu mayena.’ 32 Nútisera numetaka'e, mákani achane te máinajikapuka esu mayena, eta taka'ekenechucha eta naitaresira'i, te mainajika'i esu mayena taichavene'i eta sukayepeira'i ema apana achane, te tiápechawapa tikaima tamuriakainapa esu, tási'a mákani apanaware achane makaesenara'ipuka esu apana esena máinajiru'i ema suima, éneichuware tikapekaturaipa'iware. 33 “Éneichuware eti écha'i, eta nakametakasira'i ena viáchukanaveanaini: ‘Wa'i ekunaka eta échejiriruwa jákani emaitaureyare, yátupinasera eta ítauchiraina tamutu eta íjarasirawa'i me Viya.’ 34 Nútisera numetaka'e: wa'i ekunaka eta échejiriruwa jákani emaitaureyare, taye'e jákani ewara'akene'i icha. Wa'iware ekunaka eta échejiriruwa jákani emaitaureyare te échejisi'a eta anuma, taicha eta máwasa'i ema Viya, 35 wá'iware échejisi'aima'i eta apake'e, taicha eta makaemataneya'i ema Viya. Wá'iware échejisi'aima'i eta Jerusalén taicha eta máwasa'i ema ichapekene Rey. 36 Wá'iware ekunaka eta échejiriruwa jákani emaitaureyare taye'e eta itaresira, taicha wa'i étina echa eta itaresira. 37 Tikamunukare átupiruwa áka'e: ‘Tiuri’ te wá'ipuka ewara'a'i, átupiruwa áka'e ‘wa'i.’ Te émuna'akawapuka enaka eta échejiriruwa jákani emaitaureyare, étapa tiasi'a maye'e ema Wínaraji. 38 “Esamaichu'i eti eta takayemakene'i: Mákani achane, mapuchukicha'i eta mae'aira'i, ema apana achane, titsikawayarewa napuchukichayarewa ema apana te'a'i. Te makavetukia'pecha'ipuka, éneichuware nakavetukia'pechayarewa ema apana.” 39 Nutisera numetaka'e: Wa'i ekujikapa te masema mákani achane wínaraji, tiuripana, te náe'a'epuka te emira te waure, íjarakachucha éneichuware eta apachakaya eta emira. 40 Te natiari'ipuka nákani timetaucha'eana, tási'a nawara'a tiverejika'eana eta pikámisa, pisapaine mamaine eneichuware eta pepaku'a. 41 Te tikamesa'eanapuka iámina eta namakene, eta étanaina kilómetro, eti iáminayare apina kilometro. 42 Mákanipa tája'apuka tiyaseakavi, píjarakaya, tási'a wa'i ekueñamina, mákani tiyaseakavi eta pikapusiraina. 43 “Éneichuware écha'i, eta ekametakasira'i: ‘Pémunakayare mákani piparaepiya, tási'a ekatichayare nákani tikatianaka'eana'i.’ 44 Nútisera numetaka'e: Émunakayare nákani tikatianaka'eana'i, eyujarauchayare nákani tipanajirika'eana'i. 45 Taka'e eti tímereucha'eyare eta machicha'era'i ema Tata Vikaiyakene tiavi'a'i te anuma, taicha ema namutu máemunakawaka'i, ena achaneana wínarajiana énapa ena tiúriana, tási'a ema tíjaraka'avi'iware eta sache, étapa eta tikiwa, naye'e ena natupiruwana, énapa ena maetupikushiana. 46 Taicha te eti émunakawaka nákarichu ena témunaka'eana'i, ¿ejachapayapuka eta ikuchi'i? Apanasika ena tive'ara'iana eta tawacha eta apake'e taye'e eta Roma, náicha'ini eta juka. 47 Takutikene, te nakárichu échejika'i ena eparapeana, ¿tája'apuka nakunachakarewaya? Apanasika ena máimatira'ana ema Viya náicha'i eta juka. 48 Ímereka eta iúriwa naye'e namutu, ekutiyare ema Tata Vikaiyakene te anuma eta máuriwa'i.

Mateo 6

1 “Échapawayare eta ekajirayare ena páureana, wa'i ekunakikawa te namira'u ena achaneana, te ewara'apuka náimararaka'e eta ekajira'i eta nakamunukene, ewaraira'i tikunacha'eanayare. Émasera ema Tata wa'i tikunacha'ema'i, waipaine'i tijaraka'ema'i eta ikuchi'i. 2 “Eta taka'e, te íjarakayarepuka nákani tikamunuwana'i, wa'i ekumetajirika, wa'i ekukuti ena apimirana timetajirikanapa te petiana naúrujisirarewa ena juriyuana, té'epa te anekapa'iana, apaesa tauri eta naechejisira ena achaneana eta eye'e. Nútisera numetaka'e, ena nani tika'eana'i, najachapainapa eta naikuchi'i. 3 Te píjarakayarepuka mákani tikamunuwa'i, wa'i pikumetajirika, wá'iware pikumetaka mákani pémunakasare, 4 Piñájichayare eta píjarasirayare. Tási'a ema Tata máimararaka'i tamutu jákani piñájiruana'i, ema tíjarakavinapa eta píkuchi'i te juka apake'e. 5 “Te eyujaraka eti, wa'i ekukuti ena apimirana, tiyujarakana te peti naúrujisirarewa ena juriyuana, té'epuka te anekapa'iana, titupi'ana'i ena eta nayujarasira, nawaraira'i náimararakayare'i ena achaneana. Nútisera numetaka'e, ena nani tika'eana'i, najachapainapa eta naikuchi'i. 6 Étisera te eyujaraka esiapayare te eye'e pusentu, ératakayare eta epajakura, eta eyujarasira maye'e ema Tata Vikaiyakene, ema tímararaka'e'i masamayare'i eta eñajichirawa'i eta eyujarasira, ema tijaraka'eyare eta ikuchi'i. 7 “Takutikene, wá'iware ekuapepirika eta eyujarasira, taicha tajinapa tákayema, wa'i ekukuti ena máimatira'ana'i ema Viya, tiupiemanapa eta nayujarasira'i, náimijachaipa tisamakarepanana'i me Viya. 8 Wa'i ekukuti ena, taicha ema Tata Vikaiyakene, máimatipa'i eta jákani ewara'akene'i eyaseaka, te wicha'a'i eyaseaka'i. 9 Eti, ani taka'eyare eta eyujarasirayare: ‘Tata Vikaiyakene piti piavi'a'i te anuma, vipikaucha'i eta pijare. 10 Piteka pakarichu viye'evina rey. Námutu nasuapavi ena tiavi'ana te juka apake'e, tákuti eta nasuapiravi ena tiavi'ana te anuma. 11 Píjaraka'avi eta vinikakene vikamunukene puiti jena sache. 12 Pájapanu'avi eta viviurewana piye'e, takuti eta vijapanuirawaka'i viti ena tiviucha'avina'i. 13 Wa'i pikuisapa'avi vicha eta tamaurikeneana pikatiucha'avi maye'e ema wínaraji.’ 14 “Taicha te eti, emetavika eta naviurewana'i ena apamuriana, éneichuwa temetavika'eya eta eviurewana ema Tata vikaiyakene tiavi'a'i te anuma, 15 té'esera te wa'i ekuemetavika eta naviurewana'i eye'e, ema Tata vikaiyakene wá'iware maemetavikaima'i ema eta éjekapirawana'i eti. 16 “Te íjima'i eti, wa'i ekajapanuramiraima'i te namira'u ena achaneana, wa'i ekukuti ena apimirana, ena tímikaecherachawana'i eta naijimaira'i. Nuti numetaka'e, tájinachucha nakunachakarewaima'i me Viya. Ema wa'i maijarakaima'i eta naikuchi'i. 17 Piti, te pijima'ipuka, pikatatasiyare, pikasipaukiware, 18 apaesa nakuija nakuimatiakavi ena achaneana eta pijimaira'i. Makarichu ema Tata vikaiyakene maecha eta pichira'i eta juka, ema tijarakaviya eta pikuchi'i. 19 “Wa'i takuawasamurereka'e eta íma'akeneana te juka apake'e. Eta juka tikamitiekene'akareana, taicha eta kachusiri tajarareka, tási'a natiari'iware ena tiámera'iana tisiapana. 20 Epanerecha eta ekaima'akenéraya ánaki te anuma, ánaki tájina kachusirina, nájinaware ena tiámera'ina taye'e, tájinaware témitiakaima'i. 21 Te tavi'a'i eta íma'akeneana, éneichuware ánaki tavi'ayarewa eta pisamure. 22 “Eta iuki'ana takuti'i eta vimika'u, tamikaucha'i eta viake'e, taka'e te tiurinawaka'i eta iuki'ana, tiurinaware tamikauchiyare, 23 té'eserapuka eta piuki'a wa'i tiuri, tamutu eta piake'e timapiku'ayare eta emáuriwa'i. Tási'a eta tijara'i eye'e eti tamapikuipa, ¡tiwayuchawainapa eta tamapikuirayare eta itaresira! 24 “Najina emanaina táurika'ini apinanaina'ini ena viákenuana, taicha vémunakapanayare'i ema émana, tási'a ema apana apaesaineya eta vémunasiraya, wáipainapa tisuapakarema'i ema émana. Ene taka'e'i eta juka víma'akeneana, wa'i vikuisapa ta'apasamurecha'avi eta platakare, machu ta'apapika eta vémunasira'i ema Viya. 25 “Étasera nuwara'a numetaka'e: Wa'i ekukaeñamarakawa eta enikakenerepi, étapa eta emuiri'arapi puiti juka sacheana. ¿Wa'i étaina eta vitaresira tiuripana taye'e eta viniripi, étapa eta viake'e tiuripana taye'e eta vimuiri'arapi? 26 Ímararaka eta káyureana tiararaikana te anuke'e: wa'i táewaka'ini, táechatijirika'ipukaini, táunaka'ipukaini eta tanikakeneyare, émasera ema Tata Vikaiyakene máechapajirika'i, máijarasira'i tamutu eta tanikakenerepiana. ¡Evetijipa eti, iápajupanawa'i eta éñamakarewa'i taye'e eta káyureana! 27 Tayanapanepuka ekaeñamarakawa'ini, nájina narata'aima'i nakarataka eta naitaresira etanaina'ipukaini ura. 28 “¿Tasi'a tája'a takayema ti'apasamurereka'e'i eti eta emuiri'arapi? Ímararakaichu'i eta tajurusira'i eta flúreana te wama'i, wa'i takaeñamarakawa'ini takaematane'ini, táijurureka'ipukaini eta tamuiri'ana. 29 Nájina nákuti'ini eta takamuiri'aira eta táurinawa, émaipa ema Salomón tamutu eta makaye'ekeneana, wá'isera márata'a'ini makutinasi'ini eta taurinawa eta. 30 Apanasika ema Viya máijaraka'i eta táurinawa'i eta flúreana, ánipichu'ineni eta táitaresira'i, ¡evetijipa eti eta máechapajirisira'e'i, máijarasira'eyare'i eta emuiri'arapi eti achaneana, wa'ineni ákasiñawa'ini! 31 Eta taka'e, wa'i ekupanererereka eta enikakenerepiana, étaipa te échuriakapuka eta une érayare, ¿taja'apuka vikamuiri'ayare? 32 Tamutu eta júkana taiparakana, nakamunukeneana taimipanerereka ena achaneana máimatira'ana ema Viya, étisera échaipa'i, imatipa'i eta matiari'ira'i ema Ekaiyakene te anuma, máimati'i ema tamutu eta ekamunukeneana'i. 33 Eta taka'e tatiwayare esenikayare ema Viya, taicha akenuka'i ema te anuma, ítauchayare tamutu eta mawara'akeneana'i, ema tíjaraka'eyare tamutu eta juka ekamunukeneana. 34 Eta taka'e, wa'i takuimipanererecha'e eta íchararakawayare achichu, taicha achichu jarari'iyaicha'a eta eñamirawayare. Puiti ekuchapaipa eta máimikatasira'eyare, ímiyanawa eta ekuchapirayare eta máimikatasira'eya, taicha tamutu sacheana titekapa eta tamaurikeneana.

Mateo 7

1 “Wa'i ekunema'i eta náejekapirawana ena apamuriana, machu étaina táimikuñaka'e eti me Viya. 2 Taka'e ema Viya, kune'eyare eta éjekapirawana eti, takuti'i eti, ekune'i eta naejekapirawana ena apamuriana, éneichuware ema Viya maimichawayare eta eye'e eti eta íkutiriki'i. 3 ¿Taja'a takayema pikune eta ánichichakeneana máejekapirawana'i ema piparape, tási'a piti wa'i pipanerecha'ini eta táichapewa eta péjekapirawana? 4 Tási'a piti te tatiari'ipuka eta pejekapirawa'i, ¿waipaine'i taurikaima'i picha'ini ema piparaepiya: ‘Nuvinavi eta pisureru te piuki'a’? 5 ¡Apimira!, tatiwanuma pive'a eta pisureru te piuki'a, tási'a pimairikainapa tiuri, tási'a pive'asarenapa eta masureru te mauki'a ema pipareapiya. 6 “Wa'i ekuijaraka eta Takapika'ukene eta tamukuana, machu tachawaucha'e etaina taemechareka'e. Wá'iware ekuijaraka eta taurinakene perla eta kuchiana, machu etaina takatayayajika. 7 “Eyaseaka ema Viya ema tijaraka'eya, échejika ema Viya, ema íchimawaya eta ekamunukeneana; íchu'a tási'a ema tisáma'eya, 8 Taicha mákani tiyasesereka, majachapayare; ema titanureka maichimawayare eta matanure, tási'a mákani techejika te tapaja, navejiaikene'aya. 9 “¿Eti'ipa epatsikawa'ipukaini íjaraka'ini nanika eta marija'i ena echichanaveana, te nayaseaka'epuka eta pan? 10 ¿Étaipa te nayaseaka'epuka eta jima, íjaraka'pukaini eta pachepare nanika'ini? 11 Etiripa murakasamure'e'ineni, ituka'i ijaraka ena echichanaveana eta jákani tiurinana nayasearapiana'i, ¡mavetijicha ema Tata Vikaiyakene tiávi'a'i te anuma, ema tíjaraka'eyare'i tamutu eta táurikeneana eyasearuanayare'i! 12 “Eta taka'e, iúriyare eti naye'e ena apamuriana achaneana, te ewara'apuka nauri eye'e eti, taicha eta taka'e'i eta táimiturapi eta Takapika'ukene Ajureka. 13 “Esiapa taye'e eta tapaja ánikuchichapana. Taicha eta tapaja, tási'a étapa eta ichape achene, kamurianayare ena tisianapa taye'e eta, 14 Étasera eta achene ánikuchichaichu, tási'a tikajera eta tikaiju'e eta vítaresira, tájina ekuñarakina. Wá'isera kamurianaina ena té'ikana taye'e eta. 15 “Échapawayare taye'e eta náimiturapiana ena tépiya'ira'iana tímijachawana machanerana ema Viya. Tépiyakawanapa'i tiúriana takuti'i eta tamansuwa eta uvesa. Té'esera te nasamureana, tétavikawa'i eta nawínarajiwa, nakuti'i eta ichini. 16 Eti ímatiakawaka'isera ena táichavene eta náichakeneana, taicha wa'i virerekaima'i eta ta'i eta surupia'i te taenaki eta sitavere, tási'a eta ijíkaki wáipaine'iware taka'ima'i eta kachicheru'iana. 17 Takutikene, tímatikare'i eta ta'i eta yukuki tiúrinisi, tímatikare'iware eta ta'i yukuki máurinisira'ana. 18 Eta yukuki tiúrinisi'i eta ta'i, wa'i témuna'irikawaima'i wa'i takurinisi'ini eta ta'i. Étaipa eta máurinisira'ana, wá'iware témuna'irikawaima'i tiúrinisi eta tá'i. 19 Tamutu eta yukukiana máurinisira'ana tikaechuyare'i, tíjuyarepa te yuku. 20 Eta taka'e eti, ímatiwakayare eta náichakeneana. 21 “Wa'i namutuima'i ena tichanuana'i: ‘Tata, Tata’, tisiapanaima'i te nawasa ema Viya akenuka te anuma, nakarichuya ena yatupikeneana'i naitaucha'i eta mawara'akeneana ema Tata Nukaiyakene tikawasa te anuma. 22 Te táitekapapa eta sache, kamurianayare ena tíchanuanayare: ‘Tata, Tata, víti véchejisi'aparaka'i eta píjare, vipiarakavi'i te píjare eta viákijisira'i ena éreana, té'eware te píjare vímereka'i eta tiáramikareana.’ 23 Tási'asera nujikapa'einapa: ‘Wa'i nímati'e, ¡évuisi'a te numira'u eti maurira'ana!’ 24 “Eta taka'e, mákani tisamanuyare, tási'a maichayare eta nuwaneruyare, makutiyare ema achane tisuapajira'i, maepiyaka'i eta mapena tiusiapira eta maicha. 25 Jé'esareine'i, jarajapapa eta muraka tékatikawa, tiámaki'apa'i eta tikiwa, tisiamapa eta une, wáipasera takayayaka'ini eta peti, taicha tiúsiapirawaka'i eta tachaparakiana. 26 Émasera ema tisamanu'i, tási'a wa'i naicha'ini eta nuwanairipiana'i, ena nakuti'i ena máitukara'ana tépiyarekana eta peti wa'i manakaima'i eta túmeana yukuki, wá'iware táusiapirawaka'ini máicha. 27 Te járajapapa eta muraka tékatikawa, tiámaki'a tikiwa, tisiamapa eta une, tiákipaikawapa eta peti. ¡Tamutupa témitiekene'a!” 28 Te títapirikapa ema Jesús eta máechejisira'i ena achaneana, ichapeine'i eta náramira'i eta máimiturapiana. 29 Taicha eta máechejisira'i wa'i nasamasaréna'ini, tétavikawa'i eta máitusira'i mayunapaika'i tamutu. Wa'i makuti'ini ena escriwánuana.

Mateo 8

1 Te tiúkupaikapa ema Jesús taye'e eta anuke'ekene mari, kamuriana'i ena achaneana té'ikanapa'i. 2 Taka'e, maka'epaipa ema émana achane karachame, témeña'awapa maye'e ema Jesús. Tépuyukapa te mamira'u, tási'a, máichapa: –Tata, nukasiñawa'i eta piye'e, pikanarakanupaini eta nujuma'i. 3 Ema Jesús maemamakapa te mawa'u, tási'a majikapapa: –Nuwara'a nukanarakavi. ¡Puiti tajinapa pichirawaima'i! Énewaneine'i témitiaka'i eta majumaini'i caracha. 4 Tási'a, ema Jesús máichapa: –Pima'a wa'i pikumetajirika piyanayaresera pímerekawa maye'e ema tiyujarakara'i, pikamawa'uyarepa'i eta pi'asulupayachiraya taicha eta makanarasiravi'i taicha eta juka eta mawanairipi'i ema Moisés. 5 Te tisiapayarepa ema Jesús te Cafarnaúm, ema nakapitara ena suntaruana romanuana, mapauchapa ema Jesús. 6 Máichapa: –Tata, ema nukajurure tikajuma'i te nupena, murakaki'a, tási'a tétavikawa'i eta takatiwa masama. 7 Ema Jesús, májikapapa: –Nuyanayare nukanarakapana. 8 Ema nakapitara majikapapa: –Tata Nukaiyakene, nuti wa'i nakaemuñawa eta pisiapa'ini te nupena; németeaka tarataichu pikawanairipi eta pikanarasiraya ema nukajurure. 9 Taicha nuti nusuapa'i te tiwanekanuana. Nútipa nusuapakare'iware naye'e ena nusuntarurana'i. Te nuwanekawaka, té'eware níchu'awakapuka, tisuapanuana'i. Te nuwanekapuka ema nuwaneru, enurujipa tisuapanuwane. 10 Ema Jesús maramine'i eta juka masamakene'i, máichawakapa ena té'ikanapa'i: –Nutupiruwa numetaka'e, nájina émanaina israelita mákuti'ini ema maka achane apawasana eta makasiñairanu'i. 11 Tasi'a maichawakapa, narajapainapa ena kamurikeneana achaneana tiási'anayare te tayere'ikeneana awasareana te juka apake'e. Tisiapanayare te mawasa ema Viya Akénuka te anuma, nakachanewakaya eta nanisirayare ema Abraham, ema Isaac, émapa ema Jacob. 12 Ena tisiapanayare'ini te mawasa ema Viya Akénuka te anuma, nakijikawakainapa te aneka ánaki te tamapikuiya'i. Taka'e jarapainapa eta naiyairayare naeñamirawayare, taicha eta naikuñayare. 13 Taka'e ema Jesús máichapa ema kapita: –Piyana pichawa te pipena, táitauchawa eta pisuapiranu'i. Taka'e énewanepa ema mamusura tíja'uchawapa tinaraka'i. 14 Ema Jesús tiyanawarepa te mapena ema Pedro, machimapaine'i esu máimase ema Pedro, tiveka'i te suachawara'i, tikajuma'i eta muraka fiebre. 15 Ema Jesús makaratawauchapa eta suwa'u esu, tási'a enewanepa táetaviaka'i eta fiebre, tási'a esu techepukapa, tepanawapa suéchapajirikapa. 16 Te timapikukupa'ipa títekaparakanapa kamuriana ena achaneana máwa'aruana'i ema éreana; eta'echu'i maechejika'i ema Jesús, makuchuchujikawakapa ena éreanana. Éneichuwa makanarakawakapa namutu ena nakajumakeneana'i. 17 Eta juka títauchawapa eta máechejisi'akene'i ema víyara'aini profeta Isaías, te maka'epa: “Ema mámapa eta vipekaturana étapa eta vijumana.” 18 Ema Jesús, te tima'awapa eta nachayasira'i ena kamurikeneana achaneana, mawanekawapa ena te'ikanapa'i eta nakanueka'ini te apachara eta kákiure. 19 Taka'e, témeña'awapa ema émana escriwáno, tási'a máichapa: –Maestro, nuwara'a né'ikavi te jákani piwara'akeneyare piámanu. 20 Ema Jesús, majikapawarepa: –Eta chuye tikapenajuereka, eta káyureana éneichuwa tikamakajiana, émasera ema Machicha ema Ajaira tájina maviya'ini manarasi'a'ini. 21 Ema émana máimiture majikapawarepa: –Tata, nuyaseakavi písapanu'ini nuyana'ini nékarapana ema tikachichanu. 22 Ema Jesús majikapapa: –Pé'ikanu, tási'a pésamirika náekarakakaicha'a ena máecharaireana. 23 Ema Jesús, tiáwaku'apa te pakure, énapa ena máimitureana. 24 Te tupierekanapa, tachimarakapa eta muraka tékatikawa, tépakukapa ichape eta kákiure, tiane'ipa tepacharakawana eta napakure. Emasera ema Jesús tave'apa eta echapu timakapa. 25 Taka'e, ena máimitureana tipiararekanapa eta napisira'i, nakajamikapa ema naichapa: –¡Tata maestro, pikatiucha'avi! ¡Vérikainapa! 26 Ema majikapawakapa: –¿Tája'a takayema eta episira? ¡Wa'i ákasiñawapa'ini eta nutiari'irapa'i eta eye'e! Eta juka maka'era'i, téchepukapa mawanekapa taemajakawa eta tékatikawa étapa eta kákiure, enewanepa tésamiriekawapa eta táepakusira'i, tájinapa táichirawaina'ini. 27 Ena náramine'i, taka'e yaserejirikakanapa: –¿Tasi'a naja'apuka ema maka, taicha tasuapa'i tamutu eta tékatikawa étapa eta táepakusira'i eta kákiure? 28 Te títekapapa ema Jesús te apachara eta kákiure te apake'e Gadara, tiúchujikanapa te ekari ena apinana ajairana, máwa'aruana'i ema éreanana. Tétavikawa'i eta náiñe'iwaka'i nájina napatsikawa'ini naetavika'ini tejena achene, 29 tási'a tipiararekanapa: –¡Wa'i pikuimisiapawa eta viye'e, piti Machichavi'i ema Viya! ¿Pitekapa ani piwara'apa pikuñaka'aviyare? Viti wícha'a viwara'a vikaikuña. 30 Ánaki te nachakaya, tatiari'iwaka'i eta kamurikeneana kúchiana tini'ikana'i 31 tási'a ena éreanana nayaseakapa ema Jesús: –Te piákijika'aviyapuka, písapa'avisera visiapa'akawaka eta jena kúchiana. 32 Ema Jesús máichawakapa: –Eyana. Ena éreanana tiúchukanapa naye'e ena achaneana, tási'a nasiapa'akawakapa eta kúchiana. Tási'a énewanepa tiáramemuri'anapa eta kúchiana. Tijunaparakanapa, te kákiure étapa taéririjisinewaka'i. 33 Ena tijaneakanaini'i eta kúchiana tiuchukanapa tijunanapa. Tasi'a yananapa te awasare, timetajirikanapaipa eta naichararakawa'i, étapa eta nanarasira'i ena náwa'aruanaini ena éreanana. 34 Taka'e, tiyananapa ena achaneana te mávi'a'i ema Jesús, te náima'apa ema nayaseakapa wa'i makuitekapa'ini te náwasana, machawa'ini te másine'i.

Mateo 9

1 Taka'e, ema Jesús tichawapa tiáwaku'awarepa te pakure tianuekapa te apachara eta kákiure. Tichawapa te máwasa'i Cafarnaúm. 2 Títekapanawarepa ena apamuriana, námapa'i te áchuji ema achane muraka'a. Te máima'apa ema Jesús eta nakasiñawaira'i me Viya, máechejikapa ema makajumakene: –Pétumechawa, nuchicha, eta pipekaturana'i nukaepa'ainavipa. 3 Enananajiwaka ena escriwánuana naimijacha'i: “Eta maichakene'i ema maka, mayunaka'i maye'e ema Viya.” 4 Émasera ema Jesús máimarakawaka'i eta napanereruana'i ena, ema mayaserekawakapa: –¿Tája'a takayema eti, tiñema'ipa eta epanereruana'i? 5 Emétakanu, taja'apuka maejerarepana eta nukayemaina: ‘Nukaepa'apa eta pipekaturana’, naka'epuka: ‘Péchepuka, tási'a pipaikapa’ 6 Tiuri puiti nímereuchawainapa, ema Machicha ema Ajaira, eta marata'aira'i makaepa'a eta pekatuana te juka apake'e. Taka'e máichapa ema murakaki'a: –Péchepuka, pive'a eta pímakaraji, tási'a piyanapa te pipena. 7 Ema murakaki'aini'i, téchepukapa, tiyanapa te mapena. 8 Te naima'apa eta juka, ena achaneana tipikanapa. Tasi'a tétavikawaine'i eta nakunachira'i ema Viya, taicha eta máitupaijiasirawa'i eta máijarasira'i ena achaneana. 9 Ema Jesús tiyanawarepa te mavine'i, taka'e maima'aine'i ema achane tikaijare Mateo téjaka'i eta te makatupara'aiya'i eta nawachachirare eta nayase'ana taye'eyare'i eta Roma. –Ema Jesús maichapa: –Yare pé'ikanu. Taka'e ema Mateo techepukapa enewanepa, máe'ika ema Jesús. 10 Taka'e ema Jesús tinika'i te mapena ema Leví, énapa ena máimitureana. Ánaki natiari'iware ena machamuriana ema Mateo, enapa ena kamurikeneana achaneana tisipekaturana, tinikana'iware te mesa mavi'a'i ema Jesús. 11 Te naima'apa eta juka ena fariséuana, nayaserekapa ena maimitureana: –¿Tája'a takayema ema eye'e maestro makachanewaka'i eta manisira'i naye'e ena tive'ara'iana eta viyase'ana énapa ena tisipekaturana'i? 12 Te masamapa ema Jesús eta náechejiriruwana'i, máichawakapa: –Ena tikajumana'i nakámunu'i ema mériku, énasera ena majumara'ana wa'i nákamunuima'i ema mériku 13 Eyana ekarawa'u eta juka taecheiriruwa: ‘Nuti, wa'i étaina tímitekanu nutanupanawakayare nákani matapirawareana'i, eta tímitekanu'i.’ Nutanupanawakayare ena tisipekaturanapana'i apaesa, náeñauchawapa me Viya. 14 Ena máimitureana ema Juan Tikachasirikara'i, napauchapa ema Jesús, tási'a nayaserekapa: –Viti, tási'a énapa ena náimitureana ena fariséuana vikaijimana'i muraka, ¿tája'a takayema wa'i nakaijima'ini ena pimitureana? 15 Ema Jesús majikapawakapa: –¿Nímikutichina'e puiti, wa'i táurikaima'i naijima'ini nákani tikaichu'akasiana'i tinikanaya naye'e ena araimana, tiúrisamureanayare'i taicha matiari'i'i ema arayena? Járajapainapa eta sácheyare, tikaverejikasianaya, taicha ema arayena námainapa tapaenumawainapa tijimanainapa. 16 “Najina tepakaka'areka taye'e eta arameru amáratataji, taicha eta ichasime muriare atataji takachuriakayare'i tetsayuka taye'e eta arameru. Taka'e eta taetsayu ichapepanainapa. 17 Wa'iware taurika'ini vinaka eta aramaruama vino te ichasi'i yupi, taicha eta vino tisisiekaya tiñe'i takuta'ika eta yupi. Eta taka'e tiuripana vikawakuru'i tamutu arairu. Je'esare taurikapa eta tasisiesiraya.” 18 Taka'e ema Jesús téchejirikawaicha'a'i, titekapapa ema nakenumuri ena juriyuana, maepuyumirauchapa te mamira'u ema Jesús. Ánipa maka'e: –Su nuchicha puíti'icha'a suepenirawa'i, té'esera te piyana pinaka eta piwa'u, chawaya títareka. 19 Ema Jesús techepukapa, tási'a tiyanapa máe'ika'i ema achane, náe'ikawarepa ena máimitureana. 20 Taka'e esu esena, doce añuipa'i eta sukajumaira'i táichira'i eta suítine, supauchapa te makeku ema Jesús, suémamakapa eta tacheyarapi eta mamuiri'a. 21 Taicha nupanereru'i: “Taratachuchaini némamajiaka'ini eta ñimuiri'a, apaesa nunaraka'ini.” 22 Émasera ema Jesús masamaichucha eta suémamajiasira'i, makaikutiara'i eta makanararesira'i, tékerukawapa, máima'apa eta supisira'i esu esena, tási'a, máichapa: –Nuchicha pinarakapa puiti táichavene'i eta pikasiñawaira'i me Viya. Wa'i pikueñamawa, waipa tichawaima'i eta pijumaini'i. 23 Te títekapapa ema Jesús, te mapena ema tachutiri'a naye'e ena juriyuana, máima'aine'i ena kachujara'iana, tiúrianaipa'i eta námirayare'i eta naekarayarepa esu suépenakene. Tási'a ena achaneana, waipa náitukakara'a'ini, tijajamuri'anapa eta náiyaira'i, 24 máichawakapa: –Iúchuka eta te juka, esu suka amaperu wa'i suépena'ini tímakaichucha. Ena achaneana nakaeka'ichucha ema Jesús, 25 émasera makuchukawakapa tisiapapa tási'a makaratawauchapa esu amaperu, tási'a esu téchepukapa. 26 Te nasamairirikapa ena tikawasana'i taye'e, náramine'i namutu, nakatsatsaikapa timetajirikanapa. 27 Te tiuchukapa ema Jesús eta ánaki, náe'ikapaipa ena apinana púchukiana, tipiarakanapaipa'i te máekene: –¡Pikatajika'avipaini pájapanu'avi piti'ipa yátupikenevi'i Cristo! 28 Te tisiapapa ema Jesús te mapena, ena púchukiana, témeña'awanapa eta maye'e. Tási'a ema mayaserekawakapa: –¿Yátupipuka ekasiñanu'i eta nukanarasira'eyare? –Ena najikapapa, yátupi Tata. 29 Taka'e ema Jesús, máemama'aukichawakapa, tási'a máichawakapa: –Táichavene'i eti, eta ekasiñawaira'i me Viya. 30 Jé'esare, enewanepa tinarakana'i, tímairirikanapa tási'a, murakapa eta matuparasira'i: –Wa'i ekumetajirika eta nukanarasira'ewaka'i. 31 Wá'isera náka'e'ini ena, étaichu'i te tiúchukanapa, timetajirikanapa eta makanarasirawaka'i ema Jesús, tási'a, náechapa namutu eta juka máichakene'i. 32 Eta nauchusirapaipa'i ena púchukiana, naka'epaipaware ena achaneana, námapa'i maye'e ema Jesús ema úpa, máwa'aru'i ema éreana. 33 Taka'e ema Jesús te mákijikapa ema éreana, ema úpapaini'i, tepanawapa techejirikawa'i. Náramine'i ena achaneana naka'epa: –¡Tájina vimatiya'ini víma'a'ini tákuti'ini eta juka te Israel! 34 Énasera ena fariséuana naka'epa: –Émakene'i ema nákenumuri'i ena éreanana ema maka, ema tijaraka'i eta máitupajijiasirawa'i, eta makuchusirawaka'i. 35 Ema Jesús tamutu'i mapaika eta awasareana, étaipa eta awasarechichana, tímiturekapa'i taye'e te jákani peti náurujisirarewa ena juriyuana, tikametarairupa'i eta taurinakene máechejiriruwa ema Viya, tási'a makanarakawakapa'i ena nakajumakeneana tikakatiruanapa'i. 36 Te maima'awakapa ena achaneana, tínanajirikawana'i. Tétavikawaine'i eta majapanuirawaka'i, taicha nakuti'i eta uvesana nájina tijaneakaina. 37 Taka'e máichapa ena máimitureana: –Tétavikawapa eta vikamunuirawa ena tímikataka'avianaya taye'e eta juka vématanerepi'i. 38 Eta taka'e, eyaseakayare ema Tikaye'e eta juka emátaneka máwaneka ena náimikataka'avi.

Mateo 10

1 Ema Jesús máichu'awakapa ena dósekeneana máimitureana, máijarakawakapa eta náitupajijiasirawanayare, narata'airayare nákijika ena éreanana, tási'a apaesa nakanaraka nákani nakajumakeneana'i, énapa ena katiru'ana'i. 2 Eta juka, eta naíjareana ena dóseana apústuleana: Ema tínapuika ema Simón Pedro, émapa ema maparapeichu Andrés, ema Santiago émapa ema maparapeichu Juan, machichanaveana ema Zebedeo, 3 Ema Felipe, ema Bartolomé ema Tomás, émapa ema Mateo, ema tive'ara'ini eta tawacha eta apake'e taye'e eta Roma, ema apana Santiago machicha ema Alfeo, tási'a émapa ema Tadeo, 4 ema Simón ema Cananeo, émapa ema Júlasi Iscariote, ema tíjarareka'i ema Jesús. 5 Ema Jesús mawanekawakapa ena dósekeneana tikametarairuanayare'i. Ánipa máicha: “Wa'i ekuyana te náwasana ena maimatira'ana ema Viya. Wá'iware ekuyana naye'e ena samaritanuana, 6 eyanayare te awasareana náwasana'i ena israelítana. Taicha ena nakuti'i eta uvesana mákenureana. 7 Eyana ekametarairuyare naye'e, eta mawasa ema Viya akenuka te anuma takachakayaipa. 8 Ekanarakawakayarepa'i ena karachameana énapa nákani tikatajiwana'i taicha eta apana jumare. Ekaechepukayarewa ena náepenakeneana. Ekuchukayarewa ena éreanana. Eti, wa'i ewachareruina'i eta juka ítupajijiasirawa'i, wá'iware ekuyaseaka eta ewachaina nákani ekanararuanayare. 9 “Wá'iware iámaima'i eta uru, etapa eta plata, eta reale 10 étapa eta eniruruka'a eta epaisirayarepa'i te achene. Wa'iware ekuama eta itsiwajiasiawa eta emuiri'a, étapa eta éparupewana, étapa eta eyupairiki, taicha ema tikaematanera'i taurikayare naijaraka eta manikakene. 11 “Te ítekapaucha jákani awasare, etanukayare ema achane tiuri, témunara'i. Enasinumayare taye'e, tiámainukawa te táitekapa eta iúchusirayare te awasare, epaenumawaya ejunijika eta ítekapi'a'i. 12 Te esiapayarepa taye'e eta peti, échejikaya ena tikapenana. 13 Te tiúriana'i ena achaneana tikapenana'i eta peti, ímiyanawa eyaseuchayare eta náurikakarewaina. Té'esera te wa'i nakuri, wa'i eyaseuchaima'i. 14 Te wá'ipuka nakujakapa'e te jákani awasare, wá'iware nakuwara'a nakusama'e, iúchukawaneyare. Étatapewachawanumayasera eta máteji te íwapeana, táikutiarayare eta máikuñasirawakayare ema Viya taicha eta namawaraira'i najakapa'e'ini. 15 Nutupiruwa numetaka'e, te táitekapa eta juicio, tiápajupanaya eta náikuñayare, takachurikayare eta nakaikuñaira'i ena achaneana wínarajikeneana tikawasanaini te Sodoma étapa eta Gomorra. 16 “¡Íma'a! Nuwaneka'e'i, ekuti'i eta uvesana te tamuri eta sárare táiñe'ikene ichini. Échemara'iyaresera ekatiuchirawayare ákuti eta kichare, tasi'asera ekutiyare eta paluma eta tamansuwa'i. 17 Échapawa, taicha tikarataka'eanainapa, tiáma'eanainapa naye'e ena tuparairukana, téstaka'eanainapa te peti náurujisirarewa ena juriyuana 18 tási'a ena tiáma'eanaya te namira'u ena akenukana, té'eware te namira'u ena reyeana, táichavene'i eta é'isiranu'i, taka'e ekamapurawainapa échejisianuyare eta nuye'e te namira'u ena maimatira'ana ema Viya. 19 Te'esera te nama'epa te namira'u ena akenukana, wa'i ekueñamawa eti eta échejiuchirawayare, ekatiuchirawayare, taicha te taitekapapa eta uraya eta, échejiuchirawayare ema Viya tijaraka'eyare eta tauriwayare eta échejisirayare. 20 Eti wa'i échejikaima'i, émayare ema Machanewa Viya ema techejiucha'eyare. 21 “Ena kaparapekakana nawara'ainapa naimikapaka ema naparape. Tási'a nákani tikachicha'eana, nawara'ayarewa náijarareka ena nachichanaveana, tási'a nákani nachichanaveana nakanarainapa ena náiyana, tási'a náimikapakainapa. 22 Namutuya ena achaneana tikatianaka'eanayare táichavene'i eta é'isiranu'i, émasera mákani tikamicha'i te táitawapa tamutu, tiuchuku'ayare. 23 Te napanajika'epuka te jákani awasare iávi'a'i, ejunayare te apana awasare. Jé'esare ema Machicha ema Ajaira, mátiajapainapa. Wícha'a ekuita'i eti epaika eta awasareana taye'e eta Israel. 24 “Najina emanaina ena máimiture, nakutinasi'ini ema maye'e maestro, tási'a najinaware emanaina ema nakajurure mapajupanawa'ini maye'e ema makenu. 25 Mákani máimiture tiurisamureyare'i eta makutinasirayare ema maye'e maestro, tási'a ema mawanara makutiyare'i ema makenu. Émaipa ema achane tachutiri'a te mapena, naímijarecha'i Wínaraji, ¿taja'apuka nakayemayare eye'e eti nimiture'eana'i? 26 “Wá'isera ekupikawaka ena achaneana. Taicha tajina tiyumurukawaima'i eta naeñaureana, tamutuyare'i téchakareya, tájinaware tépakuchaima'i jákani nayumurureana, tamutuyare'i téchakareya. 27 Jákani nichakeneana'i te timapiku, eti íchayare te tijara'i. Étaipa eta nujajairu'e'i, epiarakainapa te petiana. 28 Wa'i ekupika nákani tikapakana eta iáke'e, taicha wa'i narata'aima'i nakapaka eta iáchanewa, makarichu epikayare ema Viya, taicha ema, marata'a'i makamitiekene'a eta iáchanewana taye'e eta táiñe'ikene ekuñaraki. 29 “¿Eta káyurechicha ímijachapapuka eti wa'i tasiwacha'ini eta? Téñamakareana'iware me Viya, ema téchawaka'i eta táitaresira'i. 30 Evetijipa eti, éñamakarepana'i maye'e ema. Ema técha'e'iware eta tatupa eta echutimakana. 31 Eta taka'e, wa'i ekueñamawa eti, taicha tétavikawa'i eta emunawa'i eti maye'e ema. 32 “Namutu ena tímereuchawana'i eta náe'isiranu'i te namira'u ena achaneana, nuti apanaware nímereuchawaya eta nuchanerairawaka'i ena maye'e ema Tata Nukaiyakene, tiávi'a'i te anuma, 33 nákanisera wa'i tímereuchawana'i eta náe'isiranu'i, nuti apanawa wa'iware nimereuchaima'i eta nuchaneranaina'ini ena, te mamira'u ema Tata Nukaiyakene tiavi'a te anuma. 34 “Eti ímijachaipapuka eta nítesira'i, tájina takayemakaréma'i, wá'isera ene taka'e'ini, eta taka'e, nuwara'a échapirika eta juka é'isiranu'i. 35 Timitekanu'i nunakayare'i mákani achane, sukani esena, te natiari'i ena nachichanaveana, nakatichayare'i, 36 ene naka'eya, narari'iyare ena tachichanaveana eta peti tikatianakanaya ena náiyana. 37 “Ena temunakapanana ena naiyana, esupuka esu naena, wáipa tatuparaka'ini nuchaneranaina'ini, enaipa nákani tínajikawana eta náe'isiranu'i, éneichuware waipa tatuparaka'ini nuchaneranaina'ini, 38 tási'a nákani apaesaichu eta nawaraira'i té'ikanuana'i, waipaware tátuparaka'ini nuchaneranaina'ini. 39 Mákani téñamawa'i eta máitaresira, máwamira'u'i eta máe'isiranuya, émajiwayare tikamitiekene'awayare, émasera ema táimikapakapuka eta máe'isiranuya, ema tiúchuku'ayare eta máitaresirayare. 40 “Mákani tijachapa'eanayare eti, nuti'i tijakapanuana'i, tási'a mákani tijakapanu'i nuti, najakapa'iware ema Tata. 41 Éneichuware mákani tijakapana'i ema profeta, nakutinasiyare ema profeta eta najachapirayare eta naikuchi'i, ena tijakapana ena achaneana tiuriana, nakutinasiyarewa ena tiuriana eta najachapiraya eta naikuchi'i. 42 Tási'a énaipa ena témunara'iana'i naye'e ena nani ánichichakeneana, te naesicha eta une, táichavene eta náe'isiranu'i, éneichuware jarari'i eta náikuchikene.”

Mateo 11

1 Te tamutupa eta máimitusira'i ema Jesús ena dósekeneana máimitureana, tiyanawarepa te awasareana taye'e eta Galilea, taicha mawara'a'i máimitukayare ena achaneana eta máechejiriruwa ema Viya. 2 Ema Juan, mávine'i te nakaeratairare, masamairikapa eta máichakeneana'i ema Cristo. Taka'e máewatakapa ena máimitureana 3 nayaserepanayare'i te yátupi'ipuka émaipa'i ema nakuchapakene'i, té'eserapuka tímiyanawayarepuka nakuchapaya ema apana. 4 Ema Jesús májikapawakapa: “Eyana emétaka ema Juan eta juka íma'akeneana'i étapa eta esamakeneana'i. 5 Emétakayare, eta nukaimairikawakaipa ena púchukiana, nímipaisiraipa ena masariana, nukanarakawakaipa eta najumanaini ena karachameana, énapa ena tú'ukiñana samara'ianapa, nukaechepusirawakaipawa ena náepenakeneanaini, éneichuware níchu'a'i ena páureana vimisamawaka'i eta Arairu echéjirirukawa. 6 ¡Tiurikakareya mákani achane, te wa'i makaetseraru eta mae'isiranu!” 7 Te tiyananapa ena, ema Jesús tépanawapa téchejika'i, máechejisi'apa ema Juan, maka'epa: “¿Te eyanapa eti te máwapa'i apake'e, naja'a ima'apana'i? ¿Eta taflurena eta akutena te takayamurijiru'i eta tékatikawa? 8 Te wa'ipuka ¿Taja'asika eta timikuchuka'e'i ima'akene'i? ¿Émana achane tuirinamuiri'a? Eti échaichu'i, ena tiurinamuiri'ana, ena tikapenana'i te napena ena reyeana. 9 Taka'e ¿Nája'asika ema íma'apanakene'i? ¿Íma'apana'i ema émana profeta? Ene taka'e'i, ema íma'apanakene'i ema'i profeta. 10 Ema Juan émara taechejisi'akene'i eta Ajureka: ‘Nuti nuwanekayare te pimira'u ema tikametarairuyare, apaesa matserereka eta achene.’ 11 Nutupiruwa numetaka'e, te nasimutuwa ena achaneana nájina mákutima'i ema Juan Tikachasirikara'i, ena ánichichapana te anuma mawasa akenuka ema Viya, marari'i ema chapepana maye'e ema. 12 “Te máitekapineichu'i ema Juan Tikachasirikara'i, puiticha, eta mawasa akenuka te anuma ema Viya, wa'i náurika'ini nasamararaka'ini, tanasi'i nakaticha'i ema, 13 Namutu ena profetanaini tási'a eta wanairipi taechejisi'a'i eta maítesirayare'i ema Juan ema tikachasirikara'i; 14 ema Juan émaipa'i ema profeta máiteruyare'i mawasiyare'i ema Elías, eta máinapumirauchiranuyare. 15 Nákani tikakiñana'i nasamararaka. 16 “¿Naja'apuka nímikuticha ena achaneana puiti juka sácheana? Nímikuticha ena amaperuana tiyanana tiutseruana te plaza, piararerekana'i, apápipijichucha eta nakayemakeneanapa'i te nakachanewaka ena nachamaperuwana: 17 ‘Vikasivivi'i, vepiyaka'i eta piesta, étisera wa'i irimaika'ini, vijirapika'i eta katisamurekarewa, wá'iware iya'a'ini eti.’ 18 Taicha te tímerekawapa ema Juan, wa'i tákuti'ini eta nanikasareana ena achaneana. Náimijacha'i máwa'aru'i ema éreana. 19 Taka'e titeka'i ema manerejiru'i ema Viya, kánisiukitataji, terara'i makachanewaka'i ena achaneana tisipekaturara'iana, enapa ena tive'ara'iana eta viyase'ana taye'eyare'i eta awasare Roma. Etasera eta maitukakene ema Viya timereuchawa'i eta maitauchira'i.” 20 Taka'e ema Jesús tépanawapa máechejisi'a eta awasareana máichinewaka'i eta tiáramikareana, taicha wa'i nae'ika'ini ema Viya. Maka'eipa ema Jesús: 21 “¡Je'eyapukaini, Corazín! ¡Je'eyapukaini, Betsaida! Taicha te népiyaka'ini eta tiaramikare te Tiro etapa te Sidón, ena naitsiwachaipaini eta naitaresira me Viya, nakamuiri'aipaini eta tisesu amáratataji, naepurasikawaipa'ini eta tsimapa te nachuti enewanena'ini náimerekawa'ini yátupi eta náeñauchirawa'i. 22 Tasi'asera numetaka'ewane te jena sácheyare titekapaya eta ekuñaraki, murakapanayare ejachapa eta íkuñayare eti, takachurikayare eta nakaikuñairaya ena achaneana tikawasana'i te jena Tiro etapa Sidón. 23 Tási'a piti pikawasa'i te Cafarnaúm, ¿pimijachaipapuka pisiapayare te anuma? ¡Tiakijikavianayare te taupenakene pusu! Taicha te Sodoma naimereka'ini eta tiaramikareana eta naichakeneana'i ánaki eye'e eti, nemeteaka eta awasare tatiari'inaichu'ini puiti juka sacheana. 24 Tasi'asera numetaka'ewane, ichape eta íkuñayare te táitekapapa eta ekuñarakiyare, takachurikayare eta nákaikuñaira'i ena tikawasanaini te awasareni Sodomaini.” 25 Te akaneni taepaninewaini, ema Jesús ánipa maka'e: “Tata Nukaiyakene, tétavikawa eta nukunachiravi, jé'eware píti tákenuvi'i eta anuma étapa te juka apake'e. Títauchawaipa eta pipanereru'i, wa'i písapa'ini náituka'ini eta júkana ena achaneana tímijachawana'i téchemara'iana. 26 Eta Tata Nukaiyakene taicha eta tapiwara'akene'i.” 27 “Ema Tata Nukaiyakene, ema tíjarakanu'i eta nútiraya néchaya tamutu. Nájina timatina ema machicha emachucha ema Vikaiyakene, nájinawa timatina ema Vikaiyakene emachucha ema machicha manerejiru. 28 Yare, ekasiñanu emutu eti evitajiruana'i taicha eta émataneana tási'a etipa éyarekara'iana eta iámakeneana, núti nukanaraka'eyare. 29 Ísapawa nunakasika'e eta nuye'e yubu, tási'a ekarawa'u nuye'e, taicha núti mánsunu, tétavikawa eta núriwa eta nusamure. Eta taka'e ejachapayare eta enarasirayare. 30 Taicha eta nuye'e yubu nijararu'e eta iámakene, wa'i tákajera'in'i, tipevejiyare esama.”

Mateo 12

1 Eta jena sache sáwarumu'u, ema Jesús mapairirimekapa eta isaniti, te tatarakukuji eta sukurekana. Ena máimitureana téku'anapa, tási'a navepuri'apaipa'i étajawapa'i eta trigo nanikapaipa'i eta taki. 2 Ena fariséuana te náima'apa, naichapa ema Jesús: –Píma'a ena pímitureana naicha'i eta jakani, puiti jena sache sáwarumu'u wa'i tísapakare naicha. 3 Ema majikapawakapa: –¿Wa'i échejiku'a'ini eti eta máichakene'i ema David, eta mapaisirapa'i téku'apaipa, éneichuwa ena té'ikanapa'i? 4 Taka'e tisiapapa te mapena ema Viya, tási'a nanikapa eta paneana takapika'ukene'i maye'e'i ema Viya, wa'i tatupara'aina'ini manika'ini ema énapa ena makachanekeneanapa'i, nanikasare'i ena tiyujarakara'iana. 5 ¿Wá'ipuka échejiku'a eta eta mawanairipi ema víyara'aini Moisés eta naye'e ena tiyujarakara'iana téchapajirikana'i eta templo, ena tájina natapirawaina'ini eta nakaematanera'i te sáwarumu'uana? 6 Taka'e puiti numetaka'e marari'i ani, ema kapika'upana'i taye'e eta templo. 7 Eti wá'iware ekaikutiara eta juka nechejiriruwana: ‘Eta nuwara'a émunara'i, ímikatara'iyare naye'e ena echamuriana Wa'i nuwara'a ekamawa'u ekapaka eta sarareana.’ Teyatupina'ini akaikutiara'ini wa'i ekukaeteaka'ini ena matapirawareana. 8 Tuiri puiti, ema Machicha ema Ajaira, maécha'i eta sache nanarasiraya ena achaneana. 9 Ema Jesús tiyanapa tisiapawarepa te peti náurujisirarewa ena juriyuana. 10 Matiari'i'i ema émana achane tépenawa'u'i eta mawa'u, tási'a natanunuirika'i eta tiviuchayare'i ema Jesús, nayaserekapa: –¿Táurikapuka pikanaraka ema makajumakene te sáwarumu'u? 11 Ema Jesús majikapapa: –¿Nájina émanaina achane wa'i makujapanu'ini eta maye'e uvesa, te tiyarakuawa'ipuka te pusu te sache sawarumu'u, maveku'ayare'i? 12 Taka'e ¡ema achane tiápajukawa'i eta maéñamakarewa'i taye'e eta uvesa! Eta taka'e táurika'i víchayare eta táurinakene, te jena sache sawarumu'u. 13 Taka'e, maichapa ema achane: –Pikánukecha eta piwa'u. Ema achane énewanepa makanukecha'i tási'a tinarakapa takutipa eta apana. 14 Énasera te tiuchukanapa ena fariséuana, tepanawanapa eta napanerechira'i eta nakapasirayare'i ema Jesús. 15 Ema Jesús te máechapa tiyanapa. Náe'ikapa ena ichapemurikeneana achaneana, ema Jesús makanarakapaipa ena nakajumakeneana, 16 Tási'a mawanekapa'i wa'i nakumetajirika, eta émaira'i tikanarakawaka'i. 17 Eta juka títauchawapa eta máechejiriruwa'i ema Viya, eta maecheisi'akene'i ema profeta Isaías: 18 “Ema maka wanairuka'i nuye'e, nunerejiru'i núti, tétavikawa'i eta némunasira'i. ímatiyare ema, taicha máwa'aru'i ema Machanewa Viya, ema tímitukawakayare ena achaneana tamutu awasareana. 19 Najina makanarajirikaima'i, wa'iware tipiararekaima'i; najinaware nasamaima'i eta ma'u, te calleana. 20 Échapajirika ena tivirajiana, takuti'i eta akutena tevetuki'a nakuti'iware eta mecha tipusisirika, wa'isera tema'aima'i, tiamainukawa te taitekapapa eta nakayesesere'irayare. 21 Namutu ena achaneana te apake'e tikunewanayare eta maye'e, nawarairayare máurichayare ema.” 22 Namapaipaware maye'e ema Jesús ema émana achane púchuki'i tási'a úpaware, taicha máwa'aru'i ema éreana, ema Jesús makanarakapa, tiúripa téchejika tímairikawarepa. 23 Namutupa ena, tiyaserejirikakanapa eta naramira'i: “¿Émapachupuka ema maka, Machicha ema David?” 24 Eta nasámira'i eta juka, ena fariséuana naka'epa: “Ema Beelzebú ema nákenumuri'i ena éreanana, éma'i tijaraka'i eta máitupajijiasirawa'i ema maka achane, eta makuchusirawaka'i.” 25 Ema Jesús maecha'i eta napanereru'i, taka'e, máichawakapa: “Nímikutichina'eya, ena machanerana ema akenuka, ena wa'i típutsimuri'akakanaima'i, te tiputsimuri'akakanapa énajikakainapa tiakipaikakana, émaipa mákani achane te kamuriana'i ena machichanaveana, wáipaine'i típutsimuriawanaima'i náe'ajirikaka'ini. 26 Éneware maka'e'i ema Wínaraji, te maiputsika ema apana Wínaraji, ¿timiyanawayarepuka makarataka eta maitupajijiasirawa'i? 27 Eti ímijacha'i núti'ichu'i machamuri'i ema Beelzebú, táichavene'i eta nurata'aira'i nakijikawaka ena éreanana. Te ene taka'e'ini, ¿nája'asika tijarakawaka'i eta naitupaijiasirawa'i ena echanerana eti? Eta taka'e, enaichu'i timereucha'eana'i eta eti éjekapawa'i. 28 Émakene'isera ema Machanewa ema Viya, ema tíjarakanu'i eta juka nurata'aira'i nukuchukawaka ena éreanana. Eta juka étara íkutiaraya eta maitekapiraipa eye'e eti eta mawasa ema Viya Akénuka te anuma. 29 “¿Tája'apuka maicharakawaini eta masiapiraina'ini mákani, te mapena ema achane túmekene'i? Takamunu'i nakaratakanumayare, náitiakanumayare'i ema, jé'esare náituruyechasareyarepa eta máima'akeneana. 30 “Ema wa'i té'ikanu, ema kanarajirikanu, tási'a ema wa'i timikatakanu mama'ini ena apamuriana nae'ikanu'ini timikutijirikawa'i eta makajanereka, 31 “Eta taka'e nícha'e, maemetavikaya ema Viya eta napekaturana ena achaneana, tamutu jákani naka'ira'i, te'era te nakaeka'i ema Machanewa Viya, waipaine'i makaepa'aima'i eta napekaturana. 32 Ema Viya maemetavikaya eta maviurewana'i maye'e ema Machicha ema Ajaira, te'esera mákani kaeka'i'i ema Machanewa Viya, waipaine'i makaepa'aima'i eta mapekatura, tájina majapanukarewaima'i puiti juka vítaresiraicha'a, tavetijipa te apana vítaresira. 33 “Tímatikare'i eta yukuki, te tiúrinisi'i eta taka'ira. Tímatikare'iware eta yukukiana, máurira'ana eta taka'ira, eta taka'e timatikare'i eta yukuki taichavene eta ta'i. 34 ¡Étisera machichanaveana ema Wínaraji! ¿Waipaine'i ítukaima'i échejisi'a eta táurinakeneana, taicha eti tamaverasiawa'i eta ewínarajiwana? Eta échejiriruwana'i tikaechera'i eta ewínarajiwa te esamureana. 35 Ema achane tiuri, tatupiruwa'i eta máechejisira taicha tiúri'i eta masamure, tási'a mákanisera achane wínaraji, wa'i tiúrima'i eta máechejisira, taicha tawayucha'i eta mawínarajiwa'i ema. 36 Nutupiruwa numetaka'e, te táitekapapa eta sache táitekapirayare eta ekuñaraki, emutu ekayasere'iyare eta échejisi'airana eta tamaeperajikeneana. 37 Étaipa eta pechejiriruwa tiviuchaviyare, té'esera naimikacheracha, wa'i ekaikuñaima'i, wa'iware tiviucha'éma'i.” 38 Enananajiwaka ena fariséuana énapa, ena escriwánuana naichapa ema Jesús: –Tata maestro, viwara'a vima'avi picha'ini eta tiáramikareana. 39 Ema Jesús majikapawakapa: –Ena naka achaneana wínarajikeneana, masuapajiraira'ana tiyaseakanuana'i nicha eta tiáramikareana; wáipasera nijarakaima'i eta tiáramikareana, takarine'i eta máichawakenewa'i ema profetaini Jonás. 40 Taicha ema Jonás masiapajuecha'i eta ichapekene jima, mapana sache, mapanaware yati eta mayerewa'i. Ene nuka'eyare núti, Machichanu ema achane, mapanayare sache, mapanaware yati eta nepeniraya. 41 Eta jena sácheyare téchepumuri'anaya namutu ena achaneana, tiúchuku'anayare ena tikawasanaini'i te Nínive. Natupiruwa'isera nasuapa eta mametaru'i ema Jonás, téñauchawawaneana'i. Taicha ema, máurikenepana'i maye'e ema Jonás. 42 Éneichuware esu reina taye'e eta Wana techepukainapa, te taitekapapa eta sacheyare nakaikuñairayare ena achaneana, taicha esu te susamairikapa eta máitupajijiasirawa'i yátupi ema Salomón. Esu tayere'ikene'ineni eta suawasa, tiyana'isera sukapayaka ema, taicha suwara'a'i susamayare'i eta máitupajijiasirawa'i, taicha eta jarari'ikeneana'i ichapepana'i maye'e ema Salomón, 43 “Éneichuware eti ekuti mákani achane máinajiru'i ema machanewa ema éreana. Ema tiyanainapa matanukainapa eta masiapi'ayare'i, eta mamaichimavira'i mapanerechayare'i tichawa: 44 ‘Nuchawayare te peti, eta te nuchusine'i.’ Te títekapapa ema éreana maye'e ema achane máwa'aruini'i, te máima'apa makuti'ipa eta peti mawaku takapi'ikene. 45 Taka'e tíchuarekapa ena siétekeneana machamuriana wínarajipanana, nasiapa'akainawarepa namutu ena, jé'esare tiápajukawainapa eta mawínarajiwa ema paure achane, ene eka'eyare eti, taicha eta emasuapiranu'i.” 46 Tímiturekaicha'a ema Jesús naye'e ena achaneana, te títekapanecha esu maena énapa ena maparapenaveana, títekapanapa nanasi'isera te aneka, nawara'a'i náechejikayare'i ema, 47 natiari'i'i ena timetapanana'i ema Jesús: –Esu pena énapa ena piparapenaveana, narari'i ani te aneka, nawara'a'i téchejikaviana. 48 Taka'e ema majikapapa: –¿Nája'a esu meme, nája'apuka ena nuparapenaveana? 49 Tási'a, masuvechawakapa ena maye'eana maimitureana, tási'a, maka'epa: –Ena nakana ena nuparapekeneana'i esupa esu meme nemunaru'i. 50 Taicha namutu nákani tikaemataneakana'i ema Tata tiávi'a'i te anuma, éna'i ena nuparapenaveana, esupa esu meme némunaruana'i.

Mateo 13

1 Jena sache'i, tiyanapa ema Jesús makaiju'e te tachausi eta kákiure, tási'a téjakapa. 2 Kamurianapa'iware ena achaneana títekapauchana'i ema Jesús, ema tiáwaku'apa taye'e eta pakure, taka'e ema téjekapa, ena achaneana nanasipa te tachausi eta te tiájipa'i. 3 Taka'e máechejisi'apa, eta máimikutichakeneana'i eta máimitusirawaka'i. Taka'e máichawakapa: “Matiari'i'i ema achane, tiyanapa téwapana'i te máesane. 4 Eta mapaisirapa'i témirikapa eta táki te achene. Tási'a eta nanukuirapa'i ena achaneana, nákatayayajikapa eta táki táemiriru'i te achene. Tási'a te táima'apa eta káyureana, tanikapa. 5 Tási'a, eta apamuri témirikapa te wá'ichu tamitutu'ini eta máteji, taicha máripa'i'i eta apake'e. Tímarukawanepaneni táicha, 6 té'esera te tíjurepa eta sache, takapajikapa, taicha wá'ichu táuparewaka'ini. 7 Tási'a eta apamuri témirikapa te tatarakukuji eta itapekiji, tiúrina'ineni eta táimarusira'i, étasera eta itapejiana takachurikapa eta tajurusira'i, táepakuchapa eta sukurekana. 8 Étasera eta apamuri témirikapa te tiúrina máteji, tási'a tiúrinapana'i eta tajurusira'i. Eta étajawa takaye'e'i cienki eta táki, eta apana takaye'e sesentaki, eta apanaware takaye'eware treintaki. 9 Nákani tikakiñana'i nasamararaka.” 10 Taka'e, ena máimitureana témeña'awanapa maye'e ema Jesús, nayaserekapa tája'apuka takayema'i eta máimikutichakene'i maye'e ema téwakara'i. 11 Ema Jesús májikapawakapa: “Émasera ema Viya timimaticha'e eti, eta juka maeñaure'i te mawasa ema Viya akenuka te anuma, énasera ena apamuriana achaneana wa'i maitametakawakaima'i. 12 Taicha ema tikaima'akene najanechinaya eta apana maima'akeneya kamuripanainapa makaye'e, émasera mákani tájina maima'akenena naverejinaya tamutu eta maima'akeneanaini tayanapanepuka ánimurichichaichu. 13 Eta taka'e'i eta nímitusirawaka'i, nímikutiarachinawaka'i táicha ena naimararaka wá'isera náima'a, nasama'ineni wá'isera nakukaikutiara wá'iware napanerecha. 14 Puiti ena nani achaneana nakuti ena achaneana akane, wa'i nasuapa'ini ema profeta Isaías: ‘Tayanapane esama, wá'isera ekaikutiaraima'i, Tayanapane ímararaka, wá'isera íma'aima'i. 15 Taicha eta napanereruana ena achaneana, tétavikawa'i eta tamurakawa wa'i ewara'a esama, tási'a epiyakawa'iware púchuki'e, eta emawaraira'i ima'a, emawaraira'i ekaikutiara'ini, éñauchawa'ini nuye'e, apaesa wa'i ekukaikutiara, eta nuye'e, apaesa nuti waipa nukanaraka'ema'i.’ 16 “Étisera eti nímitureana, tétavikawa'i eta iúrikakarewa'i, taicha esuapa'i eta juka íma'akeneana'i étapa eta esamakeneana'i. 17 Akane ichapemuriana ena achaneana tiúriana, énapa ena profetana, tétavikawa'i eta nawaraira'i tímatinuana, náima'aware eta juka níchakeneana'i íma'akeneana'i, nawara'awarepa nasama eta nímituresira'i, wáipasera naituruka'ini nakapayaka'ini. 18 “Esamanuicha'a eta juka takayemakene'i eta nímikutiarachakene'i maye'e ema téwakara'i: 19 Narari'i ena tisamanaipa'inéni eta maímiturapiana'i ema Viya, émasera ema wínaraji wa'i máisapa'ini tánasi'ini te nasamureana eta echéjirirukawa, ena nakuti'i eta ewaraki takaewakene'i te máteji murakapa'ikene te achene. 20 Natiari'iware ena apamuriana achaneana, nakuti'i eta ewaraki takaewakene'i te máteji máripa'i, te nasamararaka eta echéjirirukawa, natupiruwane'i nasuapa, 21 wá'isera nárata'a'ini yátupina'íni, wa'i nakuti'íni eta ewaraki tiúpare, ánipichu eta náe'isira'i, wá'iware túmesamureanaina'ini eta nakatichaira ena achaneana. 22 Natiari'iware ena apamuriana nakuti eta ewaraki takaewakene'i te tatarakukuji eta itapekiji, te nasamararaka eta echéjirirukawa, natupiruwane'i nasuapa, étasera eta tawayuakawaka'i eta tájiparakana, étapa eta nawaraira'i tirrikuchawana. Tamutu eta juka táemetavika'i eta nawaraira'i té'ikanuana. 23 Natiari'isera ena apamuriana achaneana nakuti'i eta taúrinakene ewaraki, takaewakene'i te máteji tiúrina. Náunaka'i yátupi eta nímiturapiana, chapejawa'i taijaraka'i eta taki. Taijaraka'i cien, sesenta, treintaki eta taki.” 24 Ema Jesús máimikutichinaware eta apana: “Te mawasa akenuka te anuma ema Viya tatiari'iyare eta sácheyare eta nakayesere'iraya ena achaneana, takuti'i eta máichawakenewa mákani achane téwakara'i eta tiúrina ewáraki taye'e eta tiúrina máteji, 25 Étasera te tímakanapa namutu ena, maka'epaipa ema makatianaru, masukuchapa te tataraku ta apana sukureka, máimisiriki'apa eta táiñema'ikeneana ejare, tási'a tiyanapa. 26 Te tímarukapa eta ewaraki, tiúchukawarepa eta ejare, takachanepaipa eta ewaraki. 27 Taka'e ena machanerana ema achane tiyananapa nametapana ema náeja'aru'i: “Tata, eta jena péwaraki'i, tájina takasiriki'ini eta táiñema'ikeneana ejare, puítisera tiúchukapa takachanepaipa'i eta péwaraki'i’ 28 Ema náeja'aru'i máichawakapa: ‘Matiari'i mákani tikatianakanu'i, ema tícha'i eta juka.’ Ena machanerana náichapa: ‘¿Piwara'apuka, viyana viti vivepuri'a eta jena ejareana?’ 29 Émasera májikapawakapa: ‘Wa'i, taka'echucha, taicha machu táimivepurika eta néwaraki trigo. 30 Tákutikakaicha'a eta tajurusirayare. Tiámainukawa te takaechatijipa, nuwaneka'énapa eti tatiwayare evepurika eta ejarejiana, ítijikainapa eta takaijuirayare. Tási'a, eve'ainasarepa eta trigo, tikaunainapa te takaunairare.’ ” 31 Ema Jesús máimikutiarachaware eta máimituresira'i: “Te mawasa ema Viya Akénuka te anuma, takuti'i eta taki eta mostaza, takaewakene te maesane ema achane. 32 Ímatichu'i eti eta taki eta mostaza, eta ánichichapana'i taye'e eta apamuriana ewarakiana, tási'asera te tímarukapa, tiúnayare'i eta táenaki, takutiyare'i eta apamuriana yukukiana eta táichapewa, takachurikayare'i eta apamuriana ewarakiana, járajapainapa eta káyureana, táepiyakainapa eta tamakajiana te tatawawajiana.” 33 Éneichuware máimikutiaracha'i eta máimituresira'i: “Eta mawasa ema Viya Akénuka te anuma, tímikutijirikawa'i eta levadura, esu súkani esena tiúri'i eta tasisijisira eta suépiyaru'i masa, tayanapane apinapukaini arruwa eta suye'e jarina, tasi'ajika'isera, jé'esare tiápukayare'i taicha.” 34 Ema Jesús tamutu máimikutiaracha'i eta máimituresira'i ena achaneana. Tájina éta'ena te tímitureka, wa'i makunaka'ini eta máimikutichira. 35 Eta juka titauchasawarepa eta máechejiriruwana'i ema profeta: “Nímikutichinayarepa'i, eta nechejisirayare, nímikaecherachainapa eta táeñaurewakene'i te tépanawainapa eta máepiyasira'i ema Viya eta apake'e.” 36 Taka'e ema Jesús mawanekawakapa ena achaneana nayanapa te napenana. Ema tisiapapa te peti, tási'a ena máimitureana nakachakayapa, tási'a nayaserekapa eta máimikaecheracha'ini eta máimiturapi'i, eta máimikutichakene'i eta ejare te apake'e. 37 Ema Jesús majikapawakapa: “Ema téwaka'i eta tiúrina ewaraki, éma'i ema Machicha ema Ajaira, 38 eta apake'e takaewaiya'i eta trigo, éna'i ena achaneana te juka apake'e. Eta tiúrina ewaraki, eti'i nuchanerana'i, tási'a eta ejare éna'i ena machanerana'i ema wínaraji, 39 taicha ema tikatianakanu'i, manaka'i eta ejare, mawaraira'i máepakucha eta néwaru'i, eta takaechatijirapa eta trigo, eta'i eta táitavirayare eta apake'e, nárajapayarepa ena ángeleana, tikurujika'eanaya. 40 Takutiyare eta ejare te tikakurujikasipa kaijukasinapa te yuku, taka'eyare te maitekapa ema Viya vikayesesere'inapa eta vichakeneana'i tamurikeneana te achane'avicha'a. 41 Nuti manerejirunu ema Viya nuwanekaya ena nuye'eana ángeleana, nave'aya namutu eta namaeperajikeneana, tichana'i eta tamaurikeneana. Ena naemejekapawaraka ena apamuriana achaneana. 42 Ena ángeleana nakijikawakainapa ena achaneana te taijurekene yuku, ánaki tipikanainapa, tiya'anayarewa eta takatiwayare nasama. 43 Tási'a, nákani títauchana'i eta mawanairipiana'i ema Viya, tétavikawayare eta najaraiwayare ánaki te mawasa ema Tata, takutiyare eta sache eta najaraiwa. Nakaini tikakiñana'i, nasama. 44 “Eta mawasa ema Viya, takuti eta tayumururewakene entierro. Te máichimawa'i mákani achane eta entierro, tiúrisamureyare'i, tási'a máimichawayare'i mayumuruka taye'e eta apake'e távi'a'i. Mawacharekayarepa eta apake'e, mawarairayare'i eta entierro. 45 “Eta mawasa ema Viya, takuti'i mákani comerciante matanukapa'i mawachareka eta tasiwachakene perla; 46 te máichimawapa eta perla matanurepa'i, tétavikawa'i eta tasiwachawa'i, mawara'a'isera mawachareka eta, tayanapane táimijararekayare'i tamutu eta makaye'ekeneana'i. 47 “Eta mawasa ema Viya nímikuticha eta yuta'e, te viakijieka te kákiure tave'awaka apanapanenéji eta jímana. 48 Te náima'apa tínika eta nayuta'e, nave'ayarepa nachurupaikapa te tachausi, nanerejikayarepa eta jímana tiurinana, nanakaku'ayarepa te ma'a. Tási'a nákijikayarepa eta apamuri máurira'ana'i. 49 Ene taka'eyare eta táitavirayare eta apake'e: Nárajapayare ena ángeleana, nanerejikainapa ena achaneana ena tíchana'i eta tiuri, enapa ena tíchana'i eta tamaurikeneana'i. Nakaerajikawakainapa, 50 tási'a náijuchainapa te yuku ena tíchana'i eta tamaurikeneana, tikapitikia'echawanainapa eta takatiwayare nasama. Tíya'anainapa.” 51 Ema Jesús mayaserekapa: –¿Ekaikutiara'i eti tamutu eta juka? –Vikaikutiara, tata. 52 Taka'e, ema Jesús máichapa: –Ena escriwánu te naimatiekene'apa eta takayemakene'i eta mawasa ema Viya Akénuka te anuma, makuti'i mákani achane tikaye'e jakani peti, maveku'apana eta makaye'ekeneana, arairu etapa eta ichasi. 53 Te titapirikapa ema Jesús eta máimikutiarachakeneana'i eta juka máimiturapiana, tiyanapa taye'e 54 tási'a tichawapa te máwasa apake'e, taka'e tepanawapa timitureka'i te peti náurujisirarewa ena juriyuana. Naramine'i ena achaneana ánipa naka'e'i: –¿Tavi'apuka makarawa'uine ema maka tamutu eta juka máitupajijiasirawapa'i? ¿Marata'a'iware makuchuka eta tiaramikareana? 55 ¿Wa'i émaina ema maka machicha ema José, ema carpintero, vímatiware esu maena María? ¿Wa'i émaina ema maparape ema Santiago, ema José, ema Simón, émapa ema Judas, 56 vímatiware ena esenana maparapenaveana, tikawasana'i eta ani viye'e? ¿Tavi'asika máitusiawa'i tamutu eta juka? 57 Tási'a nájina emanaina te juka nasuapaima'i ema. Émasera ema Jesús maichawakapa: –Nájina tijakapaina ema profeta máuchure'i te mawasaichu, te'esera te apanana awasare najachapayare'i. 58 Tási'a ánaki wa'ichu maicha'ini eta tiáramikareana, táicha ena achaneana wa'i nasuapa'ini, wá'iware nakasiñawa'ini eta maye'e.

Mateo 14

1 Etaichu'i jena sacheana'i ema Aluresi, ema'i akenuka'i taye'e eta Galilea, masamairikapa eta náechejisi'a'i ema Jesús, 2 tási'a maichapa, ena máewanachana: “Émara ema Juan Tikachasirikara'i, tichawa'i téchepuka te máekari, táitusiawa máituruka'i makuchuka eta tiáramikareana.” 3 Taicha ema Aluresi mave'a'i esu Herodías, esu mayena'i ema maparape Filipo, taka'e étapa temerataka'i ema Juan. 4 Taicha ema Juan maichapa ema Aluresi: “Wa'i tiuri eta pichakene'i pive'a'i esu pichinena, mayena'i ema piparape.” 5 Taka'e ema Aluresi, mawara'a'i makapaka ema Juan, tipika'isera ema nasema'ini ena achaneana, taicha ema Juan, tétavikawa'i eta nasuapira'i, náimati'i ema eta émaira'i profeta. 6 Tási'asera, títekapapa eta sache máijaremu'u ema Herodes, sutiari'i'i esu amaperu, suchicha esu Herodías. Tiúchukapa tírimaika te mamira'u ema Herodes, énapa ena machimarana'i, ema Herodes máurikaine'i ichape 7 taka'e, ema majuracha eta maijarasiraya jákani suyasearuyare'i. 8 Tási'a, esu amaperu suyaserekapa esu suena tája'a'ipuka eta suyasearuyare'i. Esu suena suímitukapa: Piyaseakayare ani píchaya: –Píjarakanu eta ñichuti eñi Juan te kuruja. 9 Taka'e, eta masamira'i eta juka suyasearu'i, ema rey Herodes ichapeine'i eta mapanerechira'i, tájinapasera máicharakawa'ini, taicha máechejiriruwaipa'i majurachaipa'i te namira'u ena machimarana'i eta máijarasirayare eta suyasearuyare'i esu. 10 Taka'e, makawanairipipa nayuchatipikenu'apana ema Juan te makaerataiya'i; 11 taka'e, námapaipa te kuruja eta machutini, náijarakapa esu amaperu, tási'a esu sujakapapa, suíjarakapa esu suena. 12 Títekapanapa ena máimitureana'i ema Juan, nave'apa eta máke'eni, náekarapanapa. Tási'a, tiyananapa nametapana'i ema Jesús. 13 Te masamairikapa ema Jesús eta techakareana'i, tiawaku'apa te pakure makarichu'i tiyanapa terajikawa'i. Énasera ena achaneana náechapa eta mayanira'i, tiyananapa tipaikana'i nakapayapana. 14 Te tiúkupaikapa ema Jesús te pakure, máima'apa ena kamurikeneana achaneana; majapanuwakaine'i eta máimairawaka'i ena, makanarakawakapa ena nakajumakeneana'i námakeneanapa'i. 15 Taka'e te yatiyarepa, nakachakayapa ena máimitureana tási'a náichapa: –Pimetakawaka ena achaneana, kápere'ipa, tiyere'iwaka'i eta pétiana. Táurikapa piwanekawaka ena nayanapa, nawachareka eta nanika, taicha ani tájina naviyawaima'i eta nanika. 16 Ema Jesús májikapawakapa: –Wa'i takamesa viwanekawaka nayana, íjaraka étina eta nanika. 17 Ena nájikapapa: –Wa'i tarataima'i, sinkuine eta juka pan, tási'a apikipa eta jima. 18 Ema Jesús máichawakapa: –Iáminanu ani. 19 Taka'e, makawanairipipa náeja'a'apaika ena achaneana te muíjipa'i. Mave'apa eta sinkukene pan étapa eta apiki jima, máesenikapa te anuma, ma'asulupayachapa ema Viya, mayuvetukawakapa eta pan, tási'a, máijarakapa ena máimitureana, tási'a ena naijarakawakapa ena achaneana. 20 Taka'e, námutupa, tisatu'eanapa eta nanisira'i, tási'a, tikaemachawanaicha'aware dóse'ikene saye ichape'iana eta tainikacha eta náemacharajiana'i. 21 Ena tinikana'i, sinku milkeneana'i ena ajairana, eta náichapemuriwa'i, wa'ineni náimitupacha'ini ena esenana énapa ena amaperuana. 22 Te tamutupa, enewanepa mawaneka'i ema Jesús tiáwaku'ana eta te pakure ena máimitureana, tínapukanayare'i tiánuekana te apachara eta kákiure émasera manasiyarecha'a'i kametawanumayarecha'a'i naye'e ena achaneana. 23 Te tamutupa eta makametawaira'i ema Jesús naye'e ena achaneana, tiyanapa tiápana'i taye'e eta mari. Tiyujarakayare'i taye'e. Étapa tavine'i eta yati, manasipa makarichu'i taye'e. 24 Taka'e, te túpierekanapa eta napakure, tachimarakapa eta muraka tékatikawa, nákapaki'apa'i. Taka'e eta taepaku tae'acheyechapa'i eta napakure. 25 Te tijararamapepa, naíma'apa ema Jesús mapaikanauchapa'i eta une. 26 Eta naímaira'i ena máimitureana, tiaramekanaine'i tipiararemuri'anapa naka'epa: –¡Kunare eta juka! 27 Émasera ema Jesús maéchejikapa: –¡Wa'i ekupika! ¡Nútichucha: Étumechawa! 28 Tási'a, ema Pedro majikapapa: –Te yátupipuka pítikene'i, piti Tata, piwanekanu núti apanaware nupaikanaucha eta une, nuwara'a nuyana nupauchavi te piavi'a'i. 29 –Yare –majikapapa ema Jesús. Enewanepa tiúkupaika te pakure ema Pedro. Tiyanapa mapaikanauchapa eta une, makapayakapa te mavi'a'i ema Jesús. 30 Étasera eta máramesira'i taicha eta muraka tékatikawa, timutsera'awapaipa térikapaipa. Tási'a, tipiararekapa: –¡Tata, nérikainapa! 31 Énewanepasera makaratawauchapa ema Jesús eta makuchukuirayare'i. Tási'a, máichapa: –¡Taja'a takayema ánipichu eta pikasiñawaira me Viya! ¿Taja'a takayema memaituka'i? 32 Te tiáwaku'anapa ena apinana te pakureju'e, enewanepa temajakawa eta tékatikawa. 33 Taka'e, namutu ena tiavi'ana'i te pakureju'e, tépuyumuri'anapa te mamira'u ema Jesús natsiukapa, naka'ewarepa: –¡Jé'eware piti Tata, Machichakenévi'i ema Viya! 34 Taka'e, te apanapa sache, tiápechawanawarepa tiánuekana eta kákiure, títekapapa te awasare tikaijare Genesaret. 35 Taka'e, ena achaneana náimatiwanepa eta émaira'i ema Jesús. Timetajirikakanapa náechapa namutu ena achaneana tikawasana'i te awasareana. Tiyananapa maye'e ema Jesús, námawakapaipa'i namutu ena nakajumakeneana, 36 nayaseakawarepa ema eta máisapiraina'ini náemamajiaka eta tacheyarapi eta mamuiri'a, taka'e, nákani témamajiakanapa'i, enewanepaipa tinarakanapa'i.

Mateo 15

1 Nakachakayapa ena apamuriana fariséuana énapa ena escriwánuana, tiási'ana'i te Jerusalén, tási'a nayaserekapa: 2 –¿Taja'a takayema ena pímitureana wa'i nae'ika'ini eta viye'erepiana nanakipairu'i ena viáchukanaveanaini? ¿Wa'i nakasipawa'u'ini eta nanisirayare? 3 Ema Jesús mayaserekawakapa: –¿Tája'a takayema, eti eneichuware wa'i ítaucha'ini eta mawanairipiana'i ema Viya? Tasapi'apa epikaucha'i eta eye'erepiana. 4 Ema Viya ani maka'e'i: ‘Pipikauchaya pémunakayarewa ema piya ésupa esu pena’, tási'a ‘Ema achane maejeucha esu maena emapuka ema maiya tépenayare.’ 5 Étisera eka'e'i, mákani achane tiuri'i maicha ema maiya, esupuka esu maena: ‘Wa'i nituikawaima'i nímikatakavi, taicha tamutu eta nukaye'ekeneni'i níjarakaipa ema Viya’, 6 tási'a namutu nákani tika'eana'i eta juka, waipa kapamikasima'i maimikataka ema maiya, esupuka maena. Taicha eti ekaepa'aipa eta maechejiriruwa ema Viya taichavene eta itauchiraya eta eye'erepiana. 7 ¡Apimirana! Tatupiruwa'i eta máechejiriruwa'i ema profeta Isaías te techejisia'epa eti, te maka'epa: 8 ‘Eta juka awasare, tétserajikanuana'i te najakachuchasera, wá'isera taetupikawa'ini eta nasamureana, tiyere'inuanaichucha nuye'e. 9 Tamapurujipa eta éñeuchirawana'i nuye'e, eta naimiturapiana nawanairipianachucha ena achaneana.’ 10 Tási'a, ema Jesús maichu'awakapa ena achaneana maka'epa: –Esamanu, apaesa ákaikutiara: 11 Eta vinikakene tisiapa'i te vijaka, waipaine'i tajararekaima'i mákani achane. Eta tijararekaya makaini achane eta tiasi'a te vijaka pipanereruana viwínarajiwana. 12 Taka'e, ena máimitureana témeña'awanapa maye'e ema Jesús, tási'a nayaserekapa: –Ena fariséuana wa'i naurika'ini eta pikayemakene'i. 13 Émasera májikapapa: –Jákani sukurekana, wa'i masukurena ema Tata nukaiyakene te anuma, tikavepurikasiyare. 14 Ésamirikawaka, kuti'i ena apinana púchukiana tichurukakanapa'i, tiákipaikawanayare'i te jákani pusu, táicha wa'i náima'aimani eta nayani'ayare'i. 15 Taka'e ema Pedro máichapa ema Jesús: –Pátupiruwa pimetaka'avi eta pikayemakene'i. 16 Ema Jesús májikapapa: –¿Éneichuware eti mapanererure'e'i? 17 ¿Wá'ipuka ákaikutiara'ini eta juka, tamutu eta tasiapakeneana'i te vijaka, eta vinikasareana'i, tatupiru'i te viami, tási'a te tiúchukapa, tatupirupa te irimeji? 18 Étasera jákani táuchure'i te vijaka tási'akene'i te ama'e te visamure. Eta tamauriwa'i eta náechejisirana ena achaneana, étara timaeperajikawaka'i. 19 Taicha eta táiñema'ikeneana panérerukana, tási'akeneana'i te ama'e eta nasamureana ena achaneana. Mákani achane mapanerecha'i makaesenara esu apana esena apayena. Nákaniware, tipanerechana'i eta tikaparekana, tiámerekana, tiwayuarekana, técheji'iana. 20 Eta jukana, étara tamaeperajika'i ema achane. Étasera eta jákani nanikakeneana, tayanapane wa'i náicha eta naye'erepiana eta nasipawauchirawa, wa'i tamaeperajika. 21 Ema Jesús tiyanapa ánaki te tinapaika te Tiro te'épa Sidón. 22 Tási'a esu esena cananea, eta suchusira'i te jena awasare supiarakapaipa eta supauchira'i: –¡Tata, piti ñichicha eñi David, pájapanunu! ¡Esu nuchicha ñáwa'aka'i eñi éreana, tétavikawa'i eta sukatajiwaira'i! 23 Ema Jesús wa'i majikapa'ini. Taka'e, napauchapa ena máimitureana, tási'a náichapa: –Tata, péwataka suyana esu suna esena, tipiararekapa'i te vékene. 24 Ema Jesús máichapa: –Ema Tata tiwanekanu'i nakarichu néchapajirikayare ena israelítana, ena nakuti'i eta uvesana mákenureana. 25 Ésusera esu esena, tiyanapa suépuyumiraichapa te mamira'u ema, suíchapa: –¡Tata, pímikatakanu! 26 Ema Jesús májikapapa: –Wa'i táurika'ini everejika'ini eta naniru ena echichanaveana, eta íjarasiraina'ini tanika eta tamukuana. 27 Esu suíchapa: –Éne'ineni taka'e'i Tata, apanasika eta tamukuana tinikana'i te tapeku eta mesa, eta maniriemacha ema takenu. 28 Taka'e ema Jesús máichapa: –¡Esena, tétavikawa eta taichapewa eta pikasiñawaira'i eta nuye'e! Puiti títauchawayare eta piyaseserepi'i. Jé'esare enewanepa tinaraka'i esu amaperu. 29 Taka'e ema Jesús tiuchukapa tiyanawarepa. Titekapapa te tachausi eta Kákiure te Galilea, tiapanapa te anuke'epa'i maripa'i ánaki tejakapa ema. 30 Taka'e, naka'epaipaware ena kamurikeneana achaneana te mavi'a'i ema, námakenepanepa'i ena nakajumakeneana, ena masariana, énapa ena púchukiana, énapa ena úpana, énapa ena túpupaikeana. 31 Namutu ena nani nakajumakeneana makanarakawakapaipa'i ema. Ichapeine'i eta náramira'i ena achaneana eta náechejisiraipa ena úpana, énapa ena túpupaikeana tinarakanapaipa, tiúripaipa eta napaisira ena masariana, tímairikanapaipa ena púchukiana. Eta náurisamurewa'i, nakunachapaipa najírauchaipa'i ema Viya, naye'e ena Israelitana. 32 Ema Jesús máichu'awakapa ena máimitureana, tási'a máichawakapa: –Nujapanuwaka ena nani achaneana, taicha mapanapa sache eta naka'e'i ani nuye'e, tási'a tájinaware naviya'ini eta nanika. Wa'i nawara'a néwatakawaka, machu naviraji te achene, taicha eta náekuawana. 33 Ena máimitureana náichawakapa: –¿Távi'apukaini vítusiawa'ini eta tinikakare eta te juka? Kamuriana ena achaneana eta te juka tájina vítusiawaima'i eta tinikakareana. 34 Ema Jesús mayaserekawakapa: –¿Áyanacha'a eta pan eta iámakeneanapa'i eti? –Siéteine eta pan, ánimurichicha'iware eta jíma –najikapapa ena. 35 Taka'e makawanairipipa eta náeja'apaimuri'a'ini namutu te apake'e, 36 mave'apa eta siétekene pan, étapa eta jímana. Ma'asulupayachapa ema Viya. Mayuvetukapa, maíjarakapa ena máimitureana, tási'a ena naijarakawakapaipa ena achaneana. 37 Namutupa tinikana'i, tisatu'eanapa, tási'a nainikachaicha'awa eta siete'i eta sáyeana eta náemacharajiana. 38 Eta nasimutuwa'i ena achaneana, cuatro mil keneana'i ena ajairana. Natiari'i'iware ena esenana énapa ena amaperuana, énasera wa'i naímitupacha'ini. 39 Te tamutupa eta juka, mawanekawakapa ema Jesús ena achaneana nayanapa nachawa te napenana, tási'a ema tiáwaku'apa te pakure, tiyanapa makaiju'epa eta te awasare Magadán.

Mateo 16

1 Ena fariséuana, tási'a énapa ena saduceoana napauchapa ema Jesús, tási'a nawara'apa naimiakipaikaya'i, nayaseakapa máimereka'ni eta tiáramikareana, te yátupi'ipuka wanairuka'i ema Viya. 2 Émasera ema Jesús májikapapa: “Te kápere'ichicha eti eka'e'i: ‘Puiti tímiyanawayare tiúriyare eta sácheana, taicha eta anuma títsime'i’, 3 te yátikara'i eka'e'i: ‘Puiti tikiwayare, taicha eta anuma titsirime'i, tási'a timapikurumewa.’ Taicha eti imatiekene'a'i eta taichararakawa'i eta anuma. Ímijachawa'i wa'i ituka'ini ímatiekene'a'ini eta taikutiara eta jukana sacheana. 4 Ena naka achaneana wínarajikeneana masuapajiraira'ana, tiyaseakanuana'i nicha eta tiáramikareana, wáipasera nijarakaima'i eta tiáramikareana, takarine'i eta máichawakenewa'i ema profetaini Jonás.” Tási'a majunijikawakapa, tiyanapa. 5 Te tiánuekanapa ena máimitureana te apachara eta kákiure, naémitisikapa tiamana eta pan. 6 Taka'e ema Jesús máichawakapa: –Íma'a, échapawa eta naye'e lewadura ena fariséuna, enapa ena saduceona. 7 Ena máimitureana jajairikakanapa énajikakanapa: –¡Wa'i viámapa'ini eta viniriji pan! 8 Ema Jesús máimatiakawakapa, tási'a, máichawakapa: –¿Tája'a takayema'i eta émitisisira'i eta pan? ¡Ánipichu eta ekasiñawaira'i eta nuye'e! 9 ¿Wícha'akaru ákaikutiara'ini, wá'isera échaini eta nukaejapasira'i eta sínkukene pan nanikakene'i ena sinku mílkeneana achaneana, étapa eta náemacharajiana'i? 10 ¿Wá'iwarepuka echa eta siétekene pan naniru'i ena cuatro mil keneana achaneana étapa eta náemacharajiana'i? 11 Nímijachapa ekaikutiarayare'i eta níchira'e'i eta échapirawaina'ini eta naye'e lewadura ena fariséuana, énapa ena saduceoana. Wá'ira étaina'ini néchejisi'a'ini eta lewadura taye'e eta pan. 12 Taka'e tapaenumawapa nakaikutiara'i ema Jesús eta máichira'i, wa'inenipuka etaina'i eta levadura, taye'e eta pan, etachuchanenipuka máicha'i eta naechapirawaya eta naimiturapiana taiñema'ikeneana naye'e ena fariséuana énapa ena saduceoana. 13 Te titekapapa ema Jesús te tinapaika eta te Cesarea te Filipo, mayaserekawakapa ena máimitureana: –¿Tája'a nakayema ena achaneana eta maye'e ema Machicha ema Ajaira? 14 Ena najikapapa: –Ena apamuriana náimijachavi'i ema Juan Tíkachasirikara'i. Ena apamuriana tímijachaviana'i ema profeta Elías, tási'a ena apamuriana naka'e'i, ema profetaini Jeremías, émapuka ema apana profetaini antivuini, téchepuka'i. 15 –Tasi'a eti, ¿nája'a ímijachanu'i nuti? –Mayaserekawakapa. 16 Ema Simón Pedro majikapapa: –Pítira ema Cristo, Machichakenevi'i ema Viya, ema tijaraka'avi eta vitaresira. 17 Taka'e ema Jesús máichapa: –Piti Simón machicha ema Jonás, tétavikawa'i eta pétupisirawa'i, taicha manakasamureruvi'i ema Tata Nukaiyakene tiávi'a'i te anuma. Wa'i etaina'ini eta náimiturapiana naye'e nákani achaneana. 18 Tási'a nuti apanaware nutupiruwa numetakavi, píti pikaijare'i Pedro, tási'a nukaechepukayare taye'e eta juka mari, eta nuye'e iglesia, tási'a etaipa eta tatumewa eta naepenira, wa'i tarata'aima'i takaepa'a. 19 Piti pikatupara'ayare eta llave taye'e eta anuma te mawasa akenuka, apaesa nasiapa nákani pijakapakeneanayare, píti tamutu jákani pitiaruya tejuka apake'e kaiti'ayarewa te anuma, eta pivejapureya te juka apake'e, eneichuware tejapukaya te anuma. 20 Taka'e ema Jesús, matuparakawapa muraka ena máimitureana nakuija nakumetaka eta émaira'i ema Cristo. 21 Tepanawapa, ema Jesús, máimitukawaka'i ena máimitureana, eta mayanirayarre'i te Jerusalén, eta makatajiwairayare, náepuruyar'i ena viyakarana, énapa ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, énapa escriwánuana. Mametakapa eta náimikapakayare'i, mapanayaichu'isera sache eta maka'eyare'i eta maepenirayare'i, tási'a tichawayarepa téchepuka. 22 Taka'e ema Pedro máiputsikapa, mámapa makarichu'i, tási'a tépanawapa makajacha'i, máichapa: –¡Ema Viya wa'i makuisapavi, Tata! ¡Eta juka wa'i takuitauchawa! 23 Émasera ema Jesús tichawapa, tási'a máichapa ema Pedro: –¡Péwisi'atataji te nuye'e piti Wínaraji, puiti piyaseakanu'i eta numasuapajiraiwayare! Piti wa'i pikaikutiara eta mapanereru ema Viya, etachucha pimararaka eta naicharakawa ena achaneana. 24 Taka'e ema Jesús máichawakapa ena máimitureana: –Nákani nawara'a náe'ikanu, takamunu náinajikawa tamutu eta ti'apapirikawaka'i, náijarakawa eta táimikapasiraina eta náe'isiranu'i. 25 Taicha mákani téñama'i eta máitaresira, émajiwayare tikamitiekene'awaya. Émasera mákani tíjarakawa'i té'ikanu, tayanapane táimikapaka eta máe'isiranuyare, ema tiúchuku'ayare. 26 Tájina taiturena mákani achane takaeñamararu eta maima'akeneana te juka apake'e. Taicha wa'i márata'aima'i mákani achane mawachacha eta maítaresira. 27 Taicha ema Machicha ema Ajaira, tichawayare'i, mámainapaipa eta majaraiwa ema Tata, makachanéwakayare ena ángeleana. Te jena sácheyare, tíjarakawakainapa eta náikuchiana'i ena machanerana, jákani náemataneanapachu'i. 28 Nutupiruwa numetaka'e, eti etiari'ikeneana'i puiti, enerejikawayare, wa'i épenawanema'i, íma'anumaya eta makatupara'airayare ema Machicha ema Ajaira.

Mateo 17

1 Sáisikenepa sache, ema Jesús mámapa ema Pedro, ema Santiago émapa ema Juan, ema maparape ema Santiago, tiyananapa te tapusi eta mari anuke'ekene. 2 Ánaki te namira'u ena, ti'apamuichawapa eta máima'i ema Jesús. Eta mamira tétavikawapa eta tajanunumesira'i takutipa eta sache, eta mamuiri'a tétavikawapa eta tajapuwa'i, takutipa eta tijara'i. 3 Tási'a, naima'apa ema víyara'aini Moisés émapa ema profetaini Elías, téchejirikawana'i makachane'i ema Jesús. 4 Ema Pedro maichapa ema Jesús: –Tata, ¡tétavikawa táurikakarewa eta viávi'aira'i eta ani! Te piwara'apuka, nepiyaka eta mapa'ina peti: étana pipenaina'ini píti, eta apana mapenaina ema Moisés, eta apana mapenaina ema Elías. 5 Tási'a, téchejikaicha'a ema Pedro, tiáramikarepa eta úkaji táepakumuri'a'i ena, tétavikawa'i eta tajanunusira'i, tási'a nasamawarepa eta ma'u ema Viya, taye'e eta úkaji ani maka'e'i: “Ema maka, ema Nuchicha némunarukene'i. Ema nunerejiru'i: esamayare.” 6 Eta nasamira'i ena maimitureana tipikanaine'i. Tépuyukanapa titsiukapaikanapa te apake'e. 7 Tási'a, ema Jesús témeña'awapa naye'e, máemamakawakapa. Máichawakapa: –Échepuka, wa'i ekupika. 8 Taka'e te náesenikapa, waipa naima'awaka'ini ena apamuriana, makarine'i ema Jesús. 9 Tási'a te tiukupaikanapa te tapusi eta mari, ema Jesús mawanekawakapa ena: –Wa'i ekumetajirika eta juka íma'akene'i, tiámainukawa te máechepukapaini te máekari ema machicha ema Viya. 10 Ena maimitureana nayaserekapa ema Jesús: –Taja'apuka takayema ena escriwánuana, naka'e'i eta machavirayare tinapuka ema Elías. 11 Ema Jesús májikapawakapa: –Yátupi ema Elías tínapuikayare eta máitesira, ema máetupiripanayare tamutu. 12 Nútisera nutupiruwa numétaka'e, títekaipa'i ema Elías, ena achaneana wá'isera najachapa'ini. Enasera nakaticha'i naicha'i tamutu eta nawara'akene naicha maye'e ema. Ene maka'eyare ema Machicha ema achane, nakatianakayare, éneyareichuware nakapakayare. 13 Taka'e, ena maimitureana nakaikutiarapa eta maechejisi'aira'i ema Jesús, naechapa ema'i ema Juan Tíkachasirikara'i. 14 Te titekapanapa te navi'a'i ena achaneana, témeña'awapa ema émana achane maye'e ema Jesús, maepuyumirauchapa, tási'a máichapa: 15 –Tatachicha, pakataikanupaini pikanarasinanuini ema maka nuchicha. Tétavikawa eta makatajiwaira'i; takaecharipairika te tana'aka eta majuma, tatiari'i te tákipaika te une, té'epuka yuku. 16 Námaipa'ineni naye'e ena pimitureana, énasera wa'i naituruka'ini nakanaraka'ini. 17 Ema Jesús majikapapa: –¡Tétavikawa eti achaneana emasuapajiraiwa, wa'ikene akasiñawa'ini me Viya! ¿Kúverarekapa eta nukamichira'ena'ini? Iáma ani ema amaperu. 18 Taka'e ema Jesús, makajachapa ema éreana, máinajiakapa ema amaperu. Enewanepa tinarakawane'i. 19 Te táekenepa, ena maimitureana tiputsikawanapa eta naechejirisirawa'i, maye'e ema Jesús tási'a nayaserekapa: –¿Tája'apuka takayema'i viti wa'i wárata'a'ini vikuchuka'ini ema éreana? 20 Ema Jesús maichawakapa: –Táicha eti wícha'a yátupina'ini ákasiñawa'ini me Viya. Nutupiruwa numetaka'e, te yátupikenena'ini ákasiñawa'ini me Viya, tayanapane ánichichainaichu'ini, takuti'ipukaini eta táki eta mostaza, étaipa jákani mari áwara'a'ini ekayejeka, te íchapapukaini, piyejekawa te juka, piyana ánakipana, tási'a tiyejekawa'ini eta. Je'esare, wa'i takukajeraraji'ini eye'e. 21 Étasera eta juka takuchusirawa ema éreana ema tiáwa'aka'i ema maka amaperu. Eta vikuchusira, tawara'a tatiwa víjimayare étapa eta viyujaraka. 22 Taka'e, eta napaisirapa'i te awasareana táunawa'i eta kakiure, ema Jesús maichawakapa ena te'ikanapa'i: –Nuti Machichanu ema achane, járajapainapa eta sácheyare tíjararekanuyare mákani achane naye'e ena tikatianakanuana'i, 23 tási'a tikapakanuanayare. Té'esera te mapanakenénapa sache eta népeniraya, néchepukayaresera. Eta nasamira'i, ichapeine'i eta nakajapanuraiwa'i. 24 Taka'e, te títekapapa taye'e eta Cafarnaúm, natiari'i'i ena tive'ana eta tawacha eta templo. Nárajapapa náechejipana'i ema Pedro, nayaserekapa: –¿Mawachachapuka ema eye'e maestro eti eta tawacha taye'e eta templo? 25 –Mawachacha –maichapa ema Pedro: Te visiapapa te peti, ema Jesús máechejikanumapa ema Pedro. Ánipa maka'e: –¿Tája'a pikayema, piti Pedro, nája'asika tatuparaka'i nawachachayare eta tawacha eta viyasea'a maye'e ema rey? ¿Énapuka ena machichakeneana, énapuka ena apawasana? 26 Ema Pedro majikapapa: –Ena apawasana. Tási'a, ema Jesús maka'epa: –Tiuri, viti machicha'avi'i ema Viya. Wa'i tatuparaka'ini viwachacha'ini víti eta juka impuesto. 27 Vinakikasera eta tawacha apaesa takuija takukayemakare naye'e ena achaneana. Piyanayare pénika eta jima te kákiure. Te piákijiekapa eta pénirave, eta tínapuka jima takaratakaya eta pénirave, tatiari'iyare eta reale te tajaka, pive'ainapa eta reale, tási'a tarata'ayare tawachacha eta nuye'e parte núti, étapa eta piye'e píti.

Mateo 18

1 Te jena sachekenene'i ena máimitureana, napauchapa ema Jesús, tási'a nayaserekapa: –¿Nája'apuka ema tikapika'upanaya te mawasa ema Viya akenuka te anuma? 2 Ema Jesús máichu'apa ema émana amaperuchicha, makatupi'apa te namira'u 3 tási'a máichapa: –Nutupiruwa numetaka'e, étisera te wa'ikenena ekuinajika eta tamáurikeneana wáipaine'i esiapaima'i te mawasa ema Viya akenuka te anuma, takamunu'i ákuti ena amuyana eta epanereru. 4 Nákani nawara'a'i tikapika'upananayare te mawasa ema Viya Akénuka te anuma, takamunu nákuti ema maka amaperuchicha mánsuanayare, wa'i máitukaima'i tiákapauchawa. 5 Tási'a Nákani tijakapa'i ema amaperu te níjare, nuti'i tijakapanuana'i, taicha mákani tijakapanu'i nuti. 6 “Takutikene mákani tímiakipaikaya te pekatu ema émana amaperu. Tiuripana'ipukaini vitinuka'ini taye'e eta mari, vechipaikapaini taye'e eta ichapeama une. 7 ¡Yátupi wa'i téjiakawaima'i eta tímiakipaikaya ena achaneana taye'e eta pekatu! ¡Ichapepanayasera eta náikuñayare nákani achaneana tikatapirawana'i eta náimiakipaisira'i ena achaneana taye'e eta pekatu! 8 “Eta taka'e, eta piwa'u, étapuka eta piwape, te tiviuchavi'i eta piakipaisirawa'i te pekatu, piyuchatika piákijikaya tiyere'i eta piye'e, tiuripana masari'ena eta esiapira te anuma, taicha te esiapa íama eta apinakene iwape, eta apina ewa'u, etasarenapa timikuñaka'eya taye'e eta yuku taijurekene infierno. 9 Te tiviuchavi'ipuka eta piúki'a te pekatu, piveku'aukichawa piákijika tiyere'i, tiúrisarepa eta pisiapira te apana vítaresira, wá'isera takuimikuñakavi eta apina piuki'ana te yuku taye'e eta infierno. 10 “Wa'i ekuepuru ena amaperuana. Numetaka'ewane: Narari'i ena ángeleana tijaneakawaka'i, ena tikapika'uana'i te mamira'u ema Viya. 11 Taicha nuti Machichanu'i ema Ajaira, eta tímitekanu'i nukuchuku'ayare nákani náemitiaru'i. 12 “¿Taja'apuka ekayema? Te mákani achane, te kaye'e'ipuka eta cien uvesana, te témitiakapuka eta étana, eta máeñamirawa'i, manakikayare'i eta apamuriana noventa y nueve te majanearesi'a'i, eta mayanirayare'i matanupana eta taemitiaru'i. 13 Te máichimawapa, tichawapa, tiurisamurepanapa eta maichimavira'i eta étana uvesa, taye'e eta tanasikeneana'i tamaemitiaruana'i noventa y nueve uvesana. 14 Ene maka'e ema Tata Ekaiyakene eti, ema tiávi'a'i te anuma, wa'i máwara'a'ini náemitiaka'ini ena nani amaperuana. 15 “Te tatiari'ipuka eta máejekapirawa'i ema piparape eta piye'e, tituparakavi pechejirikayare ema. Tási'a, piputsiakayare eta pechejirisirayare, pimetasiraya eta máejekapirawa'i. Te masuapavi ema piparape, pepachinachaipa eta mapanereru. 16 Té'esera wa'i makusuapavi, pitanukayare apinanaina ena piye'eanayare testigo apaesa tasuapakarepa eta pechejirisirayare. 17 Te wa'ikenena makusuapavi, pimetakapa namutu ena pichamuriana'i pikatupi'apa te namira'u. Té'esera te wá'ikenechapuka makusuapa'e, tímatikareinapa ema eta mamasuapajiraiwa'i me Viya. Waipa ekuimisiapawa maye'e, taicha eta mamasuapajiraiwa'i. 18 “Nutupiruwa numetaka'e eti: Eta itiaruyare te juka apake'e kaiti'ayarewa ánaki te anuma, eta evejapureya te juka apake'e tejapukayarewa ánaki te anuma. 19 “Éneichuware, te etiari'ipuka eti te juka apake'e apina'e'i, ekurujikaka'i te níjare, nutiari'iyare'i núti. Tási'a te étanaichu'i eta epanereru'i, tikutikaka'i eta eyaseserepi te maye'e ema Tata, ema tíjaraka'eyare. 20 Taicha nákani te tikurujikakana, apinana, mapananapuka te níjare, nuti nutiari'iya te nataraku ena.” 21 Taka'e ema Pedro mayaserekapa, ema Jesús: –Tata, ¿áya'epuka tatuparaka nujapanuyare ema nuparape, te máejekapawa eta nuye'e? ¿Táurikapuka siéte'eyare? 22 Ema Jesús májikapapa: –Wa'i tákarichuima'i siéte'einaichuyare eta pijapanuirayare. Tímiyanawayarechucha eta pijapanuirayare. Wa'i pitupachaima'i. 23 “Eta juka, jarari'i taichawa te anuma mawasa akenuka ema Viya, makuti'i mákani rey kamuri'i eta maima'akene te mawara'a'i máechayare eta nanteveana ena mamusurana. 24 Te tepanawapa mavejuekene'apa ena tikanteveana'i maye'e, námapaipa'i ema tétavikawa'i eta manteve. Sesenta millone'i eta reale. 25 Tási'a, ema achane musu, tájina maviya'ini mawachachi'a'ini ema mákenu'i. Taka'e, ema rey makawanairipipa makaijararekasi, namutu esu mayena énapa ena machichanaveana, étapa eta makaye'ekeneanaini te mapena, apaesa mawachacha'ini apaesachichaina'ini eta manteve'i. 26 Tási'a, ema achane musu tépuyukapa te mamira'u ema mákenu, tási'a máichapa: ‘ Pikatajikanu'ini, pikuchapanu'ini. Te nítukawapaini, nuwachachapa tamutu.’ 27 Jé'esare, ema mákenu majapanupa, makamitiekene'a tamutu eta manteveni'i makaitikapa. 28 “Wícha'asera táyere'ini eta máuchusira'i, mákapajikapa ema apana achane tikanteve'i eta maye'e. Machamusuwa, wá'ineni kamurina'ini eta manteve'i, makaratakapa, macobrachapa. Masemarakapa makapitinukapa máichapa: ‘¡Piwachachanu puíti'ichu!’ 29 Ema achane tikanteve'i tépuyukapa te mamira'u. Mayaseakapa: ‘Pikatajikanu, pikuchapanucha'a te nítukawapa, nuwachachavipa tamutu.’ 30 Wá'ikenesera makamitiekene'a'ini eta manteve. Máimikasiapapa te nakaeratairare, mawaraira'i mawachachawaneyare'i eta manteve'i. 31 Te náima'apa ena, tikati'ine'i te nasamure eta náimaira'i ema nachamuri. Tiyananapa nametaka'i ema rey tamutu eta máichawakenewa'i. 32 Taka'e ema rey máimichu'apa, tási'a maichapa: ‘¡Máecharairetataji! Wáipaine'i péchawa'ini eta nukamitiekene'aira'i eta pinteve. Taicha eta piti piyaseasiranu'i, eta nujapanuvi'ini. 33 Piúri'aine'i pájapanu'ini píti apanaware ema pichamusuwa'i, tákuti'ini eta nujapanuiravi'i núti.’ 34 Tási'a ichapeine'i eta masemanewa'i ema rey, taka'e makawanairipipa náikuñaka, apaesa enewanena mawachacha tamutu eta manteve'i.” 35 Ema Jesús maka'epa: –Ene máicha'eyare ema Tata Nukaiyakene eti apanaware, te wa'i ekuituka ajapanu nákani eparapenaveana.

Mateo 19

1 Te tamutupa eta juka máimiturapiana'i ema Jesús, tiúchukapa te Galilea, tiyanapa te tinapaika te Judea. Eta Jordán tinapaika'i te táuchusine eta sache. 2 Kamuriana ena achaneana te'ikana'i, ánaki makanarakapaipa ena nakajumakeneana'i. 3 Natiari'isera ena fariséuana, napauchapa ema Jesús, tási'a natanuka'i eta tiviuchayare'i ema, nayaserekapa: –¿Táurikapuka máinajika ema achane esu mayena taicha jákani tájiparakana? 4 Ema Jesús májikapawakapa: –¿Wa'i échejiku'a'i eti eta Takapika'ukene Ajureka, te táepaninewapa, ema Viya, te maepiyakapa, ‘ema achane esupa esu esena’? 5 Tási'a maka'epa: ‘Eta taka'e mákani achane majunijikainapa ema maiya, esupuka esu maena, eta nave'akakaira'i, tímikutijirikawaipa étanaine'i eta náke'eana.’ 6 Eta taka'e, ema achane wa'i taurika'ini eta mainajika'ini esu mayena, taicha emakene'i ema Viya tímive'a'i. 7 Ena nayaserekapa: –¿Tája'asika takayema'i eta mawanairipi'i ema Moisés, tikaepiyare'i eta Ajureka suye'e esu esena, eta máinajisirayare'i? 8 Ema Jesús máichawakapa: –Ema Moisés máisapa'i tínajikakana táichavene'i eta táetaviuchira'i eta emurakasamurewa eti, te taepaninewapa wá'isera taka'e'ini. 9 Nuti numetaka'e, te máinajikapuka esu mayena mákani achane, tási'a, te tiapechawapa arayena mave'apa esu apana esena, tímikutijirikawaipa'i makaesenararaika'ini. 10 Ena máimitureana naichawarepa: –Te éne'ipuka taka'e'i eta juka, eta vivira viti ajairana esu esena, tiúripanaichu'ipuka wa'i vikaparapekakaima'i suye'e esu esena. 11 Ema Jesús máichawarepa: –Wa'i námutu nárata'a naímatiekene'aima'i eta juka, narari'iyasera tinerejikawanayare'i náimatiekene'ayare, nakarichuya nákani maijararuanaya ema Viya. 12 Narari'i ena ajairana wa'i natanukaima'i esu esena nayenaina'i, taicha eta náke'e wa'i táichu'a'ini esu esena. Narari'iware ena tikaveku'iana'i, navetijipa ena waipa náesenikaima'i esu esena. Narari'iware ena apamuriana tinerejikawana'i wa'i natanuka'ini esu nayenaina'ini, nawaraira'i takuija jákani ta'apapika'ini eta nakaemataneasiraya ema Viya. 13 Taka'e, námawakapaipa'i ena amuyana eta maye'e ema Jesús. Nawara'a'i máemama'akawakayare'i ena, énasera ena máimitureana tepanawanapa nakájacha'i ena tiámanapa'i ena amuyana. 14 Taka'e ema Jesús maka'epa: –Ésamirikachucha ena amuyana, náitekaicha'a eta nuye'e. Taicha eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, naye'eyare'i ena nani nakutiana'i ena. 15 Tási'a, máemamasikawakapa ena amuyana, mayaseuchawakapa. Te tamutupa, tiyanawarepa te apana awasare. 16 Ema amaperu mapauchapa ema Jesús, tási'a mayaserekapa: –Tata Maestro, ¿tasája'apukaini nícha'ini eta taurikene, apaesa máichekuarakirena'ini eta nítaresira? 17 Ema Jesús majikapapa: –¿Tája'a takayema píyaserekanu eta tiuri? Eta tiuri etanaichu. Te'eserapuka te piwara'a pisiapa te apana vitaresira, pisuapayare eta wanairipiana. 18 –¿Taja'asika? –Mayaserekawarepa ema amaperu. Tási'a ema Jesús máichapa: –‘Wa'i pikukapareka, wá'iware pikaesenaraima'i esu esena apayena, wa'i pikuamereka, nakuija pepiyáekeneruina, 19 pipikauchayarewa ena tikachichaviana. Pémunakayarewa ema piparaepiya, tákuti eta pémunasirawa'i píti. 20 Tamutuipa'i eta juka nítaucha'i –maka'epa ema amaperu– ¿Tája'aserapuka eta jákani néjekeruicha'a'i? 21 Ema Jesús májikapapa: –Te piwara'apuka pítaucha tamutu, piyana, píjararekaya tamutu eta píma'akeneana, tási'a píjarakawakapa ena páureana. Jé'eware eta pijakapayare eta píma'akeneyare te anuma. Tási'a pitekapa pé'ikanu. 22 Te masamapa ema amaperu eta juka, tiyanapa katisamurewaine'i, taicha ema mawayucha'i eta marrikuwa'i. 23 Ema Jesús máichawakapa ena máimitureana: –Nutupiruwa numetaka'e, máituji'i eta masiapiraina'ini ema riku, eta te mawasa ema Viya akenuka te anuma. 24 Napecha'eware numetaka'e, maejerarepana eta tasiapira eta vipera camello taye'e eta ánikuchicha tapaja, eta masiapiraina'ni ema achane riku taye'e eta mawasa ema Viya akenuka te anuma. 25 Eta nasamira'i ena maimitureana, náramine'i ichape, tási'a naka'epa: –¿Tási'a nája'apapuka títujikawanayare tiuchuku'ana? 26 Ema Jesús maímararakawakapa, tási'a majikapapa: –Nájina émanaina achane émajiwaima'ini tikuchuku'awa, émasera ema Viya, makarichu marata'a tikuchuku'a'avi. 27 Ema Pedro máichawarepa: –Vítisera, vinakika'i tamutu eta vikaye'ekeneanaini, viwaraira'i vé'ikavi. ¿Tája'asika eta víjachapayare? 28 Ema Jesús majikapawakapa: –Nutupiruwa numetaka'e járajapayare eta sachewayare, takaitsiwairayare tamutu. Te maejakapa ema Machicha ema Ajaira te maejasi'ayare te tajara'ikene majarapi. Taka'e eti e'ikanuana'i éjakainapa taye'e eta dósekene Majarapi, éjakainapa taye'e eta ekatupara'airaya, étinapa ewanerekaya naye'e ena dósemurikeneana israelítana. 29 Namutu nákani nakikana'i eta napenana, najunijika'iware ena tikachichana, ena naparapenaveana, ena nayenana, ena nachichanaveana, étapa eta naye'eana apake'e táichavene'i eta nuye'e, ena najachapayare eta taitsiwayare. Tási'a te táitekapapa te apana víitaresira tavetijinapa, máichekuarakirenapa. 30 Tási'asera mavera'e eti etiari'ikeneana'i puiti. Te jena sácheyare, ichapepanainapa eta ekapika'uiraya. Ena puiti tikapika'uana'i, te táitauchawapa te jena sácheyare, énapawainapa tékene'anayare.

Mateo 20

1 “Te jena sácheyare níjaraka'enapa eta íkuchiyare eti, takuti eta mawachachira'i ema achane tikaye'e eta ichape quinta úwakiji naye'e ena tikaemataneara'iana. Ema maka mayatiru'i tipaika matanuka ena achaneana tikaemataneanayare'i maye'e. Tírerekanayare'i eta uwa. 2 Te títukawapa ena ajairana, mametakawakapa eta mawachachirayare'i te sache. Mawanekawakapa tiyanana taye'e eta náireresi'ayare'i. 3 Tási'a, makamunuicha'awa ena apamuriana achane. Te las nueve sache, tiyanawarepa te plaza, máima'aineware ena apamuriana ajairana máematanereana'i. 4 Máichawakapa: ‘Eyana eti apanaware ekaematane te nuye'e uwakiji, tiuriyare eta nuwachachira'eyare.’ Tási'a ena tiyananawarepa tírerekana'i. 5 Te tupiriku'apa eta sache, tiyanawarepa matanuka ena apamuriana, títukawaware, máewatamuri'aware tírerekanayare, te las trespa sache, tiápechawaware tiyana títukawaware ena apamuriana, énerichuware tírerekanayare'i. 6 Te las sínkupa sache, tiyanaware tiúchuka'i taye'e eta plaza, títukawaware ena apamuriana ajairana máematanereana'i, tási'a, máichawakapa: ‘¿Tája'a takayema tájina ématanena'ini puiti jena sache?’ 7 Ena najikapapa: ‘Nájina náechejiaka'avi'ini.’ Tási'a, ema máichawakapa: ‘Eyana eti apanawa írereka ánaki te nuye'e quinta úwakiji.’ 8 “Taka'e, te yátipa, ema maeja'aru maichapa ema mamusura ema techa'i eta ematanekana: ‘Pichu'awaka ena kaemataneana'i, piwachachawakaya namutu tinapukanayasera piwachachawaka ena naekenereruana tisiapana, tekene'anapa piwachachawaka ena mainapureana'i tisiapana'i.’ 9 Tási'a, ena nasiapakeneana'i te las sínkupa sache, mawachachawakapa ema achane eta étapewaka'i eta reale, takutirichu'i eta nawacha'i ena tikaemataneana'i tamutu sache. 10 Taka'e, te tikawachanapa ena náinapureana'i tisiapana, náima'apa ena takutirichu'i eta nawachana'i ena náekenererukeneana'i. 11 Tási'a, tisemanapa maye'e ema nákenu'i, techejijiakawanapa, 12 ánipa naka'e: ‘Ena nani náekenereruana'i títekapana, vikutiwachawakaichu'i eta nawacha'i, etanaine'ineni ura eta nakaematanera'i. Takuti'ichu'isera eta viwacha'i viti vínapureana'i. Wá'ikene táurikaima'i eta juka, taicha ichapemuri'i eta vikamichira'i víti eta táijurewa murakakene eta sache. Táurika vikachurikawakayare'ini ena eta nawacha'i.’ 13 Émasera ema nákenu majikapawakapa: ‘Wá'ira nukaetema'éma'i eti, énaipa ena náekenereruana'i, wá'iware nukaetemawakaima'i. Tínuna'i eta nuwachachira'e'i étapewaka'i eta reale níjaraka'e, wa'i ekusema. ¿Wá'isera pecha eta vitratune'i eta nuwachachiraviyare'i eta etana sache? 14 Ésamirikawachucha eve'achucha eta juka ewacha'i eyanapa eti. Nuti nuwachachaya ena apamuriana takutiyarechu eta ewacha'i eti, 15 núti néchinawa taicha nuye'eichu'i eta plata. Nuwara'a ákutikaka'ini eta ewachana emutu. ¿Eti ekapinarunupapuka eta núriwa'i naye'e ena nani?’ 16 “Ene naka'eyare te jena sácheyare, nákani náekenereruana'i té'ikanuana, ena nasapi'ayare tínapukana. Tási'a, nákani náinapureana'i, nasapi'ayare tékene'anayare.” 17 Ema Jesús makaiju'epa'i te achene te Jerusalén, maichu'awakapa ena dósekeneana máimitureana, tási'a máichawakapa: 18 –Íma'a puiti eti, vikaiju'eyare te Jerusalén, ánaki nakaratakainapa ema Machicha ema Ajaira. Ena tikaratakanayare, énayare ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena escriwánuana, énainapa tikapakanayare 19 tási'a naíjararekayare naye'e ena suntaruana rumanuana, nakaeka'inapa ema, ena naéstakainapa, nae'ainapa, tási'a naemetatarekainapa te crusu, tási'asera te mapanakenenapa sache, téchepukainapa te maékari. 20 Témeña'awapa esu naena ema Santiago émapa ema Juan, suámawakapaipa'i ena, tépuyukapa esu te mamira'u ema Jesús, suyaseakayare'i eta makatajika'ini. 21 Ema Jesús mayaserekawakapa: –¿Tája'asika ekamunu? Esu suíchapa: –Nuwara'a pákachaneni ena nuchichanaveana taye'e eta péjakapa te piáwakureyare akenukavirayare, náejaka'ini te pichakaya, eñi éñina te piwaure, eñi apana te sapa. 22 Ema Jesús majikapawakapa: –Eti, wa'i echa eta eyasearapiana'i. ¿Erata'a ijarakawa eta ekamichiraina, eta ekatajiwairayare, ekutinuyarepuka núti?. Ena najikapapa: –Virata'a vikamicha. 23 Ema Jesús, máichapa: –Eti yátupi ichape eta ekatajiwairaya, vikutikakaya eta nakapasira'aviyare. Étapasera eta éjasirayare eta te nuchakaya, waipa nútina necha nukaejaka'e'ini. Ema Tata nukaiyakene, éma'i tinerejikayare'i ena nujupa'anayare. 24 Taka'e, eta nasamira'i ena diéskeneana maimitureana, tisemanapa naye'e ena apinana kaparapekakana. 25 Émasera ema Jesús máichu'awakapa, tási'a máichawakapa: –Échaichu'i eti, ena akenukana taye'e eta awasare, muraka eta nakawanairipira. Énaipa ena tachutiri'ana, tétavikawa'i tisuapakareana'i eta nakawakurera'i ena. 26 Wá'isera ekuka'e eti, naye'e ena echamuriana. Mákani tímerekawa'i tikapika'upana, takamunu'i máitatiwakayare ena apamuriana, 27 tási'a te etiari'iwarepuka eti ewara'a'i ínapuka, takamunu'i nawanara'eyare'i. 28 Taicha éneichu'i maka'e'i ema Machicha ema Ajaira, wa'i étaina taímiteka'ini makaitatikasi'ini, émayare'i títati'e eti. 29 Te tiuchukanapa ena te Jericó, kamuriana'i ena achaneana te'ikanapa'i ema Jesús. 30 Apinana ena púchukiana, téjakana'i te achenechakaya, te nasamapa ema Jesús eta mánukuirapa'i, tipiararekanapa: –¡Tata, pikatajika'avipaini pájapanu'avi piti'ipa yátupikenevi'i Cristo! 31 Ena achaneana nakawakapa ena natiari'ikeneana'i, apaesa námatina'ini, enasera tipiararekapananapa muraka: –¡Tátachicha, pítikeneipa yátupikenevi'i Cristo, pikatajika'avipaini pájapanu'avi! 32 Taka'e, ema Jesús eta masamirawaka'i, titupi'apa. Máichu'awakapa ena púchukiana. Mayaserekapa: –¿Tája'a pikamunu nuye'e? 33 Ena najikapapa: –Tátachicha, nuwara'a pikaimairikanupaini. 34 Ema Jesús majapanuwakaine'i, máemama'aukichawakapa, enewanerine'i tímairirikana. Tási'a, náe'ika'pa ema Jesús.

Mateo 21

1 Te títekapanayarepa te Jerusalén, tétawajikapa taye'e eta Betfagé te tachakaya eta masi'i Ulivukiji, ema Jesús mawanekawakapa ena apinana máimitureana, 2 máichawakapa: –Eyanayare te jena awasarechicha. Ánaki íma'ayare eta esena burriku tikaiti'a'i, étapa eta tachicha. Evejapuakayare, tási'a iáminanuyare. 3 Te natiari'inapuka náicha'e, emetakayare ema Tata makamunuya. Wa'i táyerema'i vímichawawaneyare. 4 Eta juka títauchawapa eta májuchakene'i ema mákani víyara'aini profeta: 5 “Emétakawaka ena achaneana tikawasana'i te jena awasare Jerusalén: ‘Apaesa natsekawa eta najakapirayare ema naye'eyare Rey. Tétavikawa'i eta mamansuwapa'i, tikaperayare eta burru, tachicha eta burra.’ ” 6 Ena máimitureana tiyananapa náitaucha'i eta nawana'i'i maye'e ema Jesús. 7 Námapa eta burriku, tási'a étapa eta tachicha, nanákamaekechapa eta náepaku'ana, tási'a tikaperapa ema Jesús. 8 Kamuriana'i ena achaneana. Ena náepakapaikapaipa'i eta naepaku'ana te achene, tási'a ena apamuriana nave'apa'i eta tapakaji eta káchipaka. 9 Tási'a ena tínapumirauchanapa'i, énapa ena tékene'anapa'i tipiararekanapaipa'i: –¡Pikatiucha'avi! ¡Pájapanu'avi! ¡Asulupaya eta pítekapira'i te maijare ema Tata! ¡Asulupaya eta pítesira wanáirukakenevi'i me Viakenu tiasi'a te anuma! 10 Tiúchuchujikanapa ena achaneana te Jerusalén. Ichape eta náramira'i ema Jesús eta máitekapira'i, tiyaserejirikakanapaipa: –¿Nája'a ema maka achane? 11 Tási'a ena achaneana najikapapa: –Émara ema profeta Jesús, tikawasa te Nazaret te Galilea. 12 Taka'e ema Jesús tisiapapa te mapena ema Viya, máima'aine'i ena achaneana tíjararekana'i eta sárareana, káyureana. Natiari'iware ena títsiriperekara'iana eta naplataneana. Tási'a, makuchuchujikapa namutu. Máeke'epuichinawakapaipa eta namesarana étapa eta nasiyana, 13 tási'a máichawakapa: –Taka'e'i eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka: ‘Eta nupena takarichu táikuchi'i eta nayujarasirareya ena achaneana.’ Étisera eti tiámera'iana, ekasiapawapa eta te juka, emaeperajikapa eta takapika'uira'i. 14 Eta mávi'aira'i te templo ema Jesús, napauchapa ena púchukiana énapa ena masariana tási'a, ema makanarakawakapaipa'i. 15 Taka'e, ena amaperuana tipiararekana'i eta nakunachira'i ema, ánipa naka'e: “¡Pítikene'i yátupikenevi'i Cristo manerejiruvi'i ema Viya!”, énasera ena tuparairukana énapa ena escriwánuana waipa náurika'ini eta náimaira'i tamutu eta juka, tisemanapa 16 Tási'a, náichapa ema Jesús: –¿Pisama ena nani amaperuana tipiararerekana? Ema Jesús majikapawakapa: –Eta nusamararaka'ipa'i. Tási'asera ¿eti wá'ipuka échejiku'a eta Takapika'ukene Ajureka, eta táechejisi'aira'i eta juka najirasa'i ena nani amaperuana? Ani taka'e'i: ‘Eta najirasa ena amuyana, ena tiajikanacha'a, ena taepaniawa'i eta pijira'u.’ 17 Taka'e majunijimuri'awakapa, tiyanapa te awasarechicha Betania, étapa máimasine'i. 18 Te yátikara'ichicha, tiyanawarepa ema Jesús taye'e eta awasare. Eta mapaisirapa'i, téku'apa ema. 19 Máima'apa eta yukuki tikaijare higo te achenechakaya, tási'a tiyanapa mapaucha'i, tájina'isera tá'ina'ini, takarichu'i eta tapakajiana. Tási'a, máichapa ema Jesús eta higo: –¡Pépiyainapa píti eta má'irikireviyare! Eta maka'era'i, énewanepa tiájiki'i. 20 Eta náimaira'i ena máimitureana, náramine'i, tási'a náyaserekapa ema Jesús: –¿Tája'a táichararakawa'i eta higo, taija'úchirawa'i tiájiki'i? 21 Ema Jesús majikapawakapa: –Nutupiruwa numetaka'e eti, te yátupina eta ekasiñawaira'i me Viya, tási'a wa'iware émaitukaima'i, wa'i takarichuima'i erata'ayare ícha, ekutinuya eta níchakene'i, erata'ayarewa ekayejeka eta mari te ichapeama une. 22 Tási'a tamutu jákani eyaseserepiyare eti, eta eyujarasirana, ekaijarakasiyare te yátupina eta ekasiñawaira'i me Viya. 23 Te taekenepa eta juka, ema Jesús tisiapapa eta te mapena ema Viya. Taka'e tímiturekawarepa ánaki, tási'a napauchapa ena tachutiri'ana ena tuparairukana, ena escriwánuana, énapa ena viyakara'ana naye'e ena juriyuana, tási'a nayaserekapa: –¿Nája'asika tiwanekavi'i picha eta juka? ¿Nája'a tituparakavi'i picha eta juka píchakeneana'i? 24 Ema Jesús majikapawakapa: –Nuti apanaware nuyasereka'eyare: Apaesa numetaka'e eta nukatupara'aira'i eta níchira'i eta júkana. 25 ¿Nája'apuka tiwaneka'i ema Juan, eta máikachasirisira'i, ema Viya, énapuka ena achaneana? 26 Taicha, wa'i taurika'ini vémuna'akawa'ini vicha: Émajiwaichucha eta máitesira'i, taicha vipika'i ena achaneana nasema, taicha namutu'i nasuapa'i ema Juan, eta émaira'i profeta.” 27 Tási'a, najikapapa ema Jesús: –Wa'i vecha. Taka'e, ema Jesús majikapawakapa: –Nuti apanaware, wá'iware numetaka'ema'i nája'apuka ema tijarakanu'i eta juka nutupara'a'i. 28 Ema Jesús mayaserekawakapa: –¿Taja'a ekayema eti, eta jukana? Emana achane, narari'í ena apinana ena machichanaveana, taka'e maichapa ema émana: ‘Nuchicha, piyana puíti'ichu pikaematane Pírerekaya eta uwa.’ 29 Ema machicha majikapapa: ‘¡Wa'i nuwara'a nuyana!’ Te tiyerepa, titsiwachapa eta mapanereru, tiyanapa. 30 Tási'a, ema naiya matupiruwarepa me apana machicha, maichawarepa mayana'ini ema apanaware. Ema majikapapa: ‘Tiuri, Tata, nuyanayare.’ Wá'isera mayana'ini. 31 ¿Nája'a ena apinakeneana, nasuapa'i ema naiya eta mawara'akene'i? –Ema mainapure –najikapapa ena. –Ema Jesús maichawakapa: –Nutupiruwa numetaka'e puiti. Nasapi'ayare tinapuikanaya tisiapana te mawasa ema Viya akenuka te anuma, ena tú'usiana énapa ena tive'ara'iana eta viyase'ana taye'e eta Roma. 32 Taicha ema Juan tikachasirikara'i titeka'i, timecha'eyare'i eta achene eyani'ayare'i, eti wa'isera esuapa'ini; ena-sera ena tive'ara'iana eta viyase'ana, enapa ena tú'usiana nasapi'a'i nasuapa'i. 33 “Esamanu eta juka nímikutichina'eyare: Matiari'i ema achane tikaye'e'i eta estancia, tikaewaru'i kamuri eta uwa te máesane, tási'a manaruaka'iware eta masukure. Máepiyakawarepa eta nakatikaresi'ayare eta tachi eta uwa, máepiyakaware eta torre, nápani'ayare eta najaneasirayare eta máewaru. Tási'a, máijarakapa ena achaneana, pártirariuanayare'i. Taicha tiyanayare'i ema achane te apana awasare. 34 Te títekapapa eta kaje taya'aira'i eta uwa, máimiwanerekapa ena mamusurana nayaseapanawakayare'i ena pátirarioana'i eta maye'eyare'i ema tikaye'e. 35 Énasera ena pátirarioana'i tisemauchawanaichucha: nakaratakapa, náe'apa ena nakajurureana, nakapakapa ema émana, ema apana natupisikawakapa te márija'iana. 36 Ema tikaye'e máimiwanerekawarepa ena apamuriana makajurureana, énasera ena pártirarioana'i, éneichu'iware takuti'i naichawaka'i ena nainapureanaini wanairukanaini. 37 “Taka'e, émajakaruwapa máewataka'i ema machicha, máimijachaine'i: ‘Émaina'ipukaini napikaucha'ini ema machicha.’ 38 Te'esera te náima'apa ema machicha ema tikaye'e eta úwakiji, naka'emuripa: ‘Émainapapuka tikaye'eyare ema maka eta maima'akeneana ema maiya, yare vikapaka apaesa tánasipa viye'ena eta maye'eya'ini.’ 39 Taka'e nakaratakapa, nakuchukapa taye'e eta úwakiji, tási'a nakapakapa. 40 “Tási'a puiti te maitekapapa ema tikaye'e eta úwakiji, ¿tája'apuka máicharakawakayare ena pártirarioana'i?” 41 Ena najikapapa: –Waipa májapanuwakaima'i, makapakawakaya ena pártirarioana'i, máijarakainapa ena apamuriana pártirarioanayarewa, nákani tipikaura'iana'i eta maye'e. 42 Taka'e, ema Jesús máichawakapa: –¿Tájina ímaiya'ini échejiku'a'ini eta takayemakene'i eta Takapika'ukene Ajureka? Ani naka'e'i: ‘Ena tépiyarekara'iana eta peti, tasapi'apa náepuru'i eta mari táikuchi'i tatumearayare eta taicha wa'i náimati'ini. Émasera ema Tata tepiyaka'i, ichape eta taramikarewa'i.’ 43 Táichavene'i eta emasuapajiraiwa'i, eta mawanairipi ema Viya, ena tisuapajira'iana'i, ena tikawakureanayare te jena sácheyare. Énainapa téchanayare eta wanairipiana. 44 Ena nákani, testapaikawana te taina'u eta mari tevetutujikanayare, te etainapuka temirika eta mari te ina'u emajupaya. 45 Étasera eta nasamira'i ena tuparairukana énapa ena fariséuana, tisemanaine'i taicha tímatiakawanapa eta énaira'i tayunakawaka eta máimikutichirawaka'i ema Jesús. 46 Nawara'ainipa nakaratakayare'íni. Tási'a tipikakarakawana'isera, taicha ena achaneana nasuapa'i ema Jesús eta émaira'i profeta.

Mateo 22

1 Ema Jesús tepanawawarepa maechejikawaka'i ena eta máimikutichirawaka'i. Máichawakapa: 2 “Ema Viakenu, makuti'i mákani rey te máimiparapechapa ema machicha, máichayare'i eta ichape piesta. Ene taka'e'i eta mawasa akenuka te anuma ema Viya. 3 Mawanekapa ena mawanarana náichu'apanawaka ena machimaranaya, wá'isera náwara'a'ini nayana'ini ena. 4 Tási'a, ema rey máewatakaware ena apamuriana mawanarana. Ánipa máichawaka: ‘Eyanaware étipawa ímitatajirikawaka ena níchu'akeneana'i, náitekawanepa. Nukaparekaipa'i eta waka nenirijiyare'i nésinaruana'i, tiúripa tamutu eta juka tinikakare. Énanecha nukuchapa'i náitekawanepa.’ 5 Énasera ena machimaranaya'i wa'i nasuapa'ini. Ema émana tiyanapa te máesane, ema apana máima'apanapa eta maye'e tienda, 6 tási'a ena apamuriana nakaratakapa ena mawanarana ema rey tási'a, náe'awakapa, nakapakawakapa. 7 Taka'e, te máechapa ema rey, tisemapa. Mawanekapa ena masuntaruana nakapapanawaka ena tikapa'iana'i, náijuchaware tamutu eta nawasaini. 8 Tási'a, máichawakawarepa ena apamuriana makajurureana: ‘Tiúripa tamutu eta juka tinikakareana, wáipasera nuwara'a náiteka ena náinapureana'i nuchimaranayare'ini. 9 Eyana te tamutu calleana, íchu'awakayare namutu nákani ekainunakeneanayare, enaina naiteka te nupiestaraya.’ 10 Taka'e, ena makajurureana tiyananapa, náche'upanewakapa, nakurujikawakapa namutu nákani nakainunakeneanapa'i, nákani achaneana tiúriana énapa ena maurira'ana. Kamuriana'i, tínikanaine'i eta te távi'ayare'i eta piesta. 11 “Taka'e, ema rey tisiapapa, máima'ayare'i ena machimarana'i. Máima'apa ema émana achane ema matiari'ikene'i wa'i manaka'ini eta namuiri'asa te tikaichu'asiana. 12 Taka'e, máichapa: ‘Nairiare, ¿tája'a picharakawa eta pisiapira'i wa'i pikamuiri'a'ini eta tiurina muriare?’ Émasera ema achane wa'i majikapa'ini. 13 Taka'e, ema rey mawanekawakapa ena mawanarana: ‘Eve'a ema maka, ítijiwaucha, ítiapechaware. Íyaraku'apana te timapiku taye'e eta máiyauchiawayare makapitikia'echiawayare.’ 14 Numetaka'e puiti kamuriana'i ena níchu'akeneanapaipa'i. Ánimurianaichusera ena kaneregiana, títaura'ianayare.” 15 Taka'e, eta nasamira'i ena fariséuana, tisemanaine'i. Tiyananapa tikurujikakanapa, nawara'aipa náemejekapawachayare'i apaesa étaina'ipukaini taviucha'ini ema Jesús. 16 Taka'e, nawanekapa ena pulítikuana'i, énapa ena machamuriana'i ema Aluresi. Te náitekapauchapa, ánipa naka'e: –Tata maestro, vímati'i eta tatupiruwaira'i eta pímiturapiana'i, tási'a piti pimitukawaka'i eta táurinakene achene tikaiju'e me Viya. Wa'i pipikakarakawa'ini eta péchejisi'aira'i eta náichawakenewa'i nákani achaneana, wa'iware pesacha'ini pisama'ini eta nakayemakeneana. 17 Viwara'a'i viyaserekaviyare eta pipanereru'i: ¿Táurika'ipuka viwachacha eta viyase'ana maye'e ema akenuka emperador romano, wa'ipuka? 18 Ema Jesús máimatiakawakapa eta tamauriwapa'i eta napanereruana, máichawakapa: –Apimirana, ¿tája'a takayema ewara'a ímiakipaikanu? 19 Níma'aseji, iáminanu étapena eta reale eta ewachachirare eta eyase'ana. Naepanapa eta etape reales, 20 tási'a ema Jesús mayaserekawakapa: –¿Nája'a tikaijare eta juka? ¿Nája'aware tikawasima'i eta juka mirare eta te juka reale? 21 Najikapapa: –Maye'e ema akenuka emperador. Taka'e ema Jesús máichawakapa: –Puiti táurika'i íjaraka ema emperador eta maye'eichu'i ema emperarador, tási'a íjarakaware ema Viya, eta maye'eichu'iware ema Viya. 22 Te nasamapa eta majikapirawaka'i, náramipa, tási'a tiyananapa tichawana'i. 23 Étaichu te jena sache, naka'epaipa'i ena saduceoana, ena, apana'iware eta náimiturapiana'i. Wa'i nasuapa eta náechepusirayare eta nachanewa ena náepenakeneana, tiyananapa náima'apana'i ema Jesús. Natanuka'i eta táetseraruwayare'i náicha. Ánipa naka'e: 24 –Tata maestro, ema Moisés, maka'e'i te natiari'ipuka nákani, te máepenaekene'a'ipuka ema achane esu mayena, tási'a nájinaicha'apuka manakiekeneruwaina'ini machichaina'ini; te matiari'i'ipuka mákani maparape'i, mave'ayare esu machinenaekeneni, apaesa émainapuka makachicha eta suye'e, máitsiwaina'ini ema maparapeni. 25 Taka'e natiari'i ena siétekeneana tikaparapejirikakana. Te títauchawapa ema náechavimuri, máepenaekene'apasera esu mayena, nájina'i machichaina'ini, mave'apa ema mae'iruichu maparape. 26 Éneichuwaresera máepenaekene'aware ema mae'iruichu, nájinaware mákachicha'ini, tási'a ema namapananekene maparape, namutupa ena sietekeneana tikaparapejirikakana. 27 Te táekenepa, tépenapa esu esenaini. 28 Taka'e puiti, te apánapapuka náitaresirayare ena nani, ¿nája'apuka ena siétekeneana kaparapekakana, ema yátupikene'i ema suímakene'i esu esena, taicha ena siétekeneana namutu'i suímawaka'i esu? 29 Ema Jesús majikapawakapa: –¡Tetavikawa eta éjekapirawa'i eti wa'i ímati'ini eta táimiturapi eta Ajureka, eta tamutuira'iware marata'a ema Viya! 30 Te apana náitaresiraya, waipa nákamunuima'i esu esena. Énaipa ena esenana wáipaware nákamunuima'i ema ajaira. Nakutinapa ena ángeleana tiávi'ana'i te anuma. 31 Tayanapane naechepuka ena naepenakeneana'i, ¿wá'ipuka échejiku'a'ini eti, eta émaichu'i maka'e'i ema Viya: 32 ‘Nútira maye'e Viya ema Abraham, ema Isaac émapa ema Jacobo’? ¡Ema Viya, ema técha'i eta náitaresirana ena té'ikana'i, tayanapane eta naépena'ini! 33 Eta nasamira'i ena achaneana eta maimiturapiana ema Jesús, ichapeine'i eta náramira'i. 34 Ena fariséuana tikurujikakanapa eta náimaira'i makamatinasirawaka'i ema Jesús ena saduceoana, 35 tási'a ema émana escriwáno, tiyanapa maemejekapawachayare'i eta maimiakipaisirayare'i, mayaserekapa: 36 –Tata maestro, ¿tája'apuka eta wanairipi tisuapakarepana'i, taye'e eta mawanairipiana? 37 Ema Jesús máichapa: –‘Pémunaka ema Viya, pijaraka tamutu eta pisamure eta piachanewa, étapa eta pipanereruana.’ 38 Eta juka tinapuka'i eta wanairipi, ichapepana tikapika'upana'i. 39 Jarari'iware eta táe'iru'i eta juka apana wanairipi, taka'e'i: ‘Pémunaka ema piparaepiya, tákuti eta pémunasirawa'i piti.’ 40 Eta juka apinakene wanairipi, eta náe'ikakene'i eta náimiturapiana'i ena profetanaini. 41 Tiurujikawanaicha'a ena fariséuana te machakaya ema Jesús, 42 Ema Jesús mayaserekawakapa: –¿Tajapuka takayema eta epanereruana eti maye'e ema Cristo? ¿Naja'apuka tíkachicha, távi'apuka másine? Ena najikapapa: –Mámariekene ema rey David. 43 Taka'e maichawakapa ema Jesús: –¿Taja'apuka takayema ema David, ema Machanewa Viya eta émaira'i tíjaraka'i eta maitukakene, émasera maicha'iware Tata nákenu? Taicha maka'e'i ema David: 44 ‘Ema Tata Viákenu máichapa ema Tata Nákenu: Yare péjaka te nuwaure, eta pikuchapi'ayare, eta nukaepuyusiraya te pimira'u ena tikatianakaviana'i nunakayare te tapeku te piwape.’ 45 Ema David, eta máimijarechira'i ema Cristo Tata Nákenu, ¿tája'apuka takayema eta machichaira'i? 46 Nájinapa náijarakawa'ini najikapa'ini. Eta taka'e, wáipasera napatsikawa'ini nápecha'ini nayasereka'ini.

Mateo 23

1 Taka'e, ema Jesús máichawakapa ena achaneana, enapa ena máimitureana: 2 “Ena escriwánuana énapa ena fariséuana tímijachawana katupara'ana eta navepaisirayare'i eta mawanairipiana ema Moisés. 3 Taka'e, esuapayare ena, ítauchayare eta nawanairipiana. Wá'isera ekue'ika eta naye'erepiana taicha ena apápipijichucha eta naimiturapiana. 4 Tipamika'eana ítaucha eta kamurikeneana naye'erepiana, nájinapa tirata'aima'i títaucha, apanasika ena nawamira'u'i naitaucha, wa'iware nakaemuñawa'ini náesirujika. 5 Tímijachawana'i tamutu naitaucha, nawaraira'i tikunachakareana naye'e ena achaneana. Nanaka'i te nana'uana eta Ajureka navejure'i eta te Takapika'ukene Ajureka. Takutikene eta nakamuiri'aira tísapepeakawana'i pínkanillana'i. 6 Ewara'a'i ekaejakawayare'i te táurinakene téjasi'akareana, te peti naúrujisirarewana ena juriyuana. Étaipa te nanisirana, ekaejakawaware te távi'ana'i eta tiúrinisipanana tinikakareana, 7 tási'a nawara'aware tikapika'uanayare'i eta náechejisiraya ena achaneana te calle, tási'a nawara'aware naichayare'i maestro. 8 “Émanaichu'i ema yátupikene'i eye'e Maestro. Taicha ena apamuriana timikutijirikawa'ini eparapejirikaka'ini. 9 Tási'a wá'iware ekuka'e Tata Nukaiyakene, nákani achaneana te juka apake'e, taicha marari'i ema yátupikene'i Ekaiyakene'i, ema tiávi'a'i te anuma. 10 Wá'iware tísapakarema'i eta náimijarecha'e maestro, taicha ema Cristo makarichu'i yátupikene'i Maestro'i. 11 Nuwara'asera ítatijirikakayare. Nákani títatira'iana'i, ena tikunachakareanayare eta eye'e. 12 Éneichuware nákani, timijachawana'i kapika'upana naye'e ena apamuriana, énayare apake'ereruanayare. Nákanisera kajapanurawana'i, énaya kanukechawanaya. 13 “¡Páure'esami eti, escriwánuana, tási'a énapa ena fariséuona apimira'e'i!, eti érataka'i eta tapaja te anuma mawasa akenuka ema Viya, apaesa wa'i nakusiapa'ini ena apamuriana. Étina'ipukaini ítujikawa'ini esiapa'ini, wa'iware isapa'ini nasiapa'ini nákani tiwara'ana'i tichana. 14 “¡Páure'esami eti, escriwánuana tási'a énapa ena fariséuana apimirana!, takutikene naverejikaware eta napenana ena tépenaimana. Tási'a tiúpiemanawa eta nayujarasira. Énasera tiápajukawanaya eta nakaikuñairaya. 15 “¡Páure'esami eti, escriwánuana tási'a énapa ena fariséuona, apimirana!, murakayare eta íkuñayare. Eti, tétavikawa'i eta éñamawaira'i, eta íturuka ena té'ikana eta ímiturapiana, tasapi'a'i ímitukawaka'i eta nakuti'eraya eta ewínarajiwa'i. Tiápajukawa'i eta namauriwa'i ícha. Eta taka'e, ekachanewakayare ena te yuku te infierno. 16 Páure'esami eti. Ichape eta íkuñayare, taicha eta ímiakipaisirawaka'i ena ekutikeneana púchukiana. Éjekapawa'i eta juka ímiturapi'i. Ímituka eta tájina'i taviuchaima'i nákani najuracha'i eta templo. Étasera te najuracha taye'e eta uru eta tiávi'a'i te templo, tikaviurewanainapa. 17 ¡Tétavikawa'i eta emaecharairewa eti púchukiana! ¿Taja'apuka tipikauchakarepana'i taye'e eta uru, étapuka eta templo?, echaichu'i eta tipikauchakrepana'i eta templo. 18 Éneichuwa eka'e'i eti: ‘Te náichapuka nákani eta promesa, najurachapuka eta náijuchiraya eta sárareana, tájinaware tikaviuréma'i. Té'esera najuracha'i eta nanakiruwa'i te táina'u eta náijuchirare'i, étasera tikaviurewanainapa.’ 19 ¡Púchukiana! Eta náijuchirare'i eta sárareana, étara tipikauchakarepana'i taye'e eta enakiruwana'i. Eta tímipikaucha'i eta enakiruwana'i. 20 Nákani tijurachana'i taye'e eta náijuchirare'i, wa'i tákarichu'ini napikauchayare eta, napikauchayare'iwa tamutu eta námawa'uana tiávi'ana'i te náijuchirare'i, 21 takutikene nákani tijurachana'i taye'e eta templo, wa'i tákarichu'ini náicha'ini eta juramento taye'e eta templo, najuracha'iware maye'e ema Viya tiávi'a'i taye'e. 22 Énaipa ena tijurachana'i eta anuma, najuracha'iware maye'e ema Viya, taicha eta anuma eta'i eta máwasa, étaipa eta máejasi'a'i ema. 23 “¡Páure'esami eti, escriwánuana, tási'a énapa ena fariséuana, apimira'e'i!, eta epamisirawa'i ítaucha eta wanairipi me Viya, eta diésmuri taye'e eta sukurekana, tási'a enakikapa eta kapika'upana'i titukakareana wanairipiana. Étasera tinunayare'i ítaucha tamutu eta wanairipiana. 24 ¡Eti puchúkiana, tajina ítukakenena, tasapi'a ítaucha'i eta taka'ekeneana'i, enákikapa eta takapika'ukene'i! 25 “¡Páure'esami eti, escriwánuana, tási'a énapa ena fariséuana apimira'e'i!, eti esipasikaichucha te aneka eta wasu, étapa eta platu, tichipeku'isera te taju'e, ene eka'e'i eti, eta esamureana, tétavikawa'i eta tachipejiwawaka'i taicha eta ekaetemaraiwana étapa eta íjarasirawa'i icha tamutu eta ejamuraraiwana. 26 ¡Fariséuana puchuki'ewaka: tatiwa esipajuechayare eta wasu, tási'a pachinasarenapa te aneka! 27 “¡Páure'esami eti escriwánuana, tási'a étipa fariséuana, apimira'e'i!, eti ekuti'i eta naekari. Tiúrina'i te táina'u, té'esera te ama'e távi'a'i eta máeperajikeneana. 28 Ene eka'e'i eti: Tikutima'ine'i iúri'i te namira'u ena achaneana. Étasera te esamureana táurujisiawa'i eta ewínarajiwana, takutikene eta apimiraira'e'i. 29 “¡Páure'esami eti escriwánuana, tási'a étipa fariséuana, apimira'e'i!, eti epiyakana eta náekariana ena profetanaini, tási'a puiti ewara'a'i, eye'e'eaka'i eta náekariana ena matapirawakeneana'i, 30 tási'a, ániware eka'e: ‘Te vitiari'inaipa'ini viti, akane te tikaparekanapa ena viáchukanaveanaini, wa'i vikuimikasiapawa'ini eta naepenira'i ena profetanaini.’ 31 Étijiwapa ímereuchawa'i, eta étira'i namairiekeneana'i ena tikapakana'i ena profetanaini. 32 ¡Ítauchapa, epiyaka eta nanakure'i ena iáchukanaveanaini! 33 “¡Eti ejaneana eta kichare! Tétavikawa'i eta ewínarajiwa'i ¡Wá'ikene tikaitika'éma'i eta íkuñaya te taijurekene yuku! 34 Eta taka'e nuti nuwanekayare ena profetana, titupaijiakawana, tási'a maestro-keneanaya. Énasera nakapakayarepa'i, émetatakayare te crusu. Tási'a, ena apamuriana éstakawakainapa te peti náurujisirarewa ena juriyuana. Tási'a napanajirikawakainapa te awasareana. 35 Taka'e étinapa tamuriakayare eta naviurewana'i namutu ena tikapakana'i ena matapirawareana'i, ema Abel, émapa ema Zacarías, machichaini'i ema Berequías, ema nakaparu'i te tamira'u eta mapena ema Viya. 36 Nutupiruwa numetaka'e, étinapa tamuriakayare tamutu eta ekuñarakiyare, eye'e eti achaneana etiari'ikeneana'i puiti. 37 “¡Jerusalén, Jerusalén, eti ekapakawaka'i ena profetana, tási'a eyukasikawaka'i te márija'iana ena maewataruana ema Viya, tiamana eta techakare! ¡Ichapemuri'ineni eta níchuira'e'i eti, iúrujiakanu'ini, tákuti'ini eta warayu te takurujimuri'a eta tachichanaveana te tapawase. Wá'isera áwara'a'ini! 38 Puiti imararaka eti eta epenana tamutuinapa tikakipaikasiyare. 39 Numetaka'ewane puiti waipa iápechawaima'i íma'anu, tiámainukawainapa te áka'epa: ‘¡Ichape eta vikunachiravi'i píti wanairukakenévi'i maye'e ema Tata Viakenu!’ ”

Mateo 24

1 Taka'e ema Jesús tiúchukapa te mapena ema Viya, tiyanayarepaini napauchapa ena máimitureana, tepanawanapa narami, naímecha'i eta táurinakeneana, eta mapena ema Viya. 2 Ema Jesús máichawakapa: –¿Íma'a'i eti tamutu eta jukana? Nutupiruwa numetaka'e, wa'i tanasima'i eta íma'akene'i puiti, tikakipaikasiyare tamutu eta juka. 3 Tási'a tiyananapa te simena tikaijare Ulivukiji. Ema Jesús téjakapa, tási'a nakachakayapa ena maimitureana nayaserekapa mákarichu: –Viwara'a pimetaka'avi, tájamu'upuka eta náimiakipaisirayare eta mapena ema Viya. ¿Jarari'iyarepuka eta ekutiarareyare te táne'ipa eta táitauchirawayare eta apana péchejisi'akeneana'i? 4 Ema Jesús majikapapa: –Ekuneuchawa, apaesa nakuija nakuwayuaka'e. 5 Taicha nárajapayare ena tépiyakawanayarepa'i tímiwasichawana nuye'e. Naka'enapa: ‘Nútipa ema Cristo’, nasapi'a nawayuakayare ena kamuriana achaneana. 6 Te échapa eti eta techakareyare táe'akakairayare eta ichapekeneana awasareana. Tikanarajirikakanaya eta awasareana, tikauyayakarenapa guierraina eye'e eti. Wá'isera ekuarameka eta esamairisiraya, eta ekutiarareanayare wícha'asera étaima'i eta táichekuiraina. 7 Taicha eta awasareana te'ajirikakawakainapa etajikaka; éneichuware tatiari'iyarewa eta ichape eku'amu'uya te awasareana. Éneichuwa tiyamuripaikaya eta apake'e. 8 Tamutu eta juka tapaenumawa táepanirawayare eta nátajiwanayare ena achaneana. 9 “Taka'e, tikarataka'eanainapa eti, tipanajika'eanainapa, tási'a tikapaka'eanainapa, tási'a namutuya ena achaneana tikatianaka'eanayare táichavene'i eta é'isiranu'i. 10 Narari'iya ena tínajikawanayare eta náe'isiranu'i. Tási'a, tikatianaka'eanainapa eti yátupikene eta é'isiranuya. 11 Natiari'inawarepa nákani tépiyakawanayare profetana, tási'a kamurianayare ena achaneana nawayuaruanayare. 12 Jarari'iyare eta tamaurikeneana, ena achaneana waipa tipikauchakakanaima'i. 13 Énasera mákani tikamichaya te táitawapa tamutu, tiuchuku'ayare. 14 Tási'a eta juka tiúrina techakare, tikámetakasiyare tamutu awasareana, apaesa naimati namutu ena tiavi'ana'i te apake'e, te taekenepa eta juka titekapainapa eta taitaviraya eta apake'e. 15 “Ema profeta Daniel majucha'i eta taichararakawayare'i eta sacheana táiñe'ikeneyare. Te íma'apa eti ema achane wínarajikene taye'e eta takapika'ukene eta santukene'i, –ena techejiku'ana eta juka nákaikutiara,– 16 tási'a nákani tachimararuyare te Judea, najuna te simena, 17 mákani tiávi'a'i te maye'e canchón te mapena, waipa makuchawaikene'awa maepana eta mayereruwana maeñamakeneana. 18 Tási'a mákani tachimararuyare te wáma'i, waipa makuchawaikeke'awa maepana eta mamuiri'a. 19 ¡Páureanasami nákani esenana tachimararuanayare, nákani tikajariana'ipuka, nákani esenana tikachichana'i eta amuya tiájikacha'a! 20 Eyaseaka eti ema Viya takuija táichejika'e, wá'iware takuchimaraka'e eta tíkasaremu'u, te'epa sawarumu'u eta ejunairayare, 21 taicha tétavikawayare eta nakatajiwairayare. Tájina tákutima'i eta táiñe'iwayare eta nakatajiwairayare, te táepanirawa'i eta náitaresira'i ena achaneana te juka apake'e. Te táekenenapa eta tíñe'iyare, tájinainapa tákutima'i. 22 Tási'a ema Viya te wa'i makukaechepaikawane eta ekuñaraki, nakuija nakuitareka'ini, námutu'ini tepenarakana, eta sera, eta maemunasira'avi'i ema, makaechepaikawane'i eta tiñe'ikare, taicha viti manerejiruana'i. 23 “Eta taka'e, natiari'inapa ena tiwayuara'iana tépiyakawanayare ema Cristo, tímiwasichawanainapa: ‘Íma'a makaipa ema Cristo’, ‘Íma'a titekapaipa.’ Wá'isera ekusuapa. 24 Taicha titekapanaya ena tímikutichawanayare profetana, tási'a tímikutichawanayarewa ema Cristo. Naichaya eta ichapeana tiáramikareana, tási'a étapa eta ekutiarareanayare. Kamurianayaré ena nawayuaruanayare, enaipa ena manerejiruana'i ema Viya, nawayuakayarewa. 25 Nutisera. Numetaka'ewane eti apaesa échaipa. 26 Te náicha'epuka: ‘Íma'a máena'i ema Cristo ánaki te máwapa'i apake'e’, wa'i ekuyana, étaipa te náicha'epuka: ‘Íma'a, ani mayumurusiawa'i’, wá'iwasera ekusuapawaka. 27 Taicha takutiyare eta térameka, eta maítesirayare ema Machicha ema Ajaira. 28 Te, jákani taurujisiawa'i eta sipukiana, eta tavi'a'i eta taniru taepenakene. 29 “Te táitawapa eta juka sacheana, eta vikatajiwairaya, téma'ainapa eta sache, eta kaje waipa timikaucha'avima'i eta tajaraiwa, eta jarairikiana témirikanainawarepa. Étaipa eta tiávi'ana'i te anuma vima'akeneana'i, éneichuware tiyamurikanainapa, tiyejejekawanainapa. 30 Taka'e, tikaecherainapa te anuma eta ekutiarareya, maye'e ema Machicha ema Ajaira, tási'a tíya'anainapa eta napisira namutu ena achaneana táwakuana'i eta awasareana te apake'e, tási'a, naíma'ainapa ema Machicha ema ajaira, támainapaipa eta úkajiana taye'e eta anuma, tétavikawayare eta majaraiwayarepa'i. 31 Tási'a ema, mawanekainapa ena maye'eana ángeleana, murakayare eta nakachujairayarepa'i, apaesa nakurujika ena manerejiruana'i, tiási'anayare te apachakaya te jákani návi'a'i te anuma. 32 “Ákarawa'u eta nímiturapiana, nímikutichina'e eta yukukiana: Táitsiwachirawa'i eta tapakajiana, te íma'apa eta tapakajianaya arairu, tímatikare'i tiáne'ipa eta únemu'uirayare. 33 Ene taka'eya, te íma'apa eta juka, échainapa ema Machicha ema Ajaira, táne'irainapa eta machavirayare. 34 Numetaka'ewane, tamutu eta jukana téchakareana'i, naima'ayarecha'a ena achaneana naitareruana'i puiti juka sacheana. 35 Títawayare eta anuma étapa eta apake'e, étasera eta nechejiriruwa titauchawayare, wa'i tianuku'aima'i. 36 “Eta juka tiáramikareyarechucha, nájina téchaima'i tájamu'uyarepuka eta táitauchirawayare, énaipa ena ángeleana wa'i náecha'ini, nútiwanereka'ipukaini nécha'ini. Makarichu ema Tata, ema técha'i. 37 “Takutiyare eta akane eta náija'uchirawa'i tépenana ena achaneana machamurianaini ema Noé, enetaka'eyare eta machavirayare ema machicha ema achane. 38 Jena sacheana'i, tamira'upaicha'a eta taerisirayare'i eta apake'e, ena achaneana, tinikanainecha, téranainecha, náematane, tási'a tímarerekanaware ena nachichanaveana, wa'i naeñamawa'ini eta náimaira'i ema Noé eta masiapira'i taye'e eta ichapekene pakure. 39 Tájina wa'i natsekawa'ini eta táitekapauchirayare'i eta ichape une. Taka'e, eta táemirisirapa eta ichapekene tikiwa, teririjikanapa namutu ena, ene taka'eyare eta machavirayare ema machicha ema achane. 40 Te jena sacheanayare, natiari'iyare ena apinana ajairana tikaemataneana'i te isaniti, ema émana tiáramikareyare tiára. Ema apana manasinapa. 41 Te apinana'ipuka ena esenana tiyuwarekana'ipuka. Éneichuware esu esuna tiáramikareya tiára, esu apana sunasinapa. 42 “Eta taka'e, etsekawa'i ekuneuchawa eti, taicha wa'i echa taja'apuka sachewayare titekapayare ema Tata Viakenu. 43 Taka'e échayare, mákaini achane tikapena eta peti, maecha'ini, taja'apuka urayare eta yati máitekapirayare ema tiamera'i, tikuneuchawaipa'ini ema, wáipasare nakuameyecha'ini. 44 Eta taka'e, eti ekuneuchawayare, taicha wa'i écha'ini tájamu'uyarepuka eta machavirayare ema machicha ema achane. 45 “¿Makañári'ipuka ema makajurure máetaviucha'i eta mauriwa, tisuapajira'iware, ema makenu matuparaka'i ena tiavi'ana'i te mapena eta máijarasiraya eta nanikakene tamutu sacheana? 46 Tétavikawa eta máurikakarewaya ema maka tikatupara'a'i, te tamutu'i máitaucha'i jákani machimapirana ema mákenu. 47 Nutupiruwa numetaka'e, eta tamutuira'i tiuri eta machimapira'i, matuparakainapa ema téchayare'i tamutu eta máima'akeneana. 48 Té'esera wá'ipuka tiuri eta mapanereru ema mákani makajurure, máimijachaichucha tiyereyare'i eta máitekapirayare'i ema mákenu 49 taka'e, tepanawapapuka mae'awaka ena apamuriana makajurureana, tási'a makachanemuripa ena nakawa'akeneana terara'iana, tási'a, ténirikapa 50 jena sache waipa manekapauchawa'ini te títekapapa ema mákenu. Machimarakapa ema maeja'aru eta mamapachichijisira'i eta máima'akeneana 51 Eta taka'e, ema mákenu makawanairipinapa náestakayare muraka nakutiyare ena apimirana eta nakatajiwaira, nájina nájapanuima'i, tayanapane máiya'ainepuka, eta maeñamirawayare.

Mateo 25

1 “Eta mawasa ema Viya Akénuka te anuma takutiyare te tive'akakanayare: ena diéskeneana esenachichana amaperuana tikuchapana'i ena arayena, nákapirayare te nasamapa eta máitekapiraya. Tiámauchawanapaipa eta namika'uana lámparinana nakuchapi'aya ema arayena. 2 Ena sínkukeneana, téchemara'iana'i. Ena apamuriana sínkukeneana'iware máecharaireana. 3 Ena sinkukeneana'i mapanererura'ana, wa'i námauchawapa'ini eta apana na'aceiteyare'i 4 Énasera ena sinkukeneana'i techemara'iana, tiamauchawanapa'i eta na'aceite. 5 Taka'e, wa'i máitekapawane'ini ema araimayare'i. Nawara'aipa tímakana ena, tímakanapa, tave'apa eta ichapu, tímakanapa. 6 Taka'e, te enumu'upa yati nasamapa ena tipiaraka'i: ‘¡Márajapa ema araimaya! ¡Yare iákapa!’ 7 Téchepukanapa namutu ena esenachichana, náetupirikapa eta namika'uana. 8 Taka'e, ena sínkukeneana mapanererura'ana náichapa ena sinkukeneana techemara'iana: ‘Ekatajika'avi ekaji'avi eta eye'e aceite, taicha tiájikuwakaipa'i eta juka vimíka'uana, véma'aekene'aipa.’ 9 Énasera ena sínkukeneana techemara'iana najikapapa: ‘Wa'i, machu véchuriaka víti apanawa, túripana eyana ewachareka eta e'aceitena.’ 10 Taka'e, tiyananapa tiwacharepanana eta aceite. Eta nayerewa'i, títekapanecha ema araima, náe'ikapa ena sinkuana esenana natserereruwana'i te tavi'ayare'i eta piesta. Taka'e, tikaeratapa eta tapaja. 11 Te taekenepa, títekapanapa ena apamuriana esenachichana, naka'e'i: ‘¡Tata, tata, pivejiekene'a'avi!’ 12 Émasera ema majikapawakapa: ‘Nutupiruwa nícha'e, wa'i nímati'e.’ 13 Eta taka'e ekuneuchawa etsekawa'i eti –tási'a maka'ewarepa ema Jesús–, taicha wa'i echa taja'apuka jákani sacheyare eta nuchavirayare núti Manerejirunu'i ema Viya. 14 “Eta visiapiraya te mawasa anuma ema Viya, takutiyare mákani achane riku, tiyanayare'i te apana awasare, máichu'awakapa ena mamusurana, máijarakawakapa eta plata. 15 Ema émana máijarakapa cinco mil. Ema apana máijarakapa apina millone. Ema apana máijarakapa étana millone. Taka'e, ema riku tiyanapa te makaiju'eyare'i. 16 Taka'e, ema tijakapa'i eta cinco mil, makaemataneakapa eta plata. Makaejapakapa eta apanaware sinku mil. 17 Ema apana, tijakapa'i eta apina mil, éneichuware makaejapakapa eta plata. Apinaware mil eta plata. 18 Ema tijakapa'i eta mil, waipa makaejapaka'ini eta. Máekarapa eta plata, eta mapisira'i makaete'a'ini. 19 “Te tichawapa ema náeja'aru, mayaseakawakapa eta máijararuana'i ema, naye'e ena mamusurana. 20 Tínapukapa ema tijakapa'i eta cinco mil. Máijarakapa ema mákenu eta máiturewa'i, máichawarepa: ‘Tata, píti píjarakanu'i cinco mil. Júka'isera cinco mil-ware eta táejapasira'i.’ 21 Ema náeja'aru máichapa: ‘Tiuri, tájina táichawa tétavikawa eta piúriwa piti numusura. Puiti nutuparakavinapa eta kamurikene, pisiapa eta nuye'e, piúrisamurerekawainapa.’ 22 Tási'a, títekapawarepa ema apana mamusura, ema tijakapa'i eta apina millone eta plata, tási'a máichapa: ‘Tata, júka'i eta apina millone eta plata píjararunu'i, júka'iware eta apinaware millone eta táejapasira'i.’ 23 Ema maeja'aru máichawarepa: ‘Tiuri, tétavikawa eta piúriwa píti apana. Pisiapainapa eta nuye'e, piurisamurerekainapa.’ 24 “Tási'a tímerekawaware ema apana mamusura, ema tijakapa'i eta étana mil eta plata, máichapa ema maeja'aru: ‘Tata, núti necha'i eta pimajapanuraiwa'i, piverejikanuyare'i eta táejapasirayare'i eta piplatane. Píta'akanuyare'iwa eta nématanewacha. 25 Eta taka'e nupika'i eta nákaete'a'ini, nékarapa eta piplatane. Puiti júka'i nímichawa, taicha piye'eichu'i eta plata.’ 26 Ema maeja'aru majikapapa: ‘Piti musu, tétavikawa eta piplujuwa'i tímikaecherachavi'i. Te pímatinu'ipuka eta numajapanuraiwa'i, níta'ara'i eta apaematanewacha, té'eware pímijacha'i nuverejikaviyare eta táejapasirayare'i eta nuplatane, 27 wá'iyapa pinakapa'ini te wanku eta nuplatane, puiti étaina'ini tajurusi'a'ini nuve'aipa'ini eta táejapa eta nuchavirapa.’ 28 Tási'a, máichawakapa ena natiari'ikeneana'i ánaki: ‘Everejika ema mákatataji eta nuplatane, íjaraka ema tikajuruka'i eta diez mil. 29 Taicha nákani tikajurukana'i kamuri, nujanechinayare eta apana; nákanisera tájinakene'i nakajururéna'ini, nuverejikayare. 30 Émechareka muraka ema maka musu máurira'a. Wa'i ekújapanu, tayanapane máiya'a, tási'a iákijikaya te timapikuju'ekenepana.’ 31 “Te machawapa ema Machicha ema Ajaira, tachayakayapa'i eta majaraiwa, tási'a énapa namutu ena maye'eana ángeleana, tejakainapa te maejasi'ayare takapika'ukene. 32 Ena achaneana nasia'a'iruana'i te awasareana, tinakamirauchawanainapa te mamira'u, tási'a ema manerejikawakainapa. Kutiyare ema achane tijaneapairika'i eta maima'akeneana, makaerajikawakainapa eta uvesana, taye'e eta chiwana. 33 Manakainapa eta uvesana te mawaure, eta chiwana te masapane. 34 Tási'a, máichainapa ema Rey ena tiávi'ana'i te nuwaure: ‘Yare eti, iúrikakareana'i, manerejiruana'i ema Tata, níjaraka'enapa eta etupara'ayare, íkuchi'i maye'e ema Viya akane te tépanawainapa eta apake'e. 35 Taicha te néku'apa'i, eti énikanu'i, numaunepa'i, eti íjarakanu'i nera eta une, tájina nítekapi'a'ini te nupaisi'apa'i, eti íjarakanu'i eta nítekapi'ayare'i. 36 Tájina numuiri'ainapa'ini, eti emuriachanu'i, nukajuma'i, eti ípuchanu'i, nukaerata'i te nakaeratairare, eti éjirapananu'i.’ 37 Tási'a, ena níchu'akeneana'i tijikapanuanainapa: ‘Tata, ¿tájamu'u víma'avi'i péku'apa'i, viti vénikavipa? ¿Tájamu'u víma'avi'i pimaunepa'i, víti vésichavipa eta une? 38 ¿Tájamu'uware víma'avi'i te pipaisirana tájina pítekapi'a'ini, tási'a víti víjarakavipa eta pítekapi'a'i? ¿Wá'iware víma'avi'ini mamuriarevina'ini, tási'a víti vimuriachavipa? 39 ¿Tájamu'uware pikajuma'i, tási'a víti vípuchapanavipa? ¿Tájamu'uware pikaerata'i, tási'a víti véjirapanavipa?’ 40 Ema Rey tijikapa'enapa: ‘Nutupiruwa numetaka'e, nútira íjarakanu'i tamutu eta ejapanuraiwa'i, ímikatasirawaka'i ena echamuriana.’ 41 Tási'a ema Rey máichainapa ena tiávi'ana'i te sapane: ‘Évuisi'a te numira'u eti masuapajiraira'ana ekaviurewana'i. Eyana taye'e te yuku, akanewaka'éna eta emuruiraya, máikuchi'i ema wínaraji, tási'a énapa ena majupa'ana maye'eana ángeleana. 42 Taicha te néku'apa'i, eti wa'i íjarakanu'ini eta nunika. Numaunepa'i, wá'iware ésichanu'ini eta une, 43 étaipa te nupaisiranapa'i, wá'iware íjarakanu'ini eta nítekapi'a'ini, néchuri'aware eta numuiri'a, wá'iware íjarakanu'ini numuiri'aina'ini, nukajuma'iware te nukaerataiya'i, wá'iware éjirapananu'ini.’ 44 Taka'e, ena tiyarekanuanainapa: ‘Tata, ¿tájamu'u víma'avi'i péku'apa'i, pimaunepa'i, eta pipaisirakapa'i, mamuriarevi'i, pikajumapa'i, pikaerata'i, eta jákani vimáimikatasiravi'i?’ 45 Ema Rey májikapawakainapa: ‘Nutupiruwa numetaka'e, eti wa'i ejapanunu'ini, taicha wa'i ájapanuwaka'ini apaesaina'ini ena nani achaneana.’ 46 Ena naniana tiyananayare taye'e eta ekuñaraki máitawakaka. Tási'a ena matapirawareana'i, máitawakakayare eta náitaresira.”

Mateo 26

1 Te títapirikapa eta juka máimiturapiana'i ema Jesús, máichawakapa ena máimitureana: 2 –Échaichu'i eti, eta apinaine sache eta piesta tikaijare Pascua, tási'a, ema Machicha ema Ajaira, nakaratakainapa naémetatakainapa te crusu. 3 Te jena sacheana'i, tiurujikawanapa ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, énapa ena viyakara'ana naye'e ena juriyuana, te maye'e palacio ema Caifás, ema nákenumuri ena tiyujarakara'iana. 4 Taka'e, náechejisi'aipa eta nakaratasirayare'i ema Jesús. Nawara'a'i nawayuakayare'i eta nakaratasira, tási'a étapa eta nakapasirayare'i. 5 Enasera naka'e'i: –Wicha'a vikukarataka ema achichu eta juka piéstairaya, machu tája'apuka náicharaka'avi ena achaneana. 6 Ema Jesús mavine'i te Betania, te mapena ema tikaijare Simón, ema karachacha'aini'i, 7 suka'epaipa'i esu esena suámapa'i eta perfume te butella'ichicha, tikaijare nardo, táetaviucha'i eta tasiwachawa'i. Ema Jesús mavine'i te mesa, esu supauchapa ema Jesús. Suépusasikapa eta táijiyeamakene perfume te máchuti. 8 Ena máimitureana, eta náimaira'i tépanawanapa tisemana'i, naka'epa: –¿Tája'a takayema suémepurureka eta juka? 9 Taurika'i vijarareka'ini eta juka perfume táijiyeamakene'i. Vive'a'ini eta kamurikene plata; vímikatasi'a'ini ena páureana. 10 Ema Jesús masamapa, tási'a maichawakapa: –¿Taja'a takayema ekaeka'i eti esu suka? Tétavikawa'i eta táuriwa eta suíchiranu'i. 11 Ena páureana, tamutuchucha sacheana eta ekachanerawakayare ena ímikataka te jákani ekaima'akenerana, nútisera wa'i nánasikenema'i eta eye'e. 12 Eta suichakene'i esu suka esena, suépusa'asiranu'i eta perfume, sukainapuka'i esu eta suíjiyechira'i eta náke'e taye'eyare'i eta nukaekarasirayare. 13 Nutupiruwa numetaka'e, nákani tikametarairuanayare eta tiurinakene echéjirirukawa, náechejisi'ayare eta juka suíchakene'i esu suka esena, témechanayare tamutu awasareana te juka apake'e. 14 Émaichu'i ema nachamuri'i ena dósekeneana'i máimitureana ema Jesús, ema naimijarechakene'i Iscariote, tiyanapa maima'apanawaka'i ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana. 15 Tási'a máichawakapa: –¿Áyanayarepuka ewachachanuyare eta nímechira'eyare ema Jesús? Ena náijarakapa eta treintape eta reale eta plata. 16 Tási'a ema Júlasi, matanukapa eta maichararakayare'i eta máijararesirayare'i ema Jesús. 17 Títekapapa eta sache táepanirawa'i eta tapiestara, eta nanisiraya eta pan maye'ere lewadura, ena máimitureana nakachakayapa ema Jesús, tási'a nayaserekapa: –¿Távi'apuka piwara'a'i vétupirisi'ayare eta vinisirayare eta uvesachicha te Pascua? 18 Ema májikapawakapa: –Eyana te awasare, te mapena ema nímatikasare, tási'a íchayare: ‘Ema Maestro maka'e'i: Eta nuye'e ura tiáne'ipa, tási'a nítekayare te pipena eta nunisi'ayare te Pascua, nukachaneyare ena nímitureana.’ 19 Ena máimitureana, étapaichu'i náicha'i eta mawanairipiana'i ema Jesús, náetupirikapa eta naniruyare taye'e eta Pascua. 20 Te yátipa, matiari'ipa'i ema Jesús te mesa, makachanewakapa'i ena dósekeneana máimitureana, 21 tási'a eta nanisirawakaipa'i máichawakapa: –Nutupiruwa numetaka'e, marari'i ani te etaraku ema tíjararekanuyare. 22 Ena ichapeine'i eta nakatisamurewaira'i, tási'a tepanawanapa tiyaserejirijikakanapa: –Tata, ¿nútichupuka jákani? 23 Ema Jesús majikapawakapa: –Mákani tétamuka'i eta pan te juka nukuruja, émara ema tíjararekanuyare. 24 Ema Machicha ema Ajaira, títauchawayare'i maye'e eta táechejiriruwa'i eta Ajureka, ¡páuresamisera ema tíjararekanuyare! Tiúripanaichu'ini wa'i makuchuka'ini te suju'e esu máena. 25 Taka'e ema Júlasi, ema tíjararekayare'i mayaserekapa: –Tata Maestro, ¿nútichupuka jákani? –Petupika'i eta pika'era'i –májikapapa ema Jesús. 26 Taka'e eta nanisira'i, ema Jesús mave'apa te mawa'uana eta pan, tási'a ma'asulupayachapa ema Viya, mayuvetukapa, maíjarakawakapa ena máimitureana, máichawakapa: –Éraya, tási'a enikaya, eta juka eta náke'e. 27 Taka'e, mave'awarepa eta wasu náerirare, ma'asulupayachawarepa ema Viya. Tási'a, máijarakawarepa ena, maka'epa: –Eraya emutu eti, eta juka wasu, 28 taicha eta juka eta nítine, eta máitauchiraya eta vitratune, eta juka nítine taepusairuwa'i naye'e ena nasimutuwana, eta makatiuchiraya eta napekaturana. 29 Numetaka'e: Waipa nápechawaima'i néra'iwareni eta juka, tachi eta uwa, tiámainukawa te táitauchawapa eta nusiapiraya, te mawasa ema Viya akenuka te anuma, níjaraka'eya vérainapa eta aramaruama. 30 Te taekenepa, eta najiraira'i eta jirasare, tiyananapa te simena eta tikaijare Ulivukiji. 31 Tási'a ema Jesús máichawakapa: –Emutu eti ejunijikanuyare puiti yati. Taicha taka'e'i eta taechejiriruwa eta Ajureka: ‘Nísapayare nakarataka ema Pastor eta nakapasirayare, tási'a téjanerepaikainapa eta uvesana.’ 32 Té'esera te néchepukapa te nékari, napechawainapa nukurujika'e te Galilea. 33 Ema Pedro májikapapa: –Tayanapane najunijikavi ena apamuriana, nútisera wa'i nujunijikavima'i. 34 Ema Jesús máichapa: –Nutupiruwa numetakavi: Puiti juka yati, te tamira'upaicha'a eta táechejisirayare eta warayu, mapa'eyare eta péñauchirawayare. 35 Ema Pedro maká'ekenecha: –Tayanapane pímikapakanu, wá'ikenesera néñauchavima'i. Tási'a namutupa ena máimitureana étaichuware naka'e'i eta naéchejiriruwa'i. 36 Taka'e tíyanapa ema Jesús, mamamuri'apa ena máimitureana te tikaijare Getsemaní, tási'a máichawakapa: –Éjakaicha'a eta ani te juka, nuti nuyanayare ánakipa nuyujarakayare. 37 Tási'a mámapa ema Pedro, énapa ena apinana machichanaveana ema Zebedeo, tási'a tépanawapa eta máeñamirawa'i, tikatisamurewapa. 38 Máichawakapa: –Tétavikawa eta táeñamirawa muraka eta nusamure. Tawara'a tikapakanu. Áka'echa'a ani te juka, wá'isera ekuimaka, ekuneuchanu'i. 39 Tipaipanapa ánakipanachicha'i. Máetipaisinapa eta mamira te apake'e eta mayujarasira'i, ánipa maka'e: “Tata Nukaiyakene, tájina takuemaituka, pikatajikanusera pikatiuchanu eta juka nichararakawaya, wá'isera takuitauchawa eta nuwara'akene nuti, étasera eta piwara'akene piti, eta taitauchawa.” 40 Tási'a, tichawapa eta te návi'a'i ena máimitureana. Máima'aine'i ena, tímakanaichucha. Máichapa ema Pedro: –¿Wáipaine'i pímikatakanu'ini pijaneakanu'ini étanaina'ipukaini ura páka'e'ini? 41 Éjamiuchawa, eyujarauchawa apaesa eyaseaka ema Viya eta etumewaina wa'i makuituruka'e ema Wínaraji. Yátupi'ineni eta iáchanewana tarata'a'i tikaratakawa, étasera eta eche, wa'i tarata'aima'i tikaratakawa. 42 Tási'a, tiápechawawarepa tiyanawarepa ema Jesús api'epa eta mayujarasira'i ánipa maka'e: “Tátachicha Nukaiyakene, te wá'ikenenaicha takuetavikawa eta juka níchawakenewayare. Tási'asera, níjarakawa núti eta nítauchiraya eta piwara'akene'i.” 43 Tási'a, tichawawanepa te návi'a'i ena máimitureana. Máima'awarepa tímakanaipaware, taicha muraka'i eta náechapune. 44 Taka'e, mapa'ekenepa tichawa'i tiyujarapana. Étaichu'i eta máechejiriruwana'i. 45 Taka'e te tichawapa, te návi'a'i ena maimitureana, tási'a maéchejikawakapa: –¿Iápechawaipawa ímaka wícha'apuka enara'akakenéna'ini? Taratapa Jé'esare, puiti títekapapa eta nutupara'a'i nakaratasiranuya ena tikatianakanuana'i ena tikapekaturara'iana. 46 Échepuka, viyanapa, marajapa ema tíjararekanuyare. 47 Téchejirikawaicha'a ema Jesús, maka'epainecha ema Júlasi, nachamuri ena ducekeneana maimitureana, mámamuri'apaipa ena kamurikeneana suntaruana, tikaepuchirikianapa'i, étapa eta naye'eana espada. Ena, wanairukana'i naye'e ena akenukara'ana'i enapa ena escriwánuana tachutiri'ana naye'e ena naiyakarana. 48 Ema Júlasi, tatiari'i'i eta máikutiarayare'i eta náimatirayare'i ena suntaruana ema Jesús. Ani maka'e'i eta máechejiriruwa'i ema Júlasi: “Ekunenuyare, ema nétserareruyare, ema ekaratakaya.” 49 Taka'e, ema Júlasi makachakayapa ema Jesús, máichapa: –¡Tata Maestro! Tási'a maetserarekapa. 50 Ema Jesús majikapapa: –Najiriare, pichawanepa eta pipanereru'i. Tási'a, ena suntaruana enewanepa nakarataka'i, naératakapa. 51 Taka'e ema émana nachamuri, eta máimaira nakaratasira'i ema Jesús, mave'apa eta maye'e espada makijikapa eta machaka ema makajurure ema nákenumuri ena tiyujarakara'iana. 52 Tási'asera ema Jesús makatiuchaichucha, ánipa maicha: –Piunaka te tatumaramu'i eta piye'e espada. Taicha namutu nákani tikaparekana'i taye'e eta espada, énerichuware naka'eyare, espada eta tikapakayare. 53 ¿Wá'ipuka pecha, te náwara'a'ini nuti nuyaseaka'ini ema Tata, puítinaichu'ini makukupaika'ini ena dósekeneana ejército ena ángeleana? 54 Wá'isera nuwara'a nuyaseaka, tatuparaka'i títauchawayare'i eta táechejiriruwana'i eta Takapika'ukene Ajureka, eta níchawakenewayare'i. 55 Te jena ura'i ema Jesús máichawakapa ena achaneana: –¿Tája'a takayema ekasiña eta espada, ekaepuchirikiwaka, eta ekaratasiranu, tímikutijirikawapa námera'i'ini? Étayapasika kape juka tamutu sácheana nukachane'e'i nímituka'e'i te mapena ema Viya, wá'iware epatsikawa'ini ekaratakanu'ini. 56 Tamutu eta juka títauchawayare'i, taicha taka'e'i eta náechejiriruwa'i ena profetanaini, taye'e eta Takapika'ukene Ajureka táechejisi'airanu'i. Taka'e, ena máimitureana namutu tijunarakanapa, nanakikapa ema Jesús. 57 Ena tikaratakana'i ema Jesús námapa te mapena ema Caifás, ema nákenumuri ena tiyujarakara'iana énapa ena escriwánuana énapa ena náiyakarana tiurujikawana'i. 58 Ema Pedro, máe'iekene'apa'i ena, mayere'ipa'isera. Te tisiapapa, tisiapawarepa ema te taju'e eta canchón te mapena ema tachutiri'a tiyujarakara'i, tási'a téjakaipa'i makachanewakaipa'i ena suntaruana taye'e eta templo, mawaraira'i máima'ayare'i tája'apuka eta náicharakayare'i. 59 Ena tachutiri'ana tiyujarakara'iana, énapa ena Akenukara'ana, natanukaipa'i eta maviureyare'i eta matapirawayare'i ema Jesús, 60 wá'isera náichimawa'ini, kamuriana'ineni ena tépiyaekene'ana'i. Tisiapananechasera ena apinana tépiyaekene'anayare'i, 61 ánipa naka'e: –Ema maka achane maka'e'i: ‘Nuti nurata'a nákipaika eta templo maye'e ema Viya. Tási'a, nimichawayare'i nukaechepuka te mapanakenenapa sache.’ 62 Taka'e, ema tachutiri'a tiyujarakara'i téchepukapa tási'a mayaserekapa ema Jesús: –¿Tája'a takayema wa'i pijikapawaka? ¿Yátupipuka eta nakayemakene'i? 63 Émasera ema Jesús timatinaichucha. Ema tachutiri'a ema tiyujarakara'i máichapa: –Pátupiruwa pimetaka'avi te yátupi'ipuka pítikene'i ema Cristo, Machichakenevi'i ema Viya. 64 Ema Jesús majikapapa: –Petupika'i eta píchira'i, tási'a nuti eneichuware, numetaka'eyare eti, eta íma'ayare ema Machicha ema Ajaira eta maéjasirayare te mawaure ema Máitupajijiaruwakene'i, tási'a eta maúkupaisirayare mási'ayare te anuma, támirayarepa'i eta úkajiana. 65 Taka'e, ema tachutiri'a tiyujarakara'i eta masamairisira'i, ichapeine'i eta masemira'i, tivetsayujiakawapa eta mamuiri'a eta masemanewa'i, tási'a maka'epa: –¡Tétavikawaipa eta maviurewa'i ema maka achane, taicha makaeka'i'i ema Viya! ¡Puiti émakenepa visama'i ema eta tépiyakawa'i Machicha ema Viya! ¿Wáipa tákamesa vitanuka'ini apana naimereucha'ini? Puiti esamaipa eti eta juka makayemakene'i, 66 ¿tája'a ekayema? Ena najikapapa: –Tikaviurewa'i, tási'a étainapa táimikapaka. 67 Taka'e ena nátutukichapa te mamira, tási'a naepuchirikawarepa. Ena apamuriana náe'amira'apa te mamira, 68 tási'a naichapa: –Víma'ayare, te yátupi'ipuka píti'i Cristo, ¡te pijarauki'ipuka pímatiyare nája'a'ipuka ema té'avi'i! 69 Ema Pedro, matiari'icha'a'i eta te canchón, téjaka'i. Taka'e, suka'epaipa'i esu nawanara temeña'awapa tási'a suíchapa: –Németeaka píti'ichu ñímiture eñi Jesús, eñi tikawasa'i te Galilea. 70 Émasera ema Pedro teñauchawapa te namira'u ena natiari'ikeneana'i, maka'epa: –Wa'i necha eta péchejisi'akene'i. 71 Tási'a, tiúchukayarepa'i, suíma'aware esu apana wanaraka, suíchawakapa ena natiari'ikeneana'i: –Eñi ñika achane éñi'ichu nachamuri eñi Jesús Nazareno. 72 Tiápechawawarepa ema Pedro téñauchawa, ánipa maka'e: –¡Nujuracha te emira'u. Wá'ikene nímati ema achane píchakene'i! 73 Te tiyerere'achichapa, ena natiari'ikeneana'i taye'e napauchapa ema Pedro tási'a náichawarepa: –Píti'ichu machamurivi ema Jesús, eta péchejisira, tímatikare'i. 74 Taka'e ema tépanawapa majuracha'i, tási'a tiapechawawa majuracha'i, maka'epa: –¡Wá'ikenesera nímati ema achane! Tási'a, énewanepa téchejika'i eta warayu, 75 tási'a ema Pedro máechapa eta máichira'i ema Jesús: “Te tamira'uinapaicha'a eta táechejisirayare eta warayu, píti mapa'eyare eta péñauchiranuya.” Taka'e tiuchukapa ema Pedro tíya'apa eta makatisamurewa'i.

Mateo 27

1 Te tijara'ipa, namutu ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena viyakarana naye'e ena juriyuana. Tikaechakasipa eta náimikapasirayare'i ema Jesús. 2 Námapa, naitivuchapa, námapa te mamira'u ema Pilato, tuparairuka'i ema taye'e eta roma. 3 Ema Júlasi eta máimaira'i eta táichapewa'i eta makatajiwaira'i ema Jesús, étapa eta nakapasirayare'i, ichapeine'i tikatisamurewa'i, taicha eta máejekapirawari'i. Tiyanapa máimichawapana'i eta treinta reale eta plata mawacha'i naye'e ena, tási'a 4 máichawakapa: –Néjekapawa'i eta níjararesira'i ema maka achane matapirawarekene. Énasera najikapapa: –Jé'epuka, wa'i vecha víti ¡Péchakenewaichu'i píti! 5 Émasera ema Júlasi mákijimirauchawakapa eta plata, te taju'e eta templo, tási'a tiyanapa tichumukawapa. 6 Ena tuparairukana nave'apa eta plata tási'a, naka'epa: –Eta juka plata teta'ame'i, taicha eta iti, wa'i taurika'ini vinaka'ini taye'e eta vinakisirarewa. 7 Tási'a, eta plata máimichawakene'i ema Júlasi, napanerechapa eta nawacharesirayare'i eta apake'e nakaekarasirareya ena apawasana, eta juka apake'e naseresirare'i ena típuarekara'iana eta yupi. 8 Taka'e puiti eta apake'e tikaijare'i ‘Apake'e máitinewacha.’ 9 Taka'e titauchawapa eta maechejiriruwa'i ema profetaini Jeremías: “Nave'apa eta treinta reale eta plata naimijareru'i ena Israelitana, mawachayare'i ema achane. 10 Ena nawacharekapa eta apake'e naye'e ena típuarekara'iana, taka'e'i eta juka mawaneirupi'i ema Viya.” 11 Ema Jesús námapa te mamira'u ema akenuka, ema mayaserekapa: –¿Jé'esareji Rey-vi'i píti naye'e ena juriyuana? –Pitupiruwa'i eta piyaseresiranu'i, –Majikapapa ema Jesús. 12 Tási'asera, te nametauchapa ena tachutiri'ana tiyujarakara'iana, wa'i majikapawaka'ini ema Jesús. 13 Taka'e, ema Pilato máyaserekapa: –¿Wa'i pisama eta juka nametauchiravi'i, techejisi'aviana'i? 14 Émasera ema Jesús wá'ikene majikapa'ini, tási'a, ema Pilato máramipa eta mamajikapira'i. 15 Tatiari'i eta maye'erepi'i ema akenuka te Páskuamu'uana, makaitikayare'i ema émana makaeratakene mákani nayasearuyare'i ena achaneana. 16 Taka'e matiari'i'i ema achane makaeratakene'i, tikaijare Jesús Barrabás, 17 eta náurujisirawa'i ena achaneana, ema Pilato mayaserekawakapa: –¿Nája'a ema eyasesereruyare, émapuka ema Barrabás, émapuka ewara'a nukaitika ema Jesús, ema tikaijare Cristo? 18 Taicha máimatiakaipa'i eta nametauchira'i ema Jesús, taicha ena nakápinaru'i. 19 Eta máejasira'i ema Pilato te máwakure, esu mayena suímimetarekapa: “Wa'i pikuimisiapawa ñiye'e eñi ñira achane matapiraware, taicha yati tametasiranu'i eta nuwapure eta ñíchararakawayare eñi.” 20 Énasera ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena naiyakara'ana náimitumuri'apa ena achaneana nayasesereka'i ema Barrabás, émaina'ini máuchuku'a, tási'a máepena'ini ema Jesús. 21 Ema Akénuka, tiapechawawa mayaserekawaka: –¿Nája'asika ema ewara'akene'i nukaitika? Ena naka'epa: –¡Émaina máuchuku'a ema Barrabás! 22 Ema Pilato mayaserekawarepa: –¿Tája'asika nícharakayare ema Jesús, ema tikaijare Cristo? Namutupa najikapapa: –¡Pémetatareka te crusu! 23 Ema Pilato máichawakapa: –¿Tája'asika eta maviurewa? Énasera tipiararekanawarepa: –¡Pémetatareka te crusu! 24 Taka'e, máima'apa ema Pilato, wa'i máituruka'ini makatiucha'ini. Taka'e, máemepanapa eta une, tikasipawa'upa te namira'u ena achaneana. Tási'a máichawakapa te namira'u: –Wa'i nútiparakaina eta máepeniraya ema maka achane matapiraware'i; eti échinawa. 25 Namutupa ena achaneana najikapapa: –¡Víti naine vecha, énapa ena vichichanaveana eta máepeniraya ema maka achane! 26 Taka'e, ema Pilato nakaitikapa ema Barrabás, taka'e makawanairipipa náestaka ema Jesús, tási'a námayarepa naétatakayarepa te crusu. 27 Ena masuntarurana ema akenuka námapa ema Jesús te palacio, tási'a nakurujikapa namutu ena suntaruana, nachayakapa ema. 28 Navejamu'iakapa eta mamuiri'a, namuriachapa eta muíriare títsime. 29 Tási'a náitsamemakapa eta itapepi majarapiyare'i náicha, nanakapa te machuti, tási'a náimikaratakawarepa eta kurina te mawa'u waure. Eta nakawayuemarajira'i, náepuyumirauchapa. Ánipa naka'e: –¡Píti naye'evi'iji Rey ena juriyuana! 30 Éneichuware, nátutukichapa, tási'a náepuchisikapa te machuti taye'e eta matsukurupa'i. 31 Te taekenepa eta nakaeka'ijirisira'i ema, navejamu'iakawarepa eta mamuiri'a títsime, namuiriachapa eta mamuiri'aichu, tási'a námapa eta makaetataiyayare'i. 32 Te tiuchukapa ema ánaki, nákapajikapa ema achane tikaijare Simón, tikawasa'i te Cirene. Napamikapa ema manaraku'a eta macrusura ema Jesús. 33 Te titekapanapa, taye'e eta tikaijare Gólgota, (eta takayemakene'i, “Tavirare eta náperana ena naépenakeneana”), 34 náesichapa eta vino tikasirikiama eta tajikaneama, émasera ema Jesús te masamaekapa, waipa máwara'a'ini máera'ini. 35 Te náitauchapa eta náetatasira'i, ena suntaruana nasuerte'achapa eta mamuiri'a ema Jesús, eta náijarajirisirakaka'i. 36 Tási'a, najaneakapa ema Jesús ena suntaruana. 37 Tási'a te tápusi eta macrusura, nanakapa eta ajureka táechejisi'a'i eta tiviucha'i eta makaikuñaira'i. Ani taka'e'i: “Ema maka Jesús, Rey naye'e ena juriyuana.” 38 Éneichuware tikaetatana'iware ena apinana tiámera'iana, ema émana te mawaure, ema apana te sapane. 39 Ena tiánukumirauchanapa'i, tépiupiusikawanapaipa eta nakaeka'irapaipa'i 40 tási'a ánipa naka'e: –¡Pítitataji Pika'echejiriruwa'i eta piákipaisirayare'íji eta mapena ema Viya, piráta'a'iwareji pímichawa pikatupi'a eta, mapanayareichu sache! ¡Puiti viwara'a víma'a eta pítupajijiasirawa'i, te yátupipuka Machichavi ema Viya piúkupaika te jara crusu! 41 Éneichuware ena tachutiri'ana naye'e ena yujarakara'iana, nakaeka'ijirikaware, énapa ena escriwánuana, tinunana'i ena náiyakarana náichajirikakapa: 42 –Ema máka, makatiuchawaka ena apamuriana achaneana. Tási'a puiti wá'iware márata'a'ini émajiwaina'ini makatiuchawa'ini. Te yátupina Rey viye'e viti israelítana: ¡makatiuchawaipa, máukupaikapa te jara crusu, visuapasarepaini ema! 43 Té'eware te yátupi'ipuka tikasiñawa'i me Viya: ¡viwara'a víma'a makuchuku'a ema puítinaichu, te yátupi'ipuka máemunaka'i ema! ¿Taicha maka'e'i eta máechejiriruwa'i eta Machichaira'i ema Viya? 44 Ena tiámera'iana tikaetatana'iware te machakaya, éneichuware nakaeka'i'iware ena apanaware. 45 Tepanawapa, te tupiriku'apa eta sache tási'a ticheku'a te las trespa kapere'i, timapikupa tamutu eta apake'e. 46 Etaichu'i eta jena ura, tipiarakapa muraka ema Jesús: “Elí, Elí, ¿lemá sabactani?” (Te véchejiriruwa, ani taka'e: “Tata Nukaiyakene, Tata Nukaiyakene, ¿taja'a takayema pijunijikanu'i?”) 47 Taka'e, ena natiari'ikeneana'i ena tisamana'i, ániwarepa naka'e: –Ema maka mapiaraka'i ema profeta Elías. 48 Énewanepa ema apana tiyanapa máepanapa'i eta kajareji, maetamukapa te tisisika vino. Máitiakapa te kurinaki tási'a máimikapayakapa te majaka, apaesa machuchujikayare'i eta. 49 Énasera ena apamuriana, naka'emuripa: –Pésamirika, víma'ayare te títekapayarepuka ema Elías makatiuchapanayare. 50 Ema Jesús tiápechawawarepa tipiarareka'i muraka, tási'a tépenapa. 51 Taka'e énewanepa tétsayumeka'i eta cortina taye'e eta mapena ema Viya, tepanawa te anuke'e, tícheku'a te apake'e. Tiyayakarepa eta apake'e. Étaipa eta ichapepu'ikeneana mari téjepuichawakapa. 52 Étaipa eta ekariana téjiakawakapa. Téchepukanawarepa ena náepenakeneana ena tisuapajira'iana'i maye'e ema Viya. 53 Tási'a, te mapanakenepa sache, té'eware te táekenepa eta máechepusira'i ema Jesús te máekari, ena apanaware tiúchukanapa taye'e eta náekariana. Tási'a, tisiapanapa taye'e eta awasare Jerusalén, tichawanapa te napenana, ichapemuriana'i ena achaneana tíma'ana'i éna. 54 Taka'e, ena tijanearekana'i, émapa ema kapita, te náima'apa eta tayayakarewa'i eta apake'e, étapa eta apamuriana tiáramikareana'i, ichapeine'i eta napisira'i, tási'a naka'epa: –¡Yátupikeneichuyapa ema maka achane, Machicha'i ema Viya! 55 Natiari'iware ena kamuriana ena esenana, nayerere'i'i eta naimararasira'i, ena nani, ena té'ikana'i ema Jesús, téchapajirikanapa'i eta mapaisirapa'i te mási'apa te Galilea. 56 Sutiari'i esu María Magdalena, esu apana María maena ema Santiago émapa José, sutiari'iware esu mayena ema Zebedeo. 57 Te kapere'ipa, ema achane riku tikaijare José, tikawasa'i te awasare Arimatea, émaichu'i té'ika'i ema Jesús. 58 Taka'e ema José tiyanapa máima'apana ema Pilato, tási'a mayaseakapa eta máke'e ema Jesús. Taka'e, ema Pilato makawanairipipa náisapa'ini eta náekarairaya, 59 tási'a ema José makukupaikapa eta máke'e ema Jesús taye'e eta crusu, máyuruakapa te tijapukene sáwana 60 tási'a manakapa te máekari, arairuicha'a'i eta máemepiyaresira'i eta ekari, maye'erichu'i ema José. Te tamutupa maji'achapa eta tajitakarekene márime, te máitauchapa, tiyananapa. 61 Esu María Magdalena, ésupa esu apana María, téjakana'i ena, náimararaka'i eta ekari. 62 Tási'a, te apanapa sache sawaru'i tiyananawarepa ena tuparairukana maye'e ema Pilato, 63 Ánipa naka'e: –Tata, vechapa eta máechejiriruwa'i ema maena tepiya'ira'i Jesús, te achaneicha'a maka'e'i eta máechepusirayare'i te máekari te mapanakenénapa sache. 64 Puiti, viwara'a'i pikawanairipi náerataka'ini muraka eta tapaja eta máekari, mapanainaware sache eta najaneasiraina ena suntaruana. Machu nayana te yati námechapana eta máke'e ena máimitureana. Machu náka'eriana, téchepukaipa te máekari, tási'a, ena achaneana nasuapainapapuka, náimijachainapa yátupi. 65 Ema Pilato máichawakapa: –Tiuri, iámayare ena nusuntarurana. Eyana ejaneakakenéna. Nachujichakenena muraka eta máekari. 66 Taka'e, tiyananapa nachujichapa muraka eta ekari, nanakapa eta táikutiaranayare'i. Tási'a, najaneaka'i ena suntaruana.

Mateo 28

1 Te apanapa sache te tijarara'ichichapa eta lumínkukene'i, tiyanapa esu María Magdalena, sukachane'i esu apana María, náima'apanayare'i eta ekari. 2 Tíja'uchawapa tiyayakare'i eta apake'e. Taicha eta máukupaisira'i ema ángele te anuma, tási'a makachakayapa eta ekari, makaerajikapa eta mari taji'aini'i eta máekari. Taka'e, máeja'amekapa eta. 3 Tétavikawa'i eta majaraiwa'i ema ángele, eta mamuiri'a, tétavikawa'i eta tajapuwa'i. 4 Eta náimaira'i ena suntaruana, tiyayakareanapa eta napisira'i, tiáne'ini tépenarakana. 5 Ema ángele máichawakapa ena esenana: –Wa'i ekupikanu. Nuti nécha'i eta etánusirapa'i ema Jesús, ema makaetatakenéni'i. 6 Májinaipa'i ani, téchepukaipa'i te máekari, échawaichu'i eta makayemakeneana'i. Yare, íma'a eta juka mávineni'i. 7 Eyana púitinaichu, tási'a emétakawaka ena máimitureana: ‘ Eta máechepusiraipa'i te máekari, tási'a tiyanayare te Galilea, ánaki makuchapia'eyare ema.’ Eta tímitekanu'i nuti numetapana'eyare'i. 8 Ena esenana najúnijikapa eta máekari, tiyananapa tijunapanapaipa'i eta namétasirayare'i ena máimitureana. Tipikana'i, tási'asera takachanepa'i eta náurisamurewapa'i. 9 Eta najunapirapa'i, tíja'uchawapa tímerekawa ema Jesús eta naye'e. Máechejikawakapa. Témeña'awanapa ena eta maye'e. Tépuyukanapa natsiukapewachapa, 10 ema máichawakapa: –Wa'i ekupikanu. Eyana emétapanawaka ena apamuriana echamuriana nímitureana'i. Eyanayare emutu te Galilea. Ánaki nukuchapia'eyare 11 Eta najunapirapa'i ena esenana, ena suntaruana tijanearekanaini'i tiyananapa esenana, nametapanawakayare'i ena tuparairukana tamutu eta náima'akeneana'i. 12 Taka'e, tikurujikakanapa namutu ena akenukara'ana, nawaraira'i téchejirikawana napanerechayare eta náicharakawayare'i. Jé'esare, nawachachawakapa eta kamurikene plata ena suntaruana, 13 Tási'a, náimitukawakapa, ánipa náicha: –Te natiari'inapuka nayasereka'e, eka'eyare, tiyanana'i ena máimitureana ema Jesús te yátimu'u; námechapana'i eta máke'e. Tikamapurawana'i eta vímasira'i víti. 14 Émaipa ema akenuka te máechapuka, víma'ainepa víti. Vitanukayare eta viwayuarasirayare, apaesa takuija eviurewaina eti. 15 Taka'e, ena suntaruana najakapapa eta plata nawacha'i, tiyananapa náechejisi'apa'i eta naimitukasiwa'i. Puíticha, ena israelítana, tanasirichu'i taka'e'i eta nametarapi, te natiari'i ena tiyaserekana. 16 Ene taska'e'i eta nayanira'i ena úncekeneana maimitureana taye'e eta Galilea te mari taicha taka'e'i eta mametarapi'i ema Jesús. 17 Taka'e, te naíma'apa ema Jesús, tépuyumuri'anapa namutu natsiukapa. Natiari'isera ena wicha'a nasuapapajika'ini. 18 Ema Jesús témeña'awapa naye'e ena, tási'a máichawakapa: –Ema Viya tijarakanu'i eta tuparairukanuya'i taye'e eta anuma, tási'a étapa eta apake'e. 19 Eyanayare puiti, epaikayare tamutu eta awasareana. Tási'a ímitukayare ena achaneana, nuchaneranaina ena apanaware, íkachasikawakaya te máijare ema Tata, ema Machicha, tási'a émapa ema Machanewa Viya, 20 tási'a ímitukayarewa eta nasuapiraina, tamutu eta nímiturapiana'i eta eye'e, nuti nukune'eyare tamutu sacheana, tási'a te'epa eta taichekuinepa eta apake'e.

Marcos 1

1 Ani taka'e'i eta taepanirawa eta máechejiriruwa, ema Jesucristo, machicha ema Viya, te títekapaucha'avipa te vitaraku mamétasira'avi'i eta táurinakene'i máechejiriruwana ema Viya. 2 Tikaju'i te libro, majucha'i ema profeta Isaías: “Nuwanekayare ema tikametarairuyare, apaesa matserereka eta achene. 3 Matiari'i ema émana, tipiaraka te mawapa'ikene wama'i: ‘Etserereaka eta mache'u ema Viya, petupinacha eta achene.’ ” 4 Ani taka'e'i eta timerekawapa ema Juan Tikachasirikara'i, ánaki te mawapa'i wama'i, maka'epa, itsiwacha eta epanereruana, éñauchawa maye'e ema Viya, taurikapa ekaikachasi, apaesa maka'epa eta epekaturana. 5 Namutu ena tikawasana'i te tinapaika te Judea étapa te awasare Jerusalén. Tiuchukanapa'i eta nawaraira'i nasamararaka. Timetaurekawanaware eta napekaturana, tási'a ema Juan máikachasikawakapaipa te kajakure Jordán. 6 Eta mamuiri'a ema Juan itsameruka'i tajiya'a eta camello, eta máitiju'e, wákapi jayumepi; eta maniriji eta tsakara, tási'a eta máitivera'i eta mápama. 7 Maka'e'i eta makametarairuira'i: “Marajapainapa ema tíkachasika'eyare, ema tiápajupanawa'i nuye'e nuti. Wáipaine'i nákutinasima'i ema. Wáipaine'iware nákaemuñawaima'i nuvejuchupewacha eta maeparupewa. 8 Nuti níkachasika'e'i te une, ema tíkachasika'eyare maye'e ema Machanewa Viya.” 9 Te jena sácheana'i ema Jesús tiuchukapa te Nazaret tinapaika'i te Galilea, tási'a ema Juan máikachasikapa te kajakure Jordán. 10 Te tamutupa eta makaikachasira'i ema Jesús, tiúkupaikapa te une, tási'a, tíja'uchawapa téjiaka eta anuma, máima'apa ema Machanewa Viya tiúkupaikapaipa'i, mawasima'ipaipa eta paluma, tavenesikapa ema Jesús. 11 Taka'e, nasamapa eta ma'u ema Viya tási'akene'i te anuma. Ani maka'e'i: “Pítira nuchicha némunarukene, núrisamurecha piye'e.” 12 Te taekenepa, eta juka ema Machanewa Viya mámapa ema Jesús, ánaki te máwapa'i wama'i. 13 Eta mayerewa'i ema Jesús cuarenta sache kuarentaware yati eta maijimaira'i. Tási'a, ema Wínaraji mawara'apa makaitsamaraji, enasera ena ángeleana najaneaka'i, makachanemuri'i eta sárareana te mávi'a'i ema Jesús. 14 Taka'e, ema Jesús, eta masamairisirapa eta makaerataira'i ema Juan, tiyanapa tichawa te máwasa Nazaret te Galilea. Tepanawapa tikametarairu eta Arairu maechejiriruwa ema Viya. 15 Ánipa taka'e'i eta mametarapi: “Eta mawasa ema Viya akenuka te anuma tiane'ipa titekapaucha'e eta eye'e. Échawa éñauchawa me Viya tási'a ejákapa eta ekasiñawairaina me Viya, esuapapa eta Arairu maechejiriruwa.” 16 Taka'e eta mapaisirapa'i ema Jesús te tachausi eta Kákiure te Galilea, máima'awakapa ena apinana kaparapekakana, ema émana tikaijare'i Simón Pedro, émapa ema Andrés. Eta náematanerepi ena nani, ténikara'iana'i. Nákijiereka'i eta nayuta'e te une. 17 Taka'e, ema Jesús máichawakapa ena: –Yare, é'ikanu, nuti níjaraka'eyare eta apana ématanerepiyare, eti ítukawaparaka'i eta jima, taka'eyare eta itusirawayare ena achaneana. 18 Enewanepa náinajikapa ena eta náenisira'i, tiyananapa náe'ikapa ema Jesús. 19 Ánakipanawarepa máima'awarepa ema Jesús ena apinana tikaparapekakana, ema Santiago émapa Juan téjakana'i te napakure, emapa ema naiya Zebedeo, náititijirika'i eta nayuta'e. 20 Ema Jesús máichu'awarepa ena apinana, tási'a náe'ikapa, najunijikapa ema naiya Zebedeo, manasipa ema te pakure, makachane'i ena mamusurana. 21 Títekapanapa te Cafarnaúm, tási'a jena sache sáwarumu'u, ema Jesús tisiapapa te peti naúrujisirarewa ena juriyuana, tási'a tepanawapa máimitukawaka'i. 22 Ena achaneana naramine'i eta máimiturapiana'i, tétavikawa'i eta máitusira'i mayunapaika'i tamutu. Suapakare'i eta máimiturapiana, wa'i makuti'ini ena escriwánuana. 23 Te peti náurujisirarewa ena juriyuana, matiari'i'i ema achane máwa'aru'i ema machanewa ema éreana, tipiarareka'i: 24 –¿Taja'a takayema pimisiaparakawa'i eta viye'e, piti Jesús Nazareno? Piti piteka'i pijarareka'aviya, nuti nimativi, piti Machichavi ema Viya Sántukenevi'i. 25 Ema Jesús makajachapa ema machanewa ema éreana máichapa: –¡Pámatina, pijunijiaka ema maka achane! 26 Ema achane tíja'uchawapa tiákipaikawa'i, tipiararekapa muraka maicha ema machanewa ema éreana. Tási'a majunijiakapa ema achane. 27 Tiáramekanaine'i namutu ena natiari'ikeneana'i, tási'a tiyaserejirikakanapa: –¿Tája'asika eta juka? ¡Ema maka tétavikawa'i eta máitupajijiasirawa'i, eta mayunapaisira'i tamutu! ¡Marata'a'i mákijika eta machanewa ema éreana, tási'a nasuapa'iware! 28 Tási'a enewanepa nasamajirika eta máichakeneana'i ema Jesús, énaipa ena tikawasana'i te tinapaika te Galilea. 29 Tiúchukanapa taye'e eta peti náurujisirarewa ena juriyuana, ema Jesús tiyanapa te mapena ema Simón me'epa ema Andrés. Náe'ikawarepa ema Santiago émapa ema Juan. 30 Esu máimase ema Simón tiveka'i te suachawara'i, tikajuma'i eta muraka fiebre. Nametakapa ema Jesús, 31 tási'a ema mapauchapa, makaratawauchapa eta suwa'u, esu techepukapa, enewanepa táetaviaka'i eta fiebre, tási'a tepanawapa suéchapajirikawakapa. 32 Te timapikukupa'ipa taeriruipa'i eta sache, títekaparakanapa namutu ena nakajumakeneana'i máwa'aruana'i ema éreana, eta te mavi'a'i ema Jesús. 33 Namutu ena achaneana tikawasana'i taye'e eta awasare tiúrujikawanapa te tapaja eta peti te mapena ema Simón. 34 Ema Jesús makanarakawakapa'i apanapaneneji eta jumareana najumanapa'i ena achaneana, tási'a makuchuchujikawakapa maverana ena éreanana. Wá'isera máisapa'ini naechejika'ini ena éreanana, taicha ena náimati'i ema. 35 Te tijarara'ipa, téchepukapa ema Jesús, tási'a tiuchukapa taye'e eta awasare. Tiyanapa eta te mayujarasirare'i. 36 Ema Simón, énapa ena machamuriana, tiyananapa natanupana'i ema Jesús, 37 tási'a te náichimawapa, náichapa: –Namutupa titanukaviana'i. 38 Émasera májikapawakapa: –Viyanayare te apana awasareana vichakayara'ana, eneichuware ánaki nukametarairuyare, taicha nutuparakasiwaichu'i, eta timitekanu'i. 39 Taka'e, ema Jesús tipaikapa tamutu eta te Galilea, tikametarairupaipa eta te petiana náurujisirarewa ena juriyuana, tási'a makuchukawakapaipa'i ena éreanana náwa'aruana'i ena achaneana. 40 Taka'e, maka'epaipa ema émana achane makajumakene karachame, témeña'awapa maye'e ema Jesús. Tépuyukapa te mamira'u, tási'a, máichapa: –Tata, nukasiñawa'i eta piye'e, pikanarakanupaini eta nujuma'i. 41 Taka'e ema Jesús majapanuine'i ema; maemamakapa te mawa'u, majikapapa: –Nuwara'a nukanarakavi. ¡Puiti tajinapa pichirawaima'i! 42 Enewanepa tinaraka'i, waipa karachacha'aina'ini. 43 Taka'e, ema Jesús máewatakapa ema achane, matuparakapa wa'i makumetajirika: 44 –Pima'a wa'i pikumetajirika piyanayaresera pímerekawa maye'e ema tiyujarakara'i, pikamawa'uyarepa'i eta pi'asulupayachiraya taicha eta makanarasiravi'i taicha eta juka eta mawanairipi'i ema Moisés. 45 Taka'e tiyanapa ema achane, timétajirikapaipa'i namutu ena achaneana eta máichawakenewa'i. Eta taka'e'i, ema Jesús waipa máimerekawa'ini te awasareana, manasipa te tachachaku, énasera ena achaneana tiyananaichucha napaucha'i.

Marcos 2

1 Taka'e, te apanawarepa sache, tichawapa ema Jesús eta te Cafarnaúm. Eta nasamairikapa eta matiari'irapa ema, títekapanapaipa ena achaneana, kamurikeneana. 2 Tiyututukawanapa te peti mávi'a'i ema, tájinapa távirawaina'ini te tapaja. Ema Jesús máimitukawakaipa eta nakaiju'eraya me Viya. 3 Taka'e, kuatruana ena tiamanapa'i ema makajumakene murakaki'a. 4 Étasera eta nayututusirawa'i ena achaneana, wa'i naitujikawa'ini naitekapaucha'ini eta te mávi'a'i ema Jesús. Taka'e, navetatamaekechapa eta peti te máina'u te manapaiya'i ema. Te enurukuiya'i nakajuchuchukapa ema makajumakene eta te áchuji. 5 Te máima'apa ema Jesús eta nakasiñawaira'i eta maye'e, máichapa ema makajumakene: –Tiuri, nuchicha. Eta pipekaturana'i nukaepa'ainavipa. 6 Enananajiwaka'i ena escriwánuana, ena natiari'ikeneana'i ánaki ena téjakana'i, naimijacha'i: 7 “¿Taja'a takayema tijarakawa eta maka'e eta máechejiriruwa? Eta máechejiriruwa tétavikawa eta matapirawa maye'e ema Viya. Makarichu ema Viya marata'a makaepa'a eta pekatuana.” 8 Émasera ema Jesús máimarakawaka'i eta napanereruana'i ena, tási'a mayaserekawakapa: –¿Tája'a takayema eti téjekapawa'i eta epanereruana? 9 Emétakanu, taja'apuka maejerarepana eta nicha'ini ema makajumakene: ‘Nukaepa'apa eta pipekaturana’, nicha'ipukaini: ‘Péchepuka, pive'a eta pímakaraji, tási'a pipaikapa’ 10 Tiuri puiti nímereuchawainapa, ema Machicha ema Ajaira, eta marata'aira'i makaepa'a eta pekatuana te juka apake'e. Taka'e maichapa ema murakaki'a: 11 –Piti nichavi'i, péchepuka pive'a eta pímakaraji, tási'a pipaikapa, piyanapa te pipena. 12 Ema makájumakeneni, téchepukapa mave'apa eta maiverema, tipaikapa te namira'u ena achaneana, tiyanapa te mapena. Eta náimaira'i, ichapeine'i eta náramira'i namutu ena natiari'ikeneana'i, tétavikawaine'i eta nakunachira'i, tási'a na'asulupayachapa ema Viya. Ánipa naka'e'i: –Wa'i vima'asarena'ini eta juka. 13 Te apanapa sache, tiyanawarepa ema Jesús te tachausi eta Kákiure te Galilea. Naurujiakapa ena maverakeneana achaneana, tási'a ema maimitumuri'apa. 14 Taka'e, eta maetavisirapa'i ema Jesús, máima'apa ema Leví, machicha ema Alfeo, téjaka'i eta te makatupara'aiya'i, eta nawachachirare eta nayase'ana taye'eyare'i eta Roma. Ema jesús máichapa: –Yare, pé'ikanu. Taka'e ema Leví techepukapa enewanepa, mae'ika'i ema Jesús. 15 Taka'e ema Jesús tinika'i te mapena ema Leví, énapa ena máimitureana. Ánaki natiari'iware ena machamuriana ena Leví, énapa ena kamurikeneana achaneana tisipekaturana, tinikana'iware te mesa eta mavi'a'i ema Jesús. 16 Enananajiwaka'i ena escriwánuana, fariséuana'isera ena, te naima'apa ema Jesús eta makachanewaka'i namutu ena eta manisira'i, nayaserekapa ena máimitureana: –¿Tája'a takayema, ema eye'e maestro makachanewaka'i eta manisira'i naye'e ena tive'ara'iana eta viyase'ana, énapa ena tisipekaturana'i? 17 Te masamapa ema Jesús, máichawakapa: –Ena tikajumana'i nakámunu'i ema mériku, énasera ena majumara'ana wa'i nákamunuima'i ema mériku. Nuti, wa'i étaina tímitekanu nutanupanawaka nákani matapirawareana'i, eta tímitekanu'i nutanupanawakayare ena tisipekaturanapana'i. 18 Taka'e, te apa'ewarepa, kajimana'i ena máimitureana ema Juan Tikachasirikara'i, énapa ena fariséuana. Tási'a náitekapauchapa ema Jesús ena apamuriana achaneana témejekapawara'iana nayaserekapa: –Ena máimitureana ema Juan, tási'a énapa ena náimitureana ena fariséuana, kaijimana'i: ¿tája'a takayema wa'i nakaijima'ini ena pimitureana? 19 Ema Jesús majikapawakapa: –Nímikutichina'e puiti, wa'i táurikaima'i naijima'ini nákani tikaichu'akasiana'i tinikanaya naye'e ena araimana. Tiúrisamureanayare'i taicha matiari'i'i ema arayena. 20 Járajapainapa eta sácheyare, tikaverejikasianaya, taicha ema arayena námainapa tapaenumawainapa tijimanainapa. 21 “Najina tepakaka'areka taye'e eta arameru amáratataji, taicha eta ichasime muriare atataji takachuriakayare'i tetsayuka taye'e eta arameru. Taka'e ichapepanainapa eta taetsayu. 22 Wa'iware taurika'ini vinaka eta aramaruama vino te ichasi'i yupi, taicha eta vino tisisiekaya tiñe'i takuta'ika eta yupi. Taka'e tiuripana vikawakuru'i tamutu arairu.” 23 Jena sache sáwarumu'u, ema Jesús tiyanapa mapairirimekapa eta isaniti te tatarakukuji eta sukurekana, tási'a ena máimitureana, eta napaisirapa'i ena, navechuki'apaipa'i étajawapa'i eta trigo. 24 Ena fariséuana nayaserekapa: –Pisamanu, ¿taja'a takayema naicha'i ena pímitureana, puiti jena sache sáwarumu'u wa'i tísapakare naicha? 25 Émasera, máichawakapa: –¿Wa'i échejiku'a'ini eti eta máichakene'i ema David, eta mapaisirapa'i nasámapa eta naékuawa, éneichuwa ena té'ikanapa'i? 26 Te émaicha'a ema Abiatar nákenumuri'i ena tiyujarakara'iana, ema David tisiapapa te mapena ema Viya, nanikapa eta paneana takapika'ukene'i maye'e'i ema Viya, nanikasare'i ena tiyujarakara'iana, tási'a maijarakawakapa ena achaneana té'ikanapa'i ema. 27 Ema timiyanawa maka'e: –Eta sáwaru tikaepiya'i maye'eya ema achane, wa'i makaepiya'ini ema achane taye'eya'i eta sáwaru. 28 Eta taka'e, ema Machicha ema Ajaira, éneichuware maécha'i eta sache nanarasiraya ena achaneana.

Marcos 3

1 Ema Jesús tisiapawarepa te peti náurujisirarewa ena juriyuana, tási'a matiari'i ema émana achane, tépenawa'u'i eta mawa'u. 2 Tási'a najiñañararaka'i ema Jesús, eta maipuchirayare'i ema achane te jena sache sáwarumu'u. Natanunuirika'i eta tiviuchayare'i. 3 Taka'e ema Jesús máichapa ema achane tépenawa'u'i: –Péchepuka, tási'a pitúpi'a ani te namira'u. 4 Tási'a, mayáserekapa ema apana: –¿Taja'apuka táurika víchayare te sawarumu'u: víchayare eta táurinakene, étapuka víchayare eta tamaurikeneana? ¿Táurikapuka vipuchawaka ena achaneana? ¿Vikaparekapuka? Énasera tímatinamurianapa. 5 Taka'e ema Jesús máesenimuri'apa ena tichayakana'i, tisemaine'i, katisamurewaine'i taicha eta namúrakasamurewa'i ena achaneana, maichapa ema achane. –Pikánukecha eta piwa'u. Ema achane énewanepa makanukecha'i eta mawa'u, tási'a tinarakapa. 6 Énasera te tiuchukanapa ena fariséuana tepanawanapa eta napanerechira'i, tisamakakanapa ena machanerana ema Aluresi, eta nakapasirayare'i ema Jesús. 7 Ema Jesús tiyanapa te tachausi eta kákiure, mámapa ena máimitureana. Náe'ikaware ena ichapemurikeneana achaneana tikawasana'i te Galilea. 8 Te nasamairikapa eta máichakeneana'i, títekapanapa ena ichapemurikeneana achaneana, tiási'ana'i te Jerusalén, te Judea, te Idumea, te'epa te tinapaika eta Jordán, enapa ena tikawasana'i te Tiro etapa te Sidón. 9 Eta taka'e ema Jesús matuparakawakapa ena máimitureana natsesina'ini étasina eta pakure, apaesa wa'i nakútupiaraka ena ichapemurikeneana achaneana. 10 Taicha kamurianaipa'i ena makanararuana'i ena nakajumakeneana, namutu ena nakajumakeneana nawara'a'i náemama'aka. 11 Taka'e ena éreanana tiáwa'akana'i ena achaneana, te náima'apa ema Jesús, tíakipaikawanapa te mamira'u ema. Tipiararekanapa: –¡Pítira Machicha ema Viya! 12 Tási'asera ema Jesús mawanekaipa'i muraka wa'i nakumetajirika, eta émaira'i tikanarakawaka'i. 13 Te taekenepa ema Jesús tiapanapa te tapusi eta mari, tási'a maichu'awakapa ena maimitureana makurujiruana'i, 14 manerejikapa ena dósekekeneana maye'eanayare'i apústule. Matuparakawakapa tauri eta nakametarairuraya eta maechejiriruwa, 15 taka'e máijarakapa eta náitupajijiasirawaya, narata'airayare nakuchuka ena éreanana tiáwa'akana'i ena achaneana. 16 Ena nakana ena dúceana manerejiruana'i: Ema Simón tikaijareware Pedro. 17 Ema Santiago émapa ema maparapeichu Juan, machichanaveana ema Zebedeo, ema kapija'i Boanerges (eta takayemakene'i, “tachicha eta tirureka”) 18 ema Andrés, Felipe, Bartolomé, Mateo, Tomás, émapa ema Santiago machicha ema Alfeo Tadeo, ema Simón ema Cananeo, 19 émapa ema Júlasi Iscariote, ema tíjarareka'i ema Jesús. 20 Taka'e, tichawapa ema Jesús te maitekapirare. Tiápechawanawarepa tiúrujikawana ena achaneana. Taka'e waipa náitujikawa'ini tinikana taicha tétavikawa'i eta nasimutuwa'i ena achaneana. 21 Ena maparapenaveana ema Jesús te nasamairikapa, tiyananapa náepanayare'i ema, taicha náimijachaipa'i máurishi'i. 22 Éneichuware ena escriwánuana náitekapirawa'i, násinepa'i te Jerusalén naka'epa: “Ema Beelzebú, émakene'i ema nákenumuri'i ena éreanana, éma'i tijaraka'i eta máitupajijiasirawa'i ema maka achane, eta makuchusirawaka'i.” 23 Ema Jesús máichu'awakapa, máimikutichinapa ánipa maka'e: “¿Ímijachapuka ema Wínaraji maimijunaya ema apana Wínaraji? 24 Nímikutichina'eya, ena machanerana ema akenuka, ena wa'i típutsimuri'akakanaima'i, te tiputsimuri'akakanapa énajikakainapa tiakipaikakana, 25 émaipa mákani achane te kamuriana'i ena machichanaveana, wáipaine'i típutsimuriawanaima'i náe'ajirikaka'ini. 26 Éneware maka'e'i ema Wínaraji, te maiputsikawa, waipa makurata'a'i makurujikawaka ena manerejiruana. Taka'e titekapainapa eta maitavira. 27 “Nájina tirata'aina, masiapiraina'ini te mapena ema achane túmekene'i. Takamunu'i nakaratakanumayare, náitiakanumayare'i ema, jé'esare náituruyechasareyarepa eta máima'akeneana. 28 “Nutupiruwa numetaka'e, ema Viya maemetavikaya eta naviurewana'i nákani achaneana eta napekaturana, tamutu jákani naka'ira'i: 29 te'esera mákaini kaeka'i'i ema Machanewa Viya, tajinapa majapanukarewaina, maitawakakainapa eta maikuñayare.” 30 Taka'e'i eta máechejiriruwa'i ema Jesús, taicha ena tachutiri'ana naimijachapa mawa'aka'i eta machanewa éreana. 31 Taka'e, titekapanapa esu maena énapa ena maparapenaveana ema Jesús, te naurujisiawa'i tási'a nanasipasera nakuchapa te aneka taka'e naimichu'apa. 32 Enasera ena kamurikeneana achaneana nachayaka'i ema Jesús naichapa: –Esu pena, énapa ena piparapenaveana narari'i ani te aneka tanukaviana'i nawara'a'i techejikaviana. 33 Taka'e ema, majikapapa: –¿Naja'asika ena yatupikeneana'i, meme, nuparapenaveana? 34 Taka'e, máesenimuri'apa ena téjakana'i te machakaya, maka'epa: –Je'eware ena nani tejakana'i te nuchakaya, ena memeana'i, enaichuwa nuparapeana'i. 35 Taicha namutu nákani naicha eta mawanairipi ema Tata, ema nuparape esu nuparape, esu meme'i.

Marcos 4

1 Taka'e, tepanawawarepa tímitureka'i ema Jesús te tachausi eta kákiure. Kamuriana'iware ena achaneana títekapauchana'i ema Jesús, tási'a tíawaku'apa te pakure téjakapa eta máimituresira'i. Ena achaneana nanasipa eta te tachausi eta te tiájipa'i. 2 Taka'e, tepanawapa timitureka'i, kamuri eta máimikutichakeneana'i eta máimitusirawaka'i. Eta máimituresira'i máichawakapa: 3 “Esamanuicha'a eta juka: Matiari'i ema achane, tiyanapa téwapana'i te máesane. 4 Eta mapaisirapa'i témirikapa eta táki te achene. Tási'a eta nanukuirapa'i ena achaneana, nákatayayajikapa eta táki táemiriru'i te achene. Tási'a te táima'apa eta káyureana, tanikapa. 5 Tási'a, eta apamuri témirikapa te wá'ichu tamitutu'ini eta máteji, taicha máripa'i eta apake'e. Tímarukawanepaneni táicha, 6 té'esera te tíjurepa eta sache, takapajikapa, taicha wá'ichu táuparewaka'ini. 7 Tási'a eta apamuri témirikapa te tatarakukuji eta itapekiji, tiúrina'ineni eta táimarusira'i, étasera eta itapejiana takachurikapa eta tajurusira'i, táepakuchapa eta sukurekana. Tánasipa, waipa taka'i'ini. 8 Étasera eta apamuri témirikapa te tiúrina máteji, tási'a tiúrinapana'i eta tajurusira'i. Eta étajawa takaye'e'i treintaki eta táki, eta apana takaye'e sesentaki, eta apana takaye'e cienki.” 9 Tási'a maka'epa ema Jesús: “Nákani tikakiñana'i nasamararaka.” 10 Taka'e, te najunijikapa ena achaneana, témeña'awanapa eta maye'e ema Jesús ena dósekeneana máimitureana, nayaserekapa tája'apuka takayema'i eta máimikutichakene'i maye'e ema téwakara'i. 11 Taka'e, májikapawakapa: “Émasera ema Viya timimaticha'e eti, eta juka maeñaure'i te mawasa ema Viya akenuka te anuma, énasera ena tiavi'ana te aneka, apana eta nimitusira énasera nimikutichinayare'i apaesa nákaikutiaranu, 12 apaesa tayanapane naimararaka wa'i nakukaikutiara, tási'a tayanapane nasamararaka wá'isera nakukaikutiara. 13 Taka'e máichawakapa: “¿Wa'i ekaikutiara'ini eta juka nímikutiarachakene'i? ¿Waipaine'ipuka ekaikutiaraima'i eta apamuriana? 14 Ema tewakara'i, takuti ema techeisi'a'i eta echéjirirukawa. 15 Eta ewaraki taemiriru'i te achene, makuti'i ema achane tisama'i eta echéjirirukawa. Émasera ema Wínaraji mayurukapa wa'i máisapa'ini tánasi'ini te nasamureana, naemitisikapa eta echéjirirukawa masamakene'i. 16 Ena apamuriana nakuti'i eta ewaraki takaewakene'i te tatarukukuji eta máripa'i: te nasamararaka eta echéjirirukawa, natupiruwane'i nasuapa, 17 wá'isera nárata'a'ini yatupina'íni, wa'i nakuti'íni eta ewaraki tiúpare, ánipichu eta náe'isira'i, taicha wa'i nakamicha'ini, wá'iware túmesamureanaina'ini eta nakatichaira ena achaneana, enewane vemitisika eta vikasiñaira'i ema Viya. 18 Natiari'iware ena apamuriana achaneana nakuti eta ewaraki takaewakene'i te tatarakukuji eta itapekiji, te nasamararaka eta echéjirirukawa, 19 étasera eta tawayuakawaka'i eta tájiparakana eta náitaresira. Ta'apapirikawaka'i eta nawaraira'i kaima'akeneana, tamutu eta juka táemetavika'i eta nawaraira'i té'ikanuana. 20 Natiari'isera ena apamuriana achaneana nakuti eta tiúrina máteji. Ena, nasamararaka'i náunaka'i yátupi eta nímiturapiana, nakuti'i eta ewaraki te tetupikawa, eta étajawa takaye'e'i trainta eta apana takaye'e'i sesenta eta apana takaye'e cien.” 21 Éneichuware maka'ewarepa: “Waipaine'i nayustakaima'i eta yukupi, tási'a nanakapapukaini te tápeku eta náetsatsame te náimasirare, takamunu'i nanakayare'i te anuke'e, apaesa tamikauchasarepa tamutu, 22 Takutikene, tayanapanepuka tajina tiyumurukawaima'i, eta naeñaureana, tamutuyare'i téchakareya, tájinaware tépakuchaima'i jákani nayumurureana, tamutuyare'i téchakareya. 23 Ena nákani nakakiña, nasamaine.” 24 Éneichuware máichawakapa: “Epanerecha eta esamakeneya. Etaichu eta íkutiriki'i naye'e ena apamuriana, éneichuware ema Viya tijaraka'eyarewa eti, eta íkutiyarewa murakapanaya. 25 Taicha ema tikaima'akene najanechinaya eta apana maima'akeneya, emasera mákani achane tajina maima'akenena naverejinaya tamutu eta maima'akeneanaini tayanapanepuka ánimurichichaichu. 26 Taka'e ema Jesús máichawakapa: “Eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, yátupi'i eta nasuapira'i eta maimiturapiana, arairu eta napanereruana. Takuti'i eta máewaraki mákani achane téwaka'i te máesane: 27 tayanapane ema achane timaka'ipuka, tejamika'ipuka, yatimu'u, sachemu'u. Eta sera ta éwaraki tímarukaichucha. Tijurukaware, wá'iware makaikutiara'ini eta tajurusira'i. 28 Taicha eta apake'e, eta tikaimaruka'i. Takuchuka'i tatiwa eta tapakaji, táe'ikapa eta taenaki. Te tika'ipa, tiúchukapa eta takiana. 29 Te tiya'apa eta vewaraki, tikaechatijipa, taicha étainapa eta tavirawa eta ta'i.” 30 Ániware maka'e ema Jesús: “¿Taja'apuka takuti eta mawasa'i ema Viya akenuka te anuma, taja'apukaini vimikuticha'ini? 31 Takuti'i eta taki eta mostaza takaewakene te maesane ema achane. Ímatichu'i eti ánichichapana'i taye'e eta apamuriana ewarakiana taye'e te juka viawapairu apake'e, 32 tási'asera te tímarukapa, tiúnayare'i eta táenaki, takutiyare'i eta yukuki eta táichapewa, takachurikayare'i eta apamuriana ewarakiana, járajapainapa eta káyureana, táepiyakainapa eta tamakajiana te tatawawajiana.” 33 Ema Jesús máimikutiaracha'i eta máimitusirawakapa'i, apaesa nakaikutiara eta máimiturapiana, apaesaware náituruekene'a eta máechejiriruwa. 34 Tájina éta'ena te tímitureka, wa'i makunaka'ini eta máimikutichira. Té'esera te makarichupa énapa ena máimitureana, máimikaecherachapa tamutu eta máimikutiarachakeneana'i. 35 Te kápere'ichichapa, etaichu'i eta jena sache, máichapa ema Jesús ena máimitureana: –Viyana te apachara eta kákiure. 36 Taka'e nanakikapa ena achaneana, tási'a námapa ema Jesús te pakure. Náe'ikapa ena apamuriana te apanaware pakure makachanewakapaipa. 37 Te tupierekanapa, tachimarakapa eta muraka tékatikawa, tépakukapa ichape eta kákiure, tiane'ipa tepacharakawana, eta napakure tinikapa eta une. 38 Émasera ema Jesús tave'apa eta ichapu timakapa te ta'ivu eta pakure te machunusi'i. Nakajamikapa ema, tási'a náichapa: –¡Tata Maestro! Pikatiucha'avi, vérikainapa, ¿wá'ipuka péñamawa eta verisiraya? 39 Ema Jesús téchepukapa mawanekapa taemajakawa eta tékatikawa, tási'a máichapa eta ichapeama une: –¡Pamatina! ¡Pésamirikawa! Taka'e eta tékatikawa temajakawapa, tájinapa táichirawaina'ini. 40 Taka'e, ema Jesús máichawakapa ena máimitureana: –¿Tája'a takayema iárameka'i, wicha'a'i ekasiñawa'ini eta eye'e? 41 Ena tétavikawaine'i eta náramira'i. Tiyaserejirikakanapa: –¿Naja'apuka ema maka, taicha tamutu'i tasuapa'i, makamatinaka'i eta tékatikawa, étapa eta táepakusira'i eta kákiure?

Marcos 5

1 Títekapanapa te apachara eta kákiure te apake'e Gerasa. 2 Te tiúkupaikapa ema Jesús te pakure, temeña'awapa ema émana achane máwa'aru'i ema machanewa ema éreanana. Ema maka achane mauchujisine'i te ekari, 3 taicha makapenajuecha'i eta. Nájina nárata'a'ini náitiaka'ini ema, etaipa eta ichapepi cadena wa'i tárata'a'ini. 4 Taicha máeje'aipa nakarataka, náitiwaucha'i te cadena, nanakaware eta grillo te mapiki, émasera mavenarurujika eta cadena, etapa eta maye'e grillo etasera nájina narata'a'ini namansucha'ini ema maka achane. 5 Tamutu sacheana, yatiana tipiararereka'i te maripa'i, te'eware te ekari, temestakerekawapa'i, tijarachawa'i te márija'iana. 6 Te'esera tiyere'ipaicha'a, máima'apa ema Jesús, tijunapapa mapauchapana'i, máepuyumirauchapa te mamira'u ema 7 maka'epa eta mapiararesira'i: –¡Wa'i pikuimisiapawa nuye'e, Jesús, Machichavi'i ema Viya! ¡Pájapanunu, wícha'a pikuwanekanu te nukaikuñaiyayare! 8 Taka'e'i eta máechejisira'i, taicha ema Jesús mawanekaipa'i: –¡Iuchuka eti machanewa éreanana, enakika ema achane! 9 Ema Jesús mayaserekapa: –¿Tája'a píjare piti? Ema majikapapa: –Nukaijare nasimutuwa, taicha kamuri'avi'i. 10 Tási'a ichapepa eta mayaseuchirawa'i maye'e ema Jesús, apaesa wa'i makuakijika ema machanewana ema wínaraji eta te nawasa. 11 Ánaki te tachaya eta mari, tatiari'iwaka'i eta kamurikeneana kúchiana tini'ikana'i, 12 taka'e, ena éreanana tiyaseuchawanapa maye'e ema Jesús: –Písapa'avi visiapa'akawaka eta jénana kúchiana. 13 Taka'e, ema Jesús makuchumuri'apa te máke'e ema achane, máisapapa nasiapa'akawaka eta kúchiana. Taka'e te tasamapa eta kúchiana, eta nasiapa'asirawaka'i ena éreanana, tijunaparakanapa témiririjikanapa te tachausi eta kákiure téririjikanapa. 14 Ena tijaneakanaini'i eta kúchiana, tiuchukanapa tijunanapa, tiyananapa timetajirikanapaipa te awasare te'epa te wama'iana, tamutu eta taichawakenewa'i. Taka'e ena achaneana tiyananapa náima'apana eta naichararakawa'i. 15 Te títekapanapa, náima'apa ema achane náwa'aruini'i ena éreanana, téjakaipa'i te machakaya ema Jesús. Tájinaipa máichirawaina'ini tikamuiri'aipa'iware. Tási'a ena achaneana eta naimaira'i tipikanaine'i, 16 te náitametakapa ena tíma'ana'i eta táichawakenewa'i eta kúchiana, etapa eta makuchuchujisira'i ena éreanana te make'e ema achane. 17 Taka'e tepanawanapa nayaseaka ema Jesús wa'i makuitekapa'ini te náwasana, machawa'ini te másine'i. 18 Te tiáwaku'ayarepa ema Jesús te pakure, ema achane manararu'i makamesapa eta mawaraira máe'ika ema. 19 Émasera ema Jesús, wa'i máisapa'ini, maichapa: –Piyanachucha te pipena pichawa naye'e ena pijaneanana te piáwasa. Pimetakaya eta makanarasiravi'i ema Viya, taicha eta majapanuiravi'i. 20 Tiyanapa tichawa'i ema achane, mametakawakapaipa namutu eta makanarasira'i ema Jesús. Náramine'i namutu ena tikawasana'i eta tikaijare Decápolis, ichapeine'i nárami eta manarasira'i. 21 Te tichawapa ema Jesús te pakure, eta masi'airapa'i te apachara eta kákiure, náurujiakapa ena ichapemurikeneana achaneana, tási'a ema manasipa te tachausi. 22 Taka'e, titekapapa ema nakenumiri ena juriyuana, ema tikaijare Jairo. Ema tuparairuka'i taye'e eta peti náurujisirarewa ena juriyuana. Te máitekapauchapa tépuyukapa te maiwapechakaya ema Jesús 23 taka'e makamesapa muraka maichapa: –Esu nuchicha téñamajirikawaipa. Pikatajikanupaini pinasinanu'ini eta piwa'u suye'e, apaesa suitareka. 24 Ema Jesús, tiyanapa máe'ika'i ema achane, náe'ikawarepa ena kamurikeneana achaneana naenumu'uchapa tikapiti'ejikakanaipa ena. 25 Te natarakumuri ena kamurikeneana achaneana, sutiari'ipa'iware esu esena sukajumakene'i, doce añuipa'i eta sukajumaira'i táichira'i eta suítine. 26 Ichapeipa eta sukatajiwaira'i taicha kamurianaipa ena típuchana'i médicuana. Títa'aipa eta suíma'akeneanaini'i, tájinasera wa'i suátiware'ini, suwayu'apaichucha eta sujuma. 27 Te susamairikapa eta naechejisi'aira'i ema Jesús, esu suka esena sukasirikimuripa ena achaneana, supauchapa te makeku suémamakapa eta tacheyarapi eta mamuiri'a. 28 Taicha nupanereru'i: “Taratachuchaini némamajiaka'ini eta ñimuiri'a, apaesa nunaraka'ini.” 29 Taka'e, te suémamakapa eta mamuiri'a. Enewaneine'i tícheka eta suítine, tisamawapa eta suake'e esu eta sunarasiraipa'i taye'e eta sujumaini'i. 30 Ema Jesús makaikutiarawanepa eta tauchusira'i eta máitupaijiasirawa. Enurujipa téviurukawa'i te namurikene ena achaneana mayaserekawakapa: –¿Nája'a témamajiakanu'i? 31 Ena máimitureana naichapa: –Ena achaneana namutupa, téñatu'ejirikaviana'i tási'a ‘¿piyasereka'avicha'awa naja'a'ipuka témamajiakaviana'i?’ 32 Émasera ema Jesús máesenimuri'apa, matanukapa nája'apuka ena témamajiakana'i. 33 Tási'a, supauchapa esu esena suecha'i eta ésuira'i, tiyayakareipa eta supisira'i, suécha'i eta suíchakene'i esu. Suépuyumirauchapa te mamira'u, sutupiruwapa sumetaka. 34 Máichapa ema Jesús: –Nuchicha pinarakapa puiti táichavene'i eta pikasiñawaira'i me Viya. Wa'i pikueñamawa, waipa tichawaima'i eta pijumaini'i. 35 Wicha'a maitapirika'ini eta maéchejirisirawa'i ema Jesús, te títekapananecha ena achaneana tiási'ana'i te mapena ema nákenumuri te peti naurujisirarewa ena juriyuana, nametakapa: –Esu pichicha tépenaipa, ¿waipa pikukamesa ema Maestro? 36 Émasera ema Jesús, wa'i masuapa'ini eta namétasira'i, mawara'aichucha tiyana, taka'e máichapa ema nákenumuri te peti naurujisirarewa ena juriyuana: –Wa'i pikueñamawa, pikasiñawachucha me Viya, esu pichicha titarekayare. 37 Tási'a waipa máisapa'ini náe'ika'i ena apamuriana, nakarichu'i ema Pedro, Santiago, émapa ema Juan, ema maparape ema Santiago. 38 Te títekapanapa te mapena ema tachutiri'a, eta peti naurujisirarewa ena juriyuana, máima'apa ena achaneana, waipa náitukakara'a'ini, tijajamuri'anapa eta náiyaira'i, tipiararekanapa muraka, 39 siapapa ema, tási'a máichawakapa: –¿Tája'a takayema eta íya'arakawa'i? Esu suka amaperu wa'i suépena'ini tímakaichucha. 40 Ena achaneana nakaeka'ichucha ema Jesús tékawanapa, émasera makuchukawakapa namutu, tási'a tisiapapa te suávi'a'i esu amaperu, ema suiya, ésupa esu suena, énapa ena té'ikanapa'i, 41 makaratawauchapa esu tási'a máichapa: –Talita cum (tevechejiriruwa ani taka'e: ‘Nuchicha, néchejikavi, péjamika, péchepuka.”) 42 Énewanepa téjamikapa, téchepukapa, tipaikapa te namira'u. Ichapeine'i eta náramira'i ena achaneana, esu amaperu doce añuipa sukaye'e'i. 43 Émasera ema Jesús mawanekawakapa náijaraka eta sunika esu amaperu. Matuparakawarepa muraka eta wa'i nakuechejisi'a eta náima'akene'i.

Marcos 6

1 Ema Jesús tichawapa te máwasa apake'e, tási'a nae'ikapaipa ena máimitureana. 2 Te titekapapa eta sache sáwarumu'u, tiyanapa taye'e eta peti náurujisirarewa ena juriyuana, tepanawapa timitureka. Tási'a kamuriana ena tisamararakana'i ema Jesús, tási'a tiyaserejirikakanapa, ichape eta narami ena: –¿Tavi'apuka makarawa'uine ema maka eta juka? ¿Távi'apuka maviya'i eta maitukakene? 3 ¿Wa'i émaina ema maka, ema carpintero suchicha esu María, maparape ema Santiago, ema José, ema Judas émapa ema Simón? ¿Tási'a wa'i ánina navi'a ena esenana maparapenaveana, tikawasana'i eta ani viye'e? Tási'a wa'i nasuapa'i ema. 4 Émasera ema Jesús máichawakapa: –Nájina tijakapaina ema profeta, máuchure'i te mawasaichu, taicha ema majaneana'i, te'esera te apanana awasare najachapayare'i. 5 Wá'isera maicha'ini ánaki eta tiáramikare, takarichu eta makanarasira'i ena nakajumakeneana eta máemama'asirawaka'i te mawa'uana. 6 Tási'a ichapeine'i eta náramira'i ena, taicha ena achaneana wa'i nasuapa'ini ema. Ema Jesús tamutu'i mapaika eta awasarechichana tachakayara'ana, tímiturekapa'i. 7 Taka'e maichu'apa ena dósekeneana máimitureana, tási'a, tepanawapa mawanekawakapa, apinanapa'i eta napaisirayarepa'i, máijarakawakapa eta náitupajijiasirawayare narata'airayare nákijika ena éreanana. 8 Mawanekawakapa, takuija nakuama eta napaisirayarepa'i te achene etachucha námayare eta nayupairiki. Wá'iware nakuama eta naniruruku'a te sara'i étapa eta plata. 9 Tiúrisera eta nakaeparupewa, wa'isera ekuama eta apana taitsiwaina tarataichu eta te ekaye'ekene te iake'e. 10 Taka'e máichawakapa: –Te ítekapapa taye'e eta jákani peti ítekapi'aya, enasinumayare taye'e, tiámainukawa te táitekapa eta iúchusirayare te awasare, epaenumawaya ejunijika eta ítekapi'a'i. 11 Te wá'ipuka nakujakapa'e te jákani awasare, wá'iware nakuwara'a nakusama'e, iúchukawaneyare. Étatapewachawanumayasera eta máteji te íwapeana táikutiarayare eta máikuñasirawakayare ema Viya, taicha eta namawaraira'i najakapa'e'ini. 12 Taka'e tiyananapa ena máimitureana kametarairuanapaipa naye'e ena achaneana, apaesa nainajika eta napekaturana eta naichira eta tamaurikeneana, nachawa naimati ema Viya. 13 Taka'e nakijikapaipa ena ereanana, nakanarakapaipa ena nakajumakeneana kamurikeneana nayari'akapaipa taye'e eta aceite. 14 Ema rey Aluresi, masamairikapa ema Jesús, taicha náechejisi'a'i namutu ena achaneana. Ena apamuriana naka'e'i: “Ema Juan Tikachasirikara'i, tichawa'i téchepuka te máekari, táitusiawa máituruka'i makuchuka eta tiáramikareana.” 15 Ena apamuriana naka'e'i: “Émara ema profetaini Elías.” Tási'a ena apamuriana: “Émaichu'i profeta, nakutikene'i ena antivuanaini profetana.” 16 Te masamairikapa eta jukana ema Aluresi, maka'epa: –Émaipa'i ema Juan. Nútijakaruwa'i nukawanairipi náechatinuka, puiti téchepuka'i te máekari. 17 Taicha ema Aluresi mave'a'i esu Herodías, esu mayena'i ema maparape Filipo, taka'e étapa temerataka'i ema Juan, makasiapapa te nakaeratairare. 18 Taicha ema Juan máichapa ema Aluresi: “Wa'i tiuri eta pichakene'i pive'a'i esu pichinena, mayena'i ema piparape.” 19 Esu Herodías, tétavikawa eta sukatichira'i ema Juan, suwara'a'i sukapaka, wá'isera suitujikawa'ini, 20 taicha ema Aluresi tipika'i, taicha máecha'i eta masantuwa'i ema. Eta taka'e'i, makatiucha'i ema, apaesa takuija sukuícharaka esu. Ema Aluresi máurika'i masamararaka eta máimiturapiana. 21 Títekapapa eta maichirayare'i eta ichape piesta ema Aluresi, taicha maijaremu'u'i ema, máichu'apa ena maewanachana, énapa ena tachutiri'ana, énaware ena tikaima'akeneana tikawasana'i taye'e eta Galilea. 22 Te tinikanapa téranapa, esu suchicha esu Herodías tisiapapa te návi'a'i ena achaneana, tírimaikapa te namira'u, ema Aluresi máurikaine'i ichape, énapa ena machimarana, taka'e máichapa esu amaperu: –Piyaseakanu eta piwara'akenena, nuti nijarakaviya. 23 Nujuracha te pimira'u, piyaseakanu eta piwara'akenena. Nuti níjarakaviyare jákani piyasearunuyare, tayanapane wákutikaka eta níma'akeneana. 24 Taka'e, tiyanapa tiúchuka'i esu amaperu, suyaserepanapa esu suena, ánipa suícha'i: –¿Tája'apuka eta nuyaseaka eñi ñina Aluresi? Esu Herodías sujikapapa: –Píyaseakaya eta ñichuti eñi Juan, puíti'ichu ñíjarakavi. 25 Tijurikatipa tisiapa'i esu amaperu te mávi'a'i ema rey, tási'a suichapa: –Nuwara'a píjarakanu puítinaichu eta ñichuti eñi Juan tíkachasirikara'i te kuruja. 26 Eta masamira'i ema rey, ichapeine'i eta mapanereresira'i, tájinapasera máicharakawa'ini, taicha máechejiriruwaipa'i, majurachaipa'i te namira'u ena machimarana'i eta máijarasirayare'i eta suyasearapi'i. 27 Taka'e, enurujipa mawaneka ema suntaru eta te nakaeratairare, mayana mayuchatipikenu'apana ema Juan 28 tási'a mámapaipa'i eta machutini te kuruja, máijarakapa esu amaperu, tási'a esu suíjarakapa esu suena. 29 Te nasamairikapa ena máimitureana'i ema Juan, tiyananapa nave'apa eta máke'eni, náekarapanapa. 30 Te táekenepa eta juka, tiúrujikawana ena apústuleana maye'e ema Jesús, tási'a nametakapa tamutu eta náichakeneana'i, tási'a étapa eta náimiturapiana'i. 31 Ema Jesús máichawakapa: –Yare, puiti viyana wákarichu vinaraka ánipina. Taicha wa'i naéjiakawana'ini ena achaneana, téwachajirikakana'i. Wa'i náitujikawa'ini nanikanuma'ini ena. 32 Taka'e ema Jesús, tási'a énapa ena maye'eana apústuleana, tiawaku'anapa te pakure tiyananapa terajikawa'i. 33 Kamuriana'isera ena tinekapaikene'ana'i eta nakaiju'era'i, tiyananapa tijunapanapaipa'i, nametakawakapaipa ena apamuriana achaneana, tási'a nakachuriakapa títekapawaneana'i. 34 Te tiúkupaikapa ema Jesús te pakure, máima'apa ena kamurikeneana achaneana, majapanuwakaine'i eta máimairawaka'i ena, taicha nakuti'i eta uvesana nájina tijaneakaina, taka'e, tepanawa eta máimitusirawaka'i. 35 Te kápere'ipa, nakachakayapa ena máimitureana, tási'a náichapa: –Pimetakawaka ena achaneana, kápere'ipa, tiyere'iwaka'i eta pétiana. 36 Táurikapa piwanekawaka ena nayanapa, nawachareka eta nanika te jákani awasarechichana te vichakayara'ana, natanupana eta nanika. 37 Émasera ema Jesús májikapawakapa: –Íjaraka étina eta nanika. Ena nájikapapa: –¿Piwara'a viyana viwachareka eta pan?, takamunu'i kamuri plata, tiane'i etana añu eta vikaemataneraina, tapaenumawapa tarata'a viwachareka eta venisi'awaka ena achaneana. 38 Ema Jesús máichawakapa: –¿Áyana eta pan ekaye'e puiti? Eyana íma'a. Te náechapa, nametakapa: –Sinkuchicha'i eta pan, apikipa eta jima jitaruka. 39 Taka'e, makawanairipipa náeja'apaika namutu te muíjipa'i, náijamuripaichu'i, 40 tási'a, téja'apaikanapa ena achaneana, náijamuripaichu'i eta náejasira'i. Cien, sinkuenta 41 Taka'e, ema Jesús mave'apa eta sinkukeneana pan, étapa eta apiki jima, máesenikapa eta te anuma, ma'asulupayachapa ema Viya, mayuvetukawakapa eta pan, tási'a máijarakapa ena máimitureana. Ena, náijarakapaipa ena achaneana, éneichuware mayuvetu'epa eta apiki jima, náijarakawakapaipa. 42 Námutupa, tisatu'eanapa eta nanisira'i, 43 tási'a, tikaemachawanaicha'aware, dóse'ikene saye eta tainikacha náemacharajiana'i, eta pan, étapa eta jima. 44 Ena tinikana'i, sinku milkeneana'i ena ajairana. 45 Te tamutupa, enewanepa mawaneka'i ema Jesús ena máimitureana tiáwaku'ana'i te pakure. Tínapukanayare'i tiánuekana te apachara eta te kákiure, tinapaika te awasare Betsaida. Émasera manasiyarecha'a'i kametawanumayarecha'a'i naye'e ena achaneana. 46 Taka'e, te tamutupa eta makametawaira'i naye'e ena achaneana, tiyanapa tiápana'i te tapusi anuke'ekene mari, tiyujarakayare'i 47 Te tiúyatipa jena yati, ena maimitureanana napaenumawapa'i tupierekana te kákiure. Tasi'a ema Jesús manasicha'a makarichu'i te anuke'ekene mari, 48 tási'a, tachimarakawakapa eta muraka tékatikawa, nákapaki'apa'i. Te tijararamapepa, naíma'apa ema Jesús mapaikanauchapa'i eta une, tási'a tiane'ipa máetavimiraucha. 49 Te naíma'apa, ena máimitureana tipikanarine'i eta náimaira'i eta mapaikaesirapa'i eta une, náimijachaipa'i kunare tipiararekanapa; 50 taicha namutu náima'a'i tiaramekanaine'i. Máechejikawanepa ema, ánipa maicha: –¡Wa'i ekupika! ¡Nútichucha, étumechawa! 51 Taka'e, ema Jesús tiáwaku'apa te pakure, tíja'uchawapa tíchekapa eta tékatikawa. Náramirine'i ichape ena máimitureana, 52 wícha'a nakaikutiara'ini eta takayemakene'i eta makaejapasira'i eta pan, ena murakasamureanaichucha. 53 Taka'e, te apanapa sache, tiápechawanawarepa tiánuekana, naitiakapa eta napakure te tachausi eta kákiure. Títekapanapa te awasare tikaijare Genesaret. 54 Te tiúkupaikanapa, natiari'imuripaware ena achaneana, náimatiwanepa ema Jesús. 55 Tiyananapa tijunapana'i timetajirikanapa, tamutu eta awasarechichana tachakayara'ana'i. Taka'e, tiúrujikawanapa ena achaneana te máitekapi'ayare'i ema Jesús. Námawakapaipa'i te áchuji ena nakajumakeneana. 56 Éneichuware, te jákani mayani'apa'i te acheneana té'epuka calleana, nanakipaikapa'i ena nakajumakeneana, nayaseakawarepa ema eta máisapiraina'ini náemamajiaka eta tacheyarapi eta mamuiri'a, taka'e, nákani témamajiakanapa'i, enewanepaipa tinarakanapa'i.

Marcos 7

1 Nakachakayapa ena fariséuana maye'e ema Jesús, énapa ena escriwánuana, tiási'ana'i te Jerusalén. 2 Eta juka te naima'apa, eta wa'i nakasipawa'u'ini eta nanisira'i ena máimitureana ema Jesús. Taka'e, ena fariséuana, eta náimaira'i eta namaitauchira'i eta naye'erepi, ichapeine'i eta nasemanewa'i, taicha náimijarecha'i máeperaji eta juka. 3 (Taicha namutu ena juriyuana, énapa ena fariséuana, nae'ika'i eta naye'erepianaini ena nachukanaveanaini. Te wa'i tikasipawa'unumana, wá'iware náisapaima'i tinikana. 4 Étaipa te nási'apa'ipuka te mercado, te plaza, te títekapanapa te napena, tikasipawa'uanayare'i. Mavera eta apamuri naye'erepiana'i tipikauchakareana'i naye'e. Étaipa eta nasipasiraparaka eta náereresiana wasu, eta jarra, eta náwakuru'iana étapa eta nayereruwana.) 5 Eta taka'e, ena fariséuana, tási'a énapa ena escriwánuana nayaserekapa: –¿Taja'a takayema ena pímitureana wa'i nae'ika'ini eta viye'erepiana nanakipairu'i ena viáchukanaveanaini? Wa'i nakasipawa'u'ini eta nanisirayare. 6 Ema Jesús májikapawakapa: –Tatupiruwa'i eta máechejiriruwa'i ema profeta Isaías te techejisia'epa eti apimirana, te majuchapa: ‘Eta juka awasare, tétserajikanuana'i te najakachuchasera, wá'isera taetupikawa'ini eta nasamureana, tiyere'inuanaichucha nuye'e. 7 Tamapurujipa eta éñeuchirawana'i nuye'e, eta naimiturapiana nawanairipianachucha ena achaneana.’ 8 Ichape eta éjekapirawa'i eti, taicha tasapi'apa epikaucha'i eta eye'erepiana. Étasera eta mawanairipi ema Viya, waipa epikaucha'ini. Tasapi'apa épuru'i eta mawanairipiana ena achaneana. 9 Éneichuware máichawarepa: –Tasapi'apa ituka'i ichiraya eta eye'erepiana, eti épurupa eta mawanairipiana'i ema Viya. 10 Maka'epa ema Moisés: ‘Pipikauchaya pémunakayarewa ema piya ésupa esu pena’, tási'a ‘Ema achane maejeucha esu maena emapuka ema maiya tépenayare.’ 11 Étisera eka'e'i, mákani achane tiuri'i maicha ema maiya, esupuka esu maena: ‘Wa'i nituikawaima'i nímikatakavi, taicha tamutu eta nukaye'ekeneni'i (níjarakaipa ema Viya”). 12 Tasi'a eka'e'iware eta máima'akeneana'i, eta ímiturapi eti waipa tatuparakaima'i ema achane eta máimikatasiraya ema maiya ésupa esu maena. 13 Ani taka'e'i eta ekaepa'aira eta tasuapakarewa'i eta mawanairipiana ema Viya. Tasapi'apa, ímikapikáucha'i eta eye'erepianachucha. Jarari'iware eta apamuriana éjekapirawana tawasikeneana'i. 14 Taka'e, máichu'apa ema Jesús ena achaneana, tási'a máichawakapa: –Esamanuicha'a emutu eti apaesa ákaikutiara: 15 Eta vinikakene, waipaine'i tajararekaima'i mákani achane. Étasera eta tauchure te masamure ema achane, étasera tajararekaya eta maitaresira.” 16 Étisera te ewara'apuka ekaikutiara esamararakayare yátupina. 17 Taka'e, te tiyanarakanapa ena achaneana, makarinepa ema Jesús énapa ena máimitureana, nayaserekapa eta maimiturapi'i. 18 Ema máichawakapa: –¿Éneichuware eti wa'i ekaikutiara'ini? ¿Wá'ipuka ekaikutiara'ini tamutu eta juka tasiapakeneana'i te vijaka vinikasareana'i, wa'i maeperajina, taicha wa'i tasiapa te visamure, 19 taicha eta vinikakeneana wa'i tasiapa'ini te visamure, tatupiruichucha te viju'e tási'a, te tiúchukapa eta, apanapa eta táuchusi'a'i? Etajuka maichakene'i ema, mawaraira'i timinekapa'avi eta vinikakeneana tamutu'i tipachina, 20 Maka'ewarepa ema: –Étasera jákani panererukana tamaurikeneana, naichakeneana ena achaneana, étara timaeperajikawaka'i ena. 21 Taicha te ama'e eta nasamureana ena achaneana, napanerecha'i eta tamaurikeneana, mave'a esu apana esena, tikaparekana, tiámerekana, 22 mákani mave'a esu apana esena, ena kapinarurua'iana, tiwayuemana, techeji'iana. Nákani tipanerechana'i eta apaye'eana, ena tikapinarura'iana, ena mapikauraira'ana, kamuri'i eta napanereruana'i ena máecharaireana. 23 Tamutu eta jukana tamaurikeneana, tiási'a'i te ama'e eta nasamureana. Jé'esare eta jukana tamaeperajika ema achane. 24 Tiyanapa ema Jesús te tinapaika te Tiro ánaki tisiapapa te peti, wá'isera máwara'a'ini náecha'ini ena achaneana eta matiari'ira'i, tási'asera náechaichucha. 25 Taka'e, susamairikapa ema, esu suena esu amaperu máwa'aru'i ema machanewa ema éreana. Taka'e tiyanapa suépuyumirauchapa te maiwapechakaya ema Jesús. 26 Esu esena wa'i israelitaina'ini, eta suasine'i esu te awasare tikaijare Sirofenicia, suyaseuchapa maye'e ema Jesús eta máimijunijika'ini ema éreana suye'e esu suchicha. 27 Émasera ema Jesús máichapa: –Ísapa, natiwaina nanika ena echichanaveana, taicha wa'i táurika'ini everejika'ini eta naniru ena echichanaveana, eta íjarasiraina'ini tanika eta tamukuana. 28 Esu esena sujikapapa: –Éne'ineni taka'e'i Tata, apanasika eta tamukuana tinikana'i eta maniriemacha, te tapeku eta mesa, eta nakamiririjiru'i ena nachichanaveana. 29 Ema Jesús máichapa esu: –Eta péchejisira'i. Puiti piyanapa pichawa te pipena, táichavene eta pikasiñairanu'i, nímijunijikaipa ema éreana suye'e esu pichicha. 30 Taka'e, tichawapa esu esena te supena. Suchimapapa tíveka'i esu suchicha te suachawara'i. Jé'esareine'i, narakaipa majunijiakaipa'i ema éreana esu. 31 Taka'e ema Jesús, tichawawarepa tiuchuka'i taye'e eta awasare tikaijare Tiro. Nánuku'apa eta tikaijare Decápolis, taka'e títekapanapa te tachausi eta Kákiure te Galilea, tinapaika te Decápolis. 32 Taka'e, ena achaneana námapa ema émana achane maye'e ema Jesús. Tú'ukiña, úpaware ema. Máechejiuchapa eta manaka eta mawa'u maye'e ema achane. 33 Ema Jesús mañajichapa ema achane naye'e ena achaneana. Manakapa eta masuveraki te makiñana taka'e, tiátutukiwauchawapa, tási'a, máemamakapa eta manene. 34 Taka'e, máesenikapa te anuma, tiamichapa taka'e, máichapa ema achane eta taka'e: “¡Efatá!” (Echéjirirukawa arameo, eta juka taka'e'i eta “¡Téchuji'a!”) 35 Enurujipa tisamara'ipa ema achane, tijimuyapa eta manene, tiúripa téchejika. 36 Taka'e, ema Jesús matuparakapa ena achaneana, eta wa'i nakumetajirika ena apamuriana, énasera timetajirikanaichucha. 37 Tétavikawa eta náramira'i ena nametaruana'i ánipa naka'e: “Tétavikawa táurikakarewa tamutu eta máichakeneana'i ema Jesús. Ena nárami'i eta maichakeneana'i, ¡Tisamara'ianawarepa máicha ena tú'ukiñana, ena úpana techeikanawa maicha!”

Marcos 8

1 Jena sache'i tiúrujikawanapa ichapemuri ena achaneana, tási'a tájinaware naviya'ini, eta nanika, ema Jesús máichu'awakapa ena máimitureana, tási'a máichawakapa: 2 –Nujapanuwaka ena nani achaneana, taicha mapanapa sache eta naka'e'i ani nuye'e, tási'a tájinaware naviya'ini eta nanika. 3 Tási'a te néwatakawaka, machu naviraji te achene, taicha natiari'i ena tiási'ana'i te tiyere'i. 4 Ena máimitureana najikapapa: –¿Távi'apuka viviya'ini eta vénimuri'a ena nani eta te juka tájina vítusiawaima'i eta tinikakareana? 5 Ema Jesús mayaserekawakapa: –¿Áyanacha'a eta pan iámakeneanapa'i eti? –Siéteine –najikapapa ena. 6 Taka'e, makawanairipipa eta náeja'apaimuri'a'ini te apake'e namutu ena achaneana, mave'apa eta siétekene pan. Ma'asulupayachapa ema Viya. Mayuvetukapa, máijarakapa ena máimitureana. Apaesa ena, náijarakawaka ena achaneana. 7 Tatiari'iware eta jímachichana ma'asulupayachaware ema Viya. Tási'a mawanekapa eta náijarasirawakayare ena achaneana. 8 Namutupa tinikana'i, tisatu'eanapa. Tási'a nañupaikapa eta náemacharajiana, siete'i sáyeana. 9 Ena achaneana tinikana'i táetavika'i eta cuatro mil keneana. Taka'e te tamutupa eta juka, máewatamuri'apa ena achaneana nayana nachawa te napenana. 10 Taka'e ema tiáwaku'apa te pakure, tási'a énapa ena máimitureana, tiyananapa eta te awasare tikaijare Dalmanuta. 11 Títekapanapa ena fariséuana. Tépanawanapa nakanarajirika'i ema Jesús. Tási'a nawara'apa naimiakipaikaya'i, nayaseakapa máimereka'ni eta tiáramikareana, te yátupi'ipuka wanairuka'i me Viya. 12 Tási'a ema, tichuruamichawaine muraka. Taka'e, máichawakapa: –¿Tája'a takayema eti achaneana eyaseakanu, nímereka eta tiáramikareana? Mavine'ipukani ásapi'ani nimecha'e'ini eta tiáramikareana. 13 Taka'e, majunijikawakapa ena, tiyanawarepa tiáwaku'a te pakure. Tiyananapa tiánuekana te apachara eta kákiure. 14 Taka'e, náemitisika'i ena máimitureana eta naniruruku'a. Tatiari'i'isera eta étana'i pan eta te pakure. 15 Ema Jesús, máimitumuri'apa ena, máichawakapa: –Íma'a échapawa taye'e eta lewadura naye'e ena fariséuana etapa eta lewadura maye'e ema Aluresi. 16 Taka'e, jajairikakanapa ena máimitureana. Eta eta naémitisisira'i eta pan. 17 Ema Jesús máimatiakawakapa, tási'a, máichawakapa: –¿Tája'a takayema'i eta eka'echejiriruwa'i eta émitisisira'i eta pan? ¿Wícha'akaru ákaikutiara'ini wa'iware epanerecha? ¿Enasikene murakasamure'e? 18 ¿Ekauki'a wa'isera imairika, ekakiña wa'isera esámara'i? ¿Wa'ikene échawa? 19 Wá'iware écha'ini eta nukaejapasira'i eta sinsukene pan, naniru'i ena sinku mílkeneana achaneana, ¿áyana'i sáyeana eta náemacharajiana eve'akeneana'i?. Taka'e, najikapapa: –Doce sáyeana. 20 –Étapa eta siétekene pan naniru'i ena cuatro mil keneana achaneana ¿Áyana'iware saye eta náemacharajiana'i eve'akeneana'i?. Najikapaware: –Siete sáye. 21 Taka'e, máichawakapa: –¿Wícha'akaruwa ákaikutiara? 22 Taka'e, títekapanapa eta te awasare Betsaida. Ánaki, námapa ema achane púchuki. Náechejiuchapa ema eta makanarasiraya ema Jesús. 23 Taka'e, ema Jesús makaratawauchapa ema púchuki, mámapa te tachachaku eta awasare. Taka'e, mayaji'aukichapa eta mátuture eta te máuki'ana, manakapa eta mawa'uana eta te machuti, mayaserekapa te timairikapapuka apaesachicha. 24 Taka'e, téseninikapa ema púchuki, maka'epa: –Nímairikapa apaesa. Eta nímaira'i ena achaneana, tikutima'ichuchasera yukukiana, tipaikana. 25 Taka'e, ema Jesús mápechaware manaka eta mawa'uana eta te máuki'ana ema púchuki. Te mave'apa eta mawa'uana, yátupipa tijara'ipa eta máimairisira'i. Tamutupa máima'a. 26 Taka'e, ema Jesús mawanekapa ema púchukini'i, mayanapa te mapena, máichapa: –Wá'isera pikusiapa te jena awasare eta piyani'aya. 27 Te táekenepa eta juka, tiyanawarepa ema Jesús, tási'a énapa ena máimitureana. Nakaiju'epa te awasarechichana, te tinapaika te Cesarea, máepiyaru'i ema Filipo. Te achene, ema Jesús mayaserekawakapa ena máimitureana: –¿Tája'a nakayema ena achaneana. Nája'apuka tímijachanuana'i nuti? 28 Ena najikapapa: –Ena apamuriana náimijachavi'i ema Juan Tíkachasirikara'i tichawa'i téchepuka'i. Ena apamuriana tímijachaviana'i ema profeta Elías, tási'a ena apamuriana tímijachaviana'iware ema mákani apana profetaini. 29 –Tasi'a eti, ¿nája'a ímijachanu'i nuti? –Mayaserekawakapa. Ema Pedro majikapapa: –Pítira yátupikenevi'i Cristo. 30 Émasera ema Jesús, matuparakawapa muraka, eta nakuija nakumetaka eta émaira'i ema Cristo. 31 Ema Jesús, tépanawapa máimitukawaka'i eta táichararakawayare eta máepenirayare. Ema Machicha ema achane, matupara'aichu'i ichapemuri eta makatajiwairayare, náepuruyare'i ena naiyakarana, enapa ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana enapa escriwánuana. Mametakapa ena eta náimikapakayare'i, mapanayaichu'isera sache eta maka'eyare'i eta maepenirayare'i, tási'a tichawayarepa téchepuka. 32 Eta juka, máimikaecherachapa eta makayemakene'i. Taka'e ema Pedro máiputsikapa, mámapa makarichu'i, tási'a tépanawapa makajacha'i. 33 Émasera ema Jesús tichawapa, máesenikapa ena máimitureana, tási'a makajachapa ema Pedro, máichaipa'i: –¡Péwisi'atataji te nuye'e piti Wínaraji! Piti wa'i pikaikutiara eta mapanereru ema Viya, etachucha pimararaka eta naicharakawa ena achaneana. 34 Taka'e ema Jesús máichu'awakapa ena máimitureana, tási'a énapa ena achaneana. Tási'a máichawakapa: –Nákani nawara'a náe'ikanu, takamunu náinajikawa tamutu eta ti'apapirikawaka'i, náijarakawa eta táimikapasiraina eta náe'isiranu'i. 35 Taicha mákani téñama'i eta máitaresira, émajiwayare tikamitiekene'awaya. Émasera mákani jachapa'i eta Arairu téchakare, tíjarakawa'i eta máe'isiranuyare, ema tiúchuku'aya. 36 Tájina taiturena mákani achane takaeñamararu eta maima'akeneana te juka apake'e. 37 Taicha éneichuwa, wa'i márata'aima'i mákani achane mawachacha eta maítaresira. 38 Énaipa nákani timitsiri'anuana'ipuka eta náe'isiranu'i, étapa eta nímiturapiana, te namira'u ena achaneana tikapekaturara'iana, eneichuware ema Machicha ema Ajaira titsiri'ayarewa. Te jena sácheyare, námainapaipa eta nujaraiwa, étapa eta majaraiwa ema Tata. Nukachanénapaipa ena Santuana ángeleana.

Marcos 9

1 Ema Jesús eneichuware máichawakapa: –Nutupiruwa numetaka'e, eti etiari'ikeneana'i puiti, enerejikawayare, wa'i épenawanema'i, íma'anumaya eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, mamainapaipa eta máitupajijiasirawa. 2 Sáisikenepa sache, ema Jesús tiyananapa te taina'u eta anuke'ekene mari, mámapa ema Pedro, ema Santiago émapa ema Juan. Ánaki te namira'u, ti'apamuichawapa eta máima'i ema Jesús. 3 Eta mamuiri'a, tétavikawapa eta tajapuwa'i étapa eta tajanunumesira'i. Nájina tirata'aina tépachinachaina naimikuticha'ini eta mamuíri'a. 4 Taka'e, naima'apa ema víyara'aini Moisés émapa ema profetaini Elías, téchejirikawana'i makachane'i ema Jesús. 5 Tási'a, ema Pedro, máichapa ema Jesús: –Maestro, ¡tétavikawa táurikakarewa eta viávi'aira'i eta ani! Te piwara'apuka, nepiyaka eta mapa'ina peti: étana pipenaina'ini píti, eta apana mapenaina ema Moisés, eta apana mapenaina ema Elías. 6 Namutu tíñakawana'i ena máimitureana wa'ineni máimatiekene'aini ema Pedro wa'i mapanerecha'ini eta mawara'akene'i makayemayare'i. 7 Temuna'irikawapa tiuchuka'i eta úkaji táepakumuri'a'i ena. Tási'a nasamawarepa eta ma'u ema Viya, taye'e eta úkaji ani maka'e'i: “Ema maka, ema Nuchicha némunarukene'i: ema esamayare.” 8 Tíja'uchawapa, te náesenikapa te nachakaya, waipa naima'awaka'ini ena apamuriana, makarine'i ema Jesús. 9 Tási'a te tiukupaikanapa te tapusi eta mari, ema Jesús matuparakawakapa, wa'i nakumetajirika'ini eta juka náima'akene'i, tiámainukawa te máechepukapaini te máekari ema Machicha ema Ajaira. 10 Eta taka'e nasuapa'i eta matupararu'i. Napanerekene'a'isera eta makayemakene'i, tiyaserejirikakanapa, tája'apuka takayema'i eta máechepusirayare te máekari. 11 Nayaserekapa ema Jesús: –¿Taja'apuka takayema ena escriwánuana, naka'e'i eta machavirayare tinapuka ema Elías? 12 Ema májikapawakapa: –Yátupi ema Elías tínapuikayare eta máitesira, ema máetupiripanayare tamutu. ¿Tási'a taja'a takayema'i eta Ajurekana, ema Machicha ema Ajaira katajiwayare tepurukareyare? 13 Nútisera numétaka'e, títekaipa'i ema Elías, ena achaneana wá'isera najachapa'ini. Ena nakaticha'i naicha'i tamutu eta nawara'akene naicha maye'e ema. Taka'e taechejisi'aipa eta Ajureka eta máichararakawayare. 14 Te tichawanapa ena, te návi'a'i ena apamuriana máimitureana, natiari'ipawa ena kamurikeneana achaneana te nachakaya, natiari'iware ena apamuriana escriwánuana, nakanarajirikawaka'i ena máimitureana. 15 Te náima'apa ema Jesús, náramine'i, tijunaparakanapa namutu ena achaneana náechejipana'i. 16 Ema mayaseremuri'apa: –¿Tája'a ekayema eti, ekanarajirikawakapa ena nani? 17 Émana ema achane, matiari'ikeneana'i majikapapa: –Maestro, pikatajikanu. Námapa'i piye'e ema maka nuchicha, mawa'aka'i eta machanewa ema Wínaraji, waipa téchejika maicha ema éreana. 18 Te mavi'a'ipuka, máija'uchayare'i mákipaika tikarisasajakapa, tivirajipa murakaki'aware maicha ema éreana. Námaipa'ineni naye'e ena pimitureana, énasera wa'i naituruka'ini nakuchuka'ini. 19 Ema Jesús majikapapa: –¡Tétavikawa eti achaneana emasuapajiraiwa, wa'ikene akasiñawa'ini me Viya! ¡Kúverarekapa eta nukamichira'ena'ini! Iáma ani ema amaperu. 20 Taka'e, námapa ema amaperu te mamira'u ema Jesús. Te máima'apa ema éreana ema Jesús, enurujipa makaeñamaka, taka'e tiákipaikawapa te apake'e, téchariripaikawapa tikarisasajakapa. 21 Taka'e mayaserekapa ema Jesús, ema maiya ema amaperu: –¿Tiyerepa eta juka máichawakenewa'i? Ema maiya majikapapa: –Manasikene te amuyaicha'a. 22 Máeje'aipa mákipaika ema mara éreana te yuku, té'eware une, taicha mawara'a makapaka ema nuchicha. Pítisera, te pirata'apukaini, pájapanu'avini pikatajika'avisamíni. 23 Ema Jesús maichapa. –¿Tája'a ekayemakene eta íchanu'i eta ‘Te nurata'a'ipukaini nuti’? Eti takamunu'i te yatupina esuapanu, tamutu titauchawaya. 24 Enurujipa tipiararekapa muraka ema maiya ema amaperu: –Nuti yatupi nusuapavi. ¡Pakatajikanuchucha pimikatakanu eta nechuriasira eta nukasiñairavina! 25 Te máima'apa ema Jesús ena achaneana tiúrujikawanaipa, makajachapa ema éreana, ánipa maicha: –Piti éreana pétu'ukiñara'i, úpa'i pícha ema amaperu, waipa pikuchawaucha maye'e ema. 26 Ema éreana tipiararekapa mawayuyujikapa, tiyayakarepa máicha ema amaperu. Tási'a majuni'akapa ema amaperu, taka'e ena achaneana naimijachapa tepenapa. 27 Émasera ema Jesús makaratawauchapa, makaechepukapa. Taka'e, titupi'apa ema amaperu. 28 Taka'e ema Jesús tisiapa te peti, tási'a ena maimitureana nakamapurapa nayaserekapa: –¿Tája'apuka takayema'i viti wa'i wárata'a'ini vikuchuka'ini ema machanewa wínaraji? 29 Ema Jesús majikapapa: –Ena nakana éreanana, eta ekuchusiraina takamunu'i tatiwayare eyujarakanumayare, tási'a íjimayare, je'ewarepa erata'ainapa ekuchuka. 30 Tiyananawarepa tipaikana ema Jesús énapa ena maimitureana, nánuku'apa eta awasarechicha Galilea. Wa'i máwara'a'ini nasamairika'ini ena achaneana eta nánukuirayare'i ena, 31 Eta máimitusirawaka'i, ena maimitureana. Ánipa maichawaka: –Nuti Machichanu ema achane, járajapainapa eta sácheyare tíjararekanuyare mákani achane naye'e ena tikatianakanuana'i, tási'a tikapakanuanayare. Té'esera te mapanakenénapa sache eta népeniraya, néchepukayaresera. 32 Énasera wa'i nákaikutiara'ini eta makayemakeneana'i, tási'a napikaichucha eta nayasereka'ini. 33 Títekapanapa te awasare Cafarnaúm makachanewakapa'i ena maimitureana. Te títekapapa te peti náitekapi'a'i, mayaserekawakapa ena: –¿Tája'a eta ejikapaemarakakapa'i eta epaisirapa'i te achene? 34 Énasera timatinanapa, taicha te achene tiakapaemajirikakanapa, eta nája'apuka ema tikapika'upanaya naye'e ena. 35 Tási'a téjakapa ema Jesús, máichu'amuripa ena dósekeneana maimutureana, máichawakapa: –Nákani nawara'a'i tikapika'upananayare, tawara'a náechapajirikawaka namutu ena nachamuriana. Nakachurikayare eta naye'e ena apamuriana. 36 Taka'e manakapa ema émana amaperuchicha te namira'u ena, majupakapa te, tási'a máichawakapa: 37 –Nákani tijakapa'i ema amaperu te níjare, nuti'i tijakapanuana'i, taicha mákani tijakapanu'i nuti, éneichuyare taka'eya eta majakapira'eya ema tiwanekanu'i. 38 Ema Juan máichapa: –Tata Maestro, víma'a'i ema achane mákijikawaka'i ena éreanana te píjare, takutirine'i pítina'ini píjaraka'ini eta máitupajijiasirawa'i. Tási'asera vikawaka'i ema, taicha wa'i viúmuriwaina'ini. 39 Ema Jesús májikapapa: –Wa'i ekukawaka, taicha te máicha'ipuka ema mákani eta tiáramikare, mámapika'i eta níjare, wa'i makaeka'inu'ini. 40 Ema mákani tímikataka'aviana'i, wa'i tikatianaka'aviana'i. 41 Namutuchucha nákani tikumpiracha'eana eta une, táichavenera'i eta étira'i machanera'e'i ema Cristo, éneichuware jarari'i eta náikuchikene'i. 42 “Takutikene mákani tímiakipaikaya te pekatu ema émana amaperu. Tiuripana'ipukaini vitinuka'ini taye'e eta mari, vechipaikapaini taye'e eta ichapeama une. 43 Te tiviuchavi'ipuka eta piwa'u, eta pichira'i eta pekatu, piyuchatikawane, tiuripana pisiapa te anuma chutuwa'uvina, taicha te wa'i picha, timikuñaka'eya te yuku taijurekene infierno maitawakaka eta tamuruira. 44 Ánaki te tavi'a'i eta vusanuana eta maitawakaka eta taitaresira, eta tavi'a'i eta yuku maitawakaka, najina tituruka tikaema'aina. 45 Etaipa eta piwape te tiviuchavi'ipuka eta piakipaisirawa'i te pekatu, piyuchatika, tiuripana esiapa te anuma masari'ena, taicha te esiapa iama eta apinakene iwape, etasarenapa timikuñaka'eya taye'e eta yuku taijurekene infierno. 46 Ánaki te tavi'a'i eta vusanu taicha eta maitawakaka eta takaikuñairaya, taicha ánaki tavi'a'i eta yuku maitawakaka eta takaema'airawa. 47 Te tiviuchavi'ipuka eta piúki'a te pekatu, piveku'aukichawa, apaesa tiúrisarepa eta pisiapira te mawasa akenuka ema Viya, wá'isera takuimikuñakavi eta apina piuki'ana te infierno. 48 Jarari'iwa eta vusanu, wa'i taituka titawana, jarari'iwa eta yuku maema'akaka 49 “Takutikene namutu tichevecha'enapa eta yuku. 50 Eta icheve tétavikawa'i táuriwa'i; taicha tikamunukare'i. Ene eka'eyare eti eta ekamunukarewa'i eta naye'e ena achaneana. Wa'i ekukuti eta tajachira eta icheve, taicha tájina eta táichevewaina'ini. Takuijaware ta'apapika'e eta iúriwa'i naye'e ena apamuriana.”

Marcos 10

1 Ema Jesús tiuchukapa taye'e eta Cafarnaúm, tási'a tiyanapa te Judea, tinapaika te táuchusine eta sache, apachara eta Jordán. Ánaki tiápechawanaware tiúrujimuriawana ena achaneana, tási'a ema tepanawaware tímitureka'i. 2 Natiari'isera ena fariséuana, napauchapa ema Jesús, tási'a natanuka'i eta tiviuchayare'i ema, nayaserekapa táurikapuka máinajika ema achane esu mayena. 3 Ema Jesús majikapawarepa: –¿Tája'asika eta mawanairipi ema víyara'aini Moisés? 4 Najikapapa: –Ema víyara'aini Moisés máisapa'i eta náinajisira esu mayena. Makawanairipisera májucha eta Ajureka, eta náinajikakairaya. 5 Taka'e, ema Jesús máichawakapa: –Ema víyara'aini Moisés tijaraka'e'i eta juka mawanairipi taichavene eta emurakasamurewa taka'e majucha'i eta juka. 6 Te'esera te taepaninewa, ema Viya maepiyakapa ema achane esupa esu esena. 7 Eta taka'e mákani amaperu achane majunijikainapa ema maiya, esupuka esu maena típutsikawainapa te mave'apa esu mayenayare. 8 Énajiwainapa títátikakanayare. Eta nave'akakaira'i, tímikutijirikawaipa étanaine'i eta náke'eana. 9 Eta taka'e, ema achane wa'i taurika'ini eta mainajika'ini esu mayena, taicha emakene'i ema Viya tímive'a'i. 10 Te táekenepa, ena máimitureana nayaserekapa ema Jesús eta taichararakawa'i eta juka máechejiriruwana'i. 11 Ema Jesús máichawakapa: –Te máinajikapuka esu mayena mákani achane, eta maviraya esu apana esena, tikapekaturaipa'i ema me Viya. Ichapeware eta máejekapirawa'i suye'e; 12 takutikene súkani esena, te suínajikapuka ema suima, eta suviraya ema apana achane, tikapekaturaipaware ichape esu. 13 Taka'e, námawakapaipa'i ena amuyana eta maye'e ema Jesús. Nawara'a'i máemama'akawakayare'i, énasera ena máimitureana tepanawanapa nakájacha'i ena tiámanapa'i ena amuyana. 14 Te máima'apa ema Jesús eta juka, tisemapa, tási'a maka'epa: –Ésamirikachucha ena amuyana, náitekaicha'a eta nuye'e. Taicha eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, naye'eyare'i ena nani nakutiana'i ena. 15 Nutupiruwa numetaka'e, mákani wa'i makukuti ema amuya eta masuapajiraiwa, wa'i tisiapaima'i te mawasa ema Viya akenuka te anuma. 16 Taka'e, majupakawakapa ena amuyana, máemamasikawakapa, tási'a mayujarauchawakapa. 17 Te tiyanayarepa ema Jesús tipaika, maka'epainecha ema émana achane. Tijunapapaipa'i matupirupa máepuyumiraucha te mamira'u ema, tási'a mayaserekapa: –Tata maestro, ¿tasája'apukaini nícha'ini eta taurikene, apaesa máichekuarakirena'ini eta nítaresira? 18 Ema Jesús majikapapa: –¿Tája'a takayema pímijarechanu piti piúrikene? Émanaichu ema Tiúrina: ema Viya. 19 Pechaipa eta mawanairipiana: ‘Wa'i pikukapareka, wá'iware pikuve'a esu esena apayena, wá'iware pikuamereka, nakuija pepiyáekeneruina, wá'iware pikuwayuareka, pipikauchayarewa ena tikachichaviana.’ 20 Ema achane máichapa: –Maestro, tamutuipa'i eta juka nítaucha'i eta námaperuwa'i. 21 Ema Jesús máimararakapa, máemunakaine'i, tási'a májikapapa: –Jukaicha'a'i eta pítauchakeneyare: piyana, píjararekaya tamutu eta píma'akeneana, tási'a píjarakawakapa ena páureana. Jé'eware eta pijakapayare eta píma'akeneyare te anuma. Tási'a pitekapa pé'ikanu. 22 Ema achane teñamawaine'i eta masamira'i eta juka, tiyanapa katisamurewaine'i, taicha ema mawayucha'i eta marrikuwa'i. 23 Ema Jesús máesenikapa ena tichayakana'i, tási'a máichawakapa ena máimitureana: –¡Máitujianaya eta nasiapiraina'ini ena ríkuana, eta te mawasa ema Viya akenuka te anuma! 24 Ena máimitureana náramine eta nasamira'i eta máechejiriruwana. Tási'asera, ema Jesús mápechawakapa máicha'i: –Nuchichanaveana, ¡máitujianaya eta nasiapiraina'ini te mawasa ema Viya akenuka te anuma! 25 Maejerarepana eta tasiapira eta vipera camello taye'e eta ánikuchicha tapaja, eta masiapiraina'ni ema achane riku taye'e eta mawasa ema Viya akenuka te anuma. 26 Eta nasamira'i náramine'i ichape, tási'a énaikakapa yaserejirikakana: –¿Tási'a nája'apapuka títujikawanayare tiuchuku'ana? 27 Ema Jesús maímararakawakapa, tási'a majikapapa: –Nájina émanaina achane émajiwaima'ni tikuchuku'awa, émasera ema Viya, makarichu marata'a tikuchuku'a'avi. 28 Ema Pedro, tépanawapa máicha: –Vítisera, vinakika'i tamutu eta vikaye'ekeneanaini, viwaraira'i vé'ikavi. 29 Ema Jesús májikapawakapa: –Nutupiruwa numetaka'e, namutu nákani nakikana'i eta napenana, najunijika'iware ena tikachichana, ena naparapenaveana, ena nayenana, ena nachichanaveana, étapa eta naye'eana apake'e, táichavene'i eta najachapira'i eta Arairu téchakare, 30 najachapayare puiti, kamuripanayare ena naparapenaveanaya ajairana, énapa ena esenana, ena náenana, ena nachichanaveana, étapa eta naye'eana apake'e. Tási'a te táitekapapa te apana víitaresira tavetijinapa, máichekuarakirenapa. 31 Tási'asera mavera'e eti etiari'ikeneana'i puiti. Te jena sácheyare, ichapepanainapa eta ekapika'uiraya. Ena puiti tikapika'uana'i, te táitauchawapa te jena sácheyare, énapawainapa tékene'anayare. 32 Nakaiju'epa'i te Jerusalén, ema Jesús tínapukapa'i naye'e ena máimitureana. Ena náramine'i, tási'a ena tékene'anapa'i tipikanaine'i. Ema Jesús mapechaware maichu'amuri'i ena dósekeneana máimitureana, tási'a tépanawapa máichawaka'i eta máichararakawayare'i. 33 “Íma'a puiti eti, vikaiju'eyare te Jerusalén, ánaki nakaratakainapa ema Machicha ema Ajaira. Ena tikaratakanayare, énayare ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena escriwánuana, naíjararekayare naye'e ena suntaruana rumanuana, énainapa tikapakanayare, 34 nakaeka'inapa ema, nátutukichainapa, nae'ainapa, tási'a naemetatarekainapa te crusu, tási'a te taekenena'i eta mapanakenenapa sache, téchepukainapa te maékari. 35 Ema Santiago, tási'a émapa ema Juan, machichanaveana'i ema Zebedeo, témeña'awanapa maye'e ema Jesús, tási'a náichapa: –Tata maestro, viwara'a pikatajika'avi'ini eta viyasearuviyare. 36 Ema mayaserekawakapa: –¿Taja'a ewara'a etiana? 37 Naichapa: –Te jena sácheyare te péjakapa te piáwakureyare akenukavirayare viwara'a pikaejaka'avi'iwareni te pichakaya, pijupa'a'avina'ini, véjaka'ini te piwaure, ema émana te sapa. 38 Ema Jesús májikapawakapa: –Eti, wa'i echa eta eyasearapiana'i. ¿Erata'a ijarakawa eta ekamichiraina, eta ekatajiwairayare, ekutinuyarepuka nuti, tási'a eta ejachapirayare eta ikachasiyare, tákuti eta nujachapakeneyare nuti? 39 Ena najikapapa: –Virata'ayare. Ema Jesús máichawakapa: –Eti, yátupi ichape eta ekatajiwairaya, vikutikakaya eta nakapasira'aviyare, 40 étapasera eta éjasirayare eta te nuchakaya, waipa nútina necha nukaejaka'e'ini. Ema Tata nukaiyakene, éma'i tinerejikayare'i ena nujupa'anayare. 41 Taka'e, eta nasamira'i ena diéskeneana máimitureana, tisemanapa naye'e ema Santiago tási'a émapa ema Juan. 42 Émasera ema Jesús máichu'awakapa, tási'a máichawakapa: –Échaichu'i eti, ena akenukana taye'e eta awasare, muraka eta nakawanairipira. Énaipa ena tachutiri'ana narari'i, tétavikawa'i tisuapakareana'i eta nakawakurera'i ena. 43 Wá'isera ekuka'e eti, naye'e ena echamuriana. Mákani tímerekawa'i tikapika'upana, takamunu'i máitatiwakayare ena apamuriana, 44 tási'a te etiari'iwarepuka eti ewara'a'i ínapuka, takamunu'i nawanara'eyare'i ena apamuriana. 45 Taicha, wa'i étaina tímiteka'ini makaitatikasi'ini ema Machicha ema ajaira, émayare'i títati'e eti. 46 Titekapanapa te Jericó. Tási'a te tiuchukayarepa te awasare, makachanewakapa'i ena máimitureana, tási'a kamurianapa'i ena achaneana te'ikanapa'i. Matiari'i'i ema púchuki, téjaka'i te achenechakaya, ema tikaijare Bartimeo, machicha ema Timeo. 47 Te masamapa, eta émaira'i ema Jesús mapiarakapa: –¡Tátachicha, pítikeneipa'i yátupikenevi'i Cristo, pikatajikanupaini pájapanunu'ini! 48 Namutu, ena natiari'ikeneana'i nakáwakapa, apaesa mamatina'ini, émasera tipiaraikapanapa muraka: –¡Tátachicha, pítikeneipa'i yátupikenevi'i Cristo pikatajikanupaini pájapanunu'ini! 49 Taka'e, ema Jesús eta masamira'i, titupi'apa: –Íchu'a. Náichu'apa ema púchuki, náichapa: –Pétumechawa, taicha tíchu'avipa. 50 Eta mananesiwa'i ema púchuki makamirikapa eta máepaku'a, tási'a, tiyanapa mapaucha'i ema Jesús, 51 taka'e, mayaserekapa: –¿Tája'a pikamunu nuye'e? Ema púchuki majikapapa: –Tátachicha, nuwara'a pikaimairikanupaini. 52 Ema Jesús máichapa: –Táichavene'i eta pikasiñawaira'i me Viya, pinarakapa puiti. Enurujine'i tímairirika, taka'e, máe'ikapa makachanepaipa ema Jesús eta mapaisirapa'i te achene.

Marcos 11

1 Te títekapanayarepa te Jerusalén, tachakayara'a eta awasare Betfagé tási'a étapa eta Betania, te tachakaya eta masi'i Ulivukiji, ema Jesús mawanekawakapa ena apinana máimitureana. 2 Máichawakapa: –Eyanayare te jena awasarechicha, tási'a te ítekapapa, íma'ayare eta burriku tikaiti'a'i, eta jena sárare máwaeke'echa'a, nájinaicha'a nakapera'ini. Evejapuakayare, tási'a iáminanuyare. 3 Te natiari'inapuka nákani nayasereka'e, ¿taja'a ta icha'i? Emetakayare ema Tata makamunuyare. Wa'i táyerema'i vímichawawaneyare. 4 Tiyananasarepa, jé'esare'i nachimapapa eta burriku tikaiti'a'i eta te calle te tapajachakaya eta peti, tási'a navejapuakapa. 5 Ena natiari'ikeneana'i ánaki nayaserekapa: –¿Tája'a ta icha'i eti? ¿Taja'a takayema evejapuakaya eta burriku? 6 Ena najikapapa nametakapa eta máimiturapi'i ema Jesús, tási'a náisapapa eta námira'i. 7 Taka'e, náepakamaekechapa eta náepaku'ana taye'e eta burriku, tási'a náminapa ema Jesús. Tási'a ema Jesús makáperapa. 8 Kamuriana ena náepakapaikapaipa'i eta naepaku'ana te achene, tási'a ena apamuriana nave'apa'i eta tapakaji eta káchipaka eta naechureana'i te náesaneana. 9 Tási'a ena tínapumirauchanapa'i, énapa ena tékene'anapa'i tipiararekanapaipa'i: –¡Pikatiucha'avi! ¡Pájapanu'avi! ¡Asulupaya eta pítekapira'i te maijare ema Tata, piti yátupikene'i Viakenuvi'i! 10 ¡Asulupaya eta pítesira, píti yátupikenevi'i, rey-vi'i viye'e! ¡Wanairukavi'i me Viakenu tiasi'a te anuma! 11 Tisiapapa ema Jesús te Jerusalén, tási'a matupirupa tiyana'i te templo. Tamutupa máima'a'i, tiyanapa tichawa te Betania, namutupaichu ena dóseana máimitureana. 12 Te apanawarepa sache, te tiuchukanapa eta te Betania, téku'aine'i ema Jesús. 13 Máima'apa te tiyere'i eta yukuki tikaijare higo, tási'a, tiyanapa mapaucha'i eta, tájina'isera tá'ina'ini, takarichu'i eta tapakajiana. Taicha wícha'a taka'iraina'ini. 14 Taka'e, ema Jesús máichapa eta higo: –¡Piti pépiyainapa eta má'irikireviyare! Nasámapa ena máimitureana. 15 Te títekapanapa te Jerusalén, tisiapapa ema Jesús te mapena ema Viya, máima'aine'i ena achaneana tíjararekana'i eta sárareana, káyureana. Natiari'iware ena títsiriperekara'iana eta naplataneana. Tási'a, makuchuchujikapa namutu. Máeke'epuichinawakapaipa eta namesarana étapa eta nasiyana, 16 wa'i máisapa'ini nánukujuecha eta mapena, wa'iware maisapa'ini námapa'ini jákani náijarareruana'i. 17 Tási'a, máimitukawakapa ena natiari'ikeneana'i, máichawakapa: –Taka'e'i eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka: ‘Eta nupena takarichu táikuchi'i eta nayujarasirareya ena achaneana tiási'ana te tamutu awasareana’, étisera tiámera'iana ekasiapawapa eta juka. 18 Eta nasamira'i ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena escriwánuana eta máechejiriruwana'i, tisemanapa, natanukapa eta náicharasirayare eta náimikapasirayare'i ema, taicha napikaine'i ema, taicha náima'a'i tétavikawa'i eta masuapakarewa'i eta naye'e ena achaneana. 19 Taka'e, te kápere'ichichapa, tiyanawarepa ema Jesús, tiúchuka te Jerusalén makachanemuri ena maimitueana. 20 Taka'e, te yátikara'ipa, nachavirawarepa te Jerusalén, náetavikapaipa'iware eta yukuki higo. Náima'aine'i tiájikipa'i, tamutu ta tapareana. 21 Taka'e, téchawapa ema Pedro eta máechejiriruwana'i ema Jesús, tási'a, máichapa: –Maestro píma'a, tiájikipa eta higo eta péwajiriaru'i. 22 Ema Jesús majikapawakapa: –Yátupina ákasiñawa me Viya. 23 Nutupiruwa numetaka'e, jé'esare, eti apana esamakareyarewa, te yátupina ákasiñawa me Viya. Tájina émaitukaima'i. Erata'ayarewa ekayejeka eta mari te apachakaya eta ichape une, tájina iáwamira'uima'i te esamureana. 24 Eta taka'e numetaka'e, eta eyaseserepiyare eti, eyujarakayare me Viya. Tási'a, tíjaraka'enapa ema tamutu eta eyasearuanaya. 25 Éneichuware, te éñauchawa emetavika eti, eta naviurewana'i nákani tejekapawana'i eta eye'e. Apaesa éneichuwa maemetavika'e eta eviurewana ema Tata Vikaiyakene tiavi'a'i te anuma, tamutu eta epekaturana. 26 Té'esera wa'i ekuemetavika, wá'iware maemetavikaima'i eta éjekapirawana, ema Tata vikaiyakene te anuma. 27 Te taekenepa eta juka, tichawanapa te Jerusalén. Taka'e ema Jesús mapaikajuechapa eta mapena ema Viya, napauchapa ena tachutiri'ana ena tuparairukana, énapa ena escriwánuana, tási'a énapa ena viyakara'ana, 28 tási'a nayaserekapa: –¿Nája'asika tiwanekavi'i? ¿Nája'a tituparakavi'i picha eta juka píchakeneana? 29 Ema Jesús majikapawakapa: –Nuti apanaware nuyasereka'eyare: ¿Naja'a tiwaneka'i ema Juan eta maikachasirisira'i, ema Viya, énapuka ena achaneana? 30 Ejikapanuyaresera, apaesa numetaka'e eta nukatupara'aira'i eta níchira'i eta júkana. 31 Enajikakanapa tiákapaemajirikakanapa: “Te vémuna'akawa vicha mawaneru'i ema Viya, ema maka'énapapuka: ‘Tási'a ¿wá'iyapa esuapa'ini ema?’ 32 Taicha, wa'i taurika'ini vémuna'akawa vícha émajiwaichucha eta máitesira'i...” Ena napika'i ena achaneana, taicha namutu'i nasuapa'i ema Juan eta émaira'i profeta. 33 Tási'a, najikapapa ema Jesús: –Wa'i vecha. Taka'e, ema Jesús majikapawakapa: –Nuti apanaware wá'iware numetaka'ema'i nája'apuka ema tijarakanu'i eta juka nutupara'a'i.

Marcos 12

1 Ema Jesús tépanawapa máimitukawaka'i eta máimikutichakene'i. Máichawakapa: –“Matiari'i ema achane, tikaewaru'i kamuri eta uwa te máesane, tási'a manaruaka'iware eta masukure. Máepiyakawarepa eta nakatikaresi'ayare eta tachi eta uwa, máepiyakaware eta torre, nápani'ayare eta najaneasirayare eta máewaru. Tási'a, máijarakapa ena achaneana, pártirariuanayare'i. Taicha ema achane tiyanayare'i te apana awasare. 2 Taka'e, te títekapapa eta kaje taya'aira'i eta uwa, máimiwanerekapa ema mamusura nayaseapanawakayare'i ena pártirarioana'i eta maye'eyare'i ema tikaye'e. 3 Énasera tisemauchawanaichucha, nakaratakapa náe'apa ema wanairuka'i. Tichawapa ema, tájina náijaraka'ini. 4 Taka'e ema tikaye'e máimiwanerekawarepa ema apana mamusura, énasera naepuchirikapa najarasikapa te machuti, tási'a náume'awarepa. 5 Máimiwanerekawarepa ema apana, éneichuware nakapakaware. Taka'e máimiwanerekawarepa ena apamuriana kamurianapana, éneichuware tiápechawanapa náe'awarepa, nakapakawakapa ena apamuriana. 6 “Matiari'icha'asera ema apana: émajakaruwapa ema machicha máemunarukene'i máewatakapa ema, máimijachaine'i: ‘Émaina'ipukaini napikaucha'ini ema machicha.’ 7 Te'esera te náima'apa ema machicha ema tikaye'e eta úwakiji, naka'emuripa: ‘Émainapapuka tikaye'eyare ema maka eta maima'akeneana ema maiya, yare vikapaka apaesa tánasipa viye'ena eta maye'eya'ini.’ 8 Taka'e nakaratakapa, tási'a nakapakapa, nákijikapa eta máke'e te aneka taye'e eta úwakiji. 9 “¿Tási'a tája'apuka máicharakawakayare ema tikaye'e eta úwakiji? Waipa májapanuwakaima'i, makapakawakaya ena pártirarioana'i, máijarakainapa ena apamuriana. 10 “¿Wa'i échejiku'a'ini eti eta Takapika'ukene Ajureka? Ani taka'e'i: ‘Ena tépiyarekara'iana eta peti, tasapi'apa náepuru'i eta mari táikuchi'i tatumearayare, taicha wa'i náimati'ini. 11 Émasera ema Tata tepiyaka'i, ichape eta taramikarewa'i.’ ” 12 Nawara'ainipa nakaratakayare'íni ema Jesús, taicha tímatiakawanapa eta énaira'i tayunakawaka'i eta máimikutichirawaka'i. Énasera tipikakarakawana'isera naye'e ena achaneana, taka'e, najunijiakapa tási'a tiyananapa. 13 Nawanekapa ena témejekapawachanayare ema Jesús. Natiari'i'i ena fariséuana machamuriana'i ema Aluresi, apaesa étaina'ipukaini taviucha'ini. 14 Te náitekapauchapa, náichapa: –Tata maestro, vímati'i eta tatupiruwaira'i eta pímiturapiana'i, wa'i pipikakarakawa'ini eta péchejisi'aira'i eta náichawakenewa'i nákani achaneana, wá'iware pesacha'ini pisama'ini eta nakayemakeneana'i. Taicha piti pimitukawaka'i eta táurinakene achene tikaiju'e me Viya. ¿Táurika'ipuka viwachacha eta viyase'ana maye'e ema akenuka emperador romano? ¿Tiuripuka viwachacha wa'ipuka? 15 Émasera ema Jesús máimatiwane'i eta apimirairawaka'i ena, tási'a máichawakapa: –¿Tája'a takayema ewara'a ímiakipaikanu? Níma'aseji, iáminanu étapena eta reale, apaesa íma'a. 16 Ena náminapa, tási'a ema Jesús máichawakapa: –¿Nája'a tikaijare eta juka, nája'aware tikawasima'i eta juka mirare eta te juka reale? Ena najikapapa: –Maye'e ema akenuka emperador. 17 Taka'e ema Jesús máichawakapa: –Puiti táurika'i íjaraka ema emperador eta maye'eichu'i ema emperarador, tási'a íjarakaware ema Viya, eta maye'eichu'iware ema Viya. Te nasamapa eta majikapirawaka'i, náramine'i. 18 Naka'epaipaware ena apamuriana achaneana, saduceoana. Ena nani saduceoana, apana'i eta náimiturapiana'i, ena wa'i nasuapa eta náechepusirayare eta nachanewa ena náepenakeneana. Tiyananapa náima'apana'i ema Jesús. Ánipa naka'e: 19 –Tata maestro, ema Moisés manakika'i eta Ajureka máechejiriruwa'i eta viye'e, te máepenaekene'a'ipuka ema achane esu mayena, tási'a, nájinaicha'apuka machichaina'ini, te matiari'i'ipuka mákani maparape'i, mave'ayare esu machinenaekeneni, apaesa émainapuka makachicha eta suye'e, máitsiwaina'ini ema maparapeni. 20 Taka'e natiari'i ena siétekeneana tikaparapejirikakana, te títauchawapa ema náechavimuri, máepenaekene'apasera esu mayena. Nájina'i machichaina'ini. 21 Taka'e ema mae'iruichu, makaparapepa esu tepenaima'i, émasera éneichuware máepenaekene'aware, nájinaware machichaina'ini. Éneichuware máepenaekene'aware ema namapananekene, 22 tási'a namutu'i ena sietekeneana, nájinasera émanaina'ini mákachicha'ini eta suye'e. Te táekenepa, tépenapa esu esenaini. 23 Taka'e puiti, te apánapapuka eta náitaresirayare ena nani, ¿nája'apuka ena siétekeneana ema yátupikene'i suímakene'i esu esena, taicha ena siétekeneana namutu'i suímawaka'i? 24 Ema Jesús majikapawakapa: –Tetavikawa eta éjekapirawa'i eti wa'i ímati'ini eta táimiturapi eta Ajureka, eta tamutuira'iware marata'a ema Viya. 25 Te apana náitaresiraya, waipa nákamunuima'i esu esena. Énaipa ena esenana wáipaware nákamunuima'i ema ajaira. Nakutinapa ena ángeleana tiávi'ana'i te anuma. 26 Tayanapane naechepuka ena naepenakeneana'i, ¿wá'ipuka échejiku'a'ini eti, eta libro májuchakeneana'i ema Moisés, te máechejikapa ema Viya? Ema Viya, eta maka'e'i: ‘Nútira maye'e Viya, ema Abraham, ema Isaac émapa ema Jacobo.’ 27 ¡Ema Viya, ema técha'i eta náitaresirana ena té'ikana'i, tayanapane eta naépena'ini! Eti ichape eta éjekapirawa'i. 28 Taka'e, matiari'i'iware ema émana escriwáno. Masamararaka'i eta nakanarajirisirakaka'i, temeña'awapa, tási'a mayaserekapa: –¿Tája'apuka tinapuika'i eta tisuapakarepana'i eta wanairipiana'i? 29 Májikapapa ema Jesús: –Eta tinapuika'i eta wanairipi, eta'i eta juka: ‘Esama eti israelítana: ema eye'e Viya. Najina apanaina iákenuina, emanaichu'i ema Viya. 30 Pémunaka ema Viya, pijaraka tamutu eta pisamure eta piachanewa, étapa eta pipanereruana.’ 31 Jarari'iware eta apana táe'iru'i: ‘Pémunaka ema piparaepiya, tákuti eta pémunasirawa'i píti.’ Tajina apanaina wanairipina, takachurika'ini eta juka. 32 Ema escriwáno, máichapa: –Yátupikene, Tata Maestro, tétupikawa'i eta péchejiriruwa. Yátupi'i eta makarichuira'i ema Viákenu, eta nájinaira'i apanaina'ini Viákenuina'ini. 33 Pémunaka ema Viya, pijaraka tamutu eta pisamure, eta pipanereruana, eta pitumewa, étapa eta vémunasiraina ema viparaepiya'i, takuti eta vemunasirawa'i viti, taicha wa'i takuti'ini eta víjarakasichira'i eta sárareana, eta víjuchakeneana'i. Táetavika'i taye'e eta apamuriana viámawa'uana eta me Viya. 34 Ema Jesús máimatiekene'apa eta táuriwa eta majikapira ema achane. Tási'a, máichapa: –Píti piane'ipa pitekapa eta te mawasa ema Viya akenuka te anuma. Tási'a wáipa napatsikawa'ini nápecha'ini nayasereka'ini'i 35 Ema Jesús tímitureka'i te mapena ema Viya, tási'a mayaserekawakapa: –¿Tajapuka takayema eta naka'e'i ena escriwánuana, tiúchukayare ema Cristo, mámariekene'i ema rey David? 36 Yátupi émara ema Machanewa Viya tíjaraka'i eta maitukakene ema David, maka'epa: ‘Ema Tata Viákenu máichapa ema Tata Nákenu: Yare péjaka te nuwaure, eta pikuchapi'ayare eta nukaepuyusiraya te pimira'u ena tikatianakaviana'i nunakayare te tapeku te piwape.’ 37 Ema David, eta máimijarechira'i ema Cristo Tata Nákenu, ¿tája'apuka takayema eta machichaira'i? Ena kamurikeneana achaneana náurika'i eta nasamararaka eta máimiturapiana'i ema Jesús. 38 Ema Jesús, maka'e'i eta máimituresira'i: “Échapawayare naye'e ena escriwánuana, taicha tétavikawa'i náurisira'i tiúmaji'ana, nawaraira'i tikapika'uanayare'i eta náechejisiraya te plaza. 39 Takutikene tinerejiurukawana eta táurinakeneana téjasi'akareana, eta te peti naúrujisirarewana ena juriyuana. Étaipa te nanisirana, tikaejakawanaware te távi'ana'i eta tiúrinisipanana tinikakareana. 40 Takutikene naverejikaware eta nakaye'ekeneana ena tépenaimana. Tiupiemána eta nayujarásira. Énasera tiápajukawana'i eta náikuñayare muraka.” 41 Ema Jesús, tejaka'i te tamira'u eta chapama'i nanakakuirare'i eta námawa'uana. Máimararakawaka'i ena achaneana eta nanakakuira'i eta námawa'uana. Natiari'i'i ena ríkuana, tinakikawanapa'i ichapemuri plata. 42 Taka'e, títekapapa esu esena suépenaimakene'i, páurekene'i esu, sunakika'isera eta apipechicha'i eta suplatane, wá'ichu kamurina'ini. 43 Taka'e ema Jesús, máichu'amuripa ena máimitureana, tási'a máichawakapa: –Íma'a esu suka esena páurechicha, jé'esare esu, tímepanawa'i eta sunakiruwa'i, sukachurikawaka'i namutu ena apamuriana achaneana tinakikawana'i, 44 taicha namutu ena, nanakika'i eta náemacharajiana eta naplataneana. Ésusera esu suka páure'ineni, sunakika'isera tamutu eta sukaye'ekene'i. Suíta'i eta suníkawachayare'ini.

Marcos 13

1 Te tiuchukanapa te mapena ema Viya, ema Jesús énapa ena máimitureana máichapa: –¡Maestro píma'a eta juka máriana tétavikawa eta táichapewa táurinawa eta mapena ema Viya! 2 Ema Jesús majikapapa: –¿Íma'a eta juka ichapekene peti? Wa'i tanasima'i eta íma'akene'i puiti, tikakipaikasiyare tamutu eta juka. 3 Taka'e, tiyananapa te simena tikaijare Ulivukiji, tamira'u'i eta mapena ema Viya. Téjakanapa nakarichu'i, nayaserekapa eta makayemakene'i ema Jesús, natiari'imuri'i ema Pedro, ema Santiago, ema Juan, ema Andrés nayaserekapa: 4 Viwara'a pimetaka'avi. Tájamu'upuka eta náimiakipaisirayare eta Templo Jarari'iyarepuka eta ekutiarareyare te táne'ipa eta táitauchirawayare eta apana péchejisi'akeneana'i. 5 Ema Jesús majikapapa: “Ekuneuchawa, apaesa nakuija nakuwayuaka'e. 6 Taicha nárajapayare ena tépiyakawanayarepa'i tímiwasichawana nuye'e. Naka'enapa: ‘Nútipa ema Cristo’, nasapi'a nawayuakayare ena kamuriana achaneana. 7 “Te ésamairikapa eti, eta techakareyare táe'akakairayare, eta ichapekeneana awasareana. Tikanarajirikakanaya eta awasareana, tikauyayakarenapa guierraina eye'e eti. Wá'isera ekuarameka eta esamairisiraya, eta ekutiarareanayare wícha'asera étaima'i eta táichekuiraina. 8 Taicha eta awasareana te'ajirikakawakainapa etajikaka; éneichuware tatiari'iyarewa eta ichape eku'amu'uya te awasareana. Éneichuwa tiyamuripaikaya eta apake'e. Tamutu eta juka tapaenumawa táepanirawayare eta nátajiwanayare ena achaneana. 9 “Etijiwayare ekuneuchawayare, taicha tikarataka'eanainapa tiáma'eanainapa naye'e ena tuparairukana, téstaka'eanainapa te peti náurujisirarewa ena juriyuana. Ena tiáma'eanainapa te namira'u ena akenukana, té'eware te namira'u ena reyeana, táichavene'i eta é'isiranu'i, taka'e ekamapurawainapa échejisianuyare eta nuye'e te namira'u ena. 10 Taka'e te tiane'ipa eta taitekapiraya eta taitaviraya eta juka apake'e, ekametarairuyare eta Tiúrina Echéjirirukawa taye'e tamutu awasareana. Te ítekapapa te tamutu, tépanawayare'i eta táichekuirayare. 11 Tasi'a wa'i ekueñamawa eta échejiuchirawayare, ekatiuchirawayare, taicha te taitekapapa eta uraya, máima'a'einepa ema Viya tíjaraka'eyare eta ítusirayare échejika, wa'iware étijiwaima'i eta échejika, émayare'i ema Machanewa Viya. 12 Ena kaparapekakana nawara'ainapa naimikapaka ema naparape, tási'a nákani tikachicha'eana, nawara'ayarewa náijarareka ena nachichanaveana, tási'a nákani nachichanaveana nakanarainapa ena náiyana, tási'a náimikapakainapa. 13 Namutu ena achaneana tikatianaka'eanayare táichavene'i eta é'isiranu'i, émasera mákani tikamichaya te táitawapa tamutu, tiuchuku'ayare. 14 Te íma'apa eti ema achane wínarajikene taye'e eta takapika'ukene eta santukene'i wa'isera etaina mavi'aima'i –ena techejiku'ana eta juka nákaikutiara–, tási'a nákani tachimararuyare te Judea, najuna te simena. 15 Mákani tiávi'a'i te maye'e canchón te mapena, waipa makuchawaikene'awa maepana eta mayereruwana maeñamakeneana. 16 Tási'a mákani tachimararuyare te wáma'i, waipa makuchawaikeke'awa maepana eta mamuiri'a. 17 ¡Páureanasami nákani esenana tachimararuanayare nákani tikajariana'ipuka, nákani esenana tikachichana'i eta amuya tiájikacha'a! 18 Eyaseaka eti ema Viya, takuija táichejika'e, wá'iware takuchimaraka'e eta tíkasaremu'u, 19 taicha tétavikawayare eta nakatajiwairayare. Tájina tákutima'i eta táiñe'iwayare eta nakatajiwairayare, te táepanirawa'i eta máepiyasira'i ema Viya eta juka apake'e. Te táekenenapa eta tíñe'iyare, tájinainapa tákutima'i. 20 Tási'a ema Tata te wa'i makukaechepaikawane eta ekuñaraki, nakuija nakuitareka'ini, námutu'ini tepenarakana, eta sera, eta maemunasira'avi'i ema, makaichekawane'i eta tiñe'ikare, taicha viti manerejiruana'i. 21 “Eta taka'e, natiari'inapa ena tiwayuara'iana tépiyakawanayare ema Cristo, tímiwasichawanainapa: ‘Íma'a makaipa ema Cristo’, ‘Íma'a titekapaipa.’ Wá'isera ekusuapa. 22 Tási'asera titekapanaya ena tímikutichawanayare profetana, tási'a tímikutichawanayarewa ema Cristo. Naichaya eta ichapeana tiáramikareana, tási'a étapa eta ekutiarareanayare. Kamurianayaré ena nawayuaruanayare, enaipa ena manerejiruana'i ema Viya, nawayuakayarewa. 23 ¡Ekuneuchawaya! Numetaka'ewane eti apaesa échaipa. 24 “Te'esera jena sacheana te taetavikawapa eta vikatajiwairaya, eta sache téma'ainapa, eta kaje waipa timikaucha'avima'i eta tajaraiwa, 25 eta jarairikiana témirikanainawarepa. Étaipa eta tiávi'ana'i te anuma vima'akeneana'i, éneichuware tiyamurikanainapa, tiyejejekawanainapa. 26 Taka'e, tikaecherainapa ema Machicha ema Ajaira eta maitekapirayare, támainapaipa eta úkajiana, tétavikawayare eta majaraiwayarepa'i. 27 Ema mawanekainapa ena ángeleana, tási'a nakurujikayare ena manerejiruana'i, tiási'anayare te apake'e, te'epa te jákani návi'a'i te anuma. 28 “Ákarawa'u eta nímiturapiana, nímikutichina'e eta yukukiana: Táitsiwachirawa'i eta tapakajiana, te íma'apa eta tapakajianaya arairu, tímatikare'i tiáne'ipa eta únemu'uirayare. 29 Ene taka'eya, te íma'apa eta juka, échainapa ema Machicha ema Ajaira, táne'irainapa eta machavirayare. 30 Numetaka'ewane, tamutu eta jukana téchakareana'i, naima'ayarecha'a ena achaneana naitareruana'i puiti juka sacheana. 31 Títawayare eta anuma étapa eta apake'e, étasera eta nechejiriruwa titauchawayare, wa'i tianuku'aima'i. 32 “Eta juka tiáramikareyarechucha, nájina téchaima'i tájamu'uyarepuka eta táitauchirawayare, énaipa ena ángeleana wa'i náecha'ini, nútiwanereka'ipukaini nécha'ini. Makarichu ema Tata, ema técha'i. 33 “Eta taka'e, ekuneuchawa etsekawa'i eti, eyujarauchawayare. Taicha wa'i echa taja'apuka jákani sácheyare eta nuchavirayare núti Manerejirunu'i ema Viya. 34 Nímikutichina'e eta máichakene'i ema achane te tiyanayare'i te apana awasare. Te tiyanayarépa, máijarakawakapa ena mawanarana eta náemataneyare'i, matuparakawakapa eta najaneasirayare'i eta peti. Taka'e, matuparakawarepa ema tijanearekara'i eta tapaja. 35 Eta taka'e ekuneuchawa etsekawa'i eti, taicha wa'i echa taja'apuka titekapayare ema Tata Viakenu, eta té'epuka timapikuku'i, té'epuka enumu'u yati, té'epuka tijararamape, té'epuka yátikara'i; 36 machu níja'uchawa nítekapaucha'e, wa'iware nawara'a nuchimaraka'e eta ímaka'ipuka. Taicha wa'i échaima'i tájamu'upuka nítekapayare nuti iákenunu. 37 Eta juka numetaru'eana'i puiti, nuwara'a emétakayareware ena echamuriana: ¡Apaesa ekauneyare emutu!”

Marcos 14

1 Apinaine'i sache eta piesta tikaijare Pascua, eta táepanawaira eta nanisira'i eta pan maye'ere levadura. Ena tachutiri'ana naye'eana ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena escriwánuana, natanuka'i eta náicharakayare eta nakaratasirayare ema Jesús, nawara'a'i nawayuakayare'i eta nakaratasira, tási'a étapa eta nakapasirayare'i. 2 Énasera naka'e'i: –Wicha'a vikukarataka ema achichu eta juka piéstairaya, machu tája'apuka náicharaka'avi ena achaneana. 3 Ema Jesús tiyana'i te Betania, te mapena ema tikaijare Simón, ema karachacha'aini'i. Taka'e, eta maejasira'i te mesa, títekapapa esu esena suámapa'i eta perfume te butella'ichicha, tikaijare nardo, táetaviucha'i eta tasiwachawa'i. Suvechuji'apa eta butella'ichicha, suépusasikapa eta táijiyeamakene perfume te máchuti ema Jesús. 4 Natiari'isera ena wa'i náurika'ini eta suémepururesira'i eta tasiwachakene'i perfume, ánipa naka'e: –¿Taja'a takayema suemepurureka eta juka tasiwachakene'i perfume? 5 Tiúripana'ini takaijararekasi'ini eta juka táijiyeamakene, takutiwacha'i eta etana añu eta vikaematanera, vive'a'ini eta kamurikene plata, vímikatasi'a'ini ena páureana. Tási'a nakaeka'ijirikaipa'i esu esena. 6 Émasera ema Jesús máichawakapa: –Ésamirika esu suka esena, ¿tája'a takayema ekaeka'i eti esu suka? Tétavikawa eta táuriwa eta suíchiranu'i. 7 Ena páureana, tamutuchucha sácheana ekachanerawakayare ena. Te áwara'apapuka ímikataka. Nútisera wa'i nánasikenema'i eta eye'e. 8 Esu suka esena suícha'i eta suímirata'aruwa'i: eta juka suépusa'asiranu'i eta perfume, sukainapuka'i esu eta suíjiyechira'i eta náke'e taye'eyare'i eta nukaekarasirayare. 9 Nutupiruwa numetaka'e, nákani tikametarairuanayare eta tiurinakene echéjirirukawa, náechejisi'ayare eta juka suíchakene'i esu suka esena, témechanayare tamutu awasareana te juka apake'e. 10 Ema Júlasi Iscariote, émaichu'i ema nachamuri'i ena dósekeneana'i máimitureana ema Jesús, tiyanapa maima'apanawaka'i ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, eta máijararesirayare'i ema Jesús. 11 Eta nasamira'i, tiúrisamureanaine'i, tási'a tíjarakawanapa eta náijarasirayare'i eta plata ema Júlasi, taka'e matanukapa eta maichararakayare'i eta máijararesirayare'i ema Jesús. 12 Títekapapa eta sache táepanirawa'i eta tapiestara eta nanisiraya eta pan maye'ere lewadura, étaichuware eta jena sache, nakapasiraya eta uvesa tikaijare cordero taye'e eta Pascua. Ena máimitureana nayaserekapa ema Jesús: –¿Távi'apuka piwara'a eta wakaiju'e vétupirisi'ayare eta vinisirayare eta uvesachicha te Pascua? 13 Taka'e, mawanekawakapa ena apinana máimitureana. Máichawakapa: –Eyana te awasare. Ánaki iákapajikayare ema achane, tiámapa'i eta une te yupi, é'ikayare, 14 tási'a te masiapi'ayare, emetakayare ema tikaye'e eta peti: ‘Ema Maestro tiwaneka'avi'i pímecha'avi: ¿Tavi'apuka eta cuartu nunisi'ayare te Pascua, nukachaneyare ena nímitureana?’ 15 Ema tímecha'enapa eta ichape cuartu te anuke'e piso, táurikeneipa'i eta jákara. Étupirisina'avipa eta viniruyare eta ánaki. 16 Ena máimitureana tiuchukanapa, nakaiju'epa te awasare, étapaichu'i eta makayemakene'i ema Jesús, tási'a náetupirikapa eta naniruyare taye'e eta Pascua. 17 Te mapikuku'ipa títekapapa ema Jesús makachanewakapa'i ena dósekeneana máimitureana. 18 Eta nánisira'i te mesa, ema Jesús máichawakapa: –Nutupiruwa numetaka'e, marari'i ani te etaraku ema tíjararekanuyare. 19 Ena ichapeine'i eta nakatisamurewaira'i, tási'a tepanawanapa tiyaserejirijikakanapa émanapachu: –¿Nútipuka jákani? 20 Ema Jesús majikapawakapa: –Ema émana te etaraku eti dósekeneana, ema tétamuka'i eta pan te juka nukuruja. 21 Ema Machicha ema Ajaira, títauchawayare'i maye'e eta táechejiriruwa'i eta Ajureka, ¡páuresamisera ema tíjararekanuyare! Tiúripanaichu'ini wa'i makuchuka'ini te suju'e esu máena. 22 Taka'e, eta nanisira'i, ema Jesús mave'apa te mawa'uana eta pan, tási'a, mayujarauchapa, mayuvetukapa máijarakawakapa ena, tási'a máichawakapa: –Éraya, eta juka eta náke'e. 23 Taka'e, mave'awarepa eta wasu náerirare, ma'asulupayachawarepa ema Viya, máijarakawarepa ena, tási'a namutupa teranapa. 24 Tási'a máichawakapa: –Eta juka eta nítine. Eta táepusairuwa'i, eta taitauchirawa'i eta vitratune, eta íti taepusairuwa'i naye'e ena ichapemurikeneana. 25 Yatupisera numetaka'e: Waipa nápechawaima'i néra'iwareni eta juka tachi eta uwa, tiámainukawa te táitauchawapa eta nusiapiraya te mawasa ema Viya akenuka te anuma. 26 Taka'e, te títawanapa, eta najiraira'i eta jirasare. Tuíchukanapa, tiyananapa te simena eta tikaijare Ulivukiji. 27 Ema Jesús máichawakapa: –Emutu eti ejunijikanuyare. Taicha taka'e'i eta taechejiriruwa eta Ajureka: ‘Nísapayare nakarataka ema Pastor eta nakapasirayare, tási'a téjanerepaikainapa eta uvesana.’ 28 Té'esera te néchepukapa te nékari, napechawainapa nukurujika'e te Galilea. 29 Ema Pedro máichapa: –Tayanapane najunijikavi ena apamuriana nútisera wa'i nujunijikavima'i. 30 Ema Jesús májikapapa: –Nutupiruwa numetakavi: Puiti juka yati, te tamira'upaicha'a eta táechejisirayare eta warayu, mapa'eyare eta péñauchirawayare. 31 Émasera tijaranurusi'i: –Tayanapane pímikapakanu, wá'ikenesera néñauchavima'i. Tási'a namutupa étaichuware naka'e'i eta naéchejiriruwa'i. 32 Taka'e, tíyananapa eta te tikaijare Getsemaní. Ema Jesús máichawakapa ena máimitureana: –Éjakaicha'a eta ani te juka, nuti nuyanayare nuyujarakayare. 33 Tási'a mámapa ema Pedro, ema Santiago, tási'a émapa ema Juan, tási'a tépanawapa eta máeñamirawa'i, tikatisamurewapa. 34 Máichawakapa: –Tétavikawa eta táeñamirawa muraka eta nusamure. Tawara'a tikapakanu. Áka'echa'a ani te juka, wá'isera ekuimaka, ekuneuchanu'i. 35 Tipaipanapa ánakipanachicha'i. Máetipaisinapa eta mamira te apake'e, tási'a mayaseakapa ema Viya, eta tájina takuemaituka. 36 Eta mayurasira'i maka'e'i “Abbá, Tata, tamutu eta piwara'akene titauchawa tájina temaitukavina, pikatajikanusera pikatiuchanu eta juka nichararakawaya, wá'isera takuitauchawa eta nuwara'akene nuti, étasera eta piwara'akene piti, eta taitauchawa.” 37 Tási'a, tichawapa eta te návi'a'i ena máimitureana. Máima'aine'i ena, tímakanaichucha. Máichapa ema Pedro: –Piti Simón, ¿pímakaichucha? ¿Wáipaine'i pímikatakanu'ini pijaneakanu'ini étanaina'ipukaini ura páka'e'ini? 38 Éjamiuchawa, eyujarauchawa apaesa eyaseaka ema Viya eta etumewaina wa'i makuituruka'e ema Wínaraji. Yátupi'ineni eta iáchanewana tarata'a'i tikaratakawa, étasera eta eche, wa'i tarata'aima'i tikaratakawa. 39 Taka'e, tiápechawawarepa tiyana tiyujaraka'i, eta mayujarasira'i, étaichuware maka'e eta máechejiriruwana'i. 40 Tási'a, tichawawanepa te návi'a'i ena máimitureana. Máima'awarepa tímakanaipaware, taicha muraka'i eta náechapune. Tájinaware nakayema'ini táichavene'i eta natsirira'i. 41 Te mapa'ekenepa eta mayujarasira'i, tichawapa. Máichawakapa: –¿Iápechawaipawa ímaka wícha'apuka enara'akakenéna'ini? Taratapa Jé'esare, puiti títekapapa eta nutupara'a'i nakaratasiranuya ena tikatianakanuana'i ena tikapekaturara'iana. 42 Échepukapa, viyanapa, márajapa ema tíjararekanuyare. 43 Téchejirikawaicha'a ema Jesús, maka'epainecha ema Júlasi, nachamuri ena ducekeneana maimitureana, mámamuri'apaipa ena kamurikeneana suntaruana, tikaepuchirikianapa'i, étapa eta naye'eana espada. Ena, wanairukana'i naye'e ena akenukara'ana'i enapa ena escriwánuana tachutiri'ana naye'e ena naiyakarana. 44 Ema Júlasi, tatiari'i'i eta máikutiarayare'i eta náimatirayare'i ena suntaruana ema Jesús. Ani maka'e'i eta máechejiriruwa'i ema Júlasi: “Ekunenuyare, ema nétserareruyare; ema ekaratakaya. Machu ekaitika, muraka eta ekaratasiraina.” 45 Taka'e, ema Júlasi témeña'awapa maye'e ema Jesús, máichapa: –¡Tata Maestro! Tási'a maetserarekapa. 46 Taka'e, ena suntaruana enewanepa nakarataka'i ema Jesús. 47 Taka'e ema émana nachamuri, eta máimaira nakaratasira'i ema Jesús, mave'apa eta maye'e espada makijikapa eta machaka ema makajurure ema nákenumuri ena tiyujarakara'iana. 48 Ema Jesús máichawakapa ena achaneana: –¿Tája'a takayema ekasiña eta espada, ekaepuchirikipa'iware eta ekaratasiranu, tímikutijirikawapa námera'i'ini nuti? 49 Étayapasika kape juka tamutu'i sácheana nukachane'e'i nímituka'e'i taye'e eta mapena ema Viya, wá'iware epatsikawa'ini ekaratakanu'ini. Taka'e'isera eta, títauchawayare'i tamutu eta taéchejiriruwana eta Takapika'ukene Ajureka. 50 Tijunarakanapa namutu ena máimitureana nanakikapa ema Jesús. 51 Matiari'iware ema émana amaperu achane té'ikapa'i, tikaepaku'apa'i te sáwana. Taka'e, nakaratakawarepa ema. 52 Tijuna'isera, manakikapa eta máepaku'aini'i sáwana. Tiyanapa mamuriarepaipa. 53 Taka'e nakaitekapapa ema Jesús te mapena ema nákenumuri ena tiyujarakara'iana, tási'a, tiurujikawanapa ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, énapa ena náiyakarana, énapa ena escriwánuana. 54 Ema Pedro máe'iekene'apa'i ena, mayere'ipa'isera. Te tisiapapa, tisiapawarepa ema te taju'e eta canchón te mapena ema nákenumuri ena tiyujarakara'iana, tási'a téjakaipa'i makachanewakaipa'i ena suntaruana taye'e eta templo, tiasakawa'i te yuku. 55 Ena tachutiri'ana tiyujarakara'iana, énapa ena Akenukara'ana, natanukaipa'i eta maviureyare'i eta matapirawayare'i ema Jesús, wá'isera náichimawa'ini eta maviurewaina'ini. 56 Kamuriana'ineni ena tépiyaekene'ana'i ema, wá'isera tákutikaka'ini eta nakayemakeneana'i ena. 57 Titupi'anaware ena apamuriana tépiya'ira'iana. Ánipa maka'e'i: 58 Viti visama'i maka'e'i: ‘Nuti nákipaika eta templo náepiyaru'i ena achaneana. Tási'a, te mapanakenenapa sache, nímichawayare nukatupi'a eta apana. Wá'isera tákutima'i eta náepiyaru'i ena achaneana.’ 59 Wá'ikenesera tákutikaka'ini eta náechejiriruwana'i naye'e ena apamuriana. 60 Taka'e, ema tachutiri'a tiyujarakara'i téchepukapa te namuri ena kamurikeneana achaneana, tási'a mayaserekapa ema Jesús: –¿Tája'a takayema wa'i pijikapawaka? ¿Yátupipuka eta nakayemakene'i? 61 Émasera ema Jesús timatinaichucha, wa'i majikapa'ini. Ema tachutiri'a ema tiyujarakara'i mapechaware mayasereka'i: –¿Píti ema Cristo, ema Machicha ema Viya? 62 Ema Jesús máichapa: –Nuti'ichu'i. Tási'a eti íma'ayare ema Machicha ema Ajaira eta maéjasirayare te mawaure ema Máitupajijiaruwakene'i, tási'a eta maúkupaisirayare mási'ayare te anuma, támirayarepa'i eta úkajiana. 63 Taka'e, ema tachutiri'a tiyujarakara'i eta masamairisira'i, ichapeine'i eta masemira'i, tivetsayujiakawapa eta mamuiri'a eta masemanewa'i, tási'a maka'epa: –Émakenepa visama'i ema maka. Waipa tákamesa vitanuka'ini ena apana naimereucha'ini. 64 Puiti esamaipa eti, eta juka makayemakene'i tépiyakawa'i Machicha ema Viya, ¿tája'a ekayema? Taka'e, namutupa najikapa. Tikaviurewa'i etainapa táimikapaka. 65 Tepanawanapa, nátutuaka, tási'a náitiukichaware, tási'a naepuchirikawarepa naichapa: –¡Te pijarauki'ipuka, pímatiyare nája'a'ipuka ema té'avi'i! Tási'a énapa ena suntaruana taye'e eta templo, náe'amira'apa te mamira. 66 Ema Pedro, matiari'i eta te canchón taye'e eta palacio, taka'e, suka'epaipa'i esu mawanara ema tiyujarakara'i, 67 tási'a te suíma'apa ema Pedro tiásakawa'i, suímararakapa, tási'a suíchapa: –Németeaka píti'ichu ñichamuri eñi ñika Jesús, Nazareno. 68 Ema Pedro teñauchawapa, maka'epa: –Wa'i nímati ema péchejisi'akene'i, wa'iware necha taja'apuka eta pechejisi'a'i. Taka'e tiuchukapa tiyanapa ema te tapajachakaya nauchusirare'i. Taka'e téchejikanecha eta warayu. 69 Esu nawanara suíma'awarepa tiápechawa ema Pedro. Suíchawakapa ena apamuriana: –Eñi ñika achane, éñi'ichu nachamuri ena té'ikana'i eñi Jesús. 70 Tiápechawawarepa ema Pedro téñauchawa. Taka'e te tiyerere'ichichapa, ena natiari'ikene'i náichawarepa ema Pedro: –Píti'ichu machamurivi ema Jesús, eta péchejisira, tímatikare'i eta piási'aira'i te Galilea. 71 Taka'e ema Pedro tépanawapa majuracha'i, tási'a tiapechawawa majuracha'i maka'epa: –¡Wá'ikenesera nímati ema achane, ema échejisi'akene'i eti! 72 Énewanepa téchejika'i eta warayu, api'epa eta taechejisira'i, tási'a ema Pedro maéchapa eta máichira'i ema Jesús: –“Te tamira'uinapaicha'a eta api'ekenénapa taéchejika eta warayu, píti mapa'enaipa eta péñauchiranuya.” Taka'e eta máechawaira'i, tíya'apa.

Marcos 15

1 Te tijarara'ipa, tiúrujikawanapa ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, nakachanewaka'i ena viyakarana, énapa ena escriwánuana: énapa ena Akenukara'ana. Námapa, naitivuchapa, námapa te mamira'u ema Pilato. 2 Ema Pilato mayaserekapa: –¿Jé'esareji Rey-vi'i píti naye'e ena juriyuana? –Pitupiruwa'i eta piyaseresiranu'i, –Majikapapa ema Jesús. 3 Taicha, ena tachutiri'ana tiyujarakara'iana nametauchapa ema Jesús, kamuri eta maviurewa'i, 4 Taka'e, mápechaware mayasereka ema Pilato, máichapa: –¿Wa'i péchejiuchawa eta juka nametauchiravi'i? Kamuri eta piviurewa'i náicha. 5 Émasera ema Jesús wá'ikene majikapa'ini, tási'a, máramipa ema Pilato. 6 Ema Pilato te Páskuamu'uana, makaitikayare'i ema émana makaeratakene mákani nawara'akeneyare'i ena achaneana. 7 Taka'e, matiari'i'i te nakaératairare ena ajairana, ichape eta naviurewa'i ena té'ajirikakara'iana te revolución, nakapasirapa'i ena achaneana. Te namuri, matiari'i'i ema achane tikaijare Barrabás. 8 Ena achaneana titekapanapa tási'a tepanawanapa nayaseakapa ema Pilato máicha'ini eta maye'erepi. 9 Ema Pilato májikapawakapa: –¿Ewara'apuka nukaitika ema naeye'e Rey ena juriyuana? 10 Taicha máimatiakaipa'i eta nametauchira'i ema Jesús ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, taicha nakápinaru'i ema. 11 Énasera ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana náimitukapa ena achaneana, eta émaina máuchuku'a ema Barrabás. 12 Ema Pilato mayaserekawarepa: –¿Tája'asika nícharakayare ema tikaijare Rey naeye'e ena juriyuana? 13 Ena najikapapa, tipiararekanapa: –¡Pémetatareka te crusu! 14 Ema Pilato máichawakapa: –¿Tája'asika eta maviurewa? Énasera tipiararekanawarepa: –¡Pémetatareka te crusu! 15 Taka'e ema Pilato mawara'a'i tiúriyare'i naye'e ena achaneana, makaitikapa ema Barrabás, tási'a te taekenepa eta mawanesira'i eta naestaka, maijarakawakapa naetataka te crusu. 16 Ena suntaruana námapa ema Jesús te taye'e canchón eta palacio tikaijare pretorio, tási'a nakurujikapa namutu ena suntaruana. 17 Nanakawarepa eta muíriare mularume títsime, náitsamemakapa eta itapepi eta majarapiyare'i náicha. 18 Taka'e tepanawanapa tipiararekana'i, nakawayuemarajipa: –¡Píti naye'evi'iji Rey ena juriyuana! 19 Tási'a náepuchisikapa te machuti taye'e eta kurinaki, nátutukichapa, naepuyumirauchawa tási'a natsukamirauchawa. 20 Te taekenepa eta nakaeka'ijirisira'i ema, navejamu'iakawarepa eta mamuiri'a títsime, namuiriachapa eta mamuiri'aichu, tási'a, nakuchukapa námapa eta te makaetataiyayare'i. 21 Emana achane tikaijare Simón, maiya ema Alejandro, émapa ema Rufo, maitekapirawa'i ema te máesane. Eta maetavisirapa'i ema ánaki. Napamikapa ema manaraku'a eta macrusura ema Jesús. 22 Námapa ema Jesús taye'e eta tikaijare Gólgota (eta takayemakene'i: “Tavirare eta náperana ena naépenakeneana”), 23 tási'a náesichapa eta vino, tikasirikiama eta tikaijare mirra, émasera ema Jesús waipa majachapa'ini. 24 Taka'e, náetatakapa te crusu. Tási'a ena suntaruana, nasuerte'achapa eta mamuiri'a ema Jesús eta náijarajirisirakaka'i. Naima'ayare'i nája'apuka ema tiamayare'i eta. 25 Te náetatakapa ema, las nuéveipa'i eta yátikara'ira'i. 26 Tási'a nanakapa eta ajureka táechejisi'a'i eta tiviucha'i eta makaikuñaira'i: Ani taka'e'i “Ema Rey naye'e ena juriyuana.” 27 Natiari'iware ena tikaetatana'iware, ena apinana tiámera'iana, ema émana te mawaure, ema apana te sapane. 28 Taka'e, tamutu títauchawa'i eta táechejiriruwana eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: ‘Náimijacha'i ema nachamuri'i ena namaurikeneana’ 29 Ena tiánukumirauchanapa'i, tépiupiusikawanapaipa eta nakaeka'irapaipa'i tási'a ánipa naka'e: –¡Píti Pika'echejiriruwa'i eta piákipaisirayare'íji eta mapena ema Viya, piráta'a'iwareji pímichawa pikatupi'a eta mapanayareichu sache, 30 Piúkupaika te jara crusu, pikatiuchawa pítijiwaina! 31 Éneichuware ena tachutiri'ana naye'e ena yujarakara'iana, nakaeka'ijirikaware ema, énapa ena escriwánuana. Náichajirikakapa: –Ema máka, makatiuchawaka ena apamuriana achaneana. Tási'a puiti wá'iware márata'a'ini émajiwaina'ini makatiuchawa'ini. 32 ¡Te yátupina pítira'i ema Cristo, Rey-viye'e viti, israelítana pikatiuchawapa, piukupaikapa te jara crusu, apaesa visuapasarepa eta vímairaina'i! Ena tiámera'iana tikaetatana'iware te machakaya, éneichuware nakaeka'ijirikaware ena apanaware. 33 Te titekapapa, te tupiriku'a eta sache tási'a ticheku'a te las trespa kapere'i, timapikupa tamutu eta apake'e. 34 Etaichu'i eta jena ura, tipiarakapa muraka ema Jesús: –“Eloí, Eloí, ¿lemá sabactani?” Te véchejiriruwa, (ani taka'e: “Tata Nukaiyakene, Tata Nukaiyakene, ¿taja'a takayema pijunijikanu'i?”) 35 Taka'e, ena natiari'ikeneana'i ena tisamana'i, ániwarepa naka'e: –Esama, ema maka mapiaraka'i ema profeta Elías. 36 Taka'e ema apana tiyanapa tijunapapa máepanapa'i eta kajareji, maetamukapa te tisisika vino. Máitiakapa te kurinaki, tási'a máimikapayakapa te majaka ema Jesús, apaesa machuchujikayare'i, tási'a maka'epa: –Ésamirikachucha, víma'ayare te títekapayarepuka makukupaipana ema Elías te macrusura. 37 Émasera ema Jesús tiápechawawarepa tipiarareka'i muraka, tási'a tépenapa. 38 Tási'a, tétsayumekapa eta cortina taye'e eta mapena ema Viya, tepanawa te anuke'e, tícheku'a te apake'e. 39 Ema kapita romano, eta matupi'aira'i te mamira'u ema Jesús, te máima'apa eta maepenira'i, maka'epa: –Yátupikene'i ema maka achane Machicha'i ema Viya. 40 Natiari'iware ena esenana, nayerere'i'i eta naimararasira'i, Sutiari'i esu María Magdalena, esu apana María maena ema Santiago émapa José, tási'a ésupa esu Salomé. 41 Ena nani esenana, ena náumuriwana ena té'ikarairikanapa'i ema Jesús eta mapaisirapa'i te mási'apa te Galilea. Natiari'iware ena kamuriana apamuriana esenana náitekapakene'i te Jerusalén, té'ikanapa'i ema. 42 Te kapere'ipa eta jena sachekene'i viernesi, ena títserereakawanaipa eta najachapiraya'i eta sawaru. 43 Ema José tikawasa'i te Arimatea, taka'e tétumechawapa, tiyanapa me Pilato, mayaseapana'i eta máke'e ema Jesús, taicha émaichu'i tikuchapa'i eta taitekapirayare'i eta mawasa ema Viya akenuka te anuma. 44 Máramine'i ema Pilato eta máija'úchirawa'i tépenawane ema Jesús. Tási'a, máimichu'apa ema nakapitara, mayaserekapa te yátupi'ipuka tépenaipa ema Jesús. 45 Tási'a, eta mametasira'i ema nakapitara ema Pilato, eta máepeniraipa'i ema Jesús, máisapapa naijaraka ema José eta máke'e ema Jesús. 46 Taka'e, ema José, mámapa eta tiúrina sáwana mawachareru'i. Tási'a, makukupaikapa eta máke'e ema Jesús, náyuruakapa taye'e eta tijapukene sáwana, náiyaraku'apa taye'e eta máekari eta te mari nasekajueru'i. Tási'a, naji'achapa te tapaja eta máekari. 47 Esu María Magdalena, ésupa esu María maena ema José, téjakana'i ena, náimararaka'i eta ekari.

Marcos 16

1 Taka'e te jena sache sawarukene'i, tiyanapa esu María Magdalena, esu Salomé, ésupa esu apana María. Tiwacharekanapa eta tíjiyekene perfume nayariasi'ayare eta máke'e ema Jesús. 2 Te apanapa sache, lumínkukene'i, nayatirupa tiyanana te máekari. Te tiúchukapa eta sache, títekapanapa ena eta te máekari. 3 Eta napaisirapa'i, tiyaserejirikakanapaipa'i: –¿Nája'apuka tikaerajikayare eta mari, taji'a eta ñekari? 4 Te'esera te, náima'apa eta mari tájinaipa'i te tapajakura eta máekari, eta juka mari ichapeme'i. 5 Te tisiapanapa eta te máekari, náima'aine'i ema amaperu achane tejaka'i te waure, eta mamuiri'a tétavikawa'i eta tajapuwa'i. Ena esenana tiáramekanaine'i. 6 Émasera máichawakapa: –Wa'i ekupika. Eti etánukapa'i ema Jesús Nazareno, ema makaetatakené'i. Májinaipa'i ani, téchepukaipa'i te máekari. Yare, íma'a eta juka mávineni'i. 7 Eyana emétakawaka ena máimitureana, tási'a émapa ema Pedro: ‘Ema tiyanayare te Galilea, ánaki makuchapia'eyare ema. Échawaichu'i eta makayemakeneana'i.’ 8 Taka'e ena esenana, tiúchukanapa te máekari, tiyananapa. Eta nayanira'i, nájinasera nametaruina'ini, taicha eta napisira'i. 9 Eta máechepusira'i ema Jesús te máekari te jena lumínkukene'i, te yátikara'i sutiwapa máimeresiawa'i suye'e esu María Magdalena. (Esu suka María esu máepachiaru'i ena siétekeneana éreanana te suáke'e.) 10 Esu tiyanapa, sumetapanawaka'i ena té'ikanaini'i ema Jesús. Ena, tétavikawa'i eta napanerechira'i, tási'a tíya'ana'i. 11 Eta juka eta nasamira'i, wá'isera nasuapa'ini eta sumetarapi'i, eta máechepusira'i ema Jesús eta machavira'i títareka, étapa eta máimeresirawa'i eta suye'e. 12 Te táekenepa eta juka, tímerekawawarepa ema Jesús naye'e ena apinana máimitureana eta napaisirapa'i, nakaiju'eirapa'i eta awasarechicha. Ti'ápamuichawa'isera eta mamira. Wa'i náimatiwane'ini ema. 13 Taka'e, tichawawaneanapa nametapana ena apamuriana nachamuriana. Wá'iwaresera nasuapa'ini ena apinana, eta nametasira'i. 14 Tiuri, te táekenepa, tiúrujikawana'i eta nanisira'i ena únsekeneana maimitureana. Taka'e, tíja'uchawapa tímerekawa ema Jesús eta naye'e. Makajachamuripa eta namasuapira'i eta nametarapiana'i, ena tíma'ana'i ema eta máechepusiraipa'i. 15 Tási'a máichawakapa: “Eyana epaika tamutu eta awasareana eta te juka apake'e, ekametarairuyare eta tiúrina echéjirirukawa naye'e ena achaneana. 16 Nukuchuku'awakayare namutu ena tisuapajira'ianaya ena tikaikachasianaya. Énasera ena wa'i tisuapana, tikaikuñanayare. 17 Ena tisuapajira'iana náimerekayare eta juka tiáramikareana: Náimijunijikayare ena éreanana naye'e ena achaneana, taicha námapikayare eta níjare. Náitukayare téchejikana eta apanana echéjirirukawana namaitukakeneana'i 18 te nakarataka'ipuka eta kichareana, tájina táicharakaima'i, te térana'ipuka eta veneno, tájinaware náichawaima'i. Nanakayare eta nawa'uana naye'e ena nákani nakajumakeneana, tinarakanayare.” 19 Taka'e, te títawapa tamutu eta mametarapiana'i ema Viákenu Jesús, tiyanapa tiyapa te anuma. Ema Viya makaejakapa te mawaure. 20 Taka'e, tiyananapa te tamutu awasareana ena máimitureana, tikametarairuanapaipa eta tiúrinakene echéjirirukawana. Ichape eta máimikatasirawakapa'i ema Viya. Tétavikawa'i tajakapakarewa'i máicha, eta náimiturapianapa'i. Taicha máijarakawakapa'i eta náimeresirapa'i eta tiáramikareana tikunachakareana'i.

Lucas 1

1 Némunarukene Teófilo, nukajurevi puiti apaesa pecha píti apanaware eta juka néchakeneana'i nuti. Ichapemuriana'i ena tiájuekene'ana'i eta máicharakawa'i ema Viákenu eta ani te vitaraku, 2 Tamutu eta nájuekene'aira'i, taicha tamutu'i nukayasesereru naye'e ena tinekapaekene'ana'i, tíma'ana'i eta apaikape te táepanirawa'i eta máitaresira'i ema Viákenu. 3 Tetavikawa eta tauriwa eta nimaira'i te taekenepa eta nukayesereruira'i te taepaninewa eta vichakene'i, taka'e najuchinaviya eta juka apaesa pimatiekene'a yatupina tamutu piti Teófilo, 4 nuwara'a nímimatichavi apaesa yátupina pecha tamutu eta juka piárawa'uana'i. 5 Kape juka viásinekene'i te émaicha'a ema Aluresi akenuka'i, rey'i taye'e te Judea, matiari'i'iware ema achane tikaijare Zacarías. Ema, náumuriwana'i ena tikaijareana Abías. Eta náematanerepi ena, náechapajirika eta námawa'uasana ena achaneana taye'e eta templo. Esu mayena ema Zacarías tikaijaru'i Isabel, mámariekeneni'i esu ema víyara'aini Aarón. 6 Ema Zacarías ésupa esu mayena, tájina náichirawaina'ini te mamira'u ema Viya. Tamutu'i naitaucha eta mawanairipiana ema Viákenu, taka'e tájina náechejisiekenena'ini naye'e ena achaneana. 7 Nájinasera nachichaina'ini, macheru'i esu Isabel eta suítaresira. Wáipaware tikachichanaima'i, taicha tinunanaipa ichavikanaipa'i. 8 Te jena sache, náichu'apa ema Zacarías eta masiapirayare taye'e eta templo. 9 Taka'e, tikátuparakasipa ema. Émapa táetupiaka'i eta máematanerepiyare'i máijuchayare'i eta incienso te táina'u eta mesa náijuchirare'i. 10 Máijuchapa eta incienso. Ena apamuriana achaneana nanasipa te aneka, tiyujarakanaipa ena. 11 Tiáramikarepa tímerekawa ema ángele te mamira'u ema Zacarías. Mawaneru'i ema Viákenu. Titupi'aipa ema te waure taye'e eta namawa'u náijuchirare'i eta incienso. 12 Tiáramekaine'i ema Zacarías eta máimaira'i ema ángele. 13 Émasera ema ángele máichapa: –Zacarías wa'i pikupika, taicha ema Viya masama'i eta piyaseserepi'i píti eta maye'e. Puiti esu piyena Isabel tikachichayare. Juan eta máijareyare ema echichayare. 14 Ichapeyare eta piúrisamurewayare te máuchukapa ema echichayare. Énaipa ena achaneana, ichapeyarewa eta náurisamurewaya eta máuchusirayare. 15 Ema pichichayare, ichapeyare eta makunachakarewayare maye'e ema Viya. Wa'i písapaima'i tera eta vino, étaipa eta apamuriana térakareana murakakeneana. Taicha ema, eta máuchusirayare, máwa'áruyarepa'i ema Machanewa Viya. 16 Ema tétupirikayare eta táuriwayare eta napanereruana ena pijaneanana israelítana, tachavirayare eta nasuapirayare ema Viya. 17 Ema maka Juan, ema tínapumirauchayarepa'i ema Viya. Makutiyare eta máitupajijiasirawaini ema víyara'aini profeta Elías. Ichapeyare eta máitusirayare eta makajimuyasirayare eta nasamureana ena achaneana, apaesa tachawa eta nasuapiraina ema Viya, tákuti eta nasuapajiraiwaini'i ena náchukanaveanaini'i. Énaipa ena Wínarajipanereruana, tisuapajira'ianayarewa máicha. Mametakawakayare ena achaneana natsekawaipa eta najakapirayare ema Viákenu. 18 Ema Zacarías mayarekapa ema ángele: –Ichavika'avipa víti ¿Nicharakawa eta nusuapiraina yatupi? Eta juka vikachichairayarepuka. 19 Émasera ema ángele majikapawarepa: –Nuti nukaijare Gabriel. Nuti mawanerunu'i ema Viya. Nutuparakasiwaichu'i eta numetasiraviyare eta juka Arairu techakare. 20 Puítisera úpaviyare. Eta ekutiarareyare piye'e, taicha eta pimasuapiranu'i. Tiámainukawa te táitauchawapa eta juka numetaruvi'i, péchejikainawarepa. 21 Taka'e, ena achaneana nanasikeneana'i te aneka nakuchaparairikaipa'i ema Zacarías, náramipa eta mayerewaipa'i te taju'e te templo. 22 Jé'esareine'i, te tiúchukapa ema Zacarías, waipa máechejika'ini. Náimatiakapasera ena, eta máechejisira'i ema Viya te taju'e. Tisuveverekapaipa'i ema eta mawaraira'i máimikutiarachawaka ena achaneana, eta yátupira'i masamakene'i. Úpapaipa'i ema. 23 Te títauchawapa tamutu eta jena sácheana'i eta matuparakasiwa'i, tiyanapa ema Zacarías te mapena. 24 Tási'a, esu mayena Isabel, tikajaripa esu. Wáipasera súchuchureka'ini te supena. Wá'iware sumetajirika'ini. Tiámainukawapa te títauchawayarepa eta sinkukene'i kaje eta sukajarira'i. 25 “Ichape eta ñijapanuiranu'i eñi Viya, tíjarakanu'i eñi nuchichayare. Wáipasare nayunakaima'i ena achaneana eta numacheruwa'i. 26 Te saisikenepa kaje, ema Viya mápechaware mawaneka ema ángele Gabriel tiúkupaika taye'e eta awasare Nazaret te Galilea. 27 Máukupauchapa esu amaperu esena tikaijaru María. Esu, tájina suímatiya'ini ema ajaira, matiari'ipasera ema suímayare'i, ema tikaijare José. Téjakaipa'i eta natratune. Ema, mámariekeneini'i ema víyara'aini rey David. 28 Taka'e, ema ángele máukupauchapa esu taye'e eta suávi'a'i. Máichapa esu: –Pícharakawa, María. Piti manerejiruvi'i ema Viya. Tétavikawa'i eta piúrikakarewayare, taicha ichape eta majapanuiravi'i ema Viya. Pikachurika'i namutu ena apamuriana esenana. 29 Ésusera tiáramekaine'i eta máechejisira'i ema ángele. Supanerekene'aine'i tája'a'ipuka takayema'i eta máechejisira'i ema ángele. 30 Émasera ema ángele máichawarepa: –Wa'i pikupika, María. Piti manerejiruvi'i ema Viya. 31 Numetapanavi'i puiti eta pikajarirayare. Ajairayare ema pichichayare. Jesús eta máijareyare. 32 Tétavikawaya eta napikauchirayare ena achaneana taicha Machichayare'i ema Viya. Ichapekeneyare eta akenukairayare ema taicha ema Viya manakayarewa eta máwakureyare akenukayare. Makutiyare'i eta akenukaira'i ema máchukaini David, 33 ema téchayare'i namutu eta awasare mawasa ema Jacob. Máepenakakayare eta akenukairayare. 34 Tási'a, esu María, suyaserekapa: –¿Tája'asika táicharakawayare eta juka Taicha nuti nájinaicha'a nímaina'ini? 35 Émasera ema ángele máichawarepa: –Pikachichayare taicha eta máitupajijiasirawa'i ema Viya. Timikáuchaviyare eta majaraiwa, tási'a, tisiapa'akavinapa ema Machanewa Viya. Eta taka'e, ema amuya pínaruyare, santuyare ema, taicha machichayare'i ema Viya. Náimatiyare namutu eta machichaira'i ema Viya. 36 Pikutiyare esu pijaneana Elisabet, éneichuware tikajaripa'i esu. Tayanapane'i ichavikachichaipa'inéni esu, macheruini'ineni. Saisiripasera kaje eta sukajarira'i puiti. 37 Taicha ema Viya, tájinakene máemaituka ema. 38 Taka'e, esu María sujikapapa: –Nuti ñiwanaranuichu'i eñi Viya. Nutiari'i puiti. Ñíma'anuinepa eñi, eta ñícharakanuyare te ñiwanairipiana. Taka'e, eta masamira'i ema ángele, tiyanapa tichawa'i. 39 Taka'e, te jena sácheana titátajipa esu María tiyana taye'e eta awasarechicha te tatarakukujiana'i eta máriana taye'e eta tinapaika te Judea, 40 te títekapapa esu María taye'e eta mapena'i ema Zacarías, suéchejikapa esu Isabel. 41 Te susamapa esu lsabel eta sua'u esu María suéchejisira'i, tiyamurikaine'i eta amuya te suju'e esu lsabel, énewanepa máwa'aka'i esu ema Machanewa Viya. 42 Taka'e, téchejikapa muraka esu lsabel, suíchapa: –¡Píti, tétavikawa'i eta piúrikakarewa'i ñicha eñi Viya. Pikachurika'avi'i vimutu viti esenana. Éñiripa eñi pichichayare, tétavikawa'iware eta ñikunachakarewaya! 43 Nusapi'asamipa nuti péjirapananu'i piti ñénaviyare'i eñi Nákenu. 44 Te nusamapa eta pia'u eta péchejisiranu'i, tiyamurikaine'i te nuju'e eñi nuchicha, taicha eta ñurisamurewa'i eñi. 45 ¡Tétavikawa eta piúrikakarewaya píti taicha eta pisuapajiraiwa'i ñiye'e eñi Viya. Títauchawainapa tamutu eta ñimetarapi'i eñi Viákenu eta piye'e! 46 Taka'e, esu María suka'epa: “Ichapemuri'i te náchanewa eta nukunachira'i eñi Viákenu, 47 taicha tétavikawapa eta táurisamurewa eta nusamure ñicha eñi Viya tikatiura'ikene eta nuye'e. 48 Taicha eñi Viya tinerejikanu'i nuti páurenu'ineni ñiwanara'i, taicha namutu ena achaneana natiari'ikeneana'i puiti, tási'a énapa ena arajuruanayare, tetavikawainapa eta nakunachiranuyare 49 taicha eñi tétavikawapa eta Ñítupajijiasirawa'i tíjarakanu'i eta núriwayare'i ñicha. ¡Je'eware eñi Santukene'i eta ñijare! 50 Eñi Viya ñijapanuwaka'i nákani tipikauchanayare eñi, nachichanaya ena arajuruanayare. 51 Taicha ñicha'i eta ñítupajijiasirawaya: ñikaerajikawakaya eta napanereruana ena tikasiñawawairikana. 52 Nákani reyeana ñikapakechawakayare'isera eñi nasapi'apa ena páureanasami'i, ñinerejiruanaya ena ñijupa'anayare. 53 Ñíjarakawakapa ena teku'anapa'i tási'a ena rikuana ñikaerajikawakapa mawawa'uanapaipa. 54 Ñímikataka'i eta awasare Israel, eñi ñichanera, tási'a wa'i ñemitisika'ini eta ñijapanuirawaka'i. 55 Eta taka'e'i eta ñimetasira'i ena viáchukanavanaini, eñi Abraham, tási'a énapa ena náekenereruana arajuruana.” 56 Sunasipanapa esu María te supena esu lsabel, mapana kaje eta suyerewa'i, tási'a tichawapa te supena. 57 Taka'e, títauchawapa eta sukajera esu lsabel, suínakapa ema suchicha. 58 Tiyananapa ena sujaneanana, énapa ena suchakayapenana'i náejirapana'i, tiúrisamureanaine'i namutu ena, táicha ema Viya majapanu'i esu. 59 Te uchukenepa sache eta máuchusira'i ema amuya, námapa, nanakayarepa eta maikutiarayare, eta naechatikuerechanayare'i eta taparumakuerena eta make'e ema amuya. Tási'a nawara'apa nanakayare'i eta máijareyare Zacarías, mámapikayare'i eta máijare ema máiya. 60 Ésusera esu maena suíchawakapa: –Wa'i. Juan eta ñíjareyare. 61 Najikapapa ena: –Nájina tikaijarena eta Juan, ena pijaneanana. 62 Taka'e ena, náimikutiarachinapa eta nayaseresira'i ema Zacarías, tája'apuka eta máijareyare'i maicha ema amuya. 63 Ema Zacarías mayaseakapa eta táblamechicha, májuchi'ayare'i eta máijareyare'i ema machicha: ‘Juan eta máijareyare.’ Náramine'i ena, taicha eta máijareyare'i ema amuya. 64 Tási'a, tíja'uchawapa tichawapa eta máechejisira ema Zacarías. Makunachapa ema Viya eta máurisamurewa'i. 65 Ichape eta tiáramikare'i naye'e ena natiari'ikeneana'i. Nasamairikawanepa namutu ena tikawasana'i te awasarechichana te Judea. Náechejisi'apa eta juka nasamairiruana'i. 66 Namutupa napanerekene'a'i. Nákani tisamairikanapa'i, tiyaserejirikakanaipa. “¿Kañari'i takayemakene'i eta juka máuchusira'i ema amuya?” Táicha ema amuya, tétavikawa'i eta majaneasira'i ema Viya eta majurusirapaipa'i. 67 Ema Zacarías, maiya ema amuya, makunachaipa ema Viya, taicha máwa'akaipa ema Machanewa Viya, tási'a tikametarairupa. Ánipa maka'e'i: 68 “¡Kunachakare ema Viákenu, ema Viya naye'e ena Israelitana, taicha ema titeka'i makuchuku'apana eta mawasa! 69 Mawaneka'i ema yátupikene Makatiuraiwa, ema émana'i mámariekene'i ema David, ema mawanaraini'i ema Viya. 70 Etaipa'i eta juka maikure'avi'i eta akane naye'e ena santo profetanaini: 71 ema tikatiucha'aviyare'i naye'e ena vianaramuriana tási'a namutu ena tikaticha'aviana'i, 72 taicha ema majapanuirawakayare'i ena viáchukanaveanaini tási'a wa'i maemitisikaima'i eta matratune'i. 73 Tási'a eta'i eta juka, eta maechejiriruwa, maye'e ema tata Abraham: eta maisapira'aviyare, 74 wa'i vikupika eta vitaresira, taicha ema tikatiucha'aviyare'i naye'e ena vianaramuriana, taka'e vitatinapa ema 75 eta víchiraya eta taurikeneana, tási'a vika'erayare'i te mamira'u ema tamutu eta vítaresira. 76 Píitisera nuchicha, píchuarekasiwa'i maye'eviyare profeta ema Ichape Vikaiyakene, taicha piti pinapumirauchaya ema Viya petupirikaya eta achene, 77 apaesa pimimaticha eta mawasa eta makaepa'airaya ema Viya eta napekaturana tási'a maijaraka'i eta nauchukuiraya. 78 Taicha ema Viya ichapekene'i eta majapanuira'avi'i, mamina'avipa'i te anuke'e takuti'i eta sache te yatikara'i, 79 ema maijaraka'i eta majaraiwa ena tiavi'ana'i te ichapekene mapiku'ana, tási'a timecha'aviya eta tauriwaya eta vipaisira te taurikakarekene achene.” 80 Ema amuya eta majurusira'i, tiámawaipa'i eta masuapajiraiwa'i maye'e ema Viya. Wá'iware étaina'ini te taju'e eta awasare eta majurusine'i. Wáma'ikuru'a'i eta majurusira'i. Tiámainukawapa te ajairapa, tímerekawapa naye'e ena israelítana, tépanawapasera tikametarairu.

Lucas 2

1 Taka'e, te jena sácheana, ema emperador Romano Augusto, makawanairipipa nakuchuka eta wanairipi, nakatupairayare namutu ena achaneana te awasareana. 2 Táinapuiru'i eta nakatupaira'i maicha ema tuparairuka Quirinio taye'e eta Siria. 3 Taka'e tiyananapa namutu ena achaneana te náwasapaichu, te náuchusineana eta nakatupairayare'i. Nasuapayare'i eta wanairipi. 4 Taka'e, tiyanapa ema José. Tiúchukapa ena taye'e eta awasare tikaijare Nazaret te Galilea, nakaiju'epa eta awasare tikaijare Belén, te Judea, eta máwasaini'i ema akenukaini rey David, eneichuware máwasa'i ema José, taicha ema José mámariekene'i ema David. Tiyananapa tikatupanayare'i. 5 Tiyananapa ánaki kajuanayare'i mámapa esu mayena María, esusera tikajaripaipa'i. 6 Títekapanapa te Belén. Tájinaipasera távirawaina'ini te pétiana náitekapi'a'ini taicha. Taka'e, esu María tiyuritikawaipa eta sukajera eta suínasirayare'i. 7 Taka'e, tinákapa jena yati. Suínakapa ema amuya suárachicha'i, suáyuruakapa te mámaratataji, sukaivekapa ema amuya alauchu sukaivekapa taye'e eta pesebre, taicha tajinaipa'i tavirawaina'ini taye'e eta naitekapirare'i. 8 Te wáma'i, tachakaya eta awasare Belén, natiari'i'i ena janeapairikana. Ena, najaneaka'i eta naye'eana uvesana te jena yátikene'i. 9 Tiáramikarepa tímerekawa ema ángele mawaneru'i ema Viya. Jé'esare, tamikauchamurine'i ena janeapairikana. Eta majaraiwa'i ema tiáramekanaine ena. 10 Tási'asera, ema ángele máichawakapa: “Wa'i ekupika, yare, juka'i eta tímitekanu'i nuti numetapana'eyare. Tétavikawa táurisamurekarewaya naye'e namutu ena achaneana: 11 Puiti te jena awasare Belén, máwasaini ema rey David, tiúchukaipa ema Tikatiura'iyare eye'e emutu eti. Ema, tikaijare Cristo Tataya. 12 Eta, nímikutiarachina'eyare: Echimapayare ema amuya tikayuru'a'i te mámaratataji, tíveka'i te taju'e ta peti tapena eta sárareana.” 13 Tási'a, tíja'uchawapa tímerekawana ena kamurikeneana ángeleana. Najira'i eta majira'u ema Viya te anuma. Ánipa naka'e: 14 “¡Tétávika vikunachira'i ema Viya vimutu viti viávi'ana'i te anuma! ¡Jé'eware puiti, tiúrikawanainapa ena achaneana te juka apake'e, ena manerejiruana'i makatajiruana'i ema Viya!” 15 Te tiyananapa ena ángeleana, tichawana te anuma. Ena pástuleruana tepanawanapa naichakaka'i: –Viyana te Belén. Víma'apana eta juka mametaru'avi'i ema ángele, mawaneru'i ema Viya Viákenu. 16 Taka'e, titátajianapaipa'i tiyanana. Jé'esareine'i, te títekapanapa, nachimapaine'i esu María émapa ema José. Ema amuya tíveka'i ema te tanisirare eta sarareana. 17 Te náima'apa, tépanawanapa náemechapa. Amairipa'ipa naecha eta mametarapiana'i ema ángele eta máuchusiraipa'i ema amuya. 18 Taka'e namutu ena tisamana'i, náramine'i eta nametarapiana'i ena pástuleruana. 19 Esu María supanerekene'aine'i te susamure tamutu eta juka susamakeneana'i. 20 Taka'e, ena pástuleruana tichawanapa te najanearesi'a'i eta uvesana. Te napaisirapa'i te achene nájirauchapaipa na'asulupayachapaipa ema Viya, eta naimaira'i nasamira'i, tamutu titauchawa'i eta máechejiriruwa'i ema ángele. 21 Te úchukenepa sache eta máuchusira'i ema amuya, nanakapa eta maikutiara ema, taka'e, nanakapa eta máijareyare Jesús. Eta máimijarechakene'i ema ángele te sukajariyarepa esu maena María. 22 Taka'e te tiratawapa eta tatupa eta sache'i, eta suínasira'i esu María, tiyananapa te Jerusalén. Eta tímiyanawaka'i ena, náimerepanayare'i ema amuya te mamira'u ema Viya. 23 Naicha'i eta juka, taicha taka'e'i eta taechejiriruwa eta Ajureka: Májure'i ema víyara'aini Moiséini, “Te ajairapuka ema mákani suárachicha esu esena, ímerekayare maye'e; ema Viya.” 24 Éneichuware naitauchayare'i eta apana wanairipi maye'e ema Viya, esu súkani esena arainaka'i, suíjarakasichanupana eta api'ina paluma; te wá'ipuka, apina paluma suítatikeneana, ama'iruchichana. 25 Matiari'i'i te Jerusalén ema achane tikaijare Simeón, tétavikawa'i eta máuriwa, tipikaura'i ema. Émaichu máwa'aru'i ema Machanewa Viya. 26 Ema Machanewa Viya mametaka'i ema Simeón eta wicha'a tépenawanema'i ema, táicha máimatinumayare'i ema Cristo mawaneru'i ema Viya. 27 Te jena sache, ema Machanewa Viya mawanekapa ema achane Simeón mayana te templo; taka'e, títekapanapa ena tikachichana ema Jesús. Námapaipa ema amuya. Náitauchayare'i eta wanairipiana taicha eta máuchusira'i ema suárachicha'i, 28 Te máima'apa ema Simeón ema amuya, mave'apa, majupakapa. Tási'a, makunachaine'i ema Viya. Maka'epa: 29 “Puiti, Tata, titauchawapa tamutu eta pimetarunu'i: nuwara'apa nunaraka te juka apake'e, nuti piwanara. 30 Nímatipa ema tikatiura'ikeneyare'i, 31 ema, tímatikareya picha taye'e eta awasareana, tikawasana'i te tamutu awasareana, 32 tíjara'ineware taye'e eta awasareana ema, timikauchawakaya ena apamuriana tikawasana te Israel.” 33 Náramine'i ena tikachichana eta máechejiriruwana'i ema Simeón maye'e ema amuya. 34 Taka'e, ema Simeón mayaseakapa ema Viya eta náuriwaina ena. Taka'e, máichapa esu María esu maena ema amuya Jesús: –Píma'a, ema maka amuya, matuparakasiwa'i eta máimituresiraya eta máechejiriruwana ema Viya. Natiari'iyaresera kamuriana ena vijaneanana israelítana énajiwayare tíchawanayare, taicha naepuruyare, 35 Étainapa takaecheraiyaya eta napanereruana te nasamureana. Éneichuware, numetakavi piti María: Ichape eta pikatisamurewayare, taicha píma'ayare eta máichararakawayare ema pichicha. Tímikutijirikawayare tayuwaraka'ini eta pisamure eta tumare. 36 Sutiari'i'iware esu ésuna esena ichavikachicha. Tikametarairura'i esu. Tikaijaru'i Ana. Ema suíyaini tikaijaréni Penuel. Esu, mámariekene'i ema víyara'aini Aser. Eta suámaperuwa'i esu, siete añu eta sukachanera'i ema suímaini; 37 Ochenta y cuatro añuipa'i eta suépenaimawa'i. Sunasikene'i sukapena'i esu te templo, tamutu'i sácheana, yátiana, tíjima'i, tiyujaraka'i esu. 38 Títekapanecha esu Ana. Supauchapa sukunachaine'i ema Viya, su asulupayachapa. Sukametarairupa maye'e ema amuya Jesús. Suéchejisi'a'i ema naye'e ena tisuapajira'iana tikuchapana'i eta máitekapirayare te Jerusalén. 39 Tiuri, náitauchapa tamutu eta mawanairipiana ema Viya eta te takapika'ukene. Taka'e, tichawanapa eta te Nazaret te Galilea, te náwasaichu'i ena. 40 Taka'e, ema amuya Jesús tiúrijuru'i. Túme'i. Téchemara'i'i, tamutu maecha, taicha mamunawa'i me Viya. 41 Tiuri, tamutu añuana te Páskuamu'uana, eta naye'erepi ena tikachichana ema amaperu Jesús, tiyananayare'i taye'e eta awasare Jerusalén. 42 Taka'e, ema Jesús, te makaye'epa doce añu, tatuparakaipa'i ena tikachichana náimerepanayare'i ema, námayare'i taye'e eta Jerusalén, náimimatichayare'i eta piesta. 43 Tiuri, te jena táekenerapa eta piesta, tichawanapa te napena. Tíminasichawapasera ema amaperu Jesús eta te Jerusalén. Eta napaisirapa'i te achene, wa'i náejiakawane'ini ena tikachichana. 44 Taicha náimijacha'i matiari'ipa'i ema te namuri ena achaneana nakachanekeneanapa'i. Etanaipa'i sache eta napaisira'i, napaenumawapa náejiaka'i ema. Te jena kapere'ikenepa, natanukapa te namuri ena najaneanana nakachanekeneanapa'i, 45 Májinasera náichimawa'ini. Taka'e, tichawanawarepa te Jerusalén, natanupanayare'i ema. 46 Taka'e, te jena mapanakenepa sache eta natanusira'i, napaenumawapa náetupiaka'i ema Jesús taye'e eta templo. Makachanemuri'i, téjaka'i te namuri ena máestroana. Masamararakawaka'i, mayaseremuri'awaka'i ema apanaware. 47 Ichapeine'i eta náramira'i namutu eta náimaira'i eta máechemaraiwa'i, taicha táuriwapa'i eta majikapirawakapa'i ena, taicha eta máechemaraiwa'i. 48 Taka'e, tiáramiwanaine'i ichape ena tikachichana te náetupiakapa. Tási'a, suíchapa esu maena: –Nuchicha, ¿tája'a takayema picha'avi'i? Ichapemuri eta vikañamarasirawa'i pícha. Vitanujirikavi'i, nuti éñipa eñi piya. 49 Ema Jesús majikapapa: –¿Tája'a takayema, eta etánujirikanu'i? ¿Wá'ipuka écha'ini eti eta návi'aira'i eta ani. Níchayare eta máemataneana ema Tata? 50 Énasera wa'i nakaikutiara'ini eta makayemakeneana'i ema nachicha Jesús. 51 Taka'e, tiyananapasera tichawana te náwasa'i Nazaret. Ema Jesús, tisuapajira'i'i naye'e ena tikachichana. Esu maena María tamutu'i supanerekene'a'i te susamure eta juka susamakeneana'i. 52 Taka'e, ema Jesús tijurukapaipa, tijuru'akapaipaware eta máke'e, takachanepa'isera eta máitupajijiasirawa'i. Máimikataka'i ema Viya. Tétavikawa'iware eta náemunasira'i ema, ena achaneana.

Lucas 3

1 Taka'e, quince añuipa'i eta makatupara'aira'i. Ema Poncio Pilato, émaipa tuparairuka'i taye'e eta tinapaika te Judea. Tási'a, ema Aluresi, tuparairuka'iware taye'e eta tinapaika Galilea. Ema maparape Felipe, tuparairuka'iware ema, taye'e eta Iturea, tási'a étapa eta Traconítide. Tási'a ema Lisanias tuparairuka'iware ema taye'e eta Abilene. 2 Ema Anás, tási'a émapa ema Caifás, énaini'i ena nakenumurini'i ena tiyujarakara'iana. Te jena sacheana'i, ema Viya maechejikapa ema Juan, ema machicha ema Zacarías, 3 tási'a ema Juan tiyanapa tipaika'i te tinapaika kajakure Jordán, maichapaipa'i ena achaneana, éñauchawa maye'e ema Viya, taurikapa ekaikachasi, apaesa maka'epa eta epekaturana. 4 Eta juka titauchawapa eta majuchanene'i te libro ema profeta Isaías: “Matiari'i ema émana tipiaraka te mawapa'ikene wama'i: ‘Etserereaka eta mache'u ema Viya, petupinacha eta achene. 5 Tamutu eta apake'e nainikapaikaya, tamutu eta máriana kaetupiri'iya, tamutuyare eta acheneana tepiñuñuikana kaetupiri'iya maetupinakayare, namutuinapa achaneana naima'ayare. 6 Naima'aya namutu achaneana eta máitekapiraya ema tikuchuku'a'aviya mawaneru ema Viya.’ ” 7 Taka'e ena achaneana tiyananapaipa napauchapaipa ema Juan nawara'apa tikaikachasianayare'i eta maye'e, ema maichawakapa: “¡Tachichanaveana eta kichare! ¿Nája'a ticha'e'i eta iúchuku'airaya taye'e eta maikuñaraki ema Viya? 8 Yátupina tátupiruwa eta epanereruana, ímerekawa eta é'isira ema Viya, wá'iware ekukajamurawa áka'e'i: ‘¡Viti mamariékene ema Abraham!’, ema Viya, tájina máemaitukaima'i te mawara'apuka, máepiyaka achaneanaina eta juka mari, mawarairaina'i enaina mámariekeneanaina ema Abraham. 9 Taicha tsekawaipa'i eta yawati, tímikutijirikawaipa te máechukayarepa ema achane eta yukuki má'irekere te tapare. Tási'a, máijuchainapa tamutu te yuku.” 10 Taka'e ena achaneana nayaserekapa: –¿Tája'asika eta vícharakawayare? 11 Ema Juan majikapapa: –Ekajira'iyare. Mákani tatiari'i apina eta makamisa, máijarakasichayare'i étana mákani tájina makamisaina. Énaipa nákani tikaniruana'i, nakajiyarewa nákani tájina naviya'ini eta nanikakene. 12 Náitekapauchawarepa ema Juan, ena tive'ara'iana eta viyasea'ana taye'e eta Roma. Nawara'apa tikaikachasianayare'i. Nayaserekapa ema Juan: –Maestro, ¿tája'apuka vícharakawaini víti? 13 Ema Juan maichawakapa: –Wa'i ekuwayuyujika eta evira eta nayase'ana, tátupiruwa jákani tawanairipi'i eta wanairipi. 14 Éneichuware náitekapaucha ena suntaruana, nayaserekawarepa: –Víti apanaware, ¿tája'apukaini vícharakawayare? Máichawakapa: –Wa'i ekuverejika eta náima'akeneana ena achaneana. Wáipaware ekuipikararekawaka. Nakuijapa ekuépiyekene'a. Tarataipa takurisamurecha'e eta ewachasana. 15 Ena achaneana tikunewanaipaicha eta maye'e ema Juan, náimijachaipa'i émaipa ema Cristo nakuchapakene'i, 16 émasera ema Juan máichapa namutu: “Yátupi nuti, níkachasika'e'i te une, marajapainapasera ema tíkachasika'eyare maye'e ema Machanewa Viya. Ema tiápajupanawa'i eta máitupaijiasirawa'i nuye'e nuti. Wáipaine'i nákaemuñawaima'i nuvejuchupewacha eta maeparupewa. 17 Márajapainapa tinerejirikainapa nákani yátupikeneana'i té'ikanayare. Takutinapa mákani achane te tiákatayajirika'i eta ma'arusura, máunakainapa eta taki. Tási'a mákijikapa eta tapirakiji, máijuchainapa te yuku máitawakakayare'i eta tamuruira.” 18 Taka'e'i eta juka máechejisirawaka'i ema Juan ena achaneana, máimitusirawaka'i. 19 Éneichuware makajachapa ema Aluresi, taicha ema mave'a'i esu Herodías, esu mayena'i ema maparape. Tási'a éneichuware wa'i makuimiyanawa makukicha eta apamuriana táiñema'ikeneana, 20 émasera ema Aluresi wa'i masuapa'ini, masapi'aichucha tisema'i, máimikaratakapa ema Juan, makasiapapa te nakaeratairare. 21 Taka'e ema Juan te maikachasikaipa'i namutu ena achaneana, ema Jesús maitekapauchapa mawaraira'i tikaikachasi ema apanaware. Taka'e, te tamutupa eta makaikachasira'i, mayujarasira'i. Tíja'uchawapa tejiaka eta anuma. 22 Taka'e, nasamapa eta ma'u ema Viya tási'akene'i te anuma. Ani maka'e'i: –Pítira nuchicha némunarukene, núrisamurecha piye'e. 23 Ema Jesús makaye'eipa'i treinta añu, te tinakuchawapa tímitureka'i naye'e ena achaneana. Ema, náimijachakene'i machicha ema José. Ema máiyaini'i ema José, ema Elí. 24 Ema máiyaini'iware ema Elí, ema Matat, ema máiyaini'iware ema Matat, ema Leví, ema máiyaini'iware ema Leví, ema Melquí, ema máiyaini'iware ema Melquí, ema Janai, ema máiyaini'iware ema Janai, ema José, 25 Ema máiyaini'iware ema José, ema Matatías, ema máiyaini'iware ema Matatías, ema Amós, ema máiyaini'iware ema Amós, ema Nahúm, ema máiyaini'iware ema Nahúm, ema Eslí, ema máiyaini'iware ema Eslí, ema Nagai, 26 ema máiyaini'iware ema Nagai, ema Máhat, ema máiyaini'iware ema Máhat, ema Matatías, ema máiyaini'iware ema Matatías, ema Semeí, ema máiyaini'iware ema Semeí, ema Josec, ema máiyaini'iware ema Josec, ema Joiadá, 27 ema máiyaini'iware ema Joiadá, ema Johanán, ema máiyaini'iware ema Johanán, ema Resá, ema máiyaini'iware ema Resá, ema Zorobabel, ema máiyaini'iware ema Zorobabel, ema Salatiel, ema máiyaini'iware ema Salatiel, ema Nerí, 28 ema máiyaini'iware ema Nerí, ema Melquí, ema máiyaini'iware ema Melquí, ema Adí, ema máiyaini'iware ema Adí, ema Cosam, ema máiyaini'iware ema Cosam, ema Elmadam, ema máiyaini'iware ema Elmadam, ema Er, 29 ema máiyaini'iware ema Jesús, ema máiyaini'iware ema Jesús, ema Eliézer, ema máiyaini'iware ema Eliézer, ema Jorim, ema máiyaini'iware ema Jorim, ema Matat, 30 ema máiyaini'iware ema Matat, ema Leví, ema máiyaini'iware ema Leví, ema Simeón, ema máiyaini'iware ema Simeón, ema Judá, ema máiyaini'iware ema Judá, ema José, ema máiyaini'iware ema José, ema Jonám, ema máiyaini'iware ema Jonám, ema Eliaquim, 31 ema máiyaini'iware ema Eliaquim, ema Meleá, ema máiyaini'iware ema Meleá, ema Mená, ema máiyaini'iware ema Mená, ema Matatá, ema máiyaini'iware ema Matatá, ema Natán, 32 ema máiyaini'iware ema Natán, ema David, ema máiyaini'iware ema David, ema José ema máiyaini'iware ema José, ema Obed, ema máiyaini'iware ema Obed, ema Booz, ema máiyaini'iware ema Booz, ema Sélah, ema máiyaini'iware ema Sélah, ema Nahasón, 33 ema máiyaini'iware ema Nahasón, ema Aminadab, ema máiyaini'iware ema Aminadab, ema Admín, ema máiyaini'iware ema Admín, ema Arní, ema máiyaini'iware ema Arní, ema Hesrón, ema máiyaini'iware Hesrón, ema Fares, ema máiyaini'iware Fares, ema Judá, 34 ema máiyaini'iware ema Judá, ema Jacob. Ema máiyaini'iware ema Jacob, ema Isaac, ema máiyaini'iware ema Isaac, ema Abraham, ema máiyaini'iware ema Abraham, ema Térah, ema máiyaini'iware ema Térah, ema Nahor, 35 ema máiyaini'iware ema Nahor, ema Serug, ema máiyaini'iware ema Serug, ema Ragau, ema máiyaini'iware ema Ragau, ema Péleg, ema máiyaini'iware ema Péleg, ema Éber, ema máiyaini'iware ema Heber, ema Sélah, 36 ema máiyaini'iware ema Sala, ema Cainán, ema máiyaini'iware ema Cainán, ema Arfaxad, ema máiyaini'iware ema Arfaxad, ema Sem, ema máiyaini'iware ema Sem, ema Noé, ema máiyaini'iware ema Noé, ema Lamec, 37 ema máiyaini'iware ema Lamec, ema Matusalén, ema máiyaini'iware ema Matusalén, ema Enoc, ema máiyaini'iware ema Enoc, ema Jared, ema máiyaini'iware ema Jared, ema Mahalaleel, ema máiyaini'iware ema Mahalaleel, ema Cainán, 38 ema máiyaini'iware ema Cainán, ema Enós, ema máiyaini'iware ema Enós, ema Set, ema máiyaini'iware ema Set, ema Adán, ema Adán makaepiyakenepa me Viya.

Lucas 4

1 Ema Jesús, máwa'akaipa ema Machanewa Viya. Tási'a, ema Machanewa Viya máwasamurechira'i, máimitukaipa'i eta mayanirayare'i te máwapa'i wama'i. Majunijikayare'i eta kajakure Jordán. 2 Tíjimapa ema Jesús, cuarenta sache, kuarentaware yati, eta mayerewa'i ema Wínaraji mawara'apa makaitsamaraji, masamapa eta máekuawa'i. 3 Emasera, ema wínaraji ánipa máicha ema Jesús: –Te yátupinapuka machichavi ema Viya, piwaneka eta juka máriana táepiyakawa eta pan. 4 Emasera ema Jesús majikapapa: –Eta Takapika'ukene Ajureka ani taka'e: ‘Wa'i tákarichuima'i eta tinikakare takaitarekayare ena achaneana.’ 5 Taka'e, ema wínaraji makaechepukapa tási'a, maimechawarepa tamutu eta ichapekeneana awasareana te juka apake'e, 6 máichawarepa: –Nuti níjarakaviyare tamutu eta juka awasareana. Pítina nákenuvina ena táwakuana'i eta awasareana, taicha nuti néchawaka'i ena. Nútiware nécha mákani nuwara'akeneyare níjaraka. 7 Nuti níjarakaviyare tamutu eta juka, pépuyumirauchanusera te numira'u pitsiukanu. 8 Ema Jesús májikapapa: –Eta Ajureka taka'e'i: ‘Makarichu ema Viya vépuyumirauchaya, makarichuware vikaemataneakayare.’ 9 Taka'e ema Wínaraji mámawarepa ánaki te takapika'ukene awasare Jerusalén, máimiapanapa te táina'u eta templo, tási'a, máichawarepa: –Te yátupina machichavina ema Viya, pémirika te juka anuke'e, 10 Péchaichu'i eta táechejiriruwa eta Ajureka, ani taka'e'i: ‘Ema Viya mawanekayare ena maye'eana ángeleana téchapajirikavianayare tási'a tikaratakavianaya. 11 Taicha ena tikaratakavianaya te nawa'uana, apaesa wa'i pikukayutetu te máriana eta te pipaisirayare.’ 12 Ema Jesús májikapawarepa: –Éneichuware taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka: ‘Wa'i pikaitsamarajima'i ema Tata Viya, taicha Piákenu'i ema.’ 13 Taka'e ema Wínaraji majunijikapa ema Jesús taicha tíma'awaipa'i wa'i máituruka'ini makaetema, tási'a tiyanapa tikamitiakawa'i. 14 Taka'e, tépanawapa ema Jesús tipaika te awasareana taye'e eta provincia Galilea. Ichape eta máitupajijiasirawa'i taicha máwa'akapa'i ema Machanewa Viya. 15 Tímiturekapaipa te peti náurujisirarewa ena juriyuana awasareana. Ichapemuri eta nakunachira'i namutu ena tisamararakanapa'i. 16 Ema Jesús tiyanapa te Nazaret, te jena awasare majurusine'i. Jena sache sáwarumu'u, tisiapapa te peti náurujisirarewa ena juriyuana, taicha taka'e'i eta maye'erepi'i, tási'a titupi'apa ema, eta maéchejiku'ayare'i eta Ajureka. 17 Náijarakapa eta libro májure'i ema profetaini Isaías, mavejiakapa eta libro maetupiakapa eta tavi'a'i eta takajukene: 18 “Tiáwa'akanu'i ema Machanewa Viya, Taicha manerejirunuichu'i, namayare eta arairu maechejiriruwa naye'e ena páureana, eta tímitekanu'i, nukaititijikayarewa ena káeratana'i nukaimairirikayarewa ena púchukiana, nukuchuku'ayarewa ena tikatajiwana'i, 19 eta nukametarairu eta juka sacheanayare, tamutuiraya máetupirika ema Viya.” 20 Te tamutupa eta máechejikuresira'i ema Jesús, máeratakapa eta libro. Máimichawapa maye'e ema tijanearekara'i, téjakawarepa ema Jesús. Náimararakaipa ena achaneana natiari'ikeneana'i. 21 Ema tépanawapa téchejika, maka'epa: –Puiti titauchawapa eta taechejiriruwa'i eta Ajureka nímameru'i, eta esamakene'i. 22 Namutu'i tiuri'i eta naechejisira'i maye'e ema Jesús, tási'a nárami'i eta maichakeneana'i. Taka'e naka'epa: –¿Wa'i émaina ema maka, ema machicha ema José? 23 Ema Jesús majikapawakapa: –Ewara'ainapapuka íchanuyare: ‘Te yátupina píturuekene'a, pípuchawaka ena tikajumana'i te juka.’ Taka'e naichainapa: ‘Víma'aseji piápechawaware pikuchuka te juka piáwasaichu, takuti eta pímereru'i te awasare Cafarnaúm.’ 24 Tási'a tímiyanawapa maka'e'i: –Nutupiruwa numetaka'e, nájina emanaina profeta majachapakare'ini te mawasa. 25 Akane, te matiari'icha'a ema profetaini Elías, mapana añu y medio wa'i takiwa'ini, tási'a, ichapeware eta eku'a. Kamuriana'iware ena tépenaimana israelítana; 26 wá'isera mawaneka'ini ema Viya, ema Elías te naye'e ena majaneanana'i. Ánaki te awasare Sarepta, tachakaya'i eta awasare Sidón, máitekapi'ayare suye'e esu esuna'i esena apawasana tépenaima'i. 27 Énaipa ena israelítana nakajumakeneana, karachacha'ana'i, te jena sácheana'i te matiari'icha'a ema profetaini Eliseo. Wá'iware énaina'ini makanaraka'ini. Masapi'apa makanaraka'i ema apawasanakene'i tikaijare Naamán, tikawasa'i te Siria. 28 Eta juka máichirawaka'i ema Jesús, tisemanapa ena natiari'ikeneana'i, te naurujisirarewana. 29 Téchepumuri'anapa ena, nakuchukapa ema Jesús, namapa nakaimiapanapa te tapusi eta anuke'ekene mari, nawara'apa nakamirikayare'i ema. 30 Émasera mánukumuri'apa ena, majunijikawakapa. 31 Ema Jesús tiyanapa te Cafarnaúm, eta awasare taye'e eta Galilea, tási'a tamutu sáwarumu'u máimituka'i ena achaneana. 32 Tási'a ena achaneana naramine'i eta máimiturapiana'i, tétavikawa'i eta máitusira'i taicha mayunapaika'i tamutu. 33 Te peti náurujisirarewa ena juriyuana, matiari'i'i ema achane, máwa'aru'i ema machanewa ema éreana, tipiarareka'i muraka: 34 –¡Pésamirika'avi! ¿Taja'a takayema pimisiaparakawa eta viye'e piti Jesús Nazareno? Piti piteka'i pijarareka'aviya, nuti nimativi, piti Machichavi ema Viya Sántukenevi'i. 35 Ema Jesús makajachapa ema éreana, máichapa: –¡Pámatina pijunijiaka ema maka achane! Taka'e, tíja'uchawapa tiákipaikawa'i te apake'e ema achane. Tási'a majunijiakapa ema, tájinasera máichawa'ini ema achane. 36 Tiáramekanaine'i namutu, tási'a naka'emuripa: –¿Tája'asika takayema eta juka echéjirirukawana? Tétavikawa'i eta máitupajijiasirawa'i ema maka achane, marata'a'i mákijika eta machanewa ema éreana ¡Maichawaka'i iuchuka, ena tiuchukana'i! 37 Tási'a naechejisi'apa tamutu eta máichakeneana'i ema Jesús. Énaipa ena tikawasana'i te tinapaika te Galilea. 38 Ema Jesús tiúchukapa te peti náurujisirarewa ena juriyuana, tiyanapa te mapena ema Simón. Esu máimase ema Simón, tikajuma'i esu eta muraka fiebre. Náechejiakapa ema Jesús. 39 Ema Jesús maetipauchapa eta suye'e esu, tási'a makijikapa eta muraka fiebre, enewanepa táetaviaka'i eta fiebre, tási'a tepanawapa suéchapajirikawakapa. 40 Te terikayarepa eta sache, namutu ena tiamanapa'i ena nakajumakeneana'i. Apánapaneneji'i eta najumanapa'i namapa eta maye'e ema Jesús, manakapaipa eta mawa'u te náina'uana, makanarakapaipa'i. 41 Maverana'i ena éreanana mákijiruanapa'i te náke'eana ena nakajumakeneana, tipiararekanapaipa eta náuchusirapa'i: –¡Pítira Machichavi ema Viya! Émasera ema Jesús waipa máisapa'ini náimiyanawa'ini naechejika'ini ena, taicha náimati'i ena, eta émaira'i ema Cristo. 42 Te tijara'iyarepa, tiuchukapa ema Jesús taye'e eta awasare. Énasera ena achaneana natanukapa, tási'a nakapayakapa te mavi'a'i. Nawara'ainipa náiminasichayare'ini, apaesa wa'i makuyana'ini, 43 émasera ema Jesús máichawakapa: –Éneichuware nukametarairuyare eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, nuyaniraya te apanana awasareana, taicha eta nuwana'ichu'i. 44 Taka'e ema Jesús, tikametarairupaipa eta te petiana náurujisirarewa ena juriyuana, taye'e eta nawasarajiana'i ena juriyuana.

Lucas 5

1 Te jena sácheana'i, ema Jesús mávine'i te tachausi eta Kákiure te Genesaret, títekapanapa ena kamurikeneana achaneana. Wáipa náratawa'ini, eta nawaraira'i nasama eta makametarairuira'i, ema Viya. 2 Máima'apa ema Jesús eta apisi pakure te tachausi. Ena tikaye'eana eta pakureana, tisipajirikana'i eta nayuta'eana. 3 Taka'e, ema Jesús tiáwaku'apa te mapakure'i ema Simón, mawanekapa máewataeka apaesa'i eta pakure. Téjakapa te pakureju'e, tépanawapa máimitukawakapa ena achaneana. 4 Te títapirikapa eta máimitusirawaka'i, máichapa ema Simón: –Íama eta juka epakure ánaki te táupenamaiya eta kákiure. Iákijieka eta jara eyuta'e. 5 Ema Simón majikapapa: –Maestro, tamutu yati vinajuirika'i, tájinasera vítukawa'ini; tavetijipa puiti eta tajara'iraipa. Nusuapavisera eta juka piwanesiranu'i, nákijiekaya eta nuyuta'e. 6 Jé'esareine'i, te nachurukapa eta yuta'e, tiyututukawaipa'i eta jímana. Waipa táratawa'ini eta yuta'e, ténarurujikapa. 7 Natiari'i'isera te apana pakure ena nachamuriana, taka'e, náeve'aukichapa tímikatakanayare'i. Tiáne'icha'aware wa'i táratawayare'ini, taicha eta tajitakarewa'i, térikayarepaini eta pakure. 8 Te maima'apa ema Simón Pedro, máepuyumirauchapa ema Jesús. Máichapa: –¡Tata, pijunijiakanu, taicha nuti ichape eta nukapekaturaraiwa! 9 Taka'e ema Simón emapa ena natiari'ikeneana'i, ichapeine'i eta naramesira'i eta naimaira'i eta ichapemurikene jima. 10 Taka'e natiari'i'iwa ena apamuriana machamuriana ema Santiago, emapa ema Juan, machichanaveana ema Zebedeo. Machamuriana'i ema Simón. Taka'e ema Jesús maichapa ema Simón: –Wa'i pikupika; nuti níjarakaviya eta apana pématanerepiyare. Pitanukainapa ena achaneana nuchaneranaya. 11 Taka'e, nachurupaikapa eta napakureana te tiájipa'i, étapa nanakisine'i. Tiyananapa náe'ikapa ema Jesús. 12 Jena sache, tejaka'i ema Jesús te awasare, maka'epaipa'i ema achane makajumakene karachame, témeña'awapa maye'e ema, maepuyumirauchapa te mamira'u, tási'a, máichapa: –Tata, nukasiñawa'i eta piye'e, pikanarakanupaini eta nujuma'i. 13 Ema Jesús maemamakapa te mawa'u, tási'a majikapapa: –Nuwara'a. ¡Nukanarakavi! Énewaneine'i témitiaka'i eta majumaini'i karacha, 14 matuparakapasera ema Jesús. Ánipa máicha: –Pima'a wa'i pikumetajirika piyanayaresera pímerekawa maye'e ema tiyujarakara'i, pikamawa'uyarepa'i eta pi'asulupayachiraya taicha eta makanarasiravi'i taicha eta juka eta mawanairipi'i ema Moisés. 15 Tási'asera, náechapa namutu ena achaneana te awasareana eta máitupajijiasirawa'i ema Jesús. Nayanauchapaipa ena kamurikeneana achaneana, nawaraira'i nasamararakayare'i, makanarasirawakayare'i taye'e eta najumana. 16 Émasera ema Jesús, majunijimuri'apa. Terajikawapa Tiyanapa taye'e eta máwapa'iana'i apake'e. Ánaki mayujarasi'ayare'i. 17 Etana sache ema Jesús tímitureka'i te taju'e eta peti, kamuriana ena achaneana. Natiari'i'iware ena fariséuana tépiyakawana religiósoana, énapa ena escriwánuana, tímatiana eta naye'erepiana ena israelítana. Ena, tiási'ana'i te Jerusalén, ena apamuriana tiási'ana'iware te awasarechichana taye'e eta Galilea, étapa te Judea. Ema Viya máimikataka'i ema Jesús eta makanarasirawakayarepa'i ena nakajumakeneana. 18 Taka'e títekapanawarepa ena apamuriana, námapa'i te áchuji ema achane muraka'a. Nawara'ainipa nakasiapa te taju'e te mávi'a'i ema Jesús, 19 étasera eta nayututusirawa'i ena achaneana, wa'i náitujikawa'ini nasiapa'ini. Taka'e, náimiapanapa te tamaike'e eta peti. Navetatamaikechapa, nakajuchuchukapa ema makajumakene eta te áchuji te mamira'u ema Jesús. 20 Taka'e, te máima'apa ema Jesús eta nakasiñawaira'i eta maye'e, máichapa ema makajumakene: –Tiuri, nuchicha. Eta pipekaturana'i, nukaepa'ainavipa. 21 Taka'e ena escriwánuana tási'a énapa ena fariséuana, napanerekene'apa: “¿Naja'asika ema maka tijarakawa eta maka'e eta maechejiriruwa, tétavikawa eta matapirawa maye'e ema Viya? Makarichu ema Viya marata'a makaepa'a eta pekatuana.” 22 Émasera ema Jesús máimarakawaka'i eta napanereruana'i ena, tási'a ema mayaserekawakapa: –¿Tája'a takayema eti téjekapawa'i eta epanereruana? 23 Emétakanu, taja'apuka maejerarepana eta nukayemaina: ‘Nukaepa'apa eta pipekaturana’, naka'epuka: ‘Péchepuka, tási'a pipaikapa’ 24 Tiuri puiti nímereuchawainapa, ema Machicha ema Ajaira, eta marata'aira'i makaepa'a eta pekatuana te juka apake'e. Taka'e maichapa ema murakaki'a: –Piti nichavi'i, péchepuka pive'a eta pímakaraji, tási'a pipaikapa piyanapa te pipena. 25 Énewanepa téchepuruka'i ema murakaki'aini'i, mave'apa eta maiverema tipaikapa te namira'u ena achaneana, tiyanapa te mapena, ichapeine'i eta makunachirapa'i ema Viya. 26 Namutupa nárami'i, tási'a tétavikawaine'i eta nakunachira'i na'asulupayachapa ema Viya, ánipa naka'e'i: –Wa'i vima'asarena'ini eta juka. 27 Te táekenepa eta júkana, ema Jesús tiúchukapa, eta mapaisirapa'i, máima'apa ema achane tikaijare Mateo. (Tikaijare'iware Leví.) Téjaka'i ema eta te makatupara'aiya'i taye'e eta nawachachirare eta nayase'ana. Ema Jesús maichapa: –Yare, pé'ikanu. 28 Taka'e ema Mateo techepukapa enewanepa, mae'ika ema Jesús. 29 Etaichu'i jena sache, tépiyarekapa eta piesta te mapena ema Leví. Máichu'apa ema Jesús eta máenirisirayare'i, énapa ena apamuriana achaneana kamurikeneana tisipekaturana, tejamuri'ana'i te mesa. 30 Tasi'asera ena fariséuana énapa ena escriwánuana. Tepanawanapa napanararachapa ena maimitureana ema Jesús. Ánipa náichawaka'i: ¿Tája'a takayema ekachanemuri eta enisira'i ena nani tive'ara'iana eta viyase'ana énapa ena tisipekaturana'i? 31 Ema Jesús, te masamairikapa eta náechejiriruwana'i, máichawakapa: –Ena tikajumana'i nakámunu'i ema mériku, énasera ena majumara'ana wa'i nákamunuima'i ema mériku. 32 Nuti, wa'i étaina tímitekanu nutanupanawakayare nákani matapirawareana'i, eta tímitekanu'i nutanupanawakayare ena tisipekaturanapana'i apaesa, náeñauchawapa me Viya. 33 Tiuri, nayaserekaware ena achaneana ema Jesús: –Ena máimitureana ema Juan énapa ena náimitureana ena fariséuana, kaijimana'i, tája'a takayema, wa'i nakaijima'ini ena pimitureana. 34 Majikapapa ema Jesús: –¿Nímikutichina'e puiti. Wa'i táurikaima'i naijima'ini icha ena íchu'akeneana'i tinikanayare naye'e ena araimana. Tiúrisamureanayare'i taicha matiari'i'i ema arayena? 35 Járajapainapa eta sácheyare, tikaverejikasianaya, taicha ema arayena námainapa tapaenumawainapa tijimanainapa. 36 Éneichuware maimikutichinawakawa: –Najina tepakaka'areka eta muriare ichasime taye'e eta anime arameru, taicha temepururekawayare'i eta arameru, nemeteaka tiñema'ipanapa taicha eta taepakaka'a eta muriare ichasime. 37 Wa'iware taurika'ini vinaka eta aramaruama vino te ichasi'i yupi, taicha eta vino tisisiekaya tiñe'i takuta'ika eta yupi. Taka'e tinunayare temepurekawana. 38 Eta taka'e tiuripana vikawakuru'i tamutu arairu. 39 Taicha te náera eta vino ichasiama, najinainapa nawara'a naera eta aramaruama, taicha naka'enapa: ‘Eta vino ichasiama tiuriamapana.’

Lucas 6

1 Jena sache sáwarumu'u, ema Jesús mapairirimekapa eta isaniti, te tatarakukuji eta sukurekana. Ena máimitureana navepuri'apaipa étajawapa'i eta trigo, navepirakijikapaipa te nawa'uana, tási'a nanikapaipa'i eta taki. 2 Taka'e, ena fariséuana nayaserekapa: –¿Taja'a takayema eti, icha'i, puiti jena sache sáwarumu'u wa'i tísapakare? 3 Ema Jesús majikapawakapa: –¿Wa'i échejiku'a'ini eti eta máichakene'i ema David, eta mapaisirapa'i téku'apaipa, éneichuwa ena té'ikanapa'i? 4 Tisiapapa te mapena ema Viya, mave'apa eta paneana takapika'ukene'i maye'e'i ema Viya, nanikapa eta, énapa ena makachanekeneanapa'i, eta juka pan nanikasare'i ena tiyujarakara'iana. 5 Tási'a maka'ewarepa: –Ema Machicha ema Ajaira, maécha'i eta sache nanarasiraya ena achaneana. 6 Apanawarepa sáwarumu'u, ema Jesús tisiapawarepa te peti náurujisirarewa ena juriyuana. Tási'a tepanawapa tímitureka'i. Matiari'i'i ema émana achane, tépenawa'u'i eta mawa'u wáure. 7 Tási'a ena escriwánuana, énapa ena fariséuana, najiñañararaka'i ema Jesús, eta maipuchirayare'i ema achane te jena sache sáwarumu'u. Natanunuirika'i eta tiviuchayare'i. 8 Émasera máimati'i eta napanereruana'i, máichapa ema achane tépenawa'u'i: –Péchepuka, tási'a pitúpi'ayare ani te namira'u. Ema achane téchepukapa, titupi'apa, 9 tási'a ema jesús mayáserekapa ema apana: –¿Taja'apuka táurika víchayare te sawarumu'u: víchayare eta táurinakene, étapuka víchayare eta tamaurikeneana? ¿Táurikapuka vipuchawaka ena achaneana? ¿Vikaparekapuka? 10 Taka'e, máesenimuri'apa namutu ena tichayakana'i, tási'a maichapa ema achane: –Pikánukecha eta piwa'u. Ema achane masuapapa tási'a tinarakapa. 11 Énasera ena apamuriana ichapeine'i eta nasemira'i, tepanawanapa tiakapaemajirikakanapa eta naichararakayare'i ema Jesús. 12 Jena sácheana'i, tiyanapa ema Jesús te tápusi eta mari tiyujarakayare'i, tamutu eta yati tiyujaraka'i me Viya. 13 Te tijara'ipa, maichu'awakapa namutu ena máimitureana. Manerejikapa ena dósekeneana maye'eanayare'i apústule. 14 Ena nani, ena manerejiruana'i: Ema Simón tikaijareware Pedro, émapa ema maparapeichu Andrés, ema Santiago, Juan, Felipe, Bartolomé, 15 ema Mateo, ema Tomás, émapa Santiago, machicha ema Alfeo, émapa ema apanaware Simón, ema naimijarechakene'i, celote, 16 ema Judas, machicha ema Santiago, émapa ema Júlasi Iscariote, ema tíjarareka'i ema Jesús. 17 Ema Jesús tiukupaikapa te tapusi eta mari, te táinunapa'inepa, makachanepa'i ena máimitureana. Tiurujikawanaipa ena ichapemurikeneana achaneana, tiási'ana'i te tinapaika te Jerusalén, te Judea, te'epa tachakayara'ana'i eta Tiro étapa eta Sidón. 18 Eta tímitekana'i ena, nawarai'ra'i nasama ema Jesús, nawara'a'iware makanarakawaka'ini eta najumana, tikatajiwana'i eta máwa'asira'i ema éreana, makanarakawakapasera. 19 Taka'e namutu ena achaneana nawara'a'i náemama'aka ema Jesús, taicha náecha'i eta títupajijiakawa'i ema. 20 Ema Jesús máesenimuri'apa ena máimitureana, tási'a máichawakapa: “Tétavikawa eta iurikakarewaya eti paureana, taicha eye'e eta mawasa akenuka te anuma ema Viya. 21 “Tétavikawa eta iurikakarewaya eti esama'i eta eku'a, taicha tíjaraka'eyare ema eta ewara'akene'i. “Tétavikawa eta iúrisamureakawayare puiti eti íyauchawana'i. Títekapainapasera eta ewapinawairaya. 22 “Tétavikawa eta iurikakarewaya eti, te tikatianaka'e ena achaneana, nawara'ainapa tiákijika'eana. Tipanararaka'eanainapa. Eta juka náichira'eyare'i, táichavene'i eta é'isiranu'i nuti Machichanu ema Ajaira. 23 Ewapinawa, ekurisamurechawachucha taicha eti ejachapayare eta ichapekene íjarakasiya tiasi'a te anuma. Ene naka'e'i eta nakatajiwaira'i ena profetanaini. Naichira'i ena iachukanaveanaini ena naka achaneana. 24 “Étisera ¡paure'esami eti rikuana, taicha eti tetavikawaipa eta iúrisamurewana! 25 “¡Páure'esami eti esatu'eana'i, taicha ichapenapa eta ékuawaya! “¡Páure'esami eti, ékarairikawa'i, taicha ichapeyare íyairaya, ekatisamurewainapa! 26 “¡Páure'esami eti namunaneana'i ena achaneana. Eta taka'e'i eta nakunachirawaka'i ena profetana tépiyakawana'i mawanarana'i ema Viya! 27 “Étisera eti, esamanuana'i numetaka'e: Émunakayare nákani tikatianaka'eana'i, eyaseuchare eta náuriwaina. 28 Eyaseaka ema Viya eta nayujara'uina nákani téchejikana'i eye'e. 29 Te natiari'ipuka nákani náe'a'epuka mákani achane te emira, íjarakachucha éneichuware eta apachakaya eta emira, tási'a te natiari'ipuka nákani naverejikavi eta pepaku'a, pisapaine mamaine, eneichuware eta pikámisa. 30 Mákanipa tája'apuka tiyaseakavi, píjarakaya, tási'a mákani tiverejikavi eta píma'akene, wa'i pikukamesa eta náimichaviraina. 31 Epiyaka eti, eta ewara'akene, eta náuriraya ena apamuriana eta eye'e, tatuparaka'e iúriyare eti eta naye'e. 32 “Te nákarichu émunakawaka eti, ena témunaka'eana'i, tájina ekunachakarewaima'i eta me Viya. Apanasika ena tisipekaturara'iana náicha'ini eta juka. 33 Takutikene, tájinaware ekunachakarewaima'i te takarichu'i icha eta táurikeneana naye'e ena tiúriana'i eye'e. Apanasika títsirijikawana'i ena máimatira'ana'i ema Viya naicha'i eta juka. 34 Té'eware nakarichupuka íjaraka nákani títsirijikawana'i te tikapuka'eana, tájinaware takunachakarewaina eta me Viya. Apanasika ena máimatira'ana'i ema Viya tíjarakana ena títsirijikawana'i te tikapurekana. 35 Étisera émunakayare ena tikatianaka'eana'i, tási'a íchayarewa eta táurikeneana, tási'a íjarakaware eta nakamukeneana nákani tikapuka'eana. Wa'i ekukuchapa eta náitsirijirapiyare. Eta taka'e'i eta ímereuchirawa eta machicha'eira ema Tata Vikaiyakene. Taicha ema, tétavikawa'i eta máuriwa naye'e namutu, énaipa ena wínarajikeneana máechawara'ana'i. 36 Ejapanura'iyarewa, ekutiyare eta majapanuira'avi'i ema Tata Vikaiyakene. 37 “Wa'i ekunema'i eta náejekapirawana ena apamuriana, machu étaina táimikuñaka'e eti me Viya. Te máejekapawapuka mákani achane, wa'i ekuwara'a makaikuñawane, apaesa wa'i makuikuñaka'e eti ema Viya. Ejapanu ena téjekapawana eye'e, apaesa majapanu'e ema Viya. 38 Íjaraka ena apamuriana, ema Viya tijaraka'eyarewa eti, tímepanawainapa. Etaichu eta íkutiriki'i naye'e ena apamuriana, éneichuware ema Viya maimichawayare eta eye'e eti.” 39 Ema Jesús, ánipa taka'e'i eta máimikutichira'i: “¿Narata'apuka tichurukakana ena apinana púchukiana? ¿Wa'ipuka tiákipaikawanayare'i te pusu? 40 Nájina emanaina ena máimiture, nakutinasi'ini ema maye'e maestro: tapaenumawa te maitawapa eta makarawa'uira'i, makutinapa ema maye'e maestro. 41 “¿Taja'a takayema pikune eta ánichichakeneana máejekapirawan'i ema piparape, tási'a piti wa'i pipanerecha eta táichapewa eta péjekapirawana? 42 Tasi'a piti wa'i pipanerecha eta táichapewa eta péjekapirawana, waipaine'i taurikaima'i paka'e nuvinavi eta pisureru te piuki'a, ¿taja'a takayema pipatsikawa'i picha ema pipareipiya? ¡Apimira!, tatiwanuma pive'a eta pisureru te piuki'a, tási'a pimairikainapa tiuri, tási'a pive'asarenapa eta masureru te mauki'a ema pipareapiya. 43 Takutikene tímatikare'iware eta tá'iana eta yukukiana, jarari'i eta tinikakareana. Jarari'iware eta wa'i tánikakare. 44 Éneichuware eta yukuki tímatikare'i eta táurinisiwa'i eta ta'i: wa'i virerekaima'i eta tá'i eta surupia'i te taenaki eta sitavere, tási'a wáipaine'iware taka'ima'i eta narasa'iana eta ijikaki. 45 Ema achane tiuri, tatupiruwa'i eta máechejisira, taicha tiúri'i eta masamure, tási'a mákanisera achane wínaraji, wa'i tiúrima'i eta máechejisira. Tíñema'ipiwaka'i eta máechejisira, taicha eta tawayucha'i eta tawínarajiwa eta masamure. 46 “¿Tája'a takayema eta eti échejikanu, ‘Tata, Tata’, eka'epa, tási'a wa'i esuapa'ini eta nuwanairipiana? 47 Numetaka'eyare, naja'apuka mákani makutiyare ema titekayare nuye'e tísamanuyare, tási'a maichayare eta nuwaneruyare eta nuwanairipiana'i: 48 nakutiyare'i mákani achane maítuka tikatupiareka eta peti, manakayare'i eta túmeana yukuki emurukiana. Tiúpenawaka'i máicha eta masukukeruana. Jé'esare te járajapapa eta muraka tékatikawa, tiámaki'a eta tikiwa, tisiamapa eta une, wáipasera takaeyayaka'ini eta peti, taicha tiuri'i eta máepiyasira'i. 49 Émasera tisamanu'i, tási'a wa'i naicha'ini eta nuwanairipiana'i. Ena nakuti'i ema achane máitukara'a tépiyareka peti. Wa'i manaka'ini eta túmeana yukuki, wá'iware táusiapira'ini máicha. Te járajapapa eta muraka tékatikawa, tisiamawarepa eta une, takajimuyakapa eta apake'e. Tíja'uchawapa tiákipaikawa eta peti témitiekenepa tamutu.”

Lucas 7

1 Te títapirikapa ema Jesús, eta máechejisirawaka'i ena achaneana, tichawapa te Cafarnaúm. 2 Ánaki makawasa'i ema nakapitara ena suntaruana romanuana, tikajuma'i ema makajurure, tétavikawa'i eta máemunasira'i, tási'a tiáne'ipa'i tépena. 3 Taka'e, te masamairikapa ema nakapitara ena suntaruana eta matiari'ira'i ema Jesús, máewatakawakapa ena náiyamuriana'i ena juriyuana nayaseakapa eta makatajika'ini mayana, makanarasinapana'ini ema makajurure. 4 Ena máitekapauchapa ema Jesús ena wanairukana'i, ichape eta nayaseasira'i, naka'epa: –Marari'i ema kapita te viáwasa. Ichapemuri eta máimikatasira'avi'i. 5 Taicha ema témunaka'avi, tási'a maemepiyarekaware eta viurujisirarewa. 6 Ema Jesús tísapawapa tiyana, máe'ikawakapa ena. Étasera te tiáne'ianapa eta mapena, mawanekawakapa ema nakapitara ena suntaruana ena máimatikasareana, nametapana ema Jesús naichapa: “Tata Nukaiyakene, nuti wa'i nakaemuñawa eta pisiapa'ini te nupena; 7 eta taka'e, wa'i nupatsikawa'ini nútijakaruwaina'ini níchu'apanavi. Németeaka tarataichu pikawanairipi eta pikanarasiraya ema nukajurure. 8 Taicha nuti nusuapa'i te tiwanekanuana. Nútipa nusuapakare'iware naye'e ena nusuntarurana'i. Te nuwanekawaka, té'eware níchu'awakapuka, tisuapanuana'i. Te nuwanekapuka ema nuwaneru, enurujipa tisuapanuwane.” 9 Ema Jesús maramine'i eta juka masamakene'i, máichawakapa ena té'ikanapa'i: –Nutupiruwa numetaka'e, nájina émanaina israelita mákuti'ini ema maka achane apawasana eta makasiñairanu'i. 10 Taka'e, te tichawanapa ena wanairukana, te títekapanapa, náima'aine'i ema makajumakene'i tinarakaipa. 11 Te táekenepa eta juka, tiyanawarepa ema Jesús te awasare tikaijare Naín. Náe'ikapa'iware ena máimitureana, énapa ena kamurikeneana achaneana. 12 Te títekapanawarepa te awasare nákapajikawakapa ena achaneana tiámanapa'i ema máepenakene, náekarayare'i. Kamurianapa'iware ena achaneana té'ikanapa'i. Ema máepenakene'i, makarichu'i suchicha'i esu esena suépenaimakene'i. 13 Eta máimaira'i ema Viákenu, majapanuine'i esu esena. Tási'a, máichapa: –Wa'i pikuiya'a. 14 Tási'a, mapauchapa ena tiámanapa'i ema máepenakene. Titupi'anapa ena, máemamakapa eta makajone. Tási'a, maka'epa: –Nuchicha, nuti nuwanekavi, ¡péchepuka! 15 Enewaneine'i téchepukapa ema amaperu máepenakeneni'i. Téchejikapa ema amaperu. Tási'a, ema Jesús máijarakapa esu maena. 16 Te naima'apa ena achaneana tipikanaine'i, taka'e tepanawanapa najiraucha ema Viya. Ánipa naka'e: –Jé'eware ema maka achane yátupikene profeta, titekapa'i te vitarakumuri. Éneichuware naka'epa: –Ema Viya titeka'i maimikatakaya eta mawasa. 17 Eta juka máichakene'i ema Jesús, téchakarewanepa tamutu te Judea náwasana'i ena nachakayara'a. 18 Ema Juan masamairikapa tamutu eta juka, taicha nametakapa ena máimitureana, taka'e máichu'awakapa ena apinana 19 tási'a, máewatakapa nayaserepanayare'i ema Viya, nayaserepanayare'i te yátupi'ipuka émaipa'i ema nakuchapakene'i, té'eserapuka tímiyanawayarepuka nakuchapaya ema apana. 20 Ena wanairukana'i me Juan náitekapauchapa ema Jesús, tási'a naichapa: –Ema Juan Tikachasirikara'i tiwaneka'avi'i viyaserekaviyare te yátupi'ipuka píti'ipa'ipuka ema vikuchapakene'i. Te wa'ipuka vímiyanawayarepuka vikuchapa ema apana. 21 Eta náitekapauchira'i ema Jesús, ema makanarakawakapa'i ena nakajumakeneana. Mákijikaware ena éreanana tiáwa'akana'i nákani achaneana. Makaimairikaware ena maverakeneana púchukiana. 22 Taka'e, ema Jesús majikapawakapa: –Eyana emetaka ema Juan eta íma'akene'i. Emétakayare, eta nukaimairikawakaipa ena púchukiana, nímipaisiraipa ena masariana, nukanarakawakaipa eta najumanaini ena karachameana, énapa ena tú'ukiñana samara'ianapa, nukaechepusirawakaipawa ena náepenakeneanaini, éneichuware níchu'a'i ena páureana vimisamawaka'i eta Arairu échejiriruwa. 23 ¡Tiurikakareya mákani achane te wa'i tikainajiruwa eta makasiñawaira eta mae'isiranu! 24 Te tiyananapa ena wanairukana'i me Juan, ema Jesús tépanawapa téchejika'i, máechejisi'apa ema Juan, maka'epa: “¿Te eyanapa eti te máwapa'i apake'e, naja'a ima'apana'i? ¿Eta máechejisira'i, takuti'i te vímararaka ta taflurena eta akutena te takayamuririjika'i eta tékatikawa? 25 Te wa'ipuka ¿Taja'asika eta timikuchuka'e'i ima'akene'i? ¿Émana achane tuirinamuiri'a? Eti échaichu'i, ena tiurinamuiri'ana, ena tikapenana'i te napena ena reyeana. 26 Taka'e ¿Nája'asika ema íma'apanakene'i? ¿Íma'apana'i ema émana profeta? Ene taka'e'i, ema íma'apanakene'i ema'i profeta. 27 Ema Juan émara taechejisi'akene'i eta Ajureka: ‘Nuti nuwanekayare te pimira'u ema tikametarairuyare, apaesa matserereka eta achene.’ 28 Nutupiruwa numetaka'e, te nasimutuwa ena achaneana nájina mákutima'i ema Juan. Ena achaneana ánichichapana te anuma mawasa ema Viya, marari'i ema chapepana maye'e ema.” 29 Ena achaneana, énaipa ena tisipekaturara'ianaini, náimatiaka'i ema Juan eta mawanekasiwa'i me Viya. Nasuapa'iware eta mametarairuana ema Juan. Eta taka'e, tikaikachasianapa maye'e; 30 énasera ena fariseona énapa ena máestroana, ena máisapawara'ana'i nakaikachasi'ini maye'e ema Juan, taicha wa'i nawara'a'ini nasuapa'ini ema Viya. Temepururekawanaipa eta náuriwayare'ini. 31 “¿Naja'apuka nímikuticha ena achaneana puiti juka sácheana? 32 Nímikutichina'e ena amaperuana tiyanana tiutseruana te plaza, piararerekana'i, apápipijichucha eta nakayemakeneanapa'i te nakachanewaka ena nachamaperuwana: ‘Vikasivivi'i, vepiyaka'i eta piesta, étisera wa'i irimaika'ini, vijirapika'i eta katisamurekarewa, wá'iware iya'a'ini eti.’ 33 Taicha te tímerekawapa ema Juan Tíkachasirikara'i, wa'i tákuti'ini eta nanikasareana ena achaneana. Narari'isera te emuri ena tépiyaekene'ana'i ema. Náimijacha'i máwa'aru'i ema éreana. 34 Taka'e titeka'i ema manerejiru'i ema Viya, kánisiukitataji, kawa'arasi makachanewaka'i ena achaneana tisipekaturara'iana, enapa ena tive'ara'iana eta viyase'ana taye'eyare'i eta awasare Roma 35 Etasera eta maitukakene ema Viya timereuchawa'i eta maitauchira'i.” 36 Matiari'i'i ema achane tikaijare'i Simón, fariseoana'i ema. Makumpirachapa ema Jesús, manipana te mapena. Masuapa'isera ema Jesús, tiyanapa, te tiúripa, eta tinikakare, téjakapa te mesa, 37 Susamairikapa esu ésuna esena tisipekaturara'i'i eta matiari'ira'i ema Jesús te mapena ema fariseo. Títekapapa suámapa'i eta perfume. 38 Tiya'apa'i tépuyukapa te máiwapechakaya ema Jesús, tási'a tépanawapa tíya'akawapa, táetsipapapewachapa eta sutsera. Taka'e suájipewachapa te suchutimaka, suetserarekapa eta maiwapeana, tási'a, suépusapewachapa eta perfume. 39 Taka'e, eta máimaira'i ema fariseo eta juka, mapanerekene'apa. Téchejikapa te masamure: “Te yátupina'ini profetaina'ini ema maka, máimatiakaipa'ini esu suka esena Temamaka'i: Esu suka esena ichape eta susipekaturaraiwa'i.” 40 Émasera ema Jesús masama'i eta mapanereru'i ema fariseo. Máichapa: –Simón, jukari'i nuwara'a numetakaviya. Ema fariseo majikapapa: –Níma'aseji, pimetakanu, maestro. 41 Taka'e, ema Jesús máimikutiarachinapa, máichapa: –Natiari'i ena apinana ajairana tikanteveana'i maye'e ema riku. Ema émana tikanteve'i kinientu'i, ema apana tikanteve'i cincuenta, 42 Taka'e, wa'i nárata'a'ini nawachacha'ini eta nanteveana. Tási'a, majapanuwakapa ema riku ena apinana. Tiuri puiti, nuyaserekaviyare. Ena nani apinana, ¿nája'apuka ema témunakapana'i ema riku? 43 Majikapapa ema Simón: –Tikutima'i ema tisintevepana'i. Taka'e, máichapa ema Jesús: –Píma'aipajira. 44 Taka'e, ema Jesús máimararakaipa'i esu esena. Tási'a, máichapa: –¿Pipanereaka esu suka esena? Puíti'i, te nusiapapa te pipena, wa'i pímisipaka'ini eta níwape. Ésusera esu suka esena tisipapewachanu'i te sutsera, tiájapewachanupa te suchutimaka. 45 Píti wa'i pitsiukanu'ini eta pijakapiranu'i. Ésusera, ichapemuri'i eta sutsiukapewachiranu'i. 46 Wá'iware piámasichanu'ini eta aceite eta pijakapiranu'i. Ésusera esu suka esena tisipapewachanu'i eta táijiyekene perfume. 47 Yátupi tisipekaturaini'i esu suka, numetakaviyaresera, nukaepa'ainaipa esu tamutu eta supekaturanaini. Eta taka'e, ichape eta suímeresira'i eta yátupira'i eta suémunasiranu'i. Nákanisera apaesaichu'i eta napekaturana'i, apaesaichu'iware eta náemunaraiwa, taicha apaesaichu'iware eta najakapira'i eta majapanurapi. 48 Taka'e, ema Jesús máichapa esu esena: –Wa'i pikueñamawa, nukaepa'ainavipa tamutu eta pipekaturanaini'i. 49 Taka'e, ena natiari'ikeneana'i chimarakana'i náejaruana'i te mesa naka'epa te nasamureana: –¿Nája'apuka ema maka tikaemuñawa'i marata'a makaepa'a eta pekatuana? 50 Émasera ema Jesús máichapa esu esena: –Táurikapa piyana. Yátupi eta piúchuku'airaya táichavene'i eta pikasiñairanu'i.

Lucas 8

1 Te táekenepa eta juka, ema Jesús tiyanawarepa tipaika'i te awasareana tási'a te'epa awasarechichana, kametarairupaipa eta máechejiriruwa ema Viya akenuka te anuma. Náe'ikapa'i ena dósekeneana apútuleana, 2 énerichuware náe'ikapa'i ena esenana máepachiaruana'i naye'e ena éreanana tiáwa'akanaini'i. Sutiari'ipa'i esu María Magdalena, máepachiaru'i naye'e ena siétekeneana éreanana tiáwa'akanaini'i esu. Natiari'i'iware ena apamuriana esenana makanararuana'i taye'e eta apánapanenejikeneana'i najumanaini'i; 3 Sutiari'ipa'i esu Susana, ésupa esu Juana, mayena ema Cuza, ema maye'e'i empleado ema Aluresi, técha'i tamutu eta máima'akeneana ema Aluresi. Maverana'iware ena apamuriana esenana titatiana'i. 4 Tiuchujikanapa kamuriana, nási'anapa'i te awasareana naima'apani'i ema Jesús. Te máima'apa ema, ena kamurikeneana achaneana, máechejikawakapa, máimikutiarachinapa eta máimitusirawaka'i: 5 “Matiari'i ema achane, tiyanapa téwapana'i te máesane, eta mapaisirapa'i témirikapa eta táki te achene. Tási'a eta nanukuirapa'i ena achaneana, nákatayayajikapa eta táki táemiriru'i te achene. Tási'a te táima'apa eta káyureana, tanikapa. 6 Tási'a, eta apamuri témirikapa te máripa'i, tímarukainipa, tási'asera tájijikapa eta sache, taicha wa'i tananapa'i'ini eta apake'e. 7 Tási'a eta apamuri témirikapa te tatarakukuji eta itapekiji, tiúrinaini'i eta táimarusira'i, étasera eta itape takachurikapa eta tajurusira'i táemuriachapa. 8 Étasera eta apamuri témirikapa te tiúrina máteji, tási'a tiúrinapana'i eta tajurusira'i. Eta étajawa takaye'e'i cienki eta táki.” Eta juka máechejiriruwa'i, ema Jesús, tási'a maka'epa: –“¡Nákani tikakiñana'i nasamararaka!” 9 Taka'e, ena máimitureana nayaserekapa ema Jesús tája'apuka takayema'i eta máimikutichakene'i maye'e ema téwakara'i. 10 Taka'e máichawakapa: “Émasera ema Viya timimaticha'e eti, eta juka maeñaure'i te mawasa ema Viya akenuka te anuma, énasera ena apamuriana apana eta nimitusira nimikutichinayare'i, tayanapane naimararaka wa'i nakukaikutiara tási'a tayanapane nasamararaka wá'isera nakukaikutiara. 11 “Étara eta juka takayemakene'i eta nímikutiarachakene'i: Ema tewakara'i takuti'i ema techeisi'a'i eta echéjirirukawa maye'e ema Viya, 12 tási'a natiari'i'i ena achaneana nasamaipa'inéni eta echéjirirukawa, émasera ema wínaraji wa'i máisapa'ini tánasi'ini te nasamureana. Enewane'i makamitisikawaka eta nasamakene'i, mamawaraira'i nakasiñanu'ini, apaesa wa'i nukukuchuku'awaka. 13 Natiari'iware ena apamuriana achaneana, nakuti'i eta máteji máripa'i, te nasamararaka eta echéjirirukawa, natupiruwane'i nasuapa, wá'isera nárata'a'ini yatupina'íni, wa'i nakuti'íni eta ewaraki tiúpare, ánipichu eta náe'isira'i, tínajikawanawane taicha eta natajiwaira'i. 14 Eta ewaraki takaewakene'i te tatarakukuji eta itapekiji, nakuti ena tisamararakana'i eta echéjirirukawa. Ta'apapirikawaka'i eta nawaraira'i tirrikuchawana. Wá'iware náinajika'ini eta náichira'i eta tamaurikeneana. 15 Natiari'isera ena apamuriana achaneana nakuti'i eta tiúrina máteji. Ena, nasamararaka'i eta nímiturapiana, náunaka'i yátupi te nasamureana. Tájinaware náichirawaina'ini eta náe'isiranu'i. Wa'i nayakujima'i. 16 “Najinaware tiyustakaina eta namika'u, tási'asera, naji'apaikapapukaini, nanakawarepukaini te tápeku eta náetsatsame náimasirare, takamunu'i nanakayare'i te anuke'e, jé'esare tikaecherayarepa tamutu apaesa nákani tisiapanapa'i, tímairikanainapa. 17 Tayanapanepuka tikayumurukiana'i, tamutuyare'isera tikaechera jákani tayumururewana'i. Tájina tépakuchaima'i eta jakani najajairu'i, tamutuyare'i téchakareya. 18 “Eta taka'e yátupina esama, taicha ema tikaima'akene najanechinaya eta apana maima'akeneya, emasera mákani achane tajina maima'akenena naverejinaya tamutu eta maima'akeneanaini tayanapanepuka ánimurichichaichu.” 19 Su maena, énapa ena maparapenaveana ema Jesús, títekapanapa te mavi'a'i ema, wá'isera náitujikawa'ini nakachakaya'ini, taicha kamuriana'i ena achaneana. 20 Natiari'i'i ena timetapanana'i ema Jesús: –Esu pena, énapa ena piparapenaveana narari'i ani te aneka, nawara'a'i tíma'aviana. 21 Émasera majikapapa: –Esu meme énapa ena nuparapenaveana, ena némunaruana'iware, nuparapenaveana'i. Taicha tisuapajira'iana'i ena taye'e eta máechejiriruwana ema Viya. 22 Jena sache, ema Jesús tiáwaku'apa te pakure makachanewakapa'i ena máimitureana, tási'a máichawakapa: –Viyana te apachara eta kákiure. Taka'e tiánuekanapa, 23 eta napaisirapa'i te pakure, ema Jesús tímakapaipa, taka'e, járajapainapa eta muraka tékatikawa, tépakukapa muraka eta kákiure, tasiapauchapa eta une te pakure, tipikanapa ena máimitureana, taicha tímatiakawanapa eta náecharisirawayare'i. 24 Taka'e nakajamikapa ema Jesús, náichapa: –¡Tata Maestro! ¡Tata Maestro! ¡Píma'a vécharikawainapa! Enewanepa téchepukapa ema Jesús. Makamatinakapa eta tékatikawa étapa eta táepakusira'i eta une, tésamiriekawapa tamutu. 25 Taka'e, máichawakapa ena máimitureana: –¿Tája'a takayema wa'i ákasiñawa'ini eta nutiari'irapa'i eta eye'e? Énasera eta naramesira'i naramine'i, tási'a tiyaserejirikakanapa: –¿Nája'apuka ema maka? Taicha eta mawanairipi, tamutu tasuapa'i eta tékatikawa étapa eta une. 26 Taka'e, títekapanapa te apachara taye'e'i apake'e eta Gerasa, takanaraipa'i eta Galilea. 27 Te tiúkupaikapa ema Jesús te apake'e, máuchujiuchapa ema émana achane, ema maka achane máwasaichu'i taye'e eta juka awasare. Tájinapasera máimatiya'ini mayana'ini te peti, makapenajuechawaka'i eta ekariana. Mamuriare'i eta máitaresira. 28 Te máima'apa ema Jesús, máepuyumirauchapa te mamira'u ema tipiararekapa: –¡Wa'i pikuimisiapawa nuye'e, Jesús, Machichavi'i ema Viya! ¡Pájapanunu wícha'a pikuwanekanu ánaki te nukaikuñaiyayare! 29 Maka'epa eta juka taicha ema Jesús, mawanekaipa'i ema machanewana ema éreanana nauchuka te make'e ema achane. Ánakiapaipa eta nawa'asira'i ema, naitiaka'ineni te ichapepi cadena étapa te enure, emasera mavenarukaichucha, tási'a tijunaware te mawapa'i wama'i. 30 Ema Jesús mayaserekapa: –¿Tája'a píjare piti? Tási'a ema majikapapa: –Nukaijare nasimutuwa. Maka'e'i ema, taicha kamuriana'i ena éreanana tisiapa'akana'i maye'e ema. 31 Énasera yaseuchawanapa maye'e ema Jesús, wa'i makuakijika te taupenakene pusu. 32 Te tamiraike'e eta mari tatiari'iwaka'i, eta kamurikeneana kúchiana tini'ikana'i. Ena éreanana nayaseakapa ema Jesús máisapa'ini nasiapa'akawaka eta kúchiana. 33 Ena éreanana tiuchukanapa te máke'e ema achane, nasiapa'akawaka eta kúchiana. Te tasamapa eta kúchiana eta nasiapa'asirawaka'i ena éreanana, tijunaparakanapa témiririjikanapa te tachausi eta kákiure, téririjikanapa. 34 Ena tijaneakanaini'i eta kúchiana te náima'apa, eta taichawakenewa'i tijunanapa, tiyananapa timetajirikanapaipa te awasare te'epa te wama'i. 35 Ena achaneana, tiuchukanapa tiyananapa náima'apana'i eta táichararakawa'i. Te títekapanapa, náima'apa ema achane náwa'aruini'i ena éreanana, téjakaipa'i te máiwapechakaya ema Jesús, tájinaipa'i máichirawaina'ini, tikamuiri'aipa'iware. Tási'asera, tipikanaine'i ena achaneana. 36 Te náitametakapa ena tíma'ana'i eta táichawakenewa'i, eta manarasira'i ema achane nawa'aruanaini'i ena éreanana. 37 Namutu ena achaneana tikawasana'i te Gerasa. Nayaseakapa ema Jesús machawa'ini te másine'i. Taka'e, tiáwaku'awarepa te pakure ema Jesús tichawawarepa. 38 Ema achane, makamesapa ema Jesús máisapa'ini máe'ika. Émasera máewatakaichucha machawa te mapena. Ánipa maicha'i: 39 –Piyanachucha te pipena pichawa naye'e ena pijaneanana te piáwasa. Pimetakaya eta makanarasiravi'i ema Viya taicha eta majapanuiravi'i. Tiyanapa tichawa'i ema achane, mametakawakapaipa namutu eta makanarasira'i ema Jesús. 40 Te tichawapa ema Jesús te apachara eta kákiure, ena achaneana tiúrisamureana'i eta nakuchapira'i. Taicha namutu'i nakuchaparairikaipa'i ema. 41 Taka'e titekapapa ema nakenumuri'i ena juriyuana, ema tikaijare Jairo. Ema, tuparairuka'i taye'e eta peti náurujisirarewa ena juriyuana. Ema Jesús, tiyanapa máe'ika'i ema achane, náe'ikawarepa ena kamurikeneana achaneana naenumu'uchapa tikapiti'ejikakanaipa ena, 42 taicha ésunarakawa'i esu machicha'i, doce añuipa'i eta su'añura'i, esu téñamajirikawaipa'i. Eta mapaisirapa'i ema Jesús, ena kamurikeneana achaneana naenumu'uchapa nakapiti'ekapaipa ena te'ikanapa'i. 43 Te nataraku ena achaneana, sutiari'ipa'iware esu esena, doce añuipa'i eta sukajumaira'i táichira'i eta suítine, kamurianaipa ena típuchana'i médikuana. Títa'aipa eta suíma'akeneanaini'i, tájinasera wa'i suátiware'ini. 44 Esu suka esena témeña'awapa te makeku ema Jesús, suémamakapa eta tacheyarapi eta mamuiri'a. Enewaneine'i tícheka eta suítine. 45 Taka'e ema Jesús, makayasesererupa: –¿Nája'a témamajiakanu'i? Nájina tísapawaina, ema Pedro maka'epa: –Maestro, píma'aichu'i eta nasimutuwa'i ena achaneana. Tiyututukawana'i te pichakaya. 46 Émasera ema Jesús maka'ewarepa: –Nakañári'i, témamajiakanuana'i, taicha nusamawa'i nuti eta nukanarasira'i eta jumare táichavene'i eta nítupaijiasirawa'i. 47 Ésusera esu esena, tímatiakawapa eta máimatira'i ema Jesús, tiyanapa supaucha'i. Tépuyukapa te máiwapechakaya. Tiyayakareipa eta supisira'i. Sutupiruwapa sumetaka eta ésuira'i témamajiaka'i, suwaraira'i tinaraka eta sujuma. 48 Máichapa ema Jesús: –Nuchicha pinarakapa puiti táichavene'i eta pikasiñawaira'i me Viya. Wa'i pikueñamawa, waipa tichawaima'i eta pijumaini'i. 49 Wicha'a maitapirika'ini eta maéchejirisirawa'i ema Jesús, te títekapanecha ema achane tiási'a'i te mapena ema nákenumuri te peti naurujisirarewa ena juriyuana, mametakapa: –Esu pichicha tépenaipa, waipa pikukamesa ema Maestro. 50 Émasera ema Jesús, eta masamira'i tási'a maichapa: –Wa'i pikueñamawa, pikasiñawachucha me Viya, esu pichicha titarekayare. 51 Te títekapanapa te peti, waipa máisapa'ini nasiapa'ini. Nakarichu'i tisiapana ema Pedro, ema Santiago, ema Juan, ema suiya, ésupa esu suena esu amaperu. 52 Namutu'i naíyaucha'i esu, émasera ema Jesús máichawakapa: –Wa'i ekuiya'a, esu suka amaperu wa'i suépena'ini tímakaichucha. 53 Namutupa tékawana'i, nakaeka'ipa ema, taicha náima'a'i eta suépenira'i. 54 Taka'e ema Jesús makaratawauchapa esu, tási'a máichapa: –¡Amuya, péchepuka! 55 Tási'a esu tichawapa títareka, énewanepa téchepukapa, tási'a ema Jesús mawanekawakapa náijaraka eta sunika. 56 Ichapeine'i eta náramira'i ena tikachichana, émasera ema Jesús matuparakawarepa muraka eta wa'i nakuechejisi'a eta náima'akene'i.

Lucas 9

1 Ema Jesús maichu'apa ena dósekeneana maimitureana. Taka'e, máijarakawakapa eta náitupajijiasirawanayare narata'airayare nákijika ena éreanana, narata'airayarewa nakanaraka nákani nakajumakeneana'i. 2 Tási'a, mawanekawakapa tikametarairuanayare eta mawasa ema Viya akenuka te anuma. Tikanararekanayarepa'iware nákani nakajumakeneana'i. 3 Máichawakapa: –Tájina iámaima'i eta eyereruwa. Wá'iware ekuama eta eniruruku'a te sara'i étapa eta plata, wa'iware ekuama eta taitsiwaina eta emuiri'a, etapa eta eparupewa etapa eta eyupairiki. 4 Te jákani peti ítekapi'aya, enasinumayare taye'e, tiámainukawa te táitekapa eta iúchusirayare te awasare, epaenumawaya ejunijika eta ítekapi'a'i. 5 Te wá'ipuka nakujakapa'e te jákani awasare, wá'iware nakuwara'a nakusama'e, iúchukawaneyare. Étatapewachawanumayasera eta máteji te íwapeana, táikutiarayare eta máikuñasirawakayare ema Viya taicha eta namawaraira'i najakapa'e'ini. 6 Taka'e tiuchukanapa, tiyananapa ena maimitureana. Tamutu napaika eta awasarechichana. Tikametarairuanapaipa'i eta máechejiriruwa ema Viya. Nakanarakapaipaware ena nakajumakeneana. 7 Ema rey Aluresi masamairikapa tamutu eta tiáramikareana máichakeneana'i. Wáipasera máitukakare'ini, taicha ena apamuriana naka'e'i tichawa'i téchepuka te máekari, 8 ena apamuriana naka'e'i, náimijacha'i téchepuka ema profetaini Elías, ena apamuriana naka'e'i, ena antivuanaini profetana, téchepukana'i te náekari. 9 Émasera ema Aluresi maka'epa: –Nútijakaruwa'i nukawanairipi náechatinuka ema Juan. ¿Nája'apuka ema makara nusamairiruasaparaka'i máichira'i eta jukana? Eta taka'e ema Aluresi, mawara'a'i maimati ema Jesús. 10 Te tichawanapa ena apústuleana, nametakapa ema Jesús eta náichakeneana'i. Taka'e ema mámamuri'apa te awasare tikaijare Betsaida. 11 Énasera ena achaneana te náechapa eta makaiju'e'i, nakapayapanapa, tási'a ema Jesús majakapawakapa, máechejisi'apa eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, tási'a makanarakapa ena nakajumakeneana'i. 12 Te kapere'iyarepa, nakachakayapa ema Jesús ena dósekeneana máimitureana, tási'a náichapa: –Piwanekawaka ena achaneana nayanapa natanuka eta nanika te awasarechichana vichakayara'ana, taicha ani tajina viviya'ini. 13 Ema Jesús máichawakapa: –Íjaraka étina eta nanika. Ena nájikapawarepa: –Wa'i tarataima'i, sinkuine eta juka pan, tási'a apikipa eta jima, viyanapuka viwachareka eta tinikakare, apaesa nanika námutu ena achaneana, 14 Ena achaneana, sinku milkeneana eta náichapemuriwa'i. Tási'a, ema Jesús máichawakapa ena máimitureana: –Ewaneka náeja'apaikawaka ena achaneana. Sinkuentawakainapa'i eta náiputsitsisirawaina. 15 Enepasera taka'e'i naicha ena máimitureana, tikaejarekanapa namutu. 16 Taka'e, ema Jesús mave'apa eta sinkukene pan étapa eta apiki jima, máesenikapa te anuma, ma'asulupayachapa ema Viya eta máenisirawakayare'i ena kamurikeneana achaneana, mayuvetu'epa, máijarakapa ena máimitureana, ena náijarakapaipa ena achaneana. 17 Namutupa tinikana, tisatu'eanapa, dóse'ikene eta saye eta tainikacha eta náemacharajiana'i. 18 Jena sache ema Jesús, tási'a énapa ena máimitureana, tiyananapa taye'e eta nayujarasi'ayare'i. Te títawanapa mayaserekawakapa: –¿Tája'a nakayema ena achaneana. Nája'apuka tímijachanuana'i nuti? 19 Ena najikapapa: –Ena apamuriana náimijachavi'i ema Juan Tíkachasirikara'i. Ena apamuriana tímijachaviana'i ema Elías. Ena apamuriana tímijachaviana'iware ema mákani antivuini profetaini, téchepuka'i. 20 Tasi'a eti, ¿nája'a ímijachanu'i nuti? –Mayaserekawakapa. Tási'a ema Pedro majikapapa: –Pítira yátupikenevi'i Cristo. 21 Émasera ema Jesús, matuparakawapa nakuija nakumetaka eta émaira'i ema Cristo. 22 Taka'e, máichawarepa: –Ema machicha ema achane, matupara'aichu'i ichapemuri eta makatajiwairayare, náepuruyare'i ena naiyakarana, enapa ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana enapa escriwánuana. Nakapakayare'i, mapanayaichu'isera sache eta maka'eyare'i eta maepenirayare'i, tási'a tichawayarepa téchepuka. 23 Tási'a máichawakapa namutu: –Nákani nawara'a náe'ikanu, takamunu náinajikawa tamutu eta ti'apapirikawaka'i, náijarakawa puiti jukana sacheana, eta táimikapasiraina eta náe'isiranu'i. 24 Taicha mákani téñama'i eta máitaresira, émajiwayare tikamitiekene'awaya. Émasera mákani tíjarakawa'i té'ikanu, tayanapane táimikapaka eta máe'isiranuyare, ema tiúchuku'aya. 25 Tájina taiturena mákani achane takaeñamararu eta maima'akeneana te juka apake'e, taicha émajiwayare tikamitiekene'awaya. 26 Énaipa nákani timitsiri'anuana'ipuka eta náe'isiranu'i, étapa eta nímiturapiana, eneichuware ema Machicha ema Ajaira titsiri'ayarewa. Te jena sácheyare, námainapaipa eta nujaraiwa, étapa eta majaraiwa ema Tata. Nukachanénapaipa ena Santuana ángeleana. 27 Nutupiruwa numetaka'e, eti etiari'ikeneana'i puiti, enerejikawayare, wa'i épenawanema'i, íma'anumaya eta mawasa ema Viya akenuka te anuma. 28 Táekenepa eta uchukene'i sache, ema Jesús tiápanapa te anuke'e mari. Tiyujarakayare'i. Mámapa ema Pedro, ema Santiago, émapa ema Juan. 29 Eta mayujarasira'i, títsiwachawapa eta máima'i. Apaima'ipa eta mamira étapa eta mamuiri'a, tétavikawapa eta tajapuwa'i tási'a eta tajararasira'i; 30 tási'a, tiáramikareanawarepa tímerekawana ena apinana ajairana, téchejirikawana'i maye'e ema Jesús. Ema'i ema Moisés, emapa, ema Elías. 31 Tétavikawa'i tajararasira'i eta natupi'aiya'i. Náechejisi'aipa'i eta makatajiwairayare'i máepenirayare'i ema Jesús taye'e eta awasare Jerusalén. 32 Tawara'aipaichanéni tímaka ema Pedro énapa ena apinana machamuriana'i. Té'esera te náima'apa eta majaraiwa'i ema Jesús, énapa ena apinana ajairana tiúkupauchana'i. 33 Te máima'apa ema Pedro eta tiyananayarepa ena nani apinana, témeña'awapa. Tási'a, maichapa: –Maestro, ¡tétavikawa táurikakarewa eta viávi'aira'i eta ani! Te piwara'apuka, nepiyaka eta mapa'ina peti: étana pipenaina'ini píti, eta apana mapenaina ema Moisés, eta apana mapenaina ema Elías. Étasera wa'i mapanerecha'ini ema Pedro eta makayemayare'i. 34 Tási'a techejikaicha'a'i, tiáramikarepa eta úkaji táepakumuri'a'i ena, tamu'ichawakapa eta úkaji tási'a tipikanaine'i. 35 Taka'e nasamawarepa eta ma'u ema Viya, taye'e eta úkaji, ani maka'e'i: –“Ema maka, ema Nuchicha nunerejiru'i némunarukene'i: ema esamayare.” 36 Te nasamapa eta ma'u, ema Jesús náima'apa makarine'i. Énasera wa'i nametajirika'ini, naye'e ena apamuriana, eta náima'akene'i. 37 Te apanakenepa sache, tiúkupaikanawarepa taye'e eta anuke'ekene mari, natiari'ipaware ena kamurikeneana achaneana, tiyananapa nákapa'i ema Jesús. 38 Matiari'i ema émana achane te natarakumuri ena kamurikeneana achaneana. Tipiaraikapa muraka máichapa: –Tata maestro, pikatajikanupaini pípuchinanuini ema maka nuchicha. Émanarakawa'i te numira'u; 39 máwa'aru'i ema éreana. Makapiararereka'i, técharipaikawaware tikarisasajakaware. Ichapemuri eta makatajiwaira máicha. Wa'i máwara'a máinajiaka. 40 Néchejiakawakaipa'ineni ena pimitureana, wá'isera naituruka'ini nakuchuka'ini ema éreana. 41 Ema Jesús majikapapa: –¡Tétavikawa emasuapajiraiwa eti achaneana! ¡Kúverarekapa eta nukamichira'ena'ini! Piama ani ema pichicha. 42 Te témeña'awainipa ema amaperu, ema éreana mákipaikapa te apake'e. Émasera ema Jesús, makajachapa ema éreana, taka'e tinarakapa ema amaperu, tási'a máijarakapa ema maiya. 43 Náramirine'i ena achaneana taicha eta tamutuira'i marata'a ema Viya, máitupajijiasirawa'i. Nanasi'icha'a'i napanerekene'a'i ena achaneana eta juka náima'akene'i. Ema Jesús mápechaware mametakawaka ena máimitureana. Ánipa maka'e'i: 44 –Esama eta juka numetaru'eya, wa'i ekuemitisika: Nuti Machichanu ema achane, járajapainapa eta sácheyare tíjararekanuyare mákani achane naye'e ena tikatianakanuana'i. 45 Énasera wa'i nákaikutiara'ini eta makayemakeneana'i, taicha émaichu'i ema Viya tíjaraka'i eta wícha'a nákaikutiaraima'i, napikaichucha nayasereka'ini ema Jesús, tája'apuka takayema'i eta máichirawaka'i. 46 Te táekenepa eta juka, ena máimitureana tiakapaemajirikakanapa, eta nája'apuka ema tikapika'upanaya naye'e ena. 47 Émasera ema Jesús máimatiakawakapa eta napanereru'i, máichu'apa ema émana amaperuchicha, makatupi'apa te namira'u. 48 Tási'a, máichawakapa: –Nákani tijakapa'i ema amaperu te níjare, nuti'i tijakapanuana'i, taicha mákani tijakapanu'i nuti, éneichuyare taka'eya eta majakapira'eya ema tiwanekanu'i. Taka'e mákani techapajirika ena apamuriana ema kapika'upanayare. 49 Ema Juan máichapa: –Tata Maestro, víma'a'i ema achane mákijikawaka'i ena éreanana te píjare takuti'ine'i pítina'ini píjaraka'ini eta máitupajijiasirawa'i. Tási'asera vikawaka'i ema, taicha wa'i viúmuriwaina'ini. 50 Ema Jesús májikapapa: –Wa'i ekukawaka, taicha mákani wa'i tikatianaka'aviana'i, ena tímikataka'aviana'i. 51 Te jena sácheana'i tiánene'ipaipa títekapa eta mayanirayare'i ema Jesús te anuma. Tási'a, tíjarakawaicha'a eta mayaniranumayare te Jerusalén. 52 Makawanairipipa tiyanana ena tínapumirauchanayarepa'i. Titanukanayare'i eta máitekapi'ayare taye'e eta jákani awasare samaria, 53 énasera ena samaritanoana wa'i náwara'a'ini najakapa taicha náima'a'i ena eta matupiruirapa'i te Jerusalén. 54 Taka'e, ena apinana maimitureana, ema Santiago émapa ema Juan, tisemamaju'eanapa eta namajakapira'i ema Jesús. Taka'e, náichapa ema: –Tata Viákenu, ¿piwara'apuka viyasesereka táemirika eta yuku tiási'a te anuma. Étaina táitapaimuri'a ena náenatatajiana, tákuti eta máichakene'i ema profetaini Elías? 55 Taka'e, ema Jesús máimararakapa ena. Tási'a, makajachawakapa, máichapa: “Tája'a takayema wa'i tétupikawa eta epanereruana. Takutipa wa'i máwa'aru'ena'i ema Machanewa Viya. Nuti Manerejirunu ema Tata wa'i etaina timitekanu nikuñakawaka'i ena achaneana eta timitekanu'i nukatiuchawakayere'i.” 56 Tási'a, tiánuku'anapa te apachakaya te apana'iware awasare. 57 Eta napaisirapa'i te achene, nakainunapa ema émana achane, máichapa ema Jesús: –Tata, nuwara'a né'ikavi te jákani piwara'akeneyare piámanu. 58 Ema Jesús, majikapawarepa: –Eta chuye tikapenajuereka, eta káyureana éneichuwa tikamakajiana, émasera ema Machicha ema Ajaira tájina maviya'ini manarasi'a'ini. 59 Ema Jesús majikapawarepa ema apana: –Pe'ikanu. Émasera majikapapa: –Tata, nuyaseakavi písapanu'ini nuyana'ini nékarapana ema tikachichanu. 60 Ema Jesús majikapapa: –Naima'akakaine náekarakakaicha'a ena máecharaireana, piti piyanaya pikametarairuyare eta máechejiriruwa ema Viya. 61 Matiari'iware ema apana énerichuware maka'e'i: –Tata nákenu, nuti nuwara'a né'ikavi. Písapanusera nukametawapananumaya te nupena. 62 Ema Jesús majikapaware: –Mákani achane tipaikapa'i téyarekapa'i wa'i tichawaekene'awaima'i mámarairika'ini eta mámakene. Ene pika'eyare piti, wa'i tisiapaima'i te mawasa ema Viya akenuka te anuma.

Lucas 10

1 Te táekenepa eta júkana, ema Viákenu Jesucristo manerejikawarepa ena setenta-keneana apamuriana máimitureana'iware. Tiyananapa tikametarairuanayare'i te awasareana eta manukuiyayarepa'i ema. Apinanawakapa'i eta napaisirayare ena. 2 Máichawakapa: “Tétavikawapa eta vikamunuirawa ena tímikataka'avianaya taye'e eta juka vématanerepi'i. Eta taka'e eyaseakayaresera ema Tikaye'e eta juka emátaneka máijaraka'avi ena náimikataka'avi. 3 Eyana eti, íma'a eta nuwaneka'e'i, ekuti'i eta uvesana te tamuri eta sárare táiñe'ikeneana ichini. 4 Eta epaisirayare, tájina iámaima'i eta tarera, wá'iware iámaima'i eta eplatane. Wá'iware iámaima'i eta eparupewa; eyayauchawayarepa'isera eta epaisirayarepa'i te achene. 5 Te jákani peti ítekapi'ayare, eka'eyare eta échejisirayare ena achaneana: ‘Ema Viya, tiúricha'eyare eti te juka peti.’ 6 Narari'iyare ena achaneana nawara'aya eta náuriwaya maye'e ema Viya. Eta échejisirawakayare, tatupiruwaya me Viya máijaraka eta náuriwaya. Té'esera wa'i nakuwara'a najákapa'e, wa'i ekukaeñamakawa naye'e, taicha enapa téchinawana. 7 Ánasi te jákani peti, tási'a enika, era eta nakaye'ekene'i ena, taicha ema tikaematanera'i taurikayare naijaraka eta mawacha. Wá'iware ekupamira'a eta petiana. 8 Te itekapi'apuka jakani awasare najachapa'epuka tiuri, enikaya jakani naijaraka'e; 9 ekanarakawaka ena nakajumakeneana narari'ikeneanapa'i, tási'a, emétakawaka: ‘Eta mawasa ema Viya akenuka te anuma tiane'ipa titekapaucha'e eta eye'e.’ 10 Té'esera nakuija nakujachapa'e te jákani awasare ítekapi'ayarepa'i, iuchukawanepa te calleana eka'eya: 11 ‘¡Vétatapewachawa'i eta juka tawaparu támakene'i eta víwape! Tawara'asera vimetaka'e eta mawasa ema Viya akenuka te anuma tiane'ipa titekapaucha'e eta eye'e.’ 12 Numetaka'e numetaka'e, te táitekapa eta juicio, tiápajupanaya eta náikuñayare, takachurikayare eta nakaikuñaira'i ena achaneana wínarajikeneana tikawasanaini te Sodoma. 13 “¡Je'eyapukaini, Corazín! ¡Je'eyapukaini, Betsaida! Taicha te népiyaka'ini eta tiaramikare te Tiro etapa te Sidón, ena naitsiwachaipaini eta naitaresira me Viya, nakamuiri'aipaini eta tisesu amáratataji, naepurasikawaipa'ini eta tsimapa te nachuti enewanena'ini náimerekawa'ini yátupi eta náeñauchirawa'i. 14 Tasi'asera te jena sácheyare titekapaya eta ekuñaraki, murakapanayare ejachapa eta íkuñayare eti, takachurikayare eta nakaikuñairaya ena achaneana tikawasana'i te jena Tiro etapa Sidón. 15 Piti pikawasa'i te Cafarnaúm, ¿pimijachaipapuka pisiapayare te anuma? ¡Tiakijikavianayare te taupenakene pusu! 16 “Nákani tisama'eanayare eti, nuti'i tisamanuana'i, tási'a nákani tépuru'eanayare eti, nuti'i tépurunuana'i, tási'a nákani tépurununa'i nuti, náepuru'iraware ema Tata.” 17 Tichawanapa ena setenta-keneana. Tiúrisamurereakanapaipa eta náitekapira'i. Ánipa naka'e: –¡Tata, Vítauchaipa eta piwanairipi. Virata'a'iware viákijikawaka ena éreanana taicha eta vipiarasira'i eta píjare! 18 Ema Jesús maichawakapa: –Nunekapira'i eta mákipaisirawa'i ema Wínaraji, takuti'i eta te emarere eta táija'uchirawa'i eta makakijira'i te anuma. 19 Táitaurewakene nuti, ichape eta nujaneasira'e'i. Tayanapanepuka iákatayaka eta kichare, alacránpuka, tájinasera táicharaka'ema'i. Eta juka ítupajijiasirawaya níjararu'e'i, etapa eta ita'asirayare ema Wínaraji, énapa ena majupa'ana'i. 20 Wá'isera ekukasiñawawaika eta erata'aira'i iákijika ena éreanana. Iúrisamurereakawasera eta táejasiraipa te anuma eta íjare. 21 Te taepaninewaini, ema Jesús eta máurisamurewa'i maicha ema Machanewa Viya. Tási'a, maka'epa: “Tata Nukaiyakene, tétavikawa eta nukunachiravi, jé'eware píti tákenuvi'i eta anuma étapa te juka apake'e. Títauchawaipa eta pipanereru'i. Wa'i písapa'ini náituka'ini eta júkana ena achaneana tímijachawana'i téchemara'iana. Eta tata Nukaiyakene taicha eta tapiwara'akene'i. 22 “Ema Tata Nukaiyakene, ema tíjarakanu'i eta nútiraya néchaya tamutu. Nájina timatina ema machicha emachucha ema Vikaiyakene, nájinawa timatina ema Vikaiyakene emachucha ema machicha manerejiru.” 23 Taka'e, mañajichamuripa ena máimitureana, máichawakapa: “Tétavikawa'i eta iúrikakarewa eti taicha tíjaraka'e'i ema Viya eta juka ímaira'i puiti eta níchakeneana'i; 24 jé'esare, numetaka'e, akane ichapemuriana ena víyara'anaini profetana énapa ena réyeanaini, tétavikawa'i eta nawaraira'i tímatinuana, nawaraira'iware náima'a eta juka níchakeneana'i íma'akeneana'i, nawara'awarepa nasama eta nímituresira'i, wáipasera naituruka'ini nakapayaka'ini. 25 Matiari'i'i ema émana escriwánuana, mawara'a'i téchejirikawayare'i maye'e ema Jesús, eta mawaraira'i makaikutiarayare'i, mayaserekapa: –Tata maestro, ¿tája'apukaini nícharakawaini, eta nítujisiraini eta maichekuarakirena te apana vitaresira? 26 Ema Jesús majikapa: –¿Tája'asika takayema'i eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka? ¿Tája'a takayema'i eta pisamira'i eta péchejikuira'i? 27 Ema escriwánuana majikapapa: –‘Pémunaka ema Viya, pijaraka tamutu eta pisamure eta piachanewa, étapa eta pipanereruana’, tási'a ‘pémunakawa ema piparaepiya, tákuti eta pémunasirawa'i piti.’ 28 Ema Jesús máichapa: –Tétupikawa eta juka pijikapiranu'i. Te pítaucha eta juka, piúchuku'ayare eta pitaresira. 29 Émasera ema escriwánu wa'i mawara'a'ini apake'ereruina'ini. Máichapa ema Jesús: –¿Nája'asika ema nuparaepiya'i? 30 Ema Jesús máichawarepa: –Matiari'i ema émana achane, tipaika'i te achene, mási'a te Jerusalén, tiyanayare'i te Jericó. Eta mapaisirapa'i te achene, náuchujiuchapa ena tiámera'iana, náepuchirikapa. Tiane'i nakapakayareni. Námeyechapa eta mámakeneanapa'i étapa eta mamuiri'a. 31 Tási'a, maka'epaipa ema émana tiyujarakara'i. Máima'apa ema achane te apake'e te achenechakaya. Wá'isera májapanu'ini máichejiucha'ini. Máetavikaichucha. 32 Tási'a, maka'epaipaware ema apana achane. Ema, téchapajirika'i eta templo. Éneichuware te máima'apa, máetavikaichuchaware. 33 Taka'e, maka'epaipaware ema apana achane. Ema samaritano, te máima'apa ema makájarakene'i, majapanuine'i. 34 Témeña'awapa maye'e ema. Máipuchapa te aceite étapa eta vino eta majarana. Máepakuchawakapa te amáratataji tási'a, manaraku'apa manakakechapa te maperapa'i kawayu. Mámapa te máitekapi'ayare'i. Máipupuarakaipa'i. 35 Te apanapa sache, tiyanayarepa ema samaritano. Tivekuakawapa apipe eta maplatane. Mawachachapa ema tikapena'i eta peti. Tási'a, máichapa: “Pikatajikanu. Péchapajirisinánu ema maka achane. Te tatiari'inapuka eta makamunuirawa, píjarasinanuya. Níma'avine nuti nuwachachaviyare te nuchawa.’ 36 Tiuri puiti, ¿nája'apuka ena nani mapanakeneana'i témunaka'i ema maparaepiya, ema najararukene'i ena tiámera'iana? 37 Ema escriwánu majikapapa: –Ema tijapanu'i ema. Ema Jesús máichapa: –Píma'aipajira, ene pika'eyare piti apanaware. 38 Ema Jesús tímiyanawawarepa eta mapaisira'i, tási'a máitekapauchapa eta awasarechicha suawasa esu ésuna esena tikaijaru'i Marta. 39 Esu Marta sutiari'i'i esu suparape tikaijaru'i María, taka'e, esu María téjakapa te máiwapechakaya ema Jesús. Susamararakaipa eta máimiturapiana. 40 Ésusera esu Marta ta'apapirikaichucha eta sukaparujira'i, taicha eta suénisirayare ema Jesús, tási'a suíchapa: –Tata, pikatajikanupa, piwanesinanu esu suka súimikatakanuichu. 41 Émasera ema Jesús majikapapa: –Marta, Marta, tétavikawapa eta ta'apapirisiravi eta pématanerepiana, 42 Esu suka María tétupikawa'i eta supanereru. Nájina tiverejikaima'i eta suwara'akene'i.

Lucas 11

1 Taka'e, te jákani apanapa sache, ema Jesús mávi'a'i eta te mayujarasirare'i. Te títayujarapa, témeña'awapa ema émana máimiture, máichapa: –Tata, pímituka'avi eta viyujarasirayare, tákuti eta máimitusirawaka'i ema Juan ena máimitureana'i. 2 Ema Jesús máichawakapa: –Taka'eyare eta eyujarauchirawaina: Tata, piti piávi'a'i te anuma, vipikaucha'i eta píjare. Piteka pakarichu viye'evina rey. 3 Píjaraka'avi eta vinikakene vikamunukene, tamutu sacheana. 4 Pájapanu'avi eta viviurewana piye'e, takuti eta vijapanuirawaka'i viti, ena tiviucha'avina'i Wa'i pikuisapa'avi vicha eta tamaurikene.’ 5 Taka'e máichaware ema Jesús: –Nímikutichina'eya. Matiari'i ema achane, máitekapaucha'i ema máitunakasare, te enumu'u yati, máichainapapuka: ‘Pikatajikanu, nukapukavi mapanaina pan, 6 Taicha títekapauchanu'i ema nítunakasare viajérupa'i. Tájinasera nuviya nukumpiracha'ini.’ 7 Ema apana majikapainanapa: ‘Pésamirisinanu; eta tapaja takaeratakene'i, tímakana'iware ena nuchichanaveana; wa'i nítujikawa néchepuka níjarakavi'ini eta pan.’ 8 Ema maitunakasare, wá'isera máipuraji'ini máechepuka'ini máijaraka'ini eta mayasesereru'i. Té'esera te tímiyanawapuka mapiararaka ema tikamunuwa'i, németeaka tipamikawayare'i téchepuka, máijarakayare'i eta makamunukenepa'i. 9 Eta taka'e, numetaka'e: Eyaseaka ema Viya, ema tijaraka'eya; échejika ema Viya íchimawaya eta ekamunukeneana; íchu'a tási'a ema tisáma'eya. 10 Taicha mákani tiyasesereka, majachapayare; ema titanureka maichimawayare eta matanure, tási'a mákani techejika te tapaja, navejiaikene'aya. 11 “¿Eti'ipa te natiari'ipuka ena echichanaveana, wa'i epatsikawaima'i íjarakaima'i nanika eta marija'i ena echichanaveana. Te nayaseaka'epuka eta jima, wa'i íjarakaima'i nanika eta pachepare, 12 étaipa te tiyaseaka'eanapuka eta warayu'a, wá'iware táurikaima'i íjaraka'ini eta alacrán? 13 Etiripa murakasamure'e'ineni, ituka'i ijaraka ena echichanaveana eta jakani tiurinana nayasearapiana'i, ¡mavetijicha ema Tata tiávi'a'i te anuma tíjaraka'eyare'i ema Machanewa Viya, tamutu eta táurikeneana eyasearuanayare'i!” 14 Ema Jesús makanaraka'i ema achane. Úpaini'i eta máitaresira, taicha eta máwa'asira'i ema éreana. Taka'e eta máuchusirapa ema éreana, tiúripa téchejika. Náramine'i ena achaneana eta juka. 15 Énasera naka'epa: “Ema Beelzebú ema nákenumuri'i ena éreanana, éma'i tijaraka'i eta máitupajijiasirawa'i ema maka achane, eta makuchusirawaka'i.” 16 Ena apamuriana nawara'apa naimiakipaikaya'i, nayaseakapa máimereka'ni eta tiáramikareana, tiasi'a te anuma. 17 Émasera maecha'i eta napanereru'i, taka'e máichawakapa: “Nímikutichina'eya, ena machanerana ema akenuka, ena wa'i típutsimuri'akakanaima'i, te tiputsimuri'akakanapa énajikakainapa tiakipaikakana, tási'a tamutu eta napenana tiakipairijikakanainapa. 18 Éneware maka'e'i ema Wínaraji te maiputsikawa émakeneina, ¿timiyanawayarepuka makarataka eta maitupajijiasirawa'i? Puiti nícha'e, taicha eti ímijacha'i tijarakanu'i eta maitupaijiaruwa ema Beelzebú, 19 Te taka'e'ipuka, ¿naja'asika tijaraka'i eta naitupajijiasirawa'i ena machanerana eta narata'aira'i kuchurekana? Eta taka'e, enaichu nákipaika'e'ini eti. 20 Émakene'isera ema Viya, tíjarakanu'i eta juka nurata'aira'i nukuchukawaka ena éreanana. Eta juka étara íkutiaraya eti eta matuparasiranu'i ema Viya eta nútiyare'i nécha tamutu. Núti'ipa nuti ekuchapakene'i. 21 “Takutikene mákani achane tumekene'i. Makarataka'i eta matakiriki eta majaneasira'i jákani makaye'ekeneana, nájina tiámeyechaima'i. 22 Té'esera maka'epaipa mákani achane túmepana'i maye'e, maverejikayare eta matakirikini makasiñakene'i, mamechinayarepa tamutu eta maeñamakeneana. Tási'a, maijarakasichapa ena maemunakasareana. 23 “Te wa'i ekusuapanu eta nichakeneana'i, je'eware ekatichanu'i, te wa'iware ekuimikatakanu eta naitesiraina nuye'e, tímikutijirikawa epanajirikawaka ena achaneana. 24 “Éneichuware eti ekuti mákani achane máinajiru'i eta machanewa ema éreana. Ema tiyaninapa matanukainapa eta masiapi'ayare'i, eta mamaichimavira'i, mapanerechayare'i tichawa: ‘Nuchawayare te peti, eta te nuchusine'i.’ 25 Te títekapapa ema éreana maye'e ema achane máwa'aruini'i, máima'apa makuti'ipa eta peti takapi'ikene. 26 Taka'e tíchuarekapa ena siétekeneana machamuriana wínarajipanana, nasiapa'akainawarepa namutu ena, jé'esare tiápajukawainapa eta mawínarajiwa ema paure achane.” 27 Techejikaicha'a'i ema Jesús eta juka máechejiriruwana'i, tipiarakapa esu ésuna esena te namuri ena achaneana. Ánipa suka'e'i: –¡Tétavikawapa eta sukunachakarewa'i esu pena, táichavene'i eta suínasiravi'i, suájisiravi'i eta sukajurusiravi'i! 28 Ema Jesús majikapapa: –¡Tiápajukawayaresera eta nakunachakarewayare'i namutu ena tisamanayare eta máechejiriruwana'i ema Viya, yátupiyare'i eta nasuapirayarewa! 29 Ena kamurikeneana achaneana timiyanawanaichucha titekaparakana te machakaya ema Jesús, tási'a ema tepanawapa máichawakapa: “Ena achaneana puiti juka sacheana náetaviucha'i eta nawínarajiwana, tiyaseakanuana'i nicha eta tiáramikareana, wáipasera nijarakaima'i eta tiáramikareana, takarine'i eta máichakene'i ema Jonás. 30 Ema profetaini Jonás yátupi'i ekutiarare'i ema eta mawanesira'i ema Viya naye'e ena achaneana tikawasana'i te awasare Nínive. Ene nuka'e'i nuti Machichanu ema achane, ekutiararenu'i puiti eye'e eti achaneana. 31 Te taitekapapa eta sacheyare nakaikuñairayare ena achaneana, esu reina taye'e eta Wana techepukainapa taicha esu te, susamairikapa eta máitupajijiasirawa'i yátupi ema Salomón. Esu, tayere'ikene'ineni eta suawasa, tiyana'isera sukapayaka ema Salomón taicha suwara'a'i susamayare'i ema, taicha eta jarari'ikeneana'i ichapepana'i maye'e ema Salomón. 32 Takutikene ena achaneana tikawasana'i akane te Nínive. Tisipekaturara'iana ena. Natupiruwa'isera nasuapa eta mametarairu ema Jonás. Téñauchawawaneana'i. Eti esamanu'i wa'isera esuapanu'ini, nuti'ineni nukapika'upana maye'e ema Jonás. 33 “Najinaware tiyustakaina eta namika'u, tási'asera, nayumurukapapukaini, nanakawarepukaini te tápeku eta náetsatsame náimasirare, takamunu'i nanakayare'i te anuke'e. Jé'esare tikaecherayarepa tamutu apaesa nákani tisiapanapa'i, tímairikanainapa. 34 Eta piuki'ana takuti'i eta vimika'u tamikaucha'i eta viake'e, taka'e te tiurinawaka'i eta piúki'ana, tiurinaware tamikauchiyare eta piachanewa, te'esera wa'ipuka tiuri tamutu eta piake'e timapikuyare. 35 Eta taka'e, échapawa; machu ísapa taema'a eta emíka'u eta ítaresira. 36 Té'esera támutu jara'i eta iake'e, tétavikawaya eta tamikauchira'eya eta ítaresirana'i, takutiyare eta lámparina eta tajaraiwa. 37 Te títapirikapa ema Jesús eta máechejisira'i, témeña'awapa ema émana fariseo, makumpirachapa tinipanayare'i te mapena. Tiyanapa te mapena, te tiúripa eta tinikakare, téjakapa ema Jesús te mesa. 38 Ema fariseo eta maimaira'i, maramine'i, eta mamaitauchira'i eta naye'erepiana'i, eta wa'i nakasipawa'u'ini eta nanisirayare. 39 Émasera ema Viya máichapa: –Eti fariséuoana, esipasikaichucha te aneka eta wasu, étapa platu, eti iápajupanawa'i eta tachipejiwa'i eta iáchanewana, táichavene eta ewínarajiwa. 40 ¡Maecharaireana! ¿Wa'i echa?, wa'i tákarichuima'i máima'a te aneka, éneichuware máima'a'i eta tiávi'ana'i te ama'e. 41 Tatuparaka'i eti, eta epáchi'airayare, ijarakayare eta ima'akeneana naye'e ena paureana tási'a epáchi'ainasarepa. 42 “¡Páure'esami eti fariséuoana!, etachucha ítaucha'i eta ekamawa'uira me Viya eta diésmuri taye'e eta sukurekana, tási'a enakikapa eta kapika'upana'i titukakareana wanairipiana. Étasera tinunayare'i ítaucha tamutu eta wanairipiana. 43 “¡Páure'esami eti, fariséuana!, etachucha ewara'a'i ekaejakawayare'i te táurinakene téjasi'akareana te peti naúrujisirarewana ena juriyuana, tási'a ewara'aware ekapika'uyare'i eta échejisiraya ena achaneana te calleana. 44 “¡Páure'esami eti, ekuti'i eta naekari. Ena achaneana nakatayayajika'i, wá'isera naecha'ini!” 45 Majikapaware ema émana timitukara'i: –Maestro, eta pika'era'i eta juka tétavikawapa tayunasira'avi'iware víti apanaware. 46 Émasera ema Jesús maka'epa: –¡Paure'esami eti escriwánuana!, tája'a takayema epamikawaka'i ena apamuriana eta eye'erepiana, nájinapa tirata'aima'i títaucha, apanasika eti wá'iware ítaucha'ini. 47 “¡Páure'esami eti!, epiyakana eta náekariana ena profetanaini, nakaparuana'i ena iáchukanaveanaini eti. 48 Taka'e ímereuchawa'i eta esuapira'i eta naichira'i ena iáchukanaveanaini, taicha ena tikapakana'i ena profetanaini, eti épiyaka'i eta náekariana. 49 “Eta taka'e ema Viya eta maitupajijiasirawa'i, maka'e'i: ‘Nuwanekayare ena profetana, tási'a éneichuwa nuwanekayarewa ena apústuleana. Tási'a nakapakayarepa'i, napanajirikawakainapa ena apamuriana.’ 50 Eti achaneana etiari'ikeneana'i puiti, ekaikuñayare taicha timuriaka'e'i eta naviurewa'i ena iáchukanaveanaini, taicha eta nakapapajisirawaka'i ena profetanaini akane te tépanawainapa eta apake'e, 51 Ema Abel émapa ema Zacarías, ema nakaparu'i te tamira'u eta mapena ema Viya. Puiti étipa tamuriakayare tamutu eta ekuñarakiyare, eye'e eti achaneana etiari'ikeneana'i puiti. 52 “¡Páure'esami eti, escriwánuana!, tamapurujipa eta ímatiekene'aira'i. Étina'ipukaini ítujikawa'ini esiapa'ini, wa'iware isapa'ini nasiapa'ini nákani tiwara'ana'i tichana.” 53 Taka'e, eta nasamira'i ema Jesús ena fariséuana énapa ena máestroana, tisemanaine'i eta maye'e. Tépanawanawarepa náitsamarareka eta nayaseresirapa'i. 54 Nawaraira'i nasama te máejekapawa'ipukaini eta makayemakeneanapa'i, nawaraira'i eta tiviuchayare'i ema.

Lucas 12

1 Taka'e, te jena sácheana'i, títekaparakanapaichucha ena kamurikeneana achaneana. Tiyututukawanapa, tupiajirikakanapa. Ema Jesús natiwapa maechejika ena maimitureana maichawaka: “Échapawa taye'e eta lewadura eta tasisijisira'i eta masa. Takuti'ichu eta tapareasira'i eta apimirairana'i ena fariséuana. 2 Taicha tajina tiyumurukawaima'i, eta naeñaureana, tamutuyare'i téchakareya, tájinaware tépakuchaima'i jákani nayumurureana, tamutuyare'i téchakareya. 3 Taicha tamutu jákani ekayemakene'i eti te timapikukene, tamutu tikaecherayare te tijara'i, tási'a etapa eta eñaureana'i, tási'a etapa eta ekayemakene'i te eye'e pusentu, tamutu tisamakareyare te petiana. 4 “Étipa eti némunakasareana, numetaka'e: Wa'i ekupika nákani nakapakapuka eta iáke'e, takarichusera náituruekene'ayare. 5 Numetaka'ewa, makarichu ema Viya epikayare, taicha makarichu ema técha'i eta ítaresirana. Jé'eware, ema marata'a'i makamitiekene'a eta iáchanewana taye'e eta táiñe'ikene yuku, Jé'eware ema epikayare. 6 “¿Eta te vijarareka eta sinku'i káyurechicha vijakapayare'i eta tawacha? Eti ímijachapapuka wa'i tasiwacha'ini eta, téñamakareana'isera me Viya, ema téchawaka'i eta táitaresirana'i. 7 Evetijipa eti, éñamakarepana'i me Viya. Ema técha'e'iware tamutu eta ítaresirana. Eta taka'e, wa'i ekueñamawa eti, taicha tétavikawa'i eta emunawa'i eti maye'e. Ema, máimati'i eta tatupa eta echutimakana. 8 “Numetaka'e puiti, nuti Manerejirunu'i ema Viya: Namutu ena tímereuchawana'i eta náe'isiranu'i te namira'u ena achaneana, nuti apanaware nímereuchaya eta nuchanerairawaka'i ena te namira'u ena ángeleana maye'eana'i ema Tata; 9 nákanisera wa'i náwara'a'ini náimereuchawa'ini eta náe'isiranu'i, nuti apanawa nímereuchaya eta wa'i nuchaneranaina'ini ena te namira'u ena ángeleana maye'eana'i ema Viya. 10 “Ema Viya maemetavikaya eta maviurewana'i maye'e ema Machicha ema Ajaira, te'esera mákaini kaeka'i'i ema Machanewa Viya. 11 “Te'esera te nama'epa eti te peti náurujisirarewa ena juriyuanana, te namira'u ena juéseana enapa ena akenukana. Wa'i ekueñamawa eta échejiuchirawayare, ekatiuchirawayare, 12 Ema Machanewa Viya tímituka'eyare eta táuriwaya eta ekayemayare te jena sache ekayasesere'inapa. 13 Matiari'i ema achane te namuri ena kamurikeneana achaneana. Máechejikapa ema Jesús: –Maestro, pímikatakanu, pimetaka ema nuparape máijarakanu eta nuye'e parte eta nímaekeneruyare eta máima'akeneni ema tikachichanuini. 14 Ema Jesús majikapapa: –Wa'i nútina nécha, eta máima'akeneanaini ema tikachicha'eni. 15 Éneichu máichawakaware: –Échapawaware eti, machu émuna'irikawa, ejamurara'i taye'e eta tíma'akareana. Taicha eta tíma'akareana te juka apake'e, wa'i étaina tikaitareka'eyare, wa'i táeñamakare'ini. 16 Taka'e, máimikutiarachinaware: “Matiari'i ema achane riku, tiúrina eta máewaru. 17 Taka'e, ema riku mapanerechapa: ‘¿Taja'a nichaya? Ánike'epa eta juka néwaru, tájinapa núnasi'a.’ 18 Tasi'a maka'epa: ‘Nechapa eta nicharakawaya, tiúripanapuka nuvetata'a eta núnawara'i nujanejuecha. Ichapepanainapa nicha eta táitsiwaya. Tiúripanainapa, apaesa táirijika tamutu eta néchatijiru étapa eta apamuriana nukaye'ekeneana. 19 Tási'a, nuka'enapa: Jé'eware puiti tétávikawapa eta núriwayare. Tájinapa níchirawaima'i. Tarata'akene juka añuanayare, nukanarakawaya nuti, tamutu sache tiúriya eta nunisira, neraya. Ichape eta núrisamurewaya.’ 20 Tási'asera ema Viya máichapa: ‘Tétávikawa eta pisunsuwa piti. Puiti jena yati pépenaya, eta piúnaruana'i ¿naja'apapuka tisapi'aya?’ 21 Ene naka'e ena achaneana tikurujirikana eta náima'akeneana naye'echirawaichu. Te'esera te mamira'u ema Viya ena paureana'i.” 22 Te taekenepa, ema Jesús máichawakapa ena máimitureana: “Eta juka nicha'e: Wa'i ekukaeñamarakawa eta enikakenerepi étapa eta emuiri'arapi puiti juka sacheana. 23 Wa'i étaina eta vitaresira tiuripana taye'e eta viniripi, étapa eta viake'e tiuripana taye'e eta vimuiri'arapi. 24 Epanerecha eta káyureana tiararaikana te anuke'e: wa'iware táewaka'ini, táechatijirika'ipukaini, táunaka'ipukaini eta tanikakeneyare. Émasera ema Tata Vikaiyakene máechapajirika'i, máijarasira'i eta tanikakenerepiana. ¡Evetijipa eti, iápajupanawa'i eta éñamakaréwa'i taye'e eta káyureana! 25 Tayanapanepuka eta ekaeñamarakawa'ini, ¿nájina narata'aima'i nakarataka eta naitaresira etanaina'ipukaini ura? 26 Wa'i étijiwaima'i íturukawa ekajurukawa'ini, wá'iware táurika'ini ekaeñamarakawa'ini taye'e eta júkana. 27 “Epanerecha eta tajurusira'i eta flúreana, wa'i takaeñamarakawa'ini takaematane'ini, táijurureka'ipukaini eta tamuiri'ana. Nájina nákuti eta takamuiri'aira eta táurinawa, émaipa ema Salomón tamutu eta makaye'ekeneana, wa'isera márata'a'ini makutinasi'ini eta taurinawa eta. 28 Apanasika ema Viya máijaraka'i eta táurinawa'i eta flúreana, ánipichu'ineni eta táitaresira'i. ¡Evetijipa eti eta máechapajirisira'e'i, máijarasira'eyare'i eta emuiri'arapi eti achaneana, wa'ineni ákasiñawa'ini! 29 Eta taka'e, wa'i ekupanererereka eta enikakenerepiana, étaipa te échuriakapuka eta une érayare. 30 Taicha tamutu eta júkana taiparakana nakamunukeneana taimipanerereka ena achaneana máimatira'ana ema Viya, etisera échaipa'i imatipa'i eta matiari'ira'i ema Ekaiyakene te anuma, máimati'i ema tamutu eta ekamunukeneana'i. 31 Etisera, tatiwayare esenikayare ema Viya, taicha akenuka'i ema te anuma, ítauchayare tamutu eta mawara'akeneana'i, ema tíjaraka'eyare tamutu eta juka ekamunukeneana. 32 “Wa'i ekupika, eti nuchichanaveana; tayanapane wa'i kamuri'ena, eti máichu'akeneana'i ema Ekaiyakene'i. Eta taka'e, tétavikawa'i eta mawapinairawa'i eta majakapira'e'i. 33 Íjararekayare eta íma'akeneana, íjarakayare nákani tikamunuwana'i. Máima'ainepa ema Viya, tíjaraka'eyare eta táitsiwayare ánaki te anuma, máitawakakainapa eta ekaima'akeneraya. Wá'iware táeñamawakare, taicha nájinapa tiámeyecha'ema'i, tajinaware kachusirina. 34 Te tavi'a'i eta íma'akeneana eti, éneichuware ánaki tavi'ayarewa eta pisamure. 35 Eti, yátupina eta ekuchapiranuya eta nuchaviraya. Etsekawaya tamutu sácheana, 36 “Ákuti'i nákani achaneana músuana titsekawana'i te tapaja, navejiekenéraya ema nákenu eta machaviraipa'i mási'aira'i maye'e ema arayena. Te máe'a'amekapa eta tapaja, enewaneyarepa ena navejiekene'ayare'i. 37 Tétavikawasera eta náurikakarewa'i ena músuana, eta machimapira'i ema nákenu eta nakuchapira'i, wa'i náimakaekene'a'ini. Nutupiruwa numetaka'e: Yátupinasarepa eta máurisamurewayare ema nákenu, makaejakawakainapa te mamesara, máenikawakainapa. 38 Tiurisamurekareya, makaini mamusura makuchapiraya ema makenu, tayanapane tajarara'ipapuka. 39 Tási'a échayare eti eta juka: mákaini achane tikapena eta peti maecha'ini, taja'apuka urayare eta yati máitekapirayare ema tiamera'i, tikuneuchawaipa'ini ema, wáipasare nakuameyecha'ini. 40 Eti ekuneuchawayare, taicha wa'i écha'ini tájamu'uyarepuka eta machavirayare ema machicha ema achane.” 41 Ema Pedro mayaserekapa: –Tata, píka'e'i eta juka pímikutiarachakene'i, ¿viye'eyarechupuka viti, vimutupuka viti vé'ikaviana'i? 42 Maka'epa ema Tata Viákenu: “¿Makañári'ipuka ema nákenururi ena musuana máetaviucha'i eta mauriwa, tisuapajira'iware, ema makenu matuparaka'i ena tiavi'ana'i te mapena eta máijarasiraya eta nanikakene tamutu sacheana? 43 Tétavikawa eta máurikakarewaya ema maka tikatupara'a'i, te tamutu'i máitaucha'i jákani machimapirana ema mákenu. 44 Yatupi numetaka'e, eta tamutuira'i tiuri eta machimapira'i, matuparakainapa ema téchayare'i tamutu eta máima'akeneana. 45 Té'esera, wá'ipuka tiuri eta mapanereruana ema mákani makajurure, máimijachaichucha tiyereyare'i eta máitekapirayare'i ema mákenu, táka'e, tepanawapapuka mae'awaka ena apamuriana makajururana, énapa ena wanarakana'i, máichapapuka eta tinikakare, térapa, tikawa'apa, 46 jena sache waipa manekapauchawa'ini te títekapapa ema mákenu. Machimarakapa ema maeja'aru eta mamapachichijisira'i eta máima'akeneana. Eta taka'e, ema mákenu makawanairipinapa náestakayare muraka nakutiyare ena apimirana eta nakatajiwaira, taicha eta mamasuapajiraiwa'i. 47 Takutikene mákani musu, te máecha'i eta mawara'akeneana'i ema mákenu, tási'a wa'i máitaucha'i eta mawana'iana'i ema, murakayare'i eta makaikuñairayare. 48 Mákanisera musu, te wa'i máecha'i eta takayemakeneana, tási'a téjekapawapa ema, apaesayaréchu eta máikuñayare. Nákani najachapapana, eneichuware chapemuripanaya eta nayasea'ana, nákaini nasuapakenepana'i, murakapanaya eta nayasea'ana. 49 “Nuti, eta nítesira'i, tímikutijirikawa'ini nuyustapana'ini eta yuku te juka apake'e, ¡taja'apuka eta nuwarairaina'ini eta tamuruipaini! 50 Yátupiyare eta nukatajiwairayare, naicha ena tikatianakanuana. Eti apanawa, tikatianaka'eanayare. 51 ¿Esuapapuka eti eta juka timitekanu'i namayarepa'i eta iuriwayare tejuka apake'e? Numetaka'e wá'isera ene taka'e, tikatianaka'eanayare. Táichaveneya eta é'isiranu'i. 52 Te jakani peti kapenana'i sinkuana ena achaneana, mapanana ena té'ikanuanaya, tási'a apinana ena tikatianakanuanaya. Té'esera apinana'ipuka ena té'ikanuana'i, mapanana ena tikatianakanuana'i. 53 Mákani achane, sukani esena, te natiari'i ena nachichanaveana, nachinenapuka suimasepuka, nakatichayare'i ena tikachichana'i táichaveneyare'i eta náe'isiranu'i ena.” 54 Ema Jesús máichawakapa ena achaneana: “Te íma'a timapikurume, émeteakaipa tikiwayare. Ene taka'e'i. 55 Te tékatikawa te wana, émeteakaipa wáipaware tikiwaima'i. Eneware taka'e'i. 56 ¡Apimirana! Taicha eti imatiekene'a'i eta taichararakawa'i eta anuma, ¿ímijachawa'i wa'i ituka'ini ímatiekene'a'ini eta taikutiara eta jukana sacheana? 57 “¿Tája'a takayema wa'i áwara'a'ini é'ika eta juka yátupikeneana? 58 Te matiari'ipuka mákani achane metauchavi'i. Tatuparaka'i tatiwaya máetupirikanumaya eta mayaseasirayare eta majapanuiraya, mapurare wicha'a namavi'ini me juez. Taicha ema juez mawanekainapa ema pulicia maeratakavi te nakaeratairare. 59 Numetakavi, wa'i piuchukawanema'i ánaki, tiamainukawa te pitawachachapa tamutu eta pinteve'i.”

Lucas 13

1 Étaichu te jena sache, nametakaipa ema Jesús eta máichakene'i ema Pilato, eta máimikapasirawaka'i ena Galileona, ena tiyujarakana'i te templo, tépenanapa te tachakayana'i eta sárareana nakaparuana'i námawa'uasana'i. 2 Ema Jesús máichawakapa: ¿Eti ímijachaipa táimikaparu'i eta nasipekaturaiwana'i ena nani naye'e ena apamuriana najaneanana'i te Galilea? 3 Wá'ira étaparakaina, takamunusera éñauchawawane eti, machu táija'uchawa eta épenira. 4 Némecha'e, ena nani dieciochokeneana takaparuana'i eta táewajaisirawa'i eta torre te Siloé. ¿Ímijachapapuka táichapewa'i eta naviurewa, imijachapapuka ena kapekatura'ipanana'i naye'e ena apamuriana tikawasana'i te Jerusalén? 5 Nútisera numetaka'e, wa'i etaparakaina. Eti'ipa, te wa'i ekueñauchawa, éneichuware tíja'uchawaya eta épenira.” 6 Eta máechejirisira'i ema Jesús: “Matiari'i ema achane, masukure eta higo. Má'irikire'isera. 7 Taka'e, máichapa ema mamusura: ‘Mapanapa añu wa'i tika'i eta juka nusukure. Péchupaikayare puiti taicha tiápitawairikaipa eta te juka isaniti.’ 8 Émasera ema musu majikapapa: ‘Tiúripanapukaini tata, vikuchapaicha'a'ini etanainawareni añu. Nuwara'a némurina'echa te máteji, apaesa taka'ipapukaini. 9 Té'esera wá'ikenenaicha'apuka takuka'i, néchupaikasarepa.’ ” 10 Te apanapa sáwaru, ema Jesús tímiturekawarepa taye'e eta peti náurujisirarewa ena juriyuana ena juriyuana; 11 Sutiari'i'i esu esena máwa'aru'i ema éreana, tépiñumaike'e'i eta suítaresira. Wa'i táuri'ini sutupina'a'ini. Dieciocho añuipa eta sukajumaira'i. 12 Te máima'apa ema Jesús, máichu'apa, taka'e, supauchapa. Máichapa esu: –Páurevi piti esena, pikajuma'i. Puítisera pinarakainapa eta pijumaini'i. 13 Taka'e, ema Jesús manakapa eta mawa'uana te suápusi. Enewanepa titupina'a'i esu, tinarakapa eta sujumaini'i. Ichapeine'i eta sukunachira'i ema Viya. 14 Matiari'i'iware ema tákenuru'a'i eta peti náurujisirarewa ena juriyuana. Eta máimaira'i eta juka, tisemaine'i taicha eta makanarasira'i ema Jesús esu sukajumakene te jena sache sáwaru takapika'ukene'i. Tási'a, máichawakapa ena achaneana: –Saisi sache tatupara'a eta vikaemataneraya, énerichuware eta ekaipuirayarewa eti ekajumakeneana wa'isera ekuiteka te sawarumu'u. 15 Tási'a, ema Viákenu Jesús, majikapapa: –Eti apimirana, ¿tétavikawa'i eta tamurakawa eta esamureana, te tikaitiki'i eta epera te jákani sache sáwaru, evejapuakayare'i eta ésichirayare eta une, tayanapane takapika'ukene'inéni eta sache? 16 Suvetijicha esu suka esena vikutikene'i achane, mámariekene'i ema viáchukaini Abraham, tikatajikakare'i eta nukanarasirayare'i taye'e eta máitiarapi ema Wínaraji. Taicha dieciocho añuipa'i eta máekajumachira'i esu. ¿Wa'ipuka táurika'ini nukanaraka'ini puiti juka sache sáwarumu'u? 17 Eta nasamira'i ema Jesús, namutu ena tikatianakana'i titsiri'anaine'i. Énasera ena apamuriana achaneana tiúrisamureanaine'i, taicha eta náimaira'i eta táurikakarekeneana máichakeneana'i ema Jesús. 18 Ániware maka'e ema Jesús: “¿Taja'apuka takuti eta mawasa'i ema Viya akenuka te anuma, taja'apukaini vimikuticha'ini? 19 Tási'asera te tímarukapa, tiúnayare'i eta táenaki, takutiyare'i eta yukuki eta táichapewa, takachurikayare'i eta apamuriana ewarakiana, járajapainapa eta káyureana, táepiyakainapa eta tamakajiana te tatawawajiana.” 20 Éneichuware maka'e'i ema Jesús: “¿Taja'apuka nímikutichina'eyarewa eta mawasa ema Viya akenuka te anuma? 21 Tímikutijirikawa'i eta levadura, esu súkani esena tiúri'i eta tasisijisira eta suépiyaru'i masa, tayanapane apinapukaini arruwa eta suye'e jarina, tasi'ajika'isera, jé'esare tiápukayare'i taicha.” 22 Ema Jesús tiyanaware tipaika. Máimitukawaka'i ena achaneana te jákani awasare máitekapi'apa'i, makaiju'e'i eta Jerusalén. 23 Matiari'i'i ema tiyasesereka'i ema, ánipa maicha: –Tata Viákenu, ¿wá'ipuka kamuri'avianainaya viti viúchuku'anaya?. Tási'a, ema majikapapa: 24 –Ámeta esiapa, taye'e eta tapaja ánikuchichapana, taicha numetaka'e kamurianayare ena tiwara'anaya tisiapana, tási'a wá'isera títujikawanaima'i. 25 Te taekenepa, ema tikaye'e eta peti techepukainapa, tási'a máeratakainapa eta tapaja, tási'a eti, etiari'ikene'i te aneka e'a'amekainapa eta tapaja, eka'enapa: ‘Tata, pivejiekene'a'avi.’ Émasera jikapa'énapa: ‘Nája'a'esika eti.’ 26 Taka'e, eti épanawainapa íchanuya: ‘Víti'ichu pikachanekeneana'i te mesa eta vinisira'i. Pímituka'avi'iware te plaza te jena viáwasa.’ 27 Tasi'asera ema jikapa'énapa: ‘Wa'i nuchanera'éna eti. ¡Évuisi'a eta te juka eti maurira'ana!’ 28 Taka'e jarajapainapa eta sache naiyairayare etapa eta naeñamirawayare, taichavene eta naimairaipa ema Abraham, ema Isaac, émapa Jacobo, namutu ena profetana, eta navi'airaipa te mawasa ema Viya akenuka te anuma, étisera enasinapa te aneka. 29 Taicha titekapanayare ena achaneana, nasi'akeneya te tinapaika te kaja'a, etapa te wana. Éneichuware tiasi'anayarewa te tinapaika eta tauchusine eta sache, etapa te taerisine eta sache. Taicha te mawasa ema Viya Akénuka te anuma, maenimuri'ainapa. 30 Tási'a, te jena sácheyare, nákani tékene'ana'i puiti, nasapi'ainapa tisiapanayare. Étisera eti ínapureana'i puiti, étinawarepa wa'i ítujikawaima'i esiapa. 31 Taka'e, te jena sache, títekapanapa ena fariséuana te mávi'a'i ema Jesús. Náichapa: –Piyana, pitatajiwa piúchuka eta te juka. Taicha ema Herodes mawara'a tikapakaviyare. 32 Émasera ema Jesús majikapapa: –Eyana emetaka ema mákara tikaetemara'ikene: ‘Wa'i típikararekanuima'i nuti eta juka mametarapi'i. Nunasiyarecha'a puiti, nukanararekanumayare ena nakajumakeneana énapa ena náwa'aruana'i ena éreanana te mapanakenenapa sache nitawainapa.’ 33 Taicha puiti nimiyanawayarecha'a nupaikayare nunasiyarecha'a, achichupa te'epa apana sache nuyanasarepa, taicha wa'i taurika'ini maepena'ini ema profeta, te aneka taye'e eta Jerusalén. 34 “¡Jerusalén, Jerusalén, eti ekapakawaka'i ena profetana, tási'a eyukasikawaka'i te márija'iana ena maewataruana ema Viya, tiamana eta techakare! ¡Ichapemuri'ineni eta níchuira'e'i eti, iúrujiakanu'ini, tákuti'ini eta warayu te takurujimuri'a eta tachichanaveana te tapawase. Étisera wa'i áwara'a'ini! 35 Puiti imararaka eti eta epenana tamutuinapa tikakipaikasiyare. Numetaka'ewane puiti waipa iápechawaima'i íma'anu, tiámainukawainapa te áka'epa: ‘¡Ichape eta vikunachiravi'i píti wanairukakenévi'i maye'e ema Tata Viakenu!’ ”

Lucas 14

1 Taka'e, te jena sache sáwaru'i, ema Jesús tikaichu'akasi'i tinipanaya te mapena ema émana náiyamuri ena fariséuana. Tikaichu'akasiana'iware ena apamuriana fariséuana, énapa ena máestroana taye'e máimiturapiana ema Moisés. Nawara'a'i nakaikutiarayare'i ema Jesús. 2 Tíja'uchawapa tímerekawa te nataraku ema émana achane makajumakene. Tiámakiapewaka'i ema. 3 Ema Jesús, eta máimaira'i ema makajumakene, mayaserekawakapa ena natiari'ikeneana'i: –¿Táurikapuka vikanarakawaka ena nakajumakeneana puiti juka sawarumu'uira'i takapika'ukene'i? 4 Énasera wa'i najikapa'ini, timatinanarichucha. Tási'a, ema Jesús makaratawauchapa ema makajumakene, eta makaratawauchira'i, énewanepa tinaraka, taka'e, máewatakapa mayana te mapena. 5 Tási'a, máichawakapa ena fariseoana: –Németeaka májina émanaina achane, wa'i makujapanu'ini eta mapera burriku, te tiyarakuawa'ipuka te pusu maveku'ayare'i, eta máeñamira'i, maveku'ayare'i, tayanapane'inéni eta sache sawarumu'u. 6 Énasera wa'i napatsikawa'ini najikapa'ini, timatinanarichucha. 7 Eta máimararasirawaka'i ema Jesús ena makumpirachakeneana'i ema fariseo, énajiwa'i tinerejiuchawana eta náejasi'ayare'i tiúrinapanana. Taka'e, ema Jesús maechejirikawakapa: 8 –Te natiari'inapuka nakumpiracha'e, wa'i ekainapupuikawaima'i ekaejakawa taye'e eta téjasi'akareana taicha tijurikati eta máejasi'ayare'i mákani tikapika'upana'i eye'e eti; 9 Taicha ema kumpirachavi'i jurikati maichavi: ‘Pijaraka eta pejasine'i ema maka apana nichu'akene.’ Titsiri'akarepa eta makaejakavi'ini te náekenemuri. 10 Te ekaichu'akasipuka, ekaejakawaya te náekenemuri, apaesa ema técha'i maicha'enapa: ‘Yare nairiare ani pejasi'aya te tiurinapana te navi'a'i ena tikapika'uanapana.’ Tási'a, ekunachakarenasarepa naye'e ena natiari'ikeneana. 11 Taicha nákani tikasiñawawaikana'i tímijachawana'i tikapika'uana, ema Viya máimikatsiriakawakayare'i. Nákanisera mánsuana'i eta náitaresira, ichapeyare eta nakunachakarewayare me Viya. 12 Ema Jesús maechejirika ema fariseo, ema tikumpirareka'i: –Píti apanaware, te pénirikayare, wa'i nakukarichu píchu'awaka ena pémunakasareana'icha, ena piparapenaveanapuka énaipa ena ríkuana, táichavenena'i eta piwarairaina'i títsirijikawanaya eta piye'e. 13 Píchu'awakayarewa ena páureana, nákani naka'ema'iana'i, túpupawakiana, masariana, púchukiana; 14 taicha ena nani, wa'i títsirijikawanaima'i eta piye'e. Táitsiwasera tétavikawayare eta piúrikakarewayare píti eta pijakapirayare eta píkuchi'i te jena sácheyare pikachanewakayare ena náurikeneana'i makaechepureanaya ema Viya. 15 Taka'e, eta nasamira'i ema Jesús ena natiari'ikeneana'i te mesa, téchejikapa ema émana, maichapa ema Jesús: –¡Tétavikawayare eta máurikakarewaya te masiapapuka eta máwasa ema Viya akenuka te anuma, tinikayare te mamesara! 16 Ema Jesús máichapa: –Matiari'i'i ema émana achane ténirika'i. Tási'a maichu'awakapa ena kamurikeneana achaneana. 17 Te tiúripa eta tinikakare, mawanekapa ema mawanara mametakawaka náitekapa ena machimaranaya taicha tiúripa'i eta tinikakare: “Yarepa emutu tiuripa eta tinikakare.” 18 Namutupasera natanukapa eta náetseraruyare'i. Ema émana maka'epa: ‘Wa'icha'a nítujikawaima'i níteka. Nuyananumayare níma'apanayare eta nuwachareru'i eta apake'e.’ 19 Ema apana, maka'ewarepa: ‘Wícha'a nítujikawaima'i níteka, taicha nuyananumayare níma'apanayare eta nuwachareruana'i sinku yúntakene eta vuiye.’ 20 Ema apana ániware maka'e: ‘Nupaenumawa nítauchawa'i eta nuve'akakaira'i, eta taka'e, wa'i nítujikawaima'i níteka.’ 21 Tichawapa ema makajurure, mametakapa ema mákenu. Taka'e tisemapa ema mákenu, máichawarepa ema makajurure: ‘Tiuri, piyana puíti'ichu te plaza, te calleana, píchu'awaka ena páureana, ena masariana, ena púchukiana, nákani pétupiaruanayare naka'ema'ikeneana'i.’ 22 Te tichawapa ema makajurure, mametakapa ema mákenu: ‘Tata, nítauchaipa eta juka piwanairipi'i. Jukaicha'asera eta juka téjasi'akareana.’ 23 Taka'e ema mákenu mawanekawarepa ema makajurure: ‘Piyanaware puíti'ichu te isanitiana, píchu'awaka, nákanipa piákapajiruanayarepa'i te achene, pikamesawaka náiteka, apaesa nayuritikawa eta juka téjasi'akareana. 24 Nájinawa néniruima'i ena náinapureana'i níchu'akeneana'i te nupena.” 25 Kamuriana ena achaneana té'ikana'i ema Jesús. Tási'asera, ema máesenimuri'apa, máichawakapa: 26 -Te etiari'ipuka eti ewara'anayare é'ikanu, takamunu epamikawaya yátupina eta é'isiranuya. Nútinapa émunakapanayare, németavikainapa eta émunasirawakaini ena tikachicha'eana, énapa ena eyenana, ena echichanaveanapuka, eparapenaveanapuka. Wáipaware éñamaima'i eta ítaresira. 27 Nákani apaesaichu eta nawaraira'i té'ikanuana'i, wa'i taurika'ini eta é'isiranu'i. 28 Takutikene te epanerecha'ipuka eti épiyarekaya peti apinapuka piso, wa'i táurika'ini émunanasikawa'ini, epanerechanumayare'i ítauchiraina'i eta ewara'akene'i epiyaka. 29 Wa'i akaemuñawaima'i épiyareka eta tiúrina peti, te wa'i árata'aima'i ítaucha. Taka'e ena achaneana kaeka'i'enapa. 30 Tási'a, naka'énapapuka: “¡Íma'apa, wá'ira márata'a'ini máitaucha'ini eta jena peti, táurinakeneyare'i! Ichape eta mamelaya.” 31 Émaipa mákani rey, te mawaraira'i máichayare eta guerra, makanayare'i mákani apana rey kamuripanana'i ena machanerana, mapanerechanumayare'i te marata'ayarepuka makanara, taicha ema wa'i kamurianaina'ini ena machanerana. 32 Eta máimaira'i wa'i márata'ayare'i, wá'iware tíjarakawaima'i máe'akaka'ini. Tási'a, máimiwanerekainapa maye'e ema mánarayare'ini táitawapa eta semanere'i. 33 Ene eka'e'i eti eta ewaraira'i é'ikanu, epanerechanumayare'i eta ínajisirayare tamutu. Taicha te wa'i erata'ayare, wa'i ekukaemuñawa e'ikanu'ini. 34 Eta icheve tétavikawa'i táuriwa'i; taicha tikamunukare'i. Étasera eta icheve te tepa'apapa, tépurukarepa. 35 Tájinapa takamunukarewaina tikakijinapa. Ene naka'e'i ena tínajikawana eta náe'isiranu'i. Te ewara'apuka ekaikutiara, tawara'a eta epanerechinawaya.

Lucas 15

1 Taka'e ema Jesús maimitukawaka'i ena natiari'ekeneana'i, tási'a ena tive'ara'iana eta tawacha eta apake'e taye'e eta roma temeña'awanapa te machakaya ema Jesús, taicha nawara'apa nasamararakayare'i ema. 2 Te naima'apa ena fariséuana énapa ena escriwánuana, tepanawanapa napanaururuchapa, naka'epa: –Ema maka achane namutuchucha majakapawaka ena naka'ekeneana, nasapi'apa makachanewaka'i eta nanisira'i ena. 3 Te masamapa ema Jesús eta juka, máimikutichinawakapa eta máimitusirawaka'i: 4 “¿Naja'apuka eti, te ekaye'e'ipuka eta cien uvesana, te témitiakapuka eta étana, manakikaya eta apamuriana noventa y nueve te majanearesi'a'i, tási'a tiyanayarepa matanupana eta apana taemitiaru'i te wama'i? 5 Te máichimawapa eta táemitiaru'i manakapa te machepa, tichawapa tiúrisamurepaipa. 6 Títekapapa te mapena, máichu'apa ena machakayapenana májiriareana. Taka'e, máichapa ena: ‘Yare eti apana iúrisamureware nuye'e nuti. Taicha níchimawaipa'i eta uvesa táemitiaru'i.’ 7 Ene taka'e'i eta maúrisamurewa'i ema Viya te anuma, maye'e makaini achane manakika'i eta mapekaturana, naye'e nákani noventa y nueve achaneana tiúritaresirana'i, wa'i nakamunu'ini naeñauchava'ini. 8 “Taka'e, ¿naja'apukaini esu esena, tikaye'e'i eta diez reale, te témitiyechapuka eta etape, sutanusirayare, suyustakainapa eta sumika'u. Supi'ikainapapuka tamutu te taju'e eta supena sukamesayare'i suichimawa? 9 Te suíchimawapa. Suíchu'awakainapa ena suchakayapenana suájiriareana. Taka'e, suíchawakainapa: ‘Yare, eti apana iúrisamureware nuye'e nuti, taicha níchimawaipa eta reale nukamitiaru'i’ 10 Ene maka'e'i ema Viya, eta máurisamurewaya te namuri ena ángeleana, eta máeñauchirawapa mákani achane kapekaturara'ini, máinajisiraipa'i eta mapekaturanaini.” 11 Ema Jesús, ániwarepa maka'e: “Matiari'i ema achane, apinana'i ena machichanaveana, 12 jena sachekene'i, máichapa ema maiya ema machicha amuyapana: ‘Tata, píjarakanu puiti eta pikaye'ekeneana.’ Taka'e, ema naiya, máijarakawakapa eta máima'akeneana ena apinana machichanaveana. 13 Taka'e, étaichu'i jena sácheana'i, tétupirikawapa ema amaperu, tiyanapa. Mamapa tamutu eta máijararu'i ema maiya. Tiyanapa te apana awasare. Eta ánaki, máitaiya'i tamutu eta máima'akeneanaini, tamutupa mamapachichijika'i maichapa eta tamaurikeneana. 14 Jena sácheana'i, táitekapauchapa eta eku'a eta awasare mávi'a'i ema amaperu. Ema amaperu títara'aipa'i eta máima'akeneanaini. Tási'a, tájinapa maviya'ini eta manika. 15 Tikakenurekapa maye'e ema achane. Taka'e ema makenu, mawanekapa ema amaperu eta majaneasinaya eta kúchiana. 16 Ichapesera eta máekuawa'i. Majamurachaine'i manika'ini eta taniru eta kúchiana, taicha nájina náitati'ini ema. 17 Tékekawapa eta mapanereruana'i. Émajiwapa tipanerekene'awapa eta mapanereru'i: ‘¡Ena mawanarana ema tata, tiúri'i eta nanisira. Nútisera ani tikapakanuinapa eta nékuawa! 18 Nuchawaya te nupena. Te nítekapapa, níchayare ema: Tátachicha, nukapekaturaipa maye'e ema Viya, etapa eta piye'e piti Tata; 19 tayanainepuka táimikutijirikawa'ini wa'i pichichanuina. Pikatajikanusera. Pijakapanu, nímiekenuchawaine piye'e piti Tata. Nákutine ena piwanarana.’ 20 Taka'e, tiyanapa tichawa'i te mapena me maiya. “Te tiáne'ipa títekapa ema amaperu, máima'apa ema maiya. Ichapeine'i eta majapanuira'i. Enurujipa tiyana tijunapa mákapa. Majupa'akapa ema machicha. Máetserarekapa eta máurisamurewa'i. 21 Ema amaperu, maichapa: ‘Tata, nukapekaturapa maye'e ema Viya étapa eta piye'e, tayanainepuka táimikutijirikawainepuka, wa'i pichichanuina.’ 22 Wicha'a maitapirika'ini ema amaperu. Ema maiya, mawanekapa ena mawanarana. Máichapa: ‘Etátajirika, íama eta muíriare tiúrinapana. Emuiriacha ema maka nuchicha. Íama eta tiúrinapana surtija; masurutijaina. Iámaware eta tiúrinapana eparupewa, máeparupewaina. 23 Ekapaka eta chikeru tiujepana vinika. ¡Víchayare eta piesta! 24 Taicha ema nuchicha tichawa'i Tímikutijirikawa'i eta máepenakenena'ini ema, puítisera tiúchujikapa tichawapa ani nuye'e. Máemitiaru'i, puítisera víchimawaipa'i ema.’ Taka'e, tepanawapa eta piesta. 25 “Ema emana machicha máechavi'i, tiyana'i te isaniti. Te tichawapa, te napena, masamapa eta piesta te taju'e. 26 Máichu'apa ema émana nakajurure mayaserekapa, tája'a takayema eta juka piesta. 27 Ema makajurure maichapa: ‘Ema piparape títekapa'i. Tási'a, ema piya máimikapakapa eta étana chikeru tiújepana. Maichayare'i eta ichape piesta.’ 28 Taka'e, tisemaine'i ema maechavi waipa máwara'a'ini masiapa'ini. Te máechapa ema naiya, tiúchukapa. Makamesapa makasiapa. 29 Emasera tisemaicha'a'i, maichapa: ‘Ánakiapapa eta nítatiravi'i nuti. Tájina nímatiya'ini nákapaemachavi'ini te piwanairipiana. Tási'asera, tájina píjarakanu'ini eta etanaina'ini chíwachichainapukaini eta nunika'ini nukapiestara'ipukaini nuti, nákachane'ini ena nájiriareana. 30 Tási'a puiti eta machavira'i ema pichicha, pímikapakaine'i eta chikeru tiújepana, taicha eta máitekapira'i ema émana pichichatataji. Ema máka títa'akawa'i eta píjararuini'i náichavene'i ena esenana tú'usiana. 31 “Ema maiya majikapapa: ‘Píma'a, nuchichachicha píti ánakiapaipa eta péja'asiranu'i. Tási'a, tamutu eta nukaye'ekeneana'i, piye'eana'iware píti. 32 Táurikaichucha vicha eta piesta eta viúrisamurewaina'i, taicha tímikutijirikawa'i eta máepenakenena'ini ema maka piparape Puítisera tiúchujikaipa, tichawapa ema. Ema máemitiaru'i te vimira'u, puítisera viápechawawarepa víma'a ema.’ ”

Lucas 16

1 Ema Jesús eneichuware maichapa ena maimitureana: “Matiari'i ema achane riku, matiari'i'i ema maye'e nákenumuri ena músuana, técha'i tamutu eta máima'akeneana ema mákenu. Tási'a, masamairikapa ema mákenu eta mamapachichijisiraipa'i eta máima'akeneana. 2 Taka'e, máichu'apa. Mayaserekapa: ‘¿Tája'a takayema eta juka nusamauchavi'i eta pimapachichijisira'i eta níma'akeneana? Tiuri, vitupaekene'ayare tamutu, taicha waipa nuwara'a pímiyanawa eta nuye'e.’ 3 Taka'e, ema nákenumuri ena músuana ichapeine'i eta mapanereresira'i: ‘¿Tája'ainapapuka nícharakawayare puiti? Ema nákenu tikuchukanuinapa taye'e eta juka nématanerepi'i. Ichape eta nutsiri'akarewayare. Titsiri'akare'iware nuyasesereka'ini eta nunikakene. 4 Tiuri, ani nuka'eyare. Eta nichimaviraya ena tijakapanuanaya te nakuchukanupa te nemataneni.’ 5 Taka'e, máichu'awakapa namutu ena tikanteveana'i maye'e ema mákenu. Taka'e, mayaserekapa ema máinapuiru'i: ‘¿Áyana eta pinteve'i maye'e ema nákenu?’ 6 Ema achane majikapapa: ‘Nukanteve'i maye'e, cien juruma eta aceite vinikasa.’ Taka'e, ema nákenumuri ena músuana máichapa: ‘Júka'i eta pifirmaru'i. Waipa piwachachaima'i eta cien lata. Sinkuentaine lata eta pinteveyare.’ 7 Mayaserekaware ema apana: ‘Pítiyapa, ¿áyana eta pinteve'i?’ Taka'e, ema achane majikapapa: ‘Cien lata eta arusu.’ Ema nákenumuri ena músuana maichapa: ‘Júka'i eta piye'e wale pifirmaru'i. Waipa piwachachaima'i tamutu. Ochenta lata, eta pinteveyare.’ 8 Ema mákenuini maechapa eta máichakeneana'i ema maye'eni nákenumuri ena músuana, ma'asulupayachapa eta maechemaraiwa, taichavene eta maitusira'i makatiuchawaka ena kanteveanaini'i. Ene naka'e'i ena achaneana máimatira'ana'i ema Viya. Ena tiápajupanawana'iware eta náitusira'i eta tayanirawa. Nakachurika'i ena té'ikana'i ema Viya. 9 “Puiti numetaka'eyare, eti ekaima'akene'ipuka, ekajiyare te napaucha'epuka ena tikamunuwana'i. Taka'e, te ítekapapa te máwasa ema Viya, tiúriyare eta ítekapiraya, ánaki ejákapainapa eta táitsiwayare. 10 “Nákani tiúri'i eta náechapajirisira'i jákani, ene taka'eyare'i eta táuriwayare eta náechapajirisirayare. Nákanisera wa'i tiúri'i eta náechapajirisira'i jákani ánichichakene'i, éneyareichu'iware wa'i tiúrima'i eta náechapajirisirayare eta kamurikene'i. 11 Taicha te wa'i tiúri'i eta ekatupara'aira'i échapajirikaya, eta wa'ichu tishiwacha ¿waipaine'ipuka tituparaka'ema'i eta échapajirika'ini eta tasiwachakenecha? 12 Te wa'i, ítaura'iyare te jákani apaye'eana, ¿naja'apuka tijaraka'eya eta eye'eya? 13 “Najina emanaina musu, táurika'ini apinanaina'ini ena viákenuana, taicha vémunakapanayare'i ema émana, tási'a ema apana, apaesaineya eta vémunasiraya, wáipainapa tisuapakarema'i ema. Tási'a, ema apana, apaesaineya eta vémunasira. Ene taka'e'i eta juka víma'akeneana, wa'i vikuisapa ta'apasamurecha'avi eta plata. Machu ta'apapirika'avi eta vémunasira'i ema Viya.” 14 Ena fariséuana, nasamaraka'i eta juka máimiturapiana'i ema Jesús. Tási'a, nakaeka'ipa eta nasamira'i ema. Taicha tétavikawa'i eta tawayuasirawaka'i ena eta plata. 15 Ema Jesús máichawakapa: “Eti epiyakawa'i iúri'i eta ímairawa'i naye'e ena achaneana. Émasera ema Viya máimati'i eta esamureana. Makatianaka'i ichape ema eta apimira'era'i. 16 “Eta naimiturapianaini'i ena nainapureanaini'i profetanaini ticheku'apa eta maítekapira'i ema Juan tikachasirikara'i, étapa taepaninewa'i eta Arairu maechejiriruwa, eta masiapiraina ena te mawasa ema Viya akenuka te anuma, taicha nanutu nawara'a tisiapa taye'e. 17 “Maejerarepana eta táitavira eta anuma, étapa eta apake'e, etasera eta wanairipiana wa'i tetavikawaima'i eta tasuapakarewa'i. 18 “Mákani achane, te máinajikapuka esu mayena, tási'a mave'a esu apana esena, ema tikapekaturaipa'i. Takutikene mákani apanaware achane mave'apa esu esena máinajiru'i ema suima, éneichuware tikapekaturaipaware. 19 Matiari'i ema achane mawayucha'i eta marrikuwa. Tétavikawa'i táurinawa'i eta makamuiri'aira, tijanunu'akanecha. Tamutu'i sácheana máicha eta tinikakare tiurinisikene'i. 20 Matiari'iware ema apana achane paure tikaijare Lázaro. Tikajuma'i, amairi'a'i karachacha'a eta majuma. Téja'apairika'i ema tamutu sácheana te mapajakura ema riku. 21 Ema maka paure tiyasesereka'i eta manikayare'i eta máemacharajiana ema riku. Waipa marata'a'ini makatiuchawa'ini eta táeverasira'i eta tamukuana eta makarachana. 22 Jena sacheana'i títekapapa eta máepenira'i ema paure. Nárajapapa ena ángeleana; náepanapa eta máchanewa, namapa te mávi'a'i ema Abraham. Taka'e, tépenawarepa ema riku, tiúrinaware eta náekarira'i. 23 “Eta máepenira'i ema riku, tiyanapa te makatajiwaiyayare'i. Máima'apa eta mávi'a'i ema Abraham, tási'a émapa ema Lázaro te machakaya. 24 Taka'e, tipiarakapa: ‘¡Tata Abraham, pájapanunu! Piwanesinanu ema Lázaro máechipaikaini apaesachicha eta mawauki te une, máekasarechapana eta nunene. Taicha nukatajiwaiya'i eta te juka návi'a'i táijurekene yuku.’ 25 Émasera ema Abraham majikapapa: ‘Nuchicha, te achanevicha'a, tétavikawa'i eta piúrikakarewa'i. Tájina pákamunu'ini eta pítaresira'i. Émasera ema Lázaro, ichapemuri'i eta makatajiwaira'i te achaneicha'a. Puítisera ema majakapaipa'i eta máurikakarewa'i. Piti pikatajiwaipa. 26 Takutikene máituji'i eta mánukuiraina'ini eta ara piye'e. Pítipa wá'iware pítujikawaima'i pítekapaucha'avi ani te juka viávi'a'i víti, taicha jukari'i eta tíchejimiraucha'avi'i eta viánukuiraina'ini, máituji'i eta mayana'ini.’ 27 “Ema rícu máichawarepa: ‘Pikatajikanusera, piwanesinanuini mayana ema Lázaro te mapena ema tata, 28 mametapana'ini ena sinkukeneana nuparapenaveana, eta náeñauchirawaina ena, apaesa wá'ini nakuiteka'ini te juka návi'a'i nuti nukatajiwaiya'i.’ 29 Ema Abraham máichapa: ‘Ena, nakaye'epa eta majure'i ema Moisés, etapa eta najure'i ena apamuriana profetana: ¡narata'a téchejikurekana, nasuapaware!’ 30 Ema rícu majikapawarepa: ‘Tata Abraham, Tiúripana'isera'ipukaini mayana'ini ema émana máepenakene, eta naye'e ena nuparapenaveana, mametapanawaka'ini. Németeaka téñauchawawaneanaya.’ 31 Émasera ema Abraham máichawarepa: ‘Te wá'ipuka nakusuapa'ini eta Takapika'ukene Ajureka, taka'eyare'i eta namasuapirayare mákani máechepure'i máepenakene'i.’ ”

Lucas 17

1 Ema Jesús mametamuri'awarepa ena máimitureana: “Yátupi eta wa'i téjiakawaima'i eta tímiakipaikayare taye'e eta pekatu ena achaneana. ¡Ichapesera eta náikuñayare nákani táemesiawanayare náimiakipaisiraya nákani apamuriana! 2 Tiuripana vitinuka'ini taye'e eta mari, vechipaikapaini te ichapeama une, mákani tímiakipaikaya te pekatu ema émana amaperuchicha. 3 ¡Eta taka'e, échapawaya eti! Machu ímiakipaika ena amaperuana. “Te'esera te maejekapawapuka ema piparape pechejirikaya, te'esera te maechawa eta maichakeneana'i pajapanu. 4 Tayanapane siéte'enapuka máejekapawa te étana sache, máeñeuchawasera eta piye'e te maka'epuka: ‘Waipa napechawaima'i nejekapawa piye'e’, tituparakavi pijapanuyare.” 5 Tiuri, ena apústuleana nayaserekapa ema Jesús: –Tata Viákenu, viwara'a ichapena'ini eta vikasiñairawaya eta piye'e. 6 Taka'e, ema Jesús majikapawakapa: –Étisera, te yátupikenena'ini ákasiñawa'ini me Viya, tayanapane ánichichainaichu'ini, takuti'ipukaini eta táki eta mustaza, tamutuyare erata'a. Étaipa eta jákani yukuki, te ewara'apuka ekayejeka, erata'ayare'i. Te íchapuka: ‘Piyejekawa eta te juka, piyana pisukuchawa te ichape une’, tási'a, eta yukuki tisuapa'enapa. 7 “Étaipa ema mákani achane te tikamusura'i, te mási'apaipapuka ema musu te wáma'i eta majaneasira'i eta waka, te tísa'a'ipuka, te títekapapa te peti, ema mákenu ¿wáipaine'i maichaima'i: ‘Yarepa pinika te mesa’? 8 Matátáuchayarechucha mawaneka ema musu émaina máepiyaka eta tinikakare, máenikayare ema mákenu, tási'a, máichainapuka: ‘Tiuri, nítanesipa. Pítipawapa pinika.’ 9 Wáipaine'iware ma'asulupayachaima'i ema mamusura eta máitauchira'i eta mawana'iana'i. 10 Ene eka'e'i eti, ekuti ema musu. Te ítauchapa tamutu eta ewana'iana me Viya, eka'enapa: ‘Viti músuana'i wa'i vikunachakaréma'i. Takarichu'i vicha eta viwana'iana'i’ ” 11 Tímiyanawaware tipaika ema Jesús, makaiju'epa eta Jerusalén. Máetavikawakapaipa eta awasareana te Tinapaika te Galilea étapa eta Samaria: 12 Te máitekapauchapa eta apana awasarechicha, tiúchujikanapa ena diéskeneana ajairana tikajumana eta karachacha'a. Nakapayakapa ema. Wá'isera náemeña'awa'ini ena, nayere'ichucha 13 taka'e, napiarakapa ema Jesús: –¡Tata Jesús Nazareno, pájapanu'avi, pikatajika'avi, pikanaraka'avi eta vijuma! 14 Taka'e, ema Jesús máesenikawakapa. Tási'a, máichawakapa: –Eyana, ímerekawa te namira'u ena tuparairukana apaesa náimamaraka'e. Énainapa nametajirika eta iúriwaipa, enarasiraipa'i eta ejumanaini'i. Nasuapawane'i ena. Tási'a, eta nayanira'i, tinarakanapaipa. 15 Taka'e, ema émana, eta máimairawa'i eta manarasiraipa'i, tichawapa te mávi'a'i ema Jesús. Tipiarakapaipa'i muraka eta makunachira'i, 16 matupirupa tépuyuka'i te mamira'u ema Jesús, tétipaikapa makaitekapa eta mamira te apake'e, mamaverarasirawa'i eta ma'asulupayachira'i. Ema maka achane, samaritano. 17 Ema Jesús máichapa: –Takutima'i diésna'i ena nukanararuana'i. ¿Tavi'a navi'a ena apamuriana nuévekeneana? 18 Makarichu'i tichawa ema maka apawasana, makunachapaipa ema Viya. 19 Taka'e máichapa ema achane: –Péchepuka, piyana pichawa; pinarakaipasera táichavene'i eta pikasiñairanu'i. 20 Ena fariséuana nayaserekaware ema Jesús, tájamu'uyarepuka eta taitekapiraya eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, tási'a majikapamuriwakapa: –Eta táitekapiraya eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, wa'i namutuima'i naima'a eta maitekapiraya. 21 Wa'i waka'ema'i: ‘Makaipa’, waka'epapukaini ‘Maena'i ánaki’, taicha eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, matiari'ipa ani eye'e. 22 Máichawakapa ena máimitureana: –Tatiari'iyare eta sachewayare eta ekaimairunuiraya. Tétavikawaya eta ewarairaya íja'uchawa íma'anu nuti Manerejirunu'i ema Viya. 23 Naka'enapapuka: ‘Makaipa’, waka'epapuka'ni ‘Maena'i ánaki’, wá'isera ekusuapawaka ena. Wá'iware ekue'ikawaka. 24 Taicha takutiyare eta térameka, eta maítesirayare ema Machicha ema Ajaira. Tamikauchayare eta anuma étapa eta apake'e, jena sacheyare. 25 Tatiwayaresera katajiwanumayare. Naépuruyare ena achaneana natiari'ikeneana'i puiti. 26 Takutiyare eta akane eta náija'uchirawa'i tépenana ena achaneana machamurianaini ema Noé, enetaka'eyare eta sacheana eta machavirayare ema machicha ema achane. 27 Ena achaneana tinikanainecha, téranainecha, náematane, tási'a tímarerekanaware ena nachichanaveana, wa'i naeñamawa'ini eta náimaira'i ema Noé eta masiapira'i taye'e eta ichapekene pakure, taka'e te titekapapa eta ichapekene tikiwa namutupa tepenana. 28 Ene naka'e'iware akane ena achaneana machamuriana ema Lot. Tinikairi'iana'iware ena, tíwacharekana, térarakawana, tíjararerekana, téwakana. Tepiyarerekanaichucha eta petiana; 29 té'esera te majunijikapa ema Lot eta awasare Sodoma, tíja'uchawapa tikiwapa eta yuku tikasiriki azufre tiási'a'i te anuma, takapapajikawakapa namutu. 30 Ene taka'eyare eta machavirayare ema machicha ema achane. 31 “Te jena sácheyare, mákani tachimararuyare te canchón, tási'a te tatiari'ipuka eta mayereruwa te taju'e eta mapena waipa makuchawaikene'awa maepana, tási'a mákani tachimararuyare te wáma'i, waipa makuchawaikeke'awa maepana eta mamuiri'a. 32 Échaichu'i eta suíchararakawa'i esu mayenaini ema Lot. 33 Mákanisera téñama'i eta máitaresira, émajiwayare tikamitiekene'awaya eta máitaresira; émasera mákani táimikapakapuka, ema títujikawayare tiúchuku'ayare'i eta máitaresirayare. 34 “Te jena yátiyare, natiari'iyare ena apinana te naechawara'i timakana'i, ema émana tiáramikareyare tiára. Esu apana sunasinapa. 35 Te apinana'ipuka ena esenana tiyuwarekana'ipuka. Éneichuware esu esuna tiáramikareya tiára, esu apana sunasinapa.” 36 Te apinana'ipuka ena ajairana te wáma'i, ema émana nichu'ayare, ema apana manasiyarewa. 37 Taka'e nayaserekapa: –Tata, ¿távi'apuka táitauchiawayare eta juka? Tási'a ema májikapapa: –Te jákani taurujisiawa'i eta sipukiana, eta tavi'a'i eta taniru taepenakene.

Lucas 18

1 Ema Jesús máimitukawakaware ena máimitureana wa'i nakukainajiruwa eta nayujarasiraina. 2 Ánipa máichawaka'i: “Matiari'i ema achane juez taye'e eta awasare, ema wa'i mapikaucha'ini ema Viya. Nájinaware mapikauréna ena achaneana. 3 Sutiari'iware te awasare esu ésuna esena suépenaimakene'i, suchawauruirika'i ema juez taicha eta sumetauchira'i ema sukatianaru'i. 4 Émasera ema juez wa'i masuapa'ini eta sumetauresira'i esu, wá'isera sukainajiruwa'ini. Tási'a, mapanerekene'apa: ‘Wa'ineni nupika ema Viya wa'iware nupikauchawaka ena achaneana, 5 esusera esu suka esena, nuyakujipa eta suchawarasira, níchainepuka eta suwara'akene'i, apaesa waipa sukuápechawa suíteka.’ ” 6 Tasi'a ema Viákenu maka'epa: “Puiti, nuwara'a ekaikutiara eta juka makayemakene'i ema juez mapikauruira'a. 7 Ene maka'e'i ema Viya, wa'i máyererejima'i eta makatiuchira'ewaneya eti manerejiruana'i, esamakareyare'i taicha eta emakainajiruwaira'i eta eyujarasiraina'i tamutu sácheana, yátiana ¿tiyereyarepuke eta majikapira'e? 8 Wa'i jakaini enewaneyare'i jikapa'e, étaipa te táitekapa eta nuchavirayare nuti Manerejirunu'i ema Viya, ¿nuchimapayarecha'apuka ena tikasiñanuanayarecha'a ani te apake'e?” 9 Ema Jesús apanaware eta máimikutichina'i eta máimituresira'i, naye'e ena tímijachawana'i tiúriana, tájina náichirawaina'i; náepuruwaka'isera ena apamuriana achaneana: 10 “Natiari'i ena apinana ajairana te templo, téñauchawana'i: Ema émana achane, fariseona ema apana achane, tisipekaturara'i. 11 Ema fariseo, tupi'a'i eta maeñauchirawa'i, ánipa maka'e'i: Nu'asulupayachavi, Tata, eta núriwa'i te pimira'u, wa'i nákuti'ini ena apamuriana achaneana tiámera'iana'i, tisipekaturana'i, esenamareana'iware. Wá'iware nákuti'ini ema máka achane te juka nuchakaya ema tive'ara'i eta viyase'ana. 12 Píti pímatinu'i eta api'eira'i níjimachawa te semanana. Níjarakaviware eta plata nuganareruasa, wa'i nuyawana'ini eta námawa'uasana eta piye'e.’ 13 Émasera ema apana achane wa'i máemeña'awa'ini. Tiyere'ichucha eta máeñauchirawa'i. Wá'iware mapatsikawa'ini máesenika'ini te anuma, té'atupachawa'isera eta máeñeuchirawa'i, ánipa maka'e: ‘¡Tata, nukatisamurewa ichape eta nukapekaturaira'i piye'e. Pájapanunusera piperdonachanu eta nupekaturana!’ 14 Tiuri, nutupiru numetaka'e: Ema maka achane, eta machaviraipa'i te mapena, tijakapakaréine'i me Viya taicha yátupi'i eta máeñauchirawa'i. Émasera ema fariseo wa'i majakapakare'ini. Taicha nákani tikasiñawawaikana'i, tímijachawana'i tikunachakare'i, ena tépurukareanayare'i me Viya. Nákanisera ena tiyaseakana'i ema Viya eta májapanuirawakaina, yátupi'i tijakapakareanayare'i maye'e. 15 Éneichuware, námawakapaipa'i ena amuyachichana eta maye'e ema Jesús. Nawaraira'i máemama'akawakayare'i, énasera te naima'apa ena máimitureana tepanawanapa nakájacha'i ena tiámanapa'i ena amuyana. 16 Taka'e ema Jesús máichu'awakapa, tási'a maka'epa: –Ésamirikachucha ena amuyana, náitekaicha'a eta nuye'e. Taicha eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, naye'eyare'i ena nani nakutiana'i ena. 17 Nutupiruwa numetaka'e, mákani wa'i makukuti ema amuya eta masuapajiraiwa, wa'i tisiapaima'i te mawasa ema Viya akenuka te anuma. 18 Ema tachutiri'apa'i mayaserekapa ema Jesús: –Tata maestro, ¿tasája'apukaini nícha'ini eta taurikene, apaesa máichekuarakirena'ini eta nítaresira? 19 Ema Jesús majikapapa: –¿Tája'a takayema pímijarechanu Piti piúrikene? Najina emanaina tiurina, emanaichu ema Viya. Jé'eware ema, tétavikawa'i eta máuriwa'i. 20 19 Pechaipa eta mawanairipiana: ‘Wa'i pikukapareka, wá'iware pikuve'a esu esena apayena, wá'iware pikuamereka, nakuija pepiyáekeneruina, wá'iware pikuwayuareka, pipikauchayarewa ena tikachichaviana.’ 21 Ema achane máichapa: –Tamutuipa'i eta juka nítaucha'i eta námaperuwa'i. 22 Te masamapa eta juka ema Jesús májikapapa: –Jukari'icha'a eta pítauchakeneyare: piyana píjararekaya tamutu eta píma'akeneana, tási'a píjarakawakapa ena páureana. Jé'eware eta pijakapayare eta píma'akeneyare te anuma. Tási'a pitekapa pé'ikanu. 23 Émasera ema achane te masamapa eta juka, katisamurewaine'i, taicha ema mawayucha'i eta marrikuwa'i. 24 Eta máimaira'i ema Jesús máichawakapa: –¡Máitujianaya ena ríkuana eta nasiapiraina'ini te mawasa ema Viya akenuka te anuma! 25 Maejerarepana eta tasiapira eta vipera camello taye'e eta ánikuchicha tapaja, eta masiapiraina'ni ema achane riku taye'e eta mawasa ema Viya akenuka te anuma. 26 Ena achaneana tisamararakana'i, nayaserekapa: –¿Tási'a nája'apapuka títujikawanayare tiuchuku'ana? 27 Ema Jesús, majikapapa: –Nájina émanaina achane émajiwaima'ini tikuchuku'awa, makarichu marata'a tikuchuku'a'avi ema Viya. 28 Ema Pedro máichawarepa: –Tata vítisera, tamutu eta vikaye'ekeneanaini vinakika'i, viwaraira'i vé'ikavi. 29 Ema majikapawakapa: –Nutupiruwa numetaka'e, namutu nákani nanakika'i eta napena, najunijika'iware ena tikachichana, ena naparapenaveana, ena nayenana, ena nachichanaveana, táichavene'i eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, 30 najachapayare eta taitsiwayare te juka apake'e. Tási'a te táitekapapa te apana víitaresira tavetijinapa, máichekuarakirenapa. 31 Ema Jesús maichu'awakapa ena dúsekeneana máimitureana, tási'a máichawakapa: “Puiti, vikaiju'épa'i te Jerusalén, ánaki táitauchiawayare tamutu eta nájukunachakeneana'i ena profetanaini eta maíchararakawayare'i ema Machicha ema Ajaira. 32 Naijararekainapa naye'e ena suntaruana rumanuana, nakaeka'inapa ema, nakaetemajirikainapa tási'a, nátutukichainapa. 33 Nae'ainapa, tási'a naemetatarekainapa te crusu, tási'asera te mapanakenenapa sache, téchepukainapa te maékari” 34 Énasera ena máimitureana wa'i nakaikutiara'ini eta juka mametasirawaka'i. Wá'iware náimatiekene'a'ini tája'apuka eta máechejisi'a'i. 35 Te tiáne'ipa títekapa ema Jesús te awasare Jericó. Matiari'i'i ema púchuki, téjakana'i te achenechakaya. Tiyasesereka'i eta limusna, 36 Te masamapa eta mánukuirapa'i ena achaneana, makayasesererupa tája'a'ipuka eta téchakare'i. 37 Nametakapasera eta émaira'i tiánuku'ayare'i ema Jesús Nazareno. 38 Taka'e, tipiarakapa ema achane púchuki: –¡Tátachicha, pítikeneipa yátupikenevi'i Cristo pikatajika'avipaini pájapanu'avi! 39 Taka'e, nakawakapa ena natiari'ikeneana'i, apaesa mamatina'ini, emasera tipiarekapanapa muraka: –¡Tátachicha, pítikeneipa yátupikenevi'i Cristo pikatajikanupaini pájapanunuini! 40 Ema Jesús eta masamirawaka'i, titupi'apa. Makawanairipipa náepana ema púchuki, te nakaitekapa, mayaserekapa: 41 –¿Tája'a pikamunu nuye'e? Ema púchuki majikapapa: –Tátachicha, nuwara'a pikaimairikanupaini. 42 Máichapa ema Jesús: –Tiuri, nuchicha. Táichavene'i eta pikasiñawaira'i me Viya, pinarakapa puiti. 43 Jé'esareine'i, tíja'uchawapa timairika ema púchuki. Taka'e, máe'ikapa ema Jesús, makunachapaipaware ema Viya. Énapa ena achaneana tímararakana'i eta manarasira'i, ichapeine'i eta nakunachira'i ema Viya.

Lucas 19

1 Taka'e, eta máitekapiraipa ema Jesús te awasare Jericó, tianukupaikapa 2 Matiari'i ema achane riku, tikaijare Zaqueo. Nakapitara'i ena tive'ara'iana eta nayase'ana. 3 Te masamairikapa eta émaira'i ema Jesús títekapapa'i, mawara'apa máimatiyare'i. Étasera eta máichipichuwa'i ema, wa'i márata'a'ini máima'a'ini ema Jesús te namuri ena kamurikeneana achaneana. 4 Tási'a, tijunapapa eta te mayani'ayarepa'i ema Jesús. Tiápanapa te yukuki, eta tikaijare Sicómoro, máimararakasaréipa'i ema mawara'akene'i máimati. 5 Taka'e, te makapekupa ema Jesús eta yukuki mávi'a'i ema Zaqueo, máesenikapa ema Jesús te anuke'e. Tási'a, máichapa: –Zaqueo. Yare, piúkupaika, taicha puiti nuwara'a'i nunasinumayare te pipena. 6 Taka'e, ema Zaqueo titátajipa tiúkupaikapa. Tiúrisamureine'i eta majakapira'i ema Jesús. 7 Eta náimaira'i ena achaneana eta juka, téchejikanapa maye'e ema Jesús, náka'epa émamesapa máitekapauchayare'i ema maka tikapekatura'itátaji. 8 Te téjakanapa te taju'e, témeña'awapa ema Zaqueo te mamira'u ema Jesús. Tási'a, maka'epa: –Píma'a, Tata Nákenu. Nuti néñeuchawapa me Viya. Puiti níjarakayare ena páureana tikutimuri'akaka eta níma'akeneana. Nímichawayarewa te natiari'ipuka ena nukaetemakeneana'i, kuatru'enapasera eta táitsiwayare eta nímichawakeneya. 9 Tási'a, ema Jesús majikapa: –Puiti titekepapa eta nauchukuiraya te juka peti, taicha émaichu'i maumuriwa'i ema viyara'aini Abraham. 10 Taicha eta tímitekanu'i nuti Manerejirunu'i ema Viya. Nutanukawaka'i tási'a nukuchuku'awakayare'i ena naemitiaruana. 11 Taka'e, ena achaneana, eta náimaira'i eta máne'iraipa eta Jerusalén, ena náimijachaipa'i titekapayarepa eta mawasa ema Viya akenuka te anuma. 12 Máichawakapa: “Matiari'i'i ema achane. Ichape eta mapikakarewa'i, tiyanayare'i te apana awasare, eta tímiyanayare'i máepani'ayare'i eta máwakureyare'i eta marrey-wayare'i. Eta machavirayarepa, téjakayarepa ema. 13 Te tiyanayarépa, máichu'awakapa ena diéskeneana mamusurana, máijarakawakapa ena eta kamurikene maplatane tási'a, máichawakapa: ‘Ekajurukayare eta juka plata, te nuchawa táimekawaipa.’ 14 Te máekenepasera, tisemamurianapa ena majaneanana, naewatakapa ema wanairuka, mayaseserekayare'i wa'i nakuijaraka eta mawakurena, ánipa naka'e: ‘Wa'i wáwara'a émaina viye'éna rey ema maka.’ 15 “Émasera majakapa'i eta máwakure'i, tichawapa te máwasa. Tási'a máichu'awakapa ena mamusurana ena máijararuana'i eta plata, mayaserekapa te tímekawa'ipuka. 16 Ema tínapuka'i tímerekawapa, tási'a máichapa: ‘Tata, eta píjararunu'i tímekawaipa eta tachichana'i. Diéspe'i eta tajurusira'i.’ 17 Ema rey majikapapa: ‘Tiuri tájina táichawa, tétavikawa eta piúriwa piti numusura. Puiti wa'i támapurujima'i eta juka ánichichakene'i níjararuvi'i, puiti níjarakaviyare tákenuviyare eta diéskene awasareana.’ 18 Tímerekawawarepa ema apana, tási'a máichapa: ‘Tata, eta piplatane tímekawaipa'i, sinku eta tajurusira'i.’ 19 Éneichuware ema maka majikapawarepa: ‘Piti nunakaviyare akenukaviya taye'e eta sinkukeneana awasareana.’ 20 “Tási'a tímerekawaware ema apana mamusura. Máichapa: ‘Tata, júka'i eta piplatane, núnakaichucha, nítipuika'i te pañuelo, 21 nupika'i eta nákaete'a'ini. Taicha pétaviucha'i píti eta pimajapanuraiwa'i, taicha píti pive'ayare'i eta nématanewacha.’ 22 Taka'e, ema rey máichapa: ‘Musu, eta juka péchejiriruwa'i eta tímikaecherachavi'i eta piplujuwa'i eta tíviuchaviya. Te pímatinu'ipuka eta numajapanuraiwa'i, níta'ara'i eta apaematanewacha, 23 wá'iyapa pinakapa'ini eta nuplatane te wanku, étaina'ini tajurusi'a'ini nuve'aipa'ini eta táejapa eta nuchavirapa.’ 24 Tási'a, máichawakapa ena natiari'ikeneana'i ánaki: ‘Everejika ema mákatataji eta nuplatane. Íjaraka ema tikajuruka'i eta diez mil.’ 25 Ena naka'ewarepa: ‘Tata, ¡tímekawaipa'ineni diéspepa'i eta tajurusira'i!’ 26 Ema rey majikapawarepa: ‘Eta taka'e numetaka'e, ema tikaima'akene najanechinaya eta apana maima'akeneya, emasera mákani achane tajina maima'akenena naverejinaya tamutu eta maima'akeneanaini, tayanapanepuka ánimurichichaichu. 27 Énasera ena tikatianakanuana'i ena wa'i najakapanu'ini eta nurey-wa'i, iáminanuyare ani te numira'u. Ekapapajikawaka te numira'u.’ ” 28 Te tamutupa eta juka máimituresira'i, ema Jesús tímiyanawawarepa tipaika'i, makaiju'epa te Jerusalén. 29 Te títekapapa te tachakaya eta Betfagé tási'a étapa te Betania, te tachakaya eta masi'i tikaijare Ulivukiji, mawanekawakapa ena apinana máimitureana, 30 máichawakapa: –Eyanayare te jena awasarechicha, tási'a te ítekapapa, íma'ayare eta burriku tikaiti'a'i, eta jena sárare máwaeke'echa'a, nájinaicha'a nakapera'ini. Evejapuakayare, tási'a iáminanuyare. 31 Te natiari'inapuka nákani nayasereka'e, ¿taja'a takayema eta evejapuaka'i? Emetakayare ema Tata makamunuyare. 32 Ena máimitureana tiyananapa, tási'a nachimapapa, étapaichu'i eta mametarapi'i ema Jesús. 33 Te navejapuakaipa eta burriku, ena tikaye'eana nayaserekapa: –¿Taja'a takayema evejapuakaya? 34 Ena najikapapa: –Taicha ema Tata makamunuyare. 35 Tási'a, náepakamaekechapa eta náepaku'ana taye'e eta burriku, tási'a náminapa ema Jesús, tási'a náimiperachapa. 36 Te náima'apa ema Jesús eta mapaisirapa'i, ena achaneana náepakapaikapaipa'i eta naepaku'ana te achene. 37 Tási'a eta napaisira'i, témirikanapaipa te tachausi eta masi'i Ulivukiji, namutu ena té'ikanapa'i tipiarakanapaipa eta náurisamurewa'i, taicha eta náima'akeneana'i tiáramikareana máichakeneana'i ema. 38 Naka'epaipa'i: –¡Yare piti rey-kene'i, wanairukavi'i te maijare ema Viákenu! Asulupaya ¡Puiti te anuma vikutikaka'i eta viúrisamurewa'i víti te juka apake'e! Tétávikawa eta vikunachira ema Viya eta makatajisira'avi'i. 39 Taka'e, eta nasamirapa'i ena fariséuana natiari'ikeneana'i eta napiarasirapa'i ena achaneana, náechejikapa ema Jesús: –Tata maestro, pikamatinakawakaichu ena nani te'íkavianapa'i. 40 Ema Jesús majikapawakapa: –Numetaka'e puiti, te namatinapuka ena nani, táitsiwasera étainapa tipiarakaya eta máriana. 41 Te, títekapanapa te tachakaya eta Jerusalén. Eta máimaira'i ema Jesús eta awasare, tíya'apa táicha. 42 Maka'epa: “¡Páurevisami piti náwasasami Jerusalén. Te nákaikutiaraini apaesachichaina'ini ena pichichanaveana'i eta nuwaraira'i nukuchuku'awaka! Puiti juka sache nutiari'iraipa ani piye'e, náuri'aine'i nákamapurawa'ini eta náurikakarewa'ini. 43 Taicha járajapayare eta sácheyare táetaviuchawaya eta nakatajiwairaya, ena piánaranaya tichayakavianayare. Té'avianainapa, tájinapa piviyawaima'i pikatiuchiawaima'i, 44 Témestapaikavianainapa te apake'e. Nakapapajikawakainapa ena pichichanaveana. Tájina nakaemachakenéma'i eta peti. Tamutuyare nákipapaika. Eta piviurewaya, eta juka pimajakapiranu'i eta néjirairavi'i nuti mawanerunu'i ema Viya.” 45 Taka'e, ema Jesús tisiapapa te mapena ema Viya. Máima'aine'i ena achaneana tíjararekana'i eta sárareana, káyureana, makuchuchujikapa, 46 tási'a máichawakapa: –Taka'e'i eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka: ‘Eta nupena táikuchi'i eta nayujarasirareya ena achaneana’, étisera tiámera'iana ekasiapawapa eta te juka, emaeperajikapa eta takapika'uira'i. 47 Ema Jesús tamutu'i sácheana tímitureka'i taye'e eta mapena ema Viya, tási'a ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena escriwánuana, napanerechaipa'i eta nawaraira'i nakapaka ema. 48 Wá'isera napatsikawa'ini, taicha natiari'i'i ena kamurikeneana achaneana tisamararakana'i eta máimiturapiana ema.

Lucas 20

1 Jena sache'i tímiturekawarepa ema Jesús eta te mapena ema Viya naye'e ena achaneana, máechejisi'a'i eta Arairu máechejiriruwa. Títekaparakanapa ena tachutiri'ana ena tuparairukana, ena escriwánuana énapa ena nakachanepa'i ena viyakara'ana, 2 taka'e naichapa: –¿Nája'asika tiwanekavi'i? ¿Nája'a tituparakavi'i picha eta juka píchakeneana? 3 Ema Jesús majikapawakapa: –Nuti apanaware nuyasereka'eyare. Ejikapanuyaresera. 4 ¿Nája'apuka tiwaneka'i ema Juan, eta máikachasirisira'i ema Viya, énapuka ena achaneana? 5 Enajikakanapa tiákapaemajirikakanapa: “Te vémuna'akawa vicha mawaneru'i ema Viya, ema maka'énapapuka: ‘¿Tási'a wá'iyapa esuapa'ini ema?’ 6 Taicha, wa'i taurika'ini vémuna'akawa vicha émajiwaichucha eta máitesira'i, taicha ena achaneana kuyayakare nakápaka'avi, taicha namutu'i nasuapa'i ema Juan, eta emaira'i profeta.” 7 Tási'a, najikapapa eta namaechira'i ena, naja'a'ipuka ema tiwaneka'i ema Juan eta maikachasiripanira'i. 8 Taka'e ema Jesús majikapawakapa: –Nuti apanaware, wá'iware numetaka'ema'i nája'apuka ema tijarakanu'i eta juka nutupara'a'i. 9 Tási'a tépanawapa ema Jesús máechejikawaka'i ena achaneana. Nuwara'a nímikutichina'eyare: “Matiari'i ema achane, tikaewaru'i kamuri eta uwa te máesane. Tási'a máijarakapa ena achaneana pártirariuanayare'i, tási'a tiyanapa te apana awasare. 10 Taka'e, te títekapapa eta kaje taya'aira'i eta uwa, máimiwanerekapa ema mamusura nayaseapanawakayare'i ena pártirariuana'i eta maye'eyare'i ema tikaye'e, énasera tisemauchawanaichucha, nakaratakapa náe'apa ema wanairuka'i. Tichawapa ema, tájina náijaraka'ini. 11 Taka'e, ema tikaye'e máimiwanerekawarepa ema apana mamusura, éneichuware náume'awarepa ema wanairukaini'i, náe'awarepa, tájina náijaraka'ini. 12 Mápechawarepa máimiwanerekawarepa ema apana mamusura, éneichuware náe'awarepa ema wanairukaini'i, najarachapa, nákijikapa te aneka. 13 “Taka'e ema tikaye'e eta apake'e maka'epa: ‘¿Tája'apuka nícharakawayare? Nuwanekayare ema nuchicha némunarukene'i, émainapapukaini napikaucha'ini.’ 14 Te'esera te náima'apa ema machicha ema tikaye'e eta úwakiji, naka'emuripa: ‘Émainapapuka tikaye'eyare ema maka eta maima'akeneana ema maiya, yare vikapaka apaesa tánasipa viye'ena eta maye'eya'ini.’ 15 Taka'e nakaratakapa, nakuchukapa taye'e eta úwakiji, tási'a nakapakapa. “¿Tási'a tája'apuka máicharakawakayare ena, ema tikaye'e eta úwakiji? 16 Waipa májapanuwakaima'i, makapakawakaya ena pártirarioana'i, máijarakainapa ena apamuriana.” Te nasamapa eta juka naka'emuripa: –¡Eta juka wa'i titauchawaima'i! 17 Ema Jesús máesenimuri'awakapa, tási'a máichawakapa: –Taka'e ¿taja'asika takayemakene'i eta Ajureka?: ‘Ena tépiyarekara'iana eta peti, tasapi'apa náepuru'i eta mari táikuchi'i tatumearayare eta peti.’ 18 Nákani testapaikawana te taina'u eta mari tevetutujikanayare, te etainapuka temirika eta mari te ina'u emajupaya. 19 Ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena escriwánuana nawara'ainipa náija'uchayare'ini nakarataka ema Jesús, taicha tímatiakawanapa ena eta énaira'i tayunakawaka eta máimikutichirawaka'i. Énasera tipikakarakawana'isera naye'e ena achaneana. 20 Nawanekapa ena apamuriana ajairana tépiyakawanayarepa'i tiúriana'i te mamira'u ema Jesús, nawaraira'i natanukayare eta tímikaviuchayare'i. Énayarepa timetauchanayare'i maye'e ema akenuka ramano. 21 Ena nakana, nayaserekapa: –Tata maestro, vímati'i eta tatupiruwaira'i eta pímiturapiana'i. Nájinaware pinerejiruina'ini ena achaneana, tási'a piti pimitukawaka'i eta táurinakene achene tikaiju'e me Viya. 22 ¿Tiuripuka viwachacha eta viyase'ana maye'e ema emperador romano, wa'ipuka? 23 Ema Jesús máimatiakawakapa eta tamauriwapa'i eta napanereruana, máichawakapa: 24 Níma'aseji, iáminanu étapena eta reale. ¿Nája'a tikaijare eta juka, nája'aware tikawasima'i eta juka mirare eta te juka reale? Ena najikapapa: –Maye'e ema emperador. 25 Ema Jesús máichawakapa: –Puiti táurika'i íjaraka ema emperador eta maye'eichu'i ema emperarador, tási'a íjarakaware ema Viya, eta maye'eichu'iware ema Viya. 26 Tási'a wa'ikenesera nárata'a'ini náimiakipaika'ini eta nayaseresira'i te namira'u ena achaneana. Táitsiwa'i náramipa eta majikapirawaka'i, taka'e timatinanapa. 27 Naka'epaipaware ena apamuriana achaneana saduceoana. Ena nani apana eta náimiturapiana'i; wa'i nasuapa eta náechepusirayare ena náepenakeneana. Taka'e, nayaserekapa ema Jesús: 28 –Tata maestro, ema Moisés manakika'i eta Ajureka máechejiriruwa'i eta viye'e, te máepenaekene'a'ipuka ema achane esu mayena, tási'a, nájinaicha'apuka manakiekeneruwaina'ini machichaina'ini; te matiari'i'ipuka mákani maparape'i, mave'ayare esu machinenaekeneni, apaesa émainapuka makachicha eta suye'e, máitsiwaina'ini ema maparapeni. 29 Taka'e natiari'i ena siétekeneana tikaparapejirikakana, te títauchawapa ema náechavimuri, máepenaekene'apasera esu mayena. Nájina'i machichaina'ini. 30 Ema mae'iruichu 31 tási'a émapa ema namapananekene ema maparape, máitauchaware esu. Éneichuware máepenaekene'aware. Namutupa ena sietekeneana nave'a'i, tási'asera nájina émanaina'ini mákachicha'ini eta suye'e. 32 Te táekenepa, tépenapa esu esenaini. 33 Taka'e puiti, te apánapapuka eta náitaresirayare ena nani kaparapekakana, ¿nája'apuka ena siétekeneana ema yátupikene'i suímakene'i esu esena, taicha ena siétekeneana namutu'i suímawaka'i? 34 Ema Jesús majikapawakapa: –Ena ajairana te juka apake'e natuparakasiwa'i títauchawanayare suye'e esu esena, 35 Te apana náitaresira, nákani tikatupara'anayare eta nasiapirayare te anuma te náechepukapa, waipa nákamunuima'i esu esena. Énaipa ena esenana, waipa nákamunuima'i ema ajaira, 36 taicha waipa tiápechawaima'i tépenana. Nakutinapa ena ángeleana, yátupinapa machichanaveanainapa ema Viya, taicha ema tikaechepukawaka'i. 37 Émaichu'i maka'e'i ema Moisés, timetaka'avi eta májure'i eta yátupira'i eta wa'i tánasi tépena eta náchanewana ena náepenakeneana. Ánaki maka'epa ema Viya, eta émaichu'i ema makasiñakene'i ema Abraham, ema Isaac, émapa ema Jacobo. 38 ¡Ema Viya, ema técha'i eta náitaresirana ena té'ikana'i, tayanapane eta naépena'ini! 39 Taka'e, ena escriwánuana, ena natiari'ikeneana'i náichapa: –Tétupikawa eta juka péchejiriruwa, tata maestro. 40 Tási'a wáipa napatsikawa'ini nápecha'ini nayasereka'ini. 41 Ema Jesús mayaserekawakapa: –¿Tajapuka takayema eta naka'e'i, ema Cristo, mámariekene'i ema rey David? 42 Émaichu'i ema David taka'e'i eta majure te libro Salmo, taka'e'i: ‘Ema Tata Viákenu máichapa ema Tata Nákenu: Yare péjaka te nuwaure, 43 eta pikuchapi'ayare eta nukaepuyusiraya te pimira'u ena tikatianakaviana'i nunakayare te tapeku te piwape.’ 44 Ema David, eta máimijarechira'i ema Cristo Tata Nákenu, ¿tája'apuka takayema eta machichaira'i? 45 Namutu ena achaneana nasamararaka'i ema Jesús eta máechejisirawaka'i ena máimitureana: 46 “Échapawayare naye'e ena escriwánuana, taicha tétavikawa'i náurisira'i tiúmaji'ana, nawaraira'i tikapika'uanayare'i eta náechejisiraya te plaza. Takutikene tinerejiurukawana eta táurinakeneana téjasi'akareana, eta te peti naúrujisirarewana ena juriyuana. Étaipa te nanisirana, tikaejakawanaware te távi'ana'i eta tiúrinisipanana tinikakareana, 47 tási'a takutikene naverejikaware eta napenana ena tépenaimana. Tási'a tiúpiemanawa eta nayujarasira. Énasera tiápajukawanaya eta nakaikuñairaya.”

Lucas 21

1 Ema Jesús máimararaka'i ena ríkuana eta nanakisirawa eta plata taye'e eta chapama'i nanakakuirare'i eta námawa'uana, 2 Éneichuware máima'aware tinakikawa esu esena suépenaimakene'i, páurekene'i esu, sunakika'isera eta apipechicha'i eta suplatane. 3 Taka'e, máichawakapa: –Íma'a esu suka esena páurechicha, jé'esare esu, tímepanawa'i eta sunakiruwa'i, sukachurikawaka'i namutu ena apamuriana, 4 taicha namutu ena, nanakika'i eta náemacharajiana naplataneana. Ésusera esu suka páure'ineni, sunakika'isera tamutu eta sukaye'ekene'i. Suíta'i eta suníkawachayare'ini. 5 Natiari'i'i ena téchejisi'ana'i eta mapena ema Viya, eta táurinakeneana tayereruwana, nanakiruana'i ena achaneana, étapa eta táurinawawaka'i eta máriana taye'eana'i. Ema Jesús maka'epa: 6 –Járajapayare eta sachewayare tikakipaikasiyare tamutu eta jukana íma'akene'i, wa'i tanasima'i eta íma'akene'i puiti, tikakipaikasiyare tamutu eta juka. 7 Taka'e, nayaserekapa: –Tata Maestro, ¿tajamu'upuka eta taitauchirawayare? ¿Tájamu'upuka eta náimiakipaisirayare eta mapena ema Viya Jarari'iyarepuka eta ekutiarareyare te táne'ipa eta táitauchirawayare eta apana péchejisi'akeneana'i? 8 Ema Jesús majikapapa: “Ekuneuchawa, apaesa nakuija nakuwayuaka'e, taicha nárajapayare ena tépiyakawanayarepa'i tímiwasichawana nuye'e. Naka'enapa ‘Nútipa’ ‘Puiti táitekapakenepa eta sache.’ Étisera wa'i ekue'ikawaka. 9 Tási'a te ésamairikapa eta techakareyare, táe'akakairayare eta ichapekeneana awasareana. Wá'isera ekuarameka eta esamairisiraya, eta ekutiarareanayare wícha'asera étaima'i eta táichekuiraina.” 10 Tímiyanawapa maichawaka'i: “Taicha eta awasareana te'ajirikakawakainapa etajikaka. 11 Tatiari'iyarewa eta ichape eku'amu'uya te awasareana, éneichuwa tiyamuripaikaya eta apake'e tatiari'iyare eta jumaremu'uya, te anuma tímerekawainapa eta ichape ekutiarareya. 12 “Tatiwanumayaresera tipanajirika'eanayare eti. Tikarataka'eanayare, tiáma'eanayare te peti náurujisirarewa ena juriyuana, taka'e temerataka'eanainapa, tási'a, tiáma'eanaya te namira'u ena reyeana, te'epa te namira'u ena akenukana, ekaviurewayare táichavene'i eta é'isiranu'i. 13 Taka'e ekamapurawainapa échejisianuyare eta nuye'e. 14 Wá'i ekueñamawa eta ekayemayare eta ekatiuchirawaya. 15 Taicha nuti, níjaraka'eyare eta ítusirayare ekatiuchirawaya, nájina ákutima'i eta ítupaijiasirawaya, ichape ekachuriakayare ena iánaranaya. 16 Étisera, tíjarareka'eanaya ena tikachicha'eana énaipa nákani eparapepuka, énapuka ena ejaneanana, ena ítunakasareana. Enerejikawainapa eti nakaparuanaya, 17 tási'a namutuya ena achaneana tikatianaka'eanayare, táichavene'i eta é'isiranu'i, 18 wa'isera, temitiakaima'i etapima'i eta echutimakana. 19 ¡Ekamichawachucha, apaesa ítujikawa eta iuchukuiraina! 20 Te íma'apa nachayaka eta Jerusalén, etanakeneyare'i ejército eta náichapemuriwaya, étainapa íkutiaraya eta táitavi'ayare eta awasare. 21 Taka'e, te íma'apa eta juka, táurikapa etátajipa ejunawane, eti etiari'ikeneana'i te Judea, ekaiju'eyare eta te simena, nákani tiávi'ana'i te taju'e eta awasare Jerusalén, náuchukawane taye'e, nákani tiávi'ana'i te wáma'iana, waipa nakuchawa taye'e eta awasare. 22 Taicha táitekapauchainapa eta tasacherayare eta takaikuñairaya, títauchawainapa eta tametarapi eta Takapika'ukene Ajureka. 23 ¡Páureanasami nákani esenana tikajariana'ipuka tachimararuanayare, nákani esenana tikachichana'i eta amuya tiájikacha'a! Taicha támairijikainapa eta nakatajiwairayare ena achaneana tiávi'ana'i te awasare. 24 Natiari'iyarewa ena takaparuanaya eta espada, ena apamuriana nakaratatajikainapa. Námawakainapa te apanakeneana awasareana. Eta awasare Jerusalén énapa téchanayare ena apawasana. Tiámainukawa te máikutichapa ema Viya, enapawainapa kaikuñanayare. 25 “Jarari'iyare eta ekutiarareya te sache, te kaje, étapa te jarairikiana, tipikanainapa ena achaneana te juka apake'e. Tiáramekanainapa taicha eta nasamirayare eta murakakene táepakuru'a eta ichapeama une. 26 Ena achaneana tiákipaikawanainapa eta napísiraya, wá'isera náimatiekene'aima'i tája'apuka eta náichararakawayare'i. Éneichuware yejejekawanainapa eta tiávi'ana'i te anuma. 27 Taka'e tikaecherainapa ema Machicha ema Ajaira eta maitekapirayare, támainapaipa eta úkaji, tétavikawayare eta majaraiwayarepa'i. 28 Te íma'apa tanakuchawapa eta juka, échainapa eti, taicha tiáne'ipa eta nítekapiraya nukatiuchirá'eyare.” 29 Éneichuware máimikutichinawarepa eta juka: “Ekuneyare eta juka yukuki, étapuka jákani apanana yukukiana. 30 Te íma'apa títsiwachawapa eta tapakajiana, tiáne'ipa eta únemu'uirayare. 31 Ene taka'eya, te íma'apa eta juka, échainapa eta táne'irainapa eta taitekapiraya eta mawasa ema Viya akenuka te anuma. 32 Numetaka'ewane, tamutu eta jukana téchakareana'i, naima'ayarecha'a ena achaneana naitareruana'i puiti juka sacheana. 33 Títawayare eta anuma étapa eta apake'e, étasera eta nechejiriruwa titauchawayare, wa'i tianuku'aima'i. 34 “Échapawa, machu tachimaraka'e eta jena sache, wa'i ekukuti ena tawayuaruana eta térakare. Wa'i ekueñamawa eta ítaresira, machu ta'apapika'e eta é'isiranu'i. 35 Tímikutijirikawainapa eta táija'uchirawa eta táeratasirawa eta trampa. Ene naka'eyare ena achaneana te tamutu awasareana eta namánekapauchirawaya. 36 Etsekawaicha yátupina. Eyujarauchawa'i támutu sacheana, apaesa tume'énapa eta ekamichiraina tamutu eta juka táichararakawayare, apaesa takuija ekuichirawaina eta ítekapauchiranuya te numira'u nuti Manerejirunu'i ema Viya.” 37 Ema Jesús timitureka te sachemu'u ánaki eta te templo. Te yátiware tiyanaware te táekene'i eta tikaijare Ulivukiji. 38 Ena achaneana tamutu yátikara'iana, tiyanana te templo, titsekawanaipa eta nasamararasirayare ema Jesús.

Lucas 22

1 Tamira'upaipa eta piesta, eta nanisira'i eta pan maye'ere levadura, eta piesta tikaijare Pascua. 2 Ena tachutiri'ana naye'eana ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena escriwánuana, napika'isera ena achaneana, natanuka'i eta náimikapasirayare'i ema Jesús. 3 Taka'e, ema Wínaraji máwa'akapa ema Júlasi. Émaichu'i nachamuri'i ena dósekeneana'i máimitureana ema Jesús, ema naimijarechakene'i Iscariote. 4 Ema maka tiyanapa maima'apanawaka'i ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, énapa ena nakapitarana ena suntaruana taye'e eta mapena ema Viya, tási'a téchejirikawapa ema naye'e ena, táicharakawayare'i eta máijararesirayare'i ema Jesús. 5 Ena tiúrisamureanaine'i, tási'a tíjarakawanapa eta náijarasirayare'i eta plata ema Júlasi. 6 Tási'a ema majikapapa, taka'e matanukapa eta nakuijapa ena achaneana eta máijararesirayare'i ema Jesús. 7 Títekapapa eta sache táepanirawa'i eta tapiestara eta nanisiraya eta pan maye'ere lewadura, étaichuware eta jena sache, nakapasiraya eta uvesa tikaijare cordero taye'e eta Pascua. 8 Ema Jesús mawanekawakapa, ema Pedro émapa ema Juan. Máichawakapa: –Eyanayare étupiripanaya eta viniruyare taye'e eta Pascua. 9 Ena nayaserekapa: –¿Távi'apuka piwara'a'i vétupirisi'ayare? 10 Ema Jesús májikapawakapa: –Te esiapapa eti te awasare, iákapajikayare ema achane tiámapa'i eta une te yupi. É'ikayare ema te peti masiapi'ayare, 11 tási'a emetakayare ema tikaye'e eta peti: ‘Ema Maestro tiwaneka'avi'i pímecha'avi: ¿Tavi'apuka eta cuartu nunisi'ayare te Pascua, nukachaneyare ena nímitureana?’ 12 Ema tímecha'enapa eta ichape cuartu te anuke'e piso, táurikeneipa'i eta jákara. Étupirikapa eta viniruyare eta ánaki. 13 Ena nakaiju'epa, tási'a náima'apa étapaichu'i eta makayemakene'i ema Jesús, tási'a náetupirikapa eta naniruyare taye'e eta Pascua. 14 Te urapa títekapapa ema Jesús, tási'a ena apústuleana tejakanaipa te mesa. 15 Ema Jesús, máichawakapa: –¡Ichapemuri eta nuwaraira'i nukachane'e eta nunisirayare'i eta juka nénisira'e'i puiti eta juka yati páscuaira'i, mapurare wícha'a táitekapa'ini eta népenirayare! 16 Tási'a, numetaka'ewaneya puiti, waipa nápechawaima'i nunika, tiámainukawa te táitauchawapa eta Mawasa ema Viya Akenuka te anuma. 17 Taka'e, mave'apa eta wasu náerirare, ma'asulupayachapa ema Viya. Tási'a, maka'epa: –Era eta juka. Ekajijirikakaya eti. 18 Taicha numetaka'ewane waipa nápechawaima'i néra'iwareni eta juka tachi eta uwa, tiámainukawa te mawasa ema Viya akenuka te anuma. 19 Te taekenepa, mave'apa te mawa'uana eta pan, tási'a ma'asulupayachapa ema Viya, mayuvetukapa máijarakawakapa ena, tási'a máichawakapa: –Eta juka náke'e, étivene'i níjararekawa'i eta népenirayare. Epiyaka eta juka, temecha'eya eta nuye'e. 20 Éneichuware te titanesianapa, mave'awarepa eta náerirare wasu, máichawakapa: –Eta juka wasu, eta arairu matratune taitauchirawa'i eta nítine, eta taepusairuwa'i eye'e eti. 21 Puítisera, marari'i ema tíjararekanuyare ani te juka te mesa. 22 Ema Machicha ema Ajaira, títauchawayare'i maye'e eta maichakene'i, étasera ¡páuresamisera ema tíjararekanuyare! 23 Taka'e, ena máimitureana tiyaserejirikakanapa, nája'apuka mákani te vitaraku ema tíjararekaya ema Viákenu. 24 Te táekenepa, tiákapaemajirikakanapa ena máimitureana taye'e eta nája'ayarepuka ema ichapekenepanaya akenuka te nataraku te náejasiraya te náwakureanayare. 25 Ema Jesús, máichawakapa: “Ena reyeana, énapa ena tachutiri'ana, échaichu'i eti, ena akenukana taye'e eta awasare, muraka eta nakawanairipira ena achaneana, nawaraira'i tikapika'uanayare'i. 26 Wá'isera ekuka'e eti. Mákani tímerekawa'i tikapika'upana eye'e eti, makutiyare ema amaperu, takutikene nákani tiwanerekana'i, tatuparaka'i téñamawanayare eta máechapajirisirawakayare. 27 Taka'e ¿Naja'apuka tikapika'upana, émapapuka ema tejaka'i te mesa tinika'i, wa'i emapuka ema wanairukana téchapajirikana'i eta mesa? ¿Emara ema tejaka'i te mesa? Puítisera, nímituka'eyare eta juka Arairu nuwanairipi. Puiti íma'anuipa eta nítatira'e'i, nuwara'a ekutinuya, ítatikakayare eti. 28 “Eti, ímararakanu'i eta náichiranu'i ena tikatianakanuana'i, wá'isera ejunijikanu'ini. 29 Eta taka'e, níjaraka'eyare nuti eta etupara'anayare ekutinuyare nuti eta nukatupara'airaya maye'e ema Tata, 30 tási'a étinapa enikayare erayare te numesara te navi'a'i, éjakainapa taye'e eta ekatupara'airaya, étinapa ewanerekaya naye'e ena dósemurikeneana israelítana.” 31 Ema Viákenu máichapa ema Pedro: –Simón, péchapawayare. Ema Wínaraji, yaseakanu'i mawaraira'i tikaikutiara'eyare tiákipaika'eyare emutu eti, emasera maisapa'i; 32 nútisera nuyaseuchavi'i me Tata, apaesa wa'i takuemitiaka eta pé'isiranu'i. Piákipaikawayasera, tichawayaresera eta pikasiñairanuya, tási'a pétumechawakainawarepa ena apamuriana pichamuriana. 33 Ema Simón máichapa: –Tata, níjarakawa né'ikavi taye'e eta pikaeratairayare, níjarakawaware nakapakanu, apaesa nákachanevi. 34 Ema Jesús májikapapa: –Pedro, numetakaviwane, puiti te tamira'upaicha'a eta táechejisirayare eta warayu, mapa'eyare eta péñauchirawayare, eta wa'i pímatinu'ini. 35 Taka'e, ema Jesús mayaserekawakawarepa ena máimitureana: –Te nuwaneka'énapa epaika, nutuparaka'e'i wa'i ekuama eta tarera, eta tavirare eta plata, eta éparupewana, ¿échuriaka'i eta ekamunukeneana? Ena najikapapa: –Tájina wákamunu'ini. 36 Tási'a, máichawakawapa: –Puítisera mákani tikatarera'i, mámayare, étapa eta tavirare eta maplatane. Émaipa mákani tájina'i maye'éna'i espada, tiúripana'i máijarareka eta maye'e saku, mawacharesi'aya eta maye'eyare espada, 37 taicha puiti numetaka'e títauchawainapa eta táechejiriruwana'i eta Ajureka: ‘Tímikutijirikawa'i nukapa'i'ini náicha.’ Tamutu eta juka títauchawayare'i. 38 Ena naká'emuripa: –Tata, jukari'i apina'i eta espada. Ema majikapawakapa: –Tiuri taratapa, waipa ekuechejika. 39 Taka'e ema Jesús tiúchukapa, tíyanapa te Ulivukiji, tási'a énapa ena máimitureana, taicha taka'e'i eta naye'erepi'i. 40 Te títekapanapa máichawakapa: –Eyujarakayare, apaesa wa'i makuituruka'e ema wínaraji. 41 Térajipanawapa ema Jesús eta naye'e ena. Tépuyukapa eta mayujarasira'i. 42 Maka'epa: “Tata Nukaiyakene, tajina temaituka, pikatajikanusera pikatiuchanu eta juka nichararakawaya, wá'isera takuitauchawa eta nuwara'akene nuti, étasera eta piwara'akene piti, eta taitauchawa.” [ 43 Taka'e, máukupauchapa ema ángele tiási'a'i te anuma, máetumechapanayare'i. 44 Ichape eta máeñamirawa'i eta mayujarasira'i. Témirikapa eta máepatsure murakakama eta taemirisira'i te apake'e, takasirikiamapa'i eta máitine.] 45 Te títapirikapa eta mayujarasira'i, téchepukapa, tiyanapa te návi'a'i ena máimitureana. Máima'aine'i ena, tímakanaipa'i táichavene'i eta nakatisamurewaira'i. 46 Máichawakapa: –¿Tája'a takayema ímakaichucha eti? Échepuka, eyujarauchawa apaesa, eyaseaka ema Viya eta etúmewaina. 47 Téchejirikawainicha'a ema Jesús, te títekapananecha ena kamurikeneana suntaruana. Máinapumirauchawakapaipa'i ema Júlasi. Témeña'awapa maye'e ema Jesús, máetserarekapa. 48 Tási'a, ema Jesús máichapa: –Júlasi, eta pétseraresiránu'i píjararekanu'i nuti Manerejirunu'i ema Viya. 49 Taka'e, ena máimitureana natiari'ikeneana'i, eta náimaira'i ena, nayaserekapa ema Jesús: –Tata, ¿vikatiuchawa te espada? 50 Taka'e, ema émana mave'apa eta maye'e espada. Makijikapa eta machaka tinápa te waure ema makajurure ema nákenumuri ena tiyujarakara'iana. 51 Ema Jesús máichapa: –Ésamirikawachucha; taratapa. Mave'apa eta machakaini ema achane, máimichawapa máipistaka, tinarakawanepa. 52 Tási'a, máichawakapa ema Jesús, ena tuparairukana natiari'ikeneanapa'i eta nakaratasira'i ema, énapa ena akenukara'ana, énapa ena uficiáleana taye'e eta mapena ema Viya. –¿Tája'a takayema ekasiña eta espada, ekaepuchirikipa'iware eta etánusiranupa'i, tímikutijirikawapa námera'i'ini nuti? 53 Étayapasika kape, tamutu'i sácheana nukachane'e'i taye'e eta mapena ema Viya. Wa'iware epatsikawa'ini ekaratakanu'ini. Étisera iúrikapuka eta tamapikuwa'i eta yátimu'u'i eta íchira'i eta tamaurikeneana'i, taicha mawa'aru'e'i ema Wínaraji. 54 Taka'e, nakaratakapa ema Jesús. Námapa te mapena ema Caifás. Émasera ema Pedro máe'iekene'apa'i mayere'ipa'isera. 55 Ánaki te taju'e te canchón, tikamururekanapa eta yuku násasiawayare'i. Téjamuri'anapa te tachakaya eta yuku. Téjakawarepa ema Pedro te namuri. 56 Suka'epaipa'i esu nawanara, suíma'apa ema Pedro eta máejasira'i te tachakaya eta yuku. Suímararakaipa'i. Tási'a, suíchapa: –Eñi ñika achane éñi'ichu ñichamuri eñi Jesús. 57 Émasera ema Pedro tépiyakawapa wa'i máimati. Máichapa: –Píma'a, esena, wa'i nímati nuti ema píchakene'i. 58 Te tiyerere'achichaware, máimararakaipaware ema apana, máichapa: ¡Píti'ichu machamurivi ema Jesús! Ema Pedro majikapawarepa: –¡Wa'i ajaira, wá'iware machamurinuina! 59 Te urapa eta táetavisirawa'i, máima'awarepa ema apana, máimatipa eta máechejirisirawa ema Pedro. Máichapa: –Yátupikene píti'ichu machamuri ema Jesús, taicha eti ekawasana te Galilea. 60 Ema Pedro maka'epa: –Wa'i nímati, nája'apuka ema maena píchakene'i. Taka'e téchejirikawaicha'a'i ema Pedro, énewanepa téchejika'i eta warayu. 61 Taka'e ema Viakenu máesenikapa ema Pedro, tási'a maéchapa ema Pedro eta mametarapi'i ema Viakenu: “Te tamira'uinaicha'a eta táechejisirayare eta warayu, píti mapa'eyare eta peñauchiranuya.” 62 Taka'e tiúchukawanepa ema Pedro, tíya'apa eta makatisamurewa'i. 63 Ena suntaruana tijaneakana'i ema Jesús, nakaeka'ijirikapa ema. Náe'ararakapa. 64 Náitiukichaware, tási'a ena nayaserekaware: –¡Te pijarauki'ipuka, pímatiyare nája'a'ipuka ema té'avi'i! 65 Ichapemuriware eta napanararachira'i ema. 66 Te tijara'ipa, tikurujikakanapa ena viyakarana naye'e ena juriyuana, ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, énapa ena escriwánuana, námapa ema Jesús te namira'u ena Akenukara'ana. Ánaki nayaserekapa: 67 Picha'avi, ¿Pítisareji ema Cristo? Ema májikapapa: –Te numetaka'e eta nútira'i, eti wa'i esuapanuima'i. 68 Te nuyasereka'epuka, eti wa'iware ejikapanuima'i. 69 Étainapasera makaiju'eyare te anuma ema Machicha ema Ajaira, eta maéjasi'ayare te mawaure ema Viya, máitupajijiaruwakene'i. 70 Tási'a namutupa nayasereka'i: –¿Taka'e pitikene'i Machicha ema Viya? Ema Jesús majikapapa: –Etupiruwa eta eka'eira'i. 71 Taka'e, ena naka'emuripa: –Waipa tákamesa vikayasesereru'ini ena apanana. Émakenepa'i visama'i puiti eta juka máechejiriruwa'i, étapa tiviuchayare.

Lucas 23

1 Namutupa téchepumuri'anapa, tási'a námapa ema Jesús te mamira'u ema Pilato. 2 Te mamira'u náepiyaekene'apa, naka'emuripa: –Viámapa'i ema maka achane te pimira'u. Mawara'a'i ma'apapirikawakayare'i ena vichanerana. Éneichuware maka'e'i wá'iji táurika'ini viwachacha'ini eta viyase'ana maye'e ema emperador. Éneichuware maka'e'i, eta émaira'iji ema Cristo, ema rey-yare'í. 3 Ema Pilato mayaserekapa: –¿Jé'esareji Rey-vi'i píti naye'e ena juriyuana? –Pitupiruwa'i eta piyaseresiranu'i, –Majikapapa ema Jesús. 4 Taka'e, ema Pilato máichapa ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena achaneana: –Tájina níma'a'ini maviurewaina'ini, ema maka achane. 5 Énasera nayurukapa muraka: –Ema maka ichape eta ma'apapisira'i eta napanereruana ena achaneana tikawasana'i te Galilea, étapa ani te Judea. 6 Eta masamira'i, ema Pilato makayasesererupa te éta'ipuka te Galilea makawasa'i. 7 Te nametakapa eta étaira'i makawasa ema Jesús, makawanairipipa nama maye'e ema Aluresi, taicha ema Aluresi matiari'i te Jerusalén 8 Taka'e, tiúrisamureine'i ema Aluresi, eta máimaira'i ema Jesús. Ichapemuri'i eta mawaraira'i máimati, taicha masamairika'i tamutu eta tiáramikareana máichakeneanapa'i. 9 Ichapemuri'i eta mayaseseresira'i. Émasera ema Jesús, wa'i majikapa'ini. 10 Éneichuware natiari'i'iware ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, énapa ena escriwánuana, ichape eta nakamesaira'i eta nametauchira'i. 11 Taka'e ema Aluresi, tási'a énapa ena suntarurana, ichapeine'i eta náepuruira'i, tási'a namuriachapa eta muriare tijanunumeka makuti'ipa'i eta mamuriachirawa'i ema rey, táikutiara'i eta nakaeka'ira'i ema. Taka'e, ema Aluresi náimichawapa te mamira'u ema Pilato. 12 Ema Herodes émapa ema Pilato tikatianakakanaini'i eta náitaresira'i. Étasera te jena sachekene'i tichawapa eta náemunasirakaka'i. 13 Ema Pilato, makurujimuri'apa ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, énapa ena tuparairukana taye'e eta awasare, 14 Tási'a, máichawakapa: –Eta iámira'i ema maka achane, ímijacha'i ma'apapikawaka'i ena achaneana. Nútisera níma'a'i tájina maviurewaina, eta nuyaseseresira'i te emira'u eta ímijachakene'i eta máejekapirawana'i. 15 Émaipa ema Aluresi máimichavina'avi'i, taicha tájinaware máima'a'ini eta máejekapirawaina'ini. Etaina'ipukaini taviucha'ini eta táimikapaka'ini. 16 Nímiwanereka makaemechara'i, tási'a nukaitikapa. 17 Eta maye'erepi ema Pilato te Páscuamu'uana, makaitikayare'i ema émana makaeratakene. 18 Énasera namutupa tipiararekanapa: –¡Wa'i wáwara'a máuchuku'a ema Jesús! ¡Émaina máuchuku'a ema Barrabás! 19 Ema Barrabás mávi'a'i te nakaératairare, táimikuñaru'i eta máichira'i eta revolución étapa eta makapa'iwa'i. 20 Ema Pilato mawara'aichucha makaitikayare'i ema Jesús, mayaseremuri'awarepa, 21 Énasera murakapanapaichucha eta napiarasira'i: –¡Pémetatareka te crusu! ¡Pémetatareka te crusu! 22 Mapa'ekenepa eta mayaseresirawaka'i ema Pilato máichawakapa: –¿Tája'asika eta maviurewa'i? Nuti tájina wa'i níchimawa eta maviurewaina'ini eta táimikapaka'ini. Tiúrisera, nímiwanerekayare eta makaemechara'i, tási'a, nukaitikapa. 23 Énasera tipiararekanapa, nayaseasiraina eta makaetatairaya te crusu. 24 Jé'esareine'i, ema Pilato masuapawakapa eta nayasearapi'i ena tuparairukana, 25 emapa makaitika'i ema Barrabás, ema nayasesereru'i táimikuñaru'i eta máichira'i eta revolución étapa eta makapa'iwa'i, makawanairipipa táitauchawa eta nawara'akene'i ena. 26 Te námapa ema Jesús te makaetataiyayare'i, napámikapa ema achane tikaijare Simón, tikawasa'i te Cirene, ema, mási'apa'i te máesane, napámikapa ema manaraku'a eta macrusura, tási'a máe'ikapaipa'i te máekene ema Jesús. 27 Ichapemuriana ena achaneana té'ikanapa'i. Enaipa ena esenana, tipiararekanapaipa eta náiyairapa'i, taicha eta nakatisamurewa'i, náimararasira'i eta máejapanurawapa'i ema. 28 Emasera ema Jesús máesenimuri'apa, máichawakapa: –Wa'i ekuiyauchanu eti esenana tachichanaveana'i eta Jerusalén. Étina íyauchawa, enapa ena echichanaveana. 29 Taicha tatiari'iyare eta sachewayare naka'enapa: ‘Tétavikawapa nauriwa ena esenana macheruana. Nájina náimipanerereka'ini, nakajuruka'ini, náenika'ini.’ 30 Tási'a ena achaneana tijunanainapa te simena, tási'a naka'énapa: ‘¡Takipaikawapaini eta juka yukuki te vina'u!’ ‘¡Étapukaini juka simena viyumurusiawa'ini!’ 31 Apanasika nuti ichapemuri eta nukatajiwaira'i, tájina'ineni taviuchanu'ini. Navetijiyarecha eta nátajiwayare, ena tichana'i eta tamaurikene. 32 Éneichuware natiari'iware ena apinana tiámera'iana makutikeneanayare'i ema Jesús eta makaetatairayare. 33 Te titekapanapa taye'e eta tikaijare tavirare eta Náperana ena Naépenakeneana, tikáetatapa ema Jesús, énapa ena apinana tiámera'iana, ema émana te mawaure, ema apana te sapane. 34 Ema Jesús maka'epa: “Tata, pajapanuwaka ena nani, taicha wa'i nákaikutiara'ini eta juka náichiranu'i.” Tási'a ena suntaruana nasuerte'achapa eta mamuiri'aini ema Jesús, eta náijarajirisirakaka'i. 35 Natiari'i'i ena achaneana tímararakana'i tamutu. Énaipa ena tuparairukana nakaeka'ijirikaipa ema, naka'eipa'i: –Ema máka, marata'a'i makuchuku'awaka ena apamuriana achaneana, tási'a puiti, émajiwaina makuchuku'awa, te yátupi'ipuka émaira'i ema Cristo, ema manerejiru'i ema Viya. 36 Éneichuware ena suntaruana nakaeka'ijirika'iware ema Jesús. Nawara'apa náesichayare'i eta tisisika vino. 37 Náichapa: –¡Te yátupinapuka piti'i rey-vi'i naye'e ena israelita, pítijiwaina pikatiuchawa! 38 Tási'a tatiari'i'i eta ajureka te machutichakaya. Ani taka'e'i: “Ema maka, ema Rey naye'e ena juriyuana.” 39 Ema émana, ema tiámera'i makaetatakene'i te machakaya, éneichuware ema makaeka'i'i: –¡Te yátupi'ipuka pítikene'i ema Cristo, pikuchuku'awa pítijiwaina. Tási'a, pikuchuku'aviware viti apanaware! 40 Émasera ema apana maka'epa: –Wá'ipuka pipika'ini píti ema Viya. Wá'ipuka pécha'i étaichu'i viáwaku'a víti eta juka víkuña'i. 41 Víti, viwachacha'i eta juka vitapirawa'i, taicha ichapekene'i eta véjekapirawana'i. Émasera ema maka achane, tikatajiwa'i tájina'ineni taviucha'ini. 42 Taka'e, máichapa: –Jesús, péchanupaini te péjakapa te piáwakureya. 43 Ema Jesús májikapapa: –Numetakaviwane, puiti píti nukachaneviyare te paraíso. 44 Taka'e, te tupiriku'apa, téma'apa eta sache, timapikupa tamutu eta apake'e. 45 Waipa takaechera'ini eta sache, tíja'uchawapa tétsayumeka'i eta cortina taye'e eta templo. Tikutimekaka eta taetsayumesira'i. 46 Ema Jesús tipiararekapa muraka, tási'a maka'epa: –Tata, pijakapa eta náchanewa. Te títapirikapa, tépenapa. 47 Taka'e, ema kapita romano. Te maima'apa eta taichararakawa'i makunachapa ema Viya, maka'epa: –Yátupikeneichuyapa, ema maka achane matapiraware'i. 48 Namutu ena achaneana natiari'ikeneana'i, eta náimaira'i eta júkana, ichapeine'i eta nakatisamuréwaira'i, té'atupachawanapaipa'i. 49 Namutu ena timatiana'i ema Jesús, nayerere'i'i eta naimararasira'i. Éneichuware ena esenana, ena té'ikanapa'i te nasi'ainapa te Galilea. 50 Matiari'iware ema achane tikaijare José. Tikawasa'i te Arimatea te Judea, tipikaura'i'i ema. Tétavikawa'iware eta máuriwa. 51 Masuapa'i ema Jesús, eta émaira'i ema mawaneru'i ema Viya akenuka te anuma, étaipa eta émaira'i téchayare'i namutu ena achaneana, 52 ema José, tiyanapa maye'e ema Pilato, mayaseapana'i eta máke'e ema Jesús, mawaraira'i máekarayare. 53 Makukupaikapa eta máke'e taye'e eta crusu, máyuruakapa te sáwana tijapu, náiyaraku'apa taye'e eta máekari eta te mari nasekajueru'i. Nájinaicha'a nakaekarasi'ini taye'e. 54 Titatajianapa taicha wa'i táisapakare'ini náekarareka'ini te yati, wá'iware te tijara'iakaima'i, taicha sawarumu'uyarepa. 55 Ena esenana té'ikanapa'i ema Jesús te mási'ainapa te Galilea, tiyananapa taye'e eta máekari. 56 Te tichawanapa te napena. Natsekapa eta perfume mayaji'ayare'i. Ena esenana napikaucha'i eta wanairip'i,

Lucas 24

1 te apanapa sache, te tijarara'ichichapa eta lumínkukene'i, tiyananapa ena esenana taye'e eta máekari. Námapaipa eta perfumeana náikurewana'i. 2 Te títekapanapa, náima'apa eta mari tájinaipa'i te tapajakura eta máekari, 3 tási'a tisiapanapa, wá'isera naima'a'ini eta make'e ema Viákenu Jesús. 4 Wa'i náimatiekene'a'ini tája'a'ipuka eta máichararakawa'i. Tási'a, náima'apa ena apinana ajairana titupi'ana'i te nachakaya ena. Tijanunukawaka'i eta namuiri'ana. 5 Tétavikawaine'i eta napisira'i tétipaimuri'anapa. Énasera ena ajairana náichapa: –¿Taja'a takayema eti, etanuka'i naye'e ena naepenakeneana, ema achanekene'i? 6 Májinaipa'i ani, téchepukaipa'i te máekari. Échawaichu'i eta makayemakeneana'i te manasikeneicha'a te Galilea: 7 ema Machicha ema Ajaira naijararekayare'i, naye'e ena tisipekaturara'iana, naemetatarekayare te crusu. Tási'a te mapanakenénapa sache téchepukayare te maekari. 8 Taka'e ena, enurujine'i náechawane eta máechejiriruwana'i ema Jesús, 9 tási'a te tichawanapa te máekari, nametakapa tamutu eta juka ena once-keneana apústuleana, tási'a énapa ena apamuriana. 10 Ena tiamana'i eta techakareana, naye'e ena apústuleana éna'i, esu María Magdalena, esu Juana, ésupa esu apanaware María, máena'i ema Santiago, tási'a énapa ena apamuriana esenana. 11 Énasera ena apústuleana wa'i nasuapa'ini, náimijachaichucha náepiya'iraiwa'i namaurishiwa'i. 12 Taka'e ema Pedro tiyanapa tijunapapaipa'i te máekari, te títekapapa máima'apa takarine'i eta sáwanana. Taka'e mapanerekene'aine'i eta juka táichararakawa'i. 13 Étaichu jena sachekene'i, tipaikanapa'i te achene ena apinana máimitureana ema Jesús. Nási'a'i ena te Jerusalén, nakaiju'eyare'i eta awasarechicha Emaús. Unse kilometro eta tayere'iwa'i. 14 Eta napaisirapa'i nakasamurepaipa'i eta nasamairiru'i. Téchejirikawanapaipa. 15 Eta náechejisi'airapa'i eta juka táichararakawana'i, tiáramikarepa makapayamuri'apa ema Jesús, makachanewakapaipa eta napaisirapa'i. 16 Énasera wa'i náimati'ini, taicha ema wa'i máisapa'ini náimati. 17 Ema Jesús mayaserekawakapa: –¿Tája'asika eta échejisi'apa'i eta epaisirapa'i? Tichepaikanapa, tíkatisamurewanaine'i, 18 ema émana tikaijare'i Cleofás majikapapa: –¿Pikarichu'ipuka piti wa'i pécha'ini eta juka, eta piavi'aira'i eta táichararakawa'i te Jerusalén, puiti juka sácheana'i? 19 Ema mayaserekawarepa: –¿Tája'asika eta téchakare'i? Ena náichapa: –Émara véchejisi'apa'i eta máichawakenewa'i ema Jesús Nazareno, ema profeta máurikeneni'i naye'e ena achaneana. Tamutuini'i tiuri eta máimiturapiana, tétavikawa'iware eta máitupaijiasirawa'i, taicha ema Viya, ema tíjaraka'i tamutu, 20 Énasera ena tuparairukana te viáwasa, ena tíjararekana'i naye'e ena apawasana taicha nawara'a'i náimikapaka. Taka'e náetatakapa te crusu. 21 Víti ichapemuri eta vikasiñawairaini'i eta maye'e, vikuchapawaini'i eta makatiuchira'aviyare'i vimutu viti israelítana. Tamapurujipasera puiti, taicha tépenapa ema. Puiti mapanaipa sache eta táetavisirawa'i eta juka. 22 Íchakenesera te yátikara'ichichapa, tikarameka'avianapa ena esenana vichamuriana'i eta nayatiruira'i, tiyanana'i taye'e eta máekari, 23 waipa nachimapa'ini eta máke'e, tichawanapa timetaka'avianaipa eta náimaira'i ena ángeleana. Nametakawakapaji eta machaviraipa'i títareka ema Jesús. 24 Tási'a, tiyanawaneanapa ena apamuriana vichamuriana, te ekari, jé'esareine'i, étaichu'i eta nakayemakeneanapa'i ena esenana. Wa'isera naima'a'ini ema Jesús. 25 Taka'e ema Jesús máichawakapa: –¡Tétavikawapa tájinaira ekaikutiarakenena eti. Wá'iware ákaikutiara'ini eta náechejiriruwana'i ena profetanaini! 26 Taka'eyare'i eta makatajiwairayare'i ema Cristo. ¿Wá'iwarepuka ákaikutiara'ini eta taka'eyare'i eta mápanirayare'i ema te máwasa anuma? 27 Tási'a, mametakawakapa tamutu eta táechejiriruwana'i eta Takapika'ukene Ajureka, eta táechejisi'aira'i ema. Tépanawapa te májureana'i ema víyara'aini Moisés, étapa eta nájureana'i ena apamuriana profetanaini. 28 Títekapananecha taye'e eta awasarechicha nakaiju'ekenepa'i. Mawara'apa ema Jesús majunijikawakayare'ini. 29 Énasera nakamesapa, máe'ikawaka'ini te napena, náichapa: –Páka'eine eta ani viye'e, taicha yátinapa eta jena. Tási'a, ema Jesús manasipa eta naye'e. 30 Te tiúripa eta tinikakare, mave'apa eta pan, ma'asulupayachapa ema Viya, mayuvetumekapa, máijarakawakapa. 31 Énewaneine'i náimatiwanepa ena maimitureana. Émasera tíja'uchawapa témitiaka'i te namira'u. 32 Tésenijirikakanapa énajikaka: –¿Tája'a takayema eta wa'i vímatiwane'ini ichakene te achene? Véjapusamurechapaipa'ineni eta visamirawa'i eta máimitusira'avipa'i taye'e eta Ajureka Takapika'ukene. 33 Enewanepa tichawana te Jerusalén. Te títekapanapa, tisiapanapa taye'e eta návi'a'i ena once-keneana apústuleana, énapa ena apamuriana nachamuriana. 34 Tikametakasianaipaware, naka'ewarepa: –Yátupi eta máechepusiraipa ema Jesús. Máima'aipa ema Simón. 35 Taka'e ena apinana namétakawarepa eta naichawakenewa'i te achene. Wá'isera vímatiwane'ini. Tapaenumawa te mayuvetukapa eta pan, vímatipa. 36 Téchejirikawanaicha'a ena, tíja'uchawapa tímerekawa'i ema Jesús te namuri, máechejikawakapa, ánipa maka'e'i: –Ícharakawa, nuchichanaveana. 37 Énasera íchapa eta naramesira, náimijachaichucha kunare'i ema. 38 Émasera ema Jesús máichawakapa: –¿Taja'a takayema íarameka'i? ¿Taja'a takayema wa'i esuapanuwane? 39 Íma'a eta juka nuwa'uana, étapa eta níwapeana. Émama'akanu apaesa echa eta nútikenera'i: Eta kunare, tájina táechena, tájinaware táperaina. Wa'i tákuti'ini eta nukake'era'i nuti. 40 Eta máichirawaka'i eta juka, maimechapa eta mawa'uana, étapa eta máiwapeana. 41 Wícha'asera nasuapa'ini ena, tiúrisamureanaipa'ineni eta náimaira'i, takachane'isera eta napisira'i. Eta taka'e, ema Jesús mayaserekawarepa: –¿Jarari'ipuka nikakare ani? 42 Ena náijarakapa eta nájimaru jima, étasipa wasu eta mápama. 43 Majakapawakapa ema, tinikapa te namira'u ena. 44 Tási'a, maichawakapa: –Eta juka níchawakenewa'i, étara eta numetaru'e'i kape juka nukachanera'éicha'a. Eta taka'eyare'i eta táitauchirawayare'i eta májuchakeneana'i ema víyara'aini Moisés nuti táechejisi'akene'i. Étapa eta nájuchakeneana'iware ena profetanaini, étapa eta Salmo. 45 Máemechawakaipa'i eta nakaikutiarairayare'i eta táechejiriruwana eta Takapika'ukene Ajureka, 46 Tási'a, máichawakapa: –Étara eta juka takajukene'i, eta maepenirayare'i ema Cristo. Tási'a téchepukayare'i te maékari te mapanakenenapa sache, 47 tási'a etayareichu'i námapikayare eta maíjare eta naímitusirayare ena achaneana tikawasana'i te tamutu eta awasareana. Étaipa te juka Jerusalén, emétakawakayare eta náeñauchirawaina me Viya, apaesa makaepa'a eta napekaturana, 48 eti, nutupararu'eya eta ímituresiraya eta júkana. 49 Tási'a nuti nuwanekayare eye'e eti eta maikure'e'i ema Nukaiyakene. Étisera enasiyare eta ani, ánaki te awasare Jerusalén, tiamainukawa te ejachapapa eta maitupajijiasirawa ema tiasi'aya te anuma. 50 Ema Jesús mámamuri'apa te tachachaku eta awasare Jerusalén, te tachakaya'i eta awasarechicha Betania. Makanukechapa eta mawa'uana, mayujarauchawakapa ena. 51 Tási'a te títapirikapa eta mayujarauchirawaka'i, terajikawapa naye'e ena, tási'a tiyanapa te anuma. 52 Eta náimaira'i ena eta makanukechirawapaipa'i, tépuyumuri'anapa eta nanekapararesira'i eta mayanira'i. Tási'a tichawanapa taye'e eta Jerusalén, tiúrisamureanapaipa. 53 Wa'i náejiakawa'ini taye'e eta templo, tiyujarauchawanaparaka'i, najiraucha'i eta nakunachira'i ema Viya.

Juan 1

1 Te táepanirawa'i tamutu, tatiari'ikenepa'i eta Echéjirirukawa, mákani Echéjirirukawa'i makachaneipa'i ema Viya, émakene'i ema Viya. 2 Ema makachaneipa'i ema Viya te táepaninewa. 3 Taye'e eta Echéjirirukawa tatiari'ipa'i tamutu eta tatiari'ikeneana'i, tamutu eta tatiari'ikeneana, tájina máejekeruina'ini, nájinaware apanaina'ini náepiyaka'ini eta tatiari'ikeneana. 4 Émaichu'iware tikaitareka'avi'i viti achaneana. Émaichuware tinákapa te viáchanewana eta tamika'u eta vítaresira'i. 5 Eta juka tijara'i tijanunuka te timapikuana, tási'a eta timapikuana wa'i tarata'a'ini takaema'a'ini. 6 Matiari'iware ema achane tikaijare'i Juan, mawanekapa ema Viya 7 Ema títametarekayare'i, apaesa maimereka eta jára'i, apaesa namutu nasuapa eta maichakeneana'i. 8 Ema Juan, wa'i émaina'ini eta tijara'i, éma'isera timerekayare'i eta tijara'i. 9 Eta yátupikene'i tijara'i timikaucha'i namutu ena achaneana tiavi'ana'i te juka apake'e. 10 Émaichu'ineni ema Echéjirirukawa matiari'ikenepa'i ani te apake'e, tási'a, émaichu'i ema Viya tepiyaka'i eta apake'e makachane'i ema Echéjirirukawa, nákaini tiavi'ana'i te apake'e wa'i naimati'ini. 11 Títeka'i, tiúkupaika'i te juka apake'e, wá'isera najakapa'ini. 12 Énasera nákani tijachapana'i, tási'a nasuapa'i ema, maijaraka'i, maimikacheracha'i eta yátupikene'i machichanaveana'i ema Viya. 13 Tási'a ena machichanaveana'i ema Viya, éma'i tinerejika'avi'i. Wa'i étaparakaina'i eta nakachichaira'avi'i ena tikachicha'aviana. 14 Émaichu'ineni ema Echéjirirukawa, tépiyakawapa ajaira'i, tási'ia tikachane'avipa viye'e viti, tási'a vima'a'i eta majaraiwa, majachapakene'i me Maiya, táicha makarichu'i machicha, tetavikawa'i eta yátupikenera'i maemunaraiwa'i. 15 Ema Juan, tímereucha'i ema, maka'e'i “Ema'i ema maka, ema nichakene'i nuti te nuka'enapa, marajapainapa ema tekene'apa'i nuye'e nuti, émasera ichapepanapa eta makapika'uira'i, taicha ema'i mainapure'i nuye'e nuti.” 16 Tetavikawa'i eta yátupikenera'i maemunaraiwa'i, vijachapa'i vimutu eta vijarakasiana taye'e eta apana vijarakasiana, 17 taicha eta wanairipi émara tinaka'i ema Moisés. Yátupikenera'i maemunaraiwa'i ema Jesucristo. 18 Yátupikene, nájina náimati'ini eta máima'i ema Viya, makarichukene ema Machicha, émaichu'ineni ema Viya kachanekakana'i ema Maiya, éma'i tímimaticha'avi'i ema Maiya. 19 Etara eta juka mametarapi'i ema Juan, naye'e ena tuparairukana tikawasana'i te Jerusalén, te nawanekapa ena náewanachana, nayanaucha ema Juan. Eta nayaserepana, najá'a'ipuka ema. 20 Ema matupiruwapa eta majikapirawaka'i: –Wá'isera nútina ema tikaijare Cristo. 21 Nápechawarepa nayasereka: –¿Nája'avisika píti? ¿Pítipuka ema Profeta Elías? Ema Juan majikapawarepa: –Wa'i nútina. Nápechawarepa nayasereka: –Tási'a ¿Pítipapuka ema apana profeta vikuchapakene'i? Émasera májikapawarepa: –Wa'i nútina. 22 Náichawarepa: –¿Nája'avikenesika píti? Pimetaka'avichucha nája'avipuka píti. Viwara'a véchayare, apaesa vimetakawaka ena tiwaneka'aviana'i. 23 Ema Juan májikapawarepa: –Nuti nupiaraka'i te mawapa'ikene wama'i: ‘Etserereaka eta mache'u ema Viya’, taicha taka'e'i eta maechejisi'akene'i ema profeta Isaías. 24 Ena wanairukana'i naye'e ena fariséuana. Ena techejirikawanaya'i maye'e ema Juan, 25 nayaserekapa: –Te wa'ipuka pítina'ini ema Cristo, wa'iware pítina'ini ema profeta Elías, wá'iware pítina'ini ema apana profeta, ¿tája'asika takayema'i eta píkachasirika'i? 26 Ema Juan májikapawakapa: –Nuti níkachasika'e'i te une, matiari'ipasera puiti te vitaraku. Étisera wa'i ímati'ini 27 tási'a ema títekapaya te nekene nuye'e núti. Nuti wáipaine'i nákaemuñawaima'i nuvejuchupewacha eta maeparupewa. 28 Eta mávi'a'i ema Juan, eta máikachasirisine'i eta te tikaijare Betania, te apachara eta kajakure Jordán. 29 Te apanapa sache, máima'apa ema Juan eta mapauchirapaipa'i ema Jesús. Taka'e, máichawakapa ena achaneana: “¡Íma'a, márajapa ema Wanairuka me Viya. Ema, tikaepa'ayare eta vipekaturana te juka apake'e! 30 Émara ema maka ema néchejisi'akene'i eta eye'e kape juka: ‘Nuti nínapuka'i maye'e ema, émasera matiari'ikeneipa'i eta akane, májinanuicha'a'i nuti. Eta taka'e, tipikauchakarepana'i eta nuye'e.’ 31 Núti'ipa néchejisi'a'i ema, wícha'asera nímati'ini. Numetaka'isera ena israelítana eta nakaikachasiraina, apaesa natsekawa'i eta najakapiraina ema te jákani máimerekawapa.” 32 Ema Juan maimereuchawarepa: “Níma'apa ema Machanewa Viya eta máukupaisira'i te anuma, takutipaine eta paluma, masiapa'akapa ema Jesús. 33 Nuti wicha'aware nimati'ini nája'a'ipuka ema, tási'asera ema tiwanekanu'i nikachasirika te une, maichanupa: ‘Te píma'a ema Machanewa Viya máukupaucha te mápusi mákani achane, pímatiya eta émaira'i ema Nuchicha.’ 34 Puiti nímatipa ema. Táitusiawa numetaka'e puiti eta émaira'i ema Machicha ema Viya.” 35 Te apanawarepa sache, ema Juan matiari'ipaware taye'e eta mávirareasa'i, énapa ena apinana máimitureana. 36 Te máima'apa ema Juan, tiánuku'apaipa'i ema Jesús, máichawakapa: –¡Íma'a, ema maena Jesús, éma'i ema, wanairuka'i me Viya! 37 Ena apinana máimitureana ema Juan, eta nasamira'i eta juka, tiyanapa naé'ika'i ema Jesús. 38 Ema Jesús téseniekene'awapa. Máima'apa eta naé'isirapa'i, mayaserekawakapa: –¿Tája'a, eta etanuka'i? Ena najikapapa: –Tata maestro, ¿távi'a eta píkapenaiya'i? 39 Ema Jesús májikapawakapa: –Yare, íma'ayare. Taka'e, tiyananapa naimatipa eta mávirare'i. Naítaipa'i, eta jena sache eta návi'aira'i eta maye'e, taicha las kuatruipa'i sache te titekapanapa. 40 Andrés máijare'i ema mapinane'i, ema tisamana'i ema Juan, ema té'ikapa'i ema Jesús, maparape ema Simón Pedro. 41 Te tichawapa matiwa'i matanuka'i ema maparape Simón, taka'e máichapa: –Víma'aipa'i ema Mesías (eta taechejiriruwa eta juka taka'e'i ema Cristo). 42 Taka'e, ema Andrés mámapa ema Simón te mávi'a'i ema Jesús, te máima'apa ema Jesús máichapa: –Piti Simón, machicha ema Juan, nútisera nítsiwachaya eta píjare, níjarechaviya Cefas eta (taechejiriruwa: Pedro). 43 Te apanapa sache, ema Jesús tiyanawarepa te tinapaika te Galilea. Ánaki makainunapa ema Felipe. Tási'a, máichapa: –Yare, pé'ikanu. 44 Ema maka Felipe, eta máwasa'i, eta awasare tikaijare Betsaida, étaichu'iware máwasa'i ema Andrés émapa ema Pedro. 45 Ema Felipe tiyanapa matanupana'i ema Natanael, tási'a te máetupiakapa, máichapa: –Víma'aipa ema májuekeneru'i ema Moisés, émaichuware ema táechejisi'akene'i eta libro nájureana'i ena profetanaini. Ema tikaijare'i Jesús, machicha ema José, tikawasa'i te Nazaret. 46 Maka'epa ema Natanael: –Wáipaine'i tiuchukaima'i, tiuri taye'e eta Nazaret. Ema Felipe májikapawarepa: –Yare apaesa pitsamareka. 47 Te náitekapauchapa, ema Jesús máimararakaipa ema Natanael, maka'epa: –Tétavikawa'i táuriwa'i eta pítaresira'i. Yátupikenevi israelita. Wa'i pítuka piwayuareka. 48 Ema Natanael mayaserekapa: –¿Távi'a pímatinenu'i? Ema Jesús májikapapa: –Nímativi'i te wícha'a máetupiakavi'ini ema Felipe, eta máichuiraviyare'i, te piávi'aipa te tápeku eta yukuki higo. 49 Ema Natanael máichapa: –Maestro, ¡píti'ipa yátupikene Machicha ema Viya, pítira yátupikene Rey-vi'i viye'e viti israelítana! 50 Ema Jesús majikapapa: –¿Pisuapanu'i étachuchasera eta juka níchiravi'i eta nímairavi'i te tápeku eta yukuki? Píma'ayarewa eta apana tiáramikareanapana taye'e eta juka. 51 Tási'a, ema Jesús máichawakapa: –Eti íma'ayare eta anuma téjiakayare, énapa ena ángeleana tiúkupauchanuanayare nuti Manerejirunu'i ema Viya.

Juan 2

1 Te mapanakenepa sache eta táetavisirawa'i, natiari'i ena araimana'i te awasare Caná, tinapaika te Galilea. 2 Tási'a, ema Jesús tikaichu'asi'iware ema, enapa ena máimitureana. 3 Takaimamarapa téchuriakapa eta máeresa'i vino. Esu maena ema Jesús suíchapa: –Téchuriakanapa eta náeresa'i vino. 4 Ema Jesús majikapapa: –Esena, ¿taja'a takayema pichanu eta juka? Wicha'a titekapa eta ura eta nichirayare. 5 Esu suíchawakapa ena tésirikana'i: –Esuapayare eti eta ñiwanairipiana. 6 Tatiari'i ánaki saisi'i tinajana mári'iana. Nayupisareana ena israelítana taye'e eta naye'erepiana. Eta táichape'iwawaka'i eta tinajana, sinku'i lata eta takawaku. 7 Taka'e, ema Jesús maichawakapa ena tésirikana'i: –Eyana eyereka eta une, ínikachayare eta juka tinajana. Taka'e, nainikakajikawakapa ena eta tinajana. 8 Tási'a, ema Jesús mawanekawakapa: –Tiuri puiti, eve'a ániamaina, eyana íjaraka ema téchapajirika eta juka piesta. Taka'e, tiyananapa ena, náijarapana'i. 9 Mave'apa masamaekapa eta une, vínuipa'i eta. Wá'isera máecha'ini ema távi'a'ipuka tási'a'i eta, nakarichu ena tésirikana'i náecha'i eta únera'i. Taka'e ema techa'i eta piesta maichu'apa ema arayena 10 Máichapa: –Namutu ena achaneana, tatiwa tesirikana eta tiúriamapana vino. Tiámainukawa te kamuripa náera ena naichu'akeneana, tapaenumawa náesichapa eta vino wá'ipanaichu táuriama'ini. Pítisera, apana eta piye'erepi, pikaekene'apa eta pesichira eta tiurimapana vino. 11 Eta juka táinapuiru'i tiáramikare máimereka'i ema Jesús, taye'e eta awasare Caná. Ichapeine'i eta náramira'i ena tinekapana'i eta juka máimeresira'i eta máitupajijiasirawa'i. Taka'e, ichapeine'i eta nasuapira'i ena máimitureana'i. 12 Te táekenepa eta juka, viyanawarepa te apana awasare tikaijare Cafarnaúm. Namutupaipa, esu maena, ena maparapenaveana, enapa ena máimitureana. Nanasipa jákani sácheana eta ánaki. Napaenumawapa tiyanana te Jerusalén. 13 Taka'e, eta jena sácheana'i, tiáne'ipa eta Pascua, napiestara'i ena israelítana. Ema Jesús tiyanapa taye'e eta awasare Jerusalén, enapa ena máimitureana. 14 Te títekapapa, taye'e eta mapena ema Viya. Máima'aine'i ema Jesús ena títsiriperekara'iana eta naplataneana, énapa ena tíjararekana'i eta vuiyeana, eta uvesana, étapa eta palúmana. 15 Eta máimaira'i ena, máepiyakapa eta machikute. Mákijimuri'apa eta naplataneana te apake'e. Máeke'epuichawakapa eta namesarana. Makuchuchujikawakapa namutu, étapa eta sárareana náijarareruana'i. 16 Ena tíjararekara'iana eta paluma máichawakapa: –¡Ekuchuka eta júkana! ¡Wa'i etaina íkuchi, eta te juka mapena'i ema Tata! 17 Taka'e, ena máimitureana, enewaneine'i naéchapa eta táechejiriruwa eta Ajureka take'e'i: “Máetaviuchira'i eta máimipikauchira'i eta, mapena.” 18 Ena juriyuana nayaserekapa: –¿Taja'apuka eta pitsamarajiya, te yátupi'ipuka Akenukavi eta pichira'i eta juka? 19 Ema Jesús majikapawakapa: –Te iákipaikayarepuka eti eta juka templo, nútisera nukaechepuka te mapanakenéna sache. 20 Ena juriyuana najikapawarepa: –Cuarenta y seis añu, tayerewa'i eta náepiyasira'i eta mapena ema Viya, ¿tási'a piti pikaemuñawa'i pikaechepukayare te mapanakenéna sache? 21 Eta máichirawaka'i ema Jesús, máechejisi'a'i ema eta táechepusirayare eta máke'e. 22 Eta taka'e, te táekenepa eta máechepusirapa ema Jesús te máekari, naéchawaka'i ena máimitureana eta juka mametarapi'i. Eta taka'e, nasuapaine'i eta táechejisi'aira'i eta Takapika'ukene Ajureka, eta maye'e. 23 Eta manasiraicha'a'i ema Jesús te Jerusalén, te Páskuamu'u, kamuri'i eta tiáramikareana máichakeneana'i. Kamuriana'iware ena achaneana tíma'ana'i. 24 Émasera wa'i makasiñawa'ini eta naye'e, taicha máimatiwaka'i ena. 25 Taicha ema, tétavikawa'i eta máitupaijiasirawa'i, máimatira'i tamutu eta napanereruana ena achaneana te ama'e eta nasamureana.

Juan 3

1 Matiari'i ema achane té'ikarairika'i ena fariséuana. Tikaijare Nicodemo. Ema maka achane, tétavikawa'i eta makunachakarewa'i taicha maestro'i ema. 2 Taka'e, eta jena yátikene'i, ema Nicodemo tiyanapa mapaipiuchapanapa'i ema Jesús. Taka'e, eta náechejirisirawa'i, maka'epa ema Nicodemo: –Tata maestro, vécha'i eta wanairukavi'i me Viya eta juka pítesira'i pímitusira'avipana'i. Taicha nájina apanaina achane títuruekene'aima'i eta juka tiáramikareana píchakeneana'i píti. 3 Ema Jesús máichapa: –Puiti nutupiruwa numetakavi mákani achane wa'i tepanawa eta maitaresira wa'i títujikawaima'i tisiapa te mawasa ema Viya akenuka te anuma. 4 Taka'e, ema Nicodemo wa'i mákaikutiara'ini eta máichira'i ema Jesús. –¿Wáipaine'i víchawaima'i eta amúya'avina'ini viti ichasiana? ¿Vichawa'iwarepukaini visiapa'ini te suju'e esu tikachicha'avi? 5 Majikapaware ema Jesús: –Puiti nutupiruwa numetakavi mákani achane wa'i tepanawa eta maitaresira, wa'iware tikaikachasi te une, maye'e emapa Machanewa Viya, wa'i títujikawama'i tisiapa te mawasa ema Viya akenuka te anuma. 6 Te tiúchuka eta amuya te suju'e esu taena, tímatikare'i eta machichaira'i ema suima. Takutikene'i, mákani achane machicha ema Viya je'eware ema mauchure maye'e ema Machanewa Viya 7 Wa'i pikuarami eta juka níchiravi'i: ‘Táitaurewakene'i namutu tepanawayare'i eta naitaresira’ 8 Eta juka tímikutijirikawa'i eta tékatikawa, takarichu visama eta takaemaira. Wá'isera vikaikutiara'ini távi'apuka eta tási'a'i. Ene naka'e'i ena máwa'áruanaipa ema Machanewa Viya. Nanasi'ichu eta náima'i, tikaitsiwaipasera eta náitaresira. 9 Tási'a, ema Nicodemo mápechawarepa mayasereka: –¿Tája'asika takayema eta juka? 10 Ema Jesús majikapawarepa: –¿Píti, naye'evi'i Maestro ena Israelitana, wa'iware pímatiekene'a'ini eta júkana? 11 Tatupiruwa numetakavi, taicha viti vechejisi'a'i eta vimatikene'i, tási'a viti'ichu'iware vitametaka'i eta vima'akene'i, etisera wa'i esuapa'ini eta vimetasira'e'i. 12 Te wa'ipuka esuapanu'i eta nechejisi'akene'i, eta taiparakana te juka apake'e. ¿Tavetijipa eta emasuapiranuya te nutupiruwa'i numetaka'e eta táichararakawana'i te anuma? 13 “Najina nayana'ini nápana'ini te anuma, emachucha ema tiukupaika'i te anuma; ema Machicha ema Ajaira. 14 Tási'a takuti'i, ema víyara'aini Moisés máepiyaka'i eta metal eta táima'i eta kichare. Manaka'i te anuke'e te yukuki. Ene maka'eyare ema Machicha ema Ajaira tikaechepukawaya. 15 Eta níchararakawayare apaesa nukuchuku'apa'i namutu ena nákani tikasiñanuanayarepa'i. Tási'a, máichekuarakirenapa eta náitaresira. 16 Taicha ema Viya, tétavikawa'i eta máemunasira'avi viti achaneana te juka apake'e. Eta máemunasira'avi, máijaraka'i ema makarichukene'i Machicha, eta máukupaisira'i eta ani viye'e. Tíjaraka'aviya eta vítaresiraya máichekuarakinepa eta vitaresira. 17 Taicha ema Viya, wa'i táka'e'ini eta mapanereru'i eta mawánesira'i ema Machicha máikuñaka'avi'ini viti achaneana. Étasera eta tímiteka'i ema, tikuchuku'a'aviyare vimutu. 18 “Nákani tikasiñanayare ema Machicha ema Viya, wa'i tikaikuñanaima'i; nákanisera wa'i nakasiña'ini ema, táimikuñakawakayare'i eta naviurewana'i, taicha wa'i nasuapa'ini ema machicha makarichukene Viya. 19 Taicha wa'i náurika'ini eta tamikauchirawaka'i eta majaraiwa ema Cristo táukupairu'i te juka apake'e. Étachucha náurika eta timapiku, taicha wa'i náwara'a'ini tákaechera'ini eta náichira'i eta tamaurikeneana. 20 Taicha nákani tíchana'i eta tamaurikeneana, nakaticha eta majaraiwa ema Viya. Wáipaine'i napauchaima'i, namawaraira'i takaechera'ini eta náichira'i eta tamaurikeneana. 21 Énasera ena tisuapana'i yátupi eta máechajiriruwa ema Viya, náurikayare'i napaucha eta majaraiwa. Jé'esare tikaecheranasarepa eta machaneranaripa'i ema Viya.” 22 Te táekenepa eta juka, tiyanawarepa ema Jesús, taye'e eta awasarechichana te táunawa eta Tinapaika te Judea. Vé'ika'i viti máimitureana. Vinasipa jákani sácheana eta ánaki. Viti máimitureana víkachasirikaipa ena achaneana tiwara'ana'i náe'ikaya ema Jesús. 23 Tási'a, ema Juan tíkachasirika'iware te jena Enón tachakaya'i eta Salim, taicha ánaki tatiari'i'i eta une. Ena achaneana napaucha'i ema, jé'esare máikachasikawakapaipa'i ena tiwara'ana'i náinajikayare eta napekaturana. 24 Eta juka máicha'i ema Juan tamira'upaicha'a eta jena sache eta náeratasirayare'i ema te nakaeratairare. 25 Taka'e, te jena sácheana, ema emana juriyu tiyanapa náimiyusemakawakapa ena máimitureana ema Juan, taichavene eta nakaikachasira'i, 26 tási'a tiyananapa ena máimitureana nametapana'i ema Juan. –Tata maestro, píma'aini ema maena péchejisi'akene'i kape te tachausi eta juka kajakure Jordán. Ema Jesús pímijarecha Cristo, tíkachasirika'i puiti ema, tási'a je'ewarepa namutupa nae'ika. 27 Tási'a, ema Juan majikapawakapa: –Wa'i ekueñamawa. Ema Viya, ema técha'i eta máijarasira'i eta máitukakene'i nákani manerejiruana. Németeaka ema tíjaraka'i ema Viya eta máitupajijiasirawa ema maka Jesús. 28 Eti échaichi'i eta numetasira'e'i eta wa'i nútina'ini ema Cristo. Yátupisera nukawana'i'i eta nínapumirauchirayarepa'i ema, numetakawaka ena achaneana natsekawa'i. 29 Nuti nímikutijirisina'e te natiari'i ena araimana'i, namutu ena nakaichu'asikeneana tiúrisamureana'i eta náimaira'i ena araimana. Nakunacha'i ema arayena, ene nuka'e'i nuti eta núrisamurewa'i eta nímaira'i puiti eta nakunachira'i ema Jesús. 30 Ema, te jákani mapaisi'ayarepa'i, tiápajukawayarepaipa eta makunachakarewaya. Ema, mapaenumawapa tepanawa eta makaemataneasira ema Viya. Nuti nurisamure'i taye'e eta. Nuti, tiáne'ipa eta nítauchirainapa eta nématane. Tási'a, wá'i'ichu nukunachakare nuti. 31 “Ema Jesús, máimatirine'i tamutu eta táichararakawana'i te anuma taicha mási'akene'i ema te anuma. Víti achaneana viávi'a'i vikawasana'i te juka apake'e, vímati'i étachucha eta táichararakawana'i te juka apake'e, émasera ema Jesús, eta mási'aira'i te anuma, tímati'i tamutu, tiápajupanawa'i eta máitupajijiasirawa'i. Tikachurika'avi'i, 32 tási'a eta, tímiteka'i eta mametasira'avi'i tamutu eta máima'akeneana'i étapa eta masamakeneana te anuma. Nájinayarenisera nasuapa'ini eta makayemakeneana'i. 33 Vítisera viti visuapana'i eta mametarapiana, vímati'i eta yátupi'i eta máechajiriruwana ema Viya mámakeneana'i ema maka Jesús; 34 taicha ema, wanairuka'i me Viya, máechejisi'ayare'i eta máechejiriruwana ema Viya. Énerichuware tétavikawa'i eta máimikatasira'i ema Machanewa Viya taicha máwa'aka'i ema. 35 Ema vikaiyakene máemunaka'i ema Machicha. Eta taka'e, matuparaka'i eta émairayare'i téchayare tamutu. 36 Eta taka'e, nákani tikasiñanayare ema Machicha, maichekuarakireya eta náitaresira. Namutusera ena makasiñara'ana'i ema Machicha ema Viya, wa'i títarekanaima'i, taicha tanasi'i eta naviurewana táichavene'i eta napekaturana'i, tikaikuñanayare'i máitawakakayare.”

Juan 4

1 Taka'e nasamairikapa ena fariseona, eta kamurianaipa'i ena tíjarakawana'i náe'ikaya ema Viákenu. Tási'a kamurianaipa'iware ena maikachasiruana'i, naye'e ena máikachasiruana'i ema Juan, 2 éna'isera ena máimitureana ena tíkachasikawaka'i ena achaneana, wa'i émaina'ini ema Jesús. 3 Te tisamauchawapa ema Jesús, majunijikapa eta Judea, tiyanapa tichawa'i te Galilea. 4 Eta mapaisirapa'i, tiánukupaikayare'i eta te tinapaika te Samaria. 5 Taka'e títekapanapa te Samaria, eta awasare tikaijare Sicar, te tachakaya eta maye'e apake'e ema Jacob, eta juka apake'e maye'e'i herencia ema José, maijararu'i ema maiya. 6 Ánaki tatiari'i'i pusu naisirare'i, maye'e ema Jocob, eta mavitairapaipa'i ema Jesús, tíchekanumapa te tachausi eta pusu. Tupiriku'aipa'i eta sache te anuma. 7 Ena máimitureana tiyananapa tiwacharepananayare'i eta tinikakare te awasare. 8 Taka'e suka'epainecha esu esena samaritana tíkapanayare'i eta te pusu, tási'a ema Jesús máichapa: –Pijarakanu eta une nerayare. 9 Taicha ena israelítana, tási'a énapa ena samaritanoana wa'i náurianakaka'ini, esu esena sujikapapa: –¿Tája'a takayema piyaseakanu eta une? Nuti samaritánanu'i, wa'i pijaneananuina'ini. 10 Ema Jesús májikapapa: –Te pímati'ini eta mawara'akeneana'i tíjarakavi ema Viya, té'eware pímatinu'iwareni nuti nuyaseakavi'i eta une, németeaka piyaseakanuipa'íni eta une tikaitarekara'i. Tási'a, nuti níjarakavi'ini. 11 Esu esena suíchapa: –Tata, tájina piviyaima'i eta une, eta pusu tiupena'i. ¿Távi'asika tási'ayare eta une tikaitarekara'iya? 12 Eñi viáchukaini Jacob, vímaekene'a'i eta juka pusu ñépiyaru'i. Ñérirareni'i eñi, énapa ena ñichichanaveana. Éneichu'iware táeri'a'i eta ñiye'eanaini sárareana. Piti pímijachawapuka pikuchuka'ini eta tiúriamapana une. 13 Ema Jesús májikapawarepa: –Namutu nákani térana eta juka une, tiápechawanayare'i timauneanaya. 14 Nákanisera téranayare eta une níjararuyare'i nuti, waipa tiápechawanaima'i timauneana. Máichekuarakirenapa eta náitaresira. 15 Esu esena suíchapa: –Tata, píjarakanupaini eta une tikaitarekara'i, apaesa waipa nukuapechawaini numaune. Wáipawareni nukuiteka'ini eta te juka pusu népana eta une. 16 Ema Jesús máichapa: –Piyana, píchu'apana ema pima. Piáma eta ani. 17 Esu esena sujikapapa: –Nájina nímaina. Ema Jesús máichapa: –Pitupiruwa eta juka pimetasiranu'i eta nájinaira'i pímaina'ini. 18 Taicha sinkuanaipa'i ena pímanaveanaini'i, tási'a puiti, ema pikachanekene'i wá'iware pímaina'ini. Pitupiruwa'i eta péchejiriruwa'i. 19 Te susamapa eta juka, esu esena suíchapa: –Tata, németeakavi'i eta pítikeneravi'i profeta. 20 Taicha ena viáchukanaveanaini samaritánuanaini, eta nayujarasiraréni'i eta te juka táina'u eta mari. Étisera eti israelítana, eta emetarapi, eta viyujarasirareyare ñe Viya, té'enapa te Jerusalén. 21 Ema Jesús májikapawarepa: –Nutupiruwa numetakavi, ánipa táenasi'ayare puiti, wáipa tákamesaima'i íteka eyujaraka me Tata, te juka táina'u eta mari, etaipa eyana'ipukaini te Jerusalén. 22 Eti wa'i ímati ema eyujaraure'i, vítisera vímati'i ema, taicha eta máechejiriruwana ema Tata, eta makuchukuirayare namutu ena achaneana tikasiñawana'i maye'e. 23 Ema Tata, jé'eware ema, yátupikene'i Viya. Eta taka'e, nákani tiyujarakana maye'e, tatupiruwayare eta nasamure, tisuapajira'iana'yare taye'e eta máechejiriruana. 24 Ema Viya Espíritu'i ema, nákani tiyujarauchana, tawara'a'i maicha eta je'esarekenena. Eta juka taka'eyare'i eta mawara'akeneana'i ema Tata eta eyujarasirayare'i. 25 Esu esena suíchapa: –Nuti necha'i eta ñítekapirayare'i eñi ñiwaneru eñi Viya (eñi naichakeneasa'i Cristo), techakare'iware eta ñimetasira'aviyare'i tamutu. 26 Ema Jesús majikapapa: –Nútira nuti mawanerunu'i ema Viya. Nútira ekuchapakenenu'i. 27 Tási'a, títekapanecha ena máimitureana, taka'e, náramine'i eta máechejirisirawa'i eta suye'e esu esena, viwara'a'i viyasereka esu esena tája'apuka suwara'a eta maye'e. Viwara'a'iware viyasereka ema Jesús tája'a takayema eta máechejisira'i esu esena. Wá'isera vipatsikawa viyasereka'ini. 28 Tási'a, esu esena sunakikapa eta suyupi. Tijunapapa tiyana te awasare, sumetapanawakapa ena achaneana. Te títekapapa, suíchawakapa: 29 –Yare, íma'aya eñi achane ñímati'i tamutu eta níchakeneana'i néjekapirawana'i. Tamutu'i ñikuchuchujisinánu'i. ¿Wa'ipuka éñina ñiwaneru'i eñi Viya, vikuchapakene'i tikaijare Cristo? 30 Ena achaneana sumetaruana'i tiyananapa náe'ika esu eta te mávi'a'i ema Jesús, náima'apanayare'i. 31 Eta nayerewapaicha'a ena achaneana suíchu'akeneana'i esu esena, ena máimitureana naichu'apa ema Jesús tiníkanumayare'i: –Tata maestro, yare pinikanuma, apaesaina piáwamina. 32 Tási'a, ema majikapapa: –Nuti, jukari'i eta tinikakare tanikasare'i eta náchanewa emáimatiekeneru'i eti. 33 Tási'a, ena maimitureana náichakakapa: –¿Náenikaipapuka jákani? 34 Ema Jesús máichawakapa: –Eta tikaitarekanu'i nuti, eta nítauchira'i eta mawanairipiana ema Nukaiyakene, taicha nuwara'a nítauchaya tamutu eta nuwana'i'i maye'e. 35 Eta viye'erepi te véchejiriruwa: ‘Puiti vítapa eta véwasirapa eta trigo, kuatruyare kaje eta vikuchapira eta vikurujisiraya’ naka'e'i. Puítisera numetaka'e núti: Waipa táyerema'i eta vikurujisirainapa. Ésenika puiti te achene, nárajapa ena achaneana ena néwarakiana'i. 36 Ema Tata tíjaraka'eya eta íkuchiyare te ímikatakanu eta vikurujisira ena nani achaneana apaesa náuchuku'a, máichekuarakire eta náitaresira. Tási'a, tétavikawaya eta viúrisamurewa vimutu viti, nútipa. 37 Yátupi eta takayemakene eta panereruka, ani taka'e'i ‘Vítira véwaka'i eta vésane, apánapasera ema techatijikana'i.’ 38 Nuti nuwaneka'e'i eti ekurujisiraya eta néwaru'i. Éneichuware narari'i'i ena tínapukana'i viye'e eta nakaematanera'i eta juka, puiti viwapinawaya eta víkuchiyare taicha vikutikaka'i eta vikaemataneasira'i ema Viya. 39 Ena tikawasana'i te jena awasare Samaria, kamurikeneana'i ena tisuapana'i eta sumetasirawaka'i esu esena: “Eñi timereuchanu'i tamutu eta nichakeneana'i.” 40 Taka'e ena Samaritanuana te titekapanapa, naichejikapa ema Jesús eta mánasinuma naye'e ena. Taka'e ema manasinumapa apina sache, 41 tási'a namutupa nasama'i eta máimiturapiana, taka'e, kamurianaine'i ena yátupipa tisuapana'i, té'ikana'iware ema. 42 Tási'a, náichawarepa esu esena: –Puiti émakenepa visama'i. Waipa tákarichu'ini visuapa'ini eta pimetarapi'i. Véchapa viti apanawa eta émakenera'i ema Cristo, ema vikuchapakene'i, ema tikuchuku'a'aviyare vimutu viti achaneana. 43 Te táekenepa eta apinakene'i sache, tiyanawarepa ema Jesús, makaiju'e eta te Galilea. 44 Taicha émaichu'i maka'e'i, ema profeta, wa'i najachapaima'i te mawasa. 45 Té'esera te máitekapauchapaipa ema Jesús eta awasarechichana tinapaikana'i te Galilea, namutu najakapa'i. Taicha náimatipa ema taicha náima'apa eta tiáramikareana máichakeneana te mávi'aipa te Jerusalén te jena piéstaira'i eta Pascua. 46 Ema Jesús tichawapa te Caná te Galila, eta te máepiyasine'i vino eta une. Tási'a ema majupa'a ema rey, matiari'i'i ema machicha tikajuma'i te Cafarnaúm. 47 Te masamairikapa ema nakapitara ena suntaruana eta máitekapira'i ema Jesús, másinepa'i te Judea, titekapapa te Galilea, tiyanapa maima'apana'i, tási'a makamesapa eta mayana'ini te mapena, makanaraka'ini ema machicha, taicha ema tiáne'ipa tépenayare'i. 48 Ema Jesús májikapapa: –Eti wa'i esuapanuima'i, te wa'i nímecha'e'i eta tiáramikareana. 49 Émasera ema nakapitara ena suntaruana máichapa: –Tata pikatajikanuchucha. Pé'ikanu, machu máepenakaru ema nuchicha. 50 Taka'e ema Jesús maichapa: –Pichawa te pipena, ema pichicha wa'i tépenaima'i. Taka'e, ema achane masuapapa eta máichira'i ema Jesús. Tiyanapa tichawa'i te mapena. 51 Te tiáne'ipaipa'i títekapa te mapena, nákapapa ena makajurureana. Náichapa: –¡Ema pichicha tinarakaipa'i! 52 Ema mayaserekawakapa, ¿tája'a ura te tinarakapa ema nuchicha? Tási'a ena nájikapapa: –Kape te las una te kápere'i, táetaviakapa eta fiebre. 53 Ema achane máechapa, étaichu'i eta ura eta mametasira'i ema Jesús eta manarasiraipa ema machicha. Taka'e, ichapeine'i eta masuapira'i ema, énapa ena machichanaveana'i te peti, eta émaira'i ema Cristo. 54 Eta juka eta tápinane'i eta tiáramikare'i máichakene'i te Galilea, te táekenepa eta machavira'i eta te Judea.

Juan 5

1 Te táekenepa eta jukana, tatiari'i'i eta apana piesta eta naúrujisirawana te Jerusalén. Tiyanawarepa ema Jesús. 2 Te Jerusalén, tatiari'i'i eta ichape tapaja náimisiapirare eta uvesana. Tatiari'iware eta ichape noke naímijarecha'i Betzatá te hebreo. Tikaye'e'i sinku eta kúlerureana 3 Eta návi'a'i ena nakajumakeneana'i púchukiana, masariana, énapa ena murakaki'ana, tivevepaikana'i ena te apake'e. 4 Namutu ena, tikuchapana'i eta makayamurisira eta une ema ángele. Tási'a, namutu tiyanana téchipapaikawana te une, taicha tímijachawana mákani tínapuka téchipaikawa, takanarakayare'i eta jákani majuma. 5 Taka'e matiari'i'i ema achane makajumakene. Treinta y uchu añuipa'i eta makatajiwaira'i. 6 Te máima'apa ema Jesús, ema makajumakene tíveka'i. Máimatiware eta makajumaira'i, mayaserekapa: –¿Piwara'a pinaraka? 7 Ema makajumakene májikapapa: –Tata, nájina tikasiapanuima'i taye'e eta noke, te tiyámurieka eta une, tikachuriakanuana ena apamuriana nakajumakeneana. 8 Ema Jesús máichapa: –Péchepuka pive'a eta pímakaraji tási'a piyanapa. 9 Énewanepa ema achane tinaraka'i eta majuma, mave'apa eta maiverema, tási'a tepanawapa tipaika'i. Tási'asera, eta jena sache sawarumu'u'i, 10 tikapika'u'i eta jena sache naye'e ena israelítana. Taka'epa, te náima'apa ena tuparairukana, nakajachapa ema. Náichapa: –¿Tája'a takayema wa'i pipikaucha puiti juka sache takapika'ukene'i? Wa'i vísapa piáma'ini eta pímakaraji puiti juka. 11 Ema achane majikapawakapa: –Wa'i nutina tási'a. Ema maka achane tikanarakanu'i, tiwanekanu'i. Máichanu'i: ‘Pive'a eta pímakaraji, piyana pipaika.’ 12 Ena nayaserekapa: –¿Nája'asika ema tiwanekavi'i: ‘Eta pive'a eta pímakaraji piyana pipaika’? 13 Émasera ema achane waipa máimati'ini eta máijare ema tikanaraka'i. Wáipaware náetupiakakare'ini ema Jesús te namuri ena kamurikeneana achaneana, taicha majinaipa'i. 14 Té'esera te táekenepa, ema Jesús makapaikapa ema achane te templo, máichapa: –Píma'a, waipa pikuapechawa pikukapekatura, machu tachawauchavi eta pijuma, máchuware pávetiji. 15 Taka'e, ema achane tiyanapa mametapanawaka'i ena tuparairukana eta émaira'i ema Jesús ema tikanaraka'i. 16 Eta taka'e, ena tuparairukana nakatianasira'i ichape ema Jesús táichavene'i eta makanarasira'i te jena sache sáwarumu'u. 17 Emasera ema Jesús maichawakapa: –Ema Tata tamutuchucha sache tikaematane. Ene nuka'eyare'i nuti apana, nítauchayare eta mawanairipiana. 18 Eta nasamira'i ena tuparairukana eta máichirawaka'i, navetijipaicha eta nasemira'i. Nawara'apa nakapakawaneyare'i ema. Eta tiviucha'i eta makanararesira'i te sáwarumu'uana, náimijachira'i máepuru'i eta naye'erepi. Tavetijipaicha eta máimikaecherachirawa'i Machichaira'i ema Viya. 19 Ema Jesús máichawakapa: “Nutupiruwa numetaka'e. Nuti Machicha ema Viya, eta nutupara'ana'i maye'e, wáipaine'i nútijirikawaima'i nícha jákani nuwara'akeneana'i. Nuti nímatiekene'a'i tamutu eta máematanerepi'i ema Tikachichanu. 20 Taicha yátupi'i eta máemunasiranu'i ema Tikachichanu. Eta taka'e, tímechanu'i tamutu eta máematanerepiana. Éneichuware tíjarakanuyarewa eta nímechira'eya eta apamuri tiáramikareana. Tiápajukawayare eta táramikarewayare, apaesa iáramineyare. 21 Ema Tata marata'a makaechepuka ena náepenakeneana, máimichawayare'i makaitarekawakaya. Éneichuwa nuti Machicha, nurata'aware nukaitareka nákani nuwara'akeneanaya, níjaraka eta náitaresiraya. 22 Nukatupara'a'iware maye'e ema Tata eta nímairaya eta nakaikuñairayare namutu ena náejekapawakeneana'i. Waipa émaina'i tíkuñareka ema, 23 taicha mawara'a'i epikauchanu nuti Machicha, tákuti'ichu eta epikauchira'i ema Tata. Nákanisera wa'i tipikauchanuana'i nuti, wá'iware napikauchaima'i ema Tata. 24 “Yátupikeneware numetaka'e. Nákani tikakiñanayare tisuapanayare eta néchejiriruwana, nasuapaware eta nukawana'ira'i maye'e ema Tata, ena máichekuarakirenapa eta naitaresira; waipa tikaikuñanaima'i. Taicha ena, tiúchuku'anaipa taye'e eta náikuñayareni. 25 Nutupiruwa numetaka'e nuti Machicha ema Viya. Táitekapakenepa puiti juka sacheana, tisamanuanayare ena achaneana, tayanapane tépena'i eta náchanewana. Te nasuapajira'ipuka, nukaitarekawakayare. 26 Taicha ema Tata namutu'i marata'a makaitareka. Ene taka'e eta máijarasiranu'i nuti Machicha eta namutuyarewa nurata'a nukaitarekawaka. 27 Éneichuware tituparakanu'i eta níkuñasirawakayare, taicha yátupikenenu'i manerejirunu'i. 28 Wa'i ekuarami eta juka numetasira'e'i. Járajapayare eta sácheyare eta nasamirayare namutu ena náepenakeneana eta na'u, 29 téchepukanainapa namutu te náekariana. Nákani tíchana'i eta táurikeneana, títarekanainapa. Énasera ena tíchana'i eta tamaurikeneana, tikaikuñanainapa. 30 “Nuti wa'i nútijirikawaima'i níkuñareka. Nukuchapayare'i eta mawanairipi ema Tata, ema tiwanekanu'i. Taka'e, te níkuñareka, wa'i numapachichijikaima'i, tatupiruwayare'i nícha. Taicha taka'e'i eta mawara'akene'i ema Tata. 31 Te nákarichu nuti nútijiruwainachuchaini eta nímereruana'i, wa'i tákamesa'ini esuapanu'ini. 32 Wá'isera nukarichuima'i, taicha matiari'i ema apana títametasinanu'i, émaipa ema Juan Tíkachasirikara'i. Nímati'i nuti eta matupiruwa'i eta máichakeneana'i eta tímereuchanu'i. 33 Eti ekawanairipipa nayasereka ema Juan te nája'anu'ipuka nuti. Matupiruwa'isera ema eta majikapirawaka'i eta nútikeneipa'i ema ekuchapakene'i. 34 Wá'isera étaparakaima'i eta juka eta matiari'ira'i ema tímereuchanu'i. Eta tikamunukarepana'i eta esuapiranuina, apaesa iúchuku'aiya eti nicha nuti. 35 Ema Juan tímikutijirikawa'i timíkaucha'e'i taye'e eta mametarapi'i eta eye'e, te jena sacheana'i esamararasira'i ema. Iúrisamureine'i ichape, taicha eta tamikauchira'e'i eta máechejiriruwa. 36 Wá'isera mákarichu eta máimikaecherachiranu'i ema Juan. Jarari'i eta apana táimikaecherachiranu'i, tiápajupanawa'i eta táramikarewa. Taicha nuti nicha eta nématanerepiana máijararunu'i ema Tata. 37 Émaipa ema Tata tiwanekanu'i. Wa'i esama'ini eta ma'u, wá'iware íma'aima'i, 38 eti wa'i esuapanu'ini nuti mawaneru'i ema. Eta tímereucha'e'i eta wá'iware iúnaka'ini eta máechejiriruwana te esamureana. 39 Eti, tamapuruji eta ekarawa'uira'i eta Taka'ukene Ajureka. Ímijachaipapuka eta tikaitareka'eyare'i. Wá'isera ímatiekene'a'ini, wá'iware ákaikutiara'ini eta nútira'i táechejisi'a'i máichekuarakirenapa eta naitaresira. 40 Eti wa'i áwara'a'ini epauchanu'ini, níjaraka'e'ini eta ítaresiraya máitawakakaina'ini. 41 “Nuti wa'i nákamesa nakunachanu'ini ena achaneana. 42 Títekapa, nímati'ewaka'i emutu eti eta emaemunasira'i ema Viya. 43 Nuti nuwanekasiwaichu'i me Tata eta nítesira'i. Étisera wa'i esuapanu'ini, wá'iware ejakapanu'ini; té'esera te máiteka'ini mákani apana achane, tímijachawapuka ema ekuchapakene'i, masapi'apukaini ema tisuapakare'ini eta eye'e. 44 Eti, wa'i esuapanu'ini taicha eta ewaraira'i ekunachakarewa ena achaneana. Esapi'achucha eti wa'i áwara'a'ini ekunachakare me Viya. 45 Wá'isera nútinayare numetaucha'e eta me Tata. Máima'a'einepa ema Moisés. Ema timetaucha'eyare. Eti ímijachawa'i tikuchuku'a'eyare eta ewaraira'i ítaucha eta mawanairipiana ema, tamapurujinapa. 46 Te yátupina'ini esuapa'ini eta mametarapiana ema Moiséini, esuapanu'ipukaini nuti táechejisi'akene'i eta májureana'i ema Moiséini. 47 Wá'isera esuapa'ini eta májuchakeneana'i ema. Tavetijipa eta emasuapiranu'i eta juka numetarapiana eye'e.”

Juan 6

1 Te táekenepa eta juka, ema Jesús, tiyanawarepa te apachara eta Kákiure te Galilea, etaichu'iwasera eta Kákiure Tiberias. 2 Kamuriana ena achaneana té'ikanapa'i ema, taicha eta náimaira'i eta tiáramikareana máichakeneana'i eta makanarasirawaka'i ena nakajumakeneana. 3 Taka'e ema Jesús tiapanapa te tápusi eta masi'i, tási'a tejakapa makachanewaka'i ena maimitureana. 4 Te jena sacheana tiane'ipaipa eta Pascua, napiestara'i ena Israelitana. 5 Te máima'apa ema Jesús ena kamurikeneana achaneana ena té'ikanapa'i, máichapa ema Felipe: –¿Távi'apuka viwacharesi'aini eta tinikakare, vénisi'a'ini namutu ena achaneana? 6 Eta juka mayaseresira'i étachuchaneni eta mawaraira'i ema makaikutiarayare'i te tája'apuka makayemayare'i ema Felipe. Taicha ema Jesús máecha'i eta máichakeneyare'i. 7 Ema Felipe majikapapa: –Takamunu'i wákaye'e'ini eta kamuri plata, apaesa namutupaini vénika'ini. 8 Tási'a, téchejikapa ema nuchamuri Andrés, maparape'i ema Simón Pedro, máichapa: 9 –Marari'i ani ema émana amaperu tiámapa'i eta sinkuchicha'i eta pan, apikipa eta jima, ¿wáipaine'isera nárataima'i ena kamurikeneana achaneana? 10 Ema Jesús majikapapa: –Ewaneka náeja'apaika námutu ena achaneana. Tiúrinapa'ichicha'i eta apake'e, tási'a muíjipa'i'iware, taka'e téjakanapa. Sinku milkeneana eta náichapemuriwa'i ena ajairana. 11 Taka'e, ema Jesús mave'apa eta páneana. Te tamutupa eta ma'asulupayachira'i ema Viya, maíjarakawakapa. Ténirikapa, maijarakawakapaipa eta pan etapa eta jima, tisimuriwakapaipa eta naijarakawakapa. 12 Tinikanapa namutu, tisatu'eanapa, nakaemachaicha'aware. Tási'a, ema Jesús máichawakapa ena maimitureana: –Eñupaika eta náemacharajiana'i, machu támapuruji. 13 Ena ñúpairikanapa, tási'a nakurujikapa eta pan náemacharajiana'i, tainikacha eta dóse'ikene ichape'iana saye. 14 Eta náimaira'i ena achaneana eta juka máichakeneana'i ema Jesús, ichapeine'i nárami. Tási'a, naka'epa: –Emaipa ema maka profeta ema vikuchapakene'i máiteruyare'i te juka apake'e. 15 Tási'a, nawara'apa námayare'ini naye'eyarepa rey. Émasera máimatipa eta napanereru'i. Taka'e, térajikawapa eta naye'e ena. Tiyanapa makarichu'i te tápusi eta mari. 16 Taka'e, te jena kápere'ichichapa, tiyanapa ena máimitureana ema Jesús taye'e eta kákiure, 17 te titekapanapa tiáwaku'apa te pakure. Tiánuekayare'i te apachara eta kákiure. Nakaiju'eyare'i eta awasare Cafarnaúm. Tave'awakapa eta yati eta nánuesira'i. Ema Jesús májina'i makachanepa'ini. 18 Eta nanáusirapa'i, tachimarakapa eta muraka tékatikawa. Tépakukapa muraka eta kákiure. 19 Sinku kilómetruipa'i eta naétupiesira'i, te naíma'apa ema Jesús. Mapaikaekapaipa'i eta une, tási'a ena tipikanapa eta naímaira'i. 20 Ema maichawakapa: –¡Wa'i ekupikanu, nútichucha! 21 Tiúrisamureanaine'i eta najakapira'i eta máwakuirapa eta te pakure. Tási'a, títekapanecha eta te nakaiju'eyare'i. 22 Te apanapa sache, ena achaneana tiavi'ana'i te apachara eta kákiure, náimatiakapa ena máimitureana eta nakarichuira'i tiánuekana, táicha tájina apanaina'ini pakure, natanuka ema Jesús májina naima'a'ini. 23 Tási'a, taka'epainecha eta apana pakureana, naye'e'i ena tiási'ana'i te awasare Tiberias. Títekapanapa te tachakaya eta nanisine'i eta pan ena kamurikeneana achaneana. 24 Taka'e, ena achaneana eta namaimaira'i ema Jesús, énapa ena máimitureana, tiáwaku'anapa te pakureana, tiyananapa nakapayakayare'i te Cafarnaúm, natanusirapa'i ema Jesús. 25 Te títekapanapa, ena achaneana te apachara eta kákiure, náetupiakapa ema Jesús. Tási'a, nayaserekapa: –Maestro, ¿tájamu'u pítekapa'i eta ani? 26 Ema Jesús maichawakapa: –Nutupiruwa numetaka'e: Eti etánukanupa'i táichavene'i eta nénisira'e'i, nésatu'echira'e'i. Wá'isera ákaikutiara'ini eta nímechira'e'i eta tiáramikareana. 27 Wa'isera ekukaeñamarakawa eta etánusira eta enikakenerepi taicha títawayare'i, tatuparaka'isera etanukayare eta tinikakare tikaitareka'eyare'i, máichekuarakiraya eta naitaresira. Etara eta juka níjararu'eyare'i nuti Manerejirunu'i ema Viya, ema Tata manaka'i eta tímereuchanu'i eta yátupira'i nuwanekasiwa'i eta maye'e ema. 28 Nayaserekapa: –¿Tája'apukaini eta mawara'akeneana'i ema Viya eta vikaemataneasira'i ema? 29 Ema Jesús májikapawakapa: –Eta mawara'akeneana'i ema Viya íchakeneyare, esuapanuyare nuti mawanerunu'i. 30 Taka'e, ena nayaserekawarepa: –¿Tája'asika eta tiáramikare pímecha'aviyare apaesa visuapavipa? ¿Taja'apuka eta pemataneana? 31 Eta akane ena viáchukaekeneanaini tinikana'i eta tikaijare maná, ánaki te apake'e máwapa'i. Taicha taka'e'i eta táechejiriruwa'i eta Ajureka: ‘Máenikawaka'i eta tinikakare tiási'a te anuma.’ 32 Ema Jesús majikapawakapa: –Nutupiruwaware numetaka'e. Ema Moisés, wa'i émaina'ini makukupaika'ini eta tinikakare. Ema Tata, éma'i tikukupaika'i eta yátupiken'i eta tinikakare tiasi'a te anuma. 33 Puiti ema Tata mawara'a tijaraka'eya eta yátupikene'i tinikakare'i eta tinikakare tiási'a'i te anuma, tikaitarekawakayare'i namutu ena tiavi'ana'i te juka apake'e. 34 Ena, nayaseakapa: –Viákenu, pijaraka'aviparaka máeje'aina'ini eta pan. 35 Ema Jesús máichawarepa: –Nútira eta pan nukaitareka'eyare'i. Eta taka'e, nákani tisuapanuanayare, waipa tiápechawanaima'i téku'ana, wáipaware timauneanaima'i. 36 Étasera eta numetasira'eipa'i, íma'anuipaneni eti, wá'isera esuapanu'ini. 37 Namutu nákani tipauchanuanayare, nuti wa'i néwatajikawakaima'i, taicha tási'akeneichu'i me Tata eta máijarasiranu'i. 38 Taicha nuti eta núkupaisira'i te anuma, wa'i nutijiriruwaina'ini nícha'ini eta nuwara'akeneana nuti, eta tímitekanu'i nítauchayare'i eta mawanairipiana ema Tata, eta mawánesiranu'i. 39 Eta mawara'akene'i ema Tata, eta mawanesiranu'i, nukaitarekayare'i nákani máijararunuanayare'i ema. Nukaechepukayare ena te náekariana te jena sache táitekapapa eta népanirawakayare. 40 Taicha eta mawara'akene ema Tata, nákaini tima'ana'i ema Machicha ema Viya, tási'a nasuapa'i ema, máichekuarakirenapa eta naitaresira, tási'a nuti nukaechepukainapa te táitekapapa eta sache népanirawakayare nuti. 41 Tási'a, narari'i ena tikaeka'ira'iana eta máichirawaka'i ema Jesús, taicha ema maka'e'i: “Nutira nunikakare'i nasi'akene te anuma.” 42 Tási'a naka'epa: –¿Wa'i émaina ema maka ema Jesús, machicha ema José? Éneichuware vímati'iware esu máena emapa ema maiya. ¿Taja'a takayema eta maka'echejiriruwa'i eta mási'aira'i te anuma? 43 Taka'e ema Jesús máichawakapa: –Ámatinapa eta échejijiasirawa. 44 Nájina tipauchanuima'i nuti, nakarichu nákani máichu'akeneana'i ema Tata, eta taka'e, ena máichu'akeneanayare'i ema, nukaechepukawakayare nuti te táitekapapa eta sache népanirawakayare nuti. 45 Taicha taka'e'i eta nájure'i ena profetanaini, ani taka'e'i: ‘Náimitukasiwayareichu'i me Viya namutu ena achaneana’ Taka'e, namutu ena tisamana ema Tata tási'a tikarawauana'i maye'e, énara tipauchanuanayare nuti. 46 “Wa'ineni etaina'ini eta naimairaina'ipukaini ema Tata, ema tima'a'i makarichu ema tiasi'a me Viya. 47 Nutupiruwa'i numetaka'e, nákani tisuapajira'iana, najachapayare eta máichekuarakirayare eta naitaresira. 48 Nútira eta pan nukaitarera'i. 49 Ena iáchukanaveanaini tinikana'i eta maná, eta nanikasare te máwapa'i apake'e. Wá'isera náitareka'ini, namutu'i tépenarakana'i. 50 Nutisera eta nechejisi'akene'i eta tinikakare, eta tasi'akene te anuma, nákani nanika eta tasi'akene te anuma, wa'i tepenanaima'i. 51 Nutira eta pan tikaitarekara'i, taukupairu'i te anuma, nákani tinikanayare eta neche, máichekuarakireyare eta náitaresiraya, eta juka pan nijararu'eyare eta'i eta neche, taicha nuwara'a takaitarekawaka'ini namutu ena achaneana.” 52 Ena juriyuana tiákapaemajirikakanapa: –¿Tája'a takayema ema maka eta máijarasira'aviya eta vinika'ini eta maeche? 53 Ema Jesús máichawarepa: –Nutupiruwa numetaka'e, te épuru'ipuka enika eta neche ema Machicha ema Ajaira, tási'a te épuru'iwarepuka era eta nítine, wa'i maichekuarakirema'i eta ítaresira. 54 Nákani tinikanayare eta neche, téranayarewa eta nítine, ena máichekuarakireyare eta náitaresira. Tási'a, nuti nukaechepukawakayare te náekariana. 55 Taicha eta neche yátupikene'i tinikakare'i tikaitarekara'i, éneichu'i eta nítine, yátupikene'iware térakare'i tikaitarekara'i'i. 56 Nákani tinikanayare eta neche, téranayarewa eta nítine, ena tiáwa'akanuanayare'i nuti. Tási'a nuti náwa'akawakayarewa ena. 57 Ema Tata tiwanekanu'i, éma'i tikaitarekara'i, tási'a nuti nawa'aka'i ema, taka'e nákani tinikanayare eta neche, máitawakakayare eta náitaresira. 58 Necheji'a'i eta pan eta taukupairu'i te anuma. Eta juka pan wa'i takuti'ini eta maná eta nanikakene'i ena iáchukanaveanaini eti, eta nanisira'i tepenanaichucha, nákaini tinikana eta juka pan máichekuarakireyare eta náitaresiraya. 59 Ema Jesús máimitukawakapa eta jukana eta te peti náurujisirarewa ena juriyuana, te Cafarnaúm. 60 Eta nasamira'i eta máimiturapiana'i, kamuriana ena waipa náwara'a'ini náe'ika'ini ema Jesús, ánipa naka'e'i: –Tikajerapicha eta vikaikutiarairaina'ini eta juka. ¿Nája'apuka ena nasuapa'ini eta pechejiriruwa? 61 Émasera ema Jesús máimati'i eta napanereruana'i ena, mayaserekawakapa: –Páure'e'i eti eta ewara'a ínajika eta e'isiranu taicha eta emakaikutiaraira'i eta nímiturapiana'i. 62 Taja'apuka ícharakawa'ini, eta ímairaina'ini ema Machicha ema Ajaira, eta mayanapaini ánaki te mawasa tainapure. 63 Eta Machanewa Viya eta kaitareka'avi'i wa'i étaparakaini eta néchekene. Eta juka nímiturapiana, te esuapapa, étara tikaitareka'eya, taicha yátupikenera'i, eta nechejiriruwa'i. 64 Natiari'icha'asera eye'e eti nákani wícha'a nasuapa'ini. Eta juka makayemakeneana'i ema Jesús, matupiruwa'i eta máichirawaka'i, taicha máimatipa'i eta napanereruana ena tijunijiakanayare'i, émapa ema tíjararekayare'i. 65 Tási'a, máichawakapa: –Nutupiruwa eta nichira'e'i, nájina narata'aima'i titekana nuye'e, te wa'i émaina tichu'a'e ema Tata. 66 Eta nasamira'i eta makayemakeneana'i, tínajikawanapa ena kamurikeneanaini'i. Waipa náimiyanawa'ini náe'ika'ini ema Jesús. 67 Ema Jesús mayaserekawakapa ena dósekeneana máimitureana'i: –¿Éneichuware eti ewara'awa eyana? 68 Ema Simón Pedro majikapapa: –Tata maestro, távi'apuka wakaiju'e'ini, eta péchejiriruwana tétavikawa'i eta máichekuarakire eta vitaresira. 69 Víti vitupiruwa'i eta visuapiravi'i. Vécha'iware eta yátupikeneravi'i Cristo, Machichakenévi'i ema yátupikene'i Viya. 70 Ema Jesús majikapapa: –Dóse'e'ineni eti nunerejiruana'i, marari'isera ema émana te etaraku, ema máwa'aru'i ema wínaraji. 71 Ema Jesús, máechejisi'a'i ema Júlasi, machicha ema Simón Iscariote. Taicha ema Jesús máimati'i eta émairayare'i tíjararekayare'i, émaichu'ineni ema naumuriwa'i ena máimitureana.

Juan 7

1 Taka'e, ema Jesús tímiyanawapaipa'i tipaikapaipa'i eta awasareana te tinapaika eta Galilea. Wa'i mawara'a'ini machawa'ini taye'e eta awasareana tinapaika eta Judea, taicha ena tuparairukana'i te Jerusalén napanerechaipa'i nakapakayare'i ema. 2 Taka'e, te jena sácheana'i, tiáne'ipa eta vipiestara viti israelítana eta vikapena'uirawaka'i eta viyusujiana. Éta'i eta vítekapi'awaka'i te Jerusalén, vi'asulupayacha me Viya eta makajurusina'avi'i eta visukureana te vésaneana, tási'a naechapanapa eta naitaresira ena nachukanaveanaini, eta nauchusira'i te Egipto, 3 Ena maparapenaveana náichapa ema: –Wa'i pikunasi ani; piyana te Judea, apaesa ena pímitureana tiávi'ana'i ánaki náima'a eta píchakeneanayare. 4 Taicha te piwara'a'ipuka náimativi ena achaneana, takamunu'i pímerekawa yátupina te namira'u namutu. Wa'i pikuyumuruka eta pítukakeneana. 5 Taicha ena maparapenaveana wá'ikeneware nasuapa'ini ema. 6 Taka'e, ema Jesús máichawakapa: –Wicha'a táitekapauchanu'ini eta nuyanirayare te Jerusalén. Étisera tamutuchucha ura tiuri. 7 Nútisera tikatichanuana'i ena achaneana táichavene'i eta nímereuchirawaka'i eta náichakeneana tamaurikeneana. Étisera wa'i tikaticha'eanaima'i taicha tájina taviucha'e'ini. 8 Te ewara'apuka, eyana eti te piesta. Nútisera wicha'a nuyanaima'i taicha wicha'a táitekapauchanu'ini eta nuyanirayare -máichawakapa. 9 Máewataka'i ema Jesús ena maparapenaveana, émasera tikaekene'awapa. Manasipanaicha'a te Galilea. 10 Te tiyananapa te piesta ena maparapenaveana ema Jesús, énerichuware ema tiyanawarepa. Wá'isera máimerekawa'ichaini. 11 Énasera ena tuparairukana natanukaipa ema, te jena piéstakene'i. Tási'a, naka'epa: –¿Makañari'ipuka ema mákani achane? 12 Énerichuware ena achaneana natiari'ikeneana'i te piesta, náechejisi'a'i ema. Ánipa naka'e'i: “Wa'i tiuri ema maena achane. Makaetemawaka ena achaneana.” Ena apamuriana ániware naka'e: “Tiúri'i ema maka. Vémeteaka tétavikawa eta máuriwa'i.” 13 Wa'isera nakuchujipika'ini eta nakayemakeneana'i taicha tipikakarakawanaichucha naye'e ena tuparairukana. 14 Te enumu'ukenepa eta piesta, mapaenumawapa tímerekawa ema Jesús. Tiyanapa tisiapa'i taye'e eta templo. Tina'akawapa tímitureka'i. 15 Ichape eta náramira'i ena tuparairukana, eta náimaira'i eta máitusira'i yátupi. Tási'a, ánipa naka'e'i: –¿Távi'apuka maviya'i eta ichapemurikene máitukakene'i ema maka? 16 Ema Jesús máichawakapa: –Wa'i nútijiriruwaina nuve'a'ini te nuchuti eta juka nímiturapiana'i. Ema Tata tiwanekanu'i, éma'i tituparakanu'i eta nímitusiraya eta máimiturapiana. 17 Te etiari'inapuka eti ewara'a'i ítaucha eta mawanairipiana ema Viya, ímatiakawaneyare eta juka nímiturapiana'i étaira'i tiási'a'i eta me Viya. Wa'i nútijiriruwaina'ini eta nímitusira'i. 18 Mákani achane émajirikawa'i téchejisi'awa, mawaraira'i tikunachakareyare'i. Nútisera, eta nuwaraira'i ekunachayare ema Tata tiwanekanu'i, wa'i népiya'ira'ima'i. Nutupiruwa'i néchejisi'a eta yátupikeneana tisuapakareana. 19 “¿Échawaichu eti eta máijarasira'e'i ema víyara'aini Moisés eta mawanairipiana e'iruyare'i? Wa'isera ítaucha'ini eti émanaina'ini. ¿Tája'asika eta nuviurewa eta ewaraira'i ekapakanuya?” 20 Ena achaneana najikapapa: –¡Péjekapawa píti eta pipanereru máurishivipapuka píti! ¿Nája'a tika'e'i eta viwaraira'i vikapakavi? 21 Ema Jesús maichawakapa: –Emutu eti iárami'i eta nichakene'i te jena sache sáwarumu'ukene'i. 22 Étiyapa epamikawa'i enaka eta íkutiarana mákani amuya ajaira te uchupa eta masachera'i, tayanapane sáwarumu'u'ipuka. Taicha eti ewara'a ítaucha eta maye'erepini ema Moisés. (Wá'isera émaina'ini manakucha'ini eta juka eye'erepi. Ema Abraham énapa ena machichanaveana tínapukana'i nanakucha'i eta eye'erepi.) 23 Tiúri'i puiti, eta emáwaraira'i émetavika eta mawanairipi ema Moisés, eti enakayare'i eta íkutiara te make'e ema amuya alauchu tayanapaneneni sawarumu'uina, ¿tási'asera taja'a takayema esema nuye'e eta nukanarasira'i ema achane te sawarumu'u? 24 Wa'i ekuemunanasikawa eta epanereruana. Epanerechinawa eta táurikeneana. Ákaikutiara eta táuriwa'i eta vikanarasira ena achaneana, tayanapane sáwarumu'u'ipuka. 25 Natiari'i ena tinerejikawana ena tikawasana'i te Jerusalén, naka'epa ena: –Ema maka, émara ema natanujiriruasa ena tuparairukana, ema nawara'akene'i nakapaka. 26 Íma'asera, wa'i mapikakarakawa'ini eta makametarairuira'i te juka. Nájinaware ena tuparairukana, nájinaware nakamatinaka'ini. ¿Nasuapaipapuka puiti ena, eta émaira'i ema Cristo? 27 Vitisera vimati'i eta máuchusine'i ema maka. Te máitekapa ema yátupikene Cristo, nájina téchaima'i távi'apuka eta máuchusi'ayare. 28 Te masamapa eta juka ema Jesús, máimatine'i eta napanereruana. Tási'a, murakapanapa eta máechejisira'i te templo eta máimituresira'i: –¡Eti ímijachawa ímatinu'i, etapa eta núchusine'i! ¡Wá'isera ímati eta tímitekanu'i! ¡Wá'iware ímati ema Eternokene'i, ema tiwanekanu'i! Nuti, wa'i nútijiriruwaina'ini eta nítesira'i. 29 Nútisera nímati'i ema taicha étakene'i násine'i eta maye'e eta nítekapauchira'e'i. 30 Eta nasamira'i ena tuparairukana, nawara'apa nakaratakayare'ini, náeratakayarepaini, wícha'asera máisapa'ini ema Viya eta nakaratasira ema. 31 Kamuriana'isera ena tisuapana'i ema. Tási'a, naka'epa: –¡Taicha najina makuti eta máichira'i eta tiáramikareana ema maka achane! 32 Ena fariséuana nasamaemachapa ena achaneana eta nakunachira'i ema Jesús; tási'a, napanereuchawanepa tikurujikakanapa ena tuparairukana. Náewatakapa ena suntaruana nakaratapanayare'i ema Jesús te mavi'a'i te templo. 33 Taka'e, ema Jesús máichawakapa: –Wícha'a tituparaka'e eta ekaratakanu'ini. Yátupisera ánipine eta nuka'eyare eta eye'e, tási'a nuchawainapa maye'e ema tiwanekanu'i. 34 Eti etanukanuinapa, wá'isera íchimawanuima'i, taicha wa'i ítujikawaima'i ekapayakanu te návi'ayare nuti. 35 Taka'e, ena tikatianakana'i tiyaserejirikakanapa: –¿Távi'apapuka makáiju'enapa eta waipa virata'aima'i vikapayakaima'i víti? ¿Mawara'apuka tiyanayare, makapayakaya ena vijaneanana israelítana tiávi'ana'i te tayere'ikene. Mawara'apuka máimitukayare ena apawasana? 36 ¿Tája'apukaji takayema'i eta juka máechejiriruwa'i, ‘eta waipa virata'aima'i vikapayaka te jákani makaiju'eyare’? 37 Te jena sache, taekene eta piéstaira'i, jarari'iware eta tíma'akarepana. Tiyanawarepa ema Jesús te namuri ena achaneana. Titupi'apa, téchejikapa muraka. Ánipa maka'e: –Te natiari'inapuka nákani timauneana'i, náitekapauchanu. Nuti níjarakayare eta náerayare. 38 Taicha ani taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka: Tétavikawaya eta naúrikakarewaya máicha, takutiya eta une táuchure'i te kajakure, te maripaire. 39 Eta juka makayemakeneana'i ema Jesús, máimikaecheracha'i eta masiapa'asirawakayare'i ema Machanewa Viya te nasamureana nákani tisuapanayare'i ema. Wícha'asera táitauchawa'ini, taicha wícha'a machawa'ini mápana'ini te máwasa te anuma. 40 Taka'e, ena achaneana apánapanepa eta napanereruana maye'e ema Jesús. Ena apamuriana achaneana, nakunachapa ema. Ánipa naka'e: –Yátupikene ema maka achane, émaipa ema profeta ema vikuchapakene'i máiteruyare'i. 41 Ena apamuriana, ániware naka'e: –Émaipa ema maka ema Cristo. Énasera ena apamuriana, ánipa naka'e: –Galileo ema maka Jesús. Wáipaine'isera étaina'i máuchusi'a ema Cristo taye'e eta awasare Galilea. 42 Taicha eta Ajuruka táechejisi'a'i ema Cristo émayare'i mámariekeneyare'i ema víyara'aini Rey David. Té'esera te awasare Belén eta máuchusi'ayare, étaichu'i te máwasa'i ema víyara'aini Rey David. 43 Taka'e ena achaneana tiputsimuri'akakanapa maichavene ema Jesús. 44 Natiari'i'iware ena apamuriana nawara'aichucha náemeratakayare'i, wá'isera napatsikawa'ini nakarataka'ini. 45 Taka'e, ena suntaruana wanairukana'i tichawanapa naye'e ena tiwanekana'i tuparairukana'i. Wa'i náijarakawa'ini nakarataka'ini ema. Taka'e, náichapa ena tuparairukana: –¿Tája'a takayema wa'i iámapa'ini ema? 46 Ena suntaruana najikapapa: –¡Nájina mákuti eta máechejisira ema maka achane! 47 Taka'e, ena fariséuana náichapa: –¿Eti apanaware ísapawaipa'i tiwayuaraka'e ema mákara? 48 ¿Nájina émanaina ema tuparairuka viye'e viti nasuapa'ini ema máenatataji, enaipa ena vichamuriana fariseoana, wa'i masuapa'ini? 49 Énasera ena nani achanetatajiana máimatira'ana'i eta wanairipi, náe'ikawanetatajipa, kaikuñaya táicha. 50 Matiari'i'iware ema Nicodemo, ema tipaipiucha'i ema Jesús te jena yátikene'i. Fariseo'iware ema. Máichawakapa: 51 –Eta táechejiriruwa eta wanairipi, waipaine'i vítijirikawa'ini vikapaka'ini ema achane. Takamunu'i véchanumayare'i eta maviurewa'i. 52 Ena najikapapa: –¿Vémeteaka píti apanaware pijaneana'ipuka ema, píti'ichupuka galileuvi'i? Viwanekavi péchejiku'a eta Takapika'ukene Ajureka apaesa pecha wa'i étaima'i te Galilea máuchusi'ayare ema profeta Cristo vikuchapakene -naka'epa. 53 Taka'e, te títapirikanapa eta náechejisi'aira'i ema Jesús, téjanerekanapa. Tiyanarakanapa te napenana.

Juan 8

1 Ema Jesús májinaripa'i. Tiyanaipa te tachachaku eta awasare, te mari tikaijare'i Ulivukiji. Tatiari'i'i eta awasarechicha tikaijare'i Betania, eta máitekapi'a'i ema, 2 te apanawarepa sache, te tijarara'ichichapa, tiyanawarepa ema taye'e eta mapena ema Viya. Namutu ena achaneana tiyanana'i napaucha, tejakapa ema tepanawapa tímiturekapa. 3 Taka'e, sutiari'i'i esu esena tikayepe'ipuka, esu suve'a'i ema apana achane. Ena escriwánuana énapa ena fariseona, eta náimereuchira'i esu, námapa te mamira'u ema Jesús te namuri'i ena achaneana. 4 Taka'e, náichapa ema Jesús: –Tata maestro, esu suka esena nachimaraka'i tikayepe'i. 5 Eta wanairipi máijararu'avi ema víyara'aini Moisés, tímituka'avi'i vikapakayare'i eta vitupisisirayare te márija'iana nákani tikapekaturana'i. ¿Tája'apuka pikayema piti? 6 Ena nayasesereka'i ema Jesús, taicha natanuka'i eta tiviuchayare'i ema. Émasera ema Jesús tétipaikapa tiájupairikapa te apake'e te mawauki. 7 Énasera tímiyanawanaichucha nayasereka'i, taka'e, máesenimuri'apa. Máichawakapa: –Te etiari'ipuka eti mapekaturareana'i, enerejikawa ínapuka eyuka esu suka esena te marija'i. 8 Taka'e, tétipaikawarepa tiájupairikawarepa ema. 9 Eta nasamira'i eta juka, téchawanaichu'ineni eta napekaturana, titsiri'akawanapa, tási'a timutsera'awanapa tiúchuchujikana. Natiwapa tiúchukana'i ena ichavikapanana. 10 Te máesenikawarepa ema Jesús, nájinaipa'i ena. Sukarineipa'i esu esena. Tási'a, máichapa esu esena: –Nuchicha, ¿távi'apa nakaiju'e tiyananapa namutu ena timetauchaviana'i? ¿Nájinapa apanaina'ini ena nawara'a tikapakaviana? 11 Tási'a, esu suíchapa: –Nájina, tata. Ema máichawarepa: –Nuti apanaware, wá'iware nímikapakavima'i. Piyana pichawa, wáipasera pikuapechawa pikukicha eta pekatu. 12 Te táekenepa eta juka, tépanawawarepa tímitureka ema Jesús. Máichawakapa ena achaneana: –Nútira numikaucha'e'i eti achaneana te juka apake'e, eta taka'e, nákani té'ikanuanayare, wa'i téjekapawanaima'i. Taicha eta nímiturapiana, étapa timíkauchawaka'i. Tási'a, nakatichainapa eta timapiku, waipa napauchaima'i. 13 Tási'a, ena fariséuana náichapa: –Pítijiwaichucha péchejisiawa'i, tájina pisuapakarewaina. 14 Ema Jesús majikapawarepa: –Tisuapakare eta juka néchejiriruwana, tayanapane nútijiwa'i néchejisiawa, taicha nímati'i nutupara'aichu'i eta nímeresirawayare. Nímati'iware eta nukaiju'eyare. Étisera wa'i ímati'ini távi'apuka eta násine'i, wá'iware ímati eta nukaiju'eyare. 15 Eti étachucha é'ika'i eta naye'erepiana nanakakeneana ena iáchukanaveanaini. Étasera tícha'e'i eta épuruiranu'i. Nútisera wa'i népuru'eima'i eti, 16 je'ewaresera, te jákani, népuru'epapuka táichavene'i eta emasuapira'i, taicha wa'i nákarichuima'i népuru'e nuti, matiari'i ema Tata tiwanekanu'i. Ema apana máima'a'i eta emasuapajiraiwa'i, tépuru'eyare'iware ema. 17 Te eye'erepi eti, te natiari'ipuka apinana ena títametakara'iana, te tikutikakana'i eta náechejiriruwa, tisuapakareanayare'i ena. 18 Ene nuka'e'i nuti. Yátupi'i eta numetarapiana. Émapa ema Tikachichanu'i, ema títametaka'e'i eta yátupira'i eta numetarapiana. 19 Énasera nayaserekawarepa: –¿Távi'asika mávi'a'i ema tikachichavi'i? Ema Jesús majikapawarepa: –Eti wa'i ímatinu. Wá'iware ímatima'i ema Tikachichanu. Te ímatinu'ini, ímatipa'iwareini ema Tikachichanu. 20 Eta juka eta máechejiriruwana'i ema Jesús eta máimituresira'i taye'e eta mapena ema Viya. Eta máejasine'i te tachakaya eta nanasirareana eta námawa'uana. Nájinasera napatsikawa'ini nakarataka'ini taicha wicha'a máisapawakaima'i ema Viya eta nakaratasiraina'ini ema. 21 Ema Jesús tiápechawaware mametakawaka: –Puiti tiáne'ipa eta nuyanirayare, eti etanukanuinapa, wá'isera íchimawanuima'i. Émepenainapa eta epekaturana, tímikuñaka'eyare te ekuñaraki taicha wa'i ekamapurawa'ini eta nutiari'ira'i, esuapanu'ini, taicha wa'i ítujikawaima'i ítekapa te návi'aya nuti. 22 Ena juriyuana naka'ewarepa: –¿Mawara'ainapuka tikapakawayare, táitusiawa maka'e'i eta máechejiriruwa'i eta wá'iji virata'aima'i vé'ika ema, távi'apuka eta makaiju'eya?. 23 Ema Jesús máichawarepa: –Eti taye'e'i eta apake'e, nútisera taye'enu'i te anuke'e, eta iáwasa'i eti te apake'e iávi'a'i. Nuti náwasaichu'i te anuke'e. 24 Eta taka'e, numetaka'enuma'i eta tanasinapa eta epekaturana te épenapa. Taicha te wa'i esuapanu'ini eta nútikenera'i ema ekuchapakene'i, tanasiyare eta epekaturana te épena. 25 Taka'e, nayaserekapa ena: –¿Nája'avisika píti? Ema Jesús máichawarepa: –Áya'epapuka numetaka'e ¿Tajina taicha nechejirikawa eye'e? 26 Tétavikawa'i eta tamurakawa'i eta esamureana, tawara'a muraka eta nukajachira'eya. Wícha'asera nicha, émasera ema tiwanekanu'i, tatupiruwa'i eta máechejiriruwana. Eta taka'e, eta néchejiriruwana nuti eye'e eti achaneana, étaichu'i eta nusamakeneana'i maye'e. 27 Énasera wá'ikene nákaikutiara'ini eta mametasirawaka'i eta maye'e ema Maiya. 28 Tási'a, máichawarepa: –Jé'ewaresera te ekatupi'anupa te anuke'e, tapaenumawainapa ímatinuyare eta nútikenera'i ema Cristo ekuchapakene'i, ekaikutiarayarewa yátupi'i nímituka'e eta máimiturapiana ema Tata. Taicha wa'i étaina nuviya'ini te nuchuti nútijiriruwaina'ini. 29 Puíticha, ema Tata tikachanenu'i, wa'i majunijiakanu'ini, wá'iware nákarichu'ini taicha nítauchaipa'isera nuti eta mawara'akeneana'i ema. 30 Eta nasamira'i ena achaneana eta mametarapiana'i, ichapeine'i eta nasuapira'i ema Jesús ena kamurikeneana achaneana. 31 Taka'e, ema Jesús máichawakapa ena tisuapanaipa'i: –Te ímiyanawa ekaratakawa eta esuapira'i eta nímiturapiana, eti yátupikene'e nímiture'e'i; 32 tási'a, ímatinapa eta yátupikeneana táurikeneana, eta taurikeneana eta tikatiucha'eya, taicha te vimati eta taurikeneana vimatiya eta maemunasira'avi ema Viya. 33 Enasera nájikapapa: –Viti mámariekene'avini ema Abraham. Tájina vímatiya'ini eta vítaresira'i nakawanara'avi'ini, ¿tája'a takayema eta pika'e'i waipa wanaraka'avima'i? 34 Ema Jesús máichawarepa: –Nutupiruwa numetaka'e, namutu nákani tíchana'i eta pekatu. Nakuti'i ena wanarakana taicha tétavikawa eta tawayuasirawaka'i. 35 Ímijachawaipa'i machicha'e'i ema Viya. Wá'isera taka'e'ini, taicha tawayuaru'e'i eta pekatu. 36 Nútisera Machicha ema Viya nurata'a'i nukuchuku'a'e. Waipa wanaraka'éma'i. Waipa tiwayuaka'éma'i eta pekatu. 37 Nécha'iware nuti eta mámariekene'era'i ema iáchukaini Abraham. Epanerechaichuchasera ekapakanu, taicha ekaticha'i eta nímiturapiana'i. 38 Nuti néchejisi'a'i eta máimechakenénuana'i ema Tata. Étisera étachucha ícha'i eta mawanairipianaichu'i ema tikachicha'e. 39 Ena najikapapa: –¡Viti machicha'ekeneánaicha'a ema Abraham! Emasera ema Jesús majikapawarepa: –Te yátupina'ini machicha'ena'ini ema Abraham, ákuti'ini ema eta maichakeneana'i. 40 Esapi'a'i eti, epanerechaichucha ekapakanu. Ema Abraham, wa'i táka'e'ini eta mapanereru'i ema. Nuti numetaka'e'i eta yátupikene mapanereruana ema Viya. Eti wá'isera esuapanuima'i. 41 Eti íchaichucha eta máichakeneasa'i ema tikachicha'e. Ena najikapawarepa: –Viti wa'i apáchicha'avina. Émanaichu ema tikachicha'avi ema Viya. 42 Ema Jesús majikapawarepa: –Te yátupina'ini machicha'ena'ini ema Viya, etupiruwaipa'ini émunakanu. Taicha nuti étakene'i nási'a me Viya. Wa'i nútijiriruwaina'ini eta nítesira'i puiti. Nuwanekasiwa'i maye'e. 43 ¿Tája'a takayema wa'i árata'a ekaikutiara eta nímiturapiana? Étaserapuka eta emawaraira'i esama eta nechejiriruwa. 44 Ema tikachicha'e eti, ema Wínaraji; ema técha'e'i, taicha ewara'a'i íchayare eta máichakeneana ema. Taicha ema, tikapa'i eta máitaresira'i te tépanawainapa. Étachucha maurika tiwayuarereka. Ema, naiya'i ena tépiya'ira'iana. 45 Nutisera numetaka'e eta yatupikeneana, eti wa'ikene esuapa eta juka nímiturapiana. 46 Eti, ímijachanupuka jarari'i eta néjekapirawa'i. Nutupiruwa'i eta numetasira'e'i eta yátupikeneana. ¿Tája'a takayema wa'i esuapanu? 47 Taicha nákani maye'eana'i ema Viya, náurikayare'i nasamararaka eta máechejiriruwana ema Viya. Étisera wa'i machicha'éna'ini ema Viya. Eta taka'e, wa'i iúrika'ini esamararaka'ini eta numetaru'eana'i. 48 Taka'e, ena tikatianakana'i náichawarepa: –Piti pika'ekenetatajichucha. Yátupikene'i máwa'aruvi'i ema Wínaraji. Táitusiawa, máurishivi'i máicha. 49 Ema Jesús majikapawarepa: –Wa'i máurishinuina'ini. Eta juka nukaemataneasira'i ema Tata, nuwaraira'i ekunachayare ema. Étisera épurunuichucha. 50 Nuti wa'i nukunachawaima'i. Matiari'isera ema tikunachanu'i. Ema técha'avi'i, te nútipuka nétupikawa'i. 51 Nutupiruwa numetaka'e: Nákani tisuapanayare eta numetarapiana, máepenakakanayare ena. 52 Najikapawarepa ena tikatianakana'i: –Jé'eware puiti, vímatiakavipa eta pimáurishiwa'i. Apanasikáji ena profetana tépenana'i, émapa ema Abraham, puiti pika'echejiriruwaware: ‘Eta nákani tisuapanayare eta pimetarapiana máepenakakanayare'i.’ 53 Piwara'apapuka pikachurikayare ema Abraham, apanasika ema tépena'i, énapa ena profetanaini. ¿Nája'avisika piti piwayuyuakawapa? 54 Ema Jesús majikapawarepa: –Tájina nukunachakaréma'i, te nútijirikawaichuchapuka nukunachawa'i. Marari'isera ema Tata tikunachanu'i, ema ímijachakene'i ema ekasiña eti. 55 Eti ímijachawa'i ímati ema. Wá'ineni ímati'ini. Jé'eware nuti nímati'i ema. Té'esera numetaka'e'ini eta numaimatira'i, népiya'ira'iripapukaini nákuti'e'ipaini eti. Étasera yátupikene'i eta nímatira'i ema, nusuapa'iware eta mawanairipiana. 56 Ema Abraham ema iáchukaini, tétavikawa eta máurisamurewa'i eta máimatiranu'i nuti. 57 Taka'e, ena tikatianakana'i náichapa ema Jesús: –¡Wícha'a pákaye'e cincuenta añuina! ¡Pikaemuñawapa pímati ema Abraham! 58 Ema Jesús majikapaware: –Nutupiruwa numetaka'e: Májinaicha'a'i ema Abraham, nunasikeneipa'i nuti. 59 Taka'e, tiápajukawapa eta nasemanewa'i. Nave'apa eta márija'iana, nayukayarepaini ema. Tiúchukapasera ema eta te mapena ema Viya, tiyanapa tiyumurukawapa.

Juan 9

1 Eta mapaisira'i ema Jesús te taju'e eta awasare, máetupiakapa ema achane máimiuchure'i eta mapuchukiwa'i. 2 Ena máimitureana, nayaserekapa: –Tata maestro, ¿tája'apuka tiviucha'i ema maka achane eta mapuchukiwa'i te tiuchukapa? ¿Énapuka tiviuchana'i ena tikachichana, té'esera mapekaturaichu'ipuka ema? 3 Ema Jesús majikapawarepa: –Wá'ineni etaina taviucha'ini eta mapekatura ema. Enaipa ena tikachichana, wá'iware enaparakaina. Matupara'aichu'i, mawaraira'i nímerekayare'i puiti eta máitupaijiasirawa'i ema Viya. 4 Nukamapurayare eta sache níchirayare eta máematanerepiana ema Tata eta mawanesiranu'i, taicha jarajapaware eta yati najina tikaematanena. 5 Tikamapurawakareicha'a eta nutiari'ira'i te juka apake'e, nuti'i namika'u'i ena achaneana. 6 Te taekenepa eta juka máichira'i, tiátutuikapa te apake'e ema Jesús, máepiyakapa eta tiúrajichicha eta mátuture. Mayaji'aukichapa ema púchuki. 7 Tási'a, máichapa: –Piyana pikasipaukipana taye'e eta noke tikaijare Siloé (te vechejiriruwa, eta Siloé tikaijare “Wanairuka”). Taka'e ema púchuki tiyanapa tikasipaukipana'i, tási'a te tichawapa tímairikapaipa'i. 8 Náramine'i ena machakayapenana'i, tási'a énapa ena tímatiana'i eta mapuchukiwaini'i. Tási'a, naka'epa: –¿Wa'i émaina ema maka, ema puchukini limusneruini? 9 Najikapapa ena tímatiana'i: –Émara ema maka. Ena apamuriana, naka'ewarepa: –Wa'i émaina. Mawasichucha. Émasera ema achane púchukini'i máichawakapa: –Nútira, nuti púchukinuini'i. 10 Taka'e, nayaserekapa: –¿Tája'a pícharakawa'i eta pímairisira'i? 11 Ema májikapapa: –Ema maena achane tikaijare Jesús, máepiyaka'i eta tiúrajichicha. Tási'a, tiyaji'aukichanupa, tási'a máichanupa: ‘Piyana pikasipaukipana te noque, te Siloé.’ Te nuyanapa nukasipaukipana'i, nímairikaine'i. 12 Taka'e nayaserekapa: –¿Távi'asika mavi'a'i ema mákara achane? Tási'a ema majikapapa: –Je'epuka, wa'i necha. 13 Taka'e jena sache, ema Jesús máichapa eta tiurajichicha, eta makanarasi'ayare'i ema puchuki, étasera jena sache sawarumu'u'i, wa'i turika'ini nakaematane'ini, 14 taka'e námapa ema puchuki naye'e ena fariséuana, taicha natanuka'i ena eta tiviuchayare'i ema Jesús. Táichavene'i eta máipuresira'i te jena sache sáwarumu'ukene'i, 15 tási'a ema púchukini'i nayaserekapa, tája'a'ipuka táicharakawa'i eta máimairirisiraipa'i. Tási'a ema, máichawakapa: –Ema tiyaji'aukichanu'i eta tiuraji. Tási'a, nukasipaukipa, nímairikapa. 16 Narari'isera ena fariséuona naka'epa: –Ema mákara wa'i machaneraina ema Viya, taicha wa'i mapikaucha'ini eta sáwarumu'uana. Ena apamuriana, ániwarepa naka'e'i: –¿Wáipaine'isera máituruekene'aima'i máicha eta tiáramikareana te yátupina'ini makapekaturara'i'íni? Taka'e, apánapanenejipa eta napanereruana, tiakapaemajirikakanapa ena, 17 tási'a, nápechawarepa nayasereka'i ema achane puchukini'i: –Tiuri puiti tikaimairikavipa, ¿tája'a pikayema piti maye'e ema? Ema, májikapawarepa: –Nuti németeaka éma'i ema profeta. 18 Énasera ena juriyuana, wá'ikene nasuapa'ini eta émaira'i ema púchukini'i. Tási'a, náimichu'apa ena tikachichana'i 19 tási'a nayaserekapa: –Ema maka, ¿ema pichicha? ¿Yátupi'i eta máimiuchure'i eta mapuchukiwa? ¿Tája'a táichararakawa'i eta máimairisira'i puiti? 20 Ena tikachichana'i nájikapapa: –Yátupi ema maka, ema vichicha, máimiuchure'iware eta mapuchukiwaini'i, 21 Wá'isera vécha'ini tája'apuka táicharakawa'i eta máimairirisira'i. Wá'iware vecha nája'apuka tikaimairika'i. Émaina eyasereka, émapa téchinawa'i eta mametasira'eyare. 22 Taka'e'i eta najikapira'i taicha tipikana'i ena nakaikuña'ini, nakakiji'iwaréni te peti náurujisirarewa ena juriyuana taicha ena tikatianakana'i ema Jesús nakuchukapa, taka'e nakawanairipirapa nakuija nasuapa ema Jesús émaira'i ema Cristo. 23 Eta taka'e'i eta náichira'i ema maiya: “Émaina eyasereka, émapa téchinawa'i.” 24 Taka'e, ena tuparairukana nápechaware náicha ema achane puchukini. Ánipa naka'epa: –Pátupiruwa pimetaka'avi te máijare ema Viya eta pinárasira'i, vítisera vímati'i ema maena achane tisipekaturara'i. 25 Ema majikapawarepa: –Je'epuka, wa'i necha nuti te tisipekaturara'i'ipuka ema. Takarichu nécha'i eta nupuchukiwaini'i nuti, puítisera nímairikaipa máichawakapa. 26 Nápechaware nayasereka ena: –¿Tája'a máicharakavi'i? ¿Maicharakavi'i eta makaimairisiravi'i? 27 Majikapawarepa ema: –Kápachi numetaka'eipa, vuicha'akaru esuapanu. ¿Taja'a takayema ewara'a nápepejirika'e eta numetaka'e? ¿Ewara'a'ipukasera é'ikayare ema eti apanaware? 28 Taka'e, nakajachapa naichapa: –Pítisera pé'ikaipa'i ema achane Vítisera vé'ika'i ema víyara'aini Moisés. 29 Taicha vécha'i eta máechejisi'a'i ema Viya ema Moisés. Émasera ema máenatataji, wa'i vecha távi'apuka mási'a. 30 Ema achane majikapawarepa: –¡Tája'asamiware eti, tiaramikarepa eta ichakene! Eti wa'i echa távi'apuka eta másine'i, nutisera necha'i taicha kaimairikanu'i. 31 Wá'ipuka echa wáipaine'i tisamakarema'i maye'e ema Viya mákani achane tikapekaturara'i. Nakarichu tisuapakareana'i nákani títauchana'i eta mawanairipiana'i ema Viya. 32 Wá'iware visamairika nákani nakaimairika'ini ema mákani máimiuchure'i eta napuchukiwa. 33 Nuti németeaka te takuija'ini eta wanairukaira'i me Viya ema maena achane, wá'iwa makurata'a'ini maicha eta tiáramikareana máichakeneana'i. 34 Taka'e, tisemanapa ena eta máichirawaka'i. Naka'epa: –Píti pétaviurekene'i eta pikapekaturaiwa'i, eta tiviuchavi'i Puiti pisapi'apa piwara'aya pímituka'avi víti. Tási'a, nakuchukapa ema taye'e eta peti naurujisirarewa ena juriyuana. 35 Ema Jesús masamairikapa eta nákijisira'i ema máipuchakene'i. Tási'a, te makainunawarepa, máichapa: –¿Pisuapapuka píti ema Machicha ema Viya? 36 Ema achane majikapapa: –Pimetakanupaini Tata, nája'apuka ema Machicha ema Viya, apaesa nusuapa'ini 37 Ema Jesús majikapapa: –Pima'anuipa'i: Núti'ipara nuti, píma'akene'i, péchejirunu'i. 38 Taka'e, ema achane tépuyukapa te mamira'u ema Jesús. Tási'a, máichapa: –Nusuapavi, Tata. 39 Ema Jesús máichawarepa: –Nuti tímitekanu'i te juka apake'e, nímimatichayare ena máimatira'ana'i eta yátupikeneana máechejiriruwana'i ema Viya, apaesa náimatiekene'a, eta juka tímikutijirikawa'i nukaimairikayare'i nákani púchukiana'i taye'e eta máechejiriruwana'i ema Viya. Nákanisera tímijachawana'i téchemara'iana, timairirikana, tiápajupanawainapa eta napuchukiwayare. 40 Taka'e, ena fariséuana natiari'ikeneana'i te machakaya, eta nasamira'i, nayaserekapa: –¿Píti pímijacha'aviripapuka púchuki'avi'i, wá'ira púchuki'avina'ini? 41 Ema Jesús majikapawakapa: –Etisera ekutinasi'i ena púchukiana, taicha wa'i ewara'a esuapanu'ini. Tási'a, tanasipa eta eviurewa'i táichavene'i eta epekaturana, te yátupina'ipukaini esuapanu'ini, takuija'ini taviucha'e'ini.

Juan 10

1 Taka'e, ema Jesús maichawakapa: “Nutupiruwa numetaka'e, narari'i ena tiamera'iana, nawara'a'i tikayumurukianayare'i eta nasiapirayare'i te tapena eta uvesana, námechayare'i. 2 Émasera ema pastuleru taye'e eta uvesana, eta masiapirayare'i te nare, matanuka'i eta tapaja. 3 Émasera ema pástuleru, te yátikara'iana mavejiékene'a'i eta tapaja, máichu'a'i eta táijareana eta uvesana. Eta máichuira'i, tiúchuchujikanapaipa táe'ikapaipa, taicha táimatia'ucha'i. 4 Ema, máinapumirauchapaipa eta maye'eana uvesa. Táe'imuri'apaipa tamutu eta, taicha táimati'i eta ma'u. 5 Wáipaine'isera táe'ikaima'i mákani apanakene achane. Tawara'ayare'i tijunarakana, taicha wa'i táimatia'ucha'ini.” 6 Ema Jesús máimikutichina'i eta juka. Wá'isera nákaikutiara'ini ena eta máimitusirawaka'i. 7 Ema Jesús mápechawaka máimitukawaka'i: “Nutupiruwa numetaka'e: Nuti nímikutijirikawa'i tapajakura'i eta tapena eta uvesa te tanarasirare'i eta. 8 Namutu ena tínapumirauchanuana'i, ena tiamera'ianachucha ena, tikaetemara'iana; wá'isera táe'ikaima'i eta uvesana, wa'iware tasuapaima'i. 9 Nuti, nukuti'i eta tapaja: nákani tikasiñawana eta nuye'e, tiuchuku'anayare'i. Tájina náichawaima'i, wa'iware téchuriakainaima'i eta tinikakare. 10 “Ema tiámera'i, tímiteka'i ema tiámerekayare, tikaparekayare. Makaejanerepaikayarewa. Nútisera tímitekanu'i níjarakayare eta náitaresiraya, máitawakakayare eta náurikakarewayare nícha. 11 Nuti yátupikene'i eta nujaneasirawaka'i ena nuchanerana, takuti'i eta majaneasirawaka'i mákani achane eta maye'eana uvesa. Nuti níjarareka eta nítaresira eta nukatiuchirawaka'i. 12 Mákanisera tuparairukachucha, wa'i makatiuchaima'i eta uvesa. Te máima'apa eta ichini, tijunayare'i. Wa'i tipatsikawaima'i makatiucha eta uvesa, taicha wa'i maye'ena'ini. Taka'e, eta ichini tikamapurawainapa takasaika eta uvesa. Eta takaitiruana, téjanerepaikanapa. 13 Ema maka achane wa'i téñamawaima'i taye'e eta uvesa. Étachuchasera makune'i eta mawacha. 14 “Nuti yátupikenenu pastulerunu, taicha tiúri'i eta nujaneasirawaka ena nuchanerana. Tímatinu'iware ema Tata, takuti'i eta nímatira'i nuti ema. 15 Éneichuware taka'e'i eta nímatirawaka'i ena nuchanerana. Ena tímatinuana'iware. Eta néñamairawaka'i, nuti nímijararekawa'i eta nítaresira náichavene'i ena. 16 Narari'iware ena apamuriana nuchanerana. Wá'isera ánina nakawasa. Nukurujikawakayaresera, népanayarewa. Tisuapanuanayarewa, etanayaréichuwa eta náumuriwa. Nukarinenapa nuti néchawaka. 17 Ema Tata, yátupi'i eta máemunasiranu, taicha nímijarareka'i eta nítaresira náichavene'i ena nuchanerana. Nuchawayaresera nítareka. 18 Nájinaneni napamikanu'ini eta nísapirawaya tikapakanuana. Níjararuwa'i nuti eta nakapasiranuya. Taicha nutupara'aichu'i me Tata nuti néchinawayare'i.” 19 Eta nasamira'i ena achaneana eta juka máechejiriruwana'i ema Jesús, típutsimuriawawakawarepa. 20 Maverana'i ena achaneana, naka'epa: –¿Tája'a takayema esuapa ema mara? Máurishi ema, máwa'arupuka ema Wínaraji. 21 Énasera ena apamuriana, naka'eware: –Te yátupina'ini máwa'áruina'ini ema Wínaraji, wa'i makurata'a'ini makaimairika'ini ema púchuki. 22 Te jena sacheana'i diciembrekene'i tikasara'imu'uana eta te Jerusalén, ena achaneana napiestacha'i eta añu táepanirawa'i náetupirika eta templo. 23 Ema Jesús matiari'i te taju'e eta te templo, taye'e eta alar máepiyaru'i ema Salomón. 24 Taka'e nachayakapa, ema Jesús ena tikatianakana'i. Tási'a, nayaserekapa: –¿Tája'a takayema pímipanererecha'avi'i? Pátupiruwapa pimetaka'avi te yátupivi'ipuka pítikene'i Cristo. 25 Ema Jesús majikapawakapa: –Kápachi numetaka'eipa'i, wícha'akaru esuapanu. Eta juka níchakeneana'i íma'akeneana'i tási'akeneana'i me Tata, etaipara tímereuchanu'i; 26 Étisera wá'ikene esuapanu'ini. Taicha wa'i étina'ini nuye'e'ena'ini uvesa. 27 Eta nuye'eana uvesa tímatia'uchanuana'i eta. Nuti apanaware nímatiwaka'iware. Eta taka'e, té'ikanuana'i. 28 Níjarakawakayaresera nuti eta máichekuarakireyare eta naitaresira. Wá'ikene náima'a'ini eta náikuñayareni. Nájinaware tiverejikanuanaima'i ena nujanearuana'i. 29 Taicha máijararunuana'i ema Tata. Ema, najina tikachuriakaina'ini, nájinaware tirata'aima'i tiverejikaima'i ena majanearuana'i. 30 Taicha nuti emapa ema Tata vikutikaka'i eta vítupaijiasirawawaka'i. 31 Taka'e, ena tikatianakana'i natanukawarepa eta márija'iana. Nawara'apa natupisikayare'ini ema Jesús, 32 Emasera ema Jesús máichawakapasera: –Ichapemuri'i eta níchira'i eta táurikeneana íma'akeneana'i, máijararuana'i ema Tata. ¿Étaserapuka tiviuchanu'i eta ewaraira'i etúpisikanu te márija'i? 33 Taka'e ena, najikapawarepa: –Wa'i étaparakaina eta píchirapuka jákani táurikeneana'i. Eta tiviuchavi'i pímijachirawa'i machichavi ema Viya. Píti'ichu'i vikutikene'i achane. ¡Pítisera pímijachawaipa'i Víyavi! 34 Ema Jesús maichawarepa: –Eta te Ajureka, wa'i ímatiekene'a'ini eta táechejisi'aira'i, eta makayemakene'i ema Viya: ‘Víya'e'i nícha eti nunerejiru'eana'i.’ 35 Vécha'i eta takayemakene'i eta Ajureka. Tamutu eta táechejiriruwana eta Takapika'ukene Ajureka, táechejisi'aira'i. Nákani nakatupara'a'i me Viya, ema tímijarechawaka'i Víyana'i. 36 Nútipa puiti, nuvetijipa nímijarechakare Viya taicha émarichu ema Viya tinerejikanu'i, tiwanekanu'i eta núkupaisiraya te juka apake'e, ¿Taja'a takayema eka'e eta nepuru'i ema Tata, eta nuka'era'i nuti machichanu ema Viya? 37 Etasera te wa'i nítaucha nuti eta mawanairipiana ema Tata, tiwanekanu'i, taurikapa waipa ekusuapanu. 38 Etasera te nitaucha'i eta mawanairipiana, tayanapane wa'i ekusuapanu nuti, étapaseraini esuapa'ini eta tiáramikareana níchakeneana'i, apaesa enewanepa echa tamutu, taicha ema Tata tiawa'akanu'i éneichuware nuti nawa'asira'i ema Tata. 39 Taka'e, tiápechawanawarepa nawara'a nakaratakayare'ini ema Jesús, náeratakayare'ini, emasera tiúchukawanepa. 40 Tási'a, tiyanawarepa ema Jesús te tinapaika te apachara eta kajakure Jordán, manasipanapa eta te awasarechicha te máikachasirisine'ini ema Juan. 41 Kamuriana ena achaneana tiyanarakana'i eta maye'e, tási'a, naka'epa ena: –Ema víyara'aini Juan, tayanapane'i tájina máimereka'ini eta tiáramikareana, yátupi'isera eta profetaira'i ema, taicha tamutupa eta mametarapiana maye'e ema maka Jesús, víma'aipa puiti eta yátupikeneana'i. 42 Taka'e, ánaki kamuriana'i ena achaneana tisuapana'i ema Jesús, té'ikana'iware.

Juan 11

1 Matiari'i ema achane tikaijare Lázaro, ema, máemunakasare'i ema Jesús. Tikawasa'i taye'e eta awasarechicha tikaijare Betania, náwasa'iware ena maparapenaveana, esu María ésupa esu Marta. Te jena sácheana, tikajuma'i muraka ema achane. 2 Esu suka María, ésu'i esu tisipapewacha'i ema Jesús taye'e eta táijiyekene'i perfumeama, suájapewacha'iware te suchutimaka. 3 Taka'e, ena nani apinana esenana tikaparapekakana náimiwanerekapa, –Tata, ema pemunakasare tikajuma'i puiticha. 4 Te máechapa ema Jesús, maka'epa: –Eta juka jumare, wa'i taítaima'i ema Lázaro, matupara'aichusera me Viya, mawaraira'i nímereka eta majaraiwa eta maitupajijiasirawa ema Viya, nímeresirayarewa eta nítupajijiasirawa'i nuti Machichanu ema Viya. 5 Jé'esare, ema Jesús yátupi'i eta máemunasira'i ema Lázaro, énapa ena esenana maparapenaveana, 6 Wá'isera mayanawane'ini máima'apana'íni ema máemunakasare, manasicha'a apina'i sache. 7 Tási'a, te apanapa sache, ema Jesús máichawakapa ena máimitureana: –Viyana víchawa te Judea. 8 Ena maimitureana naichapa: –Tata maestro, kapeicha'a ena tikatianakaviana'i nawara'a'i tikapakaviana te marija'i, ¿tási'a, puiti piwara'aicha'a piyanayare ánaki naye'e? 9 Ema Jesús máechejisi'a'i eta mawanekasiwa'i máichawakapa: –Wa'i táeñamawakare'ini, yátupi eta sache tikaye'e duce ura, te vipaika te sachemu'u, wa'i vikáyutetuima'i taicha vímairirika'i taye'e eta tijara'i; 10 nákanisera tipaikana'i te yátimu'u, tikayuteterejianayare'i taicha wa'i náimairirika'ini, taicha nakamunu'i eta tijara'i. 11 Taka'e, te táekenepa, maka'ewarepa: –Ema vémunakasare Lázaro máena'i tímaka'i, nuyanayaresera nukajamipanayare. 12 Ena maimitureana naichapa: –Tata, te tímaka'ipuka ema, étapa táikutiara'i eta matiwareraya tinarakainapa. 13 Etasera ema Jesús eta maka'era'i taicha tepenaipa'i ema Lazaro, enasera maimitureana naimijachaichucha yátupi'i tímaka. 14 Taka'e ema Jesús matupiruwapa mametakawaka: –Tépenaipa ema Lázaro. 15 Núrisamuresera eta májinanuira'i eta ánaki, tiúripanaya eta eye'e taicha íma'aya eta níchakeneyare apaesa esuapanu. Puiti viyanaya víma'apanayare. 16 Taka'e, ema Tomás ema naimijareru chame, maichapa ena machamuriana maimitureana ema Jesús: –Viyana víti apanaware te nakapakapuka ema, nakapaka'avirinewa víti apanawa. 17 Te titekapapa, ema Jesús waipa machimapa'ini, kuatruipa sache eta maepenira'i naekaraipa'i ema Lazaro. 18 Eta tayere'iwa'i eta awasarechicha Betania tachakaya'i eta Jerusalén, mapana kilómetru'i; 19 kamuriana'isera ena achaneana te napena ena maparapenaveana, esu Marta ésupa esu María. Nakamitisiripana'i apaesa wa'i nakuiya'arakawa'ini ena apinana, eta maepenira'i ema naparape. 20 Taka'e, te suéchapa esu Marta eta máitekapirayare'i ema Jesús, tiyanapa suákapa'i, esusera esu María sunasirichu'i te taju'e eta peti. 21 Taka'e esu Marta suichapa ema Jesús: –Tátachicha, te pitiari'ina'ini eta ani, wa'i ñikuepena'ini eñi nuparapeni. 22 Wá'isera néñamawa, taicha necha'i puiti eñi Viya tijarakaviyare'i tamutu eta piyasearuya. 23 Ema Jesús majikapapa: –Ema piparape, tichawayare títareka te pimira'u. 24 Esu Marta suíchawarepa: –Yátupi, Tata, nécha'i eta ñichavirayare títareka te táitekapapa eta sácheyare náechepusiraya ena náepenakeneana. 25 Taka'e ema Jesús máichawarepa: –Jé'eware nuti, nukaitarera'i nákani nukaechepureanaya. Táitusiawa numetakavi, nákani tisuapanuanayare, tayanapanepuka náepena, nukaitarekayaresera núti; 26 Namutu nákani titarekanaicha'a'i tisuapanuana'i nuti, wa'i tepenanaima'i maichekuarakirenapa eta naitaresira. ¿Pisuapanu eta juka numetaruvi'i? 27 Esu sujikapapa: –Yatupi nusuapavi, Tata, pítira yátupikenevi'i Cristo, ñichichavi eñi Viya, pítiripa piti vikuchapakenévi'i píteruyare'i te juka apake'e. 28 Te títapirikapa eta suéchejisira'i esu Marta maye'e ema Jesús, tiyanapa suíchu'apana'i esu suparape María, sujajaikapanapa, ánipa suícha'i: –Eñi Maestro ñirari'i eta ani, ñikawanairipi piyanayaréji. 29 Te susamapa esu María eta matiari'ira'i ema Jesús, téchepurukawanepa. Tiyanawarepa suákapa'i. 30 Taicha ema Jesús wicha'a máitekapa'ini te napena. Manasirichu'i eta te suákapine'i esu Marta. 31 Eta náimaira'i ena suchimarana eta suéchepusira'i súchusira'i esu María, tiyananapa náe'iekene'a'i. Náimijacha'i ena tiyanayare'i esu te máekari ema suparapeini, tíya'apanayare'i. 32 Taka'e, te suítekapauchapa ema Jesús, esu María sutupirupa tépuyuka'i te máiwapechakaya tási'a, suíchapa: –Tátachicha, te pitiari'ina'ini eta ani wa'i ñikuepena'ini eñi nuparapeni. 33 Taka'e ema Jesús eta maimaira'i esu María eta suiyaira'i enapa ena juriyuana te'ikanapa'i esu, tikatisamurewapa ema apanaware, 34 Tási'a, mayaserekapa: –¿Távi'a ékari'a'i? –Máichapa. Ena najikapapa: –Yare, Tata, píma'a. 35 Ema Jesús tiya'apa. 36 Taka'e, ena juriyuana naka'epa: –¡Íma'a, tétavikawa'i eta maemunasira'i! 37 Ena apamuriana, ániware naka'e: –Ema maka tikaimairirika'i ema púchuki, ¿tája'apuka takayema wa'i makanaraka'ini ema Lázaruinisami, apaesa wa'i makuepena'ini? 38 Taka'e, ichape eta makatisamurewaira'i ema Jesús. Mapauchapa eta ekari nasekajueru'i te mari. Tatiari'iware eta márime taji'ajaka'i eta tapajakura eta ekari. 39 Taka'e, ema Jesús mawanekawakapa: –Ekaerajika eta jara tachuji'i eta máekari. Ésusera esu Marta maparape'i eta tepena'i suichapa: –Tata, németeaka tijecheipa jákani taicha kuatruipa'i sache eta ñépenira'i. 40 Ema Jesús majikapawarepa: –Kápachi numetakavipa, te pisuapanu yátupina, píma'ayare eta makunachakarewa'i ema Viya. 41 Nakaerajikapa eta márime. Tási'a, ema Jesús máesenikapa te anuma, tiyujarakanumapa: –Tata, nu'asulupayachavi eta pisamiranu'i. 42 Wá'ikene péñauchanu eta jákani nuyasearuviana. Puiti nuyaseakavi eta pítupaijiásirawa, apaesa náima'a ena nani achaneana natiari'ikeneana'i, apaesa nakunachavi. Náechaware eta pítira'i piwanekanu. 43 Te títapirikapa eta mayujarasira'i, tipiaraikapa muraka: –Lázaro, péchepuka eta te jara piávi'a'i. Yare, piúchuka. 44 Taka'e, ema máepenakeneni'i tiúchukapa. Mámapaichu'i eta máyuru'ana'i eta liensome, étapa eta máepakamira'i. Tási'a, ema Jesús maichawakapa: –Evejapuaka eta máyuru'ana'i, apaesa mayana te mapena. 45 Taka'e, ena suchimarana'i esu María, eta náimaira'i eta juka máichakene'i ema Jesús, kamurianaine'i ena tisuapana'i ema. 46 Natiari'isera ena apamuriana, tiyananapa naye'e ena fariseona, tikatianakana'i ema Jesús. Nametakapa eta maichakeneana'i. 47 Taka'e, ena tuparairukana náimichu'apa namutu ena juéseana, tikurujikakanapa. Naka'epa: –¿Tája'a vícharakawayare, tátanaveana? Ema maena achane, tétavikawa'i eta máitupaijiasirawa'i máicha'i eta tiáramikareana. 48 Wa'i táurika'ini vísapa'ini máimiyanawa'ini, machu námuturiana náe'ika ena achaneana, masapi'ainapapuka nasuapayare ema. Nárajapainapapuka ena akenukana rumanuana eta ani. Nákipaisina'avinapapuka eta viáwasa. Nasapi'ainapapuka tiverejika'avianayare eta viáwakureana'i. 49 Matiari'i ema achane tikaijare'i Caifás. Ema'i ema ichapekene'i tiyujarakara'i te jena añu'i. Taka'e, máichawakapa ena: –Eti wa'i ímatiekene'a eta víchararakawayare, 50 Németeaka nuti tiúripana máepena ema émanaina achane mawachareka eta náitaresiraina namutu ena apamuriana achaneana. 51 Eta juka máechejiriruwa'i ema Caifás, wá'ineni étaina'ini táicha'ini eta máechemaraiwa'ini ema. Eta'i eta émaira'i ema ichapekene'i tiyujarakara'i te jena añu'i. Manakasamureruichu'i ema Viya eta máechejisi'a'i eta máepenirayare ema Jesús náichavene ena israelítana, 52 étasera juka máepenirayare'i ema Jesús, mawacharekainapa eta naviurewa'i namutu nákani machaneranayare'i ema Viya, te apánapanenejikeneana awasareana. Wa'i tákarichu'ini eta naviurewana ena israelítana. Taicha te táekenenapa, mawara'a'i makurujimuri'ayare'i, étamurianayare'i namutu ena. 53 Taka'e, takutipa eta napanereru'i ena tuparairukana eta nakapasirayare ema Jesús. 54 Eta taka'e, ema Jesús waipa máimerekawa'ini eta te Jerusalén. Majunijikapa eta Judea. Tiyanapa eta te máwapa'i apake'e tachakaya eta awasare tikaijare Efraín. Manasipanapa ánaki, enapa ena máimitureana. 55 Taka'e, semanayare eta Pascua, napiestara ena israelítana. Namutu ena achaneana tiávi'ana te apanana awasareana tiyanarakanapa taye'e eta Jerusalén, tisipa'akawanayare'i. 56 Taka'e, ena achaneana nakunepaipa'i ema Jesús. Eta návi'aira'i te templo, téchejirikakanaipa: –¿Tája'a ekayema? ¿Títekayarepukaji ema Jesús puiti juka piéstaya? Wa'ipuka. 57 Enaipa ena tuparairukana tiwanerekanapa ena tikuneanayare ema Jesús. Te matiari'inapuka, nametapanayarepa ena tuparairukana. Tási'a, ena náimikaratakayarepa.

Juan 12

1 Seisirine'i sache eta piéstayare'i eta Pascua. Tichawawarepa ema Jesús taye'e eta awasarechicha Betania, máwasa'i ema Lázaro, ema makaechepure'i te máekari. 2 Kaparujianapa náenikayare'i ema Jesús. Ema Lázaro makachane'i te mesa eta nanisira'i. 3 Taka'e, esu María suámapaipa eta táijiyekene perfumeama te suépusapewachapa. Tétavikawa'i eta tasiwachawa'i. Taka'e, suépusapewachapa ema Jesús, suájipewachapa te suchutimaka. Énewaneine tainikajuecha eta peti eta táijiyewa'i. 4 Taka'e, matiari'i ema Julasi. Ema maka émarichu tíjararekayare'i ema Jesús, maka'epa: 5 –Tája'a takayema wá'iwareyapa takaijararekasi'ini eta juka táijiyeamakene tasiwachakene'i perfume, takutiwacha'i eta etana añu eta vikaematanera, vive'a'ini eta kamurikene plata, tási'a, vímikatasi'a'ini ena páureana. 6 Ema maka Júlasi, wa'i étaina'ini eta majapanuiraina'ini ena páureana. Étachuchaneni mawaraira'i mayumuruka eta plata, taicha ema tiámera'i'i. Títekapa émaichu'iware tiúnarekara'i eta plata. 7 Ema Jesús máichapa: –Pésamirika esu suka esena. Suíchacha'a esu eta suwara'akene, taicha níkumunuichu'i eta juka taye'eyare'i te nukaekarakasipa. 8 Ena páureana, tamutuchucha sácheana eta ekachanerawakayare ena. Nútisera wa'i nánasikenema'i eta eye'e. 9 Taka'e, kamuriana ena tisamairikana'i eta matiari'ira'i ema Jesús te Betania. Tiyananapa náima'apanayare'i. Éneichuware náima'apanayare'iwa ema Lázaro, ema máechepure'i te máekari. 10 Taka'e, ena tuparairukana napanerechawarepa nakapakayare'i ema Lázaro, 11 taicha émavene'i tícha'i eta nasuapiraipa'i ema Jesús ena kamurikeneana achaneana. Waipa nasuapa'ini eta nawanairipiana ena tuparairukana. 12 Te apanapa sache, ena nani achaneana táimiyana'i eta piéstayare'i eta Pascua, nasamajirikapa eta máitekapirayare'i ema Jesús taye'e eta awasare. 13 Tiúrisamureanaine'i. Eta náurisamurewa'i, nave'apa eta tajuru eta káchipaka. Tiyananapa nákapa'i ema. Eta napiarasirapa'i, ánipa naka'e: –¡Pikatiucha'avi Tata! ¡Pikatiucha'avi Tata! ¡Asulupaya piti wanáirukakenevi'i me Viya, pítira Rey-vi'i taye'e eta Israel! 14 Ema Jesús tikaperapa'i eta burriku eta masiapira'i, taicha ene taka'e'i eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka: 15 “Eti ekawasana'i te Jerusalén, waipa ekupika, taicha márajapa ema eye'eyare Rey; tímatikareyare'i ema, tikaperayare eta burrikuchicha; mámapa'i eta iúritaresirayare taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka.” 16 Eta tetaepaninewa, wa'i nakaikutiara'ini ena máimitureana tamutu etajuka, tasi'asera te taekenepa eta maechepusira'i ema Jesús, tapaenumawapa napanerecha eta takayemakene tamutu'i tikaju'i etajuka maichakeneana'i ema. 17 Tiuri puiti, ena apamuriana achaneana tímararakanaipa ema Jesús eta makaechepusira'i ema Lázaro te máekari, náechajisi'aipa'i ena eta náima'akene'i. 18 Eta taka'e, ena kamurikeneana'i achaneana, tiyanana'i nákapa'i ema, taicha nawara'a'i náimati ema tícha'i eta tiáramikare. 19 Tási'a, eta náimaira'i ena fariséuana eta kamurianaira'i ena tiákapana'i, náichakakapa: –Wá'ichara víturukaima'i. Íma'a, ¡tétavikawa'i eta nasimutuwa'i ena té'ikana'i ema! 20 Natiari'iware ena apamuriana achaneana apajuekuru'ana taye'e eta Jerusalén. Éneichu'i ena tímitekana'i tiyujarapanana'i te jena piéstaira'i. 21 Tiyananapa napaucha'i ema vichamuri Felipe, ánipa taka'e eta nayaseasira'i: –Tata, viti apanawa viwara'a vímati ema Jesús. 22 Taka'e, ema Felipe tiyanapa mametaka'i ema Andrés. Tási'a, ena apinana tiyananapa nametapana'i ema Jesús. 23 Tási'a, ema Jesús máichawakapa: –Jé'eware puiti, tiáne'ipa eta népeniraya nuti Manerejirunu'i ema Viya. Nápechawayaresera nítareka, apaesa nukunachakareyare eye'e. 24 Nutupiruwa numetaka'e, te wa'i vikuewaka eta ewaraki te apake'e, wa'i téjapakaima'i. Té'esera véwaka'i, tétavikawaya eta táejapasiraya. 25 Mákanisera téñamawa'i eta máitaresira, émajiwayare tikamitiekene'awayare; mákanisera tíjarakawayare eta máe'isiranuyare, eta te juka apake'e, tiúchuku'ayare ema, máichekuarakireyare eta máitaresirayare. 26 Éneichuware mákani tiwara'ayare tikaemataneakanu, yátupiyare eta máe'isiranu, tási'a, nuti nukaejakayare ema te néjasi'ayare nuti, ema maka, tétavikawayare eta makunachirayare ema Tata. 27 “¡Ichape eta neñamirawa! ¿Taja'apuka nukayemayare? ¿Nuka'eyare: ‘Tata pikatiuchanu eta neñamirawa’? ¡Etasera eta juka tímitekanu'i! 28 Tata, pimereka eta pitupaijiasirawa.” Tási'a, tíja'uchawapa nasama'i eta ma'u ema Viya te anuma. Ánipa maka'e: “Nímerekaipa eta nítupaijiasirawa'i. Jé'esare, nápechawayarewa nímerekayare.” 29 Taka'e, ena achaneana natiari'ikeneana'i nasama'i eta máechejisira'i ema Viya, wá'isera nákaikutiara'ini, náimijachaichucha tirureka'i; enasera ena apamuriana naimereuchapa: –Ema ángelepuka ema téchejika'i. 30 Ema Jesús máichawakapa: –Wa'i nútivenena eta juka na'u esamakene'i, étivene'i mawaraira'i esuapayare. 31 Étapa juka sacheanayare eta apake'e kayesere'inapa, tási'a ema Wínaraji kakijikasinapa taye'e te juka apake'e. 32 Eta taka'e nuti te nechepukapa te juka apake'e, namutuinapa achaneana nukaechepukawaka. 33 Eta juka máichirawaka'i ema Jesús, maimisamawaka'i eta taichararakawayare'i eta máepenirayare'i. 34 Taka'e, ena achaneana najikapapa: –Taicha eta Takapika'ukene Ajureka visama'i eta taechejiriruwa, ema machicha ema Viya wa'i tepenaima'i. ¿Taja'a takayema pika'e piti ema machicha ema Viya nakaechapukaya? ¿Naja'asika ema makara ema machicha'i ema Viya? 35 Ema Jesús máichawakapa: –Ekamapurawa esamararakanu mapurare nutiari'icha'a eta eye'e, numikaucha'echa'a taicha ánipine eta juka ímairanuyare, apaesa wa'i ekukayutete taye'e eta timapiku. 36 Esuapa eta juka numika'u, ekamapurawa te nutiari'icha'a eye'e, apaesa ima'a eta tijara'i. Te títapirikapa ema Jesús eta máichirawaka'i, tiyanapa majunijimuri'apa, waipa máimerekawa'ini eta naye'e. 37 Ichapemuri'i eta náimaira'i ena tikawasana'i eta tiáramikareana máichakeneana'i ema Jesús, wá'ikenesera nasuapa'ini ena; 38 Éta'isera títauchawayare'i eta májuchakeneana'i ema profetaini Isaías, ani taka'e'i: “Tata, ¿nája'a tisuapa'i eta péchejiriruwana? ¿Naja'apuka ena maímechaceneana'i eta maítupajijiasirawa'i, ema Tata?” 39 Éneichuware ani taka'e'i eta májuchakeneana'i ema Isaías: 40 “Ema Viya, eta máimaira'i eta namurakasamurewana'i, taicha máipichasikawaka'i eta napanereruana, apaesa waipa nakuima'a wáipaware nakukaikutiara, apaesa waipa nakukasiñanu apaesa nuti waipa nukanaraka'ema'i.” 41 Ema Isaías maka'e'i eta juka, taicha maima'aipa'i eta majaraiwa ema Jesús, tási'a maechejisi'aware. 42 Narari'isera ena akenukara'ana tinerejikawanaipa'i ena tisuapana'i ema Jesús, wá'isera náwara'a'ini náimerekawa'ini eta náe'isira'i, napisira'i ena fariseona eta nakijikawaka'ini eta te peti naurujisirarewa. 43 Étachucha náurika'i eta nakunachakarewa'i naye'e ena nachamuriana fariseona. Tasapi'apa náepuru'i eta makunachakarewa'i ema Viya. 44 Ema Jesús tijaranupa eta máechejisirawaka'i ena achaneana, máichawakapa: “Nákani nawara'a'i tisuapanuana, wa'i nakarichuima'i nasuapanu nuti, eneichuware nasuapayare'i ema Tata, ema tiwanekanu'i. 45 Takutikene nákani tímatinuana'i nuti eta nímiturapiana, náimatipa'iware eta mapanereruana ema Tata ema tiwanekanu'i. 46 Taicha nuti yátupikenenu'i eta numikauchirawaka'i ena té'ikanuana'i te juka apake'e. Wáipasera tave'aima'i eta timapiku. 47 Takutikene nuti, wa'i étaina táimitekanu'ini te juka apake'e eta níkuñaka'e'ini eti achaneana. Eta tímitekanu'i, nukuchuku'a'eyare'i. 48 Nákanisera nasamairikaipa'inénipuka eta néchejiriruwana, wá'isera nasuapanu'ini, nasapi'a tépurunuana'i, murakayare'i eta náikuñayare. Eta náepuruira'i eta néchejiriruwana, étaipa tiviuchawakainapa te jena sacheyare taitekapiraya eta nakayesesere'iraya. 49 Taicha taicha nuti wa'i nútijiriruwaina'ini eta nímituresira'i; ema'i ema Tata tiwanekanu'i, tíjarakanu'i eta nímiturapianayare'i. 50 Taicha necha'i eta mawanairipi ema Tata maichekuarakirenapa eta naitaresira. Wa'i nu'apapikaima'i eta maechejiriruwa, nutupiruwa'i numetaka'e eta mametarunu'i ema Tata.”

Juan 13

1 Tiuri, te jena sacheana'i tamira'upaipa'i eta Pascua, ema Jesús máechaipa eta táitekapauchayarepa eta majunijisirayare'i eta juka apake'e. Tiyanayarepa maye'e ema Maiya. Tétavikawa'i eta máemunasirawaka'i ena máimitureana. 2 Jé'esare ema Júlasi, máimipanerechaipa ema Wínaraji eta máijararesirayare'i ema Jesús. 3 Émasera ema Jesús, máechaipa eta machavirayarepa maye'e ema Maiya, taicha eta másine'i. Émaichu'i ema Maiya tíjaraka'i eta tamutuirayare'i máituruekene'a. 4 Taka'e, te jena yati, téchepukapa ema Jesús, tivejamu'iakawapa eta mamuiri'a. Tiáyuruñekechawapa te maye'e pañu. 5 Tási'a, majuku'apa eta une te erepa, tépanawapa masipapewachawaka eta naíwapeana ena máimitureana. Mave'awarepa eta pañu, májapewachawakapaipa. 6 Tási'a, te makapayakapa ema Pedro, ema wa'i máisapawa'ini eta masipapewachira eta máiwape. Ema máichapa: –Tata maestro, wa'i táurika eta pisipapewachiranuina nuti. 7 Tási'a, ema Jesús majikapapa: –Puiti, wicha'a pikaikutiara'ini eta takayemakeneana'i eta juka. Achichuinapasera pikaikutiarainapa. 8 Ema Pedro máichawarepa: –Nútisera, wa'i nisapawaima'i pisipapewachanu. Ema Jesús máichawarepa: –Te wa'i nukusipapewachavi, waipa pítiparakaima'i eta nuye'e. 9 Ema Simón Pedro máichapa: –Tata, wa'i tákarichuima'i pisipaka eta níwapeana. Éneichuware eta nuwa'uana étapa juka nuchuti. 10 Tási'a, ema Jesús máichawarepa: –Nákani nakavirawa'i, wa'i tákamesaima'i tiápechawana tikasipana. Takarichu tikasipayare'i eta náiwapeana. Eti, epáchi'awakaipa; wá'isera ámutu'ini epáchi'a'ini. 11 Ema Jesús máicha'avi'i eta juka wa'i wámutu'ini vipachi'a'ini taicha máimati'i ema tíjararekayare'i. 12 Te títawapa eta masipapewachirawaka'i, tikamuiri'awarepa eta mamuiri'a. Tási'a, téjakapa te mesa. Máichawakapa: –¿Ímatiekene'apuka eti eta juka níchira'e'i? 13 Eti ímijarechanu Tata Maestro, étupika'isera, taicha yátupikenenu'i eta numaestruwa'i. 14 Eta níchira'e'i nuti, eta numaestruwa'i, nusipapewachira'e'i, ene eka'eyare eti eta ítaresiraya. Esipapewachakakayare eta íwapeana. 15 É'ikayare eta juka níchakene'i. Etayareichu eta nímitusira'e'i. 16 Nutupiruwa numetaka'e, najina emanaina ema nakajurure, nakutinasi'ini ema makenu, tási'a najinaware emanaina ema makaewatakene'i mapajupanawa'ini maye'e ema tewataka'i. 17 Te yátupina ekarawa'uinapa eta juka nímiturapiana, tájina íchirawaima'i. Ekunachakareyarewa me Viya eta ítauchiraya. 18 “Nécha'ineni nuti wa'i ámutu'ini esuapanu. Nímati'e'iware eti yátupikeneana nunerejiruana'i. Títauchawayare'isera eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: ‘Ema néniruasa'i, masapi'a'i tikatianakanu'i.’ 19 Puiti nukainapukawa numetaka'e, apaesa te táitauchawapa eta juka numetarapi, ímatinuinapa eta nutira'i. 20 Nutupiruwa numetaka'e, nákani tijachapa'eanayare eti nuwaneruana, nuti'i tijakapanuana'i, tási'a nákani tijakapanu'i nuti, najakapa'iware ema tiwanekanu'i.” 21 Te taekenepa eta juka máichirawaka'i, ema Jesús téñamawaine'i te masamure, tási'a matupiruwapa máichawaka'i: –Nutupiruwa numetaka'e, marari'i ani te etaraku ema tíjararekanuyare. 22 Taka'e, ena maimitureana tiáramekaine'i eta máichirawaka'i. Téseniukijirikakapa. Wa'i naimati'ini nája'a'ipuka ema náichakene'i. 23 Matiari'isera ema émana nachamuri máemunarupana'i ema Jesús. Makachakaya'i ema eta maejasira'i te mesa. 24 Taka'e, ema Simón Pedro tiúmatsiukichanupa eta mayasereka'ini nája'a'ipuka ema máichakene'i ema Jesús. 25 Tási'a, ema makachakayapa majajaikapa ema Jesús, taka'e mayasereka: –Tata, ¿nája'asika ema pícha'i? 26 Ema Jesús májikapawakapa: –Netamukaya ánimechichaya eta pan, ema níjararuyare, émara ema tíjararekanuyare. Taka'e, máechipaejikapa eta pan, máijarakapa ema Júlasi, machicha ema Simón. 27 Jé'esareine'i, ema Julasi te majakapapa eta pan, ema wínaraji enewanepa máwasamurecha'i. Tási'a, ema Jesús máichawanepa: –Eta juka pipanereru'i, táitauchawawanepa puítinaichu picha. 28 Tási'a najinasera nákaikutiara'ini ena tejakana'i te mesa eta juka máichira'i ema. 29 Taicha ema Julasi, ema techa'i eta tarera tavi'a'i eta plata, tási'a ena naímijacha'ichucha ema Jesús mawaneka'i mawacharesirayare'i eta tikutikakana'i taye'eyare'i eta piesta, mákaji'iwarepukaini ena páureana eta plata. 30 Te títanesipa ema Júlasi eta manisira'i eta pan, tiyanapa tiúchuka'i. Majunijikawakapa taicha yatikenepa. 31 Eta máuchusiraipa ema Júlasi eta naye'e ena, ema Jesús máichawakapa: –Títekapapa puiti eta táitauchirawayare, íma'ainapa eti eta máitupajijiasirawa ema Viya, étapa eta nítupajijiasirawayare nuti Manerejirunu'i ema. 32 Nímerekainapa eta máitupajijiasirawa'i ema Tata, ema apana máimerekayarewa eta nítupajijiasirawa'i nuti Machicha, puiti juka sacheanayare. 33 Nuchichanavechichana, ánipine eta juka ekachaneranuyare, nuyanainapa. Eti, etanukanuinapa. Étaichu'i eta numetarapi'i naye'e ena tikatianakanuana, eta níchirawaka'i, wa'i ítujikawaima'i e'ikanu te nukaiju'eyare nuti. 34 Puiti nunakikayare eta juka Arairu nuwanairipi eta eye'e. Émunakakayare'i etijikaka. Ekutinuyare'i eta némunasira'e'i nuti. Ene eka'eyare eti apanaware. 35 Te yátupina émunakaka, eta tímatiaka'eanayare ena achaneana, étira'i eti nímitureana'i. 36 Ema Simón Pedro mayaserekapa ema Jesús: –Tata, ¿távi'ainapa pikaiju'eya? –Majikapawarepa ema Jesús. –Te nukaiju'eyare nuti –wicha'a ítujikawaima'i é'ikanu. Ekapayakanuyaresera, wícha'asera tíja'uchawaima'i. 37 Ema Pedro máichapa: –Tata, ¿kúverarekapa wa'i nukurata'a'ini né'ikavi? ¡Nuti níjarakawa népena píchavenena'i píti! 38 Ema Jesús májikapapa: –¿Jé'esare píjarakawa pépena eta pikatiuchiranuya? Puiti juka yati, te tamira'upaicha'a eta táechejisirayare eta warayu, mapa'eyare eta péñauchirawayare.

Juan 14

1 “Wa'i ekueñamawa eti. Ákasiñawa eta me Viya, éneichuware ákasiñawaware eta nuye'e. 2 Te mapena ema Tata, kamuri eta tiávirawakare, iávi'ayare eti, taicha íkuchi'i eti. Taka'e, tatuparaka'i nuyanayare nétupirikayare eta iávi'ayare. 3 Tási'a te táuripa eta iávi'ayare, nútijapainawarepa, nuchawainapa népana'enapa, apaesa ákachanenu eti taye'e eta návi'ayare nuti. 4 Eti ímatipa eta nukaiju'eya. Ímatipa'iware eta achene nuyani'ayare.” 5 Ema Tomás máichapa ema Jesús: –Tata, wá'ira vímati távi'apuka eta pikaiju'eyare, wá'iware vímati eta achene piyani'ayare. 6 Ema Jesús májikapawarepa: –Nútira né'ikakare'i, núti'ichuwa yátupikenenu'i. Nútiware nukaitarera'i, nájina apanaina ákasiñaima'i eta ítekapirayare me Tata. 7 Eta ímatiranuipa'i nuti, ímatipa'iware ema Tata, taicha íma'anuipa puiti eta juka nukachanéra'e'i. 8 Taka'e ema Felipe máichawarepa: –Tata, pímecha'avipaini ema Viya, apaesa viúrisamurepaini eta vímatiraina'ini. 9 Ema Jesús majikapawarepa: –Ánakiapaipa eta pikachaneranu'i piti Felipe, wícha'akaruware pímatinu. Eti íma'anuipa'i, ímatinuipaware yátupi'i. Tímikutijirikawaipa'i émaina'ini ímararaka'ini ema Tata. ¿Tája'a takayema piwara'aicha'aware nímechavi ema Tata? 10 ¿Wá'ipuka pisuapanu'i eta máwa'asiranu'i ema Tata, tási'a, étapa eta náwa'asira'iware nuti apanawa? Eta juka nukayemakeneana'i, wa'i nutijirikawaina'ini. Étara eta máwa'asiranu'i ema Tata, títauchawa'i eta mawara'akeneana'i. 11 Esuapanu eta náwa'asira'i nuti ema Tata, étapa eta máwa'asiranu'iware ema. Te vuícha'apuka esuapanu'ini eta numetarapi, étawanerekainasera esuapa eta tiáramikareana'i níchakeneana'i. 12 Nutupiruwa numetaka'e: Nuyanainapa eta me Tata. Eta taka'e eti yátupi eta esuapiranu'i. Níjaraka'eya eta erata'airaya ekuchuka eta tiáramikareana, ekutinuyare. Jé'esare, eta juka tiápajupanawayare eta takunachakarewa taye'e eta tiáramikareana íchakeneanayare. 13 Tamutu jákaini eyasearunuyare te nijare nuti, nijaraka'eyare, apaesa ema Machicha, maimecha eta makunachakarewa ema Tata. 14 Nuti níjaraka'eyarewa tamutu jákani eyasearunuanayare te níjare. 15 “Eta esuapiranu'i tímereucha'eya eta yátupira'i eta émunasiranu'i. 16 Tási'a, nuti nuyaseakainapa ema Tata máewataka ema Machanewa Viya. Ema tímikataka'eyare, wa'i tínajiaka'ema'i. 17 Ema tímituka'eyare, máitametakayare tamutu eta yátupikeneana'i, tási'akeneana eta me Tata. Énasera ena achaneana, wa'i tikaijarakasianaima'i, taicha wa'i náwara'a'ini najakapa'ini ema. Étisera ímatiyare ema, taicha máitawakakayare eta máwa'asira'eyare. 18 “Nuti, wá'iware nujunijiaka'éma'i. Nuchawayare eye'e, ekachanenuyarewa. 19 Puiti juka sacheanayare, ena achaneana waipa tíma'anuanaima'i. Étisera íma'anuparakaya, taicha nuchawayare'i nítareka. Eti apanaware ítarekayarewa nícha nuti. 20 Te nuchawapa nítareka, échawainapa eti eta máwa'asiranu'i ema Tata, échawainawarepa eta náwa'asira'eware nuti, eti apana iáwa'akanu'iware. 21 Nákani náimatiyare eta nuwanairipiana, náitauchayarewa, eta tímikaecherachayare eta yátupi'i eta náemunasiranu'i. Tási'a, ichapeyare eta namunawayare me Tata táichavenena'i eta náemunasiranu'i. Nuti apanaware ichapeyarewa eta némunasirawakayare. Tási'a, nímerekawayarewa naye'e.” 22 Ema Julasi (wa'isera émaina ema tijarareka'i ema Viakenu) mayaserekapa: –Tata, ¿vikarichuirayare pímerekawa eta viye'e, tási'a, ena apamuriana achaneana, waipa tíma'avianaima'i? 23 Ema Jesús májikapapa: –Nákani témunakanuana, nasuapayare eta nuwanairipiana'i. Tási'a, ema Tata, tétavikawayare'i eta máemunasirawakaya. Tási'a, vítijapainapa viáwa'akawakayare ena. 24 Nákanisera wa'i témunakanuanaima'i, wá'iware nasuapaima'i eta nuwanairipiana. Eta juka nuwanairipiana esamakeneana'i puiti, wa'i tási'akenena'ini te nuchuti. Tási'akene'i me Tata, ema tiwanekanu'i. 25 “Nukamapurawa numetaka'e puiti, taicha ánipine eta juka nuka'eyare eta eye'e, 26 émasera ema katiura'i Machanewa Viya, mawaneruyare ema Tata te níjare nuti, ema tímikataka'eyare, tikurisamurecha'eyarewa. Éneichu tímituka'eyare, témecha'eyare tamutu eta juka numetarapiana eye'e. 27 “Nunakika eta iúriwaya. Nijaraka'e nuti eta iúriwaya, wá'isera nákutinu'ini ena apamuriana achaneana eta nujunijisira'eya. Wa'i ekuwayuchawa eta éñamawairaina. Wá'iware ekupika. 28 Tiuri esamanuipa eta nukayemakene eta nuyanirayare, tási'a, étapa eta nuchavirayare eta eye'e. Eta taka'e, te yátupina émunakanu, ewapinawayare'i eta echira'i eta nuyanirayare maye'e ema Tata, taicha ema kachuriakanu'i eta máitupajijiasirawa. 29 Nukametarapiwane eta juka, apaesa te íma'a táitauchawapa, esuapainapa yátupi. 30 Ánipine puiti eta juka néchejirisirawa'i eta eye'e, taicha áwanepaipa títekapa ema wínaraji, ema yátupi'i tákenu'i eta juka apake'e. Wá'ikenesera títa'akanuima'i nuti, 31 Nuwara'asera náimatiya ena achaneana eta némunasira'i yátupi ema Tata, tási'a, nítauchaparaka'i tamutu eta mawanairipiana. “Échepuka. Viyana viyejekawa eta te juka.

Juan 15

1 “Nuti'i yátupikene sukureka uwa, tási'a ema Tata, éma'i tijaneaka'i eta sukureka. 2 Ema máechuka eta má'irikere'i tatawa. Máepachiakaware eta apana tatawana eta tika'irisi, apaesa taka'ipana. 3 Eti epáchi'awakaipa'i, taicha eta nímiturapiana emetakasiwana'i. 4 Eta taka'e, ímiyanawayare eta iúrujiasiranuyare nuti, takuti eta náwa'asira'e'i eti, apaesa ákuti eta tatawa tika'iriki. Taicha te viyuvetuka eta tatawa eta uwa, waipa tika'ima'i, ene eka'e'i eti, te wa'i ekuimiyanawa iúrujiakanu. 5 “Nuti nukuti'i eta táenaki'i eta uva. Eti tímikutijirikawa'i nutawa'e'i. Te ímiyanawa iúrujiakanu, ichapemuriyare'i eta ekaemataneasiranuya. Té'esera ákarichu eti, tájina erata'akenéma'i ícha. 6 Nákani tijunijiakanuanayare, tikutianayare te tikaechu eta tatawaki, tiájikiyare'i. Tási'a, nakurujikainapa, náijuchainapa te yuku. 7 “Ímiyanawa yátupina eta iúrujiasiranu. Yátupinaware eta ítauchiraina eta nímiturapiana. Tási'a, te eyaseakanupuka jákani ewara'akeneana'i, nuti níjaraka'eya. 8 Eta juka ímerekaipa eta makunachakarewa'i ema Tata, eta ekaemataneasiranu, apaesa tétavikawainapa eta makunachakarewaya ema. Tási'a, ekaecheraipa'i eta yátupira'i nímiture'e. 9 Ímiyanawa eta iáwa'asiranu, taicha tétavikawa'i eta némunasira'e'i, takuti'i eta máemunasiranu'i ema Tata. 10 Eta ímiyanirawa esuapira'i eta nuwanairipiana, tijurukapaipa eta ímatira'i eta némunasira'e'i. Takuti eta nítauchira'i nuti eta mawanairipiana ema Tata, nímatipaipa eta máemunasiranu'i ema. 11 “Eta juka nímikutiarachira'i, nuwara'a'i iápajuka eta iúrisamurewa'i, tási'akene'i eta iáwa'asiranu'i nuti. Tási'a ekutinuya eta núrisamurewa'i. 12 Nápecha'e numetaka'e eta juka nuwanairipi eta eye'e: Yátupina eta émunasirakakaina. Ákutinu eta némunasira'e'i nuti. 13 Ena achaneana, te nawara'a'i náimereka eta náemunasira'i nákani náemunaruana'i, tíjararekawanapuka eta náepenira'i, ena yátupi'i náimereka eta náemunasira'i ema najiriare. 14 Eti yátupikene'i najiriare'e'i, eta ítauchira'i eta nuwanairipiana'i. 15 Wa'i wánaraka'ena nuye'e, taicha ena wanarakana'i wa'i náimatima'i eta mapanereruana'i ema nákenu. Étisera najiriare'e'i, eta taka'e, numetaka'e tamutu eta mapanereruana ema Tata. 16 Wa'i étina'ini enerejikanu'ini eta é'isiranu'i, nuti nunerejika'e'i eti, puiti nutuparaka'e, eyanayare ichapemuriyare eta ekaemataneasiranuyare. Eta taka'e ema Tata tíjaraka'eyare tamutu eta eyasearuanayare te níjare. 17 Nuwara'a ítaucha eta juka nuwanairipiana: Yátupina émunakaka. 18 “Te nakatianaka'e ena achaneana, échawayare eti, wa'i étina'ini nakatianaka, nuti'i nakatianaka'i. 19 Te etainaicha'ini iáwaku'a'ini eta taye'erepiana eta apake'e, ena achaneana témunaka'eanaipa'ini, takuti'ini eta náemunajirisirakaka'i ena. Étasera eta nunerejisira'e'i te nataraku ena achaneana, étapa tiviucha'e'i eta nakatianasira'e'i, taicha ínajikaipa eta máeperajikene taye'e eta apake'e. 20 Échawaware eta juka numetaru'e'i: ‘Nájina emanaina ema nakajurure, nakutinasi'ini ema makenu.’ Nuti tikatianakanuana'i, ene eka'eyare'i eti, eta nakatianasira'eyarewa, tási'a te esuapa'ipuka eta nechejiriruwa, éneichuware étijikakayare esuapakakayare. 21 Eta é'isiranu'i, étaipa tiviucha'eyare tamutu eta juka nakatianasira'enapa, táichavene'i eta wa'i náimati'ini ema tiwanekanu'i. 22 “Takuijaichu'ipukaini naviurewaina'ini ena, te wa'i nukuiteka'ini eta nímitusirawaka'i. Puitisera tájinapa naetserauina taichavene eta napekaturana, 23 taicha nákani tikatichanuana'i, nakatianaka'iware ema Tata. 24 Éneichu'iware, takuija'ini taviuchawaka'ini te wa'i nukuimereka'ini eta níchakeneana'i, marata'akene'i máicha'ini mákani apana achane. Étasera náima'aipa'i, wá'ikenesera nasuapa'ini, nanasikene tikatianakanuana'i, nakatianaka'iware ema Tata. 25 Étasera taka'eyare'i eta táitauchirawayare'i eta táechejiriruwana eta Ajureka, eta wanairipi naye'e ena: ‘Tájina taviuchanu'ini eta nakatianasiranu'i.’ 26 “Étasera, te maitekapapa ema katiura'iya, ema nuwaneruyare mási'akeneyare me Tata, nuyaseakaya mawaneka ema Machanewa, ema te máitekapapa, tímereucha'eyare eta yátupikeneana, tímereuchanuyarewa nuti eta eye'e. 27 Tási'a eti apanaware ítametakawakayare, taicha tiyereipa eta ekachaneranu'i, tépanawapa te nunérejika'enapa.

Juan 16

1 “Numetaka'e eta juka, apaesa wa'i ekuinajikawa eta ekasiñairawa eta nuye'e. 2 Ena tiákijika'eanayare taye'e eta peti naúrujisirarewa ena juriyuana. Éneichuware nawara'ayare tikapaka'eana, ena náimijachayare'i tiúriyare'i eta náichirayare te mamira'u ema Viya. 3 Ena, náichayare eta juka táichavene eta namáimatira'i ema Tata, wá'iware náimatinu'ini nuti. 4 Numetaka'ewane eta juka, apaesa te táitekapapa eta íchawakenewaya, waipa ekuarameka. Échainapa eta numetasira'e'i. “Wa'i nicha'ewane'i eta juka te taepaninewapa taicha nuti nutiari'icha'a'i eta eye'e eti. 5 Puiti tiáne'inapa eta nuyaniraya nuchawa maye'e ema tiwanekanu'i, tási'a nájinasera émanaina'ini'i eye'e eti nayaserekanu'ini távi'apuka eta nukaiju'eyare, 6 eti ekatisamurewachucha, taicha eta juka numetasira'e'i. 7 Nutupiruwasera numetaka'e: tatuparaka'i eta nuyaniraya nuchawa, taicha te wa'i nukuyana, wa'i títekaima'i ema Tikatiucha'eya, ema tiúricha'eyare, tímikataka'eyare, tikurisamurecha'eyarewa. 8 Te máitekapa ema, maimikaecherachainapa ena achaneana te juka apake'e, ena yátupikeneana'i kapekaturara'iana'i, énapa ena matapirawareana, tási'a naja'apuka nákani tijachapanaya eta maikuñarakiyare ema Viya. 9 Naja'asika ena kapekaturara'iana: nákaini wa'i nasuapanu'ini, 10 naja'apuka ema matapiraware'i: nuti, taicha nuyaninapa maye'e ema Tata, tási'a eti waipa ima'anuima'i, 11 mákani tijachapaya eta maikuñaraki ema Viya: émara ema wínaraji tákenumuri'i eta juka apake'e, ichapekene'i eta maviurewana. 12 “Maveracha'aneni eta juka nuwara'akeneana'i numetaka'e, té'esera te numetaka'e puiti'ichu wáipaine'i árata'aima'i ekaikutiara eti. 13 Te máitekapapa ema Machanewa Viya, émainapa timimaticha'eyare eta yátupikeneana, wa'i tasi'akenema'i te machuti eta maechejiriruwaya, ema timetaka'eyare tamutu eta masamakenaeana'i, émainapa timinekapa'eyare tamutu eta taiparakana étapa eta íchawakenewanayare. 14 Ema timerekayare eta nukunachakarewa, taicha majachapayare tamutu eta nuye'eana, tási'a maimereuchainapa eta eye'e eti. 15 Taicha ema Tata tituparakanu'i eta nútirayare'i nécha tamutu eta maye'eana. Eta taka'e eta juka nichakene'i, eta Machanewa Viya majachapainapa eta tasi'akeneyare nuye'e, émainapa timereuchanuya eye'e eti. 16 “Ánipiyareichusera eta emaimairanuyare. Té'esera te táekenenapa, iápechawainawarepa íma'anuyare.” 17 Taka'e ena maimitureana tiyaserejirikakanapa: –¿Tája'apuka takayema eta juka mametarapi'i eta maka'e'i? Ánipine eta vimaimairayare, tási'a, te táekenenapa viápechawainawarepa víma'a, tichawawanepuka eta mayanirayare eta me Maiya. 18 ¿Taja'apuka takayema eta juka maka'ekene'i ‘ánipine'i’? Wa'i vikaikutiara'ini taja'apuka maechejisi'akene'i. 19 Ema Jesús makaikutiarawaka'i eta nawaraira'i nayasereka. Máichawakapa: –Nuti numetaka'e'i eta ánipine eta emaimairanuyare. Tási'a, te eta emaimairanuyare, iápechawainawarepa íma'anuya. Eta juka emakaikutiarakene'i. 20 Tási'a puiti, nutupiruwa numetaka'e eta íya'airainasamipa eti, ejapanuwairayarewa. Énasera ena apamuriana achaneana, tiúrisamureanainapa ena. Tási'asera te táekenenapa, waipa íya'aima'i. Tétavikawasera eta iúrisamurewainapa eta táitsiwaya. 21 Eta juka tímikutijirikawa'i te tínakayare esu esena. Ánipichu'i eta sukatiru'awa'i, taicha eta suínasirayare'i. Té'esera te tamutupa eta suínasira'i, suémitisikainapa eta sukatiru'awaini'i. Tiúrisamureinapa eta suímaira'i eta suchicha, tajurusirayare'i te juka apake'e. 22 Ene eka'eya eti, ekatisamure'i puiti, ánipichusera. Té'esera te viápechawa víma'akakaya, tétavikawa eta iúrisamurewaya. Nájinainawarepa ti'apapika'ema'i eta iúrisamurewa. 23 “Te jena sácheyare, wa'i nútima'i eyaserekanu. Émasera ema Tata eyaserekayare'i ema, tíjaraka'eyare'i tamutu jákani eyasearuanayare te níjare. 24 Puíticha tájinaicha'a eyasearapina'ini me Tata te níjare; tikamunukare'i eyaseakayare ema tíjaraka'enapa, étainapa tikurisamurereka'eyare ichape. 25 “Nuti nímikutichina'e'i eta juka numetasira'e'i; té'esera te táekenenapa, jarajapainapa jakani sacheyare eta waipa nimikutichina'ema'i, nutupiruwainapa numetaka'eyare eta yátupikeneana mapanereruana'i ema Tata. 26 Te jena sache, eyaseakainapa ema Tata te níjare. Wáipayare takamunuima'i nuyaseucha'e eta maye'e, 27 taicha émaipa ema Tata témunaka'e'i eti. Táichavene'i eta émunasiranu'iware nuti, eti esuapaipa eta yátupira'i eta mawanesiranu'i ema Tata. 28 Nuti, eta nási'a'i maye'e ema Tata eta nítesira'i te juka apake'e, puítisera nujunijikainawarepa eta apake'e, nuchawainawarepa maye'e ema Tata.” 29 Taka'e, ena máimitureana naichapa: –Jé'eware puiti pitupiruwapa eta péchejisi'a'i, waipa pímikutiarachina'avi'ini. 30 Vímatiwarepa eta yátupira'i pímatiekene'a tamutu eta vipanereruana, étaipa eta juka viwaraira'i viyaserekaviyare. Je'ewarepa visuapapa puiti eta yátupikeneravi'i Machichavi ema Viya. 31 Taka'e, ema Jesús májikapawarepa: –¿Taka'e puiti esuapapa?. 32 Puíti títekapainapa eta ura, eta éjanerepaisirayare eti, ejunijikanuinapa, nukarichuinapa. Wá'isera nakarichuima'i matiari'iyaresera ema Tata, ema tikachanenu'i. 33 Numetaka'eware tamutu eta juka apaesa etupiaka eta iuriwaina nuye'e apaesa takuija ekuichirawaina. Tayanapane ekatajiwayare muraka te juka apake'e, étumechawasera eta nuye'e, taicha nuti máijararunu'i ema Tata eta nukapakemuri'airayare namutu ena nánarana'i.

Juan 17

1 Te títapirikapa ema Jesús eta máechejisira'i, máesenikapa te anuma, ánipa maka'e: “Tata Nukaiyakene, títekapauchanupa puiti eta táitauchirawayare eta pipanereruana. Nuwara'asera nukunachakareni eta piye'e, tákutini eta nukunachiravi'i píti. 2 Yátupi'i eta píjarasiranu'i eta akenukairanuyare, te namira'u namutu ena achaneana. Nukaitaresirayare'iware namutu ena píchu'akeneana'i píjararunuana'i. 3 Níjarakayare eta náitaresirayare máichekuarakireyare, ena píjararunuanayare apaesa náimativi, piti Tata pikarichu yátupikenevi'i Viya, nútipa nuti Jesucristo, nuti piwanerunu'i te juka apake'e. 4 Nuti nímereka'i ena achaneana eta pikunachakarewa'i. Nítauchaipa'i tamutu eta piwanairipiana'i piwara'akene'i níchayare'i. 5 Puítisera nuchawainawarepa eta piye'e. Píjarakanuyare eta nukunachakarewaya piye'e, takutiyare akane tasinekene, eta návine'i te tépanawainapa eta apake'e. 6 “Nítamuturukaipa'i eta nímitusirawaka'i ena píchu'akeneana'i píjararunuana'i píti, nímimatichawaka'iware eta piúriwa'i píti. Yátupi'isera eta pichichanaveana'i ena, taicha nasuapa'i eta nímiturapiana píjararunuana'i nuti. 7 Puítisera náechaipa'i tamutu eta juka nímiturapiana tási'akeneana'i piye'e. 8 Náechaipa'iware eta yátupikenéra'i eta piwanesiranu'i. Eta taka'e, natupiruwa'i najakapa eta nímitusirawaka'i eta péchejiriruwana. 9 “Puiti nuyaseakavi, eta pijaneasirawakaina ena píjararunuana'i té'ikanuana'i, taicha pichanerana'i ena. Wa'i énaina nuyaseuchawaka ena masuapajiraira'ana'i te juka apake'e. 10 Tamutu eta nukaye'ekeneana'i, piye'eraware piti. Eta piye'eana piti, nuye'eware nuti; tási'a tikunachanuana'i ichape ena. 11 “Nuti nujunijikawakainapa ena píjararunuana. Énasera nanasiyarecha'a te juka apake'e. Nútisera nútijapainapa eta piye'e. Tata Nukaiyakene, piti yátupikenevi'i eta pisantuwa'i. Nuyaseakavi pijaneasinanuwakachucha ena, apaesa náimiyanawa'i eta náurujiasirakakaina, náwa'asirakakayare nákuti'ini eta viáwa'asirakaka'i víti. 12 Te nukachanemuricha'a nuti te juka apake'e. Ichapemuri'i eta nujaneasirawaka'i ena eta nukachanerawakaicha'a. Eta taka'e'i, wa'i náinajikawa'ini eta náe'isira'avi'i. Émanaichu'i ema téjekapawa'i, ema tijararekanuyare, étasera taka'eyare'i eta táitauchirawayare'i eta Takapika'ukene Ajureka. 13 “Puiti nútijapainapa, Tata, taye'e eta jara piávi'a'i, eta nukachanerawakaicha'a ena, numetakawaka'i eta pipanereruana, taicha nuwara'a wákutikaka'ini eta viúrisamurewaina. 14 Taicha ena achaneana te juka apake'e, ichapemuri'i eta nakatianasirawaka'i táicha yatupi'i ena waipa taye'eanaina'ini te juka apake'e, tikutinuanaipa'i nuti wa'i taye'enuina'ini te juka apake'e. 15 Wa'i nuyaseakavi eta pivirawakaina'ini te juka apake'e. Nuyaseakavi nuti eta pikatiuchirawakaina'ini maye'e ema wínaraji. 16 Taicha yátupi'i ena waipa taye'eanaina'ini eta juka apake'e, tikutinuanaipa nuti wa'i taye'enuina'ini eta juka apake'e. 17 Píjarakawaka'ini eta náuriwaina'ini eta piye'e, náitusiraina'ini kápachi eta péchejiriruwana yátupikeneana te nasama eta pechejiriruwa. 18 Píti piwanekanu'i nímiturekayare'i eta péchejiriruwana naye'e ena achaneana te juka apake'e, tási'a, nuti nuwanekawakayarewa ena nímitureana, náimituka ena apamuriana achaneana. 19 Puiti, eta némunasirawaka'i ena, níjararekawa nuti, nítauchayare eta piwara'akene'i, nuwara'a ene náka'e'ini ena, yátupina'ini náijarakawa'ini eta nakaemataneasiraviyare'i, yátupina'iwareni nasuapa eta péchejiriruwana yátupikeneana. 20 “Wá'iwaresera nakarichu'i ena nuyaseuchawaka'i eta piye'e. Éneichu nuyaseuchawaka ena tisuapanuanayare eta nasamirayare eta naéchejiriruwana ena. 21 Nuyaseakaviware wá'ini takuitawa'ini eta náurujiasirakakayare ena. Pakutini piti, Tata eta piawa'asiranu'i nuti, tási'a nuti eta piye'e, eneichuware ena nakachane'avi'ini viti, apaesa ena achaneana te juka apake'e náimati'ini yátupina eta piwanesiranu'i. 22 Nuti níjarakawakaipa'i ena eta náitupajijiasirawakayare'i, eta pijararunu'i piti, apaesa nakurujikaka nakuti'ini viti eta émanaira'avi'i: 23 piti piáwa'akanu'i nuti, tási'a, nuti náwa'akawaka'i ena apaesa yátupina'ini ena etanainaichuyare eta napanereruana, apaesa ena apamuriana achaneana te juka apake'e étaina'ini náimatiaraina'ini eta piwanesiranu'i, étapa eta pémunasirawaka'i takuti'i eta pémunasiranu'i nuti. 24 “Tata, píti píjarakanu'i, nuwara'a nakachanenu nuti te navi'ayare, apaesa naima'a eta nujaraiwa eta pijarararunu'i, taicha piti pemunakanu'i akaneipa eta takaepiyairayare eta apake'e. 25 Tata, yátupikenevi'i eta piuriwa'i, ena achaneana te juka apake'e wa'i náimativi'ini, nútisera nímativi'i, etajuka naecha'i eta piwanesiranu'i 26 Nuti nimimaticha'i eta pijare, nimiyanawasera eta nimimatichiraviyare, apaesa eta pemunasiranu'i nuti ena'apanaware najakapa, tási'a nuti apanaware nawa'akawaka ena.”

Juan 18

1 Te títapirikapa ema Jesús, tiyanapa mámamuri'apaipa te apachara eta tatawarapi tikaijare Cedrón. Ánaki tatiari'i eta wuerta tikaijare Getsemaní, tisiapapa taye'e. 2 Taka'e, ema Júlasi máimati'i eta juka návirare'i taicha ichapemuri'i eta nakachanera'i ena maimitureana ema Jesús. 3 Taka'e, te jena yátikene'i, títekapapa ema Júlasi mámamuri'apaipa ena oficialeana énapa ena kamurikeneana suntaruana rumanuana, wanairukana'i ena naye'e ena tuparairukana, taicha napamikawaka'i ena fariséuana, tikamika'uanapaipa'i, tikaepuchirikianapa'i, étapa eta naye'e espada. 4 Émasera ema Jesús máechaipa eta nakaratasirayare'i, taka'e, makapawakapa ena. Máichawakapa: –¿Nája'a etánuka? 5 Ena najikapapa: –Ema Jesús Nazareno vitanukapa'i. Ema Jesús máichawarepa: –Nútira etánurepa'i. Ema Júlasi, tijararekayare'i matiari'ipa'i makachanemuripa'i ena. 6 Eta majikapira'i ema Jesús, máichira'i: “Nútira etánurepa'i”, tiákipaimuriawanapa ena suntaruana te apake'e. 7 Tási'a, mayaserekawarepa ema Jesús: –¿Nája'a ema etánukapa'i? –Ema Jesús Nazareno. 8 Ema Jesús, máichawarepa: –Kápachi numetaka'eipa'i núti'ira etánurepa'i. Te nútichucha etánukanupa'i, ísapayare nayana ena nani. 9 Étapaichu'i eta máechejiriruwa'i ema Jesús te tiyujarakaipa Tata nájina émanaina'ini náemitiaka'ini te namuri ena pijararunuana'i.” 10 Taka'e, ema Pedro, tatiari'i'i eta maye'e espada te maña'e, mave'apa, makijikapa eta machaka te waure ema achane tikaijare Malco, makajurure ema nákenumuri ena tiyujarakara'iana. 11 Émasera ema Jesús maichapa ema Pedro: –Pinaka te tatumaramu'i eta piye'e espada. Taicha ema Tata tijarakanu'i eta juka nukatajiwairayare'i, ¿taka'e waipapuka nukuitaucha'i eta juka nukatajiwairayare? 12 Ena nakenumuri ena suntaruana, tási'a émapa ena juriyuana taye'e eta templo, nakaratakapa ema Jesús, náitijiwauchapa. 13 Námapa tinapuka'i te mapena ema Anás. Taicha máimachuka'i ema Caifás, émapasera tuparairuka'i te jena añu'i. 14 Ema maka Caifás, émaichuware tikaechejiriruwa'i eta maepeniraina'ini ema émana achane tiwachachayare'i eta náitaresirana namutu ena achaneana. 15 Ema Simón Pedro, enapa ena apamuriana maimitureana tiyanapa nae'iekene'apaipa ema Jesús, ema émana máimiture ema Jesús tisiapapa te taju'e eta canchón mapena'i ema akenuka Anás, taicha náimatikasare'i ema; 16 émasera ema Pedro manasipa te aneka te tapajachakaya. Tási'a, ema machamuri ema Pedro maéchejiakapa esu wanáraka'i técha'i eta tapaja, sukasiapa'ini ema Pedro. 17 Esu nawanara suyaserekapa ema Pedro: –¿Píti'ichu jákani apanawa ñímiture eñi ñika Jesús? Ema Pedro majikapapa: –Wa'i, wa'i nútina. 18 Tási'a, táetaviucha'i eta takasaraiwa'i. Ena nawanarana, énapa ena suntaruana tikamururekanapa eta yuku, násasiawayare'i. Eta náurujiasiraipa'i eta yuku, titupi'aipaware ema Pedro te nachakaya, másasiawa'iware. 19 Ema tachutiri'a tiyujarakara'i, tépanawapa mayasereka'i ema Jesús ena té'ikana'i ema, tája'a'iwarepuka eta máimiturapi'i eta naye'e. 20 Ema Jesús majikapapa: –Nuti wa'i nuyumurukawa'ini eta nímituresira'i. Nímerekawa'i te namuri namutu ena achaneana te viúrujisirarewana, étapa te templo, eta nímituresirareana'i. 21 ¿Tája'a takayema piyaserekanu nuti? Piyaserekapaini ena tisamararakanuana'i. Énaina nametakavi eta nímiturapiana'i. 22 Eta maechejisira'i ema Jesús eta juka, masamapa ema suntaru, máe'amira'apa. Tási'a, máichapa: –¿Tája'a takayema tíñema'i eta pijikapira'i ema akenuka makapika'ukene'i? 23 Ema Jesús majikapapa: –Wá'ira táiñema'i'ini eta nujikapira'i ema akenuka eta taviuchanu'ini, ¿tája'a takayema pé'anu'i? 24 Taka'e, ema Anás máewatakapa maye'e ema Caifás, émaichu'i tuparairuka'i. Tikaiti'apaipa'i eta námirapa'i ema. 25 Taka'e ema Pedro, manasi'ichu'i tiasakawa'i te tachakaya eta yuku. Taka'e, nayaserekawarepa nápecha'i: –¿Píti'ichu jákani máimiture ema maka achane? Ema Pedro majikapapa: –Wa'i nútina. 26 Tási'a, matiari'iware ema makajurure ema nákenumuri ena tiyujarakara'iana, majaneana ema achane máechatichakaru'i ema Pedro. Taka'e, máichapa: –¿Wa'i níma'avi'i pikachane'i ema taye'e eta huerta? 27 Ema Pedro, maéñauchawarepa, tási'a énewanepa téchejika'i eta warayu. 28 Nakuchukapa ema Jesús te mapena ema Caifás, taye'e eta palacio mávi'a'i ema Pilato. Wáipasera nasiapa'ini ena tuparairukana. Nanasipa te aneka, namawaraira'i náechipejikawa'ini eta nanisirayare'i eta cordero pascual. 29 Taka'e, ema Pilato tiúchukapa, máechejimuri'apa ena. Máichawakapa: –¿Tája'a eta maviurewa'i ema maka achane iámakenepa'i eta ani nuye'e? 30 –Ena najikapapa: –Jukari'i eta maviurewa'i, eta taka'e, viámapa'i eta piye'e. 31 Tási'a, ema Pilato, máichawakapa: –Eyana íama, étina íkuñaka ema maka, taicha jarari'i eta eye'erepichu'i eti israelítana -máichapa. Enasera ena tuparairukana juriyuana najikapapa: –Étasera víti, waipa ísapa'avi'ini vítaucha eta viye'erepi vímikapaka mákani tikaviurewa'i. 32 Taka'e'i eta táitauchirawapaipa tamutu eta máechejiriruwanapa'i ema Jesús eta máepenirayare'i te crusu. 33 Ema Pilato tichawawarepa tisiapa'i te taju'e eta palacio, máichu'apa ema Jesús, tási'a mayaserekapa: –¿Jé'esareji Rey-vi'i píti naye'e ena juriyuana? 34 Ema Jesús máichapa: –¿Eta juka piyaseresiranu'i tasi'akene te pichuti, apananapuka ena timetakaviana'i, eta pechira'i eta nichararakawaya? 35 Ema Pilato majikapapa: –Wa'i nímati eta epanereruana eti israelítana, énaichu'i ena pijaneanana, tási'a énapa ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, ena tiámavianapa'i eta ani nuye'e. ¿Tája'a eta piviurewa'i eta naye'e? 36 Ema Jesús majikapapa: –Jé'esare, jarari'i eta náwakure'i, wá'isera étaina te juka apake'e. Te étaina'ini te juka apake'e eta náwakure'i, té'akakauchanuanaipa'ini ena nímitureana, wá'iware nakukaratakanu'ini ena tikatianakanuana'i. Taicha yátupikene'i eta náwakure'i, wa'i étaina te juka apake'e. 37 Taka'e, ema Pilato mayaserekapa: –Taka'e, ¿yátupi'i eta pirrey-wa'i? Ema Jesús majikapapa: –Pitupiruwa'i eta piyaseresiranu'i: nuti rey-nu'i. Eta núkupaisira'i, te juka apake'e, nímitureka'i eta yátupikeneana, nákani tisuapajira'iana, nasamararakayare eta yátupikeneana'i. 38 Taka'e, ema Pilato maka'ewarepa: –¿Taja'asika takayema eta yátupikeneana? Te titapirikapa eta mayaseresira'i, ema pilato tiuchukawarepa te navi'a'i ena juriyuana, maichawakapa: –Nuti wa'i nichimawa eta matapirawaina ema maka achane. 39 Étisera eta eye'erepi, te Páskuamu'uana ewara'a'i nukaitika ema émana makaeratakene: ¿Ewara'apuka nukaitika ema Rey, naye'e ena Juriyuana? 40 Namutupa tipiararekanapa: –¡Wa'i wáwara'a pikaitika! ¡Émaina pikaitika ema Barrabás! Tási'a ema Barrabás táemerataru'i eta mámeraiwa'i.

Juan 19

1 Ema Pilato makawanairipipa náestaka ema Jesús. 2 Ena suntaruana náitsamemakapa eta itapepi eta majarapiyare'i, tási'a nanakawarepa te machuti ema Jesús, majarapiyare'i náicha, namuriachapa eta muíriare mularume. 3 Taka'e nakachakayapa ema. Ánipa naka'e: –¡Píti naye'evi'iji Rey ena juriyuana! Tási'a náe'amira'aware te mamira. 4 Ema Pilato tiápechawarepa tiúchuka'i. Tási'a, máichawakapa: –Nímereka'e te emira'u, ema maka achane, nuwara'asera ákaikutiaraini eta tamajinaira'i maviurewaina'ini eta nímaira'i nuti. 5 Taka'e, nakuchukapa ema Jesús, mámapaipa eta itapepi te machuti, majarapi'i náepiyaru'i ena, étapa eta namuriaru'i mularume. Tási'a, ema Pilato máichawakapa: –¡Makaipa ema maka achane! 6 Te náima'apa ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena nasuntarurana taye'e eta mapena ema Viya, tipiarakanapa: –¡Pémetatareka te crusu! ¡Pémetatareka te crusu! Ema Pilato máichawakapa: –Nuti tájina maviurewaina'ini eta nímaira'i, étina echa, eta émetatareka te crusu. 7 Ena akenukara'ana juriyuana najikapawarepa: –Taicha jarari'i eta viye'erepichu viti, puiti viwara'a maepena ema, taicha tímijachawa'i Machicha'i ema Viya. 8 Eta masamira'i eta juka, ema Pilato ichapeine'i eta mapisira'i. 9 Tisiapawarepa eta te maye'e palacio, mayáserekapa ema Jesús: –¿Nája'avisika píti, tavi'asika eta piásine'i? Émasera ema Jesús, wá'ikene majikapa'ini. 10 Ema Pilato máichawarepa: –Wa'i piwara'a pijikapanu, ¿péchapuka píti eta nurata'aira'i nukuchuku'avi, éneichuware nurata'aware nukawanairipi náetatakavi te crusu? 11 Taka'e ema Jesús májikapapa: –Wa'i pirata'aima'i pítijiwa pémetatarekanu. Émasera ema Tata tituparakavi'i, mawaraira'i títauchawa eta mawara'akeneana'i. Eta taka'e, ichape eta mapekatura ema tíjararekanu'i eta piye'e. Píti wá'ipanaichu'i eta pipekatura. 12 Taka'e ema Pilato mawara'ainipa makuchuku'ayare'ini ema Jesús. Énasera ena juriyuana tipiarakanawarepa: –¡Te pikaitika ema maka, wa'i pemunakasarena ema emperador! ¡Ema maka makatianaru'i ema emperador, taicha tímijachawa'i rey! 13 Ema Pilato te masamapa eta juka, makuchukapa ema Jesús, tási'a téjakapa taye'e eta máejasirare, eta tikaijare Gabatá, eta juka tikaju'i te echéjirirukawa hebreo. Ena tikameriana naka'e'i Empedrado. 14 Tiáne'ipa'i lasdóseyare'i eta sache. Ema Pilato, máichawakapa ena juriyuana: –¡Makaipa ema eye'e Rey! 15 Énasera tipiararekanawarepa: –¡Pémetatareka te crusu! ¡Pémetatareka te crusu! Ema Pilato mayaserekawakapa: –¡Wa'i németatarekaima'i ema eye'e Rey! Énasera ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana najikapawarepa: –¡Viti nájina apanaina viye'ena Rey! ¡Makarichu ema Emperador! 16 Taka'e, ema Pilato máisapapa, máijarakawakapa ena masuntarurana eta náestaka ema Jesús. Jé'esareine'i námapa. 17 Ema Jesús tiúchukapa, mánaraku'apaipa'i eta macrusura, makaiju'epa taye'e eta tikaijare “Tavirare eta náperana ena naépenakeneana” (te hebreo tikaijare Gólgota). 18 Ánaki tikáetatapa, makachanewaka'i ena apinana tiámera'iana, naemunu'uchapa ema Jesús. 19 Ema Pilato májuchapa eta ajureka. Ani taka'e'i: “Ema Jesús Nazareno, naye'e Rey ena juriyuana”, tási'a makawanairipipa nanaka te tápusi eta macrusura. 20 Kamuriana ena achaneana téchejiku'ana'i eta ajureka, taicha eta makaetataiya'i ema Jesús takachakayaichu'i eta awasare. Eta ajureka, tikaju'i te hebreo, te griego, té'epa latín. 21 Eta taka'e, ena tachutiri'ana naye'e ena tuparairukana juriyuana, naichapa ema Pilato: –Wa'i pikuajucha: ‘Rey naye'e ena juriyuana’ ‘Ema maka tímijachawa'i Rey naye'e ena israelítana.’ 22 Émasera ema Pilato majikapawakapa: –Eta ajureka nunakakene'i, nájina ti'apapikaima'i. 23 Te náitauchapa ena suntaruana, eta náetatasira'i ema Jesús, nave'apa eta mamuiri'a tikútimejirikakanapa, ena kuatrukeneana suntaruana. Nave'awarepa eta apana mamuiri'a tiurinapana, étasera tájina taparina'ini, amairiju'echucha eta itsameruka'i, 24 énasera ena suntaruana énajikakapa naichakaka: –Wa'i vikuvetsayuka, tiuripana, visuerte'acha, vima'aya nája'ayare'ipuka mákani tiveku'ayare'i. Taka'e titauchawapa eta taechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Tijarajirikakanapa eta numuiri'aini. Nasuerte'achaware eta apana numuiri'a.” Taka'e'i eta naichakeneana'i ena suntaruana. 25 Te tachakaya eta makurusura ema Jesús, sutiari'i'i esu maena, tási'a ésupa esu mápenaru, ésupa esu apana María mayena ema Cleofás, ésupa esu María Magdalena. 26 Te máima'apa ema Jesús esu maena, eta te machakaya, tási'a émapa ema máimitureana maemunarukene'i, máichapa esu maena: –Esena, mara'i ema pichicha. 27 Tási'a, maichawarepa ema máimiture: –Sura'i esu pena. Taka'e tepanawapa ema máimiture, majakapapa esu te mapena. 28 Taka'e, eta máimaira'i ema Jesús eta táitauchirawaipa tamutu eta táechejiriruwana'i eta Takapika'ukene Ajureka, ániware maka'e'i: –Tétavikawa eta numaunewa. 29 Tatiari'i'i ánaki eta tisisika vino te yupi'i. Naetamukapa eta kajareji, te tisisika vino, náimikapayakapa te majaka te kurinaki. 30 Ema Jesús maerapa eta tisisika vino, tási'a, maka'epa: –Jé'eware puiti, tamutupa títauchawa'i. Taka'e téyusikapa, tási'a tépenapa. 31 Taka'e, ena tuparairukana wa'i náwara'a'ini nánasi'ini ena tikaetatana'i te crusu te jena sache sáwaru páscuaira'i, taka'e, tiyananapa maye'e ema Pilato, nayaseapana'i makawanairipi'ini eta nakavetupaikechawaka apaesa náepenawane'ini, nawara'a'i náekarawane, taicha tétavikawa'i eta takapika'uira'i naye'e ena eta jena sácheana páscuaira'i. 32 Jé'esareine'i, tiyananapa ena suntaruana, nakavetupaikechawakapa ena apinana tiámera'iana nakaetatakene'i te crusu te machakaya ema Jesús. 33 Tási'a, éneyareichu'iwaréni ema Jesús, té'esera te náitekapauchapa, náima'apa eta máepeniraipa'i, taka'e, waipa nakavetupaikecha'ini ema. 34 Táitsiwa'isera ema émana suntaru mayuwarakapa te macheneji taye'e eta lanza. Enewanepa tiúchuka'i eta iti étapa eta une. 35 Nuti Juan nájuekene'a'i tamutu eta juka, níma'akeneana'i. Nuwara'a nítametaka'e tamutu. Yátupi'iware eta numetasira'e'i, taicha nuwara'a esuapa'ini eti apanaware. 36 Taicha títauchawa'i eta juka táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Tájina wa'i nakavetukaima'i eta máperana.” 37 Jarari'iware eta apana Ajureka, ániware taka'e'i: “Náima'ayare ema najarachakene'i.” 38 Te tamutupa eta juka, ema José tikawasa'i te Arimatea, émaichu'i máimiture'i ema Jesús. Wá'isera máimerekawa'ini, mapisirawaka'i ena machamuriana akenukara'ana. Tiyanapa ema, mayaseapana'i ema Pilato eta máke'e ema Jesús. Taka'e ema Pilato máisapapa, tási'a tiyanapa ema José makukupaipanapa eta máke'e ema Jesús. 39 Émapa ema Nicodemo, makachane'i, ema téjirapana'i ema Jesús te jena yátimu'ukene'i. Mámapa'i ema, eta treinta kilo eta perfume mayaji'ayare'i. 40 Taka'e ema José, tási'a émapa ema Nicodemo, nave'apa eta máke'e ema Jesús, náyuruakapa eta te sáwana. Nayaji'akawarepa taye'e eta táijiyekene perfume. Taicha taka'e'i eta naye'erepi'i ena juriyuana te naékarayare ena náepenakeneana. 41 Te tachakaya eta maepenine'i ema Jesús, tatiari'i'i eta huerto, tási'a te jena huerto eta távi'a'i eta arairu ekari nasekajueru'i, nájinaicha'a'i nakaekarasi'ini taye'e. 42 Ánaki, étapa nanasine'i eta máke'e ema Jesús, taicha eta sepulcro takachakaya'i, taicha tepanawayarepa eta sawaru, naye'e ena juriyuana.

Juan 20

1 Te jena sache lumínkukene'i, tiyanapa esu María Magdalena taye'e eta máekari. Timapikuicha'a'i te suítekapauchapa eta ekari, suíma'apa, tájinaipa'i eta mari taji'aini'i eta tapajakura eta ekari. 2 Taka'e tiyanapa tijunapapaipa'i te mavi'a'i ema Simón Pedro, tási'a émapa ema apana máimiture, ema maemunarukene'i muraka ema Jesús, tási'a suichawakapa esu: –¡Námechapa eta ñáke'eni eñi Viákenu te ñekari, waipa vecha távi'a'ipuka nanasi'a'i! 3 Ema Pedro, tási'a émapa ema apana máimiture, tiúchukanapa, tási'a tiyananapa te maekari ema Viákenu. 4 Ena apinana tikutikakanapa'i eta najunapirapa'i, émasera ema apana makachuriakapa ema Pedro eta majunapira'i, títekapawanepa te ekari. 5 Tétipaikapa, majiñañajuechapa, takarine'i maíma'a'i eta máyuru'anaini'i, wá'isera masiapajuecha'ini. 6 Taka'e títekapanecha ema Simón Pedro, tási'a tisiapapa ema, taye'e eta ekari. Éneichuware ema máima'awarepa eta máyuru'anaini'i, 7 tási'a maima'apa eta amáratataji maitisini'i ema Jesús, waipa tákachane'ini eta nainu'asine'i tiputsikawaipa'i kayurukipa'i. 8 Taka'e, tisiapawarepa ema apana máimiture ema tinapuka'i titekapa'i eta te ekari, tási'a, ichapeine'i eta masuapira'i. 9 Ena wicha'a'isera nakaikutiara'ini eta táechejiriruwa'i eta Ajureka, eta máechepusirayare'i ema Viákenu. 10 Taka'e ena máimitureana, tichawanapa te napena. 11 Esu María, sunasipa te aneka, sukachakaya'i eta maekari, tiya'a'i. Eta suiyaira'i tétipaikapa sujiñañakayare'i te taju'e, 12 tási'a suíma'apa ena apinana ángeleana, tijapumuiri'awaka'i. Téjakana'i ena te taju'e eta máekarini. Ema émana te tanapaini'i eta machuti, ema apana te máiwape. 13 Ena ángeleana nayaserekapa: –Esena ¿Tája'a taicha'i piya'a'i? Esusera sujikapapa: –Taicha namecha'i eta ñake'e eñi Tata, waipa necha távi'apuka nanasi'a'i. 14 Te títapirikapa eta suíchirawaka'i, téviurukawapa, suíma'aine'i ema Jesús. Wa'isera suimati'ini eta amaira'i ema. 15 Ema Jesús mayaserekapa: –Esena, ¿taja'a taicha piya'a'i? ¿Naja'a pitanuka'i? Ésusera suímijachaichucha ema'i ema tijanearekara'i'i eta huerta, tási'a, suíchapa: –Tata, te píti'ipuka piáma'i eta ñake'e eñi Viákenu, pikatajikanu pimetakanu távi'apuka pinasi'a'i. Nuwara'a námayare nuti. 16 Taka'e ema Jesús maichapa: –¡María! Esusera suésenikaine'i, suichapa te hebreo: –¡Rabuni! (Ani taka'e'i eta takayemakene'i: “Tata Maestro”). 17 Ema Jesús máichapa: –Wa'i pikuemama'akanu, taicha wicha'a nápana'ini te mávi'a'i ema Tata. Piyana pimetakawaka ena apamuriana nímitureana eta nápanirayare maye'e ema Tata nukaiyakene, Ekaiyakene'iware eti apanawa. 18 Taka'e, esu María Magdalena tiyanapa sumetapanawaka'i ena máimitureana eta suímaira'i ema Viákenu, étapa eta mametarapiana'i. 19 Étaichu te jena sachekene'i luminkukene, te yátipa, tiúrujikawana'i ena máimitureana ema Jesús te taju'e eta peti, térataekene'awana'i taicha eta napisira'i ena tuparairukana juriyuana. Tiáramikarepa titupi'a'i ema Jesús te namuri, maéchejikapa ánipa maka'e'i: –¡Ícharakawa, eti nuchichanaveana! 20 Tási'a, maimechapa eta majarana te mawa'uana étapa te macheneji. Taka'e, ena ichapeine'i eta naúrisamurewa'i eta naimaira'i ema Viakenu. 21 Tási'a, máicha'avipa: –¡Icharakawa eti! Takuti'i eta mawanesiranu'i ema Tata núkupaikayare te juka apake'e, nímituka'eyare'i eti. Puiti nuwaneka'eyare nuti ímitukawakayare'i ena achaneana, apaesa náe'ikanu'ini ena apanawa. 22 Tási'a, machajuákawakapa ena, tási'a, máichawakapa: –Ejákapa ema Machanewa Viya. 23 Te eti ejapanu eta napekaturana nákani tikapekaturana'i, éneichuware ema tijapanu'eyarewa, tási'a te wa'i ejapanuwaka, ema éneichuware wá'iware tijapanu'ema'i. 24 Te jena sache eta máimeresirawa'i ema Jesús eta viye'e, májina'i ema vichamuri Tomás. 25 Tási'asera, ena apamuriana nachamuriana nametakapa ema eta naimairaipa'i ema Jesús naka'epa: –Vima'a'i ema Tata. Emasera ema Tomás majikapapa: Té'esera te níma'a eta majara te mawa'u taicha eta clavo, nímisiapaware eta nuwauki taye'e eta majara te machene, tapaenumawa nusuapayare eta máechepusiraipa'i. 26 Te uchupa sache eta táetavisirawa'i, tiúrujikawanaipaware te viúrujisirarewa. Matiari'ipa'i ema Tomás te namuri. Tási'a, tiáramikarewarepa tímerekawa'i ema Jesús. Titupi'a'i te namuri. Maechejikawarepa. –¡Ícharakawa, nuchichanaveana! 27 Tási'a, máichu'apa ema Tomás: –Yare, píma'a eta nujarana te nuwa'uana, pímisiapa eta piwauki eta te juka nuchene, wa'i pikukuti ena maecharaireana ¡yatupina pisuapanu! 28 Taka'e, ema Tomás tipiarakapa: –¡Tátachicha, piti yátupikenevi Viya! 29 Ema Jesús majikapapa: –Pipaenumawa pisuapanu eta pímairanuipa'i. Tétavikawasera náurikakarewa nákani tisuapajira'iana'i wa'i tákamesa'ini náima'anu'ini. 30 Jukaicha'aware eta apamuriana tiáramikareana máichakeneana'i ema Jesús, eta naima'akeneana'i ena máimitureana, wáipasera tamutu'ini takaju'ini te juka libro. 31 Nuwara'asera ákaikutiara eta nájureana'i apaesa esuapa'ini ema Jesús eta émairakene'i Cristo, Machichakene'i ema Viya. Taicha te esuapapuka ema, máitawakakayare eta ítaresirayare te maijare ema.

Juan 21

1 Te taekenepa eta juka, ema Jesús tiapechawaware timerekawapa naye'e ena maimitureana, te tachausi eta Kákiure te Tiberias. Tasi'a ánipa taka'e: 2 Natiari'iware ena apinana naimijareru ema Simón Pedro emapa ema tomás ema naimijarecha chame, ema Natanael, ema tikawasaini'i te tikaijare Caná te Galilea, ena machichanaveana ema Zebedeo ema Santiago emapa Juan natiari'icha'aware ena apinana maimitureana ema Jesús. 3 Ema Simón Pedro maichapa: –Nuyana nenikayare. Ena najikapapa: –Viti'apanaware ve'ikaviyare. Taka'e tiyananapa, tiawaku'anapa te pakure; taka'e jena yati tajina naitukawa'ini eta jima. 4 Te tijárara'ichichayareipa, titupi'aipa'i ema Jesús te tachausi eta kákiure. Ena maimitureana, wá'isera naímatiwane'ini ema. 5 Ema Jesús mayaserekawakapa: –Nuchichanaveana ¿Tájinaicha'a íturewaina eta jima? Ena najikapapa: –Tájinaicha'a. 6 Ema Jesús maichawakapa: –Iákijieka eta yuta'e te apachakaya eta pakure tinapaika'i te waure. Eta ítusiawayare eta jima. Taka'e naicha'isera. Te nachuruekapa eta naye'e yuta'e, waipa naíchina'ini nachurueka, taicha táetaviucha'i eta kamurira'i eta jima. 7 Tási'a, ema máimiture maemunarupana ema Jesús maichapa ema Pedro: –¡Émara ema Tata! Masamineichu'i ema Pedro eta maíchira'i, tikamuiri'awanepa taicha mamuriare'i ema. Tási'a tépu'ekawapa te une, mawaraira'i makapayakawaneyare'i ema. 8 Ena apamuriana maimitureana titekapanapa te tachausi. Nachuruekapa'i eta napakure etapa eta nayuta'e, tínikapaipa'i eta kamurikene jima. Cien métruichu'iserapuka eta tayere'ira'i eta tachausi. 9 Te tiúkupaikapa te tachausi, naíma'aine'i eta yuku timuru'i, étapa eta jima jitaruka, étapa eta pan. 10 Ema Jesús máichawakapa: –Iáma eta íturewana'i jima. 11 Ema Simón Pedro machurupaikapa eta yuta'e. Tinika'i eta ichapemurikene jima. Ciento cincuenta y tres eta tasimuriwa'i. Wá'isera táetsayuka'ini eta naye'e yuta'e. 12 Ema Jesús maichawakapa: –Yarepa, enika. Tási'a, wá'isera napatsikawa'ini ena máimitureana nayasereka'ini te nája'a'ipuka ema, taicha tétavikawa'i eta náramesira'i. Naímatiaka'isera eta émaira'i ema Tata. 13 Tási'a, ema Jesús témeña'awapa. Mave'apa eta pan. Maíjarakawakapa. Étapa eta jima táimakikenepa. 14 Eta juka, mapa'ekenepa eta máimeresirawa'i ema Jesús eta naye'e ena máimitureana eta máechepusira'i te máekari. 15 Te títanesianapa eta nanisira'i, ema Jesús mayaserekapa ema Simón Pedro: –Simón, machicha ema Juan, ¿Pikachurikapuka píti ena nani, eta pémunasiranu'i? Ema Pedro majikapapa: –Némunakavi, Tata. Péchaichu'i píti, eta némunasiravi'i. Ema Jesús máichawarepa: –Tiuri, nuwara'a pijaneasinanuwaka ena té'ikanuanayare. 16 Te táekenepa eta nanisira'i, mápechaware mayasereka: –Pedro, machicha ema Juan, ¿yátupi eta pémunasiranu'i? Ema Pedro majikapawarepa: –Némunakavi, Tata. Pécharichu'i píti eta némunasiravi'i. Ema Jesús máichawarepa: –Tiuri, te yátupipuka pémunakanu, pijaneasinanuwaka ena té'ikanuana'i. 17 Te mapa'ekene papechaware mayasereka: –Pedro, machicha ema Juan ¿yátupi eta pémunasiranu? Émasera ema Pedro tikatisamurewapa taicha mapa'eipa eta mayaseresira'i te yatupi'ipuka eta maemumaka, majikapawarepa: –Tata, piti pécha'i tamutu: piti pechaichu'i eta némunasiravi'i. Máichawarepa ema Jesús: –Tiuri, te yátupi'ipuka pémunakanu, pijaneasinanuwakayare ena té'ikanuana'i. 18 Nutupiruwa numetakavi, eta piámaperuwa'i, píti péchinawa'i eta pítaresira'i. Pikamuiri'a'i, piyana'iware te jákani piwara'akeneana'i pikaiju'e, jákanisera añuanayare etasera te ichávikavinapa, apanainapa eta pítaresirayare, apananainapa ena timuriachavianayare, tási'a tiámavianainapa te jákani pimawara'akenéni'i pikaiju'e. 19 Eta juka máichira'i ema Jesús, mawaraira'i máiminekapaekene'ayare'i eta máichararakawayare'i eta máepenirayare ema Pedro tási'a etapa eta máimairayare eta majaraiwa ema Viya. Tási'a, máichaware ema Jesús: –Yárepasera pe'ikanu Pedro. 20 Tási'a, téseniekene'awapa ema Pedro, maima'apa eta mae'iekene'airapa'i ema máemunaru'i ema Jesús, émaichu'i ema tiyasereka'i te mesa taicha mavi'a'i te machakaya: “Tata, ¿naja'asikara ema tíjararekaviyare?” 21 Eta máimaira'i ema Pedro, mayaserekapa ema Jesús: –Tata, tási'a ema maka, ¿tája'apuka máicharakawayare? 22 Ema Jesús majikapapa: –Nuti nécha te nuwara'apuka máitareka máima'ayare eta nápechirawayare nuchavirayare, pitisera wa'i pikuimisiapawa, píti pítaucha tamutu eta nutuparasiraviana takuija ta'apapirika'ini eta pé'isiranu'i. 23 Taka'e, ena machamuriana, ichapeine'i eta napanerekene'aira'i eta mamaepenirayare'i. Wá'isera mametaka'ini eta mamaepenirayare'i, takarichu maka'e'i: “Te nuwara'apuka nuti máitareka máima'ayare eta nápechirawayare nuchavirayare, pitisera wa'i pikuimisiapawa” 24 Yátupikene ema'i ema maka ema máimiture yátupikene'i timecha'aviyre tamutu eta juka makajure'i eta yátupikeneana maima'akeneana'i. 25 Jukari'icha'a eta apamuriana máichakeneana'i ema Jesús. Wáipasera támutu'ini nájuekene'a'ini, taicha tétavikawa'i eta táichapemuriwa'i. Te vítametakapukaini tamutu eta máichakeneana'i, wáipapuka nakurata'a'ini naítuka, namutu'inéni ena achaneana te juka apake'e tiájuekenera'iana.

Hechos 1

1 Piti Teófilo, títekapauchavipa eta táinapure nájure taye'e eta máichawakenewa'i ema Jesús te títekapapa te juka apake'e, nájucha'i tamutu eta máichakeneana'i, étapa eta máimiturapiana'i te tepanawapa 2 tási'a narari'i'i ena manerejiruana apústuleana. Émaipa ema Machanewa Viya, máimikataka'i eta matúparasirawaka'i ena, nájuchawarepa eta mayapira'i te anuma. 3 Tási'a te táekenepa eta máepenira'i, téchepukapa te máekari, tiápechawaware títareka'i, kuarentakene'i sache eta makáchanerawakaicha'a ena máimitureana. Máimitukawaka'i ena eta mawasa ema Viya akenuka te anuma. 4 Makáchanewakaicha'a'i ena apústuleana ema Jesús, mametakawakapa, eta wa'i nakújunika'ini eta Jerusalén. Máichawakapa: –Ekuchapayare eta táitauchirawayare eta máijararuwa'i ema Vikaiyakene. Étaipa eta juka numetarapiana'i. 5 Échawaichu, ema Juan, máikachasikawaka'i te une ena achaneana. Étisera, puiti juka sacheanayare, tiúkupaikayare ema Machanewa Viya, émainapa tíkachasika'eyare. 6 Ena tiúrujiakana'i ema Jesús nayaserekapa: –Tata, puítinaichu píjaraka'avi viti Israelitana ema viye'enaichu akenuka te juka viáwasa. 7 Ema Jesús májikapapa: –Wícha'a táechakare, wa'i tatuparaka étina'ini echa tája'apuka sachewayare, títauchawaya. Taicha ema Tata, makarichu ema máituruekene'a'i, 8 té'esera te maitekapapa ema Machanewa Viya, tiáwa'aka'eyare tímikataka'eyare. Taka'e, échejisianuinapa nuti, tamutuyare te awasareana eta epaisi'ayare te Jerusalén, te Judea, te Samaria, étapa te jákani tayere'ikeneana awasareana taye'e te juka apake'e. 9 Taka'e, te títawapa eta máechejirisirawa'i, ena máimitureana naimararakaicha'a'i, tíja'uchawapa ema Jesús tiyanapa te anuma, táepakuchapa eta úkaji, waipa makaechera'ini. 10 Eta mayanira'i ema Jesús te anuma, náimararakaicha'a'i ena máimitureana. Taka'e, tiáramikareanapa tímerekawana ena apinana ángeleana tijapumuiri'awaka'i ena 11 tási'a, náichapawakapa: –Galileona ¿Tája'a ta ícha'i ímararaka'i eta anuma? Puiti enekaparareka'i ema Jesús eta mayanirapa te anuma. Te jákani sácheyare, tichawayare te juka apake'e, tiúkupaikayare takutiyareichu eta mayanira'i. 12 Eta návi'aira'i te anuke'e te masi'i tikaijare Ulivukiji, tichawanapa ena apústuleana taye'e eta Jerusalén: anipa'ichu'i eta napaisira'i, taicha jena sachekene'i sáwarumu'u'i. 13 Te títekapanapa te awasare, tisiapanapa te peti, eta náitekapi'a'i. Tiápananapa te tékene'a piso. Natiari'i'i ema Pedro, ema Juan, ema Santiago, ema Andrés, ema Felipe, ema Tomás, ema Bartolomé, ema Mateo, ema apana Santiago, machicha ema Alfeo, ema Simón naichasare Celote, tási'a émapa ema Judas machicha ema Santiago. 14 Namutu ena maparapenaveana ema Jesús, ésupa esu maena María, énapa ena apamuriana esenana tiurujikawana'i tamutu sacheana eta nayujarasira'i. 15 Te jena sácheana, ena náurujiruwana'i náetavika'i ciento veinte eta nasimutuwa'i ena máimitureana ema Jesús. Taka'e, téchepukapa ema Pedro te namuri, titupi'apa. Máichawakapa: 16 “Nuparapenaveana, titauchawayare'i eta tametarapi'i eta Machanewa Viya, mamétakasi'i ema David, eta taechejisi'akene'i eta Ajureka, eta matiari'iraya ema Júlasi, ema tínapumirauchaya ena suntaruana te nakaratakayapa ema Jesús. 17 Taicha ema Júlasi, émainichu'i vichamurini taye'e eta juka vématanerepi'i. 18 (Émasera tiyanapa tiwachareka'i eta apake'e eta mawachaini'i eta máijararesira'i ema Jesús. Te taekenepa, ema tikapakawapa, tinapusikapa eta maemirisira'i, tiuta'ekapa te apake'e, tiúchumuriapa eta maturupiana. 19 Te náechapa ena tikawasana te Jerusalén, nanakapa eta táijare'i Hacéldama. Eta tikaijare'i puiti: ‘Apake'e máitinewacha ema Jesús.’) 20 Eta taechejiriruwa'i eta Salmo. Ani maka'e'i: ‘Tánasipa mawakuina eta mapena, tási'a nakuija nakusiapa eta mapena.’ Tási'a éneichuware ‘Tatuparaka'i masiapaya ema apana achane máitsiwaya te máwakureni'i.’ 21 “Narari'i ani te vitaraku ena vichamuriana'i, te juka añuana'i, te matiari'icha'a ema Tata Jesús te vimuri, 22 ena tikachane'aviana'i te tikaikachasinapa ema Jesús me Juan, wa'i najunijika'avi'ini, natiari'ikene'i te tiyapapa ema Jesús te anuma. Takamunupa emanaina masiapa vichamurina, apaesa maimikataka'avi eta véchejisi'aira eta maechepusira'i ema Jesús.” 23 Taka'e, tikanerejianapa ena apinana: ema tikaijare Matías, émapa ema apana tikaijare José Barsabás, éneichuware náimijarecha'i Justo. 24 Tási'a tiyujarakanapa, ánipa naka'e'i: “Tata, piti pímati eta visamureana vimutu viti, pímecha'avi nája'apuka ema tiuripa naye'e ena nani apinawa vinerejiruana'i 25 máitsiwayare ema máemitiaru'i, ema apústuleni Júlasi, táimikuñaru'i eta mapekatura. 26 Taka'e, nasorte'achapa ena apinana, táetupiakapa eta suerte ema Matías, tási'a, natuparakapa eta máwakureyare nachamurirayare'i ena apamuriana apústuleana.

Hechos 2

1 Te títekapapa eta piesta tikaijare'i Pentecostés. Tiúrujikawanapa ena te'ikana'i ema Jesús. 2 Taka'e, tiáramikarepa eta tikaema'i te anuke'e, tiási'a'i te anuma takutipa'i eta muraka tékatikawa, tikaemapa muraka te táina'u eta peti návi'a'i ena. 3 Tási'a, tiáramikarepa tímerekawa'i eta takuti eta tanene eta yuku, tijara'iwakapa te nápusiana namutu ena náurujiruwana'i. 4 Tási'a ena, máwa'akawakapaipa ema Machanewa Viya, tiáramikareanapa apaechejiriruwawakapa, taicha eta máwa'asirawakaipa'i ema. 5 Te jena sacheana'i, natiari'i'i ena juriyuana te Jerusalén, tiási'ana'i te tamutu awasareana, tipikaura'iana'i taye'e eta naye'e religión. 6 Te nasamapa eta takaemaira'i te anuke'e, tikurujikakanapa ena achaneana, náramine'i ichape, táichavene'i eta nasamira'i ena te naechejiriruwa, ena apánapanenejiana achaneana, apaechejiriruwana. 7 Ichapeine'i nárami'i, taka'e, náichakakapa: –¿Wa'i Galileoanaina namutu ena nakana techejikana'i? 8 ¿Tási'asera, naituka'iware eta véchejiriruwapachu vímiuchure'i víti? 9 Eta te juka ani natiari'i'i ena achaneana nasi'a'airuana'i te apánapanenejiana awasareana, ena tiási'ana'i te Partia, te Media, te Elam, te Mesopotamia, te Judea, te Capadocia, te Ponto, té'epa te tinapaika te Asia, 10 te Frigia, te Panfilia, te Egipto narari'iware ena tiási'ana te Libia tachakaya eta Cirene. Narari'iware ena tiási'ana te Roma, ena tikawasana ani, 11 narari'iware ena juriyuana naimiuchure'i ani, énapa ena tepiyakawana'i juriyuana. Éneichuware ena tiási'ana'i te Creta, étapa te Arabia. ¡Tási'a vimutu'isera visama eta véchejiriruwapachu eta táurikakarekeneana tási'akeneana'i me Viya! 12 Namutupa napanerekene'a'i, tási'a tiyaserejirikakanapa: –¿Tája'apuka takayema eta juka? 13 Natiari'isera ena apamuriana nakaeka'ichucha, ánipa naka'e'i: –¡Nakawa'akeneana ena nani! 14 Taka'e, titupi'apa ema Pedro makachanewaka'i ena únsekeneana apústuleana te namira'u ena achaneana. Téchejikapa muraka, ánipa maka'e'i: “Tátanaveana nujaneanana juriyuana, emutu eti ekawasana te juka Jerusalén, ekatajikanu esamanucha'a, ákaikutiarakenena eta juka nukayemayare. 15 Eti, ímijachawaka'i nakawa'akeneana ena nani, tapaenumawa las nuéverawa yátikara'i. 16 Eta juka íma'akene'i iáramikene'i puiti, mametarapi'i ema profeta Joel, te maka'epa: 17 ‘Jarari'iya eta sacheanaya, maka'e'i ema Viya, níjarakayare eta Nachanewa naye'e namutu ena achaneana, ena echichanaveana, ajairana énapa ena esenana, nakametarairuinapa eta néchejiriruwa, ena amaperuana, káimairurujianayare, ena ichávikachichana tikametakasianayare te nawapure. 18 Éneichuware ena nuwanarana níjarakayare eta Nachanewa, máwa'aka'e eta juka sacheana, tási'a, nakametarairuinapa eta néchejiriruwa tási'akene'i nuye'e. 19 Te anuma nímerekayare eta tiáramikareana, tási'a tépusaikawayare eta íti, nukamirikayare eta yuku étapa eta kijare, te juka apake'e. 20 Eta sache, tema'ayare eta tajaraiwa mapikuinapa, tási'a ítimeyare eta táima'i eta kaje, eta masacherayare machaviraya ema Tata, jena sacheyare, ichapeyare eta makunachakarewaya. 21 Énasera ena techejikana'i eta maijare Viya, makuchuku'awakayare.’ 22 “Esamacha'a puiti, eti israelitana, eta juka nukayemaya: Emutu eti écha'i eta taichararakawa'i, ema Viya maimereucha'i te emira'u eti, eta émaira'i técha'e ema Jesús Nazareno, máitauchiraya eta maye'e ema eta taurinakene étapa eta tiaramikareana ekutiarareana. 23 Emara ema maka achane, eta taitauchirawaya eta mapanereruana mawara'akene maicha ema Viya, eta taka'e, máisapa'i eta íjararesira'i ema Machicha naye'e ena wínarajikeneana achaneana, ema, émetataru'i te crusu, ema, ímikaparu'i. 24 Émasera ema Viya makaechepuka'i ema Machicha, makaitareka'i taye'e eta máepenira'i, taicha wa'i máwara'a'ini mánasi'ini máepena'ini. 25 Ema rey David timetaka'avi'i, eta maicharakawa'i ema Jesús, ánipa maka'e: ‘Tata, piti pímararakanu'i eta pikáchaneranu'i; Piti pijaneakanu'i te nuwaure, tajinapa tiakipaikanuima'i. 26 Eta Taka'e, tiúrisamure ichape nusamure, Nuwara'aware nujirauchaviyare taicha ichape eta nurisamurewa. Tamutu eta nake'e eta nitaresira nukasiñawa'i piye'e, 27 Taicha wa'i pinakikanuima'i eta te nekari wa'iware pisapaima'i naima'a eta tamaurikeneana eta viake'e viti pinerejiruana piwanarana. 28 Pímechanu'i eta achene tikaiju'e eta vitaresira, tási'a, nuwapinawayare eta nutiari'irayare te pimira'u.’ 29 “Nuparapenaveana, vécha'i vimutu eta máepenira'i makaekarasira'i ema viáchukaini David, taicha víma'aicha'a puiti eta máekari. 30 Ema David, yátupikene'i profetaini'i ema, makuchapa'i eta táitauchirawayare eta mametakasiwa'i me Viya, eta matiari'irayare'i ema rey, émana mámariekeneyare'i ema. 31 Ema Viya máimecha'i ema David eta máicharakawayare'i ema Cristo, eta máechepusirayare'i te máekari, wá'iware témitiekene'aima'i eta máke'e. 32 Puíticha, ema Viya makaechepuka'i ema Jesús, tási'a, viti véchejisi'a'i eta juka víma'akene'i. 33 Taka'e, ema Maiya makayapapa te anuma ema Machicha, makaejakapa te mawaure. Taka'e, máijarakapa eta Machanewa ema Viya, ema máitsiwayare'i, taicha ema matupara'aichu'i. Étara eta juka puiti, esamakene'i eta máukupaisira'i eta Machanewa ema Viya te vitaraku. 34 Táicha wa'i émaina'ini ema David mápana'ini te anuma; éma'isera téchejisi'a'i: ‘Ema Viya máichapa ema Tata Nákenu: Yare, péjaka te nuwaure, 35 eta pikuchapi'ayare eta nukaepuyusiraya te pimira'u ena tikatianakaviana'i.’ 36 “Tiuri puiti, emutu eti nujaneanana israelítana, nuwara'a ímatiyare ema Jesús émetataru'i, émaira'iware ema Cristo.” 37 Taka'e, eta nasamira'i eta juka ena achaneana, ichapeine'i eta náeñamirawa'i te nasamureana. Tási'a, nayaserekapa ema Pedro énapa ena apamuriana apústuleana: –Viparapenaveana, ¿tája'apuka vícharakawaya víti? 38 Ema Pedro majikapapa: –Ítsiwacha eta ítaresiraina te mamira'u ema Viya. Eta íjarasirawaya maye'e ema Jesucristo, ekaikachasiya emutu eti. Tási'a, ema Viya makaepa'ainapa eta epekaturana. Tíjaraka'enawarepa eta Machanewa ema Viya. 39 Taicha ema mawara'a'i tíjaraka'eyare emutu eti, énapa ena echichanaveana énapa ena apawasana, namutupa nákani manerejiruana'i máichu'akeneana'i ema Viya. 40 Taka'e'i eta juka máechejiriruwana'i ema Pedro. Ichape eta maecheirikawaka'i, ániwarepa máichawaka'i: –Ínajika eta ewínarajiwana. Érajikawa naye'e ena tíchana eta tamaurikeneana. 41 Taka'e, natiari'i ena tisuapana'i eta máechejiriruwa'i. Enewanepa tikaikachasiana ena. Mapanakeneana mil ena tisuapajira'iana'i. 42 Eta nasamararasira'i eta náimiturapiana ena apústuleana, ichapeine'i nasuapa. Tamutu sácheana tikurujikakana'i eta nayujarasirayare'i, étapa eta nanisirayare'i eta pan. 43 Ichape eta náramira'i ena achaneana, taicha náima'aipa eta tiáramikareana náichakeneana ena apústuleana. 44 Namutu ena tisuapajira'iana tiúrujikawanaparaka'i tikajikakana'i eta náima'akeneana. 45 Náijarareka'i eta náima'akeneana. Tási'a, náijarakapa eta plata ema tikamunuwa'i. 46 Tamutu sácheana tiúrujikawana'i eta te templo. Tási'a, te napenana tíchu'akakana'i ténikakana'i. Tikachanekakana'iware eta nanisira'i eta pan, náurisamurewa'i. 47 Najiraucha nakunacha'i ema Viya. Taka'e, namutu ena apamuriana achaneana napikaucha'i ena. Tási'a, tamutu sácheana ema Viya máichu'awaka'i ena apamuriana tisuapanaware.

Hechos 3

1 Tiuri, étana sache, te las trespa kápere'i, ema Pedro émapa ema Juan tiyananapa tisiapanayare'i te templo. Te jena ura'i, eta nayujarasira ena israelítana. 2 Matiari'i ema achane masari. Máimiuchure'i eta mamásariwa. Tamutu sácheana nanapana te templo. Nanakika te ichapepana tapaja mayaseseresi'ayare'i eta limosna naye'e nákani achaneana tisiapanapa'i. 3 Taka'e, ema masari, te máima'awakapa tisiapanayare'i ema Pedro ema Juan, mayaseakawakapa eta limosna. 4 Taka'e ena, náesenikapa ema masari, tási'a máichapa ema Pedro: –Pímararaka'avi. 5 Taka'e, máimararakaipa'i, máimijachaipa náijarakayare'i eta plata. 6 Tási'a, ema Pedro máichapa: –Tájina nakaye'e eta plata uruinapukaini níjarakavi'ini, juka'isera eta juka nukaye'ekene nijarakaviyare: nukanarakaviyare táichavene eta máitupajijisiarawa ema Jesucristo ema Nazareno, nuwanekavi, péchepuka, pipaika. 7 Taka'e, ema Pedro machuruwauchawanepa te mawa'u waure, makaechepukapa. Énewaneine'i túmewaka eta mapaikeana eta mayukarana etapa eta mamarinapiki. 8 Taka'e, ema masarini tíja'uchawapa titupi'a, tipaikapa, taka'e, tisiapanapa te templo máe'ikawakapaipa ena, máeteresinapaipa eta mapaisirapa'i, makunachapaipa ema Viya, ma'asulupayachaware eta makanarasira'i. 9 Namutu ena achaneana náimararaka'i eta mapaisiraipa'i, makunacharine'i ema Viya, 10 te náimatipa ena achaneana ema masarini, ichapeine'i eta náramira'i ánakiapaipa eta mayaseseresira'i eta limosna ema maka, máejasiraparaka te tapaja tikaijare Tiúrinapana taicha eta mamásariwa'i, puítisera tipaikapa, téterekawarepa. 11 Taka'e, ema masarini waipa máinajiakawaka'ini ema Pedro ema Juan. Taka'e, náurujiakapa namutu ena achaneana te návi'a'i ena apústuleana te taju'e eta templo, te taye'e eta alar máepiyaru'i ema rey-ni Salomón. 12 Taka'e, eta máimaira'i ema Pedro ena achaneana náramira'i eta juka, máichawakapa: “¿Taja'a takayema tátanaveana, nujaneanana israelítana? ¿Iárami'i eti eta juka víchira'i víti, ímijachapa vítijiwa'i vikanaraka ema maka achane masarini? 13 Taicha ema Viya tíjaraka'i eta tamutuirayare marata'a ema Machicha Jesús. Émara ema maka Jesús ema épurukene'i eti, íjarareru'i maye'e ema akenuka apawasajueku Pilato. 14 Ema, mawara'a'ineni makaitika ema Jesús, étisera wa'i áwara'a'ini máuchuku'a'ini ema máurikeneni'i yátupikene'i santu. Masapi'apa eyasesereka'i máuchuku'a ema tikapa'i. 15 Tási'a, émapa ímikapaka'i ema tikaitareka'avi'i. Émasera ema Viya makaechepuka'i te máekari. Véchejisi'a'i víti ema taicha víma'akene'i eta mápechirawa'i títareka. 16 Puiti, ímararaka'i eta manarasira'i ema maka masarini. Eta juka eta tímikaecheracha'i eta machavira'i títareka ema Jesús. Taicha éma'i tíjaraka'avi'i eta vítupajijiasirawa'i eta vikanarasira'i ema maka achane, táichavene'i eta vikasiñaira'i ema. 17 “Tiuri puiti, nuparapenaveana, eti ímikapaka'i ema Jesús taicha wa'i ímati'ini eta émaira'i ema Cristo ema vikuchapakene'i. Énaipa ena tuparairukana eye'e, wá'iware náimati'ini ema. 18 Étasera taka'eyare'i eta juka taicha máechejiriruwaichu'i ema Viya nametakasiwa'i ena profetana eta makatajiwairayare'i ema Cristo. 19 Tási'a puiti, éñauchawainapa ekáiju'enapa ema Viya, apaesa makaepa'a ema tamutu eta epekaturana 20 ene eka'e'i etsekawa ejakapayare ema Jesucristo te machawapa. Ema, iákenuyare taicha manerejiru'i ema Viya te tépanawainapa tamutu. 21 Ema Jesucristo, puiti téjaka'i te anuma. Jarari'iyaresera eta sache eta machavirayare, máetupirikayarewa tamutu. Ánakiapaipa, eta juka mametarapi'i ema Viya naye'e ena maye'eana santu profetanaini eta náimitusirayare ena achaneana. 22 Ema víyara'aini profeta Moisés, mametaka'i ena viáchukanaveanaini: ‘Ema Viya tiwanekanu'i nuti numetaka'eyare eta máechejiriruwa. Títekayare ema apanayare profeta. Ema, tatuparaka nasuapayare tamutu eta mawanairipianayare. 23 Taicha ema Viya máimikapakayare namutu ena masuápajiraira'anayare maye'e ema profeta máiteruyare'i.’ 24 “Namutu ena apamuriana profetana, émaipa ema Samuel énapa ena náekenereruana profetana, náechejisi'a'i eta juka víma'akeneana'i puiti juka sácheana. 25 Ánakiapaicha'a, ema Viya mametakaipa ema viáchukaini Abraham, ánipa maka'e: ‘Nunerejikayare ema émana piámariekene tiúchukayare. Ema, tíjarakaya eta táuriwaya eta náitaresiraya namutu ena achaneana te juka apake'e.’ Puiti títauchawaipa eta juka máechejiriruwa'i ema Viya. Tási'a puiti, eti tituparaka'e'i ínapukayare ejákapa eta máijararu'eya ema. 26 Tási'a, eta makaechepusira'i ema Viya ema Machicha Jesús, mawanekapa mametaka'e eti. Te ekasiñawapuka eta maye'e, mákijisina'eyare eta ewínarajiwana. Tíjaraka'enapa eta iúrikakarewayare.”

Hechos 4

1 Téchejikanaicha'a ema Pedro ema Juan te namira'u ena achaneana, títekapanapa ena tuparairukana, énapa ena tímiturekara'iana tikaijareana saduceoana. Námapa'iware ema nákenuru'a ena tasuntarurana eta templo. 2 Tisemanapa taicha wa'i náurika'ini eta nasamairirisira'i ena apinana apústuleana náimitusira'i ena achaneana. Wa'i náurika'ini eta nametasira'i eta yátupikenera'i eta máechepusira'i ema Jesús te máekari, mápechirawa'i títareka. 3 Taka'e, nakaratakawakapa, náimisiapawakapa te nakaeratairare. Wáipasera nakayasesere'i'ini, taicha kapere'ichíchaine'i. Tiámainukawapa te apanapa sache. 4 Kamurianasera ena tisuapana'i táichavene'i eta nasamararasira'i eta náechejiriruwa'i ena apústuleana. Eta natupa'i ena té'ikanaipa ema Viákenu Jesucristo sinku mil ena achaneana ajairana. Kamurianaware ena esenana énapa ena amaperuana. 5 Te apanakenepa sache, tikurujikakanapa te jerusalén ena tuparairuka nakenumuri ena juriyuana, ena naiyakara'ana enapa ena escriwánuana. 6 Matiari'i'iware ema akenuka Anás, emapa ema Caifás, ema tikaijare'iware Juan émapa Alejandro, natiari'i'iware ena apamuriana machichanaveana ena akenukara'ana. 7 Taka'e, náemepanapa ema Pedro ema Juan te nakaeratairare, nakatupiakapa te namira'u, nayaseserekapa. Ánipa naicha: –¿Nája'a tiwaneka'e'i icha eta juka nája'a ema tíjaraka'e'i eta ítupajijiasirawa'i? 8 Taka'e, ema Machanewa Viya máimikataka'i ema Pedro eta majikapira'i ena tiyaserekana'i, ánipa maka'e: –Tátanaveana akenukara'ana víyakarana te juka viáwasa. 9 Ewara'a echa eta juka táurikeneana táicharakawa'i eta vikanarasira'i ema maka achane makajumakeneni'i. 10 Vimetaka'eyare puiti, viwara'a vémecha'eyare, eti énapa ena achaneana te juka viáwasa Israel. Ema maka achane, íma'akene'i eta manarasira'i, viwara'a vímimaticha'e eta máitupajijiasirawa ema Jesucristo ema Nazareno takanaraka'i eta vipiarasira'i te máijare ema, émetataru'i te crusu, ekaparu'i, émasera ema Viya makaechepuka'i te máekari. 11 Eti, épuru'i ema Jesús, ema manerejirukene'i ema Viya. Puiti, ekutipa ena máitukara'ana tépiyarekana peti, náepurupuka eta tatumekene esuiki táesuikirayare'ini ta peti puitisera etapa ichape'i taetumeara'i. 12 Najina apanaina makuti'ini nakatiucha'avi'ini, taicha ema Viya manerejiru'ichu'i ema Jesús eta makuchukuira'aviyare. Nájina apanaina manerejiruina'i te vimuri viti achaneana eta te juka apake'e. 13 Taka'e, ena tuparairukana náramine'i eta náitusira'i téchejikana ema Pedro ema Juan, tájina wa'i napikakarakawa'ini, ena naka'epa, nani tájina náitukakenena eta letra, máiturereana'i, tájina náimatiya'ini eta viye'e escuela. Máijarakawaka'ipuka ema Jesús eta náitupajijiasirawa'i te makachanewakaicha'a ema. 14 Tájina naviya'ini nakayema, taicha matiari'i ema achane masarini, titupi'a'i te namira'u. Taicha náima'a'i eta yátupira'i eta manarasira'i. 15 Taka'e, nawanekapa eta nakuchusiraya ena apústuleana eta te náurujisiawa'i. Nanasipa ena akenukana téchejirikawanaipa énajirikakanaipa. 16 Naka'epa: –¿Tája'a vícharakawayare naye'e ena nani? Taicha namutu ena achaneana tikawasana'i te juka Jerusalén náecha'i eta náichira'i ena nani eta tiáramikare. Tási'a, wa'i visuapakarema'i te vépiyaekene'awaka. 17 Wá'isera táwara'a vísapa náimiyanawa náimitureka naye'e ena achaneana. Vípikararekawakaya, apaesa wa'i nakuimiyanawa náechejisi'a eta máechepusira'ipuka ema Jesús. 18 Taka'e, nakasiapawarepa ema Pedro ema Juan. Naichapa ena, wa'i viwara'a ímiyanawa échejisi'a eta juka, wá'iware ekuimitureka naye'e ena achaneana eta máechepusira'ipuka ema Jesús. 19 Najikapapasera ema Pedro ema Juan: –Ema Viya timetaka'avi eta véchejisi'airayare. Étisera ekatichapa véchejisi'a ema. Émakene'isera tisuapakarepana'i eye'e eti. 20 Víti, wa'i vimatinaima'i eta véchejisi'airaya tamutu eta juka víma'akeneana'i visamakeneana'iware maye'e ema Viakenu. 21 Taka'e, ena tuparairukana, tisemanapa eta nasamira'i eta namasuapira'i. Taka'e, náipikararekapa. Tájinapasera náicharaka'ini. Nakaitikapa, tájina naviurewaina'ini. Taicha namutu'i ena achaneana nakunacha'i ema Viya táichavene'i eta náima'akene'i. 22 Cuarenta añuipa eta ma'añura ema maka achane masarini. Tétavikawa'i eta tiáramikarewa'i eta manarasira'i. 23 Eta náuchukuiraipa ema Pedro émapa ema Juan, tiyananapa eta te návi'a'i ena nachamuriana. Nametakapa tamutu eta nakatianasira'i ena tuparairukana. 24 Te náechapa, ena nachamuriana tiyujarakanapa namutu. Ánipa naka'e: “Tata Viákenu, píti pépiyaka'i eta anuma, eta apake'e étapa eta ichape une. Pétupirika'i tamutu eta juka víma'akeneana'i puiti, 25 píti pimetaka'i ema víyara'aini David eta májukunachiraya eta taichakenevi'i eta Machanewa ema Viya: ‘Taja'a takayema emáchanenejikawakapa ena achaneana. ¿Taja'asika eta epanerecha'i eti máetupikushiana? 26 Ena reyeana, enapa ena akenukara'ana te juka apake'e tási'a tisemauchawanapa tikurujikakanapa nakapanereruya nakanaraya ema Tata, nakanarayarewa ema Cristo.’ 27 “Étaipa te juka viáwasa, tikutikaka'i eta napanerechira'i ema Herodes, ema Poncio Pilato, ena apawasana, énapa ena vijaneanana israelítana, nawaraira'i nakapaka ema santukene pichicha Jesús, ema pinerejirukene'i. 28 Títauchawa'i naicha eta juka pipanereruana etairayare'i taka'eyare'i eta péchejiriruwana. 29 Pítisera, Tata Viákenu, pímararaka'avi'i puiti eta náichira'avi'i viti piwanarana'i. Píjaraka'avisera vitumesamurewaina eta véchejisi'airaya eta péchejiriruwa. 30 Píjaraka'avi eta vítupajijiasirawaina virata'airaina vikanaraka ena nakajumakeneana, vímeresiraina eta tiáramikareana táichavene'i eta vikasiñaira'i ema santukene'i pichicha Jesús.” 31 Te títapirikanapa eta nayujarasira'i, tíja'úchawapa tiyayakare eta apake'e te návi'a'i ena. Taka'e'i eta máwa'asirawaka'iware namutu ema Machanewa ema Viya, wáipasare napikakarakawa'ini eta náechejisira'i eta máechejiriruwa ema Viya. 32 Namutu ena te'ikana'i, tisuapajira'iana'i, tikutikaka'i eta napanereruana eta nakajikakaira'i. Namutu nákani téchana'i eta náima'akeneana nakaye'ekeneana'i, wa'i nayawani'akaka'ini. 33 Taka'e, tímiyanawana'i ena apústuleana eta náechejisi'aira'i eta máechepusira'i ema Viákenu Jesucristo. Máimikatakawaka'iware ema Viya, namutu ena, 34 nájina émanaina'ini te nataraku máemepaurechawa'íni. Taicha ena tikaye'eana apake'e, pétipuka, náijararekapaipa, tási'a eta plata 35 nanakikapaipa te namira'i ena apústuleana enapasera techanayare'i, náijarakawakayare namutu nákani kamunuwanapana páurepanana'i. 36 Matiari'iware ema achane tikaijare José. Ema máuchure'i te tiúrupu'i te tikaijare Chipre. Ema maka José náumuriwaicha'a ena levitana. Ena apústuleana nanakapa eta máijare'i Bernabé (te véchejiriruwa tikaijare: “Tikaurisamurera'i”.) 37 Ema maka achane máijararekapa eta mapenapa'ini. Tási'a, máijarakapa eta plata ena apústuleana.

Hechos 5

1 Matiari'i ema achane tikaijare'i Ananías, ésupa esu mayena Safira. Náijararekapa ena eta naye'e apake'e napenapa'ini. 2 Ema maka achane makaerajikapa tikutimuri'akaka eta plata tawacha'i eta maye'e apake'e. Esu mayena suécha'i eta mayumurusira'i eta plata. Te títekapapa ema achane naye'e ena apústuleana, maíjarakapa. 3 Ema Pedro máichapa: –Ananías, ¿tája'a takayema písapawa'i tikaetemavi ema Wínaraji? Pipanerechaipa piwayuarakayare ema Machanewa ema Viya, eta piyumurusira'i eta tawacha'i eta piye'e apake'e. 4 Píma'a, piye'eichu'i eta apake'e píjarareru'i. Nájina tipamikavina eta pinakisirawaya, puiti eta juka. Pépiya'ira'ipaipa, pímijacha'i tamutu eta juka plata tawacha'i eta piye'e apake'e. Pátupiruwapaini eta piwara'akene'i pinakika. Ema Viya máimararaka'i eta juka pépiya'iraiwa'i. Wa'i vítina'ini piwayuaraka'ini. 5 Te masamapa ema Ananías eta juka, tiákipaikawapa, matupiru tépena. Te nasamairikapa ena achaneana, namutuine'i tipikana. 6 Taka'e, narari'i ena natupara'aichu'i tékararekana. Nave'apa eta máke'e ema Ananías, náyuruakapa, námapa te ekari, náekarapanapa. 7 Te táekenepa eta mapanakene ura, títekapapa esu mayena ema Ananías. Wícha'a suécha'ini eta máicharakawa'i ema suima eta máepeniraipa'i. 8 Ema Pedro mayaserekapa: –Pimetakanu, ¿éta'ipuka tamutu eta tawacha'i eta eye'e apake'e? Esu sujikapapa: –Eta tawacha'i tamutu. 9 Ema Pedro máichapa: –¿Tája'a takayema ekutikaka'i eta juka épiya'iraiwa'i, ewayuarasira'i ema Machanewa ema Viya? Áwane tichawana ena tékarapanana'i ema pímaini. Tási'a, puiti pítipawayare tiámavianayare. 10 Eta máichira'i ema Pedro, enewanepa tiákipaikawa'i esu te máiwapechakaya. Tépenawarepa. Te tichawanapa ena tékarapanana'i ema suímaini, náima'aine'i esu tépenaipaware. Nave'awarepa esu, námawarepa náekarapana te machakaya ema suímaini. 11 Te nasamairikapa namutu ena achaneana, ichapeine'i eta napisira. 12 Ena apústuleana, ichape eta máijarasirawaka'i ema Viya eta náimeresirayare eta tiáramikareana te namira'u ena apamuriana achaneana. Tikurujikakána'iware tamutu sácheana ena tisuapajira'iana te peti náurujisirarewa te taju'e eta templo, tikaijare Salomón. 13 Namutu ena apamuriana achaneana máe'ikara'anaicha'a, wa'i napatsikawa'ini nakanara taicha namutu napikaucha'i. 14 Kamurianapaipasera ena ajairana énapa ena esenana ena té'ikanapaipa'i ema Jesús. 15 Taka'e, námawakapa'i ena apamuriana nakajumakeneana, nanakikapaipa te calleana mayani'ayare'i ema Pedro. Eta máetavisirayare'i ema, távichayare eta makuna, takanarakayare'i eta najumana. 16 Éneichuware, títekapanapa te Jerusalén ena achaneana tiási'ana te awasareana nachakayara'ana'i. Námapa'i ena nakajumakeneana énapa ena náwa'aruana ena éreanana. Namutu ena nani tinarakanapa'i taye'e eta náichawakenewana'i. 17 Emasera nákenumuri, énapa ena machamuriana Saduceoana'i ena, nakapinaruine'i tisemanapa táichavene'i eta náe'isira'i ena kamurikeneana achaneana eta náimiturapi'i, 18 Taka'e, nakawanairipipa nakaratatajika ena apústuleana, náimisiapapa te nakaeratairare namutu ena kavviurewana. 19 Émasera ema Viya majaneakawaka'i ena, te jena yati, mawanekapa ema maye'e ángele, mavejiapana eta nakaeratairare návi'a'i ena, mawanekapa náuchuka, ánipa maicha: 20 “Eyana ímerekawa te jena templo, emetaka namutu ena achaneana tejena awasare eta juka nuwanairipiana mawaraira'i ema Viya máitsiwachaya arairuya eta náitaresirayare.” 21 Náuchusi'apa ena apústuleana te nakaeratairare, timapikuku'icha'a te tiyananapa taye'e eta te templo. Tina'akawanawarepa tímiturekana. Taka'e, te jena yátikara'i ema nakenumuri máimichu'apa namutu ena apamuriana tuparairukana énapa ena náiyakarana israelítana. Te tiúrujikawanapa namutu taye'e eta naurujisirarewa, nakawanairipipa náepana ena apustuleana eta te nakaeratairare. 22 Te títekapanapa te nakaeratairare ena suntaruana, navejiakapa eta tapaja. Nájinaipa'isera, taka'e, tichawanapa naye'e ena nákenuru'ana, nametakapa eta nájinairaipa'i ena apústuleana, 23 taka'e, náichapa: –Te vítekapauchapa eta nakaeratairare, víma'apa tanasi'i tikaerata'i eta tapaja. Natiari'iware ena sentinélana tijaneakana'i eta tapaja, taka'e te vivejiakapa eta tapaja, nájina émanaina'ini vichimapa'ini te taju'e. 24 Te máechapa ema nákenumuri, énapa ena machamuriana tuparairukana, émapa ema nákenumuri ena tasuntarurana eta templo, náramine'i ichape, taka'e, náichakakapa: Tája'a takayema eta juka Waipa vímatiekene'a tája'apuka vícharakawaya. 25 Téchejirikawanaicha'a ena, títekapanecha ema émana achane. Mametakawakapa ena. Ánipa maka'e: –Ena naena ajairana érataruana'i te nakaeratairare, náena'i ánaki te templo tímiturekana'i naye'e ena achaneana. 26 Taka'e, ema nákenuru'a ena suntaruana, émajakaruwapa tiyana, mámamuri'apaipa'i ena suntaruana, náepanayare'i ena apústuleana, jé'esare, námamuri'apa, tájinasera náicharakapa'ini eta námirapa'i taicha napika'i ena apamuriana achaneana natupisikawaka'ini te márija'iana. 27 Te nakaitekapapa, nakatupi'apa te namuri ena tuparairukana, tási'a, ema nákenumuri ánipa maicha: 28 –Víti viwaneka'e'i muraka eta waipa ekuapechawa ekuimitureka eta máechepusira'ipuka ema Jesús, tási'a, eti ímiyanawaichucha ímitureka, namutupa ena achaneana taye'e eta juka viáwasa Jerusalén náitukapa eta ímiturapiana eti, ¿Tája'a takayema wa'i esuapa'avi'ini? Visapi'apa ewara'a vítiyare táekati'a eta máepenira'i ema achane. 29 Taka'e, ema Pedro énapa ena apamuriana apústuleana najikapapa, ánipa naicha: –Tatúparaka matiwayare visuapa ema Viya, ema tisuapakarepana eye'e eti. 30 Víti, vé'ika'i ema Viya, émaichu'i nakasiñakene'i ena viáchukanaveanaini, éma'i ema tikaechepuka'i ema Jesús, ema ímikaparu'i eta émetatasira'i te crusu. 31 Tási'a puiti, ema Viya máunaka'i te anuke'e anuma, makaejaka'i te mawaure taye'e eta trono, máijarakaipa eta matupara'ayare'i Akenukayare'i Tikatiura'iyarewa, taicha mawara'a'i ema Viya vimutuyare viti israelítana véñeuchawaya maye'e, apaesa ema tijapanu'aviyarewa taicha tamutu eta vipekaturana. 32 Víti vitametaka'i eta juka taicha víma'akene'i eta mápechirawa'i títareka. Víti véchejisi'a'i maicha ema Machanewa Viya máijararu'avi'i ema Viya viye'e viti visuapana ema. 33 Te nasamapa eta juka ena akenukana, tisemanapa, nawara'apa nakapakawakayare'ini. 34 Matiari'i'isera te nataraku ema achane tikaijare Gamaliel, ema escriwánu'i fariseo, ema maka achane tikapika'u'i naye'e namutu ena achaneana. Taka'e, titupi'apa te namira'u. Makawanairipipa náuchukacha'a ánipina ena apústuleana. 35 Taka'e, máichawakapa ena machamuriana akenukara'ana: –Tátanaveana, nujaneanana israelítana, échapawa eta ewara'akene'i íchaya naye'e ena nani achaneana. 36 Échapuka eti kape juka táitaresira'i, téchepuka'i ema émana achane tikaijare Teudas. Ema maka'e'i eta máitupajijiásirawa'i, tási'a, kamuriana ena achaneana té'ikana'i. Kuatrocientuana'i ena ajairana ena machanerana'i, tási'asera, nakapaka'i ena mánarana, tási'a, namutu ena té'ikanaini'i téjanerepaikana'i, títawapa tamutu. 37 Tási'a, te táekenewarepa, te jena sache eta nakatupaira'i ena achaneana, téchepukawarepa ema apana ema tikaijare Judas, ema tikawasa te Galilea. Kamurianaware ena té'ikana'i, éneichu'iwaresera nakapaka'i ena mánarana, namutu'iware téjanerepaikana ena té'ikanaini'i. 38 Tiuri puiti, esamanu eta juka numetaru'eya, ésamirikachucha ena nani achaneana, wa'i ekuimikasiapawa naye'e. Taicha eta juka náichakene'i te naye'echuchapuka ena, títawawaneyare'i; 39 té'eserapuka maye'e'i ema Viya, wa'i erata'aima'i ekamitiaka, échapawachucha. Machu ekanara ema Viya. Enasera nasuapawanepa eta maichirawaka'i. 40 Taka'e, tésamirikawanapa namutu, náimisiapawarepa ena apústuleana. Náestakawakapa, tási'a, nawanekawarepa eta waipa nakuapechawa nakuechejisi'a eta máechepusira'i ema Jesús, tási'a, nakaitikawakapa. 41 Taka'e, tiúchukanapa ena apústuleana te náurujisiawa'i ena tuparairukana, tiúrisamureanapaichucha eta nakaestaira'i, ema Viya máimararaka'i eta vikamichira'i tamutu eta náimikatsiriasira'avi'i táichavene eta vé'isira'i ema Jesús. 42 Wá'ikene nakatsimawa'ini, tímiturekanaichucha tamutu sácheana, náechejisi'a'i ema Jesucristo, tímiturekana'i te templo étapa te pétiana.

Hechos 6

1 Te jena sácheana'i, eta nasimutuwaipa ena té'ikana'i ema Jesús, tisiapanapaipa tikajanemurianapaichucha ena apaechejiriruwana griegoana. Énapa ena máimaruana, ena nani jakapa'i eta naye'e ración tamutu sácheana, etana sache, ena nani apaechejiriruwana ena hebreoana, waipa náurisamure'ini, taicha waipa nákutikaka'ini náechapajirika'ini ena máimaruana griegoana. 2 Taka'e, ena dósekeneana apústuleana nakurujikapa namutu ena té'ikana'i ema Jesús, tási'a náichapa: –Wa'i táurika'ini víchepaika'ini eta vikametarairuira eta máechejiriruwa ema Viya. Tikaichepairika'avipa eta víjarasira'i eta tinikakare ena vichamuriana. 3 Tiuri puiti nuparapenaveana, takamunu'i vinakayare siéteanaina ena ajairana te emuri eti, nákani ímatikeneana tiúriana, téchemara'iana náimatiekene'a tamutu, máwa'aruana'iware ema Machanewa Viya. Énaina vituparaka naicha eta juka emátaneka. 4 Víti vímiyanawayare viyujaraka, tási'a vímiturekayarewa eta máechejiriruwa ema Viya. 5 Taka'e tikanerejianapa ena tikatupara'anayare. Nave'apa ema Esteban, achane tiuri, tisuapajira'ikene maye'e ema Viya, máwa'aru'iware eta Machanewa Viya. Nave'awarepa ema Felipe, ema Prócoro, ema Nicanor, ema Timón, ema Parmenas, tási'a émapa ema Nicolás. 6 Taka'e, námapa te navi'a'i naye'e ena apústuleana, tási'a nanakapa eta nawa'uana te nachutiana, nayujarauchapa. 7 Eta nasamira'i eta máechejiriruwa ema Viya, kamurianapa ena té'ikana'i taye'e eta awasare Jerusalén. Tisimutuanaware ena tiyujarakara'iana israelítana, náunakaipa te nasamureana eta náe'isiraipa ema Viákenu. 8 Ema Viya máimikataka'i ema Esteban. Máijaraka'iware'i eta ichape eta máichira'i eta tiáramikareana te namira'u ena achaneana. 9 Tatiari'iware te Jerusalén eta apana peti náurujisirarewa ena juriyuana. Tiúrujikawana'i ena israelítana esclawuanaini náuchukureanapa. Ena tiási'ana'i te Cirene, te Alejandría, te Cilicia, étapa te Asia. Nákapaemajirikapa ema Esteban, 10 eta Machanewa Viya, máijaraka'i ichape ema Esteban eta máitusiraya téchejika. Eta taka'e, wa'i nárata'a'ini nakachuriaka'ini ema. 11 Taka'e, nawachachapa nákani tépiyeikene'anayare'i ema Esteban, naka'eyare'i ena: Visama'i ema maka makaeka'i'i ema Moisés, tási'a émapa ema Viya. 12 Taka'e'i, eta nakaechepusira'i eta semanere naye'e ena achaneana, énapa ena viyakarana, tási'a énapa ena escriwánuana. Taka'e, nakaratakapa ema Esteban. Námapa tikayasere'iya te namira'u ena Tuparairukana. 13 Taka'e, natanukapa ena tépiyaekene'anayare'i. Ánipa naka'e'i: –Ema maka achane wa'i máituka timátina, makaeka'i eta santu templo, tási'a máepuruware eta wanairipiana. 14 Éneichuware maka'e'i, ema Jesús Nazareno mákipaikayareji eta templo, máitsiwachayare'iji eta viye'erepiana, manakipairu'i ema Moisés. 15 Taka'e, namutu ena natiari'ikeneana'i náejaruana'i náimararakaipa ema Esteban. Eta mamira makawasira'i ema ángele.

Hechos 7

1 Ema nakenumuri ena tiyujarakara'iana mayaserekapa ema Esteban, te yátupi'ipuka eta nametarapiana'i, 2 tási'a, ema majikapapa: “Tatanaveana, nuparapenaveana, esamanucha'a: Eta akane, ema Viya tiúkupaika'i mási'a'i te máwasa anuma. Tímerekawapa maye'e ema viáchukaini Abraham. Ema mávi'aicha'a'i te Mesopotamia, wícha'a mayana'ini makawasa'ini te Harán, 3 tási'a maicha'i: ‘Pijunijika eta juka piáwasa, tási'a énapa ena pijaneanana. Piyana eta te apana apake'e, nuti nímechaviyare.’ 4 Taka'e, ema Abraham tiúchukapa eta te Caldea, tási'a tiyanapa te Harán. Te táekenepa eta máepenira'i ema máiyaini, ema Viya mámapa ema Abraham eta te juka apake'e viávi'a'i puiti víti. 5 Tájinasera máijaraka'ini maye'ena'ini apake'e, ánikuchichaina'ipukaini. Mametaka'isera eta máijarasirayare'i eta apake'e eta naye'eyare'i ena machichanavekeneana te maépenapa ema Abraham. (Nájinaicha'asera machichanaveanaina'ini te jena añuana'i). 6 Éneichuware ema Viya, ánipa maicha'i, ena pichichanavekeneanayare tikawasarekanaya naye'e ena apawasajuekuana. Tikatajiwanayaresera naicha ena napaureanaya. Nakajireyare. Cuatrociento añuyare eta náichirayare. 7 Nútisera, níjarakayare eta náikuñayare ena achaneana te jena awasare, nákani tikajireanayare ena pichichanavekeneanayare. Tási'a, te táekenenapa, nukuchuku'awakainapa. Títekanainapa ani te juka najirauchi'anuyare.’ 8 Ema Viya mafirmachapa eta matratune, eta máitauchirayare'i eta juka máechejiriruwa'i maye'e ema Abraham eta manasirayere'i eta maikutiara, eta taka'e'i te úchukenepa sache eta máuchusira'i ema Isaac machicha ema Abraham, manakapa eta maikutiara, éneichuware, máicha'i ema Isaac te makachichapa ema Jacob. Ema Jacob, éneichu'iware máichawakapa'i ena dósekeneana machichanaveana, ena víyanaveanaini. 9 “Ena machichanaveana ema Jacob, éna'i ena viáchukanaveanaini'i, nakapinarupa ema naparape José, tási'a náijararekapa, apaesa nama'ini te Egipto, émasera ema Viya majaneaka'i ema José, 10 makatiucha'i taye'e eta makatajiwairana, máijaraka'iware eta máitukakeneyare. Ema rey taye'e eta Egipto makajupa'a'i ema José, eta majaneasira'i tamutu eta máima'akeneana, akenuka'i máicha naye'e ena tikawasana te Egipto, tási'a énapa ena maparapenaveana. 11 “Taka'e, te jena añuana'i, táitekapauchapa eta eku'a tamutu eta awasareana taye'e eta táunawa'i eta Egipto, tási'a étapa eta Canaán, tási'a, ena viáchukanaveanaini, tájina naviya'ini eta nanikakene. 12 Émasera ema Jacob te masamairirikapa eta tatiari'ira'i eta tinikakare te Egipto, máewatakapa ena machichanaveana eta nawacharepana eta tinikakare. Eta juka, eta tainapuaraki'i eta nayanira'i. 13 Te api'ekenénapa eta nachavira'i, ema José tímimatichawapa naye'e ena maparapenaveana, tási'a ema rey mapaenumawapa máimati'i eta énaira'i maparapenaveana ema José. 14 Taka'e, ema José máimichu'apa ema maiya Jacob, tási'a énapa ena natiari'ikeneana'i te mapena, setenta y sínkuana'i eta nasimutuwa'i, ena mamapa namutu te Egipto. 15 Taka'e'i eta mayanira'i ema Jacob makawasaira'i taye'e eta te Egipto, étapa maepeni'a'i, te táekenepa, étaichuware náepeni'a'i ena viáchukanaveanaini. 16 Eta máperánaini ema Jacob, námapa eta te ekari te Siquem eta juka mawachareru'i te maplatane ema Abraham, naye'e ena machichanaveanaini ema Hamor te Siquem. 17 “Te, tiáne'ipa eta máitauchirayare'i eta máechejiriruwa'i ema Viya maye'e ema Abraham. Ena nachichanaveana ena viáchukanaveanaini, ichapemuripa'i eta náejapasira'i te Egipto, 18 tási'a, titupi'apa ema apana rey te Egipto. Waipa makapayaka'ini máimati'ini ema José. 19 Ema maka rey, masapi'apa makatianakawaka'i ena viáchukanaveanaini, makaetemajirikawakapa, makawanairipipa eta wa'i nakueperajika ena amuyana ajairachichana náuchusirawana'i. 20 Taka'e, te jena sácheana'i, tiúchukapa ema Moisés, máemunaka'i ichape ema Viya, ema maka amuya, mapana kaje eta nakajurusira'i ena tikachichana. 21 Te nanakikapa te tachausi eta kajakure, esu machicha ema rey suíchimawapa, suve'apa, ésupa tikajuruka'i suchichakeneyare'i. 22 Taka'e ema Moisés tikaimitukasipa tamutu eta náitupajijiasirawana'i ena tikawasana'i te egipto. Ichape eta máitupajijiásirawa'i eta máechejisirapa'i, étapa eta máematanerepiana'i. 23 “Te tikaye'epa cuarenta añu ema Moisés, mawara'apa tiyana máejirapanawaka ena majaneanana israelítana. Taicha mawasakene'i eta juka awasare. 24 Te títekapapa ema Moisés, máima'apa ema émana achane tikawasa te egipto té'arareka'i, máe'a'i ema majaneana ema Moisés. Taka'e, makatiuchapa ema majaneana. Émapa títsirijiekene'a'i. Makapakapa ema tikawasa te egipto. 25 Tási'a eta mapanereru'i ema Moisés, mawara'a'i nakaikutiarayare ena majaneanana eta mawaneruira'i ema Viya eta makuchukuirawakayare'i eta te nakatajiwaira'i. Wá'isera nákaikutiara'ini ena. 26 Te apanawarepa sache, ema Moisés máima'awarepa ena té'akakana'i, ena apinana ena israelítana. Mawara'apa makaichepaika. Máichapa: ‘Eti echamurikaka'i, ¿tája'a takayema e'akaka eti, ima'a eparapekaka'i?’ 27 Taka'e, ema túmepana'i maye'e ema apana, máewatajikapa ema Moisés, máichapa: ‘Tája'a takayema pímisiapawa píti eta viye'e ¿Nája'apuka tiwanekavi'i juez viyare'i eta viye'e? 28 ¿Piwara'apapuka pikapakanuyarewa, takutiyarepuka eta pikapasira'i kape ema egipcio?’ 29 Te masamapa ema Moisés eta náichira'i, tiyanapa tijuna'i eta te apake'e tikaijare Madián. Ánakipa eta machichaiya'i ena apinana'i. 30 Te cuarenta añupa eta mávi'aira'i ánaki, te jena sache, tipairirika'i te máwapa'iana apake'e tachakaya eta mari tikaijare Sinaí. Taka'e, tiúkupaikapa ema ángele eta te távi'a'i eta chéyarajiana yukukiana. Timurujirine'i eta yukukiana. 31 Eta máimararasira'i ema Moisés, máramine'i. Tiyanapa mapaucha, máimatiyare'i, makachakayapa, masamapa eta ma'u ema Viya. Ánipa máicha'i: 32 ‘Nútichucha Viya nakasiñakene'i ena piáchukanaveanaini. Núti'ichu makasiñakeneni ema Abraham, ema Isaac, émapa ema Jacob.’ Taka'e, ema Moisés tiyayakareine'i eta mapisira'i. Waipa mapatsikawa'ini máimaraka'ini. 33 Tási'a, ema Viya máichawarepa: ‘Pivejuchupewachawa eta péparupewa, taicha santu eta juka apake'e piávi'a'i piákatayapairu'i. 34 Nímararaka'i eta nakatajiwaira'i ena nuchanerana tiáviana'i te Egipto. Nusama'i eta náiyaira'i, nuwara'a nukatiuchawakayare. Eta taka'e, núkupaika'i numetapanaviya. Nuwanekaviyare piyana taye'e eta Egipto.’ 35 “Ena israelitana naepuru'i ema Moisés te naichapa: ‘¿Nája'a tiwanekavi'i eta viákenumuriviyare?’, ema Viya mawaneka'i akenukayare'i katiura'iyare'i, eta maimeresirawa'i ema ángele taye'e eta ánipu'iana yukukiana. 36 Tási'a, émaichu'i ema maka Moisés makuchuku'awakapa namutu ena majaneanana tiási'ana'i te Egipto. Eta makuchukuirawaka'i, máimereka'i eta tiáramikareana te jena awasare Egipto, étapa eta te tikaijare Mar Rojo étapa te máwapa'iana wáma'i, cuarenta añu maka'e'i ema Moisés eta máichira'i eta juka. 37 Émaichuwa ema Moisés tikaechejiriruwa'i naye'e ena majaneanana israelítana: ‘Ema Viya mákaechepukayare ema apanayare mawaneruyare ema Viya, takutiyare eta mawanesiranu'i nuti. 38 Émaichuware ema Moisés, ema máichu'akene'i ema ángele tiápanaya eta te jena mari tikaijare'i Sinaí, nakuchapira'i ena achaneana machamuriana te wáma'i. Tasi'a, máechejika'i ema Viya ema Moisés. Te títapirikapa ema Viya, ema Moisés tiúkupaikapa, mametakawakapa ena achaneana tamutu eta mametakasiwana'i me Viya. 39 “Eta mávi'aira'i ema Moisés te mari, waipa náima'a'ini ena viáchukanaveanaini. Tási'a, waipa náwara'a'ini náe'ika'ini ema, nawara'apa tichawanayare'i te Egipto. 40 Taka'enapa, te náichapa ema Aarón: ‘Viwara'a pépiyasina'avi eta visiñarajina táinapumiraucha'avi, taicha waipa vecha tája'apuka máicharakawa'i ema Moisés, ema tikuchuku'a'avi'i taye'e eta viávineni'i te Egipto.’ 41 Taka'e, náepiyakapa eta nasiñarajiyare'i, tawasima'i eta chikeru'e. Napiestachawarepa eta náepiyaru'i nasiñaraji. Taka'e, tikaparekanaware eta waka; náijarakasicha'i eta nasiñaraji eta námawa'u'i. 42 Émasera ema Viya, eta máimaira'i eta juka, waipa majaneakawaka'ini ena. Máisapapa eta, naéñauchirawa'i te tamira'u eta nasiñarajiana. Tási'a, tamutupa nakasiñaraji eta jarairikiana. Taicha taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka nájure'i ena profetana: Émitisikanu'i nuti, eti israelítana. Waipa nútina'ini ákasiña eta jena kuarentakene'i añu te máwapa'i wáma'i. 43 Étasera, ekasiña'i épuyumiraucha'i eta esiñarajiana tikaijare Moloc eneichuware ekasiña'i eta jarairikiana tikaijare Refán, taima'i eta ekasiñakene'i eti naepiyaka'i eta nasiñarajiyare'i. Eta taka'e eti nákijika'eya ánaki te iávine'i ánakipana te Babilonia.’ 44 “Ena viáchukanaveanaini nakaye'e'i te jena máwapa'i wáma'i eta mapenayare'i máukupaisirareyare'i ema Viya. Naitaucha'i naepiyaka'i eta mawara'akene ema Viya eta mawanesira'i ema Moisés te maichapa maepiyakayare'i tawasi eta maima'akene'i. 45 Ena viáchukanaveanaini najachapapa eta mapena máukupaisirare ema Viya naikuchi'i, tási'a nae'ikapa ena te'ikanapa'i, ema Josué, emapa techa'i eta mapena máukupaisirare ema Viya. Nakaiju'epa te apake'e natupara'a'i te apana awasareana, ema Viya makijikawakapa ena tikawasanaini taye'e. Étapa machimappne'i ema David. 46 Taicha ema maka rey David máemunaru'i ema Viya, taka'e, ema David mawara'apa tépiyarekaya eta mapenaya ema Viya navi'ayare'i ena mamariekeneana; 47 Émapa títaucha'i ema machicha tikaijare Salomón, émapa tépiyaka'i eta mapenayare'e ema Viya eta tikaijare templo. 48 Tiuri puiti, numetaka'eware, ema Viya tikawasa'i te anuke'ekene anuma. Wa'i títekaima'i makapena te templuana vépiyaruanasami viti páureanasami achaneana. Titauchawa'i eta maechejiriruwa ema wanairuka'i: 49 ‘Te anuma távi'a eta nuye'e trono néjasi'a'i, Eta apake'e étapa tavirare eta níwape. ¿Tajaima'ipuka eta peti nepiyakayare nupenayare?, maka'e ema Tata; ¿távi'apuka eta nunarasirareyare, 50 wá'ipuka échawa eta nútira'i népiyaka tamutu eta juka íma'akeneana'i te juka apake'e?’ 51 “Puíti'ipa eti –Timiyanawapa, maka'e ema Esteban –enanakana maepiyaichu'i maiturereana, makiñasi'e, murakasamure'eware ekuti ema kapekaturara'iana. Epiyaichu eta emasuapira'i ema Machanewa Viya. Eti, eta epanereruana takuti eta napanereruana ena iáchukanaveanaini eta nawinarajiwana. 52 ¿Naja'apukaini ena wanairukana wa'i náemekatajiwacha'i ena iáchukanaveanaini eti? Ena nakapapajika'i nákaini kametarairuanapa'i eta maitekapirayare'i ema yatupikene eta mauriwa, puitisera ema maka titekapaipa'i, etisera ekatichapa ekapakapa. 53 Etisera, eta ejachapira'i eta nawanairipiana naye'e ena ángeleana, wa'isera esuapa'ini. 54 Te nasamapa ema Esteban eta máichira'i, tisemanaine'i, tinikawanaine'i eta nasemanewa. 55 Émasera ema Esteban wa'i mapikarakawaka'ini taicha máwa'aru'i ema Machanewa Viya, máesenikapa te anuma, máima'aine eta majaraiwa ema Viya, émapa ema Jesús titupi'a'i te waure tinapaika'i eta majaraiwa ema Viya. 56 Taka'e, ema Esteban máichawakapa ena achaneana natiari'ikeneana'i: –Ésenika te anuke'e, nuti níma'a'i eta anuma téjiaka'i, émapa ema Jesucristo, máena'i titupi'a'i te mawaure ema Maiya. 57 Énasera eta nasemanewa'i, tichujikiña'awanapa, tijajamuri'anapa náetereuchapa namutu ema. 58 Nakaratakapa, námapa te tachachaku eta awasare, ánaki eta natupisisi'ayare'i nakapasi'ayare'i te márija'iana; ena té'ana'i nanakikapa eta náepaku'ana, natuparakapa ema amaperu tikaijare'i Saulo. 59 Taka'e, nana'akaipa natupisika'i, ema Esteban, tiáne'iripa nakapaka, émasera tiyujarauchawaicha'a. Ánipa maka'e'i: “Tata Nákenu Jesús, pijakapinanu eta náchanewa.” 60 Eta mákipaisirawa'i, tépuyukapa tipiarakapa muraka. Ánipa maka'e: “¡Tata, wa'i pikuikuñakawaka ena nani eta juka náichiranu'i napekatura'i!” Te títapirikapa eta mayujarasira'i, tépenapa.

Hechos 8

1 Ema maka Saulo, eta mapanereru'i takuti'i eta napanereruana ena tikapakana'i ema Esteban tiúrisamurepa ema. 2 Natiari'iwaresera ena apamuriana ajairana tiúripanereruana'i, nave'apa eta máke'e ema Esteban, náekarapanapa, tíya'anapa ichape eta nakatiekenera'i ema. 3 Taka'e, ema Saulo, ema náinapuarakipa'i ena tipanajirikana'i ena té'ikana'i ema Jesús. Tisiapanapaipa te napenana, nakaratakawakapaipa ena nachimapakeneanapa'i ajairana, esenana, nachururupaikawakapaipa eta námirapa'i te nakaeratairare. 4 Tasi'asera ena tiuchukana'i te Jerusalén tejena awasareana náitekapi'apa'i ena najunakeneana'i, tímiyanawanaichucha tikametarairuana eta máimiturapiana ema Viákenu. 5 Ema Felipe títekapapa eta te awasare tikaijare Samaria. Taka'e, tikametarairupa naye'e ena achaneana eta náe'isiraya ema Jesús, émaira'i Cristo ema nakuchapakene'i. 6 Namutu ena achaneana nasamaraka'i eta makametarairuira'i ema Felipe. Naima'aware eta ekutiarareana tiaramikareana maichakeneana'i ema. 7 Náima'apa eta makanarasirawaka'i ena nakajumakeneana kamurikeneana, ena murakaki'ana, ena tiyayakareana, énapa ena masariana. Kamuriana ena éreanana máimijunakeneana'i te náke'e ena achaneana náwa'aruana'i; tipiárarekanapaipa eta náuchusirapa'i. 8 Eta taka'e, ichapeine'i eta náurisamurewa'i ena achaneana taye'e eta jena awasare. 9 Matiari'i ema achane tikaijare Simón, iápemareni'i ema. Tási'a ichapemuri eta mawayuasirawa'i, makaetemajirisirawaka'i ena achaneana tikawasana'i te Samaria, títupajijiakawa'i tépiyakawa ema. 10 Namutu'i ena nasimutuwakeneana achaneana énapa ena tikaima'akeneana nasamararaka'i nasuapa'i eta makayemakeneana'i. Ánipa naka'e: “Ema maka achane títupajijiakawa'i ichape maicha ema Viya’.” 11 Ánakiapaipa eta mawayuarasirawaka'i ena, taye'e eta ma'iápemarewa'i. Eta taka'e, napikaucha'i ema. 12 Té'esera te nasamapa ema Felipe, nasuapapa eta Arairu máechejiriruwa maimiturapi ema Viya. Makametarairupa eta Mawasa ema Viya akenuka te anuma. Eta émaira'i ema Jesucristo. Taka'e, kamuriana ena ajairana énapa ena esenana ena tikaikachasiana'i. 13 Émaipa ema iápemaréni Simón, masuapaware ema. Tikaikachasiwarepa, máe'ikapa makachanepaipa ema Felipe. Ichape máramipa'i eta tiáramikareana máichakeneanapa'i ema Felipe. 14 Tiuri te Jerusalén, nasamairikapa ena apústuleana eta náe'isiraipa'i ema Jesús ena achaneana tikawasana'i te awasare Samaria. Tási'a, tikaewatawaneanapa ema Pedro ema Juan. 15 Te titekapanapa, nayujarauchapa eta té'ikanaipa ema Jesús, kawasana'i te Samaria, wícha'asera táukupaucha'ini eta Machanewa ema Viya. 16 Taicha takarichuicha'a eta nakaikachasira'i eta nawaraira'i náe'ika ema Viákenu Jesús. Tiyujarakanapa nayaseakapa eta máijarasiraina eta Machanewa ema Viya. 17 Taka'e, ema Pedro émapa ema Juan nanakapa eta nawa'uana te nápusiana ena. Tasi'a, eta Machanewa ema Viya máwa'akawakaipa ena. 18 Ema Simón eta manekapira'i eta máwa'asirawaka'i eta Machanewa ema Viya te náemamachutichirawaka'i ena, mawara'apa ema mawachachawaka ena apústuleana. 19 Tasi'a máichawakapa: –Íjarakanu nuti apanaware eta nítusiraina, eta ítukakene'i, apaesa te nunaka eta nuwa'uana te nápusiana ena nákani achaneana, táukupaikapaini, eta Machanewa ema Viya naye'e ena. 20 Taka'e, ema Pedro májikapapa: –Pémitiekene'aya píti étapa eta piplatane, taicha píti wa'i tiuri eta pipanereru. Pímijacha'ipuka vikawacharapiyare eta máijararu'aviana ema Viya. 21 Wa'i pítiparakaina, taicha eta pipanereruana wa'i tátupiruwa'ini maye'e ema Viya. 22 Pínajika eta piwínarajiwana, piyaseaka ema Viya, tijurikati majapanuvi eta tamauriwa'i eta pipanereru'i. 23 Taicha nímatiakavi'i eta pétaviuchira'i eta pikapinaruraiwa'i, taicha wa'i tínajiakavima'i eta piwínarajiwa. 24 Ema Simón májikapapa: –Ímikatakanu eti, eyujarauchanu me Viya, apaesa wa'i takuitauchawa eta juka ekayemakeneana'i. 25 Te taekenepa, ema Pedro ema Juan nametaka tamutu eta naima'akeneana'i te nakachanecha'a'i ema Jesús, te tímiturekanapa eta máimiturapiana'i ema Viákenu, te tamutupa, tiyananapa tichawana'i te Jerusalén, tikametarairuanapaipa naye'e ena achaneana taye'e eta Samaria. 26 Te taekenepa eta juka, tiúkupaikapa ema ángele mawaneru'i ema Viya. Máichapa ema Felipe: “Pechepuka, tási'a pétupirikawa, piyana te tinapaika te wana, pivenaku'ayare eta achene tiási'a te Jerusalén, tiyana te Gaza.” Pétavikayare eta máwapa'iana wáma'i. 27 Ema Felipe téchepukapa, tási'a tiyanapa, te achene makainunapa ema achane tikawasa te Etiopía. Ema maka achane, sujupa'a'i esu reina taye'e eta Etiopía. Ema maka, ema'i tijaneaka'i eta suíma'akeneana esu reina, ema másine'i te Jerusalén, máejirapana'i ema Viya. 28 Ema maka achane machawakenepaipa'i te máwasa, eta mapaisira'i, téjakapa'i te makarreta. Téchejikurekapa'i eta májure'i ema profetaini Isaías. 29 Eta Machanewa Viya mametakapa ema Felipe, ánipa maicha'i: “Piyana pémeña'awa taye'e eta jena makarreta.” 30 Te témeña'awapa ema Felipe, te makarreta ema etiope, masamapa eta maéchejiku'apa'i eta májure'i ema Isaías, taka'e mayaserekapa: –¿Pikaikutiara eta jara péchejikurepa'i? 31 Ema etiope májikapapa: –¿Wáipaine'i nukaikutiaraima'i, taicha nájina nametakanupa'ini eta takayemapa'i? Tási'a mayaseakapa ema Felipe mawaku'a'ini, tási'a maejakapaini te machakaya ema. 32 Eta máechejikurepa'i ema achane, ani taka'e'i: “Takutipa eta uvesa eta námira'i te matadero, takuti'i eta chikeru wa'i taituka katiuchawa te namira'u ena tiamanapa'i, ema wa'i maéchejiuchawa'ini, timatinaichucha 33 Tétavikawa'i eta nakatsiriasira'i ema, tási'a tájina'ineni maviurewaina'ini, nájinaware nakatiucha'ini ena mámariekeneanaini. Taicha eta máitaresira naverejika'i ani te juka apake'e.” 34 Ema maka achane etiope mayaserekapa ema Felipe: –Pakataikanu pimetakanu, ¿nája'a ema profeta táechejisi'a'i eta juka? ¿Ema táechejisi'a'i ema maka profeta, wa'i apanapuka? 35 Taka'e, ema Felipe tépanawapa mametaka'i ema táechejisi'a ema Jesús, ema nakuchapakene'i. 36 Te máechapa ema achane, mapanerekene'aine'i. Taka'e, te nakapayakapa eta únekure, maka'epa: –Júka'ri'i eta une. Nuwara'a píkachasikanu, eta puiti'ichu. 37 Ema Felipe máichapa: –Te yátupi'ipuka eta pisuapira'i te pisamure eta pikasiñairaya ema Jesús, níkachasikaviya. Tasi'a ema achane májikapapa: –Yátupi nusuapa ema Jesucristo eta émaira'i machicha ema Viya. 38 Taka'e, makawanairipipa nakaicheka eta makarreta, tási'a tiúkupaikanapa ena apinana, tási'a tiyananapa te únekure, taka'e ema Felipe máikachasikapa. 39 Te tichawanapa taye'e eta únekure, tíja'uchawapa témitiakapa ema Felipe, taicha eta Machanewa Viya manaraku'apa mámapa. Wáipaware máima'a'ini ema achane. Tímiyanapasera ema achane tiúrisamurepaipa'i. 40 Eta máukupaisine'i ema Felipe te awasare tikaijare Azoto. Taka'e, tikametarairupaipa'i eta Arairu maéchejiriruwa ema Jesús, eta máitekapirapa te apana awasare tikaijare Cesarea.

Hechos 9

1 Tímiyanawaichucha ema Saulo eta mapánajirisirawaka'i ena té'ikana'i ema Jesús, mawaraira'i máimikapakawakaya. Tiyanapa tiyasesereka eta wanairipi maye'e ema akenuka taye'e eta Jerusalén, 2 tási'a ema Saulo mayaseakapa eta ajure naye'e ena akenukara'ana: Eta makaratasirawakayare'i ena te'ikanaicha'a ema Jesús ánaki te peti naurujisirarewa ena juriyuana, te jena awasare Damasco, namutu nákani ajairana, esenanapuka. Mawara'a'i maemeratakawaka eta te juka Jerusalén. 3 Taka'e, te tiáne'ipa títekapa te awasare Damasco, tiáramikarepa eta majaraiwa ema Viya tiási'a te anuma, tamikauchapa ema. 4 Ema Saulo tiákipaikawapa te apake'e. Masamapa eta ma'u ema Jesús. Máichapa: “Saulo, Saulo, ¿tája'a takayema pipánajirikanu?” 5 Ema Saulo, mayaserekapa: “¿Nája'avi piti Tata?” Majikapapa: “Nuti Jesús, nuti pikatianaru'i, eta pipanajirisirawaka ena té'ikanuana'i. 6 Péchepuka, piyana pítekapa te jena awasare; ánaki marari'i ema timetakaviyare eta pítauchakeneyare nuye'e.” 7 Ena makachanekeneanapa'i ema Saulo, ichape eta tiáramekana. Taicha nasama'i ema téchejika'i, wá'isera náima'a'ini. 8 Taka'e, ema Saulo téchepukapa, tási'a mawara'ainipa tejia'aukicha wáipasera máimairika'ini. Taka'e nachurukapaipa'i eta nakaitekapiraya taye'e eta awasare Damasco. 9 Ánaki, mapana sache eta mapuchukiwa'i, wá'iware tinika, tájinaware máera'ini. 10 Ánaki te jena awasare Damasco, matiari'i'i ema apana té'ika'iware ema Jesús, ema tikaijare Ananías, émaichuware máechejiru'i ema Viákenu Jesús. Ánipa taka'e eta máechejisira'i: “¡Ananías!” Ema majikapapa: “Nutiari'i, Tata.” 11 Taka'e, ema Viákenu Jesús máichapa: “Piyana pitupiruya te jena calle tikaijare Titupina, te jena mapena ema Judas, pikayasesereruyare ema achane tikaijare Saulo, ema tikawasa te awasare Tarso, puiti máena'i tiyujaraka'i, 12 nuti néchejika'i ema, numetaka'i ema eta pítekapiraya maye'e. Nuwanekavi pinakaya eta piwa'u te mápusi apaesa tachawa eta máimairisira.” 13 Te masamapa ema Ananías, maka'epa: “Tata, namutu timetakanuana eta máichararakawa'i ema achane eta mawínarajiwa'i naye'e ena té'ikaviana tikawasana te Jerusalén. 14 Ema, tímiteka'i puiti eta ani, mámapa'i eta wanairipi náijararu'i ena tuparairukana eta te Jerusalén eta máepanira'aviya naeratasira'aviya vimutu viti vé'ikaviana'i eta pijare.” 15 Émasera ema Jesús máichapa: “Piyanachucha, taicha ema maka achane, nunerejiruichu'i, nuwanarayare'i ema, nuwanekayare makametarairu eta níjare naye'e ena achaneana apawasana te apanana awasareana étapa eta naye'e ena vijaneanana israelítana. Étapa naye'e ena ichapekeneana akenukana reyeana. 16 Nuti nímechayare eta makatajiwairayare ichape táichavenena'i eta máe'isiranuyare.” 17 Taka'e, masuapa'i ema Ananías, tiyanapa taye'e eta peti mávi'a'i ema Saulo. Tisiapapa, máechejikapa, manakapa eta mawa'u te mápusi, tási'a máichapa: –Nuparape Saulo, ema Viákenu Jesús tímerekawa'i eta piye'e te achene te pítekainapa, ema tiwanekanu'i níteka eta piye'e, mawara'a'i tichawayare eta pímairisira, mawara'aware tiáwa'akaviya ema Machanewa Viya. 18 Taka'e, enewanepa témitiaka eta tépakuchaini'i eta máuki'a, téjami'aukichapa, tichawapa eta máimairirisira. Tási'a, ema Saulo téchepukapa, matupirupa tikaikachasi. 19 Te tamutupa, tinikapa, tichawapa eta matumewa, manasipanapa jena sácheana naye'e ena machamurianaipa'i té'ikana'i ema Jesús taye'e eta awasare Damasco. 20 Taka'e, tépanawapa tikametarairu ema Saulo te peti náurujisirarewa ena juriyuana, máechejisi'apa ema Jesús émaira'i Machicha ema Viya. 21 Namutu ena tisamararakana'i, ichapeine'i nárami, tási'a, naka'epa: –¿Tája'a takayema Émara ema maka ema tipánajirikawaka'i ena té'ikana'i ema Jesús, ena tikawasana te Jerusalén? ¿Tímiteka'i te juka eta makaratakawakayare'i mámamuri'ayare'i, naye'e ena tuparairukana eta te Jerusalén? 22 Émasera ema Saulo tiápajukawapanapa eta máitusira tikametarairu, máimereka'i naye'e ena tikawasana'i taye'e eta awasare Damasco eta yátupikenera'i ema Jesús émaira'i ema Cristo, ema nakuchapakene'i. 23 Tayerewa'i eta sacheana, ena israelítana napanerechapa nakapakaya ema Saulo. 24 Émasera masamairikapa eta náemauchira'i. Tamutu sácheana, yátiana nakune'i eta te nauchuruku máuchujisi'ayare'i, taicha nawaraira'i nakapaka ena. 25 Énasera ena machamuriana náituka'i eta nayumurusira'i náiyaraku'apa te ichape saye, náitiakapa te tiupi enure nakukupaikapa eta te apachakaya eta yúchama. 26 Te títekapapa ema Saulo te Jerusalén, mawara'apa masiapamuri'a ena náinapureana'i té'ikana'i ema Jesús. Énasera napikaichucha ema, taicha wícha'a nasuapa'ini eta máe'isiraipa ema Jesús. 27 Taka'e ema Bernabé, émapa tiáma'i ema Saulo tímimaticha'i naye'e ena apústuleana. Mametamuri'apa eta máimaira'i ema Viákenu Jesús eta te achene ema Saulo, étapa eta máechejisira'i. Mametakaware eta yátupira'i máituka tikametarairu ema Saulo maye'e ema Jesús eta te awasare Damasco. 28 Taka'e, ema Saulo manasipa te Jerusalén, makachanejirikawaka'i. Wa'i mapikakarakawa'ini eta makametarairuira'i maye'e ema Viákenu Jesús. 29 Máechejirikawakapa'i ena israelítana. Makanaraemachawaka'i, wa'isera náurika'ini eta máimiturapiana'i. Tisemanapa maye'e, nawara'apa nakapakaya ema. 30 Te nasamairikapa ena machamuriana, námapa ema Saulo eta te awasare Cesarea. Ánaki tiánuku'apa te máwasa Tarso. 31 Taka'e, tiúrikawanapa ena náumuriwana ena té'ikana'i ema Jesús tiávi'ana te apanana awasareana taye'e te Judea, te Galilea, étapa te Samaria. Tási'a, tétumechakakana'i eta náimiyanirawaya napikauchiraya ema Viákenu. Máimikatamuri'a'iware ema Machanewa ema Viya. Eta taka'e, kamurianapaipaware ena té'ikana'i. 32 Ema Pedro tiyanapa máejirawaka'i ena machamuriana eta te awasareana. Títekapapa taye'e eta awasare tikaijare Lida. 33 Ánaki maetupiakapa ema achane tikaijare'i Eneas. Uchu añuipa'i eta makajumaira'i. Wa'i táuri'ini mayamuriaka'ini, wá'iware máechepuka'ini te makamane. 34 Ema Pedro máichapa: –Eneas, ema Jesucristo tikanarakaviya. Péchepukapa pive'apa eta piyereruwa. Ema Eneas enewanepa téchepuka. 35 Taka'e, namutu ena tikawasana'i te Lida énapa ena tikawasana'iware te Sarón, náima'apa eta manarasira'i ema achane. Náe'ikapa ema Viákenu Jesús. 36 Te jena sácheana'i, sutiari'i esu esena tikaijaru Tabitá, te naéchejiriruwa griego eta takayemakene'i Dorcas. Esu, tikawasa'i eta te awasare Jope. Ésuichu'iware té'ika'i ema Jesús. Eta suítaresira'i esu suka esena, sukajiwaka ena páureana eta suíma'akeneana. 37 Te jena sácheana'i, esu Dorcas tikajumapa, tási'a tépenapa. Taka'e, nave'apa, náikachapa eta suáke'e. Nakasiapapa te taju'e te anuke'e tékene'a piso. 38 Eta Jope tachakayaichu'i eta apana awasare Lida, eta mávi'a'i ema Pedro. Náechaipa'i eta matiari'ira'i ema Pedro te Lida. Taka'e, nawanekapa ena apinana ajairana, náichu'apanayare ema. Te náitekapauchapa, náichapa: “Viwara'a viámavi puíti'ichu ánaki te Jope.” 39 Taka'e, tiyanapa ema Pedro, máe'ikawakapa ena. Te títekapanapa, náimisiapapa eta te taju'e suávi'a'i esu Dorcas. Namutu ena esenana tepenaimana, te náima'apa ema Pedro, náurujiakapa. Náimechapa eta namuiri'ana supariruana'i esu te achaneicha'a. 40 Ema Pedro makawanairipipa náuchuka namutu. Taka'e, tépuyukapa ema, tiyujarakapa. Tasi'a, máimarakaipa esu esena suépenakene, máichapa: –¡Tabitá, péchepuka! Esu téjami'aukichapa. Suíma'apa ema Pedro. Téja'apaikapa. 41 Ema, makaratakapa eta suwa'u, makaechepukapa. Énewanepa máichu'awaka ena tepenaimana énapa ena apamuriana machamuriana. Máimechapa eta suchaviraipa títareka. 42 Eta juka, náechapa namutu ena tikawasana'i eta te awasare Jope. Kamurianaine'iware ena tisuapana'i ema Viákenu. 43 Ema Pedro manasipanapa jena sácheana taye'e eta awasare te mapena ema tikaijare Simón, náimijarechaware Suélareru.

Hechos 10

1 Te jena awasare Cesarea matiari'i ema achane tikaijare Cornelio, militar ema achane. Eta máwakure'i ema, kapita, taye'e eta batallón tikaijare Italiano. 2 Ema maka achane mapikaucha'i ema Viya. Máimitukawaka'i namutu ena machichanaveana. Éneichuware máimikatakawaka'i ena israelítana páurekeneana, tamutu'i sacheana tiyujaraka'i maye'e ema Viya. 3 Te jena sache las tréskenepa kapere'i, ema Cornelio, tíja'uchawapa kaimairurujipa: Máima'apa ema ángele mawaneru'i ema Viya. Másiapauchapa te mavi'a'i ema, máichapa: “¡Cornelio!” 4 Ema Cornelio tipikaine'i eta máimarasira'i ema ángele. Mayaserekapa: “¿Tája'a piwara'a eta nuye'e, tata?” Ema ángele maichapa: “Ema Viya taitekapaucha'i eta piyujarauchira'i. Étapa eta pímikatasirawaka'i ena tikamunuwana páureana. 5 Pímiwanereka náepana ema achane tikaijare Simón, eta máchukarapi'iware Pedro. Ema tiávi'a'i puiti te jena awasare tikaijare Jope. 6 Eta máitekapi'a'i mapena ema apanaware Simón ema náimijarechakenewa Suélareru. Eta mapena'i te tachausi eta ichape une.” 7 Te tamutupa eta máchejisira'i ema ángele, tiyanapa tichawa. Taka'e, máichu'apa ema Cornelio ena apinana mamusurana. Máichu'aware ema émana masuntarura. Éneichuware tipikaura'i maye'e ema Viya, 8 Taka'e, mametakawakapa eta mametarapi ema ángele. Máewatakapa taye'e eta awasare Jope. 9 Te apanapa sache, tiáne'ianapaipa ena wanairukana taye'e eta awasare, te jena las dósekenepa sache, ema Pedro tiápanapa eta te tékene'a piso, tiyujarakayare'i. 10 Téku'aipaicha ema, taicha tájinaicha'a manika'ini, naepiyasinaicha'a'i eta tinikakare manikayare'i. Taka'e, eta mayujarasira'i kaimairurujipa: 11 Maima'apa tejiaka'i eta anuma tási'a máima'aware eta tiúkupaikapa'i eta te mávi'a'i ema, takutiyaréni eta ichape sáwana, tikaitiapusiwakapa'i te tapusime. 12 Kamuri eta sárareana, kichareana, kayureana, támakeneanapa'i eta sáwana, tamutu eta apánapanenejikeneana sárareana. 13 Tási'a, masamapa ema téchejika'i te anuke'e, máichapa: “Péchepuka, Pedro, pikapaka étanaina sárare pinika.” 14 Émasera ema Pedro, majikapapa: “Wa'i, Tata; tájina nímatiya nunika'ini eta juka vikajachakeneana maeperajiana.” 15 Tiápechawaware máechejika ema Viya, máichapa: “Eta maepachinaru'i ema Viya wa'i pikuimijarecha piti maeperajiana.” 16 Mapa'e eta máechejisira'i ema Viya ema Pedro, taka'e, tichawapa eta sáwana tiápana te anuma. 17 Ema Pedro manasi'icha'a makajarasamúre'i eta mapanerechira'i tája'apuka takayema'i eta makaimairurujira'i máima'akene'i, títekapananecha te tapaja ena wanairukana maye'e ema Cornelio, nakayasesererupaipa eta mapena ema Simón Suélareru. 18 Eta náitekapira'i, nakayasesererupa te éta'ipuka máitekapi'a'i ema Simón eta maijarere'a Pedro. 19 Émasera ema Pedro manasi'icha'a tipanererekaicha'a taicha eta máima'akene'i eta makaimairurujiwa'i. Tási'a, ema Machanewa Viya máichapa: “Pima'a narari'i te juka ena mapanana ajairana titanukavianapa'i. 20 Piyana píma'awaka ena, wa'i pikueñamawa eta pé'isirawakayare, taicha nuti nuwanekawaka'i ena.” 21 Taka'e, ema Pedro, tiúkupaikapa maichapa ena achaneana: –Nútira nuti etánurepa'i eti; ¿tája'a tímiteka'e'i? 22 Tási'a, najikapapa ena: –Tiwaneka'avi'i ema kapita Cornelio, ema achane tipikaura'i maye'e ema Viya. Títaura'iware naye'e ena achaneana, namutu ena israelítana napikaucha náemunakaware ema, puiti víti, vítekapauchavipa, taicha kape juka, ema ángele mawaneru'i ema Viya mametapana'i ema Cornelio máimichu'avi píteka te mapena, apaesa masama eta pimetarapianaya. 23 Taka'e, ema Pedro makasiapawakapa te taju'e, nanasipa jena yati. Maye'e ema Pedro, te apanapa sache, tiyananapa, náe'ikapa ema Pedro ena apamuriana machamuriana tikawasana'i te Jope. 24 Te apanakenepa sache, napaenumawapa títekapana te awasare Cesarea, ema Cornelio makuchapaipa'i te mapena, tiúrujikawanaipa ena majaneanana énapa ena máemunakasareana máichu'akeneana'i. 25 Te títekapapa ema Pedro te mapena ema Cornelio, tiuchukapa mákapapa máepuyumirauchapa matsiukayarepa. 26 Tasi'asera ema Pedro techepukapa, máichapa: –Péchepukachucha pitupi'a, wa'i táurika'ini pitsiukanu, taicha núti'ichu'i pikutikene'i achane. 27 Te tamutupa eta maechejisira'i, tisiapanapa te taju'e. Máima'aine kamuriana'i ena náurujiruwana'i. 28 Ema Pedro máichawakapa: –Échaichu'i eti, eta viye'erepiana viti israelítana. Wa'i tituparaka'avi visiapamuri'a'e eti apawasana. Émasera ema Viya tiwanekanu'i eta wa'i nukupika eta nusiapamuri'aira'e. Nájinaware nunerejiruima'i nákani tikajachakareana. 29 Eta taka'e'i, nítekawanepa. Tiuri puiti, nuwara'a néchaya. ¿Tája'apuka eta tímichu'anu'i? 30 Ema Cornelio majikapapa: –Kuatropa sache eta juka níma'akene'i. Te jena kapere'i, las tréspapuka sache, nuti nunasikene'i te juka nupena. Níjima'i, nuyujaraka'iware. Tímerekawa ema achane, tijanunuka eta mamuiri'a. 31 Máichanupa: ‘Cornelio, ema Viya masama'i eta piyujarasirana. Táitekapaucha'iware eta pímikatasirawaka'i ena tikamunuwana páureana. 32 Pímiwanerekaya náepana ema Simón, eta máchukarapi Pedro. Ema tiávi'a'i te jena awasare Jope. Eta peti máitekapi'a'i ema apanaware Simón ema náimijarechakenewa suélareru. Eta mapena'i te tachausi eta ichape une.’ 33 Taka'e, enewanepa nímichu'avi'i. Tájinasera táichirawaina'ini eta pítesira'i. Tímaraka'avi'i ema Viya eta juka viúrujisirawa'i. Viwara'a visamaviya tamutu eta pimetakasiwana'i maye'e ema Viya. 34 Tépanawapa tikametarairu ema Pedro. Ánipa maka'e: –Nukaikutiarapa puiti wa'i wákarichu viti israelítana vijakapakare maye'e ema Viya. 35 Namutuchucha majakapawaka nákani tipikauchana'i ema, tíchana'iware eta táurikeneana. 36 Taicha ema Viya makaitekapa'i eta máechejiriruwa viye'e viti israelítana. Vimetakawakayare nákani tikasiñawana'i maye'e ema Jesucristo. Émara Viákenu vimutu. 37 Échaichupuka eti eta táichararakawa'i te viáwasa Judea kape juka táitaresira'i. Te taekenepa maka'epa ema Juan, taikuchi'i eta nakaikachasiwaka. 38 Máukupauchapa eta Machanewa ema Viya ema Jesús Nasareno máijararu'i ema Viya. Máwa'akapa ema, máijarakapa eta máitupajijiasirawaya. Taka'e, tépanawapa tikametarairu naye'e ena achaneana. Te mapaisi'apa'i, makanarakawakapa'i ena nakatajiwakeneana máwa'aruana'i ema wínaraji. Marata'a'i ema máicha'i eta juka, taicha ema Viya máimikatakapa'i. 39 Tiuri, víti vitametaka'i véchejisi'a eta juka, taicha víma'akene'i tamutu eta máichakeneanapa'i ema Jesús taye'e eta mapaisineanapa'i awasareana te Judea, étapa te Jerusalén, énasera ena tuparairukana nakaticha'i ema; náemetatarekapa te crusu eta náimikapasira'i. 40 Émasera ema Viya makaechepuka'i te máekari te mapanakenepa sache, tási'a, máimerekaware te vimuri eta machavira'i títareka. 41 Waipa námutu'ini ena achaneana náima'a'ini, vítinecha vitametaka'i taicha viti manerejiruana'i ema Viya, vinekapaekene'a'i tamutu eta vikachanera'i ema Jesús te vinisirana, verirana. 42 Taicha tiwaneka'avipa vikametarairuya, vimetakayare eta émaira'i ema Jesús viye'eyare'i Juez viti achaneana énapa ena náepenakeneana. 43 Étaipa eta akane namutu ena profetanaini náechejisi'a'i ema Jesús, ánipa naka'e'i, namutu ena tisuapanaya tikasiñanaya ema Cristo, majapanuyare ema Viya taichavene tamutu eta napekaturana. 44 Tímiyanawaicha'a eta máchejisira'i ema Pedro, tiúkupaikapa ema Machanewa Viya, máwa'akapa namutu ena tisamararakana'i eta mametarairu'i. 45 Ena te'ikana'i ema Viya tiasi'ana'i te awasare Jope, ena te'ikanapa'i ema Pedro, ichapeine'i eta naramira'i ena, eta mawa'asirawaka'i ema Machanewa ema Viya, wa'ineni juriyuanaina'i ena, 46 Tíja'uchawapa ena máwa'aruana'i nasamapa techejikana'i apaechejiriruwanapa, eta nakunachaipa ema Viya. 47 Taka'e ema Pedro maka'epa: –¿Naja'apuka naichejika'ini eta énewanena'ni nakaikachasi'ini ena nakana, taicha najakapaipa'i ema Machanewa ema Viya, vikuti'ipa viti? 48 Taka'e, makawanairipipa nakaikachasi namutu te máijare ema Viákenu Jesucristo. Te tamutupa, naichejikapa ema Pedro wa'i makuyanawane'ini taka'e, manasipanapa te jena sácheana eta naye'e.

Hechos 11

1 Taka'e, téchakarewanepa te Jerusalén eta nasuapira'i eta máechejiriruwa ema Viya ena apawasana. Tási'a, napanerekene'apa ena apamuriana apústuleana énapa ena náumuriwana'i. 2 Étasera te títekapapa ema Pedro te Jerusalén, tiakapaemajirikakanapa ena apamuriana máinajikara'anaicha'a eta naye'erepiana ena israelítana. 3 Nayaserekapa: –¿Tája'a takayema péjirapanawaka'i ena apawasana, písapawaware pinika'i te namesara? 4 Ema Pedro májikapapa, mametakawakapa eta máichararakawa'i eta mapaisira'i. Máichawakapa: 5 –Nuti návine'i te awasare te Jope, nuyujaraka'i, tási'a nukaimairurujipa: Níma'apa eta tiúkupaikapa'i tiási'a'i te anuma takutiyaréni eta ichape sáwana. Tikaitiapusiwakapa'i te tapusime, títekapapa te návi'a'i nuti. 6 Níma'apa eta apánapanenejikeneana sárareana támakeneanapa'i eta sáwana. Tátiari'i eta táiñe'ikeneana sárareana, kichareana, káyureana. 7 Tási'a, nusamapa eta ma'u ema Viya, máichanupa: ‘Péchepuka Pedro, pikapaka pinika.’ 8 Nuti nujikapapa: ‘Wa'i, Tata, tajina nimaiya'ini nunika'ini eta jukana maeperajiana taiñema'ikeneana.’ 9 Taka'e, tiápechanuware téchejikanu'i ema Viya, máichanupa: ‘Wa'i pikuimijarecha piti, tikajachakareana maeperajiana eta maepachinaru'i ema Viya.’ 10 Mapa'e eta juka máechejisiranu'i ema Viya, te tamutupa, tichawapa tiyapa te anuma tamutu. 11 Étaichu'i jena ura'i, títekapanapa ena mapanana ajairana, titanukanuanapa'i eta te peti nítekapi'a'i nuti, wanairukana'i ena, nasi'apa'i te Cesarea. 12 Taka'e ema Machanewa Viya tiwanekanupa né'ikawaka ena, taicha tájina táeñamawakare'ini, éneichuware té'ikanuanapa ena nani sáisikeneana vichamuriana, vimutu'i visiapa'i te mapena ema achane, 13 ema timetaka'avipa eta máimaira'i ema ángele tiúkupaika'i eta te mapena, titupi'a'i te mamira'u, taka'e máichapa: ‘Pímiwanereka nákani, puiti te awasare te Jope, náepana ema Simón, éneichuware náimijarecha'i Pedro, 14 ema timetakaviyare eta pichararakawayare eta piúchukuiraya píti, esu piyena, tási'a énapa ena pichichanaveana'i.’ 15 Te népanawapa néchejikawaka'i, tíja'uchawapa tiúkupaikapa ema Machanewa Viya, naye'e ena, máwa'akawakapa takuti'i eta máwa'asira'avi'i víti te tépanawainapa. 16 Taka'e, néchapa eta makayemakene'i ema Viákenu, ani maka'e'i: ‘Échawaichu, ema Juan máikachasika'i te une ena achaneana. Étisera tíkachasika'eyare ema Machanewa Viya.’ 17 Tiuri puiti, ema Viya máijarakawaka'i ena apawasana ema Machanewa Viya, táichavene'i eta náe'isira'i ema Viákenu Jesucristo, takuti'i eta máijarasira'avi'i víti, tási'a, ¿naja'anusika nuti, eta nákapaemacha'ini ema Viya? 18 Taka'e ena machamuriana tikawasana'i te Jerusalén te nasamapa eta juka, timátinanapa. Nakunachaine'i ema Viya, naka'eipa'i: –¡Yátupi'i eta majakapirawaka'i ema Viya ena apawasana, eta náeñauchirawa'i. Kuti'avianaipa eta, máichekuarakirenapa eta vítaresiraya! 19 Te nakapakapa ema Esteban, tépanawanapa napanajika'i ena apamuriana té'ikana'i ema Jesús, eta taka'e, tijunanapa, te Fenicia, ena apamuriana tiyananapa te Chipre, tási'a étapa te Antioquía. Ánaki, tikametarairuanapa naye'e ena juriyuana, énachuchasera, wa'i nametaka'ini ena apawasana. 20 Tási'a, títekapanapa ena te'ikana'i ema Jesús, eta te awasare Antioquía, nasi'apa'i te Chipre étapa te Cirene, énasera tikametarairuanapa eta maéchejiriruwa maye'e ema Viákenu Jesús. 21 Eta maitupajijiasirawa ema Viákenu maijaraka'i ena, eta taka'e'i, nasuapa'i ena kamurikeneana achaneana, náinajikapaipa eta naye'erepini'i tamaurikeneana, tási'a náe'ikapa ema Viákenu. 22 Te nasamairirikapa ena nachamuriana tikawasanana'i te Jerusalén, eta juka téchakareana'i, naéwatakapa ema Bernabé, eta te Antioquía. 23 Taka'e, te títekapapa ema Bernabé te Antioquía, máima'apa eta máimikatasirawaka'i ema Viya. Tiúrisamureine'i, maechejirikawakapa namutu ena, eta náetumechirakakaina eta náe'isira'i ema Viákenu. 24 Taicha ema Bernabé, tétavikawa'i eta máuriwa, máwa'aru'iware ema Machanewa Viya, tisuapajira'i'i, makasiñawaira ema, eta taka'e kamuriana'i ena tisuapana'i té'ikana'i ema Viákenu. 25 Te táekenepa eta juka, ema Bernabé tiyanapa te Tarso, matanupanapa ema Saulo, 26 tási'a te máetupiakapa, mámapa te Antioquía. Nanasipa ánaki, etana'i añu naka'e eta nakachanerawaka'i ena nachamuriana'i, kamuriana'i ena náimitureana'i. Te Antioquía eta táepaninewa'i eta nakaijarera'i cristianoana namutu ena té'ikana'i ema Jesús. 27 Te jena sácheana'i, natiari'i te Jerusalén ena profetana, tiyananapa nakaiju'e te Antioquía. 28 Tási'a titupi'apa, ema tikaijare Agabo te namuri ena machamuriana. Makaimitukasikene'i ema, maye'e ema Machanewa Viya. Mametakawakapa eta tatiari'iyare eta eku'a te tamutu eta awasareana. Eta juka táichawakenewa'i, te tupi'aicha'a'i ema akenukaini emperador Claudio. 29 Taka'e, ena té'ikana'i ema Jesús tikawasana'i te Antioquía, napanerechainapa náimiamareka eta nanakiruana, náimikatasiraya ena nachamuriana tikamunuwana'i, énaipa ena tikawasana'i te Judea. Tinakikawanapaipa eta narata'akeneya nanakika. 30 Taka'e, náimiamarekapa maye'e ema Bernabé émapa ema Saulo, náijarakayare'i ena náiyara'ana te judea.

Hechos 12

1 Te jena añuana'i, ema rey Aluresi, makawanairipipa nakaratakawaka ena tachutiri'anapa'i ena té'ikana'i ema Jesús. 2 Éneichuware, makawanairipipa nakapa ema Santiago, maparape ema Juan, 3 tási'a, eta máimaira'i náurisira'i ena tikatianakana'i ema Jesús, máimikaratakawarepa ema Pedro. Te jena sacheana'i, napiestara'i ena israelítana eta nanisiraya eta pan maye'ere lewadura. 4 Te taekenepa eta nakaratasira'i ema Pedro, náimisiapapa te nakaeratairare. Nawanekapa ena suntaruana tijaneakanaya te machakaya. Kuatromuriana'i ena tijaneakana'i. Ema mapanerecha'i makapakayare'i te namira'u ena achaneana, te táekeneraya eta Pascua. 5 Taka'e, ema Pedro, muraka'i eta najaneasira'i te makaerataiya'i. Énasera ena machamuriana tiyujarakana'i me Viya. Nayaseaka'i ichape eta nasamakarewaina máuchukuiraina ema. 6 Ema Herodes máijarechapa eta sache eta makatupi'ayarepa te namira'u ena achaneana ema Pedro. Te jena yati, ema Pedro tímaka'i te nataraku ena apinana suntaruana. Tikaitia'i te apipi cadena. Ena apinanaware suntaruana najaneaka'iware eta tapajakura eta nakaeratairare. 7 Tíja'uchawapa tímerekawa ema ángele mawaneru'i ema Viya. Tijara'iju'eine'i eta makaerataiya'i. Ema ángele maemamakapa ema Pedro, makajamikapa, tási'a maichapa: “¡Piputuvu'u péchepuka!” Tíja'uchawapa téjapumuri'a eta cadena máiti'ana'i te mawa'u ema Pedro, 8 tási'a ema ángele maichapa: “Pikamuiri'apa, tási'a pinakaware eta péparupewana.” Taka'e'i maicha'i ema Pedro, tási'a ema ángele máichawarepa: “Pinaka eta pépaku'asa, yarepa pé'ikanu.” 9 Ema Pedro máe'ikawanepa ema ángele. Wa'i máimati'ini eta máicharakawapa'i, máimijachaichucha kaimairuruji'i. 10 Tási'asera, náetavikapa ena tínapukana sentinélana, náetavikaware ena apamuriana. Títekapanapa te tapajakura eta amairi'a'i fierro. Témuna'irikawapa téjiaka, tiúchukanapa te calle. Te tiyere'ianapa eta napaisira'i, majunijikapa ema ángele. 11 Ema Pedro mapaenumawapa makaikutiara'i, tási'a maka'epa: “Níma'apa puiti eta yátupira'i tijaneakanu'i ema Viya. Mawaneka'i ema ángele tikuchuku'apananu'i eta makapasiranuyare'ini ema Herodes.” 12 Tipanereikene'awapa ema Pedro eta mapaisirapa'i, taka'e matupirupa tiyana'i te supena esu María, maena ema Juan tikaijare'i puiti Marcos. Ena tiurujikawana'i eta nayujarasira'i ena machamuriana'i. 13 Máe'a'amekapa eta tapaja tanapaiya'i te calle, tási'a esu esena amaperu tikaijaru Rode, tiyanapa suíma'apana'i nája'a'ipuka ema té'a'ameka'i eta tapaja. 14 Suímatia'uchawanepa ema Pedro, wá'isera suvéjiaekene'a'ini eta súrisamurewa'i. Tiyanapa tijunapapa te taju'e, sumetapanawakapa eta matiari'ira'i ema Pedro te aneka. 15 Ena, náichapa: –¡Máurishivipapuka píti! Ésusera suametaichucha eta yátupira'i. Ena náichapa: Wa'i émaina, émapuka ema maye'e ángele. 16 Émasera ema Pedro tímiyanawaichucha máe'a'ameka'i eta tapaja. Tási'a te tiyananapa navéjiaekene'apana'i, náima'aine'i, tiáramekananaine'i. 17 Émasera máimikutiarachapa te mawa'u eta namatina, tási'a mametakawakapa eta makuchukuira'i ema Viya taye'e eta nakaeratairare. Tási'a máichapa: –Emétapana ema Santiago, tási'a énapa ena apamuriana viparapenaveana. Taka'e, tiúchukapa tiyanapa te apana awasare. 18 Te tijara'ipa, ena suntaruana tinanesikarajianaipa, taicha wa'i náecha'ini tája'apuka eta máicharakawa'i ema Pedro. 19 Ema Herodes makawanairipipa natanuka, eta namaetupiasira'i, tikayasere'ianapa ena suntaruana tijaneakana'i. Nájinasera émanaina'ini nanekapa'ini eta máuchusira'i ema Pedro. Taka'e makawanairipipa nakapakawaka ena suntaruana. Te tamutupa eta juka, ema Herodes tiuchukapa te judea, tiyanapa te Cesarea, étapa makapenaiya'i. 20 Ema Herodes tisema'i naye'e ena achaneana tikawasana te Tiro étapa te Sidón. Énasera náimiwanerekapa maye'e ema Herodes. Tiyaseserekanapa eta náuriwaina maye'e ema, taicha eta náwasana'i, táitekapaucha'i eta tinikakare, tiási'a'i eta te máwasa ema rey. Taka'e, nakasiñapa ema Blasto, ema majupa'a ema rey, máechejiuchawakaya eta náuriwaina. 21 Taka'e, ema Herodes máijarechapa eta sache, máimichu'airaya ena achaneana, eta jena sachekene'i, tikamuiri'apa ema rey eta mamuiri'a tiúriname, téjakapa eta te máejasirare, tási'a téchejikapa. 22 Ena achaneana eta nasamira'i ema, tipiarakanapa. Naka'epa: “¡Ema maka téchejika'i wá'iya achanena, Viya ema maka!” 23 Taka'e, tíja'uchawapa ema ángele mawaneru'i ema Viya, máijarakapa eta majuma'i ema Herodes, taicha ema Herodes tímijachawa'i Viya'i. Eta taka'e, tanikapa eta vusanuana. 24 Taka'e, kamurianapaipa ena achaneana tisuapana eta máechejiriruwa ema Viya. 25 Te títawanapa eta natupara'a'i ema Bernabé, tási'a émapa ema Saulo, te Jerusalén, tichawanapa te Antioquía, námapa ema Marcos.

Hechos 13

1 Ena té'ikana ema Jesús, tikawasana'i te Antioquía, natiari'i te namuri ena tikametarairura'iana eta maéchejiriruwa ema Viya. Tímitura'iana'i ena. Natiari'iware ema Bernabé, ema Simón (náimijarechaware Negro), émapa ema Lucio (eta máuchusine'i te Cirene), ema Menahem (ema machajuru'i ema Herodes), 2 eta jena sache, tiyujarakana'i, maye'e ema Viya, náicha'iware eta ayuna. Taka'e, máechejikawakapa ema Machanewa ema Viya. Máichapa: “Ema Bernabé émapa ema Saulo, natupara'aichu'i tikametarairuanaya taicha nunerejiruana'i ena.” 3 Taka'e, te tamutupa eta nayujarasira'i. Nanakapa eta nawa'uana nayujarauchira'i te nápusiana ena. Taka'e, tikametawanapa, tiyananapa. 4 Ema Bernabé ema Saulo, mawaneruana'i ema Machanewa ema Viya, tiyananapa te Seleucia. Taka'e, tiánuekanainapa, nakaiju'eya eta tiúrupu'i tikaijare Chipre. 5 Te títekapanapa te puerto tikaijare Salamina, tiyananapa eta te peti náurujisirarewana ena juriyuana. Tikametarairuanapa eta máechejiriruwa ema Viya. Mae'ikawakapa'i ema Juan Marcos. 6 Tamutupa napaika'i eta tiúrupu'i. Tíyananapa te tikaijare Pafos. Ánaki matiari'i ema émana juriyu tikaijare Elimas Barjesús. Iápemare'i ema tépiya'ira'iware tímijachawa'i máimati ema Viya. 7 Ema maka iápemare makachanejirika'i ema Prefecto Sergio Paulo. Ema maka Prefecto, téchemara'i. Tási'a, máimiwanerekapa náichu'apana ema Bernabé émapa ema Saulo, taicha mawara'a'i masamaya eta máechejiriruwa ema Viya. 8 Émasera ema iápemare tikaijare te náechejiriruwa griego ema'i Elimas, maichejimirauchapa, mayurukapa ema Prefecto eta wa'i makusuapa. 9 Taka'e, ema Saulo, puiti tikaijare'i Pablo, máwa'arukene'i ema Machanewa ema Viya, máimararakapa ema iápemare. 10 Taka'e, máichapa: –¡Tiwayuara'i matsiriaraira'a, piti machicha ema Wínaraji. Piti pikatianaka tamutu eta táurikeneana! Píti píchejimirauchawaka'i ena tiwara'ana té'ikana ema Viákenu. 11 Puiti ema Viya tíkuñakaviyare: Púchukiviyare máicha, tiyereyare eta wa'i píma'aima'i eta tajaraiwa eta sache. Jé'esareine'i, tíja'uchawapa téma'a eta máimairisira, púchukipa ema iápemare, matanukapa ena tichurukanaya te mawa'u. 12 Te máima'apa ema Prefecto eta juka maramine'i, masuapaine'i eta masamira'i eta náimiturapiana ena apústuleana maye'e ema Viákenu Jesús. 13 Ema Pablo énapa ena makachanekeneanapa'i tiáwaku'anapa. Najunijikapa eta Pafos, tiyananapa te awasare Perge táunawa'i eta Panfilia; te títekapanapa te Perge, ema Juan Marcos majunijikawakapa ena, tichawapa te Jerusalén. 14 Ena, tiánuku'anapa nakaiju'epa te awasare Antioquía ichipichu, te tinapaika eta Pisidia. Te jena sache, sáwarumu'u'i, tisiapanapa ena te peti náurujisirarewa ena juriyuana. Tasi'a téjakanapa. 15 Taekenepa, náechejiku'apa eta Takapika'ukene Ajureka, nájure'i ena profetana. Te tamutupa eta naechejikuira'i, nayaserekapa ena araitekapiana'i: –Viparapenaveana, te tatiari'ipuka eta échejisi'ayare viye'e víti, táurikapa icha puiti. 16 Taka'e, ema Pablo titupi'apa. Makanukechapa eta mawa'uana eta máechejisirayare'i. Ánipa maka'epa: –Esamanucha'a, eti israelitana, étipa eti apajuekunana, epikaura'iana'i maye'e ema Viya. 17 Ema Viya manerejikawaka'i ena viáchukanaveanaini Israelitana. Te návi'aicha'a te apanakene awasare tikaijare Egipto. Éneichuware, te máiputsikawakapa te jena awasare návineni'i, máimerekapa'i eta máitupajijiasirawa'i máimikatasirawakapa'i ena. 18 Tási'asera, cuarenta añu eta makamichira'i ema Viya eta náejekapirawana taye'e eta návi'aira'i te máwapa'i wáma'i. 19 Tasi'apa makamitiekene'aware eta siétekene awasareana, ena apánapanenejikeneana tikawasanaini'i te Canaán. Tási'a, máijarakapa ena viáchukanaveanaini eta jena apake'e natupara'akene'i. 20 Tamutu eta juka tayerewa'i, cuatrociento cincuenta añu eta majaneasirawaka'i, mawanekapa ema profeta Samuel, téchapajirikayare'i naye'e'i juez. 21 Taka'e, ena nayaseakapa ema Viya ema naye'eyare'i rey, tási'a, máijarasi'apa ema Viya ema naye'eyare'i rey tikaijare Saúl, machicha ema Quis, mámariekeneni ema viáchukaekeneni Benjamín, cuarenta añu eta makatupara'aira'i. 22 Te táekenepa, ema Viya máitsiwachapa ema Saúl, tikaijarepa ema David, émapawapa rey'i, taicha maka'epa ema Viya: ‘Nímararaka'i ema David, machicha ema Isaí, núrika eta máuriwa'i, taicha máitauchayare tamutu eta nuwanairipianaya.’ 23 Matiari'iyare ema émana mámariekeneyare ema maka David tiúchukayare'i ema Tikatiura'iyare viye'e viti israelítana, mawaneru'i katiura'iyare'i, maitauchapa eta maikure'i. 24 Te tamira'upaicha'a eta máimeresirawayare'i ema Jesús, tikametarairuipa ema Juan naye'e ena achaneana vijaneanana israelítana, mawanekapa'i eta náeñauchirawaina maye'e ema Viya apaesa nakaikachasipaipa. 25 Taka'e te tiane'ipa eta maitavira ema Juan, maka'epa: ‘Ímijachaipapuka nuti'i ema Cristo, ema vikuchapakene'i, wá'ira nútina, títekapainapasera ema, té'ikanupa'i te nekene, wáipaine'i nákaemuñawaima'i nuvejuchupewacha eta maeparupewa.’ 26 “Esamanucha'a, emutu eti nujaneanana, eti nukutikeneana'i eta mámariekenera'avi'i ema viáchukaini Abraham, étipa eti apawasana epikaura'iana'i maye'e ema Viya: eta juka maechejiriruwa katiura'i vikuchi'i vimutu achaneana. 27 Taicha ena tikawasana'i tejena awasare Jerusalén, énapa ena nakenumuriana, wa'i naimati'ini ema Jesús wa'iware nakaikutiara'ini eta naechejiriruwana ena profetanaini, eta nakáyemakene'i te jena peti naurujisirarewa ena juriyuana tamutu eta sawaruana; enaipa wa'i nakaikutiara'ini, taka'e nakapakapa ema Jesús, titauchawapa eta nametarapi'i. 28 Wa'ineni naichimawa'ini eta taviucha'ini matapirawaina'ini eta nakapasiraina'ini, taka'e nayaseakapa ema Pilato makawanairipi nakapaka. 29 Tási'a, te títauchawapa tamutu eta taechejiriruwa eta Ajureka eta nakapasirayare'i, ena máimitureana nakukupaikapa te makurusura, náekarapa. 30 Émasera ema Viya makaechepuka'i te máekari. 31 Taka'e, kamuri eta sácheana máimeresirawa'i ema Jesús naye'e ena máimitureana, ena nani makachanewakapa'i te mási'apa te Galilea, té'epa te tiyanapa te Jerusalén. Ena tíma'ana'i, énara titametakana'i téchejisi'ana'i ema Jesús, puiti te namira'u ena achaneana eta máechepusira'i. 32 “Taka'e vitira vikametarairu'i eye'e eta Arairu maechejiriruwa ema Viya: Eta maikure'i ema, naye'e ena viáchukanaveanaini, 33 títauchawaipa'isera eta máechejiriruwa'i, maikure'avi'i viti machichanaveana, taicha makaechepuka'i te máekari ema Jesús. Étara takayemakene'i eta apinakene Salmo: ‘Pítira nuchichavi; nímimatichaviyare naye'e ena achaneana eta nuchichairavi'i eta nukaechepusiravi'i te pékari.’ 34 Máechejisi'aipa'i ema Viya eta makaechepusirayare'i, apaesa eta make'e wa'i takuemitiekene'a, taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka: ‘Taicha níjararuwa'i eta juka néchejiriruwa'i maye'e ema David.’ 35 Éneichuware, taka'e'i eta máechejiriruwa'i te apana Salmo: ‘Wa'i písapaima'i témitiekene'a eta máke'e ema pichicha pémunarukene'i.’ 36 Tiuri, ema David, yátupi'i eta máechapajirisirawaka'i ena machanerana. Te títekapapa eta matupara'a'i maye'e ema Viya, tépenapa ema David. Makapayakapa ema maiya te mavi'a'i. Taka'e témitiekene'apa eta maeche. 37 Émasera ema Jesús wa'i táemitiekene'a'ini eta maeche te máekari, taicha makaechepuka'i ema Viya. 38 Taka'e nuparapenaveana, nuwara'a numetaka'e puiti apaesa ímatiékene'a. Ema Viya mawara'a makaepa'a eta epekaturana te ákasiña ema Jesús. 39 Emasera ema Viya makaepa'a tamutu eta vivekaturana namutu nákaini tisuapana ema Jesús. 40 Tási'a puiti, échapawayare, apaesa wa'i ekuakipaikawa eta eye'e eta naichakene'i najure'i ena profetanaini: 41 ‘Íma'a, eti épurura'iana'i, iáramekayare eyanapa ejuna, taicha titekapainapa eta sache nichayare eta tiaramikareana emáima'akeneana'i eta emasuapakene'i eti, natiari'inapuka ena nametaka'e.’ ” 42 Te tamutupa eta máechejisira'i ema Pablo enapa ena machamuriana tiuchukanapa taye'e eta peti naurujisirarewa ena juriyuana, nayaseakapa ena apawasana te apana sache sáwarumu'u naimiyanawa'ini naimituka eta juka techakareana. 43 Taka'e titawapa eta naurujisirawa'i eta te peti naurujisirarewa ena juriyuana, kamuriana ena juriyuana té'ikanaini'i eta naye'erepianaini, namutu ena nae'ikapa ema Pablo emapa ema Bernabé, enasera naechejirikapa eta naetumechirawaina eta nae'isira'i najakapira'i eta maemunasira'i ema Viya. 44 Te apanawarepa sáwaru, namutuyareni ena achaneana tikawasana'i te awasare tiúrujikawana nasamararakayare'i eta máechejiriruwa ema Viya mametarapiyare'i ema Pablo. 45 Énasera ena juriyuana masuapajiraira'ana'i, te náima'apa ena kamurikeneana, tisemanapa eta mametasirawaka'i ema Pablo eta najakapakarewa'i me Viya ena apanawa, eta taka'e, nákapaemachapa ema Pablo, napanararachapa eta nakajachira'i. 46 Te nasamapa ema Pablo émapa ema Bernabé eta náichira'i ena tikatianakana'i, tájina wa'i nayututuema'ini, náichawakapa: –Tatuparaka'i étiwayare'i eti vijaneanana juriyuana; vímituka'e eta juka máechejiriruwa ema Viya. Étisera wa'i iúrika'ini eta esamira'i, wá'iware ésacha'ini ésenika eta máwasa ema Viya, taka'e puiti, énainapuka vímitukawakaya ena apawasana. 47 Taicha víti viwanekasiwa'i me Viya, vítauchayare eta juka mawanairipi, ani maka'e'i: ‘Nutuparakaviyare píti pimikauchayare tamutu awasareana te juka apake'e, Piamayare eta néchejiriruwana pikametarairuyare naye'e ena achaneana ánaki te tayere'ikenepanana taye'e eta juka apake'e.’ 48 Te nasamapa eta juka ena, apawasana, tiúrisamureanapa, tási'a, naka'epa Tétavikawapa táurinawa eta juka máechejiriruwa ema Viya; énerichuware, nasuapapa ena máichu'akeneana'i ema Viya eta náitaresiraya máichekuarakireya te táekenenapa eta náepeniraya. 49 Taka'e'i eta, nakametarairura'i eta máechejiriruwa ema Viakenu naye'e ena achaneana tikawasana'i tejena apachakaya. 50 Narari'i'isera ena tikatianakana'i ema Pablo émapa ema Bernabé, israelitana'i ena, taka'e, náimitukapa ena tuparairukana te awasare, énapa ena esenana tikapika'ukareana'i, té'ikana'i eta naye'erepiana, énerichuware napamikapa ena achaneana, nawaraira'i nákijikaya taye'e eta awasare ema Pablo emapa ema Bernaé, nakuchukawakapa ena apinana. 51 Taka'e, eta nayanirayarepa, tetatapewachawanapa eta náeparupewana te namira'u ena tikatianakana'i, táikutiara'i eta namáimitukakarewa'i ena, taka'e, tiyananapa nakaiju'epa eta te awasare Iconio. 52 Énasera ena apamuriana té'ikanaipa tímiyanawanapa eta nasuapira'i ema Viya, tiúrisamureana'iware ena taicha eta máwa'asira'i ema Machanewa Viya.

Hechos 14

1 Taka'e, títekapanapa ema Pablo émapa ema Bernabé eta te awasare tikaijare Iconio. Tiyananaware natupiru eta te peti náurujisirarewa ena juriyuana. Tikámetarairuanawarepa, taka'e, kamurianaware ena achaneana tisuapana'i eta nametarairu'i, ena israelítana énapa ena apawasana. 2 Wá'isera téjiakawana ena apamuriana juriyuana masuapajiraira'ana'i, nayurukawakapa ena apamuriana achaneana apawasana'i, nawara'apa náimikaticha ena té'ikanaipa ema Viya. 3 Eta taka'e, nanasipanapa ena apústuleana, wa'i nayanawane'ini, tiyere'i eta náimituresira'i, taicha nawara'a'i náetumechawakaya eta nakasiñaira'i ema Viakenu. Taka'e, ema Viya máimikatakawaka'i, máijaraka'i eta náichiraya eta tiáramikareana. 4 Tási'a, típutsimuri'awanapa ena achaneana tikawasana'i taye'e, ena apamuriana náe'ikapa ena israelítana masuapajiraira'ana, ena apamuriana náe'ikapa ena apústuleana. 5 Taka'e, tikutikakanapa eta napanereruana ena apawasana énapa ena israelítana énapa ena nákenuriana, eta nakajachiraya ena apústuleana, nawara'apa nakapakaya natupisikaya te márija'iana. 6 Émasera ema Pablo émapa ema Bernabé, te nasamairikapa, tijunanapa nakaiju'epa taye'e eta awasare Listra, étapa te awasareana Derbe, eta te provincia tikaijare Licaonia. 7 Etaichuware ánaki eta nakametarairuiya'i eta tiurina maechejiriruwa. 8 Te jena awasare tikaijare Listra, matiari'i'i ema émana achane masari'i eta máitaresira'i, wa'i táuri'ini tipaika, taicha máimiuchure'i eta mamásariwa'i. Ema maka achane tejaka'i, 9 maka'eipa tikasamara'i'i ema eta mametarairu'i ema Pablo, taka'e, ema Pablo máesenikapa, máimatiakapa eta makasiñawaira'i ema masari maye'e ema Viya makanarasirayare'i. 10 Taka'e, ema Pablo mapiarakapa muraka: –¡Péchepuka pétumecha eta piápeana! Ema achane titupi'apa, tepamawapa tipaikapa. 11 Eta náimaira'i ena achaneana eta maichakene'i ema Pablo, náramine'i ichape. Taka'e tipiarakanapa te náechejiriruwaichu Licaonia: –¡Víyana ena nani, achanema'iana'iséra eta náima'i'i eta náukupauchira'avi'i! 12 Ema tikaijare Bernabé, émara Viya Zeus, ema maka apana tikaijare Pablo, émara Viya Hermes, taicha ema tikametarairura'i. 13 Tatiari'i eta peti te tasiaparaku eta awasare, mayujarasirare'i ema achane yujarakara'i'i taye'e eta nasiñaraji tikaijare Zeus, taka'e, máepanapa eta turu, maye'e'eakapa eta flure, tási'a ema, enapa ena achaneana nawara'a'i nakapakayare'i náejirayare'i ena nani. 14 Étasera te nasamairikapa ena apústuleana eta náichirayare'i, ichape eta náeñamirawa. Tiúchukanapa, nasiapamuri'apa ena achaneana, tipiarakanapaipa: 15 –Tátanaveana, ¿taja'a takayema icha eta juka? Víti'ichu ekutikeneana achaneana. Tímiteka'avi'i vimetapana'e ínajika eta juka eye'erepiana'i, e'ikayaresera ema Viya, ema yátupikene'i tisama'avi, ema tépiyaka'i eta anuma, eta apake'e, eta ichape une, tétupirika'i tamutu eta víma'akeneana'i. 16 Ánakiapaipa eta makamichira'i ema Viya eta náichira'i eta nawara'akeneana ena achaneana, 17 máimereka'inéni eta émaira'i tépiyaka eta juka táurikeneana, tíjaraka'avi'i eta tikiwa, tiúrinacha'i eta sukurekana vinikakeneana. Máijarasira'avi'i tamutu eta vikamunukeneana, tikurisamurecha'aviware. 18 Tasi'asera, nametakaipa'ineni eta tamauriwa'i eta juka nawara'akene'i naicha. Énasera tikamesawanaichucha eta nawaraira'i tikaparekana eta túruana. 19 Títekapanapa ena israelítana tiási'ana'i te Antioquía te Pisidia, étapa te Iconio. Nayurukawakapa ena achaneana, náimiyusemakawakapa. Natupisisi'apa te márija'iana, nákipaikapa. Eta náimaira'i eta mákipaisirawa'i, náimijachaipapuka tépena'i, nachururupaikapa nákijikayare'i te tachachaku eta awasare. 20 Tasi'a, tiyananapa ena machamuriana ema Pablo, náima'apanayare'i. Te náitekapauchapa, náurujiakaipa, émasera técharara'aipa téchepukapa. Te apanapa sache, tiyananapa ema Pablo émapa ema Bernabé te awasare Derbe. 21 Taka'e te titawanapa eta nakametarairuira'i eta tiurina maechejiriruwa taye'e eta awasare Derbe, kamuriana ena tisuapana'i té'ikana'i ema Jesús, te tamutupa eta náimitusirawaka'i, tiyananawarepa tichawanapaipa eta te awasareana Listra, te Iconio, étapa te Antioquía. 22 Eta te juka awasareana, náimitukawarepa ena té'ikanaripa ema Jesús. Náetumechawakapa eta nakasiñawairaina, eta náe'isiraya ema Viya, tási'a náichawarepa. Échawa eta esiapiraya eta máwasa ema Viya, wa'i maejerarena taicha natiari'ya ena katianaka'eanayare ekatajiwayare táichavene eta é'isira ema Viákenu. 23 Éneichuware, natanukapa nawakurechapa ema naiyakarayare'i te naurujisirarewana náijamuripachu'i, tási'a te taekenepa eta nayujarasira'i tási'a etapa naijimaira'i, nayaseakapa ema Viákenu, eta majaneasiraina táuriwaina eta náe'isiraya namutu ena tikasiñanaipa ema Viya. 24 Taka'e, tiyananapa ema Pablo émapa ema Bernabé, tétawajikanapa eta te awasarechichana taye'e eta Pisidia. Náitekapirapa taye'e eta awasare Perge táunawa'i eta provincia Pamfilia. 25 Tikametarairuanapa eta máechejiriruwa ema Viya naye'e ena achaneana tikawasana taye'e eta awasare Perge, te tamutupa eta nakametarairuira'i, tiyananawarepa nakaiju'epa eta Atalía; 26 étapa náwakuine'i eta nánuesiraya eta ichapeama une, nakaiju'epa eta awasare Antioquía, tichawanapa taye'e eta juka awasare náuchusine'i te tikawana'ianapa maye'e ema Machanewa Viya, étaichuware nayujarauchine'i ena nachamuriana eta majaneasirayare ema, puiti eta juka náitauchakeneipa eta náematane'i. 27 Eta náitekapiraipa, nakurujikapa ena nachamuriana, nametakapa tamutu eta máimikatasirawaka'i ema Viya taye'e eta napaisirapa'i, étapa eta najakapirawaka'i ema Viya ena apawasana eta nasuapirawaka'i nakasiñaira'i ema. 28 Taka'e, ema Pablo émapa ema Bernabé, tiyere'i eta nanasira'i nakachanerawaka'i ena nachamuriana.

Hechos 15

1 Te jena sácheana, títekapana te Antioquía ena apamuriana israelítana, tiási'ana'i te Judea nawara'apa na'apapirikawaka ena apawasana té'ikanaripa ema Jesús, ánipa naicha eta náimituresira'i: Te ewara'a iuchuku'a eta íkuñayareni, takamunu ítauchayare eta mawanairipi'i ema Moisés eta maimikutiarachaya. 2 Ema Pablo, émapa ema Bernabé tiakapaemachakakanapa muraka naye'e ena tipamikana'i ena apawasana, taka'e nawanekapa ema Pablo emapa ema Bernabé, natiari'iware ena apamuriana nanerejiruana'i tiyananayare'i eta te Jerusalén naechapanayare'i eta juka naye'e ena apústuleana, enapa ena tachutiri'ana techana'i eta templo te awasare. 3 Eta napaisirapa'i te achene, tétawajikanapaipa'i taye'e eta awasarechichana táunawana'i eta Siria, étapa te Samaria, návi'a'i ena apamuriana nachamuriana'i. Nametakapaipa eta náinajisira'i ena apawasana eta naye'erepianaini tamaurikeneana, taicha náe'ikaipa'i ema Viya. Taka'e, ena nachamuriana, eta nasamairisira'i eta juka, tiúrisamureanaine'i ena. 4 Te titekapanapa te Jerusalén ema Pablo émapa ema Bernabé, ena apústuleana énapa ena náiyara'ana'i, nakurujikapa ena nachamuriana eta najakapiraya ena araitekapiana'i. Taka'e, ena nametakapa eta máimikatasirawakapa'i ema Viya eta napaisirapa'i ena. 5 Natiari'iware ena fariseona té'ikanaipa'i ema Jesús, titupi'anapa ena, ánipa naka'e'i: –Táitaurewakene takamunuichu vimikutiaracha ena apawasana té'ikanaipa ema Viákenu Jesús. Takamunu'iware náe'ika eta juka mawanairipiana'i ema Moisés. 6 Taka'e, tiúrujikawanapa ena apústuleana énapa ena náiyara'ana. Nawara'apa náetupirika eta juka. 7 Nakaemataneakaipa eta juka náechejisi'a'i. Taka'e ema Pedro, máichawakapa: –Nuparapenaveana, échaichu'i eti ánakiapaipa eta manerejisiranu'i ema Viya eta nukametarairuya eta naye'e ena apawasana eta náuchukuirayare'i táichavenena'i eta nasuapirayare ena apana. 8 Ema Viya máimati'i eta nasamureana ena apawasana eta nasuapira'i, tási'a, máimereka'i eta majakapirawaka'i eta máwa'asirawaka'i ema Machanewa ema Viya takuti'i eta máwa'asira'avi'i víti. 9 Ema Viya, nájina manerejiruina eta máemunasira'avi, témunaka'avi'i vimutu viti, eta taka'e'i, masípasinawakaipa eta nasamureana ena táichavene'i eta nasuapira'i. 10 Puitisera, ¿tája'a takayema ewára'apa épuruyare eta máichakeneana'i ema Viya, víti'ipa wá'iware wárata'a'ini vítaucha'ini, taka'e, wáipa táurika'ini vékati'awaka'ini ena vichamuriana apawasana náicha'ini eta juka? 11 Véchaipa'isera yátupi eta viúchukuiraya táichavene'i eta makatajisira'avi'i ema Viákenu Jesucristo. Ena apawasana, wá'iware étaparakaina eta naikutiaraina ena. 12 Timatinanapa namutu, nasamararakaipa ema Bernabé, émapa ema Pablo. Nametamuri'apa eta máimechira'i ema Viya eta mawanesirawaka'i ena, taicha máijarakawaka'i eta náichira'i eta tiáramikareana te namira'u ena apawasana. 13 Te títapirikanapa eta nametarapiana'i, émapawapa ema Santiago téchejika. Maka'epa: –Nuparapenaveana, esamanucha'a: 14 Ema Simón Pedro timetaka'avipa te tépanawainapa majakapawakainapa ema Viya ena apawasana machaneranayare'i ema. 15 Eta juka tatupiruwa'i eta taechejiriruwaí, najuchajene'i ena profetana, eta takayamakene'i eta Takapika'ukene Ajureka: 16 ‘Te táekenenapa eta juka, nápechawaya nuchawa tási'a nétupiripanaya eta nupena tákipairuwa'i, maye'eni ema David; nétupiripanaya eta takipairuwana'i tási'a napechayare nukatupi'a, 17 apaesa ena apamuriana natanuka ema Viakenu namutu ena tikawasana te apana awasareana nuchaneranayarewa ena taicha námayare eta níjare. 18 Etara eta jukana maimeru'avi'i ema Viákenu, eta juka akanewakaipa'i, eta maijarasira'avi'i eta maechejiriruwa.’ 19 “Tiuri, eta juka eta nupanereru'i núti tiúripana vésamirikawakachuka ena vichamuriana apawasana náekeruwanaipa maye'e ema Viya, wa'i vikupamika nae'ika eta viye'erepiana. 20 Tarataichu vikajurewaka tametaka eta waipa nakuapechawa nakunika eta taeche eta sárare náijarakasiruana eta nasiñarajiana, wá'iware nakuve'a súkani apana esena, énaipa ena esenana, wá'iware nakuve'a ema apana achane, wá'iware nakunika eta taeche eta sárare taeriru, étaipa eta táitine, wá'iware nakunika. 21 Taicha ánakiapaipa eta nakametarairuira'i eta mametarapi ema Moisés tamutu eta awasareana, naechejikuiyapa'i taye'e eta peti naurujisirarewa ena juriyuana eta te sawarumu'uana.” 22 Ena apústuleana, tási'a énapa ena náiyara'ana, namutu ena náumuriwana, tiúri'i nasama eta mapanereru'i ema Santiago. Taka'e, tikawana'ianapa ena apinana téchemara'iana tikapika'uana'i, ema Judas, ema naimijarecha'iware Barsabás, émapa ema Silas, ena té'ikanayare'i ema Pablo émapa ema Bernabé, eta nachaviraya te Antioquía, 23 tási'a éneichu'iware tiamana'i, eta ajureka: “Vímiamareka eta juka véchejiriruwa viti apústuleana, énapa ena víyara'ana, énapa ena vichamuriana te juka Jerusalén. Viwara'a tatiwayare véchejika'e eti viparapenaveana'i te mawa'uana ema Viákenu, eti apawasana tiáviana'i te Antioquía, étipa eti tiáviana'i te táunawana'i eta Siria étapa eta Cilicia. 24 Visamairika'i eta nayanira'i ena tiási'ana'i ani te juka, tiáwajiririka'eanapa, nawara'a'i na'apapikayare eta epanereruana, tikamesa'eana'i ítauchayare eta mawanairipiana ema Moisés eta tikutiaracha'eanayare, wá'isera viwaneruina'ini eta viye'e eta náimitusira'e'i eta juka. 25 Véwataka'i ema Judas émapa ema Silas, wanairukana'i viye'e, ena, timetaka'eanayare tamutu eta juka téchakareana'i viye'e, ena nani té'ikanapa'i ema Bernabé ema Pablo, ena viparapenaveana vémunarukeneana, 26 Ema maka Bernabé émapa ema Pablo, tíjarakawana'i ena náepenakaya ema Viákenu Jesucristo taichavene eta nakametarairuira'i. 27 Taka'e viwaneka'i ema Judas emapa ema Silas: enakeneyare techejirikawanayare eye'e eti ena timetaka'eanayare tamutu eta juka techakareana. 28 Ani te juka víti, vikutikaka'i eta vipanereruana'i, máimitusira'avi'i ema Machanewa Viya, wa'i wáwara'a'ini takajeraekene'ini eta é'isirayare ema Viákenu, wa'iware vipamika'ema'i icha eta apana wanairipiana. 29 Wa'i ekunika eta taeche eta sárare nayujaraure'i ena achaneana te tamira'u eta nasiñarajiana, wá'iware ekunika eta táitine eta sárareana, wá'iware ekunika eta taeche eta sárare namaechatinure taeriru, wá'iware ekuve'a esu apana esena, éneichuware eti esenana, wa'i ekuve'a ema apana achane. Te yátupina esuapa eta júkana, tájina íchirawaima'i te mamira'u ema Viya. Tamutupa eta juka véchejiriruwana'i eta eye'e.” 30 Taka'e, tiyananapa namapapaipa eta nimiajureru'i, nakaiju'epa te Antioquía, te títekapanapa ánaki, nakurujikapa ena nakaiju'ekeneana'i nachamuriana, náijarakapa eta námakenepa'i carta. 31 Te najakapapa eta carta, navejiakapa, náechejiku'apa te namira'u namutu ena nachamuriana, tétavikawa'i eta náurisamurewa'i eta nasamira'i. 32 Nanasipanapa jena kájeana'i ema Judas émapa ema Silas, ena, énerichuware profetana'i naituka'iware, eta máechejiriruwa ema Viya. Tiúri'i eta náimitusirawaka'i ena nachamuriana, naechejirikawakapa, náetumesamurechawakaine'i náicha. 33 Te tamutupa eta náimituresira'i, tichawanayarepa naye'e ena tiwanekana'i, taka'e, ena nachamuriana'i náechejiemachawakapa, nayaseakapa ema Viya táuriwainapa'i eta napaisiraina. 34 Émasera ema Silas mawara'apa manasiyare taye'e. 35 Énerichuware, ema Pablo émapa ema Bernabé nanasiwarepa taye'e eta awasare Antioquía, nakachane ena apamuriana kamurikeneana, tímiyanawanapa timiturekana eta maechejiriruwa ema Tata Vikaiyakene. 36 Te táekenepa eta juka semanana'i, ema Pablo máichapa ema Bernabé: –Viyanaware viápechawa vipaika taye'e eta awasareana, véjirawakapa'i ena vichamuriana te vipaisineanapa'i kape juka te tínapukainapa viyana'i, víma'a tája'apuka náicharakawa'i. 37 Taka'e, ema Bernabé, mawara'apasera mama ema Juan ema naichasa Marcos; 38 émasera ema Pablo wa'i máwara'a'ini mayana'ini ema Marcos, taicha te tínapukainapa tipaikana manakimuri'a'i ema Marcos taye'e eta Panfilia, wa'i máimikataka'íni taye'e eta náemataneanapa'i. 39 Nakaemataneakaipa eta mamawaraira'i mayana'ini ema Marcos. Taka'e, tínajikakanapa. Ema Bernabé tiyanapa, makachane'i ema Marcos, tiáwaku'anapa, nakaiju'eyarepa eta tiúrupu'i Chipre, 40 taka'e, ema Pablo mapanerechapa mámayare ema Silas, te tétupirikawanapa, nayujarauchanumapa ena nachamuriana, nayaseakapa ema Viya eta máimikatasirainapa'i eta napaisiraya, tikametawanapa tiyananapa. 41 Eta napaisirapa'i te achene tétawajikanapaipa taye'e eta awasarechichana Siria étapa te Cilicia, náejirawakapaipa ena nachamuriana náetumesamurechawakapaipa'i eta naimiyanawa nasuapa ema Tata Viya.

Hechos 16

1 Taka'e, ema Pablo émapa ema Silas náejirawakapaipa ena nachamuriana tikawasana'i te Derbe, tási'a, tiánuku'anawarepa te Listra, anaki matiari'i'i ema Timoteo, suchicha esu ésuna esena israelita, té'ika'iware ema Jesús. Émasera ema maiya, apawasana'i griego'i, ema maka Timoteo émaichuware té'ika'i ema Jesús. 2 Énerichuware, nakunacha'i eta máuriwa'i ena machamuriana tikawasana'i te Listra énapa ena tikawasana'i te Iconio. 3 Taka'e, ema Pablo mawara'apa mámayare ema Timoteo eta napaisiraya, taka'e, mawanekapa naikutiarachanuma apaesa takuija nakukayema ena israelítana tikawasana'i taye'e eta napaisi'ayare, taicha náimati'i ema eta machichaira'i ema apawasana'i. 4 Taka'e, tiyananapa, náejirawakapaipa ena nachamuriana te tamutu awasareana. Nametakapa'i ena eta táechejiriruwapa'i eta ajureka náimiamareru'iware ena apústuleana énapa ena náiyara'ana tiávi'ana'i te Jerusalén. 5 Ena nachamuriana, eta nasamirapa'i eta mametarairu ema Pablo, tétumechakakanapaipa eta nakasiñawaira'i, tamutu sácheana tikajanemurianapáichucha ena té'ikanapa'i. 6 Tiuri, ema Machanewa ema Viya mametaka'i wa'i nakuyana eta te tinapaika'i eta awasareana te Asia. Tási'a, náetavikapa eta awasarechichana táunawana'i eta Frigia etapa eta Galacia, 7 nakaiju'eyare'i te tinapaika te Bitinia, té'esera te nakanarapa eta Misia. Ema Machanewa ema Viya mametakawarepa wa'i nakuyana taye'e, taka'e náetaviekene'apa. 8 Taka'e tianuku'anapa taye'e eta Misia, tiukupaikanapa te tachausi eta tanuereku eta Tróade: 9 Te jena yati, máima'apa ema Pablo te mawapure ema achane tikawasa'i te tinapaika te Macedonia. Titupi'apaji eta máechejisira'i: “Piánueka te juka Macedonia Pímikatapana'avi.” 10 Eta máimaira'i ema Pablo te mawapure, enewanepa vétupirikawapa eta viyaniraya taye'e eta Macedonia, taicha vémeteaka'i eta mawaraira'i ema Viya eta viyaniraya eta ánaki, vikametarairuirayare. 11 Viáwaku'apa eta te vianuereku Tróade, viyanapa taye'e eta tiúrupu'i tikaijare Samotracia. Te apanapa sache, vítekapapa te Neápolis. 12 Viyanapa te awasare Filipos. Eta juka awasare nawapairu'i ena rumanuana. Eta ichapepana'iware taye'e eta awasarechichana, tinapaika'i te Macedonia. Te Filipos vinasipanapa jena sácheana. 13 Jena sache sáwaru'i, viyanapa te tachachaku eta awasare te tachausi eta kajakure. Véjakapa taye'e. Vikametarairupa naye'e ena esenana náurujiruwana'i taye'e. 14 Sutiari'i esu esena tikaijaru'i Lidia; esu, suchusine'i te awasare Tiatira. Esu suka tíjararekara'i eta yerérukawa sedana mularumeana. Ésuichu, tipikaura'i me Viya. Susamarakaipa eta mametarairu'i ema Pablo. Ema Viya mavejiasinaipa eta susamure sujakapirayarepa'i eta mametarairu ema Pablo. 15 Enewane'i tikaikachasi'i esu, énapa ena tiávi'ana'i te supena. Taka'e, suwara'apa tiáma'avi eta te supena. Suka'epa: –Te yátupira'i eta né'isira'i nuti eñi Viákenu Jesús, ítekapauchanupaini te nupena. Tási'a, tikamesa'avipa tiáma'avi te supena. 16 Te apana sache, te viápechawawarepa viyana taye'e eta nayujarasirare, vikainunapa esu ésuna amaperu máwa'aru'i ema éreana. Tijarauki'i esu máicha. Esu suka amaperu wanaraka'i. Ichapemuri'i eta plata suwachana'i, suíjarakapa'isera ena suákenuana. 17 Esu suka amaperu tépanawapa te'ika'avipa'i, tipiarakapa'i te vékene: –¡Ena nani ajairana ñiwanarana eñi Viya Viákenu ichapekene, tási'a náechejisi'aware eta achene tikaiju'e ñe Viya ena nauchukureanayare! 18 Ichapemuri eta sácheana eta sué'ikarairisira'i, mapuñakapa ema Pablo. Tékerukawapa, tási'a máichapa ema éreana ema tiáwa'aka'i esu: –Te máijare ema Jesucristo, nuwanekavi piúchuka te suáke'e esu suka amaperu. Enewanepa tiúchuka ema éreana, majunijiakapa esu. 19 Te náechapa ena suákenuana'i tisemanapa, taicha tájinapa suviya'ini eta suplatanechi'awaka'ini, taka'e nakaratakapa ema Pablo, tási'a émapa ema Silas, námapa te plaza te namira'u ena tuparairukana'i. 20 Taka'e, nametauchawakapa naye'e ena tuparairukana'i, ánipa naka'e'i: –Ena nani ajairana juriyuana, nakaechepuka'i eta tamaurikeneana, nayurukapa ena achaneana te juka viawasa, 21 tási'a timiturerekanapa eta naye'erepiana vimaimatikeneana, nawara'apa timinajika'aviana eta viye'erepiana viti rumanuana. 22 Taka'e, ena achaneana tisemanapa naye'e ena, taka'e, ena tuparairukana juéseana'i nakawanairipipa navejamu'iakawaka, náestakawakapa te yukukipi. 23 Te tamutupa eta náestasirawaka'i, námapa te nakaeratairare, nawanekapa ema techapajirikara'i eta te nakaeratairare máechapajirika muraka. 24 Te masamapa ema eta nawanairipi'i, máimisiapawakapa taye'e eta tékene'a kalavuso. Máeratapikichawakapa te yukuki tajitakarekene eta taijare cepo. 25 Té'esera te enumu'ukenepa eta yati, eta nakaerataira'i ema Pablo, tási'a émapa ema Silas, tijiranaichucha, tási'a tiyujarakana'iware me Viya, ena apamuriana nakaeratakeneana'i nasamararakaipa eta jirasare, 26 tíja'uchawapa tiyamurika'i, muraka eta apake'e, tiyamurikapa eta yúchamana, tíja'uchawapa téjiakawaka eta tapajakurana eta nakaeratairare. Téjapukapa eta cadena náiti'ana'i ena nakaeratakeneana. 27 Te téjamiuchawapa ema tijanearekara'i eta nakaeratairare, máima'aine'i eta tapajana téjiakawakaipa'i, máimijachapa nájinaipa'i ena nakaeratakeneana'i, tási'a mave'apa eta maye'e espada, mawara'apa tikapakawayare'ini. 28 Émasera ema Pablo mapiarakapa: –¡Wa'i pikukapakawa, vitiari'ichu'i vimutu viti ani! 29 Taka'e, ema tijanearekara'i eta nakaeratairare, tiyaseserekapa eta mamika'uyare, tisiapapa, tiyayakarepainecha eta mapisirapa'i, tépuyukapa te namira'u ema Pablo émapa ema Silas. 30 Taka'e máichu'awakapa ena, tási'a mayaserekawakapa: –Tátanaveana, ¿tája'apukaini nícharakawaini eta núchukuirayare? 31 Ena najikapapa: –Pákasiña ema Viákenu Jesucristo, tási'a ema tikuchuku'aviyare píti, tási'a énapa ena pichichanaveana. 32 Taka'e, náimitukapa ema eta máechejiriruwa ema Viya, tási'a énapa namutu ena tiávi'ana'i te mapena. 33 Étaichu jena yati, ema tijanearekara'i eta nakaeratairare masipasinawakapa eta najarana ema Pablo émapa ema Silas, taka'e tikaikachasipa ema, esu mayena, énapa ena machichanaveana. 34 Te táekenepa eta juka, mámamuri'apa te mapena, máenikawakapa, tiúrisamureipa'i ema, énapa namutu ena tiávi'ana'i te mapena, eta makuchukuirawakayare ema Viya eta nasuapiraipa. 35 Te yátikara'ipa, ena juéseana'i nawanekapa ena nasuntarurana naichapana ema tijanearekara'i eta nakaeratairare, eta nakuchupanawakayare'i ema Pablo émapa ema Silas. 36 Taka'e, ema tijanearekara'i eta nakearatairare máichapa ema Pablo: –Jukari'i eta wanairuka naye'e ena juéseana, eta nakaitisira'eya, tiúripa eyana iuchuka, waipa táeñamawakare. 37 Émasera ema Pablo máichawakapa ena suntaruana: –Víti vikawasa te roma. Wa'i táurika'ini eta náichira'avi ena juéseana téstaka'avianapa te namira'u ena achaneana. Wa'i nayasereka'avinuma'ini te tatiari'i'ipuka eta viviurewa'i. Tási'a puiti, nawara'apa nayumurukayare eta nakuchusira'aviyare. ¡Wa'i ene táka'e! Emétaka énaina náiteka nakuchupana'avi. 38 Ena wanairukana tichawanapa. Nametakapa ena juéseana eta máechejiriruwa'i ema Pablo. Íchapeine tipikana'i ena juéseana eta nasamira'i tawanaranaira'i eta roma. 39 Taka'e tiyananapa ena juéseana nakuchupana'i. Nayaseakapa eta naemetavika'ini eta naichakeneana'i naye'e ena. Nayaseakawarepa naúchukaini eta te juka awasare. 40 Te tiúchukanapa eta te nakaeratairare, ema Pablo émapa ema Silas, tiyananapa te supena esu Lidia. Nakurujikapa ena nachamuriana naetumechawakapa, tási'a tiyananapa.

Hechos 17

1 Eta nayanira'i ema Pablo émapa ema Silas, tiánuku'anapa taye'e eta awasareana Anfípolis étapa te Apolonia, tási'a títekapanapa taye'e eta apanaware awasare Tesalónica, tatiari'i ánaki eta peti náurujisirarewa ena juriyuana. 2 Eta maye'erepi'i ema Pablo, matupiru te peti náurujisirarewa ena juriyuana, mapana sáwaru eta makametarairuira'i naye'e ena achaneana. 3 Manetakawaka'i ema Cristo, eta maepenirayare'i, tási'a te taekenepa eta maepeniraya, techepukayarepa te maekari. Ánipa máichawaka'i: –Émaichu ema maka Jesús numetaru'e'i eti, émara ema Cristo. 4 Enananajiwaka ena tinerejikawana'i ena achaneana tisuapana'i, náurujiaka'i ema Pablo émapa ema Silas. Kamurianaware ena griegoana té'ikana'i ema Viya. Éneichuware ena esenana nayenana ena tikapika'ukeneana'i te awasare. 5 Énasera ena apamuriana juriyuana, timasuapana'i nakapinarupa ena apústuleana, tisemasamureanaine'i. Nakurujikapa ena wínarajipanereruana, máematanereana'i te calleana. Natanukapa ema Pablo émapa ema Silas, nawaraira'i nakaetemairika te namira'u ena achaneana. Tiyananapa te mapena ema Jasón. 6 Eta namaichimavira'i ema Pablo émapa ema Silas, nakaratakapa ema Jasón énapa ena apamuriana machamuriana. Nachururupaikawakapaipa'i eta námirapa'i te namira'u ena tuparairukana'i. Tipiarakanapa: –¡Títekapaucha'aviana'i ena nani achanetatajiana. Najararekapa'i eta viye'erepiana, na'apapika'iware eta napanereruana ena vijaneanana, 7 ena majakapakeneana'i ema Jasón te mapena! ¡Namutu ena nani nakaeka'i'i ema viye'e emperador, náepuruware eta mawanairipiana. Náimijacha'i marari'i ema apana rey tikaijare'i Jesús! 8 Te nasamapa eta juka, ena tuparairukana énapa ena apamuriana achaneana, napanerekene'aine'i. 9 Tájinasera apanaina'ini náicharaka'ini, nayaseakapa nanakika eta prenda eta náuchusirayare ema Jasón énapa ena machamuriana. 10 Te jena yátikene'i, ena nachamuriana nakuchukapa ema Pablo émapa ema Silas taye'e eta awasare. Tiyananapa nakaiju'e eta awasare Berea. Te títekapanapa ánaki, tiyananaware taye'e eta peti náurujisirarewa ena juriyuana. 11 Ena israelítana tikawasana'i te Berea, tiúripanereruanapana naye'e ena tikawasana'i te Tesalónica. Nawapina ena, nasamararaka eta mametarairu'i ema Pablo. Tamutu sácheana nakarawa'u'i eta Takapika'ukene Ajureka. Nawara'a'i náechayare te yátupi'ipuka eta tametarapi'i eta Ajureka. 12 Jé'esareine'i, kamuriana ena tisuapana'i. Kamurianaware ena apawasana tisuapana'i. Te namuri, natiari'iware ena esenana tikapika'ukeneana'i, énapa ena ajairana. 13 Nasamairikawarepasera ena israelítana tikawasana'i te Tesalónica eta makametarairuipa'iwa ema Pablo eta te Berea. Enewanepa tiyanana nakapayaka. Te títekapanapa, náimiyusemakawarepa ena achaneana. 14 Énasera ena machamuriana ema Pablo enewanepa náewataka ema te tachausi eta ichapeama une. Nanasipasera te Berea ema Silas, ema Timoteo. 15 Ena tinapanana'i ema Pablo, te títekapanapa te nanuereku, tiáwaku'anapa tiyananapa taye'e eta awasare Atenas. Tasi'a tichawanapa, ena tinapanana'i ema Pablo. Taka'e, ema Pablo matuparakawakapa nametaka ema Silas, ema Timoteo nayanawane nakapayaka ema eta te mávi'a'i. 16 Eta makuchapirawaka'i eta náitekapiraya ema Silas, ema Timoteo, waipa máitukakare'ini ema Pablo eta máimairawaka'i ena achaneana naye'e'earaka'i eta nasiñarajiana. 17 Taka'e, tamutu sáwaruana, tiyana eta te peti náurujisirarewa ena juriyuana. Máechejisi'a'i eta tiúrina echéjirirukawa naye'e ena, énapa ena apawasana griego tipikauchana'i ema Viya. Tamutuware sache máechejisi'a'i ema te plaza naye'e ena achaneana natiari'ikeneana'i. 18 Natiari'i ena té'ikana'i eta máimiturapi ema tikaijare epicúreos, énapa ena apamuriana tikarawa'uana'iware eta náimiturapiana ena estoicos. Téchejirikawanapa maye'e ema Pablo. Wá'isera nákaikutiarapa'ini eta makayemapa'i. Naka'epa: –¿Tája'asamipuka takayema'i eta mapanereru'i ema maka? Ena apamuriana: –Ema maka tikametarairura'i taye'e jákani apanaware masiñarajianaichu. Naka'e'i ena eta juka, taicha ema Pablo mametakawaka'i eta máepenira'i ema Jesús étapa eta máechepusira'i, mápechirawa'i títareka. 19 Taka'e, namapa ánaki taye'e eta peti náurujisirarewa ena juriyuana tikaijare'i Areópago, ánaki nayaserekapa ema Pablo: –¿Viwara'a vímati víti eta juka arairu'i pímiturapi'i eta viye'e? 20 Taicha tiáramikare'i eta juka vimaimatikene'i, viwara'a véchayare tája'apuka takayema'i eta juka. 21 Taicha ene naka'e'i namutu ena tikawasana'i te Atenas, énapa ena apawasanana ena tikawasana'i ánaki, etachucha naematane'i tikasamara'iana tamutu sácheana eta nakayemakeneana, náima'akeneana, nasamakeneanapa'i, arairukeneana. 22 Taka'e, ema Pablo titupi'apa te namira'u, taye'e eta naurujisirarewa, máichawakapa: “Tátanaveana, eti ekawasana te juka Atenas, nímararaka'e'i eta yátupira'i religióso'e. 23 Taicha te nítekapapa nuti eta ani eye'e, nupaika'i tamutu eta eyujarasirareana. Níma'apa eta eye'e tavirare eta iamawa'uasana tatiari'i'i eta ajureka ani taka'e'i: ‘Ema Viya vimaimatikene’. Tiuri, ema maka Viya eyujaraureasa emáimatikene'i eti, émara ema Viya néchejisi'akene'i nuti. 24 “Ema Viya, émara ema tépiyaka'i eta jukana taiparakana tatiari'ikeneana'i te juka, ema Tata, ema técha'i eta anuma etapa eta apake'e. Ema Viya wa'i tákarichuima'i máukupaisi'aya eta te templo naépiyaruana'i ena achaneana, 25 wá'iware makamunuwa'ini. Vítira vikamunuwa'i maye'e, ema téchapajirika'avi'i. Tíjaraka'avi'i eta tekatikawa, tamutu eta nakamunukeneana'i ena achaneana. 26 “Akane te, máepiyakapa ema achane. Apánapaneneji'avi'isera máicha ema. Tamutu eta apake'e viáwapaika'i máicha. Máimikutiarachapa'isera eta táenasi'ayarepa'i eta viáwasanayare'i. Éneichuware, máimikutiaracha'iware eta táichekuirayare eta vítaresirana. 27 Émasera mawara'a'i vitanukayare. Wá'ineni máyere'i'avi'ini. Titsekawa'i ema te vichakaya. 28 Taicha vítareka'i máicha, tímipaika'avi'i, achane'avi'i máicha, émaipa ema ichapekene escriwáno te emuri eti maka'e'i eta máechejiriruwa'i: ‘Viti achaneana káitareka'avi'i ema Viya.’ 29 Víti vecha'i eta makaitaresira'avi'i ema Viya. Taka'e, véjekapirawa'i víti te vímijachapuka virata'a viáchanecha eta visiñaraji. Tayanapanepuka táurina eta vépiyasiraina, eta úrupuka, plátapuka, chínapuka. Wá'iware wárata'aima'i nakasiñakare'ini vícha. 30 Te vikasiñaraji'ipuka eta vépiyaruana, vimáimatiraicha'a. Ánakiapaipa eta makamichira'i ema Viya, ena achaneana eta nakasiñaira'i eta nasiñarajiana. Puítisera waipa makamicha eta juka. Tiwaneka'avipa vimutu viti eta véñauchirawaina eta maye'e. 31 Taicha tatiari'iyare'i eta jena sacheyare máikuñakayare namutu ena tíchana'i eta juka. Marari'i ema achane manerejiru'i, ema Viya máimereka'i eta manerejisira'i ema Jesús juéseyare'i, taicha makaechepuka'i te máekari.” 32 Te nasamapa eta máechejisi'aira'i eta máechepusira'i te máekari ema Jesús, natiari'i ena nakaeka'ichucha. Ena apana naka'epa: –Té'enaineware apa'ena péchejisi'aware eta juka, apaesa visamavi. 33 Taka'e, tiúchukapa ema Pablo eta te peti náurujisirarewa ena juriyuana. 34 Natiari'isera ena apamuriana nasuapa'i, náe'ikapa eta mametarapi ema Pablo. Matiari'i ema Dionisio táiyara'a eta naye'e cabildo, ésupa esu esena tikaijaru Dámaris, tási'a énapa ena apamuriana'i.

Hechos 18

1 Te táekenepa eta juka, ema Pablo, tiúchukapa te taye'e eta awasare Atenas, tási'a makaiju'epa eta te apanaware awasare tikaijare Corinto. 2 Ánaki makainunapa ema émana juriyu tikaijare'i Áquila, ema maka máuchusine'i te tinapaika te Ponto. Ema Áquila, tási'a ésupa esu mayena Priscila naitekapirawa'i, násinepa'i te Italia, taicha ema akenuka emperador Claudio makawanairipipa náuchuka namutu ena juriyuana eta te Roma, taka'e ema Pablo tiyanapa maejirapana'i 3 tási'a énapa máwayechawaka'i, tikutikakana'i eta náematanerepiana tálabarteroana, tímikatakakanapa eta nakaematanera'i. 4 Tási'a, tamutu sáwaruana ema Pablo tiyana'i taye'e eta peti náurujisirarewa ena juriyuana, maechejirikawaka'i ena achaneana, makajimuyaka'i eta nasamureana ena israelítana énapa ena apawasana. 5 Te titekapanapa ema Silas, tási'a émapa ema Timoteo, nasi'apa'i te Macedonia, ema Pablo tépanawapa tikametarairu'i eta máechejiriruwa ema Viya, mawara'apa makajimuyakawakaya ena israelítana ema Jesús émaira'i Cristo ema nakuchapakene'i. 6 Natiari'isera ena masuapajiraira'ana'i, napanararachapa, tási'a tétatajiakawapa ema Pablo eta táikutiara'i eta namaimitukakarewa'i ena tási'a, máichawakapa: –Étipa ekatapirawayare, taye'e eta ekuñaraki te apana vítaresira, waipa necha nuti. Puiti nuyanainapa nímiturekaya naye'e ena apawasana. 7 Taka'e, tiúchukapa taye'e eta peti náurujisirarewa ena juriyuana'i, tiyanapa te mapena ema achane tikaijare Ticio Justo, ema tipikaura'i'i me Viya, ema kapena'i te tachakaya eta peti náurujisirarewa ena juriyuana. 8 Tási'a ema Crispo, ema'i tachutiri'a'i taye'e eta peti náurujisirarewa ena juriyuana, ema masuapa'i ema Viya, ésupa esu mayena, ena machichanaveana, énapa ena tikawasana'i taye'e eta awasare Corinto, eta nasamira'i eta máechejiriruwa ema Viya, namutupa tikaikachasiana'i. 9 Jena yati, ema Pablo kaimairurujipa, máechejikapa ema Viya, ánipa maicha'i: “Wa'i pikupika, pímiyanawachucha pikametarairu wa'i pikumatina. 10 Taicha kamuriana ena nuchanerana te juka awasare, nuti nutiari'iya te pichakaya, tájina náicharakavima'i ena piánarana.” 11 Taka'e ema Pablo manasipa, étana añu y medio maka'e'i taye'e eta awasare Corinto, tímitureka'i naye'e ena achaneana eta máechejiriruwa ema Viya. 12 Étasera jena sácheana matupi'aira'i ema tuparairuka Galión, akenuka'i ema taye'e eta Corinto tinapaika te Acaya, taka'e tikurujikakanapa ena juriyuana nakaratakapa ema Pablo, námapa te mamira'u ema akenuka, nametauchayare'i 13 tási'a náichapa ema akenuka: –Ema maka achane ma'apapika'i eta viye'erepi, ema máimitukawaka eta náitsiwachayare eta véjirairaya ema Viya. 14 Téchejiuchawayarepaini ema Pablo, émasera ema Galión makachurikapa, máichapa ena israelítana: –Tiuri, esamanucha'a eti, te tíñe'i'ipuka eta máejekapirawa'i ema maka, tikapareka'ipuka, nuti apana nímisiapawa'ini juésenuina'ini eta eye'e eta nusamira'ena'ini, 15 étasera echéjirirukawanachucha te máijare ema mákani apana, étapa eta eye'erepiana eti, tájina táiñe'ikarena eta juka, wa'i nímisiapawaima'i nuti, taye'e eta juka, íma'ainepa eti. 16 Tási'a máewatakawakapa náuchuka te mamira'u. 17 Taka'e namutu ena apawasana nakaratakapa ema Sóstenes, ema tachutiri'a'i eta peti naurujisirarewa ena juriyuana, náestakapa te mamira'u ema tuparairuka Galión. Émasera wa'i máimisiapawa'ini, wá'iware makatiucha'ini. 18 Manasiraicha'a'i ema Pablo taye'e eta Corinto. Te taekenepa tiyanayapa tichawa'i, tikametawapa naye'e ena machamuriana, makachanepaipa ema Áquila ésupa esu Priscila, tiawaku'anapa tiyananapa te tinapaika te Siria. Te Cencreas, tiane'ipa eta nawakuiraya, charusikawapa eta machuti, eta maitauchirayare'i eta maechejiriruwa. 19 Te titekapanapa te Éfeso, ema Pablo manakikapa ema Áquila esupa esu Priscila, tási'a tiyanapa taye'e eta peti naurujisirarewa ena juriyuana, maechejikawarepa ena juriyuana. 20 Ena nawara'apa náiminasicha, émasera wa'i máisapawa'ini, 21 taka'e tikametawapa naye'e, máichapa: “Te máwara'a ema Viya takuijaichu nichawa, nuchawayare níma'apana'eyare.” Taka'e tíawaku'apa ema Pablo, majunijikapa taye'e eta Éfeso. 22 Te títekapapa taye'e eta awasare Cesarea, tiánuku'apa taye'e eta Jerusalén, máechejipanawakapa ena machamuriana, te táekenepa, tiyanapa te Antioquía. 23 Tiyere'i eta kajeana manasiranuma'i taye'e eta awasare Antioquía, taka'e, tiápechawaware tipaika'i, máejirawakapa'i ena machamuriana taye'e eta awasarechichana te Galacia étapa eta Frigia, maechejirikawakapaipa ena te'ikana ema Viya. 24 Te jena sácheana'i, títekapa'i te awasare Éfeso ema émana juriyu tikaijare Apolo, ema máuchure'i te awasare Alejandría. Máituka'i tikametarairu ema, máimatiware yátupi tamutu eta Takapika'ukene Ajureka. 25 Tamutu'i maituka maimatiekene'a'i eta maechejiriruwa ema Viákenu, mawapina'i eta timitureka eta maitaresira ema Jesús, etachuchaneni maimati'i eta maimiturapi ema Juan tikachasirikara'i. 26 Ema Apolo tepanawapa techejirikawa taye'e eta peti naurujisirarewa ena juriyuana, taka'e te nasamapa ema Áquila esupa esu Priscila, nañajichapa namapa makarichu naimitukapa eta mamaimatikene'i eta yátupikene mache'u ema Viya. 27 Manasipanapa ema Apolo, taka'e te mawara'apa tiyanayare'i te tinapaika te Acaya, ena machamuriana náimikatakapa, tikajureanapa naye'e ena nachamuriana'i taye'e eta awasareana makaiju'eyare'i, apaesa táuri eta najakapiraina. Te títekapapa ema taye'e eta Acaya, ichape eta máimikatasirawaka'i ena machamuriana, taicha ema Viya máijaraka'i eta máitupajijiasirawa'i, 28 taka'e te namira'u namutu máimituka'iware ena juriyuana, máiminekapaekene'awaka'i taye'e eta Takapika'ukene Ajureka ema Jesús éma'i ema Cristo.

Hechos 19

1 Manasipa ema Apolo eta te awasare Corinto, ema Pablo tianukupaikapa eta te máriripa'i, taka'e títekapapa te awasare Éfeso, te jena awasare natiari'i ena apamuriana tisuapajira'iana'i. 2 Mayaserekawakapa: –¿Ejachapaipa eti ema Machanewa Viya, te esuapapa ema Viya? Ena najikapapa: –Wicha'a visamairika'ini eta matiari'ira'i ema Machanewa ema Viya. 3 Ema Pablo mayaserekawarepa: –¿Tája'asika takayema'i eta ekaikachasira'i eti? Tasi'a ena najikapapa: –Eta vikaikachasira'i vé'ika'i eta máimiturapiana'i ema Juan Tíkachasirikara'i. 4 Ema Pablo mametakawakapa: –Yátupi ema Juan máikachasikawaka'i ena achaneana eta náitsiwachiraya eta náitaresirana, étasera maicha'i, esuapayaresera ema maka té'iekene'apa'i ema Juan tikaijare Jesús émakeneipa'i ema Cristo. 5 Te nasamapa eta juka, tikaikachasianapa, te máijare ema Viákenu Jesucristo; 6 Taka'e, manakapa eta mawa'u te nápusiana ena achaneana. Tási'a, tiúkupaikapa ema Machanewa ema Viya, máwa'akawakapa. Témuna'irikawanapa apaechejiriruwana. Tikametarairuanapa eta máechejiriruwa ema Viya. 7 Eta nasimutuwa'i ena nani, dúseana'i ena ajairana. 8 Tamutu'i sáwaruana tiyana ema Pablo te peti náurujisirarewa ena juriyuana. Mapana kaje tikametarairu naye'e ena achaneana. Wa'i mapikakarakawa'ini eta makametarairuira'i. Maechejikawaka'i ena achaneana, eta mawasa ema Viya akenuka te anuma. 9 Natiari'isera ena apamuriana murákasamureana, te jákani náurujisirawana, nakaeka'ichucha eta Arairu máimiturapi'i ema Jesús. Taka'e, ema Pablo térajikawapa eta naye'e, máiputsimuri'apa ena tisuapajira'iana'i, mámamuri'apa taye'e eta escuela máimituresirare'i ema Tirano. Ánaki, tímiyanawapa tímitureka tamutu sacheana, 10 Apina añu eta máimituresira'i, eta maechejiriruwa ema Jesús. Taka'e'i eta máechejiriruwa ema, naye'e ena achaneana tikawasana'i eta te awasarechichana táunawana'i eta Efeso, tinápaika eta Asia. Tási'a, nasamairíkapa, ena israelítana énapa ena griegoana eta maechejiriruwa ema Viakenu Jesús. 11 Ema Viya máimikataka'i ichape ema Pablo eta máichirayare eta tiáramikareana, 12 Ichapemuriana ena achaneana makanararuanapa'i taye'e eta páñuana, kamisapuka makaratajiruanapa'i. Máijarakaware nakaitekapaya naye'e ena nakajumakeneana, tási'a takanarakapaipa. Éneichuware tákijikapa'i ena éreanana. 13 Tasi'asera natiari'i ena israelítana tipaikanapa'i te calleana tikanararerekana tive'ana eta itiriji nachanewa ena ereanana, nawara'a'i titsamarekawana'i kanararekana ena nawa'aruana ena ereanana te maijare ema Tata Jesús; taka'e, te napauchapa ema makajumakene'i, náichapa: “¡Piti éreana, viwanekavi te máijare ema Jesús máechejisi'akenepa'i ema Pablo, piúchuka te máke'e ema maka makajumakene!” 14 Eta'i eta juka naematane'i ena machichanaveana ema juriyuana tikaijare Esceva, ema maka ema nakenumuri'i ena tiyujarakara'iana. Ena tichana'i eta juka. 15 Tási'a, ema éreana majikapapa: “Nímati ema Jesús, émapa ema Pablo; étisera wa'i nímati'e, ¿nája'a'epuka?” 16 Taka'e, ema achane máwa'aru'i ema éreana majunauchawakapa ena, máe'awakapa mákipapaikawakapa namutu ena siétekeneana, tiyananapa tijunana, najunijikapa eta mapena ema makajumakene, mamuiriareanapaipa, tikajaranapaipa. 17 Tási'a, téchakare'i eta juka naye'e namutu ena tikawasana'i taye'e eta awasare Éfeso, énaipa ena juriyuana enapa ena apawasana, te nasamairirikapa, tipikanarine'i. Taka'e timiyanawa tijuruka eta maichakeneana eta maijare ema Tata Viákenu Jesús. 18 Taka'e, ena té'ikanapaipa ema Jesús, te náurujisirawana te tiyujarakana, timetaurekawanapaipa tamutu eta náejekapirawana eta náitaresira'i, 19 tási'a natiari'i ena apamuriana tikaratakana'i eta iápemarekare, námawakapaipa eta náitukakeneanaini nasiñarajianaini'i, naye'epuka libro, náijukechawakapaipa te namira'u ena nachamuriana. Natupaekene'apasera eta tawachana'i te nawacharekainapa takapayaka'i cincuenta mil moneda eta taplatane. 20 Taka'e, ichape eta nasuapira ena achaneana eta máechejiriruwa ema Viya. Kamurianapaipa ena té'ikanapa'i etapa timereka'i eta maitupajijiasirawa. 21 Te táekenepa eta juka, ema Pablo mawara'apa maejirapanaya eta Macedonia etapa eta Acaya, timiyanawayarepa eta mapaisiraya titekapayare taye'e eta Jerusalén. Taka'e maka'ewarepa te nasi'apa te Jesusalén takamunu'i nuyanayarewa taye'e eta Roma. 22 Taka'e, máewatakawakapa náinapuka ena apinana machamuriana ema Timoteo émapa ema Erasto, tiyananapa taye'e eta Macedonia, émasera manasipanaricha'a taye'e eta Asia. 23 Taka'e, te jena sácheana'i, tisemamurianapa ena apamuriana achaneana taye'e eta Éfeso taicha kamurianapaipa ena té'ikanapa'i ema Viákenu Jesús eta Arairu Achene, 24 matiari'i'i ema achane tikaijare Demetrio, ema maka achane, émaini'i plateru'i. Ema maka achane tepiyarekara'i'i eta suye'e tróno esu nasiñaraji tikaijaru Diana maikutipa'i eta taima'i eta templo, eta'i naviya'i eta naplatane ena tímikatakana kamuri'i eta nawachasa'i. 25 Makurujikapa ena apamuriana plateroana, tási'a, máichawakapa: “Tátanaveana, eti ímati'i eta juka vématanerepiana'i, eta viviyi'a'i eta vikamunukeneana. 26 Íma'aichu'i eti, esama'iware ema Pablo eta máechejiruwa'i ena nani visiñarajiana vépiyaruana viti achaneana, wá'iji yátupina'ini vénaina'ini; ichapemurianaipa ena tisuapana'i, ena achaneana tikawasana'i te juka viáwasa Éfeso, éneichu'iware ena tikawasana'i te awasarechichana táunawana eta Asia. 27 Eta juka tikauyayakare'i táemitiekene'a eta táuriwa'i eta vematanerepi. Étaipa eta templo suávi'a'i esu visiñaraji Diana, témitiekenenapapuka, nakuijapapuka nakuecha'i. Náemitisikainapapuka eta táuriwaini'i, náejiraira'i namutu ena achaneana te juka apake'e.” 28 Eta nasamira'i ena apamuriana, tisemanaine'i, tipiarakanapa: “¡Tetavikawa eta suichapewa esu Diana visiñaraji viti efesiuana!” 29 Taka'e, tisemamurianapa ena achaneana, apanapa eta napanerecha. Natiari'i ema Gayo émapa ema Aristarco, machamuri ema Pablo. Taka'e, ena achaneana nakaratakapa nachururupairikapa ena nani apinana. Námapa taye'e eta náurujisirarewa. 30 Ema Pablo mawara'apa masiápamuri'ayare'ini máechejikawakayare'i, énasera ena machamuriana wa'i náisapa'ini. 31 Éneichuware natiari'iware ena apamuriana tuparairukana'i taye'e eta Asia, majiriareana'i ema Pablo, nakametarapipa wa'i makuímisiapawa. 32 Taka'e, eta náurujisirawa'i tijajamuri'ana'i. Namutuyareni ena achaneana apápipijiwakachucha eta nakayemakeneana'i. Wa'iware náimatiekene'a'ini tája'apuka takayema'i eta naúrujisirawa'i. 33 Tási'a ena apamuriana israelítana náichu'apa ema Alejandro. Nametakapa eta táicharakawa'i eta náurujisirawa'i. Taka'e, nawanekapa eta maechejirikawaka, ena achaneana, tási'a ema titupi'apa te namira'u, máimikutiarachapa te mawa'u namatinacha'a. 34 Tási'a, náimatiwanepa ema émaichu'i israelita'i, tépanawanawarepa tipiarakana. Apina ura naka'e eta napiarareresira'i: “¡Tétavikawa eta suichapewa esu Diana visiñaraji viti efesioana!” 35 Taka'e, títekapanecha ema taye'e'i Alcalde eta awasare, makamatinakawakapa, maéchejikawapa ena achaneana, maka'epa: “Tátanaveana, emutu eti tachichanaveana eta juka viáwasa Éfeso. Nájina émanáina achane, wa'i makuecha'ini eta véchapajirisira eta templo suávi'a'i esu visiñaraji Diana, taicha eta suáke'e táemiriru'i te anuma. 36 Nájina tépuruina eta juka. Ésamirikawachucha, wa'i ekuijaja'uchawa. Epanerechinawa te tiúriyarepuka. 37 Taicha nani ajairana iámakeneanapa'i, tájina natapirawaina'ini. Wa'i nakaeka'i esu visiñaraji, wá'iware námeyecha esu eta suyereruwana. 38 Tiuri puiti, ema Demetrio, tási'a énapa ena machamuriana, te nawara'apuka timetaurekana, narari'i ena juéseana. Nakaune'i nákani timetaurekanaya, táuchusi'ayare eta natapirawana. 39 Té'eserapuka apana jákani ewara'akene, tikaechakasiyare'i takamunu'i eta iúrujikawa taurini. 40 Tíñe'ikare eta juka íchakene'i, náimijachaipa ena achaneana vícha'i eta revolución puiti jena sache. Tijurikati, tiyasereka'avianaya eta táicharakawa'i eta juka.” Te tamutupa eta máchejisira'i, mawanekapa téjanerekana ena achaneana. 41 Te tamutu eta maechejiriruwa, mawanekapa téjanerekana ena achaneana. Titawapa eta náurujisirawa. Taka'e téjanerekanapa ena achaneana, tamutupa eta nasemira'i.

Hechos 20

1 Taka'e, te táekenepa eta jákani sácheana, ema Pablo máichu'awakapa ena machamuriana, maechejimuri'awakapa ena, tási'a, tikametawapa naye'e. Tiyanapa tiánueka te Macedonia. 2 Máejirawakapa'i namutu ena machamuriana tikawasanapa'i te awasarechichana. Máetumechawakapa'i eta maechejirisirapa'i, eta máitekapirapa taye'e eta awasare Grecia, 3 ánaki manasipanapa, mapana kaje eta mávi'aira'i. Tási'a, mapanerechaipa eta mánuesirayare máe'ikayare'i eta ichape pakure, makaiju'erayare'i te Siria, étasera te máechapa eta nawaraira'i nakapaka ena israelítana, tékekawapa eta mapanereru. Tiyanapa tipaika tichawapa. 4 Náe'ikapa ena machamuriana, ema Sópatro machicha ema Pirro, tikawasa'i te Berea, ema Aristarco émapa ema Segundo tikawasa'i te Tesalónica, ema Gayo tikawasa'i te Derbe, ema Timoteo, ema Tíquico émapa ema Trófimo, tikawasana'i te tinapaika te Asia. 5 Taka'e, títekapanapa tínapukana'i, eta te vianuereku tikaijare Tróade. 6 Víti, te táekenepa eta Pascua vinisira'i eta pan maye'ere lewadura, vipaenumawapa viúchuka taye'e eta Filipos vikapakurepaipa. Sinku sache eta viánuesira. Vikapayamurí'apa te Tróade. Vinasipanapa taye'e, siete sache vika'e. 7 Te jena tínapuka sache taye'e eta semana, tiúrujikawanapa ena vichamuriana. Viyuvetukayare, vinikayare eta pan táikutiara'i eta máepenira'i ema Viákenu Jesucristo. Taka'e, ema Pablo maechejirikawakapa jena yati, taicha tiúchukayare'i te jena yátikara'i. Tiúna'i eta máechejisiráwaka'i, te enumu'upa yati mapaenumawapa títapirika'i. 8 Eta viúrujisirawa'i te anuke'e peti te mapanakene piso, tatiari'i kamuri eta namika'uana, 9 matiari'i ema amaperu tikaijare Eutico, téjaka'i ema te ventanachakaya. Taka'e, eta táunawa'i eta máechejisira'i ema Pablo, ema amaperu téyukaipa'i. Eta máimasira'i, témirikapa te anuke'ekene peti. Taka'e, tiúkupaikawaneanapa nakaechepupánayare'i, ema tépenaipa'i. 10 Taka'e, ema Pablo tiúkupaikapa, mapauchapa ema amaperu, mayuratanauchapa majupa'akapa. Taka'e, máichapa ena machamuriana: –Wa'i ekueñamawa; achaneicha'a. 11 Taka'e, tichawawarepa tiápana'i. Taka'e, mayuvetumekapa eta pan tinikanapa. Tímiyanawapa maechejirikawaka'i, tijárara'inechasera eta máechejirísirawaka'i. Te títapirikapa, tiyanapa. 12 Taka'e, námapa ema amaperu máitareru'i, ichape eta náurisamurewapa'i. 13 Viti viáwaku'aripa, viyanapa vikainapukawa'i taye'e eta apanaware puerto Aso, eta máwakuiyayare'i ema Pablo, émasera ema Pablo tipaikayare'i tímitupiruchawapa. 14 Te vítekapapa te Aso tiáwaku'apa ema taka'e, viyanapa vikaiju'e'i eta apanaware puerto Mitilene. 15 Te viúchukawarepa taye'e, viánuku'apa te tachakaya eta tiúrupu'i tikaijare'i Quío, te apanawarepa sache, vítekapapa te apanaware tiúrupu'i tikaijare'i Samos. Víchekapa taye'e, vinarakanumapa eta te puerto tikaijare'i Trogilio. Te apanapa sache viyanawarepa, vítekapapa te puerto tikaijare'i Mileto. 16 Wáipa maetawajika'ini te Éfeso, taicha ema Pablo waipa máwara'a'ini máyererejipa'ini eta mapaisirapa'i te táunawa'i te Asia, taicha mawara'a'i títekapawaneyare te Jerusalén, eta máimaiyayare'i eta napiestara tikaijare Pentecostés. 17 Etasera eta mávi'aira'i te Mileto, ema Pablo máimichu'awakapa ena náiyara'ana taye'e eta awasare te Éfeso. 18 Te títekapanapa ena, máichawaka: “Eti ímatinu'i eta taichararakawa'i eta nítaresira'i eta jena sácheana te nítekapaucha'enapa taye'e eta Asia. 19 Tamutu'i sacheana nukaemataneaka'i ema Viákenu, wa'i nusemaima'i taye'e tamutu eta níchawakenewana'i naicha ena nujaneanana israelítana, nawaraira'i títaekene'anuana, tasapi'a tikaiyakanu naicha eta namásuapajiraiwana. 20 Tasi'a wa'i nákainajiruwa'ini eta nimitusira'e'i eti eta táurikeneana tiúricha'eyare'i nukajaraika'i eta nimitusira'e'i te epenana. 21 Namutu ena juriyuana enapa ena apawasana numetakawaka'i namutu eta náeñauchirawaina me Viya, étapa eta nasuapiraina nakasiñairaina ema Viákenu Jesucristo. 22 Puítisera nuyanainapa te Jerusalén, taicha nuwanekasiwa'i maye'e ema Machanewa Viya, wa'i necha nuti tája'apuka nícharakawaya eta ánaki. 23 Takarichu necha eta mametasiranuana ema Machanewa Viya, tamutu eta awasareana nupaisi'anapa'i, timetakanupa'i ema eta nukatajiwairaya, naeratasiranuya taye'e eta nakaeratairare te Jerusalén. 24 Tájinasera wa'i nupikakawa, tayanapaneine népenapuka, wa'i néñama eta nítaresira. Nuwara'a nímiyanawaya eta núriwa'i maye'e ema Viya, nuwapinawa'i eta nítauchiraya eta nutuparakasiwa'i maye'e ema Viákenu Jesucristo. Taicha ema tituparakanu'i nukametarairuya eta máemunasira'avi'i ema Viya vimutu viti achaneana. 25 Numetaka'e puiti juka nuyaniraya, waipa iápechawaima'i íma'anu, eti ínapureana'i nímitureana'i emutu eti te iáwasanapachu'i, nímituka'e'i tamutu eta vé'isiraya ema Viákenu Jesucristo. 26 Eta taka'e, numetaka'e puiti, waipa nútiparakaina te natiari'inapuka téjekapawanaya te etaraku eti, 27 tamutu'i numetaka'e eta mawara'akeneana ema Viya, tájina wa'i nuyumurupika'ini. 28 Tiuri puiti, ejaneakawayare eti, éneichuware ejaneakayare ena iúmuriwana, taicha etupara'aipa maye'e ema Machanewa Viya eta ejaneasirayare ena manerejiruana'i ema Viákenu, énavene'i tépena'i ema, máepusaika'i eta máitine. 29 Taicha nuti necha'i te nuyanapa te juka narajapainapa, nawara'aya tikajanereka'eanaya takutiyare eta ichini kaiturewa, nawarairaina'i nakamitiekene'a ena te'ikana ema Jesús. 30 Énaipa ena vichamuriana te etaraku, natiari'iyare ena tímiturekanaya na'apapikayare témejekapawachanaya ena nákani apamuriana vichamuriana, nawarairaina'i é'ikayare eta napanereruana. 31 Tási'a, ekaunewaicha yátupina, échawayare eta mapanakene añu eta nutiari'ira'i eye'e, tamutu'i sacheana, yátiana nechejirika'e'i, émanapachu'i numetaka, níya'asamure'i taicha eta nímaira'e'i. 32 “Puítisera, nuparapenaveana, nuyanainapa, nuyáseucha'eyaresera me Viya etapa eta maechejiriruwana eta maemunasira'avi'i. Ema titupajijiakawa'i eta maijarasira'eyare eta etumewayare ejurusiraya eta itaresira maijarasira'eyare tamutu eta ikuchi'i, te mawasa anuma. 33 Eta návi'aira'i eye'e, wa'i nujamuracha'ini eta emuiri'ana étaipa eta plata íjarakanu'ini, 34 ímararakanu'i eti eta táichararakawa'i eta nukaematanera, nukaematane'i tiási'ana'i te nuwa'uana, nuviya'i eta nukamunukeneana, énapa ena tímikatakanuana'i. 35 Tamutu nímituka'e'i taka'eyare eta vikáemataneraya, vímikatasirayarewa ena tikamunuwana, nakajumakeneana. Véchawayare tatiwa eta máechejiriruwa'i ema Viákenu Jesús: ‘Viúripanaya me Viya, te vikajirika eta víma'akeneana naye'e ena apamuriana, wa'i vikujamuracha náijarakasicha'avi.’ ” 36 Te tamutupa eta juka maechejirisirawaka'i ema Pablo, tépuyukanapa namutu, tiyujarakapa mayaseuchawakapa me Viya. 37 Tási'a, tíya'anapa namutu, najupakapa náetserarekapa ema Pablo. 38 Tipanererekanaipa taicha eta mametasirawaka'i eta wáipa tiápechawanaima'i náima'a ema, tási'a, tiyananapa nanapana eta te máwakuiyayare'i.

Hechos 21

1 Te vijunijikapa ena vichamuriana, viáwaku'apa viyanapa vitupiruruchapaipa eta tiúrupu'i tikaijare Cos, te apanapa sache vikaiju'epa eta tiúrupu'i tikaijare Rodas, te apanawarepa sache viánuku'awarepa eta puerto tikaijare Pátara. 2 Étapa vikainunaine'i eta apana pakure tiyanayare'i taye'e eta apachara apanaware tinapaika Fenicia, taka'e, viáwaku'apa taye'e, viyanapa. 3 Eta vipaisirapa'i, viánuku'apa eta tiúrupu'i Chipre tanapaikapa'i te sapa eta viye'e, vímiyanawachucha vipaika vítekapira te puerto tikaijare'i Tiro taye'e eta Siria. Taicha eta pakure vé'irupa'i tanakikayare'i eta támakenepa'i taye'e eta puerto. 4 Étapa vikainunaine'i ena apamuriana vichamuriana, vinasipanapa naye'e, siete sache vika'e. Te juka, ema Machanewa Viya mametakawaka'i ena vichamuriana eta máichawayare ema Pablo te Jerusalén, taka'e, nametakapa ema Pablo eta wa'i makuitekapa te Jerusalén. 5 Taka'e tetavikawapa eta siete sache, viuchukapa. Viyanapa te puerto, té'ika'avianapa namutu ena vichamuriana'i, énapa ena nayenana énapa ena nachichanaveana. Tinapana'avianapa te pakure, te vítekapapa te playa, vépuyukapa vimutu, viyujarakapa. 6 Te tamutupa, vémamawauchawakapa vikametawapa eta naye'e, viáwaku'apa, tási'a, tichawanapa ena te napenana. 7 Eta viási'aira'i te Tiro, vítekapapa te Tolemaida, étapa táenasi'a'i eta vipaisira'i te ichape une. Viyanapa véchejikawaka'i ena vichamuriana, vinasipa étana sache eta naye'e. 8 Te apanakenepa sache viyanapa vikaiju'epa eta awasare Cesarea. Te vítekapapa, viyanapa te mapena ema Felipe ema tikametarairura'i, ema nasietene'i ena nanerejiruana'i nawa'u'i ena apústuleana, vinasipa maye'e. 9 Ema Felipe, natiari'i ena kuatruana machichanaveana esenana, máimaruanaricha'a, ena nani máijaraka'i ema Viya eta náitusira'i tikametarairuana. 10 Eta jena sacheana viávi'aira'i maye'e ema Felipe, títekapapa ema émana profeta tikaijare'i Agabo. Ema tiási'a'i te Judea. 11 Títekapaucha'avipa tíma'apana'aviyare'i, taka'e, mayaseakapa eta máitiju'e ema Pablo, tási'a, títiapechawapa, étapa eta mawa'uana. Tási'a, maka'epa: –Ema Machanewa Viya ani maka'e'i eta máechejiriruwa'i, ena vijaneanana te Jerusalén nakaratakayare ema tikaye'e eta juka itijuere, náitiakaya, náijararekayarewa naye'e ena apawasana. 12 Taka'e, vimutu viti, énapa ena tikawasana'i taye'e, viyaseakapa ema Pablo eta wa'i makuyana te Jerusalén. 13 Émasera ema Pablo máicha'avipa: –¿Tája'a takayema ímipanererekanu eta juka íyauchiranu'i? Wa'i nupika te náitiakanupuka, nuti níjarakawa népena te Jerusalén máichavenena'i ema Viákenu Jesucristo. 14 Te víma'apa wa'i wárata'a'ini víchejika, vísapapa tiyana, vika'epa: –Enenainepuka táka'e, máima'avirinepa ema Tata Viákenu. 15 Te tamutupa, vétupirikawapa, viyanapa te Jerusalén. 16 Té'ika'avianapa ena vichamuriana tikawasana'i te Cesarea, té'ika'avipa'iware ema vichamuri tikaijare Mnasón, ánakiripa'i eta máe'isira'i ema Jesús, ema, máuchure'i eta te tiúrupu'i Chipre, tatiari'isera eta mapena te Jerusalén, eta vítekapi'ayare'i. 17 Te vítekapapa te Jerusalén, ena vichamuriana tiúrisamureanarine eta najakapira'avi'i. 18 Te apanapa sache ema Pablo tiama'avipa, viúrujikawayare'i te mapena ema Santiago. Vichimapapa natiari'ipa namutu ena víyara'ana Tachutiri'ana. 19 Taka'e, ema Pablo máechejikawakapa ena, mametakawakapa tamutu eta máimikatasirapa'i ema Viya, eta makametarairuirapa'i naye'e ena apawasana. 20 Te nasamapa ena mametaruana'i, nakunachaine'i ema Viya. Taka'e, náichapa ema Pablo: –Tiuri nuparape. Píma'apasera natiari'ira ena kamurikeneana ena vijaneanana té'ikana'i ema Jesús. Énasera, murakakeneana'i, té'ikana'i eta maye'erepini ema Moisés. 21 Puiti, pi'ápapika'iji eta pímitusirawaka'i ena vijaneanana tikawasana'i te apanana awasareana. Pímitukawaka'iji eta wa'i nakusuapa eta mawanairipiana ema Moisés, wá'iwareji nakunaka eta naikutiara ena nachichanaveana ajairana, wá'iwareji nakue'ika eta viye'erepiana. 22 ¿Tája'asika táicharakawa eta juka? Tijurikati ena achaneana tiúrujikawanainapa, te nasamairikapa eta pitiari'ira'i. 23 Tiúripana eta juka píchayare: Narari'i te juka vitaraku ena kuatruana ajairana, títauchanapaipa eta naecheiriruwa. 24 Pisipa'akawaya, piámamuri'a ena eta pímeresirawaya taye'e eta templo. Piwachachinaya eta nakamunukeneanaya, apaesa ena náisapawa nakachukasi eta nachutimakana. Eta táikutiarayare eta wa'i yátupina'i eta pépiyaekene'i, apaesa naíma'avi eta pipikauchira'i eta mawanairipiana ema Moisés. 25 Énasera ena vichamuriana apawasana, vímiajurekawakaipa: wa'i nakunika eta taeche eta sárare nayujaraure'i te tamira'u eta nasiñarajiana, wá'iware nakunika eta táitine eta sárareana, wá'iware nakunika eta taeche eta sárare namaechatinure. Éneichuware wa'i nakuve'a esu esena tikaima. 26 Taka'e, ema Pablo tisipa'akawapa, énapa ena kuatrukeneana ajairana. Mámawakapa, tiyananapa te templo. Nametapanayare'i ena téchapajirikara'iana, eta templo, semanayareipa'i eta nanakisirawayare eta námawa'uana. 27 Taka'e, te tiane'ipa tiyuritikawa eta sietekene sache eta naechejiriruwa'i. Te jena sache, natiari'ipaware ena israelitana tiási'ana'i te tinapaika eta Asia. Náima'apa ema Pablo mávi'airaicha'a te templo. Náimiyusemakapa ena achaneana, nakaratakapa ema Pablo. 28 Tipiararekanapa: “¡Israelitana, ímikataka'avi! Émara ema maka achane tipaika'i tamutu awasareana, tímiturekapa'i naye'e ena achaneana eta macontrachira'i eta viáwasa. Éneichuware makatianaka'i eta maye'erepi ema Moisés, étapa eta juka viye'e templo. Puiti makasiapaware te juka templo ena apawasana. Majararekapa eta juka takapika'ukene'i.” 29 Ena nayunaka'i eta juka, taicha náima'a'i te awasare ema Pablo makachanepa'i ema Trófimo tikawasa'i te Efeso. Náimijacha'i máma'i ema Pablo te taju'e eta templo. 30 Tijúnaparakajianapaipa namutu ena achaneana te taju'e eta awasare. Nakaratakapa ema Pablo, nachururupaikapa eta nakuchusira'i taye'e eta templo, ena apamuriana náeratakawanepa eta tapajakura. 31 Nawara'apa nakapakawaneyare'ini, masámairikawanepa ema nakapitara ena suntaruana, tatiari'ira'i eta revolución te taju'e eta awasare. 32 Taka'e, ema nakapitara máichu'apa ena masuntarurana énapa ena oficialeana. Tiyananapa tijunapanapaipa. Ena achaneana, te náima'apa eta máitekapauchira'i ema, náinajikapa eta náe'aira'i ema Pablo. 33 Taka'e, ema nakapitara ena suntaruana mapauchapa ema Pablo, makawanairipipa, náitiaka te apipi cadena. Tási'a, mayaserekapa te nája'a'ipuka, tája'apuka maviurewa'i. 34 Énasera ena achaneana tipiarakanaichucha, apápipijipa eta nakayema. Waipa mákaikutiara'ini ema nakapitara ena suntaruana, tája'apuka eta nakayema'i, taicha eta najajasira'i. Taka'e, makawanairipipa nama te cuartel. 35 Tikajera'isera eta nápanirapaipa taye'e eta gradana eta te cuartel. Nanaraku'apa ema Pablo, taicha ena achaneana nawara'aichucha nakapaka. 36 Taicha namutu náe'ikapa'i, tipiarakanapaipa: “¡Máepena!” 37 Te tisiapanayarepa te taju'e te cuartel, ema Pablo máichapa ema nakapitara ena suntaruana: –¿Písapanupuka néchejika? Taka'e, ema nakapitara ena suntaruana majikapapa: –¿Pítukasera péchejika eta griego? 38 Taka'e, ¿wá'iyara pítina ema tikawasa te egipto, ema tícha'i eta revolución, ema majunakene'i tiámamuri'a'i te wama'i máwapa'i ena cuatro mil keneana tikapa'iana? 39 Ema Pablo máichapa: –Nuti'ichuware juriyunu. Eta núchusine te Tarso. Tawanaranu eta ichape awasare Cilicia. Pikatajikanusera písapanu néchejikaya naye'e ena achaneana. 40 Ema nakapitara ena suntaruana máisapapa téchejika. Titupi'apa ema Pablo te taye'e grada eta cuartel. Taka'e, makanukechapa eta mawa'u, makamatinakapa ena achaneana. Te timatinanapa, tépanawapa téchejika eta náechejiriruwa ena majaneanana hebreoana, ánipa maka'e'i:

Hechos 22

1 “Tátanaveana, nuparapenaveana. Esamanucha'a eta néchejisira'eya eta nukatiuchirawaya.” 2 Eta nasamira'i eta máechejisirawaka'i te hebreo, tésamuriawanapa tikasamara'ianapa. Tina'akawapa téchejika ema Pablo, máichawakapa: 3 “Nuti'ichu'i juriyunu. Eta núchusine te Tarso te Cilicia. Ánipasera nujurusine'i te juka Jerusalén. Ema tímitukanu'i ema Gamaliel. Nujurucha'i eta nupikauchira'i yátupi eta viye'erepi náijararu'avi'i ena viáchukanaveanaini. Eta nítaresira'i, nímikapikaucha'i ema Viya, takuti'i puiti eta ímikapikauchira'i eti te juka sácheana. 4 Eta nítaresira'i, nukatianakawakaini'i ena té'ikana'i ema Jesús. Nemeratakawaka'i nukasiapawaka'i te nakaeratairare ena ajairana énapa ena esenana. Nímikapakawaka'i ena. 5 Tímatinuichu'i ema nakenumuri ena akenukara'ana, taicha ena tíjarakanuana'i eta ajureka naye'eya ena vijaneanana tikawasana'i te Damasco, náimikatasiranuyare eta nukaratasiraya ena té'ikana'i ema Jesús, taka'e nuyanapa népanawakayare'ini ena, tikaemechara'ianayare'i taye'e eta awasare Jerusalén. 6 “Taka'e, eta nupaisirapa'i te achene, náne'ipa te Damasco, te jena las dósekeneyarepa eta sache, tiáramikarepa eta tijara'i timíkauchanu'i tiási'a te anuma, 7 nákipaikawapa te apake'e. Nusamapa ema téchejikanu'i, máichanupa: ‘Saulo, Saulo, ¿tája'a takayema pikatianakanu'i pipánajirikanu?’ 8 Taka'e, nuyaserekapa: ‘¿Nája'avi piti tata?’ Tási'a, tijikapanupa: ‘Nuti Jesús Nazareno, nuti pikatianaru'i, eta pipánajirisirawaka'i ena té'ikanuana'i.’ 9 Éneichuware ena té'ikanuanapa'i náima'a'i eta tijara'i timíkauchanu'i, wá'isera násama'ini ema téchejikanu'i. 10 Taka'e, nuyaserekapa núti: ‘¿Tája'asika níchayare, Tata?’ Tási'a, ema Tata máichanupa: ‘Péchepuka, piyana pítekapa te Damasco. Ánaki timetakaviyare eta pématanerepiyare.’ 11 Tási'a, púchukinupa taicha eta tijara'i, taka'e, ena nuchamuriana'i tiámanuanapa tichurukanuanapaipa te nuwa'u, nakaitekapiranupa te Damasco. 12 “Eta ánaki, matiari'i'i ema achane tikaijare Ananías, títaura'i ema taye'e eta mawanairipiana, namutu'i ena vijaneanana tikawasana'i te Damasco nakunacha'i ema. 13 Ema Ananías títekapa, tíma'apananu'i, te títekapauchanupa, máichanupa: ‘Nuparape Saulo, tachawa eta pímairirisira.’ Taka'e, tíja'uchawapa nímairika, níma'apa ema. 14 Taka'e, timiyanawapa máichanu'i: ‘Ema Viya nakasiñakene'i ena viáchukanaveanaini, píti manerejiruvi'i, taicha mawara'a'i tímimatichaviya eta mapanereru, éneichuware mawara'apa tímimatichavi ema máurikene Cristo, apaesa pisama eta tasi'akene te majaka eta ma'u. 15 Péchejisi'ayare ema eta pikametarairuirayare naye'e namutu ena achaneana pikainunakeneanaya, pimetakayare eta juka pímaira'i étapa eta pisamira'i ema. 16 Puiti, enewane pikaikachasiya te máijare ema Viákenu, piyaseaka maye'e eta takasipairaya eta pipekaturana’ 17 “Te nuchawapa te Jerusalén, nuyanapa te mapena ema Viya nuyujarapana'i, tási'a tiápechanuwarepa nukaimairuruji'i. 18 Eta nímaira'i ema Viya, máichanupa: ‘Piyayauchawayare eta piúchusiraya te juka Jerusalén, taicha wa'i tisuapavianaima'i eta péchejisi'airanuya.’ 19 Taka'e, nuti níchapa: ‘Tiuri, Tata, énasera, tímatinuana'i eta néstarasirawaka'i nemeratakawaka'i ena té'ikaviana'i, tamutu'i te peti náurujisirarewa ena juriyuanana nutanusi'awakapa'i ena, 20 Énerichuware, te nakapakapa ema Esteban ema piwanaraini'i, nutiari'i'iware, nímikataka'iware ena tikapakana'i, nujaneasirawaka'i eta namuiri'ana.’ 21 Émasera ema Viákenu tipamikanuichucha: ‘Piyanayaresera, nuti nuwanekavi pipaikayare naye'e ena apawasana tikawasana'i te tayere'ikeneana.’ ” 22 Taka'e, ena achaneana, eta nasamira'i eta juka, waipa náwara'a'ini nasamararaka; tisemanapaicha tipiarakanapa: “¡Tiúripana máepenachucha ema maka achanetataji! ¡Waipa táurika'ini máitarekaricha'a'ini te juka apake'e!” 23 Murakapanapa eta napiarasira, tivejamu'iakawanapa eta nakamisana eta nasemanewa'i, nave'aware eta máteji, nákijikapa te anuke'e naikutiara'i eta namawaraira'i, 24 taka'e, ema nákenumuri ena suntaruana makawanairipipa nakasiapa ema Pablo te taju'e eta cuartel, makawanairipiware náestaka, mawaraira'i máimikaecherachaya ema Pablo eta maviurewa'i, tája'apuka takayema'i eta nasemira'i ena achaneana eta maye'e. 25 Étasera te náitiakayarepa eta náestasirayare'i, téchejiuchawanumapa ema Pablo eta maye'e ema nakapitara ena suntaruana: –¿Tiuripuka estaca ema tikawasa te Roma, wicha'a táimatikare'ini eta matapirawapuka? 26 Te masamapa ema nakapitara eta juka, tiyanapa mametakapa ema nakenumuri'i ena, suntaruana máichapa: –¿Taja'a pikayemaya piti? Ema maka achane tikawasa'i te Roma. 27 Taka'e, ema nakenumuri ena suntaruana tiyanapa mapaucha'i ema Pablo, máichapa: –¿Yátupisareji pikawasa eta te Roma? Ema Pablo majikapapa: –Yátupi. 28 Tási'a, maka'epa ema nakenumuri ena suntaruana: –Nuti, ichapemuri plata nákijika eta nusiapirayare eta nukawasairaya eta te Roma. Ema Pablo máichawarepa: –Taicha nuti nimiuchure naye'e ena tikachichanuana. 29 Taka'e, térajijikawanapa ena téstakanayare'ini ema Pablo, émaipa ema nákenumuri ena kapitana, te máechapa eta mawasa'i eta Roma, tipikaine'i eta máitiasira'i. 30 Te apanapa sache, ema nákenumuri ena suntaruana mawara'apa máechayare tája'apuka eta maviurewa'i ema Pablo eta naye'e ena majaneanana, mavejapuakapa eta cadena máiti'ana'i, makurujikapa ema tachutiri'a énapa ena akenukara'ana. Tiyanapa máma'i ema Pablo, makatupi'apa te namira'u.

Hechos 23

1 Taka'e, ema Pablo máesenimuri'apa ena akenukara'ana, máichawakapa: –Nuparapenaveana, nuti eta nítaresira'i puíticha juka nuka'e'i, tájina níchirawaina'i eta nusamirawa'i te mamira'u ema Viya. 2 Ema nákenumuri Ananías, tisemapa eta masamira'i eta máechejiriruwana ema Pablo. Makawanairipipa ena titupi'ana'i te machakaya ema Pablo, naesapajakacha. 3 Émasera ema Pablo majikapapa: –¡Pítira té'aviyare ema Viya, táichavene eta apimirairavi! Te juésvi'ipuka píti eta péjasira'i eta te jara, tatuparakavi pímatinuma te tatiari'ipuka eta néjekapirawa apaesa péme'anu. ¿Tája'a takayema wa'i pitaucha eta takayemakene eta viye'erepiana? 4 Ena apamuriana achaneana natiari'ikeneana'i náichapa: –¿Tája'a takayema piákapaemacha ema, makapika'ukene'i tiyujarakara'i maye'e ema Viya? 5 Ema Pablo majikapapa: –Tátanaveana, ákatajikanu ajapanunu, wa'i nécha'ini eta émaira'ipuka, makapika'ukene'i tiyujarakara'i; tájina nímatiya nukajachareka ena tuparairukana, taicha nusuapa eta máechejiriruwa ema Viya, ani taka'e: “Wa'i pikukajacha mákani tuparairuka taye'e eta piáwasa.’ 6 Taka'e, ema Pablo máimatiwakapa ena akenukara'ana, natiari'ira'i ena saduceoana, énapa ena apamuriana fariséuana, tási'a, tijaranupa eta máechejisira'i: –Nuparapenaveana, núti'ichuware fariseonu, éneichuware ena tikachichanuana fariseoana'iware, ekatupiakanu'i te juka emira'u táichavene'i eta nukuchapira'i eta véchepusiraya te táekenenapa eta vépenira. 7 Te nasamapa eta juka, ena fariséuana énapa ena saduceoana típutsimuriawanapa, napanerekene'apa. 8 (Taicha ena saduceoana, wa'i nasuapa eta náechepusiraya ena náepenakeneana; wá'iware nasuapa eta natiari'ira'i ena ángeleana; wá'iware nasuapa eta tatiari'ira'i eta náchanewa ena náepenakeneana, énasera ena fariséuana nasuapa tamutu eta juka.) 9 Taka'e, téchejikanapa muraka; taka'e, te nataraku ena fariséuana, natiari'i'i ena escriwánuana, techepukana, naka'epa: –Ema maka achane, tájina matapirawaina; éneserapuka táechejika'i ema máchanewa ema Viya, ángelepuka mákani, wa'i vikukanara ema Viya. 10 Taka'e, ichape eta semanere, tíñepipa náicha, taka'e, ema nákenumuri ena suntaruana, eta máimaira'i eta nasemawa'i, tipikanecha tája'apuka náicharaka'ini ema Pablo, tási'a máimichu'awanepa ena suntaruana nave'apa ema Pablo, náimijunijikapa te namira'u ena mánarana'i, náimichawawarepa ema Pablo te cuartel. 11 Tási'a, te jena yátikene'i máechejikapa ema Viya ema Pablo, máichapa: “Túmevinachucha, Pablo. Taicha tiúri'i eta péchejisi'aira'i eta níjare te juka Jerusalén. Puiti piyanayare eta te Roma, éneyareichu taka'eyare eta péchejisiraya.” 12 Te apanakenepa sache, natiari'i'i ena juriyuana nakaejakapa eta nakapasiraya ema Pablo, tási'a puiti, víti vinakaya eta juka víkutiaraya, wicha'a vinikaima'i, vuícha'aware veraima'i, tiámainukawa te víturukapa vikapaka ema maka. 13 Náetavika'i kuarentana ena ajairana, ena tíjarakawana'i, tikaechejiriruwana'i eta juka. 14 Taka'e, tiyananawarepa naye'e ena tuparairukana. Náichapa: –Víti víjarakawapa eta wicha'a vinikaima'i, wa'iware veraima'i, tiamainukawa te vítaekene'apa ema Pablo. 15 Taka'e, puiti eti tuparairukana eyaseakayare ema nakenumuri ena suntaruana mama achichu te emira'u, etanuka eta etseraruina makayasere'i ema Pablo eta juka máichawakenewa'i. Tási'a, víti vitsekawayare eta vikapasirayare ema te víma'apa máuchuka. 16 Tasi'asera ema suchicha esu maparape ema Pablo. Masamairikapa eta juka. Tiyanapa te cuartel mametapana ema Pablo. 17 Taka'e, ema Pablo máichu'apa ema nakapitara ena suntaruana, máichapa: –Piáma ema maka amaperu te mamira'u ema iákenumuri. Jukari'i eta juka mametakaya. 18 Tási'a, ema nakapitara mámapa ema amaperu maye'e ema nakenumuri ena suntaruana. Máichapa: –Ema máena makaeratakene Pablo tiyaseakanu'i nama eta piye'e ema maka amaperu. Juka'iji eta timetakaviya. 19 Taka'e ema nakenumuri ena suntaruana, makaratawauchapa ema amaperu, mámapa máiputsiakapa. Tási'a, mayaserekapa: –¿Tája'asika eta pimetakanuya? 20 Ema amaperu máichapa: –Ena nujaneanana nawara'a'i nakapaka ema nékuka. Achichu tiyaseakavianayare piama ema te namira'u ena tuparairukana. Nakaetseraruya eta tikayasesere'iya eta juka máichawakenewa'i. 21 Wá'isera pikusuapawaka taicha kuarentana'i ena ajairana tikuchapana'i te pikuchukapa ema. Taicha naitauchayare'i eta nakapasiraya ema Pablo, tási'a napaenumawainapa tinipananainapa. Puiti, pítinecha nakuchapa'i te pisuapayarepuka ena. 22 Taka'e, ema nakenumuri ena suntaruana maewatakapa ema amaperu maichapa eta nakuija makumetaka eta mamétaru'i. 23 Taka'e, ema nakenumuri ena suntaruanana máichu'apa ena apinana makapitarana. Máichapa, eta natsekawa ena dosientuana ena suntaruana tipaikanayare, dosientuanaware ena tiámanaya eta lanza, setentana ena tikaperanayarepa'i. Enápanayare ema Pablo te Cesarea. Iúchuka puiti te las nueve yati. 24 Éneichuwa makawanairipipa eta natsekayare étanaina kawayu maperainapa'i ema Pablo. Matuparakawakapa táurina eta nakaitekapiraina maye'e ema Prefecto Félix. 25 Enaichu'iware tiamana'i eta májure'i. Taka'e'i eta táechejiriruwapa'i eta májure: 26 “Nuti Claudio Lisias nímiamareka eta juka ajureka piye'e piti piúrikene ichapekene piurikene akenuka Félix: néchejikavinuma. 27 Ena juriyuana nakarataka'i ema maka achane, nawara'a'i nakapakaya, étasera te néchapa nuti eta makawasairai'i eta te Roma, nuyanapa náma'i ena nusuntarurana nukatiuchapanapa. 28 Eta nuwaraira'i necha eta maviurewa, námapa te namira'u ena tuparairukana juriyuana te juka, 29 níma'apa tájina matapirawaina'ini táimikapaka'ini táemerataka'ipukaini te, etachuchanenipuka tímikaticha'i eta naye'erepiana. 30 Tási'a, nusamairirikawarepa eta nakamesairayare'i nakapaka, taka'e, nímiamarekapa puiti eta piye'e, éneichuware nuwaneka'i ena timetauchana'i náyana ara piye'e; étaina makayasere'iya.” 31 Taka'e, ena suntaruana náitaucha'i eta wanairipi, námapa ema Pablo te jena yati, namapa te awasarechicha tikaijare Antípatris. 32 Étapa nachavine'i te apanapa sache ena suntaruana ena tipaikanapa'i, énasera ena tikaperana tímiyanawanapa eta nanapaniraya ema Pablo. 33 Taka'e, te títekapanapa te Cesarea, náijarakapa ema akenuka eta ajureka, émapa ema Pablo. 34 Te tamutupa eta máechejikuira'i eta ajureka, ema akenuka mayaserekapa ema Pablo távi'a eta maúchusine; te maechapa eta mauchusine'i taye'e te Cilicia, 35 Taka'e, ema Akénuka máichapa: –Tiuri, véchayare te náitekapa ena piánarana. Tási'a, makawanairipipa makajane'a te palacio maepiyaruini'i ema ichavikaini Aluresi.

Hechos 24

1 Te táekenepa eta sinkukene'i sache, títekapanapa te Cesarea ena tuparairukana. Matiari'i ema Ananías, énapa ena apamuriana náiyakarana'i. Marari'ipa'i ema abogado tikaijare Tértulo. Tiyananapa maye'e ema tuparairuka, timetaurekanapa. 2 Taka'e, náepanapa ema Pablo. Te títekapapa, tépanawapa téchejikapa ema Tértulo: –Vi'asulupayachavi, tatachicha tuparairuka, eta viúriwa'i pícha. Pijaneaka'avi eta juka akenukairavi'i eta viye'e. 3 Vimutu viti achaneana te awasareana, vikunachavi'i. Vi'asulupayachavi'i, tátachicha Félix, eta piúriwa'i. 4 Pikatajika'avi, tata, pisama'avi, wa'i pikuyakuji'avi eta juka viyasearuvianaya. 5 Puiti vímatipa ema maka achane, ti'apapira'i ema, tamutu awasareana te jákani navi'aipa'i ena vijaneana israelítana, mayurukawaka ena, émaichuwa tachutiri'a'i naye'e ena té'ikana ema Jesús Nazareno. 6 Éneichuware mawara'apa máechipejikayare eta takapika'ukene mapena ema Viya, eta taka'e'i vikaratakapa, víkuñakayare'i taicha taka'e'i eta tawanesira'avi'i eta viye'e ley. 7 Émasera ema nakenumuri ena suntaruana makatiuchapa, maverejimirauchawakapa te namira'u. 8 Tiuri, puiti vitupiruwa'i víti eta vimetasiravi. Te piwara'a, pikayasesereru ema eta yátupira'i eta máichawakenewa'i ema maka eta vimetauchira'i puiti. 9 Taka'e, ena apamuriana natiari'ikeneana'i, éneichuware naka'e'i eta yátupira'i eta juka máechejiriruwana'i. 10 Ema prefecto máimikutiarachapa eta máechejiuchawa ema Pablo. Tépanawapa téchejika ema Pablo, ánipa maka'e: –Tájina táichawa néchejiuchawaya te pimira'u, taicha nécha'i nuti ánakiapaipa eta juéseravi'i taye'e eta viáwasa. 11 Tiúripana pikayasesereru, nuti, dóserawa'i sache eta nítekapira'i te jena viáwasa Jerusalén eta néjirairayare'i ema Viya. 12 Nájina nukajachakenena, nájinaware nímiyusemaruina te taju'e eta templo, étaipa te peti náurujisirarewa ena juriyuana, té'epukaini calleana nukajachareka'ini. 13 Ena nani tikatianakanuana, tájina naviya náetseraruina'ini eta nametauchiranu'i, waipa tisuapakareana. 14 Nútisera nusuapa takuti'i eta nasuapira'i namutu ena viáchukanaveanaini, émaichu'i nukasiña'i ema Viya, ema nakasiñakene'iware ena viáchukanaveanaini, nuti nusuapa'i tamutu eta táechejiriruwa eta Takapika'ukene Ajureka. 15 Nemeteaka ema Viya makaitarekawakaya ena naepenakeneana'i, viti matapirawareana'i, énapa ena tikatapirawana, puiti, énaipa ena timetauchanuana'i tikutinuana'i eta nasuapira'i eta makaechepusiraya ema Viya ena náepenakeneana. 16 Nuti, eta nusuapira'i tamutu eta juka, wa'i náwara'a'ini néjekapawa'ini te mamira'u ema Viya, wá'iware náwara'a'ini néjekapawa te namira'u ena achaneana. 17 “Tiuri, kamuripa añuana nupaisira'i, taka'e, nuchawapa te náwasa Jerusalén, náminapa'iware eta nanikawachaya ena nujaneanana páureana, éneichuware nukamawa'upa'iwa me Viya. 18 Te tamutupa eta takasipaira'i eta náchanewa étapa eta nuwa'uana, nuyanapa te templo eta nunapanayare'i eta námawa'uana me Viya, eta návi'aira'i te templo, tichimapanuanapa ena nujaneanana tiási'ana'i te tinapaika te Asia, nájinasera achanena'ini nachimapa'ini te nuchakaya, enachucha tichana'i eta semanere. 19 Ena nani nujaneanana, énara títekanayare'ini timetaurekana, te tatiari'ina'ipukaini eta nuviurewa. 20 Te wa'ipuka piyasereka ena nani natiari'ikeneana'i te juka, te náimikaecherachapuka eta nuviurewa'i te tikatupiakanuanapa te namira'u ena tuparairukana. 21 Té'eserapuka eta tíviuchanu'i eta numetasirawaka'i ena ánipa nichawaka'i: ‘Puiti juka sache ekatupi'anu'i te juka emira'u táichavene'i eta nusuapira'i eta véchepusiraya te táekenenapa eta vépenira.’ 22 Émasera ema tuparairuka Félix máechaipa'i tamutu eta náe'isira'i ena achaneana ema Jesús, énewanapa makaichepaika eta naurujisirawa'i eta náechejirisirawa'i, máichawakapa: –Tiuri, táka'eine achichupaine vécha eta juka, te máitekapa ema nákenumuri ena suntaruana Lisias, nuyaserekaya ema eta juka íchawakenewa'i eti. 23 Taka'e, ema tuparairuka Félix mawanekapa ema maye'e kapita máimichawa te naerataka ema Pablo, makawanairipiware makaitikaparaka ánipina mauchuka, tási'a naisapachucha majakapa ena tichimarachana, maemunakasareana. 24 Tayerewa'i eta sacheana te tichawapa ema Félix, mámapa esu mayena tikaijaru Drusila, ésuichu'iware juriyu'i, náimichu'apa ema Pablo, téchejirikawanayare, taka'e ema Pablo mametakawakapa eta táicharakawa'i eta máe'isira'i ema Jesucristo. 25 Eta máechejirisirawa'i ema Pablo, mametakapa eta maitaresira wa'i maichaima'i eta tamaurikeneana etapa eta nakaikuñairaya ena masuapajiraira'ana te apana naitaresira, taka'e ema Félix tiáramekaine'i maichapa: –Puiti'ichu piyana. Nimichu'avine te nitujikawa. 26 Ema Félix tikuchapawa'i te máijarakayarepuka eta plata ema Pablo eta máuchukuiraya, eta taka'e'i máimichu'aparaka'i téchejirikawanayare'i maye'e ema. 27 Apina añu eta tayerewa'i; tási'a kaitsiwapa ema Félix eta Akenukaira'i, tisiapapa ema maitsiwa'i Porcio Festo. Tasi'asera ema Félix mawaraira'i tiuriyare'e naye'e ena juriyuana maiminasichapa tikaerata ema Pablo.

Hechos 25

1 Ema Festo titekapa, tive'awapa eta mawakure, akenukayare'i taye'e eta awasare Cesarea. Te mapanakenepa sache, tiyanapa te Jerusalén. 2 Ánaki ena tachutiri'ana ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena juriyuana, tikurujikakanapa maye'e ema akenuka Festo. Nametauchapa ema Pablo. 3 Nayaseakapa, eta makátajikawaka'ini eta máewataka'ini te Jerusalén ema Pablo. Taicha nawara'a'i titsekawanayare'i te achene eta nakapasiraya, 4 émasera ema Festo majikapapa, ema Pablo manasiyare'i tikaerata te Cesarea. Taicha ema tiyanayare'i tichawa taye'e. 5 Ema máichawakapa: –Eta taka'e, te tatiari'ipuka eta échakeneana'i eti tuparairukana, tiúripana é'ikanu te Cesarea, apaesa vecha te tikaviurewa'ipuka ema maena achane. 6 Te tiáne'ipa eta diéskene sache eta mávi'aira'i ema Festo te Jerusalén, tichawapa te Cesarea. Te apanapa sache téjakapa taye'e eta máwakure'i. Máimichu'apa ema Pablo. 7 Te tisiapapa ema Pablo, témeña'awanapa ena mánarana, tiási'ana'i te Jerusalén. Nametauchapa ema Pablo. Ichape'iji eta maviurewa'i naye'e ena. Tájinasera naviya'ini eta naimerakina'ini, te je'esare'ipuka eta juka naichakeneana'i. 8 Émasera ema Pablo máichawakapa eta makatiuchirawa'i: –Nuti tájina nutapirawaina taye'e eta naye'erepiana, étainapukaini eta templo, émaina'iwarepukaini nukaeka'i'ini ema akenuka emperador romano. 9 Émasera ema Festo, mawara'a'i tiúriyare'i naye'e ena israelítana, mayaserekapa ema Pablo: –¿Piwara'a piyana te Jerusalén, étaina ánaki takaechakasi eta píchawakenewa'i? 10 Ema Pablo majikapapa: –Étaipa návi'a'i puiti te pimira'u píti viye'e juez, manakakenevi'i ema emperador romano. Pítipa tituparakavi'i, taicha péchaichu'i píti tájina nuviurewaina'ini naye'e ena nujaneanana. 11 Té'eserapukaini nukaviurewa'ini, táimikapakanu'ini eta nuviurewa. Tájinasera nuviurewaina eta nametauchiranu'i. Wá'iware tituparakavi píjararekanu'ini eta naye'e ena nani. Té'eserapuka te wa'i pikukaitikanu, nuyasesereka puiti nuyana te mamira'u ema emperador nuye'ena juez ema. 12 Taka'e, ema Festo makayasesererupa naye'e ena maye'eana abogado, tási'a, máichapa: –Piti piyasesereka'i piyana te mamira'u ema emperador, nísapaviya piyana. 13 Te jena sácheana'i, títekapapa te Cesarea ema rey Agripa, tási'a ésupa esu Berenice. Naechejipana'i ema Festo. 14 Eta nanasikenera'i jena sácheana, ema Festo mametakapa ema rey eta máichawakenewa'i ema Pablo. Máichapa: –Marari'i ani ema achane tikaerata'i tikaijare Pablo, manakiru'i ema Félix. 15 Te nuyanapa te Jerusalén, ena nakenumuriana ena tiyujarakara'iana, tási'a énapa ena naiyara'ana ena juriyuana, timetakanuanapa eta máichawakenewa'i, tiyaseakanuanapa eta nímikapasiraina. 16 Tási'a, nuti nujikapawakapa viti akenukara'ana taye'e eta roma, wa'i tituparaka'avi vímikapaka'ini mákani tikametauchakasi'i, te wicha'a tikamira'ukakana'i ema mánara'i níchawakapa. 17 Eta taka'e, te títekapanapa ani, wa'i náyerereji'ini nuti, te apanakenepa sache néjakawanepa te náwakure'i, nímichu'apa ema achane. 18 Nuti nímijachapa ichape'i eta maviurewa'i, étasera eta nametauchira'i, tájina wa'i táiñepi'ini. 19 Étachucha tímikaviucha'i eta naye'e religión, tási'a émapa ema náe'iru'i tikaijare'i Jesús, ema mákani tépena'i, puítisera ema Pablo máechejisi'a'i eta mápechirawa'i títareka. 20 Nuti wa'i nímatiekene'a eta táicharakawaya eta juka, taka'e, nuyaserekapa ema Pablo, te mawara'apuka mayana'ini te Jerusalén, étaina takaechakasi eta juka maíchawakenewa'i. 21 Émasera tiyaseuchawapa eta mayaniraya te mamira'u ema emperador. Eta taka'e, nímiwanerekapa makajane'a, tiámainukawa te nítujikawa nímiwanerekapa nanapana. 22 Taka'e, ema Agripa máichapa ema Festo: –Nuti apanaware nuwara'a nusamaini ema mákara achane. Tási'a ema Festo májikapapa: –Tiuri, achichu pisamaya. 23 Te apanapa sache tisiapanapa, ema Agripa, tási'a ésupa esu Berenice, taye'e eta náejasirare ena akenukana. Nakachanepa'i ena nakenumuri ena suntaruana, tási'a énapa ena tuparairukana taye'e eta awasare, taka'e ema Festo máimichu'apa ema Pablo, 24 tási'a máichapa: –Rey Agripa, tátanaveana, emutu eti etiari'ikeneana'i te juka viúrujisirawa'i: máka'i ema achane nametaure'i ena majaneanana, ánaki te Jerusalén, étapa ani te juka Cesarea, nawara'a náimikapaka ema maka, 25 nútisera tájina níma'a matapirawaina, émasera tiyaseuchawapa tiyanayare te mamira'u ema emperador, nísapa'isera mayana eta maye'e. 26 Wícha'asera nukajure'ini ema nákenu emperador, taicha tájina nuviya'ini eta matapirawaina'ini, puítisera nukatupi'a ema te pimira'u piti rey Agripa, étipa eti tátanaveana, nuwara'a ímikatakanu eta táicharakawaya, apaesa nukajurepaini. 27 Taicha wa'i tiuri véwataka ema tikaerata'i, te tájina matapirawaina.

Hechos 26

1 Taka'e, ema Agripa máichapa ema Pablo: –Tiuri, níma'a péchejiuchawapa. Taka'e, ema Pablo makanukechapa eta mawa'u, tépanawapa téchejika'i: 2 “Tiúrisamurekare eta nítujisirawa'i néchejika te pimira'u piti rey Agripa, eta nukatiuchirawaya nuti apanawa eta juka nametauchiranu'i ena nujaneanana, 3 taicha píti pímati'i tamutu eta juka viye'erepiana viti juriyuana, eta taka'e nuyaseakavi pisamanu eta nukayemaya, nuwara'asera pakamichawa nuye'e. 4 “Namutu ena juriyuana naimati'i eta namaperuwa, te nuti amuyanuicha'a. Naecha'i ena eta nujurusine'i te nawasa, étapa te Jerusalén. 5 Éneichuware naecha'i ena eta né'ika'i eta viye'erepiana viti israelítana eta nítaresira'i. Nukachanewaka'i ena fariséuana ena tipíkauchakareanapana. 6 Puiti tikatupiakanuana'i, táichavene eta vikuchapirawa'i eta mametarapi'i ema Viya, taicha taka'e'i eta máechejiriruwa'i naye'e ena viáchukanaveanaini. 7 Vimutu viti tachichanaveana'i eta viawapairu Israel, vikuchapawa'i eta juka táitauchirawaya eta máijararu'aviya ema Viya. Eta taka'e'i, rey Agripa, tamutu'i sacheana, yátiana vítati'i ema Viya, táichavene'i eta nukuchapirawa'i, timetauchanuana'i puiti. 8 ¿Taja'a takayema eti wa'i esuapa ema Viya, eta makaitarekawakaya ena naepenakeneana'i? 9 “Núti'ipa akane nímijacha'i nétupikawa'i eta níchakeneana'i, nukatianasirawaka'i ena té'ikana'i ema Jesús Nazareno, 10 eta juka níchira'i te Jerusalén. Tímikatakanuana'i ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, eta nukaratasirawaka'i ena té'ikana'i ema Jesús, nímisiapirawaka'i te nakaeratairare. Eta nímaira'i eta nakapasirayarepa'i, né'ika'i eta napanereru ena. 11 Ichapemuri'i eta némecharekawakapa'i ena nétupiaruanapa'i te peti náurujisirarewa ena juriyuanana. Níminajikawakapaipa eta náe'isira'i ema Jesús. Nékati'aware eta náepuruiraya. Tamutu'i nutanusi'awaka te apanakeneana awasareana tayere'ikeneana. 12 “Étaichuware tímiyananu'i te awasare Damasco, tiwanekanuanapa ena tachutiri'ana naye'e ena tiyujarakara'iana, tíjarakanuana'i eta wanairuka. 13 Taka'e tata rey, te achene, te jena sache las dósekenepa, tíja'uchawapa timíkauchanu'i eta majaraiwa ema Viya, tiási'a'i te anuma, tijara'ipana taye'e eta sache, timíkauchanupa, tási'a énapa ena té'ikanuanapa'i. 14 Vimutupa, viákipaikawapa, tási'a nusamapa eta ma'u ema Viya, téchejikanu'i te hebreo, maka'epa: ‘Saulo, Saulo, ¿tája'a takayema pikatianakanu'i? Pésamirikawa, taicha pítijiwaichucha píchawa'i.’ 15 Tasi'a, nuka'epa: ‘¿Nája'avi, piti Tata?” Ema Tata tijikapanupa: ‘Nuti ema Jesús, ema pikatianaru'i, ema pi'ikarairu'i. 16 Péchepuka, pitupi'a, nímerekawa'i eta piye'e, taicha nunerejiruvi'i nuwanaraviya. Puiti numetakaviya eta juka pématanerepiyare eta nuye'e, péchejisi'ayare eta níjare naye'e ena achaneana eta juka pímairanu'i puiti, tási'a étapa eta apamuriana nímereruanayare. 17 Puiti nuwanekaviya péchejisi'anuya naye'e ena israelita, tási'a énapa ena apawasana, nuti nukatiuchaviya te taja'ainapuka nawara'a naicharakavi. 18 Puiti nuwanekavi pímitukawakayare eta mawanairipiana maye'e ema Viya. Nakaiju'e ema, apaesa náitujikawa náima'a eta majaraiwa, náinajikapa eta náichakeneasana te timapiku, waipa nakue'ika ema Wínaraji. Nae'ikapa ema Viya, apaesa majapanu'e eta epekaturana. Apaesa nasiapamuri'aya ena náinapureana'i manerejiruana'i.’ 19 “Taka'e, tata rey Agripa, nusuapa'i nuti ema Jesús eta mawanesiranu'i, 20 nukametarairupa tatiwa'i naye'e ena tikawasana'i te Damasco, te nuchawapa, étapa te Jerusalén, nekekawapa te awasarechichana te Judea. Tási'a núchukapa taye'e eta awasareana tayere'ikeneana naye'e ena apawasana. Numetakawakapa'i eta nákaiju'eraina ema Viya, tási'a náeñauchirawaina náitsiwachiraina eta náitaresiraina. 21 Étara eta juka tiviuchanu'i naye'e ena juriyuana, eta nakaratasiranu'i te templo, nawaraira'i tikapakanuana. 22 Tasi'asera ema Viya tímikatakanu'i, puíticha. Tási'a, wa'i nucháwakuejechawa'ini nimiyanawa'i nukametarairu'i maye'e ema Viya, namutu ena achaneana. Tájinasera wa'i nu'apapika'ini eta táechejiriruwana'i eta Takapika'ukene Ajureka, eta táitauchirawayare'i: 23 émayare'i ema Cristo tínapuka eta maepenirayare'i, tási'a téchepukayare'i te máekari, te mapanakene sache. Timikaucha'aviyarepa eta majaraiwa, eta tikuchuku'awakaya ena juriyuana, tási'a énapa ena apawasana.” 24 Tímiyanawaicha'a téchejika'i ema Pablo, eta máechejiuchirawa'i, témechejikawapa muraka ema Festo: –¡Máurishivipa, piti Pablo! Táichavene eta piwayuchirawapa pikarawa'u, étapa timaurishichavi'i. 25 Émasera ema Pablo majikapapa: –Wá'iya máurishinuina, akenuka Festo, nutupiruwa'i eta juka nukayemakeneana'i. Jé'eware eta yátupikeneana'i. 26 Émaipa ema maka rey Agripa máimatiware tamutu eta juka, eta taka'e'i wa'i nupikakarakawa'ini eta néchejisira'i te mamira'u, taicha nukasiñawa'i eta máimatira'i ema. Namutu'iware ena achaneana náecha'i, taicha tájina wa'i tayumurukawa'ini. 27 ¿Pisuapa'i piti rey Agripa eta nakayemakeneana'i ena profetanaini? Nuti németeaka'i pisuapa'i píti. 28 Ema rey Agripa majikapapa: –¿Pikajimuyakayareni eta nusamure. Nuti apanaware né'ikayare jákani ema Jesús? 29 Ema Pablo máichapa: –Tiúripana pisuapawane puítinaichu, yátupina. Éneichuware nuyaseakayare eta esuapiraina emutu eti apamuriana esamararakanuana'i, e'ikawane ema Jesús, tákuti'ini eta né'isira'i nuti. Wa'i ekukutinu eta né'isira'i, namapa'i eta juka cadena. 30 Taka'e téchepukapa ema rey, tási'a éneichuware esu Berenice, namutu ena natiari'ikeneana'i náejaruana'i, 31 tási'a, tiyananapa típutsiakawanapa, náechejisi'ayare'i eta juka. Naichakakapa: –Ema maka achane, tájina maviurewaina táimikapaka'ini. Wá'iware táurika'ini makaerata'ini te nakaeratairare. 32 Tási'a ema Agripa máichapa ema Festo: –Tiúri'ini pikaitika'ini ema maka achane te wa'i makúyasesereka'ini eta mayaniraya te mamira'u ema emperador.

Hechos 27

1 Taka'e te tiúripa eta napanereru'i eta náewatasira'aviya te Italia, ema Pablo énapa ena apamuriana nakaeratakeneana'i, natuparakapa ema nakapitara'i ena suntaruana tikaijare Julio, ema akenukaini taye'e eta batallón Augusto. 2 Viáwaku'apa te ichape pakure tiási'a'i te anuereku Adramitio. Tiyanayare'i te apanaware anuereku te Asia. Té'ika'avipa'i ema Aristarco tikawasa'i te Tesalónica, tinapaika te Macedonia. 3 Te apanapa sache, vítekapapa te anuereku Sidón, taka'e, ema Julio majapanuine'i ema Pablo, máisapapa tiyana máejirapanawaka ena majiriareana, apaesa náechapajirika ena. 4 Te viási'awarepa te Sidón, vétavikapa eta tiúrupu'i Chipre tinápaikapa'i te sapa, wáipasare viákapapa'ini eta tékatikawa. 5 Taka'e, vijuchecherekapaipa eta ichapeama une te tachakayapa'i eta Cilicia, étapa eta Pamfilia, vítekapirapa te awasare Mira taye'e eta Licia. 6 Taka'e, viáwaku'awarepa taye'e eta apanapa pakure máechejiaru'i ema vikapitara Julio, eta juka pakure tiási'a'i te awasare Alejandría, puiti takaiju'eyarepa te Italia. 7 Te jena sacheana wa'i vijurikatipa'ini eta vipaisirapa'i, muraka'i eta tékatikawa eta viákapirapa'i. Wuekene eta vikaemataneasirapa'i, vítekapirapa te tánara eta anuereku Cnido. Taka'e, vétavikawarepa eta anuereku Salmón te tasumuki eta apanaware tiúrupu'i tikaijare Creta. Viávikupuichapa eta tiúrupu'i, étapa tiávicha'avipa; 8 Tikajerapa'i eta vipaisirapa'i, vítekapirawarepa taye'e eta apanaware anuereku Buenos Puertu'iji eta tikaijare te tachakaya eta awasarechicha Lasea. 9 Tikachurika'avipa eta sacheana, taicha viyérerejiwapa'i, tíñe'ipa eta tapaisirawa te ichape une, taicha tinakuchawaipa eta murakana tékatikawa, eta taka'e'i ema Pablo maechejirikawakapa, namutu ena tiavi'anapa'i te pakure: 10 –Tátanaveana, wáipara tiuri vímiyanawa'ini vipaika, taicha tíñe'ikarepa vécharikawa eta vipakure, machu vikamitiaka eta viámakeneana, vítipa machu vérikariana. 11 Émasera ema nakapitara ena suntaruana wa'i masuapa'ini ema Pablo, masuapapanapa ema tikaye'e eta pakure. 12 Taicha wa'i táuri'ini eta anuereku, tájina naicha'ini, napanerechaichucha tiyananayare, taye'e eta apanaware anuereku Fenice taye'e eta juka Creta. Tinapaika'i te kaja'a etapa tauchusine eta sache. 13 Tépanawapa eta tékatitikawa'i te wana. Tiápajuekawanapa ena, náimijachapa tímiyanawanayare'i tiuri eta náe'isirayarepa'i eta tékatikawa, taka'e tiapajuekawanapa, tijuchecherekanapa eta tiúrupu'i te Creta. 14 Tíja'uchawapa tékekawa eta muraka tékatikawa siripuku, tiási'a te kaja'a tae'achekapaipa eta pakure, 15 tási'a tepanawapa tachurupaikapa eta pakure. Nawara'ainipa náimichawa eta pakure te tachausi, wá'isera nárata'a'ini, tási'a, náisapapa tiáma'avi eta tékatikawa. 16 Témetavika'avipa te apachakaya eta tiúrupu'ichicha tikaijare Cauda, étapa tiávicha'avi'i taye'e eta tékatikawa. Étapa víturusine vijataka eta étasi pakure vichururepa'i. Ichapesera eta vikaemataneasirapa'i. 17 Taka'e, náinunuakapa eta pakure te enureana, apaesa wa'i takuvejiajuecha eta táepakuru'a. Nakamirikapa eta ichapepana tawanterame téwatajikapa'i eta pakure taicha napika'i táma'ini eta tékatikawa, táeja'apaika'ini eta pakure te tajeperuine. Taka'e, táewatajikapaipa eta tékatikawa eta vipakure. 18 Te apanapa sache, tíñe'ichucha eta táepakuru'ana, eta napisira'i ena, náepu'ekawakapa te ichapekene une eta támakenepa'i eta pakure; 19 te mapanakenepa sache, nave'awarepa eta apamuri támakeneanapa'i tayereruwanapaichu'i eta pakure, naechipaikawarepa. 20 Ichapemuri'i eta sácheana wa'i takaechera'ini eta sache, étapa eta jarairikiana, eta vímaira'i wa'i tarasa'ini eta tamurakawa eta tépakuka, waipa vémeteakawa'ini viúchuku'a'ini. 21 Ichapemuri'i eta sácheana wa'i vinika'ini, taka'e, ema Pablo titupi'a te namira'u, máichawakapa: –Tátanaveana, tiúripanaichu'ipukaini esuapanu'ini te wícha'a viúchuka'ini taye'e eta Creta; puiti wa'i vikukatajiwa'ini. 22 Puítisera, wa'i ekupika, taicha nájina tépenaima'i, técharikawayaresera eta pakure, témitiakaya. 23 Taicha yati téchejikanu'i ema ángele mawaneru'i ema Viya, ema nákenu'i nukaematanearu'i, 24 Ema maichanu'i: ‘Wa'i pikupika, Pablo, énaipa ena pikachanekeneanapa'i, wá'iware tépenanaima'i táichavene'i eta pitiari'irapa'i eta naye'e, pikamesawayare pítekapaucha ema emperador pitupi'amiraureya.’ 25 Eta taka'e, tátanaveana, túme'enachucha, taicha nuti nukasiñawa'i maye'e ema Viya. Nusuapa'i eta mametarapiana ema ángele eta nuye'e. 26 Tiáma'aviyaresera eta tékatikawa taye'e eta tiúrupu'i, taeja'apaisi'aya eta pakure. 27 Apinakenepa semana eta támira'avipa'i eta muraka tékatikawa te ichape une tikaijare Adriático. Te jena enumu'ukenepa yati, ena suntaruana náimatiakapa eta tiáne'ianaipa eta tiájipa'i. 28 Náikutiekapa eta táupenawa eta une, máima'apa treinta y seis metro eta táupenawa'i. Te tiyerere'aware, náikutiekawarepa, veinte y siete metro eta táupenawa. 29 Taka'e, nakajuchuchukapa eta kuatrukene anclana te ta'ivu eta pakure, taicha napika'i táemestaki'a'ini eta pakure taye'e eta máriana, nayaseakaipa'i ema Viya eta táija'uchawa'ini tijara'i. 30 Ena suntaruana nawara'apa tijunanayare'ini, nakukupaikapa eta étasi pakure vikawakure'i. Nakaetserarupa nakajuchuchukayare eta apana anclana te tasumu eta pakure. 31 Ema Pablo máimatiakawakapa eta nawaraira'i tijunana, taka'e, mametakapa ema nakapitara Julio énapa ena masuntarurana, máichawakapa: –Te wa'i nakunasi te juka pakure ena nani, erikayare eti wa'i iuchuku'aima'i. 32 Taka'e, ena suntaruana náechupikawakapa eta enureana táiti'apa'i eta étasi pakure, náinajikapa te une. 33 Te tijarara'ipa, ema Pablo mawanekapa namutu nanikanuma, máichawakapa: –Enikanumapa apaesaina, taicha apinapa semana eta juka tajina enika'ini taichavene eta éñamirawa'i. 34 Tatuparaka enikanuma apaesa táetumecha'e eta iáwaresirayare, nájinasera témitiakaima'i te vitaraku. 35 Te tamutupa eta mawanesirawaka'i, ema Pablo mave'apa eta pan; ma'asulupayachapa ema Viya te namira'u. Mavejekapa, tinikapa. 36 Tasi'a tétumechawanapa namutu, tinikanapa ena apanaware. 37 Kamuri'avipa'i viti támakeneanapa'i eta pakure, docienta setenta y seis eta visimutuwapa'i. 38 Te títanesianapa eta nanisira'i, nave'apa ena eta apamuri trigo, nákijikapa te ichape une, nawaraira'i téchakayare eta támakene eta pakure. 39 Te tijara'ipa, ena suntaruana wa'i náimatiwa'ini távi'a'ipuka eta návi'a'i, náima'apasera eta tachausi eta tajeperuine, nawara'apa náimikachayacha eta pakure. 40 Taka'e, náechuakawarepa eta enureana tikaratakana'i eta anclana, tanasiwakapa te ama'e ichape une, nakaesimukawarepa eta taye'eana leme eta pakure, taka'e, nakanukechapa eta étana tawanterame tikarataka eta tékatikawa tiávi'apa'i te tasumu. Táimikatakapa eta napauchiraya eta tajeperuine. 41 Támapasera te taseyereku eta vipakure tekarasumuchawapa te tawaparupa'i tachuchukapa, waipa tayamurika'ini, taka'e, eta tamurakawa'i eta taepaku eta une, takawarakapa eta ta'ivu. 42 Ena suntaruana nawara'apa nakapakayare'i ena nakaeratakeneana, napisira'i náitujikawa'ini najuna eta náwaresiraya. 43 Émasera ema nakapitara Julio wa'i máisapa'ini, taicha mawara'a'i makuchuku'ayare'i ema Pablo, makawanairipipa ena náitukana'i tiáwarekana napaucha eta tiajipa'i, 44 Ena apamuriana máitukara'ana'i tiáwarekana nayuratamekawakapa eta tabla, nakuchukuiyawa'i te tiájipa'i. Taka'e'i eta naúchukuira'i namutu.

Hechos 28

1 Te vimutupa viúchuku'a'i taye'e eta viukupaisine'i, tiúchujiucha'avianapa ena tikawasana'i taye'e eta tiurupu'i táijare'i Malta. 2 Nakamuruekechapa eta yuku, tíchu'a'avianapa viásakawayare'i, taicha vikasarechawakapa'i, taicha tikiwaucha'avi'i, énapa títati'aviana'i. 3 Ema Pablo máijukechapa eta manereru'i yukuki. Tatiari'i'ipuka eta kichare te manereru, tási'a tiúchujikapa eta kichare, táimijunapa eta yuku. Táechukapa te mawa'u ema Pablo. 4 Te náima'apa ena tikawasana'i taye'e eta tiúrupu'i eta táechusira'i eta kichare ema Pablo te mawa'u, naka'epa: “Ema maka achane tikaviurewapuka jákani, tikapareka'ichupuka. Tiúchuku'a'i te ichapeama une, ánipasera taviyi'a'i eta matupara'a'i. Waipa máuchuku'a'ini.” 5 Émasera ema Pablo mákijipikapa te yuku eta kichare, tájina'isera máichawa'ini. 6 Ena tímarakana'i nakuchapaipa'i eta máepena'ini, táma'ipuka'ini eta mawa'u. Eta náimaira'i tájina'i máichawa'ini, napanerekene'apa, víyachupuka ema maka. 7 Te tachakaya eta vécharisinewa'i, tatiari'i eta petiana, maye'eana'i ema tikaijare'i Publio. Émapa tíchua'avi'i téchapajirika'avi'i eta jena mapanakene'i sache. 8 Tási'a matiari'i'i ema maiya ema Publio tikajuma'i ema eta muraka fiebre. Tisaka'iware iti. Tiyanapa ema Pablo máejirapana'i, tiyujarakapa, tási'a manakapa eta mawa'u te máina'u. Jé'esare, tinarakapa ema achane. 9 Eta náimaira'i ena apamuriana achaneana eta makanarasira'i ema makajumakene, náepanawakapa ena apamuriana nakajumakeneana'i. Makanarakawakapaipa ema Pablo. 10 Ichape'i eta náitatira'avi'i. Tási'a te viáwaku'ayarepa tíjarakasicha'avianapa eta vikamunukeneanayare'i eta vipaisiraya. 11 Taka'e viáwaku'awarepa taye'e eta apanaware pakure tachimararu'iware eta muraka tékatikawa taye'e eta anuereku te viávi'a'i. Eta juka pakure tikaijare'i Cástor-Pólux. Tiási'a'iware te Alejandría. 12 Vítekapapa te apanaware anuereku tikaijare'i Siracusa. Víchekapa taye'e mapana sache vika'e, 13 te viyanawarepa, vijuchekapaipa eta vítekapirapa taye'e eta anuereku Regio. Te apanapa sache tépanawawarepa eta tékatikawa te wana. Te apanapa sache, vítekapapa taye'e eta anuereku Pozzuoli, 14 te jena awasare, vikainunapa ena vichamuriana, tíminasicha'avianapa étana'i semana vika'e eta naye'e. Tási'a, vitekapapa te Roma. 15 Ena vichamuriana tikawasana'i te Roma, tisamairirika'avianaipa eta vítekapirayare'i. Nárajapapa tiakapa'aviana'i te awasare tikaijare'i Foro de Apio. Éneichuware ena apamuriana tiakapa'aviana'iware, tikúchapa'avianaipa taye'e eta awasarechicha tikaijare Tres Tabernas. Te máima'awakapa ema Pablo, tiúrisamureine'i naicha, tétumechawapa ema. Ma'asulupayachapa ema Viya. 16 Te vítekapapa te Roma, náisapapa ema Pablo máiputsikawa te apanana peti eta mavi'ayare'i, matiari'i'isera ema émana suntaru tijaneaka'i. 17 Te mapanapa sache eta maítekapira'i, ema Pablo máimichu'awakapa ena náiyara'ana ena israelítana tikawasana'i te Roma. Te tiúrujikawanapa, maichapa: –Nuparapenaveana, tájinaneni nutapirawaina'ini, tájinaware nícharaka'ini ena vijaneanana, wá'iware nukaeka'i eta naye'erepianaini ena viáchukanaveanaini. Nukaerata'isera te Jerusalén, timetauchanuana'i te namira'u ena tuparairukana rumanuana, 18 eta nayaseresiranu'i, nawara'a'ineni tikaitikanuana, taicha náima'a'i ena tájina taviuchanu'ini táimikapakanu'ini. 19 Énasera ena vijaneanana wá'ikene náwara'a'ini nakaitikanu'ini, eta taka'e'i nuyaseserekapa nuti étaina nukametauchakasiya te mamira'u ema Emperador. Tájinasera wa'i numetauchaima'i ena nujaneanana tikaetemajirikanuana'i. 20 Eta taka'e, nímichu'a'e'i nuwara'a'i, numetaka'e eta juka níchawakenewa'i. Tikaviurenu'i eta né'isira'i ema Cristo, ema vikuchapakene'i viti israelítana, eta tímitiakanu'i puíticha te juka cadena. 21 Ena náichapa: –Wá'iya visamairikavi, wá'iware vijakapa'ini eta piajure tási'akenena'ini te Judea táechejisi'avi'ini píti, énapa ena vichamuriana tiási'anapa'i eta ánaki, wá'iware náechejisi'a'ini eta piviurewa'ipuka píti. 22 Viwara'asera visamavi puiti péchejisi'a eta pipanereruana'i, taicha visamairika'i eta nakatichira'i ena vijaneanana eta juka arairu'i é'iru'i. 23 Taka'e, náijarechapa eta sache máechejisiraya, te jena sache, títekapanapa ena kamurikeneana israelítana taye'e eta máitekapi'a'i ema Pablo. Tépanawapa te jena yátikara'i téchejika'i, tiámainukawa te kapere'ichichapa títapirikapa eta makametarairuira'i eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, máimive'apikapa'i eta máechejikuirapa'i eta Takapika'ukene Ajureka. Máimitukawaka'i ena eta náimatiraya ema Jesús eta émaira'i ema nakuchapakene'i. 24 Natiari'i ena apamuriana nasuapa eta makayemakeneana'i ema Pablo, natiari'isera ena apamuriana wa'i nasuapa'ini. 25 Ena, wa'i náwara'apa'ini nasama, timutsera'awanapaipa tiyanana. Taka'e, ema Pablo máichawakapa: –Tiuri'i eta maechejisira'i ema Machanewa Viya, maichakene'i ema profeta Isaías naye'e ena viáchukanaveanaini te maichawakapa: 26 ‘Piyanapa pimetaka ena naena achaneana: Tayanapane esama, wá'isera ekaikutiaraima'i, Tayanapane imairika, wá'isera íma'aima'i. 27 Eta napanereruana ena achaneana timapachichijikawapa, tichujichawapa eta ekiña waipa esamara'i tási'a erata'aukichawapa, apaesa wa'i ekuima, wa'iware ekusama, apaesa wa'i ekukaikutiara, apaesa wa'i ekusuapanu nuti, apaesa nuti waipasare nukanaraka'ema'i.’ 28 Ákaikutiarakenéna eti, eta mawaraira'i makuchuku'aya ena apawasanana ema Viya, tási'a ena nasapi'ayare nasamararakayare. 29 Te tamutupa eta máechejisira'i ema Pablo, tiyananapa ena majaneanana, tiúme'awanapaipa'i. 30 Apina añu maka'e'i ema Pablo taye'e eta máitekapi'a'i, tamutu sacheana majakapawaka'i ena tipaipiuchanapa'i. 31 Máechejisi'a'i eta mawasa ema Viya akenuka te anuma, máimituka'iware eta náe'isiraina ema Viákenu Jesucristo, émaira'i yátupikene'i, nájina nakamatinaka'ini, náisapa'i tikametarairu.

Romanos 1

1 Nuti Pablo, mawanaranu'i ema Viákenu Jesucristo, manerejirunu'iware eta maye'enuyare'i apústule, tituparakanu'i eta nukametarairuirayare eta mapanerechira'i ema Viya eta mawaraira'i makuchuku'aya namutu ena tikasiñawanaya maye'e ema Machicha. 2 Ema Viya, ánakiapaipa'i eta juka mametasirawaka'i ena víyara'anaini profetana eta mapanerechira'i eta makuchukuiraya ena achaneana, taye'e eta Santukene Ajureka. 3 Eta Takapika'ukene Ajureka, táechejisi'aipa ema Machicha ema Viya, eta máukupaisirayare'i te juka apake'e ema Jesucristo, ema achanekene'i eta máima'i. 4 Émasera ema Machanewa Viya, maimikacherachapa eta émaira'i Machicha ema Viya eta maitupajijiasirawa'i, etapa eta maechepusirayare'e te maekari. 5 Puiti ema Viákenu Jesucristo tijapanunu'i eta matuparasiranu'i eta nuyaniraya nupaikaya te tamutu awasareana, nukametarairuyare'i eta najakapakarewayare'i me Viya namutu ena tisuapanayare ema. 6 Te namuri ena nasimutukeneana, etiari'iware eti apanawa, tíchu'a'e'iware ema Viya, machanerayare'i ema Machicha Jesucristo, mawara'a tauri eta ekaemataneasiraya ema. 7 Emutu eti ekawasana te Roma, maemunarukene ema Viya manerejiru'ekene'i machaneranayare'i santuana: Nu'asulupayacha ema Tata vikaiyakene eta iuriwaina eta itaresira te maijare ema Viakenu Jesucristo. 8 Nuti, tétavikawa'i eta nukunachira'i ema Viákenu Jesucristo, nu'asulupayacha'i ema Viya íchavene'i emutu eti, namutu ena achaneana te awasareana téchejisia'eana'i eta yátupira'i ekasiñawaira'i maye'e ema Viya. 9 Nuti nuwapinawa'i te nusamure eta nukaemataneasira'i ema Viya, eta nukametarairuira'i eta máimiturapiana ema Machicha Jesucristo, ema Viya tímararakanu'i eta néñamirawa'i eye'e eti, nuti, tamutu sácheana te nunarasirana, te néchepusirana, nuyaseucha'e'i me Viya. 10 Nuyaseuchawa'iware eta me Viya te nuyujarasirana eta máisapiranuina'íni nítujisirawaina nupaipiucha'e. 11 Ichape eta nuwaraira'i níma'a'e, nímikataka'e'ini eta tajurusiraya eta iáchanewana apaesa murakakenénapaini eta é'isiraya ema Viya, 12 eti apanawa ímikatakanu'ini wakutikaka'ini, vétumejirikaka'ini eta vikasiñawaira eta vé'isira'i ema Viákenu. 13 Nuparapenaveana, nuwara'a numetaka'e apaesa echa, ichapemuri'i eta nuwaraira'i níteka níma'apana'e, puíticha, wícha'asera nítujikawa. Eta nuwaraira nuyana eye'e etavene eta nimimaticha'e'ini eta Arairu maechejiriruwa ema Viya, tákuti'ini te nupaikainapa te apana awasareana. 14 Taicha ichape eta néñamirawa'i nuti eta nukatupara'aira'i nukametarairuirayare naye'e namutu ena achaneana te ichapeana awasareana énapa ena tiávi'ana te wáma'iana, ena tiávi'ana te isanitiana, nájina nunerejiruima'i, namutuyare numetakawaka, ena kráyanana ríkuana énapa ena páureana; 15 Taka'e, nuti nutserereakawa'i eta nupaipiuchira'eya te iawasa Roma, nuwaraira'i nímituka'e eta máechejiriruwa ema Viya taye'e eta vé'iru'i. 16 Wa'i nimitsiriawa'ini eta nukametarairuira eta juka Arairu maechejiriruwa, taicha eta juka maitupajijiasirawa'i ema Viya, namutu nákani tisuapanaya najachapaya eta makatiurapi, natiwayare ena juriyuana enepa ena apawasana. 17 Taicha eta Arairu maechejiriruwa timecha'avi eta taichararakawa'i eta makatiuchira'avi'i eta vitápirawanaini: taichavene'e eta vikasiñawaira'i etachuchasera eta vikasiñawaira'i me Viya. Eta taka'e'i eta taechejiriruwa eta Takapika'ukene Ajureka: “Ema matapiraware eta makasiñawaira'i me Viya eta tikaitarekaya.” 18 Taicha vimati eta taiñe'iwa eta maikuñaraki ema Viya, tasi'akene te anuma, naye'eya nanutu ena achaneana wínarajiana eta napanereruana, taichavene eta nawinarajiwa wa'i naisapa'ini eta takaechera'ini eta yatupikene suapakare. 19 Taicha tamutu eta techakarena maye'e ema Viya, ena achaneana naimatiekene'a'i tamutu, taicha emakene ema Viya timecha'i; 20 máima'asi'ineni ema Viya Eterno eta viye'e, vécha'isera eta matiari'ira'i, taicha tamutu víma'a eta máepiyaruana'i, etaipa eta apake'e étapa eta tatiari'ikeneana'i, émaichu'i ema Viya téchapajirika'i tamutu eta táepanirawa'i eta juka apake'e, puíticha eta juka viáwakure'i, eta taka'e tajina naetseraruima'i. 21 Tamapuruji'isera eta náimatira'i ema Viya, wa'i náwara'a'ini nasuapa'ini; wá'iware napikaucha'ini, wá'iware na'asulupayacha'ini ema, tétavikawa'i eta táejekapirawa'i eta napanereruana, étachucha napanerecha'i eta tájiparakana, tajinapa naechakenena taichavene eta namurakasamurewana. 22 Tikasiñawawaikana'i taicha tímijachawana'i títupajijiakawana, tétavikawa'isera eta namaiturerewana'i. 23 Waipa najiraucha'ini ema Viya máepenakaka'i, wáipaware mapikauchakare'ini naye'e, tási'a, náemitisikaipa ema, nasapi'apa najiraucha'i eta nasiñarajiana achanemirana matumeraira'ana'i náipunechucha ena achaneana, tamutuchucha nakasiñarajipa'i kayurepuka, kicharepuka, sáraremirapuka. 24 Taka'e, eta máimaira'i ema Viya eta náichira'i eta júkana, máisapapa ema, máinajiakawakapa, naichapa eta natu'usiwana titsiri'akareana'i, tawayuaka'iware eta najamuraraiwana tamaurikeneana, tétavikawa'i eta namaeperajisirakaka'i. 25 Tétavikawa'iware eta náepuruira'i ema Viya, émayare'i najiraureyare'ini, tasapi'apa téjekapawana'i, eta náimijachira'i tiúripana eta najirauchira eta nasiñarajiana náepiyaruana'i, tási'a, náemitisikapa ema yátupikene'i tepiyaka'vi'i, jé'ewarekene'i máichekuarakireyare'i eta majirauchakarewa. Amén. 26 Eta taka'e, ema Viya makaerajikawakapa, waipa máwara'a'ini máemechawaka'ini, máisapapa náicha'i eta nawara'akeneana'i, tási'a, tétavikawa'i eta náichakeneana'i, narari'i ena esenana, énajikakapa náichakaka'i eta napekaturana, waipa náwara'a'ini ema ajaira; 27 énaipa ena ajairana, narari'iware énajikaka'i náichakaka'i eta pekatuana, waipa nákamesa'ini esu esena, nawayuchaipa eta najamurachirakaka'i, wá'ikene nátsiri'a'ini, táichavene'i eta náejekapirawa'i, énajiwapa tímitaekene'awana taye'e eta náikuñayare. 28 Taichavene eta namawaraira'i naimati'ini ema Viya, taka'e ema mainajikapa naichapa eta tamaurikeneana napanereruana, apaesa naikutichawa naicha eta nawara'akeneana. 29 Tétavikawa'i eta náepiyaresira'i eta napekaturana tamaurikeneana, nave'a'i esu esena apayena, ena amaperuana náicha'i eta natu'usiwana'i, té'ara'iana naye'e nákani matapirawareana'i, tamutupa nawara'a nakaye'e, káetemara'iana, tikapinarura'iana, tikapa'iana, tipiararekana te tisemana, tiwayuarekana, sémarairi'iana, técheji'iana, 30 Tíñema'i eta náechejisirana naye'e ena apana achaneana, nakatichaware ema Viya, tiákapaemara'iana, kájamurawana, pínkanillana, tisiñawawairikana, tisipanere'iana eta náichirayare eta apana pekatu nawara'akeneana, masuapajiraira'anaware naye'e ena tikachichana, 31 wa'ikene nawara'a samara'iana wa'i nawara'a naitaucha eta naichakeneana, tiwayuara'iana eta náechejirisirawana, wa'i témunara'iana, wá'iware japanura'iana, nájina najapanukenena. 32 Náecha'ineni ena eta tamauriwa'i eta júkana me Viya, náecha'iware ena, eta táimikapakasirawakayare'i, tímiyanawanarichuchasera eta náichira'i, náimiakipaika'i nákani apamuriana, émasera ema Viya máitauchayare'i eta náikuñayare.

Romanos 2

1 Étiari'isera eti ímijacha'i tájina eviurewaima'i eta wa'i ákutima'i ena apamuriana. Ímijachawa'i tájina epekaturaina. Eti ekaeka'iwaka'i ena tíchana'i eta tamaurikeneana'i. Wá'isera étupikawa'ini eta ekaeka'ira'i, taicha éti'ichu'i nakutikeneana'i eta íchakeneana. 2 Viti vécha'i matupiruwa'i ema Viya eta máikuñasirawakaya ena tíchana'i eta juka tamaurikeneana. 3 Étipa, éjekapawa'i eta ímijachira'i tikaitika'eyare eta íkuñayare, eti íchara'iana eta tawasikeneana ekuti'ichu'inéni ena ekaeka'ikeneana. 4 Émasera ema Viya, tétavikawa'i eta máuriwa'i eta eye'e, wa'i maíkuñaka'ewane'ini. Tikamicha'e'i, tikuchapa'e'iware, mawaraira'i éñauchawa'ini eta maye'e, ínajika'ini eta íchira eta tamaurikeneana. 5 Taicha táiñe'ikeneyare eta íkuñayare eti, te wa'i ekueñauchawa, ínajikaware eta tamurakawa'i eta esamureana, taicha ewayuchapaichucha eta ekurumutusira'i eta etapirawana 6 taicha ema, matupiruwa'i eta máijarasirayare eta táitsiwayare eta víchakenepachu. 7 Ema maíjarakawakainapa, máichekuarakireyare eta naítaresiraya, ena tikuchapawanaya eta nasiapiraya eta te majaraiwa'i ema Viya, ena tepiyakana'i eta taurikene; 8 murakainapasera eta máikuñasirawakaya namutu ena masuapajiraira'ana'i énaipa ena tikatianakana'i eta yátupikeneana, tasapi'a'i náurika'i eta tamaurikeneana'i. Nawayuchaipa eta náimiyusemasira'i ema Viya. 9 Ichape eta nakatajiwairaya, tíya'a'akawanayare namutu ena tíchana'i eta juka tamaurikeneana. Tikutikakanayare namutu eta náikuñayare, ena israelítana énapa ena apawasana. 10 Étisera eti íchana'i eta táurikeneana, tíjaraka'enapa ema Viya eta majaraiwa'i etapa eta iúriwaya. Namutu ena tichana'i eta taurinakene tétavikawaya eta ekunachakarewaya maye'e, ekutikakaya emutu eta iúrikakarewaya, eti israelítana. Wa'i ekachurikaima'i ena apawasana. 11 Ema Viya wa'i manerejikaima'i ena máikuñaruanaya. 12 Nákani máimatira'ana'i eta mawanairipiana ema víyara'aini Moisés, tikaikuñanayare. Éneichu nákani náimati'inenipuka, tavetijinapa tikaikuñanayare taicha wa'i nasuapa'ini. 13 Taicha wa'i tijakapakareanaima'i maye'e ema Viya nákani wa'i náitaucha'ini eta nasamakeneana'i. Tijakapakareanayaresera nákani títauchana'i tipikauchana'i eta wanairipiana. 14 Narari'iware ena tinerejikawana'i ena apawasana, wá'ineni náimati'ini eta wanairipiana, nasapi'asera natupiruwa'i eta náichira'i eta táurikeneana'i, taicha yátupi'i eta nasuapira'i, 15 ena náimereka'i eta manakasamurechira'i ema Viya eta wanairipi te nasamureana. Énajiwaya tisamawana te napanereruana eta táuriwa'i eta náichakeneana, eta tikatiuchawaka'i. Te téjekapawanapuka, tisamawana'iware eta tamauriwa'i eta náichakeneana 16 járajapa eta sácheyare, tikayasesere'ianainapa namutu ena achaneana te mamira'u ema Viákenu Jesucristo. Ema, máimatiya tamutu eta náichakeneana tayumururewana'i. Étaichu'i eta numetarapi'i te nukametarairupa. 17 Étisera eti israelítana, ímijachawa'i yátupi'i ítaucha eta wanairipiana, ekunachawaipa'i maye'e ema Viya. 18 Ímijacha'iware ítuka eta mawara'akeneana'i ema Viya. Éneichuware eta wanairipi é'iru'i tímituka'e'i eta enerejisirayare icha eta táurikeneana. 19 Tétavikawaipa'iware eta ekunachirawa'i taicha ímijachawaipa ekatupara'a eta ímitusiraya ena apawasana, apaesa náesenika'ini ema Viya, 20 náinajikayarewa eta napekaturana, wáipaware nanasima'i eta te timapiku. Ímijacha'iware ímatiekene'a tamutu eta wanairipiana, ítamuturusira'i tamutu eta taye'eana yátupikeneana. 21 Eti ewara'a'ipuka ímitureka. Tituparaka'e'isera étiwaya ítaura'iya. Eti, ímitureka'i wa'i nakuamereka ena achaneana; étisera epanerecha'i eta iámeresiraya. 22 Takutikene wá'iware taúrika'ini nakaesenara'ini ena eparajairawana, étisera epanerecha'i eta ekaesenaraya. Ekatichaware eta nasiñarajiana; étisera eve'a'i eta táijarakasiana eta nasiñarajiana. 23 Ekunachawa'i eta ímijachirawa'i ítuka eta mawanairipiana ema Viya; étisera tétavikawa'i eta emapikauchira'i. 24 Taicha taka'e'i eta Ajureka: “Ena achaneana wa'i napikaucha'ini ema Viya, íchavene'i eti.” 25 Eti ekunachawaipa'i eta ikutiarana, takamunu'isera eta ítauchiraina'ini eta wanairipiana maye'e ema Moisés, taicha eta juka emaitauchira'i, tímikutijirikawaichucha tajina ikutiaraina. 26 Tikachurika'eanaipa nákani apawasana, nasapi'aipa náitaucha'i eta wanairipiana'i, ema Viya máima'a'i eta táuriwa'i eta náitauchira'i, tajina'ineni naikutiaraina'ini. 27 Ena apawasana tayanapane takuija naikutiaraina títaura'iana'i taye'e eta wanairipiana, ena tiyaseserekanainapa eta íkuñayare emutu eti emaitauchana'i, émepururekawaipa'i enaka eta ikutiarana, étapa eta ekarawa'uira'i eta wanairipiana. 28 Wá'iware ekunachakarema'i eta enaka eta ikutiarana te iáke'e eti juriyuana taicha tajina taichakenerepina, eta icha eta eye'erepiana. 29 Nákanisera yátupikene'i eta nasuapajiraiwa, jé'eware ena juriyuana wa'i tákamesaima'i nanaka eta naikutiarana te náke'eana, taicha ena yátupikene'i nama te nasamureana: Wa'i étaparakina eta naitauchiraya eta naye'erepiana, taicha eta juka tiasi'a me Viya, wa'i napanereruina ena achaneana.

Romanos 3

1 Taka'e, ¿tiuripuka eta juriyuira'avi'i etapa eta vinakasira eta vikutiarana te viake'e? 2 Jé'esare yatupikene, natiwa'i ena juriyuana maijarakawaka ema Viya eta maechejiriruwana, taichavene eta makunachirawaka'i matuparakawaka'i ena. 3 ¿Taja'a takayema eta juka? ¿Masapi'apapukaini manakika'ini eta mauriwa etapa eta maichira eta tiurikakareana taichavenena'ini ena achaneana tichana eta tamaurikeneana masuapajiraira'ana? 4 ¡Waipaine'i! Tayanapanepuka, natiari'i ena achaneana énaina náepiya'ira'i, émasera ema Viya máitauchayare tamutu maicha eta yatupikeneana, eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e: “Namutuyare naimatiya eta piuriwa etapa eta pitauraiwa, piti pita'arekaya naye'e ena tikatichaviana'i.” 5 Etasera eta vichira eta tamáurikeneana taimerekaya eta te mamira'u ema Viya taicha ema titaura'i'i, taka'e najakapainapa eta maikuñaraki, ¿taja'ainapapuka vikayemaya viti? ¿Ema Viya wa'i tetupikawa eta maichakene'i eta tikuñakavi? (Nitupiruwa eta vechejisira.) 6 ¡Nemeteaka wa'i! Taicha ema Viya te wa'i makuetupikawa'ini eta maechejiriruwa, ¿waipaine'i maikuñakaima'i ena achaneana te juka apake'e? 7 Natiari'i nákani tipanerechanayare naka'eyare tiuripana vepiya'ira'i taicha ema Viya tijapanu'aviyare tamutu eta vejekapirawana, ¿taka'e taja'apukaini eta taimikuñakanu'ini taichavenena eta nukapekaturaraiwana? 8 Taka'e, ¿tiuripana vicha eta tamaurikeneana apaesa vijachapa eta viuriwaina? Etara etajuka eta navuirewa ena achaneana, eta taka'e ena naimijacha'i eta timitukawaka'i, enasera tika'eana'i ichapeyare eta naikuñayare. 9 Eti nujaneanana, wa'i ekuimijachawa viti israelítana viúripana'i naye'e ena apamuriana achaneana, tájinakene viúriwaina'ini te mamira'u ema Viya, taicha vímatiekene'apa eta vimutuira'i vikaviurewa me Viya, ena juriyuana énapa ena apawasana. 10 Eta Takapika'ukene Ajureka, taka'e'i: “¡Nájina émanaina'ipukaini máuri'ini! 11 Nájina emanaina'ini makaikutiara'ini; wá'iware nawara'a náesenika ema Viya. 12 Namutu'i téjekapawana, tákipaika'i eta tamaurikeneana; Najina emanaina'ini maepiyaka'ini eta taurinakene. ¡Nájina náicha'ini eta táurikeneana! ¡Najinaware émanaina'ipukaini máicha'ini! 13 Tíñema'ipi eta náechejirisirawana. Tétavikawaware eta nawayuaraiwana'i, ena nakuti'i eta kichare téchura'i, 14 Náematanechucha naewajiriaka nákani apamuriana. 15 Apaesaichu nakamunu, nawara'aipaware tikaparekana; 16 Sirújiana eta náitaresirana, tikaetemarerekana te napaisi'apa'i, 17 tási'a wa'iware natanuka'ini eta náuriwaina'ini naye'e ena apamuriana. 18 Tájinaware wa'i napikauchaima'i ema Viya.” 19 Vechaichu'i tamutu eta táechejisi'akene'i eta wanairipi. Taka'e'i, eti iáwaku'ana'i eta wanairipiana, emutu'i ekaviurewa'i. Te jena sácheyare, waipa ekatiuchawaima'i, táurikainapa eta ekaikuñairayare emutu eti maye'e ema Viya, 20 natiari'ipukasera nákani tímijachawanaipa'i tijakapakareana, taicha nawara'ainapa náitauchaya eta wanairipiana. Wá'ikenesera tijakapakareanaima'i me Viya, taicha wa'i étaparakaima'i eta náitauchira'i. Taicha eta wanairipiana, tímimaticha'avichucha eta vikapekaturaira'i. 21 Puítisera ema Viya, tímimaticha'avipa eta vijakapakarewayare'i. Wa'i étaparakaina eta viwaraira'ipuka vítaucha eta wanairipiana, 22 Eta taka'e'i puiti, yátupi'i eta vijakapakarewa'i vimutu viti vikasiñawana'i maye'e ema Jesucristo. Ema Viya wa'i manerejikaima'i nákarichu'ini ena tiúriana. Wá'iware máepuruima'i ena achaneana tisipekaturana'i, 23 taicha namutu tikapekaturana'i, eta taka'e nayere'i'i eta naimairaina'ini eta majaraiwa ema Viya. 24 Étasera eta máemunasira'avi'i ema Viya, tijapanu'avi'i, tijakapa'avi'i táichavene'i eta vikasiñaira'i ema Machicha Jesucristo, émapa tiwachachina'avi'i eta vitapirawana táichavene'i eta vipekaturana. 25 Ema Viya, tétavikawa'i eta matupiruwaira'i, wa'i makamichaima'i ena téjekapawana'i te machakaya, tási'asera, tijapanu'avi'i, máijarareka'i ema Machicha eta mawachachira'i eta vipekaturana, vímikapaka'i ema, eta vikasiñaira ema Jesucristo, makaepa'a'i eta véjekapirawana'i vipekaturana'i, tási'a, vijakapakare'i maye'e ema Viya. 26 Taicha ema tetavikawa eta mauriwa. Ema mawara'a timecha'avi eta maemunasira'avi puiti juka sacheana taicha ema maepachinacha'i eta napekaturana maijaraka'i eta nauriwaya; taicha ema tetavikawa'i eta mauriwa'i, nákaini tisuapana ema Jesús maijarakayare'i eta nauriwayare'i 27 ¿Tavi'apuka tavi'a eta makasiñawawaisira ema achane te mamira'u ema Viya? ¡Tajina taichakenerepina! ¿Taja'apuka takayema? Wa'ineni etaina taicha eta naitauchira eta taechejiriruwana eta nawanairipiana, eta ticha'i eta'i eta nasuapira'i ema Viya. 28 Taka'e, puiti visamaipa'i eta majakapira'aviripa ema Viya: étachucha tícha'i eta vikasiñaira'i ema Jesucristo, wa'i etaparakaina eta vítauchiraipa eta wanairipiana. 29 ¿Wa'i ákarichuima'i eti juriyuana ejákapakare'i me Viya? ¿Wa'iwarepuka nakasiñaima'i tamutu ena achaneana te awasareana? ¡Vechaichu'i énerichuware tijakapakareana'i namutu ena apawasana tikasiñana'i ema Viya, 30 taicha najina apanaina emanaichu'i ema Viya: ema Viya tikatiucha'avi'i taye'e eta vipekaturana vimutu viti vikasiñawana'i maye'e, tayanapanepuka takuija eta vikutiaraina te viake'eana! 31 Taka'e, ¿eta vikasiñawaira'i maye'e ema Viya waipapuka tiuri eta wanairipiana? ¡Wa'ineni etaparakaina eta juka! Tiapajukawapa murakapanapa eta Vitauchirayare eta wanairipiana

Romanos 4

1 Vipanereikene'awa eta maichararakawa'i ema viáchukaini Abraham. 2 Ewara'a ekunacha eta makaemataneasirana'i ema Viya, ímijachira'i eta tícha'i eta majakapakarewa'i me Viya. Ímijacha'iware táuri'a eta makasiñawawaisira'i ema. Wa'i étaina'ini táicha'ini eta makaemataneasira'i ema Viya. 3 Eta Takapika'ukene Ajureka, taka'e'i: “Ema Abraham, tétavikawa'i eta makasiñawaira'i me Viya. Eta taka'e, tijakapakaréine'i tijakapakareine'i me Viya.” 4 Tiuri puiti, mákani achaneana, tikaematanereka'i, tatuparaka'i ena vikaemataneyeruana'i eta nawachachirayare'i. Wa'i naíjarakasichaima'i, taicha eta maikuchichu'i. 5 Émasera ema Viya tijapanu'avi'i, tijakapa'avi'i táichavene'i eta vikasiñawaira'i eta maye'e. Wa'i étaparakaima'i eta vikaemataneasira'i. 6 Éneichuwa ema David máechejisi'a'i eta náurikakarewa'i ena tikapekaturara'iana eta majakapirawaka'i ema Viya, tájina étaparakaina eta nakaemataneasira'i. 7 Maka'e'i ema David: “¡Tétavikawapa eta náurikakarewa'i nákani majapanukeneana'i ema Viya eta napekaturanaini! 8 ¡Tetavikawa mauriwaya mákani achane, taicha ema Tata wa'i maimaraka'ini eta mapekatura!” 9 Taka'e, eta juka viúrikakarewa'i, wa'i wákarichu vikatupara'a'ini viti israelítana. Éneichu'iware tatuparaka'iware ena apawasana. Véchaipa'i eta majapanuira'i ema Viya ema Abraham. Tákarichu'i eta makasiñawaira'i, majakapa'i ema Viya. 10 ¿Ímijachaipapuka eti, eta majakapakarewa'i ema Abraham tási'akene'i eta te nanakapa eta maikutiara'i? Wá'ikene étaina'i táicha'ini eta maikutiara, akanewakaicha'a. 11 Taicha te taekenepa ema Abraham, majachapapa eta maikutiarayare'i te make'e Étapa táikutiarayare'i eta majakapiraipa ema Viya táichavene'i eta makasiñawaira'i, taka'e ema Viya majachapapa eta mauriwa'i taichavene'i eta makasiñawaira'i me Viya. Taka'e ema Abraham emapa naiyakara'i namutu ena tikasiñawana me Viya tayanapa tajina naikutiaraina éneichuwasera majachapa'i ema Viya ichape'i eta nauriwa te mamira'u. 12 Taka'e ema Abraham émaichu'isera taiya'i namutu nákaini tikaye'eana eta naikutiara te nake'eana, taicha nae'ika'i ena viáchukanaveanaini eta nakasiñawaira'i me Viya, wicha'aneni najachapa'ini eta naikutiaraya te nake'eana. 13 Ema Viya tíjarakawa'i eta máijarasirayare ema Abraham énapa ena mámariekeneana tamutu eta apake'e, náwapairuyare. Máijarakayare táichavene'i eta makasiñawaira'i ema Abraham, wa'i étaparakaina'íni eta masuapiraina'ini eta wanairipiana. 14 Taicha te tatiari'ina'ini eta náikuchi'i ena títauchana'i eta wanairipiana, tamapurujipapukaini eta vikasiñawaira'i, tamapurujipawarepukaini eta máijarasirawa'i ema Viya eta majakapira'aviyare. 15 Taicha eta wanairipiana, étachucha támaparaucha eta náikuña ena téjekapawana'i. Tási'a, vimutu vikaikuchiyare'ini eta víkuña, taicha vimutu véjekapawa'i, te'esera te takuija'ini eta wanairipi najina kaviurewaima'i. 16 Ema Viya, tétavikawa'i eta majapanuraiwa'i, tási'a, yátupi máitauchayare eta máijarasirawana naye'e namutu ena mámariekeneana ema Abraham, wa'i nákarichu'ini ena té'ikana'i eta wanairipiana, naye'eyarewa namutu ena tikasiñawana'iware maye'e, tikutiana'i ema Abraham eta makasiñawaira'i, eta taka'e puiti, eta vikaiyaira'i vimutu víti ema Abraham. 17 Taicha ema Viya, ánipa maicha ema Abraham: “Puiti nunakaviyare píti nakaiyakeneyare ena achaneana te kamurikene awasareana.” Tási'a, ema Abraham, masuapapa muraka ema Viya, émaichu'i ema Viya tijarakawaka'i eta nachaviraya titarekana ena naepenekeneana, etapa eta makuchusirayare eta arairuana vimaima'akeneana. 18 Taka'e takutima'ipa wa'i titauchawaima'i eta maichakene'i ema Viya, taka'e ema Abraham masuapapa muraka taka'e makuchapapa, taka'e'i eta maítekapira'i “Taiyakara'i tamutu eta awasareana”, titauchawa'i eta maichakene'i ema Viya: “Taka'eyare eta nasimutuwayare ena mámariékeneanayare.” 19 Ema Abraham wa'i taepa'a'ini eta makasiñawaira'i maye'e ema Viya, ichavikaipa'ineni ema, cien añu eta ma'añura, ésupa esu Sara, ichavikaipaware, macheru'iware, waipa náuri'a'ini eta nakachichairayare'i, wá'isera máeñamawa'ini ema Abraham eta makachichairayare'i. 20 Wa'isera maikutijikawa'ini wa'iware mapanereikene'a'ini eta maikuchi'i me Viya, tiapajupanawachucha eta makasiñawaira'i muraka me Viya. Eta makasiñawaira'i, tétavikawa'i eta makunachira'i ema Viya, 21 tetavikawapa eta masuapira'i eta maitupajijiasirawa'i etapa eta maitauchirayare'i eta maijarasirawa'i. 22 Eta taka'e, ichape eta majakapakarewa'i me Viya táichavene'i eta makasiñawaira'i muraka. 23 Taka'e, eta vikarawa'uira eta Takapika'ukene Ajureka, vímatiekene'a wa'i mákarichu'ini ema Abraham majakapakare'ini me Viya; 24 puiti, víti apanawa vijakapakare'i me Viya eta vikasiñawaira'i maye'e. Taka'e ema Viákenu maimararaka'i eta vikasiñawaira'i maye'e, te yatupina visuapa maye'e makaini tikaechepuka'i ema Jesús Viakenu Tata Jesucristo, 25 Ema Viya Maíjarakapa ema Jesús eta maepenina'aviyare'i taichavene'e eta vipeketurana, tási'a techepukapa te maekari eta makatiuchira'aviyare'i taichavene eta viviurewana.

Romanos 5

1 Puíti'ipa vijakapakareipa me Viya, táichavene'i eta vikasiñawaira'i eta maye'e. Waipa vipikakarakawa'ini eta víkuñayare'ini, taicha ema vímikuñaru'i ema Viákenu Jesucristo. 2 Máichavene'i ema Cristo, tétavikawa'i eta majapanuira'avi'i ema Viya. Tási'a, tijakapa'avipa, táichavene'i eta vikasiñawaira'i eta maye'e, vijakapirayare eta víkuchi'i visiapirayare te majaraiwa'i ema Viya. 3 Te tatiari'inapuka eta vikatajiwairayare, viwapinawachucha eta vikamichira'i; taicha vecha'i eta vikatajiwaira'i tétumecha'aviya eta vímiyanirawa vé'ika, 4 táichavene'i eta vímiyanirawa vé'ika, vijakapaipaware eta vitumewayare virata'airayare vikamicha tamutu, tási'a, eta vikamichira'i tamutu, vikuchapainapa eta táitsiwayare. 5 Tájina tímipanerereka'avima'i taicha yátupiyare'i eta vijakapirayare eta víkuchi'i. Vikasiñawa'i maye'e ema Viya taicha tímimaticha'avipa te visamureana eta máemunasira'avi'i máichavene'i ema Machanewa ema Viya. 6 Víti, tájina viviyaima'i eta vikuchukuirawaina'ini, émasera ema Cristo, te tiúri'i eta máimaira'i, tíjarakawa'i tépena víchavene'i víti máurira'ana'i. 7 Wá'isera tákutikaka'ini eta visamureana viti achaneana. Vimutu'i véñama eta vítaresira. Té'esera tatiari'inapukaini eta véñamiraina'ini mákani achane máetaviucha'i eta máuriwa, víjarakawapapukaini vépena eta vikatiuchiraina'ini ema. 8 Émasera ema Viya, tétavikawa'i eta máemunasira'avi'i, tayanapane eta vikapekaturara'icha'anéni. Máijaraka'isera ema Machicha Jesucristo máepenina'avi'i. 9 Tási'a puiti, vijakapakareipa me Viya táichavene'i eta vikasiñaira'i ema Jesucristo eta máepenina'avi'i. Ichape'inéni eta véjekapirawa'i, mawara'a'isera ema makaepa'ayare'i eta víkuñayare'ini. 10 Eta máepenira'i ema Machicha, puiti ema Viya tíchu'a'avi'i vipauchayare ema, tájina vipika'ini eta viáwa'asiraipa ema, tási'a puiti, eta vikasiñawaira'i eta maye'e, waipa véñamawa'ini, taicha taimikaecheracha'i eta mauriwa'i viye'e ema Viya. 11 Tási'a wa'i takarichu'ini puiti eta viúrisamurewa'i maye'e ema Viya, eneichuware eta máichavene'i ema Viákenu Jesucristo, tétavikawa'i eta viúriwa'i maye'e. 12 Taka'e, ema Adán, ema máinapuiru'i achane tiáwapaika'i eta juka apake'e, ema tinakucha'i eta pekatu, tási'a, táichavene'i eta pekatu, járajapapa eta vépenira, tawachaekene'i eta pekatu, taicha tímirijika'avi'ipa taye'e eta pekatu. 13 Te tájinaicha'a májucha'ini ema Moisés eta wanairipiana, tatiari'ipa'i eta pekatu te juka apake'e, étasera tamajinairaicha'a eta wanairipiana, wicha'a nakaviurewa'ini ena achaneana. 14 Namutusera ena mámariekeneana ema Adán titekepa me Moisés tépenanapaipa'i taicha mámaparaucharipa'i eta mapekatura ema, tayanapanepuka eta napekaturana wa'i tákuti'ini eta mamasuapajiraiwa'i, tayanapane'iware tájinaicha'a eta wanairipi májure'i ema Moisés. Wa'i takuti'ini eta maichararakawa'i ema Adán. 15 Eta mapekatura ema Adán waipaine'i takutinasima'i, eta vijarakasi'i tiasi'a maye'e ema Viya. Taicha eta maejekapirawa'i ema emanaichu achane namutu tepenarakana'i, etasera eta tiasi'a me Viya vijarakasi'i tajina tawachaina'ini tiasi'a maye'e ema emanaichu'i achane, ema Jesucristo, eta tiapajupanawa'i tikatiucha'avi'i vimutu. 16 Taicha eta mapekatura ema emanaichu achane waipaine'i takutinasima'i eta maijarakasiru'avi'i ema Viya, etanaichu pekatu eta temejekapacha'avi timikiñaka'avi vimutu, etasera eta vijarakasi me Viya vimutu achaneana tikatiucha'avi'i viuriwayare'i. 17 Etanaichu'ineni eta pekatu máejekapirawa'i ema Adán. Tiámairijika'avi'ipasera eta vépeniraya vimutu. Émasera ema Viya tiápajukawaipa eta majapanuira'avi'i. Tijakapa'avipa máichavene'i ema émanakeneichuware achane, ema Jesucristo. Tíjaraka'avinawarepa eta arairuyare vítaresirayare vimutu viti vikasiñawana'i eta maye'e. 18 Eta mapekatura'i ema Adán, yátupi tiámaparaucha'avipa vimutu eta vikaikuñairaya. Émasera ema Jesucristo, tájina matapirawaina'ini eta máitaresira'i. Ema, tiámaparaucha'avipa eta vítaresiraya víti, vijakapakareipa me Viya. 19 Kamuri'avi'i viti takaerajiruana'i me Viya, táichavene'i eta mamasuapajiraiwa'i ema émana achane. Puítisera kamuri'avipa viti vijakapakareanaipa me Viya táichavene'i eta masuapajiraiwa'i ema Jesús. 20 Te táekenepa eta máejekapira'i ema Adán, ema Viya manakika'i eta wanairipi. Puíticha tiápajukawapaipaicha eta pekatu, émasera ema Viya tiápajukawaichucha eta majapanuira'avi. 21 Taka'e, eta pekatu, ichape eta támaparauchira'avi'i taye'e eta vépenira. Étasera eta majapanuira'avi ema Viya tiámaparaucha'avipa'iware eta vijakapakarewa'i maye'e. Tási'a, píjaraka'avinawarepa eta vítaresiraya máichekuarakireyare máichavene'i ema Viákenu Jesucristo.

Romanos 6

1 Tiuri puiti, németeaka etiari'i eti ímijachaipapuka tiúri'i vímiyanawa vicha eta pekatu apaesapuka eta majapanuira'avi ema Viya. 2 Wá'ikenesera táurika'ini vímiyanawa'ini vicha. Taicha tépa'aipa eta tapamisira'avini eta pekatu. 3 Eta vikaikachasira'i víjarasirawa'i vé'ikaya viúrujiakaipa ema Viákenu Jesucristo. Tási'a, tímikutijirikawaipa wákachane'ini eta máepenira'i. 4 Eta vikaikachasiraipa te une, tímikutijirikawa'i vikaekarasi'i, vikachanepa ema Cristo eta máepenira'i. Éneichuware eta viúchusira'i te une, vikutipa ema eta máechepusira'i te máekari. Tási'a puiti, arairupa eta vítaresira'i, ichape eta máitupajijiasirawa'i te makaechepukapa ema Machicha. 5 Taicha eta viúrujiasiraipa ema Cristo, vikutipa'i ema eta máepenira'i. Tási'a, étaichu vika'eyare'i víti apanawa eta véchepusirayare'i, vikutiyare'i ema eta Arairu máitaresira'i. 6 Takutikene, eta tamauriwaini'i eta ichasini vítaresira takapekaturaraiwaini'i, tímikutijirikawa'i te vikakenureka. Puítisera táekarasipa eta ichasi vítaresira, takuti'i eta náekarairaipa ema Viákenu Jesús. 7 Taicha mákani achane eta máepeniraipa'i, tíchekaipa'i eta makapekaturaira'i. 8 Véchaipa eta máechepusira'i ema Viákenu Jesucristo, tájinapa tímiapechaima'i máepena'iwaréni, taka'e puiti vitarekara'icha'a maye'e ema. 9 Tasi'a vecha'i viti, ema Cristo eta maechepusira'i te maekari, waipaware tiapechawaima'i tepena, puiti, tamutupa tikaitsiwa'i. Vikutinapa ema eta vítaresirainapa. 10 Eta máepenira'i ema Cristo, tímikapaka'i eta vipekaturana. Ema, waipa tiápechawaima'i tépena. Tamutuipa'i. Tási'a, eta máechepusiraipa'i, máichekuarakirenapa eta máitaresira te mawaure ema Maiya. 11 Ene eka'eyare eti, ékarainapa tamutu eta tapamisira'éni eta epekaturana. Puiti eta ítaresirainapa, makarichu ema Viya ekaematanearuya, táichavene'i eta iúrujiasira'i ema Viákenu Jesucristo. 12 Eta taka'e eti, waipa ekuisapa eta tapamisira'e eta pekatu. Wá'iware ekusuapa jákani tajamurachakeneana'i eta iáke'eana, taicha tétavikawa'i eta tamauriwa'i eta tajamurachakeneana'i. 13 Waipa ekuisapa eta pekatu te iake'e, tímikutijirikawainapa épenakene, waipa échaima'i eta pekatu. Ítarekainapasera maye'e ema Viya, íjararekainapa eta iáke'eana maye'e. 14 Eta pekatu, waipa tikawanara'éma'i, émainapasera puiti ema Viya, tímikataka'enapa eta íchira'i eta táurikeneana, éneichuware waipa kawanara'ema'i eta wanairipiana puiti emapa esuapaya taichavene eta maemunasira'e'i ema Viya. 15 ¿Taja'a vikayemainapa? ¿Vimiyanawayare vicha eta tamaurikeneana, taicha waipa tawanara'avina'ini eta wanairipi, taichavene eta maemunasira'avi'i ema Viya kawanara'avipa? ¡Nemeteaka wa'i! 16 Écharichu'i eti, te ímiyanawayarechuchapuka eta tapamisira'e'i eta pekatuana, ekutiricha'apuka mákani tikakenureka'i, tipamikawayare'i eta masuapirayare'i ema mákenu, eta taka'e'i eta esuapira'i eta pekatu etainapa timikuñaka'eyare te yuku, té'eserapuka émainapa esuapaya ema Viya, tatupiruwainapa eta ítaresiraya. 17 Nu'asulupayachasera ema Viya eta ínajisiraipa eta tapamisira'éni'i eta pekatuana. Puiti tatupiruwaipa te esamureana eta esuapira'i eta vé'iru'i ímitukasiwa'i. 18 Puiti íjarakawainapa ekaemataneaka ema Viya, iáwaku'aipa eta táuriwa eta ítaresiraya, taicha waipa takawanara'e'ini eta pekatu. 19 (Nímikutichina'e'i eta juka, taicha wa'i máejerarena eta ekaikutiarairaina eta, nuwara'a yátupina ekaikutiaraya) Kape eta ítaresira'i, étaicha'a íjarareka'i eta iáke'e taye'e eta tamaurikeneana, étaviucha'i eta ewínarajiwanaini'i, puiti íjararekaya eta iáke'e íchayare eta táurikeneana, táuriwaya eta ítaresira, takuija ta'apapika'e eta ekaemataneasiraya ema Viya. 20 Taicha kape juka ítaresira'i étaicha'a tipamika'e'i eta epekaturana, wicha'a étaina'ini ekaemataneaka eta táuriwaya eta ítaresira; 21 tási'a puiti ¿taja'a eta ímaikeneru'i? Tasi'a puiti etsiri'apa eta ichira eta juka, taicha eta juka tiama'eyare taye'e eta ekuñaraki. 22 Puíti iuchurepa taye'e eta tapamisira'e'i eta pekatu, iáwaku'aipa eta ekaemataneasiraya ema Viya. Jé'eware eta iúritaresirayare me Viya, máichekuarakirenapa eta ítaresiraya. 23 Eta tawacha eta vichira'i eta pekatu etachucha vijachapa eta ekuñaraki, emasera ema Viya mawara'a tijarakasicha'aviyare eta vitaresirayare maichekuarakirenapa taichavene eta visuapira ema Viákenu Jesucristo.

Romanos 7

1 Nuparapenaveana, échaichu eti eta yátupira'i tisuapakare'i eta wanairipiana naye'e ena achaneana, étachuchasera te títarekanaicha'a. 2 Tímikutijirikawa'i súkani esena sukaimakene, tatuparaka'i suitauchayare eta wanairipi supikauchayere ema suima te achaneicha'a ema te'esera te tepenapa ema siuma esu esena esu tépa'apa eta takayemakene eta wanairipi eta supikauchira ema suimaini'i. 3 Te'eserapuka te jákani achaneicha'a ema suima, te suve'apuka ema apana achane, tikapekaturaipa esu. Té'esera te tépenaipapuka ema suima, ésupa téchinawa. Tísapakare suápechawa suákaima maye'e mákani suwara'akeneyare suímayare, wa'i pekatuina eta suápechirawayare tikaima. 4 Ene eka'e'i eti nuparapenaveana. Ema Cristo, máepenina'e'i te crusu, makaepa'aipa eta tapamisira'éni'i eta wanairipiana, puiti émapa técha'e'i ema Cristo. Puiti mawanara'eipa ema Cristo, ema máechepurekene'i te máekari. Mawara'a'i ichapeyare'i eta ekaemataneasiraina eta maye'e ema Viya. 5 Taicha kape juka ítaresiraicha'a, te esamapa eta wanairipi tiápajukawa'i eta ewaraira'i ícha eta tamaurikeneana. Tási'a eta, tiámaparaucha'e'i eta íkuchi'i eta esiapirayare te infierno. 6 Puítisera waipa tapamika'avi'ini eta wanairipiana. Puiti viúchukurepa eta ichasi vítaresiraini, taicha tépanawaipa eta arairu vítaresira eta máwa'asira'avipa ema Machanewa ema Viya. 7 ¿Etiari'ipuka eti ímijacha'i tipamika'e'i eta wanairipiana eta ekapekaturairaya? ¡Wá'ineni étaina! Víti'ipa wa'i vímatiekene'awane'ini eta tamauriwa'i eta vikapekaturaira'i, te wicha'a vímati'ini eta wanairipiana, vuicha'aware vímati'ini eta tamauriwa'i eta vijamurachirana eta apaye'e, eta wanairipi, ani taka'e'i: “Wa'i pikujamuracha eta apaye'e.” 8 Té'esera te vímatipa eta juka wanairipi, viápajukawapa vijamuracha tamutu eta víma'akeneana tájiparakana, te takuija'ini eta juka wanairipiana, wá'ichu'ini vikujamuracha'ini eta apaye'eana. 9 Eta viámaperuwaicha'a apaikape, wicha'a vímati'ini eta wanairipiana, té'esera te vímatiekene'apa, tási'a, véchapa eta vépenirayare, tatiari'ira'i eta víkuchi'i eta víkuñayare'i taichavene eta vipekaturana, 10 taka'e, víti vímijachaipa'i viúchuku'ayare te vítauchapapuka eta wanairipiana, tájinachuchasera táijaraka'avi'ini eta viúchukuiraina'ini, étachucha tiámaparaucha'avi taye'e eta vépenirayare'i, 11 taicha eta pekatu takamapura'i eta wanairipi eta tawayuasira'avi'i, taka'e etaichu'isera eta wanairipi eta timikapaka'avi'i. 12 Tási'a ánipa taka'e, eta wanairipi tiasi'a'i me Viya, eta tawanairipi'i tamu'i tiuri tatupiruwa'iware tetupikawa. 13 Eta taka'e, ¿eta juka wanairipi tiuri'ineni eta taechejiriruwa tasi'asera tiama'avi'i eta vepenira? ¡Wa'ineni taka'e'ini! Németeaka eta pekatu, eta tawaraira'i timecha'avi eta yatupira'i pekatuira'i, eta taka'e'i tiviucha'avipa eta vepeniraya takamapuraipa eta tauriwa eta wanairipi. Eta taka'e taimerekapa eta wanairipi eta taiñe'iwa eta pekatu. 14 Eta wanairipiana tawara'a'inéni tímitupirucha'avi, étasera eta veche máteji, tawayuararu'i eta tawaraira'i vichaya eta tamaurikeneana. 15 Taicha nuti wá'ikene nímatiekene'a tája'apuka eta nícharakawaya, wa'i né'ika'ini eta nupanerechakene'i nuwara'akene nicha, tasapi'achucha nícha'i eta nukatichakene'i numawara'akene'i nicha. 16 Taka'e tayanapane nicha eta numawara'akene nicha, taka'e yatupi nusuapa'i eta wanairipi yátupikene'i eta taetupisirawa. 17 Tatiari'i te viáchanewa eta pekatu, tási'a, wáipaneni vítijirikawa'ini vícha'ini eta pekatu, étasera eta táwa'asira'avi'i te visamure eta pekatu, étapa tipamika'avi'i eta víchirayare'i eta tamaurikeneana. 18 Necha'iware nuti eta tamauriwa'i eta taitaresira'i eta nake'e, tétavikawa'i eta tamasuapajiraiwaini'i, taicha wa'i nimiuchurena'ini eta tauriwaina'ini eta nitaresira; tayanapane nuwara'a nicha eta taurikeneana, wa'i sera narata'a nicha. 19 Te nuwara'ainipa nicha eta táurikeneana, wa'i narata'aima'i nicha, étachucha nicha'i eta tamaurikeneana numawara'akene'i nicha. 20 Te nicha'ipuka jákani numawara'akene'i nicha, waipa nutina'ini tási'a'ini eta nichira'i, étapa eta pekatu tipamikanu'i taicha tiáwa'akanu'i nuti. 21 Nechawawane eta nejekapirawana, tayanapane nuwara'a nicha eta taurikeneana, etachuchasera tiapajuakawa nicha eta tamaurikeneana. 22 Étasera eta viáchanewa, tétavikawa'ineni eta tajamurachira'i vícha'ini eta mawara'akeneana'i ema Viya. 23 Nimararaka'isera eta tatiari'ikene nuye'e eta ta'apapisiranu eta nurata'aira nichejikawa: etasera eta tiviuchanu'i eta wanairipi taye'e eta pekatu eta tiawa'akanu'i tikaratakanu'i. 24 ¡Paurenusami nuti! ¿Naja'apuka tikatuichanuya eta taitekapiraya eta ekuñarakiya eta tiawa'akanu'i nuti te nake'e? 25 Marari'isera ema Nákenu Jesucristo makarichu ema marata'a tikuchuku'a'nu taye'e eta juka tamaurikeneana puíti'ipa nuti, ichape eta nu'asulupayachira'i ema Viya, tétavikawa'i eta nuwapinairawa'i eta níchira'i eta mawara'akeneana'i, étasera eta ichasikenetataji náke'e, tikawanaranuichucha taye'e eta pekatu.

Romanos 8

1 Puítisera, viti viáwa'akanaipa'i ema Jesucristo, waipa vikaikuñáima'i. 2 Taicha eta máwa'asira'avi'i ema Machanewa ema Viya. Émapa, tikaepa'a'i eta tapamisira'avi'i eta pekatu, étapa eta támaparauchira'avi'i eta visiapiraya te ekuñaraki. 3 Taicha ema Viya, eta máimaira'i eta vimaetumechirawa'i, vimárata'aira'i vítaucha'ini eta wanairipiana, mawanekapa tiúkupaika'i ema Machicha, makake'eyare'i eta juka viáke'e viti achaneana. Eta máijarasirawa'i, makamitiekene'aipa eta tapamisira'avi'i eta viáke'e eta vikapekaturairana. 4 Maicha'i eta juka, apaesa waipa vikuimiyanawa vikue'ika eta panererukana tamaurikeneana, etachuchasera eta maimikatasira'avi'i ema Machanewa ema Viya. 5 Nákanisera nasuapa'i eta tawara'akeneana eta náke'e, étachucha napanerecha'i eta náichiraya eta tamaurikeneana. Vítisera viti visuapana'i eta mawara'akeneana ema Machanewa ema Viya, étainapa vipanerechaya eta vikurisamurechiraya ema Viya. 6 Nákani napanerecha'i eta tawara'akeneana eta náke'e, támaparauchaipa eta nasiapiraya te ekuñaraki. Vítisera vipanerechana'i eta mawara'akeneana'i ema Machanewa ema Viya, viti vítarekayare. Viúrinapa maye'e ema Viya. 7 Nákani napanerechaichucha eta tawara'akeneana eta náke'e, ena makatianaruana'i ema Viya. Taicha wá'ikene náwara'aima'i nasuapa eta mawanairipi. 8 Taicha, ena étachucha nakurisamurereka'i eta náke'e, wa'i náituka'ini nakurisamurecha'ini ema Viya eta mawara'akene'i. 9 Puítisera eti, eta máwa'asira'eipa'i ema Machanewa Viya, waipa étaima'i epanerecha eta tawara'akeneana'i eta iáke'e. Étapa epanerechaya eta mawara'akeneana'i ema. Nákani wa'i máwa'aruanaina'ini ema Machanewa ema Viya, wá'iware machaneranaina'ini ema Cristo. 10 Étisera, eta máwa'asira'eipa ema Cristo, tayanapane eta iáke'e eta táepeniraya táichavene'i eta pekatu, étasera eta iáchanewa títarekayarechucha, taicha ejákapakareipa'i me Viya. 11 Táichavene eta máwa'asira'eipa puiti eti ema Machanewa Viya, ema kaechepuka'i ema Jesús, ema tiawa'aka'e'i eti. Émaparakaichu'i ema tikaechepuka'i te maekari ema Jesucristo. Émaichu tikaechepukayare eta iáke'eana tíjaraka'eyare eta arairu itaresiraya. Ema Machanewa Viya ema tiawa'aka'e'i eti. 12 Taka'e, nuparapenaveana, vikatupara'apa waipa étaima'i visuapa eta tawara'akene eta viáke'e. 13 Taicha te etachuchapuka esuapa eta tamaurikeneana tawara'akeneana'i eta iáke'e, tájinapa iuchukuiyaima'i, ekaikuchi'i eta épeniraya, té'esera é'ika'i eta mawara'akene'i ema Machanewa Viya, ínajikayarewa eta íchira eta tawara'akeneana'i eta iáke'e, ejákapainapa eta íkuchi'i eta ítaresirainapa. 14 Taicha vimutu'i viti visuapana'i ema Machanewa Viya, machicha'avipa ema Viya. 15 Taicha eti wa'i ejachapa'ini eta Machanewa, eta kamusurakare eta tiama'e'i eta episirayare'i, eta ekaye'ekene'i émaipa ema Machanewa Viya timetaka'avipa eta machichaira'avipa ema Viya. Taka'e ema Machanewa Viya émapa timitupirucha'avi'i te mamira'u ema Viya, taka'e vimijarecha'i “¡Tata nukaiyakene!” 16 Émaichu ema Machanewa Viya ema tiawa'aka'avi'i eta viachanewa viti emara timireucha'aviyare'i eta machichaira'avi'i ema Viya. 17 Eta makachicha'aviraipa ema Viya, vijakapainapa eta víkuchi'i máijararu'aviya. Vikutinapa ema Cristo eta máijarasira'i eta máikuchi'i ema. Puiti, eta vikatajiwaira'i te juka vítaresira'i, vikuti'i ema Cristo eta makatajiwaira'i, tási'a, vikachanénapa ema eta mávi'a'i eta majaraiwa'i. 18 Németeaka'i nuti, tayanapane ichapepuka eta vikatajiwaira'i puiti juka sácheana, tájinachucha táichawa'i taicha jarari'iyare eta ichape táitsiwayare, vijakapaya eta ichape viúrikakarewaya te majaraiwa ema Viya. 19 Jé'eware, tétavikawa'i eta tajamurachakarewa'i te táitekapapa eta sácheyare, eta vímairaya eta vikuchapakene'i eta takaitsiwairaya eta viáke'e vimutu viti machichanaveana ema Viya. 20 Taicha eta apake'e takamitiaka'i eta jé'esarekene taichekuine, takutikene te jena sácheyare vikuchapakene'i, tamutuinapa témitiakayare eta témekatajiwacha'avianaini'i te juka apake'e 21 tamutuinapa arairuyare, tétavikawainapa eta táuriwaya eta apake'e. Vikapayakaya eta tamikauchira'aviya eta majaraiwa ema Viya, eta makatiuchira'aviya viti machichanaveana. 22 Vecha'i puiticha eta apake'e takatajiwaira'i takuti'i eta sukatajiwaira esu súkani esena tikakatiru'a'i eta suínasira. 23 Ema Machanewa Viya máitsiwachaipa eta viáchanewana. Waipa táesachaima'i vicha eta pekatu. Wáipaware víchaima'i eta tamaurikeneana. Tási'a, títauchawainapa eta makachichaira'avinapa ema Viya. 24 Yátupi'i puiti eta machicha'avira'i ema Viya. Ichapeware eta vikasiñawa'i eta maye'e eta vikuchapira'i eta viúchukuirayare. 25 Wákamicha tamutu, vímiyanawa eta vikasiñawaira'i eta maye'e támutu sácheana. Tapaenumawainapa víma'ainapa, tájinapa vikuchapaima'i. 26 Éneichuware, ema Machanewa Viya tímikataka'avi'i tamutu eta vimarata'akeneana'i. Tavetiji tímikataka'avi'i eta vimaitusira'i eta viyujarasirana. Ema, tiyaseucha'avi te viáchanewana. Viúmiticha'i taicha muraka eta viwaraira'i eta mayasearuana. 27 Émasera ema Viya máimati'i eta visamureana jákani viwara'akeneana viyaseaka, étaipa eta mayasearapi ema Machanewa Viya. Taicha ema Machanewa Viya máimati'i eta mawara'akeneana'i ema Viya, tási'a tiyaseucha'avi'i viti machanerana'i. 28 Véchaipa'iware tétavikawa'i eta majaneasira'avi'i ema Viya vimutu viti vémunakana'i ema. Tayanapane vikatajiwa'ipuka, ema tamutu'i tiuri máicha. Títauchawayare eta mapanereruana ema eta viúrikakareyare'i eta máichuira'avi'i. 29 Akaneipa'i eta máimatira'avi'i, tinerejika'avipa machicha'aviyare'i. Mawara'a'i ema vikutiyare ema Machicha Jesucristo eta máuriwa'i. Tímikutijirikawayare'i viparapeya ema, véchavimuri'i eta makachichaira'avi'i. 30 Ena manerejiruana'i ema Viya, maíchu'awarepa; eta nasuapira'i napauchapa ema, majakapawakapa. Tási'a, ena tijakapana'i maíjarakawapa eta naíkuchi'i eta naisiapiraya taye'e eta majaraiwa. 31 ¡Tétavikawa'i eta makatiuchira'avi'i ema Viya! Tájina táichawa eta nakatianasira'avipuka nákani achaneana ¡Wá'isera nárata'a tikapakecha'avianaima'i! 32 Eta majapanuira'avi'i ema Viya, wa'i mawayuaka'ini máijararekapa ema Machicha eta nakapasira'i víchavene'i vimutu víti. Tási'a, mavetijinapa eta makatiuchira'aviyare puiti te tamutu eta jákani víchawakenewana. 33 Puiti tájinapa viviurewaina táimikuñaka'avi'ini viti manerejiruana'i, taicha ema Viya tépachiaka'avipa eta majakapira'avi'i. 34 Tájinakenepa tímikuñaka'avima'i taicha ema Cristo máepenina'avipa, tichawaipaware títareka. Puíticha téjaka'i te mawaure ema Viya, téchejiuruka'avipa ema. 35 Ema Jesucristo, wa'i máinajikaima'i eta máemunasira'avi'i. Tási'a, yátupina eta vikasiñairaina ema. Tayanapanepuka vikatajiwa'i, véku'apuka, te vítaji'apuka, wa'i vikainajiruka'ini máicha. Te típikarareka'avianapuka, te tipanajika'avianapuka, te nawara'apuka tikapaka'aviana, wá'ikenesera vikainajiruwa'ini máicha. 36 Taichakene'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Tikatianakana'i ema Viya titanuka'aviana'i viti, nawara'a tikapaka'aviyare tiwapinawana'i eta nakapasira'avi'i, takuti'i ena tikaparekana'i eta wakate.” 37 Tétavikawa'i eta máetumechira'avi'i ema Jesucristo táichavene'i eta máemunasira'avi'i. 38 Nuti nusuapakene ema Viákenu eta majaneasira'aviya, tájinakene tikaerajika'avima'i eta máemunasira'avi'i, wa'i étainapukaini eta vikatajiwapuka eta vítaresira, étainapukaini eta vépenira, étainapukaini tájinakene wa'i vipika'ini eta tipikakareana'i te juka apake'e, énainapukaini ena ichapemurikeneana maye'eana ángele ema wíinaraji, étaina'ipukaini eta náiñe'iwana'i. 39 Tájinakene tikaerajika'avima'i enainapukaini ena tiavi'ana te anuke'e anuma, enainapukaini ena ereanana tiavi'ana te tamapikukene, etainapukaini eta maepiyaruana ema Viya takaerajika'avi'ini. ¡Tajina tikaerajika'avima'i te mamira'u eta maemunasira'avi'i ema Viya eta maimechira'avi'i eta maijare ema Viákenu Jesucristo!

Romanos 9

1 Taichavene eta nusuapira ema Viakenu Jesucristo, eta taka'e eta numetasira'e nutupiruwa'i nuti wa'i nepiya'ira'i'ini. Etaipa eta nupanereru maimitupirucha'i ema Machanewa Viya, ema tetumechanu'i eta numetasira'e'i: 2 eta taka'e, ichape eta náimipanerechiranu'i nukatisamurewa'iware, wa'ikene tinajiakanu, 3 táichavene'i eta namae'isira'i ema Viákenu Jesucristo. Táetaviucha eta néñamirawa'i eta naye'e, nuwara'aine'i níjararekawa'ini nuyana'ini nuti te jena yuku, apaesa wa'i nakuyana'ini ena. Énaina'ini náuri'ini ena maye'e ema Viakenu. 4 Taicha manerejiruana'i ema Viya, máichavene'i ema náchukaekeneni Israel, mawaraira'i ema Viya machichanaveanayare'i. Ichapemuri'i eta makachanerawaka'i, máimechira'i eta majaraiwa. Máijarakawaka eta matratune eta majaneasirawakayare. Máimimaticha'iware eta mawanairipiana. 5 Mametaka'iware eta máitesirayare'i ema tikatiura'iyare naye'e. Ena nani, tétavikawa'i eta táuriwa'i eta náikuchiyare'ini taicha manerejikawaka'i ema Viya ena máumuriwanaichu'i ema Cristo, najaneanaichu'i eta máukupaisira'i te juka apake'e. Puíticha émaipa técha'i tamutu. Máitawakakaipa eta vijirauchira'i. Amén. 6 Wá'isera étaina'ini táicha'ini eta mamaitauchira'i eta maechejiriruwa ema Viya, naye'e ena juriyuana, etachucha eta wa'i namutu'ini yatupina'ini namairiekenena'ini ena tikawasana taye'e eta awasare Israel. 7 Wa'isera namutu'ini ena mamariekeneana ema Abraham yatupina'ini machichanaveanaina'ini, emasera ema Viya Maichapa: “Ena piamairiekeneanayare piti tiasi'anayare maye'e ema Isaac.” 8 Etajuka tímimaticha'avi'i, eta nájina emanaina machichaina'ini ema Viya, tayanapane nachichanaveanaina ena apánapanenejiana achaneana; wa'i etaparakaina, enasera ena yatupikeneana machichanaveana nákaini titauchana yatupi eta maechejiriruwa ema Viya. Enasera yatupikeneana mamairiekeneana. 9 Eta mametakasiwa'i ema Abraham eta me Viya, ani taka'e'i: “Puiti juka kajeyare, níjarakaviyare píti ésupa esu Sara ema echichayare.” 10 Numetaka'eyarewa eta táicharakawa'i. Ena apinakeneana suchichanaveana esu Rebeca emanaichu'i ema naiya'i, ema viachukaini Isaac, 11 Ánakiapaicha'a eta naichuiraina'ini ena apinakeneana, vuicha'a nakaikutiaraima'i naicha eta taurikeneana wicha'aware naimati'ini naicha'ini eta tamaurikeneana eta taitauchirawaya eta mawara'akene maicha ema Viya, eta manerejisiyayare nákani machichanaveanayare wa'isera etaparakaina eta vichira eta taurikeneana, ema'i ema Viya ema tichu'a'avi'i. 12 Ema Viya mametakapa esu Rebeca: “Ema mainapure maechavi ema mawanarayare ema mati amuyapana.” 13 Eta Ajureka takapika'ukene ani taka'e: “Nemunaka'i eñi Jacob tási'a nukaticha'i eñi Esaú.” 14 ¿Puiti, vimijachainapa wa'i tétupikawa ema Viya eta manerejisirawaka'i ena achaneana? ¡Wá'ikenesera enena táka'e! 15 Ema Viya mametaka'iware ema Moisés, ani maka'e: “Nuti necha mákani nujapanukeneyare.” 16 Taka'e, wa'i wámutu wákutikaka eta majapanuira'avi ema Viya máichuira'aviyare'i, ema técha'i eta manerejisirawaka'i nákani majapanukeneana máichu'akeneanayare, wa'i étaina'ini eta náimijachirawa'i tíchu'akareana taicha eta náuriwa'iji, napamisira'ipuka naicha eta táurikeneana. 17 Ema Viya ániware maka'e'i eta te Takapika'ukene Ajureka maye'e ema rey te awasare Egipto: “Nuti nunakavi'i eta piáwakure'i pirreywayare'i, nuwaraira'isera nuti nímimatichaviyare eta tamutuira'i nurata'a nítupajijiasirawa, apaesa táimatikare eta níjare te tamutu eta juka apake'e.” 18 Taka'e, ema Viya manerejika'i nákani mawara'akeneanayare máichu'a, máisapa'isera ena masuapajiraira'ana tajurukachuchaini eta namurakasamurewa'i. 19 Németeaka, áninapapuka eka'eyare eti: “Ene taka'e jákani, ¿tája'apuka takayema eta vikaviurewa'i eta maye'e, taicha wa'i véchawa'ini eta víchira'i eta tamaurikeneana, émarichu'inéni tícha'avi'i?” 20 Piti achane, ¿Naja'avisika piti eta piyaseaka'ini ema Viya eta maicharakawa eta makaematanera? ¿Etasika eta ipúneka wa'i taicha'ini ema tepiyaka'i: “Taja'a takayema eta pepiyasiranu'i?” 21 Esu típuarekara'i, esu téchinawa'i jákani táima'ianayare eta suípune, suíchayare'i eta sukachaparaya, tási'a suépiyakaware eta suawakuru'iyare te tajiparakana suicha'i eta suwara'akene'i taye'e eta tiuraji. 22 Tatuparaka'i ema Viya máikuñakawaneya namutu ena achaneana wínarajikeneana, máimitaekene'awakawane ena, tatuparaka'iware máimerekawane eta máitupajijiasirawa étapa eta masemira'i taye'e eta namauriwa'i, tétavikawa'isera eta makamichira 23 Víti apana, ene taka'e'i eta táetaviuchira'i eta majapanuira'avi'i, máimereka'i eta táichapewa eta makunachakarewa, akaneipa'i eta manerejisira'avi'i eta vikachaneraya ema taye'e eta majaraiwa. 24 Wa'i wákarichu'ini viti juriyuana manerejika'avi'ini, éneichu'i eti apawasana manerejiru'e'iware. 25 Eta Takapika'ukene Ajureka májure'i ema Oseas eta máechajiriruwa ema Viya, ánipa maka'e'i: “Nuti níchu'awakayare ena ichapemurikeneana ena achaneana apawasana, enainapa nuchaneranaya, esu numaemunaru nichu'ainapa taichavene eta nemunasira. 26 Etaichuware manasi'i eta te maichine'i: ‘Eti wa'i ekawasa eta te nawasa’, Puitisera nichu'a'enapa machicha'enapa ema Viya kaitarekara'i.” 27 Énasera ena nujaneanana juriyuana, ánipa maka'e ema Isaías: “Tayanapane natiari'inapuka ena namairiekenena taye'e eta awasare Israel tayanapane kamurianaina nakuti eta tawaparu te tachausi eta ichape une matupanavene, animurianayarechu'i ena tiuchuku'anayere, 28 ema Viya, waipa makamichaima'i eta náejekapirawana'i ena achaneana. Tíja'uchawayarepa eta máikuñasirayare eta apake'e. Máija'úchayare'i máitaekene'a tamutu.” 29 Ániware maka'e'i ema Isaías akane: “Taicha ema Tata maitupajijiakawakene wa'i makunakika'ini ena mamairiekeneana, Puiti wakutipa'ini ena tikawasanaini te awasareni Sodoma etapa eta awasare Gomorra.” 30 Nuwara'a numetaka'e eta juka. Ena apawasana nasapi'a'i tijakapakareana'i me Viya, wá'ineni náesenika'ini ema kape eta náitaresira'i. Táichavene'i eta nakasiñawaira'i eta maye'e, tijakapakareanaipa'i ena. 31 Énasera ena israelitana, tímijachawana'i tijakapakareanayare'i me Viya táichavene'i eta nawaraira'i náe'ika eta wanairipiana, wá'isera najakapakare'ini. 32 Taicha ena, náemepurureka'i eta najakapakarewayare'ini me Viya. Ena tímijachawana'i étachucha nakunachiawa'i taye'e eta náitauchira'i eta nawanesirakakana'i. “Eta tiviucha'i eta nakatianasira'i murakakene'i ema Viákenu Jesús” 33 eta taichakene'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Puiti néwatakaya ema Nuchicha naye'e ena israelítana níma'aya nája'apuka tikatianakanaya ema, nákanisera tikasiñawanayare eta maye'e ema, wa'i máinajiakawakaima'i.”

Romanos 10

1 Nuparapenaveana, tétavikawa'i eta néñamirawa'i naye'e ena israelítana. Eta nuyaseserepi me Viya te nuyujarasirana, nuwara'a'i náuchuku'a'ini. 2 Nukunachawaka'i ena eta napikauchira'i ema Viya. Téjekapawana'isera ena eta táichararakawa'i eta vijakapakarewa me Viya. Ena, tímiuriakawana'i tiúriana'i. 3 Vuícha'asera náimati'ini eta táichararakawayare'i eta najakapakarewa eta nakasiñawairaya me Viya. 4 Taicha ema Cristo makaepa'aipa eta tasuapakarewa'i eta viye'e eta mawanairipiana ema Moisés. Takarichu eta vikasiñawaira'i maye'e ema, vijakapakareyare me Viya. 5 Émaichu'i ema Moisés, muraka'i eta matuparasira'i eta majure'i: “Eti, tapamiruana'i ítauchirayare'i tamutu eta wanairipiana. Te yátupipuka ítaucha'i ejákapakarenapa me Viya” 6 Máejerarepanasera eta vijakapakarewa'i me Viya táichavene'i eta vikasiñawaira eta maye'e: “Wa'i tákamesa'ini: ‘Vitanupana'ini ema te anuma’ –taicha tiúkupaucha'avipa–; 7 ‘Wá'iware tákamesa'ini vitanupana'ini te máekari’ ” –taicha téchepukaipa'i ema, takamunu'isera eta vikasiñawairaina maye'e ema Cristo te visamureana. 8 ¿Taja'asika eta juka takayemakeneana?: “Eta Takapika'ukene Ajureka tatiari'i'ite pichakaya, etaipa te pijaka etapa te pisamure” Etajuka Maechejiriruwa'i eta juka vikasiñawaira'i me Viya eta vikametarairuira'i. 9 Te'esera te numetaurekawa te nujaka eta nimatira'i eta émaira'i ema Tata Jesús tási'a nusuapayare'i yatupi te nusamure eta emaira'i yatupi ema Viya tikatiuchanu'i eta nikuñayare'ini, je'ewaresera puiti nujakapainapa eta makatiurapi. 10 Taicha te yatupina visuapa te visamure je'ewarenapa ema Viya tijachapa'aviyare, tási'a vimetaurekawainapa eta vimatira'i eta émaira'i ema Jesucristo, je'ewaresera puiti vijachapainapa eta makatiurapi ema Viya. 11 Eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: “Nákani timetaurekawanayare maye'e ema nuwaneruyare, tájina náichirawaima'i, tamutu tiúriyare eta náitaresira.” 12 Ema Viya, wa'i máepuruima'i nákani tikasiñawana'i maye'e, tikutikakayare'i eta majakapirawaka ena israelítana énapa ena apawasana, taicha émaichu'i ema Viákenu'i vimutu, tétavikawa eta majapanuira'avi'i, taicha tetavikawa eta mauriwa viye'e vimutu viti vipiarakana eta viyaseasira eta viwara'akeneana. 13 Taicha ániware taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Ema Viákenu makuchuku'awakayare namutu nákani tipiarakana'i eta máijare táichavene'i eta nakasiñawaira'i maye'e.” 14 Tási'a, ¿Waipaine'i napiarakaima'i taicha ena wa'i nasuapa'ini ema Viya? ¿Waipane'iware nasuapaima'i ema, taicha wa'i nasama'ini eta maechejiriruwa ema, tási'a waipaine'i nasamaima'i taicha najina nakametarairu'ini eta maechejiriruwa ema Viya? 15 ¿Tasi'a waipaine'iware kametarairuanaima'i, taicha ena wa'i maewataruina'ini ema Viya? Eta Takapika'ukene Ajureka ani taka'e: “¡Tétavikawa'i eta náurisamurewana ena achaneana eta nasamira'i eta táurikene'i máichuarapi ema Viya eta majakapirawakaya, tási'a tiúriyare eta majakapira'avi'i viti mawaneruana ema Viya!” 16 Wá'isera námutu'ini nasuapa'ini eta juka arairu'i vé'iru'i vímitukakene'i. Ema Isaías, ani maka'e'i: “Tata Nákenu, ¿ánimurianaichu ena tisuapana'i eta juka nímiturapiana nuwana'iana piye'e?” 17 Té'esera te táuri'ini nasama ena achaneana eta vímiturapiana maye'e ema Cristo, titupiruwanayare'i tikasiñawana maye'e. 18 Nutisera nuyasereka'e ¿Wa'ipuka esama'ini eta maechejiriruwa ema Viya? ¡Tiuriesama'ineni! Taicha eta Takapika'ukene Ajureka ani taka'e: “Tamutuipa'i te juka apake'e tikasama'u'i, eta máechejiriruwa ema Viya tamutuipa'iware takaitatapa'i'i te juka takiñakukujiana te apake'e.” 19 Puiti napecha'eware nuyasereka'e ¿Wa'ipuka nakaikutiara'ini ena israelitana? Eta májure'i ema Moisés, ani maka'e'i: “Íma'a, eti israelítana nasapi'aya nujakapawakayare nuti ena apamuriana achaneana énaipa ena máesenikanura'ana'i.” 20 Tasi'a jarari'iware eta máechejiriruwa'i, ema Isaías, ani maka'e'i: Tichimawanuana'i ena, wa'ineni napanerecha'ini natanukanu'ini; “nímerekawaipa naye'e ena nani wá'ikene'i náesenikanu'ini, wá'iware nakayasesereru'ini.” 21 Etasera eta awasare Israel, ániware maka'e ema Viya: “Tamutu'i sacheana eta níchuirawaka'i ena nani israelítana. Tétavikawa'isera eta namasuapajiraiwa'i. Wa'i náwara'a'ini nachawa'ini eta nuye'e.”

Romanos 11

1 Puiti nuyasereka'e ¿Émapuka ema Viya makaerajikawaka'i ena machanerana? ¡Wá'i táka'e'ini! Núti'ichu'i israelitanu'i, mámariekenenu'iware ema Abraham, émapa ema apanaware náchuka Benjamín. 2 Eta akane, tétavikawa'i eta máemunasirawaka'i ema Viya ena israelítana, puíticha wa'i mainajiakawaka'ini. Échawa eti eta takayema'i eta Takapika'ukene Ajureka eta máichawakenewa'i ema profeta Elías. Ani taka'e'i eta mametauresirawa'i me Viya eta mayujarasira'i: 3 “Tata Nukaiyakene, nakapapajikawaka'i namutu ena piye'eana profetana. Puiti nawara'a'iware tikapakanuana. Navetataikaipaware eta pipena. Nukarine'i nuti nítareka'i.” 4 Tási'a, ema Viya majikapapa: “Narari'i siete mil ena ajairana. Ena wa'i náepuyumirauchaima'i ema nasiñaraji Baal.” 5 Ene taka'e'i, wa'i námutu'ini ena israelítana masuapajiraira'ana'i me Viya. Natiari'icha'a ánimuriana'i ena manerejiruana'i majapanukene'i. 6 Emasera ema Viya, manerejikawaka'i, taicha tetavikawa'i eta majapanuirawaka'i. Tajina wa'i étaparakaina eta víchira'ipuka eta táurikeneana. Jé'esare, tijapanu'avi'i táichavene'i eta táetaviuchira'i eta máemunasira'avi'i yatupi. 7 ¿Taka'e, takayema? Ena juriyuana wa'i naituruka'ini eta nawara'akene, emasera ema Viya eta manerejiru'i je'eware eta naituruka'i. Enasera ena apamuriana masuapajiraira'anapa, 8 Títauchawapa'i eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Émaichu'i ema Viya tikamitisikawaka'i apaesa wa'i nakukaikutiara eta máimiturapiana ema Cristo, maetu'ukiñachapa waipasare samara'iana, mapuchukichapa waipasare timairirikana. Puíticha ene naka'e'i.” 9 Ema víyara'aini David, ániware maka'e'i: “Eta naima'akeneana ena nani tikasiñawawaikana tenirijirikakana, titsiwachawainapasera etainapa timikuñakayare takutinapa eta yuta'e etainapa tikaratakaya, Apaesa etainapa tiakipaikawakaya tikaikuñanayarepa. 10 Taka'e púchukianainapa wa'ipa nakuimairika; Takaetipapaikainapa eta napaisirayare, pajara'inapa eta nakatajiwairayare tájinapa nanarasiraima'i.” 11 Puiti nukayesesereru: ¿Yatupiuka ena juriyuana, eta nakayutetera'i, nanasipa eta nakipaisirawa'i? ¡Wá'ikene énena táka'e! Puítisera nasapi'a ena apawasana najakapakare'i ema Viya, taicha mawara'a máimikatsiriakawaka ena israelítana, apaesa náeñeuchawayare eta maye'e. 12 Etasera, eta nakipaisirawa'i naejekapirawa'i ena juriyuana etapasera eta tijakapakareana'i me Viya namutuipa ena apánapanenejikeneana achaneana te juka apake'e, ¡Taicha eta nákipaisirawaipa ena juriyuana, puiti eti apawasana, tétavikawa'i eta iúrikakarewaipa! 13 Németeaka ímatinu'i nuti eta nukatupara'airapa eta nímitusira'eyare eti apawasana. Táitusiawa puiti tétavikawa'i eta nukunachirawa'i eta nukaemataneasira'e'i. 14 Numetakawaka'i ena nujaneanana eta yátupira'i eta ejákapakareira'i me Viya, apaesa níma'a'ini ena, te najamurachayarepuka eta najakapakarewa'i ena apanawa, tikuti'eanayarepuka eti, nuwara'a nanerejikawa'ini nákani náeñauchawa'ini, apaesa náuchuku'a. 15 Páureanasami ena eta nákipaisira'i, esapi'a'i eti apawasana te juka apake'e, tétavikawa'i táuriwa eta ejákapakarewa'i me Viya, ¿Jé'esaresera, tétavikawapa eta tajaraiwaina'ini te visamure te nachaviraina'ini, náeñeuchawapaini? ¡Tímikutijirikawapaini eta makaechepusiraya namutu ena náepenakeneana! 16 Tímikutijirikawa'i nákani tepiyarekana eta pan naijaraka'i ema Viya eta tainapure taimakikene, eta nakamawa'uira'i, tamutu eta taumuriwa kapika'uyare'i. Takutikene nákani tikamawa'uana eta tapare eta yukuki tamutuyare'i eta tatawawajiana tikapika'uyare'i te mamira'u ema Viya. 17 Eta yukuki ulivu, ena'i ena juriyuana, taka'e naechukapa eta tatawana maurira'ana, taka'e nave'apa eta tatawa eta ulivu tikawasa te simena, naemewachakapa naipistakapa eta tatawa, eti'ineni eta apawasana, eta taka'e'i eta machanera'epa ema. 18 Puiti étipawaipa'i machanera'e'i ema Viya, nutuparaka'esera, wa'i ekukasiñawawaika eta ítujisirawa'i esiapa taye'e eta náikuchi'i ena nujaneanana israelítana, taicha wa'i ekachuriakawakaima'i ena eta iúriwa'ineni eta ejákapakarewa'i me Viya, wa'i ekuemitisika eta esiapira'i taicha'i eta nákipaisirawa'i ena masuapajiraira'ana, eti máetumechakeneana ema Viya; wa'i étina étumecha'ini ema. 19 Wá'iwaresera ekupanerecha te esamureana: “Yátupi, ena mákijikawaka'i ema Viya eta namasuapajiraiwa'i, tási'a, tinerejika'avipa víti, taicha viúripana'i víti eta máimaira'avi'i ema Viya.” 20 Taka'e, échapawa eti apanawa, machu ákutiriana ena nujaneanana, ena eta nákipaisirawa'i tímikutijirika'i tikaechuana'i, táichavene'i eta namakasiñawaira'i me Viya, puiti étipa náitsiwa'i ena eta ekasiñawaira'i maye'e, wá'isera ekukasiñawawaika, ekuneuchawa eti apanawa, epikaucha ema Viya. 21 Taicha ema Viya wa'i majapanu'ini eta naechusira eta tatawa eta yatupikene ulivu, eti apanaware wa'i tijapanu'ema'i eta éjekapirawana. 22 Taka'e, tikaecherawapa eta máuriwa'i ema Viya, étapa eta matupiruwa'i. Tétavikawa'i eta matupiruwaira'i eta náerajisirawaka'i ena masuapajiraira'ana. Tétavikawa'iware eta máuriwa'i eta eye'e, eta ímiyanirawa'i eta ekasiñawaira'i eta máuriwa'i. Nákanisera wa'i nakasiñaima'i, makaerajikawakayare. 23 Puiti, te náeñauchawapuka me Viya ena nujaneanana, nakasiñawa'iwarepuka maye'e, ema majakapawakayare'i ena, machichanaveanawarepa. Taicha ema, tétavikawa'i eta majapanuira'i. 24 Taicha kape juka eta ítaresira, masuapajiraira'e'i, emaesenisira'i ema Viya, tási'a, tájina'ineni ejákapakarewaina'ini. Esapi'asera eti esiapamuri'aipa ena apamuriana machanerana'i ema Viya. Ene naka'eyare'i ena israelítana. Ena, te náesenikapa ema Viya, kamurikeneanayare'i ena tikasiñawanaya maye'e. Tisiapanayarewa taye'e eta náikuchi'i. 25 Nuparapenaveana, nuwara'a numetaka'e eta juka tayumururewaini'i, máimimatichakenenu ema Viya. Eta namurakasamurewa'i ena nujaneanana. Té'esera námutupa nasiapa ena apawasana manerejiruana'i, napaenumawainapa ena nujaneanana náesenikayare ema Viya. 26 Te taekenenapa eta juka, ema Viya makuchuku'aya eta mawasa Israel. Taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Ema tikatiura'iyare'i títekayare te Jerusalén masipa'akawakayare eta nawinarajiwana. 27 Nuti nítauchayare eta nechejiriruwa naye'e ena te népachiasirawakayare eta napekaturana.” 28 Taka'e, ena nujaneanana nakatianakapa puiti eta juka vé'iru'i. Étasarepa ítujisiawayare eti. Émasera ema Viya máemunakawakaichucha, taicha manerejiruana'i ena náchukanaveanaini. 29 Taicha ema Viya, tamutu eta máijararuana'i, wa'i máemepururekaima'i. Máitauchayare'iwa tamutu eta máichuarapiana. 30 Eti akane eta ítaresirana, wa'i áwara'a'ini esuapa'ini ema Viya. Puítisera eta namasuapajiraiwa'i ena israelítana, ichapeipa'i eta majapanuira'e'i ema. 31 Éneichuware ena, te jena sácheyare, majapanuwakayare'i ena, takuti eta majapanuira'e'i eti puiti. 32 Taicha ema Viya máimati'i eta emutuira'i emasuapajiraiwa'i, mawara'asera vikutikakayare'i eta majapanuira'avi'i vimutu. 33 ¡Ema Viya, tétavikawa'i eta majapanuraiwa'i eta viye'e, tétavikawa'iware eta máitupajijiasirawa'i! Najina naechaima'i eta mawara'akene maicha, apaesaina'ipukaini naimatiekene'a'ini eta mayani'apa'i. 34 Taicha “¿nájina tímatiekene'aima'i eta mapanereruana ema Viya? ¿Nájinaware náimituka'ini ema? 35 ¿Nájinaware náijarakasicha'ini, tája'aina'ipukaini, étanaina'ipukaini máitsirijikawa'ini eta máijarasira'i ema?” 36 Taicha tamutu eta tatiari'ikeneana'i, takarichu tási'akeneana'i maye'e ema Viya. ¡Máitawakaka'i eta vikunachira'i ema Viya! Amén.

Romanos 12

1 Taka'e, nuparapenaveana, nuwara'a ákaikutiara yátupina eta majapanuira'e'i ema Viya. Eta táetaviuchira'i eta majapanuira'e'i, ekatupara'a'i íjarakawa yátupina eta iáke'eana étapa eta iáchanewana eta é'isiraina émainachucha ema Jesucristo, takuti'i eta iámawa'u'i me Viya, jé'esare, tétavikawaya eta ekurisamurechiraya ema taye'e tamutu eta ekaemataneasirana ema. 2 Éneichuware eta ítaresirana, waipa ekue'ika eta taye'erepi eta juka apake'e, ítsiwachapasera eta epanereruana, apaesa támutupa apanaina'i eta ítaresiraina, tási'a, ímatisarepa eta mawara'akeneana'i ema Viya, ítukayarewa icha eta táurikeneana. Ekurisamurechayare ema eta íchira eta tatupiruwakeneana'i. 3 Nuti maye'enu'i apústule ema Viya, tituparakanu'i numetaka'eyare emutu eti, tátupiruwa eta epanereruana wa'i ekupanerecha eta iuriwaina taye'e eta ítukakeneana máijararu'eana'i ema Viya, nakuija nakasiñawawaika. 4 Takuti'i eta viáke'e viti achaneana, kamuriana'i eta táunawana'i, táematanepachu'iware, wa'i étainaichu'ini eta táitukakeneana'i, 5 ene vika'e'i víti, kamuri'avi'i, étanaichu'isera eta viake'e'i eta viúrujiasirakaka'i eta vé'isira'i ema Cristo, vímikatakakaira'i eta vikaemataneasira'i ema. 6 Ema Viya, apánapaneneji'i eta vítukakeneana eta máijarasira'avi'i eta vématanepachuyare'i máicha. Takamunu'isera wa'i vikuemepururekawa eta vítukakeneana'i máijararu'aviana'i, apaesa táuri eta vikaemataneasiraya, te tíjaraka'avipuka ema eta vítusirayare vikametarairu, vijaneakawainapa, taitauchawa eta vikasiñawaira maye; 7 te tíjaraka'avipuka eta vítusirayare vímikataka ena vichamuriana, tatupiruwayare'i te visamure eta vímikatasirawakaya. Nákani náituka'i tímiturekana, wa'i nayakujima'i eta náimituresiraya; 8 nákani náituruekene'a'i eta náetumechiraya nákani apana, wá'iware nayakujima'i, nákani tíjarakasírekana'i eta náima'akeneana, tátupiruwayare'i te nasamure eta nakajira'i ena tikamunuwana'i, nákani katupara'ana'i téchapajirikara'ianayare, tiwapinawanayare eta náitauchira'i eta natuparakasiwa'i, nákani tímikatakana'i ena tijapanukareana'i, tiúrisamureanaya eta náimikataresira'i. 9 Yátupina eta émunasirakakaina ena echamuriana. Ewapinawaya eta íchira eta táurikeneana. Épuruyare eta tamaurikeneana. 10 Tiápajukawainapa eta émunajirisirakakaina eta echamurikakaira'i. Yátupina eta epikauchirakaka'i. 11 Étumechawa eta ekaemataneasira'i ema Viya. Tawapinawa eta esamureana. Ichapena eta iurisamurewaina. 12 Iúrisamurereakawa eta ejakapiraya eta ekuchapakene'i. Ekamichawaya taye'e eta ekatajiwairana. Wa'i takuechuki'a eta eyujarasirana. 13 Ímikatajirikaka ena echamuriana, taye'e eta nakamunuirawana. Tiúriyare eta ejakapirakaka te epaipiuchakaka. 14 Te natiari'inapuka nákani náe'a'e, napanajirika'epuka, ejapanuyare ena. Eyaseuchaya me Viya eta náurikakarewaina. Wá'isera ekuyaseucha jákani náikuñawanena. 15 Te tatiari'inapuka jákani tiúrisamurekare naye'e nákani, eti apanawa iúrisamureyarewa. Té'esera te tatiari'inapuka eta tikatisamurekare'i naye'e nákani, ejapanuwakayare ena, íya'ayarewa eti apana. 16 Ekurisamurechakakaya ena echamuriana. Wa'i ekukasiñawawairika, ákutikaka'i naye'e ena mánsuana'i, wá'iware ekukasiñawa eta ítusira'i. 17 Te tatiari'inapuka náicharaka'e eta nakatichira'e, wa'i ekuitsikawa, íchayaresera eta jákani táurikeneana'i naye'e namutu ena achaneana. 18 Ámeta eta iuriwaina'i eta ítaresiraina, naye'e namutu ena achaneana. 19 Némunarukeneana nuparapenaveana, te tája'apuka náicharaka'e, wa'i ekuitsikawa, kápachi marari'i ema Viya, máima'ainepa ema téchayare eta náikuñayare. Taicha taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Níma'ainepa nuti eta táitsiwayare. Nuti nécha'i eta náikuñayare ena tikaviurewana'i eye'e.” 20 Ániware maka'e ema: “Te píma'a máeku'apa'i mákani tikatianakavi'i, pénikayare. Te mamaunepa'ipuka, pésichayare. Eta máimairaina'i eta pémunasira'i, tikatisamurewainapa titsiri'ainapa.” 21 Wa'i ekuisapawa ítsikawa eta náichira'eya te táiñe'ikeneana. Étumechawasera eta íchiraya eta táurikeneana. Étapa tikaepa'ayare eta nasemanewa.

Romanos 13

1 Eti, emutu esuapajira'iyare naye'e ena tuparairukana, taicha ena manakakeneana'i ema Viya eta náwakureana'i. Nájina émanaina máemunasirikawa'ini. 2 Eta taka'e, nákani tiákapauchawana'i naye'e ena tuparairukana, tímikutijirikawa'i nákapaemacha'iware ema Viya. Jé'esare, tikaikuñanayare'i ena téjekapawanaipa'i. 3 Taicha ena tuparairukana, wa'i étaina tíminakawaka'i ena eta náipikararesiraya nákani tíchana'i eta táurikeneana. Nákanisera tikaviurewana'i, táurika'i tipikanayare'i. Te ewara'a'ipuka iúri naye'e, esuapajira'iya naye'e, tási'a, ena tikunacha'eanainapa. 4 Taicha ema Viya, éma'i makaejakawaka te náwakureana'i, náurichayare'i ena achaneana. Té'esera ekaviurewa'i, epikayare'i taicha ena wa'i támapurujima'i eta nakatupara'aira'i. Natuparakasiwa'i me Viya eta náikuñasirayare ena tikaviurewana. 5 Eta taka'e, tawara'aichu esuapajira'iyare naye'e ena tuparairukana, apaesa wa'i nakuikuñaka'e. Tavetijipa esuapajira'iyare taicha eti etuparakasiwa'i me Viya. 6 Takutikene tatuparaka'e'i eta ewachachirayare eta impuesto. Taicha ena tuparairukana, natuparakasiwaichu'i maye'e ema Viya, náitauchiraya eta nakaemataneasira ema. 7 Tási'a, ítaura'iyare te jákani nayaseasira'eana eta eyase'ana étapa eta ewachachiraya eta eyase'ana. Epikauchaware nákani tipikauchakareana'i. Émunakaware nákani témunakakareana'i. 8 Nakuija ekantevéya. Tituparaka'eware émunakakayare naye'e ena apamuriana. Nákani títauchana'i eta juka náemunasirakaka'i, náitauchaipa'i eta tawanairipi'i eta wanairipi. 9 Eta wanairipiana taka'e'i: “Wá'i pive'aima'i esu apana esena mayena ema apana achane, wá'iware pikaparekaima'i, wá'iware piámerekaima'i, wa'i pipanerechaima'i pikapinaru”, étasera eta juka apamuriana wanairipiana kaikutiarakarepa eta te echéjirirukawa: Pémunakayare ema piparaepiya, tikutiyare eta pémunasirawa'i píti.” 10 Mákani témunara'i'i, wa'i makaetemaima'i ema maparaepiyana. Eta taka'e te vémunakaka, máejerare eta taítauchirawa eta wanairipi. 11 Eta taka'eyare eta ítaresirayare. Waipa véjekaracha eta sácheana. Wa'i vímakakarakawaima'i. Vitsekawayare'isera taicha viáne'ipaicha eta jena sácheyare eta máitekapiraya ema vé'iru'i. 12 Eta vikuchapiraipa eta machavirayare ema Viákenu, takuti'i te vikuchapaipa te jena yati eta tijarara'i. Puiti víma'apa eta tajara'ikene. Tási'a, ínajikapa eta íchakeneanaini te timapiku. Puiti tiápajukawasera eta iúriwana, étapa eta íchakeneanaina te tijara'i. 13 Ímikapikauchawayare eta ítaresirana. Iúrisiyare tamutu sacheana. Wa'i ekawa'aima'i. Wá'iware ímisiapawaima'i naye'e ena tikapiestarana'i. Wá'iware tú'usi'ema'i. Wa'i tiwayuaka'éma'i eta tájiparakana. Waipa iúme'arerekaima'i, wá'iware ekapinarura'ima'i. 14 Tási'asera, ímereka eta iúriwaina. Ákuti ema Viákenu Jesucristo eta máuriwa'i ema. Waipa ekusuapa eta tajamurachakeneana'i eta iáke'eana. Wá'iware ekupanerecha eta íchiraya eta.

Romanos 14

1 Te napaucha'epuka nákani nawara'a'i tisiapamuri'a'eana, echamurianayare, wa'i ekuepuruwaka. Ejapanuwakasera eta ejakapiraya. Te jákani apaesaichu'i eta nakasiñawaira'i maye'e ema Viákenu, napikauchaicha'a eta naye'erepiana ichasiana, wa'i ekuakapaemacha'ini ena. 2 Narari'i ena títuka nanika tamutu eta tinikakareana'i. Narari'iware ena apana'i eta naye'erepi, náimijacha'i wa'i tiuri nanika eta waka. Tási'a, máechejirechucha eta nanika. Ena, wicha'a murakanaina'ichaini taye'e eta vé'iru'i. Eti ítuka enika tamutu, wa'i ekuepuruwaka ena wa'i tinikana'i eta waka. Étipa eti máechejire'i eta enika, wá'iware ekuepuruwaka ena tinikana'i tamutu. Taicha majakapakene'ewakaipa'i ema Viya emutu. 4 Wa'i ekuimijachawaima'i étina'i échawaka eyaseserekara'i ena machanerana'i ema Viya. Ema, téchawaka'i ena mawanarana'i. Máimararaka'i eta táuriwa'i náicha, makunachawaka'i ena. Te wá'ipuka, émaina'i techa eta máemechirawakaya. 5 Takutikene wá'iware ekuepurukaka taye'e eta sache iúrujisirawana eyujarasirana. Narari'i náimijacha'i tiúripana te sáwarumu'uana. Narari'iware tiúripana'i nasama te luminkumu'uana. Narari'iware tamutuchucha sácheana tiúri'i eta náimaira'i. Étipa échinawa eta sache e'iruyare. 6 Nákani tiyujarauchawana'i te jena sache, ena nawara'a'i napikaucha ema Viákenu. Ena apamuriana, wa'i tákamesa'ini nanerejika'ini eta sache, ena apanawa napikaucha'i ema Viákenu. Ena naka'e'i nákani tamutuchucha nanika'i, eta napikauchira'i ema Viákenu, na'asulupayacha'i ema. Nákanisera náepuru'i nanika eta jákani tinikakareana, táichavene'iware eta napikauchira'i ema Viya, na'asulupayachaware ema. Tamutu'i tiuri naicha. 7 Eta vítaresira tási'a étapa eta vépenira, wa'i vítijiriruwaina'ini, émapa técha'avi'i ema Viya. 8 Te vítarekapuka, te vépenapuka, eta vikunachirayare'i ema viákenu Jesucristo. Tayanapane vépena maye'e'avi'isera ema Viya. 9 Eta taka'e máepenina'avi'i ema Cristo, tási'a tiapechawawarepa títareka'i, apaesa émainapa Viákenuya viti vítareruanaicha'a, tási'a énapa ena náepenakeneanaipa. 10 ¿Taja'a takayema epanararaucha'i ena echamuriana? ¿Taja'a takayema épuru'i? Échawaichu eta vimutuirayare vikayasesere'iya te mamira'u ema Viákenu. 11 Taicha eta Ajureka taka'e'i: “Níjarakawa'i eta nítaresira, maka'e'i ema Viákenu, Namutu tépuyumirauchanuanayare te numira'u tási'a namutuinapa najirauchaya ema Viya.” 12 Taka'eyare'i, émanapachu'aviya vimetaurekawaya maye'e ema Viya. 13 Eta taka'e waipa vipanararauchakakaima'i. Waipa vikukicha, machu ímiakipaikawaka ena echamuriana eta nakasiñawaira'i maye'e ema Viya. 14 Nuti necha'i eta tamajinaira'i timaeperajika'avima'i eta tinikakareana. Narari'isera ena vichamuriana, tépuruana eta jákani tinikakareana, napisira'i eta tamaeperajisirawakayare'íji ena. 15 Tási'a puiti, wa'i ekuimiyusemaka ena nani, wá'iware ekuakapaemacha'ini taye'e eta jákani tinikakare, machu ímikainajiruchawaka ena echamuriana mawachareruana'i ema Cristo eta máepenira'i. 16 Máchuware émechejisiawa taye'e eta ímatikene'i tiúri. 17 Taicha eta Mawasa akenuka ema Viya, wa'i étaparakaina jákani vinikakenerepiana, vérakeneana. Étaipa eta tikunachakare'i maye'e, eta víchirapaipa eta táurikeneana. Mawara'a'iware vítukawa'ini eta vikurujisirakaka'i, apaesa táimiyanawa'ini eta viúrisamurewa vimutu maicha ema Machanewa Viya. 18 Mákani títati'i ema Cristo, tétavikawa'i eta ekurisamurechira'i ema Viya, tási'a ekunachakare'iware naye'e ena achaneana. 19 Taka'e, vitanukayare eta viúriwaya, apaesa vétumechakaka. 20 Wa'i ekuemepurureka eta maepiyaru'i ema Viya, taichavene'i jákani tinikakare. Yátupikene eta táuriwa'i tamutu eta tinikakare. Tájina táimanena. Énasera nákani tépuruana'i jákani tinikakare, te nanikapuka, tikauyayakare táimiakipaika taye'e eta nakasiñawaira'i me Viya. 21 Tiúripana wa'i ekunika eta waka, wá'iware ekuera eta vino, machu étaina táimiakipaika ena echamuriana. 22 Eti yátupira'i ekasiñawaira'i te mamira'u me Viya. Tétavikawa eta náurikakarewaya nákani náimati'i eta náuriwa'i te nasamure. 23 Nákanisera tísapawana'i tinikana, tiáwamira'uana'i, énajiwapa tímiakipaikawana'i eta nanisira'i, taicha wa'i tátupiruwa'ini eta nanisira'i. Tamutu jákani wa'i tátupiruwa'i eta víchira'i, pekatuana'i.

Romanos 15

1 Taka'e, viti vímatiana'i eta táuriwa'i eta vinisira'i eta jákani tinikakareana, tituparaka'avi'ipa véchapajirikawakaya ena vichamuriana tímijachana'i wa'i táuri'ini eta nanisirapuka. Wákaye'e pakamichawa naye'e. Waipa vipanerecha'ini étachucha vikurisamurechirawa vítijirikawa. 2 Emutuchuchasera eti, ekurisamurechaya ena eparaepiyana. Éñamawa eti eta náurikakarewayare, apaesa tápajukawapaipa eta nasuapiraina eta vé'iru'i. 3 Taicha ema Cristo, wa'i mákarichu'ini makurisamurechawa'ini. Ema, tikurisamurecha'i ema Maiya te tamutu. Eta taka'e, nakatianaka'i ena achaneana wínarajikeneana. Tási'a, títauchawa'i eta tametarapi eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: “Nuti nímiyanawa'i eta nítauchira'i eta piwanairipiana eta nuye'e, tayanapane eta náume'airanuana'i ena piánarana'i” taka'epa eta Takapika'ukene Ajureka. 4 Ema Viya tiwaneka'i ena víyara'anaini profetana nájucha'i eta máechajiriruwana te Takapika'ukene Ajureka. Eta, tikamapurawakareyare'i eta táimitusira'aviyare'i, apaesa táetumecha'avi eta vé'isira, takurisamurecha'avinaware. Tímituka'avi'iware yátupina eta vikasiñawa me Viya eta máijarasiraparaka eta viúrikakarewaya. 5 Puiti nuwara'a máijaraka'e'ini ema Viya eta ewaraira'i ekutiya ema Jesucristo eta mapanereruana, étaipa wa'i mákarichu'ini makurisamurechawa'ini. Ema Viya máetumecha'e'ini emutu, makurisamurecha'ewaréni te jákani íchararakawanapuka, apaesa táuri eta ekachanekakaira. 6 Nuwara'aware ákutikaka'ini eta epanereru. Tási'a, te iúrujisirawana, étanainaichu'ini eta iá'uana eta ekunachirayare ema Viya, tási'a Makaiyakene ema Viákenu Jesucristo. 7 Taka'e nuparapenaveana, ejákapakakayare eti echamurikakana'i, apaesa makunachakare'i ema Viya naye'e namutu ena achaneana. Ekutiyare ema Viákenu Jesucristo eta majakapira'avi'i víti. 8 Échaichu'iware eta máukupaisira'i ema Cristo. Títeka'i maitatiwaka'i ena israelítana. Mawara'a'i máimimatichawaka ena eta máitauraiwa'i ema Viya tamutu eta máechejiriruwana máijararuwana'i naye'e ena viáchukanaveanaini. 9 Éneichuware tímiteka'i máimimaticha'i ena apawasana eta majapanuirawaka'i, apaesa najiraucha ema Viya. Títauchawayare'i eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: “Eta taka'e vijirauchiravi'i eta vipikauchiravi'i nújirauchaviyare eta jirasare te píjare.” 10 Te apanaware Ajureka ániware taka'e'i: “¡Iurisamure, awasareana, ákachane eta mawasa ema Viya!” 11 Tási'a te apanaware Ajureka, ániware taka'e'i: “Apawasana, tási'a étapa eta awasareana, ¡emutu ekunachiraya ema Viákenu!” 12 Ema Isaías éneichuware tikajure'iware: “Tiuchukainapa ema Cristo, ema akenukayare naye'e ena apawasana, makarichuyare nakuneraya maye'e ema.” 13 Ema Viya, tétavikawa'i eta makunekarewa'i, tikasiñakare'iware. Máijaraka'eni eti eta tawayuchiraina eta iúrisamurewaina, tawayuchirainaware eta ekasiñaira maye'e, apaesa tanarakaini tamutu eta epanereruana. Eta máwa'asira'e'i ema Machanewa Viya. 14 Nuparapenaveana némunarukeneana, nukasiñawa'i nuti eta eye'e, eta étaviuchiraipa eta iúriwa étapa eta ímatiekene'aira'i tamutu eta máimiturapiana ema Viákenu. Yátupi'iware ítuka'i échejirika. 15 Nukasiña'e'iware eye'e puiti juka eta níjarasirawa nukajure'e eta juka nukartane étapa eta juka táechejisi'akeneana'i, apaesa wa'i ekuemitisika, taicha nutupara'a'i me Viya eta nujaneasira'eya eti apawasana. 16 Ema, tituparakanu'i eta nuyanirayare nupaipika te tamutu awasareana, nukametarairuiraya naye'e namutu ena achaneana eta najakapakareipa'i me Viya eta nakasiñawaira'i eta maye'e. Tituparakanu'iware eta nujaneasira'eyare emutu eti esuapana'i ema. Tási'a, nuwara'a nuti nímereka'eya te mamira'u ema Viya te jena sache tikutiyare'i námawa'u'e. Ema tiúrisamurenapa eta majakapira'eya, taicha máepachiaru'eipa'i ema Machanewa Viya. 17 Eta mawanaranuira'i ema Jesucristo, nukunachawa eta nukaemataneasira'i ema Viya. 18 Wá'isera nukasiñawaima'i, nukuneuchawaima'i taye'e eta jákani nakaemataneasirana'i ena apamuriana mawanarana. Nútisera nítaucha'i eta nukatupara'aira'i me Cristo eta nímimatichirawaka'i ena apawasana eta nasuapira'i ema Viya, náe'isirapaipa'i eta nímiturapi'i étapa eta núriwa'i eta naye'e. 19 Nímechawaka'i ichape eta tiáramikareana eta nítupajijiasirawa maicha ema Machanewa Viya. Taka'e'i eta nítauchira'i tamutu eta nukametarairuira'i eta máimiturapiana ema Jesucristo. Tamutu'i nupaika, népanawa'i te Jerusalén, nícheku'apa taye'e eta tinapaika Iliria. 20 Taicha ichape eta nuwaraira'i nítekapauchaya tamutu awasare, te jákani nájinaicha'a nakametarairu'ini. Nuwara'aya nukametarairuyare naye'e ena achaneana tájina'i nasami'a'ini eta máijare ema Cristo, 21 nítaucha'i eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: “Naima'ainapa eta namaima'akeneana'i akane nasamairikainapa ema, nakaikutiarainapa eta namakaikutiarakene'i, nasamakene'imaye'e ema.” 22 Takaimamaru'i eta juka, wa'i nitujikawa'ini nima'apana'e'ini, ichapemuri'i eta nuwaraira'i nima'a'e, puitisera nétumechawainapa. 23 Puítisera nítauchapa eta nupaisira'i taye'e eta awasareana, tási'a ichapemuri'i eta nuwaraira'i nupaipiucha'e. 24 Tási'a, puiti nupanerecha'i nétawaucha'eyare achichu juka, nuyaniraya te awasare España. Nuwara'a vikaurisamurechakakainapa. Te támutupa eta nukachanera'eya eta nétawauchira'eyare, németeaka ímikatakanuyare jákani eta nuyanirayarewa. 25 Nuyananumayaresera te Jerusalén. Núnapanayare eta nanakiruwana ena vichamuriana naye'eyare ena apamuriana vichamuriana'iware tikawasana'i ánaki. 26 Taicha ena vichamuriana te Macedonia, énapa tikawasana'i te juka Acaya, tinakikikawana'i eta náimikatasi'aya ena apamuriana vichamuriana páureana tikawasana'i te Jerusalén. 27 Tétavikawa'i eta náurisamurewa'i eta nanakisirawa'i, nawaraira'i títsirijikawanaya naye'e. Táurika eta juka náitsirijisirawaya, taicha ena nachamuriana israelítana tímimatichana'i ena apawasana eta máimiturapiana ema Viákenu. Tási'a puiti, enapawaya ena vichamuriana apawasanana, nakajiyare ena nachamuriana israelítana. 28 Taka'e, te támutupa eta níjarasirawakayare ena vichamuriana páureana eta nanakiruwana ena nuchamuriana te juka, nuyaninawarepa nukaiju'e te España. Nétawajikainapasera eta ara eye'e. 29 Németeaka eta nítekapauchira'eya, ichapeyare eta viúrisamurewaya eta vétumechirakakayare taicha eta vé'isira'i ema Cristo. 30 Nuparapenaveana, nuyaseaka'e te máijare ema Viákenu Jesucristo étapa eta vémunasirakaka'i maicha ema Machanewa Viya. Nuyaseaka'e ímikatakanu'íni eyaseuchanu me Viya te eyujarasirana. 31 Eyaseaka'ini eta majaneasiranu'ini eta nítekapauchirawakayare ena masuapajiraira'ana'i tikawasana'i te Judea. Étapa eta juka námakeneyarepa'i nanakiruwana'i ena vichamuriana, táuri'ini eta najakapirayare ena vichamuriana tikawasana'i te Jerusalén. 32 Eyaseaka'iwaréni ema Viya máisapanu'ini eta núrisamurewaina'ini eta nítekapauchira'eya, ímikatasiranu'íni eta nítujisirawaina nukachane'e. 33 Ema Tata Vikaiyakene, tétavikawa eta makanarasira'i tamutu eta vipanereruana. Nuwara'a puiti yátupina esamawa eta makanarasira'e'i eti. Amén.

Romanos 16

1 Nutuparaka'e emutu échapajirisinanu eta suítekapauchira'eyare esu apana vichamuri Febe. Taicha esu, tétavikawa'i eta suítatirawaka'i ena vichamuriana te awasare Cencreas. 2 Tauri eta ejakapiraina esu, ewapinawayare te máijare ema Viákenu Jesucristo. Ímerekayare eta yátupira'i eparape'iware esu eta echamurira'i taye'e eta vé'iru'i. Ímikatakayare te jákani sukamunuirawana. Taicha esu, kamuriana'i ena suímikataruana'i. Nútiipa, tétavikawa'iware eta suímikatasiranu'i. 3 Échejisinanuyare ema Áquila esupa esu mayena Priscila. Wa'i némitisikawaka ena eta nukachanemurira'i taye'e eta vikaemataneasira'i ema Jesucristo. 4 Ena, wa'i nakatiekene'a'ini eta náitaresirana eta nakatiuchiranu'i. Nu'asulupayachawaka ena. Énerichuware na'asulupayachaware namutu ena apamuriana vichamuriana apawasana. 5 Échejisinanuware ena apamuriana vichamuriana tiúrujikawara'iana'i te napena ema Áquila ésupa esu Priscila. Échejisinanuware ema némunarukene'i nítunakasare Epéneto. Ema tínapuka'i majakapa'i ema Cristo apaikape te nuyanapa te Acaya. 6 Échejisinanuware esu María. Nusamairirika'i eta ichapemurira'i eta suímikatasira'e'i eti. 7 Échejisinanuware ena nujaneanana Andrónico émapa ema Junias. Ena, nuchamurianaini'i eta vikaerataira'i. Tétavikawa'i vémunasira'i ena viti apústuleana. Ena, tínapukana'i nuye'e eta náe'isira'i ema Cristo. 8 Échejisinanuware ema Ampliato, émaichuware némunarukene'i eta vé'isira'i ema Viákenu. 9 Échejisinanuware ema Urbano, ema vichamuri'i taye'e eta vikaemataneasira'i ema Viákenu Jesucristo. Échejisinanuware ema némunarukene Estaquis. 10 Échejisinanuware ema Apeles. Yátupi'i ema eta máimeresira'i tiúri'i eta máe'isira'i ema Cristo. Échejisinanuware ena machichanaveana ema víyara'aini Aristóbulo. 11 Échejisinanuware ema apanaware nujaneana Heredión. Énapa ena machichanaveana ema víyara'aini Narciso, tétavikawa'i eta nasuapajiraiwa'i ena me Viákenu Jesucristo. 12 Échejisinanuware esu Trifena ésupa esu Trifosa. Énaichuware tikaemataneakana'i ema Viákenu. Échejisinanuware esu vémunarukene vichamuri Pérsida. Tétavikawa'iware eta sukaemataneasira'i ema Viákenu. 13 Échejisinanuware ema Rufo. Ema, tétavikawa'iware eta masuapira'i ema Viákenu. Échajisinanuware esu maena. Esu, tímikutijirikawa'i memena'ini eta nuye'e esu. 14 Échejisinanu ema Asíncrito, ema Flegonte, ema Hermas, ema Patrobas, ema Hermes. Échajisinanu ena vichamuriana tiúrujikawara'iana te napena. 15 Échejisinanu ena Filólogo, ésupa esu Julia, ésupa esu Olimpas émapa ema Nereo, ésupa esu maparape. Échejisinanuware ena vichamuriana tiúrujikawara'iana te napena. 16 Puiti eta néchejisira'e'i emutu eti nuchamuriana, nuwara'a nétserareka'e emutu te máijare ema Cristo. Ani te juka, téchejika'eana namutu ena apamuriana vichamuriana te tamutu awasareana. 17 Nuparapenaveana, nuwara'a ekuneuchaware naye'e ena tipanerechana'i típutsimuri'a'eana taicha nawara'a'i ti'apapika'eana eta te é'iru'i. Ena nani nakatianaka'i eta juka vímiturapi'i iárawa'u'i. 18 Érajikawayare eta naye'e, taicha ena wa'i émaina'ini nakaemataneaka'ini ema Viákenu Jesucristo. Énajiwachucha nawara'a tiúrichawana. Tétavikawa'iware eta náitusira'i téchejirikawana. Títive'i eta náechajirisirawa. Étachuchasera nawara'a'i tiwayuarekana te nasamureana ena achaneana tijimuyapanereruana. 19 Namutu'i tímati'eana eti, náecha'iware eta esuapajiraiwa'i. Eta taka'e, tétavikawa'i eta núrisamurewa'i ícha. Ekajurukaseraini eta íchira'i eta táurikeneana. Wa'i ekukicha eta tamaurikeneana. 20 Nuti nukasiñawa'i me Viya, máimikatasira'eya íputsikawaneya ena machanerana ema Wínaraji. Tási'a, tiúriyare eta íchararakawa'i máicha ema Viya. Nuyaseakaparakaware ema Viákenu Jesucristo táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya máicha. 21 Téchejika'e ema Timoteo, ema nuchamuri'i eta vikaemataneasira'i ema Viákenu. Énapa ena nujaneanana, ema Lucio, ema Jasón, émapa ema Sosípater. 22 Nuti Tercio, nuti nimiajurekavi'i eta néchejika'e nuti apana te máijare ema Viákenu Jesucristo. 23 Téchejika'eware ema Gayo, ema nítekapaure'i te mapena. Etaichu'iware viúrujisirarewa'i te viyujarasirana. Téchejika'eware ema Erasto, ema tésorero'i taye'e eta awasare. Téchejika'eware ema viparape Cuarto. 24 Nuyaseucha'eparaka emutu eti me Viákenu Jesucristo, táetaviucha'ini eta iúrikakarewa máicha. Amén. 25 Vijirauchira ema Viya. Ema, mawara'a'i tétumecha'eya taye'e eta é'isira'i ema Viákenu Jesucristo. Eta taka'e'i eta nukametarairuira'i, nímitukawaka'i namutu ena achaneana eta majakapirawaka'i ema Viya eta nakasiñawaira'i me Machicha. Akane eta táepanirawa'i eta apake'e, ema Viya Eterno mapanerechapa eta majakapirayare namutu ena achaneana tikasiñawanaya eta maye'e. 26 Ena israelítana énapa ena apánapanenejikeneana achaneana, namutu tijakapakareanayare'i. Étaipa eta náechejisi'akeneana'i ena víyara'anaini profetana taye'e eta Takapika'ukene Ajureka. Nájinasera nákaikutiara'ini. 27 ¡Ema Viya, tétavikawa'i eta máitupajijiasirawa makarichu'i tijirauchakare'i tikunachakareware taye'e tamutu máitawakakayare'i eta vi'asulupayachirayare ema tiwaneka'avi'i ema Jesucristo eta makuchukuira'aviyare'i! Amén.

1 Corintios 1

1 Nuti Pablo, maye'enu'i apústule ema Jesucristo, níchuarekasiwaichu'i maye'e, manerejirunuichu'i ema Tata Vikaiyakene, mawaraira'i nímitukaya eta náechejiriruwana ema. Puiti nukajure'e nuti émapa ema vichamuri Sóstenes, 2 eta juka najure'i eye'e eti vichamuriana ekawasana'i taye'e eta awasare Corinto puiti eti iáwa'aruipa ema Viákenu Jesucristo, taicha etupiruwa'i esuapa eta máichuira'e'i eti ema Viya, tichu'a'e'i esiapayare'e te mawasa, ekutipa ena apamuriana vichamuriana tikawasana'i te tamutu awasareana, taicha ekasiñawa'i eta eyujarasirana eta maye'e ema Viákenu Jesucristo, ema visuapakene'i Vimutu. 3 Nuwara'a makatajika'e'ini ichape ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Viákenu Jesucristo; náijaraka'e'ini táuriwaina eta epanereruana. 4 Nuti nu'asulupayachaparaka ema Viya táichavene eta majapanuira'eipa, eta iáwa'asira'i ema Jesucristo, ichapeine'i eta iúrikakarewa'i. 5 Tíjaraka'eipa ema Viya eta ítupajijiasirawa'i eta échejisirana, échema'aipa'i tamutu. 6 Écharipa eta numetaka'ekene'i eta máijarasira'eya ema Cristo eta iúriwaya, puítipa tíjaraka'eipa'i. 7 Tamutuipa tíjaraka'e'i ema Viya, tájinapa iátajiwaina'ini eta ítupajijiasirawaipa'i. Étanecha ekuchapayare eta jena sacheyare machavirayare ema Viákenu Jesucristo. 8 Puiti ema Viya tétumecha'eyare puiti juka vikaiju'eyare eta ítaresiraya apaesa takuija ekuawamira'u te jena sácheyare machaviraya ema Viákenu Jesucristo. 9 Ema Viya wa'i ma'apapikaima'i eta mapanereruana'i, yátupi eta máitauchirayare'i eta máichuira'e'i, mawara'a'i iúrujikawayare ekachanenapa ema Machicha Jesucristo ema Viákenu. 10 Nuparapenaveana, nechejika'e te maijare ema Viákenu Jesucristo nuyaseaka'e emutu iúrujikawa'ini etanainaichu'ini eta epanereruana, wa'iware ekuiputsimuri'akaka taurina eta ítaresiraina émunakaka, tauruikawa eta epanereruana. 11 Nuka'e eta nechejiriruwa, nuparapenaveana nemunarukeneana, taicha necha'i eta nametasiranu'i ena suchichanaveana esu vichamuri Cloe eta íputsikakaira wa'i tákutikaka'ini eta ekachanerakaka. 12 Nuwara'a nimikaecheracha'e, natiari'ira'i eye'e eti ena tika'eana: “Víti viúripana'i viti vé'ikana'i ema Pablo”, ena apamuriana éneichuware naka'e'i: “Vítira viúripana'i viti vé'ikana'i ema Apolo”; ena apamuriana éneichuwareji naka'e'i: “Jé'ewaresera víti viúripana'i viti vé'ikana'i ema Cefas”, ena apamurianaware naka'ewa: “Vítira viápajupanawa'i viúripana'i viti vé'ikana'i ema Cristo.” 13 ¿Wá'ira tiuri enena'ini áka'e'ini, taicha ema Cristo wa'i apápipijina'ini eta máimiturapiana? ¿Nuti Pablo, wá'ira nútina'ini népena'ini te crusu ichavenena'ini eti? ¿Eta ekaikachasira'i, wá'iware étaina'ini te níjare? 14 ¡Tiúri'ichu'i wa'i nútina'ini níkachasika'e'ini eti, nájina tiyunakaima'i eta nútina'ini níkachasika'e'ini te níjare, yátupi níkachasikawaka'i ema Crispo émapa ema Gayo! 15 Taka'e najina naka'ema'i ema tikachasika'avi'i te maijare. 16 Néchawapasera eta níkachasisira'iware ema Estéfanas, énapa ena machichanaveana, wáipasera néchawa nája'apuka nákani níkachasiruana'i, 17 Ema Viákenu Jesucristo tituparakanu'i nukametarairuyare eta viúchukuirayare máicha, wá'ira étaina'ini mawanekanu'ini níkachasirika'ini, taka'e, tatupiruwa'i eta nukametarairuira'i, wá'isera nuwayuyujikaima'i nútinapapukaini nápajukawa'ini eta nusuapakarewa, tásapi'apapukaini wa'i takusuapakare'ini eta máepenira'i ema Cristo te crusu. 18 Natiari'i ena achaneana náimijacha'i súnsurupiana eta máepenina'avi'i te crusu ema Viákenu Jesucristo. Ena nani masuapajiraira'ana'i, énara táiturewanayare eta ekuñaraki. Vítisera viti makuchukureanayare, tiúri'i visama eta yátupikeneana tási'akene'i me Viya. 19 Taicha taka'e'i eta maechejiriruwa ema Viya te Takapika'ukene Ajureka: “Tamapuruji'i eta náitukakeneanaini ena títupajiji'anaini'i, nukamitiakayarewa eta náechemaraiwana'i ena techemara'ianaini.” 20 Tájina takunachakarewaina me Viya eta máitukakene'i ema achane títupajijiakawa'i, mákani timiturekara'ipuka, tayanapane makarichu'i naye'e ena apamuriana tímatiekene'ana'iware eta taye'eana eta juka apake'e. ¡Ema Viya maipichasikapa eta maitupaijiasirawaini ema achane eta te juka apake'e! 21 Tamutusera eta mapanereruana'i ema Viya, tétavikawa'i eta tapachinawawaka'i. Narari'i ena tisuapanapa'i eta maechejiriruwa. Tayanapane ena apamuriana náimijacha'i súnsurupiana'i eta maechejiriruwa. Ena nani achaneana, tamapuruji eta náechemaraiwana'i, taicha wa'i táimimatichawaka'ini me Viya. 22 Ena israelítana, nawara'a náima'a eta tiáramikareana tiási'ana me Viya. Ena griegoana natanuka'i eta tápajusirawaya eta náechemaraiwaya. 23 Eta taka'e, wa'i tasuapakare'ini naye'e eta vimetasira'i eta viúchukuirayare táichavene eta máepenira'i te crusu ema Cristo. Ena israelitana titsiri'ana'i eta juka, tási'a náepuru náe'ika ema. Ena apamuriana apawasana náimijachaichucha súnsurupiana eta juka; 24 Natiari'isera ena tisuapanapa'i eta máichuira'i ema Viya, ena israelítana énapa ena apawasanana'i, náimatipa ema Cristo, eta wanairukaira'i maye'e ema Maiya taicha ema tíjaraka'i ema Machicha eta máitupajijiasirawa'i étapa eta matumewa. 25 Tayanapaneinesera te súnsurupi'ipuka nasama ena achaneana eta vimetarairuana, étasera tiápajukawa'i tiúripana'i taye'e eta náitukakeneana'i ena. Tayanapaneware náimijacha'i mamarata'airaina'i ema Viya, éma'isera túmepana'i naye'e namutu ena. 26 Ímatiwaichu'i, eti nuparapenaveana, te tíchu'a'epa ema Viya, wa'i ámutu'ini ímati'ini eta táichararakawa'i eta ítaresira'i te juka apake'e. Wá'iware ámutu'ini tuparairuka'ewakaina'ini, wá'iware ámutu'ini ekaima'akenewaka'ini. 27 Tayanapane ena achaneana náimijacha'epuka súnsu'ena eti, manerejiru'e'isera ema Viya, taicha mawara'a'i máimikatsiriakawakayare'i ena tímijachawana'i títupajijiakawana. Tinerejika'eipa eti wá'ichu túmejiku'ena'ini, mawaraira'i máimikatsiriakawakayare'i ena tímijachawana'i túmejikuana. 28 Ema Viya manerejika'i ena achaneana naepurukeneana'i namaesachakeneana taye'e te juka apake'e, mawaraira'i makaepa'a ena timijachawana títupajijiakawana. 29 Eta juka mapanereru'i ema Viya, mamawaraira'i nakuija nakukasiñawawaika te mamira'u ema. 30 Puítisera eti, majakapakeneanaripa ema Viya. Máwa'aru'ewarepa ema Jesucristo maicha ema Maiya. Taka'e, ichapeipa eta échemaraiwa'i máicha, santu'eipa máicha, ekutipaipa eta masantuwa'i ema. Iuchukurepaipa'i taye'e eta tikaviurekarewana. 31 Tawara'a vítaucha eta táechejiriruwana'i eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e: “Wa'i vítijiwaima'i vikasiñawawika taicha eta vítupajijiasirawana, ema vikunachayare ema Viákenu taicha ema tiúricha'avi'i.”

1 Corintios 2

1 Nuparapenaveana, échawaichu'i te nítekapaucha'enapa kape juka viásinekene'i. Eta nímitusira'e'i eta máechejiriruwa ema Viya, tiúri'i eta níminekapaekene'aira'e'i, tamutu'i tikaikutiarakare eta néchejirisira'e'i. Wa'i tákajerapi'ini eta néchejirisira'e'i. 2 Taicha nuwara'a'i nímimaticha'eyare ema Jesucristo, nuwara'a'iware yátupina'ini ákaikutiara eta masiwachakene'i makatajiwaira'i ema eta máepenira'i te crusu. 3 Te nukachakaya'epa eye'e eti, ichape eta tayayakarewa'i eta nake'e, wa'i nítupajiji'a'ini eta nusamirawa'i. Nupíkakarakawa'i, 4 nuti, wa'i nákuti'ini mákani achane mawayuyupika eta máechejirisirawa. Étisera ekaikutiarawane'i eta nímitusira'e'i maicha ema Machanewa Viya. Ekaikutiarawane'i étaira'i eta yátupikeneana tási'akeneana me Viya. 5 Taicha nuwara'a'i yátupina eta ekasiñawa, ímati'i eta yátupira'i mási'aira'i me Maiya. Waipa ekue'ika eta naye'erepianaini ena viáchukanaveanaini. 6 Étisera ánakiapaipa eta é'isira'i. Ímatiekene'áwakaipa. Taka'e, táurikapa puiti vímitukaka eta apamuri echéjirirukawa. Eta juka títukakareana tiási'ana'i me Viya. Wa'i tási'akenena'ini maye'e mákani vikutikene achane. Énaina'ipukaini tási'a'ini naye'e ena ichapekeneana akenukana, taicha wa'i tánasima'i eta napanereruana ena. 7 Eta júkana títukakareana tási'akeneana'i me Viya, mapanereruana'i te tépanawainapa akanewaka. Ánakiapaipasera eta máimikaecherachina'avi'i viti achaneana, eta makunachakarewa'i. 8 Ena akenukana'i, wa'i náimati'ini eta mapanereruana ema Viya. Nájina émanaina'ini ema ichapekene akenuka máimati'ini. Taicha te náimati'ini eta mapanereruana ema Viya, wá'ichupukaini nakuémetataka'ini te crusu ema Viákenu, ema Tata, ema tikarataka eta vitaresirana. 9 Taicha, taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Tétavikawaya eta náurikakarewaya ena nani témunakana'i ema Viya máijarakawakaya eta náikuchi'i ena, etapa eta máima'asiricha'a.” 10 Ema'i ema Viya tímimaticha'avi'i maye'e ema Machanewa, taicha ema Machanewa, makarichu máimati'i eta tayumururewana'i te mapanereruana ema Viya. 11 ¿Naja'apuka naecha'ini eta napanereruana ena achaneana? Nájina apanaina nárata'a'ini naecha. Ene maka'e'i ema Machanewa Viya. Makarichu ema técha'i tamutu eta mapanereruana'i ema Viya. 12 Víti, tájina wa'i vítijiwaina'ini vímipanerechawa'ini maye'e ema Viya. Émasera ema Machanewa Viya tímituka'avi'i tamutu eta títukakareana tási'akeneana'i me Viya. 13 Eta taka'e, eta juka vímiturapiana'i tási'akeneana'i maye'e ema Machanewa Viya. Wa'i tási'akenena'ini te vipanereruana. Táitusiawa, ena vímitureana'i natupiruwa'i najakapa taicha máwa'aruana'i ema Machanewa Viya. 14 Énasera nákani achaneana wa'i máwa'aruanaina ema Machanewa Viya, wa'i najakapaima'i eta máimiturapiana, taicha náimijacha'i súnsurupiana. Wá'iware nárata'a nakaikutiara'ini, taicha tikamunukare'i eta máimitusirawakaina'ini ema Machanewa Viya. 15 Énasera ena yátupikeneana'i máwa'aruana'i, ema Machanewa Viya nakaikutiara'i tamutu eta máimiturapiana ema. Ena máe'ikara'ana'i, wa'i nakaikutiaraima'i. 16 Taka'e'i eta táechejiriruwana eta Takapika'ukene Ajureka: “Nájina émanaina achane máemuna'irikawa'ini máimati'ini eta mapanereruana ema Viákenu. Tavetijicha májina mákani máituka'ini máimituka ema Viya eta mamaitukakeneanapukaini” Nájinaware nákuti'avi'ini víti vikarawa'ukene'i eta máechejiriruana'i ema Cristo.

1 Corintios 3

1 Nuti, nuparapenaveana, waipaine'i takajeraima'i eta nimitusira'e, taicha eti wicha'a akutinasima'i ena mawa'aruanapa ema Machanewa Viya taicha ena nakaikutiaraipa eta maechejiriruwa, taicha eti ekutiricha'a ena maimatira'ana ema Viya kapekaturara'iana, etara taka'e'i wicha'a takajeraima'i eta nimitusira'e. 2 Wa'i námainunujika'e'ini eta nímitusira'e'i, eti ekuti'i ena nákani amuyana tiájikanaicha'a, wa'i námainukawa'ini nanika'ini eta cheruji, ene eka'e'i eti, wa'i iámainukawaima'i ákaikutiara'ini támutu'ini. ¡Puíti'ichucha wicha'aware árata'aima'i ákaikutiara'ini eta apamuriana títukakareana'i murákapanana'i. 3 Taicha eti wicha'a támutu'ini ínajika'ini eta tajamurachakeneana eta iáke'eana! Taicha ekapinarujirikakaicha'a, ekatianajirikakaicha'a, íputsimuriajirikakaicha'a, eta epanereruana ekutiricha'a eta napanereruana'i ena apamuriana achaneana masuapajiraira'anaicha'a. 4 Eti épurujirikaka'i naye'e ena echamuriana'i, ánipa eka'e: “Víti viúripana'i viti vé'ikana'i ema Pablo”, eti apamuri eka'epa: “Vítira viúripana'i viti vé'ikana'i ema Apolo”, eta juka eka'e'i, takuti'icha'a eta napanereruana ena apamuriana achaneana masuapajiraira'anaicha'a. 5 Puiti emétakanu, ¿naja'asika ema Pablo?, ¿naja'awarepuka ema Apolo? Yatupi viti vimituka'e'i, tamutu'isera maye'e'eana'i ema Viya. Wa'i vé'ikakare víti, taicha mawanara'avichucha ema Viákenu Jesús, yátupi víti vímituka'e'i eta ekasiñawairayare'i maye'e ema Viya: Ema Viákenu tíjaraka'avi'i eta vitupara'apachuyare'i: 6 Yátupi nuti nínapuka'i nímisama'e'i eta máechejiriruwa ema Viya, te nékenepa, títekapaucha'epa ema Apolo, émapa timituka'e'i tamutu. Émasera ema Viya, ema tikajurusina'e'i eta esuapirayare'i yatupi ema Cristo. 7 Táitaurewakene núti'ineni néwaka'i te esamureana eta echéjirirukawana, tájinasera wa'i nútina nécha'e, 'emaipa ema Apolo, ema timituka'e'i, wá'iware émaina técha'e. Émara ema Viya, ema técha'i tamutu eta juka tajurusiraya. 8 Nuti, émapa ema Apolo, vikutikaka'i vínuna'i eta vikaematanera'i, vitupara'apachu'isera, ema Viya tíjaraka'aviya eta víkuchianapachu, te tiúri'i eta vikáematanerana. 9 Víti mamusura'avi'i ema Viya, eti ekuti'i eta sukurekana eta makajurusira'e'i ema Viya, ekuti'iware eta makaemataneasira eta petiyare maepiyaru ema Viya. Eta é'isira'i ema Jesús takuti'i eta náepiyasira'i eta ichapekene peti. 10 Ema Viya, eta majapanuiranu'i tinakanupa tímikutijirikawaipa'i nutina'ini maestronuina'ini nunakuchaipasera eta peti, tási'a ena apamuriana naimiyanapa eta emátaneka, tasi'asera viti vikuneuchawayasera eta vepiyaresira eta peti, 11 Taicha najina narata'aima'i nanakaima'i te taina'u eta manakure taicha ema'i ema Jesucristo. 12 Taye'e eta juka, tanaku'i eta vepiyaru peti, tiuri'i vinaka eta uru te taina'u, etapa eta plata, etapuka eta yukuki, etapa eta muiji, etapuka eta sinarana; 13 Taicha tatiari'iyare eta sácheyare maitsamarekaya te yuku eta vemataneana'i, máima'ayare ema Viya eta vémataneanapachu, te wa'i táurini, eta mayukune taijuchayare eta vemataneana'i. 14 Te tiúri'i eta vémataneana'i, ema Viya tíjaraka'aviya eta táitsiwayare eta vématanerepi'i. 15 Takamitiekene'ayare tamutu jákani, tájina takunachakarewaina'ini. Tájinaware táimaekenenaima'i. Yátupi viúchuku'a'i víti, tájinasera vímaekene'aima'i. 16 ¿Échaichu'i eti eta máwa'asira'e'i ema Machanewa Viya, eti maye'e'i templo ema Viya? 17 Nákani navetataika eta maye'e templo ema Viya, ema Viya máikuñakayare muraka nákani tijárarekana'i eta. Taicha maye'e'i eta templo ema Viya, Santu'i ema, tási'a eta templo eti'ichu'i. 18 Wa'i ekuejekapawa eta ímijachira'i ímatipa tamutu eta juka vítaresira'i. Étisera ekarawa'uya eta me Viya. Ema, tímituka'eya eta ítupajijiasirawanaya yátupikeneana. Échemaraiwaina máicha. 19 Taicha eta náitukakeneana'i ena achaneana te juka apake'e, súnsurupianachucha eta máimaira'i ema Viya. Taicha eta Takapika'ukene Ajureka, taka'e'i: “Ena tímijachawana'i náimatiekene'a, énajiwachucha tímiakipaikawana'i maicha ema Viya, taicha eta namáetupisirawana'i.” 20 Ániware taka'e: “Ema Viya máimati eta napanereruana ena tímijachawana'i títupajijiakawana. Tájina eta takunachakarewana'i eta maye'e.” 21 Táitusiawa, wa'i tiuri ekasiñawawaika'ini. Wa'i étupikawa eta e'isirawaka'i ena enerejiruana'i é'ika. 22 Ema Apolo, émapa ema Pedro, nútipa nuti Pablo. Ekamapurawa eta ítaresiraicha'a te juka apake'e. Jarari'iyare'i eta iúrikakarewa puiti étapa eta sácheana vikaiju'ekeneana. Waipa ekupika eta épeniraya, 23 eti échawa, ema Viya ema'i técha'e'i, taicha eti maye'e'eipa ema Cristo.

1 Corintios 4

1 Nuwara'a némecha'e eta vikatupara'aira'i viti maye'eana'i apústule ema Cristo. Mamusura'avi'i víti. Tiwaneka'avi'i eta vímitusira'eyare eta mapanereruana ema Viya, eta tayumururewanaini'i. 2 Puíticha, mákani tikatupara'ayare taye'e eta ematanekana, takamunu'i yátupiyare eta máitauchiraina. 3 Te natiari'ipuka ena tikunenuana'i eta yátupipuka nicha eta taurikeneana, etachuchapuka nicha'i eta tamaurikeneana, tayanapane nakaunenu ena akenukana wa'isera ti'apasamurekanu. Nutinapukaini nukaunewa'ini. 4 Wa'isera nukasiñawawaika'ini, taicha nécha'i ema Viákenu, máima'a'i ema tamutu eta nukaemataneasira'i ema, te tiúri'ipuka, wá'ipuka. 5 Eta taka'e, wa'i táurika'ini tatiwaina'ini ekaune'ini eta júkana, te wicha'a ímatiekene'a'i, ekuchapaya eta mápechirawayare títeka ema Viákenu, ema tímikaecherachayare eta tayumururewa'i te timapiku, ema tímereucha'aviya eta vipanereruana te visamureanapachu. Taka'e, ema Viya tikunacha'avinapa eta viúriwana'i. 6 Nuparapenaveana, numetaka'e eta juka eta tiúricha'eyare apaesa ákuti eta máuriwa ema Apolo, ákutinuware nuti apana eta núriwa'i, taicha étanaichu'i eta vímiturapiana'i taye'e eta vé'iru'i. Wa'i táurika enerejika'ini nákani émunaruanaya, wakutikakasera eta émunasira'avina viti vímitura'iana'i. Nakuijaware épurukenéna nákani tímitura'iana'i. 7 Taka'e, ¿najina apanaina naijaraka'e'ini eta ekunachakarewa'i naye'e ena apamuriana achaneana? ¿Tamutu eta ekaye'ekene ejakapa'i maye'e ema Viya? Eta taka'e eta émaira'i tijaraka'e tamutu ¿Tája'a takayema ímijachawa'i etijiwa'i ijarakawa eta ekaye'ekeneana? 8 Eti, eta esamirawa'i ekaemuñawaipa, tímikutijirikawaipa ekaye'e'ini tamutu, ekaima'akene'ini. Ímikutichawaipaware akenuka'ena'ini eta esamirawa'i. Ímijachawapa waipa nukamunukare'i eye'e. Jé'echapukaini masapi'a'ini yátupina'ini akenuka'ena'ini apaesa víti apanawa vémeña'awapaini eta eye'e. 9 Taka'e viti apústuleana, tinaka'avipa ema Viya te naijikimuri, tímikutijirikawaipa ena tikatupara'ana'i eta náepeniraya taniruanayare eta sárareana. Ichape eta vima'akarewa'i naye'e ena achaneana, énapa ena ángeleana. 10 Viti, eta vikaemataneasira'i ema Cristo, tisunsucha'aviana'i ena achaneana, étisera étaviuchaipa'iji eta ítupajijiasirawa'i taye'e eta títukakareana maye'e ema Cristo, takutikene náimijacha'iware matumeraira'avisami. Eti, tétavikawaipaji eta etúmewawaka'i, tipikaucha'eanaipáji ena achaneana. Vítisami tájinapa vipikauchakarewaina'ini. 11 Puíti'ipa vinasi'ichu'i eta vikatajiwaira'i eta vinikakenerepi, eta vimaunewa, étapa eta véchuriasirapa eta vimuiri'arapi, ena achaneana té'aviana, tájina viviyawa vijunaiya. 12 Vikávitarakawa'i te viwa'uana eta vikaematanera. Ena achaneana tewajiriaka'aviana'i. Vítisera tájina wákayema'ini naye'e, tiúri'i eta vijikapirawaka'i ena, tipanajirika'aviana, vítisera vikamicha'i tamutu. 13 Tamutu sácheana téchejikana'i eta viye'e, vitisera tiuri'i eta vijikapira. Puiticha tíñema'i eta nakayemaina'avi, ichape eta vépurukarewa'i naye'e timikuticha'aviana'i eta nairimera taye'e te juka apake'e. 14 Eta juka nukajure'eira'i, wa'i étaina nupanerecha nímikatsiriaka'e, nuwara'a'isera nechejirikawaka, tétavikawa eta némunasira'e'i, takutirichu eta nukachichaira'e'i. 15 Tayanapane kamuriana'i ena eye'eana'i máestroana tímituka'eana'i eta é'isiraina ema Cristo, diez mil náina'ipukaini, nútisera tímikutijirikawa'i nákarichu'ini éyanuina'ini maestro taicha nuti nímimaticha'e'i taye'e eta iúchukuirayare maicha ema Jesucristo. 16 Eta taka'e, nékatiaka'e'i ímiyanawa eta e'isirainuina eta núriwa'i. 17 Eta taka'e, néwatakayare eta ara eye'e ema némunarukene nuchicha Timoteo títaura'i eta makaemataneasira'i ema Viákenu. Ema, temecha'eyare, eta takayemakeneana eta nímiturapiana eta vé'isira'i ema Cristo. Táurikene'i eta máimiturapiana taicha étaichu'i eta nímiturapi'i naye'e ena vichamuriana te jákani nupaisineanapa'i. 18 Etiari'ipapuka eti ekasiñawaipa eta numaitujisirawaipa néjirapana'e'ini. Ímijachaipapuka waipa nejira'ema'i; 19 nuwara'apaicha nuti níja'uchawa'ini nítekapaucha'e'ini. Nukuchapa'i eta nítujisirawaina'ini maicha ema Tata, te nítekapaucha'epa, níma'ainapa ena nákarana tisiñawawaikana'i, timijachawana'i narata'a tamutu nima'ainapasera te yátupi'ipuka naitaucha eta naechejiriruwana. 20 Taicha eta vé'isira'i ema Cristo, takamunu'i vítauchayare vikaemataneakayare. Wa'i tákarichuima'iya eta véchejiriruwana. 21 ¿Taja'a tiuripana eye'e eti eta nitekapauchira'eya: eta timiyananuya etachucha nemecharepana'eyare, té'eserapuka tiuripanapuka nítekapaucha'e núrisamurewayarepa'i eta nímaira'eyare, nétserajika'enapa?

1 Corintios 5

1 Jukari'iware eta juka téchakare'i eta matiari'ira'i ema émana echamuri téjekapawa'i. Mave'a'i esu máena'aruwa. ¡Wá'icha tiuri eta juka máichakene'i! Énaipa ena nawayurewakeneana tikapekaturara'iana wa'i náurikaima'i eta juka. 2 Esapi'aichucha eti, ¡tétavikawa'i eta ekasiñawawaisira'i! ¡Iúri'aipa etsiri'apaini, táichavene'i eta máichakene'i ema echamuri! ¡Iúri'aipaware étupirika'ini ema maka! Taicha tituparaka'avi vikuchukayare te vimuri nákani téjekapawana'i. 3 Nuti apanaware, tayanapane eta nuyere'i'e'i, étasera eta náchanewa tikachane'eya. 4 Te uirujikawa eti, tikachane'eyare eye'e eta náchanewa, étapa eta maitupaijiasirawa ema Viákenu Jesús, 5 taka'e ema maka achane máima'ainepa ema Wínaraji, émainapa téchayare. Viwara'a pínajikaini eta juka pimauriwa'i, apaesa táuchuku'aini eta piáchanewa te táitekapapa eta jena sácheyare machaviraya ema Viákenu Jesús. 6 Eti, wa'i táurika'ini ekasiñawawaika'ini. Taicha eti ímatipa eta taechejiriruwa: “Ema makuti'ipa eta lewadura te nanaka te masa eta pan, tayanajika'i tamutu.” 7 Étisera, nuwara'a ekutiya eta pan maye'ere levadura vinikasare te páscuamu'uana. Yátupikene'i arairu taicha wa'i tasisijika'ini. Taicha ema, tamutu'i mawachacha eta vímikapasira'i, makuti'i eta uvesa eta vímijararesira'i. 8 Táitusiawa puiti, tamutusera sácheana vikuneuchawaya taye'e eta tamaurikeneana, wa'i pekatumare'avima'i. Tamutu sácheana eta juka vítaresira'i matapiraware'avina'i, tájinasarepa víchirawaima'i te mamira'u ema Viya. 9 Kape eta najure'iware eye'e, nímimetaka'e'i eta tamauriwa'i eta ekachanewaka'ini ena tíchana'i eta juka pekatuana tive'ajirikakana'i: Súkani esena suve'a'i ema apana achane, mákani achane mave'a'iware esu apana esena. 10 Wá'isera énaina nicha ena nani máe'ikara'anaicha'a ema Viya, ena nani tive'ana'i esu apana esena apayena, énapa ena tiámera'iana, énapa ena tikasiñarajiana. Takamunuipapuka vérajikawa'ini eta te juka apake'e, apaesa waipa nakuitekapaucha'avi'ini. 11 Mákanisera tímijachawa'i echamuri'i, wa'i nuwara'a ekachanejirika, ema tive'a'i esu esena apayena, émapa ema tawayuaru'i eta plata, émapa ema tikasiñaraji, émapa ema titupiara'i, émapa ema tikawa'arasi, émapa ema tiámera'i. Mákani echamuri, te ene maka'e'i, tájina wa'i táurika'ini ákachanewaka'ini eta enisirana. 12 Wa'i nútina tatuparaka eta nakayasesere'iyayare te numira'u ena anekakeneana'i eta viye'e. Té'esera te mamira'u ema Viya eta nakayasesere'iraya. Ema techawaka'i ena. 13 Étisera, écha'i ena echamuriana'i. Eti eyaserejirikakayare étijikakaya. Eta taka'e, ekaevuisi'ayare ema mákara téjekapawa'i te emuri.

1 Corintios 6

1 Te natiari'inapuka ena echamuriana'i nawara'a timetauchakakana, wa'i táwara'a nayana'ini naye'e ena tuparairukana máe'ikara'ana'i ema Viya. Étaichu nakamira'ukakaiyayare te emira'u eti nachamuriana. 2 Étijiwayare'i étupirikaka eta íchawakenewana'i. Wa'i étinayare etanuka ena masuapajiraira'ana'i, taicha járajapayare eta sácheyare tikayasesere'ianaya te emira'u eti ena masuapajiraira'ana'i. Puítisera eta íchawakenewana'i ánichichakeneana'i, eti tatuparaka étupirikaya. 3 Échaichu eti tituparaka'aviyarewa tikayasesere'ianayarewa ena ángeleana te vimira'u. Takumapurujichapukaini eta taye'eana'i te juka vítaresira'i, wa'i vikuituruekene'a'ini. 4 Puiti eti, te tatiari'ipuka eta íchawakenewa'i taye'e eta juka vítaresira, wá'ikenesera etanukaima'i ena emetauresi'a'ini nákani wa'i énaparakaima'i naye'e ena echamuriana'i. 5 Némecha'e eta juka, níma'a te etsiri'apuka: ¿Kúverarekapa nakuija'ini te etaraku mákani émanaina'ini wa'i makuituruekene'a'ini mayasesereka jákani téchakareana'i naye'e ena vichamuriana? 6 ¡Wa'i takarichu'ini e'ajirikaka'ini, eti eparapekaka, ekamesaicha'a'i emetauchakakayare'i naye'e ena tuparairukana taye'e eta awasare, maimatira'ana ema Viya! 7 Wa'i táurika'ini ícha'ini eta juka, étijikaka'ini eta echamurikaka'i ewara'apa ejararekaka. ¿Wa'ipuka tiuripana ekamicha eta naichira'e ekatajiwaira naicha ena? ¿Tayanapaneine nameyecha'e naimikatajiwacha'e? 8 ¡Étisera étiwawaikapa ícha'i eta juka émekatajiwachakakapa, iámeyechapa ena echamuriana eparapenaveanakene! 9 ¿Wá'ipuka écha'i eti eta namaitujisirawaya tisiapana te máwasa ema Viya? Wa'i ekuisapawa eta nawayuaka'e naye'e ena tíchana'i eta tamaurikeneana, taicha yátupi'i eta namaitujisirawayare tisiapana ena ajairana esenamareana, énapa ena ajairakakana tive'akakana, énapa ena tikasiñarajiana ena achanemirana, 10 énapa ena tiamera'iana, yawa'iana, kawa'arasiana, énapa ena tewajiriara'iana, énapa ena wayuarerekana, namutu ena waipaine'i tisiapanaima'i te mawasa ema Viya. 11 Eneni'i eka'e eti te wicha'a imati'ini ema Viya. Puitisera ejachapaipa eta iuriwayare epáchi'aipa eta epeketurana, puitisera santu'eripa'i maicha ema Viákenunu Jesucristo émapa ema Machanewa Viya. 12 Natiari'i ena enananajiwaka te etaraku tika'eana: “Nuti néchinawa eta nítaresira'i.” Yatupi ene taka'e, wa'isera tamutu eta viwara'akeneana vicha, tauri'ini. Te nuti nechinawa eta nuwara'akene nicha, wa'isera vikuwayuchawa machu tawayuaka'avi eta tamaurikeneana. 13 Eta taka'e eneichuware: “Eta nikakare taye'eichu'i eta viju'e, eta viju'e taikuchichu'i eta nikakare.” Yatupi ene taka'e, emasera ema Viya makaepa'ayare tamutu eta juka apinakene. Etasera eta viake'e wa'i etaina'ini taikuchina'ini vicha eta tamaurikeneana, vechipejika'ini eta viake'e vianeka'ini esu esena apayena, apaimapuka. 14 Ema Viya makaechepuka'i ema Viákenu Jesús te máekari, ene vika'eyare víti eta makaechepusira'aviyare víti apanawa, taicha tétavikawa'i eta máitupajijiasirawa'i. 15 ¿Échaichu'i emutu eti, eta iáke'eana maye'eipa'i ema Cristo? ¿Émaipa'i técha'e'i, etiari'iserapuka eti ímijacha táurika'ini vímikachanecha'ini eta viáke'e taye'e eta suáke'e esu esena tú'usi, wáipaine'i táurikaima'i? ¡Wa'i jakaini! 16 ¿Nuwara'aware némecha'e, te mave'a'i ema achane súkani esena tú'usi, tiánekaka'i eta náke'eana eta nakamujichirakaka'i? Tási'a, eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e: “Te tive'akakapa, tímikutijirikawapa étanaine'i eta náke'eana.” 17 Ene Taka'e'i eta vítaresira maye'e ema Viya, eta máwa'asira'avi ema Viákenu, eta viáchanewa takachaneipa ema. 18 Eta taka'e, ejaneakawa yátupina, machu iákipaikawa taye'e eta tú'usikare. Tamutu eta pekatuana náichakeneana'i nákani achaneana, tajarareka'i eta náchanewana. Tavetijipa, mákani achane tive'a'i esu esena wa'i mayenakenena'ini máimijararekapa ichape eta máke'e. Émajiwapa tijararekawa. 19 ¿Échaichu'iware eti eta máwa'asira'eipa ema Machanewa Viya eta te iáke'eana, taicha mawaneruichu'i ema Viya eta máwa'asira'eyare'i ema Machanewa Viya? Waipa étina'ini echa eta iáke'eana. 20 Taicha mawachareru'e'i ema Viya. Ichapemuri'i eta makatajiwaira'i íchavene'i eti. Taka'e puiti, ejaneakawapa eta ítaresirana'i te namira'u ena achaneana, apaesa namutu nakunachaya ema Viya.

1 Corintios 7

1 Tiuri puiti, nujikapa'eyare eta juka eyaseresiranu'i te iajure. Yátupi tiúri'ineni máyenarena'ini mákani achane; 2 Táichavenesera eta tawayuaraiwa'i eta pekatu, tikamunukare'i ena ajairana nayenapachuina, éna-ipa ena esenana tikamunukare'iware náimapachuina. 3 Mákani achane te sutiari'ipapuka esu mayena, takamunu'i máitauchayare eta máitatiraya máemunasiraya esu mayena. Ésuipa esu esena te tikaimaipapuka, éneichuware suítauchayare eta suítatiraya suémunasiraya ema suima. 4 Taicha esu esena waipa ésuina'ini téchinawa eta suáke'e, émapa técha'i ema suima, ene maka'e'i ema ajaira, wáipaware émaina'ini téchinawa eta máke'e. Ésuipa'i técha'i esu mayena. 5 Eti ekaimakeneanaipa, wa'i ekuepurukaka taye'e eta iánesirakakairana. Té'esera tatiari'inapuka eta eyujarauchirawayare me Viya, ekutikaka'ipuka eta epanereru'i, tísapakare ínajika ánipina eta iánesirakakana. Te táekenenapa, táurikaware echáwauchakakaware, apaesa ema Wínaraji wa'i makuituruka'e eta máimijamurachira'e ena apanana. 6 Tiuri, eta juka numetasira'e'i, wa'i nútina nukawanairipi. Nísapasera eta énena áka'e. 7 Nuwara'a'inéni ákutinu'ini nuti eta mayénarenuira'i. Víjarakasipachusera me Viya eta vítaresiraya. Narari'i ena ajairana máyenareana eta náitaresira. Narari'iware ena esenana máimaruana eta náitaresira. Narari'iware ena apamuriana máijararuichu ema Viya tikaimana. 8 Énaipa ena nákara máyenareanacha'a, énapa ena máimaruanacha'a, énapa ena tépenaimana, tiúripana nánasi'ini máimaruanaina'ini; nákutinu'ini nuti. 9 Étasera te wa'i nárata'a'i tikaratakawana, takamunuichu'i tikaimanayare, apaesa wa'i nakuepujukichawa taye'e eta pekatu. 10 Tási'a puiti, nutuparakawakayare ena nakaimakeneanaipa. Ema ajaira wa'i makuinajika esu mayena. Esu esena wá'iware sukuinajika ema suima. Eta juka wanairipi tási'akene'i maye'e ema Viákenu, wa'i tási'akenena nuye'e nuti. 11 Té'esera natiari'inapuka ena náinajikaka, wa'i táurika'ini nápechawa'ini nakaima'ini, nakakachane'ipukaini. Takamunu'i tichawauchakakanayare tive'akakana. 12 Eta juka numetaru'eya, wa'i wanairipina me Viákenu. Níjaraka'esera eta juka nupanereru nuti. Te matiari'ipuka mákani vichamuri esu mayena wicha'a vichamurina'i, te tiúri'ipuka eta nakachanerakaka'i, wa'i táurika'ini máinajika'ini esu. 13 Éneichuware, te sutiari'ipuka súkani esena vichamuri ema suima wicha'aware vichamurina'i, te tiúri'ipuka eta nakachanerakaka'i, wá'iware táurika'ini suínajika'ini ema. 14 Taicha ema suima, ichape eta majapanukarewa me Viya, táichavene'i eta sukaimaira'i esu mayena. Éneichuware esu esena mayena'i ema vichamuri, ichape eta sujapanukarewa me Viya, táichavene'i eta mayenaira'i ema achane vichamuri. Énaipa ena nachichanaveana majapanu'iware ema Viya náichavene'i ena tikachichana, waipa náepurukare'ini me Viya. 15 Té'esera mákani wicha'a vichamurina suíma'i esu vichamuri'i mawara'apuka máinajika esu mayena, suísapaine máinajika. Ema Viya wa'i makawanairipi eta suíchejirika'ini ema, mayanaine. Taicha ema Viya mawara'a'i tauri eta vipanereruana. Éneichuware súkani esena wicha'a vichamurina'i mayena'i mákani vichamuri, te suwara'apuka suínajika ema suima, éneichuware máisapaineware suyana. 16 Taicha piti esena, wa'i pecha te pimaitakayarepuka pikajayayasamurecha ema pima eta máe'isiraina ema Viya. Píti'ipa piti achane, wá'iware pecha te pimaitakayarepuka pikajayayasamurecha esu piyena eta sué'isiraina ema Viya. 17 Ema Viákenu tíjaraka'e'i eta ématanerepiana'i te tíchu'a'enapa. Etupara'apachu'i eta ématanerepiya. Wa'isera ínajikaima'i, ímiyanaware ítauchaya eta etupara'ana'i. Étara eta juka nuwanairipi naye'e ena vichamuriana tikawasana'i te tamutu awasareana. 18 Te natiari'ipuka nákani timikutiarachawanaipa'i te namaimatiraicha'a ema Jesucristo, wa'isera ekuyumurukawa eta ekaye'eraipa eta ikutiara, nakanisera wicha'a naicha'ini eta naikutiara, waipaware nakukamesawa naicha eta naikutiara. 19 Tájina wa'i étaparakaina eta vimikutiarachawa, te wa'ipuka vimikutiarachawa étasera tiwara'akare'i vikaemataneakayare eta mawara'akeneana'i ema Viya. 20 Namutu nákani máichu'akeneana ema Viya, wa'i náitsiwachaima'i eta náematanerepiana'i te máichu'ainapa ema Viya. 21 Te ekakenu'ipuka eti te tíchu'a'enapa ema Viya, wa'i ekueñamawa eta ekakenuira'i. Té'esera íma'a eta iuchukuiraina, tájinachucha táichawa. 22 Taicha mákani achane músu'i eta máitaresira, tayanapaneine matiari'ina'i ema mákenuina'i, té'esera te maichu'apa ema Viya, waipa musuina'ini, mákanisera achane nájina mákenuina'ini eta máitaresira, puiti ema mawanaranaipa'i ema Jesucristo. 23 Taicha mawachareru'e'i ema Viya. Ichapemuri'i eta makatajiwaira'i íchavene'i eti. Puiti machanera'eipa ema, eta taka'e, te nawara'apuka nayuruka'e ena achaneana, wa'i ekuisapawa na'apapika'e eta ekaemataneasirayare ema Viya. 24 Eta taka'e, nuparapenaveana, ímiyanawayare ekaematane maye'e ema Viya. Ítauchayare eta ématanerepipachu íjarakasi'i me Viya te ekaichu'akasipa. 25 Tiuri puiti, tájina wanairipina tási'akenena me Viákenu naye'e ena amaperuana máyenareanaicha'a énapa ena máimaruanacha'a. Nútisera numetaka'eya eta nupanereru'i, nuwara'asera esuapanu taicha nuti nukaimitukasikene'i maye'e ema Viákenu, táichavene'i eta majapanuiranu'i. 26 Puiti juka vítaresira'i, tétavikawa'i eta vikatajiwaira'i, eta taka'e, németeaka nuti tiúri'ichu nánasi ena ajairana naye'e ena nayenana nákani nakaparapekeneanapa, énaipa ena máyenareanaicha'a, wa'i nakutanuka ena nayenaina. 27 Te sutiari'puka esu mayene ema achane, waipa makunakika. Te najinaicha'apuka mayenaina wa'iware makutanuka. 28 Mákanisera makaparapekenepa, tájinachucha pekatuina eta mavira'i esu esena. Ésuipa súkani amaperu esena, te tatupiruwa'i eta sukaimaira, tájinachuchaware pekatuina eta sukaimaira'i, táitsiwasera ichapeyare eta nakatajiwairaya eta náitátirakakaya, tavetijipa te natiari'inapa ena nachichanaveanaya, eta taka'e, nuwara'a numetaka'e apaesa wa'i ekukatajiwa'ini. 29 Tiuri, nuparapenaveana, nuwara'a numetaka'e: Tikutima'i ánipine eta juka vítaresiraya puiti juka vikaiju'eyare. Eta taka'e, ena nakaparapekeneanapa wa'i etainayare ta'apapirikawaka eta ekaemataneasira ema Viákenu, wa'i takukarichu eta ekaeñamasirawa naye'e ena eyenana, 30 te ekatisamurewa'ipuka, wa'i ekuisapa ta'apapika'e'ini eta ekaemataneasira ema Viákenu. Te jarari'ipapuka eta takaurisamurechira'e, wá'iware ekuisapawa ta'apapika'e'ini. Te ekaima'akene'ipuka, wá'iware ekuisapa ta'apapika'e eta ekaemataneasira'i ema Viákenu, 31 Wa'isera ekukañamarakawa eta ekaye'eirayare eta íma'akeneana te juka apake'e. Taicha tamutuyare'i témitiaka te táitekapapa eta táitaviraya eta juka apake'e. 32 Eta taka'e, wa'i nuwara'a ekañamarakawa taye'e eta júkana, taicha mákani achane máyenare'i, tájina ta'apapirika'ini eta makaemataneasira'i ema Viákenu; 33 mákanisera achane te sutiari'ipa esu mayena, tikañamarakawainapa taicha eta máitatirayare esu mayena, mawaraira'i makurisamurechaya esu, 34 ene naka'e'i ena esenana. Wa'i tákutikaka eta napanereruana suye'e esu esena sukaimakene ésupa esu esena máimarucha'a. Taicha súkani máimaru'i ta'apasamurecha'i eta suítatiraya ema Viákenu, suwaraira'i suítauchaya eta mawara'akeneana, suíjarakayare'i eta suáchanewa étapa eta suáke'e. Ésusera esu esena sukaimakenepa ta'apasamurechapa eta suítatiraya ema suima. 35 Eta júkana numetarapiana'i eye'e, nuwara'a eta táuriwaina eta ícharakawaya. Wa'i nuwara'a nupamika'e taye'e eta takajerakeneana. Nuwara'asera takuija'ini eta ti'apapika'e eta ítatirayare ema Viákenu. 36 Mákani achane te sutiari'ipuka esu machicha esena máimarucha'a. Maimachayare esu machicha, táichavene'i eta suítana'asiraipa. Tatupiruwayaresera eta sukaparaperayare. Tájinachucha táimanena; wá'iware pekatuina. 37 Mákanisera achane, te tájina máichirawaina'ini, nájinaware tipamikaima'i; te mawara'apapuka suánasi máimaruina esu machicha, tiúri'i maicha. 38 Taka'e, tiuriware máicha mákani achane máimachayare'i, tatuparaka'i tikaparapeyare esu machicha. Mákanisera wa'i máimacha'ini esu machicha, ema tiúripana maicha. 39 Esu esena tikaima tatuparaka'i suítauchayare eta suíjarasirawa'i tikaima. Tiámainukawa te táitekapapa eta máitaviraya ema suima, tiúchuku'apa esu. Ésupa téchinawa eta suítaresirayare. Tísapakarepa eta suápechawa sukaima. Takamunu'isera mákani vikutikene'i tisuapajira'i me Viya. 40 Tiápajukawasera tiúripana te suánasipa máimaruina. Eta juka tási'akenepa te nupanereru. Németeaka'i nuti tétupikawapa'i eta numetarapiana'i, taicha máwa'arunu'i ema Machanewa Viya.

1 Corintios 8

1 Puiti numetaka'eya eta táicharakawa'i eta enisira eta tinikakareana nayujaraure'i te tamira'u eta nasiñarajiana. Vimutu viti vímatiekene'a tájinachucha táimanena eta juka. Wa'isera wákasiñawaima'i eta vítusira'i. Takamunu'isera eta vémunasirawaka ena vichamuriana, vímikatasirakakaya. 2 Narari'i ena, tímijachawanapa náimatiekene'a tamutu. Eta juka náicha'i taimereka'i wicha'a náituka'ini, nakapayayaraka'ini eta mapanereru. 3 Nákanisera yátupi'i témunakana'i ema Viya, eta tímikaecheracha'i eta machichanaveanaira'i ema. 4 Puiti, numetaka'eyare eta juka nechejiriruwa taye'e eta juka enisirana eta tinikakareana takayujara'ukene'i te tamira'u eta nasiñarajiana ena achaneana. Tájinachucha táichawa, taicha eta nasiñarajiana wa'i yátupina'ini víyanaina'ini te juka apake'e, taicha émanaichu'i ema yátupikene'i Viya. 5 Ena achaneana náimijacha'i kamuriana'i ena víyana te anuma, étaipa te juka apake'e. Namáverakapa ena nákenuana'i ena naye'eana'i Viya. 6 Vítisera viti vímatiekene'a'i, émanaichu'i ema Viya Vikaiyakene. Ema Jesucristo, ema Tata mapanerechapa eta tatiari'iyare tamutu eta víma'akeneana'i; vítipa vimutu achaneana. Puiti émapa tíjaraka'avi'i eta vítaresira. 7 Tisimutuanasera ena wa'i náimatiekene'a eta juka. Énaipa ena vichamuriana, narari'i ena wicha'a náemitisika'ini eta nawaraira napikaucha eta nasiñarajianaini. Ena, tisamawana'i waipa náetupikawana'i eta nanisira'i eta tinikakare takayujara'ukene'i, wa'i táurika'ini eta nasamira'i. 8 Numetaka'esera puiti, wa'i étaparakaina eta tinikakare, vijakapakarema'i me Viya táicha. Wá'iware étaima'i tiúricha'avi'i maye'e ema Viya, te wa'i vinika'i. 9 Eta taka'e, ekuneuchawa yátupina, machu émejekapawacha ena apamuriana vichamuriana wicha'a náimatiekene'a'ini eta júkana. 10 Étisera eti ímatiekene'anaipa, te ísapawayare'ipuka enika eta tinikakare nayujaraureana'i te tamira'u eta nasiñarajiana; taka'e, te máima'a'epuka ema echamuri, éneichuware tísapawayare'i tinika. Táitsiwa'isera tipikakarakawa'i jákani te masamure. 11 Taka'e, échapawaya eti ímatiekene'airaipa, machu émejekapawacha ema echamuri. Émaichu'i iúmuriwa'i eta mawacharesira'e'i ema Cristo eta máepenira'i te crusu. 12 Eti, te e'apapikapuka eta táuriwa'i eta napanereruana ena echamuriana, eti ekapekaturaipa eta maye'e ema Cristo, taicha eta émejekapawachira'i ena echamuriana. 13 Taka'e te nútina'ipukaini némejekapawacha'ini mákani nuchamuri táichavene eta nunisiraina'ini eta waka, wa'i nunikaima'i, apaesa waipa nukuemejekapawacha'ini ema. Eti apanawa, ene eka'eyare. Wá'iware ekuemejekapawacha ena echamuriana.

1 Corintios 9

1 Nuti, nájina nákenuina'ini te juka apake'e, yátupi apústulenu'i maye'enu'i ema Viákenu Jesucristo. Nukutinasiwaka'i eta náwakure'i naye'e ena apamuriana apústuleana, taicha níma'akene'i ema Viákenu Jesús, tási'a etipa etupiruwa'i esuapanu eta nímitusira'e'i, eta tímereuchanu'i eta táuriwa'i eta nukaemataneasira'i ema Viákenu. 2 Tayanapane wa'i nakusuapanu eta apústulenuira'i ena apamuriana, étisera esuapanuyare'i, taicha etiari'i eti nímitureana'i, étira ímereuchanu'i eta yátupira'i apústulenuira'i maye'e ema Viákenu. 3 Étara nukatiuchiawa'i eta juka naye'e ena tépurujirikanuana'i: 4 Eti tatuparaka'e'inéni ítatinu'ini nuti taye'e eta nunikakenerepi táichavene'i eta apústulenuira'i, 5 tási'a éneichuware tituparaka'e'i ítati'iwareni te sutiari'ina'ini esu esena nuyenaina'ini, súkani nukutikene'i tisuapajira'i, tákuti'ini eta ítatirawaka'i ena esenana nayenana'i ena apamuriana apústuleana, émaipa ema Pedro, énapa ena maparapenaveana'i ema Viákenu. 6 ¿Eti, ímijachaipapuka nuti émapa ema Bernabé, vikarichu'i wa'i tatuparaka'avi'ini eta ítatira'avina'ini eta vikametarairuira'i? 7 ¿Nájapuka makaini sunturu emajiwa tiwachachinawa eta makamunukeneana? ¿Nájapuka makaini achane kasukure eta uwa wa'i makunika'ini eta masukure? ¿Naja'apuka makaini achane tijaneareka eta uvesa wa'i makunika'ni eta majanearu? 8 Eta juka níchira'e'i, wa'i nákarichu nuti nukapanereru'i eta júkana, énerichuware eta Takapika'ukene Ajureka májure'i ema Moiséini títametaka'avi'iware. 9 Ánipa taka'e'i eta táechejiriruwa'i: “Wa'i pikuitisumucha eta pivuiyerana, te tikaematanepa'i, taicha téku'anapa'i eta.” Táitaurewakene ema Viya wa'i tákarichu'ini eta vuiye eta máechejisi'a'i, 10 éneichuware víti mayunaka'i te máechejiriruwa'i. Mawara'a'i vikaenikasiyare vimutu viti vikaematanera'iana, takuti'i mákani achane tikaematanera'i, makaemataneaka'i muraka eta máesane, mawaraira'i máimaekene'ayare eta táwameana'i eta máesane. 11 Ene vika'e'i víti eta véwasira'i eta máechajiriruwa ema Viya te esamureana. Eta tiúricha'e'i. Tási'a, eti ekutinapa eta sukureka tímekawa'i eta ta'i. Tájina táichawa eta ítatira'aviyare'i víti. 12 Ena apamuriana tikasiñawana'i eta eye'e. Tási'a eti, tiúri'i eta ítatira'i. Vivetijipa víti vítatikare'i. Wa'isera wáwara'a'ini vikasiñawa'ini víti eta eye'e, viyaseaka'e'ini eta ítatira'avina'ini. Vikamicha'i tamutu, vimawaraira'i tatiari'ina'ini jákani apanaina'ini ta'apapirika'ini eta esamirayare'i eta máechejiriruwa ema Cristo. 13 Échaichu'i eti eta mawanairipi ema Viya naye'e ena téchapajirikana eta maye'e templo, nanikayare'i eta tinikakare námakeneasana ena achaneana náijarakasiruana'i ema Viya. Káijarakasianayarewa ena eta táeche eta waka námawa'uana'i ena achaneana. 14 Ene taka'e'i eta mawanairipi'i ema Viákenu eta viye'e viti vikametarairuana'i eta tapachinakene máechejiriruwa, tituparaka'avi'i vijakapayare'i eta vinikakene taicha eta vikametarairuira'i. 15 Nútisera tájina nímatiya'ini nuyaseaka'e'ini eta ítatiranuina'ini. Étaipa puiti te juka najureana'i, wá'iware nuyaseaka'e íjarakanu'ini, nukamicha'i tamutu. ¡Tiúripanapukaini népenawane'ini, machu tachimarakanukaru táitawa eta juka núrisamurewa'i nuti tamajinaira'i nuyaseaka'e'ini! 16 Nuti wa'i étaparakaina nukasiñawa'ini eta nukametarairuira'i. Nutupara'aichu'i eta juka. ¡Páurechichanusami te némuna'akawa nínajika eta juka nukametarairuira'i! 17 Taicha nuti, wa'i nútijiwaina'ini níjarakawa'ini maye'e ema Viákenu eta nukametarairuiraya, étapapukaini nujakapi'a'ini eta nuwachayare'i eta maye'e. Nuwanekasiwa'isera me Viya eta matuparasiranu'i eta juka némataneyare'i. 18 Ichapesera eta nuwaraira'i eta nukametarairu, tamajinaira'iware nuyaseaka'e'ini eye'e eti. Wa'i nupamika'e'ini eta ítatiranuina'ini táichavenena'ini eta nukatupara'aira'i eta apústulenuira'i. 19 Nájina'ineni te juka apake'e napamikanu'ini eta nukaemataneasiraina'ini. Nútisera níjarakawa'i nítauchayare'i tamutu eta nukamunukarewa'i naye'e ena achaneana, apaesa étaina'ipukaini níturusi'awaka'ini ena nasimutuwakeneana, machaneranaina'ini ema Cristo. 20 Te nítekapauchawakapa ena israelítana, ichapeine'i eta nupikauchirawaka'i ena, apaesa najimuyasamure'ini eta náe'isiraina'ini ema Cristo, étainapapukaini níturusi'awaka'ini ena. Ena nani, ichape eta nasuapira'i eta maye'erepiana ema Moiséini. Tási'a, tájinaware wa'i nukaeka'i'ini eta naye'erepi'i, nupikaucha'iware ena apanawa. Wá'ineni nútiparakaina'ini taye'e eta náe'iru'i. 21 Tatiari'isera eta yátupikene'i né'iru'i nuwana'i'i maye'e ema Viya, máijararunu'i ema Cristo. Énerichuware te nukainunawaka nákani apawasana máe'ikara'ana'i eta maye'erepiana'i ema Moiséini, wá'iware nukaeka'iwaka. Nupikaucha'iware ena, nuwaraira'i nukajimuyasamurechawaka'ini ena apanawa. 22 Te nukainunapuka ena vichamuriana nákani wícha'a'i náimatiekene'a'ini yatupina eta nakasiñairawaya maye'e ema Viya, wá'iware nukaeka'iwaka eta namaimatiekene'aira'icha'a, nímikatakawakapa, nuwaraira'i náimatiekene'apaini yátupina'ini eta vé'iru'i. Namutu ena achaneana, nujapanuwaka'i. Nutanuka'i eta nukajimuyasi'ayare eta nasamureana apaesa nauchuku'a nanerejikawa. 23 Nuti nítaucha'i tamutu eta júkana apaesa najakapa eta tapachinakene máechejiriruwa ema Viya, apaesa wákutikakapaini wámutu'ini vijakapa eta viúriwayare maicha ema Viya. 24 Échaichu'i eti, ena tijunapanaya kamuriana, tasi'asera wa'i namutu'ini naita'areka'ini emanaichu ema tita'arekaya tijachapaya eta máikuchi. Ene eka'eyare eti apanaware ejunapayare apaesa ejachapa eta ikuchi'i. 25 Enapa ena tikavijaruanayare eta peluta tijaneakawanayare'i muraka, ichape eta tikarawa'unumanayare apaesa túmeanainapa eta narata'airaya navereasi'aya ena nánaranayare'i, najakapainasarepa eta naikuchi'i, wa'ineni tayerema'i eta, vitisera ichape eta vétumechirawayare apaesa tauri eta vikaemataneasiraya ema Viákenu, vijakajakapasarepa eta vikuchi'i maye'e. 26 Nútiipa eta nukaemataneasira'i ema Viákenu, ichape eta nupamisirawa'i, taicha eta nímatira'i eta mawara'akene. Wa'i némepururekawaima'i. 27 Nukaratakawa'i muraka, wa'i nusuapa'ini eta tajamurachakeneana'i eta náke'e, nupamika'i eta táemitisisiraina'ini eta tamaurikeneana, machu néjekapawapapukaini, tási'a wáipapukaini nukujakapa'ini eta níkuchi'i, ichape eta nutsiri'akarewapapukaini, tavetijipa eta kamurianaira'i ena nímitureana taye'e eta vé'isira ema Cristo.

1 Corintios 10

1 Nuparapenaveana, nuwara'a némecha'eyare eta maichararakawa'i akane ena viáchukanaveanaini máumuriwanaini ema Moiséini, eta náe'isira'i ema, tatiari'i eta úkaji timíkauchawakapa'i namutu ena, eta nánuesira'i eta Mar Rojo, namutu náima'a'i eta tájijiwa'i eta nánuesiraya. 2 Taka'e namutu kaikachasiana'i taye'e eta ukaji etapa eta Mar Rojo, taka'e'i eta náitauchiraya eta náe'isiraya ema Moisés. 3 Énerichuware namutu tikutikakana'i eta nanisira'i eta tikutikakana'i tási'akene'i me Viya. 4 Namutu'iware térana eta une tási'akene'i me Viya. Eta juka une náeresaparaka'i ena, táuchure'i taye'e eta mari, maicha ema Cristo. Émaira'i ema tínapumirauchapa'i ena, máitatiwakapa'i eta napaisirapa'i. 5 Tamapuruji'isera eta majaneasirawaka'i ema Viya, wa'i émaina'ini ema náesenika'ini, tájinachucha wa'i nakaurisamurecha'ini ema, eta taka'e, maikuñakawakapa ema Viya. Namutuyareni tépenarakana taye'e eta máwapa'i apake'e, tiúchuku'ana'isera ena nachichanaveana. 6 Ena viáchukanaveanaini, taimikuñaka'i eta najamurachira'i eta tamaurikeneana. Étara eta juka tikauyayakare'i eta viye'e, enema'i'avina'ini víti apanaware wakuti'ini ena eta najamurachira'i eta tamaurikeneana. 7 Wá'iware ekuikutipa ena eta nakasiñarajirana, échawa eta Takapika'ukene Ajureka ani Taka'e'i: “Ena achaneana náichapa eta napiestachira'i eta nasiñaraji, tikaejakakanapa eta nanisiraya, téranapa, téchepukanapa tírimaikanapa te tamira'u eta nasiñaraji'i.” 8 Wá'ira vikuijararekawa taye'e eta tu'usikare, machu wákutiriana ena eta nakaikuñaira'i táichavene'i eta náichira'i eta juka tamaurikeneana, tépenarakanapa. 23,000 achane jena etanakene'i sache. 9 Wá'ira vikuyururujika taye'e eta mapanereruana'i ema Viákenu, ena nani tiyuruchawana'i, waipa nasuapa'ini ema Viya, tási'a, maikuñakawakapa ema, táechukawakapa eta kichare, tépenarakanapa. 10 Wá'ira takukarasakawa eta échejisirana maye'e ema Viya, wa'i ekukuti eta naejekapirawa'i ena viáchukanaveanaini, makapapajiruana'i ema ángele mawaneru'i ema Viya. 11 Taka'e'ira eta juka náichawakenewa'i ena viáchukanaveanaini, puíticha tanasi'i te Ajureka téjaka'i tamutu maicha ema Viya, tamutu eta juka témecha'avi'i víti, tikatsimawakare'iware viye'e víti vinekapaekene'ana'i eta juka táitavirainapa puiti juka sácheana vikaiju'eyare. 12 Eta taka'e, wa'i ekuimijachawa tájina tiákipaika'ema'i, tatuparaka'i ekauneuchawayare taye'e eta tamaurikeneana'i. 13 Puiti juka eta vítaresira, jarari'i eta tawara'a témejekapawacha'avi, wa'isera ekuarami'ini, taicha eta taka'e'i eta maichararakawa'i namutu ena achaneana te juka apake'e. Ekasiñawayaresera muraka maye'e ema Viya, taicha yátupi eta makasiñakarewa'i ema, waipa máisapaima'i táwayuchawa'ichaini eta tapamisira'e. Jé'esare ema, tíjaraka'enapa eta etumewayare, ekamichirayare tamutu. 14 Tási'a puiti, eti nuparapenaveana némunarukeneana, érajikawayare naye'e ena tikasiñarajiana. 15 Eti ímatiekene'a'i tamutu: Eta taka'e, numetaka'e apaesa táuri eta epanerekene'airaya. 16 Étaipa eta juka vérasa'i vimutu viyujaraureasa'i te vinikayare, étaichu'i táikutiara'i eta máitine máepusairu'i te crusu ema Viákenu Jesucristo, étaipa eta pan vinikakeneasa viyuvetu'ejirikaka'i, étaichu'iware táikutiara'i eta maeche ema Viákenu. 17 Yátupi apánapaneneji'avi'i víti, visimutuwakeneana'i, émanarichu'isera ema viáwa'aru'i, eta vinisira'i eta pan, étaichu'i te máijare eta viyujarauchira'i. 18 Eta juka viúrujiasirakaka'i, vikutiwakaipa ena nujaneanana israelítana, ena, tiúrujiakakana'i eta nanisiraya eta takayujara'ukene'i me Viya eta tikutikakana'i, nawaraira'i máwa'akawakaini ema Viya táichavene'i eta nanisira. 19 Tiuri puiti, vímatiekene'a'i tájinachucha táimanena eta waka nayujaraure'i náijarakasiru'i eta nasiñaraji ena achaneana, takutirichu eta waka mayujaraure'i, taicha eta nasiñaraji, tájinachucha tasamakarewaina'ini. 20 Nuwara'asera némecha'e, eta naye'erepiana ena nani máimatira'ana'i ema Viya, énachucha náijarakasicha'i ena éreanana eta tikutikakana'i. Wa'i émaina'ini ema Viya náijarakasicha'ini. Eta taka'e, wa'i nuwara'a ímikasiapawa eti eta naye'e, machu náimive'a'e naye'e ena éreanana. 21 Wa'i táurika'ini apikere'a'avina'ini, eta vé'isira'i ema Viákenu, tási'a vé'ika'iwarepukaini ena éreanana. Te enikayare eta tikutikakana'i, te erayarepuka, tatupiruwa eta ekurujisirakakaina maye'e ema Viya. Mákaichu émaina ekasiña. 22 Machu ímiyusemaka ema Viákenu, taicha wa'i árata'aima'i ekanara ema. 23 Natiari'i ena tika'eana'i: “Yátupineni víti véchinawa'i, viye'erepipachuyare'i.” Wá'isera tákutikaka'ini táetupikawa'ini maye'e ema Viya, wá'iware tákutikaka'ini táimikataka'avi'ini eta vipauchiraya ema Viya. 24 Wa'i ákarichuima'i eti iúrichawayare'i; éneichuware etánukayare'i eta táurichirawakayare'i ena apamuriana. 25 Te enikayarepuka eti eta waka tiási'a te mercado, wa'i ekuawamira'u eta enisirayare, wá'iware ekukamesa ekuecha te tikayujara'u'ipuka eta waka, apaesa takuija ta'apasamurecha'e. 26 Taicha ema Viákenu, ema tépiyaka'i eta apake'e, étapa tamutu eta táwapa'iana'i. Vitupara'aichu'i eta vinisiraya máicha. 27 Títekapaya jákani sache, tichu'aenaya enika nákani wa'i vichamurianaina'ini, te ísapawayarepuka tiáma'eana, tiúrichucha enika eta náijararu'eyare. Wa'isera ekuyasereka te tikayujara'u'ipuka. 28 Té'esera natiari'inapuka nákani tinekapaekene'ana'i, te nametaka'epuka: “Eta nayujarauchira'i te tamira'u eta nasiñaraji”, tiúripana wa'i ekunika, apaesa takuija ta'apasamurecha eta mapanereru ema timetaka'e'i. 29 Eti, émitisikapuka eta epikauchira'i eta nasiñarajiana. Émasera ema echamuri, wicha'a máemitisika'ini. Tási'a, nuwara'a takuija ta'apapika'ini eta mapanereruana icha eti. 30 Te nuti nu'asulupayacha ema Viya eta nunikakeneana'i, ¿taja'asika takayema eta tipanararauchanuanayare eta nunisira'i? 31 Tamutu eta enisirana étapa eta erirana, étapa eta ekaematanerana, tiúriyare tamutu eta íchirayare te mamira'u ema Viya. 32 Jé'esare, nájinapa émejekapawaruima'i, énaipa ena israelítana, énaipa ena apawasana, navetijipa ena vichamuriana'i, taicha vikutikaka'i eta machichaira'avi'i ema Viya. 33 Nuti, ichapemuri'i eta nuwaraira'i nukurisamurechawaka namutu. Wa'i nákarichu'ini nuti nutanuka'ini eta núrichirawayare. Éneichuware nutanuka'i eta núrichirawakaya ena apamuriana, taicha nuwara'a'i tauri eta, náuchukuiraina ena apanaware.

1 Corintios 11

1 Nuti puiti juka nítaresira'i, étapa nupana'i eta máitaresira'i ema Cristo. Nuwara'a ene áka'eni eti apanaware, epananuyare nuti eta juka nítaresira'i. 2 Ichape eta nukunacha'e eti nuparapenaveana, taicha eta emaemitisisiranu'i. Ímiyanawa'iware é'ika eta ímitukasiwana'i nuye'e. 3 Nuwara'asera némecha'eyare eta juka apanaware téchakare'i, ema Tata Vikaiyakene, ema machutiri'a'icha ema Cristo. Ema Cristo, émapa vichutiri'a'i vimutu viti ajairana. Ene naka'e'i ena ajairana nakaparapekeneana, ena nachutiri'ana'iware ena esenana nayenana. 4 Eta taka'e, viti ajairana wa'i viúri'a'ini vikaepakasi'ini te viyujarauchawaya, étaipa te vikametarairuyare. Taicha te vikaepakasi'i, tímikutijirikawaipa vémepuru'i ema Cristo eta vichutiri'aira'i ema. 5 Ésusera esu esena tatuparaka'i tikaepakasiyare'i te tiyujarauchawayare, étaipa te tikametarairuyare. Taicha te wa'i tikaepakasi'i, tímikutijirikawaipa suémepuru'i ema suima eta suchutiri'aira'i ema. Te wa'i tikaepakasi'i esu, tímikutijirikawaipa sukachukasikenéna'ini ésu. 6 Esu súkani esena wa'i suáwara'a'ini tikaepakasi, esu tiwara'a sukutiyare ema mákani ajaira, tási'a, te suwara'apuka suákuti'avi viti ajairana, tiúripana'i sukachukasipaini. Té'esera te tímitsiriakawayare'ipuka eta suíta'isiraya, tiúripanaichu'i sukaepakasi'ini. 7 Taka'e ema ajaira wa'i taurika'ini makaepakasi'ini, taicha ema Viya manaka'i eta maima'i, taicha taimereka'i eta maichapewa ema Viya. Esusera esu esena taimereka'iwa eta maichapewa ema ajaira, 8 Taicha esu esena wa'i sutiwa'ini suinaka'ini ema ajaira, esu esena eta suchusine'i maye'e ema ajaira. 9 Ema achane wa'i makaepiya'ini suichavenena'ini esu esena, esu'i esu esena tikaepiya'i maichavene'i ema ajaira. 10 Énasera ena esenana, tatuparakawaka'i tikaepakasianayare eta nayujarauchirawana, naimeresirayare eta napikaurewa'i, etapa eta napikauchira'i ena ángeleana. 11 Puítisera, eta juka vítaresira'i vé'isira'i ema Viákenu, ichapemuri eta véjiasira eta náitatira'avi ena esenana. Víti'ipa ichapemuri'iware eta náejiasira'avi'i ena eta vítatiraya viti ajairana. 12 Esu esena, yátupi'i eta súchusira'i esu te maeche ema ajaira, puítisera viti ajairana étapa viúchusi'a'i te suju'e esu esena tikachicha'avi. Viási'akene'isera vimutu maye'e ema Viya. 13 Epanerekene'aya yátupina eta juka. Németeaka nájina eti ímijachawa'ini tiúri'i esu súkani esena, máepakasináve'i eta suyujarauchirawa'i me Viya. 14 Viti ajairana vécha'i eta tatsiri'akaréwa'i viújijiki'ini eta vichutimaka. 15 Suímiturewa'isera esu súkani esena súri'a'i tiújijikiyare'i eta suchutimaka. Étara tiúrinacha'i ena esenana. Náijaraichu'i ena eta nakaepakasiraya, taicha natupara'aichu'i ena. 16 Te natiari'inapuka nákani wa'i nawara'a nasama eta juka nímiturapi'i, takamunu'i napanerechinawayare tatiwaina. Tájina vímatiya'ini eta apaye'erepi. Énaipa namutu ena vichamuriana, tájina apanaina naye'erepina'ini. 17 Tiuri puiti, numetaka'eyare eta juka apana. Tájinapa ekunachakarewaina'ini nuye'e, taicha waipa táetupikawa'ini eta iúrujisirawana'i eyujarauchirawana. 18 Jukari'isera eta juka tikati'i nuye'e. Nusamairika'i te iúrujisirawana íchirana eta culto, waipa takutikaka'ini eta epanereruana, íputsimuriawawakapa. Németeaka nuti kañari'i'i eta íchawakenewa'i. 19 Páure'esami eta íputsimuriawairakaka'i. Étainapasera ekaecheraiyaya eti yátupikeneana'i machanerana'i ema Viya, énapa ena wa'i machaneranaina'ini. 20 Eta juka tiviucha'e'i eta íputsimurikakaira'i, etavene waipa táetupikawa'ini te ekurujikaka eta enisirana, eta tinikakare táikutiara eta máepenina'avi'i ema Viákenu te crusu. 21 Taicha te títekapa eta ura, waipa ekuchapakaka'ini. Narari'i tikainapupuirikawanapa tinikana, nayé'echirawawakapa. Tina'akawanapa térana tékawa'achawanapa. Narari'isera ena apamuriana téku'anaicha'a. 22 Tájinapa táuriwaina'ini eta juka íchakene'i. Takutipa takuijakenéna'ini epenaina'ini, étainapaini enisi'a'ini éri'a'ini. Tímikutijirikawaipa épuruwaka'i ena apamuriana machanerana'i ema Viya. Ímikatsiriakaware nákani tájinakene'i naviyawa'ini. Étupikawaipapuka eta juka eka'e'i. Tájinakenepasera ekunachakarewaina eta nuye'e. 23 Taicha nuti tatupiruwa'i eta nukaimitukasira'i maye'e ema Viákenu, tási'a nuti étaichu'iware eta nímiturapi'i eye'e: Te jena yátikene'i te tikaijararekasiyarepa ema Viákenu Jesús, mave'apa te mawa'uana eta pan 24 tási'a te taekenepa ma'asulupayachapa ema Viya, mayuvetukapa eta pan, tási'a maka'epa: “Eta juka eta náke'e, étivene'i níjararekawa'i eta népeniraya. Eta juka íchayare apajara'iyare, eta témecha'eyare eta nuye'e.” 25 Te tamutupa te títanesianapa, mave'awarepa eta náerirare wasu, máichawakapa: “Eta juka wasu eta nítine, eta táepusairuwayare eta taitauchirawaya eta arairu vitratune. Eta íchiraparakayare te eriraya, eta témecha'eya eta nuye'e.” 26 Taka'e te vénikaka eta pan étapa eta vésichakaka eta wasu, vémecha'i eta maepenira ema Viákenu. Tiámainukawa te mápechawaware máiteka. 27 Eta taka'e namutu nákani tinikana'i eta pan, térana'i eta juka wasu maye'e ema Viákenu, nákaini tikaemuñawana'i tikapekaturanaipa taye'e eta make'e, tási'a étapa eta maitine ema Viákenu. 28 Eta taka'e, émanapachu tipanereakawanayare eta manisirayare eta pan, tási'a étapa eta maerirayare eta wasu. 29 Taicha te tiníka'ipuka, tási'a téra'ipuka, wá'isera mapanerecha'ini eta étaira'i eta make'e ema Viákenu, étapa tiviucha'i eta nanisira'i, étapa eta náerira'i. 30 Étara tícha'e'i eta juka táitusiawa esimutupa eti ekajumana'i, tájinapa tatumewaina'ini eta iáke'eana. Ena apamuriana tépenanapaipa táicha. 31 Té'esera vítijiwa'i vétupirika eta vítaresira'i, ema Viákenu wa'i tíkuñaka'avima'i. 32 Taicha mawara'a'i vétupirikayare'i. Waipa vikaikuñaima'i taye'e eta nakaikuñairayare ena apamuriana achaneana máimatira'ana'i ema Viya. 33 Eta taka'e, eti nuparapenaveana, te ekurujikakayare eta enisirayare, ekuchapakakayare apaesa ínuna eta enisirayare. 34 Té'esera matiari'ipuka mákani téku'asamureipaicha, tiúripana manikanuma te mapena, apaesa waipa makuemechareka'e ema Viya, eta tamaetupisirawa'i eta iúrujisirawa'i. Étasera eta juka apamuriana téchakareana'i viye'e, níma'ainepa nuti netupirikaya te níteka eta ara eye'e.

1 Corintios 12

1 Nuparapenaveana, nuwara'a numetaka'eyare eta apana téchakareana, apaesa yátupina ákaikutiara. Jukari'i apánapaneneji'i eta vítupajijiasirawayare maicha ema Machanewa Viya. 2 Échaichu'i eti, te wicha'a émaina'ini é'ika ema Viákenu Jesucristo, ísapajirikawaicha'a é'ika eta nasiñarajiana tájinakene'i eta tajíkaparaiwaina'ini. 3 Eta taka'e puiti némecha'eyare eta juka naye'e nákani wa'i máwa'aruanaima'i ema Machanewa Viya. Te naka'epuka: “Másajitatajipukaini ema iákenu eti”, te naka'epuka eta juka, ímatiwakaya ena. Taicha ena máwa'aruana'i ema Machanewa Viya, nakarichu ena tatuparaka'i náimatiyare eta akenukaira'i ema Jesús. Énasera ena wa'i máwa'aruanaina'ini ema Machanewa Viya, wa'i tatuparaka'ini náka'epukaini: “Ema Jesús émara Viya Viákenu'i.” 4 Víti máwa'aruana'i ema Machanewa Viya, apánapaneneji'i eta vítupajijiasirawana máijararu'aviana'i. Émanarichu'isera ema. 5 Éneichuware apánapaneneji'i eta vémataneana máijararuana'i ema Viákenu. Émanaichu'isera ema. 6 Te tamutu eta vikaemataneasira, ema Viya émaichu'i ema técha'avi'i, tíjaraka'avi'i eta vitumewa'i, virata'airaya vimutu. 7 Éneichuware ema Machanewa Viya, víjarakasipachu'i eta vítupajijiasirawayare máicha, vímitusi'ayare'i eta tasimutukeneana'i namutu ena vichamuriana. 8 Narari'i ena máimikatakawaka ema Machanewa Viya eta náitusiraya téchejikana, náimituresiraya. Ena apamuriana máijarakawakaware máejerareyare eta nakaikutiarairaya eta mapanereruana. Émanaichu'isera ema Machanewa Viya tíjaraka'i eta juka. 9 Narari'iware ena máijararuana'i eta nakuchapirayare muraka eta nayasearuana'i ema Viya táichavene eta nakasiñawaira'i eta maye'e. Narari'iware ena máijararuana'i eta nakanarasirayare ena nakajumakeneana. 10 Narari'iware ena máijararuana'i eta nakuchusiraya eta tiáramikareana. Ena apamuriana náijarakasipachu eta nakametarairuiraya maye'e ema Machanewa Viya, eta máechejiriruwana'i ema Viya. Ena apamuriana máijarakaware eta náimatiasirawaneya ena achaneana nája'apuka nákani máwa'aruana'i ema Machanewa Viya, nája'awarepuka ena máwa'eruana'i ena éreanana. Ena apamuriana máijarakaware eta tiúri'ichuya eta náechejisiraya eta apaechejiriruwana. Ena apamuriana máijarakaware eta naitusirayare, nápepika náechejisi'a eta apaechejiriruwa. 11 Tamutu eta juka máichakeneana'i ema Machanewa Viya. Makarichu'i ema máitapara'a'i máijarakawaka eta náitukakenepachuyare namutu ena mawara'akeneana'i máijaraka. 12 Eta make'e ema achaneana, apanapanenéji eta táijareana eta viáke'e. Tisimutu'i eta táitupajijiasirawana. Etanaichu'isera eta táuchusi'a'i te viáke'e. Ene Taka'e'i eta vé'isira'i ema Viákenu Jesucristo. 13 Taka'e, wa'i étaparakaina te israelita'avipuka, te apawasajueku'avipuka, étaipa te mákenure'avipuka. Té'esera te vikaikachasipa eta vé'isirapa ema Viákenu, étanainepa eta víma'i maicha ema Machanewa Viya. 14 Eta viáke'e wa'i étanainaichu'ini eta táima'iana'i, étapa eta táitupajijiasirawana'i. 15 Étaipa eta víwape taka'epapukaini: “Wa'i táwasi'ini eta viwa'u, wá'iware takutikaka'ini eta táitupajijiasirawa'i taye'e eta viake'e.” Etaichu'isera táunawa'i eta viáke'e. 16 Étaipa eta vichaka, taka'epapukaini: “Wa'i táwasi'ini eta viúki'a. Taunawa'isera eta viake'e.” 17 Wáipaine'i táurikaima'i amairi'aina'ini eta viáke'e takauki'a'ini. Tási'a, takuijapukaini vikiñaina'ini, takuijapaini visamakenéna'ini. Wá'iware táurikaima'i amairi'aina'ini eta viáke'e takakiña'ini. Tási'a, takuijapukaini visirina'ini, takuijapaini vijiurena'ini. 18 Ema Viya manaka'i eta táematanerepianayarepachu'i eta juka táunawana'i eta viáke'e. Taicha taka'e'i eta mapanereru'i ema Viya te tépiyaka'avinapa. 19 Wa'i máwara'a'ini étanainaichu'ini eta táitupajijiasirawaina'ini eta viáke'e, amairiki'a'avina'ipukaini. 20 Yátupi tisimutu'i eta táitupajijiasirawana'i eta viáke'e, etanaichu'isera eta távi'a'i. 21 Tamutu eta juka viáke'e tikamunujirikaka'i: “Étaipa eta viúki'a takamunu'i eta viwa'uana. Étaipa eta vichuti takamunu'iware eta víwapeana, vipaisi'ayare.” 22 Étaipa eta tiávi'ana'i te viake'e ánichichapanana, eta vímaira'i viti, takutima'i najina taichakenerepina, éta'isera tiápajukawa'i tikamunukarepana'i. 23 Jukari'i eta viáke'e tikutima'i wa'i múnaina'i eta vímaira'i, éta'isera tiápajukawapana'i vimuiriacha'i. Jukari'iware eta viáke'e waipa táurika'ini vímereka'ini. Tási'a, tiápajukawapana'i vépakukure'i, vikatiucha'iware. 24 Jukari'iware eta apana táunawa'i eta viáke'e tikutima'i waipa vikamunu'i vépakucha'ini. Tímererekawa'i naye'e ena achaneana. Tamutu eta juka máepiyaruana'i ema Viya, máikucha'i eta táima'ianapachu'i, mawara'a'i tákutikaka'i eta vémunasiraya tamutu eta táunawana'i eta viáke'e. 25 Eta taka'e, te vikaematane, tamutu eta viáke'e tiyamurika'i, tímikatajirikaka'i, ichape'i eta táejiasirakaka'i, wa'i táiputsiakaka'ini. 26 Étaipa te tatiari'ipuka eta táichawakenewa'i eta táunawa'i eta viáke'e, támairiaka'i tikati eta viáke'e. Té'esera tatiari'ipuka eta táurisamurewa'i taicha eta táitupajijiasirawana'i, tamutuyare'i eta viáke'e tiúrisamure. 27 Ene eka'e'i eti eta é'isira'i ema Viákenu Jesucristo, eta iúrujisirawa'i maye'e, ekutikaka'i eta táunawana'i eta máke'e. 28 Énerichuware, ema Viya tituparaka'avipachu eta viáwakurepachu'i, mawaraira'i vijaneaka'eyare eti vichamuriana, machanerana'i. Énapa ena profetana, énapa ena tímiturekara'iana'i eta máechajiriruwana ema Viya, énapa ena títuruekene'ana'i nakuchuka eta tiáramikareana, énapa ena tikanararekana'i ena nakajumakeneana, énapa ena tímikatara'iana'i naye'e ena nakamunukenéwana, énapa ena tiúriana'i eta nakawanairipirana, énapa ena tiúri'ichu eta náechejisi'a eta apaechejiriruwana, énapa ena títukana'i nápepika eta apaechejiriruwana. 29 Wa'i wámutu'ini apústule'avina'ini, wa'i wámutu'ini profeta'avina'ini. Wa'i wámutu'ini ímitureka'ini, wa'i wámutu'ini vikuchuka eta tiáramikareana, 30 wa'i wámutu'ini vítupajijiakawa'ini vikanarareka'ini ena nakajumakeneana. Wa'i wámutu'ini véchejikana'ini te apaechejiriruwana, wá'iware wámutu'ini vituka'ini viapepirikaíni eta apaechejiriruwa. 31 Tiuri puiti, étipa takamunu eyaseaka ema Viya máijaraka'e eta ítupajijiasirawaina eta tikamunukarepana, jé'esare, nuwara'a nímituka'eyare eta apana táurinakenepana.

1 Corintios 13

1 Víti'ipa, te takuija'ipukaini eta vémunaraiwaina'ini, waipa tisuapakaréma'i eta vimetarairuana, vémunasirikawapa tayanapane vítuka'ipuka véchejika tamutu eta apaechejiriruwana, wákutipukaini eta náechejisira ena ángeleana. 2 Te takuija'ipukaini eta vémunaraiwaina'ini, tájinapa vikunachakaréma'i me Viya. Tayanapane vikametarairu'ipukaini eta vimetakasiwana'i te anuma, támutu'iwarepukaini víturuekene'aini, étaipa te máija'uchapukaini makayejeka'ini ema Viya eta ichapekene mari táichavenena'ini eta viyaseasiraina'ini eta vikasiñawairaina'ini eta maye'e. 3 Tási'a, te takuija'ipukaini eta vémunaraiwaina'ini, tájina vijakapakaréima'i me Viya. Tayanapane vikajirika'ipukaini tamutu eta víma'akeneana te vipena, té'eware vísapapukaini náijuchaini eta viáke'e táichavenena'ini eta namaurisira'i. 4 Té'esera yátupi'i vémunara'i, vikamichayare tamutu, vijapanura'iyare. Wa'i vikapinaruima'i nákani. Wá'iware pínkanilla'avima'i. Wá'iware vikasiñawawaikaima'i, 5 Wá'i vikawapajaima'i jákani táiñema'ikeneana. Wá'iware viverejimirauchaima'i ena apamuriana achaneana, wa'i énewanema'i eta visemira, wá'iware vikatianakaima'i; 6 wá'iware táurika'ini vikaeka'ira'i'ini te víma'a nákani tikaejeana'i. Viúrisamuresera te víma'a ena achaneana tiúri'i eta náitaresira. 7 Te yátupi'i vémunara'i, vikamichayare tamutu, enewane visuapayare tamutu, vikuchapa tamutu, wa'i víja'uchawaima'i vínajikawa. 8 Tájinapa títaima'i eta vémunaraiwayare, vímiyanawainapa eta vítaresiraya. Eta jena sacheanayare, vímatiekene'a tamutu. Waipa vikamunu eta vimetakasiwana eta metarapianayare tási'akeneanayare me Viya. Tájinapa viátajiwaima'i eta visamirayare eta apaechejiriruwana. 9 Taicha puiti te juka vítaresira'i, apaesachichaichu eta vímatiekene'aira'i, apaesachichaichu eta vítusira'i eta metarapiana tási'akeneana'i me Viya, 10 jarajapainapasera eta sacheyare, vímatiekene'ainapa yátupi eta mapanereruana ema Viya, eta vimáimatiekeneruana'i puiti. 11 Nímikutichawa'i nuti eta viámaperuwa'i. Wicha'a vítuka'ini vipanerereka, vimapachichijirikawaicha'a. Té'esera te ajaira'avipa, títsiwachawapa eta vipanereruana. Vínajikapa eta viámaperuwaini'i. 12 Puiti wicha'a támutu'ini vímatiekene'a'ini. Tikuti'icha'a te vímararakaicha eta vikuna te jákani ichasime espejo, wa'i takaechera'ini. Járajapainapasera eta sacheyare tikaecherainapa tamutu. Ema Viya wicha'a tímituka'avi'ini tamutu eta mapanereruana. Té'esera te apajara'inapa, tamutuya vikaikutiara máicha. Takuti'ichu eta máimaira'i puiti eta vipanereruana víti. 13 Jarari'i mapana eta juka vichakeneanaya: wakasiñawa me Viya, eta vikuchapira eta viúriwaya, tási'a etapa eta vemunasirakakaya; etasera eta tiuripana eta'i eta vemunaraiwa.

1 Corintios 14

1 Yátupina eta émunaraiwaina. Nuwara'a'iware eyaseaka ema Machanewa Viya eta ítupajijiasirawaina, étaipa eta ítusiraina ekametarairu eta máechejiriruwa tási'akeneana'i maye'e ema Viya. 2 Tájina táichawa, nákani téchejikana ema Viya eta apaechejiriruwa. Ema masama'i. Vítipasera viti apamuri waipa wákaikutiara'ini eta náechejiriruwa'i. Yátupi'ipuka máimitureana'i ema Machanewa Viya, wá'isera náimereuchawa'ini eta máimiturapi'i ema. 3 Wa'i tákuti nákani nakametarairu'i eta máechejiriruwana tási'akeneana'i maye'e ema Viya, tikaikutiarakare'i tamutu eta nametarapiana'i. Eta naetumechirawayare etapa eta naechejirisirayare, tási'a etapa eta nakurisamurechi'awaka'i te jákani napanereresirana. 4 Ema mákani téchejika'i ema Viya te apaechejiriruwa, maye'echirawaichu'i te máchanewa eta makajurusiraya eta masuapajiraiwaya. Émasera mákani tikametarairu'i eta máechejiriruwana tási'akeneana'i maye'e ema Viya, makajurusina'i eta nasuapajiraiwayare'i ena machamuriana. 5 Nuwara'a'inéni nuti ámutu'ini ítupajijiakawa'ini, échejika'ipukaini te apaechejiriruwana. Tiápajukawa'isera eta nuwaraira'i ekametarairu'ini eta máechejiriruwana tási'akeneana'i maye'e ema Viya, taicha étara tiúripana'i eta juka taye'e eta échejisiraina'ini te apaechejiriruwana. Tiúri'ineni échejika'ini, takamunu'isera natiari'ina'ini nákani tiapepirikana, nametakawakasarepaini ena apamuriana eta takayemakeneana'i apaesa tajurusi'apaini eta nasuapajiraiwaina'ini. 6 Núti'ipa, nuparapenaveana, nítekapaucha'epukaini néjirapana'e'ini, tási'a néchejikapa'ipukaini te apaechejiriruwa eta eye'e, eti wa'i ákaikutiaraima'i, wáipaware tímikataka'ema'i eta tajurusiraina'ini eta ekasiñawaira'i me Viya. Takamunu'i néchejika'ini te échejiriruwaichu eta nímitusira'ena'ini, eti ekaikutiarasarepaini tamutu eta numetakasiwana'i me Viya, étapa eta máimerechakenenu'i, étapapuka eta máimatikene'i, arairu eta viye'e. 7 Eta juka tímikutijirikawa'i te mapacharaji'i eta masiviviripi ema tikasivivi eta, waipa takaikutiarakare'ini tája'apuka eta masiviviripi. Émaipa ema violinista, wá'iware tikaikutiarakare'ini tája'apuka eta mapununerapi. 8 Éneichu takuti'i mákani tikachuja eta machuja naye'e ena suntaruana, te wá'iware tikaikutiarakare'i eta makachujaira'i, wáipaine'i tiúrujikawanaima'i ena suntaruana táichu'akeneana'i, taicha wa'i nákaikutiara'ini. 9 Ene eka'e'i eti, eta échejisira'i eta apaechejiriruwa, nájina nakaikutiara'ini. Tímikutijirikawaipa nakuija'ini nasamararaka'e'ini eta échejisira'i. 10 Yátupi tisimutu'i eta apaechejiriruwana'i te juka apake'e, naye'epachu'isera nákani tikaechejiriruwanapa'i. 11 Víti'ipa te náechejika'avipuka ena apawasana te náechejiriruwa, wáipaine'i wákaikutiaraima'i énaipa wá'iware tikaikutiara'avianaima'i víti. 12 Tiuri puiti, wa'i takumapuruji eta ewaraira'i ejákapa eta ítupajijiasirawanaya máijararu'eyare'i ema Machanewa Viya, tiúripana eyasesereka eta ítusiraina ímitukawaka ena echamuriana apaesa tajurukapaipa eta nasuapajiraiwaina ena apanawa. 13 Tási'a, mákani téchejika'i te apaechejiriruwa, takamunu'i mayaseaka'ini ema Viya eta máitusiraina'ini mametakawaka eta takayemakene'i eta máechejiriruwa'i apaesa nakaikutiarasarepaini nákani tisamararakana'i. 14 Taicha eta viyujarasira'i víti te apaechejiriruwana, te vítapirikapa eta viyujarasira'i, wa'i tánasi'ini véchawa'ini eta vikayemakeneanapa'i, vémitisikawane'i tamutu. 15 ¿Taja'a nukayemaya puiti? Tiúripana'i viyujaraka te véchejiriruwaichu, tási'akeneana'i te visamure viachanewa, te vijirayarepuka, tiúripana'iware te véchejiriruwaichuware, tási'akenena'iware te visamure, vikaikutiarasarepaipa eta vikayemakeneanapa'i. 16 Té'esera apaechejiriruwa'i eta pi'asulupayachira ema Viya te piachanewa, taichavene eta ekunachira'i ema. Énasera ena tisamararaka'eana'i wa'i náe'ikaima'i eta e'asulupayachiraya, taicha wa'i nákaikutiarapa'íni eta ekayemakeneanapa'i. 17 Tiúri'ineni eta eyujarakasa'i eta e'asulupayachira'i ema Viya, énasera ena echamuriana waipa táimikatakawaka'ini eta eyujarakasa'i. 18 Jé'ewaresera nuti, ichape eta nu'asulupayachira'i ema Viya taicha eta nítusira'i néchejika eta apaechejiriruwana. Nukachuriaka'e'i emutu eti. 19 Étasera te nukametarairuyare te namuri ena vichamuriana, wa'i nuwara'a nákuti ena tiúpiemana eta náechejisira te apaechejiriruwana, nuti ánipichu te néchejika, tamutu'isera tikaikutiarakare'i naye'e ena nímitureana'i. 20 Nuparapenaveana, eti waipa amaperu'éna'ini. Nuwara'a táuripaini eta epanereruana, eta íchirayare eta táurikeneana. Nuwara'asera ákuti'ini ena amaperuana eta ichiraya eta tamaurikeneana, étisera ákutipa ena achaneana chanaruanapa naitukapa tipanererekana. 21 Ema Takapika'ukene Ajureka ani maka'e'i: “Nutuparakayare ena apawasana apaechejiriruana náimitureka eta nuwanairipiana eta naye'e ena achaneana táwakuana'i eta awasare te'epa te naechejiriruwaichu, wá'ikenesera nasuapaima'i maka'epa ema Viya.” 22 Taka'e, nákani tikametarairuana te naechejiriruwaichu, táikutiara'i eta máijarasirawaka'i ema Viya náichavene'i ena máe'ikara'anaicha'a ema Viákenu. Jé'esare, tayuchusamurechawakayare eta nasamararasira'i, énasera nákani tikametarairuana'i te apaechejiriruwa eta máechejiriruwana ema Viya, tayuchusamurechawakayare ena té'ikana'i ema Jesús, taicha tikarawa'uanayare eta nasamararasira'i. 23 Étasera te jákani iúrujisirawana, te eyujaraka'ipuka emutu te apaechejiriruwana, tási'a, te natiari'ipuka nákani masuapajiraira'anaicha'a, tikaeka'i'eanayare'i ena, náimijachayare'i máuris'i'e'i. 24 Tiúripanayare eta ekametarairuiraya emutu eta máechejiriruwana ema Viya, te échejiriruwaichu. Tási'a, te natiari'ipuka te iúrujirisirawa'i ena masuapajiraira'anaricha'a, tikatisamurewanayare'i taicha eta nasamararasiraya. Tipanerekene'awanainapa eta nakapekaturaira'i. 25 Taka'e, tímatiakawanainapa eta máimatira'i ema Viya tamutu eta napekaturana tayumururewanaini'i, tépuyukanainapa téñauchawanainapa maye'e ema Viya. Téchejisi'a'eanainapa, yátupikeneyapa máwa'akawaka'i ema Viya ena naniana naka'enapa. 26 Nuparapenaveana, ani taka'eyare eta iúrujisirawanayare. Enerejikawa eti íputsiakawayare eta ejirairaya. Éneichuware tinerejikawayare mákani tíjarakawayare ema tímiturekayare. Éneichuware te matiari'inapuka mákani mawara'a'i tikametarairuyare eta mametakasiwana'i me Viya, tájinachucha táichawa'i. Tísapakare'iware eta échejisirayare te apaechejiriruwana. Takamunu'isera matiari'iyare ema tiapepirikaya. Tamutu eta júkana, étara tikajurukayare eta nasuapajiraiwaiya ena echamuriana. 27 Té'esera te natiari'inapuka apinana, mapananapuka ena tiwara'ana'i téchejikana te apaechejiriruwa, tájinachucha táichawa, tísapakarechucha, téwachajirikakanayare'isera te jákani náechejisirayare, wá'iware téjiakawaima'i ema tituruekene'a eta apaechejiriruwa. 28 Té'esera nájinapuka naviyawa'i ema maye'eyare trépete, tiúripana'i wa'i nakuechejika te apaechejiriruwa te namuri ena echamuriana náurujiruwana'i. Tiúri, te nawara'a'ipuka naechejika ema Viya. 29 Nákani tikametarairuanayare eta máechejiriruwana tási'akeneana'i maye'e ema Viya, te apinana'ipuka, mapanana'ipuka, tájinachucha táichawa. Tikamunukare'isera ena náurujiruwana'i napanerékene'ayare'i tamutu eta nakayemakeneanapa'i. 30 Té'eserapuka matiari'i mákani máejaru'i, tikametakasi'ikene'i me Viya. Makuchapawayaresera máitapirikanuma mákani máinapuiru'i téchejika. 31 Emutu eti ekametakasikeneana'i eta máechejiriruwana ema Viya. Émanainapachu mákani téchejikayare, apaesa ena ímitureana'i namutu nakarawa'u, náetumechawa apanawa. 32 Ena tikametarairuana tatuparaka'i tikuchapawanayare. Wa'i tikainapupuikawanaima'i. 33 Taicha ema Viya wa'i máwara'a mapacharajina'ini nákani tikametarairuanayare. Tási'a eti ekaejarusinawayare apaesa ekurisamurecha ema Viya. Táepiyaichu'i eta juka viye'erepi víti te viúrujisirawana. 34 Ena vichamuriana esenana timatinanayare'i, wa'i téchejikanaima'i. Nasamarasinawaichucha. Taicha suíjaraichu'i me Viya esu esena susamararasirayareichu'i. 35 Te tatiari'ipuka eta suwara'akene'i suecha esu esena, tiúripana'i te náitekapapa te napena suyaserekapa ema suima. Taicha wa'i súri'a'ini esu esena sukayasesereru'ini eta suwara'akene'i suecha te namuri ena echamuriana. 36 ¿Tája'a takayema eta ekasiñawawaisira'i? Wa'i étina'ini ínapuka'ini mametaka'e'ini ema Viya eta máechejiriruwa. 37 Te Natiari'ipuka nákani tímijachawanaipa náimatiekene'aipa tamutu eta máechejiriruwa ema Viya, náimijachaipapuka máwa'akawakaipa ema Machanewa Viya, tatuparaka'i ena napánerechinawanumayare eta juka nájure'i eye'e, tási'akene'i me Viákenu, mawanairipichu'i ema. 38 Té'esera matiari'i'ipuka mákani tépuruyare eta juka numetarapiana'i, émaina máepurukare, waipa tisamakarema'i eta eye'e. 39 Tiuri, nuparapenaveana, epamikawachucha ekametarairu eta máechejiriruwa ema Viya. Tási'a, táurikachucha ísapa nákani téchejikanaparaka'i te apaechejiriruwa. 40 Takapika'u'isera támutu eta iúrujisirawana, ekaejarusinawapa'i tamutu eta íchakeneanayare te iúrujisirawana'i.

1 Corintios 15

1 Nuparapenaveana, nuwara'a némecha'eyare eta numetarairu'i eye'e. Eta máechejiriruwa'i ema Viya taye'e eta viúchukuirayare, étara táemesiawa'i eta juka te esamainapa, etupiruwawane'i ejákapa, puíticha tanasi'i eta esuapira'i. 2 Tási'a, puiti iuchuku'apaipa táichavene'i eta ímiyanirawa'i esuapa eta numetarairuana'i eye'e. Németeaka wa'i tamapurujima'i eta yátupira'i íjarasirawa'i eta é'isiraya eta juka esamakene'i. 3 Échaichu'i eta nímiturapiana'i eye'e, étaichu'iware taka'e'i eta nímitukasiwa'i, eta júkana eta tisuapakarepana'i, yátupira'i máepenina'avi'i ema Cristo táichavene'i eta vipekaturana, émaira'i ema táechejisi'akene'i eta Takapika'ukene Ajureka; 4 eta náimaira'i tépenapa ema, náekarapa, téchepuka'isera ema te mapanakenepa sache, taicha taka'e'i eta tametarapi'i eta Takapika'ukene Ajureka, timetaka'avi'i tamutu eta máichararakawayare'i ema; 5 Tímerekawa'i maye'e ema vichamuri Pedro, énerichuware ena apamuriana apústuleana. 6 Tási'apa tímerekawawarepa naye'e ena kinientukeneana eta nasimutuwana'i ena vichamuriana, puíticha narari'icha'a maverana ena tíma'ana'i, narari'ipasera ena tépenanapaipa'i. 7 Te táekenewarepa, tímerekawawarepa maye'e ema Santiago, tási'a, tiápechawawarepa tímerekawa naye'e namutu ena apústuleana. 8 Tási'a, te táekenewarepa eta júkana, tiápechawapa tímerekawa nuye'e, nútipawapa níma'a'i ema, ichape eta táramikarewa'i nuye'e eta máichuiranu'i nuti nékenereru'i maye'enuyare'i apústule, nukuti'ipa ema amuya naujure. 9 Ichapemuri'inéni eta némepuruirawa'i nuti naye'e ena apamuriana apústuleana, wá'iware táurika'ini apústulenuina'ini eta nímairawa'i, taicha ichapemuri'i eta nupanajirisirawaka'i ena náinapureana'i machanerana'i ema Viya. 10 Tíchu'anu'isera ema Viya, taicha eta máemunasiranusami'i apústulenu'i puiti eta maye'e, wa'isera némepururekawa'ini eta máemunasiranu'i. Jé'eware nuti, nukachurika'i ena apamuriana apústuleana, ichapemuripana'i eta nukaemataneasira'i ema, wa'isera nutijirikawa'ini eta nukaematanera'i, etasera eta máemunasiranu'i ema Viya, tímikatakanu'i, tíjarakanu'i eta nétumechirawa'i. 11 Tájinasera wa'i étaparakaina eta juka nája'apuka nákani ena tikaematanepana'i, étaichu'i eta vímiturapiana eye'e, eta esuapakene'i puiti. 12 Víti vímituka'eipa eta máechepusira'i ema Cristo te máekari, ¿Natiari'icha'a ena tinerejikawana eye'e ena tika'eana, wa'i téchepukanaima'i ena náepenakeneana? 13 Eti éjekapawa'i eta epanereruana, ímijachaipapuka wa'i márata'aima'i ema Viya mákaechepukawaka ena náepenakeneana, te wa'i makurata'a'ini, wá'iwarepukaini makukaechepuka'ini ema Cristo te máekari; 14 taka'e, te wa'i makuechepuka'ini ema Cristo, wáipapukaini takusuapakare'ini eta vímiturapiana'i eye'e, tamapurujipapukaini eta esuapira'i. 15 Te yátupina'ini wa'i takusuapakare'ini eye'e eta náechepusirayare ena náepenakeneana, wá'iware takusuapakare'ini eta makaechepusira'i ema Viya ema machicha Cristo. Tímikutijirikawaipa'ini vépiya'ira'i'ini viwayuarerekaipapukaini víti te máijare ema Viya, taicha eta vímitusira'e'i eta makaechepusira'i ema Viya ema Cristo. 16 Te yátupinapuka wa'i tisuapakare'i eta náechepusirayare ena náepenakeneana, wáipawarepuka tásuapakare'i eta máechepusira'i ema Cristo. 17 Éneichuware, te wá'ipuka tisuapakare'i eye'e eta máechepusira'i ema Cristo, tási'a éneichuware wáipapuka tisuapakare'iware eta makaepa'aira ema Viákenu eta epekaturana. 18 Te yátupinapuka wa'i tisuapakare'i eta júkana, tímikutijirikawaipa témitiekeneanaipa ena náepenakeneana'i té'ikana'i ema Cristo te achaneanaicha'a'i. 19 Te yátupinapuka wa'i tisuapakare'i eye'e eta júkana, tamapurujipa eta vijaneasirawa'i eta vítaresira'i puiti juka táichavene'i eta vikuchapirawa'i viwaraira'i vikachane ema Cristo te apana vítaresira. Te wa'i takuitauchawa eta juka, ichapeyare eta vikatisamurewairaya. 20 ¡Yátupikene'isera eta máechepusira'i ema Cristo te máekari! Taka'e, ema ekutiarare'i viye'e eta véchepusirayare víti apanaware te vépenaipapuka. 21 Taicha eta vépenira manakipairu'i ema máinapuiru'i ajaira te juka apake'e tikaijare Adán. Ene maka'e'i ema Cristo, ema tinakipaika'i eta máinapuisira'i taye'e eta véchepusiraya te vékari. 22 Táichavene'i eta mámariekenera'avi'i ema Adán, émapa tiáma'avi'i taye'e eta vépenira. Puítisera táichavene'iware eta vé'isira'i ema Cristo, émapa tiama'aviyare eta viápechirawayare vítareka. 23 Táejarurewa'i eta juka. Tínapuka'i ema Cristo téchepuka. Ema ekutiarare'i viye'e. Tási'a, te mápechawaware máiteka te juka apake'e, énainapa téchepukanayare ena náepenakeneanaipa machanerana'i. 24 Taka'e, tiáne'inapa eta táichekuiraya eta tamaurikeneana'i te apake'e. Taicha ema Cristo makamitiekene'ainapa tamutu eta náitupajijiasirawanaini'i ena tákenuru'anaini'i eta tamaurikeneana. Ema Viya máijarakayare'i eta matumewayare. 25 Taicha ema Cristo akenukaya te namirara'u ena manaraya. Makapakechayare namutu ena mánarana. 26 Eta taekenereruya manaraya maita'aruyare etaya eta muerte. Taka'e makaepa'ianapa eta vepenira. 27 Taicha ema Cristo matupara'aichu'i maye'e ema Maiya eta akenukairayare'i, émayare'i téchayare'i tamutu. Taicha ánipa maka'e'i ema Viya eta te Takapika'ukene Ajureka, ema nutuparaka'i téchayare'i tamutu. 28 Te máima'apa támutupa máetupirika, makuchapainapa eta wanairipianayare'i maye'e ema Maiya, taicha ema tíjaraka'i ema Machicha eta máitupajijiasirawa. Tási'a, ema Cristo máimereuchainapa étaira'i tási'a eta wanairipiana maye'e ema Maiya. Émaichu'i técha'i tamutu. 29 Tiuri puiti, narari'i ena apamuriana tikaikachasiana'i náitsiwa'i ena náepenakeneanaipa, namawaraira'i náemitiekene'a'ini taye'e eta náechepusirayare. Ena nani, muraka'i eta nasuapira'i eta yátupira'i eta náechepusirayare ena náepenakeneanaini. 30 Tayanapane ichape eta takauyayakarewa'i eta vépeniraina'ini puiti juka sácheana, vikamicha'isera tamutu. 31 Núti'ipa, nuparapenaveana, tamutu'i sácheana tikauyayakare'i eta népeniraina'ini. Ichape eta tapikakarewa'i. Nukurisamurechawasera eta núrisamurewa'i icha eti eta iúriwaipa'i maye'e ema Viákenu Jesucristo. 32 Muraka'i eta nukanaramurira'i ena achaneana tikawasana'i te awasare Éfeso. Náetaviucha'i eta nawínarajiwana'i, nakuti'i ena eta sárareana táiñe'ikeneana'i. Tájinachuchasera táimaekenena'ini nuye'e eta nímiyanawayare eta nukatiuchira eta vé'iru'i, te takuija yátupina'ini eta véchepusirayare te vépena. Taicha ani naka'e'i: “¡Vikamapurawachucha puiti vera vinika, taicha achichupuka vépenakaru!” 33 Wa'i takuka'e eta epanereruana eti. Taicha ena, wa'i tétupikawa'i eta naye'erepiana'i. Tikauyayakare'i najarareka eta táurinawaipa'i eta eye'erepiana. 34 Tátupiruwapa táuri eta ítaresiraina eti, wáipaware ekukicha eta pekatuana. Taicha narari'i ena wícha'a náimati'ini ema Viya te emuri. Titsiri'akareipa'i eta nakasirikira'e'i eti machanerakeneana'i ema Viya. 35 Németeaka nuti narari'iya ena tiyaserekanuanaya: “¿Tája'apuka náicharakawayare eta náechepusirayare ena náepenakeneanaini? ¿Tájaima'inapapuka eta nakake'erayare?” 36 ¡Ena tiyaserekanuanaya tájina náechakenena! Puiti, nuwara'a epanerekene'a, nímikutiarachina'eyare taye'e eta ewaraki, eta ewaraki wá'ira tímaruka te wa'i vémuriacha'ini te apake'e, ene vika'e viti achaneana. Tínapuka eta vépenira étapa eta náekaraira'avi. Tási'a, te táekenepa, vijakapaya eta viaske'eana arairuya. 37 Eta vewasira wa'i etaina'ini eta taenaki timarukaya, etamesayare'i eta taki eta tetusukayare'i, tamutuchucha eta apanapaneneji, takipuka eta sipani, eta arusu. 38 Táka'epachu'i eta táimarusira'i eta ewaraki maicha ema Viya, wa'i apaimamajína'ini eta táimaru. 39 Étaipa eta veche viti achaneana, wa'i táwasima'i'ini eta taeche eta sárare. Apana'i eta táima'i, eta taeche eta kayure, apana'iware eta táima'i, eta taeche eta jima, énerichuware apana'iware eta táima'i. 40 Éneichuware, eta nakake'era ena tiávi'ana'i te anuma, wa'i táwasi'ini eta vikake'era'i viti viávi'ana'i te juka apake'e. Apana'iware eta táurinawa'i eta nakake'era'i ena, víti, apana'iware eta táurinawa'i eta vikake'era'i. 41 Énerichuware nuwara'a ákaikutiara eta tajaraiwa'i eta sache, apana'iware eta táima'i, wa'i táwasi'ini eta tajaraiwa'i eta kaje, étaipa eta tajaraiwa eta jarairikiana, apana'iware. Jarari'iware eta tijara'ipanawaka'i taye'e eta apamuriana. 42 Ene taka'eyare eta vikake'era víti te véchepukapa. Apanayare eta táima'i. Te vépenapapuka, tikaekarasiyare'i eta viáke'e, tépachaikawayare'i eta véche. Téchepukayare'isera eta apana viáke'eyare eta máepenakakainapa. 43 Tikaekarasiyare'i eta viáke'e, taicha tikajachakarepu'apa eta véche. Téchepukayare'isera eta tapachinakeneyare viáke'eyare, tikaekarasiyare'i eta viáke'e, matumeraira'a'i, téchepukayare'isera eta viáke'e, tétavikawainapa eta tatumewayare. 44 Tikaekarakasiyare'i eta ena'a viáke'e, téchepukayare'isera eta viáke'eyare apaima'inapa, tijara'inapa eta vikake'eraya vikutinapa eta makake'era'i ema Cristo eta máechepusiraipa. Tanasiyareichu'i eta táima'i eta viáke'e, viachanewainapasera. 45 Eta Takapika'ukene Ajureka, taka'e'i eta táechejiriruwa'i: “Ema Adán, máinapuiru'i ajaira'i máchaneru'i ema Viya”; emasera ema maekenereru Adán, emapa Machanewa Viya émapa tíjaraka'aviyare eta apanayare vítaresirayare, vikake'enapa eta máke'e. 46 Etasera wa'i tainapuka'ini eta Machanewa Viya: Eta tinapuka'i eta'i eta vechereji mateji. 47 Ema ajaira máinapuiru'i, te tikaepiyainapa, máteji eta máke'e'i, ema táwapa'iyare'i eta apake'e. Émasera ema apana ajaira, máwasaichu'i te anuma. 48 Viti achaneana vikawasana te juka apake'e, vikuti'i ema achane mainapure makaepiyakene mateji; enasera ena tikawasana te anuma nakuti'iware ema Viya tikawasa te anuma. 49 Éneichuware viti achaneana vikaepiyakene mateji viwasijirikaka'i, taka'e viwasi'iware ema Viya tikawasa te anuma. 50 Nuwara'a níminekapaekene'a'eyare, nuparapenaveana, eta veche máteji wa'i étaima'i tisiapayare te máwasa ema Viya. Tínapukayare'i tikaitsiwa eta veche máteji, máepenakakayare'i eta. 51 Éneichuware nuwara'a níminekapaekene'a'eyare eta juka tayumururewaini'i: Wa'i wámutuima'i vépenayare viti vítareruanaicha'a, tikaitsiwayaresera eta viáke'e, víti énapa ena náepenakeneanaripa'i 52 Tikaemapa eta nachuja, tíchu'a'avinapa viti vé'ikana'i ema Cristo. Tíja'uchawainapa eta táitsiwachirawainapa eta viáke'e viti vítareruanaicha'a, takutiyarechucha viúmatsisina, tíja'uchawanawarepa téchepukanayare ena náepenakeneana, máepenakakanainawarepa ena. 53 Taicha tatupara'a'i eta viáke'e tikaitsiwayare, máepenakakainapa. Máichekuarakirenapa eta vítaresiraya. 54 Te tamutupa eta táitsiwachirawayare eta viáke'e, títauchawainawarepa eta tametarapiana'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Ema Viákenu makaepa'aipa eta vépeniraini.” 55 ¿Waipa tápikakare'i viye'e eta vépenirapapuka, taicha wa'i wánasima'i vépena, yátupi'i eta véchepusiraya te vékari? 56 Eta taka'e, eta pekatu etapa tinakucha'i eta vepeniraya, taka'e eta pekatu takamapurapa eta tatiari'ira'i eta wanairipi. 57 ¡Vi'asulupayacha ema Viya, taicha ema tikatiucha'avi'i taye'e eta vépenira, émavene'i ema Viakenu Jesucristo! 58 Táitusiawa, eti némunarukeneana'i nuparapenaveana, ímiyanawachucha eta étumechirawaina taye'e eta juka vé'iru'i, wa'i takuekekérekawa eta epanereruana. Ekaemataneakakenena yátupina ema Viákenu, taicha écharichu'i eti wa'i támapurujima'i eta ekaemataneasira'i ema.

1 Corintios 16

1 Étasera eta juka enakikisirawayare eta naye'eyare ena vichamuriana tikawasana'i te Jerusalén, étaichu é'ikayare eta nímitusirawaka'i ena vichamuriana tikawasana'i te awasareana tinapaika eta Galacia. 2 Puiti, nuwara'a nutuparaka'eyare: Te luminkumu'uana, íputsisinawayarepa'i, émanapachu eta manakiruwanayare. Étisera échinawa'i áyana'ipuka jákani ewachasana'i. Iúnasinawapaipa, apaesa takuijapa étaparakaima'i te nítekapaucha'epa. 3 Te nítekapapa eta ara eye'e, véwatakapa ena enerejiruana'i eti, nayana te Jerusalén. Ena tiámanayare eta enakiruwana'i eti. Nijarakayaresera eta ajureka, eta náimerakiyarepa'i. 4 Té'eserapuka nútinapaichu náwara'a nuyana, apaesa nákachanenupa'i ena wanairukanayare. 5 Eta nítesirayare, nuwara'a nétawajikayarepa'i te awasareana taye'eana eta Macedonia, nítekapirainapa eta ara eye'e. 6 Nuwara'a nunasipanayare eta eye'e. Tijurikati nukuchapa eta táetavisira'avina eta muraka wanamu'u tikasara'i. Tijurikati ímikatakanu eti eta nímiyanirawayare nupaika. 7 Taicha wa'i náwara'a'ini ánipinaichu'ini eta néjiraira'eyare. Nuwara'a'i nunasipanayare. Émapasera téchanuyare ema Viákenu; 8 nuwara'a'iwaresera nunasipananumayare ani te juka Éfeso. Tiámainukawa te táetavikawapa eta piesta Pentecostés, nútijapainapa, 9 taicha nuwara'a'i nukamapurawanumayare nukametarairu, taicha kamuriana'i ena tiwara'ana'i tisamararakanuana. Éneichuwaresera narari'iware kamuriana ena viánarana'i. 10 Nutuparaka'eya, te máitekapaucha'epa ema Timoteo, tauri eta ejakapiraina. Échapajirisinanuyare, taicha émaichu'i nukutikene'i eta vikaemataneasira'i ema Viákenu. 11 Nutuparaka'eware nakuija nakuepuru ema. Ímikatakasera eta mapaisirayare ema, apaesa máitekapauchanuwane, émapaicha nukuchapa'i nuti, énapa ena apamuriana nuchamuriana te juka. 12 Nuwara'a'iwaréni mayana'ini ema vichamuri Apolo eta ara eye'e, máe'ikawaka'ini ena tiámana'i eta najure'i. Wa'isera máisapawa'ini mayana'ini puiti. Te'énaineware apa'enaware, mayanapa. 13 Ekuneuchawa yátupina. Túme'ena'i taye'e eta juka vé'iru'i. Yátupina eta éjairawawakaina. Wa'i ekupika eta vikatajiwairana'i. 14 Yátupina eta émunaraiwaya, táuchuka te esamureana, étaina táemesiawa tamutu jákani íchakeneanayare. 15 Puiti nuwara'a némecha'e ena tínapukana'i té'ikana ema Viákenu te awasare Acaya, ema Estéfanas, esu mayena, énapa ena machichanaveana. Ichapemuri'i eta náijarasirawa'i eta náitatira'i ena apamuriana vichamuriana'i. 16 Puiti nuwara'a epikauchawaka, esuapawaka ena nani. Éneichuware epikauchaware esuapa ena apamuriana tímikataka'aviana'i eta vikaemataneasira'i ema Viákenu. 17 Ichapeine'iware eta núrisamurewa'i puiti eta náitekapauchiranu'i ema Estéfanas, ema Fortunato, émapa ema Acaico. Tímikutijirikawaine'i ámutu'ini ítekapauchanu'ini eti eta nímairawaka'i ena nani mapanana tiási'ana'i eta ara eye'e 18 técharara'aine'i eta nusamure, túmenuine'i eta nusamirawa'i. Ene eka'eyare eti eta táetumechirawayare eta esamureana, eta ímairaina'i ena nani te nachawapa eta eye'e. 19 Téchejika'eana namutu ena vichamuriana tikawasana'i taye'e eta awasareana te juka Asia. Téchejika'eware ema Áquila ésupa esu Priscila, énapa namutu ena tiúrujirikawana'i te napena, taicha énaichu'i vikutikeneana'i eta vé'isira'i ema Viákenu. 20 Te iúrujikawapa, ejupakakayare eti, táikutiaraina'i eta émunajirisirakaka'i. 21 Nuti Pablo, eta nímiamaresira'i eta néchejiriruwa eta eye'e, nútijakaruwapa nájucha eta táichekuaraki'i eta najure. 22 Nákanisera máesachara'ana'i ema Viákenu náimainawapainepa ena eta náikuñayare te machawapa. ¡Tata Viákenu, pítekawaneni! 23 Nuyaseucha'eparaka me Viákenu Jesucristo táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya máicha. 24 Nuwara'a ejakapa'ini ámutu eta némunasira'ewaka'i máichavene'i ema Viákenu Jesucristo.

2 Corintios 1

1 Nuti Pablo, maye'enu'i apústule ema Jesucristo, manerejirunuichu'i ema Tata Vikaiyakene, mawaraira'i nímitukaya ena achaneana eta máechejiriruwana ema, puiti juka najure, nápechawa nukajure'e nuti, émapa ema viparape Timoteo, véchejika'e'i emutu eti machanerana'i ema Viya ekawasana'i taye'e eta awasare Corinto, énapa namutu ena vichamuriana'i machanerana'iware ema Viya tikawasana'i te awasareana taye'e eta tinapaika Acaya. 2 Nuwara'a makatajika'e'ini ichape ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Viákenu Jesucristo, náijaraka'e'ini eta táuriwaina eta epanereruana. 3 Nuti nuwara'a nukunachaparaka ema Viya Makaiyakene ema Viákenu Jesucristo, taicha ema, vikaiyakene'iware víti, tétavikawa'i eta majapanuira'avi'i, tétavikawa'iware eta makurisamurechira'avi'i. 4 Puiti ema, tikurisamurereka'avi'i taye'e tamutu eta viátajiwana, apaesa virata'a'iwaréni víti apanawa vikurisamurechawaka nákani tikatajiwana'iware, takuti'i eta makurisamurechira'avi'i víti ema Viya. 5 Tayanapanepuka ichapepuka eta vikatajiwaira'i eta vé'isira'i ema Cristo, táetaviuchakene'i eta táichapewa'i eta makurisamurechira'avi'i émaye'e ema Viya máijararu'avi'i ema Cristo. 6 Yátupikene ichape eta vikatajiwaira'i táichavene'i eta vímitusira'e'i eta máechejiriruwana ema Viya, viwaraira'i vétumecha'eyare apaesa iúchuku'ayare. Émapasera ema Viya tikurisamurecha'avipa taye'e eta vikamichira'i tamutu. Taicha ema, mawara'a'i ímatiekene'ayare eta makurisamurechira'e eti, apaesa árata'a tamutu jákani ekatajiwairana. 7 Víti vikasiñawa'i eye'e eta ekamichirayare eta ekatajiwaira'i. Emasera ema Viya tikurisamurecha'eyare. 8 Nuparapenaveana, nuwara'aware numetaka'e eta víchararakawa'i víti taye'e eta jena awasare tinapaika Asia. Ichapemuri'i eta vikatajiwaira'i, tiáne'ipa véchuri'ayareni eta vitumewana'i taye'e eta vikamichirana tamutu, wáipaware vémeteaka'ini viúchuku'a'ini taye'e eta vépenira. 9 Vikuti'ipa nákani nakaparuasana te nawa'u na'akenukana. Ema Viya máisapapa eta juka, mawaraira'i waipa vítijiwaima'i vikasiñawa, mawara'apa yátupina eta vikasiñairayare'i eta maye'e, taicha ema, makarichu marata'a'i máimichawa tikaitareka'avi te vépenapapuka. 10 Kape juka tikatiucha'avi'ipa taye'e eta vépenirayare'ini. Puíticha tikatiucha'avi'icha'a, tétavikawaine'iware eta vikasiñawaira'i eta maye'e, taicha timiyanawayare'i eta makatiuchira'aviyare. 11 Taka'e, nuwara'a ímikataka'avini eyujaraucha'avini víti. Eti, németeaka kamuri'enapa eti eyujaraucha'aviyare, kamuri'eyarewa eti e'asulupayachainapa ema Viya eta máimiyanirawa tikatiucha'avi. 12 Visamawa'isera viti eta vikunachirawa'i eta tájinaira'i víchirawaina'ini, wá'iware apipiema'avina'ini. Santuru'a'avi'ipa te nataraku namutu ena achaneana, evetijipa eti. Éma'isera ema Viya tímikataka'avi'i táuri'i eta vítaresira'i táichavene'i eta máemunasira'avi'i, wa'i vítijiriruwaina'ini eta vítupajijiasirawana'i. 13 Puiti, taka'e'i eta najure'e'i, wa'i apipiemanuina'ini, wá'iware tákajera'ini eta échejikuirayare etapa eta ímatiekene'airayare. Nuwara'asera ákaikutiara yatupina, 14 eti, ímatiekene'apaipa eta nímiturapiana, puiti nuwara'a esamayarewa eta nechejiriruwana apaesa wákutikaka viwapinakaka vítijikaka te jena sache te machawapa ema Viákenu Jesucristo. 15 Eta nupanereru'i, nuwara'a'i néjirapana'eyare'ini, tási'a te nuchawayarepaini, nápechaware néjirapana'e, api'eyare'ini eta nukurisamurechira'e; 16 eta nupanereru'i nétawauchira'eyare'ini te nuyanirayare'i te tinapaika te Macedonia. Tasi'a te nuchawayarepaini nápechawaware néjirapana'e. Te tamutuyarepa, ímikatakanupapukaini eti eta nuyanirayare taye'e eta tinapaika Judea. 17 ¿Ímijachawaipa eti wa'i nichaima'i eta nupanereruana'i? Wá'i nuwayuaka'ema'i eta nuwaraira'i néjirapana'e. Nítauchayare nuti. Wa'i ímijachaima'i eti nukuti mákani achane te mapanerecha'i, wá'isera máitaucha'ini. 18 Nuti nukasiñawa'i eta máimatiranu'i ema Viya. Wa'i nuwayuaka'ema'i eti. 19 Taicha kape juka, te nimituka'epa nuti, émapa ema Silwano, ema Timoteo, vímimaticha'e'i ema Jesucristo, Machichakene'i ema Viya. Puiti ímatipa ema, tájinakene'i mawayuaraiwaina ema, 20 máichavene'i ema, títauchawa'i tamutu eta mapanereruana'i ema Viya. Víti, te visamawaipa eta máijararuwana'i ema Viya, vijiraucha'i ema. Vika'e'i: ¡Amén! Vikasiñawa maye'e ema Cristo Jesús. 21 Émaipa ema Viya témurakacha'avi'i eta viúrujiasira'i ema Cristo, víti étipa eti. Taicha machicha'avi'i, ema manerejiru'avi'i. 22 Manakaipawa eta maikutiara eta viye'e viti, tási'a tíjaraka'aviwarepa eta máwa'asira'avi'i ema Machanewa Viya te visamureana. 23 Nuti, wicha'a nítekaima'i eta ara eye'e, taicha némunaka'e'i, numawaraira'i nukarameaka'e'ini eti. Ema Viya tímatinu'i eta nutupiruwaira'i. 24 Wa'i nuwara'a nupamika'e eta esuapiranuina'ini nápepejika'e'ini, taicha eti muraka'eipa'i eta esuapira'i eta juka vé'iru'i. Nuwara'a'isera nimikataka'e eta tápajusirawaina eta iúrisamurewayare eti.

2 Corintios 2

1 Eta taka'e, wicha'a nítekaima'i. Taicha wa'i náwara'a'ini nápechawa'ini némekatajiwacha'e'ini te esamureana eta néjiraira'eyare. 2 Taicha te ekatisamurewa nícha, tímatikareipa'i nájina tikurisamurechanuima'i nuti. Ekarichuyare'i eti ekurisamurechanuyare'i. 3 Taka'e, eta táitsiwa'i eta néjirapanaira'e, nukajure'epa eta táinapuiru najure, nuwaraira'i ésamirikawayare, apaesa waipa nukatisamurewaima'i icha eti. Nuwara'a'isera núrisamure'ini ícha. Taka'e, németeaka étipa iúrisamure'iwareni ámutu eta nuye'e, 4 jé'eware, jena sache, te nukajure'epa, ichapemuri'i eta nupanereresira'i, nukatisamurewa'iware. Níya'akawa'i ichape. Wá'isera étaparakaina'ini nuwara'a némekatajiwacha'e'ini te esamureana. Nuti nuwara'a'i ímati'ini eta táichapewa'i eta némunasira'e'i. 5 Tiuri puiti, mákani téjekapawa'i máicha'i eta pekatu, tétavikawa'i eta ekatisamurewa'i máicha. Nuti apanaware nukatisamurewa'iware. 6 Wá'isera táurika viwayuchawa eta vémecharesira ema. Puiti, tarata'aipa eta ekuchusira'i te emuri eti. 7 Puiti táurikapa ejapanu eta máichawakenewa'i. Ekurisamurechainapa ema, apaesa wa'i makuwayuchawa eta makatisamurewa'i, máinajikawapuka. 8 Nuwara'a puiti iápechawa'ini ímereka eta émunasira'i ema. Ejakapaware te emuri. 9 Eta taka'e, nukajure'i kape juka, nuwaraira'iware nukaikutiara'e te esuapayarepuka eta nuwanairipiana'i. 10 Nuti apanaware nujapanu'iware ema maka achane te máijare ema Cristo. Táurikapa ejapanukaka, ekutiranuyare eta nujapanuira'e'i. 11 Taicha te wá'ipuka vijapanukaka'i, tíñe'ikare'i makamapurawa ema Wínaraji, taicha tímatikare'i eta mawaraira'i tímiakipaika'aviyare. 12 Nuti te nítekapapa te awasare Tróde, nepanawainapa eta nukametarairuyare'i eta Arairu maechejiriruwa ema Cristo, enewanesera tijachapanuana'i eta nukaemataneasirayare'i ema Tata. 13 Nímijacha'i nuchimapa'ini ema nuparape Tito. Tétavikawa eta néñamirawa'i, nuwaraira'i néchayare'i tája'apuka eta íchararakawa'i eti. Eta taka'e nukametawapa naye'e ena, nuyanapa ánaki te awasare tikaijare Macedonia. 14 Puiti, ichape eta nu'asulupayachira'i ema Viya eta majaneasira'aviparaka, tíjaraka'avi'iware eta máitupajijiasirawa eta virata'aira'i vikanara tamutu, táichavene'i eta máwa'asira'avi'i ema Jesucristo. Tituparaka'aviware vikametarairuyare'i eta máimiturapiana, mawaraira'i tiúriyare'i eta nasamiraya namutu ena achaneana takuti eta najiusira jákani táijiyekeneana. 15 Taicha eta vikametarairuira'i tímikutijirikawa'i eta táijiyewa eta incienso, eta máijarasira'i ema Cristo te mamira'u ema Maiya. Takapusisiaka'i namutu ena tisama'aviana, tisuapanaya, enapa ena masuapajiraira'ana, náemitiaruanayare taicha namawaraira'i nasuapa'ini. 16 Tijeche'i eta najiusira takuti'i eta máke'e mákani máepenakene'i. Natiari'iware ena tisuapanapa'i náuchukureanayare'i; tikuti'ine'i najiuka'ini eta táijiyekene. ¿Tétavikawa'i eta néñamirawa'i eta vikatupara'aira'i? 17 Virata'asera vítaucha eta vitupara'a'i, taicha víti, eta vikametarairuira, tájina wa'i vikawacharapi eta máechejiriruwa ema Viya, vétupiripikapa'ipukaini, viwarairaina'ini tajamurachakare'ini, tákuti'ini eta náichira ena apamuriana tímijachawana'i yátupikeneana mawaneruana ema Viya. Vítisera yatupikene'avi'i mawanara'avi'i ema Viya; vitupiruwa'i eta vikametarairuira eta máimiturapi ema Cristo.

2 Corintios 3

1 Wa'i nuwara'a ímijacha'avi eta vikunachirawaina'ini puiti. Wá'isera wákuti'ini ena nákani apamuriana tímitura'iana, tipairirikana tiámana'i eta ajureka, táechejisi'a'i eta nakunachakarewa'i. Tájinaware vímatiya'ini viyaseaka'e'ini víti eta ajureka vímerakinapa'ini táechejisi'a'ini eta ekunachira'avina'i. 2 Étisera, tájina véñamirawaima'i eye'e. Taicha tímatikare'i te awasareana eta táuriwa'i eta ítaresirana eti, táichavene'i eta vinakasamurechira'e'i eta máechejiriruwa ema Viya. Eti, ekuti'i eta ajureka vímerakianapa'i. 3 Émakene ema Cristo, ema tiájucha'i, taicha tíjaraka'e'i ema Machanewa Viya máitsiwacha'eyare'i eta ítaresirana tiuriyare'i eta esamureana. Puiti juka eta ítaresira'i, tájinapa étaparakaina esuapa'ini eta wanairipiana takajukene'i akane te márime tabla. 4 Nétumechawa ichape, taicha nusiñawa'i eta manerejiru'avi'i ema Cristo, máijarasira'avi'iware ema Viya eta maitupajijiasirawana. 5 Taicha víti wa'i vítijiwaina'ini víjarakawa eta vítupajijiasirawa'i. Émakene'i ema Viya tíjaraka'avi'i eta vitumewana'i eta vikaemataneasira'i ema, 6 Émakene'i tituparaka'avi vikametarairuyare'i eta arairu matratune. Wa'i étaina'ini nupamika'eyare eta esuapirayare'i eta wanairipiana. Taicha makaejakapa eta arairu maechejiriruwa ema Viya, tíjaraka'e'i emutu ema Machanewa Viya, máitsiwachina'eyare eta ítaresirana, arairuinapa. Étasera eta wanairipi takarichu táimiwanereka'i eta náepeniraya ena téjekapawana. 7 Taka'e ema Moisés, mámapa'i eta wanairipiana takajukene'i te márime tabla. Ena achaneana, waipa nárata'a'ini náimararaka eta mamira. Ichape'inéni eta tapikauchakarewa'i eta wanairipiana, taicha tétavikawa'i eta tarapepesirapa'i eta mamira ema tiámapa'i. Étasera eta mayerewapa, timutsera'awapaipa'i témitiaka eta tarapepesira'i. Eta wanaipiana, takarichu'i táimikapaka'i nákani téjekapawana'i. 8 ¡Eta makaejasira'i eta Arairu maechejiriruwa ema Machanewa Viya, eta nukametarairukene'i puiti, tétavikawa'i eta tápajusirawa'i eta tasuapakarewa'i! 9 Yátupi'i eta tasuapakarewa'i eta wanairipiana, tiápajukawa'isera eta tasuapakarewapana'i eta máichuarapi ema Viya, vijakapakare'i maye'e táichavene'i eta. 10 Yátupi tirapepeka'i eta mamira ema tiámapa'i eta wanairipiana, wá'isera étaparakaina'ini táuricha'avi'ini. 11 Eta tarapepesira'i eta mamira ema Moisés, timutsera'awapaipa'i témitiaka. Eta juka táikutiara'i eta ánipichu'i eta tasuapakarewayare'i eta mawanairipiana. Étasera eta juka máichu'aira'avi ema Viya, tiápajukawa'i eta tasuapakarewa'i taicha máichekuarakireyare'i eta viúriwaya táicha. 12 Étavene'i eta vikasiñawaira'i víma'ayare eta juka sache vikuchapakene'i, viti matupararuana vétumechawa'i eta vikametarairuirana. 13 Wá'i wákuti'ini ema Moisés, tépakamira'awa'i te páñume, tiúriyarepa eta náimararasirayare'i ena machamuriana. Wáipasare nanekapa'ini te timutsera'awapa eta táema'airapa'i eta tarapepesira'i eta mamira, táikutiara'i eta táepa'airaya eta tapamisira'avini eta wanairipiana eta vítauchirayare'i. 14 Puíticha ena nujaneanana israelítana wa'i nákaikutiara'ini eta juka. Taka'e, te naechejiku'a eta ichasikene matratune ema Viya takajukene'i eta te libro májure'i ema Moisés, wicha'a nákaikutiara'ini. Tímikutijirikawaichucha táepakucha'i eta máepakamira'i ema Moisés, tikajeraichucha eta nakaikutiarairayare'i. 15 Puiticha, te naechejiku'a eta libro majure ema Moisés, wicha'a nakaikutiara'ini eta napanereru timikutijirikawa'i takaepaku'a'ini te pañu. 16 Mákanisera achane, esenapuka, tíjarakawapa eta máe'isirayare'i ema Viákenu, ichapenapa eta makaikutiarairayare, tájinapa táepakakiña'aima'i. 17 Jé'esare, ema Viákenu tíjaraka'avisarepa ema Machanewa Viya. Tási'a, waipa vipikakarakawa'ini eta vipauchiraya ema. Yátupina eta viwapinairawa'i maicha ema Machanewa Viya. 18 Taka'e, vimutu viti vé'ikana'i ema Viákenu vikuti'ipa eta espejo eta tarapepesira'i eta tajaraiwa'i eta sache, víti, yátupi'i vímereka'i eta máuriwa'i ema Viákenu, waipa vikaepakamira'ini, eta taka'e, víti puiti tiápajukawainapaipa eta vikutirayare ema Viákenu taicha tiápajukawa'i eta majaraiwa'i te visamureana. Étavene'iware eta máwa'asira'avi'i ema Machanewa Viya máijararu'i ema Viákenu.

2 Corintios 4

1 Eta taka'e, wá'ikene viyakujiekene'awaima'i eta vikametarairuira, taicha ema Viya tímecha'avi'i eta máemunaraiwa eta matuparasira'avi'i eta juka vikaemataneasirayare'i ema. 2 Víti, tájina vímatiya'ini viyumurujirika'ini eta víchakeneana, wá'isera vícha'ini eta titsiri'akareana, wá'isera viútserurupina'ipukaini vi'apapika'ipukaini eta máimiturapiana ema Viya, taicha viwara'a vikurisamurechaya ema, tamutu'i véchejisi'a'i eta yátupikeneana. Jé'esare, viwara'a nakaikutiara'ini ena achaneana eta vímiturapiana'i tási'akeneana'i me Viya. 3 Nakarichu nákaini wa'i narata'a nakaikutiaraima'i eta Arairu maechejiriruwa eta vimiturapi'i, énayare ena masuapajiraira'ana kaikuñanayare. 4 Taicha ena wa'i nasuapa'ini eta maechejiriruwa ema Viya, émapasera ema tasiñaraji te juka apake'e, emapa tepaka'aukicha'i, waipasare nákaikutiara, waipaware nakuima'a eta tajaraiwa eta maechejiriruwa ema Viakenu Jesucristo. 5 Te vikametarairu víti, wa'i vítina'ini vikunachawa'ini, viwara'a'ini é'ika'avi. Viwara'a'isera esuapa'ini ema Jesucristo, ekakenuyare'iware ema. Víti wanairuka'avichucha eta eye'e, taicha vikaemataneaka'i ema Jesús. 6 Ema Viya, te máepiyakainapa eta juka apake'e, makawanairipipa tatiari'iyare'i eta tijara'i, témitiakayarepa eta timapikukenéni'i, ene maka'e'i eta viye'e, tímimaticha'avi'i eta majaraiwa ema Machicha. Tétavikawa'i eta tajaraiwa'i te visamureana, ema, tímimaticha'avipaipa'i eta máetaviuchakene'i máuriwa'i ema Viya. 7 Eta juka vé'iru'i vímiturapiana'i, tétavikawa'i eta takunachakarewa'i, wa'i vítina'ini vikunachakare'ini, taicha viti páureanasami, vikutichucha eta muñeka náipune, émasera ema Viya máimereka'i eta máitupajijiasirawa'i, máijarasirapa eta tatumewayare'i eta viáke'e, wá'isera vítijiwaina'ini. 8 Tayanapane titekapaucha'avi eta viatajiwana, wa'isera vikainajiruwa'ini, tatiari'iware jakani timipanerereka'avi, wa'iwasera veñamawa'ini taicha. 9 Tipanajirika'aviana'i ena viánarana, wá'isera tijunijiaka'avima'i ema Viya eta majaneasira'avi'i, tayanapane nachururupaika'avi'ini, émasera ema Viya wa'i máisapaima'i tikapaka'aviana. 10 Tamutu te jákani vikaiju'eanapa'i, natiari'i ena nawara'a tikapaka'aviana táichavene'i eta vé'isira'i ema Jesús, tamutu sácheana viámarairikapa'i te viake'e eta maepenira, ema Jesús, apaesa naima'a viye'e eta maitupajijiasirawa ema Viya. 11 Taicha viti eta vitaresira viamarairika'i eta vepenira, maichavene ema Jesús, apaesa naima'a te viake'e eta maitupajijasirawa eta makaechepusira'aviya. 12 Eta taka'e víti viámarairika'i eta vépenira, táitsiwa'isera ejakapa'i eti eta tamaichekuarakireyare'i eta ítaresira. 13 Eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: “Nuti nukasiñawa'i maye'e ema Viya, tási'a wa'i nupikakarakawa'ini eta néchejisirayare maye'e.” Éneichu'i vika'e'i víti puiti. Vikasiñawa'i maye'e eta makatiuchira'aviyare. 14 Taicha vécha'i eta makaechepusira'aviyare'i ema Viya, vikutiyare'i eta makaechepusira'i ema Machicha Jesús te máekari. Tási'a, étamuri'avinapa, eti apanaware, eta vímeresirawayare te mamira'u ema. 15 Tamutu eta juka víchawakenewana'i, táma'i eta iúriwayare'i. Taicha viwara'a'i eti esimutukeneana'i ejakapa'ini eta iúriwayare máijararu'e'i ema Viya, apaesa ámutu'iwareni eti esimutukeneana'i e'asulupayacha'ini ema, ekunacha'iwareni. 16 Eta taka'e, wáipaine'i vikainajiruwaima'i. Tayanapanepuka tivitaji eta viáke'e, étasera eta viáchanewa tétavikawaichucha eta tatumewa tamutu sácheana. 17 Taicha eta viátajiwana'i puiti juka vítaresiraicha'a, wa'i táunakakare, tékatikawanachucha. Éneichuware, jarari'i eta táitsiwa'i, taicha vijakapa'i eta táetaviuchirawaya eta viúrikakarewayare, máichekuarakirenapa. 18 Eta taka'e, wa'i vipikakarakawaima'i eta viátajiwana'i, taicha wa'i táunakakare'ini. Vikasiñawa'isera maye'e ema Viya eta máimisiapira'aviya te máwasa anuma. Tási'a, máichekuarakirenapa eta viúrikakarewaya eta viávi'airaya taye'e.

2 Corintios 5

1 Viti vikuti'i eta peti tiavi'a te juka apake'e, taicha eta, wa'i murakaina'ini eta takaepiyakasiwa'i. Jarari'isera eta vipenayare'i te anuma víkuchi'i maye'e ema Viya. Eta, nájinapa tirata'aima'i tiákipaika, taicha wa'i náepiyaruina'ini ena achaneana. 2 Puiti, tétavikawa'i eta takatajiwaira'i eta viáke'e, tamutu'i tasama. Eta taka'e, viwara'aine'i táija'uchawa'ini takaitsiwa'ini eta viáke'eyare te anuma; 3 Taicha vikamunuine'i eta arairu viáke'e, apaesa wa'i vitsiri'aima'i eta vikachanerayare ema Viákenu, taicha vikutiyare ema. 4 Puiti eta juka vítaresiraicha'a, tamutu'i tasama eta viáke'e, ichapemuri'i eta táimipanereresira'avi'i, wá'isera étaina'ini eta viwarairaina'ini vépenawane, étasera viwaraira'i takaitsiwa'ini eta viáke'e arairuina'ini. 5 Taka'e, ema Viya tamutu'i máikucha eta táichararakawayare te apana vítaresira. Puiti tíjaraka'avi'iware ema Machanewa Viya. Émapa títametaka'aviparaka eta vijakapirayare eta víkuchiana'i. 6 Eta taka'e, viurisamureparaka'i. Taicha vecha'i eta vinasiraicha'a te juka apake'e, viyere'icha'a'i vikachaneraina'ini ema Tata Viákenu. 7 Puitisera tayanapaneni wa'i vima'a ema Viya, vikasiñawasera eta maye'e ema. 8 Nuwara'aine'isera táija'uchawa'ini takaitsiwa'ini eta juka náke'e, nuyanasarepaini nukachane'ini ema Viákenu. 9 Eta taka'e, viwara'a ichapemuri'i eta vikurisamurechira'i eta vikaemataneasira ema Viákenu puiti juka vítaresiraicha'a, tási'a ema, tiúrisamureyare eta viye'e te vímerekawainapa te mamira'u. 10 Taicha vimutu vímerekawayare te mamira'u ema Cristo te máwakureyare, ánaki tímatikareyare tamutu eta víchakeneanapachu'i puiti juka vítaresiraicha'a, te vícha'ipuka eta táurikeneana, te éta'ipuka eta tamaurikeneana, te vícha'ipuka eta táurikeneana, vijakapainapa eta víkuchianapa'i. 11 Vitisera, ichape eta vipikauchira'i ema Viya, eta taka'e, vímiyanawa vikametarairu naye'e ena achaneana eta maye'e, taicha viwara'a'i námutu'ini napikaucha'iwareni ema. Émasera, tétavikawa'i eta máimatira'avi'i táuriwa'i eta vipanereruana eta vikaemataneasira'i ema. Puiti viwara'a écha'iwareni eti apanawa eta táuriwa'i eta vipanereruana. 12 Taka'e, eta juka véchejisi'akene'i, wa'i vitina'ini vikunachawa'ini, viwara'a'isera vikunachakare'ini eta eye'e, apaesa árata'a'ini ekamatinaka ena tímijachawana'i náimatiekene'a. Wá'isera yátupina'ini náituruekene'a'ini te nasamureana. 13 Ena, tépiyeikene'a'aviana'i, máurishi'avi'iji náicha, taicha ichape eta viwapinairawa'i eta vikaemataneasira'i ema Viya. Te tiúripuka eta vichuti, étavene'i eta viwaraira'i ichapena'ini eta iúrikakarewaina eti. 14 Eta maemunasira'avi ema Viya tichuruka'avi eta vitaresira, taicha vecha'i eta maepenina'avi'i viti achaneana eta taka'e vimutu'iware vepena'i. 15 Ema Cristo, máepenina'avi'i te crusu. Eta taka'e, tatuparaka vítsirijikawa vikaemataneaka ema. Tási'a puiti, viti machanera'avipa. Waipa vítijirikawaima'i. Émapa técha'i eta vítaresira, taicha eta machavira'i títareka. 16 Eta taka'e, viti vé'ikanaipa ema Cristo, étainapa vipanerechayare eta vítsiwachiraipa eta vítaresira. Waipa vé'ikaima'i eta apana panereruka taye'eana'i te juka apake'e. Étaipa kape juka viásinekene'i wá'ichu visuapapajika'ini ema Cristo, vímijachaichucha ema vikuti'i viti achaneana. Puítisera visuapa'i émaira'i Machichakene'i ema Viya. 17 Puíti'ipa viti viúrujiakana'i ema Cristo, apana'avipa. Vínajikaipa eta viye'erepini'i tamaurikeneana. Tamutupa arairu'i puiti eta viye'erepiana. 18 Ema Viya, tétavikawa'i eta máuriwa'i eta viye'e. Ema, mawara'a'i vipauchayare'i ema. Mawara'a'iware makaepa'ayare'ini eta vipikakarasirawa'i eta víkuñayare táichavene'i eta vipekaturana. 19 Tási'a, ema Viya mawaneka ema Machicha Jesucristo, apaesa makaepa'ayare'i eta vipekaturana vimutu viti vikasiñawana eta maye'e. Tási'a, tájina eta vipikakarasirawaima'i eta víkuñaina'ini. 20 Taka'e, víti mawaneru'avi'i ema Cristo víchu'awakayare'i namutu. Tímikutijirikawaipa émakenena'ini máechejikawaka'ini ema Viya. Puiti viyaseakawaka'i namutu nakasiñawa maye'e ema Jesucristo; wáipaware tipikakarakawanaima'i eta náikuñaya'ini. 21 Ema Cristo, tájina mapekaturaina'ini. Étasera mawaraira'i ema Viya viúchuku'ayare víti, émapa ema Cristo tamuriaka'i eta vipekaturana. Puiti, tájinasarepa víchirawaima'i, tájinawarepa viviurewaina te mamira'u ema Viya vimutu viti viúrujiaruana'i ema Cristo.

2 Corintios 6

1 Tási'a, viti mawanara'avi'i ema Viya, viyaseaka'eyare ímiyanawa tauri eta é'isira'i ema. Wa'i ekuemepurureka eta máemunasira'e'i, majakapira'e'iware. 2 Taicha taka'e'i eta máechejiriruwa'i taye'e eta Takapika'ukene Ajureka: “Tétavikawa eta pisamakarewayare eta nuye'e te pipiarakanu; te jena sacheyare nukatiuchaviwaneyare.” Esamakarecha'a puiti, taicha ema Viya mawara'a tikuchuku'a'eyare eta te íkuñayaréni taicha eta epekaturana. 3 Nuti nuwara'a nakuija nakaeka'ini eta vématanerepi viti. Eta taka'e, nupamikawa'i nuti tiúriyare eta nuye'erepiana. 4 Eta taka'e, ichape eta néchapirawa'i te nímitureka. Nímerekawa'i yátupi eta mawanaranuira'i ema Viya. Ichapemuri nukamichira'i eta nukatajiwairana, étapa eta takajerawana eta nítatijirisirawa, 5 eta náestasiranu'i, eta náeratasiranu'iware, tájinaneni viviurewaina'ini. Kamuri'iware eta numakaimasirawa'i. Kamuri'iware eta nékuawa'i. 6 Kapacha eti ímati'avi'i yátupi'i eta táuriwa'i eta vítaresira. Ímati'iware eta vikaimitukasi'i maye'e ema Machanewa Viya. Yátupikene'i eta némunaraiwa'i, 7 pímituka'i eta yátupi'i máimiturapiana ema Viákenu. Éneichuware ema Viya tímikatakanu'i taye'e eta máitupajijiasirawa'i, tamutu eta nukametarairuira'i eta máechejiriruwa'i, étapa eta nukatiuchira'i eta vé'iru'i. 8 Eta nupaisirapaipa'i, natiari'i ena tikunachanuana'i, tiúriemana'i eta nuye'e. Natiari'iware ena tépurunuana'i, tíñema'ipiware eta nakayemakene eta nuye'e. Natiari'iware ena tímijarechanuana tépiya'ira'i. 9 Natiari'iware ena wa'i tisuapanuana, taicha tépuruana'i. Natiari'iwasera ena tisuapanuana taicha tisamairikanuana'i eta yátupira'i eta nímiturapiana. Tatiari'iware te tiáne'ipa eta népenirayareni. Núchuka'isera, maicha ema Viya. Natiari'iware ena té'anakanuana muraka. Wá'isera máisapawaka ema Viya eta nakapasiranuina'ini. 10 Tikutimai'i eta vikatisamurewa'i ichape, viurisamurereakawa'i, vikutima'i eta páure'avi'i eta náimaira'avi'i, ichapemuriana'isera ena víjararuana'i eta nakaima'akene'i, ani, tájina víma'akenena, té'esera te apana vítaresira, tétavikawaya eta vikaima'akeneraya. 11 Nuparapenaveana némunarukeneana, nutupiruwa'i te nusamure eta juka nechejirisira'e'i eye'e. 12 Viti wa'i viwara'a ekuimijacha'ini nínajiaka'e eta némunasira'e'i. Németeaka'isera eti ínajiaka'avipa eta émunasira'avi'i. 13 Eti, ekuti'i nuchichanave'ena'ini eta némunasira'e'i. Nuwara'a tachawa'ini eta émunasiranu'i, esuapiranu'iwaréni. 14 Wa'i ekuawa'akawaka nákani máe'ikara'ana'i ema Viákenu. Étaipa te arayena'eyare, wa'i ekuve'a nákani máe'ikara'ana'i. Taicha téjekakayare'i eta panererukana. Ena máe'ikara'ana'i, tawayuaka'i eta tamaurikeneana. Víti viúrika'i eta tijara'i; énasera náurika'i eta timapiku. 15 Taicha víti, máwa'aru'avi'i ema Cristo. Wáipaine'i vikachanéma'i ema wínaraji. Tási'a, te viáwa'akawaka ena masuapajiraira'ana, tiápitawairikana'i eta vé'isira'i ema Viákenu. 16 Éneichuware, tiáwa'aka'avipa ema Viya, émaipa ema Vikaiyakene. Eta taka'e, wa'i táurika'ini eta vikasiapirawa'ini eta naye'e ena wa'i machaneranaina'ini ema Viya, taicha apana'i ema nasiñaraji. Taicha ani maka'e'i: “Náwa'akawakaya ena té'ikanuana'i; nuti naye'enu'i Viya taicha ena yátupikeneana'i nuchanerana'i.” 17 Taicha akane makawanairipipa ema Viya, ani maka'e'i: “Érajikawa eta te namuri ena, wa'i nuchaneranaina; machu napareaka'e eta namaeperajiwana ena. Taka'e eti nujakapa'eyare'i. 18 Nuti yátupikenenuyare'i Ekaiyakenenu'i eti. nuchichanaveana'i, ema Viya máitupajiji'akene'i.”

2 Corintios 7

1 Taka'e, némunarukeneana nuparapenaveana, wa'i táwara'a'ini vínajikawa'ini taye'e eta juka vikuchapakene'i puiti. Taka'e, vépachinachayare'i tamutu eta viáke'e étapa eta viáchanewa. Víjarakawayare'i tamutu te visamureana me Viya taicha eta vipikauchira'i ema. 2 ¡Viparapenaveana, viwara'a ímiyanawa'ini esuapa'avi'ni! Taicha nájina'i te etaraku eti nakatajiwa'ini náinajikawa'ini vichavenéna'ini viti. Nájinaware vikaetemakenéna'ini, vimipananájikawaka'ipukaini. 3 Wá'isera nuwara'a nukajacha'e puiti, nutupiruwa'i eta numetasira'e'i kape juka, tétavikawa'i eta nukasamurera'e'i, tájina tikamitisikanuima'i, tayanapanepuka népena. 4 Ichape eta nukasiñawaira'i eta eye'e, nukunacha'e'i eta ekurisamurechiranu'i. Tayanapane'inéni ichape eta nukatajiwaira'i, tétavikawa'isera eta étumechiranu'i ekurisamurechiranu'i. 5 Étaipa te nítekapapa taye'e eta Macedonia, tájina nunarasiraina'ini, ichape eta nukatajiwaira'i naicha ena tikatianakanuana'i, ichapeine'iware eta néñamirawa'i eta eye'e. 6 Émasera ema Viya, tétavikawa'i eta máetumeraiwa'i naye'e nákani tikainajiruwanaipa'i, nútiipa nétumechawaine'i maicha ema, eta nímairapa máitekapauchiranu'i ema Tito; 7 tavetijipa eta mametasiranupa ema eta ekurisamurechira'i ema. Timetakanuware ichape eta éñamirawa'i eta nuye'e; ewarairaipaicha íma'anu, tási'a timetaka'avipa ichararakawa'i epanereresira'i ichape etapa eta echarairisiranu'i; tamutu eta juka nechira'i, tétavikawaine'i eta ekurisamurechiranu'i. 8 Ichape'inéni eta táimipanereresira'e'i eta nukajure'era'i, nútiipa, ichaperine'iware eta táimipanereresiranu'i nukatisamurewa'i te nukajurepa. Némitisikapasera puiti, taicha ánipi eta táimipanereresira'e'i. 9 Puítisera, tétavikawaine'i eta núrisamurewa'i ícha, eta táetaviasira'eipa'i eta ekatisamurewa'i. Eta núrisamurewa'i, wa'i étaina'ini taicha eta ekatisamurewa'i, nuti eta núrisamurewa'i taicha títsiwachawaipa'i eta táuriwaipa'i eta epanereruana, ewaraira'i ekurisamurecha ema Viya. Eta taka'e, víti tájinapa wákayema'ini eta eye'e; 10 taicha tatiari'i'i eta jákani máijararu'i ema Viya, táimipanereresira'e'i, mawaraira'i eta éñauchirawaya taye'e eta éjekapirawa'i apaesa makuchuku'a'e, eta ekatisamurewa'i tiáma'i eta iúrikakarewaya. Énasera ena apamuriana achaneana taye'e eta juka apake'e, yátupi tikatisamurewana'i, wá'isera náeñauchawa'ini eta me Viya. Étapa, tiámaya eta náepenira. 11 Eta ekatisamurerawa'i maicha ema Viya, ¡íma'apa eta taichararakawa'i! Taka'e puiti ímatiekene'apa, taicha nuti tajina nuyurewaina'ini, taka'e puiti katiuchanuanapa, tisemanaine'i, tási'a tipikanaine'i eta naichararakawaina'ini. 12 Taka'e te nukajure'enapa eta táinapure najure'i, wa'i émaina'ini máimipanererekanu'ini ema téjekapawa'i, wá'iware émaina'ini máimipanererekanu'ini ema maiya, émaipa'i ema majarareru'i. Íchavene'i eti eta ímipanereresiranu'i te nukajure'enapa, nuwaraira'i ímereuchawayare'i eta yátupipapuka eta esuapiranuina'ini te mawa'uana ema Viya. 13 Eta taka'e, tétavikawaine'i eta étumechiranu'i nuti eta nusamairisira'e'i eta esuapiranuipa. Tavetijipa eta núrisamurewapa eta táuriwa'i eta ejakapira'i ema Tito. Tétavikawa'i eta máurisamurewapa'i ícha eti eta ésamirisirawaipa. 14 Wá'ichu támapuruji'ini eta nukunachira'e'i maye'e ema Tito, eta núrisamurewa'i ícha eti. Puítipa, ímereuchawapa yátupi'i eta ekunachakarewa'i. 15 Ema, tiápajukawapaipa eta máemunasira'e'i eti. Máecharairika'i eta táuriwa'i eta ejakapira'i ema, esuapaine'iware, táichavene'i eta emansuirawa'i étapa eta epikauchira'i ichape ema Viákenu. 16 ¡Nuti apanaware, tétavikawa'iware eta núrisamurewa'i ícha eti eta esuapira'i!

2 Corintios 8

1 Tiuri puiti, nuparapenaveana, viwara'a vimetaka'e eta nanakisirawa'i ichape ena apamuriana vichamuriana tikawasana'i te awasareana tinapaika te juka Macedonia ena, nasuapawanepa eta manakasamurechira'i ema Viya eta nakajirisirayare'i. 2 Ichapemuri'inéni eta náichira'i ena tikatianakana'i náemepaurechawaka'i, wá'isera náinajikawa'ini, tiwapinawanaichucha, tatupiruwa'i te nasamureana eta náijarasira'i eta nanakiruwana, páureana'ineni, tímekawa'isera eta nanakiruwana, tikuti'ine ríkuanaina'ini. 3 Nuti nitametaka'i eta juka taicha nunekapaekene'a'i eta tápajusirawa'i eta nanakiruwana, wa'i náeñama'ini, náijaraka'i jákani nakaye'ekene, wa'i vipamikawaka'ini víti 4 énasera, ichapemuri'iware eta nayaseasira'avi'i vísapa'ini tinakikawana ena apanawa, nawaraira'i nakajiyare ena vichamuriana tikawasana'i te Jerusalén. 5 Ena, náetaviucha'i eta nawapinairawa'i, tínapukapa tinakikawana'i eta nakaemataneasira'i ema Viya, nawaraira'i nakurisamurecha ema, tási'a, étapa eta náikure'i ena vichamuriana. 6 Eta nímaira'i nuti eta nawapinawaira'i eta nakajirisiraya, nupanerecha'i nuwanekaya ema Tito machawa máiteka eta ara eye'e apaesa táitauchawapaini eta enakiruwana'i eti apanawa, kape juka épanirawainapa, puiti ítauchawanepaini. 7 Taicha namutu achaneana naecha eta iúriwa'i eti: Ichapemuri eta ekasiñawaira'i me Viya, tétavikawa'iware eta échemaraiwa'i, kamuri'eware eti ímitura'iana, ewapinawa'iware eta ekaemataneasira'i ema Viya, tétavikawa'iware eta émunaraiwa'i eta viye'e. Eta taka'e, táurika tápajukawa'iwareni eta enakiruwana ekajirisiraya. 8 Wá'isera nupamika'e eta nuwanesira'éna'ini. Nuwara'a'isera ímatiekene'a'i eta nawapinaraiwa'i ena apamuriana vichamuriana apaesa ímereka'ini eti apanawa eta yátupikenera'i émunaraiwa'i. 9 Ímatirichu'i eti eta máemunasira'avi'i ema Viákenu Jesucristo, ema, tamutu tiúrikakare'i te mávi'a'i te anuma, tájina'ineni mákamunu'ini, étivene'isera tiúkupaikapa te juka apake'e, páurepa ema eta máitaresira'i apaesa eti ejakapa'ini eta iúrikakarewa maicha ema eta maemepaurechirawa'i. 10 Numetaka'e eta iuriwayare eti, nijaraka'eyare eta juka nechejiriruwa taye'e eta juka vechakene'i. Kapaeipa añu étiwa'i eti enakikawa'i, ewapinawa'isera eta enakisirawa'i. 11 Puitisera itauchapa icha eta enakure'i, takutisera icha eta te épanawainapa enakikawa, ewapinawa'i, najina napamika'e'ini, etijiwa'i enakika eta erata'akeneana. 12 Te yatupina ewara'a enakikawa, ema Viya majakapayare eta enakiruwayare, taicha ema, wa'i tipamika'ema'i enakika'ini eta kamuri taicha tajina eviyaima'i. 13 Wa'i nuyaseaka'e échuri'a'ini eti táichavenena'ini eta ímikatasirayare ena apamuriana. 14 Nuwara'a'isera ímikatawakayare ena vichamuriana'i. Puiti ekaima'akenewaka'i, erata'a'i ekajirika ena náechuriaruana'i. Tijurikati te apa'ena, étipawainapapuka échuriaka. Ena títsirijikawanainapa eta eye'e, énapawainapa tinakikawanayare. Ene taka'eyare eta ítaresirayare, ekutikakayare. 15 Taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Nájina nákatajiwa'ini, nájinaware náechuriaka'ini, wá'iware náemepururereka'ini.” 16 Nu'asulupayacha'i ema Viya eta manakasamurechira'i ema Tito máeñamirawa'i eta eye'e, takuti'i eta nusamure néñamirawa'i eta eye'e. 17 Ema, matupiruwa'i tijikapanu'i eta nutuparasira'i téchapajirika'eyare. Ichape eta mawaraira'i téjirapana'eyare, taicha tétavikawa'i eta máemunasira'e'i. 18 Eta mayanirayare ema Tito eta ara eye'e, véwatakayare makachaneyarepa'i ema apana vichamuri'iware. Tímatikare'i ema eta makunachakarewa'i te jákani máimituresirapa'i naye'e ena vichamuriana taye'e eta vé'iru'i. 19 Ema maka neréji'i naye'e ena vichamuriana eta máimikatasiranuyare eta vipaisirayare, víjarasirayare ena vichamuriana eta enakiruwana'i. Wícha'i eta juka, viwaraira'i vikurisamurechaya ema Viákenu. Vímereucha'eyarewa eta ekajiraiwa'i eti. 20 Taicha nuti eta viámirayare eta ichapekene enakiruwana, nuwara'a nímerekayare eta táuriwa eta víchira, apaesa wa'i nakuechejisianu nákani achaneana. 21 Ema Viya tímararakanu'i eta táuriwa eta nupanereruana. Nuwara'aware tiuri eta náimaira'i ena vichamuriana. 22 Éneichuware véwatakayarewa ema apanaware vichamuri. Ema, ichapemuri'i tímereuchawa eta mawapinaira'i eta makaemataneasira'i ema Viákenu. Puiti ema, tiwapinawawarepa eta máitekapauchira'eya, taicha tikasiñawa'i eta máimatirainapa eta ewapinawa'i eta ekajiraiwa'i eti. 23 Nuti nuwara'a'i náimatiyare'i namutu ema Tito, eta émaira'i nujupa'a taye'e eta juka vématanerepi, vikutikaka'i eta vikaemataneasira'i, véchapajirisira'e'i eti. Étaipa te nakayasesererupuka naye'e ena apinana vichamuriana makachanekeneanayare'i ema Tito, énerichuware emetakayare eta neréjiana'i ena apamuriana vichamuriana, táichavene'i eta táuriwa'i eta nakaemataneasira'i ema Cristo. 24 Nuwara'a'i ímerekawayare eta naye'e ena nani apinana vichamuriana eta yátupira'i eta émunaraiwa'i, apaesa ekurisamurecha namutu ena vichamuriana te nasamairikapa, náimatirayare wa'i támapuruji eta nukunachira'e'i.

2 Corintios 9

1 Tiuri puiti, nuti nímati'eipa'i eta ewapinairawa taye'e eta ekajirisira naye'eyare'i ena vichamuriana tikawasana'i te Judea, waipa tákamunukare'ini nápepejirika'e'ini. 2 Ichapemuri'i eta nukunachira'e'i naye'e ena vichamuriana tikawasana'i te juka Macedonia. Numetakawaka'i eta ewapinairawa'i eta épanirawa'i enakikawa kapekeneipa'i te apana'i añu. Taka'e, eta nasamairisira'i eta ewapinairawa'i eti, ena apanawa tiwapinawanawarepa ichape. 3 Eta taka'e, néwataka'i puiti ena nani mapanana vichamuriana, apaesa wa'i ekuwayuarakanu, wa'i takumapuruji eta nukunachira'e'i eta enakisirawa, nuwara'a tatsekawaipa támutu te nítekapaucha'epa, 4 tijurikati náe'ikanupa'i te nuyana eye'e ena vichamuriana tikawasana'i te juka macedonios, takuijaicha'a tatsekawa'i machu átsiri'akare, machu támapurujipa eta nukunachira'e'i. Wáipasare ekuimikatsiriakanu nuti apanawa. 5 Tási'a, taka'e'i eta nupanereruana eta néwatasira'i puiti ena nani vichamuriana, náinapumirauchanu náitekapaucha'e, náimikataka'e eta ekurujisirayare eta enakiruwana. Apaesa eti ímereka eta ewapinawaira iurisamurera'i, eta enekisirawana, najinaware tipamika'ena. 6 Némecha'eyare jukari'i eta echéjirirukawa, ani taka'e'i: Mákani achane ánikuchichaichu eta máesane máewaru'i, ánimurichichaichu eta mave'ayare eta táwame eta máesane. Mákanisera ichapepana eta máesane, ichapemuriware eta táwame mave'akeneyare. 7 Namutu nákani tinakikawanayare, tawara'a'i tatupiruwayare'i te nasamureana eta nanakisirawaya, wa'i nakatiekene'aima'i, taicha nájina tipamikaima'i, taicha ema Viya, tétavikawa eta máemunasira'i mákani tatupiruwa'i eta manakisirawa. 8 Ekasiñawaya yátupina maye'e ema Viya, taicha ema, tétavikawa'i eta máitupajijiasirawa'i, mawara'a'i tíjaraka'eya tamutu eta ekamunukeneana, waipa échuri'aima'i maicha ema, ekaye'enasarepa eta ímikatasirawakaya nákani apamuriana tikamunuwana'i. 9 Eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: “Ema achane tikajireka'i eta maima'akene naye'e ena paureana, wapinanakawa eta makajiresira.” 10 Ema Viya, éma'i ema tinakika'i eta ewarakiana, ema, makaejapaka'iware eta tinikakare, étapa viáchanechiawayare'i, ene maka'eya eye'e eti, tíjaraka'epa eta enakisirawaya, tímikutijirikawa'i eta táejapasira eta ewaraki, ema, tikajurukayarewa eta enakiru'i apaesa kamurianaina ena ekatajiruanayare. 11 Tási'a, ema Viya tíjaraka'enapa eta íma'akeneanayare apaesa ímiyanawayare'i íjarakasireka, puíti'ipa eta viámakeneyare enakiruwana'i naye'e ena vichamuriana, ichape eta na'asulupayachirayare'i ema Viya. 12 Taicha eta ímikatasirawaka'i ena vichamuriana, ekuchuku'awakayare'i taye'e eta nakamunuirawa'i, wa'isera takarichu'ini eta tási'a ena, tiápajukawainapa te nasamureana eta na'asulupayachirayare'i ema Viya. 13 Ichapeyare'iware eta najirauchirayare'i ema Viya, nakunachirayarewa ema, eta ewapinairawa'i eta ekajirisira'i eta ímeresirawa'i eta esuapira'i yátupi eta vé'iru'i, étaipa eta máimiturapi'i ema Cristo. Tímereucha'e'iware eta ejapanuraiwa naye'e nákani tikamunuana'i. 14 Tási'a, tiyaseucha'eanainapa me Viya te nayujarasirana, ichape eta náemunasira'eyare'i, nawarairayarewa náima'a'ewane táichavene'i eta ítsirijisirawa'i eta máemunasira'e'i ema Viya. 15 ¡Tétavikawa'i eta viúrikakare'i maicha ema, tájinapa viviya apanaina wákayema eta vi'asulupayachira ema Viya táichavene'i eta juka vijarakasi!

2 Corintios 10

1 Nuti Pablo, nuyaseaka'e eta ímatiranuína eta némunasira'e'i. Nukuti'i eta máemunaraiwa'i ema Cristo. Etiari'ipuka eti ímijacha'i népiyakawa'i nuri te emira'u; tási'a, te nuyere'i'eware, tétavikawa'iji eta nuwínarajiwa'i mapikauraira'anu'iji. 2 Puiti nutuparaka'e, étupirisamurechawaipa'ini te tamira'u eta nítekapauchira'eya, apaesa wa'i takuitauchawa eta nukusemiraina. Ena nani náimijacha'i nukuti'i mákani achanetataji, étachucha nutanuka eta nuwara'akene'i. Nukamatinakawakayasera te nítekapaucha'epa. 3 Yátupi ekutikenenu'i achanenu'i. Wá'isera nákuti'ini ena apamuriana ajairana, náipikararekanuma eta náe'araiwana, nawaraira'i tisuapakareanayare'i. 4 Taicha nuti wa'i né'akakaima'i te nuwa'uana, tájinaware nakasiñaima'i. Marari'isera ema Viya ema tíjarakanu'i eta nítupajijiasirawaya nukamatinasi'ayare ena. 5 Eta taka'e'i eta nukaepa'aira'i eta semanereana, wa'i náwara'a'ini máimikatakawaka'ini ema Viya. Wá'isera náwara'a'ini náesenika'ini ema. Níturukayare'isera nákani murakapanereruana'i eta nasuapiraina yátupi ema Cristo, 6 vikuchapa'eyare eta yátupina esuapajiraiwaina. Tási'a, te nítekapa, nímirata'akawa eta nítsiwachirayare eta napanereruana ena masuapajiraira'ana'i. Te wá'ipuka náeñauchawa, némechawakayare. 7 Eti ímijachaipapuka tájinakenenu'i nítupajijiasirawaina'ini, eta ímairanu'i. Németeakaware natiari'i ena tikunachawana'i machanerana'i ema Cristo. Nuwara'asera náimatinu'ini eta machanerairanu'i nuti apanawa. 8 Náimijachaipapuka wa'i nétupikawa'i nuti eta nupamisira'e'i eta esuapiranu'i. Wá'isera nutsiri'a'ini, taicha yátupi'i nutupara'aichu'i eta náwakure. Taicha ema Cristo mawara'a'i nétumecha'eyare eta é'isira'i ema. Tájina wa'i nukamitiekene'a'ema'i. 9 Numetaka'e'i eta juka, wá'isera tákarichuima'i nípikarareka'e'ini eta te najure. 10 Ena naka'e'i eta náechejiriruwa'i. Wa'i ekusuapa eta majure. Tayanapane murakaina eta táechejiriruwana, émasera tájina mamúrakawa'ini. Éneichuware murakakaema eta máechejisira. 11 Ena náimijacha'i takarichu'i muraka eta táechejiriruwa'i eta najure. Tíma'anuanayaresera te wá'ipuka nusuapakare'i te nítekapaucha'epa eta ara eye'e. 12 Nuti wa'i nímikutichaima'i naye'e ena tímijachawana'i tikunachakareanapana'i. Ena nani énajirikawaichucha tikunachawana, tímijachawana'i nájina tikachurikanaina ena. Mapachichijikawana'i eta juka náichakene'i. 13 Nútisera wa'i nútijiwaima'i nukunachawa'ini. Émayare'i ema Viya tikunachanuyare'i, taicha ema tíjarakanu'i eta nusuapakarewa'i eta eye'e, tási'akene'i eta níjarasira'e'i eta táurinakeneana máechejiriruwana ema Cristo. 14 Wá'isera nétaviviriakawa'ini eta nusuapakarewa'i eta eye'e. Nuti'ineni nínapuka'i te nítekapaucha'enapa, te nimituka'epa eta Arairu máechejiriruwa maimiturapi ema Cristo. 15 Wá'isera nukunachawaima'i taye'e eta apaematane'i násapi'a'ipukaini. Nuwara'asera tápajukawa'ini eta esuapajiraiwaina maye'e ema Viya. Nuwara'aware nímituka'eyare eta apamuriana yátupikeneana, nítauchiraina eta nukatupara'aira'i. Tájina wa'i nétaviviriakawa'ini eta nusuapakarewa'i eta eye'e. 16 Éneichuware nujamuracha'i nukametarairu, eta Arairu maechejiriruwa ema Viya. Ánaki te tayere'ikeneana awasare. Wa'isera nimikasiapawaima'i te jákani awasare nakametarairukeneipa, taye'e eta táitaurewapaipa apaemataneana'i. 17 Nákani tímijachawana'i tikunachakareana, yátupina'iseraini eta nakunachakarewaina maye'e ema Viya. 18 Taicha mákani achane, te yátupi'i eta makunachakarewa'i, wa'i émajiwaima'i tikunachawa. Émayare'i ema Viya tikunachayare'i.

2 Corintios 11

1 Tiuri puiti, nuwara'a ekamicha'ini eta juka nukayemakeneanayare eta eye'e. Tikutiyare mauritsinuina'ini. Nuwara'asera ítasama'ini. 2 Puiti, tétavikawa'i eta néñamirawa'i ícha eti, tási'akene'isera me Viya. Taicha nuwara'a táuri'ini eta majakapira'eyare ema Cristo. Ákuti'ini súkani esena amaperu te sutupiruwa'i eta sukaimaira, tájinasarepa makayema'ini ema suima. 3 Eta néñamirawa'i eye'e, nuwara'a'i ekuija'ini iákipaikawa, ekukamitiekene'a'ini eta táuriwa'i eta é'isira'i ema Cristo. Wa'i ekukuti eta suákipaisirawa'i esu Eva, maicha ema Wínaraji. 4 Ímikatisamurechanu'i eta esuapirawane'i ena tépiya'ira'iana, apápipa'i eta nametarairu taye'e eta náuchukuiraya. Nuti, éma'i ema Jesucristo ema néchejisi'asa'i, ena, apana'i ema náechejisi'a'i. Émaipa ema Machanewa Viya, wá'iware émaina'ini náechejisi'a'ini, eti ejákapaipa'i ema. 5 Nuti németeaka wa'i tikachurikanuanaima'i eta nukametarairuira, ena tímijachawana'i apústulekeneana tikametarairura'iana'i náichawa. 6 Tayanapanepuka táepurukare'i naye'e eta néchejisira, étasera eta nítupajijiasirawa, tamutu'i nímatiekene'a. Ímatinu'i eti taye'e tamutu jákani nímitusira'eana níchakeneana'i. 7 Etiari'iserapuka eti ímijacha'i néjekapawa eta némepaurechirawa'i. Táitusiawa népurukare'i eye'e, ichapeipa'isera núricha'eipa'i eti. 8 Wá'isera nuyaseaka'e'ipukaini eta nunikakenerepi eta nímitusira'e'i. Yátupi tíjarakanuana'i ena apamuriana vichamuriana eta nénisiawayare. 9 Tási'a, te níta'apa eta plata, wá'iware nuyaseaka'e'ini eta nunikakene. Taicha ena vichamuriana tikawasana'i te Macedonia náimiamareka'i eta nukamunukeneana'i. Taka'e, nujaneakawa'i, wa'i nuyaseaka'e'ini eti. 10 Jé'esare, nájina tirata'aima'i ti'apapika eta nukunachakarewa'i taye'e eta, tájina nuyaseaka'ini eta nímitusira'e'i emutu eti ekawasana'i te Acaya, taicha yátupi'i eta nímatiekene'aira'i tamutu, eta yátupikeneana'i máimiturapiana ema Cristo. 11 Eta juka nukayemakeneana, wa'i ímijachaima'i étaina'ipukaini taichanu eta numaemunasira'ena'ini. Ema Viya máimati'i eta yátupira'i némunaka'e. 12 Énesera nuka'eyare, wá'ikene nuyaseaka'ema'i. Nímiyanawaya eta nujaneasirawa, apaesa takuija naviya eta taviuchanu naye'e ena tímijachawana'i tímitura'iana. Taicha nawara'a'i tikunachakareanayare'i, tímikutichawanayare'i eta nukunachakarewa'i nuti; 13 ena, tépiyakawana'i apústuleana. Tiwayuara'ianasera eta náitaresira'i. Wá'ikeneware wanairukanaima'i me Viákenu Jesucristo. 14 Ena nani, wa'i tiáramikareana eta nawayuaraiwa'i, taicha ema Wínaraji, tépiyakawa'i makuti ema ángele, 15 Ene naka'eyare'i ena nani mawanarana'i ema Wínaraji, tépiyakawanapa'i pastoreana náurikeneana. Jarajapayare'isera eta sácheyare najakapirayare eta náikuñayare táichaveneyare eta juka náimiakipaisira'e'i. 16 Wa'i ekusuapa eta náimijachiranu'i máurishinu. Te etiari'ipuka eti ímijachanu máurishi, ekaye'e. Ekamichanu eta juka nukunachirawaya, apaesa nákutipaini eta nakunachirawa'i ena apamuriana, 17 Tájina mawanairipina ema Viákenu taye'e eta vikunachakarewa'i. Tíchanu'isera nukunachawa, taicha eti ímijachanu máurishinu'i. 18 Táichavene'isera eta nusamairisira'i eta nakunachirawa'i eye'e eta náitupajijiasirawa'i, énenapa nuka'eyare nuti eta nukunachirawa. 19 Eti, ímijachawa'i ichape eta échemaraiwawaka'i. Ewapinawa'isera eta esuapira'i eta nayaseasira'e'i ena máurishiana, 20 ekamicha'iware tamutu eta napamisira'e ítaucha eta tivitakareana wanairipiana. Tiverejika'eana'i eta ekaye'ekeneana. Tasapi'apa eti ekamicha'i tamutu eta juka. 21 Tétavikawa'i eta nutsiri'a'i náka'e'ini. Te ímijacha'ipuka tiúri'i tamutu eta juka náichira'e'i. Ena nani tikunachawana'i eta náuriwa'i. Nuti apanawa núri'a eta nukunachirawayare'i, tayanapane ímijachanupuka máurishinu'i. 22 Ena tikunachawana'i énaira'i hebreo israelítana. Nuti apana hebreonuware, israelitanuware. Éneichuware nuti mámariekenenu ema Abraham, nukuti'ichu'iware ena. 23 Ena, tímijachawana'i mawanarana ema Cristo. Nútisera, jé'ewarekenenu'i mawanaranu'i ema. Eta juka nukaemataneasira'i me Viya, témestakanu'i, témeratakanu'iware. Éneichuware ichapemuri'i eta táimikapasiranuyare'ini. 24 Takutikene sínku'eware nukaesta'i naicha ena nujaneanana israelítana te jákani nupaisiranapa'i. Mapana arruwa eta náestasiranu'i. 25 Mapa'eware tépuchirikanuana'i. Eta'eware tiyukararakanuana'i te márija'iana. Mapa'eware térika eta pakure tiámanupa'i. Tási'a, etanaware sache etanapa yati nuka'e'i te táina'u eta ichape une. 26 Ichapemuri eta nupaisirana'i. Níma'aware eta táiñe'ikarewa'i eta tamurakawa tajunapira'i eta ichape une étapa te kajakureana. Nupikakawa'iware naicha ena tiámera'iana. Tipanereuchanuanapa'i tikapakanuana ena nujaneanana, énapa ena apawasana. Tamutu'i náemauchianupa'i te awasare, té'epa te wáma'i, étapa te jákani nupaisirana te pakure. Éneichuware témauchanuana ena tímijachawana'i nuchamuriana. 27 Ichapemuri eta nukaematanera'i. Nukatajiwa'i muraka. Ichapemuri'iware eta numakaimarasirawa'i. Nukatajiwa'iware taye'e eta nékuawa étapa eta numaunewa. Ichapemuri'iware eta nukamichira eta níjimaira'i. Nukatajiwa'i taicha eta tikasara'i, taicha néchuri'a'i eta numuiri'arapi. 28 Tayanapaneinesera eta nukatajiwaira'i ichape, nímiyanawa'isera eta néñamirawa'i ícha emutu eti nuchamuriana te tamutu awasareana, nuwaraira'i takuija'ini ta'apapirika'e'ini taye'e eta é'isira'i ema Viakenu. 29 Te etiari'ipuka eti wa'i túme'ena'ini eta é'isira'i ema Viákenu, ichapeine'i eta néñamirawa'i nuti. Takutikene te etiari'ipuka eti náimiakipairu'e'i, tétavikawa'i eta nutsirira'iware, nusemasamureware. 30 Té'esera tatiari'ipuka eta nakunachirawa'i, nuti apanaware nukunachawaware. Étasera numaitupajijiasirawa'i. 31 Émasera ema Tata Vikaiyakene, Maiya ema Jesucristo, máimati'i ema eta tatupiruwaira'i eta nukayemakeneana'i. 32 Takutikene te návi'aipa'i te Damasco, ema tuparairuka'i taye'e, majupa'a'i ema rey Aretas, máimiwanereka'i ena sentinélana te tapajana taye'e eta awasare, mawaraira'i tikaratakanuana; 33 Énasera ena nuchamuriana tinakaku'anuanapa taye'e eta ichape saye túme'i, tikuchukanuanapa te ventana, tikajuchuchukanuanapa te tiupi enure te apachakaya eta yúchama taye'e eta awasare. Taka'e'i eta núchukuira'i. Waipa nakaratakanu'ini.

2 Corintios 12

1 Yátupi tájina nuve'aima'i eta nútijiwaira'i nukunachawa. Numetaka'eyesera eta nímaira'i te nuwapure máechejisiranu'i ema Viákenu. 2 Nimati ema emana achane suapajira'i maye'e ema Cristo, katurse'añupa eta mamira'i ema Viya te anuma. Wa'isera necha te mama'ipuka eta make'e, wa'ipukasera etachuchaserapuka eta machanewa mama'i eta makawapurera'i, émasera ema Viya techa. 3 Necha'isera ema maena achane (etachuchapukasera eta make'e, wa'ipuka etapuka eta machanewa eta makawapurera'i) 4 necha'isera eta mamira'i ánaki te anuma taurikakarekene, eta masami'a'i eta techakareana tayumururewana'i, wá'isera táisapakare'ini naecha'ini ena achaneana. 5 Étapapukaini nukunachirawa'ini taye'e eta níma'akene'i nusamakene'iware, taicha tímimatichanu'i ema Viya, wá'isera nukunachawaima'i taye'e, nuti nukunachawa'i taye'e eta numáitupajijiasirawa'i, étachucha nukasiñawaiya'i taye'e. 6 Yátupi'ineni eta nukunachakarewa'i, wá'isera nukajamurawa'ini, taicha tájina nímati'ini nutanuka eta nakunachiranu'ini ena achaneana, nuwara'asera nanekapaekene'a'ini eta táuriwa'i eta nítaresira'i, 7 tétavikawa'i eta tiáramikare eta níma'akeneana te anuma. Tási'a, ema Viya wa'i máwara'aima'i nukasiñawawaika'ini eta nímaira'i, máisapa'i ema wínarajikene tékajumachanu'i, kúti'ine tatiari'ina'ini itape tayuwaraka te neche, taicha ema Viya mawara'a wa'i nukuwayuchawa eta nukunachakarewaina. 8 Mapa'e eta nuyaseasira'i ema Viya eta makanarasiranuina'ini eta nukatiru'awa'i; 9 émasera ema Viya, ánipa máichanu'i: “Wicha'a nukanarakavima'i. Nujapanuvisera, níjarakaviyare ichape eta pitumewaya, tayanapane eta pimaitupajijiasirawa'i, taicha nuwara'a náimatiyare'i ena achaneana eta nítupajijiasirawa'i piye'e.” Eta taka'e, núrisamureichucha puiti eta tamajinaira'i eta nítupajijiasirawaina'ini apaesa máimerekawa'ini ema Cristo eta máijarasiranu'i eta máitupajijiasirawa'i. 10 Tási'a, nuwapinawa'i puiti eta napanajisiranu'i, nukatajiwaira'i náicha, náume'airanu'iware táichavene'i eta mawanarairanu'i ema Cristo, nuwapinawa'iware eta numaitupajijiasirawa'i étapa eta néchuriasirana, taicha eta nímairawa'i tamajinaira'i nítupajijiasirawaina'ini, nútisera nusamawa'i eta nutumewapaipaicha maicha ema Viákenu. 11 Yátupi puiti eta néchejisiawaira'i nukatiuchirawa'i, tímikutijirikawaipa máurishinuina'ini, íchavene'isera eti. Taicha eti tatuparaka'i imereuchanuyare'eni, nukutinasiwaka'i ena nainapureana chapekeneana apústuleana. ¡Wicha'asera nakutinasima'i ena! 12 Tayanapane kamuri eta nukatiru'awana, nukamicha'isera tamutu. Nímecha'eipa'ineni eta tiáramikareana níchakeneana'i, maicha ema Viya. Eta tímikaecherachanu'i eta yátupikenenuira'i apústulenu. 13 Ena apamuriana vichamuriana te apana awasareana tikajinuana'i ena eta nukamunukeneana'i. Étisera, tájina wa'i nuyaseaka'e'ini étaina'ipukaini eta nunikakene, níteka'ipukaini íjarakanu'ini. ¡Wá'isera ekusema eta juka numaitekapauchira'i! 14 Puiti nutserereakawaipa eta mapa'erayarepa níteka eta ara eye'e, nupaipiuchira'eya. Wá'iwaresera nákamunuima'i ítatinu'ini. Wá'isera étaina nutanukapa'ini eta ekaye'ekeneana. Étikenesera nukamunu'epa'i eta esuapiranuina'ini. Taicha nuchichanave'e'i eti. Nuti nítati'eyare taicha nuti ekaiyakenenu'i. 15 Wá'isera néñamia'ema'i eta nukaye'ekene'i eta nítatira'eyare. Wá'isera nuyakujima'i eta nukaemataneasira'eyare táuriwayare eta iáchanewana. Tayanapane wá'ipuka ekuemunanajikanu'i, nútisera tétavikawa'i eta némunasira'e'i. 16 Narari'iware ena, taka'e'i eta náechejiriruwa'i. Yátupi tipaipiucha'avi ema, wá'inenikacha tiyaseaka'avi eta makamunukene. Máitukasera eta mavereasira'aviya eta viplatane. 17 Eti ímati'i, wa'i énewanerekaina'ipukaini ena néwataruasana'i eye'e, énaina'ipukaini navereaka'e'ini níchavenena'ini nuti. 18 Te nuwanekapa ema Tito, émapa ema makachanekenepa'i, téjirapana'eanayare'i, ¡tájinaware mayaseaka'e'ini ema! Taicha vikutikaka'i víti eta viúriwa'i eta eye'e, táichavene'i eta vémunasira'e'i ichape. 19 Eti ímijachaipapuka nutanuka'i eta nukatiuchirawayare'i eta eye'e. Wá'isera táka'e'ini. Wa'i táka'e'ini, taicha nuti nutupiruwa'i eta néchejisira'e'i te mamira'u ema Viya étapa te máijare ema Cristo, nuwaraira'i tajuruka'ini eta táuriwaina eta iáchanewana, eti némunarukeneana'i nuchamuriana. 20 Nuti, te níteka eta ara eye'e, nupika'i wa'i núrikaima'i áka'ema'i'ini eta nuchimapira'eya, e'ajirikaka, ekapinarukaka, esemajirikaka, íputsimuriákaka, épiyekenerejirikaka, iúme'ajirikaka, ekasiñawawairika, wá'ipuka takuakejirikaka'i eta epanereruana. 21 Nupika'isera nátsiri'akare'ini nuti maye'e ema Viya ichavenena'ini eti, wicha'a étupirikawa'ini eta nuchimapira'eyare. Wa'i nuwara'a ekaiyakanu eti enerejikawana éjekapawana'i, taicha eta ánakiapaipa'i eta emáinajisiraicha'a eta ekapekaturairana. Ímiyanawaichucha eta esenamarera'e'i, étapa eta emapikaura'iwaichucha.

2 Corintios 13

1 Puiti mapa'enapa eta néjiraira'eya. Tamutuya kaikajarakasiya nákani tejekapawana'i, vitanukayare ena apinana, mapananapuka ena titametakanaya. 2 Te api'ekenénapa eta nupaipiuchira'e'i: numetaka'ewane'i eta nunakawayare'i eta eye'e eti. Waipa nukaitikaima'i nákani téjekapawana'i. Kamuripa eta nechejirisira'e'i eti éjekapawana'i, iúri'apaini ínajika eta emáuriwana. Nuti nétupirikawakaya, 3 etiari'i eti épurunu'i eta mawanesiranu'i ema Cristo. Íma'ayaresera, ichape eta máimikatasiranu'i eta nétupirisira'eyare. Taicha ema, títupajijiakawa'i eta máemecharesira'eya. Tipikakare eta máikuñaraki eye'e eti. 4 Yátupi ema tísapawa'i tikaetata te crusu, tímikutijirikawaipa'i wa'i makurata'a'ini tikatiuchawa. Wá'isera mánasi'ini máepena'ini taicha eta máitupajijiasirawa'i ema Viya. Ene vika'eyare'i viti vísapayare'i, tímikutijirikawa'i wa'i vikurata'airaina'ini. Ema tijaraka'aviya eta máitupajijiasirawa, táichavene'i eta máwa'asira'avi'i ema Viya. Tasi'a nukatupara'a'i eta nujaneasira'eyare'i emutu eti. 5 Esamawayare étijiwa, te yátupi'ipuka tiúri'i eta é'isira'i ema Viákenu Jesucristo, te yátupipuka eta máwa'asira'e'i ema. Taicha ema máwa'akawaka'i namutu ena machichanaveana yátupikeneana. Machu émepururekawa eta íjarasirawa'i é'ika ema. 6 Nuwara'asera némecha'e ímatinu'ini yátupina'ini eta máwa'asiranu'i ema Cristo, jé'eware nuti yátupikenenu'i machaneranu'i. 7 Viti, ichape eta viyujarauchira'e'i, viyaseaka'i ema Viya eta étupirisirawayare'i apaesa takuija eviurewaina maye'e. Ichape eta nuwaraira'i ícha'ini eta táurikeneana. Tayanapaneine'ipuka náepurunu'ini, nuwara'asera ímiyanawayare eti íchayare eta táurikeneana. 8 Taicha nuti nutupiruwa'i nicha eta táurikeneana yátupikeneana. Wá'ikene nísapawaima'i nu'apapika eta yátupikeneana. Waipa ekukamesa eta nápepejirika'e numetaka'e. 9 Ichape eta ekurisamurechira'aviyare te yátupinapa étupirikawa. Étijiwainapa erata'ayare ekaratakawa, waipa nútiparakaima'i. Puiti eta nuyasearapi nuti me Viya, tamutuyarepa tichawa eta táuriwa'i eta ítaresira. 10 Puiti nukajure'e, nukuchapawa'i nuti eta néjiraira'eyare, támutuipa'ini étupirika apaesa takuija'ini nukukayema. Wá'isera nukusemaini eye'e. Nuwara'asera nétumecha'e. Éta'i eta nutuparakasiwana'i me Viákenu. 11 Tiuri puiti, nuparapenaveana, ítatijirikawa'i. Etánukayare eta táurikeneana eta ítaresirana. Ekurisamurechakaka. Takuija'ini eta semanerena eta eye'e. Tákutikaka eta epanereruana. Máijaraka'e'ini ema Viya eta tanarasiraina eta iáchanewana, taicha tétavikawa'i eta máemunaraiwa'i ema. 12 Nuti néchejika'e emutu. Nuwara'a nétserareka'ewakayare táikutiara'i eta táetavisirawa'i eta némunasira'e'i te mawa'uana ema Viákenu. Ani te juka téchejika'eana namutu ena vichamuriana. 13 Nuyaseucha'eparaka emutu eti me Viákenu Jesucristo táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya máicha, ewapinawa, taicha eta máetaviuchira'i eta máemunasira'e'i ema Viya. Makurisamurecha'eparakaini tamutu sácheana ema Machanewa Viya. Tamutupa eta néchejiriruwana'i eye'e.

Gálatas 1

1 Nuti Pablo, yátupikenenu'i maye'enu apústule ema Jesucristo taicha manerejirunu'i, ema Tata Vikaiyakene tikuti'i eta mapanereru'i ema Machicha eta máichuiranu'i, puíticha émakene'i ema Jesucristo tinakanu'i, émaparakichu'i ema Tata Viya tikaechepuka'i te maekari ema Jesús. 2 Puiti nukajure'e eta eye'e eti nuchamuriana ekawasana'i taye'e eta awasareana taye'eana Tinapaika te Galacia, téchejika'eana ena apamuriana vichamuriana te juka návi'a'i. 3 Nuwara'a makatajika'e'ini ichape ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Viákenu Jesucristo, náijaraka'e'ini eta táuriwaina eta epanereruana. 4 Ema Viákenu tíjarakawa'i tépena te crusu taicha mawara'a'i tikuchuku'a'aviyare taye'e eta víkuñayare'ini táichavene eta vipekaturana, makamitiasina'avi'ipa'iware eta vijamurachiraini'i eta tamaurikeneana taye'e eta juka apake'e, eta taka'e'i eta mapanereru'i ema Tata Vikaiyakene. 5 ¡Máichekuarakireyare'i eta vijirauchiraya ema! Amén. 6 Ichaperine'i eta ímipanereresiranu'i, vuicha németeaka ene áka'e'ini eti e'ika'ini eta apanakene doctrina, tasapi'apa esuapa'i eta juka, waipa émaina'ini esuapa ema Viya. Émepururekapa eta máichuira'e'i, tasapi'a émepururekapa eta máepenina'e'i ema Jesucristo eta máemunasira'e'i. 7 Nutupiruwa numetaka'e, tájina apanaina echéjirirukawaina tákuti eta juka vé'iru'i víti. Nécha'i eta juka íchararakawa'i eti, narari'i ena témejekapawacha'eana'i, nawara'a'i na'apapikayare eta vímiturapiana'i tási'akeneana'i maye'e ema Cristo. 8 Te natiari'inapuka nákani nawara'a temejekapawacha'eana taye'e eta vimitusira'e'i eta máechajiriruwa ema Viya, nuti nuyaseakaya ema Viya émaina maemechareka, tayanapanepuka émainapuka ángel tiasi'a te anuma, nutinaichupuka. 9 Napecha'eyare nemecha'e eta numetaru'e'i tinapukapa, puiti napeche'eware numetaka'e: Te natiari'inapuka nákani na'apapika'e taye'e eta maechejiriruwa ema Viya taye'e eta vimiyusira'e'i, émainapa ema Viya maemecharekawaka 10 Nuti wa'i nutanuka eta nasuapiranuina ena achaneana, eta nutanuka'i eta nasuapiraina ema Viya. Wa'i nutanuka eta nuriwaina te namira'u ena achaneana. ¡Étasera nuti nutanuka'i eta nuriwaina naye'e te namira'u naye'e ena achaneana, wáipasera mawanaranuima'i ema Cristo! 11 Nuwara'a numetaka'e eti nuparapenaveana eta juka nukametarairuira'i, wa'i tási'akenana'i te nupanereru nuti. 12 Wá'isera nímitukasiwaina'i maye'e mákani apana achane nukutikene'i apústule, émakene'i tímitukanu'i ema Jesucristo. 13 Eti esamairirikanu'i jákani eta níchararakawa'i eta nítaresira'i kape juka násinekene'i te étaicha'a né'ika'i eta naye'erepiana ena israelítana, ichape eta nupanajirikawaka'i ena te'ikana'i ema Viya, ichape'i eta nuwaraira'i eta nukamitiekene'awaka. 14 Nuti, eta nujurusira'i, níma'a'i eta takapika'uira'i eta viye'erepiana. Ichape'i eta némurakachirawa'i, nukachurikawaka'i ena nuparajuruana'i. Nímikapikaucha'i muraka, numawaraira'i táemitiekene'ini eta viye'erepiana'i nanakipairuana'i ena náchukanaveanaini. 15 Námawakenewa'isera eta manerejisiranu'i ema Viya, te wicha'a núchuka'ini te suju'e esu tikachichanu; taka'e'i eta mapanereru'i eta máichuiranuyare'i, taicha eta máemunasiranu'i. 16 Tási'a, tímimatichanu'i ema Machicha, taicha mawara'a'i nukametarairuyare naye'e ena apawasana eta makuchukuirayare namutu ena tisuapana ema Machicha, wá'isera nutanuka'ini nákani náimitukanu'ini eta nukametarairuirayare, nájinaware nuyasereruina; 17 wá'isera nuyana'ini te Jerusalén nutanupana'ipukaini ena náinapureana'i apústuleana eta nuye'e nuti. Té'echucha apake'e Arabia nukaiju'e'i, tási'a nuchawawarepa te Damasco. 18 Te mapanakenepa añu, nupaenumawapa nuyana'i te Jerusalén, étapa nímatine'i ema Pedro, nunasipanapa quince sache nuka'e'i eta maye'e. 19 Émapa ema Santiago, maparape ema Viákenu, ema níma'akene'iware, énasera ena apamuriana apústuleana, nájina níma'awaka'ini. 20 Puiti tímararakanu'i ema Viya, tájina wa'i népiya'ira'iwaina eta juka nukáyemakeneanapa'i te juka najure'i, nutupiruwa'i eta numetasira'e'i. 21 Tájinasera wa'i nukaimitukasi'ini naye'e taicha nuyanawarepa nukaiju'e'i eta te Siria, nánuku'apa taye'e eta Cilicia. 22 Taka'e, ena vichamuriana tikawasana'i te Judea, wá'iware náimatinu'ini taicha wa'i náyere'ini taye'e. 23 Tisamairirikanuana'isera eta nékesirawaipa'i, ánipaji taka'e'i eta nasamairisiranu'i: “Ema maka Pablo tipanajirika'avi'i kape juka viásinekene'i, tékekawaipa'i kape juka mawara'a'i tikámitiekene'a'aviyare'ini eta juka vé'iru'i, puiti émainecha tétukarakawa'i tikametarairu'i eta juka vé'iru'i víti.” 24 Taka'e, ichapeine'i eta nakunachira'i ema Viya níchavene'i nuti eta nékesirawa'i.

Gálatas 2

1 Catorce áñuipa eta táetavisirawa'i, nupaenumawapa nápechawa'i nuchawa te Jerusalén, émapasera ema Bernabé nukachane'i, émapa ema Tito. 2 Taicha numetakasiwa'i me Viya te nuwapure eta nuyanirayare'i taye'e eta Jerusalén. Ánaki etapa numetasi'a'i ena tachutiri'ana'i eta nukametarairuira eta maechejiriruwa ema Viya naye'e ena apawasana. Apaesa naecha yatupina eta nematane'i nuti 3 Énasera wa'i nákanesa'avi'ini eta nanaka'i eta vikutiarana, émaipa ema Tito apawasana'ineni ema. 4 Natiari'isera te viye'e viti ena maejiakawara'ana timijachawana vichamuriana'i, tiyumurukawana'i eta nasiapamurira'avi'i, enasera etachucha nawara'a'i na'apapikayare'i eta viuriwa'i maye'e ema viákenu Jesucristo, nawara'a'i timichawa'aviana vicha'ini eta naye'erepiana. 5 Tájinasera wa'i vísapawa'ini nakachuriaka'avi'ini, taicha víti viwara'a'i takuija'ini ta'apapika'e'ini eta é'isira'i eta Arairu maechejiriruwa ema Viya. 6 Taka'e, énaipa ena apamuriana náiyara'ana ena tikutinuana'i eta nupanereru'i, (nutisera wa'i nesacha necha eta naichararakawa'i, taicha ema Viya wa'i maima'a'ini eta vima'iana). 7 Ema Pedro matupara'a'i máimitusirayare'i ena israelítana. Ema Viya máijaraka'i eta máwakure'i ema apústule'i naye'e ena israelítana, maimituka'i eta Arairu maechejiriruwa, ene nuka'e'i nuti tíjarakanu'i eta náwakure'i apústulenu'i naye'e ena apawasana. 8 Émaichu'i ema Viya tiwaneka'i ema Pedro apústuleyare'i naye'e ena israelitana, taka'e nuti tiwanekanupa apústulenuyare'i naye'e ena apawasana. 9 Ema Santiago, ema Pedro émapa ema Juan tímiyanawanayare tímiturekana'iware ena israelítana, tépurunuanaichuchapuka eta náimairanu'i, tayanapanesera wá'ipuka nujakapakare'i naye'e eta apústulenuira'i, nútisera nécha'i eta manerejisiranu'i ema Viya eta apústulenuirayare. 10 Takarichu tituparaka'aviana'i eta vímikatasirayare'i ena páureana, eta taka'e'i puiti, nítaucha'i nuti eta nuwanekasiwa'i nímikatasirawakaya ena páureana. 11 Te táekenepa, te jena áñuana'i, títekapaucha'avipa ema Pedro te awasare Antioquía, étasera eta mávi'aira'i viye'e, téjekapawainapa, eta taka'e, nukajachapa ema. 12 Eta máitekapirapa ema Pedro, tájinaipa máichirawaina'ini eta masamirawa'i eta makachanejirisirawaka'i ena apawasana vichamuriana'i, tinika'i eta naye'e, taka'e, te jena sácheana, títekapanapa ena máemunakasareana'i ema Santiago, israelítana vichamuriana'iware. Te máima'awakapa ema Pedro, titsiri'apa ema eta makachanerawaka'i ena apawasanana vichamuriana'i. Waipa máwara'a'ini makasirikiwaka'ini. Tipika'i eta nakaeka'ira'i ena tímikapikauchana'i eta naye'erepiana'i ena israelítana. 13 Taka'e, ena apamuriana israelítana vichamuriana'i, énerichuware ena náe'ikapa eta máejekapirawa'i ema Pedro, térajikawanaware ena apanawa, émaipa ema Bernabé máe'ikawarepa eta naejekapirawa'i ena. 14 Taka'e, te níma'apa nuti eta naejekapirawa'i, wa'i táuri'ini eta náichakene'i, nukajachapa ema Pedro te namira'u ena vichamuriana taicha máejeki'apa eta tawanairipi'i eta yátupikeneana máechajiriruwana ema Jesús. Níchapa ema Pedro: “Piti juriyuvi'ineni, wa'isera pimikaecheracha'ini, ¿tája'a takayema puiti eta piwara'a pipamikawaka ena apawasana naicha'ini eta naye'erepiana ena juriyuana?” 15 Viti sera yátupikene'avi juriyu'avi'i taicha vimiuchure'i, wa'i wakuti'ini ena kapekaturara'iana apawasana. 16 Tasi'asera vecha'i eta najinaira'i emanaina'ini majakapakare'ini eta tauriwaina'ini eta maitaresira taichavenena'ini eta maitauchira eta wanairipiana, je'ewaresera makaini tikasiñawa maye'e ema Viakenu Jesucristo. Eta taka'e éneichuware viti visuapa'i ema Jesucristo, apaesa ema Viakenu majakapa'avi eta viuriwaina taichavenena'i eta vikasiñawaira'i, wa'isera etaparakaina eta vitauchiraina'ini eta wanairipiana. 17 Natiari'ipuka ena téjekapawana'i te napanereruana, ánipuka naka'e'i eta náechejiriruwa'i, yátupipukaji eta vijakapakare'i me Viya táichavenechucha eta vé'isiraya ema Cristo, ¿Vivetijinapaserapuka tiápajukawainapapuka eta visipekaturaiwaya taicha vínajikainapa eta wanairipiana, taka'e, émapapuka ema Cristo táemesiawaya eta vikapekaturaiwaya taka'enapapuka eta napanereru'i? ¡Wa'ineni taka'e'ini! 18 Taka'e te nepuru'ipuka eta wanairipi, tasi'apa eta tayerewa'i nuchawauchaware eta nepurukene'i, ichapepa eta nimereuchirawa eta nejekapirawa'i. 19 Puitisera timikutijikawaipa'i nepeneipa'i taye'e eta wanairipi taichavene eta waipa ne'ika'ini, taitsiwasera emapa ema Viya tikaitarekanu'i taicha emapa maepeninanu'i taye'e eta crusu, 20 Eta nusuapira'i eta máepenira'i ema Cristo te crusu, nujakapakare'i me Viya, puiti, waipa nútijiwaina necha eta nítaresira'i, émapa téchanu'i ema Cristo tamutu eta nítaresira'i. Émapa nukasiña'i taicha yátupi'i eta makasiñakarewa'i taicha yátupikene'i Machicha'i ema Viya. Eta máemunasiranu'i, tímijararekawa'i níchavene'i nuti. 21 Wa'i némepururekaima'i nuti eta máemunasiranu'i ema Viya. Narari'isera ena tímijachawana'i tijakapakareana maye'e táichavenechucha eta nawaraira'i naitaucha eta wanairipiana. Ena nani, tímikutijirikawa'i náemepurureka'i eta mapanereru étapa eta máemunasirawaka'i. Tímikutijirikawa'i náemepurureka'iware eta máepenira'i ema Jesucristo te crusu.

Gálatas 3

1 ¡Páure'echapukaini, eti nuparapenaveana gálatanas! ¿Naja'asika ena tinaka'eana'i? Eta vikametarairuira'i vimikacherachina'e'i apaesa eti ákaikutiara'ini eta taichararakawa'i eta maepenira'i makaetataira'i te crusu ema Viákenu Jesucristo. 2 Esamanucha'a, puiti nuwara'a numetaka'eyare. Eta máwa'asira'e'i ema Machanewa Viya, eta tícha'i eta é'isira'i ema Jesucristo. Wa'i étaina'ini taicha eta ítauraiwaina'ipukaini eta wanairipiana. 3 ¿Tétavikawapa eta esunsuwawaka eti te épanawapa eta é'isira'i, tájinainiripa'i íchirawaina'ini máicha ema Machanewa Viya, ema tétumecha'e'i, puítisera eti ewara'apa ínajikaya eta máwa'asira'eni'i, ímijachaipapuka eta tikuchuku'a'eyare eta éjairawana'i? 4 ¿Tamapurujinapapuka eta máimikatasira'e'i ema Machanewa Viya? ¡Németeakasera nuti wicha'a émepururekawaima'i! 5 Ema Viya tíjaraka'eipa'i ema Machanewa Viya eta máwa'asira'e'i, tímecha'e'iware eta tiáramikareana ¿Taja'apuka takayema eta maijarasira'e'i? Wá'isera etaparakaina eta esuapiraina'ini eta wanairipiana, étasera eta esuapira'i ejakapira'i eta máechejiriruwa étapa eta ekasiñawaira'i eta me Viya. 6 Énerichuware maka'e'i ema viáchukaini Abraham, tikasiñawa'i ema taye'e eta máechejiriruwana ema Viya, tási'a, ema Viya, ichape eta majakapira'i ema, máemitisika'i tamutu eta máejekapirawana'i. 7 Puiti, yátupina ákaikutiara eta juka, ena yatupikeneana mamairiekemeana ema Abraham, namutu ena tikasiñawana me Viya. 8 Ema Viya mametaka'i ema Abraham eta najakapakarewa'i maye'e, nákani tikasiñawanayare me Viya ena apawasana, eta Ajureka ani taka'e: “Tétavikawayare eta náurikakarewayare ena achaneana te tamutu awasareana nákani tikutivianayare eta pikasiñairanu'i nuti.” 9 Tási'a, viti vikasiñana'i ema Viya puiti, tétavikawayare'i eta viúrikakarewayare, taicha vikutinapa ema Abraham eta makasiñaira'i ema Viya. 10 Natiari'isera ena tímijachawana'i tijakapakareanayare me Viya táichavene'i eta nawaraira'i náitamuturuka eta wanairipiana étasera eta Ajureka ani taka'e: “Tamutu sacheana ítauchayare tamutu eta juka wanairipiana, te éjeki'a apaesachichaina, eta tímikuñaka'eyare.” 11 Eta taka'e tikaechera'i, najina emanaina tiurima'i eta maitaresira taichavene eta maitauchira eta wanairipi. Étasera eta Ajureka ani taka'e: “Ema mákani titauchayare eta wanairipi tikasiñawayare eta maitaresira.” 12 Étasera eta wanairipi wa'i takamesa'ini takasiñawa'ini me Viya, ánichucha taka'e'i: “Ema titaucha eta wanairipi, étapa techayare eta maitaresira.” 13 Ániware taka'e eta Takapika'ukene Ajureka: “Mákani achane ichape eta maviurewa, tikaetatakasiyare'i te yukuki, eta táikutiara'i eta máikuñasirayare ema Viya eta máchanewa.” Viti achaneana, ichape eta víkuñayare'ini taicha eta vimaitauchira'i tamutu eta wanairipiana, émasera ema Jesucristo, tépenina'avi'i te crusu, tamuriasira'i tamutu eta víkuñayare'ini víti. 14 Ema máicha'i eta juka, mawaraira'i eta iúrikakarewayare eti apawasana táichavene'i eta ekutira'i ema Abraham eta makasiñaira'i ema Viya, puiti, tétavikawa'i eta viúrikakarewa vimutu, taicha tiáwa'aka'avi'i ema Machanewa Viya máijararu'avi'i ema Viya táichavene'i eta vikasiñaira'i ema Jesucristo. 15 Nuparapenaveana, nuwara'a nímikutiarachiná'eyare eta juka apaesa ákaikutiara: Ema achane te mawara'a makaejaka eta maechejiriruwa maye'e makaini apana achane manakayare'i te ajumeruka majuchayare'i te mawa'u, najinasarepa tirata'aina tikaepa'aina, wa'iware narata'aima'i nayapachaima'i eta taechejiriruwa, 16 Ene maka'e'i ema Viya eta makaejasira'i eta maechejiriruwa maye'e ema Abraham enapa ena mamairiekeneana. Eta Ajureka taechejisi'a ema “Mamairiekene”, émanarichu'i ema mámariekene'i ema táimijarechakene'i eta makaejasira'i eta maechejiriruwa, wa'i námutu'ini ena nasimutuwakeneanayare'i mámariékeneanayare'i ema Abraham”, éma'i ema tikaijare'i Cristo. 17 Tiuri puiti, nuwara'a nímikaecherachaya eta eye'e: Eta juka makaejaru'i eta maechejiriruwa ema Viya maye'e ema Abraham, majuchakene'i te mawaú eta máijarasirayare eta náurikakarewaya nákani tikasiñawana eta maye'e. Étasera eta táetavisirawa'i eta cuatrociento treinta, áñuipa'i, te májuchapa ema Moiséini eta wanairipiana'i, wa'i makaepa'a'ini ema Viya eta makaejasira'i eta maechejiriruwa, wá'iware máitsiwacha'ini eta máijarasirayare'i ema Jesús, mámariekene'i ema Abraham. 18 Ema Viya mametaka'i ema Abraham eta máijarasirayare eta máurikakarewayare, taicha eta máemunasira'i ema. Ene vika'e'i víti, ema Viya tíjaraka'aviyare eta viúrikakarewa taicha témunaka'avi'i, eta viúrikakarewaya, wa'i étaina'ini eta vítauchiraina'ipukaini eta wanairipiana. 19 ¿Tája'aserapuka takayema'i eta mawanesira'i ema Viya májucha ema Moiséini eta juka mawanairipiana? Yátupi ema Viya máimiwanereka'i ema Moiséini májucha eta wanairipiana, taicha mawara'a'i máimimatichayare ena achaneana eta tamauriwa'i eta pekatuana “té'esera te títekapapa ema Cristo, waipa táimiyanawa'ini tasuapakare'ini eta wanairipiana'i. Taicha eta wanairipi maijaraka'i ema Viya ena ángeleana ena naijarakapa ema Moisés, tási'a ema tijaraka'avipa viti. 20 Yátupi ema Viya matupiruwa'i eta máechejisira'i ema Abraham, wa'i máimiwanereka'ini apanaina'ini ema Viya, émajakaruwa'i eta máechejisira'i. 21 ¿Wa'ira etaina taechejisi'a eta wanairipi taviucha'ini eta maitauchirayare eta maechejiriruwa ema Viya? ¡Wá'ikene étaima'i! Taicha te etaina'ini eta wanairipi tarata'aipa'ini taijaraka'avi'ini eta maichekuarakirena'ini eta vitaresira, wá'isera étainayare tikaitareka'aviyare eta wanairipi. 22 Esama eta juka máechejiriruwa'i ema Viya eta Takapika'ukene Ajureka ani taka'e, namutu takipaikawaka eta pekatu, enasera ena tisuapana eta maechejiriruwa ema Jesucristo najachapaya eta naikuchi'i maikure'i ema Viya. 23 Kapeni juka, visuapaicha'a'i eta wanairipi, vikuti'icha'a'i ena tikaeratana, tiamainukawa eta te vima'apa eta virata'aira'i vikasiñawa eta maye'e ema Cristo. 24 Táitaurewakene eta mawanairipiana ema Moiséini eta típikarareka'avi'i taye'e eta táiñe'ikarewa'i eta vikapekaturairana, eta, tétupirika'avi'i takuti'i mákani timitura'i eta máetupirisirawaka'i eta napanereruana ena máimitureana, ene taka'e'i eta táechapajirisira'avi'i eta mawanairipiana ema Moiséini. Puítisera eta máitekapiraipa'i ema Jesucristo, émapa vé'ikayare, vijakapakarénapa me Viya taicha eta vikasiñaira'i ema Jesús. 25 Puítisera eta taitekapira'i eta vikasiñawaira'i me Viya, waipa étaima'i vé'ika eta wanairipiana. 26 Puiti, eta ekasiñairapa ema Jesucristo, machicha'eipa ema Viya. 27 Puiti, eta ekaikachasira'i te máijare ema Jesucristo, tiáwa'aka'eripa ema, eti ekutinapa eta máuriwa'i. 28 Tayanapane apawasasajiana'e eti, tayanapane'iware ekasirikikíji'i eti ajairana, ena esenana, tayanapane'iware músuanapuka, wa'inenipuka musuanaina, té'esera te mamira'u ema Viya, étanaichu'i eta víma'i. 29 Puiti machicha'eipa ema Cristo, tási'a ekuti'ipa mámariekene'ena'ini ema Abraham, ímaekene'aichucha eta maikure'ei'i ema Viya eta máijarasira'eyare eta iúrikakareyare táicha.

Gálatas 4

1 Nuwara'a nímikutiarachiná'eyare: Te matiari'ipuka ema achane kamuri'i eta máima'akeneana te mapena, te matiari'ipuka ema machicha, té'esera te amuyaicha'a ema, natiari'iyare'i ena téchapajirikanayare, énapa ena tímitukanayarewa, tayanapane émaina makaye'e tamutu eta tima'akareana. 2 Natiari'ii' ena achaneana techapajirikana, wa'i náisapaima'i mamápachichijikaima'i eta máima'akeneana'i ema maiya, tiámainukawasera te máima'apa ema maiya eta máechemaraiwa'i ema machicha, máisapainapa eta máemamaka eta máima'akeneana'i. 3 Ene vika'e'i víti kape juka viásinekene: te wicha'a vímati'ini ema Cristo, vikutini'i ena amaperuana, tipamika'avi'i vé'ika eta tamaurikeneana ena tiavi'ana te juka apake'e ena ereanana. 4 Émasera ema Viya, te máima'a tiuri eta táitauchirawayarepa eta mapanereru'i, máewatakapa ema Machicha te juka apake'e. Ema Jesús, tiáchanechawapa te suju'e esu maena. Eta máuchusira'i, viwasima'i eta vikake'era'i viti achaneana, eta majurusira'i, tikarawa'upa eta viye'erepiana viti israelítana, 5 eta tímiteka'i ema, mawara'a'i tikuchuku'a'aviyare viti achaneana, mawara'a'iware vimutu vijakapakareyarepa me Viya, machicha'aviyarepa. 6 Puiti, eta machichaira'eripa ema Viya, tíjaraka'eipa ema Machanewa Viya tiáwa'aka'eripa te esamureana. Émapa témecha'e'i maye'e ema Viya, tímituka'epa eta eyujarauchirawaya: “¡Tátachicha! ¡Vikaiyakene!” 7 Taka'e'ira puiti waipa ákuti'ini ena musuana, puiti machicha'epa ema Viya; eta machichaira'e'i asulupaya ema Viya puiti vijachapainapa eta iúchukuirayare. 8 Kape juka iásinekene'i eti, wicha'a ímati'ini ema Viya, wá'iware epikaucha'ini ema, énachucha epikauchawaka'i ena esiñarajiana, wa'ineni viyanaina'ini. 9 Puítisera, ímatipa ema yátupikene'i Viya, tási'a, éneichuware ema Viya tímati'ewakapa eti, ¿tája'a takayema ewara'awarepa echáwayare eta ekasiñayare eta nasiñarajiana, naiturereana paureana, nawara'aipaware kamusura'eanayare? 10 Tája'a takayema enasi'ichu'i epikaucha eta piéstamu'uana, sacheana étapa eta aracherumu'uana kaje añuana 11 ¡Ichape eta néñamirawa'i eye'e tájurikati támapurujipa'i eta juka nímitusira'e'i! 12 Esamanucha'a, nuparapenaveana, nuwara'a ákutinu'ini nuti taicha nuti nuchawaipa'i nukuti'eipa eti. Wa'ineni etaina'ini taichanu eta taja'apuka icharakanu'ini. 13 Eti etupiruwa'i ejákapanu kape te nítekainapa eta ara eye'e, écharichu'i eta nukajumairapa'i te nítekapaucha'epa, etupiruwa'isera esuapa eta numetarairu'i eta eye'e. 14 Wa'i ekaeka'inu'ini eta nukajumairapa'i, wá'isera épurunu'ini, tiúri'i eta ejakapiranu'i tímikutijirikawaine'i ángelenuina'ini maye'e ema Viya, ¡takutipa émakenena'ini ema Cristo Jesús! 15 ¿Tavi'apa eta iúrisamurewa'i te jena sácheana eta návi'aira'i eye'e? Nímati'i tétavikawa'i eta émunasiranu'i, te nukamunuwa'i, ewara'a'i íjarakanu eta ekaye'ekeneana, tájina éñama'ini, ichape eta nukunachira'e'i, taka'e, máeje'a néchejisi'a'e eta émunasiranu'i. 16 ¿Eti ímijachaipapuka nukatichira'e'i eta numetasira'e'i puiti eta juka yátupikeneana? 17 Ena nani téchapajirika'eana'i, wá'isera tátupiruwa'ini eta náemunasira'e'i, nawarairachucha típichasika'eanayare apaesa wa'i ekusuapanu nuti, eta waipa ekue'ikanu'i, nawara'a'iware é'ikayare eta naye'erepiana apaesa énainapa échapajirikayare'i. 18 Tiuri, nuti wa'i nukaticha eta ítatiraina ena apamuriana achaneana, táurisera eta náemunasira'ena tákuti eta némunasira'e'i nuti, eti apanaware ewapinawayare tákutirichu te nutiari'i'i eye'e. 19 Nuchichanavechichana, tétavikawapa takatiwa nusama taicha eta ímipanereresiranu'i, tikuti'ine'i súkani esena tikatiru'apa, taicha tikati'i susama eta amuya, ene nuka'e'i nuti eta nukatisamurerawa'i, néñamirawa'i icha eti, nuwara'a ákutini ema Cristo eta máuriwa'i, tiámainukawa te níma'a'epa ekutinasipa ema eta máuriwa'i, núrisamurenapa ícha. 20 ¡Eta taka'e, nuwara'anecha níja'uchawa'ini nítekapaucha'e, nútijakaruwainapaini néchejirikawa'ini eta eye'e eta nímitusira'ena'ini, ichapemuri'i eta ímipanererésiranu'i! 21 Nuwara'asera emétakanu eti ewara'ana é'ika eta wanairipiana: ¿Wa'ipuka esama'ini eta taechejiriruwa eta Takapika'ukene Ajureka maye'e ema Abraham? 22 Táechejisi'a'i ema Abraham, apinanaira'i ena machichanaveana ajairana: Ema máinapure'i machicha tikaijare'i Ismael, esu maena tikaijaru Agar suwanara'i esu Sara, ema máekenereru'i machicha tikaijare'i Isaac. Esu Sara, mayenakene'i ema Abraham. 23 Esu Agar, te sukachichainapa ema Ismael vikutinasichu'isera viti. Ésusera esu Sara máijarakapa ema suchicha'i Isaac, taicha ema Viya, maitauchayare'i eta maechejiriruwa maye'e ema Abraham. 24 Puiti, nuwara'a nímikutiarachina'eya naye'e ena nani apinana esenana. Esu Sara, tájina suímatiya'ini eta wanarakakare, nájina na'apapirika'ini esu, ene vika'e'i víti eta vé'isira'i ema Cristo, nájina ti'apapirika'avima'i, wa'i suákuti'ini esu Agar, tapamika'i eta suématanerepi taicha sirvienta'i esu, ene naka'e'i ena israelítana napamikasiwa'i naicha taye'e eta naye'erepianaini. 25 Taka'e esu Agar esupa tiama'i tejena te mávi'aipa'i eta te anuke'e mari tikaijare'i Sinaí, táupa'iwa eta provincia Arabia, náwasa'i ena suámariekeneanaini esu Agar. Puíticha ena nujaneanana tachichanaveana'i eta Jerusalén nanasi'ichu'i eta tapamisirawaka'i eta wanairipiana. 26 Jarari'isera eta apana'iware awasare tikaijare Jerusalén, tiávi'a'i te anuma, víti tachichanaveana'i, waipa vítiparakaina'ini tapamika'avi'ini eta wanairipianaini. 27 Ema Viya máechejisi'a'i eta te Takapika'ukene Ajureka eta juka ani taka'e'i: “Piti esena macheruvini'i, Piti tajina pimatiya'ini pikachicha'ini eta pítaresira'i; pipiárarekapa eta piurisamurewaina piti tájina pimatiya'ini eta takatiwa eta amuya te tinakana.” 28 Nuparapenaveana, eti ekuti'i ema Isaac: machicha'e'i ema Viya taicha etupara'aichu'i. 29 Taka'e, ema Ismael, suchicha esu Agar, makatianakapa ema amuya Isaac, ema suchicha esu Sara máijararu'i ema Machanewa Viya, puíticha, tanasi'ichu'i eta nakatianasira'avi'i ena té'ikana'i eta wanairipiana vimutu viti máwa'aruana'i ema Machanewa Viya. 30 Tási'asera ¿taja'a takayema eta Takapika'ukene Ajureka? Ani taka'e: “Piwaneka esu Agar émapa ema suchicha, nayana náuchuka eta piye'e. Taicha wa'i táurika'ini mave'a'ini eta píma'akeneana te táitekapapa eta pépeniraina, makarichuyare ema pichicha suye'e esu piyenakene tive'ayare tamutu.” 31 Nuparapenaveana, ene vika'e'i viti, wa'i wakuti'ini ema suchicha esu wanaraka, vikuti'i víti ema Isaac eta tamajinaira'i eta vipamikasiwaina'ini eta vítauchiraya eta wanairipiana, maicha ema Jesús.

Gálatas 5

1 Puiti nuwara'a yátupina ákaikutiara eta makatiuchira'e'i ema Cristo. Eta waipa étaparakainayare ítaucha eta wanairipiana, étumechawapa, wáipaware ekuisapawa ákuti ena musuana taichavenena eta wanairipi. 2 Esamanucha'a. Nuti Pablo nutupiruwa numetaka'e, te ísapawapuka naikutiaracha'e, tímikutijirikawa'i tépurukare'i eye'e ema Cristo, tímikutijirika'iware wa'i márata'a tikuchuku'a'e eti. 3 Énerichuware numetaka'e, namutu nákani ajairana tísapawanayare nanaka eta naikutiara, takamunu'i náitauchayare tamutu eta wanairipiana, tájina ánichichaima'i náejeki'aima'i eta. 4 Eti enerejiruwana é'ika eta wanairipiana, ímijachaipapuka ejákapakareipa maye'e ema Viya, émepururekaipasera eta máemunasira'e'i ema Viakenu Jesucristo. Émepurureka'iware eta máimikatasira'e'i ema Viya. 5 Vítisera viti vikasiñana'i ema Jesucristo vikunewaipa eta majakapira'aviya ema Viya máichavene'i ema Machanewa Viya eta máwa'asira'avi'i. 6 Eta máwa'asira'avi ema Jesucristo, wa'i étaparakaima'i eta vinaka'ini eta vikutiarana te viake'e. Takarichu tikamunukare'i eta vikasiñairayare yátupina ema, eta vikasiñawaira'i me Viya vémunakainapa namutu. 7 Eti, iúrinipa'i eta é'isira'i ema Jesús. ¿Tája'aserapuka takayema'i eta ewaraira'i ekainajiruwa Ísapawayarepa tiyuruka'eana, tíminajika'eanayarepaini eta yátupikeneana'i? 8 Watupiruwa wa'i émainaichu'i ema Viya ema tichu'a'e'i eta esuapirayare'i. 9 Échapawaicha “naye'e ena tiyurura'iana, machu napareaka'e”, 10 nútisera nukasiñawa'i eta me Viákenu eta mamaisapira'eyare ínajikawa. Németeaka'i wa'i ínajikaima'i eta nímiturapiana'i, émasera ema Viya técha'i eta juka náikuñayare nákani tiwara'ana'i ti'apapika'eana. 11 Nuparapenaveana, te etainaicha'a'ini nukametarairu eta enasiraya eta ikutiarana, nemeteaka ena tikatichanuana'i waipa nakupanajirikanu'ini, taka'e te nukametarairupa eta maechejiriruwa eta taye'e eta maepenira te crusu ema Viakenu Jesucristo, waipa takuimiyusemaka'ini. 12 Ena nani tipamika'eana'i enakaya eta ikutiarana, ¡náechatikawaicha'a énajiwaina Nuwara'asa yátupinapa'ini náechati'ikawaini! 13 Taicha eti nuparapenaveana, wa'i étaina tímichu'a'e'i maye'e ema Viya eta é'ikayare eta mawanairipiana ema Moiséini, wá'iwaresera étijirikawaima'i íchayare'i eta ewara'akeneana'i tamaurikeneana, ema Viya tíchu'a'e'i, mawaraira'i étijiwaya ítatijirikakayare'i taicha eta émunasirakakaina'i. 14 Tamutu eta wanairipiana etanaichu eta tawanairipi: “Pémunaka ema piparaepiya takuti eta pémunasirawa'i píti.” 15 Wa'i táurika ekatichajirikaka'ini, wá'isera táurika ekatianajirikaka'ini, machu étijiwaina ekamitiekene'akaka. 16 Esamanucha'a: Ema Machanewa Viya mawara'a tímikataka'avi eta wa'i vikusuapa eta tajamurachakeneana'i eta viake'eana. 17 Étasera eta viáke'e wa'i táisapa eta víchiraina eta táurikeneana, étachucha tawara'a vicha eta tajamurachakeneana'i, eta taka'e, ichapemuri'i eta takanaraira'i ema Machanewa Viya, taka'e, ema Machanewa Viya makanara'iware eta wa'i vikukicha eta tamaurikeneana. Eta taka'e puiti eti waipa étijiwaima'i ícha'ini eta ewara'akeneana. 18 Eta taka'e, eti, te émainapuka ema Machanewa Viya tímituka'e, máeje'a eta íchiraina eta táurikeneana, wa'i étaparakaima'i eta episira eta íkuñayarepuka, táichavene'i eta jákani éjekapirawanapuka taye'e eta wanairipiana. 19 Tímatikareana'i eta tamaurikene'i eta náichakeneana ena tisuapana'i eta tawara'akene'i eta náke'e: Nave'apa esu apana esena, ésupa esu esena suve'apa ema apana achane, narari'i ena tive'akakana'i ena nakutikeneana ajairana, tawayuasirawaka'i eta najamuraraiwana'i, 20 natanuka'i eta nasiñarajiyare, nakarawa'u'i eta iápemarekáre. Tikatianarekana'i tisemakakana'i, téteajirikakana'i. Apaesaichu nakamunu tisemanaipaware, énachucha nawara'a títukawana, nakachuriarakapa mákani achane, típutsimuriawanapa naye'e nákani apamuriana, waipa nawara'a tipauchakakana. 21 Tikapinarukakanapa, tikapa'ianapa. Tikawa'arasianaware, piéstamareana, tamutuchucha naicha eta tájiparakana, puiti numetaka'eware nápechawa, takuti'i eta numetasira'e'i kape juka viásinekene'i, wa'i títujikawanaima'i tisiapana te máwasa ema Viya ena tíchana'i eta juka tamaurikeneana'i. 22 Emasera ema Machanewa Viya eta maematane, tíjaraka'avi'i eta vémunaraiwaya, viúrisamurerekawayare, tinarakainapa eta vipanereruana máicha, tíjaraka'avi eta vikamichiraya, vijapanura'iya máicha, vikajiraiwayarewa máicha, vétaviuchaya eta viúriwayare, 23 Eta viuriwaina vitijiwa vikaratawa. Je'eware puiti tajina wanairipina tarata'aima'i takanara tamutu eta juka. 24 Taka'e, viti vé'ikanaipa ema Jesucristo, waipa víchaima'i eta tamaurikeneana'i tajamurachakeneana'i eta viáke'e taicha tamutuipa'i vikapaka. 25 Eta mawa'asira'avipa ema Machanewa Viya, vísapawaya wámutu eta mawara'akeneana máichayare eta viáke'e. 26 Waipa táurika'ini ekasiñawawaika'ini ekapinarujirikaka'ipukaini, wá'isera etanukaima'i eta semanere maye'e mákani echamuri.

Gálatas 6

1 Nuparapenaveana, te natiari'ipuka íma'a téjekapawana'i ena vichamuriana, échejikayare eti ímatiekene'aripa maicha ema Machanewa Viya, táurisera eta échejirisiraina. Ekauneuchawa eti apanawa, machu iákipaikawa taye'e eta mákipaisiawa'i ema echamuri. 2 Ímikatakaka eta ekatiuchirawaina eta jákani íchararakawana'i, ene taka'e'i eta ítauchira'i eta mawanairipi ema Viákenu Jesucristo, étaipa eta vémunasirakakayare'i. 3 Taicha narari'i ena tímijachawana'i wa'i tiákipaikawanaima'i taye'e eta pekatuana, wa'i ekuwayuakawa, wa'i takaemuñawakare'ini, taicha eta juka wa'i tanekapakare. 4 Wá'isera tákaemuñawakare wáka'e'ipukaini, nuti wá'ichu nusipekatura, núripana naye'e ena apamurirana, te viúri'ipuka, vimatinairayarechucha, víti véchinawa'i eta viúriwa'i eta vítaresira'i. 5 Véchakenewapachupa víti eta vítaresiraya maye'e ema Viya. 6 Nutuparaka'e eta apana, ekajiyare eta íma'akeneana mákani tímituka'e eta máechejiriruwa ema Viya, taicha eye'eyare'i eta máimiturapiana eta tiúricha'eyare'i. 7 Wa'i ekuwayuakawa eti: taicha najina tirata'aina tiwayuakina ema Viya. Taicha mákaini ticha eta tamaurikene etaichuware tijararekayare eta maitaresira. 8 Te icha eta tájiparakana tawara'akeneana'i eta iáke'eana, étaichu'i tikamitiekene'a'eyare eta ítaresirana, tímikuñaka'eyarewa, té'esera icha eta táurikeneana mawara'akeneana'i ema Machanewa Viya, yátupina táurina eta ítaresira. Íma'ayarewa eta iúchukuiraya, máichekuarakirenapa eta iúrikakarewaya. 9 Eta taka'e, wa'i vikukainajiruwa eta víchira'i eta táurikeneana, wá'isera vikuyakujiekene'awa eta vikuchapira'i eta víkuchi'i maye'e ema Viya te táitekapapa eta jena sacheyare máijarasira'aviyare. 10 Táitusiawa, te tatiari'inapuka eta vikamunukarewana naye'e ena achaneana, te víma'a'ipuka eta nakamunuirawa'i, vítijiwayare víchayare eta táurikeneana naye'e. Tavetijipa te éna'ipuka tipaucha'aviana'i ena vichamuriana'i taye'e eta juka vé'iru'i, vikajiyare'i ena. 11 ¡Íma'a, ichapewakanecha eta juka nuletrana, nuwa'urupajipa nuti eta juka nukajureira'e'i eti! 12 Ena nujaneanana israelítana, tétavikawa'i eta nasemanewa'i viye'e viti vikametarairu'i eta viúchukuiraya táichavene'i eta máepenira'i ema Cristo te crusu. Tási'a, ena nani tikamesajirika'eana'i nawara'a enakayare eta taikutiara eta iake'eana, ena nawara'a témemunakawanayare naye'e ena nujaneanana, apaesa waipa nakupanajirikawaka, nawara'a na'apapikayare'i eta nasemanewa. 13 Nawara'a'iware tikunachawanayare eta nakamesaira'e'i enaka eta ikutiara eta te iáke'e, énayapasika wa'i náitaucha'ini támutu'ini eta wanairipiana. 14 Nútisera, eta nítaresira'i, nuwapinawa'i ichape maicha ema Jesucristo, máepeninanu'i te crusu níchavene'i nuti. Taka'e, nuti apana nínajikaipa eta né'isiraini'i eta taye'erepiana eta apake'e, waipa nútiparakaina taye'e, taicha eta máepenira'i níchavene'i nuti. 15 Tajinapa taichakenerepina eta vinakapuka wa'ipuka eta vikutiarana eta te viake'eana. Étasera eta tiuripana veperajikaya, étara eta táepanirawa'i arairu eta vítaresira. 16 Eti, te esuapa eta juka nímiturapiana'i eye'e, nuwara'a máijaraka'e eta iuriwaina ema Viya, máijaraka'e'ini táuriwaina eta epanereruana taicha eti yátupikene'i machanera'e'i ema Viya. 17 Tiuri puiti, németeaka nuti tájina táeñamawakare'ini eta esuapajiraiwa'i eta nuye'e, wá'iware ísapawa'ini ena nákani tikamesajirika'eana'ipuka é'ika eta naye'erepiana, eta juka nujarana'i te náke'e, eta tímereuchanu'i eta yátupikenera'i eta nukaemataneasira'i ema Jesucristo. 18 Nuparapenaveana, nuyaseucha'eparaka emutu eti me Viákenu Jesucristo, táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya máicha.

Efesios 1

1 Nuti Pablo, maye'enu'i apústule ema Jesucristo, taicha manerejirunuichu'i ema Tata Vikaiyakene, nawaraira'i nímitukaya ena achaneana eta máechejiriruwana, tási'a puiti, nukajure'e eta juka carta eye'e eti nuchamuriana ekawasana'i taye'e eta awasare Éfeso, taicha eti machanera'eipa ema Viya, táurikene'i eta é'isira'i ema Jesucristo. 2 Nuwara'a makatajika'e'ini ichape ema Tata Vikaiyakene, emapa ema Viákenu Jesucristo, náijaraka'e'ini eta táuriwaina eta epanereruana. 3 Nuti nukunachaparaka ema Viya, ema Makaiyakene ema Viákenu Jesucristo taicha ichape eta máimikatasira'avi'i táichavene'i eta viúrujiasira'i ema Cristo. Puiti tachicha'avi'ipa eta anuma, ichape eta viúrikakarewa'i maicha ema Machanewa Viya. 4 Akane, te tamira'u eta táepanirawapa eta apake'e, ema Viya tinerejika'avipa maye'e ema Machicha Jesucristo apaesa vitinapa machaneranayare ema, eta taka'e tajinainapa eta vipekaturaina, 5 te mapanerechapa maewatakapa ema machicha Jesucristo eta majakapira'aviyare'i vimutu viti vikasiñana'i, yátupikeneyarepa machicha'avi, eta juka mapanereru'i ánakiapaipa'i te taepaninewacha'a eta apake'e. 6 Taicha mawara'a'i vijirauchayare ema, vítsirijikawayare'i eta táetaviuchirawa eta máemunasira'avi'i, mawara'a'iware ichape eta viúrikakarewana táichavene'i eta viúrujiasiraya ema máemunarukene Machicha. 7 Ema Viakenu Jesucristo máepusaika'i eta maitine te crusu maepenine'i, mawaraira'i tikatucha'aviyare'i, makaepa'apa eta vipekaturana, taichavene eta maemunasira'avira majapanuira'avi'i. 8 Taichavene eta makajaraisira eta viye'e viti, eta maitukakene etapa eta maitupajijiasirawa, 9 Taka'e timimaticha'avipa eta mapanereru'i maunaru'i te vuicha'a maitaucha'ini, taka'e mawanekapa ema machicha Jesucristo mawaraira'i maitauchayare'i eta mawara'akene maicha. 10 Tamutu eta juka mapanereruana'i títauchawayarepa'i, jákani tatuparakipa'i. Te jena sácheyare manerejikaripa, ema Viya manakainapa ema Machicha Jesucristo akenukakeneyare'i, téchayare'i tamutu eta táichararakawana, nasuapayare'iwa namutu ena tiávi'ana'i te anuma, énapa ena tiávi'ana'i te juka apake'e. 11 Eta maye'e ema machicha Jesucristo ema Viya tinerejika'avipa tatiwa'i apaesa vijachapa eta maikure'avi'i, eta taka'e eta maitauchirayare'i ema Viya eta mapanereru'i. 12 Viti vínapuikana'i vé'ika ema Cristo, mawara'a'i tiúriyare eta vítaresiraya, apaesa nakunachayare ema Viya ena apamuriana achaneana eta máimikatasira'avi ichape. 13 Takutikene eti, te tínapukainapa esama eta máechejiriruwa ema Viya, asulupaya ema viákenu Jesucristo, eta taka'e machanera'avipa ema Viya, tási'a, vijachapapa ema Machanewa Viya ema maikure'avi'i. 14 Eta máwa'asira'avi'i ema, títametaka'aviparaka eta vijakapiraya eta víkuchiana'i maye'e ema Viya te táitekapapa eta viúchukuiraya viti machichanaveana'i, tási'a, tétavikawainapa eta vikunachirayare ema Viya taicha ichapekene eta máimikatasira'avi'i. 15 Taicha nusamairikapa eta yátupira'i ekasiñawa maye'e ema Viákenu Jesucristo étapa eta émunajirisirakaka'i emutu eti machanerana'i ema Viya, 16 Tamutu'i sacheana nuyaseucha'e'i nu'asulupayacha'i ema Viya eta ekasiñawaira'i me Viya. 17 Ema, makaiyakene'i ema Viákenu Jesucristo, máetaviure'i eta majaraiwa te mávi'a'i te anuma, nuyaseaka'i máijaraka'e'ini eta échemaraiwaina'ini maicha ema Machanewa Viya, apaesa ímatiekene'a'ini yátupina eta emétakasiwanaya eta mapanereruana'i ema Viya, nuwara'a ímatipaipaichaini ema. 18 Nuyaseaka'iware ema yátupina eta ekaikutiarairaya, eti máichu'akeneana'i ema, eta táetaviuchirayare'i eta viúrikakarewayare te jena sácheyare vikuchapakene'i, nuyaseaka'iware ekaikutiaraya eta táetaviuchirayare'i eta táurikakarewayare eta viávi'aya te anuma, víkuchi'i viti machanerana ema Viya. 19 Nuwara'a ekaikutiaraware eta táetaviuchira'i eta máitupajijiasirawa'i ema Viya, wá'ikene tivitaima'i ema. Makaemataneaka'i eta vítaresira, mawaraira'i viúripanayare viti vikasiñawana'i maye'e, 20 Ema Viya máimereka'i eta máitupajijiasirawa ichape te makaechepukapa ema Cristo te máekari, makaejakapa ema te mawaure taye'e eta anuma mávi'a'i puiti, 21 ema Cristo, émaipa ichapekene'i akenuka naye'e ena ángeleana, tétavikawa'i eta masuapakarewa'i naye'e, énerichuware ena éreanana, mapamikawaka eta nasuapiraina, ema, tétavikawa eta makapika'uira'i, nájina nákuti'ini ema, nájinaware tikachurikaima'i, apajara'iyare'i eta akenukaira ema. 22 Ema Viya makaejaka'i ema técha'i tamutu eta tatiari'ikeneana, émaipa Vikaiyakene'i vimutu viti machanerana. 23 Víti, eta viúrujiasira'i ema, tímikutijirikawaipa'i máke'e'avi'i te juka apake'e, vikaemataneaka'i eta táurikeneana tímikutijirikawa'i émaina'ini makaematane'ini, taicha tamutu eta víchakeneana'i, ema técha'avi'i, tétumecha'avi'iware.

Efesios 2

1 Tichawapa títareka eta iáchanewana, takuti eta machavira'i títareka ema Cristo te máekari. Taicha eti, kape juka ítaresira'i, tímikutijirikawaicha'a épenakenena'ini, táichavene'i eta ewínarajiwanaini étapa eta epekaturanaini 2 kape juka ítaresira'i eti, e'ika'iware eta taye'erepiana eta apake'e, tamaurikeneana'i. Esuapa'iware eta mawara'akeneana ema wínaraji, ema mapamikawaka'i ena achaneana masuapajiraira'ana'i me Viya. 3 Vimutu viti, taka'eni'i eta vítaresira'i eta akane. Étachucha vé'ika'i eta tawara'akeneana eta viáke'e. Vítijirikawaipa'i vícha'i eta tajamurachakeneana eta viáke'e, étapa eta vipanereruana tamaurikeneana'i. Ichapemuri'i eta vímiyusemasira'i ema Viya, vikuti'i ena apamuriana masuapajiraira'ana'i maye'e. 4 Tétavikawa'isera eta majapanuira'avi'i ema Viya. Ichapeware eta máemunasira'avi'i, 5 Tíjaraka'avipa arairupa eta vítaresira táichavene'i eta viúrujiasira'i ema Cristo. Táichavene'i eta majapanuira'e'i, tikuchuku'a'eyare'i. 6 Puiti, eta viáwa'asira'i ema Cristo, yátupi'i eta véchepusiraya, vikaikuchipa eta makaejasira'avinapa taye'e eta viáwakureyare te anuma. 7 Eta juka émavene'i ema Viya, mawara'a'i máimereka eta viúrikakarewana máijararu'aviyare eta viye'e te jena sácheyare, taicha tétavikawa'i eta máemunasira'avi'i táichavene'i eta viúrujiasira'i ema Jesucristo. 8 Taicha eta viúchukuirayare eta viápechirawaya vítareka, étavene'i eta majapanuira'avi'i ema Viya. Vijakapakareipa eta maye'e, táichavene'i eta vikasiñaira'i ema Jesús. Wa'i étaparakaina takuchuku'a'avi'ini eta víchakeneana'i, ema'i ema Viya tijarakasicha'avi'i eta viuchukuira. 9 Eta iúchukuira'i eti wa'i étijiwaina'ini ekuchuku'awa'ini taichavenena'ini eta étumechirawaina'ini, eta taka'e najina nakukasiñawawaika; 10 arairuinapa eta vítaresira maicha ema Viya, émaichuware tikajuruka'avi eta vé'isira'i ema Jesucristo, mawaraira'i víchayare eta táurikeneana, eta víchira'i, vítaucha'i eta mapanereruana akane. 11 Eta taka'e, eti wa'i juriyu'ena, naimijarecha'e'i “Ena tajina naikutiaraina te nake'e” Enasera ena (juriyuana timijarechawana'i “Eta vikutiarana te viake'e”), 12 échaichu'i kapeni juka tainapuisine, eti wicha'a imati'ini ema Viakenu Jesucristo, erajikawa'i taye'e eta mawasa Israel, tajinaware ímatiya'ini, etaipa eta maikure'avi'i ema Viya. Vijurupairuchucha te juka apake'e, tajina vimatiya'ini ema Viya, najinaware vikuchapakenena'ini. 13 Puítipasera eta é'isira'i ema Jesucristo, iúrujiakaipa'i. Taicha ekasiñawa'i eta máepenina'e'i. Puiti waipa eyere'i, ekachakayapa maye'e ema Jesucristo. 14 Éneichuware, étavene'i eta viúrujiasira'i ema, ti'étamuricha'avipa'i vimutu, eti apawasana, vítipa israelítana. Waipa víputsimuriawawaka'ini. Tímikutijirikawaipa'i étanaine'i eta viúchusine. Makaepa'aipa'i eta vikatianajirisirakakaini'i. 15 Makaepa'aipa tamutu eta taichakeneana'i eta wanairipiana, táichavene'i eta apawasana'avira'i. Táitusiawa tiúricha'avipa vimutu maye'e ema Viya. 16 Eta máijararesira'i eta máke'e te crusu ema Jesucristo, makaepa'a'i eta tapamisira'avini vé'ika eta wanairipiana, étapa eta naye'erepiana. Puiti vimutu viti vé'ikana'i ema Jesucristo étamuri'avipa máicha. 17 Eta tímiteka'i ema Jesucristo, timetapana'avi'i eta táurinakene echéjirirukawa eta najakapakarewaya namutu ena achaneana. Ema, tiúricha'aviyare'i maye'e ema Viya vimutu, viti vínapukana'i vímati eta máechejiriruwana, étipa eti epaenumawa'i ímati eta máechejiriruwana. 18 Puiti, eta viúrujiasira'i ema Jesucristo, tiáwa'aka'avi'i ema Machanewa Viya. Tási'a, máichavene'i ema Machanewa Viya, vimutu vikutikakaipa'i eta vipauchiraipa ema Tata Vikaiyakene. 19 Eta taka'e, tájinapa táeñamakare'ini, eta ejákapakarewa me Viya. Esiapamuri'apa naye'e ena machanerana ema. Tachicha'eipa eta máwasa anuma. 20 Eta esiapamuri'avira'i te vimuri, nímikutichaipa te náepiyaka eta ichape peti. Ema Jesucristo, tétavikawa'i eta máetumechira'avi'i vimutu viti. Tási'a, visiapa viti apústuleana énapa ena profetana. Ekuti eta labriyuana étapa eta yukukiana. 21 Ema Jesucristo maepiyakawakapaipa. Te máitauchapa tamutu, tétavikawainapa táurinawaya eta ichapekene'i templo, mapenayare ema Viákenu, sántokene'i. 22 Ema Machanewa Viya tetavikawa'i eta maitupajijiasirawa'i ti'etamuricha'avi'i, je'ewarenapa machanera'avinapa.

Efesios 3

1 Eta mawana'i ema Pablo naye'e ena machamuriana 2 Taka'e eti échaipa eta matuparasiranu'i ema Viya eta nukametarairuiraya eye'e eta maechejiriruwa, asulupaya eta maemunasira'avi'i, tikuchuku'a'avipa. 3 Taicha ema Viya timetakanuipa'i te nuwapure eta tayumururewaini'i mapanereru'i tapaemunawa téchakare'i maunaru'i maye'e ema Viya, puiti eta juka najuchakene'i échejikure'i. 4 Eta échejikuirayare eta juka najure'i, échainapa eta nimatiekene'aira'i eta tayumururewaini'i mapanereru'i ema Viya maye'e ema Viakenu Jesucristo, 5 Eta juka tayumururewaini'i mapanereru'i ema Viya, nájina náimatiekene'a'ini kape juka tásinekene'i. Puítisera, ema Machanewa Viya tímecha'avipa viti maye'eana santu apústuleana énapa ena profetana. 6 Ani taka'e'i eta juka tayumururewanaini'i: Eti apawasana, eti apanaware ejákapakare'iware maye'e ema Viya maicha ema Jesucristo, iúchuku'ayare táichavene'i eta é'isirayare eta vimetarairuana, esiapamuri'a'aviyare viti machanerana ema Viya, etamuri'avipa, vikutikakainapa eta víkuchi'i viti israelítana. 7 Tétavikawa'i eta majapanuiranu'i ema Viya nútisamipa máichu'akene'i eta nukametarairuyare'i eye'e, tási'a ema, tétavikawa'iware eta máetumechiranu'i te tamutu eta nukametarairuira'i, eta maimeresira'i eta maitupajijiasirawa'i. 8 Wa'i németeakawa'ini nútinasami'ini manerejika, taicha narari'i'i ena títupajijiapanawana'i eta nuye'e, tijapanunu'isera ema Viya, nútisamipa manerejiru'i, mawaraira'i numetapana'e eta máichuira'e'i eti apana eti apawasana, eta ejakapiraya eta táurikakarekene víkuchi maicha ema Cristo, tétavikawaya eta viúrikakarewayare. 9 Taka'e'i eta mapanereru'i ema Viya eta viye'e akane te tépanawainapa maepiyakaya tamutu, wá'isera táija'uchawa'ini mametaka'avi'ini, tapaenumawa timetakanu'i nuti, matuparasiranu'i eta numetasira'eyare tamutu. 10 Taka'e puiti naye'e ena nuchamuriana, naechainapa ena ángeleana enapa ena akenukara'ana tiavi'ana'i te anuma naechainapa eta maitupajijiasirawa ema Viya. 11 Taicha mawara'a'i natiari'iyare kamurianayare ena tisuapanayare yátupi. Eta táuriwayare eta náe'isira, tímereuchayare'i eta máetaviuchira'i eta máitupajijiasirawa'i ema Viya. Náramine'i ena akenukana'i tiávi'ana'i te anuma eta náimaira'i eta juka. Eta taka'e'i eta mámirapa'i ema Viákenu Jesucristo tamutu eta mapanereruana eta akane ema Maiya. 12 Tási'a puiti, tájina táeñamawakareima'i eta vipauchira ema Viya. Vikasiñawa'i eta maye'e, taicha ema Jesucristo éma'i ema vikasiñasarekene'i. 13 Eta taka'e, nutuparaka'eya wa'i ekuinajikawa eta juka é'iru'i, wá'iware ekupika eta esamairisira'i eta nukaerataira'i táichavene'i eta nukametarairuira'i eye'e. Ewapinawasera eta nukamichira'i eta nátajiwana, taicha nuwara'a'i nímereka eta táetaviuchira'i eta némunasira'e'i. 14 Eta taka'e nuti népuyumiraucha'i ema Makaiyakene ema Viákenu Jesucristo, nukunachira'i ema Tata, 15 ema, táiyakene'i tamutu eta anuma. Émaichuware técha'i tamutu te juka apake'e. 16 Nuyaseaka ema máijaraka'eni eti, ichapena'ini eta ítupajijiasirawa étapa eta étumewaina'ini te iáchanewana, maicha ema Machanewa Viya. Taicha ema Viya, tétavikawa eta máitupajijiasirawa, wá'iware mayawanaima'i, 17 nuyaseakaware yátupina eta ekasiñairaya ema Cristo, yátupinaware eta é'isiraina eta máimiturapiana. Túme'eyare eta émunaraiwa'i. Tájina ti'apapika'eima'i eta é'isira'i. 18 Eta taka'e namutu ena machanerana ema Viya, narata'ainapa nakaikutiara ena eta maemunaraiwa ema viákenu Jesucristo etapa eta taichapewa eta maemunasira'avi ema Viákenu Jesucristo. 19 Nuyaseaka'i ema Viya eta erata'airaina ákaikutiaraina eta maemunasira'avi, ichapepana'i taye'e eta vimatiraipa taye'e eta vipanereruana, apaesa ejákapa tamutu eta maikure'avi' ema Viya. 20 Tétavikawa'i eta nukunachira'i ema Viya, taicha máituruekene'a'i tíjaraka'avi tamutu, máemetavika'i eta viyasearuana'i, étapa eta vipanerechirana, tétavikawa eta máitupajijiasirawa ema Machanewa Viya eta máetupirisira'i eta visamureana. 21 ¡Vikunachaparaka'ini ema Viya wámutu viti vé'ikana'i ema Jesucristo máichekuarakirenapa eta vikunachira! Amén.

Efesios 4

1 Yátupi nuti témeratakanu'i puiti táichavene'i eta né'isira'i ema Viákenu, eta taka'e, nutuparaka'eya, takuija íchirawaina eta ítaresira te mamira'u ema Viya, taicha eti máichu'akene'eichu'i ema, mawaraira'i machanera'eyare. 2 Yátupina eta emansuwaina, étapa eta émunaraiwaina, ekamichayare tamutu, ímikatakaka eta émunasirakakaina eta etijikakairaina. 3 Ámetachucha icha eta iúrujisirawaina wa'i ekuinajikawa, apaesa wa'i ekukamitiaka eta ejakapira'i ema Machanewa Viya. 4 Émanaichuware ema tiáwa'aka'e, émaipa ema Machanewa Viya, etanaichuwa eta viake'e takuija íchirawaina eta iúrujisirawa'i, etanainaichu'i eta epanereruana, taicha ema Viya tíchu'a'e'i, puiti ekuchapa'i eta iápechirawayare ítareka. 5 Émanaichu'i ema Viákenu, etanaichuware eta vikasiñawaira me Viya, etanaichu'iware eta vikaikachasira eta viúrujiasira ema. 6 Émanaichu'iware ema Viya, Vikaiyakene'i vimutu, ema Tata técha'avi'i vimutu, tikaemataneaka'avi'i vimutu, émaware tijaneaka'avi'i vimutu. 7 Éneichuware ema Cristo, tíjaraka'avi'i eta vítukakeneyarepachu, jákani mawara'akene'i. 8 Taicha eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: “Te tiárapa ema te anuma, mámamuri'apaipa ena makuchureana'i, máijarakasichawakapa eta náitupujijiasirawaya ena machanerana.” 9 ¿Epanerechaya puiti eta takayemakene'i eta “máraira'i”? Eta juka tawara'a vikaikutiara eta máukupaisira'i tatiwa te juka apake'e. 10 Ema tiukupaucha'avi'i émaparakaichu'i ema tiárapa tichawapa te anuke'epana máwasa anuma, tichawawarepa eta émairayare técha tamutu. 11 Maichuware tinaka'i ena apústuleana'i ena apamuriana Profetana'iware, tási'a ena apamuriana kametarairura'iana eta maechejiriruwa ema Viya, ena apamuriana Maíjarakapa eta najaneasiraya ena machanerana, ena apamuriana Maíjarakapa eta naitusirayare eta naimituresirayare. 12 Taicha ema, mawara'a'i máetupirikayare'i tamutu te etaraku eti machanerana, mawara'a'iware vitiari'iyare viti vítatijirika'eyare eti vichamuriana, vikajurusira'eyare'i eta é'isira'i ema 13 apaesa yátupina wákuti wámutu eta máuriwa'i ema Machicha ema Viya; táitekapawanewareni eta sache eta viúrujisirawaya, tájinapa ta'apapika'avima'i eta vé'isira'i; vítamuturukaripa'ini tamutu eta vítukakeneana'i tási'akeneana'i me Cristo. Wákutipaini ema tamutu eta máitupajijiasirawa'i. 14 Mawara'a'iware vimutuyare vímatiekene'a, waipa wákutima'i ena amuyana, témunanasirikawanaicha'a ena, tísapajirikawanaicha'a nawayuaka taye'e eta apana náimiturapiana ena títuruekene'ana tiwayuarekana, napamisirawaka'i namutu náe'ika eta tamaurikeneana. 15 Eta taka'e, vétumechawayare eta vé'isira'i eta máimiturapiana yátupikeneana, yátupinaware eta vémunaraiwa'i, vikajuruakayare'iware eta viúriwa, vikutiyare ema Viákenu Jesucristo, taicha éma'i ema técha'avi'i. 16 Ema viákenu Jesucristo ema'i ema tikurujika'i ena vichamuriana, nímikuticha'e'i eta viáke'e, kamuri' eta táunawa'i eta viáke'e; étanaichu'isera, tatiari'isera taematanepachu, tiuri'isera eta takaematanera, ene taka'e'i eta vikaemataneasirayare, taye'e eta maijararu'avi'i vitukakenepachu. 17 Eta juka numetarapiana eye'e, nutuparaka'eicha, taicha matupararunu'i ema Viya: waipa ekuapecha ekukicha eta náichakeneana'i ena máimatira'ana'i ema Viya, náicha'i ena eta náitaresira'i jákani tawara'akeneana'i eta napanereruana 18 tétavikawa'i eta tamapikuwa'i. Máecharaireana'i ena, táichavene'i eta tamurakawa'i eta nasamureana. Wá'ikene nawara'aima'i napaucha ema Viya apaesa makanarakawaka'ini ena. 19 Tájinapa apaesaina'ini náimati'ini eta titsiri'akare. Tíjarakawanapa taye'e tamutu eta najamuraraiwana. Tétavikawa'i eta nawapinaira'i náicha'i eta tamaurikeneana tájiparakana. 20 Étisera wa'i takuka'e eta ítaresiraya puiti eta é'isira'i ema Cristo. 21 Taicha németeaka yátupi'i esamararaka'i eta maímitusira'e'i. Ímatipa'i eta táurikeneana'i yátupikeneana'i tási'akeneana'i maye'e ema Jesucristo. 22 Tási'a puiti, waipa ekuesacha echáwaucha eta ítaresiraini'i akane echipejirikawa'i taicha tiwayuaka'e eta ejamurachira'i eta tamaurikeneana. 23 Puiti eti, ísapaya ema Machanewa Viya máwa'aka'e, máitsiwachirayare eta epanereruana étapa eta ejamurachirana te iáchanewana, 24 Tási'a, apanainapa eta ítaresiraya. Yátupi eta ekake'eraina ema Viya, ákutini ema eta máuriwa'i. 25 Tási'a puiti, waipa épiya'ira'ima'i. Etupiruwayare tamutu eta échejirisirawaya naye'e ena echamuriana eparaepiyana, taicha étanaichu'i eta echamurirakakaira'i, émanaichu'iware ema Viúrujiaru'i. 26 Te tatiari'ipuka eta táimiyusemaka'e, ejaneakawaicha machu ekapekatura; te esemapuka, wa'i takunasi eye'e. Énewanena ajapanu. 27 Ekaunewayare, machu máituruka'e ema wínaraji, táichavenena'i eta esemanewa'i. 28 Mákani tiámera'ini'i, waipa makuapechawa makuamereka. Mákaematane apaesa makunachakare, apaesaware eta jákani máematanewachayare eta maviyi'ayare eta makajirayare ena tikamunuwana'i. 29 Wá'isera ekunakajakachawa eta tájiparakana echéjirirukawana tamaurikeneana. Tátupiruwa eta échejirisirawaina, apaesa étaina eyuchusi'a eta nasuapiraina nákani tisama'eanayare, eta tétupirikayare eta nasamureana ena. 30 Wa'i ekuisapawa ícha jákani tamaurikeneana, machu ímipanerereka ema Machanewa Viya. Eta máwa'asira'e'i tímikutijirikawaipa'i eta manasira'ini eta maikutiara eta eye'e, taicha ímatikareipa'i, te taítekapapa jena sácheyare viúchukuirayare. 31 Wáipa ekunaka eta semanereana, waipaware ekatianara'ima'i, wáipaware ekusemarairi'i, wá'iware ekuijajachawa ekapiarakawa, wa'i ekuichanareka. Ínajikaya eti tamutu eta júkana tamaurikeneana. 32 Táitsiwa étaviuchayare eta iúriwayare naye'e nákani apamuriana, ejapanura'iyare. Te tatiari'ipuka eta náejekapirawa, ejapanukakayare, taicha ene maka'e'i ema Viya eta majapanuira'e'i máichavene'i ema Cristo.

Efesios 5

1 Puiti eti machicha'eipa'i ema Viya, máemunarukene'eipa, tási'a ákutipa ema eta máuriwa'i. 2 Émunajirikakayare eta ítaresiraya. Ekutiyare ema Cristo eta máemunasira'avi'i. Ema, makurisamurechaipa ema Maiya eta máimijararesirawa'i víchavene'i víti, makuti'i eta uvesa nakaparu'i, eta námawa'u'i me Viya. 3 Eta machanera'eraipa ema Viya: waipa táurika'ini ícha'ini eta tú'usikare. Wa'isera ekupanerecha ícha jákani tiámana'i eta tamaurikeneana. Wá'iware takuwayuaka'e eta tájiparakana. 4 Wa'i ekunaka te ejáka eta echéjirirukawana titsiri'akarepiana, tájiparakakeneana, taicha tájina takunachakaréwaina eta. Tamutusera eta échejisiranaya, amairipikenena eta e'asulupayachiraya ema Viya. Jé'eware, eta iúri'akene'i. 5 Ímatiekene'aipa eti, wa'i tiúchuku'anaima'i mákani achane te mave'apuka esu esena apayena, esu esena te suve'apuka ema achane apaima; nákaniware amaperuana tive'ajirikakana'i; mákani achane mave'apuka ema maparajairawa; (ena tawayuakawaka'i eta najamurachirana, énaichu'i tikasiñarajiana). Namutu ena nani tímereuchawana'i wa'i machaneranaina'ini ema Cristo, wa'iware tisiapanaima'i te máwasa ema Viya. 6 Wa'i ekuisapawa nákani nawara'a nawayuaka'e te náechejiriruwa súnsurupiana, napamisira'eya ícha eta júkana tamaurikeneana, taicha eta júkana, eta tiviuchawakayare nákani masuapajiraira'ana'i me Viya, murakayare eta náikuñayare. 7 Tási'a, ejaneakawa, machu ákuti ena nani tíchana'i eta júkana tamaurikeneana. 8 Échawaipa taká'eni'i eta ítaresira'i akane étaichu iámapirikaini'i iáwaku'a'i te timapiku. Puítisera eta iúrujiasiraipa ema Viya, tijara'ipa eta ítaresira'i, 9 tási'a ímerekayare eta emíkauchirayare ena apamuriana achaneana, étapa eta tapachinawa'i eta ítaresira, étapa eta yátupira'i eta é'isira'i ema Viya. 10 Tamutu sacheana ekarawa'uinawarepa eta mawara'akeneana'i máuriruana'i ema Viákenu. 11 Ejaneakawa eti, machu iápechawa ícha eta tamaurikeneana náichakeneasa'i ena achaneana te timapiku. Étisera emíkauchayare eta naichakeneana'i tamauriwana. 12 Taicha tétavikawa'i eta tatsiri'akarewa'i eta náichakeneana'i eta nayumurusirawa'i; 13 Tási'asera, natiari'ipuka ena tiwara'anaya náinajikayare eta naichakeneana'i, naima'ayare eta taiñe'iwa'i. 14 Eta emíkauchirawaka ena, takuti eta táechejiriruwa eta jirasare, ani taka'e: “Péjamiuchawaichu eta pímakakarasirawa'i; péchepuka pímikutijirikawa'ini pépenakenena'ini, taicha eta pekatu, emasera Cristo timikauchaviya.” 15 Eta taka'e, yátupina eta ejaneasirawaina. Wa'i ekukuti ena máecharaireana. Ímerekawaya eta ítupajijiasirawa'i. 16 Ekamapurawacha'a tamutu sácheana eta ímitusirawaka'i ena achaneana, taicha maverana ena tíchana'i eta tamaurikeneana. 17 Takuija eta esunsuwanaina. Epanerechayare, apaesa ákaikutiara yátupi eta mawara'akene'i ema Viákenu. 18 Wa'i ekukawa'a taicha eta tikauyayakare'i tikamitiaka'e. Ísapawasera émaira máecha'e ema Machanewa Viya tamutu eta ítaresira. 19 Eta ímiturapiyare naye'e ena echamuriana, eta salmo étapa eta jirásareana majiria'uana ema Viya, eta ekunachiraina'i ema Viákenu, iúrisamureyare'i yátupina te esamureana eta ejiraira. 20 E'asulupayachaparakaya ema Vikaiyakene'i te máijare ema Viákenu Jesucristo taye'e tamutu jákani íchararakawana taicha tási'akeneana'i eta maye'e. 21 Emutu eti, etijikaka esuapakaka táichavene'i eta epikauchira'i ema Viya. 22 Éti'ipa eti esenana ekaimakeneanaripa'i, tituparaka'e'i esuapayare ena ímanaveana, takutiyareichu eta esuapira'i ema Viákenu. 23 Taicha mákani achane, tatuparaka'i ema, téchaya eta máitatiraya esu mayena, takuti'i ema Jesucristo ema técha'aviyare'i vimutu viti vé'ikana'i taicha ema make'e'i. Émaichuware ema tikatiucha'aviya vimutu viti machanerana'i. 24 Tási'a, takuti'i viti machanerana eta vipikauchira'i visuapa'i ema Cristo. Ene naka'eyare'i ena esenana, nasuapayare'i napikauchayare'i ena náimanaveana'i te tamutu. 25 Éti'ipa eti náimanaveana'i, tituparaka'e'i émunakawakayare ena eyenana, takuti'i eta máemunasira'avi'i ema Jesucristo viti machanerana'i, ema, tímijararekawa'i víchavene'i, 26 Taicha mawara'a'i tisantucha'aviyare'i, tási'a, masipasina'avipa eta viáchanewana eta visuapira'i eta máimiturapiana, eta masipasira'avi'i taye'e eta maechejiriruwa etapa eta vikaikachasirai. 27 Taicha mawara'a takuija víchirawaina viti machanerana te táitekapa eta sache vitupi'amirauchirayare ema, vétaviuchayare'i eta viúrinawaya, tájina véchipejikaima'i, tájinaware tijarareka'avima'i, apanaima'i víchawa, mawara'a'iware tétavikawayare'i eta visantuwaya. Yátupi matapiraware'aviya víti. 28 Ene eka'eyare'i eti náimanaveana'i, ímerekayare'i eta émunasira'i ena eyenana, takuti'i eta émunasira'i eta iáke'eana. Mákani máemunaka'i esu mayena, tímikutijirikawa'i eta máemunasirawa'i ema. 29 Taicha viti achaneana, eta vítaresira'i, wá'ikene vikatichaima'i eta vécheana, tétavikawa'i eta vijaneasira'i, véchapajirika'i, vénika'iware eta véche, ene maka'e'i ema Cristo eta majaneasira'avi'i, máechapajirisira'avi'iware viti machanerana, 30 víti tímikutijirikawa eta táunawana'i eta máke'e táichavene'i eta viáwa'asira'i ema. Taicha eta make'e'i ema Viakenu Jesucristo. 31 “Échawaya eta táechejirisira'i eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e: “Mákani amaperu achane ésupa esu mayenayare, te tikaimanapa, tatuparakawaka'i típutsikawanayare'i eta napenana ena tikachichana, énajiwainapa títátikakanayare, eta nave'akakaira'i, tímikutijirikawaipa etanaine'i eta náke'eana.” 32 Te juka timerekawa eta taichapewa eta takayemakene eta tayumururewakene'i me Viya. Taka'e, puiti nímituka'e, viti machanerana ema Cristo, eta viúrujiasira'i ema, 33 Tási'a, nuwara'a yátupina ákaikutiara eta juka nukayemakene'i, tituparaka'e'i eti ajairana, yátupina eta émunasiraina ena eyenana takuti eta émunasira'i eta iáke'e, éneichuware eti esenana, tituparaka'e'i epikauchayare'i ena ímanaveana.

Efesios 6

1 Éti'ipa eti amaperuana, yátupina eta esuapajiraiwaina naye'e ena tikachicha'eana, taicha tituparaka'e'i ene eka'eyare'i eta é'isira'i ema Viákenu. 2 Eta juka tinapuisina taye'e eta maechejiriruwa eta takachanekene eta maikure'avi'i ani taka'e: “Epikauchayare ema eya, esupa esu ena, 3 Apaesa iurisamure taimiyanawa eta itaresira te juka apake'e.” 4 Énerichuware, eti náiyana, náenana, wa'i ekuimiyusemaka ena echichanaveana taye'e eta ewanesirana, tauri eta ekawanairipira, apaesa napikaura'i eta najurusiraina, énajiwayare tikaratakawana, ímitukawaka tamutu eta máimiturapiana ema Viákenu, apaesa nasuapajira'i. 5 Énerichuware eti ekakenurekana, tituparaka'e'i esuapajira'iyare naye'e ena iákenuana'i te juka apake'e. Epikauchawakayarewa, émunakayarewa, táuriwaina'ini eta ekaemataneasira'i, takutirichu eta táuriwa'i eta ekaemataneasira'i ema Cristo. 6 Ewapinawayare'i te esamureana eta ekaematanera, wa'i takukarichu te natiari'i ena iákenuana'i te emira'u, ewarairainachucha eta nakunacha'e, wa'i ekuyakujiriri'a eta ekaemataneraina taicha eti machanera'e'i ema Viakenu Jesucristo, ímiyanawayare eta ichira eta mawanairipiana ema Viya. 7 Ewapinawayaresera eta ekaematanera, takutinasi eta ekaemataneasira ema Viya, taicha wa'i enaina ena achaneana ena ekaemataneaka'ini. 8 Taicha écharipa'i emutu eti, vijakapayare eta víkuchi'i maye'e ema Viákenu te vítaucha'i tamutu eta táurikeneana, wa'i manerejikaima'i nákani makenurepuka énapa ena tikakenurekana'i; vinunayare'i taye'e eta víkuchi'i. 9 Énerichuware eti nákenuana, tituparaka'e'i iúriyarewa naye'e ena echanerana, ejapanuyare ena taye'e eta ewanesirana, wa'i ípikararerekaima'i te ewanesirana. Ínunayare'i échawa eta matiari'ira'i ema Iákenu'iware eti apanawa, ema tiávi'a'i te anuma, taicha ema, nájina máepurukenéna ena achaneana. 10 Puiti nutuparaka'eware, nuparapenaveana, ekasiñawa yátupina maye'e ema Viákenu apaesa máijaraka'e ema eta matumewa étapa eta máitupajijiasirawa. 11 Akasiñawa taye'e eta maitupajijasirawa ema Viya eta maijararu'e'i, apaesa árata'a te taitekapa'aka'e eta mawayuaraki ema wínaraji, mawaraira'i timiakipaika'e 12 Taicha wa'i wakanara'ini ena vikutikeneana achaneana, ena vikanarakeneana'i ena'i ena kamurikeneana majupa'ana ena tiavi'anaini te anuma ángeleanaini, enapa techana'i akenukana'i te juka apake'e. 13 Eta taka'e, akasiñawa me Viya eta maitupajijiasirawa, eta maijararu'e'i apasea árata'a eta ekanarairaina te taitekapa eta sache tiñe'ikare, tási'a eta erata'airayare ekanara, enasinapa eta étumechirawayare. 14 Taka'e yatupina etumechawa, akasiñawa taye'e eta yatupikene apaesa etaina takatiucha'e ichiraina eta tauriwaina eta itesira tatupiruwa'ini. 15 Wa'i takuechuki'a eta ekametarairuirayare, eta taurinakene maechejiriruwa ema Viya, naye'e namutu ena achaneana. 16 Takutikene yátupina'i eta ekasiñawairaina maye'e ema Viya. Eta ekasiñawairayare timikutijirikawa'i iávi'uina'ini eta tamuruirapa'i eta mayukaraki ema wínaraji. 17 Ekasiñawa yátupina, tákuti eta makasiñawaira ema suntaru eta maye'e casco te machuti. Iúnaka eta máechejiriruwa ema Machanewa Viya. Eta juka tímikutijirikawa'i eye'ena'ini espada eta ekatiuchirawa'i. 18 Eyujaraka, eyaseakaya ema Viya máijaraka'e eta etumewaina. Eta eyujarasirana, takuija ta'apapirika'e eta máimitusira'e'i ema Machanewa Viya. Wa'i ekuyakuji eta eyaseuchirawaka namutu ena vichamuriana, majaneakawaka'ini ema Viya. 19 Éneichuware, te eyujarasirana, eyaseuchanu'ini me Viya, apaesa máijarakanu'ini ema eta nuwapinairawa, takuijaware ta'apapirikanu eta néchejisirayare ena achaneana. Nuwara'a tasuapakare'ini naye'e eta najakapakarewa'i maye'e ema Viya. 20 Ema Viya tiwanekanu'i, námayare'i eta máechejiriruwa, nukutiyare'i mákani achane embajador maye'e ema akenuka presidente. Eta tikaviurenu'i puiti eta naemeratasiranu'i. Taka'e nutuparaka'e eyujarauchanu, eyaseuchanu me Viya, máijarakanu'ini eta nutumewaina eta nukametarairuirayare'i eta Arairu maechejiriruwa. 21 Tiuri puiti, máima'a'einesera ema vémunarukene'i vichamuri Tíquico. Ema, títametaka'eyare tamutu eta níchararakáwa'i nuti. Tétavikawa'i eta máimikatasiranu'i eta vikaemataneasira'i ema Viákenu. 22 Eta taka'e, néwataka'i ema eta ara eye'e. Títametaka'eyare eta víchararakawa'i, tétumecha'eyarewa eti eta é'isiraya ema Viákenu. 23 Nuyaseaka'i ema Vikaiyakene'i émapa ema Viákenu Jesucristo, náijaraka'e'ini eti nuchamuriana eta enarasira'i te esamureana tamutu eta epanereruana, tajuruka'iwaréni eta ekasiñawaira'i eta naye'e, étapa eta émunasirakaka'i; 24 nuyaseucha'eware táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya emutu eti yátupi'i eta émunasira'i ema Viákenu Jesucristo.

Filipenses 1

1 Nuti Pablo émapa ema Timoteo, mawanara'avi'i ema Viákenu Jesucristo, vímiamareka puiti eta juka viajure eye'e emutu eti vichamuriana'i, ekawasana'i te Filipos, énaipa ena najupa'ana. Taicha eti machanerana'i ema Viya, eti itati'i ema Jesucristo. 2 Ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Viákenu Jesucristo; náijaraka'e'ini táuriwaina eta epanereruana eti. 3 Tatiari'i te nécha'e, nu'asulupayacha'i ema Viya íchavene'i eti; 4 te nuyujarasirana, tétavikawa'i núrisamurewa eta nuyaseuchira'e'i emutu eti, 5 taicha te jena sache tínapukainapa nukametarairuira'i eta Arairu maechejiriruwa ema Viya eta eye'e, ichapekene eta ímikatasiranu'i. Puíticha enasirichu'i. 6 Ema Viya, tétavikawa eta máurichira'e'i eta ítaresira kape juka. Nuti, tétavikawa'i eta nukasiñawaira'i maye'e eta máimiyanirawaina eta máurichira'eyare, mawaraira'i iuri eta machimapira'eya ema Jesucristo te jena sache machavirayare. 7 Éneichuware nukasiñawa'i eye'e, taicha némunaka'e'i ichape emutu eti. Nukasiñawa'iware vikutikakaipa'i eta vijakapira'i eta maemunasira'avi'i ema Viya, tayanapane viyere'ikaka'ipuka. Étaipa te juka návi'a'i nukaerataiya'i. Étapa te nutupi'amirauchawaka ena tuparairukana, eta nukatiuchirayare'i eta Arairu maechejiriruwa ema Viya. 8 Tímararakanu'i ema Viya eta némunasira'e'i emutu eti, nukuti'i ema Jesucristo eta máemunasira'e'i ema. 9 Nuyaseaka'iware ema Viya eta iápajusirawaina'ini eta émunaraiwaya. Ítupajijiakawa'ini, támutu ímatiekene'a, apaesa ímatiparaka'ini eta enerejisiraya eta táurikene'i, 10 taicha nuwara'a tápajukawa'ini eta iúriwaina eta ítaresirana, tájina téchipejika'ema'i. Matapiraware'eyare, tiúriyarepa eta machimapira'eyare te machawa ema Jesucristo; 11 nuwara'aware iápajusirawaina'ini eta íchakeneana táurikeneana eta ekaemataneasira'i ema Viákenu Jesucristo. Tási'a, tétavikawayare'i eta nakunachirayare'i ema Viya ena achaneana eta náimaira'e'i eti. 12 Nuparapenaveana, nuwara'a numetaka'e tájinaichucha táichawa'ini eta nukaerataira'i, eta návi'aira'i nuti te juka nakaeratairare, kamuriana ena numetaruana'i eta máemunaraiwa'i ema Viya eta naye'e. 13 Énaipa ena tasuntarurana eta palacio énapa ena apamuriana achaneana náechaipa'i eta táemeratasiranu'i eta né'isira'i ema Cristo. 14 Takutikene, eta náimairanu'i eta nukaerataira'i, ena kamurikeneana nuchamuriana táetumechawakaine'i eta nakametarairuira eta máechajiriruwa ema Viya, waipa napika'ini taicha ichape eta nakasiñawaira'i maye'e ema Viákenu Jesucristo. 15 Narari'i ena, tiúri'i eta napanereruana eta náimituresira'i te máijare ema Cristo. Narari'iwasera ena apamuriana tikametarairuana taichavenechucha eta nakapinaruiranu'i nawaraira tikachurikanuanayare. 16 Natiari'isera ena tiuri eta nakametarairura eta maechejiriruwa ema Cristo, taichavene eta naemunasira'i, taicha necha'i eta manasiranu'i ema Viya eta ani juka mawaraira'i nukatiuchayare'i eta maechejiriruwa, 17 énasera ena apamuriana tikametarairuana, etachuchasera eta nawaraira eta tikanaranuana taichavene eta nakapinaruiranu, etapa eta nawaraira tijararekanuana te juka nukaerataiya'i. 18 Etasera ¿tájinachuchasera táichawa'i? Tayanapane wa'i yatupina eta makametarairuira, enapa ena yatupikeneana natupiruwa eta nakametarairuira, wa'isera nukapinaruwakaima'i, tikurisamurechanuanachucha nuti eta náechejisi'aira'i ema Cristo namutu. Énerichu ichapemuriyarechucha eta núrisamurewaya, 19 taicha németeaka tiúriyare tamutu eta níchawakenewayare, taicha tisamakare'i me Viya eta eyaseuchiranu'i, emaipa ema Machanewa Viya, ichape eta máimikatasiranu'i. 20 Nuti, ichape eta nuwaraira'i wá'ini nukutsiri'aini, nuwara'a nuwapinawa eta nímiyanirawa nukasiñawaya maye'e ema Cristo eta majaneasiranu'i apaesa náimati'ini ena achaneana eta yátupira'i eta makasiñakarewa'i ema Cristo, tájina wa'i nupikakawa'ini eta náimikatichiranu'ipuka, táimikapakanupuka. 21 Taicha, eta nítaresira'i puiti, ema técha'i ema Cristo, te népenapuka, tiápajukawainapa eta núrikakarewaya. 22 Té'esera te nítarekaicha'apuka, nukamapurawayare'i nukaemataneakayare ema Viákenu, eta juka, waipa nímatiekene'a tája'apuka tiúripanayare'i nuye'e. 23 Nuwara'aipanéni níja'uchawa'ini népena'ini apaesa nunarakapaini te machakaya ema Cristo, eta juka tiúripana'i eta nímaira'i, wá'isera nímatiekene'a tája'apuka eta né'iruyare. 24 Nécha'ewaresera eti, néñama'eware nujunijika'e, tiúripanaichupuka wicha'a nukuepena. 25 Tási'a, németeaka wicha'a mawara'a népena'ini ema Viákenu, nunasiyarecha'a jakani apaesa nimikataka'echa'a eta vimiyanirawaina eta viurisamurewaina te visamureana eta vikasiñawairaina me Viya. 26 Taka'e napechawayarecha'a nutiari'iya eye'e, apaesa nimikataka'e eta tapajusirawaina eta esiñavira me Viakenu Jesucristo. 27 Eta ítaresiraya, ímereka yátupina eta é'isiraina eta máimiturapiana ema Cristo. Tayanapane wá'ipuka nukuiteka eta eye'e, ímiyanawasera eta étumechirawaina eta iúrujiasirakaka'i, nusamairirika'e'ini táuri'ini eta ímiyanirawa'i é'ika emutu, etanainaichu'i eta epanereru, ewapinawa'i eta ekametarairuira eta vé'iru'i taye'e eta viúchukuiraya, 28 wa'i ekuarameka naicha nákani iánarana'i, eta nakatianasira'e'i, tímikaecheracha'i eta nakaikuchira'i eta náikuñayare, taimikaecheracha'i eta iúchukuirayare'i eti maicha ema Viya. 29 Eti, iúrikakare'i maicha ema Viya eta ejákapakarewa'i maye'e, táichavene'i eta ekasiñawaira'i me Cristo, takamunu'isera eta ekatajiwairayare táichavene'i eta é'isira'i ema. 30 Ekutinuipa'i eta vikanarajirisirawaka'i ena viánarana'i, eti íma'anurichu'i kape juka eta nukanarairawaka'i, puíticha esamairikanuipa'iware eta nunasi'ichu'i nukanarawaka'i.

Filipenses 2

1 Taka'e puiti, németeaka esamawa'i eta máetumechira'e'i ema Cristo, iúrisamurera'iware táichavene'i eta máemunasira'e'i; ewapinawa'iware eta máwa'asira'e'i ema Machanewa Viya, máimitusira'e'i eta ekajira'i ejapanura'i'iware, 2 taka'e puiti, nuwara'a etanainaichuware eta epanereru, ákutikakaini eta ekaemataneasiraina ema Viya, tákutikaka'iwareni eta émunasirakaka'i, tási'a etanainaichuware eta ewara'akene. 3 Eti eta ítaresiraina, takuija eta ekasiñawawaisiraina, wá'iware ekuimijuki'a eta ewara'akeneana, nuwara'asera ímereka'ini eta emansuwaina naye'e ena echamuriana; éna'i émunarukeneana'i, ima'a ena apamuriana tiuripanana eta eye'e eti. 4 Natiwaina ímikatakawaka ena, táetaviuchirawaina'ini eta náurikakarewa ícha. Wa'i ekuitatijiwa. 5 Ámutu eti ákutinasi eta mapanereru ema Cristo Jesús, 6 eta, taka'e'i: Wa'i makasiñawa'ini eta Víyaira'i ema, Tétavikawa'isera eta mamansuwa'i ema, 7 taka'e manakika'i eta máwakureni eta máukupauchira'avi'i makutipaipa mákani achane musu. Makutipaipa mákani achane maka'ekene, 8 kutipa ema achane, kajapanurawa'i émajiwa, tisuapajira'i'i me Viya eta máitaresira'i, ticheku'apa eta maepenira te crusu. 9 Eta taka'e ema Viya máijarakapa eta máejasi'ayare'i eta maichapewapana taye'e eta máijare, 10 apaesa námutu nákani naépuyuka te máijare ema Jesús, ena tiávi'ana'i te anuma, ena tiávi'ana'i te apake'e, énapa ena nakaeratakene'i puiti te ama'e apake'e, 11 Námutu nakunachayare yátupi ema, Jesucristo ema Viya, taka'e, tétavikawa'i eta majaraiwa ema Viya Vikaiyakene. 12 Nuti nukunacha'e'i, eti nuparapenaveana némunarukeneana'i, taicha tétavikawa'i eta esuapiranu'i te nutiari'icha'a te echakaya. Puítisera nuwara'a tápajukawa'ini eta esuapiranuyare, puiti eta nuyere'ira'e'i; 13 ema Viya, émaichu'i ema tinaka'i te esamureana eta ewarairayare ekurisamurechayare ema; tiáwa'aka'eware eta ítauchirayare tamutu. Takuija táemitiekene'a'ini eta tapachinawa'i eta iáchanewana. 14 Te tatiari'inapuka jákani íchakeneanayare, wa'i ekuewataemachawaka, wá'iware ekuakapauchawa, 15 apaesa takuija échejisiakarewaina emutu. Takuijaware etapirawaina'i eta náimaira'eyare ena achaneana. Ímerekawayare'i eta machicha'era'i ema Viya, tájina táechipejika'e'ini naye'e ena achaneana wínarajipanereruana. Nímikutichina'e eta jarairikiana víma'akeneana te anuma. 16 Ímitukawaka'ini eta máechajiriruwa ema Viya, eta íchu'airawakaware náe'ikaware, apaesa náuchuku'a'ini taye'e eta apana náitaresira, taka'e, te máiteka machawa ema Viákenu Jesucristo, eta máimaira'eyare'i eta juka táurikeneana íchakeneana'i, tétavikawainapa eta nukunachirawaya nuti íchavene'i eti eta táuriwa'i eta nímitusira'e'i, wa'i támapuruji'ini eta nukaemataneasira'e'i. 17 Nímikuticha'e eta esuapajiraiwa'i taye'e eta ekaemataneasira'i ema Viya, takuti'i eta iámawa'u'i maye'e, nuti, tijurikati táimikapakanupuka eta nukametarairuira'i eta eye'e, eta népenirainapukaini takutiyarewa eta námawa'u'i maye'e ema Viya, takachane eta iámawa'u'i eti, nuti nuwapinawa'i eta níjarasirawa'i népena, núrisamure'iware eta nukamawa'uira'i me Viya. 18 Nuwara'a iúrisamureyarewa eti apanawa, wa'i ekukatiekene'anu, ákutinu eta núrisamurewa'i nuti. 19 Nupanerecha'i néwatakayareni ema Timoteo eta ara eye'e, máima'apana'e apaesa núrisamurepaini eta nusamairisira'eya te machawapa máima'a'avirinesera ema Viákenu Jesús eta vítujisirawaya. 20 Taicha ema Timoteo, yátupi'i makutinu'i eta nu'apasamurechirawa eta iúrikakarewaina'ini eti, nájina apanaina'ini nákuti'ini ema. 21 Narari'i ena apamuriana, énachuchasera tiyayauruirikawana'i, wa'i nayayaucha'ini eta náuriwaina'ini maye'e ema Viákenunu Jesucristo. 22 Ímatipa'i eti eta máuriwa'i ema Timoteo eta máimikatasiranu'i taye'e eta vikametarairuira'i eta maechejiriruwa ema Viya, takutipa émaina'ini nuchichaina'ini. 23 Wícha'asera néwatakaima'i ema, néchanumayare eta juka níchararakawayare te juka. 24 Nukasiñawa'inénisera maye'e ema Viákenu Jesucristo eta nútijakaruwaina'ini níma'apana'e. 25 Tási'asera, nupanerecha'i néwataka'iwareni puítiichu ema apana viparape Epafrodito, ema éwataru'i tímikatakanuyare'i, tiámapa'iware eta enakiruwana, puiti ema, tétavikawa'i eta máimikatasiranu'i taye'e eta juka vématanerepi'i, vikanaraira'i eta tamaurikeneana. 26 Mawara'aipaichaware tíma'a'e ema apanawa, téñamawaipa'i eta eye'e emutu eti taicha máecha'i eta esamairisira'i eta makajumaira'i. 27 Yátupi'i eta makajumaira'i, tiáne'iyare'ini tépena, majapanu'isera ema Viya; tinaraka'i. Tijapanunu'iware nuti apana apaesa wa'i nukueñamawa'icha'ini, wa'i takuapiki'anu'ini eta néñamirawa'i puiti. 28 Eta taka'e, nuyayaucha puiti néwataka ema, apaesa eta ímairaina'ini eti, iúrisamurewarepaini, te néchapa eta iúrisamurewa'i, étapa takaepa'a eta néñamawa'i eye'e. 29 Táurisera eta ejakapiraina ema te esamureana, taicha yátupi'i echamuri'i ema eta é'isira'i ema Viákenu. 30 Taicha ema, yátupi'i tiáne'i eta tepena, táichavene'i eta táetaviuchira'i eta mawaraira makaemataneaka ema Cristo, wá'ikene tiyawanawa'ini eta máitaresira'i, taicha muraka eta mawaraira'i máitaucha eta etuparasirana'i maye'e, taicha ema ítsiwa'i eti, eta wa'i ítujikawa'ini íteka'ini étijakaruwaina'ini ítatinu'ini.

Filipenses 3

1 Nuparapenaveana, ewapinawa eta makachanera'eipa ema Viákenu. Nuti, wa'i nuyakuji eta nápechirayare numetaka'e te juka néchejiriruwa'i te nájure taicha eta tiúricha'eyare eti. 2 Échapawayare naye'e nákani achaneana maurira'ana. Ena nani, tétavikawa'i eta náiñe'iwa'i. Ena nakuti'i eta jákani tamuku tétavikawa'i eta tanikaraiwa'i. 3 Jé'esaresera vítikene'i machanerana'i ema Viya. Taicha manaka'i eta maikutiara te visamureana maicha ema Machanewa Viya. Viwapinawa'iware táichavene'i eta vikasiñaira'i eta machanera'avira'i ema Jesucristo. Vécha'i wa'i étaparakaina'ini vítaucha'ini eta wanairipiana. 4 Jé'eware nuti, táurika'ineni nukasiñawa'ini nuti nusamakare'ini, taicha nítaucha'i tamutu eta viye'erepiana viti. Nukachurika'i ena nujaneanana: 5 nuti yátupikenenu'i israelítanu'i, taicha timikutiarachanuana'i te úchupa sache eta núchusira'i, náitaucha'i ena eta viye'erepi. Mámariekenenuini ema Benjamín. Yátupikenenu'i hebreo. Nuti náchamurinuini'iware ena fariséuana. Nítuka'i nímikapikaucha eta náitauchiraina yátupi eta wanairipiana, 6 eta nímikapikauchira ichape eta nupanajirisirawaka'i ena te'ikana'i ema Jesús, nukasiñawa'i nuti eta nítauchira'i yátupi eta viye'erepiana. Tájina néchejisiakarewa'ini naye'e ena achaneana. 7 Puítisera eta né'isira ema Cristo, waipa takunachakare'ini eta nusamirawa'i, tamutu eta juka níchakeneana'i nusiñaviraini'i. 8 Taka'e, eta nímaira'i, wá'ineni étaparakaina'ini taye'e eta viúchukuiraya. Puiti nínajikapa tamutu eta júkana, taicha ti'apapikanu'i eta né'isirayare'i ema Cristo, táichaware wa'i tákuti'ini eta táetaviuchirawa'i eta táuriwa'i eta né'isira'i ema Nákenu Jesucristo. Puíticha tamutupa némitisika. Emachucha nukaemataneaka'i 9 puiti eta náwa'asira'i ema; wa'i étaina'ini eta táuriwa'i eta né'isira'i eta viye'erepiana. Ema Viya tijakapanupa táichavene'i eta nukasiñawaira'i me Cristo. Taicha namutu ena tikasiñawana'i ema, tijakapakareanaya me Viya. 10 Nuwara'a'i nuti tajurukachucha eta nímatirayare'i ema Cristo. Nuwara'aware nukapayayaraka'iwareni eta makatajiwaira'i. Étapa eta népenira, nuwara'aware táurichawakayare ena nuchamuriana, tákuti'ini eta táurichira'avi'i eta máepenira'i ema Jesús, 11 Taicha nuti nukunewa'i eta néchepusiraya te nékari. 12 Nuti wa'i nímijachawaima'i támutu'ini nítaucha eta nítujisirawaya. Wicha'a nítamuturuka. Nímiyanawaichuchasera eta nupamisirawa'i, nuwaraira'i nukurisamurechayare ema Cristo, taicha eta taka'e'i eta máichuiranu'i né'isirayare. 13 Nuparapenaveana, yátupikene'i wicha'a támutu nukapayayaraka'ini, nuwara'aipasera némitisikayare tamutu eta nunakiruana, tási'a, nétumechawainapa eta nítauchiraya tamutu eta mawara'akeneana'i níchakeneanayare'i, 14 nupamikawa'i taicha ichape eta nuwaraira'i nukurisamurecha'ini ema Viya, nuve'a'ini eta níkuchi'i maye'e, taicha eta taka'e'i eta máichuira'avi'i, mawaraira'i tíjaraka'avi eta viúrujiasira'i ema Jesucristo. 15 Vimutu viti yátupikeneanapa vikasiña ema Viya, áninapa taka'e eta vipanereruana. Te etiari'icha'aserapuka eti apanacha'a eta epanereruana, eta apanaware timituka'eyarewa ema Viya. 16 Étasera wara'akare, eta wámutu viti ve'ika eta vikapayaruipa etanainaichupa eta vipanerecha. 17 Nuparapenaveana, nuwara'a yátupina ákutinu nuti eta núriwa'i eta nítaresira, e'ikawareni eta náuriwa'i ena apamuriana téchemachanaipa. 18 Ichapemuri'i eta nutuparasira'e'i taye'e eta juka, puiti eta nechira'e'i numetaka'e'i, níya'asamure'i taicha narari'icha'a ena wicha'a náimatiekene'a eta takayemakene'i eta máepenira'i ema Cristo te crusu, eta nakatichira'i, wa'i nawara'a nasamararaka te véchejisi'a. 19 Ena náenasami temitiekeneanayare taye'e eta ekuñaraki. Nakasamurechucha eta tájiparakana te juka apake'e, tisiñawawaikana'i, tiwapinawana'i eta náichira'i eta tamaurikeneana titsiri'akareana. 20 Vítisera tachanera'avi'i eta anuma, eta taka'e, vikunewaipa eta vikuchapira'i ema Viákenu Jesucristo tikatiura'ikene, mási'airaya te anuma. 21 Máitsiwachainapa ema eta juka viáke'esami, apanainapa eta táima'iyare, takutinapa eta makáke'era ema, tapachinakene'i. Tétavikawainapa eta tatumewayare taicha ichapekene eta máitupajijiasirawa'i ema, marata'a'i makapakecha tamutu.

Filipenses 4

1 Nuparapenaveana némunarukeneana'i, tétavikawa'i eta nuwaraira'i níma'a'e; taicha nukajamura'e'i eti, tétavikawa'i eta núrisamurewa'i ícha, puiti nuwara'a ímiyanawa túme'ena taye'e eta é'isira'i ema Viákenu, eti némunarukeneana'i. 2 Nuwara'aware nutuparakawaka ena vichamuriana esu Evodia ésupa esu Síntique, tachawaini eta náemunasirakaka, wa'i takunasi eta nakatichirakaka'i, taicha naparapejirikaka'i te mawa'uana ema Viákenu. 3 Nutuparakaviware, piti némunarukene'i nápinanevi'i eta vikaematanera'i, pímikatakawaka'ini ena nani apinana esenana viparapenaveana'i, taicha ena ichapemuri'i eta náimikatasiranu'i taye'e vikametarairuira'i, náimikataka'i ema Clemente, énapa ena apamuriana nuchamuriana'i, eta náijareana ena nani tikajuanaipa taye'e eta ajumeruka tiama eta víjareana viti vítareruanayare. 4 Támutu'ini sácheana iúrisamurereakawa'ini me Viákenu. Nuwara'a nápecha'e numetaka'e: ¡Iúrisamurereakawa'ini maye'e! 5 Námutu'ini ena achaneana náimati'e'ini eti eta táetaviuchira'i eta iúriwa. Taicha ema Viákenu, tiáne'ipa eta máitesiraya. 6 Wa'i ekueñamawa, te tatiari'inapapuka eta íchawa, ekasiñawasera eta eyaseasira ema Viya te eyujarasirana. E'asulupayachaware taye'e jákani máijararu'eana'i. 7 Jé'esare, ema Viya makaepa'ayare eta jákani ekatisamurewana eta juka máijarasira'eyare'i táuriwayare eta esamureana étapa eta epanereruana, táichavene eta iúrujiasira'i ema Jesucristo. Eta makurisamurechira'avi'i ema Viya, tétavikawa'i eta takachuriasira'i eta nakurisamurechira nákani achaneana. 8 Títekapa, nuparapenaveana, epanerechinawayare taye'e tamutu eta yátupikeneana, taye'e tamutu eta tipikauchakareana, taye'e tamutu eta ítauraiwaya takuija taviucha'e, taye'e tamutu eta tikatajika'eyare eta íchira'i eta táurikeneana. Epanerechayarewa taye'e tamutu eta ekurisamurechira'i ema Viya, taye'eware tamutu eta tikunachakareana. Ekasamure tamutu jákani táurikeneana apaesa tikunachakareyare tamutu eta íchakeneanaya. 9 Ímiyanawa é'ika eta nímiturapiana, ítauchayare eta numetarapiana'i esamarararuana'i, ákutinu eta níchakeneana'i íma'akeneana'i, ítauchaya eta juka, tási'a ema Viya, tamutuinapa tíjaraka'eyare eta táuriwaya eta epanereruana eti. 10 Tétavikawa eta núrisamurewa'i eta maye'e ema Viákenu eta máijarasira'e'i ema eta epanerechiranu'i taye'e eta iápechawa'i ímiamareka eta nuye'e. Németeaka wá'ineni émitisikanu'ini, étachucha eta emaitujisirawawane'i ímiámareka eta ímikatarapi eta nuye'e, tapaenumawa'i. 11 Wa'i táichavenena'ini jákani nuwayuchirawaina'ini eta nukamunuirawa. Núrisamureichucha, nítukasami'i nuti eta nítatirawa'i taye'e jákani tatiari'ikene'i. 12 Nítuka'i eta nítaresira'i puiti eta nupaurérawa'i, nítuka'iware te nukaima'akenéicha'a, nítuka'i eta nukamichira'i eta nátajiwana'i, te nunikapuka, wá'ipuka; te nukaima'akene'ipuka, te tájina'iwarepuka níma'akenena'ini. 13 Nurata'a'i nukamicha tamutu, taicha ema Cristo ema tétumechanu'i. 14 Tájinasera táichawa'ini eta ímikatasiranu'i taye'e eta ímiámareru'i, ewaraira'i ímerekanu eta émunasiranu'i, ítatiranu'i eta numaitujisirawa'i nutanuchawa'ini. 15 Te nasi'ainapa eta te Macedonia, te nepanawainapa nukametarairu eta maechejiriruwa ema Viya, eti'i, eti ekawasana te Filipos, ekarichu'i eti ímikatakanu'i najina apanaina'ini naimikatakanu'ini. 16 Etaipa te nunasi'icha'a'i nuti ánaki te Tesalónica, wa'i eta'enaichu'ini ímiamareka eta iamawa'uana, aya'epuka eta ímiama'i eta ímikatasiranu'i eta nukamunuirawana'i. 17 Wá'isera étaina'ini jákani nuwaraira'ini iápechawa'ini ímiamareka eta nuye'e eta enakiruwana, nuwara'a'i níminekapaekene'a'e, eta ímikataraiwa'i te juka apake'e, puiti te anuma ánaki táurujisiawa'i eta enakiruwana te mamira'u ema Viya. 18 Nuti ichapemuripa eta nujakapira'i eta enakiruwana, eta mámakenepa'i ema Epafrodito, ichapekenepa taratawaira eta nuvira eta nukamunukeneana, takutirine'i eta inciensoina'ini, eta táijiyewa'i te mamira'u ema Viya, tiwapinawa ema Viákenu eta majakapira'i. 19 Máima'a'eine ema Viya, ema, máitsiwachayare tamutu eta enakiruwana'i, tíjaraka'eyare jákani ekamunuirawana, éma'i téchayare'i ema Viákenu Jesucristo. 20 ¡Máichekuarakireyare eta vikunachiraya ema Tata Vikaiyakene'i, tijara'i eta vijirauchira ema! Amén. 21 Eta iúrujiasirakaka'i maye'e ema Viákenu Jesucristo, nuwara'a échejisinanuini namutu ena machanerana'i ema Viya, vichamuriana'i eta vé'isira'i ema Viákenu Jesucristo. Téchejika'eanaware eti ena nukachanekeneana'i ani te juka. 22 Téchejika'eana'iware namutu ena vichamuriana machanerana ema Viya, ena tikawasana'i ani te juka, narari'iware ena tiávi'ana'i te maye'e palacio ema Emperador, énarichuware vichamuriana, téchejika'eana'iware ena apana. 23 Nuyaseucha'eparaka emutu eti me Viákenu Jesucristo táetavikawa'ini eta iúrikakarewaya máicha.

Colosenses 1

1 Nuti Pablo, maye'enu'i apústule ema Jesucristo, taicha manerejirunuichu'i ema Tata Vikaiyakene, nawaraira'i nímitukaya eta náechejiriruwa ema Viya, nukachane ema nuparape Timoteo, 2 Puiti nukajure'e eta juka ajumeruka eye'e eti nuchamuriana ekawasana'i taye'e eta awasare Colosas, taicha eti machanera'eipa ema Viya, tiúri'i eta é'isira'i ema Jesucristo. 3 Vi'asulupayachaparaka'i ema Viya Makaiyakene ema Viákenu Jesucristo. Tamutu sacheana te viyujarasirana, viyaseucha'e'i. 4 Puíti'i títametaka'aviana'i eta íchararakawa'i, eta é'isiraipa ema Jesucristo, étapa eta émunasirakakaira'i emutu eti, émunasira'iware ena iúmuriwana'i te apana awasareana, machanerana'iware ema Viya, 5 taicha ekuchapawainapa eta esiapiraya taye'e eta máwasa anuma ema Viya. Viúrisamurewa'i eta visamairisira'i eye'e, Ichape eta viúrisamurewa'i eta táuriwa'i esama eta metarapi, eta yátupikene máechejiriruwa ema Viya 6 etupiruwa'i esuapa eta ímitukasiwa'i, te esamainapa eta máemunasira'e'i eti apanawa ema Viya. Étaichu'i eta juka naímiturapi'i naye'e ena apamuriana achaneana tikawasana'i te apanana awasareana. 7 Ema tímituka'e'i eta juka, ema'i ema vemunarukene Epafras, ema vichamuri'i eta vikametarairuira'i. Tiúri'i eta máitauchira'i eta makawanaraira'i ema Cristo. 8 Ema títametaka'avi'i eta íchararakawa'i eti, émunasira'iware ena iúmuriwana'i. Maicha ema Machanewa Viya. 9 Eta taka'e, te visamairika'epa, viyaseucha'eparaka me Viya tamutu te viyujarasirana, viyaseucha'e'i máijaraka'eni eta ítusiraina, ímatiraina yatupina eta mapanereru'i ema Viya, máijaraka'e'iwaréni eta échemaraiwaina'ini, ekaikutiarayare eta máechajiriruwana, máichavenena'ini ema Machanewa Viya. 10 Víti viyaseaka'i ema Viya takuija'ini etapirawaina te mamira'u taicha eti machanera'e'i ema, ítaucha'ini tamutu eta ekaurisamurechirayare ema, táuri'ini eta ekaemataneasira'i, támutu'ini ítapara'a eta táurikeneana, iápajukawapáipa'iwaréni eta ímatirayare ema. 11 Énerichuware viyaseaka'i ema Viya máijaraka'eni eta ichapekene máitupajijiasirawa apaesa ekamicha'ini tamutu eta ekatajiwairana, apaesa ekamicha'ini muraka, iúrisamurereakawachuchaini 12 e'asulupayacha'ini ema Tata Vikaiyakene eta máichuira'e'i eti apanawa, mawaraira'i tíjaraka'aviyare vimutu eta tajara'ikene víkuchiana'i viti machanerana'i ema. 13 Ema Viya tikatiucha'avipa maye'e ema wínaraji tiavi'a te timapiku, tiama'avipa eta mawasa ema maemunarukene Machicha Jesucristo, 14 taicha ema Viákenu Jesucristo tépena'i te crusu eta makaepa'airaya eta vipekaturana, viúchuku'aipa'i máicha. 15 Ema Cristo maima'i ema vima'akene'i maye'e ema Viya, emasera máima'asi'i. Emasera ema machicha Jesucristo, mainapure'i taye'e eta tainapureana takaepiyakeneana. 16 Ema, mawana'i'i me Maiya eta máepiyasira'i tamutu eta víma'akeneana'i puiti, te anuma, étapa te juka apake'e, tamutu eta vima'akeneana étapa eta vimarata'akeneanapa víma'a, enapa ena ángeleana tikawakureana, enapa ena ichapekeneana eta naitupajijiasirawa eta nakawakurera'i. Namutu'isera ena maepiyaruana'i ema, taicha mawana'i'i ema Machicha maye'eyare'i ema Cristo. 17 Ema Cristo manasikenepa akane te tamira'uicha'a eta táepanirawayare'i tamutu, puíticha ema técha'i tamutu. 18 Émaichuware ema Cristo Tachuti'i naye'e ena machanerana, enasera tímikutijirikawaipa énaina'ini make'ena'ini. Taicha ema tinapuisina'i te tepanawainapa, ema tinapuka'i techepuka te maekari, eta taka'e ema techa'i tamutu. 19 Taicha ema Viya máijarakapa ema Machicha makutiyare'i eta masantuwa'i, étapa eta máuriwa'i, étapa eta máitupajijiasirawa'i. 20 Eta mapanereru'i ema Viya eta mawanesira'i ema Machicha te juka apake'e, tépenayare te crusu, taicha máetupirikayare'i tamutu eta juka apake'e pekatupaire, étapa tamutu eta anuma. Tichawayare'i tiuri tamutu. 21 Eti, kape juka iásinekene'i ekatianakaini'i ema Viya. Wa'i táuri'ini eta epanereruana, taicha eta íchira'i eta tamaurikeneana'i. 22 Eta taka'e'i eta máimitesira'i ema Jesucristo te juka apake'e. Tépena'i te crusu táichavene'i eta makaepa'airayare eta etapirawanaini'i, masantuchira'eyarewa, apaesa takuijapa ekuawamira'u te jena sácheyare eta mámira'eyare te mamira'u ema Viya. 23 Taka'e, nuwara'a étumechawayarechucha, ímiyanawa táuri eta é'isira'i. Wa'i ekuyakujiekene'awa eta ekuchapira'i eta iúchukuiraya. Wa'i ekuemepurureka eta esuapiraipa'i eta máechejiriruwa ema Viya. Tétavikawa'i tasuapakarewa'i naye'e namutu ena achaneana te juka apake'e. Núti'ipa nuti Pablo wanairukakenenu'i, étaichu'iware taka'e'i eta nukametarairuira'i. 24 Puiti, nurisamure'i eta nukatajiwaira'i ichavene'i eti eta nukatupara'aira'i nukametarairu eye'e eti. Eta juka nukatajiwaira'i, tákuti'ini eta makatajiwaira'i ema Viakenu. Nukatajiwanumapaipa'i íchavene'i eti machichanaveana, eti vichamuriana'i. 25 Taicha tituparakanu'i ema Viya eta néchapajirika'eyare'i emutu eti. Nuwanekasiwa'i maye'e eta nímitusira'eyare tamutu eta máechejiriruwana. 26 Nímimaticha'eyare tamutu eta juka mapanereruana'i ema Viya, tayumururewaini'i eta táitaresira'i akane, énaipa ena viáchukanaveanaini wa'i támutu'ini náimati'ini. Puítisera ema Viya, tímimaticha'avipa viti machanerana'i tamutu eta júkana. 27 Tétavikawa'i táramikarewa'i maicha ema Viya eta máimimatichira'avi'i eta juka tayumururewaini'i ímitukasiwa'i puiti eti apawasanana'i. Eta juka, éma'i ema Jesucristo títekapaucha'eipa'i tiáwa'aka'eipa. Puiti, ejákapakarepa me Viya. Ekunewainapa maicha ema Jesucristo eta esiapiraya te máwasa anuma. 28 Eta taka'e, émakene'i ema Cristo véchejisi'a'i víti te vikametarairu. Étaipa te vechejirika, te vímiturekapa'i naye'e namutu nákani achaneana. Viwara'a ítamuturukaipa'ini te táitekapapa eta sache vímeresira'eyare te mamira'u ema Cristo. 29 Eta taka'e, nupamikawa'i nuti eta nukaemataneasira'i ema Viákenu. Émakene'i tétumechanu'i eta nurata'aira'i tamutu eta nímitusira'e'i emutu eti nuchamuriana'i.

Colosenses 2

1 Nuti ichapemuri'i eta néñamirawa'i eye'e eti numaimatikeneanaicha'a, énapa ena apamuriana vichamuriana'iware tikawasana'i te Laodicea. 2 Nuwara'a'i ámutu'ini étumechawa'ini te esamureana, ewapinawa'ini te iúrujisirawana taicha eta émunasirakaka'i, nuwara'a yátupina ímati ema Cristo, éma'i araenuma'i wanairuka'i me Viya, nuwara'a'iware ímatiekene'ayare eta mapanereruana ema Viya apaesa ichapena'ini eta ekasiñairawaina'ini eta maye'e. 3 Nájina mákuti ema Cristo, ema tíjaraka'avi'i tamutu eta vítupajijiasirawana'i, véchemara'iwaka'i máicha. 4 Eta taka'e, nutuparaka'echa, wa'i ekuisapawa na'apapika'e ena tiyurura'iana. 5 Tayanapane viyere'ikaka'i, wa'i víma'akaka'ini, núrisamure'isera tikuti'ine'i étaina'ini návi'a'ini eta ara eye'e, néchira'i eta tamajinaira'i íchirawaina'ini, yátupi'i esuapa eta é'isira'i ema Cristo. 6 Taka'e puiti eta e'isira'i ema Viakenu Jesucristo émaipa'i iákenu'i, tawara'asera itauchayare eta mawanairipiana takaechera eta é'isira, 7 etupi'ayare muraka maye'e ema Cristo, apaesa tápajukawapaipa eta ekasiñawaira me Viya, yatupina esuapa eta naimitusira'ae'i, wa'iware ekukainajiruwa eta e'asulupayachiraya ema Viya. 8 Échapawayaresera: taicha narari'i ena nawara'ayare tiyuruka'eana, nawarairaya é'ika eta napanereruana, etapa eta naimiturapiana namaurikeneana, taicha ena wa'i nakasiña'ini ema Cristo, etachucha nae'ika eta naye'erepiana ena achaneana, enapa ena machanera ema techa'i eta juka apake'e. 9 Ema Viákenu Jesucristo, jé'eware ema, yátupikene'i santu, taicha tikutikakana'i ema Tata Vikaiyakene eta nasantuwana'i ena, tikutikakana'iware eta náuriwa'i, étapa eta náitupajijiasirawa'i, 10 puiti eta iáwa'asiraipa ema Cristo, tisantucha'ewakaipa'i ema. Tájinapa ákamunu'ini puiti eta iuchukuirapa, taicha ema Viákenu, ema túmepana'i. 11 Ema Cristo, manakaipa eta maikutiara te iáchanewana puiti eta iáwa'asiraipa ema. Jé'ewarekene, eta íkutiara'i eti, ekachurika'i eta naimikutiarachakenewa'i ena israelítana náechatisira'i eta náke'e. 12 Te ekaikachasipa eti maye'e ema Cristo, taka'e eti eneichuware échawapa itareka maye'e ema Cristo taichavene eta esuapira'i eta maitupajijiasirawa'i ema Viya, ema timichawa'i tikaitareka'e'i. 13 Kape te tinapukapa, eti takuti'i eta épenakenena'ini, taichavene eta ekapekaturaira'i, wicha'aware ejachapa'ini eta ikutiarana, puitisera ema Viya tijaraka'epa eta arairu itaresira ekachanepa ema Cristo, etavene eta makaepa'airapa eta epekaturanaini. 14 Ema Viya, makaepa'apa eta vitapirawanaini, eta tiviucha'avini'i viti, eta tapamisira'avini'i vicha eta taye'erepiana. Makaepa'apasera tamutu eta maepenira'i te crusu, eta vipekaturanaini timikuñaka'aviyare'ini. 15 Eta máepenira'i ema Jesús taye'e eta crusu, máita'akawakaipa ema wínaraji énapa ena machanerana éreanana, tájinane'i natumewaina'ini eta maye'e, puiti tákijikawaka'i ena, te vipiaraka te máijare ema Jesús, waipa tipaucha'avima'i. 16 Puítisera, nakuija nakupanararacha'e eti eta enikakeneana, étapa eta érakeneana, étaipa eta íchira eta epiestara, te aracheruana kaje, étaipa eta sache sáwarumu'uana. 17 Tamutu eta júkana takunachucha eta taiteruyare, étasera eta juka yátupikene éma'i ema Cristo. 18 Eta taka'e, wa'i ekusuapa ena nákani nawara'a típikarareka'eana, te náicha'epuka, wa'i tiuri eta juka é'iru'i, wá'isera ekusuapawaka, te tikamesajirika'eana'ipuka éstakawa, étapa eta ejirauchirainaji ena ángeleana, timijachawana'i tiuriana, tímijachawanapa máechejikawaka ema Viya, naepiya'iraiwachuchasera, etachucha napanerecha eta nakasiñawawaisira, etapa eta tamaurikeneana. 19 Ena wa'i naurujika'ini ema Cristo, ema techa'i eta tajurusirayare'i eta nake'eana eta maenisirayare etapa eta makurujisirayare eta apánapanenejiana nake'eana emasera techa'i eta mapanereru'i. 20 Etisera épenaipa'i maye'e ema Cristo waipa etaina'ini esuapa'ini eta tajiparakana taye'e te juka apake'e. ¿Taja'a takayema icha eta tamaurikeneana takutipa ena maecharaireanate juka apake'e. 21 Takayema: “Wa'i pikuemamaka eta jara, wa'i pikúnika eta jena, wa'i pikuve'a te piwa'uana”? 22 Tamutu etajuka wanairipiana vima'akeneana naye'erepiana tamutu titawayare, taicha etachucha naye'erepi'i ena achaneana. 23 Eta juka naye'erepiana kútirine'i yátupikenena'ini tási'akenena'ini eta me Viya. Tási'asera wa'i táimanaka, ichape tayere'i eta máechejiriruwana, ena nani, tímijachawana'i nakurisamurecha'i ema Viya, tépiyakawanapa mánsuana'i eta náichira'i eta muraka natajiwa, téstakawanapa náijararekapa eta naeche taye'e eta takatikene, tamapuruji'isera eta náichira'i, náviraichu'i náicha'i eta tajamuraraiwa'i eta náke'eana.

Colosenses 3

1 Puítisera arairupa eta ítaresira maicha ema Cristo, étainapa ti'apasamurereka'eyare eta máuriwa'i ema étapa eta ítekapauchira ema taye'e eta anuma máejasi'a'i te mawaure ema Maiya. 2 Epanerecha eta vichakeneanayare te anuma, waipa étaima'i ti'apasamureka'avima'i eta viye'erepianaini'i tamaurikeneana'i te juka apake'e. 3 Taicha íjararuwaipa eta ínajisirayare eta júkana, puiti tikaitareka'eipa ema táichavene'i eta iáwa'asiraipa ema Jesucristo. 4 Té'esera te machawa ema Viákenu Jesucristo, máitsiwachainapa eta iáke'eanayare. Tási'a ekachanenapaipa ema, tétavikawaya eta viúrikakarewaya vimutu máicha. 5 Tási'a puiti, ínajikainapa eta eye'erepianaini tamaurikeneana'i: nakuijapa nakuve'a esu apana esena, waipa ekupanerecha eta panererukana tamaurikeneana, waipa ti'apapirika'ema'i eta ekaima'akeneraina, taicha ena titanukana'i eta juka, nakuti'i nákani tikasiñarajiana. 6 Ena masuapajiraira'ana, náicha'i tamutu eta juka tamaurikeneana, étapa tímikuñakayare'i ena, taicha táimiyusemakaichucha ema Viya. 7 Eti apanaware etainaichu'iware iáwaku'aini'i kape juka iásinekene'i, 8 Puítisera ínajika tamutu eta júkana: esemarajiwana, ekatianaraiwana, ewínarajiwana, iúme'araiwana, étapa eta táiñema'ikeneana eta échejiriruwana. 9 Wa'i ekuépiyaekene'akaka, ímereuchawa yátupina eta ínajisira'i tamutu eta eye'erepianaini kape juka ítaresiraini'i, 10 puíticha, amairi'apa arairupa eta juka ítaresira'i machicha'eipa ema Viya: tajurukapaipaini eta ekutirayare ema eta masantuwa'i étapa eta máuriwa'i ema. 11 Tayanapane apawasananaji'avi'i viti vé'ikana'i ema Viákenu, émasera ti'etamuricha'avipa viti israelítana, étipa eti apawasanana, énapa ena máikachasianana, te mamira'u ema Cristo, waipa apawasananaji'avina'ini, étanainepa eta víma'i maicha ema, tayanapane tájina ikutiaraina te iáke'eana, wá'isera tikachuriaka'eanaima'i ena tinakana'i eta naikutiarana te nake'e, tayanapaneware ekakenu'ipuka, wá'iwaresera vikachuriaka'ema'i viti wa'i musu'avina, ema Cristo tiáwa'aka'avi'i vimutu. 12 Ema Viya tétavikawa'i eta máemunasira'e'i, eta taka'e, tinerejika'e'i eti machaneranayare'i ema, ekutipaipa ema, eta masantuwa'i. Eta taka'e, puiti étijiwainapa ekarawa'uyare eta táuriwayare eta ítaresirayare, étaviuchayare eta ejapanuraiwaya, émunara'iyarewa, ímerekaya eta emansuwayare, ekamicha tamutu. 13 Te tatiari'inapuka eta náejekapirawaina ena echamuriana eta eye'e, wa'i ekukaticha, ekamicha. Ejapanuyare, ekutiyare ema Cristo eta majapanuira'e'i eti. 14 Tamutu eta juka numetaru'eana'i, ítauchayare, énerichuware tiápajukawayare eta émunaraiwayare, taicha te vémunajirikaka'i, tétavikawayare'i eta viúrikakarewaya eta viúrujiasirakaka'i. 15 Ísapawaware maye'e ema Cristo makanaraka'e tamutu eta epanereruana, taicha taka'e'i eta máichuira'e'i, mawara'a'i etanayaréichu'i eta epanereruana eta iúrujiasirakaka'i. E'asulupayacha'iwaréni tamutu sácheana. 16 Étaviucha'ini eta iúnasiraina te esamureana eta máechejiriruwana ema Cristo. Étumechakaka'ini eta ímitusirakakaya eta échemaraiwayare, ewapinawa'ini te esamureana eta ejiraira te iúrujisirawana, ejirayare eta majiria'uana ema Viya, eta e'asulupayachirayare'i ema. 17 Tamutu jákani ekaematanerana, échejirisirawana, ímereuchawa eta machanera'eira'i ema Viákenu Jesucristo, iámirapaipa eta máijare, te tamutu eta jákani íchararakawana, e'asulupayachayare'i ema Tata Vikaiyakene. 18 Éti'ipa eti esenana ekaimakeneanaripa'i, epikauchayare'i ena ímanaveana, esuapajira'iyare eta naye'e, taicha etupara'a'i eta é'isira'i ema Viákenu. 19 Eti apanaware eti náimanaveana'i, émunakayare ena eyenana, wa'i ekuímipananajika ena. 20 Eti apanawa eti amaperuana, esuapayare ena tikachicha'eana, esamararasinawaya te jákani náechejisira'eana, te ítaucha eta juka, ekurisamurechayare ema Viya. 21 Éneichuwa eti náiyana, wa'i ekuimiyusémaraka ena echichanaveana apaesa wa'i nakupuñakawa eta eye'e. 22 Éti'ipa eti ekakenurekana'i, esuapajira'iyare naye'e ena iákenuana'i, ítauchayare eta nawanairipiana'i, tátupiruwa te esamureana eta ekaematanerana, wa'i tákarichuima'i ítaura'iyare te natiari'i te echakaya ena iákenuana'i, te nájina'ipuka, takutiyareichu eta ekaematanerayare, taicha ema Viya tímararaka'e'i, ema epikauchayare'i. 23 Ewapinawayare icha eta ewanekasiwana'i naye'e ena iákenuana, táimikutijirikawa'i émaina'ini ekaemataneaka ema Viákenu. 24 Taicha eti mamusura'e'iware ema Cristo, ema tiápajukawa'i iákenupana'i, échaichu'i eti eta tatiari'ira'i eta íkuchi'i íjarakasiyare'i eta maye'e. 25 Énasera ena téjekapawanapuka, máimararaka'i ema Viya eta náejekapirawana'i, etainapa tímikuñakayare'i, nájina mamunanekeneanaima'i.

Colosenses 4

1 Eti apanaware eti nákenuana'i ena músuana, tiúriyarewa eta ekawanairipiraya, wa'i ekuimipananajikawaka. Échawayare eti apanaware eta máimararasira'e'i ema Viya, éma'i Iákenukene'i te anuma. 2 Puiti emutu eti, étumechawachucha eta eyujarasira'i. Éneichuware e'asulupayachaparakayare tamutu me Viya. 3 Éneichuware ímikataka'avi eyujaraucha'avi, apaesa vítujikawapaini viúchuku'a, vímiyanawapaini vímimaticha'ini ena achaneana eta juka tayumururewaini'i maye'e ema Cristo. Étavene'i puiti nukaerataira'i táicha. 4 Nékatiaka'echa ímikatakanu eyujarauchanu apaesa nítujikawa nukametarairu, taicha nutupara'aichu'i me Viya. 5 Táuri eta ítaresiraina naye'e ena máe'ikara'anaicha'a ema Jesús. Ekamapurawacha'a puiti juka sácheana eta ímitusirawaka'i. 6 Táuriware eta ejikapiraina te natiari'inapuka nákani tiyasereka'eanayare. Tátupiruwa tauri eta échejirisirawana, tapikauchakare'i. 7 Máima'a'einesera ema vémunarukene'i vichamuri Tíquico. Ema, títametaka'eyare tamutu eta níchararakawa'i nuti, taicha ema nukachane'i eta te juka návi'a'i. Tétavikawa'i eta máimikatasiranu'i eta vikaemataneasira'i me Viákenu. 8 Eta taka'e, néwataka'i máiteka eta ara eye'e. Ema timetaka'eyare eta víchararakawa'i. Éneichuware tétumecha'eyare eti apanawa. 9 Éneichu'iware néwataka'i ema Onésimo némunarukene'iware. Ema, tiási'a'i eta ara eye'e. Puiti émaichu'i vichamuri'i eta te juka. Ena nani, ena títametaka'eanayare eta víchararakawa'i víti te juka viávi'a'i. 10 Ema Aristarco, ema nukutikene'i eta nukaerataira'i. Téchejika'eware ema Marcos, ema macheji ema Bernabé. Eti échaipa eta máitesirayare eta ara eye'e ema Marcos. Te máitekapaucha'epa, tiúriyare eta ejakapirayare ema. 11 Éneichuware téchejika'e ema Jesús, ema íchasare'i Justo. Nakarichu'i ena nani israelítana tímikatakanuana'i. Ichape eta náimikatasiranu'i eta vikametarairuira'i eta máechejiriruwana ema Viya. Ichape eta nakurisamurechiranu'i ena. 12 Téchejika'eware ema Epafras, ema maka yátupikene'i mawanara ema Jesucristo. Tétavikawa'i eta máecharairisira'e'i eti te mayujarasirana, mawaraira'i ímiyanawa'ini étumechawa yátupina'ini ítaucha'ini eta mawara'akeneana ema Viya. 13 Ichapemuri'i eta nímararasira'i nuti ema Epafras eta máecharairisirá'e'i eti, énapa ena tikawasana'i te awasareana Laodicea étapa Hierápolis. 14 Éneichu'iware téchejika'e ema mériku Lucas, ema vémunarukene'iware. Téchejika'eware ema Demas. 15 Échejisinanuini ena apamuriana vichamuriana'i tikawasana'i te awasare Laodicea. Échejisinanuware ema Ninfas, énapa namutu ena tiúrujikawara'iana'i te mapena. 16 Te tamutupa eta échejikuirayare eta juka najure'i, ímiamarekayare naye'e ena vichamuriana, tikawasana'i te Laodicea. Apaesa ena naimamekawareni eta juka najure'i. Nímiamareka'iwasera eta najure naye'e namutu ena. Te táitekapaucha'e, échejiku'ayareware eti apanawa. 17 Emetakayare ema Arquipo: “Mameta maitaucha tamutu eta juka maématanerepiana'i, taicha eta matupara'a'i me Viákenu.” 18 Nuti Pablo, nútikene nájucha eta juka táichekuaraki'i eta najure taye'e eta némechejirisira'e'i. Eyaseasinanu eta núchukuirawanena te juka nukaerataiya'i. Nuyaseucha'eparaka me Viákenu, táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya máicha.

1 Tesalonicenses 1

1 Nuti Pablo, némechejirika'e eti nuchamuriana ekawasana'i te Tesalónica. Téchejika'e ema Silas, ema Timoteo. Vímiamareka'i eta juka viajure taicha eta iáwa'asiraipa ema Tata Vikaiyakene, táichavene eta é'isiraipa ema Viákenu Jesucristo. Nuwara'a makatajika'e'ini ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Viakenu Jesucristo; náijaraka'e'ini eta táuriwaina eta epanereruana. 2 Viti vi'asulupayachaparaka ema Viya eye'e emutu eti. Tamutu sácheana, te viyujarasirana, viyaseucha'e me Viya. 3 Taicha tamutu sácheana vécharairika'eparaka eta ímeresira'i eta esuapira'i é'isira'i ema Viákenu Jesucristo, étapa eta epamisirawa'i ekaemataneaka'i yátupi, táichavene eta émunasira'i ema, étapa eta ekamichira'i tamutu táichavene eta ekuchapirawa'i eta machaviraya. Ema Tata Vikaiyakene máima'a tamutu eta íchararakawana. 4 Nuparapenaveana, eti, máemunaruanaipa ema Viya. Vécha'i eta manerejisira'e'i ema. 5 Taicha te vímituka'epa eta máechejiriruwa ema Viya, eti etupiruwa'i ejákapa eta vimetarairuana, taicha ema Machanewa Viya tinakasamurecha'e'i eta táuriwa'i esama eta vímitusira'e'i. Ímati'avi'i eta mawanesira'avi'i ema Viya. Íma'a'iware eta viúriwa'i eye'e. 6 Jé'esare puiti, étijiwapa eta épanirawa'i é'ika'avi eta viúriwa'i víti, vikutiyare eta máuriwa ema Viákenu. Ekátajiwanuma'i ichape taicha eta ejakapira'i eta vimetarapiana. Iúrisamure'isera maicha ema Machanewa Viya. 7 Taka'e, ena apamuriana vichamuriana tikawasana'i te tinapaika eta Macedonia étapa te Acaya, eta náimaira'i eta yátupira'i eta esuapira'i, étaichu'i náe'ika'i ena. 8 Eti ímisama'i eta máechejiriruwa ema Viya, namutu ena achaneana tikawasana'i te Macedonia étapa te Acaya. Téchakare'iware te tamutu awasareana te jákani vítekapi'apa'i eta juka yátupira'i esuapa ema Viya. Waipa tákamesa'ini vimetatarakawaka'ini ena eta esuapajiraiwa'i eti. 9 Timetaka'avianapa'iware eta etupiruwaira'i ejákapa eta vimetarapiana, étapa eta ínajisiraipa eta esiñarajianaini, ékesirawaipa eta ekaiju'erapa yátupi ema Viya. Puíticha tépanawaipa eta ekaemataneasira'i ema. Ema, yátupikene'i Viya. Yátupikene'iware eta masamaraiwa 10 eneichuware timetaka'aviana eta ekuchapira'i eta machaviraya ema Machicha ema Viya mási'airaya te anuma, ema maka Jesús émaichu ema makaechepukasikene'i te máekari maicha ema Maiya. Émara tikatiucha'aviyare taye'e eta ekuñaraki náikuchi'i ena masuapajiraira'ana.

1 Tesalonicenses 2

1 Échaichu'i eti nuparapenaveana, eta vipaipiuchira'e'i eti wa'i tamapuruji'ini. 2 Échaichu'i tamutu eta náichira'avi'i ena achaneana, tímikuñaka'aviana'i ánaki te awasare Filipos, wá'isera wákatsimawa'ini te vítekapaucha'epa ani, vímiyanawarichucha vikametarairu taicha tétumecha'avi'ichucha ema Viya eta vímitusira'e'i eta máechajiriruwa. 3 Taicha wa'i véjekapawa'ini eta vímitusira'e'i, wá'isera étaina'ini vipanerechapa'ini eta tájiparakana tamaurikeneana, wá'iware viwayuarakina eta véchejisirapa'i. 4 Víti manerejiru'avi'i ema Viya taicha máecha'i eta vítauchirayare'i eta vituparakasiwayare'i maye'e, eta taka'e, tituparaka'avi'i muraka viámayare eta máechajiriruwa naye'e ena achaneana eta náuchukuiraina. Wa'i étaina viwara'a táememunaka'avi'ini naye'e ena achaneana. Vítaucha'i eta mawara'akeneana ema Viya eta vikurisamurechi'a'i ema, taicha ema, máimararaka'i eta visamureana. 5 Écharichu'i eti eta vikayemakeneanapa'i, wa'i vémetserajirikawapa'ini eye'e. Wá'iware étaina vétseraruinapa'ini vivereaka'e'ini eta eplatane. Vitupiruwapa'i eta vikayemakene'i te mamira'u ema Viya. 6 Wa'i vipanerecha'ini náetserajika'avi'ini ena achaneana, éti'ipa, virata'a'ineni vímereka eta vitupara'akene'i maye'e ema Viákenu Jesucristo, wá'isera wáwara'a'ini vímerekawa wakuti'ini mákani achane tikamusura. 7 Viti'ineni mawanara'avira'i ema Cristo, wa'isera etaina'ini vikamapura'e'ini vikamesa'e'ini eta échapajirisira'avina'ini. Véchapajirika'e'isera takuti'i eta suéchapajirisira suémunasira súkani esena ena suchichanaveana, 8 éneichuwa vicha'e'i eti eta venunasira'e'i, wa'i takukarichu'ini eta vimecha'e eta maechejiriruwa ema Viya, etaipa eta vitaresira vijaraka'e'ini taichavene eta vimikatasira'e'i. ¡Ichape eta vemunasira'e'i te visamureana! 9 Nuparapenaveana, te vinasikeneipa eta eye'e, eta vikametarairuira'i eta máechejiriruwa ema Viya, ímararaka'avichu'i eti eta vikaematanera'i muraka eta vítatijirisirawa'i. Tamutu'i sácheana, yátiana vikaematane'i, taicha wa'i wáwara'a'ini vétsepanaraka'e'ini eta vinikakenerepi. 10 Eti enekapaekene'a'i tamutu eta víchararakawa'i. Tímararaka'avi'iware ema Viya. Vitupiruwa'i yátupi eta viúriwa'i eta eye'e eti vichamuriana'i. Tájina naviya'ini nayunaka ena apamuriana achaneana. 11 Éneichuware écha'i eta vétumechira'e'i, émanapachu'i vechejirika, vikuti'i mákani achane tiuri eta maechejirisira ema machicha. 12 Vékatiaka'e'i ichape eta iúriwaina eti, ímerekaya eta makáchichaira'eipa ema Viya, taicha íchuarekasiwaipa maye'e eta ekachaneraya ema taye'e eta máwasa te anuma, te távi'a'i eta majaraiwa. 13 Eta taka'e, vi'asulupayachaparaka ema Viya eta táuriwa'i esama eta máechejiriruwa. Eti, etupiruwa'i ejákapa eta vimetasira'e'i, taicha eta esamira'i yátupikene'i, tási'akene'i ema Viya. Wa'i vipanereruinachuchaini víti, émainapukaini mákani apana achane. Eta juka eta tiúricha'e'i eti esuapana'i. 14 Éneichuware tiúri'i eta ekamichira'i eta ekatajiwaira'i nakatianasira'e'i ena ejaneanana, ekuti'i ena apamuriana vichamuriana tikawasana'i te Judea. Nuparapenaveana, ene naka'e'i eta nakatajiwaira'i naicha ena najaneananaichu israelítana, táichavene eta náe'isira'i ema Viákenu Jesucristo. 15 Ena nani nujaneanana nakapaka'i ema Viákenu Jesucristo nakuti'i ena eta nakapasirawaka'i apaikape ena profetanaini. Tipanajirika'avianaware víti. Ena nani náimiyusemaka'i ema Viya. Wá'isera náwara'a nasama'ini ena apamuriana achaneana eta máechejiriruwa ema Viya. 16 Taicha te viwara'ainipa vímitukawaka ena apawasana apaesa náuchuku'a'ini ena apanawa, nakatichaware ena nujaneanana eta vímitukawaka ena. Tíchejimiraucha'avianapa. Eta tiviucha'i, tiwayuchawapaichucha eta natapirawana. Ema Viya waipa makamicha'ini eta náejekapirawana. Puítisera táitekapauchainapa eta náikuñaya máicha. 17 Nuparapenaveana, tayanapane viyere'ikaka'i puiti juka kajeana, wa'i víma'aka'ini, tanasi'isera vikaimairu'e'i te viúki'ana. Viwara'aine víja'uchawa'ini vítekapaucha'e víma'a'e'ini. 18 Núti'ipa nuti Pablo, ichapemuri'inéni nuwara'a níteka eta ara eye'e. Émasera ema íinaraji tíchejimirauruka'avichuchapuka jákani. 19 Véñamawa'i víti eta eye'e taicha viwara'a'i tánasi'ini eta iúriwa eta machimapira'eya eta machaviraya ema Viákenu Jesucristo. 20 Tási'a, viti vikuchapawainapa eta vijakapirayare eta víkuchi'i maye'e ema. Viúrisamurenapa víti te jena sache, íchavene'i eti.

1 Tesalonicenses 3

1 Eta tayerewaipa'i eta vimaimanasira'e'i, tétavikawa'i eta véñamirawa'i eta eye'e. Viwara'a'i vecha tája'apuka eta íchararakawa'i, vinasipa víti te Atenas 2 tási'a vewatakapaini ema vichamuri Timoteo, máiteka máima'apana'e, émaichu'i mawanara ema Viya, émaichuware vikutikene'i eta vikaematanera'i eta máechejiriruwa ema Cristo. Nuwaneka'i tímikatapana'eyare témurakacha'eyare eta esuapajiraiwaina, 3 apaesa nakuija nakuchawakuejechawa taye'e eta ekatajiwairana naicha ena tikatianara'iana. Échaichu'i eti, eta vikatajiwairaya táichavene eta vé'isira'i ema Viakenu. 4 Wá'isera táramikare eta juka, taicha vimetaka'éwane'i te vinasikeneicha'a eta eye'e, eta vikatajiwairayare'i, jé'esareine'i títauchawa'i puíti'ipa, íma'aripa'i eti. 5 Eta taka'e, tétavikawa'i eta néñamirawa'i nuti eta eye'e, waipa núrisamure'ini íchavene'i eti, taka'e, nuwanekapa ema Timoteo máima'apaná'e te enasirichu'ipuka eta é'isira'i ema Jesús, taicha nímikauyaya'e'i mákipaika'e'ini ema wínaraji, támapuruji'ini eta vikaemataneasiráipa ema Viya. 6 Puítisera eta machaviraipa ema Timoteo, mási'aira'i eta ara eye'e, timetaka'avipa tájinaira'i íchirawaina'ini eta é'isira'i ema Viákenu Jesucristo, étapa eta émunasirakaka'i. Timetaka'aviware eta echarairisira'ávi'i émunasira'avi'i víti, ewaraira'i íja'uchawa'ini íma'a'avi, vikutikaka'i eta viwaraira'i víma'a'e víti. 7 Eta taka'e, nuparapenaveana, tamutu eta juka vichararakawa'i eta vikatajiwaira'i etapa eta vecharairisira'e'i, te vechapa eta ichararakawa'i, vécharara'aine'i taicha eta táuriwa'i eta é'isira'i ema Viákenu. 8 Eta visamairisira'e'i eti takamitiakaine eta véñamirawa'i, étumecha'avirine'i eta vikatajiwairana, tichawaine'i eta viúrisamurewa. 9 ¿Ichape eta vi'asulupayachira'i ema Viya táichavene'i eta iúriwa'i tájinaine tákuti'ini eta viúrisamurewa'i maye'e ema Viya, íchavene'i eti? 10 Tamutu sácheana, yátiana, viyujaraka'i maye'e ema Viya, viyaseaka'i vítujisirawaina'ini viápechawa víma'a'e, vímituka'e'ini eta apamuriana títukakareana taye'e eta juka vé'isira'i ema Jesús, támutu'ini ítuka. 11 Eta taka'e, viyaseaka'i ema Tata Vikaiyakene émapa ema Viákenu Jesucristo náijaraka'avi'ini eta vítujisirawaina víteka véjirapana'e. 12 Énerichuware makajuruka'ini ichape ema Viya eta émunaraiwaina naye'e ena echamuriana, énapa ena apamuriana achaneana, tákuti'ini eta vémunasira'e'i víti. 13 Máijaraka'éni táuriwaina eta esamureana takuija etapirawaina, máepachinacha'ini eta iáchanewana apaesa ekurisamurecha ema Tata Vikaiyakene te jena sácheyare machaviraya ema Viákenu Jesucristo, mási'airaya te anuma, mámirayarepa'i ena apamuriana manerejiruana'i.

1 Tesalonicenses 4

1 Tiuri puiti, nuparapenaveana, vituparaka'echa muraka te máijare ema Viákenu Jesucristo: táuri eta ítaresiraina puiti juka epaisirayare, te tauri eta ítaresiraina, ekurisamurechayare ema Viya, puiti iápajupanawáinapáipa eta iúriwaya. 2 Ítukaipa'i eta juka ímitukasiwana'i viye'e, étaichu'i viwanekasiwana'i maye'e ema Viákenu Jesucristo. 3 Taicha eta juka mawara'akene'i ema Viya, tiápajukawayare eta iáwa'asira'i ema, waipa ekukicha eta pekatuana, nakuijapa nakuve'a súkani apana esena, ésuipa esu esena, wa'i sukuve'a ema apana achane, takuija eta natu'usiwaina 4 nakuchapa eta náitauchirawaina yátupina te mamira'u ema Viya, emutu eti, yátupina eta émunasiraina ena eyenanaveana, 5 wa'i ekukutipa ena ajairana esenamareana. Ena náicha'i eta juka, taicha eta namaimatira'i ema Viya. 6 Nakuija nakuve'a esu mayena ema mákani echamuri. Taicha ema Viya, yátupi eta máikuñasirayare nákani ena tíchana'i eta juka. Étaichu'i eta vímiturapiana'i eye'e kape juka te vítekainapa eta ara eye'e. 7 Taicha víti máichu'akeneanaipa ema Viya, mawara'a tiúrinayare eta vítaresiraya, waipa víchaima'i eta juka tamaurikeneana. 8 Taka'e, ema mákani tépuru'i eta juka vímiturapiana'i, máepuru'iware ema Viya; taicha mawanairipiana'i eta juka, vimetakasiwa'i víti maye'e ema Machanewa Viya. 9 Puiti tájinapa, waipa néñamawa eta eye'e eta émunasirakaka'i, taicha ema Viya tíjaraka'eipa eta émunasirakaka'i. 10 Taicha nusamairirika'eipa eta émunaraiwa'i naye'e ena echamuriana títekapaucha'eana'i tiási'ana'i te táunawana'i eta iáwasa Macedonia. Nuparapenaveana, puiti vituparaka'echa iápajukawayare eti eta émunaraiwaya. 11 Éneichuwa viápechawa vituparaka'e tauri eta ítaresiraina. Échapajirika eta émataneana. Ekaemataneakawa yátupina, 12 apaesa takuija ekukamunu te epenana. Te ítaucha eta juka, tipikaucha'eanayare ena apamuriana achaneana. 13 Nuparapenaveana, éneichuware viwara'a vimetaka'e eta náichararakawayare ena vichamuriana náepenakeneanaipa. Wa'i ekukatisamurewa naye'e. Ena apamuriana achaneana tikatisamurewanapa te náekarapana ena náepenakeneana, taicha wa'i nákasiñawa'ini me Viya. Wa'i ekuka'e eti. 14 Víti visuapa'i eta máechepusira'i te maekari ema Jesús te táekenepa eta máepenira'i. Tási'a, visuapa'iware eta makaechepusira'aviya ema Viya te vépenapa, vikáchanenapa ema Jesús viti vé'ikana'i ema. 15 Eta taka'e, vimetaka'e eta juka vímitukasiwana'i maye'e ema Viya. Te machawapa ema Viákenu Jesús, te wícha'apuka vikuepena'i víti, wa'i vikainapukawaima'i naye'e ena náepenakeneana. 16 Taicha émaichu ema Viya tiúkupaikaya tichawayare, tiási'aya te anuma. Tipiarakaya muraka tíchuarekaya. Ema Arcángele éneichuware tipiarakayarewa. Tikaemayarewa eta machuja ema Viya. Taka'e, téchepukanainapa tínapukanaya ena náepenakeneana, ena tisuapajira'iana'i maye'e ema Cristo; 17 taka'e, viti vítareruanaicha'a viyanainapa vimutu. Vikáchanenapa ena náepenakeneanaini. Viakapajikainapa ema Viákenu te anuke'e te távi'a'i eta úkaji. Tási'a, máichekuarakireyare eta vikachaneraya ema Viákenu. 18 Eta taka'e, imitatajirikakayare naye'e ena echamuriana tamutu eta juka vímiturapiana'i.

1 Tesalonicenses 5

1 Nuparapenaveana, wa'i ekuemitisikawa, ekunewaicha yátupina, taicha téchakareipa eta táramikarewaya eta máitesirayare ema Viákenu. 2 Takutiyare mákani tiámereka te yati, nájina tinekapaina, ene taka'eyare eta máitesirayare ema Viákenu, wá'isera vécha tájamu'uyarepuka. 3 Te naka'epa ena achaneana: “Viúri'ichucha puiti. Tájina víchirawaima'i”, wa'i tinekapauchawanaima'i eta táitekapauchiraya eta náikuñayare takutiyare esu súkani esena tikajari, tíja'uchawapa tikati eta suju'e eta suínasiraya, ene naka'eyare ena. Tájina najunaiyaima'i. 4 Étisera, nuparapenaveana, échaipa eta juka, waipa iáramekaima'i te jena sache máitekapiraya ema Viákenu, taicha tamutu sácheana ekuchapa'i eta máitekapiraya waipaware karameaka'ema'i ákuti'ini mákani tiamera'i. 5 Taicha víti viávi'a'i te majaraiwa'i ema Viya, víti vipaika'i te sachemu'u. Wa'i táiñe'avina eta yati, taicha vínajikaipa eta tamapikukene. 6 Eta taka'e, tawara'a vikuneuchawa tamutu sácheana, vijaneasirawaina'ini muraka, wá'ini vikukuti'ini ena tiwayuchawana'i tímakakarakawana, tájina náechakenena ena, vítisera vijaneakawaya tamutu sacheana, yátiana, tájina víchirawaima'i. 7 Ena achaneana, tímakakarakawana'i te yátiana, ena apamuriana tikáwa'a'arakawana'i te yátiana, wa'i najaneakawa'ini ena. 8 Vítisera taye'e'avi'i te sachemu'u, takamunu'i vikuneuchawa eta tauriwaina eta vitaresira. Tawara'a vikatiuchawa, wakuti'ini ema suntaru makarataka'i eta makatiuchawaya, eta taka'e vimeresiraina'ini eta vikuneuchirawayare viti machanerana, eta vikasiñairawame Viya, etapa eta vemunasirakaka yatupina'ini visuapa eta makuchuira'avirayare takuti'ini eta casco maye'e ema suntaru. 9 Taicha ema Viya manerejiru'avi'i eta makuchukuira'aviya máichavene'i ema Viákenu Jesucristo, waipa vikaikuñaima'i. 10 Ema Jesucristo tépena'i te crusu vítivene'i, tayanapane vitarekacha'apuka te'epukasera vepenaipapuka, etasera vitareka'ini te machakaya ema Viya. 11 Eta taka'e, étumechakaka, ékatiakaka, nuti nukasiñawa'i eta eye'e eta íchirapaipa puiti eta juka. 12 Nuparapenaveana, énerichuware vituparaka'e eta epikauchiraina ena víyara'ana pastoreana taicha ena tichejirika'eana'i, tímituka'eana'i eta juka é'isira'i ema Viya. 13 Échapajirikawakaya ena, émunasinawaicha, taicha ena tiúri'i eta náimikatasira'e'i, takuija ekuichirawaina eti eta naye'e. 14 Énerichuware vituparaka'e, nuparapenaveana, epamikayare muraka nakaematane ena plújuana, wa'i náesacha'i tikaemataneana. Éneichuware étumechawaka ena tiyakujiriri'ana, ena nani tínajirikawana'i, murakaina eta ímitusiraina, ekamichayaresera namutu ena. 15 Échapawayare, tijurikati natiari'ina nawara'a titupiaka'eana, wa'i ekujikapa. Wá'isera ekuitsikawa. Ímerekayaresera eta iúriwaya naye'e ena echamuriana, énapa namutu ena apamuriana achaneana. 16 Iúrisamurerekaya tamutu sácheana. 17 Wa'i ekukainajiruwa eta eyujarasirana tamutu sacheana maye'e ema Viya. 18 Tamutu jákani íchararakawana'i, e'asulupayacha ema Viya, taicha eta mawara'a'i ema Viya eka'eyare eti é'ikana'i ema Viákenu Jesucristo. 19 Wá'isera ekuemepurureka eta mawara'akeneana'i maicha ema Machanewa Viya eta eye'e. 20 Wa'i ekuepuru nákaini tijachapana eta naitukakene eta naechejisi'aira ema Viya. 21 Wa'i ekuemunanasikawa, epanerechinawayare te tája'apuka jákani esamakeneana'i, íma'akeneana'i, e'ikaya eta táurikeneana. 22 Erajikawa taye'e tamutu jakani tamaurikeneana'i. 23 Tiuri puiti, máijaraka'eni ema Viya táuriwaina eta epanereruana, yátupina'ini takuija'ini ekuichirawaina eta iáwa'ásira'i ema, majaneasina'e'ini eta iáchanewana, eta iáke'eana, takuija eta etapirawaina'ini te machawapa ema Viákenu Jesucristo. 24 Taicha eti máichu'akeneana'i ema, yátupi eta makasiñakarewa'i, máitauchayarewa tamutu eta juka. 25 Nuparapenaveana, ímikataka'avi eyujaraucha'avi me Viya. 26 Échejisina'avi namutu ena vichamuriana. 27 Nutuparaka'e te máijare ema Viákenu échejiku'a eta juka ajureka te namuri ena vichamuriana apaesa námutu nasama. 28 Nuyaseacha'eparaka me Viákenu Jesucristo táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya máicha.

2 Tesalonicenses 1

1 Nuti Pablo, némechejirika'e eti nuchamuriana ekawasana'i te Tesalónica. Téchejika'e ema Silas, émapa ema Timoteo. Vímiamareka'i eta juka viajure taicha eta iáwa'asiraipa ema Tata Vikaiyakene, táichavene eta é'isiraipa ema Viákenu Jesucristo. 2 Nuwara'a makatajika'e'ini ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Viákenu Jesucristo; náijaraka'e'ini eta táuriwaina eta epanereruana. 3 Nuparapenaveana, tatuparaka vi'asulupayachaparaka ema Viya, taicha visamairika'i eta tápajusirawaipa eta esuapira'i ema Viya. Tajurusirapaipa'i eta émunasirakakaira'i. 4 Tájina tákuti eta vikajamuraira'e'i naye'e ena vichamuriana te viúrujisirawana. Vimetakawakapa'i eta táimiyanirawa'i eta é'isira'i, ekamichira'iware tamutu eta nakatianasira'e'i ena achaneana étapa eta ekatajiwairana, táichavene eta é'isira'i ema Viya. 5 Tímararaka'e'isera ema Viya eta ekamichira'i eta ekatajiwaira'i. Máimereka'i ema eta máuriwa, máitauchira'i tamutu. Ema tijakapa'eyare eta esiapirayare taye'e eta máwasa. 6 Máima'ainepasera ema Viya eta máikuñasirawakayare ena tikatianaka'eana'i eti, taicha makarichu ema tikatupara'a'i téchayare'i, 7 étisera, tikanaraka'eyare ema Viya eta ekatajiwairana, vikutikakainapa eta vinarasirayare te mamira'u ema Viya, vinarakainapa vimutu, te máitekapapa ema Viákenu Jesús, mápechirawaya títeka, mási'airaya te anuma, te jena sácheyare, mámayarepa'i ena maye'eana ángeleana, tíñe'ianainapaipa máicha, takutinapaipa eta ichapekene yuku eta máukupaisirayare. 8 Eta tímitekayare ema, máikuñakayare ena wá'ikene náwara'a'ini náimati ema Viya, wá'iware náwara'a'ini nasuapa eta máechajiriruwa. 9 Ena nani máe'ikara'ana'i ema Viákenu Jesucristo, tikakijianainapa eta te nakaikuñaire, wá'isera nakamicha'ini náimararaka eta mamira taicha táetaviucha'i eta máiñe'iwa'i etapa eta maitupajijiasirawa. 10 Te jena sácheyare te máitekapapa ema Viákenu, viáramimikainapa ichape eta maye'e vimutu viti manerejiruana'i. Tétavikawaya eta vikunachirainapa ema, eti apanawa etiari'iyare'i, taicha esuapa'i eta vímiturapiana'i. 11 Eta taka'e, tamutu sácheana te viyujarasirana, viyaseucha'e'i me Viya eta ímiyanirawaina eta iúriwa, taicha eti maíchuakene'e'i eta maye'e, énerichuware viyaseucha'e me Viya eta máijarasira'ena eta ítupajijiasirawaina taye'e eta juka ématanerepi'i táichavenena'i eta esuapajiraiwa'i, eta juka. 12 Tási'a, ena apamuriana achaneana nakunachayare ema Viákenu Jesucristo táichavene'i eta náimaira'i eta íchira'i eti eta táurikeneana, énerichuware, eti ekunachakarenapa me Viya, taicha tétavikawa'i eta máemunasira'e'i, émapa ema Viákenu Jesucristo.

2 Tesalonicenses 2

1 Puíti'ipa, nuparapenaveana, eta machavirayare ema Viákenu Jesucristo eta viurujusirawayare maye'e, puiti viyaseaka'e 2 wa'isera ekuitsiwacha enewanena eta epanereruana, wa'iware ekuisapawa nakarameka'e ena tepiyakawana eta naimaira'iji ema Machanewa Viya, machuware nawayuaraka'e eta najachapira'i eta naimitukasiwa'i, etapa eta najachapira'iji eta ajureka, taichavene'ji eta vika'era'iji viti eta machaviraipa ema Viakenu. 3 Wa'isera ekuisapawa nawayuaraka'e ena tepiya'ira'iana. Taicha wicha'a titekapaima'i ema Viya, tiamainukawa te mauchukapa ema achane tikaticha'i ema Viakenu taicha ema techepukainapa makanarainapa, je'ewarenapasera tiane'inapa eta maitekapirayare ema Viya, te'esera te maitekapapa émainapa tikuñakayere. 4 Ema maka achane ema tikanara'i ema Viya namutu ena te'ikana'i tisuapana'i ema Viya, tási'a ema maka achane tinakawainapa te templo, timijachawainapa yatupikene emakene ema Viya. 5 ¿Échawaichu'i eti eta nímitusira'eparaka'i kape juka te návi'aicha'a'i eye'e? 6 Puitisera eti écha'i eta tichejikaicha'a'i eta maimeresirawayare ema achane wínaraji, eta taitauchirawayare eta mapanereru'i ema Viákenu. 7 Taicha eta mapanereru'i maeñaure'i ema achane wínaraji tepanawaipa'i tiuchuka etanecha takamunu eta mayanirainapa ema tichejirika'i ema achane wínaraji. 8 Je'ewarenapasera tiuchukainapa ema achane wínarajikene, ema maikuñaruyare ema viakenu Jesucristo, taicha taratayarechu'i eta machajurapa takamitiekene'ayare taicha tijara'iyarepa'i eta maitekapirayare, taicha ichape eta maitupajiniasirawa'i. 9 Tási'a, mapaenumawainapa tímerekawayare ema achane wínarajikene, tuparairukayare maye'e ema Wínaraji. Ema, tijarakayare'i eta máitupajijiasirawayare'i, tamutuyare máimereka eta tiáramikareana takutiyare yátupikenena'ini. 10 Ema maka, máetaviuchainapa eta mawayuaraiwaya naye'e ena achaneana. Ena, tísapawanainapaipa náe'ika eta táiñe'ikeneana mawayuarakianapa'i. Wá'isera máyerema'i. Taka'e, ena nani achaneana máiturewana'i témitiekene'anainapa. Tikaikuñanainapa, taicha wa'i náwara'a'ini náe'ika eta yátupikeneana tiúriana echéjirirukawana. 11 Taicha eta namasuapira'i ema Viya, máisapayare'i ena nani achaneana nasuapa eta mawayuarakiana ema achane wínarajikene, 12 taka'e, namutuyare tikaikuñanayare ena, taicha wa'i náwara'a'ini nasuapa eta yátupikeneana vímiturapiana. Nawapinaichucha eta náichiraya eta tamaurikeneana. 13 Étisera, nuparapenaveana, máemunaruana'i ema Viya. Víti tatuparaka vi'ásulupayachaparakayare ema Viya íchavene'i eti, taicha manerejiru'e'i ema Viya te tépanawainapa. Táitusiawa, te esamapa eta vimetarairu'i, etupiruwapa ejakapa'i; taicha esamapa eta máichuira'e'i ema Machanewa Viya. 14 Ema tikuchuku'a'eyare, taicha ímiyanawa'i esuapa eta Arairu maechejiriruwa, yátupikeneana máimiturapiana ema Cristo. Tási'a, ítujikawainapa esiapa taye'e eta mávi'a'i ema Viákenu Jesucristo, íma'ainapa eta majaraiwa. 15 Tiuri puiti, nuparapenaveana, ímiyanawa eta é'isiraina ema Jesucristo. Wa'i ekuemitisika eta vímiturapiana'i, te vimutuicha'a eta eye'e, étapa eta véchejiriruwana'i te juka viajure, vémewataruana'i te eye'e. 16 Nuparapenaveana, tétavikawa'i eta máemunasira'avi'i ema Viákenu Jesucristo, émapa ema Tata Vikaiyakene. Tayanapane wa'i viúri'ini, énasera nawara'a'i tikurisamurecha'avianaya. Tási'a, vikunewainapa eta viúrikakarewaya, máichekuarakirenapa náicha, 17 esamawaini eti eta nakurisamurechira'e te esamureana. Náetumechawareni eta ímiyanirawaya icha eta táurikeneana, táuri'iwareni eta échejirisirawana.

2 Tesalonicenses 3

1 Títekapa, viwara'a puiti, eti nuparapenaveana, eyaseucha'avi te eyujarasirana. Tasuápakarewaina'ini muraka naye'e ena achaneana eta vimetarairuana máechejiriruwana ema Viya, tákuti'ini eta esuapirawane'i eti. Táitekapauchawane'ini ena tikawasana'i te tayere'ikeneana awasareana. 2 Éneichuware, eyaseucha'avi makátiuchira'avina'ini ema Viya naye'e ena achaneana wínarajikeneana. Taicha kamuriana ena masuapajiraira'ana'i me Viya. 3 Wá'isera táeñamawakare'ini eta máuriwa'i ema Viya eta viye'e, yátupi'i eta máitauchira'i tamutu. Tétumecha'eyare ema, eta ímiyanawairaya. Tijaneaka'eyarewa maye'e ema Wínaraji. 4 Víti vikasiñawa'i eye'e eta esuapira'aviya tamutu eta vitupararu'eana'i, taicha eti é'ika'i ema Viákenu, táicha esuapaipa eta táinapureana'i vitupararu'eana'i kape juka. 5 Máimikataka'e'ini ema Viya eta ímatiraina etapa eta máemunasira'e'i. Máijaraka'ewareni eta etumewaina taye'e eta ekajapanurawaira'i. 6 Nuparapenaveana, te natiari'inapuka ena echamuriana'i plújuana, wá'ipuka náesacha'i tikaemataneana, te wá'ipuka náwara'a'ini náetumechawa'ini, nasuapa'ini eta vímiturapiana'i, viwaneka'e eti te máijare ema Viákenu Jesucristo, wa'i ekuemeña'awa naye'e. 7 Échaichu'i eti eta etupara'a'i ítusiraina ítatijirikawa e'isirayare'i eta viye'erepiana'i: víti te viávi'aicha'a eta ara eye'e. Wa'i plúju'avima'i, 8 wá'isera vinikairi'i'ini te epenana. Víti vikaematane'i muraka eta vítatijirisirawa'i. Tamutu sácheana, yátiana, vikaematane'i, taicha wa'i wáwara'a'ini vétsepanaraka'e'ini eta vinikakenerepi. 9 Tatuparaka'ineni viyaseaka'e'ini eta énisira'avina'ini, viwara'a'isera vímecha'eyare'i eta vikaemataneraiwana, apaesa étainaichu'ini é'ika eti. 10 Étaipa te vinasikeneicha'a eta eye'e, viwaneka'e'i: Wa'i ekuenika mákani wa'i mawara'a'i tikaematane. 11 Puítipasera visamairika'i eta natiari'ira'i ena echamuriana tinerejikawana'i plújuana. Wa'i náesacha'ini tikaemataneana, tinikairi'iana'i. Tímiapitawairikawanapa'i te pétiana. 12 Eti'i íchana'i eta juka, viwaneka'e te máijare ema Viákenu Jesucristo, yátupina táuri eta ekaemataneraina, eviyayare eta ekamunukeneana. 13 Eti apamuriana nuparapenaveana, wa'i ekuinajika eta táuriwa'i eta ekaematanerana. 14 Te natiari'inapuka nákani wa'i nakusuapa eta viwanairipiana'i te juka viajure'i, ekuneyare ena. Tási'a, waipa ekukachane ena, apaesa nátsiri'a ena nani eta namasuapajiraiwa'i. 15 Wá'isera ekukatichawaka, échejirikasera taicha echamuriana'i ena. 16 Ema Tata Viakenu, ema tiúricha'avira'i, máimiyanawa'ini máijaraka'eni eta iúriwaya tamutu jukana sácheana te epanereruana, taicha mawara'a'i eta iúriwaya. Ámutu'ini máwa'aka'e'ini. 17 Nuti Pablo, nútijakaruwapa nájucha eta juka táichekuaraki'i eta najure, apaesa ímati eta táima'i'i eta nuye'e letra nuwa'urupaji'i. 18 Nuyaseucha'eparaka'i emutu eti me Viákenu Jesucristo, táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya máicha.

1 Timoteo 1

1 Ema Pablo maye'e apústule ema Jesucristo. Mawanekasiwa'i maye'e ema Viya. Makatiura'ikene'i viye'e, émapa ema Viákenu Jesucristo, ema vikunekene'i eta mápechirawayare tichawa, 2 nímiamareka eta juka najure piye'e piti nuparape Timoteo. Némunakavi'i tímikutijirikawa'i nuchichavina'ini. Nuwara'a makatajikavini majapanuvini ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Viákenu Jesucristo. Náijarakavini eta táuriwaina eta pipanereruana. 3 Péchaipa'i eta juka numetaruvi'i, te nuyanayarepa taye'e te tinapaika eta Macedonia, eta nutuparasiravi'i pinasiyare'i taye'e eta awasare Éfeso. Wicha'a pijunijikaima'i taicha pímatirípa'i píti ena nani nawara'a'i ti'apapikana eta vímiturapiana. Wa'i pikuisapawaka 4 pékatiakaicha ena vichamuriana'i, wa'i nakusuapa eta echéjirirukawana náepiyapiruana'i ena achaneana, taicha eta juka takuti'ichucha eta náchukarapiana, ena nani achaneana, súnsurupiana eta náechejiriruwana te náechejisi'a ena viáchukanaveanaini. Eta juka etachucha tamapirika eta tiakapaemajirikakana, wa'isera taimikataka'ini eta naimatiraina'ini eta mapanereru ema Viya eta vikasiñawairayare me Viya te vitaresira. 5 Nutuparakavi'i taicha nuwara'a'i náimerekaya ena vichamuriana yátupina eta náemunasirakakaina táuchurenaware te nasamureana, tapachinawareni eta napanereruana, takuija nakúkichirawaina'ini eta nasamirawa'i te mamira'u ema Viya. Tauri eta náe'isiraina ema Viákenu Yátupina nakasiñawa me Viya. 6 Taicha narari'i ena téjekapawanapaipa, nasuapaichucha eta tájiparakana súnsurupiana, eta juka táiminajikawakapaipa taye'e eta vímiturapiana. 7 Tási'a, tépiyakawanapa tachutiri'ana'i taye'e eta Wanairipi maye'e ema Viya, nawara'aware tímiturekana, wá'isera nákaikutiara'íni eta takayemakeneana eta táechejisi'akeneana'i. 8 Tájina táichawa eta tatiari'ira'i eta mawanairipiana'i, vécha'i eta táuriwa eta mawanairipiana, tawara'asera vikaikutiara yatupi eta taechejiriruwa. 9 Taicha vécha'i eta takaemataneasira'i eta wanairipiana eta táimitupiruchirawakaya ena tikapekaturara'iana, nákani achaneana tiúriana, wa'i énaina tatuparaka eta wanairipiana'i, tatuparaka'isera ena nákani mapikauruira'ana masuapajiraira'ana, énapa nákani wínarajipanereruana tikapekaturara'iana; énapa nákani mapikauchara'ana ema Viya, ena tikatichana eta máechejiriruwána; énapa nákani té'ana ena náiyana, ena náenana; énapa nákani tikapa'iana, 10 énapa ena tú'usiana énapa nákani tikaeka'iana ena nayenana, nave'apa esu apana esena; énapa nákani tive'ana ena nakutikeneana'i ajaira, énapa nákani tiámerekana achane, amaperupuka, esenapuka, énapa ena tépiya'ira'iana; énapa ena tépiyaekenera'iana. Énerichuware eta wanairipi tatuparaka ena tikatichana eta táurikeneana vímiturapiana. 11 Taicha nuti nutuparakasiwa'i me Viya eta nímituresiraya eta táurinakeneana'i máechejiriruwana, eta tímikaiju'echa'aviya taye'e eta táurinakene máwasa ema Viya, tétavikawa'i eta makunachakarewa'i ema. 12 Nuti nu'asulupayacha ema Viákenu Jesucristo, taicha eta máichuiranu'i mawanaranuyare'i, tétumechanu'i yátupi taicha máima'a'i eta nítauchirayare'i eta nutuparakasiwayare'i maye'e, 13 ema, tituparakanu'i eta juka, ichapemuri'inéni eta néjekapirawa'i maye'e, tíñema'i'i eta néchejiriruwana'i maye'e, nupanajirikawaka'i ena náinapureana'i té'ikana'i ema, tijapanunu'isera ema, wícha'a'ineni nusuapa'ini né'ika'ini ema, taicha wa'i nécha'ini ema'inénipuka nukatianaka'i, eta níchira'i ena machanerana ema. 14 Tási'asera tétavikawa'i eta máemunasiranu'i ema Viákenu Jesucristo, ichapeine'i eta máijarasiranu'i eta nusuapira'i yátupi ema, étapa eta máijarasiranu'i eta némunaraiwa'i. 15 Nuwara'a námutu'ini ena achaneana nasuapa eta vé'iru'i taicha yátupi'i eta juka vímiturapiana: Ema Viákenu Jesucristo tímiteka'i te juka apake'e makuchuku'awakayare'i ena tikapekaturara'iana. 16 Émasera ema Viákenu Jesucristo tijapanunu'i, táitusiawa tíchu'anu'i nuti. Taicha mawara'a'i máimerekayare ichape eta majapanuiranu'i eta nuye'e. Nuwayurewakenéni'i eta nukapekaturaráiwaini'i, eta taka'e, nukaikutiarapa eta majakapirayarewa namutu ena tisuapanayare, máichekuarakirenapa eta náitaresiraya máicha. 17 ¡Eta taka'e, makarichu vikunachayare vijirauchayare tamutu sácheana ema Viya, taicha makarichu'i ema tamutu máituruekene'a, ema, máima'asikene'i, máepenakaka'iware, jé'ewarekene ema, viye'e'i Rey akanekene te tépanawainapa, étapa puiti juka vikaiju'eyare! Amén. 18 Nuchicha Timoteo, nutuparakavicha muraka eta pirata'airaina pikanara eta tamaurikeneana, tiúriyare eta pé'isiraya ema Viya. Tájina píchirawaima'i te mamira'u ema Viya, péchawa'i eta náechejisiavira'i eta piúriwa'i ena vichamuriana mametaruana'i ema Machanewa Viya, wa'i pikuemepurureka. 19 Taicha narari'i ena tikainajiruwanapaipa, náecha'ineni eta táiñe'iwa'i eta náichakeneana'i, wá'isera náwara'a'ini nákainajiru'ini eta tamaurikeneana'i. Tínajikawanaichucha eta náe'isiraini'i ema Viya. 20 Émaipa ema Himeneo émapa ema Alejandro, taka'e'i eta náinajisirawa'i eta náe'isiraini'i ema Viya. Puítisera, ena nani níjararupa ema wínaraji, taicha nuwara'a nachawa, náinajikayare eta nakaeka'ira'i ema Viya.

1 Timoteo 2

1 Tatiwayaresera nutuparaka'e, wa'i takuechuki'a eta eyujarasiraina, eyaseuchawa, tamutu e'asulupayachayare ema Viya, eyaseuchayarewa namutu ena achaneana. 2 Énerichuware eyaseuchayare ena akenukana énapa ena apamuriana tuparairukana, apaesa táuri eta náechapajirisiraina eta awasareana, wá'ini vikuima'aini eta táiñe'ikeneana, víti vímiyanawa'ini viúri'ini te mamira'u ema Viya, vikapika'u'ini naye'e ena achaneana. 3 Taicha ema Viya Makatiura'ikene máurika'i eta víchira'i víti eta júkana. 4 Taicha mawara'a'i ema máimimatichayare namutu ena achaneana eta yátupikeneana máechejiriruwana apaesa náuchuku'a ena apanawa. 5 Taicha májina apanaina'ini, makarichu ema Tata Vikaiyakene, émanaichuware ema achane techejiucha'i mamira'u ema Viákenu, te namira'u ena achaneana: makarichu'i ema Viákenu Jesucristo. 6 Ema Viákenu Jesucristo tíjarakawa'i tépena taicha eta makuchukuira'aviya vimutu viti achaneana, puítisera mawara'a máimimatichayare namutu eta juka arairu'i vímiturapiana. 7 Eta taka'e'i, manerejirunuichu'i maye'enu'i apústule, nukametarairuyare tamutu awasareana, nímitukayare'i ena apawasana eta nasuapiraina ena eta yátupikeneana máechejiriruwana ema Viya, nutupiruwa'i nuti eta juka néchejisira'i, wa'i népiya'ira'iwaina'i. 8 Eta taka'e, nuwara'a ena achaneana nayujaraka'ini tamutu eta takiñakukujiana, nakanukecha'ini eta nawa'uana te anuke'e te mamira'u ema Viya tapachina'ini eta napanereruana, wa'iware nakúsemamaju'e wa'iware nakukapaemajirikaka. 9 Énaipa ena esenana, táuri'ini eta nakamuiri'airana, wa'i nakúye'e'eakaicha eta nakamuiri'aira, náetupirikawa'iseraini, wá'isera nakuwayuchaini eta nakatatasirana, wá'isera nakuwayuchaini nakúye'e'eakawa'ini eta uru, eta perla, eta tasiwachakeneana múiriareana. 10 Étaipa náurinawa'i yátupikene'i, eta náimeresirawaina eta yátupina náe'isira'i ema Viya, náichirainaware eta táurikeneanapa. 11 Éneichuware, tiúriyare eta nasamararasira eta náimitukasiwana, wa'i nakuakapaemara'i nákani tímitukana'i. 12 Énerichuware ena esenana, wa'i tatuparaka náimituka'íni te namira'u ena achaneana kamurikeneana te viúrujisirawana, tatuparaka naejakachucha nasamararakayarechucha eta náimitukasiwana. 13 Taicha te máepiyakainapa ema Viya ena viáchukanaveanaini, tínapuka máepiyaka'i ema Adán, tékene'apa esu Eva; 14 wá'isera émaina'ini ema Adán máinapuka'ini mákipaikawa'ini, ésu'i esu esena, tísapawa'i mawayuaka ema wínaraji, eta suísapirawa'i, namutupa tiákipaikawanapa taye'e eta pekatu. 15 Tási'a, tikatajiwainapa eta suínasirana, puíticha tanasi'i naye'e ena esenana, tiúchuku'anayaresera, te náimiyanawa náe'ika ema Jesús, étapa eta náemunasiraina ena vichamuriana, takuijaware natapirawaina te mamira'u ema Viya, táuri'ini eta napanereruana.

1 Timoteo 3

1 Étara eta juka yátupikene'i. Te natiari'inapuka nákani náwara'a tikawakureana eta matupara'a, tájina táichirawaina, taicha eta juka ewakureka, eta tiúrina tikaiju'ekare. 2 Takamunu'isera mákani tikawakureya, tájina matapirawainaya eta máitaresira'i, takuija nakuyunaka ena achaneana. Mákani ésunaichu'i esu mayena, mákani tikapika'u'i. Mákani tijaneakawa'i eta máitaresira, mákani achanesamure tijakapara'i naye'e nákani tichimarachanaya. Mákani máituka tímitureka; 3 mákani wa'i tawayuaruina eta térakare. Wá'isera makue'ara'i. Mákani wa'i takuwayuaka eta plata. 4 Tikaiyakareyare te mapena. Máitukayare eta makajurusirayare ena machichanaveana, tisuapajira'ianayare nákani machichanaveana, tipikaura'ianayare máicha; 5 wa'i tisiapaima'i mákani achane wa'i máituka'i tikawanairipi te mapena. Tavetijipapuka eta juka ewakureka, waipa náitukaima'i eta naechejirisiraina ena vichamuriana. 6 Wa'i tisiapaima'i mákani mapaemunawa'i máe'ika ema Viákenu, machu makasiñawawaika eta masiapira'i eta matupara'a'i. Eta taka'e eta mákipaisirawa'i ema Wínaraji. 7 Éneichuware takamunu'i mákani pastuleruyare'i tikapika'u naye'e ena apamuriana achaneana, apaesa wa'i nakuechejika eta maye'e, machu máituruka ema wínaraji. 8 Éneichuware, nákani tikawakureya eta diáconokare, takamunu'i tikapika'uanayare eta náitaresira'i, wa'i apipiemanaima'i eta náechejirisirawana, wá'isera tikawa'arasianaima'i, wá'iware tijamurara'ianaima'i. 9 Takamunu'iware náimatiyare yátupi eta tisuapakareana'i maye'e ema Jesús, náitauchiraipa tamutu, tájinapa náichirawaima'i te mamira'u ema Viya. 10 Tatiwayare nakasamairunumaya te yátupi'ipuka tiuri, tájinapuka náichirawaima'i, té'esera tiúriana'i, énara tuparairukanayare'i eta ewakureka diáconokare. 11 Énerichuware, ena esenana, takamunu'i tikapika'uanaya, wa'i nakuecheji'i, súkani tijaneakawa'i eta suítaresira, tájina náichirawaima'i, títaura'ianayare. 12 Ema katupára'ayare, takamunu'i mákani ésunarichuware esu mayena, máitukayare eta máimitusirayare ena machichanaveana, tikaiyakareyare te mapena. 13 Taicha te náitaucha'i tamutu eta natupara'ana ena diáconuana, tikunachakareana'i tipíkauchakareana'iware, tási'a, éneichuware tétumesamurechawainapa eta nakametarairuira'i eta máimiturapiana ema Jesucristo. 14 Puiti nukunewaya eta nítekapirawaneya eta ara piye'e, té'esera vuícha'apuka nukuitujikawa níteka, nukajurevi'isera juka 15 apaesa te wa'i nukuitujikawawane pítukapa eta táuriwaina eta pítaresiraya, taicha machichavi'i píti ema Viya, viti manerejiruana'i ema yátupikene'i Viya, viúnaka'i vímitureka'i yátupi eta máechajiriruwana. 16 Taicha eta juka vé'iru'i vimutu, tétavikawa'i eta táuriwa taechapewa'i: Ema Viakenu timerekawa'i eta máukupaisira'i makake'era'i eta juka viake'e'i viti achaneana, émaipa ema Machanewa Viya makametarapi'iware eta yátupira'i Machicha ema Viya. Náima'a'iware ena ángeleana eta máechepusira'i te máekari. Nakametarairpa tamutu awasareana, namutu achaneana nasuapa'i te juka apake'e. Ichapemuriana ena tijachapána eta majaraiwa te anuma.

1 Timoteo 4

1 Eta mametarapi ema Machanewa Viya, ani taka'e maimikacheracha'i puiti juka vikaiju'eyare, natiari'inapa ena timútsera'awanayarepa'i tínajikawana eta náe'isira'i ema Jesús, nasuapainapaipa ena tiyurura'iana, náe'ikainapa eta náimiturapiana ena éreanana. 2 Nasapi'ainapa tisamakareanayare ena apipiemana tépiya'ira'iana, ena nani, máimatiakawara'ana'i eta náepiya'iraiwana taicha náitunaipa'i eta naka'irana. 3 Ena nani achaneana nayurukainapaipa ena vichamuriana eta wa'i nakutanuka esu nayenaina wa'iware nakunika eta tajiparakana tinikakareana eta maepiyaru'i ema Viya, ema maepiyaka'i tamutu apaesa ena machanerana ema Viakenu enapa ena timatiana eta yátupikenana nanikayare'i, na'asulupayachayare'i ema Viya. 4 Taicha tamutu'i tiuri eta maepiyaruana ema Viya. Wa'i táurika'ini vépuru'ini, vijakapayare'i tamutu, vi'asulupayachayare'i te Vinikaya, taicha víjarakasi'i maye'e ema Viya, 5 timetaka'avi'i eta táuriwa'i, takaurisamurecha'i ema Viya eta viyujarasirana, puíticha tanasi'i viye'e víti, te vinika, vi'asulupayachayare'i ema Viya. 6 Te pímitukawaka eta juka ena vichamuriana, pímereka'i eta yátupira'i mawanaravi ema Jesucristo, eta juka táurinakene'i echéjirirukawa, étaichu'i eta vímiturapiana'i eta piye'e, eta tétumechaviyare eta pímiyanirawa'i pisuapa eta juka vé'iru'i. 7 Wá'isera pikusuapawaka ena nani tíchana'i eta juka echéjirirukawana tamaurikeneana, súnsurupianachucha eta, pímiyanawasera pikarawa'u eta piúritaresiraina maye'e ema Viya. 8 Takuti eta náimikarawa'uchirawa ena tijunapana chururira'iana te tijunapana, nawaraira'i náetumecha eta náke'eana, takamunu'isera nápepejirikawa te sácheana, píti, wa'i takuechuki'a eta pikarawa'uira'i, te yátupi'i vikarawa'u viúritaresiraya maye'e ema Viya, tétavikawaya eta viúriwaya te taunawa eta sacheana. 9 Eta juka yátupikene'i, ámutupaini esuapa'ini. 10 Taicha yátupikene eta echéjirirukawa, ema vikasiñakene'i yátupikene'i Viya. Ema, técha'avi vimutu viti achaneana. Vivetiji viti vé'ikanaipa ema, tétavikawa'i eta makatiuchira'avipa'i. 11 Ena pímitureanaya, pituparakawakaicha muraka eta júkana. 12 Pikuneuchawa, apaesa wa'i nakuepuruvi eta pímituresira'i, taicha eta piámaperuwaicha'a. Pímerekayare eta piúriwa apaesa étaina náe'ikavi ena vichamuriana. Tauri eta péchejisiraina, eta pítaresiraina. Pémunara'i naye'e ena vichamuriana, énapa ena apamuriana achaneana. 13 Te wícha'apuka nukuitekapa, pímiyanawa eta pímitusirayare ena vichamuriana. Pímiyanaware eta pétumechirawakaina. Péchejikuinayare eta Takapika'ukene Ajureka apaesa nasama namutu. 14 Pémechawayare eta nametarapiana'i ena víyara'ana mametaruana'i ema Machanewa Viya, eta pikawakureraya. Péchaware eta nanasira'i ena eta nawa'uana te piápusi. Puiti, wa'i pikuemepurureka eta péchemaraiwa'i. 15 Pipanerecha yátupina eta juka pimetakasiwana'i. Pímereka eta táuriwa'i eta pé'isira'i, apaesa náima'a namutu eta piúriwainapaicha'a. 16 Péchapawaicha yátupina eta pímituresira'i eta juka vé'iru'i. Pítijiwa pipamikawa pítauchayare tamutu. Te pítaucha eta juka, pikuchuku'awayare píti, énapa ena pímitureana'i.

1 Timoteo 5

1 Te natiari'inapuka náejekapawa ena víyara'ana ichavikapanana'i piye'e, wa'i pikukajachawaka ena. Pechejirikasera tauri, tákuti te péchejika ema tikachichavi. Éneichuware ena amaperukijiana ajairana, tauri eta pechejirapina tákuti eta péchejisira ena pichukikeneana. 2 Éneichuware ena vénara'ana ichavikapanana'i piye'e, te náejekapawapuka, pechejirikawaka tauri tákuti eta péchejisira esu tikachichavi. Énapa ena amaperuana esenana, pechejirikawaka tauri tákuti eta péchejisira ena pichukikeneana. Tátupiruwa eta péchejirisirawakaina ena. 3 Pímikatakawakaya ena tépenaimana'i, nákani tájina'i naviyawa'ini, yátupi'i eta nakamunuirawana. 4 Té'eserapuka natiari'i'i ena suchichanaveana esu esena tépenaima'i, suámarianapuka, énapa títatianayare'i. Títsirijikawanainapa eta nakajurusirawaka'i ena náenana, nátseanapuka. Eta juka, máurika ema Viya. 5 Súkani tépenaima'i sukarichu'ipuka, nájina suchichaina'i, nájinaware suviyawa'i. Sukuchapainapa eta tási'akeneya maye'e ema Viya, taicha suíjararuwaipa yátupi eta maye'e. Tiyujarakainapa te sacheana, te'epa yátiana. 6 Ésusera súkani esena tepenaima, suíkutichirawa'i suicha eta suwara'akeneana'i, esu tímikutijirikawaipa suákijiruwa'ini eta maye'e ema Viya. 7 Pímitukawakayare ena tépenaimana'i, apaesa táuri eta nakaemataneasiraina ema Viya, takuija natapirawaina. 8 Taicha ena vichamuriana, tatuparakawaka'i náeñamawa eta náitatira ena náenana, ena nátseana. Nákani wa'i nakukicha eta juka, tímikutijirikawaipa wa'i náitaucha'ini eta náe'isira'i ema Viya. 9 Nakarichu tikajukunanayare ena tépenaimana, ena tikaye'eanaipa sesenta añu eta na'añura. Súkani esena tépenaima, émanaichu'iware ema suímaini eta suítaresira'i. 10 Ésupa súkani tímatikare'i eta táuriwana'i eta suématanerepiana. Súkani tiúri'i eta sukajurusira'i ena suchichanaveana. Súkani tijakapara'i te supena naye'e nákani tichimarachanapa'i. Súkani tiuri eta suéchapajirisira ena vichamuriana. Súkani tamutu'i suítapara'a suicha eta táurikeneana. 11 Énasera ena tépenaimana'i amaperuanaicha'a, wa'i piajukunachaima'i. Tijurikati tiakipaikawana, taicha tawayuakawakaicha'a eta tájiparakana, natanukaicha'a ema ajaira, nawara'aicha'a tiápechawanayare'i tikaimana. Tijurikati tikainajiruana eta náe'isira'i ema Cristo 12 takamitisikawakapaipa, énapa tíminajikanapa'i eta náe'isira'i ema Cristo. 13 Éneichuware tikauyayakare'i, tépiyakawanapa plújuana. Náematanepa tipaipirikana te pétiana, námapaipa eta cuéntoana. Tímisiaparakawanapaipa. Nakaemataneaka náechejisi'apaipa jákani náima'akeneanapa'i te pétiana. Wa'i tákatupara'a náicha'ini eta juka. 14 Eta taka'e, ena tépenaimana'i amaperuanaicha'a, nuwara'a nápechawa nakaimaware, nakachicha, apaesa nakaenakare'i te napena, takuija nakukayema ena tikunera'iana. 15 Taicha narari'i ena tépenaimana'i tínajikawanapaipa eta náe'isira'i ema Jesús, náe'ikapa ema Wínaraji. 16 Te sutiari'ipuka tépenaima'i esu vichamuri'i, te natiari'iwarepuka ena sujaneana'i vichamuriana'iware, ena títatianayare'i ena sujaneananaichu; apaesa wa'i sukuapitawairika'i naye'e ena máimaruana'i ítatijiriruana'i, táichavene'isera jákani tamajinaira'i naviya'ini ena. 17 Ena pastoreana, te tiúri'ipuka eta náechapajirisirawaka ena vichamuriana, ichapeyare eta náemunakakarewayare'i. Tatuparakawaka'i tiuriyare eta viwachachira, taicha ena, eta náematanerepi'i tímiturekana'i tikametarairuana'i. 18 Taicha ani taka'e'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Wa'i pikuitisumucha eta pivuiyera te tikaematanepa'i, taicha téku'apa'i.” Ániware taka'e: “Ema achane tikaematane'i, tatuparaka'i tikawachayare'i maye'e ema makaematanearu'i.” 19 Wa'i pikusuapawane te tatiari'inapuka eta máepiyaekenena mákani naiyakara'i ena vichamuriana. Té'esera natiari'inapuka ena apinana, mapananapuka tinekapaekene'ana'i eta máejekapirawa'i, jé'esare tisuapakare eta. 20 Té'esera yátupikene'ipuka eta máejekapirawa'i, pikajachayare muraka te namira'u ena machamuriana'i náiyakarana, apaesa nátsiri'a napika ena apamuriana, waipa nakukicha eta juka. 21 Nutuparakavicha muraka, pítauchayare yátupina eta juka numetarapiana'i piye'e, wa'i pikunerejikawaka, nákutikaka eta píjarasiraina eta piye'e justicia. 22 Te matiari'inapuka mákani nawara'a nakasiapa pastor, pikasamairunumaya te tiúri'ipuka ema, wa'i pikuíja'ucha pikunakawane ema, tijurikati tatiari'inapa'i eta máejekapirawa'i, machu pítina tamuriaka taicha eta pímisiapiraina ema. Pijaneakawaicha taye'e eta juka. 23 Puiti néchawa'i eta pikajumamajipa eta pítaresira'i te piami. Tási'a, nuwara'asera, pímisirikicha apaesainaichu eta vino eta péresarama une, pípurujina'i. 24 Takamunu'isera eta pikasamairunumaya nákani tisiapanayare eta pastulerukare, taicha narari'i ena machasi'i eta napekaturana, wa'i táimatikarewane, tapaenumawa te pikasamairunuma ena, narari'isera ena tikaecherawane eta napekaturana, tímatikarewaneana. 25 Ene taka'e'i, narari'i ena tímatikareanawane'i eta náichira'i eta táurikeneana'i, narari'iware ena takamunu'i eta pikasamairunuma, wa'i tikaecherawane'i eta naichakeneana tamutusera eta juka timerekawayare.

1 Timoteo 6

1 Ena vichamuriana músuana'ipuka, tatuparakawaka'i napikauchayare ichape ena nákenuana'i, wa'i tijikapairi'ianaima'i apaesa wa'i nakuyunaka ena achaneana eta máijare ema Viya, wá'iware nakukaeka'i eta vímiturapiana. 2 Étaipa te nakakenu'ipuka mákani vichamuri'i, tiápajukawayare eta napikauchirayare. Wa'i tímipanawanaima'i eta nachamurira'i ema, náimerekayare yátupi eta táuriwaya eta náemataneana, taicha ema nakaemataneyeru'i, nachamuri'i máemunaruware ema Viya. Piti nuchicha Timoteo, pímitukayare tamutu eta juka naye'e ena vichamuriana. Pémechawakayare eta vímiturapiana. 3 Natiari'inapuka ena nákani nawara'a tímiturekana eta apana titukakareana tase'akenechucha te napanereruana, wa'isera yatupikenena'ini, nawarairachucha na'apapikayare'i eta vímiturapiana, tájinasera wa'i tave'apikaima'i eta juka yátupikeneana'i tási'akeneana'i maye'e ema Viákenu Jesucristo, 4 ena nani, tikasiñawawáikana'i, tájina'ineni náitukakenena'ini, ena nani, náurika téchejikana. Nawayurewanapa'i nakapaemachapa'i taye'e eta takayemakeneana eta véchejiriruwana te vímitureka'i, tikapinarura'iana ena, tiúme'ara'iana, tíchanara'iana, tipikakarakawanapa. 5 Tamutu sácheana tikatianarerekana taicha máuripanererura'ana ena, máimatira'ana'i eta yátupikeneana, nawara'a nakawacharapiyare eta naye'e religión, piti wa'i pikupauchawaka ena nani. 6 Jé'esarewa, tétavikawa eta viúrikakarewa máicha ema Viya, eta vé'isira'i ema, tavetiji te vikurisamurechawa taye'e eta vikaye'ekeneana'i máijararu'aviana'i ema. 7 Taicha te viúchukapa suye'e esu tikachicha'avi, tájina viámapa'ini víma'akenena'íni, ene taka'eyare eta vítavirayare, tájinaware viámaima'i eta víma'akeneana'i; 8 eta taka'e, te tatiari'ipuka eta viníkakenena te vipenana, vikamuiri'a'ipuka, tarataipa visuapayare'i. 9 Énasera nákani tipanerechana'i tirrikuchawana, apánapanepa eta najamurachakeneana, takananesirikapa eta naplatanechiawaya, énajiwapa tímikuñakawana taicha eta najamuraraiwana súnsurupiana'i, eta juka tikauyayakare'i étaina táimikuñaka eta náchanewana. 10 Táitsiwa'isera ena achaneana, náetaviucha'i eta tawayuasira'i náichapa tamutu eta tájiparakana, táichavene'i eta najamurachira eta plata. Natiari'inapaipa timutsera'awanapaipa eta tayurusiraina eta najamuraraiwana, tásapi'apa táiminajikapa eta nákasiñawaira me Viya, énajiwapa titanuchawana'i eta naviurewa'i. 11 Pítisera wa'i pikupanerecha eta juka mamawara'akeneana ema Viya, pérajikawa taye'e, taicha mawanaraviripa ema, tátupiruwa'i eta pisamure maye'e ema, taimiyanawa eta juka táuriwa'i eta pítaresira, tauri eta pé'isiraina, pémunaka yátupina, pikamichayare tamutu, yátupina eta pimansuwaina te pisamure. 12 Pétumechawachucha eta pikaemataneasira'i ema Viákenu, murakaina eta pikasiñawaira maye'e, wa'i pikuyakujiekene'awa eta pikuchapira'i eta pítaresiraya máichekuarakireyare, taicha máichu'akenevirichu'i ema Viya, wa'i pikuemepurureka eta péchejiriruwana'i te namuri ena vichamuriana, te píjarakawainapa eta pé'isirayare ema Viya. 13 Puiti, tímararakavi'i ema Viya eta nutuparasiraviya, ema, tikaitareka'i tamutu eta víma'akeneana'i eta te juka apake'e, tímararakavi'iware ema Viákenu Jesucristo. Pécharichu'iware eta matupiruwaira'i eta máimereuchirawa'i ema te mamira'u ema Poncio Pilato, 14 pítauchayare píti tamutu eta juka nuwanairipiana'i taicha tási'akeneana'i me Viákenu, wa'i pi'apapikaima'i, apaesa takuija táimikajachavi maye'e, tauri eta machimapiravina ema Viákenu Jesucristo te máitekapa te táitauchawapa te jena sácheyare máikutiara'i ema Tata Vikaiyakene. 15 Ichapenapa vikunachainapa ema Tata Vikaiyakene taicha makarichu'i ema yátupikene'i tamutu marata'a, éma'i Rey-kene'i, Viákenukene'i, tiwaneka'i namutu ena reyeana énapa ena akenukana. 16 Makarichu ema, yátupikene'i máepenakaka, máetaviucha'i eta mawáyu'aukiraiwa'i, nájina tirata'aina tikachakayaina eta majaraiwa taye'e eta mávi'a'i, ema, nájina tíma'aina, taicha máima'asikene'i ema. ¡Ema, vipikauchakene'i viwapinakene'i ichape. Máitawakakainapa eta vikunachirayare ema, jé'eware ema, tamutu marata'a! Amén. 17 Énerichuware ena vichamuriana'i tikaima'akeneana'i ríkuana'i, pímitukawakayare eta wa'i nakukajamurawa, wá'isera nakukasiñawa eta nakaima'akenéra'i, taicha tijurikati títawa eta náima'akeneana'i, témitiekene'apa tamutu. Nákasiñawasera maye'e ema Viya, jé'ewarekene ema tikasiñakare, ema tíjaraka'avi'i tamutu eta vikamunukeneana, viúrisamurereka'i máicha. 18 Taka'e, ena vichamuriana ríkuana'i, pímitukawakaicha'aware eta náuriwainaicha, náimikatara'i ichape taye'e eta ematanekana. Nájapanura'i nakajira'i naye'e ena tikamunuwanapa'i, tátupiruwa te nasamure eta náijarasiraina. 19 Te yátupina naitaucha eta juka, tatiari'i eta sácheyare najakapiraya eta apanayare náima'akeneanayare te anuma, ena, tikaijarakasianainapa eta nápechirawaya títarekana, taicha ena yátupi'i eta náimikataraiwa'i eta náitaresira'i te apake'e, máichekuarakirenapa eta náurikakarewaya. 20 Tiuri puiti, Timoteo, péperajika yátupina eta juka vímitukasiwa'i maye'e ema Jesucristo taicha takapika'ukene'i ichape. Wa'i pikujikapawaka ena nákani téchejisi'ana eta tájiparakana, tékatikawanachucha, wá'isera pikujikapa ena nákani nawara'a tikanaraemachaviana, ena nani tímijachawana'i náimati'íji eta táurikeneana, tási'asera ichape nayere'i eta náe'isiraina'ini ema Viya. 21 Narari'ipaipa ena vichamurianaini tínajikawanapa eta nakasiñairawa me Viya, taicha nasuapa'i ena nani tépiya'ira'iana. Nuyaseuchaviparaka me Viákenu Jesucristo táetaviucha'ini eta piúrikakarewaya máicha.

2 Timoteo 1

1 Nuti Pablo maye'enu apústule ema Jesucristo, ema Viya tiwanekanu'i eta nukametarairuirayare eta máechejiriruwa, taicha makaechejiriruwa'i eta máijarasira'aviya vikuchi'i víti eta vítaresiraya táichavene'i eta máwa'asira'avi'i ema Machicha Jesucristo, 2 puiti nápechawaware nukajurevi eta piye'e piti nuchicha Timoteo némunarukene. Nuwara'a makatajikavini majapanuvini ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Viákenu Jesucristo. Náijarakavini eta táuriwaina eta pipanereruana. 3 Nuti nécharairikavi'i te sácheana yátiana te nuyujarasirana, nuyaseuchavi'i me Viya. Nu'asulupayacha'i ema eta piúriwa'i máicha. Ema nukasiña'i nuti, takuti'i eta nakasiñaira'i ena viáchukanaveanaini. 4 Tétavikawa'i eta nuwaraira'i nápechawa'ini níma'avi. Wa'i némitisikawa'ini eta píyaira'i. Nuwara'a'i píja'uchawa'ini pítekapauchanu'ini, núrisamurepaini. 5 Taicha némechawa'i yátupi'i eta pímiyanirawa'i pisuapa ema Viákenu. Pikápayayarakawakaine'i eta susuapira'i yátupi esu piátse Loida ésupa esu pena Eunice. Ichapeine'i pémechanu'i eta naye'e ena. Eta taka'e puiti, wa'i néñamawa'ini eta piye'e. 6 Puiti nutuparakavicha muraka, wa'i pikukaema'a eta péchemaraiwa'i maicha ema Viya. Pímiyanawachucha, wa'i takumapuruji eta nunasira'i eta nuwa'uana te piápusi. 7 Taicha ema Machanewa ema Viya, tíjaraka'avi'i eta vitumesamurewana, eta vikatupara'aira'i. Ema tímituka'avi'i eta vémunaraiwaya. Tíjaraka'aviware eta vikaratasirawayare yátupi eta vítaresira. 8 Eta taka'e, wa'i pikutsiri'a eta pikametarairuiraya eta máechajiriruwana ema Viákenu. Wá'iware pikutsiri'a eta táemeratasiranu'i, taichavene'i eta nukametarairuira'i nuti apana. Yátupina pikamicha eta pikatajiwairaya. Taicha ema Viya, ema tíjarakaviya eta pitumewaya eta pímiyanirawaya pikametarairu. 9 Ema Viya tiámawa'i eta máemunasira'avi'i akane te tépanawainapa tamutu. Tijapanu'avi'i máichavene'i ema Machicha Jesucristo. Eta taka'e máichuira'aviyare vimutu viti vé'ikanayare ema Machicha, mawaraira'i tikuchuku'a'aviyare, wá'ineni viámawa'ini viúri'ini eta vítaresira'i. Puítisera ema Viya mawara'a mapekaturare'aviya te mamira'u. 10 Puíticha, eta majapanuira'avi'i ema Viya, máewatasina'avi'i ema Machicha Jesucristo tikatiucha'aviyare'i. Ema, máechepure'i te máekari. Puiti manakika'i eta Arairu máechejiriruwa'i, eta makaitaresira'aviya, máepenakaka'avinapa. 11 Ema Viya tituparakanu'i nukametarairuyare eta juka Arairu maechejiriruwa. Ema tinakanu'i apústulenu'i, nímitukayare'i ena apawasana. 12 Eta tímikaviuchanu'i eta juka, puíticha nukatajiwa'i ichape, taicha eta nítauchira'i eta nutuparakasiwa'i. Wá'isera nutsiri'a eta né'isira'i, taicha nímati'i nuti eta yátupira'i eta makasiñakaréwa'i ema nukasiñakene'i. Nécha'iware eta majakapira'i tamutu eta nématanerepiana. Nukunewainapa eta jena sácheyare eta máijarasiranuyare eta níkuchi'i maye'e. 13 Píti apana, eta pé'ikayare eta juka yátupikeneana nímiturapiana'i piye'e, tájina wa'i pi'apapikaima'i. Yátupina pisuapa, yátupina eta pémunaraiwaina taicha tiáwa'akavipa ema Jesucristo. 14 Piúnakaicha yátupina eta juka máechejiriruwana ema Viákenu, te natiari'ipuka náwara'a na'apapika eta vímiturapiana, wa'i pikuisapawa, máima'avinesera ema Machanewa Viya, ema tiáwa'aka'avi'i, ema tímikatakaviyare. 15 Títekapa, péchaichu'i píti eta namáimikatasiranu'i ena náiyara'ana'i ena vichamuriana tikawasana'i te Asia, émaipa ema Fijelo emapa ema Hermójenes tijunijikanuapa énawanerekaina'ini naimikatakanu'ini. 16 Nuyaseaka'isera ema Viya majapanuiraina ena machichanaveana ema Onesíforo, ticha ema ichape eta maitatiranu'i makurisamurechiranu'i, wa'i maimitsiri'a'ini eta taichavenena'ini eta navi'aira'i te juka nukaerataiya'i. 17 Emasera maitekapinaichu te Roma enewanepa titanukanu'i wa'i manaraka'ini eta matanusirani tiamainukawa te tichimawanupa tiurisamurepa. 18 Pechaichu'i píti apana eta máimikatasira'avi'i te viávi'aicha'a te Éfeso, eta taka'e, nuyaseaka'i ema Viya makatajika'ini máimikataka'ini ema, énapa ena machichanaveana. Majapanu'ini te jena sácheyare vítekapauchiraya ema Viya.

2 Timoteo 2

1 Pítisera némunarukene nuchicha Timoteo, nuwara'a yátupina máetumechavini ema Viákenu Jesucristo. 2 Píti pímatirichu'i tamutu eta nímiturapiana, taicha pisama'i eta nímitusirawaka'i ena vichamuriana te awasareana, puiti pitanukaya ena apamuriana vichamuriana nákani pímitureana títaura'iana'i, pituparakaya ena tauri eta náimitusiraina ena apamuriana vichamurianayarewa, tákutirichu eta nímitusiravi'i nuti. 3 Nutuparakavi pikamichayare piti tamutu eta pikatajiwairana, yátupina eta masuntaruravina ema Jesucristo. 4 Pikutiyare eta máuriwa ema suntaru, takarichu máechapajirika'i eta mawanairipiana ema makapitara, wa'i máemitisikaima'i eta mawana'iana, ta'apapika'ipukaini jákani tájiparakana, ene pika'eyare piti eta pítauchirayare eta mawanairipiana ema Viákenu. 5 Eta juka takuti'i ena tijunapanayare chururiranayare, te wa'i naimitunawacha eta nake'e eta najunapirayare waipaine'i kachurirekanaima'i eta najunapiraya. 6 Píti pipamikawaya muraka eta pítauchiraya eta pitupara'ana, pikutiya eta mapamisirawa mákani isanitireru eta makaematanera te máesane, mawaraira'i tiúchuku'ayare eta máematane. 7 Pipanerecha yátupina eta juka numetaruviana'i, németeaka tímikatakaviyare ema Viákenu eta pikaikutiarairayare tamutu. 8 Wa'i pikuemitisika eta juka nímiturapiana'i maye'e ema Jesús, eta émaira'i yátupikene Cristo, mámariekeneni'i ema rey David. Ema, máepenakeneni'i. Makaechepuka'isera ema Viya. 9 Eta tímikaviuchanu'i eta juka, puíticha nukatajiwa'i ichape taicha eta nukametarairuira'i, étara témeratakanu'i puiti, tikuti'ine'i nukaviurewa'ini. Etasera eta maechejiriruwa ema Viya wa'i takaerata'ini vimiyanawayare'i eta vikametarairuira. 10 Nukamicha'isera tamutu eta náichiranu'i, nuwaraira'i nasuapa'ini nákani máichu'akeneánayarepa'i ema Viákenu Jesucristo, apaesa náuchuku'a'ini ena apanawa, náitujikawa'ini nasiapa taye'e eta táurikakarekene máwasa, máichekuarakirenapa eta vikachaneraya ema. 11 Jé'esare, yátupikene'i eta juka vé'iru'i vimutu: Te vépenaka'ipuka ema, kaitareka'avinapa ema Viákenu, 12 te vetumechawa eta vikatajiwaira, visiapayere te mawasa ema Viakenu; te'esera te vitsiri'aka ema Viya ema apanaware titsiri'aka'aviyare ema; 13 Te vínajikawa'ipuka eta vé'isira'i ema, émasera wa'i máinajika'avi'ini, Manasi'ichucha tikuchapa'avi'i te viápechawayarepuka vichawayare maye'e. 14 Pémechawaka ena pímitureana tamutu eta júkana. Pékatiakaicha muraka te máijare ema Viákenu. Wa'i nakuewataemajirikáka te jákani náechejirisirawana. Taicha tájina táijarakaima'i, machu étaina ta'apapika eta napanereruana'i ena vichamuriana eta nasámararasiraina'i. 15 Yátupina tauri picha eta pikaematanera'i ema Viya. Tájinasarepa piáwamira'uima'i taicha tamutu'i tiuri eta pémataneana. Tatupiruwayare'i eta pímituresira'i eta yátupikeneana'i máechejiriruwa ema Viya. 16 Té'esera natiari'inapuka ena téchejisi'ana'i eta tájiparakana tékatikawana, wa'i pikujikapajirikawaka ena. Pérajikawa naye'e, taicha ena nani navetijiyarepaichucha eta náichira eta tamaurikeneana 17 Tíñe'ikeneana'i eta náechejirisirawana taicha eta tawayuarasirawa'i, tikauyayakare'i na'apapika ena vichamuriana. Ene taka'e'i eta náejekapirawana'i ema Himeneo, émapa ema Fileto, 18 péchapawayare naye'e ena nani, taicha nakaerajiruwaipa'i taye'e eta yátupikeneana vímiturapiana. Taicha ena nani tépiyaekene'ana'i eta táetavisirawaipa'iji eta náechepusiraipa'iji ena náepenakeneana. Jé'esare, natiari'ipa'i ena náemejekapawaruanapaipa'i. 19 Vitiari'isera viti vímiyanawa'i vé'ika'i ema Viya. Taicha muraka eta vikasiñawaira'i, ema tímati'avi'i eta machaneraira'avi'i. Yátupiware visuapa eta juka máechejiriruwa, ani taka'e'i: “Náinajikayare'i eta tamaurikeneana namutu ena tiámana'i eta máijare ema Nuchicha Jesucristo.” 20 Te mapena ema achane rícu simutuyereruwa'i makaye'e'i eta táurinakeneana'i naye'eana jarra uru, nakurujana plata. Wa'i náimipananajikaima'i. Wa'i náimikutichaima'i eta apamuriana nayereruwana yukukisiana, eta raveta, eta yuwaraki, étapa eta nakasuelana mátejisiana. 21 Eta taka'e víti, ichape eta vijaneasirawayare taye'e eta tamaurikeneana. Yátupiyare'i eta vikamunukarewaina maye'e ema Viya, vítauchirayare'i eta vikaemataneasira ema. Jé'esare, ichapenapa eta vimunawayare'i maye'e. 22 Wa'i pikue'ika eta natu'usiwana ena amaperukijiana. Tamutu'i najamuracha ena, nakarawa'u'i jákani tamaurikeneana'i. Pítisera pímiyanawa eta táuriwa'i eta pítaresira'i. Pétupirikayarewa eta náichawakenewa ena achaneana. Énaina pitanuka pákachanewaka nákani pichamurianaichu tiúripanereruana'i, taicha ena nakasamure'i ema Viákenu. 23 Éneichuware wa'i pikujikapajirikawaka nákani nawara'a'i tiyaserekaviana. Taicha pímatipa'i ena nani eta naka'irana, étachucha natanuka eta semanereana. 24 Ena mawanarana ema Viya, wa'i taiúri'a naímisiaparakawa'ini taye'e eta semanereana. Táitsiwasera naétaviuchayare'i eta náuriwayare naye'e namutu ena achaneana. Nakamichayarewa tamutu 25 enaipa ena viánarana'i, tiúriyare eta véchejirisirayare. Vikuchapayare eta táetupirisirawaina eta napanereruana, máijaraka'ini ema Viya nasuapiraina eta máechejiriruwa, 26 apaesa nakuchuku'awa'ini eta náchanewana eta takaerataira'i maicha ema Wínaraji. Taicha eta máiturusirawaka'i ema, mawara'a'i náitauchaya eta mawara'akeneana'i ema.

2 Timoteo 3

1 Éneichuware nuwara'a péchayare eta juka apana. Puiti juka vikaiju'eyare tavetijinapaipa eta táejerawayare. 2 Taicha tiwayuchawainapa eta náichirayare eta najamuraraiwana. Tawayuakainapa eta plata. Tipanarara'ianayare. Éneichuware, masuápajiraira'anainapa naye'e ena tikachichana. Wáipaware napikauchaima'i ema Viya, nasapi'ayarechucha nakaeka'iyare ema. 3 Nájinainapa náemunaruima'i, nájinawarepa najapanukenema'i. Técheji'ianainapa. Waipa téchejikakareanaima'i, titupiara'ianainapa. Nakatichainapa eta táurikeneana. 4 Mapikauruira'anainapa, tikasiñawawáikanainapa. Náurikainapa náicha eta nawara'akeneana naicha, tasapi'ainapa napauchayare, waipa émaima'i napauchaima'i ema Viya. 5 Narari'iyare ena tímijachawanaya yátupina'ini nakaiju'e ema Viya, wá'isera náunakaima'i eta máechejiriruwana, naepuruyarechucha eta taitupajijiasirawa eta maechejiriruwa. Pérajikawa eta naye'e ena nani, wa'i pikuimisiapawa naye'e. 6 Taicha narari'i ena achaneana tiyurura'iana tépiyakawanapaipa tipaipikana te pétiana, nayurukawakapaipa nákani esenana máecharaireana, ena nani esenana tisipekaturana'i, tawayuaruana'i eta tájiparakana, 7 nametainipa tikarawa'uana'i, tájinasera wa'i nakaikutiaraima'i eta yátupikeneana. 8 Takuti'i akane ena iápemareana ema Janes émapa ema Jambrés tiákapaemachana'i ema víyara'aini Moiséini, tímatikareana'isera eta namaimatira'i eta yátupikeneana. Ena achaneana mauripanereruana taicha wa'i nawara'a'i nakasiñawa'ini me Viya. 9 Wá'isera timiyanawanaima'icha, taicha ena achaneana náimatiakawaneyare'i eta náepiya'iraiwana súnsurupiana'i eta, takutiyare'i eta náimatiasirawaka'i akane ena achaneana ena nani apina iápemareana tiákapaemachanaini'i ema Moiséini. 10 Pítisera pé'ika'i yátupi eta nímiturapiana, pikutinu'i eta núriwa'i naye'e namutu achaneana, étaipa eta nupamisirawa'i eta né'isira'i ema Jesús, nukasiñawa'i yátupi maye'e, pikutinu'iware eta nukamichirawa, étaipa eta némunaraiwa'i, étaipa eta nurata'aira tamutu, 11 pécha'iware eta náichiranu'i ena achaneana, eta nukatajiwaira'i náicha, ichapemuri'i eta napanajirisiranu'i eta te awasareana Antioquía Ichipichu, te Iconio, étapa te Listra, émasera ema Viya tikatiuchanu'i taye'e eta juka náichiranuana'i. 12 Yatupisera namutu nákani, tiwara'anaya tiuri eta naitaresira, eta nawa'asira ema Viakenu Jesucristo katajiwanayare taichavene eta napanajirisiraya. 13 Énerichuware, ena achaneana wínarajikeneana tiápajukawainapa eta nawínarajiwanaya, éneichuware ena tikaetemara'iana, tiápajukawainapa eta nakaetemaraiwaya, énajikakainapa tikaetemakakanayare. 14 Pítisera pímiyanawa'i eta pé'isira'i eta juka pímitukasiwana'i, yátupi'i pímereka'i eta pisuapira'i, piti pímatichu'i ena tímitukaviana'i. 15 Piámawa'i te amuyavicha'a pímati'i eta Takapika'ukene Ajureka, eta tímitukavi'i taye'e eta piúchukuiraya te apana vítaresira, táichavene'i eta pisuapira'i yátupi ema Jesucristo. 16 Taicha tamutu eta Takapika'ukene Ajureka tási'akeneana'i maye'e ema Viya, jé'ewarekene eta tikamunukare eta viviyi'ayare eta tikarawa'ukareana, eta vímitusi'aya viminekaperaya etapa eta véchejisi'ayare ena achaneana, vímitupiruchi'awakaya taye'e eta táuriwayare eta náitaresirana, 17 Taka'e, ena vichamuriana máwa'aruana ema Viya téchemara'ianayare'i, yátupi náitukayare'i tamutu eta náichiraya eta táurikeneana.

2 Timoteo 4

1 Puiti nutuparakaviyare muraka te máijare ema Viya, émapa ema Viákenu Jesucristo. Taicha ema, títekawaneyare eta makawakureiraya te juka apake'e. Viti vítareruanaicha'a énapa ena náepenakeneanaipa vikayasesere'inapa te mamira'u tája'a'ipuka eta vikaemataneasirana'i ema 2 eta taka'e, pímiyanawachucha pikametarairu eta máechejiriruwa ema Viya te jákani pítujisirawana. Pékatiakawakaicha muraka ena téjekapawana'i. Pechejikawaka, pétumechawaka ena, apaesa tiúri eta napanereruana. Pakamichasera eta pímitusirawakaya namutu. 3 Taicha titekapayare eta sácheyare ena achaneana waipa nasuapaima'i eta vímiturapiana táurikeneana, étainapa náichayare eta nawara'akeneanaichu. Natanukainapa ena nákani tímitukanayare eta tájiparakana, nakarichuinapa tisamakareanayare naye'e. 4 Tasapi'ainapa náepuruyare eta vimiturapiana yátupikeneana'i, nakaepakekuinapa. Étasera eta náepiyapiruana ena achaneana, tasapi'ayare eta tisuapakareyare'i naye'e. 5 Pítisera pinasiyareichu tájina píchirawaima'i. Pikamichayare tamutu eta pikatajiwairana. Pímiyanawachucha pikametarairu eta máechejiriruwa ema Viya. Pítauchayare eta pituparakasiwa'i. 6 Puítisera, nuti tiáne'ipa eta nítaviraya te apake'e. Nukutipa eta yúkupi te títawayarepa téma'ayarepa, éneipa nuka'e'i nuti. 7 Nítawawarerupa eta nukanaraira'i eta tamaurikeneana. Wa'i nuvitaekene'a'ini. Nítaucha'i eta nutuparakasiwa'i maye'e ema Viákenu. Núnaka'i muraka eta nusuapira'i ema Jesús. 8 Puiti etanecha nukuchapa'i eta jena sácheyare eta máijarasiranuyare eta níjarakasiya me Viákenu, taicha eta né'isira'i yátupi. Ema, máitauchayare'i eta máijarasiranuyare eta níkuchi'i maye'e. Wá'iwaresera nákarichuima'i nuti nukaijarakasiyare. Éneichuwa máijarakayarewa namutu nákani tikuchapana'i eta machaviraya. 9 Pitatajiríkawaicha eta pítesirawaneyare ani nuye'e. 10 Puiti tijunijikanuipa ema Demas, taicha tétavikawa'i majamurachira'i eta mawara'a tikaima'akeneyare te juka apake'e, tiyanapa makaiju'e'i taye'e eta Tesalónica. Émasera ema Crescente, néwataka'i te tinapaika Galacia, éneichuware ema Tito, néwataka'iware te tinapaika te Dalmacia. 11 Makarine'i nukachane'i ema Lucas. Pivenumapa'i ema Marcos, máiteka ema apanaware, tétavikawa'i eta nukamunuira'i ema. 12 Ema Tíquico, nuwaneka'i máiteka ara piye'e te awasare Éfeso, émainacha'a pítsiwaina. 13 Te píteka, pétawajikayarepa'i te Tróade, pivenuminanuya eta nuye'e capa nunakiru'i maye'e ema Carpo, étapa eta nuye'eana libro, étapa eta apamuri ajumerukana. 14 Numetakaviware eta máejekapirawa'i ema Alejandro eta nuye'e; tétavikawa'i eta makatichiranu'i ema maka herrero, máima'ainesera ema Viákenu. Ema títsirijiekene'ayare eta máichiranu'i. 15 Eta taka'e, pikuneuchawaicha eta maye'e, taicha tétavikawa'i eta makatichira'i eta vikametarairuira'i. 16 Étaipa, te tínapukainapa nukatiuchawa'i te mamira'u ena tuparairukana juéseana, nájina náimikatakanu'ini. Namutu'i tijunijijikanuana'i. Tiuri, takuijaseraini makuícharakaini ema Viya, majapanu'ini ena tijunijikanuana'i. 17 Émasera ema Viákenu tijaneakanu'i, tímikatakanu'i, wa'i máisapanu'ini nanakanu'ini te tapena eta sárareana tinikara'iana. Nítujikawa'i núchuka nuyana taye'e eta apanakeneana awasareana, nukametarairu'i naye'e ena apawasakeneana. 18 Ene taka'eyare eta máimiyanirawayare tikatiuchanu ema Viákenu taye'e eta táiñe'ikeneana, tiámanuyare'i taye'e eta máwasa anuma. ¡Ichape eta majaraiwa'i Máichekuarakireyare'i eta vijirauchiraya ema! Amén. 19 Péchejisinanuwaka ema Áquila ésupa esu mayena Priscila, énapa ena machichanaveana ema Onesíforo. 20 Émasera ema Erasto, nunakika'i te Corinto, émapa ema Trófimo nunakika'iware te Mileto taicha tikajuma'i ema. 21 Pítekawanecha te tamira'uinaicha'a eta murakana tikasara'i. Téchejikaviana ena vichamuriana ema Eubulo, ema Pudente, ema Lino, esu Claudia, tási'a énapa ena apamuriana vichamuriana. 22 Nuti nuyaseuchaviparaka me Viákenu Jesucristo majaneakavi'ini tamutu sacheana, táetaviuchawareni eta iúrikakarewaya emutu eti máicha.

Tito 1

1 Eta najure nuti Pablo, mawanaranu ema Viya apústulenu'iware maye ema Viákenu Jesucristo, mawanerunu'i ema, apasea ena manerejiruana'i ema Viya naimatiekene'a eta yátupikene'i makasiñakarewa ema Viya, eta juka tiavi'a'i te juka viawapairu'i, 2 etara eta juka vikuchapakene'i taicha eta vitaresira maichekuarakirenapa. Taicha ema Viya wa'i maepiya'ira'ini. 3 Puitisera titekapa eta maikutiara'i eta maimechira'avuyare eta maechejiriruwa taye eta nametarairu eta matupararunu'i eta majapanuiranu'i eta mawanairipi ema Viya yatupikene tikatiura'ikene viye'e viti. 4 Piti Tito yátupikenevi, nichavi'i taye'e eta vikasiñawaira'i me Viya, taicha eta vimatikenepa'i viti apina'avi. Émainapa ema Tata Viákenu Jesucristo tikatiura'ikene viye'e viti achaneana taetaviucha'ini eta piuriwayare te mamira'u. 5 Péchawaichu'i te nunakikavinapa te tikaijare Creta, nutuparakavi'i pítauchayare tamutu eta numaitaureana'i, eta nutupararuvi'i pinerejikaya ena pinakakeneanayare eta náwakureanaya ena pastuleruanaya téchapajirikanayare nákani náijamuripachu tisuapajira'iana. 6 Emasera ema tikawakureyare naye'e ena vichamuriana nakamunuyare nakuija matapirawaina te maitaresira. Mákani, ésunarichu'i esu mayena. Tisuapajira'iana'iware ena machichanaveana, apaesa nakuija nakuechejisi'a eta namasuapajiraiwaina. 7 Taicha takamunu matapirawarena nákani pitupararuanayare; taicha ena, tuparairukanayare maye'e ema Viya. Mákani, tímitukakare'i. Mákani, wa'i tisemarairi'i. Wá'iware tawayuaruina eta térakare kawa'arasi. Wá'iware makutanuka eta semanere, wa'iware makujamuracha eta apaye'e. 8 Mákanisera achanesamureyare tijakapara'iyare nákani tichimarachana mákani, máituka tipanerereka, mákani, títaura'i tamutu naye'e ena achaneana, mákani, makaiju'e ema Viya, títaura'i'iware maye'e, takuija matapirawaina. 9 Énerichuware takamunu ema mákani tisuápajira'ikene taye'e eta vímiturapiana tisuapakareana, apaesa ema táuriware eta máimituresiraina, taicha takamunu eta máijarasirayare eta natumewaina ena tisuapajira'iana'i, takamunu'iware eta makajimuyasirawakaina ena nákani tikatianakanaricha'a eta máimiturapiana. 10 Taicha narari'i kamuriana ena titupiara'iana, náetaviucha eta namaechejikasiwana, tiwayuara'iana taye'e eta naimiturapiana susurupiana, nawayuakawaka'i ena apamuriana achaneana. 11 Pikamatinakayare ena nani, wa'i pikuisapa eta náimitureka eta tamaurikeneana, machu náemejekapawacha ena vichamuriana'i, taicha wa'i táurikakare'ini eta náimiturapiana, ena nani náicha'i eta juka taicha nawara'a'i navereakawaka eta naplataneana. 12 Matiari'ini'i ema naye'eni'i profeta najaneanaichu ena Cretenseana, maka'e'i eta máechejiriruwa'i naye'e: “Ena nujaneanana cretenseana, tépiya'ira'iana ena, tíñe'i eta náichakene nakuti eta sárare tíñe'i, kánisiukiana, plújuanaware ena.” 13 Yátupi taka'e'i eta náitaresira'i, eta taka'e, pinekapaicha muraka ena vichamuriana, apaesa waipa nakuakipaikawa taye'e eta tájiparakana, tauri eta nakasiñawaira me Viya 14 waipa nakusuapa eta náimiturapiana nawayuarapiana ena nujaneanana israelítana, machu nakusuapa eta náimiturapiana ena nákani nawara'a na'apapirikawaka ena vichamuriana eta náe'isira eta yátupikeneana tímitukakareana. 15 Ena tipachinana'i te napanereruana tamutu tiuri eta nasamararasira eta tiurikeneana, énasera ena masuapajiraira'ana wínarajipanereruana, ena wa'i táuri'ini nasamira eta tiúriana echéjirirukawa yátupikeneana, taicha tachipejikene'i tamutu eta napanereruana, murakasamureanapa táicha, tájina nasama'ini eta tamauriwa'i eta náichira'i. 16 Ena timijachawana'i naimati ema Viya, tímatikareana'isera eta namáe'isira'i ema Viya, taicha náichaichucha eta tamaurikeneana tíñema'iana, émasera ema Viya makaticha tamutu eta juka náichakeneana táiñema'ikeneana, ena nani, masuapajiraira'ana'i eta maye'e, tájinasera wa'i náituruekene'aima'i ena nani náicha'ini eta táurikeneana.

Tito 2

1 Pítisera Tito pímiturekaya tamutu eta yatupikeneana. 2 Ena tikawakureanayare naye'e ena vichamuriana takamunu'i yatupina naitaucha eta nawakureana, tawara'aware nakaratakawa yatupina taye'e eta najamuraiwana, tauri eta napanereruina eta naichirayare eta nawara'akeneana. Taurina eta nakasiñawairaina me Viya, eta naemunaraiwaina etapa eta narata'airayare eta nakatajiwairayare. 3 Énerichuware ena vénara'ana ichanaruana, pímitukayarewa ena tauri eta náitaresiraina taicha ena, tuparairukana'iware maye'e ema Viya, waipa técheji'ianaima'i, wá'iware takuwayuaka eta térakare. Naimereka yatupina eta náuriwaina naye'e ena amaperuanacha'a esenachichana 4 náimitukayarewa ena amaperuana esenana náemunasiraina ena náimanaveana énapa ena nachichanaveana, 5 náitusirayarewa tipanererekana, napikaucha ena náimanaveana. Nasuapajira'iware naye'e. Napikauchakare nakaenakare te napenana, náitusiraina náechapajirika eta nayereruwana. Náuriwaina ena, apaesa takuija náechejisiakarewaina taye'e eta náe'isira'i eta máechejiriruwa ema Viya. 6 Éneichuware pechejirikawaka ena amaperuana ajairana, yátupina eta náitusiraina tipanererekana 7 Tamutu eta juka, pinakipairuyare píti eta piúriwaina, apaesa étaina náe'ika ena vichamuriana eta piúriwa'i píti. Etanaichu eta pímiturapiya, wa'i pi'apapikaima'i eta pímitukasiwa'i. Wá'iware pikuitsiwacha. Tapikauchakare eta pímituresiraya, 8 táuri eta pímive'apisirayare eta jákani péchejirisirawanaya, apaesa takuija nakuviyawa eta nakaeka'iravina ena piánarana'i, titsiri'avianayarechucha táicha. 9 Pechejirikayare ena músuana eta nasuapajiraiwaina naye'e ena nákenuana. Náitaucha támutu jákani nawara'akeneana ena nákenuana. Wa'i nakujikapajirika'i taye'e eta wanairipiana. 10 Wá'iware nakuavijaka eta nakaye'ekeneana ena nákenuana. Yátupina eta nakasiñakarewaina taye'e tamutu eta natupara'ana'i. Náimereka yátupina eta náuriwaina apaesa tajamurachakare eta vé'iru'i, étaichu'i eta vímiturapiana maye'e ema Makatiura'ikene'i Viya. 11 Ema Viya, japanu'avi'i vimutu viti achaneana. Eta taka'e, máimitesina'avi'i puiti ema Machicha eta makuchukuira'aviya. 12 Puiti ema Viya mawara'a eta táuri eta vítaresiraina te juka apake'e. Mawara'a yátupina eta vítusiraina vipanerereka, étapa eta vítauraiwaina tamutu naye'e ena achaneana, étapa eta vítauraiwaina maye'e ema Viya. Waipa víchaima'i eta tájiparakana tamaurikeneana'i. Wáipaware víchaima'i eta tajamurachakeneana eta viáke'e, 13 Tási'a, vikunewainapa eta machavirayare ema Viákenu Jesucristo, ema Makatiura'ikene'i viye'e. Eta máitesiraya mámayarepa'i eta tapachinakene majaraiwa. 14 Ema, máepenina'avi'i, mawaraira'i makaichepaikaya tamutu eta víchira'i eta tamaurikeneana'i. Máepachinachayare tamutu eta tamaeperajiwana eta viáchanewana. Taicha mawara'a'i machanerakene'aviyare. Taka'e, puiti vichaya eta táurikeneana. 15 Tiuri, pímitukayare eta nutupararuviana'i, pechejikawakaya ena achaneana. Tijurikati natiari'i nawara'a téjekapawana, pétumechawaya eta pímitusira, taicha eta pituparakasiwa'i. Apaesa námutu napikauchavi, wá'iware nakuepuru eta pitupara'a'i.

Tito 3

1 Pémechayarewa ena vichamuriana eta nasuapiraina ema ichapekene'i akenuka, tási'a, énapa ena tuparairukana. Énerichu pémechaware ena vichamuriana énaina nápajukawa eta náwanakare taye'e jákani emátanekanaya. 2 Wa'i nakuechejika naye'e nákani achaneana, wá'iware nakume'areka, wá'iware nakutupiara'i, mánsuanainasera, najapanura'i naye'e ena achaneana. 3 Víti, akane éneichuware vika'i maiturere'avini'i masuapajira'avi'i. Tatajina vechakenena, vicha'i eta tamaurikeneana taicha tamusura'avi'i eta taiparakana te juka apake'e. Vicha'i eta ta taiñema'keneana, vikapinarureka'i tikaticha'aviana'i tási'a vikatichajirikaka'iware. 4 Puítisera, waipa wáka'e'ini, taicha máitsiwachaipa eta vítaresira ema Makatiura'ikene'i Viya eta maemunasira'avi'i viti achaneana, 5 Viti tajina'ineni vicha'ini eta taurikeneana, emasera eta majapanuira'avi'i tikatuicha'avipa tijaraka'avipa eta arairu vitaresirarayare'i, maye'e ema Machanewa Viya. 6 Tétavikawa'i eta viúrikakarewana'i maicha ema Machanewa Viya máijararu'i ema Jesucristo Makatiura'ikene'i eta viye'e, 7 etasera te taekenapa eta majakapira'avi'i tijaraka'avipa eta tauriwayare eta vitaresira etapa eta vijachapirayare eta vikuchi'i maichekuarakirenapa eta vitaresira. 8 Etasera eta juka yátupikene'i tasuapakarewa eta juka vímitukasiwa'i, eta juka néchejisi'akeneana'i puiti, nuwara'a pímitukayare tamutu sácheana apaesa náimiyanawa naicha eta táurikeneana ena vikutikeneana tisuapajira'iana me Viya. Tétavikawa'i táuriwa eta vímiturapiana, tájina táichirawaina, taicha eta juka tíjarakara'i eta náuriwaya naye'e namutu ena achaneana. 9 Wa'isera pikukicha eta tamaurikeneana naye'e ena tiakapaemajirikakana sunsurupiana, nachukarapianachucha eta naye'e ena viachukanavuanaini, wa'i pikusema naye'e ena te'ajirikakana taichavene eta maye'erepiana ema Moisés. Taicha eta juka tijina taechejiriruwaina tajinaware taimiturapina. 10 Te matiari'ipuka ema mákani mawara'a ma'apapika eta napanereruana ena vichamuriana, pímichu'ayare pechejirikayare eta mapanereru'i. Te api'ekenénapa eta pímichu'a, te máviraichu wa'i makusuapavi, péwatakayare mayana máuchuka, 11 taicha tímatikarepa'i ema achane eta mamaimitukakarewaya, étavenera'i eta mapekaturana táimikuñakaya, 12 Tiúri, néwatakayare pítsiwayare ema Artemas eta ara piye'e, té'esera émapuka néwataka ema Tíquiico, te máitekapauchavipa ara piye'e, pítekawaneyare ani nuye'e te juka awasare Nicópolis, taicha nunasiyarecha'a ani. Nuwara'a táetavikawanumacha'a eta murakana tékatikawa, 13 Éneichuwa títekapauchaviya ema vichamuri abogado Zenas, émapa ema vichamuriware Apolo, pímikatakawakayare ena eta nayanirayare, péchapajirikayare ena, pijarakayare eta nakamunukene te náechuriapuka eta napaisiraya. 14 Pímitukayare ena vichamuriana eta achanesamurewakaina, máejerarena eta nakajiraiwaina naye'e ena achaneana, yátupina naitaucha eta nakamunukarewana'i. 15 Téchejikaviana namutu ena natiari'ikeneana'i nuye'e. Tási'a, péchejisinanuya namutu ena némunakasareana vikutikeneana eta vikasiñawaira eta maye'e ema Viya. Nuyaseucha'eparaka emutu eti me viákenu Jesucristo, táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya máicha.

Filemón 1

1 Nuti Pablo nukaerata'i taicha eta né'isira'i ema Jesucristo, puiti nukachane ema Timoteo eta vikajureravira'i piti Filemón, vichamurivi'i vémunaruvikene'i taye'e eta vématanerepiana'i 2 vémechejisi'aware namutu ena vichamuriana'i tiúrujikawara'iana'i te pipena, péchejisina'aviware esu vichamuri Apia, émapa ema Arquipo, vichamuri'i muraka taye'e eta vématanerepiana'i. 3 Nakatajika'e'ini ichape ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Viákenu Jesucristo náijaraka'e'ini táuriwaina eta epanereruana. 4 Néchaviparaka te nuyujarasirana, nu'asulupayacha'i ema Viya, 5 Taicha nusamairika'i eta pímiyanirawa'i pémunaka ema Viákenu Jesús, pé'ika'i yátupi, pémunaka'iware namutu ena machanerana ema Viya. 6 Nuyaseuchavi'i me Viya eta pimiyanirawaina pisuapa yátupi, apaesa pimatiekene'a tamutu eta táurikeneana apaesa warata'a vicha eta vemunasiraina ema Cristo. 7 Ichape eta núrisamurewa'i picha piti nuparape, tijara'ine'i picha te nusamure eta nusamairika eta pímiyanirawa'i pémunakawaka yátupi ena vichamuriana, étapa eta pikurisamurechirawaka'i ichape ena te'ikana ema Viya. 8 Taka'e tayanapane eta maijare ema Cristo nurata'aneni nuwanekavi eta pemataneya, 9 tiuripana nuyaseakavi eta pemunaraiwa. Nuti, Pablo ichasinupa, nuti presunu'i maichavene ema Cristo Jesús, 10 tiuri puiti, nuwara'a néchejiucha ema Onésimo. Puiti ema, nuchicha'i némunarukene'i te juka nukaerataiya'i. 11 Ema Onésimo, kape juka másinekene'i, pikamusuraira'i. Puítisera ema, ichapeine'i eta máitátiranu'i nuti takutiyare eta máitatiraviyarewa piti apana. 12 Puiti néwatakayare ema, eta ara piye'e: Pijakapinanuyare táimikutijirikawa nútinayare'i nítekapauchavi piye'e. 13 Nuwara'a'ineni mánasi'ini eta ani nuye'e, émaina'ini pítsiwaina'ini eta piwaraira'i píteka pítatinu eta návi'aira'i te juka nukaerataiya'i, táichavene'i eta nukametarairuira'i eta Arairu échejiriruwa. 14 Nuwara'a'ineni níminasicha ema, nukuchapa'isera tája'apuka pikayemayare piti. Wá'isera nuwara'a nupamikavi eta juka pikatajisiranuya, nukuchapayare eta pijikapiranuyare. 15 Táitaurewakene tijunijikavi'i ánipi ema Onésimo. Puítisera márajapainapa tichawayare eta ara piye'e, apajara'inapa eta máitatiraviya, 16 waipa tákutima'i kape juka másinekene'i: puiti píma'ainapa eta máuriwayare makamunukarewayare eta piye'e. Nuti, némunaka muraka ema, énenapa pika'eyare piti apanawa, eta pémunasiraya ema maka. 17 Te yátupina pémunakanu eta nuchamurivíra'i, pijakapinanuyare ema, tímikutijirikawa nútina'ini pijakapa. 18 Te tatiari'inapuka eta máejekapirawa'i piye'e, tikanteve'ipuka, nútinaine nimichavinavi. 19 Nuti Pablo, nútikene'i nájucha'i te nuwa'u eta juka puiti. Nuwara'a'inéni némechavi piti apana eta pinteve'i nuye'e eta nukatiuchiravi'i. 20 Tiuri nuparape, pikatajikanucha'a pikurisamurechanu eta juka nuyasearuvi'i eta maemunasira'avi ema Viákenu Cristo. 21 Nukajurevi'i puiti, taicha necha'iware eta wa'i tákarichuima'i pítauchaya eta juka nuyasearuviana'i. Tatiari'iyare jákani apanayare píjararuwanayare piti tási'akeneyare te pisamure. 22 Éneichuware nuwara'a pétupirisinanuya eta nítekapi'aya. Étanecha nukuchapa'i eta tasamakarewaina eta eyujarakasana me Viya eta nítujisirawaina nítekapaucha'e. 23 Téchejikavi ema Epafras, ema nuchamuri te juka nukaerataiya'i, tapresuchakene'iware ema apana eta vé'isira'i ema Jesucristo. 24 Éneichuware téchejika'eana ena apamuriana vichamuriana taye'e eta vématanerepiana'i, ema Marcos, ema Aristarco, ema Demas, tási'a émapa ema Lucas. 25 Nuyaseuchaparaka ema Viákenu Jesucristo, eta iúrikakarewaya máicha tamutupa.

Hebreos 1

1 Akane eta náitaresira'i ena viáchukanaveanaini, natiari'i'i ena profetana mawanarana'i ema Viya. Ena, náitametaka'i ena achaneana eta máechejiriruwana ema Viya. Ichapemuriware eta náimeresira'i eta máitupajijiasirawana'i. Apánapanenejiware eta náimituresira eta máechajiriruwana. 2 Puítisera viti vítareruana'i puiti juka añuana, ema Viya mawaneka'i ema Machicha eta viye'e, títametaka'aviya eta mapanereruana. Ema maka Jesucristo, machicha'i ema Viya. Akane éma'i tépiyaka'i eta apake'e, eta anuma, étapa eta víma'akeneana'i puiti. 3 Ema tikaye'e'i eta majaraiwa'i máijararu'i ema Maiya. Eta máukupaisira'i eta viye'e, tímimaticha'avipa eta máuriwa'i ema Maiya. Tási'a, te tamutupa eta makaepa'aira'i eta vipekaturana, tichawapa te anuma. Ánaki ema Maiya makaejakapa te maejasi'ayare te mawaure, 4 taka'e, ema Cristo, ema tikapika'upana'i naye'e namutu ena ángeleana, taicha ema Maiya máijaraka'i eta ichapekene máwakure'i tikapika'u'i. 5 Taicha eta máechejiriruwa'i ema Viya maye'e ema Cristo, ani maka'e'i: “Píti yátupikenevi'i nuchichavi; “nuti nukachichavi'i puiti.” Wá'isera máicha'ini emanaina'ini ena ángeleana: “Nuti pikaiyakene'i, “Ema yátupikene'i nuchicha.” 6 Taka'e, te makukupaikapa ema makarichukene Machicha te juka apake'e, makawanairipipa: Eta natsiusirayare namutu ena maye'eana ángeleana ema Viya. 7 Énasera ena ángeleana, táechejisi'a'i, ani taka'e'i: “Ena ángeleana nakuti'i eta tékatikawa, nakuti'iware eta yuku.” 8 Ánisera taka'e'i eta táechejisi'aira'i ema Cristo: “Máitawakakayare'i eta akenukavirayare, tétavikawa eta tatupiruwairayare'i eta piwanairipi. 9 Píjarakayare'i eta táuriwayare; eta taka'e ema Tata, tíjarakavi'i tamutu tétavikawa'i eta náurisamurewa pikachuriaka'i naye'e ena pichamuriana.” 10 Ániware taka'e'i: “Píti yátupikenevi'i Viya, píti pítuka'i picha eta táima'iyare'i eta apake'e étapa eta anuma, pépiyaruana'i. 11 Tamutu eta juka víma'akeneana'i títawayare, Pítisera pinasiyare'i. Tamutu eta juka titawayare takutinapaipa eta táichasiwa eta vimuiri'a; 12 ¡pikakuyakainapa takutinapa te viakuyaka eta muriare pitsiwachainapa takutinapa te vitsiwacha eta vimuiri'a! Pitisera wa'i pitsiwachawa'ini; eta piake'e tanasirichu'i wa'i taitawa'ini.” 13 Emasera ema Viya wa'i maicha'ini ena ángeleana “Yare, péjaka te nuwaure, eta pikuchapi'ayare ena tikatianakaviana'i eta nukaepuyusiraya te pimira'u piwapechakaya” 14 Taicha namutu ena ángeleana machanewana'i, mawanarana'i ema Viya, ena, mawaneruana'i tijaneaka'avianayare'i vimutu viti makuchukureanayare ema Jesús

Hebreos 2

1 Eta taka'e, tituparaka'e yátupina eta ekarawa'uiraya eta ímitukasikeneana'i, machu émitisika, machu étaina taviucha'e eta iuchukuiraina. 2 Eta akane, ena ángeleana, ena tímitukana'i ena nainapureanaini eta juka wanairipiana, tétavikawa'i eta tasuapakarewa'i, tikaikuñawaneana'i ena téjekapawana'i, timasuapana'i eta nasamakene'i. 3 ¿Vicharakawayare eta viuchukuirayare viti, te wa'i vikusuapa eta ichapekene maechejiriruwa eta tikuchuku'a'aviyare? Émaichu'i ema Tata ema tinapuka'i eta timetaka'avi'i eta juka vuichukuirayare'i, tási'a ena tisamana'i eta juka vuichukuirayare'i enapa timisama'aviana'i viti eta yátupikenera'i. 4 Énerichuware, ema Viya máimerekapa'i eta tiáramikareana, máikutiarana'i eta émaira'i wanairuka, mawaraira'i tisuapakareyare'i eta nametarapiana, énerichuware puiti ema Machanewa Viya, ema tíjaraka'avi'i eta vítukakenepachuyare apaesa vítauchayare'i eta vématanerepipachu'i víjara'i máicha. 5 Ema Viya, wá'iware énaina'ini matuparakawaka'ini ena ángeleana eta énairayare téchanaya eta arairuyare awasare eta vikuchapakene'i, étaipa eta véchejisi'akeneyare'i. 6 Eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i eta táechejiriruwa: “¿Naja'asika ema achane? ¿Taja'a takayema pecha'i, tási'a peñamawaware maicha ema? 7 Te pépiyakapa ema mainapure'i, wa'i mákutinasiwaka'ini ena ángeleana. Ena, nakachurika'i ema eta náitupajijiasirawana, píjaraka'avi'i eta viáwakure'i tajara'ikene'iware, tétavikawa'iware eta vikapika'uira'i; 8 tisuapakare'i viti tamutu eta pituparasira'avi'i.” Taka'e, eta véchira'i tamutu eta máepiyaruana'i ema Viya, tájina tikaejeraima'i, maicha ema. Wícha'asera víma'a'ini vikayamurika'ini tamutu táichavenena'ini eta visuapakarewa'i. 9 Marari'isera ema Jesús. Tiúkupaika'i ánipi'i te juka apake'e, nakachuriakaipa ena ángeleana eta náitupajijiasirawana. Eta máemunasira'avi'i vimutu viti achaneana, ema Viya máimikapakaicha'aware te crusu vítivene'i. Té'esera te táekenepa, makaejakapa ema Jesús taye'e eta tajara'ikene máwakure'i takapika'ukene, táitsiwa'i eta makatajiwaira'i eta máepenira'i. 10 Ema Viya émaichu'i técha'i tamutu. Ema, manerejika'i ema Machicha eta makuchukuira'aviyare'i, tiáma'aviyare'i te máwasa, viti machichanayare'i. Émaipa ema Jesús, eta makamichira'i tamutu eta mátajiwana, títauchawa'i tamutu eta matupara'a'i. 11 Eta máepachinachiraipa eta viáchanewana, visiapamuri'aipa ena machichanaveana'i ema Viya, vikuti'ipa ema Jesús eta machichaira'i ema Maiya. Eta taka'e, ema Jesucristo, ichape eta máurisamurewa'i eta viye'e eta majakapira'avi'i maparape'aviyare. 12 Eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: “Néchejisi'airaviyare, Tata, naye'e ena nuparapenaveana. Nuwara'a nujirauchaviyarewa, nakachanenu'iware ena.” 13 Ániware taka'e'i: “Tétavikawa eta nukasiñawaira'i maye'e ema Tata Nukaiyakene.” Eta apana, ániware taka'e'i: “Ani návi'a'i nuti, énapa ena pichichanaveana'i, ena pinerejiruana'i píjararunuana'i piti Tata.” 14 Viti achaneana, étanaichu'i eta vikaechera étapa eta vítine, ene maka'e'i ema Jesucristo, makaeche'i, makaitine'iware étaichu'i takuti'i eta vítine víti achaneana, eta taka'e, eta máepenina'avi'i, makapakechi'ayare'i ema wínaraji. 15 Viti achaneana, ichapekenéni'i eta vipisira'i eta vépenirayare'i, taicha vipika'i eta víkuñayare, eta vipisira'i ta'apapirika'i eta vítaresira, émasera ema Jesucristo makaepa'aipa eta víkuñayare'ini, waipa tápikakare'ini eta viye'e. 16 Ema, eta máitesira'i, wa'i étaina'ini táimiteka'ini eta máimikatasirawakayare'i ena ángeleana, eta timiteka'i ema timikataka'aviyare'i viti manerejiruana mamairiekeneana'i ema Abraham. 17 Eta taka'e, eta máukupaisira'i ema Viákenu, tatuparaka'i makake'eyare'i eta viáke'e eta máitaresira'i, tikuti'aviyare'i viti maparapenaveana tamutu eta vítaresira'i, yátupiyare'i eta máetaviuchiraya eta majapanuira'aviya, máetaviuchayarewa eta makasiñakarewaya eta viye'e, taicha makarichu'i ema tiyaseucha'aviparaka'i te mamira'u ema Viya Makaiyakene, makaepa'áina'aviyare'i eta viviurewana'i táichavene'i eta vipekaturana viti achaneana. 18 Ema Jesús, ichape eta makatajiwaira'i, makaitsamarajikene'i ema wínaraji, makamicha'isera tamutu, wa'i máisapawa'ini, tási'a puiti, ema marata'a tímikataka'aviyare víti eta vikamichirayare eta viátajiwana táichavene'i eta makaitsamarajira'avi'i ema wínaraji.

Hebreos 3

1 Nuwara'a numetaka'eya eta apana, eti nuparapenaveana máepachiaruana'i ema Viya, máichu'akeneana'iware eta esiapiraya eta máwasa. Nuwara'a epanerecha apaesa ákaikutiara eta táetaviuchira'i eta máitupajijiasirawa'i ema Jesús. Ema yátupi'i mawaneru'i ema Viya eta máimitusira'aviyare'i eta juka vé'iru'i. Makarichu'i ema tiyaseucha'aviparaka'i eta vikasiñawaira'i me Viya. 2 Ema Jesús, tétavikawa'i eta máitauchira'i tamutu eta mawana'iana matuparakasiwana'i me Viya, masuapa'i eta mawana'i'i, énerichuware ema Moisés, títaura'iware eta mawana'i, máimitusirawa'i ena machanerana ema Viya. 3 Émasera ema Jesucristo, ema tiápajukawapana'i eta makunachakarewa, makachurika'i ema Moisés, takuti'i ema achane tepiyarekara'i eta peti kunachakarepana'i ema, taye'e eta peti. 4 Eta takaepiyaira'i tamutu eta petiana, taicha matiar'i ema achane títuka tépiyareka eta peti. Emasera ema Viya tamutu eta juka vima'akeneana, ema makarichu tepiyaka'i. 5 Emasera ema Moisés, ema mawanara'i, emasera matupiruwa'i eta masuapajiraiwa'i eta mawana'i'i me Viya, eta maematane'i eta'i eta titametakakayar'i tamutu eta mawara'akeneana ema Viya. 6 Émasera ema Viakenu Jesucristo, ema machicha'i, matupiruwa'i eta maitauchira'i tamutu eta mawana'i'i me Viya, te vímiyanawa eta juka vé'isira'i ema, vikasiñawaira eta maye'e, viúrisamure eta vikuchapira'i eta viúchukuiraya te jena sácheyare. 7 Eta taka'e, nuwara'a ejaneakawa, ema Machanewa Viya, ani maka'e'i eta máechejiriruwa'i taye'e eta Takapika'ukene Ajureka: “Puiti te esamapuka eti, eta maechejiriruwa ema Viya 8 Takuija eta tamurakawaina eta esamureana wa'i ekukuti ena achaneana masuapajiraira'ana'i nakaitsamarajipa ema Viya ánaki te mawapa'i wama'i. 9 Ánaki te mawapa'i wama'i tikaitsamarajianuana'i ena iachukanaveanaini eti Cuarenta añuipa'ineni eta nímechirawaka'i eta tiáramikareana níchakeneana'i, wá'isera nasuapanu'ini. 10 Eta taka'e, te táekenepa, nusemapa naye'e ena nani achaneana, taicha ena, táetaviucha'i eta táejekapirawa'i eta nasamureana. taka'e nuka'epa: ‘Wa'i tetupikawa eta napanereruana te namamureana, wa'i náwara'a'ini náimati'ini eta táurinakene achene, nuwanairipiana nuti.’ 11 Tétavikawa'isera eta náimiyusemasiranu'i, tási'a, nuka'epa núti ena nánitataji wá'ikene nasiapaima'i tinarakanaima'i eta nuye'e” 12 Eta taka'e, nuparapenaveana, nuwara'a ejaneakawayare yátupina, machu é'ika eta napanereru ena masuapajiraira'ana, machu emutsera'awa íminajikawa eta é'isira'i ema yátupikene'i Viya Vikaiyakene. 13 Étumechakakayaresera naye'e ena apamuriana echamuriana támutu'i sácheana, tayerewaina eta juka “puiti” eta taechejiruruwa eta Takapika'ukene Ajureka, apaesa nakuija nakuwayuaka'e eti taichavenena eta pekatu te esamureana machu échawa etupiara'i wínaraji'ena. 14 Taicha viti machamuri'aviana'i ema Cristo, vijakapainasarepa eta víkuchi'i maye'e ema, te vímiyanawa'i eta vikasiñairawa maye'e, vétumechirawaina eta vé'isira'i takutichu te tepanawapa. 15 Eta Takapika'ukene Ajurekanápe ani taka'e: “Puiti jena sache, esamayare esuapayare eti eta mametarapiana ema Viya, wa'i ekuemurakacha eta esamureana machu ákuti ena achaneana titupiara'iana'i.” 16 ¿Naja'asika ena achaneana titupiara'iana'i masuapajiraira'ana'i te taekenapa eta nasamira'i eta maechejiriruwa'i ema Viya? Enara ena makuchureana'i ema Moisés tiasi'ana'i taye'e eta awasare Egipto. 17 ¿Naja'asika ena timiyusemakana'i ema Viya eta tayerewa'i eta sacheana cuarenta añu'i? Enara ena tikapekaturana'i, namutu tiakipaikawana tepenarakana'i taye'e eta mawapa'i wama'i. 18 ¿Naja'asika ena majurachakene'i ema Viya eta namasiapirayare'i nanaraka'i maye'e? Enara ena masuapajiraira'ana'i. 19 Yatupi eta juka, táichavene'i eta namasuapajiraiwa'i, puiti víma'aipa'i eta namaitujisirawa'i tisiapana taye'e eta máwasa ema Viya.

Hebreos 4

1 Taka'e puiti, vikasiñawayare me Viya apaesa vítujikawa vinaraka maye'e. Tikamunukare'isera eta ejaneasirawayare muraka machu émepururekawa eti, tijurikati wa'i ekuitujikawa esiapa. 2 Taicha víti vikametakasi'iware eta Arairu maechejiriruwa ema Viya, takuti'i eta nakametakasira'i ena. Tamapuruji'isera eta nakametakasira'i eta náuchukuirayare'ini, wá'ikenesera nasuapa'ini. 3 Yátupisera jarari'i eta vinarasi'ayare'i, taicha ánipa maka'e ema Viya: “Tétavikawa'i eta náimiyusemasiranu'i ena nani wá'ikene siapanaima'i tinarakanaima'i eta nuye'e.” Émaichu'isera ema Viya máetupirikaipa'i eta vinarasi'aya, taicha tinarakapa ema, te táekenepa eta máitauchira'i tamutu eta juka apake'e. 4 Taicha eta Takapika'ukene Ajureka, ánipa taka'e siete sache: “Ema Viya tinarakapa tamutu eta makaematanera'i eta siétekenepa sache.” 5 Tiapechawaware taechejisi'a eta Ajureka: “Wá'ikene nasiapaima'i tinarakanaima'i eta nuye'e.” 6 Taka'e puiti, máwakuicha'a'i eta nanarasi'ayare'ini ena tínapukana'i tisamana'i eta nauchukuirayare, táichavene'i eta namasuapajiraiwa'i, étainapasera viávi'ayare viti vékenereruana visuapajira'ianayare. 7 Eta taka'e ema Viya mapecha'i maimikutiaracha'i etana sache, etana arairu “puiti”, taka'e maitaucha'i maicha techejika'avi'i taye'e eta, kapeni juka taetaviurewa'i te taekenapa, ema David maka'epa taye'e eta Takapika'ukene Ajureka eta vechakenepa'i: “Te'esera te esama puiti eti eta makayemakene ema Viya, wa'isera ekuemurakacha eta esamureana.” 8 Yátupi'i ema víyara'aini Josué makaitekapawaka'i ena nani achaneana taye'e eta apake'e natupara'a'i, wá'isera étaina'ini eta nanarasi'ayare mawara'akene'i ema Viya. Eta taka'e, eta máechejisi'apa eta apana sácheyare visiapiraya víti. 9 Taka'e, jarari'icha'a eta juka takapika'ukene'i vinarasi'ayare, táikuchi'i eta viáchanewa viye'e viti machanerana'i ema Viya; 10 Eta visiapirayare vinarakaya eta maye'e ema Viya, yátupi máitawakakayare eta vinarasiraya, waipa vikaematanéma'i, vikutiyare ema Viya eta manarasira'i taye'e eta máemataneana'i. 11 Eta taka'e, tawara'a'i vétumechawayare'i taye'e eta visuapiraina ema, apaesa vítujikawa visiapa taye'e eta vinarasi'aya, machu vémepurureka eta víkuchi'i, machu wákuti ena masuapajiraira'ana'i. 12 Taicha eta máechajiriruwa ema Viya, tétavikawa'i eta táitupajijiasirawa'i. Máicha, tamutu'i tarata'a, takachurika'i eta takasiriwa eta espada, takapayakayare'i te ama'e taye'e eta viáchanewana viti achaneana, tímecha'avi eta tamauriwa'i eta visamureana, tasiapaware eta vipanereruana, tímituka'aviware eta vétupirisirapaipa'i eta vítaresirana. 13 Ema Viya máimararaka'i tamutu, tájina wa'i virata'aima'i viyumuruka eta víchakeneana'i. Tamutuyare'i tiúchujika te mamira'u ema te máichu'a'avipa eta vimetauresirawayare maye'e. 14 Ema Jesús, yátupikene'i Machicha ema Viya, makarichu'iware ema tiyaseura'i eta viye'e taicha masiapakene'i te anuma. Eta taka'e ve'ikayare'i yatupi vetumechawa eta vikasiñawaira me Viya yatupina eta vikaratasirawaina muraka maye'e ema. 15 Ema, yátupi'i tiyaseura'ikene'i eta viye'e, taicha tímati'avi eta vimatumewa'i. Tijapanu'avisera, taicha ema éneichuware tikatajiwa'i tamutu'i makaitsamaraji ema winaraji, takuti eta makaitsamarajira'avi'i víti. Emasera wa'i makapekatura'ini ema Jesús. 16 Eta taka'e, yatupina vemeña'awa eta vikasiñairaina te mawasa ema Viya témunara'ikene, apaesa ema majapanu'avi viti, taicha ema tétavikawa'i eta majapanuraiwa táichavene'i eta máemunasira'avi'i, ema, yátupi'i eta máimikatasira'avi taye'e tamutu eta vikamunuirawana.

Hebreos 5

1 Namutu ena nákani katupara'anayare tiyujarakara'iana manerejiru'i ema Viya te vitaraku viti achaneana. Natuparakasiwaichu'i ena tikaitekapanayare'i me Viya eta námawa'uana ena achaneana, étapa eta nanakiruwana táichavene'i eta napekaturana. 2 Ena, tijapanura'ianayare'i naye'e ena máiturereana énapa ena téjekapawana, taicha enaichuware tikatajiwana'i taye'e eta naeche máteji; 3 étaipa eta nakatajiwairana, tikamunuwana'i ena apana tikamawa'uana'i maye'e ema Viya táichavene'i eta napekaturana. 4 Taka'e, mákani tikatupara'ayare tiyaseura'iyare'i, wa'i émajiriruwaima'i máichu'akasiwaichu'i. Éma'i ema Viya tíjaraka'i eta matupara'a'i mapika'uyare'i, takuti'i eta máijarasira'i ema víyara'aini Aarón eta matupara'a'i makapika'uira'iware. 5 Ene maka'e'i ema Cristo, wa'i émajiriruwaina'ini eta makatupara'aira'i tiyaseura'iyare'i eta viye'e. Émaichu'i ema Viya tíjaraka'i eta matupara'a'i mapika'uyare'i, taicha ani maka'e'i ema Viya: “Píti yátupikenevi'i nuchicha; puiti nukaejakavi'i te piáwakure.” 6 Eta apana máechejiriruwa te Takapika'ukene Ajureka ániware taka'e: “Nunerejikavi'i píti piyaseura'iyare, péchejiura'iyare naye'e ena achaneana, máitawakakayare, eta juka pitupara'a, pikutiyare ema nuwanaraini Melquisedec.” 7 Taka'e, ema Cristo, te matiari'icha'a ani te juka apake'e, tiyaseuchawa'i te mayujarasirana eta me Maiya. Muraka eta máumitira'i, máiya'aira'iware. Wa'i mákuemitisika'ini ema Maiya eta makaechepusirayare'i te máekari. Jé'esare, tisamakare'i te mayujarasirana, táichavene'i eta mawaraira'i máitaucha tamutu eta mapanereruana ema Maiya. 8 Taicha ema Cristo, machicha'i yátupikene ema Viya. Wá'isera majunijika'ini eta makatajiwairana'i. Makamicha'i tamutu, makarawa'uira'i eta masuapajiraiwa'i; 9 Eta tamutuirapa eta máepenira'i, téchepukawarepa, tási'a marata'apa eta makuchuku'aira'aviyare vimuti viti visuapana'i ema. Máitawakakayare'i eta vítaresiraya máicha, 10 eta taka'e, ema Viya manaka'i eta máwakure, téchejiura'i eta viye'e makuti'i ema víyara'aini Melquisedec. 11 Ichapemuriyare eta táechejisi'akene'i eta juka numetaru'e'i. Tikajera'isera nítametaka'e'ini, taicha tétavikawa'i eta tamurakawa'i eta echutiana. 12 Ánakiapaipa'ineni eta ekarawa'uira'i, iúri'aipa'ini puiti ímitura'ipa'ini. Ekamunuicha'a natiari'iyare'i nákani tiápecha'eanaya títametaka'eanayare'i jákani, wa'i tákajera'ini eta vímitukasiwana'i me Viya. Puiti ekutipa ena amuyana, takamunu'i vésichayare'i eta tacheneama eta waka eta tikaitarekayare'i, taicha wicha'a náituka'ini nanika'ini eta tinikakareana. 13 Taicha ena amuyana tiájikanacha'a, wicha'a técharekana, wícha'aware napanerekene'aima'i eta táuriwayare eta náitaresira. Ene eka'e'i eti, apaesaichu'i ekaratakawa'i eta é'isira eta táurikeneana. 14 Énasera ena yátupi'i eta nakarawa'uira'i, ena nakuti'i ena íchanaruana'i. Téchawanaipa, náitukaipa tinerejiuchawana eta táurikeneana, náepurupa eta tamaurikeneana.

Hebreos 6

1 Taka'e vímiyanawa eta vikajurusiraya eta véchemaraiwa'i taye'e eta juka vé'iru'i, apaesa chanaru'enapa eta itusira, enakikapa eta tainapureana naimiturapiana'i maye'e'i ema Cristo. Waipa vikuchawaikene'awa taye'e eta tajina taechejiriruwaina, vinakikapa eta tamaurikeneana, ve'ikapa ema Cristo, waipa vikukicha eta pekatu eta timikuñaka'aviyarae'i, wakasiñawapa ema Viya, 2 eti ímatipa eta táichararakawa'i te ekaikachasinapa, étapa eta táichararakawa'i te nanakapa eta nawa'u te echuti, ímatiwarepa tamutu eta vímiturapiana taye'e eta náechepusirayare ena náepenakeneana, étapa eta ekuñaraki máitawakakayare. 3 Tási'a puiti, nímituka'eyare eta apamuri, te máijarakanuricha'apukaini ema Viya eta nítupajijiasirawaya, étapa eta ekarawa'uiraya. 4 Taicha ena etaipa eta najachapa'i eta majaraiwa, nimatipa'i eta maitupajijiasirawa ema Viya, taicha ema mawa'akaipa ema Machanewa Viya, 5 taicha ena naimatipa eta turinawa eta maechejiriruwa ema Viya étapa eta maitupajijiasirawa taye'e te juka apake'e taitekapakeneya, 6 Te'esera te nachawa nakipaikawa, waipa warata'a vimichawa maye'e ema Viya taicha enapa tiapecha naemetataka'i ema machicha ema Viya tási'a nakaeka'ipa'i tamutu eta naichararakawa'i. 7 Nímikutichayare, eta makamirisira'i ema Viya eta tikiwa, táerapaisirawane'i tamutu eta apake'e: Jarari'i eta apake'e, tiúrinasarepa eta tasukukureruwana, taka'e ema achane kamuripa eta tinikakare makaye'e, ema Viya maijarkapa eta mauruwayare. 8 Jarari'iware eta apana apake'e, tájina tasukukureruwaina, itapepairechucha, ejareware, ema Viya máijarakayare'i eta táikuñayare, tíjuinapa te yuku táikuchi'i. 9 Taka'e eta juka numetasira'e'i, nútisera nukasiñawa'i eta eye'e eta wa'i ínajikawaima'i, eti némunaruana'i nuparapenaveana'i, nukasiñawa'i eta máijarasira'eya ema Viya eta iúrikakarewayare te makuchuku'a'avipa. 10 Ema Viya tétavikawa'i eta máitauraiwa'i, wáipaine'i máemitisikaima'i eta ekaemataneasirana'i, étapa tímereucha'e'i eta émunasirawaka'i ímikatasirawaka'iware ena echamuriana'i taye'e eta juka vé'iru'i, máima'a'i eta ímiyanawaira'i ekaemataneaka. 11 Nuwara'aware ímiyanawa'ini eta ewapinawairawaka ámutu eti eta ekaemataneasira'i, yátupina ekasiñawa maye'e ema Viákenu, ekuchapaya eta machaviraya. 12 Wá'isera nuwara'a plúju'ena, ímiyanawa'i é'ika ákuti ena echamurianaini yátupikene'i eta nakasiñawaira'i me Viya, nakamicha'i tamutu, apaesa ekutikakapa eta ejakapiraya eta íkuchi'i maye'e ema Viya. 13 Taka'e te makaejakapa ema Viya eta maechejiriruwa'i maye'e ema Abraham, emajiwapa tijarakawa, taicha najina apanaina'ini mapajupanawa'ini maye'e ema eta émajiwaina'ini maijarakawa'ini; 14 Ánipa máicha: “Yátupiyare eta níjarasiraviyare eta piúrikakarewayare, tási'a, níjarakaviyarewa eta náichapemuriwaya ena piámariekeneana.” 15 Ema Abraham, ichapemuri'i eta makuchapira'i akamichira'i, eta taka'e majachapapa me Viya eta maikure'i. Makasiñawaira'i me Viya, eta makuchapira'i eta máijararuwana'i ema Viya. 16 Takuti'i mákani achane, tijarakawa maitauchaya eta maechejiriruwa, te mamira'u ema Viya, mawara'a ema Viya mapamikayare'i eta máitauchiraina, mákani achane manakapa eta maechejiriruwa eta maitauchirayare wa'ipa táeñamawakare'ini. 17 Eta taka'e ema Viya, mawara'apa maimerekayare'i nakaechera yatupina ena tijachapanayare eta maunaru'i naikuchi'i taicha ema maijararuwa'i maitaitauchayare'i eta maechejiriruwa, waipaine'i maitsiwachaima'i. Eta taka'e ema tikapawa'i tijarakawa'i eta maitauchirayare'i eta maechejiruruwa. 18 Tímatikare'i eta máuriwa'i ema Viya waipaina'i maitsiwachaima'i eta maijarasirawa'i eta maitauchirayare'i eta maechejiriruwa wa'iware tiwayuaraka'avima'i, taicha tijaraka'avi'i eta vitumewayare'i etapa eta makurisamurechira'aviyara'i viti vitanukana eta makatiuchira'aviyare'i ema Viya etapa eta vikasiñawaira vikuchapirayare eta maichakene'i. 19 Eta juka vikuchapakene'i, étara tétumecha'avi'i muraka te viáchanewana, takuti'i eta tajitakarewa eta tikarataka eta pakure. Tétavikawayare'i eta vikasiñawaira eta vipauchirayare ema Viya, taicha marari'iyare ema tímisiapa'aviyare te mávi'a'i ema Maiya, 20 taicha ema Jesús tínapumirauchayarepa'i eta viyanirayare'i, taicha makarichu'i ema tikatupara'a'i eta mayaseuchira'aviyare, makuti'i ema víyara'aini Melquisedec.

Hebreos 7

1 Ema Melquisedec, rey'i, taye'e eta awasare Salem. Ema'i mawanara'iware ema Viya, tiyujarakara'i ema. Taka'e ema Abraham énapa ena masuntarurana té'akakapana'i, makanarawaka'i ena reyeana. Máita'akakawaka'isera. Taka'e, te tichawapa te mapena ema Abraham, mákapapa ema Melquisedec, mayujaraucha'i; 2 taka'e, ema Abraham títsirijikawapa. Máijarakapa ema Melquisedec eta diésmuri'i eta maiturewa'i naye'e ena mánarana. Eta takayemakene'i eta maijare ema Melquisedec, te vechejiriruwa “Ema Rey máurikene'i”, akenuka'iware ema te awasare tikaijare Salem, te vechejiriruwa taka'e'i “rey táuriwa tamutu eta máwasa.” 3 Ema Melquisedec, wa'i táimatikare'ini eta majurusira'i, eta máuchusira étapa eta máepenira'i. Nája'a'ipuka ena tikachichana'i. Eta matupara'a'i, ene maka'e'i puiti ema Machicha ema Viya, nájina máitsiwaina'ini. Máichekuarakire'i eta máwakure. 4 Ema maka Melquisedec tikapika'upana'i maicha ema Viya. Eta taka'e, ema viáchukaini Abraham máijaraka'i eta diésmuri'i eta maiturewa'i naye'e ena reyeana máita'aruana'i. 5 Ema Moisés manakapa eta wanairipi, tatuparaka'i namutu ena mámariekeneana ema Leví, tiyujarakara'ianaya'i ena, tawaneka'i tinakikawanayare'i eta nayasea'ana eta nawachayare ena najaneananaichu'i, mámariekeneanaini ema Abraham. 6 Émasera ema Melquisedec, wa'ineni mámarina'ini ema Leví, majakapa'isera eta nanakiruwana maye'e ema Abraham, eta majachapira'i eta maitauchirayare eta maechejiriruwa ema Viya. Eta taka'e ema Melquisedec mayujarauchapa ema Abraham; 7 eta taka'e, vimutu vecha víti, mákani tiyujaraucha'i ema apana, ema tikunachakarepana'i maye'e mákani mayujarauchakene'i. 8 Taka'e, ena apamuriana tiyujarakara'iana tijachapana eta vinakiruwana viti achaneana tépenanapaipa'i. Émasera ema Melquisedec wa'i makaitsiwa'ini, puiti eta Takapika'ukene Ajureka táechejisi'a'i ema, máichekuarakire eta máitaresira'i. 9 Émaipa ema Leví énapa namutu ena tiyujarakara'iana mámariekeneanaini'i, eneichuware naijaraka'i ema Melquisedec eta nanakiruwa, taicha ema Abraham ena maka'e'i émaichu'iware niyakara'i, 10 Ani taka'e'i eta juka, taka'e ema Melquisedec te maka'epaipa ema Abraham, ema mamapaipa'i te make'e ena mamairiekeneanayare'i, wícha'a'ineni nauchuka'ini. 11 Ena tikawasana te awasare Israel najachapa'i eta wanairipiana naye'erepi'i ena tiyujarakara'iana Levitikuana. Taicha te náitaucha'ini ena tiyujarakara'iana eta naimitupiruchirayare'i ena achaneana, wáipayare'ini takukamunuini ema apana tiyujarakara'i, wáipasera mámariékenéna'ini ema víyara'aini Aarón. 12 Taicha eta nakaitsiwaira'i ena tiyujarakara'ina, éneichuware tikaitsiwayare'i eta wanairipi; 13 taicha ema Jesús, wa'i mámariekenena'ini ema Aarón. Ema, máchukaini ema Judá. Te nataraku namutu ena, nájina émanaina'ini mayujarakara'i'ini. 14 Taicha ema Moisés wa'i máechejisi'a'ini matiari'iyare ema tiyujarakara'iyare, mámariekene'i ema Judá. Émasera ema Jesús táechejisi'akene'i eta Takapika'ukene Ajureka eta émairayare tiyujarakara'iyare. 15 Taka'e, vímatiekene'a'i eta máitsiwachirapa ema Viya eta viyani'ayare eta maye'e, taicha ema arairuyare tiyujarakara'i, takamunu'i eta makutirayare'i ema Melquisedec, 16 tási'a, vímatiekene'a'i puiti ema tikatupara'a'i ema Jesús táichavene'i eta máitaresirayare máitawakaka'i. Wa'i étaparakaina'ini eta nája'a'ipuka ema máchukaini'i. 17 Taicha taka'e'i eta máechejiriruwa ema Viya: “píti piyaseura'iyare máitawakakayare eta juka pitupara'a, pikutiyare ema Melquisedec.” 18 Taka'e, tépa'apa eta wanairipiana manakiruana'i ema Moisés. Taicha tájina tárata'aini takuchuku'a'avi'ini táichavene'i eta vimáitauchira'i, 19 eta wanairipi wa'i takaitekapa'avi'ini me Viya. Puítisera eta arairu'i, tétavikawapa eta makasiñakaréwa'i ema. Émapa tikaitekapa'avi'i maye'e ema Viya. 20 Ena náinapureana tiyujarakara'iana, tájina wa'i maijaraka'ini eta maitaureya maechejiriruwa eta nakatupara'aira'i. Émasera ema Jesús, tikapika'upana'i eta máwakure'i, taicha tíjarakawa'i ema Viya eta maitauchirayare'i eta maechejiriruwa, te matuparakapa ema Machicha, 21 taicha eta Takapika'ukene Ajureka táechejisi'a'i, ema Viya, eta maijarasira'i eta maechejiriruwa ema machicha, ánipa taka'e'i: Ema Viya maijaraka'i eta maechejiriruawa piti piyujarakara'iyare máitawakakayare eta juka pitupara'a.’ ” 22 Jé'esare ema Jesús, tétavikawa'i eta makasiñakarewa'i eta máitauchiraya tamutu eta máijararuwana'i ema Viya. 23 Eta tayerewa'i te juka añuana, kamuriana'i ena tiyujarakara'iana. Étasera tícha'i ena tépenanapaichucha, wa'i náimiyanawa'ini náitareka'ini. 24 Émasera ema Jesús, máepenakaka'i ema. Nájina nasiapa'ini máitsiwaina'ini taye'e eta máwakure'i. 25 Tási'a puiti, makarichu ema marata'a'i tikatiucha'avi'i viti vikasiñana'i ema. Ema, tikaitekapa'avi'iware me Viya. Máitawakakayare'i eta máechejiuchira'avi'i. 26 Taka'e'i puiti eta makatupara'aira'i ema Jesús téchejiucha'aviyare. Tétavikawa'i eta vikamunuira'i ema, taicha yátupikene'i santu, matapiraware'i ema. Tájinaware máimatiya'ini makapekatura'ini. Wá'ikene mákuti'ini ena pekatumareana eta napanereruana. Puíticha ema mávi'a'i taye'e eta anuke'e anuma. 27 Ema, wá'iware mákuti'ini ena apamuriana tiyujarakara'iana. Ena, nakamunuicha'a tamutuyare'i sácheana nakapaka eta sárare náijuchakeneyare'i, tási'a natiwayarepa tiyaseuchawana taye'e eta napekaturaichu. Te tamutupa, tapaenumawapa nayaseucha eta napekaturana ena achaneana. Émasera ema Jesús, éta'eichu'i eta mawachachira'i eta vipekaturana vimutu, tíjarakawainapa eta máepenira'i te crusu. 28 Ena nani ajairana tikatupara'ana tiyujarakara'ianayare'i, taicha eta wanairipiana, étasera wa'i nánasi'ini te juka apake'e, náepenaekene'apaichucha eta náematanerepianaini. Eta makatupara'aira'i takachurika'i eta nakatupara'aira'i ena nani. Máitawakaka'iware eta máechejiuchira'avi'i. Taicha ema Viya máijaraka'i eta maechejiriruwa eta matuparasira'i ema Machicha.

Hebreos 8

1 Tiuri puiti, nuwara'a yátupi ákaikutiara eta juka, tikunachakarepana'i ema téchejiura'i eta viye'e víti, taicha matiari'i te anuma, téjaka'i ema te maye'e trono te mawaure ema Viya, 2 ánaki, eta máitauchi'a'i eta máwakure taye'e eta yátupikene'i Santuario tiávi'a'i te anuma, máepiyaru'i ema Viya, wa'i tákuti'ini eta náepiyaru'i ena achaneana. 3 Namutu ena tiyujarakara'iana, tatuparaka'i náimerekayare eta námawa'uana étapa eta nanakiruwana, ene maka'e'i ema Jesucristo, tatuparaka'i máimerekaya eta mámawa'uyare'i, tiúripana'isera eta. 4 Te matiari'ina'ini ema te juka apake'e, waipaine'i masiapaima'i eta yujarakara'i, taicha natiari'ipa'i ani ena tiyujarakara'iana'i ena timerekana'i eta viamawa'uana taye'e eta mawanairipiana ema Moisés. 5 Énasera ena tiyujarakara'iana te juka apake'e, eta náematanerepi taye'e eta vima'akeneana'i etachuchasera eta naikutipa'i takuna'i taichararakawa'i te anuma. Vecha'i etachucha eta takuna'i taicha ema Moisés te maepiyakainapa eta santuario, ema Viya maichapa: “Pisamanuicha'a pichayare tamutu tawasuyare eta nimeruvu'i ánaki mawapa'i apake'e. 6 Émasera ema Jesús, tiúripana'i eta máematanerepi taicha te anuma eta máechejiuchira'avi'i, ema, téchejiura'i taye'e eta arairu matratune ema Viya, eta arairu matratune, tiúripana'i eta táinapure'i, taicha tétavikawa'i eta viúrikakarewayare'i taicha máijaraka'i eta máechjjiruwa ema Viya. 7 Té'esera, eta táinapuiru matratune, tatupiruwa'ini tauri'ini, nemeteaka wa'i makukamunu'ini makukicha eta arairu matratune. 8 Émasera ema Viya, eta máimaira'i wa'i náitaucha'ini, tiápechawawarepa eta máechejiriruwa'i, ánipa maka'e: “Ema Viya ani maka'e: Jarajapainapa eta sacheyare nepanawainapa nichayare eta arairu nutratune taye'e eta awasare Israel etapa eta Judá. 9 Waipa tákutima'i eta nukaejasira'i eta nechejiriruwa naye'e ena iáchukanaveanaini, jena sache te nuveku'ainapa te nuwa'u nukuchukawakapa taye'e eta awasare Egipto; wá'isera náitaucha'ini eta nechejiriruwa Eta taka'e, nujunijiakawakapa, maka'epa ema Viya. 10 Eta nukaejasiraya eta nechejiriruwa naye'e ena israelítana te jena sácheyare, etayare eta juka, maka'epa ema Viya: nunakachutichayare te nachutiana eta nuwanairipiana najirikainapa te nasamureana. Je'ewarenapa nuti nakaiyakeneyare tási'a ena, je'ewarenapa nuchichanavekeneanainapa. 11 Waipa nákamesaima'i tikaimitukasiana naye'e ena nachamuriana, énaipa ena naparapenaveana eta náimatiranuyare nuti yátupikenenu'i nákenunu'i, taicha namutuinapa tímatinuanayare, ena amaperuana, ena ichanaruana, énapa ena ichavikana. 12 Nuti nemétavikayare eta nawínarajiwana waipa nécharairikaima'i eta napekaturana.” 13 Taka'e, ema Viya, te máechejisi'a eta Arairu maechejiriruwa, tépa'aipa'i eta táinapureni'i. Eta táemitiaruipa'i. Waipa tasuapakare'ini.

Hebreos 9

1 Eta táinapureni'i makaejaru'i eta maechejiriruwa ema Viya naye'e ena nani náinapureana tiyujarakara'iana, tatiari'i'i eta naye'erepichu'i ena te juka apake'e, jé'esare, te jena Jerusalén eta távi'a'i eta santuario nayujarasirare. 2 Ani taka'e'i eta táima'i te náepiyakainapa, eta tínapuka cuartu tikaijare'i Lugar Santu, takapika'ukene'i, eta távi'a'i eta kandeleru étapa eta mesa távirare eta pan Takapika'ukene maye'e'i ema Viya. 3 Eta apana cuartu, tikaijare'i, Lugar Santísimo. Eta tétavikawapanapa eta takapika'uira. 4 Te tachakaya eta nanakisirarewa eta námawa'uana, amairi'a'i uru náijuchirare eta incienso, etapa eta tikaijare arca amairi'a'i uru. Te tachakaya eta arca tatiari'i eta jarra amairi'a'i uru, eta tavi'a'i eta tikaijare'i maná étapa eta matsukurupa ema Aarón eta tímarutsikaipa'i, etapa eta taunaiya'i eta ajureja marija'i eta makaejaru'i eta maechejiriruwa. 5 Te táina'u eta kajune, natiari'i'i ena apinana ángeleana, tikaijare querubín, eta juka táma'i eta majaraiwa'i ema Viya, tási'a, eta napawana táepaku'ika'i eta kajune. Jarari'iware eta apamuriana tayereruwanaini'i eta santuario, wá'isera nuwara'a nechejisi'a'ini te juka puiti. 6 Eta taka'e'i eta táima'i eta náemamakasareana eta te santuario, taka'e, tamutu sácheana ena tiyujarakara'iana tisiapaparakana'i taye'e eta tínapuka cuartu eta náitauchi'aparaka'i eta náematanerepiana. 7 Étasera eta te apaju'e, táetaviucha'i eta takapika'uwa'i, makarichu'i tisiapa ema nákenumuri ena tiyujarakara'iana, eta'eichuware tisiapa te étana añu, mámayarepa'i eta táitine eta sárareana, eta tiwachachayare'i eta mapekatura ema tisiapa'i, étapa eta napekaturana ena achaneana. 8 Émasera ema Machanewa Viya mawara'a vímatiekene'aya eta juka, eta cortina, eta tiávimiraucha'i eta Lugar Santísimo, wa'i táisapa'ini tisiapana ena achaneana, puítisera vísapakare'i víti eta vítekapauchaya ema Viya. 9 Tamutu eta juka etachucha eta taimeraki juka viawakurepa sacheana. Taicha eta namawa'uana nanakiruwana te mamira'u ema Viya, waipa etaina tarata'a takatiuchaima'i ena tipanerechana eta nawaraira nakurisamurecha ema Viya. 10 Wa'i étaparakaina'ini taye'e eta náchanewa, taicha eta námawa'usana ena, tinikakareanachucha térakarechucha, étapa eta nakasipawa'uira te tisiapana taye'e eta templo, eta júkana naye'erepiana'i, wa'i tímiyanawaima'i, taicha te tépenapa ema Cristo te crusu, máitsiwacha'i ema Viya eta vítekapauchirayare'i ema. 11 Puítisera, tímerekawapa ema Cristo, jé'eware ema, yátupikene'i tiyujarakara'i eta viye'e tétavikawa'i eta táuriwa eta viáchanewana máicha. Eta Santuario te anuma távi'a'i eta mayujarasirare, wa'i taye'ena te juka apake'e tamaurikene'i. Te jena, tamutu tiúri'i, tipachina'iware, tétavikawa'i eta takunachakarewa, takachurika'i eta santuario nayujarasirare ena apamuriana tiyujarakara'iana, náepiyaruchucha ena vikutikeneana achaneana. 12 Ema Cristo, jé'eware ema mávi'a'i taye'e eta yátupikene Santísimo te anuma, waipa makamawa'u'ini eta táitine eta sárareana chikeru, chíwaina'ipukaini, eta mámawa'u'i ema, étakenepa eta máitine, éta'eichu'i máicha ema, vimutu'isera viti makuchukureana'i, tási'a, máitawakakaipa eta vítaresiraya. 13 Ena nani tiyujarakara'iana náepusasapaikaicha'a te náina'u ena nachipejikeneana'i, eta náepusasapairu'i, eta táitineana eta turu étapuka eta chíwachicha, étapa eta tsimapama taye'e eta esena chikeru náijureasa, eta júkana, tépachinachinawaka'i eta náke'eana, apaesa táisapakarepa nasiapa taye'e eta templo. 14 Eta apana taka'e'i eta juka, ¡tavetijichapuka eta maitine ema Cristo ichape'i eta taitupajijiasirawa'i! Eta taka'e'i maimereka'i maye'e ema Machanewa Viya, maitawakaka, émasera ema Viákenu Cristo tijararekawa'i emajiwa te mamira'u ema Maiya, eta makatajiwaira'i tajina tachipe'ini, eta maitine étapa tepachinacha'avi'i eta vipanereruana eta vichira'i eta tamaurikeneana tiama'aviyare'ini eta vepenira, puitisera tajinapa eta taviucha'avi'ini eta vikaemataneasira ema Viya. 15 Puíticha ema Cristo, ema yátupikene'i viye'e abogado, téchejiuruka'avi'i taye'e eta táekenereru'i matratune'i ema Viya. Eta máepenira'i ema Cristo, mawachacharipa'i tamutu eta vipekaturanaini viti máichu'akeneana'i ema, viti, énapa ena náinapureanaini tijakapana'i eta táinapureni'i matratune ema Viya. Tási'a, yátupi'i eta makuchukuira'aviya, máijaraka'avi eta vítaresiraya máitawakakayare'i. 16 Nuwara'a nímikutichina'e: Mákani achane te manakika'i eta ajureka titametakara'i, májuchapa eta mawaraira'i máijarakasichawakayare'i ena machichanaveana te máepenapapuka, eta tasuapakarewayare'i eta wanairipi takamesaekene'ayare'i takayasesereru te yátupipuka tépenaipa ema achane, te yátupi'i tépenaipa'i, eta testamento tisuapakare'i. 17 Wícha'asera tasuapakare'ini eta ajureka titametakara'i, te wícha'a'i tépena ema maka tépiyaka'i, tapaenumawa tisuapakare eta ajureka titametakara'i tepenapa ema tiájucha'i. 18 Takutikene'i, eta táinapuiru'i makaejaru'i maechejiriruwa ema Viya, takamunupa tépena eta sárareana, apaesa nave'aya eta táitine. 19 Ema víyara'aini Moisés makametarapipa tamutu eta wanairipiana naye'e namutu ena achaneana. Taka'e, mave'apa eta titsi lana máitiapusichapa eta yukuki, máepusasapaisi'ayare'i eta ítiama, táitineana eta chikeruana, chiwana takachane eta une, tatiwa máepusasaka eta libro tiáma'i eta wanairipiana, máepusasakaware ena achaneana náurujiruwana'i. 20 Taka'e, mametakawakapa ema: “Eta juka íti népusaru'e'i, eta táikutiara eta íjarasirawa'i ítauchayare tamutu eta makaejaru maechejiriruwa ema Viya eta eye'e eti.” 21 Éneichuware ema víyara'aini Moisés máepusasakaware eta ítiama eta te santuario étapa tamutu eta náemamakasareana te nayujarasirana. 22 Taicha taka'e'i eta wanairipi, tikaepusasa'ayare'i te iti tamutuyareni eta náemamakasareana'i, náepachiasi'ayare'i. Taicha te wa'i takuepusaikawa'ini eta iti, wá'iware takuepa'a'ini eta pekatuana. 23 Taka'e, eta juka naemamakasareana'i ena nani, takamunu'i náepusasakayare'i eta nayujarasirayare'i apaesa tapachinawaka'ini. Náikutipakeneana'i eta tiávi'ana'i te anuma. Étasera eta Santuario tiávi'a'i te anuma, takamunu'i eta apana iti tasiwachakene, takachurikayare'i eta iti náepusasaru'i taye'e eta santuario te juka apake'e. 24 Ema Jesucristo, tájina máimatiya'ini mayujaraka'ini eta te jena santuario te juka apake'e. Étakene'isera masiapa eta mayujarasirayare eta te Santuário tiávi'a'i te anuma. Puíticha matupi'amiraucha'i ema Viya eta mayaseuchira'avi'i víti. 25 Ema maka tiyujarakara'i te juka apake'e, añuipa'i eta masiapira taye'e eta tékene'a cuartu Santísimo. Tikamawa'upa'i eta táitine eta sárare, wa'i máitinenaichu'ini ema. 26 Émasera ema Cristo, éta'eichu'i eta máepusaisira'i eta máitine. Wa'i mápepejirikawa'ini te añuana. Te mápepejirikawa'ini, éneichu'iwareni tiápepejikawa'ini eta máepenira'i puiti juka táepanirawa'i eta apake'e. Eta tímiteka'i ema, eta makaepa'airayare'i eta vipekaturana. 27 Víti achaneana, eta'eichuyare eta vépeniraya vimutu. Te táekenepa, járajapainapa eta viyasesere'iyare, 28 éneichuware ema Cristo, éta'eichu'i eta máepenira'i makaepa'airayare eta vipekaturana viti kamurikeneana achaneana. Yátupisera tiápechawaya tímerekawa, wáipasera étaima'i tímiteka mawachachaya eta pekatuana. Eta tímitekayare ema, tépana'aviyarepa viti vé'ikana'i vikuchapana'i ema eta makuchukuira'aviyare'i.

Hebreos 10

1 Eta mawanairipiana ema Moisés, étachucha táikutiara'i eta arairuyare'i viyani'ayare me Viya, eta tiúricha'aviyare'i. Wa'i tánasi'ini máitawakakaina'ini eta mawanairipiana, taicha wa'i táuricha'ini ena achaneana nákani tiwara'ana'i tikaiju'eana ema Viya, taicha wá'iware nasamawa'ini eta náuchukuira'i, tayanapane nápepejirikawa'ini te añuana eta nakapasira'i eta sárareana. 2 Te yátupina'ini táurichawaka'ini eta náichira'i eta naye'erepi, wa'i nakuapepejirikawa'ini nakamawa'u'ini maye'e ema Viya. 3 Taicha takamunu'i nápechawa te añuana eta nakapasira'i eta sárareana, taicha tiápechawana tikapekaturana'i. Étaipa eta táepenirana'i eta sárareana táemechaparaka'i eta napekaturana. 4 Taicha eta táitineana eta turu, étapa eta chivu, yátupikene'i wá'ikene tárata'aima'i takaepa'a eta pekatuana. 5 Étasera te tiúkupaikayareipa'i te juka apake'e ema Cristo, ánipa maka'e maye'e ema Maiya: “Wa'i pákamunu eta nukamawa'u'ini nunakikawa'ipukaini eta piye'e, Píti píjarakanu'i eta juka náke'e'i. 6 Waipaware pákamunu eta nakamawa'uira ena achaneana eta sárareana, náijucha'ini te pimira'u, táimikapaka'ini eta takaepa'airayare'i eta pekatuana. 7 Taka'e nuka'epa: ‘Ani navi'a'i nuti, titauchava'i eta taechejiriruwa eta Takapika'ukene Ajureka, Eta vitauchiraya eta piwanairipi piti Tata Viya.’ ” 8 Tiuri puiti, nuwara'a ekaikutiarayare eta waipa mákamunu'ini ema Viya, wáipaware máurika nákamawa'u'ini eta sárare náijucha'ipukaini ena achaneana, nawaraira'i tákaepa'ayare eta napekaturana, tayanapane naye'erepichucha eta náitauchira'i eta wanairipiana. 9 Énerichuware, nuwara'a epanerechaware eta juka máechajiriruwa ema Cristo: “Tímitekanu'i puiti nítauchayare tamutu eta piwara'akeneanayare, piti Tata.” Eta taka'e, vímatiekene'a'i waipa tákamunu'ini eta táinapure nayujarasira'i ena achaneana. Taicha ema Viya máitsiwacha'i eta apana, arairupa, taicha ema Cristo makarichu'i máitaucha'i eta mawara'akeneana ema Maiya. 10 Jé'eware, ema Viya tépachiaka'avi'ipa máichavene'i ema Cristo, eta masuapira'i máitauchira'i eta mawara'akeneana ema Maiya, máijarareka'i eta máke'e eta máepenina'avi'i, éta'erichu'i máicha, wa'i mápepejirikawa'ini. 11 Namutu ena nani tiyujarakara'iana wa'i nanaraka'ini, tamutu'i sácheana tikamesawana nanaka'i eta námawa'uana, wa'i táechuki'a'ini eta náichira'i eta juka, tájinasera wá'ikene takaepa'a'ini eta pekatuana. 12 Émasera ema Jesucristo éta'erichu'i eta máichira'i, wá'ikene mápepejirikawa'ini, taka'e, téjakaipa'i te mawaure ema Viya. 13 Énerichuware puiti eta máejasiraipa'i, makuchapawakaipa eta makaepuyusiraya ema Viya te mamira'u ena tikatianakana'i ema. 14 Taicha eta'eichu'i eta maepenira'i taye'e eta makamawa'uira'i eta make'e, enewane tatupiruwa maicha, maichekuarakirenapa eta maepachinachira'avi viti manerejiruana ema Viya. 15 Ema Machanewa Viya, etaichu'iware takuti'i eta máechejiriruwa'i, títametaka'avi'i. 16 “Eta nukaejaru'i nechejiriruwa eta nitaureya naye'e ena te taekenenapa eta sacheanayare, etainapa eta juka, maka'e'i ema Tata: Nunakayare eta nuwanairipi taye eta masamureana taka'e nanakayare taye eta napanereruana. 17 Waipa napechawaima'i nechaima'i eta epekaturana etapa eta tamaurikeneana.” 18 Taka'e, nuwara'a ekaikutiara eta juka, eta majapanuira'avi'i makaepa'apa eta vipekaturana, waipa takamunu viapechawa'ini vikamawa'u'ini taichavenena'ini eta makaepa'airaina'ini eta vipekaturana. 19 Taka'e, nuparapenaveana, wákasiñawa yátupi eta vítekapauchirayare ema Viya taye'e eta mávi'a'i Santuario, táichavene'i eta máepachiasira'avi'i te máitine ema Jesucristo. 20 Vé'ikayare eta juka arairu achene mavejiaru'i, yátupi eta takaiju'éra'i me Viya, tájinapa táichejimiraucha'avi'ini taicha mavejiaka'i tamutu ema Cristo, eta máepenira'i te crusu. 21 Taka'e ema, yátupikene tiyujarakara'i eta viye'e taicha émakene'i técha'i namutu ena tiavi'ana te mapena ema Viya. 22 Eta taka'e, tatupiruwayare'i eta visamureana eta vikaiju'éraya ema Viya, wákasiñawa'ini eta maye'e, wa'i véñamawaima'i taicha ema masipakaipa'i eta visamureana apaesa takuija vitapirawaina taye'e eta vipekaturana, tímikutijirikawa'i vikawa'ini eta te tapachinakene une. 23 Eta taka'e, vímiyanawa vétumechawa eta vé'isira'i, wa'i viyakujima'i, yátupina eta vikuchapira eta víkuchi'i taicha ema Viya máitauchayare tamutu eta máijararuwa'i eta viye'e. 24 Puiti vikamesawa eta vétumechawayare vímikatajirikakayare eta tápajusirawaina eta vémunaraiwanaya, vímitukakayarewa eta víchirayare eta táurikeneana. 25 Wá'isera viyakujima'i eta viúrujisirawana, wa'i ekukuti'ini ena vichamuriana, tinerejikawana'i mayanara'ana'i te viúrujikawa, vétumejirikakayaresera, tavetijipa puiti eta vímairapa eta táne'irapa eta masacheraya ema Viákenu eta machavirayare. 26 Taicha te vímiyanawaichuchapuka vicha eta pekatuana, tayanapane'i ímati'ipa'i puiti eta yátupikeneana, eti émepururekaipa'i ema Cristo eta vímikapasira'i táichavene'i eta epekaturana. Páure'esami, taicha nájina apanaina'ini ekasiña'ini; 27 Tétavikawaya eta tamurakawaya eta náikuñayare ena nani náemepurureruwa'i me Cristo. Tisiapanayare eta táiñe'ikene yuku táijurekene. Eta juka eta náikuchi'i návi'ayare ena tikatianakana'i ema Viya. 28 Takuti'i akane eta makaikuñaira mákani téjekapawa'i taye'e eta mawanairipiana ema Moisés. Te natiari'ipuka apinana'i, mapanana'ipuka ena titametara'iana, tíma'ana'i eta máejekapirawa'i, tatuparaka'i nakapakawaneyare'i ena tuparairukana. 29 Tétavikawa tamurakawaya eta náikuñayare ena témepururekana'i ema Machicha ema Viya, nákaini kaeka'iana'iware ema Machanewa Viya, taicha náemepurureka'iware eta máitine máepusairu'i ema Cristo, étara viwacha'i eta majakapira'aviyare'i ema Viya. 30 Vecha'i eta máechejiriruwa'i ema Viya ani maka'e'i: “Nuti tituparakanu níkuñasirawakayare; nútichucha némecharekawakayare ena.” Tási'a, ániware maka'e'i ema Viya: “Tikayasere'ianayare ena achaneana te numira'u.” 31 ¡Tipikakarekene'i eta náikuñayare ena témepururekana'i te mamira'u ema Viya, tamutukene máima'a! 32 Németeakasera ímiyanawayare eti tauri eta é'isira'i. Échaichu'i eta ítaresira'i kape juka, te épanawainapa eta ejakapira'i eta juka tajara'ikene máechejiriruwa ema Viya. Ichapemuri'i eta ekatajiwaira'i naicha ena tikatianaka'eana'i, ekamicha'isera eti. 33 Etiari'i'i eti, ekaume'akasi'i, ekae'ana'i, te namira'u ena achaneana. Etiari'iware eti ímikatakana'i eta náichawakenewana'i ena tikae'anana'i. 34 Eti ejapanu'iware nákani tikaeratana'i te nakaeratairare. Takutikene ekurisamurechawachucha eta naverejisira'eana'i eta íma'akeneana, taicha écha'i eti tatiari'i eta íma'akeneanayare'i te anuma. Tétavikawa'i tiúripana'i, máitawakaka'i eta. 35 Puiti, wa'i ekuyakuji. Étumechawa eta ímitusira'i eta máechejiriruwa ema Viya. Eta tiúricha'eyare, ejakapayare eta mawachachira'eyare ichapekeneya. 36 Akamichawa'isera eti. Ímiyanawa ítaucha eta mawara'akene'i ema Viya, tási'a yátupinapa ejákapainapa eta íkuchi eta maye'e. 37 Taicha eta Takapika'ukene Ajureka, taka'e'i: Tiane'ipa, tiane'ipa, eta máitekapiraya ema vikuchapakene'i. Waipa máyerema'i. 38 Nákani natupiruwa'i eta nasamureana, tikasiñanuanayare'i eta náitaresira'i; énasera nákani tichawakuejechawana'i, nukaerajikawakayare ena.” 39 Vítisera wa'i wákutima'i ena tichawakuejechawana'i, énajiwaya tímitaekene'awanayare. Vítisera viti vímiyanawana'i eta vikasiñawaira me Viya, vikuchuku'ayare'i eta viáchanewana.

Hebreos 11

1 Te yátupi visuapa eta máechejiriruwa ema Viya, vikasiñayare ema, vikasiñawaware eta maye'e eta máitauchirayare tamutu eta máijararuwana'i, tayanapane wicha'a víkuima'a'i. 2 Ena viáchukanaveanaini, tétavikawa'i eta nasuapajiraiwa'i. Makunachawaka'i ema Viya taicha eta nasuapajiraiwa'i. 3 Tasi'a viti visuapa'i eta máechejiriruwa ema Viya, vímatiekene'a eta máepiyasira'i akane eta juka apake'e, tájinaicha'asera eta táima'akare'ini. Visuapa'i tamutu máitaucha eta mapanereru'i, máetupirisira'i tamutu eta víma'akeneana'i puiti. 4 Émaipa ema Abel, eta masuapajiraiwa'i maye'e ema Viya, tétavikawa'i eta tajakapakarewa'i eta mámawa'u'i maye'e ema Viya, takachurika'i eta mámawa'u'i ema maparape Caín. Tási'a, ema Viya makametarapi'i eta majakapakarewa'i ema Abel. Puíticha, májinaipa'ineni, ánakiapaipa'i eta máepenira'i, tanasi'isera eta takunachakarewa eta masuapajiraiwa'i. 5 Étapa eta masuapajiraiwa'iware ema Enoc, wa'i máepenanuma'ini te juka apake'e eta mayaniraya te anuma. Tamutu'i eta máke'e máma'i taye'e eta apana vítaresira, eta mámira'i ema Viya. Eta Takapika'ukene Ajureka táechejisi'a'i ema Enoc eta makurisamurechira'i ema Viya. 6 Tási'asera, te tájina'i visuapajiraiwaina'ini me Viya, wáipaine'i vikurisamurechaima'i ema. Eta vikaiju'eiraya ema, tatiwayare'i eta yátupina eta vikasiñawaira maye'e, eta majakapira'aviya. 7 Émaipa ema Noé, tikasiñawa'i me Viya, tási'a majakapapa. Taicha masuapa'i eta mawanekasiwa'i maepiyasirayare'i eta ichapekene pakure, eta makuchukuiyawayare'i ema, énapa ena machichanaveana taye'e eta ichapekene une. Tájinaicha'aneni ekutiararena'ini. Tasi'a ena achaneana tikaikuñanapasera, taicha eta namasuapira'i. 8 Émapa ema Abraham, masuapa'iware eta máichuira'i ema Viya, máijarasirayare eta apana apake'e máwasayare'i. Taka'e, ema Abraham tiúchukapa te máwasaini, wá'ineni máimati'ini távi'apuka eta makaiju'eyare'i, 9 eta máitekapira'i, tímiyanawa eta makasiñawaira'i me Viya. Manasipa makawasa'i eta apake'e máijararu'i ema Viya, tayanapane wicha'a maye'ena'i eta apake'e. Tájinaware mapenaina'ini. Kárpachucha eta mapena'i. Makuti'i ema Isaac, émapa ema Jacob. Taicha ena, éneichuware tatuparaka'i eta juka apake'e náwasayare'i. 10 Émasera ema Abraham, wa'i máeñamawa'ini. Yátupi'i eta makasiñawaira'i, tikuchapawaichucha eta máijarasirayare ema Viya eta máwasayare máepa'akakayare'i eta tiási'akeneyare'i te mawa'uana ema Viya, máetupiriru'i tamutu. 11 Ésuipa, esu Sara tikasiñawa'iware maye'e ema Viya, máitauchayare'i eta máijarasirawa eta sukachichairaya, ichavikachichaipa'inéni. Macheru'iware esu. Máijaraka'isera ema Viya eta suchicha, taicha eta susuapira'i eta máitauchirayare ema Viya tamutu eta máijararuwana'i eta suye'e. 12 Taka'e, ema Abraham ichavikachichaipa, mapaenumawapa tikachicha. Tási'a, tiúchukanapa ena kamurikeneana mámariekeneana. ¡Takutipa eta jarairikiana, étapa eta tawaparu te ichape une, tétavikawa'i eta nasimutuwa'i! ¡Waipa natupachakare'ini! 13 Taka'e, namutu ena nani néchejisi'akeneana'i, tímiyanawana'i eta nasuapira'i ema Viya tamutu eta náitaresirana'i. Tétavikawa'i eta nakasiñawaira'i eta máitauchiraya eta máijararuwana'i. Te nawapureana, náima'apa eta náwasakeneyare'i, tiurisamureanapa, naecha'isera ena, eta juka apake'e, wa'i nawapaikaima'i ena, taicha naetavirupaichucha. 14 Ena tika'eana eta juka, taimikacheracha'i, eta natanusiraicha'a'i eta apana apake'e naye'echirawayare'i ena. 15 Eta tímikaecheracha'i wa'i nakatiekene'a'ini eta apake'e návineni'i, taicha wa'i náechejisi'a'ini nachawa'ini; 16 natanuka'isera eta arairu apake'e tiúripana'i, eta tiávi'a'i te anuma. Eta taka'e, tétavikawa'i eta máurisamurewa'i ema Viya eta naye'e, táichavene'i eta nakasiñawaira'i eta maye'e ema, taicha máikuchawaka'i eta arairu náwasayare'i, émaira'i nakaiyakene'i ema. 17 Eta masiñawaira'i me Viya, ema Abraham, te maitsamarekapa ema Viya, eta makapasirayare'i ema machicha Isaac, máijuchirayare'i eta makamawa'uiraya me Viya. Wa'i makatiekene'a'ini ema émanarakawa'i machicha, éma'ineni ema Viya tijarakawa'i maitauchayare'i eta maechejiriruwa: 18 “Ema pichicha Isaac, níjarakayare ena kamurikeneana mámariékeneanayare.” 19 Taicha ema Abraham máimati'i eta tamutuira'i máituruekene'a ema Viya, marata'a'i makaechepuka ena naepenakeneana. Eta makasiñawaira'i me Viya waipa máisapa'ini eta makapasirayare'i, taicha máima'apa yátupi'i eta masuapajirairawa'i ema Abraham Tási'a, tímikutijirikawa'ini máechepurena'ini ema amaperu Isaac. 20 Eta makasiñawaira'i me Viya, ema Isaac makaejakapa eta maechejiriruwa eta mayujarauchirayare'i eta maitaresirayare ema machicha Jacob emapa ema Esaú. 21 Eta makasiñawaira me Viya, ema Jacob, te tiáne'ipa eta máepenirayare'i, énerichuware makaejakapa eta maechejiriruwa eta mayujarauchirayare'i ena apinana machichanaveana ema José, taka'e tikayupauchawaipa eta te mayupairiki tiyujarakapa maye'e ema Viya. 22 Eta makasiñawaira me Viya, ema José, te tiáne'ipa eta máepenirayare'i, makaechajiriruwapa eta náuchusirayare ena israelítana taye'e eta apake'e Egipto, taka'e makawanairipipa eta náunasirayare'i eta máperana ema, tási'a, námayare'i te náuchukapa. 23 Eta makasiñawaira'i me Viya, te tiuchukainapa ema Miosés, ena tikachichana nayumurukapa mapana kaje. Eta naimaira'i eta maurikakarewa'i ema amuya, wa'iware napika'ini eta mawanairipi ema rey eta maimikapasira'i ena amuyana ajairana. 24 Eta makasiñawaira'i me Viya, ema Moisés, te ajairapa, wa'i mawara'a'i makaena'ini esu machicha ema Faraón. 25 Wá'isera mapikaraka'ini eta makatajiwairayare'i eta makachanerayare ena majaneanana machanerana'i ema Viya. Wa'i tawayuaka'ini jákani tájiparakana pekatuana'i te apake'e. 26 Tikasiñawaipa'i ema eta tatiari'irayare eta máima'akeneanayare táitsiwanayare eta makatajiwairaya táichavene'i eta makatiuchira'i ena machamuriana, takuti'i eta makatiuchira'avi'i víti ema Cristo. 27 Eta makasiñawaira'i me Viya, ema Moisés tiyanapa manakikapa eta awasare Egito, wa'i mapika'ini eta masemanewa ema rey. Tetumechawaichucha eta mawara'akene'i maitaucha, takutipa maima'a'ini ema Viya. 28 Eta masiñawaira'i me Viya, ema Moisés, máitauchapa eta mawanairipi ema Viya. Mawanekawaka ena machamuriana nakapakayare eta uvesachicha, nátsikiriakaya eta iti te tapaja eta napenana, apaesa wa'i makuesirujikawaka ema ángele ema tiamayare'i eta náepenira ena náechavimuri te jákani peti. 29 Eta makasiñawaira'i me Viya, ena Juriyuana titurukawana'i tianuekana taye'e eta Mar Rojo. Taka'e te titekapanapa ena egipciona ena'apanawa nawara'apa naikutipayare'i, wáipasera narata'ai'ini teririjikanapa. 30 Eta nakasiñawaira'i me Viya, tiakipaikawapa eta yuchama tinaruakaini'i eta awasare Jericó, eta navikuasira'i eta sietekene sache ena juriyuana. 31 Eta sukasiñawaira'i me Viya, esu Rahab tú'usini, eta susuapajiraiwa'i, wa'i suépena'ini te tépenarakanapa ena masuapajiraira'ana'i, taicha esu sukatiuchapa ena wanairukana Juriyuana. 32 Nuwara'a'ineni numetaka'e tamutu eta nasuapajiraiwana'i ena apamuriana: Ema Gedeón, ema Barac, ema Sansón, ema Jefté, ema David, ema Samuel, énapa ena profetanaini. Narari'iware ena apamuriana, tétavikawa'iware eta nakasiñawaira'i maye'e ema Viya. 33 Eta nasuapajiraiwa'i ena, naíta'akanapa'i eta awasareana nae'akakaipa'i. Taicha ena akenukana'i, tatupiru'i naicha eta nawakure'i. Ema Viya, eta majaneasirawaka ena apamuriana, máeratajakachawaka'i eta tajakana eta táiñe'ikeneana sárareana itiareana, 34 makaema'a'iware eta táijurekene yuku. Ena apamuriana, makuchuku'awaka'i eta naepenira, nawara'a'i náechatinukawakayare'i. Narari'iware ena matumera'ana'i, máetumechawaka'i. Ena, tétavikawa eta náitupajijiasirawapa'i eta nae'akakairapa'i, náita'awakapaipa eta ichapekeneana ejército ena nánarana'i. 35 Natiari'iware ena esenana, eta nasuapajiraiwa'i, mápechawa máimichawa ema Viya títarekana ena najaneananaini náepenakeneana'i. Natiari'iware ena apamuriana náemepena'i eta nakatajiwairasami'i. Nakamicha'isera tamutu taicha eta nasuapajiraiwa'i, namawaraira'i náinajiaka'ini ema Viya, nawaraira'iware náima'ayare'i eta táurikakarekene eta náitaresirayare te náechepukapa. 36 Natiari'iware ena apamuriana, ichapemuri'i eta nakaeka'ira'i, tikaestana'iware, táimitiakawaka'i te cadena eta te nakaerataiyapa'i. 37 Ena apamuriana, natupisiruanapa'i te márija'iana eta nakapasirapa'i ena achaneana. Ena apamuriana náechatinukawakapa'i te espada. Napanajirikawaka ena apamuriana, náimijunawakapa te napenana. Tiyananapa témestajirikawanapaipa. Tépakuchawanapa te taparuma eta sárareana, tájinapa naviyawapa'ini taicha eta napaurewawakapaipa. 38 Ena nani páureanasamí, ichape eta napikauchakarewaini'i. Waipa náuri'a'ini eta najunanairisira'i te máwapa'iana apake'e eta tatarakuana eta máriana, nakapenajuechapa'i eta enuruju'eana. 39 Jé'esare, namutu ena nani, tikatajiwana'i eta náitaresira'i. Majakapawakaipa'i ema Viya táichavene'i eta nasuapajiraiwana'i. Wícha'asera náija'uchawa'ini nakaijarakasi'ini eta náikuchiana'i me Viya. 40 Taicha mawara'a'i ema ti'etamuricha'aviyarepa viti vékene'ana'i visuapana'i ema Jesús énapa namutu ena. Vikutikakayarepa eta viúrikakarewayare vimutu.

Hebreos 12

1 Puíticha víti apanaware vikamichayare tamutu eta vikatajiwairana, wákutiwaka eta nakamichira ena nani náinapureana'i té'ikana'i ema Viya, taicha puiti ena tímararaka'aviana'i víti tája'apuka táicharakawa'i eta vipaisira'i víti, eta taka'e, tituparaka'avi vínajikayare'i eta táitiasira'avi'i eta tájiparakana, tiámaparaura'iana taye'e eta pekatuana, taka'e, vikamichayare tamutu, táuriwaya eta vikaemataneasira'i ema Viya, apaesa vijakapa eta víkuchi'i. 2 Vikutiyarewa ema Viákenu Jesús, taicha eta tási'a maye'e eta vikasiñawaira'i me Viya émaichuware timitupirucha'avi. Ema, Jesús marata'a'i eta matajiwa te crusu wa'i masuapa'ini eta tatsiri'akarewa eta maepenira'i te crusu, taicha maecha'i te taekenepa matajiwa titekapayarepa eta maurisamurewayare'i. Tejakayarepa te mawaure ema Viya. 3 Puíticha eta, epanerekene'ayare e'ikayarewa eta makamichira'i ema Jesús tamutu eta makatajiwaira'i naicha ena tikatianakana'i, ene eka'eyare eti, wa'i ekuyakuji'ini, étumechawayaresera eta é'isira'i ema. 4 Táitaurewakene eti, tájinaicha'a íma'a'ini ekatajiwa'ini táimikapaka'e'ipukaini eta ínajiasiraipa eta tájiparakana te juka apake'e pekatupaire, 5 eti émitisikaipa eta maechjiriruwa ema Viya, eti yátupikeneana'i machicha. Ani taka'e eta Takapika'ukene Ajureka: “Wa'i ekuepuru, eti nuchichanaveana, eta maechejiriruwa ema Viya, wa'iware pikuinajikawa eta te timenekapaviana eta pichaira eta tamaurikeneana. 6 Taicha ema Viya, máemecharekayare'i nákani máemunaruana'i machichanaveana'i.” 7 Taka'e, ekamichayare eti jákani máemecharesira'eyare ema Viya táichavene'i eta máemunasira'e'i eti machichanaveana. ¿Émaipa mákani amaperu wa'ipuka maemechreka ema maiya eta mawaraira máetupirikayare eta mapanereruana? 8 Taicha ema Viya te wa'i makuemechareka'e eti machichanaveana'i, eta mawarairaina'i tauri eta itaresira, waipapuka yatupina machicha'ema'i. 9 Takuti'i eta vijurusira'i víti te amuya'avicha'a, témechareka'avi'i ena tikachicha'aviana, visuapawakapa táicha, tási'a, tavetijipa eta visuapirayare'i ema Tata Vikaiyakene'i apaesa ema tíjaraka'aviyare'i eta táuriwayare'i eta vítaresiraya. 10 Ena tikachicha'aviana, ánipichu eta náimitusira'avi'i jákani eta nawaraira'i ena viúriyare'i naye'e ena achaneana, emasera ema Viya, tiúripana'i eta vímitukasiwa'i maye'e, eta tiápajukawa tiúricha'aviyare, tépachinacha'aviyare'iware eta, mawara'a'i vikutiyare'i eta masantuwa'i ema. 11 Jé'eware, te tatiari'ipuka eta vikaemechara'irana, wa'i viúrisamurema'i táicha, tikati'i visama, té'esera te vipanerecha eta taichararakawa'i tetupirika'aviyare, tétavikawayare'i eta viúrikakarewaya te visamureana taicha tatupiru'i eta vítaresira. 12 Taka'e, étumechakaka etumewa eta ewa'uana tavitakeneana, étapa eta epuyusina, ímikatakaka eta etupi'aira muraka eta é'isira'i, 13 éneichuware etanukayare eta achene tatupirupana, eyani'ayare eta me Viya, wa'i ekuepiñuñuika, machu naevejuka ena matumera'ana ena té'ika'eana'i te ékene, táuri eta iámirakakaina. 14 Takuijaware ekuichirawaina'i naye'e namutu ena achaneana. Yátupina eta epáchinawaina te esamureana étapa eta iúriwa eta ítaresirana. Taicha te wa'i tiúri'i eta ítaresirana, wa'i ítekapauchaima'i ema Viákenu. 15 Ejaneakawaicha yátupina. Wa'i ekuimipananajikawa eta esemirana. Machu tapareakawaka ena echamuriana eta ewínarajiwana, takuti jákani sukureka máurira'ana, tapareakayare eta apana sukureka táurinakene'i, táimikapakapa. 16 Nakuijaware te etaraku nakuve'a esu apana esena. Nakuija nakuepuru jákani tipikauchakareana'i. Wa'i ekukuti ema Esaú, eta mawaraira'i tinika, máijararekapa eta máikuchini'i maye'eni'i, taicha ema, máechavi'i ema maparape. 17 Échaichu'i eti, te táekenepa, te mawara'ainipa majakapa eta mayujara'u ema maiya, waipa majakapakare'ini, mametainipa tíya'a'i. Waipa marata'a'ini makajimuyaka'ini ema maiya. 18 Eti wa'i émeña'awa'ini, ákuti'ini ena achaneana israelítana, akane te náitekapauchapa eta mari Sinaí. Eta jara, tatiari'i'i eta yuku timuru'i te tápusi. Éneichuware te távi'a'i eta timapikukene'i, távi'a'iware eta táiñe'ikene emarere; 19 wa'iware esama'ini eta machuja, etapa eta ma'u ema Viya, eta máechejisirawaka'i ena. Ichapekene'i eta napisira'i ena tisamana'i. Eta taka'e, tiyaseserekanapa waipa makuechejikawaka'ini, 20 taicha muraka'i eta wanairipi, wa'i narata'a'ini nakamicha'ini, ani taka'e'i: “Ekapaka nákani achane, jákaniware sárare te tápanapuka te juka mari. Ekapakayare te márija'i, te wá'ipuka eyuwarayare te lanza.” 21 Tétavikawa'i eta táiñe'iwa'i, émaipa ema Moisés ani maka'e'i: “Nuyayakarenecha eta nupisira'i” 22 Étisera tachicha'eanapa puiti eta máwasa ema Viya Vikaiyakene, tikaijare Arairu Jerusalén, eta távi'a'i eta mari Sión te anuma, te náurujisi'awa'i ena kamurikeneana ángeleana eta najirauchira'i ema Viya, 23 eti esiapapa eta nasimutuwa ena ekutikeneana'i machichanaveana'i ema Viya, ekajukunaware anaki te anuma. Makachakayaipa ema Viya, ema yatupikene akenuka'i naye'e namutu ena náchanewana ena machichanaveana náepenakeneana, ena maepachinaruana'i, 24 matiari'iware ema Jesús ema tiyaseura'ikene eta viye'e, taye'e eta Arairu maechejiriruwa, émaipa máepusaikapa eta máitine tasipa'aka'aviyare'i, eta taka'e eta máitine tikunachakarepana'i taye'e eta máitine ema víyara'aini Abel. 25 Eta taka'e, échapawaicha eti, wa'i ekuepuru eta máichuarapiana'i ema Jesucristo. Machu ákuti ena tépuruana'i eta mawanairipiana ema Viya, máimiturapiana'i ema Moisés, étapa tímikuñakawaka'i ena, vivetijinapapuka víti eta víkuñayare, te vikaepakekupuka eta máichuarapiana puiti ema Viákenu, taicha ema tiási'a'i te machakaya ema Viya te anuma. 26 Taicha eta akane, eta ma'u ema Viya, tétavikawa eta tamurakawa, tiyayakare'i taicha eta apake'e, puítisera, ani maka'e'i ema: “Eta'eineyare tiyayakare nicha eta apake'e, wá'isera tákarichuima'i, éneyareichuware te anuma.” 27 Eta juka máechejiriruwa'i, “eta'eineware”, tímatikareipa'i eta táitavirayare tamutu jákani tiyamurikana'i máepiyaruana'i ema Viya te juka apake'e, takarichu tanasiyare jákani máitawakakakeneana taicha mayamuriana'i. 28 Étaipa eta máwasa ema Viya, mawara'akene'i máimiávi'a'avi'i, máitawakakakene'i eta. Eta taka'e, vi'asulupayachaparaka ema, vétaviuchainaware eta vipikauchiraya ema, tási'a, vikurisamurechaina ema eta viwapinawa ichape eta vijirauchira'i ema. 29 Taicha ema Viákenu makuti'i eta yuku, marata'a'i mámainuka máitaekene'a.

Hebreos 13

1 Wa'i ekukainajiruwa eta émunajirisirakaka'i eta echamurikakaira'i táichavene'i eta eparapekakaira'i, te mawa'uana ema Viya. 2 Wa'i ekuemitisikawa eta táurirayare eta ejakapiraya ena echimarana te epenana, taicha kamuriana ena achaneana wa'i naecha'ini eta najakapira'i te napenana ena ángeleana. 3 Éneichuwa échayarewa naye'e ena tikaeratana, ejapanuwaka ena, táimikutijirikawa'ini étina'ini ekaerata'ini ekachanewaka'ini, éneichuware ejapanuyare nákani náemejapanuraruana taicha ena étaichu'i eta náke'eana takuti'i eta iáke'eana eti. 4 Ámutu epikauchakaka eti ekaparapekenepa, eti esenana, étipa eti ajairana. Taicha máima'a tiuri ema Viya eta eve'akakaira'i. Taicha ema Viya máikuñakayare'i nákani tive'akakana'i wa'i nakuchapa'ini náitauchawa'ini, énapa ena tikayepekakana'i. 5 Wá'isera takuwayuaka'e eta plata. Tarataichu takurisamurecha'e jákani íturewa'i ekaye'ekene'i, taicha ema Viya ani maka'e'i eta máechejiriruwa'i: “Wa'i nujunijikavima'i, wá'iware némitisikavima'i.” 6 Taka'e, ani vika'eyare eta vikasiñawairayare maye'e ema Viya te viyaseaka: “Ema Viákenu ema tímikatakanu'i. Wa'i nupikaima'i jákani náichiranu'i nákani achaneana.” 7 Échayare ena tímituka'eana'i tímisama'eana'ini eta máechajiriruwa ema Viya. Epanerecha eta naicharakawa'i eta naitaresira'i eti, epamikawa ekutiyare ena eta nakasiñawaira'i me Viya. 8 Ema Jesucristo, wa'i máitsiwacha eta máuriwa'i eta viye'e. Manasi'i puíticha, étapa eta apajara'iyare. 9 Wa'i ekuisapawa ekue'ika eta jákani apánapanenejikeneana náimiturapiana. Tiúripana étumechayare eta esamureana, táichavene'i yátupikene eta máemunasira'avi'i ema Viya. Étapasera eta naye'erepiana taye'e eta tinikakareana, wa'i étaparakaina, taicha tájinachucha táimikatakawaka'ini ena tikaye'erepiana'i. 10 Vítisera, marari'i ema apana tiyujarakara'i eta viye'e, apánapaware eta mayujarauchira'avi. Wa'i énaparakaima'i ena náinapureana tiyujarakara'iana. 11 Eta naye'erepini'i ena tiyujarakara'iana taye'e eta santuario te Jerusalén. Étachucha eta táitine eta sárareana, máma'i ema mákenu ena tiyujarakara'iana taye'e eta tékene'a cuartu Lugar Santísimo. Nawara'a'i takaepa'ayare'i eta napekaturana, eta titupara'i. Étasera eta táke'eana, náijukecha'i te tachachaku eta awasare. 12 Ene maka'e'i ema Cristo, tikatajiwa'i eta máepenira'i te tachachaku eta awasare, mawaraira'i máepachiaka'aviyare'i viti achaneana taye'e eta máitineichu ema. 13 Eta taka'e viti apanawa, takamunu wíchuka vé'ikayare ema Jesús. Tayanapane vikatajiwayarepuka, vikutiyaresera ema eta makatajiwaira'i. 14 Taicha te juka apake'e, wa'i apajaraima'i eta viawasa'i. Víyana vitanuka eta viawasaya arairuyare. Tétavikawa eta vijamurachira'i viyápawane. 15 Puiti, eta vé'isira'i ema Jesús, tawara'a eta vijirauchiraparakayare'i, vi'asulupayachaware ema Viya. Eta juka eta viámawa'u'i eta maye'e. Ema vikawapajayare'i. 16 Éneichuware, wa'i ekuemitisika eta íchira'i eta táurikeneana. Ekajiyarewa ena echamuriana eta ekaye'ekeneana. Eta tímikutijirikawaipa eta iámawa'u'i. Ekurisamurechaipa ema Viya. 17 Esuapayare nákani tímituka'eana'i, ewapinawayare naye'e eta esuapajiraiwa'i. Taicha ena, tijaneakana'i eta iáchanewana eti. Naecha'i ena eta tikayasere'ianayare'i te mamira'u ema Viya. Ekurisamurechawaka ena eta esuapajiraiwa'i, tawapinakare eta nakaemataneasira'e'i. Wa'i ekuimipanerechawaka eta emasuapajiraiwapuka. 18 Eyaseucha'aviyare te eyujarasirana. Vikasiñawaipa'ineni viti táuriwaipa'i eta vipanereru. Tájinapa víchirawaina'ini. Viwara'a víchayare eta táurikeneana naye'e namutu ena achaneana. 19 Nuwara'asera eta eyaseuchinanu me Viya, máisapanu'ini ema níja'uchawa'ini nuchawa'ini eta eye'e. 20 Ema Viya, tétavikawa'i eta mauriwa''i, tétavikawa'iware eta máitupajijiasirawa taicha makaechepuka'i ema Viákenu Jesucristo te máekari, émayare'i yátupikene'i Pastuleruyare'i, tijaneara'i viye'e viti machichanaveana. Tisipa'aka'avipa eta te máitine, apaesa máitawakakayare'i eta vikachanerayare ema, 21 Ema Viya, máimikataka'e'ini ítaucha tamutu eta mawara'akeneana, íchira'i eta táurikeneana apaesa ekurisamurecha'ini ema, tamutu eta ítaresira eta é'isira'i ema Machicha Jesucristo. ¡Máitawakakayare eta vikunachira ema Cristo! Amén. 22 Nuparapenaveana, nuwara'a nuyaseaka'e ákamichawa'ini taye'e eta juka nechejiriruwa'i eta eye'e. Ánipichicha'i eta juka nájure'i. Jarari'isera kamurikeneana eta apana nuwara'a'i numetaru'eyare'ini. 23 Numetaka'eware ema viparape Timoteo tiúchuku'aipa te makaerataiya'i. Te máitekapawanepuka ema, nukachaneyarepa'i te níteka eta ara eye'e. Nuwara'a'i níma'apana'e. 24 Néchejika'e emutu eti ejaneara'iana ena vichamuriana. Échejisinanuwaka namutu ena vichamuriana vikutikeneana'i tisuapajira'iana'i te jákani návi'a'i ena. Ani te juka, nukachanewaka ena vichamuriana náiteruana te Italia. Téchejika'eanaware ena. 25 Nuyaseucha'eparaka emutu eti me Viákenu Jesucristo, táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya máicha. Amén.

Santiago 1

1 Nuti Santiago, mawanaranu'i ema Viya, emapa ema Viákenu Jesucristo. Nuwara'a nukaitekapa eta juka néchejiriruwa eye'e emutu eti nujaneanana israelítana éjanerepairuana'i te tamutu awasareana. 2 Nuparapenaveana nemunaruana, eti nuwara'a nechejirika'eya, te tatiari'inapuka eta ekatajiwairana puiti juka ítaresira'i, wa'i ekukainajiruwa, ekaurisamurechawachucha, ewapinawaya, taicha iúripanayare eta iúchukuirayare. 3 Taicha échaipa eta ekasiñawaira me Viya titsamareka'eyare'i eta erata'ayarepuka eta iatajiwana, eta juka eta timikataka'eya'ere eta ekamichirayare eta iatajiwana apaesa etumechawa. 4 Taka'e ekamesawayare étumechawachucha apaesa tatupiru eta itaresira, etainapa timikataka'eyare, apaesa wa'i ekuechuriaka eta esuapajiraiwaina. 5 Taka'e, te tatiari'inapuka eta téchakare, te wá'ipuka íturuekene'a'ini, eyaseakayare ema Viya eta ítupajijiasirawaina, ema Viya tíjaraka'eyare, taicha ema tájina mayawanakenena, wá'isera tikajacha'avima'i eta viyaseasirana jákani vikamunukeneana. 6 Yátupina'isera ákasiñawa me Viya eta eyaseasiranayare eta ítupajijiasirawaya, wa'i ekueñamawa maye'e, taicha te éñamawapuka, tímikutijirikawaipa'i ekuti'i eta táepakusira eta ichape une tékekerekawa'i taicha eta tekatikawa. 7 Taicha narari'i ena tékekerekawanachucha eta napanereruana, wa'i étanainaichu'ini jákani nawara'akeneyare, nákani taka'e'i eta napanereru, ena tájina máijarakaima'i ema Tata Viákenu, 8 taicha puiti pipanerecha picha eta piwara'akene'i, tási'a achichu apanaipawa eta pipanereruana, wa'i etanainaichu'ini eta pipanereru. 9 Émaipa mákani vichamuri, te páure'ipuka eta máitaresira'i, tiwapinawayaresera taicha eta máimikatasiraipa ema Viya taicha eta máemunasira'i. 10 Émaipa mákani vichamuri kaima'akenepuka eta máitaresira'i, énerichuware tiwapinawayarewa, tayanapane títa'apuka eta máima'akeneana'i, taicha eta víma'akeneana'i te juka apake'e, wa'i táeñamakare'ini, taicha títawayare'i tamutu. 11 Ánipichu eta táurinajiwa eta flureana; taicha te járajapapa eta murakana sache, takajiyujikapa, tamutu títawa eta táurinajiwaini'i, témirikaipaware eta taflurene, ene maka'e mákani riku, wa'i tánasima'i eta máima'akeneana, tayanapane wa'i makuwara'a táitawa tasi'asera titawayare'i eta mawacharapiana. 12 Tétavikawa eta náuriwayare nákani vichamuriana tikamichana'i tamutu eta nátajiwana'i, járajapayare eta sacheanayare eta najakapiraya eta naikuchi'i táitsiwayare'i maicha ema Viya, máijarakainapa eta táuriwayare eta náitaresirayare, taicha tikunachakareana'i, taicha maitauchayare'i eta mapanereru'i ema Viya naye'e ena témunakana'i ema. 13 Té'eware tatiari'inapuka eta éjekapirawaya jákani tamaurikeneana'i, wa'i émaima'i émeteaka ema Viya, taicha wa'i tási'akenena me Viya eta juka tájiparakana, nájinaware mapamiruina'i náicha'ini eta júkana tamaurikeneana. 14 Nákanisera nákipairuwana taye'e eta tamaurikeneana, táuchurepa te napanereru tamaurikeneana, tási'a nawara'a náichayare'i eta pekatuana, waipa nanekapawa'ini eta náichiraipa, té'esera te táekenenapa, étapa tiviuchayare'i. 15 Taka'e eta jukana tamaurikeneana eta taepaniawa eta pekatu. Taka'e eta juka pekatu, eta taepaniawa eta tamaurikeneana, taka'e etapa tiamayare eta maepenirayare eta timikuñakayare. 16 Némunarukeneana nuparapenaveana, machu éjekapawa: 17 tamutu eta juka vima'akeneana'i taurikeneana'i, tamutu tiasi'a'i te anuke'e anuma, ema Viya tepiyaka'i eta tiavi'ana te anuma. Ema Viya émaparasaichu'i: eta maye'e tajina titsiwachawaima'i tamutu'i tikaechera taicha eta majaraiwa. 18 Taicha ema mawaraira'i machicha'aviyare'i, eta taka'e tijaraka'avipa eta arairu vitaresirayare'i, taye'e eta yatupikene maechejiriruwa, taicha maichekuarakirenapa eta vitaresira. 19 Eta taka'e, eti némunarukeneana nuparapenaveana, nutuparaka'echa yátupina tauri eta esamiraina eta máechejiriruwana ema Viya. Wa'i ekuijaja'úchawa esema, epanerechinawa eta échejisiraya. 20 Taicha nákani tisemarairi'iana, wa'i étaina'ini náicha'ini eta mawara'akeneana ema Viya. 21 Eta taka'e ínajikapa eta tamaeperajisira eta iáchanewana, taicha tétavikawaware eta tapamisira'avi'i icha eta tamaurikeneana, puítisera nutuparaka'e, ínajikapa tamutu eta júkana, ekasamureyarepa eta máechejiriruwa ema Viya eta ímitukasiwana'i, yátupina esuapa, jé'eware, eta tikuchuku'a'eyare eta iachanewana. 22 Ítauchayare eta tametarapiana'i eta máechajiriruwana ema Viya, wa'i takuejekapawa eta epanereruana, machu ímijachapuka tarataichu'i eta esamararasira'i taicha te taka'e eta juka vitijiwainapa viwayuakawa. 23 Wa'i ekukuti nákani nasamarararuchucha, tási'a wa'i náitaucha'ini eta tawanairipi'i, tímikutijirikawaipa nákani tímakunachawana'i te espejo: 24 ema timakunachawa'i, maima'a'i eta mamira tási'asera te tekerukawapa maemitisikaipawa eta maima'i'i. 25 Étisera ekutiyare ena natupiruwana'i eta nasamira'i táuriwa eta yátupikeneana vímiturapiana tási'akeneana'i me Viákenu, wa'i ekuemitisika, tási'a, ítukayare enerejika eta táurikeneana, esuapayarewa eta ímitukasikeneana'i, tási'a, tétavikawaya eta iúriwaya táicha. 26 Narari'ipuka nákani tímijachawana'i yatupikeneana naitaucha eta mawanairipi ema Viya, wa'isera náituka'ini tikaratajakachawana, ena nani téjekapawana'i eta napanereruana. 27 Vítisera, eta vítauchira'i eta yátupikene té'ikakare, te viwara'a tájina véchejisiakarewaina te mamira'u ema Tata Vikaiyakene: tatuparaka'i vijapanuyare vítatiyare ena amaperuana wáchachichana énapa ena náepenaimakeneana taye'e eta nakamunuirawana'i, tituparaka'avi'iware wa'i víchaima'i eta pekatuana te juka apake'e.

Santiago 2

1 Nuparapenaveana, eti é'ikana'i ema máitupajiji'akene'i Viákenu Jesucristo, wa'i táurika'ini épurukaka'ini naye'e ena echamuriana ejákapakeneanaya. 2 Étaipa te natiari'inapuka nákani nasiapaucha'e te iúrujisirarewana, wa'i makarichuima'i tiuri eta ejakapiraya mákani tiúrina'apa'i eta makamuiri'aira'i, tikasurutijapa'ipuka eta uru, éneichuware ejakapayare mákani paure, tévichiji'apa'ipuka. 3 Taicha téjekapawa'i eta epanereruana, te makarichu'i mákani tiúrinamuiri'apa'i, échapajirika'i eta ekaejasira'i, mákanisera paure, te wáipapuka ekuechejirika'i, wáipapukaini ekuijaraka'i eta máejasi'a, tasapi'a ewanekainapapuka téja'apaika. 4 Eti, waipa étupikawaima'i eta juka enerejisirawakaichucha nákani ejákapakeneanaya. 5 Némunarukeneana nuparapeneveana, esamanucha'a. Ena páureana'i te juka apake'e, majakapawaka'i ema Viya, táichavene'i eta nakasiñaira'i. Ena, tiápajupanawana'i eta náuriwaya taicha ena tikaikuchiana'i eta máwasa ema Viya, taicha machanerana'i. Nakachaneyare'i ena apamuriana témunakana'i ema; 6 Étisera ewara'apa ímitsiri'awaka ena páureana, nasapi'apa échapajirika'i ena ríkuana. Takutipa wa'i ímatiwaka'ini eta náemeratasira'eipa. 7 Tikuti'ipaware wa'i ímatiwaka'ini eta nakaeka'ira'i ema Cristo, nakaeka'iware eta iámira'i eta máijare takapika'ukene'i. 8 Eti, yátupiya ítaucha eta tikunachakarepana'i mawanairipi ema Viya taye'e eta Takapika'ukene Ajureka. Ani taka'e'i: “Pémunakayare ema piparaepiya tákuti eta pémunasirawa'i píti.” 9 Té'esera enerejikaichucha nákani émunaruana'i, ekapekaturaichucha eta emasuapira'i eta mawanairipi ema Viya, eta tiviucha'eya. 10 Taicha te natiari'ipuka nákani naitaucha tamutuyareni eta wanairipiana, té'esera apaesaichu eta néjekapirawa'i, étapa tiviucha'i eta náikuñayare, tímikutijirikawa'i wa'i náitaucha'ini. 11 Taicha ema Viya, ani taka'e'i eta mawanairipi'i: “Wa'i pikuve'a esu apana esena. Wá'isera pikukapareka.” Piti, te wá'ipuka pive'a'ini esu apana esena, pikapareka'iserapuka, piáviraichu'i pikaviurewa'i, taicha wa'i pisuapa'ini eta mawanairipi ema Viya. 12 Eti iúri'aine'i ejakapara'i'ini naye'e namutu, táuri'ini eta échejirisirawana. Wa'i ekuemitisika eta tatiari'iraya eta sache ekayasere'iraya taye'e eta juka wanairipiana. Étara tétupirika'avi'i. 13 Taicha nákani majapanuraira'ana'i naye'e nákani apamuriana, tájinaware najapanukarewaima'i te nakayasesere'ipa. Nákanisera tijapanura'iana'i, ichape eta najakapakarewanaya me Viya te jena sácheyare. 14 Nuparapenaveana, ¿tajina taichakenena eta waka'e'ini viti vikasiñawa me Viya, étasera eta vitaresira wa'i vimereka'ini eta vichakeneana'i? ¿Tarata'apuka katiucha'avi eta vikasiñawaira'i? 15 Nuwara'a nímikutichina'eyare, te marari'ipuka mákani vichamuri tikamunuwa'i eta mamuiri'arapi, manikakenerepipuka te sacheana, 16 Tási'a mákani echamuri'i, tépiyakawa'ipuka tijapanura'i'i, máicha'ipuka: “Eyanasamine, taurini eta epaisira, te pikasarecha'ipuka pépakuchawa, te péku'apuka, pinika”, tási'asera te wa'i máijaraka'ini eta makamunukene'i, tamapurujichucha eta máichira'i. 17 Ene vika'e viti vikasiñawana me Viya: te wa'i vícha'ini eta táurikeneana, te wa'i vímereka'ini eta vichakeneana'i tamapurujichucha vikasiñawaira'i, waipa tásuapakare'ini. 18 Áninapapuka eka'eyare: “Piti yátupi eta pikasiñawaira'i me Viya, nutisera nimereka'i eta nichira eta taurikeneana. Pimechanu eta pikasiñawaira'i me Viya, tajinasera picha'ini eta taurikeneana, nutisera nimechaviyare eta nukasiñawaira me Viya, étapa eta nichira eta taurikeneana.” 19 Piti pisuapa'i eta émanairaichu'i ema Viya, tiuri'i eta picha, apanasika ena éreanana nasuapa'iware eta matiari'ira'i ema Viya, tiyayakareana'i eta napisira. 20 Takuija eta maetupikushiravina, tási'a péchawa eta pikasiñawaira me Viya, wa'i takachanéma'i eta vichira eta taurikeneana, eta juka vikasiñawaira tajinachucha taimikatarapina, wa'i tiuri. 21 Nuwara'a némecha'e maye'e ema viáchukaini Abraham, eta akane, émaipa makaitsamaraji'i ema Viya, te yátupi'ipuka eta masuapajiraiwa, mawaneka'i máechatinukayare'i ema machicha Isaac, taka'e, ema Abraham, máechatinukayarepaini ema machicha, máimeresirayare'i eta masuapajiraiwa'i yátupi, eta taka'e, ema tétavikawa'i eta majakapakarewa'i maye'e ema Viya. 22 Étara íkutiaraya eta juka yatupira'i makasiñawaira'i me Viya ema Abraham, wa'i máeñama'ini ema machicha eta mawaraira'i máimerekayare eta makasiñawaira'i me Viya. 23 Taicha eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e'i: “Ema Abraham masuapa'i ema Viya, taka'e ema Viya tétavikawaine'i eta majakapaira'i ema eta mauriwa'i.” Taka'e ema Abraham tetavikawa'i eta maemunasira'i ema Viya. 24 Ákaikutiara yátupina eta juka, viti achaneana vijakapakare me Viya táichavene eta vímeresira eta visuapira'i, wa'i tarata'a eta vika'eira, nuti nukasiñawa me Viya. 25 Níminekapaekene'a'e eta akane taka'e'iware eta súchukuira'i esu esena tú'usikeneni'i tikaijaru Raháb, esu, tikatiuchawaka'i ena wanairukana'i maye'e ema víyara'a Josué, suímikatakawaka'iware eta náitujisirawayare'i tijunana naye'e ena tikaratakanayare'ini. 26 Eta juka takuti'i eta viáke'e te tajunijika eta viáchanewa, enewanerine'i tésamirikawa eta viáke'e, tépenawaneyare'i, ene taka'e'i eta visiñawaira me Viya, eta taka'e eta te wa'i vikuimereka eta vichira eta taurikeneana.

Santiago 3

1 Nuparapenaveana, takamunu najaneakawa muraka nákani naimereka eta nawaraira'i timiturekara'ianayare'i. Échawayare eta tikayasesere'iyare'i muraka me Viya nákaini timitura'iana. 2 Vimutu véjekapawa eta véchejisirana. Nájina émanaina wa'i makuejekapawaini eta máechejisira. Te matiari'ina'ini mákani achane wa'i makuejekapawaini, ichape'ini eta makunachakarewaina'ini, taicha ema, yátupi'i eta máitupajijiasirawa'i, máituka'iware tikaratakawa eta máke'e. 3 Eta juka tímikutijirikawa'i te vikapera eta kawayu, vinakapa eta freno te tajaka, vichurujakachapa, viámapa te jákani viwara'akene viámi'a. 4 Takutikene eta ichape pakure, táewatajikaneni muraka eta tékatikawa, étapa eta tajunapira muraka eta une, tarata'ayare'isera táimitupirucha eta taye'e leme wá'ineni ichapena'ini, ema piloto máimitupiruchayare'i te jákani mawara'akene mámi'ayarepa'i. 5 Ene taka'e'i eta juka vinene; ánichichaichuneni taye'e eta viáke'e. Tasapi'a'isera táechejisi'a'i eta ichapekeneana. Takutikene eta yuku. Ánichichaichuneni eta taepanirawa táijucha, tarata'a'isera táijucha eta ichapekene wáma'i. 6 Nákani achaneana te wa'i náituka'i tikaratajakachawana, amairijipa tamutu eta náitaresira. Tíñe'ikare'i najarareka ena nákani kamuriana achaneana, taicha eta náechejiriruwana'i. Ena nani téchejisi'ana'i eta tamaurikeneana, ena máwa'aruana'i ema Wínaraji, técha'i eta infierno. 7 Ema achane marata'a'i namansucha eta kawayu, eta kichareana étapa eta táiñe'ikeneana sárareana tiávi'ana te apake'e étapa te ichape une; 8 étasera eta vinene, nájina tikaratakaina, táechejisi'ayare'i eta tamaurikeneana. Takuti'i eta jumare te nájina tirata'aima'i típuchaina, tiáma'iware eta takapasirawakayare ena achaneana. 9 Eta vinene, étaichuware táuchusi'a eta náechejiriruwana ena tikunachanayare'i ema Tata Vikaiyakene, ena achaneana naparaepíyana'i me Viya. 10 Wá'isera tikunachakarema'i te tiúchuka'i eta jakare eta náume'aira ena nakutikeneana. Nuparapenaveana, tatuparaka'i wa'i ekuka'e'ini. 11 Takutikene eta une, te tipachina'i eta tajututurusira'i te apake'e, wa'i tíja'uchawaima'i titsiriekawa, táuchukapukaini tisukareama'ini, ticheveamapuka'ini. 12 Takutikene wa'i tiúchukaima'i eta aceite taye'e eta ta'i eta yana. Étaipa eta narasa, wa'i tiúchukaima'i eta ta'i siñáve'inapa'ini. Ene taka'e'i eta une, wa'i tajututuruka'ini te apake'e eta tipachina une takachanepa'ipukaini eta ticheveama. 13 Te natiari'inapuka te etaraku nákani náechema'a'i tamutu, tatuparaka'i náichayare eta táurikeneana, yátupinaware eta namansuwayare. Étapa tímikaecherachayare'i eta náitusira'i. 14 Te etiari'ipuka eti ímijachawa'i échema'a'i tamutu, tási'a ekapinarura'i'i te esamureana, ewara'apa iápajupanawayare'i naye'e ena apamuriana eta ítupajijiasirawaya, wa'i yátupina'ini eta ítupajijiasirawaina'ini. 15 Eta juka échemaraiwawaka'i, wa'i étaina'ini tási'akenena'ini me Viya. Taye'echucha te juka apake'e tási'akenechucha eta ne achaneana, máewaekeneru'i ema wínaraji. 16 Taicha ena tikapinarujirikakana'i té'ajirikakanapa. Wa'i tákutikaka'ini eta napanereruana. Náichaichucha eta tájiparakana taiñema'ikeneana; 17 narari'isera ena yátupikene'i eta náechemaraiwa, tási'akene'i me Viya. Tikatiura'iana'iware naye'e ena apamuriana, tijapanura'ianaware. Eta náichira'i eta táurikeneana, tikajira'iana'i, nájina nanerejiruina. Tatupiruwa'i eta náechejirisirawana. 18 Nákani tikatiura'iana'i, náetupirika'i eta náitaresira ena apamuriana. Jé'esare, tájinasarepa náichirawaina'i. Nanakipaika'i eta táurikeneana.

Santiago 4

1 ¿Tavi'a tási'a'i eta e'ajirikakaira'i eti? Ekutikaka'i ena apamuriana eta ejamuraraiwana'i. Eta, timauricha'e'i eta tájiparakana, étijiwaichucha íchawa'i. 2 Eti ejamuracha'i ekaima'akene. Étasera emaitusirawa'i, ewara'apa ekapaka ena tikaima'akeneana'i. Eti ekapinarureka'i eta emaitusirawa'i, tási'a e'akakauchapa. Taicha eti wa'i eyaseaka'ini ema Viya eta ekamunukeneana'i; 3 eti eyaseaka'ineni ema, wá'isera máijaraka'e'ini, taicha wa'i táetupikawa'ini eta eyasesearapiana, étachucha eta tajamurachakeneana'i eta iáke'e. 4 ¡Tétavikawapa eta emaetupisirawa'i eti achaneana! ¿Wa'i echa eti, eta vikajiriarera eta tamauirikeneana te juka apake'e, timikutijiriwa'i vikatianaka'ini ema Viya? Namutu nákani naicha eta tamaurikeneana nakatianakayare ema Viya. 5 Eti ímijachaipapuka táepiyewa'i eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka. Ani taka'e'i: “Eta máwa'asira'avi'i ema Machanewa Viya, téñama'avi'ipa wa'i vi'apasamurechaima'i taye'e eta tamaurikeneana.” 6 Étaipa eta máemunasira'avi'i ema Viya, tétumecha'avi'i, mamawaraira'i vícha'ini eta tamaurikeneana'i, taicha ániware taka'e eta Takapika'ukene Ajureka: “Ema Viya makatianakawaka ena tisiñawawairikana, máemunakawaka'isera máimikatakawaka'iware ena mánsuana.” 7 Eta taka'e, esuapa yátupina ema Viya. Ekanaraya ema Wínaraji, te mawara'a mawayuaka'e, jé'esare, tijunijika'enapa ema. 8 Puiti, yátupina eta epauchira'i ema Viya. Tási'a, ema apanaware tipaucha'eyare. ¡Ínajikapa puiti eta íchira eta tamaurikeneana epekaturana! Émitisikainapa eta ejamurachira eta tájiparakana te esamureana, eti ewara'ana e'ikana émunaka ema Viya, waipa ekupanerecha eta naye'erepiana ena achaneana masuapajiraira'ana te juka apake'e. 9 ¡Puiti, ekatisamurrewa, íyauchawa táichavene'i eta éjekapirawana'i! ¡Waipa ekuekarairikawa, íyauchawapa eta iurisamurewa itsiwachapa taye'e eta ekatisamuewaira! 10 Ekajapanurawayare eta éñauchirawayare te mamira'u ema Viákenu, tási'a, tétavikawayare eta ejákapakarewainapa maye'e ema Viya. 11 Nuparapenaveana, wa'i ekuechejika maye'e mákani echamuri'i. Taicha mákani téchejika'i maye'e mákani machamuri mapanararachapuka, émaipa máepururipa'i eta mawanairipi tási'a mapanararchaipa'i. Etasera eta napanararacha eta wanairipi, timikutijirikawapa émaina'ini takenuina'ini, taicha wa'i masuapa'ini. 12 Ema Viya, éma'i tikawanairipi'i eta wanairipi, tási'a émaichuware akenuka'i techa'i, ema makarichu tikatiucha'aviyare emaichuware techa'i eta maikuñasira'aviyare; pitisera, ¿naja'avisika eta pipanararacha'i ema piparaepepiya? 13 Esamanucha'a eti, eta juka nakayemakeneana: “Puiti juka sácheana, achichupuka, nuyanaya te apana awasare, níjararekaya eta nukaye'ekeneana. Tiámainukawa nuchawa te apana añu, ichapeyare eta nuganareruyare”, 14 ¡eti, wa'i écha'ini tája'apuka eta íchawakenewaya achichu eta itaresira! Eti ekutichucha eta iyáru, ánipichu eta takaecheraira, tási'a, témitiakaipaware. 15 Eta échejisira ani eka'eyare: “Ema Viya técha'avi'i eta vítaresira, te mawara'a ema, vítauchayare'i eta juka vipanereru'i.” 16 Étisera, tétavikawapa eta ekasiñawawaisira'i eta échejisirana, tikuti'ine'i étina'ini échinawa'ini eta ítaresirana, tamutu eta juka ekasiñawawaisira'i wa'i tiuri. 17 Némecha'e eta juka yátupikene'i, mákani máimati'i eta makatupara'aira'i máichaya eta táurikeneana, tási'a te wa'i máitaucha'ini máicha'ini, tikapekaturaipa'i te mamira'u ema Viya.

Santiago 5

1 ¡Nuwara'a esamanuicha'a eti rikuana, eta íchararakawaya. Íya'a epiarareka. Eti, ichape eta ekatajiwairayare! 2 Taicha títawainapa eta ima'akeneana. Étaipa eta emuiri'ana táurinakeneana, tanikakamekainapa eta kachusiri. 3 Eta naplataneana étapa eta naye'e uru. Ichape eta nakatajiwairaya, taicha eta náeñamira'i. Étainapa tímikuñakawakayare te jena yuku te táitekapapa eta jena sácheyare. 4 Ena ríkuana, ichape eta nawayuasirawaka'i eta nawachachira'i ena tikaemataneakana'i eta naye'e. Tatiari'iyaresera eta sácheyare táitekapauchayare eta náikuñayare, taicha ema Viya máimararaka'i tamutu, masama'iware eta nayaseserepiana'i ena páureana músuana. 5 Ena ríkuana puiti te juka apake'e, tétavikawa'i eta náuritaresira'i. Tamutu'i nanika eta táurinisikeneana. Tésinanakawana'i nakuti eta kuchi te náesinacha. Ena, tíja'uchawayare eta náepenirayare, nakutiyare eta táija'uchirawa nakapaka eta kuchi náesinaru'i. 6 Takutikene, náimikaviure'i náimikapakaware ena matapirawareana'i, náimipanapa eta namaitusira'i tiákapauchawana nakatiuchawa'ini. 7 Étisera, nuparapeanaveana, ekamichayare tamutu, táichavene'i eta ekuchapira'i eta machavirayare ema Viákenu. Ekutiyare mákani achane tikaematanera'i makamicha'i tamutu eta makatajiwairana. Tiámainukawa te tiúchuku'apa eta máewaru, mapaenumawapa majakapa eta makuchapakene'i máewaraki. 8 Ene eka'eyare eti, yátupina ekamicha tamutu, wá'iware ekuinajikawa eta juka é'iru'i. Ekuchapawachucha, taicha tiáne'ipa eta máitesirayare ema Viákenu. 9 Nuparapenaveana, wa'i ekukicha eta tájiparakana naye'e ena echamuriana. Wá'isera ekuemeteaka ena, apaesa takuija eta táimikatsiriaka'e te ekayasesere'ipa te mamira'u ema Viya. Échaichu'i eti eta táne'irapa eta máuchujisirayare ema Juez, ekayasesere'inapa. 10 Nuparapenavechichana, nuwara'a ákutini ena profetanaini eta nakamichira'i tamutu eta nakatajiwaira'i, táichavene'i eta nakametarairuira'i te máijare ema Viákenu. 11 Ichape eta nakunachakarewa'i eta viye'e nákani tikamichana'i eta nátajiwana'i. Échaichu'i eta makamichira'i ema Job. Écha'iware eta táurikene'i máijarakasi'i me Viákenu. Taicha tétavikawa'i eta majapanuraiwa'i ema Viákenu. 12 Takutikene nutuparaka'echa eti nuparapenaveana, te ekayasesere'ipuka, wa'i ekukicha eta juramento: te máijare ema Viya, ema tépiyaka'i eta anuma étapa eta juka apake'e, wá'ikene ekukicha eta juramento. Átupiruwachucha te ítauchayarepuka, “Nítauchayare”, áka'epa, té'esera wá'ipuka, etupiruwayare “Wa'i nítauchaima'i” áka'epa, apaesa takuija taviucha'e maye'e ema Viya. 13 Te etiari'inapuka eti ekatajiwa'i, tatuparaka'i éñeuchawayare me Viya, te etiari'inapuka eti iúrisamureana'i, tatuparaka'i ejira eta majira'u. 14 Té'eware etiari'inapuka eti ekajumana'i, ímichu'ayare ena naiyakarana taye'e eta iglesia, apaesa nayaseucha ema, te maijare ema Viákenu apaesa nayajiaka te aceite. 15 Tási'a te eyujaraka, yátupina ekasiñawayare me Viya, ema makajumakene tinarakainapa, jé'esare, ema Viákenu makaechepukainapa. Etaipa te tikapekatura'ipuka makaepa'ayare. 16 Eta taka'e, te tatiari'ipuka eta éjekapirawana'i maye'e ema echamuri, eyaseakayare eta najapanuira'ena, tási'a, eyaseuchakakayare te eyujaraka eta enarasiraina. Taicha tétavikawa'i eta tasamakarewa'i eta nayujarakasa ena matapirawareana. 17 Ema profeta Elías émaichu vikutikene'i viti achaneana, te tiyujarakapa ema, tiyaseserekapa wa'i takukiwa, tisamakare'i ema, waipa takiwa'ini, mápana añu, y medio. 18 Te taekenepa eta mayujarasira'i, tiápechawawarepa tikiwa'i, tási'a eta apake'e turiwarepa eta taewasirawa. 19 Nuparapenaveana nemunaruana, te etiari'ipuka eti eta éjeke'a'i eta yátupikene, tási'a ema apana maimichawapa, 20 échasera eti, te natiari'ipuka mákaini tikapekaturara'i'i eta maichira'i eta tamaurikeneana, makatiucha'i eta eta maepenira, tási'a makatiucha'i eta tasimutuwana eta napekaturana.

1 Pedro 1

1 Nuti Pedro, maye'enu apústule ema Viákenu Jesucristo. Nukajure'e eta juka eti nuchamuriana éjanerepairuana'i ekakijikeneana'i taye'e eta apana awasareana, eti iávi'ana'i te Tinapaika te Ponto, eti iávi'ana'i te Galacia, eti iávi'ana'i te Capadocia, eti iávi'ana'i te Asia, étipa eti iávi'ana'i te Bitinia, 2 emutu eti, yátupikene'i eta manerejisira'e'i ema Tata Vikaiyakene taicha taka'e'i eta mapanereru'i akane eta táepanirawa'i. Émaipa ema Machanewa Viya, tiáwa'aka'eipa máepachiasira'e'i eta epekaturana eta te máitine ema Jesucristo. Apaesa ejachapa ichapemurikene eta majapanuraiwa etapa eta viuriwayare. 3 Tétavikawa'i eta vikunachira'i ema Viya, Makaiyakene ema Viákenu Jesucristo, tétavikawa'i eta majapanuira'avi'i, tepanawa'i maicha eta vitaresira eta machavira'i titareka ema Viákenu Jesucristo. Eta juka yátupikenepa eta viuchukuiraipa, 4 tási'a ema tímijaraka'enapa eta maunaru'i maikure'e'i ema Viya eye'e eti, maunaru'i te anuma, eta juka wa'i temitiakaina'i, wá'iware techipejikawaima'i. 5 Puítisera, tétavikawa'i eta máitupajijiasirawa'i ema Viya eta majaneasira'e'i, táichavene'i eta ekasiñawaira'i maye'e. Taicha mawara'a tikuchuku'a'eyare te jena sache táepanirawayare eta viúritaresiraya. 6 Puiti, apánapanenejiyarecha'a eta ekatajiwairayarecha'a, nukasiñawa'isera eye'e eti, wa'i ekainajiruwaima'i, eta ekasiñawaira'i me Viya, ewapinawaichucha eta ekamichira'i tamutu, taicha ímati'i waipa táunaima'i eta ekatajiwairaya. 7 Ema Viya máisapa'i eta juka ekatajiwairana, mawaraira'i ímereuchawayare eta yátupikene'i eta ekasiñawaira'i eta maye'e. Ekutiyare eta uru te nakaitsamaraji te yuku te yátupi'ipuka étakene'i. Étisera étaviviriaka'i eta tatumewa eta uru, taicha eta uru títawayare'i, témitiakayare'i. Te wa'i ekainajiruwa eta ekasiñawaira'i maye'e ema Viákenu, tétavikawayare eta ekunachakarewayare'i maye'e ema eta machimapira'eyare te machawa. 8 Eti, wicha'a ímati'ini eta mamira ema Viákenu. Émunaka'isera ema. Ichape'iware eta ekasiñawaira'i eta maye'e. Tási'a, ichapeyare'iwa eta iúrisamurewaya, tájina eviyaima'i ákayema'ini, 9 Taicha eti ekapayakainapa eta epanereru'i ewarakene'i ekapayakayare'i taye'e eta ekasiñawaira'i me Viya, eta juka iuchukuirayare. 10 Ena Profetanaini nakarawa'u'i tási'a nakayesesereru'i eta taichararakawa'i eta viuchukuirayare, tási'a naechejisi'a'i eta maichakene'i ema Viya eta maemunasira'e'i tijaraka'eyare'i eti. 11 Eta Machanewa ema Viákenu Jesucristo, ema tinapuka'i mamimetaka'i ena Profetanaini eta matajiwaiyara'i ema Viakenu Jesucristo tási'a eta taitekapirayare'i eta makunachakarewayare'i te taekenepapa. Enasera tikaematanean'i eta nawaraira'i naimati eta sachewayare'i eta maitekapirayare'i, eta maimijarechakene'i ema machanewa ema tiáwa'aka'i ena. 12 Émasera ema Viya, mametakawakapa wa'i náima'aima'i ema Cristo te vikametarairupa maye'e ema. Ema Machanewa Viya masi'akene'i te anuma títametaka'e'i te esamureana. ¡Tétavikawayare eta viúrikakarewayare víti, te viúchuku'apa! Énaipa ena ángeleana, ichape nawara'a'i náimati'ini tája'apuka táichararakawayare eta viúrikakarewayare. 13 Eta taka'e, ekaratakawa taye'e eta epanereruana, táuriwaina eta ítaresiraya. Ekasiñawayare eta ejakapirayare eta íkuchi'i me Viya, máijararu'eyare te machawapa ema Viákenu Jesucristo. 14 Ímerekawayarewa eta machichaira'e'i, esuapajira'iyare. Waipa ekukicha eta íchakeneanaini eye'erepianaini kape juka te wicha'a ímati'ini ema Viya. 15 Puítisera, santu'enapa eta ítaresirayare. Taicha ema tíchu'a'e'i, tétavikawa'i eta masantuwa'i; 16 Taicha, ani taka'e'i eta táechejiriruwa'i eta Takapika'ukene Ajureka: “Nuwara'a santu'ena eta ítaresiraina, taicha nuti, yátupikene'i eta nusantuwa.” 17 Te eyujarasirana eti, “Tata Vikaiyakene” eka'e'i maye'e ema Viya. Ímatiyare yátupi ema eta nájinaira'i manerejiruina, takutikene eta máemecharesira'i ena téjekapawana, máitsiwachawaka'iware nákani tíchana'i eta táurikeneana. Taka'e, yátupina eta epikauchiraina ema tamutu sácheana puiti juka ítaresiraicha'a te juka apake'e. 18 Ema Viya tikuchuku'a'eipa taye'e eta tamauriwaini'i eta ítaresirana, iámapirikaicha'a eta naye'erepianaini ena iáchukanaveanaini. Échaichu'i eti eta mawacharesira'e'i ema Cristo eta iúchukuira'i, wá'isera plátaina'ini, úruina'ipukaini, 19 Étasera eta máitine máepusairu'i ema Cristo, eta mawacharesira'e'i, étivene'i ímijarareka'i ema, kúti'ipa te káijararekasi eta uvesa matapirawarekene'i. 20 Akane te tépanawainapa eta apake'e ema Viákenu Jesucristo tikatupara'aipa taka'eyare'i eta máepeniraya. Wá'isera táitauchawawane'ini. Tapaenumawapa puiti, títauchawa'i étavenepa eta iúchukuirayare'i eti. 21 Éneichu táichavene'i eta é'isira'i ema Cristo, ímatipa puiti ema Viya, ema tikaechepuka'i ema Machicha te máekari. Puíticha téjakaipa ema te máwakure'i te anuma. Eta taka'e, tétavikawaine'i eta ekasiñawaira'i maye'e ema, ekuchapawaipa eta maijararu'eyare ema Viya. 22 Puiti tipachinaipa eta iáchanewana táichavene'i eta esuapira'i eta yátupikene máimiturapiana ema Jesucristo. Eta taka'e, ímerekawainapa puiti yátupina eta émunasirakaka'i naye'e ena echamuriana. Ewapinawaware eta te esamureana eta émunasirakakaira'i. 23 Kape juka, eta ítaresira'i, tájina wa'i íturuekene'a'ini eta iúchukuiraya. Puítipasera machicha'eipa'i ema Viya. Ítsiwachaipa'i eta ítaresiraini'i eta esuapira'i eta máechejiriruwa. Eta tikaitareka'eyare'i; jé'eware eta máitawakaka'i. 24 Eta Takapika'ukene Ajureka, taka'e'i: “Eta vítaresira viti achaneana, vikuti'i eta muiji, eta vitumewaini'i, títawayare takuti'i eta taflurena eta muiji. tépune'apa, tijiyupa, témirikapa, 25 Étasera eta máechejiriruwa ema Viya, jé'eware maitawakaka'i.” Eta juka Arairu máechejiriruwa ema Viya, étakene'i eta emetakasiwana'i, apaesa táuripa eta é'isira'i.

1 Pedro 2

1 Eta taka'e, támutupa ínajika eta ewainararajiwanaini'i, tamutu eta ekaetemaraiwaini'i, eta apipiemaira'eni'i, eta ekapinaruraiwaini'i, étapa eta écheji'iwanaini'i. 2 Ákuti ena amuyana nauchusirawana ichape eta nawaraira eta terana eta leche tipachiama tiurinama, apaesa eta tikajurukayare'i tauri eta najurusira nauchuku'a. 3 Taicha eti échaipa'i imatipa'i eta mauriwa'i majapanuraiwa'i ema Tata Viakenu. 4 Yátupina eta ekasiñawaira me Viákenu, taicha tétavikawa'i eta makasiñakarewa'i, makuti eta mari máepenakaka'i ema, náepurukene'i ena achaneana, manerejiru'isera ema Viya taicha tétavikawa'i eta makunachakarewa'i maye'e. 5 Éneipa eka'e'i eti, ekutiripa eta márija'iana máepenakaka'i, taka'e puiti, táuripa eta ekachanerakakainapa, makarichu ema Viya ema ekaemataneakaya, tiwayuaka'eya eta esuapajiraiwaya eta máijarasira'eyare'i eta ématanepachuyare, énerichuware ekatupara'aipa santu'enapa, ekutiyare ena tiyujarakara'iana eta te templo, eta maye'e ema Viákenu Jesucristo imereka'ini eta iamawa'uana te mamira'u eta mawara'keneana yatupi ema Viya. 6 Eta Takapika'ukene Ajureka, ani taka'e: “Nuti nunakayare te Jesusalén eta etana mari eta juka mari tetavikawa'i eta tatumewa'i, takanerejikene'i tetavikawa eta tasiwachwa'i; ena tikasiñanayare taye'e eta juka mari, waipaine'i titsiri'akareanaima'i.” 7 Eti, esuapana ema Viya, eta juka mari tetavikawa'i eta tasiwachawa'i eye'e eti; enasera ena masuapajiraira'ana titauchawainapa eta takayemakene eta Takapika'ukene Ajureka: “Eta juka mari naepurukene'i ena tepiyarekara'iana eta templo, Eta juka mari etapa tikunachakare'i tetavikawa'i eta tatumewa'i tasiwachawa'i.” 8 Enaipa enanakana apamuriana: “Etajuka ichape wama'i tási'a etapa eta mari, etainapa eta tiakipaikayare ena masuapajiraira'ana'i.” Ena nakana masuapajiraira'ana enainapa tiakipaikawanayare taichavene wa'i nasuapa'ini eta maechejiriruwa ema Viya: etapa temecharekayare. 9 Étisera manerejiru'eipa ema Viya, machicha'eipa. Tachicha'eipaware eta máwasa. Tituparaka'eipaware ema eyaseuchinawakayare ena achaneana eta maye'e. Majupa'a'e'iware ema Rey. Puiti émapa makarichu'i técha'e'i, taicha maveku'akene'eipa taye'e eta timapiku, tímisiapa'eipa taye'e eta táurikakarekene majaraiwa ema. 10 Kape juka ítaresira'i eti, wa'i ímati'ini ema Viya. Wícha'aware écha'ini eta majapanuira'e'i ema. Puítisera ewapinawa'i eta ímatira'i yátupi eta majapanuira'e'i, taicha machanera'eipa. 11 Némunarukeneana nuparapenaveana, puiti tímikutijirikawa'i apawasa'e'ini, taicha iávi'aicha'a te juka apake'e. Eta taka'e, waipa táurika'ini ícha'ini eta tajamurachakeneana eta iáke'eana. Taicha eta, tawara'a'i tákamitiekene'a eta iáchanewana. 12 Iúri'isera eta ekachaneraicha'a ena achaneana te juka apake'e máimatira'ana'i ema Viya. Tayanapane nakatianaka'e, naechejika eta eye'e, ekuti'i ena máuritaresirana náicha'e. Ímerekayaresera eta iúriwa'i apaesa ena nakunachayare ema Viya, nawara'ainapa náe'ika ema, taicha náima'a'i eta táuriwa'i eta ítaresirana'i. 13 Táichavenena'i eta é'isira'i ema Viákenu, ímerekayare eta esuapajiraiwa naye'e ena akenukara'ana te juka apake'e: kuti ema Emperador, énapa ena tuparairukana, taicha ena anuke'e'i eta nawakureana'i, 14 ena, tikatupara'ana'i náikuñakawakayare ena achaneana wínarajikeneana, téjekapawana'i. Énasera ena achaneana tiúriana títaura'iana'i, tikaemunakasianayare'i. 15 Taicha ema Viya, mawara'a'i íchayare eta táurikeneana, apaesa ekamatinakaya ena máecheraireana nákani téchejikana'i eta eye'e. 16 Yátupi'i waipa tapamiru'ena'i eti eta esuapira'i eta wanairipianaini. Wá'isera ekuyunaka eta wa'i tapamisira'ena'ini, táetseraruina icha eta tamaurikeneana. Esapi'asera ímerekawayare yátupi'i eta mawanara'era'i ema Viya. 17 Epikaura'iyare naye'e namutu ena achaneana. Émunajirikakayare naye'e ena vichamuriana. Ímereka eta epikauchira'i ema Viya. Epikauchayare'iware ema rey. 18 Eti, te ekaematanerekapuka, esuapajira'iyare, epikauchayarewa nákani iákenuana'i. Wa'i nakukarichu esuapa nákani tiúriana. Tákutikaka eta epikauchiraina nákani wínarajiana'i. 19 Te ekatajiwa náicha, tétavikawa'i eta ekunachakarewaya me Viya te ekamicha'i tamutu, taicha ewara'a'i ítaucha eta mawara'akene'i ema Viya. 20 Té'esera náikuñaka'e táichavenena'i eta íchira'i eta tamaurikeneana, tájina ekunachakarewaima'i eta ekamichira'i, taicha tatupiruwa'i eta ekaikuñaira'i. Té'esera táimikuñaka'e eta íchira'i eta táurikeneana, ekamichira'i eta náichira'e'i, tétavikawa eta ekunachakarewaya te mamira'u ema Viya. 21 Taicha ema Viya, eta máichuira'e'i, mawara'a'i ekutiyare'i ema Cristo eta makamichira'i tamutu eta mátajiwana'i íchavene'i eti, mawaraira'i ekarawa'u eta máuriwa'i, ekutiyare'i ema. 22 Ema Cristo, tájina'ineni maviurewaina'ini, mapekaturaina'ini. Nájinaware makaetemakenena'ini. 23 Te napanararauchapa, ema, wa'i makapaemachawaka'ini, makatitiema'ipukaini eta náemekatajiwachira'i. Máechejika'isera ema Maiya, máima'aine'i ema. Taicha yátupi'i eta máikuñasirawakaya ena témekatajiwachana'i. 24 Ema Cristo tikaikuña'i víchavene'i víti eta vipekaturana. Tétavikawa'i eta mátajiwana te máke'e eta vemetatasira'i te crusu. Makamicha'i tamutu, mawara'a'i waipa takuwayuaka'avi, tatupiruwayare'i eta vítaresiraina. Eta majarana, eta tikanaraka'eyare. 25 Eta ítaresiraini'i akane eti, ekuti'i eta uvesa táemitiaru. Puítisera iáwa'akaipa ema Cristo, émapa tijaneaka'e'i, tikatiucha'e'iware eta iáchanewana.

1 Pedro 3

1 Takutikene eti esenana ekaimakeneana, epikauchayarewa ena ímanaveana, apaesa mákani wa'i masuapa'ini eta máechejiriruwana ema Viákenu, ekajimuyaka eta nasamureana táichavenena'i eta iúriwa'i naye'e, 2 Waipa tákamesaima'i échejirika, taicha náima'ayare eta esuapajiraiwa'i naye'e, epikauchira'iware. 3 Wa'i etainayare te aneka taimerekaya eta iurinawayare eta eye'e'eana te iake'eana, eta uru etapa eta ewayuyujisira eta ekatatasirana, etapa eta ekamuiri'ara eta janunumekana tasiwachakeneana muriare, 4 taimereka eta iurinawaya ímerekayarewa eta iúriwa yátupikene'i, tási'akenena te esamureana, maitawakakaina'ini eta iurinawaina, taurikakare'ini eta iachanewana. Eta juka iurinawayare tiuripana'i taye'e eta te mamira'u ema Viya. 5 Taicha akane ena vénara'ana esenana náinapureana'i té'ikana'i ema Viya, taka'e'i eta náurinachirawa'i eta náitaresirana, taicha yátupi'i eta nakasiñawaira'i maye'e ema Viya, tási'a, tétavikawa'i eta napikauchira'i ena náimanaveana. 6 Ekutiyare esu vénara'a Sara, suímereka'i eta susuapajiraiwa maye'e ema suima Abraham, taicha ani suka'e'i maye'e “eñi nákenu.” Te takuija ekupika eta ichira eta taurikeneana, eti suchicha'eyare esu Sara. 7 Étipa ajairana ekaparapekeneanapa, ejapanuyare ena eyenana. Ejaneakaware, écha'i ena eta wa'i túmena'ini, yátupina'isera eta émunasira'i ena, taicha ekutikakayare eta ejakapirayare eta íkuchi'i eta ítaresiraya maye'e ema Viya te jena sacheyare, te iuri naye'e, esamakareya te eyujaraka. 8 Ámutu eti, ákutikaka'i eta epanereruana, ejapanukaka, émunakakaware naye'e namutu ena echamuriana, ekajira'i, mánsu'ena'i. 9 Tijurikati natupiaka'epuka, náume'a'e, wá'isera ekujikapa, eyaseakachucha ema Viya eta náurikakarewaina, taicha mawara'a ema Viya vijapanura'iyare'i víti, vikutiyare ema eta majapanuraiwa'i, tatiari'iyare táitsiwayare viye'e máicha. 10 Taicha: “Mákani mawara'a'i tiúritaresira te apake'e, tamutuyare sacheana tiúriya, wa'i tikaetemarekaima'i wa'iware tépiya'ira'ima'i, wa'i téchejijikaima'i, wa'iware tiwayuarekaima'i, 11 érajikawa taye'e eta tamaurikeneana, ichayare eta táurikene, etanuka eta iuriwaina, tási'a e'ika eta. 12 Taicha ema Viya majaneaka ena náurikeneana tisamakareana'i eta nayujarasirana, énasera ena tíchana'i eta tamaurikeneana, ena makatianaruana'i ema.” 13 Nájina tíjarakawaima'i titupiaka'eana te náima'a'i icha eta táurikeneana. 14 Tijurikati natiari'ipuka ena tikatianaka'eana'i táichavene'i eta táuriwa'i eta ítaresira'i, tási'a, tétavikawaya eta iúrikakarewa. Wá'isera ekupika jákani náichira'epuka, wá'iware iáwamira'uima'i naye'e, 15 íjarakawasera yátupi eta é'isira ema Viákenu. Te nayasereka'epuka eta takayema'ipuka eta é'isira'i ema Cristo, táuri eta ejikapirawaka taye'e eta ekuchapakene. 16 Tátupiruwa táuriware tamutu eta íchakeneana, eta náimaira'ena namutu ena achaneana, apaesa ekamatinaka nákani téchejisiaraka'eana'i eta táuriwa'i eta é'isira'i ema Cristo, nátsiri'apaini eta náechejijisira. 17 Te máisapa ema Viya eta náemekatajiwachira'e táichavene'i eta iúriwa'i, tikunachakareyare maye'e. Tájinasera ekunachakarewaima'i te ekaviurewa'i. 18 Taicha ema Cristo, éta'eichu'i vímikapaka'i, táichavene'i eta vipekaturana. Ema, tétavikawa eta máuriwa, matapiraware'iware. Tíjarakawa'isera tikatajiwaya víchavene'i víti wínarajikeneana, mawaraira'i tiáma'avi me Viya. Tépena'i eta máke'e, étasera eta máchanewa tímiyanawaichucha títareka. 19 Tiyanawarepa máejirapanawaka'i eta náchanewana ena náepenakeneanaini nakaeratakeneana'i. 20 Ena nakana antivuanaini masuapajiraira'anaini'i, machamurianaini ema Noé. Ichape'inéni eta makamichira'i ema Viya eta makuchapirawaka'i eta nasuapiraina'ini, wa'isera náeñamawa'ini eta náimaira'i ema Noé máepiyasira'i eta ichape pakure. Taka'e, te témirikapa eta ichapekene tikiwa, úchuanaichu'i ena tiúchuku'ana'i taye'e eta ichapekene une. 21 Puiti, eta une, nímikuticha'e'i eta víkachasi. Eta vikaikachasira'i, wa'i étaparakaina táepachiaka'avi'ini eta viáke'e. Étasera eta vikaikachasira'i, étapa tímereucha'avi eta majapanuira'avi'ipa ema Viya, tamutu eta vipekaturana. Yátupina eta viúchukuirayare táichavene'i eta máechepusira'i te máekari ema Jesucristo. 22 Puiti ema, tiyanaipa'i te anuma; téjakaipa te mawaure ema Maiya. Tétavikawa'i eta masuapakarewa'i naye'e namutu ena maye'eana ángeleana. Énapa ena wínarajiana, nasuapa'iware.

1 Pedro 4

1 Ema Cristo, ichapemuri'i eta makatajiwaira'i. Makamicha'isera ema tamutu. Eti apanaware, ekutiyare ema. Nímikuticha'eyare eta mákani achane tépenapa, máinajikaipa eta pekatu, 2 eta taka'e eti, táichavene'i eta iúrujiasira'i ema Cristo, tímikutijirikawaipa épenaipa'ini, ínajikaipaware eta pekatu. Puiti, tatuparaka'i ekaemataneakayare ema Viya. Waipa tiwayuaka'ema'i eta tajamuraraiwa eta iáke'e. 3 Kapeipa juka añuana eta íchira'i eta tamaurikeneana, taicha emáimatira'i ema Viya. Tamutu'i icha eta tájiparakana, tiwayuaka'e'i eta tajamuraraiwa eta iáke'e. Ewayuchawa'i eta ekawa'arasiwa. Eta íchira eta piesta, étapa eta ejaneasira'i eta esiñarajiana. 4 Puítisera eti, waipa ekasirikimuri'ini ena émunakasareana. Waipa íchaima'i eta táiñema'ikene. Ichapemurine'i eta náejiasira'e'i. Tási'a, téchejikanapa eta eye'e. 5 Járajapainapasera eta sacheyare nakayasesere'irayare te mamira'u ema Viya, taicha ema yátupikene'i eta makatupara'aira'i eta vikayasesere'iraya víti, vítareruanaicha'a énapa ena náepenakeneana. 6 Eta taka'e, ema Cristo tikametarairu'i naye'e ena náepenakeneana, mawaraira'i makuchuku'a eta náchanewana, apaesa nápechawa'ini náitareka te mamira'u ema Viya. 7 Tiáne'ipa eta táitavirayare tamutu eta juka. Eta taka'e, ekaratakawa eta epanereruana apaesa táuriwaina eta eyujarasiranaya. 8 Tiápajukawayare'isera eta émunajirisirakakaya eti. Te yátupi'i eta émunajirisirakaka'i, máejerareya eta ejapanukakairaya eta jákani éjekapirawana. 9 Ewapinawaya eta ejakapirakakaya, te epaipiuchakaka te epenana. 10 Ema Viya tíjaraka'ewakaipa eta ítukakenepachu'i. Taka'e, yátupina ítauchaya eta ekaemataneasirakaka'i te mamira'u. 11 Eti máimitureana ema Viya, eta échejisira, ekuneuchawa yátupi eta máechejiriruwana ema Viya. Eti ímikatara'iana ítatiwaka ena echamuriana, wa'i éñamaima'i eta etumewa máijararu'e'i ema Viya. Étavene'i eta é'isira'i ema Jesucristo, tamutu tauri eta jákani íchakeneana apaesa nakunacha ema Viákenu namutu ena tíma'a'eana. Ema, ¡tétavikawa'i eta makunachakarewa'i! ¡Máitawakaka'iware eta vé'isiraya ema! Amén. 12 Némunarukeneana nuparapenaveana, wa'i ekuarami eta murakairaya eta iátajiwanayare, tímikutijirikawayare'i táramikare'ini eta eye'e. 13 Ewapinawachucha taicha ekapayayaraka'i eta makatajiwaira'i ema Cristo apaesa ewapinawa te jena sácheyare eta enekapirayare ema eta máukupaisiraya mámirayarepa'i eta majaraiwa. 14 Te náume'a'epuka máichavenena'i ema Cristo, tétavikawayare eta iúrikakarewaya eti, taicha tiáwa'aka'eyare ema Machanewa Viya, mási'akene'i te majaraiwa ema Vikaiyakene, tayanapane náepurupuka ema, étisera ekunacha'i ema. 15 Te etiari'ipuka eti ekatajiwa'i náicha, takuijasera étaima'i tiviucha'éma'i jákani ekapa'iwaina'ini, iámeraiwaina'ipukaini, wá'iware étaima'i tiviucha'éma'i jákani ímisiapirasirawaina'ipukaini taye'e eta náichakeneana nákani apanana achaneana. 16 Étisera, te ekatajiwapuka táichavenena'i eta é'isira'i ema Cristo, wa'i ekutsiri'a. Ewapinawachucha, e'asulupayachaware ema Viya taye'e eta ekaijarera'i eta máijare ema Cristo. 17 Puiti juka sácheana viáwakure'i, táitekapaure'avi'ipa ichape eta vikatajiwairayare, viti manerejiruana ema Viya. Te tepanawa'i viye'e viti manerejiruana eta vikatajiwaira'i, ¿navetijipuka ena nasuapajiraira'ana eta maechejiriruwana ema Viya ichapeyare eta najakapirayare eta natajiwanayare naikuñayare? 18 Ichape eta vikatajiwaira'i te juka apake'e viti makuchukureanayare'i ema Viya ¿páureanasamisera ena achaneana masuapajiraira'ana kapekaturara'iana, wínarajikeneana'iware chapepanayare eta nakatajiwairaya? 19 Puiti viti vé'ikana'i ema Cristo, ichape eta vikatajiwaira'i, wá'isera vikainajiruwaima'i, vímiyanawayare'i vicha eta táurikeneana, wákasiñawa maye'e ema Vikaiyakene eta majaneasira'avi'iware, taicha ema, tétavikawa'i eta máitauraiwa'i.

1 Pedro 5

1 Nuwara'a nechejirika'eya emutu eti pastoreana ejaneakana'i ena vichamuriana. Nuti éneichuware pastulerunu'i. Éneichuware nitametaka'eya eta nímararasira'i eta makatajiwaira'i ema Cristo. Esuapanuyare puiti eta nechejirapi, taicha vikutikakayare eta vikatupara'airaya viávi'ayare te majaraiwa ema Cristo te táitekapa eta machaviraya. 2 Tauri eta ejaneasirawakaina namutu ena vichamuriana, taicha ena tímikutijirikawa'i uvesanaina'ini maye'e ema Viya. Ítauchayare eta etuparakasiwa'i. Ema Viya mawara'a'i ewapinawa'ini eta ejaneasirawaka'i. Wá'isera ekupanerecha ekawacha. Ewapinawayaresera eta ekaemataneasirawakaya. 3 Wá'isera ímipananajikawakaima'i, taicha wa'i ekawanarawaka'ini. Ímerekayare'isera eta iúriwaya naye'e, apaesa ena náe'ika eta iúriwana'i. 4 Taka'e te machawapa ema yátupikene Pastor eta viye'e, tétavikawaya eta makunachira'eya. Tíjaraka'enapa eta íkuchi'i, máitawakakainapa eta ekachaneraya ema te mávi'a'i eta te majaraiwa'i. 5 Eti apanaware, eti amaperuana esuapayare eta nawanesira'eana ena víyara'ana. Emutuyare esuapakaka, mánsu'ena'i. Taicha: “Ema Viya wa'i majapanuima'i ena tikasiñawawairikana, tétavikawasera eta majapanuirawakaya ena mánsupanereruana'i.” 6 Te ímereka eta emansuwawaka'i, eta ekasiñawaira'i me Viya, ema, te máima'apa tiuri, tikatiucha'enapa te tamutu eta íchararakawakeneana. Tási'a, tétavikawayare eta iúrisamurewaya te taitekapapa jena sacheyare. 7 Te tatiari'ipuka eta éñamirawana, emetaka tamutu ema Viya. Ema, tikanaraka'eyare, taicha tétavikawa'i eta máeñamirawa'i eta eye'e. 8 Ekuneuchawa yátupina. Ejaneakawa'iware, taicha ema viánara'i Wínaraji, makuti eta táiñe'ikene sárare itiare tatanuka eta tanikayare'i. Ene maka'e'i ema, matanuka'i ena mákipairuanayare. 9 Eta taka'e, túme'ena ekanarairayare ema, machu mákipaika'e. Ákasiñawa muraka maye'e ema Viákenu. Wa'i ákarichu'ini eta ekatajiwaira'i. Túme'ena'i eta ekamichira, ekutiyare eta nakamichira'i ena vichamuriana tikawasana'i te tamutu awasareana. 10 Ema Viya, tíchu'a'avi'i, mawara'a'i visiapa te máwasa, táichavene'i eta vé'isira'i ema Jesucristo. Ánipinesera eta ekatajiwairaya puiti juka sácheana. Émasera ema Viya, tétavikawa'i eta majapanuraiwa'i. Ema, tímararaka'e'i eta ekamichira'i; tási'a ema, tíjaraka'enapa eta ewayuchirawaya eta etúmewaya. 11 Ema, ¡máitawakaka'i eta makunachakarewa'i! ¡Makachurika'i eta máitupajijiasirawa, máitawakaka'iware eta! Amén. 12 Ímati emutu ema vichamuri Silwano. Ema, tétavikawa'i eta máitauraiwa'i tamutu. Puiti, éma'i tiáminanu'i eta juka najure. Esamanusera eta nechejirisira'eya, eta numetasira'e'i tamutu eta juka, nuwara'a nétumecha'e eta vé'iru'i, taicha yátupi'i eta vikaiju'eira'i me Viya. 13 Énaipa ena vichamuriana tikawasana'i te juka awasare Babilonia, téchejika'eana. Éneichu'iware ena, manerejiruana'i ema Viya ekuti'i eti eta manerejisira'e'i. Téchejika'e'iware ema nuchicha Marcos. 14 Nuti, eta néchejirisira'e'i eti nuchamuriana, nuwara'a nétserareka'e emutu, táikutiara'i eta tawayuchira'i eta némunasira'e'i emutu eti. Puiti nuyaseucha'e'i me Viya, máijaraka'e'ini tanaraka tamutu eta epanereruana emutu eti machanerana'i ema Viákenu Jesucristo.

2 Pedro 1

1 Nuti Simón Pedro, mawanaranu'i ema Jesucristo. Maye'enu'i apústule. Nukajure'e eti nuchamuriana, taicha tétavikawa'i eta ewapinairawa'i eta juka vé'iru'i. Puiti eti apanawa ejakapakare'iware me Viya, ekaikuchipaware eta iúchukuiraya maicha ema Viákenu Jesucristo. 2 Puiti, nuwara'a tajuruka'ini eta ekaikutiaraira eta máemunasira'e'i ema Viya, tási'akene'i eta ímatiekene'airapaipa'i eta mapanereruana ema, émapa ema Viákenu Jesucristo, tájinaware ta'apapirika'ini eta táuriwa'i eta epanereruana. 3 Ema Viya tetavikawa eta maitupajijiasirawa'i, tijaraka'avi'i tamutu eta vikamunukeneana te juka vitaresirapa, etapa eta, maimimatichira'avipa ema Viakenu Jesucristo, mawaraira'i vitaucha eta mawara'akene vicha, ema tichu'a'avi'i taichavene eta maitupajijiasirawa'i, etapa eta maemataneana tiaramikareana vima'akeneana'i. 4 Taye'e te juka vima'akeneana'i taurinakeneana eta taka'e tíjaraka'avipa eta vikuchi'i, taicha taetaviure'i eta, maitupajijiasirawa, tetavikawaware eta tasiwachawa'i, apaesa visiapa taye'e eta mawasa ema Viya, apaesa wa'ipa vikuima'a eta tamaurikeneana, tajamurachakeneana eta viake'e te juka apake'e. 5 Eta taka'e, akamesawa etumechawa eta ímiyanirawa'na eta ekasiñawairaina me Viya, eta tauriwaina eta itaresira, etapa eta itukakeneanaina, 6 eta epanerechira, étapa ekaratakawa eta ichiraina eta tamauirikenana, eta ekaratasirawa eta ichira eta tamaurikeneana, eta ekamichira, eta ekamichira étapa eta éjarasira eta itesira me Viya. 7 Epamikawa'iwareni iápajukaya eta émunaraiwa'i naye'e ena echamuriana, ekajirayare, epamikawa'iwareni eta émunaraiwa'i naye'e ena apamuriana achaneana, tayanapane wa'i náe'ika'avi'ini. 8 Eta ímatira'i ema viákenu Jesucristo, ichayare eta taurikeneana, étumechawayare eta tapajuriwayare eta ichirayare eta taurikeneana, taka'e eta itaresirayare etachucha ichayare eta taurikeneana te namira'u ena achaneana. 9 Nákanisera wa'i náwara'a'ini nakarawa'u, tímikutijirikawa'i ena púchukiana énainapa tikatajiwanayare, taicha náemitisikaipa'i eta máepachinachirawaka'i ema Viya taye'e eta táinapureni'i napekaturana náichakeneni'i kape eta náitaresira'i. 10 Étisera, eti nuparapenaveana, nuwara'a échawa'ini eta máichuira'e'i ema Viya, manerejisira'e'i, epamikawa'ini eta ímeresira'i yátupi eta machicha'era'i, eta ímiyanirawa'i eta ekarawa'uira eta juka néchejisi'akeneana'i, jé'esare, tájinapa tímiakipaika'ema'i. 11 Tási'a, tétavikawaya eta iúrikakarewaya eta machimapira'eya ema Viákenu Jesucristo te makuchuku'a'epa eta te juka apake'e, mámira'eya eta te máwakureya. Máitawakakaya eta makachanera'aviya vimutu. 12 Taka'e nuti, nupamikawa'i puiti eta némechira'eya eta júkana, tayanapane nímati'e'i eta ímatiraipa'i, murakaipaware eta é'isira'i eta yátupikeneana ímitukasiwana'i. 13 Németeaka nétupikawa'i eta juka nechejirisira'e'i puiti juka nítaresiraicha'a te juka apake'e. 14 Taicha waipa náyerema'icha eta nítaviraya, ema Viákenu Jesucristo tímimetakanu'i eta nunarasirawanenapa te machakaya. 15 Nuwara'a'isera wa'i ekuemitisika eta juka numetaru'eana'i, tayanapanéinepuka népenaipa, eta taka'e, nupamikawa'i eta nímiájureka'e emutu, taicha nuwara'a'i échayare'i tamutu sácheana. 16 Eta vímitusira'e'i, eta machaviraya ema Viákenu Jesucristo, máimeresiraya eta máitupajijiasirawa, wa'i vépiya'ira'ima'i, wá'iware vive'akenéna te vichuti, vímatipa yátupi, taicha víma'a'i te viúki'ana eta majaraiwa'i ema Viákenu. 17 Taicha vima'a'i ema Tata Viya te maíjarakapa eta mapikauchararewayare'i étapa eta majaraiwayare'i, te mapiarakapa ema Viya te mametakapa eta majaraiwayare'i: “Ema maka ema yátupikene'i Nuchicha némunarukene'i. Tétavikawa'i eta núrisamurewa'i máicha” 18 Viti'ichu'iware visama'i eta ma'u, tási'akene'i te anuma, vikachane'i ema Viákenu taye'e eta mari santukene. 19 Víti vítametaka'i eta nakayemakeneana'i ena profetana, eta náechejisi'aira'i ema Viákenu. Eta náimiturapiana takuti'i eta tajaraiwa eta lámpara, tamikauchira'avi'i apaesa táuri eta vítaresirana te juka apake'e. Taka'e, étumechawa eta ekuchapirawaya eta sácheyare, márajapainapa ema yátupikene eta majaraiwa, tétavikawayarepa eta mamikauchira'eyare tamutu eta esamureana. 20 Nuwara'asera yátupina ímatiekene'a eta juka: wa'i táurika vive'a te vichuti eta vímijachira'i eta takayemakeneana'i eta Takapika'ukene Ajureka. Vikatupara'a'i vikarawa'uyare'i eta yátupikene'i, 21 taicha ena víyara'anaini profetana, wá'iware nave'akenena'ini te nachutiana eta nájuekene'aira'i eta máechejiriruwana ema Viya, ema Machanewa Viya éma'i tímitukawaka'i eta nájuekene'aira'i.

2 Pedro 2

1 Akane natiari'i'i ena tépiya'ira'iana tímijachawana'i profetana te namuri ena náchukanaveanaini israelítana. Natiari'iyarewa ena tépiya'ira'ianaya, tépiyakawanaya pastoreana eye'e, ena típichasika'eanayare, témejekapawacha'eanaya, apanaya eta náimiturapiana, wa'i émaima'i náechejisi'a ema Viákenu, énajiwa'i tíchawana'i natanuka'i eta náikuñayare, táija'uchirawayare'i eta náemitiekene'airayare. 2 Kamurianayare ena náemejekapawaruanayare, náe'ikainapa eta naye'erepi, táetaviuchira'i eta natu'usiwa'i, náichavene'i ena, téchejikanainapa ena apamuriana achaneana, nakaeka'inapa eta juka vé'iru'i táurinakene'i achene. 3 Ena nani, tímituka'eanaya eta náimiturapiana náepiya'iraiwana'i, taicha nawara'a'i títukawana tivereaka'eanainapa eti, taicha tétavikawa'i eta najamurarasira'i eta plata, tájinasera náipuinayare, wa'i táevejuakaima'i eta náikuñayare, taicha akanewakaipa eta takaecheraira'i eta náikuñayare. 4 Nakutiyare ena ángeleana téjekapawana'i, tájina wa'i majapanuwakaima'i ema Viya, makijikawakapa taye'e eta táiñe'ikene yuku távi'a'i eta tamapikukene, tikaiti'ana'i puiti te cadena, te táitekapapa eta ekuñaraki, tiápajukawanainapa eta náikuñayare ena. 5 Nuwara'a némecha'e naye'e ena machamurianaini ema víyara'aini Noé eta akane, wá'iware májapanuwaka'ini ema Viya táichavene'i eta namasuapajiraiwa'i, makamirikapa eta ichape tikiwa náikuña'i, térikana'i namutu ena nani achaneana, taicha náepuru'i eta máichuirawaka'i ema Noé, táuriwayare'ini eta náitaresirana, ákarichu'i tiúchuku'ana'i ema Noé, esu mayena, énapa ena sáisikeneana machichanaveana. 6 Nuwara'a némecha'eware naye'e ena tikawasanaini'i te awasare Sodoma, étapa te Gomorra, wá'iware majapanuwaka'ini ema Viya, makamirika'i eta yuku, náikuña'i ena, táija'uchawakapa takamitiekene'awaka namutu, títawanapa, amairi'anecha tsimapa eta náitavira'i, ema Viya máimereka'i eta juka, naye'e ena najurureanapa te juka apake'e puiti, mawaraira'i máemechawaka ena achaneana wíinarajipanereruana'i te napikayarepuka. 7 Té'esera te nataraku, matiari'i ema víyara'aini tikaijare Lot, ema, tamutu'i sácheana tikatisamurewa'i taicha máimairawaka'i ena achaneana náichira'i eta tamaurikeneana, masamira'iware eta náechajisi'aira'i eta titsiri'akareana'i. 8 Ema maka achane maurikene makachanewaka'i ena, téñamawa'iware te masamure ema eta máimairawaka'i eta naichira eta tamaurikeneana, tamutu'i sacheana maimararaka'i masamararakawaka'i. 9 Eta taka'e, ema Viya tétavikawa'i eta makatiuchira'avi puiti, tikuchuku'a'avi eta viatajiwana viti vé'ikana'i ema, taye'e eta viátajiwana, énerichuware yátupi'i matsekaipa eta náikuñayare nákani achaneana masuapajiraira'ana'i. 10 Ema Viya, máikuñakawakayare namutu ena tiwayuchana'i eta náechipejisira'i eta náke'eana, taicha tétavikawa'i eta tawayuasirawaka'i eta natu'usiwana, énapa ena tépuruana'i ema Viákenu, eta émaira'i téchawaka'i, ena nani mapikauraira'ana, nájina náwamira'ukenena eta náume'araiwa. Nasapi'a nakaeka'iware ena ángeleana; 11 apanasika ena ángeleana tiáviana'i te mamira'u ema Viákenu, wa'i náijarakawa'ini nakajachareka'ini ena wínarajiana, tétavikawa'ineni eta natumewa. 12 Ena nani tépiyakawana'i pastoreana, nakaekai'isera eta té'ikakareana namaituruekeneruana'i. Ena, nakuti'i eta táitaresira eta sárare, tájina nakaikutiarakenena. Najurupairuchucha te apake'e. Ena, táuriawasa'i eta justicia, máeje'a'i náerataka táimikapakawaneyare. Tépenanayare'i nakuti eta táepenira eta sárare, 13 ena, náimikatajiwacha'i nákani apamuriana achaneana. Páureanasami, ena tiápajukawanaya eta nakatajiwairayare. Ena nani, tétupikawana'i eta náimairawa'i, tiúrisamurereakawana'i eta nakawa'aira'i te sácheana. Táitaurewakene tétavikawa'i eta natsiri'akarewa eta namaetupikushiwana'i, eta nakasirikira'e'i te jákani énisirakakana ena echamuriana. Tikamapurawana'i tikurisamurechawana, nawaraira'i náituruka jákani najamurachakeneana. 14 Namutuchucha najamuracha nákani esenana. Tájina náipuina eta náesenamarewana, náechema'a eta náiturusiraya súkani esena máejerare'i. Náimitukaware ena ajairana tájina náituruekene'a, nakutiyare ena eta náesenamarewana'i. Tájina tivechuki'aima'i eta nakapekaturaira'i. Ekuñarakisera eta náikuchi'i ena. 15 Témunasirikawana'i ena, taicha namaimatira'i eta achene nakaiju'eya eta táurikene'i. Nakutipa'i eta maye'erepini ema maka achane Balaam, machichaini ema Bosor. Ema, tétavikawa'i eta majamurachira'i eta plata, mawachayare eta máichirayare eta tamaurikeneana 16 ema Viya máima'a'i eta tamauriwa'i eta mapanereru'i ema Balaam. Eta taka'e, eta burriku makaperakene'i ema Balaam téchejikapa, takajacha'i ema. Enewanepa témitiaka'i eta mapanereru'i tamaurikeneni'i. 17 Ena nánitataji achaneana nakuti'i eta tiájiku eke, nakutiware eta úkaji támarairiru'i eta tékatikawa, ena, jarari'ipa eta náikuchi náikuñayare taye'e eta táetaviure eta tamapikuwa. 18 Ena téchejisiawanapa tikunachawanapa eta náichakeneana napekaturana'i náiturureana'i, náiminajikapaipa nákani náiturewanapa'i eta táuriwaini'ipa'i eta náe'isira'i eta táurikeneana, tichawanapaipa taye'e eta tamaeperajiwana'i eta náitaresira. 19 Ena tijarakawana eta naijarasirayare eta nauriwayare nauchukuirayare, éna'ineni natiwawaika'i tamusurana'i eta tamaurikeneana; taicha namutu achaneana tamusura'i eta tamaurikeneana eta tawayuasira'i eta taiñema'ikeneana. 20 Takutikene nákani tínajikawana'i eta náe'isira'i ema Viákenu Jesucristo, tichawanapa taye'e eta tamaeperajiwa'i eta náitaresirana te juka apake'e, ena, tiápajupanawanapa eta nakaikuñairayare, taicha eta naviurewa'i. 21 Tiúripanaichu'ipukaini wa'i nakuimati'ini eta táurinakene vé'iru'i, wáchupa náimati'ipa'i eta tiúrina achene, tási'a tínajikawanaicha'aware taye'e eta táurinakene wanairipi najakapakeneni'i. 22 Etasera titauchawa'i naye'e eta yatupikene eta juka taechejiriruwa'i naye'erepi: “Te tiá'ika eta tamuku, táimichawayare'i tanika eta tá'iru'a”, étapa eta “Kuchi, tamapuruji víkacha'ini eta, taicha tékarajikawayare'i te tiúraji.”

2 Pedro 3

1 Némurarukeneana nuparapenaveana, api'epa puiti nímiamareka eta juka najure, eta táechejiriruwa'i eta apinakene najureana, nuwaraira'i nechejirika'e, apaesa takuija ta'apapika'e eta é'isira'i ema Viákenu. 2 Nuwara'aware yátupina eta esuapiraina eta Takapika'ukene Ajureka nájureana'i eta akane ena víyara'anaini santu profetana, étapa eta máimiturapiana ema Viákenu Makatiura'ikene, étaichu'iware vímiturapi'i puiti eta eye'e viti apústuleana. 3 Tínapukayare nuwara'a némecha'eyare eta juka: Te jena sache táne'ipa eta táitavirayare, tímerekawainapa ena achaneana tikaeka'ira'iana taye'e eta juka yátupikeneana vikuchapakeneana'i víti, eta náitaresira'i ena, apanachucha eta ti'apapirikawaka'i eta náichira'i eta tamaurikeneana najamurachakeneana'i 4 áninapa naka'eyarekacha: “¿Táicharakawa eta juka ekuchapakene'i, wícha'akaru machawa'ini ema Cristo, ímijachakene'i tichawawaneyare'i? Taicha puiti takuti'ichu'i eta náitaresiraini'i ena viáchukanaveanaini. Tanasi'ichu'i eta táepanirawa'i akane eta apake'e. Wa'i táitsiwachawa'ini.” 5 Ena nani achaneana, wa'i náwara'a'ini napanerekene'a eta táitsiwachirawa'i maicha ema Viya. Jé'esare ema, eta akane, máechejiriruchucha eta máepiyasira'i tamutu eta anuma étapa eta apake'e. Máechejiriruchuchaware eta táimeresirawa'i máicha, eta tiájipa'i tétupieka'i te une. 6 Éneichuware, te táekenepa, úne'i eta náikuñaraki'i máicha, makamirisira'i eta ichapekene tikiwa. Térikana'i namutu ena masuapajiraira'ana'i. 7 Emasera ema Viya tiápechawayare máikuñaka eta apake'e étapa eta anuma. Yúkuyare eta tikamitiekene'ayare tamutu juka. Taicha ema, manakaipa'i eta máechejiriruwa. Jé'esare, te jena sácheyare, títapaikawakayare namutu ena achaneana masuapajiraira'ana'i wínarajiana'i. 8 Wá'isera ekuemitisika, nuparapenaveana, eta matuparaki'i ema Viya, wa'i tákuti eta vituparesira viti achaneana. Ema, étana sache matuparaka'i, vítisami mil añuipa eta vitupachira'i tayerewaipa. 9 Ema Viya, manaka'i eta tayerewa'i, mawaraira'i makuchapa ena achaneana eta náeñauchirawayare maye'e. Ichapemuri eta makamichira'avi'i, eta viye'e, mamawaraira'i wámutu'ichaini vémitiekene'ini. Narari'i ena achaneana tejekapawana'i te napanereruana. Eta naimaira'i eta mayerewa'i ema Viya eta maikuñasirawakayare'i, naimijachaipa'i waipa marata'aima'i maikuñaka eta juka apake'e. 10 Te táitekapapa eta sache táitaviraya tamutu maicha ema Viya, wa'i vinekapauchawaima'i, taicha makutiyare mákani achane tiámera'i eta máitesira. Eta anuma, étapa tamutu eta táwapa'iana'i, tamutuyare témitiakayare. Tikaemayare muraka, takutiyare eta takaemaira eta ichapekene yuku te taijucha eta ichape kuricheji. Étapa eta tiávi'ana'i te apake'e, tamutuyare'i títawa, énapa ena táwapa'iana'i. 11 Tási'a eti, échaipa'i eta juka táitavirayare'i eta anuma étapa eta apake'e. Puítipa takamunuipa'i ámutu'ini ésenika'ini ema Viya, étaviucha'ini eta iúriwa'i eta ítaresira, 12 Etátajirika eta ekuchapiraina, eta jena sacheyare maikuñasirayare ema Viya eta juka apake'e. Jena sache maikuñakainapa te yuku eta anuma, tási'a temiririjikanainapa eta jarairikiana. 13 Taicha viti vikuchapainapa eta arairu anuma étapa eta arairu apake'e, víkuchi'i maye'e ema Viya. Tájinainapa eta pekatuana, waipa ti'apapika'avima'i. Tétavikawayare'i eta táuriwa. 14 Eta taka'e, némunarukeneana nuparapenaveana, puiti eta ekuchapirayare eta juka takaitsiwairaya tamutu, étumechawachucha eta ekasiñaira'i ema Viákenu, apaesa tauri eta machimapira'eyare, takuija etapirawaina'i. 15 Échawa yátupina eta makuchapira'av'i eta viye'e ema Viákenu, taicha mawara'a'i tikuchuku'a'aviya. Etaichu'íware taka'e'i eta máimiturapi'i ema apana viparape vémunarukene'i Pablo, táichavene'i eta máitupajijiasirawa'i máijararu'i ema Viya. 16 Tamutu eta majureana'i máimiamareruana'i eta eye'e, étaichu'i táechejisi'a'i eta júkana. Jarari'isera tikajera'i eta ekaikutiarairaina'ini. Narari'isera ena tikarawa'uana apaesachicha, vuícha'aware túmewakaima'i eta náe'isira'i. Náekepikaichucha eta táimiturapi eta majure. Na'apapikaware eta táimiturapi'i eta Takapika'ukene Ajureka. Táimikuñakawakayaresera eta na'apapisira'i. 17 Eta taka'e, némunarukeneana nuparapenaveana, wa'i takumapuruji eta ímatiekene'aira'i eta juka, machu na'apapika'e eta epanereruana ena tiwayuara'iana. Máchuware náiminajika'e eta é'isira'i ema Viya. 18 Tajurukapaichuchaini eta ímatiraina, eta máemunasira'e'i ema tikatiucha'avi'i ema Viákenu Jesucristo. Tétavikawa'ini eta vijirauchira, te vinarasirana, te véjamisirana ¡vímiyanawayare! ¡Amén!

1 Juan 1

1 Vímiajureka'e eta eye'e. Viwara'a vimetaka'e eti, eta véchakene'i maye'e ema Jesucristo, ema tíjaraka'avi eta echéjirirukawa tikaitarekara'i. Ema, matiari'i'i akane te tépanawapa tamutu. Taka'e, tiúkupaika'i, tímerekawa'i eta viye'e. Visamapa eta máechejiriruwa. Kamuri eta sácheana eta vímararasira'i ema te viúki'a. Vémama'aka'i te viwa'u. 2 Ema, matiari'i'i akane, manasikeneipa'i maye'e ema Maiya. Tiúkupaikapasera eta viye'e. Víti vímatipa eta achánekenera'i ema. Tási'a, puiti vimetaka'e eta juka víma'akene'i étapa eta visamakene'i. 3 Vimetaka'e taicha viwara'a iúrujikawa'ini eta viye'e. Taicha víti viúrujikawa'i maye'e ema Tata Vikaiyakene émapa ema Machicha Jesucristo. 4 Tási'a, vikajure'epa eta juka, taicha viwara'a yátupina eta iúrisamurewaina. 5 Vimetaka'e eta máimitusira'avi ema Jesucristo. Eta juka eta makayemakene'i: jarari'i eta tijara'i maye'e ema Tata Vikaiyakene, tájina timapikuina maye'e. 6 Te vinasi'ichupuka víti te timapiku, tási'a te vika'e'ipuka, viúrujikawa maye'e ema Viya, tási'a víti vépiya'ira'ipa. Wa'i viúrujikawa'ini maye'e, wá'iware visuapa'ini eta mawanairipiana. 7 Té'esera yátupina eta visuapira eta mawanairipiana, vinasi'ichu'i eta te majaraiwa'i ema Viya, takuti'i eta manasiraichu'i ema eta te majaraiwa'i. Tási'a, eta vinasiraichu'i eta te majaraiwa'i, viúritarekayare'i eta viúrujiusirakaka naye'e ena vichamuriana. Éneichuware máepachinachayare tamutu eta vipekaturana, taicha te tépenapa ema Jesucristo Machicha ema Viya, máepusaika'i eta máitine eta máepachinachira'aviyare'i. 8 Te vika'e'ipuka tájina eta vipekaturaina, vítijiwapa viwayuarakawa'i, taka'e, wa'i wátupiema'ini eta vipanereru'i. 9 Té'esera vitupiruwa'i eta vimetauresirawa'i eta vikapekaturairana maye'e ema Viya, je'ewarepa vikasiñawainapa maye'e ema Viya, ema matapijraware, japanupavinapa eta vichira eta vipekaturana, tási'a tepachinacha'avinapa eta taiñema'ikeneana vipanereruana. 10 Té'esera vika'e'ipuka tájina vipekaturaina, vépiyaekene'a'i ema Viya, vímikutijirikapa ema maepiya'ira'ini, wa'i tátupiruwa'isni eta vijachapiraina'ini eta máechejiriruwa.

1 Juan 2

1 Nuchichachichana, nukajure'e'i eta júkana taicha nuwara'a wa'i ekukapekaturaini. Té'esera íchapuka eta pekatu, marari'i ema tikatajira'i viye'e te mamira'u ema Tata Vikaiyakene, tikaijare Jesucristo ema tikatajika'avira'i, ema, matapiraware; tétavikawa eta máuriwa. 2 Ema, tímikapakawa'i táichavene'i eta makaepa'airayare'i eta vipekaturana apaesa viúri maye'e ema Viya, wá'isera tákarichu eta vipekaturana víti. Táimikapaka'i ema eta makaepa'airayare'i eta napekaturana namutu ena achaneana te juka apake'e. 3 Tiúri puiti, vikasiñawa'i eta vímatira'i ema Viya, taicha visuapa'i eta mawanairipiana. 4 Te narari'ipuka ena nákani achaneana naka'e'i: “Nuti nímati ema Viya”, wa'isera nasuapa'ini eta mawanairipiana, taka'e náepiyewa'i ena, wa'i tásuapakare'ini eta náechejiriruwa. 5 Étasera eta visuapira'i víti eta mawanairipiana tímecha'avi'i eta viáwa'asira'i ema Viya, yátupi'i eta vémunasira'i ema Viya, je'ewarepa yatupipa eta mawa'asiraavi'i ema. 6 Ema tika'eana viti viáwa'aka ema Viya, tási'a, takamunu'i eta táuri'ini eta naitaresiraina'ini tákuti'ini eta táuriwa'i eta máitaresira'i ema Jesucristo. 7 Nuparapenaveana, eta juka wanairipi nijararu'ekene'i wa'i arairuina'ini: etaichu'ineni eta ejachapakene'e eti kape te taepaninewapa. Eta juka wanairipi tainapure'i etara eta maechejiriruwa ema Viya eta esamakene'i. 8 Puíti'ichu nuwara'a tápajukawa eta ekaikutiarairaya eta máemunasira'avi'i ema, manasi'ichu'i ema te majaraiwa ema Maiya, tási'a eti, te esuapa eta juka mawanairipi, te émunakaka, epauchainapaipa eta majaraiwa ema Viya, térajikawainapa eye'e eta timapiku. 9 Te narari'ipuka ena nákani achaneana naka'e viti viavi'a'i eta te majaraiwa ema Viya, enasera nakaticha'i ena naparapenaveana, nanasi'ichu'i navi'a'i te timapiku. 10 Nákanisera náemunaka'i ena naparapenaveana, nanasi'ichu'i navi'a'i te majaraiwa ema Viya, tási'a, tiúri'i eta napaisira'i, najina taimiakipaika'ini. 11 Énasera ena nákani nakaticha'i ena naparapenaveana, nanasi'ichu'i ena te timapiku, wa'i náecha'ini eta napaisirayare eta náitaresira, taicha eta timapiku wa'i táisapa'ini náimairirika'ini. 12 Eti nuchichachichana, nukajure'e taicha nécha'i eta maepachinachira'eipa ema Viya eta epekaturana émavene'i ema Jesucristo, ema maepachinachaipa eta vipekaturana etipa amaperuana 13 Nukajure'e eti naiyanaveana, taicha eti imatipa'i ema mainapure'i te taepaninewapa eta juka apake'e etipa eti amaperuana, nimiajureka'e taichavene eta erata'aira'i ekanara ena ereanana, emapa ema wínaraji. 14 Eti átinaveana, éneichuware nímiajureka'e'i taicha tanasi'ichu iúnaka'i te esamureana eta máechajiriruwa ema Tata. Nímiajureka'e'i eti naiyanaveana taichavene eta ímatiraipa ema mainapure'i te taepaninewa'i eta juka apake'e. Étipa amaperuana nímiajureka'eware taichavene eta étumechirawa'i ejakapira'i eta máechejiriruwa ema Viya, eta te esamureana tási'a étapa eta ekapakechira ena ereanana. 15 Emutu eti, wa'i ekujamuracha eta tamaurikeneana te juka apake'e, te narari'ipuka ena najamuracha eta tamaurikeneana te juka apake'e, waipa émaina'ini náemunaka ema Tata Vikaiyakene. 16 Taicha tamutu eta juka taimeru'avi'i eta juka apake'e, wa'i tasi'akenena'ini eta me Tata, etachucha taye'erepi eta juka apake'e. Etachucha eta tamaurikeneana taimereru'i etajuka apake'e: eta tamaurikeneana mijamurarawana eta juka vechereji mateji, taicha tamutu eta napanereruana ena achaneana te juka apake'e, tájina táuriwaina, etaipa eta tajamurachira eta nauki'ana nawaraira tikaima'akene etapa eta nasiñawawaisirana eta nakaima'akeneraipa. 17 Numetaka'e puiti, títawainapaipa tamutu eta apake'e, énerichuware títawainapaipa tamutu eta najamurachakeneana ena achaneana. Vítisera, te visuapa eta mawara'akene ema Viya, máichekuarakirenapa eta vítaresira. 18 Nuchichanavechichana, puiti tiáne'inapa eta táichekuiraya, títawainapa tamutu. Vimetaka'eipa eta máitesirayare ema anticristo, puítipa narari'ipa ena anticristuana. Eta taka'e véchainapa eta tiáne'inapa eta táichekuiraya tamutu. 19 Ena tikatianakana ema Cristo náuchure'i eta viye'e. Wá'isera viúmuriwaina'ini ena, taicha te viúmuriwaina'ini, nanasi'ichu'ini eta viye'e, náerajiruwaipa'isera eta viye'e. Tási'a, vímatipa eta wa'i viúmuriwaina'ini. 20 Ema Viákenu Jesucristo tíjaraka'eipa eti ema Machanewa Viya, tási'a, emutuipa'i ímati eta yátupikeneana. 21 Nukajure'e'i táichavene'i eta ímatira'i eta yatupikeneana, écha'iware ena timatiana eta yatupikeneana waipaine'i tepiya'ira'ianaima'i. 22 ¿Naja'asika ema tepuya'ira'i? Emara ema tika'e, ema Jesús wa'i émaina'ini ema Viakenu Jesucristo. Je'ewarepa puiti emapa ema anticristo, taicha wa'i masuapa'ini ema Tata Viya, émapa ema Machicha ema Viya. 23 Nájina tiáwa'akanaima'i ema Tata, ena wa'i nasuapa'ini ema Jesús eta machichaira'i ema Tata Vikaiyakene. Viáwa'aka'isera víti ema Tata Vikaiyakene vimutu viti visuapana'i ema Jesucristo eta machichaira'i ema Viya. 24 Tási'a, ekapanereruyarechucha eti, eta máechejiriruwa, tamutu eta esamakeneanaipa'i te tépanawainapa eta ekasiñaira'i ema Jesucristo. Eta ekapanereruira eta júkana, iáwa'akayare ema Tata émapa ema Machicha. 25 Eta'i eta juka máikure'avi'i ema Viakenu Jesucristo, tíjaraka'aviya máichekuarakirenapa eta vítaresira. 26 Puiti narari'i ena nawara'ayare tiwayuaraka'eana. Eta taka'e, nukajure'e'i apaesa ekuneuchawa eti naye'e ena témejekapawara'iana. 27 Eti, máwa'aru'eipa ema Machanewa Viya, mawaneru'i ema Jesucristo. Tási'a, nájina apanaina ákamunu'ini náimituka'e'ini, taicha tímituka'e'i tamutu ema Machanewa Viya. Ema, yátupikene'i eta máechejiriruwa. Ánasichu iáwa'aka'i ema Jesucristo. 28 Puítisera, nuchichanaveana, ímiyanawa eta iáwa'asiraina eti ema Jesucristo apaesa túmesamure'eina eti, wa'i ekutsiri'a maye'e eta te machawa. 29 Eti écha'i eta máetaviuchira eta máuriwa'i ema Jesucristo. Tási'a, ímatiyare ena apamuriana machichanaveana ema Viya, táichavene eta náichira'i eta táurikeneana.

1 Juan 3

1 Íma'a, tétavikawa eta máemunasira'avi'i ema Tata Vikaiyakene, tímijarecha'avi'i machichanaveana. Puíti'ipa yátupikene'i machicha'avipa'i. Énasera ena apamuriana achaneana wicha'a nákaikutiara'ini eta makachichaira'avi'i ema Viya, taicha wicha'a náimati'ini eta máemunaraiwa'i ema. 2 Nuparapenaveana némunarukeneana, machicha'avipa ema Viya. Vuícha'asera tímecha'avi ema eta viúriwayare. Véchaipasare eta vikutirayare ema Jesucristo eta te machawa. Taicha víma'ayare eta máima'ikene ema. 3 Tási'a, vimutu víti vikunewayare eta vikutiraya ema Jesucristo, puiti wákutikaka viúri'ini tákuti'ini eta máuriwa'i ema. 4 Namutu ena tisipekaturana, nakaticha eta mawanairipiana ema Viya, étara eta juka napekatura'i. 5 Ema Jesucristo, tájina matapirawaina ema. Vímati'ipasera eta tímiteka'i ema te juka apake'e eta makaepa'airayare eta vipekaturana. 6 Taka'e te viáwa'aka'i ema, tituparaka'avi waipa vikuimisiapawa taye'e eta pekatuana. Énasera ena tikapekaturara'iana wa'i náimati'ini ema Cristo. 7 Nuchichanaveana, wa'i ekuisapawa nawayuaka'e: Víti, te vímisiapawa'i eta te táurikeneana, vímerekaya eta viúriwa. Vikutinapa ema Jesucristo eta máetaviuchira'i eta máuriwa; 8 Ema ticha'i eta tamaurikeneana tímereuchawaka'i eta machichairawaka'i ema wínaraji. Taicha ema winaraji, ema tinakucha'i, tákenu'i eta pekatu. Eta taka'e, eta maitesira'i ema Machicha ema Viya, makaepa'airayare eta majarareruana'i ema wínaraji. 9 Víti machicha'avipa ema Viya, wáipa vímisiapawaima'i te pekatuana, taicha vikutinapa ema eta tamajinaira'i matapirawaina, ema tájina mapekaturaina. Eta makachichaira'avi'i ema Viya, wa'i vikapekaturaima'i. 10 Nákani wa'i tíchana'i eta táurikeneana, wá'iware náemunaka'ini ena nachamuriana, náimereka'i eta wa'i machichawakaina'ini ema Viya. Nímereka'i eta machichairawaka'i ema wínaraji. Vítisera, víchira'i eta táurikeneana, étapa eta vémunasirakaka'i, vímerekawa'i eta makachichaira'avi'i ema Viya. 11 Étara, eta juka vimetaka'e'i, te tépanawainapa eta ekasiñaira'i ema Viya, eta mawaraira'i eta vémunasirakakayare. 12 Tási'a, wa'i vikukuti ema Caín, máwa'aru'i ema wínaraji. Ema Caín makapaka'i ema maparapéni Abel, táichavene'i eta máetaviuchira'i eta mawínarajiwa'i. Ema Abel, táimikapaka'i eta masuapajiraiwa'i, máichira'i eta táurikeneana. 13 Nuparapenaveana, éneichuware puiti narari'iya ena achaneana tikaticha'eanayare eti apana. Wá'isera ekuarami eta juka. 14 Víti vécha'i, te táekeneraya eta vépeniraya. Vikaiju'enapa eta vítaresiraya máichekuarakireya. Vécha'i eta juka, táichavene'i eta vémunasira'i ena vichamuriana. Énasera ena wa'i náemunaka'ini ena nachamuriana, nanasi'ichu. Wa'i tiúchuku'anaima'i eta náepenira. 15 Namutu ena tikatichana'i ena vichamuriana, nakuti'i ena tikapa'iana. Eta náichararakawayare ena tikapa'iana, vécha'i eta namauchukuirayare. 16 Ema Jesucristo tímecha'avi'i eta máemunasira'avi'i, taicha tíjarakawa'i tépena vítivene'i, tási'a víti, te jákani táichararakawa, tituparaka'avi víjarakawayare vépena énavene ena vichamuriana, vímechiraya eta vémunasirakaka'i. 17 Te marari'i ema mákani achane tikaima'akene'i, te wa'i achanesamurena'i maye'e ema machamuri eta makaiju'era'i, ema maka wá'iware máemunaka'ini ema Viya. 18 Nuchichanavechichana, vémunakakachucha vikajikaka eta vikaye'ekeneana, wá'iware vikuepiya'ira'i eta vémunasirakakaira'i, wa'i takukarichu eta véchejiriruwa. 19 Je'ewarenapa vechainapa eta vichira'i eta taurikeneana, je'ewarenapa viurisamurenapa eta vikasiñawaira'i te mamira'u ema Viya; 20 taka'e te vipikakarakawapuka te visamure, emasera ema Viya ichapepana'i taye'e eta visamure, ema maecha'i tamutu. 21 Nuparapenaveana nemunarukeneana, te wa'ipuka tipikakarakawa eta visamure, je'ewarepa eta vikasiñawaira eta me Viya; 22 Taka'e ema tijaraka'avinapa tamutu eta viyasearapiana, taichavene eta visuapira'i eta mawanairipiana etapa eta vichira eta mawara'akeneana. 23 Eta juka mawanairipiana'i, étara eta visuapayare'i maye'e ema Machicha Jesucristo, tási'a vinunayare'i vemunakakayare'i, vitauchayare'i eta mawanairipi'i ema. 24 Te visuapa eta mawanairipiana, viáwa'aka'i ema, énerichuware ema tiáwa'aka'aviya, vécha'i eta matiari'ira'i ema Viya eta viye'e, máicha ema Machanewa Viya mawaneru'i ema.

1 Juan 4

1 Némunakasareana nuparapenaveana, ekuneuchawa naye'e ena tépiyakawana tikametarairuana. Taicha puiti narari'i ena, wa'i mawaneruanaina ema Viya, wá'iware máwa'aruanaina ema Machanewa Viya, tási'a, te náitekapaucha'epuka ena náwara'a tímituka'eana, eti eyaseresinawaya te yátupipuka wanairukana me Viya, esamayare te étaichupuka eta vímiturapiana'i víti. 2 Eta juka eta ímatiarayare ena máwa'aruana ema Machanewa Viya: te naka'e'ipuka: Ema Jesucristo yátupikene'i achane eta máuchusira'i. 3 Énasera ena apamuriana, te náñaucha'ipuka eta yátupira'i achane ema Jesucristo, wa'i mawaneruanaina ema Viya. Enapa tikaye'eana ema machanewa ema anticristo, taicha eti echaipa eta maitesirayare. Tiuri, puítiichu narari'ipa ani viye'e. 4 Nuchichanavechichana, eti machicha'e ema Viya, eti ekapakechaipa ena naenana tepiya'ira'iana, taicha ena tawa'aka'e eti ema tapajupanawa'i titupajijiapanawa'i maye'e ema tiavi'a te juka apake'e. 5 Ena nani, ta'apapirikawaka'i eta tájiparakana taye'eana eta apake'e tamaurikeneana, tási'a, ena achaneana máe'ikara'ana'i ema Viákenu náurikaipa nasamararakawaka'i. 6 Vítisera machicha'avi'i ema Viya. Tisamararaka'aviana ena tímatiana ema Viya, énasera ena apamuriana máimatira'ana ema Viya, wa'i tiúrima'i eta nasamira'avi. Etainapa, tímatikareanaya ena máwa'aruana ema Machanewa Viya, énerichuware tímatikareanaya ena máwa'aruana ema wínaraji. 7 Nuparapenaveana némunakasareana, takamunu eta vémunakaka wámutu, taicha ema Viya tímituka'avi'i eta vémunasirakakaya. Vimutu viti vémunakaka'i, étapa tímereucha'avi'i eta makachichaira'avi'i ema Viya, yátupi'i eta vímatira'i ema. 8 Énasera ena nani wa'i témunakakana, wa'i náimati'ini ema Viya, taicha ema Viya, yátupikene'i eta máemunaraiwa. 9 Ema Viya, tímecha'avi'ipa eta máemunasira'avi'i, eta mawanesira'i ema makarichukene Machicha, mawaneka'i títeka te juka apake'e, tíjaraka'aviyare eta vítaresirayare máichekuarakirenapa. 10 Eta vemunaraiwa ani taka'e: vítisera wa'i vitíwaina'ini vémunaka ema Viya, matiwa'i ema témunaka'avi'i, eta máemunasira'avi ema Viya, máijarareka'i ema Machicha, mawaneka'i tépenayare te crusu étavene eta makaepa'airayare eta vipekaturana. 11 Nuparapenaveana némunakasareana, máetaviucha eta máemunasira'avi ema Viya, eta taka'eyare eta vemunasirakakaina. 12 Nájina tíma'aina ema Tata Vikaiyakene. Té'esera víti, te vémunakakapuka, tiáwa'aka'aviya ema, tási'a, vikuti'i ema Viya eta máemunaraiwa'i ema. 13 Puiti, viti viáwa'aka'i ema Viya, éneichuware tiáwa'aka'avi'i ema, vécha'i eta máwa'asira'avi'i ema Viya, máichavene'i ema Machanewa Viya mawaneru'i eta viye'e. 14 Tási'a, viti vikachaneanaipa ema Jesús, vimetakawakapa'i namutu ena vímanaruanapa'i eta máukupaisiraipa te anuma, taicha viwara'a náimatiyare namutu eta mawanesira'i ema Viya máiteka ema Machicha tikatiucha'aviyare vimutu viti achaneana te juka apake'e. 15 Namutu nákani timatiana eta émaira'i ema Viákenu Jesús, eta emaira'i ema machicha ema Viya, tási'a, tímatikareana'i ena, máwa'aruana'i ema Viya, étapa eta náwa'asira'i ema. 16 Víti vécha'i eta yátupira'i máemunasira'avi'i ema Viya. Ema Viya emakene temunara'i, ema yatupikene temunara'i, timatikare'i eta mawa'asira'i ema Viya, tási'a ema Viya mawa'aka'iware ema. 17 Vétaviuchaya eta vémunasiraya ena vichamuriana taicha eta viáwa'asira'i ema Viya, tási'a, wa'i vipikaima'i eta jena sácheyare te viyanapa te mamira'u ema Viya, wa'i vipikaima'i taicha machicha'avi'i ema Viya, vikuti'i ema Jesús eta makachichaira'i ema Maiya, tayanapanepuka vítarekaicha'a te juka apake'e. 18 Ema temunara'i wa'i tipikaima'i. Taicha eta yatupikene vemunaraiwa takaerajika'i eta vipikakarasirawana, taicha eta vipikakarasirawa tiama'aviyare taye'e eta ekuñaraki. Eta taka'e te natiari'ipuka ena tipikakararakawanacha'a, ena wicha'a narata'a naemunara'i'ini yatupina'ini. 19 Víti vémunaka'i ema Viya taicha ema matiwa'i témunaka'avi. 20 Te narari'ipuka ena naka'e'i: “Viti vémunaka ema Viya”; tasi'asera nakatichaichucha ena nachamuriana, ena tépiya'ira'iana'i. Taicha náima'anenipuka ena nachamuriana, wá'isera náemunaka'ini, ene taka'e'i eta namaemunasira'i ema Viya máima'asikene'i. 21 Eta juka eta mawanairipi'i viye'e ema viákenu Jesucristo: ema temunaka'i ema Viya, éneichuware maemunakayare ena machamuriana.

1 Juan 5

1 Yátupi'i eta makachichaira'avipa ema Viya vimutu viti visuapana'i ema Jesús eta émaira'i ema Cristo. Tási'a, vémunaka'i ema tikachicha'avi'i. 2 Tási'a, te vémunaka ema Viya, té'epa visuapa eta mawanairipiana, tituparaka'avi takutiyareichu eta vémunasiraya namutu ena vichamuriana, taicha machichanaveana'iware ena, viparapenaveana'i te mawa'uana ema Viya. 3 Étavene, eta vémunasira'i ema Viya, visuapaya eta mawanairipiana. Taicha wa'i táyakujikare'ini eta visuapiraya, 4 tási'a, viti machichanaveana ema Viya virata'aya vínajika eta tamaurikeneana eta vítaresiraya. Taicha tímikataka'avi'ipa ema Jesús, táichavene'i eta vikasiñaira'i eta maye'e. 5 Víti visuapa'i eta yátupira'i Machicha ema Viya ema Jesús. Tási'a, viti vé'ikana'i ema, vikarichu'i víti virata'a vínajika eta tamaurikeneana'i eta vítaresira. 6 Te títekapa ema Jesucristo, tímerekawapa te juka apake'e, une eta makaikachasiya'i. Éneichuware eta máitine máepusairu'i eta máepenira'i te crusu. Ema Machanewa Viya, émapa títametaka'avi. 7 Mapanana ena titametaka'aviana: 8 eta une, eta máitine, émapa ema Machanewa Viya, eta juka, tikutikaka'i eta takayemakeneana. Eta maepusaisira'i eta maitine maepenira'i te crusu. 9 Takuti'i eta nasuapakarewa ena nákani achaneana tiuriana, tiápajukawasera tasuapakarewapana eta mametarapiana ema Viya maye'e ema Machicha. 10 Tási'a, te vikasiña ema Machicha ema Viya, visuapawa vikasiñawa te visamure eta yátupira'i eta mametasira'i ema Viya. Ena apamuriana wa'i nasuapa'ini ema Viya, náimikutichapa máepiya'ira'i'íni ema Viya, taicha wa'i nasuapa'ini eta mametarapiana'i maye'e ema Machicha Jesucristo. 11 Étaichuware eta juka eta mametasira'i ema Viya, eta máijarasira'aviripa eta vítaresirayare máichekuarakirenapa, ema Machicha ema Viya, ema técha'i eta vítaresira. 12 Ena eta maitinetikasiñanayare ema Viya, títarekanayare; énasera nákani wa'i tikasiñana'i me Machicha ema Viya, wa'i títarekanaima'i. 13 Nukajure'e eta juka eti esuapana maye'e ema machicha ema Viya, apaesa echa eta maichekuarakirenapa eta itaresira tiuri. 14 Tási'a, tájina táeñamawakare'ini eta viyasearuana'i ema Viya, taicha vécha'i víti eta masamira'avi'i, taicha eta viyasearapiana tási'akeneana'i eta vímatiekene'aira'i eta mawara'akene'i ema Viya. 15 Tási'a, vécha'i eta máijarasira'aviya tamutu eta viyasearuana, taicha vécha'i eta tasamakarewa'i eta viyasearapiana'i eta maye'e. 16 Te natiari'ipuka ena tima'ana'i ema naparape eta makapekaturaira'i, wa'ichusera tiñe'icha takamunu eyujarauchaya, taka'e ema Viya makaitarekainapa ema vichamuri, jarari'i eta pekatuana tíñe'ipana mayuchatikawaneya ema Viya eta vítaresira táicha. Taicha tatiari'i eta pekatu tiñe'i titikene'a'ivi etasera eta juka wa'i nawara'a eyujaraucha taicha énajiwa'i tichawana. 17 Tamutu eta taiñema'ikeneana pekatu'i; jarari'isera eta pekatu wa'i tiñe'icha wa'i takapakaima'i. 18 Vecha eta wa'i vímisiapawaima'i taye'e eta vikapekaturairana viti machichanaveana'i ema Viya, taicha ema Machicha ema Viya tijaneaka'avi'i vimutu víti, wa'i márata'aima'i tikaetema'avi ema wínaraji. 19 Taicha vécha'i eta makachichaira'avi'i ema Viya, kamuripananasera ena machanerana'i ema wínaraji. 20 Vítisera vécha'i eta máitesira'i eta te juka apake'e ema Machicha ema Viya, ema tímitupana'avi'i, émavene'i témesenika'avi'i maye'e ema Maiya ema yátupikene'i Viya. Máichavene ema Machicha Jesucristo, viáwa'akaipa víti ema yátupikene'i Viya, émara ema makarichukene'i yátupikene'i Viya, ema, tíjaraka'aviya eta vítaresiraya máichekuarakirenapa. 21 Nuchichanaveana, wa'i ekukasiñaraji; wa'i ekukuti ena achaneana tikasiñarajiana eta achanemirana.

2 Juan 1

1 Nuti víyara'anupa, nukatupara'akene'i naye'e ena vichamuriana nukajurevi eta juka nechejiriruwana emutu eti nuparapenaveana, manerejiru'e ema Viya, namutu ena echamuriana. Yatupi eta nemunasira'e'i, wa'isera nakarichu'i nemunaka'e'ini eneichuware ena vichamuriana timatiana eta yatupikene temunaka'eana'iware. 2 Viti vémunaka'e taicha vikutikaka'i eta visuapira eta yátupikene máechejiriruwa ema Viya. Máichekuarakirenapa eta visuapiraya. 3 Nuwara'a makatajika'e'ini ichape ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Jesucristo, Machicha ema Viya, májapanu'e'ini, náijaraka'e'ini eta táuriwaina eta epanereruana, taicha yátupikene'i eta náemunasira'e'i. 4 Núrisamureine'i eta néchira'i, eta nanerejisirawa'i ena pichichanaveana, tiúri'i eta náe'isira'i, yátupikeneana'i, tímiyanawanaware eta nasuapira'i eta mawanairipiana eta viye'e ema Tata Vikaiyakene, taicha ene vika'eyare'i. 5 Tiuri puiti, eti, nukajure'e, taicha nuwara'a némecha'e eta juka mawanairipi ema Viya, étaichu'i eta vémunasirakakayare vimutu. Te tépanawainapa eta vikasiñaira'i ema Viya, tiwaneka'avi'ipa'i eta vémunasirakakayare. 6 Ema yatupikene temunara'i je'eware suapajira'i taye'e eta mawanairipi ema Viya, eta esamiraipa'i eta mawanairipi eti te taepanirapa, etara taka'e vemunakakayare. 7 Narari'i te juka apake'e te viávi'a'i ena nawara'a'i tikaetema'eanaya, ena nani, wa'i náwara'a'ini náimikaecheracha'ini eta máuchusira'i yátupikenera'i achane ema Jesucristo. Ena nani, tiwayuara'iana'i, tikatianakana'iware ema Cristo emapa ema anticristo. 8 Tási'a, ekaunewayare taye'e eta nawayuarapiana, échapawachucha eti, machu nakamitisika'e taye'e eta íkuchi'i ématanewacha'i, nuwara'a ejakapayare tamutu. 9 Viti visuapa'i eta máimiturapiana ema Cristo, viti viáwa'aka'i ema Tata Vikaiyakene émapa ema Machicha, wá'isera náwa'akaima'i ema Viya nákani wa'i náwara'a'ini nasuapa eta máimiturapiana ema Cristo. Tasapi'apa, náimituka'i eta naye'echirawaihu eta napanereruana. 10 Te natiari'inapuka naitekapaucha'e eti te iúrujisirarewa, te'esera esama apanaina eta naimiturapiana wa'i ekujakapa te epenana wa'iware ekuechejika; 11 Taicha te íchapuka eta juka, tikutinapapuka eta éti'ichu'i nachamuriana ena tiwayuara'iana, wa'ira ekuimisiapawa naye'e, máchura étaina etapirawaina eta juka náichira'i ena eta tamaurikeneana. 12 Tiuri, jukari'i apamuri eta numetaru'eanaya, wícha'asera numetaka'ema'i puiti te juka najure, taicha nukunewa'i eta nítesiraya eye'e apaesa véchejirikawainapa eta vímanajirisirakakayare, tási'a, viúrisamurenapa vimutu. 13 Téchejikaviana ena suchichanaveana esu péchavi, ésuichuware manerejiru'i ema Viya.

3 Juan 1

1 Ema viyara'a tikatupara'a, ema némunarukene'i Gayo nukaju'i, ema temunaka'i eta yatupikeneana. 2 Némunarukene, nuyaseuchavi'i me Viya táuriwaina eta pémataneana, énerichuware nuyaseuchaviware táuriwaina eta pítaresira, tákutini eta táuriwaipa eta piáchanewa. 3 Tétavikawa'i eta núrisamurewa'i, te títekapanapa ena vichamuriana, taicha timetakanuanapa eta pisuapira'i, pé'isira'i eta yátupikeneana echéjirirukawana maye'e ema Cristo. 4 Tájina tákuti eta núrisamurewa'i taicha eta nusamairisiraparaka'i eta é'isira'i eti nuchichanaveana eta yátupikene echéjirirukawa maye'e ema Cristo. 5 Nuparape némunarukene, tájina táichawa'i eta pijakapira'i péchapajirisira'i ena vichamuriana, wá'ineni pímatikenewakaina'ini ena. 6 Te títekapanapa ani te viúrujisiawa'i, timetaka'avianapa. Tájina táichawa eta piúriwa, pímikatasirawaka'i eta nayanira ena vichamuriana. Eta pika'eyare pímiyanawaini eta piúriwa naye'e, taicha eta juka víchira'i takurisamurechayare ema Viya. 7 Taicha ena, táimipaika'i eta nakametarairuira'i eta echéjirirukawa maye'e ema Jesucristo. Eta napaisira'i, tájina nayaseserekapa'ini ena naye'e ena achaneana masuápajiraira'anaicha'a. 8 Tási'a, tawara'aichu eta véchapajirikawaka ena, apaesa eta vímikatasi'aya ena eta nakametarairuiraya, eta yátupikene echéjirirukawa. 9 Nukajureipa naye'e ena pichamuriana te piávi'a'i. Marari'isera ema Diótrefes. Ema máurika tikainapupuirikawa te namira'u ena achaneana. Ema, wa'i masuapa eta vitupara'ana. 10 Tási'a, nutiari'inapa eta ara eye'e, nuti nítametaka'eyare tamutu eta máichakeneana. Ema, téchejika'i eta viye'e. Kátichakare'i eta máechejiriruwana, wá'isera másuapakare'ini. Ema wa'i majakapaima'i ena vichamuriana tipaikana'i. Te natiari'i ena nawara'a najakapa, ema maka makawanairipi nakuija nakujakapa. Éneichuware mawara'a makaerajika te emuri ena tiwara'ana najakapa. 11 Nuparapenaveana némunarukeneana, wa'i pikuikutipa ena tíchana'i eta tamaurikeneana. Pikutiyaresera ena tíchana'i eta táurikeneana. Taicha viti víchana eta táurikeneana, viti machichanaveana ema Viya. Énasera ena tíchana'i eta tamaurikeneana, ena, wa'i náimati'ini ema Viya. 12 Namutu nakunacha ema Demetrio, taicha yátupikene'i táuriwa eta maye'erepi. Nuti apanaware éneichuware nukunacha eta máuriwa. Píti pímatinu'i, eta tatupiruwa'i tamutu eta néchejiriruwana. 13 Tiuri, jukari'i apamuri eta numetaruvianayare. Wicha'asera numetakavima'i puiti te juka najure. 14 Nútijapainapasera eta ara piye'e apaesa níma'avi. Tási'a, véchejirikawainapa eta vímanasirakakayare. 15 Puiti, nuwara'a máijarakavini ema Viya eta piúriwaina taye'e tamutu eta pipanereruana. Téchejikaviana ena piájiriareana. Tási'a, péchejisinanu émanapachuina ena nájiriareana nuti.

Judas 1

1 Nuti Judas mawanara ema Jesucristo, maparapenuware ema Santiago, néchejika'ewaka emutu eti maichu'akene'i maemunaruana ema Tata Viya, taicha tetavikawa'i eta majaneasira'e'i ema Jesucristo. 2 Puiti, nuwara'a tajuruka'ini eta ewapinairawaka'i eta máemunasira'e'i ema Viya, étapa eta majapanuira'e'i; tájinaware ta'apapirika'ini eta táuriwa eta epanereruana. 3 Tiuri nuparapenaveana, ichape eta nuwaraira'i nukajure'e emutu eti taka'e eta viuchukuiraya te apana vitaresira vimutu viti, tási'a puiti nima'apá eta vikamunukeneana nuyaseaka'ewa ímiyanawa étumechawa eta esuapajiraiwaina eta mawanairipiana. 4 Neñamawa'i taicha natiari'i ena tiwayuara'iana eye'e eti, ena naka'e'i ema Jesucristo wa'i mákarichu'ini viákenuina'ini, wa'i wikusuapa. Taicha naemeña'a'i eta maemunasira'avi ema Viya, naimijachapa wa'i tikuñaka'avima'i eta vichira eta tamaurikeneana, taicha eta titukakare ani taka'e, namutu ena achaneana kaikuñawakaya ena masuapajiraira'ana. 5 Németeaka eti échaipa eta náichararakawa'i ena viáchukanaveanaini israelítana eta náuchusirapa te awasare Egipto, nuwara'asera némecha'e, éma'i ema Viákenu tikuchuku'awaka'i namutu ena. Té'esera te táekenepa, máitapaimurí'apa ena masuapajiraira'ana'i. 6 Éneichuware naka'e'i ena ángeleana enasera wa'i naunakawa'ini taye'e eta nawakureni'i, enasera nanakikapa eta navineni'i, ema Viya maeratakawakaipa taye'e te nakaikuñairare, pajara'inapa eta nauchukuiraina'ini tiamainukawa te taitekapapa eta sache nakayesere'irayare tamutu eta naichakeneana'i tamaurikeneana. 7 Takutinasi eta náichararakawa'i ena achaneana tikawasanaini te apinakene awasare Sodoma étapa eta Gomorra, étapa eta awasarechichana te tachakayana'i, tijararekawanapa tu'usianapa, tisapawanapa naicha eta tamaurikeneana, taitusiawa tikatajiwanapa taye'e eta taijurekene yuku, taka'e puiti vechapawaya vimutu. 8 Éneichuwa naka'eya ena maecharaireana tu'usiana, enanakana nichakeneana'i, naechipejika'i eta náke'e náepuru'i ema Viya eta émaira'i técha'avi. Nakaeka'i'iware ena ángeleana tiámana eta majaraiwa'i ema Viya. 9 Ema Arcángel Miguel makanarapa ema wínaraji eta makatiuchira'i eta make'e ema viyara'aini Moisés, wá'iware makajachareka'ini maume'aini. Ánipa máicha: Maima'avine ema viákenu. 10 Énasera ena achaneana, naechejisi'a'i eta tamaurikeneana taye'e eta tajiparakana, wa'ineni naimatiekene'a'ini eta takayemakeneana. Ena nakuti'i eta sárareana tajina tapanereruina énajiwapa tímikuñakawanaya. 11 ¡Páureanasami ena nani!, taicha naikutipa'i ema Caín. Eta mawaraira makaye'e eta plata taemejekapawachapa, nakutiware ema Balaam émapa ema Coré, tepenana'i taichavene eta namasuapajiraiwa. 12 Tétavikawa'i eta etsiri'akarewa'i eta náimisiapirawa'i eye'e te iúrujisirawana eta énisirana ena echamuriana, taicha ena, tájina napíkauchakenena'ini te nanisirana. Ena tachutiri'ana enachucha natiwawaika'i, nakuti'i eta úkajiana te ichape sachere'i tajina ta'uneraina. Nakutiware eta yukukiana má'irikireana, eta náichira'i eta táurikeneana, nakutiware eta yukukiana tájikeruana vinereruana, tépuri'apa waipakene tímarukaima'i. 13 Ena, nakutiware eta táepakuru'a eta ichape une tétavikawa'i eta tatsiri'akarewa'i eta náichakene'i eta tamaurikeneana. Nakutiware eta jarairikiana tiyejepaikawana. Jarari'isera eta nakaikuñaiyayare eta ichapekene timapiku, máitawakakayare eta nanasirayare. 14 Ema Enoc ema maekenereru, mae'iru ema Adán, maechejikapa ena achaneana maichawapa: “Níma'a'i, ema Tata Viya makachanemuripa'i maverakeneana ena maye'eana ángeleana. 15 Jarajapainapa eta ekuñaraki naye'eya namutu ena tichana'i eta tamaurikeneana, kaikuñanayare namutu ena kapekaturana'i.” 16 Ena nakana achaneana namutu techejijiakawana, napanararacha'i namutu, enachucha nawara'a titauchawa eta nawara'akeneana, suapawana eta naechejisira. 17 Nuwara'aware némecha'e, eti nuparapenaveana némunarukeneana, eta nametarapi ena víyara'ana apústuleana maye'eana'i ema Viákenu Jesucristo 18 naicha'ineni: “Eta taitekapiraya eta juka añuana, natiari'inapa ena achaneana, kaeka'ira'ianaya eta naitaresiraya napanerechaya eta nae'isiraya eta tamaurikeneana.” 19 Ena'i ena nakana ena tiviuchana'i eta nawaraira'i náiputsikawaka ena vichamuriana; étachucha natanuka'i eta najamuraraiwana, taicha wa'i mawa'aka'ini eta machanewa ema Viya. 20 Étisera némunarukeneana nuparapenaveana, étumechakakaya eta esuapiraina eta é'isira'i ema Viákenu. Ísapawayarewa tímituka'e ema Machanewa Viya eta eyujarasirana. 21 Tauri eta ítaresira, wa'i ekuemitisikawa'ini eta táetaviuchirawa'i eta máemunasira'e'i ema Viya, tási'a ekuchapa eta jena sácheyare táepanirawaya eta vítaresira, máitawakakayare eta vítaresiraya, taicha eta majapanuira'avi'i ema Viákenu Jesucristo. 22 Étumechayare ena echamuriana nákani wa'ichu nasuapa'ini eta nauchukuiraipa'i. 23 Ena apamuriana, ekatiucha taye'e eta taijurekene yuku, ejapanuyare nákani, ekuneuchawasera, machu napareaka'e eta náejekapirawana, taicha tétavikawa'i eta tamauriwa. 24 Ema Viya, tétavikawa eta máitupaijiasirawa'i. Makarichu'i ema marata'a tikatiucha'avi taye'e eta víkuñayare'ini. Taicha mawara'a'i máepachinachayare eta iáchanewana, takuija'iwaréni eviurewaina eta mámira'eyare te mamira'u te jena sácheyare, 25 ejiraucha ema Viya, ímati ema katiura'i. Éneichuware viti, tétavikawayare eta vikunachiraya vimutu viti, taicha eta máramikarewa'i ichapekene eta máitupaijiasirawa. Vépuyumiraucha eta visuapiraina. Máitawakakayare eta vitsiusirayare ema. Amén.

Apocalipsis 1

1 Ema Tata Vikaiyakene mawara'a'i tímimaticha'aviyare eta táichararakawayare eta apake'e, apaesa vecha viti mawanarana'i. Ema máimecha'i eta juka, ema machicha Jesucristo. Tási'a, ema Jesús mawanekapa ema ángele mametapanayare'i ema Juan mawanara'i, 2 Takuti eta yátupi'i nukametarairuira'i eta máechejiriruwana ema Viya, étaichu'i eta máimiturapiana ema Jesucristo, puiti nutupiruwa numetaka'e eta juka numetakasiwana'i. 3 Tétavikawa eta náurikakarewaya ena téchejiku'anaya eta juka máechejiriruwana'i ema Viya. Éneichuware tétavikawa eta náurikakarewaya namutu ena tisamanaya tisuapanaya eta juka. Taicha tiáne'inapa eta táitavirayare tamutu. 4 Nuti Juan nukajure'e eti siétemuriana nuchamuriana'i éjanereruana'i taye'e eta tinapaika te Asia. Nuwara'a makatajika'e'ini ichape ema Tata Vikaiyakene, émapa ema Jesucristo. Táuri'iwareni eta epanereruana. Te tamira'u eta máejasi'a'i trono, natiari'i ena siétekeneana maye'eana arcángeleana, 5 Ema Viákenu Jesucristo, ema yátupikene'i tiámaparaucha'avi'i eta juka vímitukasiwana'i. Éneichu'iware ema máinapuiru'i téchepuka te máekari. Namutu'i makachuriakawakaya ena reyeana te juka apake'e. Ema, yátupi'i eta máemunasira'avi'i, masipasina'avi'i eta viáchanewana taye'e eta vipekaturana te máitine máepusairu'i, 6 eneichuware, tinaka'avi'i te namuri ena manerejiruana'i; tuparairuka'aviyare'i eta maye'e, mawaraira'i viyujarakará'iyare maye'e ema Viya. Támutu'ini sácheana vikunacha eta máitupajijiasirawa'i ¡viáramiparaka'ini eta akenukaira'i! Amén. 7 ¡Íma'a, márajapainapa ema Cristo támayarepa'i eta úkaji! Namutuyare nanekapa ena achaneana te juka apake'e, tási'a, tipikanainapa ena tijarachana'i; tási'a namutu ena tiavi'ana'i te apake'e tíya'a'akawanainapa eta naimairayare. Eta taka'eyare eta juka, amén. 8 “Nútira nunakucha'i eta táepanirawa'i eta apake'e, núti'ichuware nécha eta táimiyanirawaya tiuri, néchayarewa eta táitavirayare tamutu,” maka'e'i ema Viya, tétavikawa eta máitupajijiasirawa, máituruekene'a'i tamutu, ema, matiari'ikene'i te tépanawainapa, puiti manasi'ichu'i eta viye'e, émarichuwa manasiyare te táitawapa tamutu. 9 Nuti Juan, núti'ichu echamurinu'i, núti'ichuware ekutikenenu'i eta nawa'asira'i ema Viya, taye'e eta vikatajiwaira'i, vikamicha'isera tamutu taicha tétumecha'avi'i ema Jesús. Taichavene eta vikametarairuira eta maechejiriruwa ema Viya, eta nukawana'ira'i ánaki tejena tiurupu'i tikaijare Patmos. 10 Te jena sachekene'i lumínkukene'i, ema Machanewa Viya tímechanu'i eta mawara'akeneana tímechanu ema Jesucristo, taka'e'i eta táepanirawa'i eta máimemechiranu'i, tatiwapa nusama'i eta ma'u ema émana te nukeku, muraka eta máechejisiranu'i, tirure'ucha eta nusamira'i takutia'u eta nachuja. 11 Ánipa maka'e'i: Piájuchaya tamutu eta juka píma'akeneanaya te ajumeruka, pímiamarekapa eta piajure naye'e ena siétemurikeneana pichamuriana tikawasana'i te Asia: ena tiávi'ana'i te Éfeso, ena tiávi'ana'i te Esmirna, ena tiávi'ana'i te Pérgamo, ena tiávi'ana'i te Tiatira, ena tiávi'ana'i te Sardis, ena tiávi'ana'i te Filadelfia, énapa ena tiávi'ana'i te Laodicea.” 12 Taka'e, néviurukawapa, nuwara'apa níma'ayare'i ema téchejikanu'i, tási'a, níma'apa eta sipi kandeleru, amairi'a uru, 13 te enumu'umuri eta sipi kandeleruana, matiari'i ema achane viwasima'i. Tiúmaji eta mamuiri'a, títekapa te máiwapeana, ichapeme eta máitiju'e amairi'aware uru, títekapa te matupa. 14 Eta machutimaka amairi'a tijapu, tirapepejikakene'i, eta máuki'ana, tétavikawa'i eta tawayu'aukiraiwa'i. 15 Eta máiwapeana tijanunupewachawa, takuti eta bronce eta tajanunusira takutipa takaijukene te jorno, eta ma'u, tétavikawa'i eta tamurakawa'i eta marure'uchira'i. 16 Te mawa'u waure, makarataka'i eta siétekene jarairikiana, te majaka tiúchuka'i tawasima'iyaréni eta espada, táetaviucha'i eta takasiriwa, tínunape'iware. Eta mamira, tétavikawa'i eta táeramemesira'i takuti eta sache. 17 Nupikaine'i eta nímaira'i, nákipaikawapa te máiwapechakaya, tiáne'i népena eta nupisira'i. Émasera manakapa eta mawa'u waure te nápusi, máichanupa: “Wa'i pikupikanu, nútichucha nuti nunakucha'i eta táepanirawa'i, núti'ichuware nécha'i eta táitavirayare tamutu, 18 taka'e nutiari'i nitareka'i, taicha nuchawa'i nítareka te táekenepa eta nakapasiranu'i. Puitisera nuchawapa nechepuka máichekuarakirenapa eta nítaresira. Núti'ichuware necha'i eta tasiaparaku'i eta mawasa ema Tata, enapa ena naepenakeneana. Nukaechepukayare eta náke'eana ena náepenakeneana nákani níchu'akeneanayare. 19 Piti Juan, piájuchayare eta juka píma'akeneana'i: puiti juka tatiari'ikeneana étapa eta táichararakawayare nímechakeneviyare taekenereruanayare. 20 Numetakaviya eta takayemakene'i eta sietemurikeneana jarairiki nukarataru'i te waure, étapa eta siétekikeneana kandeleruana urukiana, eta juka siete jarairiki, énara ena tikametarairura'iana naye'e ena sietemurikeneana pichamuriana, eta sipikeneana kandeleruana, énara ena sipimurikeneana nuchanerana.

Apocalipsis 2

1 “Pikajureyare eta juka numetarapiana'i maye'e ema tikametarairura'i naye'e ena pichamuriana tikawasana'i te awasare Éfeso: ‘Nuti iákenunu'i taicha nuti nukarataka'i eta sipikeneana jarairikiana te nuwa'u waure, nuti návi'a'i te tamuri eta sipikeneana kandeleruana urukiana: 2 Nuti nímati tamutu eta píchakeneana'i; étaipa eta tamurakawa'i eta ekaemataneasiranu'i, ekamichira'i tamutu, necha'iware eta pimakamichira eta tamaurikeneana. Necha'iware eta pitsamaresira'i ena tepiyakawana'i apústuleana'i. Wá'isera ejakapa'ini ena, ímatiakawane'i eti ena tépiya'ira'ianapa'i. 3 Nímati'e eta ekamichira'i tamutu eta iátajiwana'i táichavene'i eta ekaemataneasiranu'i. Wa'i eyakuji'ini. 4 Jukari'isera eta juka piviurewa'i nuye'e: puiti pikamitiakaipa eta pémunaraiwaini. Waipa tákuti'ini eta pémunaraiwaini'i te tépanawainapa. 5 Taitusiawa puiti nuwara'a, tachawa eta pémunaraiwa'i. Péñauchawa tatiwaina, apaesa píchaware eta táurikeneana takuti eta akane. Te wa'i pikuetupirikawa, nútijakaruwayare níteka, nítsiwachayare eta kandeleru íkutiara'i eye'e. 6 Pikunachakare'isera eta pikatichira'i eta tamaetupisirawa'i eta naye'erepiana ena apamuriana té'ikana'i ema nicolaítas. Ene nuka'e'i nuti, nukaticha'iware. 7 ¡Ema Machanewa Viya tímituka'eyare eta juka mametarapiana eti nuchanerana'i! Emutu eti ekamichana'i, ímiyanawa'i eta é'isiranu'i, nukasiapa'eyare te paraíso íkumuna'i me Tata. Nénika'eyare eta ta'i, eta yukuki tiama'i eta táurikakarewayare eta ítaresira. 8 “Pikajureware eta juka numetarapiana'i naye'e ena pichamuriana tikawasana'i te awasare Esmirna: ‘Nuti nunakucha'i eta táepanirawa'i, núti'ichuware nécha'i eta táitavirayare tamutu. Nuti nakaparu'i, nuchawa'isera nítareka: 9 Nuti nímati tamutu eta píchakeneana'i, eta pikatajiwaira'i, étapa eta pipaurerawa'i. Tétavikawa'isera eta piúrikakarewa'i, tímikutijirikawaipa'i ríkuvina'ini. Nímatiware wa'i pisema'ini, taicha eta pépiyaekeneana'i naye'e ena tímijachawana'i machanerana ema Viya. Machanerana'i ema Wínaraji. 10 Wa'i ekupika eta ekatajiwairaya, numetaka'e, ema wínaraji tímisiapa'eya te cárcel eta máitsamaresira'eya te tíminajika'eyarepuka, ekamichachuchasera, taicha diez sache eta ekatajiwairayare, nutuparaka'echa. Ejikapaikayare tayanapanepuka nakapaka'e nuti níjaraka'eyare eta táitsiwayare, tiúriyare eta ítaresiraya. 11 ¡Ema samara'i masamayare ema Machanewa Viya eta makayemakene'i taye'e ena pichamuriana! Nakaini tita'arekanayare wa'i tikatajiwaima'i taye'e eta taiñema'ikeneana, étapa eta tapechirawayare eta naepenira.’ 12 “Pikajureyare eta juka numetarapiana'i ema tikametarairura'i naye'e ena pichamuriana tikawasana'i te awasare Pérgamo: ‘Eta juka maka'e'i ema tikarataka'i eta takásirikene espada tinunape eta takasiriwa: 13 Nuti nímati tamutu eta píchakeneana'i, eta piavi'aira'i te mawasa ema Wínaraji, wá'isera ínajikawa'ini, étumechawaichucha eta é'isiranu'i nuti. Étaipa te íma'apa eta nakapasira'i ema nuchaneraini Antipas, yátupikene'i eta masuapiranu'i ema, ena machanerana'i ema Wínaraji nakapaka'i ema te jena iávi'a'i eti. 14 Jukari'isera eta juka piviurewa'i nuye'e: taicha písapawaichucha natiari'i'i ena nanerejiruwana ena echamuriana wa'i náwara'a'ini náinajika eta maimiturapiana ema Balaam, ema maimitukawaka'i ema Balac eta maimiakipaisirayare ena israelitana mawanekaware nanika eta nayujaraure'i te tamira'u eta nasiñarajiana, etapa eta nainajisirawaina eta nae'isiraina ema Viya. 15 Éneichuware narari'i ánaki te emuri ena apamuriana wá'iware nawara'a náemitisika eta náimiturapiana ena nicolaítas. 16 Eta taka'e, éñeuchawayare me Viya eti éjekapawana'i, te wa'i ekueñauchawa, nútijapayare némecharepana'eyare taye'e eta takasirikene espada táuchurekene'i te nujaka. 17 ¡Ema tikakiña masayare eta makayemakene ema Machanewa Viya naye'e ema pichamuriana! Enasera ena tita'arekanayare nijarakayare eta nanikayare eta maná, nijarakayareware eta marichi tijapu, eta taye'e marichicha tikajuyare eta taijare arairu, najinasera timatina makarichu ema tijachapayare maimatiyare eta taijare. 18 “Pikajureyare eta juka numetarapiana'i ema tikametarairura'i naye'e ena pichamuriana tikawasana'i te awasare Tiatira: ‘Nuti Machichanu'i ema Tata Vikaiyakene. Nuti nímati'i tamutu, taicha tijara'iwaka eta núki'ana, tétavikawa'i eta tawayu'aukiraiwa'i. Eta níwapeana tijanunukawakawa takuti eta bronce eta tajanunusira'i: 19 Nuti nímati eta píchakeneana. Nímatiware eta pémunasiranu'i, eta pikasiñawaira'i nuye'e, yátupi, eta échapajirisira'i ena achaneana, étapa eta ekamichira'i, nímatiware murakapanaipa'i eta ekaemataneasiranu'i, tiápajukawaipa'i puiti taye'e te épanawainapa. 20 Jukari'isera eta juka piviurewa'i nuye'e: pisapa'i tisiapamuri'a'e esu esenatataji. Esu, wa'i táetupikawa'ini eta suye'erepiana, sukuti'i esu Jezabel eta akane. Tímijachawa'i mawanara ema Tata, suémejekapawacha'isera ena nuchanerana. Suímitukawaka'i nayujarauchawa suye'e, tási'a supamikawa nanika eta tinikakareana nayujaraureana'i te tamira'u eta nasiñarajiana, suímitukawakaware eta natu'usiwayare. 21 Nuti íchapemuri'i eta nukuchapira'i esu, eta suéñauchawa'ini me Viya. Wa'ikenesera suwara'a suínajika eta suye'erepi. 22 Puiti níjarakayare eta suíkuñayare, tikajumayare apaesa suíveka te sukamane. Ichape eta sukatajiwairaya, éneichuware ena suíturewana'i, níkuñakawakayarewa muraka, te wa'i nakuínajika eta suíchakeneasana'i esu. 23 Énerichuware ena suchichanaveana níjarakayare eta najumayare, nímikapasirawakayare, tási'a, échainapa eti nuchanerana'i eta nímatira'i tamutu eta epanereruana, eta te esamureana eti, níma'ainepasera nuti eta nícharakawakayare ena téjekapawana'i, étapa tiámayare eta náichakeneana. 24 Etisera eti ekawasana'i te awasare Tiatira, etisera wa'i e'ika'ini eta naimiturapi wa'iware ímatiekene'ai'ini eta naeñaure'i maye'erepi ema Wínaraji, etisera tajina etapirawaina'ini wa'i nikuñaka'ema'i. 25 Ísmiyanawachuchasera eta esuapira eta ímatikenepa'i, tiamainukawa te nuchawa. 26 Emutu eti ekamichana'i, ímiyanawa'iware eta é'isiranu'i, wá'iware ínajika'ini eta ekaemataneasiranu'i, nuti níjaraka'enapa eta tuparairukaira'énapa taye'e eta awasareana. 27 Ekutinuyare nuti eta máijarasiranu'i ema Tata Tikachichanu eta tamurakawa'i akenukairanu'i, ene eka'eyare eti, murakayare eta akenukaira'eyare, ekaratakayare eta etsukurupayare fiérroki, esuapakareyare muraka. 28 Tétavikawayare eta ejaraiwayare ekutiyare eta jarairiki te tiane'ipa tijara'i. 29 ¡Ema tikakiña masamayare eta makayemakene ema Machanewa Viya naye'e ena pichamuriana!’

Apocalipsis 3

1 “Pikajureyare eta juka numetarapiana'i ema tikametarairura'i naye'e ena pichamuriana tikawasana'i te Sardis: ‘Nuti néchawaka'i ena sipikeneana machanewana ema Viya, étapa eta sipikeneana jarairikiana: Nuti nímati eta píchakeneana'i. Nímararaka'i eta pisamure. Nímati'i, tiáne'i eta pínajisiranu eta pé'isiranu'i. 2 Pikuneuchawayare apaesa wa'i pikuemitiaka eta pé'isiranu'i. Taicha nímararaka'i nuti wa'i tátupiruwa'ini eta pisamure, eta pikaemataneasira'i ema Tata. 3 Péchawayare tamutu eta pímitukasiwana'i. Te wa'i pikuetupirika eta pipanereruana, nútijapaya tíja'uchawayare eta nítekapirayare nukutiyare eta maitekapira ema tiamera'i. 4 Wá'ineni ámutu'ini éjekapawa'ini eti ekawasana'i te Sardis. Natiari'i'i ena matapirawareana'i, wá'iware náechipejikawa'ini. Ena nani, níjarakawakainapa eta namuiri'ayare tijapu. Taicha tatuparaka'i eta návi'airayare eta nuye'e. 5 Emutu eti ekamichana'i, ímiyanawa'iware eta é'isiranu'i, níjaraka'eyare ekamuiri'ayare eta tijapu. Wáipa nukaepa'aima'i eta íjareana taye'e eta libro tiama eta íjareana ena náitareruanayare. Nímimaticha'eyare te mamira'u ema Tata, etapa te namira'u ena ángeleana. 6 Ema Machanewa Viya tímituka'eyare eta juka numetarapiana. Emutu eti nuchanerana'i. 7 “Pikajureyare eta juka numetarapiana'i ema tikametarairura'i naye'e ena pichamuriana tikawasana'i te awasare Filadelfia: ‘Ani maka'e'i ema yátupikene'i Viya, yátupikene'iware eta masantuwa'i, makarichu'i ema técha'i eta tapajakura eta arairuyare awasare Jerusalén, takuti eta máechapajirisira'i ema náchukaini rey David eta táinapuiruini'i Jerusalén. 8 Nuti nímati eta píchakeneana'i eta pikaemataneasiranu'i, pima'a, te pimira'u núnaka'i eta tapaja najinasera narata'a naerataka'ini, wa'ichu'ineni pawayuchawa'ini eta pitumewaina'ini, pisuapa'isera eta nechejiriruwa wa'iware peñaucha'ini eta nijare. 9 Nuti níta'akawakayare ena israelítana tépiyakawana'i machanerana ema Tata, machanerana'isera ema Wínaraji. Nukaepuyukawakayare te emira'u, apaesa náimati eta némunasira'e'i. 10 Piti, pítaucha'i eta nuwanairipi eta pikamichiraya tamutu, eta taka'e, nujaneakaviya nuti apaesa wa'i takuimive'avi te táitekapapa eta natajiwanayare namutu ena achaneana táwapa'iana'i te juka apake'e. 11 Tiáne'ipa eta nuchaviraya. Petumechawaya eta pé'isira'i, machu pémepurureka pijakapirayare eta píkuchi'i. 12 Emutu eti ekamichana'i, ímiyanawa'iware eta é'isiranu'i; nítsirijikawayare eye'e. Máichekuarakireyare eta ekachaneraya ema Tata te máwasa. Iámayare eta máijare, étapa eta níjare arairu. Iámayareware eta táijare eta arairu Jerusalén, taicha tachicha'ewakaya. 13 ¡Ema tikakiña masamayare eta makayemakeneana ema Machanewa Viya, étapa eta mametaruanayare neye'e ema pichamuriana!’ 14 “Pikajureyare eta juka numetarapiana'i ema tikametarairura'i naye'e ena pichamuriana tikawasana'i te awasare Laodicea: ‘Ani taka'e eta Amén, taicha maye'e ema tamutu titauchawa eta maechejiriruwa ema Viya naye'e ena nachanerana, ema titametakara'i matupiruwa eta maitauraiwa, ema taepaninewa eta maepiyaruana vima'akeneana'i puiti. 15 Nuti nimati'i eta pichakeneana'i. Necha'iware eta apaesasajiruvichu'i, wa'i yátupina'ini pisuapanu'ini. ¡Tiuripana'ini yátupina'ini pisuapanu, te wa'ipukasera yátupina'iseraini wa'i pikusuapanu'ini! 16 Étasera eta apaesasajiruichu'i eta é'isiranu'i, tási'a wa'i yátupina'ini, eta taka'e nukaerajika'enapa te numira'u. 17 Taicha piti pimijachawa'i pikaima'akene'i tájina pichirawaina'ini, tájinaware pákamunu'ini. Wá'isera pipanerechawa'ini ichapemuri'i eta pijapanurawa'i, tajina'ineni pima'akenena'ini, piti'ineni pikaijare páurevi, púchukivi'i, mamuriarevi'i. 18 Eta taka'e nuwara'a nechejirikavi piwachareka nuye'e eta uru tiurinakene takaijukenepa yuku, apaesa yátupina pikaima'akene. Piwacharena nuye'e eta pimuiri'aina tijapu eta pikamuiri'a apaesa taepakucha eta pitsirira eta mamuriarevira, étapa eta pipurujina te piuki'a apaesa pimairirika. 19 Nuti netupirikaya eta napanereruana namutu ena némunaruana te náejekapawa. Éñauchawaware, apaesa takuija ekuichirawaina. 20 Nuwara'a tachawa eta vikachanerakaka'i. Waipa ekuevuisi'a eta nuye'e. Íchu'anuware. Viápechawa viwapinawa eta véchejirisirawaparakayare. 21 Emutu eti ekamichana'i, ímiyanawa'iware eta é'isiranu'i, nuti nukaejaka'ewakayare te néjasi'ayare, takutiyare eta néjasira'i maye'e ema Tata, taicha eta nétumechirawa'i nukamichira'i tamutu. 22 Ema Machanewa Viya tímituka'eyare eta juka numetarapiana. Emutu eti nuchanerana'i’ ”

Apocalipsis 4

1 Te táekenepa eta juka, níma'awarepa téjiaka'i eta anuma; nusamawarepa eta ma'u ema, émaichu'i ema tínapuka'i téchejikanu'i. Tirure'ucha eta ma'u. Tíchu'anupa, ánipa maka'e: “Yare, piápana. Nuwara'a nímechaviyare eta táicharakawayare puiti juka vikaiju'eyare.” 2 Taka'e, eta nusamira'i, ema Machanewa Viya tíjarakanupa eta nukaikutiarairayare tamutu eta níma'akeneanayare'i. Níma'apa ema Viya, téjaka'i te maye'e trono te anuma. 3 Tiáramikare'i eta máima'i, tétavikawa'i eta máurinawa'i, takuti'i eta tajanunusira eta márija'i jaspe étapa eta rubí. Tétavikawa eta tajaraiwa'i takutiyaréni táima'i eta a'e eta táurinawa, tachayaka'i eta trono; 4 Te távi'a'i eta ichape trono, tavikuaka'iware eta véinticuatru trono. Natiari'iware ena véintikuatruanaware téjakana'i taye'e, víyara'ana tuparairukana: tijapu amairi'a eta namuiri'ana. Namutu tikaye'eana'i corona te nachutiana, amairi'a'i uru. 5 Tási'a téramemeka, tási'akene'i taye'e eta trono. Nusamaware tirure'uchana'i. Tási'a, tatiari'i'i te tamira'u eta trono eta sipi tijara'iwaka takutiyaréni tanene eta yuku. Ena'i ena sipikeneana arcángeleana maye'eana ema Viya. 6 Tijararakaware te tamira'u eta trono takutipa eta tajara'iwa'i eta ichape une. Natiari'iware ena kuatrukeneana tijanearekana'i te machakaya ema Viya. Ena, ekutiarareana eta máitupajijiasirawa. Takutima'i tikauki'awaka'i te namira'u té'epa nachepa. Tikauki'awaka'i amairi'a'i eta te nake'eana. 7 Ema tínapuka'i mawasima'iyaréni eta sárare táñe'ikene itiare. Ema apana mawasima'iyaréni eta turu'e. Ema apana makutima'iyaréni achanemira. Ema apana makutima'iyaréni eta ichape'i máti'i tiárarairika'i. 8 Taka'e, ena nani kuatrukeneana, saisi eta napawana. Tikauki'awakaware amairi'a eta napawana. Ena nani, wa'i táechuki'a'ini eta nakunachira'i ema Viya, ema akanewakakene eta máitaresira'i. Tamutu'i sácheana, yátiana naka'e'i: “Santu, Santu, Santu, tétavikawa'i eta pisantuwa, piti Tata, tétavikawa'iware eta pítupajijiasirawa'i, Puiti vi'asulupayachavi'i eta pichaviraya” 9 Ena ekutiarareana na'asulupayacha'i. Puiti pinasi'ichuware eta viye'e. Píti'ichuware pinasiyare te táitawapa tamutu. Piti pitiari'ikene'i te tépanawainapa eta apake'e. 10 Énawarepa ena véintikuatrukeneana víyara'ana tuparairukana tépuyukana'i te mamira'u ema Viya, mávi'a'i te maye'e trono. Nakamawa'upa eta naye'eana corona. Titsiurekanaware. Ánipa naka'e: 11 “¡Tata Víyakene, piti Viákenuvi'i! ¡Tétavikawa'i eta piúriwa'i! Ichapekene'i eta vikunachiravi'i. Taicha píti pépiyaka'i akane tamutu eta juka víma'akeneana'i puiti. Píti'ichuware pécha'i puiti tamutu eta pépiyaruana'i.”

Apocalipsis 5

1 Taka'e, te mawa'u waure ema máejaru'i taye'e eta trono, níma'apa makarataka'i eta ichapeme ajureka tikayuruki'i, tikanarakaka'i eta letra te taju'e étapa te tákekume. Tikaipista'i taye'e eta siete sello, táipistaruwana'i. 2 Níma'apa ema ángele tipiaraka'i muraka, tétavikawa eta tamurakawa eta ma'u. Ánipa maka'e'i: “¿Naja'apuka narata'a navejiaka'ini eta juka takayurukine ajureka navetsayuka'ini eta taye'e selluana?” 3 Nájinasera náijarakawa'ini navejiapana'ini eta ajureka, énaipa ena tiávi'ana'i te anuma, énawanerekaina'ipukaini ena tiávi'ana'i te apake'e, énaipa ena tiávi'ana'i te ama'e apake'e, nájinaware tipatsikawaina náimararaka'ini eta ajureka. 4 Níya'a'akawapa nuti eta nímaira'i namajinaira'i náijarakawa'ini naveruruaka'ini eta ajureka, naechejiku'a'ipukaini, étawanerekaina'ipukaini náimararaka'ini. 5 Taka'e, téchejikanupa ema émana víyara'a tuparairuka'i, máichanupa: “Wa'i pikuiya'a, taicha matiari'i ema Cristo, ema yátupikene'i manerejiru'i ema Viya ema téchaya tamutu eta juka apake'e, ema, tíjarakawa'i eta máepenira'i víchavene'i víti, tichawaipa'isera títareka, tási'a, makarichu ema tatuparaka'i maveruruakayare eta ajureka, mavepista'ayarewa eta siétekene taye'eana'i sello táipistaruwana'i.” 6 Taka'e, níma'awarepa ema Jesús, tikaijare'iware Cordero. Titupi'a'i ema te tamira'u eta trono, nachayaka'i ena kuatrukeneana ekutiarareana énapa ena víyara'ana tuparairukana. Níma'a'i eta majara, taicha táimikapaka'i ema eta makaepa'aira'i eta vipekaturana viti achaneana. Siete eta maji'uana, eta juka táikutiara'i eta akenukaira'i. Siéteware eta máuki'ana. Eta juka táikutiara'i eta tamutuira'i máimatikene'a, taicha nawana'i'i ena siéteana arcángeleana maye'e ema Viya, eta náimararasiraya tamutu eta apake'e. 7 Ema maka Cordero tiyanapa, majakapa'i eta ajureka te mawa'u waure maye'e ema máejaru'i te trono. 8 Te makaratakapa eta ajureka, ena nani kuátrukene ekutiarareana, énerichuware ena veintikuatrokeneana víyara'ana tuparairukana tépuyukanapa te mamira'u ema Cordero. Ena nani soverapakeneana, namutuye'e'i te nawa'uana eta arpa étapa eta pusillu, amairi'asera uru, tinika'i eta incienso, táikutiara'i eta táuriwa'i eta nayujarasirana'i ena machanerana'i ema Viya. 9 Tijirana'i eta juka jirasare arapiru, ánipa naka'e: “Pikarichu píti tituparakavi'i eta pikaratasirayare eta ajureka, pivepistasirayare eta taye'eana sello, Tituparakavi'i taicha píjarakawa'i píti tímikapakavi'i, eta pepusaisira'i eta pítine eta viwacharesira'avi'i vimutu te mamira'u ema Viya víti apaimamajikene'avi'i te juka apake'e, apánapaneneji'iware eta vechejiriruwa. Apawasana te juka apake'e. 10 Píjaraka'avi'iware eta narrey-wayare'i, pijaraka'iware eta mayujarakaraiwayare'i ema Viákenuyare'i Viya, enainapa akenukanayare'i taye'e te juka apake'e.” 11 Tási'a, nusamawarepa eta na'u ena kamurikeneana ángeleana nachayaka'i eta trono, eta návi'a'i ena kuatrukeneana ekutiarareana, énapa ena tuparairukana. Tétavikawa eta nasimutuwa'i ena, 12 Énerichuware tijirana muraka: “¡Piti Cordero, piti nakaparu'i, pikarichu tatuparaka'i pijakapayare eta pitupajijiasirawayare etapa eta piurikakarewayare, Tétavikawa eta pímatiekene'aira'i tamutu etapa eta pitumewa'i, Tétavikawa eta pipikauchakarewa'i, tétavikawa eta pikunachakarewa'i, tijara'i visama te vijirauchavi!” 13 Nusamaware eta ta'u tamutu eta máepiyaruana'i ema Viya, eta tiávi'ana'i te anuma, étapa eta tiávi'ana'i te apake'e, énerichuware eta tiávi'ana'i te ama'e eta apake'e, étapa eta tiávi'ana'i te ichape une. Ánipa taka'e'i: “¡Ema tejaka'i te maye'e trono, ema tikaijare, Cordero, eti, tétavikawa eta ekunachakarewa'i. eti, tétavikawa eta epikauchakarewa'i máitawakakayare eta vitsiusira'eyare!” 14 Énapa ena kuatrukeneana ekutiarareana najikapapaipa: “¡Amén!” Tási'a, ena véintikuatrukeneana víyara'ana tépuyumuri'anapa, natsiukapa.

Apocalipsis 6

1 Taka'e, níma'apa ema Cordero te mavepistakapa eta tínapuka sipi sello, tási'a, nusamapa ema émana ekutiarare'i, eta ma'u takutichucha tirure'ucha, ánipa maka'e: “¡Yare, piúchuka!” 2 Taka'e, níma'apa eta kawayu tijapu, ema tikapera'i, tatiari'i eta matakiriki te mawa'u. Tási'apa, tikaijarakasipa eta corona ema, eta juka táikutiara'i eta maita'asirawaka'i ena manarana'i, timiyanawayasera eta maita'arasirawakaya taicha guerrero'i ema. 3 Níma'awarepa ema Cordero mavepistakawarepa eta tápinane sello, nusamawarepa ema napinane ena ekutiarareana: “¡Yare, piúchuka!” 4 Taka'e, tiúchujikapa eta apana kawayu. Titsi eta táima'i, ema tikapera'i mámapa'i eta ichapekene espada, tikawana'ipa maka'epa eta náuriwaini eta naitaresira, manakasamurechainapa ena achaneana eta náe'akakairayare, téchepukainapa eta guerra, tikapajirikakanainapa ena achaneana kamurikeneana. 5 Níma'awarepa ema Cordero mavepistakawarepa eta tamapanane sello, nusamawarepa ema namápanane ekutiarare'i, máichapa: “¡Yare, piúchuka!” Níma'apa eta kawayu tikisa, ema tikapera'i makarataka'i eta balanza te mawa'u. 6 Nusamawarepa eta ma'u ema apana te namuri ena panakeneana ekutiarareana, ani maka'e'i eta máechejiruwa'i: “Tikatajiwanayare ena tikaematanera'iana, waipa tisiwachaima'i eta mawacha mákani achane, etanaichu kilo eta trigo eta nawachayare eta etana sache, mapanaichuware kilo eta cebada eta nawachayare te etana sache. Wa'isera pikuemepurureka eta aceite comer, étaipa eta vino wa'iware pikuemepurureka.” 7 Te mavepistakawarepa ema Cordero eta cuarto sello, nusamapa ema apana panakene ekutiarare'i, máichapa: “¡Yare, piúchuka!” 8 Níma'apa eta apana kawayu tiyakaka, ema tikapera'i, ema tikaijare'i Tikaparerekaya ena achaneana. Matiari'iware ema té'ikapa'i, ema tákenu eta náchanewana ena náepenakeneana, taka'e, eta cuarta parte eta nasimutuwa ena achaneana tépenanaya naicha ena apinana. Taicha tikapajirikakanainapa ena achaneana taye'e eta guerra. Ena apamuriana téku'anainapa, apanapanenapa eta najumanayare, éneichuware tanikainapa eta sárareana táiñe'ikeneana. 9 Te mavepistakawarepa ema Cordero eta tasinkune sello, níma'apa te tápeku taye'e eta námawa'u, eta náchanewana ena náepenakeneana táimikaparuana'i eta náe'isira'i ema Viya. 10 Puiti ena, tipiaraikana'i muraka naka'e'i: “Tátachicha, santukenevi'i píti. Yátupikenevi'i eta pikasiñakarewa. ¡Puiti viwara'a pítauchayare eta pitsirijiekene'airayare ena tikapaka'aviana'i te apake'e! Tási'a viwara'apa nakáemechara'ipaini.” 11 Taka'e tikaijarakasianapa eta namuiri'anayare'i eta tijapu. Tikametakasianapa nanara'asiranumayare apaesaina'i. Tiámainukawayare'i te tiyuritikawapa eta natupayare ena nachamuriana nakaparuanayarecha'aware ena té'ikana'i ema Cristo. 12 Te mavepistakawarepa ema Cordero eta nuevekene sello, níma'apa eta tayamuripaisira'i eta apake'e. Eta sache téma'awarepa, tétavikawa'i eta takisawa. Éneichuwa eta kaje amairi'apa ítime, 13 Eta jarairikiana tiávi'ana'i te anuma, témiririjikapa te apake'e, takuti eta taemirisira eta ta'i eta mitu te murakaicha tékatikawa. 14 Eta anuma témitiakawarepa takutipa te téchukimeka eta ajumeruka. Tási'a, eta ichapekeneana simena marijuekuana tiyamurikawakapa, etaipa eta tiúrupu'iana eneichuware tiyejekawawakapa. 15 Taka'e, tijunanapa ena reyeana te awasareana, ena nakenumuriana ena suntaruana, ena akenukara'ana, ena ríkukeneana, ena músuana, ena líbreana. Tikayumurúkianapa te taju'e eta ichapekeneana máriana; 16 ánipa naka'e: “¡Vikavi eta ichapekeneana mari, apaesa wa'i makuima'a'avi ema Viya, apaesa viúchuku'a taye'e eta táiñe'ikene máikuñaraki ema Cordero! 17 Táitekapaure'avipa puiti eta ichapekene ekuñaraki. ¡Páure'avisami! ¡Nájina takaemachakenema'i!”

Apocalipsis 7

1 Taka'e, níma'apa ena panakeneana ángeleana, titupi'ana'i te táina'u eta juka apake'e, náichejimiraurusira'i tamutu eta tékatikawana, apaesa takuija eta tékatikawa te apake'e, étaipa te ichape une, étawanerekaina'ipukaini eta yukukiana. 2 Éneichuware níma'awarepa ema apana ángele tiási'a'i te táuchusine'i eta sache, makarataka'i eta maye'e sello ema yátupikene Viya Vikaiyakene. Ema maka ángele máechejikawakapa muraka ena kuatrukeneana ángeleana tikawana'iana'i naikuñaka eta apake'e étapa eta ichape une: 3 “¡Wicha'a ekukamirika eta táikuñayare eta apake'e, eta ichape une, étapa eta yukukiana, tapaenumawaya te vinakapa eta maye'e sello te nana'uana ena mawanarana ema Viya!” 4 Tási'a, te tamutupa eta nasellaresira'i, nusamapa eta natupa ena 144,000 eta nasimutuwa. Nási'akeneana'i naye'e ena dósemurikeneana israelítana. 5 Doce mil ena tikasellana'i machichanavékeneana ema Judá, doce mílware ena machichanavékeneana ema Rubén. Duce mílware ena machichanavékeneana ema Gad, 6 doce mílware ena tikasellana'i ena machichanavékeneana ema Aser, duce mílware ena machichanavékeneana ema Neftalí, doce mílware ena machichanavékeneana ema Manasés, 7 duce mílware tikasellana'i ena machichanavékeneana ema Simeón, doce mílware ena machichanavékeneana ema Leví, duce mílware ena machichanavékeneana ema Isacar, 8 doce mílware tikasellana'i ena machichanavékeneana ema Zabulón, duce mílware ena machichanavékeneana ema José, doce mílware ena machichanavékeneana ema Benjamín. 9 Taka'e, níma'awarepa ena kamurikeneana achaneana tiási'ana te tamutu awasareana, apaechejiriruwakeneana. Waipa titupachakareana eta nasimutuwa'i. Titupi'ana'i ena te tamira'u eta trono, mávi'a'i ema Cordero, tijapumuiri'awaka eta namuiri'ana, tási'a nakarataka'i te nawa'uana eta káchipaka. 10 Namutupa tipiarakana'i muraka: “¡Pítipa pikuchuku'a'aviya, piti Tata Vikaiyakene piti pejaka'a'i te piye'e trono, émapa ema Cordero!” 11 Táis'a, namutu ena ángeleana titupi'ana'i te tachakayaka'i eta trono, tási'a nachayaka'iware ena kuatrukeneana ekutiarareana'i, énapa ena víyakara'ana. Tási'a, tépuyukanapa te tamira'u eta trono, tétipaimuri'anapa, natsiukapa ema Viya 12 naka'epa: “¡Eta vika'eyare! Maitawakakayare eta vitsiusiraviyare, taicha tétavikawapa eta pikunachakarewa'i, tetavikawaware eta pimatiekene'aira'i tamutu, étapa eta pipikauchakarewa, étapa eta pitumewa pikarichu piti pécha'avi'i. Ichape eta vi'asulupayachiravi'i, ¡Eta vika'eyare!” 13 Taka'e, ema émana víyakara'a tiyaserekanupa: “¿Nája'asika ena nani tijapuiri'ana'i, tási'a tavi'aware nási'a?” 14 “Piti pecha'i Tata”, nujikapapa. Tási'a ema máichanuwarepa: “Ena nani énara ena nakatajiwakeneana'i, tiúchuku'anaipasera, tikasipaipa puiti eta náchanewana taye'e eta máitine ema Cordero, puiti tikamuiri'anapa eta tijapu. 15 “Eta taka'e, titupi'ana'i te tamira'u eta trono mávi'a'i ema Viya, tási'a tamutu sácheana yátiana naitati'i te maye'e'i templo. Ema tejaka'i te trono ema majaneakawaka'i. 16 Ena nani waipa tikatajiwanaima'i eta namaunewa, wáipaware taijuchaima'i eta táijurewa eta sache, etainapukaini eta tijuru'i takaeñamaka'ini, 17 Taicha ema Cordero, ema tiávi'a'i te enumu'u eta trono, émainapa ema eye'eyare pastor tási'a emainapa tiama'eyare, eta te une tiuriama tikaitarera'i, tási'a ema Viya makamitiasinayare eta náiyaira.”

Apocalipsis 8

1 Te, mavepistakapa ema Cordero eta tékene'a sello taye'e eta Ajureka. Tamutuine'i timatina te anuma. Media urapuka eta tamatinaira. 2 Tási'a, níma'apa ena siéteana ángeleana, titupi'ana'i te mamira'u ema Viya. Tikaijarakasianapa eta siete chujareana nachujanayare'i. 3 Tási'a, títekapawarepa ema émana ángele, mámapa'i eta censario, amairi'a uru. Ema ángele titupi'apa te tamira'u eta námawa'u, tási'a náijarakapa eta incienso tisimuri. Taka'e, makaratakapa eta censario, makapusisiakapa, takachanepaipa eta nayujarasirana namutu ena machanerana ema Viya. 4 Eta takijarera étapa eta mayujarasirana tiápanapa maye'e ema Viya, tási'akene'i te mawa'uana ema ángele. 5 Taka'e, ema ángele mave'awarepa eta apamuri emaniki eta te mayukuneasa. Mainikachapa eta censario eta mámawa'u. Tási'a, máepuraikapa te apake'e. Tíja'uchawapa térameka, tirurekapa, tiyayakarepa eta apake'e. 6 Taka'e, ena siétekeneana ángeleana titsekawanaipa eta nakachujairayare. 7 Te tikachujapa ema tínapuka ángele, témirikapa te apake'e eta uvereki, étapa eta tikiwa ítiama. Témirikaware eta yuku, taijuchapa eta tercera parte eta apake'e. Támairiakapa eta yukukiana, eta muiji, étapa eta sukurekana. 8 Te tikachujawarepa ema apana ángele, témirikawarepa eta ichape mari. Timurupa'i eta táemirisira taye'e eta ichapeama une. Ítiamapa táicha eta une, tercera parte'iware. 9 Támairiakapa takapapajikawaka eta sárareana tiávi'ana te ichapeama une. Étapa eta pakureana tachimararuana'i, técharikawanapa, téririjikanapa tamutu. 10 Te tikachujapa ema apana ángele, témirikapa eta ichape jarairiki tási'a'i te anuma, tétiraraikapaine eta táemirisira'i. Tajararekapa eta une taye'e eta tercera parte eta kajakureana. 11 Venenuamapa taicha eta jarairiki. Ichapemurianaware ena achaneana tépenarakana'i taicha eta náerira'i eta une tisukareama. Eta taka'e, ena takaitiruana'i tímijarechana'i eta ekuñaraki. 12 Te tikachujapa ema apana ángele, tiúchujikapa eta tépakucha'i eta sache, eta kaje étapa eta jarairikiana. Úchukene ura eta táetaviuchira'i eta tamapikuwa. Taka'e, úchuware ura eta takaecheraira'i eta sache. Uchu uraware eta takaecheraira'i eta kaje étapa eta jarairikiana. 13 Taka'e, nésenikapa te anuke'e. Níma'awarepa ema émana ángele tiáraraika'i. Nusamapa tipiarakapa'i muraka, tási'a ánipa maka'e: Páureanasami ena tiávi'ana'i te apake'e, tétavikawaya eta nakatajiwairayare, puiti te táitauchawapa eta nakachujairaya ena mapanakeneana ángeleana.

Apocalipsis 9

1 Te tikachujapa ema nasinkune'i ángele, níma'apa eta jarairiki takipairuwa te juka apake'e, tasi'akene te anuma, tási'a naijarakapa eta llave eta mavejiasirayare eta pusu táupenakene tikaijare abismo. 2 Taka'e, mavejiakapa eta táupenakene'i pusu, tiúchukapa eta ichape kijare takutipa eta takijarera te tiju eta evitara'i, eta kijare tiasi'a te pusu timapikupa taicha eta sache, etapa eta tekatikawa. 3 Témuna'irikawapa tiúchuka eta tawasikeneana eta tsakarana, taye'e eta kijare, amairipa'ipa tamutu eta apake'e, tikawana'ipa tayukawakayare ena achaneana, tetavikawa eta takatiyurawa takutipa eta alacrán. 4 Tikatuparakasipa wa'i takunika eta tamuijira eta apake'e étapa eta tapakajiana eta sukurekana étapa eta yukukiana, eta tatupara'a'i eta tayukawakayare'i namutu ena achaneana, nakarichu takaitikaya ena tiamana eta naikutiarana te nana'uana, taye'e eta maye'e sellu ema Viya. 5 Sínkuyare'i kaje eta tayerewa eta tayukarareresirayare'i, wá'isera tépenanaima'i ena achaneana tayukakeneanayare'i, tétavikawasera takatiwayare'i nasama, eta tayukaraki takutiyare'i eta alacrán. 6 Te jena sacheanayare ena achaneana nawara'ayare tikapakawana, wá'isera tépenanaima'i, tayanapane náwara'a naépena. 7 Eta juka tawasikeneana tsakarana, nímikutichapa eta kawayuana te titsekawana'i taye'e eta guerraya, tási'a, te tachuti tamapa'i takutima'iyaréni eta corona uru, eta tamira achanemirayaréni. 8 Tiuji eta tachutimaka, takutiyaréni eta suchutimaka esu esena, tíñe'iwaka eta tá'eana takuti eta taka'era eta itiare. 9 Eta taparuma takutiyaréni eta fierro murakakene'i, tási'a eta tapawana tikaemarara'a takutipa eta takaemaira eta kamuri kawayuana tichurukana eta kamurikene karretana. 10 Tikaijikiwaka takutiyaréni eta alacrán, eta juka tikawana'i'i tayukawakayare'i ena achaneana, sinku kajeyare'i eta takaetemajirisirawakayare ena. 11 Marari'iware ema tákenu eta tsakarana, ema ángeleni taye'e'i eta taupenakene pusu, tikaijare abismo, ema maka ángeleni, eta máijare te náechejiriruwa ena griegoana Apolión te hebreo naimijarecha “Abadón.” 12 Títauchawapa eta tínapuka ekuñaraki. Jukaicha'awaresera apinacha'a eta ekuñarakiyare. 13 Te tikachujapa ema apana ángele, nusamapa eta ma'u ema apana te tápusi eta kuátrukene esquina taye'e eta mesa uru, tiávi'a'i eta mámawa'u te mamira'u ema Viya. 14 Tikawanairipipa ema ángele ema tikachuja'i, ánipa maka'e: “Pikaitikapa ena kuatrukeneana ángeleanaini, tiávi'ana'i te tachakaya eta kajakure Éufrates.” 15 Taicha akane ema Viya manerejikaipa eta juka ura eta makaitisirainapa ena kuatrukeneana ángeleanaini, máisapainapa eta nakapasirayare'i kamurikeneana achaneana, ena mapamurikeneana eta náichapemuriwa. 16 Tási'a nusamapa eta natupa ena suntaruana tikaperana'i. Dosciento millone eta náichapemuriwa. 17 Taka'e, eta nímaira'i ena tikaperana, tatiari'i eta náikutiara te natupana. Eta táima'iana titsi, azul, tiyakaka. Táiñe'ikene'i eta tachuti eta náperana. Tiúchukapaipa eta yuku, eta kijare te tajaka. Azufrepu'a eta táepu'a. 18 Kamuriana'i ena achaneana, ena takaparuanapa'i eta juka mapanakene ekuñaraki eta takuchusirapa'i te tajaka: eta yuku, eta kijare, étapa eta azufrepu'a.

Apocalipsis 10

1 Níma'apa ema apanaware ángele tiúkupaika'i te anuma, tétavikawa eta máiñe'iwa, tamuichapa'i eta úkaji, tatiari'ipa'i eta a'e te mápusi. Eta mamira, tétavikawa eta tajararasira'i takuti eta táima'i eta sache. Eta mapaikeana tijara'iwaka tikutipa'i timurukiape. 2 Téjiaka'i eta Ajurekachicha eta makaratasira'i te mawa'u. Tási'a, eta mapaike waure makatayaeka'i eta ichapeama une. Eta étakiape sapa takatayaka'i te tiájipa'i. 3 Tási'a, tipiarakapa muraka, takuti eta ta'u eta tíñe'ikene sárare itiare. Te títapirikapa, nusama eta na'u ena apamuriana takutiyaréni eta tirure'ucha'i. Siétekene'i eta najikapira'i. 4 Te timatinapa, nuwara'apa nájuekene'ayare'ini. Nusamapasera ema téchejikanu'i te anuma. Máichanupa: “Piáñauchayare eta juka pisamakene'i, tási'a wa'i pikuajucha.” 5 Taka'e ema ángele níma'akene'i eta makatayasira'i eta ichapeama une, étapa eta tiájipa'i, masuvechapa te anuma eta mawa'u waure. 6 Tiwanekanu'i ema Viya, ema akanewakakene'i eta máitaresira, ema yátupikene'i tépiyaka'i eta anuma, eta apake'e, eta ichape une, étapa tamutu eta tiávi'akeneana'i taye'e. Ema, tiwanekanu'i numetaka eta juka máechejiriruwa'i: “Tájinapa waipa tiyerema'i eta táitaviraya, 7 etasera te taitekapapa eta sacheyare, eta makachujairaya ema nasietenekene ángele, títauchawainapa tamutu eta maeñaure'i mapanereruana'i ema Viya.” 8 Eta tainapure na'u nusamakene'i, tiapechawaware téchejikanu, tási'akene'i te anuma, ánipa maichanu: “Piyana piyaseaka eta Ajureka makarataru'i ema ángele, ema titupi'a'i taye'e eta ichape une tási'a étapa te tiájipa'i.” 9 Taka'e, nuyanapa maye'e ema ángele, nuyaseakapa eta Ajureka, tási'a, ema máichanupa: “Júka'i eta Ajureka, pive'a, pinika. Títiveyare eta pisamira te pijaka takutiyare eta mápama, étasera te piami, tisukareyare pisama.” 10 Taka'e, nuve'apa eta ajureka te mawa'u ema ángele nunikapa, jé'esareine'i títiveine'i eta nusamira te nujaka takutirine'i eta mápama, té'esera nujirikapa, tisukarepa nusama te nami. 11 Tási'a, nukametakasiwarepa: “Píti piápechawaya pikametarapiya eta náichararakawayare namutu ena akenukana te juka apake'e, énapa ena achaneana tikawasana'i te tamutu awasareana.

Apocalipsis 11

1 Taka'e, tíjarakanuanapa eta ekutiriki, tási'a, máichanupa: “Pechepuka piyanayare piama eta ekutiriki taye'e eta mapena eta Viya, te'epa tamira'u te tavirare eta námawa'uasana, pikutichayare eta taunawa eta peti, tási'a pitupachayarewa áyanana'ipuka ena achaneana téñauchawara'iana'i taye'e eta. 2 Wá'isera pikuikuticha te aneka tamira'u'i eta mapena ema Viya, taicha nijararuipa'i ena maimatira'ana ema Viya, énainapa techanayare eta awasare Jerusalén namapachichijikainapa, cuarenta y dos kaje eta náichirayare. 3 Nútisera nuwanekawakainapa ena apinana nuwaneruanaya profetana, ena tikisamuiri'anayarepa'i eta namuiri'ana, eta juka táikutiarayare'i eta náichuaresirayare náeñauchawa ena achaneana, mil doscientos sesenta sache eta nayerewayare.” 4 Enanakana apinana profetana, eta'i eta apina yukuki ulivuki étapa eta apina kandeleruana te mamira'u ema Viya, ema técha'i tamutu eta juka apake'e. 5 Te natiari'inapuka nákani tiwara'anayare titupiakana, ena tikatiuchawanayare, tiúchukayare eta yuku te najaka, táijuchayare muraka, takapakayarewa ena nánaranayare'i. 6 Énerichuware ena nani, narata'ayareware náichejika eta tikiwa te jena sácheana nakametarairuirayare, étaipa eta une, náepiyakayare ítiamayare náicha, nakuchukayarewa eta táiñepa'iyare naye'e ena achaneana, apánapanenejiyare'i náicha, te jákani nawara'akeneyare ena. 7 Té'esera te táitauchawapa eta nakametarairuirayare, makanarawakainapa ema tíñe'i achane wínarajikene tikaijare Útsutsure, tási'a masapi'ainapa tikaparekayare makapakawakainapa ena apinana mawanarana ema Viya. 8 Eta nake'enaini tejarupaikawainapa taye'e eta calleana te ichapekene awasare, ánaki te naetatasine'i ema Viakenu, eta juka awasare, tétavikawa'i eta tamauriwa'i takuti eta awasare Sodoma, étapa eta Egipto. 9 Tási'a mapana sache y medio eta naka'eyare eta te awasare, apánapanenejianayare ena achaneana naitekapakeneanayare tiasi'ana te apanana awasareana apaechejiriruwana, ena tima'anayare eta nake'enaini nakaparuana'i, enasera wa'i naisapaima'i naekara ena naepenakeneana. 10 Ena achaneana, natiari'ikeneana te tamutu awasareana ena tiúrisamureanaya eta náimairaya ena, eta naepeniraipa. Tikapiestaranainapa, tíjarakasichakakanainapa eta námawa'uana, taicha títawanaipa ena apinana profetanaini, taicha éna'i ti'apapirikana'i eta náichira'i eta tamaurikeneana. 11 Tási'asera, te táekenepa eta mapanakene sache y medio, makaechepukawakapa ema Viya, tichawanapa títarekana, namutu ena achaneana timararakana'i, íchapeine eta napisira'i. 12 Taka'e, ena nani apinana profetana nasamainapa eta ma'u ema tíchu'awaka'i te anuma, muraka eta ma'u eta máichuirawaka'i: “¡Yare, íteka, iápana!” Taka'e, járajapapa eta úkaji táepanawakapa ena, támapa te anuma, ena nanarana'i náimararakaipa eta nayanira'i. 13 Enewanepa tiyayakarepa eta apake'e, muraka eta tayamurisira'i, kamuri eta pétiana tiákipaikawawaka'i, siete mil eta náichapemuriwa ena náepenakeneana'i. Ena achaneana táemachana'i, tétavikawaine'i eta napisira'i, náimatinumaine'i ema Viya, napiarakapa, nakunachapa eta máitupajijiasirawa'i ema Viya tiávi'a'i te anuma. 14 Títauchawapa eta juka apinakene ekuñaraki, tiane'inapawasera titekapayare eta tamapanane ekuñaraki. 15 Taka'e, tikachujapa ema tékene'a ángele. Tási'a, tikaemapa muraka te anuma. Ánipa taka'e'i: “Ema tikawanairipiyare te juka apake'e, ema Viya, tási'a émapa ema Cristo, akanewakainapa eta émairayare techa tamutu.” 16 Ena véinticuatrukeneana víyakara'ana, ena téjakana'i taye'e eta trono te mamira'u ema Viya. Titsiukapairikanapa, tási'a nakunachapa ema Viya, 17 ánipa naka'e: “Vi'asulupayachavi, Tata. Tétavikawa'i eta pítupajijiasirawa'i, píti pitiari'ikene'i te tépanawainapa eta apake'e, pinasi'ichu'iware puiti eta viye'e. Puiti péjakapa taye'e eta piáwakure ichapekene, 18 Tétavikawa'i eta nasemanewa'i ena achaneana eta piye'e, murakapanainapasera eta píkuñasirawaka ena, puiti tikayasesere'ianainapa te pimira'u ena náepenakeneana, puiti pítsirijikawainapa naye'e ena piwanarana, píjarakainapa eta náikuchi'i ena yátupikeneana'i tiámana'i eta píjare, nákani ichavikana, énapa ena amaperuana. Tási'a pikamitiekene'ainapa namutu ena tikamitiekenera'ianaini te juka apake'e.” 19 Taka'e, téjiakapa eta tapajakura eta templo mapena ema Viya tiávi'a'i te anuma, tikaecherapa eta sagrario takaunaiya'i eta echéjirirukawana matratuneana'i ema Viya. Tási'a enewanepa térameka'i, tirurekapa, tiyamurikapa eta apake'e, témirikapa eta uvereki.

Apocalipsis 12

1 Níma'awarepa eta apana ekutiarare te anuma: sutiari'i esu esena, eta sumuiri'a takutiyaréni eta tajaraiwa eta sache, te tápeku eta suíwapeana takutiyaréni eta kaje, eta te suchuti sukaye'e eta corona, jarari'i takutiyaréni eta dósekeneana jarairiki. 2 Esu suka esena tikajari'i, tipiarareka'i eta suínasirayare'i, ichape eta sukatajiwaira'i. Eta tiñe'i ichape kichare 3 Tási'a, témuna'irikawarepa tiúchujika eta apana ekutiarare: táiñe'ikene sárare ichape kichare, titsi eta táima'i, siete eta tachuti, diez eta taji'uana, tamutu eta tachutiana tikaye'e'i eta corona. 4 Eta te táijiki, táestakapa eta mapamuriana eta táichapemuriwa eta jarairikiana, takamirikapa te juka apake'e. Tási'a, titupi'apa eta sárare taiñe'ikene ichape kichare te sumira'u esu esena esu tínakayare'i, titsekawaipa eta tanisirayare'i eta suchicha te suinakapa. 5 Taka'e, ajaira eta suchicha'i esu esena, ema akenukayare'i taye'e tamutu eta awasareana, makaratakayare eta matsukurupa fiérroki. Etasera eta suchicha naverejisinapa námapa maye'e ema Viya, te mávi'a'i trono. 6 Tási'a, esu esena tijunawanepa te máwapa'i apake'e eta suávi'ayare'i maicha ema Viya, natiari'iyare'isera ena ténikanayare'i esu, mil doscientos sesenta sácheana eta náitatirayare'i esu esena. 7 Taka'e, te'akakanapa te anuma: tiúchujikapa ema Arcángele Miguel énapa ena ángeleana machamuriana, te'akakanapa nakanarapa eta taiñe'ikene ichape kichare. Éneichuware natiari'iware ena taye'eana'i ángeleanaini eta ichape kichare, 8 apake'ererupasera eta ichapekene'i kichare. Énapa ena tachanerana, tási'a, waipa máisapa ema Viya nanasi'ini te anuma, 9 taka'e, tikakijianapa te juka apake'e eta ichape kichare, eta tikaetema'i esu suinapure esena Eva, émapa ema nákenumuri'i tikaijare Ereana Wínaraji, ema tikaetema'i namutu achaneana te juka apake'e. Namutu tikakijiana ema, enapa ena machanerana, te juka apake'e. 10 Nusamawarepa te anuma eta ma'u muraka, ánipa maka'e: “Títekapapa puiti eta viuchukuirayare, taicha titekapapa ema titupajijiakawa ema Viakenu Viya, tási'a émainapa techa'aviyare ema Viakenu Jesucristo, taicha ema Wínaraji makijikaipa te anuma, ema tikaetemajirikaini'i ena vichamuriana tamutu sacheana, yatiana te mamira'u ema Viakenu Viya. 11 Ena vichamuriana naita'aka'i taicha eta maepusaisira'i eta maitine ema Cordero tási'a náimimaticha'i, eta máechejiriruwana ema Viya, wa'i napikakawawaka'ini eta náitaresira, tijarakawana'i te náepenirayare'i. 12 ¡Tétavikawaya eta íurisamurewaya, eti iávi'ana'i taye'e eta juka anuma! ¡Páureanasamisera ena tikawasana'i te apake'e énapa ena tiávi'ana'i te ichapeama une, taicha ema wínaraji máecha'i eta ánipine'i, máukupauchawakaipa, tétavikawa eta masemanewapa'i!” 13 Taka'e eta ichape kichare, eta táimaira'i eta takakijira'i te anuma, táukupaisiraipa te juka apake'e, takamesapa táe'ikarairika esu esena suínaru'i. 14 Ésusera tikaijarakasipa eta apina ichapekeneana supawanayare'i takuti eta tapawa eta ichape máti'i. Sumaitasiawayare'i tiara taye'e eta máwapa'i apake'e suávi'ayare'i. Ánaki natiari'iyarewa ena téchapajirikanayare'i. Mapana añu y medio eta náenisirayare'i. Eta Serpiente wa'i táitekapauchaima'i esu. 15 Tási'a, eta Serpiente tá'ikapa eta une te tajaka, tawaraira'i tíja'uchawa tatiari'i eta kajakure apaesa suérika'ini esu esena. 16 Étasera eta apake'e takatiuchapa esu esena. Téjiakapa eta apake'e, táerapaikawanepa eta une tá'iruama'i eta Serpiente. 17 Taka'e, eta táimairawa'i eta Serpiente wa'i tárata'a'ini, tavetijipaicha eta tasemira'i suye'e esu esena. Tiyanapa naye'e ena suchamuriana, énapa apavekeneana'i. Tawara'apa takapakayare'i ena sukutikeneana'i tisuapana'i ema Viya, té'ikana'iware eta máimiturapiana'i ema Jesucristo. 18 Níma'apa eta útsutsure tiúkupaikapa'i tási'a'i te ichapeama une

Apocalipsis 13

1 Taka'e níma'apa eta útsutsure tiúkupaikapa'i tásiapa'i te ichapeama une. Siete eta tachuti. Diez eta taji'uana. Te tápusi eta taji'uana tatiari'i eta taye'e corona, tási'a te tachutiana tatiari'i eta ajureka tímijachawa'i Víyaina'ini. 2 Eta juka sárare níma'akene'i tawasima'iyaréni eta ichini, eta táiwapeana takutiyaréni eta táiwape eta atikure, tási'a eta tajaka takutima'iyaréni eta tajaka eta itiare. Eta taka'e, eta ichapekene kichare táijarakapa eta máitupajijiasirawayare'i ema útsutsure, étapa eta ma'akenukawayare'i. 3 Te étana machuti ema útsutsure, tatiari'i'i eta majara eta tikapaka'i. Tási'asera, tichawa'i títareka, tinarakawarepa. Taka'e eta náimaira'i ena achaneana te tamutu awasareana, ichapeine'i eta nárami, tási'a náe'ikapa ema útsutsure. 4 Natsiukawarepa eta ichape kichare, taicha eta náimaira'i eta taijarasira'i eta ma'akenukawayare'i ema útsutsure, tási'a naka'epa: “¿Tétavikawa'i eta máitupajijiasirawa'i ema maka útsutsure, nájina tirata'aima'i nakanara nákipaika ema?” 5 Taka'e, ema Viya máisapapa eta útsutsure taechejisiawa, eta makapika'uira'i taicha emakene'i yátupikene'i Viya, tási'a maisapaware akenukayare'i taye'e tamutu eta awasareana te juka apake'e, cuarenta y dos kaje eta akenukairayare'i. 6 Je'esareine'i tepanawapa techejika tíñema'ipiwaka eta máechejisira, makaeka'ira'i ema Viya étapa eta mapena, makaeka'iware ena tiávi'ana'i te anuma. 7 Maisapaware, makanara te'akakana taye'e eta awasare santukene'i, etapa eta maita'asirayare'i, maisapaware eta ma'akenukawayare'i, naye'e ena apánapanenejiana achaneana te juka apake'e, enapa ena apaechejiriruwana tiavi'ana te apana awasareana. 8 Eta akane te tépanawainapa eta apake'e, tatiari'i eta Ajureka tiama eta najukunana ena títarekanaya te apana vítaresira, makarataru'i ema nakaparu'i Cordero, natiari'isera ena apamuriana achaneana tikawasana te juka apake'e, tájina'i eta nájukunaina'ini taye'e eta Ajureka, ena nani ena titsiukanayare eta Útsutsure. 9 Te ewara'apuka ekaikutiara eta juka, tawara'a epanerechaya ichape. 10 “Mákani témeratakayare ema apana, énerichuware tikaeratayare ema apanaware, mákani tikapareka'i, nakapakayarewa ema.” Eta taka'e, tikaecherainapa ena yatupikeneana tikasiñawana me Viya, eta nakamichirayere eta nakatajiwarayare, nákani machanerana ema Viya. 11 Tási'a, níma'awarepa eta apana utsutsure, taiñe'ikene tiúchujika te ama'e apake'e. Eta juka sárare, makuna'i ema achane tikaijare Falso Profeta, eta juka, tatiari'i'i eta apina eta taji'uana, takuti eta taji'u eta uvesa, étasera eta táechejisira takutia'u eta ta'u eta ichape kichare. 12 Tajachapa'iware eta ta'akenukawayare'i taijararu'i eta tainapure utsutsure, etapa tikaemataneaka'i eta tainapure, etapa muraka'i eta tikawanairipi'i naye'e ena achaneana tikawasana te juka apake'e, eta natsiusirayare'i eta tainapure utsutsure, eta nakanararu'i eta tajaraini'i taiñe'ikene. 13 Eta, tarata'a'i taimereka eta tiáramikareana, tarata'a'iware takamirika eta yuku tiási'aya te anuma, náima'a'i namutu ena achaneana te juka apake'e. 14 Ichape eta náramira'i, étavene'i eta juka táimeresira'i eta tiáramikareana, étainapa tiwayuakaya ena achaneana, tisuapakarenapa titsiukakarenawarepa eta Útsutsure, taicha náima'a'i eta tanarasira'i eta tajara te tumare; tiápechawa títareka'i, taka'e, makawanairipipa náepiyakaya eta máima'i ema Útsutsure, nasiñarajiya. 15 Etasera eta tapinane Útsutsure tajachapapa eta taitupajijiasirawayare'i eta táchanechira'i eta náepiyaru'i táima'i eta tainapure Útsutsure, téchejikayare táicha, eta juka nasiñaraji, tawanekapa, namutu natsiukakayare'i, énasera nákani wa'i náwara'a'ini natsiuka, taimikapakawakayare'i. 16 Tasi'a takawanairipipa námutu ena achaneana, amaperuana, ichasiana, énapa ena kaima'akeneana, énapa ena musuana, énapa ena mákenureana, najachapayare'i eta naikutiarana, te nawa'u sapa te'epuka waure te'epuka nana'u. 17 Námayare'i eta táijare eta Útsutsure étapa eta taye'e número, énerichuware makawanairipipa wa'i nakuisapa nakujachapa eta nawacharapiana ena tajina naikutiaraina eta taijare eta Útsutsure etapa eta número. 18 Takamunu'i yátupina vipánerekene'ayare maicha ema Viya, apaesa wákaikutiara eta takayemakene'i tayumururewa'i eta tuparaki máijare ema Útsutsure eta 666. Eta, takuna'i eta máijare ema maka achane.

Apocalipsis 14

1 Níma'apa ema Cordero, titupi'a'i te tikaijare'i Sión. Te machakaya natiari'i'i ena 144 mil keneana ena achaneana ena té'ikana'i ema. Ena tatiari'i'i eta naikutiara'i te nana'uana eta máijare ema Cordero émapa ema Maiya. 2 Tási'a nusamapa eta muraka tikaema'i te anuma, takutiyaréni eta muraka tirureka. Tási'a nusamawarepa tikapununeana'i eta kamurikeneana guitarrana. 3 Tási'a tijirana'i eta arapiru'i najirasa'i te tamira'u eta te trono, tási'a étapa te návi'a'i ena kuatruana ekutiarareana, énapa ena víyakara'ana. Nájina apanaina títukaina eta najirasa'i. Nakarichu títukana'i ena ciento cuarenta y cuatro mil. Ena nani náuchukureana'i te namuri ena tikawasana'i eta te juka apake'e. 4 Ena nakana matapirawareana'i ena te mamira'u ema Cordero. Tájinaware wa'i náechipejikawa'ini, naviraina'ini esu esena. Ena nani, ena náinapureana'i masantuchakeneana'i ema Viya émapa ema Cordero. 5 Tájina náimatiya'ini eta náepiya'ira'i'ini, tájinaware natapirawaina'ini te mamira'u ema Viya. 6 Níma'awarepa ema émana ángele tiárarairika'i, tikametarapi'i eta tékene'a mametarapi eta máichuaresira'i eta náeñauchirawaina ena achaneana tiáviana'i te tamutu awasareana, apaechejiriruwakeneana. Máitawakakainapa eta náitaresiraya nákani ena tisuapana'i. 7 Muraka eta máichuaresira'i, ánipa maka'e: “Epikauchayare ema Viya, taicha ema tépiyaka'i eta anuma, eta apake'e, eta ichapeama une, eta kákiureana. Émaina ejiraucha. Taicha járajapainapa puiti eta máikuñasiraya ena achaneana.” 8 Taka'e, ema apana ángele, ánipa maka'e: “¡Tájinapa táipuina takamitiaruinapa eta ichapekene awasare Babilonia, taicha tétavikawa'i eta tamutuira'i taicha eta tamaurikeneana. Tawayuaka'i tamutu eta apana awasareana táichiraya eta tamaurikeneana, takuti'i súkani esena suétaviurekene'i eta sutu'usiwa'i!” 9 Te títapirikapa, émapawawarepa téchejika ema émana ángele, ema namápanane'i. Ániware maka'e: “Tájinapa táipuina eta náikuñanayare ena tijirauchana'i ema útsutsure étapa eta máima'i náepiyaru'i nasiñaraji'i, énaipa ena tiámana'i eta naikutiarana te nana'uana étapa te nawa'uana, 10 muraka eta nakatajiwairaya taicha ichape eta náimiyusemasira'i ema Viya, tikaepujukichakasianainapa te murakakene yuku, te namira'u ema Cordero, énapa ena ángeleana. 11 Máichekuarakireyare eta nakaikuñairayare, tájina tikaema'aima'i eta yuku, támutu sácheana, yátiana naka'eyare te yuku ena tijirauchana'i titsiukana'i eta Útsutsure, tiámana'iware eta taikutiara, takuna eta máijare'i eta nasiñaraji.” 12 ¡Eta taka'e, ena machanerana'i ema Viya, ena tisuapana'i eta mawanairipiana, túmesamureanayare eta náe'isiraya ema Jesús, puiti nakamichayare'i tamutu! 13 Taka'e, nusamawarepa ema téchejikanu'i te anuma, ánipa maichanu: “Piájuchayare eta juka: Tétavikawa eta náurikakarewaya ena táimikaparuanayare puiti juka vikaiju'eyare eta náe'isira'i ema Viákenu.’ ” “Éneichuware– ema Machanewa Viya–, máichanupa jé'eware, najakapainapa eta náikuchi'i taicha eta nakaemataneasira'i ema Viákenu, tájinapa nákamunuima'i, tinarakanainapa.” 14 Te nésenikapa, níma'apa eta tijapu úkaji, matiari'i'i ema támakenepa'i, téjaka'i ema te úkaji, achane'i eta máima'i. Te machuti tatiari'i'i eta maye'e corona uru, etapa eta matumara takasirikene makarataka'i. 15 Tási'a, tiúchukapa ema émana ángele te taju'e te mapena ema Viya, mapiarakapa muraka ema téjaka'i taye'e eta úkaji, máichapa: “¡Puiti piyana. Pikurujika namutu ena achaneana manerejiruana'i ema Viya, taicha tiyuritikawapa eta natupara'a, piputuwa'u!” 16 Taka'e, ema téjaka'i te úkaji, tíja'uchawapa makurujikapa ena náekenereruana'i manerejiruana'i ema Viya, makuchukawakapa eta te juka apake'e. 17 Tási'a, tiúchukawarepa ema apana ángele te taju'e eta mapena ema Viya, te anuma, éneichu ema mamapa'i eta tumare takasirikene. 18 Éneichuware tiúchujikawarepa ema apana ángele eta te mesa tavirare eta námawa'uasana, tiáma'i eta mayukuneasa ema Viya, ema, técha'i eta yuku, taka'e, mapiarakapa muraka ema tiamapa'i eta tumare takasirikene, máichapa: “¡Puiti piyana piama eta pitumara, pive'ayare eta uwana eta tatiari'ikeneana te juka apake'e, taicha tiya'awakaipa'i!” 19 Taka'e tiyanapa ema ángele, makurujimuri'apa ena achaneana tíchana'i eta tamaurikeneana, tíñe'ikene'i eta náepenira'i taicha títekapapa eta táiñe'ikene ekuñaraki tiási'a'i me Viya, taicha eta náimiyusemasira'i ema, takajapapa'ekawaka'i ena. 20 Te tachachaku eta viáwasa eta takajapapa'esi'a'i, tiúchukapa eta náitine, takuti eta kajakure, étana metro eta táupenawa, tresciento kilómetro eta táunawayare.

Apocalipsis 15

1 Níma'awarepa te anuma eta apana ekutiarare, natiari'iware ena siétekeneana ángeleana, tikatuparakasianapa ena eta nakamirisirayare'i eta siétekene ekuñarakiana te apake'e, eta masemanewa'i ema Viya. 2 Níma'a tatiwa eta tikutiyaréni táima'i eta une te ichapekene kákiure, tétavikawasera eta tajanunusira takuti'i eta espejo, tási'a takutiyaréni eta yuku eta táima'i. Te tachakaya eta une titupi'ana'i, nakarataka'i eta naye'eana guitarrana máijararuana ema Viya, eta nasuapira'i ema. Taicha ena tita'arekana, wa'i naisapawa'ini manaka'ini eta maikutiara, tási'a wa'iware naisapawa'ini manaka'ini eta májure étapa eta maijare útsutsure. 3 Tási'a tijirana'i eta jirasare majirasaini ema Moisés, mawanaraini ema Viya. Eta jirasare maye'e ema Cordero, ani taka'e'i: “Píti ichapekenevi'i akenuka, tétavikawa eta pítupajijiasirawa. Tamutukene'i píturuekene'a. Tétavikawapa eta táramikarewa'i eta pépiyaruana'i. Tiúrikakare'iware eta pinakipairuana'i. Wa'i apánapanenejina'ini eta péchejiriruwana. Píti akenukavi'i, péchaya tamutu awasareana. 4 Namutu'i tipikaviana, piti Tata. Namutuware tikunachaviana taicha piti. yátupikenevi'i eta pisantuwa, nájina nákutivi'ini. Títekanayare nákani achaneana te tamutu awasareana. Titsiukavianayare taicha náima'a'i tatupiruwa'i tamutu eta píchakeneana'i.” 5 Tási'a, níma'awarepa te anuma téjiaka'i tamutu eta templo. 6 Níma'apa tiúchukana'i ena siétekeneana ángeleana, enakene'i ena tikatupara'ana'i eta siétekene ekuñarakiana. Eta namuiri'ana, amairi'a eta lino tijapu tirapepeakawaka. Eta náitiju'eana ichapemewaka, títekapawaka te natupana. 7 Tási'a, ema émana ekutiarareana nakuatrune'i. Máijarakawakapa étasiwaka eta escudilla uru ena siétekeneana ángeleana. Te taju'e eta escudilla tamapa'i eta táiñe'ikene ekuñaraki táikutiara'i eta masemanewa ema Viya, ema akanewakakene'i eta máitaresira. 8 Tási'a tíja'uchawapa eta tajurusira'i eta majaraiwa'i ema Viya. Tétavikawa'i eta mapikauchakarewa'i taicha eta matumewa, tási'a nájina tirata'aina tisiapana te templo. Tiámainukawa te táitauchawapa eta siétekene ekuñaraki námakenepa'i ena siétekeneana ángeleana.

Apocalipsis 16

1 Nusamapa muraka eta ma'u ema Viya tási'akene'i te santuario, náuchusine'i ena siétekeneana ángeleana, ánipa taka'e'i: “Eyanapa ekamirika te apake'e eta juka ekuñaraki táiñe'ikeneana tiávi'ana'i te escudilla, taicha eta nusemanewa'i ema Viya.” 2 Taka'e, tiyanapa ema tínapuka ángele. Máepusaikapa te apake'e eta ekuñaraki tiávi'a'i te escudilla, tási'a ena achaneana tiámana'i eta maikutiara ema útsutsure, táichavene'i eta natsiusira'i eta máima'i nasiñaraji'i, témuna'irikawapa táuchuakawaka ena eta caracha tikajachakarepa tijecheware, takutiyaréni eta espuntiu. 3 Ema apana ángele máepusaikawarepa eta makarataru'i taye'e eta ichapeama une. Taka'e eta une tíja'uchawapa ítiama tijecheamapa, tépenarakanapa tamutu eta sárarechichana tikawasana'i te ichapeama une. 4 Ema apana ángele máepusaikawarepa eta makarataru'i taye'e eta kajakureana, te kákiureana, étapa te tatawarapiana. Éneichuware ítiamawarepa. 5 Nusamawarepa ema ángele, ema tepusaika'i eta juka ekuñaraki taye'e eta kajakureana, maka'epa: “Tétavikawapa eta piúriwa, eta píkuñasirawakaipa, yátupikenevi'i eta pisantuwa, píti pitiari'ikene'i te tépanawainapa puíti'ipa, 6 taicha ena tépusaikana'i eta náitine ena pichanerana tási'a énapa ena profetanaini, puiti píjarakaipa eta náerirayare eta ítiama. ¡Taicha naviurewa'i ena!” 7 Nusamawarepa eta ma'u ema apana taye'e eta tavirare eta námawa'uasana, tiáma'i eta mayukuneasa ema Viya, ánipa maka'e'i: “Tata, tétavikawapa eta pítupajijiasirawa. Pitupiruwa'i eta píkuñasirawaka'i ena tikaviurewana'i.” 8 Ema apana ángele máepusaikawarepa eta makarataru'i taye'e eta sache. Taka'e eta sache tépanawainapa eta tawayuchirawayare tíjure, táijuchirapa ena achaneana. 9 Tási'a táijuchawakapa ena achaneana, taetaviuchapa eta taijurewa'i. Wá'ikenesera náeñauchawa'ini, wá'iware náwara'a'ini náesenika'ini ema Viya, nawayuchaichucha eta nasemanewa'i. Nakajachapa ema Viya, ema tikawanairipipa eta ekuñarakiana. 10 Ema apana ángele máepusaikawarepa eta makarataru'i te táina'u eta máwasa ema útsutsure, eta máejasi'a'i. Taka'e timapikuwarepa te návi'a'i ena majupa'ana. Namutu ena machanerana, tikapitikia'echawanapa, tinikanenechawanapa taicha eta takatiwa nasama, 11 taka'e, tisemasamureanapa taicha eta takatiwa'i nasama eta najarana nakarachana. Wá'ikenesera téñauchawanaima'i maye'e ema Viya, ema techa'i eta anuma. 12 Ema apana ángele máepusaikawarepa eta makarataru'i taye'e eta ichapekene kajakure Éufrates. Taka'e, eta kajakure tiájikupa, apaesa nánuku'a ena akenukana tiási'ana'i te tinapaika eta táuchusine eta sache. 13 Tási'a, níma'awakapa ena mapanakeneana tikaetemara'iana'i, eta Ichape kichare, eta Útsutsure, émapa ema Falso Profeta, tiájajakana'i ena, te najaka, tiúchuka'i eta mapana eta tawásiyareni eta warutete. 14 Ena'i ena nachanewana ena ereanana, ena tíchana'i eta tiáramikareana tawayuarakiana'i naye'e ena akenukana te tamutu awasareana, nawaraira'i nakurujikawakayare, eta nae'akakairayare'i te taitekapapa eta jena sache masachera ema Viya máitupajijiakawakene'i. 15 “Nuti, tíja'uchawaya eta nítekapauchira'eyare eti. Wá'isera tánekapakarema'i eta nítesira, eta taka'e, tétavikawa eta iúrikakarewaya te ekunewa'i, machu ímakariana eta nuchimapira'eyare, etsiri'akareipa.” 16 Taka'e, ena mapanakeneana éreanana nakurujikapa ena akenukana énapa ena nasuntarurana taye'e eta wáma'i tikaijare Harmagedón te náechejiriruwa ena israelitana. 17 Ema tékene'a ángele nasietene'i máepusaikapa eta maye'e escudilla te anuke'e, tási'a, nusamapa muraka eta ma'u ema Viya tiási'a'i te trono taye'e eta mapena ema Viya, tási'a ánipa maka'e: “¡Títauchawapa puiti tamutu!” 18 Taka'e, tiúchukapa eta térameka, tikaemapa, tirurekapa, tási'a tiyamurikapa eta apake'e, muraka eta tayamurisira, tájina tákuti eta tamurakawa nasamasareanai'i eta akane te táepanirawapa eta apake'e. 19 Eta tayamurisira'i eta apake'e, tiákipaikawanapa eta pétiana tamutu awasareana, tavetijipa eta ichapekene awasare Babilonia, tiákipaikawapa tamutu eta pétiana, mapana eta táejepa'i eta apake'e te taju'e eta awasare. Taicha ema Viya máechapanapa eta naviurewana'i ena tachichanaveana, máimerekapa ema eta masemanewa'i, tétavikawa'i eta tamurakawa eta táikuña'i. 20 Éneichuware, tamutu eta tiúrupu'iana térikapa, eta máriana témitiekenewarepa. 21 Témirikawarepa eta ichapekene uverekiana, tájinaware tákuti eta táichapewa, cuatro arruwa eta tajitakarewawaka, tási'a, ena achaneana tisemanaichucha, nakajachaichucha ema Viya, taicha tétavikawa eta tamurakawa eta ekuñaraki, eta táemirisira'i eta ichape uvereki.

Apocalipsis 17

1 Tási'a, tipauchanupa ema émana ángele nasietene'i ena tikaratakana'i eta escudillana. Máichanupa: “Yare, nímechaviyare eta suíkuñayare esu esena tú'usi, tawayurewa'i eta supekaturana, esu, tejaka'i te tachausi eta ichape une. 2 Ena akenukana te juka apake'e namutu'i suíturukawaka sukachanewaka ena, suíchu'aware ena suwara'akeneana'i suíturukawaka taye'e tamutu eta tájiparakana tamaurikeneana, maichanupa.” 3 Taka'e, ema Machanewa Viya tímima'anu'i eta mawara'akeneana tímechanuya ema ángele, ema ángele tiámanupa taye'e eta máwapa'i apake'e. Ánaki níma'apa esu esena téjaka'i te táina'u eta táiñe'ikene sárare, machanewa'i ema Útsutsure, titsi eta táima'i, te táke'e, amairi'a eta ajureka táimijarechawa'i, tímijachawa'i Víyaina'ini, siete eta tachutiana, diez eta taji'uana. 4 Esu suka esena, eta táima'i eta sumuiri'a mularume étapa eta titsi, tétavikawa'i táurinawawaka'i eta suyereruwana, amairi'a uru, étapa eta táurinakeneana márija'ichichana, étapa eta tiurinana perla. Tási'a, te suwa'u sukarataka'i eta ichape suéreresi uru, tiáma'i eta tájiparakana pekatuana táiñema'ikeneana suíchakeneana'i eta suítaresira'i sutu'usiwa'i, 5 te suchuti, tatiari'i'i eta ajureka eta suíjaru'i, tayumururewachuchasera eta takayemakene'i: “Eta ichapekene awasare Babilonia, naena ena tú'usiana, tákenuyare eta tájiparakana táiñema'ikeneana.” 6 Nukaikutiarapasera eta suícharakawa'i esu esena tikawa'a'i esu, táekawa'acha'i taicha eta suérira'i eta náitineamaini ena machanerana ema Viya, ena suímikaparuana'i taicha eta náechejisi'aira'i ema Jesús. Eta nímaira'i, eta juka, ichaperine'i eta náramesira'i. 7 Taka'e, máichanupa ema ángele: “¿Tája'a takayema piárameka? Numetakaviyare puiti eta takayemakene eta juka píma'akene'i suye'e esu suka esena, étapa eta sárare Útsutsure supera'i, eta siétekene'i tachuti, eta diéskene'i taji'uana. 8 Eta juka sárare píma'akene'i, tanasikeneipa'ineni akane, tájinaipa'isera puiti, tiúchujikayarewaresera tási'aya taye'e eta táupenakene pusu, te tane'ipa eta takaikuñairayare pajarainapa. Ena achaneana tikawasana'i te juka apake'e, namutu ena tájina'i eta nakaju'ini taye'e eta Ajureka te tepanawainapa eta apake'e, ichape eta náramesirayare, te naima'apa eta Útsutsure, tanasikeneni'i akane, puitisera tajinaipa'i, tichawayaresera titareka. 9 “Puitisera tikaecherainapa ena yatupikeneana techemara'ina: Eta juka siétekene tachuti eta sárare takuna'i eta siétekene mawapa'i wama'i eta suejasi'a'i esu esena, etaichuwasera takuna'i ena sietekeneana akenukana. 10 Takutikene eta juka siétekene tachuti eta sárare náikutiarana'i ena siétekeneana akenukana. Sínkuanapasera ena nájinaipa puiti, matiari'isera ema émana akenukaicha'a puiti, ema apana wicha'a títekapa'i, té'esera te máitekapapa ema tékene'ayare, waipa tiyerema'i. 11 Étaichuware eta sárare útsutsure táitareruini'i akane, tájinaripa'isera puiti, eta, makuna'i ema na'uchune ena siétekeneana akenukana, émaichu'ineni ema nachamuri'i ena sietekeneana, te máuchujikapa, majakapayare eta máwakureyare, tíja'uchawayasera eta máitaviraya. 12 “Eta píma'akene'i diéskene taji'uana nakuna'i ena apamuriana diéskeneana akenukanayare, wícha'asera tikatuparakasiana, najakapayaresera eta natupara'anaya ena akenukanaya nakachaneyare eta Útsutsure. Ánipichusera naka'eyare. 13 Ena nani diéskeneana akenukana tínunana eta napanereru, náimikatakaya eta útsutsure eta akenukairana'i te náwasana. 14 Taka'e, ena nani nakanarainapa ema Cordero, wá'isera nárata'aima'i, máita'akawakayare'i ema Cordero. Taicha ema, yátupikene'i Rey, Akenuka'iware, mawaneka'i ena reyeana énapa ena akenukana, natiari'iyarewa ena makachanekeneanayare ema, nakanerejikene'i eta máichuira'i ema Viya, taicha, yátupi'i eta náe'isira'i ema.” 15 Tási'a, máichanuwarepa ema ángele: “Esu esena tú'usi píma'akene'i tejaka'i te une, takuna'i eta ichapekene awasare, achaneana, apaechejiriruwana, taye'e te juka ichape awasareana. 16 Eta diéskene'i taji'uana eta útsutsure píma'akene'i takuna'i ena diéskeneana akenukana, ena, nakatichayare esu tú'usi, té'esera te táekenepa eta juka, náitarakainapa esu eta sukaye'ekeneanaini, náepachiakainapa, nákipaikayare tamutu eta supenana. Tási'a, eta náemachayare náijuchainapa te yuku. 17 Eta nakutikakairaya, nawara'a náimikataka eta útsutsure, étapa eta nakamitiekene'aya esu tú'usi, wa'i tási'a'ini eta napanereruana ena, émaichu'i ema Viya tíjarakawaka'i eta napanereruanayare'i, náichirayare eta mawara'akene'i ema. 18 Esu esena pima'akene'i esu takuna'i eta ichape awasare esu tiakipairika'i ena akenukana taye'e tamutu awasareana.”

Apocalipsis 18

1 Níma'awarepa ema apana ángele tiúkupaikapa'i mási'a'i te anuma, muraka eta matupara'a'i, mamikauchapaine'i eta apake'e eta majaraiwapa'i. 2 Téchejikapa muraka, ánipa maka'e: “¡Tájinapa táipuina tákipairuwainapa eta ichapekene awasare Babilonia! ¡Énanecha tikapenana'i ena wínarajiana, nakapenapa ena nachanewana ena ereanana, nakajachakarekeneana, tapenapa eta taiparakana kayureana, takajachakareneneana, etapa eta taiñe'ikeneana sarareana, taiñema'ikeneana! 3 Taicha tamutu eta ichape awasareana, tetavikawa eta tawayuasirawaka'i eta terakare etapa eta tú'usikare, énaipa ena akenukana, te awasareana éneichu'iware naka'e'i, éneichuware, ena tíjararekara'iana eta térakare, tétavikawaipa'i eta taijarasira'i eta náima'akeneana, taichavene eta natu'usiwana.” 4 Nusamawarepa te anuma eta ma'u ema apana ángele. Ánipa máichanu: “Iúchuka te juka awasare eti machanerana'i ema Viya, wa'i ekue'ika eta napekaturana ena achaneana te juka awasare, machu tave'a'e eta táiñe'ikene táikuñayare taicha eta napekaturana, 5 Taicha tétavikawapa eta táurukechirawa'i eta napekaturana, titekapapa te anuma, ema Viya máimararaka'i tamutu eta tamaeperajiwana'i. 6 Puiti éneichuwa eti ijarakayare muraka eta táitsiwayare takutinasi eta suijararuana'i ena apamuriana, puiti, ichapepanayarewa eta íjarasiraya eta suátajiwaya, api'erejina icha eta taichapewa eta suatajiwanayare taetavinasika eta taichapewaina, eta suichirawaka'i ena apamuriana eta nakatajiwaira'i, 7 Émecharekayare muraka, ichapena eta sukatajiwairaina taicha tétavikawa eta suijarasirawa'i, eta susiñawawaisira'i suichira'i eta tamaurikeneana. Ánipa taka'e te susamure: ‘Tájina níchirawaina'ini néjaka'i nukuti'i esu reina. Nuti wa'i maimarunuina'ini, waipaine'i nukatajiwaima'i.’ 8 Eta taka'e tija'uchawainapa titekapa eta naviurewanayare eta náikuñayare: Téku'anainapa ena tachichanaveana'i eta juka awasare, tikatisamurewanainapa, tíjuyare eta napenana, táimijuchawakainapa ena, tépenarakanainapa namutu. Máija'úcha'i máikuñakawaka ema Viya, máimereuchira'i eta tamutuira'i marata'a maicha.” 9 Natiari'iware ena akenukana te awasareana, ena tawayuaruana'i eta tú'usikare, táimiakijiararuana eta tawayuasirawaka'i, ena, te náima'apa tipusisikapa taijuchapa eta yuku, tíya'anainapa nakatiekene'ainapa esu. 10 Nayererekinainapa eta náimararasirayare táichavenena'i eta napisirayare eta yuku táikuñayare eta awasare. Tási'a, naka'enapa: “¡Páurevisami, piti ichapekeneni awasare, Babilonia eta ichapekeneni awasare! Eta táija'uchirawapa eta titekapa eta taikuña.” 11 Énaipa ena comerciánteana tíjararekara'iana eta tájiparakana te awasareana, tíya'anayarewa tikatisamurewanaya eta náimairayare'i eta táitavirapa eta awasare, taicha nájinainapa tiviyechaima'i eta námakeneasana: 12 uru, plata, táurinakeneana márija'ichichana, perla, yerérukawa táurinakeneana, seda, apaimamajikeneana mularumeana, títsimeana; éneichuware eta náepiyaruana tijapu iápe tikaijare marfil, yukuki táurinakene, bronce, fierro, étapa eta mari tikaijare mármol, 13 étaipa eta canela, eta apana táijiyekeneana tá'iana yukuki nasukureana, eta tátu yukuki inciensosare, tíjiyekeneana brillantina, perfumeana, étaipa eta térakareana, eta aséiteana, eta harina te trigo, étaipa eta sárareana tikawanarakarewaka, eta vuiye, kawayu, burru, éneichuware eta tinikakareana uvesa, waka, étaipa eta karretana. Énaipa ena achaneana tikamusurakareana náijarareruanayare'i. 14 Tási'a maichainapa eta awasare: “¡Jé'esare puiti tajinapa pikaye'e eta pima'akeneni taetaviuchira'i eta tawayuasiravini'i. Tamutupa puiti, pikamitiaka, pitara'apa pépiyainapa tamutu eta taurinakeneni, tási'a etapa eta pima'akeneanaini!” 15 Éneichuware ena nani tíjararekara'ianaini eta juka tájiparakana ichapemurikeneana tarrikuchakeneana'i eta awasare, nayererekinaipa eta náimararasira'i eta takaikuñairayare'i eta awasare, tikatisamurewanaipa'i, tíya'anaipa'i, 16 tási'a, naka'enapa: “¡Páurevisami piti ichapekene awasare! Tétavikawaini'i eta piúrinawaini'i, pikamuiri'a'ini'i eta tatumekene lino eta pimuiri'a eta taima'i mularume, tási'a titsi, eta taye'ejaka eta pimuiri'a, amairi'a uru, perla, étapa eta táurinakeneana márija'iana. 17 ¡Puiti, tétavikawapa eta táija'uchirawaipa témitiaka tamutu eta píma'akeneanainisami'i!” Éneichuware, namutu ena tákenuana'i eta lancha, énapa ena pasajeroana, énapa ena marineroana, énapa ena tikaemataneana'i taye'e eta lánchana te ichapeama une, nanasipa namutu te tiyere'i. 18 Eta náimaira'i eta takijarera eta yuku táijuira'i eta awasare, tipiararekanapa: “¿Tájina apanaina awasarena tákuti'ini eta juka ichapekenéni'i awasare?” 19 Eta náeñamirawa'i tepurasikawanapa eta tsimapa, taikutiara'i eta nakajapanurairawa'i, tipiararekana'i eta naiyaira'i taichavene eta nakatiekene'aira'i: “¡Pauresami eta ichapekeneni awasare! tetavikawa eta taejapasira'i eta naima'akeneana namutu ena tikaye'eanaini eta lancha te ichape une. ¡Puiti tétavikawapa eta táija'uchirawa'i eta táemitiekenera'i tamutu!” 20 Iúrisamurekarepa puiti eye'e eti iávi'ana'i te anuma, emutu eti machanerana'i ema Viya étipa eti apústuleana, étipa eti profetana, taicha máitsirijiekene'aipa puiti ema Viya tamutu eta táemekatajiwachira'e'i eti. 21 Taka'e, tiúchujikapa ema émana ángele, máetaviure eta mamurakawa. Manaraku'apa eta ichapekene mari ticheyarame, mákijiekapa te ichape une. Tási'a, maka'epa: “Taka'eyare eta tamurakawaya eta nákipaisiraya eta ichapekene awasare Babilonia, tájinapa tímiapechaima'i náima'a'ini. 22 Tamutu timatina eta te távineni'i tájinapa tímiapechaima'i takasama'u'ini eta arpa etapa eta nasiviviripi etapa eta nachuja tronpeta, Nájinainawarepa ena tikaemataneanaini eta tinikakareana. waipaware tiapechawaima'i esama eta takaemawa eta tikaematanera'i mari cheyarame. 23 Waipa tiapechawaima'i tijara'i piye'e piti eta pimika'u, waipaware tikasama'uima'i eta piéstana ena araimara'iana. Taicha ena comerciánteana énaini'i ena titupaijiakawanaini'i taye'e eta awasareana, tasi'asera piwayuakawakapa ena eta pichirawaka'i.” 24 Eta júkatataji awasare, tikaviurewa'i eta nakapasirawaka'i namutu ena machaneranaini ema Viya te juka apake'e, énaipa ena profetanaini.

Apocalipsis 19

1 Te táekenepa eta juka, nusamawarepa eta na'u ena kamurikeneana achaneana taye'e eta anuma, muraka eta najiraira. Ánipa naka'e: “¡Aleluya! Tétavikawa'i eta vikunachiravi'i Tata. 2 taicha ema máikuñaka'i ena tikaviurewana, eta taka'e máemechareka'i esu tú'usikene, ichape eta suwayuareresiraini'i ena achaneana, puiti pítipa pítsirijiekene'a'i eta nakapasira'i ena mawanaranaini ema Viya.” 3 Tiápechawanawarepa tijirana: “¡Aleluya! Taicha akanewakainapa eta takaikuñaira'i eta juka awasare.” 4 Tási'a, ena véinticuatrukeneana víyakara'ana, énapa ena kuatrukeneana ekutiarareana tépuyumuri'anapa te mamira'u ema Viya, ema téjaka'i te trono, natsiukapa eta nakunachira'i. Ánipa naka'e: “¡Amén! ¡Aleluya!” 5 Tási'a, tikaechera'uwarepa eta ma'u ema téchejika'i taye'e eta trono. Maka'epa: ¡Etsiukayare ema Viya emutu eti machanerana étipa eti amaperuana tási'a étipa eti ichasiana, epikaura'iana maye'e!” 6 Nusamawarepa eta na'u ena kamurikeneana achaneana tijajakana'i. Tétavikawa'i eta tamurakawa'i eta najiraira'i. Ánipa naka'e'i: “¡Aleluya! Taicha téjakaipa te máwakure ema Viákenu, Taicha tétavikawa eta máitupajijiasirawa, 7 Wámutu viúrisamure, tétavikawa eta viúrisamurewapa puiti, taicha títauchawapa eta makurujisira'avipa ema Cordero. tímikutijirikawa'i te araimamu'u: 8 Viti vé'ikana'i ema Cordero, tétavikawa'i eta vipachinawaipa'i máicha, takuti'i súkani araimayare, sukamuiri'apa eta múiriare lino, tijapu tirapepemeka. Eta juka lino, táikutiara'i eta táuriwa'i eta naíchakeneana ena té'ikana'i ema Viya.” 9 Ema ángele máichanupa: “Piájuchayare eta juka: ‘Tétavikawapa eta náurikakarewa nákani nakaichu'asikeneana'i taye'e eta táurinakene mapiestara ema Cordero.’ ” Tási'a, máichanuwarepa: “Eta jukana, eta yátupikeneana'i máechejiriruwana'i ema Viya.” 10 Népuyukapa te máiwapechakaya ema ángele, nuwara'apa nutsiukayare'ini, émasera máichanupa: “Wa'i pikutsiukanu, taicha núti'ichu'i pikutikenenu'i mawanaranu'i ema Viya, énapa ena pichamuriana'i títauchana'i eta mawanairipiana ema Jesús. Ema Viya, ema tatuparakavi'i pitsiukayare.” Taicha éti'ichu'i vikutikeneana eta vikametarairuira eta máechejiriruwa ema Jesús. 11 Níma'awarepa eta anuma téjiaka'i, tási'a tiúchukapa eta kawayu tijapu. Eta máijare ema, yátupikene títaura'i, taicha ema, tatupiruwa eta ma'akenukawa'i. 12 Eta máuki'ana timuru'ewaka takutiyareni eta yuku, te machuti tikaye'e'i eta kamurikene koronana, tási'a tatiari'iware eta ajureka tiáma'i eta apana máijare, makarichusera ema técha'i eta takayemakene'i eta ajureka. 13 Eta mamuiri'a tikaepapame'i te iti, tási'a eta máijare: Tímimatira'i me Viya. 14 Náe'ikapa'i ena maye'eana ejército, tiási'ana'i te anuma, namutu tikaperawaka eta kawayu tijapu. Eta namuiri'ana, amairi'a eta táurinakene lino tijapu. 15 Te majaka tiúchukapa eta tawasima'i eta takasirikene espada eta makapasi'ayare ena mánarana. Makarataka'i eta matsukurupa fiérroki eta makurujisirawakaya. Tási'a émaichuware makatayayajikawakayare ena mánarana, takutiyare eta nákatayayajisira'i eta uwa eta nakuchusira'i eta tachi. Taicha tétavikawa'i eta náimiyusemasira'i ema Viya ema máitupajiji'akene'i. 16 Tatiari'iware eta ajureka te tacheyarapi eta maye'e capote tépakucha'i eta mapa'eana, ani taka'e'i: “Ema yátupikene'i Rey, Akenuka'iware. Mawaneka'i ena reyeana énapa ena akenukana.” 17 Níma'awarepa ema ángele titupi'a'i te tamira'u eta sache. Mapiarakawakapa eta káyureana tiárarairikara'iana te anuke'e. Ánipa maka'e: “¡Yare eti káyureana, iúrujikawa enikayare eta tinikakare máeniru'eyare ema Viya, 18 enikayare eta náecheanaini ena reyeana, ena ajairanaini tímijachawana túmeana, énapa ena naye'eanaini, étapa eta táeche eta kawayu náperanaini. Vénika'eyare namutu ena!” 19 Níma'awarepa ema útsutsure, tási'a énapa ena reyeana akenukana te awasareana, étapa eta maye'eana ejército, kurujikakanapa, náurujiakapa ema tikapera'i eta kawayu tijapu, énapa ena té'ikana'i maye'eanapa'i ejército. 20 Eta Útsutsure nakaratakapa emapa ema Falso Profeta, eta tímerekaparakaini'i eta ekutiarare tiáramikareana, te mamira'u. Taka'e eta maimeresira'i eta tiaramikareana naye'e ena achaneana, ena tisapawana'i manaka eta taikutiara eta Útsutsure, énapa ena titsiukana'iwa eta máima'i ema útsutsure. Taka'e, nakaratakapa eta útsutsure, émapa ema Falso Profeta, náepujukichapa taye'e eta táijurekene yuku táetiraraisina eta tamuruira. 21 Tási'a, ema tikapera'i eta kawayu tijapu, máija'uchapa makapapajikawaka ena suntaruana mánarana'i, eta makaparaki eta takasirikene espada táuchure'i te majaka, tási'a, járajapapa eta sipukiana, tanikapa eta náecheanaini ena, tisatu'ewakapa.

Apocalipsis 20

1 Níma'awarepa ema émana ángele mási'apa'i eta te anuma, mámapa'i eta ichapepi cadena, étapa eta llave, takaerataiyayare eta táupenakene pusu. 2 Taka'e, ema ángele makaratakapa eta táiñe'ikene ichape kichare, eta tikaetemarereka'i akane, émaichu'i ema Wínaraji tási'a émapa ema Ereana, tási'a, maitiakapa taye'e eta ichapepi cadena, mil añuyare eta makaiti'airayare'i. 3 Taka'e, ema ángele mákijikapa te táupenakene'i máwaku pusu etapa maeratasi'a, manakapa eta taikutiara, te tapaja apaesa waipa makuwayaka namutu eta awasareana, tiamainukawa te taetavikawapa eta mil añu, te táekenepasera eta mil añu, tiúchujikainawarepa eta tikaetemarekainawarepa, ánipinesera. 4 Níma'warepa eta trono, tejakana'i taye'e, ena tijachapana'i eta natupara'ana juéseanaipa'i. Níma'awarepa eta nachanewana ena achaneana, ena táimikaparuana'i eta náe'isira'i ema Jesús, étaipa eta nakametarairuira'i eta máechejiriruwa ema Viya. Ena nani, wa'i náepuyumiraucha'ini eta útsutsure, wá'iware natsiuka'ini eta máima'i nasiñaraji'i ena apamuriana achaneana, wá'iware náwara'a'ini nanaka eta naikutiara eta te nana'u étapa te nawa'u. Níma'awarepa eta nachavirapa titarekana, tási'a tiapechawanainapa katupara'ana, nakáchanenapa ema Viya, mil añu eta nakatupara'airayare. 5 Énasera ena apamuriana náepenakeneanapa masuapajiraira'anaini'i, wicha'a téchepukanaima'i. Tiámainukawa te táekenenapa eta mil añu, napaenumawainapa téchepukanayare. 6 ¡Tiúrikakareanayare ena nani tiápechawanayare títarekana puiti juka masantuchainapa ema Viya! Waipa tiápechawanaima'i tépenana, tiyujarakara'ianaya maye'e ema Viya, étapa me Cristo. Taicha ema Cristo máijarakainapa eta mil añu eta nakatupara'airayare. 7 Te táekenenapa eta mil añu, tiúchukainawarepa ema Wínaraji taye'e eta makaerataiya'i, 8 tási'a tiuchukainapa, tépanawainapa tikaetemarerekayare naye'e ena achaneana te tamutu awasareana. Étaipa eta apinakene awasare tikaijare Gog étapa eta Magog, makaetemaresi'ayare. Tási'a, tikurujikakanainapa ena naye'eana ejército. Tétavikawainapa eta nasimutuwayare takutiyare eta tawaparu te ichapeama une. 9 Taka'e tiyananapa, ichapekuekeanapaine eta nayanine, taicha eta nasimutuwa'i. Nakapayakayare'i eta nachayasirayare eta awasare máemunaruini'i ema Viya, návi'a'i ena machanerana. Émasera, enewanepa máitaekene'awaka'i, tiúkupaikapa eta yuku tiási'a te anuma, táijuchawakapa namutu. 10 Tási'a ema Wínaraji, ema tiwayuarekaini'i, nakaratakapa náepujukichapa taye'e eta táijurekene yuku, táetiraraisina eta tamuruira, étaipa eta mávi'a'i ema útsutsure, émapa ema Falso Profeta. Tájina nanarasiraima'i, tamutu sacheana yátiana, máichekuarakireya eta nakatajiwairaya. 11 Níma'awarepa eta ichapekene trono tijapu, tási'a téjaka'i ema Viya taye'e. Eta nímararasira'i ema, nukamitiakapa. Waipa necha távi'apuka návi'a'i té'epuka anuma, té'epuka apake'e. 12 Tási'a níma'awarepa namutu ena náepenakeneanaini, ena amaperuana, énapa ena ichanaruana, namutu titupi'ana'i te mamira'u ema Viya téjaka'i te trono, tási'a tatiari'i eta libro tiama eta najukunana ena náitareruanaya. Tatiari'iware eta apamuriana libro takajuiya'i eta náichawakenewana'i ena achaneana. 13 Ena naeriruana'i te ichape une, téchepukanapa namutu eta nachanewana, kayesesere'ianainapa te mamira'u Viya, tamutu eta naichakeneana'i tamaurikeneana te achaneanaicha'a'i, etapa najachapi'ayare eta náikuñayare. 14 Eta nakaikuñaiya'i eta táijurekene yuku, táetiraraisina eta tamuruira. Tamutu eta juka maitawakakainapa eta náepeniraya. 15 Tasi'a etapa ánaki, nakakijiya'i ena tájina'i takaju'ini eta náijarena, taye'e eta Ajureka máitawakaka.

Apocalipsis 21

1 Níma'awarepa eta anuma arairu, eta apake'e arairu, taicha eta tainapureanuma eta apake'e temitiakaipa etapa eta ichape une. 2 Tási'a, níma'awarepa eta tiúrina awasare, tikaijare'i Arairu Jerusalén, tétavikawa'i eta tasantuwa, taicha tási'apa'i te anuma te mávi'a'i ema Viya. Tiúrinapa'i eta takaetupiri'ira'i, takuti'i te tikaetupiri'i esu araimayare. 3 Nusamawarepa muraka eta ma'u ema ángele, tiási'a'i te anuma. Ánipa maka'e: “Puiti, ema Viya makukupaikapa eta mapena te juka apake'e, áninapa mavi'ayare viye'e viti achaneana. Tiáwa'aka'enapa eti achaneana, yátupikenenapa Ekaiyakeneya ema. 4 Taka'e, ema Viya makamitiasina'eyare eta íyairana, wáipaware épenaima'i, wáipaware ekatisamurewaima'i, tájinapa tikaiyaka'ema'i, wáipaware ekatajiwaima'i taicha tájinapa tiviucha'ema'i.” 5 Taka'e, nusamawarepa eta ma'u ema Viya te maye'e trono ánipa maka'e: “Puiti tépanawapa arairu, tamutupa tikaitsiwa nicha nuti.” Tási'a, ániware maka'e: “Piájuchayare puiti eta juka, taicha yátupikeneya eta táichararakawaya, tamutuyare títauchawa, je'eware eta tisuapakareana.” 6 Ániwarepa maichanu: “Títauchawapa puiti tamutu eta nupanereruana, nútira nécha'i tamutu eta táepanirawa'i eta apake'e, núti'ichuware nécha'i eta táimiyanirawa'i tiuri, puiti nuti nítauchapa tamutu. Eti emáune'i, nuti níjaraka'eyare eta máitawakaka une tikaitarekara'i, tájina wa'i ewacharekaima'i. 7 Takutikene, eti ekamichana'i, ímiyanawa'i eta é'isiranu'i, níjaraka'eyare tamutu eta júkana íkuchianayare'i, nuti ekaiyakeneya, tási'a eti nuchicha'enapa. 8 Tikaikuñanayaresera namutu ena tipiturijiana, ena masuapajiraira'ana, ena máeperajiana, ena tikapa'iana, ena tú'usiana, ena iápemareana, ena tikasiñarajiana eta achanemirana, énapa ena tépiya'ira'iana, tikakijianayare namutu ena taye'e eta náikuchi táijurekene táetiraraisina yuku, máitawakaka eta tamuruira, wá'ikene tiúchukanaima'i taye'e.” 9 Taka'e, tipauchanupa ema émana ángele nasietene'i ena tikaratakana'i eta siétekene escudilla tiámapa'i eta siétekene ekuñarakiana táiñe'ikeneana, tási'a, máichanupa: “Yare, nímechaviyare eta awasare, návi'a'i ena machanerana ema Cordero. Tímikutijirikawa'i esu araima sukaetupiri'ikene'i eta suítauchirawayare.” 10 Tási'a, ema Machanewa Viya tímima'anu'i eta mawara'akene tímechanuya, ema ángele tiámanupa eta te tápusi eta ichapekene mari anuke'ekene, tímechanupa eta táukupaisira'i te anuma eta awasare Arairu Jerusalén. Tétavikawa'i eta tasantuwa taicha tási'a'i te mamira'u ema Viya. 11 Eta juka awasare, tétavikawa'i eta tajaraiwapa'i taicha tiáma'i eta majaraiwa'i ema Viya, eta táima'i eta tajaraiwa'i takutiyareni eta tajanunusira eta márija'i tijararaka'i. 12 Te tachachaku eta awasare, tatiari'i eta takuti yúchama timítutuche, anuke'e eta táichapewa, tatiari'i eta dósekene tapajakurana, távi'a'i eta ajureka náijare ena dúsekeneanaini náchukanaini ena israelítana, etiari'iware ena ángeleana taye'e eta tapajakurana. 13 Tatiari'i mapana tapajakura te tinapaika eta táuchusine eta sache, mapanaware tapajakura te tinapaika eta kaja'a, mapanaware tapajakura te tinapaika eta wana. Tási'a, eta mapanakeneware te tinapaika eta tasiapine eta sache. 14 Te apake'e eta yúchama, tatiari'i eta doce márimeana táeja'ameruana'i eta yúchama, táma'i eta dósekene náijareana ena apústuleana maye'eana'i ema Cordero. 15 Ema ángele ema téchejikanu'i makarataka'i eta máikutiriki úruki, máikutichi'ayare eta tapajakurana étapa eta yúchamana. 16 Eta awasare falaru eta táima'i, eta táunawa tikutikaka'i eta taju'e. Ema ángele maikutichapa te maikutiriki, dos mil doscientos kilómetro eta táichapewa eta awasare, tikutikaka'i eta táunawa, eta tánukewa, étapa eta taju'e. 17 Taka'e máikutichaware eta yúchama: Sesenta y sinku metro eta tánukewa, taye'e eta naikutiriki ena achaneana, eta maikutichi'a'i ema ángele. 18 Eta yúchama amairi'a mari jaspe timájumeana. Eta awasare amairi'a eta yátupikene uru. Tijanunuka'i takuti eta cristale eta tajara'iwa'i. 19 Eta márimeana tachunusipéwana'i eta yúchama, tatiari'i'i eta táurinakeneana mari. Eta tínapuka takaye'e'i eta mari tikaijare jaspe. Eta apana takaye'e'i eta tikaijare zafiro. Eta apana takaye'e'i eta tikaijare ágata. Eta apana takaye'e'i eta tikaijare esmeralda, 20 eta apana takaye'e'i eta tikaijare ónice. Eta apana takaye'e'i eta tikaijare rubí. Eta apana takaye'e'i eta tikaijare crisólito. Eta apana takaye'e'i eta tikaijare berilo. Eta apana takaye'e'i eta tikaijare topacio. Eta apana takaye'e'i eta tikaijare crisoprasa. Eta apana takaye'e'i eta tikaijare jacinto. Eta tékene'a takaye'e'i eta tikaijare amatista. 21 Eta dósekene tapajana takaye'e'i eta doce perla. Taye'epachu'i eta tapaja eta étana perla. Eta tínapuka calle, takaye'e eta yátupikene uru, tijanunuka'i takuti eta cristale eta tajara'iwa'i. 22 Te jena awasare, tájina níma'a'ini eta templo nayujarasiraréna'ini. Tájina tákamunu'ini eta nayujarasirareyare, taicha matiari'i'i ema Viya máitupajiji'akene máituruekene'aware tamutu, émapa ema Cordero. 23 Takutikene, wa'i tákamunu'ini eta sache, étaipa eta kaje eta tamikauchiraina'ini eta awasare, taicha tamikaucha'i eta majaraiwa ema Viya, émapa ema Cordero. 24 Éneichuware ena akenukana te awasareana, ichape eta námawa'uanayare me Viya te jena awasare mávi'a'i ema. 25 Tájina táimatiyaima'i tikaerata eta tapajana, taicha tájina timapikuina taye'e, tájinaware yátina. 26 Tisuapajira'ianayare'i taye'e eta wanairipiana tási'akeneana'i eta juka máwasa ema Viya. 27 Tájina náimatiyaima'i tisiapana ena nachipejikeneana énaipa ena tíchara'iana eta tamaeperajiwakeneana, énaipa ena tikaetemara'iana. Nakarichu tatuparaka tisiapanayare ena tatiari'i eta náijareana taye'e eta libro makarataru ema Cordero, tiama eta nakunana ena náitareruanayare.

Apocalipsis 22

1 Ema ángele tímechanuwarepa eta tapachinakene kajakure, tétavikawa'i eta takaitarekaraiwa'i eta ta'unera. Takutiyaréni eta cristale eta tajararaesira. Eta táuchusi'a'i eta maye'e trono ema Viya, émapa ema Cordero. 2 Taka'e, tatiari'i'i eta yukukiana, tikaitarekara'i eta ta'i. Eta távi'a'i te enumu'uiyapa'i eta tínapuka calle, te tachausipa'iware eta kajakure, tási'a dóse'e tika'i te étana añu, kajepachu eta taka'ira, ipurujiware eta tapakaji, takanaraka ena achaneana te awasareana. 3 Tájinapa tímiapechaima'i tiviuchaima'i ena achaneana tikawasana taye'e eta juka awasare, eta máejasi'a'i ema Viya, émapa ema Cordero, tási'a ena mawanarana, máitawakakayare'i eta najirauchirayare'i, étapa eta natsiusirayare. 4 Naimararakayare te mamira tamutu sacheana. Tási'a namayare eta máijare te nana'u. 5 Akenuka'aviyare, máichekuarakireya eta vikatupara'airayare, ánaki tájinapa yátina, tájinainapa eta timapiku, waipa vikamunuima'i eta tajaraiwa eta sache, wá'isera vikamunuima'i eta vimíka'u, taicha tamikauchayare eta majaraiwa'i ema Viya. 6 Máichanuwarepa ema ángele: “Eta juka nímeruvi'i, yátupikeneya eta, tamutuyare títauchawa, je'eware eta tisuapakareana. Taicha émaichu'i ema Viákenu Viya ema timitukawaka'i ena profetana akaneni, mawa'aka'i ema machanewa Viya, mawaneka'i ema ángele, ema timitukawakayare'i, ena mawanarana ema Viya, eta tane'irainapa titauchawa tamutu.” 7 “¡Níja'uchawanenapa nútijapa! ¡Tétavikawa eta náurikakarewaya ena tisuapana'i, napanerekene'aira'i eta nametarapi, te juka Ajureka maechejiriruwa ema Viya!” 8 Tétavikawa eta náramira'i nuti eta nímaira'i tamutu eta júkana, nusamira'i nuti Juan. Tási'a, te tamutupa, népuyukapa te máiwapeana ema ángele ema tímechanu'i eta juka. Nuwara'apa nutsiukayare'ini. 9 Émasera máichanupa: “Péchepukachucha, wa'i pikutsiukanu, taicha núti'ichu'i pikutikenenu'i mawanaranu'i ema Viya, énapa ena pichamuriana'i ena tikametarairuana eta máechajiriruwana ema Viya, énaipa ena tisuapana'i tamutu eta takajukeneana'i te juka Ajureka, ema tatuparaka'i. Pitsiukayare ema Viya.” 10 Énerichuware máichanuwarepa: “Wa'i pikueñaucha eta juka wanairipi, pimetajirika eta juka pimetakasiwana'i eta máechejiriruwa ema Viya piájuchakeneana eta te juka Ajureka, taicha tiáne'ipa eta táitauchirawayare tamutu eta táichararakawayare'i. 11 Énasera, nákani wínarajiana'i, wa'i pikukamesawaka, náimiyanawacha'a naicha eta nawinarajiwa, nákani tíchana'i eta tamaurikeneana, náimiyanawacha'a naicha eta tamaurikeneana'i, nákanisera tíchana'i eta táurikeneana, tatuparaka'i náimiyanawachucha naicha eta táurikeneana, nákani matapirawareana'i te mamira'u ema Viya, náimiyanawaware nauri eta maye'e.” 12 Ániware maka'e ema Viákenu: “Nútijapawanenapa, namayarepa'i eta náijarakasianayare, émanaichusera tijakapayare eta naikuchi'i, etapasera tiamayare eta naichakeneana'i te tiuripuka wa'ipuka, ena tikaemataneakanuana'i eta náitaresira'i te juka apake'e, éneichuware námayarepa'iware eta naye'eanayare ena masuapajiraira'ana. 13 Nútira nécha'i tamutu te tépanawainapa eta apake'e, núti'ichuware nécha'i eta táimiyanirawa'i tiuri, puiti nuti nítauchayare tamutu.” 14 Tétavikawa eta náurikakarewayare nákani tépachinachana eta náchanewana, takuti te tikasipaji'ana eta namuiri'ana, ena tatuparaka'i nanikayare'i eta ta'i eta yukuki tikaitarekara'i, tatuparaka'iware nasiapayare eta Arairu Jerusalén. 15 Énasera ena masuapajiraira'ana'i wa'i títujikawanaima'i tisiapana, nanasiyare te aneka, énapa ena iápemareana, ena tú'usiana, ena tikapa'iana, ena tikasiñarajiana eta achanemirana, énerichuware ena tiúrikana'i tási'a ena tépiya'ira'iana tikaetemara'iana. 16 Maka'eware ema Viákenu: “Nuti, Jesús, nuwaneka'i ema nuye'e ángele máimikaecherachayare'i tamutu eta juka numetarapiana puiti eye'e eti nuchanerana te awasareana. Nuti, yátupinu'i Rey'i ekuchapakene'i, mawanerunu'iware ema Tata. Tétavikawa'i eta nujaraiwa'i taicha eta akenukairanu'i ichape.” 17 Ema Machanewa Viya énapa ena té'ikana'i ema Cordero, tíchuarekana, naka'e'i: “¡Yare!” Tási'a nákani tisamanaya naka'e: “¡Yare!” Énapa nákani timauneanayare, náiteka apaesa náera eta une tikaitarera'i, tájina wa'i nawacharekaima'i. 18 Emutu eti esamayare eta juka mametarapiana ema Viya, takajukeneana'i te juka libro, nuwara'a numetaka'e: Nákani nawayuyupika eta táechejisi'akeneana'i eta juka libro, éneichuware ema Viya mawayuchinayare eta nakatajiwairayare taye'e eta juka ekuñarakianayare táechejisi'akeneana'i. 19 Éneichuware ekaunechawa eta iáñauchira eta táechejisi'akeneana'i te juka libro, machu máñaucha'e ema Viya eta esiapira eta juka máwasa sántokene'i, machu wa'i makuenika'e eta ta'i eta yukukiana tikaitarekara'iana, étaipa eta nájurekeneana te juka libro. 20 Mákani títametaka'i eta júkana, maka'e'i: “Tiuri nútijapawaneyare.” Amén ¡Yarepa, Tata Jesús! 21 Émaina ema Viákenu Jesús, táetaviucha'ini eta iúrikakarewaya máicha emutu eti.