The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ

Mateo 1

1 Mapalivaisije Jesucristo pijasalinaivimi pelivaisi. Jesucristo rabaja Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë. Davidpijinë pijinia Abrahampijinë pemomoxiyajuvënënë. 2 Copiaya Abrahampijinëmi xaina pexënato. Pevënë Isaac. Isaacpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Jacob. Jacobpijinë juya pexi xaina. Pexiyajuvënënë pevënë Judá. Judápijinë pematapijinëbeje, pejuyapijivi ata, xaina. 3 Judápijinë juya pexënatobeje xaina. Itsanë pevënë Fares. Itsanë Zara. Bajaraponëmibeje penapijiva pevënë Tamar. Farespijinë juya pexënato xaina. Pevënë Esrom. Esrompijinë juya pexënato xaina. Pevënë Aram. 4 Arampijinë juya pexënato xaina. Pevënë Aminadab. Aminadabpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Naasón. Naasónpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Salmón. 5 Salmónpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Booz. Boozpijinë penapijiva pevënë Rahab. Boozpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Obed. Obedpijinë penapijiva pevënë Rut. Obedpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Isaí. 6 Isaípijinë juya pexënato xaina. Pevënë David. Bajaraponëmi nacuaevetsinëmi. Davidpijinë yacajërëta Uríaspijinë pijavami. Nexata bajarapajivibeje juya pexënato xainabeje. Pevënë Salomón. 7 Salomónpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Roboam. Roboampijinë juya pexënato xaina. Pevënë Abías. Abíaspijinë juya pexënato xaina. Pevënë Asa. 8 Asapijinë juya pexënato xaina. Pevënë Josafat. Josafatpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Joram. Jorampijinë juya pexënato xaina. Pevënë Uzías. 9 Uzíaspijinë juya pexënato xaina. Pevënë Jotam. Jotampijinë juya pexënato xaina. Pevënë Acaz. Acazpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Ezequías. 10 Ezequíaspijinë juya pexënato xaina. Pevënë Manasés. Manaséspijinë juya pexënato xaina. Pevënë Amón. Amónpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Josías. 11 Josíaspijinë juya pexi xaina. Pexiyajuvënënë pevënë Jeconías. Jeconías pematapijinë, pejuyapijivi ata, xaina. Pamatacabi Israel nacuapijivi cobecëbiaya caponatsi Babilonia nacuayabelia, bajarapamatacabi naexana Jeconíaspijinë. 12 Bajaraxuacujinae Jeconíaspijinë juya pexënato xaina. Pevënë Salatiel. Salatielpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Zorobabel. 13 Zorobabelpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Abiud. Abiudpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Eliaquim. Eliaquimpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Azor. 14 Azorpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Sadoc. Sadocpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Aquim. Aquimpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Eliud. 15 Eliudpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Eleazar. Eleazarpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Matán. Matánpijinë juya pexënato xaina. Pevënë Jacob. 16 Jacobpijinë juya pexënato xaina. Pevënë José. Bajaraponëmi María pamona. Bajarapovami Jesús pena, ponë yabara: “Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobatsi jivi pecapanepaenexa,” jaitsi. 17 Nexata Abrahampijinëmita petaxuxuabicujinae jivi penaexanaponaejava, trecenëta naexana Davidpijinë. Bajaraxuacujinae icatsia Davidpijinëmita petaxuxuabicujinae jivi penaexanaponaejava, trecenëta icatsia naexana Jeconíaspijinë. Pamatacabi Israel nacuapijivi cobecëbiaya caponatsi Babilonia nacuayabelia, naexana Jeconíaspijinë. Bajaraxuacujinae icatsia Jeconíaspijinëmita petaxuxuabicujinae jivi penaexanaponaejava, trecenë pijavata naexana Jesucristo jane baja, ponë Dioso athëbëvetsica itoroba jivi pecapanepaenexa. 18 Jesucristo itsa naexana mapanacuataje, naexana mapacueniaje. Copiata Josébeje Maríabeje najumejaitabeje penapitsinexabeje. Nexata baja María jejai Josébeje penapitsinexabeje. Bajaraxuacujinae penapitsivajënaeyabeje, María nayapëtane penacoxitsijava Espíritu Santo pejamatabëcueneta. 19 José, María jane baja pamonanexa, bitso penajamatabëcuenereviabinë. Bajaraxuata José apo jitsipae daxitajivi pitabarata pevajunupaebijava María penacoxitsijava. Nexata picani José bëpënëa jamatabëjumai tsaponaponae: —Itsanëjavabelia María nacoxita. Nexata ajumejibia copatsianajë. Apo pitsinë baja tsane María tajavanexa, jamatabëjai picani bëpënëa tsaponaponae José. 20 Pamatacabi abaxë José bajarapacuenia najamatabëxainaponapona, majitsinaebota José tsitanaitajëtatsi Dioso pitorobinëtsica, ángel. Nexata ángel jumaitsi Joséjavabelia: —José, xamë raja Davidpijinë pemomomë. Pëtsa cujunavame nepitsijava María nijavanexa. Tsipaji raja panacueto María yacotaponapona, Espíritu Santo saya pejamatabëcueneta nacoxita. 21 Bajarapova exanaena penacuetonëyo. Vënërubianame bajarapanacuetonëyo Jesús. Tsipaji raja bajaraponë capanepaena daxita pijajivi pibisiacuene pexanaeneconimivecua. 22 Bajarapacuenia María penacuetonëyo exanaena pecopiapatsinexa pacuenia baja cajena bajayata Diosojumepaebinëmi profetanëmi Dioso pejamatabëcueneta tajëvelia vajunupaeba. Profetanëmi bajayata tajëvelia bajarapanacuetonëyo yabara jumaitsi mapacueniaje: 23 Petiriva apo naperabëquenatsinejeva pebijavabelia, nacoxitsiana. Exanaena penacuetonëyo. Vënërubianatsi Emanuel. “Emanuel,” pejaijume: “Dioso nacayajava,” pejaijume, jai bajayata tajëvelia profetanëmi Dioso pejamatabëcueneta, jai ángel majitsinaebota Joséjavabelia. 24 Nexata José piamajitsinaecujinae naëcota. José jumecovënëta pacuenia itorobatsi ángel. Nexata baja José pijaboyaberena María barëpata pijavanexa. 25 Itsiata abaxë José apo imoxoyobi pijava penamataxainaenacuetonëyo pevecuanaexanaevajënaeyatsi. Bajarapanacuetonëyo jane baja José vënëruba JESUS.

Mateo 2

1 Jesús naexana Belén tomarata, Judea nacuata peecaetomarata. Bajarapamatacabi nacuaevetsinë Herodes Judeanacua eveta. Nexata Jesús penaexanaecujinae, pebijivi, tulupu perubenaejava pecanaëcobivi, pata tajënacuajavavetsina. Pata Jerusalén tomarajavabetsina. 2 Tulupu perubenaejava pecanaëcobivi yanijobapona jivijavabelia: —¿Detsa jota barëecatsi panacuetonëyo naexana judíovi pepo pevetsinënexa? Payapëtaniji bajaraponëyo penaexanaejava. Tsipaji baja cajena pataniji bajaraponëyo penaexanaejavata penaitajëtsituluputo. Bajarapatuluputo pataniji patajanacuatareca. Bajaraxuata paponainajë mabetsinaje patataenexa bajaraponëyo, bajaraponëyo pitabarata yaiyataeya patamatabacabëta patatonubenaenexa, jai tsaponae jivijavabelia tulupu perubenaejava pecanaëcobivi. 3 Nexata Herodes, Judeanacua pevetsinë, vënëlivaisitane tulupu perubenaejava pecanaëcobivi bajarapacuenia pejumaitsaponaejava jivijavabelia Jesúsnëyo yabara. Nexata Herodes bitso najamatabëxaina. Daxita Jerusalén tomarata pejinavanapaevi ata bitso najamatabëxaina. 4 Nexata Herodes junata daxita sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivi yajava, penacaetuatsinexa Herodes pijabota. Nexata Herodes jumaitsi penacaetuatsivijavabelia: —Bajayata profetanë tajëvelia itsa vajunupaeba Cristo penaexanaejavanexa, ¿detsa jota yabara: “Bajarajota Cristo naexanaena,” jai? jai Herodes. 5 Nexata penacaetuatsivi jumaitsi Herodesjavabelia: —Belén tomarata raja naexanaeyapaeba, Judea nacuata peecaetomarata. Bajayata baja cajena Diosojumepaebinëmi profetanëmi tajëvelia vajunupaeba bajaraponë penaexanaejavanexa Belén tomarata. Bajayata Diosojumepaebinëmi profetanëmi peyaquinaelivaisita bajaraponë penaexanaejavanexa yabara tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: 6 Belén tomarata naexanaena jivi pepo pevetsinënexa. Bajaraponë jane baja evetsiana Dioso pijajivi, Israel nacuapijivi. Bajaraxuata Judea nacuata penaetomaraxi, daxita tomaraxivecua, Be léntomara cajena bitso peyaiyataetomaratsi tsane, jai baja cajena mapacueniaje bajayata tajëvelia Diosojumepaebinëmi profetanëmi peyaquinaelivaisita, jai penacaetuatsivi Herodesjavabelia. 7 Bajaraxuacujinae Herodes muetsia junata tajënacuavetsina pepatsivi, tulupu perubenaejava pecanaëcobivi. Nexata Herodes jumaitsi tulupu perubenaejava pecanaëcobivijavabelia: —¿Detsa baja pajuametobeje xaina bajarapatuluputo penaitajëtsicujinae? jai. 8 Nexata petsipaebicujinaetsi Herodes itorobalia bajarapamonae Belén tomarabelia. Herodes jumaitsi tulupu perubenaejava pecanaëcobivijavabelia: —Paponaremelia Belén tomarabelia. Xaniavaetsia pajaitsianame bajaraponëyo. Itsa pacaxitajarabianame, panevajunucaponaeremena. Nexata xanë ata nalianë tsane. Yaiyataeya tamatabacabëta tonanucaejitsianë bajaraponëyo pitabarata, jai Herodes tulupu perubenaejava pecanaëcobivijavabelia. 9 Nexata jane baja tulupu perubenaejava pecanaëcobivi ponalia Belén tomarabelia. Nexata bajarapamonae namutualia penajetarubenaejavata, jemata icatsia napebeta tuluputo, patuluputo bajarapamonae tane pijanacuatareca. Nexata bajarapatuluputo bajarapamonae matacanajetarucatsi. Matapania itsajota Jesúsnëyo pena barëecatsi pematatsënëatsia, bajarapatuluputo rucojopa. 10 Tulupu perubenaejava pecanaëcobivi itsa tane bajarapatuluputo, bitso barëya. 11 Nexata bajarapamonae boyalia itsa joneya, tane Jesúsnëyo, pena yajava. Nexata tulupu perubenaejava pecanaëcobivi yaiyataeya pematabacabëta tonubenajunua Jesúsnëyo pitabarata. Bajaraxuacujinae pecapatsicajonixi matapana, penamatamotsijavanë pejebicajonixi. Nexata Jesúsnëyo rajuta orojavanë. Rajutanua petuxujuvijavabeje. Itsajava inciensovënëjava. Itsajava mirravënëjava. 12 Bajaraxuacujinae tulupu perubenaejava pecanaëcobivi meravi majitsinaebota Dioso itavetatsi penaviabiyaniva nacuaevetsinë Herodesjavabelia. Nexata tulupu perubenaejava pecanaëcobivi saicaya namutua baja naviaba pijanacuayabereca. 13 Tulupu perubenaejava pecanaëcobivi penaviabicujinae, Dioso pijaángel meravi José majitsinaebota tsitanaitajëtatsi. Nexata ángel jumaitsi Joséjavabelia: —José, nonotapunare baja. Barëponare baja penacuetonëyo, pena yajava. Barënajetabajiravare Egipto nacuayabelia. Bajarajotalia barëponaponaename. Matapania icatsia itsa catsipaebianatsi, barënaviatsiaremena. Tsipaji raja nacuaevetsinë Herodes tsiquirinëyo tsimaxërenajitsiatsi pebeyaxuabinexatsi, jai ángel Joséjavabelia. 14 Nexata José nonotapuna. Piamajitsinaemeravi baja José barëpona Jesúsnëyo, pena yajava. Barënajetabajirava Egipto nacuayabelia. 15 Bajarajotalia José barëponapona bajayajebi. Matapania baja Herodes itsa tëpa, José barëpatsijitsiarena Israel nacuayaberena. Bajarapacuenia tocopiapatatsi tsipaji baja cajena bajayata Diosojumepaebinëmi profetanëmi Dioso pejamatabëcueneta tajëvelia jumaitsi Jesús yabara mapacueniaje: “Taxënato icatsia junatsiarenajë penaviatsinexa Egipto nacuaverena,” jai ra Dioso, jai baja cajena bajayata tajëvelia profetanëmi Jesús yabara. 16 Nacuaevetsinë Herodes picani jumaitsi tulupu perubenaejava pecanaëcobivijavabelia: “Itsa pacaxitajarabianame bajarapanacuetonëyo, panevajunucaponaeremena,” jai picani Herodes Jesúsnëyo yabara. Itsiata tulupu perubenaejava pecanaëcobivi caxitajarabi ata Jesúsnëyo, apo vajunucaponae Herodesjavabelia. Nexata Herodes itsa yapëtane tulupu perubenaejava pecanaëcobivi apo pevajunucaponaejavatsirena, caxitajarabi ata Jesúsnëyo, Herodes bitso anaepana. Nexata Herodes pijajivi itoroba. Jumaitsi: —Pabeponaename daxita pebinacuetoxi Belén tomarata, Belén tomarajumavelia penaebonëjava ata. Daxita papebinacuetoxi abaxë apo xainae acueyabi pavaibeje, pabeponaename. Pejananaexanaenacuetoxi ata pabeponaenane, jai Herodes pijajivijavabelia. Bajarapacuenia Herodes pijajivi itoroba pebinacuetoxi pebeponaenexa, Jesúsnëyo picani peyajavabeyaxuabinexatsi. Tsipaji tulupu perubenaejava pecanaëcobivi Herodesjavabelia tsipaeba paepatota taxuxuaba petaejava tuluputo. 17 Itsa bajarapacuenia pebinacuetoxi beponatsi Belén tomarata, copiapata jane baja pacuenia baja cajena Diosojumepaebinëmi profeta Jeramíaspijinë bajayata tajëvelia yaquina pebinacuetoxi pebejavanexatsi yabara. Bajayata baja cajena profeta Jeramíaspijinë peyaquinaelivaisita tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: 18 Belén tomarajumaverena, Ramá tomarata, ayaicuenia matanueyabiana. Raquelpijiva pemomoxi pexi matanueyabiana. Itavetsi atatsi tsane, itsiata apo copatsi tsane bitso penajamatabëxainaejava. Tsipaji pexi totëpaenatsi, jai bajayata tajëvelia profeta Jeramíaspijinë peyaquinaelivaisita pecoxibeponaejavanexatsi yabara bajarapatomarata. 19 Nacuaevetsinë baja Herodes pepuatëpae, Dioso icatsia pijaángel itoroba Joséjavabelia. Nexata ángel meravi majitsinaebota José tsitanaitajëtatsi Egipto nacuata. 20 Nexata ángel jumaitsi Joséjavabelia: —José, nonotapunare. Barëponaename baja tsiquirinëyo, pena yajava. Barënaviaremelia baja icatsia Israel nacuayabelia. Tëpa rabaja ponë picani jamatabëbeyaxuabatsi tsiquirinëyo, jai ángel majitsinaebota Joséjavabelia. 21 Nexata baja José nonotapuna. Barëpona tsiquirinëyo, pena yajava. José icatsia barënaviata Israel nacuayabelia. 22 Nacuaevetsinëmi Herodespijinë pexënato pevënë Arquelao. Nexata Arquelao eveta Judeanacua paxa pevënamuto. Nexata José itsa vënëlivaisitane nacuaevetsinëmi Herodespijinë pexënato pevetsijava Judeanacua, José cujunava Jesúsnëyo pebarëponaejava Judea nacuayabelia. Majitsinaebota José Dioso itavetatsi Jesúsnëyo pebarëponaeyaniva Judea nacuayabelia. Nexata José barëpona Jesúsnëyo Galilea nacuayabelia. 23 José itsa barëpata Jesúsnëyo Galilea nacuayabelia, Nazaret tomarata barëpatajopa pebarëecaenexa Nazaret tomarata. Bajarapacuenia José Nazaret tomarata itsa barëeca Jesúsnëyo, copiapata jane baja pacuenia baja cajena bajayata Diosojumepaebivimi profetavi tajëvelia jumaitsi. Diosojumepaebivimi profetavi bajayata baja cajena tajëvelia jumaitsi Jesús yabara mapacueniaje: “Ponë Dioso itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa, bajaraponë yabara jivi jumai tsane: ‘Mara ponëje Nazaret tomarapijinëje,’ jai tsane,” jai baja cajena bajayata tajëvelia profetavimi Jesús yabara.

Mateo 3

1 Jesús itsa baja xaina bejamatabëcuene treinta pavaibeje, Juan jivibautisabinë najetaruca Judea nacuatusatojava. 2 Juan jivibautisabinë Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaebanajetaruca. Jumai tsanajetarucae mapacueniaje: —Dioso rabaja pijajivi pevetsimatacabinexa, imoxoyo baja pevajënae pecopiapatsinexa. Nexata baja pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia, jai tsanajetarucae Juan jivijavabelia. 3 Bajarapacuenia Juan Dioso pitorobilivaisi jivi itsa tsipaebanajetaruca, copiapata jane baja pacuenia Diosojumepaebinëmi profeta, Isaíaspijinë, bajayata tajëvelia yaquina Juan pelivaisi. Juan jivibautisabinë Dioso pitorobilivaisi jivi petsipaebanajetarucaejavanexa yabara, yaquina. Profeta Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Tanejumelivaisipaebinë vavajai tsane petusato nacuata. Jumaitsi tsane jivijavabelia: “Jivi baxaneba panamutoverena najetarucaejitsia petuxanenë. Batoroviaexananua namuto. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata panajamatabëcuenexaniavaere pepo petuxanenë pepatsivajënaeyarena,” jai tsane tanejumelivaisipaebinë, jai profeta Isaíaspijinë bajayata peyaquinaelivaisita Dioso pitorobilivaisi Juan jivi petsipaebanajetarucaejavanexa yabara. 4 Juan naxatata camellonata pexanaejava. Naepacëta cuerobocoto. Pexaejava ëbosese, jabëra yajava. 5 Juan petsipaebilivaisi pejumetaenexatsi, muxunapatabiabatsi Jerusalén tomarapijivi, Judea nacuapijivi ata, Jordánmene imoxoyopijivi ata. 6 Nexata bajarapamonae pibisiacuene pexanaejavami, rovialia Diosojavabelia navecuapaebapona. Nexata bajarapamonae Juan bautisabapona Jordán meneta. 7 Jivibitsaëtoxaneto pata Juanjavaberena pebautisabinexa picani Juan. Bajarapamonae apo jumecovënëtsi ata Dioso pitorobilivaisi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi: —Juan itsa nacabautisabiana, Dioso nacacapanepaena, jamatabëjai. Nexata Juan itsa tane ayaibitsaëtoxaneto fariseovi, saduceovi ata, pepatsijavarena Juan picani pebautisabinexa, nexata Juan jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¡Panejamatabëcuenenavëxaniabivi! Pacuenia jomo rëcëpa itsa tane isoto petajuenajetarucaejava, bajara saya paitsimë. Dioso rabaja papecananeconitsia exanaematacabinexa, pacaimoxoyotapona. Itsiata acuenebi tsane panevecuapanepaenexa Dioso papecananeconitsia exanaematacabinexa. 8 Itsa pajitsipame Dioso papecacapanepaejava, pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Dioso pajumecovënëtavanapare. Nexata daxitajivi pacayapëtaena pepacuene baja panecopabijava pibisiacuene paneexanabiabijavami. Pacayapëtaenanua panenajamatabëcuene pënëyorotsijava Diosojavabelia. 9 Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pëtsa panajumaitsimë: “Vaxaitsi cajena Abrahampijinë pemomoxitsi. Nexata Dioso nacacapanepaena,” panajamë pëtsa. Abrahampijinë picani papemomoxi atamë, itsiata pibisiacuene itsa paexanavanapame, nexata bajarapacuene apo pacatonamatamotsi tsipae Diosojavabelia papecacapanepaenexa. Dioso baja cajena caëjëpatsi jivi pexanaenexa mapaibotonëmi ataje, Abrahampijinë bepemomoxi Dioso petaenexa. Nexata bajarapamonae ata Dioso itsa apo jumecovënëtsi, Dioso apo capanepae tsipae. Nexata pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava papecacapanepaenexa Dioso. 10 Peubinaenë pexainaenë itsa apo tonacuaitsitsi pexaniacuai, nicata sipalita daxita ponaenë apo tonacuaitsitsi pexaniacuai. Nexata baja penicatsicujinae itsa niona bajaraponaenë, caetuata. Xuaba isotojavabelia. Nexata bajaraponaenëmi tajuatsi. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata Dioso pacaxuabiana infiernojavabelia papecatajuenexa, Dioso apo panejumecovënëtsivi. 11 Xanë raja saya jivi bautisabaponajë merata. Tsipaji baja bajarapamonae copaba pibisiacuene pexanabiabijava. Najamatabëcuenepënëyorotanua Diosojavabelia. Itsiata baitsi jane ponë tacovëverena najetarucaena, tabautisabivi Espíritu Santo tsijamatabëjoneyaexanaenatsi, pitarunutsicotia yajava. Xanë raja saya beveliajamatabëcuenenënë bajaraponëvecua. Nexata bajaraponë vecuaauranë pijazapato ata tatocaponaenexa bepijajivitonëcuenianë. 12 Arrozxainaenë baja itsa vereta arroz pesiricaejava, jëaba arroz pejëabijavata pepitsinexa ëpexu. Nexata pijaarroz pejëabijavata, saicaya tsatapona ëpexu pesivecua. Nexata ëpexu xaniavaeteta peetsibojavabelia. Pesi pijinia penetapona vayafuabelia petajuitsinexa. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata Dioso pejumecovënëtsivivecua Dioso pacatsatsiana papecaxuabinexa infiernojavabelia panenaxuabinexa baja daxitamatacabijavabelianexa. Pamonae pijinia Dioso pejumecovënëtsivi, Dioso capanepaenatsi pijanacuayabetsia. Pamonae pijinia Dioso apo jumecovënëtsi, Dioso naneconitsiaexanaenatsi daxitamatacabijavabelianexa apo pevereverecaeisotojavabelia, jai Juan daxita bajarapamonaejavabelia. 13 Jesús naropota Galilea nacuajavaverena. Nexata pata Jordán menejavaberena. Jordán menejavata Juan ponapona. Nexata Jesús pata Juanjavaberena pebautisabinexatsi Juan. 14 Juan picani apo jitsipae pebautisabijava Jesús. Juan nexata jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa xuajitsia patame tacabautisabinexa? Xamë rajane biji xanë benebautisabame, jai Juan Jesúsjavabelia. 15 Itsiata Jesús jumaitsi Juanjavabelia: —Aeconoxae itsiata pacuenia baja cavajëtatsi, netoexanaename. Xanepana vajaexanaenexa daxita Dioso vajanacaitorobicuenia, jai Jesús Juanjavabelia. Nexata baja Juan jejai pebautisabinexa Jesús. 16 Nexata jane baja Juan bautisaba Jesús. Jesús pebautisabicujinaetsi nonotajuna menevetsina. Bajarapaepatota Jesús tane athëbëtatsia itaboxo penapatsijava. Nexata Jesús tane Espíritu Santo perunaejavatsica beucucuto. Tsimatarunaicatsi. 17 Nexata Juan jumetane athëbëvetsica Dioso pejumaitsijava: “Mara ponë taxënato tasivanëje. Sivajamatabëcuenebarëyanë bitso,” pejaijava.

Mateo 4

1 Jesús pebautisabicujinaetsi, Espíritu Santo ponaeyaexanatsi petusato nacuayabelia. Bajarabelia ponaeyaexanatsi pejamatabëcueneëjëbinexatsi dovathi. 2 Nexata petusato nacuata Jesús ponapona cuarenta pamatacabibeje, cuarenta pameravibeje yajava. Bajara pijinia pamatacabibeje Jesús apo xae pexaejava. Nexata Jesús bitso piajani. 3 Nexata dovathi Jesús imoxoyotatsi pejamatabëcueneëjëbinexatsi Jesús picani pibisiacuene pexanaenexa. Dovathi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Itsa pepacuene Dioso pexënatomë, itorobare mapaibotonëje penaexanaenexa pan, jai dovathi. 4 Jesús nexata jumaitsi dovathijavabelia: —Jume raja. Dioso raja pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Jivi raja apo namatavenonae ëpexaejava pexaenexa. Jivi raja namatavenona daxita Dioso pejumelivaisi ata pejumecovënëtsinexa pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava,” jai raja Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús dovathijavabelia. 5 Bajaraxuacujinae icatsia Jesús barëliatsi dovathi Jerusalén tomarabelia. Barëjunayatsi templobo matatuyabetsia. 6 Nexata templobo matatutatsia dovathi icatsia jumaitsi Jesúsjavabelia: —Itsa pepacuene Dioso pexënatomë, jirevaremeca irabereca. Bajarapacuenia jirevaremeca irabereca tsipaji xamë nitsacueneyaniva pecaevetsinexa Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Dioso itorobianica pijaángelevi pecaevetsinexa. Nexata ángelevi pecobeta cayotsiana pecataxutsaquitsiyaniva ibotonëjavabelia, jai Dioso pejumelivaisibaxutota xamë pecaevetsinexa ángelevi, jai dovathi Jesúsjavabelia. 7 Jesús nexata icatsia jumaitsi dovathijavabelia: —Jume raja. Dioso raja pijinia pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Itsajivi ata jamatabëcuenenavëxaniabiaya pijacuata apo bejamatabëjumaitsi: ‘Xanë Dioso jamatabëcueneëjëtsianajë. Nexata exanaenajë pacuene bitso netsiayai tatëpaenexa. Itsiata Dioso neyavenonaena tavecuapanepaenexa bajaraxua. Nexata bajarapacuenia yapëtaenajë Dioso taneyavenonaejava,’ apo bejamatabëjai,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús dovathijavabelia. 8 Jesús icatsia barëliatsi dovathi pinijitsutoxanetojavabelia. Barëjunayatsi bajarapatsutojumabetsia. Nexata bajarapatsutojumavetsica dovathi Jesús tsitajëtatsi daxitanacuanë. Daxita bajarapanacuanëta daxitacuene pexainaejava yajavatsitajëtatsi. 9 Nexata icatsia dovathi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Ayaijamatabëcuenenënë netaeya taitabarata nematabacabëta itsa netonucajunuame, nexata daxita mapanacuanëtaje, daxitacuene xua xaina, cayajavarajutsianatsi, jai dovathi Jesúsjavabelia. 10 Nexata Jesús jumaitsi dovathijavabelia: —Dovathi, nevecuanatixire. Dioso raja pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Daxitajivi vajëcae pematabacabëta caenë pepo petuxanenë Diosojavabelia. Tonacuenebinua bajaraëponënexa,” jai raja Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús dovathijavabelia. 11 Nexata baja dovathi Jesús vecuaponatsi. Bajaraxuacujinae ángelevi patsica Jesús peyavenonaenexatsi. 12 Jesús vënëlivaisitane Juan peetsijavatsi penaneconitsivi pejebabiabibota. Nexata Jesús pona Galilea nacuayabelia. 13 Itsiata Jesús apo ponaponae Nazaret tomarata. Ponapona Capernaum tomarata. Capernaum tomara eca Zabulónvënë nacuabeje Neftalivënë nacuabejejavata. Capernaumtomara eca pucaxanetoitapata. 14 Bajarapacuenia Jesús itsa patajopa Capernaum tomarata Dioso pitorobilivaisi jivi petsipaebinexa, copiapata jane baja pacuenia bajayata Diosojumepaebinë profeta, Isaíaspijinë, tajëvelia yaquina Jesús pelivaisi. Dioso pitorobilivaisi Jesús Capernaum tomarata jivi petsipaebijavanexa yabara, Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: 15 Zabulón nacuapijivi, Neftali nacuapijivi ata, Jordánmene itsapanaverenapijivi ata, bitso apo yapëtae Dioso pitorobilivaisi. Galilea nacuata pejinavanapaevi ata, itsaxuayo jinavanapa ayaibitsaëtoxanetonë apo judíovi, bitso apo yapëtae Dioso pitorobilivaisi. Daxita bajarapanacuanëpijivi pexaniajailivaisi, Dioso pitorobilivaisi, apo peyapëtaexae, bepitaquirinacuanëjava jinavanapa. Nexata pacuenia pinijicotiaxaneto itayotsipatsi petaenexa xaniavaetsia, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae jamatabëcueneitayotsianatsi itsa tsipaebianatsi Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi, jai tajëvelia Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita Dioso pitorobilivaisi Jesús petsipaebijavanexa yabara bajarapanacuanëpijivijavabelia. 17 Nexata Capernaum tomarata Jesús taxuxuaba Dioso pitorobilivaisi jivi petsipaebijava. Dioso pitorobilivaisi Jesús itsa tsipaeba, jivijavabelia jumai tsaponae mapacueniaje: —Dioso rabaja papecaevetsimatacabinexa, imoxoyo baja pevajënae pecopiapatsinexa. Nexata baja pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia, jai tsaponae Jesús jivijavabelia. 18 Jesús najetaruca Galilea pucaxaneto itapaya. Nexata Galilea pucaitapata Jesús taenuta anijanëbeje nacaebananëbeje, Simónbeje Andrésbeje. Simón itsavënë Pedro. Bajaraponëbeje daxitamatacabi canacujitsia dujuai yamatajucabiababeje. Dujuai peyamatajucabiabijavatabeje, yamatajucaponaponabeje. 19 Nexata Jesús jumaitsi Simónbeje Andrésbejejavabelia: —Naxanitsia. Panepënaponarebeje. Nexata pacacujarubianatsibeje jivi panejucaenexabeje. Pacuenia dujuai payamatajucabiabamebeje, bajarapacuenia jivi pajucaename Dioso pijajivinexa, jai Jesús. 20 Nexata Simónbeje Andrésbeje dujuai peyamatajucabiabijavamibeje, bajarajota puenetabuatabeje. Nexata baja naponabeje Jesús pepëta. 21 Bajaraxuacujinae icatsia bebeliayo pevajënaeyabelia Jesús barëpona. Icatsia taenuta anijanëbeje nacaebananëbeje, Zebedeo pexënatobeje. Bajaraponëbeje Santiagobeje Juanbeje. Pijajeraënëta paxa yajava xanebaponaponabeje dujuai peyamatajucaejavanexabeje. Nexata icatsia Jesús junata Santiagobeje Juanbeje. 22 Nexata bajarajota paxa puenetanutabeje jera yajava. Santiagobeje Juanbeje naponabeje baja Jesús pepëta. 23 Jesús jane baja najetaruca daxita Galilea nacuajava. Dioso pitorobilivaisi tsipaebapona judíovi penacaetuatabiabibonëjava. Jesús tsipaebapona jivijavabelia pexanialivaisi. Tsipaebapona Dioso pijajivi pevetsijavanexa. Jamatejemayaexanaponanua daxitaviriavitane pexainaevimi. 24 Nexata daxita Siria nacuajava pejinavanapaevi ata vënëlivaisitanetsi Jesús. Jesús tocapatatsi daxitaviriavitane pexainaevi. Tocapatatsinua dovathi peyajavajinavanapaevi. Tocapatatsinua pedevacaibivitsi. Tocapatatsinua petabusipacuenabivitsi. Jesús nexata jamatejemayaexanapona daxita bajarapamonae. 25 Nexata Jesús pënaponatsi jivi ayaibitsaëtoxaneto Galilea nacuapijivi, Decápolis nacuapijivi ata, Jerusalén tomarapijivi ata, Judea nacuapijivi ata, Jordánmene itsapanaverenapijivi ata.

Mateo 5

1 Jesús itsa tane jivibitsaëtoxaneto, nexata junaya petsutotsia. Bajarapatsutoyenepanata epatota ecaya. Nexata bajarajota Jesús pijajivi matatoyorotsia nacaetuatatsi. 2 Nexata Jesús taxuxuaba livaisi petsipaebijava. 3 Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane pamonae picani mapanacuata yajamatabëcuenebëjai tsavanapae pibisiacuene pexanabiabijava. Bajarapamonae jonena Dioso pijanacuayabetsia. 4 ’Jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane pamonae picani mapanacuata bejamatabëjiobi tsavanapae itsamonae pibisiacuene petoexanaexaetsi. Bajarapamonae Dioso jamatabëcueneyavenonaenatsi. 5 ’Jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane pamonae apo jamatabëbëjai tsabiabi mapanacuata, itsacueniababiabi atatsi itsamonae. Apo cuenecanaviatabiabinua. Bajarapamonae jinavanapaena Dioso pijanacuatatsia pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi bajarapamonae yabara. 6 ’Jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane pamonae mapanacuata bitso daxitacuene matatoxenetsia jitsipabiaba pexanaenexa Dioso pitorobicueniatsi. Dioso baja cajena yavenonabiabianatsi pexanaenexa bajarapacuene. 7 ’Jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane pamonae mapanacuata itsamonae ata itaxutotsoniataeyabiaba. Dioso nexata juya itaxutotsoniataeyabiabianatsi bajarapamonae. 8 ’Jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane pamonae mapanacuata ëpexaniacuene pexanaenexa najamatabëxainabiaba. Bajarapamonae taena Dioso. 9 ’Jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane pamonae mapanacuata penaitoyavimi ata, nabarajamatabëcuene xanepanaeyaexanapona. Bajarapamonae yabara: “Taxi,” jai tsane Dioso. 10 ’Jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane pamonae mapanacuata bejiobiaexanabiabatsi Dioso pitorobicueniatsi pexanabiabijava yabara. Bajarapamonae jonena Dioso pijanacuayabetsia. 11 ’Patajajivixaemë, itsamonae pibisiacuenia itsa pacabaracuaicuaijai, itsiata pajamatabëcuenebarëyamë tsavanapae tsane. Bajarapamonae pacabejiobiaexanae ata tsane, najumetsënëtsiaya pacabaracuaicuaijai atanua tsane, itsiata pajamatabëcuenebarëyamë tsavanapae tsane. 12 Bajara tsipaji pacuenia panevajënaeyapijivimi ata, Diosojumepaebivimi profetavi, bajayata bejiobiaexanatsi. Nexata pasivajamatabëcuenebarëyamë tsavanapae tsane paxamë ata bajarapacuenia itsa pacaexanaena. Tsipaji raja athëbëtatsia itsamatacabi Dioso pacarajutsiana bitso pexaniacuene, jai Jesús pijajivijavabelia. 13 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Yajobeno xanepana vajaexabinexa pevi piabejeyaniva. Paxamë rabaja pijinia bepayajomë tsavanapae mapanacuapijivijavabeliaje, mapanacuapijivi bitso piabejeyaniva pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Paxamë xaniavaetsia panetsipaebavanapaexae Dioso pejumelivaisi, bajarapamonae bitso pibisiacuene apo exanae. Itsiata yajo pexaicaejavami itsa ajibi tsipae, ¿detsa nexata pacuenia icatsia naxaicaeyaexanaejitsipa? Acuenebi. Itsacuenejavayonexa ata baja apo xanepanae tsipae. Saya pexuabinexa, jivi petaxunanonobinexa, xanepanaejitsipa. Bajara pijinia paxamë ata paitsimë tsipae itsa pacopatsipame Dioso panejumecovënëtsijava. Pajamatabëcuenesaëjibimë tsipae. Nexata itsacuenejavayonexa ata, apo paxanepanaemë tsipae. 14 ’Pacuenia piaitayotsicotia itayota piaitaquirijavata, bajara pijinia pacuenia paxamë ata Dioso panejumecovënëtsivi pajamatabëcueneitayotsianame piajamatabëcueneitaquirivimi. Bajarapacuenia pajamatabëcueneitayotsianame itsa patsitajinavanapaename xaniavaetsia daxitajivi pitabarata. Petsutojumata peecaetomara acuenebi penacaranatecaejava tsipae. 15 Itsajivi ata lámparabë pitanojotsicujinae, apo etsi cajoniënëalia. Biji rajane athëbëyo etsia daxitaboënë pitayotecaenexa. 16 Bajara pijinia pacuenia paxamë ata paitsimëre. Xaniavaetsia patsitajinavanapare daxitajivi pitabarata. Nexata bajarapamonae pacacuenetaena pexaniacuene paneexanavanapaejava. Nexata bajarapamonae itsa pacacuenetaena pexaniacuene paneexanavanapaejava, jumai tsane paxamë yabara paneaxa Diosojavabelia: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Yavenonabiabame nijajivi,” jai tsane bajarapamonae paneaxa, athëbëtatsia peecaenëjavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 17 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Pëtsa panesivajamatabëjumaitsimë: “Maponë patajopaje piajibiayaexanaenexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Palivaisi ata Diosojumepaebivimi profetavi bajayata tsipaebapona piajibiaexanaenexa,” panesivajamatabëjamë pëtsa. Apo patajopaenë tajibiayaexanaenexa bajarapalivaisibeje. Biji rajane patajopajë taexanaenexa jane baja daxita pacuenia tajëvelia nevajunupaeba bajarapalivaisitabeje. 18 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi epatua itsalivaisicuenia, caeitanetoyo ata, Dioso apo itothianae tsane. Pacuenia baja Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, bajarapacuenia tsitecaena. Nexata copiapatsiana daxita xua Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi bajarapalivaisitabeje. 19 Nexata pajivi jumecovënëtsi ata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsiata itsa apo jumecovënëtsi caelivaisiyo bajarapayajuvënëlivaisiyo, naneconitsiana Diosojavabelia. Bajarapajivi itsa itavetsiananua itsamonae ata pejumecovënëtsiyaniva bajarapalivaisiyo, nexata bajarapaneconi yabara bajarapajivi beveliajamatabëcuenejivi taenatsi daxitajivivecua Dioso pijanacuatatsia. Pajivi jumecovënëta daxita bajarapalivaisi, itsa tsipaebanua itsamonae ata pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi, nexata bajarapajivi ayaijamatabëcuenejivi taenatsi Dioso pijanacuatatsia. 20 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Paxamë xaniavaetsia Dioso pajumecovënëre. Xaniavaetsia Dioso pajumecovënëre judíovi pecujarubivi Dioso pejumecovënëtsijava matatoxenetsia. Xaniavaetsia Dioso pajumecovënëre fariseovi ata Dioso pejumecovënëtsijava matatoxenetsia. Paxamë xaniavaetsia Dioso itsa apo pajumecovënëtsimë tsane, nexata pacuenia bajarapamonae apo jone tsane Dioso pijanacuayabetsia, bajara paxamë ata paitsimë tsane. Apo panajonemë tsane Dioso pijanacuayabetsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 21 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Paxamë rabaja payapëtaneme pacuenia bajayata Moiséspijinë jumaitsi panijasalinaivimijavabelia. Moiséspijinë bajayata panijasalinaivimijavabelia jumaitsi mapacueniaje: “Pëtsa pabeyaxuabame jivitonë. Pajivi beyaxuaba jivitonë, bajarapajivi pananeconitsiaexanaename,” jai Moiséspijinë panijasalinaivimijavabelia. 22 Itsiata baitsi jane xanë pacatsipaebatsi mapacueniaje. Pajivi baraanaepana itsajivijavabelia, bajarapajivi naneconita Diosojavabelia. Nutsianatsi Dioso pitabarata penaneconitsiayaexanaenexatsi. Pajivi itsajivi bijatane pibisiacuenia, bajarapajivi naneconita Diosojavabelia. Bajarapaneconi yabara nutsianatsi itsajota nacaetuatabiaba tomara pevetsivi. Nexata naneconitsiayaexanaenatsi. Pajivi itsajivi pitoyaxae, anaeya jumaitsi: “Xamë saya bitso pecamatajemabinë,” jai, bitso tsiayaitsi. Bajarapaneconi yabara bajarapajivi Dioso naneconitsiayaexanaenatsi infierno isotojavabelia. 23 Itsa paponame altarvënëjavajavabelia panerajutsinexa ofrenda Diosojavabelia, nexata bajarapaepatota itsa panajamatabënapitame itsajivijavabelia itsacuene paneexanaejava, nexata mapacuenia paexanaenameje. 24 Altarvënëjava pitabarata abaxë papuenere ofrenda panerajutsijavanexa Diosojavabelia. Paponare caecuenia pajivijavabelia pananeconitame panenabarajamatabëcuene xanepanaenexabeje icatsia. Bajaraxuacujinae icatsia panaviatsiaremena altarvënëjavajavaberena panerajutsinexa jane baja ofrenda Diosojavabelia. 25 ’Itsa pananeconitame itsajivijavabelia, nexata itsa pacacapona bajarapajivi jueznëjavabelia papecaneconitsinexa, namutua xaniavaetsia panabarëcuaicuaijamërebeje panenasivajamatabë xanepanaenexabeje xua yabara picani pacaneconitsijitsia. Bajarapacuenia xaniavaetsia panabarëcuaicuaijamërebeje papecanutsiyaniva jueznë pitabarata. Tsipaji raja jueznë itorobijitsipa policíavi panijaneconi yabara papecacaponaenexa penaneconitsivi pejebabiabiboyabelia. Nexata policíavi pacananeconitsiaexanetsipa penaneconitsivi pejebabiabibota. 26 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Nexata penaneconitsivi pejebabiabibota itsa pacananeconitsiaexanetsipa, bajaraverena bepijia apo papitsapaemë tsipae. Matapania pamatamotsipame daxita xua yabara pacananeconitsiaexaneta, papitsapaejitsipame, jai Jesús pijajivijavabelia. 27 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Paxamë rabaja payapëtaneme pacuenia bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi mapacueniaje: “Pëtsa jaitame itsava nijavavecua,” jai. 28 Itsiata baitsi jane xanë mapacuenia pacatsipaebatsije. Ponë petiriva itsa taenuta, nexata itsa jamatabëjumaitsi: “Jema xania tavitota pibisiacuene apo caexanaetsi mapovajavabeliaje,” itsa jamatabëjai, bajaraponë naneconita Diosojavabelia. Nexata najëpaeya naneconitabeje Diosojavabelia ponëbeje pepacuene itsavajavabelia pibisiacuene pevitota exana pijavavecua. 29 ’Panecujuaitaxutota panetaejava yabara pibisiacuene itsa paexaname, panaitaxutocajure. Tajë baja paxuare. Xanepana panenavecuaxuabinexa bajarapaitaxuto, padaxitaperabëtojivimë Dioso papecaxuabiyaniva infiernojavabelia. 30 Panecujuacobeta pibisiacuene itsa paexaname, panacobecaucure. Tajë baja paxuare. Xanepana panenavecuaxuabinexa, bajarapacobe padaxitaperabëtojivimë Dioso papecaxuabiyaniva infiernojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 31 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi mapacueniaje: “Ponë jamatabëxuaba pijava, copiaya toyaquinae cuyalatobaxuto pijavajavabelia. Toyaquinae pijava pitavetsilivaisi. Nexata xuacujinae xuabi pijava,” jai bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. 32 Itsiata baitsi jane xanë mapacuenia pacatsipaebatsije. Ponë pijava xuaba, itsanëjavabelia bajarapova pevitota pibisiacuene apo vecuaexanae atatsi, bajaraponë naneconita Diosojavabelia pijava pexuabixae. Petiriva pamona pexuabixaetsi, nacojiobijitsipa itsanëjavabelia. Nexata jane baja bajaraponë pijava pibisiacuene vecuaexanaejitsipatsi itsanëjavabelia. Tsipaji abaxë bajaraponë pijavacuenia Dioso totanetsi. Nexata pijinia ponë pita bajaraponë pexuabicovëvami, bajaraponë ata pibisiacuene exana pevitota. Tsipaji abaxë bajaraponë pijavacuenia Dioso totanetsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 33 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Paxamë rabaja payapëtaneme pacuenia bajayata Moiséspijinë jumaitsi panijasalinaivimijavabelia. Panijasalinaivimi penajumetsënëtsiyaniva, bajayata Moiséspijinë panijasalinaivimijavabelia jumaitsi mapacueniaje: “Itsa baja pepacuene najumecapanepaeya panavajunupaebame xua paexanaejitsiamë, itsamonae papecajumexaniataenexa itsa pajumaitsimë: ‘Xaniajanë raja. Cajumaitsitsi mapacueniaje Dioso pitabarata,’ itsa pajamë, pëtsa epatua panajamatabëcopatame bajaraxua paexanaenejevamë,” jai bajayata Moiséspijinë panijasalinaivimijavabelia. 34 Itsiata baitsi jane xanë mapacuenia pacaitorobatsije. Najumecapanepaeya itsa panavajunupaebame xua paexanaejitsiamë, rovialia panavajunupaebare. Pëtsa pematatsënëa itsajumeyo ata yajava pajumaitsimë jivi papecajumexaniataenexa. Papecajumexaniataenexa itsajivi pëtsa pajumaitsimë mapacueniaje: “Xaniajanë raja. Cajumaitsitsi mapacueniaje Dioso pitabarata,” pajamë pëtsa. Pëtsa pajumaitsimënua: “Xaniajanë raja. Cajumaitsitsi mapacueniaje athëbënacua pevënëta,” pajamë pëtsa. Tsipaji bajarajotatsia Dioso eca pijatronovënëjavata, itsajota ecabiaba pitorobinexa pijajivi. 35 Pëtsa pajumaitsimënua: “Xaniajanë raja. Cajumaitsitsi mapacueniaje mapairaje pevënëta,” pajamë pëtsa. Tsipaji raja Dioso pijaira. Pëtsa bajarapacuenia pajumaitsimë Jerusaléntomara ata pevënëta. Tsipaji Jerusaléntomara Dioso pepo nacuaevetsinë pijatomara. 36 Pëtsa pajumaitsimënua: “Xaniajanë cajena. Itsa apo xaniajanë tsane, nexata nacaevetsianajë tanematathinaxuabinexamë tatëpaenexa,” pajamë pëtsa. Tsipaji panematabocoto ata Dioso eveta. Nexata paxamë apo pacacaëjëpae caematanatoyo ata panenamatananiojaiyaexanaenexa, panenamatanatsaejaiyaexanaenexa ata. 37 Itsa pepacuene paexanaejitsiamë, “Jãjã, exanaenajë,” pajamëre rovialia. Itsa apo pajamatabëexanaemë, “Jume, apo exanaenë tsane,” pajamëre rovialia. Pematatsënëa pëtsa pajumaitsimë itsajumeyo ata jivi papecajumexaniataenexa. Tsipaji bajarapajume dovathi pejamatabëcueneta pajumaitsimë tsipae, jai Jesús pijajivijavabelia. 38 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Paxamë rabaja payapëtaneme pacuenia bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi. Bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi itsanë itaxutobijianatsi, juya bajarapajivi namatamoitaxutobijianae. Pajivi ata itsanë vonotanabiabatsi, juya bajarapajivi namatamovonotanabiabi,” jai bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. 39 Itsiata baitsi jane xanë mapacuenia pacaitorobatsije. Itsanë itsa jamatabëpacabia, pëtsa panayajivibiame. Itsanë itsa pacaitabarapacabiaxuaba anaeya, nexata icatsia itsanenia ata papecaitabarapacataxuabinexa, panaitabaracaevere. 40 Itsajivi itsa pacaneconitsijitsia jueznëjavabelia paneamoneyabijamatabëcuene papecavecuapitsinexa panijacamisa, nexata patocopare panijacamisajumavelia panenaxatatsijava ata papecavecuapitsinexa. 41 Vajabitsaë itsa pacacaponaeyaexana pijajava anijakilómetrobejecuenia, nexata patocaponare pematatsënëa ata. Cuatro pakilómetrobejecuenia ata patocaponare. 42 Bitso bepejiobijivi itsa pacavajëta itsacuenejavayo, parajure. Itsa pacacovaeta, patsicopare. “Jume,” pajamë pëtsa, jai Jesús pijajivijavabelia. 43 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Paxamë rabaja payapëtaneme pacuenia bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi mapacueniaje: “Pasivamëre papecayapëtaenë bitso. Paitoyamëre papecaitoyavi,” jai bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. 44 Itsiata baitsi jane xanë mapacuenia pacaitorobatsije. Pasivamëre papecaitoyavi ata. Pamonae ata pibisiacuenia pacabaracuaicuaijai, bajarapamonae paxamë xaniavaetsia pabaracuaicuaijamëre. Pamonae ata pacaitoya, bajarapamonae pexaniacuene patoexanare. Pamonae ata pibisiacuenia pacabijatane, pibisiacuene pacaexanae ata, patovajëre Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. 45 Bajarapacuenia nexata paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, papeximëcuenia patsitajinavanapaename. Bajaraponë, paneaxa, yavenonabiaba daxitajivi. Nexata pexaniajamatabëcuenevi, pibisiajamatabëcuenevi ata, najëpaeya pijapabianë petonaxaniabinexatsi icotia copata. Bajarapacuenia pijinia ema ata copata. 46 Itsa pasivamë tsipae ëpapecaasivavi, nexata pexaniacuene apo paxainaemë tsipae Diosojavabelia. Pataneme rabaja. Gobierno pejamatabëcueneta impuestomatamo peyanijobabiabivi bitso pibisiacuene exana. Itsiata bajarapamonae ata asiva piasivavitsi. 47 Xaniavaetsia itsa pacopiapitsipame ëpaneyapëtaevi, nexata pexaniacuene apo paexanaemë tsipae pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivivecua. Tsipaji Dioso apo pejumecovënëtsivi ata xaniavaetsia copiapitabiaba peyapëtaevitsi. 48 Pacuenia jamatabëcueneitsi pejamatabëcuenexanepanaenë, paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, bajara paxamë ata pajamatabëcueneitsimëre, jai Jesús pijajivijavabelia.

Mateo 6

1 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —¡Xania baja tsane! Pëtsa pexaniacuene paexaname saya jivi papecacuenetaenexa, “Maponë bitso pexaniajamatabëcuenenëje,” papecasivajamatabëjainexa saya paneexanaejava yabara. Bajarapacuenia itsa paexanaejitsipame, nexata paneaxa, athëbëtatsia peecaenëjavabelia, apo paxainaemë tsipae itsacuenejavayo ata, pexaniacuenejavayo, papecarajutsinexa athëbëtatsia. 2 Bajaraxuata itsa payavenoname bepejiobivi, pëtsa panavajunupaebame daxitajivijavabelia paneyavenonaejava bepejiobivi. Itsamonae xua exana, navajunupaebabiaba daxitajivi pitabarata judíovi penacaetuatabiabibonëjava, callejava ata. Bajarapamonae navajunupaebabiaba bepejiobivi peyavenonaejava, bepexaniajamatabëcuenevi saya petaenexatsi jivi. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamonae bajarapacuenia navajunupaebabiaba, bajarapacuenia penavajunupaebabiabixae, Diosojavabelia apo xainae tsane athëbëtatsia perajutsijavanexatsi. 3 Itsa payavenoname bepejiobivi, pëtsa panavajunupaebame itsajivijavabelia ata, bitso papecayapëtaejivijavabelia ata. 4 Muetsia payavenonare bepejiobivi. Nexata paneaxa, papecataenë muetsia paneexanaejava ata, pacarajutsiana bepejiobivi muetsia paneyavenonaematamo, jai Jesús pijajivijavabelia. 5 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Itsa pavajëcame Diosojavabelia, pëtsa pavajëcame pacuenia itsamonae vajëcabiaba. Bajarapamonae saya jema vajëcabiaba Diosojavabelia jivi petaenexatsi Dioso bepejumecovënëtsivi. Bajarapamonae jitsipabiaba nucaeya pevajëtsinexa Diosojavabelia daxitajivi pitabarata judíovi penacaetuatabiabibonëjava, calle penaepacaxitajarabijava ata. Bajarapacuenia vajëcabiaba Diosojavabelia Dioso bepejumecovënëtsivi petaenexatsi jivi. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamonae bajarapacuenia exanabiaba, bajarapacuenia pexanaexae, Diosojavabelia apo xainae tsane athëbëtatsia perajutsijavanexatsi. 6 Nexata paxamë Diosojavabelia itsa pavajëcame, pacaenëmë canacujitsia, pajonemeya panijaboyalia. Pabaupaxatare. Bajaraxuacujinae pavajëcare paneaxajavabelia. Nexata paneaxa pacayajava tsane bajarajota. Nexata paneaxa, papecataenë muetsia paneexanaejava ata, pacarajutsiana bajaraxua paneexanaematamo. 7 ’Itsa pavajëcame Diosojavabelia, pëtsa napëna pavajëcame saya piapianexa panevajëcaejava pacuenia Dioso apo peyapëtaevi vajëcabiaba. Dioso apo peyapëtaevi jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumai tsabiabi: “Itsa bitso apia vajavajëcaejava Diosojavabelia, nexata matapania Dioso nacajumetaena vajavajëcaejava,” jamatabëjai tsabiabi Dioso apo peyapëtaevi. 8 Pëtsa bajarapacuenia paxamë pajamatabëcueneitsimë. Panevajëcaevajënaeya ata raja paneaxa, Dioso, yapëtane xua panamatavenoname. 9 Bajaraxuata itsa pavajëcame Diosojavabelia, pavajëre mapacueniaje: Taxamë, athëbëtatsia neecaenë, jitsipajë pecayaiyataejava daxitajivi. 10 Jitsipajë naxanitsiayo pecopiapatsijava daxita nijajivi nevetsijava mapanacuataje. Jitsipajë daxitajivi mapanacuata nejitsipaecuenia pecatoexanabiabinexa, pacuenia baja athëbëtatsia nijajivi nejitsipaecuenia catoexanabiaba, bajarapacuenia pecatoexanavanapaenexa mapanacuapijivi ataje. 11 Ajena, pamatacabinexa, panerajure pataxaejavanexa pacuenia panamatavenonajë. 12 Panevecuaajibiaexanare pibisiacuene pataexanaeneconimi. Pacuenia paxanë pajamatabëcuenecaevajë, pabarajamatabëcuenexanepananua, itsamonae paxanëjavaberena pibisiacuene patanexanaejava, bajara pijinia pacuenia xamë ata nitabarata pibisiacuene pataexanaejava jamatabëcuenecaevare. Panebarajamatabëcuene xanepanarenua. 13 Panevecuatsare dovathi patanejamatabëcueneëjëbiyaniva. Panecapanepare jane pibisiacuenevecua. Pamatacabi xamë taxuxuabianame daxita nijajivi nevetsijava mapanacuataje, nejamatabëcuenesaëta evetsianame. Nexata nijajivi jumai tsane xamë yabara: “Dioso cajena bitso ayaijamatabëcuenenë,” jai tsane. Bajarapacuenia nijajivi evetsianame daxitamatacabijavabelianexa, pajamë tsane mapacueniaje itsa pavajëcame Diosojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 14 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —Nexata paxamë itsamonae pibisiacuene pacaexanae ata, pajamatabëcuenecaevare. Pabarajamatabëcuenexanepanarenua. Nexata paxamë itsamonae pibisiacuene papecaexanaejava, itsa pajamatabëcuenecaevianame, itsa pabarajamatabëcuenexanepanaenamenua, nexata paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, pitabarata pibisiacuene paneexanaejava jamatabëcuenecaeviana. Pacabarajamatabëcuenexanepanaenanua. 15 Paxamë itsa apo pajamatabëcuenecaevimë tsane itsamonae pibisiacuene papecaexanaejava, itsa apo pabarajamatabëcuenexanepanaemënua tsane, nexata paneaxa ata apo jamatabëcuenecaevi tsane. Apo pacabarajamatabëcuenexanepanaenua tsane, pitabarata pibisiacuene paneexanaejava, jai Jesús pijajivijavabelia. 16 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Itsa apo paxaemë panexaejava pamatacabibeje pavajëcame Diosojavabelia, pëtsa pajinavanapame panaitabaraquiatsinejevamë, panamatatiatsinejevamënua. Itsamonae Diosojavabelia itsa vajëcabiaba pexaejava xaenejeva, pamatacabibeje vajëcabiaba Diosojavabelia, apo naitabaraquiatabiabi, apo namatatiatabiabinua. Bajarapacuenia jinavanapabiaba pamatacabibeje vajëcabiaba Diosojavabelia tsipaji saya bajarapamonae jitsipa petaevitsi pesivajamatabëjumaitsinexatsi: “Mapamonaeje Dioso bitso pejumecovënëtsivi. Diosojavabelia bitso pevajëcaevi pexaejava xaenejeva. Nayapëtane Diosojavabelia bitso pevajëcaejava. Tsipaji naitabaraquiatsinejeva, namatatiatsinejevanua, jinavanapa,” pesivajamatabëjainexatsi petaevitsi. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Bajarapamonae pexaejava xaenejeva vajëcabiabi ata Diosojavabelia, itsiata bajaraxua apo tonamatamotsitsi Diosojavabelia. Tsipaji saya jivi petaenexatsi Dioso bepejumecovënëtsivi, bajarapacuenia vajëcabiaba. 17 Paxamë itsa apo paxaemë panexaejava pamatacabibeje pavajëcame Diosojavabelia, itsiata panaitabaraquiare. Panamatatiarenua xaniavaetsia. 18 Bajarapacuenia paexanaename jivi peyapëtaeyaniva Diosojavabelia panevajëcaponaejava panexaejava paxaenejevamë. Caenë paneaxa, papecayajavanë, yapëtaena. Nexata bajaraponë itsamatacabi pacarajutsiana panijamatamo, jai Jesús pijajivijavabelia. 19 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Pëtsa pacaetuataponame ayaijava panexainaejavanexa mapanacuataje. Tsipaji pacatobijianaejitsipa piucubaxaevi. Pacatotasibijitsipatsinua. Pacatonacobetoxotsipanua penacobetoxotsivi. 20 Dioso jane xaniavaetsia patonacuenebavanapare. Nexata Diosojavabelia ayaijava pexaniacuene paxainaename athëbëtatsia. Nexata bajarajotatsia apo pacatobijianae tsane piucubaxaevi. Apo pacatotasibitsinua tsane. Penacobetoxotsivi ata apo pacatonacobetoxotsi tsane. 21 Panacuatatsia pacatoxaniavaeta panexainaejavanexa, bajarapanacua panejamatabëëthëtovetsina pajamatabënajinavanapaename, jai Jesús pijajivijavabelia. 22 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Lámparabë bo ënëtuatuajëta itayoteca xaniavaetsia vajataenexa. Bajara pijinia itsi paneitaxuto ata. Paneitaxutoxanepanaexae xaniavaetsia panatsivajënaetaneme. Itsa paitaxutobejemë tsipae, nexata xaniavaetsia apo panatsivajënaetaemë tsipae. Pacatsitaaitaquiri saya tsipae. Bajara pijinia itsi panejamatabëcuene ata. Dioso itsa pacajamatabëcueneitayota, pajitsipaename paneexanabiabinexa pacuenia Dioso pacaitoroba. Nexata xaniavaetsia pajinavanapaename. Itsa panajamatabëxainaejitsipame bitso panexainaejava ëpaxamënexa, nexata bitso pajamatabëcueneitaquirimë tsipae, jai Jesús pijajivijavabelia. 24 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Itsajivi ata acuenebi caecuenia petonacuenebijava anijanëbeje pijatuxanenëbejejavabelia. Caenëjavabelia, ponë jitsipa petonacuenebinexa, tonacuenebijitsipa. Ponëjavabelia apo jitsipae petonacuenebijava, apo tonacuenebi tsipae. Bajara pijinia itsi pajivi bitso jitsipa Dioso. Pajivi bitso jitsipa Dioso, nexata itsa tonacueneba Dioso, acuenebi bitso pejitsipaejava palata, jai Jesús pijajivijavabelia. 25 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pëtsa pasivanajamatabëxainame ëpanexaejava, ëpaneapaejava ata, panevënajinavanapaenexa. Pëtsa pasivanajamatabëxainamenua ëpanenaxatabijavanexa ata. Apo jinavanapaetsi cajena ëvajaxaejavanexa. Apo jinavanapaetsinua ëvajanaperabëxatabinexa. 26 Pataema baratsuimonae pepunaevi. Apo ubi pexaejavanexa. Apo notsinua penaveretaponaejava peetsinexa bota. Itsiata Dioso, paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, rajutabiaba pexaejavanexa. ¡Paxamë rabiji bitsoyo Dioso pacaasiva baratsuimonae matatoxenetsia papecarajutsinexa daxita xua panamatavenoname! Bajaraxuata pëtsa bitso pasivanajamatabëxainame ëpanexaejavanexa. 27 ¿Detsa jane ponë paxamëyajuvënënë caëjëpatsi pijacujiruta medio metrocuenia matavëjëa penavitsabiaexanaenexa? Ajibi. Bitso jamatabëbëjai ata tsipae pevitsabinexa, itsiata apo navitsabiaexanae tsipae pijacujiruta. 28 ’Bajaraxuata pëtsa bitso pasivanajamatabëxainame ëpanenaxatabijavanexa. Pacanaëjëre pacuenia vitsabapona pematono vayafojava. Bajarapamatono apo natsijumanacuenebi. Penaxatatsijavanexa ata apo natsijumaexanae. 29 Bajayata nacuaevetsinëmi Salomónpijinë, bitso pexainaenëmi. Naitabëtsiaya naxatababiaba bitso pexaniaviriajavanë. Itsiata baitsi jane Salomónpijinë penaitabëtsijava matatoxenetsia bitso aitabë mapamatonotoxije. 30 Paxamë bevelia panejumecovënëtsivi Dioso, asaëya bepajumecovënëtame Dioso papecaevetsijava. Ajena pitsijavata vayafota tanetsi pexaniaponamatonotoxi. Bajaraxuacujinae, caematacabibejecujinae, tajuatsi baja bajarapaponamatonotoximi. Pacuenia Dioso aitabëyaexana ponamatonotoxi, bajara pijinia pacuenia paxamë ata Dioso pacaxatabiana piaitabëjava itsa pajumecovënëtame Dioso. 31 Bajaraxuata pëtsa jamatabëbëjaiya pajamatabëjumaitsimë: “¿De tsaeta xua xaenatsi? ¿De tsaeta xua matavëjëa apaenatsi? ¿De tsaeta xua naxatabianatsi?” pajamatabëjamë pëtsa. 32 Pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, bajarapacuenia bitso sivanajamatabëxainabiaba ëpexaejavanexa, ëpenaxabijavanexa ata. Itsiata baitsi jane paneaxa paxainame, athëbëtatsia peecaenë. Bajaraponë yapëtane daxita xua panamatavenoname. 33 Bajaraxuata, daxita xua panamatavenoname, matatoxenetsia, Dioso pijacuene bitso pasivanajamatabëxainabiabianame panetoexanavanapaenexa pacuenia Dioso pacaitoroba. Nexata Dioso pacarajutsiana daxita xua panamatavenoname. 34 Itsa baja pajamatabëcuenebëjamë ajena pitsijavata itsacuenejavayo yabara, pëtsa caecuenia payajavajamatabëcuenebëjamë xua yabara meravia pitsijavata pacatocopiapatsijitsia. Tsipaji xua caematacabi canacujitsia nacatocopiapatabiaba vajajamatabëcuenebëjainexa, ayaijava baja tsabiabi. Bajaraxuata ajena pitsijavata apo besivajamatabëcuenebëjaitsi xua meravia pitsijavata nacatocopiapatsijitsia, jai Jesús pijajivijavabelia.

Mateo 7

1 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Pëtsa panataneme pepacuene bepaneaneconijibivi. Nexata itsamonae pibisiacuene pexanaejava xaniavaetsia payapëtaenejevamë, pëtsa pabaracuaicuaijamë mapacueniaje: “Bajarapitsipibisiacuene pexanaevi, Dioso bitso ayaicuenia naneconitsiaexanaenatsi,” pajamë pëtsa. Tsipaji paxamë ata pijinia bajarapitsineconi itsa paxainame, Dioso bitso ayaicuenia pacananeconitsiaexanaejitsipa. 2 Itsamonae pexanaejava xaniavaetsia payapëtaenejevamë, pëtsa pabaracuaicuaijamë mapacueniaje: “Bajarapitsicuene pexanaevi Dioso naneconitsiaexanaenatsi,” pajamë pëtsa. Tsipaji paxamë ata bajarapitsicuene itsa paexaname, itsamonae pijinia bajarapacuenia pacabaracuaicuaijai tsipae. 3 Bajaraxuata paxamë pepacuene bepaneaneconijibivi nataeya pëtsa pamuxujiobame itsajivi pijaneconi yabara. Tsipaji raja apo payapëtaemë paxamë ata pijinia paneconivajëto paxainame. 4 Nexata paxamë ata ayaineconixaneto itsa paxainame, nexata itsajivijavabelia apo bepajumaitsimë: “Papibisiacuene exaname, copare baja,” apo bepajamë. 5 Yamaxëitojorobiaya saya bepexaniajamatabëcuenevi nataeya pacuaicuaijamë tsabiabi. Itsamonae pijaneconi yabara pabaracuaicuaijamë tsabiabi. Itsiata pijinia paxamë ata paneconivajëto paxainame, apo payapëtaemë. Paxamë copiaya pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Bajara jane xuacujinae paitavetsianame itsamonae ata pibisiacuene pexanaejava pecopabinexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 6 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Pëtsa matavëjëa patsipaebaponame Dioso pejumelivaisi, pamonae patsipaebi atamë, apo yaiyatae bajarapalivaisi. Tsipaji saya capocaponabiaba bajarapalivaisi. Vaxaitsi itsanë pijaaviri pexaejavanexa rajutsi atatsi tsipae, saya nacaitoya tsipae. Nacasinijitsipanua. Bajara pijinia jamatabëcueneitsi pamonae apo yaiyatae Dioso pejumelivaisi, patsipaebi atamë. Pacuenia marrano ata itsa rajutsipatsi perlavënëjava, bitso penamatamotsijava, saya taxunanonobijitsipa, bajara saya jamatabëcueneitsi bajarapamonae, jai Jesús pijajivijavabelia. 7 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Pavajëtaponare Diosojavabelia bajayajebi ata pacuenia bajayajebi ata pajaitsipame panecaxitajarabinexa itsa pacatonaxuaba itsacuenejavayo. Pavajëtaponare Diosojavabelia asaëyata pacuenia asaëyata padocodocotsipame baupa papecatobaupatsinexa itsa baupa xatatanuta. 8 Bajarapacuenia asaëyata pavajëtaponare Diosojavabelia tsipaji pajivi vajëtabiaba, rajutabiabatsi. Pajivi ata jaitabiaba, caxitajarababiaba. Pajivi ata baupa docodocotabiaba, tobaupatabiabatsi. 9 ’Paxamë papebijivimë panexi panexainaevi. Panexënatonëyo itsa pacavajëta panbë, apo panacoxirajutsimë tsipae iboto. 10 Itsa pacavajëta dujuainëyo, apo panacoxirajutsimë tsipae jomo. 11 Paxamë paneajamatabëcuenebejevi ata, payapëtaneme panenacoxirajutsinexa pexaniajava. Paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, bitso biji cajena pexaniajamatabëcuenenë paxamë matatoxenetsia. Bajaraponë pacarajutsiana pexaniacuene itsa pavajëtame. 12 ’Xua pexaniacuene, paxamë pajitsipame itsamonae papecatoexanaenexa, copiaya paxamë bajarapapexaniacuene patoexanare bajarapamonaejavabelia. Bajarapajamatabëcuene jëpa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Diosojumepaebivimi profetavi peyaquinaelivaisianë ata jëpa bajarapajamatabëcuene, jai Jesús pijajivijavabelia. 13 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Pajonemeya tsiquiribaupayojavalia panepatsinexa Dioso pijanacuayabelia. Tsipaji pinijibaupa, pinijinamutonua, pata infiernojavabelia. Nexata jivi ayaibitsaëtoxanetonë bajaraxuayo jonepona. 14 Pabaupa tsiquiribaupayo, tsiquirinamutoyonua, bajarapanamuto pata matacabi apo pevereverecaejava pexainaevi pijanacuayabelia. Nexata saya caejiviyobeje bajaraxuayo jonepona, jai Jesús pijajivijavabelia petsutoyenepanajavata. 15 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Xania panayajivitaema. Pamonae saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua jivi tsipaebapona, bajarapamonae najumetsënëtsiaya pacajumai tsabiabi: “Paxanë raja Dioso patanitorobicuenia livaisi jivi patsipaebaponajë,” pacajai tsabiabi. Bajarapamonae Dioso pejumecovënëtsivi cuenecataeya najonena paxamëjavaberena. Itsiata baitsi jane pacuenia nevëthë pianaepanaevi jamatabëcueneitsi, bajara jamatabëcueneitsi. Jamatabëpacacopatsiaexana Dioso panejumecovënëtsijavami. 16 Vaxaitsi rabaja yapëtanetsi mapacueneje. Peubinaenë itsa nacuaita, yapëtanetsi ponaecuai xanepana vajaxaenexa. Nexata bajaraponae cuaixanetsi. Ponae pijinia pibisiacuai nacuaita, yapëtanetsi piabejecuene. Nexata bajaraponae apo cuaixaetsi. Nexata pacuenia peubinaënë itsa nacuaita, nayapëtane ponaecuai xanepana vajacuaixaenexa, bajara pijinia pacuenia paxamë payapëtaename pacuenia jamatabëcueneitsi bajarapamonae itsa pacuenetaename xua exanavanapa. Uvaru apo paucutsimë cucunanaeta. Higovënëcuaito ata apo paucutsimë jomovaënaeta. 17 Nexata ponae pexanianae, pexaniacuai pijinia nacuaita vajaxaenexa. Ponae pijinia pibisianae, ëpiabejecuai nacuaita. 18 Pexanianae pexaniacuai nacuaita. Apo nacuaitsi piabejecuai. Pibisianae pijinia apo nacuaitsi pexaniacuai. 19 Daxita ponaenë nacuaita pibisiacuai, apo vajaxaecuai, yapëtanetsi. Nexata daxita bajaraponaenëmi nicatatsi. Nexata tajuitatsi isotota. 20 Bajara pijinia pacuenia paxamë ata payapëtaename itsa pacuenetaename xua exanavanapa pamonae saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua jivi tsipaebapona, jai Jesús pijajivijavabelia. 21 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Daxita pamonae: “Tajatuxanenë,” tanejaivi ata, itsa apo jumecovënëtsi tsane taxa Dioso, athëbëtatsia peecaenë, nexata apo jone tsane taxa Dioso pijanacuayabetsia. Itsiata pamonae exanavanapa taxa, athëbëtatsia peecaenë, pejitsipaecuenia, ëbajarapamonae jonena taxa pijanacuayabetsia. 22 Pamatacabi copiapatsiana pijaneconi pexainaevi Dioso penaneconitsiaexanaematacabinexa, bajarapamatacabi jivi ayaibitsaëtoxanetonë nejumaitsi tsane: “Patajatuxanenë, xamë baja cajena nejamatabëcueneta jivi patsipaebabiabajë Dioso pejumelivaisi. Nevënëtanua dovathi jivivecua pacapitsapaponajë. Nevënëtanua pinijicuene pataexanaejavanë, Dioso pesaëta paexanaponajë,” nejai tsane jivi ayaibitsaëtoxanetonë. 23 Itsiata baitsi jane xanë jumaitsinë tsane bajarapamonaejavabelia: “Apo pacayapëtaetsi cajena paxamë. Panevecuaponare pibisiacuene paneexanabiabivi,” janë tsane bajarapamonaejavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 24 Jesús icatsia jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Pajivi nejumecovënëtsiana patacatsipaebilivaisi, nexata itsa exanaena taitorobicuenia, apo nacueratsi tsane. Bajarapajivi piatajairata pijabo bepexanetsinë tsane. Tsipaji ponë pijabo exanaejitsia, peyapëtaexae itsajota pijabo exanetsijitsia pebubutsijavanexa, nexata baja bajarajota apo exanetsi pijabo. Nexata pijabo exaneta bitso piatajairata. Nexata bajaraponë bo pexanaejava apo nacueratsi. 25 Bo peveretetsicujinae ayaiemaxaneto jopa. Menianë avajubua tsaponae. Ira bubuta. Ayaijovibo bitso bubujai pijabojavaberena. Itsiata pijabo apo toxuabitsitsia. Tsipaji pijabo exaneta piatajairata. 26 Pajivi nejumetae ata patacatsipaebilivaisi, apo nejumecovënëtsi tsane, nexata itsa apo exanae tsane taitorobicuenia, bajarapajivi nacueratsiana. Pacuenia tajetabota bo pexanetsinë nacuerata bo pexanaejava, bajara itsi tsane. Ponë tajetabota pijabo exaneta, yapëtae ata emarapae pecopiapatsijavanexa, bajaraponë nacuerata bo pexanaejava. 27 Tsipaji bo peveretetsicujinae ayaiemaxaneto jopa. Menianë avajubua tsaponae. Ira bubuta. Ayaijovibo bitso bubujai pijabojavaberena. Pijabo nexata toxuabayatsi. Pepacuene baja nexata bomi abeje, jai Jesús mapacueniaje pijajivijavabelia. 28 Itsa baja Jesús najumevereta petsutoyenepanajavata bajarapalivaisi petsipaebijava, pejumetaevitsi bitso jamatabëcuenenabenajaca. 29 Jesús pejumetaevitsi bitso jamatabëcuenenabenajaca tsipaji Jesús livaisi tsipaeba pinijijamatabëcuene pexainaenëcuenia. Apo tsipaebi pacuenia judíovi pecujarubivi tsipaebabiaba.

Mateo 8

1 Itsa baja Jesús runaica petsutojumavetsica, jivi ayaibitsaëtoxaneto pënaponatsi. 2 Nexata imoxoyotatsi bajayajebi bitso peperabëtsabanaenë. Pitabarata pematabacabëta tonucatsi. Bitso peperabëtsabanaenë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, cacaëjëpa raja tanejamatejemayaexanaenexamë. Itsa jitsipame, nejamatejemayaexanare mapavitanevecuaje, jai bitso peperabëtsabanaenë. 3 Nexata Jesús pecobeta perabëjayalia bitso peperabëtsabanaenë. Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Jãjã, jitsipajë cajena. Jamatejemamë rabaja, jai Jesús bajayajebi bitso peperabëtsabanaenëjavabelia. Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata peperabëtsabanaenëmi baja perabëxanepananajereca. 4 Nexata icatsia Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Nejumetaema. Pëtsa tsipaebame itsajivijavabelia ata tacajamatejemayaexanaejava. Naitajëtsiaremelia jane sacerdotenëjavabelia, templobota penacuenebinëjavabelia. Nexata jivi yapëtaena pepacuene baja pecavecuaajibijava niavitanejavami. Diosonexa rajuremelia ofrenda sacerdotenëjavabelia pecavecuaajibiaexanaexae niavitanejavami. Bajara tsipaji pacuenia bajayata vajasalinainëmi Moiséspijinë nacaitoroba. Nexata sacerdotenë cataena pecavecuaajibijava baja niavitanejavami, jai Jesús bajaraponëjavabelia. 5 Itsa baja Jesús pata Capernaum tomarabelia, Romano nacuapijivajabitsaëvi pijacapitán Jesús imoxoyorenatsi pevajëtsinexatsi. 6 Vajabitsaëvi pijacapitán bitso ayaicuenia vajëta Jesúsjavabelia. Jumaitsi: —Petuxanenë, tajajivitonë raja tajabota camata boboca. Bitso cuenabatsi. Pinijicuenia navixaetaeyabiaba, jai. 7 Nexata Jesús jumaitsi capitánjavabelia: —Xanë ponaenajë nijaboyabelia. Nexata catojamatejemayaexanaenatsi nijajivitonë, jai Jesús. 8 Nexata capitán jumaitsi Jesúsjavabelia: —Petuxanenë, xanë raja bitso beveliajamatabëcuenenënë xamëvecua. Nexata apo xanepanae tsipae nejonejava tajaboyabelia. Nexata saya maveliaje ënijume itorobare. Nexata tajajivitonë netojamatejema tsane. 9 Xanë ata xainajë taneitorobabiabivi taneitorobicuenia tajumecovënëtabiabinexa. Xanë ata juya xainajë vajabitsaëvi tajajivi taitorobicuenia tanetoexanabiabinexa. Nexata itsa itorobajë caenë vajabitsaënë peponaenexa, bajaraponë ponabiaba. Itsa junarenajë itsanë vajabitsaënë pepatsinexa xanëjavaberena, bajaraponë patabiabarena. Itsa itorobajë tajajivitonë tanetoexanaenexa itsacuenejavayo, nexata netoexanabiaba. Bajara pijinia pacuenia xamë ata nexanaenexa cacaëjëpa. Nexata saya maveliaje ënijume itorobare saya ënijumeta tajajivitonë tanetojamatejemayaexanaenexamë, jai capitán Jesúsjavabelia. 10 Jesús itsa jumetane bajarapacuenia capitán pejumaitsijavatsi, nexata Jesús jamatabëcuenenabenajaca. Nexata Jesús jumaitsi pepënaponaevitsijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Israel nacuapijivi nejumecovënëtsi ata, itsiata caeto ata apo caxitajarabaxuabinë xanëjavaberena bitso tanesivanajamatabëcuenecopatsinë pacuenia mapacapitán nesivajamatabëcuenecopatsiaya jumaitsije. 11 Nexata pacatsipaebatsi paneyapëtaenexa. Apo judíovi ata raja, ayaibitsaëtoxanetonë daxitanacuanëpijivi, Dioso jumecovënëtsiana. Nexata apo judíovi ata capanepaenatsi Dioso pijanacuayabetsia. Nexata bajarapamonae Dioso pijanacuatatsia, Abrahampijinë yajava, nabaniana. Isaacpijinë ata, Jacobpijinë ata yajava, nabaniana. 12 Itsiata baitsi jane judíovi, pamonae picani Dioso athëbëtatsia toxaniavaetatsi peyajavajinavanapaenexatsi, bajarapamonae caranata apo jumecovënëtsi Dioso. Nexata bajarapamonae infiernojavabelia Dioso xuabianatsi. Bajarajota nuena. Navonosiniana bitso penavixaetaexae, jai Jesús mapacueniaje pepënaponaevitsijavabelia. 13 Nexata icatsia Jesús jumaitsi capitánjavabelia: —Ponare baja nijaboyabelia. Catoexanatsi rabaja pacuenia xanëjavaberena nesivanajamatabëcopatsiaya jumaitsimë tacatoexanaenexa, jai Jesús capitánjavabelia. Nexata bajarapaepatota capitán pijabotalia pijajivitonë baja tojamatejematsi. 14 Jesús pona Pedro pijaboyabelia. Nexata Pedro pijabota Jesús taeyabuata Pedro pijava pena peromaebanucaejavatsi camata. 15 Nexata Jesús cobejayata peromaebanucaevatsi. Jesús pecobejayatsijavata, bajarapova vecuaajibitsireca baja domae. Nexata baja bajarapova jamatejema. Jesúsbana pexaejava bajarapova toexanatsi. 16 Itsa baja ajena meravitsia, Jesúsjavaberena tocapatatsi ayaibitsaëto dovathi peyajavajinavanapaevi. Caejumeta saya Jesús caecuenia dovathi vecuacapitsapa bajarapamonae. Bajarajota jamatejemayaexananua daxita piavitanevi. 17 Bajarapacuenia Jesús itsa exana, copiapata jane baja pacuenia Jesús yabara bajayata Diosojumepaebinëmi profeta Isaíaspijinë tajëvelia vajunupaeba. Profeta Isaíaspijinë bajayata tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Bajaraponë nacavecuaajibiaexanaena vajaavitanejavami,” jai bajayata tajëvelia Isaíaspijinë Jesús yabara. 18 Nexata Jesús itsa tane jivi ayaibitsaëto pematatoyoronaejavatsi, pijajivi junata pepënaxuabinexatsi pucaxaneto itsapanabelia. 19 Nexata bajarapaepatota judíovi pecujarubinë Jesús imoxoyorenatsi. Judíovi pecujarubinë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Petuxanenë, itsabelia poname, capënaponaenatsi cajena, jai. 20 Nexata Jesús jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —Itsa nepënaponaejitsipame, apo napatabiabimë tsipae tajabota nenacueraevetabiabinexa. Tsipaji tajabo apo xainaenë. Namo pijamëthëanë xaina pepatabiabinexa pemajitabiabinexa. Baratsui ata pematapenanë xaina. Itsiata baitsi jane xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, itsajavabelia ata apo xainaenë itsajota nacueraevetabiabijitsianë, jai Jesús judíovi pecujarubinëjavabelia. 21 Nexata Jesús pijajiviyajuvënënë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, caeepatoyo abaxë necopare tamëthëtsinexa taxa petëpaenë, jai. 22 Jesús nexata jumaitsi pijajivitonëjavabelia: —Naxanitsia. Nepënaponare. Copare matacabi apo pevereverecaejava apo pexainaevinexa pemëthëcaenexatsi nijamonaemi itsa tëpa, jai Jesús pijajivitonëjavabelia. 23 Jesús, pijajivi yajava, runa jera ënëabereca. Nexata Jesús pijajivi jerata yajavanajetaruca pucajava. 24 Nexata jemata pinijijoviboxaneto najetaruca. Malatacaxanetonë bitso ayai. Nexata malataca jera ënëaberena mera epabajarabapona. Itsiata Jesús jamatejema majitanuca. 25 Nexata Jesús pijajivi yaitavabatsi pemajitanucaenë. Jesús pijajivi jumaitsi: —¡Patajatuxanenë, panecapanepare! ¡Vaxaitsimi rabaja yaothopaenatsi! jai Jesús pijajivi. 26 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa xuajitsia bitso pajunavame? ¿Tsipaji apo payapëtaemë Dioso papecaevetsijava? jai Jesús pijajivijavabelia. Nexata Jesús namatacotapuna. Pinijijumeta itavetaxuaba jovibo, malataca yajava. Nexata baja daxita puca vainae ecaxuaba. 27 Nexata Jesús pijajivi itsa tane bajaraxua, jamatabëcuenenabenajaca. Nexata Jesús pijajivi najumaitsi: —¿De meta tsipaji maponëje? ¡Itaveta jovibo, malataca yajava! ¡Jumecovënëtatsi baja rovia maponëje! ¡Nexata baja jovibo, malataca yajava, ajibi tsaxuabi! najai Jesús pijajivi. 28 Jesús pijajivi barëpata pucaxaneto itsapanabelia, Gerasa nacuayabelia. Jesús itsa pata Gerasa nacuata, Gadara tomarapijinëmibeje pitsaparenabeje jivimëthëanëjavaverena. Imoxoyorenatsibeje Jesús. Bajaraponëbeje dovathivi peyajavaponaponaenëbeje. Bitso anaepanabiababeje. Nexata itsajivi ata apo ponabiabi bajaraxuayo perucaenamutojava. 29 Nexata dovathivi peyajavaponaponaenëbeje vavajaibeje. —Jesús, Dioso pexënatomë, ¿detsa xua namatavenoname paxanëbejejavaberena? ¿Dioso tsaja daxitajivi penaneconitsia exanaematacabinexavajënaeya patame patanenaneconitsiaexanaenexamëbeje? jaibeje Jesúsjavabelia dovathivi peyajavaponaponaenëbeje. 30 Nexata bajarajota, imoxoyo petsutojavata, marranobitsaëtoxaneto xaevanapa. 31 Nexata dovathivi bitso vajëca Jesúsjavabelia. Jumaitsi: —Itsa panexuabijitsiamë maponëbejevecuaje, panetocopare patajonenexa marranobitsaëtoxanetojavabelia, jai. 32 Nexata Jesús jumaitsi dovathivijavabelia: —Paponare baja panejonenexa marranobitsaëtoxanetojavabelia, jai. Nexata bajaraponëbeje dovathivi vecuapitsapatsibeje. Nexata baja marranobitsaëtoxanetojavabelia junua dovathivi. Nexata daxita bajara pamarranobitsaëtoxanetomi cujinaeyeca. Pucaxaneto itapajanituareca othopareca. Bajarajota daxita marranobitsaëtoxanetomi meneta bubuna. 33 Bajara pamarranobitsaëtoxanetomi pevetavanapaevi, rëcëpeca. Itsa bajarapamonae Gadara tomarabelia pata, tsipaeba pacuenia tane. Tsipaebanua pacuenia Jesús dovathivi vecuacapitsapa dovathivi peyajavaponaponaenëbeje. 34 Nexata daxita bajarapatomarapijivi ponarena Jesúsjavaberena. Nexata itsa tanetsi Jesús, daxita bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Pexaniacuene pacavajëtatsi. Ponare baja patajanacuavecua, jai bajarapamonae Jesúsjavabelia tsipaji cujunavatsi.

Mateo 9

1 Jesús runareca jera ënëabereca. Nicabalia puca itsapanabelia. Pata nexata pijatomarabelia. 2 Bajarajota Jesús tocapatatsi petabusipacuenabinëtsi. Pacamayota bocabiaba, yavëtacarapatatsi. Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia sivanajamatabëxainatsi petocapatsivitsi. “Nacatojamatejemayaexanaenatsi cajena,” pesivajamatabëjaijavatsi Jesús jamatabëcueneyapëtane. Bajaraxuata petabusipacuenebinëtsijavabelia Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Tajabananë, jamatabëcuenebarëyamëre. Pibisiacuene rabaja nexanaeneconimi cavecuaajibiaexanatsi, jai Jesús petabusipacuenabinëtsijavabelia. 3 Nexata judíovi pecujarubivi itsa jumetaeyena bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, najamatabëxainena. —Maponë Jesúsje Dioso apo pejitsipaecuenia cuaicuaijai, jamatabëjai tsenae judíovi pecujarubivi Jesús yabara. 4 Jesús jamatabëcueneyapëtane judíovi pecujarubivi bajarapacuenia pesivanajamatabëxainaejavatsi. Nexata Jesús jumaitsi judíovi pecujarubivijavabelia: —Panesivanajamatabëxainame xanëjavaberena pibisiajamatabëcuene. 5 Paxamë apo pacacaëjëpae ata itsajivi pibisiacuene pexanaeneconi panevecuaajibiaexanaenexa, pacacaëjëpa picani saya jema panejumaitsinexa petabusipacuenebinëtsijavabelia mapacueniaje: “Cavecuaajibiaexanatsi rabaja pibisiacuene nexanaeneconimi,” panejainexa. Tsipaji itsajivi ata apo yapëtae tsipae saya jema panejumaitsijava. Itsiata baitsi jane itsa apo pacacaëjëpae panejamatejemayaexanaenexa petabusipacuenebinëtsi, acuenebi panejumaitsinexa bajaraponëjavabelia mapacueniaje: “Nonotapunare. Nijacamayo pire. Ponare baja,” panejainexa. Tsipaji bajarapacuenia pajumaitsimë ata, itsa apo jamatejema tsipae bajaraponë, nexata daxitajivi pacayapëtaejitsipa apo papecacaëjëpaecuene panejamatejemayaexanaenexa, jai nexata Jesús judíovi pecujarubivijavabelia. 6 Icatsia Jesús jumaitsi judíovi pecujarubivijavabelia: —Xanë Daxitajivi Pematapijinënë, mapanacuata necaëjëpa tavecuaajibiaexanaenexa itsajivi pibisiacuene pexanaeneconimi ata pacuenia baja exanajë maponëjavabeliaje. Nexata patanecueneyapëtaenexamë tanecaëjëpaecuene tavecuaajibiaexanaenexa itsajivi pibisiacuene pexanaeneconimi ata, pataema pacuenia jamatejemayaexanaejitsianë maponëje, jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia. Nexata icatsia Jesús jumaitsi petabusipacuenabinëtsijavabelia: —Nonotapunare baja. Nijacamayo pire. Nijaboyabelia baja ponare, jai Jesús. 7 Nexata bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata, petabusipacuenabinëmitsi nonotapuna. Pijaboyabelia baja pona. 8 Nexata jivi itsa tane bajaraxua, junava cajena bitso. Nexata bajarapamonae jumaitsi Diosojavabelia: —Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Tsipaji jivi caëjëpaeyaexaname pinijicuene pexanaenexa, jai. 9 Jesús baja vecuapona itsajota jamatejemayaexana petabusipacuenabinëtsi. Nexata Jesús penajetarucaejavata taeyeta Mateo. Mateo gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabinë. Pabota jivijavabelia Mateo impuestomatamo matamoyanijobabiaba, bajarapabota eca Mateo. Nexata Jesús jumaitsi Mateojavabelia: —Mateo, nepënaponare, jai. Jejai Mateo. Nexata nonotapuna. Mateo baja napona Jesús pepëta. 10 Nexata Mateo junata Jesús pebarënabaninexa pijabota. Nexata Mateo pijabota Jesús pexaejava naxane. Mateo pijabota naena ayaibitsaëto gobierno pejamatabëcuene jivijavabelia impuestomatamo petomatamoyanijobivi. Itsamonae ata nanabane, piajamatabëcuenebejevi. Jesús pijajivi nayajavaeca bajarapamesajavata. 11 Nexata fariseovi itsa tane bajarapacuene, jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi Jesús pijajivijavabelia: —Papecacujarubinë rabaja Jesús naneconita Diosojavabelia. Tsipaji gobierno pejamatabëcueneta impuestomatamo pematamoyanijobabiabivijavata, piajamatabëcuenebejevijavatanua, naxaeyeca pexaejava, jai fariseovi Jesús pijajivijavabelia. 12 Jesús nexata jumetaeyeca bajarapacuenia fariseovi pejumaitsijava. Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Pevaëbinë raja apo vaëbi pejamatabëjemavi. Pevaëbinë raja piavitanevi vaëba. Bajara pijinia xanë ata itsinë. Sivapatajopajë tajunatsinexa pibisiajamatabëcuenevi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. 13 Paponare. Palebianame Dioso pejumelivaisibaxuto. Nexata payapëtaename pajamatabëcuene yabara jumaitsi Dioso pejumelivaisibaxutota mapacueniaje: “Jitsipajë paneitaxutotsoniataejava itsamonae. Apo jitsipaenë saya patanetobeyabiabijavamë dajubicuene ofrendacuenia patanerajutabiabinexamë,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Xanë raja apo sivapatajopaenë tajunatsinexa pamonae baja aneconijibi tsavanapae. Biji rajane sivapatajopajë tajunatsinexa pijaneconi pexainaevi. Junataponajë bajarapamonae pecopabinexa pibisiacuene pexanaejava penajamatabëcuenepënëyorotsinexa Diosojavabelia, jai Jesús fariseovijavabelia. 14 Juan pijajivi Jesús imoxoyorenatsi. Nexata Juan pijajivi jumaitsi Jesúsjavabelia mapacueniaje: —Petuxanenë, paxanë pataxaejava apo paxaeyabiabinë pamatacabibeje pavajëtaponajë Diosojavabelia. Bajara pijinia itsi fariseovi ata pamatacabibeje vajëtapona Diosojavabelia. Pexaejava apo xaeyabiabi. ¿Detsa xuajitsia xamë nijajivi pamatacabibeje vajëtapona Diosojavabelia pexaejava xaeyabiaba? jai Juan pijajivi Jesúsjavabelia. 15 Nexata Jesús jumaitsi Juan pijajivijavabelia: —Pamonae junatatsi penacasabifiestajavabelia penanabaninexa, apo atsobi pexaejava itsa abaxë yajavaecatsi pejananacasabinë. Itsiata baitsi jane pejananacasabinë itsa tsimaxëpatsipatsi pevecuacaponaenexatsi itsajavabelia, nexata bajarapamonae pexaejava apo xae tsipae. Tsipaji bitso najamatabëxainaejitsipa pevecuacaponaexaetsi. Bajara pijinia itsi tajajivi ata. Tayajavaponaponaeepato abaxë apo atsobabiabi pexaejava pamatacabibeje Diosojavabelia vajëtapona. Itsiata pamatacabi xanë necaponaena bajarapamonaevecua, nexata jane baja bajarapamatacabi pexaejava apo xae tsane bitso tanesivanajamatabëxainaexae, jai Jesús Juan pijajivijavabelia. 16 Nexata Juan pijajivi perujujamatabëcuene baja penavecuacopatsinexa, Jesús livaisi tsipaeba comparacióncuenia, Juan pijajivi pejumecovënëtsinexa ëpejanalivaisi, Jesús petsipaebilivaisi. Juan pijajivi anijajamatabëcuenebeje pexainaeyaniva, perujujamatabëcuene baja pecopabinexa, Jesús livaisi tsipaeba comparacióncuenia. Perujujamatabëcuene yabara Jesús jumaitsi Juan pijajivijavabelia mapacueniaje: —Itsajivi ata raja apo catsatarutsi pejanapana perujunaxatatsiesetojavabelia. Itsa catsatarutsipa pejanapanata perujunaxatatsiesetojavabelia, nexata pejanapana yanarobotsipa perujuesetojavaverena. Nexata biji bitso pinijivojoto titinaejitsipa. 17 Itsajivi ata pijinia apo epacae pejanavinoranë perujubocodoruanëjavabelia bajayajebi peyajebinexa. Pejanavinoranë itsa epacaejitsipa perujubocodoruanëjavabelia, nexata pejanavinoranë yatititibia tsipae. Tsipaji perujubocodoruanë apo yanayeretsi tsipae. Tsipaji pejanavinoranë pejumalitsëxë abaxë xaina. Nexata itsa yatititibia tsipae, naxuabijitsipa vinoranëmi. Bajaraxuata bepaca pejanavinoranë pejanabocodoruanëjavabelia. Nexata vinoranë peyaxanepanaenexa bajayajebi ata pejanabocodoronëta, jai Jesús Juan pijajivijavabelia. Bajarapacuenia Jesús jumaitsi Juan pijajivi pejumecovënëtsinexa ëpejanalivaisi, Jesús petsipaebilivaisi, perujujamatabëcuene baja pecopabinexa. 18 Jesús livaisi petsipaebanucaejavata Juan pijajivijavabelia, judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë parena Jesúsjavaberena. Nexata bajaraponë Jesús pitabarata yaiyataeya pematabacabëta nucajunua. Jumaitsi Jesúsjavabelia: —Taxënatovayo rabaja aeconoxae netotëpa. Itsiata baitsi jane itsa poname tajaboyabelia, nexata itsa netoperabëjayatsianame necobeta, icatsia netoasaë tsane, jai bajaraponë Jesúsjavabelia. 19 Nexata Jesús nonotapuna. Judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë pepëta Jesús, pijajivi yajava, napona. 20 Nexata Jesús namutua penajetarucaejavata, pepënëverena imoxoyotatsi petiriva, piavitaneva. Bajarapova pijanacuene pecapunaecujinaetsi doce baja pavaibeje xaina. Nexata bajarapova Jesús pepënëvelia ponataba, jivibitsaëtoxaneto tuatuajëjavalia. Nexata bajarapova tojayataba Jesús penaxatatsijavacopia. 21 Bajarapacuenia tojayataba Jesús penaxatatsijavacopia tsipaji bajarapova jamatabëjumaitsi mapacueniaje: —Itsa tojayatabianajë Jesús penaxatatsijavacopia, nexata tavitanejavami nevecuaajibi tsane, jamatabëjai bajarapova. 22 Nexata Jesús napënëyorotaxuaba. Taenuta bajarapova. Nexata Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —Jamatabëcuenebarëyamëre. Xamë nesivajamatabëjumaitsimë: “Itsa tojayatabianajë Jesús penaxatatsijava, nexata tavitanejavami nevecuaajibi tsane,” nesivajamatabëjamë. Bajaraxuata jamatejemamë baja, jai Jesús bajarapovajavabelia. Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata bajarapova jamatejema baja. 23 Bajaraxuacujinae Jesús jane baja pata judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë pijaboyabelia. Nexata Jesús itsa pata, tane pevajënae pepatsivi, flauta piobivinexa itsabelia caponaejitsia petëpaevayo pemëthëtsinexa piobinexa. Tanenua jivi bitso pinijicuenia pematanueyabavanapaejava petëpaevayo. 24 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Papitsapare mapabovecuaje. Pejanava raja apo tëpae. Saya raja majita, jai Jesús tsipaji yapëtane Jesús piasaëyaexanaejavanexa bajarapovayo. Nexata saya bajarapamonae Jesús jumecapocaponatsi bajarapacuenia pejumaitsijava. 25 Jesús nexata bajarapamonae bovecua pitsapaeyaexana. Nexata itsaxuayolia petëpaevayo boca, Jesús joneya. Cobepita petëpaevayo. Bajarapovayo baja namatacota. 26 Nexata daxita bajarapanacuapijivi Jesús vënëlivaisitanetsi piasaëyaexanaejava petëpaevayomi. 27 Itsa baja Jesús pona judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë pijabovecua, anijanëbeje bitso pitaxutotsëcënaenëbeje Jesús pënaponatsi. Bajaraponëbeje vavajaiya jumai tsaponaebeje Jesúsjavabelia: —¡Jesús, Davidpijinë pemomo, paneitaxutotsoniataemabeje! jaibeje tsaponae Jesúsjavabelia. 28 Itsa baja Jesús joneya pabojavabelia pona, nexata bajaraponëbeje pënajoneyatsibeje. Nexata Jesús bajarajota jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: —¿Payapëtanemebeje tsaja tanecaëjëpaecuene patacaitaxutoxanepanaeya exanaejavanexabeje? jai Jesús bitso pitaxutotsëcënaenëbejejavabelia. Nexata bitso pitaxutotsëcënaenëbeje jumaitsibeje Jesúsjavabelia: —Jãjã, payapëtanijibeje cajena, jaibeje. 29 Nexata Jesús itaxutojayata bitso pitaxutotsëcënaenëbeje. Jesús jumaitsi bitso pitaxutotsëcënaenëbejejavabelia: —Pacuenia baja xanëjavaberena nesivanajamatabëcuenecopatsiaya panesivanajamatabëxainamebeje patacaitaxutoxaniavaetsinexabeje, bajarapacuenia pacatoexanatsibeje, jai Jesús. 30 Nexata bitso pitaxutotsëcënaenëmibeje itaxutoxanepanabeje baja. Bajaraxuacujinae Jesús asaëya jumeitaveta bajaraponëbeje. Jumaitsi: —Pëtsa panavajunupaebamebeje itsamonaejavabelia patacaitaxutoxaniavaetsijavabeje, jai Jesús. 31 Itsiata saya ajena bajarapabovecua pitsapaliabeje, navajunupaebaponabeje. Pacuenia Jesús itaxutoxaniavaetatsibeje, navajunupaebaponabeje daxita bajarapanacuajava. 32 Itsa baja bovecua pitsapabeje ponëbeje Jesús itaxutoxanepanaeyaexana, bitso pitaxutotsëcënaenëmibeje, nexata icatsia itsamonae Jesús tocaparenatsi apo pecuaicuaijainë. Bajaraponë dovathi peyajavaponaponaenë. 33 Nexata apo pecuaicuaijainë Jesús dovathi itsa vecuacapitsapa, cuaicuaijai baja xaniavaetsia. Nexata petaevitsi bitso jamatabëcuenenabenajaca. Najumaitsi bajarapamonae: —Caeto ata cajena Israel nacuata itsajivi ata apo tae mapitsicueneje, najai bajarapamonae. 34 Itsiata baitsi jane fariseovi jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi Jesús yabara: —Mara ponëje dovathi jivivecua capitsapabiaba dovathivi pepo penamatacaitorobinë pesaëta, jai fariseovi Jesús yabara. 35 Jesús najetaruca daxita tomaranëjava, tsiquiritomaraxijava ata. Nexata bajarapatomaranëjava judíovi penacaetuatabiabibonëjava pexanialivaisi Jesús jivi tsipaebanajetaruca. Tsipaebanajetaruca daxita Dioso pijajivi pevetsijavanexa. Piavitanevi ata Jesús jamatejemayaexanapona, daxitaviriavitane pexainaevimi. 36 Jesús jivi itsa tane, itaxutobejiobiatane. Tsipaji jivi bitso baja cajena cuerana. Apo caëjëpaetsinua jivi penatoexanaenexa itsacuenejavayo ata. Jesús jivi sivajamatabëjumaitsi mapacueniaje: —Pacuenia itsi ovejabitsaëtoxaneto itsa toajibitsi pevetsinëtsi, bajara itsi mapamonaeje, sivajamatabëjai Jesús. 37 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pabita peubijava penaveretsijava abaxë bitso ayaijava sajina penotsinexa. Tsipaji saya caejiviyobeje penotsivi. Bajara pijinia itsi jivi ata Diosojavabelia penajamatabëcopabivinexa. Abaxë sajina ayaibitsaëtoxaneto. Itsiata baitsi jane Dioso panetonacuenebivi pacaejiviyomëbeje saya. 38 Bajaraxuata Diosojavabelia pavajëcabiabare icatsia itsamonae Dioso pijajivi pitorobinexa papecayavenonaenexa, jai Jesús pijajivijavabelia.

Mateo 10

1 Jesús pijajivi ayaibitsaëtoxanetoyajuvënëvi junata saya doce ponëbeje Jesús pebarënacaetuatsinexa. Jesús pijajivi pecaëjëpaejamatabëcuenetsi jamatabëcuenecaëjëpaeyaexana dovathi peyajavajinavanapaevi pevecuacapitsapaponaenexa, pejamatejemayaexanaponaenexanua daxitaviriavitane pecapunaevitsi. 2 Mara doce ponëbeje Jesús pijajivi, apóstolevi, pevënëanëje. Itsanë pevënë Simón. Itsavënë bajaraponë Pedro. Itsanë pevënë Andrés, Simón pejuyapijinë. Itsanëbeje pijinia Santiagobeje Juanbeje nacaebananëbeje, Zebedeo pexënatobeje. 3 Itsanë pevënë Felipe. Itsanë Bartolomé. Itsanë Tomás. Itsanë Mateo, impuestomatamo gobierno pejamatabëcuene jivijavabelia petomatamoyanijobinëmi. Itsanë pevënë Santiago, Alfeo pexënato. Itsanë pevënë Lebeo. Bajaraponë itsavënë Tadeo. 4 Itsanë Simón, celotenë. Itsanë pevënë Judas Iscariote. Bajaraponë bexëajavabelia canajetsijitsiatsi Jesús pijavajabitsaë pecobeyabelia pebeyaxuabinexatsi. 5 Jesús pijajivi pitorobivajënaeya jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Pëtsa paponame apo judíovi pijanacuayabelia. Pëtsa paponame Samaria nacuata penaetomaranëjavabelia ata. 6 Paponare jane Israel nacuapijivijavabelia. Pacuenia ovejabitsaëtoxaneto pevetsinëtsi vecuanaxuabavanapa, bajara pijinia pacuenia Israel nacuapijivi Diosovecua naxuabavanapa. 7 Patsipaebanajetarubenaename bajarapamonae imoxoyo baja pevajënae pecopiapatsijavanexa Dioso pijajivi pevetsimatacabinexa. 8 Pajamatejemayaexanaponaename piavitanevi. Pasaëyaexanaponaenamenua petëpaevimi ata. Pajamatejemayaexanaponaenamenua bajayajebi bitso peperabëtsabanaevi. Pavecuacapitsapaponaenamenua dovathi peyajavajinavanapaevi. Amoneya raja pacacaëjëpaeyaexanatsi bajarapacuenia paneexanaponaenexa. Bajaraxuata amoneya jivi pajamatejemayaexanaponaename. Pëtsa pamatamoyanijobame panejamatejemaya exanaejamatabëcuene, jai Jesús pijajivijavabelia pitorobivajënaeya. 9 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia pitorobivajënaeya: —Panijanamutonexa pëtsa pacaponame palata. 10 Pëtsa pacaponame panijadoro ata. Saya pajumaponaename caenaxatatsi. Panenataxuxatatsijava ata, pataxunaponaename caejava. Naeboyo ata pëtsa pacaponame. Pamonaejavabelia livaisi patsipaebianame, pacarajutsiana panexaejava. Bajarapacuenia pacarajutsiana tsipaji pajivi xaniavaetsia itsanëjavabelia tonacueneba, bajarapajivi juya pexaejava barajutatsi. 11 ’Itsa papatabiabianame pinijitomarata, tsiquiritomarayojavata ata, bajarajota pajaitabiabianame ponë peyaiyataenëtsi. Nexata bajaraponë pijabota pamajitabiabianame. Pëtsa panatixitaponame itsaboyabelia panemajitsinexa. Matapania icatsia itsajavabelia itsa paponaename, bajarapabovecua papitsapaename. 12 Itsa pabota papatsijitsiamë, ajena pajonejitsiamëlia, pajumaitsimë tsabiabi tsane: “Diosojavabelia raja pacatovajëtsijitsiatsi xaniavaetsia panejinavanapaenexa,” pajamë tsabiabi tsane. 13 Itsa bajarapabopijivi pacacopiapitsiana xaniavaetsia, nexata pacuenia Diosojavabelia patovajëtame, yavenonaenatsi Dioso. Itsiata baitsi jane itsa apo pacacopiapitsi tsane xaniavaetsia, nexata pëtsa patovajëtame Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. 14 Itsa apo pacacopiapitsi tsane, itsa apo jitsipaenua tsane papecanamuxunaevetsinexa panetsipaebilivaisi, bajarapabo pavecuaponaename. Bajarapatomara ata baja pavecuaponaename. Nexata baja itsa paponaejitsiamë bajarapatomaravecua, paneponaevajënae, bajarapatomarata panataxuatsapërëvarëbianame. Bajarapacuenia itsa panataxuatsapërëvarëbianame, bajarapatomarapijivi yapëtaena Diosojavabelia penaneconitsicuene apo papecacopiapitsixae papecanamuxunaevetsinexa panetsipaebilivaisi. 15 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi, bajarapamatacabi Dioso ayaicuenia naneconitsiaexanaenatsi patomarapijivi apo pacacopiapitsi tsane. Paneconivajëtota bajayata Dioso naneconitsiaexana Sodoma tomarapijivimi, Gomorra tomarapijivimi ata, bajarapaneconivajëto matatoxenetsia itsamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena patomarapijivi apo pacacopiapitsi tsane, jai Jesús pijajivijavabelia pitorobivajënaeya. 16 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¡Xania panayajivitaename! Pacaitorobianatsi raja bitso pibisiacuene pexanabiabivijavabelia. Pacuenia ovejaxi tsiayaitsi itsa jinavanapa pianaepanaevi nevëthë tuatuajëata, bajarapaitsimë tsane. Nexata pacuenia unupijivi nayajivitaeyajinavanapa pitsacueniabiyanivatsi, bajara paitsimë tsane. Pacuenia ata ucucu aneconijibia jinavanapa, bajara paitsimë tsavanapae tsane. 17 Xania baja tsane. Patajajivixaemë raja jivi pacaneconitsiana papecananeconitsiaexanaenexa. Nexata itsajota nacaetuatabiaba tomara pevetsivi, bajarabelia pacacaponaena. Judíovi penacaetuatabiabibonëjava pacajumatitibabeyabiabiana penaneconitsivi pejumaconitabiabimacata. 18 Patajajivixaemë pacanubiananua nacuaevetsivi pitabarata, presidentevi pitabarata ata. Bajarajota nexata xanë talivaisi patsipaebianame bajarapamonaejavabelia, apo judíovi ata pitabarata. 19 Itsiata baitsi jane itsa pacanubiana nacuaevetsivi pitabarata, pëtsa pajamatabëbëjamë panenayajivicuaicuaijainexa bajarapamonaejavabelia. Tsipaji raja paepatota panayajivicuaicuaijamëjitsia, bajarapaepatota Dioso pejamatabëcueneta pacacuaicuaijaiyaexanaena. 20 Itsa panayajivicuaicuaijamë tsane, paxamë panijacuata apo pacuaicuaijamë tsane. Espíritu Santo raja pacacuaicuaijaiyaexanaena. 21 ’Itsamonae pematapijivi, pejuyapijivi ata, canajetsiana nacuaevetsivijavabelia pebeyaxuabinexatsi. Itsamonae nacoxicanajetsiana nacuaevetsivijavabelia pebeyaxuabinexatsi. Itsamonae canajetsiana paxa, pena ata, nacuaevetsivijavabelia pebeyaxuabinexatsi. 22 Daxita nacuapijivi pacaitoya tsane patajajivixaemë. Pajivi bejiobiaexanae atatsi tsane, itsiata itsa casaë tsaponaponae tsane tanejumecovënëtsijava, bajarapajivi capanepaenatsi Dioso pijanacuayabetsia. 23 Itsa patomarata pacabejiobiaexanaena, bajarapatomaravecua parëcëpecaename itsatomarabelia. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Daxita Israel nacuata penaetomaranëjava abaxë patsipaebiveretsinejevamë pexanialivaisi, xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, itacarajeta icatsia patsianicajë. 24 ’Itsajivi ata apo jamatabëcuenematatoxenetsi pecujarubinëtsi. Itsajivi ata pijinia itsanë itsa pijajivitonë, apo jamatabëcuenematatoxenetsi pijatuxanenë. 25 Pacuenia pecujarubinë itsamonae copiaya bejiobiaexanatsi, bajarapacuenia icatsia bajaraponë pecujarubivi ata bejiobiaexanaenatsi. Pacuenia petuxanenë copiaya bejiobiaexanatsi, bajarapacuenia icatsia pijajivitonë ata cotocaevi bejiobiaexanaenatsi. Xanë panijatuxanenënë: “Beelzebú, daxita dovathivi pijatuxanenë,” nejai tsabiabi itsamonae. Nexata pijinia patajajivixaemë bitso pibisiavënëta paxamë ata cotocaevi pacajunatabiabiana, jai Jesús pijajivijavabelia. 26 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pëtsa pacujunavame jivi, pacaatiobi ata. Daxita xua jivi muetsia pibisiacuene exana, bexëajavabelia cueneyapëtaeponaenatsi daxitajivi. 27 Palivaisianë muetsia vajaepatojavata pacatsipaebaponatsi, bajarapalivaisianë paxamë pinijijumeta patsipaebaponaename jivi penacaetuatabiabijavata. 28 Pëtsa pacujunavame jivibevi ata. Bajarapamonae pacabeyaxuabi ata tsipae, acuenebi matavëjëa papecaitsacueniabinexa pepo panejamatabëcuenejavabelia. Biji rajane pacujunavare Dioso, ponë caëjëpatsi papecaxuabinexa infiernojavabelia papecabeyaxuabicujinae. 29 ’Anijanëbeje baratsuitobeje namatamota saya caepalatanëyo. Itsiata baitsi jane caenë ata baratsuito Dioso pepëya jemata muetsia apo jopaetsica petëpaenë. Tsipaji paneaxa, Dioso, asiva baratsui ata. 30 Dioso cajena bitso pacaasiva baratsui matatoxenetsia. Nexata panematanatoxi ata, caematanatoyo canacujitsia, Dioso namataëjëta. 31 Bajaraxuata pëtsa pacujunavame itsacuenejavayo ata. Tsipaji paxamë Dioso bitso pacaasiva baratsuitoxi matatoxenetsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 32 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Daxita pamonae tajajivi, jivi pitabarata itsa navajunupaebiana tajajivicuene, xanë ata vajunupaebianajë bajarapamonae tajajivicuene taxa, athëbëtatsia peecaenëjavabelia. 33 Pamonae jumai tsane itsamonaejavabelia: “Xanë cajena Jesús apo pijajivitonënë,” jai tsane, nexata pijinia bajarapamonae yabara xanë jumaitsinë tsane taxa Diosojavabelia: “Mara pamonae apo tajajivije,” janë tsane, jai Jesús pijajivijavabelia. 34 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pëtsa panesivajamatabëjumaitsimë mapacueniaje: “Jesús rabaja patsica mapanacuayabetsicaje daxitajivi mapanacuataje najamatabëcuenejëpaeya pejinavanapaeyaexanaenexa,” panesivajamatabëjamë pëtsa. Bajaraxuanexa apo patsinëtsica. Biji rajane xanë tapatsixaetsica mapanacuayabetsicaje, jivi itsa nejumecovënëtsiana, apo najamatabëcuenejëpae tsane pamonaejavabelia apo nejumecovënëtsi, nacaemonae ata. Napijavajabitsaë tsane namataenetsia. 35 Xanë apo tanenajuajumecovënëtsixaebeje, pebibeje paxabeje apo najamatabëcuenejëpaebeje tsane. Petirivabeje ata, pexënatoyobeje xanë apo tanenajuajumecovënëtsixae penabeje apo najamatabëcuenejëpaebeje tsane. Pamebeje ata pecopenabeje apo najamatabëcuenejëpaebeje tsane. 36 Nexata xanë apo tanenajuajumecovënëtsixae, caejivi canacujitsia bepijavajabitsaëjivi taenatsi pijamonaejivi ata. 37 ’Pajivi nejumecovënëtsi ata, apo niasiva tsane paxa, pena ata, piasivajava matatoxenetsia, bajarapajivi apo tajajivi tsane. Pajivi nejumecovënëtsi ata, apo niasiva tsane pexënato, pexënatoyo ata, piasivajava matatoxenetsia, bajarapajivi apo tajajivi tsane. 38 Pajivi nejumecovënëtsi ata, pecajunavi apo nepënaponae tsane pebeyaxuabixaejitsiatsi xanë tajumelivaisi yabara, bajarapajivi apo tajajivi tsane. 39 Pajivi nayavajunuaxaina tajajivicuene pebejiobiaexanaeyanivatsi, pebeyaxuabiyanivatsinua, bajarapajivi naxuabiana daxitamatacabijavabelianexa. Itsiata baitsi jane pajivi beyaxuabatsi tajajivixae, bajarapajivi daxitamatacabijavabelianexa Dioso capanepaenatsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 40 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pajivi pacacopiapitsiana patajajivixaemë, bajaraxua xanë taniji tanecopiapitsijava. Pajivi necopiapitsiana, bajaraxua taxa Dioso tane pecopiapitsijavatsi. 41 Diosojumepaebinë Dioso matamotsianatsi petonacuenebimatamo. Nexata pajivi xaniavaetsia copiapita Diosojumepaebinë, bajarapajivi ata Dioso matamotsianatsi. Nexata xuavajëto Diosojumepaebinë Dioso matamotsianatsi, bajara pijinia xuavajëto Dioso matamotsianatsi pajivi copiapita Diosojumepaebinë. Pajivi ata exanabiaba Dioso pitorobicueniatsi, bajarapajivi ata Dioso matamotsianatsi. Nexata pajivi xaniavaetsia copiapita pajivi exanaponapona Dioso pitorobicueniatsi, bajarapajivi ata Dioso matamotsianatsi. Nexata xuavajëto Dioso matamotsianatsi pajivi exanaponapona Dioso pitorobicueniatsi, bajara pijinia xuavajëto bajarapajivi Dioso matamotsianatsi. 42 Pajivi yavenonaena tajajivi, tsiquirijavayo ata mera rajutsiana piapaenexa, bajarapajivi pepacuene matamotsianatsi Dioso, jai Jesús pijajivijavabelia.

Mateo 11

1 Jesús baja najumevereta pijajivi doce ponëbejejavabelia livaisi petsipaebijava. Nexata baja Jesús pona livaisi petsipaebinexa bajarapanacuata penaetomaranëjava. 2 Bajarapamatacabi Juan jivibautisabinë naneconitsiaponapona penaneconitsivi pejebabiabibota. Nexata Juan vënëlivaisitane Dioso pesaëta Jesús pinijicuene pexanaponaejava. Bajaraxuata Juan itoroba pijajiviyajuvënëvi Jesúsjavabelia. 3 Juan itoroba pijajivi peyanijobinexa Jesúsjavabelia. Nexata Juan pijajivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Xamë tsabaja Cristomë? ¿Xamë tsabaja tajëvelia cavajunupaebapona nepatsijavanexatsica daxitajivi necapanepaenexa? Itsa apo Cristomë, ¿abaxë tsaja pacopiaevetavanapaenajë itsanë pepatsinexatsica? jai Juan pijajivi Jesúsjavabelia. 4 Nexata Jesús jumaitsi Juan pijajivijavabelia: —Paponare baja. Patsipaebianame Juan pacuenia baja pataneme taexanaponaejava. Patsipaebianamenua pacuenia baja pajumetaneme tatsipaebilivaisi jivijavabelia. 5 Apo petaevimi ata itaxutoxaniavaetaponajë xaniavaetsia petaenexa. Petabusipacuenabivitsinua daxita jinavanapaeyaexanaponajë. Bajayajebi bitso peperabëtsabanaevinua vecuaajibiaexanaponajë. Bitso pemuxusipanaevinua jumetaeyaexanaponajë baja xaniavaetsia pejumetaenexa. Petëpaevimi ata icatsia asaëyaexanaponajë. Pexanialivaisinua pecapanepaelivaisinexatsi pibisiacuene pexanaeneconimivecua tsipaebaponajë bepejiobivijavabelia. Daxita bajaraxua taexanaponaejava patanetaejavamë, patsipaebianame Juanjavabelia. 6 Pajumaitsimënua tsane Juanjavabelia: “Jesús raja jumaitsi: ‘Jamatabëcuenebarëya pajivi tsiteca jumecovënëta xanë Dioso pexënatocuenenë,’ jai raja Jesús,” pajamë tsane Juanjavabelia, jai Jesús Juan pijajivijavabelia. 7 Itsa baja Juan pijajivi naviabalia, nexata bajarapamonae pecovëta Jesús taxuxuaba jivijavabelia petsipaebijava Juan pelivaisi. Jesús jumaitsi jivijavabelia mapacueniaje: —Itsa paponame petusato nacuayabelia, pamatacabi Juan ponapona petusato nacuata, ¿detsa pitsicuene pajamatabënaponaremelia panetaenexa bajarajotalia? ¿Paponaremelia tsaja saya panetaenexa musuli penajëabijava jovibota? 8 Itsa apo paponaemëlia panetaenexa musuli penajëabijava jovibota, ¿detsa nexata pitsicuene panetaenexa paponaremelia? ¿Paponaremelia tsaja saya panetaenexa naitabëtsiaya pexaniajava penaxatatsinë? Paxamë rabaja payapëtaneme mapacueneje. Pamonae naitabëtsiaya pexaniajava naxatababiaba, bajarapamonae jinavanapa nacuanë pevetsivi pijabonëjava. 9 ¿Detsa nexata xua pajamatabënaponaremelia panetaenexa petusato nacuayabelia? Paponaremelia raja panetaenexa Diosojumepaebinë profetanë. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Juan itsa pataneme, pepacuene jane baja pepo profetanë, Diosojumepaebinë, pataneme. Nexata saya bevelia profetanë apo pataemë. 10 Juan pexanaejavanexa, bajayata tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota vajunupaeba. Dioso tanejumaitsijava ata xanëjavaberena Juan yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Itorobianajë nevajënaeyabelia tanejumelivaisipaebinënexa, jivi pecatsivajënae najamatabëcuenexaniavaetsinexa, jai bajayata Dioso pejumelivaisibaxutota tapatsivajënaeya Juan tanelivaisi paebanajetarucaejavanexa yabara. 11 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Juan ayaijamatabëcuenenë mapanacuataje. Nexata bajayata Juan pevajënaeya paprofetavi jinavanapa, itsanë ata Juan apo jamatabëcuenematatoxenetsitsi. Itsiata baitsi jane pajivi beveliajamatabëcuenejivi ata, itsa nejumecovënëta tacapanepaejavanexa, bajarapajivi ayaijamatabëcuenejivi Dioso exanaenatsi Juan matatoxenetsia. 12 ’Juan jivibautisabinë petaxuxuabijavaveliacujinae, Dioso pitorobilivaisi jivi petsipaebanajetarucaejava mapamatacabijavaberena ataje, ayaibitsaëtoxaneto picani jivi jitsipa Dioso pitorobilivaisi pejumecovënëtsinexa. Itsiata itsamonae pesaëta caranatapona bajarapamonae pejumecovënëtsiyaniva Dioso pitorobilivaisi. 13 Juan penaexanaevajënaeya, daxita Diosojumepaebivimi profetavi tajëvelia vajunupaebapona itsamatacabi Dioso pijajivi pevetsijavanexa. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi ata, tajëvelia vajunupaeba Dioso pijajivi pevetsijavanexa. 14 Itsa baja jamatabëpajumecovënëtame, pajumecovënëre xua aeconoxae pacatsipaebijitsiatsi. Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Elíaspijinë icatsia patsiana,” jai. Bajarapacuenia tajëvelia itsa jumaitsi, Juan jivibautisabinë yabara jumaitsi. Tsipaji pacuenia jamatabëcueneitsi profeta Elíaspijinë, bajara jamatabëcueneitsi Juan ata. Nexata Juan pepatsivajënaeya, tajëvelia yapëtanetsi pacuenia Juan exanaejitsia. 15 Pajivi jamatabënejumeyapëtane patacatsipaebilivaisi, nenamuxunaevetsi xaniavaetsia, jai Jesús jivijavabelia. 16 Jesús icatsia jumaitsi jivijavabelia: —¿Detsa meta pacuenia yapëtaeyaexanaenajë itsamonaejavabelia bajarapamonae xaniavaetsia papecayapëtaenexa pacuenia paxamë pajamatabëcueneitsimë tsavanapae? Jumaitsinë meta tsane paxamë yabara mapacueniaje: “Bajarapamonae abaxë saya bepejevaxijivixi, pajivixi tomara tuatuajëjava banamuxusitenavanapa. Pejevaxijivixi itsa namuxusitenavanapa, bavavajai tsenae penajua namuxusitenaevijavabelia. 17 Pevavajaijavata bajumaitsi: ‘Pacatoobecatsi picani flauta. Itsiata apo payavajibimë. Pacatonaxëanecatsi picani penemuxunanuevajinexa ata. Itsiata apo panuemë,’ bajai tsenae pejevaxi penajua namuxusitenaejivixijavabelia. Bajara saya jamatabëcueneitsi pamonae aeconoxae jinavanapa mapanacuataje,” janë meta tsane paxamë yabara. 18 Juan jivibautisabinë Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaebanajetaruca. Pexaejava itsajavata apo xaeyabiabi, pamatacabibeje Diosojavabelia vajëtapona. Vinora ata apo apaeyabiabi. Nexata bajaraponë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajumaitsimë tsabiabi: “¡Juan raja dovathi yajavaponapona!” pajamë tsabiabi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. 19 Bajaraxuacujinae icatsia xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, najetarucajë. Itaxutojema xaniji. Matavëjëa apaeyabiabajënua. Nexata xanë yabara icatsia jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajumaitsimë tsabiabi: “¡Pataema maponëje! Ayaijava xaeyabiaba. Ayaira matavëjëa apaeyabiabanua piaitajibinexa. Barënajamatabëcuenejëpanua gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabivi. Pamonae ata piajamatabëcuenebejevi, barënajamatabëcuenejëpa,” pajamë tsabiabi xanë yabara. Itsiata baitsi jane xuanë paxanëbeje Juanbeje paexanaponajëbeje, bajaraxuanë Dioso pejamatabëcueneta pataexanaejavabeje itsamonae xaniavaetsia yapëtaena. Nexata daxita bajarapamonae yapëtaena pacuenia Dioso paneyapëtaeyaexanabeje pepacuene pepo pexaniajaijamatabëcuene, jai Jesús mapacueniaje jivijavabelia. 20 Itsatomaranëjava Dioso pesaëta Jesús pinijicuene pexanaejavanë navitsia exanapona. Itsiata bajarapatomaranëpijivi apo copabi pibisiacuene pexanabiabijava. Apo najamatabëcuenepënëyorotsi Diosojavabelia. Nexata Jesús ajumesaëya jumaitsi bajara patomaranëpijivijavabelia: 21 ¡Bitso bepajiobimë tsane paCorazín tomarapijivimë! ¡Bitso bepajiobimë tsane paBetsaida tomarapijivimë ata! Pinijicuene Dioso pesaëta taexanaejavanë patae atamë, itsiata apo panejumecovënëtsimë. Apo pacopabimë pibisiacuene paneexanabiabijava. Apo panajamatabëcuenepënëyorotsimë Diosojavabelia. Bajayata Tiro tomarapijivimi, Sidón tomarapijivimi ata, petuatuajëta bajarapitsipinijicuene itsa tsitaexanaejitsipajë, nexata bajarapamonaemi copabijitsipa pibisiacuene pexanaejava. Najamatabëcuenepënëyorotsipa Diosojavabelia. Bajarapamonaemi nexata pibisiacuene pexanabiabineconi bitso yajamatabëcuenebëjai tsipae. Nexata Diosojavabelia petsitanajamatabëcueneitajëtsinexa peyajamatabëcuenebëjaijava pibisiacuene pexanabiabineconi, naxatabijitsipa piayopapaëbërëjavanë. Enaejitsipa irata. Ipumana ata natsimataothocaejitsipa bitso peyajamatabëcuenebëjaixae pibisiacuene pexanabiabineconi. 22 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. PaCorazín tomarapijivimë, paBetsaida tomarapijivimë ata, patae atamë pinijicuene Dioso pesaëta taexanaejavanë, apo panejumecovënëtsimë. Nexata pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi, bajarapamatacabi bitso ayaicuenia Dioso pacananeconitsiaexanaena. Paneconivajëtota bajayata Dioso naneconitsiaexana Tiro tomarapijivimi, Sidón tomarapijivimi ata, bajarapaneconivajëto matatoxenetsia Dioso bitso ayaicuenia pacananeconitsiaexanaena. 23 Paxamë paCapernaum tomarapijivimë, jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Vaxaitsi cajena ayaijamatabëcuenevitsi. Nexata Dioso nacacapanepaena athëbëabetsia,” pajamatabëjamë tsabiabi. Itsiata baitsi jane athëbëabetsia Dioso apo pacacapanepae tsane. Dioso raja pacaxuabiana infiernojavabelia apo patanejumecovënëtsixaemë. Bajayata Sodoma tomarapijivimijavata itsa exanaejitsipajë Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava, pacuenia paxamëjavata exanaponajë, nexata Sodoma tomarapijivimi copabijitsipa pibisiacuene pexanaejava. Najamatabëcuenepënëyorotsipa Diosojavabelia. Nexata bajarapamonae Dioso apo verebiabi tsipaetsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Nexata abaxë mapamatacabi ataje jivi jinavanapaejitsipa bajarapatomarata. 24 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena pijaneconi pexainaevi, ayaicuenia Dioso pacananeconitsiaexanaena. Tsipaji Dioso pesaëta navitsia pinijicuene taexanaponaejava patae atamë, apo panejumecovënëtsimë. Nexata Sodoma tomarapijivimi matatoxenetsia Dioso bitso ayaicuenia pacananeconitsiaexanaena, jai Jesús patomarapijivijavabelia apo jumecovënëtsitsi. 25 Jesús pevajëtsijavata paxa Diosojavabelia jumaitsi: —Axa, nevetsinë athëbëtatsia. Nevetsinë mapanacuajava ataje. “Ayaijamatabëcuenenëmë bitso,” cajaitsi. Tsipaji pamonae bitso apo penacujarubivi ata, yapëtaeyaexanaename nevetsijavanexa daxita nijajivi mapanacuataje. Bajarapamonae yapëtaeyaexanaename pexanialivaisi, xanë talivaisi, palivaisi vecuamatayatame bitso peyapëtaevi mapanacuapijilivaisije. Bajarapalivaisi vecuamatayatame bitso penacujarubivi ata mapanacuapijicuene yabaraje. 26 Bajarapacuenia exaname tsipaji baja exaname nejitsipaecuenia, jai Jesús paxa Diosojavabelia pevajëtsijavata. 27 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Taxa Dioso baja cajena netocopata tayapëtaenexa daxitacuene. Itsajivi ata apo nejamatabëcueneyapëtae pacuenia xanë jamatabëcueneitsinë, Dioso pexënatonë. Caenë taxa Dioso nejamatabëcueneyapëtane. Itsajivi ata apo jamatabëcueneyapëtae pacuenia taxa Dioso jamatabëcueneitsi. Caenënë xanë, pexënatonë, jamatabëcueneyapëtaniji. Pamonae tojitsipajë tayapëtaeyaexanaenexa pacuenia taxa Dioso jamatabëcueneitsi, bajarapamonae ata yapëtaeyaexanaponaenajë. 28 Pabita penacuenebabiabinë, piarevejava pejotabiabinë, bitso bavemaxëcuerana. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata bitso itsa pajamatabëcuenecueraname pibisiacuene paneexanabiabijava yabara, xanëjavaberena paponare paneajamatabëcuenesaënexa icatsia. 29 Bueyubeje banavësijumacaevetabeje petsivësijumabuatsinexatsibeje yugovënëjava penacuenebinexabeje. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata panajamatabëcuenecaevere patacatsijamatabëcuenebuatsinexa patacatsipaebilivaisi. Panejumecovënëtsianame pacuenia pacaitorobatsi patanetonacuenebinexamë. Nexata panevajënaeyabelia panejamatabëcueneyapëtaeponaename. Tsipaji xanë xaniavaetsia pacatsipaebaponaenatsi. Xanë beayaijamatabëcuenenë apo nataenë. Nexata bajarajota panajamatabëcueneevetsianame paneajamatabëcuenesaënexa icatsia. 30 Pacuenia bueyu tsivësijumabuatatsi yugovënëjava petoyapëxanepanaenexatsi penacuenebijava, bajara pijinia pacuenia paxamë ata pacatoyapëxanepanaeyaexanaenatsi paneexanaenexa xua pacaitorobijitsiatsi, jai Jesús pijajivijavabelia.

Mateo 12

1 Judíovi penacueraevetsimatacabita Jesús, pijajivi yajava, najetaruca trigo pabianëjava. Jesús pijajivi bitso piajani. Nexata trigoxu siricanajetarubena. Xuxaeyabuatapona. 2 Nexata fariseovi tane Jesús pijajivi pesiricanajetarubenaejava trigoxu. Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Taema mapamonaeje. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi vajanacaitavetsicuene nijajivi exana. Apo nacaitavetsi ata trigoxu vajaxaejava, itsiata ajena penacueraevetsimatacabixae, nijajivi apo bexanae mapacueneje, jai fariseovi Jesúsjavabelia. 3 Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Ajena, penacueraevetsimatacabita, tajajivi bajarapacuenia exanae ata, itsiata apo pibisiacuene. Tsipaji bitso piajani. ¿Apo palebimë tsipaji Dioso pejumelivaisibaxuto paneyapëtaenexa pacuenia vajasalinainë Davidpijinë, pebarëponaevi yajava, exana pamatacabi bitso piajani? 4 Davidpijinë joneya Dioso pijatemploboyalia. Nexata Dioso pijatemploboënëta, mesajumata, bobena Diosonexa ofrendacuenia petojebipanbëanë. Bajarapapanbëanë apo tocopatsitsi picani Davidpijinë, pijajivi ata, pexaenexa penaneconitsiyaniva Diosojavabelia. Ësacerdotevi picani tocopatatsi pexaenexa. Davidpijinë apo sacerdotenë ata, pijajivi barëxae ata bajarapapanbëanë, itsiata apo vënananeconitsi Diosojavabelia. 5 ¿Apo palebimë tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi paneyapëtaenexa pacuenia jumaitsi sacerdotevi yabara? Sacerdotevi templobota penacuenebivi, penacueraevetsimatacabita ata apo nacueraevetabiabi. Penacueraevetsimatacabita sacerdotevi nacuenebabiabi ata templobota, itsiata apo naneconitsi Diosojavabelia. 6 Xanë cajena ayaijamatabëcuenenënë. Nexata Dioso netojitsipa jivi taneyaiyataenexa templobo matatoxenetsia. 7 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Jitsipajë paneitaxutotsoniataenexa itsamonae ata. Apo jitsipaenë cajena saya patanetobeyabiabinexamë dajubicuene ofrendacuenia patanerajutabiabinexamë,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Xua yabara jumaitsi bajarapacuenia, apo pajumeyapëtaemë baja cajena. Tsipaji itsa pajumeyapëtaejitsipame xua yabara jumaitsi, nexata tajajivi ata paitaxutotsoniataejitsipame. Nexata tajajivi trigoxu pexaejava yabara apo panejumaitsimë tsipae: “Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi vajanacaitavetsicuene nijajivi exanapona,” apo panejamë tsipae. Tsipaji tajajivi apo naneconitsi Diosojavabelia. Tsipaji tajajivi bitso piajanixae, trigoxu xane. 8 Nexata xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, netoxanepana cajena tatsipaebinexa xua xanepana jivi pexanaenexa penacueraevetsimatacabita ata, jai Jesús mapacueniaje fariseovijavabelia trigo pabianëjavata. 9 Trigo pabianëjavata Jesús livaisi petsipaebicujinae fariseovijavabelia, Jesús baja vecuapona pabianë. Nexata Jesús joneya judíovi penacaetuatabiabiboyalia. 10 Nexata bajarajota pebi naeca, pecobetsaquenaenë. Itsamonae fariseovi bajarajota jamatabëneconitatsi Jesús. Nexata Jesús naitaxutocaevetatsi xua yabara neconitsijitsiatsi. Nexata fariseovi Jesús jamatabëcueneëjëbiaya yanijobatsi mapacueniaje. —¿Vajanacueraevetsimatacabita ata tsaja xanepana piavitanevi vajajamatejemayaexanaenexa? jai fariseovi Jesúsjavabelia. 11 Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —Paxamëyajuvënëvi pijaoveja itsa tojopaejitsiparecatsi meramëthëareca, penacueraevetsimatacabita ata ponaejitsipa. Nexata jutsipaina pijaoveja. ¿Baja tsabaitsi jane? 12 ¡Biji ra jivitonë bitso namatamota oveja matatoxenetsia! Bajaraxuata itsiata nacatoxanepana vajaexanaenexa pexaniacuene vajanacueraevetsimatacabita ata, jai Jesús fariseovijavabelia. 13 Nexata Jesús jumaitsi pecobetsaquenaenëjavabelia: —Namaxërovire, jai Jesús. Itsa bajaraponë namaxërovita, pacuenia itsanenia cobeitsi, bajara cobeitsi. Cobexanepanareca baja. Pecobetsaquenaejavami baja ajibi. 14 Nexata fariseovi itsa tane Jesús pecobexanepanaeyaexanaejava pecobetsaquenaenë, fariseovi anaepana. Nexata pitsaparena judíovi penacaetuatabiabibovecua. Nexata jane baja fariseovi najumejaita Jesús pebeyaxuabinexatsi. 15 Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia fariseovi sivanajamatabëxainatsi. Jesús picani fariseovi jamatabëbeyaxuabatsi. Nexata baja Jesús bajarapamonae vecuapona itsajavabelia. Jivi ayaibitsaëtoxaneto Jesús pënaponatsi. Jesús nexata jamatejemayaexana daxita piavitanevi. 16 Jesús jumeitaveta bajarapamonae petsipaebiyaniva itsamonaejavabelia Jesús Dioso pexënatocuene. 17 Bajarapacuenia Jesús pejamatejemayaexanaevi itsa jumeitaveta petsipaebiyaniva itsamonaejavabelia, copiapata jane baja pacuenia bajayata Diosojumepaebinëmi profeta Isaíaspijinë tajëvelia jumaitsi. Dioso pejumaitsijava Jesús yabara profeta Isaíaspijinë bajayata tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: 18 Maponë taitapetsinë, taitorobicuenia exanabiaba. Bajaraponë tasivanë. Sivajamatabëcuenebarëyanë. Espíritu Santo runaeyaexanaenicajë bajaraponë pematatsënëatsica. Bajaraponë apo judíovijavabelia tsipaebiana tananeconitsiaexanaejavanexa daxita pibisiacuene pexanaevi. 19 Bajaraponë itsajivijavabelia ata apo jumeanaenotsi tsane. Livaisi itsa tsipaebapona, pinijijumeta apo vavajai tsane. 20 Pamonae xanë tajumelivaisi pejumecovënëtsijava abaxë apo ajamatabëcuenesaë ata, itsiata bajaraponë bajarapamonae apo xuabi tsane. Capanepaena. Pamatacabi tocopiapatsianatsi bajaraponë pijajivi pevetsimatacabinexa, xaniavaetsia bajaraponë evetsiana daxita pijajivi. 21 Nexata daxitajivi, apo judíovi ata, sivanajamatabëcuenecopatsianatsi bajaraponë pecapanepaenexa, jai bajayata tajëvelia profeta Isaíaspijinë Dioso pejumaitsijava Jesús yabara. Bajarapacuenia bajayata tajëvelia jumaitsi Isaíaspijinë peyaquinaebaxutota. 22 Jesús tocapatatsi bitso pitaxutotsëcënaenë, apo penatsipaebinë. Bajaraponë dovathi yajavaponapona. Bajaraponë Jesús jamatejemayaexana. Xaniavaetsia baja nexata tane. Natsipaebanua baja. 23 Jivi itsa tane Jesús pejamatejemayaexanaejava bajaraponë, jamatabëcuenenabenajaca. Nexata jivi najumaitsi Jesús yabara: —¿Matsaeta ponë Davidpijinë pemomoje, Dioso pitorobinëtsicaje? najai bajarapamonae Jesús yabara. 24 Nexata fariseovi itsa jumetane bajarapacuenia jivi pejumaitsijava, fariseovi jumaitsi jivijavabelia: —Mara ponë Jesúsje, dovathi jivivecua capitsapabiaba Beelzebú pesaëta. Beelzebú raja daxita dovathivi pitorobinë, jai fariseovi jivijavabelia jamatabëcuenenavëxaniabiaya Jesús yabara. 25 Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia fariseovi sivanajamatabëxainatsi. Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Nacaenacuapijivi ata itsa navecuanatsanaejitsipa penasivanavajabitsaëtsinexa, namataenetsia naverebiabijitsipa nacaenacuapijivi ata. Bajara pijinia itsipae nacaetomarapijivi ata. Itsa navecuanatsanaejitsipa penasivanavajabitsaëtsinexa, nexata namataenetsia naverebiabijitsipa nacaetomarapijivi ata. Bajara pijinia itsipae nacaemonae ata. Itsa navecuanatsanaejitsipa penasivanavajabitsaëtsinexa, nexata namataenetsia naverebiabijitsipa nacaemonae ata. 26 Bajara pijinia itsipae dovathi ata. Dovathi jivivecua itsa capitsapaponaejitsipa pijajivi, dovathivi, nexata bepijavajabitsaënë taejitsipatsitsi pijajivi. Itsajamatabëcuene vecuaxainaejitsipa pijajivi. Pesaë ata apo xainaponae tsipae. 27 Paxamë ata panijajivi dovathi jivivecua capitsapabiaba. Nexata xanë Beelzebú pesaëta dovathi jivivecua itsa capitsapabiabajë, ¿detsa nexata ponë pesaëta panijajivi ata dovathi jivivecua capitsapabiaba? Caenë rabaja Dioso pesaëta. Nexata panijajivi ata pacayapëtane bajarapacuenia jamatabëcuenenavëxaniabiaya panejumaitsijava xanë yabara. 28 Espíritu Santo raja pesaëta xanë dovathi jivivecua capitsapabiabajë. Nexata baja picani jivi beyapëtane Dioso baja petaxuxuabijava pijajivi pevetsijava paxamë tuatuajëta, jai Jesús fariseovijavabelia. 29 Fariseovi pecanaëjëtsinexa Jesús bitso piasaënëcuene dovathi matatoxenetsia, Jesús icatsia jumaitsi fariseovijavabelia mapacueniaje: —Itsajivi ata apo caëjëpaetsi pejonenexa bitso piasaënë pijaboyalia peyacajërëtsinexa xua xaina pijabota. Itsiata itsa patsipa bajaraponë matatoxenetsia bitso piasaënë, nexata cobecëtabuatsipatsi. Taxucëtabuatsipatsi yajava. Matapania bajarapacuenia yacajërëtsipatsi daxita xua xaina pijabota. 30 ’Pajivi apo neyavenonaeyacaetuatsi jivi Diosojavabelia, bajarapajivi betajavajabitsaëjivi. Tsipaji apo taneyavenonaeyacaetuatsixae, jivi nevecuanacayajata Dioso picani pejumecovënëtsiviminexa. 31 ’Bajaraxuata pacatsipaebijitsiatsi, Dioso caëjëpatsi daxitajivi pibisiacuene pexanaeneconimi pevecuaajibiaexanaenexa. Pibisiacuenia jivi Dioso baracuaicuaijai ata, bajarapaneconi ata Dioso caëjëpatsi pevecuaajibiaexanaenexa. Itsiata baitsi jane pajivi pibisiacuenia baracuaicuaijai Espíritu Santo, pacuenia paxamë pajumaitsimë, Dioso apo vecuaajibiaexanae tsane bajarapaneconi. 32 Pajivi pibisiacuenia nebaracuaicuaijai ata, xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, bajarapaneconi ata itsiata Dioso vecuaajibiaexanaenatsi itsa vajëta Diosojavabelia. Itsiata baitsi jane pajivi pibisiacuenia baracuaicuaijai Espíritu Santo, bajarapaneconi Dioso apo vecuaajibiaexanae tsanetsi. Daxitamatacabijavabelianexa apo vecuaajibiaexanae tsanetsi bajarapaneconi, jai Jesús fariseovijavabelia. 33 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Pexaniavirianaenë itsa ubatsi, nacuaita pijinia pexaniacuai. Ponae pijinia pibisianae, nacuaita pibisiacuai. Caevirianae canacujitsia yapëtanetsi itsa nacuaita. 34 Bajara pijinia pacuenia paxamë ata dovathi papijajivimë, panayapëtaneme paneajamatabëcuenebejejava. Nexata apo pacacaëjëpae panecuaicuaijainexa pexaniacuene yabara. Pajamatabëcuene bëpënëa panejamatabëëthëtota panajamatabëxainame, panecuibovojotuatsina pitsapa panecuaicuaijainexa. 35 Itsamonae pijinia majamatabëcueneitsije. Pacuenia vajaubinae, pexanianae, pexaniacuai pijinia nacuaita, bajara pijinia jamatabëcueneitsi itsamonae. Ponë pexaniajamatabëcuenenë, pexaniacuene yabara cuaicuaijai. Tsipaji pexaniajamatabëcuene xaina pejamatabëëthëtota. Ponë pijinia pibisiajamatabëcuenenë pibisiacuene yabara cuaicuaijai. Tsipaji pibisiajamatabëcuene najamatabëxaina pejamatabëëthëtota. 36 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi, caejivi canacujitsia, naneconitsiaexanaponaena caejumeyo canacujitsia pibisiacuenia pecuaicuaijaijava yabara. 37 Pibisiacuenia panecuaicuaijaijava yabara Dioso pacananeconitsiaexanaena. Pexanialivaisi itsa pacuaicuaijamë tsabiabi tsane, nexata paneconijibimë tsane Diosojavabelia, jai Jesús fariseovijavabelia. 38 Fariseovi, judíovi pecujarubivi ata, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, pajitsipajë patataenexa Dioso pesaëta pinijicuene nexanaejava, patacayapëtaenexa pepacuene Dioso athëbëvetsica pecaitorobinëcuenetsica, jai bajarapamonae. 39 Jesús nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Bitso pibisiacuene paneexanaevi, Dioso panejumecovënëtsijavami panecopabivi. Paneitorobame picani Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava patacatsitaexanaenexa pataneyapëtaenexamë Dioso pepacuene athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica. Itsiata baitsi jane Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava apo pacatsitaexanae tsanetsi. Bajayata pacuenia Diosojumepaebinëmi profeta Jonáspijinë exanatsi, bajara ëpitsicuene taneexanaejava pacatsitajëtsianatsi. 40 Bajayata Jonáspijinë boca ayainë dujuainë pënëta acueyabi pamatacabibeje, acueyabi pameravibeje yajava. Bajara pijinia pacuenia xanë ata, Daxitajivi Pematapijinënë, bocaenajë mëthëta acueyabi pamatacabibeje, acueyabi pameravibeje yajava. 41 Bajayata Nínive tomarapijivimi itsa jumetane Dioso pitorobilivaisi, Jonáspijinë petsipaebilivaisi, copaba pibisiacuene pexanaejava. Najamatabëcuenepënëyorota Diosojavabelia. Copiapatsiana rabaja Dioso papecananeconitsia exanaematacabinexa daxita panijaneconi panexainaevi. Panijaneconi panexainaevi pacanubiana Dioso pitabarata. Nexata bajarapamatacabi Nínive tomarapijivimi nonobapunaena Diosojavabelia papecaneconitsinexa Dioso apo panejumecovënëtsivi. Xanë majotaje ponaponajë, bitso ayaijamatabëcuenenënë Jonáspijinëmi matatoxenetsia. Nexata pacatsipaebi atatsi Dioso pejumelivaisi, itsiata apo panejumecovënëtsimë. Apo panajamatabëcuene pënëyorotsimënua pibisiacuene paneexanaejavavecua. Bajaraxuata ayaineconi paxainame Diosojavabelia. 42 Pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena pijaneconi pexainaevi, bajayata peponaponaevami, Saba nacuapijivi pevetsivami, nonotapunaena Diosojavabelia papecaconitsinexa Dioso apo panejumecovënëtsivi. Bajarapova pacaneconitsiana. Tsipaji bajayata bajarapovami tajë nacuatabuverena ata muxunarena pejumetaenexa Salomónpijinë, bitso daxitalivaisi peyapëtaenëmi, petsipaebilivaisi. Xanë majotaje ponaponajë, bitso ayaijamatabëcuenenënë Salomónpijinëmi matatoxenetsia. Nexata pacatsipaebi atatsi Dioso pejumelivaisi, itsiata apo panejumecovënëtsimë. Apo panenamuxunaevetsimënua. Bajaraxuata Dioso pacananeconitsiaexanaena, jai Jesús tajëvelia fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 43 Jesús jumaitsi fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata: —Dovathi itsa vejamatabëpitsapa jivitonë, nexata dovathi jinaruta petseviiranëjava. Jaitapona itsanëjavabelia petsijamatabëjonenexa penacueraevetsinexa bajaraponëjavata. Itsa apo caxitajarabi ponëjavabelia tsijamatabëjonejitsia, nexata dovathi jamatabëjumaitsi: 44 “Naviatsianajë meta icatsia tajabomijavabelia, paboverena pitsapajë,” jamatabëjai dovathi, ponëjavaverena pitsapa icatsia petsijamatabëjonenexatsi. Dovathi baja caevëa itsa naviarena, caxitajaraba peyajavaponaponaenëmitsi. Nexata peyajavaponaponaenëmitsi pejamatabëëthëto, dovathi tane bepënësajinecaebo, bepënëxaniavaetetsibo, bepiracajuetetsibo. 45 Nexata dovathi icatsia sivapona peyajavapatsinexarena itsadovathivi, siete ponëbeje. Bajarapadovathivi bitso piacujirubejevi copiaya padovathi matatoxenetsia. Daxita bajarapadovathivi pebi tsijamatabëjunuatsi peyajavaponaponaenexa. Belia jane baja pebi dovathivi bitso bejiobiaexanatsi. Copiaya abaxë caenë itsa tsijamatabëecatsi pacuenia bejiobiaexanabiabatsi, matatoxenetsia bejiobiaexanatsi. Bajara pijinia pacuenia tocopiapatsianatsi pamonae aeconoxae jinavanapa, piacujirubejevi, jai Jesús fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 46 Jesús abaxë jivi livaisi itsa tsipaeba bo ënëtuatuajëalia, pata Jesús pejuyapijivi, pena yajava. Nexata bojumavelia nubena bajarapamonae. Jamatabëbarëcuaicuaijaitsi picani Jesús. 47 Nexata itsajivi Jesús tsipaebatsi. —Patajatuxanenë, ena raja, nejuyapijivi yajava, nuca bojumaverena. Bajarapamonae pina jitsipa pecabarëcuaicuaijaijava, jaitsi Jesús. 48 Nexata Jesús jumaitsi petsipaebijivitsijavabelia: —¿Detsa pitsijamatabëcuenevi taena, tajuyapijivinua? jai Jesús. 49 Nexata Jesús pecobeta itaropita pijajivi. Jumaitsi petsipaebijivitsijavabelia: —Mara jane pamonae taenajivije, tajuyapijivinua. 50 Tsipaji raja pajivi exana taxa, athëbëtatsia peecaenë, pitorobicueniatsi, bajarapajivi cajena tajuyapijinë, tajuyapijiva, taenanua, jai Jesús petsipaebijivitsijavabelia.

Mateo 13

1 Jesús baja itsa najumevereta jivijavabelia livaisi petsipaebijava, pitsapa baja bajarapabovecua. Pona baja itsajavabelia. Nexata Jesús ecojopa pucaxaneto itapata. 2 Nexata pucaitapata jivi ayaibitsaëtoxaneto Jesús itaxutuanacaetuatatsi. Nexata Jesús runareca jera ënëabereca. Ecareca jera ënëtareca. Daxita jivibitsaëtoxaneto nubena tajetabovelia. 3 Nexata Jesús daxitacuene livaisianë tsipaeba jivijavabelia. Jesús jumai tsaponae bajarapamonaejavabelia mapacueniaje: —Peubinë pona pabiabelia peubinexa. 4 Nexata itsa pata pabita, peubixu pexucayajabajarabicuenia ubanajetaruca. Pexucayajabajarabijavata itsaxu othopa pabi tuatuajëjava penajetarucaenamutojumata. Nexata bajarajota pata baratsui. Xane bajarapaxumi juvinejeva. 5 Itsaxu pijinia othopa ibopananëjumata, itsajota bitso ira apo aitayaë. Nexata bajarapaxu bepijia juva. Tsipaji bitso ira apo aitayaë. 6 Nexata icotia bitso itsa ataju, nexata bajarapaxu juvi ata, tsaquenapona. Tsipaji irabereca bitso apo atabunepepiareca. 7 Itsaxu pijinia othopa xanëebacabomijavata. Nexata peubixu xanëebotonë caecuenia itsa yajavajuva, bitso xanëebotonë matacënënatsi peubijavami. 8 Itsaxu pijinia othopa pexaniairata. Bajarapaxu itsa juva, vitsaba. Xaniavaetsia nacuaita. Itsabotonë capitsapa cien paxutoyobeje tsaponae. Itsabotonë capitsapa sesenta paxutoyobeje tsaponae. Itsabotonë capitsapa treinta paxutoyobeje tsaponae. 9 Pajivi jamatabënejumeyapëtane patacatsipaebilivaisi, nenamuxunaevetsi xaniavaetsia, jai Jesús bajarapalivaisi petsipaebivijavabelia. 10 Jesús pijajivi imoxoyotatsi. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, jivijavabelia livaisi itsa tsipaebame, ¿detsa xuajitsia tsipaebame ëcomparacióncuenia? jai Jesús pijajivi. 11 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paxamë rabaja xaniavaetsia Dioso pacayapëtaeyaexana Dioso papijajivimë papecaevetsijava. Itsiata itsamonae apo yapëtae bajarapacuene. 12 Pajivi xaniavaetsia nejumeyapëtane tatsipaebilivaisi, bajarapajivi icatsia itsalivaisi pematatsënëa Dioso yapëtaeyaexanaenatsi. Itsiata pajivi apo jitsipae pematatsënëa pejumeyapëtaeponaenexa tatsipaebilivaisi, bajarapajivi xuayovajëto jumeyapëtane picani, nacofënëtsiana. 13 Bajaraxuata livaisi itsa tsipaebajë bajarapamonae, ëcomparacióncuenia tsipaebajë. Nexata bajarapamonae tae ata Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava, itsiata apo yapëtae pajamatabëcuene yabara exanajë pinijicuene taexanaejava. Namuxunaevetsi ata tatsipaebilivaisi, itsiata apo jumeyapëtae pajamatabëcuene xaina tatsipaebilivaisi. 14 Bajarapacuenia apo jumeyapëtae tsipaji jane baja tocopiapatatsi pacuenia bajayata tajëvelia Diosojumepaebinëmi profeta Isaíaspijinë yaquina. Dioso pejumaitsijava apo tanejumeyapëtaevinexa yabara, bajayata profeta Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita jumaitsi mapacueniaje: Bajarapamonae picani jumetaena. Itsiata apo jumeyapëtae tsane xua yabara tsipaebianatsi. Bajarapamonae taena picani. Itsiata apo yapëtae tsane pajamatabëcuene xaina petaejava. 15 Bajarapamonae ajamatabëcuenetaja tsane. Bajaraxuata benamuxuacabiaya pejinavanapaevi tsane. Benaitaxutotsaquebiaya pejinavanapaevi tsane. Itsa bajarapacuenia apo itsipae, nexata yapëtaejitsipa pajamatabëcuene xaina xua taena. Jumeyapëtaejitsipanua palivaisi jumetaena. Pejamatabëëthëtojavavetsina jumeyapëtaejitsipa. Nexata xanëjavaberena najamatabëcuenepënëyorotsipa perujujamatabëcuenevecua. Nexata xanë jamatabëcuene xanepanaeyaexanaejitsipajë, jai bajayata tajëvelia Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita xua yabara tsipaebajë bajarapamonae apo tanejumeyapëtaejavanexa yabara. 16 ’Itsiata baitsi jane paxamë baja pajamatabëcuenebarëyamë. Tsipaji payapëtaneme pajamatabëcuene xaina xua pataneme. Pajumeyapëtanemenua pajamatabëcuene xaina palivaisi pajumetaneme. 17 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Bajayatami ayaibitsaëto profetavimi necopiaevetavanapa tanetaenexa picani tapatsijavatsica. Itsamonae ata aneconijibia pejinavanapaevi Dioso pitabarata, necopiaevetavanapa picani tanetaenexa tapatsijavatsica. Itsiata apo netaenejeva, daxita bajarapamonaemi tëpa baja. Jamatabëjumetaeyabiabanua picani palivaisianë baja aeconoxae paxamë pacatsipaebaponatsi. Itsiata apo jumetaenejeva bajarapalivaisianë, bajarapamonaemi tëpa baja, jai Jesús pijajivijavabelia. 18 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniavaetsia panenamuxunaevere panejumeyapëtaenexa pajamatabëcuene xaina palivaisi pacatsipaebatsi pabita peubinë pelivaisicuenia. 19 Pamonae jumetae ata Dioso pejumelivaisi, itsiata itsa apo jumeyapëtae pejamatabëëthëtota, bajarapamonae bepiothopaexu pabi tuatuajëjava penajetarucaenamutojumata. Nexata najetaruca dovathi. Nexata bajarapamonae tsijamatabëjuvinejevatsi, dovathi vecuapitatsi bajarapalivaisimi, petsijamatabëubilivaisimitsi. 20 Pacuenia pijinia itsi paxu othopa ibopananëjumata, itsajota bitso ira apo aitayaë, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Bajarapamonae jumetane Dioso pitorobilivaisi. Nexata picani bajarapalivaisi barëyaya jumecovënëta. 21 Itsiata baitsi jane pacuenia irabereca apo atabunepepiareca paxu othopa ibopananëjumata, nexata nabijiana, bajara tsijamatabëcueneitsitsi bajarapamonae Dioso pitorobilivaisi. Tsipaji pepacuene pejamatabëëthëtovetsina apo jumecovënëtsi bajarapalivaisi. Nexata apo ajamatabëcuenesaë tsavanapae bajayajebi pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. Nexata itsa tocopiapatatsi daxita petoayapëbejecuenetsi, itsa yalivaisibatsinua Dioso pitorobilivaisi yabara, nexata pejumecovënëtsijava bajarapalivaisi bepijia copaba. Pevajënaeyabelia apo jumecovënëtavanapae. 22 Pacuenia pijinia paxu othopa xanëebacabomijavata, itsa juva, bitso matacënënatsi xanëebotonë, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Jumetane picani bajarapamonae Dioso pitorobilivaisi. Itsiata baitsi jane bitso jamatabëcueneenatsi mapanacuapijicuene yabaraje. Tsipaji najamatabëxaina ayaijava palata pexainaenexa. Nexata pijacuata najamatabëcueneyamaxëitojoroba. Bajaraxuata Dioso pitorobilivaisi apo tovitsabitsi pejamatabëëthëtota. Nexata pacuenia itsi pabita piacuaijibibotonë, bajara itsi bajarapamonae. Tsipaji Dioso xaniavaetsia apo tojinavanapae. 23 Pacuenia pijinia itsi paxu othopa pexaniairata, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Bajarapamonae jumetane Dioso pitorobilivaisi. Jumeyapëtanenua. Nexata pevajënaeyabelia tsijamatabëcuenevitsabaponatsi Dioso pitorobilivaisi. Nexata pacuenia peubijava capitsapa itsabotonë cien paxutoyobeje tsaponae, itsabotonë sesenta paxutoyobeje tsaponae, itsabotonë treinta paxutoyobeje tsaponae, bajara tsijamatabëcueneitsitsi bajarapamonae Dioso pitorobilivaisi, jai Jesús pijajivijavabelia. 24 Dioso apo pejumecovënëtsivi, pamonae najinavanapa Dioso pejumecovënëtsivijavata, itsamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena. Nexata jivi peyapëtaenexa bajarapamonae Dioso penaneconitsiaexanaejavanexa, Jesús comparacióncuenia livaisi tsipaeba jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Mara pacuene jëpaje Dioso pijajivi pevetsijavaje. Pabi pexainaenë, ëpexaniaviriatrigoxu uba pijapabita. 25 Itsiata baitsi jane daxitajivi pemajitsijavata meravi, pabi pexainaenë pijavajabitsaënë tojunuatsi pijapabita. Nexata toubatsi trigo tuatuajëjava pibisiaviriajava, betrigobotonë pecataejava. Bajaraxuacujinae vemaxëpona baja. 26 Nexata trigoxu juva. Vitsaba. Itsa baja trigobotonë namatonota, nexata matapania bajarajota nayapëtane pibisiaviriajava yajava penamatonotsijava. 27 Nexata pabi pexainaenë pijajivi pata petsipaebinexatsi. Pabixainaenë pijajivi jumaitsi: “Nijapabita ubame ëpexaniaviriatrigoxu. ¿De tsaeta pacuenia pitsapa pibisiaviriaxu pibisiajava peyajavajuvinexa trigojava?” jai pabixainaenë pijajivi. 28 Nexata pabixainaenë jumaitsi pijajivijavabelia: “Tajavajabitsaënë raeta bajaraxua uba,” jai. Nexata pabixainaenë pijajivi jumaitsi: “¿Jitsipame tsaja bajaraxua pataxunaejava?” jai. 29 Itsiata baitsi jane pabixainaenë jumaitsi pijajivijavabelia: “Jume. Tsipaji panexunaejavata payajavaxunaejitsipame trigobotonë. 30 Copatsianatsi abaxë penacuaitsinexa. Nexata penotsimatacabi itorobianajë tanetonotsivi copiaya pecaetuatsinexa piabejejava. Pepacunuanë exanaena. Bajaraxuacujinae bajaraxua tajuitsiana. Bajaraxuacujinae ëtrigoxu netonotsiana taetabiabibota tanetoetsinexa,” jai pabixainaenë pijajivijavabelia, jai Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. 31 Jesús livaisi tsipaeba comparacióncuenia jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: —Dioso raja pijajivi pevetsijava maitsije. Pacuenia mostazaxutoyo pejuvicujinae, bepijia vitsaba mostazanae, bajara pijinia itsane Dioso pijajivi ata. Bepijia Dioso pijajivi ayaibitsaëtoxaneto naexanaena. Pabi pexainaenë mostazaxu uba pijapabita. 32 Mostazaxu raja bitso tsiquirixutoxi daxita peubixuvecua. Itsiata baitsi jane mostazanae itsa juva, bepijia vitsaba. Caevaita pinijinae naexana itsapeubinaenë matatoxenetsia. Nexata baratsui ata pata bajaraponaeta. Pematapenanë exana bajaraponaemaxërananëjava. Bajara pijinia itsane jivi ata. Bepijia ayaibitsaëto Dioso pijajivi naexanaena, jai Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. 33 Jesús livaisi tsipaeba comparacióncuenia jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: —Dioso raja pijajivi pevetsijava maitsije. Pacuenia pan pexanaematabënexa, levaduravënëjava yacaëjëpa daxita panmatabëjava, bajara pijinia itsi Dioso pijajivi pevetsijava. Yacaëjëpaena daxitanacuanëjava. Petiriva pan pexanaenexa, acueyabi patarroxanetobeje trigobenonë matajërëaba levaduravënëjavata. Nexata pan pexanaematabënexa, ayaimatabë ata, levaduravënëjava pijinia tsiquirijavayo ata, itsiata levaduravënëjava yacaëjëpa daxitamatabëjava. Nexata levaduravënëjava fufunaeyaexana daxita panmatabënexa. Bajara pijinia itsi Dioso pijajivi pevetsijava. Yacaëjëpa daxitanacuanëjava Dioso pijajivi pevetsicuene, jai Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. 34 Jesús itsa tsipaeba jivijavabelia Dioso pijajivi pevetsijavanexa, livaisianë tsipaebapona ëcomparacióncuenia. 35 Bajarapacuenia Jesús jivi livaisianë itsa tsipaebapona ëcomparacióncuenia, tocopiapatatsi jane baja pacuenia Diosojumepaebinë profetanë bajayata tajëvelia yaquina Jesús petsipaebaponaejavanexa yabara. Jesús comparacióncuenia jivi livaisi petsipaebaponaejavanexa yabara, profetanë peyaquinaebaxutota jumaitsi mapacueniaje: Jivi itsa tsipaebajë, livaisi tsipaebianajë comparacióncuenia. Tsipaebianajë pitsicuene Dioso nacua pexanaejavaveliacujinae itsajivi ata abaxë apo yapëtae, jai tajëvelia bajayata profetanë peyaquinaebaxutota Jesús jivi livaisi comparacióncuenia petsipaebaponaejavanexa yabara. 36 Jesús naviabiaexana jivi ayaibitsaëtoxaneto. Bajaraxuacujinae Jesús boya joneya. Bajarapabota Jesús pijajivi imoxorenatsi. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Patajatuxanenë, panetsipaebare pajamatabëcuene xaina palivaisi tsipaebame jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. Baitsi palivaisi tsipaebame trigobotonë tuatuajëa pejuvijava pelivaisicuenia, jai Jesús pijajivi. 37 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —“Ponë uba pexaniaviriatrigoxu,” itsa janë, xanë rabaja, Daxitajivi Pematapijinënë, yabara nayabarajumaitsinë. 38 “Pijapabi,” itsa janë, mapanacua yabaraje jumaitsinë. “Pexaniaviriatrigoxu,” itsa janë, Dioso pijanacuayabetsia pejonevinexa yabara jumaitsinë. “Pibisiaviriajava pejuvijava,” itsa janë, dovathi pijajivinexa yabara jumaitsinë. 39 “Pijavajabitsaënë, ponë pabi pexainaenë toubatsi pibisiaviriajava pejuvinexa,” itsa janë, dovathi yabara jumaitsinë. “Penotsimatacabi,” itsa janë, mapanacua pevereverecaejavanexa yabara jumaitsinë. “Tanetonotsivi itorobianajë,” itsa janë, ángelevi yabara jumaitsinë. 40 Nexata pacuenia piabejejava caetuata pexuabinexa isotojavabelia, bajara pijinia pacuenia tocopiapatsianatsi dovathi pijajivi pexuabinexatsi isotojavabelia mapanacuaje pevereverecaematacabi. 41 Bajarapamatacabi xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, itorobianajë tajaángelevi taevetsinacua tanetovecuajutsinexa daxita pamonae pibisiacuene pexanabiabivi. Pamonae ata itsamonaejavabelia pibisiacuene exanaeyaexana, bajarapamonae ata taevetsinacua netovecuajutsiana tajaángelevi. 42 Bajarapamonae xuabianatsi infiernojavabelia. Bajarajota nuena. Navonosiniana bitso penavixaetaexae. 43 Pamonae jumecovënëtsiajinavanapa Dioso pitorobicueniatsi, bajarapamonae perabënaitayotsiana taxa Dioso pijanacuatatsia. Pacuenia matacabipijijuameto naitayota, bajarapacuenia perabënaitayotsiana. Pajivi jamatabënejumeyapëtane, patacatsipaebilivaisi nenamuxunaevetsi xaniavaetsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 44 Icatsia Jesús comparacióncuenia jumaitsi pijajivijavabelia: —Pebi irata mëthëteta bitso penamatamotsijavanë. Bajaraxuanë bitso xanepana. Nexata juya itsanë bexëajavabelia bajaraxuanë caxitajarabeta irata. Nexata abaxë bajaraponë apo jutsi bajaraxua. Abaxë saya mataacateta bajarajota. Nexata jamatabëcuenebarëyaya pona pijaboyabelia. Nexata xuacujinae bajaraponë canajeta daxita pexainaejavaximi. Nexata bajaraponë yacomuata bajarapaira. Tsipaji xua bajaraponë caxitajarabeta irata, bitso xanepana. Bitso namatamota. Nexata pacuenia bitso xanepana, bitso namatamotanua, xuanë bajaraponë bajarapaira yacomuata, bajara pijinia itsi Dioso pijajivi pevetsijava. Bitso xanepana. Bitso namatamotanua, jai Jesús pijajivijavabelia. 45 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacuenia itsi bitso pexaniaviriajava perlavënëjava, bajara pijinia itsi Dioso pijajivi pevetsijava, bitso pexaniacuene. Perlavënëjavanë pecanajetarutsinë jaitapona pexaniaviriajavanë juya pecanajetaponaenexa. 46 Nexata itsa caxitajarabaxuaba pexaniaviriaperlajava, bitso penamatamotsijava, pona pijaboyabelia pecanajetsinexa daxita pexainaejavami. Nexata comuata bajarapaperlajava, jai Jesús pijajivijavabelia. 47 Icatsia Jesús comparacióncuenia jumaitsi pijajivijavabelia: —Dujuai peyamatajucaejavata, pibisiaviriadujuai itsa yamatajuta, bavecuatsatapona. Bajara pijinia itsi Dioso pijajivi pevetsijava. Dioso pijajivi vecuatsatapona apo pejumecovënëtsivitsi pexuabinexa infiernojavabelia. Dujuai peyamatajucaejava manuameneta copareca. Nexata daxitaviriadujuai yamatajuta. 48 Itsa vënëca bajaraxua, nexata juta tajetabojavabelia. Bajarajota itapetapona pexaniaviriadujuai. Pexaniaviriadujuai jebapona bemapirejavabelia. Pibisiaviriadujuai pijinia xuabapona. 49 Bajara pijinia itsane nacua pevereverecaematacabi. Angelevi ponaena. Nexata pibisiacuene pexanaevi saicaya tsatsianatsi pexuabinexatsi. Dioso pijinia pitorobicueniatsi pejinavanapaevi saicaya tsatsianatsi pecapanepaenexatsi. 50 Nexata pibisiacuene pexanaevi xuabianatsi infiernojavabelia. Bajarajota nuena. Navonosiniana bitso penavixaetaexae, jai Jesús pijajivijavabelia. 51 Jesús yanijoba pijajivijavabelia. —¿Panejumeyapëtaneme tsabaja daxita xua yabara pacatsipaebatsi? jai Jesús. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Jãjã, pacajumeyapëtanetsi rabaja, jai. 52 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Ponë judíovi pecujarubinë ata, itsa nejumecovënëta, bajaraponë ata tajajivitonë tsane. Nexata pacuenia bo pexainaenë pijabovecua jutapona bitso penamatamotsijavanë, pejanajavanë, perujujavanë ata, bajara pijinia jamatabëcueneitsi tsane ponë nejumecovënëtsiana, judíovi pecujarubinë ata. Tsipaji bajaraponë yapëtaena pexanialivaisianë jivijavabelia petsipaebinexa. Bajaraponë yapëtaena xanë talivaisianë, pejanalivaisianë, perujulivaisianë ata, jai Jesús pijajivijavabelia. 53 Jesús baja penajumeveretsicujinae jivijavabelia livaisianë petsipaebijava comparacióncuenia, pona baja icatsia itsajavabelia. 54 Jesús baja naviata pevitsabinacuayabelia. Nexata Jesús pevitsabinacuata taxuxuaba livaisi petsipaebijava judíovi penacaetuatabiabibota. Nexata pejumetaevitsi sivajamatabëcuenenabenajacatsi. Nexata bajarapamonae Jesús jamatabëcueneaebiatanetsi. Bajarapamonae Jesús yabara najumaitsi mapacueniaje: —¿De tsaeta jota maponë nacujaruba peyapëtaenexa mapalivaisije? ¿De tsaeta pacuenia caëjëpatsi mapacuenia Dioso pesaëta pinijicuene pexanaenexaje? 55 Maponëje vaxaitsiyajuvënënë, carpinteronëmi pexënato. Maponëje María pexënato. Bajaraponë pejuyapijivi, Santiago, José, Simón, Judas. 56 Papetiriavi ata vajatomarata jinavanapa, maponëje pejuyapijivi. ¿Detsa verena nexata capitsapa palivaisianë nacatsipaebapona maponëje? najai bajarapamonae Jesús yabara. 57 Nacaetomarapijivixae, bajarapamonae Jesús apo jumexaniataetsi. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Bajara maitsabiabije. Diosojumepaebivi profetavi itsanacuapijivi yaiyataeyabiabatsi. Itsiata pijanacuapijivi, pijamonae ata, apo yaiyataeyabiabitsi, jai Jesús pijatomarapijivijavabelia. 58 Jesús pevitsabitomarata pejinavanapaevi apo jumecovënëtsitsi. Bajaraxuata Jesús Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava bajarapatomarata bitso apo tsitaexanae.

Mateo 14

1 Herodes, Galileanacua pevetsinë. Nexata Herodes Jesús vënëlivaisitanetsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaponaejava. 2 Nexata Herodes pijajivijavabelia jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi Jesús yabara: —Juanpijinëmi raeta jivibautisabinëmi icatsia asaë petëpaecujinae. Bajaraxuata caëjëpatsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaenexa, jai Herodes Jesús yabara. 3 Bajarapacuenia Herodes jumaitsi tsipaji abaxë Juanpijinë itsa asaë, Herodes pijajivi, vajabitsaëvi, itoroba Juanpijinë pevaetabinexatsi. Nexata vajabitsaëvi Juanpijinë cobecëtsiaya caponatsi penaneconitsivi pejebabiabiboyabelia. Bajarapacuenia Herodes pijajivi itoroba Herodes pijava, Herodíasva, pejamatabëcueneta. Herodíasva picani copiata pita Felipe, Herodes pejuyapijinë. Nexata Herodes pejuyapijinë pijava yacajërëta. 4 Nexata Herodes pejuyapijinë pijava peyacajërëtsixae, Juanpijinë abaxë itsa apo vaetabitsi, Herodes muxujioba. Juanpijinë jumaitsi Herodesjavabelia: —Acuenebi raja nejuyapijinë pijava nepitsijava, jai Juanpijinë Herodesjavabelia. 5 Bajarapacuenia Juanpijinë Herodes pemuxujiobixae, Herodes picani jamatabëbeyaxuabatsi Juanpijinë. Itsiata baitsi jane abaxë apo beyaxuabitsi. Tsipaji Herodes cujunava jivi. Daxitajivi Juanpijinë yapëtanetsi Diosojumepaebinëcuene. 6 Nexata Herodes itsa najamatabënapita penaexanaematacabi, fiesta exana. Herodes junata jivi ayaibitsaëto. Nexata bajarapafiestamatacabi pejionëyo, pijava pexënatoyo, pijacujirucuenia caevayo yavajiba daxita Herodes pejunatsivi pitabarata. Nexata Herodes bitso barëitajitsipa peyavajibijava pejionëyo. 7 Nexata Herodes najumecapanepaeya pexaniajaijumeta jumaitsi pejionëyojavabelia: —Xua jitsipame nevajëtsianame. Nexata itsa nevajëtsianame, itsacuenejava ata carajutsianatsi, jai Herodes najumecapanepaeya pejionëyojavabelia. 8 Nexata bajarapovayo pena pitorobicueniatsi jumaitsi mapacueniaje Herodesjavabelia: —Nerajure platota Juan jivibautisabinë pematabocoto, jai bajarapovayo Herodesjavabelia. 9 Bajarapacuenia Herodes pejionëyo itsa jumaitsitsi, Herodes bejamatabëjiobi tsanajetsireca. Herodes nexata acuenebi: “Jume,” pejaijava. Tsipaji baja najumecapanepaeya jumaitsi pejionëyojavabelia pexaniajaijumeta daxita Herodes pejunatsivi pitabarata. Nexata Herodes jejai. 10 Nexata Herodes pijajivi, vajabitsaëvi, itoroba penaneconitsivi pejebabiabiboyabelia pevësiucutaxuabinexatsi Juanpijinë. 11 Bajaraxuacujinae vajabitsaëvi Juanpijinë pematabocoto tocaparenatsi platota. Nexata Herodes rajutsiaexana pejionëyojavabelia. Bajarapova juya pena rajuta. Nexata baja Herodíasva yapëtane capanepaeya baja Juanpijinë pebeyaxuabijavatsi. 12 Nexata Juanpijinë pijajivi parena itsajota Juanpijinë boca petëpaenë. Pitatsi petëpaenë. Nexata Juanpijinë pijajivi mëthëtatsi. Bajaraxuacujinae bajarapamonae pona Jesúsjavabelia petsipaebinexa Juanpijinë pebeyaxuabijavatsi. 13 Jesús vënëlivaisitane Juanpijinë pebeyaxuabijavatsi. Nexata Jesús ëpijajivi jerata barëpona itsabelia ajibi jivi. Itsiata baitsi jane jivi ayaibitsaëtoxaneto yapëtane itsabelia Jesús pona. Nexata pijatomaranë vecuapona. Matatsënëa najetarubena pepëjaitsivitsi Jesús. 14 Itsa Jesús nonotajuna jeravecua, tane jivibitsaëtoxaneto. Nexata Jesús itaxutobejiobiatane bajarapamonae. Tocapatatsi piavitanevi. Nexata Jesús tojamatejemayaexana piavitanevi. 15 Itsa baja caniviyo tsaponae, Jesús pijajivi cujibarenatsi. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Caniviyo rabaja bitso. Majotaje ajibi pexaejava. Tsipaji itsajivi ata pijabo apo xainae. Itorobare baja jivi peponaenexa tomaraxijavabelia pecomuacaenexa pexaejava, jai Jesús pijajivi. 16 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Apo beponae raja abaxë. Paxamë parajure pexaejava, jai Jesús pijajivijavabelia. 17 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Paxainajë saya cinco papanbëbeje, anijanëyobeje dujuainëyobeje yajava, jai. 18 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Panetocarenamëre pan maberenaje, dujuainëyobeje yajava, jai Jesús. 19 Nexata Jesús itoroba daxitajivi penaenexa ponajavata. Nexata Jesús pita cinco papanbëbeje, anijanëyobeje dujuainëyobeje yajava. Athëbëa benaëcotsia. Jumaitsi Diosojavabelia: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pataxaejava, jai Jesús Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae Jesús pan epatsicacapona. Pijajivijavabelia rajuta bajarapapan. Nexata juya Jesús pijajivi tsicobetsana jivijavabelia. 20 Daxita xaniavaetsia nabane. Bajaraxuacujinae Jesús pijajivi caetuata pan, dujuai yajava, jivi peyajuvënëcopabejebijavanë. Nexata vënëba doce xuabeje bemapirecuenia pexanaejavanë. 21 Pamonae pexaejava xane, ayaibitsaëtoxaneto. Cinco mil ponëbeje namataëjëtatsi xaniavaetsia. Petiriavi, pejevaxi ata, apo namataëjëtsitsi. 22 Jesús jivi ayaibitsaëtoxaneto pexaejava perajutsicujinae, Jesús pijajivi bepijia runaeyaexanareca jera ënëabereca. Jesús pijajivi copiata itoroba penicabinexa puca itsapanabelia, Betsaida tomarabelia. Nexata Jesús abaxë caenë nacopatanuca bajarajota. 23 Itsa baja jivi napëvereta penaviabijava, Jesús junaya petsutojumabetsia caenë pevajëtsinexa Diosojavabelia. Nexata Jesús yameravibatsi bajarapatsutojumatatsia. 24 Bajarapaepatota Jesús pijajivi jerata epatua nabuatapona pepatsinexa puca itsapanabelia. Nexata Jesús pijajivi pevajënaeverena joviboxaneto najetaruca, malataca bitso ayai. Nexata malataca mene epabajarabapona jera ënëaberena. Nexata mera vënëcapona jera ënëaberena. 25 Bajaraxuacujinae bajayacunua, ajena matacabijitsia, Jesús pijajivi pecovëvelia imoxoyotanajetaruca. Jesús najetaruca mene itaboxoya. 26 Jesús pijajivi itsa tanetsi mene itaboxoya penajetarucaejava, nabenajaca. Vavajai pecajunavi. —¡Petëpaenë raeta pejumape najetaruca! jai Jesús pijajivi. 27 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xanë raja. Pëtsa panecujunavame. Pajamatejemamëre saya, jai Jesús pijajivijavabelia. 28 Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, itsa pepacuene xamë, nexata nejunaremelia talianexa mene itaboxoyalia, xamëjavabelia, jai Pedro. 29 Nexata Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Renamëre baitsi baja, jai Jesús. Pedro nexata jeravecua runareca meniabereca. Lia mene itaboxoyalia pepatsinexa Jesúsjavabelia. 30 Itsiata baitsi jane Pedro itsa tane jovibo piasaëjava, bitso cujunavataba. Nexata bubunanajereca. Pedro ajena bubunanajereca, vavajai. —¡Tajatuxanenë, nevaetabare! jai Pedro. 31 Bepijia Jesús cobepitajaraba. Jumaitsi Pedrojavabelia: —Tsiquirijavayo saya nejumecovënëtame tacaevetsijava. ¿Detsa xuajitsia nejumeaebiataneme? jai Jesús. 32 Nexata baja Jesúsbeje Pedrobeje jera ënëabelia itsa nonoliabeje, joviboxanetomi baja ajibi tsaxuabi. 33 Nexata daxita jerata peponaevi pematabacabëta tonubena Jesús pitabarata. Jumaitsi bajarapamonae: —Xaniajai rabaja. Xamë Dioso pexënatomë, jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 34 Jesús, pijajivi yajava, pata puca itsapanabelia. Pata Genesaret nacuata. 35 Genesaret nacuapijivi itsa yapëtanetsi Jesúscuene, nexata daxita bajarapanacuajava vajunupaebatsi pepatsijava. Nexata tocapatatsi daxita piavitanevi Jesúsjavaberena. 36 Piavitanevi pecapatsivi pinijicuenia jumai tsabiabi Jesúsjavabelia: —Pexaniacuene bitso netoexanare. Tocopatsianame maponëje pecatojayatsinexa nenaxatatsijavacopia, jai tsabiabi. Nexata daxita pamonae Jesús penaxatatsijavacopia tojayataponatsi, jamatejema tsaponae piavitanejavavecua.

Mateo 15

1 Fariseovi, judíovi pecujarubivi yajava, pata Jerusalén tomaraverena. Bajarapamonae Jesús imoxoyorenatsi. Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: 2 —Jesús, nijajivi naneconita Diosojavabelia. Tsipaji nijajivi apo jumecovënëtsiajinavanapae vajasalinaivi pijacuene. Nijajivi itsa xane pexaejava, xane anijatonë napëna nacobequiatsinejeva, jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 3 Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata: —Paxamë apo pajumecovënëtsimë Dioso pitorobilivaisi saicaya vajasalinaivi pijacuene panecatsitecaenexa. 4 Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi mapacueniaje: “Axa yaiyataema. Ena ata yaiyataema. Pajivi pibisiacuenia bijatane paxa, pena ata, bajarapajivi pabeyaxuare,” jai Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. 5 Itsiata baitsi jane paxamë jivi pamuxubijiapenetabiabame peyaiyataeyaniva paxajivi, penajivi ata. Paxamë jivijavabelia pajumaitsimë tsabiabi mapacueniaje: “Axa, ena ata, itsa cavajëta neyavenonaenexa, nexata itsa apo jitsipaemë neyavenonaejava, jumaitsimë tsane mapacueniaje: ‘Daxita xua pacarajutsipatsibeje picani patacayavenonaenexabeje, daxita bajaraxua tsipaebajë baja tarajutsinexa Diosojavabelia. Nexata acuenebi patacarajutsinexabeje,’ jamë tsane neyavenonaeyaniva,” pajamë tsabiabi jivijavabelia. 6 Nexata caranata Dioso pejumaitsijume: “Axa yaiyataema. Ena ata yaiyataema,” pejaijume jivi pejumecovënëtsijavami paxamë pacopatsiaexanaponame. Tsipaji paxamë patsipaebaponame saicaya vajasalinaivi pijalivaisi. 7 ¡Paxamë saya jivi paneyamaxëitojorobivi! Diosojumepaebinëmi profeta Isaíaspijinë baja cajena bajayata tajëvelia xaniavaetsia pacavajunupaeba. Bajayata Dioso tajëvelia pejumaitsijava paxamë yabara, profeta Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita jumaitsi mapacueniaje: 8 Bajarapamonae nejitsipaena saya pijumeta. Itsiata pepo tanejitsipaejamatabëcuene nevecuatajë tsane. 9 Saya baitsi bajarapamonae pijajumaitsita tsane: “Pacajitsipatsi,” nejai tsane itajara. Itsiata apo xaniajai tsane. Bajarapamonae saya jivi tsipaebaponaena pejamatabëcuenepijilivaisi. Pepo taitorobilivaisi apo tsipaebi tsane, jai tajëvelia Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita Dioso pejumaitsijava paxamë yabara, jai Jesús fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 10 Nexata icatsia Jesús junata jivi. Jumaitsi jivijavabelia: —Panenamuxunaevere xaniavaetsia patanejumeyapëtaenexamë patacatsipaebilivaisi. 11 Xua jivi xane pecuibovojotota, pexaevajënaeya napëna anijatonë apo nacobequiatsi ata, apo jamatabëcuenebijianaetsi. Apo vënananeconitsi Diosojavabelia. Baitsi rajane xua jivi pecuibota pibisiacuenia cuaicuaijai, bajara jane xua jivi bajamatabëcuenebijianatsi, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 12 Nexata Jesús pijajivi imoxoyorenatsi. Jesús pijajivi jumaitsi: —Patajatuxanenë, ¿yapëtaneme tsabaja fariseovi pecabaraanaepanaejava itsa cajumetane bajarapacuenia nejumaitsijava? jai Jesús pijajivi. 13 Nexata fariseovi yabara Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Panamuxujemare saya bajarapamonae. Bajarapamonae saya apo yapëtae. Bajarapamonae bepitatsëcënaevi. Nexata bepematacaponaevi pitatsëcënaevi pijinia. Pitatsëcënaenë itsa matacaponaejitsipa itsanë pijinia pitatsëcënaenë, nexata najuajopaejitsiparecabeje mëthëxanetojavareca. Pabita piabejejava itsa juva, nexata yatabutopaya jonatsi vajaveretsinexa. Bajara pijinia pacuenia taxa, athëbëtatsia peecaenë, verebiabianatsi daxita bajarapamonae, jai Jesús pijajivijavabelia fariseovi yabara. 15 Pedro nexata jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, paneyapëtaeyaexanare pajamatabëcuene xaina palivaisi tsipaebame jivijavabelia. Palivaisi baitsi jumaitsimë: “Xua jivi xane pecuibota, apo jamatabëcuenebijianaetsi,” jamë, jai Pedro Jesúsjavabelia. 16 Nexata Jesús jumaitsi: —¿Paxamë ata tsarovia abaxë apo panejumeyapëtaemë? 17 Daxitacuene xua jivi xane pecuibovojotota, junua pecotsorotuabereca. Bajaraxuacujinae vecuapitsapatsi. 18 Baitsi rajane xua jivi pecuibuatsina pitsapa pecuaicuaijainexa pacuenia najamatabëxaina pejamatabëëthëtovetsina, bajara jane xua jivi jamatabëcuenebijianatsi. 19 Tsipaji rabaja jivi pejamatabëëthëtojavavetsina pitsapa pibisiacuene penajamatabëxainaenexa. Pitsapa jivi pebeyaxuabijamatabëcuenenexa. Pitsapa pebi pijava pevecuanamatayajitsi jamatabëcuenenexa. Pitsapa petiriavijavabelia pebi penaperabëquenetsiatae jamatabëcuenenexa. Pitsapa penacobetoxotsijamatabëcuenenexa. Pitsapa itsamonae pexanaejava yabara najumetsënëtsiaya pepaebijamatabëcuenenexa. Pitsapa itsamonae yabara najumetsënëtsiaya pebaracuaicuaijai jamatabëcuenenexa. Daxita bajarapajamatabëcuene pitsapa jivi pejamatabëëthëtojavavetsina. 20 Daxita bajarapajamatabëcuene jivi jamatabëcuenebijianatsi. Jivi raja pexaejava xae ata, anijatonë napëna nacobequiatsinejeva, apo jamatabëcuenebijianaetsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 21 Jesús baja Genesaret nacuavecua pona. Naropota itsanacuayabelia, itsabelia eca anijatomarabeje, Tiro tomarabeje Sidón tomarabeje. Jesús baja pata bajarapanacuayabelia. 22 Nexata bajarapanacuata ponapona cananeaviriava. Bajarapova apo judíova. Bajarapova Jesúsjavaberena pata. Pinijijumeta bajarapova jumaitsi Jesúsjavabelia: —¡Petuxanenë, Davidpijinë pemomomë, nitaxutotsoniataema! Taxënatovayo dovathi yajavaponapona. Bitso bejiobiayaexanabiabatsi, jai bajarapova Jesúsjavabelia. 23 Itsiata Jesús apo jumepitsi. Nexata Jesús pijajivi imoxoyorenatsi. Jesús pijajivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, ponaeyaexanare baja mapovaje. Bitso raxua nacapëvabanajetaruca, jai Jesús pijajivi. 24 Nexata Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —Dioso baja cajena nitoroba tayavenonaenexa ëjudíovi, Israel nacuapijivi, pamonae Dioso tane beoveja. Tsipaji bajarapamonae Diosovecua naxuabavanapa, jai Jesús bajarapovajavabelia. 25 Itsiata bajarapova imoxoyorenatsi Jesús. Bajarapova Jesús yaiyataeya pematabacabëta nucajunua Jesús pitabarata. Nexata bajarapova jumaitsi Jesúsjavabelia: —¡Petuxanenë, neyavenonare! jai. 26 Nexata Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —Apo xanepanae copiaya xamë itsanacuapijivamë tacayavenonaenexa. Abaxë copiaya veyavenonajë tajanacuapijivi, judíovi. Xamë copiaya itsa cayavenonaejitsipatsi, nexata pacuenia pejevaxi pexaejavaminexa yacajërëtsipajë tarajutsinexa avirixijavabelia, bajara itsinë tsipae, jai Jesús bajarapovajavabelia. 27 Itsiata baitsi jane bajarapova ajumesaë tsaponae. Icatsia jumaitsi Jesúsjavabelia: —Xaniajamë rabaja picani. Itsiata neyavenonare. Tsipaji avirixi ata baxane pexainaenëtsi pexaeyecaemesa bëxëpanareca piothopaepërë. Bajara pijinia pacuenia itsiata itsanacuapijiva atanë, neyavenonare, jai bajarapova Jesúsjavabelia. 28 Nexata icatsia Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —¡Petiriva, bitso najamatabëcuenecopatame Diosojavabelia pecayavenonaenexa! Nexata pacuenia jumaitsimë, bajarapacuenia Dioso baja cajena catoexanaena, jai Jesús. Bajarapaepatota bajarapova pexënatovayo Jesús pejamatabëcueneta tojamatejematsi baja pijabotalia. 29 Itsa panacuata eca Tiro tomarabeje Sidón tomarabeje, Jesús baja vecuapona. Nexata Jesús najetaruca Galilea pucaxaneto muxubërëa. Nexata Jesús petsutojumabetsia junaya. Nexata petsutojumatatsia Jesús ecojopa. 30 Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto pata Jesúsjavaberena. Tocapatatsi pejayujayunaevi. Tocapatatsinua bitso pitaxutotsëcënaevi. Tocapatatsinua apo pecuaicuaijaivi. Tocapatatsinua penabejenaevi. Tocapatatsinua ayaibitsaëtoxaneto piavitanevi. Bajarapamonae tojebatsi Jesús pitabarata. Nexata Jesús jamatejemayaexana daxita bajarapamonae. 31 Nexata jivi jamatabëcuenenabenajaca itsa tane pecuaicuaijaijava apo pecuaicuaijaivimi. Jesús xanepanaeyaexana penabejenaevimi ata. Xanepanaeyaexana pejayujayunaevimi ata. Itaxutoxanepanaeyaexana bitso pitaxutotsëcënaevimi ata. Nexata jivi itsa tane bajarapacuene, jumaitsi Diosojavabelia: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë, paIsrael nacuapijivinë patajaDiosomë,” jai bajarapamonae. 32 Jesús jivi ayaibitsaëtoxaneto pënajinavanapatsi. Nexata Jesús junata pijajivi. Jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Netsitabejiobi baja rovia mapamonaeje. Tsipaji baja ajena acueyabi pamatacabibeje xaina xanëjavata pejinavanapaecujinae. Pemarue baja tovereverecatsi. Pexaejava xaenejeva, apo jitsipaenë taitorobijava peponaenexa pijabonëjavabelia. Namuto epatua meta cuenabijitsipatsi piajani, jai Jesús pijajivijavabelia. 33 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —¿Detsa jane pacuenia pexaejava tocaxitajarabianatsi mapajivibitsaëtoxanetoje? Majotaje ajibi pexaejava. Tsipaji itsajivi ata pijabo apo xainae majotaje, jai Jesús pijajivi. 34 Nexata Jesús yanijoba pijajivijavabelia. —¿Detsa papanbëbeje paxainame? jai. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Siete papanbëbeje paxainajë, dujuainëxi yajava, jai. 35 Nexata Jesús itoroba daxitajivi penaenexa irata. 36 Nexata Jesús pita siete papanbëbeje, dujuainëxi yajava. Nexata Jesús jumaitsi Diosojavabelia: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pataxaejava, jai. Bajaraxuacujinae Jesús epatsicacapona pan, dujuainëxi yajava. Nexata Jesús pepatsicacaepan rajuta pijajivijavabelia. Nexata juya Jesús pijajivi tsicobetsana bajarapajivi bitsaëtoxanetojavabelia. 37 Daxita bajarapamonae nabane xaniavaetsia. Nexata peyajuvënëcopabijavanë Jesús pijajivi caetuata. Vënëba siete xuabeje bemapirecuenia pexanaejavanë. 38 Pamonae pexaejava xane, ayaibitsaëtoxaneto. Cuatro mil ponëbeje namataëjëtatsi xaniavaetsia. Petiriavi, pejevaxi ata, apo namataëjëtsitsi. 39 Pexaecujinae pexaejava, Jesús baja naviabiayaexana jivi. Nexata Jesús runareca jera ënëabereca. Pona baja Magdala nacuayabelia.

Mateo 16

1 Fariseovibeje saduceovibeje pata Jesúsjavaberena. Nexata bajarapamonae Jesús jamatabëcueneëjëbiaya itorobatsi picani pinijicuene pexanaejava Dioso pesaëta Jesús petsitaexanaenexa. Bajarapacuenia picani Jesús itorobatsi peyapëtaenexatsi Dioso pepacuene athëbëvetsica pitorobinëcuenetsitsica. 2 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pamatacabi caniviyo itaboxo tsobia, paxamë pajumaitsimë tsabiabi: “Meravia pexaniamatacabi tsane. Tsipaji itaboxo tsobia,” pajamë tsabiabi. 3 Pamatacabi bajayacunua nacuaitaboxo itacaënanuca, pajumaitsimë tsabiabi: “Ajena anacuayaijitsia daxita matacabi. Tsipaji nacuaitaboxo itacaënanuca,” pajamë tsabiabi. Payapëtaneme picani xaniavaetsia pacuenia matacabi itsijitsia. Tsipaji itarërëbo pepitsapaexae, payapëtaeyabiabame. Itsiata baitsi jane patae atamë Juan jivibautisabinëmi pexanaponaejava, xanë ata taexanaponaejava patae atamë, itsiata apo payapëtaemë Dioso athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica. 4 Bitso pibisiajamatabëcuene xaina pamonae copaba Dioso pejumecovënëtsijavami. Bajarapamonae picani nitoroba Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava tatsitaexanaenexa taneyapëtaenexa pepacuene Dioso athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica. Itsiata baitsi jane Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava, apo tsitaexanaenë tsane. Pacuenia bajayata Diosojumepaebinë profeta Jonáspijinë exanatsi, bajara ëpitsicuene taneexanaejava, tsitajëtsianajë, jai Jesús petëpaecujinae icatsia Dioso piasaëyaexanaejavanexatsi yabara. Jesús baja nexata bajarapamonae vecuapona. 5 Jesús pijajivi nicabalia puca itsapanabelia. Nexata nacofënëta pemarue. Apo caponae pan. 6 Nexata Jesús pijajivi muxujioba pejumecovënëtsiyaniva fariseovi, saduceovi ata, itsa tsipaebatsi saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Panejumetaema. Xania panayajivitaema fariseovi pijalevadura. Panayajivitaema saduceovi ata pijalevadura, jai Jesús pijajivijavabelia. Bajarapacuenia Jesús jumaitsi fariseovi petsipaebaponaelivaisi, saduceovi ata petsipaebaponaelivaisi, Jesús pijajivi pejumecovënëtsiyaniva. 7 Itsiata Jesús pijajivi apo jumeyapëtaetsi. Bajaraxuata Jesús pijajivi nabarëcuaicuaijai bajarapacuenia Jesús pejumaitsijume yabara. Jesús pijajivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya najumaitsi: —Jesús nacajumaitsi: “Xania panayajivitaema fariseovi pijalevadura. Panayajivitaema saduceovi ata pijalevadura,” nacajai. Baja raeta pacuenia Jesús nacajumaitsi pan apo vajacaponaexae, najai Jesús pijajivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. 8 Jesús pijajivi jamatabëcueneyapëtane bajarapacuenia jamatabëcuenenavëxaniabiaya pejumaitsijava levadura yabara. Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa xuajitsia panajumaitsimë: “Baja raeta pacuenia Jesús nacajumaitsi pan apo vajacaponaexae,” panajamë? ¡Apo payapëtaemë tsipaji tanecaëjëpaejava taexanaenexa pan itsa namatavenonatsi! 9 Paxamë abaxë apo panejumeyapëtaemë. ¿Apo panajamatabënapitsimë tsipaji pacuenia exanajë pamatacabi pan namatavenonatsi? Tsicobetsanajë cinco papanbëmibeje cinco mil ponëbeje pexaenexa. ¿Detsa xuabeje pavënëbame peyajuvënënacopabijavanë bemapirecuenia pexanaejavanë? 10 ¿Apo panajamatabënapitsimënua tsipaji pacuenia tsicobetsanajë siete papanbëmibeje cuatro mil pajivibeje pexaenexa? ¿Detsa xuabeje bajarapamatacabi pavënëbame peyajuvënënacopabijavanë bemapirecuenia pexanaejavanë? 11 Itsa pacajumaitsitsi: “Xania panayajivitaema fariseovi pijalevadura. Panayajivitaema saduceovi ata pijalevadura,” itsa pacajaitsi, pan yabara apo pacajumaitsitsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 12 Nexata jane baja Jesús pijajivi xaniavaetsia jumeyapëtanetsi. Nexata Jesús pijajivi najumaitsi: “Xania panayajivitaema fariseovi pijalevadura. Panayajivitaema saduceovi ata pijalevadura,” nacajai tsaena Jesús, fariseovi, saduceovi ata, itsa nacatsipaeba saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua vajajumecovënëtsiyaniva, najai Jesús pijajivi. 13 Jesús, pijajivi yajava, najetaruca Cesarea de Filipovënë tomaramuxunenia. Nexata Jesús pijajivijavabelia jumaitsi mapacueniaje: —Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë. ¿Detsa jivi jumai tsabiabi xanë yabara? ¿De tsaeta xanë ponënë? jai Jesús pijajivijavabelia. 14 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Itsamonae xamë yabara jumai tsabiabi: “Juanpijinëmi raeta jivibautisabinëmi icatsia asaë,” jai tsabiabi. Itsamonae pijinia jumai tsabiabi: “Diosojumepaebinëmi raeta, profeta Elíaspijinë, ponëmi bajayata ponapona, icatsia asaë,” jai tsabiabi. Itsamonae pijinia jumai tsabiabi: “Diosojumepaebinëmi raeta profeta Jeremíaspijinë, ponëmi bajayata ponapona, icatsia asaë. Itsa jume, nexata meta bajayata Diosojumepaebivimi profetavimiyajuvënënë icatsia asaë,” jai tsabiabi itsamonae xamë yabara, jai Jesús pijajivi. 15 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa nexata paxamë pajamatabëitsimë xanë yabara? ¿Detsa xanë ponënë? jai Jesús pijajivijavabelia. 16 Nexata Simón Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Xamë cajena Cristomë, athëbëvetsica Dioso pecaitorobinëtsica jivi necapanepaenexa. Xamë Dioso piasaëtsaponaponaenë pexënatomë, jai Pedro Jesúsjavabelia. 17 Jesús nexata jumaitsi Pedrojavabelia: —Simón, Juan pexënatomë, xamë jamatabëcuenebarëyamë. Tsipaji itsajivi ata apo cayapëtaeyaexanae xanë taneyapëtaenexamë Cristocuenenë. Biji rajane taxa, athëbëtatsia peecaenë, cayapëtaeyaexana. 18 Nexata catsipaebianatsi mapacueniaje. Xamë rabaja Pedromë, beibotomë. Pacuenia ibopanaxanetojumata pexanetsibo bajayajebi ajamatabësaë tsecae, bajara pijinia itsane tajajivi tanejumecovënëtsivi Cristocuenenë. Nexata dovathi apo jamatabëcuenematatoxenetsitsi tsane. 19 Pacuenia baupaevetsinë evetsiaexanatsi llavianë, bajara pijinia pacuenia caevetsiaexanaenatsi athëbënacuapijilivaisianë. Xua itavetsianame mapanacuataje, bajaraxua Dioso ata athëbënacuatatsia itaveta. Xua tocopatsianame pexanaenexa mapanacuataje, bajaraxua Dioso ata athëbënacuatatsia tocopata pexanaenexa, jai Jesús Pedrojavabelia. 20 Nexata Jesús pijajivi jumeitaveta petsipaebiyaniva itsajivijavabelia ata: “Mara ponë Cristoje, Dioso athëbëvetsica pitorobinëtsica jivi pecapanepaenexa,” pejaiyaniva. 21 Jesús pebeyaxuabijavanexatsi, tajëvelia navajunupaeba pijajivijavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: —Ponaejitsianë Jerusalén tomarabelia. Nexata bajarajotalia nebejiobiaexanaena judíovi pijaancianovi, sacerdotevi penamatacaitorobivi ata, judíovi pecujarubivi ata. Bajaraxuacujinae nebeyaxuabiana. Itsiata baitsi jane tatëpaecujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane, jai Jesús tajëvelia pijajivijavabelia. 22 Nexata Pedro junata Jesús pebarëponatabinexa pesaicaeyojavabelia. Nexata Pedro pesaicaeyojavatalia jumaitsi Jesúsjavabelia: —¡Tajatuxanenë, Dioso caitaxutotsoniataena bajarapamonae pecaexanaeyaniva daxita pacuenia tajëvelia navajunupaebame! jai Pedro Jesúsjavabelia. 23 Nexata Jesús Pedrovecua napënëyorotaxuaba. Taenuca pijajivi penaejavabelia. Nexata Jesús napënëyorotsia jumai tsanucae Pedrojavabelia: —¡Dovathi, nevecuanatixire! Nejamatabëcueneëjëbijitsipame. Necopare Dioso taneitorobicuenia taexanaenexa. Xamë apo jitsipaemë pacuenia Dioso jitsipa taexanaenexa. Saya jitsipame pacuenia jivi jitsipa taexanaenexa, jai Jesús. 24 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pajivi jitsipa tanepënaponaejava, bajarapajivi copatsi pejitsipaecuenia penajamatabëxainabiabijavami. Exanaponaponae taitorobicuenia. Najamatabëcueneveretsinua, bejiobiaexanaejitsia atatsi, beyaxuabijitsia atatsinua, Dioso pejumelivaisi yabara piajamatabëcuenesaë tsaponaponaenexa. Nexata jane baja xuacujinae nepënaponaena. 25 Pajivi exanaponapona penatojitsipaecuenia, apo xainae tsane matacabi apo pevereverecaejava. Pajivi xanë tajamatabëcueneta copata penatojitsipaecuenia pexanaejavami, bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava. 26 Pajivi exanaponapona penatojitsipaecuenia, bajarapajivi Diosovecua naxuabiana. Nexata bajarapajivi daxitacuene xainae ata, mapanacuapijicueneje, itsiata nacuerata. Tsipaji pexainaecuene apo capanepae tsanetsi Diosojavabelia. Tsipaji acuenebi tsane itsajivi ata pematamotsinexa penaxuabiyaniva Diosovecua. 27 Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, yajavapatsianicajë taxa Dioso pijapenivenivenaecotia. Yajavapatsianicajënua tajaángelevi. Nexata matamotaponaenajë caejivi canacujitsia, tanetonacuenebivi. Naneconitsiaexanaenajë pijinia pijaneconi pexainaevi. 28 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Daxita paxamë patëpaenejevamë, xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, tajajivi ayaibitsaëtoxaneto naexanaena. Nexata paxamëyajuvënëvi pepuatae tsane xanë tajajivi ayaibitsaëtoxaneto taevetsijava, tëpaena, jai Jesús pijajivijavabelia.

Mateo 17

1 Jesús petëpaejavanexa tajëvelia penavajunupaebicujinae, seis pamatacabibejecujinae, Jesús pijajivi, acueyabi ponëbeje, barëjunaya pinijitsutoxanetojumabetsia. Jesús barëjunaya mapamatabëxëyoje: Pedro, Santiago, Juan. Bajarapamatabëxëyo Jesús barëjunaya pinijitsutoxanetojumabetsia. Santiago raja pejuyapijinë Juan. 2 Nexata petsutojumatatsia Jesús perabënivenivenareca bajarapamonae pitabarata. Pacuenia matacabipijijuameto banaitayota, bajarapacuenia Jesús itabaranaitayota. Penaxatatsijavareca, daxita nivenivenaeya niojai. 3 Nexata bajarajota Jesús pijajivi tane bajayata petëpaenëmibeje, Moiséspijinëbeje Elíaspijinëbeje. Jesús barëcuaicuaijaitsi bajaraponëbeje. 4 Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia mapacueniaje: —¡Patajatuxanenë, pijacuaxae panebarëponame! Itsa jitsipame, pacatoexanaenatsi acueyabi pabobërëtobeje. Itsabobërëto xamënexa tsane. Itsabobërëto Moisésnexa tsane. Itsabobërëto Elíasnexa tsane, jai Pedro Jesúsjavabelia. 5 Itsa abaxë Pedro cuaicuaijai tsanucae, penaitayotsiitarërëbo mataacataxuabatsi daxita bajarapamonae. Nexata bajarapamonae jumetane bajarapaitarërëbojavavetsica Dioso pejumaitsijava: “Mara ponë taxënato, tasivanëje. Bitso sivajamatabëcuenebarëyanë. Pajumetaema bajaraponë,” pejaijavatsica bajarapamonae jumetane. 6 Jesús pijajivi itsa jumetane bajarapacuenia Dioso pejumaitsijavatsica, irataeya othopa irata. Jesús pijajivi bitso najunaviaca. 7 Nexata Jesús imoxoyolia pijajivi. Jayalia. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Panonobapunare. Pëtsa pajunavame, jai Jesús pijajivijavabelia. 8 Nexata Jesús pijajivi itsa naëcobarëcëpalia Jesúsjavabelia, ajibi baja Moisésbeje Elíasbeje. Caenë baja Jesús nuca. 9 Nexata Jesús pijajivi itsa barërunanucaponaica petsutojumavetsica, jumeitaveta pijajivi. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Pëtsa patsipaebame itsajivi ata pacuene pataneme. Matapania xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, icatsia asaënë tsane tatëpaecujinae, nexata jane baja matapania patsipaebianame, jai Jesús pijajivijavabelia. 10 Nexata Jesús pijajivi yanijoba Jesúsjavabelia. Jumaitsi: —Patajatuxanenë, ¿detsa xuajitsia judíovi pecujarubivi jumai tsabiabi: “Bajayata ponëmi ponapona, Elíaspijinë, petëpaecujinae icatsia asaë tsane. Bajaraponë copiata patsiana. Bajaraxuacujinae patsiana Cristo, pepo vajanacacapanepaenënexa jane baja,” jai tsabiabi? jai Jesús pijajivi. 11 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —“Copiata Elíaspijinë patsiana. Nexata bajaraponë jamatabëcuenexanetsiana daxitajivi,” itsa jai, Juanpijinëmi jivibautisabinëmi yabara jumaitsi. Xaniajai rabaja pacuenia judíovi pecujarubivi jumaitsi. 12 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Elíaspijinë rabaja patajopa. Itsiata jivi apo yapëtaetsi ponëcuene. Nexata pacuenia jivi jitsipa pexanaenexa bajaraponëjavabelia, exana baja. Beyaxuabatsi. Bajara pijinia pacuenia xanë ata, Daxitajivi Pematapijinënë, nebejiobiaexanaena bajarapamonae, jai Jesús pijajivijavabelia. 13 Nexata Jesús pijajivi jumeyapëtanetsi. Nexata Jesús pijajivi jamatabëjumaitsi: —“Elíaspijinë rabaja patajopa,” itsa jai Jesús, Juanpijinëmi jivibautisabinëmi yabara jumaitsi, jamatabëjai Jesús pijajivi. 14 Jesús pijajivi, acueyabi ponëbeje, barënaviata petsutojumavetsica. Nexata bajarapatsutoxanetotabuta vajënaeevetatsi jivi ayaibitsaëtoxaneto. Nexata pebi Jesús imoxoyorenatsi. Bajaraponë Jesús yaiyataeya pematabacabëta nucajunua Jesús pitabarata. Bajaraponë jumaitsi Jesúsjavabelia: 15 —Jesús, netoitaxutotsoniataema taxënatonëyo. Netodevacaibabiabatsi raja. Bitso bejiobi tsabiabi. Anijatonë isotuabelia natajuitabiaba. Itsajavata menialia jopabiabalia. 16 Nijajivijavaberena picani capatajë tanetojamatejemayaexanaenexa. Itsiata baitsi jane apo caëjëpaetsi tanetojamatejemayaexanaenexa, jai bajaraponë Jesúsjavabelia. 17 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¡Paxamë baja rovia apo pajumecovënëtsimë Dioso papecayavenonaejavanexa! Bajaraxuata apo pacajamatabëcuenecaëjëpae pejevaxinë panevecuacapitsapaenexa dovathi. ¡Paneajamatabëcuenetajavi baja rovia! Pexaniajailivaisivecua saicayacuenia panajamatabëxainame. ¿Detsa paepatojebi abaxë paxamëjavata ponaponaenajë? ¿Detsa paepatojebi abaxë paxamëjavabelia ajamatabëcuenesaënë tsaponaponae tsane patanejumecovënëtsinexamë? Panetocarenamëre pejevaxinë, jai Jesús pijajivijavabelia. 18 Nexata Jesús itaveta dovathi pejevaxinë pevecuapitsapaenexatsi. Nexata baja pejevaxinë dovathi vecuapitsapatsi. Pejevaxinë baja jamatejema. 19 Bajaraxuacujinae Jesús pijajivi barëcuaicuaijaitsi pijaepatojavata. Jesús pijajivi jumaitsi: —Patajatuxanenë, ¿detsa xuajitsia meta paxanë apo panecaëjëpae patavecuacapitsapaenexa dovathi? jai Jesús pijajivi. 20 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Apo pacacaëjëpae pejevaxinë panevecuacapitsapaenexa dovathi. Tsipaji xaniavaetsia apo pajumecovënëtsimë Dioso papecayavenonaejavanexa. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Paxamë tsiquirijavayo ata itsa pajumecovënëtsipame Dioso papecayavenonaejavanexa, nexata pacacaëjëpaejitsipa Dioso pesaëta pinijicuene paneexanaenexa. Nexata itsa pajumaitsimë tsipae mapatsutoxanetojavabeliaje: “Vecuanatixire majotaje. Itsajavabelia ecaename,” itsa pajamë, pacajumecovënëtsipa. Nexata natixitsipa. Nexata paxamë paneexanaenexa itsacuenejavayo ata, apo pacatsitaayapëbeje tsipae itsa pepacuene xaniavaetsia pajumecovënëtsipame Dioso papecayavenonaejavanexa. 21 Mara paviriadovathije apo jitsipae pepitsapaejava. Matapania panexaejava apo paxaemë tsipae pamatacabibeje asaëyata Diosojavabelia pavajëtaponame dovathi pepitsapaenexa, pitsapaejitsipa, jai Jesús pijajivijavabelia. 22 Jesús abaxë pijajivi itsa barëponapona Galilea nacuata, pijajivijavabelia tajëvelia navajunupaebapona pebeyaxuabijavanexatsi. Jesús pijajivijavabelia jumai tsaponae mapacueniaje: —Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, necanajetsiana itsamonae pecobeyabelia. 23 Bajarapamonae nebeyaxuabiana. Itsiata baitsi jane tanebeyaxuabicujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane,” jai tsaponae Jesús pijajivijavabelia. Nexata Jesús pijajivi itsa jumetanetsi bajarapacuenia Jesús penavajunupaebaponaejava petëpaejavanexa, Jesús pijajivi bitso najamatabëxaina. 24 Jesús, pijajivi yajava, pata Capernaum tomarata. Nexata Capernaum tomarata impuestomatamo pematamoyanijobabiabivi pona Pedrojavabelia. Nexata bajarapamonae yanijobatsi Pedro. —Pedro, ¿xaniajai tsaja? ¿Panijatuxanenë impuestomatamo apo matamotabiabi, paimpuestomatamo judíovi matamobabiaba templobo pevetsivijavabelia? jaitsi. 25 Pedro nexata jumaitsi: —Jãjã. Matamotabiaba cajena, jai. Nexata Pedro joneya Jesús peecaeboyalia. Nexata Pedro pejonejavatalia Jesús peecaeboyalia, Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Pedro, ¿detsa xamë jamatabëcueneitsimë? Nacuaevetsivi palata pepitsinexa, pijajivi itoroba impuestomatamo petoyanijobinexatsi. ¿Detsa nexata pamonaejavabelia nacuaevetsivi pijajivi yanijobabiaba impuestomatamo? ¿Nacuaeevetsivi tsaja pijamonaejavabelia? Itsa jume, ¿saicayavijavabelia tsaja, nacuaevetsivi pevetsinacuata pejinavanapaevijavabelia? jai Jesús Pedrojavabelia. 26 Pedro nexata jumaitsi Jesúsjavabelia: —Nacuaevetsivi raja pijajivi impuestomatamo yanijobabiaba saicayavijavabelia, nacuaevetsivi pevetsinacuata pejinavanapaevijavabelia. Apo yanijobabiabi nacuaevetsivi pijamonaejavabelia, jai Pedro Jesúsjavabelia. Jesús nexata jumaitsi Pedrojavabelia: —Pacuenia nacuaevetsivi pijamonae apo matamotsitsi impuestomatamo, bajara pijinia pacuenia xanë ata apo jitsipaenë picani tamatamotsinexa impuestomatamo templobo pevetsivijavabelia taxa Dioso pijatemploboxae. 27 Itsiata baitsi jane xamë matamotsianame itsajivi ata vajanacabaraanaepanaeyanivabeje. Liamëre pucaxanetojavabelia. Ëjëbianame culupabota. Padujuainëyo copiaya catoxaena, jutsianame. Pecuibota caxitajarabianame palatanëyo. Bajarapapalatanëyota caëjëpaena vajamatamotsinexabeje impuestomatamo xanë tamatamotsinexa, xamë ata nematamotsinexa. Nexata bajarapapalatanëyo caponaename impuestomatamo nematamotsinexa templobo pevetsivijavabelia, jai Jesús Pedrojavabelia.

Mateo 18

1 Jesús baja itsa najumevereta Pedrojavabelia pecuaicuaijaijava impuesto yabara, daxita Jesús pijajivi imoxoyorenatsi. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, ¿detsa ponë paxanëyajuvënënë bitso ayaijamatabëcuenenë tsane daxitavecua Dioso pijanacuatatsia? jai. 2 Nexata Jesús junata pejevaxinëyo. Pijajivi tuatuajëta nuteta pejevaxinëyo. 3 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Mapapejevaxinëyoje beveliajamatabëcuenenëyo nataeya najamatabëcuenecopata Diosojavabelia Dioso pevetsinexatsi. Nexata paxamë itsa apo panajamatabëcuenepënëyorotsimë tsane perujujamatabëcuenevecua beveliajamatabëcuenevi panenataenexa pacuenia mapapejevaxinëyo itsije, nexata apo pajonemë tsane Dioso pijanacuayabetsia. 4 Nexata ponë jitsipa Dioso pijanacuatatsia ayaijamatabëcuenenë penaexanaenexa daxitavecua, bajaraponë beveliajamatabëcuenenë natae, pacuenia mapapejevaxinëyo jamatabëcueneitsije. 5 Pajivi copiapita tanejumecovënëtsijiviyo, mapitsijamatabëcuenejiviyoje, bajaraxua xanë taniji tanecopiapitsijava, jai Jesús pijajivijavabelia. 6 Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pajivi pibisiacuene exanaeyaexanaejitsipa mapitsipejevaxijivixi ataje, tanejumecovënëtsiyajuvënëjiviyo, bajarapajivi Diosojavabelia bitso naneconitsipa. Nexata Dioso ayaicuenia bajarapajivi naneconitsiaexanaejitsipatsi. Nexata pajivi najamatabëxaina pibisiacuene pexanaeyaexanaenexa tanejumecovënëtsivijavabelia, abaxë pibisiacuene exanaeyaexanaenejeva, bevësicëtatsi ibotoxanetojavabelia. Nexata bajarapajivi yamaëya, ibotoxaneto yajava, bexuarecatsi pucaxaneto tuatuajëareca. Bajarapajivi bexuarecatsi bitso penaneconitsiyaniva Diosojavabelia pibisiacuene itsa exanaeyaexana tanejumecovënëtsiviyajuvënëvi. 7 ¡Dioso bitso naneconitsiaexanaenatsi mapanacuapijivi pibisiacuene pexanaevi! Pibisiacuene vajanacaexanaeyaexanae jamatabëcuenenexa, navita mapanacuataje. Bajarapajamatabëcuene tsitecaponaena pevajënaeyabelia. Nexata pajivi pejamatabëcueneta itsamonae pibisiacuene exanaeyaexana, bajarapajivi bitso Dioso naneconitsiaexanaenatsi. 8 ’Bajaraxuata panecobeta, panetaxuta ata, pibisiacuene itsa paexaname, panacobecaucure. Panataxucaucure. Tajë panavecuaxuare. Itsiata xanepana panejonenexa cobemataxucaeya, taxumataxucaeya ata, apo pevereverecaenacuajavabelia. Biji rajane apo xanepanae tsipae anijacobebeje, anijataxubeje ata yajava, panejonenexa apo pevereverecaeisotojavabelia. 9 Paneitaxutota panetaejava yabara ata pibisiacuene itsa paexaname, panaitaxutocajure. Itsiata xanepana panejonenexa pacaeitaxutojivimë apo pevereverecaenacuajavabelia. Biji rajane apo xanepanae tsipae anijaitaxutobeje yajava panejonenexa infiernojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 10 Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsamonae mapanacuata bijiaya taeyabiaba mapitsipejevaxijivixi ataje, tanejumecovënëtsijivixi. Saya beveliajamatabëcuenevi taeyabiaba. Pëtsa bajarapacuenia paxamë ata bijiaya pataneme tanejumecovënëtsivi. Bijiaya pëtsa pataneme mapitsipejevaxinëyo ataje, tanejumecovënëtsijiviyo. Tsipaji bajarapamonae ángelevi yajavajinavanapa peyavenonabiabinexatsi. Bajarapaángelevi taxa Dioso, athëbëtatsia peecaenë, pitabarata jinavanapa. 11 Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, patajopajë tacapanepaenexa daxita Diosovecua naxuabiaya pejinavanapaevimi, jai Jesús pijajivijavabelia. 12 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacanaëjëre mapacueneje. Pebi xainaejitsipa cien ponëbeje oveja. Nexata itsa toyajuvënënaxuabijitsipatsi caenë, oveja pexainaenë puenetsipa noventa y nueve ponëbeje oveja. Bajaraxuacujinae jaitsipa petonaxuabinëtsi. 13 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Bajaraponë itsa caxitajarabijitsipa pijaoveja, petonaxuabinëmitsi, bitso barëyataejitsipa. Nexata noventa y nueve ponëbeje, apo petonaxuabivitsi, pesivajamatabëcuenebarëyajava, matatoxenetsia bitso sivajamatabëcuenebarëya tsipae petonaxuabinëmitsi. 14 Bajara pijinia pacuenia paneaxa ata, athëbëtatsia peecaenë, apo jitsipae pevecuanaxuabinexatsi caejivi ata mapitsipejevaxijivixi ataje, tanejumecovënëtsivi, jai Jesús pijajivibelia. 15 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsanë Dioso pejumecovënëtsinë pibisiacuene papecatoexanaejava, itsa pavënëlivaisitaename, xaniavaetsia payanijobianame caenëjavata. Nexata xaniavaetsia itsa panabarëcuaicuaijamëbeje, panabarajamatabëcuene xanepanaenamebeje. 16 Xaniavaetsia itsa apo pacabarëcuaicuaijai tsane, nexata Dioso pejumecovënëtsinë pajunatsianame caenë, anijanëbeje ata, paneyajavaponaenexa pibisiacuene papecatoexanaenëjavabelia pemuxujiobinexatsi. Nexata bajaraponëbeje pacajumetaena xaniavaetsia panebarëcuaicuaijaijava pibisiacuene papecatoexanaenëjavabelia. Bajarapacuenia itsa paexanaename, nexata pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi, paexanaename. 17 Ponë pibisiacuene pacatoexana, itsa apo namuxunaevetsi tsane paneyajavaponaenëbeje ata pemuxujiobijava, nexata daxita Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata, payanijobianame papibisiacuene pacatoexana. Nexata ponë pibisiacuene pacatoexanaena, daxita Dioso pejumecovënëtsivi muxujiobianatsi. Bajaraponë itsa apo namuxunaevetsi tsane, muxujiobi atatsi Dioso pejumecovënëtsivi, nexata bajaraponë pataename Dioso apo pejumecovënëtsinëcuenia. Panavecuaitavetsianame pepatsiyaniva panenacaetuatsijavata, jai Jesús pijajivijavabelia. 18 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Xua jivi paitavetsianame pexanaeyaniva mapanacuataje, bajaraxua Dioso athëbënacuatatsia ata itaveta. Xua jivi patocopatsianame pexanaenexa mapanacuataje, bajaraxua Dioso ata athëbënacuatatsia tocopata pexanaenexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 19 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacatsipaebijitsiatsinua mapacueniaje. Mapanacuata paanijanëmëbeje itsa panajamatabëcuenejëpamebeje xua pavajëtsijitsiamëbeje Diosojavabelia, nexata taxa, athëbëtatsia peecaenë, pacajumecovënëtsianabeje xua pavajëtamebeje. 20 Tsipaji itsajota anijajivibeje, acueyabi ata, nacaetuata, tanejumecovënëtsivi, bajarajota xanë bajarapamonae yajavaecaenajë, jai Jesús pijajivijavabelia. 21 Nexata Pedro imoxoyolia Jesús. Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, panetsipaebame rabaja. Panejumaitsimë mapacueniaje: “Itsajivi Dioso pejumecovënëtsijivi pibisiacuene itsa pacaexanaena, pajamatabëcaevianame. Barajamatabëcuenexanepanaeya pataename. Itsa pavënëlivaisitaename pibisiacuene papecatoexanaejava, xaniavaetsia payanijobianame caenëjavata. Nexata xaniavaetsia itsa panabarëcuaicuaijamëbeje, panabarajamatabëcuene xanepanaenamebeje,” panejamë. ¿Detsa xuabeje pibisiacuene nexanae ata, pibisiacuene netoexanae atanua, jamatabëcaevianajë barajamatabëcuenexanepanaeya tataenexa bajarapajivi? ¿Siete tsaja xuabeje ata? jai Pedro Jesúsjavabelia. 22 Jesús nexata jumaitsi Pedrojavabelia: —Siete xuabejenexa yabara apo jumaitsinë. Biji rajane siete pasetentabeje pibisiacuene pacaexanae ata, pibisiacuene pacatoexanae atanua, pajamatabëcaevare barajamatabëcuenexanepanaeya panetaenexa, baitsi cuatrocientos noventa xuabeje ata, jai Jesús Pedrojavabelia. 23 Jesús livaisi tsipaeba comparacióncuenia pijajivijavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: —Dioso pijanacuatatsia pijajivijavabelia exanaena pacuenia nacuaevetsinë pijajivijavabelia baexana. Nacuaevetsinë jitsipa piamoneyabivitsi pematamotsinexatsi xua amoneyabatsi. 24 Nexata itoroba pijajivi petotsipaebaponaenexatsi daxita pamonae amoneyabatsi. Nexata pijajivi tobarëparenatsi ponë bitso ayaijava amoneyabatsi, baitsi millones de pesos piamoneyabinëtsi. 25 Nexata bajaraponë apo xainae pematamotsijavanexatsi. Nexata nacuaevetsinë itoroba pijajivi. Jumaitsi: “Mara ponë bitso ayaijava niamoneyabaje. Nexata pacanajetaxuabianame dajubicuenia itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebaponaenexa daxitamatacabijavabelianexa. Daxita pexi, pijava ata, pecobecovë ata yajava, pacanajetaxuabianame. Bajarapacuenia pitsianajë tsiquirijavayo ata taneamoneyabijavamatamo,” jai nacuaevetsinë pijajivijavabelia. 26 Nexata ponë amoneyaba, nacuaevetsinë pitabarata pematabacabëta nucajunua. Pinijicuenia vajëta nacuaevetsinëjavabelia. Jumaitsi: “Nejamatabëcueneevere abaxë. Camatamotsianatsi rabaja daxita xua camoneyabatsi,” jai. 27 Nexata nacuaevetsinë itaxutotsoniatane piamoneyabinëtsi. Nexata nacuaevetsinë jumaitsi piamoneyabinëtsijavabelia: “Daxita rabaja taneamoneyabijavamë, iquinajë. Nexata baja apo nematamotsimë tsane,” jai nacuaevetsinë piamoneyabinëtsijavabelia. Bajaraxuacujinae copata baja penaviatsinexa. 28 Nexata bajaraponë penaviatsinexa, ajena pitsapalia nacuaevetsinë pijabovecua, caxitajarabaxuaba itsanë penajuanacuenebabiabinëbeje nacuaevetsinë pijajava. Bajaraponë nexata jamatabëjumaitsi: “Maponë tsiquirijavayovajëto niamoneyabi ataje, yanijobianajë tanematamotsinexa,” jamatabëjai. Nexata cuibocamisavaetaba. Cuibocuetsaca asaëyata. Jumaitsi bajaraponëjavabelia: “Nematamore taneamoneyabijavamë,” jai. 29 Nexata piamoneyabinëtsi bajaraponë pitabarata pematabacabëta nucajunua. Pinijicuenia vajëta. Jumaitsi: “Nejamatabëcueneevere abaxë. Camatamotsianatsi raja itsiata daxita xua camoneyabatsi,” jai. 30 Itsiata baitsi jane bajaraponë piamoneyabinëtsi apo itaxutotsoniatae. Barëpona baja penaneconitsivi pejebabiabibojavabelia penaneconitsiaexanaenexa. Bajarapacuenia pematamotsinexatsi daxita piamoneyabijavatsi. 31 Nexata nacuaevetsinë pijajivi itsa tane bajarapacuenia pexanaejava penajua nacuenebabiabinëbejejavabelia, bajarapamonae bitso najamatabëxaina. Nexata nacuaevetsinë pijajivi ponalia petsipaebinexa bajaraxua pijatuxanenëjavabelia. 32 Nexata nacuaevetsinë pijajivi itsa tsipaebatsi, itoroba icatsia pijajivi petojunatsinexatsi bajaraponë. Nexata itsa tocapatatsi, nacuaevetsinë jumaitsi bajaraponëjavabelia: “Niajamatabëcuenebejenë baja rovia. Catoiquinatsi rabaja picani taneamoneyabijavamë. Tsipaji pinijicuenia nevajëtame. 33 Pacuenia caitaxutotsoniatanetsi, bajara pijinia pacuenia itaxutotsoniataejitsipame pecaamoneyabinë,” jai nacuaevetsinë. 34 Nexata nacuaevetsinë bitso baraanaepana millones de pesos piamoneyabinëtsijavabelia. Nexata nacuaevetsinë jumaitsi pijajivijavabelia: “Bajaraponë pacaponaeremelia penaneconitsivi pejebabiabibojavabelia penaneconitsiaexanaenexatsi. Bajarajota naneconitsiaponaponaena ëpematamoveretsijavabelianexa daxita taneamoneyabijava,” jai nacuaevetsinë, jai Jesús pijajivijavabelia. 35 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —Bajara pijinia pacuenia paxamë ata taxa, athëbëtatsia peecaenë, pacaexanaena, itsa apo pajamatabëcaevimë tsane panebarajamatabëcuene xanepanaenexa pamonae pacaitsacueniaba, jai Jesús pijajivijavabelia.

Mateo 19

1 Jesús pijajivi pemuxujiobicujinae pebarajamatabëcuene xanepanaenexa itsamonae itsacueniabi atatsi, Jesús baja pona Galilea nacuavecua. Jesús nexata pata Judea nacuayabelia, Jordánmene itsapanabelia. 2 Jivi ayaibitsaëtoxaneto pënaponatsi. Bajarajotalia Jesús jamatejemayaexana piavitanevi. 3 Nexata fariseovi Jesús imoxoyorenatsi. Jamatabëcueneëjëbiaya yanijobatsi. Jesús bijiaya itsa jumecanaviata, peneconitsinexatsi picani. Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Xanepana tsaja penacojiobinë pijava pexuabinexa itsacuenejavayo ata yabara? jai fariseovi. 4 Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —¿Apo palebimë tsipaji paneyapëtaenexa pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi? Pamatacabi Dioso taxuxuaba nacua pexanaejava, bajarapamatacabi Dioso exana pebi, pijava yajava. 5 Nexata Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pebi itsa nacojioba pijavajavabelia, banatsata paxavecua, pena atavecua. Nexata Dioso tane anijajivimibeje becaejivi,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 6 Nexata Dioso apo tae beanijajivibeje. Becaejivi saya tane Dioso. Bajaraxuata itsanë ata apo bexuabi pijava. Tsipaji Dioso pejamatabëcueneta napitsiaexanatsibeje, jai Jesús fariseovijavabelia. 7 Nexata icatsia fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa xuajitsia bajayata Moiséspijinë copata penacojiobinë petoyaquinaenexa cuyalatobaxuto pijava pitavetsilivaisi pexuabinexa bajarapacuenia? jai fariseovi. 8 Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —Paneajamatabëcuenetajaxae, Moiséspijinë pacatocopata bajarapacuenia paneexanaenexa panexuabinexa panijavajivi. Itsiata baitsi jane Dioso pexanaejivibejejavaveliacujinae, apo tocopatsi picani bajarapacuenia pexanaenexa. 9 Nexata mapacuenia pacatsipaebianatsije. Ponë pijava xuaba, itsanëjavabelia bajarapova pevitota pibisiacuene apo vecuaexanae atatsi, bajaraponë naneconita Diosojavabelia pijava pexuabixae. Nexata pijava pexuabinë itsa nacojioba icatsia itsavajavabelia, bajaraponë pibisiacuene exana pevitota. Tsipaji pepo pijavavecua jaita itsava. Dioso cajena abaxë bajaraponë pexuabiva pijavacuenia totanetsi. Ponë ata itsanë pexuabiva pita, bajaraponë ata pibisiacuene exana pevitota. Tsipaji itsanë pijavami pita, pova abaxë Dioso totanetsi itsanë pijavacuenia, jai Jesús fariseovijavabelia. 10 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Itsa bajarapacuenia pebi apo tocopatsitsi itaxutojema pijava pexuabinexa, nexata meta baja apo benacojiobi, jai Jesús pijajivi. 11 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Daxitajivi apo nejumeyapëtae tsane xua yabara jumaitsinë. Itsiata nejumeyapëtaena pamonae Dioso jamatabëcueneyavenonatsi. 12 Apo caejamatabëcuene raja xua yabara pebijivi apo nacojiobi. Itsamonae penabejenaenë naexana. Nexata apo caëjëpaetsi penacojiobijava. Itsamonae jivi pejamatabëcueneta bepenabejenaenëcuenia exanatsi. Nexata apo caëjëpaetsi penacojiobijava. Itsamonae ëDioso pijacuene petonacuenebinexa, apo nacojiobi. Nexata ponë jamatabëcuenecaëjëpatsi nacojiobinejeva peponaponaenexa ëDioso pijacuene petonacuenebinexa, bajaraponë nejumecovënëtsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 13 Jesúsjavaberena itsamonae pejevaxijivixi tocapataponatsi Jesús pecobeta pejayataponaenexa. Petovajëtsinexatsinua Diosojavabelia, tocapataponatsi. Nexata Jesús pijajivi itaveta pexi pecapatsivi. Jesús pijajivi jumaitsi pexi pecapatsivijavabelia: —Pëtsa patocapataponame panexi Jesúsjavaberena, jai. 14 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pëtsa paitavetame. Pacopare pejevaxijivixi pepatsinexa xanëjavaberena. Mapitsipejevaxijivixije jumeaebinejeva, xaniavaetsia bajumecovënëta palivaisi tsipaebatsi. Nexata pamonae jitsipa pejonejava Dioso pijanacuayabetsia, bajara pijinia pacuenia jumeaebinejeva, xaniavaetsia bejumecovënëta Dioso pejumelivaisi, jai Jesús pijajivijavabelia. 15 Jesús nexata pecobeta jayatapona pejevaxijivixi, caejiviyo canacujitsia. Bajaraxuacujinae Jesús baja pona bajarapanacuavecua. 16 Pevëjëato pata Jesúsjavaberena. Nexata pevëjëato jumaitsi Jesúsjavabelia: —Petuxanenë, pexaniajamatabëcuenenëmë. ¿Detsa pitsicuene, pexaniacuene, exanaenajë taxainaenexa matacabi apo pevereverecaejava? jai pevëjëato. 17 Jesús nexata jumaitsi pevëjëatojavabelia: —¿Detsa xuajitsia: “Pexaniajamatabëcuenenëmë,” nejamë? Ajibi raja itsapebi ata pexaniajamatabëcuenenë. Caenë rabaja Dioso pexaniajamatabëcuenenë. Itsiata itsa jitsipame nexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava, jumecovënëre pacuenia Dioso pejumelivaisita itoroba jivi pejumecovënëtsinexa, jai Jesús pevëjëatojavabelia. 18 Nexata pevëjëato jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa palivaisi nexata jumecovënëtsianajë? jai. Nexata Jesús jumaitsi pevëjëatojavabelia: —Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pëtsa beyaxuabame jivitonë. Pëtsa jaitame itsava nijavavecua. Pëtsa nacobetoxotame. Pëtsa itsamonae pexanaejava yabara najumetsënëtsiaya paebame. 19 Axa yaiyataema. Ena ata yaiyataema. Asivamëre itsajivi ata pacuenia xamë nijacuata nasivamë,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús pevëjëatojavabelia. 20 Pevëjëato nexata jumaitsi Jesúsjavabelia: —Daxita rabaja bajarapalivaisianë jumecovënëtajë. ¿Detsa xua netosaica abaxë taexanaenexa? jai pevëjëato. 21 Nexata Jesús jumaitsi pevëjëatojavabelia: —Itsa jitsipame pepacuene nejamatabëcuenexanepanaejava, nejamatabëcuenevitsabijavanua, nexata ponare. Canajetsianame daxita xua xainame. Bajarapamatamomi tsicobetsanaename bepejiobivi. Nexata bajarapacuenia xainaename bitso nexainaejava Dioso pijanacuatatsia. Bajaraxuacujinae nepënaponaename, jai Jesús pevëjëatojavabelia. 22 Nexata pevëjëato itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, najamatabëxainaeya baja vecuapona Jesús. Tsipaji pevëjëato daxitacuene bitso pexainaenë. Nexata pevëjëato apo jamatabëjumecovënëtsi palivaisi Jesús tsipaeba. 23 Nexata pevëjëato pecovëta Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Ponë bitso daxitacuene pexainaenë, tsiayapëbejetsi bitso penajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia pecapanepaenexatsi Dioso pijanacuayabetsia. 24 Icatsia matavëjëa pacajumaitsitsi. Pacuenia camello acuenebi pejonejava palutaetoitaxutovojotualia, bajara pijinia pacuenia bitso pexainaenë acuenebi tsane pejonejava Dioso pijatomarabetsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 25 Jesús pijajivi itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, bitso jamatabëcuenenabenajaca. Jesús pijajivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa nexata pitsivi panepaena Diosojavabelia bitso pexainaevi ata itsa apo panepae tsane Diosojavabelia? jai. 26 Jesús asaëya naëcota pijajivijavabelia. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Jivi raja apo caëjëpaetsi pijacuata penacapanepaenexa Diosojavabelia. Caenë Dioso caëjëpatsi. Dioso raja caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 27 Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, paxanë rabaja pacopatajë daxitacuene pataxainaejavami. Nexata baja pacapënajinavanapatsi. ¿Detsa xua meta panerajutsiana? jai Pedro Jesúsjavabelia. 28 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamatacabi daxitacuene pejanajava icatsia naexanaena, xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, ecaenajë tronovënëjavata taevetsinexa daxitajivi. Bajarapamatacabi paxamë ata, doce paponëmëbeje patanepënajinavanapaevimë, paenaename, pacaenëmë canacujitsia, panijatronota vajanajuaevetsinexa xua evetsianajë. Nexata paxamë paenaename jueznëcuenia panenaneconitsiaexanaenexa pijaneconi pexainaevi. Pananeconitsiaexanaename Israelpijinëmi pexi, doce ponëmibeje, pemomoxi. 29 Daxita pamonae tajamatabëcueneta pueneta pijabomi, pematapijivi ata, pejuyapijivi ata, paxa ata, pena ata, pijava ata, pexi ata, pijairanë ata, Dioso nexata bajarapamonae rajutsianatsi ayaijava bitso pepuenetsijavanëmi matatoxenetsia. Caejavayomijamatabëcuene tsaponae, rajutsianatsi cien xuabeje tsaponae pevajënaeyabelia. Rajutsianatsinua matacabi apo pevereverecaejava. 30 Pamonae aeconoxae mapamatacabitaje ayaijamatabëcuenevi tanetsi, bajarapamonae itsamatacabi Dioso beveliajamatabëcuenevi exanaenatsi. Pamonae pijinia mapamatacabitaje beveliajamatabëcuenevi tanetsi, bajarapamonae itsamatacabi Dioso ayaijamatabëcuenevi exanaenatsi, jai Jesús pijajivijavabelia.

Mateo 20

1 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Aeconoxae Dioso pejumelivaisi comparacióncuenia pacatsipaebianatsi patanejumeyapëtaenexamë. Dioso pijajivi pematamotsijava pijanacuatatsia, jëpa mapalivaisije. Pabixaneto pexainaenë ponapona. Ajena matacabi tsarucaponae, naropota jivi pejaitsinë petonacuenebinexatsi uvavënëjava peubipabita. 2 Caxitajarabaxuaba baja nexata jivi. Junata petonacuenebinexatsi. Caematacabi matamotsiapaeba caedenario. Jejai nexata bajarapamonae. Nexata itoroba pijapabiabelia petonacuenebinexatsi. 3 Bajaraxuacujinae juameto baja tajë itsa rucaina, a las nueve, naropota icatsia. Taenuba tomara tuatuajëta pebijivi, saya jema pejinavanapaevi. 4 Nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: “Paxamë ata paponaremelia tajapabiabelia. Panetonacuenebianame. Pacamatamotsianatsi raja xaniavaetsia,” jai pabixainaenë. 5 Nexata bajarapamonae ata ponalia petonacuenebinexatsi. Bajaraxuacujinae, matonejeepatota, junata icatsia itsamonae. Bajarapamonae ata ponalia petonacuenebinexatsi. Bajaraxuacujinae, bejamatabëcuene a las tres, junata icatsia itsamonae. Bajarapamonae ata ponalia petonacuenebinexatsi. 6 Bajaraxuacujinae, caniviyo, bejamatabëcuene a las cinco, pabixainaenë icatsia pona tomara tuatuajëareca. Caxitajarabaxuaba icatsia pebijivi, saya jema pejinavanapaevi. Nexata pabixainaenë jumaitsi bajarapamonaejavabelia: “¿Detsa xuajitsia saya daxitamatacabi pajinavanapame panacuenebinejevamë?” jai. 7 Nexata bajarapamonae jumaitsi: “Tsipaji itsajivi ata apo panejunatsi patatonacuenebinexa,” jai. Nexata pabixainaenë jumaitsi: “Paxamë ata paponaremelia tajapabiabelia patanetonacuenebinexamë. Pacamatamotsianatsi raja xaniavaetsia,” jai pabixainaenë. Nexata bajarapamonae jejai. Ponalia petonacuenebinexatsi. 8 Nexata baja juameto itsa tabujuniya, pabixainaenë jumaitsi pijajivitonëjavabelia: “Junare baja tanetonacuenebivi. Matamobare baja. Copiaya matamobare pamonae pepacotocaevi pejonevi. Pamonae pepacopiaya pejonevi cotocaevi matamobianame,” jai pabixainaenë pijajivitonëjavabelia. 9 Nexata pamonae pepacotocaevi junua a las cinco penacuenebinexa, parena pematamobinexatsi. Nexata caenë canacujitsia matamobatsi caedenario. 10 Nexata daxita pamonae bajayacunua pepacopiaya junua penacuenebinexa, pepacotocaevi juya parena pematamobinexatsi. Nexata bajarapamonae jamatabëjumaitsi: “Caedenario meta pematatsënëa vaxaitsi nacamatamobiana. Tsipaji copiaya vaxaitsi junuatsi vajanacuenebinexa,” jamatabëjai bajarapamonae. Itsiata baitsi jane bajarapamonae ata, caenë canacujitsia, matamobatsi caedenario tsaponae. 11 Nexata bajarapamonae penacuenebimatamo baja itsa nota, baraanaepana pabixainaenëjavabelia. 12 Jumaitsi bajarapamonae: “Mapamonae cotocaevi pepatsivi, nacueneba saya caehora. Paxanë baja rovia ayaicuenia panacuenebajë. Icotia daxitamatacabi panetsajava. Itsiata mapamonae matamobame pacuenia panematamobame,” jai bajarapamonae. 13 Itsiata baitsi jane pabixainaenë jumaitsi bajara pamonaeyajuvënënëjavabelia: “Itsacuenejavayo ata pibisiacuene apo pacaexanaetsi. Patacajunatsijavata patanetonacuenebinexamë, caedenario pacatsipaebatsi patacamatamotsinexa patanetonacuenebimatamomë. Nexata baja bajarapacuenia pacarajutatsi. 14 Panijamatamo baja papitame. Paponare baja panijabonëjavabelia. Pamonae cotocaevi junua tanetonacuenebinexa, bajarapamonae ata matamobajë pacuenia pacamatamobatsi. Bajarapacuenia matamobajë pacuenia xanë jitsipajë. 15 Tajapalataxae, netoxanepana pacuenia jitsipajë tarajutsinexa. ¿Pacobecaëbame tsaja bajarapamonae ayaijava tarajutsixae? jai pabixainaenë petonacuenebivitsi yajuvënënëjavabelia. 16 Bajara pijinia pacuenia Dioso ata, pacuenia jitsipa, exanaena pijajivijavabelia. Pamonae mapanacuata ayaijamatabëcuenevi tanetsi, bajarapamonae itsamatacabi Dioso beveliajamatabëcuenevi exanaenatsi. Pamonae pijinia mapanacuata beveliajamatabëcuenevi tanetsi, bajarapamonae itsamatacabi Dioso ayaijamatabëcuenevi exanaenatsi. Bajarapacuenia Dioso exanaena tsipaji picani jivi ayaibitsaëtoxaneto Dioso junata. Itsiata bajarapamonaeyajuvënëvi, caejiviyobeje saya, Dioso jumecovënëta, jai Jesús pijajivijavabelia. 17 Jesús pona Jerusalén tomarabelia. Nexata Jesús, pijajivi ayaibitsaëto yajava, najetaruca namutua, itsamonae yajava. Nexata bajarapamonaevecua ëpijajivi, doce ponëbeje, Jesús junata pimoxoyotsinexatsi. Nexata Jesús pebeyaxuabijavanexatsi, tajëvelia navajunupaeba pijajivijavabelia. Jesús jumaitsi mapacueniaje: 18 —Panejumetaema. Mara Jerusalén tomarabelia ponatsije. Bajarajotalia xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, tanevaetabinexa necanajetsiana sacerdotevi penamatacaitorobivi pecobeyabelia. Necanajetsiana judíovi pecujarubivi pecobeyabelia ata. Nexata xanë neneconitsiana tanebeyaxuabinexa. 19 Bajaraxuacujinae icatsia necanajetsiana itsanacuaverena pepatsivi pecobeyabelia. Bajarapamonae necanecaponaena. Nejumatitibabena penaneconitsivi pejumaconitabiabimacata. Bajaraxuacujinae cruzajavabelia necobematabiabarutsiana tatëpaenexa. Itsiata baitsi jane tanebeyaxuabicujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata pebeyaxuabijavanexatsi. 20 Santiagobeje Juanbeje paxa pevënë Zebedeo. Nexata bajaraponëbeje pena barëliatsibeje Jesúsjavabelia. Bajarapova pematabacabëta nucajunua Jesús pitabarata. Vajëta pexaniacuene petoexanaenexatsi. 21 Nexata Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —¿Detsa pitsicuene jitsipame tacatoexanaenexa? jai Jesús. Nexata bajarapova jumaitsi Jesúsjavabelia: —Pamatacabi daxitacuene evetsianame, tocopatsianame taxënatobeje nemuxuneneta penaecaenexabeje panenajuaevetsinexa. Itsanë tocopatsianame necujanenia peecaenexa. Itsanë tocopatsianame netsavenonenia peecaenexa, jai bajarapova Jesúsjavabelia. 22 Nexata Jesús jumaitsi Santiagobeje Juanbejejavabelia: —Paxamëbeje apo payapëtaemëbeje xua pavajëcaeyaexanamebeje ena xanëjavaberena. ¿Pacacaëjëpabeje tsaja panenacaevetsinexabeje papecabejiobiaexanaenexabeje pacuenia xanë nacaevetsianajë tanebejiobiaexanaenexa? ¿Pacacaëjëpabejenua tsaja panenacaevetsinexabeje papecabeyaxuabinexabeje pacuenia xanë nacaevetsianajë tanebeyaxuabinexa? jai Jesús Santiagobeje Juanbejejavabelia. Nexata Santiagobeje Juanbeje jumaitsibeje: —Jãjã, panecaëjëpabeje cajena, jaibeje. 23 Nexata icatsia Jesús jumaitsi Santiagobeje Juanbejejavabelia: —Paxaniajamëbeje rabaja. Paxamëbeje pacabejiobiaexanaenabeje pacuenia xanë nebejiobiaexanaena. Pacabeyaxuabianabejenua pacuenia xanë nebeyaxuabiana. Itsiata baitsi jane xua panevajëtamebeje panenaecaenexabeje, itsanë tacujuanenia, itsanë tatsavenonenia, bajaraxua Dioso apo netocopatsi patacatocopatsinexabeje. Tsipaji raja taxa Dioso ëpitapetsivinexa abaxë bajaraxua toxaniavaeta, jai Jesús Santiagobeje Juanbejejavabelia. 24 Nexata diez ponëbeje Jesús pijajivi vënëtane pepëya bajaraxua Santiagobeje Juanbeje Jesúsjavabelia pevajëcaejavabeje. Nexata bajarapamonae jamatabëcuenebaraanaepana Santiagobeje Juanbejejavabelia. 25 Nexata Jesús daxita pijajivi junata. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Payapëtaneme rabaja pacuenia nacuaevetsivi exana. Eveta caenacua canacujitsia. Nexata nacuaevetsivi pijajivicuenia eveta pamonae jinavanapa pevetsinacuanëjava. Nexata bajarapanacuanë pevetsivi ayaijamatabëcuenevi nataeyabiaba. Xua jamatabëitoroba pevetsinacuanëjava pejinavanapaevi petoexanaenexatsi, ajumesaëya itorobabiaba petoexanaenexatsi. 26 Pëtsa paxamë bajarapamonae cuenejëpaeya bajarapacuenia paexaname itsamonaejavabelia. Biji rajane ponë paxamëyajuvënënë jitsipa ayaijamatabëcuenenë penaexanaenexa daxita paxamëvecua, bajaraponë daxita paxamë bepanijajivitonëcuenia bepacayavenonabiaba. 27 Ponë paxamëyajuvënënë jitsipa penaexanaenexa papecanamatacaitorobinënexa, bajaraponë daxita paxamë bepanijajivitonëcuenia bepacayavenonabiaba. 28 Tsipaji rabaja xanë ata, Daxitajivi Pematapijinë atanë, apo patajopaenë jivi taneyavenonaenexa. Biji rajane xanë patajopajë tayavenonaenexa daxitajivi. Patajopajë tasivatëpaenexa jivi ayaibitsaëtoxaneto pibisiacuene pexanaeneconimi taneconimatamotsinexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 29 Jesús, pijajivi yajava, pitsapa Jericó tomaravecua. Nexata jivi ayaibitsaëto pënaponatsi. 30 Panamutojava Jesús najetaruca, bajarapanamutojavata ecabeje bitso pitaxutotsëcënaenëbeje, apo petaenëbeje. Nexata bajaraponëbeje itsa jumetanebeje bajarapanamutua imoxoyo Jesús penajetarucaejava, vavajaibeje tsecae. —¡Jesús, Davidpijinë pemomomë, paneitaxutotsoniataemabeje! jaibeje tsecae pitaxutotsëcënaenëbeje. 31 Jivi picani jumeitavetatsibeje pemoyanexabeje tsecae. Itsiata biji bitsoyo orijibia vavajaibeje tsecae. —¡Jesús, Davidpijinë pemomomë, paneitaxutotsoniataemabeje! jaibeje tsecae Jesúsjavabelia. 32 Nexata Jesús muxunanucojopa. Junata pitaxutotsëcënaenëbeje. Jesús jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: —¿Detsa xua pajitsipamebeje patacaexanaenexabeje? jai. 33 Nexata bajaraponëbeje jumaitsibeje Jesúsjavabelia: —Jesús, pajitsipajëbeje pataitaxutoxanepanaejavabeje, jaibeje tsecae. 34 Nexata Jesús itaxutotsoniatane bajaraponëbeje. Jesús itaxutojayata bajaraponëbeje. Bajarajota caecuenia bajaraponëbeje itaxutoxanepanabeje baja. Nexata bajaraponëbeje Jesús pepëta naponabeje.

Mateo 21

1 Jesús baja pijajivi barëimoxoyotanajetaruca Jerusaléntomara. Barëpata baja Betfagé tomarata. Patsutojumata nubena olivonaenë, bajarapatsutoyenepanata eca Betfagétomara. Nexata Betfagé tomarata Jesús jumaitsi pijajivitonëbejejavabelia mapacueniaje: 2 —Paponarebeje mapatomarayo ecaliajejavabelia. Bajarajotalia, ajena papatsiaremeliabeje, pataenutsianamebeje burro pecëtanutsinëtsi, pexënatonëyo yajava. Paisinaenamebeje bajarapaburrobeje. Payamaëyacarenamëbeje tsane. 3 “¿Detsa xuajitsia burrobeje paisinamebeje?” itsa pacajaibeje tsane itsajivi, nexata pajumaitsimëbeje tsane: “Vajatuxanenë raja namatavenona. Aeconoxae raja icatsia canaviatsiarena,” pajamëbeje tsane, jai Jesús pijajivitonëbejejavabelia. 4 Bajarapacuenia Jesús itsa jumaitsi, tocopiapatatsi jane baja pacuenia Diosojumepaebinëmi profetanë bajayata tajëvelia yaquina Jesús pepatsijavanexa yabara Jerusalén tomarata. Jerusalén tomarata Jesús pepatsijavanexa yabara, profetanëmi bajayata peyaquinaelivaisita jumaitsi mapacueniaje: 5 Pajumaitsimë tsane Jerusalén tomarapijivijavabelia: “Pataename pepo paneevetsinë paxamëjavaberena penajetarucaejava. Beveliajamatabëcuenenëcuenia najetarucaena. Pejanaburroyota yapatanajetarucaena,” pajamë tsane Jerusalén tomarapijivijavabelia, jai bajayata tajëvelia profetanëmi peyaquinaelivaisita Jerusalén tomarata Jesús pepatsijavanexa yabara. 6 Nexata Jesús pijajivitonëbeje liabeje. Jumecovënëtabeje pacuenia Jesús itorobatsibeje. 7 Yamaëya carenabeje burro, pexënatonëyo yajava. Nexata bajarapaburrobeje Jesús pijajivi tsijumajeba pijacama,” pajamë tsane Jerusalén tomarapijivijavabelia, jai bajayata tajëvelia profetanëmi peyaisajumavelia penaxatabijavanë. Jesús yanajetaruca burrota. 8 Panamutuarena Jesús najetaruca, bajarapanamutuarena jivi ayaibitsaëtoxaneto, pijacamisajumavelia penaxatabijavanë, Jesús pevajënaeya namutua yerequejebapona. Itsamonae naemaxërananë, pebaxu yajava, ucubaba. Nexata namutua Jesús tsivajënaeitabëtsiaya jebaponatsi yaiyataeya pecopiapitsinexatsi. 9 Jesús penajetarucaejavata jivi ayaibitsaëtoxaneto Jesús pevajënaeya namataxainaeya najetarubena. Itsabitsaëtoxaneto Jesús pecovëya cotocaevanajetarubena. Daxita bajarapamonae vavajai tsanajetarubenae. Jumaitsi tsanajetarubenae: —¡Dioso yavenonaenatsi maponëje, pepo nacuaevetsinëmi Davidpijinë pemomo! ¡Dioso yavenonaenatsi maponë najetarucaje nacua pevetsinënexa Dioso pejamatabëcueneta! Nexata vaxaitsi pexaniajamatabëcuene rajutatsi Diosojavabelia, jai tsanajetarubenae bajarapamonae. 10 Nexata Jesús itsa pata Jerusalén tomarata, daxita Jerusalén tomarapijivi jamatabëcuenenabenajaca. Nexata nayanijoba. —¿Detsa meta maponë najetarucaje? najai bajarapamonae. 11 Nexata jivi jumaitsi: —Jesús ra manajetarucaje, Diosojumepaebinë profetanë. Galilea nacuata peecaetomara, Nazaret tomarapijinë, jai bajarapamonae. 12 Jesús itsa pata Jerusalén tomarata, joneya temploboyalia. Nexata templobota Jesús tane pecanajetabiabivi, pecomuacaevinua. Nexata daxitaitsi: —Jesús ra manajetarucaje, Diosojumepaebinë profetanë. Galilea nacuata peecaetomara, Nazaret tom bajarapamonae Jesús pitsapaeyaexana templobovecua. Palata pecambiababiabivi ata pijamesanëmi Jesús topënëyorobajaraba. Ucucu pecanajetabiabivi ata penabiabijavanëminua topënëyorobajaraba. 13 Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota mapatemplobo yabara tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Tajabo raja jivi xanëjavaberena penavajëcaebo tsane,” jai Dioso pejumaitsijava Dioso pejumelivaisibaxutota. Itsiata baitsi jane paxamë yamaxëitojorobiaya panenacobetoxotsinexa panacaetuatabiabame mapabotaje, jai Jesús templobota pecanajetabiabivijavabelia. 14 Bajarajota templobota Jesús imoxoyorenatsi pitaxutotsëcënaevi, pejayujayunaevinua. Nexata Jesús bajarapamonae xanepanaeyaexana. 15 Templobota nubena sacerdotevi. Nubena judíovi pecujarubivinua. Bajarapamonae taenubena Jesús pitaxutoxanepanaeyaexanaejava pitaxutotsëcënaevi. Taenubenanua Jesús pexanepanaeyaexanaejava pejayujayunaevi. Jumetaenubenanua pejevaxi templobota pevavajaijavata pejumaitsijava Jesús yabara: “¡Dioso yavenonaenatsi maponëje, pepo nacuaevetsinëmi Davidpijinë pemomo!” pejaijava Jesús yabara. Bajaraxuata sacerdotevi baraanaepanatsi Jesús. Judíovi pecujarubivi ata baraanaepanatsi Jesús. 16 Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Tsipaji apo jumetaemë mapapejevaxi xamë yabara pejumaitsaponaejavaje? ¿Apo necajumeitavetsi? jai. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Jãjã. Jumetaniji picani. Itsiata apo jumeitavetsinë. ¿Paxamë tsipaji Dioso pejumelivaisibaxuto apo palebimë paneyapëtaenexa pacuenia tajëvelia jumaitsi xanë yabara bajarapapejevaxi pevavajaijavanexa? Dioso pejumaitsijava xanëjavaberena, tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Pejevaxi, mitoapaenacuetoxi ata, naxëanaeyaexanaename penaxëanaejavata xamëjavaberena pecajumaitsinexa: “Ayaijamatabëcuenenëmë bitso,” pecajainexa, jai Dioso pejumelivaisibaxutota xanëjavaberena Dioso pejumaitsijava. Bajaraxuata mapapejevaxije jumaitsi bajarapacuenia, jai Jesús sacerdotevijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 17 Nexata baja Jesús bajarapamonaevecua pona. Jerusalén tomaravecua pitsapa. Navialia Betania tomarayojavabelia. Nexata Jesús Betania tomarayota majita. 18 Jesús pijajivi Betania tomarata pebarëmajitsicujinae, meravia pitsijavata, bajayacunua, Jesús pijajivi barëlia icatsia Jerusalén tomarabelia. Jesús nexata namutua penajetarucaejavata, piajani. 19 Jesús nexata taenuta higueranae namuto muxuneneta. Nexata Jesús imoxoyolia higueranae, pecuai itsa xaina, pexaenexa. Pecuai itsiata apo xainae higueranae. Ëpebaxu saya tsanucae. Bajaraxuata nexata Jesús jumaitsi higueranaejavabelia: —¡Xamë baja apo nacuaitsimë tsane! jai Jesús. Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata, bepijia higueranae tëpanajereca yatabutopaya. 20 Nexata Jesús pijajivi itsa tane bajaraxua, jamatabëcuenenabenajaca. Nexata Jesús pijajivi nayanijoba. —¿Detsa pacuenia maponae bepijia tëpanajerecaje? najai. 21 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Itsa pajamatabëjumaitsimë tsipae Dioso yabara: “Dioso nejumecovënëtsiana xua vajëtsianajë Diosojavabelia,” itsa pajamatabëjamë tsipae, nexata paxamë ata pacacaëjëpaejitsipa paneexanaenexa pacuenia exanajë mapahigueranaejavabeliaje. Itsiata ëbajarapacuene paneexanaenexa, apo pacacaëjëpae tsipae. Pematatsënëa itsacuenejavanënua paneexanaenexa, pacacaëjëpaejitsipa. Nexata itsa pajumaitsimë tsipae mapatsutojavabelia ataje: “Natixire majotavecuaje. Pucaxanetojavabelia jopare,” itsa pajamë tsipae, pacajumecovënëtsipa. Nexata mapatsuto ataje paneitorobicuenia pacajumecovënëtsipa. 22 Nexata daxitacuene xua pavajëtsianame Diosojavabelia, pasivajamatabëjumaitsimë tsane mapacueniaje: “Xua vajëtajë Diosojavabelia, pepacuene Dioso nejumecovënëtsiana,” pasivajamatabëjamë tsane. Nexata xua pavajëtsianame Diosojavabelia, Dioso pacajumecovënëtsiana, jai Jesús pijajivijavabelia. 23 Jesús junua temploboyalia. Nexata templobota Jesús jivi livaisi tsipaeba. Nexata templobota Jesús imoxoyorenatsi sacerdotevi, judíovi pijaancianovi yajava. Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Jipatsa pejamatabëcueneta pecanajetabiabivi, pecomuacaevinua, capitsapame mapatemplobopanabovecuaje? jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 24 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xanë copiaya caejumeyo pacayanijobianatsi. Itsa paxamë panejumecanaviatsianame, nexata xanë juya pacatsipaebianatsi ponë nitoroba taexanaenexa bajarapacuene. 25 ¿Jipatsa jane pejamatabëcueneta Juanpijinë jivi bautisabaponapona? ¿Dioso tsaja pejamatabëcueneta? Itsa jume, ¿jivi tsaja pejamatabëcueneta? jai Jesús bajarapamonaejavabelia. Nexata ëpamonae nabarëcuaicuaijai. Najumaitsi: —¿De meta pacuenia jumecanaviatsianatsi? Vaxaitsi itsa jumai tsipaetsi: “Dioso raja pejamatabëcueneta,” itsa jai tsipaetsi, nexata Jesús nacajumai tsipae: “¿Detsa nexata xuajitsia apo pajumecovënëtsimë Juanpijinë pepaebilivaisi?” nacajai tsipae. 26 “Jivi raja saya pejamatabëcueneta Juanpijinë jivi bautisabaponapona,” itsa jai tsipaetsi, nexata jivi belia nacabeyejebijitsipa. Bajarapacuenia nacabeyejebijitsipa tsipaji raja Juanpijinë yabara daxitajivi sivajamatabëjumaitsi: “Juanpijinë raja pepacuene Diosojumepaebinëmi,” sivajamatabëjai, najai sacerdotevi, judíovi pijaancianovi yajava. 27 Nexata saya bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Apo payapëtaenë ponë Juanpijinë itorobatsi jivi pebautisabaponaenexa, jai. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata xanë ata apo pacatsipaebi tsanetsi ponë nitoroba taexanaenexa bajarapacuene, jai Jesús. 28 Jesús icatsia jumaitsi sacerdotevijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata: —Panejumecanaëjëtsianame palivaisi aeconoxae pacatsipaebijitsiatsi. Pebi xaina anijanëbeje pexënatobeje. Nexata pexënatojavabelia jumaitsi: “Taxënato, ajena netonacuenebianame tajauvabacabota,” jai pexënatojavabelia. 29 Nexata bajaraponë paxajavabelia jumaitsi: “¡Jume! ¡Apo jitsipaenë tanacuenebijava! jai. Itsiata xuacujinae bajaraponë icatsia najamatabëxaina. Nexata jamatabëjumaitsi: “Xanë baja rovia pibisiajamatabëcuene najamatabëxainajë. Nexata baja ponajë taxa tatonacuenebinexa,” jamatabëjai. Naropota baja penacuenebinë. 30 Bajaraxuacujinae pexënatobeje pexainaenë pona icatsia itsanë pexënatojavabelia. Bajaraponëjavabelia ata jumaitsi: “Taxënato, ajena netonacuenebianame tajauvabacabota,” jai pexënatojavabelia. Nexata jejai itajara pexënato. Itsiata apo ponae. 31 ¿Detsa ponë bajaraponëbejeyajuvënënë paxa jumecovënëta? jai Jesús bajarapamonaejavabelia. Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Copiata ponë paxa itorobatsi, apo jejai ata, itsiata paxa tonacueneba, bajaraponë paxa jumecovënëta, jai. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Bajara pijinia itsane pamonae copabiana pibisiacuene pexanabiabijavami, pamonae najamatabëcuenepënëyorotsiana Diosojavabelia. Impuestomatamo gobierno pejamatabëcuene petomatamoyanijobabiabivimi ata jonena Dioso pijanacuayabetsia itsa najamatabëcuenepënëyorota Diosojavabelia. Petiriavi palata pepitsinexa pevitota pibisiacuene pexanabiabivimi ata jonena Dioso pijanacuayabetsia itsa najamatabëcuenepënëyorota Diosojavabelia pibisiacuene pexanabiabijavamivecua. Itsiata baitsi jane paxamë apo pajonemë tsane. 32 Juanpijinë jivibautisabinë patajopa Dioso pejumelivaisi papecatsipaebinexa panenajamatabëcuene pënëyorotsinexa pibisiacuene paneexanabiabijavavecua. Itsiata paxamë apo pajumecovënëtsimë bajarapalivaisi. Itsiata bajarapalivaisi jumecovënëta impuestomatamo gobierno pejamatabëcuene pematamoyanijobabiabivi. Petiriavi palata pepitsinexa pevitota pibisiacuene pexanabiabivimi ata jumecovënëta bajarapalivaisi. Paxamë patae atamë bajarapamonae pejumecovënëtsijava, itsiata apo panajamatabëcuenepënëyorotsimë panejumecovënëtsinexa Dioso, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 33 Icatsia Jesús jumaitsi sacerdotevijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata: —Xaniavaetsia panemuxunaevere mapalivaisije. Pijaira pexainaenë pijairata uba ayaibacaboxaneto uvavënëjava. Bajaraxuacujinae pijaira matatoyorotsia, ibopanaxanetonë mataropotsia pefaratsijavata, yacaranata. Bajarapayacaranatsijava athëbëabetsia apia jivitonë matatoxenetsia. Bajaraxuacujinae irata mëthë cueyeta. Nexata pecueyetsimëthëjavata exana uvacuaibarëmene pecayujucabiabijavanexa. Bajaraxuacujinae pijauvabacabo tuatuajëta exananuta piapiabotsia, penacuaitsimatacabi itsa tonaveretatsi, athëbëyo pevetabiabecaenexa pijauvabacabo. ’Nexata bajaraponë itsamonae evetsiaexana pijauvabacabo. Uvabacabo pexainaenë jumaitsi petoevetsivitsijavabelia: “Pamatacabi cuainaveretsiana, natsicobetsatsianatsi. Pamatacabi raja cuainaveretsiana, tajajivitonë itorobiarenajë xua panetotsatsianame tanetopitsinexa,” jai uvabacabo pexainaenë petoevetsivitsijavabelia. Nexata uvabacabo pexainaenë tajë nacuayabelia pona. 34 Itsa baja uvabacabo pexainaenë yapëtane pecopiapatsijava uvacuai penaveretsimatacabi penotsinexa, nexata uvabacabo pexainaenë itoroba pijajivi. Itoroba petoevetsivitsijavabelia petsicobetsatsinexatsi. 35 Nexata uvabacabo pexainaenë pijajivi uvabacabo petoevetsivitsi totaicatsi. Caenë bajarapamonaeyajuvënënë toconibabiatsi. Itsanë pepacuene tobeyaxuabatsi. Itsanë ibotonëta totseconatsi. 36 Nexata uvabacabo pexainaenë icatsia itsabitsaëto pijajivi itorobalia. Bajara icatsia pacuenia exana uvabacabo pevetsivi. 37 ’Nexata uvabacabo pexainaenë itoroba icatsia pexënato jane baja. Uvabacabo pexainaenë jamatabëjumaitsi: “Netoyaiyataena meta taxënato,” jamatabëjai. 38 Itsiata baitsi jane uvabacabo petoevetsivitsi uvabacabo pexainaenë pexënato ata apo toyaiyataetsi. Itsa tane uvabacabo pexainaenë pexënato, bajarapamonae najumaitsi: “Mara ponëje paxa pevënamuto paxa pijauvabacabo pitsipaje. Naxanitsia. Beyaxuabatsi. Nexata raja vaxaitsi vajauvabacabo tsane,” najai uvabacabo petoevetsivitsi. 39 Nexata icatsia uvabacabo pexainaenë pexënato ata tovaetabatsi. Caponaliatsi bajarapauvabacabo pënëyabelia. Nexata uvabacabo pexainaenë pexënato ata bajarapacuenia icatsia tobeyaxuabatsi, jai Jesús. 40 Nexata bajarapalivaisi yabara Jesús yanijoba sacerdotevijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata. Jesús jumaitsi: —Uvabacabo pexainaenë itsa patsiarena, ¿de tsaeta xua exanaena uvabacabo petoevetsivitsijavabelia? jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 41 Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Pijauvabacabo raeta pexainaenë apo itaxutotsoniatae tsane. Nexata verebiabiana bajarapamonaemi pibisiacuene pexanaevi. Nexata icatsia itsamonae evetsiaexanaena bajarapauvabacabo. Nexata uvacuai penaveretsimatacabi bajarapamonae itsa nota, tsicobetsatsianatsi pacuenia baja tocaëjëtatsi uvabacabo pexainaenë perajutsinexatsi, jai bajarapamonae. 42 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Payapëtaneme rabaja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi xanë yabara. Iboto pelivaisicuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi xanë yabara mapacueniaje: Paiboto itsamonae boexanaevi naitaxutojematabuatsiana petsitaabejexaetsi itajara, bajarapaiboto itsanë pitsiana. Nexata bajarapaibotota xaniavaetsia nayaëtsiana botabu daxita itsaibo matatoxenetsia. Vajatuxanenë Dioso raja exanaena bajarapacuene. Nexata bitso nacatsita pexaniacuene tsane bajarapacuene, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota xanë yabara. ’Bajarapacuenia tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota itsa jumaitsi, paxamë apo patanejumecovënëtsijavanexamë yabara jumaitsi. Dioso taneitapetsijava daxitajivi tacapanepaenexa yabara ata jumaitsi. 43 Nexata pacuenia uvabacabo pexainaenë icatsia itsamonae evetsiaexanaena, bajara pijinia pacuenia Dioso exanaena paxamëjavabelia. Xua picani Dioso pacaevetsiaexana, copiarucaena. Nexata juya itsamonae Dioso evetsiaexanaena bajaraxua, pamonae xaniavaetsia jumecovënëta Dioso pitorobicueniatsi. 44 Pamonae apo nejumecovënëtsi Dioso pexënatocuenenë, bajarapamonae bitso bejamatabëjiobi tsane apo tanejumecovënëtsixae. Pacuenia ibotojumata pefirapecaejivi, itsa tsapatecatsi, pevixae bitso yanabejiobita, bajara itsane. Pamonae naneconitsiaexanaenajë, bajarapamonae pepacuene naxuabiana daxitamatacabijavabelianexa. Pacuenia iboto pematacënëbinëtsi apo asaë, bajara itsane, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 45 Sacerdotevi penamatacaitorobivi, fariseovi yajava, itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, bajarapamonae jamatabëjumai tsenae: “Vaxaitsi yabara raeta jumaitsi,” jamatabëjai tsenae bajarapamonae. 46 Nexata picani bajarapamonae Jesús jamatabëvaetabatsi. Itsiata bajarapamonae jamatabëjumaitsi: “Bajaraponë jivi tanetsi Diosojumepaebinëcuene. Nexata nacaitsacueniabijitsipa vaxaitsi itsa vaetabijitsipatsi maponëje,” jamatabëjai tsenae bajarapamonae. Bajaraxuata Jesús apo vaetabitsi.

Mateo 22

1 Jesús icatsia livaisi tsipaeba sacerdotevijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata. Bajarapacuenia Jesús tsipaeba bajarapamonae peyapëtaenexa pacuenia itsamatacabi itsijitsia, pamatacabi Dioso pijajivi evetsiana. Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Pepo nacuaevetsinë fiesta exana pexënato petonacasabifiestanexatsi. 3 Nexata nacuaevetsinë jumaitsi pijajivijavabelia: “Pamonae baja tajëvelia junatajë, patsipaebare baja tanetopatsinexarena fiestanexa jane baja,” jai nacuaevetsinë pijajivijavabelia. Pijajivi baja nexata pona petsipaebinexa. Itsiata pejunatsivi apo jitsipae peponaejava. Nexata nacuaevetsinë pijajivi naviabarena petsipaebinexa pijatuxanenëjavabelia. 4 Nexata nacuaevetsinë itsamonae icatsia pijajivi itorobalia pesivaponaenexalia. Nacuaevetsinë jumaitsi pijajivijavabelia: “Pajumaitsimë tsane tajunatsivijavabelia: ‘Veretejeba rabaja panexaejavanexa. Beyaexana rabaja baca penasitsivi, becerro yajava. Daxita rabaja veretejeba panenabaninexa. Naxanitsia. Daxita pina paponaeremelia,’ pajamë tsane tajunatsivijavabelia,” jai nacuaevetsinë pijajivijavabelia. 5 Itsiata baitsi jane bajarapamonae icatsia sivaponae atalia, nacuaevetsinë pejunatsivi apo jejai. Pejunatsiviyajuvënënë itsanë pona pijapabianëjavabelia. Itsanë pijinia pona penavijatsinexa. 6 Itsamonae nacuaevetsinë pijajivi taicatsi. Bejiobiaexanatsi pibisiacuenia. Beyejebatsi baja belia. 7 Bajaraxuata nexata nacuaevetsinë bitso baraanaepana pejunatsivimijavabelia. Nexata nacuaevetsinë itorobalia vajabitsaëvi pebenexa pamonae tobeyejebatsi pijajivi. Itorobanua pijatomaranëmi ata petotajuitsinexa. 8 Bajaraxuacujinae nacuaevetsinë icatsia pijajivijavabelia jumaitsi: “Daxitacuene baja picani veretejebiaexanajë taxënato penacasabifiestanexa. Itsiata baitsi jane tajunatsivimi apo netopatsirena. 9 Paponaremelia pinijicallexanetonëjavabelia. Nexata daxita pamonae pacaxitajarabaponaename bajarapacallexanetonëjava, pajunataponaename taxënato penacasabifiestajavaberena pepatsinexa,” jai nacuaevetsinë pijajivijavabelia. 10 Nexata nacuaevetsinë pijajivi ponalia. Najetarubena callexanetonëjava. Junatapona daxita pamonae caxitajarabapona. Junatapona piajamatabëcuenebejevi, pejamatabëcuenexanepanaevi ata. Nexata bajarapamonae barëpona fiesta pexanaebojavabelia. Nexata pabota fiesta exana, vënëca jivi. 11 ’Nexata nacuaevetsinë jonena bajarapaboyarena petaenexa petopatsivitsi. Daxita pamonae topatatsi, jumapata xua banaxataba itsa pona penacasabifiestajavabelia. Nexata nacuaevetsinë taenuta bajarajota itsanë, saicayaviriajava penaxatatsinë. Apo naxatatsi xua naxataba daxita. 12 Nexata nacuaevetsinë jumaitsi bajaraponëjavabelia: “¿Detsa xuajitsia najunuame apo nenaxatatsinë pacuenia daxita naxataba penacasabifiestajavaberena penajonevi?” jai nacuaevetsinë. Nexata bajaraponë moya nuca. 13 Nexata nacuaevetsinë jumaitsi mesa pevetsivijavabelia: “Maponë pataxucëreje. Pacobecëre yajava. Paxuaremelia bopënëyabelia, pitaquirijavabelia. Bajarajotalia nuena. Navonosiniana bitso penavixaetaexae,” jai nacuaevetsinë. 14 Pacuenia fiesta pexanaenë ayaibitsaëtoxaneto junatsi ata, caejiviyobeje saya topatatsi, bajara pijinia itsi Dioso pejunatsivi ata. Dioso picani ayaibitsaëtoxaneto junata pijajivinexa. Itsiata saya caejiviyobeje jumecovënëtatsi, jai Jesús sacerdotevijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata. 15 Fariseovi nacaetuata penabarëcuaicuaijainexa. Bajarapamonae najamatabëcuenejëpa Jesúsjavabelia jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobinexa. Nexata Jesús bijiaya itsa jumecanaviata, Jesús picani peneconitsinexatsi nacuaevetsinëjavabelia. 16 Nexata fariseovi itoroba pijajivi, Herodes pijajivi yajava, Jesúsjavabelia jamatacueneëjëbiaya livaisi peyanijobinexa. Nexata fariseovi pijajivi, Herodes pijajivi yajava, Jesúsjavabelia jamatabëcueneëjëbiaya jumaitsi: —Jesús, payapëtaniji cajena nexaniajaicuene, xua yabara tsipaebabiabame livaisianë. Pexaniajaicuene tsipaebabiabame pacuenia Dioso jitsipa jivi petojinavanapaenexatsi. Petuxanevi ata xamë apo cujunavimë. Apo auramë livaisi netsipaebabiabijava. Nexata daxitajivi najëpaeya livaisi tsipaebabiabame. 17 Panetsipaebare pacuenia najamatabëxainame mapacuene yabaraje. ¿Xanepana tsaja vajamatamotsinexa impuestomatamo Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia? Itsa jume, ¿apo xanepanae tsaja vajamatamotsinexa? jai bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya Jesúsjavabelia. 18 Itsiata baitsi jane Jesús jamatabëcueneyapëtane bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobijavatsi peneconitsinexatsi picani. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Paneyamaxëitojorobivi, ¿detsa xuajitsia jamatabëcueneëjëbiaya paneyanijobame? 19 Panetsitajëre pitsipalatanëyota pamatamotabiabame impuestomatamo, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. Nexata bajarapamonae Jesús tocaponarenatsi palatanëyo. 20 Jesús itsa tane bajarapapalatanëyo, nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Jipatsa mapitabaraje, pevënënua, ruca mapapalatanëyojumataje? jai Jesús. 21 Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Romanonacua raja pepo pevetsinë pitabara, pevënënua, jai. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata parajutabiabianame Romanonacua pepo pevetsinë pijajava. Parajutabiabianame pijinia saicaya Diosojavabelia Dioso pijajava, jai Jesús. 22 Nexata Jesús xaniavaetsia itsa jumecanaviata, bajarapamonae jamatabëcuenenabenajaca bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata. Nexata baja copatatsi Jesús jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobijavatsi. Naviaba baja bajarapamonae. 23 Saduceovi saicaya itsalivaisi xaina. Bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Petëpaevi rabaja petëpaecujinae, icatsia apo asaë tsane,” jai tsabiabi. Nexata saduceovi imoxoyorenatsi Jesús. Saduceovi Jesúsjavabelia jumaitsi mapacueniaje: 24 —Jesús, Moiséspijinë bajayata vajanacatoyaquinaelivaisi, jumaitsi mapacueniaje: “Ponë pematapijinë pepua penacojiobinë baja, totëpatsi pexi xainaenejeva, nexata juyapijinë bepita pematapijinëmi pijavami. Bajarapacuenia juyapijinë bepita pematapijinëmi pijavami pexi pexainaenexa bajarapovajavabelia. Nexata pexi itsa xainabeje, bematapijinëmi pexi petaenexa daxitajivi,” jai Moiséspijinë bajayata vajanacatoyaquinaelivaisi. 25 Nexata jinavanapa ënacaemonae siete ponëbeje paxanëjavata. Pepo matapijinë copiaya nacojioba. Nexata bajaraponë pijava vecuatëpa pexi xainaenejeva. Nexata pematapijinëmi pepënarucaenë pita pematapijinëmi pijavami. 26 Nexata icatsia bajaraponë ata tëpa pexi xainaenejeva bajarapovajavabelia. Nexata icatsia itsanë tuatuajëmatapijinë pita bajarapova. Bajara icatsia ponë ata tëpa pexi xainaenejeva bajarapovajavabelia. Bajarapacuenia tëpa daxita siete ponëmibeje nacaemonaemi, bajarapova pepitaponaevi. Itsiata itsanë ata pexi apo xainae bajarapovajavabelia. 27 Bajaraxuacujinae bajarapova ata tëpa baja. 28 “Jivi raja petëpaecujinae, Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi,” jamë. ¿Detsa nexata ponë bajarapamonaeyajuvënënë pijava tsane bajarapova bajarapamatacabi? Daxita pamonae siete ponëmibeje nacaemonae pitapona picani bajarapovami, jai saduceovi Jesúsjavabelia. 29 Nexata Jesús jumaitsi saduceovijavabelia: —Paxamë saya pajamatëbëcuenenavëxaniabame. Paxamë raja apo payapëtaemë pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Apo payapëtaemënua pacuenia Dioso caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa. Bajaraxuata jamatabëcuenenavëxaniabiaya paneyanijobame: “¿Detsa ponë pitsiana bajarapova?” panejamë. 30 Pamatacabi raja petëpaevimi Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi, apo nacojiobi baja tsane. Bajarapamatacabita itsajivi ata pexënatoyo apo canajetsi tsane pebijavabelia petonacojiobinexatsi. Bajarapamonae nacojiobinejeva, jinavanapaena athëbëtatsia pacuenia ángelevi jinavanapa. 31 Itsa pepacuene paxamë xaniavaetsia paneyanijobame paneyapëtaenexa Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexatsi petëpaevimi, nexata pacatsipaebianatsi. Paxamë rabaja payapëtaneme pacuenia bajayata Dioso jumaitsi. Abraham baja pepuatëpae, Isaac ata baja pepuatëpae, Santiago ata baja pepuatëpae, bajarapamonae yabara bajayata Dioso jumaitsi Moiséspijinëjavabelia mapacueniaje: 32 “Xanë rabaja abaxë Abraham pijaDiosonë. Isaac ata pijaDiosonë. Jacob ata pijaDiosonë,” jai baja cajena Dioso bajayata petëpaevimi yabara. Bajarapacuenia Dioso pejumaitsixae, nayapëtane bajarapamonae bajayata tëpae ata, Diosovecua apo penaxuabijava. Aeconoxae ata bajarapamonae Dioso yajavajinavanapa athëbëtatsia, jai Jesús saduceovijavabelia. 33 Jivi ayaibitsaëtoxaneto itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava saduceovijavabelia, jivi bitso jamatabëcuenenabenajaca Jesús petsipaebilivaisi yabara. 34 Saduceovi Jesús peyanijobijumetsi, xaniavaetsia Jesús jumecanaviata. Nexata baja moya saduceovi. Nexata fariseovi itsa vënëtane saduceovijavabelia Jesús xaniavaetsia pejumecanaviatsijava, nexata fariseovi nacaetuata penabarëcuaicuaijainexa. Nexata fariseovi najumejaita pacuenia yanijobijitsia Jesúsjavabelia. 35 Nexata fariseoviyajuvënënë, judíovi pecujarubinë, Jesúsjavabelia jamatabëcueneëjëbiaya yanijoba. Jumaitsi Jesúsjavabelia mapacueniaje: 36 —Jesús, ¿detsa palivaisi bitso jivi bejumecovënëta daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia? jai. 37 Jesús nexata jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —Palivaisi bitso jivi bejumecovënëta daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia, jumaitsi mapacueniaje: “Pasivamëre panijatuxanenë panijaDioso daxita panejamatabëëthëtojavavetsina, daxita panejamatabëcueneta ata, daxita panenajamatabëxainaesaëta ata,” jai. Bajarapalivaisi bitso jivi bejumecovënëta daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia. 39 Bajaraxuacujinae pecotocaevilivaisi, palivaisi bitso jivi bejumecovënëta, jumaitsi icatsia mapacueniaje: “Pasivamëre itsajivi ata pacuenia paxamë panijacuata panasivamë,” jai. Bajarapalivaisi ata jivi bitso bejumecovënëta. 40 Pajivi jumecovënëta bajarapalivaisibeje, Dioso baja tanetsi pejumecovënëtsijivicuene daxita Dioso pitorobilivaisianë. Nexata palivaisi ata bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bajarapalivaisi ata pejumecovënëtsijivicuene Dioso tanetsi. Diosojumepaebivimi profetavi ata palivaisianë bajayata tsipaeba, bajarapalivaisi ata pejumecovënëtsijivicuene Dioso tanetsi, jai Jesús judíovi pecujarubinëjavabelia. 41 Fariseovi penacaetuatsijavata, fariseovijavabelia Jesús pijacuata nayabarajumaitsi mapacueniaje: 42 —¿Detsa pacuenia pasivanajamatabëxainaename Cristo itsa patsianica? ¿Jipatsa pexënato tsane? nayabarajai Jesús pijacuata fariseovijavabelia. Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Davidpijinë pemomo tsane, jai. 43 Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Pajamatabëcuenenavëxaniabame raja. Cristo raja Dioso pexënato. Bajayata Dioso pejumaitsijava Cristo yabara, Davidpijinë Espíritu Santo pejamatabëcueneta tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: 44 Dioso jumaitsi tajatuxanenëjavabelia: “Ecare abaxë tacujuanenia. Vecatsivajënae jumecovënëtsiaexanaenatsi abaxë copiaya nijavajabitsaë nitorobicuenianexa,” jai Dioso tajatuxanenëjavabelia, jai bajayata tajëvelia Davidpijinë mapacueniaje Cristo yabara. 45 ’Nexata Davidpijinë bajayata Cristo yabara: “Tajatuxanenë,” itsa jai, nexata Cristo, Davidpijinë apo pemomo. Tsipaji baja cajena saicaya Cristo Dioso pexënato, nayabarajai Jesús pijacuata fariseovijavabelia fariseovi pecanaëjëtsinexa Cristo Dioso pexënatocuene. 46 Nexata itsanë ata fariseoviyajuvënënë Jesús apo jumepitsitsi caejumeyo ata. Bajaraxuacujinae fariseovi, saduceovi ata, cujunava Jesúsjavabelia baja jamatabëcueneëjëbiaya livaisi peyanijobijava.

Mateo 23

1 Jesús jumaitsi jivi ayaibitsaëtojavabelia, pijajivijavabelia ata: 2 —Judíovi pecujarubivi, fariseovi ata, Dioso tocopatatsi jivi xaniavaetsia peyapëtaeyaexanaponaenexa pajamatabëcuenelivaisi xaina Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisimi. 3 Nexata pajumecovënëtsianame daxita pacuenia bajarapamonae pacatsipaebapona. Itsiata baitsi jane pëtsa paexaname pacuenia bajarapamonae exanavanapa. Tsipaji xua bajarapamonae pacaitaveta paxamë paneexanaeyaniva, bajaraxua itsiata bajarapamonae exanabiaba. 4 Palivaisianë ayapëbeje itsajivi ata pejumecovënëtsinexa, bajarapalivaisianë pacatsipaebabiaba panejumecovënëtsinexa. Pamonae bajarapacuenia pacatsipaeba, itsanë ata bajarapamonaeyajuvënënë apo jamatabënajinae pexanaenexa bajarapacuenia. 5 Daxita xua bajarapamonae exana, exanabiaba saya jivi petaenexatsi. Bajarapamonae jamatabëjumai tsabiabi: “Bajaraxua itsa exanaenatsi, jivi nacayaiyataena,” jamatabëjai tsabiabi. Bajarapamonae pitapata, pecofiata ata, becajonixicuenia pexanaejavaxita yacajonia cëbarubejebabiaba Diosojumelivaisi peyaquinaebaxutoxi. Bajarapamonae itsamonae matatoxenetsia piajumanavaitabënexa, piapiafleco pijanavatabuyalia cëbarubabiaba. Bajarapacuenia bitso jitsipabiaba pexanabiabinexa. 6 Bajarapamonae itsa najunatatsi fiestajavabelia penanabaninexa, nexata jitsipabiaba penaenexa pexaniaviriajavanëta. Nexata natsiitapetabiaba penaenexa peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta. Bajarapamonae itsa najoneyabiaba judíovi penacaetuatabiabibota, jitsipabiaba penaenexa peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta. 7 Bajarapamonae bitso jitsipabiaba jivi pebajacobinexatsi yaiyataeya callejava ata. “Patanecujarubinë,” pejaijavatsi ata, bitso jitsipabiaba, jai Jesús mapacueniaje fariseovi yabara, judíovi pecujarubivi ata yabara. 8 Icatsia Jesús jumaitsi jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia, pijajivijavabelia ata: —Pëtsa paxamë pajitsipame jivi papecajumaitsinexa paxamëjavabelia: “Patanecujarubinë,” papecajainexa. Tsipaji daxita paxamë bepanacaemonaemë Dioso panejumecovënëtsivixae. Xanë, caenënë Cristonë, athëbëvetsica Dioso taneitorobinëtsica jivi tacapanepaenexa, panexainame patacacujarubinënexa. 9 Itsanë itsa pacacujaruba, “Axa,” pajamë pëtsa bajaraponëjavabelia. Tsipaji caenë paneaxa paxainame, ponë eca athëbëtatsia. 10 Pëtsa pajitsipame itsamonae papecajumaitsinexa: “Jivi pevetsinë,” papecajainexa. Tsipaji xanë, caenënë Cristonë, patacaevetsinë. 11 Ponë paxamëyajuvënënë pacavecuaayaijamatabëcuenenë, bajaraponë pacayavenonabiaba padaxitamë. 12 Pajivi daxitajivi matatoxenetsia pijacuata ayaijamatabëcuenejivi natane, bajarapajivi itsamatacabi daxitajivivecua beveliajamatabëcuenejivi Dioso exanaenatsi. Pajivi pijinia daxitajivivecua pijacuata beveliajamatabëcuenejivi natane, bajarapajivi itsamatacabi daxitajivi matatoxenetsia ayaijamatabëcuenejivi Dioso exanaenatsi, jai Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia, pijajivijavabelia ata. 13 Jesús icatsia jumaitsi fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata: —¡Paxamë saya jivi paneyamaxëitojorobivi! ¡Paxamë judíovi panecujarubivi, pafariseovimënua, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Pacuenia bo babaupaxatata jivi pejoneyaniva, bajara bepacuenia paxamë paexaname. Itsamonae jitsipae ata pejonenexa Dioso pijanacuayabetsia, apo pacopatsimë pejonenexa saicayalivaisi panecujarubixae. Paxamë ata apo pajitsipaemë panejonenexa Dioso pijanacuayabetsia. 14 ’¡Paxamë saya jivi paneyamaxëitojorobivi! ¡Paxamë judíovi panecujarubivi, pafariseovimënua, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Yamaxëitojorobiaya pavecuanotabiabame pamonajivi pevecuatëpaevanëtsi pecobecovëjavaximi. Bajaraxuacujinae pinijicuenia itajara Diosojavabelia pavajëcabiabame. Itsiata pepo panexaniajaijamatabëcueneta apo pavajëcabiabimë Diosojavabelia. Bajarapacuenia pavajëcabiabame saya jivi papecataenexa Dioso itajara bitso bepanejumecovënëtsivi. Bajaraxuata bitso ayaicuenia Dioso pacananeconitsiaexanaena pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi. 15 ’¡Paxamë saya jivi paneyamaxëitojorobivi! ¡Paxamë judíovi panecujarubivi, pafariseovimënua, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Palivaisi pacajinavanapame, caejivi ata panejumecovënëtsiaexanaenexa, papecacuenejëpaenexanua, ayaicuenia daxitajava jivi patsipaebarutame. Nexata pajivi pacajumecovënëta, bajarapajivi pevajënaeyabelia bitso naneconitapona Diosojavabelia. Nexata paxamë panejamatabëcueneta bajarapajivi paxamë matatoxenetsia bitso Dioso naneconitsiaexanaenatsi pexuabinexatsi infiernojavabelia. 16 ’¡Paxamë apo payapëtae atamë, Dioso pejumelivaisi jamatabëcuenenavëxaniabiaya pacujarubabiabame itsamonae! Nexata paxamë panecujarubijamatabëcueneta bajarapamonae pananeconitsiaexaname Diosojavabelia. ¡Bajaraxuata ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Paxamë jivijavabelia jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajumaitsimë tsabiabi: “Pajivi itsanëjavabelia najumecapanepaeya jumaitsi pejumexaniataenexatsi: ‘Catoexanaenatsi pepacuene. Cajumaitsitsi cajena templobo pevënëta,’ jai, apo itsacuene. Bajarapajivi pejumaitsicovëya apo exanae ata, itsiata apo naneconitsi Diosojavabelia,” pajamë tsabiabi. “Pajivi rajane itsanëjavabelia jumaitsi pejumexaniataenexatsi: ‘Catoexanaenatsi pepacuene. Cajumaitsitsi cajena templobopijiorojavanë pevënëta,’ jai, bajara jane xua abeje. Nexata bajarapajivi exanae pejumaitsicovëya penaneconitsiyaniva Diosojavabelia,” pajamë tsabiabi jivijavabelia. 17 Pajamatabëcuenenavëxaniabame raja saya bajarapacuenia itsa pajumaitsimë. Biji rajane templobo beyaiyatanetsi bajarapatemplobopijiorojavanë matatoxenetsia. Bajarapaorojavanë ata yaiyatanetsi. Tsipaji bajarapaorojavanë templobopijiorojavanë. 18 Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajumaitsimë tsabiabinua: “Pajivi itsanëjavabelia najumecapanepaeya jumaitsi pejumexaniataenexatsi: ‘Catoexanaenatsi pepacuene. Cajumaitsitsi altarvënëjava pevënëta,’ jai, apo itsacuene. Bajarapajivi pejumaitsicovëya apo exanae ata, itsiata apo naneconitsi Diosojavabelia,” pajamë tsabiabi. “Pajivi rajane pejumexaniataenexatsi itsanëjavabelia jumaitsi: ‘Catoexanaenatsi pepacuene. Cajumaitsitsi altarvënëjavajumata pebuatsiofrenda pevënëta,’ jai, bajara jane xua abeje. Nexata bajarapajivi pepacuene exanae pejumaitsicovëya penaneconitsiyaniva Diosojavabelia,” pajamë tsabiabinua jivijavabelia. 19 Paneamatabocotajavi, bepaneitatsëcënavanapaevinua panejamatabëëthëtota. Biji rajane beyaiyatanetsi altarvënëjava, bajarapaaltarvënëjavajumata pebuatsiofrenda matatoxenetsia. Bajarapaofrenda ata yaiyatanetsi. Tsipaji altarvënëjavajumata boca. 20 Pajivi jumaitsi: “Cajumaitsitsi altarvënëjava pevënëta,” jai, caecuenia yajavavënëjona bajarapaaltarvënëjavajumata pebocaeofrenda. 21 Pajivi pijinia najumecapanepaeya jumaitsi pejumexaniataenexatsi: “Cajumaitsitsi templobo pevënëta,” jai, caecuenia yajavavënëjona bajarapatemplobota peponaponaenë Dioso. 22 Pajivi pijinia najumecapanepaeya jumaitsi pejumexaniataenexatsi: “Cajumaitsitsi athëbëtatsia panacua pevënëta,” jai, caecuenia yajavavënëjona Dioso pijatrono. Caecuenia yajavavënëjonanua Dioso, ponë ecabiaba bajarapatronota pitorobabiabinexa pijajivi. 23 ’¡Paxamë jivi paneyamaxëitojorobivi! ¡Paxamë judíovi panecujarubivi, pafariseovimënua, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Panenacanabijava diez xuabejeyajuvënëjava, caejavayo, parajutabiabame ofrendacuenia Diosojavabelia. Daxitaviria paneubijavaxi ata, diez xuabejeyajuvënëjava, caejavayo, parajutabiabame ofrendacuenia Diosojavabelia. Bajarapacuenia parajutabiabi atamë, apo pajumecovënëtsimë itsalivaisianë, Dioso papecatonajumecopatsilivaisianë, palivaisianë picani bitso Dioso pacatojitsipa panejumecovënëtsinexa. Bajarapalivaisianë picani pacaitoroba itsamonaejavabelia pexaniacuene panetoexanabiabinexa. Pacaitorobanua picani paneitaxutotsoniataeyabiabinexa itsamonae ata. Pacaitorobanua picani xaniavaetsia panenajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia. Bajarapacuenia picani bepaexanavanapame pacopatsinejevamë bajaraxua, ofrendacuenia panerajutabiabijava Diosojavabelia. 24 ¡Paxamë apo payapëtae atamë Dioso pejumelivaisi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya pacujarubabiabame itsamonae! Palivaisianë Dioso najumecopata panejumecovënëtsinexa, bajarapalivaisianë yajuvënëlivaisixi, saya beveliajamatabëcuenelivaisixi, pacaasaëmë tsavanapae. Palivaisianë picani Dioso bitso pacatojitsipa panejumecovënëtsinexa, caranata panamuxujematame. Nexata panecujarubivi panecujarubicuenia pexanavanapaexae, panecujarubivi ata naneconita Diosojavabelia pacuenia paxamë pananeconitame Diosojavabelia. 25 ¡Paxamë jivi paneyamaxëtojorobivi! ¡Paxamë judíovi panecujarubivi, pafariseovimënua, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! “Najamatabëcuenebijianaejitsipajë Diosojavabelia,” panejamatabëjaitsabiabixae, panecaxaevajënae panecaxaenëanë, taza ata, naniavelia paquiatabiabame xaniavaetsia panijasalinaicuenia. Tsipaji jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Itsa caxaejitsipajë xaniavaetsia quiatsinejevanë, Diosojavabelia naneconitsipajë,” pajamatabëjamë tsabiabi. Itsiata baitsi jane panejamatabëëthëtota bëpënëa panajamatabëxainabiabame pibisiacuene. Panajamatabëxainabiabame itsanë pecobecovë paneyacajërëtsinexa. Panajamatabëxainabiabamenua panexainaenexa ayaijava ëpaxamënexa. 26 Paxamë pafariseovimë, bepaneitaxutotsëcënaevi panejamatabëëthëtota. Pajivi quiata pecaxaenë, taza yajava, piaxuirajibinexa, copiaya xaniavaetsia quiata pënëvelia. Bajaraxuacujinae xaniavaetsia quiata pejumavelia. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata copiaya Dioso pacajamatabëcuenequiatsi paneajamatabëcuenexuirajibinexa. Nexata bajaraxuacujinae pacajamatabëcuenecaëjëpaena paneexanaenexa ëpexaniacuene pacuenia Dioso pacaitoroba. 27 ’¡Paxamë saya jivi paneyamaxëitojorobivi! ¡Paxamë judíovi panecujarubivi, pafariseovimënua, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Itsajota jivimëthëanë bobena, jivimëthëanëjumavereca itsamonae caiquina peniojairata bajarapacuenia pitabëtsinexa. Itsiata baitsi jane bëpënëareca petëpaevimi petsabanaejava, pesi yajava, abeje. Bajaraxua apo jitsipaetsi vajajayatsinexa. Bajara pijinia paxamë ata Dioso patsitajamatabëcueneitsimë. 28 Itsamonae naniavelia itsa pacatane, pacatane bepapexaniajamatabëcuenevimë itajara. Itsiata baitsi jane panejamatabëëthëtota bëpënëa panajamatabëxainabiabame jivi paneyamaxëitojorobinexa. Itsajava ata pematatsënëa pibisiacuene paneexanaenexa, panajamatabëxainabiabame. 29 ’¡Paxamë saya jivi paneyamaxëitojorobivi! ¡Paxamë judíovi panecujarubivi, paxamë ata pijinia pafariseovimë, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Bajayata panijasalinaivi Diosojumepaebivimi profetavi beyejeba. Nexata mëthëca. Nexata mapamatacabitaje bajarapaprofetavimi pemëthëanëjumavereca bo paexanabiabame itabëtsiaya, jivi itsa tane, penajamatabënapitabiabinexa bajarapaprofetavimi. Pamonaemi ata bajayata tëpa, pamonae aneconijibia pejinavanapaevimi Dioso pitabarata, pemëthëanëjumavereca aeconoxae mapamatacabitaje itabëtsiaya parubabiabame itsacuenejavaxi. 30 Bajarapacuenia itabëtsiaya paneexanaecujinae, jivijavabelia pajumaitsimë tsabiabi mapacueniaje: “Vajasalinaivimi bajayata pibisiacuene exana. Beyaxuababiaba profetavimi. Paxanë bajarapamatacabi pajinavanapae atanë tsipae, apo payavenonaenë tsipae bajarapamonaemi pebeyabiabijava profetavimi,” pajamë tsabiabi. 31 “Vajasalinaivimi beyaxuababiaba profetavimi,” panejaixae, panavajunupaebame papemomoxicuenemë bajayata pamonaemi beyaxuababiaba profetavimi. Bajarapamonaemi papemomoxixaemë, pacuenia bajarapamonaemi jamatabëcueneitsi, bajara paxamë ata pajamatabëcueneitsimë. 32 Paxamë ata papibisiajamatabëcuenevixaemë, xanë ata jamatabëpanebeyaxuabame. ¡Panebeyaxuare paneveretsinexa xua panijasalinaivimi taxuxuaba! 33 ¡Paxamë bitso pibisiacuene paneexanaevi! Pacuenia jomo rëcëpeca itsa tane petajuenajetarucaejava isoto, bajara paitsimë. Itsiata apo papanepaemë tsane infiernovecua panijaneconi yabara. 34 Paxamë picani pacatoitorobianatsi Diosojumepaebivi profetavi. Pacatoitorobianatsinua picani bitso Dioso pijacuene peyapëtaeyaexanaevitsi. Pacatoitorobianatsinua picani xanë talivaisi papecatsipaebivinexa. Itsiata baitsi jane bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae pabeyaxuabaponaename. Itsamonae cruzajavabelia pacobematabiaxuababiabianame. Itsamonae pajumatitibabeyabiabianame penaneconitsivi panejumaconitabiabimacata judíovi penacaetuatabiabibonëjava. Itsamonae pabaraponabiabianame itsa tomaranëjavabelia ata panebejiobiaexanaenexa. 35 Bajarapacuenia nexata paxamë ayaineconi panatsixainaename Diosojavabelia. Daxita pamonae aneconijibia pejinavanapaevimi Dioso pitabarata, bajayata panijasalinaivimi beyaxuababiaba. Nexata bajarapaneconimi yajava paxamë pacatsijumajopaena. Dioso pitabarata aneconijibia pejinavanapaevimi, panijasalinaivimi pebeyaxuabaponaejava, taxuxuaba Abelpijinëta. Bajaraxuacujinae icatsia pevajënaeyabelia beyaxuabapona itsamonae ata, Dioso pitabarata aneconijibia pejinavanapaevimi. Nexata bexëajavaberena ata Berequíaspijinë pexënatomi, Zacaríaspijinë, panijasalinaivi beyaxuaba. Zacaríaspijinëmi panijasalinaivimi beyaxuaba templobopanabota, templobobeje altarvënëjavabeje tuatuajëta. 36 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Daxita pamonaemi Dioso pitabarata aneconijibia pejinavanapaevimi, panijasalinaivimi beyaxuababiaba. Bajarapaneconimi yajava, paxamë aeconoxae panejinavanapaevi, pacatsijumajopaena Dioso papecananeconitsiaexanaenexa, jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia, fariseovijavabelianua. 37 Jesús najamatabëxainaeya sivanua Jerusalén tomarapijivi. Jumaitsi pesivanuejavata mapacueniaje: —¡PaJerusalén tomarapijivimë, pabeyabiabame Diosojumepaebivimi profetavi! ¡Ibotonëta ata patseconabiabame bajarapacuenia panebeyaxuababiabinexa Diosojumelivaisi pecaponaevi paxamëjavaberena! ¡Pacuenia vacara banacoxicaetuata pecorofetobëxëpanaberena, bajara pijinia pacuenia xanë ata picani bitso jitsipabiabajë patacaetuatsinexa, patacacapanepaenexa picani panijaneconivecua! ¡Itsiata baitsi jane paxamë apo pajejamë cajena! 38 Panejumetaema. Dioso rabaja pacacopata papecaevetabiabijavami. Nexata baja panijatemplobota Dioso apo ponaponae. 39 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Paxamë rabaja apo panetaemë tsane matavëjëa. Matapania itsa panejumecovënëtsianame Cristonëcuenenë, Dioso taneitorobinëtsica, icatsia panetaename. Itsa panesivajamatabëjumaitsimënua tsane: “Dioso, bitso yavenonare maponë najetarucaje, nejamatabëcueneta penajetarucaenë,” itsa panesivajamatabëjamë tsane xanë yabara, nexata jane baja icatsia panetaename itsa patsianicajë, jai Jesús mapacueniaje najamatabëxainaeya pesivanuejavata Jerusalén tomarapijivi.

Mateo 24

1 Jesús pitsaparena temploboverena. Itsa baja Jesús vecuaponaejitsia templobo, pijajivi imoxorenatsi. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Patajatuxanenë, templobo nataema pemuxuneneta penaeboxanetonë ata, jai. 2 Nexata Jesús tajëvelia vajunupaeba itsamatacabi itsanacuapijivi bajarapaboxanetonëmi pepenetsijavanexatsica. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Daxita raja paboxanetonë pataneme, bajarapaboxanetonëmi itsamatacabi itsanacuapijivi penetsianica irabetsica. Nexata paibotonë catsanaruba mapaboxanetonëtaje, itsaiboto ata pejumavereca apo bocae tsane, jai Jesús tajëvelia pijajivijavabelia. 3 Jesús eca petsutojumata, patsutojumata olivonaenë apaaxayo. Jesús itsa eca petsutojumata, nexata pijajivi pijaepatojavata imoxoyorenatsi peyanijobinexatsi. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Patajatuxanenë, pajitsipajë patanetsipaebinexamë patayapëtaenexa paepatota copiapatsijitsia xua vajunupaebame. ¿Detsa peneta pitsicuene pataenajë icatsia itsa patsijitsiamëtsica? ¿Detsa peneta pitsicuene pataenajë mapanacua ata itsa vereverecaejitsiaje? jai Jesús pijajivi. 4 Nexata Jesús tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Xania panayajivitaename. Pëtsa panacopatame itsajivi ata papecayamaxëitojorobinexa. 5 Tsipaji raja peyamaxëitojorobivinexa, ayaibitsaëto patsiana bexanë itajara tsane. Bajarapamonae najumetsënëtsiaya jumai tsane: “Xanë raja Cristonë, athëbëvetsica Dioso taneitorobinëtsica jivi tacapanepaenexa,” jai tsane. Bajarapamonae jivi ayaibitsaëto yamaxëitojorobiana. 6 Vajabitsaë pexanaejava imoxoyonacuanëjava, tajënacuanëjava ata, pavënëlivaisitaename. Itsiata pëtsa pajunavame. Bajara peneta itsane mapanacua pevereverecaevajënaeje. Itsiata baitsi jane bepijia bajarapamatacabi mapanacuaje abaxë apo vereverecajuni tsane. 7 Mapanacuaje pevereverecaevajënaeje peneta copiaya itsaviriavi nabena itsaviriavijavabelia. Itsanacuanëpijivi pijinia nabena itsanacuanëpijivijavabelia. Ayaijaniboxaneto najetarucaena itsanacuanëjava. Vitanecuene ata najetarucaena itsanacuanëjava. Ira najëabiana ayaicuenia itsanacuanëjava. 8 Daxita bajarapacuene itsa pataename, saya abaxë taxuxuabaponaena piayaicuene, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. 9 Icatsia Jesús taxëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Nexata paxamë pacacaponaena nacuaevetsivijavabelia papecabejiobiaexanaenexa. Nexata pacabeyejebiana. Daxitanacuanëpijivi pacaitoya tsabiabi tsane patajajivixaemë. 10 Nexata bajarapamatacabita jivi ayaibitsaëto navecuacopabiana tanejumecovënëtsijava. Namataenetsia naitoya tsane. Namataenetsia nacanajetsiana nacuaevetsivi pecobeyabelia. 11 Nexata ayaibitsaëto najetarubenaena jivi petsipaebaponaevinexa saicayalivaisi Dioso pejumelivaisivecua. BeDiosojumelivaisipaebivicuenia tsipaebaponaena. Bajarapamonae yamaxëitojorobiana jivi ayaibitsaëtoxaneto. 12 Jivi pibisiacuene pexanavanapaevi, pevajënaeyabelia ayaibitsaëtoxaneto tsaponae tsane. Nexata ayaibitsaëto Dioso pejumecovënëtsivi, namataenetsia penaasivajava vereverecaponaena. 13 Itsiata pajivi ajamatabëcuenesaë tsane Dioso pejumecovënëtsijava petëpaejavabelianexa, bajarapajivi Dioso capanepaenatsi. 14 Itsamonae daxita nacuanëjava tsipaebiana jivi peyapëtaenexa imoxoyo baja pevajënae Dioso pijajivi pecapanepaejavanexa. Bajaraxuacujinae jane baja mapanacua vereverecaenaje, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. 15 Icatsia Jesús tajëvelia vajunupaeba papiayaicuene itsamatacabi copiapatsijitsia Jerusalén tomarata. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Diosojumepaebinëmi profeta Danielpijinë piayaicuene tajëvelia pevajunupaebilivaisi bajayata yaquina. Xua panijatomaranëmi vereverecaeyaexanaejitsiatsi, bajaraxua pelivaisi yaquina. (Pajivi lebiana mapalivaisije, yapëtaena papiayaicuene vajunupaeba mapalivaisitaje.) Nexata paxamë itsa pataename bajarapapiayaicuene penucaejava templobota, nexata Judea nacuata pejinavanapaevi pëtsa nubena. Naxanitsiayo rëcëpecaena petsutonëjavabelia. 17 Pajivi pijabojumata athëbëyo ecaya, itsa vënëlivaisitaena bajarapapiayaicuene penucaejava templobota, bajarapajivi perunaecujinaetsica, bepijia najetabajiraviana. Pëtsa joneya pijaboyalia pejutsinexa pecobecovë. 18 Pajivi pijinia nacuenebaponapona pijapabita, itsa vënëlivaisitaena bajarapapiayaicuene penucaejava templobota, bepijia najetabajiraviana. Pëtsa naviata pijaboyabelia pejutsinexa penaxatabijava. 19 ¡Papetiriavi penacueto yacotajinavanapa, bitso bejiobi tsane bajarapamatacabi! ¡Bitso nabejiobitsiaya jinavanapaena! ¡Papetiriavi ata mitoapaenacuetoxi isajinavanapa, bitso bejiobi tsane bajarapamatacabi! 20 Bajaraxuata tajëvelia Diosojavabelia pavajëcare piayapëbejematacabita papecatocopiapatsiyaniva bajarapapiayaicuene. Nexata pamatacabi parëcëpecaename, pexaniamatacabi Dioso pacatocopatsiana bitso nabejiobitsiaya paneponaeyaniva. Pavajëcarenua penacueraevetsimatacabita bajarapapiayaicuene papecatocopiapatsiyaniva, nexata papecatoayapëbejeyaniva. 21 Tsipaji raja bajarapamatacabi bitso jivi bejiobi tsane. Pabejiobicuene abaxë jivi caeto ata apo tae Dioso nacua pexanaecujinae, bajarapabejiobicuene taena. Bajaraxuacujinae icatsia itsamonae bejiobiaexanae atatsi tsane, itsiata bajarapacuenia bitso apo bejiobiaexanaetsi tsane. 22 Dioso epatua yatuucutsiana jivi bitso nabejiobitsiaya pejinavanapaematacabianëminexa bitso jivi nabejiobitsia pejinavanapaeyaniva. Dioso epatua itsa apo yatuucutsi tsipae bitso jivi nabejiobitsiaya pejinavanapaematacabianëminexa, caejivi ata apo asaë tsipae. Itsiata baitsi jane Dioso piasivaxae pijajivi, pitapetsivi, Dioso epatua yatuucutsiana bitso jivi nabejiobitsiaya pejinavanapaematacabianëminexa, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata papiayaicuene itsamatacabi copiapatsijitsia mapanacuataje. 23 Icatsia Jesús tajëvelia navajunupaeba icatsia pepatsijavanexatsica. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Nexata itsajivi yamaxëitojorobiaya itsa pacajumaitsi tsane: “Pataema. Mara Cristo nucaje,” itsa pacajai tsane, pëtsa pajumecovënëtame. Itsa pacajumaitsinua tsane: “Bajarajota nuca Cristo,” itsa pacajai tsane, pëtsa pajumecovënëtame. 24 Itsamonae jumai tsane: “Xanë raja Cristonë,” jai tsane. Itsiata jemajai tsane. Itsamonae jumai tsane: “Diosojumepaebinënë raja, profetanënë,” jai tsane. Itsiata jemajai tsane. Bajarapamonae itajara exanaena pinijicuene pexanaejavanë peyamaxëitojorobinexa saya jivi. Nexata bajarapacuenia itsamonae yamaxëitojorobaponaenatsi. Itsiata pamonae pepacuene Dioso pijajivi, Dioso pitapetsivitsi, bajarapamonae apo yamaxëitojorobi tsanetsi. 25 Tajëvelia rabaja maje pacatsipaebatsije. 26 Nexata itsamonae itsa pacajumai tsane: “Cristo raja ponapona petusato nacuatalia. Naxanitsia. Panataename,” itsa pacajai tsane, pëtsa paponaremelia. Itsa pacajumaitsinua tsane: “Cristo raja ponapona mapaënëyatuucutsibotaje. Naxanitsia. Panataename,” itsa pacajai tsane, pëtsa pajumecovënëtame. 27 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Yamaxë itsa nivejai tsajuni athëbëvetsica, caecuenia jivi bacotiatane daxitajava. Bajara pijinia peneta pacuenia daxitanacuanëpijivi caecuenia netaena pamatacabi patsianicajë xanë, Daxitajivi Pematapijinënë. 28 Payapëtaneme rabaja mapacuene ataje. Quequeremonae bepijia bayapëtane itsajota petuxutsaebinë boca. Nexata bajarajota bepijia banacaetuana. Bajara pijinia pacuenia daxitanacuanëpijivi tajajivi bepijia yapëtaena tapatsijavatsica. Nexata bepijia nacaetuanaena xanëjavaberena, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata icatsia pepatsijavanexatsica. 29 Jesús tajëvelia navajunupaeba itsamatacabi icatsia pepatsijavanexatsica. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Xanë tapatsivajënaetsica jivi taena pecujunavicuene. Jivi nabejiobitsiaya jinavanapaena. Nexata jivi nabejiobitsiaya pejinavanapaematacabicujinae, matacabipijijuameto aitaquiri tsane. Meravipijijuameto ata aitaquiri tsane. Tulupu ata othopaenica irabetsica. Daxitacuene, xua rubena athëbëtatsia, najëabiana. Xaniavaetsia apo rubenae tsane. 30 Bajaraxuacujinae jane baja xanë athëbëvetsica najetarucaenajë, Daxitajivi Pematapijinënë. Nexata daxitaviriavi mapanacuapijivi natsinuena pecajunavi pijaneconi yabara. Nexata bajarapaepatota, xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, jivi netaena athëbëvetsica itarërëbota tanajetarucaejava. Patsianicajë daxitacuene taevetsinexa. Tanivenivenaecotia yajavapatsianicajë. 31 Bajaraxuacujinae trompeta itsa najumetsiana ayaijumeta, itorobianajë tajaángelevi. Angelevi daxitanacuanëjavaverena xanëjavaberena netocaetuatsiana tajajivi, pamonae Dioso pitapetsivitsi, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata itsamatacabi icatsia pepatsijavanexatsica. 32 Jesús icatsia tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Pacanaëjëre pacuenia itsi higueranae. Itsa maxëranajuva, nexata pejanabaxu pitsapa. Nexata bajarapacuenia payapëtaneme vai baja imoxoyo pevajënae pejonenexa. 33 Bajara pijinia pacuenia peneta itsa pataename pecopiapatsijava xua tajëvelia vajunupaebajë, nexata payapëtaename imoxoyo baja tavajënae tsane tapatsijavanexatsica. 34 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pitsijamatabëcuenevi aeconoxae mapamatacabitaje jinavanapa, bajarapitsijamatabëcuenevi abaxë, bexëajavabelia ata, apo vereverecae tsane. Matapania xua tajëvelia vajunupaebajë itsa baja copiapatsiana, bajarapamonae jane baja vereverecaena. 35 “Itaboxo, ira yajava, tsitecaena daxitamatacabijavabelianexa,” jamatabëjai ata tsane itsamonae, itsiata jamatabëcuenenavëxaniabiana. Tsipaji jemata itaboxo, ira yajava, vereverecaena. Nexata palivaisi pacatsipaebatsi, apo najumetsënëtsinë tsane. Nexata xua tajëvelia vajunupaebajë, pacuenia baja najumecapanepaeya jumaitsinë, daxita bajaraxua copiapatsiana, jai Jesús pijajivijavabelia. 36 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsajivi ata apo yapëtae pamatacabita, paepatota ata, copiapatsijitsia daxita xua tajëvelia vajunupaebajë. Athëbëpijivi ata, ángelevi, apo yapëtae. Xanë, Dioso pexënato atanë, apo yapëtaenë. Caenë taxa Dioso yapëtane, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. 37 Jesús icatsia tajëvelia navajunupaeba itsamatacabi icatsia pepatsijavanexatsica. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Pacuenia bajayata jemata itsi pamatacabi Noépijinë ponapona, bajara icatsia jemata itsane pamatacabi xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, patsianicajë. 38 Pamatacabi Noépijinë ponapona ira pebubutsivajënaeya, jivi picani xaniavaetsia jamatejema pexaejava xaevanapa. Apaevanapanua. Nacojiobapona itsamonae. Itsamonae pexënatoyonë pebijavabelia canajetapona petonacojiobinexatsi. Bajarapamonae jamatejema saya jinavanapa. Nexata bajarapamatacabi Noépijinë ëpijamonae pinijibarcoxanetojavabelia barëjunua. 39 Daxitajivi abaxë itsiata apo yapëtae paepatota tocopiapatsijitsiatsi peyabubutsijavanexatsi. Nexata itsajivi ata yapëtaenejeva jemata ayaiemaxaneto itsa jopa ira pebubutsinexa, yapëtane jane baja. Bajarapamatacabi bubuna daxitajivi. Bajara pijinia pacuenia itsajivi ata yapëtaenejeva xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, tapatsijavanexatsica, jemata patsianicajë. 40 Nexata bajarapamatacabita anijanëbeje najuanacuenebanucaenabeje pabita. Itsanë tanejumecovënëtsinë tsane. Itsanë apo tanejumecovënëtsinë tsane. Nexata tanejumecovënëtsinë pitsianatsi ángelnë. Apo tanejumecovënëtsinë copatanutsianatsi. 41 Bajara pijinia itsane petirivabeje ata. Najuacuabanucaenabeje caejavata. Nexata tanejumecovënëtsiva pitsianatsi ángelnë. Apo tanejumecovënëtsiva copatanutsianatsi. 42 Nexata nejamatabëcueneevetsiaya panecopiaevetavanapaename. Tsipaji raja apo panevajënaeyapëtaemë tsane paepatota xanë panijatuxanenënë icatsia patsijitsianëtsica. 43 Pacanaëjëre mapacueneje. Bo pexainaenë itsa yapëtaejitsipa paepatota meravi pijaboyaberena patsijitsia pecobecovë petonacobetoxotsinënexatsi, nexata naëcotsiaya vajënaeevetsipa. Apo copatsi tsipae pijaboyaberena petojoneyanivatsi penacobetoxotsinënexa. 44 Bajara pijinia pacuenia paxamë ata najamatabëcuenexaniavaetsiaya panecopiaevetavanapaename. Tsipaji xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, paepatota apo panejamatabënajinaemë tapatsijavanexatsica, jemata icatsia patsianicajë, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata itsamatacabi icatsia pepatsijavanexatsica. 45 Jesús livaisi tsipaeba pijajivijavabelia petuxanenë pijajivitonëbeje pelivaisicuenia. Bajarapacuenia pijajivijavabelia tsipaeba copiaevetsiaya petonacuenebavanapaenexatsi icatsia pepatsimatacabitsicajavabelianexa. Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Petuxanenë pijajivitonë, ponë xaniavaetsia pijatuxanenë pecovëta tonacuenebaponaponaena, majamatabëcueneitsi tsaneje. Bajaraponë itsajamatabëcuene xainaenejeva, copiaevetaponaponaena pijatuxanenë pepatsijavabelianexa. Bajaraponë pijatuxanenë pijajivi pecovëta toevetaponaponaena piabatabiabinexa pexaejava caematacabi canacujitsia pacuenia pijatuxanenë itorobatsi. 46 Bajaraponë bitso barëya tsane pamatacabi pijatuxanenë patsiana, xaniavaetsia pijajivi petoevetaponaponaexae pecovëta. 47 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Ponë xaniavaetsia tonacuenebiana pijatuxanenë pecovëta, bajaraponë evetsiaexanaenatsi daxita xua xaina pijatuxanenë. 48 Itsa bajaraponë piajamatabëcuenebejenë tsipae, nexata pijatuxanenë pecovëta jamatabëjumaitsi tsipae: “Tajatuxanenë ajibi tsarucae tsane bajayajebi,” jamatabëjai tsipae. 49 Nexata toconibabeyabiabijitsipa pijatuxanenë pijajivi. Ayaijava xaeyabiabijitsipa. Naapaeyabiabijitsipanua piaitajibivita. 50 Nexata itsajota apo jamatabënajinae tsipae pijatuxanenë pepatsijavanexa, patsipa pijatuxanenë. 51 Nexata bajaraponë ayaicuenia naneconitsiaexanaejitsipatsi pijatuxanenë. Pacuenia jivi peyamaxëitojorobabiabivi, Dioso ayaicuenia naneconitsiaexanaenatsi, bajarapacuenia pijatuxanenë naneconitsiaexanaejitsipatsi. Nexata natsinuejitsipa. Navonosinijitsipanua bitso penavixaetaexae, jai Jesús pijajivijavabelia petuxanenë pijajivitonëbeje pelivaisicuenia petsipaebijavata. Bajarapacuenia Jesús tsipaeba pijajivi xaniavaetsia pecopiaevetavanapaenexatsi Jesús icatsia pepatsimatacabitsicajavabelianexa.

Mateo 25

1 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —Pamatacabi icatsia patsianicajë, tajajivi peyapëtaexae tapatsijavanexatsica, jamatabëcueneaitavaya necopiaevetavanapaena. Itsamonae tajajivi yapëtae ata tapatsijavanexatsica, itsiata jamatabëcueneaitavaya apo necopiaevetavanapae tsane. Bajarapacuene yabara pacatsipaebianatsi mapalivaisije. Diez papejanavabeje yapëtane itsava pejanava penacasabijavanexa. Nexata diez papejanavabeje pijalámparabëxi, caeva canacujitsia, xaniavaeta penaponaenexa. Nexata capona pijalámparabëxi pabojavabelia eca penacasabivanexa. Bajarajota vajënaeevetsijitsia pepatsijava penacasabinënexa. Nexata itsa ponabeje penacasabijivibejenexa, bajarapapejanavi penaponaenexa bajarapajivibeje pepëta penacasabifiestajavabelia. 2 Bajarapamonaeyajuvënëvi, cinco povabeje, yapëtae ata picani petsicaponaejavanexa aceiteranë pijalámparabëxinexa, itsiata apo tsicaponae itsa tovereverecatsi aceitera peepatsinexa icatsia pijalámparabëxijavabelia. Cinco pijinia povabeje peyapëtaexae petsicaponaejavanexa aceiteranë pijalámparabëxinexa, tsicapona. 5 Nexata bajarapapetiriavi itayotena pijalámparabëxita. Bajayajebi picani vajënaeevetena penacasabinënexa pepatsijava. Nexata pijalámparabëxita paaceiteranë capona, tovereverecaponatsi baja. Tsipaji penacasabinënexa abaxë cuenenajemata pepatsinexa. Nexata baja daxita bajarapapetiriavi belia itamajitsipana. Nexata baja majita. 6 Bajaraxuacujinae ayaimeravi tuatuajëta jumetane pevavajaijava. “¡Najetaruca rajane baja penacasabinënexa! ¡Papitsaparemena jane baja panecopiapitsinexa!” pejaijava jumetane. 7 Nexata daxita bajarapapetiriavi nonobapuna pecopiapitsinexa jane baja. Papetiriavi aceiteranë tsicapona, epaca pijalámparabëxijavabelia. Caeva canacujitsia pijalámparabëxi ayaicotia exana. 8 Nexata papetiriavi apo tsicaponae aceiteranë, jumaitsi aceiteranë petsicaponaevijavabelia mapacueniaje: “Panenarajure tsiquirijavaxi aceiteraxi. Tsipaji patajalámparabëxi panetoitacaëcaënapona,” jai bajarapamonae. 9 Itsiata aceiteranë petsicaponaevi jumaitsi: “Jume. Apo caëjëpae. Paxanë ata meta apo panetocaëjëpae tsipae. Paponaremelia. Panijacuata pacomuare itsajotalia canajetabiaba aceiteranë,” jai aceiteranë petsicaponaevi pijalámparabëxinexa. 10 Nexata papetiriavi aceiteranë apo tsicaponae pijalámparabëxinexa, ponalia aceiteranë pecomuacaenexa. Nexata pecovëta penacasabinënexa patanajetaruca. Nexata papetiriavi aceiteranë tsicapona pijalámparabëxinexa, napona baja penacasabifiestanexa pexanaebojavabelia. Pejonecujinaelia baupaxatata. 11 Bajaraxuacujinae aceiteranë pijalámparabëxi petsicomuacaevi pata. Nexata bajarapapetiriavi jumaitsi penacasabinënexajavabelia: “¡Panetobaupare! ¡Panetobaupare! jai tsanubenae bojumavelia. 12 Nexata penacasabinënexa jumaitsi: “Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Apo pacayapëtaetsi cajena paxamë,” jai bajarapapetiriavijavabelia, jai Jesús mapalivaisije pijajivijavabelia. 13 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacuenia cinco povabeje peyapëtaexae, aceiteranë tsicapona pijalámparabëxinexa, bajara pijinia pacuenia paxamë ata paneyapëtaexae, jamatabëcueneaitavaya panecopiaevetavanapaename. Tsipaji apo payapëtaemë tsane pamatacabita, paepatota ata, xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, icatsia patsijitsianëtsica, jai Jesús pijajivijavabelia. 14 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —Tacovëta patajajivimë, itsamonae ata, pamonae tajajivi, panetonacuenebianame. Nexata pamatacabi icatsia patsianicajë, pacuenia pacasivanajamatabëxainaejitsiatsi, aeconoxae pacatsipaebianatsi. Pacatsipaebianatsi comparacióncuenia mapacueniaje. Petuxanenë itsa ponaejitsia tajënacuayabelia, junata pijajivi. Evetsiaexana pijapalata petoevetsinexatsi pecovëta. 15 Caenë canacujitsia evetsiaexanapona petocanacuenebinexatsi pecovëta pacuenia bajarapamonae caëjëpatsi. Nexata petuxanenë pijinia evetsiaexana cinco mil ponëbeje pepovi, bitso penamatamotsivi. Itsanë pijinia evetsiaexana dos mil ponëbeje. Itsanë pijinia evetsiaexana mil ponëbeje. Bajaraxuacujinae petuxanenë pona tajënacuayabelia. 16 Nexata jane baja ponë evetsiaexana cinco mil ponëbeje, canacueneba jane baja pecovëta bajarapapalata. Nexata pematatsënëa topitsapatsi icatsia itsacinco mil ponëbeje. Nexata baja daxitata diez mil ponëbeje caejavata. 17 Bajara pijinia pacuenia itsanë canacueneba dos mil ponëbeje. Nexata pematatsënëa topitsapatsi icatsia itsados mil ponëbeje. 18 Itsiata baitsi jane ponë toeveta mil ponëbeje, pona pematayatsinexa pijatuxanenë pijapalata. Matayatsia mëthëteta irata. 19 Bexëa nexata najetaruca petuxanenë. Junata pijajivi peyapëtaenexa pacuenia toevetatsi pecovëta pijapalata. 20 Copiaya pata ponë cinco mil ponëbeje evetsiaexanatsi. Nexata bajaraponë tocanaviata pijatuxanenëjavabelia diez mil ponëbeje. Jumaitsi bajaraponë pijatuxanenëjavabelia: “Nevetsiaexaname cinco mil ponëbeje tacatoevetsinexa. Bajara macatocanaviatatsi bajarapapalataje. Catocanaviatatsi yajava icatsia itsacinco mil ponëbeje, xua nacanabajë bajarapapalatata,” jai bajaraponë pijatuxanenëjavabelia. 21 Nexata petuxanenë jumaitsi: “Xanepana rabaja. Xaniavaetsia netoevetaponaponame. Itsajamatabëcuene apo najamatabëxainaemë. Tsiquirijavayo ata xaniavaetsia netoevetame. Nexata aeconoxae caevetsiaexanaenatsi pematatsënëa ayaijava. Jonemena xanëjavaberena barëyaya neponaponaenexa xanëjavata,” jai petuxanenë pijajivitonëjavabelia. 22 Bajaraxuacujinae pata ponë dos mil ponëbeje evetsiaexanatsi. Nexata bajaraponë jumaitsi pijatuxanenëjavabelia: “Nevetsiaexaname dos mil ponëbeje tacatoevetsinexa. Bajara macatocanaviatatsi bajarapapalataje. Catocanaviatatsi yajava icatsia itsados mil ponëbeje, xua nacanabajë bajarapapalatata,” jai bajaraponë pijatuxanenëjavabelia. 23 Nexata petuxanenë jumaitsi: “Xanepana rabaja. Xaniavaetsia netoevetaponaponame. Itsajamatabëcuene apo najamatabëxainaemë. Tsiquirijavayo ata xaniavaetsia netoevetame. Nexata aeconoxae caevetsiaexanaenatsi pematatsënëa ayaijava. Jonemena xanëjavaberena barëyaya neponaponaenexa xanëjavata,” jai petuxanenë pijajivitonëjavabelia. 24 Icatsia pata ponë evetsiaexana mil ponëbeje. Bajaraponë jumaitsi pijatuxanenëjavabelia: “Cacueneyapëtanetsi. Xamë nijajivi apo itaxutobejiobiataeyabiabimë. Xamë nijajivi ubiaexanabiabame neubiaexanabiabijava nexata bajarapamonae pejamatabëcueneta ayaijava palata pecatopitsapaenexa. Bajara pijinia pacuenia xanë ata nevecuapitsipame xua nacanabijitsipajë nijapalatata itsa canacuenebijitsipajë. 25 Bajaraxuata junavajë. Ponajë irata tamatayatsiamëthëtetsinexa nijapalata. Bajara manijapalata catocanaviatatsije,” jai bajaraponë pijatuxanenëjavabelia. 26 Nexata petuxanenë jumaitsi: “Tajajivitonë atamë, itsiata ajamatabëcuenebejemë. Afaetabimënua. Xamë baja cajena yapëtaneme tajajivi taubiaexanabiabijava, taubiaexanabiabijava nexata bajarapamonae pejamatabëcueneta ayaijava palata tanetopitsapaenexa. 27 Bajaraxuata xanepanaejitsipa itsa netocanacuenebiaexanaejitsipame tajapalata banco pevetsivijavabelia. Nexata aeconoxae banco pevetsivi tajapalata pecacovaetsijamatabëcuene netocanaviatsipa tajapalata pematatsënëa,” jai petuxanenë pijajivitonëjavabelia. 28 Nexata petuxanenë jumaitsi bajarajota penubenaevijavabelia: “Pavecuapire bajarapamil ponëbeje. Nexata juya parajure ponëjavabelia xaina diez mil ponëbeje. Tsipaji bajaraponë caëjëpatsi tanetoevetsinexa pematatsënëa. 29 Tsipaji pajivi ayaijava baja xaina, pematatsënëa icatsia itsajava rajutsianatsi. Nexata xainaena ayaijava. Itsiata pajivi tsiquirijavayo xaina, bajarapajivi pijatsiquirijavayomi vecuapitsianatsi. 30 Maponë tajajivitonëje, itsacuenejavayonexa ata, apo netoxanepanae. Paxuabaremelia pitaquirijavabelia. Bajarajota natsinuena. Navonosiniananua bitso penavixaetaexae,” jai petuxanenë, jai Jesús comparacióncuenia pijajivijavabelia. Bajarapacuenia Jesús jumaitsi pamonae pijaneconi pexainaevi Jesús penaneconitsiaexanaenexa pamatacabi icatsia patsianica. 31 Jesús tajëvelia navajunupaeba pacuenia itsamatacabi exanaejitsia mapanacuataje. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, icatsia itsa najetarucaenajë daxitanacua taevetsinexa, ángelevi nematatoyoronaeya yajavanajetarucaenajë. Nexata ecaenajë tajapenivenivenaetronovënëjavata. 32 Nexata daxitanacuanëpijivi caetuatsianatsi taitabarata. Tsataponaenajë bajarapamonae. Oveja pevetsinë ovejavecua chivo saicaya tsatapona. Nexata oveja pevetsinë petsavenonenia chivo nubenaeyaexana. Pecujuanenia pijinia oveja nubenaeyaexana. Bajara pijinia pacuenia xanë tsataponaenajë Dioso apo pejumecovënëtsivi, Dioso pejumecovënëtsivivecua. Dioso apo pejumecovënëtsivi tatsavenonenia nubenaeyaexanaenajë. Dioso pijinia pejumecovënëtsivi tacujuanenia nubenaeyaexanaenajë. 34 Nexata jumaitsinë tsane tacujuanenia penubenaevijavabelia, Dioso pejumecovënëtsivi: “Naxanitsia. Paxamë taxa papecaitaxutotsoniataevi. Payajavajinavanapaename taxa pijanacuatatsia, itsajotatsia pacatoxaniavaeta tajëvelia. Dioso pacatoxaniavaeta nacua pexanaejavaveliacujinae. 35 Itsa tajani, paxamë taxaejava panerajutame. Itsa mera jitsipajë, panerajutame mera. Itsanacuaverena itsa patajë, panecopiapitame xaniavaetsia. 36 Itsa ajibi bitso tanaxatatsijava, panerajutame tanaxatatsijavanexa. Itsa avitanenë, papatame patanevetsinexamë. Itsa neeta penaneconitsivi pejebabiabibota, papatame patanetaenexamë,” janë tsane tacujuanenia penubenaevijavabelia. 37 Nexata bajarapamonae nejumai tsane: “Tajatuxanenë, ¿detsa pacujinae niajanijavata patajacarajutsi nexaejava?” nejai tsane. ¿Detsa pacujinae mera nejitsipaejavata patajacarajutsi mera? nejai tsane. 38 Itsa jume, nejumai tsane: “¿Detsa pacujinae itsanacuaverena nepatsinë patajacacopiapitsi xaniavaetsia?” nejai tsane. Itsa jume, nejumai tsane: “¿Detsa pacujinae piajibijavata bitso nenaxatatsijava patajacarajutsi nenaxatatsijavanexa?” nejai tsane. 39 Itsa jume, nejumai tsane: “¿Detsa pacujinae niavitanejavata patajaponae patacaevetsinexa?” nejai tsane. Itsa jume, nejumai tsane: “¿Detsa pacujinae pecaetsijavata penaneconitsivi pejebabiabibota patajaponae patacataenexa?” nejai tsane. 40 Nexata xanë jumaitsinë tsane bajarapamonaejavabelia: “Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Daxita xua patoexaname paneyavenonaenexa tajajiviyajuvënëjivi, beveliajamatabëcuenevi petaevitsijavabelia, bajaraxua xanë taniji xanëjavaberena bepatanetoexanaejavamë,” janë tsane. 41 ’Nexata tatsavenonenia penubenaevi, Dioso apo pejumecovënëtsivijavabelia, jumaitsinë tsane: “Panevecuanatsare panijaneconi paneyajavajinavanapaevi. Paponaremelia apo pevereverecaeisotojavabelia. Bajarapaisoto Dioso tajëvelia toxaniavaeta dovathinexa, dovathi pijajivinexa ata. 42 Xanë itsa tajani, paxamë apo panerajutsimë taxaejava. Itsa mera jitsipajë, apo panerajutsimë mera. 43 Itsanacuaverena itsa patajë, apo panecopiapitsimë xaniavaetsia. Itsa ajibi bitso tanaxatatsijava, apo panerajutsimë tanaxatatsijavanexa. Itsa avitanenë, apo papatsimë patanevetsinexamë. Itsa neeta penaneconitsivi pejebabiabibota, apo papatsimë patanetaenexamë,” janë tsane tatsavenonenia penubenaevijavabelia. 44 Nexata bajarapamonae pijaneconi peyajavajinavanapaevi nejumai tsane: “Tajatuxanenë, ¿detsa pacujinae niajanijavata apo pacarajutsitsi nexaejava?” nejai tsane. Itsa jume, nejumai tsane: “¿Detsa pacujinae mera nejitsipaejavata mera apo pacarajutsitsi?” nejai tsane. Itsa jume, nejumai tsane: “¿Detsa pacujinae itsanacuaverena nepatsinë, apo pacacopiapitsitsi xaniavaetsia?” nejai tsane. Itsa jume, nejumai tsane: “¿Detsa pacujinae bitso pecatoajibijavata nenaxatatsijava, apo pacarajutsitsi nenaxatatsijavanexa?” nejai tsane. Itsa jume, nejumai tsane: “¿Detsa pacujinae niavitanejavata, apo paponaenë patacaevetsinexa?” nejai tsane. Itsa jume, nejumai tsane: “¿Detsa pacujinae penaneconitsivi pejebabiabibota pecaetsijavata, apo paponaenë patacataenexa?” nejai tsane bajarapamonae. 45 Nexata xanë jumaitsinë tsane bajarapamonaejavabelia: “Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Bajarapacuenia itsa apo patoexanaemë paneyavenonaenexa tajajiviyajuvënëjivijavabelia, nexata bajaraxua xanë taniji xanëjavaberena apo patanetoexanaejavamë,” janë tsane pijaneconi peyajavajinavanapaevijavabelia. 46 Bajaraxuacujinae bajarapamonae ponaena penaneconitsiajinavanapaenexa daxitamatacabijavabelianexa. Pamonae Dioso pejumecovënëtsivi, bajarapamonae Dioso rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata itsamatacabi penaneconitsiaexanaejavanexa pijaneconi pexainaevi, pamatacabi icatsia patsianica.

Mateo 26

1 Itsa baja Jesús najumevereta pijajivijavabelia livaisi petsipaebijava, Jesús icatsia tajëvelia navajunupaeba itsamonae cruzajavabelia pecobematabiabarutsijavanexatsi. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: 2 —Payapëtaneme rabaja anijamatacabibeje pesajinaejava pejonenexa baja pascuavënëfiesta. Nexata xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, necanajetsiana itsamonae pecobeyabelia tanecobematabiabarutsinexa cruzajavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata cruzajavabelia pecobematabiabarutsijavanexatsi. 3 Nexata bajarapaepatota nacaetuata sacerdotevi penamatacaitorobivi. Nacaetuata judíovi pecujarubivinua. Nacaetuata judíovi pijaancianovinua. Daxita bajarapamonae nacaetuata Caifásvënënë pijaboxanetota. Bajaraponë Caifás, sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë. 4 Bajarajota daxita bajarapamonae najumejaita. Penajumetsënëtsilivaisita picani Jesús jamatabëvaetabatsi pebeyaxuabinexatsi. 5 Itsiata bajarapamonae najumaitsi: —Fiestajavata meta abaxë apo vaetabi tsanetsi jivi vajanacaitsacueniabiyaniva, najai daxita bajarapamonae. 6 Jesús ponapona Betania tomarata, Simón pijabota. Simón bajayajebi bitso peperabëtsabanaenëmi. 7 Nexata Jesús petiriva cobenaimoxoyorenatsi petuxujuviaceitera, alabastrobotellabëta pejeaceitera. Bajarapora bitso penamatamotsira. Nexata Jesús penabanecaejavata mesata, bajarapova tsimataepanaicatsi bajarapaaceitera. 8 Nexata Jesús pijajivi itsa taeyena Jesús petsimataepanaejavatsitsica bajarapaaceitera, Jesús pijajivi jamatabëcueneanaepanareca. Nexata ëpamonae najumai tsenae: —¿Detsa xuajitsia saya xuaba bajarapacuenia maporaje? 9 Canajetsipa rajane. Nexata matamopitsipa ayaimatamo. Bajarapapalata rajutsipa bepejiobivi bajarapacuenia peyavenonaenexa, najai tsenae Jesús pijajivi. 10 Nexata Jesús jumetane bajarapacuenia pijajivi pejumaitsijava. Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa xuajitsia bajarapacuenia pajumaitsimë bajarapova pexanaejava yabara? Mara povaje pexaniacuene nexanaje. 11 Daxitamatacabi raja bepejiobivi jinavanapa itsaxuayo pajinavanapame. Itsiata baitsi jane xanë daxitamatacabi apo ponaponaenë tsane paxamëjavata. 12 Itsamonae petëpaejivi batsiperabëepana petuxujuviaceitera peperabëxaniavaetsinexa pemëthëtsivajënae. Bajara pijinia pacuenia mapovaje netsimataepana petuxujuviaceitera, abaxë apo tëpae atanë. Nexata baja bajarapova neperabëxaniavaeta itsamonae tanemëthëtsivajënae. 13 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Daxitanacuanëjava tajajivi itsa paebanajetarubenaena pexanialivaisi jivi tacapanepaelivaisinexa, vajunupaebabiabiananua pacuenia exana xanëjavaberena mapapetirivaje, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata pebeyaxuabijavanexatsi. 14 Jesús pijajivi, doce ponëbejeyajuvënënë, pevënë Judas Iscariote. Nexata Judas pona sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia. Jesús jane baja yajumejailiatsi pecanajetsinexatsi. 15 Nexata Judas jumaitsi sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia: —¿Detsa pacuenia panerajutsipame panecobeyabelia itsa canajetsipajë Jesús? jai Judas. Nexata bajarapamonae Judas matamotatsi treinta ponëbeje pepo palatanëanë, bitso penamatamotsinëanë. 16 Nexata bajaraxuacujinae Judas Jesús naitaxutocaevetsia ponapona. Nexata paepatota Judas toyapëxanepanatsi, perajutsinexa jane baja Jesús bajarapamonae pecobeyabelia. 17 Junua jane baja fiesta, pafiestajava judíovi baxane levadurata matajërëabinejeva pexanaepan. Nexata Jesús pijajivi imoxoyorenatsi. Yanijobatsi pijajivi. —¿Detsa belia paponaenajë patacamitsaexanaenexa, xua jivi baxane pascua fiestamatacabi, nexaenexa? jai Jesús pijajivi. 18 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paponare tomarabelia. Pacatsipaebianatsi ponë pijabota papatsijitsiamë. Pajumaitsimë tsane bo pexainaenëjavabelia mapacueniaje: “Vajanacacujarubinë raja jumaitsi: ‘Imoxoyo rabaja tavajënae tanebeyaxuabinexa. Nexata bajaraponë pijabo netsicopatsiana patacabarëxaenexa xua jivi baxane pascua fiestamatacabi,’ jai raja vajanacacujarubinë,” pajamë tsane bo pexainaenëjavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 19 Nexata baja Jesús pijajivi pona pacuenia Jesús jumaitsi. Nexata xua jivi baxane pascua fiestamatacabi daxita Jesús pijajivi pebarëxaenexa, Jesús pijajivi exana jane baja. 20 Nexata baja ajena meraviyotsia, Jesús pijajivi, doce ponëbeje, barëeca mesa muxuneneta. 21 Nexata pexaeyenaejavata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Caenë paxamëyajuvënënë necanajetsiana tajavajabitsaë pecobeyabelia, jai Jesús pijajivijavabelia Judas yabara. 22 Nexata Jesús pijajivi bejamatabëjiobireca. Nexata Jesús pijajivi, caenë canacujitsia, Jesúsjavabelia yanijobapona. —Tajatuxanenë, ¿xanë tsaja tsane? jai tsaponae Jesús pijajivi. 23 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Ponëbeje peneta caecuenia panajuacajabutsianajëbeje panbë platojavabelia, bajaraponë necanajetsiana tajavajabitsaë pecobeyabelia. 24 Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, tëpaenajë pacuenia baja cajena xanë yabara Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi. Itsiata ponë tajavajabitsaë pecobeyabelia necanajetsiana, bajaraponë bitso bejiobi tsane pinijicuenia. Itsa meta bajaraponë apo naexanae tsipae, bajarapacuenia apo necanajetsi tsipae. Nexata xanepanaejitsipa bajaraponë itsa apo naexanae tsipae. Tsipaji apo naneconitsi tsipae Diosojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia Judas yabara. 25 Nexata Judas, ponë jane baja canajetsijitsiatsi Jesús pijavajabitsaë pecobeyabelia, jumaitsi: —Petuxanenë, ¿xanë tsaja tsane? jai. Nexata Jesús jumaitsi: —Jãjã, xamë rabaja tsane, jai. 26 Pexaeyenaejavata Jesús pita panbë. Jesús jumaitsi Diosojavabelia: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pan, jai. Bajaraxuacujinae Jesús epatsënëquejeba bajarapapanbë. Rajuta pijajivi. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paxaema. Mara tavitoje, jai. 27 Bajaraxuacujinae icatsia Jesús copavënëjavata yapita piapaeranexa. Diosojavabelia jumaitsi: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame maporaje, jai. Bajaraxuacujinae pijajivi bajarapora rajuta. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Papaema padaxitamë maporaje. 28 Tsipaji tajana othopaena jivi ayaibitsaëtoxaneto pibisiacuene pexanaeneconi pevecuaajibiaexanaenexatsi. Nexata tatëpaejava pejamatabëcueneta, jivi yapëtaena pepacuene xaniajai Dioso jivi pecapanepaejavanexa, pacuenia baja cajena tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. 29 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Xanë rabaja mapanacuataje matavëjëa apo apaenë tsane uvacuaira, matapania icatsia pejanauvacuaira pacayajavaapaenatsi taxa pijanacuatatsia, jai Jesús pijajivijavabelia penavajunupaebijavata pebeyaxuabijavanexatsi. 30 Jesús pijajivi barënaxëana Diosojumevajianë. Bajaraxuacujinae Jesús pijajivi barëpona petsutojumabelia. Patsutojumata olivonaenë apaaxayo, bajarapatsutojumabelia barëpona. 31 Nexata bajarapatsutojumata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Daxita raja paxamë ajena, pameravi, panexuabarëcëpecaename. Tsipaji rabaja patanexuabarëcëpecaejavanexamë yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Beyaxuabianatsi raja oveja pevetsinë. Nexata pijaovejabitsaëto nacayajatsia rëcëpecaena,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota paxamë patanexuabarëcëpecaejavanexamë yabara. Nexata ajena, pameravi, tajavajabitsaë itsa nevaetabiana tanebeyaxuabinexa, daxita paxamë panexuabarëcëpecaename. 32 Itsiata baitsi jane tatëpaecujinae, icatsia asaënë tsane. Nexata paxamë panevajënaeyabelia, copiata ponaenajë Galilea nacuayabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 33 Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Daxita mapamonaeje caxuabarëcëpecae ata tsane, xanë cajena apo caxuabatabajiravi tsanetsi, jai Pedro. 34 Nexata Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Xaniajanë pacuenia catsipaebijitsiatsi. Ajena rabaja, pameravi, nanianaevëpata, vacara pefiabivajënaeya, nayavajunuaxainaename tajajivitonëcuenemë. “Apo yapëtaenë cajena bajaraponë,” jamë tsane xanë yabara acueyabi xuabeje, jai Jesús Pedrojavabelia. 35 Itsiata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Nebeyaxuabijitsia ata tsane xamë yajava, itsiata cajena apo nayavajunuaxainaenë tsane nijajivitonëcuenenë, jai Pedro Jesúsjavabelia. Daxita Jesús pijajivi bajarapacuenia jumaitsi. 36 Jesús pijajivi pecunuameravita yajavapata Getsemanívënëjavata. Bajarajota Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paneevetenare abaxë majotaje. Abaxë raja imoxoyo majotaliaje vajëtsijitsianë Diosojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 37 Nexata Jesús barëpona acueyabi ponëbeje pijajivi. Jesús pijajivi barëpona pesaicaeyojavabelia mapamatabëxëyoje. Pedro, Santiago, Juan, bajarapamatabëxëyo. Santiagobeje Juanbeje Zebedeo pexënatobeje. Bajaraxuacujinae Jesús bitso najamatabëxaina. Nexata bejamatabëjiobireca. 38 Nexata Jesús jumaitsi pijajivi acueyabi ponëbejejavabelia: —Xanë bitso pinijicuenia najamatabëxainajë. Nexata bitso tanajamatabëxainaejava, jamatabëyatëpajë. Paxamë abaxë majotaje panacopabare. Paitavamë tsane. Pëtsa abaxë pamajitame, jai Jesús pijajivi acueyabi ponëbejejavabelia. 39 Nexata Jesús caenë pevajënaeyabelia icatsia tsiquirijavayo ponataba. Nexata Jesús irataeya bocajunua pevajëtsinexa Diosojavabelia. Jumaitsi Diosojavabelia: —Taxa Diosomë, netocopatame picani tanebeyaxuabinexa betajiobicueneta. Daxitacuene raja cacaëjëpa nexanaenexa. Nexata necapanepare bajarapabejiobicuenevecua. Itsiata xanë apo tajitsipaecuene ata, pacuenia xamë jitsipame, netocopatsianame, jai Jesús Diosojavabelia pevajëtsijavata pebeyaxuabijavanexatsi. 40 Bajaraxuacujinae Jesús naviarena acueyabi ponëbeje pijajivijavaberena. Caxitajaraba Jesús pijajivi pemajitanubenaevi. Nexata Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —¿Apo pacacaëjëpae tsabaja rovia caeepatoyo ata paneaitavatsenaenexa? 41 Pëtsa pamajitame. Paitavamëre. Pavajëre Diosojavabelia papecayavenonaenexa pibisiacuene paneexanaeyaniva. Tsipaji raja dovathi pacajamatabëcueneëjëbiana. Paxamë picani panejamatabëcueneta pexaniacuene jamatabëpaexanabiabame. Itsiata baitsi jane apo pajamatabëcuenesaëmë pexaniacuene paneexanaenexa, jai Jesús Pedrojavabelia. 42 Nexata icatsia Jesús pona pecovëyabelia pevajëtsinexa icatsia Diosojavabelia. Vajëta Diosojavabelia mapacueniaje. —Axa, itsa apo jitsipaemë tanevecuatsatsinexamë betajiobicueneta tatëpaejavanexa, nexata pacuenia jitsipame, netocopatsianame, jai Jesús Diosojavabelia. 43 Bajaraxuacujinae Jesús icatsia naviarena pijajivijavaberena. Caxitajaraba icatsia Jesús pijajivi pemajitanubenaevi. Tsipaji baja Jesús pijajivi bitso itamajitsipana. 44 Nexata abaxë bajarapamonae pemajitanubenaejavata, Jesús icatsia pona pecovëyabelia pevajëtsinexa icatsia Diosojavabelia. Nexata icatsia vajëta Diosojavabelia pacuenia vajëta copiaya xuabeje vajëta. 45 Bajaraxuacujinae icatsia Jesús naviarena pijajivijavaberena. Jumaitsi Jesús pijajivijavabelia: —¿Abaxë tsarovia tsiteca pamajitanubename? Copiapata rabaja paepatota xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, necanajetsijitsia pibisiacuene pexanaevi pecobeyabelia. 46 Panonobapunare baja. Ponaenatsi baja. Imoxoyo rabaja najetaruca tajavajabitsaë pecobeyabelia tanecanajetsinënexa, jai Jesús pijajivijavabelia Judas yabara. 47 Jesús pijavajabitsaë pevaetabijavatanexatsi, cuaicuaijai tsanucae pijajivijavabelia. Nexata bajarapaepatota patanajetaruca Judas, Jesús pijajivi doce ponëbejeyajuvënënëmi. Judas pënanajetarubenatsi jivi ayaibitsaëtoxaneto. Bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae canajetarubena espadanë. Itsamonae canajetarubena naebonë yajava. Bajarapamonae itorobatsi sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovinua. 48 Judas pebarërenavajënae bajarapamonae, copiaya baja cajena Judas tsipaeba pacuenia bajarapamonae yapëtaejitsia Jesúscuene. Judas jumaitsi mapacueniaje: —Ponë raja peneta bajacobiaya itabaratsutsunexuabianajë, bajaraponë Jesús tsane. Bajaraponë pavaetabianame. Pacobecëtsiana xaniavaetsia, jai baja cajena Judas pematacanajetarucaevijavabelia pebarërenavajënae. 49 Nexata jane baja Judas itsa patanajetaruca, exana pacuenia jumaitsi pematacanajetarucaevijavabelia. Judas Jesús itabaratsutsuniaya bajacobatsi Judas jane baja pematacanajetarucaevi peyapëtaenexa Jesúscuene. 50 Jesús nexata jumaitsi Judasjavabelia: —Judas, ¿detsa xua yabara patame? jai. Nexata jane baja Jesús petsimaxëponaevitsi, cujibarëcëpaliatsi. Vaetabatsi. Cobecëtatsi xaniavaetsia pecaponaenexatsi. 51 Bajarajota Jesús pijajiviyajuvënënë pijaespada navemarajonotaxuabina. Muxuyoropaebiaxuaba sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijajivitonë. 52 Nexata Jesús jumaitsi pijajivitonëjavabelia: —Nijaespada baja xataremeca pevënojojavareca. Tsipaji pamonae namaxëvanita espadata, daxita bajarapamonae juya espadata babiatsi, jai Jesús. 53 Icatsia Jesús jumaitsi: —Itsa vajëtsipajë taxa Diosojavabelia taneyavenonaevinexa tanetoitorobinexatsica, nexata tavajëtsiepatota netoitorobijitsipaica bitso ayaibitsaëtoxanetonë ángelevi. 54 Itsa vajëtsipajë taxa Diosojavabelia tanetoitorobinexatsica taneyavenonaevinexa, nexata baja apo netocopiapatsi tsipae pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia nevajunupaeba pacuenia nevaetabijitsia tanebeyaxuabinexa, jai Jesús pijajivitonëjavabelia. 55 Nexata Jesús bajarajota jumaitsi petsimaxëponaevitsijavabelia: —Paxamë meta panetaneme betanacobetoxotsinë. Bajaraxuata pacaponame espadanë, naebonë yajava, patanevaetabinexamë pacuenia pavaetababiabame penacobetoxotsinë. Xanë caematacabi canacujitsia Dioso pejumelivaisi paxamëjavabelia pacatsipaebabiabatsi templobota. Itsiata bajarapamatacabi apo panevaetabimë. 56 Mara pacuenia panevaetabameje tanetocopiapatsixae baja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota bajayata tajëvelia nevajunupaeba, jai Jesús pevaetabivitsijavabelia. Nexata jane baja Jesús pijavajabitsaë pevaetabijavatatsi, daxita Jesús pijajivi xuabarëcëpecatsi pacuenia baja cajena Jesús tajëvelia jumaitsi pijajivijavabelia. 57 Jesús pevaetabivitsi caponaliatsi Caifás pijaboyabelia. Bajaraponë Caifás sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë. Nexata Caifás pijabota nacaetuana judíovi pecujarubivi, judíovi pijaancianovi yajava. 58 Itsa baja Jesús caponaliatsi, nexata Pedro bajarapamonae pecovëya tajiyo najetaruca. Sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijabo matatoyorotsia yacaranata ibopanaxanetonë mataropotsia pefaratsijavaxanetota. Nexata bajarapayacaranatsijavaxaneto baupa, Pedro najoneya bopanabojavabelia, itsabelia Jesús cajunuatsi. Nexata sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijabopanabota, Pedro naeca templobopijipolicíavita. Bajarajota Pedro naeca petaenexa pacuenia Jesús pijavajabitsaë exanatsi. 59 Nexata bajarapabo ënëtuatuajëta sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata yajava, judíovi pecujarubivi ata yajava, nabarëcuaicuaijai. Bajarapamonae nayanijoba. —¿Jipatsa yapëtane Jesús pibisiacuene pexanaejava, paneconi yabara beyaxuabijitsiatsi? najai tsaponae. Itsiata bajarapamonae apo caxitajarabi itsaneconi ata, Jesús pijaneconi. Najumetsënëtsiaya picani peneconitsilivaisinexa, jaita penajumetsënëtsilivaisita picani Jesús pebeyaxuabinexatsi. 60 Ayaibitsaëto pata penajumetsënëtsilivaisi pepaebinexa Jesús yabara. Itsiata caelivaisi ata najumejëpaeya apo paebi bajarapamonae. Nexata bajarapamonae apo caxitajarabi paneconi yabara Jesús naneconitsiaexanaejitsiatsi pebeyaxuabiaexanaenexatsi. Bajaraxuacujinae belia anijanëbeje caelivaisi najumejëpaeya neconitatsibeje. 61 Jumaitsibeje bajaraponëbeje Jesús yabara: —Maponë jumaitsije: “Xanë necaëjëpa taxuabinexatsica Dioso pijatemplobo. Necaëjëpanua acueyabi matacabita icatsia taveretetsinexa itsabo,” jai maponëje, jaibeje bajaraponëbeje Jesús yabara. 62 Nexata jane baja sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë nonotapuna bajarapamonae pitabarata. Nexata jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Apo yapëtaemë tsaja itsalivaisiyo ata nejumecanaviatsinexa? ¿Xaniajai tsabaja pacuenia maponëbeje caneconitsiajumaitsibeje? jai sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë. 63 Jesús itsiata moya. Nexata bajaraponë icatsia jumaitsi Jesúsjavabelia: —Caitorobatsi caecuenia tanenavajunupaebinexamë nexaniajaijumeta. Itsajume, Diosojavabelia naneconitsianame. Panenavajunupaebare xaniavetsia itsa xamë Cristomë, athëbëvetsica Dioso pecaitorobinëtsica jivi necapanepaenexa. ¿Xamë tsaja Dioso pexënatomë? jai. 64 Nexata Jesús jumaitsi: —Jãjã, xanë rabaja pacuenia nejumaitsimë. Nexata icatsia pacajumaitsitsi. Paxamë raja panetaename xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, taecaejava Dioso pecujuanenia, daxitajamatabëcuene pecaëjëpaenëtsi. Panetaenamenua tanajetarucaejava athëbëvetsica itarërëbota, jai Jesús. 65 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava itsa jumetane, sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë penaxatatsijava anaeya titinaxuaba. Bajarapacuenia titinaxuaba pianaepanaexae Jesús pejumaitsijava yabara. Nexata sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë jumaitsi daxita penacaetuatsivijavabelia: —Mara ponë Dioso apo pejitsipaecuenia cuaicuaijaije. Dioso bepexënato nataeya cuaicuaijai. Pijacuata rabaja naneconita bajarapacuenia pecuaicuaijaixae. Pematatsënëa baja apo namatavenonaetsi itsamonae vajanacatsipaebinexa paneconi yabara maponëje naneconitsiaexanaejitsiatsi. Paxamë rabaja pajumetaneme maponëje Dioso apo pejitsipaecuenia pecuaicuaijaijava. 66 ¿Detsa nexata paxamë pajamatabëitsimë? jai sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë daxita penacaetuatsivijavabelia. Nexata daxita penacaetuatsivi jumaitsi: —Naneconita rabaja Diosojavabelia. Nexata baja beyaxuabianatsi, jai bajarapamonae Jesús yabara. 67 Nexata bajarapamonae Jesús itabarasuabatsi. Bajaraxuacujinae papaëbërëpanata itaxutocëtatsi. Pitaxutocëtsicujinaetsi itabaratsaquibabeponatsi pecobethaitonëta. Itsamonae itabarapacabiaxuababiabatsi. 68 Nexata bajarapamonae jumai tsaponae Jesúsjavabelia: —¡Xamë raja itsa Cristomë, athëbëvetsica Dioso itsa pecaitorobinëtsica jivi necapanepaenexa, nexata vënëjonare ponë caitabarapacabiaxuaba! jai tsaponae bajarapamonae. 69 Itsa abaxë Jesús sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijabo ënëtuatuajëalia yanijobaponatsi xua yabara naneconitsiaexanaejitsiatsi, Pedro naitaxutocaevetsiaya naeca bopanabota. Nexata bajarapabota penacuenebiva Pedro cujirenatsi. Bajarapova jumaitsi Pedrojavabelia: —Xamë ata rabaja naponaponame Jesústa, Galilea nacuapijinëta, jai. 70 Nexata Pedro itsiata nayavajunuaxaina Jesús pijajivitonëcuene. Daxita bajarajota penubenaevi pitabarata Pedro jumaitsi: —Xanë cajena apo yapëtaenë pacuene yabara nejumaitsimë, jai. 71 Sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijabo matatoyorotsia yacaranata ibopanaxanetonë mataropotsia pefaratsijavaxanetota. Nexata bajarapayacaranatsijavaxaneto baupajavabelia Pedro natixilia. Nuca bajarapabaupa muxuneneta. Bajarajota icatsia itsava, bajarapabota penacuenebiva, Pedro taenutatsi. Nexata bajarapova ata Pedro yabara icatsia jumaitsi bajarajota penubenaevijavabelia: —Mara ponë ata naponapona Jesústaje, Nazaret tomarapijinëta, jai bajarapova. 72 Nexata icatsia Pedro nayavajunuaxaina Jesús pijajivitonëcuene. Pedro jumaitsi: —Xaniajanë. Dioso pitabarata cajumaitsitsi. Apo yapëtaenë cajena bajaraponë, jai. 73 Bajaraxuacujinae icatsia, caeepatoyocujinae, bajarajota penubenaevi cujibarëcëpaliatsi Pedro. Jumaitsi bajarapamonae: —Xaniajai raeta baja cajena. Xamë Jesús pijajiviyajuvënënëmë. Tsipaji rabaja Galilea nacuapijivi penatsipaebicuenia natsipaebame, jai bajarapamonae Pedrojavabelia. 74 Nexata Pedro jumaitsi: —Itsa apo xaniajanë tsipae paxamëjavabelia, nexata Diosojavabelia naneconitsipajë. Apo yapëtaenë cajena bajaraponë, jai Pedro. Itsa baja Pedro najumevereta bajarapacuenia pejumaitsijava, vacara fiaba. 75 Nexata bajarajota Pedro najamatabënapitajaraba Pedrojavabelia Jesús pejumaitsijava mapacueniaje: “Ajena rabaja, pameravi, vacara pefiabivajënaeya, nayavajunuaxainaename tajajivitonëcuenemë. ‘Xanë cajena apo yapëtaenë bajaraponë,’ jamë tsane xanë yabara acueyabi xuabeje,” pejaijava Jesús Pedrojavabelia, Pedro najamatabënapitajaraba. Nexata baja Pedro pitsapalia bo matatoyorotsia peyacaranatsijava pënëyabelia. Pinijicuenia Pedro nua.

Mateo 27

1 Ajena baja matacabi tsarucaponae, sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi yajava, najamatabëjëpa pacuenia exanaejitsia Jesús pebeyaxuabiaexanaenexatsi. 2 Nexata Jesús cobecëtsiaya caponaliatsi nacuaevetsinë Poncio Pilatojavabelia. 3 Judas canajetaxuabatsi Jesús pijavajabitsaë pecobeyabelia. Bajaraponë itsa tane Jesús penaneconitsijava pebeyaxuabinexatsi, nexata bitso najamatabëxaina. Nexata pona petocanaviatsinexa perajutsipalatamitsi, treinta ponëbeje pepo palatanëanë, bitso penamatamotsinëanë. Tocanaviatsijitsia sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata. 4 Judas jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pibisiacuene baja rovia exanajë. Bajaraponë itsacuenejavayo ata apo exanaenejeva, panecobeyabelia baja canajetaxuabajë, jai Judas. Nexata bajarapamonae jumaitsi Judasjavabelia: —¡Paxanë raja patajamatabëcueneta apo naneconitsimë tsane! ¡Xamë raja nijacuata naneconitame! jai bajarapamonae Judasjavabelia. 5 Nexata Judas templobota othotajarabeta perajutsipalatanëanëmitsi. Bajaraxuacujinae pitsapalia. Pona baja. Nexata pijacuata nabeyaxuaba. Pepuanavësicëtsi athëbëvetsica perucaemaëtoxanetota, athëbëvetsica jirevica irabetsica penacuibosi catarërëtajarabaxuabinexa. Bajarapacuenia pijacuata Judas nabeyaxuaba. 6 Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi caetuata Judas piothotajarabetsipalatanëanë. Najumaitsi bajarapamonae: —Acuenebi mapapalataje vajabuatsinexa ofrenda vajajebabiabicajónita. Tsipaji bajarapapalata pejamatabëcueneta jivitonë beyaxuabijitsiatsi, najai bajarapamonae. 7 Nexata bajarapamonae najamatabëjëpa bajarapapalatanëanëta pecomuatsinexa ira. Nexata bajarapamonae bajarapapalatanëanëta comuata canalitonë pefaratabiabinë pijairami. Bajarapamonae comuata bajarapaira, itsanacuaverena pepatsivi itsa tëpa Jerusalén tomarata, bajarapairata pemëthëtabiabinexa. 8 Bajaraxuata mapamatacabijavaberena ataje vënëruba bajarapaira mapejumaitsivënëje: “Papalata pejamatabëcueneta jivitonë beyaxuabatsi, bajarapapalatata pecomuatsiira,” pejaivënë vënëruba. 9 Bajarapacuenia itsa comuata bajarapaira, copiapata jane baja pacuenia Diosojumepaebinëmi profeta Jeremíaspijinë bajayata tajëvelia vajunupaeba bajarapapalata. Profeta Jeremíaspijinë baja cajena bajarapapalata yabara tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Israelnacua pevetsivi rajutsiana jivitonë pecanajetsinëjavabelia treinta ponëbeje, pepo platananitota pexanaenëanë. Bajarapapalatanëanë icatsia bajarapamonae pitsiana. 10 Nexata bajarapapalatanëanëta bajarapamonae comuatsiana canalitonë pefaratabiabinë pijairami, pacuenia Dioso tajëvelia nejumaitsi,” jai bajayata profeta Jeremíaspijinë tajëvelia pevajunupaebijavata Jesús pematamopitsipalatanexatsi. 11 Jesús nutatsi nacuaevetsinë Pilato pitabarata. Nexata Pilato jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Xamë tsaja judíovi pepo nevetsinë? jai Pilato. Nexata Jesús jumaitsi Pilatojavabelia: —Jãjã, xanë rabaja pacuenia nejumaitsimë, jai Jesús Pilatojavabelia. 12 Sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi yajava, Jesús neconitaponae atatsi, apo jumepitsi. 13 Nexata Pilato jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Apo jumetaemë tsaja pacuenia mapamonae caneconitaponaje? jai. 14 Jesús neconitsi atatsi, itsiata apo jumepitsi. Bajaraxuata Pilato jamatabëcuenenabenajaca. Apo yapëtae pacuenia Pilato exanaejitsia Jesúsjavabelia. 15 Nacuaevetsinë Pilato xaina pijacujirucuene. Caevai canacujitsia, pascua fiestamatacabi, Pilato copatabiaba caenë penaneconitsinë pepitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua. Pajivi yabara jivi vajëtabiaba Pilatojavabelia, bajarapajivi Pilato copatabiaba pascua fiestamatacabi. Bajarapacuenia Pilato caenë copatabiaba jivi pesivajamatabëcuene xanepanaenexatsi. 16 Pamatacabi Jesús naneconitsiaexanatsi, bajarapamatacabi penaneconitsivi pejebabiabibota naneconitsiaponapona jivibenë, Barrabásvënënë. Bajaraponë bitso piacujirubejenëcuene yapëtanetsi daxitajivi. 17 Nexata daxita Jerusalén tomarapijivi penacaetuatsijavata Pilato jumaitsi: —¿Detsa ponë pajitsipame patacatocapitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua pepitsapaenexa? ¿Barrabás tsaja? Itsa jume, ¿Jesús tsaja, ponë yabara jivi jumaitsi: “Cristo raja athëbëvetsica Dioso pitorobinëtsitsica jivi pecapanepaenexa,” jaitsi? jai Pilato bajarapamonaejavabelia. 18 Pilato jamatabëjumaitsi: —Xua Jesús exanaponapona, sacerdotevi penamatacaitorobivi cueneitoyatsi. Bajaraxuata netocaparena, jamatabëjai. 19 Pilato abaxë eca itsajota ecabiaba penaneconitsivi penaneconitsiaexanaenexa. Nexata Pilato pijava tonajumeitorobarenatsi. Pilato pijava Jesús yabara jumaitsirena mapacueniaje: “Copare bajaraponë, ponë itsacueneneconiyo ata apo penaneconitsinë. Ajena raja, meravi, amajitsinaebejenë bajaraponë yabara,” jaitsirena Pilato pijava. Nexata picani Pilato jamatabëcopata Jesús. 20 Itsiata baitsi jane bajarapaepatota sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi yajava, jivijavabelia muxubijiapenetsia jumai tsaponae: —Pavajëtsianame Barrabás pecapitsapaenexatsi. Pavajëtsianame Jesús pebeyaxuabinexatsi, jai tsaponae bajarapamonae. 21 Nexata nacuaevetsinë Pilato icatsia yanijoba jivijavabelia: —¿Detsa ponë nexata pajitsipame patacatocapitsapaenexa? jai Pilato. Nexata bajarapamonae jumaitsi: —Panetocapitsapare Barrabás, jai. 22 Pilato nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa nexata xua exanaenajë Jesúsjavabelia, ponë yabara: “Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobatsi jivi pecapanepaenexa,” jaitsi? jai Pilato bajarapamonaejavabelia. Nexata daxita bajarapamonae jumaitsi Pilatojavabelia: —¡Cruzajavabelia cobematabiabarutsiaexanare! jai bajarapamonae. 23 Nexata Pilato jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa pitsineconi yabara cobematabiabarutsiaexanaejitsipajë cruzajavabelia? jai Pilato Jesús yabara. Itsiata bajarapamonae icatsia pinijijumeta vavajai. —¡Cruzajavabelia cobematabiabarutsiaexanare! jai tsaponae. 24 Pilato tane piajumesaëjava bajarapamonae. Muxujiobi ata, apo jumecovënëtsitsi. Bitsoyo biji caranata bajarapamonae jamatabënanaecajematapona bajarapatomarata. Nexata Pilato penacobequiatsinexa, pijajivi itoroba petocarenanexatsi mera. Pilato nacobequiata daxitajivi pitabarata bajarapamonae peyapëtaenexa Jesús apo penaneconitsiaexanaecuene. Pilato jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xanë raja tajamatabëcueneta apo beyaxuabiaexanaenë tsane maponëje, pianeconijibinë. Paxamë panejamatabëcueneta pabeyaxuabiaexanaename, jai Pilato. 25 Nexata daxita bajarapamonae jumaitsi: —¡Itsa bajaraponë pianeconijibinë Diosojavabelia, nexata bajaraponë patabeyaxuabineconi jema panetsijumajopaena, pataxi yajava! jai bajarapamonae Pilatojavabelia. 26 Nexata baja Pilato tocopata Barrabás pepitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua. Itorobanua vajabitsaëvi ayaicuenia Jesús pejumatitibabenexatsi penaneconitsivi pejumaconitabiabimacata. Bajaraxuacujinae Pilato tocopata baja Jesús vajabitsaëvi pecobematabiabarutsinexatsi cruzajavabelia. 27 Nexata baja Pilato pijajivi, vajabitsaëvi, Jesús caponaliatsi nacuaevetsinë Pilato pijaboxanetojavabelia. Nexata bajarajota Jesús matatoyorotsia nacaetuatatsi daxita vajabitsaëvi. 28 Jesús penaxatatsijava vajabitsaëvi vejumajonotatsi saicayajava pexatatsinexatsi. Nexata jane baja vajabitsaëvi Jesús quenetsiataeya xatatatsi petsobiajava benacuaevetsinëcuenia petaenexatsi. 29 Becoronacuenia pemataxatatsinexatsi, peejuvitoyoroto tsimataexanatsi. Bajarapatoyoroto Jesús mataxatatatsi. Tsicoberutatsinua naebo pecujuanenia benacuaevetsinëcuenia petaenexatsi. Nexata bepeyaiyataecueniatsi bajarapamonae pematabacabëta tonubenatsi Jesús pitabarata. Quenetsiataeya jumai tsaponaetsi: —¡Bajaco, judíovi pepo pevetsinë! jai tsaponaetsi bajarapamonae. 30 Suabaponatsi. Vecuapitatsi naebo. Bajarapanaebota mataconitajarababiabatsi. 31 Bajarapacuenia quenetsiataeya pecapocaponaecujinaetsi, vejumajonotatsi baja pexatatsijavatsi. Jesús baja icatsia xatatatsi penaxatatsijava. Caponaliatsi jane baja pecobematabiabarutsinexatsi cruzajavabelia. 32 Vajabitsaëvi Jesús itsa caponaliatsi tomaravecua, namutota caxitajaraba Simónvënënë, Cirene tomarapijinë. Nexata vajabitsaëvi Simón itorobatsi, pacruzajavabelia Jesús cobematabiabarutsijitsiatsi, peyavenonaeyacaponaenexa. 33 Jesús caponaliatsi Gólgotavënë tsutojavabelia, bajarapatsutojumata pecobematabiabarutsinexatsi cruzajavabelia. “Gólgota,” itsa jai hebreojumeta, mapajumetaje pejumaitsijume: “Jivimatasipatsuto,” pejaijume. 34 Bajarajota picani Jesús rajutatsi vinora, pematajërëabira piatsaxarata. Jesús picani rajutatsi bitso penavixaetaeyaniva pecobematabiabarutsijavatatsi cruzajavabelia. Jesús pajane bajarapora. Itsiata apo apae. 35 Nexata jane baja Jesús vajabitsaëvi cobematabiabarutatsi cruzajavabelia. Bajaraxuacujinae vajabitsaëvi bajarajota canamuxusita beibotoxi. Bajarapacuenia canamuxusita peyapëtaenexa ponë pitaponaejitsia caejava canacujitsia Jesús penaxatatsijavami, xua jumaponapona. Bajarapacuenia vajabitsaëvi natsicobetsana Jesús penaxatatsijavami. Bajarapacuenia vajabitsaë itsa natsicobetsana Jesús penaxatatsijavami, tocopiapatatsi jane baja pacuenia Diosojumepaebinëmi profetanë bajayata tajëvelia vajunupaeba Jesús penaxatatsijava. Jesús penaxatatsijava yabara, profetanëmi bajayata tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Natsicobetsanaena penaxatatsijava. Canamuxusitsiana beibotoxi peyapëtaenexa ponë pitaponaejitsia,” jai profetanëmi. 36 Bajaraxuacujinae vajabitsaëvi bajarajota evetena penaitaxutocaevetsinexatsi Jesús. 37 Bajarajota Jesús pematabocoto matatsënëyo cruzajavata, yaquinaruta tablapayota itsamonae ata peyapëtaenexa pajamatabëcuene yabara naneconitsiaexanatsi Jesús. Jumai tsarutsi peyaquinaeitane cruzajavata mapacueniaje: “Mara ponë Jesúsje, judíovi pepo pevetsinë,” jai tsarutsi Jesús yabara. 38 Anijanëbeje penacobetoxotsinëbeje Jesús yajavacobematabiabarutatsi. Caenë canacujitsia pijacruzata rubatsi. Bajaraponëbeje Jesús pemuxuneneta rutatsibeje. Itsanë Jesús pecujuanenia rutatsi. Itsanë Jesús petsavenonenia rutatsi. 39 Jesús pecobematabiabarutsijavatatsi cruzajavabelia, bajaraxuayo penajetarubenaevi Jesús itaropitsiaya bijataeyabiabatsi. 40 Jumai tsabiabi bajarapamonae: —Xamë raja imata jumaitsimë: “Xuabianicajë templobo. Acueyabi matacabita icatsia veretetsianajë itsabo,” jamë. Nacapanepare jane baja nijacuata. Itsa xaniajai Dioso pexënatomë, nexata cruzajavavetsica runaimica, jai tsabiabi Jesúsjavabelia bajaraxuayo penajetarubenaevi. 41 Bajara pijinia pacuenia sacerdotevi penamatacaitorobivi capocaponatsi Jesús. Judíovi pecujarubivi ata capocaponatsi. Fariseovi ata capocaponatsi. Judíovi pijaancianovi ata capocaponatsi Jesús. Ëpamonae najumaitsi: 42 —Maponëje itsamonae yabara jumai tsabiabi: “Capanepaenajë jivi,” jai tsabiabi. Caranata pijacuata penacapanepaenexa apo caëjëpaetsi. Itsa xaniajai Israel nacuapijivi pepo pevetsinë, nexata aeconoxae cruzajavavetsica runaenica vajataenexa. Nexata jane baja jumecovënëtsianatsi Cristonëcuene. 43 Bajaraponë pina najamatabëcuenecopata Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. “Xanë raja Dioso pexënatonë,” jai tsabiabinua. Nexata taenatsi aeconoxae Dioso pecapanepaejavatsi, najai bajarapamonae capocaponaeya Jesús yabara. 44 Ponëbeje penacobetoxotsinëbeje Jesús yajavacobematabiabarutatsi, bajaraponëbeje ata Jesús bijataerucatsibeje bajarapacuenia. 45 Jesús baja itsa tëpaejitsia, ajena matonejejitsia, daxita nacuanëjava aitaquiri tsajuni. Matapania caniviyojavabelia, bejamatabëcuene a las tres, nacua napebeta icatsia. 46 Nexata paepatota icatsia nacua napebeta, bajarapaepatota pinijicuenia Jesús aëjai. Jumaitsi: —Eli, Eli, ¿lama sabactani? jai Jesús. Bajarapacuenia Jesús itsa jumaitsi pijajumeta, mapajumetaje pejumaitsijume: “TajaDioso, tajaDioso, ¿detsa xuajitsia baja tajaepato necopatame?” pejaijume. 47 Nexata itsamonae bajarajota penubenaevi bijiaya jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava. Nexata saya jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi bajarapamonae: —Mara ponë junata profeta Elíaspijinëmi, Diosojumepaebinëmi, jai bajarapamonae. 48 Nexata bajarapamonaeyajuvënënë bepijia cujinaelia pecarenanexa esponjavënëjava. Nexata esponjavënëjava jabutaba piajatuvinorayalia. Bajaraxuacujinae esponjavënëjava naeboupita cëtaruta. Toyotsiatsi Jesús petsutsuninexa picani bajaraxua. 49 Itsiata itsamonae jumaitsi: —Copare abaxë. Taenatsi Elíaspijinë itsa najetaruca pecapanepaenexatsi, jai bajarapamonae capocaponaeya. 50 Icatsia Jesús pinijicuenia aëjai. Bajaraxuacujinae jane baja Jesús tëpanajereca. 51 Paepatota Jesús tëpanajereca, bajarapaepatota templobo ënëtuatuajëalia peyatuucutarutsipana, ayaipapaëbërëpanaxaneto, titititica tuatuajëareca, athëbëvetsicacujinae irabereca. Ira najëaba. Ibotoxanetonë ata sarapajunujunua. 52 Ayaibitsaëto Dioso pepua pejumecovënëtsivi petëpaevimi pemëthëanë ata napananubena. Nexata Jesús acueyabi matacabita icatsia itsa asaë petëpaecujinae, pamonae pemëthëanë napananubena, bajarapamonae ata cotocaevi asaë. Nexata pitsapa mëthëvetsina. Nexata bajarapamonae pona Jerusalén tomarabelia. Bajarajotalia naitajëbapona jivi ayaibitsaëtojavabelia. 54 Jesús cruzata petëpaejavata vajabitsaëvi pijacapitán, pijajivi yajava, nuca. Taenubena Jesús petëpaejava. Jesús petëpaejavata ira najëaba. Nexata bajarapamonae itsa tane ira penajëabijava, itsajavanë ata itsa taepona, bajarapamonae bitso junava. Jumaitsi: —Matsaena ponë tëpaje, pepacuene baja rovia Dioso pexënato, jai bajarapamonae. 55 Bajarajota petiriavibitsaëtoxaneto tajiyoverena taenubena Jesús petëpaejava. Bajarapapetiriavi Jesús pepëta napona Galilea nacuaverena, Jesús peyavenonaevimitsi. 56 Bajara papetiriavibitsaëtoxaneto tuatuajëta nanubena mapamatabëxëyoje. Itsava Maríavënëva, Magdala tomarapijiva. Itsava icatsia Maríavënëva. Bajarapova Santiagobeje Josébeje pena. Itsava pijinia Salomévënëva. Bajarapova pijinia Santiagobeje Juanbeje pena. Bajarapova Salomévënëva, Zebedeo pijava. 57 Itsa baja caniviyotsia, José, Arimatea tomarapijinë, pona nacuaevetsinë Pilatojavabelia. Bajaraponë José bitso pexainaenë pexainaejava. José jumecovënëtaponapona Jesús Cristocuene. 58 Nexata José itsa pata nacuaevetsinë Pilatojavabelia, vajëta petocopatsinexatsi pemëthëtsinexa Jesús petëpaenë. Nexata Pilato itoroba pijajivi petocopatsinexatsi. 59 Nexata José cruzajavavetsica pitsica Jesús petëpaenë. Mataquionaeya daxitanëreca matacacëba pexaniaviria piapiasábanapanata, piaxuirajibipanata. 60 Bajaraponë José, pamatacabi tëpa pemëthëtsinexatsi picani, iboitapajanitojavata pinijiibovaju toexanabuatatsi cajena. Nexata bajarapaibovajulia José buata Jesús petëpaenë. Nexata bajaraxuacujinae pinijiibopanaxaneto José tixirena. Yavajuvëpaacatabuata. Nexata baja José naviata pijaboyabelia. 61 Bajarajota ibovaju itapajavata eecabeje anijavabeje ëMaríavënëvabeje. Itsava María, Magdala tomarapijiva. 62 Pascuafiesta pejonematacabinexa pevajënaeya pamatacabi, judíovi baja banacuenevereta penacuenebijava. Nexata baja pamatacabi judíovi banacuenevereta penacuenebijava, bitso baja itsa caniviyotsia, sacerdotevi penamatacaitorobivi, fariseovi ata, ponalia Pilatojavabelia. 63 Nexata bajarapamonae jumaitsi Pilatojavabelia Jesús yabara: —Pamatacabi abaxë bajaraponë asaë tsaponaponae bitso najumetsënëtabiaba. Jumai tsabiabi: “Tatëpaecujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane,” jai tsabiabi. Bajarapejumaitsijava paxanë apo panacofënëtsinë. 64 Nexata nijajivi itorobare bajarapon;e pemëthë xaniavaetsia pevetsinexa. Nexata nijajivi bajaraponë pemëthë xaniavaetsia evetsiana acueyabi matacabijavabelia, bajaraponë pecapaebimatacabijavabelia. Nexata acuenebi tsane pijajivi meravi pejutsinexatsi mëthëvecua. “Namatacota rabaja Jesús,” pejaijava ata jivijavabelia, acuenebi tsane. Itsa bajarapacuenia pijajivi jumai tsipae, nexata najumetsënëtsipa copiaya Jesús penajumetsënëtsijava matatoxenetsia. Nexata bajarapacuenia yamaxëitorobijitsipa jivi ayaibitsaëtoxaneto, jai bajarapamonae Pilatojavabelia. 65 Pilato nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Mapamonae tajajivi, vajabitsaëvije, payajavaponare. Nexata paitorobare bajarapamonae Jesús pemëthë pevetsinexa xaniavaetsia, jai. 66 Nexata bajarapamonae vajabitsaevi barëponalia Jesús pemëthëjavabelia. Bajarapamonae pemaëtoupi catsataruta Jesús pebuatsiibovajutsi pevëpaacatsiibopanajumata. Itsaupi pijinia catsata iboitapajanitojavabelia. Bajarapacuenia exana peyapëtaenexa petixitsijava muetsia Jesús peyavajuvëpa acatabuatsiibopanatsi. Bajaraxuacujinae itoroba vajabitsaëvi Jesús pemëthëvëpa pevetavanapaenexa.

Mateo 28

1 Judíovi baja penacueraevetsimatacabi itsa verevereca, meravia pitsijavata, bajayacunua, ajena matacabi tsarucaponae, María, Magdala tomarapijiva, itsaMaría yajava, taeyojopaliabeje Jesús pebuatsiibovajutsijavabelia. 2 Jemata ira najëaba. Tsipaji Dioso pijaángel runaica athëbëvetsica. Angel itsa pata Jesús pebuatsiibovajutsijavata, tixita Jesús peyavajuvëpa acatsiibopanaxanetomi. Bajaraxuacujinae ángel eca bajarapaibopanajumata. 3 Bajaraponë ángel naitayota. Pacuenia yamaxëcotia itsi, bajara cotiaitsi ángel. Penaxatatsijava niojai daxita peniojaijava matatoxenetsia. 4 Vajabitsaë, pamonae evetanubena Jesús pebuatsiibovajutsivëpa, itsa tane ángel, neconecojai pecajunavi. Bobenajunua bepetëpaevi. 5 Nexata ángel jumaitsi petirivabejejavabelia: —Pëtsa pajunavamebeje. Yapëtaniji xua yabara paponamebeje. Jesús pecobematabiabarutsinëmitsi cruzajavabelia, pajaitamebeje. 6 Ajibi raja tsarucae majotaje. Asaë rabaja icatsia pacuenia baja cajena tajëvelia jumaitsi. Parenamërebeje panetaenexabeje itsajota picani buatatsi. 7 Bajaraxuacujinae paliamëbeje tsane bepijia. Pijajivijavabelia patsipaebianamebeje mapacueniaje: “Petëpaenëmi rabaja icatsia asaë. Panevajënaeyabelia pina pona Galilea nacuayabelia. Baja pina jotalia pacaxitajarabianame,” pajamëbeje tsane pijajivijavabelia. Bajarapalivaisiyo xainajë patacatsipaebinexabeje, jai ángel bajarapovabejejavabelia. 8 Nexata bajarapovabeje naviatabajiravabeje Jesús pebuatsiibovajutsivecua. Junavabeje picani. Itsiata barëyabeje bitso. Cujinaetabajiravabeje petsipaebinexabeje Jesús pijajivijavabelia. 9 Bajarapovabeje namutualia pecujinaejinaenajetarucaejavatabeje, Jesús jemata tsitanaitajëtatsibeje. Nexata bajarapovabeje cujitabaliabeje Jesúsjavabelia. Bajacobatsibeje. Nexata pematabacabëta nucajunuabeje. Sitaicaliabeje yaiyataeya Jesús pecopiapitsinexabeje bajarapacuenia. 10 Jesús nexata jumaitsi bajarapovabejejavabelia: —Pëtsa pajunavamebeje. Paliamërebeje tajajivijavabelia. Pajumaitsimëbeje tsane tajajivijavabelia: “Jesús raja jumaitsi. Paponaeremelia pina Galilea nacuayabelia. Baja pina jotalia pacacaxitajarabiana Jesús,” pajamëbeje tsane tajajivijavabelia, jai Jesús. 11 Paepatota ëMaríavënëvabeje naviatabeje Jesús pebuatsiibovajutsijavavelia, vajabitsaëvi, Jesús pemëthë pevetsiviyajuvënëvi, pona tomarabelia. Bajarapamonae tsipaeba sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia pacuenia tane bajarapamonae. 12 Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi pona judíovi pijaancianovijavabelia penabarëcuaicuaijainexa penajamatabëjëpaenexa pacuenia exanaejitsia. Nexata jane baja bajarapamonae najamatabëcuenejëpa. Nexata bajarapamonae rajuta ayaijava palata vajabitsaëvijavabelia. 13 Bajarapamonae jumaitsi vajabitsaëvijavabelia: —Jivijavabelia pajumaitsimë tsane: “Meravi pataitamajitsita, Jesús pijajivi pata. Nexata bajarapamonae juta Jesús petëpaenë,” pajamë tsane. 14 Nexata nacuaevetsinë Pilato itsa jumetaena mapajumeje, paxanë itsiata pacayavenonaenatsi itsacuene papecaexanaeyaniva, jai bajarapamonae vajabitsaëvijavabelia. 15 Nexata vajabitsaëvi jejai. Nota bajarapapalata. Nexata jane baja vajabitsaëvi pona najumetsënëtsiaya jivijavabelia pejumaitsinexa pacuenia itorobatsi. Nexata vajabitsaëvi najumetsënëtsiaya jumai tsaponae jivijavabelia: —Meravi pataitamajitsita, Jesús pijajivi pata. Nexata Jesús pijajivi petëpaenë jutatsi, jai tsaponae jivijavabelia. Bajarapacuenia vajabitsaevi pepaebixae, judíovi juya bajarapacuenia natsipaebapona. Nexata mapamatacabijavaberena ataje judíovi jumai tsabiabi: —Jesús pijajivi petëpaenë jutatsi, jai tsabiabi. 16 Jesús pijajivi once ponëbeje pona Galilea nacuayabelia. Jesús pijajivi pona petsutojumabelia, patsutojumatalia Jesús caxitajarabiapaebatsi. 17 Nexata bajarapatsutojumata Jesús pijajivi itsa taenuta Jesús, yaiyataeya pitabarata pematabacabëta tonubena. Itsiata itsamonae Jesús pijajiviyajuvënëvi jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi: —Apo Jesús meta, jamatabëjai. 18 Nexata Jesús pijajivi cujirena. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Dioso baja cajena nevetsiaexana daxitacuene athëbëtatsia, daxita mapanacuajava ataje, taevetsinexa. 19 Nexata pacaitorobatsi. Paponare daxitanacuanëjava daxitanacuanëpijivi tajumelivaisi patanetotsipaebinexamë tanejumecovënëtsinexa. Bajarapamonae pabautisabaponaename taxa pevënëta, xanë ata pexënatonë tavënëta, Espíritu Santo ata pevënëta. 20 Bajarapamonae patsipaebaponaename pejumecovënëtavanapaenexa daxita pacuenia pacaitorobatsi. Pëtsa panacofënëtame daxitamatacabi patacayajavaponaponaejava. Nacua pevereverecaejavabelianexa ata pacayajavaponaponaenatsi, jai Jesús pijajivijavabelia.

Marcos 1

1 Mara pacuenia taxuxuaba pexanialivaisi, Jesucristo Dioso pexënato pelivaisije. 2 Bajayata Diosojumepaebinëmi, profeta Isaíaspijinë, tajëvelia yaquina Dioso pejumaitsijava pexënatojavabelia. Dioso jumaitsi pexënatojavabelia mapacueniaje: Itorobianajë nevajënaeyabelia tanejumelivaisipaebinënexa. Catsivajënaexanebijitsia nijanamuto. 3 Nexata tanejumelivaisipaebinë vavajai tsane petusato nacuata. Jumaitsi tsane jivijavabelia: “Jivi baxaneba panamutoverena najetarucaejitsia petuxanenë. Batoroviaexananua namuto. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata panajamatabëcuenexaniavaere pepo petuxanenë pepatsivajënaeya paxamëjavaberena,” jai tsane tanejumelivaisipaebinë xamë yabara, jai bajayata tajëvelia Dioso pexënatojavabelia pejumaitsijava Juan jivibautisabinë jivijavabelia Dioso pejumelivaisi petsipaebanajetarucaejavanexa yabara. 4 Bajaraxuata nexata Juan jivibautisabinë Dioso pejumelivaisipaebinë najetaruca petusato nacuajava Jesús pevajënaeya. Juan jivijavabelia jumai tsaponae mapacueniaje: —Pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae pacabautisabianatsi. Nexata Dioso pacavecuaajibiaexanaena panijaneconimi, jai tsaponae Juan jivijavabelia. 5 Nexata ayaibitsaëtoxaneto Judea nacuapijivi, Jerusalén tomarapijivinua, muxunaponabiabatsi Juan petsipaebilivaisi penamuxunaevetabiabinexatsi. Nexata bajarapamonae pibisiacuene pexanaejavami, rovialia Diosojavabelia navecuapaebapona. Bajaraxuacujinae Juan bautisabapona bajarapamonae Jordán meneta. 6 Juan naxatata camellonata pexanaejava. Naepacëta cuerobocoto. Pexaejava ëbosese, jabëra yajava. 7 Juan Jesús pelivaisi jivi tsipaebapona. Jumai tsaponae tajëvelia Jesús yabara: —Tacovëverena patsiana itsanë. Bajaraponë daxitacuene pexanaenexa pecaëjëpaenëtsi tsane. Xanë raja saya beveliajamatabëcuenenënë bajaraponëvecua. Nexata vecuaauranë bajaraponë bepijajivitonënë tanataenexa. Nexata auranë pijazapato ata tataxujonotsinexa. 8 Xanë raja saya pacabautisabatsi merata. Ponë rajane xanëcujinae patsiana, bajaraponë pacatsijamatabëjoneyaexanaponaena Espíritu Santo, jai tsaponae Juan jivijavabelia Jesús yabara tajëvelia pevajunupaebijavata Jesús penajetarucaejavanexa. 9 Jesús najetaruca Nazaret tomaraverena, Galilea nacuata peecaetomaraverena. Nexata Juan bautisaba Jesús Jordán meneta. 10 Jesús pebautisabicujinaetsi menevetsina penonotajunaejavata, tane itaboxo penapatsijava. Bajarajota Jesús tane Espíritu Santo ata perunaejavatsica pematatsënëatsica beucucuto. 11 Jesús jumetanenua athëbëvetsica Dioso pejumaitsijavatsi: “Xamë raja taxënatomë, bitso tacaasivanë. Bitso casivajamatabëcuenebarëyatsi,” pejaijavatsi. 12 Jesús Juan pebautisabicujinaetsi, bepijiayo Espíritu Santo ponaeyaexanatsi petusato nacuayabelia. 13 Bajarajotalia daxitacueneviria unupijivi jinavanapa. Nexata bajarajota Jesús ponapona, caenë, cuarenta pamatacabibeje. Bajarapamatacabianëta dovathi picani Jesús jamatabëcueneëjëbatsi pibisiacuene pexanaenexa. Bajaraxuacujinae ángelevi runaica Jesús peyavenonaenexatsi. 14 Juan penaneconitsiaexanaenexatsi vajabitsaë vaetabatsi. Nexata penaneconitsivi pejebabiabibota Juan naneconitsiaponapona. Nexata abaxë Juan penaneconitsivi pejebabiabibota itsa ponapona, Jesús najetaruca Galilea nacuajavaberena. Jesús jivi tsipaebaponarena pexanialivaisi. Tsipaebaponarena daxita Dioso pijajivi pevetsijavanexa. 15 Jesús jumai tsaponae jivijavabelia mapacueniaje: —Imoxoyo rabaja pevajënae pecopiapatsinexa Dioso papecaevetsimatacabinexa. Nexata pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Pajumecovënëre mapapexanialivaisije papecacapanepaelivaisinexa, jai tsaponae Jesús jivijavabelia. 16 Jesús najetaruca Galilea pucaxaneto itapaya. Nexata Galileapuca itapata Jesús taenuta anijanëbeje nacaebananëbeje, Simónbeje Andrésbeje. Bajaraponëbeje daxitamatacabi canacujitsia dujuai yamatajucabiababeje. 17 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: —Naxanitsia. Panepënaponarebeje. Nexata pacacujarubianatsibeje jivi panejucaenexabeje. Pacuenia dujuai payamatajucabiabamebeje, bajarapacuenia jivi pajucaenamebeje Dioso pijajivinexa, jai Jesús bajaraponëbejejavabelia. 18 Nexata bajaraponëbeje dujuai peyamatajucabiabijavamibeje bajarajota puenetabuatabeje. Nexata baja naponabeje Jesús pepëta. 19 Nexata icatsia bebeliayo pevajënaeyabelia Jesús barëpona. Icatsia Jesús taenuta anijanëbeje Santiagobeje Juanbeje, Zebedeo pexënatobeje. Bajaraponëbeje pijajeraënëta xanebanucabeje dujuai peyamatajucaejavabeje. 20 Nexata icatsia Jesús junata bajaraponëbeje ata. Nexata bajaraponëbeje bajarajota jerata puenetanutabeje paxa Zebedeo jane baja. Nexata Zebedeo, pijajivi yajava, nacopatanuca bajarajota. Nexata baja Santiagobeje Juanbeje naponabeje Jesús pepëta. 21 Nexata Jesús, pijajivi yajava, pata Capernaum tomarabelia. Judíovi penacueraevetsimatacabita Jesús joneya judíovi penacaetuatabiabiboyalia. Nexata bajarajota Jesús jivi livaisi tsipaeba. 22 Nexata Jesús pejumetaevitsi jamatabëcuenenabenajaca Jesús petsipaebilivaisi yabara. Bajarapamonae jamatabëcuenenabenajaca tsipaji xaniavaetsia Jesús tsipaeba Dioso pitorobinëtsicuenia. Apo tsipaebi pacuenia judíovi pecujarubivi tsipaebabiaba. 23 Bajarajota pebi dovathi peyajavaponaponaenë naeca. Nexata bajaraponë Jesúsjavabelia vavajai tsaxuabi. Jumaitsi: 24 —¡Jesús, Nazaret tomarapijinëmë, panevecuaponare baja! ¿Detsa xua paneexanaejitsiamë? ¿Najetarucame tsaja pataneveretsinexamë? Xanë cajena cayapëtanetsi. Xamë raja Dioso pexënatomë, pepo pexaniajamatabëcuenenëmë, jai dovathi peyajavaponaponaenë Jesúsjavabelia. 25 Jesús nexata jumeitaveta dovathi. Jumaitsi: —¡Moyamëre! ¡Vecuapitsapare baja maponëje! jai Jesús. 26 Nexata dovathi pebi pinijicuenia devacaibiaexanatsi. Dovathi vavajai pinijicuenia. Nexata baja dovathi pitsatabijirava jivitonëvecua. 27 Nexata daxitajivi bajarapacuene itsa tane, bitso jamatabëcuenenabenajaca. Najumaitsi bajarapamonae: —¿Detsa mapitsicueneje? ¿Detsa mapitsipejanacujarubicueneje? ¡Maponëje Jesús, beDioso pitorobinëtsitsica! ¡Dovathi ata jumecovënëtatsi! ¡Nexata Jesús pitavetsixae dovathi, pebi baja vecuapitsapatsi! najai bajarapamonae. 28 Nexata daxita Galilea nacuapijivi bepijia Jesús vënëlivaisitanetsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaponaejava. 29 Jesús baja pitsapa judíovi penacaetuatabiabibovecua. Nexata Santiagobeje Juanbeje Jesús yajavapona. Jesúsbana napona Simónbeje Andrésbeje pijaboyabelia. 30 Nexata Simón pijabota Simón pijava pena Jesúsbana pevajënae romaebanucatsi camata. Nexata itsamonae bepijia Jesús tsipaebarëcëpatsi bajarapova peromaebanucaejavatsi. 31 Nexata Jesús imoxoyotabalia peromaebanucaevatsi. Cobeyotsiaya matacota. Nexata bajarajota peromaebanucaevatsi vecuaajibi tsanajetsitsireca baja domae. Nexata bajarapova Jesúsbana pexaejava toexanatsi. 32 Itsa baja ajena meravitsia, Jesúsjavaberena tocapatatsi daxita piavitanevi. Tocapatatsinua dovathi peyajavajinavanapaevinua. 33 Daxita tomarapijivi Jesús pepatsibota baupajavaberena nacaetuata. 34 Nexata Jesús jamatejemayaexana ayaibitsaëto daxitacuenevitane pexainaevimi. Vecuacapitsapanua dovathi peyajavajinavanapaevi. Jesús apo tocopatsi dovathi pecuaicuaijainexa jivijavabelia pevajunupaebiyanivatsi. Tsipaji dovathi xaniavaetsia Jesús yapëtanetsi Dioso pexënatocuene. 35 Pepo bajayacunua, abaxë itsa apo napebetsi matacabi, Jesús naëcota. Nexata pitsapalia bovecua. Pesaicaeyojavabelia pona pevajëtsinexa Diosojavabelia. Jesús nexata pecovëta matacabi baja. 36 Itsa baja matacabi, Simónbana Jesús pëjaitaponalia. 37 Itsa baja bajarapamonae Jesús caxitajaraba, jumaitsi bajarapamonae: —Daxita raja cajaitaruta pecataenexa, jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 38 Nexata Jesús jumaitsi: —Ponatsi baja imoxoyo penaetomaraxijavabelia bajarajotalia tatsipaebinexa Dioso pitorobilivaisi. Bajaraxuanexa bovecua pitsaparenajë, jai Jesús. 39 Nexata daxita Galilea nacuajava Jesús jivi tsipaebapona Dioso pitorobilivaisi judíovi penacaetuatabiabibonëjava. Jesús jivi dovathi vecuacapitsapaponanua. 40 Jesús imoxoyorenatsi bajayajebi bitso peperabëtsabanaenë. Nexata bajaraponë pematabacabëta nucajunua Jesús pitabarata. Bajaraponë pinijicuenia vajëta Jesúsjavabelia. Jumaitsi: —Cacaëjëpa tanejamatejemayaexanaenexamë. Itsa jitsipame, nejamatejemayaexanare mapavitanevecuaje, jai peperabëtsabanaenë Jesúsjavabelia. 41 Nexata Jesús bajaraponë itaxutobejiobiatane. Pecobeta perabëjayalia. Jumaitsi: —Jãjã, jitsipajë cajena. Jamatejemamë rabaja, jai Jesús peperabëtsabanaenëjavabelia. 42 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata peperabëtsabanaenëmi baja perabëxanepananajereca. Jamatejema baja. Peperabëtsabanaejavami baja ajibi. 43 Nexata baja Jesús naviatsiaexana bajaraponë. Pinijicuenia Jesús muxujioba bajaraponë penaviatsivajënaeya. Jesús jumaitsi: 44 —Nejumetaema. Pëtsa itsajivijavabelia tsipaebame tacajamatejemayaexanaejava. Naitajëremelia jane sacerdotenëjavabelia templobota penacuenebinëjavabelia. Nexata sacerdotenë cataena pecavecuaajibijava baja niavitanejavami. Diosonexa rajuremelia ofrenda sacerdotenëjavabelia pecavecuaajibiaexanaexae niavitanejavami. Bajara tsipaji pacuenia bajayata vajasalinainëmi Moiséspijinë nacaitoroba. Nexata jivi yapëtaena pepacuene baja pecavecuaajibijava niavitanejavami, jai picani Jesús bajayajebi bitso peperabëtsabanaenëmijavabelia. 45 Nexata bajaraponë lia. Itsiata tsipaebanajetaruca daxitajivijavabelia Jesús pejamatejemayaexanaejavatsi. Bajaraxuata Jesús apo jitsipae naitajëtsiaya pejonejava itsatomarabelia ata, jivi ayaibitsaëtoxaneto pematatoyoronaeyanivatsi. Jesús saya ponapona tomaranë piajibijava. Itsiata cajena daxita nacuanëjavaverena jivi muxunapatabiabatsi Jesús.

Marcos 2

1 Itsamatacabi icatsia Jesús naviarena Capernaum tomaraberena. Nexata jivi yapëtane pabota Jesús patajopa. 2 Nexata jivibitsaëtoxaneto nacaetuata Jesús pepatsibota. Bo baupa ata cajena bitso jivi vënëca. Nexata bajarapamonaejavabelia Jesús tsipaeba Dioso pitorobilivaisi. 3 Nexata cuatro ponëbeje parena, camayota peyavëtacaranajetarubenaevi petabusipacuenebinëtsi. 4 Nexata petabusipacuenabinëtsi acuenebi bajarapamonae pecapatsijava Jesús pitabarayabelia. Tsipaji bo ënëtuatuajë bitso jivi yavënëca. Nexata petabusipacuenabinëtsi pecapatsivi, bomatatujavavetsica vojoexana Jesús pecanacujitsiatsica. Nexata bajarapavojotuatsica camayota yacopatsica petabusipacuenebinëtsi. 5 Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia bajarapamonae sivanajamatabëxainatsi. “Nacatojamatejemayaexanaenatsi cajena,” pesivajamatabëjaijavatsi Jesús jamatabëcueneyapëtane. Bajaraxuata petabusipacuenebinëtsijavabelia Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Tajabananë, pibisiacuene rabaja nexanaeneconimi cavecuaajibiaexanatsi, jai Jesús. 6 Bajarajota judíovi pecujarubiviyajuvënëvi naena. Bajarapamonae itsa jumetaeyena bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, nexata jamatabëcuenenavëxaniabiaya bëpënëa jamatabëjumai tsenae mapacueniaje: 7 —Maponëje Jesús Dioso apo pejitsipaecuenia cuaicuaijai. Itsanë ata cajena apo caëjëpaetsi itsajivi pibisiacuene pexanaeneconi pevecuaajibiaexanaenexa. Caenë Dioso caëjëpatsi pevecuaajibiaexanaenexa bajarapacuene, jamatabëjai tsenae bajarapamonae. 8 Jesús jamatabëcueneyapëtane bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya bajarapacuenia pesivanajamatabëxainaejavatsi. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pëtsa bajarapacuenia panesivanajamatabëxainame. Tsipaji cajena xanë necaëjëpa jivi pibisiacuene pexanaeneconimi tavecuaajibiaexanaenexa. 9 Paxamë apo pacacaëjëpae ata itsajivi pibisiacuene pexanaeneconi panevecuaajibiaexanaenexa, pacacaëjëpa picani saya jema panejumaitsinexa petabusipacuenebinëtsijavabelia mapacueniaje: “Cavecuaajibiaexanatsi rabaja pibisiacuene nexanaeneconimi,” panejainexa. Tsipaji itsajivi ata apo yapëtae tsipae saya jema panejumaitsijava. Itsiata baitsi jane itsa apo pacacaëjëpae panejamatejemayaexanaenexa petabusipacuenebinëtsi, acuenebi panejumaitsinexa bajaraponëjavabelia mapacueniaje: “Nonotapunare. Nijacamayo pire. Ponare baja,” panejainexa. Tsipaji bajarapacuenia pajumaitsimë ata, itsa apo jamatejema tsipae bajaraponë, nexata daxitajivi pacayapëtaejitsipa apo papecacaëjëpaecuene panejamatejemayaexanaenexa, jai nexata Jesús judíovi pecujarubivijavabelia. 10 Icatsia Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, mapanacuata necaëjëpa tavecuaajibiaexanaenexa itsajivi pibisiacuene pexanaeneconimi ata pacuenia baja exanajë maponëjavabeliaje. Nexata patanecueneyapëtaenexamë tanecaëjëpaecuene tavecuaajibiaexanaenexa itsajivi pibisiacuene pexanaeneconimi ata, pataema pacuenia jamatejemayaexanaejitsianë maponëjë, jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia. Nexata icatsia Jesús jumaitsi petabusipacuenebinëtsijavabelia: 11 —Xamë cajumaitsitsi. Nonotapunare. Nijacamayo pire. Nijaboyabelia baja ponare, jai Jesús. 12 Nexata bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata petabusipacuenebinëmitsi nonotapuna. Pebocaecamayo baja pita. Pitsapalia baja daxitajivi pitabarata. Nexata daxitajivi itsa tane bajarapacuene, jamatabëcuenenabenajaquena. Bajarapamonae jumai tsenae mapacueniaje: —Dioso cajena bitso ayaijamatabëcuenenë. Caeto ata abaxë mapitsicuene pexanaejava apo taetsije, jai tsenae bajarapamonae. 13 Jesús pona pucaxaneto itapajavabelia. Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto pënapatatsi bajarabelia. Nexata Dioso pejumelivaisi Jesús tsipaeba bajarapamonaejavabelia. 14 Bajaraxuacujinae penajetarucaejavata Jesús taeyeta Levívënënë, Alfeo pexënato. Leví eca pabota gobierno pejamatabëcuene jivijavabelia matamoyanijobabiaba impuestomatamo. Nexata Jesús jumaitsi Levíjavabelia: —Leví, naxanitsia. Nepënaponare, jai Jesús. Jejai Leví. Nexata nonotapuna. Leví baja napona Jesús pepëta. 15 Nexata Leví junata Jesús pebarënabaninexa pijabota. Nexata Leví pijabota Jesús pexaejava naxane. Leví pijabota ayaibitsaëto naena gobierno pejamatabëcuene jivijavabelia impuestomatamo pematamoyanijobabiabivi. Itsamonae ata nanabane piajamatabëcuenebejevi. Nexata Jesús pijajivi nabarëeca bajarapamonaejavata. 16 Nexata fariseovi, judíovi pecujarubivinua, Jesús taeyetatsi daxita bajarapamonaejavata pijajivi penabarënabanecaejava. Nexata bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi Jesús pijajivijavabelia: —Papecacujarubinë Jesús naneconita Diosojavabelia. Tsipaji gobierno pejamatabëcueneta impuestomatamo pematamoyanijobabiabivijavata, piajamatabëcuenebejevijavatanua, naxaeyeca pexaejava, jai bajarapamonae Jesús pijajivijavabelia. 17 Itsa Jesús jumetane mapajumeje, nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pevaëbinë raja apo vaëbi pejamatejemavi. Pevaëbinë raja piavitanevi vaëba. Bajara pijinia xanë ata itsinë. Apo sivapatajopaenë tajunatsinexa pamonae baja aneconijibi tsavanapae. Sivapatajopajë raja tajunatsinexa pijaneconi pexainaevi. Bajarapamonae junataponajë pecopabinexa pibisiacuene pexanaejava penajamatabëcuenepënëyorotsinexa Diosojavabelia, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 18 Itsamatacabi Juan pijajivi, fariseovi pijajivinua, pexaejava apo xaevanapae pamatacabibeje Diosojavabelia vajëcapona. Nexata itsamonae Jesúsjavaberena pata. Yanijobatsi pexaejava piatsobicuene yabara. Jumaitsi mapacueniaje: —Juan pijajivi, fariseovi pijajivinua, pexaejava apo xaeyabiabi pamatacabibeje Diosojavabelia vajëtapona. ¿Detsa xuajitsia itsiata xamë nijajivi pexaejava xaeyabiaba pamatacabibeje Diosojavabelia vajëtapona? jai Jesús peyanijobivitsi. 19 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pamonae junatatsi penacasabifiestajavabelia penanabaninexa, apo atsobi pexaejava itsa abaxë yajavaecatsi pejananacasabinë. Itsa abaxë pejananacasabinë yajavaponaponatsi, acuenebi pexaejava piatsobinexa bajarapamonae. 20 Itsiata baitsi jane itsa pejananacasabinë tsimaxëpatsipatsi pevecuacaponaenexatsi itsajavabelia, nexata bajarapamonae pexaejava apo xae tsipae. Tsipaji bitso najamatabëxainaejitsipa pevecuacaponaexaetsi. Bajara pijinia itsi tajajivi ata. Tayajavaponaponaeepato abaxë apo atsobabiabi pexaejava pamatacabibeje Diosojavabelia vajëtapona. Itsiata pamatacabi xanë necaponaena bajarapamonaevecua, nexata jane baja bajarapamatacabi pexaejava apo xae tsane bitso tanesivanajamatabëxainaexae, jai Jesús peyanijobivitsijavabelia. 21 Nexata bajarapamonae perujujamatabëcuene baja pecopabinexa, Jesús livaisi tsipaeba comparacióncuenia bajarapamonae pejumecovënëtsinexa ëpejanalivaisi, Jesús petsipaebilivaisi. Bajarapamonae anijajamatabëcuenebeje pexainaeyaniva perujujamatabëcuene baja pecopabinexa, Jesús livaisi tsipaeba comparacióncuenia. Perujujamatabëcuene yabara Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia mapacueniaje: —Itsajivi ata raja apo catsatarutsi pejanapana perujunaxatatsiesetojavabelia. Itsa catsatarutsipa pejanapanata perujunaxatatsiesetojavabelia, nexata pejanapana yanarobotsipa perujuesetojavaverena. Nexata biji bitso pinijivojoto titinaejitsipa. 22 Itsajivi ata pijinia apo epacae pejanavinoranë perujubocodoruanëjavabelia bajayajebi peyajebinexa. Pejanavinoranë itsa epacaejitsipa perujubocodoruanëjavabelia, nexata pejanavinoranë yatititibia tsipae. Tsipaji perujubocodoruanë apo yanayeretsi tsipae. Tsipaji pejanavinoranë pejumalitsëxë abaxë xaina. Nexata itsa yatititibia tsipae, mene naxuabijitsipa, vinoranëmi. Bajaraxuata bepaca pejanavinoranë pejanabocodoruanëjavabelia, jai Jesús peyanijobivitsijavabelia bajarapamonae pejumecovënëtsinexa ëpejanalivaisi, Jesús petsipaebilivaisi, perujujamatabëcuene baja penacopabinexa. 23 Judíovi penacueraevetsimatacabita Jesús, pijajivi yajava, najetaruca namutua trigo pabianëjava. Nexata Jesús pijajivi piajanixae, trigoxu siricanajetarubena. Xuxaeyabuatapona. 24 Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —¡Taema mapacueneje! Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisita vajanacaitavetsicuene, nijajivi exana. Apo nacaitavetsi ata trigoxu vajaxaejava, itsiata ajena penacueraevetsimatacabixae, nijajivi apo bexanae mapacueneje, jai fariseovi Jesúsjavabelia. 25 Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Ajena, penacueraevetsimatacabita, tajajivi bajarapacuenia exanae ata, itsiata apo pibisiacuene. Tsipaji bitso piajani. ¿Apo palebimë tsipaji Dioso pejumelivaisibaxuto paneyapëtaenexa pacuenia vajasalinainëmi Davidpijinë, pebarëponaponaevi yajava, exana pamatacabi bitso piajani? 26 Davidpijinë joneya Dioso pijatemploboyalia pamatacabi Abiatarpijinë daxita sacerdotevi penamatacaitorobinë tsaponaponae. Nexata Dioso pijatemploboënëta, mesajumata, bobena Diosonexa ofrendacuenia petojebipanbëanë. Bajarapapanbëanë itsajivi ata apo tocopatsitsi pexaenexa penaneconitsiyaniva Diosojavabelia. Ësacerdotevi picani tocopatatsi pexaenexa. Davidpijinë apo sacerdotenë ata, xae ata bajarapapanbëanë pijajivi barë, itsiata apo vënananeconitsi Diosojavabelia, jai Jesús fariseovijavabelia. 27 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Dioso raja tocopata caematacabi jivi penacueraevetsinexa. Tsipaji Dioso yapëtane pacuenia jivi namatavenona penacueraevetsinexa. Dioso apo exanae jivi saya jema peyaiyataenexa penacueraevetsimatacabianë. 28 Nexata xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, netoxanepana cajena tatsipaebinexa pacuene xanepana jivi pexanaenexa penacueraevetsimatacabita ata, jai Jesús fariseovijavabelia.

Marcos 3

1 Penacueraevetsimatacabita Jesús joneya judíovi penacaetuatabiabiboyalia. Nexata bajarajota pebi naeca pecobetsaquenaenë. 2 Nexata Jesús naitaxutocaevetatsi fariseovi petaenexatsi pecobetsaquenaenë pejamatejemayaexanaejava penacueraevetsimatacabita. Nexata Jesús pecobetsaquenaenë itsa jamatejemayaexana penacueraevetsimatacabita, “Jesús raja naneconita Diosojavabelia. Tsipaji penacueraevetsimatacabita nacueneba,” pejainexa bajarapamonae. 3 Nexata Jesús jumaitsi pecobetsaquenaenëjavabelia: —Nonotapunare. Nucare mapamonae pitabarataje, jai. 4 Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Penacueraevetsimatacabita ata xanepana vajaexanaenexa pexaniacuene. Xanepana vajajamatejemayaexanaenexa piavitanevi, jai Jesús fariseovijavabelia. Nexata fariseovi Jesús apo jumepitsitsi. 5 Nexata Jesús anaeya naëcota bajarapamonae. Bajaraxuacujinae Jesús bejamatabëjiobireca. Tsipaji yapëtane piajamatabëcuenetajajava fariseovi. Nexata Jesús jumaitsi pecobetsaquenaenëjavabelia: —Namaxërovire, jai. Nexata pecobetsaquenaenë namaxërovita. Bajarajota cobexanepananajereca baja. Pecobetsaquenaejavami ajibi. 6 Nexata fariseovi itsa tane Jesús pecobexanepanaeyaexanaejava pecobetsaquenaenë, fariseovi anaepana. Nexata bajarapabovecua pitsapa. Pona penabarëcuaicuaijainexa nacuaevetsinë Herodes pijajivijavabelia. Bajarapamonae najumejaita Jesús pebeyaxuabinexatsi. 7 Jesús, pijajivi yajava, pona Galilea pucaxaneto itapayabelia. Nexata Jesús pënaponaliatsi ayaibitsaëtoxaneto Galilea nacuapijivi. 8 Nexata Jesús pënaponaliatsi Judea nacuapijivinua, Jerusalén tomarapijivinua, Idumea nacuapijivinua, Jordánmene itsapanaverenapijivinua, imoxoyo Tiro tomaravecua pejinavanapaevinua, imoxoyo Sidón tomaravecua pejinavanapaevinua. Daxita bajarapamonae Jesús pënaponaliatsi tsipaji Jesús vënëlivaisitanetsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaponaejava. 9 Nexata Jesús pijajivi itoroba jera petoxaniavaetarutsinexatsi menetareca. Itsa bajarapajivibitsaëtoxaneto Jesús bitso matacënënaponatsi, nexata bajarapamo ënëabereca Jesús perunaenexareca. 10 Jesús baja ayaibitsaëto piavitanevi jamatejemayaexana. Bajaraxuata itsamonae, piavitanevi, Jesúsjavabelia natorotaponabiaba pejayatsinexatsi. 11 Dovathi peyajavajinavanapaevi Jesús itsa taeyabiabatsi, bajarapamonae irata othopabiaba Jesús pitabarata. Bajarapamonae aëjai tsabiabi. —Xamë tsaena Dioso pexënatomë, jai tsabiabi dovathi peyajavajinavanapaevi. 12 Nexata Jesús jumeitaveta bajarapamonae. Jumaitsi: —“Dioso raja pexënato,” pajamë pëtsa xanë yabara itsajivijavabelia, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 13 Jesús pijajivi ayaibitsaëtoxanetoyajuvënëvi, doce saya ponëbeje, itapeta apóstolevinexa. Jesús pitapetsivajënae apóstolevinexa, junaya petsutojumabetsia. Bajaravetsica Jesús junatanuca ponëbeje jamatabëitapeta apóstolevinexa. Nexata pamonae Jesús itapeta apóstolevinexa, junaya petsutojumabetsia, Jesúsjavabetsia. 14 Nexata Jesús caetuata caebitsaëtoyo, doce ponëbeje pijajivi, pepënajinavanapaevinexatsi. Jesús itorobijitsianua bajarapamonae daxitanacuanëjava jivi petsipaebanajetarubenaenexa Dioso pitorobilivaisi. 15 Jesús pijajivi jamatabëcuenecaëjëpaeyaexana Dioso pesaëta pejamatejemayaexanaponaenexa piavitanevi. Jamatabëcuenecaëjëpaeyaexananua Dioso pesaëta dovathi jivi pevecuacapitsapaponaenexa. 16 Jesús pijaapóstolevi, doce ponëbeje, mapevënëanëje. Copiaya ponë pevënë Simón. Bajaraponë Jesús vënëruba itsavënë, Pedro. 17 Itsanë Santiago. Itsanë Juan. Santiagobeje Juanbeje nacaebananëbeje, Zebedeo pexënatobeje. Bajaraponëbeje Jesús vënëruba Boanerges. “Boanerges,” itsa jai, bajarapamonae pijajumeta mapajumetaje pejumaitsijume: “Yamaxë pexënatobeje,” pejaijume. 18 Itsanë pevënë Andrés. Itsanë Felipe. Itsanë Bartolomé. Itsanë Mateo. Itsanë Tomás. Itsanë Santiago, Alfeo pexënato. Itsanë Tadeo. Itsanë Simón, celotenë. 19 Itsanë Judas Iscariote. Bajaraponë bexëajavabelia Jesús canajetsijitsiatsi pijavajabitsaë pecobeyabelia pebeyaxuabinexatsi. 20 Jesús boya joneya pijajivi yajava. Icatsia jivibitsaëtoxaneto nacaetuata. Nexata acuenebi Jesús pijajivi pebarënabanijava. 21 Itsamonae Jesús yabara jumaitsi: “Jesús raja matajemabatsi,” jai. Nexata bajarapacuenia itsamonae Jesús yabara pejumaitsijava, Jesús pijamonae vënëlivaisitanetsi. Nexata Jesús pijamonae ponarena Jesúsjavaberena pebarëponaenexatsilia picani. 22 Judíovi pecujarubivi, Jerusalén tomaraverena peponaevi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya Jesús yabara jumaitsi: —Mara ponë Jesúsje, Beelzebú yajavaponapona. Beelzebú raja daxita dovathivi pevetsinë. Bajaraxuata Jesús Beelzebú pesaëta dovathi jivivecua capitsapapona, jai judíovi pecujarubivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya Jesús yabara. 23 Nexata Jesús junata bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya pejumaitsijava pecanaëjëtsinexa. Nexata bajarapamonaejavabelia Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Beelzebú raja dovathivi jivivecua apo capitsapaponae tsipae. Tsipaji Beelzebú dovathi jivivecua itsa capitsapaponaejitsipa, nexata Beelzebú bepijavajabitsaë taejitsipa pijajivi. 24 Pacanaëjëre mapacueneje. Nacaenacuapijivi ata itsa navecuanatsanaejitsipa penasivanavajabitsaëtsinexa, namataenetsia naverebiabijitsipa nacaenacuapijivi ata. 25 Bajara pijinia nacaemonae ata itsipae. Itsa navecuanatsanaejitsipa penasivanavajabitsaëtsinexa, namataenetsia naverebiabijitsipa nacaemonae ata. 26 Bajara pijinia itsipae dovathi ata. Dovathi jivivecua itsa capitsapaponaejitsipa pijajivi dovathivi, nexata bepijavajabitsaënë taejitsipatsi pijajivi. Nexata apo sivaajamatabëcuenesaë tsipae pexanaponaejavanexa. Nacopiarucaeyaexanaejitsipa dovathi, jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia. 27 Bajarapamonae pecanaëjëtsinexa Jesús bitso piasaënëcuene dovathi matatoxenetsia, Jesús icatsia jumaitsi bajarapamonaejavabelia mapacueniaje: —Itsajivi ata apo caëjëpaetsi pejonenexa bitso piasaënë pijaboyalia peyacajërëtsinexa xua xaina pijabota. Itsiata itsa patsipa bajaraponë matatoxenetsia bitso piasaënë, nexata cobecëtabuatsipatsi. Taxucëtabuatsipatsi yajava. Matapania bajarapacuenia yacajërëtsipatsi daxita xua xaina pijabota. Bajara pijinia pacuenia xanë ata bitso tasaënë dovathi matatoxenetsia. Bajaraxuata necaëjëpa jivivecua tacapitsapaenexa dovathivi. 28 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebatsi. Dioso cajena caëjëpatsi daxitajivi pibisiacuene pexanaeneconi pevecuaajibiaexanaenexa. Pibisiacuenia jivi Dioso baracuaicuaijai ata, bajarapaneconi ata Dioso caëjëpatsi pevecuaajibiaexanaenexa. 29 Itsiata baitsi jane pajivi pibisiacuenia baracuaicuaijai Espíritu Santo, bajarapajivi Dioso apo vecuaajibiaexanae tsane bajarapaneconi. Bajarapajivi naneconitsiana daxita matacabijavabelianexa, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 30 Bajarapacuenia Jesús jumaitsi tsipaji Jesús Espíritu Santo yajavaponaponae atatsi, judíovi pecujarubivi jumaitsi Jesús yabara: “Jesús raja Beelzebú yajavaponapona,” jai. Nexata bajaraxuata bajarapamonae naneconita Espíritu Santojavabelia. 31 Jesús pejuyapijivi, pena yajava, pata Jesúsjavaberena. Itsiata bajarapamonae boyalia apo jonelia Jesús penucaeboyalia. Nexata bajarapamonae junatsiaexana Jesús pejumetaeyenaevitsijavabelia. 32 Nexata pamonae Jesús petsipaebilivaisi matatoyorotsia jumetaeyenatsi, Jesúsjavabelia jumaitsi: —Patajatuxanenë, ena raja, nejuyapijivi yajava, nuca patapënëverena. Cajaita raja xamë, jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 33 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa pitsijamatabëcuenevi taena, tajuyapijivinua? jai Jesús. 34 Bajaraxuacujinae Jesús naëcota pematatoyorotsiaenaevitsi. Jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Mara jota pamonae xanëjavata penaevije, bajarapamonae jane taenajivi, tajuyapijivinua. 35 Tsipaji raja pamonae exana pacuenia Dioso itorobatsi, bajarapamonae jane baja tajuyapijivi, taenajivinua, jai Jesús bajarapamonaejavabelia.

Marcos 4

1 Icatsia Jesús taxuxuaba livaisi petsipaebijava Galilea pucaxaneto itapajavata. Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto nacaetuata itsajota Jesús livaisi tsipaebanuca. Nexata Jesús runareca jera ënëabereca. Ecareca jera ënëtareca. Daxita jivibitsaëtoxaneto tajetabovelia nubena. 2 Nexata Jesús daxitacuene livaisianë tsipaeba jivijavabelia. Jesús jumai tsaponae bajarapamonaejavabelia mapacueniaje: 3 —Panenamuxunaevere mapalivaisije. Peubinë pona pabiabelia peubinexa. Nexata itsa pata pabita, peubixu pexucayajabajarabicuenia ubanajetaruca. 4 Nexata pexucayajabajarabijavata itsaxu othopa pabi tuatuajëjava, penajetarucaenamutojumata. Nexata bajarajota pata baratsui. Xane bajarapaxumi juvinejeva. 5 Itsaxu pijinia othopa ibopananëjumata, itsajota bitso ira apo aitayaë. 6 Nexata icotia bitso itsa ataju, nexata bajarapaxu juvi ata, tsaquenapona. Tsipaji irabereca bitso apo atabunepepiareca. 7 Itsaxu pijinia othopa xanëebacabomijavata. Nexata peubixu xanëebotonë caecuenia itsa yajavajuva, bitso xanëebotonë matacënënatsi peubijavami. Nexata peubijava apo xainae pecuai. 8 Itsaxu pijinia othopa pexaniairata. Nexata juva. Xaniavaetsia vitsabaponanua. Xainanua pecuai. Itsabotonë capitsapa treinta paxutobeje tsaponae. Itsabotonë capitsapa sesenta paxutobeje tsaponae. Itsabotonë capitsapa cien paxutobeje tsaponae, jai Jesús bajarapalivaisi petsipaebivijavabelia. 9 Nexata icatsia Jesús jumaitsi jivibitsaëtoxanetojavabelia: —Pajivi jamatabënejumeyapëtane patacatsipaebilivaisi, nenamuxunaevetsi xaniavaetsia, jai Jesús. 10 Jesús livaisi petsipaebicujinae, jivibitsaëtoxaneto baja Jesús vecuanaviabatsi. Nexata Jesús pijaepato barënacopata doce ponëbeje pijajivi, itsamonae itsiata yajava. Nexata bajarapamonae Jesús yanijobatsi. Bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Palivaisi jivijavabelia tsipaebame peubinë pelivaisicuenia, pajamatabëcuene xaina, patayapëtaenexa panetsipaebare, jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 11 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Paxamë rabaja xaniavaetsia Dioso pacayapëtaeyaexana Dioso papijajivimë papecaevetsijava. Bajarapacuene abaxë daxitajivi apo yapëtae. Baitsi ra saicaya pamonae apo tajajivi, tsipaebajë livaisianë ëcomparacióncuenia. 12 Bajaraxuata nexata bajarapamonae tae ata Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava, itsiata apo yapëtae pajamatabëcuene yabara exanajë pinijicuene taexanaejava. Nenamuxunaevetsi ata tatsipaebilivaisi, itsiata apo jumeyapëtae pajamatabëcuene xaina tatsipaebilivaisi. Bajarapacuenia apo jumeyapëtae penajamatabëcuenecopatsiyaniva Diosojavabelia pibisiacuene pexanaeneconimi Dioso pevecuaajibiaexanaeyanivatsi, jai Jesús. 13 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsa apo pajumeyapëtaemë pajamatabëcuene xaina palivaisi pacatsipaebatsi peubinë pelivaisicuenia, ¿detsa nexata pacuenia pajumeyapëtaename daxita palivaisianë pacatsipaebijitsiatsi comparacióncuenia? jai Jesús pijajivijavabelia. 14 Nexata icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia pijajivi peyapëtaenexa pajamatabëcuene xaina palivaisi tsipaeba peubinë pelivaisicuenia: —Pajivi raja peubixu uba, bajarapajivi bepepaebinë Dioso pitorobilivaisi. 15 Pacuenia itsi pabita peubixu, paxu othopa pabi tuatuajëjava penajetarucaenamutojumata, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Bajarapamonae itsa tsipaebatsi Dioso pitorobilivaisi, jumetane picani. Tsijamatabëubatsi jane baja picani Dioso pitorobilivaisi. Itsiata baitsi jane pejumetaecujinae bajarapalivaisi, bepijia dovathi najetaruca bajarapamonaejavaberena. Nexata bajarapamonae tsijamatabëjuvinejevatsi, dovathi vecuapitatsi bajarapalivaisimi, petsijamatabëubilivaisimitsi. 16 Pacuenia pijinia itsi paxu othopa ibopananëjumata, itsajota bitso ira apo aitayaë, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Bajarapamonae jumetane Dioso pitorobilivaisi. Nexata picani bajarapalivaisi barëyaya jumecovënëta. 17 Itsiata baitsi jane pacuenia irabereca apo atabunepepiareca paxu othopa ibopananëjumata, nexata nabijiana, bajara tsijamatabëcueneitsitsi bajarapamonae Dioso pitorobilivaisi. Tsipaji pepacuene pejamatabëëthëtovetsina apo jumecovënëtsi bajarapalivaisi. Nexata apo ajamatabëcuenesaë tsavanapae bajayajebi pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. Nexata itsa tocopiapatatsi daxita petoayapëbejecuenetsi, itsa yalivaisibatsinua Dioso pitorobilivaisi yabara, nexata pejumecovënëtsijavami bajarapalivaisi bepijia copaba. Pevajënaeyabelia apo jumecovënëtavanapae. 18 Pacuenia pijinia paxu othopa xanëebacabomijavata, itsa juva, bitso matacënënatsi xanëebotonë, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Jumetane picani bajarapamonae Dioso pitorobilivaisi. 19 Itsiata baitsi jane bitso jamatabëcueneenatsi mapanacuapijicuene yabaraje. Tsipaji najamatabëxaina ayaijava palata pexainaenexa. Nexata pijacuata najamatabëcueneyamaxëitojoroba. Daxitacuene mapanacuapijicuene bitso jitsipa pexainaenexa. Bajaraxuata Dioso pitorobilivaisi apo tovitsabitsi pejamatabëëthëtota. Nexata pacuenia itsi pabita piacuaijibibotonë, bajara itsi bajarapamonae. Tsipaji Dioso xaniavaetsia apo tojinavanapae. 20 Pacuenia pijinia itsi paxu othopa pexaniairata, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Bajarapamonae itsa tsipaebatsi Dioso pitorobilivaisi, tsijamatabëjunuatsi. Nexata tsijamatabëcuenevitsabaponatsi Dioso pitorobilivaisi. Nexata pacuenia peubijava capitsapa itsabotonë treinta paxutobeje tsaponae, itsabotonë sesenta paxutobeje tsaponae, itsabotonë cien paxutobeje tsaponae, bajara tsijamatabëcueneitsitsi bajarapamonae Dioso pitorobilivaisi, jai Jesús pijajivijavabelia. 21 Jesús icatsia jumaitsi doce ponëbeje pijajivijavabelia, itsamonaejavabelia ata: —Itsajivi ata lámparabë pitanojotsicujinae apo etsi cajoniënëalia. Apo etsi cama bëxëpanalia ata. Jume baja cajena. Biji rajane athëbëyo etsia daxitaboënë pitayotecaenexa. 22 Bajara pijinia itsi palivaisianë tsipaebaponajë comparacióncuenia daxitajivi picani peyapëtaenexa. Najumematayatsia apo tsipaebaponaenë. Itsamonae nejumetae ata, aeconoxae abaxë apo nejumeyapëtae pajamatabëcuene xaina tatsipaebilivaisianë. Itsiata itsamatacabi, bexëajavabelia, daxitajivi nejumeyapëtaena pajamatabëcuene xaina palivaisianë comparacióncuenia tsipaebaponajë. 23 Pajivi jamatabënejumeyapëtane patacatsipaebilivaisi, xaniavaetsia nenamuxunaevetsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 24 Icatsia Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Panejumecanaëjëre patacatsipaebilivaisi. Itsamonae ata itsa pacatsipaebiana, bajarapamonae ata pajumecanaëjëtsianame papecatsipaebilivaisi. Palivaisivajëto panejumecanaëjëtsianame, nexata bajarapalivaisivajëto pajumeyapëtaename. Itsiata icatsia pematatsënëa bajarapitsilivaisivajëto Dioso pacayapëtaeyaexanaena. 25 Pajivi xaniavaetsia nejumeyapëtane patacatsipaebilivaisi, bajarapajivi icatsia itsalivaisi pematatsënëa Dioso jumeyapëtaeyaexanaenatsi. Itsiata pajivi apo jitsipae pematatsënëa pejumeyapëtaeponaenexa, bajarapajivi palivaisiyovajëto picani jumeyapëtane, nacofënëtsiana, jai Jesús. 26 Jesús icatsia jivi comparacióncuenia livaisi tsipaeba Dioso pijajivi pevetsicuene yabara. Jumaitsi mapacueniaje: —Pacuenia peubixu pejuvicujinae, Dioso pesaëta vitsaba, bajara pijinia pacuenia Dioso pijajivi ata Dioso pesaëta jinavanapa. Peubinë pabita peubixu xucayajabajarabanajetaruca. 27 Peubinë peubicujinae vemaxëmajitabiaba meravi canacujitsia. Naëcotabiaba matacabita. Bajarapacuenia panepapona matacabianë. Nexata pijinia peubixu pabita juva. Vitsabapona. Itsiata baitsi jane peubinë apo yapëtae pacuenia peubixu pijacuata juva. 28 Ira raja pejamatabëcueneta naxaniaba peubijava. Copiata pepaboto vitsabaya. Xuacujinae namatonota. Xuacujinae cuainavereta. 29 Itsa baja yaniona peubijava, penotsivi pona penotsinexa. Tsipaji baja penotsimatacabinexa tocopiapatatsi, jai Jesús jivijavabelia. 30 Jesús icatsia jumaitsi doce ponëbeje pijajivijavabelia, itsamonaejavabelia ata: —¿De meta xua pelivaisi jëpa Dioso pijajivi bepijia ayaibitsaëtoxaneto penaexanaejavanexa? Jivi meta peyapëtaenexa ayaibitsaëtoxaneto bepijia Dioso pijajivi penaexanaejavanexa, mostazaxutoyo meta pelivaisicuenia tsipaebianajë. Jumaitsinë meta tsane: “Pacuenia mostazaxutoyo pejuvicujinae, bepijia vitsaba mostazanae, bajara pijinia itsane Dioso pijajivi ata. Bepijia Dioso pijajivi ayaibitsaëtoxaneto naexanaena. Mostazaxu raja bitso tsiquirixutoxi daxita peubixuvecua. 32 Itsiata baitsi jane mostazanae itsa juva, bepijia vitsaba. Caevaita pinijinae naexana itsapeubinaenë matatoxenetsia. Nexata baratsui ata pematapenanë exana mostazanaemaxërananëjavata. Bajara pijinia itsane jivi ata. Bepijia ayaibitsaëto Dioso pijajivi naexanaena,” janë meta tsane mapacueniaje, jai Jesús pijajivijavabelia, itsamonaejavabelia ata. 33 Dioso pitorobilivaisi Jesús tsipaebabiaba jivijavabelia. Dioso pitorobilivaisi Jesús jivi tsipaebabiaba ëcomparacióncuenia. Pacuenia baja jivi caëjëpatsi pejumeyapëtaenexa, bajarapacuenia Jesús tsipaebabiaba. 34 Jesús ëcomparacióncuenia livaisi tsipaebabiaba bajarapamonaejavabelia. Itsiata saicaya Jesús ëpijajivijavabelia xaniavaetsia yapëtaeyaexanabiaba pajamatabëcuene xaina daxita bajarapalivaisianë. 35 Dioso pitorobilivaisi Jesús tsipaeba jivijavabelia. Bajarapamatacabi Jesús petsipaebicujinae itsa baja caniviyotsia, Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Nicabaliatsi mapapucaxaneto itsapanabeliaje, jai Jesús. 36 Nexata baja Jesús, pijajivi yajava, vecuapona jivi. Pajerata Jesús ecareca, pijajivi yajava pona. Itsiata itsamonae pënaponatsi itsajeranëta. 37 Nexata pinijijoviboxaneto jemata najetaruca. Nexata malataca jera ënëaberena mera epabajarabapona. Nexata baja jera ënëaberena mera vënëcapona. 38 Jesús itsiata majitanuca jamatejema jeratabufejavavetsina. Namatabëxëyaëtanuca penamatabëxëyaëtabiabijavata. Nexata Jesús pijajivi yaitavabatsi. Jesús pijajivi jumaitsi: —¡Patajatuxanenë, vaxaitsimi rabaja yaothopaenatsi! ¿Apo jamatabëcuenebëjamë tsaja? jai Jesús pijajivi. 39 Nexata Jesús pemajitanucaenëmi naëcotapuna. Pinijijumeta itavetaxuaba jovibo. Jesús jumaitsi pucajavabelia, jovibojavabelia ata: —¡Vainae ecare baja! jai. Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata jovibo baja ajibi tsaxuabi. Daxitapuca baja nexata vainae ecaxuaba. 40 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa xuajitsia bitso pajunavame? ¿Tsipaji apo payapëtaemë Dioso papecaevetsijava? jai Jesús. 41 Nexata Jesús pijajivi najunaviaca bajarapacuene petaexae. Ëpamonae najumaitsi: —¿De meta tsipaji maponëje? ¡Itaveta jovibo, malataca ata! ¡Jumecovënëtatsi baja rovia maponëje! ¡Nexata baja jovibo, malataca yajava, ajibi tsaxuabi! najai Jesús pijajivi.

Marcos 5

1 Jesús pijajivi barëpata pucaxaneto itsapanabelia, Gerasa nacuayabelia. 2 Nexata Jesús jerajavavetsina nonotajuna. Pebi dovathivi peyajavaponaponaenë, cujitabarenatsi jivimëthëanëjavaverena. 3 Bajaraponë ponaponabiaba jivimëthëanëjavata. Itsajivi ata apo caëjëpaetsi pecëtsinexa bajaraponë cadenamaëtota ata. 4 Cadenamaëtonëta picani taxucëtabiabatsi anijatonë. Cobecëtabiabatsi picani yajava. Itsiata cajena pecobecëtsicadenamaëtotsi ucutajarababiaba pesaëta. Bajaraxuacujinae petaxucëtsicadenamaëtotsi pecobeta tsaquibiaxuababiaba. Nexata cadenamaëtomi tsiquirijavaxi exanapenetabiaba. Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi pecëtsinexa bajaraponë. Tsipaji bitso asaë. 5 Bajaraponë petsutonëjava, jivi petëpaevi pemëthëcaejava, matacabijebi, meravijebi yajava, ponaponabiaba. Vavajai tsabiabaponaponae. Ibotonëjavabelia natsaquibajarababiabaponapona. 6 Bajaraponë itsa taetaba Jesús penajetarucaejava, nexata tajëverena cujinaeponarena Jesúsjavaberena. Jesús pitabarata pematabacabëta nucajunua. 7 Bajaraponë aëjai pinijijumeta Jesús pitabarata. —Jesús, pepo Dioso, athëbëtatsia peecaenë, pexënatomë. ¿Detsa xua jaitame xanëjavaberena? Pexaniacuene bitso cavajëtatsi Dioso pitabarata. Nejamatabëcuenebejiobitsipame, jai dovathivi peyajavaponaponaenë Jesúsjavabelia. 8 Bajarapacuenia jumaitsi dovathivi peyajavaponaponaenë tsipaji Jesús jerajavavetsina penonotajunaejavata, dovathivi peyajavaponaponaenë pemataenenaejavatatsi, Jesús itaveta dovathivi. Jesús jumaitsi dovathivijavabelia mapacueniaje: —¡Dovathivi, bajaraponë baja pavecuapitsapare! jai Jesús. 9 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —¿Detsa pavënëmë? jai. Nexata dovathivi peyajavaponaponaenë navënëpaeba. —Tavënë raja Legión. Tsipaji raja bitso paayaibitsaëtoxanetonë, jai dovathivi peyajavaponaponaenë. 10 Nexata dovathivi pinijicuenia vajëta Jesúsjavabelia itsairabelia pejutsiyanivatsi bajarapairavecua. 11 Nexata bajarajota, imoxoyo petsutojavata, marranobitsaëtoxaneto xaevanapa. 12 Dovathivi bitso vajëca Jesúsjavabelia. —Paneitorobare marranobitsaëtoxanetojavabelia. Panetocopare patajonenexa bajara pamarranobitsaëtoxanetojavabelia, jai dovathivi. 13 Nexata Jesús tocopata pacuenia dovathivi vajëcatsi. Dovathivi baja pebi vecuapitsapecatsi. Nexata baja marranobitsaëtoxanetojavabelia dovathivi junua. Bajara pamarranobitsaëtoxaneto jinavanapa anijamilbeje ponëbeje. Nexata daxita marranobitsaëtoxanetomi cujinaeyeca. Pucaxaneto itapajanituareca othopareca. Nexata daxita marranobitsaëtoxanetomi meneta bubuna. 14 Bajara pamarranobitsaëtoxanetomi pevetavanapaevi rëcëpeca. Pona, pacuene tane, petsipaebinexa tomarapijivijavabelia, petsipaebinexa vayafotusatojava penaevijavabelia ata. Nexata jivi ponarena petaenexa bajarapacuene. 15 Nexata dovathivi peyajavaponaponaenëmi bajarapamonae taeyeta Jesús pemuxuneneta. Bajaraponë penaxatatsijava baja naxatateca. Jamatejema baja. Xaniavaetsia eca. Nexata bajarapamonae cujunavatsi Jesús. 16 Pamonae cuenetanetsi Jesús pejamatejemayaexanaejava dovathivi peyajavaponaponaenëmi, bajarapamonae paeba pepatsivijavabelia daxita pacuene tane. Paeba pacuene ata Jesús exana marranobitsaëtoxanetojavabelia. 17 Nexata Gerasa nacuapijivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Pexaniacuene pacavajëtatsi. Ponare baja patajanacuavecua, jai Gerasa nacuapijivi Jesúsjavabelia tsipaji cujunavatsi. 18 Jesús baja itsa runareca jera ënëabereca, ponë dovathivi peyajavaponaponaenëmi, bitso picani navajëca Jesús pepëta penaponaenexa. 19 Itsiata Jesús apo jejai. Jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Ponare nijaboyabelia. Nijamonae tsipaebare papinijicuene Dioso caexana. Tsipaebare pacuenia ata caitaxutotsoniatane Dioso, jai Jesús dovathivi peyajavaponaponaenëmijavabelia. 20 Nexata baja dovathivi peyajavaponaponaenëmi pona. Taxuxuaba penavajunupaebijava papinijicuene Jesús exanatsi. Bajaraponë navajunupaebapona Decápolisvënë nacuajava. Decápolisvënë nacuata eca diez patomarabeje. Daxitajivi jamatabëcuenenabenajaca itsa jumetanetsi bajaraponë penavajunupaebaponaejava. 21 Jesús icatsia pecovëyaberena jerata naviarena pucaxaneto itsapanaverena. Nexata tajetabojavatarena jivibitsaëtoxaneto Jesús matatoyoronatsi. 22 Nexata bajarajota napatajopa Jairovënënë. Bajaraponë judíovi penacaetuatabiabibo pevetsiviyajuvënënë. Jairo itsa taetaba Jesús, nexata Jairo pematabacabëta yaiyataeya Jesús pitabarata nucajunua. 23 Pinijicuenia Jairo vajëta Jesúsjavabelia. Jumaitsi: —Taxënatoyo raja netobitso. Najumalipeneta rabaja petëpaenexa. Pexaniacuene netoexanare. Naxanitsia. Netoperabëjayatsianame necobeta petëpaeyaniva, jai Jairo. 24 Jejai Jesús. Jesús nexata napona Jairo pepëta. Nexata jivibitsaëtoxaneto Jesús pepënaponaevitsi matatoyorotsia cënënanajetarubenatsi. 25 Bajarapajivibitsaëtoxaneto tuatuajëta itsava, pijanacuene pecapunaevatsi, nanajetaruca. Bajarapova pijanacuene pecapunaecujinaetsi doce baja pavaibeje xaina. 26 Bitso nexata bajarapova bejiobi pexainaecuene yabara pevaëbivitsi pejamatabëcueneta. Tsipaji belia daxita pexainaejavaximi navecuavereta pematamobaponaeta pevaëbivitsi. Itsiata apo caevi piavitanecuene. Biji caranata pevajënaeyabelia capunaponatsi piavitanecuene. 27 Nexata bajarapova jumetane itsamonae pecuaicuaijaijava Jesús piavitanevi pejamatejemayaexanaponaejava yabara. Nexata bajarapova ponataba Jesús pepënëvelia, jivibitsaëtoxaneto tuatuajëalia. Nexata bajarapova tojayataba Jesús penaxatatsijava. 28 Tsipaji cajena bajarapova jamatabëjumaitsi: “Itsa Jesús penaxatatsijava tojayatabianajë, tavitanejavami nevecuaajibi tsane,” jamatabëjai. 29 Nexata bajarapova itsa tojayataba Jesús penaxatatsijava, bajarajota pijanacuenemi vecuaajibitsi baja. Nexata bajarapova pijanacuenemi pecaevijavareca, nayapëtane. 30 Jesús ata nayapëtane pesaëta pejamatejemayaexanaejava pepënëyabelia. Nexata pejayatabijavatatsi Jesús napënëyorotaxuaba. Naëcobaruta. Yanijoba jivijavabelia. —¿Jipatsa tanaxatatsijava netojayataba? jai. 31 Nexata Jesús pijajivi jumaitsitsi: —Taneme rabaja jivibitsaëtoxaneto pecacënënanajetarubenaejava. ¿Detsa xuajitsia: “¿Jipatsa tanaxatatsijava netojayataba?” jamë? jaitsi Jesús pijajivi. 32 Jesús naëcobaruta daxitajivijava petaenexa pajivi tojayatabatsi penaxatatsijava. 33 Nexata bajarapova neconecojai tsanucae pecajunavi penayapëtaexae Jesús pejamatejemayaexanaejavatsi. Nexata bajarapova najetabarena Jesús pitabarayaberena. Pematabacabëta nucajunua. Nexata daxita pacuene exana, bajarapova tsipaeba Jesúsjavabelia. 34 Nexata Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —Xamë nesivajamatabëjumaitsimë: “Jesús penaxatatsijava itsa tojayatabianajë, tavitanejavami nevecuaajibi tsane,” nesivajamatabëjamë. Bajaraxuata jamatejemamë baja. Ponare baja jamatejema. Niavitanejavami rabaja ajibi, jai Jesús bajarapovajavabelia. 35 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsanucaejavata namutoepatota, Jairo pijaboverena peponaevi mataenenatsi. Bajarapamonae jumaitsi Jairojavabelia: —Jairo, nexënatoyo rabaja tëpa. Pëtsa baja matavëjëa jamatabëitonotaponame Jesús, jai bajarapamonae Jairojavabelia. 36 Jesús jumetae ata bajarapajume, itsiata jumaitsi Jairojavabelia: —Jairo, pëtsa najamatabëxainame. Najamatabëcuenecopare saya ëxanëjavaberena nexënatovayo pecatoasaënexa, jai Jesús Jairojavabelia. 37 Nexata Jesús, pajivibitsaëtoxaneto pënanajetarubenatsi, pueneta bajarajota. Jesús pona Jairo pijaboyabelia. Jesús saya yajavalia mapamatabëxëyoje: Pedro, Juan, Santiago, Jairo jane baja. Juanbeje Santiagobeje nacaebananëbeje. 38 Itsa baja Jesús palia Jairo pijaboyabelia, tane jivibitsaëto pinijijumeta pematanueyabijava petëpaevayo. 39 Jesús itsa joneya boyalia, jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pëtsa bitso pamatanueyabame. Pejanava raja apo tëpae. Saya raja majitanuca, jai Jesús tsipaji yapëtane Jesús piasaëyaexanaejavanexa bajarapovayo. 40 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, bajarapamonae saya jumecapocaponatsi. Nexata daxita Jesús bovecua pitsapaeyaexana. Itsaxuayolia petëpaevayo boca, Jesús barëjoneya caejiviyobeje saya. Jesús saya barëjoneya mapamatabëxëyoje: petëpaevayo paxa, pena, Jesús pijajivi, acueyabi ponëbeje. Bajarapamatabëxëyo saya Jesús barëjoneya. 41 Nexata Jesús petëpaevayo cobepita. Jesús pijajumeta jumaitsi: —Talita cumi, jai, mapajumetaje pejumaitsijume: “Pejanava, nonotapunare,” pejaijume. 42 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata, pejanavayo nonotabapuna. Ponapona baja. Bajarapovayo doce pavaibeje xaina. Nexata Jesús peyajavajonevilia pinijicuenia jamatabëcuenenabenajaca bajarapacuene itsa tane. 43 Nexata Jesús pinijicuenia jumaitsi: —Pëtsa itsajivi ata patsipaebame mapacueneje, jai Jesús. Bajaraxuacujinae Jesús jumaitsi pejanavayo penajavabelia: —Nexënatovayo pexaejava rajure, jai.

Marcos 6

1 Jesús baja, pijajivi yajava, pona Capernaum tomaravecua. Naviata pijanacuayabelia, pevitsabitomarabelia. 2 Judíovi penacueraevetsimatacabita Jesús taxuxuaba jivi livaisi petsipaebijava judíovi penacaetuatabiabibota. Ayaibitsaëtoxaneto pejumetaevitsi sivajamatabëcuenenabenajacatsi. Nexata bajarapamonae Jesús jamatabëcueneaebiatanetsi. Bajarapamonae Jesús yabara najumaitsi mapacueniaje: —¿Detsa meta verena maponë capitsapa mapajamatabëcuenelivaisije? ¿Detsa pacuenia meta yapëtane daxita mapacueneje? ¡Pitsipinijicuene maponë exanaje, vaxaitsi abaxë caeto ata apo taetsi! ¡Matapania matanetsije! 3 Maponëje vaxaitsiyajuvënënë. Carpinteronë. María pexënato. Bajaraponë pejuyapijivi Santiago, José, Judas, Simón. Papetiriavi ata vajatomarata jinavanapa, bajaraponë pejuyapijivi, najai bajarapamonae Jesús yabara. Nacaetomarapijivixae, bajarapamonae Jesús apo jumexaniataetsi. 4 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Bajara maitsabiabije. Diosojumepaebivi profetavi itsanacuapijivi yaiyataeyabiabatsi. Itsiata pijanacuapijivi, pijaviriavi, pijamonae ata, apo yaiyataeyabiabitsi, jai Jesús. 5 Nexata Jesús bajarajota jivi ayaibitsaëtojavabelia pinijicuene pexanaejava apo tsitaexanae. Tsipaji apo jumecovënëtsitsi. Saya caejiviyobeje piavitanevi pecobeta jayata. Jamatejemaya exana. 6 Nexata Jesús bitso najamatabëxaina. Tsipaji jivi apo jumecovënëtsitsi. Bajaraxuacujinae Jesús tsiquiritomaraxijava Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaebanajetaruca. 7 Jesús junata pijajivi doce ponëbeje penacaetuatsinexa. Nexata Jesús pijajivi itoroba anijanëbeje tsaponae. Jesús pijajivi pecaëjëpaejamatabëcuenetsi jamatabëcuenecaëjëpaeyaexana dovathi peyajavajinavanapaevi pevecuacapitsapaponaenexa. 8 Jesús jane baja pijajivi penaropobivajënae, Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Pëtsa itsacuenejava ata pacaponame panijanamutonexa. Pëtsa pacaponame panemarue ata, doro ata, palata ata. Ënaeboyo saya pacaponare. 9 Itsiata pataxunaponare panenataxuxatabijava. Caejava panenaxatatsijava pajumaponare. Pëtsa anijacamisabeje pacaponame. 10 Itsajota papatabiabianame, caebota pamajitabiabianame. Pëtsa panatixitaponame itsaboyabelia panemajitsinexa. Matapania icatsia itsajavabelia itsa paponaename, bajarapabovecua papitsapaename. 11 Patomarata apo pacacopiapitsi tsane, itsa apo jitsipaenua tsane papecanamuxunaevetsinexa panetsipaebilivaisi, nexata paponaename bajarapatomaravecua. Paneponaevajënae bajarapatomarata panataxuatsapërëvarëbianame. Bajarapacuenia itsa panataxuatsapërëvarëbianame, bajarapatomarapijivi yapëtaena Diosojavabelia penaneconitsicuene apo papecacopiapitsixae papecanamuxunaevetsinexa panetsipaebilivaisi. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamatacabi Dioso jivi naneconitsiaexanaena, bajarapamatacabi Dioso bitso naneconitsiaexanaenatsi patomarapijivi apo pacacopiapitsi tsane. Paneconivajëtota bajayata Dioso naneconitsiaexana Sodoma tomarapijivimi, Gomorra tomarapijivimi ata, bajarapaneconivajëto matatoxenetsia Dioso naneconitsiaexanaenatsi patomarapijivi apo pacacopiapitsi tsane, jai Jesús pijajivijavabelia. 12 Nexata jane baja Jesús pijajivi naropoba Dioso pitorobilivaisi jivi petsipaebanajetarubenaenexa. Jesús pijajivi naropoba anijanëbeje tsaponae. Nexata Jesús pijajivi jumai tsaponae jivijavabelia: —Pacopabare baja pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia, jai tsaponae. 13 Jesús pijajivi dovathi peyajavajinavanapaevi vecuacapitsapapona. Piavitanevi ata mataexabapona aceiteranëta. Bajarapacuenia Jesús pijajivi jamatejemayaexanapona piavitanevi. 14 Herodes, Galileanacua pevetsinë. Nexata Herodes jumetane itsamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya pejumaitsijava Jesús yabara: “Juanpijinë raeta jivibautisabinëmi icatsia asaë petëpaecujinae. Bajaraxuata caëjëpatsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaenexa,” pejaijava itsamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya Jesús yabara, Herodes jumetane. 15 Itsamonae pijinia jumai tsaponae Jesús yabara: —Bajayata raeta ponëmi ponapona, profeta Elíaspijinëmi, baja raeta ponë, jai tsaponae itsamonae. Itsamonae pijinia jumai tsaponae Jesús yabara: —Diosojumepaebinë profeta raja. Tsipaji rabaja pacuenia bajayata profetavi jinavanapa, bajara icatsia maponë itsije, jai tsaponae itsamonae. 16 Bajarapacuenia itsamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya pejumaitsaponaejava Jesús yabara, Herodes itsa jumetane, Herodes ata jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi Jesús yabara: —Maraeta Juanpijinëmije, ponëmi bajayata xanë tajajivi vësiucutaxuabiaexanajë. Icatsia raeta asaë petëpaecujinae, jai Herodes jamatabëcuenenavëxaniabiaya Jesús yabara. 17 Bajarapacuenia Herodes jumaitsi tsipaji abaxë Juanpijinë itsa asaë, Herodes pijajivi, vajabitsaëvi, itoroba Juanpijinë pevaetabinexatsi. Nexata vajabitsaëvi Juanpijinë cobecëtsiaya caponatsi penaneconitsivi pejebabiabiboyalia. Bajarapacuenia Herodes pijajivi itoroba Herodes pijava, Herodíasva, pejamatabëcueneta. Herodíasva picani copiata pita Felipe, Herodes pejuyapijinë. Nexata Herodes pejuyapijinë pijava yacajërëta. 18 Nexata Herodes pejuyapijinë pijava peyacajërëtsixae, Juanpijinë abaxë itsa apo vaetabitsi, muxujioba Herodes. Juanpijinë jumaitsi Herodesjavabelia: —Acuenebi raja nejuyapijinë pijava nepitsijava,” jai Juanpijinë Herodesjavabelia. 19 Nexata bajarapacuenia Juanpijinë pejumaitsixae, itoyatsi Herodíasva. Nexata abaxë Juanpijinë itsa ponapona penaneconitsivi pejebabiabibota, bajarapova picani Juanpijinë jamatabëbeyaxuabiaexanatsi. Itsiata apo caëjëpaetsi. 20 Tsipaji Herodes yapëtane Juanpijinë bitso pejamatabëxanepanaenëcuene. Nexata Herodes yaiyatane Juanpijinë. Bajaraxuata Herodes apo tocopatsi pijava pejamatabëcueneta pebeyaxuabinexatsi Juanpijinë. Juanpijinë itsa cuaicuaijai tsabiabi Herodesjavabelia, nexata picani Herodes jamatabëbëjai tsabiabi pijaneconi yabara. Itsiata Herodes xaniavaetsia namuxunaevetabiaba. 21 Nexata pamatacabi Herodes najamatabënapita penaexanaematacabi, najamatabëxaina pexaniafiesta pexanaenexa. Bajarapafiestajava Herodes junata pijaboyaberena jivi ayaibitsaëtoxaneto penabaninexa. Junata Herodes pijajivi, pamonae toevetatsi pijairanë. Junata vajabitsaëvi pevetsivinua. Junata petuxanevinua, Galilea nacuata pejinavanapaevi. Nexata bajarapafiestajavata Herodíasva toyapëxanepanatsi Juanpijinë pebeyaxuabiaexanaenexatsi. 22 Herodíasva toyapëxanepanatsi tsipaji pexënatoyo joneya Herodes pejunatsivi pebarënabanecaejavalia pijacujirucuenia caevayo peyavajibinexa. Nexata Herodes pejunatsivi bitso barëitajitsipa pejionëyo peyavajibijava. Nexata Herodes najumecapanepaeya pexaniajaijumeta jumaitsi pejionëyojavabelia: —Nevajëre xua jitsipame. Carajutsianatsi raja. 23 Pacuenejava nevajëtsianame, carajutsianatsi. Itsa nevajëtsianame taneevetsiaexanaenacua ata, tuatuajëjava carajutsianatsi, jai Herodes najumecapanepaeya pejionëyojavabelia. 24 Nexata bajarapovayo pitsatabalia. Jumaitsi penajavabelia: —¿Detsamë ra xua vajëtsianajë? jai penajavabelia. Nexata Herodíasva pexënatoyojavabelia jumaitsi: —Juan jivibautisabinë pematabocoto vajëre, jai. 25 Nexata bepijia bajarapovayo jopajoneya Herodes peecaejavabelia. Jumaitsi Herodesjavabelia: —Jitsipajë cajena tanerajutsinexamë platota Juan jivibautisabinë pematabocoto, jai bajarapovayo Herodesjavabelia. 26 Nexata Herodes pinijicuenia bejamatabëjiobi tsanajetsireca. Herodes nexata acuenebi: “Jume,” pejaijava. Tsipaji baja Herodes najumecapanepaeya jumaitsi pejionëyojavabelia pexaniajaijumeta daxita pejunatsivi pitabarata. 27 Nexata Herodes bepijia itoroba vajabitsaënë petocarenanexatsi Juan pematabocoto. 28 Vajabitsaënë nexata pona penaneconitsivi pejebabiabiboyabelia. Juanpijinëmi vësiucutaxuabatsi. Juanpijinëmi pematabocoto vajabitsaënë carena platota. Nexata pejanava rajutatsi. Nexata bajarapovayo juya pena rajuta. Nexata baja Herodíasva yapëtane capanepaeya baja Juanpijinë pebeyaxuabijavatsi. 29 Nexata Juanpijinë pijajivi itsa vënëtanetsi pebeyaxuabijavatsi, bajarapamonae ponarena Juanpijinë pebocaejavaberena. Pitatsi petëpaenë. Pepitsicujinaetsi Juanpijinë pijajivi mëthëtatsi. 30 Jesús pitorobivi, apóstolevi, naviabanajetarubena Jesúsjavaberena. Nexata bajarapamonae Jesúsjavabelia navajunupaeba daxita pacuene exanavanapa, pacuenia ata jivi livaisi tsipaebavanapa. 31 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Naxanitsia. Ponatsi pesajinaejavabelia. Nacueraevetsianatsi caeepatoyo, jai Jesús. Bajarapacuenia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia tsipaji jivibitsaëtoxanetonë topatabiabatsi. Itsamonae naviabaponabiaba. Itsamonae juya patabiaba. Nexata Jesús pijajivi pebarënabaninexa, apo cuenecaëjëpabiabitsi. 32 Nexata Jesús ëpijajivi jerata yajavapona itsabelia jivi ajibi. 33 Itsiata jivi ayaibitsaëtoxaneto pëtanetsi Jesús peponaejava. Nexata itsabelia Jesús pona, matatsënëa pënacujinaerubenatsi daxita tomaranëpijivi. Caranata Jesús pevajënaeyabelia pata bajarapamonae. 34 Itsa baja Jesúsbana nonobajunaya jeravecua, Jesús tane jivibitsaëtoxaneto. Nexata Jesús bajarapamonae itaxutobejiobiatane. Nexata Jesús bajarapamonae sivajamatabëjumaitsi mapacueniaje: —Pacuenia baitsi ovejabitsaëtoxaneto itsa toajibitsi pevetsinëtsi, bajara itsi mapamonaeje, sivajamatabëjai Jesús. Nexata Jesús ayaicuenia livaisi tsipaeba bajarapamonaejavabelia. 35 Itsa baja bitso caniviyotsia, Jesús pijajivi cujibarenatsi. Jumaitsitsi: —Caniviyo rabaja bitso. Majota ajibi pexaejava. Tsipaji itsajivi ata pijabo apo xainae. 36 Itorobare baja jivi peponaenexa imoxoyo penaetomaranëjavabelia pecomuacaenexa pexaejava, jaitsi Jesús pijajivi. 37 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Paxamë parajure pexaejava, jai. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —¿Paponaenajë tsaja tomarabelia patacomuatsinexa pan doscientos denariota bajarapamonae pexaenexa? jai Jesús pijajivi. 38 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa papanbëbeje paxainame paxamë? Pataema copiata, jai Jesús. Jesús pijajivi petaecujinae tsipaeba Jesúsjavabelia. Jumaitsi: —Paxainajë saya cinco papanbëbeje, anijanëyobeje dujuainëyobeje yajava, jai Jesús pijajivi. 39 Nexata Jesús itoroba daxitajivi penaenexa ponajavata. 40 Nexata bajarapamonae pepobitsaëtonë natsanaeya ena. Caebitsaëtota enapona cien pajivibeje. Itsabitsaëtota enapona cincuenta pajivibeje. Bajarapacuenia caebitsaëto canacujitsia enapona. 41 Nexata Jesús pita cinco papanbëbeje, anijanëyobeje dujuainëyobeje yajava. Athëbëa benaëcotsia. Jumaitsi Diosojavabelia: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pataxaejava, jai Jesús. Bajaraxuacujinae Jesús pan epatsicacapona. Pijajivijavabelia rajutapona pepatsicacaejava. Nexata juya Jesús pijajivi pan tsicobetsana jivijavabelia. Dujuaijavaxi ata tsicobetsana jivijavabelia. 42 Daxita xaniavaetsia nabane. 43 Bajaraxuacujinae Jesús pijajivi caetuata pan, dujuai yajava, jivi peyajuvënëcopabejebijavanë. Nexata vënëba doce xuabeje bemapirecuenia pexanaejavanë. 44 Pamonae pexaejava xane, ayaibitsaëtoxaneto. Itsiata ëpebijivi namataëjëtatsi cinco mil ponëbeje. 45 Jesús jivi ayaibitsaëtoxaneto pexaejava perajutsicujinae, Jesús pijajivi bepijia runaeyaexanareca jera ënëabereca. Jesús pijajivi copiata itoroba penicabinexa puca itsapanabelia, Betsaida tomarabelia. Jesús baja jivi naviabiaexana. Bajaraxuata abaxë caenë nacopatanuca bajarajota. 46 Itsa baja jivi napëvereta penaviabijava, Jesús junaya petsutojumabetsia pevajëtsinexa Diosojavabelia. 47 Itsa baja bitso meravi, Jesús pijajivi pucaxaneto itapavecua tajë baja yanajetarubenalia. Jesús abaxë bajarapaepatota caenë nacopatanucarena pucaxanetoitapatarena. 48 Nexata Jesús tane pijajivi petoayapëbejejavatsi pevaetsijava. Tsipaji bitso joviboxaneto ayai pevajënaeverena. Bajaraxuacujinae bajayacunua, ajena matacabijitsia, Jesús pijajivi pecovëvelia imoxoyotanajetaruca. Jesús najetaruca mene itaboxoya. Rovia picani xenetsijitsia. 49 Jesús pijajivi itsa tanetsi mene itaboxoya penajetarucaejava, Jesús pijajivi jamatabëjumaitsi: —¡Petëpaenëmi raeta pejumape najetaruca! jamatabëjai. Nexata Jesús pijajivi vavajai tsaxuabi ayaijumeta. 50 Tsipaji daxita Jesús pijajivi tane bajarapacuenia penajetarucaejava. Nexata Jesús pijajivi jamatabëcuenenajunaviaca. Nexata Jesús bepijiayo jumaitsi pijajivijavabelia: —Xanë raja. Pëtsa panecujunavame. Pajamatejemamëre saya, jai Jesús pijajivijavabelia. 51 Nexata baja Jesús nonolia bajarapajera ënëabelia. Ajibi baja tsaxuabi jovibo. Nexata Jesús pijajivi pinijicuenia jamatabëcuenenajunaviaca. Tsipaji tane jovibo, malataca yajava, Jesús piajibiaexanaejava. 52 Jesús baja picani pijajivi copiaya tane, pan tsiquirijavayomi ata, jivibitsaëtoxanetojavabelia Jesús perajutsijava. Itsiata Jesús pijajivi apo jamatabëcueneyapëtae Jesús pecaëjëpaenëcuenetsi pinijicuene pexanaenexa. Abaxë bajarapamonae ajamatabëcuenetaja. 53 Jesús pijajivi jerata yajavapata puca itsapanabelia. Pata Genesaret nacuayabelia. Peyapatsijera bajarajota puca itapata querataruta. 54 Nexata Jesús, pijajivi yajava, nonotajunaya jeravecua. Bajarajota bepijia jivi yapëtanetsi Jesúscuene. 55 Nexata Jesús pepatsijava penatsipaebinexa, navajunucacujinaejinaruta daxita bonëjava. Nexata piavitanevi pijacamaxita yavëtacarapatatsi itsajota jivi jumetane Jesús pepatsijava. 56 Jesús pata tsiquiritomaraxijava, pinijitomaranëjava ata, tomarapënëya penaebonëjava ata. Daxitajava, itsa patomarata Jesús patabiaba, bajarapatomaranëjava callejavata, jivi tojebabiabatsi piavitanevi. Piavitanevi pecapatsivi pinijicuenia jumai tsabiabi Jesúsjavabelia: —Pexaniacuene bitso netoexanare. Tocopatsianame maponëje pecatojayatsinexa nenaxatatsijavacopia, jai tsabiabi. Nexata daxita pamonae Jesús penaxatatsijavacopia tojayataponatsi, jamatejema baja tsaponae piavitanejavamivecua.

Marcos 7

1 Daxita judíovi catsiteca pijasalinaivimi pijacuene. Judíoviyajuvënëvi, pamonae fariseovi naexana, bajarapamonae bitso catsiteca pijasalinaivimi pijacuene daxita judíovi matatoxenetsia. Jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumai tsabiabi: —Itsa catsitecajë tajasalinaivimi pijacuene, nexata Dioso aneconijibia netaena, jamatabëjai tsabiabi. Nexata bajarapamonae pijasalinaicuenia anijatonë xaniavaetsia itsa apo napënanacobequiatsi, pexaejava apo xaeyabiabi. Itsajota pexaejavacuene canajetabiaba, bajaraverena itsa naviaba pecomuacaecujinae, bajarapamonae pijasalinaicuenia xaniavaetsia itsa apo napënanacobequiatsi, pexaejava apo xaeyabiabi. Bajarapamonae pematatsënëa navitsia itsacujiruxi ata, pijasalinaivimi pijacujiru, catsiteca. Bajarapamonae tazaxi, mera peyajebinëanë ata, pecasetsinëanë ata, camanë ata, pijasalinaivimi pijacuenia xaniavaetsia quiatabiaba. Nexata judíovi pecujarubivi Jerusalén tomaraverena pata. Nexata judíovi pecujarubivi, fariseovi yajava, cujibarenatsi Jesús. Nexata bajarapamonae tane Jesús pijajivi judíovi pijasalinaicuenia anijatonë napënanacobequiatsinejeva penabanijava. Bajaraxuata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, nijajivi naneconita Diosojavabelia. 5 Tsipaji nijajivi apo jumecovënëtsiajinavanapae vajasalinaivi pijacuene. Nijajivi itsa xane pexaejava, anijatonë napëna apo nacobequiatabiabi, jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 6 Jesús nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¡Paxamë saya jivi paneyamaxëitojorobivi! Diosojumelivaisipaebinëmi profeta Isaíaspijinë baja cajena bajayata tajëvelia xaniavaetsia pacavajunupaeba. Bajayata Dioso tajëvelia pejumaitsijava paxamë yabara profeta Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita jumaitsi mapacueniaje: Bajarapamonae nejitsipaena saya pijumeta. Itsiata pepo tanejitsipaejamatabëcuene nevecuatajë tsane. 7 Saya baitsi bajarapamonae pijajumaitsita tsane: “Pacajitsipatsi,” nejai itajara tsane. Itsiata apo xaniajai tsane. Bajarapamonae saya jivi tsipaebaponaena pejamatabëcuenepijilivaisi. Pepo taitorobilivaisi apo tsipaebi tsane, jai tajëvelia Dioso pejumaitsijava paxamë yabara Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 8 Jesús icatsia jumaitsi fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata: —Paxamë Dioso papecaitorobicuenia apo paexanaemë. Caranata ëvajasalinaivi pijacuene pacatsitecame.aebaponaena pejamatabëcuenepijilivaisi. Pepo Nexata vajasalinaivi pijacuenia xaniavaetsia paquiatabiabame mera peyajebinëanë. Xaniavaetsia paquiatabiabame tazaxi ata. Pematatsënëa navitsia itsacujiru ata pacatsitecame. 9 Apo pajumecovënëtsimë Dioso pitorobilivaisi vajasalinaivi pijacuene panecatsitecaenexa. Apo pajumecovënëtsi atamë Dioso pitorobilivaisi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Pexaniacuene raja exanajë,” pajamatabëjamë tsabiabi. 10 Bajayata Dioso najumecopata Moiséspijinëta. Bajarapalivaisi jumaitsi: “Axa yaiyataema. Ena ata yaiyataema. Pajivi pibisiacuenia bijatane paxa, pena ata, bajarapajivi pabeyaxuare,” jai Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. 11 Itsiata baitsi jane paxamë jivi pamuxubijiapenetabiabame peyaiyataeyaniva paxajivi, penajivi ata. Paxamë pajumaitsimë tsabiabi mapacueniaje: “Axa, ena ata, itsa cavajëta neyavenonaenexa, nexata itsa apo jitsipaemë neyavenonaejava, jumaitsimë tsane mapacueniaje: ‘Daxita xua pacarajutsipatsibeje picani patacayavenonaenexabeje, daxita bajaraxua tsipaebajë baja tarajutsinexa Diosojavabelia. Nexata baja acuenebi patacarajutsinexabeje,’ jamë tsane neyavenonaeyaniva,” pajamë tsabiabi jivijavabelia. 13 Nexata caranata Dioso pejumaitsijume: “Axa yaiyataema. Ena ata yaiyataema,” pejaijume, paxamë jivi pacopabiaexanaponame. Tsipaji paxamë patsipaebaponame saicaya vajasalinaivimi pijalivaisi. Itsalivaisianë ata pematatsënëa saicayacuenia patsipaebaponame Dioso pitorobilivaisivecua, jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia, fariseovijavabelia ata. 14 Nexata icatsia Jesús junata jivi. Jumaitsi jivijavabelia: —Daxita paxamë panenamuxunaevere xaniavaetsia patanejumeyapëtaenexamë. 15 Xua jivi pecuibota xane, pexaevajënae napëna anijatonë apo nacobequiatsi ata, apo jamatabëcuenebijianaetsi. Apo vënananeconitsi Diosojavabelia. Baitsi rajane xua jivi najamatabëxaina pejamatabëëthëtovetsina, xua ata pibisiacuenia cuaicuaijai, bajara baitsi jane xua jivi bajamatabëcuenebijianatsi. 16 Pajivi jamatabënejumeyapëtane patacatsipaebilivaisi, nenamuxunaevetsi xaniavaetsia, jai Jesús. 17 Itsa baja Jesús jivivecua natixita, boya joneya. Nexata boyalia pijajivi yanijobatsi bajarapalivaisi. 18 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Paxamë ata tsarovia abaxë apo panejumeyapëtaemë? Daxitacuene raja pexaejava jivi xae ata, apo jamatabëcuenebijianaetsi. Diosojavabelia apo vënananeconitsi. 19 Tsipaji raja jivi pexaejava apo tsijamatabëëthëjonetsi. Saya pënëareca joneca. Bajaraxuacujinae icatsia vecuapitsapatsi, jai Jesús. Bajarapacuenia Jesús jumaitsi Jesús pijajivi peyapëtaeyaexanaenexa pacuenia daxitacuene jivi pexaejava xae ata, apo pibisiacuene. 20 Icatsia Jesús jumaitsi: —Baitsi rajane jivi pejamatabëëthëtojavavetsina, papibisiajamatabëcuene pitsapa, bajara baitsi jane xua jivi jamatabëcuenebijianatsi. 21 Tsipaji rabaja jivi pejamatabëëthëtojavavetsina pitsapa pibisiacuene penajamatabëxainaenexa. Pitsapa pebi pijava pevecuanamatayajitsi jamatabëcuenenexa. Pitsapa petiriavijavabelia pebi penaperabëquenetsiatae jamatabëcuenenexa. Pitsapa jivitonë pebeyaxuabijamatabëcuenenexa. 22 Pitsapa penacobetoxotsijamatabëcuenenexa. Pitsapa itsamonae pecobecovë penaxainaeyabijamatabëcuenenexa. Pitsapa piacujirubejejamatabëcuenenexa. Pitsapa itsamonaejavabelia peyamaxëitojorobijamatabëcuenenexa. Pitsapa itsamonae pexainaecuene pecobecaëbijamatabëcuenenexa. Pitsapa itsajivi pibisiacuenia pebaracuaicuaijai jamatabëcuenenexa. Pitsapa ayaijamatabëcuenejivi penataejamatabëcuenenexa. Pitsapa saya jema peponaponaejamatabëcuenenexa. 23 Daxita bajarapajamatabëcuene jivi pejamatabëëthëtojavavetsina pitsapa. Nexata bajarapacuene jivi jamatabëcuenebijianatsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 24 Jesús baja Genesaret nacuavecua pona. Naropota itsanacuayabelia, itsabelia eca anijatomarabeje, Tiro tomarabeje Sidón tomarabeje. Nexata Jesús bajarapanacuatalia bota patajopa. Muetsia picani Jesús patsijitsia. Itsiata acuenebi muetsia pepatsijava. 25 Nexata bepijia petiriva vënëlivaisitaetabatsi Jesús pepatsijava. Nexata petiriva pata Jesúsjavaberena. Nexata bajarapova yaiyataeya Jesús pitabarata pematabacabëta nucajunua. Bajarapova pexënatoyo dovathi yajavaponapona. 26 Bajarapova sirofeniciaviriava, apo judíova. Nexata Jesúsjavabelia jumaitsi: —Pexaniacuene bitso netoexanare. Taxënatovayo netovecuacapitsapare dovathi, jai bajarapova. 27 Nexata Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —Copiaya abaxë veyavenonajë tajanacuapijivi, judíovi. Tsipaji apo xanepanae xamë itsanacuapijivamë copiaya tacayavenonaenexa. Xamë copiaya itsa cayavenonaejitsipatsi, nexata pacuenia pejevaxi pexaejavaminexa yacajërëtsipajë tarajutsinexa avirixijavabelia, bajara itsinë tsipae, jai Jesús bajarapovajavabelia. 28 Itsiata baitsi jane bajarapova ajumesaë tsaponae. Icatsia jumaitsi Jesúsjavabelia: —Xaniajamë rabaja picani. Itsiata neyavenonare. Tsipaji avirixi ata mesa bëxëpanata itsa nubena, nexata pejevaxi pexaepanpërë itsa othopareca mesa bëxëpanareca, banaxane avirixi ata. Bajara pijinia pacuenia itsiata itsanacuapijiva atanë, neyavenonare, jai bajarapova Jesúsjavabelia. 29 Nexata icatsia Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —Xaniavaetsia nejumecanaviatame. Naviare baja nijaboyabelia. Dovathi rabaja catovecuapitsapatsi nexënatovayo, jai Jesús. 30 Itsa baja bajarapova pijaboyabelia pata, pexënatovayo taeyabuata jamatejema baja pebocaejava camata. Nexata yapëtane pexënatovayo baja petovecuapitsapaejavatsi dovathi. 31 Jesús baja naropota Tiro nacuavecua. Najetaruca Sidón nacuajava. Bajaraxuacujinae najetaruca Decápolis nacuajava. Bajaraxuacujinae patajopa Galilea pucaxanetojavabelia. 32 Bajarajota jivi tocapatatsi siyanë, bitso apo pejumetaenë, piajumecëcënë. Nexata bajarapamonae jumaitsitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, pexaniacuene panetoexanare. Panetojayare maponëje pejumetaenexa, pecuaicuaijainexanua, jai bajarapamonae. 33 Nexata Jesús jivivecua bajaraponë barëpona pesaicaeyojavabelia. Nexata Jesús pecobesitota namataenetsia muxuvojobëta. Bajaraxuacujinae nacobesioniata. Ebarëtojayata. 34 Nexata Jesús athëbëa benaëcotsia. Jesús athëbë venajumalixuabica. Nexata Jesús pijajumeta jumaitsi bajaraponëjavabelia: —¡Efata! jai. “Efata,” pejaijume Jesús pijajumeta, mapajumetaje pejumaitsijume: “¡Muxuvojorucaremelia!” pejaijume. 35 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata, bajaraponë muxuvojorucalia baja. Jumetane jane baja. Peebarëto ata jane baja xanepana. Natsipaeba baja xaniavaetsia. 36 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponë petocapatsivitsijavabelia: —Pëtsa papaebame itsamonaejavabelia pacuene exanajë maponëjavabeliaje, jai picani Jesús asaëyata. Itsiata bajarapamonae jumeitavetsi atatsi, bitso tsipaebapona jivijavabelia. 37 Nexata pamonae jumetane bajarapalivaisi, pinijicuenia jamatabëcuenenabenajaca. Bajarapamonae jumaitsi: —Bajaraponë, Jesús, daxitacuenevitane pexainaevi ata xaniavaetapona. Siyavi ata, bitso apo pejumetaevimi ata, jumetaeyaexanapona. Apo pecaëjëpaevitsi ata pecuaicuaijaijava, cuaicuaijaiyaexanapona xaniavaetsia, jai bajarapamonae Jesús yabara.

Marcos 8

1 Itsamatacabi Jesús jivibitsaëtoxaneto muxunanacaetuatatsi. Nexata bajarapamonae penabaninexa, bajarajota pexaejava apo xainae. Nexata Jesús junata pijajivi. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: 2 —Netsitabejiobi baja rovia mapamonaeje. Tsipaji baja ajena acueyabi pamatacabibeje xaina xanëjavata pejinavanapaecujinae. Pemarue baja tovereverecatsi. 3 Itsa meta itorobijitsipajë pijabonëjavabelia peponaenexa pexaejava xaenejeva, apo asaë meta tsipae namutua peponaejava. Tsipaji raja itsamonae pata tajëverena, jai Jesús pijajivijavabelia. 4 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —¿Detsa jane pacuenia pexaejava berajutatsi? Majotaje ajibi pexaejava. Tsipaji itsajivi ata pijabo apo xainae, jai Jesús pijajivi. 5 Nexata Jesús yanijoba pijajivijavabelia. —¿Detsa papanbëbeje paxainame? jai. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Siete papanbëbeje paxainajë, jai. 6 Nexata Jesús itoroba daxitajivi penaenexa irata. Nexata Jesús pita siete papanbëbeje. Nexata Diosojavabelia Jesús jumaitsi: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pataxaejava, jai. Bajaraxuacujinae Jesús epatsicacapona pan. Nexata Jesús pepatsicacaepan rajutapona pijajivijavabelia. Nexata juya Jesús pijajivi bajarapapan tsicobetsana daxitajivi pexaenexa. 7 Dujuainëxinua xaina. Icatsia Jesús jumaitsi Diosojavabelia dujuainëxi yabara: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame dujuainëxi, jai. Nexata icatsia pijajivi itoroba petsicobetsanaenexa daxitajivi bajarapadujuainëxi. 8 Daxitajivibitsaëtoxaneto nabane xaniavaetsia. Nexata peyajuvënëcopabijavanë Jesús pijajivi caetuata. Vënëba siete xuabeje bemapirecuenia pexanaejavanë. 9 Pexaejava nabane bejamatabëcuene cuatro mil pajivibeje. Nexata jane baja pexaejava pexaecujinae, Jesús jivi naviabiaexana pijabonëjavabelia. 10 Bajaraxuacujinae Jesús, pijajivi yajava, runareca jera ënëabereca. Jesús pijajivi barëpona Dalmanuta nacuayabelia. 11 Fariseovi Jesúsjavaberena pata. Bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya jumenotaponatsi. Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, Dioso pesaëta pinijicuene exanare. Nexata pacacueneyapëtaenatsi Dioso pepacuene athëbëvetsica pecaitorobinëcuenetsica, jai. 12 Nexata bajarapamonae yabara Jesús bitso jamatabëcuenebëjai. Nexata Jesús athëbë venajumalixuabica. Jumaitsi: —¿Detsa xuajitsia panevajëcame pinijicuene patacatsitaexanaenexa pataneyapëtaenexamë pepacuene Dioso athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Itsiata apo pacatsitaexanaetsi tsane pinijicuene taexanaejava, jai Jesús. 13 Nexata baja Jesús bajarapamonae vecuapona. Icatsia runareca jera ënëabereca. Pucaxaneto itsapanabelia baja Jesús pona. 14 Jesús pijajivi nacofënëta pemarue. Nexata saya caepanbëyo capona jerata. 15 Nexata Jesús pijajivi muxujioba pejumecovënëtsiyaniva fariseovi itsa tsipaebatsi saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Panejumetaema. Xania panayajivitaema fariseovi pijalevadura, jai Jesús pijajivijavabelia. Bajarapacuenia Jesús jumaitsi fariseovi petsipaebilivaisi, nacuaevetsinë ata, Herodes, petsipaebilivaisi, Jesús pijajivi pejumecovënëtsiyaniva. 16 Itsiata Jesús pijajivi apo jumeyapëtaetsi. Bajaraxuata Jesús pijajivi nabarëcuaicuaijai bajarapacuenia Jesús pejumaitsijume yabara. Jesús pijajivi najumaitsi: —Jesús nacajumaitsi: “Xania panayajivitaema fariseovi pijalevadura,” nacajai. Baja raeta pacuenia Jesús nacajumaitsi pan apo vajacaponaexae, najai Jesús pijajivi. 17 Jesús pijajivi jamatabëcueneyapëtane bajarapacuenia jamatabëcuenenavëxaniabiaya penajumaitsijava levadura yabara. Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa xuajitsia panajumaitsimë: “Baja raeta pacuenia Jesús nacajumaitsi pan apo vajacaponaexae,” panajamë? Paxamë abaxë apo panejumeyapëtaemë xua yabara pacajumaitsitsi. Pajamatabëcuenetajamë bitso. 18 Pan yabara raja apo pacajumaitsitsi. Pan itsa namatavenonaejitsipatsi, necaëjëpa taexanaenexa. ¿Apo panajamatabënapitsimë tsipaji pacuenia exanajë pamatacabi pan namatavenonatsi? 19 Pacujinae epatsicacajë cinco papanbëmibeje panetsicobetsanaenexa cinco mil ponëbejejavabelia, bajarapacujinae peyajuvënëcopabijavanë, ¿detsa xuabeje pavënëtame bemapirecuenia pexanaejavanë? jai Jesús pijajivijavabelia. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Doce xuabeje pavënëtajë, jai. 20 Jesús icatsia jumaitsi: —Pacujinae epatsicacajë siete papanëmibeje panetsicobetsanaenexa cuatro mil pajivibejejavabelia, bajarapacujinae peyajuvënëcopabijavanë, ¿detsa xuabeje pavënëtame bemapirecuenia pexanaejavanë? jai Jesús. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Siete xuabeje pavënëtajë, jai. 21 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Panejumeyapëtaneme tsabaja pan yabara apo patacajumaitsijava? Xanë pacajumaitsitsi: “Xania panayajivitaema fariseovi pijalevadura,” pacajaitsi. Bajarapacuenia pacajumaitsitsi panejumecovënëtsiyaniva fariseovi petsipaebilivaisi, panejumecovënëtsiyaniva nacuaevetsinë ata Herodes. Tsipaji bajarapamonae pacatsipaebiana saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua, jai Jesús pijajivijavabelia. 22 Jesús, pijajivi yajava, patajopa Betsaida tomarata. Nexata Jesús tocanajetarubenatsi bitso pitaxutotsëcënaenë, apo petaenë. Pinijicuenia vajëcatsi Jesús pitaxutojayatsinexa bajaraponë pitaxutoxanepanaenexa. 23 Nexata Jesús cobepita. Barëpona pesaicaeyojavabelia, tomarapënëyabelia. Nexata bajarajotalia Jesús peionitota itaxutoexaba. Itaxutojayata. Bajaraxuacujinae Jesús yanijoba. —¿Cacaëjëpa tsabaja netaejava? jai Jesús. 24 Nexata bajaraponë naëcota. Jumaitsi: —Taniji pebijivi pejinavanapaejava. Itsiata saya benetsita naejavanë, jai bajaraponë. 25 Nexata icatsia Jesús itaxutojayata. Bajara jane xaniavaetsia naitaxutobabatsiaya naëcota. Itaxutoxanepana jane baja. Xaniavaetsia baja tane. 26 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Naviare nijaboyabelia. Pëtsa abaxë poname tomarabelia. Pëtsa paebame itsajivijavabelia ata pacuene caexanatsi, jai Jesús. 27 Jesús, pijajivi yajava, najetaruca. Pona pepatsinexa Cesarea de Filipovënë tomarajumaverena penaetomaraxijavabelia. Namutua abaxë penajetarubenaejavata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa jivi jumai tsabiabi xanë yabara? ¿De tsaeta xanë ponënë? jai Jesús pijajivijavabelia. 28 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Itsamonae xamë yabara jumai tsabiabi: “Juanpijinëmi raeta jivibautisabinëmi icatsia asaë,” jai tsabiabi. Itsamonae pijinia jumai tsabiabi: “Diosojumepaebinëmi raeta, profeta Elíaspijinë, ponëmi bajayata ponapona, icatsia asaë,” jai tsabiabi. Itsamonae pijinia jumai tsabiabi: “Bajayata raeta Diosojumepaebivimi profetavimiyajuvënënë icatsia asaë,” jai tsabiabi xamë yabara, jai Jesús pijajivi. 29 Nexata icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia. —¿Detsa nexata paxamë pajamatabëitsimë xanë yabara? ¿Detsa xanë ponënë? jai Jesús pijajivijavabelia. Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Xamë cajena Cristomë, athëbëvetsica Dioso pecaitorobinëtsica jivi necapanepaenexa, jai Pedro Jesúsjavabelia. 30 Nexata Jesús pijajivijavabelia jumaitsi: —Pëtsa bajarapacuenia itsajivijavabelia papaebame. “Cristo raja,” pajamë pëtsa xanë yabara, jai Jesús. 31 Jesús pebeyaxuabijavanexatsi, tajëvelia navajunupaeba pijajivijavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: —Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, pinijicuenia bejiobinë tsane. Judíovi pijaancianovi, sacerdotevi penamatacaitorobivinua, judíovi pecujarubivinua, apo nejumecovënëtsi tsane Cristonëcuenenë. Nexata bitso nebejiobiaexanaena. Bajaraxuacujinae nebeyaxuabiana. Itsiata baitsi jane tatëpaecujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata pebeyaxuabijavanexatsi. 32 Jesús jumenapebetsiaya pijajivi xaniavaetsia tsipaeba mapajumeje. Nexata Pedro junata Jesús pebarëponatabinexa pesaicaeyojavabelia. Nexata Pedro pesaicaeyojavatalia jumaitsi Jesúsjavabelia: —Pëtsa bajarapacuenia cuaicuaijamë netëpaejavanexa yabara, jai Pedro Jesúsjavabelia. 33 Nexata Jesús Pedrovecua napënëyorotaxuaba. Taenuca pijajivi penaejavabelia. Nexata Jesús napënëyorotsia jumai tsanucae Pedrojavabelia: —¡Dovathi, nevecuanatixire! Tsipaji xamë apo jitsipaemë pacuenia Dioso jitsipa taexanaenexa. Saya ëjivi pacuenia jitsipa taexanaenexa, jitsipame, jai Jesús. 34 Nexata Jesús junata pijajivi, daxita jivibitsaëto yajava. Jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pajivi jitsipa tanepënaponaejava, bajarapajivi copatsi pejitsipaecuenia pexanaenexa penajamatabëxainabiabijavami. Exanaponaponae taitorobicuenia. Najamatabëcueneveretsinua bejiobiaexanaejitsia atatsi, beyaxuabijitsia atatsinua, Dioso pejumelivaisi yabara piajamatabëcuenesaë tsaponaponaenexa. Nexata jane baja xuacujinae nepënaponaena. 35 Pajivi exanaponapona penatojitsipaecuenia, apo xainae tsane matacabi apo pevereverecaejava. Pajivi xanë tajamatabëcueneta copata penatojitsipaecuenia pexanabiabijavami, jivi tacapanepaelivaisitanexa pejamatabëcuenetanua, bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava. 36 Pajivi exanaponapona penatojitsipaecuenia, bajarapajivi Diosovecua naxuabiana. Nexata bajarapajivi daxitacuene xainae ata mapanacuapijicueneje, itsiata nacuerata. Tsipaji pexainaecuene apo capanepae tsanetsi Diosojavabelia. 37 Tsipaji acuenebi tsane itsajivi ata pematamotsinexa penaxuabiyaniva Diosovecua. 38 Pajivi tajajivitonë ata, Dioso apo pejumecovënëtsivi tuatuajëta, pibisiacuene pexanaevi tuatuajëta ata, navënëlivaisicaura tsane xanë tajajivitonëcuene, tanejumecovënëtsijava ata yabara, nexata juya xanë bajarapajivi, tajajivitonë ata, tajajivitonëcuene vënëlivaisicauranë tsane taxa Diosojavabelia. Bajarapajivi vënëlivaisicauranë tsane pamatacabi icatsia patsianicajë. Baitsi pamatacabi xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, ángelevi yajava, patsianicajë, pamatacabi yajavapatsianicajënua taxa Dioso pijapenivenivenaecotia, jai Jesús pijajivijavabelia.

Marcos 9

1 Icatsia Jesús jumaitsi jivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Daxita paxamë patëpaenejevamë, Dioso taxuxuabiana pijajivi pevetsijava mapanacuataje. Nexata paxamëyajuvënëvi pepuatae tsane Dioso petaxuxuabijava pijajivi pevetsijava mapanacuataje, tëpaena. Dioso raja pijajivi evetsiana pinijijamatabëcuenesaëta, jai Jesús jivijavabelia. 2 Jesús petëpaejavanexa tajëvelia penavajunupaebicujinae, seis pamatacabibejecujinae, Jesús pijajivi, acueyabi ponëbeje, barëpona pinijitsutoxanetojumabetsia. Jesús barëjunaya mapamatabëxëyoje: Pedro, Santiago, Juan. Bajarapamatabëxëyo Jesús barëjunaya pinijitsutoxanetojumabetsia. Nexata petsutojumatatsia Jesús perabënivenivena bajarapamonae pitabarata. 3 Jesús penaxatatsijava bitso nivenivena. Bitso niojai. Mapanacuataje pexaniaquiatsiva ata apo caëjëpaetsi bajarapacuenia peniojaiyaexanaenexa. 4 Jesús pijajivi bajarajota tane jemata penaitajëtsijava bajayata petëpaenëmibeje, Elíaspijinëbeje Moiséspijinëbeje. Jesús barëcuaicuaijaitsi bajaraponëbeje. 5 Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia mapacueniaje: —¡Patajatuxanenë, pijacuaxae panebarëponame! Pacatoexanaenatsi acueyabi pabobërëtobeje. Itsabobërëto xamënexa tsane. Itsabobërëto Moisésnexa tsane. Itsabobërëto Elíasnexa tsane, jai Pedro Jesúsjavabelia. 6 Bajarapacuenia Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia canaëjëtsinejeva. Tsipaji bitso bajarapamonae najunaviaca. Nexata apo yapëtae pacuenia jumaitsijitsia. 7 Nexata daxita bajarapamonae pematatsënëvetsica itarërëbo mataacataxuabatsi. Nexata bajarapamonae jumetane bajarapaitarërëbojavavetsica Dioso pejumaitsijava. —Mara ponë taxënato, tasivanëje. Panamuxunaevere bajaraponë, jaitsica Dioso Jesús pijajivijavabelia. 8 Bajarajota bajarapamonae itsa naëcobarëcëpalia Jesúsjavabelia, ajibi baja bajaraponëbeje. Caenë baja Jesús nuca. 9 Nexata Jesús pijajivi itsa barërunanucaponaica petsutojumavetsica, jumeitaveta pijajivi. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Pëtsa patsipaebame itsajivi ata pacuene pataneme. Matapania xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, icatsia asaënë tsane tatëpaecujinae, nexata jane baja matapania patsipaebianame, jai Jesús pijajivijavabelia. 10 Bajarapamonae, acueyabi ponëbeje, jumecovënëta pejumaitsicueniatsi. Itsiata ëpamonae nayanijobabiaba. —Jesús jumai tsabiabi: “Tatëpaecujinae icatsia asaënë tsane,” jai tsabiabi. ¿De tsamëra pajamatabëcuene xaina bajarapalivaisi? najai tsabiabi bajarapamonae. 11 Nexata Jesús pijajivi yanijoba Jesúsjavabelia. Jesús pijajivi jumaitsi: —Patajatuxanenë, ¿detsa xuajitsia judíovi pecujarubivi jumai tsabiabi: “Bajayata ponëmi ponapona, Elíaspijinë, petëpaecujinae icatsia asaë tsane. Bajaraponë copiata patsiana. Bajaraxuacujinae patsiana Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsiatsica pepo vajanacacapanepaenënexa jane baja,” jai tsabiabi? jai Jesús pijajivi Jesúsjavabelia. 12 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —“Copiata Elíaspijinë patsiana. Nexata bajaraponë jamatabëcuenexanetsiana daxitajivi,” itsa jai, Juanpijinëmi jivibautisabinëmi yabara jumaitsi. Nexata baja xaniajai pacuenia judíovi pecujarubivi jumaitsi. Tsipaji baja Juanpijinë tavajënaeya jivi jamatabëcuenexanetanajetaruca. Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, athëbëvetsica Dioso nitoroba jivi tacapanepaenexa. Nexata xanë yabara tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Bejiobi tsane pinijicuenia. Apo jitsipaetsi tsane. Naitaxutojematsianatsi,” jai xanë yabara tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús pijajivijavabelia. 13 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia Juanpijinëmi yabara: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Elíaspijinë rabaja patajopa. Pepatsicujinae baja exanatsi daxita pacuenia jamatabëexanatsi. Nexata exanatsi pacuenia baja cajena Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi bajaraponëmi yabara, jai Jesús pijajivijavabelia Juanpijinëmi yabara. 14 Jesús pijajivi, acueyabi ponëbeje, petsutojumabetsia pebarëponaecujinae, icatsia barënaviatsica. Itsamonae Jesús pijajivi pepuenetsivijavabetsica, barënaviatsica. Nexata Jesús tane pijajivi jivibitsaëtoxaneto pevajënae pematatoyoronaejavatsi. Jesús tanenua judíovi pecujarubivi anaeya pejumenotsijavatsi Jesús pijajivi. 15 Nexata bajarapamonae itsa taerëcëpa Jesús, daxita jamatabëcuenebarëyaya cujinaeyeca Jesúsjavabelia pebajacobinexatsi Jesús. 16 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa xua yabara panajumeanaenotame pinijicuenia? jai Jesús. 17 Caenë bajarapajivi bitsaëtoxanetoyajuvënënë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, mara picani taxënatonëyo, dovathi peyajavaponaponaenëyo, catocanajetarucatsije. Maponëyoje dovathi apo netonatsipaebiaexanaetsi. 18 Itsa raja dovathi vaetababiabatsi, irata xuababiabatsi. Nexata bajarajota pecuibothamu tsabiabi. Vonoquiraquirajainua tsabiabi. Daxitanëyo aperabëbaba tsatababiabireca. Picani raja nijajivijavabelia jumaitsinë: “Panetovecuacapitsapare dovathi,” janë. Itsiata bajarapamonae apo caëjëpaetsi tanetovecuacapitsapaenexa, jai bajaraponë Jesúsjavabelia. 19 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —¡Paxamë baja rovia apo pajumecovënëtsimë Dioso papecayavenonaejavanexa! Bajaraxuata apo pacajamatabëcuenecaëjëpae pejevaxinë panevecuacapitsapaenexa dovathi. ¿Detsa paepatojebi abaxë paxamëjavata ponaponaenajë? ¿Detsa paepatojebi abaxë paxamëjavabelia ajamatabëcuenesaënë tsaponaponae tsane patanejumecovënëtsinexamë? Panetocarenamëre pejevaxinë, jai Jesús pijajivijavabelia. 20 Nexata tocarenatsi Jesús pejevaxinë. Dovathi itsa tanetsi Jesús, nexata icatsia bajarajota dovathi pejevaxinë tëpajoneyaexanatsi. Irata xuabatsi pejevaxinë. Nexata pejevaxinë natorenaba irata. Pethamu pitsapa pecuibuatsina. 21 Nexata Jesús yanijoba pejevaxinë paxajavabelia. —¿Detsa pamatacabibeje xaina petaxuxuabicujinaetsi mapacueneje? jai Jesús. Nexata pejevaxinë paxa jumaitsi: —Penacuetojavaveliacujinae cajena taxuxuabatsi. 22 Bajayajebi picani isotojavalia dovathi netoxuababiabaliatsi. Menialia ata netoxuababiabaliatsi. Beyaxuabijitsiatsi bajarapacuenia. Xamë itsa cacaëjëpa itsacuenia ata taneyavenonaenexamë, ¡nitaxutotsoniataema! ¡Neyavenonare! jai pejevaxinë paxa Jesúsjavabelia. 23 Nexata Jesús jumaitsi pejevaxinë paxajavabelia: —Pajivi jumecovënëta Dioso peyavenonaejavanexatsi, bajarapajivi Dioso yavenonatsi daxita xua namatavenona, jai Jesús. 24 Nexata pejevaxinë paxa aëjai. Jumaitsi: —¡Jumecovënëtajë baja cajena! ¡Neyavenonare bitso orijibia tajumecovënëtsinexa! jai bajaraponë Jesúsjavabelia. 25 Nexata Jesús itsa tane jivibitsaëtoxaneto penacaetuataponaejava Jesúsjavaberena, nexata Jesús itaveta dovathi. Jumaitsi: —Dovathi, xamë pejevaxinë apo nenatsipaebiaexanaenë. Apo nejumetaeyaexanaenënua. Xanë caitavetatsi. Pitsapare mapapejevaxinëvecuaje. Pëtsa baja icatsia junuame matavëjëa maponëyojavaberenaje, jai Jesús dovathijavabelia. 26 Nexata dovathi pejevaxinë icatsia aëjaiyaexanatsi. Tëpajoneyaexanatsi. Vecuapitsapatsi jane baja. Puenetabuatatsi bepetëpaenëyo. Nexata itsamonae bajarajota jumaitsi: —Pejevaxinë rabaja tëpa, jai bajarapamonae. 27 Nexata Jesús cobepita pejevaxinë. Cobevaetabiaya yotsina. Nexata pejevaxinë nonotabapuna. 28 Nexata xuacujinae Jesús boya itsa joneya, Jesús pijajivi jumaitsi: —¿Detsa xuajitsia meta paxanë apo panecaëjëpae patavecuacapitsapaenexa dovathi? jai Jesús pijajivi. 29 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Mara paviria dovathije apo jitsipae pepitsapaejavaje. Matapania panexaejava apo paxaemë tsipae panevajëtsinexa asaëyata Diosojavabelia panecapitsapaenexa dovathi, pitsapaejitsipa, jai Jesús pijajivijavabelia. 30 Jesús pejevaxinë dovathi pevecuacapitsapaecujinae, Jesús baja, pijajivi yajava, pona. Nexata Jesús, pijajivi yajava, najetaruca Galilea nacuajava. Jesús jitsipa pijajivi pebarënajetarucaenexa bajaraxuayo itsajivi ata yapëtaenejevatsi. 31 Tsipaji Jesús pebeyaxuabijavanexatsi, tajëvelia navajunupaebapona pijajivijavabelia. Jumai tsaponae Jesús pijajivijavabelia mapacueniaje: —Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, necanajetsiana itsamonae pecobeyabelia. Bajarapamonae nebeyaxuabiana. Itsiata baitsi jane tanebeyaxuabicujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane, jai tsaponae Jesús pijajivijavabelia. 32 Itsiata pijajivi apo jumeyapëtaetsi. Bajarapamonae ajumeura Jesúsjavabelia peyanijobinexa bajarapalivaisi yabara. 33 Jesús pijajivi barëpata Capernaum tomarata. Jesús pijajivi pebarëpatsicujinae, boyalia itsa barëjoneya Jesús, yanijoba pijajivijavabelia. —¿Detsa pitsicuene yabara namutua bitso panajumenotanajetarubename? jai Jesús. 34 Nexata Jesús pijajivi moya. Tsipaji Jesús pijajivi namutua najumaitsi tsanajetarubenae: —¿Detsa ponë vaxaitsiyajuvënënë nacavecuaayaijamatabëcuenenë bitso? najai tsanajetarubenae Jesús pijajivi. 35 Nexata Jesús eca. Junata pijajivi, doce ponëbeje. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Pajivi jitsipa ayaijamatabëcuenejivi penaexanaenexa daxitajivi matatoxenetsia, bajarapajivi beveliajamatabëcuenejivi natae peyavenonaenexa daxitajivi, jai Jesús pijajivijavabelia. 36 Bajaraxuacujinae Jesús cobepita pejevaxinëyo. Pijajivi pitabarata nuteta. Bajaraxuacujinae Jesús isapita. Jumaitsi pijajivijavabelia: 37 —Pajivi copiapita tanejumecovënëtsijiviyo, mapitsipejevaxinëyo ataje, xanë taniji tanecopiapitsijava. Pajivi necopiapita, ëxanë apo necopiapitsi. Ponë nitoroba, neyajavacopiapita, jai Jesús pijajivijavabelia. 38 Jesús pijajivitonë, Juan, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, pataniji itsanë nevënëta dovathi jivivecua pecapitsapaejava. Itsiata bajaraponë apo paxanëyajuvënënë. Nexata paitavetajë bajaraponë dovathi jivivecua pecapitsapaponaejava, jai Juan. 39 Nexata Jesús jumaitsi Juanjavabelia: —Pëtsa paitavetame bajaraponë. Tsipaji raja pajivi pinijicuene pexanaejava exana tavënëta, bajaraxuacujinae acuenebi bajarapajivi tanebaranatsipaebinexa pibisiacuenia. 40 Tsipaji raja pajivi pibisiacuene apo najamatabëxainae vaxaitsijavaberena, bajarapajivi nacajamatabëcueneyavenona. Bajarapajivi bevaxaitsijamatabëcuenejivi. 41 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pajivi tsiquirijavayo ata mera pacarajutsiana paneapaenexa patajajivixaemë, bajarapajivi pepacuene Dioso matamotsianatsi mera papecarajutsimatamo, jai Jesús Juanjavabelia. 42 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pajivi pibisiacuene exanaeyaexanaejitsipa mapitsipejevaxijivixi ataje, tanejumecovënëtsiyajuvënëjiviyo, bajarapajivi Diosojavabelia bitso naneconitsipa. Nexata Dioso ayaicuenia naneconitsiaexanaejitsipatsi. Nexata pajivi najamatabëxaina pibisiacuene pexanaeyaexanaenexa tanejumecovënëtsivijavabelia, abaxë pibisiacuene exanaeyaexanaenejeva, bajarapajivi bevësicëtatsi ibotoxanetojavabelia. Nexata bajarapajivi yamaëya, ibotoxaneto yajava, bexuarecatsi pucaxaneto tuatuajëareca. Bajarapajivi bexuarecatsi bitso penaneconitsiyaniva Diosojavabelia pibisiacuene itsa exanaeyaexana tanejumecovënëtsiviyajuvënëvi. 43 Bajaraxuata panecobeta pibisiacuene itsa paexaname, panacobecaucure. Itsiata xanepana panejonenexa cobemataxucaeya apo pevereverecaenacuajavabelia. Biji rajane apo xanepanae tsipae panejonenexa infiernojavabelia anijacobebeje yajava, itsajota isotocotia apo itaxupae caeto ata. 44 Bajarajota apo tëpae oro, jivivixaevi. Isotocotia ata apo itaxupae caeto ata. 45 Itsa panetaxuta ata pibisiacuene paexaname, panataxucaucure. Itsiata xanepana panejonenexa taxumataxucaeya apo pevereverecaenacuajavabelia. Biji apo xanepanae tsipae panejonenexa infiernojavabelia anijataxubeje yajava. 46 Bajarajota apo tëpae oro, jivivixaevi. Isotocotia ata apo itaxupae caeto ata. 47 Paneitaxutota ata panetaejava yabara pibisiacuene itsa paexaname, panaitaxutocajure. Itsiata xanepana panejonenexa pacaeitaxutojivimë apo pevereverecaenacuajavabelia, Dioso pijanacuayabelia. Biji rabiji apo xanepanae tsipae panejonenexa anijaitaxutobeje yajava infiernojavabelia. 48 Bajarajota apo tëpae oro, jivivixaevi. Isotocotia ata apo itaxupae caeto ata. 49 Dajubinë jivi itsa beyaxuaba Diosojavabelia ofrendacuenia pevi perajutsinexa, viexaba yajota pevixanepanaenexa. Bajara pijinia pacuenia pejamatabëcuenexanepanaenexa, daxita Dioso pijajivi ata jamatabëcueneëjëbianatsi mapanacuataje. 50 Yajo raja xanepana. Itsiata yajo pexaicaejavami itsa ajibi tsipae, apo xanepanae tsipae itsacuenejavayonexa ata. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata pajamatabëcueneitsimë tsipae Diosojavabelia, itsa apo pavecuapanepaemë tsipae papecajamatabëcuene ëjëtaponaejava. Nexata pajamatabëcuenesaëmëre panejamatabëcuenexanepanaenexa Diosojavabelia. Pajinavanapare xaniavaetsia itsamonaejavabelia ata, jai Jesús pijajivijavabelia itsajivi ata Jesús pijajivi pibisiacuene pexanaeyaexanaeyaniva.

Marcos 10

1 Jesús baja pona Capernaum tomaravecua. Pona Judea nacuayabelia. Bajaraxuacujinae Jordánmene itsapanabelia, paira, Jesús pona. Bajarajotalia icatsia jivibitsaëtoxaneto pata Jesúsjavaberena. Nexata icatsia Jesús livaisi tsipaeba bajarapamonae. Tsipaji baja cajena Jesús livaisi petsipaebanajetarucaenë. 2 Nexata fariseovi Jesús cujibarenatsi petsipaebilivaisi yabara jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobinexatsi. Nexata Jesús bijiaya itsa jumecanaviata, neconitsijitsiatsi. Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Xanepana tsaja penacojiobinë pijava pexuabinexa? jai. 3 Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —¿Detsa pacuenia bajayata Moiséspijinë pacaitoroba panijavajivi panexuabiyaniva? jai Jesús. 4 Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Moiséspijinë tocopata, ponë pijava jamatabëxuaba, pexuabinexa. Itsiata baitsi jane Moiséspijinë tocopata, ponë pijava xuabijitsia, copiaya petoyaquinaenexa cuyalatobaxuto pijavajavabelia. Nexata ponë pijava xuabijitsia, copiaya pijava toyaquinabiaba pitavetsilivaisi pexuabinexa jane baja pijava. Bajarapacuenia pexanaenexa, ponë pijava jamatabëxuaba, Moiséspijinë tocopata, jai fariseovi Jesúsjavabelia. 5 Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Moiséspijinë raja bajarapacuenia pacatocopata paneajamatabëcuenelivaisitajaxae. 6 Pamatacabi Dioso taxuxuaba nacua pexanaejava, bajarapamatacabita Dioso exana pebi, pijava yajava. 7 Bajaraxuata pebi itsa nacojioba pijavajavabelia, banatsata paxavecua, pena atavecua. 8 Nexata Dioso tane anijajivimibeje becaejivi. Nexata Dioso apo tae beanijajivibeje. Becaejivi saya tane Dioso. 9 Bajaraxuata itsanë ata apo bexuabi pijava. Tsipaji Dioso pejamatabëcueneta napitsiaexanatsibeje, jai Jesús fariseovijavabelia. 10 Bajaraxuacujinae Jesús pijajivi pijaepato itsa barënacopata bota, nexata Jesús pijajivi yanijobatsi bajarapacuene yabara. 11 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Ponë pijava pexuabicujinae, itsava icatsia itsa pita, bajaraponë pibisiacuene exana pevitota. Nexata naneconita Diosojavabelia. Tsipaji itsava jaita pepo pijavavecua. Dioso cajena abaxë bajaraponë pexuabiva pepo pijavacuenia totanetsi. 12 Bajara pijinia itsi petiriva ata pamona pevecuanaviatsicujinae, itsanë icatsia itsa pitatsi. Bajarapova pibisiacuene exana pevitota. Nexata naneconita Diosojavabelia. Tsipaji itsanë jaita pepo pamonavecua, ponë abaxë Dioso totanetsi pamonacuenia, jai Jesús pijajivijavabelia. 13 Jesúsjavaberena itsamonae pejevaxijivixi tocapataponatsi Jesús pejayataponaenexa pecobeta. Nexata Jesús pijajivi itaveta pexi pecapatsivi. Jesús pijajivi jumaitsi pexi pecapatsivijavabelia: —Pëtsa patocapataponame panexi Jesúsjavaberena, jai. 14 Nexata Jesús itsa tane bajarapacuenia pijajivi pejumaitsijava, Jesús jamatabëcueneanaepanaxuareca. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Pëtsa paitavetame. Pacopare pejevaxijivixi pepatsinexa xanëjavaberena. Mapitsipejevaxijivixije jumeaebinejeva, xaniavaetsia bajumecovënëta palivaisi tsipaebatsi. Nexata pamonae jitsipa pejonejava Dioso pijanacuayabetsia, bajara pijinia pacuenia jumeaebinejeva xaniavaetsia bejumecovënëta Dioso pejumelivaisi. 15 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Mapitsipejevaxijivixije itsa jumecovënëta palivaisi tsipaebatsi, bajumecovënëta xaniavaetsia jumeaebinejeva. Bajara pijinia pacuenia jumeaebinejeva, xaniavaetsia bejumecovënëta Dioso pejumelivaisi pamonae jitsipa pejonejava Dioso pijanacuayabetsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 16 Nexata Jesús isapitapona pejevaxijivixi, caejiviyo canacujitsia. Pecobeta jayatapona. Jesús pejevaxijivixijavabelia jumai tsaponae: —Dioso xaniavaetsia caevetsiana, jai tsaponae. 17 Pabota Jesús pejevaxijivixi isapitapona, bajarapabovecua itsajavabelia baja icatsia Jesús ponaejitsia. Nexata baja Jesús itsa naropotsijitsia, pevëjëato cujinaerucarena Jesúsjavaberena. Jesús pitabarata pematabacabëta nucajunua. Jumaitsi pevëjëato Jesúsjavabelia: —Petuxanenë, pexaniajamatabëcuenenëmë. ¿Detsa pitsicuene bexanajë taxainaenexa matacabi apo pevereverecaejava? jai pevëjëato. 18 Nexata Jesús jumaitsi pevëjëatojavabelia: —¿Detsa xuajitsia: “Pexaniajamatabëcuenenëmë,” nejamë? Ajibi raja itsapebi ata pexaniajamatabëcuenenë. Caenë rabaja Dioso pexaniajamatabëcuenenë. 19 Xamë baja yapëtaneme pacuenia Dioso pejumelivaisita itoroba jivi pejumecovënëtsinexa. Jumaitsi mapacueniaje: “Pëtsa jaitame itsava nijavavecua. Pëtsa beyaxuabame jivitonë. Pëtsa nacobetoxotame. Pëtsa itsamonae pexanaejava yabara najumetsënëtsiaya paebame. Pëtsa yamaxëitojorobiaya vecuapitame itsajivi pexainaejava. Axa yaiyataema. Ena ata yaiyataema,” jai Dioso pejumelivaisita. Xamë baja yapëtaneme bajarapalivaisi, jai Jesús pevëjëatojavabelia. 20 Nexata pevëjëato jumaitsi Jesúsjavabelia: —Petuxanenë, daxita rabaja bajarapalivaisianë jumecovënëtajë pejevaxinëjavaveliacujinaenë, jai pevëjëato. 21 Nexata Jesús asivaya tane pevëjëato. Jumaitsi: —Caejava raja catosaica nexanaenexa. Ponare necanajetsinexa daxita nexainaecuenemi. Bajarapamatamomi tsicobetsanaename bepejiobivi. Nexata bajarapacuenia xainaename bitso nexainaecuene Dioso pijanacuatatsia. Nexata najamatabëcueneverere, cabejiobiaexanae ata, cabeyaxuabijitsia atanua tajumelivaisi yabara, niajamatabëcuenesaë tsaponaponaenexa. Nexata jane baja xuacujinae nepënaponaename, jai Jesús pevëjëatojavabelia. 22 Nexata pevëjëato itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, najamatabëxainaeya baja vecuapona Jesús. Tsipaji pevëjëato daxitacuene bitso pexainaenë. Nexata pevëjëato apo jamatabëjumecovënëtsi palivaisi Jesús tsipaeba. 23 Nexata pevëjëato pecovëta Jesús pijajivi matatoyorotsia naëcota. Jumaitsi: —¡Pamonae bitso daxitacuene pexainaevi, tsiayapëbejetsi penajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia pecapanepaenexatsi Dioso pijanacuayabetsia! jai Jesús pijajivijavabelia. 24 Nexata Jesús pijajivi jamatabëcuenenabenajaca itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava. Nexata icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Tajamonae, pamonae bitso ëpexainaejavanexa najamatabëxaina, bajarapamonae bitso tsiayapëbejetsi tsane pejonenexa taxa Dioso pijanacuayabetsia. 25 Pacuenia camello ayainëxae, acuenebi pejonejava palutaetoitaxutovojotualia, bajara pijinia pacuenia bitso pexainaenë acuenebi tsane pejonejava Dioso pijatomarabetsia. Tsipaji najamatabëxaina bitso ayaijava pexainaenexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 26 Jesús pijajivi itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, bitso jamatabëcuenenabenajaca. Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa nexata pitsivi panepaena Diosojavabelia bitso pexainaevi ata itsa apo panepae tsane Diosojavabelia? jai. 27 Nexata Jesús asaëya naëcota pijajivijavabelia. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Jivi raja apo caëjëpaetsi pijacuata penacapanepaenexa Diosojavabelia. Caenë Dioso caëjëpatsi jivi pecapanepaenexa. Dioso raja caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 28 Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, paxanë rabaja pacopatajë daxitacuene pataxainaejavami. Nexata baja pacapënajinavanapatsi, jai Pedro. 29 Nexata Jesús jumaitsi: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pajivi xanë tajamatabëcueneta, jivi tacapanepaelivaisitanexa pejamatabëcuenetanua, pueneta pijabomi, pematapijivi ata, pejuyapijivi ata, paxa ata, pena ata, pijava ata, pexi ata, pijapabianë ata, nexata bajarapajivi bitso ayaijava Dioso rajutsianatsi pepuenetsijavanëmi matatoxenetsia. 30 Caejavayomijamatabëcuene tsaponae, rajutsianatsi mapanacuataje cien xuabeje tsaponae pevajënaeyabelia. Bajarapajivi icatsia xainaena bonë, pematapijivi ata, pejuyapijivi ata, pena ata, pexi ata, pabianë ata. Itsiata bajarapajivi itoya tsanetsi mapanacuapijivije. Bejiobiaexanabiabianatsinua. Itsiata baitsi jane bexëajavabelia xainaena matacabi apo pevereverecaejava. 31 Pamonae aeconoxae mapamatacabitaje ayaijamatabëcuenevi tanetsi, bajarapamonae Dioso beveliajamatabëcuenevi exanaenatsi. Pamonae pijinia mapamatacabitaje beveliajamatabëcuenevi tanetsi, bajarapamonae Dioso ayaijamatabëcuenevi exanaenatsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 32 Jesús, pijajivi yajava, najetaruca namutua. Pona Jerusalén tomarabelia. Jesús pijajivi, pepënaponaevitsi, jamatabëcuenenabenajaca. Tsipaji Jesús apo junavi bajarabelia peponaejava, yapëtae ata, pacuenia exanaejitsiatsi Jerusalén tomarata. Nexata Jesús icatsia junata pijajivi, doce ponëbeje, pesaicaeyojavabelia. Navajunupaeba tajëvelia pacuenia exanaejitsiatsi Jerusalén tomarata. 33 Jumaitsi Jesús tajëvelia pijajivijavabelia: —Panejumetaema. Mara Jerusalén tomarabelia ponatsije. Bajarajotalia xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivinua, pecobeyabelia necanajetsiana tanevaetabinexa. Nexata xanë neneconitsiana tanebeyaxuabinexa. Bajaraxuacujinae icatsia necanajetsiana itsanacuaverena pepatsivi pecobeyabelia. 34 Bajarapamonae necanecaponaena. Nesuabiana. Nejumatitibabena penaneconitsivi pejumaconitabiabimacata. Bajaraxuacujinae nebeyaxuabiana jane baja. Itsiata baitsi jane tanebeyaxuabicujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane, jai tajëvelia pijajivijavabelia Jesús penavajunupaebijavata pebeyaxuabijavanexatsi. 35 Zebedeo pexënatobeje, Santiagobeje Juanbeje, imoxoyoliabeje Jesús. Jumaitsibeje Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, pacuenia pacavajëtsijitsiatsibeje, bajarapacuenia pajitsipajëbeje patanetoexanaenexamëbeje, jaibeje Santiagobeje Juanbeje Jesúsjavabelia. 36 Nexata Jesús jumaitsi: —¿Detsa pitsicuene pajitsipamebeje patacatoexanaenexabeje? jai. 37 Nexata Santiagobeje Juanbeje jumaitsibeje: —Pamatacabi daxitacuene evetsianame, panetocopatsianamebeje patanaecaenexabeje nemuxuneneta vajanajuaevetsinexa. Itsanë naecaena necujuanenia. Itsanë naecaena netsavenonenia, jaibeje. 38 Nexata Jesús jumaitsi: —Paxamëbeje apo payapëtaemëbeje xua panevajëtamebeje. ¿Pacacaëjëpabeje tsaja panenacaevetsinexabeje papecabejiobiaexanaenexabeje pacuenia xanë nacaevetsianajë tanebejiobiaexanaenexa? ¿Pacacaëjëpabeje tsaja panenacaevetsinexabeje papecabeyaxuabinexabeje pacuenia xanë nacaevetsianajë tanebeyaxuabinexa? jai Jesús pijajivitonëbejejavabelia. 39 Nexata Santiagobeje Juanbeje jumaitsibeje: —Jãjã, panecaëjëpabeje cajena, jaibeje. Nexata icatsia Jesús jumaitsi Santiagobeje Juanbejejavabelia: —Paxamëbeje pacabejiobiaexanaenabeje pacuenia xanë nebejiobiaexanaena. Pacabeyaxuabianabejenua pacuenia xanë nebeyaxuabiana. 40 Itsiata baitsi jane xua panevajëtamebeje panenaecaenexabeje, itsanë tacujuanenia, itsanë tatsavenonenia, bajaraxua Dioso apo netocopatsi patacatocopatsinexabeje. Tsipaji raja taxa Dioso ëpitapetsivinexa abaxë bajaraxua toxaniavaeta, jai Jesús Santiagobeje Juanbejejavabelia. 41 Diez ponëbeje, Jesús pijajivi, itsa vënëtane pepëya bajaraxua Santiagobeje Juanbeje Jesúsjavabelia pevajëcaejavabeje, nexata bajarapamonae jamatabëcuenebaraanaepana Santiagobeje Juanbejejavabelia. 42 Nexata Jesús daxita pijajivi junata. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Payapëtaneme rabaja pacuenia nacuaevetsivi exana. Eveta caenacua canacujitsia. Nexata nacuaevetsivi pijajivicuenia eveta pamonae jinavanapa pevetsinacuanëjava. Nexata bajarapanacuanë pevetsivi ayaijamatabëcuenevi nataeyabiaba. Xua jamatabëitoroba pevetsinacuanëjava pejinavanapaevi petoexanaenexatsi, ajumesaëya itorobabiaba petoexanaenexatsi. 43 Pëtsa paxamë bajarapamonae cuenejëpaeya bajarapacuenia paexaname itsamonaejavabelia. Biji rajane ponë paxamëyajuvënënë jitsipa ayaijamatabëcuenenë penaexanaenexa daxita paxamëvecua, bajaraponë daxita paxamë bepanijajivitonëcuenia bepacayavenonabiaba. 44 Ponë paxamëyajuvënënë jitsipa penaexanaenexa papecanamatacaitorobinënexa, bajaraponë daxita paxamë bepanijajivitonëcuenia bepacayavenonabiaba. 45 Tsipaji rabaja xanë ata, Daxitajivi Pematapijinë atanë, apo patajopaenë jivi taneyavenonaenexa. Biji rajane xanë patajopajë tayavenonaenexa daxitajivi. Patajopajë tasivatëpaenexa jivi ayaibitsaëtoxaneto pibisiacuene pexanaeneconimi taneconimatamotsinexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 46 Jesús, pijajivi yajava, pata Jericó tomarabelia. Jesús icatsia, pijajivi yajava, itsamonaenua ayaibitsaëtoxaneto yajava, pitsapa Jericó tomaravecua. Nexata Bartimeovënënë, Timeo pexënato, eca namuto muxuneneta. Bartimeo, bitso pitaxutotsëcënaenë, apo petaenë. Jivijavabelia amoneya palata pevajëcabiabinë. 47 Nexata Bartimeo itsa jumetane Nazaret tomarapijinë Jesús imoxoyo penajetarucaejava, vavajai tsecae. —¡Jesús, Davidpijinë pemomomë, nitaxutotsoniataema! jai tsecae Bartimeo. 48 Nexata picani itsamonae jumeitavetatsi Bartimeo pemoyanexa. Itsiata bitsoyo orijibia vavajai tsecae. —¡Davidpijinë pemomomë, nitaxutotsoniataema! jai tsecae Jesúsjavabelia. 49 Nexata Jesús muxunanucojopa. Jumaitsi jivijavabelia: —Pajunaremena bajaraponë, jai. Nexata bajarapamonae junarena Bartimeo. Pejunatsivirena jumaitsi Bartimeojavabelia: —Najamatabësaëtaxuare. Nonotapunare. Jesús raja cajunarena, jai bajarapamonae. 50 Nexata Bartimeo penajumaxuabipana xuabapuna. Bepijia najetabarena Jesúsjavaberena. 51 Nexata Jesús yanijoba Bartimeojavabelia. —¿Detsa xua jitsipame tacaexanaenexa? jai Jesús. Nexata Bartimeo bitso pitaxutotsëcënaenë, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, jitsipajë taitaxutoxanepanaejava, jai. 52 Nexata Jesús jumaitsi: —Ponare baja. Nesivajamatabëjumaitsimë: “Jesús nitaxutoxanepanaeyaexanaena,” nesivajamatabëjamë. Bajaraxuata itaxutoxanepaname baja, jai Jesús Bartimeojavabelia. Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata, Bartimeo baja xaniavaetsia tane. Nexata baja bajaraponë Jesús pepëta napona.

Marcos 11

1 Jesús baja pijajivi barëimoxoyotanajetaruca Jerusaléntomara. Barëpata baja Betfagé tomarayobeje Betania tomarayobeje muxuneneta. Itsajota petsutojumata nubena olivonaenë, bajarajota Jesús barëpata. Bajarajota pebarëpatsicujinae Jesús itoroba anijanëbeje pijajivitonëbeje. 2 Jesús jumaitsi pijajivitonëbejejavabelia mapacueniaje: —Paponarebeje mapatomarayo ecaliajejavabelia. Ajena papatsiaremeliabeje, pataenutsianamebeje burro, pecëtanutsinëtsi. Bajarapaburro itsajivi ata abaxë apo jumaponae. Paisinaenamebeje. Payamaëcarenamëbeje tsane. 3 “¿Detsa xuajitsia paisinamebeje burro?” itsa pacajaibeje tsane itsajivi, nexata pajumaitsimëbeje tsane: “Vajatuxanenë raja namatavenona. Aeconoxae raja icatsia canaviatsiarena,” pajamëbeje tsane, jai Jesús pijajivitonëbejejavabelia. 4 Nexata Jesús pijajivitonëbeje liabeje. Caxitajarabanutabeje burro baupa muxuneneta. Cëtanutatsi burro namuto muxuneneta. Nexata bajaraponëbeje burro isinabeje. 5 Nexata bajarajota pejinavanapaevi yanijobatsibeje. —¿Detsa xuajitsia paisinamebeje burro? jaitsibeje. 6 Nexata bajaraponëbeje jumaitsibeje pacuenia baja Jesús itorobatsibeje. Nexata tocopatatsibeje pecaponaenexabeje. 7 Nexata jane baja burro capatabeje Jesúsjavaberena. Nexata Jesús pijajivi pijacamisajumavelia penaxatabijavanë burro tsijumajeba. Bajarapajumata Jesús ecaya. 8 Jesús penajetarucaenamutojavarena jivi ayaibitsaëtoxaneto pijacamisajumavelia penaxatabijavanë namutua tsivajënaeyerequejebaponatsi. Itsamonae naemaxërananë, pebaxu yajava, ucubaba. Nexata namutua Jesús tsivajënaeitabëtsiaya jebaponatsi yaiyataeya Jesús pecopiapitsinexatsi. 9 Jesús penajetarucaejavata jivi ayaibitsaëtoxaneto Jesús pevajënaeya namataxainaeya najetarubena. Itsabitsaëtoxaneto Jesús pecovëya cotocaevanajetarubena. Daxita bajarapamonae vavajai tsanajetarubenae. Jumai tsanajetarubenae: —¡Dioso yavenonaenatsi maponë najetarucaje! ¡Vajatuxanenë pejamatabëcueneta najetaruca! 10 ¡Dioso yavenonaenatsi maponë najetarucaje nacua pevetsinënexa! ¡Pacuenia bajayata vajasalinainëmi Davidpijinëmi nacua eveta, bajarapacuenia evetsijitsia! ¡Nexata vaxaitsi pexaniajamatabëcuene rajutatsi Diosojavabelia! jai tsanajetarubenae bajarapamonae. 11 Nexata jane baja Jesús patajopa Jerusalén tomarata. Templobojavalia joneya. Nexata Jesús templobota naitaxutocaeveta, pacuene jivi exana templobota, petaenexa. Nexata baja Jesús pepuatae pacuene jivi exana templobota, Jesús baja icatsia pona. Naviata abaxë Betania tomarabelia pijajivi, doce ponëbeje, yajava. Tsipaji baja caniviyotsia. 12 Jesús pijajivi barëmajita Betania tomarata. Nexata bajayacunua Jesús icatsia pijajivi barëlia Jerusalén tomarabelia. Nexata Jesús namutua penajetarucaejavata, piajani. 13 Jesús namutovecua tajiyotalia higueranae yabaxua taenuta. Nexata Jesús taeyojopalia bajaraponae pecuai perubenaejava. Itsa Jesús pata bajaraponaejavabelia, ëpebaxu saya tsanucae. Tsipaji cajena abaxë apo penacuaitsimatacabi. 14 Nexata Jesús jumaitsi higueranaejavabelia: —Itsajivi ata apo cacuaixae tsane matavëjëa, jai Jesús. Nexata pijajivi jumetanetsi bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava higueranaejavabelia. 15 Jesús, pijajivi yajava, pata Jerusalén tomarata. Nexata Jesús joneya temploboyalia. Nexata templobota Jesús tane pecanajetabiabivi, pecomuacaevinua. Nexata daxita bajarapamonae Jesús pitsapaeyaexana templobovecua. Palata pecambiababiabivi ata pijamesanëmi Jesús topënëyorobajaraba. Ucucu pecanajetabiabivi ata penabiabijavanëminua topënëyorobajaraba. 16 Jesús apo tocopatsi itsajivi ata itsacuenejava pecaponaenexa templobojava. 17 Jesús livaisi tsipaeba. Jumaitsi bajarajota pepatsivijavabelia: —Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota mapatemplobo yabara tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Tajabo raja daxitanacuanëpijivi xanëjavaberena penavajëcaebo tsane,” jai Dioso pejumaitsijava Dioso pejumelivaisibaxutota. Itsiata baitsi jane paxamë yamaxëitojorobiaya panenacobetoxotsinexa panacaetuatabiabame mapabotaje, jai Jesús templobota pecanajetabiabivijavabelia. 18 Sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivinua, jumetane daxita pacuenia Jesús exana jivijavabelia templobota. Nexata bajarapamonae najumejaita pacuenia Jesús beyaxuabijitsiatsi. Bajarapamonae cujunavatsi Jesús. Tsipaji daxitajivi jamatabëcuenenabenajaca Jesús petsipaebilivaisi yabara. 19 Ajena baja meravitsia, Jesús yajavapona pijajivi Jerusalén tomaravecua. 20 Jesús pijajivi barëmajita Betania tomarata. Nexata bajayacunua Jesús icatsia, pijajivi yajava, najetaruca pecovënamutua. Bajarapamonae taenuta higueranae baja petëpanucaejava daxita yatabutopaya. 21 Nexata Pedro najamatabënapita higueranae Jesús pebijataenutsijava. Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, jica, taema. Ponae higueranae bijataenutame, tëpanuca baja. ¿Detsa meta pacuenia tëpa baja? jai Pedro. 22 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paxamë bitso pajumecovënëre Dioso papecatoexanaenexa pacuenia pavajëtame. 23 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Itsa pajamatabëjumaitsimë tsipae Dioso yabara: “Dioso nejumecovënëtsiana xua vajëtsianajë Diosojavabelia,” itsa pajamatabëjamë tsipae, pacajumecovënëtsipa mapatsuto ataje. Nexata itsa pajumaitsimë tsipae mapatsutojavabeliaje: “Natixire majotavecuaje. Pucaxanetojavabelia jopare,” itsa pajamë tsipae, pacajumecovënëtsipa. Nexata mapatsuto ataje paneitorobicuenia, pacajumecovënëtsipa. Itsa pajumecovënëtsianame Dioso papecatoexanaejavanexa, itsa panajamatabëxainaenamenua Dioso ëpapecajumecovënëtsijavanexa, xua pavajëtsianame Diosojavabelia, Dioso pacajumecovënëtsiana. 24 Bajaraxuata pacajumaitsitsi. Daxita xua pavajëtsianame Diosojavabelia, pasivajamatabëjumaitsimë tsane: “Xua vajëtajë Diosojavabelia, pepacuene Dioso nejumecovënëtsiana,” pasivajamatabëjamëre. Nexata xua pavajëtsianame Diosojavabelia, Dioso pacajumecovënëtsiana. 25 Itsajivi pibisiacuene papecaexanaejava, pajamatabëcuenecaevare panevajëtsijavata Diosojavabelia. Nexata pabarajamatabëcuenexanepanare bajarapajivi. Nexata pijinia paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, jamatabëcuenecaeviana paxamë ata pitabarata pibisiacuene paneexanaejava. 26 Paxamë itsa apo pajamatabëcuenecaevimë tsane itsanë pibisiacuene papecaexanaejava, itsa apo pabarajamatabëcuenexanepanaemënua tsane, nexata pijinia paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, apo jamatabëcuenecaevi tsane paxamë pitabarata pibisiacuene paneexanaejava. Apo pacabarajamatabëcuenexanepanaenua tsane, jai Jesús pijajivijavabelia. 27 Jesús, pijajivi yajava, pata Jerusalén tomarata. Jesús itsa ponapona templobota, nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivinua, judíovi pijaancianovinua, parena Jesúsjavaberena. 28 Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Jipatsa pejamatabëcueneta pecanajetabiabivi, pecomuacaevinua, capitsapame mapatemplobovecuaje? jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 29 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xanë copiaya caejumeyo pacayanijobianatsi. Itsa paxamë panejumecaviatsianame, nexata xanë juya pacatsipaebianatsi ponë nitoroba taexanaenexa bajarapacuene. 30 ¿Jipatsa jane pejamatabëcueneta Juanpijinë jivi bautisabaponapona? ¿Dioso tsaja pejamatabëcueneta? Itsa jume, ¿jivi tsaja pejamatabëcueneta? Panejumecanaviare baitsi jane, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 31 Nexata ëpamonae nabarëcuaicuaijai. Najumaitsi: —¿De meta pacuenia jumecanaviatsianatsi? Vaxaitsi itsa jumai tsipaetsi: “Dioso raja pejamatabëcueneta,” itsa jai tsipaetsi, nexata Jesús nacajumai tsipae: “¿Detsa nexata xuajitsia apo pajumecovënëtsimë Juanpijinë pepaebilivaisi?” nacajai tsipae. 32 “Jivi raja saya pejamatabëcueneta Juanpijinë jivi bautisabaponapona,” acuenebi vajajaijava. Tsipaji mapatomarapijivije ayaibitsaëtoxaneto Juanpijinë yabara sivajamatabëjumaitsi: “Juanpijinë raja pepacuene Diosojumepaebinëmi,” sivajamatabëjai. Nexata bajarapamonae nacabeyejebijitsipa, najai Jesús peyanijobivitsi. 33 Nexata saya bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Apo payapëtaenë ponë Juanpijinë itorobatsi jivi pebautisabaponaenexa, jai. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata xanë ata apo pacatsipaebi tsanetsi ponë nitoroba taexanaenexa bajarapacuene, jai Jesús.

Marcos 12

1 Jesús livaisi tsipaeba sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata, judíovi pijaancianovijavabelia ata. Jumaitsi mapacueniaje: —Pijaira pexainaenë pijairata uba ayaibacaboxaneto uvavënëjava. Bajaraxuacujinae pijaira matatoyorotsia ibopanaxanetonë mataropotsia pefaratsijavata yacaranata. Bajarapayacaranatsijava athëbëabetsia apia jivitonë matatoxenetsia. Bajaraxuacujinae irata mëthë cueyeta. Nexata pecueyetsimëthëjavata exana uvacuaibarëmene pecayujucabiabijavanexa. Bajaraxuacujinae pijauvabacabo tuatuajëta exananuta piapiabotsia, penacuaitsimatacabi itsa tonaveretatsi, athëbëyo pevetabiabecaenexa pijauvabacabo. Nexata bajaraponë itsamonae evetsiaexana pijauvabacabo. Uvabacabo pexainaenë jumaitsi petoevetsivitsijavabelia: “Pamatacabi cuainaveretsiana, natsicobetsatsianatsi. Pamatacabi raja cuainaveretsiana, tajajivitonë itorobiarenajë xua panetotsatsianame tanetopitsinexa,” jai uvabacabo pexainaenë petoevetsivitsijavabelia. Nexata uvabacabo pexainaenë tajë nacuayabelia pona. 2 Itsa baja uvabacabo pexainaenë yapëtane pecopiapatsijava uvacuai penaveretsimatacabi penotsinexa, nexata uvabacabo pexainaenë itoroba pijajivitonë. Itoroba petoevetsivitsijavabelia petsicobetsatsinexatsi. 3 Nexata uvabacabo pexainaenë pijajivitonë tovaetabatsi. Toconibabiatsi. Petoconibabecujinaetsi cobesa naviatsiaexanaliatsi. 4 Itsiata uvabacabo pexainaenë icatsia itoroba itsanë pijajivitonë petsicobetsatsinexatsi. Bajaraponë ata icatsia tomatajorobiaxuabatsi. Pibisiacuenia tobijatanetsi. 5 Itsiata icatsia uvabacabo pexainaenë itoroba itsanë pijajivitonë. Bajaraponë jane baja tobeyaxuabatsi. Bajaraxuacujinae abaxë icatsia uvabacabo pexainaenë itoroba itsamonae. Bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae totsaquibabiatsi. Itsamonae tobeyejebatsi. 6 Abaxë uvabacabo pexainaenë icatsia pitorobinexa, caenë tonacopatatsi. Pexënato bitso piasivanë. Nexata jane baja uvabacabo pexainaenë pexënato icatsia itoroba. Uvabacabo pexainaenë jamatabëjumaitsi: “Tajauvabacabo tanetoevetsivi tajajivi apo netoyaiyatae ata, itsiata meta taxënato netoyaiyataena,” jamatabëjai uvabacabo pexainaenë. 7 Itsiata uvabacabo petoevetsivitsi uvabacabo pexainaenë pexënato ata, apo toyaiyataetsi. Itsa tane uvabacabo pexainaenë pexënato, bajarapamonae najumaitsi: “Mara ponëje paxa pevënamuto paxa pijauvabacabo pitsipaje. Naxanitsia. Beyaxuabatsi. Nexata raja vaxaitsi vajauvabacabo tsane,” najai uvabacabo petoevetsivitsi. 8 Nexata icatsia uvabacabo pexainaenë pexënato ata tovaetabatsi. Icatsia pexënato ata tobeyaxuabatsi. Petëpaenë xuabatsi bajarapauvabacabo pënëyabelia, jai Jesús sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata, judíovi pijaancianovijavabelia ata. 9 Icatsia Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿De meta nexata xua exanaena uvabacabo pexainaenë pijauvabacabo petoevetsivitsijavabelia? Uvabacabo raja pexainaenë patsiarena. Verebiabiana daxita bajarapamonaemi. Nexata icatsia itsamonae evetsiaexanaena bajarapauvabacabo, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 10 Icatsia Jesús jumaitsi: —Payapëtaneme rabaja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi xanë yabara. Iboto pelivaisicuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi xanë yabara mapacueniaje: Paiboto itsamonae boexanaevi naitaxutojematabuatsiana petsitaabejexaetsi itajara, bajarapaiboto itsanë pitsiana. Nexata bajarapaibotota xaniavaetsia nayaëtsiana botabu daxita itsaibo matatoxenetsia. 11 Vajatuxanenë Dioso raja exanaena bajarapacuene. Nexata nacatsita pexaniacuene bitso tsane bajarapacuene, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota xanë yabara. Bajarapacuenia tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota itsa jumaitsi, paxamë apo patanejumecovënëtsijavanexamë yabara jumaitsi. Dioso taneitapetsijava daxitajivi tacapanepaenexa yabara ata jumaitsi, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 12 Bajarapamonae picani Jesús jamatabëvaetabatsi. Tsipaji bajarapamonae jumeyapëtanetsi Jesús pejumaitsijava bajarapamonae yabara. Itsiata abaxë apo vaetabitsi. Tsipaji cujunava jivi. Nexata baja Jesús bajarapamonae vecuapona. 13 Fariseoviyajuvënëvi, Herodes pijajiviyajuvënëvinua, najetarubena Jesúsjavaberena. Bajarapamonae pevetsivitsi itorobatsi livaisi peyanijobinexatsi Jesús. Nexata Jesús bajarapamonae bijiaya itsa jumecanaviata, peneconitsinexatsi picani nacuaevetsinëjavabelia. 14 Nexata bajarapamonae pata Jesúsjavaberena. Bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, payapëtaniji cajena nexaniajaicuene, xua yabara tsipaebabiabame livaisianë. Petuxanevi ata xamë apo cujunavimë. Apo auramë livaisi netsipaebabiabijava. Nexata daxitajivi najëpaeya livaisi tsipaebabiabame. Pexaniajailivaisi tsipaebabiabame pacuenia Dioso jitsipa jivi pejinavanapaenexa. ¿Xanepana tsaja vajamatamotsinexa impuestomatamo Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia? Itsa jume, ¿apo xanepanae tsaja vajamatamotsinexa? jai bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya Jesúsjavabelia. 15 Itsiata baitsi jane Jesús jamatabëcueneyapëtane bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobijavatsi peneconitsinexatsi picani. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa xuajitsia jamatabëcueneëjëbiaya paneyanijobame? Panetocarenamëre palatanëyo. Taejitsianë, jai Jesús. 16 Nexata bajarapamonae Jesús tocaponarenatsi palatanëyo. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Jipatsa mapitabaraje, pevënënua, ruca mapapalatanëyotaje? jai Jesús. Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Romanonacua raja pepo pevetsinë pitabara, pevënënua, jai. 17 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata parajutabiabianame Romanonacua pepo pevetsinë pijajava. Parajutabiabianame pijinia saicaya Diosojavabelia Dioso pijajava, jai Jesús. Nexata Jesús itsa jumecanaviata bajarapacuenia, bajarapamonae jamatabëcuenenabenajaca bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata. Nexata bajarapamonae jamatabëjumaitsi: —¡Xaniavaetsia baja rovia Jesús panejumecanaviata! jamatabëjai. 18 Saduceovi saicaya itsalivaisi xaina. Bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Petëpaevi rabaja petëpaecujinae, icatsia apo asaë tsane,” jai tsabiabi. Nexata saduceovi imoxoyorenatsi Jesús. Saduceovi jumaitsi Jesúsjavabelia mapacueniaje: 19 —Jesús, Moiséspijinë bajayata vajanacatoyaquinaelivaisi, jumaitsi mapacueniaje: “Ponë pematapijinë pepua penacojiobinë baja, totëpatsi pexi xainaenejeva, nexata juyapijinë bepita pematapijinëmi pijavami. Bajarapacuenia juyapijinë bepita pematapijinëmi pijavami pexi pexainaenexa bajarapovajavabelia. Nexata pexi itsa xainabeje, bematapijinëmi pexi petaenexa daxitajivi,” jai Moiséspijinë bajayata vajanacatoyaquinaelivaisi. 20 Nexata jinavanapa ënacaemonae siete ponëbeje. Pepo matapijinë copiaya nacojioba. Nexata bajaraponë pijava vecuatëpa pexi xainaenejeva. 21 Nexata pematapijinëmi pepënarucaenë pita pematapijinëmi pijavami. Nexata icatsia bajaraponë ata tëpa pexi xainaenejeva bajarapovajavabelia. Nexata icatsia itsanë tuatuajëmatapijinë pita bajarapova. Bajaraponë ata icatsia tëpa pexi xainaenejeva bajarapovajavabelia. 22 Bajarapacuenia tëpa daxita siete ponëmibeje nacaemonae, bajarapova pepitaponaevi. Itsiata itsanë ata pexi apo xainae bajarapovajavabelia. Bajaraxuacujinae belia bajarapova ata tëpa baja. 23 “Jivi raja petëpaecujinae, Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi,” jamë. ¿Detsa nexata ponë, bajarapamonaeyajuvënënë, pijava tsane bajarapova bajarapamatacabi? Daxita pamonae siete ponëmibeje, nacaemonae, pitapona picani bajarapovami, jai saduceovi Jesúsjavabelia. 24 Nexata Jesús jumaitsi saduceovijavabelia: —Paxamë saya pajamatabëcuenenavëxaniabame. Paxamë raja apo payapëtaemë pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Apo payapëtaemënua pacuenia Dioso caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa. Bajaraxuata jamatabëcuenenavëxaniabiaya paneyanijobame: “¿Detsa ponë pitsiana bajarapova?” panejamë. 25 Pamatacabi raja petëpaevimi Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi, apo nacojiobi baja tsane. Bajarapamatacabita itsajivi ata pexënatoyo apo canajetsi tsane pebijavabelia petonacojiobinexatsi. Bajarapamonae nacojiobinejeva, jinavanapaena athëbëtatsia pacuenia ángelevi jinavanapa. 26 Itsa pepacuene paxamë paneyanijobame Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexatsi petëpaevimi, nexata pacatsipaebianatsi. Paxamë rabaja payapëtaneme pacuenia bajayata Moiséspijinë peyaquinaebaxutota jumaitsi. Bajarapabaxutota jumaitsi pacuenia Moiséspijinë Dioso barëcuaicuaijaitsi tsiquirinaemëyo petajueyecaecotiajavaverena. Abraham baja pepuatëpae, Isaac ata baja pepuatëpae, Jacob ata baja pepuatëpae, bajarapamonae yabara bajayata Dioso jumaitsi Moiséspijinëjavabelia mapacueniaje: “Xanë rabaja abaxë Abraham pijaDiosonë, Isaac ata pijaDiosonë, Jacob ata pijaDiosonë,” jai Dioso Moiséspijinëjavabelia bajayata petëpaevimi yabara. 27 Bajarapacuenia Dioso pejumaitsixae, nayapëtane bajarapamonae bajayata tëpae ata, Diosovecua apo penaxuabijava. Aeconoxae ata bajarapamonae Dioso yajavajinavanapa athëbëtatsia. Nexata paxamë itsa pajumaitsimë: “Petëpaevi rabaja petëpaecujinae, icatsia apo asaë tsane,” itsa pajamë, pinijicuenia pajamatabëcuenenavëxaniabame, jai Jesús saduceovijavabelia. 28 Judíovi pecujarubinë pata Jesúsjavaberena. Nexata bajaraponë Jesús jumetanetsi xaniavaetsia pejumecanaviataponaejava saduceovijavabelia. Nexata judíovi pecujarubinë jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa palivaisi bitso jivi bejumecovënëta daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia? jai. 29 Jesús nexata jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —Palivaisi bitso jivi bejumecovënëta, daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia jumaitsi mapacueniaje: “Paxamë, Israelpijinë papemomoximë, pajumetaema. Vajatuxanenë rabaja caenë Dioso. 30 Bajaraponë panijatuxanenë, panijaDioso, daxita panejamatabëëthëtojavavetsina pasivamëre. Pasivamërë daxita panejamatabëcueneta ata, daxita panenajamatabëxainaesaëta ata, daxita panesaëta ata,” pejailivaisi bitso jivi bejumecovënëta daxita Dioso pitorobilivaisianë pejumecovënëtsijava matatoxenetsia. 31 Bajaraxuacujinae pecotocaevilivaisi, palivaisi bitso jivi bejumecovënëta, jumaitsi icatsia mapacueniaje: “Pasivamëre itsajivi ata pacuenia paxamë panijacuata panaasivamë,” jai. Bajarapalivaisi ata jivi bitso bejumecovënëta. Ajibi rabaja itsalivaisi pematatsënëa, Dioso pitorobilivaisi, palivaisi bitso jivi bejumecovënëta,” jai Jesús judíovi pecujarubinëjavabelia. 32 Nexata icatsia judíovi pecujarubinë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, xaniajamë rabaja pacuenia jumaitsimë. Caenë tsaena Dioso ponapona. Ajibi tsaena pematatsënëa itsanë Dioso. 33 Bejumecovënëtatsi Dioso daxita vajajamatabëëthëtojavavetsina, daxita vajanajamatabëxainaesaëta ata, daxita vajasaëta ata. Biasivatsi itsajivi ata pacuenia vaxaitsi vajacuata nasivatsi. Daxita bajaraxua itsa jumecovënëtatsi, bitso nacatonamatamota Diosojavabelia. Bajaraxua bitso nacatonamatamota ofrenda Diosojavabelia vajarajutabiabijava matatoxenetsia. Baitsi xua Diosonexa ofrendacuenia totajuitabiabatsi, dajubicuene itsa tobeyabiabatsi, bajaraxua matatoxenetsia bitso nacatonamatamota, jai judíovi pecujarubinë Jesúsjavabelia. 34 Jesús itsa jumetane judíovi pecujarubinë xaniavaetsia pejumecanaviatsijavatsi, nexata Jesús jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —Tsiquirijavayo catosaica Diosojavabelia nenajamatabëcuenecopatsinexa nijatuxanenë Dioso nexanaenexa, jai Jesús judíovi pecujarubinëjavabelia. Bajaraxuacujinae daxitajivi baja Jesús cujunavatsi. Nexata baja Jesús jivi jamatabëcueneëjëbiaya livaisi apo yanijobitsi. 35 Jesús livaisi tsipaeba templobota. Jesús pijacuata nayabarajumaitsi: —¿Detsa xuajitsia judíovi pecujarubivi apo jumecovënëtsi Cristo Dioso pexënatocuene, ponë athëbëvetsica Dioso itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa? Bajarapamonae saya jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi Cristo yabara: “Cristo raja itsa patsiana, Davidpijinë pemomo tsane,” jai tsabiabi. 36 Davidpijinë bajayata Espíritu Santo pejamatabëcueneta tajëvelia jumaitsi Cristo yabara mapacueniaje: Dioso jumaitsi tajatuxanenëjavabelia: “Ecare abaxë tacujuanenia. Vecatsivajënae jumecovënëtsiaexanaenatsi abaxë copiaya nijavajabitsaë nitorobicuenianexa,” jai Dioso tajatuxanenëjavabelia, jai bajayata tajëvelia Davidpijinë mapacueniaje Cristo yabara. 37 ’Nexata Davidpijinë bajayata Cristo yabara: “Tajatuxanenë,” itsa jai, nexata Cristo Davidpijinë apo pemomo. Tsipaji baja cajena Cristo saicaya Dioso pexënato, nayabarajai Jesús judíovi pecujarubivi pecanaëjëtsinexa Cristo Dioso pexënatocuene. Nexata jivibitsaëtoxaneto Jesús pejumetaevitsi jumebarëyatanetsi. 38 Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia, pijajivijavabelia ata, livaisi tsipaeba. Nexata Jesús livaisi petsipaebijavata jumaitsi mapacueniaje: —Xania, panayajivitaema, palivaisi judíovi pecujarubivi tsipaebapona, panejumecovënëtsiyaniva. Bajarapamonae jitsipabiaba tomara tuatuajëjava piapiajavanë penaxatababiabavanapaenexa jivi peyaiyataenexatsi. Jitsipabiabanua bitso yaiyataeya pebajacobinexatsi callejava. 39 Bajarapamonae itsa najoneyabiaba judíovi penacaetuatabiabibonëjava, jitsipabiaba penaenexa pexaniaviriajavanëta. Nexata natsiitapetabiaba penaenexa peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta. Bajarapamonae itsa napatabiaba fiestajava ata, jitsipabiaba penaenexa peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta. 40 Bajarapamonae yamaxëitojorobiaya vecuanotabiabanua pamonajivi pevecuatëpaevanëtsi pecobecovëjavaxi. Bajarapamonae itajara pinijicuenia vajëcabiaba Diosojavabelia. Itsiata pepo pexaniajaijamatabëcueneta apo vajëcabiabi. Bajarapacuenia vajëcabiaba saya jivi petaenexatsi Dioso itajara bitso bepejumecovënëtsivi. Nexata bajarapamonae bitso pinijicuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, jai Jesús judíovi pecujarubivi yabara. 41 Itsamatacabi Jesús eca templobota. Pacajonita jivi palata jeyabiaba ofrendacuenia perajutsijava Diosojavabelia, bajarapacajoni pecanacujitsita Jesús eca. Nexata Jesús cobetaeyeca jivi palata pejeponaejava bajarapacajonita. Ayaijava palata pexainaevi, caejivi canacujitsia, ayaijava palata jepona. 42 Bajarajota napata pamona pevecuatëpaevatsi, bepejiobiva. Nexata bajarapova najia anijapalatanëyobeje piamatamobinëyobeje. 43 Nexata Jesús junata pijajivi. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Mapovaje pamona pevecuatëpaevatsi bejiobi bitso. Xuayo jia cajonita ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia, bajaraxuayo bitso Dioso sivajamatabëcuenebarëya daxita xua itsamonae jia bajarapacajonita matatoxenetsia. 44 Tsipaji rabaja xua bajarapamonae apo namatavenonae, jia bajarapacajonita ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia. Itsiata mapovaje bepejiobiva daxitajavayomi penaevetsijavayotaminexa, jia bajarapacajonita ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia.

Marcos 13

1 Itsa baja Jesús, pijajivi yajava, pitsaparena templobovecua, Jesús pijajivitonë jumaitsi Jesúsjavabelia: —¡Tajatuxanenë, jica, nataema mapaibotoxanetonëje, mapaboxanetonë ataje! jai Jesús pijajivitonë. 2 Nexata Jesús tajëvelia jumaitsi pijajivitonëjavabelia: —Daxita raja mapaboxanetonë tanemeje, bajarapaboxanetonëmi itsamatacabi itsanacuapijivi penetsianica irabetsica. Nexata mapaibotoxanetonëmije itsaiboto ata pejumavereca apo bocae tsane, jai Jesús tajëvelia pijajivitonëjavabelia. 3 Jesús eca petsutojumata. Patsutojumata olivonaenë apaaxayo templobo canacujitsijavalia, bajarapatsutojumata Jesús eca. Nexata Pedro, Santiago, Juan, Andrés, bajarapamatabëxëyo pijaepatojavata Jesúsjavabelia jumaitsi: 4 —Patajatuxanenë, pajitsipajë patanetsipaebinexamë patayapëtaenexa paepatota copiapatsijitsia xua vajunupaebame. ¿Detsa peneta pitsicuene pataenajë itsa copiapatsijitsia xua jumaitsimë templobo yabara? jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 5 Jesús nexata tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Xania panayajivitaename. Pëtsa panacopatame itsajivi ata papecayamaxëitojorobinexa. 6 Tsipaji raja peyamaxëitojorobivinexa ayaibitsaëto patsiana bexanë itajara tsane. Bajarapamonae najumetsënëtsiaya jumai tsane: “Xanë raja Cristonë, Dioso athëbëvetsica taneitorobinëtsica jivi tacapanepaenexa,” jai tsane. Bajarapamonae jivi, ayaibitsaëto yamaxëitojorobiana. 7 ’Vajabitsaë pexanaejava imoxoyonacuanëjava, tajënacuanëjava ata, pavënëlivaisitaename. Itsiata pëtsa pajunavame. Bajara peneta itsane mapanacua pevereverecaevajënaeje. Itsiata baitsi jane bepijia bajarapamatacabi mapanacuaje abaxë apo vereverecajuni tsane. 8 Mapanacuaje pevereverecaevajënae peneta copiaya itsaviriavi nabena itsaviriavijavabelia. Itsanacuanëpijivi pijinia nabena itsanacuanëpijivijavabelia. Ira najëabiana ayaicuenia nacuanëjava. Ayaijaniboxaneto najetarucaena nacuanëjava. Ayaicuenia bitso jivi bejiobi tsane nacuanëjava. Daxita bajarapacuene itsa pataename, saya abaxë taxuxuabaponaena piayaicuene, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuata. 9 Icatsia Jesús tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Nexata paxamë xania panayajivitaename. Tsipaji raja xanë patajajivixaemë, tomara pevetsivijavabelia pacacaponabiabiana. Bajarapamonae pacajumaconibabeyabiabiana judíovi penacaetuatabiabibonëta. Paxamë patajajivixaemë pacanubiana nacuaevetsivi pitabarata, presidentevi ata pitabarata. Nexata bajarajota bajarapamonaejavabelia patsipaebianame xanë talivaisi. 10 Nexata daxitanacuanëpijivijava patsipaebanajetarubenaename pecapanepaelivaisinexatsi. 11 Itsa pacataicaena papecaneconitsinexa nacuaevetsivijavabelia, pëtsa pajamatabëcuenebëjamë panenayajivicuaicuaijainexa bajarapamonaejavabelia. Palivaisi panejamatabëcuenevetsina pacatonaitajëtsiana, patsipaebianame bajarapamonaejavabelia. Tsipaji raja bajarapaepatota Espíritu Santo pacacuaicuaijaiyaexanaena. Paxamë baitsi panejamatabëcueneta apo pacuaicuaijamë tsane. 12 Bajarapamatacabi patajajivixaemë, panacaemonae atamë, itsajivi panijamonaejivi ata pacacanajetsiana nacuaevetsivijavabelia papecabeyaxuabinexa. Paneaxa ata, paneena ata, pacacanajetsiana nacuaevetsivijavabelia papecabeyaxuabinexa. Panexi ata pacacanajetsiana nacuaevetsivijavabelia papecabeyaxuabinexa. 13 Daxitajivi pacaitoya tsane patajajivixaemë. Itsiata pajivi ajamatabëcuenesaë tsane Dioso pejumecovënëtsijava nacua pecopiarucaejavabelianexa, bajarapajivi Dioso capanepaenatsi, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. 14 Icatsia Jesús tajëvelia vajunupaeba papiayaicuene itsamatacabi copiapatsijitsia Jerusalén tomarata. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Diosojumepaebinëmi, profeta Danielpijinë, tajëvelia Dioso pitorobicueniatsi piayaicuene pevajunupaebilivaisi bajayata yaquina. Xua panijatomaranëmi vereverecaeyaexanaejitsiatsi, bajaraxua pelivaisi yaquina. (Pajivi lebiana mapalivaisije, yapëtaena papiayaicuene vajunupaeba mapalivaisitaje.) Nexata paxamë pataename bajarapapiayaicuene penucaejava templobota, itsajota picani apo benucae. Nexata Judea nacuata pejinavanapaevi itsa vënëlivaisitaena bajarapapiayaicuene penucaejava templobota, pëtsa nubena. Naxanitsiayo bajarapamonae rëcëpecaena ibotsutonëjavabelia. 15 Pajivi pijabojumata athëbëyo ecaya, itsa vënëlivaisitaena bajarapapiayaicuene penucaejava templobota, bajarapajivi perunaecujinaetsica bepijia najetabajiraviana. Pëtsa joneya pijaboyalia pejutsinexa pecobecovë. 16 Pajivi pijinia nacuenebaponapona pijapabita, itsa vënëlivaisitaena bajarapapiayaicuene penucaejava templobota, bepijia najetabajiraviana. Pëtsa naviata pijaboyabelia pejutsinexa penaxatabijava. 17 ¡Papetiriavi penacueto yacotajinavanapa, bitso bejiobi tsane bajarapamatacabi! ¡Bitso nabejiobitsiaya jinavanapaena! ¡Papetiriavi ata mitoapaenacuetoxi isajinavanapa, bitso bejiobi tsane bajarapamatacabi! 18 Bajaraxuata tajëvelia Diosojavabelia pavajëcare piayapëbejematacabita papecatocopiapatsiyaniva bajarapapiayaicuene. Nexata pamatacabi parëcëpecaename, pexaniamatacabi Dioso pacatocopatsiana bitso nabejiobitsiaya paneponaeyaniva. 19 Tsipaji raja bajarapamatacabi bitso jivi bejiobi tsane. Pabejiobicuene abaxë jivi caeto ata apo tae Dioso nacua pexanaecujinae, bajarapabejiobicuene taena. Bajaraxuacujinae icatsia itsamonae bejiobiaexanae atatsi tsane, itsiata bajarapacuenia bitso apo bejiobiaexanaetsi tsane. Tsipaji Dioso epatua yatuucutsiana jivi bitso nabejiobitsiaya pejinavanapaematacabianëminexa, bitso jivi nabejiobitsia pejinavanapaeyaniva. 20 Dioso epatua itsa apo yatuucutsi tsipae bitso jivi nabejiobitsiaya pejinavanapaematacabianëminexa, caejivi ata apo asaë tsipae. Itsiata baitsi jane Dioso piasivaxae pijajivi, pitapetsivi, Dioso epatua yatuucutsiana bitso jivi nabejiobitsiaya pejinavanapaematacabianëminexa, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata papiayaicuene itsamatacabi copiapatsijitsia Jerusalén tomarata. 21 Icatsia Jesús tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi mapanacuataje patsijitsia peyamaxëitojorobivi Dioso pejumecovënëtsivi peyamaxëitojorobinexatsi. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Nexata itsajivi yamaxëitojorobiaya itsa pacajumaitsi tsane: “Pataema. Mara Cristo nucaje,” itsa pacajai tsane, pëtsa pajumecovënëtame. Itsa pacajumaitsi tsane: “Bajarajota nuca Cristo,” itsa pacajai tsane, pëtsa pajumecovënëtame. 22 Itsamonae jumai tsane: “Xanë raja Cristonë,” jai tsane. Itsiata jemajai tsane. Itsamonae jumai tsane: “Diosojumepaebinënë raja, profetanënë,” jai tsane. Itsiata jemajai tsane. Bajarapamonae itajara exanaena pinijicuene pexanaejavanë peyamaxëitojorobinexa saya jivi. Nexata bajarapacuenia itsamonae yamaxëitojorobaponaenatsi. Itsiata pamonae pepacuene Dioso pijajivi, Dioso pitapetsivitsi, bajarapamonae apo yamaxëitojorobi tsanetsi. 23 ¡Xania baja tsane! Xanë rabaja pacatsipaebatsi tajëvelia daxitacuene panenayajivitaenexa, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia itsamatacabi mapanacuataje patsijitsia peyamaxëitojorobivi Dioso pejumecovënëtsivi peyamaxëitojorobinexatsi. 24 Jesús tajëvelia navajunupaeba itsamatacabi icatsia pepatsijavanexatsica. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Xanë tapatsivajënaetsica, jivi taena pecujunavicuene. Jivi nabejiobitsiaya jinavanapaena. Nexata jivi nabejiobitsiaya pejinavanapaematacabicujinae matacabipijijuameto aitaquiri tsane. Meravipijijuameto ata aitaquiri tsane. 25 Tulupu ata othopaenica irabetsica. Daxitacuene, xua rubena athëbëtatsia, najëabiana. Xaniavaetsia apo rubenae tsane. 26 Nexata bajarapaepatota xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, jivi netaena athëbëvetsica itarërëbota tanajetarucaejava. Patsianicajë daxitacuene taevetsinexa. Tanivenivenaecotia yajavapatsianicajë. 27 Bajaraxuacujinae ángelevi itorobianajë, pamonae tajajivi, Dioso pitapetsivitsi, daxitanacuanëjavaverena tanetocaetuatsinexa xanëjavaberena, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata itsamatacabi icatsia pepatsijavanexatsica. 28 Icatsia Jesús tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Pacanaëjëre pacuenia itsi higueranae. Itsa maxëranajuva, nexata pejanabaxu pitsapa. Nexata bajarapacuenia payapëtaneme vai baja imoxoyo pevajënae pejonejavanexa. 29 Bajara pijinia pacuenia peneta itsa pataename pecopiapatsijava, xua yabara pacatsipaebatsi, nexata payapëtaename imoxoyo baja tavajënae tsane tapatsijavanexatsica. 30 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pitsijamatabëcuenevi aeconoxae mapamatacabitaje jinavanapa, bajarapitsijamatabëcuenevi abaxë, bexëajavabelia ata, apo vereverecae tsane. Matapania xua yabara pacatsipaebatsi, itsa baja copiapatsiana, bajarapamonae jane baja vereverecaena. 31 “Itaboxo, ira yajava, tsitecaena daxitamatacabijavabelianexa,” jamatabëjai ata tsane itsamonae, itsiata jamatabëcuenenavëxaniabiana. Tsipaji jemata itaboxo, ira yajava, vereverecaena. Nexata palivaisi pacatsipaebatsi, apo najumetsënëtsinë tsane. Nexata xua yabara pacatsipaebatsi, pacuenia baja najumecapanepaeya jumaitsinë, daxita bajaraxua copiapatsiana, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. 32 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsajivi ata apo yapëtae pamatacabita, paepatota ata, copiapatsijitsia daxita xua yabara tajëvelia pacatsipaebatsi. Athëbëpijivi ata, ángelevi, apo yapëtae. Xanë, Dioso pexënato atanë, apo yapëtaenë. Caenë taxa Dioso yapëtane, jai Jesús pijajivijavabelia. 33 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xania baja tsane. Daxitamatacabi saya panecopiaevetavanapaename. Tsipaji raja apo payapëtaemë tsane paepatota patsijitsianëtsica. 34 Nexata pacuenia bo pexainaenë, pijabo evetsiaexana pijajivi, bajara xanë itsinë tsane. Bo pexainaenë itsa ponaejitsia tajënacuayabelia, pijajivi evetsiaexana pijabo. Nexata pijajivi, caejivi canacujitsia, rajutapona petonacuenebavanapaejavanexatsi pecovëta. Nexata pijajiviyajuvënënë itoroba baupa pevetsinënexa petoevetabiabinexatsi pijabobaupa. Bo pexainaenë jumaitsi bajaraponëjavabelia: “Xaniavaetsia netoevetabiabianame baupa matapania tapatsimatacabijavabelianexa,” jai bo pexainaenë. 35 Nexata paxamë ata bajarapacuenia panecopiaevetavanapaename matapania tapatsimatacabitsicajavabelianexa. Tsipaji raja apo payapëtaemë tsane pamatacabita patsijitsianëtsica. Ajena meravi, caecanivia, patsipajë. Meravi tuatuajëta ata patsipajë. Matacabivëpata ata patsipajë. Bajayacunua ata patsipajë. 36 Bajaraxuata xania baja tsane. Daxitamatacabi saya panecopiaevetavanapaename. Jemata itsa patsipajë, paepatota apo panecopiaevetsimë, pacacaxitajarabijitsipatsi panemajitsijavata. 37 Palivaisi pacatsipaebatsi paxamëjavabelia, daxitajivinexa jumaitsinë. ¡Daxitamatacabi saya panecopiaevetavanapaename! jai Jesús pijajivijavabelia.

Marcos 14

1 Anijamatacabibeje abaxë ajibi pejonenexa pascuafiesta, itsafiestanua, pafiestajava judíovi baxane levadurata matajërëbinejeva pexanaepan. Nexata bajarapafiestabejevajënaeya, sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivinua, najumejaita picani bajarapafiestajava pevaetabinexatsi Jesús. Penajumetsënëtsilivaisita picani jamatabëvaetabatsi Jesús pebeyaxuabinexatsi. 2 Itsiata bajarapamonae najumaitsi: —Fiestajava meta abaxë apo vaetabi tsanetsi jivi vajanacaitsacueniabiyaniva, najai bajarapamonae. 3 Jesús ponapona Betania tomarata, Simón pijabota. Simón bajayajebi bitso peperabëtsabanaenëmi. Nexata Jesús pexaeyecaejavata mesata, petiriva cobenaimoxoyorenatsi petuxujuviaceitera, nardovënëra, alabastrobotellabëta pejeaceitera. Bajarapora bitso penamatamotsira. Nexata bajarapova yavëtoxobiaxuaba bajarapora, petuxujuviaceitera. Bajaraxuacujinae Jesús tsimataepanaicatsi bajarapaaceitera. 4 Bajarajota itsamonae penaenaevi itsa taeyena Jesús petsimataepanaejavatsitsica, bajarapamonae jamatabëanaepanareca. Nexata ëpamonae najumai tsenae: —¿Detsa xuajitsia saya xuaba bajarapacuenia maporaje? 5 Canajetsipa rajane. Nexata matamopitsipa trescientos padenariobeje matatoxenetsia. Bajarapapalata rajutsipa bepejiobivi bajarapacuenia peyavenonaenexa, najai tsenae ëpamonae. Bajarapamonae anaepana bajarapovajavabelia. 6 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa xuajitsia bajarapacuenia pajumaitsimë bajarapova pexanaejava yabara? Mara povaje pexaniacuene nexanaje. 7 Daxitamatacabi raja bepejiobivi jinavanapa itsaxuayo pajinavanapame. Pamatacabi pajitsipame pexaniacuene panetoexanaenexa bepejiobivijavabelia, nexata patoexanaename. Itsiata baitsi jane xanë daxitamatacabi apo ponaponaenë tsane paxamëjavata. 8 Mara papetirivaje pexaniacuene netoexana pacuenia baja cuenecaëjëpatsi. Itsamonae petëpaejivi batsiperabëepana petuxujuviaceitera peperabëxaniavaetsinexa pemëthëtsivajënae. Bajara pijinia pacuenia mapovaje netsimataepana petuxujuviaceitera, abaxë apo tëpae atanë. Nexata baja bajarapova neperabëxaniavaeta itsamonae tanemëthëtsivajënae. 9 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Daxitanacuanëjava tajajivi itsa paebanajetarubenaena pexanialivaisi jivi tacapanepaelivaisinexa, vajunupaebabiabiananua pacuenia exana xanëjavaberena mapapetirivaje, jai Jesús pijajivijavabelia. 10 Jesús pijajivi doce ponëbejeyajuvënënë pevënë Judas. Itsavënë Iscariote. Nexata Judas pona sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia. Jesús jane baja yajumejailiatsi pecanajetsinexatsi. Nexata jane baja Judas Jesús canajetatsi sacerdotevi penamatacaitorobivi pecobeyabelia. 11 Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi itsa tane bajarapacuene, barëya. Jumaitsi bajarapamonae Judasjavabelia: —Palata pacarajutsianatsi, jai. Nexata jane baja xuacujinae Judas Jesús naitaxutocaevetaponaponatsi. Nexata paepatota Judas toyapëxanepanatsi, perajutsinexa jane baja bajarapamonae pecobeyabelia. 12 Junua jane baja fiesta, pafiestajava judíovi baxane levadurata matajërëabinejeva pexanaepan. Bajarapamatacabi ovejaxi babia pexaenexa pascua fiestamatacabi. Nexata Jesús yanijobatsi pijajivi. —¿Detsa belia paponaenajë patacamitsaexanaenexa pascua fiestamatacabi pexaejava nexaenexa? jai Jesús pijajivi. 13 Nexata Jesús itoroba anijanëbeje pijajivitonëbeje. Jumaitsi: —Tomarabelia paponarebeje. Bajarajotalia pacaxitajarabianamebeje mera canalito pecanajetarucaenë. Bajaraponë papënanajetarucaenamebeje. 14 Pabota bajaraponë joneyojopaena, bajarapabo pexainaenëjavabelia pajumaitsimëbeje tsane: “Vajanacacujarubinë raja jumaitsi: ‘¿Detsa jota pënëyatuucutsibo eca, pabota tajajivi barëxaejitsianë xua jivi baxane pascua fiestamatacabi?’ jai raja vajanacacujarubinë,” pajamëbeje tsane bajarapabo pexainaenëjavabelia. 15 Nexata athëbëabetsia anijairabeje pënëyatuucutsibojavata, pacatsitajëtsianabeje. Bajarapaboënëta athëbëyotsia paira ayaiënëtuatuajë tsane. Daxitacuene bajarajota xainaena. Nexata vajaxaejavanexa bajarajotatsia paexanaenamebeje, jai Jesús pijajivitonëbejejavabelia. 16 Nexata jane baja ponabeje Jesús pijajivitonëbeje. Patabeje baja tomarabelia. Caxitajarababeje daxita pacuenia Jesús jumaitsitsibeje. Nexata xua jivi baxane pascua fiestamatacabi daxita Jesús pijajivi pebarëxaenexa, bajaraponëbeje exanabeje jane baja. 17 Itsa baja meravitsia, Jesús patajopa bajarajota pijajivi, doce ponëbeje, yajava. 18 Daxita mesata pexaeyenaejavata, Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Caenë paxamëyajuvënënë, xanëjavata pexaeyecaenë, necanajetsiana tajavajabitsaë pecobeyabelia, jai Jesús. 19 Nexata Jesús pijajivi bejamatabëjiobireca. Nexata Jesús pijajivi, caenë canacujitsia, Jesúsjavabelia yanijobapona. —¿Xanë tsaja tsane? jai tsaponae Jesús pijajivi. 20 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Doce paponëmëbejeyajuvënënë raja. Ponëbeje peneta caecuenia panajuacajabutsianajëbeje panbë platojavabelia, bajaraponë tsane. 21 Nexata xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, tëpaenajë pacuenia baja cajena xanë yabara Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi. Itsiata ponë tajavajabitsaë pecobeyabelia necanajetsiana, bajaraponë bitso bejiobi tsane pinijicuenia. Itsa meta bajaraponë apo naexanae tsipae, bajarapacuenia apo necanajetsi tsipae. Nexata xanepanaejitsipatsi bajaraponë itsa apo naexanae tsipae. Tsipaji apo naneconitsi tsipae Diosojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 22 Nexata pexaeyenaejavata Jesús pita panbë. Jesús jumaitsi Diosojavabelia: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pan, jai. Bajaraxuacujinae epatsënëquejeba bajarapapanbë. Rajuta pijajivi. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paxaema. Mara tavitoje, jai. 23 Bajaraxuacujinae icatsia Jesús copavënëjavata yapita pijajivi pebarëapaeranexa. Diosojavabelia jumaitsi: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame maporaje, jai. Bajaraxuacujinae pijajivi bajarapora rajuta. Daxita Jesús pijajivi bajarapora apa. 24 Jesús pijajivijavabelia jumaitsi: —Tajana raja othopaena jivi ayaibitsaëtoxaneto pecapanepaenexatsi. Nexata tatëpaejava pejamatabëcueneta, jivi yapëtaena pepacuene xaniajai Dioso jivi pecapanepaejavanexa, pacuenia baja cajena tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. 25 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Xanë rabaja matavëjëa apo apaenë tsane uvacuaira mapanacuataje, matapania icatsia apaenajë Dioso pijanacuatatsia pejanauvacuaira, jai Jesús pijajivijavabelia. 26 Jesús pijajivi barënaxëana Diosojumevajianë. Bajaraxuacujinae Jesús pijajivi barëpona petsutojumabelia. Patsutojumata olivonaenë apaaxayo, bajarapatsutojumabelia barëpona. 27 Nexata bajarapatsutojumata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Daxita raja paxamë ajena, pameravi, panexuabarëcëpecaename. Tsipaji rabaja patanexuabarëcëpecaejavanexamë yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Beyaxuabianatsi raja oveja pevetsinë. Nexata pijaovejabitsaëto nacayajatsia rëcëpecaena,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota paxamë patanexuabarëcëpecaejavanexamë yabara. Nexata ajena, pameravi, tajavajabitsaë itsa nevaetabiana tanebeyaxuabinexa, daxita paxamë panexuabarëcëpecaename. 28 Itsiata baitsi jane tatëpaecujinae icatsia asaënë tsane. Nexata paxamë panevajënaeyabelia copiata ponaenajë Galilea nacuayabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 29 Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Daxita mapamonaeje caxuabarëcëpecae ata tsane, xanë cajena apo caxuabatabajiravi tsanetsi, jai Pedro. 30 Nexata Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Xaniajanë pacuenia catsipaebijitsiatsi. Ajena rabaja, pameravi, nanianaevëpata, anijajumebeje vacara pefiabivajënaeya, nayavajunuaxainaename tajajivitonëcuenemë. “Apo yapëtaenë cajena bajaraponë,” jamë tsane xanë yabara acueyabi xuabeje, jai Jesús Pedrojavabelia. 31 Itsiata Pedro ajumesaëya jumaitsi Jesúsjavabelia: —Nebeyaxuabijitsia ata tsane xamë yajava, itsiata cajena apo nayavajunuaxainaenë tsane nijajivitonëcuenenë, jai Pedro Jesúsjavabelia. Daxita Jesús pijajivi bajarapacuenia jumaitsi. 32 Jesús, pijajivi yajava, pata Getsemanívënëjavata. Bajarajota Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paneevetenare abaxë majotaje tavajëtsiepatoyo Diosojavabelia, jai. 33 Nexata Pedro, Santiago, Juan, bajara saya pamatabëxëyo, Jesús barëpona pesaicaeyojavabelia. Bajaraxuacujinae Jesús bitso najamatabëxaina. Nexata bejamatabëjiobireca. 34 Nexata Jesús jumaitsi pijajivi acueyabi ponëbejejavabelia: —Xanë bitso pinijicuenia najamatabëxainajë. Nexata tanajamatabëxainaejava yatëpaejitsianë. Paxamë abaxë majotaje panacopabare. Paitavamë tsane. Pëtsa pamajitame, jai Jesús pijajivi acueyabi ponëbejejavabelia. 35 Nexata Jesús, caenë, pevajënaeyabelia icatsia tsiquirijavayo ponataba. Tsipaji Jesús tajëvelia yapëtane pacuenia Dioso tocopatatsi bitso ayaicuenia pebejiobiaexanaenexatsi paepatota pijavajabitsaë beyaxuabijitsiatsi. Nexata Jesús irataeya bocajunua pevajëtsinexa Diosojavabelia. Vajëta picani Diosojavabelia bitso bejiobitsiaya pebeyaxuabiyanivatsi. 36 Nexata Jesús pevajëtsijavata Diosojavabelia, jumaitsi: —Taxa Diosomë, netocopatame picani tanebeyaxuabinexa betajiobicueneta. Daxitacuene raja cacaëjëpa nexanaenexa. Nexata necapanepare bajarapabejiobicuenevecua. Itsiata xanë apo tajitsipaecuene ata, pacuenia xamë jitsipame, netocopatsianame, jai Jesús pevajëtsijavata Diosojavabelia. 37 Bajaraxuacujinae Jesús naviarena acueyabi ponëbeje pijajivijavaberena. Caxitajaraba Jesús pijajivi pemajitanubenaevi. Nexata Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Simón, ¿pamajitanubename tsaja? ¿Apo pacacaëjëpae tsabaja rovia caeepatoyo ata paneaitavatsenaenexa? 38 Pëtsa pamajitame. Paitavamëre. Pavajëre Diosojavabelia pibisiacuene paneexanaeyaniva. Tsipaji raja dovathi pacajamatabëcueneëjëbiana. Paxamë picani panejamatabëcueneta pexaniacuene jamatabëpaexanabiabame. Itsiata baitsi jane apo pajamatabëcuenesaëmë pexaniacuene paneexanaenexa, jai Jesús Pedrojavabelia. 39 Nexata icatsia Jesús pona pecovëyabelia pevajëtsinexa icatsia Diosojavabelia. Bajara icatsia pacuenia Jesús vajëta Diosojavabelia pacuenia vajëta copiata. 40 Icatsia Jesús naviarena pijajivijavaberena. Caxitajaraba icatsia Jesús pijajivi pemajitanubenaevi. Tsipaji baja Jesús pijajivi bitso itamajitsipana. Nexata Jesús pijajivi apo yapëtae pacuenia jumecanaviatsijitsia Jesúsjavabelia. 41 Icatsia abaxë Jesús naviata pecovëyabelia pevajëtsinexa icatsia Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae, acueyabi baja xuabeje pevajëtsicujinae, Jesús icatsia rena pijajivijavaberena. Jumaitsi Jesús pijajivijavabelia: —¿Abaxë tsarovia tsiteca pamajitanubename? Ajibi rabaja. Copiapata rabaja paepatota xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, necanajetsijitsia pibisiacuene pexanaevi pecobeyabelia. 42 Panonobapunare baja. Ponaenatsi baja. Imoxoyo rabaja najetaruca tajavajabitsaë pecobeyabelia tanecanajetsinënexa, jai Jesús pijajivijavabelia Judas yabara. 43 Jesús pijavajabitsaë pevaetabijavatanexatsi, cuaicuaijai tsanucae pijajivijavabelia. Nexata bajarapaepatota patanajetaruca Judas, Jesús pijajivi doce ponëbejeyajuvënënëmi. Judas pënanajetarubenatsi jivi ayaibitsaëtoxaneto. Bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae canajetarubena espadanë. Itsamonae canajetarubena naebonë yajava. Bajarapamonae itorobatsi sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivi ata, judíovi pijaancianovi ata. 44 Judas pebarërenavajënae bajarapamonae, copiaya baja cajena Judas tsipaeba pacuenia bajarapamonae yapëtaejitsia Jesúscuene. Judas jumaitsi mapacueniaje: —Ponë raja peneta bajacobiaya itabaratsutsunexuabianajë, bajaraponë Jesús tsane. Bajaraponë pavaetabianame. Pacobecëtsianame xaniavaetsia. Nexata panecobecëtsinë pacaponaeremena, jai baja cajena Judas pematacanajetarucaevijavabelia pebarërenavajënae. 45 Nexata jane baja Judas itsa patanajetaruca, exana pacuenia baja cajena jumaitsi pematacanajetarucaevijavabelia. Judas Jesús itabaratsutsuniaya bajacobatsi, Judas jane baja pematacanajetarucaevi peyapëtaenexa Jesúscuene. 46 Nexata jane baja Jesús pijavajabitsaë vaetabatsi. Cobecëtatsi xaniavaetsia. 47 Bajarajota Jesús pijajiviyajuvënënë pijaespada navemarajonotaxuabina. Muxuyoropaebiaxuaba sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijajivitonë. 48 Nexata Jesús jumaitsi pevaetabivitsijavabelia: —Paxamë meta panetaneme betanacobetoxotsinë. Bajaraxuata pacaponame espadanë, naebonë yajava, patanevaetabinexamë pacuenia pavaetababiabame penacobetoxotsinë. 49 Xanë caematacabi canacujitsia Dioso pejumelivaisi paxamëjavabelia pacatsipaebabiabatsi templobota. Itsiata bajarapamatacabi apo panevaetabimë. Mara pacuenia panevaetabameje tanetocopiapatsixae baja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota bajayata tajëvelia jumaitsi xanë yabara, jai Jesús pevaetabivitsijavabelia. 50 Nexata jane baja Jesús pijavajabitsaë pevaetabijavatatsi, daxita Jesús pijajivi xuabarëcëpecatsi pacuenia baja cajena Jesús jumaitsi tajëvelia pijajivijavabelia. 51 Pevëjëato pënanajetaruca Jesús pecaponaevitsi. Sábanata namataquinanajetaruca. Nexata pevëjëato bajarapamonae yasábanavaetabatsi. 52 Nexata pevëjëato sábana naisinaxuaba. Najetabajirava jumasanë. 53 Jesús caponaliatsi sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijaboyabelia. Nacaetuata bajarajota daxita sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata yajava, judíovi pecujarubivi ata yajava. 54 Itsa baja Jesús caponaliatsi, nexata Pedro bajarapamonae pecovëya tajiyo najetaruca. Sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijabo matatoyorotsia yacaranata ibopanaxanetonë, mataropotsia pefaratsijavaxanetota. Nexata bajarapayacaranatsijavaxaneto baupa, Pedro najoneya bopanabojavabelia, itsabelia Jesús cajunuatsi. Nexata sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijabopanabota, Pedro nanonopeca isoto muxuneneta templobopijipolicíavita. 55 Nexata bajarapabo ënëtuatuajëta sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata yajava, judíovi pecujarubivi ata yajava, nabarëcuaicuaijai. Bajarapamonae nayanijoba. —¿Jipatsa yapëtane Jesús pibisiacuene pexanaejava, paneconi yabara beyaxuabijitsiatsi? najai tsaponae. Itsiata bajarapamonae apo caxitajarabi itsaneconi ata Jesús pijaneconi. 56 Itsamonae saya penajumetsënëtsilivaisi paeba Jesús yabara. Itsiata caelivaisi najuapaebi ata, najumejëpaeya apo paebi bajarapamonae. 57 Itsamonae nonobapuna. Penajumetsënëtsilivaisi paeba Jesús yabara. Penonobapunaeviyajuvënënë jumaitsi mapacueniaje: 58 —Paxanë raja, pamatabëxëyo panubenajë majotaje, pajumetaniji Jesús pejumaitsijava. Bajaraponë jumaitsi: “Xanë raja xuabianicajë mapatemploboje, jivi pexanaebo. Acueyabi matacabita icatsia itsabo veretetsianajë. Jivi apo pexanaebo tsane,” jai maponë Jesúsje, jai penonobapunaeviyajuvënënë. 59 Itsiata daxita bajarapamonae najumejëpaeya apo paebi. 60 Nexata jane baja sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë nonotapuna bajarapamonae pitabarata. Nexata jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Apo yapëtaemë tsaja itsalivaisiyo ata nejumecanaviatsinexa? ¿Xaniajai tsabaja pacuenia mapamonae caneconitsiajumaitsije? jai Jesúsjavabelia sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë. 61 Jesús itsiata moya. Apo jumepitsi cajena. Nexata icatsia sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Xamë tsabaja pepacuene Cristomë, athëbëvetsica Dioso pecaitorobinëtsica jivi necapanepaenexa? ¿Xamë tsaja, Dioso pexënatomë? jai. 62 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Jãjã, xanë rabaja. Paxamë raja panetaename, Daxitajivi Pematapijinënë, taecaejava Dioso pecujuanenia, daxitajamatabëcuene pecaëjëpaenëtsi. Panetaenamenua tanajetarucaejava athëbëvetsica itarërëbota, jai Jesús. 63 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava itsa jumetane, sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë penaxatatsijava anaeya titinaxuaba. Bajarapacuenia titinaxuaba pianaepanaexae Jesús pejumaitsijava yabara. Nexata sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë jumaitsi daxita penacaetuatsivijavabelia: —Pijacuata rabaja pejumaitsijumeta naneconita. Pematatsënëa apo namatavenonaetsi itsamonae vajanacatsipaebinexa paneconi yabara maponëje naneconitsiaexanaejitsiatsi. 64 Paxamë rabaja pajumetaneme maponëje Dioso apo pejitsipaecuenia pecuaicuaijaijava. Tsipaji Dioso bepexënato nataeya cuaicuaijai. ¿Detsa nexata paxamë pajamatabëitsimë? jai sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë daxita penacaetuatsivijavabelia. Nexata daxita penacaetuatsivi jumaitsi: —Naneconita rabaja Diosojavabelia. Nexata baja beyaxuabianatsi, jai bajarapamonae Jesús yabara. 65 Nexata bajarapamonaeyajuvënëvi Jesús itabarasuabatsi. Bajaraxuacujinae papaëbërëpanata itaxutocëtatsi. Pitaxutocëtsicujinaetsi itabaratsaquibabeponatsi pecobethaitonëta. Nexata bajarapamonae jumai tsaponae Jesúsjavabelia: —¡Vënëjonare ponë caitabaratsaquibabepona! jai tsaponae bajarapamonae. Bajaraxuacujinae templobopijipolicíavi itabarapacabiaxuabatsi Jesús. 66 Itsa abaxë Jesús sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijabo ënëtuatuajëalia yanijobaponatsi xua yabara naneconitsiaexanaejitsiatsi, Pedro naitaxutocaevetsiaya naeca bopanabota. Nexata bajarajota taeyetatsi petiriva, sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijabota penacuenebiva. 67 Bajarapova Pedro taeyetatsi penanonopecaejavata. Nexata bajarapova naitaxutobabatsia asaëya taenucatsi Pedro. Jumaitsitsi: —Xamë ata rabaja naponaponame Jesústa, Nazaret tomarapijinëta, jaitsi. 68 Nexata Pedro itsiata nayavajunuaxaina Jesús pijajivitonëcuene. Nexata Pedro jumaitsi bajarapovajavabelia: —Jume raja. Apo yapëtaenë cajena bajaraponë. Apo yapëtaenë pacuene yabara nejumaitsimë, jai Pedro. Bajaraxuacujinae Pedro pejonebaupajavaverenajavabelia natixilia. Nexata vacara fiaba. 69 Icatsia bajarapova Pedro tanetsi. Nexata pamonae bajarajota nubena, bajarapamonaejavabelia bajarapova jumaitsi: —Mara ponëje Jesús pijajiviyajuvënënëje, jai bajarapova Pedro yabara. 70 Icatsia nexata Pedro jumaitsi: —Jume raja. Apo yapëtaenë cajena bajaraponë, jai. Bajaraxuacujinae, icatsia caeepatoyocujinae, bajarajota penubenaevi Pedro jumaitsitsi: —Xaniajai raeta baja cajena. Xamë Jesús pijajiviyajuvënënëmë. Tsipaji rabaja Galilea nacuapijinëmë. Galilea nacuapijivi pecuaicuaijaicuenia cuaicuaijamë, jaitsi. 71 Nexata Pedro pejumexaniataenexatsi, ajumesaëya jumaitsi: —Itsa apo xaniajanë tsipae paxamëjavabelia, nexata Diosojavabelia naneconitsipajë. Apo yapëtaenë cajena ponë yabara panejumaitsimë, jai Pedro. 72 Itsa baja Pedro najumevereta bajarapacuenia pejumaitsijava, vacara icatsia fiaba. Nexata bajarajota Pedro najamatabënapitajaraba pacuenia Jesús jumaitsitsi: “Anijajumebeje vacara pefiabivajënaeya, nayavajunuaxainaename tajajivitonëcuenemë. ‘Xanë cajena apo yapëtaenë bajaraponë,’ jamë tsane xanë yabara acueyabi xuabeje,” pejaijavatsi Jesús, Pedro najaaraba. Nexata bajarajota Pedro bitso najamatabëxaina Jesús pejumaitsijumetsi yabara. Pedro nexata nua.

Marcos 15

1 Ajena baja matacabi tsarucaponae, sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata yajava, judíovi pecujarubivi ata yajava, nacaetuata. Icatsia pematatsënëa itsamonae bajarapitsijamatabëcuenevi yajavanacaetuata penabarëcuaicuaijainexa. Bajaraxuacujinae bajarapamonae Jesús cobecëtsiaya caponaliatsi nacuaevetsinë Pilatojavabelia. 2 Nexata Pilato yanijobatsi Jesús. —¿Xamë tsaja judíovi pepo nevetsinë? jaitsi. Nexata Jesús jumaitsi Pilatojavabelia: —Jãjã, xanë rabaja pacuenia nejumaitsimë, jai Jesús Pilatojavabelia. 3 Sacerdotevi penama itsamonae bajarapitsijamatabëcuenevi yajtacaitorobivi jumaitsi Pilatojavabelia: —Jesús raja bitso pibisiacuene exanabiaba, jai. 4 Nexata icatsia Pilato yanijobatsi Jesús. —¿Itsalivaisiyo ata tsaja apo yapëtaemë nejumecanaviatsinexa? ¿Apo jumetaemë mapacuenia pecaneconitsijavaje? jaitsi. 5 Itsiata Jesús matavëjëa apo jumepitsi Pilatojavabelia. Bajaraxuata Pilato apo yapëtae pacuenia exanaejitsia Jesúsjavabelia. 6 Nacuaevetsinë Pilato xaina pijacujirucuene. Caevai canacujitsia, pascua fiestamatacabi, Pilato copatabiaba caenë penaneconitsinë pepitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua. Pajivi yabara jivi Pilatojavabelia vajëcabiaba, Pilato nexata copatabiaba bajarapajivi pascua fiestamatacabi. Bajarapacuenia Pilato caenë copatabiaba jivi pesivajamatabëcuene xanepanaenexatsi. 7 Pamatacabi Jesús naneconitsiaexanatsi, bajarapamatacabi Barrabásvënënë jivi pebarëbevi barënaneconitsiaponapona penaneconitsivi pejebabiabibota. Barrabás, itsamonae yajava, barënabia picani gobierno pijajivijavabelia. Nexata taicatsi. Naneconitsiaexanejebatsi penaneconitsivi pejebabiabibota. 8 Nexata jivi pona Pilatojavabelia. Jumaitsi bajarapamonae Pilatojavabelia: —Pacuenia pascua fiestamatacabi copatabiabame caenë pepitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua, bajarapacuenia panetocopare caenë pepitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua, jai bajarapamonae Pilatojavabelia. 9 Nexata Pilato jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Pajitsipame tsaja patacatocopatsijava pepitsapaenexa Jesús, pajudíovimë pepo papecaevetsinë? jai Pilato. 10 Bajarapacuenia Pilato jumaitsi tsipaji yapëtane pajamatabëcuene yabara sacerdotevi penamatacaitorobivi tocaponarenatsi Jesús. Pilato jamatabëcueneyapëtane sacerdotevi penamatacaitorobivi Jesús pecueneitoyaxaetsi petocaponaejavatsirena. 11 Nexata bajarapamonae asaëya vajëca Barrabás pecapitsapaenexatsi. Tsipaji baja cajena sacerdotevi penamatacaitorobivi muxubijiapenetsia jumaitsi jivijavabelia: —Asaëya pavajëcaename Barrabás pecopatsinexatsi. Nexata Barrabás copatsianatsi pepitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua. Pëtsa pavajëcame Jesús pecopatsinexatsi, jai baja cajena sacerdotevi penamatacaitorobivi jivijavabelia. 12 Nexata icatsia Pilato yanijoba jivijavabelia: —¿Detsa nexata xua pajitsipame taexanaenexa maponëjavabeliaje: “Judíovitsi pepo vajanacaevetsinë,” paneyabarajainëjavabelia? jai Pilato judíovijavabelia Jesús yabara. 13 Nexata bajarapamonae vavajai pinijijumeta. —¡Cruzajavabelia cobematabiabarutsiaexanare! jai Pilatojavabelia. 14 Nexata Pilato jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa pitsineconi yabara nexata cobematabiabarutsiaexanaejitsipajë? jai Pilato Jesús yabara. Itsiata bajarapamonae icatsia pinijijumeta vavajai. —¡Cruzajavabelia cobematabiabarutsiaexanare! jai tsaponae. 15 Nexata baja Pilato tocopata Barrabás pepitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua jivi barajamatabëcuenexanepanaeya petaenexatsi. Nexata Pilato pijajivi, vajabitsaëvi, itoroba copiaya Jesús ayaicuenia pejumatitibabenexatsi penaneconitsivi pejumaconitabiabimacata. Bajaraxuacujinae Pilato tocopata baja Jesús vajabitsaëvi pecobematabiabarutsinexatsi cruzajavabelia. 16 Nexata baja vajabitsaëvi Jesús caponaliatsi nacuaevetsinë Pilato pijaboxanetojavabelia. Nexata bajarajota nacaetuata daxita vajabitsaëvi. 17 Bajaraxuacujinae Jesús quenetsiataeya xatatatsi peraënaetsautsaucaejava. Xua nacuaevetsinë banaxatata, bajaraxua xatatatsi benacuaevetsinëcuenia petaenexatsi. Coronacuenia pemataxatatsinexatsi, peejuvitoyoroto tsimataexanatsi. Bajarapatoyoroto Jesús mataxatatatsi. 18 Bajaraxuacujinae quenetsiataeya bajacobaponatsi. —¡Bajaco, judíovi pepo pevetsinë! jai tsaponae bajarapamonae Jesúsjavabelia. 19 Bajarapamonae caenë canacujitsia mataconibiaxuabaponatsi naebota. Suabaponatsinua. Beyaiyataeya itajara pematabacabëta tonubenajoneyabiabatsi Jesús pitabarata. 20 Jesús quenetsiataeya pecapocaponaecujinaetsi, vejumajonotatsi baja xua xatatatsi, peraënaetsautsaucaejava. Jesús baja icatsia xatatatsi penaxatatsijava. Caponaliatsi jane baja pecobematabiabarutsinexatsi cruzajavabelia. 21 Alejandrobeje Rufobeje paxa, Simónvënënë, Cirene tomarapijinë. Nexata Simón najetaruca vayafotusatojavaverena. Nexata vajabitsaëvi Simón junatatsi, pacruzajavabelia Jesús cobematabiabarutsijitsiatsi, peyavenonaeyacaponaenexa. 22 Caponaliatsi Jesús Gólgotavënë tsutojavabelia. “Gólgota,” itsa jai hebreojumeta, mapajumetaje pejumaitsijume: “Jivimatasipatsuto,” pejaijume. 23 Bajarajota picani Jesús rajutatsi vinora piapaenexa, pematajërëabira mirravënëjavata, bitso penavixaetaeyaniva pecobematabiabijavatatsi cruzajavabelia. Itsiata Jesús apo apae. 24 Nexata jane baja Jesús vajabitsaëvi cobematabiabarutatsi cruzajavabelia. Bajaraxuacujinae vajabitsaëvi bajarajota canamuxusita beibotoxi. Bajarapacuenia canamuxusita peyapëtaenexa ponë pitaponaejitsia caejava canacujitsia Jesús penaxatatsijavami, xua jumaponapona. Bajarapacuenia vajabitsaëvi natsicobetsana Jesús penaxatatsijavami. 25 Bajayacunuaepatota, a las nueve, Jesús cobematabiabarutatsi cruzajavabelia. 26 Bajarajota Jesús pematabocoto matatsënëyo yaquinaruta tablapayota itsamonae ata peyapëtaenexa pajamatabëcuene yabara Jesús cobematabiabarutatsi cruzajavabelia. Jumai tsarutsi peyaquinarutsiitane cruzajavata mapacueniaje: “Mara ponëje judíovi pepo pevetsinëje,” jai tsarutsi Jesús yabara. 27 Anijanëbeje penacobetoxotsinëbeje, Jesús yajavacobematabiabarutatsi. Caenë canacujitsia pijacruzata rubatsi. Bajaraponëbeje Jesús pemuxuneneta rutatsibeje. Itsanë Jesús pecujuanenia rutatsi. Itsanë Jesús petsavenonenia rutatsi. 28 Bajarapacuenia Jesús itsa yajavacobematabiabarutatsi penacobetoxotsinëbeje, nexata Jesús tocopiapatatsi pacuenia baja cajena Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi Jesús yabara. Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi Jesús yabara mapacueniaje: “Naneconitsiaexanaenatsi bepibisiacuene pexanaenëcuenia,” jai baja cajena tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota Jesús yabara. 29 Jesús pecobematabiabarutsijavatatsi cruzajavabelia, bajaraxuayo penajetarubenaevi Jesús itaropitsiaya bijataeyabiabatsi. Jumai tsabiabi bajarapamonae: —Yiara jane maitsimëje. Xamë raja imata jumaitsimë: “Xuabianicajë templobo. Acueyabi matacabita icatsia veretetsianajë itsabo,” jamë. 30 Nacapanepare jane baja nijacuata. Cruzajavavetsica runaimica, jai tsabiabi Jesúsjavabelia bajaraxuayo penajetarubenaevi. 31 Bajara pijinia pacuenia sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivi ata, capocaponatsi Jesús. Ëpamonae najumaitsi: —Maponëje itsamonae yabara jumai tsabiabi: “Capanepaenajë jivi,” jai tsabiabi. Caranata pijacuata penacapanepaenexa, apo caëjëpaetsi. 32 Itsa xaniajai pepacuene Cristo, athëbëvetsica Dioso pitorobinëtsica jivi pecapanepaenexa, Israel nacuapijivi pepo pevetsinënexanua, aeconoxae runaenica cruzajavavetsica vajataenexa. Nexata jane baja jumecovënëtsianatsi Cristonëcuene, najai bajarapamonae capocaponaeya Jesús yabara. Ponëbeje ata Jesús yajavacobematabiabarutatsi, bajaraponëbeje ata, Jesús bijataerucatsibeje. 33 Jesús baja itsa tëpaejitsia, ajena matonejejitsia, daxita nacuajava aitaquiri tsajuni. Matapania caniviyojavabelia, bejamatabëcuene a las tres, nacua napebeta icatsia. 34 Nexata icatsia paepatota nacua napebeta, bajarapaepatota pinijicuenia Jesús aëjai. Jumaitsi: —Eloi, Eloi, ¿lama sabactani? jai Jesús. Bajarapacuenia Jesús itsa jumaitsi pijajumeta, mapajumetaje pejumaitsijume: “TajaDioso, tajaDioso, ¿detsa xuajitsia baja tajaepato necopatame?” pejaijume. 35 Nexata itsamonae bajarajota penubenaevi bijiaya jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava. Nexata saya jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi bajarapamonae: —Jica, pajumetaema. Mara ponë junata profeta Elíaspijinëmije, Diosojumepaebinëmi, jai bajarapamonae. 36 Nexata bajarapamonaeyajuvënënë piajatuvinorayalia bepijia jabutaxuaba esponjavënëjava. Bajaraxuacujinae esponjavënëjava naeboupita cëtaruta. Toyotsiatsi picani Jesús petsutsuninexa bajaraxua. Ponë picani Jesús toyotsiatsi bajaraxua petsutsuninexa, bajaraponë jumaitsi penajuanubenaevijavabelia: —Bajarapacuenia abaxë copatarutatsi Jesús. Taenatsi Elíaspijinë itsa najetaruca cruzavecua penutsinexatsitsica Jesús, jai bajaraponë capocaponaeya. 37 Jesús icatsia pinijicuenia aëjai. Bajaraxuacujinae jane baja Jesús tëpanajereca. 38 Paepatota Jesús tëpanajereca, bajarapaepatota templobo ënëtuatuajëalia peyatuucutarutsipana, ayaipapaëbërëpanaxaneto, titititica tuatuajëareca, athëbëvetsicacujinae irabereca. 39 Nexata paepatota Jesús tëpanajereca, vajabitsaëvi pijacapitán Jesús pitabara canacujitsialia nuca. Nexata bajaraponë taenuca Jesús pinijicuenia peaëjaijava. Taenucanua Jesús petëpanajetsijavareca. Nexata vajabitsaëvi pijacapitán jumaitsi: —Matsaena ponë tëpaje, pepacuene baja rovia Dioso pexënato, jai. 40 Bajarajota petiriavibitsaëtoxaneto tajiyoverena taenubena Jesús petëpaejava. Bajarapapetiriavi tuatuajëta nanubena mapamatabëxëyoje. Itsava Maríavënëva, Magdala tomarapijiva. Itsava Salomévënëva. Itsava icatsia Maríavënëva. Bajarapova Santiagobeje Josébeje pena. Bajaraponë Santiago, pevëjëato abaxë itsanë Santiagovënënëvecua. 41 Pamatacabi abaxë Jesús ponapona Galilea nacuata, bajarapapetiriavi Jesús pënajinavanapatsi peyavenonaenexatsi. Papetiriavibitsaëtojavata Maríabana nanubena, bajarapapetiriavi ata Maríabana Jesús najuapënaponarena Galilea nacuaverena Jerusalén tomaraberena. 42 José Arimatea tomarapijinë, judíovi pevetsinë, peyaiyataenëtsi. Bajaraponë José copiaevetaponapona pecopiapatsijava pamatacabi caenë Dioso evetsijitsia daxita pijajivi mapanacuataje. Judíovi baja penacueraevetsimatacabinexa pevajënaeya pamatacabi, caniviyotsia baja. Bajarapamatacabi judíovi banacuenevereta baja penacuenebijava. Nexata bajarapaepatota José acueneura ata, najamatabësaëta. Nexata lia nacuaevetsinë Pilatojavabelia. Nexata José vajëta Pilatojavabelia petocopatsinexatsi Jesús petëpaenë pemëthëtsinexa. 44 Nexata Pilato jamatabëjumaitsi: —Xaniajai tsamë rabaja Jesús tëpa, jamatabëjai tsipaji abaxë bajayajebi Jesús apo rucae cruzajavabelia pecobematabiabarutsicujinaetsi. Nexata Pilato junata vajabitsaëvi pijacapitán. Nexata Pilato yanijoba vajabitsaëvi pijacapitánjavabelia, Jesús petëpaecuene Pilato peyapëtaenexa. 45 Nexata vajabitsaëvi pijacapitán tsipaeba Pilatojavabelia. —Jesús rabaja capanepaeya tëpa, jai. Nexata jane baja Pilato José tocopatatsi cruzajavavetsica pepitsinexa Jesús petëpaenë. 46 Nexata José comuata pexaniaviriasábana. Bajaraxuacujinae José jane baja cruzajavavetsica pitsica Jesús petëpaenë. Daxitanëreca mataquionaeya matacacëba pexaniaviria piapiasábanapanata. Bajaraxuacujinae itsajota cajena José iboitapajanitojavata pinijiibovaju exanaeyaexanabuata petëpaevi pebuataponaenexa, bajarapaibovajualia José buata Jesús petëpaenë. Bajaraxuacujinae pinijiibopanaxaneto José tixirena. Yavajuvëpaacatabuata. 47 María Magdala tomarapijiva, itsava pijinia María, José pena, bajarapovabeje tanebeje itsajota Jesús buatatsi petëpaenë.

Marcos 16

1 Judíovi baja penacueraevetsimatacabi itsa verevereca, acueyabi povamaxëto comuata petuxujuvira. Itsava Maríavënëva, Magdala tomarapijiva. Itsava Salomévënëva. Itsava icatsia Maríavënëva. Bajarapova Santiago pena. Bajarapamonae petuxujuvira comuata peperabëexabinexa picani Jesús petëpaenë. 2 Nexata baja judíovi penacueraevetsimatacabi itsa verevereca, meravia pitsijavata, ajena baja matacabi tsarucaponae, bajarapamonae ponalia Jesús pebuatsiibovajutsijavabelia. 3 Nexata bajarapamonae namutualia najumaitsi tsanajetarubenae: —¿Jipatsa meta nacatotixitsiana Jesús peyavajuvëpa acatabuatsiibopanaxanetotsi? najai tsanajetarubenae bajarapamonae. 4 Nexata bajarapamonae itsa imoxoyotabuatapona, naëcobarëcëpalia ibovajujavabelia. Nexata taeyabuata ibopanaxanetomi petixitabuatsijavalia ibovajuvëpavecua. Bajarapaibopana bitso pinijiibopanaxaneto. 5 Nexata petiriavi itsa joneya Jesús pebuatsiibovajutsijavalia, taeyeta pecujuanenia pevëjëato. Bajaraponë naxatateca piapiajava penioponaejava. Nexata petiriavi najunaviaca. 6 Nexata pevëjëato jumaitsi petiriavijavabelia: —Pëtsa panajunaviacame. Paxamë picani pajaitame Jesús, Nazaret tomarapijinë, ponë cobematabiabarutatsi cruzajavabelia. Asaë rabaja icatsia bajaraponë petëpaecujinae. Ajibi rabaja tsarucae majotaje. Pataema jane itsajota picani buatatsi. 7 Paponare baja. Patsipaebianame pijajivijavabelia, Pedrojavabelia ata. Pajumaitsimë tsane bajarapamonaejavabelia: “Jesús pina panevajënaeyabelia pona Galilea nacuayabelia. Baja pina jotalia pacaxitajarabianame Jesús pacuenia baja pacajumaitsitsi,” pajamë tsane pijajivijavabelia, jai pevëjëato petiriavijavabelia. 8 Nexata saya bajarapapetiriavi rëcëpeca Jesús pebuatsiibovajutsivecua. Neconecojai saya pecajunavi. Nexata namutoepatua apo tsipaebi itsajivijavabelia ata. Tsipaji bitso junava. 9 Judíovi baja penacueraevetsimatacabi itsa verevereca, meravia pitsijavata, ajena baja matacabi tsarucaponae, Jesús icatsia asaë petëpaecujinae. Bajarapamatacabi copiata Jesús tsitanaitajëta María, Magdala tomarapijivajavabelia. Bajarapova cajena copiaya Jesús vecuacapitsapa siete padovathibeje itsa abaxë Jesús apo beyaxuabitsi. 10 Nexata María, Magdala tomarapijiva, Jesús petsitanaitajëtsicujinaetsi, pona Jesús pijajivijavabelia. Nexata María pevajënae Jesús pijajivi abaxë vënueyena Jesús. Nexata María itsa pata Jesús pijajivijavabelia, tsipaeba pacuenia María tane Jesús. 11 María jumaitsi Jesús pijajivijavabelia: —Jesús rabaja icatsia asaë petëpaecujinae. Taniji rabaja tajacuata, jai. Itsiata Jesús pijajivi apo jumexaniataetsi María. 12 Jesús pijajivitonëbeje najetarucabeje namutua. Nexata Jesús pijajivitonëbeje namutua penajetarucaejavatabeje, Jesús tsitanaitajëta beitsanëcuenia pijajivitonëbejejavabelia. 13 Nexata Jesús pijajivitonëbeje itsa tanebeje Jesús, naviatecabeje. Nexata pacuenia tanebeje Jesús, tsipaebabeje itsamonae Jesús pijajivijavabelia. Itsiata bajarapamonae apo jumexaniataetsibeje. 14 Bexëajavabelia icatsia Jesús tsitanaitajëta pijajivi once ponëbejejavabelia penabanenaejavata mesata. Nexata Jesús pinijicuenia muxujioba pijajivi piajamatabëcuenetajaxae. Muxujiobanua apo pejumecovënëtsixae petsipaebijavatsi pamonae tane Jesús icatsia piasaëjava petëpaecujinae. 15 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paponare daxitanacuanëjava daxitajivi panetsipaebanajetarubenaenexa pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi. 16 Pajivi jumecovënëtsiana bajarapalivaisi, nexata pabautisabianame. Bajarapajivi Diosojavabelia capanepaenatsi. Pajivi apo jumecovënëtsi tsane bajarapalivaisi, daxitamatacabijavabelianexa naneconitsiana Diosojavabelia. 17 Pamonae peneta jumecovënëtsiana bajarapalivaisi, mapacuenia exanavanapaenaje. Tavënëta jivivecua capitsapaponaena dovathi. Itsaviriajumetanua, apo penatsipaebijumemi ata, jemata natsipaebiana. 18 Bajarapamonae jomo pecobeta pitsi ata tsane, apae atanua tsane jivi petëpaeyaexanaera, itsiata apo tëpae tsane. Bajarapamonae itsa nacobebuatsiana piavitanejivi pematatsënëvereca, pejayatsijivi jamatejema tsane piavitanejavavecua, jai Jesús pijajivijavabelia. 19 Vajatuxanenë Jesús livaisi petsipaebicujinae pijajivijavabelia, Dioso baja pesaëta catsiatsi athëbëabetsia. Nexata athëbëtatsia Jesús eca Dioso pecujuanenia penajuaevetsinexabeje daxitacuene. 20 Nexata jane baja Jesús pijajivi daxitanacuanëjava jivi tsipaebanajetarubena bajarapapexanialivaisi. Nexata daxita pamonae jumetaeyabiabatsi, jumecovënëtabiabatsi pexaniajailivaisi petsipaebicuene. Tsipaji Jesús pijajivi jamatabëcueneyavenonabiaba Jesús pijajivi pinijicuene pexanaenexa jivijavabelia livaisi petsipaebabiabijavata.

Lucas 1

1 Pamatacabi abaxë Jesús ponapona mapanacuataje, jivi ayaibitsaëtoxaneto tanetsi peponaponaejava. Bajarapamonae tanetsi Jesús petaxuxuabijavaveliacujinae jivi livaisi petsipaebaponaejava. Nexata bajarapamonae paebanajetarubena tomaranëjava Jesús pelivaisi, pexanialivaisi. Nexata tomaranëjava Jesús pelivaisi pejumetaevi, ayaibitsaëto, baja cajena yaquina juya mataropotsia petsipaebinexa itsamonaejavabelia. Pacuenia Jesús petaevitsi vajunupaebatsi, bajarapamonae yaquina baja cajena Jesucristo pelivaisi. 3 Nexata xanë ata mapamatacabitaje yanijobaponajë bajarapalivaisi daxita peyapëtaevijavabelia. Yanijobaponajë xaniavaetsia tayapëtaenexa pacuenia Jesús exanaponapona petaxuxuabijavaveliacujinae mapanacuataje. Teófilo, catoyaquinatsi. Catoyaquinatsi mapabaxutotaje xamë ata xaniavaetsia neyapëtaenexa daxita bajarapalivaisi, Jesucristo pelivaisi. Netsitaxanepana tacatoyaquinaenexa daxita bajarapalivaisi neyapëtaenexa pacuenia jumai tsaponae caelivaisi canacujitsia Jesús pexanaponaejavanë yabara, caejava canacujitsia. 4 Copiaya baja picani itsamonae catsipaeba bajarapalivaisi. Itsiata icatsia xanë catoyaquinatsi neyapëtaenexa jane baja xaniavaetsia bajarapalivaisi pexaniajailivaisicuene. 5 Pamatacabi abaxë Herodes eveta Judeanacua, bajarapamatacabi ponapona sacerdotenë Zacarías. Bajaraponë sacerdotevi Abíasvënëviyajuvënënë. Zacarías pijava pevënë Elisabet. Bajarapova sacerdotenëmi Aarónpijinë pemomoxiyajuvënëva. 6 Bajarapajivibeje xaniavaetsia aneconijibia Dioso pitabarata toponaponabeje. Dioso jumecovënëtsiaya ponaponabeje pacuenia Dioso itorobatsi judíovi xaniavaetsia pejinavanapaenexa. 7 Itsiata bajarapajivibeje pexi apo xainaebeje. Tsipaji Elisabet mavecova. Nexata bajarapajivibeje bitso baja perujujiviyobeje. 8 Nexata itsamatacabi Zacarías templobota nanacuenebijitsia sacerdotevi penacuenebicuene Dioso pitabarata. Pasemanata daxita sacerdotevi, Abíasvënëvi, nacobenaevetsijitsia templobo, bajarapasemana Zacarías daxitasemana nanacuenebijitsia templobota. 9 Nexata abaxë sacerdotevi petaxuxuabivajënaeya penacuenebijava, pijacujirucuenia exana penayapëtaeponaenexa xua caenë canacujitsia nacuenebijitsia templobota. Nexata sacerdotevi pijacujirucuenia pexanaecujinae, itsa baja yapëtane xua caenë canacujitsia nacuenebijitsia templobota, nexata Zacarías tocopatatsi temploboënëalia petajuitsinexa inciensovënëjava, petuxujuvijava. Bajaraxuata Zacarías joneya temploboyalia petajuitsinexa jane baja inciensovënëjava temploboënëalia. 10 Paepatota Zacarías tajuitanuca inciensovënëjava temploboënëalia, jivi ayaibitsaëtoxaneto templobojumavelia vajëcanubena Diosojavabelia. 11 Nexata Zacarías temploboënëalia, altarvënëjava muxuneneta, tsitanaitajëtatsi ángel. Paaltarvënëjavajumata incienso tajuitabiaba Diosonexa, bajarapaaltarvënëjava pecujuanenia pamuxunenejavata, Zacarías taenuta ángel. 12 Nexata Zacarías itsa taenuta ángel, apo yapëtae pacuenia exanaejitsia Zacarías. Bitso jamatabëcuenenajunaviaca. 13 Nexata ángel jumaitsi Zacaríasjavabelia: —Zacarías, pëtsa junavame. Dioso baja cajena cajumetane nevajëtsijava. Nexata nijava Elisabet catonacoxitsiana. Nexënatonëyo baja xainaename. Vënërubianame bajaraponëyo Juan. 14 Pinijicuenia, jivi ayaibitsaëto yajava, barëyamë tsane bajaraponëyo itsa catonaexanaena. 15 Tsipaji bajaraponëyo ayaijamatabëcuenenë tsane Dioso pitabarata. Apo apae tsane piataneranë. Vinora ata apo apae tsane. Penaexanaejavaveliacujinae tsijamatabëvënëcaenatsi Espíritu Santo. Nexata Espíritu Santo pitorobicueniatsi, exanabiabiana. 16 Bajaraponë, Juan, Israel nacuapijivi najamatabëcuenecopatsiaexanaena Diosojavabelia. 17 Bajayata Diosojumepaebinëmi, profeta Elíaspijinë, ayaijamatabëcuenenëmi, Dioso pesaë yajavaponapona. Espíritu Santo ata pitorobicueniatsi, exanaponapona. Bajara icatsia itsane Juan ata. Bajaraponë pejamatabëcueneta, penacoxiitoyavimi ata, icatsia nacoxiasiva tsane. Bajaraponë pejamatabëcueneta, itsamonae pijinia pibisiajamatabëcuene pexainaevi ata, jamatabëcuene xanepanaeyaexanaena pexaniajamatabëcuene pexainaenexa. Bajarapacuenia bajaraponë jivi jamatabëcuene xanepanaeyaexanaena pepo petuxanenë penajetarucaevajënaeya. Nexata bajarapamonae xaniavaetsia copiapitsiana pepo petuxanenë pamatacabi najetarucaena, jai ángel Zacaríasjavabelia. 18 Zacarías nexata yanijoba ángeljavabelia. Jumaitsi: —Itsa taxënato xainaejitsianë, ¿detsa peneta pitsicuene taenajë tayapëtaenexa? Tsipaji rabaja xanë perujunënë. Tajava ata baja perujuva, jai Zacarías. 19 Nexata ángel jumaitsi Zacaríasjavabelia: —Xanë raja Gabrielnë, Dioso pijajivitonënë. Dioso baja cajena nitoroba tacatsipaebinexa mapapexanialivaisije. 20 Xamë saya nejumeaebame, xaniavaetsia catsipaebi atatsi xua pepacuene catocopiajopaejitsia. Nexata baja aeconoxae apo cacaëjëpae tsane necuaicuaijaijava. Matapania jane baja pamatacabi catocopiajopaena xua yabara najumecapanepaeya catsipaebatsi, natsipaebianame icatsia, jai ángel Zacaríasjavabelia. 21 Bajarapaepatota jivi templobo jumavelia evetanubenatsi Zacarías pepitsapaejavarena. Najumaitsi bajarapamonae: —¿De meta xuajitsia Zacarías bepijia apo pitsapaerena templobovecua? najai bajarapamonae. 22 Itsa jane baja Zacarías pitsaparena templobovecua, apo caëjëpaetsi pecuaicuaijaijava. Nexata pamonae evetanubenatsi templobo jumavelia, najumaitsi: —Zacarías raeta bemajitsinaebota temploboënëlia itsacuene tane, najai. Nexata Zacarías apo pecaëjëpaexaetsi pecuaicuaijaijava, pecobeta tsipaeba besiyanëcuenia jivi peyapëtaeyaexanaenexa. 23 Itsa baja Zacarías vereta penacuenebijava templobota pamatacabibeje itorobatsi penacuenebinexa, naviata baja pijaboyabelia. 24 Bajaraxuacujinae Zacarías pijava, Elisabet, nacoxita jane baja. Nexata bajarapova penacoxitsijava itsa yapëtane, cinco pajuametobejecuenia itsajavabelia pijabovecua apo ponaponae. 25 Elisabet jamatabëjumaitsi: —Dioso raja taneitaxutotsoniataexae, neyavenona tanacoxitsinexa mapacueniaje. Nexata baja apo auranë tsane tacoxibijava yabara, jamatabëjai Elisabet. 26 Elisabet baja seis pajuametobeje pepuaxainae penacoxitsicujinae, Dioso icatsia itoroba pijaángel Gabriel. Pijaángel itoroba Nazaret tomarabelia, Galilea nacuata peecaetomarabelia. 27 Dioso itoroba ángel petsipaebinexa Maríajavabelia. María abaxë pebi apo pequenetsiataevatsi. Angel pepatsivajënaeya Maríajavabelia, Maríabeje baja cajena Josébeje nabarëcuaicuaijaibeje penapitsinexabeje. Nacuaevetsinëmi Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë José. 28 Angel nexata joneya María peponaponaebota. Angel jumaitsi Maríajavabelia: —María, cabajacobatsi. Pexaniajamatabëcuenia Dioso pecataeva. Dioso cayajavaponaponaena. Bitso cayavenonaena xamë daxita nevëna petiriavi matatoxenetsia, jai ángel. 29 Nexata María itsa jumetane bajarapacuenia ángel pejumaitsijavatsi, María jamatabëjumaitsi: —¿Detsa meta pitsijamatabëcuene yabara nejumaitsi ángel mapacueniaje? jamatabëjai María. 30 Icatsia ángel tajëvelia jumaitsi Maríajavabelia: —María, pëtsa junavame. Tsipaji raja Dioso pexaniajamatabëcuenia catane. 31 Xamë raja nacoxitsianame. Cavecuanaexanaena raja pebinëyo. Bajaraponëyo vënërubianame Jesús. 32 Bajaraponëyo ayaijamatabëcuenenë tsane. “PinijiDioso, athëbëtatsia peecaenë, mapexënatoje,” jaitsi tsane jivi. Nexata vajatuxanenë Dioso nacuaevetsinë exanaenatsi. Pacuenia pijasalinainëmi Davidpijinë bajayata nacuaevetsinëmi, bajara icatsia itsane. 33 Bajaraponë evetsiana Israel nacuapijivi daxita matacabijavabelianexa, jai ángel tajëvelia Maríajavabelia. 34 Nexata María jumaitsi ángeljavabelia: —¿Detsa pacuenia nacoxitsipajë? Xanë raja tamona apo xainaenë, jai María ángeljavabelia. 35 Angel nexata tajëvelia jumaitsi Maríajavabelia: —Espíritu Santo raja patsianica xamëjavabetsica. Nexata Espíritu Santo Dioso pesaëta caevetsiana. Bajaraxuata panacuetonëyo cavecuanaexanaena, tsatsianatsi Diosonexa. “Dioso ra mapexënatoje,” jaitsi tsane jivi. 36 Nijamonaeva ata Elisabet, perujuva ata, exanaena penacuetonëyo. “Mavecova raja,” jai atatsi jivi, itsiata baja penacoxitsicujinae xaina baja seis pajuametobeje. 37 Dioso raja caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa, jai ángel tajëvelia Maríajavabelia. 38 Nexata María jumaitsi ángeljavabelia: —Xanë raja Dioso pijajivitovanë. Pacuenia nejumaitsimë, bajarapacuenia Dioso xanëjavaberena exanaena, jai María. Nexata baja María vecuaponatsi ángel. 39 María penacoxitsijavanexa petsipaebicujinaetsi ángel, caematacabibejecujinae, María pona petsutonënacuata peecaetomarabelia. Bajarapatomara eca Judea nacuata. 40 Nexata María joneya Zacarías pijaboyalia. Bajacobanuta pijamonaeva Elisabet. 41 María itsa bajacobanuta Elisabet, nexata Elisabet peyacotajinaenacuetoyo tsicotonayucutajarabatsi. Nexata jane baja Elisabet tsijamatabëvënëcatsi Espíritu Santo. 42 Nexata Elisabet Espíritu Santo itorobatsi pinijijumeta Maríajavabelia pejumaitsinexa mapacueniaje: —Dioso cajena bitso cayavenona daxita petiriavi matatoxenetsia. Panacuetonëyo ata exanaename, bajarapanacuetonëyo Dioso bitso peyavenonabiabinëtsi tsane. 43 Xamë tajatuxanenë penamë tsane. ¿Detsa xuajitsia beveliajamatabëcueneva atanë, nesivaxainamerë? 44 Itsa nebajacobanutame, tayacotajinaenacuetoyo nayucutajaraba pebarëyaxae. 45 Barëyamë Dioso pecajumaitsicuenia nejumecovënëtsiva. Tsipaji pepacuene catocopiapatsiana daxita pacuenia vajatuxanenë Dioso pitorobinëtsica ángel tajëvelia catsipaeba, jai Elisabet Maríajavabelia. 46 Nexata María jumaitsi Elisabetjavabelia: Tajamatabëëthëtojavavetsina jumaitsinë Diosojavabelia: “Ayaijamatabëcuenenëmë bitso,” janë. 47 Sivajamatabëcuenebarëyanë Dioso tanecapanepaenënexa. 48 Sivajamatabëcuenebarëyanë. Tsipaji pijajivitovanë, beveliajamatabëcueneva atanë, Dioso nitapeta. Tatëpaecujinae ata tsane, tavënamuto, pevajënaeyabelia daxitajivi xanë yabara jumai tsabiabi tsane: “Dioso bitso peyavenonaevamitsi,” jai tsabiabi tsane. 49 Bajarapacuenia daxitajivi jumai tsabiabi tsane xanë yabara. Tsipaji ayaijamatabëcuenenë Dioso netoexanabiabiana ayaicuene pexanaejavanë. Dioso raja apo pejitsipaenë jivi pibisiacuene pexanaejava. 50 Daxita pamonae Dioso yaiyataena, bajarapamonae juya Dioso itaxutotsoniataeyabiabiana. 51 Dioso raja pecaëjëpaenëtsi pinijicuene ata pexanaenexa pecobeta. Pamonae jamatabëjumaitsi tsavanapae: “Vaxaitsi cajena ayaijamatabëcuenevitsi,” jamatabëjai tsavanapae, bajarapamonae Dioso nacayajatsiaexana baja. 52 Pinijinacuanë pevetsivimi ata, bajarapanacuanë pevetsijavami Dioso vecuapitsapaeyaexana. Nexata bajaraxuacujinae Dioso juya evetsiaexana bajarapanacuanë beveliajamatabëcuenevimi ata. 53 Pamonae pijinia bitso piajani, bajarapamonae Dioso rajuta pexanianabanijava. Pamonae pijinia bitso pexainaevi mapanacuapijicuene, bajarapamonae Dioso apo pejumecovënëtsixae, bajarapamonae Dioso apo rajutsi. 54 Dioso yavenona pijajivi, Israel nacuapijivi. Apo nacofënëtsi cajena. Dioso itaxutotsoniataeyabiaba Israel nacuapijivi. 55 Bajarapacuenia Dioso pijajivi itaxutotsoniataeyabiaba daxitamatacabijavabelianexa. Tsipaji baja cajena bajarapacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi vajasalinainëmi Abrahampijinëjavabelia, daxita pemomoxijavabelianexa ata pitaxutotsoniataeyabiabijavanexa yabara, jai María Elisabetjavabelia. 56 Nexata María acueyabi pajuametobeje naponapona Elisabet pijabota. Bajaraxuacujinae María baja naviata pijaboyabelia. 57 Juameto baja ecaica, pajuametota Elisabet penacueto vecuanaexanaejitsiatsi. Penacuetonëyo jane baja vecuanaexanatsi. 58 Itsa Elisabet yapëtane Dioso pitaxutotsoniataecuenetsi, bitso Elisabet jamatabëcuenebarëya. Daxita pamonae ata ena imoxoyo, pijabo muxuneneta, bajarapova pijamonaeyajuvënëvi ata, sivajamatabëcuenebarëyatsi. 59 Itsa baja penacuetonëyo caesemana xaineca penaexanaecujinae, Elisabetbeje Zacaríasbeje pexënatonëyo perabëcaucutsiaexanabeje judíovicuenia. Baitsi boupiperabëcaucutsiaexanabeje. Nexata daxita bajarapamonae pata Elisabetbeje Zacaríasbejejavaberena. Bajarajota picani penacuetonëyo tovënërubijitsiatsibeje paxa pevënëcuenia paxa picani pevënëxainaenexa. 60 Itsiata Elisabet jumaitsi pamonaejavabelia picani tovënërubijitsiatsibeje: —Jume. Pevënë raja tsane Juan, jai Elisabet bajarapamonaejavabelia. 61 Nexata bajarapamonae jumaitsi: —¿Detsa xuajitsia jitsipame bajarapavënë? Itsanë ata cajena nijamonaeyajuvënënë apo xainae bajarapavënë, jai bajarapamonae Elisabetjavabelia. 62 Nexata bajarapamonae penacuetonëyo jane baja paxa junata. Pecobeta yanijoba pavënë Zacarías jitsipa petovënërubinexatsi. 63 Nexata Zacarías vajëta tablapayo peyaquinaenexa. Nexata yaquinaruta: “Juan rabaja pevënë,” pejaiitane. Nexata daxita bajarapamonae jamatabëcuenenabenajaca. 64 Bajarajota jemata icatsia Zacarías cuaicuaijai baja. Nexata jivi pitabarata Zacarías jumai tsaponae Diosojavabelia: —Diosomë, ayaijamatabëcuenenëmë bitso, jai tsaponae. 65 Daxita pamonae bajarapatomarata imoxoyo penaevi, itsa jumetane pacuenia Zacarías Dioso yavenonaponatsi, pinijicuenia jamatabëcuenenabenajaca. Itsamonae bajarapanacuata petsutonëjava penaevi ata, daxita bajarapamonae ata, vënëlivaisitane bajarapacuene yabara. 66 Daxita pamonae jumetane bajarapacuene yabara, apo nacofënëtsi. Jamatabënajinavanapabiaba bajarapacuene. Nexata bajarapamonae nayanijobabiaba. —¿De meta jamatabëcueneitsi tsane bajarapanacuetonëyo itsa vitsabiana? najai tsabiabi bajarapamonae. Bajarapacuenia nayanijobabiaba tsipaji bitso Dioso yavenonaponatsi bajarapanacuetonëyo. 67 Zacarías, Juan jivibautisabinënexa paxa, tsijamatabëvënëcatsi Espíritu Santo. Nexata Zacarías Espíritu Santo itorobatsi jivijavabelia pejumaitsinexa mapacueniaje: 68 Pexaniajamatabëcuene rajutatsi vaxaitsi pepo vajatuxanenëjavabelia, Israel nacuapijivitsi vajaDiosojavabelia. Tsipaji pijajivitsi nacatoitorobianica vajanacacapanepaenënexa vajaneconivecua. 69 Dioso cajena nacatoitorobianica pinijicuene pexanaejava pecaëjëpaenëtsi vajanacacapanepaenexa. Bajaraponë Dioso pijajivitonëmi Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë tsane. 70 Bajayata Diosojumepaebivimi profetavi, Dioso pitorobicueniatsi pejinavanapaevi, tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi bajaraponë vajanacacapanepaejavanexa yabara. 71 Tajëvelia profetavimi najumecapanepaeya jumaitsi bajaraponë vajanacacapanepaejavanexa vajavajabitsaëvivecua, daxita vajanacaitoyavi atavecua. 72 Dioso nacaitaxutotsoniataena pacuenia tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi vajasalinaivimijavabelia. Dioso cajena apo nacofënëtsi pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi vajasalinaivimijavabelia. 73 Bajayata copiaya bajarapacuene yabara Dioso najumecapanepaeya jumaitsi vajasalinainëmi Abrahampijinëjavabelia. 74 Dioso baja najumecapanepaeya jumaitsi vajanacacapanepaenexa vajavajabitsaëvecua. Bajarapacuenia Dioso nacacapanepaena ajunavijibia vajatonacuenebavanapaenexa. 75 Nexata bajarapacuenia Dioso itsa tonacuenebavanapaenatsi, jinavanapaenatsi pibisiacuene exanaenejevatsi Dioso pitabarata vajaasaëtsavanapaeepato abaxë mapanacuataje, jai Zacarías jivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata Jesús Dioso pitorobijavanexatsitsica vajanacacapanepaenexa. 76 Icatsia Zacarías jumaitsi pexënatonëyojavabelia mapacueniaje: Taxënatonëyo, xamë yabara itsamonae jumai tsabiabi tsane: “Mara ponëje pinijiDioso, athëbëtatsia peecaenë, pijaprofetanëje,” jai tsabiabi tsane. Xamë raja itsaxuayo pepo petuxanenë najetarucaejitsia, pevajënaeya jivi tsipaebanajetarucaename pesivanajamatabëcuenecopatsinexa bajaraponëjavabelia pamatacabi bajaraponë najetarucaena. 77 Tsipaebanajetarucaename jivijavabelia pacuenia Dioso bajarapamonae capanepaejitsiatsi. Tsipaji bajarapamonae pibisiacuene pexanaeneconimi Dioso vecuaajibiaexanaenatsi. 78 Dioso vajanacaitaxutotsoniataexae, nexata nacayapëtaeyaexanaena vajanacacapanepaenënexa athëbëvetsica pepatsijavanexatsica. 79 Nexata bajaraponë jivijavabelia itsa tsipaebanajetarucaena pexaniajailivaisi, jamatabëcueneitayotsiana daxita piajamatabëcueneitaquirivimi. Baitsi pamonae picani cujunava petëpaejava, bajaraponë petsipaebilivaisi pejamatabëcueneta, bajarapamonae yapëtaena jamatabëcuenexanepanaeya pejinavanapaenexa, jai Zacarías pexënatonëyojavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata Jesús jivijavabelia Dioso pejumelivaisi petsipaebanajetarucaejavanexa. 80 Nexata jane baja xuacujinae Juan jivibautisabinënexa vitsabanajetaruca. Yajavaajamatabëcuenesaë baja cajena tsanajetarucae Dioso pejumelivaisi yabara. Nexata baja Juan itsa penaveretsinë, ponapona petusato nacuata. Matapania itsa taxuxuabijitsia jivi petsipaebinexa Jesús pelivaisi, naitajëta jivijavabelia pevënëlivaisitaenexatsi daxita Israel nacuapijivi.

Lucas 2

1 Imoxoyo baja pevajënae Jesús penaexanaejavanexa. Nexata bajarapamatacabijava Romanonacua pepo pevetsinë, Augusto, taxuxuaba pijajivi pitorobijava jivi petonamataëjëtsinexatsi. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Daxitajivi, pamonae taevetsinacuanëjava jinavanapa, panetonamataëjëtsianame, jai. 2 Bajarapamatacabi pijinia nacuaevetsinë Cireniovënënë saicaya itsanacua eveta, Siriavënënacua. 3 Nexata nacuaevetsinë Augusto pevetsinacuanëjava penaetomaranëta pejinavanapaevi, apo jinavanapae ëpijatomaranëjava. Itsamonae najinavanapa itsatomaranëjava. Bajaraxuata pamonae najinavanapa itsatomaranëjava, caejivi canacujitsia, pijasalinaivimi pijatomaranëjavabelia pona. Bajarapamonae pona penamataëjëtsinexatsi pijasalinaivimi pijatomaranëjava. 4 Bajaraxuata José ata barëpona Belén tomarabelia. José barënaropota Nazaret tomarata, Galilea nacuata peecaetomarata. José barëpona Belén tomarabelia, Judea nacuata peecaetomarabelia. Tsipaji baja cajena José pijasalinainëmi, Davidpijinë, bajayata Belén tomarata ponapona. 5 José barëpona María, pova pita pijavanexa. Bajarapova yacotapona itsa baja imoxoyo pevajënae penacueto pevecuanaexanaenexatsi. 6 Nexata baja itsa patabeje Belén tomarata, ponaponabeje dajubi pevetabiabibota. Tsipaji baja pabota jivi patabiaba, pevajënaebeje baja jivi yavënëca. Nexata apo nayacaëjëpaetsibeje bajarapabota penaecaenexabeje. Bajaraxuata patabeje dajubi pevetabiabibota. Nexata dajubi pevetabiabibota María jane baja vecuanaexanatsi penacuetonëyo, copiaya penacoxitsinacueto. Barëeca dajubi pevetabiabibota. Jumaquioneta papaëbërëpanaxita. Buateta dajubi pexaejavanexa pemitsaothocabiabimoënëta. 8 Belén tomarajumaverena imoxoyovayafota, oveja pevetsivi evetavanapa. Bajarapamonae meravi nacobenaevetabiaba pijaovejabitsaëtonë. 9 Jemata oveja pevetsivi tsitanaitajëtatsi Dioso pijaángel. Nexata Dioso pijapenivenivenaecotia oveja pevetsivi matatoyorotsia itayotatsi. Najunaviaca bajarapamonae pinijicuenia. 10 Nexata ángel jumaitsi oveja pevetsivijavabelia: —Pëtsa panajunaviacame. Pexanialivaisi raja pacatocanajetarucatsi pesivabarëyanexa daxitajivi. 11 Ajena rabaja, mapameravitaje, naexana baja daxitajivi pecapanepaenënexa. Naexana Belén tomarata, patomarata bajayata nacuaevetsinëmi Davidpijinëmi ponapona. Ponë naexana, bajaraponë pepo petuxanenë Cristo, Dioso athëbëvetsica pitorobinëtsitsica jivi pecapanepaenexa. 12 Paneyapëtaenexa pacuenia pacatsipaebatsi, penacuetonëyo pataeyabuatetsianame mapacueniaje. Penacuetonëyo pataeyabuatetsianame papaëbërëpanaxita pejumaquionaenacuetonëyotsi. Boquecaena dajubi pexaejava pemitsaothocabiabimoënëta, jai ángel oveja pevetsivijavabelia. 13 Bajara saya jota jemata oveja pevetsivi tsitanaitajëtatsi ayaibitsaëtoxaneto ángelevi, copiaya petsipaebiángelnëtsijavata. Bajarapamonae ángelevi pexaniajamatabëcuene rajuta Diosojavabelia. Penaxëanaejavata ángelevi jumaitsi mapacueniaje: 14 ¡Dioso, athëbëtatsia peecaenë, pinijicuene rabaja exana! Pamonae Dioso jumecovënëta, Dioso sivajamatabëcuenebarëyatsi. Daxita bajarapamonae jamatabëcuenexanepanaeya jinavanapaeyaexanaena Dioso, jai ángelevi penaxëanaejavata. 15 Itsa baja ángelevi naviaba athëbëabetsia, oveja pevetsivi ángelevi pecovëta najumaitsi: —Ponaliatsi Belén tomarabelia. Taenatsi pecopiapatsijava pacuene yabara vajatuxanenë Dioso pitorobiángelnëtsica nacatsipaeba, najai oveja pevetsivi ángelevi pecovëta. 16 Nexata bajarapamonae bepijiayo ponalia Belén tomarabelia. Pata itsajota Maríabeje Josébeje barëecabeje penacuetonëyo. Penacuetonëyo boqueca dajubi pexaejava pemitsaothocabiabimoënëta. 17 Oveja pevetsivi itsa taeyabuateta penacuetonëyo pacuenia baja cajena ángelnë tsipaebatsi, nexata pona petsipaebaponaenexa daxitajivijava pacuenia bajarapanacuetonëyo taeyabuateta. 18 Nexata daxita pamonae jumetane oveja pevetsivi pepaebilivaisi, jamatabëcuenenabenajaca. 19 María baja cajena pejamatabëëthëtota yapëtaeponapona daxita bajarapacuene yabara. 20 Oveja baja pevetsivi naviabaponalia. Oveja pevetsivi namutualia jumai tsanajetarubenae Diosojavabelia: —Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Pexaniajamatabëcuene pacarajutatsi patanetoexanaexaemë pexaniacuene, jai tsaponaelia oveja pevetsivi. Bajarapacuenia jumaitsi tsipaji baja tane daxita pacuenia ángelnë tsipaebatsi. 21 Jesúsnexa penaexanaecujinae, ocho matacabita, perabëcaucutatsi judíovicuenia. Baitsi boupiperabëcaucutatsi. Vënërubatsinua jane baja pevënë pexainaenexa. Vënërubatsi “Jesús,” pejaivënëta. Tsipaji baja cajena abaxë María nacoxitsinejeva Jesúsnexa, tajëvelia ángel jumaitsi Maríajavabelia: “Bajaraponëyo vënërubianame Jesús,” jai. 22 Nexata jane baja tocopiajopatsibeje Josébeje Maríabeje pexanaenexabeje pacuenia bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itorobatsi daxita judíovi pexanaenexa penacuetonëyo itsa tonaexanatsi. Nexata Jerusalén tomarabelia barëponabeje penacuetonëyo. Nexata Jerusalén tomarata, templobota, María ofrenda rajuta Diosojavabelia penajamatabëcuene xaniavaetsinexa Diosojavabelia. Rajutabejenua penacuetonëyo Diosojavabelia pijajivitonënexa petonacuenebinexa itsa penaveretsinë. 23 Bajarapacuenia Josébeje Maríabeje exanabeje tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi: “Penacasabijivibeje pexi itsa xainabeje, nexata copiaya panacuetonëyo xainabeje, totsatsibeje Dioso pijajivitonënexa,” jai. 24 Josébeje Maríabeje rajutabeje ofrenda Diosojavabelia pacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itorobatsibeje. Rajutabeje tsiquiriviria ucucutoyobeje. Itsa jume, rajutabeje meta pinijiyoviria ucucutobeje. 25 Bajarapamatacabi ponapona Jerusalén tomarata Simeónvënënë. Bajaraponë jumecovënëtsiaponapona pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Nexata bajarapamatacabi Israelnacua eveta Romano nacuaverena ëpepatsivi. Nexata Romano nacuaverena pepatsivi pevetsixae Israelnacua, bejiobiaexanabiabatsi Israel nacuapijivi. Bajaraxuata Simeón copiaevetaponapona Dioso pejamatabëcueneta petovecuajutsinexatsi Israelnacua pevetsivi. Nexata baja Romano nacuaverena pepatsivi, pevecuapitsapaenexa Israelnacua pevetsicuene. Espíritu Santo yajavaponaponatsi Simeón. 26 Nexata Espíritu Santo pejamatabëcueneta Simeón tajëvelia yapëtaeyaexanatsi pacuenia Simeón petëpaevajënae taejitsia Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobiapaebica jivi pecapanepaenexa. 27 Nexata Espíritu Santo pejamatabëcueneta Simeón joneyaexanatsi temploboyabelia. Bajaraxuata Simeón tane Maríabeje Josébeje pebarëjonejavatabeje Jesúsnëyo temploboyarena pexanaenexabeje pacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itorobatsibeje. 28 Nexata Simeón isapita Jesúsnëyo. Pexaniajamatabëcuene rajuta Diosojavabelia. Pexaniajamatabëcuene Simeón perajutsijavata Diosojavabelia, Simeón jumaitsi mapacueniaje: 29 Tajatuxanenë, baja rajane netocopatsianame nijajivitonënë jamatabëcuenexanepanaeya tatëpaenexa. Tsipaji baja netaeyaexaname pacuenia baja cajena tajëvelia najumecapanepaeya nejumaitsimë. 30 Taitaxutota rabaja taniji maponëje, ponë itorobimica jivi pecapanepaenënexa xamëjavabelia. 31 Ponë itorobimica jivi pecapanepaenënexa, daxitajivi taenatsi. 32 Maponëje petsipaebilivaisita, pamonae apo judíovi ata, jamatabëcueneitayotsiana. Yapëtaeyaexanaena pacuenia jamatabëcueneitsimë. Nexata maponëje pejamatabëcueneta apo judíovi yaiyataena nijajivi judíovi, jai Simeón templobota Diosojavabelia pexaniajamatabëcuene perajutsijavata Jesúsnëyo yabara. 33 Nexata Josébeje Maríabeje itsa jumetanebeje bajarapacuenia Simeón pejumaitsijava Jesúsnëyo yabara, jamatabëcuenenabenajacabeje. 34 Bajaraxuacujinae Simeón tovajëta Diosojavabelia peyavenonaenexatsibeje Josébeje Maríabeje, Jesúsnëyo yajava. Bajaraxuacujinae Simeón jumaitsi Maríajavabelia: —Mapanacuetonëyoje, Dioso itapetatsi. Maponëje petsipaebilivaisi jivi ayaibitsaëtoxaneto apo jumecovënëtsi tsanetsi. Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto naxuabiana, Israel nacuapijivi. Ayaibitsaëtoxaneto pijinia jumecovënëtsianatsi. Nexata pijinia ayaibitsaëtoxaneto capanepaena. Maponëje Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava, tsitaexanaena jivi peyapëtaenexa Dioso pitorobinëtsitsica. Maponëje itajëtsiana pacuenia jivi ayaibitsaëtoxaneto, caejivi canacujitsia, bëpënëa pibisiajamatabëcuene najamatabëxainabiaba. Jivi ayaibitsaëtoxaneto apo jumecovënëtsi tsanetsi. Pibisiacuenia saya baranatsipaebianatsi. María, xamë nexata pepo nejamatabëëthëtojavavetsina bitso sivajamatabëcuenebëjamë tsane itsa yapëtaename pacuenia exanaejitsiatsi, jai Simeón Maríajavabelia Jesús yabara tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia Jesús exanaejitsiatsi. 36 Bajara pijinia pamatacabi templobota ponapona Diosojumepaebiva profetava, Anavënëva. Bajarapova Fanuelpijinë pexënatoyo, Aserpijinë pemomoxiyajuvënëva. Bajarapova bitso baja perujuva. Ochenta y cuatro baja pavaibeje xaina. Nacasaba picani abaxë itsa pejanava. Penacasabicujinae siete pavaibeje pepuaxainae pamonajavabelia, vecuatëpatsi pamona. Itsajavabelia apo vecuaponabiabi templobo. Matacabijebi, meravijebi yajava, Dioso tonacuenebabiaba templobota. Itsajavata pexaejava apo xaeyabiabi pamatacabibeje vajëcabiaba Diosojavabelia. 38 Nexata bajarapova ata pata itsajota Josébeje Maríabeje nucabeje templobota. Simeón pisanucaejavata Jesúsnëyo, isataenuta bajarapova. Nexata bajarapova pexaniajamatabëcuene rajuta Diosojavabelia Jesúsnëyo yabara. Romano nacuaverena pepatsivi Israelnacua pevetsixae, Israel nacuapijivi copiaevetavanapa Dioso pejamatabëcueneta petovecuajutsinexatsi, nexata baja Romano nacuaverena pepatsivi pevecuapitsapaenexa Israelnacua pevetsicuene. Nexata daxita pamonae copiaevetavanapa Dioso pejamatabëcueneta petovecuajutsinexatsi Israelnacua pevetsivi, daxita bajarapamonaejavabelia, bajarapova tsipaebabiaba Jesúsnëyo pelivaisi. 39 Josébeje Maríabeje Jerusalén tomarata templobota exanaeveretabeje baja daxita pacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itorobatsibeje. Nexata baja pijatomarabelia Jesúsnëyo barënaviatabeje, Nazaret tomarabelia, Galilea nacuata peecaetomarabelia. 40 Nexata jane baja Jesúsnëyo vitsaba Nazaret tomarata. Ajamatabëcuenesaë tsaponae Dioso pijacuene yabara. Jamatabëcuenevitsabaponanua. Dioso yavenonaponatsi ayaicuenia. 41 Caevai canacujitsia Josébeje Maríabeje ponabiababeje Jerusalén tomarabelia. Ponabiababeje pascuavënëfiesta penataeyabiabinexabeje. 42 Nexata baja Jesúsnëyo doce pavaibeje itsa xaina, barëponabeje icatsia Jerusalén tomarabelia pascuafiesta penataenexa. 43 Itsa baja copiaruca pascuafiesta, daxita baja penataevi bajarapafiesta, naviaba baja pijabonëjavabelia. Nexata Jesúsnëyo nacopatanucalia Jerusalén tomaratalia. Maríabeje Josébeje abaxë apo yapëtaebeje Jesúsnëyo pevecuanacopatsijavatsiliabeje. 44 Jamatabëjumaitsibeje saya: —Jesúsnëyo raeta nanajetaruca vajanajuaponaevita, jamatabëjaibeje. Bajaraxuata caematacabi baja pepuaponaebeje namutua, itaxanabeje Jesúsnëyo. Nexata yanijobabeje pijamonaejavabelia, peyapëtaevitsibejejavabelia ata. 45 Itsiata apo caxitajarabibeje. Nexata naviatecabeje Jerusalén tomarabelia pejaitsinexabeje Jesúsnëyo. 46 Acueyabi matacabita caxitajarababeje templobota. Jesúsnëyo naeca judíovi pecujarubivi tuatuajëta. Jumetaeyeca bajarapamonae penabarëcuaicuaijailivaisi. Nexata Jesúsnëyo yanijobapona bajarapamonae penabarëcuaicuaijailivaisi yabara. 47 Nexata daxita Jesúsnëyo pejumetaeyenaevitsi, taeyena Jesúsnëyo xaniavaetsia pejumeyapëtaejava judíovi pecujarubivi penabarëcuaicuaijailivaisi. Taeyenanua xaniavaetsia pejumecanaviataponaejava, abaxë tsiquirinëyovajëto ata. Bajaraxuata jamatabëcuenenabenajaquena bajarapamonae. 48 Josébeje Maríabeje itsa tanebeje bajarajota Jesúsnëyo penaecaejava, nexata jamatabëcuenenabenajacabeje. María nexata jumaitsi: —Taxënato, ¿detsa xuajitsia panevepënacoparemenabeje? Paxanëbeje patacajaitarutsijavatabeje, bitso pacaitaxanatsibeje, jai María. 49 Nexata Jesúsnëyo jumaitsi penajavabelia: —¿Detsa xuajitsia bajarapacuenia panejaitarutamebeje? Panejaitsipamebeje raja mapabotaje. Tsipaji raja xanë taxa Dioso pijacuene taexanaenexa mapabotaje, nejamatabëcueneenabiaba, jai Jesúsnëyo. 50 Itsiata bajarapajivibeje apo jumeyapëtaebeje pajamatabëcuene yabara jumaitsi Jesúsnëyo. 51 María baja cajena pejamatabëëthëtota yapëtaeponapona daxita bajarapacuene yabara. Nexata baja bajarapajivibeje pepëta Jesúsnëyo napona baja Nazaret tomarabelia. Nazaret tomarata Jesúsnëyo xaniavaetsia jumecovënëtsiaponapona pacuenia Josébeje Maríabeje itorobabiababeje. 52 Jesús abaxë vitsabanajetaruca. Jamatabëcuene vitsabanajetarucanua. Nexata Dioso pexaniajamatabëcuenia tanetsi. Daxita pamonae Jesúsnëyo yapëtanetsi, pexaniajamatabëcuenia tanetsi.

Lucas 3

1 Pamatacabi pepo nacuaevetsinë Tiberiovënënë xaina quince pavaibeje pevetsicujinae Romanonacua, bajara pijinia pamatacabi itsanacuanë eveta itsamonae. Bajarapamatacabi nacuaevetsinë Poncio Pilato eveta Judeanacua. Bajara pijinia pamatacabi nacuaevetsinë Herodes eveta Galileanacua. Bajara pijinia pamatacabi Herodes pejuyapijinë, nacuaevetsinë Felipe, eveta Itureanacua, Traconitenacua yajava. Bajara pijinia pamatacabi nacuaevetsinë Lisanias eveta Abilinianacua. 2 Bajara pijinia pamatacabi Anásbeje Caifásbeje Israel nacuata sacerdotevi pepo penamatacaitorobinëbeje tsaponaponae. Bajara pijinia pamatacabi Juan, Zacarías pexënato, petusato nacuata ponapona. Nexata Dioso itorobatsi jivi petsipaebanajetarucaenexa Dioso pitorobilivaisi. 3 Nexata Juan jivi tsipaebanajetaruca Dioso pitorobilivaisi daxita Jordánmene imoxoyo penaenacuanëta pejinavanapaevijava. Juan jumai tsanajetarucae jivijavabelia: —Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Nexata pacabautisabianatsi Dioso papecavecuaajibiaexanaenexa pibisiacuene paneexanaeneconimi, jai tsanajetarucae Juan jivijavabelia. 4 Bajarapacuenia Juan jivi itsa tsipaebanajetaruca, copiajopa jane baja pacuenia Diosojumepaebinëmi profeta Isaíaspijinë bajayata tajëvelia yaquina Juan yabara. Juan jivibautisabinë Dioso pitorobilivaisi jivijavabelia petsipaebanajetarucaejavanexa yabara, yaquina. Profeta Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Tanejumelivaisipaebinë vavajai tsane petusato nacuata. Jumai tsane jivijavabelia: “Jivi baxaneba panamutoverena najetarucaejitsia petuxanenë. Batoroviaexananua namuto. 5 Daxita namutua pafotonë rubena, atsa baothoca penamatajëpaeyaexanaenexa namuto. Daxita petsutonëmi, pinijiibotsutoxanetonëmi ata, banamatajëpaeyaexana. Baroviayaexananua penatoxorotsinamutomi ata. Banamatajëpayaexananua namutua pebobenaemëthëanëmi ata. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata panajamatabëcuenexaniavaere pepo petuxanenë pepatsivajënaeya paxamëjavaberena. 6 Nexata daxitanacuanëpijivi yapëtaena Dioso pecapanepaejavanexatsi pijaneconivecua,” jai baja cajena profeta Isaíaspijinë bajayata peyaquinaelivaisita, Dioso pitorobilivaisi, Juan jivi petsipaebanajetarucaejavanexa yabara. 7 Jivi ayaibitsaëtoxaneto pata Juanjavaberena Juan picani pebautisabinexa bajarapamonae. Bajarapamonae apo jumecovënëtsi ata Dioso pitorobilivaisi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi: —Juan itsa nacabautisabiana, Dioso nacacapanepaena, jamatabëjai. Nexata Juan jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¡Panejamatabëcuenenavëxaniabivi! Pacuenia jomo rëcëpeca itsa tane isoto petajuenajetarucaejava, bajara saya paitsimë. Dioso rabaja papecananeconitsia exanaematacabinexa pacaimoxoyotapona. Itsiata acuenebi tsane panevecuapanepaenexa Dioso papecananeconitsia exanaematacabinexavecua. 8 Itsa pajitsipame Dioso papecacapanepaejava, pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Dioso pajumecovënëtsiajinavanapare. Nexata daxitajivi pacayapëtaena pepacuene baja panecopabijava pibisiacuene paneexanabiabijavami. Pacayapëtaenanua panenajamatabëcuene pënëyorotsijava Diosojavabelia. Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pëtsa panajumaitsimë: “Vaxaitsi cajena Abrahampijinë pemomoxitsi. Nexata Dioso nacacapanepaena,” panajamë pëtsa. Abrahampijinë picani papemomoxi atamë, itsiata pibisiacuene itsa paexanavanapame, nexata bajarapacuene apo pacatonamatamotsi tsipae papecacapanepaenexa Diosojavabelia. Dioso baja cajena caëjëpatsi jivi pexanaenexa mapaibotonëmi ataje, Abrahampijinë bepemomoxi Dioso petaenexa. Nexata bajarapamonae ata Dioso itsa apo jumecovënëtsi, Dioso apo capanepae tsipae. Nexata pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijavami papecacapanepaenexa Dioso. 9 Peubinaenë pexainaenë itsa apo tonacuaitsitsi pexaniacuai, nicata sipalita daxita ponaenë apo tonacuaitsitsi pexaniacuai. Nexata baja penicatsicujinae, itsa niona bajaraponaenë, caetuata. Xuaba isotojavabelia. Nexata bajaraponaenëmi tajuatsi. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata Dioso pacaxuabiana infiernojavabelia papecatajuenexa, Dioso apo panejumecovënëtsivi, jai Juan bajarapamonaejavabelia. 10 Nexata bajarapamonae jumaitsi Juanjavabelia: —¿Detsa nexata pacuene paexanaenajë daxitajivi pataneyapëtaenexa pepacuene patacopabijava pibisiacuene pataexanabiabijavami? jai bajarapamonae. 11 Nexata Juan jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pajivi anijacamisabeje xaina, rajutsi pajiviyo apo xainae camisa. Pajivi pexaejava xaina, tsicobetsatsi pajiviyojavabelia apo xainae pexaejava, jai Juan. 12 Gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabivi ata, pata Juanjavaberena Juan picani pebautisabinexa bajarapamonae. Nexata bajapamonae ata jumaitsi Juanjavabelia: —Juan, ¿detsa pacuene paexanaenajë daxitajivi pataneyapëtaenexa pepacuene patacopabijava pibisiacuene pataexanabiabijavami? jai bajarapamonae. 13 Nexata Juan jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Itsa pamatamoyanijobabiabame impuestomatamo, pamatamoyanijobabiabare pamatamota papecaitorobivi pacatocopata paneyanijobabiabinexa. Pëtsa matatoxenetsia bajarapamatamovecua yamaxëitojorobiaya payanijobabiabame paxamë saya panepitsinexa bajarapapalata, jai Juan bajarapamonaejavabelia. 14 Nexata icatsia vajabitsaë ata jumaitsi Juanjavabelia: —Juan, ¿jica paxanë tsane? ¿Detsa pacuene paexanaenajë daxitajivi pataneyapëtaenexa pepacuene patacopabijava pibisiacuene pataexanabiabijavami? jai vajabitsaë. Nexata Juan jumaitsi vajabitsaëjavabelia: —Pëtsa panejumesaëta itsajivi ata palata payacajërëtame. Pëtsa najumetsënëtsiaya itsajivi ata pananeconitsiaexaname saya palata papecarajutsinexa pecajunavi. Saya pasivabarëyamëre pacueneta pacamatamotapona papecaitorobivi, jai Juan vajabitsaëjavabelia. 15 Jivi itatsacajinaeya copiaevetavanapa Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsia pepatsijavatsica jivi pecapanepaenexa. Nexata bajarapamonae Juan itsa tanetsi, bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi Juan yabara: —Baja raeta jane maCristoje, daxitajivi pecapanepaenënexa, jamatabëjai bajarapamonae Juan yabara. 16 Nexata Juan jumaitsi daxita bajarapamonaejavabelia: —Xanë raja saya pacabautisabatsi merata. Itsiata baitsi jane itsanë tacovëverena najetarucaena. Bajara jane ponë pacatsijamatabëjoneyaexanaena Espíritu Santo, pitarunutsicotia yajava. Xanë raja saya beveliajamatabëcuenenënë bajaraponëvecua. Nexata bajaraponë vecuaauranë pijazapato ata tataxujonotsinexa bepijajivitonëcuenianë. 17 Arrozxainaenë baja itsa vereta arroz penotsijava, jëaba arroz pejëabijavata ëpexu pepitsinexa. Nexata pijaarroz pejëabijavata, tsatapona saicaya ëpexu pesivecua. Nexata ëpexu xaniavaeteta peetsibojavabelia. Pesi pijinia penetapona vayafuabelia petajuitsinexa. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata, Dioso pejumecovënëtsivivecua Dioso pacatsatsiana papecaxuabinexa infiernojavabelia panenaxuabinexa baja daxitamatacabijavabelianexa. Pamonae pijinia Dioso pejumecovënëtsivi, Dioso capanepaenatsi pijanacuayabetsia. Pamonae pijinia Dioso apo jumecovënëtsi, Dioso naneconitsiaexanaenatsi daxitamatacabijavabelianexa apo pevereverecaeisotojavabelia, jai Juan daxita bajarapamonaejavabelia. 18 Bajarapacuenia ayailivaisianëta Juan muxujiobapona jivi. Tsipaebanajetaruca pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. 19 Bajaraxuacujinae icatsia Juan itaveta nacuaevetsinë Herodes. Tsipaji Herodes pejuyapijinë pijava yacajërëta, Herodíasvënëva. Daxita Herodes pibisiacuene pexanaejavanë ata, itaveta Juan. 20 Itsiata baitsi jane Juan Herodes apo jumecovënëtsitsi. Caranata biji orijibia icatsia Herodes pibisiacuene exana. Herodes itoroba pijajivi Juan pevaetabinexatsi, penaneconitsivi pejebabiabibota peetsinexatsi. 21 Juan pevaetabivajënaetsi penaneconitsivi pejebabiabibota peetsinexatsi, jivi bautisabaponapona. Bajarapamatacabi Juan bautisaba Jesús ata. Jesús pebautisabicujinaetsi itsa vajëta Diosojavabelia, athëbëtatsia itaboxo napatsia. 22 Athëbëvetsica Espíritu Santo naitajëtsiaya Jesús tsimatarunaicatsi beucucuto. Nexata Jesús jumetane athëbëvetsica Dioso pejumaitsijavatsi: “Xamë raja taxënatomë, bitso tacaasivanë. Bitso casivajamatabëcuenebarëyatsi,” pejaijavatsi. 23 Itsa baja Jesús xaina bejamatabëcuene treinta pavaibeje, taxuxuaba jane baja jivi Dioso pitorobilivaisi petsipaebijava. Jivi tanetsi Jesús beJosé pexënato. José paxapijinë pevënë Elí. 24 Elí paxapijinë pevënë Matat. Matat paxapijinë pevënë Leví. Leví paxapijinë pevënë Melqui. Melqui paxapijinë pevënë Jana. Jana paxapijinë pevënë José. 25 José paxapijinë pevënë Matatías. Matatías paxapijinë pevënë Amós. Amós paxapijinë pevënë Nahum. Nahum paxapijinë pevënë Esli. Esli paxapijinë pevënë Nagai. 26 Nagai paxapijinë pevënë Maat. Maat paxapijinë pevënë Matatías. Matatías paxapijinë pevënë Semei. Semei paxapijinë pevënë Josec. Josec paxapijinë pevënë Judá. 27 Judá paxapijinë pevënë Joanán. Joanán paxapijinë pevënë Resa. Resa paxapijinë pevënë Zorobabel. Zorobabel paxapijinë pevënë Salatiel. Salatiel paxapijinë pevënë Neri. 28 Neri paxapijinë pevënë Melqui. Melqui paxapijinë pevënë Adi. Adi paxapijinë pevënë Cosam. Cosam paxapijinë pevënë Elmadam. Elmadam paxapijinë pevënë Er. 29 Er paxapijinë pevënë Josué. Josué paxapijinë pevënë Eliezer. Eliezer paxapijinë pevënë Jorim. Jorim paxapijinë pevënë Matat. 30 Matat paxapijinë pevënë Leví. Leví paxapijinë pevënë Simeón. Simeón paxapijinë pevënë Judá. Judá paxapijinë pevënë José. José paxapijinë pevënë Jonam. Jonam paxapijinë pevënë Eliaquim. 31 Eliaquim paxapijinë pevënë Melea. Melea paxapijinë pevënë Mena. Mena paxapijinë pevënë Matata. Matata paxapijinë pevënë Natán. 32 Natán paxapijinë pevënë David. David paxapijinë pevënë Isaí. Isaí paxapijinë pevënë Obed. Obed paxapijinë pevënë Booz. Booz paxapijinë pevënë Sala. Sala paxapijinë pevënë Naasón. 33 Naasón paxapijinë pevënë Aminadab. Aminadab paxapijinë pevënë Admin. Admin paxapijinë pevënë Arni. Arni paxapijinë pevënë Esrom. Esrom paxapijinë pevënë Fares. Fares paxapijinë pevënë Judá. 34 Judá paxapijinë pevënë Jacob. Jacob paxapijinë pevënë Isaac. Isaac paxapijinë pevënë Abraham. Abraham paxapijinë pevënë Taré. Taré paxapijinë pevënë Nacor. 35 Nacor paxapijinë pevënë Serug. Serug paxapijinë pevënë Ragau. Ragau paxapijinë pevënë Peleg. Peleg paxapijinë pevënë Heber. Heber paxapijinë pevënë Sala. 36 Sala paxapijinë pevënë Cainán. Cainán paxapijinë pevënë Arfaxad. Arfaxad paxapijinë pevënë Sem. Sem paxapijinë pevënë Noé. Noé paxapijinë pevënë Lamec. 37 Lamec paxapijinë pevënë Matusalén. Matusalén paxapijinë pevënë Enoc. Enoc paxapijinë pevënë Jared. Jared paxapijinë pevënë Mahalaleel. Mahalaleel paxapijinë pevënë Cainán. 38 Cainán paxapijinë pevënë Enós. Enós paxapijinë pevënë Set. Set paxapijinë pevënë Adán. Adánpijinë Dioso pexanaenëtsi.

Lucas 4

1 Jesús baja naviarena Jordán meneverena Juan pebautisabicujinaetsi. Tsijamatabëvënëcatsi bitso Espíritu Santo. Nexata Espíritu Santo ponaeyaexanatsi petusato nacuayabelia. 2 Bajarajotalia Jesús ponapona cuarenta pamatacabibeje. Bajara pijinia pamatacabibeje Jesús pexaejava apo xae. Jesús nexata bitso piajani. Dovathi nexata jamatabëcueneëjëbatsi pibisiacuene picani pexanaenexa. 3 Dovathi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Itsa pepacuene Dioso pexënatomë, itorobare mapaibotoyoje penaexanaenexa panbë, jai dovathi Jesúsjavabelia. 4 Jesús nexata jumaitsi dovathijavabelia: —Jume raja. Dioso raja pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Jivi raja apo namatavenonae ëpexaejava pexaenexa. Jivi raja namatavenona daxita Dioso pejumelivaisi ata pejumecovënëtsinexa pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava,” jai raja Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús dovathijavabelia. 5 Bajaraxuacujinae icatsia Jesús barëliatsi dovathi pinijitsutoxanetojavabelia. Barëjunayatsi bajarapatsutojumabetsia. Nexata bajarapatsutojumavetsica dovathi Jesús tsitajëtatsi bepijia daxitanacuanë. 6 Nexata icatsia dovathi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Xanë raja carajutsianatsi daxita mapanacuanëje nevetsinexa. Daxita bajarapanacuanëta paitabëcuene taneme, cayajavarajutsianatsi. Nexata bitso nexainaenë tsane nexainaejava. Daxita tanerajutsijavanëmi, necaëjëpa juya tarajutsinexa pajivijavabelia jamatabërajutajë. 7 Ayaijamatabëcuenenënë netaeya taitabarata nematabacabëta itsa netonucajunuame, nexata daxita mapanacuanëje nijanacuanë tsane, jai dovathi Jesúsjavabelia. 8 Nexata Jesús jumaitsi dovathijavabelia: —Dovathi, nevecuanatixire. Dioso raja pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Daxitajivi vajëcae pematabacabëta caenë, pepo petuxanenë Diosojavabelia. Tonacuenebinua bajaraëponënexa,” jai raja Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús dovathijavabelia. 9 Bajaraxuacujinae abaxë icatsia Jesús barëliatsi dovathi Jerusalén tomarabelia. Jerusalén tomarata barëjunayatsi temploboxaneto matatuyabetsia. Nexata templobo matatutatsia dovathi icatsia jumaitsi Jesúsjavabelia: —Itsa pepacuene Dioso pexënatomë, jirevaremeca irabereca. 10 Bajarapacuenia jirevaremeca irabereca. Tsipaji xamë peitsacueneyaniva pecaevetsinexa, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Dioso itorobianica pijaángelevi pecaevetsinexa. 11 Nexata ángelevi pecobeta cayotsiana pecataxutsaquitsiyaniva ibotonëjavabelia, jai Dioso pejumelivaisibaxutota xamë pecaevetsinexa ángelevi, jai dovathi Jesúsjavabelia. 12 Jesús nexata icatsia jumaitsi dovathijavabelia: —Jume raja. Dioso raja pijinia pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Itsajivi ata jamatabëcuenenavëxaniabiaya pijacuata apo bejamatabëjumaitsi: ‘Xanë Dioso jamatabëcueneëjëtsianajë. Nexata natoexanaenajë pacuene bitso netsiayai tatëpaenexa. Itsiata Dioso neyavenonaena tavecuapanepaenexa bajaraxua. Nexata bajarapacuenia yapëtaenajë Dioso taneyavenonaejava,’ apo bejamatabëjai,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Jesús dovathijavabelia. 13 Bajaraxuacujinae itsa baja dovathi daxitacuene Jesús jamatabëcueneëjëbiveretatsi pibisiacuene picani Jesús pexanaenexa, nexata abaxë yatucopatatsi itsamatacabijavabelia icatsia pejamatabëcueneëjëtsinexatsi. 14 Jesús baja itsa naviata petusato nacuaverena, Galilea nacuayaberena, Espíritu Santo pesaë yajavaponapona. Nexata daxita Galilea nacuapijivi vënëlivaisitanetsi Jesús. 15 Judíovi penacaetuatabiabibonëjava Jesús jivi livaisi tsipaebanajetaruca. Daxitajivi nexata Jesús yabara jumai tsabiabi: “Maponëje bitso ayaijamatabëcuenenë,” jai tsabiabi. 16 Nexata Jesús naviata pevitsabitomarabelia, Nazaret tomarabelia. Nexata pepatsicujinae Nazaret tomarata, judíovi penacueraevetsimatacabita Jesús najoneya judíovi penacaetuatabiabiboyalia. Tsipaji baja cajena Jesús bajarapacuenia exanabiaba. Nexata judíovi penacaetuatabiabibota Jesús nonotapuna Dioso pejumelivaisibaxuto petsimuxulebinexa daxita bajarajota penaevi pejumetaenexa. 17 Nexata Jesús tsicoberutatsi profeta Isaíaspijinë bajayata peyaquinaebaxuto. Nexata Jesús bajarapabaxuto baxupata. Nexata jane baja daxita bajarajota penaevi pejumetaenexa, Jesús tsimuxuleba itsajota bajarapabaxutota tajëvelia Jesús yabara jumaitsi mapacueniaje: 18 Dioso pijaEspíritu Santo netsijamatabëeca. Tsipaji Dioso nitapeta tatsipaebinexa pexanialivaisi pibisiacuene pexanabiabijava bepeyajamatabëcuenejiobivijavabelia. Nitorobanua tajamatabëcuenexaniavaetsinexa bajarapamonae pibisiacuene pexanabiabineconi yabara bepeyajamatabëcuenejiobijavavecua. Nitorobanua tajamatabëcuenexaniavaetsinexa pamonae piajamatabëcueneitaquirivi, pamonae abaxë apo yapëtae pexaniajailivaisi. Nitorobanua tacapanepaenexa pamonae jamatabëcuenebejiobitabiabatsi pijavajabitsaë. 19 Nitorobanua tatsipaebinexa pacuenia baja Dioso najamatabëcuenevereta pecapanepaenexa pijajivi, pejaiitanejavata tajëvelia Jesús yabara Isaíaspijinë peyaquinaebaxutota Jesús tsimuxulebanuca daxita bajarajota penaevi pejumetaenexa. 20 Bajaraxuacujinae Jesús baja bajarapabaxuto baxuacata. Tocanaviata baja judíovi penacaetuatabiabibota penacuenebinëjavabelia. Bajaraxuacujinae Jesús baja icatsia ecareca. Daxita pamonae judíovi penacaetuatabiabibota ena, Jesús asaëyata taeyenatsi. 21 Nexata icatsia Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Aeconoxae Dioso pejumelivaisibaxuto pacatsimuxulebiveretatsi. Xua yabara bajarapabaxutota jumaitsi, bajaraxua baja aeconoxae mapamatacabitaje copiapata baja, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 22 Nexata daxitajivi pexaniajamatabëcuenia Jesús yabara cuaicuaijai. Jamatabëcuenenabenajaca pexanialivaisi Jesús petsipaebixae. Nexata bajarapamonae Jesús jamatabëcueneaebiatanetsi. Nexata bajarapamonae nayanijobena. Najumaitsi: —¿Matsa baja ponë Josépijinë apo pexënatoje? najai tsenae bajarapamonae Jesús yabara. Tsipaji saya bajarapamonae jamatabëjumai tsenae: —Josépijinë raja pexënato, jamatabëjai tsenae. 23 Nexata Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia sivanajamatabëxainatsi bajarapamonae. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xaniajanë cajena pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pacuenia pajumaitsimë tsabiabi pajiviyojavabelia pajamatabëcueneaebiataneme, bajara pijinia pacuenia xanëjavaberena ata panejumaitsimë tsane patanejamatabëcueneaebiataexaemë. Panejumaitsimë tsane mapacueniaje: “Pacuenia pacavënëlivaisitanetsi Dioso pesaëta pinijicuene nexanaejava Capernaum tomarata, bajara icatsia pitsicuene exanare majotaje nevitsabitomarata,” panejamë tsane, jai Jesús judíovi penacaetuatabiabibota penaevijavabelia. 24 Icatsia Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xaniajanë cajena pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Itsanë ata Diosojumepaebinëmi profetanë pijanacuapijivi apo jumecovënëtsitsi petsipaebilivaisi. Jamatabëcuene aebiataeyabiabatsi pijanacuapijivi. 25 Bajayata profetanëmibeje pinijicuene exanae atabeje, pinijicuene apo exanaebeje pijanacuata. Bajara pijinia pacuenia xanë ata pinijicuene apo exanaenë tsane tavitsabitomarata. Bajayata, abaxë pamatacabi profeta Elíaspijinë ponapona Israel nacuata, bajarapamatacabi, emarapae ata, ema apo jopae. Nexata acueyabi pavaibeje epatua ajibi ema. Nexata daxita nacuanëjava bitso janibo. Bajarapamatacabi janibovajënaeya pamonajivi pevecuatëpaevanëtsi ayaibitsaëto jinavanapa Israel nacuata. Bitso bejiobi tsavanapae. 26 Itsiata Elíaspijinë Dioso apo itorobitsi peyavenonaenexa bajarapamonaeyajuvën;eva. Elíaspijinë Dioso itorobatsi peponaenexa Sarepta tomarapijivijavabelia, Sarepta tomarata pamona pevecuatëpaevatsi Elíaspijinë peyavenonaenexa. Sareptatomara eca Sidón nacuata. 27 Bajayata, Elíaspijinë pevënamuto, profeta Eliseopijinë ponapona Israel nacuata. Bajayajebi bitso peperabëtsabanaevi, ayaibitsaëto picani jinavanapa Israel nacuata. Itsiata bajarapamatacabi profeta Eliseopijinë caenë ata pijanacuapijinë, bajayajebi bitso peperabëtsabanaeviyajuvënënë, apo jamatejemayaexanae. Caenë bajayajebi bitso peperabëtsabanaenë Naamán, Siria nacuaverena pepatsinë, jamatejemayaexana, jai Jesús judíovi penacaetuatabiabibota penaevijavabelia. 28 Nexata bajarapamonae itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, bitso Jesús baraanaepanatsi bajarapamonae. 29 Bajarapamonae nonobapuna. Vaetabatsi Jesús. Caponaliatsi tomarajumabelia. Patsutoyenepanata eca Nazarettomara, bajarapatsutojumabetsia Jesús caponayatsi pexuabinexatsireca picani bajarapatsuto itapajanitojavareca. 30 Itsiata baitsi jane Jesús bajarapamonae tuatuajëta najetarucae ata, pëtaenejevatsi vecuapona baja Capernaum tomarabelia. Nexata baja Jesús vecuapanepa bajarapamonae. 31 Jesús pata Capernaum tomarata. Capernaum tomara eca Galilea nacuata. Nexata Capernaum tomarata Jesús jivi livaisi tsipaeba judíovi penacueraevetsimatacabita. 32 Itsa bajarapamonae jumetane palivaisi Jesús tsipaeba, jamatabëcuenenabenajaca. Tsipaji xaniavaetsia tsipaeba Dioso pitorobinëtsicuenia. 33 Bajarajota judíovi penacaetuatabiabibota pebi, dovathi peyajavaponaponaenë, naeca. Nexata bajaraponë Jesúsjavabelia vavajai tsaxuabi. Jumaitsi: 34 —¡Jesús, Nazaret tomarapijinëmë, panevecuaponare baja! ¿Detsa xua paneexanaejitsiamë? ¿Najetarucame tsaja pataneveretsinexamë? Xanë cajena cayapëtanetsi. Xamë raja Dioso pexënatomë, pepo pexaniajamatabëcuenenëmë, jai dovathi peyajavaponaponaenë Jesúsjavabelia. 35 Jesús nexata jumeitaveta dovathi. Jumaitsi: —¡Moyamëre! ¡Vecuapitsapare baja maponëje! jai Jesús. Nexata dovathi pebi xuabatsi irata daxita bajarapamonae pitabarata. Dovathi baja pebi vecuapitsapatsi itsiata itsacuene exanaenejevatsi. 36 Nexata daxitajivi bajarapacuene itsa tane, bitso jamatabëcuenenabenajaca. Najumaitsi bajarapamonae: —¿De meta pacuenia maponë caëjëpatsi pijumeta pexanaenexa mapacueniaje? ¡Maponëje Jesús, beDioso pitorobinëtsitsica! ¡Itaveta dovathi pepitsapaenexa jivivecua! ¡Nexata baja dovathi pitsapa jivivecua! najai bajarapamonae. 37 Nexata Jesús vënëlivaisitanetsi daxita bajarapanacuapijivi. 38 Judíovi penacaetuatabiabibo pevecuapitsapaecujinae, Jesús joneya Simón Pedro pijaboyalia. Nexata bajarajota Jesús pevajënae, Simón pijava pena bitso romaebanucatsi. Nexata bajarajota itsamonae Jesús tsipaebarëcëpatsi bajarapova peromaebanucaejavatsi. 39 Jesús nexata cujilia peromaebanucaevatsi. Vecuaitaveta peromaebijavatsi. Nexata bajarajota peromaebanucaevatsi domae baja vecuaajibi tsanajetsitsireca. Bajarapova baja jamatejema. Nexata bajarapova Jesúsbana pexaejavanexa toexanatsi. 40 Itsa baja ajena meravitsia, jivi piavitanevi, daxitaviriavitane pexainaevi, tocapatatsi Jesúsjavaberena. Jesús nexata perabëjayatapona caejivi canacujitsia, piavitanevi. Bajarapacuenia Jesús jamatejemayaexana daxita piavitanevi. 41 Itsamonae ayaibitsaëto, dovathi peyajavajinavanapaevi, Jesús vecuacapitsapapona. Nexata dovathi itsa pitsapa, vavajai tsabiabi Jesúsjavabelia. —Xamë raja Dioso pexënatomë, jai tsabiabi. Nexata Jesús jumeitavetabiaba dovathi. Apo tocopatabiabi pecuaicuaijainexa petsipaebiyaniva itsamonaejavabelia. Tsipaji dovathi xaniavaetsia yapëtanetsi Cristo athëbëvetsica Dioso pitorobijavatsi jivi pecapanepaenexa. 42 Bajayacunua, ajena baja matacabi tsarucaponae, Jesús pitsapa tomaravecua. Pona pesaicaeyojavabelia. Nexata jivi pëjaitatsi. Yapënapatatsi itsajota Jesús eca. Asivatsi bajarapamonae Jesús pevecuaponaeyaniva itsajavabelia. 43 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Itsatomaranëjava ata raja tsipaebijitsianë pexanialivaisi pacuenia Dioso evetsijitsia pijajivi mapanacuataje. Bajarapalivaisi tatsipaebinexa jivi, Dioso baja cajena nitoroba, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 44 Bajarapacuenia Jesús Judea nacuajava livaisi jivi tsipaebanajetaruca judíovi penacaetuatabiabibonëjava.

Lucas 5

1 Itsamatacabi Jesús nuca Genesaret pucaxaneto itapata. Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto cënënaponatsi imoxoyo pejumetaenexatsi Jesús petsipaebilivaisi, Dioso pitorobilivaisi. 2 Nexata Jesús anijajerabeje taeruta bajarajota pucaitapata. Bajarapamobeje dujuai peyamatajucaevi Simónbana vecuanonobajunarëcëpa. Nexata bajarajota imoxoyo Simónbana quiatanubena dujuai peyamatajucaejava. 3 Nexata Jesús runareca jera ënëabereca, Simón pijajera ënëabereca. Jesús itoroba Simón jera peyatorotsinexatsilia tsiquirijavayo puca tuatuajëyojavabelia. Jesús eca jeraënëta. Nexata Jesús jera ënëjavaverena livaisi tsipaebeca bajarapajivi bitsaëtoxanetojavabelia. 4 Itsa baja Jesús copata jivi livaisi petsipaebijava, nexata jumaitsi Simónjavabelia: —Pavaeremelia jera piavajubuajavabelia. Pacoparemeca dujuai paneyamatajucaejava. Payamatajutsianame dujuai, jai Jesús Simónjavabelia. 5 Nexata Simón jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, payamatajucajë rabaja picani meravijebi. Itsiata apo payamatajutsinë caenëyo ata. Itsiata pacuenia paneitorobame, pacopatsiarecajë dujuai patayamatajucaejava, jai Simón Jesúsjavabelia. 6 Nexata copareca pitorobicueniatsi. Itsa jutsina dujuai peyamatajucaejava, ayaijavaxaneto bitso dujuai yajutsina. Nexata dujuai peyamatajucaejava imoxo peyamaëucuucucae. 7 Nexata itacovaebarena penajuayamatajucaevi peponaenexarena itsamota peyavenonaenexatsi. Bajarapamonae nubenalia puca itapatalia. Nexata bajarapamonae ponarena. Vënëta bajarapamobeje dujuai. Imoxo dujuai peyabubunae bajarapamobeje. 8 Nexata Simón Pedro itsa tane bajarapacuene, pematabacabëta tonuca Jesús pitabarata. Jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, nevecuanatixire. Tsipaji xanë pibisiacuene taexanaenë, jai Simón Jesúsjavabelia. 9 Bajarapasamota peyavenonaenexatsi. Bajarapamonae nubenalia puca itapatalia. Nexata bajarapamonae ponarena. Vëncuenia Simón jumaitsi tsipaji penajuayamatajucaevi yajava bitso jamatabëcuenenabenajaca, bitso ayaijavaxaneto dujuai peyamatajutsixae. 10 Ponëbeje Simón yanatatsi, Santiagobeje Juanbeje. Bajaraponëbeje Zebedeo pexënatobeje. Bajaraponëbeje ata jamatabëcuenenabenajacabeje. Nexata Jesús jumaitsi Simónjavabelia: —Pëtsa najunaviacame. Cacujarubianatsi jivi nejucaenexa. Nexata pacuenia dujuai jucabiabame, bajarapacuenia jivi jucaename Dioso pijajivinexa, jai Jesús Simónjavabelia. 11 Nexata bajarapamonae robobocalia jerabeje tajetabojavabelia. Bajaraxuacujinae bajarapamonae pecajinavanapaejavaximi rajuta itsamonaejavabelia. Bajaraxuacujinae pënapona baja Jesús. 12 Jesús itsa ponapona tomarata, nexata bajarajota patajopa pebi, bajayajebi bitso peperabëtsabanaenë. Itsa bajaraponë tane Jesús, pematabacabëta irataeya bocajunua Jesús pitabarata. Vajëta pinijicuenia Jesúsjavabelia. Jumaitsi: —Tajatuxanenë, cacaëjëpa raja tanejamatejemayaexanaenexamë mapavitanevecuaje. Itsa jitsipame, nejamatejemayaexanare mapavitanevecuaje, jai bitso peperabëtsabanaenë Jesúsjavabelia. 13 Nexata Jesús pecobeta perabëjayalia bitso peperabëtsabanaenë. Jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Jãjã, jitsipajë cajena. Jamatejemamë rabaja, jai Jesús peperabëtsabanaenëjavabelia. Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata peperabëtsabanaenëmi baja perabëxanepananajereca. 14 Nexata Jesús jumeitaveta bajayajebi bitso peperabëtsabanaenëmi petsipaebiyaniva itsajiviyojavabelia ata pacuenia Jesús jamatejemayaexana bajaraponë. Jesús jumaitsi: —Naitajëremelia jane sacerdotenëjavabelia, templobota penacuenebinëjavabelia. Nexata sacerdotenë cataena pecavecuaajibijava baja niavitanejavami. Diosonexa rajuremelia ofrenda sacerdotenëjavabelia pecavecuaajibixae niavitanejavami. Bajara tsipaji pacuenia bajayata vajasalinainëmi Moiséspijinë nacaitoroba. Nexata jivi yapëtaena pepacuene baja pecavecuaajibijava niavitanejavami, jai picani Jesús bajayajebi bitso peperabëtsabanaenëmijavabelia jivi ayaibitsaëto pevënëlivaisitaeyanivatsi. 15 Itsiata Jesús vënëlivaisitanetsi daxita bajarapanacuapijivi. Nexata Jesús jivi itsa vënëlivaistanetsi, ayaibitsaëtoxaneto patapona Jesúsjavaberena penamuxunaevetsinexatsi petsipaebilivaisi. Bajarapamonae pata Jesús pejamatejemayaexanaenexanua piavitanejavavecua. 16 Itsiata Jesús itsajavata jivivecua natixitabiaba pesaicaeyojavabelia. Bajarajota vajëtabiaba Diosojavabelia. 17 Itsamatacabi Jesús jivi livaisi tsipaeba. Bajarajota naena fariseovi. Naenanua judíovi pecujarubivi ata. Bajarapamonae pata Galilea nacuata penaetomaranëjavaverena, Judea nacuata penaetomaranëjavaverena ata, Jerusalén tomaraverena ata. Nexata bajarapamatacabi Jesús Dioso pesaëta caëjëpaeyaexanatsi jivi pejamatejemayaexanaenexa piavitanejavavecua. 18 Nexata bajarajota Jesúsjavaberena pebijivi camayota yavëtacaraparena petabusipacuenabinëtsi. Bajarapamonae picani bajaraponë boyalia yavëtacarajonejitsialia peyabuatsinexa Jesús pitabarata. 19 Itsiata acuenebi boyalia pecajonejava. Tsipaji bitso jivi bajarapabo yavënëca. Nexata bajarapamonae petabusipacuenabinëtsi bojumabetsia cajunaya. Bomatatujavavetsica vojoexana. Nexata bajarapavojotuatsica petabusipacuenabinëtsi camayota yacopatsicatsi jivi tuatuajëatsica Jesús pitabarayatsica. 20 Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia bajarapamonae sivanajamatabëxainatsi. “Nacatojamatejemayaexanaenatsi cajena,” pesivajamatabëjaijavatsi Jesús jamatabëcueneyapëtane. Bajaraxuata petabusipacuenabinëtsijavabelia Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Pibisiacuene rabaja nexanaeneconimi cavecuaajibiaexanatsi, jai Jesús bajaraponëjavabelia. 21 Nexata judíovi pecujarubivi, fariseovinua, itsa jumetaeyena Jesús pejumaitsijava bajarapacuenia, najamatabëxainena bëpënëa mapacueniaje: —¿De meta maponëje? Maponëje Dioso apo pejitsipaecuenia cuaicuaijai. Itsanë ata cajena apo caëjëpaetsi itsajivi pibisiacuene pexanaeneconimi pevecuaajibiaexanaenexa. Caenë Dioso caëjëpatsi itsajivi pibisiacuene pexanaeneconimi pevecuaajibiaexanaenexa, jamatabëjai tsenae bajarapamonae bëpënëa Jesús yabara. 22 Nexata Jesús jamatabëcueneyapëtane bajarapamonae bëpënëa pesivanajamatabëxainenaejava bajarapacuenia. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pëtsa bajarapacuenia panesivanajamatabëxainame. Tsipaji cajena xanë necaëjëpa jivi pibisiacuene pexanaeneconi tavecuaajibiaexanaenexa. 23 Paxamë apo pacacaëjëpae ata itsajivi pibisiacuene pexanaeneconi panevecuaajibiaexanaenexa, pacacaëjëpa picani saya jema panejumaitsinexa pejamatejemavijavabelia mapacueniaje: “Cavecuaajibiaexanatsi rabaja pibisiacuene nexanaeneconimi,” panejainexa. Tsipaji itsajivi ata apo yapëtae tsipae saya jema panejumaitsijava. Itsiata baitsi jane itsa pepacuene apo pacacaëjëpae panejamatejemayaexanaenexa petabusipacuenabinëtsi, nexata acuenebi panejumaitsinexa bajaraponëjavabelia mapacueniaje: “Nonotapunare. Ponare baja,” panejainexa. Tsipaji bajarapacuenia pajumaitsimë ata, itsa apo jamatejema tsipae bajaraponë, nexata daxitajivi pacayapëtaejitsipa apo papecacaëjëpaecuene panejamatejemayaexanaenexa bajaraponë, jai nexata Jesús bajarapamonaejavabelia. 24 Icatsia Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, mapanacuata necaëjëpa tavecuaajibiaexanaenexa itsajivi pibisiacuene pexanaeneconimi ata pacuenia baja exanajë maponëjavabeliaje. Nexata patanecueneyapëtaenexamë tanecaëjëpaejava tavecuaajibiaexanaenexa itsajivi pibisiacuene pexanaeneconimi ata, pataema pacuenia jamatejemayaexanaejitsianë maponëje, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. Nexata icatsia Jesús jumaitsi petabusipacuenebinëtsijavabelia: —Xamë cajumaitsitsi. Nonotapunare. Nijacamayo pire. Nijaboyabelia baja ponare, jai Jesús. 25 Nexata bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata, petabusipacuenebinëmitsi nonotabapuna baja daxitajivi pitabarata. Pebocaecamayo pita. Pona baja pijaboyabelia. Penajetarucaejavata namutua, Diosojavabelia jumai tsanajetarucae: “Diosomë, pexaniacuene netoexaname,” jai tsanajetarucae bajaraponë. 26 Nexata daxita pamonae tane petabusipacuenabinëmitsi baja pejamatejemajava, pinijicuenia jamatabëcuenenabenajaca. Nexata bajarapamonae jumaitsi Diosojavabelia: —Diosomë, pexaniacuene bitso nexanaenë, jai Diosojavabelia. Daxitajivi itsa tane bajaraponë pejamatejemajava, pejamatabëcueneta bëpënëa bitso junava. Nexata bajarapamonae najumaitsi: —Ajena, mapamatacabitaje, tanetsi Dioso pinijicuene pexanaejava, najai bajarapamonae. 27 Jesús baja vecuapona pabota jamatejemayaexana petabusipacuenabinëtsi. Nexata Jesús penajetarucaejavata taeyeta Levívënënë. Bajaraponë pematamoyanijobinë impuestomatamo gobierno pejamatabëcuene. Pabota jivijavabelia matamoyanijobabiaba impuestomatamo, bajarapabota eca Leví. Nexata Jesús jumaitsi Levíjavabelia: —Leví, nepënaponare, jai Jesús. 28 Jejai Leví. Nexata nonotapuna. Copata baja daxita pacuene bajarajota nacuenebabiaba. Pënapona Jesús. 29 Bajaraxuacujinae Leví pijabota napata Jesús. Nexata Leví pinijifiesta toexana Jesúsnexa. Tsipaji Leví jamatabëcuenebarëya Jesús pejunatsixaetsi pijajivitonënexa. Nexata Leví pijabota naena ayaibitsaëto jivijavabelia impuestomatamo pematamoyanijobivi gobierno pejamatabëcuene. Itsamonae ata Leví pijabota naena mesa muxuneneta. 30 Nexata fariseovi, judíovi pecujarubavinua, Leví pijabo jumapënëvelia penubenaevi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya baracuaicuaijaitsi Jesús pijajivijavabelia. Bajarapamonae Jesús yabara jumaitsi: —Jesús rabaja naneconita Diosojavabelia. Tsipaji gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabivijavata, piajamatabëcuenebejevijavatanua, naxaeyeca pexaejava, jai bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya Jesús pijajivijavabelia. 31 Jesús itsa jumetane fariseovi, judíovi pecujarubivinua, pebaracuaicuaijaijavatsi, nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia mapacueniaje: —Pevaëbinë raja apo vaëbi pejamatejemavi. Pevaëbinë raja piavitanevi vaëba. 32 Bajara pijinia xanë ata itsinë. Apo sivapatajopaenë tajunatsinexa pamonae baja aneconijibi tsavanapae. Sivapatajopajë raja tajunatsinexa pijaneconi pexainaevi. Bajarapamonae junataponajë pecopabinexa pibisiacuene pexanaejava, penajamatabëcuenepënëyorotsinexa Diosojavabelia, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 33 Fariseovi, judíovi pecujarubivinua, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Juan pijajivi, fariseovi pijajivinua, pexaejava apo xaeyabiabi pamatacabibeje Diosojavabelia vajëcapona. ¿Detsa xuajitsia xamë nijajivi pexaejava xaeyabiaba Diosojavabelia pevajëcaematacabianë ata? jai bajarapamonae. 34 Jesús nexata comparacióncuenia jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pamonae junatatsi penacasabifiestajavabelia penanabaninexa, apo atsobi pexaejava itsa abaxë yajavaecatsi pejananacasabinë. 35 Itsiata baitsi jane itsa pejananacasabinë tsimaxëpatsipatsi pijavajabitsaë pevecuacaponaenexatsi itsajavabelia, nexata pecovëta bajarapamonae apo xae tsipae pexaejava. Tsipaji bitso najamatabëxainaejitsipa. Bajara pijinia itsi tajajivi ata. Tayajavaponaponaeepato abaxë apo atsobabiabi pexaejava pamatacabibeje Diosojavabelia vajëtapona. Itsiata pamatacabi xanë necaponaena bajarapamonaevecua, nexata jane baja bajarapamatacabi pexaejava apo xae tsane bitso tanesivanajamatabëxainaexae, jai Jesús peyanijobivitsijavabelia. 36 Nexata bajarapamonae perujujamatabëcuene baja penavecuacopatsinexa, Jesús livaisi tsipaeba comparacióncuenia, bajarapamonae pejumecovënëtsinexa ëpejanalivaisi, Jesús petsipaebilivaisi. Bajarapamonae anijajamatabëcuenebeje pexainaeyaniva, perujujamatabëcuene baja penavecuacopabinexa, Jesús livaisi tsipaeba comparacióncuenia. Perujujamatabëcuene yabara Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia mapacueniaje: —Itsajivi ata apo caucutsi pejananaxatatsijava pejanapana pecatsatarutsinexa perujunaxatatsiesetojavabelia. Itsa caucutsipa pecatsatarutsinexa pejanapana perujunaxatatsiesetojavabelia, nexata bijianaejitsipa pejananaxatatsijava. Apo itajitsipaenua tsipae pejanapana perucaejava perujunaxatatsiesetojavabelia. 37 Itsajivi ata pijinia apo epacae pejanavinoranë perujubocodoruanëjavabelia bajayajebi peyajebinexa. Pejanavinoranë itsa epacaejitsipa perujubocodoruanëjavabelia, nexata pejanavinoranë yatititibia tsipae. Tsipaji perujubocodoruanë apo yanayeretsi tsipae xaniavaetsia. Tsipaji pejanavinoranë pejumalitsëxë abaxë xaina. Nexata itsa yatititibia tsipae, naxuabijitsipa vinoranëmi. 38 Bajaraxuata bepaca pejanavinoranë pejanabocodoruanëjavabelia. 39 Itsajivi perujuvinora piapaecujinae, apo jitsipae piapaenexa pejanavinora. Tsipaji jamatabëjumaitsi: “Perujuvinora bitso xanepana pejanavinora matatoxenetsia,” jamatabëjai, jai Jesús bajarapamonaejavabelia comparacióncuenia. Bajarapacuenia Jesús jumaitsi comparacióncuenia tsipaji bajarapamonae catsiteca perujujamatabëcuene. Nexata Jesús jitsipa bajarapamonae pejumecovënëtsinexa ëpejanalivaisi, palivaisi Jesús tsipaeba.

Lucas 6

1 Judíovi penacueraevetsimatacabita Jesús, pijajivi yajava, najetaruca namutua trigo pabianëjava. Nexata Jesús pijajivi piajanixae, trigoruanë siricanajetarubena. Xunacobenacaquiatanajetarubena. Xuxaeyabuatapona. 2 Nexata fariseoviyajuvënëvi jumaitsi Jesús pijajivijavabelia: —Paxamë raja paexaname Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi vajanacaitavetsicuene. Apo nacaitavetsi ata trigoxu vajaxaeyaniva, itsiata ajena penacueraevetsimatacabixae, apo bepaexanaemë mapacueniaje, jai fariseovi Jesús pijajivijavabelia. 3 Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —Ajena, penacueraevetsimatacabita, tajajivi bajarapacuenia exanae ata, itsiata apo pibisiacuene. Tsipaji bitso piajani. ¿Apo palebimë tsipaji Dioso pejumelivaisibaxuto paneyapëtaenexa pacuenia vajasalinainëmi Davidpijinë, pebarëponaponaevi yajava, exana pamatacabi bitso piajani? 4 Bajaraponë Davidpijinë joneya Dioso pijatemploboyalia. Nexata Dioso pijatemploboënëta, mesajumata bobena Diosonexa ofrendacuenia petojebipanbëanë. Bajarapapanbëanë itsajivi ata apo tocopatsitsi pexaenexa penaneconitsiyaniva Diosojavabelia. Ësacerdotevi picani pexaenexa tocopatatsi. Davidpijinë apo sacerdotenë ata, pijajivi barëxae ata bajarapapanbëanë, itsiata apo vënananeconitsi Diosojavabelia, jai Jesús fariseovijavabelia. 5 Icatsia pematatsënëa Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, netoxanepana cajena tatsipaebinexa pacuene xanepana jivi pexanaenexa penacueraevetsimatacabita ata, jai Jesús. 6 Itsamatacabi Jesús joneya judíovi penacaetuatabiabiboyalia judíovi penacueraevetsimatacabita. Nexata bajarajota Jesús jivi livaisi tsipaeba. Bajarajota pebi pecujuanenia pecobetsaquenaenë, naeca. 7 Nexata Jesús naitaxutocaevetenatsi judíovi pecujarubivi, fariseovinua, petaenexatsi Jesús pejamatejemayaexanaejava pecobetsaquenaenë judíovi penacueraevetsimatacabita. Nexata Jesús pecobetsaquenaenë itsa jamatejemayaexana penacueraevetsimatacabita, “Jesús raja pibisiacuene exana,” pejainexa bajarapamonae. 8 Nexata Jesús yapëtane pacuenia bajarapamonae sivanajamatabëxainatsi. Nexata Jesús jumaitsi pecobetsaquenaenëjavabelia: —Nonotapunare. Nucare majotaje mapamonae pitabarataje, jai Jesús. Nexata pecobetsaquenaenë nonotapuna. Nuca bajarapamonae pitabarata. 9 Nexata Jesús jumaitsi penaitaxutocaevetenaevitsijavabelia: —Penacueraevetsimatacabita ata xanepana vajaexanaenexa pexaniacuene. Xanepana vajajamatejemayaexanaenexa piavitanevi, jai Jesús penaitaxutocaevetenaevitsijavabelia. 10 Jesús matatoyorotsia naëcoba daxita pamonae ena bajarajota. Jesús jumaitsi pecobetsaquenaenëjavabelia bajarapamonae pitabënejeva: —Namaxërovire, jai Jesús. Nexata baja pecobetsaquenaenë namaxërovita. Bajarajota cobexanepananajereca baja. Pecobetsaquenaejavami ajibi. 11 Nexata judíovi pecujarubivi, fariseovinua, itsa tane Jesús pecobexanepanaeyaexanaejava pecobetsaquenaenë, bitso anaepana. Nexata jane baja najumejaita pacuenia Jesús beyaxuabijitsiatsi. 12 Jesús pijajivi ayaibitsaëtoxanetoyajuvënëvi, doce saya ponëbeje, itapeta apóstolevinexa. Jesús pitapetsivajënaeya apóstolevinexa, junaya petsutojumabetsia pevajëtsinexa Diosojavabelia. Nexata Jesús meravijebi bajarapatsutojumatatsia vajëtapona Diosojavabelia. 13 Bajayacunua, ajena baja matacabi tsarucaponae, Jesús junata daxita pijajivibitsaëtoxaneto bajaraponëjavabelia. Nexata bajarajota itapeta pijajivibitsaëtoxanetoyajuvënëvi, doce saya ponëbeje. Bajarapamonae Jesús vënëruba apóstolevi. 14 Pamonae Jesús itapeta apóstolevinexa mapevënëanëje. Copiaya ponë, pevënë Simón. Bajaraponë Jesús vënëruba itsavënë, Pedro. Itsanë Andrës, Simón Pedro jane baja pejuyapijinë. Itsanë Santiago. Itsanë Juan. Itsanë Felipe. Itsanë Bartolomé. 15 Itsanë Mateo. Itsanë Tomás. Itsanë Santiago, Alfeo pexënato. Itsanë Simón, celotenë. 16 Itsanë Judas, Santiago pejuyapijinë. Itsanë Judas Iscariote. Bajaraponë bexëajavabelia Jesús canajetsijitsiatsi pijavajabitsaë pecobeyabelia pebeyaxuabinexatsi. 17 Jesús baja, pijajivi ayaibitsaëtoxaneto yajava, runaica petsutojumavetsica. Nexata epatua petsutoyenepanajavata, itsajota ira namatajëpa, Jesús yajavanuca pijajivi ayaibitsaëtoxaneto. Bajarajota nexata jivi nacaetuata ayaibitsaëtoxaneto. Bajarapamonae Judea nacuapijivi, itsamonae Jerusalén tomarapijivi, itsamonae Tiro tomarapijivi, itsamonae Sidón tomarapijivi. Tiro tomarabeje Sidón tomarabeje, manuameneitapata ecabeje. Daxita bajarapatomaranëpijivi nacaetuata pejumetaenexa Jesús petsipaebilivaisi. Bajarapamonae patanua Jesús pejamatejemayaexanaenexa piavitanejavavecua. 18 Bajarapamonaeyajuvënëvi itsajamatabëcuene tsabiabi dovathi pejamatabëcueneta. Bajarapamonaenua Jesús jamatejemayaexana. 19 Daxita pamonae bajarajota nacaetuata, Jesús picani jamatabëjayabatsi. Tsipaji Jesús daxitajivi piavitanejavavecua jamatejemayaexanapona pecaëjëpaejamatabëcuenetatsi. 20 Jesús pijajivi naëcota asaëya. Jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Panajamatabëcuenecopabame baja Diosojavabelia paneponaenexa Dioso pijatomarabetsia. Bajaraxuata paxamë bepanejamatabëcuenejiobivimi panijaneconi yabara, aeconoxae baja pajamatabëcuenebarëyamë Diosojavabelia. 21 ’Pajitsipame Dioso pijacuene. Pajamatabëcuenebarëyamë baja. Tsipaji Dioso athëbëtatsia pacarajutsiana daxitacuene xua panamatavenoname. ’Paneyanuevimi pibisiacuene paneexanaeneconi yabara, pacavecuaajibiaexana baja bajarapaneconi. Bajaraxuata itsamatacabi pajamatabëcuenebarëyamë tsane. 22 ’Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, patajajivixaemë, itsa pacaitoya tsane jivi, itsiata pasivajamatabëcuenebarëyamë tsane. Bajarapamonae pacanavecuaitavetsi ata tsane, itsiata pasivajamatabëcuenebarëyamë tsane. Pibisiacuenia pacabijatae ata tsane, pibisiacuenia pacabaracuaicuaijai ata tsane, itsiata pasivajamatabëcuenebarëyamë tsane. 23 Bajarapacuenia pacaexanae ata tsane, itsiata pasivajamatabëcuenebarëyamë tsane. Tsipaji raja Dioso athëbëtatsia pacarajutsiana bitso pexaniacuene jivi papecaitoyajamatabëcuene. Pamonae pacaitoya tsane, bajarapamonae pijasalinaivimi bajayata itoya Diosojumepaebivimi profetavi. Nexata bajarapamonae pijasalinaivimi bajayata bejiobiaexanapona Diosojumepaebivimi profetavi. Bajarapamonae aeconoxae ata pijasalinaivimi cuenejëpavanapa. Bajaraxuata paxamë ata icatsia bajarapamonae pacaitoya tsane pijasalinaivimi pecuenejëpavanapaexae. 24 ’Daxitacuene mapanacuata panexainaevi, Dioso bitso ayaicuenia pacabejiobiaexanaena. Tsipaji pacabarëyamë tsavanapae ëpanexainaejava mapanacuataje. 25 ’Bitso bepajamatabëcuenejiobimë tsane daxitacuene mapanacuata panenatojitsipaecuene panexainaevi. Pasivajamatabëcuenebarëyamë picani tsavanapae panexainaejava. Itsiata baitsi jane itsamatacabi itsa patëpaename, panetëpaecujinae panajamatabëxainaename ayaicuenia. ’Bepajamatabëcuenejiobimë tsane panejëajëajaitsabiabivi sivabarëyaya mapanacuapijicueneje. Paneasaëtsavanapaeepato abaxë mapanacuataje panesivajamatabëcuenebarëya tsabiabixae bajarapacuene, panetëpaecujinae bitso payanuename pibisiacuene paneexanaeneconi. 26 ’Mapanacuapijivi pexaniacuenia pacabaracuaicuaijai tsabiabi saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua panetsipaebabiabixae. Itsiata baitsi jane pamatacabi Dioso pacananeconitsiaexanaena, bitso bepajamatabëcuenejiobimë tsane. Tsipaji pacuenejëpame bajayata pamonaemi jinavanapa. Bajarapamonaemi bajayata jivi tsipaebabiaba saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua. Nexata bajarapamonaemi pexaniacuenia baracuaicuaijaitsi tsabiabi mapanacuapijivije, jai Jesús pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. 27 Icatsia Jesús jumaitsi petsutoyenepanajavata pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Pacatsipaebijitsiatsi icatsia patanenamuxunaevetsivimë. Pasivamëre papecaitoyavi ata. Pexaniacuene patoexanare pamonae pacaitoya. 28 Payavenonare pamonae pacabijatane pibisiacuenia. Pamonae pacabaracuaicuaijai pibisiacuenia, patovajëre Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. 29 Itsajivi itsa pacaitabarapacabiaxuaba anaeya, nexata icatsia itsanenia ata patonaitabaracaevere papecaitabarapacabiaxuabinexa. Itsajivi itsa pacayacajërëta panijacamisajumavelia panenaxatatsijava, nexata patocopare panijacamisa ata papecayacajërëtsinexa. 30 Pajivi itsacuenejavayo amoneya pacavajëta, parajure. Itsajivi itsa pacayacajërëta itsacuenejavayo, pëtsa payanijobame papecatocanaviatsinexa. 31 Xua pexaniacuene, paxamë pajitsipame itsamonae papecatoexanaenexa, copiaya paxamë bajarapapexaniacuene patoexanare bajarapamonaejavabelia, jai Jesús pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. 32 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsa pasivamë tsipae ëpapecaasivavi, nexata pexaniacuene apo paxainaemë tsipae Diosojavabelia. Tsipaji piajamatabëcuenebejevi ata, pamonae asivatsi, banamataenetsianasiva. 33 Pexaniacuene itsa patoexanaejitsipame pexaniacuene ëpapecatoexanaevijavabelia, nexata apo paxainaemë tsipae pexaniacuene Diosojavabelia. Tsipaji piajamatabëcuenebejevi ata, pexaniacuene batoexana penajamatabëcuenejëpaevijavabelia. 34 Itsa patsicopatsipame ëpanejamatabëcuene yapëtaevijavabelia baja, papecatocanaviatsinexa pacuenia patsicopatame, nexata apo paxainaemë tsipae pexaniacuene Diosojavabelia. Tsipaji piajamatabëcuenebejevi ata, batsicopata penajamatabëcuenejëpaevijavabelia, pamonae jamatabëcueneyapëtane baja petocanaviatsinexatsi. 35 Nexata pasivamëre panijavajabitsaë ata. Bajarapamonaejavabelia pexaniacuene patoexanare. Bajarapamonae patsicopare panajamatabëxainaenejevamë papecatocanaviatsinexa panetsicopatsicuenia. Bajarapacuenia bitso paxainaename pexaniacuene Diosojavabelia papecarajutsinexa athëbëtatsia. Bajarapacuenia itsa paexanavanapaename, Dioso, athëbëtatsia peecaenë, pexicuenia pacaexanaena. Tsipaji Dioso pitaxutotsoniataenë piajamatabëcuenebejevi ata. Itsamonae Dioso yavenonae atatsi, itsiata apo canaëjëtsi Dioso peyavenonaejavatsi. Bajarapamonae apo canaëjëtsi ata Dioso peyavenonaejavatsi, itsiata tsiteca Dioso itaxutotsoniataeyabiaba. 36 Pacuenia Dioso daxitajivi itaxutotsoniataeyabiaba, bajarapacuenia paxamë ata itsamonae ata paitaxutotsoniataename, jai Jesús pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. 37 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia petsutoyenepanajavata: —Pëtsa panataneme pepacuene bepaneaneconijibivi. Nexata itsamonae pibisiacuene pexanaejava xaniavaetsia payapëtaenejevamë, pëtsa pabaracuaicuaijamë mapacueniaje: “Bajarapitsipibisiacuene pexanaevi, Dioso bitso ayaicuenia naneconitsiaexanaenatsi,” pajamë pëtsa. Nexata paxamë ata juya bajarapacuenia itsamonae apo pacabaracuaicuaijai tsane pibisiacuene paneexanaejava yabara. Itsamonae pibisiacuene pacaexanae ata, pajamatabëcuenecaevare. Pabarajamatabëcuenexanepanarenua. Nexata pijinia Dioso pitabarata pibisiacuene paneexanaejava Dioso jamatabëcuenecaeviana. Pacabarajamatabëcuenexanepanaenanua. 38 Parajutaponare itsamonaejavabelia penamatavenonaejavaxi. Nexata juya paxamë Dioso pacarajutaponaena pacuenia jitsipa papecarajutsinexa. Pacarajutsiana xuavajëto itsamonae parajutame matatoxenetsia, jai Jesús daxitajivijavabelia petsutoyenepanajavata. 39 Jesús icatsia comparacióncuenia tsipaeba bajarapamonaejavabelia mapalivaisije: —Ponë bitso itaxutotsëcëna, apo caëjëpaetsi pematacaponaenexa itsanë, ponë pijinia bitso itaxutotsëcëna. Itsa matacaponaejitsipa, nexata najuajopaejitsiparecabeje bajaraponëbeje caemëthëxanetojavareca. 40 Itsajivi pijinia itsa nacujaruba, yapëtae ata baja penacujarubijava, apo jamatabëcuenematatoxenetsi pecujarubinëtsi. Itsa baja penacujarubijivi vereta xaniavaetsia penacujarubijava, nexata saya najamatabëcuenejëpabeje pecujarubinëtsibeje, jai Jesús pijajivijavabelia. 41 Jesús pijajiviyajuvënëvi pepacuene bepianeconijibivi natane. Nexata itsa cujirutane itsamonae itsacuenejavayo pexanaejava, jumai tsabiabi: “Mapitsicuene pexanaevi Dioso bitso ayaicuenia naneconitsiaexanaenatsi,” jai tsabiabi. Nexata bajarapacuenia pejumaitsabiabixae, Jesús pijajivi piurabinexa jumaitsi mapacueniaje: —Pëtsa paxamë pepacuene bepaneaneconijibivi nataeya pamuxujiobame itsajivi pijaneconi yabara. Tsipaji raja apo payapëtaemë paxamë ata pijinia paneconivajëto paxainame. 42 Nexata paxamë ata ayaineconixaneto itsa paxainame, nexata itsanëjavabelia apo bepajumaitsimë: “Tajabananë, papibisiacuene exaname, copare,” apo bepajamë. Yamaxëitojorobiaya saya bepexaniajamatabëcuenevi nataeya pacuaicuaijamë tsabiabi. Itsamonae pijaneconi yabara pabaracuaicuaijamë tsabiabi. Itsiata pijinia paxamë ata paneconivajëto paxainame, apo payapëtaemë. Paxamë copiaya pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Bajara jane xuacujinae paitavetsianame itsamonae ata pibisiacuene pexanaejava penavecuacopatsinexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 43 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia petsutoyenepanajavata: —Pexaniavirianaenë itsa ubatsi, nacuaita pijinia pexaniacuai. Apo nacuaitsi pibisiacuai. Ponae pijinia pibisianae, apo nacuaitsi pexaniacuai. 44 Caevirianae canacujitsia yapëtanetsi itsa nacuaita. Higovënecuaito apo paucutsimë cucunanaeta. Uvaru pijinia apo paucutsimë saya pejuviënëbotota. 45 Bajara pijinia itsi jivi ata. Pexaniajamatabëcuenenë pexaniacuene yabara cuaicuaijai. Tsipaji pexaniajamatabëcuene xaina pejamatabëëthëtota. Pibisiajamatabëcuenenë pijinia pibisiacuene yabara cuaicuaijai. Tsipaji pibisiajamatabëcuene najamatabëxaina pejamatabëëthëtota. Nexata pacuene yabara pebi pecuaibovojotota cuaicuaijai, bajarapacuene pitsapa pejamatabëëthëtojavavetsina, jai Jesús pijajivijavabelia. 46 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia petsutoyenepanajavata: —¿Detsa xuajitsia: “Tajatuxanenë,” panejamë tsabiabi ata, itsiata apo panejumecovënëtsimë patacaitorobicuenia? 47 Pajivi xanëjavaberena pata tanenamuxunaevetsinexa, tanejumecovënëtsinexanua, bajarapajivi apo nacueratsi tsane. Bajarapajivi piatajairata bo bepexanaenë tsane. Bajarapajivi yabara pacatsipaebianatsi. Bo pexanaenënexa, peyapëtaexae itsajota pijabo exanaejitsia pebubutsijavanexa, nexata naesituru atajaya xaniavaetsia mëthëca piatajairata. Nexata pijabo toyabubutsi ata, petojopaeyanivatsi. Bajaraxuacujinae bo baja vereteta. Itsa baja mene avajubuatsica, pijabo toyabubutatsi. Mera asaëtsica bojavabetsica. Itsiata pijabo apo tonanequetsitsi. Tsipaji naesituru xaniavaetsia mëthëca piatajairata. Nexata bajaraponë apo nacueratsi bo pexanaejava. 49 Pajivi nejumetae ata tsane tatsipaebilivaisi, itsiata itsa apo nejumecovënëtsi tsane tatsipaebilivaisi, nacueratsiana. Bajarapajivi tajetabota bo bepexanaenë tsane. Ponë tajetabota pijabo exaneta, yapëtae ata emarapae pecopiapatsijavanexa, bajaraponë nacuerata bo pexanaejava. Tsipaji bo peveretetsicujinae, mene avajubuatsica. Nexata pijabo toyabubutatsi. Bo nexata jopaica. Pepacuene baja nexata abeje, jai Jesús pijajivijavabelia.

Lucas 7

1 Jesús baja itsa najumevereta pijajivi ayaibitsaëtoxaneto livaisi petsipaebijava petsutoyenepanajavata, pona baja Jesús Capernaum tomarabelia. 2 Capernaum tomarata ponapona Romano nacuapijinë, vajabitsaë pijacapitán. Bajaraponë pijajivitonë, bitso piasivanë, toavitanetsi. Totëpaejitsiatsi baja. 3 Bajaraponë capitán vënëlivaisitanetsi Jesús pejamatejemayaexanaponaejava piavitanevi. Nexata capitán jumaitsi judíovi pijaancianovijavabelia: —Panetojunaremelia Jesús. Pabarëpatsiaremena tajaboyaberena tanetojamatejemayaexanaenexa tajajivitonë, jai capitán judíovi pijaancianovijavabelia. 4 Nexata bajarapamonae pona Jesúsjavabelia. Itsa pata Jesúsjavabelia, pinijicuenia junata. Jumaitsi Jesúsjavabelia: —Bajaraponë capitán bitso pexaniajamatabëcuenenë. Nexata tojamatejemayaexanaename pijajivitonë. 5 Tsipaji raja bajaraponë nacaasiva vaxaitsi judíovitsi. Matamota cajena pijapalatata vajanacatoexanetsinexa vajanacaetuatabiabibonexa, jai judíovi pijaancianovi Jesúsjavabelia. 6 Nexata Jesús nalia bajarapamonae pepëta. Itsa baja imoxoyotanajetarubena capitán pijabo, nexata capitán icatsia peyapëtaevitsi itoroba Jesús pemataenenaenexatsi. Capitán peyapëtaevitsi itoroba Jesúsjavabelia pejumaitsinexa mapacueniaje: —Petuxanenë, pëtsa paremena tajaboyaberena. Apo caquenetsiataejitsipaetsi. Beveliajamatabëcuenenënë raja saya xanë xamëvecua. Nexata apo xanepanae tsipae nenajonejava tajaboyaberena. 7 Apo nejamatabëcuenecaëjëpaenua taponaejava xamëjavabelia ata. Saya bajaraverena itorobare ënijume. Nexata tajajivitonë netojamatejema tsane. 8 Xanë ata xainajë taneitorobabiabivi taneitorobicuenia tajumecovënëtabiabinexa. Xanë ata juya xainajë vajabitsaë, tajajivi, taitorobicuenia tanetoexanabiabinexa. Nexata itsa itorobajë caenë vajabitsaënë peponaenexa, bajaraponë ponabiaba. Itsa junarenajë itsanë vajabitsaënë pepatsinexa maberenaje, bajaraponë patabiabarena. Itsa itorobajë tajajivitonë tanetoexanaenexa itsacuenejavayo, nexata netoexanabiaba. Bajara pijinia pacuenia xamë ata nexanaenexa, cacaëjëpa. Nexata saya bajaraverena ënijume itorobare saya ënijumeta tajajivitonë tanetojamatejemayaexanaenexamë, jai capitán mapacueniaje petonajumeitorobijume Jesúsjavabelia. 9 Jesús itsa jumetane bajarapacuenia capitán petonajumeitorobijumetsi, jamatabëcuenenabenajaca capitán petonajumeitorobijumetsi yabara. Nexata napënëyorotaxuaba Jesús. Jumaitsi pepënanajetarubenaevitsijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Caeto ata cajena Israel nacuapijinë apo caxitajarabaxuabinë xanëjavaberena bitso tanesivanajamatabëcuenecopatsinë pacuenia mapacapitán nesivajamatabëcuenecopatsiaya jumaitsije, jai Jesús capitán yabara. 10 Nexata baja pamonae capitán itorobalia Jesús petsipaebinexatsi capitán penajumeitorobilivaisi, naviabarena baja capitán pijaboyaberena. Itsa baja pata boyaberena, caxitajaraba baja capitán pijajivitonë pejamatejemanë. 11 Jesús pona Naín tomarabelia. Nexata yanatatsi pijajivi, itsamonae yajava, ayaibitsaëtoxaneto. 12 Itsa baja Jesús patanajetaruca Naín tomara imoxoyojavata, nexata camataenenatsi petëpaenë pecanajetarubenaevi. Bajarapamonae petëpaenë tomaravelia capitsapa pemëthëtsinexa tomarapënëyabelia. Ponë tëpa, bajaraponëmi pamona pevecuatëpaevatsi pexënato, pepo cainë. Nexata pamona pevecuatëpaevatsi pexënato, petëpaenë, itsa caponaliatsi pemëthëtsinexatsi, tomaraverena jivi ayaibitsaëtoxaneto pënaponatsi. 13 Nexata Jesús itsa tane bajarapova, tsitabejiobitsi bitso. Nexata Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —Matanueyabijitsipame, jai Jesús. 14 Nexata Jesús cujitabalia petëpaenë peyacajoniacanajetarubenaevi. Pecobeta jayata cajoni. Nexata petëpaenë peyacajoniacanajetarubenaevi, nubenaothopa. Nexata Jesús jumaitsi petëpaenëjavabelia: —Pevëjëato, xanë raja cajumaitsitsi. Namatacore, jai Jesús. 15 Nexata baja petëpaenëmi namatacota. Cuaicuaijai. Jesús baja tocanaviata piasaënë penajavabelia. 16 Nexata daxita petaevitsi jamatabëcuenenabenajaca. Najumaitsi bajarapamonae: —Dioso bitso ayaijamatabëcuenenë. Pinijijamatabëcuene pexainaenë, profeta, nacatsitanajamatabëcueneitajëta. Dioso pinijicuene pexanaejava ata nacatsitajëta vajataenexa, najai bajarapamonae Jesús yabara. 17 Daxita Judea nacuapijivi, imoxoyo nacuanëjava ata pejinavanapaevi, Jesús vënëlivaisitanetsi xua exana. 18 Juan jivibautisabinë naneconitsia ponapona penaneconitsivi pejebabiabibota. Nexata pijajivi tsipaebatsi daxita Jesús pexanaponaejava yabara. Nexata Juan junata anijanëbeje pijajivitonëbeje pitorobinexa Jesúsjavabelia. 19 Juan pitorobivajënae pijajivitonëbeje, jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: —Pajumaitsimëbeje tsane Jesúsjavabelia: “ ‘¿Xamë tsabaja Cristomë? ¿Xamë tsabaja tajëvelia cavajunupaebapona nepatsijavanexatsica daxitajivi necapanepaenexa? Itsa apo Cristomë, ¿abaxë tsaja pacopiaevetavanapaenajë itsanë athëbëvetsica Dioso pitorobinexatsicatsi jivi pecapanepaenexa?’ jai raja Juan,” pajamëbeje tsane Jesúsjavabelia, jai Juan pijajivitonëbejejavabelia. 20 Nexata Juan pijajivitonëbeje itsa patabeje Jesúsjavabelia, Juan pijajivitonëbeje jumaitsibeje Jesúsjavabelia: —Juan raja jivibautisabinë paneitorobabeje patacayanijobinexabeje. “¿Xamë tsabaja Cristomë? ¿Xamë tsabaja tajëvelia cavajunupaebapona nepatsijavanexatsica daxitajivi necapanepaenexa? Itsa apo Cristomë, ¿abaxë tsaja pacopiaevetavanapaenajë itsanë pepatsijavanexatsica?” jai raja Juan, jaibeje jane baja Jesúsjavabelia. 21 Nexata bajaraponëbeje pitabëta Jesús jamatejemayaexanapona ayaibitsaëtoxaneto piavitanevi. Dovathi peyajavajinavanapaevi ata vecuacapitsapa dovathi. Itaxutoxanepanaeyaexananua pamonae bitso itaxutotsëcëna. 22 Nexata Jesús jumaitsi Juan pijajivitonëbejejavabelia: —Paponarebeje baja. Patsipaebianamebeje Juanjavabelia pacuenia baja patanemebeje taexanaponaejava. Patsipaebianamebejenua pacuenia baja pajumetanemebeje tatsipaebilivaisi jivijavabelia. Apo petaevimi ata itaxutoxaniavaetaponajë xaniavaetsia petaenexa. Petabusipacuenabivitsinua daxita jinavanapaeyaexanaponajë. Bajayajebi bitso peperabëtsabanaevinua vecuaajibiaexanaponajë baja. Bitso pemuxusipanaevinua jumetaeyaexanaponajë baja xaniavaetsia pejumetaenexa. Petëpaevimi ata icatsia asaëyaexanaponajë. Pexanialivaisinua pecapanepaelivaisinexatsi pibisiacuene pexanaeneconimivecua, tsipaebaponajë bepejiobivijavabelia. Daxita bajaraxua taexanaponaejava patanetaejavamëbeje, patsipaebianamebeje Juanjavabelia. 23 Pajumaitsimëbejenua tsane Juanjavabelia: “Jesús raja jumaitsi: ‘Jamatabëcuenebarëya pajivi tsiteca nejumecovënëta xanë Dioso pexënatocuenenë,’ jai raja Jesús,” pajamëbeje tsane Juanjavabelia, jai Jesús Juan pijajivitonëbejejavabelia. 24 Itsa baja Juan pijajivitonëbeje naviatabeje, nexata bajaraponëbeje pecovëta Jesús taxuxuaba jivijavabelia petsipaebijava Juan pelivaisi. Jesús jumaitsi jivijavabelia: —Itsa paponame petusato nacuayabelia pamatacabi Juan ponapona petusato nacuata, ¿detsa pitsicuene pajamatabënaponaremelia panetaenexa bajarajotalia? ¿Paponaremelia tsaja saya panetaenexa musuli penajëabijava jovibota? 25 Itsa apo paponaemëlia panetaenexa musuli penajëabijava jovibota, ¿detsa nexata pitsicuene panetaenexa paponaremelia? ¿Paponaremelia tsaja saya panetaenexa naitabëtsiaya pexaniajava penaxatatsinë? Paxamë rabaja payapëtaneme mapacueneje. Pamonae naitabëtsiaya pexaniajava naxatababiaba, pamonae ata nabanebiaba pexanianabanijavanë, bajarapamonae jinavanapa nacuanë pevetsivi pijabonëjava. 26 ¿Detsa nexata xua pajamatabënaponaremelia panetaenexa petusato nacuayabelia? Paponaremelia raja panetaenexa Diosojumepaebinë profetanë. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Juan itsa pataneme, pepacuene jane baja pepo profetanë, Diosojumepaebinë, pataneme. Nexata saya bevelia profetanë apo pataemë. 27 Juan pexanaejavanexa, bajayata tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota vajunupaeba. Dioso tanejumaitsijava ata xanëjavaberena, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Itorobianajë nevajënaeyabelia tanejumelivaisipaebinënexa jivi pecatsivajënae najamatabëcuenexaniavaetsinexa, jai bajayata Dioso pejumelivaisibaxutota athëbëvetsica tapatsivajënaeyatsica Juan tanelivaisi paebanajetarucaejavanexa yabara. 28 Juan ayaijamatabëcuenenë mapanacuataje. Nexata bajayata Juan pevajënaeya paprofetavimi jinavanapa, itsanë ata Juan apo jamatabëcuenematatoxenetsitsi. Itsiata baitsi jane pajivi beveliajamatabëcuenejivi ata, itsa najamatabëcopata baja Diosojavabelia pijatuxanenë pexanaenexa, bajarapajivi juya Dioso ayaijamatabëcuenejivi exanaenatsi Juan matatoxenetsia, jai Jesús Juan jivibautisabinë yabara. 29 Juan vënëlivaisitanetsi daxitajivi. Impuestomatamo pematamoyanijobivi ata gobierno pejamatabëcuene, vënëlivaisitanetsi. Bajarapamonae jumecovënëta palivaisi Dioso najumecopata Juanjavabelia. Nexata Juan bautisaba bajarapamonae. 30 Itsiata fariseovi, judíovi pecujarubivinua, namuxujemata bajarapalivaisi. Nexata picani pacuenia Dioso tojitsipatsi bajarapamonae pexanaenexa, apo exanae. Nexata Juan apo bautisabi bajarapamonae. 31 Jesús icatsia jumaitsi jivijavabelia: —¿Detsa meta pacuenia yapëtaeyaexanaenajë itsamonaejavabelia bajarapamonae xaniavaetsia papecayapëtaenexa pacuenia paxamë pajamatabëcueneitsimë tsavanapae? Jumaitsinë meta tsane paxamë yabara mapacueniaje: 32 “Bajarapamonae abaxë saya bepejevaxijivixi, pajivixi tomara tuatuajëjava banamuxusitenavanapa. Pejevaxijivixi itsa namuxusitenavanapa, bavavajai tsenae penajua namuxusitenaevijavabelia. Pevavajaijavata bajumaitsi: ‘Pacatoobecatsi picani flauta. Itsiata apo payavajibimë. Pacatonaxëanecatsi picani panemuxunanuevajinexa ata. Itsiata apo panuemë,’ bajai tsenae pejevaxi penajua namuxusitenaejivixijavabelia. Bajara saya jamatabëcueneitsi pamonae aeconoxae jinavanapa mapanacuataje,” janë meta tsane paxamë yabara. 33 Juan jivibautisabinë Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaebanajetaruca. Pexaejava itsajavata apo xaeyabiabi pamatacabibeje Diosojavabelia vajëtapona. Vinora ata apo apaeyabiabi. Nexata bajaraponë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajumaitsimë tsabiabi: “¡Juan raja dovathi yajavaponapona!” pajamë tsabiabi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. 34 Bajaraxuacujinae icatsia xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, najetarucajë. Itaxutojema xaniji. Matavëjëa apaeyabiabajënua. Nexata xanë yabara icatsia jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajumaitsimë tsabiabi: “¡Pataema maponëje! Ayaijava xaeyabiaba. Ayaira matavëjëa apaeyabiabanua piaitajibinexa. Barënajamatabëcuenejëpanua gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabivi. Pamonae ata piajamatabëcuenebejevi, barënajamatabëcuenejëpa,” pajamë tsabiabi xanë yabara. 35 Itsiata baitsi jane itsamonae xaniavaetsia yapëtaena paxanëbeje Juanbeje Dioso pejamatabëcueneta bitso pataneyapëtaeyaexanaejavabeje. Nexata daxita bajarapamonae yapëtaena pacuenia Dioso paneyapëtaeyaexanabeje pepacuene pepo pexaniajaijamatabëcuene, jai Jesús mapacueniaje jivijavabelia. 36 Fariseonë, Simónvënënë, pijabota Jesús penanabaninexa, junatatsi. Nexata Jesús napona Simón pijaboyabelia. Jesús naeca mesa muxuneneta penanabaninexa. 37 Bajarapatomarata ponapona petiriva, pibisiacuene pexanabiabiva pevitota palata pepitsinexa. Bajarapova itsa jumetane penanabanijavanexa Jesús Simón pijabota, nexata bajarapova capata alabastrovënë ibotota pexanaebotellabë. Pevënëcaebë pexaniapetuxujuviaceitera. Bajarapova capata bajarapaaceitera Jesús petsitaxuepacaenexa. 38 Nexata bajarapova Jesús petaxusalibënenia, pematabacabëta nucajunua petsitaxuepacaenexa jane baja bajarapaaceitera. Nexata saya bajarajota itacarajeta bajarapova nua. Tsipaji pibisiacuene pexanabiabineconi bitso yanajamatabëxaina. Nexata bajarapova pitaxutobarëmene othopa Jesús petaxujavabereca. Nexata bajarapova pematanata taxuiquica. Bajaraxuacujinae yaiyataeya taxutsutsune. Tsitaxuepaca jane baja petuxujuviaceitera. 39 Nexata Simón, ponë Jesús junatatsi, itsa tane pacuenia petiriva exana Jesúsjavabelia, nexata Simón jamatabëjumaitsi mapacueniaje: —Itsa peneta pepacuene maponë Jesús, pepo profetanë tsipaeje, nexata yapëtaejitsipa pitsijamatabëcueneva taxujayabatsi. Yapëtaejitsipa bajarapova pibisiacuene pexanabiabivacuene. Nexata apo tocopatsi tsipae petaxujayabinexatsi, jamatabëjai Simón Jesús yabara. 40 Nexata Jesús jumaitsi Simónjavabelia: —Simón, xainajë livaisiyo tacatsipaebinexa, jai Jesús. Simón nexata jumaitsi: —Jesús, netsipaebare, jai. 41 Nexata Jesús jumaitsi Simónjavabelia comparacióncuenia: —Palata petsicopababiabinë amoneyabatsi anijanëbeje. Caenë amoneyabatsi quinientos padenariobeje. Itsanë amoneyabatsi saya cincuenta padenariobeje. 42 Nexata bajaraponëbeje apo xainaebeje juya petocanaviatsinexabeje petsicopatsimatamotsibeje. Nexata palata petsicopatsinë jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: “Iquinajë baja bajaraxuami pataniamoneyabijavamëbeje. Naxuabi baja jema,” jai. ¿Detsa nexata ponë bitso sivajamatabëcuenebarëya palata petsicopatsinëtsibejejavabelia? jai Jesús Simónjavabelia. 43 Simón nexata jumaitsi Jesúsjavabelia: —Ponë meta picani ayaijava amoneyaba, sivajamatabëcuenebarëya palata petsicopatsinëtsijavabelia, jai Simón. Nexata Jesús jumaitsi: —Xaniajamë rabaja, jai Jesús Simónjavabelia. 44 Jesús napënëyorota petirivajavabelia. Nexata jumaitsi Simónjavabelia: —Simón, ¿taneme tsabaja pacuenia exana xanëjavaberena mapovaje? Xanë junuajë nijaboyaberena. Itsiata yaiyataeya xaniavaetsia apo necopiapitsimë. Apo nerajutsimë mera ata tanataxuquiatsinexa. Mapovaje netaxuquiata baja pitaxutobarëmeneta. Netaxuiquicanua pematanata. 45 Xamë nijabota patsi atanë, apo nitabaratsutsunimë tanecopiapitsinexamë xaniavaetsia. Mapovaje tapatsicujinae apo copatsi cajena yaiyataeya tanetaxutsutsuneponaejava. 46 Xamë xaniavaetsia tanecopiapitsinexamë, apo netsimataepanaemë aceitera. Mapovaje netsitaxuepaca pexaniapetuxujuviaceitera. 47 Nexata catsipaebatsi neyapëtaenexa mapacueneje. Mapovaje pinijicuenia nesivajamatabëcuenebarëya. Tsipaji ayaineconi ata pibisiacuene pexanaeneconimi, vecuaajibiaexanajë. Pajivi saya tsiquirineconiyo vecuaajibiaexanajë, pibisiacuene pexanaeneconi, nayapëtane. Tsipaji saya bajarapajivi tsiquirijavayo nesivajamatabëcuenebarëya, jai Jesús Simónjavabelia. 48 Nexata Jesús jumaitsi petirivajavabelia: —Pibisiacuene rabaja nexanaeneconimi cavecuaajibiaexanatsi, jai Jesús. 49 Itsamonae ata, pamonae Simón junata penanabaninexa Simón pijabota, naena mesa muxuneneta. Nexata bajarapamonae najumai tsenae Jesús yabara: —¿Detsa meta maponëje? Jamatabëcuenenavëxaniabiaya natane bepejamatabëcuenecaëjëpaenëtsi jivi pibisiacuene pexanaeneconi pevecuaajibiaexanaenexa, najai tsenae bajarapamonae. 50 Nexata Jesús jumaitsi petirivajavabelia: —Dioso pecacapanepaeva tsane pibisiacuene nexanaeneconimivecua. Tsipaji nesivanajamatabëcuenecopatame xanëjavaberena. Jamatejema baja ponare. Cavecuaajibiaexanatsi rabaja pibisiacuene nexanaeneconimi, jai Jesús petirivajavabelia.

Lucas 8

1 Simón pijabota Jesús penanabanicujinae, najetaruca pinijitomaranëjava, tsiquiritomaraxijava ata. Tsipaebanajetaruca pacuenia Dioso pijajivi evetsijitsia. Jesús, pijajivi doce ponëbeje, apóstolevi, yajavanajetaruca. 2 Jesús yajavanajetaruca petiriavinua, papetiriavi dovathi vecuacapitsapa yajuvënëvi. Papetiriavi ata piavitanejavavecua Jesús jamatejemaya exana yajuvënëvi, Jesús yajavanajetaruca. Bajarapapetiriaviyajuvënëva, caeva pevënë María, Magdala tomarapijiva. Bajarapova Jesús vecuacapitsapa siete ponëbeje dovathivi. Bajarapadovathivi Jesús pevecuacapitsapaecujinae, María pënaponatsi. 3 Itsava pevënë Juana, Cuzavënënë pijava. Bajaraponë Cuzavënënë, nacuaevetsinë Herodes pijajivitonë. Itsava pevënë Susana. Bajarapapetiriavi pematatsënëa, itsapetiriavi, ayaibitsaëto, yajavanajetaruca Jesús. Bajarapapetiriavi pexainaepalatayajuvënëjava, rajuta Jesúsjavabelia. Nexata xuaxi Jesús pijajivi barënamatavenona pebarëcomuatsinexa bajarapapalatata. 4 Jivi naropoba tomaranëjavaverena. Pata Jesúsjavaberena petaenexatsi. Itsa baja ayaibitsaëtoxaneto nacaetuata Jesúsjavaberena, nexata Jesús livaisi tsipaeba peubinë pelivaisicuenia. Jesús jumaitsi mapacueniaje: 5 —Peubinë pona pabiabelia peubinexa. Nexata itsa pata pabita, peubixu pexucayajabajarabicuenia ubanajetaruca. Nexata itsaxu othopa pabi tuatuajëjava penajetarucaenamutojumata. Bajarapaxu jivi taxunanonoba. Nexata bajarapaxumi juvinejeva baratsui xane. 6 Itsaxu pijinia othopa ibopananëjumata, itsajota bitso ira apo aitayaë. Nexata bajarapaxu juvi ata, tsaquenapona. Tsipaji ira tseva. 7 Itsaxu pijinia othopa xanëebacabomijavata. Nexata peubixu xanëebotonë caecuenia itsa yajavajuva, bitso xanëebotonë matacënënatsi peubijavami. 8 Itsaxu pijinia othopa pexaniairata. Bajarapaxu itsa juva, vitsaba. Nexata xaniavaetsia nacuaita. Itsabotonë capitsapa cien paxutoyobeje ata, jai Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. Itsa Jesús tsipaeba bajarapalivaisi, pinijijumeta jumaitsi: —Pajivi jamatabëjumeyapëtane patacatsipaebilivaisi, nenamuxunaevetsi xaniavaetsia, jai Jesús bajarapalivaisi petsipaebivijavabelia. 9 Nexata Jesús pijajivi yanijobatsi. Jesús pijajivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Palivaisi jivijavabelia tsipaebame peubinë pelivaisicuenia, pajamatabëcuene xaina, patayapëtaenexa panetsipaebare, jai Jesús pijajivi Jesúsjavabelia. 10 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Paxamë rabaja xaniavaetsia Dioso pacayapëtaeyaexana Dioso papijajivimë papecaevetsijava. Bajarapacuene abaxë daxitajivi apo yapëtae. Bajaraxuata bajarapamonae itsa tsipaebajë livaisi, ëcomparacióncuenia tsipaebaponajë. Nexata bajarapamonae tae ata Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava, itsiata apo yapëtae pajamatabëcuene yabara exanajë pinijicuene taexanaejava. Namuxunaevetsi ata tatsipaebilivaisi, itsiata apo jumeyapëtae pajamatabëcuene xaina tatsipaebilivaisi, jai Jesús pijajivijavabelia. 11 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Mara pajamatabëcuenelivaisi xainaje, palivaisi pacatsipaebatsi pabita peubinë pelivaisicuenia. Pacuenia itsi pabita peubixu, bajara pijinia itsi Dioso pitorobilivaisi jivi pejamatabëëthëtota. Dioso pitorobilivaisi jivi itsa tsipaebatsi, tsijamatabëubatsi Dioso pitorobilivaisi. 12 Nexata pacuenia itsi pabita peubixu, paxu othopa pabi tuatuajëjava penajetarucaenamutojumata, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Bajarapamonae itsa tsipaebatsi Dioso pitorobilivaisi, jumetane picani. Tsijamatabëubatsi jane baja picani Dioso pitorobilivaisi. Itsiata baitsi jane pejumetaecujinae bajarapalivaisi, bepijia dovathi najetaruca bajarapamonaejavaberena. Nexata bajarapamonae tsijamatabëjuvinejevatsi, petsijamatabëubilivaisitsi dovathi baja vecuapitatsi bajarapalivaisimi. Vecuapitatsi pevajënaeyabelia Dioso pejumecovënëtsiyaniva, Dioso pecapanepaeyanivatsi pibisiacuene pexanaeneconivecua. 13 Pacuenia pijinia itsi paxu othopa ibopananëjumata, itsajota bitso ira apo aitayaë, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Bajarapamonae Dioso pitorobilivaisi jumetane. Nexata picani bajarapalivaisi barëyaya jumecovënëta. Itsiata baitsi jane pacuenia irabereca apo atabunepepiareca paxu othopa ibopananëjumata, nexata nabijiana, bajara tsijamatabëcueneitsitsi bajarapamonae Dioso pitorobilivaisi. Tsipaji saya caeepatoyo jumecovënëta bajarapalivaisi. Nexata paepatota dovathi jamatabëcueneëjëtatsi, copaba baja bajarapalivaisi pejumecovënëtsijavami. 14 Pacuenia pijinia paxu othopa xanëebacabomijavata, itsa juva, bitso matacënënatsi xanëebotonë, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Jumetane picani bajarapamonae Dioso pitorobilivaisi. Itsiata baitsi jane bitso jamatabëcueneenatsi mapanacuapijicuene yabaraje. Tsipaji najamatabëxaina ayaijava palata pexainaenexa. Najamatabëxainanua pexanaenexa pacuene mapanacuapijivi exana saya jema pebarëyanexa. Bajaraxuata Dioso pitorobilivaisi apo tovitsabitsi pejamatabëëthëtota. Nexata pacuenia itsi pabita piacuaijibibotonë, bajara itsi bajarapamonae. Tsipaji Dioso xaniavaetsia apo tojinavanapae. 15 Pacuenia pijinia itsi paxu othopa pexaniairata, bajara tsijamatabëcueneitsitsi itsamonae Dioso pitorobilivaisi. Bajarapamonae ajamatabëcuenexuirajibi. Ëpexaniajamatabëcuene najamatabëxaina. Casaë tsavanapae pevajënaeyabelia Dioso pejumelivaisi pejumecovënëtsijava. Nexata Dioso pejumelivaisi tsijamatabëcuenevitsabaponatsi pevajënaeyabelia. Tsipaji exanavanapa Dioso pitorobicueniatsi, jai Jesús pijajivijavabelia itsa tsipaeba peyapëtaeyaexanaenexa palivaisi jivijavabelia tsipaeba pabita peubinë pelivaisicuenia. 16 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsajivi ata lámparabë pitanojotsicujinae, apo mataacatetsi itsacuenejavata. Cama bëxëpanalia ata apo etsi. Biji rajane athëbëyo etsia jivi boyaberena pejonevi petsivajënaeitayotecaenexa. 17 Bajara pijinia itsi palivaisianë tsipaebaponajë comparacióncuenia daxitajivi picani peyapëtaenexa. Najumematayatsia apo tsipaebaponaenë. Itsamonae nejumetae ata, aeconoxae abaxë apo nejumeyapëtae pajamatabëcuene xaina tatsipaebilivaisianë. Itsiata itsamatacabi, bexëajavabelia, daxitajivi nejumeyapëtaena pajamatabëcuene xaina palivaisianë comparacióncuenia tsipaebaponajë, jai Jesús pijajivijavabelia. 18 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Panejumecanaëjëre patacatsipaebilivaisi. Itsamonae ata itsa pacatsipaebiana, bajarapamonae ata pajumecanaëjëtsianame papecatsipaebilivaisi. Palivaisivajëto panejumecanaëjëtsianame, nexata bajarapalivaisivajëto panejumeyapëtaename. Itsiata icatsia pematatsënëa bajarapitsilivaisivajëto Dioso pacayapëtaeyaexanaena. Pajivi xaniavaetsia nejumeyapëtane patacatsipaebilivaisi, bajarapajivi icatsia itsalivaisi pematatsënëa Dioso jumeyapëtaeyaexanaenatsi. Itsiata pajivi apo jitsipae pematatsënëa pejumeyapëtaeponaenexa, bajarapajivi palivaisiyovajëto picani jumeyapëtane, nacofënëtsiana, jai Jesús pijajivijavabelia. 19 Jesús pejuyapijivi, pena yajava, pata Jesúsjavaberena. Itsiata acuenebi bajarapamonae pimoxoyotsijava Jesús. Tsipaji bitso jivi ayaibitsaëto Jesús matatoyorotsia vënëcatsi. 20 Nexata pamonae Jesús petsipaebilivaisi matatoyorotsia jumetaeyenatsi, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, ena raja, nejuyapijivi yajava, nuca patapënëverena. Bajarapamonae pina jitsipa pecataejava, jai Jesúsjavabelia. 21 Nexata Jesús jumaitsi daxita bajarapamonaejavabelia: —Pamonae jumetane Dioso pejumelivaisi, jumecovënëtanua pacuenia Dioso itorobatsi, bajarapamonae jane baja tajuyapijivi, taenajivinua, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 22 Itsamatacabi Galilea nacuata Jesús, pijajivi yajava, runareca jera ënëabereca. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Nicabaliatsi mapapucaxaneto itsapanabeliaje, jai Jesús. 23 Itsa baja naropobalia, Jesús majitanuca. Nexata pinijijoviboxaneto jemata najetaruca. Malataca nexata bitso ayai. Nexata malataca jera ënëaberena mera epabajarabapona. Mera nexata vënëcapona jera ënëaberena. Bubunaejitsia baja bajarapamo. 24 Nexata Jesús pemajitanucaenë pijajivi yaitavabatsi. Jesús pijajivi jumaitsi: —¡Patajatuxanenë, vaxaitsimi rabaja yaothopaenatsi! jai Jesús pijajivi. Nexata Jesús pemajitanucaenëmi naëcotapuna. Pinijijumeta itavetaxuaba jovibo, malataca yajava. Jovibo baja nexata ajibi tsaxuabi. Mene ata baja nexata vainae ecaxuaba. 25 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa xuajitsia bitso pajunavame? ¿Tsipaji apo payapëtaemë Dioso papecaevetsijava? jai Jesús pijajivijavabelia. Nexata Jesús pijajivi itsa tane Jesús pitavetsijava jovibo, malataca yajava, Jesús pijajivi jamatabëcuenenajunaviaca bëpënëa. Nexata Jesús pijajivi najumaitsi: —¿De meta tsipaji maponëje? ¡Itaveta jovibo, malataca yajava! ¡Nexata jumecovënëtatsi! ¡Nexata baja jovibo, malataca yajava, ajibi tsaxuabi! najai Jesús pijajivi. 26 Jesús pijajivi barëyaëta pucaxaneto itsapanabelia, Gerasa nacuayabelia. Gerasanacua boca puca itsapanaverena, Galileanacua pecanacujitsialia. 27 Itsa Jesús jeravecua nonotajunaya, mataenenarenatsi bajarapanacuapijinë, dovathivi peyajavaponaponaenë. Bajaraponë bajayajebi baja jumasa ponaponabiaba. Pijabota apo ponaponae. Jivimëthëanëjavata saya ponaponabiaba. 28 Nexata bajaraponë itsa pata Jesúsjavaberena, pematabacabëta nucajunua Jesús pitabarata. Pinijijumeta aëjai. —Jesús, Dioso athëbëtatsia peecaenë pexënatomë. ¿Detsa xua jaitame xanëjavaberena? Pexaniacuene bitso cavajëtatsi. Nejamatabëcuenebejiobitsipame, jai dovathivi peyajavaponaponaenë Jesúsjavabelia. 29 Bajarapacuenia jumaitsi dovathivi peyajavaponaponaenë tsipaji Jesús jerajavavetsina penonotajunaejavata, dovathivi peyajavaponaponaenë pemataenenaejavatatsi, Jesús itaveta dovathivi. Jesús jumaitsi dovathivijavabelia mapacueniaje: “¡Dovathivi, bajaraponë baja pavecuapitsapare!” jai. Bajaraponë anijatonë dovathivi vaetababiabatsi. Jivi picani bajaraponë cadenamaëtonëta cobecëtabiabatsi. Yajavataxucëtabiabatsi cadenamaëtonëta xaniavaetsia picani peecaenexa. Itsiata baitsi dovathivi peyajavaponaponaenë ucubabiaba cadenamaëtonëmi. Dovathivi pejamatabëcueneta najetabajiravabiaba petusatuabelia. 30 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —¿Detsa pavënëmë? jai Jesús. Nexata bajaraponë navënëpaeba. —Tavënë raja Legión, jai. Bajarapacuenia navënëpaeba tsipaji dovathivi ayaibitsaëtoxaneto tsijamatabëjinavanapatsi. 31 Bajarapadovathivi vajëta Jesúsjavabelia infiernojavabelia Jesús pitorobiyaniva. 32 Nexata bajarajota, imoxoyo petsutojavata, marranobitsaëtoxaneto xaevanapa. Dovathivi bitso vajëta Jesúsjavabelia. —Panetocopare patajonenexa marranobitsaëtoxanetojavabelia, jai dovathivi. Jesús nexata pevajëtsicueniatsi tocopata. 33 Nexata dovathivi pebi vecuapitsapecatsi. Nexata marranobitsaëtoxanetojavabelia baja junua dovathivi. Nexata daxita bajarapamarranobitsaëtoxanetomi cujinaeyeca. Pucaxaneto itapajanituareca othopareca. Bajarajota daxita marranobitsaëtoxanetomi meneta bubuna. 34 Marrano pevetsivi itsa tane bajarapacuene, rëcëpeca. Pona, pacuene tane, petsipaebinexa tomarapijivijavabelia, petsipaebinexa vayafotusatojava penaevijavabelia ata. 35 Nexata jivi ponarena petaenexa bajarapacuene. Jivi itsa parena Jesúsjavaberena, taeyeta dovathivi peyajavaponaponaenëmi peecaejava Jesús pemuxuneneta. Penaxatatsijava baja bajaraponë naxatateca. Jamatejema baja. Xaniavaetsia eca. Nexata bajarapamonae cujunavatsi Jesús. 36 Pamonae cuenetanetsi Jesús pejamatejemayaexanaejava dovathivi peyajavaponaponaenëmi, bajarapamonae paeba pepatsivijavabelia daxita pacuenia tane. 37 Bajarapamonae bitso cujunavatsi Jesús. Nexata daxita Gerasa nacuapijivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Pexaniacuene pacavajëtatsi. Ponare baja patajanacuavecua, jai Gerasa nacuapijivi Jesúsjavabelia tsipaji cujunavatsi. Nexata baja Jesús runareca jera ënëabereca. Ponaejitsia baja. 38 Nexata dovathivi peyajavaponaponaenëmi bitso picani navajëca Jesúsjavabelia penaponaenexa picani Jesús pepëta. —Petuxanenë, netocopare tanaponaenexa nepëta, jai picani Jesúsjavabelia. Itsiata Jesús apo jejai. Jumaitsi bajaraponëjavabelia: 39 —Ponare nijamonaejavabelia. Tsipaebianame pacuenia ayaicuene nijatuxanenë Dioso catoexana, jai Jesús. Nexata baja bajaraponë pona. Tsipaebapona daxita pijatomarapijivijavabelia pacuenia Jesús jamatejemayaexanatsi. 40 Jesús icatsia pecovëyaberena naviarena jerata pucaxaneto itsapanaverena. Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto copiapitatsi barëyaya. Tsipaji baja cajena copiaevetavanapatsi pepatsijavarena. 41 Nexata bajarajota napatajopa Jairovënënë. Bajaraponë judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë. Jairo pematabacabëta yaiyataeya Jesús pitabarata nucajunua. Pinijicuenia junata. Jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tapëta ponare tajaboyabelia, jai. 42 Bajarapacuenia Jairo jumaitsi Jesúsjavabelia tsipaji caevayo pexënatovayo totëpaejitsiatsi. Bajarapovayo xaina doce pavaibeje. Itsa Jesús napona Jairo pepëta, jivibitsaëtoxaneto Jesús pepënaponaevitsi matatoyorotsia cënënanajetarubenatsi. 43 Bajarapajivibitsaëtoxaneto tuatuajëta, itsava pijanacuene pecapunaevatsi nanajetaruca. Bajarapova pijanacuene pecapunaecujinaetsi, doce baja pavaibeje xaina. Beyajiobi tsabiabi bajarapajana. Daxita pexainaejavaximi navecuavereta pematamobita pevaëbivitsi. Itsiata baitsi jane itsanë ata pevaëbivitsi apo jamatejemayaexanaetsi bajarapavitanevecua. 44 Nexata bajarapova ponataba Jesús pepënëvelia, jivibitsaëtoxaneto tuatuajëalia. Nexata bajarapova tojayataba Jesús penaxatatsijavacopia. Nexata bajarapaepatota pijanacuenemi vecuaajibitsi baja. 45 Jesús nexata jumaitsi: —¿Jipatsa tanaxatatsijava netojayataba? jai Jesús. Daxitajivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Xanë cajena apo cajayatabitsi, jai. Nexata Pedrobana jumaitsi: —Patajatuxanenë, jivibitsaëtoxaneto raja camatatoyorotsia cënënanajetarubena. Apo becaajayatsijibi. ¿Detsa xuajitsia: “¿Jipatsa tanaxatatsijava netojayataba?” jamë? Itsajiviyo raeta baja cajayataba, jai Pedrobana. 46 Nexata Jesús jumaitsi: —Itsajiviyo baja cajena tanaxatatsijava netojayataba. Yapëtaniji bajarapajiviyo tajamatejemayaexanaejava tasaëta, jai Jesús. 47 Nexata petiriva jamatabëjumaitsi: —Jesús baja yapëtane tanejamatejemayaexanaejava, jamatabëjai. Nexata bajarapova najetabarena Jesús pitabarayaberena. Neconecojai pecajunavi. Pematabacabëta tonucajunua Jesús pitabarata. Bajarapova nexata navajunupaeba daxitajivi tuatuajëta pacuene yabara tojayataba Jesús penaxatatsijava. Navajunupaebanua pacuenia jamatejemayaexanatsi pejayatabijavata. 48 Nexata Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —Xamë nesivajamatabëjumaitsimë: “Jesús penaxatatsijava itsa tojayatabianajë, tavitanejavami nevecuaajibi tsane,” nesivajamatabëjamë. Bajaraxuata jamatejemamë baja. Ponare baja jamatejema, jai Jesús bajarapovajavabelia. 49 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsanucaejavata namutoepatota, pataba jivitonë Jairo pijaboverena. Bajaraponë jumaitsi Jairojavabelia: —Jairo, nexënatoyo rabaja tëpa. Pëtsa baja matavëjëa jamatabëitonotaponame Jesús, jai bajaraponë Jairojavabelia. 50 Jesús jumetae ata bajarapajume, itsiata jumaitsi Jairojavabelia: —Jairo, pëtsa najamatabëxainame. Najamatabëcuenecopare saya ëxanëjavaberena. Nexënatovayo raja jamatejema tsane, jai Jesús Jairojavabelia. 51 Itsa Jesús pata Jairo pijabota, apo tocopatsi ayaibitsaëto penajonenexa Jesús pepëta petëpaevayo pebocaejavabelia. Tocopata saya penajonenexa mapamatabëxëyoje. Pedro, Santiago, Juan, petëpaevayo paxa, pena, bajara saya pamatabëxëyo tocopata penajonenexa Jesús pepëta. Pamonae Jesús pevajënae ena Jairo pijabota, bajarapamonae Jesús pitsapaeyaexana. 52 Daxitajivi pinijicuenia matanueyaba petëpanucaevayo. Nexata Jesús jumaitsi: —Pëtsa pamatanueyabame. Pejanava raja apo tëpae. Saya raja majitanuca, jai Jesús bajarapamonaejavabelia tsipaji yapëtane Jesús piasaëyaexanaejavanexa bajarapovayo. 53 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, bajarapamonae saya Jesús jumecapocaponatsi. Tsipaji bajarapamonae yapëtane bajarapovayo baja picani pepacuene petëpaejava. 54 Nexata Jesús petëpaevayo cobepita. Jumaitsi pinijijumeta: —Pejanavayo, nonotabapunare, jai Jesús. 55 Nexata bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata, petëpanucaevayomi nonotabapuna. Asaë baja icatsia petëpaevayomi. Nexata Jesús jumaitsi pejanavayo penajavabelia: —Nexënatovayo pexaejava rajure, jai Jesús. 56 Nexata pejanavayo paxa, pena ata, bitso jamatabëcuenenabenajacabeje. Nexata Jesús jumaitsi bajarapajivibejejavabelia: —Pëtsa papaebamebeje itsajivijavabelia ata pacuene pacatoexanatsibeje, jai Jesús.

Lucas 9

1 Jesús junata pijajivi, doce ponëbeje, penacaetuatsinexa. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia mapacueniaje: —Pacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanatsi rabaja papecacaëjëpaejamatabëcuene dovathi peyajavajinavanapaevi ata panevecuacapitsapaponaenexa. Pacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanatsinua piavitanevi ata panejamatejemayaexanaponaenexa. 2 Patsipaebanajetarubenaename daxitajivijava pacuenia Dioso pijajivi evetsijitsia. Piavitanevi ata pajamatejemayaexanaponaename, jai Jesús pijajivijavabelia. 3 Jesús jane baja pijajivi penaropobivajënae, Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Pëtsa itsacuenejava ata pacaponame panijanamutonexa. Pëtsa pacaponame naebo, doro ata, panemarue ata, palata ata. Caejava saya panenaxatatsijava pajumaponare. Pëtsa anijacamisabeje pacaponame. 4 Itsa papatabiabianame tomarata, caebota pamajitabiabianame. Pëtsa panatixitaponame itsaboyabelia panemajitsinexa. Matapania icatsia itsajavabelia itsa paponaename, bajarapabovecua papitsapaename. 5 Patomarata apo pacacopiapitsi tsane pexanialivaisi panetsipaebinexa, nexata pavecuaponaename bajarapatomara. Panevecuaponaevajënae bajarapatomara, bajarapatomarata panataxuatsapërëvarëbianame. Bajarapacuenia itsa panataxuatsapërëvarëbianame, yapëtaena bajarapatomarapijivi Diosojavabelia penaneconitsicuene apo papecacopiapitsixae papecanamuxunaevetsinexa panetsipaebilivaisi, jai Jesús pijajivijavabelia. 6 Bajaraxuacujinae Jesús pijajivi naropoba jane baja. Najetarubena daxitatomaraxijava. Tsipaebanajetarubena jane baja pexanialivaisi jivi pecapanepaelivaisinexatsi pibisiacuene pexanaeneconimivecua. Jamatejemayaexanaponanua piavitanevi daxitajava. 7 Herodes, Galileanacua pevetsinë, vënëlivaisitanetsi daxita Jesús pinijicuene pexanaponaejava. Nexata Herodes najamatabëcueneepatajërërëcaeya najamatabëxaina Jesús yabara. Tsipaji itsamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya Jesús yabara jumai tsaponae: “Juanpijinë raeta jivibautisabinëmi petëpaecujinae icatsia asaë,” jai tsaponae Jesús yabara. Nexata bajarapacuenia itsamonae pejumaitsaponaejava Herodes pejumetaexae, najamatabëcueneepatajërërëcaeya najamatabëxaina Jesús yabara. 8 Itsamonae pijinia jumai tsaponae Jesús yabara: —Bajayata raeta ponëmi ponapona, profeta Elíaspijinëmi, icatsia asaë, jai tsaponae itsamonae. Itsamonae pijinia jumai tsaponae Jesús yabara: —Bajayata raeta pamonaemi jinavanapa, profetavimiyajuvënënë, icatsia asaë, jai tsaponae itsamonae Jesús yabara. Bajarapacuenia itsamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya pejumaitsaponaejava Jesús yabara, Herodes jumetane. 9 Nexata Herodes jamatabëjumaitsi: —Xanë bajayata tajajivi itorobajë Juanpijinë jivibautisabinëmi pebeyaxuabinexa. Nexata baja tajajivi Juanpijinëmi vësiucutaxuaba. Beyaxuaba baja. ¿De tsaeta nexata ponë pinijicuene pexanaponaejava, vënëlivaisitaeyabiabajë? jamatabëjai Herodes Jesús yabara. Bajaraxuata Herodes bitso jamatabëtane Jesús. 10 Jesús pitorobivi, apóstolevi, jivi pexanialivaisi petsipaebanajetarubenaecujinae, naviabanajetarubena baja Jesúsjavaberena. Nexata bajarapamonae pepatsicujinae Jesúsjavaberena, navajunupaeba Jesúsjavabelia daxita pacuenia exanavanapa. Nexata Jesús barëpona pijajivi pesajinaejavabelia, Betsaidatomara imoxoyojavabelia. 11 Itsiata baitsi jane jivi ayaibitsaëtoxaneto pëtanetsi. Nexata bajarapamonae Jesús pecovëvelia pëjaitatsi. Nexata bajarapamonae itsa pata Jesúsjavata, Jesús copiapita xaniavaetsia. Nexata Jesús tsipaeba bajarapamonaejavabelia pacuenia Dioso eveta pijajivi mapanacuataje. Jesús jamatejemayaexananua piavitanevi. 12 Itsa baja caniviyo tsaponae, Jesús pijajivi doce ponëbeje cujibarenatsi. Jumaitsitsi: —Itorobaremelia baja jivi peponaenexa imoxoyo penaetomaraxijavabelia, imoxoyo penaebonëjavabelia ata. Bajarabelia bajarapamonae namajitsiana. Pexaejavanua namitsavajëtsiana. Majotaje ajibi pexaejava. Tsipaji itsajivi ata pijabo apo xainae majotaje, jai Jesús pijajivi. 13 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paxamë parajure pexaejava, jai Jesús. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Paxainajë saya cinco papanbëbeje, anijanëyobeje dujuainëyobeje yajava. ¿Jitsipame tsaja patacomuacaenexa pexaejava daxita mapamonae penaxaenexaje? jai Jesús pijajivi. 14 Bajarapajivibitsaëtoxaneto bejamatabëcuene cinco mil ponëbeje. Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paenaeyaexanare pepobitsaëtonë, bejamatabëcuene cincuenta ponëbeje tsaponae caebitsaëtota, jai Jesús pijajivijavabelia. 15 Nexata Jesús pijajivi bajarapacuenia exana. Enaeyaexana jane baja daxita jivibitsaëtoxaneto. 16 Nexata Jesús pita cinco papanbëbeje, anijanëyobeje dujuainëyobeje yajava. Athëbëa benaëcotsia. Jumaitsi Diosojavabelia: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pataxaejava, jai Jesús. Bajaraxuacujinae Jesús pan epatsicacapona, dujuainëyobeje yajava. Pepatsicacaejava pijajivijavabelia rajutapona petsicobetsanaenexa daxitajivi. 17 Daxita xaniavaetsia nabane. Bajaraxuacujinae jivi peyajuvënëcopabejebijavanë, Jesús pijajivi vënëba doce xuabeje bemapirecuenia pexanaejavanë. 18 Itsamatacabi Jesús caenë vajëta Diosojavabelia pijajivi pitabëta. Nexata xuacujinae Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa jivi jumai tsabiabi xanë yabara? ¿De tsaeta xanë ponënë? jai Jesús pijajivijavabelia. 19 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Itsamonae xamë yabara jumai tsabiabi: “Juanpijinë raeta jivibautisabinëmi icatsia asaë,” jai tsabiabi. Itsamonae pijinia jumai tsabiabi: “Diosojumepaebinëmi raeta. Profeta Elíaspijinë, ponëmi bajayata ponapona, icatsia asaë,” jai tsabiabi. Itsamonae pijinia jumai tsabiabi: “Bajayata raeta Diosojumepaebivimi profetavimiyajuvënënë icatsia asaë,” jai tsabiabi xamë yabara, jai Jesús pijajivi. 20 Nexata icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa nexata paxamë pajamatabëitsimë xanë yabara? ¿Detsa xanë ponënë? jai Jesús pijajivijavabelia. Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Xamë raja cajena Cristomë, athëbëvetsica Dioso pecaitorobinëtsica jivi necapanapaenexa. Xamë cajena Dioso pexënatomë, jai Pedro Jesúsjavabelia. 21 Jesús jumeitaveta pijajivi. Jumaitsi mapacueniaje: —Pëtsa pajumaitsimë jivijavabelia: “Jesús raja Dioso pexënato,” pajamë pëtsa, jai Jesús. 22 Nexata Jesús pebeyaxuabijavanexatsi, tajëvelia navajunupaeba. Jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, pinijicuenia bejiobinë tsane. Judíovi pijaancianovi, sacerdotevi penamatacaitorobivinua, judíovi pecujarubivinua, apo nejumecovënëtsi tsane xanë Cristonëcuenenë. Nexata bitso nebejiobiaexanaena. Bajaraxuacujinae nebeyaxuabiana. Itsiata baitsi jane tatëpaecujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata pebeyaxuabijavanexatsi. 23 Bajaraxuacujinae Jesús jumaitsi daxitajivijavabelia: —Pajivi jitsipa tanepënaponaejava, bajarapajivi copatsi penatojitsipaecuenia pexanaenexa penajamatabëxainabiabijavami. Exanaponaponae taitorobicuenia. Bajarapajivi caematacabi canacujitsia najamatabëcueneveretsinua, bejiobiaexanaejitsia atatsi, beyaxuabijitsia atatsinua, Dioso pejumelivaisi yabara piajamatabëcuenesaë tsaponaponaenexa. Nexata jane baja xuacujinae nepënaponaena. 24 Pajivi exanaponapona penatojitsipaecuenia, apo xainae tsane matacabi apo pevereverecaejava. Pajivi xanë tajamatabëcueneta copata penatojitsipaecuenia pexanaejavami, bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava. 25 Pajivi exanaponapona penatojitsipaecuenia, bajarapajivi Diosovecua naxuabiana. Nexata bajarapajivi daxitacuene xainae ata mapanacuapijicueneje, itsiata nacuerata. Tsipaji pexainaecuene apo capanepae tsanetsi Diosojavabelia. 26 Pajivi tajajivitonë ata, navënëlivaisicaura tsane jivijavabelia xanë tajajivitonëcuene, tanejumecovënëtsijava ata yabara, nexata juya xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, bajarapajivi tajajivitonë ata, tajajivitonëcuene vënëlivaisicauranë tsane taxa Diosojavabelia. Bajarapajivi vënëlivaisicauranë tsane pamatacabi icatsia patsianicajë taxa Dioso pijapenivenivenaecotia yajava, tananeconitsiaexanaenexa daxita pijaneconi pexainaevi. Yajavapatsianicajënua Dioso pijaángelevi. 27 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Daxita paxamë patëpaenejevamë, Dioso taxuxuabiana daxita pijajivi pevetsicuene mapanacuataje. Nexata paxamëyajuvënëvi pepuatae tsane Dioso petaxuxuabijava daxita pijajivi pevetsicuene mapanacuataje, tëpaena, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 28 Jesús petëpaejavanexa tajëvelia penayajunupaebicujinae, bejamatabëcuene ocho pamatacabibejecujinae, Jesús pijajivi, acueyabi ponëbeje, barëjunaya petsutojumabetsia. Barëjunaya mapamatabëxëyoje: Pedro, Santiago, Juan. Bajarapamatabëxëyo Jesús barëjunaya petsutojumabetsia pevajëtsinexa Diosojavabelia. 29 Diosojavabelia pevajëtsijavata, Jesús itabaranivenivena. Penaxatatsijava ata bitso nivenivenaeya niojai. 30 Bajarajota jemata naitajëta anijanëbeje, ponëmibeje bajayata tëpa. Bajaraponëbeje Jesús barëcuaicuaijaitsi. Bajaraponëbeje tsaena Moiséspijinëbeje Elíaspijinëbeje. 31 Bajaraponëbeje matatoyorotsia nivenivenabeje. Jesúsbana nabarëcuaicuaijai Jesús petëpaejavanexa yabara. Pacuenia Jesús bejiobiaexanaejitsiatsi Jerusalén tomarata, bajarapacuene yabara nabarëcuaicuaijai. 32 Pedrobana penajuajinavanapaevi bitso itamajitsipanae ata, itsiata naëcotavanapa. Nexata bajarapamonae tane Jesús matatoyorotsia penivenivenaejava. Tanenua Moisésbeje Elíasbeje pebarëcuaicuaijavatsi Jesús. 33 Itsa baja Moisésbeje Elíasbeje Jesúsvecua ponaejitsiatsibeje, nexata bajarapaepatota Pedro jumai tsaxuabi Jesúsjavabelia: —¡Patajatuxanenë, pijacuaxae panebarëponame! Pacatoexanaenatsi acueyabi pabobërëtobeje. Itsabobërëto xamënexa tsane. Itsabobërëto Moisésnexa tsane. Itsabobërëto Elíasnexa tsane, jai Pedro. Pedro xaniavaetsia najamatabëxainaenejeva, bajarapacuenia jumaitsi. 34 Pedro abaxë itsa cuaicuaijai tsanucae, itarërëbo mataacataxuabatsi daxita bajarapamonae. Jesús pijajivi najunaviaca itsa mataacataxuabatsi itarërëbo. 35 Nexata bajarapaitarërëbojavavetsica Dioso jumaitsitsica: —Mara ponë taxënato, tasivanëje. Bajaraponë panamuxunaevere, jaitsica Dioso itarërëbojavavetsica Jesús pijajivijavabelia. 36 Itsa baja Dioso najumevereta bajarapacuenia pejumaitsijavatsica, Jesús pijajivi tane caenë baja Jesús penucaejava bajarajota. Jesús pijajivi tae ata bajarapacuene, moya saya jinavanapa. Bajarapamonae abaxë apo tsipaebi itsamonaejavabelia, tae ata bajarapacuene. 37 Jesús pebarëcuaicuaijaicujinae Moisésbeje Elíasbeje, pijajivi acueyabi ponëbeje yajava, naviatsica petsutojumavetsica. Nexata mataenenatsi jivi ayaibitsaëtoxaneto. 38 Nexata caenë bajarapajivi bitsaëtoxanetoyajuvënënë pinijijumeta jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, nitaxutotsoniataema. Netotaema taxënatonëyo. Caenëyo rabaja tsipaji xainajë. 39 Dovathi vaetababiabatsi. Nexata jemata aëjai tsabiabi. Tëpajoneyaexanabiabatsi. Daxitanë neconecojaiya aperabëbaba tsatababiabireca. Nexata bajarajota pecuibothamu tsabiabi. Bitso bejiobiaexanabiabatsi. Dovathi abaxë apo jamatabëcopatsitsi. 40 Picani raja nijajivijavabelia jumaitsinë: “Panetovecuacapitsapare dovathi,” janë. Itsiata apo caëjëpaetsi tanetovecuacapitsapaenexa, jai bajaraponë Jesúsjavabelia. 41 Nexata Jesús jumaitsi daxita pijajivijavabelia: —¡Paxamë baja rovia apo pajumecovënëtsimë Dioso papecayavenonaejavanexa! Bajaraxuata apo pacajamatabëcuenecaëjëpae pejevaxinë panevecuacapitsapaenexa dovathi. ¡Paneajamatabëcuenetajavi baja rovia! ¿Detsa paepatojebi abaxë paxamëjavabelia ajamatabëcuenesaënë tsaponaponae tsane patanejumecovënëtsinexamë? jai Jesús daxita pijajivijavabelia. Nexata Jesús jumaitsi pejevaxinë paxajavabelia: —Barërenamëre nexënatonëyo, jai Jesús. 42 Ajena pejevaxinë imoxoyotabarena Jesúsjavaberena, dovathi icatsia irata xuabatsi pejevaxinë. Daxitanë aperabëbaba tsatabireca. Nexata Jesús itaveta dovathi pejevaxinë pevecuapitsapaenexatsi. Nexata baja Jesús jamatejemayaexana pejevaxinë. Tocanaviata baja pejamatejemanë paxajavabelia. 43 Daxitajivi bitso jamatabëcuenenabenajaca Dioso pesaëta Jesús pevecuacapitsapaexae dovathi bajaraponëyo. Jivibitsaëtoxaneto Jesús jamatabëcuenebarëyaya tanetsi daxita Jesús pexanaejava yabara. Nexata Jesús pebeyaxuabijavanexatsi, tajëvelia navajunupaeba pijajivijavabelia. Jesús jumaitsi mapacueniaje: 44 —Xaniavaetsia panenamuxunaevere. Pëtsa panacofënëtame. Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, necanajetsiana itsamonae pecobeyabelia, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata pebeyaxuabijavanexatsi. 45 Itsiata baitsi jane Jesús pijajivi apo jumeyapëtae xua yabara Jesús jumaitsi. Baitsi bajarapamonae Dioso apo tocopatsitsi pejumeyapëtaeyaniva xua yabara Jesús jumaitsi. Bajarapamonae ajumeura Jesúsjavabelia peyanijobijava xua yabara Jesús jumaitsi. 46 Jesús pijajivi anaeya namutua najumenotsiaya nalivaisitanajetarubena. Najumaitsi tsanajetarubenae bajarapamonae: —¿Detsa ponë vaxaitsiyajuvënënë nacavecuaayaijamatabëcuenenë bitso? najai tsanajetarubenae Jesús pijajivi. 47 Nexata Jesús pijajivi jamatabëcueneyapëtane pacuenia najamatabëxaina. Nexata Jesús cobepita pejevaxinëyo. Pemuxuneneta nuteta. 48 Jumaitsi pijajivijavabelia: —Pajivi copiapita tanejumecovënëtsijiviyo, mapitsipejevaxinëyo ataje, xanë taniji tanecopiapitsijava. Pajivi necopiapita, ëxanë apo necopiapitsi. Ponë nitoroba, neyajavacopiapita. Nexata pëtsa bepaayaijamatabëcuenevimë panataneme. Tsipaji ponë paxamëyajuvënënë beveliajamatabëcuenenë natane paxamëvecua, bajaraponë bitso ayaijamatabëcuenenë taenatsi Dioso daxita paxamë matatoxenetsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 49 Jesús pijajivitonë, Juan, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, pataniji itsanë nevënëta dovathi jivivecua pecapitsapaejava. Itsiata bajaraponë apo paxanëyajuvënënë. Nexata paitavetajë bajaraponë dovathi jivivecua pecapitsapaponaejava, jai Juan. 50 Nexata Jesús jumaitsi Juanjavabelia: —Pajivi pibisiajamatabëcuene apo najamatabëxainae vaxaitsijavaberena, bajarapajivi nacajamatabëcueneyavenona. Bajarapajivi bevaxaitsijamatabëcuenejivi. Bajaraxuata pëtsa baja paitavetame bajaraponë xanë tavënëta jivivecua dovathi itsa capitsapapona, jai Jesús Juanjavabelia. 51 Itsa baja imoxoyo pevajënae pamatacabi Jesús athëbëabetsia Dioso caponaejitsiatsi, ajamatabëcuenesaë baja peponaenexa Jerusalén tomarabelia. 52 Jesús nexata pevajënaeyabelia pijajivitonëbeje natsivajënaeitoroba, Santiagobeje Juanbeje. Bajaraponëbeje ponabeje Samaria nacuata peecaetomarajavabelia petocovaetsinexabeje pabota picani Jesús patsijitsia. 53 Itsiata baitsi jane Samaria nacuapijivi apo jamatabëcopiapitsitsi Jesús. Tsipaji baja bajarapamonae yapëtane Jesús peponaejavanexa Jerusalén tomarabelia. 54 Nexata Jesús pijajivitonëbeje itsa yapëtanebeje Samaria nacuapijivi Jesús apo pecopiapitsijavanexatsi, nexata jumaitsibeje Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, bajayata profeta Elíaspijinë vajëta Diosojavabelia Dioso pitorobinexatsica isotocotia peverebiabinexa piajamatabëcuenebejevi. ¿Baja tsaja pitsicuene jitsipame patavajëtsinexa Diosojavabelia peveriapaenexatsi pamonae apo jitsipae pecacopiapitsijava? jaibeje Jesús pijajivitonëbeje. 55 Nexata Jesús naëcota pijajivitonëbejejavabelia. Jumeitaveta pijajivitonëbeje. Jesús jumaitsi: —Paxamëbeje apo pajamatabëcueneyapëtaemëbeje Espíritu Santo, ponë pacayajavaponaponabeje. 56 Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, apo patsinëtsica taverebiabinexa jivi. Biji rajane patsicajë tacapanepaenexa jivi pibisiacuene pexanaeneconivecua, jai Jesús pijajivitonëbejejavabelia. Nexata baja Jesús, pijajivi yajava, pona itsatomarabelia. 57 Jesús pijajivi namutua peyajavanajetarucaejavata, judíovi pecujarubinë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, itsabelia poname, capënaponaenatsi cajena, jai judíovi pecujarubinë. 58 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Itsa nepënaponaejitsipame, apo napatabiabimë tsipae tajabota nenacueraevetabiabinexa. Tsipaji tajabo apo xainaenë. Namo pijamëthëanë xaina pepatabiabinexa pemajitabiabinexanua. Baratsui ata pematapenanë xaina. Itsiata baitsi jane xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, itsajavabelia ata apo xainaenë, itsajota nacueraevetabiabijitsianë, jai Jesús. 59 Bajaraxuacujinae Jesús jumaitsi icatsia itsanëjavabelia: —Nepënaponare, jai Jesús. Nexata bajaraponë jumaitsi: —Tajatuxanenë, caeepatoyo abaxë necopare tamëthëtsinexa taxa petëpaenë, jai bajaraponë Jesúsjavabelia. 60 Jesús nexata jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Copare matacabi apo pevereverecaejava apo pexainaevinexa pemëthëcaenexatsi nijamonaemi itsa tëpa. Xamë saicaya nepënaponare jivi netsipaebinexa pacuenia Dioso evetsijitsia daxita pijajivi mapanacuataje, jai Jesús bajaraponëjavabelia. 61 Bajaraxuacujinae icatsia itsanë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, jitsipajë tacapënaponaejava. Itsiata abaxë caeepatoyo necopare tanapëjiobinexa tajabota pejinavanapaevijavabelia, jai bajaraponë. 62 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Pajivi Dioso tonacuenebi ata, itsiata jamatabënajinabiaba pijaperujujamatabëcuene, xua exanabiaba, bajarapajivi apo caëjëpaetsi xaniavaetsia Dioso petonacuenebinexa pitorobicueniatsi. Tsipaji najamatabëcueneepatajërërëcaeya nacueneba, jai Jesús bajaraponëjavabelia.

Lucas 10

1 Jesús icatsia itsamonae itapeta pijajivinexa, setenta ponëbeje. Bajarapamonae Jesús itoroba anijanëbeje tsaponae Jesús pevajënaeya Dioso pejumelivaisi jivi petsipaebanajetarubenaenexa. Itoroba petsipaebanajetarubenaenexa daxita tomaranëjava, tsiquiritomaraxijava ata, itsaxuayo Jesús najetarucaejitsia. 2 Jesús pijajivi penaropobivajënae, Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Ayaipabi pexainaenë caecuenia uba ayaijava peubijava. Nexata baja itsa tonaveretatsi peubijava, caejiviyobeje tonotatsi. Nexata notsi ata, abaxë bitso ayaijava tosajinatsi penotsinexa. Bajara pijinia itsi jivi ata Diosojavabelia penajamatabëcuenecopabivinexa. Abaxë sajina ayaibitsaëtoxaneto. Itsiata baitsi jane paxamë Dioso panetonacuenebivi pacaejiviyomëbeje saya. Bajaraxuata Diosojavabelia pavajëre icatsia Dioso pijajivi pematatsënëa itsamonae pitorobinexa papecayavenonaenexa. 3 Paponare baja Dioso pejumelivaisi jivi panetsipaebanajetarubenaenexa. Panayajivitaeyajinavanapaename. Pacaitorobianatsi raja bitso pibisiacuene pexanabiabivijavabelia. Pacuenia ovejaxi tsiayaitsi itsa jinavanapa pianaepanaevi nevëthë tuatuajëata, bajarapaitsimë tsane. 4 Pëtsa pacaponame itsacuenejava ata, doro ata, palata ata, zapato ata. Itsa pabajacobianame itsajivi namutoepatota, pëtsa bajayajebi pabarëcuaicuaijamë tsanunubenae panenajematsiyaniva. 5 Itsa pajonejitsiamë itsamonae pijaboyalia, panejonevajënaelia copiaya pajumaitsimë tsane Diosojavabelia: “Dioso, yavenonare mapabopijivije jamatabëcuenexanepanaeya pejinavanapaenexa,” pajamë tsane copiaya Diosojavabelia. 6 Bajarapabo pexainaenë itsa jitsipaena pejamatabëcuene xanepanaeyaexanaenexatsi Dioso, nexata bajaraponë jamatabëcuene xanepanaeyaexanaenatsi Dioso. Itsa apo muxujitsipae tsane bajarapacuenia panejumaitsijava, nexata Dioso apo jamatabëcuene xanepanaeyaexanae tsanetsi bajaraponë. 7 Itsajota papatabiabianame, caebota pamajitabiabianame. Pëtsa panatixitaponame itsaboxijavabelia. Aurajibia paxaeyabiabianamenua xua pacaabata bajarapabota. Pëtsa pauramë panexaejava papecarajutsijava yabara. Tsipaji panetsipaebixae patacaitorobilivaisi, pacarajutsiana panexaejava. Tsipaji itsajivi itsa tonacueneba itsanëjavabelia, barajutatsi pexaejava. 8 Itsa papatabiabianame tomarata, itsa pabota bajarapatomarapijivi xaniavaetsia pacacopiapita, nexata panaxaename xua pacaabata. 9 Bajarapatomarata pajamatejemayaexanaename piavitanevi. Pajumaitsimë tsane bajarapatomarapijivijavabelia: “Dioso daxita pijajivi pevetsimatacabinexa, imoxoyo baja pevajënae pecopiapatsinexa,” pajamë tsane. 10 Itsiata baitsi jane patomarata panepatsicujinae apo pacacopiapitsi tsane, bajarapatomarapijicallejavata panubenaename. Pajumaitsimë tsane bajarapatomarapijivijavabelia mapacueniaje: 11 “Panijatomarapijiatsapërë patataxuta rubena. Nexata panavetaxuvarëbajë. Bajarapacuenia panavetaxuvarëbajë panenayapëtaenexa Diosojavabelia panenaneconitsijava. Pananeconitame Diosojavabelia. Tsipaji apo panecopiapitsimë patanenamuxunaevetsinexamë palivaisi picani pacatsipaebijitsiatsi. Itsiata panenamuxunaevere paneyapëtaenexa mapalivaisije. Dioso daxita pijajivi pevetsimatacabinexa, imoxoyo baja pevajënae pecopiapatsinexa,” pajamë tsane. 12 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi, bajarapamatacabi bitso ayaicuenia Dioso naneconitsiaexanaena patomarapijivi apo pacacopiapitsi tsane. Paneconivajëtota bajayata Dioso naneconitsiaexana Sodoma tomarapijivimi, bajarapaneconivajëto matatoxenetsia Dioso naneconitsiaexanaena patomarapijivi apo pacacopiapitsi tsane, jai Jesús pijajivijavabelia, setenta ponëbejejavabelia. 13 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia, setenta ponëbejejavabelia: —¡Bitso bejiobi tsane Corazín tomarapijivi! ¡Bitso bejiobi tsane Betsaida tomarapijivi ata! Pinijicuene Dioso pesaëta taexanaejavanë, xua itsajivi ata apo caëjëpaetsi pexanaenexa, bajarapatomarabejepijivi tae ata, itsiata apo nejumecovënëtsi. Apo copabi pibisiacuene pexanabiabijava. Apo najamatabëcuenepënëyorotsi Diosojavabelia. Bajayata Tiro tomarapijivimi, Sidón tomarapijivimi ata, petuatuajëta bajarapitsipinijicuene itsa tsitaexanaejitsipajë, nexata bajarapamonaemi copabijitsipa pibisiacuene pexanaejava. Najamatabëcuenepënëyorotsipa Diosojavabelia. Bajarapamonaemi nexata pibisiacuene pexanaebiabineconi bitso yajamatabëcuenebëjai tsipae. Nexata Diosojavabelia petsitanajamatabëcueneitajëtsinexa peyajamatabëcuenebëjaijava pibisiacuene pexanabiabineconi, naxatabijitsipa piayopapaëbërëjavanë. Enaejitsipa irata. Ipumana ata natsimataothocaejitsipa bitso peyajamatabëcuenebëjaixae pibisiacuene pexanabiabineconi. 14 Itsiata baitsi jane Corazín tomarapijivi, Betsaida tomarapijivi ata, tae ata pinijicuene Dioso pesaëta taexanaejavanë, apo nejumecovënëtsi. Nexata pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi, bajarapamatacabi bitso ayaicuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi. Paneconivajëtota bajayata Dioso naneconitsiaexana Tiro tomarapijivimi, Sidón tomarapijivimi ata, bajarapaneconivajëto matatoxenetsia Dioso bitso ayaicuenia naneconitsiaexanaena Corazín tomarapijivi, Betsaida tomarapijivi ata. 15 Capernaum tomarapijivi picani najamatabëxaina Dioso pecaponaejavatsi athëbëabetsia. Itsiata baitsi jane bajarapamonae apo tanejumecovënëtsixae, Dioso xuabianatsi infiernojavabelia, jai Jesús Corazín tomarabeje Betsaida tomarabejepijivi yabara. 16 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia, setenta ponëbejejavabelia: —Pajivi pacanamuxunaevetsiana, bajarapajivi taenajë xanë tanenamuxunaevetsijava. Pajivi pacanayajiviitavetsiana, bajarapajivi taenajë xanë tanenayajiviitavetsijava. Bajarapajivi Dioso ata taenatsi Dioso penayajiviitavetsijava. Bajarapacuenia Dioso ata taenatsi penayajiviitavetsijava tsipaji xanë Dioso nitoroba, jai Jesús pijajivijavabelia Jesús pijajivi setenta ponëbeje pitorobivajënaeya. Nexata jane baja Jesús pijajivi naropoba. Dioso pejumelivaisi jivi tsipaebanajetarubena daxita tomaranëjava. Saicaya navecuanajetarubena anijanëbeje tsaponae. 17 Jesús pijajivi, setenta ponëbeje, Dioso pejumelivaisi jivi daxitanacuanëjava petsipaebanajetarubenaecujinae, barëyaya naviabanajetarubena Jesúsjavaberena. Nexata pepatsicujinae bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, dovathivi baja cajena itsa paitavetaponajë nevënëta, panejumecovënëtabiaba, jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 18 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Xanë baja cajena taniji dovathi athëbëvetsica pejopaejavatsica pacuenia yamaxë bajopaica. 19 Xanë baja cajena pacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanatsi papecacaëjëpaejamatabëcuene panejamatabëcuene matatoxenetsinexa vajavajabitsaënë dovathi. Nexata jomo pacuetsacuetsanae atamë tsane, aqueto ata pacuetsacuetsanae atamë tsane, apo pacaitsacueniabi tsane. 20 Itsiata pëtsa bitso pasivajamatabëcuenebarëyamë dovathi itsa paitavetame papecajumecovënëtsijava. Bitso jane pasivajamatabëcuenebarëyamëre tsavanapae Dioso papijajivixaemë Dioso papecavënëyaquinarubijava athëbëtatsia, jai Jesús pijajivijavabelia, setenta ponëbejejavabelia. 21 Jesús bitso jamatabëcuenebarëyayaexanatsi Espíritu Santo. Nexata Jesús jumaitsi paxa Diosojavabelia: —Axa, nevetsinë athëbëtatsia. Nevetsinë mapanacuajava ataje. “Ayaijamatabëcuenenëmë bitso,” cajaitsi. Tsipaji pamonae bitso apo penacujarubivi ata, yapëtaeyaexaname pacuenia itsamatacabi daxita nijajivi evetsijitsiamë mapanacuataje. Bajarapamonae yapëtaeyaexanaename pexanialivaisi, xanë talivaisi, palivaisi vecuamatayatame bitso peyapëtaevi mapanacuapijilivaisije. Bajarapalivaisi vecuamatayatame bitso penacujarubivi ata mapanacuapijicuene yabaraje. Bajarapacuenia exaname tsipaji baja exaname nejitsipaecuenia, jai Jesús paxa Diosojavabelia pevajëtsijavata. 22 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia, jivijavabelia ata: —Taxa Dioso baja cajena netocopata tayapëtaenexa daxitacuene. Itsajivi ata apo nejamatabëcueneyapëtae pacuenia xanë jamatabëcueneitsinë, Dioso pexënatonë. Caenë, taxa Dioso, nejamatabëcueneyapëtane. Itsajivi ata apo jamatabëcueneyapëtae pacuenia taxa Dioso jamatabëcueneitsi. Caenënë, xanë pexënatonë, jamatabëcueneyapëtaniji pacuenia taxa Dioso jamatabëcueneitsi. Pamonae tojitsipajë tayapëtaeyaexanaenexa pacuenia taxa Dioso jamatabëcueneitsi, bajarapamonae ata yapëtaeyaexanaenajë, jai Jesús pijajivijavabelia, jivijavabelia ata. 23 Nexata Jesús napënëyorota. Ëpijajivijavabelia jumaitsi: —Paxamë baja pajamatabëcuenebarëyamë panetaexae pacuene baja pataeponame. 24 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Bajayata ayaibitsaëto profetavimi necopiaevetavanapa picani tanetaenexa tapatsijavatsica. Nacuaevetsivimi ata necopiaevetavanapa picani tanetaenexa tapatsijavatsica. Itsiata netaenejeva tapatsijavatsica, bajarapamonaemi tëpa baja. Jamatabëjumetaeyabiabanua picani palivaisianë baja aeconoxae paxamë pacatsipaebaponatsi. Itsiata apo jumetaenejeva bajarapalivaisinë, bajarapamonaemi tëpa baja, jai Jesús pijajivijavabelia. 25 Itsamatacabi Jesús livaisi tsipaebanuca pijajivijavabelia. Nexata bajarajota judíovi pecujarubinë nonotapuna. Bajaraponë Jesúsjavabelia jamatabëcueneëjëbiaya jumaitsi: —Jesús, ¿detsa xua exanaenajë Dioso tanerajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava? jai judíovi pecujarubinë. 26 Nexata Jesús jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —¿Detsa jane jumaitsi bajarapacuene yabara bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jivi pejumecovënëtsinexa? jai Jesús. 27 Nexata judíovi pecujarubinë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi mapacueniaje: “Daxita panejamatabëëthëtojavavetsina, daxita panejamatabëcueneta ata, daxita panesaëta ata, daxita panenajamatabëxainaesaëta ata, pasivamëre panijatuxanenë panijaDioso. Pasivamëre itsajivi ata pacuenia paxamë panijacuata panasivamë,” jai bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, jai judíovi pecujarubinë Jesúsjavabelia. 28 Nexata icatsia Jesús jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —Xaniavaetsia nejumecanaviatame. Bajarapacuenia exanaponaponare. Nexata pepacuene xainaename matacabi apo pevereverecaejava, jai Jesús. 29 Itsiata baitsi jane judíovi pecujarubinë bijiaya jumecovënëta bajarapalivaisi. Asivaya apo tae itsamonae ata. Bajaraxuata judíovi pecujarubinë matavëjëa jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa nexata pitsijivi asivanë tsane? jai judíovi pecujarubinë. 30 Nexata icatsia Jesús jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia mapacueniaje: —Pebi namutua najetaruca Jerusalén tomaraverena. Naropota pepatsinexa Jericó tomaraberena. Nexata jivi pecaponaejava peyacajërëbabiabivi, bajaraponë epatua vaetabatsi. Daxita pecobecovë yacajërëtatsi. Penaxatabijavanëmi ata yacajërëtatsi. Nexata pinijicuenia conibabiatsi. Puenetabuatatsi picani petëpanucaenexa bajarajota. 31 Nexata bajarapanamutua sacerdotenë najetaruca, templobota penacuenebabiabinë. Nexata sacerdotenë bajaraponë itsa taeyabuata, matavaquetanucapona. Pona baja rovia. 32 Bajaraxuacujinae icatsia bajarapanamutua itsanë, templobota penacuenebabiabinë, najetaruca. Bajaraponë taenucajopa. Bajaraxuacujinae matavaquetanucapona. Pona baja icatsia rovia bajaraponë ata. 33 Bajaraxuacujinae icatsia bajarapanamutua Samaria nacuapijinë najetaruca. Nexata bajaraponë itsa taeyabuata, tsitabejiobitsi bitso. 34 Nexata bajaraponë cujilia. Vajënëvaëba aceiterata, vinorata yajava. Vajënëcëba papaëbërëpanaxita. Bajaraxuacujinae Samaria nacuapijinë pijaburrojumata buatsia. Nexata bajaraponë capona jivi pepatabiabiboyabelia. Bajarajota Samaria nacuapijinë eveta xaniavaetsia. 35 Meravia pitsijavata Samaria nacuapijinë itsa baja ponaejitsia itsabelia najetaruca, juta anijapalatanëbeje, bitso penamatamotsinëbeje. Matamota bajarapabo pexainaenë. Jumaitsi bajaraponëjavabelia: “Netoevetsianame maponëje. Itsa matamovereverecaena, pematatsënëa nevetsimatamo, bajarapapalata icatsia caevëarena camatamotsianatsi,” jai Samaria nacuapijinë bo pexainaenëjavabelia, jai Jesús mapacueniaje judíovi pecujarubinëjavabelia. 36 Bajaraxuacujinae judíovi pecujarubinëjavabelia Jesús yanijoba bajarapalivaisi yabara. Jumaitsi mapacueniaje: —Pamonae, acueyabi ponëmaxëto, taeyabuata pecobecovë peyacajërëtsinëtsi. ¿Detsa ponë bajarapamonaeyajuvënënë asivaya tane bajaraponë? jai Jesús. 37 Nexata judíovi pecujarubinë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Ponë pitaxutotsoniataexae yavenona, bajaraponë asivaya tane, jai judíovi pecujarubinë Jesúsjavabelia. Nexata Jesús jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —Ponare baja. Xamë ata bajarapacuenia asivaya itaxutotsoniataeyabiabianame itsamonae ata, jai Jesús judíovi pecujarubinëjavabelia. 38 Jesús, pijajivi yajava, najetaruca pevajënaeyabelia. Nexata tomarayota pata. Bajarapatomarayota Jesús xaniavaetsia copiapitatsi petiriva, Martavënëva. Nexata Marta pijabota Jesús napata. 39 Marta pejuyapijiva xaina, Maríavënëva. Nexata María eca Jesús pitabarata penamuxunaevetecaenexa Jesús petsipaebilivaisi. 40 Nexata Marta bitso jamatabëcueneenatsi penacuenabijava, Jesús pexaejavanexa ata pemitsaexanaenexa. Nexata Marta cujilia Jesús. Jumaitsi: —Tajatuxanenë, tajuyapijiva netocopata caevanë taexanaenexa daxita xua exanaejitsianë. Itorobare taneyavenonaenexa, jai Marta Jesúsjavabelia. 41 Nexata Jesús jumaitsi Martajavabelia: —Marta, xamë bitso cajamatabëcueneena nexanaenexa daxita xuanë jamatabëexaname. 42 Caejava bitso xanepana nexanaenexa, tanenamuxunaevetsinexamë. María baja cajena tanenamuxunaevetecaexae tatsipaebilivaisi, catsuitapeta pexaniacuene daxitacuene matatoxenetsia. Nexata acuenebi itsajivi ata peyacajërëtsijavatsi tatsipaebilivaisi pejumetaejava, jai Jesús Martajavabelia.

Lucas 11

1 Jesús vajëtabiaba Diosojavabelia. Nexata itsamatacabi, itsa baja Jesús najumevereta pevajëtsijava Diosojavabelia, Jesús pijajiviyajuvënënë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, panejumecujarubare pacuenia pavajëtabiabijitsianë Diosojavabelia. Pacuenia Juanpijinë jivibautisabinëmi jumecujarubabiaba pijajivi pacuenia vajëtabiabijitsia Diosojavabelia, bajara pijinia pacuenia xamë ata panejumecujarubare pavajëtabiabijitsianë Diosojavabelia, jai Jesús pijajiviyajuvënënë. 2 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Itsa pavajëtabiabianame Diosojavabelia, pajumaitsimë tsabiabi tsane: Taxamë, athëbëtatsia neecaenë, jitsipajë pecayaiyataejava daxitajivi. Jitsipajë naxanitsiayo pecopiapatsijava daxita nijajivi nevetsijava mapanacuataje. Jitsipajë daxitajivi mapanacuata nejitsipaecuenia pecatoexanabiabijava, pacuenia baja athëbëtatsia nijajivi nejitsipaecuenia catoexanabiaba, bajarapacuenia pecatoexanavanapaenexa mapanacuapijivi ataje. 3 Caematacabi canacujitsia panerajure pataxaejavanexa pacuenia panamatavenonajë. 4 Panebarajamatabëcuene xanepanarenua nitabarata pibisiacuene pataexanaejava. Nexata panevecuaajibiaexanare pibisiacuene pataexanaeneconi. Tsipaji paxanë ata itsamonae paxanëjavaberena pibisiacuene patanexanaejava pajamatabëcuenecaevajë. Nexata pabarajamatabëcuenexanepanajë. Panevecuatsare dovathi patanejamatabëcueneëjëbiyaniva. Panecapanepare jane pibisiacuenevecua, pajamë tsane mapacueniaje itsa pavajëtabiabianame Diosojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 5 Icatsia Jesús pijajivijavabelia jumaitsi comparacióncuenia Jesús pijajivi peyapëtaenexa pacuenia vajëcabiabijitsia Diosojavabelia: —Paxamëyajuvënënë meravi tuatuajëta ponaejitsipa bitso peyapëtaenëtsi pijaboyabelia. Nexata jumai tsipae: “Cacovaetatsi acueyabi papanbëyobeje. 6 Itsanë raja, taneyapëtaenë, tajëverena peponaenë, aeconoxae tajabota netopata. Nexata bitso piajani. Itsiata xanë apo xainaenë itsacuenejavayo ata pexaejava tarajutsinexa,” jai tsipae paxamëyajuvënënë meravi tuatuajëta peyapëtaenëtsijavabelia. 7 Nexata bo ënëverena bajaraponë jumepitsipatsi. Jumaitsi tsipae: “Nejamatabëitonotsipame. Baupa rabaja xaniavaetsia xatatanutajë. Taxi raja barëmajitanucajë caecamata. Nexata acuenebi tanonotapunaejava tacarajutsinexa xua nevajëtame. Itsa nonotapunaejitsipajë, yaitavabijitsipajë taxi,” jai tsipae peyapëtaenëtsi. Itsiata baitsi jane bajaraponë perajutsinexatsi ajumesaëya vajëcaponaejitsipa. 8 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Bajaraponë apo jamatabënonotapunae ata, itsiata nonotapunaejitsipa perajutsinexa pecovaebijavatsi. Itsiata peyapëtaenëxaetsi, bajarapacuenia apo rajutsi tsipae. Biji rajane rajutsipa daxita pacuenia namatavenona ajumesaëya pevajëcaponaexaetsi. 9 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Itsacuenejavayo itsa pacatonaxuabijitsipa, nexata bajayajebi ata pajaitsipame matapania panecaxitajarabijavabelianexa. Bajara pijinia pacuenia bajayajebi ata pavajëtabiabianame Diosojavabelia papecajumecovënëtsinexa. Bo ata itsa baupa xatatanuta, nexata asaëyata pabaupadocodocotsipame matapania papecatobaupatsijavabelianexa. Bajara pijinia pacuenia asaëyata pavajëtabiabianame Diosojavabelia papecajumecovënëtsinexa. 10 Bajarapacuenia asaëyata pavajëtabiabianame Diosojavabelia. Tsipaji pajivi vajëtabiaba, rajutabiabatsi. Pajivi ata jaitabiaba, caxitajarababiaba. Pajivi ata baupa docodocotabiaba, tobaupatabiabatsi, jai Jesús pijajivijavabelia comparacióncuenia. 11 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paxamë papebijivimë, panexi panexainaevi. Panexënatonëyo itsa pacavajëta panbë, apo panacoxirajutsimë tsipae iboto. Itsa pacavajëta dujuainëyo, apo panacoxirajutsimë tsipae jomo. Itsa pacavajëta vacaratobëto, apo panacoxirajutsimë tsipae aqueto. 13 Paxamë paneajamatabëcuenebejevi ata, payapëtaneme panenacoxirajutsinexa pexaniajava. Paneaxa, athëbëtatsia peecaenë, bitso biji cajena pexaniajamatabëcuenenë paxamë matatoxenetsia. Bajaraponë pacarajutsiana pexaniacuene itsa pavajëtame. Bajaraponë rajutsiana Espíritu Santo daxita pamonae vajëtatsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 14 Pebi ponapona, dovathi pejamatabëcueneta apo penatsipaebinë. Nexata bajaraponë Jesús dovathi vecuacapitsapa. Pebi baja dovathi Jesús itsa vecuacapitsapa, natsipaeba baja. Jivibitsaëtoxaneto petaevi bajarapacuene, bitso jamatabëcuenenabenajaca. 15 Itsiata baitsi jane itsamonae fariseovi Jesús baracuaicuaijaitsi pibisiacuenia. —Maponë Jesúsje, dovathi jivivecua capitsapabiaba Beelzebú pesaëta. Beelzebú raja daxita dovathivi pepo penamatacaitorobinë, jai fariseovi jamatabëcuenenavëxaniabiaya Jesús yabara. 16 Itsamonae icatsia fariseovi Jesús picani jamatabëcueneëjëbiaya itorobatsi pinijicuene Dioso pesaëta pexanaejava Jesús petsitaexanaenexa. Bajarapacuenia picani itorobatsi fariseovi peyapëtaenexa pepacuene Jesús Dioso pitorobinëcuenetsitsica. 17 Itsiata Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia fariseovi sivanajamatabëxainatsi. Nexata fariseovijavabelia Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Nacaenacuapijivi ata itsa navecuanatsanaejitsipa penasivanavajabitsaëtsinexa, nexata namataenetsia naverebiabijitsipa daxita bajarapamonae. Bajara pijinia pacuenia nacaemonae ata itsipae. Itsa navecuanatsanaejitsipa penasivanavajabitsaëtsinexa, nexata namataenetsia naverebiabijitsipa nacaemonae ata. 18 Bajara pijinia itsipae dovathi ata. Dovathi jivivecua itsa capitsapaponaejitsipa pijajivi, dovathivi, nexata bepijavajabitsaë taejitsipa pijajivi. Itsajamatabëcuene vecuaxainaejitsipa pijajivi. Pesaë ata apo xainaponae tsipae. Mapacuenia pacatsipaebatsije tsipaji paxamë xanë yabara apo pacanaëjëtsinejevamë jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajumaitsimë: “Jesús raja dovathi jivivecua capitsapabiaba Beelzebú pesaëta,” pajamë xanë yabara. 19 Paxamë ata panijajivi dovathi jivivecua capitsapabiaba. Nexata xanë Beelzebú pesaëta dovathi jivivecua itsa capitsapabiabajë, ¿detsa nexata ponë pesaëta panijajivi ata dovathi jivivecua capitsapabiaba? Caenë rabaja Dioso pesaëta. Nexata panijajivi ata pacayapëtane bajarapacuenia jamatabëcuenenavëxaniabiaya panejumaitsijava xanë yabara. 20 Espíritu Santo pesaëta xanë dovathi jivivecua capitsapabiabajë. Nexata baja picani jivi beyapëtane Dioso baja petaxuxuabijava pijajivi pevetsijava paxamë tuatuajëta, jai Jesús fariseovijavabelia. 21 Fariseovi pecanaëjëtsinexa Jesús bitso piasaënëcuene dovathi matatoxenetsia, Jesús icatsia comparacióncuenia jumaitsi fariseovijavabelia mapacueniaje: —Ponë bitso piasaënë, aitatsacaya pijanae cobenaevetabiabijitsipa pijabo, itsamonae peyacarëjëtsiyanivatsi pecobecovë. Nexata daxita pecobecovë xaniavaetsia tobobenaejitsipatsi, jai Jesús dovathi pijajivi pevetsijava yabara. 22 Icatsia Jesús pijacuata nayabarajumaitsi mapacueniaje: —Itsiata baitsi jane itsa najetarucaejitsipa itsanë bitso piasaënë boxainaenë matatoxenetsia, nexata cueneamoneyabijitsipatsi. Aitatsacaya pijanae cobenaevetabiabi ata tsipae, itsiata vecuapitsipatsi pijanae, daxita pecobecovëjavaxi yajava, nayabarajai Jesús pijacuata comparacióncuenia dovathi pejamatabëcueneamoneyabijava yabara. 23 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Pajivi apo neyavenonaeyacaetuatsi jivi Dioso pijajivinexa, bajarapajivi betajavajabitsaëjivi. Tsipaji apo taneyavenonaeyacaetuatsixae, jivi nevecuanacayajata Dioso picani pejumecovënëtsiviminexa, jai Jesús fariseovijavabelia. 24 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Dovathi itsa vejamatabëpitsapa jivitonë, nexata dovathi jinaruta petseviiranëjava. Jaitapona itsanëjavabelia petsijamatabëjonenexa dovathi penacueraevetsinexa bajaraponëjavata. Itsa apo caxitajarabi, ponëjavabelia tsijamatabëjonejitsia, nexata dovathi jamatabëjumaitsi: “Naviatsianajë meta icatsia tajabomijavabelia, paboverena pitsapajë,” jamatabëjai dovathi, ponëjavaverena pitsapa icatsia petsijamatabëjonenexatsi. 25 Dovathi baja caevëa itsa naviarena, caxitajaraba peyajavaponaponaenëmitsi. Nexata peyajavaponaponaenëmitsi pejamatabëëthëto, dovathi tane bepënësajinecaebo, bepënëxaniavaetetsibo, bepiracajuetetsibo. 26 Nexata dovathi icatsia sivapona peyajavapatsinexarena itsadovathivi, siete ponëbeje. Bajarapadovathivi bitso piacujirubejevi copiaya padovathi matatoxenetsia. Daxita bajarapadovathivi pebi tsijamatabëjunuatsi peyajavaponaponaenexa. Belia jane baja pebi dovathivi bitso bejiobiaexanatsi. Copiaya abaxë caenë itsa tsijamatabëecatsi pacuenia bejiobiaexanabiabatsi, matatoxenetsia bejiobiaexanatsi, jai Jesús fariseovijavabelia. 27 Itsa abaxë Jesús livaisi tsipaeba fariseovijavabelia, petiriva bajarapajivi bitsaëtoxanetoyajuvënëva pinijijumeta vavajai tsaxuabi. Jumaitsi Jesúsjavabelia: —¡Jamatabëcuenebarëya baja cajena ena, pecanavitaniabiva, pecavitsatsiva! jai petiriva Jesúsjavabelia. 28 Nexata Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —Xaniajamë rabaja. Itsiata baitsi jane pamonae jumetane Dioso pejumelivaisi, nexata itsa jumecovënëta bajarapalivaisi, bajarapamonae jane bitso jamatabëcuenebarëya tsavanapae taena matatoxenetsia, jai Jesús petirivajavabelia. 29 Jivi ayaibitsaëtoxaneto Jesús itsa matatoyorotsia nacaetuatatsi, nexata Jesús jumaitsi: —Pamonae aeconoxae jinavanapa, bitso pibisiajamatabëcuenevi. Bajarapamonae picani nitoroba Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava tatsitaexanaenexa, taneyapëtaenexa Dioso pepacuene athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica. Itsiata baitsi jane Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava, apo tsitaexanaenë tsane. Bajayata pacuenia Diosojumepaebinëmi profeta Jonáspijinë exanatsi, bajara ëpitsicuene taneexanaejava, tsitajëtsianajë. 30 Bajayata daxita Nínive tomarapijivi yapëtane profeta Jonáspijinë Dioso pitorobinëcuenetsi. Tsipaji ayaicuene exanatsi Dioso. Bajara pijinia pacuenia xanë ata, Daxitajivi Pematapijinënë, pinijicuene Dioso nexanaena. Nexata daxita pamonae aeconoxae jinavanapa, neyapëtaena pepacuene Dioso athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica. 31 Itsamatacabi copiapatsiana Dioso penaneconitsiaexanaematacabinexa daxita pijaneconi pexainaevi. Bajarapamonae nubianatsi Dioso pitabarata. Nexata bajarapamatacabi bajayata povami ponapona, Saba nacuapijivimi pevetsivami, nonotapunaena. Nexata bajarapova Diosojavabelia neconitsiana pamonae aeconoxae jinavanapa, Dioso apo pejumecovënëtsivi. Bajarapova neconitsiana tsipaji bajayata bajarapovami tajë nacuatabuverena ata muxunanajetaruca pejumetaenexa Salomónpijinë, bitso daxitalivaisi peyapëtaenëmi, petsipaebilivaisi. Xanë raja majotaje ponaponajë, bitso ayaijamatabëcuenenënë Salómonpijinëmi matatoxenetsia. Itsiata baitsi jane pamonae aeconoxae jinavanapa mapanacuataje, apo nenamuxunaevetsi. Bajaraxuata ayaineconi xaina Diosojavabelia, jai Jesús. 32 Icatsia Jesús jumaitsi jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Bajayata Nínive tomarapijivi itsa jumetane Dioso pitorobilivaisi, Jonáspijinë petsipaebilivaisi, copaba pibisiacuene pexanaejava. Najamatabëcuenepënëyorota Diosojavabelia. Pamatacabi copiapatsiana Dioso penaneconitsiaexanaematacabinexa daxita pijaneconi pexainaevi, bajarapamatacabi Nínive tomarapijivimi ata nonobapunaena Diosojavabelia peneconitsinexa pamonae aeconoxae jinavanapa, Dioso apo pejumecovënëtsivi. Tsipaji xanë majota ponaponajë bitso ayaijamatabëcuenenënë Jonáspijinëmi matatoxenetsia. Itsiata baitsi jane pamonae aeconoxae jinavanapa mapanacuataje, tsipaebi atanë Dioso pejumelivaisi, apo najamatabëcuenepënëyorotsi pibisiacuene pexanaejavavecua. Bajaraxuata Dioso naneconitsiaexanaenatsi bajarapamonae, jai Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata itsamatacabi Dioso jivi penaneconitsiaexanaejavanexa. 33 Icatsia Jesús jumaitsi jivibitsaëtoxanetojavabelia: —Itsajivi ata lámparabë pitanojotsicujinae, apo mataacatetsi itsacuenejavata. Cajoniënëalia ata apo etsi lámparabë. Biji rajane athëbëyo etsia. Jivi boyaberena pejonevi tsivajënaeitayotecaejitsia. 34 Lámparabë boënëta itayoteca xaniavaetsia vajataenexa. Bajara pijinia itsi paneitaxuto ata. Paneitaxutoxanepanaexae, xaniavaetsia panatsivajënaetaneme. Itsa paitaxutobejemë tsipae, nexata xaniavaetsia apo panatsivajënaetaemë tsipae. Pacatsitaaitaquiri saya tsipae. Bajara pijinia itsi panejamatabëcuene ata. Dioso itsa pacajamatabëcueneitayota, pajitsipaename paneexanabiabinexa pacuenia Dioso pacaitoroba. Nexata xaniavaetsia pajinavanapaename. Itsa panajamatabëxainaejitsipame bitso panexainaejava ëpaxamënexa, nexata bitso pajamatabëcueneitaquirimë tsipae. 35 Panayajivitaema xua panajamatabëxainabiabame, papecajamatabëcuene aitaquiriyaexanaeyaniva. 36 Itsa paexanavanapaename pacuenia Dioso pacaitoroba, nexata pacajamatabëcueneitayotsiana Dioso. Tsiquirijavayo ata apo aitaquiri tsane panejamatabëcuene. Nexata pacuenia lámparabë daxita boënë xaniavaetsia itayoteca pecotiata, bajara pijinia pacuenia paxamë ata pacajamatabëcueneitayotsiana Dioso, jai Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. 37 Itsa baja Jesús najumevereta livaisi petsipaebijava, nexata fariseonë junatatsi Jesús penanabaninexa fariseonë pijabota. Jesús nexata najoneya fariseonë pijaboyalia. Naeca mesa muxuneneta penanabaninexa. 38 Fariseonë itsa tane Jesús penabanijava anijatonë nacobequiatsinejeva, fariseonë jamatabëcuenenabenajaca. Pacuenia daxita judíovi pijacuenia anijatonë nacobequiatabiaba penabanivajënae, apo itsi Jesús. 39 Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Paxamë pafariseovimë panecaxaevajënae plato, taza ata, naniavelia bapaquiatame xaniavaetsia panijacuenia. Tsipaji jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Itsa caxaejitsipajë xaniavaetsia quiatsinejevanë, Diosojavabelia naneconitsipajë,” pajamatabëjamë tsabiabi. Bajarapacuenia paquiatabiabi atamë xaniavaetsia panecaxaejavanënexa papecajamatabëcuene bijianaeyaniva picani, itsiata pananeconitaponame Diosojavabelia. Tsipaji bajarapacuenia paquiatabiabi atamë, caranata panejamatabëëthëtota panajamatabëxainabiabame pibisiacuene. Panajamatabëxainabiabame itsanë pecobecovë paneyacajërëtsinexa. Panajamatabëxainabiabamenua paneexanaenexa pibisiacuene ata. 40 ¡Apo paneyapëtaevi baja rovia! Dioso cajena pexanaenë daxitacuene. Dioso baja cajena pacaperabëexana. Pacajamatabëëthëexananua. 41 Pejanajamatabëcuene itsa paxainaejitsipame, nexata pexaniacuene patoexanabiabijitsipame itsamonaejavabelia. Daxita xua ata papecajamatabëcuene bijianaeyaniva, pajanijunavame panexaeyaniva, xua ata pacobejunavame panejayatsiyaniva, apo pacatsitapibisiacuene tsipae, jai Jesús fariseovijavabelia. 42 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —¡Paxamë pafariseovimë ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Panenacanabijava diez xuabejeyajuvënëjava, caejavayo, parajutabiabame ofrendacuenia Diosojavabelia. Daxitaviria paneubijavaxi ata diez xuabejeyajuvënëjava, caejavayo, parajutabiabame ofrendacuenia Diosojavabelia. Xanepana baja picani bajarapacuenia panerajutabiabijava Diosojavabelia. Itsiata bajarapacuenia parajutabiabi atamë, pepacuene apo pajitsipaemë Dioso. Bajaraxuata pananeconitame Diosojavabelia. Pananeconitamenua Diosojavabelia tsipaji pacuene ata picani xanepana panetoexanabiabinexa itsamonaejavabelia, apo pasivanajamatabëxainaemë. Bajaraxua picani paxamë bepanajamatabëxainame panetoexanabiabinexa itsamonaejavabelia, jai Jesús fariseovijavabelia. 43 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —¡Paxamë pafariseovimë ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! ¡Tsipaji bepaayaijamatabëcuenevimë panataeyabiabame! Judíovi penacaetuatabiabibonëjava itsa panajoneyabiabame, pajitsipabiabame paneenaenexa peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta. Pajitsipabiabamenua jivi papecabajacobinexa callejava bitso yaiyataeya, jai Jesús fariseovijavabelia. 44 Icatsia Jesús jumaitsi judíovi pecujarubivijavabelia, fariseovijavabelia ata: —¡Paxamë judíovi panecujarubivi, paxamë ata pijinia pafariseovimë, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Paxamë itajara jivi bepatsita pexaniajamatabëcuenevimë tsabiabi pibisiajamatabëcuene panexainaevi ata. Pacuenia itsamonae pona jivi pemëthëanë matatsënëa apo peyapëtaexae xua xaina bëpënëareca, bajara pijinia itsi pamonae pacayaiyatane apo peyapëtaexae pacuenia pajamatabëcuenebejemë bëpënëa. Bajarapamonae pacayaiyatane tsipaji apo yapëtae bajarapamonae bëpënëa paneajamatabëcuenebejejava, jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia, fariseovijavabelia ata. 45 Nexata bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata, judíovi pecujarubiviyajuvënënë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, itsa mapacuenia jumaitsimëje, paxanë yabara ata pibisiacuenia jumaitsimë, jai Jesúsjavabelia judíovi pecujarubiviyajuvënënë. 46 Jesús nexata jumaitsi judíovi pecujarubinëjavabelia: —¡Paxamë ata, judíovi panecujarubivi, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Palivaisianë ayapëbeje itsajivi ata pejumecovënëtsinexa, bajarapalivaisianë jivi patsipaebabiabame pejumecovënëtsinexa. Bajarapalivaisianë patsipaebabiabi atamë itsamonae pejumecovënëtsinexa, paxamë itsiata apo panajamatabëxainaemë paneexanaenexa bajarapacuenia, jai Jesús judíovi pecujarubinëjavabelia. 47 Icatsia Jesús jumaitsi judíovi pecujarubivijavabelia: —¡Paxamë judíovi panecujarubivi, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! Bajayata pamatacabi jinavanapa panijasalinaivimi, beyaxuababiaba Diosojumepaebivimi profetavi. Nexata juya paxamë bajarapaprofetavimi pemëthëanëjumavereca bonë paexanajebame, jivi itsa tane bajarapabonë, penajamatabënapitabiabinexa bajarapaprofetavimi. 48 Bajarapacuenia paneexanaexae, pacuenejëpame bajayata panijasalinaivimi pexanaecuene. Panijasalinaivi bajayata beyaxuababiaba profetavimi. Nexata juya paxamë bonë paexanajebame bajarapaprofetavimi pemëthëanëjumavereca, jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia. 49 Icatsia Jesús jumaitsi judíovi pecujarubivijavabelia: —Bajarapacuenia paneexanaejavanexa yabara, daxitacuene Dioso peyapëtaenëxae, bajayata tajëvelia jumaitsi paxamë yabara mapacueniaje: “Bajarapamonaejavabelia toitorobianajë profetavi. Toitorobianajënua apóstolevi ata. Bajarapamonae itsiata beyaxuababiabiana tatoitorobiviyajuvënëvi. Bejiobiaexanabiabiananua tatoitorobiviyajuvënëvi,” jai baja cajena bajayata tajëvelia Dioso bajarapacuenia paxamë paneexanaejavanexa yabara. 50 Dioso baja cajena nacua pexanaejavaveliacujinae, panijasalinaivimi beyaxuabapona profetavimi. Nexata bajarapaneconi yajava paxamë pananeconitame Diosojavabelia. Nexata bajarapaneconi yajava Dioso pacananeconitsiaexanaena, paxamë aeconoxae mapamatacabitaje panejinavanapaevi. 51 Panijasalinaivimi profetavimi pebeyaxuabaponaejava, taxuxuaba Abelpijinëta. Bajaraxuacujinae icatsia pevajënaeyabelia beyaxuabapona itsaprofetavimi ata. Nexata bexëajavaberena ata icatsia panijasalinaivimi beyaxuaba Zacaríaspijinëmi. Zacaríaspijinëmi panijasalinaivimi beyaxuaba templobopanabota, baitsi templobobeje altarvënëjavabeje petuatuajëta. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Nexata bajarapaneconi yajava Dioso pacananeconitsiaexanaena paxamë, aeconoxae mapamatacabitaje panejinavanapaevi, jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia. 52 Icatsia Jesús jumaitsi judíovi pecujarubivijavabelia: —¡Paxamë judíovi panecujarubivi, ayaineconi panatsixainame Diosojavabelia! “Vaxaitsi xaniavaetsia Dioso pejumelivaisi yapëtanetsi,” pajamatabëjamë tsabiabi picani. Itsiata baitsi jane apo payapëtaemë. Saicayalivaisi Dioso pejumelivaisivecua jivi patsipaebabiabame. Pacuenia bo baupaxatata jivi pejoneyaniva, bajara saya pacuenia paxamë paexaname jivijavabelia. Nexata itsamonae jitsipae ata pejonejava picani Dioso pijanacuayabetsia, paxamë saicayalivaisi panetsipaebabiabixae, apo pacopatsimë pejonenexa Dioso pijanacuayabetsia. Paxamë ata apo pajitsipaemë panejonenexa Dioso pijanacuayabetsia, jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia. 53 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsicujinae, pitsapa baja bovecua. Bajaraxuacujinae judíovi pecujarubivi, fariseovi yajava, Jesús itoyatsi. Nexata jamatabëitonotabiabatsi. Jamatabëcueneëjëbiaya livaisi yanijobabiabatsi. Nexata Jesús bijiaya itsa jumecanaviata, bajarapalivaisi yabara peneconitsinexatsi picani nacuaevetsinëjavabelia.

Lucas 12

1 Penacaetuataponaejavata jivi pepo ayaibitsaëtoxaneto cajena tsaponae, baitsi miles pajivibeje. Nexata jivi nataxucuetsabataxuabapona. Nexata Jesús pijajivijavabelia copiaya tsipaeba livaisi, pejumecovënëtsiyaniva fariseovi itsa tsipaebatsi saicayalivaisi Dioso pejumelivaisivecua. Jesús pijajivijavabelia jumaitsi mapacueniaje: —Xania panayajivitaema fariseovi pijalevadurayaniva. “Levadura,” itsa janë, peyamaxëitojorobilivaisi yabara pacajumaitsitsi. Fariseovi raja bepacatsita pexaniajamatabëcuenevi itajara tsane, pibisiajamatabëcuene pexainaevi ata. 2 Daxita abaxë palivaisianë jivi aeconoxae apo yapëtae, bajarapalivaisianë itsamatacabi daxitajivi yapëtaeponaena xaniavaetsia. Pibisiacuene muetsia itsajivi pexanaejava ata, itsamatacabi xaniavaetsia yapëtaena daxitajivi. 3 Xua ata muetsia pavajunupaebame meravi, bajaraxua ata, itsamatacabi itsajivi vajunupaebiana matacabita daxitajivijavata. Xua ata pënëyatuucutsiboënëta baupa xatatsiaya muetsia vëpaxapaxajaiya pavajunupaebame, bajaraxua ata itsamatacabi itsajivi pinijijumeta vajunupaebiana jivi penacaetuatsijavata, jai Jesús pijajivijavabelia. 4 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Tajamonae, pacatsipaebijitsiatsi. Pëtsa pacujunavame jivibevi ata. Bajarapamonae pacabeyaxuabi ata tsipae, acuenebi matavëjëa papecaitsacueniabinexa. 5 Biji rajane pacatsipaebijitsiatsi panecujunavinexa Dioso. Tsipaji Dioso caëjëpatsi papecaxuabinexa infiernojavabelia papecabeyaxuabicujinae, jai Jesús pijajivijavabelia. 6 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Cinco ponëbeje baratsui saya namatamota anijapalatanëyobeje. Tsipaji amatamobi. Bajarapacuenia amatamobi ata, itsiata caenëyo ata Dioso apo nacofënëtsi bajarapabaratsuiyajuvënënë. 7 Paxamë rabiji bitso Dioso pacaasiva baratsui matatoxenetsia. Tsipaji panamatamotame baratsui matatoxenetsia. Dioso bitso papecaasivaxae, panematanatoxi ata, caematanatoyo canacujitsia, Dioso baja cajena namataëjëta. Bajaraxuata pëtsa pacujunavame itsacuenejava ata, jai Jesús pijajivijavabelia. 8 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacatsipaebijitsiatsi raja. Daxita pamonae tajajivi, jivi pitabarata navajunupaebiana tajajivicuene. Bajarapamonae juya xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, vajunupaebianajë tajajivicuene Dioso pijaángelevi pitabarata. 9 Pamonae jumai tsane itsamonaejavabelia: “Xanë cajena Jesús apo pijajivitonënë,” jai tsane, bajarapamonae yabara juya xanë, jumaitsinë tsane: “Mara pamonae cajena apo tajajivije,” janë tsane Dioso pijaángelevi pitabarata, jai Jesús pijajivijavabelia. 10 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pajivi pibisiacuenia nebaracuaicuaijai ata, xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, bajarapaneconi yabara itsa navajëta Diosojavabelia, itsiata vecuaajibiaexanaenatsi Dioso. Itsiata baitsi jane pajivi pibisiacuenia baracuaicuaijai Espíritu Santo, bajarapajivi bajarapaneconi Dioso apo vecuaajibiaexanaetsi tsane, jai Jesús pijajivijavabelia. 11 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsa pacacaponaelia tomaraevetsivijavabelia, judíovi penacaetuatabiabibojavabelia ata, papecayanijobinexa, pëtsa pajamatabëcuenebëjamë panenayajivicuaicuaijaijavanexa yabara. 12 Tsipaji raja bajarapaepatota, Espíritu Santo pacacuaicuaijaiyaexanaena pacuenia panayajivicuaicuaijamëjitsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 13 Jivi ayaibitsaëtoxanetoyajuvënënë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, taxapijinë picani petëpaevajënae netocopata pevënamuto tapitsinexa pecobecovëyajuvënëjavanë. Nexata tamatapijinë pita bajaraxuanë. Nexata itorobare tamatapijinë tanerajutsinexa taxapijinë tanerajutsiapaebijavanë, jai bajaraponë Jesúsjavabelia. 14 Jesús nexata jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Itsajivi ata cajena apo nitorobi jueznënexanë, tananeconitsiaexanaenexa ponë naneconita. Itsajivi ata cajena apo nitorobi axapijinë pecobecovë patacatsicobetsatsinexabeje, jai Jesús. 15 Nexata icatsia Jesús jumaitsi daxitajivijavabelia: —Xania pataema. Pëtsa bitso panajamatabëxainame ëpaxamënexa ayaijava panexainaenexa. Tsipaji jivi pexainaejava ayaijava xainae ata tsipae, bajarapamonae pexainaejava yabara jamatabëcuenexanepanaeya apo jinavanapae tsipae, jai Jesús. 16 Nexata Jesús tsipaeba livaisi bajarapamonaejavabelia mapacueniaje: —Ponapona bitso riconë. Pijapabianë tocapitsapabiabatsi ayaijava pexainaecuene. 17 Riconë nexata jamatabëjumaitsi: “¿De meta pacuenia exanaenajë? Netoajibi baja rovia taetaponaejavabelianexa taubijava,” jamatabëjai riconë. 18 Riconë nexata icatsia jamatabëjumaitsi: “Yapëtaniji rajane baja pacuenia exanaejitsianë. Paboxita jebabiabajë taubijava, penetsianicajë taexanaenexa icatsia ayaiboxanetonë bajarapacovëta. Bajarapaboxanetonëta jane baja jebianajë daxita taubijava, daxita tacobecovë yajava. 19 Nexata baja xainaenajë bajayajebinexa daxitacuene xua namatavenonajë. Nexata jane baja xuacujinae nacueraevetsianajë. Pexaniacuene nabanebiabianajë. Pexaniaviriaranënua matavëjëa apaeyabiabianajë taitajibinexa. Nexata barëyanë tsabiabi tsane,” jamatabëjai riconë. 20 Nexata bajarapaepatota Dioso jumaitsi riconëjavabelia: “Apo neyapëtaenë baja rovia xamë. Ajena baja, mapameravitaje, tëpaename. ¿Jipatsa nexata nevënamuto pitsiana daxita nexaniavaetejebijavanëmi?” jai Dioso riconëjavabelia, jai Jesús mapalivaisije daxitajivijavabelia. 21 Icatsia Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Bajara pijinia pacuenia paxamëyajuvënëvi ata tocopiapatsianatsi pamonae ayaijava natocaetuatapona ëpamonae pexainaenexa. Bajarapamonae itsiata pepacuene bepejiobivi tsane Diosojavabelia, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 22 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pëtsa pasivanajamatabëxainame ëpanexaejava panevënajinavanapaenexa. Pëtsa pasivanajamatabëxainamenua ëpanenaxatabijavanexa ata. 23 Apo jinavanapaetsi cajena ëvajaxaejavanexa. Apo jinavanapaetsinua ëvajanaperabëxatabinexa. 24 Pacanaëjëre pacuenia baratsui apo ubi pexaejavanexa. Apo notsinua penaveretaponaejava. Apo xainaenua penaveretaponaejava peetsibonexa. Itsiata Dioso rajutabiabatsi pexaejavanexa. ¡Paxamë rabiji bitsoyo Dioso pacaasiva baratsuimonae matatoxenetsia papecarajutsinexa daxita xua panamatavenoname! Bajaraxuata pëtsa pasivanajamatabëxainame ëpanexaejavanexa, ëpanenaxatabijavanexa ata. 25 ¿Detsa jane ponë paxamëyajuvënënë caëjëpatsi pijacujiruta medio metrocuenia matavëjëa penavitsabiaexanaenexa? Ajibi. Bitso jamatabëbëjai ata tsipae pevitsabinexa, itsiata apo navitsabiaexanae tsipae pijacujiruta. Nexata saya najamatabëcuenecueratsipa pejamatabëcuenebëjaijava penavitsabiaexanaejavanexa. Tsipaji apo tonamatamotsitsi bajaraxua. 26 Bajara pijinia pacatoitsi paxamë ata daxita xua pasivajamatabëcuenebëjamë. Apo pacatonamatamotsi. Bajaraxuata apo bepajamatabëcuenebëjamë itsacuenejavayo ata yabara, jai Jesús pijajivijavabelia. 27 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacanaëjëre pacuenia bitso pexaniamatono pitsapa, mapamatonoje. Bajarapamatono apo natsijumanacuenebi. Penaxatatsijavanexa ata apo natoexanae. Bajayata nacuaevetsinë Salomónpijinë bitso pexainaenëmi. Naitabëtsiaya naxatababiaba bitso pexaniaviriajavanë. Itsiata baitsi jane Salomónpijinë penaitabëtsijava matatoxenetsia bitso aitabë mapamatonotoxije. 28 Paxamë, bevelia Dioso panejumecovënëtsivi, asaëya bepajumecovënëtame Dioso papecaevetsijava. Ajena pitsijavata vayafota tanetsi pexaniaponamatanotoxi. Bajaraxuacujinae, caematacabibejecujinae, tajuatsi baja bajarapaponamatonotoximi. Pacuenia Dioso aitabëyaexana ponamatonotoxi, bajara pijinia pacuenia paxamë ata itsamatacabi Dioso pacaxatabiana piaitabëjava. 29 Bajaraxuata pëtsa pasivanajamatabëxainavanapame ëpanexaejavanexa, ëpanematavëjëaapaejavanexa ata. Biji rajane pajumecovënëtavanapare Dioso. 30 Pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, bitso sivanajamatabëxainabiaba ëpexaejavanexa, ëpenaxatabijavanexa ata. Itsiata baitsi jane paneaxa Dioso paxainame. Bajaraponë yapëtane daxita xua panamatavenoname. 31 Bajaraxuata, daxita xua panamatavenoname, matatoxenetsia Dioso pijacuene bitso pasivanajamatabëxainabiabianame Dioso pijacuene panetoexanavanapaenexa. Nexata Dioso pacarajutsiana daxita xua panamatavenoname, jai Jesús pijajivijavabelia. 32 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Tajamonae, paxamë patajajivimë pacaejiviyomëbeje ata, pëtsa pajunavame. Tsipaji paneaxa pacaitapeta panecobenaevetsinexa pamatacabi bajaraponë evetsiana daxitacuene. 33 Pacanajere panexainaeyajuvënëjava, bitso paneasivajava ata. Nexata bajarapapalata parajutsianame bitso bepejiobivijavabelia. Nexata juya Dioso athëbëtatsia pacarajutsiana bitso penamatamotsijava, apo pevereverecaejava. Bajarajotatsia acuenebi pejonejava penacobetoxotsivi papecayacajërëtsinexa. Itsanë ata ajibi papecatoucubaxaenënexa. 34 Panacuatatsia pacatoxaniavaeta panexainaejavanexa, bajarapanacua panejamatabëëthëtovetsina pajamatabënajinavanapaename, jai Jesús pijajivijavabelia. 35 Jesús icatsia pepatsijavanexatsica tajëvelia navajunupaeba. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Icatsia raja jemata patsianicajë. Nexata najamatabëcuenexaniavaetsiaya panecopiaevetavanapaename. 36 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Petuxanenë itsa pona penacasabifiestajavabelia, pijajivi tonajumecopata meravijebi ata pecopiaevetavanapaenexatsi pepatsijavarena. Nexata petuxanenë pijajivi meravi ata copiaevetavanapatsi. Nexata petuxanenë jemata meravi najetarucae ata, baupa itsa docodocota, nexata bajarapamonae bepijia tobaupata pijatuxanenë. 37 Bajarapamonae barëya pijatuxanenë naëcotsiaya pecopiaevetavanapaejavata pepatsixae. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Nexata petuxanenë pijajivi caecuenia petobaupatsixaetsi, petuxanenë pijajivi sivajamatabëcuenebarëya. Nexata petuxanenë pepatsicujinae xaniavaeta mesa. Enaeyaexanaena pijajivi. Nexata caranata petuxanenë bajarapamonae bepijajivitonë nataeya rajuta pexaejava pijajivi. 38 Meravi tuatuajëta petuxanenë patsi ata, itsa jume, matacabivëpata patsi ata, nexata petuxanenë pijajivi naëcotsiaya pecopiaevetavanapaejavata pijatuxanenë pecaxitajarabixaetsi, petuxanenë pijajivi barëya. 39 Pacanaëjëre mapacueneje. Bo pexainaenë itsa yapëtaejitsipa paepatota meravi pijabojavaberena patsijitsia pecobecovë petonacobetoxotsinënexatsi, nexata apo majitsi tsipae. Vajënaeevetecaejitsipa meravijebi. Apo copatsi tsipae pijaboyaberena petojoneyanivatsi penacobetoxotsinënexa. 40 Bajara pijinia pacuenia paxamë ata najamatabëcuenexaniavaetsiaya panecopiaevetavanapaename tapatsijavatsica. Tsipaji xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, paepatota apo panejamatabënajinaemë tapatsijavanexatsica, jemata icatsia patsianicajë, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata icatsia pepatsijavanexatsica. 41 Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, ¿palivaisi aeconoxae panetsipaebame, baja tsaja palivaisi ëpaxanë panijajivinexanë? Itsa jume, ¿itsamonaenexa ata tsaja yajava? jai Pedro. 42 Jesús nexata jumaitsi Pedrojavabelia: —Mara pejamatabëcueneitsivinexa yabara pacatsipaebatsije. Petuxanenë pijajivitonë, ponë xaniavaetsia pijatuxanenë pecovëta tonacuenebaponapona pijacuene, maitsije. Petuxanenë pijajivitonë itsajamatabëcuene xainaenejeva, copiaevetaponapona pijatuxanenë pepatsimatacabijavabelianexa. Bajaraponë pijatuxanenë pijajivi pecovëta toevetaponapona xaniavaetsia. Toabataponapona pexaejava caematacabi canacujitsia pacuenia itorobatsi pijatuxanenë. 43 Bajaraponë bitso barëya pamatacabi pijatuxanenë pata xaniavaetsia pijajivi pecovëta petoevetaponaponaexae. 44 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Ponë bajarapacuenia xaniavaetsia tonacueneba pijatuxanenë pecovëta, bajaraponë icatsia evetsiaexanatsi daxita xua xaina pijatuxanenë. 45 Petuxanenë pijajivitonë itsa piajamatabëcuenebejenë tsipae, nexata bajaraponë pijatuxanenë pecovëta jamatabëjumai tsipae: “Tajatuxanenë ajibi tsarucae tsane bajayajebi,” jamatabëjai tsipae. Nexata pijatuxanenë pijajivi, pamonae evetsiaexanatsi xaniavaetsia picani petoevetsinexa, toconibabeyabiabijitsipa. Conibabeyabiabijitsipa pebijivi, petiriavi ata. Bajaraponë ayaijava pexaejava xaeyabiabijitsipa. Aitajibinua tsabiabi tsipae. 46 Nexata itsajota apo jamatabënajinae tsipae pijatuxanenë pepatsijavanexa, bajarapaepatota jemata patsipa pijatuxanenë. Nexata bajaraponë pijatuxanenë pinijicuenia naneconitsiaexanaejitsipatsi. Bajara pijinia pacuenia Dioso ata itsamatacabi pinijicuenia naneconitsiaexanaena pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, jai Jesús Pedrojavabelia. 47 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Ponë itsanë pijajivitonë, yapëtae ata picani pacuenia itorobatsi pijatuxanenë petoexanaenexa, itsiata itsa apo toexanae pijatuxanenë pitorobicueniatsi, bajaraponë pinijicuenia jumaconibabejitsipatsi ayaicuerobocotota. 48 Ponë ata pijinia itsanë pijajivitonë, itsa apo jumeyapëtae xaniavaetsia petoexanaenexa pacuenia pijatuxanenë itorobatsi, nexata pijatuxanenë pitorobicueniatsi saicayacuenia itsa toexana, bajaraponë ata jumaconibabejitsipatsi. Itsiata pinijicuenia apo jumaconibabe tsipaetsi. Pajivi pijinia ayaijava rajutatsi, bajarapajivi yabara vaxaitsi basivajamatabëjumaitsitsi: “Juya meta mapajivije ayaijava rajutabiabiana itsamonaejavabelia,” basivajamatabëjaitsi. Pajivi pijinia evetsiaexanatsi ayaijava, bajarapajivi pevetsiaexanaenëtsi sivajamatabëjumaitsitsi: “Itsa netocanacuenebiana taevetsiaexanaejava, ayaijava netopitsapaena,” sivajamatabëjaitsi pevetsiaexanaenëtsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 49 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xanë raja patajopajë daxitanacuapijivi pibisiacuene pexanaeneconi yabara tasivatëpaenexa. Nexata bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae nejumecovënëtsiana. Nexata nacaemonae ata apo najamatabëcuenejëpae tsane. Itsa baja capanepaeya cruzata daxitajivi sivatëpaejitsipajë, jamatabëcuenebarëyanë baja tsipae. 50 Itsiata baitsi jane abaxë netosajina bajaraxua yabara tanejamatabëcueneëjëtsinexa tanebeyaxuabijavata. ¡Bitso baja rovia najamatabëxainajë! ¡Matapania nebeyaxuabiana, jamatabëcuenecaevianajë! 51 Pëtsa panesivajamatabëjumaitsimë mapacueniaje: “Jesús rabaja patsica mapanacuayabetsicaje daxitajivi mapanacuataje najamatabëcuenejëpaeya pejinavanapaeyaexanaenexa,” panesivajamatabëjamë pëtsa. Bajaraxuanexa apo patsinëtsica. Biji rajane xanë tapatsixaetsica mapanacuayabetsicaje, jivi itsa nejumecovënëtsiana, apo najamatabëcuenejëpae tsane pamonaejavabelia apo nejumecovënëtsi, nacaemonae ata. Itsamonae napijavajabitsaë tsane. Nexata apo najamatabëcuenejëpae tsane. 52 Ajena mapamatacabijavaveliacujinaeje jivi apo najamatabëcuenejëpae tsane. Cinco pajivibeje, nacaemonae ata, caebota pejinavanapaevi ata, apo najamatabëcuenejëpae tsane xanë apo tanenajuajumecovënëtsixaebeje. Pamonae cinco pajivibeje nacaemonae, bajarapamonaeyajuvënëvi, acueyabi pajivibeje, nejumecovënëtsiana. Anijajivibeje apo nejumecovënëtsi tsane. Itsa jume, anijajivibeje nejumecovënëtsiana. Acueyabi pajivibeje apo nejumecovënëtsi tsane. 53 Bajarapabopijivi, paxabeje pexënatobeje, apo najamatabëcuenejëpaebeje tsane xanë apo tanenajuajumecovënëtsixaebeje. Petirivabeje pijinia, penabeje pexënatoyobeje ata, apo najamatabëcuenejëpaebeje tsane xanë apo tanenajuajumecovënëtsixaebeje. Pamebeje pecopenabeje ata apo najamatabëcuenejëpaebeje tsane xanë apo tanenajuajumecovënënëtsixaebeje, jai Jesús pijajivijavabelia. 54 Jesús icatsia jumaitsi jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Itsa pataneme vaëvetsica itarërëbo pepitsapaejava, nexata pajumaitsimë tsabiabi: “Ajena raja emajitsia,” pajamë tsabiabi. Nexata bajarapamatacabi ema jopabiaba. 55 Itsa pataneme jovibo pepitsapaejava epatajërëtsiarena la surverena, pajumaitsimë tsabiabi: “Ajena raja icotia ataju tsane,” pajamë tsabiabi. Nexata bajarapamatacabi icotia ataju tsabiabi. 56 Nexata itsamonae pacatane bepatsita pexaniajamatabëcuenevimë itajara, papibisiajamatabëcuenevi atamë. Payapëtaeyabiabame pacuenia matacabi itsijitsia itarërëbo pepitsapaejava panetaeyabiabixae. Bajarapacuenia picani payapëtaeyabiabame. Itsiata baitsi jane patae atamë daxita xua Juanpijinëmi jivibautisabinëmi exanapona, patae atamënua daxita xua xanë ata exanaponajë, caranata xanë apo paneyapëtaemë Dioso athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica, jai Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. 57 Jesús icatsia jumaitsi jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia: —Pacanaëjëre panijacuata paneexanaenexa pacuene xanepana. 58 Itsa pananeconitame itsajivijavabelia, nexata itsa pacacapona bajarapajivi jueznëjavabelia papecaneconitsinexa, namutua xaniavaetsia panabarëcuaicuaijamërebeje panenasivajamatabë xanepanaenexabeje xua yabara pacaneconitsijitsia. Bajarapacuenia xaniavaetsia panabarëcuaicuaijamërebeje papecanutsiyaniva jueznë pitabarata. Tsipaji raja jueznë itorobijitsipa policíavi panijaneconi yabara papecacaponaenexa penaneconitsivi pejebabiabiboyabelia. Nexata policíavi pacananeconitsiaexanetsipa penaneconitsivi pejebabiabibota. 59 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Nexata penaneconitsivi pejebabiabibota itsa pacananeconitsiaexanetsipa, bajaraverena bepijia apo papitsapaemë tsipae. Matapania pamatamotsipame daxita xua yabara pacananeconitsiaexaneta, papitsapaejitsipame, jai Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia.

Lucas 13

1 Itsamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Galilea nacuaverena pepatsivi, baca beyaxuaba Jerusalén tomarata templobota. Bajarapamonae baca beyaxuaba ofrendacuenia pevi perajutsinexa Diosojavabelia. Nexata bajarapaepatota nacuaevetsinë Pilato pibisiacuene exana. Itoroba vajabitsaë Galilea nacuapijivimi pebeyejebinexatsi templobota. Itsajota Galilea nacuapijivimi baca beyaxuababuata, bajarapacovëta icatsia beyejebatsi bajarapamonaemi. Nexata bajarapamonaemi pijana namatajërëata bacajana yajava, jai itsamonae Jesúsjavabelia. 2 Jesús nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —“Pamonaemi bajarapacuenia beyejebatsi, bitso meta pibisiacuene pexanaevimi daxita pijanacuapijivi matatoxenetsia. Bajaraxuata beyejebatsi penaxuabinexa Diosovecua,” ¿pajamatabëjamë tsaja? 3 Jume baja cajena. Bajarapamonaemi ata picani bitso pibisiacuene apo exanae pijanacuapijivi matatoxenetsia. Itsiata Dioso tocopatatsi bajarapamonaemi pebeyejebinexatsi, penacopabivi pecanaëjëtsinexa Diosojavabelia penaneconitsijava. Paxamë ata itsa apo pacopabimë tsane pibisiacuene peneexanabiabijava, itsa apo panajamatabëcuenepënëyorotsimë tsane Diosojavabelia, nexata bajarapacuenia paxamë ata panaxuabianame Diosovecua itsa patëpaename. 4 Pamatacabi ata jemata Jerusalén tomarata jopanucaya athëbëabetsia piapiabotsia, Torre de Siloévënëbo, dieciocho pajivibeje matacënëbatsi. Nexata baja tëpa bajarapamonaemi. “Pamonaemi matacënëbatsi, pibisiacuene meta bitso pexanaevimi daxita Jerusalén tomarapijivi matatoxenetsia. Bajaraxuata matacënëbatsi penaxuabinexa Diosovecua,” ¿pajamatabëjamë tsaja? 5 Jume baja cajena. Bajarapamonaemi ata picani bitso pibisiacuene apo exanae pijatomarapijivi matatoxenetsia. Paxamë ata itsa apo pacopabinë tsane pibisiacuene paneexanaejava, itsa apo panajamatabëcuenepënëyorotsimë tsane Diosojavabelia, nexata daxita paxamë ata bajarapacuenia panaxuabianame Diosovecua itsa patëpaename, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 6 Jesús jivi livaisi tsipaeba piacuaijibihigueranae pelivaisicuenia. Jesús jivi piacuaijibihigueranae pelivaisicuenia petsipaebijavata, pijaperujujamatabëcuene apo penavecuacopatsivi yabara Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Pebi pijapabi tuatuajëta caenae peubinae xainanuta, higueravënënae. Nexata picani taeyojopalia bajaraponae penacuaitsijava. Itsiata baitsi jane apo nacuaitsi. 7 Nexata jumaitsi pijapabi petoevetsinëtsijavabelia: “Taema maponaeje. Acueyabi picani pavaibeje taeyopajë tacuainotabiabinexa maponaecuaije. Itsiata acuaijibi tsabiabi. Nexata baja netonicataxuare. Apo becopatanutsitsi bajaraponae. Ira caranatanuca saya,” jai pijapabi pexainaenë. 8 Itsiata baitsi jane pijapabi petoevetsinëtsi jumaitsi: “Copatanutsianatsibeje abaxë mapavaije. Nexata bacatuirabianajë bacatasitoxita. 9 Baja raeta xuacujinae xanepanaena. Nexata aeconoxae pavai nacuaitsiana. Nexata aeconoxae pavai ata itsa apo nacuaitsi tsane, nexata jane baja catonicataxuabianatsi,” jai pijapabi petoevetsinëtsi, jai Jesús. Bajarapacuenia Jesús jumaitsi tsipaji Dioso xuabijitsia pamonae pijaperujujamatabëcuene apo pecopatsivi. 10 Itsamatacabi judíovi penacueraevetsimatacabita, Jesús jivi livaisi tsipaeba judíovi penacaetuatabiabibota. 11 Bajarajota naeca petiriva. Dovathi pejamatabëcueneta bajarapova dieciocho pavaibeje xaina penajumafurutsicujinae. Nexata apo caëjëpaetsi tsiquirijavayo ata penaepasirovitsijava. 12 Itsa Jesús taeyeta bajarapova, nexata junarena. Jesús jumaitsi bajarapovajavabelia: —Niatanejavami rabaja cavecuaajibi, jai Jesús bajarapovajavabelia. 13 Jesús tsimatanacobebuata bajarapova. Nexata bajarajota petiriva naepasirovitsixanepana baja. Nexata bajarapova jumai tsaponae Diosojavabelia: —¡Diosomë, bitso pexaniacuene netoexaname ayaijamatabëcuenenëxaemë! jai tsaponae bajarapova Diosojavabelia. 14 Itsiata baitsi jane judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë Jesús baraanaepanatsi judíovi penacueraevetsimatacabita Jesús pejamatejemayaexanaexae penajumafurutsiva. Tsipaji judíovi apo jitsipae itsajivi ata itsacuenejavayo pexanaenexa penacueraevetsimatacabita. Nexata judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë jamatabëjumaitsi: —Jesús nacueneba penacueraevetsimatacabita. Jesús apo jumecovënëtsi patajasalinaivi patanitavetsicuene, jamatabëjai. Nexata judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë najumejematsiaya jumaitsi jivijavabelia: —Caesemana canacujitsia xainaponatsi seis pamatacabibeje vajanacuenebinexa. Bajarapamatacabijava bepatatsi vajanacajamatejemayaexanaenexa. Nexata abaxë penacueraevetsimatacabita apo bepatsitsi vajanacajamatejemayaexanaenexa, jai judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë najumejematsiaya jivijavabelia. 15 Nexata Jesús jumaitsi judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinëjavabelia: —Paxamë saya jivi paneyamaxëitojorobivi. Bepatsita pexaniajamatabëcuenevimë itajara itsamonae, papibisiajamatabëcuenevi atamë. Paxamë ata panacuenebabiabame penacueraevetsimatacabita ata. Paxamë penacueraevetsimatacabita ata panijabaca, burro ata, paisinabiabame panecaponaenexa merajavabelia mera piapaenexa. 16 Mapovaje Abrahampijinë pemomoxiyajuvënëva jamatejemayaexanajë. Tsipaji bajarapova namatamota Dioso pitabarata dajubinë matatoxenetsia. Dovathi pejamatabëcueneta penajumafurutsicujinae, xaina baja dieciocho pavaibeje. Bajaraxuata penacueraevetsimatacabita ata jamatejemayaexanajë piatanecuenevecua, jai Jesús judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinëjavabelia. 17 Bajarapacuenia Jesús itsa jumaitsi, nexata daxita pecueneitoyavitsi moya ena. Aura tsenae bajarapamonae. Itsamonae pijinia Jesús sivajamatabëcuenebarëyatsi pinijicuene Dioso pesaëta pexanaponaejavanë yabara. 18 Jesús jumaitsi jivijavabelia: —¿De meta xua pelivaisi jëpa Dioso pijajivi bepijia ayaibitsaëtoxaneto penaexanaejavanexa? Jivi meta peyapëtaenexa ayaibitsaëtoxaneto bepijia Dioso pijajivi penaexanaejavanexa, mostazaxutoyo meta pelivaisicuenia tsipaebianajë. 19 Pebi capona mostazaxutoyo peubinexa pijapabita. Nexata baja mostazaxutoyo pebi itsa uba pijapabita, bajarajota mostazanae bepijia vitsaba. Bepijia baja mostazanae pinijinae naexana. Baratsui ata exana pematapenanë bajaraponaemaxëranaxijava. Bajara pijinia pacuenia Dioso pijajivi ata itsane. Bepijia ayaibitsaëtoxaneto naexanaena Dioso pijajivi, jai Jesús jivijavabelia. 20 Icatsia Jesús jumaitsi jivijavabelia: —¿De meta palivaisi jëpa pecacaëjëpaejava Dioso pijajivi pevetsicuene daxitanacuanëjava? ¿De meta pacuenia jivi livaisi tsipaebianajë peyapëtaenexa Dioso pijajivi pevetsicuene peyacaëjëpaejava daxitanacuanëjava? 21 Levaduravënëjava meta pelivaisicuenia tsipaebianajë. Petiriva pan pexanaenexa, acueyabi patarrobeje trigobenonë matajërëaba levaduravënëjavata. Nexata pan pexanaematabënexa, ayaimatabë. 22 Jesús jivi livaisi tsipaebanajetaruca pinijitomaranëjava, tsiquiritomaraxijava ata, pepatsinexa Jerusalén tomarabelia. 23 Nexata Jesús jivi livaisi petsipaebijavata, itsanë yanijobatsi Jesús. Bajaraponë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, ¿Dioso tsaja capanepaena caebitsaëtoyo saya? jai. Nexata Jesús jumaitsi daxita jivijavabelia: 24 —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pajamatabëcuenesaëmëre bitso panevajënaeyabelia itsamatacabi athëbëtatsia panejonenexa tsiquiribaupayojavalia. Jivi picani itsamatacabi athëbëtatsia ayaibitsaëtoxaneto jamatabëjonena tsiquiribaupayojavalia. Itsiata apo caëjëpaetsi tsane pejonenexa. 25 Bo pexainaenë itsa nonotapunaena baupa pexatatsinexa, paxamë bo jumapënëvelia panubenaename. Nexata picani panejonenexa pabaupadocodocotsianame. Pajumaitsimë tsane: “Tajatuxanenë, panetobaupare,” pajamë tsane. Itsiata bajaraponë pacajumaitsi tsane: “Apo pacayapëtaetsi cajena paxamë. Itsaverena ata papatame, apo yapëtaenë,” pacajai tsane. 26 Nexata paxamë pajumaitsimë tsane: “Xamë baja cajena panebarënabaneme. Panebarëmatavëjëaapamenua. Patajatomaranëjava ata baja cajena jivi livaisi tsipaebabiabame,” pajamë tsane. 27 Itsiata bajaraponë pacajumaitsi tsane: “Apo pacayapëtaetsi cajena paxamë. Itsaverena ata papatame, apo yapëtaenë. Pibisiacuene paneexanabiabivi, panevecuaponare baja,” pacajai tsane. 28 Dioso pijanacuatatsia pataename Abrahampijinë, Isaacpijinë ata, Jacobpijinë ata, daxita Diosojumepaebivimi profetavi ata. Daxita bajarapamonae penajuajinavanapaejava Dioso pijanacuatatsia pataename. Nexata paxamë bajarajota pinijicuenia panatsinuename. Panavonosinianamenua bitso paneanaepanaexae. Tsipaji paxamë Dioso pijanacuavecua panenaxuabinexa pacaxuabiana infiernojavabelia. 29 Itsaviriajumevi patsiana daxitanacuanëjavaverena. Nexata daxita bajarapamonae naenaena penabaninexa Dioso pijanacuatatsia. 30 Pamonae aeconoxae mapamatacabitaje ayaijamatabëcuenevi tanetsi, bajarapamonaeyajuvënëvi, ayaibitsaëtoxaneto, itsamatacabi Dioso beveliajamatabëcuenevi exanaenatsi. Pamonae pijinia mapamatacabitaje beveliajamatabëcuenevi tanetsi, bajarapamonaeyajuvënëvi, ayaibitsaëtoxaneto, itsamatacabi Dioso ayaijamatabëcuenevi exanaenatsi, jai Jesús daxitajivijavabelia. 31 Itsa baja Jesús najumevereta jivi livaisi petsipaebijava, fariseovi pata Jesúsjavaberena. Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, mapatomara baja vecuaponareje. Nacuaevetsinë raja Herodes cabeyaxuabiapaeba, jai fariseovi. 32 Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —Paponaremelia. Bajaraponë Herodes, jivi peyamaxëitojorobabiabinëjavabelia, pajumaitsimë tsane mapacueniaje: “Jesús raja jumaitsi: ‘Ajena raja abaxë, meravia ata icatsia, vecuacapitsapaponaenajë dovathi peyajavajinavanapaevi. Piavitanevi ata jamatejemayaexanaponaenajë. Nexata abaxë pameravia bajarapacuenia taexanaejava copatsianajë,’ jai raja Jesús,” pajamë tsane Herodesjavabelia. 33 Diosojumepaebivimi profetavimi beyejebabiabatsi Jerusalén tomarata. Tsipaji profetavi acuenebi saicayatomarata petëpaejava Jerusalén tomaravecua. Bajaraxuata xanë ata ponaenajë tavajënaeyabelia Jerusalén tomarabelia. Nexata ponaenajë ajena. Itsa jume, meravia, pameravia ata, tanebeyaxuabinexa Jerusalén tomarata, jai Jesús fariseovijavabelia. 34 Nexata Jesús najamatabëxainaeya sivanua Jerusalén tomarapijivi. Jerusalén tomarapijivi Jesús najamatabëxainaeya pesivanuejavata, jumaitsi mapacueniaje: —¡PaJerusalén tomarapijivimë, pabeyajebabiabame Diosojumepaebivimi profetavi! ¡Ibotonëta ata patseconabiabame bajarapacuenia panebeyaxuababiabinexa Diosojumelivaisi pecaponaevi paxamëjavaberena! ¡Pacuenia vacara banacoxicaetuata pecorofetobëxëpanaberena, bajara pijinia pacuenia xanë ata picani bitso jitsipabiabajë patacacaetuatsinexa, patacacapanepaenexa picani panijaneconivecua! ¡Itsiata baitsi jane paxamë apo pajejamë cajena! 35 Panejumetaema. Dioso rabaja pacacopata papecaevetabiabijavami. Nexata baja panijatemplobota Dioso apo ponaponae. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Paxamë baja apo panetaemë tsane matavëjëa. Matapania itsa panejumecovënëtame Cristonëcuenenë, Dioso taneitorobinëtsica, icatsia panetaename. Itsa panesivajamatabëjumaitsimënua tsane: “Dioso, bitso yavenonare maponë najetarucaje. Bajaraponë nejamatabëcueneta najetaruca,” itsa panesivajamatabëjamë tsane, nexata jane baja icatsia panetaename itsa patsianicajë, jai Jesús mapacueniaje najamatabëxainaeya pesivanuejavata Jerusalén tomarapijivi.

Lucas 14

1 Itsamatacabi, judíovi penacueraevetsimatacabita, Jesús pona fariseovi penamatacaitorobinë pijaboyabelia penanabaninexa. Nexata bajarapabota itsamonae fariseovi Jesús naitaxutocaevetatsi. 2 Nexata Jesús pitabarata eca pebi, daxitanë peyajinaenë. 3 Jesús nexata jumaitsi judíovi pecujarubivijavabelia, fariseovijavabelia ata: —¿Penacueraevetsimatacabita ata tsaja piavitanevi vajajamatejemayaexanaenexa, Dioso nacatocopata? Jume. ¿Apo nacatocopatsi tsaja? jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia, fariseovijavabelia ata. 4 Itsiata bajarapamonae moya ena. Nexata Jesús cobepita peyajinaenë. Jamatejemayaexana baja. Itoroba baja peponaenexa bajarapabovecua. 5 Jesús nexata jumaitsi judíovi pecujarubivijavabelia, fariseovijavabelia ata: —Itsa panijaburro, panijabaca ata, pacatojopaejitsipareca meramëthëareca, nexata penacueraevetsimatacabita ata, bepijia pajutarëcëpaejitsipame. ¿Baja tsabaitsi jane? jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia, fariseovijavabelia ata. 6 Nexata bajarapamonae acuenebi pejumecanaviatsijava Jesúsjavabelia. 7 Fariseonë pijabota Jesús tane fariseonë pejunatsivi. Bajarapamonae natsiitapeta peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta penaenexa mesa muxuneneta. Nexata Jesús muxujioba bajarapamonae beveliajamatabëcuenevi penataenexa. Jesús jumaitsi daxitajivijavabelia mapacueniaje: 8 —Itsa pacajunata panenanabaninexa penacasabifiestajavabelia, pëtsa panatsiitapetame paneenaenexa peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta. Tsipaji itsanë ayaijamatabëcuenenë paxamë matatoxenetsia itsa najunatatsi, napatsipa. 9 Nexata papecajunatsinë pacacujitsiparena. Nexata pacajumai tsipae: “Tocopare bajaraxua maponë peecaenexaje,” pacajai tsipae. Nexata paxamë pauramë tsipae itsa pacanatixitsiaexana paneecaenexa beveliajamatabëcuenevi penaenexa petsinubijavanëta. 10 Itsa pacajunata, paenaename beveliajamatabëcuenevi penaenexa petsinubijavanëta. Matapania papecajunatsinë itsa pacajumai tsane: “Natixiremena. Peyaiyataevitsi penaenexa tatsinubijavanëta ecare,” itsa pacajai tsane, paenaename bajaraxuanëta. Nexata bajarapacuenia daxita mesa muxuneneta panenajuaenaevi pacataena papecayaiyataejava papecajunatsinë. 11 Pajivi ayaijamatabëcuenejivi natane, bajarapajivi beveliajamatabëcuenejivi taenatsi Dioso. Pajivi pijinia beveliajamatabëcuenejivi natane, bajarapajivi ayaijamatabëcuenejivi taenatsi Dioso, jai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia, fariseovijavabelia ata. 12 Nexata Jesús icatsia jumaitsi pejunatsifariseonëtsijavabelia: —Itsa junatame itsamonae nebarënabaninexa nijabota matonejepijijava, itsa jume, caniviyopijijava ata, pëtsa junatame ëneyapëtaevi. Pëtsa junatame nebarënabaninexa ënijamonae. Pëtsa junatame ënijamonaeviriavi ata. Pëtsa junatame ëricovi, pamonae nijabo muxuneneta jinavanapa. Tsipaji bajarapamonae juya canamatamojunatsipa pijabota pecabarënabaninexa. Nexata bajarapacuenia canamatamotsipa bajarapamonae. 13 Itsa junatame itsamonae fiesta nebarëexanaenexa, junatsianame bepejiobivi, penabejenaevi ata, pejayujayunaevi ata, bitso pitaxutotsëcënaevi ata. 14 Nexata bajarapacuenia pepacuene jamatabëcuenebarëyamë tsane. Tsipaji bajarapitsivi acuenebi juya pecanamatamojunatsijava tsane. Nexata nijamatamo xainaename pamatacabi icatsia Dioso asaëyaexanaena pamonae tëpa, pexaniajamatabëcuenevimi, jai Jesús pejunatsifariseonëtsijavabelia. 15 Daxita mesa muxuneneta penaevi jumetane Jesús petsipaebilivaisi. Nexata fariseoviyajuvënënë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jamatabëcuenebarëya tsane pajivi nanabaniana Dioso pijanacuatatsia, jai fariseoviyajuvënënë. 16 Nexata fariseovi peyapëtaenexa itsamonae Dioso apo pejumecovënëtsijava, junatsi atatsi, Jesús jumaitsi comparacióncuenia mapacueniaje: —Fiesta pexanaenë pijajivi itoroba ayaijava pexaejava pexanaenexa. Nexata tajëvelia junatsiaexana jivi ayaibitsaëtoxaneto petopatsinexatsi. 17 Bajaraxuacujinae pexaejava baja itsa vereta, fiesta pexanaenë itoroba pijajivitonë peponaenexa pejunatsivijavabelia: “Naxanitsia baja. Pexaejava rabaja vereta,” pejainexa. 18 Itsiata baitsi jane daxita pejunatsivi apo topatsitsirena. Itsanë saya peponaeyaniva, pijajivitonëta tonajumeitorobarenatsi pejumaitsilivaisi mapacueniaje: “Xanë aeconoxaeta comuatabajë ira. Nexata ponaejitsianë bajarabelia tataenexa bajarapaira. Pexaniacuene netoexanaename. Pëtsa jamatabëcueneanaepaname xanëjavaberena,” pejailivaisi tonajumeitorobarenatsi pijajivitonëta. 19 Itsanë pijinia saya peponaeyaniva, pijajivitonëta tonajumeitorobarenatsi pejumaitsilivaisi mapacueniaje: “Xanë comuatajë diez ponëbeje bueyu tanetoroborobocaevinexa. Nexata ponaejitsianë taëjëtsinexa bajarapabueyu. Pexaniacuene netoexanaename. Pëtsa jamatabëcueneanaepaname xanëjavaberena,” pejailivaisi tonajumeitorobarenatsi pijajivitonëta. 20 Itsanë pijinia saya peponaeyaniva, pijajivitonëta tonajumeitorobarenatsi pejumaitsilivaisi mapacueniaje: “Xanë raja aeconoxaeta nacasabajë. Bajaraxuata acuenebi taponaejava,” pejailivaisi tonajumeitorobarenatsi pijajivitonëta. Bajarapacuenia daxita pamonae picani fiesta pexanaenë junata, peponaeyaniva saya tonajumeitorobarenatsi pijajivitonëta. 21 Nexata fiesta pexanaenë pijajivitonë naviarena pijatuxanenëjavaberena. Tsipaeba pijatuxanenëjavabelia daxita pacuenia najumerubatsi. Nexata fiesta pexanaenë anaepana. Jumaitsi pijajivitonëjavabelia: “Naxanitsiayo liamëre tomarabelia. Junatanajetarucaename jivi pinijicallexanetonëjava, tsiquiricallexijava ata. Junatsianame bepejiobivi, penabejenaevi ata, pejayujayunaevi ata, bitso pitaxutotsëcënaevi ata, penanabaninexa tajabota,” jai fiesta pexanaenë pijajivitonëjavabelia. Nexata baja pijajivitonë pona pejunatsinexa jivi. 22 Jivi pebarëpatsicujinaerena, jumaitsi pijatuxanenëjavabelia: “Tajatuxanenë, exanajë rabaja taneitorobicueniamë. Itsiata abaxë sajinanubena itsamesanë itsamonaenexa,” jai bajaraponë pijatuxanenëjavabelia. 23 Nexata petuxanenë icatsia jumaitsi pijajivitonëjavabelia: “Liamëre icatsia carreteranëjavabelia, namutonëjavabelia ata. Junatanajetarucaename asaëyata carreterajava peponaevi, namutojava ata peponaevi, penanabaninexa tajabota pevënëcaenexa tajabo. 24 Pamonae picani copiata junatajë penanabaninexa, caenë ata bajarapamonaeyajuvënënë, apo naxae tsane bajarapapexaejava,” jai petuxanenë pijajivitonëjavabelia, jai Jesús fariseoviyajuvënënëjavabelia jivi peyapëtaenexa itsamonae Dioso apo pejumecovënëtsijava, junatsi atatsi. 25 Jivibitsaëtoxaneto Jesús pënajinavanapatsi. Nexata Jesús napënëyorota bajarapamonaejavabelia. Jesús jumaitsi mapacueniaje: 26 —Ponë xanëjavaberena patsi ata, itsiata itsa apo niasiva tsane daxita pijamonae matatoxenetsia, nexata bajaraponë apo tajajivitonë tsane. Bajaraponë itsa apo niasiva tsane paxa, pena ata, pematapijivi ata, pejuyapijivi ata, piasivajava matatoxenetsia, nexata apo tajajivitonë tsane. Bajaraponë itsa apo niasiva tsane pijava, pexi ata, pijacuata penaasivajava ata, matatoxenetsia, nexata bajaraponë apo tajajivitonë tsane. 27 Ponë xanë yabara itsamonae jamatabëpebeyaxuabixaetsi, jamatabëpebejiobiaexanaexaetsinua, nexata pecajunavi itsa apo nepënaponae tsane, bajaraponë apo tajajivitonë tsane. 28 Paxamëyajuvënënë itsa jamatabëexana bo, athëbëabetsia piapiaboxanetotsia, nexata copiaya najamatabëcueneveretsipa pacuenia exanaejitsia. “¿Netocaëjëpa tsamëra baja tajapalatata taveretsinexa tajabo?” jamatabëjai tsipae copiaya. 29 Itsa apo najamatabëcueneveretsi tsipae copiaya, nexata bo pexanaejava taxuxuabi ata, apo veretsi tsipae itsa apo tocaëjëpaetsi pijapalata. Nexata pijabo petotaevitsi, capocaponaejitsipatsi. 30 Baracuaicuaijaitsi tsipae: “Bajaraponë picani taxuxuaba pijabo pexanaejava. Itsiata apo tocaëjëpaetsi pijapalata peveretsinexa pijabo,” jaitsi tsipae capocaponaeya petotaevitsi. 31 Nacuaevetsinë pijinia, itsanacuaverena itsa sivanavajabitsaëtsijitsiatsi, nexata copiaya najamatabëxainaejitsipa. Jamatabëjumaitsi tsipae mapacueniaje: “Tajajivi saya diez mil ponëbeje. Tanebarëtsimaxëponaevinexa, veinte mil ponëbeje. ¿Baja tsamëra tajajivi nebarëcuenecaëjëpaena tabarëbenexa tajavajabitsaënë pijajivi, veinte mil ponëbejejavabelia?” jamatabëjai tsipae copiaya. 32 Nexata bajarapacuenia penajamatabëxainaecujinae, bajaraponë yapëtaejitsipa apo pebarëcuenecaëjëpaejavatsi pebarëbenexa pijavajabitsaënë pijajivijavabelia. Itsa abaxë tajë pevajënae pepatsijavarena pijavajabitsaënë, nexata najumexuabijitsipalia pijajivita penabarajamatabëcuene xanepanaenexabeje vajabitsaëcuene pexanaeyanivabeje. 33 Bajara pijinia pacuenia paxamëyajuvënëvi ata itsa apo najamatabëcueneveretsi copiaya penajamatabëcuenepënëyorotsinexa daxita pexainaejavavecua, nexata acuenebi tajajivi taexanaenexa, jai Jesús jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia. 34 Jesús icatsia comparacióncuenia jumaitsi jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia mapacueniaje: —Yajo abaxë itsa xaica, xanepana. Itsiata yajo pexaicaejavami itsa ajibi tsipae, ¿detsa pacuenia icatsia naxaicaeyaexanaejitsipa? Acuenebi. 35 Itsacuenejavayonexa ata baja apo xanepanae tsipae. Nexata peubijava petsibacaothocaenexa ata, apo xanepanae tsipae. Tsipaji pacuenia peubijava petsibacaothocaebeno, itsa tsibacaothoca, peubijava naxaniabiaexana, bajara apo itsi tsipae bajarapayajomi. Pacuenia bacatasi ata itsa tsibacaothoca, peubijava naxaniabiaexana, bajara apo itsi tsipae bajarapayajomi. Nexata saya jema xuabijitsipa bajarapayajomi. Pajivi jamatabënejumeyapëtane patacatsipaebilivaisi, nenamuxunaevetsi xaniavaetsia, jai Jesús comparacióncuenia bajarapamonaejavabelia. Bajarapacuenia Jesús jumaitsi comparacióncuenia jivi peyapëtaenexa pacuenia jamatabëcueneitsipae Jesús pijajivitonë itsa copatsipa Jesús pejumecovënëtsijavami. Nexata Diosovecua naxuabijitsipa.

Lucas 15

1 Gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabivi, pata Jesúsjavaberena. Yajavaparenanua piajamatabëcuenebejevi. Bajarapamonae pata penamuxunaevetsinexa Jesús petsipaebilivaisi. 2 Nexata fariseovibeje judíovi pecujarubivibeje itsa tane gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabivi pepatsijava Jesúsjavaberena, itsa tanenua piajamatabëcuenebejevi ata pepatsijava Jesúsjavaberena, nexata fariseovibeje judíovi pecujarubivibeje Jesús baracuaicuaijaitsi. Bajarapamonae najumaitsi mapacueniaje: —Mara ponëje naneconita Diosojavabelia. Tsipaji copiapitabiaba piajamatabëcuenebejevi ata. Naxaeyabiabanua pexaejava bajarapamonaeta, najai fariseovibeje judíovi pecujarubivibeje Jesús yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya. 3 Nexata Jesús pebaracuaicuaijaixaetsi, Jesús bajarapamonaejavabelia livaisi tsipaeba mapacueniaje: 4 —Paxamëyajuvënënë xainaejitsipa cien ponëbeje oveja. Nexata itsa toyajuvënënaxuabijitsipatsi caenë, oveja pexainaenë petusatota puenetsipa noventa y nueve ponëbeje. Nexata jaitsipa petonaxuabinëtsi matapania pecaxitajarabijavabelianexa. 5 Nexata oveja pexainaenë itsa baja caxitajarabijitsipa petonaxuabinëmitsi, barëyataejitsipa. Boyaberena vëtacarapatsipa petonaxuabinëmitsi. 6 Nexata oveja pexainaenë petonaxuabinëmitsi itsa capatsipa boyaberena, junatsipa peyapëtaevitsi. Junatsipa pijabo muxuneneta imoxoyo penaevi ata. Nexata oveja pexainaenë jumai tsipae bajarapamonaejavabelia: “Panecobenabarëyamëre. Tsipaji tajaovejayo, tanetonaxuabinëyomi picani, caxitajarabajë baja,” jai tsipae oveja pexainaenë bajarapamonaejavabelia. 7 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Mapanacuataje Dioso pitabarata pijaneconi pexainaejivi ata, itsa copatsiana pibisiacuene pexanabiabijava, itsa najamatabëcuenepënëyorota Diosojavabelia, bajara pijinia pacuenia sivabarëyatsi tsane athëbëtatsia pejinavanapaevi. Bajarapajivi, athëbëtatsia pejinavanapaevi, sivabarëyatsi tsane noventa y nueve pajivibeje Dioso pitabarata pianeconijibitsavanapaevi pesivabarëyatsabiabijava matatoxenetsia, jai Jesús fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 8 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata: —Petiriva xainaejitsipa diez ponëbeje palatanëanë, bitso penamatamotsinëanë. Nexata itsa toyajuvënënaxuabijitsipatsi caenë, itanojotsipa lámpara. Bo ira cajuetsipa xaniavaetsia pejaitsinexa. Matapania itsa pitabuatsipa petonaxuabipalatanëtsi, copatsipa pejaitsijava. 9 Itsa baja caxitajarabijitsipa petonaxuabipalatanëmitsi, nexata junatsipa peyapëtaevitsi. Junatsipa pijabo muxuneneta imoxoyo penaevi ata. Bajarapova nexata jumai tsipae bajarapamonaejavabelia: “Panecobenabarëyamëre. Tsipaji tajapalatanëyo, tanetonaxuabinëyomi picani, caxitajarabajë baja,” jai tsipae petiriva bajarapamonaejavabelia. 10 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pajivi copatsiana pibisiacuene pexanabiabijavami, itsa najamatabëcuenepënëyorotsiananua Diosojavabelia, bajara pijinia pacuenia athëbëtatsia ángelevi sivabarëyatsi tsane, jai Jesús fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 11 Icatsia Jesús livaisi tsipaeba fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata. Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Pebi xaina anijanëbeje pexënatobeje. 12 Nexata juyapijinë jumaitsi paxajavabelia: “Axa, xuanë picani netocopatame tapitsinexa nevënamuto, bajaraxuanë abaxë apo tëpae atamë, nerajure baja tajajavanexa,” jai juyapijinë. Nexata pexënatobeje pexainaenë pexënatobejejavabelia rajuta daxita pexainaejavanëmi. 13 Nexata paxa perajutsicujinaetsibeje, caematacabibejecujinae, juyapijinë canajeta daxita pexainaejavanëmi pecaetuatsinexa palata. Bajaraxuacujinae jane baja pona tajënacuayabelia. Bajarajotalia pibisiacuene exanaponapona. Nexata vereta daxita paxa perajutsijavanëmitsi. 14 Nexata daxita bajarapanacuapijivi janibocuene tsipatatsi. Bajaraponë peveretsicujinae daxita pijapalatami, bitso namatavenona pexaejava. 15 Nexata jaita penacuenebinexa bajarapanacuata peecaenëjavabelia. Bajaraponë itorobatsi pijairanëjava petoevetaponaponaenexa pijamarrano. 16 Nexata bajaraponë bitso piajanixae, pepenenexa picani ayaijava jamatabëxaeyabiaba bopocuai, marrano pexaeyabiabijava. Bajarajota itsajivi ata apo rajutsitsi pexaejavanexa. 17 Nexata belia bajaraponë xaniavaetsia najamatabëxaina. Jamatabëjumaitsi mapacueniaje: “Taxa pijabota pexaejava ayaijava xaina pijajivi ayaibitsaëto piabatsinexa. Tonacopatabiabatsi ayaijava pexaejava. Itsiata xanë majotaje tëpaejitsianë baja tajani. 18 Nexata taxajavabelia naviatsianajë. Jumaitsinë meta tsane taxajavabelia: ‘Axa, pibisiacuene exanajë Diosojavabelia, xamëjavabelia ata. 19 Abejenë raja. Auranë baja rovia xamëjavabelia: “Taxënato,” tanejamëjava. Nexata saya nijajivitonënë nexanare,’ janë meta tsane taxajavabelia,” jamatabëjai juyapijinë. 20 Nexata baja naviata paxajavabelia. ’Itsa abaxë tajëverena najetaruca, pexënato pexainaenë copiatane. Nexata bajaraponë pexënato itaxutobejiobiatane. Mataenetsia cujinaejinalia pexënato. Nacoxivaetabarucapona. Copiapitsiaya itabaratsutsunexuaba pexënato. 21 Nexata bajaraponë jumaitsi paxajavabelia: “Axa, pibisiacuene raja exanajë Diosojavabelia, xamëjavabelia ata. Abejenë raja. Nexata baja rovia auranë xamëjavabelia: ‘Taxënato,’ tanejamëjava,” jai paxajavabelia. 22 Itsiata baitsi jane pexënato pexainaenë bajarajota jumaitsi pijajivijavabelia: “Naxanitsia. Bepijiayo taxënato patocaponaremena daxita matatoxenetsia pexaniapana, penajumaxuabipana. Pajumaacare bajarapapanata. Anillonua pacobesixatare. Zapatonua pataxuxatare. 23 Penasitsinë becerro papiremelia. Pabeyaxuabianame vajaxaenexa. ¡Fiesta exanaenatsi vajabarëyanexa! 24 Tsipaji raja maponë taxënatoje: ‘Tëpa meta baja,’ sivajamatabëjanë picani. Itsiata tsaena ponapona. ‘Naxuaba meta baja,’ sivajamatabëjanë picani. Itsiata baja icatsia patajopa,” jai pexënato pexainaenë pijajivijavabelia. Nexata taxuxuaba fiesta pexanaejava. 25 ’Bajarapamatacabi matapijinë pabiabelia nacuenebaponapona. Nexata penaviatsinë bo itsa imoxoyotanajetaruca, jumetane música. Jumetanenua peyavajibijava. 26 Nexata bajaraponë junata paxa pijajiviyajuvënënë. Jumaitsi: “¿Detsa pitsicuene yabara fiesta paexaname?” jai matapijinë. 27 Nexata paxa pijajivitonë jumaitsi: “Nejuyapijinë baitsi patajopa. Axa nexata paneitoroba patabeyaxuabinexa becerro, penasitsinë. Jamatejema tsaena ponapona nejuyapijinë,” jai bajaraponë matapijinëjavabelia. 28 Nexata matapijinë bitso anaepana. Apo jitsipae boyabelia pejonejava. Nexata paxa sivapitsaparenatsi. Jumaitsi pexënatojavabelia: “Naxanitsia. Najonemeya,” jai pexënatojavabelia. 29 Nexata matapijinë jumaitsi paxajavabelia: “Jume. Bajayajebi baja rovia catonacuenebaponaponatsi xanë. Caeto ata cajena apo cajumeapajejaitsi. Itsiata baitsi jane caeto ata apo nerajutsimë chivoyo ata fiesta tabarëexanaenexa tayapëtaevi. 30 Itsiata aeconoxae patajopa baja nexënato, ponë vereta nijapalatami petiriavijavabelia. Nexata tobeyaxuabame becerro, penasitsinë,” jai matapijinë paxajavabelia. 31 Nexata bajaraponë jumaitsi pexënatojavabelia: “Taxënato, xamë cajena xanëjavata ponaponame daxitamatacabi. Nexata daxita xua taxainaejava nijajava baja cajena. 32 Itsiata aeconoxae namatavenonatsi vajabarëyanexa. Tsipaji nejuyapijinë: ‘Tëpa meta baja,’ tasivajamatabëjainëmi, itsiata tsaena asaë. Penaxuabaponaponaenëmi icatsia baja patajopa,” jai bajaraponë pexënatojavabelia, jai Jesús mapalivaisije fariseovijavabelia, judíovi pecujarubivijavabelia ata.

Lucas 16

1 Jesús pijajivijavabelia livaisi tsipaeba. Jumaitsi mapacueniaje: —Petuxanenë, bitso pexainaenë, ponapona. Bajaraponë xaina pijajivitonë petoevetsinexatsi pecobecovë. Itsiata pepëya pijajivitonë pecobecovë toveretaponatsi. Nexata itsamonae tsipaebatsi pepëya pijajivitonë pecobecovë petoveretaponaejavatsi. 2 Nexata petuxanenë pijajivitonë junata. Jumaitsi pijajivitonëjavabelia: “Xamë pina tapëya netoveretaponame tacaevetsiaexanaejava. Pabaxutojavabelia matamoyaquinarubame xuanë canajetaponame tacobecovë, xuanënua netocomuataponame, bajarapabaxuto netocanaviatsianame. Nexata baja itsa netocanaviatsianame bajarapabaxuto, matavëjëa apo netoevetsimë tsane tacobecovë,” jai petuxanenë pijajivitonëjavabelia. 3 Nexata pijajivitonë sivapona bajarapabaxuto petocanaviatsinexa pijatuxanenë. Nexata bajarapabaxuto petocanaviatsivajënae jamatabëjumaitsi: “¿De tsaeta xua exanaenajë? Tajatuxanenë baja necapitsapaejitsia pecobecovë tatoevetaponaponaejavavecua. Apo necaëjëpae tsane tanacuenebinexa pabi tajacuata tanaevetsinexa. Bitso auranënua tsipae itsamonaejavabelia amoneya tavajëtaponaenexa palata tanamitsacomuatabiabinexa taxaejava. 4 Taneamoneyabivi meta abaxë, xua niamoneyaba, bevelia tovënëjonaponaenajë. Nexata tajatuxanenë tanecapitsapaecujinae, bajarapamonae pijaboyabelia itsa ponaenajë, xaniavaetsia necopiapitsiana. Nexata bajarapamonaejavata naponaponaenajë,” jamatabëjai bajaraponë. 5 Nexata bajaraponë junata daxita pamonae abaxë amoneyabatsi. Nexata pamonae amoneyabatsi, bajarapamonae, caenë canacujitsia, patapona bajaraponëjavaberena. Nexata bajaraponë copiaya petopatsinëtsijavabelia jumaitsi: “¿Detsa pacuenia niamoneyabame abaxë, xua tajatuxanenë pijajava catsicopatatsi? jai bajaraponë. 6 Nexata ponë amoneyabatsi, jumaitsi: “Camoneyabatsi abaxë tacarajutsinexa aceiteranë ochocientos pagalónbeje,” jai. Nexata bajaraponë jumaitsi piamoneyabinëtsijavabelia: “Bevelia saya catocopatsianatsi. Mara picani pacuenia niamoneyabameje, tanetoitanerubibaxutotamëje. Pire cajena. Icatsia itsabaxutojavabelia saya cuatrocientos pagalónbejenexa bepijia yaquinarure. Nexata saya bajarapacuenia tajatuxanenë rajutsianame,” jai bajaraponë piamoneyabinëtsijavabelia. 7 Bajaraxuacujinae icatsia itsanë topatatsi. Nexata icatsia jumaitsi bajaraponëjavabelia: “¿Jica xamë? ¿Detsa pacuenia niamoneyabame?” jai. Nexata bajaraponë jumaitsi: “Camoneyabatsi abaxë tacarajutsinexa cien pabultobeje trigoxubultonë,” jai. Nexata bajaraponë jumaitsi piamoneyabinëtsijavabelia: “Mara picani pacuenia niamoneyabameje, tanetoitanerubibaxutotamëje. Pire cajena. Icatsia itsabaxutojavabelia saya ochenta pabultobejenexa yaquinarure. Nexata saya bajarapacuenia tajatuxanenë rajutsianame,” jai bajaraponë piamoneyabinëtsijavabelia. Bajarapacuenia exanapona daxita piamoneyabivitsijavabelia pesivajamatabëcuene xanepanaenexatsi, xaniavaetsia pecopiapitsinexatsi pijabota penaponaponaenexa, pijatuxanenë itsa navecuacapitsapatsi. Nexata jane baja daxita piamoneyabivitsi tocanaviabatsi. Bevelia matamota petoyaitanetuarutaponae baxutonëtsi. 8 Bajaraxuacujinae pijatuxanenëjavabelia pona perajutsinexa jane baja bajarapabaxutonë. Nexata pijatuxanenë jumaitsitsi: “Xamë baja rovia pibisiacuene exaname. Itsiata baitsi jane niaitatsacaxae, exaname pacuenia catoxanepanaejitsia nevajënaeyabelia,” jaitsi pijatuxanenë. Nexata pacuenia pijatuxanenë pepëya pecobecovë petocanajetabiabinë ajamatabëcueneitatsaca, bajara pijinia pacuenia Dioso apo pejumecovënëtsivi ajamatabëcueneitatsaca Dioso pejumecovënëtsivi matatoxenetsia mapanacuapijicuene yabaraje, jai Jesús pijajivijavabelia. 9 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacamuxujiobatsi xaniavaetsia. Mapanacuapijipalatata payavenonare itsamonae. Nexata pacuenia pijatuxanenë pecobecovë petoevetsinë, pesivajamatabëcuene xanepanaevitsi xaina, xaniavaetsia pecopiapitsinexatsi pijabota penaponaponaenexa pijatuxanenë pecapitsapaecujinaetsi, bajara pijinia pacuenia paxamë ata athëbëtatsia paxainaename papecasivajamatabëcuene xanepaenaevi. Nexata pamatacabi patëpame, itsajota apo panamatavenonaemë palata, Dioso pacacopiapitsiana apo pevereverecaebonëjavatatsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 10 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pajivi xaniavaetsia toeveta tsiquirijavayo ata itsanë pecobecovë, bajarapajivi xaniavaetsia toevetsipa ayaijava ata. Pajivi bijiaya toeveta tsiquirijavayo ata itsanë pecobecovë, bajarapajivi bijiaya toevetsipa ayaijava ata. 11 Itsanë pecobecovë, mapanacuapijicueneje, palata ata, xaniavaetsia itsa apo patoevetsimë tsipae, nexata itsajivi ata apo pacaevetsiaexanae tsipae Dioso pijacuene, xua bitso namatamota mapanacuapijicuene matatoxenetsiaje. 12 Itsa xaniavaetsia apo patoevetsimë tsipae itsanë pecobecovë, nexata pitsijava picani pacaevetsiaexana, bajarapitsijava itsajivi ata apo pacarajutsi tsipae pepo panijajavanexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 13 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsajivi ata acuenebi caecuenia petonacuenebijava anijanëbeje pijatuxanenëbeje. Caenëjavabelia jitsipaejitsipa petonacuenebijava. Itsanëjavabelia apo jitsipae tsipae petonacuenebijava. Bajara pijinia itsi pajivi bitso jitsipa Dioso. Pajivi bitso jitsipa Dioso, nexata itsa tonacueneba Dioso, acuenebi bitso pejitsipaejava palata, jai Jesús pijajivijavabelia. 14 Fariseovi, bitso palata pejitsipaevi, jumetaeyena Jesús petsipaebilivaisi pijajivijavabelia. Nexata fariseovi jumecapocaponatsi Jesús. 15 Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —Paxamë pajitsipabiabame jivi pejumaitsinexa paxamë yabara: “Fariseovi raja pexaniajamatabëcuenevi,” pejainexa. Itsiata baitsi jane Dioso pacajamatabëcueneyapëtane pexaniajamatabëcuene apo panexainaevicuene. Pacuene bitso jivi tsitapexaniacuenetsi, bajarapacuene Dioso apo tsitapexaniacuenetsi, jai Jesús fariseovijavabelia. 16 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Juanpijinë jivibautisabinëmi pepatsivajënaeya, jivi xaina Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pejumecovënëtsinexa. Bajayata Diosojumepaebivi profetavi ata petsipaebilivaisianë ata, xaina jivi pejumecovënëtsinexa. Itsiata Juanpijinë pepatsicujinae, pexanialivaisi tsipaebaponajë. Tsipaebaponajë Dioso pijajivi pevetsijavanexa. Nexata daxitajivi bitso jitsipa penajonenexa Dioso pijanacuayabetsia, jai Jesús fariseovijavabelia. 17 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Mapanacuaje, itaboxo yajava, jemata vereverecaena. Itsiata baitsi jane palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bajarapacuenia apo vereverecae tsane. Nexata daxita pacuene yabara tajëvelia vajunupaeba bajarapalivaisita, pepacuene xaniajai tsane, jai Jesús fariseovijavabelia. 18 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Ponë pijava xuaba, nexata icatsia itsava itsa pita, bajaraponë pibisiacuene exana pevitota. Nexata naneconita Diosojavabelia. Tsipaji pepo pijavavecua jaita itsava. Dioso cajena abaxë bajaraponë pexuabiva pepo pijavacuenia totanetsi. Ponë ata itsanë pexuabiva pita, bajaraponë ata pibisiacuene exana pevitota. Nexata naneconita Diosojavabelia. Tsipaji itsanë pijava yacajërëta, pova abaxë Dioso tanetsi itsanë pepo pijavacuenia, jai Jesús fariseovijavabelia. 19 Icatsia Jesús livaisi tsipaeba fariseovijavabelia. Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Bitso pexainaenë, riconë, ponapona. Daxitamatacabi naxatababiaba bitso pexaniaviriajavanë. Pexaejava, pexaniaviriajava, xaeyabiaba. 20 Riconë pijabo matatoyorotsia yacaranata ibopanaxanetonë mataropotsia pefaratsijavaxanetota. Nexata bajarapacaranatsijavaxaneto jumavelia baupa muxuneneta, bepejiobinë, Lázarovënënë, boquecabiaba. Lázaro daxitanë perabëtsabana. 21 Lázaro picani jamatabëxaeyabiaba riconë pexaeyabiabijavata piothopaepërë mesa bëxëpanareca. Avirixi ata patabiaba itsajota Lázaro bocabiaba. Petsabanaejava raebabiabatsi. 22 Nexata baja belia Lázaro tëpa. Petëpaecujinae Lázaro ángelevi caponayatsi Dioso pijanacuayabetsia, itsabetsia Abrahampijinë petëpaecujinae ponapona. Bajaraxuacujinae riconë ata tëpa. Mëthëtatsi. 23 Riconëmi petëpaecujinae pata petëpaevi pepatabiabinacuayabelia. Nexata bajarapanacuata riconëmi bitso navixaetaeya bejiobi tsaponaponae. Nexata riconëmi athëbëa benaëcotsia. Tajëtatsia taenuta Abraham penucaejava. Lázaro nucaya Abraham pemuxunenetatsia. 24 Nexata riconëmi vavajai. Jumaitsi Abrahamjavabelia: “Amo Abraham, nitaxutotsoniataema. Netoitorobimica Lázaro. Nacobeupijabutsi merata neebarëtocainejebiaexanaejitsia. Bitso jamatabëfaenajë mapatajutaje,” jai riconëmi. 25 Nexata Abraham jumaitsi riconëmijavabelia: “Tamomo, najamatabënapire. Pamatacabi pinaena abaxë asaëmë tsaponaponae nenaexanaeirata, ëpexaniacuene picani xainame. Lázaro pijinia pamatacabi abaxë asaë tsaponaponae, bitso picani bejiobi. Itsiata juya mapamatacabije pexaniacuenia majotaje catsuponapona. Xamë biji navixaetaeya ponaponame. 26 Itsajivi jamatabëponae ata bajarabereca, acuenebi itsiata pepanepaenexa bajarabereca. Tsipaji bitso ayaiitapajanitoxanetoreca. Bajaraxuata paxamë ata apo pacacaëjëpae panepanepaenexa mabetsinaje,” jai Abraham. 27 Nexata icatsia riconëmi jumaitsi Abrahamjavabelia: “Amo Abraham, pexaniacuene cavajëtatsi. Tonajumeitorobianame Lázarota taxa pijaboyabelia. 28 Bajarajotalia xainajë cinco ponëbeje tajuyapijivi. Xaniavaetsia Lázaro tsipaebiana. Muxujiobiana bajarapamonae ata peponaeyaniva mapanavixaetaeyabiabinacuaya berenaje,” jai riconëmi Abrahamjavabelia. 29 Nexata icatsia Abraham jumaitsi riconëmijavabelia: “Bajarapamonae baja xaina Moiséspijinë peyaquinaelivaisianë. Diosojumepaebivimi profetavi ata peyaquinaelivaisianë ata, xaina baja. Nexata nejuyapijivi itsa apo jitsipae tsane peponaenexa bajarapanacuayabelia, nexata nejuyapijivi jumecovënëtsiana bajarapamonaemi peyaquinaelivaisianë,” jai Abraham riconëmijavabelia. 30 Riconëmi icatsia jumaitsi Abrahamjavabelia: “Jume raja. Apo jumecovënëtsi tsane cajena bajarapalivaisianë. Itsiata itsajivi itsa asaë tsane petëpaecujinae penaviatsinexa pecovëyabelia, tsipaebiana tajuyapijivijavabelia. Nexata tajuyapijivi copabiana pibisiacuene pexanabiabijava. Najamatabëcuenepënëyorotsiana Diosojavabelia,” jai riconëmi Abrahamjavabelia. 31 Nexata icatsia Abraham jumaitsi riconëmijavabelia: “Nejuyapijivi itsa apo jumecovënëtsi Moiséspijinë peyaquinaelivaisianë, Diosojumepaebivimi profetavi peyaquinaelivaisi ata, nexata pajivi asaë petëpaecujinae, mavelia ponae ata tsipaeje petsipaebinexa nejuyapijivijavabelia, itsiata nejuyapijivi apo jumecovënëtsi tsipae bajarapajivi ata,” jai Abraham riconëmijavabelia, jai Jesús fariseovijavabelia.

Lucas 17

1 Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xanë tajajivixae, itsamonae jamatabëcueneëjëbabiabianatsi pibisiacuene pexanaenexa. Nexata itsamonae pejamatabëcueneta tajajivi pibisiacuene exanaena. Nexata pajivi pejamatabëcueneta tajajivi pibisiacuene exanaena, bajarapajivi Diosojavabelia bitso naneconitsiana. Nexata bajarapajivi pinijicuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi. 2 Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi, abaxë bepejevaxijamatabëcuene xaina Dioso pejumecovënëtsijava yabara. Nexata apo ajamatabëcuenesaë. Nexata pajivi tajajivijavabelia pibisiacuene jamatabëexanaeyaexana, abaxë tajajivijavabelia pibisiacuene exanaeyaexanaenejeva, bajarapajivi bevësicëtatsi ibotoxanetojavabelia. Nexata bajarapajivi yamaëya, ibotoxaneto yajava, bexuarecatsi pucaxaneto tuatuajëareca. Bajarapacuenia bexuarecatsi, tajajivijavabelia pibisiacuene itsa exanaeyaexana bitso penaneconitsiyaniva Diosojavabelia. 3 Nexata xania. Panayajivitaema pibisiacuene, jai Jesús pijajivijavabelia. Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsanë Dioso panenajuajumecovënëtsivi pibisiacuene itsa pacaexanaena paxamëjavaberena, bajaraponë xaniavaetsia paitavetsianame. Nexata baja itsa aura tsane pibisiacuene papecaexanaejava yabara, nexata pexaniajaijumeta itsa pacanavajunupaebiana pecopatsijavanexa bajarapacuene, pajamatabëcuenecaevianame pibisiacuene papecaexanaejava. Pabarajamatabëcuenexanepanaename bajaraponë. 4 Caematacabita siete xuabeje pibisiacuene pacaexanae ata tsane, itsiata siete xuabeje itsa aura tsane pibisiacuene papecaexanaejava yabara, nexata pexaniajaijumeta itsa pacanavajunupaebiana pecopatsijavanexa bajarapacuene, itsiata pajamatabëcuenecaevianame. Pabarajamatabëcuenexanepanaename bajaraponë, jai Jesús pijajivijavabelia. 5 Jesús pijaapóstolevi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, paneyavenonare: “Xanë cajena necaëjëpa daxitacuene taexanaenexa,” nejaitsabiabijava orijibia patacajumecovënëtsinexa, jai Jesús pijaapóstolevi. 6 Nexata Jesús jumaitsi pijaapóstolevijavabelia: —Tsiquirijavayo ata xanë yabara itsa pajamatabëjumaitsimë tsipae: “Xaniajai cajena. Jesús caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa,” itsa pajamatabëjamë tsipae, nexata paxamë ata pacacaëjëpaejitsipa ayaicuene paneexanaenexa. Nexata itsa pajumaitsimë tsipae mapanaejavaxanetojavabeliaje: “Yatabutopaya natixire. Nucaename pucaxaneto tuatuajëtalia,” itsa pajamë tsipae, nexata naejava ata pacajumecovënëtsipa cajena, jai Jesús pijaapóstolevijavabelia. 7 Jesús icatsia jumaitsi pijaapóstolevijavabelia: —Paxamëyajuvënënë xainaejitsipa pijajivitonë. Nexata itorobijitsipa petonacuenebaponaponaenexatsi. Nexata bajaraponë pijatuxanenë ira petocueponaponaecujinae, patsipa pijatuxanenë pijaboyaberena. Itsa jume, baca petoevetaponaponaecujinae patsipa. Nexata paxamëyajuvënënë petuxanenëxae, pijajivitonëjavabelia apo jumai tsipae: “Jonemena baja. Ecare nexaejava tacarajutsinexa,” apo jai tsipae pijajivitonëjavabelia. 8 Jume baja cajena. Biji rajane jumai tsipae pijajivitonëjavabelia: “Netoexanare taxaejavanexa. Nexata abaxë nevetanucaename tanabanijavata. Bajaraxuacujinae xamë nabanianame,” jai tsipae pijajivitonëjavabelia. 9 “Xanepana rabaja. Pexaniacuene bitso netoexaname,” apo jai tsabiabinua pijajivitonëjavabelia petonacuenebabiabijavatsi yabara. Bajarapacuenia apo jumai tsabiabi tsipae tsipaji saya pijajivitonë tsaponaponae. Nexata pacuenia pijatuxanenë itorobatsi, bajaraponë exanabiabijitsipa. 10 Bajarapacuenia paxamë ata patoexanare Dioso papecaitorobicuenia. Itsa patoveretsianame Dioso papecaitorobicuenia panetoexanavanapaejava, nexata saya namataenetsia panajumaitsimë tsane: “Vaxaitsi saya vajatuxanenë pijajivitsi. Nexata vajanacaitorobicuenia toexanavanapatsi,” panajamë tsane. Pëtsa panajumaitsimë: “Itsajivi meta nacajumai tsane: ‘Xanepana rabaja. Xaniavaetsia Dioso patonacuenebame,’ nacajai meta tsane,” panajamë pëtsa, jai Jesús pijaapóstolevijavabelia. 11 Jesús pona Jerusalén tomarabelia. Itsajota Samaria nacuabeje Galilea nacuabeje namuxunenecaxitajarababeje, bajaraxuayo Jesús najetaruca. 12 Itsa baja Jesús patsijitsia tsiquiritomarayojavabelia, mataenenatsi diez ponëbeje bajayajebi bitso peperabëtsabanaevi. Itsiata tajiyo bajarapamonae vecuanubenaothopatsi. 13 Bajarapamonae ayaijumeta jumaitsi Jesúsjavabelia: —¡Jesús, paneitaxutotsoniataema! jai. 14 Nexata Jesús itsa tane bajarapamonae, Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Panaitajëtsianame sacerdotevijavabelia papecaperabëtaenexa, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. Nexata bajarapamonae pona sacerdotevijavabelia. Nexata bajarapamonae namutua penajetarubenaejavata pepatsinexa sacerdotevijavabelia, namutua baja perabëxanepananajetarubena. 15 Daxita bajarapamonae peperabëxanepanaejava itsa tane, nexata caenë saya bajarapamonaeyajuvënënë naviateca Jesúsjavabelia. Bajaraponë namutua ayaijumeta Diosojavabelia jumai tsanajetarucae: “¡Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë! ¡Tavitanejavami baja vecua, nejamatejemayaexaname!” jai tsanajetarucae bajaraponë Diosojavabelia. 16 Bajaraponë itsa pata Jesúsjavabelia, pematabacabëta irataeya bocajunua Jesús pitabarata. —Pexaniacuene netoexaname. Nejamatejemayaexaname baja tavitanejavamivecua, jai Jesúsjavabelia. Bajaraponë Samaria nacuapijinë. 17 Nexata Jesús jumaitsi bajarajota penubenaevijavabelia: —Diez ponëbeje bitso peperabëtsabanaevi jamatejemayaexanajë. ¿Detsa meta xuajitsia daxita apo najuapatsi? 18 Maponëje caenë saicaya nacuapijinë, apo judíonë ata, naviateca Diosojavabelia pejumaitsinexa: “¡Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë! ¡Tavitanejavami baja vecua, nejamatejemayaexaname!” pejainexa Diosojavabelia, jai Jesús bajarajota penubenaevijavabelia Samaria nacuapijinë yabara. 19 Nexata Samaria nacuapijinëjavabelia Jesús jumaitsi: —Nonotapunare. Ponare baja. Jamatejemamë rabaja tanejumecovënëtsixaemë tacajamatejemayaexanaejavanexa, jai Jesús. 20 Fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa paepatota copiapatsiana Dioso pijajivi pevetsijava pijajivi mapanacuataje? jai fariseovi. Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Dioso taxuxuabi ata pijajivi pevetsijava mapanacuataje, apo taetsi vajaitaxutota. 21 Nexata jivi apo jumai tsane: “Copiapata rabaja majotaje Dioso pijajivi pevetsijava mapanacuataje,” apo jai tsane. “Copiapata rabaja majotaliaje Dioso pijajivi pevetsijava mapanacuataje,” apo jainua tsane. Dioso rabaja capanepaeya aeconoxae evetapona pijajivi paxamë tuatuajëta, jai Jesús fariseovijavabelia. 22 Nexata Jesús itsamatacabi mapanacuaje pevetsijavanexa, tajëvelia navajunupaeba pijajivijavabelia. Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Itsamatacabi xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, mapanacuaje taevetsinë tsane. Nexata paxamë picani bitso pajitsipaename patanetaenexamë mapanacuaje taevetsicuene. Itsiata baitsi jane apo pataemë tsane mapanacuaje taevetsicuene. 23 Nexata itsamonae pacajumai tsane: “Bajarajotalia eca mapanacua pepo pevetsinëje,” pacajai tsane xanë yabara. Itsa jume, pacajumai tsane: “Majota ecaje, mapanacua pepo pevetsinëje,” pacajai tsane xanë yabara. Itsiata pëtsa paponame. Pëtsa pamuxunaponamenua bajarapamonae pepëta. 24 Pacuenia yamaxë itsa nivejai tsajuni athëbëvetsica, caecuenia jivi cotiatane daxitajava, bajara pijinia pacuenia daxitanacuanëpijivi caecuenia netaena pamatacabi patsianicajë xanë, Daxitajivi Pematapijinënë. 25 Itsiata copiaya ayaicuenia navixaetaeya bejiobinë tsane. Mapanacuataje pejinavanapaevi apo nejumecovënëtsinua tsane Dioso athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica. 26 Pacuenia bajayata jemata itsi pamatacabi Noépijinë ponapona, bajara icatsia jemata itsane pamatacabi xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, jemata icatsia patsianicajë. 27 Bajayata pamatacabi Noépijinë ponapona, jivi picani xaniavaetsia jamatejema pexaejava xaevanapa. Apaevanapanua. Nacojiobapona itsamonae. Itsamonae pexënatoyonë pebijavabelia canajetapona petonacojiobinexatsi. Bajarapamonae jamatejema saya jinavanapa. Nexata bajarapamatacabi Noépijinë ëpijamonae pinijibarcojavabelia barëjunua. Nexata daxitajivi merata bubuna jemata ira itsa bubuta. 28 Bajara pijinia itsi bajayata pamatacabi Lotpijinë ponapona. Jivi saya jamatejema jinavanapa. Pexaejava xaevanapa. Apaevanapanua. Comuacapona. Canajetapona. Ubapona pijapabianë. Pijabonë ata exanapona. 29 Itsiata baitsi jane pamatacabi Lotpijinë Sodomatomara vecuapitsapa, jemata athëbëvetsica pinijicuenia isotonë othopaica. Othopaica pitarutsiibotonënua. Nexata daxita Sodoma tomarapijivimi tajuatsi. Nexata baja verebiabatsi. 30 Bajara pijinia pacuenia icatsia jemata itsane pamatacabi xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, jemata icatsia patsianicajë, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata icatsia pepatsijavanexatsica. 31 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pamatacabi xanë jemata patsianicajë, itsajivi ata pëtsa sivanajamatabëxaina mapanacuapijicueneje. Nexata pajivi athëbëyo bojumatatsia ecaya, perunaecujinaetsica, pëtsa sivanajamatabëxaina pijaboënëalia pebobenaejavanë pejutsinexa. Pajivi pijinia pijapabita nacuenebaponapona, pëtsa najamatabëxaina penaviatsinexa pijaboyabelia. 32 Panajamatabënapire pacuenia bajayata Lotpijinë pijavami exanatsi. Lotpijinë pijavami pesivanajamatabëxainaexae mapanacuapijicuene, napijivitaeyojopa. Nexata baja tëpa. 33 Pajivi exanaponapona penatojitsipaecuenia, apo xainae tsane matacabi apo pevereverecaejava. Itsiata baitsi jane pajivi xanë tajamatabëcueneta copatsiana penatojitsipaecuenia pexanabiabijavami, bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava, jai Jesús pijajivijavabelia. 34 Icatsia Jesús jumaitsi tajëvelia pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamatacabi patsianicajë, bajarapameravi anijanëbeje majitanucaenabeje caecamata. Itsanë tanejumecovënëtsinë tsane. Itsanë apo tanejumecovënëtsinë tsane. Nexata tanejumecovënëtsinë pitsianatsi ángelnë. Apo tanejumecovënëtsinë copatabuatsianatsi. 35 Anijavabeje pijinia najuacuabanucaenabeje caejavata. Nexata tanejumecovënëtsiva pitsianatsi. Apo tanejumecovënëtsiva copatanutsianatsi. 36 Anijanëbeje pijinia najuanacuenebanucaenabeje pabita. Nexata tanejumecovënëtsinë pitsianatsi. Apo tanejumecovënëtsinë copatanutsianatsi, jai Jesús tajëvelia pijajivijavabelia. 37 Jesús nexata pijajivi itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, ¿detsa jota bajarapacuenia yajuvënëpitsianatsi? jai Jesús pijajivi. Nexata Jesús jumaitsi tajëvelia pijajivijavabelia: —Pacuenia quequeremonae bepijia yapëtane itsajota petuxutsaebinë boca bajarajota penacaetuatsinexa, bajara pijinia pacuenia daxita tajajivi bepijia yapëtaena tapatsijavatsica penacaetuatsinexa xanëjavaberena, jai Jesús pijajivijavabelia.

Lucas 18

1 Jesús pijajivi livaisi tsipaeba mapacueniaje Jesús pijajivi jamatabëcuenecueranaenejeva pevajëtabiabinexa Diosojavabelia. 2 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Tomarata ponapona jueznë. Bajaraponë pevetsinë jivi penaneconitsiaexanaecuene. Bajaraponë Dioso apo cujunavi. Jivi ata apo cujunavi. 3 Bajarapatomarata ponapona pamona pevecuatëpaevatsi. Bajarapova ponabiaba jueznëjavabelia pejumaitsabiabinexa: “Naneconitsiaexanare ponë xanëjavaberena naneconita. Naneconitsiaexanare pacuenia caitoroba nijatuxanenë bajarapitsivi nenaneconitsiaexanaenexa,” pejaitsabiabinexa, bajarapova ponabiaba jueznëjavabelia. 4 Itsiata abaxë bajayajebi jueznë apo jamatabëcueneyavenonae bajarapova. Belia baja bexëa jueznë jejai. Nexata jueznë jamatabëjumaitsi: “Dioso picani apo cujunavinë. Jivi ata picani apo cujunavinë. 5 Itsiata mapovaje tanejamatabëitonotabiabixae, yavenonaenajë pacuenia nitorobabiaba. Nexata baja bajarapova matavëjëa apo patabiabirena tsane xanëjavaberena tanecueranaeyaexanaenexa,” jamatabëjai jueznë, jai Jesús pijajivijavabelia. 6 Jesús icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: —Bajara jamatabëcueneitsi jueznë, pibisiajamatabëcuenenë ata. Yavenona bajarapova asaëya pevajëcabiabixaetsi. 7 Bajara pijinia pacuenia Dioso ata pijajivi yavenonaena itsamonae pibisiacuene itsa exanatsi. Bajarapacuenia Dioso pijajivi yavenonaena bajarapamonae itsa vajëtabiabiana Diosojavabelia matacabijebi, meravi yajava. Dioso cajena apo cuenenajematsi tsane itsa yavenonaena pijajivi. 8 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Dioso apo cuenenajematsi tsane itsa yavenonaena pijajivi itsamonae pibisiacuene pexanaeyanivatsi. Pamatacabi xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, icatsia patsianicajë, ¿caxitajarabianajë tsaja abaxë tanecopiaevetavanapaevi? jai Jesús pijajivijavabelia. 9 Itsajota Jesús pijajivijavabelia livaisi tsipaeba, bajarajota nubena itsamonae. Bajarapamonae jamatabëjumai tsabiabi: “Vaxaitsi cajena pexaniajamatabëcuenevitsi itsamonaevecua. Itsamonae bitso nacavecuapibisiajamatabëcuenevi,” jamatabëjai tsabiabi. Nexata bajarapamonaejavabelia Jesús livaisi tsipaeba. Jumaitsi mapacueniaje: 10 —Anijanëbeje tsiabeje templobojavabetsia pevajëtsinexabeje Diosojavabelia. Caenë fariseonë. Itsanë gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabinë. 11 Nexata fariseonë nuca. Fariseonë pevajëtsijavata Diosojavabelia, bitso bepexaniajamatabëcuenenë nataeya jumaitsi mapacueniaje: “Diosomë, pexaniajamatabëcuene carajutatsi. Tsipaji pacuenia itsamonae jamatabëcueneitsi tsenae, bajara xanë apo jamatabëcueneitsinë. Yamaxëitojorobiaya jivi apo tavecuanacobetoxotsinë. Apo tacujirubejenë cajena. Apo tajaitsinë itsava tajavavecua. Pacuenia maponëje gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabinë jamatabëcueneitsije, bajara xanë apo tajamatabëcueneitsinë. 12 Caesemana canacujitsia, anijamatacabibeje, najamatabëcuenexaniavaetsiaya ponaponabiabajë xaenejevanë taxaejava tacavajëtsinexa xamëjavabelia. Daxita pacuene nacanabajë, diez xuabejeyajuvënëjava, caejava, xamëjavabelia carajutabiabatsi ofrendacuenia,” jai mapacueniaje fariseonë templobota pevajëtsijavata Diosojavabelia. 13 Nexata ponë gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabinë, pevajëtsijavata Diosojavabelia tajiyo nucalia piauraxae. Athëbëabetsia ata penavëyotsijava cujunava. Namëpabëbenuca pecobeta pejamatabëbëjaixae pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Nexata bajaraponë Diosojavabelia pevajëtsijavata jumaitsi mapacueniaje: “¡Diosomë, nitaxutotsoniataema! ¡Pibisiacuene cajena bitso xanë exanabiabajë!” jai bajaraponë templobota pevajëtsijavata Diosojavabelia, jai Jesús mapacueniaje bepexaniajamatabëcuenevi penataevijavabelia. 14 Icatsia Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Ponë gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabinë, bajarapacuenia pevajëtsixae Diosojavabelia, Dioso baja vecuaajibiaexanatsi pibisiacuene pexanaeneconimi. Nexata baja bajaraponë naviata pijaboyabelia pianeconijibinë. Ponë fariseonë, navajëtsi ata Diosojavabelia, itsiata pijaneconi yajava naviata pijaboyabelia. Tsipaji beayaijamatabëcuenenë natane pevajëtsijavata Diosojavabelia. Bajaraxuata pajivi beayaijamatabëcuenejivi natane itsamonaevecua, bajarapajivi beveliajamatabëcuenejivi exanaenatsi Dioso. Pajivi saya beveliajamatabëcuenejivi natane itsamonaevecua, bajarapajivi ayaijamatabëcuenejivi exanaenatsi Dioso, jai Jesús bepexaniajamatabëcuenevi penataevijavabelia. 15 Itsamonae pejevaxijivixi tocapataponatsi Jesús pecobeta pejayataponaenexa. Nexata Jesús pijajivi itsa tane bajarapacuene, Jesús pijajivi itaveta pexi pecapatsivi. Jesús pijajivi jumaitsi pexi pecapatsivijavabelia: —Pëtsa patocapataponame panexi Jesúsjavabelia, jai. 16 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pëtsa paitavetame. Pacopare pejevaxijivixi pepatsinexa xanëjavaberena. Mapitsipejevaxijivixije jumeaebinejeva xaniavaetsia bajumecovënëta palivaisi tsipaebatsi. Nexata pamonae jitsipa pejonejava Dioso pijanacuayabetsia, bajara pijinia pacuenia jumeaebinejeva xaniavaetsia bejumecovënëta Dioso pejumelivaisi. 17 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Mapitsipejevaxijivixije itsa jumecovënëta palivaisi tsipaebatsi, bajumecovënëta xaniavaetsia jumeaebinejeva. Nexata pamonae jitsipa pejonejava Dioso pijanacuayabetsia, bajara pijinia pacuenia jumeaebinejeva xaniavaetsia bejumecovënëta Dioso pejumelivaisi. Nexata pamonae jumeaebinejeva xaniavaetsia jumecovënëtsiana Dioso pejumelivaisi, bajarapamonae jonena Dioso pijanacuayabetsia. Itsiata baitsi jane pamonae Dioso pejumelivaisi jumeaebinejeva xaniavaetsia apo jumecovënëtsi tsane, apo jone tsane Dioso pijanacuayabetsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 18 Pevëjëato, judíovi pevetsinë, yanijoba Jesúsjavabelia. Pevëjëato jumaitsi mapacueniaje: —Petuxanenë, pexaniajamatabëcuenenëmë, ¿detsa pitsicuene exanaenajë taxainaenexa matacabi apo pevereverecaejava? jai pevëjëato. 19 Nexata Jesús jumaitsi pevëjëatojavabelia: —¿Detsa xuajitsia: “Pexaniajamatabëcuenenëmë,” nejamë? Ajibi raja itsapebi ata pexaniajamatabëcuenenë. Caenë rabaja Dioso pexaniajamatabëcuenenë. 20 Xamë baja yapëtaneme pacuenia Dioso pejumelivaisita itoroba jivi pejumecovënëtsinexa. Jumaitsi mapacueniaje: “Pëtsa jaitame itsapetiriva nijavavecua. Pëtsa beyaxuabame jivitonë. Pëtsa nacobetoxotame. Pëtsa itsamonae pexanaejava yabara najumetsënëtsiaya paebame. Axa yaiyataema. Ena ata yaiyataema,” jai Dioso pejumelivaisita. Xamë baja yapëtaneme bajarapalivaisi, jai Jesús pevëjëatojavabelia. 21 Nexata pevëjëato jumaitsi Jesúsjavabelia: —Daxita rabaja bajarapalivaisianë jumecovënëtajë pejevaxinënëjavaveliacujinae, jai pevëjëato. 22 Itsa Jesús jumetane bajarapacuenia pejumecanaviatsijavatsi, nexata icatsia jumaitsi pevëjëatojavabelia: —Abaxë raja catosaica caejava nexanaenexa. Canajere daxita nexainaejavami. Bajarapamatamomi tsicobetsanaename bepejiobivi. Bajaraxuacujinae nepënaponaename. Nexata bajarapacuenia xainaename bitso nexainaecuene Dioso pijanacuatatsia, jai Jesús pevëjëatojavabelia. 23 Bajarapacuenia Jesús itsa jumaitsi pevëjëatojavabelia, nexata pevëjëato bitso bejamatabëjiobi tsanajetsireca. Tsipaji pevëjëato daxitacuene bitso pexainaenë. Nexata pevëjëato apo jamatabëjumecovënëtsi palivaisi Jesús tsipaeba. 24 Itsa Jesús tane pevëjëato bepejamatabëjiobi tsanajetsijavareca, nexata pevëjëato pecovëta jumaitsi pijajivijavabelia: —¡Pamonae bitso daxitacuene pexainaevi, tsiayapëbejetsi bitso penajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia pecapanepaenexatsi Dioso pijanacuayabetsia! 25 Pacuenia camello acuenebi pejonejava palutaetoitaxutovojotualia, bajara pijinia pacuenia bitso pexainaenë acuenebi tsane pejonejava Dioso pijatomarabetsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 26 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa nexata pitsivi panepaena Diosojavabelia, bitso pexainaevi ata, itsa apo panepae tsane Diosojavabelia? jai Jesús pijajivi. 27 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacuene jivi apo caëjëpaetsi pexanaenexa, bajarapacuene Dioso caëjëpatsi pexanaenexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 28 Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, paxanë rabaja pacopatajë daxitacuene pataxainaejavami. Nexata baja pacapënajinavanapatsi, jai Pedro. 29 Jesús nexata jumaitsi: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pajivi Dioso pijacuene petonacuenebinexa pueneta pijabomi, paxa ata, pena ata, pematapijivi ata, pejuyapijivi ata, pijava ata, pexi ata, nexata bajarapajivi mapanacuataje pepuenetsijavami matatoxenetsia Dioso rajutsianatsi. Nexata bajarapajivi bexëajavabelia petëpaecujinae ata Dioso rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava, jai Jesús pijajivijavabelia. 31 Jesús itsamonaevecua ëpijajivi, doce ponëbeje, junata pimoxoyotsinexatsi. Nexata Jesús pebeyaxuabijavanexatsi, tajëvelia navajunupaeba pijajivijavabelia. Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Panejumetaema. Mara Jerusalén tomarabelia ponatsije. Bajayata Diosojumepaebivimi profetavi, xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, talivaisi tajëvelia yaquina. Pacuenia nexanaejitsia, daxita bajarapalivaisi bajayata profetavimi tajëvelia yaquina. Nexata daxita pacuenia xanë talivaisi bajayata tajëvelia profetavimi yaquina, daxita jane baja bajarapacuene Jerusalén tomaratalia netocopiapatsiana. 32 Itsanacuaverena pepatsivi pecobeyabelia necanajetsiana tanebeyaxuabinexa. Bajarapamonae necanecaponaena. Nebijataena pibisiacuenia. Nesuabiana. 33 Nejumatitibabena penaneconitsivi pejumaconitabiabimacata. Bajaraxuacujinae nebeyaxuabiana. Itsiata baitsi jane tanebeyaxuabicujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata pebeyaxuabijavanexatsi. 34 Itsiata Jesús pijajivi apo jumeyapëtae pajamatabëcuene yabara Jesús jumaitsi. 35 Jesús imoxoyotanajetaruca Jericótomara. Nexata namuto muxuneneta eca bitso pitaxutotsëcënaenë, apo petaenë. Bajaraponë amoneya palata vajëcabiabeca jivijavabelia. 36 Nexata bitso pitaxutotsëcënaenë itsa jumetane jivibitsaëtoxaneto pecuaicuaijai tsanajetarubenaejava namutua, bajaraponë epajunateca. —¿Detsa xua pajaitame? jai tsecae bajaraponë. 37 Nexata jivi jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Jesús raja, Nazaret tomarapijinë, maxuayo najetarucaje, jai jivi. 38 Nexata pitaxutotsëcënaenë vavajai tsecae. —¡Jesús, Davidpijinë pemomomë, nitaxutotsoniataema! jai tsecae bajaraponë. 39 Nexata picani itsamonae, Jesús pevajënaeya penajetarubenaevi, jumeitaveta bajaraponë pemoyanexa. Itsiata biji bitsoyo orijibia vavajai tsecae. —¡Davidpijinë pemomomë, nitaxutotsoniataema! jai tsecae pitaxutotsëcënaenë. 40 Nexata Jesús muxunanucojopa. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Panetocomacaponaremena pitaxutotsëcënaenë, jai Jesús. Itsa baja imoxoyo tocanajetarubenatsi, Jesús jumaitsi pitaxutotsëcënaenëjavabelia: 41 —¿Detsa xua jitsipame tacaexanaenexa? jai Jesús. Nexata bitso pitaxutotsëcënaenë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, jitsipajë taitaxutoxanepanaejava, jai pitaxutotsëcënaenë. 42 Jesús nexata jumaitsi pitaxutotsëcënaenëjavabelia: —Itaxutoxanepaname rabaja. Tsipaji nesivajamatabëjumaitsimë mapacueniaje: “Jesús nitaxutoxanepanaeyaexanaena,” nesivajamatabëjamë, jai Jesús pitaxutotsëcënaenëjavabelia. 43 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata, bitso pitaxutotsëcënaenëmi xaniavaetsia baja tane. Nexata bajaraponë napona baja Jesús pepëta. Bajaraponë namutua jumai tsanajetarucae Diosojavabelia: —¡Diosomë, bitso pexaniacuene netoexaname! jai tsanajetarucae bajaraponë. Pamonae ata tane bajaraponë pitaxutoxanepanaejava baja, daxita bajarapamonae ata Diosojavabelia jumai tsanajetarubenae: —¡Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë! jai tsanajetarubenae Diosojavabelia.

Lucas 19

1 Jesús najetaruca Jericó tomarajava. 2 Jericó tomarata ponapona Zaqueovënënë. Bajaraponë gobierno pejamatabëcuene impuestomatamo pematamoyanijobabiabivi penamatacaitorobinë. Zaqueo bitso pexainaenë pexainaejava. 3 Nexata Zaqueo jamatabëtane Jesús. Itsiata apo caëjëpaetsi petaejava. Tsipaji Zaqueo petoyaecaenëyo. Jivibitsaëtoxaneto matatoyorotsia nubenatsi Jesús Zaqueo pevajënae. 4 Nexata Zaqueo cujinaeponalia jivibitsaëtoxaneto pevajënaeyabelia Jesús peponaenamutuabelianexa. Junaya naejavatsia athëbëvetsica petaenucaenexa Jesús penajetarucaejava. 5 Nexata Jesús namutua itsa imoxoyotanajetaruca, itsa ponaeta Zaqueo athëbëyo nucaya, bajaraponaejavatsia Jesús naëcotsia. Nexata Jesús taenutsia Zaqueo. Jesús nexata jumaitsi Zaqueojavabelia: —Zaqueo, naxanitsiayo runaimica. Nijaboyabelia raja patsijitsianë, jai Jesús. 6 Nexata Zaqueo naxanitsiayo runajopaica. Barëyaya copiapita pijaboyabelia pebarëponaenexa Jesús. 7 Daxita pamonae Jesús matatoyorotsia najetarubenatsi, itsa tane bajarapacuene, Jesús baracuaicuaijaitsi tsanajetarubenae. Ëpamonae najumaitsi tsanajetarubenae Jesús yabara: —Jesús raja naponaponaejitsia Zaqueo pijabota, caranata pibisiacuene pexanaenë pijabota, najai tsanajetarubenae bajarapamonae Jesús yabara. 8 Nexata Zaqueo pijabota Jesús eca mesa muxuneneta. Bajarajota Jesús pitabarata Zaqueo nonotapuna. Jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë nejumetaema. Tsatsianejë namatajëpaeya taxainaijava tarajutsinexa bepejiobivijavabelia. Pamonae yamaxëitojorobiaya vecuanotajë tamatamoyanijobijavata impuestomatamo, bajarapamonae tocanaviabianajë. Nexata tayamaxëitojorobijamatabëcuene bajarapamonae rajutsianajë juya cuatro xuabeje tsaponai caijavayomijamatabëcuene, jai Zaqueo Jesúsjavabelia.; 9 Nexata Jesús jumaitsi Zaqueojavabelia: —Zaqueo, ajena rabaja pamatacabi, caxitajarabame, nijamonae yajava, nijaneconivecua pecacapanepaejavanexa Diosojavabelia. Tsipaji baja nijamonae barëjumecovënëtame Dioso. Zaqueo, xamë Abrahampijinë pemomo atamë, abaxë picani Dioso apo catae Abrahampijinë pemomomëcuenia. Itsiata baitsi jane ajena baja Diosojavabelia nenajamatabëcuenecopatsixae, Dioso jane baja catane pepacuene Abrahampijinë pemomomëcuenia. 10 Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, sivapatajopajë tajaitsinexa Diosovecua penaxuabivi tacapanepaenexa pijaneconivecua, jai Jesús Zaqueojavabelia. 11 Zaqueo pijabota itsamonae namuxunaevetena Jesús petsipaebilivaisi Zaqueojavabelia. Pamonae namuxunaevetena, jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumai tsenae: “Imoxoyo rabaja ecalia Jerusaléntomara. Nexata Jesús itsa patsialia Jerusalén tomarabelia, copiajopaena jane baja daxita Dioso pijajivi pevetsijava,” jamatabëjai tsenae bajarapamonae. Bajarapacuenia jamatabëjumai tsenae tsipaji baja Jerusaléntomara imoxoyo ecalia Jesús pepatsinexa. 12 Bajaraxuata Jesús livaisi tsipaeba bajarapamonaejavabelia. Jesús jumaimatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumai tsenae: “Imoxoyo rabaja ecaliatsi mapacueniaje: —Petuxanenë ponapona pijanacuata. Nexata pepo nacuaevetsinë tonajumeitorobarenatsi tajënacuaverena. Petonajumeitorobijumetsirena jumaitsirena mapacueniaje: “Ponaename maberenaje nacua nevetsinënexa tacaexanaenexa nijanacua nevetsinexa. Bajaraxuacujinae naviatsiaremelia nijanacua jane baja nevetsinexa,” jaitsirena petonajumeitorobijumetsirena. 13 Nexata petuxanenë peponaevajënae, junata pijajivi, diez ponëbeje. Nexata petuxanenë pijajivi evetsiaexana pijapalatanëanë, oronëanë, bitso penamatamotsinëanë. Caenë canacujitsia caepalatanë evetsiaexanapona. Nexata petuxanenë pijajivi jumaitsi pijajivijavabelia: “Bajarapapalatata pacomuataponaename. Xua pacomuataponaename, icatsia pacanajetaponaename. Nexata bajarapacuenia netoayaijava tsaponae tsane tajapalata,” jai petuxanenë pijajivijavabelia. Bajaraxuacujinae pona jane baja. 14 Itsiata baitsi jane pevetsinacuatanexa pejinavanapaevi, bitso itoyatsi petuxanenë. Nexata bajarapamonae petuxanenë pecovëvelia itsamonae itorobalia, itsajotalia petuxanenë nacua pevetsinënexa exanaejitsiatsi, bajarajotalia pejumaitsinexa: “Apo pajitsipaenë bajaraponë patanevetsinënexa patajanacuata,” pejainexa petuxanenë yabara. 15 Itsiata baitsi jane petuxanenë pijanacua baja pevetsinënexa exanatsi. Nexata baja naviarena pijanacuayaberena pevetsinexa jane baja pijanacua. Nexata baja parena. Nexata petuxanenë pepatsicujinaerena, junata icatsia pijajivi peyapëtaenexa jane baja pacuenia caenë canacujitsia pijapalatanëanë pijajivi tocanacuenebatsi pecovëta. 16 Copiaya pepatsinë jumaitsi pijatuxanenëjavabelia: “Tajatuxanenë, nijapalatanë, taneevetsiaexanaenëmë, catopitsapa baja diez ponëbeje. Nexata baja daxitata once ponëbeje,” jai. 17 Nacuaevetsinë nexata jumaitsi pijajivitonëjavabelia: “Xanepana rabaja. Xaniavaetsia netoevetaponaponame. Tsiquirijavayo ata xaniavaetsia netoevetame. Nexata icatsia diez patomarabeje netoevetaponaponaename,” jai nacuaevetsinë pijajivitonëjavabelia. 18 Icatsia itsanë pijatuxanenë pijapalatanë petoevetsinë pata. Nexata bajaraponë jumaitsi: “Tajatuxanenë, nijapalatanë, taneevetsiaexanaenëmë, catopitsapa baja cinco ponëbeje pematatsënëa,” jai. 19 Nacuaevetsinë nexata jumaitsi pijajivitonëjavabelia: “Xamë icatsia cinco patomarabeje netoevetaponaponaename,” jai nacuaevetsinë pijajivitonëjavabelia. 20 Nexata icatsia itsanë pijatuxanenë pijapalatanë petoevetsinë pata. Jumaitsi pijatuxanenëjavabelia: “Tajatuxanenë, mara nijapalatanëje, taneevetsiaexanaenëmë. Pañuelopanayota yamatacëtsiaya catoevetatsi. 21 Bajarapacuenia catoevetatsi tsipaji cacujunavatsi. Niajamatabëcuenesaënë. Xamë apo itaxutobejiobiataeyabiabimë nijajivi, pamonae catoeveta nijajava. Itorobabiabame nijajivi pecatopitsinexa apo nijajava ata. Itorobabiabamenua pecatonotsinexa apo neubiaexanaejava ata,” jai pijatuxanenë pijapalatanë petoevetsinë. 22 Nexata nacuaevetsinë jumaitsi pijajivitonëjavabelia: “¡Acujirubejemë xamë! Bijiaya netoevetame. Naneconitame bajarapacuenia tanejumaitsijavamë yabara. Xamë baja cajena yapëtaneme tajamatabëcuenesaënëjava tajajava yabara. Pacuenia itorobabiabajë tajajivi tanetopitsinexa apo tajajava ata, yapëtaneme baja. Pacuenia ata itorobabiabajë tanetonotsinexa apo taubiaexanaejava ata, yapëtaneme baja. 23 Xanepanaejitsipa xamë banco pevetsivi itsa netocanacuenebiaexanaejitsipame tajapalatanë. Nexata banco pevetsivi aeconoxae tajapalatanë netocanaviatsipa. Nexata pecacovaetsijamatabëcuene itsajava palata netoyajavacanaviatsipa,” jai nacuaevetsinë pijajivitonëjavabelia. 24 Nexata nacuaevetsinë jumaitsi pijajivijavabelia: “Tajapalatanë panetovecuapire maponëje. Nexata juya parajure ponë xaniavaetsia netoeveta tajapalatanë. Bajaraponë xaniavaetsia netocanacueneba. Nexata baja pematatsënëa diez papalatanëbeje netopitsapaeyaexana. Nexata taevetsiaexanaenëta once ponëbeje,” jai nacuaevetsinë. 25 Nexata nacuaevetsinë pijajivi jumaitsi pijatuxanenëjavabelia: “Patajatuxanenë, bajaraponë xaina baja ayaijava. ¿Detsa xuajitsia rajutsijitsiamë pematatsënëa?” jai pijajivi. 26 Nexata nacuaevetsinë jumaitsi pijajivijavabelia: “Pacatsipaebatsi rabaja. Pajivi baja ayaijava xaina, pematatsënëa icatsia itsajava rajutsianatsi. Itsiata pajivi tsiquirijavayo xaina, bajarapajivi pijatsiquirijavayomi vecuapitsianatsi. 27 Tajavajabitsaë, pamonae picani apo jitsipae mapanacua taevetsijavaje, bajarapamonae pacaponaremena maberenaje patanevecuaverebiabinexamë taitabëta,” jai nacuaevetsinë pijajivijavabelia, jai Jesús livaisi petsipaebijavata Zaqueo pijabota. 28 Jesús baja itsa najumevereta livaisi petsipaebijava Zaqueo pijabota, pona baja Jerusalén tomarabelia. 29 Jerusalén tomaravecua imoxoyo eca petsuto. Bajarapatsutojumata nubena olivonaenë. Bajarapatsuto canacujitsita anijatomarayobeje ecabeje, Betfagé tomarayobeje Betania tomarayobeje. Jesús itsa imoxoyotanajetaruca bajarapatomarayobeje, nexata itoroba pijajivitonëbeje bajarapatomarayobejejavabelia. 30 Jesús jumaitsi pijajivitonëbejejavabelia: —Paponarebeje mapatomarayo ecaliajejavabelia. Itsa rabaja papatsiaremeliabeje, pataenutsianamebeje burro pecëtanutsinëtsi. Bajarapaburro itsajivi ata abaxë apo jumaponae. Paisinaenamebeje. Payamaëcarenamëbeje tsane. 31 “¿Detsa xuajitsia paisinamebeje burro?” itsa pacajaibeje tsane itsajivi, nexata pajumaitsimëbeje tsane: “Vajatuxanenë raja namatavenona,” pajamëbeje tsane, jai Jesús pijajivitonëbejejavabelia. 32 Nexata Jesús pijajivitonëbeje liabeje. Pacuenia Jesús jumaitsi, bajarapacuenia caxitajarabanucabeje burro. 33 Nexata itsa isinabeje, burro pexainaevi jumaitsitsibeje: —¿Detsa xuajitsia paisinamebeje burro? jaitsibeje. 34 Nexata Jesús pijajivitonëbeje jumaitsibeje burro pexainaevijavabelia: —Vajatuxanenë raja namatavenona. Bajaraxuata paisinajëbeje, jaibeje. 35 Nexata jane baja burro capatabeje Jesúsjavaberena. Nexata Jesús pijajivi burro tsijumajeba pijacamisajumavelia penaxatabijavanë. Jesús baja bajarapaburrojumata ecaya. 36 Jesús itsa yanajetaruca burrota, panamutovelia Jesús patsijitsia Jerusalén tomarabelia, bajarapanamutua jivi pijacamisajumavelia penaxatabijavanë namutua tsivajënaeyerequejebaponatsi yaiyataeya pecopiapitsinexatsi. 37 Patsutojumata olivonaenë nubena, bajarapatsutojavatsica namuto namatononocarucaica. Nexata bajarapanamutuatsica Jesús imoxoyotanajetaruca pepatsinexa Jerusalén tomarata. Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto, Jesús pijajivi yajava, vavajai tsanajetarubenae. Sivabarëyaya vavajai Diosojavabelia: —¡Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë! jai tsanajetarubenae bajarapamonae. Bajarapacuenia vavajai tsanajetarubenae tsipaji bajarapamonae cujirutaeyabiaba Jesús Dioso pesaëta ayaicuene pexanaponaejavanë. 38 Bajarapamonae jumai tsanajetarubenae Jesús yabara: —¡Maponë najetarucaje, bitso ayaijamatabëcuenenë Dioso pejamatabëcueneta najetaruca jivi pevetsinënexa! ¡Jamatabëcuenexanepanaeya jinavanapa daxita pamonae athëbëtatsia jinavanapa! ¡Pinijicuene rabaja exana Dioso! jai tsanajetarubenae namutua daxita Jesús pijajivi. 39 Nexata fariseovi najetarubena bajarapajivibitsaëtoxaneto tuatuajëta. Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, jumeitavere baja nijajivi bajarapacuenia pejumaitsiyaniva xamë yabara, jai fariseovi. 40 Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Mapamonaeje moya itsa najetarubenaejitsipa, nexata juya ibotonë vavajai tsenae tsipae, jai Jesús fariseovijavabelia. 41 Itsa baja Jesús imoxoyo taeyeta Jerusaléntomara, nexata Jesús sivanua Jerusalén tomarapijivi. 42 Jesús pesivanuejavata Jerusalén tomarapijivi, Jesús jumaitsi Jerusalén tomarapijivi yabara mapacueniaje: —¡Bitso picani jitsipajë Jerusalén tomarapijivi mapamatacabitaje peyapëtaenexa pacuenia Dioso pepacuene jamatabëcuene xanepanaeyaexanaejitsipatsi, itsa nejumecovënëtsipa! Abaxë raja aeconoxae Dioso apo tocopatsitsi peyapëtaeyaniva bajarapacuene. 43 Nexata tocopiapatsianatsi pibisiamatacabi. Pijavajabitsaë tsimaxëpatsianatsi. Nexata pijatomara matatoyorotsia foto yacaranatsia cuerutsianatsi petsimaxënubenaenexatsi bajarapafotota. Pijatomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxanetopënëya, pijavajabitsaë foto matatoyorotsia cuenatsi. Bajarapacuenia yacaranatsianatsi pijavajabitsaë. 44 Nexata irabetsica topenetsianatsi pijabonëmi. Nexata daxita Jerusalén tomarapijivi benatsi. Pijatomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxanetomi ata tosarababenatsi. Nexata itsaibopana ata apo bocae tsane itsaibopana jumavereca. Bajarapacuenia itsane tsipaji xanë apo neyapëtae Dioso athëbëvetsica taneitorobinëtsica, Daxitajivi Pematapijinënë, jai Jesús pesivanuejavata Jerusalén tomarapijivi. 45 Jesús pepatsicujinae Jerusalén tomarata, joneya temploboyalia. Nexata templobota Jesús tane pecanajetabiabivi, pecomuacabiabivinua. Nexata daxita bajarapamonae Jesús pitsapaeyaexana templobovecua. 46 Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota mapatemplobo yabara tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Tajabo raja jivi xanëjavaberena penavajëcaebo tsane,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Itsiata baitsi jane paxamë yamaxëitojorobiaya panenacobetoxotsinexa, panacaetuatabiabame mapabotaje, jai Jesús templobota pecanajetabiabivijavabelia. 47 Bajaraxuacujinae caematacabi canacujitsia Jesús jivi livaisi tsipaebabiaba bajarapatemplobota. Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivinua, tomaraevetsivinua, najumejaita picani Jesús pebeyaxuabinexatsi. 48 Itsiata acuenebi Jesús pebeyaxuabijavatsi. Tsipaji Jesús itsacueneneconi ata apo xainae. Daxitajivi yaiyatanetsi. Jesús jivi petsipaebilivaisianë xaniavaetsia namuxunaevetabiabatsi.

Lucas 20

1 Itsamatacabi Jesús templobota jivi livaisi tsipaeba. Tsipaeba pexanialivaisi jivi pecapanepaelivaisinexatsi pibisiacuene pexanaeneconivecua. Nexata bajarajota pata sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivinua, judíovi pijaancianovinua. 2 Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Panetsipaebare cajena. ¿Jipatsa pejamatabëcueneta pecanajetabiabivi, pecomuacabiabivinua, capitsapame mapatemplobovecuaje? jai. 3 Jesús nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xanë copiaya caejumeyo pacayanijobianatsi patanejumecanaviatsinexamë. 4 ¿Jipatsa jane pejamatabëcueneta Juanpijinë jivi bautisabaponapona? ¿Dioso tsaja pejamatabëcueneta? Itsa jume, ¿jivi tsaja pejamatabëcueneta? jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 5 Nexata ëpamonae nabarëcuaicuaijai. Najumaitsi: —¿De meta pacuenia jumecanaviatsianatsi? Vaxaitsi itsa jumai tsipaetsi: “Dioso raja pejamatabëcueneta,” itsa jai tsipaetsi, nexata Jesús nacajumai tsipae: “¿Detsa nexata xuajitsia apo pajumecovënëtsimë Juanpijinë pepaebilivaisianë?” nacajai tsipae. 6 “Jivi raja saya pejamatabëcueneta Juanpijinë jivi bautisabaponapona,” itsa jai tsipaetsi, nexata daxitajivi anaeya ibotonëta nacatseconaejitsipa vajanacabeyejebinexa. Bajarapacuenia nacabeyejebijitsipa tsipaji daxitajivi Juanpijinë yabara sivajamatabëjumaitsi: “Juanpijinë raja pepacuene Diosojumepaebinëmi,” sivajamatabëjai, najai sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivinua, judíovi pijaancianovinua. 7 Nexata saya bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Apo payapëtaenë ponë Juanpijinë itorobatsi jivi pebautisabaponaenexa, jai. 8 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata xanë ata apo pacatsipaebi tsanetsi ponë nitoroba tacapitsapaenexa bajarapamonae templobovecua, jai Jesús. 9 Jesús taxuxuaba livaisi petsipaebijava jivijavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: —Pijaira pexainaenë pijairata uba ayaibacaboxaneto uvavënëjava. Bajaraxuacujinae itsamonae evetsiaexana pijauvabacabo. Jumaitsi bajarapamonaejavabelia: “Pamatacabi cuainaveretsiana, natsicobetsanaenatsi. Pamatacabi raja cuainaveretsiana, tajajivitonë itorobiarenajë xua panetotsatsianame tanetopitsinexa,” jai uvabacabo pexainaenë petoevetsivitsijavabelia. Nexata uvabacabo pexainaenë tajënacuayabelia pona bajayajebi piajibitsarucaenexa. 10 Itsa baja uvabacabo pexainaenë yapëtane pecopiapatsijava uvacuai penaveretsimatacabi penotsinexa, nexata uvabacabo pexainaenë itoroba pijajivitonë. Itoroba petoevetsivitsijavabelia petsicobetsatsinexatsi. Nexata uvabacabo pexainaenë pijajivitonë tovaetabatsi. Toconibabiatsi. Petoconibabecujinaetsi cobesa naviatsiaexanaliatsi. 11 Itsiata uvabacabo pexainaenë icatsia itoroba itsanë pijajivitonë petsicobetsatsinexatsi. Bajaraponë ata icatsia pibisiacuenia tobijatanetsi. Toconibabiatsi. Peconibabecujinaetsi cobesa naviatsiaexanaliatsi. 12 Itsiata uvabacabo pexainaenë icatsia itoroba itsanë pijajivitonë. Icatsia bajaraponë ata tomatajorobabiatsi. Uvabacabopënëyabelia xuabatsi. 13 ’Nexata uvabacabo pexainaenë jamatabëjumaitsi: “¿Detsa nexata xua exanaenajë? Itorobianajë cajena taxënato, tasivanë. Itsa raeta itorobianajë taxënato, bajarapamonae netoyaiyataena,” jamatabëjai uvabacabo pexainaenë. 14 Itsiata baitsi jane uvabacabo petoevetsivitsi, uvabacabo pexainaenë pexënato ata apo toyaiyataetsi. Itsa tane uvabacabo pexainaenë pexënato, bajarapamonae najumaitsi: “Mara ponëje itsamatacabi paxa pevënamuto paxa pijauvabacabo pitsipaje. Naxanitsia. Beyaxuabatsi. Nexata raja vaxaitsi vajauvabacabo tsane,” najai uvabacabo petoevetsivitsi. 15 Nexata uvabacabo pexainaenë pexënato ata tovaetabatsi. Caponaliatsi bajarapauvabacabo pepënëyabelia. Bajarapacuenia icatsia tobeyaxuabatsi, jai Jesús. Nexata Jesús yanijoba bajarapalivaisi petsipaebivijavabelia. Jumaitsi: —¿De meta nexata xua exanaena uvabacabo pexainaenë pijauvabacabo petoevetsivitsijavabelia? 16 Uvabacabo raja pexainaenë, patsiarena. Verebiabiana daxita bajarapamonaemi. Nexata icatsia itsamonae evetsiaexanaena bajarapauvabacabo, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. Jesús penamuxunaevetsivitsi itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, bajarapamonae jumaitsi: —¡Dioso pëtsa copata bajarapacuenia pexanaenexa paxanëjavaberena! jai bajarapamonae. 17 Nexata Jesús asaëyata naëcota bajarapamonaejavabelia. Jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Payapëtaneme rabaja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi xanë yabara. Iboto pelivaisicuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi xanë yabara mapacueniaje: Paiboto itsamonae boexanaevi naitaxutojematabuatsiana petsitaabejexaetsi itajara, bajarapaiboto itsanë pitsiana. Nexata bajarapaibotota xaniavaetsia nayaëtsiana botabu daxita itsaibo matatoxenetsia, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota xanë yabara. ’Bajarapacuenia tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota itsa jumaitsi, judíovi penamatacaitorobivi apo tanejumecovënëtsijavanexa yabara jumaitsi. Dioso taneitapetsijava daxitajivi tacapanepaenënexa yabara ata jumaitsi, jai Jesús. 18 Icatsia Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Pamonae apo nejumecovënëtsi Dioso pexënatocuenenë, bajarapamonae bitso bejamatabëjiobi tsane apo tanejumecovënëtsixae. Pacuenia ibotojumata pefirapecaejivi, itsa tsapatecatsi, pevixae bitso yanabejiobita, bajara itsane. Pamonae naneconitsiaexanaenajë, bajarapamonae pepacuene naxuabiana daxitamatacabijavabelianexa. Pacuenia iboto pematacënëbinëtsi apo asaë, bajara itsane, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 19 Palivaisi Jesús tsipaeba templobota, bajarapalivaisi sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivi ata, jumeyapëtane. Nexata bajarapamonae najumaitsi: —Vaxaitsi raja Jesús nacajai, najai. Nexata picani bajarajota bajarapamonae Jesús jamatabëvaetabatsi. Itsiata bajarapamonae abaxë apo vaetabitsi. Tsipaji cujunava jivi. 20 Nexata itsamatacabi bajarapamonae itorobarena pijajivi yaenebiaya petonamuxunaevetsinexatsi Jesús. Nexata bajarapamonae pijajivi bepexaniajamatabëcuenevi itajara jinavanapa Jesúsjavata. Bajarapamonae namuxunaevetena Jesús jivi livaisi petsipaebijavata. Bijiaya Jesús jivi livaisi itsa tsipaeba, bajarapalivaisi yabara picani Jesús pecaponaenexatsi nacuaevetsinëjavabelia peneconitsinexatsi. 21 Nexata bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya jumaitsi Jesúsjavabelia mapacueniaje: —Jesús, pacayapëtanetsi jivi pepacuene pexaniajailivaisi netsipaebijava. Daxitajivi, ricovi ata, bepejiobivi ata, najëpaeya yaiyataeya pexaniajailivaisi tsipaebabiabame bajarapamonae pejinavanapaenexa pacuenia Dioso jitsipa. 22 Panetsipaebare. ¿Xanepana tsaja vajamatamotsinexa impuestomatamo Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia? Itsa jume, ¿apo xanepanae tsaja vajamatamotsinexa? jai bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya Jesúsjavabelia. 23 Itsiata baitsi jane Jesús jamatabëcueneyapëtane bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobijavatsi peneconitsinexatsi picani. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa xuajitsia panejamatabëcueneëjëbame? 24 Panetsitajëre palatanëyo, jai Jesús. Nexata bajarapamonae tsitajëtatsi palatanëyo. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Jipatsa mapitabaraje, pevënënua, ruca mapapalatanëyojumataje? jai Jesús. Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Romanonacua raja pepo pevetsinë pitabara, pevënënua, jai. 25 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata parajutabiabianame Romanonacua pepo pevetsinë pijajava. Parajutabiabianame pijinia saicaya Diosojavabelia Dioso pijajava, jai Jesús. 26 Nexata bajarapamonae ajibi Jesús peyabaravaetabijavatsi jivijavabelia livaisi petsipaebijava yabara. Tsipaji xaniavaetsia Jesús jumecanaviata bajarapamonae jamatabëcueneëjëbiaya peyanijobijavatsi. Caranata bajarapamonae jamatabëcuenenabenajaca xaniavaetsia Jesús pejumecanaviatsixae bajarapamonaejavabelia. Moya baja nexata ena bajarapamonae. 27 Saduceovi saicaya itsalivaisi xaina. Bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Petëpaevi rabaja petëpaecujinae, apo asaë icatsia tsane,” jai tsabiabi. Nexata saduceovi imoxoyobatsi Jesús. Saduceovi jumaitsi Jesúsjavabelia mapacueniaje: 28 —Jesús, Moiséspijinë bajayata vajanacatoyaquinaelivaisi, jumaitsi mapacueniaje: “Ponë pematapijinë pepua penacojiobinë baja, itsa tëpa pexi xainaenejeva, nexata juyapijinë bepita pematapijinëmi pijavami. Bajarapacuenia juyapijinë bepita pematapijinëmi pijavami pexi pexainaenexa bajarapovajavabelia. Nexata pexi itsa xainabeje, bematapijinëmi pexi petaenexa daxitajivi,” jai Moiséspijinë bajayata vajanacatoyaquinaelivaisi. 29 Nexata jinavanapa ënacaemonae, siete ponëbeje. Pepo matapijinë copiata nacojioba. Nexata bajaraponë pijava vecuatëpa pexi xainaenejeva. 30 Nexata pematapijinëmi pepënarucaenë pita pematapijinëmi pijavami. Nexata icatsia bajaraponë ata tëpa pexi xainaenejeva bajarapovajavabelia. 31 Nexata icatsia itsanë tuatuajëmatapijinë pita bajarapova. Bajara icatsia ponë ata tëpa pexi xainaenejeva bajarapovajavabelia. Bajarapacuenia daxita baja siete ponëbeje, nacaemonaemi, pitaponae ata bajarapova, itsiata itsanë ata pexi apo xainae bajarapovajavabelia. Bajarapacuenia daxita siete ponëmibeje tëpa. Verevereca baja. 32 Belia baja bajarapova ata tëpa. 33 “Jivi raja petëpaecujinae, Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi,” jamë. ¿Detsa nexata ponë, bajarapamonaeyajuvënënë, pijava tsane bajarapova bajarapamatacabi? Daxita pamonae siete ponëmibeje, nacaemonaemi, pitapona picani bajarapovami, jai saduceovi Jesúsjavabelia. 34 Nexata Jesús jumaitsi saduceovijavabelia: —Aeconoxae mapanacuataje pebijivi, petiriavi ata, nacojiobapona. Itsamonae pexënatoyonë pexainaevi pebijavabelia canajetapona petonacojiobinexatsi. 35 Itsiata baitsi jane pamonae Dioso itapetatsi, apo pevereverecaenacuatatsia jinavanapaena. Bajarapamonae petëpaecujinae, Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi. Bajarapamonae bajarapanacuatatsia apo nacojiobi baja tsane. Bajarajotatsia itsajivi ata pexënatoyo apo canajetsi tsane pebijavabelia petonacojiobinexatsi. 36 Bajarapamonae acuenebi tsane petëpaejava. Tsipaji bajarapamonae jinavanapaena athëbëtatsia pacuenia ángelevi jinavanapa. Bajarapamonae baja Dioso pexi tsane. Tsipaji baja petëpaecujinae Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi. 37 Moiséspijinë bajayata yaquina pacuenia Dioso tsipaebatsi tsiquirinaemëyo petajueyecaecotiajavaverena. Nexata Moiséspijinë peyaquinaelivaisita, jumaitsi pacuenia Dioso icatsia asaëyaexanaejitsia petëpaevimi. Nexata Moiséspijinë nacayapëtaeyaexana Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexa petëpaevimi. Tsipaji baja Abraham pepuatëpae, Isaac ata baja pepuatëpae, Jacob ata baja pepuatëpae, bajarapamonae yabara bajayata Moiséspijinë peyaquinaelivaisita jumaitsi mapacueniaje: “Xanë rabaja Abraham pijaDiosonë, Isaac ata pijaDiosonë, Jacob ata pijaDiosonë,” jai baja cajena Dioso bajayata Moiséspijinëjavabelia. 38 Bajarapacuenia Dioso pejumaitsixae, nayapëtane bajarapamonae bajayata tëpae ata, Diosovecua apo penaxuabijava. Aeconoxae ata bajarapamonae Dioso yajavajinavanapa athëbëtatsia. Daxita petëpaevi Dioso cajena apo tsitatëpaetsi, jai Jesús saduceovijavabelia. 39 Nexata judíovi pecujarubivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, saduceovi xaniavaetsia jumecanaviatame, jai judíovi pecujarubivi. 40 Bajaraxuacujinae saduceovi cujunava baja icatsia peyanijobijava Jesúsjavabelia. 41 Jesús pijacuata nayabarajumaitsi judíovi pecujarubivijavabelia mapacueniaje: —¿Detsa xuajitsia jivi apo canaëjëtsi Cristo Dioso pexënatocuene? Jivi saya jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi Cristo yabara: “Cristo raja itsa patsiana, saya Davidpijinë pemomo tsane,” jai tsabiabi. 42 Davidpijinë bajayata tajëvelia pejumaitsijava Cristo yabara Salmosvënëbaxutota, jumaitsi mapacueniaje: Dioso jumaitsi tajatuxanenëjavabelia: “Ecare abaxë tacujuanenia. 43 Vecatsivajënae jumecovënëtsiaexanatsi abaxë copiaya nijavajabitsaë nitorobicuenianexa,” jai Dioso tajatuxanenëjavabelia, jai Salmosvënëbaxutota Davidpijinë bajayata pejumaitsijava Cristo yabara. 44 ’Nexata Davidpijinë bajayata Cristo yabara: “Tajatuxanenë,” itsa jai, nexata Cristo Davidpijinë apo pemomo. Tsipaji baja cajena Cristo saicaya Dioso pexënato, nayabarajai Jesús judíovi pecujarubivijavabelia, judíovi pecujarubivi pecanaëjëtsinexa Cristo Dioso pexënatocuene. 45 Itsa abaxë daxitajivi namuxunaevetatsi Jesús petsipaebilivaisi, Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: 46 —Xania, panayajivitaema palivaisi judíovi pecujarubivi tsipaebapona panejumecovënëtsiyaniva. Bajarapamonae jitsipabiaba tomara tuatuajëjava piapiajavanë penaxatababiabavanapaenexa jivi peyaiyataenexatsi. Jitsipabiabanua bitso yaiyataeya pebajacobinexatsi callejava. Bajarapamonae itsa najoneyabiaba judíovi penacaetuatabiabibonëjava, jitsipabiaba penaenexa pexaniaviriajavanëta. Nexata natsiitapetabiaba penaenexa peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta. Bajarapamonae itsa napatabiaba fiestajava ata, jitsipabiaba penaenexa peyaiyataevitsi penaenexa petsinubijavanëta. 47 Bajarapamonae yamaxëitojorobiaya vecuanotabiabanua pamonajivi pevecuatëpaevanëtsi pecobecovëjavaxi. Bajarapamonae itajara pinijicuenia vajëcabiaba Diosojavabelia. Itsiata pepo pexaniajaijamatabëcueneta apo vajëcabiabi. Bajarapacuenia vajëcabiaba saya jivi petaenexatsi Dioso itajara bitso bepejumecovënëtsivi. Nexata bajarapamonae bitso pinijicuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, jai Jesús pijajivijavabelia judíovi pecujarubivi yabara.

Lucas 21

1 Templobota Jesús cobetane bitso pexainaevi ayaijava palata pejeponaejava cajonijavabelia. Bajarajota jivi palata jeyabiaba ofrendacuenia perajutsijava Diosojavabelia. 2 Bajarajota Jesús cobetanenua pamona pevecuatëpaevatsi, bepejiobiva, penajejava anijapalatanëyobeje. Bajarapova najia anijapalatanëyobeje piamatamobinëyobeje. 3 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Mapovaje pamona pevecuatëpaevatsi bejiobi bitso. Xuayo jia cajonita ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia, bajaraxuayo bitso Dioso sivajamatabëcuenebarëya daxita xua itsamonae jia bajarapacajonita matatoxenetsia. 4 Tsipaji rabaja xua bajarapamonae apo namatavenonae, jia bajarapacajonita ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia. Itsiata mapovaje, bepejiobiva, daxitajavayo penaevetsijavayotaminexa jia bajarapacajonita ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 5 Jerusalén tomarata templobo itabëtsiaya exaneta pexaniaviriaibotonëta. Jivi Diosojavabelia ofrendacuenia perajutsijavanë ata, templobota itabëtsiaya ruba templobo pitaitabëtsecaenexa. Nexata Jesús pijajiviyajuvënëvi nabarëcuaicuaijai tsaponae templobo pitabëtetsijava yabara. Nexata Jesús tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsanacuapijivi xuabijitsiatsica templobo, daxita bajarapaaitabëcuene yajava. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: 6 —Itsamatacabi itsanacuapijivi xuabianica mapatemplobomije. Nexata daxita xua pataneme, pitabëcuene yajava, penetsianica. Nexata templobopijiibotonë caeiboto ata pejumavereca apo bocae tsane, jai Jesús pijajivijavabelia. 7 Jesús pijajivi jumaitsi: —Patajatuxanenë, pajitsipajë patanetsipaebijavamë patayapëtaenexa paepatota copiapatsijitsia xua vajunupaebame. ¿Detsa pitsicuene peneta pataenajë itsa copiapatsijitsia xua jumaitsimë templobo yabara? jai Jesús pijajivi. 8 Jesús nexata tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Jesús pijajivijavabelia jumaitsi mapacueniaje: —Xania panayajivitaename. Pëtsa panacopatame itsajivi ata papecayamaxëitojorobinexa. Tsipaji raja peyamaxëitojorobinexa, ayaibitsaëto patsiana bexanë itajara tsane. Bajarapamonae najumetsënëtsiaya jumai tsane: “Xanë raja Cristonë, athëbëvetsica Dioso taneitorobinëtsica jivi tacapanepaenexa,” jai tsane. “Imoxoyo rabaja pevajënae nacua pevereverecaenexa,” jai tsane itsamonae. Itsiata pëtsa pajumecovënëtame bajarapamonae. Pëtsa papënaponamenua. 9 Vajabitsaë pexanaejava imoxoyonacuanëjava, tajënacuanëjava ata, pavënëlivaisitaename. Itsiata pëtsa pajunavame. Peneta bajara itsane mapanacua pevereverecaevajënaeje. Itsiata baitsi jane bepijia bajarapamatacabi mapanacuaje abaxë apo vereverecajuni tsane, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuata. 10 Jesús icatsia tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Mapanacuaje pevereverecaevajënae, peneta copiaya itsaviriavi nabena itsaviriavijavabelia. Itsanacuanëpijivi pijinia nabena itsanacuanëpijivijavabelia. 11 Ira najëabiana ayaicuenia nacuanëjava. Nacuanëjava ayaijaniboxaneto najetarucaena, piavitanecuene yajava. Itaboxotatsia pitsapaena piayaijunavicuene, pinijicuene pexanaejavanë yajava, jai Jesús pijajivijavabelia. 12 Icatsia Jesús tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Bajarapacuene pecopiajopaevajënaeya patajajivixaemë, pacataicaena. Pacabejiobiaexanaena. Pacacaponaena judíovi penacaetuatabiabibonëjavabelia papecaneconitsinexa. Penaneconitsivi pejebabiabibota pacajebiana. Patajajivixaemë, pacanubiana presidentevi pitabarata, nacuaevetsivi pitabarata ata. 13 Nexata bajarajota xanë talivaisi, pexanialivaisi, patsipaebianame xaniavaetsia. 14 Nexata pëtsa tajëvelia panatsinajamatabëxainame pacuenia panayajivicuaicuaijamëjitsia bajarapamonaejavabelia. 15 Tsipaji paepatota panayajivicuaicuaijamëjitsia, bitso peyapëtaevicuenia pacacuaicuaijaiyaexanaenatsi. Nexata caenë ata panijavajabitsaënë apo caëjëpaetsi tsane papecajumecanaviatsinexa. 16 Bajarapamatacabi patajajivixaemë, panacaemonae atamë, itsajivi panijamonaejivi ata pacacanajetsiana nacuaevetsivijavabelia papecabeyaxuabinexa. Paneaxa ata, paneena ata, panijabanajivi ata, bitso papecayapëtaejivi ata, bajarapamonae caranata pacacanajetsiana. Nexata pacayajuvënëbeyaxuabiana. 17 Daxitajivi pacaitoya tsabiabi tsane patajajivixaemë. 18 Itsiata baitsi jane pepo panejamatabëcuenelivaisi bajarapamonae apo itsacueniabi tsane. 19 Itsa pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae tsane, nexata matacabi apo pevereverecaejava paxainaename, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. 20 Icatsia Jesús tajëvelia vajunupaeba papiayaicuene itsamatacabi copiapatsijitsia Jerusalén tomarata, Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Itsa pataename vajabitsaë, itsanacuaverena pepatsivi, Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsijavatsi, nexata pajamatabëitsimë tsane: “Imoxoyo rabaja pevajënae Jerusaléntomara pevereverecaenexa,” pajamatabëjamë tsane. 21 Nexata bajarapamatacabi Judea nacuata pejinavanapaevi, itsa tane bajarapacuene, berëcëpeca cajena ibotsutonëjavabelia. Jerusalén tomarapijivi ata berëcëpeca pijatomaravecua. Itsamonae pijinia, Jerusalén tomarapijivi, bajarapamatacabi Jerusalén tomarapënëyabelia itsa jinavanapa, apo benaviabirena pijaboyaberena. 22 Bajarapacuenia Jerusalén tomarapijivi itsa tocopiajopaenatsi, tocopiajopaenatsi jane baja Dioso penaneconitsiaexanaematacabitsi. Nexata jane baja tocopiajopaenatsi daxita pacuenia baja cajena pepo bajayatami tajëvelia vajunupaeba Diosojumelivaisibaxutota. 23 Bajarapavajabitsaëmatacabi bitso ayaicuenia bejiobi tsane mapanacuapijivije. ¡Papetiriavi penacueto yacotajinavanapa, bitso bejiobi tsane bajarapamatacabi bitso nabejiobitsiaya peponaexae tsane! ¡Papetiriavi ata mitoapaenacuetoxi isajinavanapa, bitso bejiobi tsane bajarapamatacabi! Bajarapacuenia daxita mapanacuapijivije pinijicuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi. 24 Bajarapavajabitsaëmatacabi itsanacuaverena Jerusalén tomarapijivi vajabitsaë tsimaxëpatsianatsi. Nexata itsabitsaëtomi, Jerusalén tomarapijivimi, beyejebianatsi. Itsabitsaëtomi pijinia, Jerusalén tomarapijivimi, caponaenatsi itsanacuanëjavabelia. Nexata bajaraxuacujinae itsanacuanëpijivi patsiana Jerusalén tomarata. Nexata juya bajarapamonae jinavanapaena Jerusalén tomarata. Nexata itsanacuaverena pepatsivi evetsiana Jerusaléntomara. Matapania daxita itsanacuaverena pepatsivi vecuapitsapaena Jerusaléntomara, copatsiana baja bajarapamonae pevetsijava Jerusaléntomara, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata papiayaicuene itsamatacabi copiapatsijitsia Jerusalén tomarata. 25 Jesús tajëvelia navajunupaeba itsamatacabi icatsia pepatsijavanexatsica. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Xanë tapatsivajënaetsica, jivi taena pecujunavicuene. Matacabipijijuametotatsia, xua naitajëtsiana, meravipijijuametotatsia ata, xua naitajëtsiana, tulupujavatatsia ata, xua naitajëtsiana, bajaraxuanë jivi bitso cujunaviana. Daxita nacuanëpijivi bitso najunaviacaena itsa jumetaena manuameneta pinijimalataca bitso penajumetsijava. 26 Daxitanacuanëjava bitso jivi najamatabëxainaena itsa taena piayaicuene petocopiajopaejavatsi. Nexata daxita nacuanëjava jivi tëpajoneyabiabiana pecajunavi. Daxita xua athëbëtatsia rubena, najëabiana. Xaniavaetsia apo rubenae tsane. 27 Nexata bajarapaepatota jivi netaena, Daxitajivi Pematapijinënë, athëbëvetsica itarërëbota tanajetarucaejava. Patsianicajë daxitacuene taevetsinexa. Tanivenivenaecotia yajavapatsianicajë. 28 Itsa pataename pecopiajopaejava bajarapacuene, nexata panajamatabëcuenesaëtsianame. Tsipaji rabaja imoxoyo pevajënae tsane papecacapanepaenexa jivi papecabejiobia exanaebiabijavamivecua, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia penavajunupaebijavata itsamatacabi icatsia pepatsijavanexatsica. 29 Icatsia Jesús tajëvelia vajunupaeba pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Pacanaëjëre pacuenia itsi higueranae, itsavirianaenë ata. 30 Itsa baja imoxoyo pevajënae tsaponae vai pejonejavanexa, bajaraponaenë pejanabaxu juva. Nexata bajarapacuenia payapëtaneme vai baja imoxoyo pevajënae pejonejavanexa. 31 Bajara pijinia pacuenia peneta itsa pataename pecopiapatsijava xua yabara pacatsipaebatsi, nexata payapëtaename imoxoyo baja pevajënae pecopiapatsijavanexa tsane pamatacabi daxita Dioso pijajivi evetsijitsia mapanacuataje, jai Jesús pijajivijavabelia tajëvelia pevajunupaebijavata pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. 32 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pitsijamatabëcuenevi aeconoxae mapamatacabitaje jinavanapa, bajarapitsijamatabëcuenevi abaxë, bexëajavabelia ata, apo vereverecae tsane. Matapania xua yabara pacatsipaebatsi itsa baja copiapatsiana, bajarapamonae jane baja vereverecaena. 33 “Itaboxo, ira yajava, tsitecaena daxitamatacabijavabelianexa,” jamatabëjai ata tsane itsamonae, itsiata jamatabëcuenenavëxaniabiana. Tsipaji jemata itaboxo, ira yajava, vereverecaena. Nexata palivaisi pacatsipaebatsi, apo najumetsënëtsinë tsane. Nexata xua yabara pacatsipaebatsi, pacuenia baja najumecapanepaeya jumaitsinë, daxita bajaraxua copiapatsiana, jai Jesús pijajivijavabelia. 34 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Nayajivitaeya pajinavanapaename. Pëtsa panajamatabëxainame pibisiacuene paneexanaenexa, paneaitajibinexa ata. Pëtsa pasivanajamatabëxainame maëpanacuapijijamatabëcueneje. Belia bajarapacuenia paneexanavanapaejavata, jemata copiapatsipa tapatsimatacabinexatsica. 35 Pacuenia dujuai peyamatajucaejava, meniareca jemata jivi xuareca dujuai peyamatajutsinexa, bajara pijinia pacuenia xanë tapatsimatacabinexatsica, jemata daxitanacuanëjava copiapatsiana. 36 Bajaraxuata nayajivitaeya pajinavanapaename. Daxitamatacabi canacujitsia panayajivivajëcabiabianame Diosojavabelia paneajamatabëcuenesaë tsaponaenexa, panevecuapanepaponaenexa daxita papibisiacuene pacatocopiapataponaena. Daxita bajarapapibisiacuene panevecuapanepaecujinae ata, pavajëcabiabianame Diosojavabelia. Nexata pamatacabi xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, patsianicajë, papecacaëjëpaenexa panenubenaejava taitabarata, jai Jesús pijajivijavabelia. 37 Caematacabi canacujitsia Jesús livaisi tsipaebabiaba templobota. Nexata icatsia caemeravi canacujitsia Jesús tomaravecua pitsapabiaba pemajitabiabinexa petsutojumabelia. Nexata patsutojumata olivonaenë nubena, bajarapatsutojumata Jesús majitabiaba. 38 Daxita bajayacunua canacujitsia jivi patabiaba templobota penamuxunaevetabiabinexatsi Jesús petsipaebilivaisi.

Lucas 22

1 Imoxoyo baja pevajënae pejonenexa pascuavënëfiesta. Bajarapafiestamatacabi jivi baxane levadurata matajërëabinejeva pexanaepan. 2 Sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivinua, najumejaita pacuenia picani bajarapamonae Jesús beyaxuabijitsiatsi. Itsiata abaxë bajarapamonae Jesús apo beyaxuabitsi. Tsipaji bajarapamonae jivi cujunava. 3 Nexata dovathi tsijamatabëjunuatsi Judas. Judas, ponë vënërubatsi itsavënë, Iscariote. Bajaraponë Jesús pijajivi, doce ponëbejeyajuvënënë. 4 Judas yapëtane itsajota nacaetuata sacerdotevi penamatacaitorobivi, templobopijipolicíavi penamatacaitorobivi yajava. Nexata bajarabelia Judas pona pebarëcuaicuaijainexa bajarapamonae. Nexata Judas tsipaeba pacuenia rajutsijitsia Jesús bajarapamonae pecobeyabelia. 5 Nexata bajarapamonae barëya. Rajutsiapaebatsi palata. 6 Jejai Judas. Nexata Judas Jesús naitaxutocaevetsia ponapona. Paepatota Judas toyapëxanepanatsi, perajutsinexa jane baja Jesús bajarapamonae pecobeyabelia. Bajarapacuenia Judas najamatabëxaina pexanaenexa itsajota bitso jivi apo navitsi. 7 Junua jane baja pascuavënëfiesta, pafiestamatacabi jivi baxane levadurata matajërëabinejeva pexanaepan. Bajarapamatacabi ovejaxi babia pexaenexa pascua fiestamatacabi. 8 Nexata Jesús itoroba pijajivitonëbeje, Pedrobeje Juanbeje. Jesús jumaitsi pijajivitonëbejejavabelia: —Paponarebeje paneexanaenexabeje vajaxaejavanexa. Xua jivi baxane pascua fiestamatacabi, bajaraxua vajaxaenexa paexanaenamebeje, jai Jesús pijajivitonëbejejavabelia. 9 Nexata Pedrobeje Juanbeje jumaitsibeje Jesúsjavabelia: —¿Detsa jota jitsipame bajaraxua pataexanaenexabeje? ¿Detsajota bajaraxua xaenatsi? jaibeje. 10 Jesús nexata jumaitsi pijajivitonëbejejavabelia: —Tomarabelia itsa papatsianamebeje, pacaxitajarabianamebeje mera canalito pecanajetarucaenë. Bajaraponë papënanajetarucaenamebeje. Pabota bajaraponë joneyojopaena, bajarapabota panapatsianamebeje. 11 Nexata pajumaitsimëbeje tsane bajarapabo pexainaenëjavabelia: “Vajanacacujarubinë raja Jesús jumaitsi: ‘¿Detsa jota pënëyatuucutsibo eca, pabota tajajivi barëxaejitsianë xua jivi baxane pascua fiestamatacabi?’ jai raja Jesús,” pajamëbeje tsane bajarapabo pexainaenëjavabelia. 12 Nexata athëbëabetsia anijairabeje pexainaebojavata, pacatsitajëtsianabeje. Bajarapaboënëta, athëbëyotsia paira, ayaiënëtuatuajë tsane. Daxitacuene bajarajota xainaena. Nexata xua jivi baxane pascua fiestamatacabi, bajarajota paexanaenamebeje vajaxaenexa, jai Jesús pijajivitonëbejejavabelia. 13 Nexata jane baja bajaraponëbeje ponabeje. Caxitajarababeje daxita pacuenia Jesús jumaitsi. Nexata xua jivibaxane pascua fiestamatacabi, daxita Jesús pijajivi pebarëxaenexa, bajaraponëbeje exanabeje jane baja. 14 Itsa baja copiajopa pexaeepatotanexa, Jesús, pijajivi doce ponëbeje, apóstolevi, yajava, eca mesa muxuneneta. 15 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Tatëpaevajënae bitso jitsipajë patacayajavaxaejava mapapascua fiestamatacabi pexaejavaje. 16 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Matavëjëa rabaja mapanacuataje apo xaenë tsane pascua fiestamatacabi pexaejava. Matapania daxita patajajivimë Dioso itsa pacacapanepaena panijaneconivecua, bajara jane icatsia matapania taxa Dioso pijanacuatatsia xaenajë pascua fiestamatacabi pexaejava, jai Jesús pijajivijavabelia. 17 Nexata Jesús copavënëjavata yapita pijajivi pebarëapaeranexa. Jesús jumaitsi Diosojavabelia: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame maporaje, jai Jesús. Bajaraxuacujinae pijajivijavabelia jumaitsi: —Maporaje payapire. Papaema padaxitamë mapacopataje. 18 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Matavëjëa rabaja mapanacuataje apo apaenë tsane uvacuaira. Matapania itsa copiajopaena daxita Dioso pijajivi pevetsimatacabi, apaenajë icatsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 19 Bajaraxuacujinae Jesús pita panbë. Jesús jumaitsi Diosojavabelia: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pan, jai Jesús. Bajaraxuacujinae epatsënëquejeba bajarapapanbë. Rajuta pijajivi. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Paxaema. Mara tavitoje, patacasivatëpaejava paxamënexa. Tatëpaecujinae mapacuenia paexanabiabianameje patanenajamatabënapitabiabinexamë, jai Jesús pijajivijavabelia. 20 Nexata jane baja daxita Jesús pijajivi barënabane. Penabanicujinae Jesús icatsia yapita pijajivi pebarëapaeranexa. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Dioso baja cajena najumecapanepaeya jumaitsi pejanalivaisi papecacapanepaenexa bajaraponëjavabelia. Bajarapacuenia pacacapanepaena tajana pejamatabëcueneta. Tajana raja runaena papecacomuatsinexa pibisiacuene paneexanaeneconimivecua. Mapacapaejavataje padaxitamë papaema panenajamatabënapitabiabinexa pacuenia Dioso bajarapapejanalivaisita najumecapanepaeya jumaitsi papecacapanepaenexa bajaraponëjavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 21 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: Panejumetaema. Ponë necanajetsijitsia tajavajabitsaë pecobeyabelia, bajaraponë naeca mapamesa muxunenetaje. 22 Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, tëpaenajë pacuenia tajëvelia Dioso netocopata. Itsiata baitsi jane ponë necanajetsiana tajavajabitsaë pecobeyabelia, bitso bejiobi tsane, jai Jesús. 23 Nexata Jesús pijajivi najumai tsenae: —¿De meta ponë vaxaitsiyajuvënënë, canajetsiana Jesús pijavajabitsaë pecobeyabelia? najai tsenae Jesús pijajivi. 24 Jesús pijajivi anaeya najumenotsiaya nalivaisita. Najumaitsi: —¿Detsa ponë vaxaitsiyajuvënënë nacavecuaayaijamatabëcuenenë? najai Jesús pijajivi. 25 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Nacuaevetsivi pacuenia jamatabëpacaitoroba panetoexanaenexa, ajumesaëya pacaitorobabiaba papijajivimë, bajarapamonae pevetsinacuanëjava panejinavanapaevi. Itsiata baitsi jane bajarapacuenia pacabejiobiaexanabiabi ata, bajarapamonae jitsipabiaba paxamë bajarapamonae yabara panejumaitsinexa: “Bajaraponë vajanacayanacuaevetsinë, bitso pexaniacuene nacatoexanabiaba,” panejainexa. 26 Pëtsa paxamë bajarapamonae cuenejëpaeya bepaayaijamatabëcuenevimë panataneme. Ponë raja peneta paxamëyajuvënënë daxita paxamë pacavecuaayaijamatabëcuenenë, bajaraponë peneta daxitajivi bepijajivitonëcuenia yavenonaena. 27 Mapanacuata petuxanenë itsa xaeyeca mesata, petuxanenë jamatabëcueneevetatsi pijajivitonë. Tsipaji petuxanenë ayaijamatabëcuenenë pijajivitonë matatoxenetsia. Itsiata xanë bajarapitsijamatabëcuene apo xainaenë. Ponaponajë paxamëjavata daxita paxamë bepanijajivitonënëcuenia patacayavenonaenexa, jai Jesús. 28 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacuenia jivi nitoya, nebejiobiaexananua, bajarapacuenia paxamë ata patajajivixaemë, pacaexana. Bajarapacuenia pacaexanae ata tsane, itsiata apo panenavecuacopabimë tsane. Tsitecaeya paneyajavajinavanapame. 29 Bajaraxuata nexata pacuenia taxa Dioso nitoroba jivi taevetsinexa, bajara pijinia pacuenia juya xanë ata paxamë pacaitorobatsi jivi paneevetsivinexa. 30 Nexata paxamë pacajamatabëcuenecaëjëpaena taevetsinacuatatsia tajamesata panenanabaninexa, panenamatavëjëaapaenexanua. Paenaename jueznëcuenia panenaneconitsiaexanaenexa pijaneconi pexainaevi. Nexata pananeconitsiaexanaename Israelpijinëmi pexi, doce ponëmibeje, pemomoxiyajuvënëvi, jai Jesús pijajivijavabelia. 31 Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Simón, dovathi baja cajena jamatabëcapita xanëvecua. Bitso cajamatabëcueneëjëbiana tanenavecuacopatsinexamë. Pacuenia arrozxainaenë arrozxu jëaba pesi pevecuaxuabinexa, bajara pijinia pacuenia pecaxuabinexa xanëvecua cajamatabëcueneëjëbiana dovathi. 32 Itsiata baitsi jane catovajëtatsi Diosojavabelia necopatsiyaniva tanejumecovënëtsijavamë. Itsa navecuapaebianame nenaneconitsijava Diosojavabelia, nexata jane baja bajaraxuacujinae jamatabëcuene babataponaponaename Dioso pejumecovënëtsivi, jai Jesús Pedrojavabelia. 33 Pedro nexata jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, najamatabëcueneveretajë baja. Penaneconitsivi pejebabiabibota caetsi ata, tanaponaponaenexa xamëta. Najamatabëcueneveretajë baja tacayajavatëpaenexanua, jai Pedro Jesúsjavabelia. 34 Nexata icatsia Jesús jumaitsi: —Pedro, xaniajanë pacuenia catsipaebijitsiatsi. Ajena, mapameravitaje, vacara pefiabivajënaeya nayavajunuaxainaename tajajivitonëcuenemë. “Xanë cajena apo yapëtaenë bajaraponë,” jamë tsane acueyabi xuabeje xanë yabara, jai Jesús Pedrojavabelia. 35 Jesús yanijoba pijajivijavabelia. Jesús jumaitsi mapacueniaje: —Imata panamuto itsa pacaitorobatsi Dioso pejumelivaisi jivi daxitanacuanëjava panetsipaebanajetarubenaenexa, pacaitavetatsi panecaponaeyaniva doro, palata ata, zapato ata. ¿Bajarapamatacabi panamatavenoname tsaja itsacuenejava? jai Jesús pijajivijavabelia. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Jume. Apo panamatavenonaenë cajena itsacuenejava ata bajarapamatacabi, jai. 36 Jesús nexata jumaitsi: —Baja rajane aeconoxae panamuto, pajivi doro xaina, bajarapajivi caponae pijadoro. Palata ata caponae. Pajivi espada apo xainae, bajarapajivi penajumaxuabipana canajetsi. Comuatsi espada. 37 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pacuenia xanë yabara Diosojumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi, bajarapacuenia netocopiapatsiana. Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia xanë yabara jumaitsi mapacueniaje: “Naneconitsiaexanaenatsi bepibisiacuene pexanaenëcuenia,” jai tajëvelia xanë yabara Diosojumelivaisibaxutota. Nexata bajarapacuene imoxoyo baja pevajënae tanetocopiapatsinexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 38 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Tajatuxanenë, mara anijaespadabejeje, jai Jesús pijajivi. Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xanepana rabaja, jai Jesús. 39 Jesús pitsapa bovecua. Pacuenia ponabiaba, bajarapacuenia icatsia pona petsutojumabelia. Patsutojumata olivonaenë apaaxayo, bajarapatsutojumabelia pona. Nexata Jesús pijajivi pënaponatsi. 40 Jesús pijajivi itsa barëpata bajarapatsutojumabelia, Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacajamatabëcueneëjëbiana raja dovathi pejamatabëcueneta. Pavajëtaponare aeconoxae Diosojavabelia paneajamatabëcuenesaënexa panecopabiyaniva patanejumecovënëtsijavamë, jai Jesús. 41 Nexata Jesús pijajivi vecuanatixilia bejamatabëcuene treinta metro. Jesús nucajunua pematabacabëta pevajëtaponaenexa Diosojavabelia. 42 Jesús pevajëtsijavata jumai tsaponae Diosojavabelia: —Taxa Diosomë, netocopatame picani tanebeyaxuabinexa betajiobicueneta. Itsa jitsipame, necapanepare bajarapabejiobicuenevecua. Itsiata xanë apo tajitsipaecuene ata, pacuenia xamë jitsipame, netocopatsianame, jai Jesús pevajëtsijavata Diosojavabelia. 43 Nexata Jesús athëbëpijiángel tsitanaitajëtatsi pejamatabëcuene asaëyaexanaenexatsi. 44 Jesús pebeyaxuabijavanexatsi yabara, bitso natsinajamatabëxaina. Nexata Jesús bitso orijibia asaëyata vajëtapona Diosojavabelia. Jesús bitso janetatsi. Pacuenia itsi pijana, bajara itsi Jesús pejanetsibarëmenetsi. Topitopijai irabereca. 45 Jesús pevajëtsicujinae itsa nonotapuna, lia pijajivijavabelia. Nexata Jesús pijajivi caxitajaraba pemajitanubenaevi. Tsipaji Jesús pijajivi bitso penajamatabëxainaejava, cuerana. 46 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa xuajitsia pamajitanubename? Panonobapunare. Pavajëtaponare Diosojavabelia, dovathi pejamatabëcueneta pacajamatabëcueneëjëbi ata paneajamatabëcuenesaënexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 47 Jesús pijavajabitsaë pevaetabijavatanexatsi, cuaicuaijai tsanucae pijajivijavabelia. Nexata bajarapaepatota jivi ayaibitsaëtoxaneto, Jesús petsimaxëponaevitsi, najetarubena. Ponë vënërubatsi Judas, Jesús pijajivi doce ponëbejeyajuvënënëmi, matacanajetaruca bajarapamonae. Nexata Judas najetabalia Jesúsjavabelia. Itabaratsutsuniaya bajacobatsi. 48 Nexata Jesús bajarajota jumaitsi Judasjavabelia. —Judas, ¿matsa pacuenia nitabaratsutsuniaya nebajacobame xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, tanecanajetsinexamë tajavajabitsaë pecobeyabeliaje? jai Jesús. 49 Jesús pijajivi itsa tane pacuenia Jesús exanaejitsiatsi, nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, ¿namaxëvanitsianatsi tsaja espadata? jai Jesús pijajivi. 50 Nexata caenë Jesús pijajiviyajuvënënë namaxëvanita. Sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijajivitonë muxuyoropaebiaxuaba pecujuanenia pamuxuyoroto. 51 Nexata Jesús jumaitsi pijajivitonëjavabelia: —Copabare baja, jai Jesús. Nexata Jesús bajaraponë muxuyorojayataba. Jesús baja muxuyororuta icatsia bajaraponë. 52 Pamonae Jesús tsimaxëpatatsi, itsamonae sacerdotevi penamatacaitorobivi, itsamonae templobopijipolicíavi penamatacaitorobivi, itsamonae judíovi pijaancianovi. Bajarapamonae caponaejitsiatsilia Jesús. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Paxamë meta panetaneme betanacobetoxotsinë. Bajaraxuata pacaponame espadanë, naebonë yajava, patanevaetabinexamë pacuenia pavaetababiabame penacobetoxotsinë. 53 Xanë caematacabi canacujitsia Dioso pejumelivaisi paxamëjavabelia pacatsipaebabiabatsi templobota. Itsiata bajarapamatacabi apo panevaetabimë. Nexata mapaepatotaje panetsimaxëpatame dovathi, jivi piajamatabëcuene itaquiriyaexanaenë, papecaitorobixae, jai Jesús petsimaxëpatsivitsijavabelia. 54 Jesús pevaetabicujinaetsi, caponaliatsi sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijaboyabelia. Nexata Pedro bajarapamonae pecovëvelia tajiyo pënanajetaruca. 55 Nexata pabota Jesús capatatsi, bajarajota, panabo tuatuajëta, vajabitsaë isoto itajuruteta. Bajarapamonae isoto matatoyorotsia ena. Pedro nexata naitaxutocaevetsiaya naeca bajarapamonaejavata. 56 Nexata bajarapabota penacuenebiva, Pedro itsa taeyetatsi penanonopecaejavata isoto muxuneneta, naitaxutobabatsia asaëya taenucatsi. Nexata itsamonaejavabelia bajarapova jumaitsi Pedro yabara: —Mara ponë ata Jesús pijajivitonëje, jai bajarapova. 57 Nexata Pedro jumaitsi bajarapovajavabelia: —Jume raja. Xanë cajena apo yapëtaenë bajaraponë, jai Pedro bajarapovajavabelia Jesús yabara. 58 Bajaraxuacujinae icatsia itsajivi Pedro taeyetatsi. Bajarapajivi ata icatsia jumaitsi Pedrojavabelia: —Xamë ata rabaja cajena Jesús pijajiviyajuvënënëmë, jai. Nexata Pedro jumaitsi bajarapajivijavabelia: —Jume raja. Xanë raja cajena apo Jesús pijajiviyajuvënënënë, jai Pedro. 59 Bejamatabëcuene caehoracujinae, icatsia itsanë jumaitsi: —Xaniajai rabaja cajena. Maponëje Jesústa naponaponaje. Tsipaji rabaja bajaraponë ata Galilea nacuapijinë, jai bajaraponë Pedro yabara. 60 Nexata Pedro nayajumetane. Pedro nexata jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Apo yapëtaenë cajena pacuene yabara jumaitsimë, jai Pedro. Bajarapacuenia Pedro pejumaitsijavata, vacara baja fiaba. 61 Nexata Jesús boverena namuxufeta Pedrojavaberena. Taeyerenatsi Pedro. Nexata bajarapaepatota Pedro najamatabënapitajaraba Jesús pejumaitsijavatsi: “Pedro, ajena, mapameravitaje, vacara pefiabivajënaeya nayavajunuaxainaename tajajivitonëcuenemë. ‘Xanë cajena apo yapëtaenë bajaraponë,’ jamë tsane xanë yabara acueyabi xuabeje,” pejaijavatsi Jesús, najamatabënapitajaraba Pedro. 62 Nexata baja Pedro pitsapalia bopanabovecua. Pinijicuenia nua. 63 Pamonae Jesús vaetabatsi, capocaponatsi. Itabaratsaquibabeponatsi pecobethaitonëta. 64 Papaëbërëpanata itaxutocëtatsi. Pitaxutocëtsicujinaetsi icatsia itabaratsaquibabeponatsi pecobethaitonëta. Nexata bajarapamonae jumai tsaponae Jesúsjavabelia: —¡Vënëjonare ponë caitabaratsaquibaba! jai tsaponae. 65 Pibisiacuenianua bajarapamonae jumai tsaponae Jesúsjavabelia. 66 Ajena baja matacabi tsarucaponae, nacaetuata judíovi pijaancianovi, sacerdotevi penamatacaitorobivi yajava, judíovi pecujarubivi yajava. Nexata Jesús caponarenatsi bajarapamonae penacaetuatsijavaberena. Bajarajota bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: 67 —Panetsipaebare. ¿Xamë tsabaja rovia Cristomë, athëbëvetsica Dioso pecaitorobinëtsica jivi necapanepaenënexa? jai bajarapamonae. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —“Xanë rabaja Cristonë, athëbëvetsica Dioso taneitorobinëtsica jivi tacapanepaenexa,” pacajai atatsi tsipae, itsiata apo panejumecovënëtsimë tsipae. 68 Itsalivaisiyo pacayanijobi atatsi tsipae, itsiata apo panejumecanaviatsimë tsipae. Apo panecopatsimënua tsipae. 69 Itsiata baitsi jane tavajënaeyabelia xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, ecaenajë taxa Dioso pecujuanenia patanajuaevetsinexabeje daxitacuene. Bajaraponë pecaëjëpaenëtsi daxitajamatabëcuene, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 70 Nexata daxita bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Xamë tsabaja Dioso pexënatomë? jai bajarapamonae. Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Jãjã, xanë rabaja pacuenia panejumaitsimë. Bajaraponënë, jai Jesús. 71 Nexata bajarapamonae najumaitsi: —Ajibi rabaja abaxë vajaevetaponaejava jivi neconitsiaya vajanacatsipaebaponaenexa pacuene yabara naneconitsiaexanaejitsiatsi maponëje. Vaxaitsi rabaja vajacuata jumetanetsi pacuenia maponëje cuaicuaijai Dioso apo pejitsipaecuenia. Tsipaji beDioso pexënato natane, najai bajarapamonae.

Lucas 23

1 Daxita judíovi pijaancianovi nonobapuna. Sacerdotevi penamatacaitorobivi ata nonobapuna. Judíovi pecujarubivi ata nonobapuna. Nexata bajarapamonae Jesús caponaliatsi itsaboyabelia, Judeanacua pevetsinë Pilato pijaboyabelia. 2 Bajarajota Pilato pitabarata bajarapamonae neconitsiaya jumaitsi Jesús yabara: —Mara ponëje naneconita. Tsipaji muxubijiapenetapona jivi pianaepanaenexa nacuaevetsivijavabelia. Paneitavetaponanua patamatamotsiyaniva Romanonacua pepo pevetsinë pejamatabëcueneta impuestomatamo pataneyanijobijava. Jumai tsaponaenua: “Xanë raja Cristonë, nacua taevetsinë,” jai tsaponae maponëje, jai bajarapamonae Jesús yabara neconitsiaya Pilatojavabelia. 3 Nexata Pilato jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Xamë tsaja judíovi pepo nevetsinë? jai. Nexata Jesús jumaitsi Pilatojavabelia: —Jãjã, xanë rabaja pacuenia nejumaitsimë, jai Jesús Pilatojavabelia. 4 Pilato nexata jumaitsi sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, jivi ayaibitsaëtoxanetojavabelia ata: —Apo caxitajarabinë cajena itsacujiruneconi ata pexainaejava maponëje, paneconi yabara naneconitsijitsia, jai Pilato. 5 Itsiata bajarapamonae ajumesaë. Orijibia neconitsia jumaitsi Jesús yabara: —Bajaraponë daxita Judea nacuapijivi muxubijiapenetapona bajarapamonae pianaepanaenexa Judeanacua pevetsivijavabelia. Taxuxuaba cajena bajaraponë bajarapacuene pexanaejava Galilea nacuata. Nexata maberena ataje bajarapacuenia icatsia exanapona, jai bajarapamonae Jesús yabara Pilatojavabelia. 6 Pilato itsa jumetane bajarapamonae peneconitsijavatsi Jesús, nexata Pilato jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Matsa ponëje Jesús, Galilea nacuapijinëje? jai Pilato. 7 Nexata bajarapamonae tsipaeba Pilatojavabelia Jesús Galilea nacuapijinëcuene. Nexata Pilato itoroba pijajivi Jesús pecaponaenexatsilia Herodesjavabelia. Tsipaji Herodes Galileanacua pevetsinë. Bajarapamatacabi Herodes ponapona Jerusalén tomarata. 8 Nexata Herodes itsa tane Jesús, barëya. Tsipaji Herodes vënëlivaisitaeyabiaba Dioso pesaëta Jesús pinijicuene pexanaponaejavanë. Nexata Jesús pinijicuene pexanaejava Dioso pesaëta jamatabëtane Herodes. 9 Nexata Herodes ayaicuenia yanijobapona Jesúsjavabelia. Itsiata Jesús apo jumepitsi caejumeyo ata. 10 Bajarajota nubena sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pecujarubivi yajava. Bajarapamonae ayaijumeta neconitaponatsi Jesús Herodesjavabelia. 11 Nexata Herodes, pijajivi yajava, Jesús capocaponatsi. Bitso pexaniajava, xua nacuaevetsinë banaxatata, bajaraxua Jesús quenetsiataeya xatatatsi. Bajarapacuenia Jesús quenetsiataeya xatatatsi pepo nacuaevetsinëcuenia petaenexatsi. Bajaraxuacujinae icatsia canaviabarenatsi Pilatojavaberena. 12 Pilatobeje Herodesbeje naitoyabeje picani. Itsiata bajarapamatacabi nabarajamatabëcuenexanepanabeje. Naxaniababeje baja. 13 Pilato junata penacaetuatsinexa sacerdotevi penamatacaitorobivi. Junata penacaetuatsinexa judíovi pevetsivi ata. Junata penacaetuatsinexa bajarapatomarata pejinavanapaevi ata. 14 Nexata Pilato jumaitsi bajarapamonaejavabelia Jesús yabara: —Paxamë panetocapatame maponëje. “Mara ponëje naneconita. Tsipaji muxubijiapenetapona jivi pianaepanaenexa nacuaevetsivijavabelia,” panejamë. Itsiata baitsi jane xanë picani tajacuata yanijobajë xaniavaetsia paneitabëta. Nexata xua yabara paneconitame, ajibi picani. Maponëje itsacujiruneconi ata apo xainae, paneconi yabara naneconitsijitsia. 15 Herodes ata apo naneconitsiaexanaetsi. Saya icatsia nacatocanaviarena. Pataneme rabaja. Itsacujiruneconi ata apo xainae maponëje, paneconi yabara beyaxuabijitsiatsi. 16 Nexata tajajivi itorobianajë bajaraponë saya tajajivi pejumaconibabenexa penaneconitsivi pejumaconibabeyabiabimacata. Bajaraxuacujinae copatsianajë, jai Pilato bajarapamonaejavabelia. 17 Caevai canacujitsia, pascuavënë fiestamatacabi, Pilato copatabiaba caenë penaneconitsinë pepitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua. Pilato copatabiaba ponë jivi vajëtatsi pecopatsinexa. Nexata bajarapacuenia copatabiaba jivi pesivajamatabëcuene xanepanaenexatsi. 18 Nexata bajarapamonae itsa jumetane Pilato picani Jesús pecopatsiapaebijava, nexata daxita bajarapamonae caecuenia vavajai Jesús yabara. Bajarapamonae pevavajaijavata, Jesús yabara jumaitsi Pilatojavabelia mapacueniaje: —¡Majane ponë beyaxuareje! ¡Barrabás jane panetocapitsapare! jai bajarapamonae. 19 Bajaraponë Barrabás Jesús pevajënaeya bajarapatomarata barënabia gobierno pijajivijavabelia. Nexata Barrabás jivitonë beyaxuaba. Bajaraxuata naneconitsiaponapona penaneconitsivi pejebabiabibota. 20 Pilato picani jamatabëcopata Jesús. Bajaraxuata picani icatsia Pilato tsipaebijitsia jivijavabelia Jesús baja pecopatsinexa. 21 Itsiata baitsi jane bajarapamonae orijibia vavajai. —¡Cruzajavabelia cobematabiabarutsiaexanare! ¡Cruzajavabelia cobematabiabarutsiaexanare! jai tsaponae bajarapamonae Pilatojavabelia. 22 Icatsia Pilato jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa xuajitsia? ¿Detsa papibisiacuene exana maponëje? Apo caxitajarabinë cajena itsacujiruneconi ata, paneconi yabara beyaxuabijitsiatsi. Nexata tajajivi itorobianajë bajaraponë saya tajajivi pejumaconibabenexa penaneconitsivi pejumaconibabeyabiabimacata. Bajaraxuacujinae copatsianajë peponaenexa baja, jai Pilato. 23 Itsiata bajarapamonae ajumesaë. Vavajai tsaponae. —¡Cruzajavabelia cobematabiabarutsiaexanare! jai tsaponae bajarapamonae Pilatojavabelia. Nexata bajarapamonae, sacerdotevi penamatacaitorobivi yajava, bitso pevavajaitsaponaexae, belia baja Pilato jejai. 24 Nexata baja Pilato tocopata pacuenia bajarapamonae vajëtatsi. 25 Nexata Pilato itoroba pijajivi Barrabás, ponë jivitonë beyaxuaba, pecapitsapaenexatsi pepitsapaenexa baja penaneconitsivi pejebabiabibovecua. Caranata Jesús, pianeconijibinë, pebeyaxuabinexatsi Pilato itoroba pijajivi. 26 Vajabitsaë itsa caponaliatsi Jesús cruzajavabelia pecobematabiabarutsinexatsi, Simón pijinia najetaruca vayafoverena. Nexata vajabitsaë vaetabatsi Simón. Simón Cirene tomarapijinë. Nexata Simón vajabitsaë itorobatsi, pacruzajavabelia Jesús cobematabiabarutsijitsiatsi, petocaponaenexa. Nexata bajarapacruza Simón tovëtacaranajetaruca Jesús pecovëya. 27 Jesús pënanajetarubenatsi, jivi ayaibitsaëtoxaneto. Bajarapamonaeyajuvënëvi, petiriavi ayaibitsaëto, Jesús bitso pënueyababuataponatsi ayaijumeta. 28 Nexata Jesús napënëyorota. Jumaitsi bajarapapetiriavijavabelia: —Paxamë petiriavi, paJerusalén tomarapijivimë, pëtsa panepënueyabame xanë. Paxamë jane panatsinuema. Panexi ata patsinuema. 29 Itsa copiajopaena piayaimatacabi, jivi bitso bejiobi tsane. Nexata jivi jumai tsane: “Mavecovi itsiata bevelia nacatsunabejiobitane pexi apo pexainaexae,” jai tsane jivi bajarapamatacabi mavecovi yabara. 30 Nexata bajarapamatacabi jivi bitso itsa nabejiobitaena, belia jitsipaena petëpaejava. Nexata jivi najumai tsane: “Vajatëpaenexa, nacatoxanepanaejitsipa pinijiibotsutonë itsa nacamatacënëbajarabijitsipa,” najai tsane jivi. 31 Xanë itsacujiruneconi apo xainae atanë, nebejiobiaexanaena itsa necobematabiabarutsiana cruzajavabelia. Nexata pamonae pibisiacuene pexanaevi bitso xanë matatoxenetsia, bejiobiaexanaenaenatsi itsa tocopiapatsianatsi piayaimatacabi, jai Jesús bajarapapetiriavijavabelia. 32 Itsabelia vajabitsaë Jesús caponatsi, bajarabelia anijanëbeje penaneconitsinëbeje, Jesús yajava, caponatsi. Bajaraponëbeje piajamatabëcuenebejenëbeje vajabitsaë caponatsibeje Jesús peyajavabeyaxuabinexatsibeje. 33 Itsa baja capaliatsi Jivimatasipavënë tsutojavabelia, nexata cruzajavabelia Jesús yajavacobematabiabarutatsi bajaraponëbeje. Itsanë rutatsi itsacruzata Jesús pecujuanenia. Itsanë rutatsi itsacruzata Jesús petsavenonenia. 34 Jesús baja cruzajavabelia pepuacobematabiabarutsi, jumaitsi paxa Diosojavabelia: —Axa, mapamonaeje itaxutotsoniataema. Vecuaxuare paneconi xaina pibisiacuene taneexanaexae mapacueniaje. Tsipaji raja apo yapëtae. Bajaraxuata mapacuenia nexanaje, jai Jesús paxa Diosojavabelia. Nexata vajabitsaë, pamonae Jesús cobematabiabarutatsi cruzajavabelia, bajarajota namuxusita. Penamuxusitsijavaxi irata natsipenepeneta. Bajarapacuenia vajabitsaë penamuxusitsijavaxi canamuxusita peyapëtaenexa ponë pitaponaejitsia caejava canacujitsia Jesús penaxatatsijavami, xua jumaponapona. 35 Bajarajota daxitajivi taenubena. Judíovi pevetsivi Jesús capocaponatsi. Bajarapamonae capocaponaeya jumaitsi Jesús yabara: —Ëitsamonae yabara jumai tsabiabi: “Capanepaenajë jivi,” jai tsabiabi. Baja rajane pijacuata nacapanepae itsa xaniajai pepacuene Cristo, Dioso athëbëvetsica pitorobinëtsitsica jivi pecapanepaenexa, jai judíovi pevetsivi Jesús yabara. 36 Vajabitsaë ata Jesús capocaponatsi. Nexata capocaponaeya cujibarenatsi. Rajutsijitsiatsi piajatuvinora piapaenexa Jesús. 37 Nexata vajabitsaë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Itsa xamë judíovi pepo nevetsinë, nexata nacapanepare nijacuata, jai vajabitsaë Jesúsjavabelia. 38 Bajarajota Jesús pematabocoto matatsënëyo tablapajumata, Pilato pijajivi yaquinaruta acueyabi paviriavibeje pijajumeta. Itsaitane yaquinaruta griegojumeta. Itsaitane yaquinaruta latínjumeta. Itsaitane yaquinaruta hebreojumeta. Peyaquinarubiitane jumai tsarubi mapacueniaje: “Mara ponëje judíovi pepo pevetsinëje,” jai tsarubi Jesús yabara. 39 Itsanë piajamatabëcuenebejenë cruzajavabelia pecobematabiabarutsinëtsi, Jesús anaeya bijataerucatsi. —Itsa xamë Cristomë, athëbëvetsica Dioso pecaitorobinëtsica jivi necapanepaenexa, nijacuata nacapanepare. Paxanëbeje ata panecapaneparebeje, jai tsarucae Jesúsjavabelia. 40 Itsanë pijinia itsacruzajavabelia pecobematabiabarutsinëtsi, jumeitavetaruca. Jumai tsarucae penajuananeconitsinëbejejavabelia: —¿Dioso tsaja apo cujunavimë netëpaenexa, cacobematabiabi ata nijaneconi yabara mapacueniaje? 41 Vaxaibeje rabiji vajaneconi xainatsibeje vajatëpaenexabeje. Nacarutabeje mapacueniaje pibisiacuene vajaexanaexaebeje. Mabiji ponëje caeto ata pibisiacuene apo exanae, jai tsarucae bajaraponë jumeitavetsiaya penajuananeconitsinëbejejavabelia. 42 Icatsia xuacujinae bajaraponë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, xanë nenajamatabënapitsianame pamatacabi xamë evetsianame mapanacuaje, jai bajaraponë Jesúsjavabelia. 43 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Xaniajanë pacuenia catsipaebijitsiatsi. Ajena, pamatacabi, neyajavaponaponaename paraísojavatatsia, jai Jesús bajaraponëjavabelia. 44 Jesús baja itsa tëpaejitsia, matonejeepatota, daxita nacuanëjava aitaquiri tsajuni. Matapania acueyabi pahorabejecujinae, caniviyojavabelia, nacua napebeta icatsia. 45 Paepatota Jesús tëpanajereca, bajarapaepatota templobo ënëtuatuajëalia pënëyatuucutarutsipana, ayaipapaëbërëpana, tuatuajëatsica titititicaica. 46 Nexata Jesús ayaijumeta jumaitsi Diosojavabelia: —Axa, xamëjavabelia daxita tajamatabëcuene carajutatsi, jai Jesús. Itsa baja Jesús najumevereta bajarapajume, tëpanajereca jane baja. 47 Nexata Romano nacuapijinë, vajabitsaë pijacapitán, itsa tane daxita bajarapacuene, bajaraponë Diosojavabelia jumaitsi: —Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Xaniajai tsaena baja. Maponë tëpaje, pianeconijibinë, jai vajabitsaë pijacapitán. 48 Daxita pajivibitsaëtoxaneto taenubena pacuenia Jesús jumaliverevereca, bajarapamonae bitso najamatabëxainaeya naviaba pijabonëjavabelia. 49 Daxita pamonae Jesús peyapëtaevitsi, pebijivi, petiriavi ata, pamonae Galilea nacuaverena pënaponatsi, tajiyojavaverena taenubena, petaenexa Jesús pebeyaxuabijavatsi. 50 Jerusalén tomarata ponapona José, Arimatea tomarapijinë. Bajaraponë pexaniajamatabëcuenenë, xaniavaetsia peponaponaenë Dioso pitabarata. Bajaraponë judíovi pevetsinë. 51 José copiaevetaponapona pecopiajopaejava pamatacabi caenë Dioso evetsijitsia daxita pijajivi mapanacuataje. Nexata José apo jamatabëcuenejëpae pacuenia judíovi exana Jesúsjavabelia. 52 José nexata lia nacuaevetsinë Pilatojavabelia. Vajëta petocopatsinexatsi pemëthëtsinexa petëpaenë Jesús. 53 Bajaraxuacujinae José cruzajavavetsica pitsica Jesús petëpaenë. Daxitanëreca mataquionaeya matacacëba pexaniaviria piapiasábanapanata. Nexata cajena itsajota José iboitapajanitojavata pinijiibovaju toexanabuatatsi petëpaevi pebuataponaenexa, bajarapaibovajualia buata Jesús petëpaenë. Bajarapavajualia abaxë itsajiviyo ata petëpaejiviyo José apo buatsi. 54 Pamatacabi José bajarapacuenia vajëta Pilatojavabelia Jesús petëpaenë pemëthëtsinexa, bajarapamatacabi judíovi penacuenebijava banacuenevereta baja pecopiajonevajënaeya penacueraevetsimatacabinexa. Nexata paepatota José ibovajualia buata Jesús petëpaenë, bajarapaepatota José baja tocopiapataponatsi penacueraevetsimatacabinexa. 55 Papetiriavi Jesús pënaponatsi Galilea nacuaverena, bajarapapetiriavi tajiyo José pecovëya najetarubena. Nexata bajarapapetiriavi tane Jesús petëpaenë José pebuatsijava bajarapaibovajualia. 56 Bajaraxuacujinae bajarapapetiriavi naviaba baja pijaboyabelia. Nexata pepatsicujinae pijaboyabelia, bajarapapetiriavi xaniavaeta pexaniapetuxujuvira, pexaniapetuxujuvitsapato yajava, Jesús petëpaenë peperabëexabinexa. Nexata abaxë bajarapapetiriavi nacueraeveta judíovi penacueraevetsimatacabita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta bajayata penajumecopatsilivaisi.

Lucas 24

1 Judíovi baja penacueraevetsimatacabi verevereca. Nexata meravia pitsijavata, ajena juameto pitsapaina, papetiriavi xaniavaeta pexaniapetuxujuvijava, icatsia ponalia Jesús petëpaenë pebuatsiibovajutsijavabelia. Patuxujuvijava xaniavaeta Jesús petëpaenë peperabëexabinexa, caponalia Jesús petëpaenë peperabëexabinexa jane baja picani. Itsapetiriavi yajava ponalia peyanabinexatsi. 2 Itsa baja palia, nexata bajarapapetiriavi tane Jesús petëpaenë pebuatsiibovajutsi peyavëpaacatsiibopanaxanetomi petixitanutsijavalia. 3 Bajarapamonae joneya picani Jesús pebuatsiibovajutsijavalia. Itsiata baitsi jane apo caxitajarababuatsi petëpaenë, pepo petuxanenë Jesús. 4 Nexata bajarapapetiriavi bitso jamatabëcuenenajunaviaca. Apo yapëtae pacuenia exanaejitsia. Bajarajota nexata bajarapapetiriavi taenuta anijanëbeje ángelnëbeje. Bajaraponëbeje penaxatatsijavabeje nivenivena bitso. 5 Bajarapapetiriavi bitso cujunava bajarapaángelnëbeje. Nexata pecajunavi pematabacabëta irataeya bobena. Nexata bajarapaángelnëbeje jumaitsi petiriavijavabelia: —¿Detsa xuajitsia petëpaenë pebuatsijavatatsi, pajaitame? Bajaraponë asaë baja icatsia. 6 Bajaraponë majotaje ajibi baja tsarucae. Dioso rabaja icatsia asaëyaexanatsi. Panajamatabënapire pacuenia pacatsipaeba Galilea nacuata pamatacabi abaxë asaë tsaponaponae. 7 Bajaraponë baja cajena tajëvelia pacajumaitsi: “Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, necanajetsiana pibisiajamatabëcuenevi pecobeyabelia. Nexata bajarapamonae cruzajavabelia necobematabiabarutsiana tanebeyaxuabinexa. Itsiata baitsi jane tanebeyaxuabicujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane,” pacajai baja cajena tajëvelia Jesús itsa abaxë pamatacabi pacayajavaponapona, jai ángelnëbeje petiriavijavabelia. 8 Nexata bajarapapetiriavi najamatabënapita pacuenia Jesús tajëvelia jumaitsi. 9 Nexata baja bajarapapetiriavi naviabarena Jesús petëpaenë pebuatsiibovajutsijavaverena. Nexata bajarapapetiriavi tsipaeba daxita bajarapacuene yabara once ponëbeje, Jesús pijaapóstolevijavabelia. Tsipaebanua daxita itsamonae Jesús pijajivijavabelia ata. 10 Bajarapapetiriaviyajuvënëvi itsava Maríavënëva. Bajarapova Magdala tomarapijiva. Itsava pijinia Juanavënëva. Itsava pijinia icatsia Maríavënëva. Bajarapova Santiago pena. Itsapetiriavi yajava tsipaeba bajarapacuene yabara apóstolevijavabelia. 11 Bajarapapetiriavi apóstolevijavabelia tsipaebi ata bajarapacuene yabara, itsiata apóstolevi apo jumexaniataetsi. Apóstolevi saya bajarapalivaisi yabara jamatabëjumaitsi: “Saya meta bajarapapetiriavi pijacuata exana bajarapalivaisi,” jamatabëjai apóstolevi. 12 Itsiata baitsi jane Pedro pitsapalia bovecua. Nexata cujinaejinalia Jesús petëpaenë pebuatsiibovajutsijavabelia. Nexata Pedro bajarapaibovajualia itsa naëcolia, taeyejeba pebobenaejava bajarajota daxitanëreca Jesús mataquionaeya pematacacëbipanamitsireca. Nexata baja Pedro naviata boyaberena. Najamatabëxaina bajarapacuene yabara. 13 Pamatacabi bajarapapetiriavi tane ángelnëbeje, bajarapamatacabi Jesús pijajivitonëbeje Jerusalén tomaravelia naropotabeje. Ponabeje Emaús tomarabelia. Bajarapatomara eca once pakilómetrobeje Jerusalén tomaravecua. 14 Bajaraponëbeje baracuaicuaijaibeje tsanajetarucae daxita pacuene copiapata. 15 Itsa abaxë bajarapalivaisi cuaicuaijai tsanucaponaebeje, Jesús pëcaxitajarabalia. Nexata Jesús muxunenianajetaruca bajaraponëbeje. 16 Bajaraponëbeje tae atabeje Jesús, itsiata apo yapëtaebeje Jesúscuene. 17 Nexata Jesús yanijoba bajaraponëbejejavabelia. Jesús jumaitsi: —¿Detsa pitsicuene pabaracuaicuaijamëbeje tsanucaponae namutua? ¿Detsa xuajitsia bepajamatabëcuenejiobimëbeje? jai Jesús bajaraponëbejejavabelia. 18 Bajaraponëbeje itsanë pevënë Cleofas. Nexata Cleofas jumaitsi Jesúsjavabelia: —Daxitajivi baja cajena yapëtane pacuene copiapata Jerusalén tomarata mapamatacabitaje. ¿Xamë tsaja caenëmë apo nijanayapëtae bajarapacuene, naponaponae atamë bajarapatomarata? jai Cleofas caranata Jesúsjavabelia. 19 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: —¿Detsa pitsicuene copiapata? jai. Nexata icatsia bajaraponëbeje jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesúspijinë raja, Nazaret tomarapijinëmi, profetanëmi. Pinijicuene exanapona Dioso pesaëta. Bitso xaniavaetsia jivi pexanialivaisi tsipaebapona. Nexata daxitajivi sivajamatabëcuenebarëya bajaraponëmi. Dioso ata sivajamatabëcuenebarëyatsi. 20 Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi, vajanacaevetsivi yajava, canajetatsi Jesúspijinëmi. Canajetaxuabatsi Jesúspijinë cruzajavabelia pecobematabiabarutsinexatsi pebeyaxuabinexatsi. 21 Paxanë picani bajaraponëmi yabara pajamatabëjumaitsinë: “Bajaraponë nacavecuacapitsapaena itsanacuaverena pepatsivi, pamonae apo judíovi, vajanacayanacuaevetsijavavecua pepitsapaenexa,” pajamatabëjanë tsavanapae picani Jesúspijinë yabara. Nexata Jesúspijinë pebeyaxuabicujinaetsi, ajena baja xaina acueyabi pamatacabibeje. 22 Paxanëyajuvënëvi, petiriavi, ajena, bajayacunua, panenabenajacaeyaexana. Bajarapamonae bajayacunua, ajena juameto pitsapaina, ponalia Jesús petëpaenë pebuatsiibovajutsijavabelia. 23 Itsiata apo caxitajarababuatsi bajarajota Jesús petëpaenë. Nexata bajarapapetiriavi naviabarena. Bajarapamonae panetsipaeba pacuenia bemajitsinaebota tane ángelnëbeje. Angelnëbeje pina nexata jumaitsibeje petiriavijavabelia: “Jesús rabaja asaë tsaponaponae icatsia,” jai pina. 24 Nexata itsamonae paxanëjuvënëvi pona Jesús petëpaenë pebuatsiibovajutsijavabelia. Nexata tane pacuenia baja petiriavi panetsipaeba. Jesús itsiata petëpaenë apo taeyabuatsi, jaibeje Jesúsjavabelia Emaús tomarabelia peponaenëbeje. 25 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: —¡Paxamëbeje saya paneajamatabëcuenetajanëbeje! Apo pajumecovënëtsimëbeje daxita profetavi peyaquinaelivaisianë. 26 Nexata apo payapëtaemëbeje pacuenia Cristo, Dioso athëbëvetsica pitorobinëtsitsica jivi pecapanepaenexa, copiaya bitso bejiobiaexanaejitsiatsi peponaevajënaeya paxa Diosojavabetsia athëbëtatsia paxa pemuxuneneta peecaenexa, nayabarajai Jesús bajaraponëbejejavabelia. 27 Nexata Jesús xaniavaetsia navajunupaeba bajaraponëbejejavabelia daxita pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi Jesús yabara. Taxuxuaba jane baja penavajunupaebijava pacuenia Moiséspijinë peyaquinaebaxutota tajëvelia jumaitsi Jesús yabara. Bajaraxuacujinae icatsia navajunupaeba pacuenia daxita itsaprofetavi peyaquinaebaxutonëta ata jumaitsi Jesús yabara. 28 Itsa baja imoxoyotanajetarubena patomarata bajaraponëbeje patsijitsiabeje, Jesús itajara rovia bepeponaejitsia bajaraponëbejevecua. 29 Nexata bajaraponëbeje bitso asivabeje Jesús penajuamajitsinexa bajarapatomarata. Jumaitsibeje bajaraponëbeje Jesúsjavabelia: —Namajire abaxë mapatomarataje. Caniviyo rabaja bitso. Meravijitsia rabaja, jaibeje bajaraponëbeje Jesúsjavabelia. Nexata baja Jesús najoneya pabota bajaraponëbeje patabeje. 30 Itsa bajaraponëbeje yajavaecabeje mesa muxuneneta, Jesús pita panbë. Jumaitsi paxa Diosojavabelia: —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pan, jai Jesús. Bajaraxuacujinae epatsënëquejeba panbë. Rajutatsi bajaraponëbeje. 31 Bajarajota matapania bajaraponëbeje yapëtanebeje Jesúscuene. Itsiata baitsi jane bajarajota vecuacaevatsibeje Jesús. Apo taebeje baja matavëjëa. 32 Nexata bajaraponëbeje najumaitsibeje: —Namutua vajanacanavajunu paebanucaponaejavatabeje pacuenia jumaitsi Diosojumelivaisibaxutota, bitso muxunajamatabëcuenebarëyatsibeje, najaibeje bajaraponëbeje. 33 Nexata bajarajota bepijia naropotabeje Emaús tomaravecua. Naviatabeje baja Jerusalén tomarabelia. Nexata Jerusalén tomarabelia itsa patabeje, caxitajarababeje penacaetuatsijavata once ponëbeje apóstolevi, itsamonae yajava Jesús pijajivi. 34 Nexata penacaetuatsivi jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: —Xaniajai baja cajena. Vajatuxanenë icatsia asaë tsaponaponae. Simón baja tsitanaitajëtatsi, jai bajarapamonae. 35 Nexata ponëbeje Emaús tomaraverena patabeje, tsipaebabeje bajarapamonaejavabelia pacuenia namutoepatualia pëcaxinatsibeje Jesús. Tsipaebabejenua pacuenia matapania yapëtanebeje Jesúscuene, pitabëta itsa epatsënëquejeba panbë. 36 Ponëbeje Emaús tomaraverena patabeje, tsipaebabeje Jesús pijajivijavabelia pacuenia tanebeje Jesús Emaús tomaratalia. Nexata bajarapaepatota Jesús tsitanaitajëta pijajivijavabelia. Jesús jemata nuca pijajivi tuatuajëta. Jesús bajacoba pijajivi. 37 Nexata Jesús pijajivi bitso nabenajaca. —Petëpaenëmi raeta pejumape maje, jamatabëjai bajarapamonae Jesús yabara. 38 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Detsa xuajitsia pajunavame? ¿Detsa xuajitsia panejamatabëëthëtota pajumeaebame icatsia tasaëjava? 39 Panecobetaema. Tataxubeje ata pataema. Xanë rabaja maje. Panejayabare. Paneyorobarenua xaniavaetsia. Petëpaenëmi raja peneta pejumape avijibi. Asijibinua. Apo perabëitsi cajena pacuenia xanë perabëitsinë, jai Jesús pijajivijavabelia. 40 Jesús itsa jumaitsi mapacueniaje, nacobeitajëta pijajivijavabelia. Nataxuitajëta yajava. 41 Jesús pijajivi bitso tsitapexaniacuenetsi. Itsiata baitsi jane Jesús pijajivi abaxë apo jumexaniatae xaniavaetsia Jesúscuene. Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Paxainame tsabaja itsacuenejavayo patanerajutsinexamë taxaenexa? jai Jesús. 42 Nexata Jesús pijajivi rajutatsi pesebidujuaijavayo, jabëperiyo yajava. 43 Pita baja Jesús. Nexata Jesús pijajivi pitabarata xane. 44 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Mapacuene taneexanaejavanexa yabaraje, pacatsipaebabiabatsi baja cajena tajëvelia pamatacabi abaxë pacayajavaponaponatsi. “Pacuenia bajayata tajëvelia xanë yabara jumaitsi Moiséspijinë peyaquinaebaxutota, Diosojumepaebivimi profetavi peyaquinaebaxutota ata, Salmosvënëbaxutota ata, bajarapacuenia netocopiapatsiana,” pacajaitsi tsabiabi baja cajena pamatacabi abaxë pacayajavaponaponatsi. Daxita rabaja bajarapacuene netocopiapata jane baja, jai Jesús pijajivijavabelia. 45 Nexata Jesús pijajivi jamatabëcuenecaëjëpaeyaexana Jesús pijajivi xaniavaetsia pejumeyapëtaenexa pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi Jesús yabara. 46 Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi pacuenia xanë, Cristonë, athëbëvetsica Dioso taneitorobinëtsica jivi tacapanepaenexa, nebejiobitsiaya nebeyaxuabijitsia. Jumaitsinua pacuenia tatëpaecujinae, acueyabi matacabita, icatsia Dioso niasaëyaexanaejitsia tatëpaejavavecua. 47 Jumaitsinua pacuenia patajajivimë tajumelivaisi patsipaebaponaejitsiamë daxitajivijavabelia. Nexata tajumelivaisi patsipaebaponaename daxitajivi penajamatabëcuenepënëyorotsinexa Diosojavabelia, pibisiacuene pexanaeneconimi pevecuaajibiaexanaenexatsi Dioso. Copiaya Jerusalén tomarata pataxuxuabianame panetsipaebijava. Bajaraxuacujinae patsipaebanajetarubenaename daxitanacuanëjava. 48 Paxamë rabaja pataneme daxita pacuene netocopiapata. Nexata jivi patsipaebaponaename daxita bajarapacuene yabara. 49 Espíritu Santo, ponë taxa Dioso najumecapanepaeya pacarajutsiapaeba, pacatoitorobianicatsi papecatsijamatabëjonenexa. Abaxë pajinavanapaename majotaje Jerusalén tomarata. Matapania Dioso athëbëvetsica pacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaena pinijicuene paneexanaponaenexa, paponaename jane baja tajumelivaisi jivi panetsipaebanajetarubenaenexa daxitanacuanëjava, jai Jesús pijajivijavabelia. 50 Jesús pijajivi matacalia Betania tomarabelia. Jesús nacobeyotsiaya pijajivi tovajëcanuca Diosojavabelia Jesús pijajivi peyavenonaenexatsi Dioso. 51 Nexata saya bajarajota Jesús pijajivi athëbëabetsia baja vecuapona. Jesús baja Dioso caponatsi athëbëabetsia. 52 Jesús pijajivi jamatabëjumaitsi: —¡Vajatuxanenë bitso ayaijamatabëcuenenë! jamatabëjai. Bajaraxuacujinae Jesús pijajivi barëyaya naviaba Jerusalén tomarabelia. 53 Templobojavabelia Jesús pijajivi joneyabiaba pevajëcabiabinexa Diosojavabelia. Jesús pijajivi pexaniajamatabëcuene rajutabiaba Diosojavabelia.

Juan 1

1 Itsa abaxë ajibi itsacuenejavayo ata mapanacuataje, Cristo baja cajena ponapona athëbëtatsia. Cristo raja paxa Dioso pejamatabëcuenelivaisiitajëtsinë jivijavabelia. Cristobeje paxa Diosobeje najuaponaponabeje. Cristo ata rabaja Dioso baja cajena. 2 Daxitacuene baja cajena pexanaejava petaxuxuabivajënaeya ata, Cristobeje paxa Diosobeje najuaponaponabeje. 3 Cristo baja cajena daxitacuene mapanacuapijicueneje exana. Exana athëbëpijicuene ata. Bajarapacuene exanaeyaexanatsi paxa Dioso. Bajaraxuata itsacuenejavayo ata apo vecuaexanaetsi itsanë ata. 4 Cristo baja cajena rajuta piasaëjumali daxitacueneviria mapanacuataje. Cristo baja cajena bepecotia picani. Nexata jivi jamatabëcueneitayota pexaniajailivaisita. 5 Pacuenia pecotia itayota piaitaquirijavata, bajarapacuenia Cristo petsipaebilivaisita jivi jamatabëcueneitayota. Nexata dovathi, jivi piajamatabëcuene itaquiriyaexanaenë, apo caëjëpaetsi pevereverecaeyaexanaenexa bajarapalivaisi. 6 Nexata Dioso itoroba caenë pebi. Bajaraponë pevënë Juan. 7 Nexata Juan pona petsipaebinexa jivijavabelia Cristo pelivaisi. Nexata Juan tsipaeba daxitajivi pejumetaenexa Cristo pelivaisi, pejumecovënëtsinexanua. 8 Juan raja jivi apo pejamatabëcueneitayotsinë. Juan raja pona saya jivi petsipaebanajetarucaenexa xaniavaetsia Cristo pelivaisi. 9 Bajaraponë Cristo jamatabëcueneitayotsiana daxitajivi. Bajaraponë xaniajai jivi pejamatabëcueneitayotsinë. Bajaraponë Cristo patsica baja mapanacuayabetsicaje. 10 Cristo, ponë paxa Dioso jamatabëcuenelivaisiitajëta jivijavabelia, ponapona baja mapanacuataje. Itsiata baitsi jane mapanacuapijivi apo yapëtae bajaraponë mapanacua pexanaenëcueneje. 11 Cristo patsica pexanaenacuayabetsica. Itsiata baitsi jane mapanacuapijivi apo jumecovënëtsitsi Dioso pexënatocuene. 12 Itsiata itsamonae jumecovënëtatsi. Nexata Cristo tocopata bajarapamonae paxa Dioso pexi pexanaenexatsi. 13 Bajarapamonae penaexanaematacabi, abaxë Dioso pexicuenia apo taetsi. Pebi petiriva pepitsicujinae, pexi itsa jamatabëxainabeje, pexi xainabeje. Itsiata bajarapamonae itsa naexana, abaxë Dioso apo pexi. Matapania pacuenia Dioso tojitsipatsi, bajarapamonae itsa jumecovënëta Cristo Dioso pexënatocuene, Dioso pexi exanatsi. 14 Cristo, paxa Dioso pejamatabëcuenelivaisi itajëtsinënexa jivijavabelia, itsa patsica mapanacuayabetsicaje, naexana pacuenia vaxaitsi baexanatsi mapanacuataje. Nexata bajarapacuenia Cristo ponapona vaxaitsi tuatuajëta. Bajaraponë vënërubatsi Jesús. Paxanë payapëtaniji Cristo ayaijamatabëcuenenëcuene. Tsipaji pataniji pinijicuene pexanaejavanë. Bajaraponë Cristo, pepo caenë Dioso pexënato. Pinijicuenia asiva mapanacuapijivije. Cuaicuaijai ëpexaniajailivaisi. 15 Bajaraxuata Juan, Jesús itsa vajunupaebanajetaruca jivijavabelia, jumai tsanajetarucae mapacueniaje: —Baja rajane maponë yabara pacajumaitsitsije: “Ponë tacovëverena patsiana, bajaraponë bitso xanë nevecuaayaijamatabëcuenenë. Tsipaji baja cajena tanaexanaevajënaeya ata bajaraponë ponapona,” jai tsanajetarucae Juan jivijavabelia Jesús yabara. 16 Bajaraponë Jesús cajena pepo pexaniajamatabëcuenenë. Pexaniacuene nacatoexanabiaba. Nacayavenonabiaba. 17 Bajayatami baja cajena picani Dioso Moiséspijinëta najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa. Itsiata baitsi jane mapamatacabita Jesucristo patajopaica mapanacuayabetsicaje vajanacatsipaebinexa paxa Dioso vajanacaasivajava, vajanacatsipaebinexanua pexaniajailivaisi. 18 Itsajivi ata vaxaitsiyajuvënëjivi Dioso apo tae. Bajaraxuata apo yapëtaetsi pacuenia Dioso jamatabëcuenelivaisiitsi. Itsiata caenë Dioso pexënato, ponëbeje najuaponaponabeje, bajaraponë nacayapëtaeyaexanaica pacuenia jamatabëcuenelivaisiitsi paxa Dioso. 19 Judíovi, Jerusalén tomarapijivi, Juanjavabelia itoroba sacerdotevi, itsamonae templobo pevetsivi yajava, bajarapamonae peyanijobinexa Juanjavabelia. Nexata bajarapamonae itsa pata Juanjavabelia, yanijoba Juanjavabelia. Jumaitsi: —¿Jipatsamë xamë? ¿Xamë tsaja Dioso pecaitapetsinë? jai bajarapamonae Juanjavabelia. 20 Juan nexata bajarapamonaejavabelia xaniavaetsia rovialia navajunupaeba. Jumaitsi: —Xanë ra apo Cristonë, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa, jai Juan. 21 Nexata icatsia matavëjëa yanijobatsi. —¿Detsa nexata ponëmë? ¿Xamë tsaja profeta Elíaspijinëmë, ponëmi bajayata ponapona? jai bajarapamonae Juanjavabelia. Nexata Juan jumaitsi: —Jume raja. Xanë raja bajara apo ponënë, jai Juan. Nexata icatsia yanijobatsi matavëjëa. —¿Xamë tsabaja nexata profetanëmë? ¿Xamë tsabaja pacacopiaevetavanapatsi nepatsijavanexatsica? jai bajarapamonae Juanjavabelia. Nexata icatsia Juan jumaitsi: —Jume raja. Xanë raja apo bajaraponënë, jai. 22 Nexata bajarapamonae jumaitsi: —¿Detsa nexata ponëmë? Pajitsipajë patanenavajunupaebinexamë xaniavaetsia patayapëtaenexa ponëcuenemë patatsipaebinexa patanitorobivijavabelia. ¿Detsa nexata pacuenia navajunupaebianame? jai bajarapamonae Juanjavabelia. 23 Juan nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xanë raja saya petusato nacuata itsa jumelivaisipaebajë, tavavajainë: “Panajamatabëcuenexaniavaere pepo petuxanenë pepatsivajënaeyarena,” tajainë. Bajarapacuenia tajumaitsijavanexa, bajayatami tajëvelia yaquina profeta Isaíaspijinë, jai Juan. 24 Nexata fariseovi pitorobivitsi icatsia yanijobatsi Juan. 25 —Itsa xamë apo Cristomë, apo Elíaspijinëmënua, apo profetanëmënua, ponë pacopiaevetavanapajë pepatsijavanexatsica, ¿detsa nexata xuajitsia xamë jivi bautisabaponame? jaitsi bajarapamonae. 26 Juan nexata jumaitsi: —Xanë saya bautisabaponajë ëmerata. Itsiata paxamë tuatuajëta ponapona ponë apo payapëtaemë. 27 Bajaraponë tacovëverena jane baja pata. Itsiata xanë bajaraponëvecua beveliajamatabëcuenenënë. Nexata acobeuranë tatoisinaenexa ata pijazapatomaëto tataxujonotsinexa pijazapato, jai Juan bajarapamonaejavabelia Jesús yabara. 28 Bajarapacuenia Juan yanijobatsi Jordánmene itsapanatalia, Betaniavënë tomarajavata, Juan jivi itsa bautisabaponapona. 29 Fariseovi pijajivi Juan peyanijobicujinaetsi peyapëtaenexatsi ponëcuene, meravia pitsijavata, Juan taetaba Jesús penajetarucaejava Juanjavaberena. Nexata Juan jumaitsi jivijavabelia: —Pataema, mara ponëje, Dioso athëbëvetsica pitorobinëtsitsicaje. Bajaraponë Dioso bepijaovejayo tsane. Pacuenia jivi ovejayo babeyaxuaba pevi ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia, bajara itsanetsi maponëje. Nacaevetsiana pebeyaxuabinexatsi. Nexata bajarapacuenia matamotsiana daxita nacuanëpijivi pibisiacuene pexanaeneconimi. 30 Baja rajane maponë yabara itsa pacatsipaebatsi, pacajumaitsitsi tsabiabi mapacueniaje: “Tacovëverena patsiana itsanë. Bajaraponë nevecuaayaijamatabëcuenenë bitso. Tsipaji baja cajena tanaexanaevajënaeya ata, bajaraponë ponapona,” pacajaitsi tsabiabi. 31 Apo yapëtaenë picani bajaraponë. Itsiata apo yapëtae atanë, pacabautisabanajetarucatsi merata paIsrael nacuapijivimë. Ponë yabara pacatsipaebatsi, bajara jane maponë najetarucaje, jai Juan jivijavabelia Jesús penajetarucaejavata. 32 Icatsia Juan jumaitsi jivijavabelia Jesús yabara: —Xanë taniji Espíritu Santo perunaejavatsica athëbëvetsica beucucuto. Nexata tsimatanacopatsicatsi bajaraponë. 33 Xanë abaxë itsiata apo yapëtaenë bajaraponë Cristocuene. Itsiata Dioso, taneitorobinë merata jivi tabautisabaponaenexa, nejumaitsi baja cajena copiata: “Papebi pematatsënëatsica taename Espíritu Santo perunaejavatsitsica petsijamatabëecaenexatsi, bajaraponë jane baja jivi tsijamatabëjoneyaexanaena Espíritu Santo,” nejai baja cajena copiata Dioso. 34 Pacuenia baja cajena taniji, pacatsipaebatsi. Bajaraponë baja cajena Dioso pexënato, jai Juan jivijavabelia Jesús yabara. 35 Juan jivijavabelia petsipaebicujinae Jesús Dioso pexënatocuene, meravia pitsijavata, Juan yajavaponapona anijanëbeje pijajivitonëbeje. 36 Itsa Juan tane Jesús pexenetanajetarucaejavatsi, nexata Juan jumaitsi pijajivitonëbejejavabelia: —Pataemabeje. Mara ponë najetarucaje, Dioso bepijaovejayo tsane, jai Juan pijajivitonëbejejavabelia Jesús pebeyaxuabijavanexatsi yabara, tsipaji Jesús tocopiapatsijitsiatsi pacuenia Dioso tocopatatsi. 37 Nexata Juan pijajivitonëbeje itsa jumetanebeje bajarapacuenia Juan pejumaitsijava, Juan pijajivitonëmibeje pënaponabeje Jesús. 38 Jesús napënëyorotojopa. Taenucajopa. Yanijoba bajaraponëbejejavabelia. —¿Detsa xua pajaitamebeje? jai Jesús. Nexata bajaraponëbeje jumaitsibeje: —Petuxanenë, ¿detsa jota ecame? jaibeje Jesúsjavabelia. 39 Jesús nexata jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: —Naxanitsia. Panataenamebeje itsajota ponaponajë, jai Jesús. Nexata bajaraponëbeje naponabeje baja Jesús pepëta caniviyoepatota. Nexata baja tanebeje itsajota ponapona Jesús. Nexata bajarapamatacabi nayacaniviyobeje tsaponaponae Jesúsjavata. 40 Bajaraponëbejeyajuvënënë itsanë pevënë Andrés. Andrés raja Simón Pedro pejuyapijinë. 41 Andrés nexata bepijia pona pematapijinë Simón pejaitsinexa. Itsa baja Andrés pematapijinë caxitajaraba, jumaitsi pematapijinëjavabelia: —Pacaxitajarabajë rabaja Mesías, jai Andrés pematapijinëjavabelia. Bajarapamonae pijajumeta: “Mesías,” itsa jai, mapajumetaje pejumaitsijume: “Cristo, ponë athëbëvetsica Dioso itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa,” pejaijume. 42 Nexata Andrés barëlia pematapijinë Simón Jesúsjavabelia. Itsa Jesús tane Simón, nexata Jesús jumaitsi Simónjavabelia: —Simón, xamë raja Jonás pexënatomë. Cavënërubianatsi Cefas, jai Jesús Simónjavabelia. “Cefas,” itsa jai, bajarapamonae pijajumeta mapajumetaje pejumaitsijume: “Pedro,” pejaijume. 43 Jesús baja ponaejitsia Galilea nacuayabelia. Jesús nexata peponaevajënae, caxitajarabaxuaba Felipe. Nexata Jesús jumaitsi Felipejavabelia: —Nepënaponaename, jai Jesús. 44 Bajaraponë Felipe Betsaida tomarapijinë. Andrésbeje Pedrobeje ata Betsaida tomarapijinëbeje. 45 Felipe nexata pona pejaitsinexa Natanael. Itsa baja Felipe caxitajaraba, jumaitsi Natanaeljavabelia: —Pacaxitajarabajë rabaja ponë pelivaisi bajayatami tajëvelia Moiséspijinë yaquina. Dioso penajumecopatsilivaisi jivi pejumecovënëtsinexa bajayata Moiséspijinë itsa yaquina, yaquinanua bajaraponë ata pelivaisi. Bajaraponë pelivaisi bajayata profetavi ata tajëvelia yaquina. Bajaraponë Jesús Nazaret tomarapijinë, Josépijinë pexënato, jai Felipe Natanaeljavabelia. 46 Nexata Natanael jumaitsi: —Itsanë ata cajena pexaniajamatabëcuenenë Nazaret tomarata apo ponaponae, jai Natanael. Felipe nexata jumaitsi Natanaeljavabelia: —Naxanitsia. Nataename jane, jai Felipe. 47 Jesús itsa tane Natanael pecujitanajetarucaejavatsi, nexata Jesús Natanael yabara jumaitsi pijajivijavabelia: —Mara ponë najetarucaje, Israelpijinë pemomo, Dioso pitabarata xaniavaetsia peponaponaenë. Apo peyamaxëitojorobinë itsajivi ata, jai Jesús pijajivijavabelia Natanael yabara. 48 Nexata Natanael jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa pacuenia nejamatabëcueneyapëtaneme? jai Natanael. Nexata Jesús jumaitsi Natanaeljavabelia: —Felipe cajena pecajunatsivajënaeya, catanetsi neecaejava higueranae bëxëpanata. Nexata cajamatabëcueneyapëtanetsi, jai Jesús. 49 Natanael nexata jumaitsi Jesúsjavabelia: —Petuxanenë, xamë rabaja Dioso pexënatomë. Israelnacua pepo nevetsinë, jai Natanael Jesúsjavabelia. 50 Jesús nexata jumaitsi: —“Catanetsi cajena neecaejava higueranae bëxëpanata,” tacajaixae, jamatabëjumaitsimë xanë yabara: “Maponëje Dioso cajena pexënato,” jamatabëjamë. Xamë taename bajarapacuene matatoxenetsia Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejavanë, jivi apo pexanaecapanepaejavanë. Nexata bajaraxuanë taexanaejava itsa taename, pepacuene jane baja neyapëtaename Dioso pexënatocuenenë, jai Jesús Natanaeljavabelia. 51 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pataename itaboxo penapatsijava. Pataenamenua Dioso pijaángelevi pejunaejavatsia athëbëabetsia. Pataenamenua perunaejavatsica ata xanëjavabetsica, Daxitajivi Pematapijinënëjavabetsica, jai Jesús pijajivijavabelia.

Juan 2

1 Jesús pebarëcuaicuaijaicujinae Natanael, acueyabi pamatacabibejecujinae, Caná tomarapijinë exana penacasabifiestanexa. Galilea nacuata eca Canátomara. Jesús pena naponapona fiesta pexanaejavata. 2 Nexata Jesús pijajivi nabarëjunatatsi penacasabifiestajavabelia. Jesús nexata pijajivi nabarëpata penacasabifiestajavabelia. 3 Fiesta pexanaenë itsa baja tovereverecatsi vinora, Jesús pena jumaitsi: —Vinora rabaja tovereverecatsi, jai pexënatojavabelia. 4 Jesús nexata jumaitsi penajavabelia: —Ena, ¿detsa xuajitsia netsipaebame bajarapacuene? Abaxë raja apo netocopiapatsi paepatota exanaejitsianë bajaraxua, jai Jesús penajavabelia. 5 Nexata Jesús pena jumaitsi mesa pevetsivijavabelia: —Daxita pacuenia taxënato aeconoxae pacaitorobiana, paexanaename, jai. 6 Nexata bajarajota nubena seis pacanalitobeje, ibocanalitonë. Caecanalitota mera caëjëpapona bejamatabëcuene quince pagalónbeje. Nexata bajarapacanalitonëta peyaenaemeranëta, judíovi pijacuenia anijatonë xaniavaetsia nacobequiatabiaba penabanivajënae. 7 Jesús nexata jumaitsi mesa pevetsivijavabelia: —Pavënëbare mera mapacanalitonë nubenaje, jai Jesús. Nexata mesa pevetsivi xaniavaetsia mera vënëba bajarapacanalitonë. Piupiyorotoxijava copabapona. 8 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Papuare tsiquirirayo. Patocaponaremelia fiesta pevetsinë pepajaninexa, jai Jesús. Nexata baja mesa pevetsivi tocaponalia. 9 Nexata jane baja fiesta pevetsinë pajane bajarapora, merami pexanaevinora. Bajaraponë abaxë apo yapëtae itsaverena capitsapa bajarapavinora. Itsiata mesa pevetsivi yapëtane mera pevënëbixae bajarapacanalitonëta. Pepajanicujinae vinora, fiesta pevetsinë junata fiesta pexanaenë, ponë pejananacasabinë. 10 Nexata fiesta pevetsinë jumaitsi pejananacasabinëjavabelia: —Mapavinoraje bitso xanepana. Daxita pamonae fiesta pexanaevi, copiaya batsanaeyaexana pexaniavinora. Nexata baja fiesta pexanaenë pejunatsivi itsa apa ayaijava, cotocaevi batsanaeyaexana bevelia penamatamotsivinoranë. Tsipaji baja ayaijava piapaexae, cotocaevi apae ata beveliara, apo yapëtae beveliaracuene. Itsiata baitsi jane xamë bajarapacuenia apo exanaemë. Evetame abaxë cotocaevi patanerajutsinexamë pexaniavinora, jai fiesta pevetsinë pejananacasabinëjavabelia. 11 Bajarapapinijicuene Dioso pesaëta Jesús exana Caná tomarata. Canátomara eca Galilea nacuata. Caná tomarata Jesús jane baja taxuxuaba Dioso pesaëta pinijicuene pexanaponaejava. Bajarajota jane baja Jesús najamatabëcueneitajëta Dioso pesaëta ayaicuene pexanaejava pecaëjëpaenëcuenetsi. Nexata pijajivi orijibia sivanajamatabëcuenecopabaponatsi. Jesús pijajivi jamatabëjumaitsi: —Xaniajai rabaja. Pepacuene Cristo, ponë copiaevetavanapatsi pepatsijavatsica vajanacacapanepaenexa, jamatabëjai. 12 Bajaraxuacujinae Jesús baja pona Capernaum tomarabelia. Yajavapona pena, pejuyapijivinua, pijajivinua. Capernaum tomarata caematacabibeje jinavanapa. 13 Judíovi baja pijafiesta pexanaenexa, toimoxoyotsi pascuavënëfiesta. Bajaraxuata Jesús pona Jerusalén tomarabelia. 14 Nexata Jerusalén tomarata, templobota, Jesús caxitajarabaxuaba pecanajetanubenaevi baca, oveja ata, ucucu ata. Tane palata pecambiabenaevinua. 15 Jesús itsa tane bajarapacuene, nexata quiobataba peyorotsimacanexa. Nexata Jesús daxitajivibitsaëto capitsaparena temploboënëverena. Bajarapamonae pijaoveja yajava, pijabaca yajava, Jesús capitsaparena. Nexata palata pecambiabenaevi pijapalata irabelia tocayajabajaraba. Pijamesaxi ata topënëyorobajaraba. 16 Nexata ucucu pecanajetanubenaevijavabelia Jesús jumaitsi: —Mapaucucuje pacapitsaparemelia. ¡Pëtsa pacanajetame mapaboënëtaje, taxajavabelia jivi penavajëcaebota! jai Jesús. 17 Nexata Jesús pijajivi itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, jumenajamatabënapita pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Bajarapacuenia Jesús pexanaponaejavanexa yabara, tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Neyabarabeyaxuabijitsia ata tsane, jitsipajë Dioso pijabo petoyaiyataejavatsi,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 18 Nexata judíovi itsa tane Jesús jivi pecapitsapaejava temploboënëverena, judíovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Dioso tsaja caitoroba nejutsinexa bajarapamonae temploboënëvecua? Itsa caitoroba Dioso bajarapacuenia nexanaenexa, nexata pinijicuene ata exanare Dioso pesaëta patacayapëtaenexa Dioso pecaitorobinëcuene, jai judíovi Jesúsjavabelia. 19 Nexata Jesús jumaitsi judíovijavabelia: —Itsa paxuabimica mapatemploboje, nexata icatsia veretetsianajë acueyabi matacabita, nayabarajai Jesús judíovijavabelia petëpaecujinae icatsia Jesús piasaëjavanexa yabara. 20 Nexata judíovi apo jumeyapëtae xua yabara Jesús jumaitsi. Bajaraxuata judíovi jumaitsi mapacueniaje: —Xamë acueyabi matacabita apo matacotsimë tsipae. Itsamonae baja cajena mapatemploboxanetoje peveretsinexa, nacueneba cuarenta y seis pavaibeje, jai judíovi. 21 Itsiata baitsi jane Jesús peperabëto yabara: “Mapatemploboje,” jai saya. 22 Bajaraxuata icatsia Jesús itsa asaë petëpaecujinae, Jesús pijajivi jumenajamatabënapitatsi. Jesús pijajivi jumenajamatabënapitatsi tajëvelia Jesús penavajunupaebijava mapacueniaje: “Itsiata baitsi jane tatëpaecujinae, acueyabi matacabita, icatsia asaënë tsane,” pejaijava, Jesús pijajivi jumenajamatabënapitatsi. Nexata Jesús pijajivi jumecovënëta pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Jesús ata pacuenia jumaitsi, jumecovënëta. 23 Pamatacabi pascuafiesta exana, Jesús ponapona Jerusalén tomarata. Nexata Jerusalén tomarata jivi ayaibitsaëtoxaneto jumecovënëta Cristocuene. Tsipaji bajarapamonae Jesús cuenetanetsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejavanë, jivi apo pexanaecapanepaejavanë. Itsiata baitsi jane bajarapamonae pepacuene xaniavaetsia apo jumecovënëtsi. 24 Bajaraxuata Jesús apo yajavaponaponae bajarapamonae. Tsipaji Jesús jamatabëcueneyapëtane bajarapamonae xaniavaetsia apo pejumecovënëtsijavatsi. 25 Jesús apo namatavenonae itsajivi petsipaebinexatsi peyapëtaenexa pacuenia jamatabëcueneitsi jivi. Tsipaji Jesús pejamatabëcueneyapëtaenë pacuenia daxitajivi jamatabëcueneitsi.

Juan 3

1 Nicodemo fariseonë. Nexata catsitecaponapona fariseovi pijacuene. Nicodemo judíovi pevetsiviyajuvënënë. 2 Nexata Nicodemo meravi pona Jesúsjavabelia. Nexata itsa pata, Jesúsjavabelia Nicodemo jumaitsi: —Petuxanenë, pacayapëtanetsi baja cajena athëbëvetsica Dioso pecaitorobinëcuenetsica patanetsipaebaponaenexamë Dioso pejumelivaisi. Itsa Dioso apo cayajavaponaponae tsipae, nexata apo exanaemë tsipae pinijicuene nexanaejavanë, xuanë baja exanaponame, jai Nicodemo Jesúsjavabelia. 3 Nexata Jesús jumaitsi Nicodemojavabelia: —Xaniajanë pacuenia catsipaebijitsiatsi. Pajivi Dioso pejamatabëcueneta apo naexanae tsane icatsia bepejananaexanaejiviyo, bajarapajivi Dioso apo pijajivitonë tsane, jai. 4 Nexata Nicodemo jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa jane pacuenia penaveretsijivi baja icatsia naexanaejitsipa bepejananaexanaejiviyo? ¡Apo caëjëpaetsi rabaja icatsia pejonenexa pena pecototualia penaexanaenexa icatsia bepejananaexanaejiviyo! jai Nicodemo Jesúsjavabelia. 5 Jesús nexata jumaitsi Nicodemojavabelia: —Xaniajanë pacuenia catsipaebijitsiatsi. Pajivi pena pecototoverena naexana, yaperabëanaexana baja cajena. Pajivi pijinia Espíritu Santo pejamatabëcueneta naexana bepejananaexanaejiviyo, bajarapajivi Diosojavabelia ajamatabëcuenesaëyaexanatsi, Espíritu Santo petsijamatabëecaexaetsi. Pajivi Dioso pejamatabëcueneta jamatabënaexana icatsia bepejananaexanaejiviyo, bajarapajivi xanepana pebautisabinexatsi merata. Nexata bajarapajivi Espíritu Santo rajutsianatsi pejanajamatabëcuene. Nexata bajarapajivi Dioso pijajivitonëcuenia evetsianatsi. 7 “Xamë ata baja cajena icatsia benaexaname bepejananaexanaejiviyocuenia,” tacajaijava yabara, pëtsa jamatabëcuenenabenajacame. 8 Jovibo banajetaruca itsabelia jamatabënajetaruca. Jumetaneme saya ëpijume. Itsiata apo yapëtaemë itsaverena pona, itsabelia ata pona. Bajara pijinia pacuenia apo yapëtaemë pacuenia jivi Espíritu Santo pejamatabëcueneta naexanaeyaexanatsi bepejanaexanaejivicuenia, jai Jesús Nicodemojavabelia. 9 Nexata icatsia Nicodemo jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa pacuenia itsipae bajaraxua? jai Nicodemo. 10 Jesús nexata jumaitsi: —Xamë picani Israel nacuapijivi necujarubinë. ¿Itsiata tsaja apo jumeyapëtaemë palivaisi catsipaebatsi? 11 Xaniajanë pacuenia catsipaebijitsiatsi. Juan jivibautisabinë. Bajaraponëbeje patayapëtaelivaisibeje, jivi patsipaebaponajëbeje. Xua pepacuene patanijibeje, bajaraxua ata jivijavabelia patsipaebaponajëbeje. Itsiata baitsi jane patatsipaebilivaisianëbeje, apo panejumecovënëtsimë. 12 Catsipaebi atatsi xua Dioso exanapona mapanacuataje, itsiata apo nejumecovënëtsimë. ¿Detsa nexata pacuenia nejumecovënëtsianame itsa catsipaebianatsi xua Dioso exanapona athëbëtatsia? jai Jesús. 13 Icatsia Jesús pijacuata nayabarajumaitsi Nicodemojavabelia: —Itsajivi ata cajena apo ponae Dioso pijanacuayabetsia icatsia pepatsinexatsica mapanacuayabetsicaje petsipaebinexa jivijavabelia pacuenia itsi athëbëtatsia. Caenë, Daxitajivi Pematapijinë, caëjëpatsi jivi petsipaebinexa pacuenia itsi athëbëtatsia. Tsipaji baja cajena bajaraponë athëbëvetsica pepatsinë. Tsipaji baja cajena athëbëtatsia peponaponaenë. 14 Bajayata petusato nacuata jivi ayaibitsaëto yatëpapona jomo pesinijavatsi. Nexata bajarapaepatota Moiséspijinë jomo jumapecataeya pexanaenë, naejavata athëbëyo ruta. Nexata jomo pesinivitsi peyatëpaeviminexa, itsa taepona bajaraponë, asaë tsaponae. Bajara pijinia pacuenia, Daxitajivi Pematapijinë ata, athëbëyo rutsianatsi cruzajavabelia. Bajarapacuenia rutsianatsi cruzata petëpaenexa. 15 Nexata pajivi bajaraponëjavabelia sivanajamatabëcopata, apo naxuabi tsane. Bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava, nayabarajai Jesús pijacuata Nicodemojavabelia. 16 Icatsia Jesús pijacuata nayabarajumaitsi Nicodemojavabelia: —Pinijicuenia Dioso asiva mapanacuapijivije. Bajaraxuata itorobica pepo caenë pexënato mapanacuayabetsicaje mapanacuapijivije Diosovecua penaxuabiyaniva. Pamonae sivanajamatabëcopata Dioso pexënatojavabelia, apo naxuabi tsane. Bajarapamonae matacabi apo pevereverecaejava, Dioso rajutsianatsi. 17 Dioso apo itorobitsica pexënato mapanacuayabetsicaje mapanacuapijivije pijaneconi yabara penaneconitsiaexanaenexa. Biji rajane Dioso itorobica pexënato, pejamatabëcueneta Dioso pecapanepaenexa mapanacuapijivije pibisiacuene pexanaeneconimivecua, nayabarajai Jesús pijacuata Nicodemojavabelia. 18 Icatsia Jesús pijacuata nayabarajumaitsi Nicodemojavabelia: —Pajivi sivanajamatabëcopata Daxitajivi Pematapijinëjavabelia, bajarapajivi Dioso apo naneconitsiaexanaetsi tsane pibisiacuene pexanaeneconimi yabara. Pajivi apo sivanajamatabëcopatsi Daxitajivi Pematapijinëjavabelia, bajarapajivi baja naneconita Diosojavabelia. Nexata Dioso naneconitsiaexanaenatsi. Tsipaji apo sivanajamatabëcopatsi pepo caenë Dioso pexënatojavabelia. 19 Ponë Daxitajivi Pematapijinë, bepecotia picani. Tsipaji jivi tsipaebapona pexaniajailivaisi jivi pejamatabëcueneitayotsinexa. Itsiata mapanacuapijivi apo jitsipae pejamatabëcueneitayotsinexatsi. Jitsipa saya piaitaquirijamatabëcuene. Tsipaji bajarapamonae pibisiacuene exanavanapa. Bajaraxuata bajarapamonae naneconitsiaexanaenatsi Dioso. 20 Daxita pamonae pibisiacuene pexanavanapaevi, apo jitsipae Daxitajivi Pematapijinë pejamatabëcueneitayotsinexatsi. Bajaraxuata Daxitajivi Pematapijinëjavabelia apo patsi. Tsipaji cujunava peyapëtaeyaexanaeyanivatsi penaneconitsijava Diosojavabelia pibisiacuene pexanaeneconi yabara. 21 Pamonae jumecovënëta Dioso pexaniajailivaisi, bajarapamonae apo cujunavi. Bajarapamonae pata Daxitajivi Pematapijinëjavabelia pejamatabëcueneitayotsinexatsi. Bajarapamonae jitsipa daxitajivi peyapëtaenexatsi Dioso peyavenonaponaejavatsi xua exanavanapa, nayabarajai Jesús pijacuata Nicodemojavabelia. 22 Jesúsbeje Nicodemobeje pecuaicuaijaicujinaebeje, Jesús baja, pijajivi yajava, pona Judea nacuayabelia. Nexata Judea nacuata bajayajebi Jesús pijajivi barëponapona. Bajarapamonae bautisabapona jivi. 23 Juan pijinia itsamonae bautisabaponapona Enón tomarata. Enóntomara eca Salimtomara imoxoyojavata. Bajarajota Juan jivi bautisabaponapona tsipaji ayaimera. Juan jivi topataponatsi pebautisabinexa. Nexata pepataponaevi, Juan bautisabapona. 24 Bajarapacuenia Juan jivi bautisabaponapona abaxë itsa apo etsitsi penaneconitsivi pejebabiabibota. 25 Nexata Juan pijajiviyajuvënëvi anaeya najumenotsiaya cuaicuaijai judíonëjavabelia. Juan pijajivi jumaitsi: —¿De meta ponë itsa nacabautisaba, nacajamatabëcuenexaniavaetsiana Dioso vajanacabarajamatabëcuene xanepanaenexa? jai Juan pijajivi judíonëjavabelia. 26 Nexata Juan pijajivi pona Juanjavabelia. Nexata bajarapamonae Juanjavabelia jumaitsi Jesús yabara: —Ponë caxitajarabame Jordánmene itsapanatalia, ponë vajunupaebame paxanëjavaberena, bajaraponë ata aeconoxae jivi bautisabapona. Nexata daxitajivi bajaraponëjavabelia pona, jai Juan pijajivi. 27 Nexata Juan jumaitsi pijajivijavabelia: —Xuavajëto xaina caejivi canacujitsia, Dioso perajutsixaetsi xaina. 28 Pamatacabi jumaitsinë tsabiabi jivijavabelia: “Xanë raja apo Cristonë, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa. Saya raja taneitorobinë Cristo pevajënaeya, talivaisipaebanajetarucaenënexa,” itsa janë, paxamë ata panejumetaeyabiabame. 29 Ponë pita petiriva pijavanexa, nacasaba. Nexata pejananacasabinë peyapëtaenëtsi, namuxunaevetanuca imoxoyo. Bajaraponë ata nabarëya itsa jumetane pejananacasabinë pebarëyajava. Bajara pijinia pacuenia xanë ata aeconoxae bitso jamatabëcuenebarëyanë, itsa vënëlivaisitaniji jivi peponaejava Jesúsjavabelia. 30 Pevajënaeyabelia jivi ayaibitsaëtoxaneto Jesús pënaponaenatsi. Xanë nexata tanepënaponaevi bevelia tsaponae tsane, jai Juan pijajivijavabelia. 31 Icatsia Juan jumaitsi pijajivijavabelia: —Athëbëvetsica pepatsinë, bitso cajena ayaijamatabëcuenenë daxitajivi matatoxenetsia. Pamonae naexana mapanacuataje, bajarapamonae saya mapanacuapijivije. Nexata saya cuaicuaijai ëmapanacuapijicuene yabaraje. Itsiata baitsi jane ponë athëbëvetsica pepatsinë, bajaraponë daxitajivi matatoxenetsia bitso ayaijamatabëcuenenë. 32 Bajaraponë picani tsipaeba jivijavabelia pacuene tane athëbëtatsia. Tsipaebanua picani palivaisi ata jumetane athëbëtatsia. Itsiata baitsi jane daxitajivi jumeaebatsi petsipaebilivaisianë. 33 Pajivi jumecovënëta athëbëvetsica pepatsinë pepaebilivaisi, bajarapajivi Dioso ata yabara jamatabëjumaitsi: “Dioso cajena pexaniajailivaisi pepaebinë,” jamatabëjai. 34 Ponë Dioso itorobatsi, bajaraponë tsipaeba jivijavabelia Dioso pitorobilivaisi. Tsipaji Dioso rajutatsi Espíritu Santo. Yajavaponaponaeyaexanatsinua Espíritu Santo ayaicuenia. 35 Dioso bitso asiva pexënato. Tocopata daxitacuene pevetsinexa, pitorobinexanua. 36 Pajivi najamatabëcopata Dioso pexënatojavabelia, xainaena matacabi apo pevereverecaejava. Pajivi apo najamatabëcopatsi Dioso pexënatojavabelia, matacabi apo pevereverecaejava apo xainae tsane. Bajarapajivi Dioso naneconitsiaexanaenatsi daxita matacabijavabelianexa, jai Juan pijajivijavabelia.

Juan 4

1 Fariseovi jumetane jivi pejumaitsijava: “Jesús baja pijajivi ayaibitsaëtoxaneto xainaponapona. Bautisabaponanua jivi ayaibitsaëto Juan matatoxenetsia,” pejaijava. 2 Itsiata Jesús pecobeta apo bautisabi caejivi ata. Jesús rajane pijajivi bautisabapona jivi. 3 Nexata Jesús itsa yapëtane fariseovi pevënëlivaisitaejavatsi pacuenia jivi baracuaicuaijaitsi, nexata naviata Judea nacuaverena. Pona Galilea nacuayabelia. 4 Nexata Galilea nacuayabelia peponaenë, Jesús, pijajivi yajava, patanajetaruca Samaria nacuajava. Tsipaji bajaraxuayo namuto najetaruca. 5 Nexata Jesús ecojopa Samaria nacuata peecaetomarata, Sicarvënë tomarata. Sicar tomaravecua imoxoyo boca pairayo Jacobpijinë bajayata rajuta pexënato Josépijinë. 6 Bajarapairayota eca meramëthë, pamëthë Jacobpijinë bajayata cueyeta. Jesús sicuerana peponaejava namuto. Nexata Jesús ecojopa meramëthë muxuneneta. Matonejeepatota Jesús ecojopa. 7 Jesús caenë eca meramëthëjavata. Tsipaji Jesús pijajivi tomarabelia pona pecomuacaenexa pexaejava. Nexata bajaraberena Samaria nacuapijiva rena pepuatsinexa mera bajarapamëthëta. Nexata Jesús jumaitsi Samaria nacuapijivajavabelia: —Mera nerajure, jai Jesús. 9 Nexata Samaria nacuapijiva jumaitsi: —¿Detsa xuajitsia mera nevajëtame niapaenexa? Xamë judíonëmë. Xanë saicaya Samaria nacuapijivanë, jai bajarapova Samaria nacuapijiva Jesúsjavabelia. Bajarapacuenia Samaria nacuapijiva jumaitsi Jesúsjavabelia tsipaji judíovibeje Samaria nacuapijivibeje naitajitsibiaya nanaëcotabiaba. 10 Nexata Jesús jumaitsi Samaria nacuapijivajavabelia: —Pajamatabëcuene Dioso jitsipa pecarajutsinexa, apo yapëtaemë. Xanë ata mera tacavajëtsinë apo nejamatabëcueneyapëtaemë. Itsa nejamatabëcueneyapëtaejitsipame, nexata xanëjavaberena copiaya mera nevajëtsipame tacarajutsinexa. Nexata carajutsipatsi piaitavamera, jivi pejamatabëcueneasaëyaexanaemera daxitamatacabijavabelianexa, jai Jesús Samaria nacuapijivajavabelia. 11 Nexata Samaria nacuapijiva jumaitsi Jesúsjavabelia: —Xamë apo caponaemë nijavaxiyo mera nepuatsinexa. Meramëthë raja tajëreca bitso. ¿Detsa jota pitsipame nexata piaitavamera tanerajutsinexamë? 12 Vajasalinainëmi Jacobpijinë ayaijamatabëcuenenëmi. Bajayata nacatocopata mapameramëthëje. Bajaraponëmi, pexi ata, pijadajubi ata, mera apa mapamëthëtaje. ¿Xamë tsaja nexata Jacobpijinëmi matatoxenetsia bitso ayaijamatabëcuenenëmë? jai Samaria nacuapijiva Jesúsjavabelia. 13 Jesús nexata jumaitsi: —Jivi apaeyabiabi ata mapamëthëpijimeraje, itsiata mera pejitsipaejava apo tovereverecabiabitsi. 14 Pajivi apaena xanë tarajutsimera, bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava. Nexata pacuenia meramëthë eca daxitamatacabijavabelianexa, bajara itsi tsane bajarapajivi, jai Jesús. 15 Nexata Samaria nacuapijiva jumaitsi Jesúsjavabelia: —Bajarapamera nerajure icatsia mera tanamatavenonaponaeyaniva. Nexata baja mera apo puanabiabinë tsane mapamëthëaberenaje, jai Samaria nacuapijiva. 16 Jesús nexata jumaitsi Samaria nacuapijivajavabelia: —Amona junaremelia. Yajavarenamë tsane, jai Jesús. 17 Nexata Samaria nacuapijiva jumaitsi: —Apo xainaenë raja tamona, jai. Nexata Jesús jumaitsi: —“Apo xainaenë raja tamona,” itsa jamë, apo najumetsënëtsimë cajena. 18 Xainame picani amonajivi cinco ponëbeje. Ponë aeconoxae xainame, apo amona cajena. Tsipaji saya nijajara. Bajaraxuata xaniavaetsia netsipaebame, jai Jesús Samaria nacuapijivajavabelia. 19 Nexata Samaria nacuapijiva itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, nexata Samaria nacuapijiva jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Xamë tsabaja Diosojumepaebinëmë profetanëmë? 20 Patajasalinaivimi baja cajena navajëcabiaba Diosojavabelia mapatsutojumataliaje. Itsiata baitsi jane pajudíovimë pajumaitsimë tsabiabi: “Jivi itsa navajëca Diosojavabelia, benavajëcabiaba Jerusalén tomarata Dioso pejumecovënëtsinexatsi,” pajamë tsabiabi, jai Samaria nacuapijiva. 21 Jesús nexata jumaitsi: —Nejumecovënëtsianame pacuenia catsipaebijitsiatsi. Imoxoyo rabaja pevajënae papecatocopiapatsinexa Diosojavabelia panevajëcabiabinexa, paponaenejevamë mapatsutojavabeliaje, paponaenejevamë Jerusalén tomarabelia ata. 22 PaSamaria nacuapijivimë, pavajëcabiabi atamë Diosojavabelia, xaniavaetsia apo payapëtaemë Dioso. Paxanë rajane pajudíovinë xaniavaetsia payapëtaniji Dioso, ponëjavabelia pavajëcabiabajë. Tsipaji xanë daxitajivi tacapanepaenë tsane, judíoviyajuvënënë. 23 Ajena mapamatacabijavaveliacujinaeje, pevajënaeyabelia ata tsaponae, daxita pamonae jamatabëvajëta Diosojavabelia, bajarapamonae xaniavaetsia vajëtsiana daxita pejamatabëëthëtojavavetsina. Pepo pexaniajaijamatabëcueneta vajëtsiana Diosojavabelia. Bajarapitsivi Dioso jitsipa pevajëtsijavatsi. 24 Dioso cajena apo vajataenë. Pamonae vajëta Diosojavabelia, xaniavaetsia pexaniajaijamatabëcueneta bevajëta, pepo pejamatabëëthëtojavavetsina, jai Jesús Samaria nacuapijivajavabelia. 25 Nexata Samaria nacuapijiva jumaitsi: —Yapëtaniji rabaja pepatsijavanexatsica Mesías, ponë Cristo, baitsi ponë athëbëvetsica Dioso itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa. Itsa bajaraponë patsianica, nacatsipaebiana daxitacuenelivaisianë, jai Samaria nacuapijiva Jesúsjavabelia. 26 Jesús nexata jumaitsi Samaria nacuapijivajavabelia: —Xanë rabaja Cristonë, jai. 27 Nexata bajarapaepatota tomaraverena parena Jesús pijajivi. Bajarapamonae jamatabëcuenenabenajaca Jesús pecuaicuaijaitsanucaexae Samaria nacuapijivajavabelia. Itsiata itsanë ata: “¿Detsa xua jitsipame?” apo jai Samaria nacuapijivajavabelia. Jesúsjavabelia ata apo yanijobi: “¿Detsa xuajitsia bajarapova barëcuaicuaijamë?” apo jai itsanë ata. 28 Nexata bajarajota Samaria nacuapijiva pueneteta pijacanalito. Navialia pijatomarabelia. Tsipaebalia jivi. Nexata jumaitsi Jesús yabara: 29 —Panataemelia ponë netsipaeba daxita pacuenia exanajë. ¿Baja tsamëra jane apo Cristo, ponë athëbëvetsica Dioso itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa? jai Samaria nacuapijiva. 30 Nexata bajarapamonae pijatomaravelia ponalia. Taeothopalia Jesús. 31 Itsa abaxë bajarapamonae apo patsilia Jesúsjavabelia, Jesús pijajivi jumaitsi: —Patajatuxanenë, naxaema itsajavayo, jai. 32 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xainajë raja saicaya taxaejavanexa paxamë apo paneyapëtaejava, jai Jesús. 33 Nexata Jesús pijajivi, ëpamonae, nayanijoba. —¿Itsanë tsamëra tsipaji vajacovëta Jesús pexaejava tocapatatsi penabaninexa? najai Jesús pijajivi. 34 Nexata Jesús jumaitsi: —Pacuenia taneitorobinëtsica nitoroba, jitsipajë taexanaenexa. Jitsipajë baja tanacueneveretsinexa xua nitoroba. Bajara jane xua betaxaejava taniji. 35 Paxamë pajumaitsimë tsabiabi peubijava yabara: “Saica raja abaxë cuatro pajuametobeje peubijava penaveretsinexa,” pajamë tsabiabi. Itsiata xanë pacatsipaebianatsi jivi yabara. Pataema mapamonae najetarubenaje. Pacuenia baja peubijava navereta penotsinexatsi, bajara itsi mapamonaeje. Mapamonaeje jumecovënëtsiana itsa tsipaebianatsi Dioso pejumelivaisi. 36 Pajivi tsipaebiana tajumelivaisi jivi pejumecovënëtsiaexanaenexa, matacabi apo pevereverecaejava jivi pexainaenexa, bajarapajivi sivajamatabëcuenebarëya tsane ayaibitsaëto itsa jumecovënëtsianatsi. Itsamonae baja picani namataxainaeya tsipaeba bajarapamonaejavabelia Dioso pejumelivaisi. Itsiata baitsi jane apo jumecovën;etsitsi. Nexata bajarapamonae ata itsa vënëlivaisitaena pejumecovënëtsijava tajumelivaisi, bajarapamonae ata sivajamatabëcuenebarëya tsane. 37 Jivi bajumaitsi peubijava yabara mapacueniaje: “Copiaya itsanë uba. Itsa baja navereta peubijava, saicaya icatsia itsanë nota,” bajai. 38 Nexata baja itsaxuayo itsamonae copiaya Dioso pejumelivaisi asaëyata tsipaebapona, bajara icatsia xuayo paxamë ata talivaisi panetsipaebinexa, pacaitorobatsi. Nexata pamonae copiaya Dioso pejumelivaisi tsijamatabëubatsi, ayaibitsaëto bajarapamonae najamatabëcuenecopaba baja Diosojavabelia panetsipaebixae talivaisi, jai Jesús pijajivijavabelia. 39 Samaria nacuapijiva, pova Jesús barëcuaicuaijai mera mëthëjavata, pijatomarapijivijavabelia tsipaeba ayaibitsaëtoxanetojavabelia Jesús yabara. Nexata Samaria nacuata pejinavanapaevi, Sicar tomarapijivi, ayaibitsaëtoxaneto jumecovënëta Cristocuene. Jumecovënëta Cristocuene penavajunupaebixae bajarapova bajarapatomarapijivijavabelia: “Daxita pacuene exanajë, Jesús netsipaeba,” pejaixae. 40 Nexata Samaria nacuapijivi itsa parena Jesúsjavaberena, bajarapamonae Jesús asivatsi penaponaponaenexa bajarapamonaejavata. Nexata Jesús bajarapamonaejavata naponapona anijamatacabibeje. 41 Itsa bajarapamonae pijacuata jumetane Jesús petsipaebilivaisi, nexata icatsia ayaibitsaëtoxaneto jumecovënëta Cristocuene. 42 Nexata bajarapamonae jumaitsi penavajunupaebivajavabelia: —Pajumecovënëtajë apo ëpatanetsipaebijumemë yabara. Biji rajane pajumecovënëtajë tsipaji baja patajacuata ata pajumetaniji Jesús vajanacatsipaebilivaisi. Payapëtaniji baja cajena bajaraponë pexaniajaijava Cristocuene. Payapëtaniji bajaraponë mapanacuapijivije pecapanepaejavanexa, pibisiacuene pexanaeneconimivecua, jai bajarapamonae penavajunupaebivajavabelia. 43 Samaria nacuata anijamatacabibeje Jesús peponaponaecujinae, vecuapona baja Samarianacua. Nexata jane baja pona Galilea nacuayabelia. 44 Jesús jumai tsabiabi pijajivijavabelia: —Pajivi Dioso jumepaebabiaba, bajarapajivi apo yaiyataetsi pijanacuapijivi, jai tsabiabi Jesús. 45 Itsa baja Jesús palia Galilea nacuayabelia, bajarapanacuapijivi xaniavaetsia copiapitatsi. Tsipaji baja cajena bajarapamonae ata Jerusalén tomarata pascua fiestamatacabi Jesús tanetsi. Nexata Jesús ayaicuene Dioso pesaëta pexanaejava bajarapamonae cujirutanetsi fiestamatacabi. 46 Nexata icatsia Jesús naviata Caná tomaraberena. Canátomara eca Galilea nacuata. Bajarapatomarata Jesús copiaya merami exana vinora. Caná tomarata ponapona gobierno pijajivitonë, ayaijamatabëcuenenë. Bajaraponë pexënatonëyo toavitane tsanucaetsi Capernaum tomaratalia. 47 Nexata gobierno pijajivitonë vënëlivaisitanetsi Jesús Judea nacuajavaverena pepatsijava, Galilea nacuayaberena. Nexata bajaraponë lia Jesúsjavabelia. Pinijicuenia junata pijaboyabelia pebarëponaenexa Jesús petojamatejemayaexanaenexatsi pexënatonëyo. Tsipaji baja gobierno pijajivitonë pexënatonëyo totëpaejitsiatsi. 48 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Paxamë cajena apo panejumecovënëtsimë. Matapania itsa pataneme ayaicuene Dioso pesaëta taexanaejava, jivi apo pexanaecapanepaejava, panejumecovënëtsianame, jai Jesús. 49 Nexata gobierno pijajivitonë jumaitsi: —Jesús, naxanitsiayo tapëta ponare taxënatonëyo abaxë petëpaevajënaeya, jai. 50 Jesús nexata jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Naviaremelia nexënatonëyojavabelia. Nexënatonëyo rabaja icatsia catojamatejema, jai Jesús. Bajaraponë jumecovënëta pacuenia Jesús jumaitsi. Nexata baja lia pijaboyabelia. 51 Itsa bajaraponë patanajetarucalia, nexata pijajivi mataenenarenatsi. Nexata pijajivi jumaitsitsi: —Nexënatonëyo rabaja icatsia jamatejema tsecae, jaitsi. 52 Nexata bajaraponë yanijoba pijajivijavabelia. —¿Detsa xuayota juameto itsa ruca, jamatejema baja? jai tsapatsi bajaraponë. Nexata pijajivi jumaitsi: —Canivi, matonejeepatota, vecuaajibitsi baja peromaebijavatsi, jai pijajivi. 53 Nexata bajaraponë jamatabëjumaitsi: —Bajarapaepatota canivi Jesús nejumaitsi: “Nexënatonëyo rabaja icatsia catojamatejema,” nejai, jamatabëjai. Bajaraxuata bajaraponë, pijamonae yajava, jumecovënëta Jesús Cristonëcuene. 54 Jesús penaviatsicujinae Judea nacuajavaverena, Galilea nacuajavaberena, cotocaevi bajarapapinijicuene Dioso pesaëta exana Galilea nacuata.

Juan 5

1 Judíovi fiesta exana Jerusalén tomarata. Nexata Jesús nalia. 2 Jerusalén tomarata, ovejaxi pecajoneyabiabibaupa imoxoyojavata, pecueyetsipucayo eca. Bajarapapucayo hebreojumeta pevënë Betzata. Bajarapapucayo matatoyorotsia cinco pabobërëtobeje eca. 3 Bajarapabobërëtonëjavata piavitanevi ayaibitsaëtoxaneto bobena. Itsamonae bitso pitaxutotsëcënaevi. Itsamonae pejayujayunaevi. Itsamonae peperabëcuenabivitsi. Daxita bajarapamonae evetanubena pucayo pemenenacujirubijava. 4 Athëbëvetsica ángel jemata runabiabica pucayojavabetsica. Nexata pucayo menenacujirubabiaba. Pemenenacujirubijavata, pajivi copiaya runareca pucayojavabereca, bajarapajivi pavitanecuene capunatsi, vecuaajibiaexanabiabatsi. 5 Bajarajota naboca treinta y ocho pavaibeje piavitanetsanucaenë, petabusipacuenabinëtsi. 6 Itsa Jesús taeyabuata bajaraponë, nexata yapëtaeyabuata bajayajebi piavitanenëcuene. Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —¿Jitsipame tsaja nejamatejemajava? jai Jesús. 7 Nexata bajaraponë jumaitsi: —Itsajivi ata apo xainaenë tanecopatsinexareca pucayojavabereca itsa mene nacujiruba. Ajena narunabiabijitsianëreca, bajarapaepatota itsajivi netsurunabiabareca copiaya, jai piavitanetsanucaenë. 8 Jesús nexata jumaitsi piavitanetsanucaenëjavabelia: —Namatacore. Pire nijapanayo. Ponare baja, jai Jesús. 9 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsijavata, jamatejema baja piavitanetsanucaenëmi. Pita baja pijapanayo. Ponaexanepana baja. Bajarapacuenia petabusipacuenabinëtsi Jesús jamatejemayaexana judíovi penacueraevetsimatacabita. 10 Nexata judíovi jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi petabusipacuenabinëmitsijavabelia: —Ajena raja vajanacueraevetsimatacabi. Nexata apo xanepanae necaponaponaenexa nijapanayo, jai judíovi, tsipaji bajarapamonae apo jitsipae itsajivi ata pexanaenexa itsacuenejavayo ata penacueraevetsimatacabita. 11 Nexata petabusipacuenebinëmitsi jumaitsi judíovijavabelia: —Tanejamatejemayaexanaenë raja nejumaitsi: “Nijapanayo pire. Ponare baja,” nejai, jai petabusipacuenabinëmitsi judíovijavabelia. 12 Nexata icatsia judíovi jumaitsi: —¿Jipatsa nexata cajumaitsi: “Nijapanayo pire. Ponare baja,” cajai? jai. 13 Itsiata baitsi jane bajaraponë apo vënëyapëtae pavënënë jamatejemayaexanatsi. Apo vën;eyapëtae Jesús. Tsipaji bitso jivi ayaibitsaëtoxaneto bajarajota jinavanapa. Jesús baja cajena pepuaponae itsajavabelia, yanijobatsi. 14 Bajaraxuacujinae icatsia Jesús caxitajarabaxuaba bajaraponë templobota. Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Taema. Aeconoxae baja jamatejemamë. Icatsia pëtsa baja matavëjëa exaname pibisiacuene. Icatsia raja itsa exaname, bitsomë tsipae, jai Jesús bajaraponëjavabelia. 15 Nexata bajaraponë pona baja. Tsipaeba judíovijavabelia. —Jesús tsaena raja nejamatejemayaexana, jai judíovijavabelia. 16 Bajaraxuata nexata judíovi Jesús jamatabëitonotatsi. Jamatabëbeyaxuabatsinua. Tsipaji jamatejemayaexana piavitanevi judíovi penacueraevetsimatacabita. 17 Nexata Jesús jumaitsi judíovijavabelia: —Taxa Dioso raja piavitanevi jamatejemayaexanabiaba daxitamatacabi. Bajaraxuata xanë ata piavitanevi jamatejemayaexanajë daxitamatacabi, jai Jesús judíovijavabelia. 18 Bajarapacuenia Jesús penalivaisipaebixae judíovijavabelia, itoyatsi bitso. Bajarapamonae jamatabëbeyaxuabatsi. Tsipaji Jesús jamatejemayaexana piavitanevi judíovi penacueraevetsimatacabita. Orijibia Jesús jumaitsi: “Taxa raja Dioso,” jai. Bajarapacuenia Jesús pejumaitsixae, nexata judíovi bitso jamatabëbeyaxuabatsi. 19 Jesús jumaitsi judíovijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Xanë, Dioso pexënatonë, itsacuenejavayo ata apo exanaenë ëxanë tajamatabëcueneta. Pacuenia taniji taxa pexanaejava, bajarapacuenia xanë ata exanajë. 20 Taxa niasiva. Nexata neyapëtaeyaexana daxita pacuene taxa yapëtane. Tavajënaeyabelia neyapëtaeyaexanaponaena bajarapacuene matatoxenetsia ayaicuene taexanaponaenexa. Nexata exanaenajë ayaicuene taexanaejavanë. Paxamë itsa pataename ayaicuene taexanaejavanë, pajamatabëcuenenabenajacaename. 21 Taxa petëpaevimi ata icatsia asaëyaexana. Xanë ata necaëjëpa tasaëyaexanaenexa petëpaejivi ata, pajivi jamatabëasaëyaexanajë. 22 Taxa raja apo naneconitsiaexanae tsane itsajivi ata. Xanë raja, pexënatonë, nitoroba tananeconitsiaexanaenexa pibisiacuene pexanaevi. 23 Bajarapacuenia nitoroba tananeconitsiaexanaenexa taneyaiyataenexa daxitajivi pacuenia bajarapamonae yaiyatane taxa. Pajivi apo neyaiyatae, Dioso pexënatonë, bajarapajivi taxa ata apo yaiyatae, jai Jesús judíovijavabelia. 24 Icatsia Jesús jumaitsi judíovijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pajivi nenamuxunaeveta tapaebilivaisi, itsa jumecovënëtanua Dioso athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica, nexata bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava. Nexata bajarapajivi apo naneconitsiaexanaenë tsane pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Bajarapajivi tëpae ata tsane, capanepaenatsi Diosojavabelia. 25 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pamonae apo xainae matacabi apo pevereverecaejava, pijamatacabi baja tocopiapatatsi tanejumetaenexa, xanë Dioso pexënatonë, tatsipaebilivaisi. Nexata pajivi nesivanajamatabëcopata, xainaena matacabi apo pevereverecaejava. 26 Taxa raja caëjëpatsi jivijavabelia perajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. Nexata xanë ata taxa necaëjëpaeyaexana jivi tarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. 27 Nitorobanua tananeconitsiaexanaenexa pibisiacuene pexanaevi. Tsipaji xanë, Daxitajivi Pematapijinënë. 28 Pëtsa pajamatabëcuenenabenajacame patacatsipaebilivaisi yabara. Itsamatacabi nejumetaena daxita petëpaevimi ata tatsipaebilivaisi. 29 Nexata bajarapamonae pemëthëanëmi vecuapitsapaena. Pamonae pexaniacuene pexanaevimi, Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi. Nexata bajarapamonae xainaena matacabi apo pevereverecaejava. Pamonae pibisiacuene pexanaevimi, icatsia Dioso asaëyaexanae atatsi tsane, bajarapamonae naneconitsiaya jinavanapaena daxitamatacabijavabelianexa, jai Jesús judíovijavabelia. 30 Icatsia Jesús jumaitsi judíovijavabelia: —Xanë tajamatabëcueneta apo exanaenë tsane itsacuenejavayo ata. Taneitorobinëtsica taneitorobicuenia, pijaneconi pexainaevi naneconitsiaya jinavanapaeyaexanaenajë. Nexata saya itaxutojema apo naneconitsiaexanaenë tsane. Itsa naneconitsiaexanaenajë jivi, paneconivajëto xaina caejivi canacujitsia, bajarapaneconivajëtota caejivi canacujitsia naneconitsiaexanaenajë. Apo exanaenë tsane pacuenia jamatabëexanajë tajacuata. Pacuenia jitsipa taxa taneitorobinëtsica, bajarapacuenia exanaenajë. 31 Itsa navënëlivaisipaebijitsipajë, “Xanë rabaja ayaijamatabëcuenenënë,” itsa janë tsipae, itsiata itsamonae saya nejumeaebijitsipa. 32 Itsiata baja Juanpijinë jivibautisabinëmi nevajunupaeba xaniavaetsia. Yapëtaniji bajaraponë tanevajunupaebijava pexaniajaijamatabëcueneta. 33 Paxamë itsamonae paitorobame tanevënëlivaisiyanijobinexa Juan jivibautisabinëmijavabelia. Nexata Juanpijinë xanë talivaisi, pexaniajailivaisi, tsipaeba paneitorobivijavabelia. 34 Pacanajamatabënapitsiaexanatsi pacuenia Juanpijinë nevënëlivaisipaeba panejumecovënëtsinexa patacacapanepaejavanexa taxa Diosojavabelia. Juanpijinë abaxë itsa ponapona mapanacuataje, belámparabë picani. Pacajamatabëcueneitayota. Caeepatoyo picani pasivajamatabëcuenebarëyamë papecatsipaebilivaisi. Juanpijinë itsa nevënëlivaisipaeba, pacayapëtaeyaexana baja cajena pexaniajailivaisi tapaebinëcuene. Itsiata baitsi jane Juanpijinë bajarapacuenia apo pacatsipaebi ata tsipae, xanë xainajë itsanë tanevënëlivaisipaebinënexa. Bajaraponë bitso ayaijamatabëcuenenë Juanpijinëmi matatoxenetsia. Bajaraponë taxa. Taxa netocopata pinijicuene taexanaenexa. Nexata pinijicuene exanajë daxitajivi tanesivajamatabëjumaitsinexa: “Xaniajai tsaena. Maponëje pepacuene Dioso athëbëvetsica pitorobinëtsitsicaje.” tanesivajamatabëjainexa. 37 Taxa, ponë nitorobica, tajëvelia baja cajena nevënëlivaisi yaquinaeyaexana pejumelivaisibaxutota. Caeto ata taxa livaisi papecatsipaebijava, apo pajumetaemë. Apo pataemënua. 38 Nexata pejumelivaisi apo pacatsijamatabëjone. Tsipaji apo panejumecovënëtsimë taxa athëbëvetsica taneitorobinëtsica. 39 Paxamë picani xaniavaetsia palebabiabame Dioso pejumelivaisibaxuto. Bajarapacuenia palebabiabame tsipaji jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Xaniavaetsia itsa lebajë Dioso pejumelivaisi, nexata Dioso nerajutsiana matacabi apo pevereverecaejava,” pajamatabëjamë tsabiabi. Itsa palebabiabame Dioso pejumelivaisibaxuto, ponë yabara palebabiabame, xanë rabaja cajena. 40 Paxamë itsiata apo panejumecovënëtsimë panexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava, jai Jesús judíovijavabelia. 41 Icatsia Jesús jumaitsi judíovijavabelia: —Apo exanaenë ayaicuene taexanaejava saya jivi tanesivajamatabëjumaitsinexa: “Jesús raja ayaijamatabëcuenenë,” tanesivajamatabëjainexa. 42 Pacajamatabëcueneyapëtanetsi. Yapëtaniji cajena apo panejitsipaejava Dioso. 43 Xanë athëbëvetsica patsicajë mapanacuayabetsicaje taxa Dioso taneitorobixaetsica. Itsiata apo panejumecovënëtsimë. Itsanë itsa pacatopatsiana saya bajaraponë pejamatabëcuenepijilivaisi papecatsipaebinexa, nexata pajumecovënëtsianame. 44 Paxamë pajitsipame mapanacuata ëjivi papecasivabarëyanexa, papecayaiyataenexanua. Apo panajamatabëxainaemë cajena Dioso papecasivabarëyanexa. Bajaraxuata apo pacacaëjëpae panejumecovënëtsinexa Dioso pejumelivaisi. 45 “Mara ponëje nacaneconitsijitsia Diosojavabelia,” panesivajamatabëjamë pëtsa. Xanë raja apo pacaneconitsi tsanetsi. Paxamë jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa. Bajarapalivaisi baja jumecovënëtsiajinavanapatsi. Bajaraxuata nacacapanepaena Dioso,” pajamatabëjamë tsabiabi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. Itsiata bajarapalivaisivecua saya pajinavanapame. Nexata bajarapalivaisi pacaneconitsiana Diosojavabelia. 46 Itsa pepacuene pajumecovënëtsipame Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nexata xanë ata panejumecovënëtsipame. Tsipaji cajena bajayatami tajëvelia nevajunupaeba Moiséspijinë peyaquinaebaxutota. 47 Apo pajumecovënëtsimë Moiséspijinë peyaquinaelivaisi. Bajaraxuata nexata apo panejumecovënëtsimë xanë patacatsipaebilivaisi, jai Jesús judíovijavabelia.

Juan 6

1 Bitso baja imoxoyo pevajënae pejonenexa judíovi pijafiesta, pascuavënëfiesta. Bajarapamatacabi Jesús pona Galilea pucaxaneto itsapanabelia. Bajarapapuca itsavënë Tiberiaspuca. Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto Jesús pënaponatsi. Tsipaji Dioso pesaëta Jesús ayaicuene exanapona. Piavitanevi jamatejemayaexana pona. Nexata Jesús junaya petsutojumabetsia. Jesús, pijajivi yajava, ecaya petsutojumatatsia. 5 Itsa Jesús tane jivibitsaëtoxaneto pecujibijavatsirena, Jesús jumaitsi Felipejavabelia: —¿Detsa belia comuatsianatsi pexaejava pexaenexa mapabitsaëtoxanetoje? jai Jesús. 6 Bajarapacuenia Jesús jumaitsi tsipaji jamatabëyapëtane pacuenia Felipe jumecanaviatsijitsiatsi. Jesús baja cajena picani yapëtane pacuenia pexaejava mitsaexanaejitsia bajarapajivibitsaëtoxaneto. 7 Nexata Felipe jumaitsi Jesúsjavabelia: —Doscientos denariocuenia comuatsi atatsi tsipae pan, apo yacaëjëpaetsi tsipae pexaenexa daxita mapajivibitsaëtoxanetoje, jai Felipe. 8 Itsanë Jesús pijajivitonë Andrés, Simón Pedro pejuyapijinë, jumaitsi Jesúsjavabelia: 9 —Majotaje napatajopa pejevaxinëyo. Xaina bajaraponëyo cinco papanbëbeje, cebadavënëbenota pexanaepanbëanë. Xaina anijanëyobeje dujuainëyobeje yajava. Bajaraxuaxi apo caëjëpae tsipae cajena vajarajutsinexa mapajivibitsaëtoxanetoje, jai Andrés. 10 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Daxita bajarapamonae paenaeyaexanare, jai Jesús. Nexata Jesús pijajivi itoroba jivi penaenexa ponajumavereca. Bajarapajivibitsaëtoxaneto bejamatabëcuene cinco mil meta ponëbeje. 11 Nexata Jesús pita panbëxi. Bajaraxuacujinae pexaenexa vajëta Diosojavabelia. —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pataxaejavanexa, jai Jesús Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae Jesús pan rajuta pijajivijavabelia. Nexata juya Jesús pijajivi tsicobetsana daxita penaejivibitsaëtoxanetojavabelia. Bajara icatsia pacuenia Jesús vajëta Diosojavabelia dujuainëyobeje pexaenexa. —Pexaniacuene panetoexaname. Panerajutame pataxaejavanexa, jai Jesús Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae icatsia dujuaijavaxi tsicobetsana daxita penaejivibitsaëtoxanetojavabelia. Daxita bajarapamonae xaniavaetsia nabane. 12 Itsa baja bajarapamonae penia, Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacaetuare baja peyajuvënënacopabenaejavanë penaxuabenaeyaniva, jai Jesús pijajivijavabelia. 13 Nexata Jesús pijajivi caetuata peyajuvënënacopabenaejavanë. Vënëba doce xuabeje bemapirecuenia pexanaejavanë. Cinco papanbëmibeje picani cebadavënëbenota pexanaepanbëanë. 14 Nexata bajarapajivibitsaëtoxaneto itsa tane Jesús ayaicuene Dioso pesaëta pexanaejava, najumaitsi Jesús yabara: —Diosojumepaebinë profeta, ponë vaxaitsi copiaevetavanapatsi pepatsijavanexatsica, bajara jane maponëje. 15 Vaetabianatsi maponëje. Vajanacayanacuaevetsinë exanaenatsi bajaraponë, najai picani bajarapamonae. Nexata Jesús jamatabëcueneyapëtane bajarapacuenia pesivanajamatabëxainaejavatsi. Bajaraxuata Jesús baja vecuapona. Najetaruca pinijitsutonëjava caenë. 16 Itsa baja meravi, Jesús pijajivi puca itapayabereca pona. 17 Jesús abaxë patsinejeva pijajivijavata, aitaquiri baja. Nexata pijajivi runareca jera ënëabereca. Nicabijitsia Capernaum tomarabelia. 18 Jesús baja pijajivi pepuaponae jerata, taxuxuaba jovibo pebubujaijava. Nexata malataca bitso ayai. 19 Pavëpata Jesús pijajivi naropoba, bajarapavëpa baja bejamatabëcuene cinco pakilómetrobeje, seis pakilómetrobeje ata, pepuavecuanajetarubenaelia, Jesús pijajivi cujitanajetaruca. Jesús najetaruca mene itaboxoya. Nexata Jesús pijajivi tanetsi. Jesús pijajivi cujunavatsi. 20 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¡Xanë raja najetarucajë! ¡Pëtsa panecujunavame! jai Jesús pijajivijavabelia. 21 Nexata Jesús pijajivi jamatabëcuenebarëya. Jesús baja nexata nonorena jera ënëaberena. Nexata bajarapaepatota Jesús baja, pijajivi yajava, pata Capernaum tomarabelia. 22 Pamonae Jesús pexaejava rajuta, abaxë nacopabalia puca itsapanatalia. Nexata meravia pitsijavata bajarapamonae najumaitsi: —Canivi caejera perucaejava, tanetsi majotaje. ËJesús pijajivi runareca penicabinexalia. Nexata Jesús nacopatanuca majotaje, najai bajarapamonae. 23 Bajara saya paepatota itsamonae jeranë yaparena Tiberias tomaraverena. Itsajota Jesús pevajëtsicujinae Diosojavabelia pexaejava rajuta jivi ayaibitsaëtoxaneto, bajarajota vecuaimoxoyo yaëba. 24 Nexata pamonae Jesús pexaejava rajuta, bajarapamonae tane Jesús pijajivi pebarëajibitsarucaejava bajarajota. Nexata bajarapamonae runareca jera ënëabereca penicabinexalia Capernaum tomarabelia. Bajarapatomarabelia pona pepëjaitsinexatsi Jesús. 25 Jesús pepëjaitsivitsi itsa pata Capernaum tomarabelia, caxitajarabatsi Jesús. Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, ¿detsa pacujinae patame baja maberenaje? jai. 26 Jesús nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Paxamë panejaitame tsipaji xaniavaetsia panabaneme xanëjavata. Apo panejaitsimë panejumecovënëtsinexamë Cristocuenenë, Dioso taneitorobinëtsica. Patae atamë ayaicuene Dioso pesaëta taexanaejava, apo panejumecovënëtsimë. 27 Pëtsa pacajamatabëcueneena ëpevereverecaejava yabara. Pacuenia panexaejava baverevereca, bajarapitsijava. Biji rajane pacajamatabëcueneenae apo pevereverecaejava yabara. Nexata xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, pacarajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava. Taxa Dioso baja cajena nitoroba patacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 28 Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa nexata xua bepaexanajë Dioso pejitsipaecuene? jai bajarapamonae. 29 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Mara pacuene Dioso jitsipa paneexanaenexaje. Panejumecovënëre xanë Dioso taneitorobicuenetsica, jai Jesús. 30 Nexata icatsia bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa nexata xua pinijicuene Dioso pesaëta nexanaejava panetsitaexanaename patacajumecovënëtsinexa Dioso pecaitorobicuenetsica? 31 Vajasalinaivimi pina bajayata baxaevanapa manávënëjava petusato nacuata pacuenia baja Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Bajarapamonae rajutabiabatsi pexaejava athëbëpijijava,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota vajasalinaivimi yabara, jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 32 Jesús nexata bajarapamonaejavabelia jumaitsi: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Moiséspijinë petusato nacuata vajasalinaivimi pexaejava apo rajutsi athëbëpijijava. Taxa Dioso raja rajutabiaba bajarapamonae pexaejavanexa. Nexata pijinia aeconoxae paxamë ata Dioso pacarajutsiana athëbëpijipan, pepacuene pexaniajaipan. 33 Ponë athëbëvetsica pepatsinë, Dioso rabaja pijapan. Bajaraponë mapanacuapijivijavabeliaje rajutsiana matacabi apo pevereverecaejava, nayabarajai Jesús pijacuata bajarapamonaejavabelia. 34 Nexata bajarapamonae jumaitsi: —Jesús, bajarapapan panerajutaponaename daxitamatacabi canacujitsia, jai. 35 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Papan jivi rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava, xanë rabaja bajarapapannë. Pajivi xanëjavaberena pata, apo piajani cajena tsane pejamatabëëthëtota. Pajivi nesivanajamatabëcopata xanëjavaberena, apo jitsipae tsane icatsia mera. 36 Paxamë apo panejumecovënëtsimë, patae atamë Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava. 37 Daxita pamonae taxa tanerajutsivi, patsiana xanëjavaberena. Pajivi patsiana xanëjavaberena, apo navecuaitavetsinë tsane. 38 Xanë apo patsinëtsica athëbëvetsica taexanaenexa ëtajamatabëcujirupijijava. Biji rajane patsicajë taexanaenexa pacuenia nitoroba taneitorobinëtsica. 39 Mara pacuene taxa Dioso jitsipa tatoexanaenexaje. Apo jitsipae cajena tatoxuabijava caejivi ata tanerajutsiviyajuvënëvi. Pamatacabi icatsia patsianicajë, daxita bajarapamonae toasaëyaexanaenajë icatsia petëpaejavamivecua. 40 Mara pacuene taxa Dioso jitsipaje. Daxita pamonae tanetaevi Dioso pexënatonë, nexata itsa nesivanajamatabëcopata, bajarapamonae xainaena matacabi apo pevereverecaejava. Bajarapamonae icatsia asaëyaexanaenajë petëpaejavamivecua pamatacabi icatsia patsianicajë, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 41 “Xanë rabaja athëbëvetsica tapatsipan,” penayabarajaijava Jesús jivijavabelia, judíovi baracuaicuaijaitsi pepënëvelia. 42 Nexata judíovi najumaitsi: —Mara ponë Jesús, Josépijinë pexënatoje. Vaxaitsi baja cajena yapëtanetsi paxapijinë, pena ata. Nexata bajaraponë acuenebi pejumaitsijava: “Athëbëvetsica tapatsinë,” pejaijava, najai judíovi Jesús yabara. 43 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pëtsa panebaracuaicuaijamë tapënëverena. 44 Itsajivi ata raja apo caëjëpaetsi pijacuata xanëjavaberena tanesivanajamatabëcopatsinexa. Matapania taxa Dioso, taneitorobinëtsica, itsa caëjëpaeyaexanaenatsi, nesivanajamatabëcopatsiana. Pajivi nesivanajamatabëcopatsiana, asaëyaexanaenajë petëpaejavamivecua pamatacabi icatsia patsianicajë. 45 Bajayata Diosojumepaebivimi peyaquinaelivaisi jumaitsi mapacueniaje: “Dioso cajena yapëtaeyaexanaena daxitajivi pexaniajailivaisi,” jai. Nexata pajivi jumecovënëta taxa peyapëtaeyaexanaelivaisi, bajarapajivi xanë ata nesivanajamatabëcuenecopatsiana, jai Jesús judíovijavabelia. 46 Icatsia Jesús jumaitsi judíovijavabelia: —Itsajivi ata cajena taxa apo tae. Xanë raja caenënë taxa Dioso taniji. Tsipaji bajaravetsica tapatsinë. 47 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pajivi nesivanajamatabëcopatsiana, xainaena matacabi apo pevereverecaejava. 48 Xanë rabaja pitavapannënë. Nexata jivi rajutsianajë matacabi apo pevereverecaejava. 49 Bajayata panijasalinaivimi xaevanapa picani manávënëjava petusato nacuata. Itsiata baitsi jane bajarapamonae bajayajebi bajaraxua xaevanapae ata, tëpa itsiata. 50 Xanë raja pacanavajunupaebatsi athëbëvetsica tapatsinë. Pajivi nesivanajamatabëcuenecopatsiana, pepacuene apo tëpae tsane. 51 Xanë rabaja cajena pitavapannënë, athëbëvetsica tapatsinë. Pajivi jumecovënëtsiana tasivatëpaejava pijaneconi yabara, jamatabëcueneaitava tsaponaponae tsane daxitamatacabijavabelianexa. Papan rajutsianajë tanejumecovënëtsivi, tavito rabaja tsane. Navirajutsianajë daxitanacuapijivi pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava, nayabarajai Jesús judíovijavabelia. 52 Nexata judíovi najumeanaenota ëpamonae bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava yabara. Najumaitsi bajarapamonae: —¿Detsa pacuenia maponë nacanavirajutsipa vajavixaenexaje? Acuenebi raja vajanacanavirajutsijava vajavixaenexa, najai judíovi. 53 Jesús nexata jumaitsi judíovijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë. Itsa paxamë apo panevixaemë tsane, apo panejanaapaemënua tsane, nexata matacabi apo pevereverecaejava, apo paxainaemë tsane. 54 Pajivi nevixaena, nejanaapaenanua, xainaena matacabi pevereverecaejava. Pamatacabi icatsia patsianicajë, bajarapajivi icatsia asaëyaexanaenajë petëpaejavamivecua. 55 Tavito rabaja cajena pepo pexaniajaijava jivi pexaenexa. Tajana rabaja pijinia pepo pexaniajaijava jivi piapaenexa. 56 Pajivi nevixaena, nejanaapaenanua, bajarapajivi yajavaponaponaenajë. Bajarapajivi ata pijinia neyajavaponaponaena. 57 Taxa, ponë nitorobica, bajaraponë daxitamatacabijavabelianexa piasaëtsaponaponaenë. Bajaraponë pejamatabëcueneta xanë ata daxitamatacabijavabelianexa asaënë tsaponaponae. Nexata pajivi nevixaena, bajarapajivi pijinia tajamatabëcueneta asaë tsaponaponae tsane daxitamatacabijavabelianexa. 58 Athëbëvetsica pepatsipan, xua yabara baja pacatsipaebatsi, bajarapapan apo jëpae papan bajayata panijasalinaivimi xaevanapa. Bajarapapanmi bajayajebi xaevanapae ata, bajarapamonaemi itsiata tëpa baja cajena. Biji rajane pajivi xanë nevixaena, ponaponaena daxitamatacabijavabelianexa, jai Jesús judíovijavabelia. 59 Bajarapacuenia Jesús jumaitsi judíovijavabelia livaisi petsipaebijavata Capernaum tomarata, judíovi penacaetuatabiabibota. 60 Ayaibitsaëto, pamonae Jesús pepëta najinavanapa, itsa jumetane Jesús petsipaebilivaisi, apo jumexaniatae. Najumaitsi ëpamonae: —Penajumetsënëtsilivaisi saya nacatsipaeba. ¿Jipatsa jumecovënëtsiana? Ajibi cajena, najai ëpamonae. 61 Nexata Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia pepënëvelia baracuaicuaijaitsi. Nexata Jesús yanijoba pepënaponaevitsijavabelia. Jumaitsi: —¿Apo bepexaniajailivaisi tsaja pajumetaneme patacatsipaebilivaisi? 62 Xanë Daxitajivi Pematapijinënë. ¿Detsa paitsimë tsipae itsa pataejitsipame tatsiajava athëbëabetsia taponaponaenacuamijavabetsia? 63 Espíritu Santo baja cajena pejamatabëcueneta jivi xaina matacabi apo pevereverecaejava. Ëjivi raja pejamatabëcueneta apo caëjëpaetsi pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava. Patacatsipaebilivaisi baja cajena papecatsijamatabëjonenexa picani, panexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava. 64 Itsiata baitsi jane paxamëyajuvënëvi abaxë apo nejumecovënëtsi, jai Jesús. Jesús bajarapalivaisi petsipaebivajënae ata, jamatabëcueneyapëtane pamonae apo jumecovën;etsijitsiatsi. Jamatabëcueneyapëtanenua tajëvelia ponë canajetsijitsiatsi pijavajabitsaë pecobeyabelia. 65 Nexata Jesús icatsia jumaitsi pepënaponaevitsijavabelia: —Bajaraxuata cajena pacajumaitsitsi: “Itsajivi ata raja apo caëjëpaetsi pijacuata xanëjavaberena tanesivanajamatabëcopatsinexa. Matapania taxa Dioso, taneitorobinëtsica, itsa caëjëpaeyaexanaenatsi, nesivanajamatabëcopatsiana,” pacajaitsi, jai Jesús pepënaponaevitsijavabelia. 66 Bajara nexata jota ayaibitsaëto Jesús pepënaponaevitsi vepënaviabatsi baja. Nexata bajarapamonae pematatsënëa baja apo pënaponaetsi Jesús. 67 Nexata Jesús yanijoba doce ponëbeje pijajivijavabelia. Jumaitsi: —¿Paxamë ata tsabaja pajamatabënaviabame? jai Jesús. 68 Nexata Simón Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, itsa panaviabajë, ¿jipatsa nexata papënaponaejitsipajë xamëvecua? Xamë rabaja caenëmë panetsipaebame matacabi apo pevereverecaejava pataxainaenexa. 69 Paxanë rabaja pacajumecovënëtatsi patanetsipaebilivaisimë. Pacayapëtanetsinua baja cajena Cristocuenemë, Dioso piasaëtsaponaponaenë daxitamatacabijavabelianexa pexënatomë, jai Simón Pedro Jesúsjavabelia. 70 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Xanë rabaja pacaitapetatsi doce paponëmëbeje. Itsiata baitsi jane paxamëyajuvënënë, itsanë, dovathi pijajivitonë tsaponaponae, jai Jesús. 71 Bajarapacuenia Jesús itsa jumaitsi, Judas Iscariote, Simón pexënato, yabara jumaitsi. Judas Jesús canajetsijitsiatsi pijavajabitsaë pecobeyabelia. Judas rabaja picani Jesús pijajivitonë, doce ponëbejeyajuvënënë.

Juan 7

1 Jesús ponapona Galilea nacuajava. Apo jitsipae peponaponaejava Judea nacuajava. Tsipaji bajarajota judíovi jamatabëbeyaxuabatsi. 2 Imoxoyo baja pevajënae pejonenexa fiesta, pafiestamatacabi judíovi bobërëtonë exanabiaba. Nexata judíovi bajarapabobërëtonëta jinavanapabiaba bajarapafiestamatacabi. 3 Nexata Jesús pejuyapijivi junatatsi penaponaenexa bajarapafiestajavabelia. Jesús pejuyapijivi jumaitsi: —Pëtsa nacopatame majotaje. Judea nacuajavabelia liamëre. Bajarajotalia pijinia Dioso pesaëta pinijicuene nexanaponaejava nijajivi tsitaexanaename. 4 Pajivi pexanaejava yabara jitsipa pevënëlivaisitaenexatsi daxitanacuapijivi, bajarapajivi pexanaejava muetsia apo exanae. Nexata pepacuene Dioso pesaëta pinijicuene itsa exanaponame, nexata icatsia pinijicuene tsitaexanaename fiestajavata daxitanacuapijivi pitabarata. Nexata daxitajivi cayapëtaena, jaitsi Jesús pejuyapijivi. 5 Jesús pejuyapijivi ata apo jamatabëjumecovënëtsi Cristocuene. Bajaraxuata bajarapacuenia pejuyapijivi ata jumaitsitsi. 6 Nexata Jesús jumaitsi pejuyapijivijavabelia: —Abaxë raja tajamatacabi apo netocopiapatsi tanaitajëtsinexa daxitajivijavabelia. Itsiata paxamë apo paitsimë. Paepatota jamatabëpaponame, pacatoxanepana paneponaenexa. 7 Mapanacuapijivi cajena acuenebi paxamë papecaitoyajava. Itsiata baitsi jane xanë nitoya. Tsipaji itavetaponajë pibisiacuene pexanavanapaejava. 8 Paxamë baja paponare fiestajavabelia. Xanë ra abaxë apo ponaenë. Tsipaji abaxë apo netocopiapatsi paepatota ponaejitsianë, jai Jesús pejuyapijivijavabelia. 9 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsicujinae, abaxë Jesús nacopatanuca Galilea nacuata pecotocaevinexa. 10 Jesús pejuyapijivi fiestajavabelia pepuaponae, Jesús ata cotocaevi napona fiestajavabelia. Jesús nexata jivibitsaëto tuatuajëta apo naponae muetsia pepatsinexa. 11 Jesús picani jaitatsi judíovi pevetsivi fiestajava. Najumaitsi judíovi pevetsivi: —¿Detsa xania jota ponapona bajaraponë? najai judíovi pevetsivi Jesús yabara. 12 Ayaibitsaëto jivi vëpaxapaxajaiya baracuaicuaijaitsi Jesús. Itsamonae jumaitsi Jesús yabara: —Pexaniajamatabëcuenenë raja, jai itsamonae. Itsamonae pijinia jumaitsi: —Apo pexaniajamatabëcuenenë raja Jesús. Peyamaxëitojorobinë ra saya jivi, jai Jesús yabara. 13 Itsajivi ata apo cuaicuaijai ayaijumeta Jesús yabara. Tsipaji jumejunava judíovi pevetsivi pejumetaeyanivatsi. 14 Itsa baja fiesta epatua tsaponae pevereverecaenexa, nexata Jesús joneya temploboyalia. Taxuxuaba jane baja livaisi petsipaebijava. 15 Judíovi pevetsivi jamatabëcuenenabenajaca itsa jumetane Jesús pepaebilivaisi. Nexata judíovi pevetsivi najumaitsi: —Maponëje bitso livaisi yapëtane. Picani livaisi apo nacujarubi pacuenia vaxaitsi nacujarubatsi, najai tsanubenae judíovi pevetsivi Jesús yabara. 16 Jesús nexata jumaitsi judíovi pevetsivijavabelia: —Tatsipaebilivaisi raja apo tajamatabëcuenepijilivaisi. Dioso raja, ponë nitorobica, bajaraponë pejumelivaisi tsipaebaponajë. 17 Pajivi jamatabëexana Dioso pejitsipaecuenia, bajarapajivi yapëtaena pepacuene Dioso pejumelivaisi tatsipaebijava. Nexata yapëtaenanua tajamatabëcuenepijilivaisi itsa tsipaebajë. 18 Pajivi tsipaeba ëpejamatabëcuenepijilivaisi, tsipaeba saya jivi peyaiyataenexatsi. Itsiata baitsi jane pajivi tsipaeba jivi peyaiyataenexa Dioso, bajarapajivi cajena tsipaeba pexaniajailivaisi. Bajarapajivi apo yamaxëitojorobi jivi. Tsipaji pacuenia Dioso itorobatsi, tsipaeba, jai Jesús judíovi pevetsivijavabelia. 19 Jesús icatsia jumaitsi judíovijavabelia: —Moiséspijinë baja cajena bajayata yaquina Dioso penajumecopatsilivaisi jivi pejumecovënëtsinexa. Itsiata baitsi jane paxamëyajuvënëjivi, caejivi ata, apo jumecovënëtsi bajarapalivaisi. Bajarapalivaisi pacaitavetsi ata jivi panebeyaxuabiyaniva, ¿detsa xuajitsia itsiata xanë jamatabëpanebeyaxuabame? jai Jesús judíovijavabelia. 20 Nexata judíovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Dovathi baja cajena yajavaponaponame. Itsajivi ata raja apo jamatabëcabeyaxuabi, jai judíovi. 21 Jesús nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Caejavayo Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava exanajë penacueraevetsimatacabita. Nexata itsa pataneme bajarapacuene, daxita paxamë pajamatabëcuenenabenajacame penacueraevetsimatacabita taexanaexae bajarapacuene. 22 Paxamë ata penacueraevetsimatacabita ata panacuenebabiabame. Tsipaji penacuetonëyo paperabëcaucutabiabame penacueraevetsimatacabita ata ocho pamatacabibeje itsa xaina penaexanaecujinae. Baitsi paboupiperabëcaucutabiabame, Moiséspijinë baja cajena papecaitorobicuene. (Itsiata Moiséspijinë apo taxuxuabi bajarapacuene. Bajaraponëmi cajena pevajënaeya ata, panijasalinaivimi taxuxuaba bajarapacuene.) 23 Bajarapacuenia penacuetonëyo paperabëcaucutabiabame penacueraevetsimatacabita ata, panejumecovënëtsinexa Moiséspijinë pitorobicuenia. ¿Detsa nexata xuajitsia xanë panebaraanaepaname penacueraevetsimatacabita pebi tajamatejemayaexanaejava yabara? 24 Xaniavaetsia abaxë payapëtaenejevamë itsajivi pibisiacuene pexanaejava, pëtsa abaxë pananeconitsiaexaname. Matapania xaniavaetsia payapëtaename, payanijobianamenua, itsa baja xaniajai naneconita, baja rajane pananeconitsiaexanaename, jai Jesús judíovijavabelia. 25 Itsamonae Jerusalén tomarata pejinavanapaevi najumaitsi Jesús yabara: —¿Matsa ponë apo jaitarutsitsi pebeyaxuabinexatsije? 26 ¡Pataema! Bajaraponë cuaicuaijai tsanucae daxitajivi pitabarata. Itsiata itsajivi ata apo jumeitavetsi. Vajanacaevetsivi ata meta jumecovënëta bajaraponë pepacuene Dioso athëbëvetsica pitorobijavatsitsica jivi pecapanepaenexa. Bajaraxuata bajarapamonae apo jumeitavetsi. 27 Vaxaitsi cajena yapëtanetsi itsaverena pata maponëje. Nexata acuenebi pijacuata: “Cristonë raja,” pejaijava. Tsipaji Cristo yabara tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Itsajivi ata apo yapëtae tsane itsaverena patsijitsia Cristo,” jai, najai Jerusalén tomarapijivi Jesús yabara. 28 Nexata Jesús livaisi petsipaebijavata templobota, jumetane bajarapamonae pebaracuaicuaijaijavatsi. Nexata Jesús ayaijumeta jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xanë yabara pajumaitsimë: “Yapëtanetsi bajaraponë. Yapëtanetsinua itsaverena pata bajaraponë,” pajamë. Itsiata baitsi jane apo patsinë tajamatabëcueneta. Biji rajane taneitorobinëtsica ponapona athëbëtatsia. Paxamë cajena apo payapëtaemë bajaraponë. 29 Xanë yapëtaniji bajaraponë. Tsipaji athëbëvetsica tapatsinë. Bajaraponë baja cajena nitorobica mapanacuayabetsicaje, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 30 Nexata picani Jesús bajarapamonae jamatabëvaetabatsi penaneconitsiaexanaenexatsi. Itsiata abaxë itsajivi ata apo vaetabitsi. Tsipaji abaxë Jesús apo tocopiapatsitsi pijamatacabi pevaetabinexatsi. 31 Itsiata baitsi jane bajarapamonaeyajuvënëvi ayaibitsaëto jumecovënëta Cristocuene. Nexata bajarapamonae najumaitsi: —Itsa pina Cristo patsianica, Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava exanaena. Bajara maponë pepacuene Cristoje, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa. Tsipaji nacatsitajëta pesaë. Pinijicuene pexanaejava exana Dioso pesaëta. Tsipaji cajena itsanë ata mapanacuata apo caëjëpaetsi bajarapitsipinijicuene pexanaenexa, najai bajarapamonae Jesús yabara. 32 Fariseovi jumetane jivi pejumaitsijava: “Pepacuene rabaja maponë Cristoje,” pejaijava Jesús yabara. Nexata fariseovibeje judíovi penamatacaitorobivibeje najamatabëcuenejëpabeje pitorobinexa policíavi. Nexata policíavi pona templobojavabelia pevaetabinexatsi picani Jesús. Itsiata abaxë Jesús apo vaetabitsi. 33 Jesús nexata templobota jumaitsi judíovijavabelia: —Abaxë raja bajayayo itsiata pacayajavaponaponaenatsi. Bajaraxuacujinae jane baja naviatsianiajë taneitorobinëtsicajavabetsia. 34 Paxamë picani panejaitsianame. Itsiata apo panecaxitajarabimë tsane. Tsipaji apo pacacaëjëpae tsane paneponaenexa itsabetsia ponaejitsianë, jai Jesús judíovijavabelia. 35 Nexata judíovi nayanijoba ëpamonae. —¿De tsaeta belia maponë pijaponaejitsiaje peponaenexa, itsajota vaxaitsi apo caxitajarabijitsiatsi? Ponaejitsia raeta griegovi pijatomaranëjavabelia, itsabelia judíovi jinavanapa. Griegovi raeta livaisi tsipaebijitsia Jesús. 36 Jesús nacajumaitsi: “Paxamë picani panejaitsianame. Itsiata apo panecaxitajarabimë tsane. Tsipaji apo pacacaëjëpae tsane paneponaenexa itsabetsia ponaejitsianë,” nacajai. ¿De tsaeta pitsijamatabëcuene yabara bajarapacuenia Jesús nacajumaitsi? najai judíovi. 37 Pafiestamatacabi judíovi bobërëtonë exanabiaba, pecopiarucaematacabi, jivi bitso najamatabëcuenereviabiaya bajinavanapa. Nexata bajarapamatacabi jivi ayaibitsaëto pitabarata Jesús nonotabapuna. Ayaijumeta Jesús jumai tsanucae: —Pajivi mera jitsipa, xanëjavaberena ponae piapaenexa. 38 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi nesivanajamatabëcuenecopatsiana, bajarapajivi pejamatabëëthëtota xainaena daxitamatacabi pepitsaparucaemera. Baitsi bajarapajivi asivaya taeyabiabiana itsamonae ata. Nexata jamatabëcueneyavenonabiabiana itsamonae ata tanesivanajamatabëcuene copatsinexa, bajarapamonae ata pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava,” jai Jesús judíovijavabelia. 39 “Pajivi nesivanajamatabëcuenecopatsiana, bajarapajivi pejamatabëëthëtota xainaena daxitamatacabi pepitsaparucaemera,” itsa jai Jesús, jumaitsi Espíritu Santo yabara. Baitsi pajivi jumecovënëta Jesús petsipaebilivaisi, tsijamatabëecaenatsi Espíritu Santo. Itsiata baitsi jane abaxë Espíritu Santo apo patsitsica. Tsipaji abaxë Jesús apo ponae athëbëabetsia. 40 “Pajivi nesivanajamatabëcopatsiana, bajarapajivi pejamatabëëthëtota xainaena daxitamatacabi pepitsaparucaemera,” pejaijava Jesús, jivi itsa jumetane, itsamonae jumaitsi: —Xaniajai rabaja. Maponë Diosojumepaebinë profetanëje, ponë copiaevetavanapatsi pepatsijavanexatsica, jai bajarapamonae. 41 Itsamonae pijinia jumaitsi: —Jume raja. Bajara maponë Cristoje, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa, jai itsamonae. Itsiata itsamonae jumaitsi: —¡Apo Cristo raja! Tsipaji Cristo Galilea nacuaverena apo patsi tsipae. 42 Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë naexanaejitsia Cristo. Bajaraponë peneta naexanaena Belén tomarata, patomarata Davidpijinë bajayata ponapona, jai bajarapamonae. 43 Bajarapacuenia nexata jivi ayaibitsaëto apo najamatabëcuenejëpae Jesús yabara. 44 Itsamonae picani Jesús jamatabëvaetabatsi penaneconitsiaexanaenexatsi. Itsiata itsajivi ata apo vaetabitsi. 45 Papolicíavi picani fariseovibeje judíovi penamatacaitorobivibeje itorobalia Jesús pevaetabinexatsi, itsiata apo vaetabitsi. Naviabalia baja cobesa. Nexata fariseovibeje judíovi penamatacaitorobivibeje jumaitsi policíavijavabelia Jesús yabara: —¿Detsa xuajitsia apo pacaponaemërena bajaraponë? jai fariseovibeje judíovi penamatacaitorobivibeje. 46 Nexata policíavi jumaitsi: —Bajaraponë Dioso pitorobicueniatsi, xaniavaetsia jivi livaisi tsipaeba, itsajivi ata apo pepaebicuenia. Bajaraxuata apo pavaetabinë patacaponaenexarena, jai policíavi. 47 Nexata fariseovi jumaitsi: —¿Paxamë ata tsabaja pacayamaxëitojoroba bajaraponë? 48 Caenë ata vajanacaevetsiviyajuvënënë, fariseoviyajuvënënë ata, apo jumecovënëtsi baja cajena bajaraponë Cristonëcuene. 49 Pamonae jumecovënëta bajaraponë Cristonëcuene, apo yapëtae pacuenia bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi jivi pejumecovënëtsinexa. Nexata bajarapamonae apo peyapëtaexae bajarapalivaisi, naneconita Diosojavabelia. Nexata Dioso naneconitsiaexanaenatsi, jai fariseovi policíavijavabelia Jesús Cristonëcuene pejumecovënëtsivi yabara. 50 Nicodemo, ponë copiaya Jesús taeyojopalia meravi, bajaraponë naeca bajarajota. Bajaraponë Nicodemo fariseoviyajuvënënë. Nicodemo nexata jumaitsi pevëna fariseovijavabelia: 51 —Vajalivaisi cajena nacaitaveta itsajivi ata vajananeconitsiaexanaeyaniva, abaxë copiaya xaniavaetsia navajunupaebinejeva paneconi xaina bajarapajivi, jai Nicodemo. 52 Nexata bajarapamonae jumaitsi Nicodemojavabelia: —¿Xamë ata tsabaja Galilea nacuapijinëmë necajumecovënëtsi bajaraponë Cristonëcuene? Lebare Dioso pejumelivaisibaxuto. Yapëtaename pacuenia jumaitsi. Caenë ata cajena Diosojumepaebinë profeta apo patsi Galilea nacuajavaverena, jai bajarapamonae. 53 Fariseovibeje judíovi penamatacaitorobivibeje pebijataecujinae policíavi, fariseovi baja caenë canacujitsia

Juan 8

1 Jesús pona Olivovënë tsutojavabelia. 2 Nexata meravia pitsijavata, bajayacunua, Jesús icatsia naviarena temploboyaberena. Nexata daxitajivi itaxutuanacaetuanatsi. Nexata Jesús ecojopa templobota. Livaisi tsipaeba bajarapamonaejavabelia. 3 Nexata temploboyaberena judíovi pecujarubivi, fariseovi yajava, caparena petiriva Jesúsjavaberena. Bajarapamonae petiriva vaetaba pamona pepëya itsanëjavabelia pevitota pibisiacuene pexanaponaponaejavata. Nexata petiriva nutatsi daxitajivi pitabarata. 4 Nexata judíovi pecujarubivi, fariseovi yajava, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Jesús, mara povaje pavaetabajë pamona pepëya itsanëjavabelia pibisiacuene pexanaponaponaejavata. 5 Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi nacaitoroba baja cajena vajatseconaenexa ibotonëta bajarapitsiva vajabeyaxuabinexa bajarapacuenia. ¿Detsa paitsinë tsane mapovaje? jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 6 Bajarapamonae jumaitsi bajarapacuenia Jesús saya pejamatabëcueneëjëtsinexatsi. Nexata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisivecua, saicayacuenia, Jesús itsa jumecanaviata, bajarapamonae neconitsijitsiatsi picani. Itsiata Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia bajarapamonae sivanajamatabëxainatsi. Nexata Jesús ira taeyecaxuaba. Pecobesitota ira yaquineca. 7 Bajarapamonae bitso yanijobapona Jesúsjavabelia. Nexata jane baja Jesús nonotapuna. Jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Ponë paxamëyajuvënënë pibisiacuene apo pexanaenë, bajaraponë copiata iboto bixanae bajarapovajavabelia, jai Jesús. 8 Nexata icatsia Jesús ecareca. Ira taeyeca icatsia. Ira yaquineca icatsia. 9 Nexata bajarapamonae itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, bajarapamonae najamatabënapita, caenë canacujitsia, pibisiacuene pexanavanapaejava. Nexata bajarapamonae, caenë canacujitsia, templobovecua pitsapapona. Copiaya perujuvi pitsapa. Bajaraxuacujinae pevëjëavi pitsapa. Itsa baja daxita pitsapa, caenë Jesús templobota nacopateca petiriva yajava. Bajarapova abaxë nuca bajarajota. 10 Nexata Jesús itsa nonotapuna, caeva taenuta. Nexata Jesús jumaitsi petirivajavabelia: —¿Detsa belia pona pamonae caneconita picani? ¿Itsanë ata tsaja apo cabixanae ibotota nijaneconi yabara pecananeconitsiaexanaenexa? jai Jesús petirivajavabelia. 11 Nexata bajarapova jumaitsi: —Jume raja. Caenë ata apo nebixanae ibotota, jai bajarapova. Nexata Jesús jumaitsi: —Xanë ata apo cananeconitsiaexanaetsi. Ponare baja. Pëtsa baja icatsia pibisiacuene exaname, jai Jesús bajarapovajavabelia. 12 Jesús icatsia templobota jumaitsi jivijavabelia: —Xanë raja pexaniajailivaisita daxitanacuapijivi jamatabëcueneitayotsianajë. Pajivi nepënaponaena, bajarapajivi jamatabëcueneitayotsianajë. Nexata xainaena matacabi apo pevereverecaejava. Bajarapajivi itsamatacabijavabelia ata apo ajamatabëcueneitaquiri tsane, jai Jesús jivijavabelia. 13 Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Xamë saya nijacuata najamatabëcuenelivaisipaebame. Nexata apo payapëtaenë nexaniajaicuene. Bajaraxuata apo pacajumecovënëtsitsi, jai fariseovi. 14 Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —Najamatabëcuenelivaisipaebi atanë tajacuata, itsiata cajena xaniajanë. Tsipaji xanë yapëtaniji itsaverena patajë. Itsabelia ata ponaejitsianë, yapëtaniji. Itsiata paxamë apo payapëtaemë itsaverena patajë. Itsabelia ata ponaejitsianë, apo payapëtaemë. 15 Paxamë paexanabiabame pacuenia baexana mapanacuapijivije. Itaxutojema jivi pananeconitsiaexanabiabame payapëtaenejevamë pepacuene paneconivajëto xaina. Xanë abaxë apo naneconitsiaexanaenë itsajivi ata. 16 Itsiata itsamatacabi, itsa naneconitsiaexanaenajë Diosojavabelia pijaneconi pexainaevi, naneconitsiaexanaenajë paneconivajëtota xaina. Tsipaji caenënë apo naneconitsiaexanaenë tsane. Taxa Dioso, ponë nitorobica, bajaraponë neyajava tsane jivi tananeconitsiaexanaematacabi. 17 Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi peyaquinaebaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Palivaisi anijajivibeje najumejëpaeya paebabeje, bajarapalivaisi bepajumecovën;etame,” jai. 18 Xanë baja cajena najamatabëcuenelivaisipaebajë. Taxa ata, ponë nitorobica, nevajunupaeba. Nexata baja panijanënëbeje najumejëpaeya pacatsipaebatsibeje xanë talivaisi, jai Jesús fariseovijavabelia. 19 Nexata fariseovi jumaitsi: —¿Detsa jota nexata ponapona axa? jai. Nexata Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Paxamë ra cajena apo paneyapëtaemë. Taxa ata apo payapëtaemë. Itsa paneyapëtaejitsipame, nexata taxa ata payapëtaejitsipame, jai Jesús fariseovijavabelia. 20 Bajarapacuenia Jesús jumaitsi livaisi petsipaebijavata templobota. Itsajota ofrendacuenia palata pejebabiabicajonianë bobena, bajarajota Jesús livaisi tsipaebanuca. Itsiata abaxë itsajivi ata Jesús apo vaetabitsi penaneconitsiaexanaenexatsi. Tsipaji abaxë pijamatacabi apo tocopiapatsitsi pevaetabinexatsi. 21 Jesús icatsia templobota tajëvelia jumaitsi fariseovijavabelia: —Xanë pacavecuaponaenatsi. Nexata paxamë panejaitsianame. Paxamë pibisiacuene paneexanaeneconi, Dioso apo pacavecuaajibiaexanae tsane. Nexata panijaneconi payajavatëpaename. Bajaraxuata paxamë apo pacacaëjëpae tsane paneponaenexa itsabelia ponaejitsianë, jai Jesús fariseovijavabelia. 22 Nexata judíovi jamatabëcuenenavëxaniabiaya najumaitsi Jesús yabara: —Covë nabeyaxuabijitsia. Bajaraxuata nacajumaitsi: “Apo pacacaëjëpae tsane paxamë paneponaenexa itsabelia ponaejitsianë,” nacajai, najai judíovi. 23 Nexata Jesús jumaitsi judíovijavabelia: —Paxamë baja cajena mapanacuapijivimëje. Xanë saicaya athëbëvetsica tapatsinë. Paxamë mapanacuata panejinavanapaevije. Xanë raja maapo panacuapijinënëje. 24 Bajaraxuata pacajumaitsitsi: “Paxamë pibisiacuene paneexanaeneconi, Dioso apo pacavecuaajibiaexanae tsane. Nexata panijaneconi payajavatëpaename,” pacajaitsi. Nexata paxamë panijaneconi payajavatëpaename itsa apo panejumecovënëtsimë patacavecuaajibiaexanaejavanexa pibisiacuene paneexanaeneconi, jai Jesús fariseovijavabelia. 25 Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa xamë ponëmë? jai. Jesús nexata jumaitsi: —Pacanavajunupaebatsi rabaja. Tataxuxuabijavaveliacujinae livaisi patacatsipaebijava, pacanavajunupaebaponatsi baja cajena. 26 Paxamë bitso pibisiacuene paexanabiabame. Nexata ayailivaisi xainajë itsamonaejavabelia patacavajunupaebinexa pibisiacuene paneexanaejava. Nexata pibisiacuene paneexanaeneconi yabara, necaëjëpa picani patacananeconitsiaexanaenexa. Itsiata baitsi jane ponë nitorobica, petsipaebinë pexaniajailivaisi. Pacuenia bajaraponë netsipaeba xanëjavaberena, bajarapacuenia juya xanë tsipaebajë mapanacuapijivijavabeliaje, jai Jesús fariseovijavabelia. 27 Itsiata baitsi jane fariseovi apo jumeyapëtae bajarapacuenia Jesús petsipaebijava paxa Dioso yabara. 28 Bajaraxuata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Itsa xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, paneyotarutsiaexanaename cruzajavabelia patanebeyaxuabiaexanaenexamë, nexata matapania bajarapamatacabi paneyapëtaename ponëcuenenë. Nexata bajarapamatacabi payapëtaenamenua patacatsipaebijava apo tajamatabëcuenepijilivaisi. Biji rajane pacuenia taxa copiata netsipaeba, bajarapacuenia juya pacatsipaebatsi paxamëjavabelia. 29 Taxa, ponë nitorobica, neyajavaponapona baja cajena. Tajaepato apo neponaponaeyaexanae. Tsipaji exanabiabajë pacuene yabara taxa nesivajamatabëcuenebarëyajitsia, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. 30 Itsa Jesús jumaitsi bajarapacuenia, ayaibitsaëtoxaneto judíovi jumecovënëtatsi Cristonëcuene: “Xaniajai cajena. Maponëje Dioso itorobicatsi,” jamatabëjai judíovi Jesús yabara. 31 Pajudíovi jumecovënëta Cristonëcuene, bajarapajudíovijavabelia Jesús jumaitsi: —Itsa paxamë tsiteca pajumecovënëtavanapaename patacatsipaebilivaisi, nexata baja pepacuene patajajivimë tsane. 32 Nexata palivaisi pacatsipaebatsi, payapëtaename baja pexaniajailivaisicuene. Nexata baja itsa payapëtaename bajarapapexaniajailivaisi, pacopabianame baja itsanë papecaitorobicuenia panetoexanabiabijavami, jai Jesús bajarapajudíovijavabelia. 33 Nexata pajudíovi apo jumecovënëtsi Cristonëcuene, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Paxanë rabaja cajena Abrahampijinë papemomoxinë. Paxanë dajubicuenia apo panecanajetsi itsanëjavabelia amoneya patatonacuenebabiabinexa. “Pacopabianame baja itsanë papecaitorobicuenia panetoexanabiabijavami,” itsa panejamë, ¿detsa pitsilivaisi yabara panejumaitsimë? jai Jesúsjavabelia pajudíovi apo jumecovënëtsi Cristonëcuene. 34 Jesús nexata jumaitsi bajarapajudíovijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Daxita pamonae pibisiacuene pexanaevi, jamatabëcueneitorobabiabatsi dovathi pejamatabëcueneta. 35 Ponë itsanë pijajivitonë naexana, bajaraponë itsiata pijatuxanenë apo pexiyajuvënënë. Ponë petuxanenë pexiyajuvënënë, daxitamatacabijavabelianexa petuxanenë pexënato tsaponaponae. 36 Nexata pijinia xanë, Dioso pexënatonë, itsa copiarucaeyaexanaenajë dovathi papecaitorobabiabijavami, copiarucaeyaexanaenajë daxitamatacabijavabelianexa. Nexata baja dovathi apo pacaitorobabiabi tsane matavëjëa pibisiacuene paneexanaenexa. 37 Yapëtaniji cajena Abrahampijinë papemomoxicuenemë. Itsiata baitsi jane jamatabëpanebeyaxuabame. Tsipaji apo panejumecovënëtsimë patacatsipaebilivaisi. 38 Xanë rabaja pacuenia taxa netsitajëta, jivi tsipaebabiabajë. Paxamë ata paexanabiabame pacuenia paneaxajivi pacaitoroba, jai Jesús judíovijavabelia. 39 Nexata judíovi jumaitsi: —Pataxajivi baja cajena pexaniajamatabëcuenevi. Abrahampijinë rabaja cajena patamopijinëmi, patajasalinainëmi, jai judíovi. Jesús nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Itsa pepacuene paxamë Abrahampijinë papemomoximë tsipae, paexanaejitsipame peneta pacuenia exanabiaba Abrahampijinëmi. 40 Pacatsipaebi atatsi pexaniajailivaisi, pacuenia taxa Dioso netsipaeba, itsiata paxamë jamatabëpanebeyaxuabame. ¡Abrahampijinë cajena caeto ata apo exanae bajarapitsicuene! 41 Paxamë paexanabiabame pacuenia itsanë paneaxa pacaitorobabiaba, jai Jesús judíovijavabelia dovathi yabara. Nexata judíovi jumaitsi: —Paxanë cajena mapanacuataje pataenajivi apo panenacoxitsi itsanëjavabelia pataxajivivecua pibisiacuene pexanaecujinae. Paxainajë caenë pataxa, athëbëpijinë. Pataxa rabaja Dioso, jai bajarapamonae. 42 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Itsa pepacuene Dioso paneaxa tsipae, nexata paxamë asivaya panetaejitsipame. Tsipaji Diosojavavetsica tapatsinë. Majotaje ponaponajë. Xanë raja saya tajamatabëcueneta apo patsinëtsica. Dioso raja nitorobica. 43 ¿Detsa xuajitsia paxamë apo panejumeyapëtaemë patacatsipaebilivaisi? Apo pajitsipaemë patanenamuxunaevetsinexamë bajarapalivaisi. 44 Paxamë rabaja cajena paneaxa dovathi. Papijajivimë. Pejitsipaecuenia jamatabëpatoexanabiabame. Dovathi rabaja cajena jivibenë Dioso nacua pexanaejava petaxuxuabijavaveliacujinae. Pexaniajailivaisi apo najamatabëxainae. Caeto ata cajena pexaniajailivaisi apo paebi. Itsa najumetsënëta, bajaraponë pijacujiru baja cajena. Tsipaji penajumetsënëtsinë. Jivi ata najumetsënëtsiaexanabiaba. 45 Xanë baja cajena pexaniajailivaisi pacatsipaebatsi. Itsiata apo panejumecovënëtsimë. 46 ¿Jipatsa paxamëyajuvënënë netane pibisiacuene taexanaejava? Ajibi cajena. Itsacuenejavayo ata, xua pibisiacuene, apo exanaenë. Pexaniajailivaisi pacatsipaebabiabi atatsi, ¿detsa xuajitsia itsiata apo panejumecovënëtsimë? 47 Pajivi Dioso pijajivitonë, bajarapajivi namuxunaeveta Dioso pejumelivaisi. Itsiata baitsi jane paxamë Dioso apo papijajivimë. Bajaraxuata apo pajitsipaemë patanenamuxunaevetsinexamë Dioso pejumelivaisi, jai Jesús judíovijavabelia. 48 Judíovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Paxanë itsa pacajumaitsitsi: “Xamë raja Samaria nacuapijinëmë, dovathi neyajavaponaponaenë,” itsa pacajaitsi, paxaniajanë cajena, jai judíovi Jesúsjavabelia. 49 Jesús nexata jumaitsi judíovijavabelia: —Xanë cajena dovathi apo yajavaponaponaenë. Xanë taxa Dioso yaiyataeya ponaponajë. Itsiata paxamë apo paneyaiyataemë. 50 Xanë raja xua exanaponajë, apo exanaenë jivi saya taneyaiyataenexa. Itsiata baitsi jane taxa netojitsipa jivi taneyaiyataenexa. Bajaraponë naneconitsiaexanaena pamonae apo neyaiyatae. 51 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pajivi jumecovënëtsiana tatsipaebilivaisi, bajarapajivi tëpae ata tsane, pepacujiru apo tëpae tsane daxitamatacabijavabelianexa. Nexata xainaena matacabi apo pevereverecaejava, jai Jesús judíovijavabelia. 52 Nexata judíovi jumaitsi: —Aeconoxae pepacuene dovathi pecayajavaponaponaejava, payapëtaniji. Tsipaji Abrahampijinëmi tëpa. Daxita Diosojumepaebivimi profetavi ata, tëpa. Itsiata xamë jumaitsimë tsaponae: “Pajivi jumecovënëtsiana tatsipaebilivaisi, bajarapajivi tëpae ata tsane, pepacujiru apo tëpae tsane daxitamatacabijavabelianexa,” jamë tsaponae. 53 Vamopijinëmi Abrahampijinë, ayaijamatabëcuenenëmi ata, bajayata tëpa. Daxita Diosojumepaebivimi profetavi ata tëpa. ¿Xamë tsaja Abrahampijinëmi matatoxenetsia beayaijamatabëcuenenëmë nataneme? ¿Detsa beponëmë nataneme? jai judíovi. 54 Jesús nexata jumaitsi judíovijavabelia: —Itsa xanë tajacuata najumaitsinë tsipae: “Xanë bitso ayaijamatabëcuenenënë,” itsa janë tsipae, nexata ajumematamobinë tsipae. Itsiata baitsi jane taxa Dioso, ponë yabara paxamë ata: “PatajaDioso raja,” pajamë, bajaraponë neyaiyatane. 55 Itsiata paxamë apo payapëtaemë bajaraponë. Xanë cajena yapëtaniji. Nexata xanë Dioso yapëtae atanë, itsa yavajunuaxainaejitsipajë, “Apo yapëtaenë cajena bajaraponë,” itsa janë tsipae Dioso yabara, najumetsënëtsipajë pacuenia paxamë panajumetsënëtabiabame. Itsiata xanë pepacuene Dioso yapëtaniji. Jumecovënëtajënua pacuenia Dioso nitorobabiaba. 56 Bajayata Abrahampijinë panijasalinainëmi jamatabëcuenebarëya. Tsipaji tajëvelia yapëtane mapanacuayabetsicaje tapatsijavanexatsica. Nexata Abrahampijinëmi nesivajamatabëcuenebarëya baja cajena, jai Jesús judíovijavabelia. 57 Nexata judíovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Abaxë raja xamë apo xainaemë cincuenta pavaibeje ata. ¿Detsa pacuenia nexata taejitsipame Abrahampijinë? Abrahampijinë baja cajena pepo bajayatami tëpa, jai judíovi Jesúsjavabelia jumeaebiaya. 58 Jesús nexata jumaitsi judíovijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Xanë raja cajena ponaponajë Abrahampijinë pevajënaeya ata, jai Jesús judíovijavabelia. 59 Nexata bajarapacuenia Jesús itsa jumaitsi judíovijavabelia, judíovi nota ibotonë. Tseconaejitsiatsi picani Jesús ibotonëta. Itsiata baitsi jane Jesús namatayatsia pitsapa templobovecua bajarapamonae petuatuajëalia. Jesús baja nexata judíovi itsajavabelia vecuapona.

Juan 9

1 Jesús najetaruca namutua. Nexata tane penaexanaejavaveliacujinae bitso pitaxutotsëcënaenë. 2 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Patajatuxanenë, ¿detsa meta xuajitsia maponë naexana bitso pitaxutotsëcënaenëje? ¿Paxa tsaeta pibisiacuene pexanaejamatabëcuene? Itsa jume, ¿pena tsaeta pibisiacuene pexanaejamatabëcuene maponë itaxutotsëcënaje? Itsa jume, ¿baja tsaeta ponë pijacuata pibisiacuene natoexana? jai Jesús pijajivi. 3 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Jume raja. Mara ponëje paxa, pena ata, pibisiacuene pexanaejamatabëcuene, apo itaxutotsëcënaeje. Naexana bitso pitaxutotsëcënaenë saya daxitajivi petaenexatsi Dioso icatsia pitaxutoxanepanaeyaexanaejavatsi. 4 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Matacabita xanepana vajanacuenebinexa. Itsa baja meravi, acuenebi vajanacuenebinexa. Bajara pijinia itsinë xanë ata. Taponaponaematacabi xanepana tatonacuenebinexa ponë nitorobica. Itsa pamatacabi nebeyaxuabiana, acuenebi tsane tatonacuenebinexa. 5 Abaxë paepatojebi ponaponaenajë mapanacuataje, daxitajivi jamatabëcueneitayotsianajë pexaniajailivaisita, jai Jesús pijajivijavabelia. 6 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsicujinae irabelia suabaxuaba. Peionitota tsorobojavayo exana. Nexata itaxutoexaba bitso pitaxutotsëcënaenë. 7 Nexata Jesús jumaitsi bitso pitaxutotsëcënaenëjavabelia: —Ponare baja. Naitaxutoquiaremelia pecueyetsipucayojavabelia, Siloévënë pucayojavabelia, jai Jesús. “Siloé,” itsa jai bajarapamonae pijajumeta, mapajumeta pejumaitsijume: “Pitorobinëtsitsica,” pejaijume. Nexata bitso pitaxutotsëcënaenë lia baja. Naitaxutoquiatojopalia. Naviarena baja pitaxutoxanepanaenë. 8 Nexata itsajota ponapona bitso pitaxutotsëcënaenëmi, imoxoyo penaevi, pamonae ata taeyabiabatsi, daxita bajarapamonae nayanijoba. —¿Matsa ponë palata amoneya pevajëcabiabecaenëmije? najai bajarapamonae. 9 Nexata itsamonae jumaitsi: —Jãjã, bajara covë ponë, jai. Itsiata itsamonae jumaitsi: —Apo ponë raja. Bajara saya itsiata beponë, jai. Nexata pitaxutotsëcënaenëmi pijacuata jumaitsi: —Jãjã, xanë rabaja, jai bajaraponë. 10 Nexata bajarapamonae jumaitsi pitaxutotsëcënaenëmijavabelia: —¿Detsa nexata pacuenia taneme baja? jai. 11 Nexata pitaxutotsëcënaenëmi jumaitsi: —Ponë raja Jesúsvënënë, exana tsorobojavayo. Nitaxutoexaba. Nexata nejumaitsi: “Liamëre pecueyetsipucayojavabelia, Siloévënë pucayojavabelia. Naitaxutoquiaremelia,” nejai Jesús. Nexata baja lianë. Itsa naitaxutoquiatajë bajarapapucayota, taniji baja, jai pitaxutotsëcënaenëmi. 12 Nexata bajarapamonae jumaitsi: —¿Detsa jota bajaraponë ponapona? jai. Nexata icatsia pitaxutotsëcënaenëmi jumaitsi: —Apo yapëtaenë itsajota ponapona, jai. 13 Pitaxutotsëcënaenëmi pitaxutoxanepanaejava jivi itsa tane, yanijobatsi peyapëtaenexa pacuenia itaxutoxanepana. Pamonae yanijobaponatsi, bajarapamonae pitaxutotsëcënaenëmi caponaliatsi fariseovijavabelia. 14 Pamatacabi Jesús exana tsorobojavayo pitaxutoxanepanaeyaexanaenexa bitso pitaxutotsëcënaenëmi, bajarapamatacabi judíovi penacueraevetsimatacabi. 15 Nexata jane baja fariseovi yanijoba pitaxutotsëcënaenëmijavabelia. —¿Detsa pacuenia nexata itaxutoxanepaname? jai fariseovi. Nexata pitaxutotsëcënaenëmi jumaitsi: —Nitaxutoexaba raja tsorobojavayota. Bajaraxuacujinae naitaxutoquiatajë. Nexata aeconoxae taniji baja, jai pitaxutotsëcënaenëmi fariseovijavabelia. 16 Nexata fariseovi najumaitsi: —Ponë bajarapacuene exana, Dioso apo pitorobinëtsi cajena. Tsipaji apo yaiyatae penacueraevetsimatacabi, najai fariseovi. Itsiata bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae najumaitsi: —Itsa pibisiacuene pexanaenë tsipae, apo caëjëpae tsipaetsi bajarapitsipinijicuene pexanaenexa, najai itsamonae. Nexata daxita fariseovi apo najamatabëcuenejëpae. 17 Nexata icatsia fariseovi yanijoba pitaxutotsëcënaenëmijavabelia. —¿Detsa jane xamë bejamatabëitsimë ponë caitaxutoxanepanaeyaexana yabara? jai fariseovi. Nexata pitaxutotsëcënaenëmi jumaitsi: —Bajaraponë cajena Diosojumepaebinë profeta, jai. 18 Judíovi apo jumexaniatae pitaxutoxanepanaeyaexanaejavatsi yabara. Nexata bajarapamonae junata pitaxutotsëcënaenëmi paxa, pena yajava. 19 Judíovi jane baja yanijoba pitaxutotsëcënaenëmi paxabeje penabejejavabelia. Jumaitsi: —¿Baja tsa maponë panexënatobejeje, ponë penaexanaejavaveliacujinae pitaxutotsëcënaenëmije? ¿Detsa pacuenia aeconoxae baja tane? jai judíovi. 20 Nexata pitaxutotsëcënaenëmi paxabeje penabeje jumaitsibeje: —Maponëje pataxënatobeje payapëtanijibeje cajena. Payapëtanijibejenua penaexanaejavaveliacujinae pitaxutotsëcënaejava. 21 Itsiata baitsi jane aeconoxae apo payapëtaenëbeje pacuenia baja itaxutoxanepana. Apo payapëtaenëbejenua ponë itaxutoxanepanaeyaexanatsi. Bajaraponë taxënato payanijobare. Penaveretsinë rabaja. Pijacuata pacatsipaebiana, jai pitaxutotsëcënaenëmi paxabeje penabeje judíovijavabelia. 22 Judíovi baja cajena najamatabëcuenejëpa pevajënaeitavetsinexa penajoneyaniva judíovi penacaetuatabiabibojavaberena pajivi jumaitsi: “Jesús rabaja cajena Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa,” pejaijivi. Bajaraxuata pitaxutotsëcënaenëmi paxabeje penabeje bajarapacuenia jumecanaviatabeje pecujunavixaebeje judíovi. 23 Bajaraxuata bajarapajivibeje jumaitsibeje: “Taxënatojavabelia payanijobare. Penaveretsinë rabaja,” jaibeje. 24 Nexata judíovi icatsia junata pitaxutotsëcënaenëmi. Jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Panetsipaebare xaniavaetsia Dioso pitabarata. Paxanë baja cajena payapëtaniji bajaraponë pibisiacuene pexanaenëcuene, jai judíovi Jesús yabara. 25 Nexata pitaxutotsëcënaenëmi jumaitsi: —Pibisiacuene meta pexanaenë. Xanë apo yapëtaenë. Itsiata baitsi jane nitaxutoxanepanaeyaexana taitaxutotsëcënaenëmi, jai pitaxutotsëcënaenëmi. 26 Nexata icatsia judíovi jumaitsi: —¿Detsa pacuenia catoexana netaenexa? jai judíovi. 27 Nexata pitaxutotsëcënaenëmi jumaitsi judíovijavabelia: —Pacatsipaebatsi rabaja picani xaniavaetsia. Itsiata apo panejumecovënëtsimë. ¿Detsa xuajitsia pajitsipame patacatsipaebaponaenexa icatsia? ¿Paxamë ata tsaja pajitsipame panejumecovënëtsinexa bajaraponë papijajivinexamë? jai pitaxutotsëcënaenëmi judíovijavabelia. 28 Nexata judíovi bijatanetsi pitaxutotsëcënaenëmi. Jumaitsitsi: —Xamë raeta baja cajena bajaraponë pijajivitonëmë. Paxanë raja saicaya Moiséspijinë petsipaebilivaisi pajumecovënëtavanapajë. 29 Paxanë baja cajena payapëtaniji pepacuene Dioso pebarëcuaicuaijaijavatsi Moiséspijinë. Itsiata baitsi jane ponë cabarëcuaicuaijai, apo payapëtaenë itsaverena pata, jai judíovi. 30 Nexata pitaxutotsëcënaenëmi jumaitsi judíovijavabelia: —¿Detsa xuajitsia nitaxutoxanepanaeyaexanae ata, apo payapëtaemë itsaverena pata bajaraponë? 31 Yapëtanetsi baja cajena mapacueneje. Diosojavabelia vajëtsi ata pamonae pibisiacuene pexanaevi, Dioso baja cajena apo namuxunaevetsi. Dioso baja cajena banamuxunaeveta itsa vajëtatsi pejitsipaecuenia yaiyataeya petojinavanapaevitsi. 32 Caeto ata mapanacuapijivi apo vënëlivaisitaetsi ponë caëjëpatsi pitaxutoxanepanaeyaexanaenexa penaexanaejavaveliacujinae bitso pitaxutotsëcënaenë. 33 Peneta bajaraponë itsa apo patsi tsipae Diosojavavetsica, nexata apo caëjëpaetsi tsipae pexanaenexa Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava, jai pitaxutotsëcënaenëmi judíovijavabelia. 34 Nexata judíovi jumaitsi: —Xamë cajena pibisiacuene exaname nenaexanaejavaveliacujinae. ¿Itsiata tsaja caranata pibisiacuene nexanaenë jamatabëpanemuxujiobame? jai judíovi pitaxutotsëcënaenëmijavabelia. Nexata torotajarabaxuabatsi judíovi penacaetuatabiabibo pevecuapitsapaenexa. 35 Jesús vënëlivaisitane pitaxutoxanepanaeyaexanaenë judíovi petorobajarabijavatsi judíovi penacaetuatabiabibo pevecuapitsapaenexa. Nexata Jesús itsa caxitajaraba pitaxutoxanepanaeyaexanaenë, Jesús jumaitsi pitaxutoxanepanaeya exanaenëjavabelia: —¿Najamatabëcopatame tsabaja Dioso pexënatojavabelia? nayabarajai Jesús. 36 Nexata ponë Jesús itaxutoxanepanaeyaexana, jumaitsi: —¿Detsa ponë Dioso pexënato tanajamatabëcopatsinexa bajaraponëjavabelia? jai. 37 Jesús nexata pijacuata nayabarajumaitsi: —Ponë rabaja cabarëcuaicuaijai, Dioso rabaja pexënato, nayabarajai Jesús. 38 Nexata ponë Jesús itaxutoxanepanaeyaexana, pematabacabëta nuca Jesús pitabarata. Jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, casivanajamatabëcopatatsi baja cajena, jai. 39 Nexata Jesús jumaitsi pitaxutoxanepanaeya exanaenëjavabelia: —Xanë patajë mapanacuayabetsicaje jivi penayapëtaenexa pijaneconi pexainaejava. Nexata pamonae pexaniajailivaisi tatsipaebijavata najamatabëcueneyapëtaena piajamatabëcueneitaquirijava, bajarapamonae jamatabëcueneitayotsianajë pexaniajailivaisita. Pamonae jemajai. Apo yapëtae ata pexaniajailivaisi, jamatabëjumaitsi: “Vaxaitsi rabaja yapëtanetsi pexaniajailivaisi,” jamatabëjai, bajarapamonae apo jamatabëcueneitayotsinë tsane, jai Jesús. 40 Nexata fariseovi, bajarajota penubenaevi, jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava. Nexata fariseovi jumaitsi Jesúsjavabelia. —¿Paxanë ata tsabaja pajamatabëcueneitaquirinë tsavanapae? jai. 41 Jesús nexata jumaitsi fariseovijavabelia: —Jãjã, bitso pajamatabëcueneitaquirimë tsavanapae. Tsipaji jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Vaxaitsi rabaja jumecovënëtatsi Dioso,” pajamatabëjamë tsabiabi. Nexata Dioso pejumelivaisi payapëtae atamë, itsiata pibisiacuene paexanabiabame. Nexata bitso pananeconitame Diosojavabelia. Paxamë Dioso pejumelivaisi apo paneyapëtaexae, itsa pajamatabëcueneitaquirimë tsipae, nexata bitso apo pananeconitsimë tsipae Diosojavabelia, jai Jesús fariseovijavabelia.

Juan 10

1 Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Oveja pecajoneyabiabicorral ënëabelia saicayanë pejonenexa, apo jone corral baupajava. Junaya saya peyenepanatsia pejonenexalia. Bajaraponë penacobetoxotsinënexa oveja. 2 Ponë peneta joneya corral baupayalia, bajaraponë cajena oveja pevetsinë. 3 Nexata corral baupa pevetsinë tobaupatatsi pijaoveja pecapitsapaenexa. Itsa baja pijaoveja capitsapa corralvecua, pijaoveja jumeyapëtanetsi. Tsipaji junatapona pijaoveja caenë canacujitsia pevënëta. 4 Pecapitsapaecujinae daxita pijaoveja, bajaraponë oveja pevajënaeya namataxainanajetaruca. Nexata pijaoveja pënaponatsi. Tsipaji jumeyapëtanetsi pijaoveja. 5 Oveja apo pënaponae tsipae saicayanë. Tsipaji apo jumeyapëtae. Vecuarëcëpecaejitsipa saya, nayabarajai Jesús fariseovijavabelia. 6 Bajarapacuenia Jesús oveja pevetsinëcuenia nataeya comparacióncuenia nalivaisipaeba fariseovijavabelia. Itsiata fariseovi apo jumeyapëtaetsi Jesús comparacióncuenia penalivaisipaebijava. 7 Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pacuenia oveja junua corral baupajava, pepanepaenexa corral ënëaberena, bajara xanë itsinë jivi pejonenexa xanëjava, pepanepaenexa Dioso pijatomarabetsia. 8 Itsamonae xanë tavajënaeya penajumetsënëtsilivaisi jivi tsipaebapona. Bajarapamonae oveja bepenacobetoxotsivi. Jamatabëneyacajërëta tajajivi. Itsiata baitsi jane tajajivi apo jumecovënëtsi bajarapamonae. 9 Xanë rabaja cajena baupanë. Pajivi nesivanajamatabëcopatsiana, jonena xanëjava pepatsinexa Dioso pijatomarabetsia. Bajarapajivi capanepaenatsi Diosojavabelia. Pijaoveja xaniavaetsia pevetsinë, caebajayacunua canacujitsia capitsapa corralvecua oveja pexaejava pejaitsinexa. Icatsia caecaniviyo canacujitsia cajunua corraljavaberena. Bajara pijinia pacuenia xanë ata xaniavaetsia evetsianajë pajivi nesivanajamatabëcopatsiana, jai Jesús fariseovijavabelia. 10 Icatsia Jesús jumaitsi fariseovijavabelia: —Penacobetoxotsinë bapata oveja penacobetoxotsinexa, pebeyaxuababiabinexanua. Bajarapacuenia oveja peveretaponaenexa bapata. Bajara pijinia jamatabëcueneitsi pamonae pata penajumetsënëtsilivaisi jivi petsipaebaponaenexa. Itsiata baitsi jane xanë patajopaicajë mapanacuayabetsicaje xanë tajamatabëcueneta jivi pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava, bitso jamatabëcuenebarëyaya pejinavanapaenexanua. 11 Pacuenia itsi xaniavaetsia pevetsinë pijaoveja, bajara pijinia xanë itsinë taevetsinexa tajajivi. Xaniavaetsia pevetsinë pijaoveja jamatabëjumaitsi: “Itsanë netobeyaxuabijitsia ata tsane tajaoveja, apo copatsinë tsane tanetoyajuvënëbeyaxuabiyaniva tajaoveja. Nexata xanë tajaoveja yapijivinacaevetsianajë tanebeyaxuabinexa,” jamatabëjai. Bajara pijinia xanë ata jamatabëitsinë tajajivi yabara. 12 Itsiata ponë saya toevetsipa itsanë pijaoveja, bajaraponë apo xainae tsipae bajarapaovejabitsaëto. Saya toevetaponaponaejitsipa pematamotsinexatsi. Nexata nevëthë oveja itsa tsimaxënajetarucaejitsipa, bajaraponë xuabatabajiravijitsipa ovejabitsaëtomi. Nexata oveja nevëthë itsa yajuvënëvaetabijitsipatsi, nacayajatecaejitsipa ovejabitsaëtomi. 13 Oveja pevetsinë najetabajiravijitsipa. Tsipaji saya pematamotsinexatsi nacuenebaponaponaejitsipa. Nexata apo jamatabëbëjai tsipae oveja yabara, jai Jesús fariseovijavabelia. 14 Icatsia Jesús jumaitsi: —Pacuenia itsi xaniavaetsia pevetsinë pijaoveja, bajara pijinia itsinë xanë ata taevetsinexa tajajivi, pamonae taniji beovejacuenia. Pacuenia taxa neyapëtane, bajara pijinia pacuenia xanë ata yapëtaniji taxa. Pacuenia pijinia xaniavaetsia yapëtaniji tajajivi, bajara pijinia pacuenia tajajivi ata neyapëtane. Xanë sivatëpaenajë tajajivi. 16 Xainajë baja itsabitsaëto tajajivi. Itsiata abaxë bajarapamonae apo yajavajinavanapae mapabitsaëtojavataje. Itsiata itsamatacabi capatsianajë bajarapamonae mapabitsaëtojavaberenaje. Nexata daxita bajarapamonae nejumecovënëtsiana taitorobicuenia. Caebitsaëtoxaneto jane baja tajajivi netonaexanaena. Bajarapamonae xanë caenënë evetsianajë, jai Jesús. 17 Icatsia Jesús jumaitsi: —Taxa niasiva. Tsipaji tajajivi yabara nacaevetsianajë tanebeyaxuabinexa. Itsiata icatsia tatëpaecujinae asaënë tsane. 18 Itsa apo nacaevetsinë tsipae tanebeyaxuabinexa, itsajivi ata apo caëjëpaetsi tsipae tanebeyaxuabinexa. Itsiata tajacuata nacaevetsianajë tanebeyaxuabinexa. Necaëjëpa tatëpaenexa. Necaëjëpanua icatsia tasaënexa tatëpaecujinae. Bajarapacuenia taxa netocopata, jai Jesús. 19 Judíovi itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, judíovi apo najamatabëcuenejëpae. 20 Judíovi ayaibitsaëto najumaitsi Jesús yabara: —Dovathi raja bajaraponë yajavaponaponatsi. Matajemabatsi ra saya. ¿Detsa xuajitsia bajaraponë panamuxunaevetame? najai bajarapamonae. 21 Itsiata bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae najumaitsi: —Ponë dovathi yajavaponaponatsi, apo caëjëpaetsi tsipae cajena pecuaicuaijainexa mapacueniaje. Apo caëjëpaetsinua tsipae pitaxutoxanepanaeyaexanaenexa bitso pitaxutotsëcënaenëmi, najai bajarapamonaeyajuvënëvi Jesús yabara. 22 Emarapaeta Jerusalén tomarata fiesta exana. Bajarapafiesta exana judíovi penajamatabënapitsinexa bajayata judíovi pijasalinaivi templobo pexanebetsijava. 23 Nexata pamatacabi fiesta exana, Jesús ponapona bajarapatemplobojavata, Portal de Salomónvënëjavata. 24 Nexata Jesús judíovi matatoyorotsia nacaetuatatsi. Judíovi jumaitsi Jesúsjavabelia: —Apo payapëtaenë pacuenia panajamatabëxainaejitsianë xamë yabara. ¿Detsa pacujinae paneyapëtaeyaexanaename patacayapëtaenexa pepacuene ponëmë? Itsa pepacuene Cristomë, Dioso athëbëvetsica pecaitorobinëtsica jivi necapanepaenexa, panetsipaebare cajena rovialia, jai judíovi. 25 Jesús nexata jumaitsi judíovijavabelia: —Pacatsipaebatsi rabaja picani rovialia. Itsiata apo panejumecovënëtsimë. Taxa Dioso pesaëta pinijicuene exanajë. Bajara papinijicuene exanajë taxa taneitorobicuenia. Nexata itsa exanajë bajarapapinijicuene, pacatsitaexanatsi picani taxa taneitorobicuene. 26 Itsiata baitsi jane apo panejumecovënëtsimë Cristonëcuenenë. Tsipaji paxamë apo patajajivimë. 27 Tajajivi, pamonae taniji beovejacuenia, bajarapamonae nejumeyapëtane. Bajarapamonae pijinia yapëtaniji. Nexata nepënapona. 28 Bajarapamonae rajutsianajë matacabi apo pevereverecaejava. Bajarapamonae taxa Diosovecua apo naxuabi tsane. Itsajivi ata apo neyacajërëtsi tsane tajajivi. 29 Taxa baja cajena ayaijamatabëcuenenë daxitajivi matatoxenetsia. Bajaraponë nerajuta bajarapamonae. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi tsane taxa pecobevecua pepitsinexa bajarapamonae. 30 Taxa, xanë, caenë rabaja panaexanajëbeje, jai Jesús judíovijavabelia. 31 Nexata picani bajarajota judíovi jamatabëbeyaxuabatsi Jesús. Judíovi nota ibotonë Jesús picani petseconaenexatsi ibotonëta. 32 Jesús nexata jumaitsi judíovijavabelia: —Ayaijava pexaniacuene taxa Dioso pesaëta exanaponajë paxamë paneitabarata. ¿Detsa nexata pitsineconi yabara panetseconaejitsiamë ibotonëta? jai Jesús judíovijavabelia. 33 Judíovi nexata jumaitsi: —Pexaniacuene raja nexanaejava yabara apo pacatseconaejitsiatsi. Pacatseconaejitsiatsi raja nenaneconitsixae Diosojavabelia. Tsipaji pibisiacuenia, Dioso apo pejitsipaecuenia, cuaicuaijamë. Xamë saya jivitonë atamë, beDiosonëmë nataneme, jai judíovi Jesúsjavabelia. 34 Jesús nexata jumaitsi judíovijavabelia: —Dioso pejumaitsijava, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Paxamë ata rabaja padiosovimë,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota Dioso pejumecovënëtsivi yabara. 35 Nexata Dioso pejumelivaisibaxutota bajarapacuenia itsa jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivi yabara, acuenebi bajarapamonae yabara vajajumaitsinexa: “Bajarapamonae apo diosovi,” vajajainexa. 36 Dioso cajena nitapeta. Nexata nitorobica mapanacuayabetsicaje. ¿Detsa nexata xuajitsia panejumaitsimë: “Xamë raja naneconitame Diosojavabelia. Pibisiacuenia cuaicuaijamë Dioso apo pejitsipaecuenia. Tsipaji jumaitsimë: ‘Xanë raja Dioso pexënatonë,’ jamë,” panejamë. 37 Itsa apo exanaenë tsipae pacuenia taxa nitoroba, nexata acuenebi tsipae patanesivanajamatabëcopatsinexamë. 38 Itsiata baitsi jane exanaponajë pacuenia taxa nitoroba. Nexata apo panesivanajamatabëcopatsi atamë, itsiata bepajumecovënëtame Dioso pesaëta taexanaejava, pacuene baja exanaponajë. Itsa pajumecovënëtsianame bajarapacuene Dioso pesaëta taexanaponaejava, nexata payapëtaename taxa Dioso taneyajavaponaponaejava. Payapëtaenamenua xanë ata pijinia taxa Dioso tayajavaponaponaejava, jai Jesús judíovijavabelia. 39 Bajarapacuenia Jesús jumaitsi ata, itsiata judíovi jamatabëvaetabatsi penaneconitsiaexanaenexatsi. Itsiata Jesús vecuapanepa. 40 Nexata Jesús navialia Jordánmene itsapanabelia, panacuatalia copiaya Juanpijinë jivi bautisababiaba. Bajarajotalia Jesús ponapona. 41 Jivi ayaibitsaëtoxaneto ponalia petaenexatsi Jesús. Nexata bajarapamonae jumaitsi: —Juanpijinë Dioso pesaëta pinijicuene apo exanaponae ata, itsiata daxita pacuenia tajëvelia vajunupaeba maponë yabaraje, xaniajai cajena, jai bajarapamonae Jesús yabara. 42 Nexata jane baja bajarajota jivi ayaibitsaëtoxaneto jumecovënëta Jesús Dioso athëbëvetsica pitorobinëcuenetsi.

Juan 11

1 Lázaro, Betania tomarapijinë, avitane tsanucae Betania tomarata. Bajarapatomarata ponaponabeje pematapijivabeje, Maríabeje Martabeje. 2 Bajarapova María itsamatacabi Jesús tsitaxuepanaena petuxujuvira. Daxitarayomi tsitaxuepanaena. Bajaraxuacujinae bajarapova pematanata taxuiquicaenanua. 3 Nexata pamatacabi Lázaro avitane tsanucae, Maríabeje Martabeje tonajumeitorobaliabeje Jesús. Jumaitsibeje: —Tajatuxanenë, niasivanë raja Lázaro catoavitane, jaibeje. 4 Jesús itsa jumetane bajarapovabeje petonajumeitorobijumetsi, nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Mapavitanetaje Lázaro apo tëpae tsane daxitamatacabijavabelianexa. Biji rajane bajarapavitane pejamatabëcueneta jivi yapëtaena Dioso pinijicuene pexanaenexa pecaëjëpaenëcuenetsi. Yapëtaenanua xanë ata, Dioso pexënatonë, pinijicuene taexanaenexa tanecaëjëpaenëcuene, jai Jesús pijajivijavabelia. 5 Jesús bitso asivaya taeyabiaba Martabana, Maríabana, Lázarobana. 6 Jesús vënëlivaisitae ata Lázaro bitso piavitanejava, itsiata abaxë apo ponae Betania tomarabelia. Anijamatacabibeje abaxë ponapona Jordánmene itsapanatalia. 7 Bajaraxuacujinae Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Ponaliatsi icatsia Judea nacuayabelia, jai Jesús. 8 Jesús nexata pijajivi jumaitsi: —Patajatuxanenë, canivita saya judíovi bajarajotalia jamatabëcatsecona picani ibotonëta. ¿Itsiata tsabaja icatsia ponaeliatsi bajarabelia? jai pijajivi. 9 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —Matacabi raja xaina doce pahorabeje. Nexata pajivi matacabita ponapona, apo firapecae. Tsipaji icotiata napebeta xaniavaetsia. 10 Itsiata pajivi meravi ponapona, firapeca. Tsipaji meravi apo napebetsi xaniavaetsia. Bajara pijinia xanë ata itsinë. Ponae ata tsanetsi Betania tomarabelia, itsiata apo nitsacueniabi tsane. Tsipaji abaxë tajamatacabi apo netocopiapatsi, jai Jesús pijajivijavabelia petëpaejavanexa yabara. 11 Bajaraxuacujinae Jesús peponaevajënae jumaitsi pijajivijavabelia: —Vajayapëtaenë rabaja Lázaro majitanuca. Nexata baja ponajë. Itavabijitsianë Lázaro, jai Jesús. 12 Nexata pijajivi jumaitsi: —Patajatuxanenë, itsa raeta saya Lázaro majitanuca, itsiata jamatejema tsane, jai Jesús pijajivi. 13 “Vajayapëtaenë rabaja Lázaro majitanuca,” itsa jai Jesús, Jesús picani pejumaitsijume, “Lázaro rabaja tëpa,” pejaijume. Itsiata Jesús pijajivi apo jumeyapëtaetsi. Bajarapamonae Jesús pijajivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi: “Lázaro meta saya majitanuca pacuenia majitanucabiaba meravi,” jamatabëjai. 14 Bajaraxuata nexata Jesús rovialia jumaitsi pijajivijavabelia: —Lázaro rabaja tëpa. 15 Paepatota Lázaro tëpa, bajarajotalia apo ponaponaenë. Bajaraxuata barëyanë paxamë yabara. Barëyanë tsipaji Lázaro petëpaexae, xaniavaetsia panejumecovënëtsianame. Baja nexata ponatsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 16 Jesús pijajiviyajuvënënë, Tomás, ponë icatsia itsavënë vënërubatsi Sapalanë. Bajaraponë jumaitsi penajuaponaevijavabelia: —Naponatsi Jesús pepëta. Ibotonëta itsa tseconatsi, vajayajavatëpaenexa bajaraponë, jai Tomás. 17 Pepuaxainae baja cuatro pamatacabibeje Lázaropijinë pemëthëtsicujinaetsi, Jesús matapania patajopa Betania tomarata. 18 Betaniatomara eca imoxoyo Jerusalén tomaravecua. Bejamatabëcuene anijakilómetrobeje epatua navecuaecabeje bajarapatomarabeje. 19 Jesús pepatsivajënaeya Betania tomarata, ayaibitsaëtoxaneto judíovi pata Martabeje Maríabejejavaberena Lázaro petëpaexae. Bajarapamonae jumaitsi bajarapovabejejavabelia: —Paxanë itsiata pacayanabatsi. Panajamatabëxainajë paxanë ata papecavecuatëpaexaebeje panejuyapijinëbeje, Lázaro, jai bajarapamonae. 20 Itsa Marta vënëlivaisitane Jesús penajetarucaejava, pitsapa pijabovecua pemataenenaenexa Jesús. María itsiata bota nacopateca. 21 Nexata Marta itsa mataenenatsi Jesús, Marta jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, itsa majota ponaponaejitsipameje, apo tëpae tsipae tajuyapijinë. 22 Itsiata yapëtaniji aeconoxae ata Dioso carajutsiana daxita pacuene vajëtame Diosojavabelia, jai Marta. 23 Nexata Jesús jumaitsi Martajavabelia: —Nejuyapijinë raja itsiata icatsia asaë tsaponaponae tsane, jai Jesús. 24 Nexata Marta apo jumeyapëtae Jesús piasaëyaexanaejavanexa Lázaro. Bajaraxuata Marta jumaitsi Jesúsjavabelia mapacueniaje: —Yapëtaniji rabaja pacuenia icatsia Lázaro Dioso asaëyaexanaejitsiatsi pamatacabita icatsia asaëyaexanaenatsi daxita petëpaevimi, jai Marta. 25 Nexata Jesús jumaitsi Martajavabelia: —Xanë rabaja petëpaevi ata icatsia tasaëyaexanaenë, tarajutsinë matacabi apo pevereverecaejava. Pajivi nejumecovënëtsiana Cristonëcuenenë, bajarapajivi tëpae ata, itsiata icatsia asaë tsane. 26 Pajivi abaxë pamatacabi asaë tsaponaponae mapanacuataje, itsa nejumecovënëtsiana Cristonëcuenenë, bajarapajivi tëpae ata, xainaena matacabi apo pevereverecaejava. ¿Xamë tsabaja bajarapalivaisi jumecovënëtame? jai Jesús Martajavabelia. 27 Marta nexata jumaitsi: —Tajatuxanenë, jumecovënëtajë rabaja. Xamë rabaja cajena Cristomë, Dioso pexënatomë, ponë pacopiaevetavanapajë athëbëvetsica pepatsijavanexatsica mapanacuayabetsicaje jivi pecapanepaenexa, jai Marta. 28 Itsa baja Marta najumelivaisivereta bajarapalivaisi, naviata pijaboyabelia pejunatsinexa pejuyapijiva María. Nexata Marta muetsia jumaitsi Maríajavabelia: —Vajanacacujarubinë rabaja pata. Cajunalia raja bajaraponë, jai Marta. 29 Caejumetae María Jesús pejunatsijavatsilia, nonotabapuna. Pona Jesúsjavabelia petaenexa. 30 Jesús abaxë apo patsi Betania tomaraberena. Ecojopa abaxë itsajotalia Marta mataenenatsi. 31 Pajudíovi bajarapovabeje pijabota pata peyanabinexatsibeje Lázaro petëpaexae, bajarapamonae tane María penonotabapunaejava bepijia pepitsatabijavalia bovecua. Nexata bajarapamonae María pënaponatsi. Tsipaji bajarapamonae jamatabëjumaitsi: —María raeta pejuyapijinëmi pemëthëjavabelia pona pematanueyabinexa, jamatabëjai: 32 Itsa María palia, itsajotalia Jesús ecojopa, nexata María pematabacabëta nucajunua Jesús pitabarata. Jumaitsi: —Tajatuxanenë, itsa majota ponaponaejitsipameje, apo tëpae tsipae tajuyapijinë Lázaro, jai María Jesúsjavabelia. 33 Jesús itsa tane María penueyaxuabijava, judíovi ata María peyajavapatsivi penuejava itsa tane, Jesús nexata bitso najamatabëxainaxuaba. 34 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Detsa jota pamëthëtame Lázaro? jai Jesús. Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Naxanitsia. Taename itsajota pamëthëtajë Lázaro, jai. 35 Jesús nexata vënua Lázaro. 36 Nexata judíovi najumaitsi: —Pataema Jesús penuejava. Jesús picani bitso asiva petëpaenëmi, najai judíovi. 37 Itsamonae judíovi najumaitsi Jesús yabara: —Mara ponëje itaxutoxaniavaeta bitso pitaxutotsëcënaenëmi ataje xaniavaetsia petaenexa. ¿Apo caëjëpaetsi tsamëra tsipae Lázaropijinë pejamatejemayaexanaenexa petëpaeyaniva? najai bajarapamonae. 38 Jesús bitso sivanajamatabëxaina Lázaropijinë. Nexata Jesús cujilia Lázaropijinë pemëthëtsiibovajutsijavabelia. Ibopanaxanetota Lázaro yamëthëvëpa acatabuatatsi. 39 Jesús nexata jumaitsi bajarajota penapatsivijavabelia: —Pavecuatixiremelia mapaibopanaxanetoje, jai Jesús. Nexata Marta, petëpaenë pematapijiva, jumaitsi: —Tajatuxanenë, tuxutsaeba raeta baja bitso Lázaro. Tsipaji rabaja petëpaecujinae, ajena baja cuatro pamatacabibeje xaina, jai Marta Jesúsjavabelia. 40 Jesús nexata jumaitsi Martajavabelia: —Catsipaebatsi rabaja pacuenia taejitsiamë Dioso ayaicuene pexanaejava itsa jumecovënëtame Dioso, jai Jesús. 41 Nexata bajarapamonae Lázaropijinë pemëthëvëpavecua tixilia ibopanaxaneto. Jesús itaboxo naëcotsiaya jumaitsi: —Taxa, pexaniajamatabëcuene carajutatsi tanejumetaexaemë. 42 Yapëtaniji cajena tanenamuxunaevetabiabijavamë. Itsiata icatsia cavajëtatsi mapamonaeje ayaibitsaëtoxaneto pejumecovënëtsinexa taneitorobinëcuenemëtsica, jai Jesús Diosojavabelia. 43 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsicujinae, ayaijumeta jumaitsi Lázaro pebuatsiibovajutsijavabelia: —¡Lázaro, bajara jane mëthëvecua pitsaparemena! jai Jesús. 44 Nexata baja Lázaro petëpaenëmi pitsaparena mëthëvecua. Piapiasábanata daxitanëreca mataquionaeya pematacacëbicujinaetsireca abaxë, pitsaparena. Pitabaraacatsipapaëbërëpanatsi abaxë tsiteca itabaraacatatsi. Jesús nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pavecuaisinare bajarapapana. Pacopare peponaenexa pijaboyabelia, jai Jesús. 45 Judíovi, pamonae María yanabatsi, tane Lázaro petëpaenëmi Jesús piasaëyaexanaejava. Nexata bajarapamonaeyajuvënëvi ayaibitsaëto jumecovënëta Jesús Dioso pexënatocuene. 46 Itsiata itsamonae bajarapamonaeyajuvënëvi pona fariseovijavabelia. Nexata tsipaeba pacuenia Jesús Lázaro petëpaenëmi asaëyaexana. 47 Nexata fariseovi, sacerdotevi penamatacaitorobivi yajava, nacaetuata. Nexata bajarapamonae junata penacaetuatsinexa judíovi pijaancianovi, judíovi pecujarubivi ata yajava. Nexata bajarapamonae najumaitsi: —¿Detsa meta vaxaitsi itsanetsi? Bajaraponë Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava exanapona. 48 Itsa vaxaitsi cuenecopatsipatsi bajarapacuene pexanaponaejava, daxitajivi jumecovënëtaponaejitsipa bajaraponë. Apo jumecovënëtsi tsipae Romanonacua pevetsivi. Nexata Romanonacua pevetsivi anaepanaejitsipa. Itorobijitsiparena pijajivi, vajabitsaë. Nexata vajabitsaë itsa patsiparena, vajatemplobo nacatoxuabijitsipaica. Nacaverebiabijitsipanua, najai bajarapamonae. 49 Bajarapamonaeyajuvënënë pevënë Caifás. Bajarapamatacabi bajaraponë Caifás, sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë tsaponaponae. Nexata Caifás jumaitsi penajuanacaetuatsivijavabelia: —Paxamë raja apo payapëtaemë. 50 Nexata Romanonacua pevetsivi vajabitsaë itsa itorobarena, vajanacaverebiabiyaniva, bepanajamatabëxainame mapacueniaje. Bajaraponë caenë itsa beyaxuabiaexanaenatsi, bajaraponë pejamatabëcueneta daxita judíovitsi vajavajabitsaë apo nacaverebiabi tsane, jai Caifás Jesús yabara. 51 Itsiata baitsi jane Caifás apo jumaitsi bajarapacuenia pijacuata penajamatabëxainaecuenia. Biji rajane bajarapamatacabi Caifás daxita sacerdotevi pepo penamatacaitorobinëxae, Dioso bajarapacuenia jumaitsiayaexanatsi. Bajarapacuenia Caifás tajëvelia jumaitsi tsipaji Jesús sivatëpaejitsia daxita judíovi. 52 Itsiata Jesús apo sivatëpae tsane ëjudíovi. Daxitanacuanëjava, pamonae nacayajataruta Dioso pexi, bajarapamonae ata pecaetuatsinexa, sivatëpaena Jesús. 53 Bajarapacuenia bajara pamatacabijavaveliacujinae cajena judíovi pevetsivi najamatabëveretapona pacuenia bajarapamonae Jesús beyaxuabijitsiatsi. 54 Bajaraxuata Jesús apo ponabiabi baja itsabelia judíovi nacaetuatabiaba. Nexata Judea nacuavecua pitsapa. Jesús baja nexata pona petusatonacua imoxoyojavabelia, Efraínvënë tomarajavabelia. Nexata bajarapatomarata Jesús ponapona pijajivi yajava. 55 Imoxoyo baja pevajënae judíovi pijafiesta pejonematacabinexa, pascuavënëfiesta. Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto pona Jerusalén tomarabelia. Pona pexanaenexa pacuenia exanabiaba fiestavajënaeya penajamatabëcuene xaniavaetsinexa Diosojavabelia. Bajarapamonae naropoba tsiquiritomaraxijavaverena. 56 Nexata bajarapamonae jaitarutatsi Jesús. Itsa bajarapamonae nacaetuata templobota, nayanijoba. Najumaitsi: —¿Detsa xamë jamatabëitsimë? ¿Jesús tsamëra patsiana mapafiestajavaje? Jume. Apo patsi tsamëra tsane, najai ëpamonae. 57 Nexata fariseovibeje sacerdotevi penamatacaitorobivibeje najumecopata jivijavabelia petonaitaxutocaevetsinexatsi Jesús. Nexata pajivi yapëtane itsajota Jesús ponapona, petsipaebinexa bajarapamonaejavabelia. Nexata fariseovibeje sacerdotevi penamatacaitorobivibeje itsa yapëtane itsajota Jesús ponapona, pevaetabinexatsi Jesús penaneconitsiaexanaenexatsi.

Juan 12

1 Pejonenexa baja pascuavënëfiesta, saica seis pamatacabibeje. Nexata bajarapamatacabi Jesús baja pona Betania tomarabelia. Bajarapatomarata ponapona Lázaro, ponë Jesús asaëyaexana petëpaenëmi. 2 Bajarajota Jesús pexaejava toexanatsi caniviyopijijava. Bajarajota Marta pexaejava tsanaponapona. Lázaro nanabaneca pamesata Jesús nabaneca. 3 Nexata María carena epatuabotellabëyota petuxujuviaceitera, nardovënëra. Bajarapora bitso penamatamotsira. Nexata bajarapaaceitera María tsitaxuepana Jesús. Bajaraxuacujinae icatsia pematanata taxuiquica. Daxita bo tuatuajë tuxudereecaruta. 4 Nexata Jesús pijajiviyajuvënënë, Judas Iscariote, Simón pexënato, ponë itsamatacabi Jesús canajetsijitsiatsi pijavajabitsaë pecobeyabelia, jumaitsi: 5 —¿Detsa xuajitsia apo canajetsi bajarapatuxujuvira. Matamopitsipa trescientos denario. Bajarapapalata rajutsipa bepejiobivi bajarapacuenia peyavenonaenexa, jai Judas Iscariote. 6 Itsiata bajarapacuenia Judas apo jumaitsi pesivanajamatabëxainaexae bepejiobivi. Judas raja penacobetoxotsinë. Jesúsbana pijapalatadoro pevetsiaexanaenëxaetsi, Judas nacobetoxotabiaba bajarapapalatayajuvënëjava. 7 Nexata Jesús jumaitsi Judasjavabelia petiriva yabara: —Copare bajarapova xanëjavaberena pexanaenexa bajarapacuenia. Itsamonae petëpaejivi batsiperabëepana petuxujuviaceitera peperabëxaniavaetsinexa pemëthëtsivajënae. Bajara pijinia pacuenia mapovaje xaniavaeta bajarapora tanetsiperabëepanaenexa, apo tëpae atanë, taneperabëxaniavaetsinexa itsamonae tanemëthëtsivajënae. Tsipaji baja imoxoyo tavajënae tanemëthëtsinexa. 8 Daxitamatacabi raja bepejiobivi jinavanapa itsaxuayo pajinavanapame paneyavenonaenexa. Itsiata baitsi jane xanë daxitamatacabi apo ponaponaenë tsane paxamëjavata, jai Jesús Judasjavabelia. 9 Ayaibitsaëtoxaneto judíovi vënëlivaisitanetsi Jesús pepatsijava Betania tomarata. Judíovi nexata ponalia Betania tomarabelia petaenexatsi Jesús. Itsiata bajarapamonae apo ponaelia petaenexa ëJesús. Ponalia petaenexanua Lázaro, ponë Jesús asaëyaexana, petëpaenëmi. 10 Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi daxita baja sivanajamatabëjëpa pebeyaxuabinexatsi Lázaro, Jesús yajava. 11 Bajarapamonae najamatabëjëpa pebeyaxuabinexatsi Lázaro. Tsipaji judíovi ayaibitsaëto natsanapona sacerdotevivecua petaexae Lázaro piasaëtsaponaponaejava petëpaecujinae. Nexata bajarapajudíovi jumecovënëtapona Jesús Dioso pexënatocuene. 12 Jivi ayaibitsaëtoxaneto pata Jerusalén tomarata pascuafiesta petaenexa. Nexata bajarapamonae Jesús vënëlivaisitanetsi pepatsijavanexa Jerusalén tomarata. Jesús naropota Betania tomaraverena. 13 Nexata bajarapamonae Jesús pevajënae baxuucubaba benaxarebobaxutonë. Bajarapamonae pona baja pecopiapitsinexa Jesús. Itsa panamutoverena Jesús najetaruca, bajarapanamutuabelia bajarapamonae pona. Itsa baja bajarapamonae Jesús copiapita, bajarapamonae vavajai tsabuataponae. —¡Dioso yavenonaenatsi! ¡Maponë najetarucaje, vajatuxanenë pejamatabëcueneta najetaruca Israel nacuapijivi pepo pevetsinënexa! jai tsanajetarubenae bajarapamonae Jesús yabara. 14 Nexata Jesús caxitajarabaxuaba burro. Bajarapaburro Jesús jumaponatsi pepatsinexa Jerusalén tomarata. Jesús burrojumata pepatanajetarucaejavanexa Jerusalén tomarata, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: 15 PaJerusalén tomarapijivimë, pëtsa pajunavame. Pataename pepo papecaevetsinënexa penajetarucaejava. Pejanaburroyota yapatanajetarucaena, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxuto Jesús burrojumata pepatanajetarucaejavanexa Jerusalén tomarata. 16 Itsa bajarapacuenia Jesús pata Jerusalén tomarata, copiapata jane baja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi Jesús yabara. Bajarapamatacabi Jesús pijajivi tae ata bajarapacuene, itsiata abaxë apo yapëtae pecopiapatsijava bajarapacuene. Matapania baja Jesús pepuaponae athëbëabetsia, Jesús pijajivi yapëtane pecopiapatsijava baja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi Jesús yabara. 17 Pamonae tane pamatacabi Jesús Lázaro asaëyaexana petëpaenëmi, bajarapamonae tsipaeba Jerusalén tomarapijivijavabelia. Tsipaeba pacuenia bajarapamonae tane Jesús Lázaro piasaëyaexanaejavata petëpaenëmi. Bajaraxuata jivi ayaibitsaëto pitsapa tomaravelia pecopiapitsinexatsi Jesús. 19 Nexata fariseovi itsa tane bajarapacuene, najumaitsi: —Pataema. Daxitajivi pënaponatsi Jesús. Vaxaitsi baja nexata acuenebi vajaexanaejava Jesús jivi pepënaponaejavatsi yabara, najai fariseovi. 20 Ayaibitsaëto jivi pata Jerusalén tomarata Diosojavabelia pevajëtsinexa pascuavënë fiestamatacabita. Bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae Grecia nacuapijivi. 21 Nexata Grecia nacuapijivi cujibaliatsi Felipe. Felipe Betsaida tomarapijinë. Betsaidatomara eca Galilea nacuata. Nexata Grecia nacuapijivi jumaitsi Felipejavabelia: —Felipe, pajamatabëtaniji raja Jesús, jai. 22 Felipe nexata pona Andrésjavabelia petsipaebinexa pacuenia Grecia nacuapijivi jumaitsi. Nexata Felipebeje Andrésbeje ponabeje petsipaebinexabeje Jesúsjavabelia. 23 Nexata Jesús jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: —Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, tajamatacabi baja netocopiapata tanaviatsinexa baja athëbëabetsia ayaijamatabëcuenenënë Dioso taneexanaenexa. 24 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Trigoxuto itsa apo ubitsi irabelia, saya tsitecanuca caexutoyo. Itsiata itsa ubatsi, pejuvicujinae xutsabana vajaubixutoyomi penacopatsinexa pejanaboto. Nexata itsa nacuaita bajarapaboto, ayaijava pexu capitsapa. 25 Bajara pijinia itsi jivi ata. Pajivi jamatabëjumaitsi ata tsane petëpaeyaniva: “Xanë nayajivitaeyaponaponaenajë tanebejiobiaexanaeyaniva, tanebeyaxuabiyaniva ata,” jamatabëjai ata tsane, itsiata tëpaena. Nexata Diosovecua naxuabiana. Biji rajane pajivi nesivanajamatabëcopatsiaya jamatabëjumaitsi tsane: “Jema nebejiobiaexanaena. Jema nebeyaxuabiananua Jesús pijajivitonëxaenë,” jamatabëjai tsane, bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava. 26 Pajivi jamatabënetonacueneba, bajarapajivi nepënaponaena. Nexata pajivi netonacuenebiana, neyajavaponaponaena itsajota ponaponaenajë. Pajivi netonacuenebiana, bajarapajivi yabara taxa Dioso jumaitsi tsane: “Bajarapajivi sivajamatabëcuenebarëyanë,” jai tsane, jai Jesús Felipebeje Andrésbejejavabelia. 27 Jesús bëpënëa jamatabëjumaitsi: —Aeconoxae bitso najamatabëxainajë. ¿Detsa meta jumaitsinë tsane taxajavabelia? Jumaitsinë meta tsane: “Taxa, betajiobicuenia tanebeyaxuabijavaminexa, vecuanecapanepaename,” janë meta tsane taxajavabelia. Jume raja. Bajarapacuenia meta apo vajëtsinë tsane. Tsipaji betajiobicuenia tanebeyaxuabinexa, patajë mapanacuayabetsicaje, jamatabëjai Jesús. 28 Nexata Jesús Diosojavabelia jumaitsi: —Taxa, pacuenia jitsipame nexanaenexa jivi pecayaiyataenexa, exanare, jai Jesús. Nexata bajarajota Jesús jumetane athëbëvetsica ayaijume. Jumaitsitsica mapacueniaje: —Jivi rabaja cajena neyaiyatane. Itsiata matavëjëa neyaiyataena, jaitsica. 29 Jivibitsaëto bajarajota penubenaevi jumetane bajarapajume. Nexata bajarapamonae jumaitsi: —Yamaxë raeta najumeta, jai. Itsamonae pijinia jumaitsi: —Angel raeta barëcuaicuaijaitsi Jesús, jai. 30 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xanë raja tajumetaenexa bajarapajume apo jumaitsitsica. Paxamë raja panejumetaenexa jumaitsitsica. 31 Aeconoxae rabaja copiapatsiana Dioso penaneconitsiaexanaematacabinexa daxita pijaneconi pexainaevi. Vecuaxuabiananua dovathi, ponë mapanacuata jivi itorobabiaba pibisiacuene pexanaenexa. 32 Itsa neyotarutsiana cruzajavabelia tanebeyaxuabinexa, nexata daxitajivi jitsipaeyaexanaenajë xanë tanesivanajamatabëcuene copatsinexa, jai Jesús. 33 Bajarapacuenia Jesús tajëvelia jumaitsi jivijavabelia jivi peyapëtaenexa pacuenia Jesús tëpaejitsia. 34 Nexata bajarapamonae jumaitsi Jesúsjavabelia: —Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Cristo, ponë athëbëvetsica Dioso itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa, asaë tsaponaponae tsane daxitamatacabijavabelianexa pevetsinexa mapanacuaje,” jai. Itsiata xamë Cristo atamë, jumaitsimë: “Xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, neyotarutsiana cruzajavabelia tanebeyaxuabinexa,” jamë. ¿Detsa nexata ponë Cristo daxita matacabijavabelianexa asaë tsaponaponae tsane? jai bajarapamonae Jesúsjavabelia. 35 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Imoxoyo rabaja pevajënae taponaematacabinexa. Abaxë raja itsiata taponaponaematacabibeje, pacatsipaebianatsi pexaniajailivaisi patacajamatabëcueneitayotsinexa. Nexata itsa pacatsipaebianatsi pexaniajailivaisi, panejumecovënëtsianame paneajamatabëcueneitaquiriyaniva. Pajivi ajamatabëcueneitaquiri, apo xainae tsane matacabi apo pevereverecaejava. 36 Xanë rabaja pexaniajailivaisita pacajamatabëcueneitayotsianatsi. Taponaponaematacabibeje abaxë mapanacuataje, panesivanajamatabëcopatsianame. Bajarapacuenia nexata jamatabëcuenenaitayotsiaya pajinavanapaename, jai Jesús bajarapamonaejavabelia. Bajarapacuenia pejumaitsicujinae, Jesús baja pona pevecuanamatayabinexa bajarapamonae. 37 Jesús ayaicuene pexanaejava Dioso pesaëta judíovi pitabarata exanapona. Judíovi tae ata bajarapacuene, itsiata apo jumecovënëtsi Cristocuene. 38 Nexata judíovi itsa apo jumecovënëtsi Cristocuene, copiapata jane baja pacuenia bajayata tajëvelia yaquina Diosojumepaebinëmi, profeta Isaíaspijinë. Judíovi Cristocuene apo pejumecovënëtsijavanexa yabara, bajayata Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Dioso, patatsipaebilivaisi cajena jivi apo panejumecovënëtsi tsane. Bajarapamonae apo panejumecovënëtsi tsane, tae ata nesaëta pinijicuene pataexanaejava, jai bajayata tajëvelia Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita judíovi Cristocuene apo pejumecovënëtsijavanexa yabara. 39 Bajaraxuata Cristo patsi ata, judíovi apn jumecovënëtsi Cristocuene. Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita, judíovi yabara icatsia tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: 40 Bajarapamonae Dioso itaxutotsëcënaeyaexanaena. Ajamatabëcuenetajaya exanaenanua. Bajarapacuenia Dioso exanaena bajarapamonaejavabelia. Nexata bajarapamonae tae ata tsane pinijicuene Dioso pesaëta pexanaejava, itsiata bajarapamonae apo yapëtae tsane pajamatabëcuenelivaisi xaina petaejava. Nexata bajarapamonae Diosojavabelia apo najamatabëcuenepënëyorotsi tsane perujujamatabëcuenevecua. Nexata apo jamatabëcuenexaniavaetsinë tsane, jai bajayata tajëvelia Isaíaspijinë peyaquinaelivaisita judíovi Cristocuene apo pejumecovënëtsijavanexa yabara. 41 Bajarapacuenia Isaíaspijinë yaquina tsipaji bajayata Isaíaspijinë bemajitsinaebota tane Jesús ayaijamatabëcuene pexainaenëcuene. Bajaraxuata bajayata Isaíaspijinë bajarapacuenia Jesús vajunupaeba baja cajena. 42 Itsiata judíoviyajuvënëvi ayaibitsaëto jumecovënëta Cristocuene. Judíovi pevetsivi ata jumecovënëta Cristocuene. Bajarapamonae judíovi pevetsivixae, apo navajunupaebi pejumecovënëtsijava Cristocuene. Tsipaji cujunava fariseovi. Bajarapamonae bëpënëa jamatabëjumaitsi: —Apo navajunupaebinë tsane tajumecovënëtsijava Cristocuene tanecapitsapaeyaniva fariseovi judíovi penacaetuatabiabibovecua, jamatabëjai bëpënëa bajarapamonae. 43 Tsipaji bajarapamonae jitsipa penajuaevetsivi pesivabarëyajavatsi Dioso pesivabarëyajavatsi matatoxenetsia. 44 Jesús jumaitsi ayaijumeta jivijavabelia: —Pajivi jumecovënëtsiana Cristocuenenë, bajarapajivi ëxanë yabara apo jumecovënëtsi tsane. Taxa, ponë nitorobica, bajaraponë yabara ata jumecovënëtsiana. 45 Pajivi necueneyapëtaena, bajarapajivi taneitorobinëtsica ata cueneyapëtaena. 46 Xanë rabaja pexaniajailivaisita jamatabëcueneitayotsianajë mapanacuapijivije. Nexata pajivi jumecovënëtsiana Cristocuenenë, apo ajamatabëcueneitaquiri tsane. 47 Pajivi jumeyapëtae ata tsane tatsipaebilivaisi, itsiata itsa apo jumecovënëtsi tsane bajarapalivaisi, bajarapajivi naneconitsiana Diosojavabelia. Itsiata xanë bajarapajivi apo naneconitsiaexanaenë tsane. Tsipaji xanë apo patsinëtsica tananeconitsiaexanaenexa mapanacuapijivije. Biji rajane xanë patsicajë tacapanepaenexa mapanacuapijivije. 48 Pajivi nenayajiviitavetsiana, apo nejumecovënëtsinua tsane tatsipaebilivaisi ata, bajarapajivi taxa Dioso naneconitsiaexanaenatsi. Bajarapajivi taxa Dioso naneconitsiaexanaena pamatacabi naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi tatsipaebilivaisi apo pejumecovënëtsixae. 49 Tsipaji xanë tajamatabëcueneta apo paebinë bajarapalivaisi. Taxa raja, ponë nitorobica, nitoroba bajarapalivaisi jivi tatsipaebinexa. 50 Yapëtaniji baja cajena jivi pexainaejavanexa matacabi apo pevereverecaejava itsa jumecovënëta taxa pitorobilivaisi. Nexata bajarapalivaisi itsa tsipaebaponajë jivijavabelia, tsipaebaponajë pacuenia taxa Dioso nitoroba tatsipaebinexa, jai Jesús jivijavabelia.

Juan 13

1 Caematacabi baja saica pejonenexa pascuavënëfiesta. Jesús nexata yapëtane pamatacabita pijavajabitsaë beyaxuabijitsiatsi. Yapëtanenua peponaejavanexa paxa Diosojavabetsia. Jesús bitso asiva pijajivi, mapanacuapijivije. Jesús nexata bajarapamatacabi pijajivi tsitanajamatabëcueneitajëta piasivacuene. 2 Jesús pijajivi barënabane caniviyopijijava. Nexata Judas Iscariote, Simón pexënato, dovathi pejamatabëcueneta najamatabëxainaeyaexanatsi. Nexata Judas najamatabëxaina Jesús pecanajetsinexa pijavajabitsaë pecobeyabelia. 3 Jesús yapëtane paxa Dioso perajutsijavatsi daxitacuene pevetsinexa. Yapëtanenua paxa Diosojavavetsica pepatsijava. Icatsia pacuenia ata naviatsijitsia paxa Diosojavabetsia, yapëtane. 4 Nexata Jesús pijajivi pebarënabanijavata, Jesús nonotapuna mesajavata. Najumajonota penaxatatsijava. Nexata toalla naepacëta. 5 Jesús mera epata penacobequiatsinëjavabelia petaxuquiatsinexa pijajivi. Jesús nexata beveliajamatabëcuenenë nataeya taxuquiatapona pijajivi, caenë canacujitsia. Taxuiquicapona icatsia pijatoallata penaepacëtsipanata. 6 Itsa Jesús taxuquiatsijitsia Simón Pedro, nexata Simón Pedro jumaitsi: —Tajatuxanenë, apo jitsipaenë tanetaxuquiatsijavamë. Tsipaji ayaijamatabëcuenenëmë, jai Simón Pedro Jesúsjavabelia. 7 Jesús nexata jumaitsi: —Aeconoxae abaxë apo yapëtaemë pajamatabëcuene yabara cataxuquiatsijitsiatsi. Itsiata baitsi jane bexëajavabelia yapëtaename, jai Jesús. 8 Nexata Pedro jumaitsi: —Apo catonataxucopatsi tsanetsi tanetaxuquiatsinexamë, jai Pedro. Jesús nexata jumaitsi: —Itsa apo cataxuquiatsi tsanetsi, nexata apo tajajivitonëmë tsane, jai Jesús Pedrojavabelia. 9 Simón Pedro nexata jumaitsi: —Tajatuxanenë, ëtataxu nexata apo netoquiatsimë tsane. Tacobe ata, tamatabocoto ata, netoquiatsianame, jai Pedro. 10 Jesús nexata jumaitsi Pedrojavabelia: —Pajivi baja navane, apo namatavenonae baja pequiatsinexatsi daxitanë. Saya namatavenona ëpetaxuquiatsinexatsi. Tsipaji baja daxitanë axuirajibi. Paxamë rabaja pajamatabëcuenexuirajibimë. Itsiata baitsi jane apo padaxitamë, jai Jesús Pedrojavabelia. 11 “Pajamatabëcuenexuirajibimë. Itsiata baitsi jane apo padaxitamë,” jai Jesús. Tsipaji yapëtane tajëvelia ponë canajetsijitsiatsi pijavajabitsaë pecobeyabelia. 12 Petaxuquiatsicujinae pijajivi, Jesús baja icatsia penaxatatsijava naxatata. Eca icatsia mesa muxuneneta. Jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Payapëtaneme tsabaja paxamë pajamatabëcuene yabara pacataxuquiatatsi? 13 “Vajanacacujarubinë,” pajamë tsabiabi itsa panabarëcuaicuaijamë xanë yabara. Itsajavata: “Vajatuxanenë,” pajamë tsabiabi. Paxaniajamë rabaja cajena. Bajara tsipaji taitsinë. 14 Xanë, patacacujarubinë ata, panijatuxanenë atanënua, beveliajamatabëcuenenënë nataeya pacataxuquiatatsi bepanijajivitonënëcuenia. Nexata bajarapacuenia paxamë ata beveliajamatabëcuenevi nataeya panataxuquiatabiabianame namataenetsia. 15 Pacatsitaexanatsi bajarapacuene paxamë ata bajarapacuenia namataenetsia panenatoexanaenexa. 16 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Paxamë cajena apo panejamatabëcuene matatoxenetsimë. Tsipaji itsanë ata apo jamatabëcuenematatoxenetsi pitorobinëtsi. 17 Payapëtaneme rabaja pajamatabëcuene yabara panijatuxanenë atanë, beveliajamatabëcuenenënë nataeya pacataxuquiatatsi. Nexata pijinia paxamë ata bajarapacuenia beveliajamatabëcuenevi nataeya namataenetsia nasivaya itsa panayavenonabiabianame, pajamatabëcuenebarëyamë tsavanapae tsane, jai Jesús pijajivijavabelia. 18 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Daxita raja itsiata apo pajamatabëcuenebarëyamë tsavanapae tsane. Tsipaji caenë paxamëyajuvënënë, ponë naxaena xanëta, bajaraponë necanajetsiana tajavajabitsaë pecobeyabelia pacuenia tajëvelia jumaitsi Dioso pejumelivaisibaxutota. Yapëtaniji ponë necanajetsijitsia. Tsipaji xanë patacaitapetsivi patajajivinexamë, pacajamatabëcueneyapëtanetsi pacaenëmë canacujitsia. Nexata pacuenia tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi xanë yabara, bajarapacuenia netocopiapatsiana. 19 Pacatsipaebatsi bajarapacuenia taneexanaevajënaeya. Nexata itsa nebeyaxuabiana, panejumecovënëtsianame xanë Cristocuenenë pacuenia baja cajena pacatsipaebatsi. 20 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pajivi copiapitsiana taitorobinë, xanë neyajavacopiapitsiana. Pajivi necopiapitsiana, bajarapajivi neyajavacopiapitsiana taxa Dioso, ponë nitorobica, jai Jesús pijajivijavabelia. 21 Jesús pejamatabëëthëtota bëpënëa bitso natsinajamatabëxaina. Nexata rovialia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Caenë paxamëyajuvënënë necanajetsiana tajavajabitsaë pecobeyabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 22 Nexata Jesús pijajivi nataeyena. Tsipaji apo yapëtae ponë yabara Jesús jumaitsi. 23 Jesús pijajiviyajuvënënë, caenë bitso asivaya tane. Bajaraponëbeje Jesúsbeje namuxuneniaxaeyecabeje. 24 Nexata bajaraponë Jesúsjavabelia petoyanijobinexatsi, Simón Pedro pecobeta itorobeca. —Yanijobare ponë yabara Jesús jumaitsi, jai tsecae Simón Pedro pecobeta. 25 Nexata bajaraponë natixireca. Eca bitso Jesús pemuxuneneta peyanijobinexa Jesúsjavabelia. —Tajatuxanenë, ¿jipatsa yabara jumaitsimë? jai bajaraponë Jesúsjavabelia. 26 Nexata Jesús jumaitsi pijajivitonëjavabelia, bitso piasivanëjavabelia: —Ponë ra peneta panjavayo tocajabutsianajë, bajaraponë tsane, jai Jesús pijajivitonëjavabelia, bitso piasivanëjavabelia. Nexata Jesús panjavayo pita. Cajabuta. Nexata jane baja rajuteta Judas Iscariote, Simón pexënatojavabelia. 27 Judas itsa pita pan, nexata bajarajota Judas dovathi tsijamatabëjunuatsi. Nexata Jesús jumaitsi Judasjavabelia: —Xua baja exanaejitsiamë, naxanitsiayo baja exanare, jai Jesús. 28 Itsiata baitsi jane pamonae najuaxaeyena bajarapamesata, apo jumeyapëtae xua yabara Jesús jumaitsi Judasjavabelia. 29 Judas toevetabiaba bajarapamonae pijapalatadoro. Bajaraxuata Judas yabara Jesús pijajivi jamatabëjumaitsi: —Jesús raeta itoroba Judas pecomuatsinexa vajaxaejavanexa fiestajavata. Itsa jume, itoroba meta perajutsinexa itsacuenejavaxi bepejiobivijavabelia, jamatabëjai Jesús pijajivi. 30 Itsa baja Judas pan pita, bovecua pitsapalia vayafuabelia, meravi baja. 31 Pabota Jesús pijajivi barënacaetuata, bajarapabovecua Judas pitsapalia. Nexata Judas pepitsapaecujinaelia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Aeconoxae rabaja xanë, Daxitajivi Pematapijinënë, najamatabëcueneitajëtsianajë ayaijamatabëcuene taxainaejava. Taxa Dioso ata bajarajota yajavajamatabëcueneitajëtsianajë ayaijamatabëcuene pexainaejava. 32 Nexata taxa Dioso juya nejamatabëcueneitajëtsiana ayaijamatabëcuene taxainaejava. Bajarapacuene baja naxanitsiayo taxa Dioso exanaena. 33 Bepataximë patacataevi. Bajara maapo pacayajavaponaponaetsi tsane bajayajebije. Paxamë panejaitsianame. Pacuenia jumaitsinë itsamonae judíovijavabelia, bajarapacuenia paxamëjavabelia ata pacajumaitsijitsiatsi. Apo pacacaëjëpae tsane paneponaenexa itsabelia ponaejitsianë. 34 Pacatsipaebijitsiatsi icatsia pejanalivaisi. Paexanavanapaename mapacueniaje. Pasivamë tsavanapae tsane itsamonae ata. Pacuenia xanë pacaasivatsi, bajarapacuenia namataenetsia panaasivamë tsavanapae tsane. 35 Namataenetsia itsa panaasivamë tsavanapae tsane, nexata daxitanacuanëpijivi pacayapëtaena patajajivicuenemë, jai Jesús pijajivijavabelia. 36 Simón Pedro yanijoba Jesúsjavabelia. —Tajatuxanenë, ¿detsa belia ponaejitsiamë? jai Pedro. Nexata Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Itsa belia ponaejitsianë, aeconoxae apo cacaëjëpae tanepënaponaenexamë. Itsiata baitsi jane itsamatacabi nepënaponaename, jai Jesús Pedrojavabelia. 37 Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, ¿detsa xuajitsia apo necaëjëpae aeconoxae tacapënaponaenexa? Daxita pacuenia nitorobame, catoexanaejitsipatsi. Nebeyaxuabijitsia ata tsipae xamë yabara, apo cacopatsi tsipaetsi, jai Pedro Jesúsjavabelia. 38 Jesús nexata jumaitsi Pedrojavabelia: —¿Xaniajamë tsaja? ¿Nacaevetsipame pecabeyaxuabinexa taneasivaxaemë? Xaniajanë pacuenia catsipaebijitsiatsi. Vacara raja pefiabivajënaeya, nayavajunuaxainaename tajajivitonëcuenemë. “Apo yapëtaenë cajena bajaraponë,” jamë tsane xanë yabara acueyabi xuabeje, jai Jesús Pedrojavabelia.

Juan 14

1 Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pëtsa bitso panajamatabëxainame patacavecuaponaejavanexa yabara. Panajamatabëcuenecopare Diosojavabelia, xanëjavaberena ata. 2 Taxajavatatsia pexaniabobitsaëtonë xaina panejinavanapaenexa. Itsa bajara apo itsipae, apo pacatsipaebi tsipaetsi. Nexata bajarabetsia ponaejitsianë patacatsivajënaexaniavaetsinexa itsajota papatsijitsiamë. 3 Xanë taponaecujinae mavetsiaje, itsa baja veretsianajë patacatsivajënaexaniavaetsijava itsajota papatsijitsiamë, icatsia patsianicajë patacacaponaenexatsia jane baja. Nexata bajarajotatsia pacayajavaecaenatsi, itsajota ecaenajë. 4 Paxamë baja payapëtaneme itsabelia ponaejitsianë. Payapëtanemenua baja panepatsinexa itsajotatsia ecaejitsianë, jai Jesús pijajivijavabelia. 5 Nexata Tomás, Jesús pijajivitonë, jumaitsi: —Tajatuxanenë, apo payapëtaenë cajena itsabelia ponaejitsiamë. ¿Detsa nexata pacuenia payapëtaenajë namuto pataponaenexa itsabelia ponaejitsiamë? jai Tomás Jesúsjavabelia. 6 Jesús nexata jumaitsi: —Xanë rabaja benamutonë. Tsipaji xanë tajamatabëcueneta jivi panepaena athëbëbetsia. Xanë rabaja pepo pexaniajailivaisi jivi tatsipaebaponaenë. Xanë rabaja xainajë matacabi apo pevereverecaejava tarajutsinexa pamonae nesivanajamatabëcopata. Itsajivi ata apo patsicapanepae tsane taxajavabetsia xanë itsa apo nejumecovënëtsi. 7 Paxamë picani bajayata apo paneyapëtaemë. Nexata picani taxa ata apo payapëtaemë. Aeconoxae rabaja paneyapëtaneme. Nexata baja taxa ata payapëtaneme. Patanemenua baja, jai Jesús. 8 Nexata Felipe jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, panetsitajëre axa. Pajitsipajë baja cajena bitso axa patataenexa, jai Felipe Jesúsjavabelia. 9 Jesús nexata jumaitsi: —Felipe, bajayajebi rabaja pacayajavaponaponatsi. ¿Itsiata tsaja abaxë xaniavaetsia apo paneyapëtaemë? Pajivi netane, bajarapajivi taxa ata tane. ¿Detsa xuajitsia nexata nevajëcame taxa netaenexa? 10 Taxa baja cajena neyajavaponapona. Xanë ata taxa yajavaponaponajë. ¿Abaxë tsaja apo jumecovënëtsimë? Palivaisi pacatsipaebatsi, tajamatabëcueneta baja cajena bajarapalivaisi apo pacatsipaebitsi. Taxa raja, ponë neyajavaponapona, bajaraponë pejamatabëcueneta bajarapalivaisi neyapëtaeyaexana. Nexata bajarapalivaisi pacatsipaebatsi. 11 Panejumecovënëre taxa tayajavaponaponaejava. Panejumecovënërenua taxa ata taneyajavaponaponaejava. Patacatsipaebilivaisianë apo panejumecovënëtsi atamë, itsiata ayaicuene Dioso pesaëta taexanaexae, panejumecovënëre taxa tayajavaponaponaejava. 12 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Pajivi nejumecovënëtsiana, bajarapajivi exanaena pacuenia xanë exanajë. Ayaicuene taexanaejava matatoxenetsia bajarapajivi exanaena. Tsipaji xanë naviatsianiajë taxajavabetsia. 13 Daxita xua xanë tavënëta pavajëtsianame taxajavabelia, pacatoexanaenatsi cajena. Xanë, Dioso pexënatonë, bajarapacuenia pacatoexanaenatsi taxajavabelia panejamatabëcuenebarëyanexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 15 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Itsa paneasivamë, paexanabiabianame pacuenia pacaitorobatsi. 16 Vajëtsianajë taxajavabelia itsanë juya papecatoitorobinexatsica papecayavenonaenënexa daxitamatacabijavabelianexa. Bajaraponë Espíritu Santo. 17 Espíritu Santo cajena pepo pexaniajailivaisi jivi peyapëtaeyaexanaenë. Bajaraponë mapanacuapijivi abaxë apo tsijamatabëecaetsi. Tsipaji bajarapamonae apo nejumecovënëtsi. Nexata apo yapëtae ponë Espíritu Santo. Apo yapëtaenua cajena Espíritu peponaponaejava ata. Itsiata baitsi jane paxamë Espíritu Santo payapëtaneme baja. Tsipaji baja bajaraponë pacayajavaponapona. Espíritu Santo cajena pacatsijamatabëecaena daxitamatacabijavabelianexa. 18 Ponae atanë tsane taxajavabetsia, itsiata apo pacaxuabi tsanetsi. Icatsia raja patsianicajë patacayajavaponaponaenexa. 19 Caematacabibejecujinae baja jivi apo netae tsane. Itsiata icatsia paxamë panetaename. Paxamë paxainaename matacabi apo pevereverecaejava. Tsipaji tatëpaecujinae icatsia asaënë tsaponaponae tsane. 20 Pamatacabi Espíritu Santo patsianica paxamëjavabetsica, bajarapamatacabi payapëtaename taxa tayajavaponaponaejavanexa. Payapëtaenamenua pataneyajavajinavanapaejavanexamë. Payapëtaenamenua xanë ata patacayajavaponaponaejavanexa. 21 Pajivi yapëtane, taitorobicuenia nejumecovënëtanua, bajarapajivi niasiva. Pajivi niasiva, bajarapajivi taxa juya asivatsi. Xanë ata bajarapajivi asivanë. Tsitanaitajëtsianajë bajarapajivijavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 22 Itsanë Judasvënënë, itsiata apo Judas Iscariote, jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, ¿detsa xuajitsia ëpaxanë panetsitanaitajëtsianame? ¿Detsa xuajitsia apo tsitanaitajëtsimë tsane itsamonaejavabelia? jai Judas Jesúsjavabelia. 23 Jesús nexata jumaitsi Judasjavabelia: —Pajivi niasiva tsane, nejumecovënëtsiananua tatsipaebilivaisi, bajarapajivi juya taxa asiva tsanetsi. Nexata paxanëbeje, taxabeje, bajarapajivi payajavaponaenajëbeje. 24 Pajivi apo niasiva tsane, bajarapajivi apo nejumecovënëtsinua tsane tatsipaebilivaisi. Xanë palivaisi pacatsipaebaponatsi, xanë raja apo tajumelivaisi. Taxa raja, ponë nitorobica, pejumelivaisi, jai Jesús Judasjavabelia. 25 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Abaxë patacayajavaponaponaeepato pacatsipaebijitsiatsi mapacueniaje. 26 Taxa tajamatabëcueneta, Espíritu Santo pacatoitorobianica papecayavenonabiabinexa. Nexata Espíritu Santo pacayapëtaeyaexanaena daxitacuene. Pacanajamatabënapitsiaexanaenanua daxita palivaisi pacatsipaebaponatsi, jai Jesús. 27 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacanapëjiobatsi jamatabëcuenexanepanaeya. Pacajamatabëcuene barëyayaexanaenatsi. Bajarapajamatabëcuenebarëyajava, apo jëpae mapanacuata pebarëyajava. Nexata bepijia apo vereverecae tsane paxamë panejamatabëcuenebarëyajava. Pëtsa pajamatabëcuenebëjamë. Pëtsa pacujunavamenua itsacuene ata. 28 Panejumetaneme rabaja patacajumaitsijava mapacueniaje: “Xanë baja ponaenajë taxajavabetsia. Itsiata baitsi jane icatsia pacasivapatsianicatsi,” patacajaijava. Itsa bitso panejitsipaejitsipame, nexata pasivajamatabëcuenebarëyamë tsipae taponaejavanexa taxajavabetsia. Tsipaji taxa nevecuaayaijamatabëcuenenë. 29 Bajarapacuenia pacajumaitsitsi taponaevajënaeya. Nexata itsa copiapatsiana patacajumaitsicovëya, panejumecovënëtsianame Dioso pexënatocuenenë, jai Jesús pijajivijavabelia. 30 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Apo necuenecaëjëpae rabaja pematatsënëa livaisi patacatsipaebaponaenexa. Tsipaji rabaja imoxoyo dovathi najetaruca, ponë mapanacuapijivi pijatuxanenë. Itsiata baitsi jane bajaraponë apo caëjëpaetsi xanë taneitorobinexa tatoexanaenexa pacuenia picani bajaraponë jitsipa. Apo caëjëpaetsinua taneitsacueniabinexa. 31 Biji rajane pacuenia taxa nitoroba tatoexanaenexa, bajarapacuenia exanaenajë. Nexata daxita mapanacuapijivije yapëtaena taxa tasivajava. Panonobapunare. Ponatsi baja mapacovëvecuaje, jai Jesús pijajivijavabelia.

Juan 15

1 Jesús jumaitsi comparacióncuenia pijajivijavabelia: —Xanë rabaja bepexaniaviriauvanaenë. Nexata paxamë patajajivimë, bepatamaxëranamë. Pacuenia peubijava pevetsinë xaniavaetsia eveta, bajara pijinia pacuenia taxa nacaeveta. Nexata pacuenia peubijava pevetsinë vecuacaucuba pibisiamaxëranaxi, penacopatsinexa ëpexaniamaxëranë, bajara itsi taxa. Nexata pacuene taxa apo pacatojitsipae, pacavecuaajibiaexanaponaena. Nexata pacuenia taxa Dioso pacatojitsipa, panevajënaeyabelia paexanavanapaename. 3 Paxamë rabaja panejumecovënëtame patacatsipaebilivaisi. Bajaraxuata taxa baja pacavecuaxuaba pibisiajamatabëcuenemi. 4 Paxamë paneyajavajinavanapaename. Nexata xanë ata pacayajavaponaponaenatsi. Pamaxërana apo tabunucae tsipae pepo naejavabelia, apo nacuaitsi tsipae. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata paitsimë tsipae itsa apo paneyajavajinavanapaemë tsipae. Xaniavaetsia apo pajinavanapaemë tsipae, jai Jesús pijajivijavabelia. 5 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xanë rabaja beuvanaenë. Paxamë nexata bepatamaxërananëmë. Nexata pajivi neyajavaponaponaena, xanë ata pijinia bajarapajivi yajavaponaponaenajë. Bajarapajivi exanabiabiana bitso Dioso pejitsipaecuenia. Itsa apo paneyajavajinavanapaemë tsipae, nexata apo pacacaëjëpae tsipae panijacuata pexaniacuene paneexanaenexa. 6 Peubijava pevetsinë, piabejemaxëranaxi caucuba penacopatsinexa ëpexaniamaxërananë. Bajaraxuacujinae bajarapamaxëranaxi xuaba. Nexata baja itsa niona bajarapamaxëranaxi, caetuata pexuabinexa isotojavabelia. Bajara pijinia pacuenia taxa Dioso exanaenatsi pamonae apo neyajavajinavanapae tsane, jai Jesús pijajivijavabelia. 7 Icatsia Jesús jumaitsi: —Itsa paxamë tsitecaeya panejumecovënëtavanapaename, nexata apo panacofënëtsimë tsane patacatsipaebilivaisi. Nexata panevajëtabiabianame xua pajitsipame. Nexata pacarajutsianatsi xua panevajëtame. 8 Itsa paxamë jivi patsitaexanavanapaename taxa Dioso pejitsipaecuenia, jivi yaiyataenatsi taxa. Nexata daxitajivi paxamë yabara jumai tsane: “Xaniajai rabaja. Bajarapamonae pepacuene Jesús pijajivi,” jai tsane. 9 Pacuenia taxa niasiva, bajara pijinia pacuenia xanë ata pacaasivatsi. Tsiteca paexanavanapaename xua pacaitorobatsi. Tsipaji bitso pacaasivatsi. 10 Taxa niasiva. Tsipaji baja jumecovënëtajë taneitorobicuenia. Nexata yapëtaniji taxa taneasivajava. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata itsa panejumecovënëtavanapaename pacuenia pacaitorobatsi, nexata payapëtaename patacasivajava, jai Jesús pijajivijavabelia. 11 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xanë bitso jamatabëcuenebarëyanë. Nexata pacatsipaebatsi paxamë ata panejamatabëcuenebarëyanexa pacuenia xanë jamatabëcuenebarëyanë. Pacatojitsipatsi bitso panejamatabëcuenebarëya tsavanapaenexa. 12 Mapacuenia paexanavanapaenameje. Pacuenia xanë pacaasivatsi, bajara pijinia pacuenia paxamë ata namataenetsia panaasivamë tsavanapae tsane pacaenëmë canacujitsia. 13 Pajivi peyapëtaejivitsi bitso asiva, jamatabëcuene yavenonabiabijitsipa daxitacuene yabara. Peyapëtaejivitsi pijaneconi yabara ata, yapijivinabeyaxuabiaexanaejitsipa. Nexata bajarapacuenia daxitajivi yapëtaejitsipa pepacujiru bajarapajivi bitso piasivajava peyapëtaejivitsi. Bajarapacuenia yapijivinabeyaxuabia exanaejitsipa bitso piasivaxae peyapëtaejivitsi. Nexata baja pematatsënëa itsajivi ata apo caëjëpaetsi bajarapacuenia pexanaejivi matatoxenetsia piasivanexa peyapëtaejivitsi. 14 Itsa paexanavanapaename patacaitorobicuenia, nexata baja patajamonaemë tsane. 15 Aeconoxae baja cajena saya bepatajajivicueniamë apo pacataetsi. Bepatajamonaemë baja bitso pacatanetsi. Tsipaji baja pacayapëtaeyaexanatsi daxita pacuenia taxa nitoroba taexanaenexa. Tsipaji mapanacuata petuxanenë pijajivi apo yapëtaeyaexanae daxita pacuenia petuxanenë exanaejitsia. 16 Paxamë raja apo panejunatsimë. Biji rajane xanë pacajunatatsi patanepënaponaenexamë. Nexata xanë pacaitorobatsi paneexanavanapaenexa Dioso pejitsipaecuenia. Nexata xua paexanavanapaename, apo pevereverecaejavanexa tsane. Daxita pacuene tavënëta pavajëtsianame taxa Diosojavabelia, pacarajutsiana cajena. 17 Mara pacuene paneexanaenexa pacaitorobatsije. Namataenetsia panaasivamë tsavanapae tsane pacaenëmë canacujitsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 18 Jesús icatsia tajëvelia jumaitsi pijajivijavabelia: —Mapanacuapijivi, Dioso apo pejumecovënëtsivi, itsa pacaitoya tsane, panajamatabënapitsianame xanë copiaya taneitoyajava bajarapamonae. 19 Mapanacuapijivi, pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, namataenetsia nasiva tsavanapae. Paxamë ata bajarapamonae itsa pajamatabëcuenejëpa vanapaejitsipame, nexata paxamë ata bajarapamonae pacaasiva tsipae. Itsiata baitsi jane xanë baja pacajunatatsi bajarapamonaevecua. Nexata baja paxamë apo pajamatabëcuenejëpaemë bajarapamonae. Bajaraxuata pacaitoya tsane bajarapamonae. 20 Panajamatabënapitabiabianame najumecapanepaeya patacajumaitsijava: “Itsanë ata apo jamatabëcuenematatoxenetsi pijatuxanenë,” patacajaijava. Nebejiobiaexana itsamonae. Nexata paxamë ata itsamonae pacabejiobiaexanaena. Itsamonae nejumecovënëta tatsipaebilivaisi. Nexata pijinia paxamë ata itsamonae pacajumecovënëtsiana panetsipaebilivaisi. 21 Bajarapacuenia pacaexanaena mapanacuapijivije xanë patajajivixaemë. Tsipaji bajarapamonae apo yapëtae Dioso, ponë nitorobica, jai Jesús tajëvelia pijajivijavabelia. 22 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xanë itsa apo patsinëtsica tsipae mapanacuayabetsicaje, mapanacuapijivi apo naneconitsi tsipae Diosojavabelia. Tsipaji bajarapamonae Dioso apo peyapëtaexae, pibisiacuene exanaejitsipa. Nexata xanë tapatsixaetsica mapanacuayabetsicaje, bajarapamonae yapëtane baja Dioso. Nexata bajarapamonae yapëtae ata Dioso, pibisiacuene pexanaexae, nexata naneconita Diosojavabelia. Nexata acuenebi bajarapamonae pejumaitsijava pibisiacuene pexanaejava yabara: “Apo tayapëtaexae Dioso, pibisiacuene exanajë,” pejaijava. 23 Nexata pamonae nitoya, bajarapamonae taxa ata itoya. 24 Bajarapamonaejavata Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava exanabiabajë. Bajaraxua itsajivi ata apo exanae mapanacuata. Bajarapamonaejavata pinijicuene taexanaejava itsa apo exanaenë tsipae, apo naneconitsi tsipae Diosojavabelia. Tsipaji bajarapamonae apo yapëtae tsipae Dioso. Bajarapamonae tae ata Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava, itsiata apo nejumecovënëtsi. Bajarapamonae nitoya. Taxa ata itoya. Nexata naneconita Diosojavabelia. 25 Bajarapacuenia nitoya tsipaji baja cajena bajayata tajëvelia bajarapamonae taneitoyajavanexa yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Nitoya tsane bajarapamonae, ajibi taneyabaraitoyajava ata,” jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota xanë yabara, jai Jesús pijajivijavabelia. 26 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Vajëtsianajë taxajavabelia pitorobinexatsica Espíritu Santo, pexaniajailivaisi pepaebinënexa. Itsa patsianica Espíritu Santo taxajavavetsica, nexata pacayavenonaena. Pacajamatabëcuene asaëyaexanaenanua. Espíritu Santo xanë nevajunupaebiana xaniavaetsia. 27 Paxamë baja cajena tataxuxuabijavaveliacujinae jivi livaisi tatsipaebijava, paneyajavajinavanapame. Bajaraxuata paxamë ata xaniavaetsia panevajunupaebianame, jai Jesús pijajivijavabelia.

Juan 16

1 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Bajarapacuenia pacatsipaebatsi panecopabiyaniva patanejumecovënëtsilivaisimë. 2 Paxamë papecaitoyavi, pacacapitsapabiabiana judíovi penacaetuatabiabibovecua. Belia jane baja itsamatacabijavabelia pacabeyejebiana. Nexata pamonae pacabeyejebiana, jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi tsane: “Dioso pejitsipaecuenia tobeyejebajë mapamonaeje,” jai tsane. 3 Bajarapamonae xanë apo neyapëtae. Apo yapëtae cajena taxa ata. Bajaraxuata bajarapacuenia pacaexanaena. 4 Bajarapacuenia tajëvelia pacatsipaebatsi baja cajena. Nexata jane baja pamatacabi pacatsipatsiana bajarapacuene, panajamatabënapitsianame pacuenia baja cajena tajëvelia pacatsipaebatsi, jai Jesús pijajivijavabelia. Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Tataxuxuabijavaveliacujinae jivi livaisi tatsipaebijava, abaxë apo pacatsipaebitsi mapacuene yabaraje. Bajarapacuenia apo pacatsipaebitsi tsipaji abaxë pacayajavaponaponatsi. 5 Itsiata baitsi jane aeconoxae baja payapëtae atamë tanaviatsijavanexa taneitorobinëjavabetsia, itsanë ata paxamëyajuvënënë apo neyanijobi. “¿Detsa belia ponaejitsiamë?” apo nejai. 6 Pacanavajunupaebatsi baja cajena tanaviatsijavanexa. Bajaraxuata bitso panajamatabëxainame. 7 Palivaisi aeconoxae pacatsipaebijitsiatsi, pexaniajailivaisi cajena. Pacatoxanepanaena itsa baja pacavecuaponaenatsi. Itsa apo pacavecuaponae tsipaetsi, apo pacatopatsitsica tsipae Espíritu Santo papecayajavaponaponaenexa. Espíritu Santo pacayavenonabiabiana. Pacajamatabëcuene asaëyaexanaenanua. Itsa ponaenajë taxajavabetsia, nexata Espíritu Santo pacatoitorobianicatsi. 8 Nexata Espíritu Santo patsianica. Nexata Espíritu Santo pejamatabëcuenetjailivaisi cajena. Pacatoxanepanaena itsa baja pacavecuaponaenatsi. Itsa apo pacavecuaponae tsipaetsi, apo pa, pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, nacueneyapëtaena pibisiacuene pexanaejava. Yapëtaenanua pacuene xanepana pexanavanapaenexa Dioso pitabarata. Yapëtaenanua pacuenia Dioso naneconitsiaexanaejitsiatsi bajarapamonae pibisiacuene pexanaeneconi yabara. 9 Espíritu Santo pejamatabëcueneta, bajarapamonae nacueneyapëtaena pibisiacuene pexanaevicuene. Tsipaji xanë bajarapamonae apo nejumecovënëtsi pibisiacuene pexanaeneconi tavecuaajibiaexanaejavanexa. 10 Nexata Espíritu Santo pejamatabëcueneta, bajarapamonae yapëtaena pacuene xanepana pexanavanapaenexa Dioso pitabarata. Tsipaji baja xanë naviatsianajë taxajavabetsia. Nexata baja bajarapamonae pematatsënëa apo netae tsane. 11 Bajarapamonae Espíritu Santo pejamatabëcueneta, yapëtaena pacuenia Dioso naneconitsiaexanaejitsia daxita pamonae pibisiacuene pexanaevi dovathi pejamatabëcueneta. Tsipaji Dioso naneconitsiaexanaena dovathi, ponë mapanacuapijivi itorobabiaba pibisiacuene pexanaenexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 12 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Ayailivaisi picani abaxë xainajë patacatsipaebinexa. Itsiata baitsi jane abaxë apo pacajamatabëcuenecaëjëpae bajarapalivaisi panejumeyapëtaenexa. 13 Matapania pamatacabi patsianica Espíritu Santo, ponë pexaniajailivaisi pepaebinë, bajaraponë pacayapëtaeyaexanaena daxita pexaniajailivaisi. Espíritu Santo raja apo pacayapëtaeyaexanae tsane saicaya pejamatabëcuenepijilivaisi. Daxita raja pacuenia taxa Dioso jumaitsi, juya Espíritu Santo pacayapëtaeyaexanaena. Nexata tajëvelia Espíritu Santo pacayapëtaeyaexanaena pacuene pevajënaeyabelia copiapataponaejitsia. 14 Espíritu Santo pejamatabëcueneta jivi neyaiyataena. Tsipaji xanë talivaisi, pexaniajailivaisi, Espíritu Santo pacayapëtaeyaexanaena. 15 Daxita taxa pexainaejava, xanë ata rabaja tajajava. Bajaraxuata pacajumaitsitsi: “Xanë talivaisi, pexaniajailivaisi, Espíritu Santo pacayapëtaeyaexanaena,” pacajaitsi, jai Jesús pijajivijavabelia. 16 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Caematacabibejecujinae rabaja apo panetaemë tsane. Itsiata icatsia itsamatacabibejecujinae panetaename. Bajara jane xuacujinae ponaenajë baja taxajavabetsia, jai Jesús. 17 Nexata pijajiviyajuvënëvi nayanijoba ëpamonae. —¿Detsa majumaitsi pajumeje? Jesús nacajumaitsi: “Caematacabibejecujinae rabaja apo panetaemë tsane. Itsiata icatsia itsamatacabibejecujinae panetaename. Bajara jane xuacujinae ponaenajë baja taxajavabetsia,” nacajai. 18 ¿De tsaeta pejumaitsijume: “Caematacabibejecujinae rabaja apo panetaemë tsane. Itsiata icatsia itsamatacabibejecujinae panetaename,” nacajai? Apo jumeyapëtaetsi cajena xua yabara nacajumaitsi, najai Jesús pijajivi. 19 Jesús jamatabëcueneyapëtane pacuenia picani pijajivi jamatabëyanijobatsi. Nexata Jesús tajëvelia jumaitsi pijajivijavabelia: —Pacajumaitsitsi mapacueniaje: “Caematacabibejecujinae rabaja apo panetaemë tsane. Itsiata icatsia itsamatacabibejecujinae panetaename,” pacajaitsi. ¿Baja tsa pajume yabara panayanijobame? 20 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Xanë itsa tëpaenajë, paxamë panuename. Bitso xanëjitsia panajamatabëxainaename. Itsiata baitsi jane pamonae apo nejumecovënëtsi, barëya tsane tatëpaejava yabara. Itsiata baitsi jane xuacujinae paxamë icatsia bitso panesivajamatabëcuenebarëyamë tsane itsa panetaename icatsia. 21 Pamatacabi petiriva vixaenotatsi penacueto pevecuanaexanaenexatsi, bitso bayanajamatabëxaina. Itsiata penacueto pevecuanaexanaecujinaetsi, pevixae apo najamatabënapitsi. Panacueto baja vecuanaexanatsi, sivajamatabëcuenebarëya. 22 Bajara pijinia pacuenia paxamë ata bitso panajamatabëxainaename itsa tëpaenajë. Itsiata icatsia itsa panetaename, bitso panesivajamatabëcuenebarëyamë tsane. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi tsane papecavecuaajibiaexanaenexa panejamatabëcuenebarëyajava, jai Jesús pijajivijavabelia. 23 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Pamamatacabi icatsia panetaename, apo paneyanijobimë baja tsane itsacuenejavayo ata. Tsipaji baja Espíritu Santo pacayapëtaeyaexanaena daxitacuene. Xaniajanë pacuenia patsipaebijitsiatsi. Taxa pacarajutsiana daxita xua tavënëta pavajëtabiabianame taxajavabelia. 24 Abaxë tavënëta taxajavabelia apo pavajëtsimë itsacuenejavayo ata. Aeconoxae rajane baja tavënëta taxajavabelia pavajëtabiabianame. Nexata taxa itsa pacarajutsiana xua pavajëtsianame, bitso pajamatabëcuenebarëyamë tsane taxajavabelia, jai Jesús pijajivijavabelia. 25 Icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Palivaisi baja pacatsipaebabiabatsi, najumematayatsiaya pacatsipaebabiabatsi. Itsiata itsamatacabi livaisi apo pacatsipaebi tsanetsi najumematayatsiaya. Biji rajane pacatsipaebianatsi jumenapebetsiaya taxa pelivaisi. 26 Bajarapamatacabi paxamë baja taxajavabelia pavajëtabiabianame tavënëta. Nexata baja xanë apo patacatovajëtabiabi tsanetsi taxajavabelia. 27 Paxamë paneasivamë. Panejumecovënëtamenua taxa taneitorobinëcuenetsica. Bajaraxuata paxamë taxa pacaasiva. Nexata panijacuata taxajavabelia itsa pavajëtabiabianame, taxa pacajumetaena. 28 Xanë baja cajena ponaponajë taxajavatatsia. Nexata taxajavavetsica ponajë tapatsinexa mapanacuayabetsicaje. Nexata icatsia ponaenajë mapanacuavecuaje. Naviatsianiajë baja taxajavabetsia, jai Jesús pijajivijavabelia. 29 Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Baja rajane jumenapebetsiaya panetsipaebame. Najumematayatsia baja apo panetsipaebimë. 30 Nexata baja pacajamatabëcueneyapëtanetsi daxitacuene neyapëtaenëcuene. Xamë panejamatabëcueneyapëtaneme palivaisi picani jamatabëpacayanijobatsi. Bajaraxuata pacajumecovënëtatsi baja Dioso athëbëvetsica pecaitorobinëcuenetsica, jai Jesús pijajivi. 31 Jesús nexata jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Nexata tsabaja aeconoxae panejumecovënëtame taxa Dioso athëbëvetsica taneitorobinëcuenetsica? 32 Imoxoyo rabaja pevajënae panenacayatsinexa panenaviabinexa panijabonëjavabelia. Paxamë panexuabanutsianame caenënë. Itsiata baitsi jane apo caenënë tsane. Tsipaji taxa yajavaponaponajë. 33 Bajarapacuene tajëvelia paneyapëtaenexa, pacatsipaebabiabatsi baja cajena. Nexata xanëjavaberena panenajamatabëcuenecopatsixae, ajunavijibia pajinavanapaename. Mapanacuata panejinavanapaeepato mapanacuapijivije pacabejiobiaexanabiabiana. Itsiata pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae tsane. Xanë rabaja jamatabëcueneamoneyabajë dovathi, ponë itorobabiaba mapanacuapijivije pibisiacuene pexanaenexa, jai Jesús pijajivijavabelia.

Juan 17

1 Jesús dovathi pejamatabëcueneamoneyabijava pijajivijavabelia petsipaebicujinae, Jesús athëbëa benaëcotsia. Nexata jumaitsi paxa Diosojavabelia: —Taxa, netocopiapata rajane baja daxita pacuenia netocopatame. Tsitajëre jivi pacuenia xanë nexënatoxaenë, bitso ayaijamatabëcuenenënë. Bajarapacuenia itsa tsitajëtsianame, nexata jivi yapëtaena pacuenia xamë Diosomë bitso ayaijamatabëcuenenëmë. 2 Xamë rabaja netocopatame daxitajivi taevetsinexa. Nexata necaëjëpa tarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava daxita pamonae nerajutame. 3 Matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa, cayapëtane baja caenëmë pepo Diosonëcuenemë. Bajarapamonae neyapëtanenua baja Jesucristonë athëbëvetsica taneitorobinëmëtsica, jai Jesús paxa Diosojavabelia. 4 Icatsia Jesús jumaitsi paxa Diosojavabelia: —Xanë rabaja mapanacuapijivijavabeliaje, apo pecajumecovënëtsivijavabelia, cajamatabëcueneitajëtatsi bitso ayaijamatabëcuene nexainaejava. Veretajënua baja daxita xua nitorobame tacatoexanaenexa. 5 Taxa, pamatacabi abaxë ajibi mapanacuaje, itsa cayajavaponaponatsi, necotia yajavaponaponajë ayaijamatabëcuenenëxaenë. Bajarapacuenia icatsia aeconoxae ata netocopatsianame vajanajuaevetaponaponaenexabeje daxitacuene, jai Jesús paxa Diosojavabelia. 6 Icatsia Jesús jumaitsi paxa Diosojavabelia: —Xamë itapetame itsamonae mapanacuataje tanesivanajamatabëcopatsinexa. Xanë nexata yapëtaeyaexanajë bajarapamonae pacuenia jamatabëcueneitsimë. Bajarapamonae nijajivi nerajutame. Xaniavaetsia cajumecovënëta nijumelivaisi. 7 Aeconoxae baja bajarapamonae nijajivi yapëtane xamë nejamatabëcueneta taexanaponaejava daxita xuanë exanaponajë. 8 Daxita palivaisi netsipaebame, xanë juya bajarapalivaisi tsipaebajë bajarapamonae. Nexata nejumecovënëta. Nexata yapëtane bajarapamonae pepacuene tapatsijava xamëjavavetsica. Nejumecovënëta xamë athëbëvetsica taneitorobinëcuenemëtsica, jai Jesús paxa Diosojavabelia. 9 Icatsia Jesús jumaitsi paxa Diosojavabelia: —Cavajëtatsi bajarapamonaenexa. Apo cavajëtsitsi raja apo pecajumecovënëtsivinexa. Cavajëtatsi raja tanerajutsivimënexa. 10 Daxita pamonae nijajivi, bajarapamonae xanë ata tajajivi. Daxita pamonae tajajivi, bajarapamonae xamë ata nijajivi. Daxitajivi neyapëtane ayaijamatabëcuene taxainaejava. Tsipaji tajajivi xaniavaetsia netojinavanapa, jai Jesús paxa Diosojavabelia. 11 Icatsia Jesús jumaitsi paxa Diosojavabelia: —Xanë baja apo ponaponaenë tsane mapanacuataje. Tsipaji baja ponaejitsianë xamëjavabetsia. Itsiata baitsi jane tajajivi jinavanapaena abaxë mapanacuataje. Taxamë, bitso nianeconijibinë. Tanerajutsivimë nesaëta evetsianame pibisiacuenevecua. Vaxaitsibeje caejamatabëcuene xainatsibeje. Nexata bajarapamonae ata tojitsipajë caejamatabëcuene pexainaenexa. Pacuenia vaxaitsibeje jamatabëcueneitsitsibeje, bajara pejamatabëcueneitsinexa. 12 Itsa abaxë yajavaponaponajë bajarapamonae mapanacuataje, nesaëta evetaponaponajë. Nexata apo nevecuanaxuabi daxita. Caenë saya nevecuanaxuabiana. Bajaraponë nevecuanaxuabiana tsipaji tocopiapatsianatsi pacuenia baja cajena tajëvelia jumaitsi nijumelivaisibaxutota bajaraponë yabara, jai Jesús paxa Diosojavabelia Judas yabara. 13 Icatsia Jesús jumaitsi paxa Diosojavabelia mapacueniaje: —Aeconoxae baja ponaenajë xamëjavabetsia. Itsiata abaxë taponaponatabiepatoyo mapanacuataje, cavajëtatsi. Bajarapacuenia cavajëtatsi tajajivi bitso pejamatabëcuenebarëyanexa pacuenia xanë bitso jamatabëcuenebarëyanë. 14 Xanë baja tajajivi tsipaebajë nijumelivaisi. Pacuenia mapanacuapijivije, apo pecajumecovënëtsivi, jamatabëcueneitsi, xanë apo jamatabëcueneitsinë. Bajaraxuata tajajivi ata itoyatsi mapanacuapijivije. Tsipaji apo jamatabëcuenejëpae. 15 Apo cavajëtsitsi raja nejutsinexa tajajivi mapanacuapijivivecuaje. Cavajëtatsi raja nevetabiabinexa tajajivi dovathivecua. 16 Pacuenia xanë apo jamatabëcuenejëpaenë mapanacuapijivije, bajara pijinia pacuenia tajajivi ata apo jamatabëcuenejëpae mapanacuapijivije. 17 Nijumelivaisi cajena pexaniajailivaisi. Bajaraxuata tanejumecovënëtsivi baja yavenonaename penatsatsinexa dovathi pejamatabëcuenevecua. Nexata bajarapamonae exanavanapaena xamë netojitsipaecuenia nijumelivaisi baja petsijamatabëecaexaetsi. 18 Pacuenia xamë nitorobame pexaniajailivaisi tatsipaebinexa mapanacuapijivijavabeliaje, bajara pijinia pacuenia juya xanë ata itorobajë tajajivi pexaniajailivaisi petsipaebinexa mapanacuapijivijavabeliaje. 19 Pacuenia xamë netojitsipame, tajajivi yapijivinacaevetsianajë xanë tanebeyaxuabinexa. Nexata bajarapamonae pacuenia xamë tojitsipame, catoexanavanapaena. Tsipaji baja bajarapamonae yapëtane nijumelivaisi pexaniajailivaisicuene, jai Jesús paxa Diosojavabelia. 20 Icatsia Jesús jumaitsi paxa Diosojavabelia mapacueniaje: —Itsiata apo cavajëtsitsi ëtajajivinexa. Cavajëtatsi raja bexëajavabelia tanejumecovënëtsivinexa ata. Tajajivi itsamatacabi bajarapamonaejavabelia itsa tsipaebaponaena tajumelivaisi, nexata bexëajavabelia bajarapamonae nejumecovënëtsiana. 21 Nexata cavajëtatsi daxita bajarapamonae penajamatabëcuenejëpaenexa. Xamë neyajavaponaponame. Xanë ata pijinia cayajavaponaponatsi. Bajara pijinia pacuenia tojitsipajë daxita bajarapamonae ata vajanacayajavajinavanapaenexabeje. Tojitsipajë bajarapamonae penajamatabëcuenejëpaenexa. Nexata bajarapamonae najamatabëcuenejëpaeya pejinavanapaejava, itsa tane daxita mapanacuapijivije, pejumecovënëtsinexa xamë athëbëvetsica taneitorobinëcuenemëtsica. 22 Pacuenia xamë yapëtaeyaexaname tajajivijavabelia xanë bitso ayaijamatabëcuene taxainaejava, bajara pijinia pacuenia xanë ata bajarapamonaejavabelia yapëtaeyaexanajë baja bajarapamonae ata ayaijamatabëcuenevi baja penaexanaejava tanejumecovënëtsixae. Nexata bajarapamonae tanejumecovënëtsixae, najamatabëcuenejëpa baja pacuenia vaxaitsibeje najamatabëcuenejëpatsibeje. 23 Tajajivi yajavaponaponajë. Xamë pijinia neyajavaponaponame. Nexata tajajivi caejamatabëcuene xainaena. Nexata daxita mapanacuapijivije itsa taena tajajivi najamatabëcuenejëpaeya pejinavanapaejava, yapëtaena xamë athëbëvetsica taneitorobinëcuenemëtsica. Yapëtaenanua bajarapamonae niasivajava pacuenia xanë ata niasivamë, jai Jesús paxa Diosojavabelia. 24 Icatsia Jesús jumaitsi paxa Diosojavabelia: —Taxa, bajarapamonae xamë nerajutame. Nexata jitsipajë bajarapamonae ata penajinavanapaenexa itsabelia ponaejitsianë. Jitsipajë bajarapamonae taneyajavajinavanapaenexa, taneyapëtaenexa bitso ayaijamatabëcuene taxainaejava. Tsipaji nacua nexanaevajënaeya ata, xamë niasivamë. Bajaraxuata ayaijamatabëcuenenënë nexaname. 25 Taxa, itsaneconi ata apo nexainaenë. Mapanacuapijivi, pamonae apo cajumecovënëtsi, apo cayapëtae. Itsiata xanë cayapëtanetsi. Mapamonaeje, tajajivi, yapëtane baja xamë athëbëvetsica taneitorobijavamëtsica. 26 Xanë tajajivi yapëtaeyaexanajë pecayapëtaenexa. Abaxë itsiata pevajënaeyabelia pecayapëtaeponaenexa, yapëtaeyaexanaponaenajë. Pacuenia xanë niasivamë, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae ata namataenetsia penaasivanexa, yapëtaeyaexanaponaenajë. Xanë bajarapamonae yajavaponaponaenajë, jai Jesús paxa Diosojavabelia.

Juan 18

1 Jesús pevajëtsicujinae paxa Diosojavabelia, pijajivi barëpona Cedrónvënënajato itsapanabelia. Nexata bajarajotalia peubinaenë bacabobëxëpanata, Jesús pijajivi barëpata. 2 Bajarajota cajena Jesús pijajivi barënacaetuatabiaba. Bajaraxuata Judas, Jesús pijajivitonë ata, ponë canajetsijitsiatsi pijavajabitsaë pecobeyabelia, yapëtane itsajota Jesús pijajivi barënacaetuatabiaba. 3 Nexata Judas peyapëtaexae, bajarajota barëpata vajabitsaë. Barëpatanua templobopijipolicíavi. Bajarapamonae itorobatsi sacerdotevi penamatacaitorobivibeje fariseovibeje. Judas pematacaponaevi capona espadanë, naebonë yajava. Lámparabëanënua capona. Beisotabuqueranënua capona penatsivajënaeitayotsinexa. 4 Nexata baja Jesús yapëtane daxita pacuenia exanaejitsiatsi bajarapamonae. Nexata Jesús najetabalia. Jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —¿Jipatsa pajaitame? jai Jesús. 5 Nexata bajarapamonae jumaitsi: —Jesús raja, Nazaret tomarapijinë, pajaitajë, jai bajarapamonae. Jesús nexata jumaitsi: —Xanë rabaja maje, jai. Judas, ponë Jesús pijavajabitsaë pecobeyabelia canajetatsi, nanuca bajarapamonaejavata. 6 “Xanë rabaja maje,” pejaijavata Jesús, bajarapamonae pematabëxëpa toquequenaponalia. Othopa irata. 7 Nexata icatsia Jesús jumaitsi: —¿Jipatsa nexata pajaitame? jai. Nexata icatsia bajarapamonae jumaitsi: —Jesús raja, Nazaret tomarapijinë, pajaitajë, jai bajarapamonae. 8 Nexata Jesús jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —“Xanë rabaja maje,” pacajaitsi rabaja. Xanë itsa panejaitame, pacopatsianame mapamonaeje peponaenexa, jai Jesús pijajivi yabara. 9 Bajarapacuenia Jesús itsa jumaitsi, copiajopa jane baja pacuenia tajëvelia jumaitsi Jesús. Jesús baja cajena pijajivi yabara tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Pamonae taxa nerajuta, itsanë ata apo nevecuanaxuabi tsane,” jai cajena Jesús tajëvelia pijajivi yabara. Bajarapacuene jane baja copiajopa. 10 Nexata Jesús pijajivitonë, Simón Pedro, namaracëtaponapona espada. Nexata Simón Pedro espada navemarajonotaxuabina. Pecujuanenia pamuxuyorotomi, muxuyoropaebiaxuaba sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijajivitonë. Ponë Simón Pedro muxuyoropaebiaxuaba, pevënë Malco. 11 Nexata Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Nijaespada baja pevënojojavareca xataremeca. Taxa baja cajena netocopata tanebejiobiaexanaenexa. Bajaraxuata nacaevetsianajë tanebejiobiaexanaenexa, jai Jesús Pedrojavabelia. 12 Vajabitsaëvi pijacapitán, pijajivi yajava, judíovi pijapolicíavinua, nacobenavaetabatsi Jesús. Nexata cobecëtatsi. 13 Caponatsi baja Anásvënënë pijaboyabelia. Anás paxuyo Caifás. Bajarapamatacabi Caifás sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë tsaponaponae. 14 Bajaraponë Caifás jumaitsi baja cajena copiaya judíovijavabelia Jesús yabara: “Bajaraponë caenë itsa beyaxuabiaexanaenatsi, bajaraponë pejamatabëcueneta daxita judíovitsi vajavajabitsaë apo nacaverebiabi tsane,” jai. 15 Itsa baja Jesús caponaliatsi sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijaboyabelia, Simón Pedrobeje, itsanëbeje, Jesús pijajivitonëbeje, tajiyo pënanajetarucabeje. Ponë Simón Pedro yanatatsi, bajaraponë yapëtanetsi sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë. Sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijabo matatoyorotsia yacaranata ibopanaxanetonë, mataropotsia pefaratsijavaxanetota. Nexata ponë Pedro yanatatsi, bajarapayacaranatsijavaxaneto baupa najoneya. Nexata panepa bopanabojavabelia, itsabelia Jesús cajunuatsi. 16 Nexata Pedro nucojopa sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijabo matatoyorotsia peyacaranatsijavaxaneto baupa jumavelia. Nexata ponë Pedro yanatatsi, caevëa pitsaparena. Nexata bajaraponë cuaicuaijai baupa pevetsivajavabelia Pedro ata penajonenexalia. Nexata baja Pedro ata tocopatatsi bopanabojavabelia penajonenexalia. Nexata baja Pedro ata najoneya bopanabojavabelia. 17 Nexata baupa pevetsiva jumaitsi Pedrojavabelia: —¿Xamë ata tsabaja Jesús apo pijajivitonëmë? jai. Pedro nexata jumaitsi: —Jume raja. Xanë raja Jesús apo pijajivitonënë, jai Pedro. 18 Bajarapaepatota bitso bajarapameravi cainejeba. Nexata bajarapabota penacuenebivi, policíavi yajava, isoto itajuruteta bopanabota. Bajarapamonae nonopanubena. Nexata Pedro nanuca bajarapamonaejavata. Nanonopanuca. 19 Anás jane baja sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa pamatabëxëyo nijajivi? ¿Detsa paliva bajarapabota penacuenebivi, policíavi yajava, isoto itajuruteta bopanabota.isi tsipaebabiabame nijajivi? jai. 20 Jesús nexata jumaitsi Anásjavabelia: —Xanë daxitajivi pexanialivaisi tsipaebabiabajë itsajota nacaetuatabiaba. Tsipaebabiabajë penacaetuatsibonëjava, templobota ata. Muetsia cajena itsamatacabi ata apo tsipaebinë. 21 ¿Detsa xuajitsia nexata neyanijobame? Yanijobare pamonaejavabelia tsipaebabiabajë. Nexata bajarapamonae catsipaebiana pacuenia nejumetaeyabiaba. Bajarapamonae yapëtane xua yabara pexanialivaisi tsipaebabiabajë, jai Jesús sacerdotevi pepo penamatacaitorobinëjavabelia. 22 Itsa bajarapacuenia Jesús jumaitsi, nexata bajarajota penucaenë templobopijipolicíanë itabarapacataxuabatsi. Policíanë jumaitsi Jesúsjavabelia: —Pëtsa bajarapacuenia cuaicuaijamë sacerdotevi pepo penamatacaitorobinëjavabelia, jai. 23 Jesús nexata jumaitsi policíanëjavabelia: —Itsa pibisiacuenia cuaicuaijanë, netsipaebare papibisiacuene yabara cuaicuaijanë. ¿Detsa xuajitsia saya xaniavaetsia tajumaitsijava yabara, nebiame? jai Jesús. 24 Nexata Anás itoroba Jesús cobecëtsiaya tsiteca pecaponaenexatsi Caifásjavabelia, ponë sacerdotevi pepo penamatacaitorobinëjavabelia. 25 Pedro abaxë nanonopanuca isotojavata. Nexata bajarajota penubenaevi jumaitsitsi: —¿Xamë ata tsabaja Jesús apo pijajivitonëmë? jaitsi. Pedro nexata nayavajunuaxainaeya jumaitsi: —Jume raja. Xanë raja Jesús apo pijajivitonënë, jai Pedro. 26 Nexata icatsia bajarajota sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë pijajivitonë, ponë Pedro muxuyoropaebiaxuaba pijamonaenë, jumaitsi: —Xamë cajena covë catanetsi Jesúsjavata, peubinaenë bacabojavata, jai. 27 Pedro icatsia nayavajunuaxainaeya jumaitsi: —Jume raja. Xanë cajena apo yapëtaenë Jesús, jai Pedro. Itsa baja Pedro najumeveretaba bajarapacuenia pejumaitsijava, vacara baja fiaba. 28 Itsa baja ajena matacabi tsina, Jesús capitsapatsi Caifás pijabovecua. Nexata Jesús caponaliatsi nacuaevetsinë Pilato pijaboyabelia. Judíovi, pamonae najetarubena Jesús peneconitsinexatsi, apo najonelia nacuaevetsinë Pilato pijaboyalia. Tsipaji Pilato apo judíonë. Judíovi apo joneyabiabi apo judíonë pijaboyalia. Bajarapamonae itsa jonejitsipa Pilato pijaboyalia, bajarapamonae judíovixae, jamatabëjumai tsipae: “Najamatabëcuenebijianajë Dioso pitabarata apo judíonë pijaboyalia tanajonexae. Nexata tavëna judíovi apo netocopatsi tsane tanaxaenexa pascua fiestamatacabi pexaejava,” jamatabëjai tsipae bajarapamonae. 29 Nexata Pilato pitsaparena. Jumaitsi judíovijavabelia: —¿Detsa pitsineconi yabara pacapatame maponëje? jai Pilato judíovijavabelia. 30 Nexata judíovi jumaitsi: —Itsa raja pibisiacuene apo pexanaenë tsipae, apo pacatocapatsi tsipaetsi maberenaje, jai judiovi. 31 Nexata icatsia Pilato jumaitsi: —Paca ponaremelia caevëalia. Pananeconitsiaexanaename panijacuata pacuenia panijalivaisi pacaitoroba paneexanaenexa, jai Pilato judíovijavabelia. Nexata judíovi icatsia jumaitsi: —Paxamë baitsi jane apo panetocopatsimë patabeyaxuabinexa itsanë ata pijaneconi yabara, jai judíovi. 32 Bajarapacuenia Jesús tocopiapatatsi pacuenia baja cajena tajëvelia pijajivijavabelia navajunupaebapona pebeyaxuabijavanexatsi. 33 Nexata Pilato icatsia joneya pijaboyalia. Jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Xamë tsaja judíovi pepo nevetsinë? jai. 34 Jesús nexata jumaitsi Pilatojavabelia: —¿Xamë tsaja nejamatabëcueneta neyanijobame? Jume. ¿Catsipaeba tsaja itsamonae xanë judíovi pepo taevetsinëcuene? jai Jesús. 35 Pilato nexata jumaitsi: —Xanë raja apo judíonënë. Bajarapacuenia apo tacasivanajamatabëxainaeta. Judíovi raja, caranata nijanacuapijivi, sacerdotevi penamatacaitorobivi yajava, cacapata maberenaje pecaneconitsinexa xanëjavaberena. ¿Detsa jane xua exaname? jai Pilato Jesúsjavabelia. 36 Nexata Jesús jumaitsi Pilatojavabelia: —Mara panacua xanë apo taevetsinëje. Itsa ra peneta mapanacua taevetsinë tsipaeje, nexata paepatota judíovi nevaetaba, daxita tajajivi neyapijivinamaxëvanitsipa tapanepaenexa. Xanë raja mapanacua apo taevetsinëje, jai Jesús Pilatojavabelia. 37 Nexata Pilato jumaitsi: —¿Xamë tsaja nexata jivi nevetsinë? jai. Jesús nexata jumaitsi: —Jãjã, xanë raja jivi taevetsinë pacuenia nejumaitsimë. Bajaraxuata patajë mapanacuayabetsicaje tatsipaebinexa jivi pexaniajailivaisi. Daxita pamonae jitsipa pexaniajailivaisi, nenamuxunaevetabiaba bajarapalivaisi, jai Jesús Pilatojavabelia. 38 Nexata Pilato jumaitsi Jesúsjavabelia: —¿Detsa pacuenia nayapëtane pexaniajailivaisicuene? jai. Pilato peyanijobicujinae Jesúsjavabelia, Pilato icatsia pitsapalia. Nexata Pilato jumaitsi judíovijavabelia: —Apo caxitajarabinë cajena itsacujiruneconi ata pexanaejava, paneconi yabara bajaraponë naneconitsijitsia. 39 Penaneconitsivi pejebabiabibota naneconitsia peponaponaenë pepitsapaenexa itsa panevajëtame, nexata pascua fiestamatacabi caenë pacatocapitsapabiabatsi. ¿Pajitsipame tsaja patacatocapitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua pepitsapaenexa pajudíovimë papecaevetsinë? jai Pilato judíovijavabelia Jesús yabara. 40 Nexata bajarajota daxitajudíovi vavajai. —¡Pëtsa abaxë copatame bajaraponë! ¡Panetocapitsapaename jane Barrabás! jai judíovi. Bajaraponë Barrabás bitso penacobetoxotsinë. Bajaraxuata penaneconitsivi pejebabiabibota, naneconitsiaponapona.

Juan 19

1 Pilato pijajivi itoroba Jesús pejumatitibabenexatsi penaneconitsivi pejumaconitabiabimacata. 2 Nexata pejumatitibabecujinaetsi vajabitsaë Jesús becoronacuenia tsimataexanatsi peejuvitoyoroto. Mataxatatatsi bajarapaejuvitoyoroto. Bajaraxuacujinae quenetsiataeya benacuaevetsinëcuenia xatatatsi peraënaeyatsautsaucaejava. 3 Nexata vajabitsaë imoxoyoliatsi Jesús. Vajabitsaë capocaponaeya jumaitsi tsabuataponae Jesúsjavabelia: —¡Bajaco, judíovi pepo pevetsinë! jai tsabuataponae. Vajabitsaë pecobeta Jesús itabarapacababeyabuataponatsi. 4 Pilato nexata icatsia pitsapalia. Jumaitsi judíovijavabelia: —Pacatocanaviarenatsi icatsia maberenaje paneyapëtaenexa. Apo caxitajarabinë itsacujiruneconi ata pexanaejava, paneconi yabara naneconitsijitsia maponëje, jai Pilato Jesús yabara. 5 Nexata peejuvitoyoroto Jesús namataxatatsiaya pitsaparena. Naxatata peraënaeyatsautsaucaejava. Nexata Pilato jumaitsi judíovijavabelia: —¡Baja rajane nuca maponëje! jai Pilato. 6 Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi, policíavi yajava, itsa tanetsi Jesús, nexata bajarapamonae vavajai. —¡Cruzajavabelia cobematabiabarutsiaexanare! ¡Cruzajavabelia cobematabiabarutsiaexanare! jai bajarapamonae Jesús yabara. Pilato nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Paxamë pacaponaremelia. Cruzajavabelia pacobematabiabarutsianame. Tsipaji raja xanë apo caxitajarabinë itsacujiruneconi ata pexanaejava, jai Pilato. 7 Nexata judíovi jumaitsi Pilatojavabelia: —Mara ponë Dioso apo pejitsipaecuenia jumaitsije: “Xanë raja Dioso pexënatonë,” jai. Paxanë pajudíovinë patajalivaisita itaveta bajarapacuenia pejumaitsiyaniva itsajivi ata. Bajaraxuata bajaraponë baja bebeyaxuabatsi, jai judíovi Jesús yabara. 8 Pilato itsa jumetane bajarapamonae pejumaitsijava: “Mara ponë Dioso apo pejitsipaecuenia jumaitsije: ‘Xanë raja Dioso pexënatonë,’ jai,” pejaijava Jesús yabara, nexata bitso Pilato junava. 9 Nexata icatsia Pilato pijaboyalia barëjoneya Jesús. Yanijoba icatsia Jesúsjavabelia. —¿Detsa nexata verena neponaenë? jai Pilato. Itsiata Jesús apo jumepitsi. 10 Nexata Pilato jumaitsi: —¿Detsa xuajitsia apo nejumepitsimë? ¿Apo yapëtaemë tsipaji mapanacua taevetsinëcueneje? Nejamatabëcuenecaëjëpa raja taitorobinexa tajajivi cruzajavabelia pecacobematabiabarutsinexa. Nejamatabëcaëjëpanua taitorobinexa pecacopatsinexa ata, jai Pilato. 11 Jesús nexata jumaitsi: —Itsa Dioso apo catocopatsi tsipae mapanacua nevetsinexaje, nexata xanëjavaberena ata apo cacaëjëpae tsipae taneitsacueniabinexamë. Itsiata baitsi jane ponë necanajeta xamë necobeyabelia, bitso naneconita Diosojavabelia xamë matatoxenetsia, jai Jesús Pilatojavabelia. 12 Itsa bajarapacuenia Jesús jumaitsi, nexata picani Pilato jamatabëcopatatsi Jesús. Itsiata baitsi jane judíovi vavajai Jesús pecopatsiyanivatsi. Jumaitsi: —¡Itsamonae raja paxanëyajuvënëvi jitsipa maponëje pevetsinënexatsi! ¡Nexata itsa copatsianame maponëje, naneconitsianame nijatuxanenëjavabelia, Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia, pepo vajanacayanacuaevetsinëjavabelia jane baja! ¡Nexata maponëbejeje nijatuxanenëbeje naitoyabeje tsane! jai judíovi Pilatojavabelia. 13 Nexata Pilato itsa jumetane bajarapacuenia judíovi pejumaitsijava, Pilato eca tribunalvënëjavata, xuata Pilato ecabiaba jivi itsa naneconitsiaexanaejitsia. Xuata Pilato ecabiaba jivi itsa naneconitsiaexanaejitsia, hebreojumeta pevënë Gabata. Bajarajota pirafaratsiira. Nexata Pilato itorobeca pijajivi pecapitsapaenexatsi Jesús Pilato pijabovecua. 14 Pascuavënëfiesta pejonematacabinexa pevajënaeya pamatacabi, matoneje, bajarapacuenia Jesús exanatsi. Nexata Pilato jumai tsecae judíovijavabelia: —¡Mara jota nucaje papecaevetsinëje! jai Pilato Jesús yabara. 15 Itsiata saya bajarapamonae vavajai. —¡Beyaxuabiaexanare! ¡Jema tëpae! ¡Cruzajavabelia cobematabiabarutsiaexanare! jai judíovi. Pilato nexata jumaitsi: —¿Pajitsipame tsaja cruzajavabelia tacobematabiabarutsiaexanaejava papecaevetsinëmi? jai Pilato. Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi jumaitsi Pilatojavabelia: —Caenë raja Romanonacua pevetsinë paxainajë pepo patanevetsinë. Paxanë raja apo paxainaenë itsanë pematatsënëa pepo patanevetsinë, jai sacerdotevi penamatacaitorobivi. 16 Nexata baja Pilato rajuta judíovi pecobeyabelia Jesús pecobematabiabarutsinexatsi cruzajavabelia. Itsiata Pilato pijajivi itoroba Jesús pecaponaenexatsilia petsutojumabelia. 17 Jesús nexata vajabitsaë itsa caponaliatsi, caponaeyaexanatsi cruza, pacruzajavabelia Jesús cobematabiabarutsijitsiatsi. Caponaliatsi Jivimatasipavënë tsutojavabelia. Hebreojumeta bajarapatsuto pevënë Gólgota. 18 Bajarapatsutojumata Jesús cruzajavabelia cobematabiabarutatsi. Anijanëbeje yajavacobematabiabarutatsi. Caenë canacujitsia pijacruzata rubatsi. Itsanë Jesús pecujuanenia ruca. Itsanë Jesús petsavenonenia ruca. 19 Pilato pijajivi itoroba petoyaquinaenexatsi tablapayojumata. Nexata Pilato pijajivi itoroba bajarapatablapayo petomatabiabarutsinexatsi Jesús perucaecruzaupita. Jumai tsarucae bajarapaitane mapacueniaje: “Mara ponëje Jesús, Nazaret tomarapijinëje, judíovi pepo pevetsinë,” jai tsarucae bajarapaitane. 20 Pajumatsutota Jesús cobematabiabarutatsi cruzajavabelia, bajarapajumatsuto eca tomaravecua imoxoyo. Bajaraxuata judíovi ayaibitsaëtoxaneto tomarapijivi leba bajarapaitane. Bajarapaitane yaquinaruta acueyabi paviriavibeje pijajumeta. Yaquinaruta hebreojumeta, griegojumetanua, latínjumetanua. 21 Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi jumaitsi Pilatojavabelia: —Apo xanepanae raja neyaquinarutsiaexanaenexa mapejumaitsiitaneje, “Mara ponëje, judíovi pepo pevetsinëje,” pejaiitane. Biji rajane icatsia yaquinarutsiaexanare pejumaitsiitane mapacueniaje: “Mara ponë jumaitsije: ‘Xanë raja judíovi pepo taevetsinë,’ jai,” pejaiitane icatsia yaquinarutsiaexanare, jai sacerdotevi penamatacaitorobivi Pilatojavabelia. 22 Nexata Pilato jumaitsi sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia: —Pacuenia baja yaquinarutsiaexanajë, bajarapacuenia jema rucae, jai Pilato sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia. 23 Vajabitsaë Jesús pecobematabiabarutsicujinaetsi cruzajavabelia, Jesús penaxatatsijavami, xua jumaponapona, vajabitsaë nota. Cuatro xuabeje tsanaeya jeba. Caenë canacujitsia natsicobetsanaejitsia. Saicaya tsatabuata itsajava, xua Jesús naxatatabiaba piapiajavareca. Bajaraxua apo xainae pecaucutsiajoronaejava. Pecuejava saya caepanacujinae. 24 Nexata vajabitsaë najumaitsi: —Apo titicae tsanetsi bajaraxua. Canamuxusitsianatsi beibotoxi vajayapëtaenexa ponë pitsijitsia bajaraxua, najai vajabitsaë. Bajarapacuenia vajabitsaë itsa exana, Jesús jane baja tocopiapatatsi pacuenia baja cajena Dioso pejumelivaisibaxutota, tajëvelia jumaitsi Jesús penaxatatsijava yabara. Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota, tajëvelia jumaitsi Jesús penaxatatsijava yabara mapacueniaje: “Natsicobetsanaena tanaxatatsijava. Canamuxusitsiana beibotoxi peyapëtaenexa ponë pitsijitsia,” jai baja cajena tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota Jesús penaxatatsijava yabara. Nexata vajabitsaë canamuxusita beibotoxi peyapëtaenexa ponë pitsijitsia piapiajavareca, Jesús penaxatatsijavami. 25 Pacujinae abaxë Jesús athëbëyo ruca cruzata, cruza bëxëpanata nubena acueyabi povamaxëto ëMaríavënëvanë. Itsava Jesús pena. Itsava Jesús penava, Cleofas pijava. Itsava María, Magdala tomarapijiva. 26 Nexata Jesús itsa taerucaica, taenutsica pena, pijajivitonë bitso piasivanë yajava. Jesús pena pemuxuneneta nuca bajaraponë. Jesús nexata jumaitsi penajavabelia: —Ena, maponë nuca nemuxunenetaje, benexënatocuenia taename, jai Jesús penajavabelia. 27 Bajaraxuacujinae icatsia Jesús jumaitsi pijajivitonëjavabelia: —Mapovaje beenacuenia taename, jai Jesús. Bajaraxuacujinae Jesús pijajivitonë pijaboyabelia barëpona Jesús pena, Jesús pena penaecaenexa bajaraponë pijabota. 28 Jesús baja yapëtane petocopiarucaejavatsi daxita pacuenia tajëvelia vajunupaebatsi Dioso pejumelivaisibaxutota. Nexata jane baja Jesús pecopiarutsinexa daxita abaxë xua tosaicatsi, Jesús jumaitsi: —Mera bitso jitsipajë, jai Jesús. 29 Nexata bajarajota vaxi eca. Vënëqueca piajatuvinora. Nexata vajabitsaënë esponjavënëjava jabuta bajaraporayalia. Bajaraxuacujinae naeboupita ruta bajarapaesponjavënëjava. Toyotsiatsi Jesús. Tsicuiborutatsi Jesús petsutsuninexa. 30 Jesús nexata tsutsune bajaraxua. Bajaraxuacujinae Jesús jumaitsi: —Daxita rajane baja taexanaejava, veretajë, jai Jesús. Nexata irataeya tëpanajereca. 31 Pascuavënë fiesta junua. Nexata abaxë caematacabi sajina pejonenexa judíovi penacueraevetsimatacabinexa. Bajaraxuata judíovi apo jitsipae Jesúsbana baja matavëjëa perubenaejava cruzata. Tsipaji pascuavënë fiestamatacabi itsa junua judíovi penacueraevetsimatacabinexa, judíovi bitso banajamatabëcuenereviaba daxita penacueraevetsimatacabianë matatoxenetsia. Bajaraxuata judíovi vajëta Pilatojavabelia Pilato vajabitsaë pitorobinexa pethaëepatsicababenexatsi Jesúsbana, cruzata perubenaevi, bepijia bajarapamonae petëpaenexa. Itsa baja bajarapamonae tëparubena, penotsinexatsitsica cruzavecua pecaponaenexatsi itsajavabelia. 32 Nexata vajabitsaë itsa ponalia, Jesús peyajava cobematabiabarutsinëtsibeje asaëbeje abaxë tsarucae. Bajaraxuata copiaya itsanë thaëepatsicabiabatsi. Bajaraxuacujinae icatsia itsanë thaëepatsicabiabatsi. 33 Nexata Jesús vajabitsaë itsa cujibaliatsi, taerutatsi baja Jesús petëpaenë. Bajaraxuata Jesús apo thaëepatsicabiabitsi. 34 Itsiata baitsi jane vajabitsaëviyajuvënënë becuererebota Jesús yenecacuatatsi. Bajarapavajënëyarena pitsapa pijana, mera yajava. 35 Xanë raja, Juannë, pacatoyaquinatsi mapalivaisije. Tataenë bajarapacuene. Nexata xanë yapëtaniji bajarapacuene pexaniajaicuene. Nexata bajarapalivaisi pacatoyaquinatsi panejumecovënëtsinexa paxamë ata. 36 Bajarapacuenia Jesús apo thaëepatsicabiabitsi petocopiapatsixaetsi pacuenia baja cajena Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi Jesús yabara. Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota Jesús yabara tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Apo siepatsicabiabi tsanetsi itsiata caesitoyo ata,” jai baja cajena tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota Jesús yabara. 37 Itsabaxutota pijinia tajëvelia jumaitsi Jesús yabara mapacueniaje: “Bajarapamonae taena pecacuatsivajënëtsi,” jai baja cajena itsabaxutota Jesús peyenecacuatsijavanexatsi yabara. 38 José, Arimatea tomarapijinë. Bajaraponë judíovi pevetsiviyajuvënënë. Nexata José jumecovënëtaponapona Jesús Cristocuene. Itsiata apo najamatabëcueneitajëtsi pejumecovënëtsijava Jesús Cristocuene. Tsipaji cujunava penajuaevetsivi judíovi. Nexata baja Jesús itsa tëpa, José itsiata najamatabëcueneitajëta. José vajëta Pilatojavabelia Jesús petëpaenë pepitsinexatsica cruzajavavetsica pemëthëtsinexa. Nexata baja tocopatatsi. Nexata José lia Jesús perucaejavabelia pecaponaenexa Jesús petëpaenë. 39 Nicodemo, ponë meravi pona pebarëcuaicuaijainexa Jesús, bajaraponë ata judíovi pevetsiviyajuvënënë. Nexata Nicodemo Joséta nalia. Caponabeje treinta pakilobeje petuxujuvibenonë, pematajërëabibenonë petuxujuvijavata. 40 Nexata Josébeje Nicodemobeje cruzajavavetsica pitsicabeje Jesús petëpaenë. Petsiothocaecujinaebeje petuxujuvibenonë, pexaniaviria piapiasábanapanata mataquionaeya daxitanëreca matacacëbabeje. Bajarapacuenia exanabeje tsipaji judíovi baxaniavaeta petëpaejiviyo pemëthëtsinexa bajarapacuenia. 41 Itsajota Jesús cruzajavabelia cobematabiabarutatsi, bajarajota imoxoyo peubinaenë ayaibacaboxaneto eca. Bajarapabacabojavata Jesús petëpaevajënaeya, José cajena exanaeyaexanabuata iboitapajanitojavata pinijiibovaju. José pijamonaejivi itsa totëpatsi, pebuatsinexa bajarapaibovajulia. José ata itsa tëpa, pebuatsinexatsi bajarapaibovajualia. Nexata bajarapaibovajualia abaxë itsajiviyo ata petëpaejiviyo apo buatsitsi. 42 Nexata bajarapaibovajualia Josébeje Nicodemobeje Jesús petëpaenë buatabeje. Tsipaji bajarapaibovaju boca imoxoyo. Judíovi ata baja penacueraevetsimatacabinexa, bitso baja imoxoyo pejonenexa. Bajaraxuata bajarapaibovajualia Jesús petëpaenë buatatsi.

Juan 20

1 Judíovi baja penacueraevetsimatacabi verevereca. Nexata meravia pitsijavata, bajayacunua, ajena matacabi tsarucaponae, itsiata abaxë itsa aitaquiri, María Magdala tomarapijiva pona Jesús petëpaenë pebuatsiibovajutsijavabelia. Nexata María tane ibopanaxanetomi petixitanutsijavalia ibovajuvëpavecua. 2 Nexata María cujinaejinarena itsaberena Simón Pedro ponapona. Bajarajota Simón Pedro yajavaponapona itsanë Jesús pijajivitonë, ponë bitso asiva Jesús. Nexata María jumaitsi bajaraponëbejejavabelia: —Vajatuxanenëmi ra covë jutatsi pebuatsiibovajutsivecua. Apo payapëtaenë raja itsabelia icatsia buatatsi, jai María. 3 Nexata Pedrobeje Jesús pijajivitonëbeje ponabeje Jesús pebuatsiibovajutsijavabelia. 4 Najuacujinaejinaliabeje. Itsiata itsanë Jesús pijajivitonë bitsojinaeya cujinaejina Pedro matatoxenetsia. Bajaraponë copiaya palia Jesús pebuatsiibovajutsijavabelia. 5 Itsa bajaraponë nabëxëtsutsiaya naëcolia ibovaju bëxëpanalia, nexata taeyabualia Jesús daxitanë pematacacëbipanamitsireca pebocaejava bajarapaibovajualia. Bajaraponë itsiata abaxë apo jonelia. 6 Bajaraxuacujinae Simón Pedro cotocaevi pata. Nexata ibovajualia Pedro joneya. Pedro ata tane Jesús pematacacëbipanamitsireca pebocaejava bajarajota. 7 Papanata Jesús saicaya matacëtatsi, apo yajavabocae bajarajota. Saicayajavata xaniavaetsia quionabuata. 8 Nexata ponë copiaya pata Jesús pebuatsiibovajutsijavata, najoneya jane baja. Tane pacuenia Jesús vecuapitsapa bajarapaibovaju. Nexata jane baja bajaraponë jumecovënëta xaniavaetsia Jesús icatsia piasaëjava petëpaecujinae. 9 Abaxë picani bajaraponë apo jumeyapëtae pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi Jesús petëpaecujinae icatsia piasaëjavanexa yabara. 10 Bajaraxuacujinae Jesús pijajivitonëbeje naviatabeje baja pijaboyabelia. 11 María nuenuca Jesús petëpaenë pebuatsiibovajutsijumavelia. Nexata María yaitaxutonueya nabëxëtsutsiaya naëcolia ibovaju bëxëpanalia. 12 Nexata María taeyelia anijanëbeje ángelnëbeje, penioponaejava penaxatatsinëbeje. Ecabeje itsajota picani Jesús petëpaenë buatatsi. Itsanë eca Jesús pematabocotomijavavereca. Itsanë eca Jesús petaxumijavatsina. 13 Nexata ángelnëbeje jumaitsibeje Maríajavabelia: —¿Detsa xuajitsia nuame? jaibeje. María nexata jumaitsi: —Tsipaji covë itsamonae jutatsi tajatuxanenëmi. Nexata apo yapëtaenë itsabelia icatsia buatatsi, jai María ángelnëbejejavabelia. 14 María ajena najumeveretanajelia bajarapacuenia pejumaitsijava, napënëyorotsiaya naëcolia. Taenuta Jesús penucaejava bajarajota. Itsiata abaxë María apo yapëtae Jesúscuene. 15 Nexata Jesús jumaitsi Maríajavabelia: —¿Detsa xuajitsia nuame? ¿Jipatsa jaitame? jai Jesús. María nexata Jesús yabara saya jamatabëjumaitsi: —Matsamëra ponë mapaunubacabo pevetsinëje, jamatabëjai María. Bajaraxuata María caranata Jesúsjavabelia jumaitsi mapacueniaje: —Xamë itsa jutame Jesús petëpaenë, netsipaebare itsajota buatame. Pitsijitsianë tacaponaenexa, jai María. 16 Jesús nexata junataxuaba María pevënëta. —¡María! jai Jesús. María nexata napënëyorolia Jesúsjavabelia. Judíovi pijajumeta María jumaitsi Jesúsjavabelia: —¡Rabuni! jai. “Rabuni,” itsa jai hebreojumeta, mapajumetaje pejumaitsijume: “Xamë tanecujarubinëmë,” pejaijume. 17 Jesús nexata icatsia jumaitsi Maríajavabelia: —Pëtsa nejayaremena. Tsipaji raja abaxë apo ponaenë taxa peecaejavabetsia. Ponare jane tajajivijavabelia. Tsipaebianame tajajivijavabelia taponaejavanexa taxajavabetsia. Taxa rabaja, paxamë ata paneaxa. Ponë tajaDioso, bajaraponë paxamë ata panijaDioso, jai Jesús Maríajavabelia. 18 Nexata María Magdala tomarapijiva pona baja petsipaebinexa Jesús pijajivijavabelia. Pona baja petsipaebinexa pacuenia tane pepo petuxanenë Jesús. Nexata María Jesús pijajivijavabelia tsipaebanua daxita pacuenia Jesús jumaitsi. 19 Pamatacabi María tane Jesús, icatsia itsa asaë petëpaecujinae, bajarapameravi nacaetuata daxita Jesús pijajivi. Daxita baupanë xaniavaetsia nayabaupaxataba. Tsipaji Jesús pijajivi judíovi cujunava. Jesús itsiata joneya. Jemata nuca pijajivi tuatuajëta. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¡Paxamë saya pajamatabëjemamëre! ¡Pëtsa pajunavame! jai Jesús. 20 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsicujinae, pijajivijavabelia tsitajëta pecobevajënëbeje. Nayenevajënëitajëtanua pijajivijavabelia. Bajarajota Jesús pijajivi bitso barëya icatsia petaexae pijatuxanenë. 21 Nexata Jesús icatsia jumaitsi: —¡Paxamë saya pajamatabëjemamëre! ¡Pëtsa pajunavame! Pacuenia taxa nitoroba, bajarapacuenia juya pacaitorobatsi jivijavabelia pexanialivaisi panetsipaebaponaenexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 22 Nexata Jesús uxunelia asaëyata pijajivi pematatsënëalia. Jumaitsi pijajivijavabelia: —Espíritu Santo pacopiapire panejamatabëëthëtota papecatsijamatabëecaenexa. 23 Nexata itsamonae pibisiacuene pexanaeneconi itsa pavecuaajibiaexanaename, nexata baja pibisiacuene pexanaeneconimi pepacuene vecuaajibitsi tsane. Itsa apo pavecuaajibiaexanaemë tsane itsamonae pibisiacuene pexanaeneconi, nexata pibisiacuene pexanaeneconi apo vecuaajibitsi tsane, jai Jesús pijajivijavabelia. 24 Jesús pijajiviyajuvënënë, pevënë Tomás, ponë vënërubatsi itsavënë, Sapalanë. Bajaraponë piajibitsarucaejavata, Jesús pijajivijavabelia tsitanaitajëta. 25 Nexata Tomás itsa pata, Jesús pijajivi jumaitsi Tomásjavabelia: —Pacatsutanetsi rabaja necovëta vajatuxanenë, jai Jesús pijajivi. Nexata Tomás jumeaebiaya jumaitsi: —Itsa pepacuene taenajë cruzajavabelia clavota pecobematabiabarutsivajënëtsibeje, nacobesibëtsianajë pecobevajënëyalia. Nacobesibëtsianajë peyenevajënëyalia ata. Nexata jane baja matapania jumecovënëtsianajë Jesús icatsia piasaëjava petëpaecujinae, jai Tomás Jesús yabara. 26 Bajaraxuacujinae, ocho pamatacabibejecujinae, Jesús pijajivi icatsia bota nacaetuata. Tomás ata jane baja naponapona. Nexata daxita baupanë icatsia xaniavaetsia nayabaupaxataba. Jesús itsiata joneya. Jemata nuca pijajivi tuatuajëta. Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¡Paxamë saya pajamatabëjemamëre! ¡Pëtsa pajunavame! jai Jesús. 27 Bajaraxuacujinae Jesús jumaitsi Tomásjavabelia: —Tomás, taema rajane baja tacobevajënëbeje. Nacobesibëtsiaremelia jane baja tacobevajënëyalia. Nacobesirovire jane baja tayenevajënëyalia nebëtsinexa. Pëtsa baja xuacujinae jumeaebame. Jumecovënëre jane baja icatsia tasaëjava tatëpaecujinae, jai Jesús Tomásjavabelia. 28 Nexata Tomás jumaitsi Jesúsjavabelia: —¡Tajatuxanenë, tajaDioso! jai Tomás. 29 Jesús nexata icatsia jumaitsi: —Tomás, aeconoxae rajane baja jumecovënëtame icatsia tasaëjava tatëpaecujinae. Tsipaji baja nijacuata netaneme. Xamë matatoxenetsia bitso nesivajamatabëcuenebarëya tsane pamonae apo netae ata, itsiata jumecovënëta icatsia tasaëjava tatëpaecujinae, jai Jesús Tomásjavabelia. 30 Jesús pijajivi pitabëta exanapona orijibia itsajavanë pinijicuene Dioso pesaëta pexanaejavanë. Itsiata bajaraxuanë pelivaisi apo yajavayaquinaenë mapacuyalatotaje. 31 Itsiata mapalivaisi pacatoyaquinatsije panejumecovënëtsinexa Jesús athëbëvetsica Dioso pitorobijavatsica vajanacacapanepaenexa, panejumecovënëtsinexanua Jesús Dioso pexënatocuene. Nexata itsa pajumecovënëtsianame mapalivaisije, paxainaename matacabi apo pevereverecaejava Jesús pejamatabëcueneta.

Juan 21

1 Jesús petëpaecujinae icatsia itsa asaë, tsitanaitajëta pijajivijavabelia Tiberiasvënë pucaxanetoitapata. Jesús icatsia pijajivi itsa tsitanaitajëta, maitsije. 2 Caejavata Jesús pijajivi najuajinavanapa mapamatabëxëyoje. Najuaponaponabeje Simón Pedrobeje Tomásbeje, ponë vënërubatsi itsavënë, Sapalanë. Najuaponaponabeje pijinia anijanëbeje, Zebedeo ëpexënatobeje. Najuaponaponabeje pijinia itsanëbeje icatsia pematatsënëa. Natanael ata naponapona bajarajota. Canávënë tomarapijinë Natanael. Canátomara eca Galilea nacuata. 3 Nexata Simón Pedro jumaitsi penajuajinavanapaevijavabelia: —Dujuai raja yamatajucaejitsianë, jai Pedro. Nexata penajuajinavanapaevi jumaitsi: —Paxanë ata panaponaenajë xamëta, jai. Nexata pucaxanetojavabelia pona. Bajarajotalia jerata naropoba. Itsiata bajarapameravi caenë ata dujuainë bajarapamonae apo yamatajutsi. 4 Ajena baja matacabi tsina, Jesús pijajivi tsitanaitajëta Tiberiaspuca itapata. Itsiata Jesús pijajivi apo yapëtaetsi Jesúscuene. 5 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —¿Jica? ¿Dujuainë apo payamatajutsimë caenë ata? jai Jesús. Nexata Jesús pijajivi jumaitsi: —Ajibi cajena, jai. 6 Nexata icatsia Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Dujuai paneyamatajucaejava, panecujuanenia pamuxunene, pacoparemeca jerayenepanareca. Bajarapacuenia payamatajutsianame dujuai, jai Jesús pijajivijavabelia. Nexata Jesús pijajivi dujuai peyamatajucaejava bajarapacuenia copareca. Bajaraxuacujinae pejutsinexatsina menevecua apo caëjëpaetsi. Tsipaji bitso ayaijava dujuai tojunuatsi. 7 Nexata Jesús pijajivitonë, ponë Jesús bitso asiva, bajaraponë jumaitsi Pedrojavabelia: —¡Vajatuxanenë tsaena rabaja maje! jai Pedrojavabelia. Nexata Simón Pedro caejumetaetabi bajarapacuenia pejumaitsijava Jesús yabara, jumasa penucaenë, naxatataxuaba penaxatatsijava. Jopanucalia menialia naxanitsiayo pepatabinexa Jesúsjavabelia. 8 Jesús pijajivi meneitapavecua tajë apo yarubenae. Cien metrocuenia saya yarubenalia. Nexata itsamonae Pedrobana penajuajinavanapaevi jerata pata tajetabuabelia. Robobocabuatapona dujuai peyamatajucaejava. Tovënëcatsi cajena dujuai. 9 Bajarapamonae itsa nonobajunalia tajetabuabelia, taeyeta isotoitaire. Bajara paisotoitairejumavereca taeyabuata dujuainë, panbëanë yajava. 10 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Aeconoxae dujuai itsa payajutsiaremena, pacaponaenimina panexaniavaetsinexa, jai Jesús pijajivijavabelia. 11 Pedro nexata jeraënëa berunareca tajetabuaberena peyarobobocaenexarena dujuai peyamatajucaejava. Nexata bajaraxua dujuai vënëca pinijidujuainëanë. Ciento cincuenta y tres ponëbeje. Itsiata dujuai peyamatajucaejava, dujuai ayaijava ata, apo yaucuucucae. 12 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Naxanitsia. Vepanabanianame, jai Jesús pijajivijavabelia. Itsanë ata Jesús pijajivitonë apo yanijobi Jesúsjavabelia. “¿Jipatsamë?” apo jai. Tsipaji baja bajarapamonae yapëtane pijatuxanenë Jesúscuene. 13 Jesús nexata cujilia bajarapaisoto. Pita baja panbëanë. Tsicobetsana pijajivi. Bajarapacuenia icatsia Jesús dujuaijavanë ata tsicobetsana pijajivi. 14 Bajarapacuenia Jesús pijajivijavabelia acueyabijava tsitanaitajëta, petëpaecujinae icatsia itsa asaë. 15 Penabaniveretsicujinae Jesús jumaitsi Simón Pedrojavabelia: —Simón, Jonás pexënatomë, ¿xamë tsaja bitso niasivamë mapamonae taneasivajava matatoxenetsiaje? jai Jesús. Pedro nexata jumaitsi: —Jãjã. Xamë rabaja nejamatabëcueneyapëtaneme tacaasivajava, jai Pedro Jesúsjavabelia. Jesús nexata jumaitsi Pedrojavabelia: —Nexata pacuenia pijaoveja pevetsinë xaniavaetsia baeveta pijaoveja, bajara pijinia pacuenia xamë xaniavaetsia netoevetabiabianame tajajivi, pamonae tanepejanajumecovënëtsivi. Bajarapamonae taniji betajaovejaxicuenia, jai Jesús. 16 Nexata icatsia Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Simón, Jonás pexënatomë, ¿xamë tsaja niasivamë? jai. Pedro nexata icatsia jumaitsi: —Jãjã. Xamë rabaja nejamatabëcueneyapëtaneme tacaasivajava, jai Pedro Jesúsjavabelia. Jesús nexata icatsia jumaitsi: —Nexata xamë netoevetsianame tajajivi, pamonae nesivanajamatabëcopata xanëjavaberena. Bajarapamonae taniji betajaovejacuenia, jai Jesús. 17 Icatsia matavëjëa Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Simón, Jonás pexënatomë, ¿xamë tsaja niasivamë? jai icatsia. Pedro nexata bejamatabëjiobireca matavëjëa peyanijobaponaexaetsi Jesús piasivajava yabara. Nexata Pedro jumaitsi Jesúsjavabelia: —Xamë baja cajena yapëtaneme daxitacuene. Nexata baja nejamatabëcueneyapëtaneme bitso tacaasivajava, jai Pedro. Jesús nexata tajëvelia jumaitsi Pedrojavabelia: —Nexata xamë netoevetsianame tajajivi, pamonae taniji betajaovejacuenia. 18 Xaniajanë pacuenia catsipaebijitsiatsi. Itsa abaxë pamatacabi pevëjëatomë, naxatatabiabame nenaxatatsijava nijacuata. Nexata nejitsipaejavabelia ponabiabame. Itsa pamatacabi perujunëmë tsane, pacuenia bitso perujunëyo banamaxëcaeveta itsajivi pijacamisa pexatatsinexatsi, bajarapacuenia namaxëcaevetsianame itsamonae pecacobecëtsinexa pecacaponaenexa itsabelia picani apo jitsipaemë tsane neponaejava, j Xaniajanë pacuenia catsipaebijitsiatsi. Itsa abaxë pamatacabi pevëjëatomë, naxatai Jesús tajëvelia Pedrojavabelia. 19 Bajarapacuenia Jesús jumaitsi Pedrojavabelia Pedro tajëvelia peyapëtaenexa pacuenia beyaxuabijitsiatsi Dioso pejumelivaisi pejumecovënëtsixae. Itsa baja Jesús najumevereta bajarapacuenia pejumaitsijava, Jesús jumaitsi Pedrojavabelia: —Pedro, naxanitsia. Nepënaponare, jai Jesús. Nexata baja Pedrobeje Jesúsbeje ponatababeje pesaicaeyojavabelia. 20 Xanë Juannë, Jesús pijajivitonënë, bitso taneasivanë. Pamatacabi caniviyopijijava panabaniji Jesús pebeyaxuabivajënaetsi, xanë Jesús pemuxuneneta ecajë. Nexata bajarajota yanijobecajë. “Tajatuxanenë, ¿jipatsa cacanajetsiana nijavajabitsaë pecobeyabelia?” janë Jesúsjavabelia. Nexata Jesús pebeyaxuabicujinaetsi, icatsia itsa asaë, panetsitanaitajëta. Nexata bajarapamatacabi Jesúsbeje Pedrobeje pesaicaeyojavabelia ponatababeje. Nexata xanë pecovëvelia cotocaevajë. Nexata Pedro Jesús pecovëya najetaruca. Pedro itsa napënëyorotaba caevëarena, netaetaba bajaraponëbeje pecovëya tanajetarucaejava. 21 Nexata Pedro itsa netane, xanë tatëpaejavanexa yabara, yanijoba Jesúsjavabelia. —Tajatuxanenë, ¿detsa pacuenia tëpaena maponëje? jai Pedro Jesúsjavabelia. 22 Jesús nexata jumaitsi Pedrojavabelia xanë yabara: —Itsa xanë tojitsipaejitsipajë bajaraponë piasaëtsaponaponaenexa, asaë tsaponaponae tsipae matapania icatsia tapatsimatacabitsicajavabelianexa. Pëtsa bajaraponë tatocopatsijava yabara, najamatabëxainame. Tsipaji xua bajaraponë tocopatsipajë, apo xamënexa tsipae. Nexata xamë saicaya caasaëmë tsaponaponae tsane nexanaejava, pacuene caitorobatsi, jai Jesús Pedrojavabelia. 23 Bajaraxuata patanajuajinavanapaevi, Jesús pijajivi, xanë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya najumai tsabiabi: “Juan raeta apo tëpae tsane,” najai tsabiabi. Itsiata baitsi jane Jesús apo jumaitsi: “Juan raja apo tëpae tsane.” apo jai. Jumaitsi rajane mapacueniaje: “Itsa xanë tojitsipaejitsipajë bajaraponë piasaëtsaponaponaenexa, asaë tsaponaponae tsipae matapania icatsia tapatsimatacabitsicajavabelianexa. Pëtsa bajaraponë tatocopatsijava yabara, najamatabëxainame. Tsipaji xua bajaraponë tocopatsipajë, apo xamënexa tsipae,” jai Jesús xanë yabara Pedrojavabelia. 24 Xanë Jesús pijajivitonënë. Patanajuajinavanapaevi xanë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya najumai tsabiabi: “Juan raeta apo tëpae tsane,” najai tsabiabi. Bajarapacuenia tanesivajamatabëjumaitsinë, Juannë, yaquinajë daxita mapalivaisije. Yapëtanetsi baja cajena palivaisianë Jesús nacatsipaeba, pexaniajailivaisianë. 25 Jesús pinijicuene pexanaejavanë Dioso pesaëta, ayaijava exana mapanacuataje. Itsajavanë ata exana pematatsënëa. Nexata bajaraxuanë, caejavayo canacujitsia pelivaisi, itsamonae itsa yaquinaejitsipa, bajaraxuanë pelivaisibaxutonë bitso ayaijava tsipae. Nexata meta bajarapalivaisibaxutonë vënëcaejitsipa mapanacuaje.

Hechos 1

1 Teófilo, xanë Lucasnë, catoyaquinatsi mapabaxutoje. Copiaya baja cajena catoyaquinatsi itsabaxutota daxita Jesús pexanaejavanë pelivaisi. Nexata copiayapijibaxutota catoyaquinatsi xuamaxëto Jesús exana petaxuxuabijavaveliacujinae pexanaejava. Daxita bajaraxuanë pelivaisi, catoyaquinatsi. Pacuenia ata Jesús pexanialivaisi jivi tsipaebaponapona, abaxë itsa ponapona mapanacuataje, bajarapalivaisi ata catoyaquinatsi. 2 Matapania pamatacabi Jesús athëbëabetsia Dioso caponatsi, bajarajota Jesús baja copiaruta pexanaejava. Nexata baja itsajota Jesús copiaruta pexanaejava, bajarajota pijinia copiarutajë copiayapijibaxutota tacatoyaquinaejava, Jesús pexanaejavanë pelivaisi. Athëbëabetsia Jesús Dioso pecaponaevajënaetsi, Jesús itapeta pijajiviyajuvënëvi apóstolevinexa. Nexata Jesús itoroba pijajivi, apóstolevi, jivi pexanialivaisi petsipaebanajetarubenaenexa daxitanacuanëjava. Espíritu Santo pejamatabëcueneta Jesús yapëtaeyaexanatsi pacuenia itorobijitsia pijajivi, apóstolevi. 3 Bajaraxuacujinae Jesús pijavajabitsaë beyaxuabatsi. Jesús petëpaecujinae icatsia itsa asaë, anijatonë tsitanaitajëtabiaba pijajivijavabelia. Cuarenta baja pamatacabibeje itsa panepa Jesús icatsia piasaëcujinae, pona jane baja athëbëabetsia. Bajarapacuenia anijatonë Jesús pijajivi petsitanaitajëtsixae petëpaecujinae, nexata pijajivi yapëtanetsi Jesús icatsia piasaëjava petëpaecujinae. Jesús pijajivi itsa tsitanaitajëtabiaba, Jesús pijajivi tsipaebabiaba Dioso pijajivi pevetsijavanexa. 4 Nexata Jesús pijajivi itsa tsitanaitajëta Jerusalén tomarata, Jesús jumaitsi pijajivijavabelia mapacueniaje: —Pëtsa abaxë paponame mapatomaravecuaje. Pacopiaevetavanapaename abaxë Espíritu Santo. Bajaraponë yabara taxa Dioso najumecapanepaeya jumaitsi papecatoitorobinexatsica. Xanë ata bajaraponë yabara pacatsipaebatsi baja cajena panecopiaevetavanapaenexa. 5 Juanpijinë raja jivi bautisabanajetaruca ëmerata. Itsiata baitsi jane caematacabibejecujinae paxamë Dioso pacatsijamatabëjoneyaexanaena Espíritu Santo, jai Jesús pijajivijavabelia. 6 Jesús petëpaecujinae icatsia itsa asaë, tsitanaitajëta pijajivijavabelia. Nexata Jesús pijajivi penacaetuatsijavata, Jesús pijajivi yanijobatsi. Jesús pijajivi jumaitsi mapacueniaje: —Patajatuxanenë, ¿xaniajai tsabaja? ¿Itsanacuapijivi pevetsijava mapanacuaje pecopatsinexa, xamë vecuapitsapaeyaexanaename mapamatacabitaje? ¿Nexata tsaja vajaviriavi judíovi juya evetsiaexanaename vajanacayanacuaevetsinexa? jai Jesús pijajivi. 7 Nexata Jesús jumaitsi pijajivijavabelia: —Xua yabara paneyanijobame, paneyapëtaenexa, taxa Dioso apo pacatocopatsi. Apo pacatocopatsi paneyapëtaenexa pamatacabita, paepatota ata, taxa Dioso pexanaejava, copiapatsijitsia. Caenë taxa Dioso yapëtane pamatacabi bajaraxua copiapatsijitsia. 8 Itsiata baitsi jane paxamë ajumejunavijibia papaebianame xanë talivaisi Espíritu Santo itsa pacatsijamatabëpatsianica paxamëjavabetsica. Nexata panelivaisipaebanajetarubenaename Jerusalén tomarajava, Judea nacuajava ata, Samaria nacuajava ata, tajënacuatabujava ata, jai Jesús pijajivijavabelia. 9 Bajarapacuenia Jesús pejumaitsicujinae pijajivijavabelia, Jesús baja pijajivi pitabënejeva, athëbëabetsia Dioso caponatsi. Itarërëbo baja Jesús pëcaevaya. Nexata baja Jesús pijajivi acuenebi matavëjëa petaejava. 10 Nexata Jesús pijajivi pëtaenubena athëbëabetsia Jesús pepëcaevijavatsia. Nexata ángelnëbeje, penioponaejava penaxatatsinëbeje, Jesús pijajivi jemata bajarajota tsitanaitajëtatsi. 11 Nexata ángelnëbeje jumaitsibeje Jesús pijajivijavabelia: —PaGalilea nacuapijivimë, ¿detsa xuajitsia athëbëabetsia pataenubename? Bajaraponë Jesús paxamëjavavetsia Dioso pacavecuacaponatsi athëbëabetsia. Bajaraponë icatsia itsamatacabi patsianica. Pacuenia pataneme petsiajava, bajara icatsia pacuenia patsianica, jai ángelnëbeje Jesús pijajivijavabelia. 12 Jesús baja peponaecujinae athëbëabetsia, Jesús pijajivi, apóstolevi, naviaba Jerusalén tomaraberena. Naviaba olivonaenë penubenaetsutojavaverena. Bajarapatsuto eca caekilómetrocuenia Jerusalén tomaravecua. 13 Nexata Jesús pijajivi pata Jerusalén tomarata. Nexata pabota Jesús pijajivi najinavanapa, athëbëyo pexanaeirajavabetsia junaya. Tsipaji baja cajena tsicopatatsi bajarapairatatsia pejinavanapaenexa. Pamonae Jesús pijajivi apóstolevi, mapevënëanëje. Itsanë pevënë Pedro. Itsanë Santiago. Itsanë Juan. Itsanë Andrés. Itsanë Felipe. Itsanë Bartolomé. Itsanë Mateo. Itsanë Santiago, Alfeo pexënato. Itsanë Simón. Bajaraponë celotenë. Itsanë pevënë Judas, Santiago pejuyapijinë. 14 Pabota Jesús pijajivi apóstolevi najinavanapa, athëbëyo pexanaeirajavatatsia, nacaetuatabiaba caejavata pevajëtabiabinexa Diosojavabelia. Jesús pena María, Jesús pejuyapijivi ata, itsapetiriavi ata yajava, nacaetuatabiaba pevajëtabiabinexa Diosojavabelia. Bajarapajivibitsaëto ciento veinte pajivibeje. Nexata penacaetuatsijavata bajarapamonae tuatuajëta Pedro nonotapuna. Pedro nexata jumaitsi penacaetuatsivijavabelia: 16 —Tajamonae, copiapata rajane baja pacuenia baja cajena tajëvelia jumaitsi Dioso pejumelivaisibaxutota. Pacuenia bajayata Davidpijinë Espíritu Santo pejamatabëcueneta tajëvelia vajunupaebiaexanatsi Judaspijinë pexanaejavanexa, copiapata jane baja. Tsipaji Judaspijinë itsa matacapona pamonae Jesús vaetabijitsiatsi, Judaspijinë tocopiapatatsi baja pacuenia Davidpijinë tajëvelia jumaitsi. 17 Judaspijinë picani paxanëyajuvënënëmi. Jesús picani bajaraponëmi itapeta penanacuenebinexa paxanëta. 18 Judaspijinë ira comuata pibisiacuene pexanaematamopalatata. Bajaraponëmi pijacuata nabeyaxuaba. Nexata penabeyaxuabicujinae, pematonono ira bejopaica. Nexata cototitititicajunua. Daxita pënëmi pitsatajarabarena. 19 Daxita Jerusalén tomarapijivi vënëlivaisitanetsi daxita xua tocopiapatatsi Judaspijinëmi. Nexata Judaspijinëmi pecomuatsiira, Jerusalén tomarapijivi vënëruba Acéldama. “Acéldama,” itsa jai bajarapamonae pijajumeta, mapajumetaje pejumaitsijume: “Papalata pejamatabëcueneta jivitonë beyaxuabatsi, bajarapapalatata pecomuatsiira,” pejaijume, jai Pedro penacaetuatsivijavabelia. 20 Icatsia Pedro jumaitsi penacaetuatsivijavabelia: —Salmosvënëbaxutota tajëvelia Judaspijinë yabara comparacióncuenia jumaitsi mapacueniaje: Pijabo jivinebo xuabetsiana. Itsajivi ata apo ponaponae tsane bajarapabota, jai tajëvelia Salmosvënëbaxutota Judaspijinë apóstolenë penaexanaejavavecua pepitsapaejavanexa yabara. Itsajavata Salmosvënëbaxutota icatsia tajëvelia jumaitsi Judaspijinë yabara mapacueniaje: Bajaraponëmi penacuenebijavami, itsanë pitsiana, jai itsajavata Salmosvënëbaxutota itsanë icatsia apóstolenë penaexanaejavanexa yabara Judaspijinë pepitsapaejamatabëcuene, jai Pedro penacaetuatsivijavabelia. 21 Icatsia Pedro jumaitsi: —Caenë panetsicueyaajibi doce paponëbejenexanë Jesús petëpaecujinae Dioso icatsia piasaëyaexanaejavatsi patataejava patanajuapaebinexa. Bajaraxuata bitapetatsi itsanë pataneyanabinexa. Paxamë tuatuajëta ena patanajuapënajinavanapaevi vajatuxanenë Jesús pamatacabi abaxë ponapona mapanacuataje. 22 Juanpijinë raja bautisaba Jesús. Bajara pamatacabijavaveliacujinae, panajuapënajinavanapajë Jesús, matapania athëbëabetsia Dioso patanevecua caponaematacabitsijavabelia. Nexata bajarapitsinë bitapetatsi Jesús petëpaecujinae Dioso icatsia piasaëyaexanaejavatsi patataejava patanajuapaebinexa, jai Pedro penacaetuatsivijavabelia. 23 Nexata pamonae nacaetuata, Dioso pejumecovënëtsivi, anijanëbeje itapeta, Pedrobana jane baja Jesús penajuapënajinavanapaevi. Bajaraponëbejeyajuvënënë caenë acueyabi pavënëbeje xaina. Itsavënë José. Itsavënë Barsabás. Itsavënë Justo. Itsanë caevënë xaina. Bajaraponë pevënë Matías. 24 Bajaraxuacujinae bajarapamonae najumaitsi: —Vajëtsianatsi Diosojavabelia vajanacayapëtaeyaexanaenexa, najai. Nexata jane baja bajarapamonae peyapëtaenexa, ponë Dioso itapetsijitsiatsi apóstolenënexa, vajëta Diosojavabelia. Bajarapamonae pevajëtsijavata Diosojavabelia, jumaitsi mapacueniaje: —Patajatuxanenë, daxitajivi nejamatabëcueneyapëtaenë. Maponëbejeyajuvënënëje, ponë itapetame apóstolenënexa, panetsitajëre. 25 Nexata ponë itapetame, pitsiana xua Judaspijinë vecuapitsapa. Bajaraxua Judaspijinë vecuapitsapa peponaexae infiernojavabelia, jai bajarapamonae pevajëtsijavata Diosojavabelia. 26 Bajaraxuacujinae bajarapamonae pijacuenecujirua exana peyapëtaenexa jane baja ponë apóstolenënexa. Nexata bajarapamonae yapëtane Matías apóstolenënexa. Nexata baja Matías najunua once ponëbeje Jesús pijajivi apóstolevijavabelia. Nexata baja apóstolevi doce ponëbeje.

Hechos 2

1 Itsa baja panepa cincuenta pamatacabibeje pascuavënëfiesta pevereverecaecujinae, icatsia junua Pentecostésvënëfiesta. Nexata bajarapamatacabi daxita Jesús pijajivi nacaetuata caejavata. 2 Nexata bajarapamatacabi athëbëvetsica jemata najumeta bepinijijoviboxaneto. Nexata pabota Pedrobana nacaetuatena, daxitabo najumeteca. 3 Bajarapamonae tane athëbëvetsica perunaejavatsica bepitarunutsicotia. Nexata bajarapamonae caejivi canacujitsia bajarapacotia tsimatanatsanaeyarunaicatsi. 4 Nexata daxita bajarapamonae tsijamatabëvënëcatsi Espíritu Santo. Nexata bajarapamonae jemata taxuxuaba penatsipaebijava itsaviriajumenëta, apo penatsipaebijumemi picani. Espíritu Santo saya pejamatabëcueneta bajarapacuenia itsaviriajumenëta natsipaebiaexanatsi. 5 Bajarapamatacabita Jerusalén tomarata jinavanapa ayaibitsaëtoxaneto judíovi. Bajarapamonae saicaya daxitanacuanëjava penaexanaevi. Bajarapamonae saya napata Jerusalén tomarata penataenexa Pentecostésvënëfiesta. Bajarapamonae bitso pejumecovënëtsivi Dioso. 6 Nexata bajarapamonae itsa jumetane bepinijijoviboxaneto athëbëvetsica penajumetsijava, nexata pabota Jesús pijajivi nacaetuatena, bajarapabota muxunanacaetuana ayaibitsaëtoxaneto bajarapamonae. Paviriajumenëta Jesús pijajivi Espíritu Santo pejamatabëcueneta natsipaebiaexanatsi, bajarapamonae pijajumenë. Nexata bajarapamonae xaniavaetsia jumetane xua yabara Jesús pijajivi tsipaebapona. Bajaraxuata bajarapamonae bitso jamatabëcuenenabenajaca. Tsipaji bajarapamonae caenacuapijivi canacujitsia xaniavaetsia jumetaepona pepo pijajumeta Jesús pijajivi petsipaebilivaisianë. 7 Athëbëvetsica bepinijijoviboxaneto penajumetsijava pemuxunanacaetuanaevi, pinijicuenia najamatabëxainaeya jamatabëcuenenabenajaca. Nexata bajarapamonae najumaitsi: —Daxita mapamonae nacatsipaebanubenaje, Galilea nacuapijivi. Apo penatsipaebivi picani vajajumenë. 8 Vaxaitsi itsaverena patatsi, caenacuapijivitsi canacujitsia saicaya xainatsi vajajumenë, apo penatsipaebijumenë mapamonaeje. ¿Detsa pacuenia itsiata vaxaitsi, caenacuapijivitsi canacujitsia, vajanaexanaejavaveliacujinae vajanatsipaebijumenëta caëjëpatsi penatsipaebinexa mapamonaeje? 9 Vaxaitsiyajuvënëvi raja itsamonae Partia nacuapijivi. Itsamonae Media nacuapijivi. Itsamonae Elam nacuapijivi. Itsamonae Mesopotamia nacuapijivi. Itsamonae Judea nacuapijivi. Itsamonae Capadocia nacuapijivi. Itsamonae Ponto nacuapijivi. Itsamonae Asiavënë nacuapijivi. 10 Itsamonae Frigia nacuapijivi. Itsamonae Panfilia nacuapijivi. Itsamonae Egipto nacuapijivi. Itsamonae Africa nacuapijivi, Cirene tomarapënëverenapijivi. Itsamonae vaxaitsiyajuvënëvi judíovi, Roma tomarapijivi. Itsamonae apo judíovi, Roma tomarapijivi. Bajarapamonae apo judíovi ata, Dioso jumecovënëtavanapa pacuenia vaxaitsi judíovitsi jumecovënëtavanapatsi Dioso. 11 Itsamonae vaxaitsiyajuvënëvi Creta nacuapijivi. Itsamonae Arabia nacuapijivi. Itsiata daxitatsi jumetanetsi xaniavaetsia Jesús pijajivi vajanacatsipaebilivaisianë vajajumenëta. Caejivi canacujitsia bajarapamonae Dioso pinijicuene pexanaejava yabara nacatsipaebapona, najai athëbëvetsica bepinijijoviboxaneto penajumetsijava pemuxunanacaetuanaevi. 12 Nexata daxita bajarapamonae jamatabëcuenenajunaviacanubena. Nexata bajarapamonae najumaitsi: —¿Detsa meta mapitsijamatabëcuene yabara itsije? najai. 13 Itsamonae saya jumecaponaeya jumaitsi Jesús pijajivi yabara: —Aitajibi ra saya mapamonaeje, jai. 14 Apóstolenë Pedro nonotapuna once ponëbeje apóstolevi yajava. Nexata Pedro pinijijumeta jumaitsi athëbëvetsica bepinijijoviboxaneto penajumetsijava pemuxunanacaetuanaevijavabelia: —Tajamonae judíovi, Jerusalén tomarata panenapatsivi, panenamuxunaevere. Paxamë ata Jerusalén tomarata paneenaevi, xaniavaetsia panenamuxunaevere paneyapëtaenexa xua yabara pacatsipaebijitsiatsi. 15 Paxamë mapamonae yabaraje pajumaitsimë: “Aitajibi ra saya mapamonaeje,” pajamë. Mara pamonae apo aitajibije. Bajayacunuaepato raja abaxë maje. Bajarapaepatota jivi apo aitajibi tsabiabi. 16 Mara pamonae paxamë panijajumenëta Espíritu Santo pejamatabëcueneta natsipaebiaexanatsije pecopiapatsixae baja xua bajayata tajëvelia Joelpijinë Diosojumepaebinëmi vajunupaeba. Bajaraxua yabara Dioso pejumaitsijava Joelpijinë bajayata tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Dioso jumaitsi: 17 “Itsa baja imoxoyo pevajënae tsane mapanacua pevereverecaenexaje, itorobianicajë Espíritu Santo daxitanacuapijivi, pamonae tajajivi petsijamatabëjonenexatsi. Daxita panexi, pebijivi, petiriavi, paebiana palivaisi Espíritu Santo paebiaexanaenatsi, xanë talivaisi. Pevëjëavi pebijivi taena xua tsitajëtsianajë bemajitsinaebocuenia. Perujuvi pebijivi piamajitsinaejavata tsipaebianajë. 18 Nexata daxita pamonae tanetonacuenebivi, pebijivi, petiriavi ata, bajarapamatacabi Espíritu Santo toitorobianicajë petsijamatabëjonenexatsi. Nexata bajarapamonae paebiana xanë talivaisi. 19 Tsitajëtsianajë itaboxotatsia pinijicuene taexanaejava. Daxita mapanacuajava ata pinijicuene taexanaejava tsitajëtsianajë. Ayai tsane pijana. Ayai tsane isotocotia. Ayai tsane petsëxë mapanacuataje. 20 Nexata matacabipijijuameto aitaquiri tsane. Meravipijijuameto bepijana itatsobia tsane. Bajara itsane mapanacuataje itsa baja peneta imoxoyo pevajënae tsane icatsia pepatsimatacabinexatsica pepo petuxanenë. Bajarapamatacabi bajaraponë pinijicuene pexanaejava pecaëjëpaenëcuenetsi, tsitajëtsiana daxitajivijavabelia. 21 Nexata pajivi navajëtsiana pepo petuxanenëjavabelia, bajarapajivi capanepaenatsi,” jai Dioso, jai bajayata tajëvelia Joelpijinë Diosojumepaebinëmi Dioso pejumaitsijava bajaraxua yabara, jai Pedro athëbëvetsica bepinijijoviboxaneto penajumetsijava pemuxunanacaetuanaevijavabelia. 22 Icatsia Pedro jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Tajamonae judíovi, panenamuxunaevere paneyapëtaenexa xua yabara pacatsipaebijitsiatsi. Jesús, Nazaret tomarapijinë, Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava exanapona paxamë tuatuajëta. Nexata Jesús pacayapëtaeyaexana Dioso ayaicuene pexanaejava pecaëjëpaenëcuenetsi. Bajarapacuenia paxamë baja payapëtaneme Jesús Dioso pitorobinëcuenetsi. Xaniavaetsia rabaja payapëtaneme paxamëjavata Jesús pexanaejava bajarapapinijicuene. 23 Bajaraponë Jesús paxamë panecobeyabelia canajetatsi. Nexata paxamë pabeyaxuabame. Tsipaji patocopatame piajamatabëcuenebejevi Jesús cruzajavabelia pecobematabiabarutsinexatsi. Bajarapacuenia Jesús pabeyaxuabame tsipaji baja cajena Dioso tajëvelia najamatabëxaina bajarapacuenia Jesús panebeyaxuabinexa. 24 Itsiata baitsi jane Jesús petëpaecujinae Dioso icatsia asaëyaexanatsi. Dioso capanepatsi petëpaejavavecua. Tsipaji Jesús Dioso pexënatoxae, acuenebi pematatoxenetsijavatsi petëpaejava. 25 Bajayata Davidpijinë tajëvelia yaquina Dioso pejumelivaisibaxutota Jesús icatsia piasaëjavanexa petëpaecujinae. Davidpijinë itsa yaquina Jesús pejumaitsijava Diosojavabelia icatsia piasaëjavanexa petëpaecujinae, yaquina mapejumaitsiitaneje: Yapëtaniji Dioso taneyajavaponaponaejava. Tamuxuneneta ponapona, tacujuanenia. Bajaraxuata apo junavinë tsane. 26 Bajaraxuata jamatabëcuenebarëyanë tsane. Nexata jivijavabelia tsipaebianajë tajamatabëcuenebarëyajava. Bajaraxuata yapëtaniji tatëpaecujinae icatsia tasaëjavanexa. 27 Xamë, Diosomë, apo necopatsimë tsane petëpaevi peponaenacuayabelia. Apo necopatsimënua tsane taperabëtsabanaenexa nexënatonë. 28 Netsitajëtame baja cajena taponaenamutonexa taxainaenexa matacabi apo pevereverecaejava. Nejamatabëcuenebarëyaexaname itsa neyajavaponaponame, pejaiitane bajayata Davidpijinë yaquina Dioso pejumelivaisibaxutota Jesús pejumaitsijava Diosojavabelia, jai Pedro athëbëvetsica bepinijijoviboxaneto penajumetsijava pemuxunanacaetuanaevijavabelia. 29 Icatsia Pedro jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Tajamonae, jumenapebetsiaya pacatsipaebianatsi vajasalinainëmi Davidpijinë yabara. Bajayata baja tëpa Davidpijinëmi. Nexata mëthëtatsi. Yapëtanetsi itsajota mëthëtatsi. 30 Davidpijinëmi raja Diosojumepaebinëmi profetanëmi. Davidpijinëmi baja cajena yapëtane pacuenia Dioso pexaniajaijumeta najumecapanepaeya jumaitsi. Davidpijinëmijavabelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi mapacueniaje: “Pacuenia xamë evetame Israelnacua, bajara icatsia pacuenia bexëajavabelia caenë nemomoxiyajuvënënë evetsiana nevetsinacuami, Israelnacua,” jai Dioso najumecapanepaeya mapacueniaje Davidpijinëmijavabelia Jesús yabara. 31 Davidpijinë baja cajena tajëvelia yapëtane Jesús athëbëvetsica Dioso pitorobijavanexatsi jivi pecapanepaenexa. Tajëvelia yapëtanenua Jesús petëpaecujinae Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexatsi. Bajaraxuata bajayata Davidpijinë tajëvelia cajena vajunupaeba Jesús petëpaecujinae Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexatsi. Davidpijinëmi peyaquinaebaxutota tajëvelia Jesús yabara jumaitsi mapacueniaje: “Nexata apo copatsi tsanetsi petëpaevi peponaenacuayabelia. Apo copatsi tsanetsinua peperabëtsabanaenexa,” jai baja cajena Davidpijinë peyaquinaebaxutota Jesús yabara. 32 Bajaraxuata Jesús baja icatsia Dioso asaëyaexanatsi petëpaecujinae. Jesús Dioso piasaëyaexanaejavatsi, daxita baja paxanë pataniji. Bajaraxuata pacatsipaebatsi. 33 Jesús caponatsi athëbëabetsia Dioso pecujuanenia peecaenexa. Nexata baja paxa Dioso rajutatsi Espíritu Santo pacuenia baja cajena najumecapanepaeya Dioso jumaitsi. Nexata bajaraxuacujinae Jesús juya itorobica Espíritu Santo paxanëjavabetsica. Nexata xua pinijicuene pexanaejava, aeconoxae pataenubename, pajumetanemenua, palivaisianë mapamonae panijajumenëta pacatsipaebaje, bajaraxua Espíritu Santo pejamatabëcueneta exana. 34 Itsiata baitsi jane ponë athëbëabetsia Dioso caponatsi, apo Davidpijinë. Davidpijinë bajayata tajëvelia Jesús yabara jumaitsi mapacueniaje: Dioso jumaitsi tajatuxanenëjavabelia: “Evetecare abaxë tacujuanenia. 35 Vecatsivajënae jumecovënëtsiaexanaenatsi abaxë copiaya nijavajabitsaë nitorobicuenianexa,” jai Dioso tajatuxanenëjavabelia, jai bajayata tajëvelia Davidpijinë Jesús yabara. 36 ’Bajaraxuata daxita Israel nacuapijivi xaniavaetsia beyapëtane Jesús pelivaisi, ponë paxamë pacobematabiabarutame cruzajavabelia. Bajaraponë Jesús, Dioso exanatsi pepo petuxanenë. Bajaraponë Jesús, Cristo cajena, ponë Dioso itorobica vajanacacapanepaenexa, jai Pedro athëbëvetsica bepinijijoviboxaneto penajumetsijava pemuxunanacaetuanaevijavabelia. 37 Itsa bajarapamonae jumetane Pedro bajarapacuenia pejumaitsijava, nexata bajarapamonae bejamatabëjiobireca pinijicuenia. Nexata bajarapamonae yanijoba Pedrojavabelia, itsamonae Jesús pijajivi apóstolevijavabelia ata. —Tajamonae, ¿detsa nexata pitsicuene paexanaenajë patajaneconi yabara? jai nexata bajarapamonae Pedrobanajavabelia. 38 Pedro nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Daxita paxamë pibisiacuene paneexanaejava pacopabare. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Nexata pacabautisabiana Jesucristo pejamatabëcueneta papecavecuaajibiaexanaenexa daxita pibisiacuene paneexanaeneconi. Bajara jane xuacujinae Dioso pacarajutsiana Espíritu Santo papecatsijamatabëjonenexa. 39 Dioso raja cajena jitsipa papecarajutsinexa Espíritu Santo. Dioso raja jitsipa panexijavabelia ata perajutsinexa Espíritu Santo. Dioso raja jitsipa itsanacuanëpijivi, tajënacuanëjava pejinavanapaevi ata, perajutsinexa Espíritu Santo. Daxita pamonae Dioso junatsiana pijajivinexa, tsijamatabëjonenatsi Espíritu Santo, jai Pedro bajarapamonaejavabelia. 40 Bajarapacuenia Pedro itsa tsipaeba, itsalivaisi pematatsënëa tsipaeba bajarapamonaejavabelia. Pedro pinijicuenia muxujioba bajarapamonae. Pedro jumaitsi mapacueniaje: —Pamonae Jesús beyaxuaba, pibisiacuene pexanaevi, bajarapamonae naxuabiana. Nexata paxamë ata bajarapamonae paneyajavanaxuabiyaniva, pavecuanajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia, jai Pedro. 41 Nexata Pedro petsipaebilivaisi bajarapamatacabi jumecovënëtatsi tres mil pajivimaxëto. Nexata daxita bajarapamonae Jesús pijajivi bautisaba. Nexata bajarapamonae najunua baja Jesús pijajivijavabelia. 42 Nexata bajarapamonae jumecovënëta palivaisi Jesús pijajivi apóstolevi tsipaebapona. Daxita bajarapamonae Jesús pijajivi yajava, apóstolevinua yajava, najamatabëcuenejëpaeya jinavanapa. Daxita nacaetuatabiaba pevajëcabiabinexa Diosojavabelia. Nacaetuatabiabanua caejavata pexaenexa, penajamatabënapitabiabinexa xua yabara Jesús sivatëpatsi. 43 Daxitajivi cujunava Dioso. Tsipaji Dioso yavenonabiaba apóstolevi. Nexata apóstolevi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava, exanabiaba. 44 Daxita pamonae jumecovënëta Jesús pelivaisi, nacaetuatabiaba najamatabecuenejëpaeya. Bajarapamonae daxita pexainaejava nacobenaxainaeya evetabiaba. 45 Paepatota itsajivi bitso namatavenona, peyavenonaenexa bajarapamonaeyajuvënëvi pexainaejava canajetapona. Pijairanë ata canajetapona. Pijabonë ata canajetapona. Pacuenejavaxi xaina, canajetapona. Nexata bajaraxuamatamopalata, daxita bajarapamatamo, natsicobetsanabiaba pacuenia caejivi canacujitsia namatavenona. 46 Bajarapamonae caematacabi canacujitsia nacaetuatabiaba templobota. Daxita bajarapamonae pijabonëjava jamatabëcuenebarëyaya xaeyabiaba pexaejava najamatabëcuenejëpaeya. 47 Nexata bajarapamonae jumai tsabiabi Diosojavabelia: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Paneyavenonabiabame,” jai tsabiabi. Nexata daxita Jerusalén tomarapijivi, bajarapamonae pexaniacuenia yaiyataeyabiabatsi. Nexata itsamonae ata, caematacabi canacujitsia Jesús pelivaisi jumecovënëtapona pecapanepaenexatsi pibisiacuene pexanaeneconivecua. Bajarapamonae najonepona Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivijavabelia.

Hechos 3

1 Judíovi caniviyoepatota, bejamatabëcuene a las tres, templobota vajëcabiaba Diosojavabelia. Nexata itsamatacabi, bajarapaepatota, Pedrobeje Juanbeje naponabeje templobojavabelia. 2 Ponë apo pecaëjëpaenëtsi peponaponaejava penaexanaejavabeliacujinae, capatabiabatsi pijamonae peetabiabinexatsi templobobaupa muxuneneta. Bajarapabaupa pevënë Pexaniabaupa. Caematacabi canacujitsia bajarapabaupa muxuneneta bajaraponë etabiabatsi pijamonae. Nexata bajaraponë amoneya palata vajëcabiabeca bajarapabaupajava pejoneponaevita templobojavaberena. 3 Nexata itsa bajaraponë taeyeca Pedrobeje Juanbeje pejonenajetarucaejavabeje templobojavaberena, vajëqueca palata. 4 Nexata Pedrobeje Juanbeje naëcotabeje bajaraponëjavabelia. Nexata Pedro jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Panetaemabeje, jai Pedro. 5 Nexata bajaraponë naitaxutocaevetsiaya jamatabëjumai tsecae: —Nerajutsianabeje tsamë raja itsacuenejavayo, jamatabëjai tsecae bajaraponë. 6 Pedro nexata jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Palata raja apo xainaenë. Itsiata baitsi jane xua xainajë, carajutsianatsi. Jesucristo, Nazaret tomarapijinë, pecaxanepanaeyaexanaexae baja, nonotapunare. Ponaponare baja, jai Pedro. 7 Nexata bajaraponë pecujuanenia pacobe, Pedro cobevaetabiayotsia. Bajarajota bajaraponë daxitaneniabeje asisaëreca baja. 8 Nexata bajaraponë jirevajunua. Petaxuta nuca. Ponapona baja. Nexata bajaraponë templobo ënëabelia najoneya Pedrobeje Juanbeje pepëta. Bajaraponë jirevanajetaruca. Jumai tsanajetarucae Diosojavabelia: —Diosomë, ¡bitso ayaijamatabëcuenenëmë! ¡Tsipaji baja nexanepanaeyaexaname! jai tsanajetarucae Diosojavabelia. 9 Nexata daxitajivi tanetsi peponaponaejava. Jumetanetsinua pexaniajamatabëcuene perajutsijava Diosojavabelia. 10 Bajarapamonae itsa tanetsi, yapëtanetsi palata pevajëcabiabecaenëmi templobobaupa muxuneneta, Pexaniabaupavënë muxuneneta. Nexata daxita bajarapamonae itsa tane bajaraponë baja pexanepanaejava, bitso jamatabëcuenenajunaviaca. 11 Ponë penaexanaejavaveliacujinae apo peponaponaenëmi, Pedro pexanepanaeyaexanaecujinae, Pedrobeje Juanbeje apo copatsitsibeje. Nexata templobo ënëtuatuajëta, Portal de Salomónvënëjavata, ponë Pedro xanepanaeyaexana, Pedrobeje Juanbeje najuamaxëvaetabanucatsibeje. Nexata jivi ayaibitsaëto itaxutuaothopatsi. Jamatabëcuenenabenajaca bajarapamonae. 12 Nexata Pedro itsa tane bajarapamonae pejamatabëcuenenabenajacaejava, nexata Pedro jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Tajamonae judíovi, ¿detsa xuajitsia pajamatabëcuenenabenajacame maponë yabaraje? ¿Detsa xuajitsia bitso panenaëcobamebeje mapacueniaje? Paxanëbeje yabara meta pajamatabëjumaitsimë mapacueniaje: “Maponëbeje xanepanaeyaexanabeje apo pecaëjëpaenëmitsi peponaponaejava. Tsipaji baja caëjëpatsibeje bajarapacuene pexanaenexabeje. Bajarapacuene caëjëpatsibeje tsipaji meta Dioso pitabarata aneconijibia ponaponabeje,” pajamatabëjamë meta paxanëbeje yabara. Paxanëbeje raja patajamatabëcuenetabeje apo paexanaenëbeje bajarapacuene. Jesús raja exana bajarapacuene. 13 Vajasalinaivi baja cajena Abrahampijinë, Isaacpijinë, Jacobpijinë. Bajarapamonae pijaDioso pexënato Jesús. Nexata Dioso jivi yapëtaeyaexana Jesús bitso ayaijamatabëcuene pexainaenëcuene. Bajaraponë Jesús paxamë parajutame vajanacayanacuaevetsivi pecobeyabelia. Vajanacayanacuaevetsinë Pilato copatsijitsia ata Jesús, itsiata paxamë pajumesaëmë. Apo pajitsipaemë Pilato pecopatsijava Jesús. 14 Apo pavajëcaemë Pilatojavabelia pecopatsinexatsi Jesús, itsacueneneconiyo apo pexainaenë, pepo pianeconijibinë. Caranata biji pibisiacuene pexanaenë, jivibenë, pecopatsinexatsi, pajumesaëmë. Pavajëcame Pilatojavabelia jivibenë pepitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua. 15 Ponë Dioso itorobica vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava, bajaraponë caranata pabeyaxuabame. Itsiata baitsi jane Jesús petëpaecujinae, Dioso icatsia asaëyaexanatsi. Bajarapacuene patataexae, pacatsipaebatsi. 16 Bajaraponë Jesús pejamatabëcueneta xanepanaeyaexanatsi baja maponëje, apo pecaëjëpaenëmitsi peponaponaejava. Maponëje najamatabëcuenecopata Jesúsjavabelia. Bajaraxuata maponëje Jesús baja xanepanaeyaexanatsi paneitabarata, panetaeyabiabinë, paneyapëtaenë, jai Pedro bajarapamonaejavabelia Portal de Salomónvënëjavata. 17 Icatsia Pedro jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Tajamonae, yapëtaniji pacuene pacabarëexana itsamonae, papecaevetsivi yajava. Tsipaji apo payapëtaemë xaniavaetsia. Bajaraxuata pabeyaxuabame Jesús. 18 Bajayata Diosojumepaebivimi profetavi tajëvelia vajunupaeba Jesús athëbëvetsica Dioso pitorobijavanexatsi jivi pecapanepaenexa. Profetavimi tajëvelia vajunupaebanua Jesús bitso pebejiobiaexanaejavanexatsi daxitajivi pijaneconi yabara. Bajarapacuene Jesús baja tocopiapatatsi itsa pabeyaxuabame. Tsipaji baja Dioso bajarapacuenia tocopatatsi. 19 Nexata baja aeconoxae paneyapëtaexae Jesús petëpaejava daxitajivi pijaneconi yabara, pacopabare baja panijaperujujamatabëcuenemi. Panajamatabëcuenepënëyorore baja Diosojavabelia. Nexata pibisiacuene paneexanaeneconimi, Dioso pacavecuaajibiaexanaena. Nexata pacajamatabëcuene asaëyaexanaena Dioso. 20 Tsipaji raja icatsia itsamatacabi Dioso athëbëvetsica itorobianica Jesús, ponë bajayata Dioso itapeta papecayavenonaenexa. 21 Jesús raja abaxë ecaya athëbëtatsia. Matapania pamatacabi Dioso xanebijitsia daxitacuene, icatsia patsianica Jesús. Bajarapacuenia Jesús pepatsijavanexatsica, Diosojumepaebivimi profetavi bajayata tajëvelia vajunupaeba. 22 Vajasalinaivimijavabelia baja cajena bajayata tajëvelia profeta Moiséspijinë Jesús yabara jumaitsi mapacueniaje: “Pacuenia nitoroba xanë profetanënexanë, bajarapacuenia icatsia vajatuxanenë Dioso itorobiana itsanë profetanë, paxamë panemomoxiyajuvënënë tsane. Nexata pacuene yabara bajaraponë profeta pacatsipaebiana, pajumecovënëtsianame xaniavaetsia. 23 Tsipaji daxita pamonae apo jumecovënëtsi tsane bajaraponë profeta petsipaebilivaisi, pepacuene Dioso pijajivivecua tsatsiana. Nexata bajarapamonae Dioso verebabena,” jai baja cajena bajayata tajëvelia Moiséspijinë vajasalinaivimijavabelia Jesús pepatsijavanexatsica yabara, jai Pedro bajarapamonaejavabelia Portal de Salomónvënëjavata. 24 Icatsia Pedro jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Xua baja aeconoxae mapamatacabitaje copiapatapona, bajayata tajëvelia profeta Samuelpijinë copiaya vajunupaeba. Bajara icatsia xuacujinae cotocaevi paprofetavimi ata bajarapacuenia tajëvelia vajunupaebapona bajaraxua. 25 Paxamë rabaja profetavimi papemomoximë. Nexata xua Dioso najumecapanepaeya jumaitsi perajutsinexa panijasalinaivimijavabelia, bajaraxua paxamë Dioso pacarajutsiana. Bajayata tajëvelia Dioso jumaitsi vajasalinainëmi Abrahampijinëjavabelia Jesús yabara: “Caenë nemomoxiyajuvënënë itorobianajë jivi peyavenonaenexa. Nexata nemomoxiyajuvënënë yavenonaena caenacuapijivi canacujitsia, mapanacuata pejinavanapaevi,” jai Dioso tajëvelia Abrahampijinëmijavabelia Jesús yabara. 26 Nexata baja copiaya paxamëjavabetsica Dioso pexënato pacatoitorobica. Bajarapacuenia Dioso pexënato pacatoitorobica paxamë pacaejivimë canacujitsia papecayavenonaenexa panenajamatabëcuene pënëyorotsinexa pibisiacuene paneexanaejavavecua, jai Pedro bajarapamonaejavabelia Portal de Salomónvënëjavata.

Hechos 4

1 Pedrobeje Juanbeje abaxë Jesús pelivaisi tsipaebabeje bajarapamonaejavabelia Portal de Salomónvënëjavata. Nexata bajaraberena jemata patanajetarubena sacerdotevi. Patanajetarubena saduceovinua. Pematatsënëa patanajetaruca itsanë capitán. Bajaraponë capitán templobopijipolicíavi pevetsinë. 2 Daxita bajarapamonae baraanaepanatsibeje Pedrobeje Juanbeje. Tsipaji Pedrobeje Juanbeje Jesús pelivaisi petsipaebijavatabeje, jumai tsaponaebeje: —Jivi tëpae ata tsane, icatsia asaë tsane petëpaecujinae. Bajarapalivaisi cajena pexaniajailivaisi. Tsipaji baja icatsia Jesús asaëyaexanatsi petëpaecujinae, jaibeje tsaponae. 3 Nexata bajarapamonae vaetabatsibeje. Caponaliatsibeje peetsinexatsibeje penaneconitsivi pejebabiabibota. Meravia pitsijavata jutsijitsiatsibeje. Tsipaji baja bitso caniviyo. 4 Itsiata baitsi jane baja jivibitsaëtoxanetonë capanepaeya jumecovënëtatsibeje pevaetabivajënaeyatsibeje. Nexata daxita pamonae jumecovënëta Jesús pelivaisi, ëpebijivi namataëjëtatsi cinco mil ponëbeje. 5 Nexata meravia pitsijavata nacaetuata judíovi pevetsivi. Nacaetuata judíovi pijaancianovinua. Nacaetuata judíovi pecujarubivinua. Daxita bajarapamonae nacaetuata Jerusalén tomarata. 6 Nexata bajarajota napata sacerdotenë Anás. Bajaraponë Anás sacerdotevi pepo penamatacaitorobinëmi. Napata Caifás ata. Napata Juan ata. Napata Alejandro ata. Napata itsamonae ata, Anás pijamonae. 7 Nexata Pedrobeje Juanbeje nutatsibeje daxita bajarapamonae pitabarata. Nexata bajarapamonae jumaitsi Pedrobeje Juanbejejavabelia: —¿Jipatsa pejamatabëcueneta paxanepanaeyaexanamebeje apo pecaëjëpaenëmitsi peponaponaejava? jai bajarapamonae Pedrobeje Juanbejejavabelia. 8 Nexata Pedro Espíritu Santo bitso jamatabëcueneyavenonatsi. Nexata Pedro jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Paxamë judíovi paneevetsivi, paxamë ata pijinia paancianovimë, paneyanijobamebeje paneyapëtaenexa ponë pejamatabëcueneta paxanepanaeyaexanajëbeje apo pecaëjëpaenëmitsi peponaponaejava. Paneyanijobamebejenua paneyapëtaenexa pacuenia paxanepanaeyaexanajëbeje bajaraponë. 10 Nexata pacatsipaebianatsi daxita paxamë paneyapëtaenexa daxita Israel nacuapijivi ata peyapëtaenexa. Jesús, Nazaret tomarapijinë, ponë paxamë pacobematabiabarutame cruzajavabelia, bajaraponë icatsia Dioso asaëyaexanatsi petëpaecujinae. Bajaraponë Jesús pejamatabëcueneta maponë paneitabarata nucaje, xanepanaeyaexanatsi, jai Pedro. 11 Icatsia Pedro jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Bajaraponë Jesús yabara Dioso pejumelivaisibaxutota bajayata tajëvelia jumaitsi comparacióncuenia mapacueniaje: Paiboto itsamonae boexanaevi naitaxutojematabuatsiana petsitaabejexaetsi itajara, bajarapaiboto itsanë pitsiana. Nexata bajarapaibotota xaniavaetsia yaëtsiana botabu daxita itsaibo matatoxenetsia, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota. Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota comparacióncuenia itsa jumaitsi Jesús yabara, judíovi penamatacaitorobivi Jesús apo pejumecovënëtsijavanexa yabara, jumaitsi. Dioso pitapetsijavatsi Jesús daxitajivi pecapanepaenexa yabara ata jumaitsi. 12 Caenë Jesús caëjëpatsi vajanacacapanepaenexa pibisiacuene vajaexanaeneconivecua. Bajaraxuata Dioso itorobica Jesús. Tsipaji baja ajibi pematatsënëa mapanacuataje itsanë ata pejamatabëcueneta vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia, jai Pedro bajarapamonaejavabelia. 13 Bajarapamonae yapëtane Pedrobeje Juanbeje ajumejunavijibia Jesús pelivaisi petsipaebijavabeje bajarapamonaejavabelia. Bajarapamonae yapëtanenua bajaraponëbeje bajayajebi apo penacujarubinëbeje peyaquinaejava. Itsiata bitso yapëtanebeje pexanialivaisi. Saya bajaraponëbeje penacuenebinëbeje. Nexata judíovi pevetsivi jamatabëcuenenabenajaca. Bajarapamonae nexata jamatabëjumaitsi Pedrobeje Juanbeje yabara: —Bajaraponëbeje cajena penaponaponaenëbeje Jesústa. Bajaraxuata bitso baja yapëtanebeje bajarapalivaisi, jamatabëjai. 14 Bajarapamonae tane apo pecaëjëpaenëmitsi peponaponaejava penanucaejava Pedrobeje Juanbejejavata. Nexata bajarapamonae acuenebi pejumaitsijava: “Jume raja. Jesús raja pejamatabëcueneta apo xanepanae maponëje,” acuenebi pejaijava. Tsipaji apo pecaëjëpaenëmitsi peponaponaejava Jesús pejamatabëcueneta ponapona baja. 15 Nexata bajarapamonae Pedrobeje Juanbeje caeepatoyo navecuacapitsapatsibeje pecovëta ëpamonae penabarëcuaicuaijainexa. 16 Nexata Pedrobeje Juanbeje pecovëta caeepatoyo penavecuacapitsapaejavatatsibeje, bajarapamonae najumaitsi: —¿Detsamë raja pacuene exanaenatsi bajaraponëbejejavabelia? Daxita Jerusalén tomarapijivi xaniavaetsia yapëtane bajaraponëbeje pexanepanaeyaexanaejavabeje apo pecaëjëpaenëmitsi peponaponaejava. Nexata acuenebi jivijavabelia vajajumaitsijava: “Apo xanepanaeyaexanaebeje raja bajaraponëbeje,” vajajaijava. 17 Pinijicuenia vaxaitsi bajaraponëbeje itavetsianatsi petsipaebiyanivabeje matavëjëa Jesús pelivaisi itsajiviyojavabelia ata. Nexata bajarapacuenia apo tsipaebibeje baja tsane itsamonaejavabelia Jesús pelivaisi, najai bajarapamonae Pedrobeje Juanbeje pecovëta caeepatoyo penavecuacapitsapaejavatatsibeje. 18 Nexata icatsia Pedrobeje Juanbeje caevëalia pejonenexaliabeje, junaliatsibeje. Nexata jane baja bajarapamonae jumaitsi Pedrobeje Juanbejejavabelia: —Pëtsa baja icatsia matavëjëa jivi patsipaebaponamebeje Jesús pelivaisi. Pacoparebeje baja jivi panetsipaebaponaejavabeje Jesús pelivaisi, jai bajarapamonae. 19 Nexata Pedrobeje Juanbeje jumaitsibeje bajarapamonaejavabelia: —Paxamë panijacuata panajamatabëxainare pacuene xanepana pataexanaponaenexabeje Dioso pitabarata. Itsa pacajumecovënëtsipatsibeje paxamë patanitavetsijavamëbeje, nexata apo pajumecovënëtsinëbeje tsipae Dioso patanitorobijavabeje. 20 Acuenebi cajena patacopatsijavabeje jivi patatsipaebaponaejavabeje xua patanijibeje, palivaisi ata pajumetanijibeje, jaibeje Pedrobeje Juanbeje bajarapamonaejavabelia. 21 Icatsia judíovi pevetsivi orijibia itavetatsibeje jivi petsipaebaponaeyanivabeje Jesús pelivaisi. Bajaraxuacujinae copatatsibeje baja peponaenexabeje. Ajibi peyabarananeconitsia exanaejavanexatsibeje. Tsipaji daxitajivi jumai tsaponae Diosojavabelia: —Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë, jai tsaponae. Bajarapacuenia daxitajivi pexaniajamatabëcuene rajuta Diosojavabelia Pedrobeje Juanbeje pexanepanaeyaexanaexaebeje apo pecaëjëpaenëmitsi peponaponaejava. 22 Ponë xanepanaeyaexanatsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejavata, bajaraponë penaexanaecujinae xaina baja cuarenta pavaibeje pematatsënëa. 23 Itsa baja Pedrobeje Juanbeje judíovi pevetsivi copatatsibeje peponaenexabeje, navialiabeje baja itsabelia jinavanapa Dioso pejumecovënëtsivi. Nexata Pedrobeje Juanbeje Jesús pelivaisi jivi petsipaebaponaeyanivabeje sacerdotevi penamatacaitorobivi pitavetsijavatsibeje, navajunupaebabeje Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Navajunupaebabejenua judíovi pijaancianovi ata pitavetsijavatsibeje. 24 Nexata Dioso pejumecovënëtsivi itsa jumetane Pedrobeje Juanbeje penavajunupaebijavabeje, nexata daxita Dioso pejumecovënëtsivi Pedrobana najamatabëcuenejëpaeya vajëca Diosojavabelia. Daxita bajarapamonae pevajëcaejavata Diosojavabelia, jumaitsi mapacueniaje: —Xamë pinijiDiosomë, nexanaenë cajena itaboxo. Nexanaenë daxita itaboxopijicuene ata. Nexanaenë ira ata. Nexanaenë daxita irapijicuene ata. Nexanaenë manuamene ata. Nexanaenë daxita manuamenepijicuene ata. 25 Xamë Diosomë, bajayata Espíritu Santo pejamatabëcueneta tajëvelia yapëtaeyaexaname patajasalinainëmi Davidpijinë. Nexata nijajivitonë Davidpijinë tajëvelia nexënato Jesús yabara jumaitsi mapacueniaje: Itsanacuanëpijivi, pamonae apo judíovi, bitso anaepanabiabiana. Saya jema najamatabëxainabiabiana pexanaenexa picani xua apo caëjëpaetsi pexanaenexa. 26 Pinijinacuanë pevetsivi nacaetuatsiana. Tomaranë pevetsivi ata nacaetuatsiana. Bajarapamonae najamatabëxainaena, xamë Diosomë, nijacuene pecatobijianaenexa. Najamatabëxainaenanua pebejiobiaexanaenexa Cristo, ponë itorobianimica jivi pecapanepaenexa, jai bajayata tajëvelia Davidpijinë Espíritu Santo pejamatabëcueneta, Jesús pebejiobiaexanaejavanexatsi yabara, jai Pedrobana pevajëcaejavata Diosojavabelia. 27 Icatsia Pedrobana jumaitsi pevajëcaejavata Diosojavabelia: —Mapatomarataje Herodesbeje, Poncio Pilatobeje, barënacaetuatabeje itsanacuanëpijivi. Barënacaetuatabeje apo judíovi. Barënacaetuatabeje judíovi ata yajava. Bajarapamonae nacaetuata penajumejaitsinexa pacuenia beyaxuabijitsiatsi nexënato Jesús, ponë athëbëvetsica itorobimica. Bajarapacuenia itsa barënacaetuatabeje, copiapata jane baja xua bajayata tajëvelia Davidpijinë vajunupaeba. 28 Bajarapamonae nacaetuata pexanaenexatsi daxita pacuenia baja cajena bajayata nexënato tocopatame pexanaenexatsi. 29 Patajatuxanenë, yapëtaneme judíovi pevetsivi patanitavetsijava jivi patatsipaebaponaeyaniva nexënato pelivaisi. Paxanë panijajivinë. Nexata panerajutsianame patanecaëjëpaejamatabëcuene ajumejunavijibia jivi patatsipaebaponaenexa nexënato pelivaisi. 30 Itsa patomarata patsipaebianajë nexënato pelivaisi, jamatejemayaexanaename piavitanevi. Pinijicuene nexanaejava exanaename jivi peyapëtaenexa bitso ayaijamatabëcuene nexainaenëcuene. Bajarapapinijicuene exanaename nexënato Jesús pejamatabëcueneta, jai Pedrobana pevajëcaejavata Diosojavabelia. 31 Itsa baja bajarapamonae vereta pevajëcaejava Diosojavabelia, bajarajota ira nanequetajaraba. Daxita bajarapamonae Espíritu Santo tsijamatabëvënëcatsi. Nexata bajarapamonae Espíritu Santo petsijamatabëvënëcaexaetsi, ajumejunavijibia jane baja jivi tsipaebapona Jesús pelivaisi. 32 Ayaibitsaëtoxaneto Dioso pejumecovënëtsivi najamatabëjëpaeya jinavanapa. Bajarapamonae xua xaina, apo najamatabëxainae caejivi pexainaenexa. Nexata daxita bajarapamonae xua xaina, nacobenaxaina daxita. 33 Nexata apóstolevi asaëya tsipaebabiaba jivijavabelia Jesús pelivaisi. Tsipaebabiaba pacuenia icatsia Dioso asaëyaexanatsi vajatuxanenë Jesús petëpaecujinae. Dioso bitso yavenonabiabatsi daxita bajarapamonae. 34 Nexata bajarapamonae Dioso pejumecovënëtsivi caenë ata apo yajuvënëbejiobi pexainaejava yabara. Tsipaji pamonae bitso xaina iranë, bonë ata, canajetabiaba. Nexata bajarapamonae xua canajeta, bajarapamatamopalata capatabiaba. 35 Nexata bajarapapalata rajutabiaba apóstolevijavabelia. Nexata juya apóstolevi tsicobetsanabiaba penajuajinavanapaevijavabelia pacuenia baja caejivi canacujitsia namatavenonapona. 36 Bajarapamonaeyajuvënënë itsanë pevënë José, Chiprevënë tunaetota penaexanaenë. Bajaraponë Levípijinë pemomoxiyajuvënënë. Bajaraponë apóstolevi vënërubatsi itsavënë, Bernabé. Bajarapavënë hebreojumeta pejumaitsijume: “Jivi pejamatabëcuenebarëyayaexanaenë,” pejaijume. 37 Nexata José ata pijaira canajeta. Bajaraxuacujinae José capata pijairamatamopalata. Nexata bajarapapalata rajuta apóstolevijavabelia.

Hechos 5

1 José pijaira pecanajetsicujinae, Ananías ata pijava Safirabeje yajuvënëcanajetabeje pijaira. 2 Nexata Ananíasbeje pijavabeje pijairamatamoyajuvënëpalata muetsia copatabeje. Bajaraxuacujinae Ananías peyajuvënëcopatsipalata calia apóstolevijavabelia. Nexata Ananías jumaitsi apóstolevijavabelia: —Tajaira yajuvënëcanajetajë. Nexata pacarajutatsi daxita bajarapairamatamopalata panetsicobetsanaenexa vajanajuajinavanapaevijavabelia, jai. 3 Nexata Pedro jumaitsi Ananíasjavabelia: —Ananías, ¿detsa xuajitsia jumecovënëtame dovathi pecayamaxëitojorobijava nenajumetsënëtsinexa Espíritu Santojavabelia? Xamë baja rovia nijairamatamopalata yajuvënëcopatame. 4 Nijairami necanajetsivajënaeya, nijaira baja cajena picani saicaya. Nijaira necanajetsicujinae ata, xua nijairamatamo pitame, nijajava baja cajena picani saicaya. ¿Detsa xuajitsia nexata mapacuenia neyamaxëitojorobijava najamatabëxainameje? Ëpaxanëjavaberena baja cajena apo najumetsënëtsimë. Najumetsënëtame baja cajena Diosojavabelia ata, jai Pedro. 5 Ananías itsa jumetane bajarapacuenia Pedro pejumaitsijava, Ananías petëpaenë irata jopa. Nexata daxita pamonae vënëlivaisitane bajarapacuenia Ananías petëpaejava, pinijicuenia jamatabëcuenenajunaviaca. 6 Nexata pabota Ananías petëpaenë boca, bajarapaboyarena pevëjëavi jonena. Mataquiona petëpaenë. Bajaraxuacujinae capitsapalia pemëthëtsinexa. 7 Bajaraxuacujinae bexëa, acueyabi pahorabejecujinae, Ananíaspijinë pijava jonena. Bajarapova abaxë apo yapëtae pamona pevecuatëpaejavatsi. 8 Pedro icatsia yanijoba bajarapovajavabelia. Jumaitsi: —Netsipaebare. ¿Xaniajai tsabaja? ¿Mapamatamotaje pacanajetamebeje panijairamibeje? jai Pedro. Nexata bajarapova jumaitsi: —Xaniajai rabaja. Bajarapacuenia pacanajetajëbeje, jai bajarapova. 9 Nexata Pedro jumaitsi bajarapovajavabelia: —¿Detsa xuajitsia amonabeje panajamatabëcuenejëpamebeje panenajumetsënëtsinexabeje Espíritu Santojavabelia? Namuxunaevere. Jumia naviabanajetarubena rabaja amonami pemëthëcaevilia. Bajarapamonae icatsia xamë ata cacaponaelia pecamëthëtsinexa, jai Pedro. 10 Nexata bajarajota Pedro pitabarata bajarapova ata icatsia petëpaeva irata jopa. Itsa jonena pevëjëavi penaviabanajetarubenaevi, Ananíaspijinë pemëthëcaevilia, caxitajarababuata petëpanucaeva. Nexata icatsia bajarapamonae capitsapalia bajarapova pemëthëtsinexa pamonami pemëthë muxuneneta. 11 Nexata daxita Dioso pejumecovënëtsivi, itsamonae ata, pamonae bajarapajivibeje petëpaejava vënëlivaisitanetsi, bitso junava. 12 Apóstolevi Dioso pesaëta exanapona pinijicuene pexanaejavanë Jerusalén tomarapijivi pitabarata. Daxita Dioso pejumecovënëtsivi nacaetuatabiaba templobo ënëtuatuajëta, Portal de Salomónvënëjavata. 13 Itsamonae, pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, junava penanacaetuatsijava bajarapamonaeta. Itsiata daxita Jerusalén tomarapijivi pexaniacuenia yaiyataeyabiaba Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. 14 Pevajënaeyabelia jivibitsaëtoxaneto jumecovënëtapona Jesús pelivaisi, pebijivi, petiriavi ata. Nexata daxita bajarapamonae nanacaetuatabiaba Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. 15 Apóstolevi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaponaexae, itsamonae tocapatabiabatsi piavitanevi callejavaberena. Nexata piavitanevi tojebabiabatsi callejavata camata. Itsamonae tulimanëta tojebabiabatsi. Nexata Pedro itsa najetaruca callejava, piavitanevi jitsipabiaba Pedro pitacaënae ata petsijopaejavatsi pejamatejemanexa bajarapamonae piavitanejavavecua. 16 Nexata jivibitsaëtoxanetonë patabiaba Jerusalén tomaraberena imoxoyo penaetomaraxijavaverena penaropobivi. Bajarapamonae Pedro tocapatabiabatsi piavitanevi. Tocapatabiabatsinua bitso dovathi peyajavajinavanapaevi. Nexata Pedro daxita bajarapamonae jamatejemayaexanabiaba. 17 Sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë yajavaponapona saduceovi. Nexata daxita bajarapamonae pinijicuenia anaepana apóstolevijavabelia. Tsipaji cuenecaëbatsi. 18 Bajaraxuata taicatsi apóstolevi. Jebatsi penaneconitsivi pejebabiabibota. 19 Itsiata baitsi jane bajarapameravi Dioso pijaángel apóstolevi tobaupanatsi penaneconitsivi pejebabiabibo baupanë. Nexata ángel apóstolevi matacapitsapaliatsi. Angel jumaitsi apóstolevijavabelia: 20 —Paponare templobojavabelia. Patsipaebianame jivijavabelia mapapejanalivaisi, Dioso vajanacayajavaponaponaejava, jai ángel apóstolevijavabelia. 21 Apóstolevi itsa jumetane bajarapacuenia ángel pejumaitsijava, nexata ajena matacabi tsina, apóstolevi ponalia templobojavabelia. Nexata apóstolevi templobota Jesús pelivaisi jivi tsipaebanubena. Nexata pijinia bajarapaepatota sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë peyajavaponaponaevi barënacaetuata itsabota. Nexata junata penacaetuatsinexa judíovi pijaancianovi. Junatanua penacaetuatsinexa judíovi pecujarubivi. Nexata bajarapamonae jumaitsi templobopijipolicíavijavabelia: —Panetosivaponaremelia apóstolevi penaneconitsivi pejebabiabibojavabelia. Nexata panetobarëpatsiaremena maberenaje, jai. 22 Nexata templobopijipolicíavi itsa ponalia, apo caxitajarabi apóstolevi penaneconitsivi pejebabiabibota. Nexata apo pecaxitajarabixae, naviabarena cobesa petsipaebinexa penacaetuatsivijavabelia. 23 Nexata templobopijipolicíavi jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Itsa papaliajë penaneconitsivi pejebabiabibojavabelia, daxitabaupanë xaniavaetsia nabaupaxatabanubena. Bajarajota nubena picani pevetanubenaevi baupanë. Itsiata baitsi jane itsa pabaupatajë, caenë ata apo ecae bajarapabo ënëtuatuajëalia, jai policíavi. 24 Nexata templobopijipolicíavi pijacapitán, sacerdotevi penamatacaitorobivinua, itsa jumetane bajarapacuenia policíavi pejumaitsijava, bajarapamonae jamatabëjumaitsi: —¿Detsamëra nexata itsi apóstolevi? jamatabëjai bajarapamonae. 25 Nexata bajarapaepatota itsanë pebi parena, templobojavaverena peponaenë. Jumaitsi bajaraponë bajarapamonaejavabelia: —¡Panejumetaema! Pamonae pacajunuame penaneconitsivi pejebabiabibota, bajarapamonae cajena nubena templobotalia. Jivijavabelia tsipaebanubena Jesús pelivaisi, jai bajaraponë. 26 Nexata templobopijipolicíavi pijacapitán barëlia pijajivi. Nexata policíavi apóstolevi xaniavaetsia saya caponarenatsi. Tsipaji jamatabëjumaitsi: —Anaeya itsa taicaejitsipatsi apóstolevi, nexata jivi nacabaraanaepanaejitsipa. Nexata nacatseconaejitsipa ibotonëta, jamatabëjai policíavi. 27 Itsa baja apóstolevi caparenatsi, nexata nubatsi sacerdotevi penamatacaitorobivi pitabarata, judíovi pijaancianovinua pitabarata, judíovi pecujarubivinua pitabarata. Nexata bajarajota sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë jumaitsi apóstolevijavabelia: 28 —Paxanë baja cajena pacajumaitsitsi: “Pëtsa baja matavëjëa jivi patsipaebame Jesús pelivaisi,” pacajaitsi. ¿Itsiata tsabaja rovia apo panejumecovënëtsimë? Pataema jane pacuenia Jerusalén tomarata yacaëjëpapona panetsipaebilivaisi. Paxamë jamatabëpaneneconitame Jesús pebeyaxuabijavatsi yabara, jai sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë apóstolevijavabelia. 29 Nexata sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë bajarapacuenia pejumaitsixae, Pedro, itsaapóstolevi yajava, jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Namatavenonatsi vajajumecovënëtsinexa xua vajaDioso nacaitoroba. Nexata Dioso vajanacaitorobicuenia, saicayacuenia jivi itsa nacaitoroba, apo bejumecovënëtsitsi. 30 Paxamë Jesús pabeyaxuabame pamatacabita pacobematabiabarutame cruzajavabelia. Vajasalinaivimi pijaDioso Jesús icatsia asaëyaexanatsi petëpaecujinae. 31 Nexata Dioso jumaitsi Jesúsjavabelia: “Ecare tacujuanenia. Xamë rabaja ayaijamatabëcuenenëmë. Jivi nevetsinë tsane. Necapanepaenënua tsane,” jai Dioso Jesúsjavabelia. Bajarapacuenia Dioso jumaitsi Jesúsjavabelia vaxaitsi judíovitsi pibisiacuene vajaexanabiabijava vajacopabijavanexa yabara jumaitsi. Vajanajamatabëcuene pënëyorotsijavanexa ata Diosojavabelia yabara jumaitsi. Tsipaji Dioso jitsipa Jesús pejamatabëcueneta daxitajivi aneconijibia petaenexa. 32 Nexata bajarapacuene yabara jivijavabelia itsa patsipaebaponajë, Espíritu Santo paneyajava tsabiabi. Dioso cajena rajutapona Espíritu Santo pamonae jumecovënëta Dioso, jai Pedro, itsaapóstolevi yajava, daxita bajarapamonaejavabelia. 33 Nexata daxita bajarapamonae itsa jumetane bajarapacuenia Pedrobana pejumaitsijava, nexata bitso anaepana. Jamatabëbeyejebatsi picani apóstolevi. 34 Itsiata apo beyejebitsi. Tsipaji bajarapamonaeyajuvënënë judíovi pecujarubinë, Gamalielvënënë, nonotapuna daxita penajuavi pitabarata. Bajaraponë fariseonë, Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pecujarubinë. Daxitajivi peyaiyataenëtsi. Nexata Gamaliel itoroba apóstolevi caeepatoyo pepitsapaenexalia. 35 Nexata apóstolevi caeepatoyo pepitsapaejavatalia, pecovëta, Gamaliel jumaitsi penajuavijavabelia: —Tajamonae judíovi, panajamatabëxainare xaniavaetsia. Pëtsa paexaname pacuenia panajamatabëxainame mapamonaejavabeliaje. 36 Panajamatabënapire pacuenia Teudasvënënëmi bajayata exanatsi. Bajaraponëmi picani nacua pevetsinënexa, ayaijamatabëcuenenë bitso jamatabënaexana. Nexata picani pijajivinexa pënajinavanapatsi cuatrocientos ponëbeje. Itsiata Teudaspijinëmi beyaxuabatsi. Bajaraponëmi pepënajinavanapaevitsi, pamonae pijajivinexa picani, daxita nacayajateca. Nexata copiaruca baja bajarapacuenemi. 37 Bajaraxuacujinae icatsia pamatacabi gobierno pejamatabëcueneta daxitajivi namataëjëtsi, Judasvënënëmi, Galilea nacuapijinëmi, bajarapacuenia pijinia jivi ayaibitsaëtoxaneto pënajinavanapatsi. Bajaraponëmi ata beyaxuabatsi. Nexata daxita pepënajinavanapaevitsi nacayajateca. Nexata baja copiaruca bajarapacuenemi. 38 Bajaraxuata nexata mapamonaeje apóstolevi yabara pacatsipaebijitsiatsi. Pëtsa paitsacueniabame bajarapamonae. Itsa bajarapamonae saya mapanacuapijivi pejamatabëcueneta tsipaebavanapaje, bepijia peneta bajarapamonae petsipaebilivaisi vereverecaena. 39 Itsa jume, Dioso pejamatabëcueneta bajarapamonae bajarapalivaisi jivi itsa tsipaebavanapa, nexata acuenebi tsipae paxamë bajarapacuene panevereverecaeyaexanaejava. Belia ayaineconi panatsiexanaejitsipame Diosojavabelia, jai Gamaliel daxita penajuavijavabelia. 40 Nexata daxita bajarapamonae jumecovënëtatsi Gamaliel. Apóstolevi icatsia caevëlia pejonenexalia junaliatsi. Bajaraxuacujinae apóstolevi, caenë canacujitsia, ayaicuenia jumatitibabeponatsi penaneconitsivi pejumaconitabiabimacata. Itavetatsi icatsia matavëjëa jivi petsipaebiyaniva Jesús pelivaisi. Bajaraxuacujinae copabatsi jane baja peponaenexa. 41 Apóstolevi nexata pitsaparena bajarapabovecua. Barëyaya ponalia apóstolevi. Tsipaji Dioso tocopatatsi bajarapacuenia bepejiobiaexanaponaenexatsi Jesús pijajivixae. 42 Nexata caematacabi canacujitsia templobota, bonëjava ata, apóstolevi asaëya Jesús pelivaisi tsipaebapona jivijavabelia. Apóstolevi jivijavabelia tsipaebapona pexanialivaisi, Jesucristo, ponë Dioso itorobica jivi pecapanepaenexa, pelivaisi.

Hechos 6

1 Jesús pelivaisi pejumecovënëtaponaevi, pevajënaeyabelia ayaibitsaëtoxanetonë tsaponae. Bajarapamatacabi Jesús pelivaisi jumecovënëtapona griegovi, judíovi ata. Nexata pamonajivi pevecuatëpaevanëtsi, pamonae bitso bejiobi, bajarapamonaejavabelia apóstolevi rajutabiaba penamatavenonaejavanë. Nexata Jesús pelivaisi penajuajumecovënëtsivi, pamonae griegovi, jumaitsi judíovijavabelia: —Caematacabi canacujitsia apóstolevi pamonajivi pevecuatëpaevanëtsijavabelia, tsicobetsanabiaba pexaejavanexa. Nexata xuavajëtonë panijaviriavijavabelia rajutabiaba, bajaraxuavajëtonë patajaviriavijavabelia apo rajutabiabi, jai griegovi judíovijavabelia. 2 Doce ponëbeje, apóstolevi, najamatabëcuenejëpa pacuenia exanaejitsia judíovibeje griegovibeje penacobecaëbabiabixae. Nexata apóstolevi junata penacaetuatsinexa daxita pamonae Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi. Nexata baja itsa nacaetuata daxita bajarapamonae, apóstolevi jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Tajamonae, paxanë itsa patsicobetsanabiabijitsipajë pexaejava bitso penamatavenonaevijavabelia, nexata apo panecuenecaëjëpabiabi tsipae jivi patatsipaebinexa Dioso pitorobilivaisi. 3 Nexata paitapetsianame siete ponëbeje, paxamëyajuvënëvi. Paitapetsianame papebijivi caejamatabëcuene pexainaevi, bitso petsijamatabëvënëcaevitsi Espíritu Santo, bitso peyapëtaeyaexanaevitsi Espíritu Santo pejamatabëcuene. Bajarapamonae paitorobianame bepejiobivijavabelia petsicobetsanabiabinexa penamatavenonaecuene. 4 Nexata paxanë saicaya patsitecavanapaenajë patavajëcabiabijava Diosojavabelia. Patsipaebabiabianajënua Dioso pitorobilivaisi jivijavabelia, jai apóstolevi penacaetuatsijavata daxita Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivijavabelia. 5 Nexata daxita pamonae nacaetuata, itsa jumetane bajarapacuenia apóstolevi pejumaitsijava, tsitaxanepanatsi. Nexata bajarapamonae itapeta mapamatabëxëyoje. Itapeta Estebanvënënë, ponë bitso Dioso pejumecovënëtsinë, Espíritu Santo petsijamatabëvënëcaenëtsi. Itapeta Felipevënënë. Itapeta Prócorovënënë. Itapeta Nicanorvënënë. Itapeta Timónvënënë. Itapeta Parmenasvënënë. Itapeta Nicolásvënënë. Nicolás itsanacuapijinë, Antioquía tomarapijinë. Bajaraponë apo judíonë. Itsiata judíovicuenia Dioso najumecovënëtaponapona. 6 Daxita bajarapamatabëxëyo pitapetsicujinaetsi, nubatsi apóstolevi pitabarata. Nexata pamonae itapetatsi, caenë canacujitsia pematabocotojumavereca apóstolevi nacobebuatanubena Diosojavabelia petovajëtsijavata. 7 Nexata jane baja apóstolevi, itsamonae yajava, Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaebapona Jerusalén tomarata. Nexata Jerusalén tomarata ayaibitsaëtoxaneto tsaponae Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi. Sacerdotevi ata ayaibitsaëto jumecovënëtapona Jesús pelivaisi. 8 Dioso bitso yavenonabiabatsi Esteban. Nexata Esteban Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava, exanabiaba. Daxitajivi pitabarata Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava, Esteban exanapona. 9 Nexata itsamonae Esteban anaeya jumenotatsi. Bajarapamonae nacaetuatabiaba judíovi penacaetuatabiabibota. Bajarapabo pevënë Esclavos Libertados. Bajarapamonae caenacuaverena apo pepatsivi. Itsamonae Cirene nacuaverena pepatsivi. Itsamonae Alejandría tomaraverena pepatsivi. Itsamonae Cilicia nacuaverena pepatsivi. Itsamonae Asiavënë nacuaverena pepatsivi. Bajarapamonaeyajunënëvi Esteban anaeya jumenotatsi. 10 Nexata bajarapamonaeyajuvënëvi Esteban anaeya itsa jumenotatsi, Espíritu Santo yavenonatsi pejumecanaviatsijavata bajarapamonaejavabelia. Bajaraxuata nexata daxita bajarapamonae Esteban apo jumecanaviatsicapanepaetsi juya. 11 Nexata pamonae Esteban anaeya jumenotatsi, matamota itsamonae Esteban peneconitsinexatsi jivijavabelia. Nexata pamonae matamotatsi penajumetsënëtsinexa Esteban yabara, najumetsënëtsia jane baja jumaitsi jivijavabelia: —Pajumetaniji pibisiacuenia Esteban pebaracuaicuaijaitsabiabijava Moiséspijinë. Pajumetanijinua pibisiacuenia pebaracuaicuaijaitsabiabijava Dioso ata, jai bajarapamonae Esteban yabara. 12 Bajarapacuenia bajarapamonae pejumaitsixae, nexata daxitajivi anaepana. Judíovi pijaancianovi ata anaepana. Judíovi pecujarubivi ata anaepana Estebanjavabelia. Nexata daxita bajarapamonae Esteban cujibarenatsi. Vaetabatsi. Caponaliatsi penutsinexatsi sacerdotevi penamatacaitorobivi pitabarata, judíovi pijaancianovi ata pitabarata, judíovi pecujarubivi ata pitabarata. 13 Nexata icatsia bajarapamonae junata pamonae jane baja matamota najumetsënëtsiaya peneconitsinexatsi Esteban. Nexata bajarapamonae itsa pata, jumaitsi Esteban yabara: —Mara ponëje Esteban apo cueranae Dioso apo pejitsipaecuenia pebaracuaicuaijaitsabiabijava templobo. Apo cueranaenua Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi ata pebaracuaicuaijaitsabiabijava. 14 Pajumetaniji maponëje pejumaitsijava: “Jesús, Nazaret tomarapijinë, xuabianica mapatemploboje. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi ata vajajumecovënëtsijava, nacacopabiaexanaena Jesús,” jai maponëje, jai najumetsënëtsiaya Esteban yabara pamonae matamotatsi. 15 Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata, judíovi pecujarubivi ata, naëcobarëcëpatsi Esteban. Nexata bajarapamonae Esteban pitabaranaëcobarëcëpaejavatatsi, betsita ángelnëitabara tsarucae Esteban.

Hechos 7

1 Sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë jumaitsi Estebanjavabelia: —¿Xaniajai tsabaja? ¿Jumaitsimë tsabiabi pacuenia mapamonae caneconitsiajumaitsije? jai sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë. 2 Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata, judíovi pecujarubivijavabelia ata, Esteban jumaitsi mapacueniaje: —Tajamonae, patanevetsivimë, panenamuxunaevere. VajaDioso bitso ayaijamatabëcuenenë. Tsitanaitajëta baja cajena bajayata vajasalinainë Abrahampijinëjavabelia. VajaDioso tsitanaitajëta Abrahampijinëjavabelia abaxë Abrahampijinë itsa ponapona Mesopotamia nacuata. Bajarapanacuata Abrahampijinë ponapona pevarapaevajënaeya Harán nacuayabelia. 3 Dioso jumaitsi Abrahampijinëjavabelia: “Nijairavecua ponare. Daxita nijamonae ata vecuaponare. Ponare pairajavabelia catsitajëtsianatsi,” jai Dioso Abrahampijinëjavabelia. 4 Bajaraxuata Abrahampijinë Caldea nacuajavaverena pona. Nexata pata Harán nacuayaberena. Bajarapanacuata Abrahampijinë itsa ponapona, nexata paxapijinëmi Harán nacuata vecuatëpatsi. Paxapijinëmi pevecuatëpaecujinaetsi, Dioso icatsia Abrahampijinë varapaeyaexanatsi mapairajavaberenaje, itsajota vaxaitsi aeconoxae jinavanapatsi. 5 Itsiata Abrahampijinë Dioso apo rajutsitsi itsairayo ata pepo pijairanexa. Jume cajena. Tsiquiriirayo ata apo rajutsitsi. Itsiata tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia: “Carajutsianatsi nijairanexa daxita mapaira tanemeje. Nevënamuto nexi bajarapaira xainaena,” jai Dioso. Abaxë Abrahampijinë pexi itsa apo xainae, bajarapacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia. 6 Icatsia Dioso tajëvelia jumaitsi Abrahampijinëjavabelia: “Itsamatacabi nemomoxi mapairaje vecuaponaena. Nexata najinavanapaena itsanacuapijivi pijanacuata. Bajarapanacuata nemomoxi itsanacuaverena pepatsivixae tsane, bajarapanacuapijivi pijajivi exanaenatsi. Bepejiobicuenia nacuenebiaexanabiabianatsi. Cuatrocientos pavaibeje nemomoxi bepejiobicuenia jinavanapaena bajarapanacuatalia. 7 Xanë nexata naneconitsiaexanaenajë panacuapijivi nemomoxi pijajivi exanaenatsi. Bajaraxuacujinae nemomoxi bajarapanacuavecua pitsapaena. Nexata icatsia mapanacuayaberenaje patsiana. Nexata mapanacuataje xanëjavaberena najamatabëcuenecopatsiaya navajëcabiabiana,” jai baja cajena tajëvelia Dioso Abrahampijinëjavabelia. 8 Nexata Abrahampijinë Dioso itorobatsi peperabëcaucutaponaenexa daxita papebinacuetoxi naexana Abrahampijinë pijabota, baitsi peboupiperabëcaucutaponaenexa. Bajarapacuenia Abrahampijinë pexanaenexa Dioso itorobatsi Abrahampijinë penajamatabënapitabiabinexa Dioso peyavenonaeyapaebijavatsi. Nexata Abrahampijinë pijava vecuanaexanatsi pebinëyo. Bajaraponëyo pevënë Isaac. Nexata baja penacuetonëyo penaexanaecujinae, ocho pamatacabibeje itsa xaina, Abrahampijinë boupiperabëcaucuta pexënatonëyo pacuenia Dioso itorobatsi. Bajaraxuacujinae icatsia juya Isaacpijinë pexënato xaina. Isaacpijinë pexënato pevënë Jacob. Bajara icatsia pacuenia Isaacpijinë ata boupiperabëcaucuta pexënatonëyo. Bajaraxuacujinae icatsia Jacobpijinë pexi xaina doce ponëbeje. Bajara icatsia pacuenia Jacobpijinë ata boupiperabëcaucuba pexi. Bajarapadoce ponëbejejavaverena penaexanaponaevi doce pabitsaëtobeje naexana, jai Esteban sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 9 Icatsia Esteban jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata Jacobpijinë pexi, ponëbeje nacaemonaemi, vaxaitsi vajasalinaivi. Bajarapamonaemi pejuyapijinë Josépijinë. Nexata Josépijinë cuenecaëbatsi pematapijivi. Bajaraxuata Josépijinë pecaponaenexatsi Egipto nacuayabelia, canajetaxuabatsi pematapijivi. Itsiata Josépijinë Dioso yajavaponaponatsi. 10 Nexata Josépijinë bepejiobiaexanaejavaminexatsi Egipto nacuata, vecuapanepaponapona. Dioso daxitacuene Josépijinë Egipto nacuata yapëtaeyaexanaponatsi. Bajaraxuata Egiptonacua pevetsinëmi, Josépijinë pexaniajamatabëcuenia tanetsi. Nexata Egiptonacua pevetsinëmi tocopatatsi Josépijinë pecobenaevetsinexa Egiptonacua. Egiptonacua pevetsinëmi pijabo ata petoevetsinexa, Josépijinë tocopatatsi, jai Esteban bajarapamonaejavabelia. 11 Icatsia Esteban jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata pinijijaniboxaneto pata daxita Egipto nacuajava, Canaán nacuajava ata. Nexata bitso bejiobi jivi. Canaán nacuata vajasalinaivi jane baja apo xainae pexaejava. 12 Itsiata Egipto nacuata janibovajënaeya, Josépijinë pecomuaquejebijava ayaijava xaniavaetejeba trigoxu. Nexata Jacobpijinë vënëtane Egipto nacuata pexaejava pexainaejava trigoxu. Nexata Jacobpijinë pexi itoroba Egipto nacuajavabelia pesivaponaenexalia pexaejava. Bajarapanamuto ponalia, copiaya jane baja pexaejava pesivaponaenamutolia Jacobpijinë pexi, pamonae jane baja vajasalinaivi. Itsiata Jacobpijinë pexi pejuyapijinëjavata comuacae ata, apo yapëtae pejuyapijinëcuene. 13 Bajaraxuacujinae vajasalinaivi icatsia cotocaevi panamuto itsa sivaponalia pexaejava, nexata Josépijinë jumaitsi pematapijivijavabelia: “Xanë raja Josénë panejuyapijinënë,” jai Josépijinë. Bajaraxuata nexata Egipto nacuaevetsinëmi yapëtane bajarapamonae Josépijinë pijamonaecuene. 14 Nexata Josépijinë tonajumexuaba paxa Jacobpijinë penavarapaenexa Egipto nacuayabelia. Nexata Jacobpijinë daxita pexi, pemomoxi yajava, varapa Egipto nacuayabelia. Nexata Jacobpijinë, daxita pexi, pemomoxi yajava, itsa pata Egipto nacuata pejinavanapaenexa, nanamataëjëta setenta y cinco pajivibeje. Bajaraxuacujinae Egipto nacuata Jacobpijinë tëpa. Pexi ata vajasalinaivimi jane baja bajarapanacuata icatsia tëpa. 16 Bexëajavabelia vajasalinaivimi jane baja petëpaevimi pesijebinexatsi ibovajuta, Siquem tomarata, sicaponatsi Siquem tomarabelia. Bajarapaibovajuta cajena jivi petëpaevi, jebabiaba. Abrahampijinë abaxë itsa asaë vajasalinaivimi pevajënaeya, comuata bajarapaibovaju. Hamorpijinë pexita comuata bajarapaibovaju, jai Esteban sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 17 Icatsia Esteban jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata baja itsa panepapona bejamatabëcuene trescientos veinte pavaibeje vajasalinaivimi pejinavanapaecujinae Egipto nacuata, nexata Abrahampijinë pemomoxi, vajasalinaivimi jane baja, ayaibitsaëtoxaneto tsaponae Egipto nacuata. Nexata jane baja pijinia imoxoyo pevajënae tsaponae pecopiapatsinexa pacuenia Dioso pexaniajaijumeta najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, baitsi jane baja Dioso pejamatabëcueneta vajasalinaivimi pejutsinexatsi Egipto nacuaverena pejinavanapaenexa Canaán nacuata. 18 Nexata bajarapamatacabi itsanë junua pevetsinexa Egiptonacua. Ponë Egiptonacua pejanaevetsinë, bajaraponë apo yapëtae Josépijinë Egiptonacua pevetsinëmicuene. Tsipaji baja bajayata, bajaraponë pevajënaeya, tëpa baja Josépijinë. 19 Nexata Egiptonacua pejanaevetsinë, vajasalinaivimi apo itaxutotsoniataetsi. Ayaicuenia nacuenebiaexanabiabatsi. Bejiobiaexanabiabatsinua. Vajasalinaivi pexi pebinëyo itsa tonaexanatsi, nacuaevetsinë pejamatabëcueneta penetsiaexanabiabatsi bajarapacuenia petëpaenexa pebinacuetoxi. 20 Bajarapamatacabi naexana Moiséspijinë. Moisëspijinë bitso pexanianacuetonëyo. Dioso barëya tanetsi. Nexata Moiséspijinë penaexanaecujinae, paxabeje penabeje muetsia evetatsi bota acueyabi pajuametobeje. 21 Bajaraxuacujinae Moiséspijinë paxabeje penabeje xuabatsi baja. Nexata nacuaevetsinë pexënatoyo Moiséspijinë pitatsi nacoxiyabijitsiatsi. Nexata nacuaevetsinë pexënatoyo Moiséspijinë vitsatatsi pexënatonëyocuenia. 22 Nexata Moiséspijinë cujarubatsi daxitacuene, xua Egipto nacuapijivi yapëtane. Nexata Moiséspijinë bitso yapëtane livaisi petsipaebinexa jivijavabelia. Pexanaejava ata pecobeta bitso yapëtane, jai Esteban sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 23 Icatsia Esteban jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Itsa baja Moiséspijinë cuarenta pavaibeje xaina penaexanaecujinae, sivanajamatabëxaina petaenexa pijamonae itsajota jinavanapa. 24 Nexata baja Moiséspijinë pona petaenexa pijamonae. Nexata baja Moiséspijinë itsa ponapona panacuata pijamonae jinavanapa, Moiséspijinë pitabëta Egipto nacuapijinë tobejiobiaexanatsi pijamonaenë. Nexata Moiséspijinë bajarajota pijamonaenë yamatamobeyaxuaba Egipto nacuapijinë. 25 Moiséspijinë nexata jamatabëjumaitsi: “Daxita tajamonae, Israelpijinë pemomoxi, nesivajamatabëjumaitsi tsane: ‘Moisés cajena nacayavenonaena vajavecuapitsapaenexa Egiptonacua,’ nesivajamatabëjai tsane,” jamatabëjai picani Moiséspijinë. Itsiata baitsi jane Moiséspijinë pijamonae bajarapacuenia apo sivajamatabëjumaitsitsi. 26 Moiséspijinë pebeyaxuabicujinae Egipto nacuapijinë, icatsia meravia pitsijavata, Moiséspijinë caxitajaraba anijanëbeje penabejavatabeje. Bajaraponëbeje Moiséspijinë ëpijamonaenëbeje, Israelpijinë pemomobeje. Nexata Moiséspijinë xaniavaetsia itaveta penabeyanivabeje matavëjëa. Jumaitsi: “¡Panabejitsipamebeje! Panapijamonaenëmëbeje raja. ¿Detsa xuajitsia panabiamebeje?” jai Moiséspijinë. 27 Nexata ponë matapita penabejavabeje, torotajarabatsi Moiséspijinë. Bajaraponë jumaitsi Moiséspijinëjavabelia: “¿Jipatsa catocopata patanevetsinënexamë? ¿Jipatsa catocopata, pibisiacuene itsa paexanajë, pataneconitsiaexanabiabinexamënua? 28 ¿Nebeyaxuabijitsiamë tsaja icatsia xanë ata pacuenia canivi beyaxuabame Egipto nacuapijinë?” jaitsi Moiséspijinë pijamonaenë. 29 Nexata Moiséspijinë itsa jumetane bajarapacuenia pejumaitsijavatsi pijamonaenë, nexata Moiséspijinë najetabajirava Madián nacuayabelia. Bajarapanacuatalia ponapona. Nexata bajarapanacuatalia Moiséspijinë nacojioba. Xaina anijanëbeje pexënatobeje, jai Esteban sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 30 Icatsia Esteban jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Bajaraxuacujinae icatsia cuarenta baja pavaibeje itsa panepa Moiséspijinë peponaponaecujinae Madián nacuata, Dioso tsitanaitajëtatsi beángelnëcuenia. Bajarapacuenia tsitanaitajëtatsi petusato nacuata, Sinaivënëtsuto canacujitsita. Tsiquirinaemëyo petajueyecaecotia tuatuajëta, tsitanaitajëtsitsi Dioso Moiséspijinë. Itsiata tsiquirinaemëyo apo veriajavitsi. 31 Moiséspijinë itsa tane, jamatabëcuenenabenajaca. Nexata cujitabalia xaniavaetsia imoxoyo petaenexa tsiquirinaemëyo petajueyecaecotia. Nexata bajarapacotiajavaverena Dioso jumaitsi Moiséspijinëjavabelia: 32 “Xanë raja nijasalinaivimi pijaDiosonë. Abrahampijinë, Isaacpijinë ata, Jacobpijinë ata, pijaDiosonë,” jai Dioso. Nexata bajarajota Moiséspijinë neconecojai pecajunavi. Apo naëcotsilia baja icatsia matavëjëa. 33 Nexata icatsia bajarapacotiajavaverena Dioso jumaitsi Moiséspijinëjavabelia: “Nataxujonore nijazapato. Tsipaji raja taitabarata nucame. 34 Taniji rabaja tajajivi nijamonae Egipto nacuata bitso bepejiobicuenia pejinavanapaejava. Jumetaniji bajarapamonae penatsinueyabiabijava. Nexata runaicajë bajarapamonae tajutsinexa Egipto nacuaverena. Naxanitsia. Caitorobijitsiatsi Egipto nacuayabelia,” jai Dioso Moiséspijinëjavabelia tsiquirinaemëyo petajueyecaecotiajavaberena, jai Esteban sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 35 Icatsia Esteban jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Nexata Moiséspijinë Dioso itorobatsi peponaenexa Egipto nacuayabelia, vajasalinaivimi Egipto nacuata pebejiobiaexanabiabijavatsivecua pejutsinexa Egipto nacuaverena. Moiséspijinë peponaevajënaeya Egipto nacuayabelia, pamatacabi abaxë Moiséspijinë ponapona panacuata vajasalinaivimi jinavanapa, bajarapamatacabi vajasalinaivimi Moiséspijinë navecuaitavetatsi. Vajasalinaivimi jumaitsi Moiséspijinëjavabelia: “¿Jipatsa catocopata patanevetsinënexamë? ¿Jipatsa catocopata, pibisiacuene itsa paexanajë, pataneconitsiaexanabiabinexamënua?” jai vajasalinaivimi. Bajarapacuenia vajasalinaivimi navecuaitavetsi ata, itsiata Dioso itorobatsi Moiséspijinë peponaenexa vajasalinaivimijavabelia. 36 Moiséspijinë nexata pona Egipto nacuayabelia. Nexata Egipto nacuata Moiséspijinë Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava, exanapona. Bajaraxuacujinae Moiséspijinë Egipto nacuaverena vajasalinaivimi jane baja matacanajetaruca. Nexata Moiséspijinë epatuarena Rojovënë manuamene maxëranajavata, Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava exana. Bajaraxuacujinae cuarenta pavaibeje itsa jinavanapa petusato nacuata, itsajavanë icatsia Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejavanë, Moiséspijinë exanapona. 37 Bajarapamatacabi cajena Moiséspijinë jumaitsi vajasalinaivimijavabelia: “Pacuenia xanë Dioso nitoroba Diosojumelivaisi jivi tatsipaebinënexa profetanënexanë, bajarapacuenia Dioso pacatoitorobianica itsanë profetanë Diosojumelivaisi papecatsipaebinënexa. Bajaraponë paxamëyajuvënënë tsane. Bajaraponë pajumecovënëtsianame,” jai cajena Moiséspijinë bajayata tajëvelia vajasalinaivimijavabelia Jesús yabara. 38 Moiséspijinë barënacaetuata vajasalinaivimi petusato nacuata, Sinaívënë tsutomuxuneneta. Nexata Sinaívënë tsutojumabetsia caenë Moiséspijinë junaya. Nexata Sinaívënë tsutojumatatsia Moiséspijinë ángeljavabelia tocuaicuaijai vajasalinaivimi. Nexata Moiséspijinëta Dioso penajumecopatsilivaisi jivi pejumecovënëtsinexa, Sinaívënë tsutojumatatsia tonajumecopatatsi. Bajarapalivaisi Dioso najumecopata Moiséspijinëta vaxaitsi ata bajarapalivaisi vajaxainaenexa mapamatacabijavaberenaje, jai Esteban sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 39 Icatsia Esteban jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Vajasalinaivimi apo jamatabëjumecovënëtsi Moiséspijinë. Apo jitsipae cajena matavëjëa penamatacaitorobinënexatsi. Vajasalinaivimi picani najamatabëxaina epatua Moiséspijinë pevepënaviabinexatsi Egipto nacuayabelia. 40 Moiséspijinë bajayajebi ponaponaya Sinaívënë tsutojumatatsia. Nexata Moiséspijinë pecovëta vajasalinaivimi jumaitsi Aarónpijinëjavabelia: “Exanare diosovi vajanacamatacaponaenexa. Apo yapëtaetsi rabaja pacuenia exanatsi Moisés vajanacamatacaponaenë Egipto nacuaverena,” jai. 41 Nexata vajasalinaivimi becerro jumapecataeya exana oronë. Nexata bajarapajumapenëjavabelia pevi perajutsinexa, ofrendacuenia tobia dajubi. Bajaraxuacujinae vajasalinaivimi jamatabëcuenebarëyaya fiesta exana pecobeta pexanaexae oronë. Tsipaji bajarapajumapenë vajasalinaivimi bepijadiosonë tane. 42 Bajaraxuata Dioso baja copata peyavenonaejava vajasalinaivimi. Nexata baja Dioso tocopata vajasalinaivimi najamatabëcuenecopatsiaya penavajëcabiabinexa itaboxopijitulupujavabelia. Diosojumepaebinë profeta peyaquinaebaxutota, Dioso pejumaitsijava vajasalinaivimi yabara jumaitsi mapacueniaje: Israelpijinë papemomoximë, pamatacabi abaxë pajinavanapame cuarenta pavaibeje petusato nacuatalia, pabeyabiabi atamë baca, oveja yajava, bajarapavi xanë apo panerajutabiabimë ofrendacuenia. 43 Bajarapavi parajutabiabame ofrendacuenia panenatoexanaediosovijavabelia. Tsipaji bajarapamatacabi pacajinavanapame carpabo bepanijadiosonë panetaenë Molocvënëdiosonë pijabonexa. Pacajinavanapamenua tuluputo, jumapecataeya panenatoexanaetuluputo, Renfánvënëtuluputo. Nexata bajarapatuluputo pataneme bepanijadioso. Panecobeta saya paneexanaediosovi, pacajinavanapame najamatabëcuenecopatsiaya bajarapadiosovijavabelia panenavajëcabiabinexa. Bajaraxuata panijanacuavecua pacacaponaeyaexanaenatsi Babilonianacua pënëyabelia pairajavabelia, jai Dioso pejumaitsijava mapacueniaje profetanë peyaquinaebaxutota vajasalinaivimi yabara, jai Esteban sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 44 Icatsia Esteban jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Bajayata vajasalinaivimi itsa jinavanapa petusato nacuata, cajinavanapa Dioso pijacarpaboxaneto, bajarapabota Diosojavabelia pevajëtabiabinexa. Nexata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, Dioso peyaquinaeibopanayobeje, vajasalinaivimi xaniavaetabuatabiaba bajarapacarpabo ënëtuatuajëta. Copiaya Moiséspijinë jumapecataeya Dioso tsitajëtatsi pacuenia bajarapacarpabo exanetsijitsia. Nexata juya Moiséspijinë itoroba vajasalinaivijavabelia. Nexata vajasalinaivimi exaneta bajarapacarpabo pacuenia Dioso cuenecataeya tsitajëtatsi Moiséspijinë. 45 Bajaraxuacujinae bajarapacarpabo rajutatsi vajasalinaivimi pecajinavanapaenexa. Nexata vajasalinaivimi itsabelia varapa, caponabiaba bajarapacarpabo. Moiséspijinë baja itsa tëpa, Josuépijinë juya matacapona vajasalinaivimi. Josuépijinë nexata pamatacabi vajasalinaivimi matacanajetaruca, caparena bajarapacarpabo mapanacuayaberenaje. Nexata vajasalinaivimi vajabitsaë exana mapanacuataje pejinavanapaevimijavabelia. Nexata vajasalinaivimi mapairaje yacajërëta. Pamatacabi Josuépijinë vajasalinaivimi matacanajetaruca mapanacuayaberenaje, Dioso rëcëpecaeyaexanatsi mapanacuapijivimije Josuébana pevajënaetarena. Nexata bexëajavaberena ata, pamatacabi Davidpijinë mapanacua evetaje, vajasalinaivimi abaxë cajinavanapa bajarapacarpabo. 46 Nexata Dioso pexaniajamatabëcuenia tanetsi Davidpijinë, mapanacuaje pevetsinëmi. Nexata picani Davidpijinë bitso jitsipa Dioso pijabonexa templobo pexanaeyaexanaenexa. Baitsi paDioso bajayata Jacobpijinë jumecovënëta, Davidpijinë jane baja pamopijinëmi. 47 Itsiata baitsi jane Davidpijinë Dioso apo tocopatsitsi templobo pexanaeyaexanaenexa. Davidpijinë pexënato, Salomónpijinë, Dioso pijabonexa templobo exanaeyaexana, Davidpijinë baja pepuatëpae. 48 Pepo Dioso athëbëtatsia peecaenë, bajaraponë apo ponaponae bota, jivi pexanaebota. Diosojumepaebinë profetanë bajayata jumaitsi mapacueniaje Dioso pejumaitsijava: 49 Athëbëtatsia daxitacuene taevetsinë. Mapanacuajava ata taevetsinë. ¿Detsa nexata xuajitsia bo panetoexanetsipame? Apo namatavenonaenë cajena bo tanacueraevetsinexa. 50 Xanë daxitacuene taexanaenë, jai profeta bajayata Dioso pejumaitsijava, jai Esteban sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 51 Icatsia Esteban jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Paneajamatabëcuenetajavi. Paneamatabocotajavinua. Apo pajumecovënëtsimë Dioso pejumelivaisi. Apo pacopatsimë Espíritu Santo papecatsijamatabëjonenexa. Pacuenia panijasalinaivimi bajayata itsi, bajara saya icatsia paxamë paitsimë. 52 Diosojumepaebivi profetavi tajëvelia vajunupaebapona Cristo, pepo pianeconijibinë pepatsijavanexatsica. Nexata panijasalinaivimi daxita bajarapaprofetavimi bejiobiaexanabiaba. Beyejebabiabanua. Nexata jane baja Cristo itsa patsica, paxamë pijavajabitsaë pecobeyabelia pacanajetaxuabame. Bajarapacuenia Cristo pabeyaxuabame. 53 Angelevi pacarajutsi ata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jivi pejumecovënëtsinexa, itsiata paxamë apo pajumecovënëtsimë bajarapalivaisi, jai Esteban sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata, judíovi pecujarubivijavabelia ata. 54 Sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata, judíovi pecujarubivi ata, itsa jumetane Esteban petsipaebilivaisi, anaepana bitso Estebanjavabelia. Nexata bajarapamonae pecaanae, navonoquiarabaxane. 55 Itsiata Esteban bitso jamatabëcuenevënëca Espíritu Santo. Esteban athëbëa benaëcotsia. Nexata tane Dioso pijapenivenivenaecotia. Taenutsianua Jesús penucaejava paxa Dioso pemuxuneneta, pecujuanenia. 56 Nexata Esteban jumaitsi daxita bajarapamonaejavabelia: —¡Panataema! Taniji itaboxo penapatsijavatsia. Daxitajivi Pematapijinë, ponë naexana mapanacuataje, pacuenia vaxaitsi banaexanatsi, nucaya paxa Dioso pemuxuneneta, pecujuanenia, jai Esteban. 57 Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata, judíovi pecujarubivi ata, pecobenëta namuxuvojoacaba. Bajarapamonae vavajai pinijicuenia. Daxita caecuenia cujibarenatsi Esteban pevaetabinexatsi. 58 Bajarapamonae Esteban caponaliatsi tomarapënëyabelia. Nexata tomarapënëtalia Esteban tseconatsi ibotonëta. Nexata daxita pamonae jumetane Esteban petsipaebilivaisi, najumajonejeba pijacamisajumavelia penaxatabijavanë. Nexata Esteban petseconaevajënaetsi ibotonëta, bajarapamonae penajumajonejebijavanë pevëjëato Saulovënënë evetsiaexanatsi. 59 Petseconanubenaejavatatsi ibotonëta, Esteban vajëta Diosojavabelia. Jumaitsi: —Tajatuxanenë Jesús, daxita pepo tajamatabëcuene pire, jai Esteban. 60 Bajaraxuacujinae Esteban pematabacabëta nuca. Aëjai pinijijumeta. —Tajatuxanenë, itaxutobejiobiataema mapamonaeje. Vecuaajibiaexanare paneconi natsiexana xamëjavabelia tanebejiobiaexanaexae mapacueniaje, jai Esteban. Bajaraxuacujinae Esteban tëpanajereca baja.

Hechos 8

1 Sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata, judíovi pecujarubivi ata, Estebanpijinë baja itsa beyaxuabatsi, Saulo tsitaxanepanatsi. Nexata pebijivi, pamonae Dioso bitso jumecovënëta, bajarapamonae Estebanpijinë mëthëtatsi. Matanueyabatsi bitso. Bajarapamatacabi jane baja sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata, judíovi pecujarubivi ata, taxuxuaba pebejiobiaexanaponaejava Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi Jerusalén tomarata. Saulo jane baja jaitaruta Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi Jerusalén tomarata. Caebo canacujitsia jonepona. Nexata taicapona pebejivi, petiriavi ata, pamonae Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi. Penaneconitsivi pejebabiabiboyabelia Saulo cajonepona bajarapamonae. Nexata ayaibitsaëtoxaneto Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi, Jerusalén tomarapijivi, rëcëpeca itsatomaranëjavabelia. Itsamonae rëcëpeca Samaria nacuayabelia. Itsiata apóstolevi nacopaba Jerusalén tomarata. 4 Pamonae Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi, rëcëpeca Jerusalén tomaravecua. Nexata itsaxuayo bajarapamonae najetarubena, jivi tsipaebanajetarubena pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. 5 Pamonae rëcëpeca yajuvënënë, pevënë Felipe. Bajaraponë lia Samaria nacuata peecaetomarajavabelia. Bajarapatomarapijivijavabelia Felipe tsipaeba Jesús pelivaisi. Jumaitsi: —Jesús raja Cristo, ponë Dioso itorobica jivi pecapanepaenexa, jai tsaponae Felipe Samaria nacuata peecaetomarapijivijavabelia. 6 Itsa patomarata Felipe Jesús pelivaisi tsipaebabiaba, jivi ayaibitsaëtoxaneto nacaetuatabiaba. Daxita bajarapamonae xaniavaetsia namuxunaevetabiaba Felipe itsa tsipaebabiaba Jesús pelivaisi. Bajarapamonae tane Felipe Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejavanë. 7 Pamonae dovathi peyajavajinavanapaevi, Felipe vecuacapitsapabiaba. Dovathi pinijijumeta aëjai tsabiabi itsa vecuacapitsapabiaba Felipe. Nexata dovathi peyajavajinavanapaevimi, jamatejema baja tsabiabi. Pamonae ata petabusipacuenabivitsi, pejayujayunaevi ata, jamatejemayaexanapona Felipe. 8 Bajaraxuata daxita bajarapatomarapijivi jamatabëcuenebarëya. 9 Bajarapatomarata Simónvënënë ponapona. Bajaraponë jivi pejorobabiabinë. Bajayajebi daxita Samaria nacuapijivi yamaxëitojorobaponapona. Simón jumai tsabiabi bajarapatomarapijivijavabelia: —Xanë bitso jivi taxaniavaetsinë, jai tsabiabi. 10 Daxitajivi, petuxanevi ata, Simón pejumaitsijava namuxunaevetabiabatsi. Bajarapamonae nexata Simón yabara jumai tsabiabi: —Maponëje Simón pinijicuene pexanaejava caëjëpatsi. Dioso raeta yavenonatsi, jai tsabiabi bajarapamonae Simón yabara. 11 Bajarapacuenia Samaria nacuapijivi xaniavaetsia jumecovënëtabiaba tsipaji Simón pejorobicueneta bajayajebi jivi yamaxëitojorobabiaba. 12 Nexata Felipe Samaria nacuapijivijavabelia tsipaeba Dioso pijajivi pevetsijavanexa. Jesucristo pelivaisi ata tsipaeba. Nexata Samaria nacuapijivi jumecovënëta Felipe petsipaebilivaisi. Bajarapamonae pebijivi, petiriavi ata, Felipe bautisaba. 13 Nexata jane baja Simón jivi pejorobabiabinë ata jumecovënëta Felipe petsipaebilivaisi. Nexata baja Simón ata Felipe bautisaba. Bajaraxuacujinae Felipe pepëta naponapona Simón. Nexata Simón jamatabëcuenenabenajacabiaba itsa taeyabiaba Dioso pesaëta Felipe pinijicuene pexanaponaejavanë. 14 Nexata apóstolevi Jerusalén tomarata pejinavanapaevi, vënëlivaisitane Samaria nacuapijivi Dioso pitorobilivaisi pejumecovënëtsijava. Nexata apóstolevi jumaitsi peyajuvënënëbejejavabelia: —Pedro, paxamëbeje Juanbeje, pataemeliabeje Samaria nacuapijivi, pejumecovënëtsivi Dioso pitorobilivaisi, jai apóstolevi. Nexata Pedrobeje Juanbeje ponabeje. 15 Itsa bajaraponëbeje patabeje Samaria nacuayabelia, tovajëtabeje Diosojavabelia Espíritu Santo petsijamatabëpatsinexatsitsica Samaria nacuapijivi, Dioso pitorobilivaisi pejumecovënëtsivi. 16 Bajarapacuenia tovajëtabeje tsipaji abaxë Samaria nacuapijivi Espíritu Santo apo tsijamatabëpatsitsitsica. Abaxë saya bautisabatsi bajarapamonae Jesús pevënëta. 17 Nexata Pedrobeje Juanbeje petovajëtsijavatabeje Diosojavabelia, tsimatanacobebuatabeje Samaria nacuapijivi. Nexata jane baja Samaria nacuapijivi Espíritu Santo tsijamatabëpatsicatsi. 18 Nexata Simón itsa tane Samaria nacuapijivi Espíritu Santo petsimatarunaejavatsitsica apóstolenëbeje Samaria nacuapijivi tsimatanacobebuatsiaya petovajëtsijavatabeje Diosojavabelia, nexata Simón palata tsipaeba apóstolenëbejejavabelia. 19 Simón jumaitsi: —Panerajurebeje mapacaëjëpaejamatabëcueneje. Pajivi tsimatanacobebuatajë tatovajëtsijavata Diosojavabelia, bajarapajivi petsimatarunaenexatsitsica Espíritu Santo, jai Simón apóstolenëbejejavabelia. 20 Nexata Pedro jumaitsi Simónjavabelia: —Xamë cajena Dioso caxuabiana infiernojavabelia. Nexata vereverecaename nijapalata yajava. Tsipaji najamatabëxainame necomuatsinexa ëpalatata Dioso amoneya jivi perajutsijavatsica. 21 Tsipaji pepacuene apo najamatabëcuenecopatsimë xaniavaetsia Diosojavabelia. Nexata Dioso patajumecovënëtsivita, apo nanacuenebimë tsane. 22 Copare baja papibisiacuene najamatabëxainame. Najamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Vajëre Diosojavabelia pecavecuaajibiaexanaenexa papibisiacuene najamatabëxainame. 23 Xanë cajena yapëtaniji necueneëbijava Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi. Yapëtanijinua pecajamatabëcuenecënënaejava pibisiacuene nexanaeneconi, jai Pedro. 24 Nexata Simón jumaitsi: —Panetovajërebeje Diosojavabelia tanevecuaajibiaexanaenexa paneconi xainajë Dioso tanexuabiyaniva infiernojavabelia pacuenia panejumaitsimëbeje, jai Simón. 25 Bajaraxuacujinae Pedrobeje Juanbeje bajarapatomarapijivijavabelia tsipaebabeje pacuenia tanebeje Dioso pexanaejava. Tsipaebabejenua Dioso pitorobilivaisi. Bajaraxuacujinae Pedrobeje Juanbeje itsa navialiabeje Jerusalén tomarabelia, Samaria nacuata penaetomaranëjava tsipaebanajetarucabeje pexanialivaisi, Jesús pelivaisi. 26 Dioso pijaángel jumaitsi Felipejavabelia: —Nonotapunare. Maxuayolia rovialia liamëreje. Panamuto Jerusalén tomaraverena naropota pepatsinexa Gaza tomarabelia, bajarapanamutualia liamëre, jai ángel Felipejavabelia. Bajarapanamuto petusato nacuajava rucalia pepatsinexa Gaza tomarabelia. 27 Nexata Felipe xaniavaeta pijajavaxi peponaenexa baja. Bajaraxuacujinae naropolia jane baja. Nexata bajarapanamutualia Felipe caxitajaraba Etiopía nacuapijinë. Bajaraponë palata pevetsinë. Etiopíanacua pevetsiva pijapalata toevetabiaba. Bajaraponë, Etiopía nacuapijinë, Jerusalén tomarajavabelia pona najamatabëcuenecopatsiaya pevajëtsinexa Diosojavabelia templobota. 28 Nexata baja Etiopía nacuapijinë Jerusalén tomaraverena naviatanajetaruca. Navialia baja pijanacuayabelia. Pijamoyota, carrozavënëmoyota, yanajetaruca. Nexata lebanajetaruca Diosojumelivaisipaebinë profeta Isaíaspijinë bajayata peyaquinaebaxuto. 29 Nexata Espíritu Santo jumaitsi Felipejavabelia: —Bitsojinaremelia. Pëcaxinaeremelia mapamoje. Imoxoyo pemuxunenia nucaponaename, jai Espíritu Santo. 30 Felipe nexata cujinaejinalia. Nexata baja Felipe pëcaxinalia Etiopía nacuapijinë. Nexata Felipe jumetane Etiopía nacuapijinë pelebanajetarucaejava profeta Isaíaspijinë peyaquinaebaxuto. Nexata Felipe jumaitsi Etiopía nacuapijinëjavabelia: —¿Xamë tsaja pepacuene jumeyapëtaneme palivaisi lebanajetarucame? jai Felipe. 31 Nexata Etiopía nacuapijinë jumaitsi: —¿Detsa pacuenia jumeyapëtaejitsipajë itsa apo netsipaebi xaniavaetsia itsanë ata? jai. Nexata Etiopía nacuapijinë junatatsi Felipe carrozavënëmoyo ënëabetsia Felipe penajunaenexatsia penamuxuneniaecaenexabeje. 32 Profeta Isaíaspijinë peyaquinaebaxutota, palivaisi Etiopía nacuapijinë lebanajetaruca, tajëvelia Jesús yabara jumaitsi mapacueniaje: Pacuenia oveja moya, caponae atatsilia pebeyaxuabinexatsi, bajara pijinia pacuenia bajaraponë ata moya tsane, caponae atatsilia pebeyaxuabinexatsi. Pacuenia ovejayo naxunae atatsi, moya, bajara pijinia pacuenia bajaraponë ata moya tsane, yapëtae ata pebejiobiaexanaejavanexatsi. 33 Bejiobiaexanaenatsi. Pibisiacuene apo exanae ata, naneconitsiaexanatsi. Itsajivi ata bajaraponë yabara apo jumaitsi tsane: “Mara pamonaeje bajaraponëmi pemomoxije,” apo jai tsane. Tsipaji beyaxuabianatsi, jai tajëvelia mapacueniaje Isaíaspijinë peyaquinaebaxutota Jesús yabara, palivaisi Etiopía nacuapijinë lebanajetaruca. 34 Nexata Etiopía nacuapijinë jumaitsi Felipejavabelia: —Pexaniacuene netoexanare. Netsipaebare ponë yabara yaquina profeta Isaíaspijinë mapacueniaje. ¿Baja tsa ponë pijacuata nayabarajumaitsi? Itsa jume, ¿itsanë yabara tsaja jumaitsi? jai Etiopía nacuapijinë Felipejavabelia. 35 Nexata palivaisi Etiopía nacuapijinë lebanajetaruca, bajarapalivaisi Jesús yabara pejumaitsijava copiaya Felipe yapëtaeyaexana. Bajaraxuacujinae icatsia tsipaeba pexanialivaisi, Jesús pelivaisi. 36 Penajetarucaejavatabeje bajarapanamutua, patabeje itsajota merayo eca. Nexata Etiopía nacuapijinë jumaitsi Felipejavabelia: —Mara jota meraje. Jitsipajë picani xanë tanebautisabinexamë. Itsiata baitsi jane yapëtaneme xua yabara apo xanepanae tanebautisabinexamë, jai Etiopía nacuapijinë Felipejavabelia. 37 Nexata Felipe jumaitsi: —Itsa jumecovënëtame xaniavaetsia daxita nejamatabëëthëtojavaverena, nexata necaëjëpa tacabautisabinexa, jai Felipe. Nexata bajaraponë jumaitsi: —Jumecovënëtajë rabaja. Jesucristo raja xaniajai Dioso pexënato, jai Etiopía nacuapijinë Felipejavabelia. 38 Nexata bajaraponë pijamo nucojopaeyaexana. Bajaraponëbeje Felipebeje runarecabeje merajavabereca. Felipe bautisaba Etiopía nacuapijinë. 39 Nexata penonotajunaecujinaetsinabeje, Espíritu Santo pitatsi Felipe Etiopía nacuapijinë pitabarata. Itsiata Etiopía nacuapijinë apo tae pacuenia Felipe pitatsi Espíritu Santo. Bajaraxuacujinae Etiopía nacuapijinë apo taetsi baja Felipe matavëjëa. Itsiata Etiopía nacuapijinë pona baja barëyaya pijanacuayabelia. 40 Felipe Espíritu Santo caliatsi Azoto tomarabelia. Felipe nexata daxita tomaranëjava tsipaebanajetaruca pexanialivaisi, Jesús pelivaisi. Matapania Felipe itsa patajopa Cesarea tomarata, caejavata ponapona.

Hechos 9

1 Saulo cajena Jerusalén tomarata apo copatsi petaicaponaejava daxita pamonae Jesús pelivaisi jumecovënëta pebeyejebiaexanaenexa. Bajaraxuata Saulo pona daxita sacerdotevi pepo penamatacaitorobinëjavabelia. 2 Nexata Saulo sacerdotevi pepo penamatacaitorobinëjavabelia jumaitsi: —Netsicobeyaquinare cuyalatobaxutonë tacaponaenexa Damasco tomarabelia. Damasco tomaratalia judíovi penacaetuatabiabibonë pevetsivi tarajutsinexa. Nexata bajarapamonae itsa tane neyaquinaebaxutonë, tanetocopatsinexa daxita Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi tataicaenexa. Nexata itsa taicajë pebijivi, petiriavi ata, tacapatsinexa mapatomaraberenaje penaneconitsivi pejebabiabibota tajebinexa, jai Saulo. Nexata sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë jejai. Nexata cuyalatobaxutonë tsicobeyaquinatsi Saulo pecaponaenexa Damasco tomarabelia. 3 Bajaraxuacujinae Saulo jane baja pona Damasco tomarabelia. Nexata ajena Saulo imoxoyotanajetaruca Damascotomara, jemata Saulo penajetarucaejavata namutua matatoyorotsia naitayotatsi athëbëvetsica. 4 Nexata Saulo irataeya bocajunua irata. Jumetaenuca athëbëvetsica pejumaitsijava Jesús. Jumaitsi mapacueniaje: —Saulo, Saulo, ¿detsa xuajitsia tajajivi netobejiobiaexanaponame? jai Jesús. 5 Nexata Saulo jumaitsi: —Tajatuxanenë, ¿detsa ponëmë? jai. Nexata icatsia athëbëvetsica Jesús jumaitsi Saulojavabelia: —Xanë raja Jesúsnë. Tajajivi netobejiobiaexanaponame. ¿Detsa xuajitsia apo tajitsipaecuenia exanaponame? Xamë nijacuata najamatabëcuenebijianaponame, jai Jesús athëbëvetsica. 6 Saulo nexata neconecojai pecajunavi. Nexata jumaitsi: —Tajatuxanenë, ¿detsa xua nexata jitsipame taexanaenexa? jai. Nexata Jesús jumaitsi: —Nonotapunare baja. Ponaename baja Damasco tomarabelia. Bajarajotalia catsipaebiana pacuenia exanaejitsiamë, jai Jesús. 7 Nexata papebijivi Saulo yajavanajetaruca, najunaviacanubena. Nexata moya nubena. Tsipaji jumetane pajume athëbëvetsica jumaitsi Saulojavabelia. Bajarapajume jumetae ata, itsiata bajarapamonae apo tae jivitonë. 8 Nexata Saulo, irata pebocaenëmi, nonotapuna. Naëcobaruta picani. Itsiata apo naëcotsixanepanae. Tsipaji itaxutomeravibatsi. Nexata papebijivi Saulo yajavanajetaruca, bajarapapebijivi saya Saulo comacaponaliatsi Damasco tomarabelia. 9 Nexata Saulo natsivajënaetaenejeva, Damasco tomarata ponapona acueyabi pamatacabibeje. Apo xae pexaejava. Apo apaenua mera. 10 Damasco tomarata ponapona Ananías, Dioso pejumecovënëtsinë. Nexata Jesús bemajitsinaebocuenia tsitanaitajëta Ananíasjavabelia. Nexata Jesús junataxuaba. —¡Ananías! jai. Nexata Ananías jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, canamuxunaevetatsi rabaja, jai Ananías. 11 Nexata Jesús bajarajota jumaitsi Ananíasjavabelia: —Nonotapunare. Ponaename pacallejavabelia jivi vënëruba Peroviacalle. Bajarajotalia Judas pijabota vënëyanijobianame Saulovënënë, Tarso tomarapijinë. Bajaraponë Saulo maparucaeje xanëjavaberena navajëqueca. 12 Bajaraponë Saulo bemajitsinaebocuenia tsitajëtajë pacuenia exanaejitsiamë bajaraponëjavabelia. Nexata Saulo bemajitsinaebota catane pacuenia nejonecujinaelia bajaraponë tsimatanacobebuatsijitsiamë petaenexa icatsia xaniavaetsia, jai Jesús Ananíasjavabelia. 13 Nexata Ananías itsa jumetane bajarapacuenia Jesús pejumaitsijava, nexata Ananías jumaitsi Jesúsjavabelia: —Tajatuxanenë, anijatonë vënëlivaisitaniji pacuenia bajaraponë Saulo exanaponapona. Vënëlivaisitaniji bajaraponë pebejiobiaexanaponaejava Jerusalén tomarata daxita pecajumecovënëtsivi. 14 Maberena ataje icatsia itorobatsi sacerdotevi penamatacaitorobinë petotaicaenexa daxita pamonae pecajumecovënëtsivi jinavanapa mapatomarataje, jai Ananías Jesúsjavabelia. 15 Nexata Jesús jumaitsi Ananíasjavabelia: —Ponare baja. Tsipaji bajaraponë Saulo itapetajë baja tanelivaisipaebinexa itsanacuanëpijivijavabelia, tanelivaisipaebinexanua bajarapanacuanë pevetsivijavabelia ata, tanelivaisipaebinexanua Israel nacuapijivijavabelia. 16 Xanë Saulo tsitajëtsianajë pacuenia itsamatacabi Saulo itsamonae bejiobiaexanaejitsiatsi. Bajaraponë bitso bejiobiaexanaenatsi talivaisi yabara, jai Jesús Ananíasjavabelia bemajitsinaebocuenia petsitanaitajëtsijavata. 17 Bajaraxuacujinae Ananías jane baja lia. Joneya pabota Saulo ponapona. Ananías nexata nacobebuata Saulo pematabocotojumavereca. Ananías jumaitsi Saulojavabelia: —Tajabananë Saulo, pepo petuxanenë raja Jesús, ponë catsitanaitajëta namutua nenajetarucaejavata, bajaraponë nitoroba. Bajaraponë nitoroba tacatsimatanacobebuatsinexa pecavecuaajibinexa baja pecaitaxutomeravibijava icatsia baja netaenexa xaniavaetsia. Nitorobanua tacatsimatanacobebuatsinexa pecatsijamatabëvënëcaenexa Espíritu Santo, jai Ananías Saulojavabelia. 18 Bajarapacuenia Ananías pejumaitsijavata Saulojavabelia, Saulo veitaxutoothopatsi xua itaxutocaranatatsi, bedujuaitseboco. Nexata jane baja icatsia Saulo xaniavaetsia tane. Saulo nexata nonotapuna. Bajaraxuacujinae bautisabatsi baja. 19 Bajaraxuacujinae pexaejava baja xane. Nexata baja icatsia Saulo aperabësaëreca. Saulo nexata Damasco tomarata caematacabibeje naponapona Dioso pejumecovënëtsivita. 20 Saulo pejumecovënëtsicujinae Jesús Dioso pexënatocuene, bepijiayo Saulo taxuxuaba jivi petsipaebijava Jesús pelivaisi judíovi penacaetuatabiabibonëjava. Saulo jivi itsa tsipaebapona Jesús pelivaisi, jumai tsaponae. —Pepacuene raja Dioso pexënato Jesús, jai tsaponae Saulo. 21 Nexata daxita pamonae jumetane Saulo petsipaebilivaisi, jamatabëcuenenabenajaca. Najumaitsi bajarapamonae Saulo yabara: —Mara ponëje bejiobiaexanapona Jerusalén tomaratalia daxita pamonae jumecovënëta Jesús pelivaisi. Icatsia picani pata mapatomaraberenaje petaicaenexa daxita pamonae jumecovënëta Jesús pelivaisi. Nexata itsa taica, pecaponaenexa picani Jerusalén tomarabelia, sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, najai bajarapamonae Saulo yabara. 22 Itsiata Saulo ajumejunavijibia bitso asaëyata tsipaebapona Jesús pelivaisi. Nexata Saulo xaniavaetsia jivi yapëtaeyaexana xaniajai Jesús Dioso pitorobinëtsitsica jivi pecapanepaenexa. Nexata judíovi Damasco tomarata penaevi moya. Apo yapëtae pacuenia jumecanaviatsijitsiatsi Saulo. 23 Saulo Damasco tomarata petaxuxuabicujinae Jesús pelivaisi jivi petsipaebaponaejava, bexëajavabelia judíovi sivanajamatabëcueneyanabatsi pebeyaxuabinexatsi Saulo. 24 Nexata caematacabi canacujitsia, caemeravi canacujitsia ata, Saulo judíovi vajënaeevetabiabatsi pebeyaxuabinexatsi picani. Pabaupaxanetojavalia jivi pitsapabiaba Damasco tomaravelia penaropobivi, bajarapabaupaxaneto muxuneneta Saulo judíovi vajënaeevetabiabatsi pebeyaxuabinexatsi picani. Itsiata Saulo nayalivaisiajumetane judíovi pebeyaxuabiapaebijavatsi. Bajaraxuata Saulo bajarapabaupaxanetojavalia apo pitsapaelia. 25 Damascotomara matatoyorotsia yacaranata piaitayaëibopanaxanetota. Bajarapayacaranatsijavaxaneto athëbëabetsia apia, pacuenia pinijinaejavaxaneto apia. Bajarapayacaranatsijavaxaneto ibopananë mataropotsia catsanaeya farata. Nexata Dioso pejumecovënëtsivi, Saulo pepënaponaevitsi, itsa baja meravi, Saulo ecaeyaexanatsi bemapirecuenia pexanaejavaxanetoënëta. Nexata Damasco tomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto yenepanata athëbëyo perucaeventanavojotualia, Saulo yacoparecatsi irabereca Damasco tomarapënëyabelia. Bajarapacuenia Saulo Damasco tomarata judíovivecua panepa pebeyaxuabiyanivatsi. 26 Saulo itsa patajopa Jerusalén tomarata, Saulo picani jitsipa penaponaponaejava Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivijavata. Itsiata daxita bajarapamonae Saulo cujunavatsi. Tsipaji apo jumexaniataetsi Saulo pejumecovënëtsijava Jesús pelivaisi. 27 Itsiata Bernabé barëlia apóstolevijavabelia apóstolevi peyapëtaenexatsi Saulo. Nexata Bernabé tsipaeba apóstolevijavabelia pacuenia Saulo namutua penajetarucaejavata tane Jesús bemajitsinaebota. Pacuenia ata Saulo Jesús barëcuaicuaijaitsi, Bernabé tsipaeba apóstolevijavabelia. Pacuenia ata Saulo ajumejunavijibia tsipaebapona Damasco tomarata Jesús pelivaisi, Bernabé tsipaeba apóstolevijavabelia. 28 Nexata baja Saulo ponapona Jerusalén tomarata. Naponapona apóstolevijavata. 29 Saulo tsipaebapona ajumejunavijibia Jesús pelivaisi. Saulo barëcuaicuaijai tsabiabi judíovi, griegojume penatsipaebivi. Barënajumenotabiaba bajarapamonae. Itsiata baitsi jane bajarapamonae najamatabëxaina pacuenia beyaxuabijitsiatsi Saulo. 30 Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi, jumetane Saulo pebeyaxuabiapaebijavatsi. Nexata Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi, Saulo pënaxuabatsi Cesarea tomarabelia. Bajarajotacujinae Saulo itorobatsi pevajënaeyabelia penajetarucaenexa pepatsinexa Tarso tomarabelia. 31 Bajaraxuacujinae nexata daxitajava, itsaxuayo Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi jinavanapa, xaniavaetsia baja jinavanapa. Copabatsi baja pebejiobiaexanabiabijavatsi. Nexata Judea nacuata, Galilea nacuata ata, Samaria nacuata ata, Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi caebitsaëto canacujitsia xaniavaetsia jinavanapa. Nexata daxita jamatabëcuenevitsabapona Jesús pelivaisi pejumecovënëtsijava. Bajarapamonae xaniavaetsia jumecovënëtavanapa Jesús pelivaisi pibisiacuene pexanaeyaniva. Espíritu Santo yavenonaponatsi. Nexata itsamonae ata Jesús pelivaisi apo pejumecovënëtsivimi, ayaibitsaëtoxaneto jumecovënëtapona Jesús pelivaisi. 32 Pedro najetaruca daxitatomaranëjava pesivaxainaenexa Dioso pejumecovënëtsivi. Nexata najetaruca Lida tomarajava ata pesivaxainaenexa Lida tomarata pejinavanapaevi, Dioso pejumecovënëtsivi. 33 Nexata Pedro Lida tomarata taeyabuata Eneasvënënë. Bajaraponë ocho pavaibeje xaina camata pebocaecujinae. Tsipaji tabusipacuenabatsi. 34 Pedro nexata jumaitsi bajaraponëjavabelia: —Eneas, cajamatejemayaexana rabaja Jesucristo. Nonotapunare. Xanebare nijacama, jai Pedro. Nexata Eneas bajarajota nonotapuna. 35 Nexata daxita Lida tomarapijivi, Sarón nacuapijivi ata, tanetsi Eneas pejamatejemajava. Bajarapamonae nexata pijaperujujamatabëcuene pecatsitecaejavami, copaba baja. Najamatabëcuenecopaba baja Jesucristojavabelia. 36 Jope tomarata ponapona Dioso pejumecovënëtsiva, Tabitavënëva. Bajarapova pevënë griegojumeta Dorcas. Dorcas daxita matacabi canacujitsia pexaniacuene toexanabiaba itsamonaejavabelia. Bepejiobivijavabelia rajutabiaba penamatavenonaejavaxi bajarapacuenia peyavenonaenexa. 37 Pamatacabi Pedro ponapona Lida tomarata, Dorcas avitane Jope tomarata. Nexata baja Dorcas tëpa Jope tomarata. Peperabëquiatsicujinaetsi petëpaeva buatatsi anijairabeje pexainaebo ënëtuatuajëta. Athëbëyo pairatsia, bajarapaënëtuatuajëtatsia buatatsi. 38 Jopetomara eca imoxoyo Lida tomaravecua. Dioso pejumecovënëtsivi vënëlivaisitanetsi Pedro peponaponaejava Lida tomarata. Nexata Dioso pejumecovënëtsivi itoroba anijanëbeje pejumaitsinexabeje Pedrojavabelia: “Pedro, naxanitsia. Liamëre Jope tomarabelia,” pejainexabeje Pedrojavabelia. Nexata bajaraponëbeje Lida tomarabelia sivaliabeje Pedro. 39 Nexata Pedro narena bajaraponëbeje pepëta. Pedro itsa napata pabota petëpaeva boca, tsitajëtatsi itsajota petëpaeva boca. Nexata pamonajivi pevecuatëpaevanëtsi, Dorcaspijiva pevënuevitsi, Pedro matatoyorotsia itaxutuanuenubenatsi. Bajarapamonae Pedro tsitajëbatsi Dorcaspijiva pejorocaejavanë, penaxatabijavanë, penajumaacabipananë ata, xuanë Dorcaspijiva rajuta bajarapamonaejavabelia pamatacabi abaxë asaë tsaponaponae. 40 Nexata paënëtuatuajëta petëpaeva boca, bajarapaënëtuatuajëvecua Pedro daxita bajarapamonae pitsapaeyaexana. Bajarapamonae itsa pitsapalia, Pedro pematabacabëta nuca pevajëtsinexa Diosojavabelia. Nexata Pedro pevajëtsicujinae Diosojavabelia, napënëyorota petëpaevajavabelia. Pedro jumaitsi petëpaevajavabelia: —Tabita, nonotapunare, jai Pedro. Nexata petëpaevami naëcota. Itsa tanetsi Pedro, bajarapova namatacota. 41 Pedro nexata bajarapova cobevaetabiaya nonotapunaeyaexana. Nexata Pedro junarena daxita Dioso pejumecovënëtsivi, pamonajivi pevecuatëpaevanëtsi ata. Nexata tsitajëta bajarapamonaejavabelia petëpaevami icatsia piasaëjava. 42 Nexata Dioso pesaëta bajarapapinijicuene Pedro pexanaejava, daxita Jope tomarapijivi yapëtane. Nexata jivibitsaëtoxaneto jumecovënëta Jesús Dioso pexënatocuene. 43 Nexata Pedro bajayajebi ponapona Jope tomarata. Simón bacabocotonë peyacueyacuecaeyaexanaenë, pijabota Pedro naponapona.

Hechos 10

1 Cesarea tomarata ponapona Corneliovënënë. Apo judíonë. Bajaraponë Italia nacuaverena pepatsivi vajabitsaëvi pijacapitán. 2 Cornelio pijabopijivi barëjumecovënëtaponapona Dioso. Dioso bitso yaiyataeya Cornelio ponapona. Cornelio palata ayaijava rajutabiaba judíovijavabelia peyavenonaenexa judíovi bepejiobivi. Cornelio vajëtabiaba Diosojavabelia. 3 Itsamatacabi caniviyoepatota, bejamatabëcuene a las tres, Cornelio bemajitsinaebota tane Dioso pijaángel pejonejavarena pijaboyarena. Nexata junataxuabatsi. —¡Cornelio! jaitsi. 4 Cornelio nexata naëcota ángeljavabelia. Bitso cujunava. Nexata Cornelio jumaitsi ángeljavabelia: —¿Detsa xua jitsipame? jai. Nexata ángel jumaitsi: —Nevajëtabiabijava Diosojavabelia, nerajutabiabijava ata penamatavenonaecuene bepejiobivijavabelia, daxita bajaraxua Dioso tsitaxanepanatsi. Dioso nexata apo nacofënëtsi bajaraxua. 5 Itorobare nijajivi Jope tomarabelia pecatojunatsinexa Simón, ponë itsavënë vënërubatsi, Pedro. 6 Bajaraponë Simón naponapona Jope tomarata, itsanë Simón, bacabocotonë peyacueyacuecaeyaexanaenë, pijabota. Bajaraponë Simón pijabo eca manuamene itapata. Nexata Simón, ponë itsavënë vënërubatsi, Pedro, itsa patsiarena, catsipaebiana pacuenia exanaejitsiamë, jai ángel Corneliojavabelia bemajitsinaebota. 7 Bajarapacuenia ángel bemajitsinaebota pejumaitsicujinae Corneliojavabelia, ángel baja pona. Nexata Cornelio junata anijanëbeje pijabota petonacuenebaponaponaenëtsibeje. Pematatsënëa junata caenë vajabitsaënë. Bajaraponë vajabitsaënë Dioso peyaiyataenë. Bajaraponë Cornelio yavenonabiabatsi. 8 Nexata Cornelio copiata tsipaeba bajarapamonaejavabelia daxita pacuenia tsipaebatsi ángel. Bajaraxuacujinae Cornelio itoroba bajarapamonae peponaenexa jane baja Jope tomarabelia, Simón pesivaponaenexa. Nexata baja bajarapamonae naropoba. 9 Meravia pitsijavata, matonejeepatota, bajarapamonae Jope tomara imoxoyotanajetarubena. Bajara pijinia paepatota Pedro pabota naponapona, bajarapabo jumabetsia junaya. Bajarapabo pejumanamatajëpaebo. Pedro junaya bajarapabojumatatsia pevajëtsinexa Diosojavabelia. 10 Pedro bitso piajani. Jamatabënabane picani. Itsiata pexaejava pexanaevi abaxë apo veretsi pexaejava. Nexata Pedro bemajitsinaebota tane. 11 Pedro tane itaboxo penapatsijava. Nexata athëbëvetsica runaica irabetsica ayaipanaxaneto, besábanapanaxaneto. Bajarapapanaxaneto cuatro pamaëtotabeje namataenetsia upicëta. Bajarapacuenia yamaëya copatsica. 12 Bajarapapanaxaneto tuatuajëta nubena daxitacueneviria. Nubena daxitaviria cuatro pataxutabeje pejinavanapaevi. Bobena daxitaviria pecotobëxëta pejinavanapaevi. Nubena daxitaviria pepunaevi. 13 Nexata Pedro jumetane athëbëvetsica pejumaitsijava: “Pedro, nonotapunare. Beyaxuare daxita mapamonaeje nexaenexa,” pejaijava athëbëvetsica, Pedro jumetane. 14 Nexata Pedro jumaitsi: —Jume raja. Caeto ata raja xanë apo xaenë bajarapavirianëxi tanejamatabëcuenebijianaeyaniva. Tsipaji Dioso Moiséspijinëta patanetonajumecopatsilivaisi, paneitaveta bajarapavirianëxi pataxaeyaniva, jai Pedro. 15 Icatsia athëbëvetsica jumaitsi Pedrojavabelia: —Pavirianëxi caitorobatsi nexaenexa, xaema. Pëtsa jumaitsimë: “Apo xaenë raja bajarapavirianëxi tanejamatabëcuenebijianaeyaniva,” jamë pëtsa, jai athëbëvetsica. 16 Acueyabi xuabeje bajarapacuenia athëbëvetsica napëna jumaitsi Pedrojavabelia. Bajaraxuacujinae bajarapapanaxaneto athëbëabetsia baja icatsia yapëcaevaya. 17 Pedro nexata najamatabëxainaeya jamatabëjumaitsi tsecae: —¿Detsa meta pitsijamatabëcuene yabara netsitajëta bajaraxua? jamatabëjai tsecae Pedro. Pedro abaxë itsa najamatabëxaineca bajarapacuenia, Cornelio pijajivi pata. Pabota Pedro naponapona, bajarapabo matatoyorotsia yacaranata ibopanaxanetonë mataropotsia pefaratsijavaxanetota. Nexata bajarapayacaranatsijavaxaneto baupa muxuneneta nubena bajarapamonae. Bajarapamonae namutuarena yanijobanajetarubena jivijavabelia peyapëtaenexa itsajota eca Simón, bacabocotonë peyacueyacuecaeyaexanaenë, pijabo. 18 Nexata bajarapamonae pepatarëcëpaecujinae, baupa pënëvelia ayaijumeta yanijoba. Jumaitsi: —¿Baja tsa mapabota Simón naponaponaje, ponë vënërubatsi itsavënë, Pedro? jai bajarapamonae. 19 Pedro abaxë bojumatatsia athëbëyo najamatabëxainecaya bemajitsinaebota petaejava yabara. Nexata Espíritu Santo jumaitsi Pedrojavabelia: —Taema. Acueyabi ponëbeje casivaparena. 20 Nexata nonotapunare. Runaremeca baja nenaponaenexa bajarapamonae pepëta. Jamatejema saya ajamatabëcuenecovëbia naponaename. Tsipaji raja xanë itorobarenajë bajarapamonae, jai Espíritu Santo Pedrojavabelia. 21 Nexata baja Pedro runareca Cornelio pijajivijavabereca. Pedro jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Ponë pajaitame, xanë rabaja maje. ¿Detsa xuajitsia panesivaparemena? jai Pedro. 22 Nexata Cornelio pijajivi jumaitsi Pedrojavabelia: —Vajabitsaëvi raja pijacapitán Cornelio pejamatabëcuene panajetarubenajë. Bajaraponë pexaniajamatabëcuenenë. Dioso bitso pejumecovënëtsinë. Nexata bajaraponë Diosojavabelia vajëcabiaba. Daxita judíovi yaiyatanetsi. Nexata judíovi jumai tsabiabi bajaraponë yabara: “Pexaniajamatabëcuenenë raja Cornelio,” jai tsabiabi. Dioso raja pijaángel itorobatsi Cornelio pecajunatsinexa. Bajaraxuata paxanë pacasivaponarenatsi Cornelio pijaboyabelia nenaponaenexa. Cornelio cajumetaejitsia palivaisi tsipaebijitsiamë bajaraponëjavabelia, jai Cornelio pijajivi Pedrojavabelia. 23 Nexata Pedro copiapita boyaberena pejonenexa bajarapamonae. Bajarapamonae abaxë namajita bajarapabota. Bajayacunua jane baja Pedro napona bajarapamonae pepëta. Pedro pëyanatatsi itsamonae Jope tomarapijivi, Dioso pejumecovënëtsivi. Itsiata abaxë bajarapamatacabi apo patsilia. Epatua abaxë majitaothopa. 24 Nexata meravia pitsijavata Pedrobana jane baja palia Cesarea tomarabelia. Cornelio nexata pijabota yajavanuca pejunatsivi, pijamonaeviriavi. Yajavanucanua itsamonae, pamonae bitso Cornelio peyapëtaevitsi. Pedro jane baja barëvajënaeevetanucatsi. 25 Pedro itsa patanajetaruca Cornelio pijabopanabota, Cornelio copiapitatsi. Nexata Cornelio pematabacabëta nucajunua Pedro pitabarata. Tsipaji bitso yaiyataeya copiapitsijitsia picani. 26 Nexata Pedro apo jitsipae bajarapacuenia bitso yaiyataeya pecopiapitsijavatsi. Nexata Pedro maxëvaetaba. Nonotapunaeyaexana. Nexata Pedro jumaitsi Corneliojavabelia: —Nonotapunare. Tsipaji saya pacuenia xamë jamatabëcueneitsimë, bajara saya xanë ata jamatabëcueneitsinë, jai Pedro. 27 Nexata Pedro Cornelio barëcuaicuaijai tsanucaponae panabojavarena. Pedro itsa najoneya Cornelio pijaboyalia, tane jivibitsaëtoxaneto Cornelio pijabota penacaetuatsivi. 28 Nexata Pedro jumaitsi Cornelio pijabota penacaetuatsivijavabelia: —Paxamë baja cajena xaniavaetsia payapëtaneme mapacueneje. Paxanë pajudíovinë patajasalinaivimi apo panetocopatsi patayajavajinavanapaenexa apo judíovi. Bijiaya pataeyabiabajë apo judíovi. Apo panetocopatsinua patajonenexa apo judíovi pijaboyalia. Itsiata baitsi jane aeconoxaeta baja Dioso nitaveta tacopatsinexa baja bajarapajamatabëcuene. Nexata Dioso netocopata tayajavaponaponaenexa apo judíovi ata. Netocopatanua tanajonenexa apo judíovi ata pijaboyalia. 29 Bajaraxuata itsa nejunata taponaenexa maberenaje, narenanë bepijia ajamatabëcuenecovëbia. Nexata jamatabëyapëtaniji xua yabara panejunatame, jai Pedro Cornelio pijabota penacaetuatsivijavabelia. 30 Nexata bajarajota Cornelio jumaitsi Pedrojavabelia: —Xanë imata, caniviyoepatota, bejamatabëcuene a las tres, vajëtajë Diosojavabelia. Nexata bajarapaepatota jemata taitabarata netsitanaitajëta ángel. Ajena baja cuatro pamatacabibeje xaina bajarapacuene tataecujinae. Angel penaxatatsijava nivenivena. 31 Nexata ángel nejumaitsi: “Cornelio, Dioso rabaja cajumetane nevajëtsijava. Yapëtane baja nerajutabiabijava bepejiobivijavabelia penamatavenonaecuene. 32 Nexata nijajivi itorobare Jope tomarajavabelia pecatojunatsinexa Simón, ponë vënërubatsi itsavënë, Pedro. Bajaraponë naponapona itsanë Simón, bacabocotonë peyacueyacuecaeyaexanaenë, pijabota. Bajaraponë Simón pijabo eca manuamene itapata. Nexata Simón, ponë itsavënë vënërubatsi, Pedro, itsa patsiarena, catsipaebiana pacuenia exanaejitsiamë,” nejai ángel. 33 Bajaraxuata bepijiayo casivaponaeyaexanatsi. Xamë baja nexata pexaniajamatabëcuenia netopatame. Bajaraxuata nevajënae daxita paxanë panacaetuatajë Dioso pitabarata. Pacaevetatsi patacajumetaenexa daxita palivaisi Dioso caitoroba patanetsipaebinexamë, jai Cornelio Pedrojavabelia. 34 Pedro jane baja taxuxuaba livaisi petsipaebijava. Jumaitsi: —Matapania rajane baja yapëtaniji. Najëpaeya tsaena Dioso nacajitsipa daxitaviriavitsi. 35 Caenacuapijivi canacujitsia, pamonae Dioso yaiyataeyajinavanapa, jumecovënëtsiajinavanapanua pacuenia Dioso itorobatsi, bajarapamonae Dioso jitsipa. 36 Dioso cajena pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, tonajumecopata Israel nacuapijivijavabelia. Nexata bajarapalivaisi tsipaebatsi Israel nacuapijivi pibisiacuene pexanaeneconivecua Jesucristo pejamatabëcueneta pecapanepaenexatsi Dioso. Jesucristo raja daxitajivi pijatuxanenë. 37 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Juanpijinë jivibautisabinëmi jivi livaisi petsipaebanajetarucaecujinae, pebautisabaponaecujinaenua, Jesús cotocaevi tsipaebanajetaruca Galilea nacuajava, Judea nacuajava ata. 38 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Jesús, Nazaret tomarapijinë, Dioso rajuta Espíritu Santo. Nexata Espíritu Santo pejamatabëcueneta Jesús caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa. Nexata Jesús jamatejemayaexanapona daxita pamonae dovathi pejamatabëcueneta avitane. Bajarapacuenia Jesús exanapona tsipaji Dioso yajavaponaponatsi. 39 Paxanë baja cajena pataniji daxita xua Jesús exanapona Judea nacuata, Jerusalén tomarata ata. Itsamonae beyaxuabatsi Jesús. Cobematabiabarutatsi cruzajavabelia. 40 Itsiata baitsi jane Jesús pemëthëtsicujinaetsi, acueyabi matacabita, Dioso icatsia asaëyaexanatsi. Dioso Jesús caëjëpaeyaexanatsi patanetsitanaitajëtabiabinexa paxanëjavaberena. 41 Itsiata Jesús apo tsitanaitajëtsi daxitajivijavabelia. Ëpaxanëjavaberena saya panetsitanaitajëtabiaba. Tajëvelia baja cajena Dioso paneitapeta patataevinexa Jesús petëpaecujinae icatsia itsa asaë. Bajaraxuata Jesús petëpaecujinae icatsia itsa asaë, panetsitanaitajëtabiaba. Nexata panebarënabane. Panebarëmatavëjëaapanua. 42 Nexata Jesús paneitoroba patatsipaebaponaenexa daxitajivijavabelia pexanialivaisi, Jesús pelivaisi. Paneitorobanua patatsipaebaponaenexa Dioso pejamatabëcueneta itsamatacabi Jesús penaneconitsiaexanaejavanexa daxita pijaneconi pexainaevi. Itsamatacabi Jesús naneconitsiaexanaena piasaëvi, petëpaevimi ata. 43 Athëbëvetsica Jesús pepatsivajënaetsica, bajayata jinavanapa Diosojumepaebivimi profetavi. Nexata profetavimi tajëvelia vajunupaebapona Jesús pejamatabëcueneta Dioso pevecuaajibiaexanaejavanexa pibisiacuene pexanaeneconimi, pajiviyo jumecovënëta Jesús pelivaisi, jai Pedro Cornelio pijabota penacaetuatsivijavabelia. 44 Pedro abaxë livaisi petsipaebanucaejavata Corneliobanajavabelia, Espíritu Santo tsijamatabëjunuatsi daxita pamonae jumetaeyena Pedro petsipaebilivaisi. 45 Nexata judíovi Dioso pejumecovënëtsivi, Pedro peyajavapatsivi, itsa tane bajarapacuene, jamatabëcuenenabenajacanubena. Jamatabëcuenenabenajaca tsipaji apo judíovi ata Espíritu Santo tsijamatabëjunuatsi. 46 Nexata Pedro peyajavapatsivi yapëtane Espíritu Santo petsijamatabëjonejavatsi Corneliobana. Tsipaji Corneliobana cuaicuaijai itsaviriajumenëta, apo penatsipaebijumenëmi. Corneliobana jumai tsaponae Diosojavabelia: —Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë, jai tsaponae. 47 Bajaraxuata Pedro jumaitsi peyajavapatsivijavabelia: —Pacuenia vaxaitsi Dioso nacarajuta Espíritu Santo, bajara pijinia pacuenia mapamonae ataje Dioso rajutatsi Espíritu Santo. Bajaraxuata itsajivi ata acuenebi pejumaitsijava bajarapamonae yabara: “Pëtsa mapamonaeje pabautisabame merata,” pejaijava, jai Pedro. 48 Nexata Jesucristo pevënëta Pedro bautisaba Corneliobana. Pedro pebautisabicujinae Corneliobana, asivatsi abaxë Pedro penaponaponaenexa bajarajota caematacabibeje.

Hechos 11

1 Apóstolevi vënëlivaisitane apo judíovi ata Corneliobana pejumecovënëtsijava Jesús pelivaisi. Judea nacuata pejinavanapaevi ata, pamonae jumecovënëta Jesús pelivaisi, vënëlivaisitane apo judíovi ata Corneliobana pejumecovënëtsijava Jesús pelivaisi. 2 Nexata pamatacabi Pedro pata Jerusalén tomarata, judíovi, pamonae jumecovënëta Jesús pelivaisi, jumaitsi Pedrojavabelia: 3 —¿Detsa xuajitsia Cesarea tomarata naponaponame apo judíovi pijabota? ¿Detsa xuajitsia nanabaneme apo judíovita? jai judíovi Pedrojavabelia. 4 Nexata Pedro tsipaeba judíovijavabelia pacuenia taxuxuaba bajarapacuene yabara. Pedro jumaitsi judíovijavabelia: 5 —Pamatacabi naponaponajë Jope tomarata Simón, bacabocotonë peyacueyacuecaeyaexanaenë, pijabota, vajëtajë Diosojavabelia. Nexata Diosojavabelia tavajëtsijavata bemajitsinaebota taniji athëbëvetsica perunaejavatsica ayaipanaxaneto, besábanapanaxaneto. Bajarapapanaxaneto cuatro pamaëtotabeje namataenetsia upicëta. Nexata bajarapapanaxaneto xanëjavabetsica yamaëya copatsica. 6 Itsa naitaxutobabatsia naëcotajë xaniavaetsia tataenexa xua yajavanajetaruca bajarapapanaxaneto tuatuajëta, nexata taniji cuatro pataxutabeje pejinavanapaevi. Taniji unupijivinua, pianaepanaevi. Taniji pecotobëxëta pejinavanapaevinua. Taniji pepunaevinua. 7 Nexata jumetaniji athëbëvetsica tanejumaitsijava: “Pedro, nonotapunare. Beyaxuare daxita mapamonaeje nexaenexa,” nejai. 8 Nexata jumaitsinë: “Jume raja. Caeto ata raja xanë apo xaenë bajarapavirianëxi tanejamatabëcuenebijianaeyaniva. Tsipaji Dioso Moiséspijinëta patanetonajumecopatsilivaisi, paneitaveta bajarapavirianëxi pataxaeyaniva,” janë. 9 Nexata athëbëvetsica icatsia nejumaitsi: “Pavirianëxi caitorobatsi nexaenexa, xaema. Pëtsa jumaitsimë: ‘Apo xaenë raja bajarapavirianëxi tanejamatabëcuenebijianaeyaniva,’ jamë pëtsa,” nejai athëbëvetsica. 10 Acueyabi xuabeje bajarapacuenia athëbëvetsica napëna nejumaitsi. Bajaraxuacujinae bajarapapanaxaneto daxita bajarapamonae athëbëabetsia baja icatsia yapëcaevaya. 11 Bajarapaepatota jane baja acueyabi ponëbeje nesivapata pabota naponaponajë. Bajarapamonae itorobatsi Cesarea tomaraverena. 12 Nexata Espíritu Santo nitoroba bajarapamonae pepëta ajamatabëcuenecovëbia tanaponaenexa Cesarea tomarabelia. Mapamonaeje vajamonae, seis ponëbeje Dioso pejumecovënëtsivi, nepëyanata Cesarea tomarabelia. Nexata panajoneyajë Cornelio, vajabitsaëvi pijacapitán, pijaboyalia. 13 Nexata Cornelio panetsipaeba pijabota petsitanaitajëtsijavatsi ángel. Angel pina jumaitsi Corneliojavabelia: “Itorobare nijajivi Jope tomarabelia pecatojunatsinexa Simón, ponë vënërubatsi itsavënë, Pedro. 14 Bajaraponë itsa patsiarena, catsipaebiana pacuenia exanaejitsiamë Dioso pecavecuaajibiaexanaenexa daxita pibisiacuene nexanaeneconimi, daxita nijabopijivi yajava,” jai pina ángel Corneliojavabelia. 15 Nexata jane baja itsa taxuxuabajë livaisi tatsipaebijava Corneliobanajavabelia, Espíritu Santo tsijamatabëpatsicatsi Corneliobana. Pacuenia vaxaitsi copiaya nacatsijamatabëpatsica Espíritu Santo, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae ata tsijamatabëpatsicatsi Espíritu Santo. 16 Nexata najamatabënapitajë Jesús patanejumaitsijava mapacueniaje: “Juanpijinë raja jivi bautisabanajetaruca ëmerata. Itsiata baitsi jane caematacabibejecujinae paxamë Dioso pacatsijamatabëjoneyaexanaena Espíritu Santo,” patanejaijava Jesús, najamatabënapitajë. 17 Xaniajai baja cajena. Dioso rajutapona Espíritu Santo apo judíovi ata pacuenia vaxaitsi nacarajuta Espíritu Santo vajajumecovënëtsixae vajatuxanenë Jesucristo. Nexata acuenebi tacaranatsijava Dioso perajutsijava Espíritu Santo apo judíovi ata, jai Pedro judíovijavabelia, Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivijavabelia. 18 Nexata judíovi itsa jumetane bajarapacuenia Pedro pejumaitsijava, moya baja. Nexata judíovi jamatabëcuenebarëya Diosojavabelia. Nexata Dioso yabara jumaitsi: —Xaniajai rabaja. Dioso bajarapacuenia exana apo judíovi ata matacabi apo pevereverecaejava pexainaenexa, itsa copaba pibisiacuene pexanabiabijava penajamatabëcuenepënëyorotsinexa Diosojavabelia, jai judíovi. 19 Pamatacabi Estebanpijinë beyaxuabatsi, Dioso pejumecovënëtavanapaevi Jerusalén tomarata rëcëpeca daxitanacuanëjava. Bajarapacuenia rëcëpeca tsipaji bitso bejiobiaexanaponatsi. Jesús pelivaisi pejumecovënëtsixae, itoyatsi. Itsamonae tajëbelia rëcëpeca Fenicia tomarabelia. Itsamonae rëcëpeca Chipre tunaetota peecaetomarabelia. Itsamonae rëcëpeca Antioquía tomarajavabelia. Nexata bajarapamonae Jesús pelivaisi tsipaebapona bajarapatomaranëjava ëjudíovijavabelia. Itsaviriavijavabelia apo tsipaebaponae. 20 Itsamonae Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi, Chipre tunaetota peecaetomarapijivi, Cirene tomarapijivi ata, pona Antioquía tomarabelia. Bajarapamonae pijinia Antioquía tomarata apo judíovijavabelia tsipaebapona pexanialivaisi, Jesús pelivaisi. 21 Pamonae apo judíovijavabelia tsipaeba Jesús pelivaisi, Dioso yavenonatsi. Nexata apo judíovi ayaibitsaëtoxaneto jumecovënëta Jesús pelivaisi. Najamatabëcuenepënëyorota Diosojavabelia pibisiacuene pexanabiabijavavecua. 22 Jerusalén tomarata pejinavanapaevi, Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi, vënëlivaisitane apo judíovi ata Antioquía tomarapijivi Jesús pelivaisi pejumecovënëtsijava. Nexata bajarapamonae Bernabé itorobaliatsi Antioquía tomarabelia petaenexa apo judíovi ata Jesús pelivaisi pejumecovënëtsijava. 23 Nexata Bernabé itsa pata Antioquía tomarabelia, tane apo judíovi ata Dioso peyavenonaejavatsi. Nexata Bernabé sivajamatabëcuenebarëya apo judíovi ata. Nexata Bernabé muxujioba apo judíovi ata daxita bajarapamonae pejamatabëëthëtovetsina ajamatabëcuenesaëya peyajavajinavanapaenexa Dioso. 24 Bernabé bitso pexaniajamatabëcuenenë. Jamatabëcuenevënëca Espíritu Santo. Nexata exanabiaba Espíritu Santo pitorobicueniatsi. Dioso bitso pejumecovënëtsinë Bernabé. Bajaraxuata nexata jivibitsaëtoxaneto jumecovënëta Dioso. 25 Bajaraxuacujinae Bernabé baja pona Tarso tomarabelia pejaitsinexa Saulo. Nexata baja Bernabé itsa caxitajaraba Saulo, barërena Saulo Antioquía tomaraberena. 26 Nexata Antioquía tomarata caevai naponaponabeje Dioso pejumecovënëtsivijavata. Jivi ayaibitsaëtoxaneto livaisi tsipaebabiababeje. Antioquía tomarata daxita pamonae Jesús pelivaisi jumecovënëtavanapa, bajarapamonae pijatomarapijivi pepo copiaya jane baja vënërubatsi Cristianovi. 27 Pamatacabi abaxë Bernabébeje Saulobeje ponaponabeje Antioquía tomarata, Diosojumepaebivi profetavi, Jerusalén tomaraverena penaropobivi, pata Antioquía tomarata. 28 Bajarapaprofetaviyajuvënënë pevënë Agabo. Nexata Agabo nonotapuna Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata. Nexata Agabo tajëvelia vajunupaeba ayaijaniboxaneto pecopiapatsijavanexa tajëvelia Espíritu Santo peyapëtaeyaexanaexaetsi. Agabo jumaitsi mapacueniaje: —Ayaijaniboxaneto raja copiapatsiana daxitanacuanëjava, jai tajëvelia Agabo. Bajarapajaniboxaneto bexëa copiapata Agabo pejumaitsicuenia pamatacabi nacuaevetsinë Claudio evetaponapona Romanonacua. 29 Bajaraxuata cajena janibovajënaeya, Antioquía tomarapijivi daxita Dioso pejumecovënëtsivi najamatabëcuenejëpa peyavenonaenexa Judea nacuapijivi Dioso pejumecovënëtsivi. Nexata Antioquía tomarapijivi, caenë canacujitsia, najamatabëcuenevereta Judea nacuapijivijavabelia perajutsinexa palata pacuenia cuenecaëjëpatsi. 30 Nexata baja Antioquía tomarapijivi itsa tocaetuatsivereta, bajarapamonae itorobatsibeje Bernabébeje Saulobeje petocaponaenexabeje bajarapapalata Judea nacuapijivijavabelia, Dioso pejumecovënëtsivi pijaancianovijavabelia. Nexata ancianovi petsicobetsanaenexa bepejiobivijavabelia.

Hechos 12

1 Nacuaevetsinë Herodes bejiobiaexanapona Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi. 2 Herodes pijajivi itoroba espadata pebeyaxuabinexatsi Santiago, Juan pematapijinëmi. 3 Herodes itsa tane judíovi petsitaxanepanaejavatsi Santiago pebeyaxuabijavatsi, nexata icatsia Herodes itoroba pijajivi Pedro pevaetabinexatsi. Bajarapacuenia Herodes exana fiestamatacabi, pafiestamatacabi judíovi baxane levadurata matajërëabinejeva pexanaepan. 4 Pedro pevaetabicujinaetsi, penaneconitsivi pejebabiabibota etatsi. Bajarapabota cuatro pabitsaëtobeje vajabitsaëvi Pedro nacobenaevetabiabatsi. Itsabitsaëto itsa pitsapa, juya itsabitsaëto evetabiabatsi. Caebitsaëtota jinavanapa vajabitsaëvi cuatro ponëbeje tsaponae. Nexata picani Herodes najamatabëxaina Pedro penutsinexatsi daxita judíovi pitabarata pascuavënëfiesta pevereverecaecujinae. 5 Nexata Pedro eca penaneconitsivi pejebabiabibota. Vajabitsaë xaniavaetsia Pedro yabaupaevetabiabatsi bajarapabovecua Pedro pepitsapaeyaniva. Itsiata baitsi jane daxita Dioso pejumecovënëtsivi, asaëyata Diosojavabelia tovajëtaponatsi Pedro. 6 Pamatacabi picani Herodes Pedro nutsijitsiatsi daxita judíovi pitabarata, bajarapamatacabivajënaeya pameravi, penaneconitsivi pejebabiabibo ënëtuatuajëta Pedro majitanuca anijanëbeje vajabitsaënëbeje, pevetsinëtsibeje, petuatuajëta. Vajabitsaënëbeje Pedro yamaëcabocatsibeje anijacadenamaëtotabeje. Itsanëbeje pijinia yabaupaevetatsi. 7 Jemata Dioso pijaángel naitajëta Pedrojavata. Nexata penaneconitsivi pejebabiabibo ënëtuatuajëta naitayota. Pedro pemajitanucaenë ángel yenejayatabatsi Pedro penaëcotsinexa. Angel jumaitsi Pedrojavabelia: —Naxanitsiayo nonotapunare, jai ángel. Nexata Pedro pecobecëtsicadenamaëtotsibeje vecobejoparecatsi baja. 8 Nexata icatsia ángel jumaitsi Pedrojavabelia: —Nijacorrea xaniavaetsia naepacatarërëre. Nataxuxatare baja nijazapato, jai ángel. Pedro nexata xaniavaetsia naepacatarërëtaxuaba pijacorrea. Nataxuxatataxuaba pijazapato. Nexata icatsia ángel jumaitsi: —Naxatare nijacamisajumavelia nenaxatatabiabijava. Nepënaponare, jai ángel Pedrojavabelia. 9 Pedro nexata napona ángel pepëta. Itsiata Pedro xaniavaetsia apo najamatabëcueneyapëtae. Nexata Pedro xaniavaetsia apo yapëtae pepacuene ángel pebarëponaejavatsi. Nexata saya Pedro jamatabëjumaitsi: —Amajitsinaenë meta, jamatabëjai. 10 Itsiata baitsi jane xenetsiabeje penamataxainae ënëtuatuajëtareca peyabaupaevetecaevajabitsaënëtsi. Icatsia xenetabeje pecotocaevi ënëtuatuajëtatsina peyabaupaevetecaevajabitsaënëtsi. Bajaraxuacujinae pepitsapaenexabeje callejavabelia, nucojopabeje pepo baupaxanetojavata jane baja. Bajarapabaupaxaneto hierrobaupaxaneto. Nexata bajarapabaupaxaneto tonabaupatatsibeje pijacuata. Pitsatabaliabeje jane baja callejavabelia. Nexata callejavareca penajetarucaejavatabeje, ángel jemata ajibi tsojopae. 11 Pedro jane baja xaniavaetsia najamatabëcueneyapëtane. Nexata Pedro jamatabëjumaitsi: —Baja rajane matapania aeconoxae xaniavaetsia najamatabëcueneyapëtaniji. Dioso tsaena itorobica pijaángel tanecapanepaenexa Herodes pecobevecua. Nexata baja judíovi apo netae tsane Herodes pijajivi tanebeyaxuabijava, jamatabëjai Pedro. 12 Pedro najamatabëxaina pacuenia exanaejitsia. Nexata lia María pijaboyabelia. Bajarapova María, Juan pena, ponë vënërubatsi itsavënë, Marcos. María pijabota ayaibitsaëtoxaneto Dioso pejumecovënëtsivi nacaetuata Diosojavabelia petovajëcaenexatsi Pedro. 13 María pijabo matatoyorotsia yacaranata ibopanaxanetonë mataropotsia pefaratsijavaxanetota. Nexata bajarapayacaranatsijavaxaneto baupa, Pedro docodocota petobaupatsinexatsi. Nexata bajarapabota penacuenebivayo, Rode, pitsaparena petaenexa ponë baupa docodocotanunuca. 14 Nexata Rode itsa jumeyapëtane Pedrocuene, nexata abaxë apo tobaupatsi. Rode cujinaelia boyabelia pejamatabëcuenebarëyatsajonexae. Nexata Rode tsipaeba María pijabota penacaetuatsivijavabelia. Jumaitsi: —¡Pedro rajane baja nucalia baupa pënëverena! jai Rode. 15 Nexata bajarapamonae jumaitsi: —¡Camatajemaba raja saya! jai. Itsiata icatsia Rode jumaitsi: —¡Xaniajanë raja pepacuene! Pedro raja nucalia baupa pënëverena, jai Rode. Bajarapamonae nexata jumaitsi: —Apo Pedro raeta. Pevetsiángeltsi raeta, jai bajarapamonae. 16 Nexata bajarapamonae pecuaicuaijaijavata, Pedro tsiteca baupa docodocotanunuca. Nexata jane baja bajarapamonae tobaupata Pedro pejonenexarena. Bajarapamonae itsa tanetsi Pedro, bajarapamonae jamatabëcuenenajunaviaca. 17 Nexata Pedro nacobeyota bajarapamonae pemoyanexa. Pedro tsipaeba pacuenia Dioso pejamatabëcueneta capanepatsi penaneconitsivi pejebabiabibovecua. Pedro jumaitsi: —Patsipaebianame mapalivaisije Santiagojavabelia. Patsipaebianame itsamonaejavabelia ata, Dioso pejumecovënëtsivijavabelia, jai Pedro. Bajaraxuacujinae Pedro pitsapalia. Itsajavabelia icatsia pona. 18 Itsa baja matacabi tsina, vajabitsaëvi, pamonae Pedro evetabiabatsi pananeconitsivi pejebabiabibota, bitso jamatabëcuenebëjai. Tsipaji bajarapamonae apo yapëtae itsabelia Pedro pona. 19 Nexata Herodes itoroba bajarapamonae pejaitsinexatsi Pedro. Itsiata bajarapamonae Pedro apo caxitajarabitsi. Nexata picani Herodes xaniavaetsia yanijoba pamonae Pedro evetabiabatsi penaneconitsivi pejebabiabibota. Nexata baja bajarapamonae Pedro pevecuapanepaexae, Herodes anaepana. Nexata Herodes itsamonae vajabitsaëvi itoroba bajarapamonae pebeyejebinexatsi Pedro bajarapamonae pevecuapanepaexae. Nexata baja beyejebatsi. Bajaraxuacujinae nacuaevetsinë Herodes Judea nacuavecua pona. Pona Cesarea tomarabelia peponaponaenexa Cesarea tomarata. 20 Nacuaevetsinë Herodes itsa ponapona Cesarea tomarata, baraanaepana bitso Tiro tomarapijivijavabelia, Sidón tomarapijivijavabelia ata. Nexata Herodes pebaraanaepanaexae, bajara patomarabejepijivijavabelia copatsiaexana pexaejava petocaponabiabijava bajara patomarabejepijivijavabelia. Nexata bajarapatomarabejepijivi sivanajamatabëcueneyanaba xaniavaetsia pebarëcuaicuaijainexa nacuaevetsinë Herodesjavabelia. Tsipaji bajarapatomarabejepijivi jitsipa icatsia pexaejava petocapatabiabinexatsi pijatomarabejejavaberena Herodes pevetsinacuajavaverena. Nacuaevetsinë Herodes pijabo petoevetsinëtsi pevënë Blasto. Nexata Tiro tomarapijivibeje Sidón tomarapijivibeje copiaya cuaicuaijai Blastojavabelia Blasto pexaniajamatabëcuene petoxainaenexa petocuaicuaijainexa Herodesjavabelia. Nexata Blasto jejai. Tocuaicuaijai Herodesjavabelia Herodes icatsia pebarajamatabëxanepanaenexa bajara patomarabejepijivijavabelia. 21 Nexata Herodes tocaëjëta pamatacabi patsijitsia bajarapatomarabejepijivi Herodes pijaboyabelia. Nexata pamatacabi Herodes tocaëjëta bajarapamonae pepatsinexa, Herodes naitabëtsia naxatata nacuaevetsinë penaxatatsicuenia. Nexata jane baja bajarapatomarabejepijivi pata pebarëcuaicuaijainexa Herodes. Nexata daxita bajarapamonae pitabarata nacuaevetsinë peecaejavata, Herodes eca. Nexata Herodes xaniavaetsia barëcuaicuaijai bajara patomarabejepijivijavabelia. 22 Nexata bajarapatomarabejepijivi Herodes yabara pinijijumeta yamaxëitojorobiaya jumai tsaponae pebarajamatabëxanepanaenexatsi: —¡Maponëje nacabarëcuaicuaijaije, apo jivitonë! ¡Diosonë tsaena! jai tsaponae bajarapatomarabejepijivi Herodes yabara. 23 Bajarapacuenia pejumaitsijava bajarapatomarabejepijivi Herodes apo pejumeitavetsixae, Dioso pijaángel naneconitsiaexanatsi Herodes. Avitaniayaexanatsi. Herodes nexata oro ënëverenetsi. Herodes nexata oro pënëverenijavatsi yatëpa. 24 Nexata Dioso pejumecovënëtsivi, daxitanacuanëjava tsipaebapona Dioso pitorobilivaisi. Nexata Dioso pitorobilivaisi pejumecovënëtsivi ayaibitsaëtoxaneto tsaponae. 25 Itsa baja Bernabébeje Saulobeje palata petocaponaevijavabelia livaisi petsipaebijavabeje najumeveretabeje, naviatabeje baja Jerusalén tomaraverena. Navialiabeje baja Antioquía tomarabelia. Barëliabeje Juan, ponë vënërubatsi itsavënë, Marcos.

Hechos 13

1 Antioquía tomarata Dioso pejumecovënëtsivijavata, jinavanapa mapamatabëxëyoje. Itsanë Bernabé. Itsanë Simón, ponë vënërubatsi itsavënë, Negro. Itsanë Lucio. Bajaraponë Cirene tomarapijinë. Itsanë Saulo. Itsanë Manaén. Bajarapamonae cajena profetavi, Dioso pejumecovënëtsivijavabelia livaisi petsipaebabiabivinua. Herodes Galileanacua pevetsinë. Herodesbeje Manaénbeje penajuavitsabinëbeje. 2 Itsamatacabi daxita bajarapaprofetavi, Dioso pejumecovënëtsivi yajava, culto pexanaevajënaeya, pexaejava apo xae japasa Diosojavabelia pevajëcaenexa. Nexata bajarajota Espíritu Santo jumaitsi daxita bajarapamonaejavabelia: —Panetotsare saicaya Bernabébeje Saulobeje. Xua yabara junatajëbeje, bajaraxua jane baja tanetonacuenebinexabeje, jai Espíritu Santo. 3 Nexata jane baja daxita bajarapamonae japasa vajëca Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae Bernabébeje Saulobeje bajarapamonae tsimatanacobebuatatsibeje. Tovajëtatsibeje Diosojavabelia. Nexata jane baja copatatsibeje peponaenexabeje jivi daxitanacuanëjava petsipaebaponaenexabeje Dioso pitorobilivaisi. 4 Bernabébeje Saulobeje Espíritu Santo pejamatabëcueneta itorobatsibeje. Nexata baja ponabeje Seleucia tomarabelia. Nexata Seleucia tomarata naropotabeje. Naponabeje velapanata peponaebarcota. Nanicababeje Chipre tunaetoxanetojavabelia. 5 Nexata napaliabeje Salamina tomarata. Bajarapatomarata tsipaebaponabeje Dioso pitorobilivaisi judíovi penacaetuatabiabibonëjava. Juan napona Bernabébeje Saulobeje pepëta peyavenonabiabinexa. 6 Nexata bajarapamonae Chipre tunaetoxaneto matatuverelia. Nexata pata Pafos tomarata. Bajarapatomarata bajarapamonae caxitajaraba judíonë, Barjesúsvënënë. Bajaraponë jivi pejorobinë. Bajaraponë jivi yamaxëitojorobiaya jumai tsabiabi: “Xanë raja tsipaebabiabajë Dioso taneitorobicuenia,” jai tsabiabi. 7 Nexata Barjesúsbeje najuaponaponabiababeje Sergio Paulobeje. Sergio Paulo Chipre tunaetoxaneto pevetsinë. Sergio Paulo cajena bitso bepijia peyapëtaenë palivaisi tsipaebatsi. Nexata Sergio Paulo pijajivi itoroba petojunatsinexatsi Bernabébeje Saulobeje. Tsipaji Sergio Paulo bitso jamatabëjumetane Dioso pitorobilivaisi. 8 Itsiata baitsi jane Barjesús, jivi pejorobinë, ponë vënërubatsi itsavënë, Elimas, najamatabëcuene epatajërërëcaeyaexana Sergio Paulo Bernabébeje Saulobeje petsipaebaponaelivaisibeje yabara. Bajarapacuenia Barjesús najamatabëcuene epatajërërëcaeyaexana Sergio Paulo pejumecovënëtsiyaniva Dioso pitorobilivaisi. 9 Nexata Saulo, ponë vënërubatsi itsavënë, Pablo, tsijamatabëvënëcatsi Espíritu Santo. Nexata Pablo naëcota asaëyata Barjesúsjavabelia. 10 Pablo jumaitsi Barjesúsjavabelia: —¡Xamë jivi neyamaxëitojorobinë, pibisiacuene nexanaenë, dovathi pijajivitonëmë, pexaniajamatabëcuene pexanaejava nitoyanë! Apo jamatabëcopatsimë nenajumetsënëtsijava pejumecovënëtsiyaniva pamonae picani jamatabëjumecovënëta Dioso pijapexaniajailivaisi. 11 Dioso raja aeconoxae cananeconitsiaexanaena. Nexata apo natsivajënaetaemë tsane. Matapania anijajuametonë panepaena, icatsia natsivajënaetaename, jai Pablo Barjesúsjavabelia. Nexata bajarajota Barjesús itaxutomeravibajunuatsi. Bitso itaxutoaitaquiri. Nexata saya Barjesús nacobenajayabaruta itsanë pecobevaetabinexatsi pecomacaponaenexatsi pijaboyabelia. 12 Sergio Paulo itsa tane bajarapacuene, nexata jumecovënëta Jesús pelivaisi. Sergio Paulo bitso jamatabëcuenenajunaviaca itsa jumetane Jesús pelivaisi Bernabébeje Pablobeje petsipaebijavatabeje. 13 Pablobana Chipre tunaetota Jesús pelivaisi petsipaebavanapaecujinae, Pafos tomarata nanaropoba velapanata peponaebarcoxanetota. Nicaba Panfilia nacuayabelia. Nexata Panfilia nacuatalia pata Perge tomarata. Juan baja Perge tomarata itsajamatabëcuene najamatabëxaina. Nexata baja naviateca Jerusalén tomarabelia. 14 Nexata Pablobeje Bernabébeje icatsia nanaropotabeje Perge tomarata. Nexata icatsia patabeje Antioquía tomarabelia, Pisidia nacuata peecaetomarabelia. Judíovi penacueraevetsimatacabita Pablobeje Bernabébeje najunuabeje judíovi penacaetuatabiabibota. Bajarajota naecabeje. 15 Nexata daxita bajarapabota pejonevi, namuxunaeveta Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Namuxunaevetanua Diosojumepaebivimi profetavi bajayata peyaquinaelivaisi ata. Bajaraxuacujinae judíovi penacaetuatabiabibo pevetsivi, pijajivitonë itoroba. Nexata bajaraponë jumaitsi Pablobeje Bernabébejejavabelia: —Tajabananëbeje, itsa payapëtanemebeje itsalivaisiyo panetsipaebinexabeje, aeconoxae patsipaebianamebeje jivi piajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia, jai bajaraponë Pablobeje Bernabébejejavabelia. 16 Nexata jane baja Pablo nonotapuna. Nacobeyota jivi pemoyanexa. Pablo nexata jumaitsi: —Tajamonae judíovi, panenamuxunaevere. Tajamonae, paxamë ata apo pajudíovimë, Dioso panejitsipaevi, abaxë panenamuxunaevere pacuenia jumaitsinëjitsia. 17 PaDioso aeconoxae judíovitsi vajaDioso, bajarapaDioso bajayata baja cajena itapetatsi vajasalinaivimi pijajivinexa. Nexata Dioso pejamatabëcueneta vajasalinaivimi pexi ayaibitsaëtoxaneto xainapona. Nexata vajasalinaivimi ayaibitsaëtoxaneto tsaponae pamatacabi jinavanapa Egipto nacuata. Nexata Dioso pesaëta vajasalinaivimi matacaponatsi Egipto nacuaverena. 18 Vajasalinaivimi Dioso pejitsipaecuenia apo exanabiabi ata, itsiata Dioso cuarenta pavaibeje xaniavaetsia evetatsi petusato nacuata. 19 Dioso cajena verebiaba siete panacuabejepijivi, Canaánvënë nacuata pejinavanapaevimi. Nexata baja Dioso vajasalinaivimi totsatatsi bajarapanacuanëjava juya pejinavanapaenexa. 20 Bajaraxuacujinae Dioso itoroba vajasalinaiviyajuvënënëvi juezmonae penaexanaponaenexa, vajasalinaivimi pevetsivinexatsi. Juezmonae nexata penaexanaponaevi, vajasalinaivimi evetavanapatsi cuatrocientos cincuenta pavaibeje. Matapania profeta Samuelpijinë evetatsi vajasalinaivimi, copata baja juezmonae pevetsijavatsi. Tsipaji baja profeta Samuelpijinë pecotocaevijueznë. 21 Nexata vajasalinaivimi jumaitsi profeta Samuelpijinëjavabelia: “Pajitsipajë nitorobijava vajayajuvënënë penaexanaenexa vajanacayanacuaevetsinënexa,” jai. Nexata profeta Samuelpijinë Dioso pejamatabëcueneta itoroba Saúlpijinë vajasalinaivimi cuarenta pavaibeje peyanacuaevetaponaponaenexatsi. Bajaraponëmi Saúlpijinë, Cispijinë pexënato, vajasalinainëmi Benjamínpijinë pemomoxiyajunënënë. 22 Bajaraxuacujinae Saúlpijinë Dioso copatsiaexanatsi pecopatsinexa baja vajasalinaivimi peyanacuaevetsijavatsi. Nexata juya Dioso itoroba Davidpijinë vajasalinaivimi peyanacuaevetsinexatsi. Dioso jumaitsi Davidpijinë yabara mapacueniaje: “Isaí pexënato, David, jamatabëcueneyapëtaniji. Bajarapitsinë jitsipajë. Bajaraponë David daxita pacuenia jitsipajë, netoexanaena,” jai Dioso Davidpijinë yabara. 23 Davidpijinë raja pemomoyota naexana Jesús. Dioso cajena itorobica Jesús Israel nacuapijivitsi vajanacacapanepaenexa pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi vajasalinaivimijavabelia. 24 Jesús petaxuxuabivajënaeya jivi livaisi petsipaebaponaejava, copiaya Juanpijinë jivibautisabinëmi tsipaebanajetaruca daxita Israel nacuapijivijava. Jumai tsanajetarucae Juanpijinë: “Pacopabare baja daxita pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae pacabautisabianatsi,” jai tsanajetarucae Juanpijinë. 25 Juanpijinë abaxë itsa apo beyaxuabitsi, jumai tsaponae jivijavabelia: “Ponë pacopiaevetavanapame, xanë raja apo bajaraponënë. Xanëcujinae rajane bajaraponë najetarucaena. Xanë raja saya beveliajamatabëcuenenënë bajaraponëvecua. Nexata bajaraponë bepijajivitonënëcuenia ata tataxujonotsinexa pijazapato, vecuaauranë,” jai tsaponae Juanpijinë Jesús yabara, jai Pablo judíovijavabelia judíovi penacaetuatabiabibota. 26 Icatsia Pablo jumaitsi judíovijavabelia judíovi penacaetuatabiabibota: —Tajamonae Abrahampijinë papemomoximë, Dioso paneyaiyataevi. Dioso raja nacatoitoroba mapalivaisije vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia. 27 Itsiata Jerusalén tomarapijivi apo yapëtae Jesús pecapanepaejavanexatsi. Jerusaléntomara pevetsivi ata apo yapëtae Jesús pecapanepaejavanexatsi. Bajarapamonae apo jumeyapëtaenua pacuenia jumaitsi Jesús yabara bajayata profetavi peyaquinaebaxutota. Penacueraevetsimatacabianë canacujitsia lebabiabi ata bajarapabaxuto judíovi penacaetuatabiabibota, itsiata bajarapamonae apo jumeyapëtae. Bajarapamonae itsa neconita Jesús pebeyaxuabinexatsi, nexata judíovi exana pacuenia baja cajena Diosojumepaebivi profetavi tajëvelia vajunupaeba Jesús pexanaejavanexatsi. 28 Judíovi apo caxitajarabi ata Jesús itsacueneneconi pexainaejava, itsiata bajarapamonae vajëta nacuaevetsinë Pilatojavabelia Jesús pebeyaxuabinexatsi. 29 Nexata jane baja Jesús itsa beyaxuabatsi, copiapata jane baja daxita pacuenia Jesús yabara tajëvelia jumaitsi Dioso pejumelivaisibaxutota. Bajaraxuacujinae Jesús petëpaenë pitsicatsi cruzajavavetsica. Bajaraxuacujinae mëthëtatsi. 30 Itsiata baitsi jane Dioso icatsia asaëyaexanatsi Jesús petëpaecujinae. 31 Jesús petëpaecujinae Dioso icatsia itsa asaëyaexanatsi, bajayajebi anijatonë tsitanaitajëtabiaba pijajivijavabelia, pamonae yanatatsi pamatacabi Jesús pona Galilea nacuajavaverena Jerusalén tomaraberena. Bajarapamonae nexata maparucaeje tsipaebapona jivijavabelia Jesús pelivaisi, jai Pablo bajarapamonaejavabelia judíovi penacaetuatabiabibota. 32 Icatsia Pablo jumaitsi bajarapamonaejavabelia judíovi penacaetuatabiabibota: —Nexata pacatsipaebianatsi pexanialivaisi. Dioso cajena vajasalinaivimijavabelia tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi pacuenia Dioso toexanaejitsia vajasalinaivijavabelia. 33 Vaxaitsi rabaja cajena bajarapamonaemi pemomoxitsi. Nexata pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi vajasalinaivimijavabelia, nacatocopiapata jane baja. Tsipaji baja Jesús Dioso icatsia asaëyaexanatsi petëpaecujinae pacuenia baja cajena jumaitsi Salmosbaxutota. Dioso pejumaitsijava Jesúsjavabelia, Salmosbaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Ajena raja, pamatacabi, canutatsi daxitajivi pitabarata pecayapëtaenexa xanë taxënatocuenemë,” jai cajena Salmosbaxutota Dioso pejumaitsijava Jesúsjavabelia. 34 Dioso baja asaëyaexanatsi Jesús petëpaejavavecua. Jesús baja nexata icatsia apo tëpae tsane itsamatacabijavabelia ata. Bajarapacuene yabara baja cajena vaxaitsi yapëtanetsi. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Caexanaenatsi pacuenia baja cajena najumecapanepaeya jumaitsinë Davidpijinëjavabelia,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota bajayata Dioso pejumaitsijava Jesúsjavabelia. 35 Bajaraxua yabara Jesús pejumaitsijava Diosojavabelia Salmosbaxutota icatsia jumaitsi mapacueniaje: “Nexënatonë apo necopatsimë tsane taperabëtsabanaejavabelia,” jai Salmosbaxutota. 36 Davidpijinë abaxë itsa asaë tsaponaponae, jumecovënëtsiaponapona pacuenia Dioso itorobatsi. Bajaraxuacujinae Davidpijinë tëpa baja. Nexata Davidpijinë mëthëtatsi pamojivimi pemëthëanë muxuneneta. Nexata Davidpijinë mëthëabelia perabëtsabana baja. 37 Itsiata baitsi jane Jesús, ponë Dioso icatsia asaëyaexanatsi, petëpaecujinae bajaraponë apo perabëtsabanae cajena mëthëabelia. 38 Tajamonae, bepayapëtaneme ponë yabara pacatsipaebatsi. Jesús raja pejamatabëcueneta Dioso baja pacavecuaajibiaexana pibisiacuene paneexanaeneconimi. 39 Pajivi Jesús jumecovënëtsiana, bajarapajivi daxita pibisiacuene pexanaeneconi Dioso vecuaajibiaexanaenatsi Jesús pejamatabëcueneta. Pajivi apo jumecovënëtsicapanepae ata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, jamatabëjumaitsi: “Xanë baja jumecovënëtajë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata pibisiacuene taexanaeneconi Dioso nevecuaajibiaexanaena,” jamatabëjai, itsiata bajarapajivi pibisiacuene pexanaeneconi Dioso apo vecuaajibiaexanaetsi tsane. Tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itsajivi ata apo jumecovënëtsicapanepae. 40 Xania baja tsane. Xaniavaetsia pajinavanapaename papecatocopiapatsiyaniva pacuenia Diosojumepaebivi profetavi peyaquinaebaxutota tajëvelia jumaitsi. Tsipaji raja profetavi peyaquinaebaxutota, tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: 41 Panecapocaponaevi, ¡xania baja pataename! Panajunaviacaename raja. Tsipaji raja panevecuanaxuabianame. Panejinavanapaeepatota xanë, Diosonë, exanaenajë ayaicuene taexanaejavanë. Nexata taexanaejavanë pelivaisi, itsamonae xaniavaetsia pacatsipaebi ata tsane, itsiata apo pajumecovënëtsimë tsane, jai Diosojumepaebivi profetavi peyaquinaebaxutota Dioso penaneconitsiaexanaejavanexa yabara pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, jai Pablo bajarapamonaejavabelia judíovi penacaetuatabiabibota. 42 Pablobeje baja Bernabébeje pitsapaejitsiabeje judíovi penacaetuatabiabibovecua. Nexata bajarajota pamonae apo judíovi, junatatsibeje icatsia itsamatacabi judíovi penacueraevetsimatacabita petsipaebinexabeje bajarapalivaisi. 43 Penacaetuatsivi baja naviaba judíovi penacaetuatabiabibovecua. Nexata Pablobeje Bernabébeje judíovi penacaetuatabiabibovecua itsa pitsapabeje, jivi ayaibitsaëto pënaponatsibeje. Bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae judíovi, itsamonae apo judíovi. Pamonae apo judíovi, bajarapamonae catsiteca judíovicuenia Dioso pejumecovënëtsijava. Nexata Pablobeje Bernabébeje muxujiobabeje bajarapamonae pevajënaeyabelia ajamatabëcuenesaëya pejumecovënëtavanapaenexa Dioso pitaxutotsoniataejavatsi. 44 Bajara jane xuacujinae icatsia judíovi penacueraevetsimatacabita, bajarapatomarapijivi muxunanacaetuatatsibeje ayaibitsaëtoxanetonë Dioso pitorobilivaisi penamuxunaevetsinexatsibeje. 45 Nexata judíovi itsa tane bajarapajivibitsaëtoxanetonë Pablobeje Bernabébeje pemuxunanacaetuatsijavatsibeje, judíovi bitso cuenecaëbatsi. Nexata judíovi jumaitsi jivijavabelia pejumecovënëtsiyaniva bajarapalivaisi: —Pacuenia Pablo pacatsipaeba, apo xaniajai cajena, jai judíovi Pablo petsipaebilivaisi yabara. Judíovi bitso pibisiacuenia baracuaicuaijaitsi Pablo. 46 Itsiata Pablobeje Bernabébeje ajumejunavijibia tsipaebaponabeje Dioso pitorobilivaisi. Jumaitsibeje tsaponae mapacueniaje: —Copiaya baja picani pacatsipaebatsibeje Dioso pitorobilivaisi paxamë pajudíovimëjavabelia. Itsiata apo pajitsipaemë bajarapalivaisi panejumecovënëtsinexa. Tsipaji apo pajitsipaemë panexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava. Paxanëbeje baja nexata pacavecuaponatsibeje patatsipaebinexabeje bajarapalivaisi apo judíovijavabelia. 47 Bajarapacuenia pacavecuaponatsibeje tsipaji baja pepo petuxanenë bajarapacuenia paneitorobabeje. Dioso cajena pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Caitorobianatsi nejamatabëcueneitayotsinexa pamonae apo judíovi. Baitsi jane tsipaebanajetarucaename tajumelivaisi daxitanacuanëjava, nacuatabujava ata pejinavanapaevi, pecapanepaenexatsi pibisiacuene pexanaeneconivecua, jai Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Pablo judíovijavabelia. 48 Apo judíovi itsa jumetane bajarapacuenia Pablo pejumaitsijava, nexata apo judíovi jamatabëcuenebarëya. Nexata apo judíovi jumaitsi: —Dioso cajena pitorobilivaisi pexanialivaisi bitso, jai. Nexata jane baja apo judíovi ata jumecovënëta Dioso, pamonae baja cajena tajëvelia Dioso itapeta matacabi apo pevereverecaejava pexainaenexa. 49 Nexata jane baja daxita bajarapanacuata pejinavanapaevi jumetane Dioso pitorobilivaisi. 50 Itsiata baitsi jane pajudíovi Pablobeje Bernabébeje cueneitoyatsibeje, muxubijiapenetsiaya barëcuaicuaijai tomaraevetsivijavabelia, petuxanevi pijavajivijavabelia ata. Nexata bajarapamonae anaepana Pablobeje Bernabébejejavabelia. Nexata baja Pablobeje Bernabébeje capitsapatsibeje bajarapanacuavecua. 51 Nexata Pablobeje Bernabébeje bajarapatomarata nataxuatsapërëvarëbabeje. Bajarapacuenia nataxuatsapërëvarëbabeje bajarapatomarapijivi peyapëtaenexa penaneconitsijava Diosojavabelia, apo pejumecovënëtsixae Dioso pitorobilivaisi. Bajaraxuacujinae Pablobeje Bernabébeje Iconio tomarabelia baja ponabeje. 52 Itsiata daxita pamonae Dioso pejumecovënëtsivi, Antioquía tomarata pejinavanapaevi, jamatabëcuenebarëya. Espíritu Santonua jamatabëcuenevënëcavanapa. Nexata exanabiaba pacuenia Espíritu Santo itorobatsi.

Hechos 14

1 Iconio tomarata Pablobeje Bernabébeje judíovi penacaetuatabiabibota najoneyabeje. Bajarajota xaniavaetsia tsipaebabeje Jesús pelivaisi. Nexata jivibitsaëtoxaneto judíovi, apo judíovi ata, jumecovënëta Jesús pelivaisi. 2 Itsiata baitsi jane itsamonae judíovi, Dioso apo pejumecovënëtsivi, itoroba apo judíovi pianaepanaenexa Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivijavabelia. 3 Bajarapacuene peyapëtaexaebeje, Pablobeje Bernabébeje bajayajebi ponaponabeje bajarajota. Tsipaebabiababeje ajumejunavijibia Jesús pelivaisi. Tsipaji yapëtanebeje Dioso peyajavaponaponaejavatsibeje. Nexata daxitajivi yapëtaeyaexanaponabeje Dioso pitaxutotsoniataejavatsi bajarapamonae. Nexata daxita bajarapamonae yapëtane Jesús pelivaisi pexaniajailivaisicuene. Tsipaji bajaraponëbeje ayaicuene pexanaejava Dioso pesaëta exanaponabeje. 4 Itsiata bajarapatomarapijivi apo najamatabëcuenejëpae. Itsamonae jitsipa pejumecovënëtsinexa judíovi petsipaebilivaisi. Itsamonae jitsipa pejumecovënëtsinexa apóstolenëbeje petsipaebilivaisi. 5 Nexata judíovi, apo judíovinua, tomara pevetsivinua, jamatabëbijatanetsibeje Pablobeje Bernabébeje. Jamatabëtseconatsibejenua ibotonëta. 6 Nexata Pablobeje Bernabébeje nayajumetanebeje pacuenia exanaejitsiatsibeje. Nexata vecuanajetabajiravabeje Listra tomarabelia, Derbe tomarabelia ata. Bajarapatomarabeje ecabeje Licaonia nacuata. Bajarapatomarabeje pepënëya penaetomaraxijava ata najetarucabeje. 7 Daxita bajaraxuayo tsipaebanajetarucabeje pexanialivaisi, Jesús pelivaisi. 8 Listra tomarata naeca petaxucuenabinëtsi. Penaexanaejavaveliacujinae apo ponaponae caeto ata. 9 Bajaraponë najumetaeyeca Pablo petsipaebilivaisi. Nexata Pablo naitaxutobabatsiaya naëcota bajaraponëjavabelia. Nexata Pablo jamatabëcueneyapëtane petaxucuenabinëtsi pejamatabëjumaitsijava: “Dioso pepacuene caëjëpatsi tanetaxuxanepanaeyaexanaenexa,” pejamatabëjaijava. 10 Nexata Pablo pinijijumeta jumaitsi petaxucuenabinëtsijavabelia: —Nonotapunare. Ponaponare baja, jai Pablo. Nexata bajaraponë jirevapuna. Ponapona baja. 11 Jivibitsaëtoxanetonë itsa tane Pablo petaxuxanepanaeyaexanaejava petaxucuenabinëmitsi, nexata bajarapamonae pijajumeta, Licaoniajumeta, pinijijumeta jumaitsi mapacueniaje: —¡Diosonëbeje cajena! ¡Bevaxaitsi jivitonëbejecuenia patsica vaxaitsijavabetsica! jai bajarapamonae. 12 Bajarapanacuapijivi xaina pijadiosovi. Itsiata apo pepo diosovi. Nexata Bernabé tanetsi beZeusvënëdiosonë. Pablo pijinia tanetsi beHermesvënëdiosonë. Tsipaji Pablo penamatacanajetarucaenë. Nexata jivi barëcuaicuaijai tsabiabi. 13 Zeusvënëdiosonë pijatemplobo eca Listratomara jumaverena, Listra tomarabelia pejonebaupa imoxoyovecua. Nexata sacerdotenë, Zeusvënëdiosonë pijatemplobota penacuenebabiabinë, capata torobitsaëto Listra tomarabelia pejonebaupajavaberena. Bajarapatorobitsaëto matabocoitabëtsiaya tsimataruba pematono. Nexata sacerdotenë, Listra tomarapijivi yajava, tobejitsiatsibeje picani bajarapatorobitsaëto Pablobeje Bernabébeje ofrendacuenia bajarapavi petotajuitsinexatsibeje. Bajarapacuenia picani totajuitsijitsiatsibeje tsipaji bediosonëbeje tanetsibeje. 14 Nexata Bernabébeje Pablobeje itsa jumetanebeje bajarapacuene petoexanaejavanexatsibeje, apo jitsipaebeje. Nexata penaxatatsijavabeje mëpabëtitinaxuabarecabeje. Tsipaji Dioso apo pejitsipaecuenia bajarapamonae toexanaejitsiatsibeje. Nexata cujinaejinaliabeje jivibitsaëtoxanetonë penacaetuanaejavabelia. Nexata bajarapajivibitsaëtoxanetonë tuatuajëta nucabeje. Pinijijumeta Pablo jumaitsi: 15 —¿Detsa xuajitsia bajarapacuene panetoexanaejitsiamë? Paxanëbeje ata raja saya pajivitonënëbeje. Pacuenia paxamë pajamatabëcueneitsimë, bajara saya paxanëbeje ata patajamatabëcueneitsinëbeje. Papatajopajëbeje patacatsipaebinexabeje pexanialivaisi. Panajamatabëcuenepënëyorore bajarapacuenia paneexanabiabijavavecua panejumecovënëtsinexa pepo Dioso apo peyamatacabiavereverecaenë. Dioso raja daxitacuene pexanaenë. Exana mapanacuaje, mapanacuapijicuene yajava. Exana itaboxo ata, itaboxopijicuene yajava. Exana manuamene ata, manuamenepijicuene yajava. 16 Dioso copata vajavajënaeya daxitanacuapijivi pejinavanapaenexa pijacuata penatojitsipaecuenia. 17 Nexata Dioso daxitacuene pexanaejava, nacobecovëtaeyaexanabiaba daxitajivijavabelia. Nexata picani bajarapamonae becanaëjëta Dioso peponaponaejava. Tsipaji Dioso pexaniacuene toexanabiaba bajarapamonaemijavabelia. Bajara icatsia pacuenia vaxaitsijavaberena ata pexaniacuene Dioso nacatoexana. Ema nacatorunaeyaexanabiabica. Nexata vajaubijava nacatonaxaniabiaexanabiaba. Nexata bajarapacuenia vajaxaejava nacarajutabiaba. Nacajamatabëcuenebarëyayaexananua, jai Pablo pamonaejavabelia picani torobitsaëto tobejitsiatsibeje. 18 Bajarapacuenia Pablo jumaitsi ata, itsiata picani bajarapamonae jamatabëtobiatsibeje torobitsaëto petotajuitsinexatsibeje bajarapavi ofrendacuenia Pablobeje Bernabébejenexa. Itsiata baja belia copatsiaexanabeje. 19 Nexata judíovi, Dioso apo pejumecovënëtsivi, parena Antioquía tomaraverena, Iconio tomaraverena ata. Bajarapajudíovi Listra tomarapijivijavabelia najumetsënëtsiaya neconitatsibeje Pablobeje Bernabébeje pebaraanaepanaenexatsibeje. Nexata Listra tomarapijivi ibotonëta tseconatsi Pablo. Bajaraxuacujinae tomarapënëyabelia robobocaliatsi. Tsipaji baja bepetëpaenë taeyabuatatsi. 20 Itsiata baitsi jane Dioso pejumecovënëtsivi Pablo matatoyorotsia itsa taenubenatsi pexuababuatsijavatatsi, nexata Pablo nonotapuna icatsia. Icatsia Pablo caevëa jonena Listra tomaraberena. Meravia pitsijavata Pablobeje Bernabébeje ponabeje baja Derbe tomarabelia. 21 Nexata Derbe tomarata tsipaebaponaponabeje pexanialivaisi, Jesús pelivaisi. Nexata jumecovënëtatsibeje jivibitsaëtoxaneto. Bajaraxuacujinae icatsia naviatanajetarucabeje Listra tomarajava, Iconio tomarajava ata, Antioquía tomarajava ata. 22 Bajarapatomaranëjava Jesús pelivaisi tsipaebanajetarucabeje pejamatabëcuene asaëyaexanaponaenexabeje Dioso pejumecovënëtsivi. Muxujiobaponabeje bajarapamonae pevajënaeyabelia ajamatabëcuenesaëya pecatsitecaenexa Dioso pejumecovënëtsijava. Pablobeje Bernabébeje jumai tsaponaebeje Dioso pejumecovënëtsivijavabelia: —Dovathi pejamatabëcueneta, pinijicuenia nacajamatabëcueneëjëtaponaena daxita vajajonevinexa Dioso pijanacuayabetsia, jaibeje tsaponae Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. 23 Caebitsaëto canacujitsia, Dioso pejumecovënëtsivijava, toitapetaponabejenua ancianovinexa, Dioso pejumecovënëtsivi pevetsivinexa. Nexata itsa pabitsaëtojavata toitapetsijitsiabeje, penacaetuatsivajënaeya apo xaeyabiabibeje pexaejava. Nexata penacaetuatsijavata itsa toitapetabeje, japasa tovajëtabiababeje Diosojavabelia bajarapamonae peyavenonaenexatsi Dioso. Jumai tsabiabibeje Diosojavabelia: —Diosomë, xaniavaetsia yavenonaename mapaancianovije xaniavaetsia pecatoevetsinexa nijajivi, jaibeje tsabiabi Diosojavabelia. 24 Pablobeje Bernabébeje Pisidianacua pexenetsicujinaebeje, patabeje Panfilia nacuayabelia. 25 Nexata Panfilia nacuata, Perge tomarata, Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaebabeje. Bajaraxuacujinae icatsia patabeje Atalia tomarata. 26 Nexata Atalia tomarata naropotabeje barcota. Menia jane baja ponabeje. Naviatabeje jane baja Antioquía tomarabelia. Tsipaji baja cajena pamatacabi taxuxuabijitsiabeje Dioso pitorobilivaisi jivi petsipaebanajetarucaenexabeje, naropotabeje Antioquía tomarata. Nexata pamatacabi naropotabeje Antioquía tomarata, penaropotsivajënaeyabeje, Dioso pejumecovënëtsivi tsimatanacobebuatatsibeje Dioso peyavenonaponaenexatsibeje jivi petsipaebanajetarucaejavatabeje Dioso pitorobilivaisi. Pablobeje Bernabébeje Antioquía tomarata patabeje. Tsipaji baja toveretabeje daxita pacuenia Dioso itorobatsibeje. 27 Itsa baja Antioquía tomarata patabeje, junatabeje penacaetuatsinexa daxita Dioso pejumecovënëtsivi. Nexata bajarapamonaejavabelia tsipaebabeje daxita Dioso peyavenonaponaejavatsibeje. Tsipaebabejenua apo judíovi ata pejumecovënëtsijava Dioso pitorobilivaisi. Tsipaji baja cajena Dioso tocopata apo judíovi ata pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. 28 Pablobeje Bernabébeje Antioquía tomarata bajayajebi naponaponabeje Dioso pejumecovënëtsivijavata.

Hechos 15

1 Pamatacabi Pablobeje Bernabébeje ponaponabeje Antioquía tomarata, judíovi, Judea nacuaverena peponaevi, pata Antioquía tomarata. Nexata bajarapamonae Dioso pejumecovënëtsivijavabelia livaisi tsipaeba. Petsipaebijavata bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi mapacueniaje: —Panamatavenoname paxamë ata papecaperabëcaucubinexa pacuenia Dioso Moiséspijinëta najumecopata. Itsa jume, nexata acuenebi tsane papecacapanepaejava Diosojavabelia, jai tsaponae judíovi, pepatsivi Judea nacuaverena. 2 Bajarapacuenia pejumaitsaponaexae, nexata Pablobeje Bernabébeje pinijicuenia namataenetsia barënajumenotabeje pajudíovi pata Judea nacuaverena. Nexata Antioquía tomarapijivi Dioso pejumecovënëtsivi, Pablobeje Bernabébeje itapetatsibeje pitorobinexatsibeje Jerusalén tomarabelia. Nexata Pablobeje Bernabébeje yajavaponabeje Dioso pejumecovënëtsiviyajuvënëvi. Itorobatsibeje peyanijobinexabeje peperabëcaucubicuene yabara apóstolevijavabelia, ancianovijavabelia ata, Jerusalén tomarata pejinavanapaevijavabelia. 3 Itorobatsibeje Dioso pejumecovënëtsivi. Nexata Pablobana itsa pona, najetarubena Fenicia nacuajava, Samaria nacuajava ata. Bajaraxuayo Dioso pejumecovënëtsivijavabelia tsipaebapona apo judíovi ata pijaperujujamatabëcuene pecopabijava, pejumecovënëtsinexa Dioso. Nexata daxita Dioso pejumecovënëtsivi jamatabëcuenebarëya itsa jumetane bajarapalivaisi. 4 Pablobana itsa pata Jerusalén tomarabelia, Dioso pejumecovënëtsivi, apóstolevinua, ancianovinua, xaniavaetsia copiapitatsi. Nexata Pablobeje Bernabébeje bajarapamonaejavabelia tsipaebabeje daxita Dioso peyavenonaponaejavatsibeje pamatacabi Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaebanajetarucabeje. 5 Nexata fariseovi, Dioso pejumecovënëtsivi, nonobapuna. Fariseovi jumaitsi mapacueniaje: —Dioso pejumecovënëtsivi apo judíovi ata, namatavenona peperabëcaucubinexatsi. Namatavenonanua bajarapamonae pejumecovënëtsinexa Dioso Moise'spijinëta penajumecopatsilivaisi, jai fariseovi Dioso pejumecovënëtsivi. 6 Nexata nacaetuata apóstolevi, ancianovi yajava, apo judíovi ata peperabëcaucubijavatsi yabara penabarëcuaicuaijainexa. 7 Bajayajebi baja namataenetsia penabarëcuaicuaijaicujinae, nexata Pedro nonotapuna. Jumaitsi: —Tajamonae, payapëtaneme rabaja mapacueneje. Xanë baja cajena bajaya Dioso nitapeta, paxamëyajuvënënë, apo judíovijavabelia tatsipaebinexa pexanialivaisi, Jesús pelivaisi. Nexata apo judíovi ata Dioso pecapanepaenexatsi Jesús pelivaisi itsa jumecovënëta. 8 Dioso cajena daxitajivi pejamatabëcueneyapëtaenë. Yapëtanetsi Dioso aneconijibia petaejava apo judíovi ata. Yapëtanetsi bajarapacuene tsipaji apo judíovi ata Dioso rajuta Espíritu Santo. Pacuenia vaxaitsi judíovitsi Dioso nacarajuta Espíritu Santo, bajara pijinia pacuenia Dioso rajuta Espíritu Santo apo judíovi ata. 9 Pacuenia vaxaitsi judíovitsi Dioso nacajitsipa, bajara pijinia pacuenia Dioso jitsipa apo judíovi ata. Bajaraxuata apo judíovi ata pibisiacuene pexanaeneconimi Dioso vecuaajibiaexanatsi Jesús pelivaisi pejumecovënëtsixae. 10 Pëtsa pajumeaebame Dioso aneconijibia petaejava apo judíovi ata. Pëtsa bajarapamonae paitorobame pejumecovënëtsinexa piayapëbejelivaisi, Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Tsipaji bajarapalivaisi vaxaitsi ata apo nacacaëjëpae vajajumecovënëtsinexa. Vajasalinaivimi ata apo caëjëpaetsi pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. 11 Vaxaitsi baja jumecovënëtatsi Jesús pelivaisi. Nexata vajatuxanenë Jesucristo pejamatabëcueneta Dioso vajanacaitaxutotsoniataexae, nacacapanepaena pibisiacuene vajaexanaeneconivecua. Bajara pijinia pacuenia apo judíovi ata Jesucristo pejamatabëcueneta Dioso capanepaenatsi pibisiacuene pexanaeneconivecua, jai Pedro apóstolevijavabelia, ancianovijavabelia ata. 12 Dioso pitorobilivaisi Bernabébeje Pablobeje apo judíovijava itsa tsipaebanajetarucabeje, Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejavanë exanaponabeje. Nexata bajaraxua Bernabébeje Pablobeje itsa navajunupaebabeje, daxita apóstolevi, ancianovi ata, moya ena. Xaniavaetsia namuxunaevetena. 13 Itsa baja Pablobeje Bernabébeje najumeveretabeje petsipaebijavabeje, nexata Santiago jumaitsi apóstolevijavabelia, ancianovijavabelia ata: —Tajamonae, panenamuxunaevere. 14 Simón Pedro raja nacatsipaeba Dioso aneconijibia petaejava apo judíovi ata pecapanepaenexa pibisiacuene pexanaeneconivecua Jesús pelivaisi itsa jumecovënëta. 15 Bajarapacuenia apo judíovi ata aneconijibia Dioso petaejavanexa yabara, bajayata tajëvelia Diosojumepaebivi profetavi peyaquinaelivaisita vajunupaeba baja cajena. Dioso pejumaitsijava apo judíovi yabara Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: 16 “Bajayata abaxë pamatacabi Davidpijinë evetaponapona Israelnacua, xaniavaetsia jivi nejumecovënëtavanapa. Bajara icatsia pacuenia jivi xaniavaetsia tanejumecovënëtavanapaenexa, yavenonaenajë. 17 Nexata apo judíovi ata, daxita pamonae junatsianajë tajajivinexa, bajarapamonae ata jitsipaena tanejumecovënëtsinexa,” jai bajayata Dioso mapacueniaje. 18 Dioso baja cajena tajëvelia yapëtaeyaexana daxita mapacuene yabaraje, jai profetavi peyaquinaelivaisita, jai Santiago apóstolevijavabelia, ancianovijavabelia ata. 19 Icatsia Santiago jumaitsi apóstolevijavabelia, ancianovijavabelia ata: —Nexata xanë jamatabëitsinë mapacueniaje. Apo jamatabëitonotsi tsanetsi baja matavëjëa apo judíovi, pamonae baja najamatabëcuenepënëyorota Diosojavabelia. 20 Itsiata baitsi jane caelivaisiyobeje toyaquinaenatsi cuyalatobaxutota vajayapëtaeyaexanaenexa bajarapamonae. Itsamonae xaina pecobeta saya jumapecataeya pexanaenëanë bepijadiosovi petaenexa. Nexata bajaraxuanëjavabelia ofrendacuenia pevi perajutsinexa, tobeyabiaba baca, oveja ata. Toyaquinaenatsi bajarapayajuvënëvi pexaeyaniva. Toyaquinaenatsinua daxita pebijivi peyapëtaenexa, daxita petiriavi ata peyapëtaenexa. Papebijivi baja nacojioba, pematayajibiyanivatsi itsavajavabelia pijavavecua. Papebijivi pijinia abaxë apo nacojiobi, pematayajibiyanivatsi petirivajavabelia. Bajara pijinia pacuenia petiriavi ata. Papetiriavi baja nacojioba, pematayajibiyanivatsi itsanëjavabelia pamonavecua. Papetiriavi pijinia abaxë apo nacojiobi pematayajibiyanivatsi pebijavabelia. Toyaquinaenatsinua bajarapamonae pexaeyaniva cuibocuetsacaeya pebeyaxuabinë pevi, pexaeyaniva peja ata. Bajarapacuenia toyaquinaenatsi apo judíovi ata Dioso pejumecovënëtsivi peyapëtaenexa xua vaxaitsi judíovitsi cujunavatsi. Nexata itsamatacabijavabelia ata apo judíovi pejamatabëcuenebijianaeyaniva judíovijavabelia. 21 Tsipaji bajarapalivaisi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsijavaveliacujinae, vajasalinaivimi caetomara canacujitsia itavetabiabatsi bajarapacuene. Itavetabiabatsi bajarapacuene penacueraevetsimatacabianë canacujitsia penacaetuatabiabibonëjava, jai Santiago apóstolevijavabelia, ancianovijavabelia ata. 22 Nexata daxita apóstolevi, ancianovinua, daxita Dioso pejumecovënëtsivinua, najamatabëjëpa penaitapetsinexa bajarapamonaeyajuvënëvi pitorobinexa Antioquía tomarabelia Pablobeje Bernabébeje pepëta. Nexata itapetatsibeje Silasbeje Judasbeje. Judas vënërubatsi itsavënë, Barsabás. Bajaraponëbeje Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi yajuvënënëbeje. 23 Pacuyalatobaxuto bajaraponëbeje tocaponaejitsiabeje Antioquía tomarapijivijavabelia, Siria nacuapijivijavabelia ata, Cilicia nacuapijivijavabelia ata, jumaitsi mapacueniaje: —Tajamonae, paxanë paapóstolevinë, pacajamatabënajinaliatsi. Vajamonae ancianovi ata pacajamatabënajinalia. Pacajamatabënajinaliatsi daxita apo pajudíovimë, Antioquía tomarata panejinavanapaevi. Paxamë ata Siria nacuata panejinavanapaevi, pacajamatabënajinaliatsi. Paxamë ata Cilicia nacuata panejinavanapaevi, pacajamatabënajinaliatsi. 24 Pavënëlivaisitaniji pacuenia pacajumaitsi paxanëyajuvënëvi papecasivaxainaevilia. Bajarapamonae pina nexata pacanajamatabëcuene epatajërërëcaeyaexanapona. Tsipaji pina bajarapamonae pacajumaitsi: “Panamatavenoname paxamë ata papecaperabëcaucubinexa. Panamatavenonamenua panejumecovënëtsinexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi,” pacajai pina. Pamonae pacajumaitsi bajarapacuenia, paxanë cajena apo paitorobinë paxamëjavabelia. 25 Nexata paxanë patanacaetuatsijavata, panajamatabëcuenejëpajë pataitapetsinexa ponëbeje paitorobijitsianë paxamëjavabelia pecaponaenexabeje patacatoyaquinaelivaisi. Bajaraponëbeje naliabeje Bernabébeje Pablobeje pepëta. 26 Vajabananëbeje, Bernabébeje Pablobeje, bitso vaxaitsi asivatsi. Bajaraponëbeje vajatuxanenë Jesucristo pejumelivaisi yabara itsamonae jamatabëbeyaxuababiabi atatsibeje, itsiata ajamatabëcuenesaëbeje tsaponaponae. 27 Nexata bajaraponëbeje pepëta pacatoitorobatsi Judasbeje Silasbeje. Nexata Judasbeje Silasbeje xaniavaetsia pacatsipaebiana pacuene yabara pacatoyaquinatsi cuyalatobaxutota. 28 Itsa panacaetuatajë Espíritu Santo paneyavenona patayapëtaenexa peyapëxanepanaelivaisi patacatoitorobinexa panejumecovënëtsinexa. Nexata baja apo panamatavenonaemë panejumecovënëtsinexa piayapëbejelivaisi, palivaisi daxita pajudíovinë pajumecovënëtajë. Pacaitorobatsi palivaisi bitso panamatavenoname panejumecovënëtsinexa. 29 Pecobeta saya jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ofrendacuenia pevi perajutsinexa itsamonae itsa tobia baca, oveja ata, pëtsa paxaneme bajarapayajuvënëvi. Pëtsa paxaneme peja. Pëtsa paxaneme cuibocuetsacaeya pebeyaxuabinë pevi. Papebijivi baja nacojioba, pëtsa matayajibatsi itsavajavabelia pijavavecua. Papebijivi pijinia abaxë apo nacojiobi, pëtsa matayajibatsi petirivajavabelia. Bajara pijinia pacuenia petiriavi ata. Papetiriavi baja nacojioba, pëtsa matayajibatsi itsanëjavabelia pamonavecua. Papetiriavi pijinia abaxë apo nacojiobi, pëtsa matayajibatsi pebijavabelia. Itsa pajumecovënëtame bajarapalivaisi, nexata xaniavaetsia pajinavanapaename. Bajara saya palivaisiyo pacatoyaquinatsi, jai apóstolevi, ancianovi yajava, apo judíovijavabelia petoyaquinaebaxutota Jerusalén tomaravelia. 30 Nexata jane baja bajarapacuyalatobaxuto petocaponaenexabeje apo judíovijavabelia, Judasbeje Silasbeje itorobatsibeje penaponaenexabeje Pablobeje Bernabébeje pepëta. Nexata baja naponabeje. Bajarapamonae pata Antioquía tomarabelia. Nexata Antioquía tomarapijivi junata daxita Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsinexa. Nexata penacaetuatsijavata rajutabeje bajarapacuyalatobaxuto. 31 Antioquía tomarapijivi itsa leba bajarapacuyalatobaxuto, bajarapamonae bitso jamatabëcuenebarëya. 32 Judasbeje Silasbeje Diosojumepaebinëbeje profetanëbeje. Nexata ayailivaisi tsipaebabeje Antioquía tomarapijivijavabelia. Nexata baja bajarapamonae ajamatabëcuenesaë Diosojavabelia pejumetaexae palivaisi tsipaebabeje Judasbeje Silasbeje bajarapamonaejavabelia. 33 Bajayajebi baja Antioquía tomarata Judasbeje Silasbeje naponaponabeje. Bajaraxuacujinae Dioso pejumecovënëtsivijavabelia xaniavaetsia napëjiobabeje penaviatsinexabeje baja pitorobivitsijavabelia. 34 Pepuanapëjiobibeje baja, Silasbeje abaxë itsiata icatsia nacopatabeje bajarajota. 35 Pablobeje Bernabébeje ata abaxë ponaponabeje Antioquía tomarata. Dioso pitorobilivaisi tsipaebaponaponabeje. Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi yajavaponaponabeje Dioso pitorobilivaisi penajuatsipaebabiabinexa. 36 Antioquía tomarata Pablobeje Bernabébeje bajayajebi ponaponabeje. Pablo jumaitsi Bernabéjavabelia: —Ponatsibeje icatsia vajataenexabeje vajamonae Dioso pejumecovënëtsivi. Daxita tomaranëjava, itsaxuayo baja imata tsipaebanajetarucatsibeje Dioso pitorobilivaisi, bajaraxuayo icatsia najetarucaenatsibeje. Taenajetarucaenatsibeje pacuenia jinavanapa bajarapamonae, jai Pablo Bernabéjavabelia. 37 Bernabé nexata bitso jitsipa pebarëponaenexabeje icatsia Juan, ponë vënërubatsi itsavënë, Marcos. 38 Itsiata baitsi jane Pablo apo jitsipae baja icatsia Marcos pebarëponaenexabeje. Tsipaji imata copiaya panamuto barëponabeje picani, Marcos epatua naviateca Panfilia nacuata. Nexata Marcos xaniavaetsia apo yavenonaeyaveretsi Dioso pitorobilivaisi jivi petsipaebaponaejava. 39 Nexata Pablobeje Bernabébeje apo najamatabëcuenejëpaebeje Marcos pebarëponaejavabejenexa yabara. Nexata baja Pablobeje Bernabébeje navecuanatsatabeje. Bernabé jane baja nexata Marcos barëpona. Velapanata peponaebarcota Bernabébeje Marcosbeje naponabeje. Nexata nicababeje Chipretunaeto nacuayabelia. 40 Nexata pijinia Pablo itapeta Silas peyanatsinexatsi. Dioso pejumecovënëtsivi tovajëtatsibeje Diosojavabelia peyavenonaponaenexatsibeje penajetarucaejavabeje. 41 Nexata Pablobeje Silasbeje Siria nacuajava, Cilicia nacuajava ata, Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaebanajetarucabeje. Nexata bajarapanacuanëpijivi Dioso pejumecovënëtsivi, caebitsaëto canacujitsia, Diosojavabelia ajamatabëcuenesaë tsaponae.

Hechos 16

1 Pablobeje Silasbeje patabeje Derbe tomarata. Patabeje Listra tomarata ata. Listra tomarata caxitajarababeje Dioso pejumecovënëtsinë, Timoteo. Timoteo pena judíova, Dioso pejumecovënëtsiva. Itsiata baitsi jane Timoteo paxapijinë griegonë. 2 Daxita Dioso pejumecovënëtsivi, Listra tomarapijivi, Iconio tomarapijivi ata, Timoteo yabara jumai tsabiabi: —Timoteo raja xaniavaetsia Dioso jumecovënëtaponapona, jai tsabiabi. 3 Pablo jitsipa Timoteo pebarëponaejava. Nexata Pablo Timoteo pebarëponaevajënae, judíovi pijacuenia perabëcaucutsiaexana. Baitsi boupiperabëcaucutsiaexana. Bajarapacuenia Pablo perabëcaucutsiaexana pebaraanaepanaeyanivatsi pevëna judíovi. Tsipaji itsaxuayo barënajetarucaejitsia, judíovi penaperabëcaucubivi jinavanapa. Nexata judíovi apo jitsipae peyajavajinavanapaejava apo peperabëcaucutsinëtsi. Nexata Pablo Timoteo perabëcaucutsiaexanaenejeva itsa barënajetarucaejitsipa bajarapamonaejava, yapëtaejitsipatsi Timoteo, apo peperabëcaucutsijavatsi. Tsipaji Timoteo paxapijinë griegonë, apo peperabëcaucutsinëtsi. 4 Pablobana tomaranëjava itsa najetarubena, caetomarapijivi canacujitsia, tsipaebapona Dioso pejumecovënëtsivijavabelia palivaisi toyaquinatsi Jerusalén tomaraverena. Tsipaebanajetarubena caetomarapijivi canacujitsia pejumecovënëtsinexa pacuenia apóstolevi, ancianovi ata, itorobatsi Jerusalén tomaraverena. 5 Bajaraxuata Dioso pejumecovënëtsivi, caebitsaëto canacujitsia, bitso ajamatabëcuenesaë tsaponae Diosojavabelia. Caematacabi canacujitsia Dioso pitorobilivaisi ayaibitsaëto jumecovënëtapona. 6 Espíritu Santo apo tocopatsitsi Pablobana petsipaebinexa Dioso pitorobilivaisi Asiavënë nacuata. Bajaraxuata Pablobana najetarubena Frigia nacuajava, Galacia nacuajava ata. 7 Pablobana itsa najetarubena Misianacua muxubërëa, jamatabëpata picani Bitinia nacuajava. Itsiata baitsi jane Espíritu Santo apo tocopatsitsi pepatsinexa Bitinia nacuajava. 8 Nexata Misianacua canacujitsialia rovialia ponalia. Pata Troas tomarabelia. 9 Nexata Troas tomarata meravi Pablo bemajitsinaebota taenuta Macedonia nacuapijinë. Macedonia nacuapijinë asaëyata jumaitsi Pablojavabelia: —Naxanitsia. Macedonia nacuayabelia ponare. Paneyavenonaename, jai Macedonia nacuapijinë. 10 Pablo bemajitsinaebota petaenutsicujinae Macedonia nacuapijinë, bepijia paxaniavaetajë patajajavaxi patanicabinexalia Macedonia nacuayabelia. Nexata panajumaitsinë: —Xaniajai cajena. Dioso nacaitoroba Macedonia nacuapijivijavabelia vajatsipaebinexa pexanialivaisi, Jesús pelivaisi, panajanë. 11 Troas tomarata panaropobajë. Panaponajë barcota. Rovialia panayanicabaliajë patapatsinexa Samotraciatunaeto nacuayabelia. Troas tomarata patanaropobicujinae, meravia pitsijavata, panapatajë Neápolis tomarabelia. 12 Bajaraxuacujinae matatsënëa paponajë Filipos tomarabelia. Filipostomara Macedonia nacuata eca. Filipostomara daxita tomaranëvecua ayaitomaraxaneto. Filipos tomarata najinavanapa ayaibitsaëtoxaneto Roma tomaraverena pepatsivi. Bajarapatomarata panajinavanapajë caematacabimaxëto. 13 Nexata abaxë itsa panajinavanapajë Filipos tomarata, judíovi penacueraevetsimatacabita papitsapajë tomarapënëyabelia. Paponajë mene itapayavelia patajaitsinexa itsajota nacaetuatabiaba judíovi pevajëcabiabinexa Diosojavabelia. Nexata mene itapaya itsa pajaitanajetarubenajë, petiriavi penacaetuatenaevi mene itapata, patayejebajë. Nexata pajamatabëjumaitsinë: —Bajara macovë jotaje judíovi nacaetuatabiaba pevajëcabiabinexa Diosojavabelia, pajamatabëjanë. Nexata bajarajota panaenajë. Nexata bajarajota Dioso pitorobilivaisi patsipaebajë petiriavijavabelia. 14 Bajarapapetiriaviyajuvënëva pevënë Lidia. Bajarapova Tiatira tomarapijiva, penamatamotsipapaëbërë, perajejaipapaëbërë, pecanajetabiabiva. Dioso bitso pejumecovënëtsiva. Bajarapova panenamuxunaeveta xaniavaetsia. Dioso jamatabëcueneyavenonatsi. Nexata bajarapova jumecovënëta Pablo petsipaebilivaisi. 15 Bajaraxuacujinae bajarapova, pijabopijivi yajava, itsa bautisabatsi baja, bajarapova panejumaitsi: —Itsa paxamë panetaneme pepacuene Dioso tajumecovënëtsivacuene, nexata tajabota abaxë panajinavanapaename, panejai bajarapova. Bitso bajarapova asaëyata panejunata patanajinavanapaenexa pijabota. Nexata panaponajë bajarapova pijaboyabelia bajarapova pijabota patanajinavanapaenexa. 16 Paponabiabajë mene itapayabelia Dioso pitorobilivaisi patatsipaebabiabinexa itsajota judíovi nacaetuanabiaba. Belia itsanamutota panemataenena petiriva, dovathi peyajavaponaponaeva. Bajarapadovathi pejamatabëcueneta tajëvelia petiriva yapëtaeyabiaba itsacuenejavaxi yabara. Bajarapova pijamonae pecanajetsivatsi pijatuxanevi amoneya petonacuenebabiabinexa. Nexata bajarapova pijumata pijatuxanevi ayaijava palata pitabiaba. Tsipaji itsajivi itsa yanijoba bajarapovajavabelia itsacuenejavayo yabara, bajarapova tajëvelia xaniavaetsia tsipaebabiaba. Nexata pacuenia bajarapova tajëvelia jumai tsabiabi itsajivijavabelia, xaniajai tsabiabi. Nexata papalata matamotabiabatsi petsipaebabiabijamatabëcuene, pijatuxanevi pitabiaba. 17 Bajarapova nexata panepënanajetarucabiaba. Bajarapova pinijijumeta jumai tsanajetarucabiabi paxanë yabara: —Mapapebijivije, athëbëtatsia peecaenë Dioso pijajivi. Pacatsipaebapona papecacapanepaelivaisinexa pibisiacuene paneexanaeneconivecua, jai tsanajetarucabiabi petiriva paxanë yabara. 18 Bajarapacuenia najuamatacabianë jumai tsanajetarucabiabi itsa panepënanajetarucabiaba. Nexata bitso Pablo pejamatabëitonotabiabixaetsi, belia napënëyorotaxuaba bajarapovajavabelia. Jumaitsi: —Dovathi, caitavetatsi Jesucristo pevënëta. Vecuapitsapare baja mapovaje, jai Pablo. Bajarapacuenia Pablo pejumaitsijavata dovathi baja petiriva vecuapitsapatsi. 19 Nexata bajarapova pijatuxanevi yapëtane baja pecopiarucaejava bajarapova pijumata palata penotabiabijava. Nexata bajarapova pijatuxanevi vaetabatsibeje Pablobeje Silasbeje. Robobocaponaliatsibeje tomara tuatuajëabelia. Caponatsibeje tomara pevetsivijavabelia. 20 Jivi penaneconitsiaexanabiabivi, juezmonae, pitabarata nutatsibeje. Pamonae Pablobeje Silasbeje vaetabatsibeje, najumetsënëtsiaya jumaitsi juezmonaejavabelia Pablobeje Silasbeje yabara: —Mara papebibeje judíonëbeje. Anaepanaeyaexanaponabeje vajatomarapijivi. 21 Tsipaebaponabeje vajanacuapijivi pejumecovënëtsinexa palivaisi vaxaitsi Romano nacuapijivitsi apo nacatocopatsi vajajumecovënëtsinexa, jai najumetsënëtsiaya bajarapamonae Pablobeje Silasbeje yabara. 22 Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto baraanaepanatsibeje Pablobeje Silasbeje. Nexata juezmonae itoroba vajabitsaë Pablobeje Silasbeje penaxatatsijavabeje pevejumajonotsinexatsibeje. Bajaraxuacujinae itoroba ayaicuenia pejumaconibabenexatsibeje naebota. 23 Ayaicuenia pejumaconibabecujinaetsibeje, juezmonae icatsia itoroba vajabitsaë Pablobeje Silasbeje penaneconitsivi pejebabiabibota peetsinexatsibeje. Bajaraxuacujinae icatsia juezmonae itoroba penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë Pablobeje Silasbeje xaniavaetsia pevetsinexatsibeje penaneconitsivi pejebabiabibo ënëtuatuajëta. 24 Penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë juezmonae pitorobixaetsi xaniavaetsia pevetsinexa, nexata penaneconitsivi pejebabiabibo pënëyatuucubijavanë, pecopiarucaejavatareca, Pablobeje Silasbeje etatsibeje. Peponaponaeyanivabeje penaitabarataeyaexanaetablapabeje tusatualia sixataliatsibeje. Bajaraxuacujinae xaniavaetsia yasicatarërëtatsibeje cepovënëjavata. 25 Nexata meravituatuajëta Pablobeje Silasbeje vajëtabeje Diosojavabelia. Diosojumevajianë naxëanecabeje Diosojavabelia. Itsamonae pijinia penaneconitenaevi bajarapabota, jumetanetsibeje penaxëanecaejavabeje. 26 Nexata jemata bajarapaepatota ira najëabapeneta pinijicuenia. Penaneconitsivi pejebabiabibo, daxitabo, nanequebeca. Caecuenia daxita baupanë nabaupana pijacuata. Daxita penaneconitsivi pacadenamaëtonëta cobecëbejebatsi, vecobeothopatsi. 27 Penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë naëcotapuna pemajitecaenëmi. Nexata itsa tane daxita baupanë penabaupanaejava, navemarajonotaxuabina pijaespada penabeyaxuabinexa picani. Tsipaji jamatabëjumaitsi: —Daxita meta baja penaneconitsivi rëcëpeca. Nexata bajarapajamatabëcuene yabara nenaneconitsiaexanaena tomara pevetsivi, jamatabëjai. 28 Nexata bajarajota itacarajeta Pablo pinijijumeta jumai tsaxuabi: —Pëtsa nabeyaxuabame. Daxita raja patananeconitsivi panubenajë, jai Pablo. 29 Nexata penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë itoroba pijajivitonë petocarenanexatsi pitayotabiabijava. Nexata bepijia tocarenatsi. Penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë bitso neconecojai pecajunavi. Nexata bajaraponë pematabacabëta nucajunua Pablobeje Silasbeje pitabarata. 30 Bajaraxuacujinae penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë barëpitsapaliatsibeje Pablobeje Silasbeje. Penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë jumaitsi: —¿Detsa xua exanaenajë tanecapanepaenexa Diosojavabelia? jai Pablobeje Silasbejejavabelia. 31 Nexata Pablobeje Silasbeje jumaitsibeje: —Najamatabëcuenecopare pepo petuxanenë Jesucristojavabelia pecacapanepaenexa Diosojavabelia. Xamë nijabota pejinavanapaevi ata Jesucristojavabelia najamatabëcuenecopatsi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia, jaibeje. 32 Nexata Pablobeje Silasbeje tsipaebabeje Dioso pitorobilivaisi bajaraponëjavabelia, daxita pijabota pejinavanapaevijavabelia ata. 33 Penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë bajarapaepatota, meravi, Pablobeje Silasbeje jumavajënëquiatatsibeje. Nexata bajaraponë, pijabopijivi yajava, bautisababeje Pablobeje Silasbeje. 34 Bajaraxuacujinae penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë pijaboyabelia Pablobeje Silasbeje barëliatsibeje. Nexata pexaejava rajutatsibeje. Bajaraponë, pijabopijivi yajava, pinijicuenia jamatabëcuenebarëya Dioso pejumecovënëtsixae. 35 Nexata pepo bajayacunua juezmonae itorobalia vajabitsaë penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinëjavabelia pejumaitsinexa: “Capitsapaename pina baja Pablobeje Silasbeje,” pejainexa. 36 Nexata penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë jumaitsi Pablojavabelia: —Juezmonae rabaja netonajumeitorobarena patacacapitsapaenexabeje. Paponarebeje baja xaniavaetsia, jai penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsinë. 37 Itsiata baitsi jane Pablo jumaitsi juezmonae pitorobivajabitsaëvijavabelia: —Juezmonae naneconita pijatuxanevijavabelia, paxanëbejejavaberena ata. Tsipaji abaxë copiata xaniavaetsia yapëtaenejeva paneconi paxainajëbeje, paxanëbeje paRomano nacuapijinë atanëbeje, juezmonae itoroba paxamëyajuvënëvi patanejumaconibabenexabeje daxita tomarapijivi pitabarata. Bajaraxuacujinae paneetabeje mapabotaje. Nexata aeconoxae juezmonae saya paxamë pacaitorobarena pepëya patanecapitsanaenexamëbeje. Juezmonae ponaerena pijacuata patanecapitsapaenexabeje, jai Pablo juezmonae pitorobivajabitsaëvijavabelia. 38 Nexata vajabitsaë tsipaeba juezmonaejavabelia pacuenia Pablo jumaitsi. Nexata juezmonae itsa jumetane Pablobeje Silasbeje Romano nacuapijinëbejecuene, bitso jamatabëcuenenajunaviaca. 39 Nexata juezmonae parena. Jumaitsi Pablobeje Silasbejejavabelia: —Pauranë paxamëbejejavabelia vajabitsaë pataitorobixae pibisiacuene papecaexanaenexabeje, jai juezmonae. Nexata juezmonae pijacuata Pablobeje Silasbeje penaneconitsivi pejebabiabibovecua capitsapatsibeje. Juezmonae barajamatabëcuenexanepanaeya Pablobeje Silasbeje itorobatsibeje peponaenexabeje baja tomaravecua. 40 Pablobeje Silasbeje pecapitsapaecujinaetsibeje, ponabeje baja Lidia pijaboyabelia. Nexata Lidia pijabota itsa tanebeje Dioso pejumecovënëtsivi, muxujiobabeje bajarapamonae piajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae ponabeje baja bajarapatomaravecua.

Hechos 17

1 Pablobeje Silasbeje najetarucabeje Anfípolis tomarajava, Apolonia tomarajava ata. Bajaraxuacujinae patabeje Tesalónica tomarabelia. Nexata Pablobeje Silasbeje Tesalónica tomarata naponaponabeje acueyabi pasemanabeje. Tesalónica tomarata eca judíovi penacaetuatabiabibo. 2 Nexata Pablo pijacujirucuenia judíovi penacueraevetsimatacabianë canacujitsia najoneyabiaba bajarapabota. Dioso pitorobilivaisi Pablo tsipaebabiaba bajarapabota penacaetuatabiabivijavabelia. Tsipaebabiaba pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. 3 Pablo jumai tsabiabi judíovi penacaetuatabiabibota: —Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota tajëvelia vajunupaebatsi Cristo, ponë baja Dioso itorobica jivi pecapanepaenexa. Tajëvelia baja cajena Dioso pejumelivaisibaxutota Cristo vajunupaebatsi pijavajabitsaë ayaicuenia pebejiobiaexanaejavanexatsi. Vajunupaebatsinua baja cajena Cristo petëpaecujinae icatsia piasaëjavanexa. Bajaraponë raja Jesús, ponë pelivaisi pacatsipaebatsi. Bajaraponë raja Cristo, ponë Dioso itorobica jivi pecapanepaenexa, jai tsabiabi Pablo itsa tsipaebabiaba Dioso pitorobilivaisi judíovi penacaetuatabiabibota. 4 Nexata judíoviyajuvënëvi jumecovënëta Pablo petsipaebabiabilivaisi. Ayaibitsaëto griegovi ata, Dioso pejitsipaevi, jumecovënëta Pablo petsipaebabiabilivaisi. Ayaibitsaëto petiriavi ata, petuxanevi pijavajivi, jumecovënëta Pablo petsipaebilivaisi. Nexata daxita bajarapamonae nacaetuatabiaba Pablobeje Silasbejejavata. 5 Nexata judíovi, pamonae apo jumecovënëtsi Pablo petsipaebabiabilivaisi, Pablo cuenecaëbatsi. Tsipaji Pablojavabelia jivi ayaibitsaëto jonepona. Nexata bajarapajudíovi junata jivi ayaibitsaëtoxaneto pibisiajamatabëcuenevi, saya jema pejinavanapaevi tomarapijicallejava. Nexata pejunatsicujinae bajarapajudíovi pejunatsivi jane baja barënacaetuata. Nexata daxita bajarapajudíovi, pejunatsivi jane baja yajava, barënajamatabëcueneyanaba. Nexata itoroba bajarapatomarapijivi pianaepanaenexa Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Pablobeje Silasbeje naponaponabeje Jasónvënënë pijabota. Nexata daxita pamonae anaepana bajarapatomarata, Pablobeje Silasbeje jemata tsimaxëpatatsibeje Jasón pijabota. Vaetabijitsiatsibeje picani penutsinexatsibeje tomara pevetsivi pitabarata. 6 Jasón pijabota Pablobeje Silasbeje apo pecaxitajarabixaetsibeje, nexata pamonae anaepana, vaetabatsi Jasón, itsamonae yajava, pamonae Dioso pejumecovënëtsivi. Robobocaponaliatsi Jasónbana tomara pevetsivijavabelia. Nexata pamonae anaepana, tomara pevetsivi pitabarata najumetsënëtsiaya pinijijumeta jumaitsi Pablobeje Silasbeje yabara: —Pablobeje raja Silasbeje daxitanacuanëjava pejinavanapaevi itorobaponabeje pianaepanaenexa. Nexata jane baja aeconoxae vajatomarajavaberena ata patabeje. 7 Nexata Jasón, maponë nucaje, tocopata pijabota penaponaponaenexabeje Pablobeje Silasbeje. Daxita pamonae Jasón mayajavanucaje, Pablobana ata, daxita bajarapamonae, apo jumecovënëtsi cajena Romanonacua pepo pevetsinë pitorobilivaisi. Daxita bajarapamonae jumai tsabiabi: “Romanonacua pepo pevetsinë rabaja apo nacayanacuaevetsi. Itsanë rabaja nacayanacuaeveta. Bajaraponë pevënë Jesús,” jai tsabiabi daxita bajarapamonae, jai najumetsënëtsiaya tomara pevetsivijavabelia pamonae anaepana. 8 Nexata bajarapacuenia pejumaitsijava itsa jumetane, daxita tomarapijivi tomara pevetsivinua bitso anaepana. 9 Nexata Jasón, Dioso pejumecovënëtsivi yajava, palata matamotsiaexanatsi tomara pevetsivijavabelia, Pablobeje Silasbeje pevecuapitsapaenexabeje bajarapatomara. Tomara pevetsivi jumaitsi: —Itsa rabaja ponaenabeje bajaraponëbeje mapatomaravecuaje, pacatocanaviabianatsi panijapalata, jai tomara pevetsivi Jasónbanajavabelia. Bajaraxuacujinae copabatsi baja Jasónbana penaviabinexa pijabonëjavabelia. 10 Jasónbana tomara pevetsivi pecopabicujinaetsi, bajarapameravi, Dioso pejumecovënëtsivi bepijia itorobatsi Pablobeje Silasbeje peponaenexabeje, Berea tomarabelia. Pablobeje Silasbeje pepatsicujinaeliabeje Berea tomarata najunuabeje judíovi penacaetuatabiabibojavabelia. 11 Ajamatabëcuenetaja pajudíovi jinavanapa Tesalónica tomarata. Nexata apo jumecovënëtsi Dioso pitorobilivaisi. Pajudíovi jinavanapa Berea tomarata, bajarapacuenia apo ajamatabëcuenetaja. Bajarapajudíovi bitso jitsipa pejumetaenexa Dioso pitorobilivaisi. Nexata Pablo caematacabi canacujitsia judíovi penacaetuatabiabibota Dioso pitorobilivaisi tsipaebabiaba bajarapajudíovijavabelia. Nexata Pablo itsa copata petsipaebabiabijava, bajarapajudíovi pijacuata Dioso pejumelivaisibaxutota xaniavaetsia nacujarubabiaba peyapëtaenexa xaniajai bajarapacuenia itsa jumaitsi Pablo petsipaebabiabilivaisi. 12 Berea tomarapijivi judíovi ayaibitsaëto jumecovënëta Pablo petsipaebabiabilivaisi. Ayaibitsaëto pijinia griegovi ata jumecovënëta. Jumecovënëta pebijivi. Jumecovënëta petiriavi ata. Bajarapapetiriavi petuxanenëanë pijavajivi. 13 Pajudíovi jinavanapa Tesalónica tomarata, Pablo vënëlivaisitanetsi Dioso pitorobilivaisi petsipaebabiabijava Berea tomarata. Nexata bajarapajudíovi ponalia Berea tomarabelia. Nexata bajarapajudíovi itoroba Berea tomarapijivi ayaibitsaëto pianaepanaenexa Pablojavabelia. 14 Nexata Berea tomarapijivi, pamonae jumecovënëta Pablo petsipaebabiabilivaisi, bajarapamonae Pablo bepijia itorobatsi peponaenexa manuamene itapata peecaetomarabelia. Silasbeje abaxë Timoteobeje nacopatabeje Berea tomarata. 15 Pamonae Pablo yanataponaliatsi, pënaxuabatsi Atenas tomarabelia. Nexata Atenas tomaraverena bajarapamonaeta Pablo tonajumexuaba Silasbeje Timoteobeje. Jumaitsi: —Itsa cuenecaëjëpaenatsibeje, bepijia renabeje tsane tanecaxitajarabinexabeje Atenas tomarata, jai Pablo bajarapamonaejavabelia. Bajaraxuacujinae pamonae Pablo pënaxuabatsi, naviaba baja Berea tomarabelia. 16 Pablo abaxë Atenas tomarata evetaponapona Silasbeje Timoteobeje pepatsijavabeje Atenas tomaraberena. Nexata Pablo itsa ponapona Atenas tomarata, tane pecobeta jumapecataeya pexanaenëanë piapaxayojava daxita Atenas tomara tuatuajëjava. Nexata Atenas tomarapijivi pematabacabëta nubenabiaba pevajëcabiabinexa bajarapajumapecataevijavabelia. Nexata Pablo itsa tane bajarapacuene, bejamatabëjiobi bitso. 17 Nexata judíovi penacaetuatabiabibota Pablo Dioso pitorobilivaisi yabara barënajumenotabiaba pevëna judíovi. Barënajumenotabiabanua apo judíovi ata, pamonae Dioso pejitsipaevi. Caematacabi canacujitsia barënajumenotabiabanua pamonae Pablo caxitajarabatsi tomara tuatuajëta. 18 Nexata Pablo caxitajaraba pebijivi, epicúreomonae pecujarubilivaisi pejumecovënëtavanapaevi. Caxitajarabanua itsapebijivi, estoicosmonae pecujarubilivaisi pejumecovënëtavanapaevi. Bajarapamonae ata Pablo barënajumenota. Nexata Pablo pebarënajumenotsijavata, bajarapamonaeyajuvënëvi Pablo yabara muetsia najumaitsi: —¿Detsa meta pitsilivaisi maponëje namatatsapatsia nacabarëcuaicuaijaije? najai bajarapamonae Pablo yabara. Itsamonae pijinia Pablo yabara najumaitsi: —Itsanacuapijivi racovë pijadiosovi pelivaisipaebinë, najai bajarapamonae. Bajarapacuenia najumaitsi tsipaji Pablo tsipaebapona pexanialivaisi, Jesús pelivaisi. Tsipaebaponanua petëpaevimi icatsia itsamatacabi piasaëjavanexa petëpaecujinae. 19 Nexata bajarapamonae Pablo barëponaliatsi Areópagovënë tsutojavabelia, patsutojavabelia tomara pevetsivi nacaetuatabiaba penabarëcuaicuaijainexa. Itsa baja palia bajarabelia, bajarapamonae jumaitsi Pablojavabelia: —Panetsipaebare patayapëtaenexa papejanalivaisi tsipaebaponame. 20 Panetsimuxuaitothia abaxë palivaisi tsipaebaponame. Nexata pajitsipajë patayapëtaenexa pajamatabëcuenelivaisi xaina palivaisi tsipaebaponame, jai Atenas tomarapijivi Pablojavabelia. 21 Atenas tomarapijivi, itsanacuaverena pepatsivinua, pamonae bajarapatomarata najinavanapa, daxita bajarapamonae jamatabëcueneenabiabatsi pejanalivaisi pejumetaeyabiabinexa. Jamatabëcueneenabiabatsinua petsipaebabiabinexa itsamonaejavabelia ata. 22 Nexata Pablo nonotapuna bajarapamonae tuatuajëta Areópagovënë tsutojavata. Jumaitsi: —PaAtenas tomarapijivimë, pacatanetsi rabaja panijadiosovi bitso papecajamatabëcueneenabiabijava. 23 Tanajetarucabiabijavata panijatomaracallejava, taeyabiabajë itsaxuayo pavajëcabiabame panijadiosovijavabelia. Nexata caxitajarabajë altarvënëjava, itsajota jivi vajëcabiaba abaxë apo yapëtae ata padiosojavabelia vajëcabiaba. Bajarapaaltarvënëjavata peyaquinarutsiitane jumai tsarucae mapacueniaje: “Padioso abaxë apo yapëtaetsi, bajarapadiosojavabelia vajëcabiabianatsi mapaaltarjavataje,” jai tsarucae peyaquinarutsiitane. PaDioso yabara yaquinaruta bajarapaaltarvënëjavata, nexata bajarapaDiosojavabelia paxamë baja najamatabëcuenecopatsiaya panavajëcabiabame, abaxë apo payapëtae atamë bajarapaDioso, bajarapaDioso yabara jane baja aeconoxae pacatsipaebijitsiatsi, jai Pablo Atenas tomarapijivijavabelia. 24 Icatsia Pablo jumaitsi Atenas tomarapijivijavabelia: —PaDioso yabara pacatsipaebijitsiatsi, mapanacua exanaje. Exana daxita mapanacuapijicuene yajava. BajarapaDioso pepo pevetsinë jane baja daxita mapanacuaje. Pevetsinë itaboxo ata. BajarapaDioso cajena apo ponaponae jivi pexanaetemplota. 25 BajarapaDioso apo namatavenonae jivi peyavenonaenexatsi. Tsipaji apo namatavenonae itsacuenejavayo ata. Biji rajane bajaraponë nacarajuta caeepatoyo vajaasaëtsavanapaejumaliyonexa. Nacarajutanua daxita xua namatavenonatsi, jai Pablo pepo Dioso, athëbëtatsia peecaenë, yabara. 26 Icatsia Pablo jumaitsi Atenas tomarapijivijavabelia: —BajarapaDioso abaxë copiaya caenë pebi exana. Bajaraxuacujinae bajarapapebijavaverena naexanapona daxitaviriajumevi pijasalinaivimi. Nexata bajarapapebijavaverena penaexanaponaevi yacaëjëpa pejinavanapaejava daxitanacuanëjava. Nexata Dioso caeviriajumevi canacujitsia tocopatapona pamatacabibeje asaë tsavanapaejitsia. Tocopataponanua panacuanëjava jinavanapaejitsia. 27 Bajarapacuenia Dioso tocopata mapanacuataje daxita bajarapamonae Dioso pejitsipaenexa penajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia. Dioso cajena tajë apo nacavecuaponaponae. 28 Dioso raja pejamatabëcueneta asaë tsavanapaetsi. Bajarapacuenia Dioso pejamatabëcueneta asaë tsavanapaetsi tsipaji baja cajena paxamëyajuvënëvi bajayata peyaquinaelivaisita jumaitsi: “Vaxaitsi ata rabaja Dioso pexitsi,” jai. 29 Nexata Dioso itsa pexitsi, Dioso yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya apo bejamatabëjumaitsitsi mapacueniaje: “Dioso raja oronanitota, platananitota ata, ibotota ata pexanaenëtsi. Nexata pacuenia bitso pecujanivitsi pecobeta pexanaenëanë pexaniacuenia exana, bajara pitsinë Dioso,” apo bejamatabëjaitsi jamatabëcuenenavëxaniabiaya Dioso yabara. 30 Jivi abaxë bajayata apo yapëtae Dioso peponaponaejava. Nexata bajayata jivi pibisiacuene exanabiabi ata, Dioso abaxë najamatabëcuenecataita. Nexata abaxë Dioso apo naneconitsiaexanae bajarapamonae pibisiacuene pexanabiabijava yabara. Itsiata baitsi jane maparucaeje Dioso itoroba daxitajivi daxitanacuanëjava pejinavanapaevi pibisiacuene pexanabiabijava pecopabinexa baja, penajamatabëcuenepënëyorotsinexa Diosojavabelia. 31 Bajarapacuenia Dioso itoroba tsipaji baja Dioso jivi penaneconitsiaexanaematacabinexa tocaëjëtaruta. Pamatacabi Dioso tocaëjëtaruta, itsa copiapatsiana, naneconitsiaexanaena daxitanacuanëpijivi. Nexata Dioso jivi itsa naneconitsiaexanaena, caejivi canacujitsia paneconivajëto xainapona, bajarapaneconivajëtota naneconitsiaexanaponaena. Ponë jivi naneconitsiaexanaejitsia, Dioso baja cajena itapeta. Daxitajivi beyapëtane ponë Dioso itapeta. Tsipaji baja bajaraponë Dioso icatsia asaëyaexana petëpaecujinae, jai Pablo Atenas tomarapijivijavabelia Jesús yabara. 32 Nexata Atenas tomarapijivi itsa jumetane bajarapacuenia Pablo pejumaitsijava Jesús petëpaecujinae Dioso icatsia piasaëyaexanaejavatsi yabara, Atenas tomarapijivi Pablo jumecaponatsi. Itsamonae pijinia itsiata jumaitsi Pablojavabelia: —Icatsia itsamatacabijavabelia pacanamuxunaevetsianatsi bajarapalivaisi, jai itsamonae. 33 Nexata baja Pablo bajarapamonae vecuapona. 34 Itsamonae itsiata pënaponatsi. Bajarapamonae jumecovënëta Pablo petsipaebilivaisi. Pamonae jumecovënëta Pablo petsipaebilivaisi yajuvënënë, pevënë Dionisio. Bajaraponë Dionisio, Areópagovënë tsutojavata penacaetuatabiabivi pevetsiviyajuvënënë. Petiriva ata, Dámarisvënëva, jumecovënëta Pablo petsipaebilivaisi. Itsamonae yajava jumecovënëta.

Hechos 18

1 Atenas tomarata Pablo jivi petsipaebaponaponaecujinae Dioso pitorobilivaisi, pona baja. Nexata pata Corinto tomarabelia. 2 Nexata Corinto tomarata Pablo caxitajaraba judíonë, Aquilavënënë, Ponto nacuapijinë. Bajaraponë Aquila caematacabibeje abaxë xaina Corinto tomarata pepatsicujinae Italia nacuaverena. Yajavapata pijava Priscilavënëva. Bajarapajivibeje Italia nacuaverena patabeje. Bajaraverena patabeje tsipaji Romanonacua pepo pevetsinë, Claudiovënënë, capitsapapona daxita judíovi pepitsapaenexa Roma tomaravecua. Romatomara eca Italia nacuata. Nexata Pablo pona Aquila pijaboyabelia. 3 Nexata Aquila pijabota Pablo naponapona. Nexata carpabonë Pablo nayavenonaeya jorocabiaba Aquila. Pablo nanacueneba tsipaji Pablo ata yapëtane pejorocaejava carpabonë. 4 Judíovi penacaetuatabiabibota, penacueraevetsimatacabianë canacujitsia, Pablo judíovi tsipaebabiaba Dioso pitorobilivaisi. Pablo tsipaebabiaba judíovijavabelia, apo judíovijavabelia ata, bajarapamonae pejumecovënëtsinexa palivaisi Pablo tsipaebabiaba. 5 Silasbeje Timoteobeje Corinto tomarata itsa patabeje Macedonia nacuaverena, Pablo baja copata Aquila peyavenonaeyajorocabiabijava carpabonë. Nexata Pablo caematacabi canacujitsia Jesús yabara jumai tsaponae judíovijavabelia: —Jesús raja pepacuene Cristo, ponë copiaevetavanapatsi pepatsijavatsica vajanacacapanepaenexa, jai tsaponae Pablo Jesús yabara. 6 Nexata bajarapacuenia Pablo pejumaitsaponaejava Jesús yabara, judíovi baraanaepanatsi. Pablo pibisiacuenia bijatanetsi. Nexata Pablo penaxatatsijava najumajonotaxuaba. Nënëbabia bajarapamonae peyapëtaenexa penaneconitsijava Diosojavabelia. Tsipaji apo jumecovënëtsitsi, Pablo tsipaebi ata Jesús yabara. Pablo nexata jumaitsi judíovijavabelia: —Paxamë saya panejamatabëcueneta panaxuabianame Diosovecua. Xanë tajamatabëcueneta apo panaxuabimë tsane. Panijacuata panaxuabianame. Tsipaji cajena pacatsipaebi atatsi Jesús yabara, apo panejumecovënëtsimë. Aeconoxae rabaja copatajë patacatsipaebabiabijava paxamëjavabelia bajarapalivaisi. Tavajënaeyabelia baja ponaenajë tatsipaebaponaenexa bajarapalivaisi apo judíovijava, jai Pablo judíovijavabelia. 7 Nexata Pablo judíovi penacaetuatabiabibovecua pitsapa. Nexata pona Justovënënë pijaboyabelia. Nexata Justo pijabota Pablo naponapona. Bajaraponë Justo penavajëcabiabinë Diosojavabelia. Pijabo eca judíovi penacaetuatabiabibo muxuneneta. 8 Nexata Crispovënënë, judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë, daxita pijabopijivi barëjumecovënëta Jesús pelivaisi. Ayaibitsaëto Corinto tomarapijivi, pamonae jumetane Pablo petsipaebabiabilivaisi, jumecovënëta. Nexata bajarapamonae nabautisaba. 9 Nexata meravi bemajitsinaebota Dioso jumaitsi Pablojavabelia: —Pëtsa junavame. Pëtsa copatame netsipaebaponaejava tajumelivaisi. 10 Xanë raja cayajavatsi. Nexata itsajivi ata apo caitsacueniabi tsane. Tsipaebaponaename tajumelivaisi. Tsipaji rabaja tajajivi ayaibitsaëto tsaponae mapatomarataje, jai Dioso. 11 Nexata Pablo ponapona Corinto tomarata dieciocho pajuametobeje. Tsipaebaponapona Dioso pitorobilivaisi Corinto tomarapijivijavabelia. 12 Pamatacabi Galiónvënënë Acayanacua evetaponapona, judíovi najamatabëcuenejëpaeya tsimaxënacaetuatatsi Pablo pevaetabinexatsi. Nexata itsa vaetabatsi, Pablo caponaliatsi penutsinexatsi nacuaevetsinë Galión pitabarata. 13 Nexata judíovi jumaitsi nacuaevetsinë Galiónjavabelia: —Mara ponëje jivi livaisi tsipaebaponaje pejumecovënëtsinexa Dioso. Itsiata baitsi jane saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua tsipaebapona. Paxanë cajena bajarapacuenia apo panetonajumecopatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, jai judíovi nacuaevetsinë Galiónjavabelia Pablo yabara. 14 Ajena picani Pablo jumepitsijitsia judíovi, itacarajeta nacuaevetsinë Galión jumaitsi judíovijavabelia: —Paxamë pajudíovimë, bepayapëtaneme mapacueneje. Itsa maponëje nacobetoxotsipa, jivitonë ata itsa beyaxuabijitsipa, pacajumexaniataejitsipatsi. Nexata naneconitsiaexanaejitsipajë. 15 Paxamë saya pabarënajumenotame maponëje papecatsipaebaponaelivaisi yabara. Pabarënajumenotamenua panijasalinaivi pijalivaisi yabara ata. Nexata saya paxamë panijacuata bajaraxua yabara pabarëcuaicuaijamëre pacuenia pajitsipame. Xanë raja apo evetsinë bajarapalivaisi, jai nacuaevetsinë Galión judíovijavabelia. 16 Nexata baja nacuaevetsinë Galión navecuapitsapaeyaexana judíovi. 17 Nacuaevetsinë Galión judíovi navecuapitsapaeyaexanae ata, caecuenia abaxë judíovi apo ponae pijabonëjavabelia. Nexata griegovi, bajarajota penubenaevi, nacobenavaetaba judíoviyajuvënënë, Sóstenesvënënë. Bajaraponë Sóstenes judíovi penacaetuatabiabibo pevetsinë. Nexata griegovi Sóstenes conibabia nacuaevetsinë Galión pitabarata, ajibi ata peyabaraconibabejava. Nexata nacuaevetsinë Galión tae ata bajarapacuene, apo itavetsi. 18 Pablo abaxë bajayajebi ponapona Corinto tomarata. Bajaraxuacujinae Dioso pejumecovënëtsivita napëjioba. Napona barcota Siria nacuayabelia. Pablo yajavapona Priscilabeje Aquilabeje. Nexata epatua Cencrea tomarata, Pablo mataxunatsi. Daxitamatanami matacasibatsi jivi peyapëtaenexatsi petoveretsijava Dioso petonacuenebijava pacuenia baja cajena Diosojavabelia Pablo najumecapanepaeya jumaitsi. 19 Pablobana Aquilabana Priscilabana itsa pata Efeso tomarata, Pablo baja vecuanatsata Priscilabeje Aquilabeje. Nexata Pablo Efeso tomarata joneya judíovi penacaetuatabiabiboyalia. Nexata bajarajota barënalivaisita judíovi. 20 Nexata picani Efeso tomarata Pablo judíovi asivatsi abaxë penaponaponaenexa anijamatacabianë. Itsiata Pablo apo jejai. 21 Nexata Pablo itsa napëjioba, bajarapamonaejavabelia jumaitsi: —Naxanetajë tapatsinexa Jerusalén tomarabelia tataenexa pafiesta baja imoxoyo pevajënae pejonenexa. Itsiata icatsia najetarucaenajë paxamëjavaberena itsa Dioso jitsipa, jai Pablo judíovijavabelia. Nexata Pablo Efeso tomarata barcota nanaropota. 22 Itsa baja Pablo pata Cesarea tomarabelia, pona icatsia Jerusalén tomarabelia pebajacobinexa daxita Dioso pejumecovënëtsivi. Bajaraxuacujinae icatsia naviata Antioquía tomarabelia. 23 Antioquía tomarata bajayajebi ponapona. Bajaraxuacujinae icatsia naropota. Najetaruca daxita tomaranëjava. Najetaruca Galacia nacuata penaetomaranëjava, Frigia nacuata penaetomaranëjava ata. Bajarapatomaranëjava pejinavanapaevi Dioso pijalivaisita Pablo jamatabëcuene asaëyaexananajetaruca daxita Dioso pejumecovënëtsivi. 24 Judíonë Apolosvënënë pata Efeso tomarata, Alejandría tomarapijinë. Bajaraponë xaniavaetsia Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaebabiaba. Jumeyapëtane bitso pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. 25 Apolos itsamonae epatua tsipaebatsi Jesús pelivaisi. Itsiata baitsi jane xaniavaetsia daxitalivaisi apo tsipaebitsi. Palivaisi Juanpijinë jivijavabelia tsipaebapona, bajarapalivaisi Apolos xaniavaetsia tsipaebatsi. Juanpijinë jivi pebautisabaponaejava ata Apolos xaniavaetsia tsipaebatsi. Apolos xaniavaetsia Jesús pelivaisi apo tsipaebi atatsi, itsiata ajamatabëcuenesaëya xaniavaetsia tsipaebanajetaruca Jesús pelivaisi. 26 Apolos ajumejunavijibia Dioso pitorobilivaisi jivi tsipaeba judíovi penacaetuatabiabibota. Nexata Priscilabeje Aquilabeje itsa jumetanebeje Apolos petsipaebilivaisi, nexata bajarapajivibeje junatabeje Apolos. Nexata Apolos napona Priscilabeje Aquilabeje pijaboyabelia. Nexata bajarapajivibeje daxitalivaisi jane baja, Jesús pelivaisi, xaniavaetsia tsipaebabeje Apolosjavabelia xaniavaetsia Apolos peyapëtaenexa Jesús pelivaisi. 27 Itsa baja Apolos naropotsijitsia Efeso tomaravecua peponaenexa Acaya nacuayabelia, Dioso pejumecovënëtsivi, Efeso tomarapijivi, yavenonatsi peponaenexa. Tsicobeyaquinatsi cuyalatobaxuto pecaponaenexa, Dioso pejumecovënëtsivijavabelia perajutsinexa Acaya nacuata. Bajarapacuenia tsicobeyaquinatsi Acaya nacuapijivi, Dioso pejumecovënëtsivi, xaniavaetsia Apolos pecopiapitsinexatsi. Apolos baja itsa pata Acaya nacuayabelia, Apolos bitso yavenona Acaya nacuapijivi Dioso pejumecovënëtsivi. 28 Daxitajivijavabelia Apolos tsipaebapona Jesús pelivaisi. Nexata pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi Jesús yabara, Apolos tsipaebapona daxitajivijavabelia. Nexata Apolos daxitajivi yapëtaeyaexanapona Jesús pepacuene Dioso athëbëvetsica pitorobijavatsitsica jivi pecapanepaenexa. Nexata baja judíovi moya ena. Tsipaji acuenebi judíovi: “Jume raja,” pejaijava Apolos petsipaebilivaisi yabara.

Hechos 19

1 Pamatacabi abaxë Apolos ponapona Corinto tomarata, bajarapamatacabi pijinia Pablo ibotsutonë nacuajavaverena najetaruca pepatsinexa Efeso tomaraberena. Efeso tomarata Pablo itsa pata, caxitajaraba caejivibeje Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi. 2 Nexata Pablo yanijoba bajarapamonaejavabelia. —¿Espíritu Santo tsabaja pacatsijamatabëjunua pamatacabi ajena pajumecovënëtame Jesús pelivaisi? jai Pablo. Nexata bajarapamonae jumaitsi: —Jume. Apo payapëtaenë patanetsijamatabëjonejava Espíritu Santo. Apo pavënëtaenë cajena Espíritu Santo ata, jai bajarapamonae Pablojavabelia. 3 Nexata Pablo jumaitsi: —¿Detsa pitsijamatabëcuene yabara pacabautisaba? jai Pablo bajarapamonaejavabelia. Nexata bajarapamonae jumaitsi: —Pajamatabëcuene yabara raja Juanpijinë panetsipaeba, bajarapajamatabëcuene yabara panebautisaba, jai bajarapamonae. 4 Pablo nexata jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Juanpijinë raja bautisabapona pamonae baja copaba pibisiacuene pexanaejava, pamonae baja najamatabëcuenepënëyorota Diosojavabelia. Itsiata baitsi jane Juanpijinë jumai tsaponae jivijavabelia: “Panamatavenoname panejumecovënëtsinexa ponë xanë tacovëverena patsiana, baitsi Jesús. Bajaraponë Cristo, ponë Dioso itorobica,” jai tsaponae Juanpijinë jivijavabelia, jai Pablo bajarapamonaejavabelia. 5 Bajarapamonae itsa jumecovënëta Jesús pelivaisi, nexata Pablo bautisaba bajarapamonae petuxanenë Jesús pevënëta. 6 Nexata Pablo pevajëtsijavata Diosojavabelia, tsimatanacobebuata bajarapamonae. Nexata bajarapamonae Espíritu Santo tsijamatabëjunuatsi. Nexata bajarapamonae itsa cuaicuaijai, ajumeitothia pecuaicuaijaijava. Tsipaji itsaviriajumenëta, apo penatsipaebijumenëmi, cuaicuaijai. Bajaraxuacujinae jane baja bajarapamonae Dioso pitorobilivaisi tsipaebapona jivijavabelia. 7 Daxita meta bajarapamonae bejamatabëcuene doce ponëbeje. 8 Efeso tomarata Pablo acueyabi pajuametobeje ponapona. Nexata Pablo Efeso tomarata, judíovi penacaetuatabiabibota, judíovijavabelia ajumejunavijibia tsipaebabiaba Dioso pitorobilivaisi. Pablo judíovi barënajumenotabiaba Dioso pijajivi pevetsijavanexa yabara. Bajarapacuenia Pablo barënajumenotabiaba judíovi pejumecovënëtsinexa Dioso pijajivi pevetsijavanexa. 9 Itsamonae itsiata amatabocotaja. Apo jitsipae pejumecovënëtsijava bajarapalivaisi. Bajarapamonae daxitajivi pitabarata pibisiacuenia baracuaicuaijai pexanialivaisi, Jesús pelivaisi. Nexata baja Pablo vecuanatsata bajarapamonae apo pejumecovënëtsixae Jesús pelivaisi. Pablo nexata, Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi yajava, pona Tirannovënënë pijaescuelabojavabelia, bajarapabota penacaetuatabiabinexa. Bajarapabota nexata Pablo caematacabi canacujitsia pexanialivaisi, Jesús pelivaisi, jivi tsipaebabiaba. 10 Bajarapacuenia Pablo tsipaebaponapona anijavaibeje. Nexata daxita Asiavënë nacuapijivi, judíovi, apo judíovi ata, jumetane petuxanenë Jesús pelivaisi. 11 Dioso yavenonatsi Pablo Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejavanë pexanaponaenexa. 12 Nexata pamonae toavitanetsi, pijamonae Pablo penaxatabijavanë, pijapañueloxi ata, daxita xuaxi Pablo naperabëcajayaba, tocaponabiaba piavitanevi peperabëcajayabinexa. Nexata piavitanevi bajaraxua itsa tsiperabëbuatatsi, jamatejema baja tsabiabi. Dovathivi peyajavajinavanapaevi ata vecuapitsapabiabatsi. 13 Itsamonae judíovi tomaranëjava najetarubena. Bajarapamonae Jesús pelivaisi apo jumecovënëtsi ata, itsiata dovathi jivivecua capitsapapona. Pajudíovi bajarapacuenia dovathi jivivecua capitsapapona, siete ponëbeje tsavanapae. Bajarapamonae Escevavënënë, sacerdotevi penamatacaitorobinë, ëpexi tsavanapae. Nexata bajarapamonae vënëtane Jesús. Nexata bajarapamonae najumaitsi: —Dovathi jivivecua capitsapaenatsi petuxanenë Jesús pevënëta, najai. Nexata jane baja itsa tane dovathi peyajavaponaponaenë, bajarapamonae jumaitsi: —Dovathi, pacaitavetatsi, ponë Pablo vajunupaebapona, petuxanenë Jesús pevënëta. Vecuapitsapare baja maponëje, jai Escevavënënë pexi dovathi peyajavaponaponaenëjavabelia. 15 Nexata Esceva pexi itsa itaveta dovathi, dovathi jumaitsi mapacueniaje: —Yapëtaniji raja Jesús. Yapëtaniji Pablo ata. Itsiata paxamë apo pacayapëtaetsi. ¿Detsa jane paxamë papamonaemë? jai dovathi. 16 Nexata bajarajota dovathi peyajavaponaponaenë, tsimaxëjirevarenatsi bajarapamonae. Pinijisaëta dovathi peyajavaponaponaenë biatsi. Nexata amoneyabatsi. Pinijicuenia tsaquibabiatsi. Vejumatiticatsi penaxatabijavanëmi. Nexata bajaraponë pijabovecua bajarapamonae yarëcëpeca pebejavatsi. Jumasa nexata rëcëpeca. 17 Nexata daxita Efeso tomarapijivi, judíovi, apo judíovi ata, vënëlivaisitane pacuenia dovathi peyajavaponaponaenë exanatsi Esceva pexi. Nexata Efeso tomarapijivi bitso jamatabëcuenenajunaviaca. Nexata daxita bajarapamonae yaiyatane Jesús pevënë. 18 Nexata ayaibitsaëtoxaneto Dioso pejumecovënëtsivi, patapona Pablobanajavaberena. Nexata bajarapamonae daxitajivi pitabarata navecuapaebapona pibisiacuene pexanabiabijava. 19 Nexata ayaibitsaëto penajorobicuene peyapëtaevi, capata pijacuyalatobaxutonë, penajorobicuene yabara pecajinavanapaebaxutonë. Pamatacabi bajarapamonae comuaca bajarapabaxutonë, ayaimatamota comuaca. Nexata daxita bajarapamonae bajarapacuyalatobaxutonëmi tajuita isotota daxitajivi pitabarata. Petajuitsicujinae itsa namataëjëta petajuitsibaxutonëmi pematamo, xuaba pina cincuenta mil ponëbeje palatanëanë. Bajarapapalatanëanë bitso penamatamotsinëanë. 20 Nexata bajarapacuenia Dioso pitorobilivaisi yacaëjëpapona baja daxitanacuanëjava. Nexata ayaibitsaëto tsaponae Dioso pejumecovënëtsivi. 21 Bajaraxuacujinae Pablo najamatabëxaina peponaenexa Macedonia nacuajava, Acaya nacuajava ata, petaenajetarucaenexa Dioso pejumecovënëtsivi. Bajaraxuacujinae ponaejitsia Jerusalén tomarabelia. Pablo nexata jumaitsi: —Tapatsicujinae Jerusalén tomarabelia, ponaenajë icatsia Roma tomarabelia ata, jai Pablo. 22 Nexata Pablo itoroba Macedonia nacuayabelia anijanëbeje pijajivitonëbeje, Timoteobeje Erastobeje. Pablo abaxë bajayajebi ponapona Asiavënë nacuata. 23 Pablo itsa ponapona Asiavënë nacuata, Efeso tomarapijivi bitso anaepana Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivijavabelia. 24 Efeso tomarapijivi anaepana Pablobanajavabelia Demetrio pejamatabëcueneta. Demetrio platananita templobo jumapecataeya exanabiaba, tsiquiriboxi. Saya pecobeta jumapecataeya pexanaediosova, Artemisavënë diosova, pijatemplobo jumapecataeya Demetrio exanabiaba bajarapaboxi. Demetrio templobo jumapecataeya itsa exanabiaba, bajarapaboxi pebarënacuenebivi bitso ayaicuenia palata barëpitabiaba bajarapaboximatamo. 25 Nexata Demetrio junata pebarënacaetuatsinexa daxita pebarënacuenebabiabivi bajarapaboxi. Junatanua itsamonae ata, pamonae pijinia jumapecataeya pexanaejavanë nacuenebabiaba. Nexata Demetrio jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Paxamë rabaja payapëtaneme mapacueneje. Jumapecataeya vajaexanabiabijavanë vajacanajetabiabixae, ayaijava palata xainaponatsi. 26 Pataneme rabaja. Pajumetanemenua baja Pablo pejumaitsaponaejava mapacueniaje: “Jivi raja pecobeta jumapecataeya pexanaenëanë, apo diosovi cajena,” pejaitsaponaejava. Nexata jivi ayaibitsaëtoxaneto mapatomarapijivije jumecovënëtapona Pablo bajarapacuenia petsipaebaponaejava. Itsiata apo ëmapatomarapijivije. Daxita Asiavënë nacuapijivi ata jumecovënëtapona. 27 Bajarapacuenia jivi ayaibitsaëto pejumecovënëtaponaejava apo nacatoxanepanae. Tsipaji jivi apo nacacomuatsi tsipae Artemisavënë diosova pijacuene vajanacuenebijava. Pinijijamatabëcuene pexainaediosova Artemisa pijatemplobo ata, apo yaiyatae tsipae. Baitsi padiosova daxita Asiavënë nacuapijivi, daxitanacuanëpijivi ata, pematabacabëta tonubenabiaba pevajëcabiabinexa bajarapovajavabelia, vereverecaejitsipa. Nexata baja bajarapovajavabelia jivi apo vajëcabiabi tsipae, jai Demetrio templobo jumapecataeya tsiquiriboxi pexanabiabivijavabelia. 28 Nexata bajarapamonae itsa jumetane bajarapacuenia Demetrio pejumaitsijava, nexata bitso bajarapamonae anaepana. Pinijijumeta vavajai tsaponae. Jumaitsi: —¡Pinijijamatabëcuene raja pexainaediosova Artemisa, Efeso tomarapijivitsi vajadiosova! jai tsaponae bajarapamonae. 29 Nexata daxita Efeso tomarapijivi itsa jumetane, bitso anaepana Pablobanajavabelia. Nexata ponëbeje Pablo yanatatsi, Gayobeje Aristarcobeje, Efeso tomarapijivi vaetabatsibeje. Bajaraponëbeje Macedonia nacuapijinëbeje. Daxitajivi vaetabiaya nacobenacaponatsibeje pinijiboxanetojavabelia, itsabelia baja cajena daxita tomarapijivi nacaetuatabiaba. 30 Pablo picani jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia: —Xanë najonejitsianë mapaboyaliaje taneyanatsinëbeje tayajivicuaicuaijainexa penacaetuatsivijavabelia, jai. Itsiata Dioso pejumecovënëtsivi apo tocopatsitsi Pablo penajonenexalia. 31 Asiavënë nacuapijivi pevetsivi, Pablo yapëtanetsi. Nexata bajarapamonae asaëya Pablo tonajumeitorobarenatsi penajoneyaniva bajarapaboyabelia pebeyaxuabiyanivatsi. 32 Efeso tomarapijivi penacaetuatsijavata, nalivaisijëpaeya apo cuaicuaijai. Nexata pevavajaijavata itsamonae itsalivaisicuenia vavajaiya jumai tsaponae. Itsamonae pijinia itsalivaisicuenia vavajai tsaponae. Tsipaji jivi ayaibitsaëtoxaneto apo yapëtae palivaisi yabara nacaetuata. 33 Nexata Efeso tomarapijivi penacaetuatsijavata, caejiviyobeje judíovi nanacaetuata. Bajarapajudíovi yapëtane palivaisi yabara jivi ayaibitsaëto nacaetuata. Nexata bajarapajudíovi tsipaeba Alejandrovënënëjavabelia Alejandro peyapëtaenexa xua yabara jivi ayaibitsaëto nacaetuata. Tsipaji Alejandro ata judíonë. Nexata Alejandro pevëna judíovi pënatorobajarabiaya itorobatsi daxitajivi pitabarata penucaenexa. Nexata Alejandro nacobeyota jivi pemoyanexa petsipaebinexa Efeso tomarapijivi pianaepanaeyaniva daxita judíovijavabelia. 34 Itsiata baitsi jane Efeso tomarajivi apo tocopatsi Alejandro pecuaicuaijainexa. Itsa daxitajivi yapëtane Alejandro judíonëcuene, nexata daxita vavajaiya jumai tsaponae anijahorabejecuenia mapacueniaje: —¡Pinijijamatabëcuene raja pexainaediosova Artemisa, Efeso nacuapijivitsi vajadiosova! jai tsaponae bajarapamonae. 35 Bajaraxuacujinae nexata tomara jane baja pevetsinë daxitajivi moyaexana. Nexata jumeitavetsiaya jumaitsi: —PaEfeso tomarapijivimë, daxitanacuanëpijivi baja cajena yapëtane vajanacatocopatsijava vajaevetsinexa mapatomarataje peecaebo, pinijijamatabëcuene pexainaediosova Artemisa pijatemplobo. Daxitanacuanëpijivi baja cajena yapëtane diosojumapeibotova, Artemisa, athëbëvetsica pejopaejava mapatomarataje. 36 Nexata bajarapadiosojumapeibotova athëbëvetsica pejopaejava yabara, acuenebi itsajivi ata: “Jume,” pejaijava. Nexata pajamatejemamëre. Pëtsa abaxë itsacuene paexaname copiaya panajamatabëxainaenejevamë xaniavaetsia. 37 Mapapebibeje paxamë pacapatameje, apo penacobetoxotsinëbeje templobopijijava. Pibisiacuenia apo baracuaicuaijaibejenua vajadiosova Artemisa, jai Efeso tomara pevetsinë Efeso tomarata penacaetuatsivijavabelia. 38 Icatsia tomara pevetsinë jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Demetriobana itsa jamatabëneconita itsajivi, nexata neconitsi juezmonae pitabarata, jivi peneconitabiabibota. Bajara saya xua juezmonae evetavanapa. 39 Itsa apo paneconitsijitsiamë jivi, saya itsa panacaetuatame itsacuenelivaisiyo yabara, nexata saya rovialia papaebare xaniavaetsia daxitajivi penacaetuatsijavata, pacuenia gobierno nacaitoroba. 40 Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Ajena, mapamatacabitaje, mapacuenia itsa exanaponaejitsipatsije, nacananeconitsiaexanaejitsipa gobierno. Bajarapacuenia nacananeconitsiaexanaejitsipa tsipaji itsacueneneconi itsajivi xainaenejeva, mapacuenia anaeya nacaetuatatsije, jai Efeso tomara pevetsinë penacaetuatsivijavabelia. 41 Itsa baja Efeso tomara pevetsinë najumevereta bajarapacuenia petsipaebijava, itoroba baja daxitajivi penaviabinexa pijabonëjavabelia.

Hechos 20

1 Itsa baja Efeso tomarapijivi jamatabëcaeva pianaepanaejava, nexata Pablo junata penacaetuatsinexa daxita Dioso pejumecovënëtsivi. Nexata Pablo muxujioba Dioso pejumecovënëtsivi pevajënaeyabelia piajamatabëcuenesaë tsavanapaenexa Dioso pejumecovënëtsijava. Pablo nexata pexaniacuenia napëjioba bajarapamonae. Bajaraxuacujinae Pablo baja pona Macedonia nacuayabelia. 2 Nexata Pablo itsa pata Macedonia nacuayabelia, pexanialivaisi tsipaebanajetaruca Macedonia nacuapijivi Dioso pejumecovënëtsivi pevajënaeyabelia piajamatabëcuenesaë tsavanapaenexa Dioso pejumecovënëtsijava. Bajaraxuacujinae icatsia Pablo pata Grecia nacuayabelia. 3 Nexata Grecia nacuata Pablo ponapona acueyabi pajuametobeje. Bajaraxuacujinae picani Pablo barcota naponaejitsia Siria nacuayabelia. Nexata Pablo nayajumetane Siria nacuata judíovi pevajënaeevetsijavatsi pebeyaxuabinexatsi. Bajaraxuata Pablo najamatabëxaina icatsia pecovëya penaviatsinexa matatsënëa Macedonia nacuajava. 4 Pamonae Pablo yanatatsi, mapevënëanëje. Sópater, Berea tomarapijinë. Aristarcobeje pijinia Segundobeje, Tesalónica tomarapijinëbeje. Gayo pijinia Derbe tomarapijinë. Timoteo pijinia Listra tomarapijinë. Tíquicobeje pijinia Trófimobeje, Asiavënë nacuapijinëbeje. Bajarapamonae Pablo yanatatsi. Nexata Pablo itsa barëpata Filipos tomarata, xanë Lucasnë, necaxitajaraba. 5 Nexata daxita pamonae Pablo yanatatsi, namataxainaeya baja ponalia Troas tomarabelia. Nexata paxanëbeje Pablobeje abaxë panacopatajëbeje Filipos tomarata, Macedonia nacuata peecaetomarata. Nexata pamonae namataxainaeya baja ponalia, paneevetavanapabeje Troas tomaratalia. 6 Nexata paxanëbeje Filipos tomarata barcota pananaropotajëbeje pepuavereverecae baja pafiestamatacabi judíovi baxane levadurata matajërëabinejeva pexanaepan. Panaponajëbeje jane baja Troas tomarabelia. Cinco matacabita panapaliajëbeje Troas tomarabelia. Nexata pamonae paneevetavanapabeje Troas tomaratalia, papëcaxinajëbeje baja. Nexata abaxë Troas tomarata pajinavanapajë siete pamatacabibeje. 7 Troas tomarata domingomatacabi panacaetuatajë daxita Dioso pejumecovënëtsivi yajava, patanajamatabënapitsinexa xua yabara Cristo sivatëpa. Pablo nexata livaisi tsipaeba. Meravia baja pitsijavata Pablo Mileto tomarabelia naropotsijitsia. Bajaraxuata Pablo livaisi tsipaeba meravijebi. 8 Panacaetuatajë athëbëabetsia pënëyatuucubibota. Nexata athëbëyo paira paenayajë, itsajotatsia pitayotsijavanë ayaijava rubena xaniavaetsia pitayotsinexa. 9 Nexata pevëjëato ventanajavata eca, Euticovënënë. Pablo nexata bajayajebi livaisi tsipaeba. Nexata belia pevëjëato bitso itamajitsipaneca. Nexata baja majiteca. Pemajitecaenë nexata pevëjëato jopareca acueyabi pairabejejavavereca. Nexata pevëjëato itsa sivarunarecatsi, petëpaenë baja pitatsi. 10 Nexata Pablo sivarunareca. Pematabacabëta ecaeya isapita petëpaenë. Nexata Pablo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia: —Pëtsa panajamatabëxainame. Asaë rabaja icatsia pevëjëato, jai Pablo. Nexata pevëjëato icatsia asaë. 11 Nexata Pablo icatsia caevëa junaya. Pejunaecujinaetsia epatsënëca jane baja pan. Tsicobetsana jane baja daxita Dioso pejumecovënëtsivi pexaenexa. Pexaecujinae abaxë icatsia Pablo bajayajebi cuaicuaijai. Pecuaicuaijainë belia yamatacabibecatsi. Bajaraxuacujinae Pablo jane baja pona Mileto tomarabelia. 12 Nexata baja pevëjëato piasaënë barënaviabatsi pijaboyabelia. Barëya bitso bajarapamonae piasaëxae pevëjëato petëpaecujinae. 13 Paxanë Pablo paneitoroba barcota menia namataxainaeya patanaponaenexa Asón tomarabelia. Bajarapacuenia Pablo paneitoroba tsipaji Pablo matatsënëa najetarucaejitsia pepatsinexa Asón tomarabelia. Nexata Pablo itsa pata Asón tomarata, bajarapatomarata patayapitsinexa. 14 Nexata jane baja Pablo itsa pata Asón tomarata, Pablo baja nanonorena barco ënëaberena. Nexata baja panaponajë Mitilene tomarabelia. 15 Bajaraxuacujinae icatsia Mitilene tomarata pananaropobajë. Nexata meravia pitsijavata panapatajë Quíotomara canacujitsialia peecaetomarabelia. Bajarapatomarata icatsia patananaropobicujinae, meravia icatsia pitsijavata, panapatajë Samos tunaetota peecaetomarabelia. Bajarapatomarata icatsia patananaropobicujinae, panapatajë icatsia Trogilio tomarabelia. Nexata abaxë Trogilio tomarata panacueraevetajë. Nexata icatsia Trogilio tomarata patananaropobicujinae, caematacabicujinae, icatsia panapatajë jane baja Mileto tomarabelia. 16 Pablo rovia jamatabëxeneta Efesotomara, Asiavënë nacuata peecaetomara. Tsipaji apo jamatabëponaponae bajayajebi Asiavënë nacuata. Pablo bepijia jamatabëpata Jerusalén tomarabelia Pentecostésvënë fiestavajënaeya. 17 Mileto tomaravelia Pablo tonajumeitoroba Efeso tomarapijivi ancianovi pepatsinexarena Mileto tomaraberena. 18 Nexata baja ancianovi itsa parena Pablojavaberena, Pablo jumaitsi bajarapaancianovijavabelia: —Paxamë baja cajena payapëtaneme mapacueneje. Asiavënë nacuata tapatsimatacabijavaveliacujinae, Dioso pitorobilivaisi tsipaebaponaponajë Asiavënë nacuata. Daxitamatacabi tonacuenebajë Dioso pijacuene. 19 Dioso pijacuene itsa tonacuenebaponaponajë, apo jamatabëjumaitsinë: “Xanë bitso ayaijamatabëcuenenënë,” apo jamatabëjanë. Itsa taeyabiabajë itsamonae pecopabijava Dioso pejumecovënëtsijavami, bitso sivanueyabiabajë. Bitso bejiobinënua tsabiabi tsipaji judíovi jamatabënebeyaxuababiaba. 20 Daxita Dioso pitorobilivaisi pacatsipaebabiabatsi papecajamatabëcueneyavenonaenexa. Caelivaisi ata apo pacavecuacopatsitsi. Pacatsipaebabiabatsi baja cajena daxitajivi pitabarata. Pacatsipaebabiabatsinua baja cajena panijabonëjava ata. 21 Asaëya tsipaebabiabajë judíovi, apo judíovi ata, daxita bajarapamonae pecopabinexa pibisiacuene pexanabiabijava penajamatabëcuenepënëyorotsinexa Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae jane baja pejumecovënëtsinexa vajatuxanenë Jesucristo pelivaisi. 22 Mara jotacujinaeje ponaenajë Jerusalén tomarabelia Espíritu Santo taneitorobixae bajarabelia taponaenexa. Itsiata xaniavaetsia apo yapëtaenë pacuenia nexanaejitsia Jerusalén tomarapijivi. 23 Itsiata caejavayo yapëtaniji. Caetomara canacujitsia Dioso pitorobilivaisi tatsipaebanajetarucaejavata Espíritu Santo nejumai tsabiabi: “Caetsiana raja penaneconitsivi pejebabiabibota. Xamë bitso benejiobicuene taename,” nejai tsabiabi Espíritu Santo. 24 Itsiata baitsi jane cajena apo junavinë bajarapacuene yabara. “Belia nebeyaxuabijitsipa,” apo jamatabëjanë cajena. Jamatabëveretajë pacuene vajatuxanenë Jesús nitoroba tatonacuenebinexa daxitajivi tatsipaebanajetarucaenexa pexanialivaisi, Dioso vajanacaitaxutotsoniataejava, jai Pablo ancianovijavabelia. 25 Icatsia Pablo jumaitsi ancianovijavabelia: —Paxamëjava naponaponajë patacatsipaebinexa Dioso pevetsijavanexa daxita pijajivi. Tajëvelia baja cajena yapëtaniji. Apo panetaemë rabaja tsane matavëjëa. 26 Bajaraxuata ajena baja pacatsipaebatsi. Itsajivi paxamëyajuvënëjivi itsa naxuabiana Diosovecua, apo naxuabi tsane xanë tajamatabëcueneta. 27 Apo naxuabi tsane xanë tajamatabëcueneta tsipaji baja daxita Dioso pitorobilivaisi xaniavaetsia baja cajena pacatsipaebatsi. Caelivaisiyo ata apo pacavecuacopatsitsi, jai Pablo ancianovijavabelia. 28 Icatsia Pablo jumaitsi ancianovijavabelia: —Xaniavaetsia nayajivitaeya pajinavanapare pibisiacuene paneexanaeyaniva. Pacuenia oveja pexainaevi xaniavaetsia evetavanapa pijaoveja, bajara pijinia pacuenia xaniavaetsia paevetavanapaename daxita pamonae Dioso pejumecovënëtsivi. Espíritu Santo raja pacaitoroba panetoevetsinexa vajatuxanenë Jesús pijajivi, pamonae comuata pijanata. 29 Tajëvelia baja cajena yapëtaniji tacovëya penajetarubenaejavanexa saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua petsipaebivi. Bajarapamonae najetarubenaena jivi Dioso pejumecovënëtsijava pevereverecaeyaexanaenexa. Pacuenia nevëthë pianaepanaevi verene oveja, bajara jamatabëcueneitsane bajarapamonae pevereverecaeyaexanaenexa jivi Dioso pejumecovënëtsijavami. 30 Paxamëyajuvënëvi ata saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua tsipaebaponaena peyamaxëitojorobinexa Dioso pejumecovënëtsivi. Nexata Dioso pejumecovënëtsivi navecuanatsanaena pepënaponaenexa bajarapamonae. 31 Bajaraxuata xaniavaetsia paevetavanapare Dioso pejumecovënëtsivi. Panajamatabënapire mapacueneje. Xanë baja cajena acueyabi pavaibeje, caematacabi canacujitsia, meravi yajava, caeto ata apo copatsinë patacamuxujiobijava bitso patacaasivaxae. Itsajavata tanuejavata ata pacamuxujiobabiabatsi, jai Pablo Efeso tomarapijiancianovijavabelia. 32 Icatsia Pablo jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Tajamonae, nexata baja pacacopatatsi Dioso pecobeyabelia Dioso papecaevetsinexa. Dioso pejumelivaisi nacatsipaeba Dioso vajanacaasivajava. Nexata bajarapalivaisi pacajamatabëcueneyavenonaena. Bajarapalivaisi caëjëpatsi papecajamatabëcuene asaëyaexanaenexa Diosojavabelia. Dioso pacacapanepaena pacuenia Dioso capanepaena daxita pamonae Dioso aneconijibia tane. 33 Xanë itsa naponaponajë paxamëjavata, apo najamatabëxainaenë tanaxainaeyabinexa itsanë pijapalata, penaxatabijava ata. 34 Payapëtaneme baja cajena mapacueneje. Tacobeta nacuenebajë tanamatavenonaejavaxi tacomuataponaenexa, tayajavaponaponaevi ata tatocomuatsinexa. 35 Pacatsitanacueneitajëtatsi baja cajena pacuenia paxamë ata bepanacuenebame. Bepayavenonamenua itsamonae bitso bepejiobivi. Tsipaji baja cajena vajatuxanenë Jesús jumaitsi mapacueniaje: “Xanepana bitso itsamonaejavabelia vajarajutabiabijava vaxaitsi itsamonae vajanacarajutabiabijava matatoxenetsia. Tsipaji bitso jamatabëcuenebarëyatsi itsa rajutatsi itsamonaejavabelia vajanacarajutsijava matatoxenetsia,” jai raja Jesús, jai Pablo ancianovijavabelia. 36 Itsa baja Pablo najumevereta bajarapacuenia petsipaebijava, Pablo daxita ancianovi pematabacabëta barënuca pebarënavajëtsinexa Diosojavabelia. 37 Bajaraxuacujinae Pablo baja pona. Nexata ancianovi pënueyabatsi. Nexata Pablo itsa napëjioba ancianovi, yaitaxutonueya vaetabiaya itabaratsutsuneponatsi. 38 Bitso ancianovi najamatabëxaina. Tsipaji Pablo jumaitsi: —Apo panetaemë rabaja tsane matavëjëa, jai. Bajaraxuacujinae Pablo barcojavabelia peponaejavata, bajarapamonae pënaxuabaliatsi barcojavabelia.

Hechos 21

1 Itsa baja panapëjiobiveretajë ancianovi, panarunarecajë baja barco ënëabereca. Pananicabaliajë rovialia patapatsinexalia Cos tomarabelia. Bajaraxuacujinae, meravia pitsijavata, panapatajë abaxë epatua Rodas tomarata. Bajaraxuacujinae abaxë icatsia panapatajë Pátara tomarabelia. 2 Nexata Pátara tomarata icatsia pacaxitajarabajë itsabarco. Bajarapabarco ponaejitsia Fenicia nacuayabelia. Nexata icatsia bajarapabarcota patanaponaenexa, panarunarecajë bajarapamo ënëabereca. Panaponajë jane baja. 3 Nexata barcota patanajetarubenaejavata, pataeyetajë patatsavenonenia Chipretunaeto. Paxenetanajetarubenajë rovia. Paponajë Siria nacuayabelia. Nexata baja papatajë Siria nacuayabelia Tiro tomarata. Nexata Tiro tomarata juteta barcoënëta pecaponaejava. 4 Nexata Tiro tomarata pacaxitajarabajë Dioso pejumecovënëtsivi. Bajarapamonaejavata pajinavanapajë siete pamatacabibeje. Bajarapamonae tajëvelia Espíritu Santo pejamatabëcueneta yapëtaeyaexanatsi Pablo pebejiobiaexanaejavanexatsi Jerusalén tomarata. Nexata bajarapamonae jumaitsi Pablojavabelia: —Pëtsa poname Jerusalén tomarabelia, jai picani bajarapamonae. 5 Itsiata baja icatsia siete pamatacabibejecujinae panaropobajë. Nexata Tiro tomarapijivi, daxita Dioso pejumecovënëtsivi, pijavajivi yajava, pexi yajava, patapëta naponalia mene itapayabelia patanepëtaenexa pataponaejava. Nexata mene itapatalia, tajetabota, daxita bajarapamonae yajava, panubenajë patamatabacabëta patavajëtsinexa Diosojavabelia. 6 Bajaraxuacujinae panapëjiobajë baja daxita Dioso pejumecovënëtsivi. Icatsia baja panarunarecajë barco ënëaberena. Bajarapamonae baja naviabalia pijabonëjavabelia. 7 Tiro tomarata patananaropobicujinae, panapatajë Tolemaida tomarabelia. Bajarapatomarata pabajacobajë Dioso pejumecovënëtsivi. Bajarapamonaejavata panajinavanapajë caematacabi. 8 Meravia icatsia pitsijavata pananaropobajë. Panapatajë icatsia Cesarea tomarabelia. Cesarea tomarata patapatsicujinae, panaponajë Felipe pijaboyabelia. Felipe, Dioso pitorobilivaisi jivi petsipaebinë, siete ponëbeje diáconoviyajuvënënë. Bajaraponë pijabota panajinavanapajë. 9 Felipe xaina cuatro povabeje pexi. Bajarapapetiriavi abaxë apo nacojiobi. Bajarapamonae tsipaebabiaba jivijavabelia Dioso pitorobilivaisi, palivaisi Espíritu Santo pejamatabëcueneta yapëtaeyaexanatsi. 10 Itsa baja paxainajë anijamatacabianë Felipe pijabota patanapatsicujinae, Judea nacuaverena pata Diosojumepaebinë profeta, Agabovënënë. 11 Bajaraponë pata paxanëjavaberena Felipe pijabota. Nexata Agabo Pablo pijacorreabocoto veepajonotatsi. Bajarapabocotota Agabo nacobecëtabeje. Nataxucëtabeje yajava. Nexata Agabo jumaitsi: —Espíritu Santo raja nejumaitsi tajëvelia mapacueniaje: “Jerusalén tomarata pejinavanapaevi, judíovi, mapacuenia cëtsianatsi mapacorreabocoto pexainaenëje. Bajaraxuacujinae canajetsianatsi itsanacuapijivi pecobeyabelia, apo judíovijavabelia,” jai raja tajëvelia Espíritu Santo, jai Agabo Pablo yabara. 12 Nexata itsa pajumetaniji bajarapacuenia Agabo patanetsipaebijava, nexata paxanë, Cesarea tomarapijivi yajava, panacobenaasivanë picani Pablo peponaeyaniva Jerusalén tomarabelia. 13 Nexata Pablo panejumaitsi: —¿Detsa xuajitsia panuame? ¿Panenajamatabëxainaeya exanaejitsiamë tsaja? Xanë raja evetajë tanecëtsinexa. Evetajë tanebeyaxuabijava ata Jerusalén tomarata vajatuxanenë Jesús pelivaisi yabara, panejai Pablo. 14 Pasiva atanë tsabiabi, Pablo itsiata apo najamatabëcopatsi peponaejava Jerusalén tomarabelia. Nexata baja belia pacopatajë pataasivatsabiabijava. Pajumaitsinë nexata: —Pacuenia Dioso tojitsipatsi pexanaenexatsi, beexanaenatsi baja, pajanë. 15 Caematacabibejecujinae paxaniavaetajë patacobecovëjavaxi. Nexata jane baja panaropobajë Jerusalén tomarabelia. 16 Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi, Cesarea tomarapijivi, paneyanalia. Bajarapamonae panebarëpona Mnasónvënënë, Chipretunaeto nacuapijinë, pijaboyabelia. Nexata bajaraponë pijabota panajinavanapajë. Bajaraponë copiaya Dioso pejumecovënëtsiviyajuvënënë. 17 Itsa papatajë Jerusalén tomarabelia, Dioso pejumecovënëtsivi panecopiapita jamatabëcuenebarëyaya. 18 Nexata meravia pitsijavata Pablo panebarësivaxaina Santiagojavabelia. Nexata Santiago pijabota naena ancianovi. 19 Nexata Pablo bajarapamonae bajacoba. Pebajacobicujinae Pablo bajarapamonaejavabelia navajunupaeba daxita pacuene Pablo exanapona apo judíovijava ata Dioso peyavenonaexaetsi. 20 Itsa jumetane bajarapacuenia Pablo penavajunupaebijava, nexata Santiago, ancianovi yajava, jamatabëcuenebarëya. Nexata daxita bajarapamonae pejumetaexae bajarapacuene, pexaniajamatabëcuene rajuta Diosojavabelia. Nexata Santiagobana jumaitsi Pablojavabelia: —Patajabananë, yapëtaneme baja cajena mapacueneje. Judíovi bitso ayaibitsaëtoxaneto, miles pajivibeje Dioso pejumecovënëtsivi. Yapëtanemenua baja mapacueneje. Daxita bajarapajudíovi jumecovënëtsi ata Jesús pelivaisi, itsiata abaxë tsiteca jumecovënëtavanapa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. 21 Pajudíovi apo jumecovënëtsi Jesús pelivaisi, xamë netsipaebaponaelivaisi cayabaranajumetsënëtabiaba. Nexata bajarapajudíovi najumetsënëtsiaya jumai tsabiabi Jesús pelivaisi pejumecovënëtsijudíovijavabelia: “Itsa raja Pablo livaisi tsipaebapona judíovijava, itsanacuanëjava pejinavanapaevi, Pablo itavetabiaba judíovi pecopatsinexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pejumecovënëtsijavami. Itavetabiabanua bajarapamonae pecopabinexa peperabëcaucubijava pexi. Pablo itavetabiabanua bajarapamonae pecatsitecaeyaniva vajasalinaivi pijacuene,” jai tsabiabi bajarapamonae najumetsënëtsiaya xamë yabara Jesús pelivaisi pejumecovënëtsijudíovijavabelia, jai Santiagobana Pablojavabelia. 22 Icatsia Santiagobana jumaitsi Pablojavabelia: —¿Detsa nexata vaxaitsi itsanetsi? Itsa raeta judíovi Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi, cavënëlivaisitane nepatsijava, nacaetuatsiana penabarëcuaicuaijainexa xamë yabara. 23 Nexata daxitajivi pecayapëtaenexa nejumecovënëtsijava Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, exanaename pacuenia pacaitorobijitsiatsi. Majotaje cuatro ponëbeje paxanëyajuvënëvi vereta baja pexanaejava pacuenia baja najumecapanepaeya jumaitsi Diosojavabelia. Nexata bajarapamonae ponaejitsia temploboyabelia ofrenda perajutsinexa Diosojavabelia. 24 Nexata naponaename bajarapamonaeta temploboyabelia. Nexata templobota nanajamatabëcuenexaniavaetsianame niajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia. Pacuenia bajarapamonae najamatabëcuenexaniavaetsijitsia piajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia, bajarapacuenia nanajamatabëcuenexaniavaetsianame. Nexata daxita xua bajarapamonae notsiana templobota ofrenda perajutsinexa Diosojavabelia, ponëjavabelia notsiana, bajaraxua xamë daxita cobecovëmatamotsianame. Bajaraxuacujinae bajarapamonae daxitamatanami matacasibianatsi. Bajarapacuenia itsa exanaename, daxita judíovi cayapëtaena nejumecovënëtsijava Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata daxita judíovi yapëtaena najumetsënëtsiaya pecabaracuaicuaijai tsabiabijava pajudíovi apo jumecovënëtsi Jesús pelivaisi. 25 Pamonae apo judíovi, pijasalinaivi apo itavetsitsi daxita pacuene vaxaitsi judíovitsi vajasalinaivi nacaitaveta. Nexata pamonae apo judíovi ata, Dioso pejumecovënëtsivi, pataitavetsinexa, caelivaisiyobeje patoyaquinajë cuyalatota. Itsa patoyaquinajë, pajumaitsinë mapacueniaje: “Pecobeta saya pexanaenëanëjavabelia pevi perajutsinexa ofrendacuenia itsa tobia baca oveja ata, pëtsa paxaneme bajarapayajuvënëvi. Pëtsa paxaneme peja. Pëtsa paxaneme cuibocuetsacaeya pebeyaxuabinë pevi. Papebijivi baja nacojioba, pëtsa matayajibatsi itsavajavabelia pijavavecua. Papebijivi pijinia abaxë apo nacojiobi, pëtsa matayajibatsi petirivajavabelia. Bajara pijinia pacuenia petiriavi ata. Papetiriavi baja nacojioba, pëtsa matayajibatsi itsanëjavabelia pamonavecua. Papetiriavi pijinia abaxë apo nacojiobi, pëtsa matayajibatsi pebijavabelia,” pajanë itsa patoyaquinajë apo judíovijavabelia, jai Santiagobana Pablojavabelia. 26 Santiagobana Pablo pitorobicujinaetsi, meravia pitsijavata, Pablo napona pebijivi cuatro ponëbeje pepëta pacuenia Santiagobana itorobatsi. Pablo nexata najamatabëcuenexaniavaetapona piajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia cuatro ponëbeje yajava. Bajaraxuacujinae Pablo temploboyalia joneya sacerdotevijavabelia, petsipaebinexa pamatacabi copiarucaejitsia Pablobana penajamatabëcuene xaniavaetsijava Diosojavabelia. Bajarapamatacabi cuatro ponëbeje Diosojavabelia ofrenda perajutsijavanënexa templobota notsijitsia. Nexata picani daxita bajaraxua Pablo cobecovëmatamotsijitsia bajaraxua pecanajetsivijavabelia. 27 Nexata siete pamatacabibejecujinae, pamatacabi jane baja Pablo, cuatro ponëbeje yajava, Diosojavabelia ofrenda rajutsijitsia, Pablo templobota tanetsi judíovi, Asiavënë nacuaverena pepatsivi. Nexata bajarapajudíovi itoroba daxita Jerusalén tomarapijivi pianaepanaenexa Pablojavabelia. Nexata Jerusalén tomarapijivi, Asiavënë nacuaverena pepatsivi yajava, nacobenavaetabatsi Pablo. 28 Nexata bajarapamonae vavajai pinijijumeta. Najumetsënëtsiaya jumaitsi: —¡Tajamonae judíovi, naxanitsia! ¡Paneyavenonare! Maponëje daxitanacuanëjava livaisi tsipaebanajetaruca daxitanacuanëpijivi vajanacaitoyanexa vaxaitsi manacuapijivitsije. Itavetaponanua Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jivi pejumecovënëtsiyaniva. Itavetaponanua mapatemplobo ataje jivi peyaiyataeyaniva. Apo judíovi ata Pablo barëjoneyabiaba matemploboyarenaje. Nexata baja Dioso tsitaabejetsi mapatemploboje, Dioso pijatemplobo. Nexata baja Pablo naneconita Diosojavabelia, jai najumetsënëtsiaya judíovi Pablo yabara Asiavënë nacuaverena pepatsivi. 29 Bajarapacuenia vavajaiya jumaitsi tsipaji baja copiaya bajarapajudíovi Pablo tanetsi pebarëponaponaejava Jerusalén tomarata apo judíonë, Trófimovënënë, Efeso tomarapijinë. Nexata jamatabëcuenenavëxaniabiaya bajarapamonae jamatabëjumaitsi: —Pablo raeta apo judíonë barëjunua mapatemploboyarenaje, jamatabëjai Trófimo yabara. Pablo cajena Trófimo apo barëjone temploboyalia. 30 Nexata Asiavënë nacuaverena pepatsivi, Pablo yabara penajumetsënëtsilivaisi, daxita Jerusalén tomarapijivi jumetane. Nexata bitso anaepana. Nexata daxita bajarapamonae cujinaejinarena templobojavaberena. Bajarapamonae vaetabatsi Pablo. Robobocatsi vayafuabelia temploboënëvecua. Nexata templobobaupaxanetonë bepijia vecuabaupaxatabatsi. 31 Bajarapamonae picani Pablo jamatabëbeyaxuabatsi. Nexata bajarapaepatota itsamonae tsipaeba vajabitsaë pepo pevetsinë, comandantejavabelia. Tsipaeba pacuenia daxita Jerusalén tomarapijivi bitso anaepanavanapa. 32 Nexata comandante bepijia barëlia pijajivi vajabitsaëvi, vajabitsaëvi pijacapitánvi yajava. Cujinaejina jivi penacaetuatsijavabelia. Nexata judíovi itsa tane comandante vajabitsaëvi pebarëpatsijava, nexata judíovi copaba pebejavatsi Pablo. 33 Nexata comandante Pablo cujirenatsi. Vaetabiaexanatsi pijajivi. Comandante itoroba pijajivi Pablo pecëtsinexatsi anijacadenamaëtotabeje. Bajaraxuacujinae yanijoba judíovijavabelia. —¿Detsa maponëje? ¿Detsa xua exana maponëje? jai comandante. 34 Nexata bajarapajivi bitsaëtoxanetonëyajuvënëvi comandantejavabelia najuatsipaebanubena pinijijumeta. Nexata comandante apo jumetae xaniavaetsia bitso jivi pevavajaixae. Nexata comandante itoroba vajabitsaë Pablo pecaponaenexatsi vajabitsaë pijaboyabelia. 35 Pablo capatatsi vajabitsaë pijaboitapata. Vajabitsaë pijabo pepënëvelia xaina beescaleracuenia pexanaejava. Nexata bajarajota Pablo vajabitsaë nacobenayotsiaya cajunayatsi vajabitsaë pijaboyalia pecajonenexatsi. Tsipaji icatsia bajarajota Pablo jivi bejitsiatsi bitso pianaepanaexae. 36 Jivibitsaëtoxanetonë Pablo barabocabuataponatsi. Vavajai tsabuataponae bajarapamonae. —¡Pabeyaxuare! jai tsabuataponae Pablo yabara. 37 Itsa baja Pablo vajabitsaëvi pijaboyalia cajonejitsiatsi, nexata Pablo griegojumeta jumaitsi comandantejavabelia: —Netocopare tacatsipaebinexa caejumeyo, jai Pablo. Nexata comandante jumaitsi: —¿Xamë tsaja natsipaebame griegojume? 38 ¿Xamë tsaja apo Egipto nacuapijinëmë? ¿Xamë tsaja imata jivi apo itorobimë pianaepanaenexa gobiernojavabelia? ¿Xamë tsaja imata penamaxëvanitsivi cuatro mil ponëmaxëto apo barënajetabajiravimë petusato nacuayabelia? jai comandante Pablojavabelia. 39 Nexata Pablo jumaitsi: —Jume raja. Xanë raja saicaya judíonënë, Tarso tomarapijinënë. Tarsotomara cajena pinijitomara daxita Cilicia nacuata penaetomaranëvecua. Pexaniacuene netoexanare. Netocopare livaisi tatsipaebinexa mapamonaejavabeliaje, jai Pablo. 40 Nexata comandante tocopatatsi livaisi petsipaebinexa. Pablo nuca vajabitsaë pijabo pepënëvelia beescaleracuenia pexanaejavajumata. Pablo nacobeyota jivi pemoyanexa. Nexata baja jivi itsa moya, Pablo navajunupaeba bajarapamonaejavabelia hebreojumeta. Pablo jumaitsi:

Hechos 22

1 —Tajamonae, panenamuxunaevere. Paxamë ata vajanacua paneevetsivi, panenamuxunaevere. Vepacanavajunupaebatsi daxita xua exanajë, jai Pablo hebreojumeta judíovijavabelia. 2 Bajarapajudíovi itsa jumetane palivaisi Pablo tsipaeba hebreojumeta, nexata bitso ajumejibia namuxunaevetena. Nexata Pablo icatsia jumaitsi: 3 —Xanë raja judíonënë. Naexanajë Tarso tomarata, Cilicia nacuata peecaetomarata. Itsiata vitsabajë mapatomarataje, Jerusalén tomarata. Pecujarubinë Gamaliel necujaruba. Nexata xaniavaetsia necujaruba daxita vajasalinaivi pijacuene. Nexata picani jamatabëjumaitsinë tsabiabi: “Daxita tajamatabëcueneta Dioso pejitsipaecuenia tonacuenebianajë,” jamatabëjanë tsabiabi. Bajarapacuenia aeconoxae daxita paxamë ata pajamatabëitsimë tsavanapae, jai Pablo. 4 Pablo icatsia jumaitsi: —Xanë abaxë picani bajayata barajinabiabajë pamonae jumecovënëta pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. Pamonae jumecovënëta Jesús pelivaisi, taicaponajë pebijivi. Taicaponajë petiriavi ata. Jebaponajë bajarapamonae penaneconitsivi pejebabiabibota. Jitsipajë picani pebeyejebinexatsi daxita bajarapamonae. 5 Sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë, daxita judíovitsi vajaancianovi ata, pacatsipaebijitsipa bajarapacuenia, pacuenia baja xaniavaetsia pacanavajunupaebatsi. Tsipaji bajarapamonaejavabelia vajëtajë tanetsicobeyaquinaenexa cuyalato tatocaponaenexa pamonae judíovi jinavanapa Damasco tomaratalia. Nexata bajarapajudíovi itsa yoroba bajarapabaxuto, tanetocopatsinexa picani Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi tataicaenexa. Nexata jane baja picani lianë tataicaenexa daxita pexanialivaisi, Jesús pelivaisi, pejumecovënëtsivi, tacapatsinexa picani maberenaje Jerusalén tomaraberena penaneconitsiaexanaenexatsi, jai tsanucae Pablo judíovijavabelia. 6 Pablo icatsia jumaitsi hebreojumeta judíovijavabelia: —Nexata jane baja ponajë Damasco tomarabelia. Itsa baja imoxoyotanajetarucajë Damasco tomara, jemata matonejeepatota pinijicotia nematatoyorotsia naitayota athëbëvetsica. 7 Nexata bajarajota irataeya bocajunuajë irata. Jumetaenucajë athëbëvetsica tanejumaitsijava: “Saulo, Saulo, ¿detsa xuajitsia xanë tajajivi netobejiobiaexanaponame?” tanejaijava. 8 Nexata xanë jumaitsinë: “Tajatuxanenë, ¿detsa ponëmë?” janë. Nexata icatsia nejumaitsi: “Xanë raja Jesúsnë, Nazaret tomarapijinënë. Xanë raja tajajivi netobejiobiaexanaponame,” nejai. 9 Papebijivi yajavanajetarucajë, tane baja cajena athëbëvetsica penaitayotsicotia. Itsiata baitsi jane apo jumetae xua yabara nebarëcuaicuaijai athëbëvetsica. 10 Nexata xanë jumaitsinë: “Tajatuxanenë, ¿detsa xua nexata exanaenajë?” janë. Nexata pepo petuxanenë nejumaitsi: “Nonotapunare baja. Ponaename baja Damasco tomarabelia. Bajarajotalia catsipaebiana pacuenia exanaejitsiamë,” nejai. 11 Nexata bajarapacotia tataecujinae bitso nitaxutomeraviba. Apo necaëjëpae tataejava. Nexata saya tayajavaponaevi necomacaponalia Damasco tomarabelia, jai Pablo judíovijavabelia: 12 Icatsia Pablo jumaitsi judíovijavabelia: —Bajarajota Damasco tomarata ponapona Ananíasvënënë, bitso pejumecovënëtsinë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajaraponë Ananías yabara daxita judíovi, Damasco tomarapijivi, jumai tsabiabi: “Bitso raja Dioso pejumecovënëtsinë Ananías,” jai tsabiabi. 13 Nexata bajaraponë Ananías xanëjavaberena patajopa tanetaenexa. Nexata nejumai tsanucae: “Tajabananë Saulo, icatsia rabaja itaxutoxanepaname,” nejai. Bajarapacuenia tanejumaitsijavata icatsia baja itaxutoxanepanajë. Nexata baja taniji Ananías. 14 Nexata icatsia Ananías nejumaitsi: “Vamojivimi rabaja pijaDioso caitapeta. Caitapeta baja neyapëtaenexa pacuenia catojitsipa netoexanaenexa. Caitapetanua netaenexa Dioso pitabarata Jesús pepo pianeconijibinë. Caitapetanua nejumetaenexa Jesús pecatsipaebilivaisi. 15 Nexata ponaename daxitanacuanëpijivijavabelia netsipaebanajetarucaenexa pacuenia taneme, pacuenia ata jumetaneme Jesús pelivaisi. 16 ¿Detsa nexata xuajitsia abaxë najamatabëjematsia ponaponame? Nonotapunare. Cabautisabiana. Jesúsjavabelia nenajamatabëcuenecopatsixae, daxita pibisiacuene nexanaeneconimi cavecuaajibiaexanaena,” nejai Ananías, jai Pablo judíovijavabelia. 17 Pablo icatsia jumaitsi hebreojumeta judíovijavabelia: —Bajaraxuacujinae Damasco tomaraverena naviarenajë baja Jerusalén tomaraberena. Nexata itsa patajë Jerusalén tomarata, ponajë templobojavabelia tavajëtsinexa Diosojavabelia templobota. Nexata tavajëtsijavata Diosojavabelia, taniji bemajitsinaebota pepo petuxanenë Jesús. 18 Nexata Jesús nejumaitsi: “Naxanitsiayo bepijia vecuaponare Jerusaléntomara. Tsipaji raja mapatomarapijivije apo cajumecovënëtsi tsane netsipaebijava xanë talivaisi,” nejai Jesús bemajitsinaebota. 19 Nexata xanë jumaitsinë: “Tajatuxanenë, bajarapamonae judíovi xaniavaetsia baja cajena neyapëtane. Bajarapamonae neyapëtane judíovi penacaetuatabiabibonëjava tataicaponaejava daxita pamonae cajumecovënëta taconibabeyabiabinexa naebota. 20 Bajarapamonae neyapëtane xanë ata bajarapamonae jamatabëcuenejëpaeya tataenucaejava pamatacabi Estebanpijinë, pecalivaisipaebinëmi, beyaxuabatsi. Bajarapamatacabi, pamonae Estebanpijinë beyaxuabatsi, penajumajonejebijavanë toevetanucajë,” janë pepo petuxanenë Jesúsjavabelia. 21 Nexata pepo petuxanenë nejumaitsi: “Ponare baja Jerusalén tomaravecua. Caitorobijitsiatsi raja itsanacuanëpijivijavabelia, apo judíovijavabelia,” nejai pepo petuxanenë, jai Pablo judíovijavabelia. 22 Judíovi namuxunaevetatsi Pablo penavajunupaebijava. Nexata itsa jumetane judíovi pacuenia Pablo navajunupaeba, nexata icatsia judíovi vavajai tsaponae pinijijumeta. Jumai tsaponae: —¡Maponëje pabeyaxuare! ¡Mara pitsinë apo becopatsitsi peponaponaenexa matavëjëaje! jai tsaponae judíovi Pablo yabara. 23 Bajarapamonae pinijijumeta vavajai tsaponae. Pijacamisajumavelia penaxatabijavanë, vebabia bitso pianaepanaexae. Atsabenonë cayajabajarabarena Pablojavaberena pebaraanaepanaexaetsi. 24 Nexata vajabitsaë pepo pevetsinë, comandante, pijajivi itoroba Pablo pecajonenexatsi vajabitsaë pijaboyalia. Comandante itoroba pijajivi Pablo picani pejumatitibabenexatsi penaconitsivi pejumaconitabiabimacata. Bajarapacuenia picani Pablo exanaejitsiatsi Pablo petsipaebinexa vajabitsaëjavabelia xua yabara judíovi neconitsiaya pinijicuenia vavajai tsaponae Pablo yabara. 25 Nexata jane baja Pablo itsa cëtetatsi vajabitsaë picani pejumatitibabenexatsi, nexata Pablo jumaitsi bajarajota penucaenë vajabitsaë pijacapitánjavabelia: —Xanë raja Romano nacuapijinënë. Nexata itsa panejumaconibabejitsipame abaxë copiaya neneconitsinejeva juezmonae pitabarata, nexata panevemaxënaneconitsipame. Tsipaji nijatuxanenë, Romanonacua pepo pevetsinë, pacaitaveta bajarapacuenia paneexanaeyaniva, jai Pablo vajabitsaë pijacapitánjavabelia. 26 Capitán itsa jumetane bajarapacuenia Pablo pejumaitsijava, nexata capitán lia vajabitsaë pepo pevetsinë comandantejavabelia. Capitán jumaitsi comandantejavabelia: —Xania baja tsane pacuene exanaejitsiamë Pablojavabelia. ¡Maponëje Pablo Romano nacuapijinë baja cajena! jai capitán comandantejavabelia. 27 Nexata comandante rena Pablojavaberena. Jumaitsi Pablojavabelia: —¿Xaniajai tsabaja? ¿Xamë Romano nacuapijinëmë? jai comandante. —Jãjã, jai Pablo. 28 Nexata comandante jumaitsi Pablojavabelia: —Xanë ata baja maparucaeje Romano nacuapijinënë naexanajë. Tsipaji baja matamotajë ayaimatamota bepepo Romano nacuapijinënë tanaexanaenexa, jai comandante. Bajarapacuenia jumaitsi tsipaji comandante saicayanacuata penaexanaenë. Pablo nexata jumaitsi comandantejavabelia: —Xanë apo matamotsinë. Tsipaji baja cajena pepo Romano nacuapijinënë. Naexanajë cajena Romano nacuata, jai Pablo comandantejavabelia. 29 Nexata picani pavajabitsaë Pablo jumaconibabejitsiatsi, vecuaponatsi baja. Vajabitsaëvi pepo pevetsinë ata, comandante, Pablo cujunavatsi itsa yapëtanetsi Pablo Romano nacuapijinëcuene. Cujunavatsi pecëtsiaexanaexaetsi cadenamaëtonëta. 30 Pablo penavajunupaebicujinae Romano nacuapijinëcuene, meravia pitsijavata, vajabitsaë pepo pevetsinë, comandante, jamatabëyapëtane xaniavaetsia paneconi yabara judíovi neconitsijitsiatsi Pablo. Nexata comandante pijajivi itoroba Pablo pevecuaisinaenexatsi cadenamaëto. Nexata comandante junata sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata yajava, judíovi pecujarubivi ata yajava, penacaetuatsinexa. Nexata caponarenatsi Pablo, penutsinexatsi daxita penacaetuatsivi pitabarata.

Hechos 23

1 Pablo naëcota daxita penacaetuatsivi. Nexata Pablo jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Tajamonae, xaniavaetsia cajena ponaponabiabajë najamatabëcuenebijianaenejevanë Dioso pitabarata mapamatacabijavaberena ataje, jai Pablo bajarapamonaejavabelia. 2 Nexata Ananías, sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë, jumaitsi Pablo pimoxoyotanubenaevitsijavabelia: —Pacuibotsaquibiaxuabare Pablo, jai Ananías, sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë. 3 Nexata Pablo jumaitsi Ananíasjavabelia: —¡Dioso rajane juya pepacuene xamë catsaquibiaxuabiana! Xamë majotaje ecame taneneconitsinexamë. Tsipaji xamë xanë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsimë: “Maponëje Pablo naneconita Diosojavabelia,” jamatabëjamë. Nexata xamë nijacuata naneconitame nijagobiernojavabelia. Tsipaji itorobame mapamonaeje tanetsaquibiaxuabinexa taaneconijibinë, jai Pablo Ananíasjavabelia. 4 Bajarajota penubenaevi jumaitsi Pablojavabelia: —Xamë raja jumeitavetame Dioso pijajivitonë, sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë, jai bajarapamonae Pablojavabelia Ananías yabara. 5 Nexata Pablo jumaitsi: —Tajamonae, xanë apo yapëtaenë Ananías sacerdotevi pepo penamatacaitorobinëcuene. Itsa yapëtaejitsipajë, apo jumaitsinë tsipae bajarapacuenia. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pëtsa jumeitavetame pecaevetsinë,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota, jai Pablo Ananías yabara. 6 Nexata Pablo jamatabëcueneyapëtane penacaetuatsivi. Tsipaji penacaetuatsivi caelivaisi apo xainae. Jamatabëcueneyapëtaneme itsamonae pecatsitecaejava saduceovi pecujarubicuene. Jamatabëcueneyapëtane itsamonae pijinia pecatsitecaejava fariseovi pecujarubicuene. Nexata Pablo pinijijumeta jumaitsi: —Tajamonae, xanë raja fariseonënë. Fariseovi pecujarubicuene jumecovënëtajë. Taxapijinë baja cajena fariseonë. Tamojivimi ata cajena fariseovi. Majotaje neneconitsijitsia. Tsipaji jivi petëpaecujinae Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexa, jumecovënëtajë, jai Pablo. 7 Bajarapamonae itsa jumetane bajarapacuenia Pablo pejumaitsijava, nexata najumeanaenota fariseovibeje saduceovibeje. Bajarapamonae nexata apo najamatabëcuenejëpae baja. Nexata anaeya bajarajota navecuanatsana baja. 8 Saduceovi jumeaebabiaba fariseovi pejumecovënëtsilivaisi. Nexata saduceovi jumai tsabiabi: —Jivi petëpaecujinae, acuenebi icatsia Dioso piasaëyaexanaejava. Ajibi raja cajena ángelevi. Ajibi raja cajena petëpaevi ata pejumape, jai tsabiabi saduceovi. Fariseovi jumecovënëta jivi petëpaecujinae Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexa. Jumecovënëtanua ángelevi ata pejinavanapaejava. Jumecovënëtanua petëpaevi ata pejumape pejinavanapaejava. 9 Apo penajamatabëcuenejëpaexae, daxita bajarapamonae bajarajota pinijijumeta vavajai tsaponae. Nexata pamonae judíovi pecujarubivi, fariseoviyajuvënëvi, nonobapuna. Anaeya jumaitsi saduceovijavabelia: —Itsacuene ata cajena pibisiacuene apo exanae maponë Pabloje. Xaniajai meta cajena. Petëpaejivi pejumape tsipaebatsi. Itsa jume, ángel meta tsipaebatsi. Paxanë nexata itsacuene ata apo paexanaenë tsane Pablojavabelia Diosojavabelia patananecotsiyaniva, jai fariseovi saduceovijavabelia. 10 Nexata bajarapamonae pinijicuenia nabijataeya najumeanaenotapona. Nexata vajabitsaë pepo pevetsinë, comandante, belia jamatabëjumaitsi: “Pablo meta baja bajarapamonae beyaxuabianatsi,” jamatabëjai. Nexata comandante junata pijajivi peponaenexa. Pablo baja jutatsi bajarapamonaevecua. Comandante itoroba pijajivi Pablo pecaponaenexatsi vajabitsaë pijaboyabelia. 11 Nexata bajarapameravi Jesús tsitanaitajëtatsi Pablo. Jesús nuca Pablo pemuxuneneta. Jumaitsi: —Ajamatabëcuenesaëmëre nevajënaeyabelia. Pacuenia tsipaebame xanë talivaisi majotaje Jerusalén tomarata, bajara icatsia pacuenia tsipaebianame xanë talivaisi Roma tomarata ata, jai Jesús Pablojavabelia. 12 Pablo petsitanaitajëtsicujinaetsi Jesús, meravia pitsijavata, judíovi nacaetuata. Najamatabëcueneyanaba jane baja picani Pablo pebeyaxuabinexatsi. Nexata picani pebeyaxuabivajënaetsi, bajarapamonae najumecapanepaeya najumaitsi: —Vaxaitsi apo xae tsanetsi itsacuenejavayo ata. Mera ata apo apae tsanetsi. Matapania baja Pablo beyaxuabianatsi, nabanianatsi. Mera ata apaenatsi, najai bajarapamonae. 13 Pamonae picani Pablo jamatabëbeyaxuabatsi, cuarenta ponëbeje pematatsënëa. 14 Bajaraxuacujinae bajarapamonae pona sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia. Pona judíovi pijaancianovijavabelia ata. Tsipaji bajarapamonae caejavata nacaetuatena. Nexata pamonae cuarenta ponëbeje, pamonae picani Pablo jamatabëbeyaxuabatsi, jumaitsi sacerdotevi penamatacaitorobivijavabelia, judíovi pijaancianovijavabelia ata: —Paxanë rajane baja najumecapanepaeya panajumaitsinë: “Vaxaitsi apo xae tsanetsi itsacuenejavayo ata. Matapania baja Pablo beyaxuabianatsi, nabanianatsi,” panajanë. 15 Nexata paxamë sacerdotevi panenamatacaitorobivi, paxamë ata judíovi papijaancianovimë, panacaetuatsianame judíovi pecujarubivi yajava panenabarëcuaicuaijainexa. Nexata daxita paxamë patonajumeitorobianame cuyalatota vajabitsaë pepo pevetsinë, comandantejavabelia. Pavajëtsianame comandantejavabelia papecatocarenanexa Pablo. Pajumaitsimë tsane yamaxëitojorobiaya comandantejavabelia: “Pajitsipajë icatsia matavëjëa patayanijobijava Pablo, pijaneconi patayapëtaenexa xaniavaetsia, paneconi xaina,” pajamë tsane. Nexata paxanë epatotalia pavajënaeevetsianajë Pablo. Itsa rena, patabeyaxuabinexa patsinejeva maberenaje, jai pamonae cuarenta ponëbeje, pamonae picani Pablo jamatabëbeyaxuabatsi. Nexata sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovi ata, jejai comandantejavabelia petonajumeitorobinexa Pablo pecarenanexatsi. 16 Itsiata baitsi jane Pablo pematapijiva pexënato jumetane Pablo pevajënaeevetsiapaebijavatsi pebeyaxuabinexatsi picani. Nexata bajaraponë pona vajabitsaë pijaboyabelia. Itsa baja bajaraponë joneya vajabitsaë pijaboyalia, bajarapalivaisi tsipaeba Pablojavabelia. 17 Nexata bajaraxuacujinae Pablo junata caenë vajabitsaë pijacapitán. Pablo jumaitsi: —Barëponare mapapevëjëatoje papecanamatacaitorobinë, comandantejavabelia. Itsalivaisiyo xaina petsipaebinexa, jai Pablo. 18 Nexata Pablo piopaxa capitán barëponatsi vajabitsaë pepo pevetsinë, comandantejavabelia. Nexata capitán jumaitsi comandantejavabelia: —Naneconitsia raja peponaponaenë Pablo nejunata. Nexata nitoroba tabarëponaenexa mapapevëjëatoje xamëjavaberena. Tsipaji pina catsipaebijitsia itsalivaisiyo, jai capitán comandantejavabelia. 19 Nexata comandante cobepitatsi pevëjëato. Barëliatsi pesaicaeyojavabelia. Comandante nexata jumaitsi pevëjëatojavabelia: —¿Detsa pitsilivaisi xainame tanetsipaebinexamë? jai. 20 Nexata pevëjëato jumaitsi: —Sacerdotevi penamatacaitorobivibeje, judíovi pijaancianovibeje, najamatabëcueneyanaba pecavajëtsinexa meravia netocalianexa Pablo bajarapamonaejavabelia. Bajarapamonae cayamaxëitojorobiaya cajumaitsiapaebi: “Pajitsipajë icatsia matavëjëa patayanijobijava Pablo, pijaneconi patayapëtaenexa xaniavaetsia, paneconi xaina,” cajaiyapaebi bajarapamonae. 21 Itsiata pëtsa jumecovënëtame bajarapamonae. Tsipaji cuarenta ponëbeje pematatsënëa namatayabiaya epatota Pablo vajënaeevetsiapaebatsi pebeyaxuabinexatsi. Bajarapamonae daxita najumecapanepaeya najumaitsi baja: “Apo xae tsanetsi itsacuenejavayo ata. Mera ata apo apae tsanetsi. Matapania baja Pablo beyaxuabianatsi, nabanianatsi. Mera ata apaenatsi,” najai baja capanepaeya bajarapamonae. Aeconoxae saya bajarapamonae eveta Pablo necaliajava, jai pevëjëato comandantejavabelia. 22 Nexata comandante jumaitsi pevëjëatojavabelia: —Pëtsa tsipaebame itsajivi ata tanetsipaebilivaisimë, jai comandante. Bajaraxuacujinae pevëjëato baja itorobatsi caevëalia. 23 Vajabitsaë pepo pevetsinë, comandante, junata anijanëbeje, vajabitsaë pijacapitánbeje. Jumaitsi: —Panaxaniavaetsiaexanarebeje vajabitsaë petaxuta peponaevinexa doscientos ponëmaxëto, setenta pijinia ponëbeje caballojumata peponaevinexa, doscientos pijinia ponëmaxëto becuerereboxanetonë, lanzavënëjavanë, pecaponaevinexa. Panaxaniavaere paneponaenexa Cesarea tomarabelia ajena, mapameravitaje, bejamatabëcuene a las nuevejava. 24 Itsacaballobeje pijinia Pablo peyaponaenexa, patoxaniavaere. Xaniavaetsia evetsiaya pacaponaename Pablo nacuaevetsinë Félixjavabelia, jai comandante capitánbejejavabelia. 25 Bajaraxuacujinae comandante tsicobeyaquina cuyalatobaxuto pitorobinexa nacuaevetsinë Félixjavabelia. Comandante peyaquinaecuyalatobaxutota jumaitsi mapacueniaje: 26 “Félix, pecayaiyataenë, nacua nevetsinë. Xanë raja Claudio Lisiasvënënënë catoyaquinatsi. Cabajacobatsi. 27 Judíovi raja vaetabatsi ponë catoitorobaliatsi, Pablovënënë. Beyaxuabijitsiatsi picani. Nexata itsa vënëlivaisitaniji Pablo Romano nacuapijinëcuene, sivalianë. Tajajivi vajabitsaë taneyavenonaecueneta yacajërëtajë judíovi pecobevecua, ajena baja picani beyaxuabijitsiatsi. Nexata caponaeyaexanajë tajajivi vajabitsaë pijaboyabelia. 28 Bajaraxuacujinae sacerdotevi penamatacaitorobivi pitabarata, judíovi pijaancianovi ata pitabarata, judíovi pecujarubivi ata pitabarata, nutsiaexanajë. Bajarapacuenia nutsiaexanajë bajarapamonae pitabarata tayapëtaenexa jane baja picani paneconi yabara Pablo judíovi neconitsijitsiatsi. 29 Itsiata baitsi jane Pablo itsacueneneconi ata apo xainae, paneconi yabara beyaxuabijitsiatsi, paneconi yabara ata etsijitsiatsi penaneconitsivi pejebabiabibota. Judíovi saya Pablo neconitsijitsiatsi judíovi pijasalinaivi pijacuene yabara. 30 Nexata itsajivi netsipaeba judíovi namutoepatota Pablo pevajënaeevetsiapaebijavatsi pebeyaxuabinexatsi. Bajaraxuata nexata najamatabëxainajë Pablo tacatoitorobinexa xamëjavabelia. Nexata pajudíovi Pablo neconitsijitsiatsi, itorobajë peneconitsinexatsi xamë nitabarata. Bajara masaya daxitajumeyoje,” jai mapacueniaje comandante petoyaquinaebaxutota nacuaevetsinë Félixjavabelia. 31 Nexata vajabitsaë exana baja pacuenia itorobatsi comandante. Bajarapameravi vajabitsaë baja Pablo caponaliatsi Antípatris tomarabelia. 32 Nexata meravia pitsijavata bajarapavajabitsaëyajuvënëvi, petaxuta peponaevi, Antípatris tomarata naviabarena baja pijaboyaberena. Pamonae caballojumata peponaevi, pevajënaeyabelia abaxë caponaliatsi Pablo. 33 Caponaliatsi Cesarea tomarabelia. Nexata Cesarea tomaratalia vajabitsaë rajuta petocaponaecuyalatobaxuto nacuaevetsinë Félixjavabelia. Yajavarajutanua Pablo bajaraponë pecobeyabelia. 34 Nexata nacuaevetsinë Félix leba baja petocapatsicuyalatobaxutotsi. Bajaraxuacujinae nacuaevetsinë Félix jumaitsi Pablojavabelia: —¿Detsa panacuapijinëmë? jai. Nexata Pablo jumaitsi: —Xanë raja Cilicia nacuapijinënë, jai. Nexata yapëtanetsi Pablo Cilicia nacuapijinëcuene. 35 Nexata icatsia nacuaevetsinë Félix jumaitsi Pablojavabelia: —Cajumetaenatsi abaxë itsa parena judíovi pecaneconitsivinexa, jai nacuaevetsinë Félix. Bajaraxuacujinae nacuaevetsinë Félix itoroba pijajivi xaniavaetsia pevetsinexatsi Pablo. Nexata Pablo evetatsi Herodespijinë pexanaeyaexanaebota.

Hechos 24

1 Pablo Cesarea tomarata penaneconitsiaexanaecujinaetsi, cinco pamatacabibejecujinae, Ananías, sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë, parena Cesarea tomaraberena. Parena judíovi pijaancianovi yajava, Tértulovënënë yajava. Tértulo abogadonë, jivi peneconitsicuene peyapëtaenë. Bajaraxuata judíovi junata bajaraponë petocuaicuaijainexatsi nacuaevetsinë Félixjavabelia. Nexata judíovi, Tértulo yajava, nubena nacuaevetsinë Félix pitabarata peneconitsinexatsi jane baja Pablo. 2 Itsa caparenatsi Pablo, nexata Tértulo taxuxuaba peneconitsijavatsi Pablo. Tértulo jumaitsi nacuaevetsinë Félixjavabelia mapacueniaje: —Pecayaiyataenë nacua nevetsinë. Xaniavaetsia nevetsixae mapanacuaje, bajayajebi xaniavaetsia pajinavanapajë. Xamë nejamatabëcueneta daxita mapanacuapijicuene, xua abeje picani, xanebiaexanaponame pevajënaeyabelia. 3 Nexata pabarëyanë patanetoexanaejavamë yabara daxita mapanacuajavaje. Bajaraxuata pexaniajamatabëcuene pacarajutatsi. 4 Caeepatoyo saya pacajamatabëitonotatsi. Pexaniacuene panetoexanare. Panenamuxunaevere caejumeyobeje. 5 Payapëtaniji baja cajena maponëje Pablo bitso piacujirubejenëcuene. Daxitanacuanëjava, itsaxuayo judíovi jinavanapa, itorobapona pianaepanaenexa judíovi penavecuanatsanaenexa. Mara ponëje Nazaret tomarapijinëmi petsipaebilivaisi pejumecovënëtsivi, penamatacaitorobinëje. 6 Mara ponëje Dioso pijatemplobo Jerusalén tomaratalia jamatabëbijiana picani. Tsipaji apo judíovi barëjoneya temploboënëalia. Bajaraxuata pavaetabajë. Nexata pacuenia paneitoroba pajudíovinë patajalivaisi, jamatabëpabeyaxuabajë picani penaneconitsixae. 7 Itsiata baitsi jane itacarajeta vajabitsaë pepo pevetsinë, comandante Lisias, barëpata pijajivi. Pinijisaëta paneyacajërëta Pablo. Nexata comandante Lisias panejumaitsi: “Pajivi jamatabëneconita Pablo, ponae nacuaevetsinë Félixjavabelia bajaraponë pitabarata peneconitsinexa,” panejai. 8 Nexata itsa yanijobianame maponëje Pablo, yapëtaename baja daxita pacuenia xaniavaetsia pacatsipaebatsi Pablo pexanaejava yabara, jai Tértulo mapacueniaje nacuaevetsinë Félixjavabelia. 9 Judíovi bajarajota Tértulo pemuxuneneta penubenaevi ata neconitatsi Pablo. Bajarapajudíovi jumaitsi nacuaevetsinë Félixjavabelia: —Xaniajai rabaja Tértulo. Daxita pacuenia Tértulo cajumaitsi, bajarapacuenia exana Pablo, jai judíovi nacuaevetsinëjavabelia. 10 Nacuaevetsinë Félix nacobeyota juya Pablo pitorobinexatsi Pablo jane baja penavajunupaebinexa nacuaevetsinë Félix pitabarata. Nexata Pablo jumaitsi nacuaevetsinë Félixjavabelia: —Yapëtaniji baja cajena xamë bajayajebi mapanacuapijivi nenaneconitsiaexanabiabijava. Bajaraxuata barëyanë tacatsipaebinexa xua exanajë. 11 Nexata taxaniajaijumeta catsipaebianatsi. Itsa yanijobijitsipame itsamonaejavabelia ata, nexata catsipaebijitsipa pacuenia aeconoxae catsipaebianatsi. Ajena raja abaxë saya xainajë doce pamatacabibeje tapatsicujinae Jerusalén tomarata. Patajë najamatabëcuenecopatsiaya tanavajëtsinexa Diosojavabelia templobota. 12 Bajarapatemplobota judíovi apo netae tabarëcuaicuaijaijava itsajivi ata. Apo netaenua judíovi penacaetuatabiabibonëjava jivi taitorobijava pianaepanaenexa. Apo netaenua tomaranëjava ata taitorobijava jivi pianaepanaenexa. 13 Nexata acuenebi itsajivi ata pejumaitsijava xanë yabara: “Xanë raja pepacuene taniji xua Pablo exana,” pejajava. Tsipaji itsajivi ata apo netae pibisiacuene taexanaejava. 14 Nexata pacuene yabara catsipaebijitsiatsi, xaniajanë cajena. Patajasalinaivi pijaDioso jumecovënëtsiaponaponajë. Tonacuenebaponaponajë. Pejanajamatabëcueneta Dioso jumecovënëtsiaponaponajë. Baitsi pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, jumecovënëtsiaponaponajë. Bajara palivaisi yabara judíovi jumaitsi tsabiabi: “Apo pexaniajailivaisi cajena bajarapalivaisi. Dioso baja cajena apo nacatocopatsi vajajumecovënëtsinexa bajarapalivaisi,” jai tsabiabi judíovi. Itsiata Jesucristo taneitorobicuenia jumecovënëtsi atanë, Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi yajava jumecovënëtaponaponajë. Bajayata Diosojumepaebivi profetavi peyaquinaelivaisianë ata jumecovënëtajë. 15 Mapajudíovi nubenaje, jumecovënëta mapacuenia pejumaitsilivaisije: “Dioso icatsia asaëyaexanaena petëpaevimi,” pejailivaisi. Xanë ata bajarapalivaisi jumecovënëtajë. Baitsi daxita pamonae tëpa, pexaniajamatabëcuenevimi, pibisiajamatabëcuenevimi ata, itsamatacabi icatsia Dioso asaëyaexanaena. 16 Bajaraxuata bitso jitsipajë xaniavaetsia taponaponaejava tanajamatabëcuenebijianaeyaniva Dioso pitabarata, tanajamatabëcuenebijianaeyaniva daxitajivi ata pitabarata, jai Pablo nacuaevetsinë Félixjavabelia. 17 Icatsia Pablo jumaitsi nacuaevetsinë Félixjavabelia: —Caevaimaxëto baja cajena ajibinë tsarucae Jerusalén tomaravecua Dioso pitorobilivaisi jivi tatsipaebinexa daxitanacuanëjava. Bajaraxuacujinae icatsia naviatajë Jerusalén tomarabelia. Tocapaliajë ofrenda tarajutsinexa bepejiobivi. Patajë picani templobota ofrenda tarajutsinexa Diosojavabelia. 18 Itsa baja veretajë templobota tanajamatabëcuenexaniavaetsijava Diosojavabelia tajamatabëcuenesaënexa, tarajutsinexa picani bajarapaofrenda Diosojavabelia, nexata bajarapaepatota judíovi, Asiavënë nacuapijivi, necaxitajaraba templobota. Nexata nevaetaba tanenaneconitsiaexanaenexa. Itsa necaxitajaraba templobota, apo yajavanucaenë ayaibitsaëto. Daxita templobopijivi yãĩjai. Templobopijivi ajumejibia jinavanapa. 19 Bajara baitsi jane pamonae judíovi, Asiavënë nacuapijivi, tanetaevi templobota, bepatsirena maberenaje taneneconitsinexa jane baja itsa necuenetane pibisiacuene taexanaejava. 20 Itsa jume, nexata mapamonaeje, nitabarata penubenaevi, vecae taitabëta catsipaebi, itsa netane pibisiacuene taexanaejava pamatacabi nucajë sacerdotevi penamatacaitorobivi pitabarata, judíovi pijaancianovi ata pitabarata, judíovi pecujarubivi ata pitabarata. 21 Saya meta caelivaisiyo bajarapamonae catsipaebiana xanë talivaisi. Tsipaji pamatacabi nucajë judíovi pijaancianovi pitabarata, ayaijumeta jumaitsinë: “Mapamatacabitaje neneconitsiana. Tsipaji jivi petëpaecujinae Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexa, jumecovënëtajë,” janë. Nexata meta bajarapacuenia tajumaitsijava yabara bajarapamonae jamatabëneneconita xamëjavabelia, jai Pablo nacuaevetsinë Félixjavabelia. 22 Nacuaevetsinë Félix xaniavaetsia yapëtane daxitanacuanëjava jivi pejumecovënëtaponaejava Jesucristo pelivaisi. Nexata nacuaevetsinë Félix pejumetaecujinae Pablo petsipaebilivaisi, nacuaevetsinë Félix naviabiaexana baja pamonae picani Pablo neconitsijitsiatsi. Nexata nacuaevetsinë Félix jumaitsi Tértulobanajavabelia, Jerusalén tomaraverena pepatsivijavabelia: —Itsa patsiarena vajabitsaë pepo pevetsinë, comandante Lisias, yapëtaenajë pacuenia exanaejitsianë Pablojavabelia, jai. 23 Nexata nacuaevetsinë Félix jumaitsi vajabitsaë pijacapitánjavabelia: —Pablo barëevetsianame xaniavaetsia penajetabajiraviyaniva. Itsiata tocopatsianame peponaponaenexa bajarajota pacëtsinejevamë. Tocopatsianamenua peyapëtaevitsi pesivaxainaenexatsi perajutsinexatsinua penamatavenonaejavaxi, jai nacuaevetsinë Félix vajabitsaë pijacapitánjavabelia. 24 Bajaraxuacujinae, caematacabibejecujinae, nacuaevetsinë Félix icatsia pata pijava yajava, Drusilavënëva. Drusila judíova. Nexata nacuaevetsinë Félix itoroba pijajivitonë petojunatsinexatsi Pablo. Nexata Pablo itsa pata, Pablo livaisi tsipaeba nacuaevetsinë Félixjavabelia. Pablo tsipaeba jivi penajamatabëcuenecopabaponaejava Jesucristojavabelia. 25 Pablo tsipaebanua Dioso pitorobijava jivi pejinavanapaenexa pibisiacuene exanaenejeva Dioso pitabarata. Pablo tsipaebanua jivi xaniavaetsia penaevetsijavanexa pevitota pibisiacuene pexanaeyaniva. Pablo tsipaebanua itsamatacabi Dioso penaneconitsiaexanaejavanexa pibisiacuene pexanaevi. Nexata nacuaevetsinë Félix itsa jumetane bajarapacuenia Pablo petsipaebilivaisi, najunaviaca. Nexata bajarajota nacuaevetsinë Félix jumaitsi Pablojavabelia: —Pitsapare baja abaxë. Icatsia cajunatsianatsi itsajota cuenesajinajë, jai nacuaevetsinë Félix. 26 Nacuaevetsinë Félix jamatabëjumaitsi Pablo yabara: —Pablo meta nerajutsiana palata tacopatsinexa penaneconitsijavavecua, jamatabëjai. Bajaraxuata Félix anijatonë pijajivi itorobabiaba Pablo petojunatsinexatsi pebarëcuaicuaijainexatsi. 27 Anijavaibeje bajarapacuenia Félix pijajivi itorobabiaba Pablo petojunatabiabinexatsi. Belia baja Félix vecuapitsapa nacua pevetsicuene. Nexata juya itsanë, Porcio Festovënënë, tocopatatsi bajarapanacua pevetsinexa. Félix baja pitsapae ata, itsiata Félix pejamatabëcueneta Pablo apo tocopatsitsi pepitsapaenexa penaneconitsijavavecua. Bajarapacuenia Félix exana judíovi pesivajamatabëcuene barëyanexatsi.

Hechos 25

1 Festo patajopa Cesarea tomarata pexanaenexatsi nacuaevetsinënexa. Pepatsicujinae, acueyabi pamatacabibejecujinae, Festo baja pona Cesarea tomaravecua. Pona Jerusalén tomarabelia. 2 Nexata Jerusalén tomaratalia sacerdotevi penamatacaitorobivi Pablo neconitatsi pepëya nacuaevetsinë Festojavabelia. Neconitatsinua judíovi ata, pamonae petuxanevi. 3 Bajarapamonae pinijicuenia vajëta nacuaevetsinë Festojavabelia petocapatsinexatsirena Pablo Jerusalén tomaraberena. Bajarapacuenia vajëta tsipaji baja cajena bajarapamonae najamatabëcuenevereta picani Pablo pebeyaxuabiaexanaenexatsi namutoepatota. 4 Nexata nacuaevetsinë Festo jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Pablo raja naneconitsia ponapona Cesarea tomarata. Xanë raja caematacabibejecujinae ponaejitsianë Cesarea tomarabelia. 5 Pablo pibisiacuene itsa exana, nexata papecanamatacaitorobivi tapëta naponaena Cesarea tomarabelia peneconitsinexa Pablo, jai nacuaevetsinë Festo bajarapamonaejavabelia. 6 Bajarapacuenia nacuaevetsinë Festo pejumaitsicujinae, nacuaevetsinë Festo abaxë ponapona Jerusalén tomarata ocho pamatacabibeje. Itsa jume, diez meta pamatacabibeje. Bajaraxuacujinae pona jane baja Cesarea tomarabelia. Nexata meravia pitsijavata nacuaevetsinë Festo eca itsajota nacuaevetsinë ecabiaba jivi penaneconitsiaexanaenexa. Nexata pijajivi itoroba petocapatsinexatsi Pablo. 7 Pablo itsa joneya, nexata judíovi, Jerusalén tomaraverena pepatsivi, matatoyorotsia imoxoyotatsi Pablo. Najumetsënëtsiaya neconitatsi beayaineconi pexainaenëcuenia. Itsiata baitsi jane xua yabara picani Pablo neconitatsi picani, bajarapamonae apo jumenamatamotsi peneconitsijavatsi. 8 Nexata Pablo nayajivijumaitsi peneconitsiyanivatsi: —Itsacuene ata pibisiacuene apo exanaenë. Nexata xanë judíovi pitorobilivaisijavabelia, templobojavabelia ata, Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia ata, apo naneconitsinë, jai Pablo nacuaevetsinë Festojavabelia. 9 Nexata nacuaevetsinë Festo yanijoba Pablojavabelia judíovi pejamatabëcuenebarëyanexa nacuaevetsinë Festojavabelia. Nacuaevetsinë Festo Pablojavabelia jumaitsi mapacueniaje: —¿Jitsipame tsaja neponaejava Jerusalén tomarabelia bajarajotalia pecaneconitsinexa taitabarata mapacuene yabaraje? jai nacuaevetsinë Festo Pablojavabelia. 10 Pablo nexata jumaitsi: —Nucajë rabaja majotaje xamë nitabarata. Tsipaji nijatuxanenë, Romanonacua pepo pevetsinë, itoroba majotaje peneconitsinexatsi pibisiacuene pexanaevi. Bajaraxuata apo beneitorobimë itsajavabelia taneneconitsinexamë. Itsacuene ata pibisiacuene apo exanaenë judíovijavabelia. Bajarapacuene xamë xaniavaetsia yapëtaneme baja cajena. 11 Itsa pepacuene naneconitsipajë, nexata itsa nebeyaxuabijitsia tajaneconi yabara, nexata apo najamatabëxainaenë tsipae tavecuapanepaenexa tatëpaejava. Itsiata baitsi jane pacuenia mapamonae neneconitsiajumaitsije, apo xaniajai cajena. Nexata acuenebi itsajivi ata tanecanajetsijava mapamonae pecobeyabeliaje saya aneconijibia tanebeyaxuabinexa. Nexata jane baja xanë cavajëtatsi taneitorobinexamë nijatuxanenëjavabelia, Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia, bajaraponë pitabarata taneneconitsinexa, jai Pablo nacuaevetsinë Festojavabelia. 12 Nexata nacuaevetsinë Festo barëcuaicuaijai pijajivi, pejamatabëcueneyavenonaevitsi. Bajaraxuacujinae nacuaevetsinë Festo jumaitsi Pablojavabelia: —Xamë nevajëtame tacaitorobinexa tajatuxanenëjavabelia, Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia, bajaraponë pitabarata pecaneconitsinexa pibisiacuene itsa exaname. Nexata bajaraponëjavabelia ponaename, jai nacuaevetsinë Festo Pablojavabelia. 13 Pablo pevajëtsicujinae nacuaevetsinë Festojavabelia pitorobinexatsi Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia, caematacabibejecujinae, nacuaevetsinë Agripa, pijava Berenicevënëva yajava, parena Cesarea tomaraberena. Parenabeje pebajacobinexabeje nacuaevetsinë Festo pejanapatsinëxae nacua pevetsinënexa. 14 Agripabeje Berenicebeje caematacabibeje ponaponabeje Cesarea tomarata. Nexata nacuaevetsinë Festo tsipaeba nacuaevetsinë Agripajavabelia Pablo yabara. Nacuaevetsinë Festo jumaitsi: —Majotaje xainajë pebi naneconitsia peponaponaenë. Félix abaxë mapanacua itsa evetaje, bajaraponë naneconitsiaexanatsi. 15 Nexata itsa ponajë Jerusalén tomarabelia, sacerdotevi penamatacaitorobivi, judíovi pijaancianovinua, neconitatsi Pablo xanëjavaberena. Bajarapamonae nevajëta tananeconitsiaexanaenexa Pablo pebeyaxuabinexatsi. 16 Nexata xanë jumaitsinë bajarapamonaejavabelia: “Romanonacua raja pepo pevetsinë pejamatabëcueneta apo pacopatsinë itsajivi ata pebeyaxuabinexatsi abaxë xaniavaetsia payapëtaenejevanë paneconi xaina. Itsajivi pibisiacuene itsa exana, nexata namatavenona pecuenetaevitsi pitabarata copiaya peneconitsinexatsi. Nexata pajivi naneconita, bajarajota xanepana penayajivicuaicuaijainexa paneconi yabara neconitatsi,” janë bajarapamonaejavabelia, jai nacuaevetsinë Festo nacuaevetsinë Agripajavabelia. 17 Icatsia nacuaevetsinë Festo jumaitsi nacuaevetsinë Agripajavabelia: —Nexata bajarapajudíovi maberena pepatsicujinaeje, meravia pitsijavata, copiaya joneyajë taecaenexa itsajota ecabiabajë jivi itsa naneconitsiaexanaejitsianë. Nexata itorobajë tajajivi tanetocapatsinexa Pablo xanëjavaberena. Tsipaji jamatabëjumaitsinë: “Pablo meta pibisiacuene pexanaexae, neconitatsi,” jamatabëjanë. 18 Itsiata baitsi jane Pablo itsa pata, peneconitsivitsi apo neconitsitsi pibisiacuene pexanaejava yabara pacuenia picani najamatabëxainajë. 19 Saya judíovi jumeanaenotatsi Pablo Dioso pejumecovënëtsijava yabara. Jumeanaenotatsinua Pablo petsipaebijava Jesús petëpaejava yabara ata. Jesús yabara Pablo jumaitsi: “Jesús raja apo tëpae. Petëpaecujinae baja icatsia Dioso asaëyaexanatsi,” jai Pablo bajarapajudíovijavabelia. 20 Nexata xaniavaetsia apo yapëtaenë pacuenia exanaejitsianë bajarapacuene yabara. Nexata jumaitsinë Pablojavabelia: “Jitsipame tsaja neponaejava Jerusalén tomarabelia, bajarajotalia icatsia pecaneconitsinexa pamonae caneconita,” janë picani. 21 Itsiata baitsi jane Pablo nevajëta taitorobinexa picani vajatuxanenëbejejavabelia, Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia, bajaraponë pitabarata peneconitsinexatsi, pibisiacuene itsa exana Pablo. Itsiata abaxë xanë mapatomarataje Pablo naneconitsiaya ponaponaeyaexanajë. Nexata pamatacabi necuenecaëjëpaena, itorobianajë vajatuxanenëbejejavabelia, jai nacuaevetsinë Festo nacuaevetsinë Agripajavabelia. 22 Nexata nacuaevetsinë Agripa jumaitsi nacuaevetsinë Festojavabelia: —Xanë ata jitsipajë tajumetaejava Pablo penavajunupaebijava, jai nacuaevetsinë Agripa. Nexata nacuaevetsinë Festo jumaitsi nacuaevetsinë Agripajavabelia: —Meravia rabaja jumetaename Pablo penavajunupaebijava, jai nacuaevetsinë Festo. 23 Nexata meravia pitsijavata nacuaevetsinë Agripa pijava Berenicebeje bitso naitabëtabeje. Nexata naponabeje jivi penacaetuatabiabiboxanetojavabelia. Pëyanatatsibeje vajabitsaë pepo pevetsivi. Pëyanatatsibeje Cesarea tomarapijipetuxanevi ata. Penacaetuatsiboxanetojavalia barëjoneyabeje. Nexata nacuaevetsinë Festo pijajivi itoroba petocaponaenexatsirena Pablo. 24 Nexata nacuaevetsinë Festo jumaitsi nacuaevetsinë Agripajavabelia, itsamonaejavabelia ata: —Agripa, nacua nevetsinë, daxita paxamë ata majotaje vajanajuanacaetuatsivi. Pataneme rabaja mapapebi nuca paneitabarataje. Ayaibitsaëto judíovi, Jerusalén tomarapijivi, bajaraponë neconitatsi xanëjavaberena Jerusalén tomaratalia. Bajara icatsia pamonae tapëta naponarena Cesarea tomaraberena. Bajara icatsia pacuenia neconitatsi xanëjavaberena. Bajarapamonae vavajaiya nejumai tsabiabi: “Pajitsipajë Pablo pebeyaxuabinexatsi,” nejai tsabiabi. 25 Itsiata baitsi jane xanë apo yapëtaenë paneconi yabara beyaxuabijitsiatsi. Maponë nevajëta picani taitorobinexa tajatuxanenëjavabelia, Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia, bajaraponë pitabarata peneconitsinexatsi itsa pibisiacuene exana. Bajaraxuata itorobijitsianë Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia. 26 Itsiata baitsi jane apo yapëtaenë pacuene yabara toyaquinaejitsianë cuyalatobaxutota tajatuxanenëjavabelia. Bajaraxuata xamë Agripa, nacua nevetsinë, mapamonae ataje, daxita paxamë paneitabarata Pablo penucaenexa pacatocapatatsi maberenaje. Pacatocapatatsi paneyanijobinexa paneconi yabara naneconita. Nexata meta paneyanijobicujinae xanë yapëtaenajë paneconi yabara naneconita. Nexata bajarajota yapëtaenajë tajatuxanenëjavabelia tatoyaquinaenexa cuyalatobaxutota paneconi yabara judíovi Pablo neconitsijitsiatsi tajatuxanenëjavabelia. 27 Tsipaji acuenebi taitorobijava maponëje Pablo tajatuxanenëjavabelia toyaquinaenejevanë cuyalato xaniavaetsia peyapëtaenexa paneconi yabara judíovi neconitsijitsiatsi, jai nacuaevetsinë Festo nacuaevetsinë Agripajavabelia.

Hechos 26

1 Nacuaevetsinë Agripa jumaitsi Pablojavabelia: —Catocopatatsi rabaja nenavajunupaebinexa paneconi yabara judíovi caneconita, jai nacuaevetsinë Agripa Pablojavabelia. Nexata Pablo yaiyataeya bajacoba nacuaevetsinë Agripa. Nexata Pablo jumaitsi nacuaevetsinë Agripajavabelia mapacueniaje: 2 —Barëyanë. Tsipaji ajena pamatacabi netocopatame nitabarata tanavajunupaebinexa daxita paneconi yabara judíovi neneconitsijitsia. 3 Aeconoxaeta bitso barëyanë. Tsipaji yapëtaneme xaniavaetsia daxita palivaisi paxainajë pajudíovinë. Yapëtanemenua pajamatabëcuenelivaisi yabara panajumeanaenotabiabajë. Nexata cavajëtatsi ajamatabëcuenesaëya bajayaepato xaniavaetsia tanenamuxunaevetecaenexamë, jai Pablo nacuaevetsinë Agripajavabelia. 4 Pablo icatsia jumaitsi nacuaevetsinë Agripajavabelia: —Daxita judíovi baja cajena neyapëtane pacuenia copiaya ponaponajë bajarapamonaejavata. Bajarapamonae neyapëtane pacuenia ponaponajë patajanacuata tsiquirinëyojavaveliacujinaenë. Neyapëtanenua pacuenia ponaponajë Jerusalén tomarata ata. 5 Judíoviyajuvënëvi itsamonae naexana fariseovi. Nexata bajarapamonae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bitso jumecovënëtsiajinavanapa itsajudíovivecua. Nexata itsa yanijobijitsipame, daxita judíovi catsipaebijitsipa pacuenia picani pejevaxinëjavaveliacujinaenë catsitecaponaponajë fariseovi pecujarubicuene. 6 Bajarapamonae neneconitsijitsia tsipaji baja xanë jumecovënëtajë petëpaevimi itsamatacabi Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexa. Tsipaji baja cajena bajarapacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi patajasalinaivimijavabelia. Nexata bajarapalivaisi jumecovënëtajë. 7 Daxita raja paxanë, Israelpijinëmi pexi doce ponëmibeje papemomoxinë. Pacopiaevetavanapajë Dioso icatsia piasaëyaexanaejavanexa petëpaevimi pacuenia baja cajena tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi patajasalinaivimijavabelia. Bajaraxuata najamatabëcuenecopatsiaya pavajëtabiabajë Diosojavabelia. Patonacuenebavanapajënua caematacabi canacujitsia, meravi yajava. Agripa, nacua nevetsinë, abaxë nenamuxunaevere. Dioso icatsia petëpaevimi piasaëyaexanaejavanexa, copiaevetaponaponajë. Bajaraxuata judíovi neneconitsijitsia. 8 Pëtsa pajamatabëjumaitsimë Dioso yabara: “Dioso raja apo caëjëpaetsi petëpaevi icatsia piasaëyaexanaenexa,” pajamatabëjamë pëtsa, jai Pablo bajarapamonaejavabelia. 9 Pablo icatsia jumaitsi nacuaevetsinë Agripajavabelia: —Xanë abaxë Jesús itsa apo jumecovënëtsinë, jamatabëjumaitsinë tsabiabi: “Xanë bejiobiaexanaenajë daxita pamonae jumecovënëta Jesús, Nazaret tomarapijinë, pelivaisi,” jamatabëjanë tsabiabi. 10 Nexata bajarapacuenia exanajë Jerusalén tomarata. Sacerdotevi penamatacaitorobivi taneitorobixae, ayaibitsaëto Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi jebaponajë penaneconitsivi pejebabiabibota. Itsa bajarapamonae naneconitsiaexanatsi, itsa beyejebatsinua, netsitaxanepana bajarapacuenia pebeyejebijavatsi. 11 Pamonae Jesús pelivaisi jumecovënëta, anijatonë jumaconibabeyaexanabiabajë judíovi penacaetuatabiabibonëjava. Bajarapacuenia picani exanaponajë bajarapamonae pecopabinexa Jesús pelivaisi pejumecovënëtsijava. Xanë picani cueneitoyanë bajarapamonae. Nexata itsanacuajava penaetomaranëjava ata, jaitarutajë Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi tataicaenexa tajebinexa penaneconitsivi pejebabiabibota, jai Pablo nacuaevetsinë Agripajavabelia. 12 Pablo icatsia jumaitsi nacuaevetsinë Agripajavabelia: —Bajara picani icatsia pacuenia tataicaenexa Damasco tomarata Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi, ponajë picani Damasco tomarabelia. Nitoroba sacerdotevi penamatacaitorobivi. Bajarapamonae pejamatabëcueneta nitoroba tataicaenexa picani Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi tajebinexa penaneconitsivi pejebabiabibota. 13 Agripa, nacua nevetsinë, abaxë nenamuxunaevere. Nexata jane baja ponajë Damasco tomarabelia. Nexata tanajetarucaejavata namutua, taniji matonejeepatota athëbëvetsica pinijicotia tanematatoyorotsianaitayotsijava. Naitayota matacabipijijuametocotia matatoxenetsia. Daxita tayajavaponaevi tayajavanajetarucaejavata, panematatoyorotsia naitayota. 14 Nexata daxita paxanë irata pabobenajunuajë. Bajarajota irata jumetaenucajë hebreojumeta athëbëvetsica tanejumaitsijava: “Saulo, Saulo, ¿detsa xuajitsia tajajivi netobejiobiaexanaponame? Xamë nijacuata najamatabëcuenebijianaponame,” tanejaijava, jumetaenucajë irata. 15 Nexata xanë jumaitsinë: “Tajatuxanenë, ¿detsa ponëmë?” janë. Nexata icatsia nejumaitsi: “Xanë raja Jesúsnë. Xanë raja tajajivi netobejiobiaexanaponame. 16 Nonotabapunare. Catsitanaitajëtatsi raja tacaitapetsinexa tajajivitonënexamë. Xamë nexata tsipaebianame itsajivijavabelia pacuenia aeconoxae netaneme. Tsipaebianamenua pacuenia icatsia catsitanaitajëtsianatsi bexëa itsamatacabijavabelia. 17 Cacapanepaenatsi raja judíovi pecobevecua pecaitsacueniabiyaniva. Caitorobianatsi apo judíovi pijanacuanëjavabelia. Apo judíovi ata pecobevecua cacapanepaenatsi pecaitsacueniabiyaniva. 18 Caitorobatsi rabaja netsipaebinexa apo judíovijavabelia pexanialivaisi, xanë talivaisi. Nexata apo judíovi ata najamatabëcuene pënëyorotsiaexanaename Diosojavabelia. Nexata Dioso pexaniajailivaisita apo judíovi ata jamatabëcueneitayotsianatsi piaitaquirijamatabëcuenevecua, dovathi pejamatabëcuene itorobabiabijavatsivecua. Nexata apo judíovi ata talivaisi jumecovënëtsiana. Nexata bajarapamonae pibisiacuene pexanaeneconimi, Dioso vecuaajibiaexanaenatsi itsa jumecovënëtsiana talivaisi. Nexata apo judíovi ata pibisiacuene pexanaeneconimi, Dioso vecuaajibiaexanaenatsi, pacuenia baja daxita tanejumecovënëtsivi Dioso vecuaajibiaexanatsi pibisiacuene pexanaeneconimi,” nejai Jesús mapacueniaje athëbëvetsica, jai Pablo nacuaevetsinë Agripajavabelia. 19 Icatsia Pablo jumaitsi nacuaevetsinë Agripajavabelia: —Agripa, nacua nevetsinë, abaxë nenamuxunaevere. Nexata pacuenia Jesús athëbëvetsica nejumaitsi, jumecovënëtajë baja cajena. 20 Copiata Jesús pelivaisi tsipaebaponajë Damasco tomarapijivijavabelia, Jerusalén tomarapijivijavabelia ata, Judea nacuapijivijavabelia ata. Bajaraxuacujinae icatsia tsipaebaponajë apo judíovijavabelia ata. Nexata itorobajë daxita bajarapamonae pecopabinexa pibisiacuene pexanabiabijava penajamatabëcuenepënëyorotsinexa Diosojavabelia. Nexata itorobajë xaniavaetsia pejinavanapaenexa pibisiacuene pexanaeyaniva. Nexata baja bajarapacuenia itsa jinavanapa, daxitajivi yapëtanetsi pepacuene penajamatabëcuenepënëyorotsijava Diosojavabelia. 21 Bajarapalivaisi tatsipaebaponaexae, nevaetaba judíovi pamatacabi ponaponajë templobota. Nevaetaba tanebeyaxuabinexa picani. 22 Itsiata baitsi jane neyajavaponapona Dioso taneyavenonaenexa mapamatacabijavaberena ataje. Bajaraxuata nucajë majotaje tatsipaebinexa Jesús pelivaisi daxitajivijavabelia. Jesús pelivaisi jivi itsa tsipaebabiabajë, tsipaebabiabajë bepejiobivijavabelia, pepo petuxanevijavabelia ata. Nexata daxita bajarapamonae najëpaeya tsipaebabiabajë peyapëtaenexa xua bajayata tajëvelia Diosojumepaebivi profetavi vajunupaeba. Profeta Moiséspijinë ata bajayata tajëvelia vajunupaeba bajaraxua. Pacuenia ata bajayata tajëvelia Diosojumepaebivimi profetavi copiaya jumaitsi, tsipaebabiabajë. Bajayata baja cajena profetavimi Cristo yabara jumaitsi mapacueniaje: 23 “Pamatacabi Cristo Dioso itorobianicatsi jivi pecapanepaenexa, beyaxuabianatsi. Itsiata baitsi jane pebeyaxuabicujinaetsi Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi. Nexata Cristo Dioso itsa asaëyaexanaenatsi petëpaecujinae, namataxainaeya asaëyaexanaenatsi daxita petëpaevivecua,” jai bajayata tajëvelia profetavi. Nexata jane baja Cristo Dioso itsa asaëyaexanatsi petëpaecujinae, namataxainaeya jane baja asaëyaexanatsi daxita petëpaevivecua. Nexata pamonae Dioso pepuajumecovënëtsi tëpa, Dioso icatsia cotocaevi asaëyaexanaenatsi petëpaecujinae. Nexata bajarapalivaisi tsipaebaponajë judíovijava, apo judíovijava ata. Daxita bajarapamonae itsa jumecovënëta bajarapalivaisi, pecapanepaenexatsi Diosojavabelia, jai Pablo nacuaevetsinë Agripajavabelia. 24 Pablo penavajunupaebijavata, nacuaevetsinë Festo jumevabaxuabatsi. —¡Pablo, xamë raja saya camatajemaba! Camatajemaba bitso nenacujarubixae, jai nacuaevetsinë Festo. 25 Pablo nexata jumaitsi: —Festo, pecayaiyataenë, nacua nevetsinë. Apo nematajemabi raja xanë. Palivaisi raja pacatsipaebatsi, pepo pexaniajailivaisi. 26 Bajarapalivaisi ajumejunavijibia pacatsipaebatsi tsipaji maponë ecaje, nacua pevetsinë Agripa, xaniavaetsia yapëtane bajarapalivaisi. Agripa xaniavaetsia yapëtane daxita xua Jesús exana. Tsipaji abaxë pamatacabi Jesús ponapona mapanacuataje, daxita xua exana, muetsia apo exanae. 27 Agripa, nacua nevetsinë, xamë baja cajena jumecovënëtame profetavi bajayata peyaquinaelivaisi. ¿Baja tsabaitsi jane? Cayapëtanetsi baja cajena nejumecovënëtsijava bajarapamonae peyaquinaelivaisi, jai Pablo nacuaevetsinë Agripajavabelia. 28 Nexata nacuaevetsinë Agripa jumaitsi Pablojavabelia: —¿Bepijia tsabaja Jesús pelivaisi jamatabënejumecovënëtsiaexaname? jai nacuaevetsinë Agripa. 29 Nexata Pablo jumaitsi: —Vajëtajë Diosojavabelia Jesús pelivaisi bepijia panejumecovënëtsinexa. Itsa jume, beaxayocuenia ata panejumecovënëtsinexa. Daxita paxamë patanejumetaeyenaevimë, jitsipajë panejumecovënëtsijava Jesús pelivaisi. Pacuenia baja xanë jamatabëcueneitsinë, Jesús pelivaisi tajumecovënëtsinë, bajara paxamë ata panejamatabëcueneitsinexa. Itsiata apo pacatojitsipaetsi papecacëbinexa mapitsicadenamaëtonëtaje pacuenia xanë necëtanuta, jai Pablo. 30 Itsa baja Pablo najumevereta bajarapacuenia petsipaebijava, nacuaevetsinë Festo nonotapuna. Nacuaevetsinë Agripa ata, pijava Berenice yajava, nonotapuna. Daxita baja penajuanacaetuatsivi ata nonobapuna peponaenexa. 31 Pepitsapaecujinaelia bajarapamonae najumaitsi: —Maponëje Pablo itsacuene baja cajena apo exanae. Nexata picani ajibi paneconi yabara beyaxuabijitsiatsi. Ajibinua paneconi yabara etsijitsiatsi penaneconitsivi pejebabiabibota, najai bajarapamonae Pablo yabara. 32 Nacuaevetsinë Agripa jumaitsi nacuaevetsinë Festojavabelia: —Itsa apo cavajëtsi tsipae nitorobinexa vajatuxanenëbejejavabelia, Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia, bajaraponë pitabarata peneconitsinexatsi, nexata baja picani copatsipatsi pepitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua, jai nacuaevetsinë Agripa Pablo yabara.

Hechos 27

1 Nacuaevetsinë Festobana najamatabëcuenevereta baja pitorobinexatsi Pablo Italia nacuayabelia, Romanonacua pepo pevetsinëjavabelia. Nexata Pablo caponaejitsiatsi vajabitsaë pijacapitán, Juliovënënë. Itsamonae naneconitsia pejinavanapaevi, Pablo yajava, caponaejitsiatsi. Ponë Romanonacua pepo pevetsinë, bajaraponë pevënë Augusto. Nexata Augusto pijajivi vajabitsaë pijacapitánmonaeyajuvënënë Julio. 2 Xanë Lucasnë, naponajë Pablota. Adramitio tomaraverena pepatsibarco ënëabereca parunarecajë. Bajarapamo yaëtanajetarucaejitsia manuamene muxubërëa penaetomaranëjava, pepatsinexa Asiavënë nacuayabelia. Payajavaponajëbeje Aristarco, Tesalónica tomarapijinë. Tesalónicatomara eca Macedonia nacuata. 3 Meravia pitsijavata epatua panapatajë Sidón tomarata. Capitán Julio yaiyatanetsi Pablo. Bajaraxuata Sidón tomarata Pablo tocopatatsi penonotajunaenexa barcoënëvecua, penasivaxainaenexa peyapëtaevitsijavabelia, perajutsinexatsinua xua namatavenona Pablo. 4 Bajaraxuacujinae icatsia panaropobajë Sidón tomaravecua. Nexata patavajënaeverena jovibo najetaruca. Nexata Chipretunaeto pacujibaliajë bajarapatunaeto muxubërëa patanajetarubenaenexa. Nexata Chipretunaeto patatsavenonenia paxenetanajetarubenajë. Tsipaji bajarapamuxubërëvelia jovibo beyajetayo. 5 Cilicia nacuabeje Panfilia nacuabeje canacujitsialia papaliajë. Nexata payaëtajë Mira tomarata. Miratomara eca Licia nacuata. 6 Nexata Mira tomarata capitán Julio caxitajaraba barco, Alejandría tomaraverena pepatsimo. Bajarapamo ponaejitsia Italia nacuayabelia. Nexata baja pabarcota pananajetarubenajë, pavecuanonobajunajë. Nexata icatsia capitán Julio panerunaeyaexana Alejandría tomaraverena pepatsibarco ënëabelia. 7 Anijamatacabianë bajarapabarcota pananajetarubenajë. Tsipaji beaxayo najetaruca. Pinijicuenecujinae itsiata panajetarubenajë Gnidotomara canacujitsita. Jovibo abaxë tsiteca najetaruca patavajënaeverena. Nexata pamatavaquetajë Cretavënëtunaeto. Panajetarubenajë itsapaitapavelia eca Salmóntomara. Tsipaji bajarapaitapavelia jovibo beyajetayo. 8 Piayapëbejecuenia panajetarubenajë manuamene muxubërëa. Nexata papatajë Buenos Puertosvënëjavata, Laseatomara imoxoyojavata. 9 Pamatacabianë xanepana menia patanajetarubenaenexa, panevecuapanepapona baja. Nexata baja bitso panetsiayai menia pataponaenexa. Tsipaji bajarapajuametota bitso jovibo ayai tsabiabi. Emarapae ata baja copiajunua. Nexata picani Pablo tsipaeba barcota patanajuaponaevijavabelia. 10 Pablo picani jumaitsi mapacueniaje: —Xanë raja yapëtaniji nacatsiayai baja bitso menia vajaponaenexa vajavajënaeyabelia. Naxuabijitsipa raeta mapamoje. Naxuabijitsipa raeta mapamoënëtaje pecaponaejava yajava. Vaxaitsi ata meta naxuabijitsipatsi. Nexata abaxë majotaje evetavanapaenatsi emarapae pepanepaejava, jai picani Pablo. 11 Itsiata capitán Julio apo jumecovënëtsi Pablo petsipaebijava. Caranata pacuenia jumaitsibeje barco pexainaenë, barco pecaponaenë ata, capitán Julio jumecovënëta. 12 Buenos Puertosvënëjavata ayapëbeje barco perucaejava bajayajebi. Nexata acuenebi bajarajota pataevetavanapaenexa emarapae pepanepaejava. Nexata picani daxita bajarapamonae bitso jitsipa patavajënaeyabelia pataponaenexa. Jitsipa picani Cretatunaeto muxubërëa patanajetarubenaenexa, itsa cuenecaëjëpatsi, pepatsinexa picani Fenice tomarata. Bajarapatomarata picani jamatabëyaëta pataevetavanapaenexa emarapae pepanepaejava. Fenicetomara eca Creta tunaetototsotota. Nexata bajarapatotsotota xanepana barco perubenaenexa. Tsipaji bajarapatotsotojava apo joneyabiabi jovibo. 13 Itsa pajinavanapajë Buenos Puertosvënëjavata, barco pexainaenë bitso jitsipa peponaenexa pevajënaeyabelia. Nexata bajarapaepatota patacovëverena beaxayo jovibo najetaruca. Nexata bajarapamonae itsa tane bajarapajovibo, jitsipa pevajënaeyabelia peyacaponaenexatsi bajarapamonae pejitsipaecuenia. Nexata jane baja panaropobajë. Cretatunaeto muxubërëa panajetarubenajë. 14 Nexata jemata caeepatoyocujinae pinijijoviboxaneto najetaruca Cretatunaeto epatajërëtsiarena barcojavaberena. Bajarapajovibo Nordestevënëjovibo. 15 Bajarapajovibo barco torotaponatsi Cretatunaetovecua. Apo panecaëjëpae barco patamuxufetsinexa jovibo pevajënaevelia. Nexata baja pacopatajë pataneyacaponaenexa jovibo. 16 Paponajë tsiquiritunaetoyo, Claudavënë tunaetoyo, pepënënenia. Bajaraxuayo bitso jovibo apo ayai. Barco petabufevetsina robotanajetaruca jera. Nexata itsajota jovibo beyajetayo, pinijicuenia payamaërobobocainajë jera patajutabuatsinexa barco ënëabetsina. 17 Bajaraxuacujinae bajarapamonae barco epacëbaponaya pinijibumacaxanetonëta barco pesarasaraëcaeyaniva malatacata. Bajarapamonae junava barco patayayaëyaëcaeyaniva Sirtevënë iratsaubonëjumata. Nexata bajarapamonae isica barcopijivelapananë. Bajaraxuacujinae bajarapamonae copata baja itsabelia jovibo pona, barco pataneyacaponaenexa jovibota. 18 Meravia abaxë pitsijavata tsiteca pinijijovibo piayaijava. Nexata bajarapamonae barcoënëta pecaponaejavanë, menia yajuvënëpenereca barco pefafanaenexa. 19 Bajaraxuacujinae icatsia meravia pitsijavata bajarapamonae menia penereca barcoënëta pecanacuenebijavanë. 20 Bajayajebi baja cajena apo pataenë matacabipijijuameto, tulupu ata. Tsipaji bajayajebi pinijijovibo, ema yajava, tsitecanuca. Belia pajamatabëjumaitsinë: “Apo yapanepaetsi meta baja tsane,” pajamatabëjanë. 21 Pamatacabibeje bajarapacuene pataniji, bajara pijinia pamatacabibeje apo paxaenë pataxaejava. Nexata Pablo nonotapuna bajarapamonae petuatuajëta. Pablo jumaitsi: —Itsa paxamë panejumecovënëtsipame pacuenia pacatsipaebatsi, xanepanaejitsipa. Nexata maberenaje apo yaponae tsipaetsi Cretatunaetovecua. Apo bejiobitsinua tsipae. 22 Itsiata baitsi jane aeconoxae pëtsa panatsinajamatabëxainame. Itsajivi ata raja paxamëyajuvënëjivi itsiata apo tëpae tsane. Ëbarco rajane baja naxuabiana. 23 Ajena baja cajena, pameravi, netsitanaitajëta ángel, Dioso pitorobinëtsica. BajarapaDioso xanë pijajivitonënë. BajarapaDioso tonacuenebaponaponajë. 24 Nexata ángel nejumaitsi: “Pablo, pëtsa junavame. Itsiata raja apo tëpaemë tsane. Tsipaji raja naitajëtsijitsiamë Romanonacua pepo pevetsinë pitabarata. Xamë raja nejamatabëcueneta Dioso capanepaenatsi petëpaeyaniva daxita pamonae yajavanajetarucame mapabarcotaje,” nejai ángel. 25 Nexata daxita paxamë panajamatabëcuenesaëre panejamatabëcuenebëjaijavavecua. Najamatabërutajë Diosojavabelia vajanacacapanepaenexa Dioso. Yapëtaniji Dioso vajanacacapanepaejavanexa pacuenia baja ángel netsipaeba. 26 Itsiata baitsi jane cajena jovibo nacayacaponaena itsatunaetojavabelia, jai Pablo. 27 Catorce baja pamatacabibeje itsa paxainajë patanaropobicujinae, meravi jovibo toquebiaya paneyacapona Adriavënë manuamenejava. Nexata meravi tuatuajëta barcota penacuenebivi jamatabëjumaitsi: —Pitapayabelia covë payapataponajë, jamatabëjai. 28 Nexata bajarapamonae pemaëtota caëjëtapona xuavajëto mene avajubua irabereca peyapëtaenexa. Nexata treinta y seis pametrobeje xaina mene piavajubuajava irabereca. Bajaraxuacujinae, caeepatoyocujinae, icatsia caëjëta. Veintisiete icatsia pametrobeje xaina mene piavajubuajava irabereca. 29 Nexata barcota penacuenebivi jamatabëjumaitsi: —Barco meta payanayaëtojopaenajë ibotojumata, jamatabëjai. Nexata bajarapamonae barco petabufevetsina, cuatro xuabeje anclavënëjavanë, yamaëya copabareca. Nexata anclavënëjavanë menebëxëpana irabelia itsa vaetaba, barco perucojopaenexa. Bajarapamonae picani bitso jitsipa bepijia peyamatacabibijavatsi, penatsivajënae taenajetarubenaenexa. 30 Nexata bajarapaepatota bajarapamonae picani bitso jitsipa ëpamonae penonobajunaenexa barcovecua pepanepaenexa. Nexata bajarapamonae penajuaponaevijavabelia yamaxëitojorobiaya jumaitsi: —Icatsia raja pacopabijitsianëreca itsaanclajavanë barcoupitatsia, jai. Nexata saya ëjera, pamo pajutabuatsinajë, bajarapamonae xuareca peyaponaenexa picani pitapayabelia. 31 Nexata Pablo itsa tane bajarapamonae jera pexuabijavareca, jumaitsi vajabitsaë pijacapitánjavabelia, capítan pijajivijavabelia ata: —Mapamonaeje barcota penacuenebivi itsa ponaena mapajerataje, paxamë pavajabitsaëmë panapenetsianame meneta, jai Pablo. 32 Nexata barcota penacuenebivi peponaeyaniva jerata, vajabitsaë caucutaxuaba jera pecëtarutsimaëto. Jera baja nexata pona barcovecua. 33 Ajena baja matacabi tsina, Pablo itoroba daxita barcota peponaevi pexaejava pexaenexa. Pablo jumaitsi bajarapamonaejavabelia: —Catorce baja cajena pamatacabibeje xaniavaetsia apo pamajitsimë. Panexaejava ata apo paxaemë. 34 Bajaraxuata pacaitorobatsi panexaejava panexaenexa, panesaë panexainaenexa panepanepaenexa. Itsiata raja daxita apo paitsacuenemë tsane, jai Pablo bajarapamonaejavabelia. 35 Bajarapacuenia Pablo pejumaitsijavata, panbë pita. Panbë yabara Pablo pexaniajamatabëcuene rajuta Diosojavabelia daxita bajarapamonae pitabarata. Bajaraxuacujinae Pablo epatsënëca panbë. Pablo nexata xane pexaejava. 36 Daxita nexata bajarajota ajamatabëcuenesaëreca baja. Nexata bajarapamonae ata xane pexaejava. 37 Doscientos setenta y seis papajivinëbeje daxitata paponajë bajarapabarcota. 38 Nexata daxita xaniavaetsia penabanicujinae, menia penereca trigoxu sacuanë pefafanaenexa barco. 39 Itsa baja matacabi tsarucaponae, barcota penacuenebivi taeyelia petunaeto. Itsiata apo yapëtae bajarapatunaeto. Nexata menetotsoto taerulia. Bajarajotalia tajetabo boca. Nexata picani bajarapamonae najamatabëxaina peyaëtsinexa barco bajarapatajetabojavabelia. 40 Xuanë anclavënëjavanë, yamaëya copabareca, bajaraxuanë irabelia itsa vaetaba, barco patayarucojopaenexa. Bajaraxuanëmi yamaëcaucubapenereca. Sarasaranaeyaexananua barco petabufecajëbanajetarubenaepabeje. Nexata barcoupitatsia penucaenaeta velapana upicëtarutsia. Velapana nexata jovibota nayerebajaraba. Barco jane baja imoxoyotanajetaruca tajetabo. 41 Nexata itacarajeta barco pata itsajota anijamenebeje pesaë namataenetsia patabeje. Barco baja payajumanayaëtajarabajë iratsaubojumata. Nexata bajarajota barcoupi mëthëmëthëcajunua iratsaubojavabelia. Ataja tsanucae. Barco petabufejavavetsina malataca pesaëta tabufesarabajarabatsi. 42 Nexata picani vajabitsaë bajarajota beyejebijitsiatsi daxita penaneconitsivi, pevecuapanepaeyanivatsi pejuejavata. 43 Itsiata vajabitsaë pijacapitán apo tocopatsi. Tsipaji apo jitsipae Pablo yajava pebeyaxuabijavatsi. Nexata capitán itoroba daxita pamonae yapëtane pejuejava, copiaya pejuenexa pitapayabelia copiaya pepatsinexa matatsënëabelia. 44 Bajaraxuacujinae pamonae apo yapëtae pejuejava, cotocaevi itoroba tablapanëjumata, barcopanëmijumatanua, pejuenexa. Bajarapacuenia daxita panepa matatsënëabelia.

Hechos 28

1 Itsa baja daxita paxanë xaniavaetsia papanepajë matatsënëabelia, nexata pavënëtaniji bajarapatunaeto. Bajarapatunaeto Malta vënëtunaeto. 2 Maltatunaetopijivi bitso paneyavenona. Bajarapamonae pinijiisotoxaneto itajuruteta. Tsipaji bitso ema tsanucae. Nexata bitso cainejeba. Panejunata daxita patanonopaenexa. 3 Nexata Pablo nota petseviiso. Itamataeta bajarapaisoto. Nexata jomo bitso piatanenë, bebula, pitsatabijirava isotojavaverena piatajujavavecua. Nexata Pablo cobesinetsi. Pecobesinijavatatsi tsiteca yajumaruca. 4 Maltatunaetopijivi itsa tane Pablo jomo pecobesinerucaejavatsi, nexata najumaitsi bajarapamonae: —Maraeta ponë jivibenëje. Bajaraxuata manuamene vecuapanepae ata, icatsia Dioso tocopatatsi jomo pesininexatsi. Nexata jivi pebejamatabëcuene, jomo pesinijavatsi peyatëpaenexa, najai Maltatunaetopijivi Pablo yabara. 5 Nexata Pablo nacobenënëbiaxuaba jomo pejopaenexa isotojavabelia. Pablo itsiata apo itsacuene. 6 Nexata daxita Maltatunaetopijivi jamatabëjumaitsi Pablo yabara: —Aeconoxae meta Pablo cobeyajinaena. Itsa jume, irata meta petëpaenë jopaena, jamatabëjai. Nexata bajarapamonae bajayaepato evetanubenae ata Pablo petaenexatsi jomo pecobesinijavatsi peyaitsacuenejava, itsiata Pablo apo itsacuene. Nexata icatsia bajarapamonae itsacuenia najamatabëxaina Pablo yabara. Nexata najumaitsi bajarapamonae: —¡Maraeta papebi diosonëje! najai. 7 Maltatunaeto pevetsinë pevënë Publio. Nexata itsajota panubenajë, imoxoyo bobena Publio pijairanë. Nexata bajaraponë panecopiapita pexaniacuenia. Bajaraponë pijabota panajinavanapajë acueyabi pamatacabibeje. 8 Publio paxa avitane tsanucae camata. Romaebanucatsi. Bitso suliabatsi. Nexata Pablo taeyojopalia. Vajëta Diosojavabelia. Bajaraxuacujinae piavitanenë pematabocotojumavereca Pablo nacobebuata. Nexata baja Pablo jamatejemayaexana piavitanenëmi. 9 Bajarapacuene Pablo itsa exana, nexata daxita piavitanevi Maltatunaetopijivi pata Pablojavaberena. Daxita bajarapamonae ata jamatejemayaexana Pablo. 10 Maltatunaetopijivi pinijicuenia paneyaiyataeya paneyavenona. Itsa baja icatsia bexëajavabelia itsabarcota panaponajë, nexata Maltatunaetopijivi panerajuta daxita patanamatavenonaejavaxi pataponaejavata. 11 Malta vënëtunaetota panajinavanapajë acueyabi pajuametobeje. Bajaraxuacujinae baja icatsia panaponajë barcota. Bajarapabarco patavajënae pata Alejandría tomaraverena. Bajarapamo Maltatunaetototsotota daxita emarapae ruca. Evetaruca emarapaejuametonë pepanepaejava. Bajarapabarcoupita rucabeje jivi saya pecobeta jumapecataeya pexanaenëbeje. Cástorbeje Póluxbeje jumapecataeya jivi pecobeta pexanaenëbeje bediosonëbeje petaenexa. 12 Bajarapabarcota panaponajë. Nexata jane baja panapatajë Italia nacuayabelia. Panapatajë Siracusa tomarata. Siracusa tomarata abaxë panajinavanapajë acueyabi pamatacabibeje. 13 Bajaraxuacujinae icatsia panaropobajë. Paponajë manuamene muxubërëa. Nexata icatsia papatajë Regio tomarata. Nexata meravia pitsijavata patacovëverena pexaniajovibo najetaruca. Nexata bajarapajovibo paneyacapona patavajënaeyabelia. Nexata icatsia anijamatacabibejecujinae papatajë Puteoli tomarata. 14 Puteoli tomarata pacaxitajarabajë Dioso pejumecovënëtsivi. Bajarapamonae paneasiva caesemana patanajinavanapaenexa bajarapamonaejavata. Bajaraxuacujinae jane baja matatsënëa paponajë Roma tomarabelia. 15 Roma tomarapijivi, Dioso pejumecovënëtsivi, patavajënaelia panevënëlivaisitane patanajetarubenaejava. Nexata bajarapamonae panecopiajairena. Nexata penamataxainaebitsaëto panemataenena Foro de Apiovënëjavata. Bajaraxuacujinae icatsia itsabitsaëto panemataenena Tres Tabernasvënëjavatalia. Nexata Pablo itsa tane bajarapamonae, pexaniajamatabëcuene rajuta Diosojavabelia. Nexata ajamatabëcuenesaëreca Pablo bajarapamonae petaejavata. 16 Nexata jane baja papatajë Roma tomarabelia. Nexata Roma tomarata capitán Julio rajuta baja pamonae naneconitsia capona Cesarea tomaraverena. Rajuta baja penaneconitsivi pejebabiabibo pevetsivi penamatacaitorobinë pecobeyabelia. Itsiata Pablo tocopatatsi saicayabota peponaponaenexa. Caenë vajabitsaënë evetaponaponatsi Pablo penajetabajiraviyaniva. 17 Pablo baja itsa xaina acueyabi pamatacabibeje pepatsicujinae Roma tomarata, tonajumexuaba judíovi penamatacaitorobivi pepatsinexa Pablojavaberena. Itsa baja nacaetuata judíovi penamatacaitorobivi, Pablo nexata jumaitsi judíovi penamatacaitorobivijavabelia: —Tajamonae, itsacuene apo exanae atanë vajavëna judíovijavabelia, vajasalinaivi pecujarubicuene jumecovënëtsiaponaponae atanë, itsiata vajavëna judíovi nevaetaba Jerusalén tomaratalia. Nexata necanajeta tananeconitsinexa Romano nacuapijivi pecobeyabelia. 18 Nexata Romano nacuapijivi, jivi penaneconitsicuene pevetsivi, neyanijoba xua yabara vajavëna judíovi neneconita. Nexata baja picani Romano nacuapijivi necopatsijitsia. Tsipaji apo caxitajarabi itsacueneneconi ata taxainaejava, paneconi yabara nebeyaxuabiaexanaejitsia. 19 Itsiata baitsi jane vajavëna judíovi, pamonae neneconita, apo jitsipae Romano nacuapijivi tanecopatsinexa. Jitsipa picani tanebeyaxuabinexa. Nexata xanë vajëtajë taneitorobinexa maberenaje Romanonacua pepo pevetsinë pitabarata taneneconitsinexa pibisiacuene itsa exanajë. Itsiata xanë apo jitsipaenë juya bajarapamonae taneconitsijava tajanacuapijivijavabelia. 20 Bajaraxuata nexata pacajunatatsi patacataenexa patacabarëcuaicuaijainexanua. Ponë daxita Israel nacuapijivi copiaevetavanapa athëbëvetsica pepatsijavanexatsica, xanë baja yapëtaniji bajaraponë athëbëvetsica pepatsijavatsica. Nexata xanë vajunupaebaponajë bajaraponë athëbëvetsica pepatsijavatsica. Bajaraxuata necobecëtsiaya yamaëya ponaponajë mapacadenamaëtoje, jai Pablo Roma tomarata judíovi penamatacaitorobivijavabelia. 21 Nexata judíovi penamatacaitorobivi jumaitsi Pablojavabelia: —Itsalivaisi ata baja cajena xamë yabara apo panetonajumeitorobi Judea nacuaverena. Vajavëna judíovi patsi ata bajaraverena, itsiata apo panetsipaebi pibisiacuene xamë nexanaejava. 22 Itsiata baitsi jane pajitsipajë patanetsipaebinexamë pacuenia Jesús pelivaisi jumecovënëtame. Daxitanacuanëpijivi baja cajena baracuaicuaijai tsabiabi bajara papejanapitsapaelivaisi: “Apo pexaniajailivaisi cajena bajarapalivaisi. Dioso cajena apo nacatocopatsi bajarapalivaisi vajajumecovënëtsinexa,” jai tsabiabi daxitanacuanëpijivi, jai judíovi penamatacaitorobivi Pablojavabelia. 23 Nexata judíovi penamatacaitorobivi caëjëta matacabi icatsia nacaetuatsijitsia pabota Pablo ponapona. Nexata jane baja icatsia itsa nacaetuata, bajarapamonae ayaibitsaëtoxaneto parena pabota Pablo ponapona. Nexata Pablo bajayacunua petaxuxuabicujinae livaisi petsipaebijava, matapania caniviyojavabelia copata. Nexata Pablo tsipaeba bajarapamonaejavabelia Dioso pijajivi pevetsijava mapanacuataje. Pablo tsipaebanua bajarapamonaejavabelia pacuenia jumaitsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi Jesús yabara. Pablo tsipaebanua pacuenia jumaitsi Diosojumepaebivi profetavi bajayata peyaquinaelivaisita Jesús yabara. Bajarapacuenia Pablo tsipaeba bajarapamonae pejumecovënëtsinexa Jesús pelivaisi. 24 Itsamonae bajarapamonaeyajuvënëvi jumecovënëta baja bajarapacuenia Pablo petsipaebilivaisi. Itsiata itsamonae apo jumecovënëtsi. 25 Nexata daxita bajarapamonae apo najamatabëcuenejëpae. Nexata bajarapamonae penaviabivajënae Pablo icatsia jumaitsi bajarapamonaejavabelia mapacueniaje: —Bajayata baja cajena profeta Isaíaspijinë Espíritu Santo pejamatabëcueneta tajëvelia yapëtaeyaexanatsi paxamë apo panejumecovënëtsijavanexa Jesús pelivaisi. Nexata profeta Isaíaspijinë Espíritu Santo itorobatsi petsipaebinexa vajasalinaivimijavabelia mapacueniaje: Paxamë raja picani pajumetaeyabiabianame palivaisi pacatsipaebabiabiana. Itsiata apo pajumeyapëtaemë tsane xua yabara bajarapalivaisi pacatsipaebabiabiana. Paxamë raja picani pataeyabiabianame xua pacatsitaexanabiabiana. Itsiata apo payapëtaemë tsane pajamatabëcuene yabara bajaraxua pacatsitaexanabiabiana, jai profeta Isaíaspijinë vajasalinaivimijavabelia. 27 Bajarapacuenia jumaitsi profeta Isaíaspijinë tsipaji baja cajena Dioso tajëvelia jumaitsi paxamë apo panejumecovënëtsijavanexa yabara mapacueniaje: Bajarapamonae ajamatabëcuenetaja tsane. Nexata benamuxuacabiaya pejinavanapaevi tsane. Benaitaxutotsaquebiaya pejinavanapaevi tsane. Itsa bajarapacuenia apo itsipae, nexata yapëtaejitsipa pajamatabëcuene yabara tsitaexanatsi xua tane. Jumeyapëtaejitsipanua palivaisi tsipaebatsi. Pejamatabëëthëtojavavetsina jumeyapëtaejitsipa. Nexata najamatabëcuenepënëyorotsipa perujujamatabëcuenevecua. Nexata xanë jamatabëcuene xanepanaeyaexanaejitsipajë pibisiacuenevecua, jai baja cajena Dioso bajayata tajëvelia paxamë apo panejumecovënëtsijavanexa yabara, jai Pablo judíovijavabelia Roma tomarata. 28 Pablo icatsia jumaitsi judíovijavabelia: —Pajudíovimë, pajumeyapëtaema mapalivaisije. Ajena baja mapamatacabijavaveliacujinaeje, pevajënaeyabelia, Dioso jivi pecapanepaelivaisinexa apo judíovijavabelia ata tsipaebianatsi. Nexata apo judíovi ata xaniavaetsia namuxunaevetsiana bajarapalivaisi, jai Pablo judíovijavabelia. 29 Itsa baja Pablo najumevereta bajarapacuenia petsipaebijava, nexata jane baja daxita judíovi naviaba. Nexata bajarapalivaisi yabara bajarapamonae namutua nabarëcuaicuaijai tsanajetarubenae. 30 Pablo penacovaetsibota anijavaibeje ponapona Roma tomarata. Pablo matamotapona bo pecovaetsijamatabëcuene. Pablo xaniavaetsia copiapitabiaba daxita pamonae sivaxainabiabatsi. 31 Pamonae Pablo sivaxainabiabatsi, tsipaebabiaba Dioso pijajivi pevetsijava mapanacuataje. Tsipaebabiabanua pepo petuxanenë Jesucristo pelivaisi. Tsipaebabiaba ajumejunavijibia. Itsajivi ata Pablo apo jumeitavetsitsi petsipaebabiabilivaisi.

Romanos 1

1 Xanë Pablonë, Jesucristo pijajivitonënë. Dioso nejunata. Nexata nitoroba apóstolenënexanë tatsipaebaponaenexa jivi pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi. 2 Bajayata vajavajënaeya, Dioso bajarapalivaisi tajëvelia yapëtaeyaexana profetavijavabelia. Nexata bajayata Diosojumepaebivi profetavi itsa yaquina Dioso pejumelivaisibaxutonexa, bajarapamonae yaquina pacuenia Dioso tajëvelia yapëtaeyaexanatsi bajarapapexanialivaisi. 3 Bajarapalivaisi vajatuxanenë Jesucristo, Dioso pexënato pelivaisi. Jesucristo itsa naexana mapanacuataje, Davidpijinë pemomoxiyajuvënëvata naexana. Bajaraponë, Davidpijinë, bajayata Israelnacua pepo pevetsinëmi. 4 Vajatuxanenë Jesucristo petëpaecujinae, Espíritu Santo icatsia asaëyaexanatsi. Bajarapacuenia piasaëyaexanaexaetsi petëpaecujinae, jivi yapëtanetsi Dioso pexënatocuene. Yapëtanetsinua piasaënëcuene ata. 5 Jesucristo pejamatabëcueneta Dioso paneitoroba saicaya paapóstolevinexanë, Dioso patatonacuenebinexa. Bajarapacuenia Dioso paneitoroba Dioso pejumelivaisi patatsipaebaponaenexa pamonae apo judíovijava, apo judíovi ata pejumecovënëtsinexa Dioso. 6 Nexata paxamë ata Roma tomarata panejinavanapaevi pajumecovënëtame baja Dioso. Tsipaji paxamë ata Dioso pacajunata Jesucristo papijajivinexamë. 7 Daxita paxamë, Roma tomarata panejinavanapaevi, pacatoyaquinatsi mapabaxutoje. Dioso pacajitsipa. Nexata pacajunata papijajivinexamë. Pacatovajëtatsi vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexanua. 8 Namataxainaeya pacatoyaquinarutatsi pacuenia jumaitsinë tsabiabi paxamë yabara Diosojavabelia. Diosojavabelia jumaitsinë tsabiabi mapacueniaje: “Sivajamatabëcuenebarëyanë bitso bajarapamonae Jesucristo pejumecovënëtsixae,” janë tsabiabi Diosojavabelia paxamë yabara. Bajarapacuenia Diosojavabelia jumaitsinë tsabiabi tsipaji daxitanacuanëpijivi pacavajunupaeba xaniavaetsia panejumecovënëtavanapaejava Dioso. 9 Xanë daxita tajamatabëcuenesaëta Dioso pijacuene tonacuenebaponaponajë jivi itsa tsipaebabiabajë pexanialivaisi, Dioso pexënato pelivaisi. Dioso yapëtane patacatovajëtabiabijava itsa pacanajamatabënapitabiabatsi tavajëtsijavata Diosojavabelia. 10 Vajëtabiabajë Diosojavabelia taponaenexa paxamëjavabelia. Nexata Dioso itsa netocopatsiana taponaenexa, ponaenajë paxamëjavabelia. Bajayajebi picani bitso jamatabëponabiabajë patacataenexa. 11 Nexata jitsipajë patacataenexa, patacatsipaebinexanua palivaisi Espíritu Santo neyapëtaeyaexana. Bajarapacuenia itsa pacayapëtaeyaexanaenatsi, pajamatabëcuenesaëmë tsaponae tsane orijibia Diosojavabelia. 12 Namataenetsia najamatabëcueneyavenonaenatsi Dioso pejumelivaisi vajajumecovënëtsijava. Pacayavenonaenatsi paneajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia. Paxamë ata juya paneyavenonaename bajarapacuenia. 13 Tajamonae, pacatojitsipatsi paneyapëtaenexa mapacueneje. Bajayajebi picani bajayajebi jamatabëponabiabajë patacataenexa. Itsiata apo necuenecaëjëpabiabi taponaenexa. Jitsipajë patacatsipaebinexa Jesucristo pelivaisi paxamëyajuvënëvi, pamonae abaxë apo jumecovënëtsi, pejumecovënëtsinexa Jesucristo. Pamonae ata baja jumecovënëta, Jesucristo piajamatabëcuenesaënexa pevajënaeyabelia. Pacuenia apo judíovi ata jumecovënëtapona pevajënaeyabelia itsaxuayo tsipaebanajetarucajë, bajara paneitsinexa paxamë ata. 14 Dioso nitoroba tatsipaebaponaenexa Dioso pejumelivaisi daxitajivijava. Nexata Dioso pejumelivaisi jivi tsipaebaponajë pinijitomaranëjava, sasavia penaevijava ata. Tsipaebaponajë mapanacuapijilivaisi bitso peyaëtaevijava ata, apo peyapëtaevijava ata. 15 Bajaraxuata bitso jitsipajë paxamë, Roma tomarata panejinavanapaevi ata, patacatsipaebinexa pexanialivaisi. 16 Apo ajumeuranë tsabiabi jivi tatsipaebabiabijava pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, jivi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Tsipaji bajarapalivaisi pejamatabëcueneta pijaneconi vecuaajibiaexanaenatsi pajivi jumecovënëta bajarapalivaisi. Copiaya patsipaebaponajë bajarapalivaisi judíovi. Bajaraxuacujinae icatsia cotocaevi patsipaebaponajë apo judíovi. 17 Bajarapalivaisi nacayapëtaeyaexana pacuenia Dioso nacatoexana aneconijibia Dioso vajanacataenexa. Aneconijibia baja Dioso nacatane Jesucristojavabelia vajavajënaeyabelia vajanajamatabëcuene copataponaexae. Dioso ra pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi jamatabëjumaitsi: ‘Xanë pepacuene Dioso neyavenonaena pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi,’ jamatabëjai, bajarapajivi Dioso aneconijibia tanetsi. Bajarapajivi xainaena matacabi pevereverecaejava,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 18 Dioso, athëbëtatsia peecaenë, vaxaitsi jamatabëcueneyapëtanetsi. Yapëtanetsi mapacueniaje. Dioso baraanaepanapona daxita pibisiacuene pexanaevijavabelia. Bajarapamonae pevajënaeyabelia pibisiacuene pejamatabëexanaexae, apo jitsipae pejumecovënëtsinexa pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi. 19 Bajarapamonae xaniavaetsia beyapëtane picani pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi. Tsipaji baja picani Dioso tsitanajamatabëcueneitajëta bajarapamonaejavabelia. 20 Jivi apo caëjëpaetsi pitaxutota petaenexa Dioso. Nexata jivi apo yapëtae pacuenia itsi Dioso. Itsiata baitsi jane picani caëjëpatsi peyapëtaenexa pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi. Caëjëpatsi picani peyapëtaenexanua daxitamatacabijavabelianexa Dioso bitso piasaëtsaponaponaejava. Bajaraxua picani jivi caëjëpatsi pijacuata peyapëtaenexa, itsa canaëjëtsipa Dioso pexanaejavanë mapanacuataje. Nexata bajarapamonae acuenebi pejumaitsinexa: “Apo payapëtaenë cajena pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi,” pejainexa. 21 Bajarapamonae yapëtae ata Dioso peponaponaejava, itsiata apo yaiyatae. Caeto ata cajena Diosojavabelia pexaniajamatabëcuene apo rajutsi. “Pexaniacuene rabaja panetoexaname,” apo jai. Biji saya caranata ënatsiquejemajava yabara najamatabëxainabiaba. Nexata pevajënaeyabelia apo peyapëtaexae pexanialivaisi, ajamatabëcueneitaquiri tsaponae. 22 Jamatabëcuenenavëxaniabiaya bajarapamonae jamatabëjumai tsabiabi: “Vaxaitsi cajena bitso vajayapëtaevi daxitacuene,” jamatabëjai tsabiabi bajarapamonae. Itsiata baitsi jane cajena apo yapëtae. 23 Bajarapamonae apo najamatabëcuenecopabi ayaijamatabëcuenenë Diosojavabelia, ponë apo petëpaenënexa daxitamatacabijavabelianexa. Caranata saya jivi pecobeta jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia najamatabëcuenecopaba. Bajarapamonae navajëcabiaba itsamonae pecobeta jivi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Navajëcabiabanua itsamonae pecobeta pepunaevi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ata. Navajëcabiabanua itsamonae pecobeta jomo jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ata. Navajëcabiabanua itsamonae pecobeta cuatro pataxutabeje pejinavanapaevi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ata. 24 Bajaraxuata Dioso tocopata bajarapamonae pibisiacuene pexanavanapaenexa. Nexata pacuenia jamatabëexana, exanavanapa. Nexata bajarapamonae pevitota pibisiacuene namataenetsia natoexanabiaba. 25 Bajarapacuenia Dioso tocopata pacuenia bajarapamonae jitsipa pexanavanapaenexa tsipaji bajarapamonae Dioso pejumelivaisi, pexaniajailivaisi, apo jamatabëjumecovënëtsi. Jumecovënëta saya caranata penajumetsënëtsilivaisi, jivi pecobeta jumapecataeya pexanaenëanë pelivaisi. Bajarapamonae apo yaiyatae pepo Dioso, ponë daxitacuene exana mapanacuataje. Caranata yaiyataeya navajëcabiaba Dioso pecobecovëjavanëjavabelia. Najamatabëcuenecopabanua ëbajaraxuanëjavabelia. Bajarapamonae nexata saya namuxujemata caranata pepo Dioso, ponëjavabelia jivi daxitamatacabijavabelianexa jumaitsijitsia: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” jaijitsia. Bajara itsi tsane. 26 Bajaraxuata Dioso tocopata bajarapamonae pibisiacuene pexanabiabinexa. Pacuenia jamatabëexana, exanavanapa. Mapanacuata picani Dioso tocopata petiriavi pebi pejitsipaenexa. Itsiata baitsi jane bajarapamonae ëpetiriavi najitsipa. Nexata ëpetiriavi namataenetsia naperabëquenetsiataeyabiaba. 27 Bajara pijinia pacuenia Dioso tocopata pebijivi petiriva pejitsipaenexa. Itsiata baitsi jane bajarapamonae ëpebijivi najitsipa. Nexata ëpebijivi namataenetsia naperabëquenetsiataeyabiaba. Bajarapacuenia pibisiacuene penatsiexanaexae, Dioso ayaicuenia naneconitsiaexanaponatsi bajarapamonae. 28 Bajarapamonae apo jamatabënajinae Dioso. Pacuenia picani Dioso tojitsipatsi bajarapamonae pexanaenexa, apo exanae. Bajaraxuata Dioso tocopata bajarapamonae penajamatabëxainaenexa ëpibisiacuene pexanaejava. 29 Bajarapamonae exanavanapa bitso daxita pibisiacuene. Ëpibisiacuene yabara najamatabëxainabiaba penaperabëquenetsiataenexa. Daxita pibisiacuene sivanajamatabëxainabiabanua. Jamatabënaxainaeyababiabanua itsamonae pecobecovë. Pibisiacuene jamatabëexanabiabanua itsamonaejavabelia. Cuenecaëbabiabanua itsamonae pexainaejava. Jamatabëbeyaxuababiabanua jivi. Namataenetsia nabijataeya najumeanaenotabiabanua. Bitso cajena jivi yamaxëitojorobabiabanua. Ëpamonae ata bitso naitoya tsabiabinua. 30 Bajarapamonae itsamonae pepëya pibisiacuenia najumetsënëtsia baracuaicuaijai tsabiabinua. Bajarapamonae apo jitsipaenua Dioso. Nexata itoya Dioso pijacuene. Apo yaiyataeyabiabinua itsamonae ata. Naitaxutojematsia naëcotabiabanua itsamonae. Bajarapamonae jumaitsi tsabiabi: “Xanë bitso ayaijamatabëcuenenënë itsamonae matatoxenetsia,” jai tsabiabi itsamonaejavabelia. Bajarapamonae najamatabëxainabiabanua itsamonae ata pibisiacuene pexanaeyaexanaenexa. Bajarapamonae apo jumecovën;etabiabinua paxajivi, penajivi ata. 31 Bajarapamonae apo jamatabëjumeyapëtaeyabiabinua caelivaisiyo ata, Dioso pejumelivaisi. Bajarapamonae itsajivijavabelia najumecapanepaeya pejumaitsicuenia, apo exanabiabinua. Bajarapamonae asivaya apo taeyabiabinua itsajivi ata. Bajarapamonae itsajivi itsa itsacueniabatsi, apo jitsipabiabi pexaniabinexa icatsia. Bajarapamonae apo itaxutotsoniataeyabiabinua itsajivi ata. 32 Bajarapamonae bitso xaniavaetsia yapëtane picani pacuenia Dioso itorobatsi pexanaenexa. Yapëtanenua picani Dioso penavecuaxuabijavanexa bajarapitsipibisiacuene pexanaevi. Itsiata baitsi jane bajarapamonae tsiteca pibisiacuene exanapona. Orijibia sivabarëya tsabiabi itsamonae ata pibisiacuene itsa exana.

Romanos 2

1 Paxamë pajudíovimë, pacatsipaebianatsi mapacueniaje. Pajudíovimë pajumaitsimë tsabiabi itsajivi yabara: “Mara pajivi pibisiacuene exanaje. Nexata Dioso naneconitsiaexanaenatsi,” pajamë tsabiabi. Bajarapacuenia paxamë itsa pajumaitsimë tsabiabi itsajivi yabara, nexata paxamë ata Dioso pacananeconitsiaexanaena. Tsipaji paxamë ata pibisiacuene paexaname bajarapacuenia itsa pajumaitsimë tsabiabi itsajivi yabara. 2 Yapëtanetsi baja cajena mapacueneje. Itsamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena pibisiacuene pexanaevi. Itsamatacabi Dioso itsa naneconitsiaexanaena pibisiacuene pexanaevi, caejivi canacujitsia, paneconivajëto xaina, bajarapaneconivajëtota Dioso naneconitsiaexanaponaena. 3 Bajara pijinia pacuenia paxamë ata pibisiacuene paexanabiabi atamë, pajumaitsimë tsabiabi itsajivi yabara: “Mara pajivi pibisiacuene exanaje. Nexata Dioso naneconitsiaexanaenatsi,” pajamë tsabiabi. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata bajarapitsipibisiacuene paneexanabiabixae, pëtsa pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Vaxaitsi judíovitsi Dioso pijajivixaetsi, apo nacananeconitsiaexanae tsane Dioso,” pajamatabëjamë pëtsa. Tsipaji Dioso naneconitsiaexanaena daxita pibisiacuene pexanaevi. 4 Bepacanaëjëtame xaniavaetsia pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi. Dioso cajena abaxë bepijia apo naneconitsiaexanae pibisiacuene pexanaevi ata. Dioso raja abaxë jamatabëcueneevetaponapona pibisiacuene pexanaevi ata pevajëtsinexatsi pevecuaajibiaexanaenexa pijaneconi. Paxamë ata Dioso pacatojitsipa panecopabinexa pibisiacuene paneexanabiabijava, panenajamatabëcuene pënëyorotsinexa Diosojavabelia. Bajaraxuata abaxë Dioso pacaitaxutotsoniatane. 5 Itsiata paxamë pajamatabëcuenetajamë bitso. Apo pajamatabëcopatsimë pibisiacuene paneexanaejava. Nexata ayaineconi panatoexanaponame panevajënaeyabelia. Nexata ayaicuenia Dioso pacananeconitsiaexanaena pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi. 6 Bajarapamatacabi Dioso naneconitsiaexanaponaena caejivi canacujitsia. Paneconivajëto natoexanaponapona itsa abaxë asaë tsaponaponae mapanacuataje, bajarapaneconivajëtota Dioso caejivi canacujitsia naneconitsiaexanaponaena. 7 Itsamonae jamatabëcueneenabiabatsi ëpexaniacuene pexanabiabinexa. Bajarapamonae jitsipabiabanua pejinavanapaenexa Dioso pijapenivenivenaenacuatatsia. Jitsipabiabanua Dioso pesivajamatabëcuenebarëyanexatsi. Jitsipabiabanua pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava. Bajarapamonae Dioso rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava. 8 Itsamonae natojitsipa daxitacuene pexainaejava ëbajarapamonaenexa. Apo jumecovënëtsinua pexaniajailivaisi. Saya exanavanapa ëpibisiacuene. Bajarapamonae Dioso anaeya ayaicuenia naneconitsiaexanaenatsi. 9 Daxitajivi pibisiacuene exana, judíovi, apo judíovi ata. Daxita bajarapamonae pibisiacuene pexanaexae, Dioso bejiobiaexanaenatsi. Bitso yanajamatabëxainaenanua pijaneconi. 10 Itsiata baitsi jane daxita pamonae pexaniacuene pexanaevi, judíovi, apo judíovi ata, Dioso pijapenivenivenaenacuatatsia jinavanapaena. Dioso sivajamatabëcuenebarëya tsanetsi. Jinavanapaenanua jamatabëcuenexanepanaeya. 11 Dioso itsa naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi, najëpaeya naneconitsiaexanaena. Paneconivajëta xaina caejivi canacujitsia, bajarapaneconivajëtota Dioso naneconitsiaexanaponaena caejivi canacujitsia. 12 Pamonae apo judíovi, yapëtae ata xua pibisiacuene, itsiata bajarapapibisiacuene exanavanapa. Nexata bajarapapibisiacuene pexanavanapaexae, Dioso naneconitsiaexanaenatsi apo judíovi. Pamonae judíovi, yapëtae ata pacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi pibisiacuene pexanaeyaniva, itsiata bajarapapibisiacuene exanavanapa. Nexata bajarapapibisiacuene pexanavanapaexae, Dioso naneconitsiaexanaenatsi judíovi. 13 Dioso raja judíovi aneconijibia apo tae saya jema judíovi peyapëtaejava yabara, palivaisi Dioso tonajumecopata Moiséspijinëta. Dioso raja judíovi aneconijibia tane matapania judíovi itsa exanavanapa pacuenia Dioso itoroba Moiséspijinëta petonajumecopatsilivaisita. 14 Pamonae apo judíovi, apo tsipaebitsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Itsiata apo judíovi ata itsajavata exana pacuenia itoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisita. Apo judíovi apo muxujiobi atatsi, yapëtane pejamatabëëthëtota xua pexaniacuene pexanaenexa. Yapëtanenua xua ata pibisiacuene pexanaeyaniva. 15 Pamonae pexaniacuene exanavanapa tsipaebinejevatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapamonae exanavanapa pejamatabëëthëtota peyapëtaecuenia, pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisita. Daxita apo judíovi yapëtane pejamatabëëthëtota pexaniacuene pexanaenexa. Yapëtanenua xua pibisiacuene pexanaeyaniva. 16 Jemata raja copiapatsiana pamatacabi Dioso itorobijitsia Jesucristo penaneconitsiaexanaenexa daxitajivi. Nexata Jesucristo daxitajivi naneconitsiaexanaena muetsia daxitajivi pibisiacuene pexanavanapaeneconi yabara. Naneconitsiaexanaenanua papibisiacuene ata muetsia daxitajivi najamatabëxainavanapa yabara. Nexata bajarapamatacabi daxitajivi nayapëtaena Dioso penaneconitsiaexanaejavanexatsi muetsia pexanavanapaeneconi yabara. Bajarapacuenia jivi tsipaebaponajë Dioso pitorobilivaisi itsa tsipaebaponajë. 17 Pajudíovimë, pajumaitsimë tsabiabi: “Vaxaitsi raja judíovitsi. Vaxaitsi yapëtanetsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajaraxuata Dioso nacacapanepaena. Dioso raja ëjudíovitsi vajaDioso,” pajamë tsabiabi. 18 Payapëtaneme baja cajena xua Dioso pacatojitsipa paneexanaenexa. Payapëtanemenua Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajaraxuata payapëtaneme xua pexaniacuene paneitapetsinexa paneexanavanapaenexa. 19 Pajamatabëjumaitsimënua tsabiabi: “Vaxaitsi cajena bitso yapëtanetsi Dioso pejumelivaisi, vajatsipaebinexa pamonae jumetae ata Dioso pejumelivaisi, abaxë apo pejumeyapëtaevi pexaniajailivaisicuene. Vaxaitsi jamatabëcueneitayotsianatsi pamonae piajamatabëcueneitaquirivi, Dioso pejumelivaisivecua saya pejinavanapaevi,” pajamatabëjamënua tsabiabi. 20 Pajamatabëjumaitsimënua tsabiabi: “Vaxaitsi cajena nacacaëjëpa vajayapëtaeyaexanaenexa pamonae abaxë apo yapëtae pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi. Nacacaëjëpanua vajayapëtaeyaexanaenexa pamonae ata pejanajumecovënëtsivi Dioso. Nacacaëjëpa bajarapacuenia vajayapëtaeyaexanaenexa tsipaji yapëtanetsi pacuenia Dioso jumaitsi Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisita. Bajarapalivaisi pexaniajailivaisi baja cajena. Yapëtaeyaexana pacuenia jivi exanaejitsia,” pajamatabëjamë tsabiabi. 21 Bajarapacuenia paxamë patsipaebabiabi atamë itsamonaejavabelia, itsiata paxamë ata apo paexanaemë bajarapacuenia. “¡Pëtsa panacobetoxotame,” pajamë tsabiabi itsamonaejavabelia. Itsiata paxamë panacobetoxotabiabame. 22 “Pëtsa panaperabëquenetsiataneme itsavajavabelia panijavajivivecua,” pajamë tsabiabi ata itsamonaejavabelia, itsiata paxamë panaperabëquenetsiataeyabiabame itsavajavabelia panijavajivivecua. Paxamë pajumaitsimë tsabiabi: “Jumapecataya pexanaenëanëjavabelia penavajëcaecuene bitso abeje. Itsa pajonejitsipame jumapecataeya pexanaenëanë penubenaebota, pacajamatabëcuene bijianaejitsipa,” pajamë tsabiabi. Itsiata paxamë pajoneyabiabame jumapecataeya pexanaenëanë penubenaebota penamatamotsijavanë, ofrendacuenia pejebijavanë, panenacobetoxotabiabinexa. 23 Paxamë pajudíovimë jivi picani patsipaebabiabame Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bitso pexanepanaelivaisi. Itsiata paxamë ata apo pajumecovënëtsimë bajarapalivaisi. Bajaraxuata jivi apo yaiyatae Dioso. 24 Bajara paneitsixae, copiapata jane baja pacuenia baja cajena Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia pacavajunupaeba. Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia itsa pacavajunupaeba, jumaitsi paxamë yabara mapacueniaje: “Pamonae apo judíovi, pibisiacuenia Dioso baracuaicuaijai tsane judíovi xaniavaetsia apo petsitajinavanapaexae,” jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota paxamë Dioso apo panejumecovënëtsijavanexa yabara. 25 Paxamë pajudíovimë papebijivimë, pacaperabëcaucuba itsa abaxë patsiquirinacuetoximë. Baitsi pacaboupiperabëcaucuba. Bajarapacuenia pacaperabëcaucuba panenayapëtaenexa Dioso papijajivicuenemë. Bajarapacuene pacatonamatamota matapania itsa pajumecovën;etavanapame Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Itsa apo pajumecovënëtsimë tsipae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, papecaperabëcaucubivi ata, itsiata Dioso apo papijajivimë tsipae. 26 Pamonae apo judíovi ata, apo peperabëcaucubivi atatsi, pejumecovënëtavanapaexae pacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itorobatsi, nexata bajarapamonae ata Dioso pijajivicuenia tanetsi. 27 Pamonae apo judíovi, apo peperabëcaucubivi atatsi, itsiata pejumecovënëtavanapaexae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapamonae itsamatacabi pacaurabiana Diosojavabelia. Bajarapacuenia pacaurabiana Diosojavabelia tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi payapëtae atamë, papecaperabëcaucubivi atanua, itsiata apo pajumecovënëtsimë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. 28 Pajivi perabëcaucutsi atatsi penayapëtaenexa Dioso pijajivitonëcuene, saya peperabëcaucutsijavatsi yabara Dioso pijajivitonëcuenia apo taetsi. 29 Pajivi pepacuene Dioso pijajivitonë, bajarapajivi peneta pejamatabëëthëtovetsina Dioso jumecovënëta. Pajivi pepacuene Dioso pijajivitonë, bajarapajivi saya naniavelia apo perabëcaucutsitsi. Biji rajane pejamatabëëjëtota pejanajamatabëcuene rajutatsi Espíritu Santo. Bajarapajivi xua exanaponapona, exanaponapona Dioso pesivabarëyanexatsi. Bajaraxua apo exanaponaponae saya mapanacuapijivi pesivabarëyanexatsi.

Romanos 3

1 ¿Detsa xua judíovi xaina Diosojavabelia, pamonae apo judíovivecua? ¿Detsa xua yabara toxanepanatsi Diosojavabelia ponë peperabëcaucutsinëtsi apo peperabëcaucutsinëtsivecua? 2 Palivaisianë judíovi toxanepanatsi Diosojavabelia, navita. Penamataxainaelivaisi, palivaisi judíovi toxanepanatsi Diosojavabelia, maitsije. Dioso tonajumelivaisicopatatsi bajarapamonaejavabelia. 3 Itsamonae judíovi apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi petoexanaenexatsi. Pëtsa bajarapacuene yabara pajamatabëjumaitsimë mapacueniaje: “Dioso meta itsiata apo exanae tsane pacuenia picani najumecapanepaeya jumaitsi pexanaenexa. Tsipaji judíovi apo jumecovënëtsi,” pajamatabëjamë pëtsa Dioso yabara. 4 Dioso cajena apo penajumetsënëtsinë. Jivi rajane banajumetsënëta. Dioso pexaniajailivaisi jivijavabelia petsipaebabiabijava yabara, tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Xamë Diosomë, pexaniajailivaisi jivijavabelia tsipaebabiabame. Jivi cajumeaebi ata, itsiata daxitajivi peyapëtaenexa, xamë apo nenajumetsënëtsinë, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 5 Pibisiacuene vajaexanaejava yabara Dioso nacananeconitsiaexanaena. Nexata Dioso vajanacananeconitsiaexanaejavata, najamatabëcueneitajëtsiana daxitajivi peyapëtaenexa Dioso apo pejitsipaenëcuene pibisiacuene pexanaejava. Bajaraxuata pamonae naneconita Diosojavabelia, Dioso naneconitsiaexanabiaba. Nexata Dioso jivi penaneconitsiaexanaejava yabara, itsa jumaitsinë tsipae: “Dioso pibisiacuene exana itsa naneconitsiaexana pijaneconi pexainaevi,” itsa janë tsipae, nexata jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsinë tsipae. Tsipaji Dioso itsa apo naneconitsiaexanae tsipae pijaneconi pexainaevi, Dioso apo najamatabëcueneitajëtsi tsipae pibisiacuene pexanaejava apo pejitsipaenëcuene. Nexata pacuenia Dioso apo pejumecovënëtsivi banajamatabëxaina, bajarapacuenia najamatabëxainaejitsipajë. 6 Tsipaji Dioso saya jema jivi apo penaneconitsiaexanaenë. Itsa saya jema Dioso jivi naneconitsiaexanaejitsipa, apo naneconitsiaexanae tsipae ëpijaneconi pexainaevi. Nexata caejivi canacujitsia pibisiacuene pexanaeneconi yabara, paneconivajëto xainapona, bajarapaneconivajëtota Dioso apo naneconitsiaexanaponae tsipae. 7 Itsamonae meta jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi tsane mapacueniaje: “Daxitajivi pecanaëjëtsinexa Dioso apo penajumetsënëtsinëcuene, vaxaitsi yamaxëitojorobiaya jivi livaisi tsipaebabiabianatsi. Bajarapacuenia yamaxëitojorobiaya jivi livaisi tsipaebabiabi atatsi tsane, itsiata Dioso apo nacananeconitsiaexanae tsane. Tsipaji vaxaitsi yamaxëitojorobiaya jivi livaisi vajatsipaebabiabijava pejamatabëcueneta, daxitajivi canaëjëtsiana Dioso bitso pexaniajainëcuene, apo penajumetsënëtsinëcuene. Bajaraxuata Dioso apo nacananeconitsiaexanae tsane vajanajumetsënëtabiabijava yabara,” jai meta tsane itsamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya. 8 Bajarapacuenia itsa najamatabëxainaena bajarapamonae, nexata meta jamatabëcuenenavëxaniabiaya mataropotsia jumaitsi tsane: “Pibisiacuene meta vajaexanaejava ata xanepana. Nexata pibisiacuene exanabiabianatsi. Tsipaji vaxaitsi pibisiacuene vajaexanabiabijava pejamatabëcueneta, daxitajivi canaëjëtsiana Dioso pibisiacuene apo pexanaenëcuene,” jai meta tsane bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya. Bajarapacuenia itsa jumai tsane, nexata pexaniajailivaisi jivijavabelia apo tsipaebabiabi tsane. Itsiata baitsi jane itsamonae najumetsënëtsiaya xanë yabara jumai tsabiabi: “Pablo raja itorobapona jivi bajarapacuenia pibisiacuene pexanaenexa,” jai tsabiabi xanë yabara. Bajarapacuenia pejumaitsivi xanë yabara, Dioso naneconitsiaexanaenatsi. 9 ¿Nexata tsaja ëjudíovi saicaya aneconijibia Dioso tane daxita mapanacuapijivi vecuaje? Jume raja. Jumaitsinë baja cajena mapacueniaje. Daxitatsi mapanacuapijivitsije pibisiacuene ëvajaexanaevi. Judíovi, apo judíovi ata, bajara itsi. 10 Daxitatsi pibisiacuene vajaexanaejava yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Caejivi ata aneconijibia apo ponaponae Dioso pitabarata. 11 Ajibi peyapëtaejivi pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi. Ajibi pepacuene pejamatabëëthëtovetsina pejumecovënëtsijivi Dioso. 12 Daxita Diosovecua naxuabiaya jinavanapa. Daxita ajamatabëcuenebeje. Ajibi pexaniacuene pexanabiabijivi. 13 Pacuenia petëpaenë pemëthë tuxutsaeba, bajara itsi bajarapamonae pecuibovojotota pecuaicuaijaijava pibisialivaisi. Pijumeta jivi yamaxëitojorobabiaba. Pacuenia jomo pecuibovojotota xaina piatanejava, bajara pijinia itsi bajarapamonae pecuaicuaijaijava penajumetsënëtsilivaisi. 14 Pecuibovojotota cuaicuaijai ëpibisialivaisi pianaepanaenexa. 15 Itsacuene apo exanae atatsi, bepijia jitsipa jivi pebeyaxuabinexa. 16 Itsabelia jinavanapa, bejiobiaexanabiaba itsamonae. 17 Bajarapamonae apo yapëtae xaniavaetsia peyajavajinavanapaenexa jivi. 18 Bajarapamonae apo canaëjëtsi pejunavinexa Diosojavabelia, jai mapacueniaje Dioso pejumelivaisibaxutota daxitatsi mapanacuapijivitsi yabara. 19 Vaxaitsi baja cajena yapëtanetsi mapacueneje. Bajayata Dioso pejumelivaisi tonajumecopata ëjudíovi picani pejumecovënëtavanapaenexa. Itsiata judíovi apo jumecovënëtsicapanepae bajarapalivaisi. Bajaraxuata judíoviyajuvënënë, caenë ata, acuenebi pejumaitsinexa: “Xanë cajena apo tonaneconitsinë Dioso,” pejainexa. Daxita mapanacuapijivi, judíovi, apo judíovi ata, beyapëtane penaneconitsijava Diosojavabelia. Tsipaji itsajivi ata apo caëjëpaetsi pejumecovënëtsinexa pacuenia itoroba Dioso penajumecopatsilivaisita. Bajarapalivaisi Dioso najumecopata pibisiacuene vajaexanavanapaejava vajasivajamatabëjumaitsinexa mapacueniaje: “Xaniajai rabaja. Xanë ata pibisiacuene taexanaenë,” vajajamatabëjainexa bajarapalivaisi pejamatabëcueneta. 21 Aeconoxae baja mapamatacabitaje Dioso nacayapëtaeyaexana pacuenia nacatoexana aneconijibia vajanacataenexa. Dioso apo jamatabëjumaitsi: “Pamonae jumecovënëtsicapanepa Moiséspijinëta tanajumecopatsilivaisi, bajara ëpamonae aneconijibia taenajë,” apo jamatabëjai. Pacuenia Dioso capanepaejitsia Dioso pejumecovënëtsivi, bajayata Diosojumepaebivi profetavi tajëvelia yaquina Dioso pejumelivaisibaxutota. 22 Mara pacuenia Dioso jivi aneconijibia taneje. Pajivi jamatabëjumaitsi: “Xaniajai. Jesucristo itsa tëpa cruzata, pibisiacuene taexanaeneconi yabara tëpa,” jamatabëjai, bajarapajivi Dioso aneconijibia tanetsi. Dioso aneconijibia taenatsi daxita pamonae jumecovënëta Jesucristo cruzata pesivatëpaejavatsi pijaneconi yabara. Tsipaji Dioso daxitajivi najëpaeyatane. 23 Daxitajivi baja cajena pibisiacuene exana. Bajaraxuata caejivi ata aneconijibia Dioso pejitsipaecuenia apo toponaponae. Daxitajivi Diosovecua naxuabiaya jinavanapa. 24 Itsiata baitsi jane Dioso pinijicuenia piasivaxae daxitajivi, aneconijibia tane daxita pamonae jumecovënëta Jesucristo cruzata pesivatëpaejavatsi pijaneconi yabara. Jivi apo namatavenonae pijacuata penaneconimatamotsinexa Diosojavabelia. Tsipaji baja aneconijibia tanetsi Jesucristo pecomuatsixaetsi pibisiacuene pexanaeneconivecua. 25 Dioso copata Jesucristo petëpaenexa cruzata vajanacaneconimatamotsinexa, pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Nexata itsa jumecovënëtatsi Jesucristo cruzata vajanacasivatëpaejava, nacavecuaajibiaexana pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Bajarapacuenia Dioso copata Jesucristo cruzata vajanacasivatëpaenexa mapanacuapijivitsi. Tsipaji Dioso apo jitsipae pibisiacuene vajaexanaejava. Bajaraxuata Dioso aneconijibia nacatane Jesucristo itsa nacaneconimatamota, pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Pepo bajayata pejinavanapaevimiyajuvënëvi ata, najamatabëcuenecopaba Diosojavabelia. Nexata bajarapamonaemi pibisiacuene exanae ata, itsiata Dioso apo naneconitsiaexanaetsi. Tsipaji Dioso tajëvelia yapëtane Jesucristo pesivatëpaejavanexa bajarapamonaemi ata pibisiacuene pexanaeneconi yabara. 26 Ajena, mapamatacabitaje, Dioso jivi tsitanajamatabëcueneitajëta jivi pibisiacuene pexanaejava Dioso apo pejitsipaenëcuene. Tsitanajamatabëcueneitajëtanua aneconijibia petaejavanexa pamonae jumecovënëta Jesucristo pesivatëpaejavatsi cruzata pijaneconi pevecuaajibiaexanaenexatsi. 27 Bajarapacuenia Dioso nacatoexana aneconijibia vajanacataenexa. Dioso aneconijibia apo nacatae vajacuata vajaexanaejava yabara. Biji rajane Dioso aneconijibia nacatane vajajumecovënëtsixae Jesucristo vajanacasivatëpaejava cruzata vajaneconi yabara. Nexata ayaijamatabëcuenejivitsi vajanacataenexa, acuenebi vajajumaitsinexa itsajivijavabelia: “Xanë taexanaejava pejamatabëcueneta, Dioso aneconijibia netane,” vajainexa acuenebi. 28 Vaxaitsi baja cajena yapëtanetsi mapacueneje. Dioso aneconijibia tane pajivi jumecovënëta Jesucristo pesivatëpaejavatsi cruzata pijaneconi yabara. Bajarapajivi apo jumecovënëtsi ata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, Dioso itsiata aneconijibia tanetsi pejumecovënëtsixae Jesucristo pesivatëpaejavatsi cruzata pijaneconi yabara. 29 Dioso raja ëjudíovi apo pijaDioso. Dioso raja apo judíovi ata pijaDioso. 30 Caenë rabaja Dioso. Pematatsënëa baja itsanë Dioso ajibi. Bajaraponë Dioso judíovi aneconijibia tane, pamonae jumecovënëta Jesucristo pesivatëpaejavatsi cruzata pijaneconi yabara. Bajara pijinia pacuenia Dioso aneconijibia tane pamonae apo judíovi ata. 31 Vaxaitsi baja xaniavaetsia Jesucristo jumecovënëtatsi vajanacasivatëpaejava cruzata vajaneconi yabara. Nexata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi yabara, apo bejamatabëjumaitsitsi: “Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi tajumecovënëtsijavami, copatajë baja. Tsipaji baja jumecovënëtajë Jesucristo tanesivatëpaejava cruzata tajaneconi yabara,” apo bejamatabëjaitsi. Biji rajane Jesucristo vajanacasivatëpaejava cruzata, itsa jumecovënëtatsi, Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi ata bajarajota yajavajumecovënëtatsi.

Romanos 4

1 Pacatsipaebijitsiatsi pajamatabëcuenelivaisi yabara Abrahampijinë Dioso aneconijibia tanetsi. 2 Abrahampijinë pijacuata ëpexaniacuene itsa exanabiabijitsipa, nexata jumaitsi tsipae Diosojavabelia: “Ëpexaniacuene taexanabiabixae, nexata aneconijibia netaneme,” jai tsipae. Itsiata baitsi jane Abrahampijinë Diosojavabelia apo jumaitsi bajarapacuenia. Tsipaji Abrahampijinë ëpexaniacuene pijacuata exanabiabi ata tsipae, bajaraxua yabara Dioso aneconijibia apo taetsi tsipae. 3 Biji rajane Dioso pejumelivaisibaxutota Abrahampijinë yabara jumaitsi mapacueniaje: “Abrahampijinë najamatabëcopatsiaya Diosojavabelia pejamatabëjumaitsabiabixae: ‘Xaniajai. Pepacuene Dioso netoexanaena pacuenia najumecapanepaeya nejumaitsi,’ pejamatabëjaitsabiabixae, nexata Dioso aneconijibia tanetsi,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota Abrahampijinë yabara. 4 Pajivi itsanë pijajava tonacuenebaponapona, bajarapajivi xua rajutatsi, amoneya apo rajutsitsi. Petonacuenebixae matamotatsi. 5 Pajivi apo exanae ata pexaniacuene, itsiata jamatabëjumaitsi: “Dioso, ponë penaneconitsivi pijaneconivecua ajibiaexanabiaba, bajaraponë pepacuene necapanepaena pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi tanecapanepaenexa,” jamatabëjai, bajarapajivi Dioso aneconijibia taenatsi pecapanepaenexatsi pijaneconivecua. 6 Pepo bajayata Davidpijinë vajunupaeba pejamatabëcuenebarëyajava pamonae baja Dioso aneconijibia tanetsi. Bajarapacuenia Dioso aneconijibia tanetsi bajarapamonae pejumecovënëtsixae Dioso najumecapanepaeya pejumaitsicueniatsi. Bajarapamonae Dioso aneconijibia apo taetsi, pijacuata ëpexaniacuene exanabiabi ata. 7 Davidpijinë pepo bajayata tajëvelia bajarapamonae yabara jumaitsi mapacueniaje: Jamatabëcuenebarëya baja tsavanapae pamonae picani naneconita Diosojavabelia. Barajamatabëcuenexanepanatsi baja Dioso. Tsipaji baja pibisiacuene pexanaeneconimi, vecuaajibiaexanatsi. 8 Jamatabëcuenebarëya baja tsaponaponae pajivi pibisiacuene pexanaejivi ata, itsiata Dioso aneconijibia itsa tanetsi, jai mapacueniaje Davidpijinë bajayata. 9 Bajarapacuenia Davidpijinë itsa jumaitsi, pejamatabëcuenebarëyatsavanapaevi baja, ëjudíovi, peperabëcaucubivitsi yabara, apo jumaitsi. Pamonae apo judíovi, apo peperabëcaucubivi atatsi, yabara jumaitsi. Xaniajanë pacuenia pacatsipaebijitsiatsi. Abrahampijinë bajayata Dioso jumecovënëta najumecapanepaeya pejumaitsicueniatsi. Nexata baja Abrahampijinë Dioso aneconijibia tanetsi pibisiacuene pexanaeneconimivecua. 10 ¿Abrahampijinë tsajane baja pepuaperabëcaucutsitsi, Dioso aneconijibia tanetsi? Jume raja. Abaxë apo perabëcaucutsinejeva atatsi, aneconijibia tanetsi pejumecovënëtsixae Dioso najumecapanepaeya pejumaitsicueniatsi. 11 Dioso baja aneconijibia pepuataetsi, Abrahampijinë perabëcaucutatsi. Bajarapacuenia Abrahampijinë perabëcaucutatsi daxitajivi peyapëtaenexatsi Dioso aneconijibia petaejavatsi. Bajaraxuata daxita pamonae apo peperabëcaucubivi atatsi, itsa jamatabëjumaitsi: “Xaniajai. Pepacuene Dioso netoexanaena pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi,” itsa jamatabëjai, bajarapamonae Abrahampijinë bepexi Dioso tanetsi, apo peperabëcaucubivi atatsi. Abrahampijinë abaxë apo perabëcaucutsi atatsi, Dioso pejumecovënëtsixae, aneconijibia tanetsi. 12 Xaniajai rabaja. Abrahampijinë bepexi Dioso tanetsi daxita pamonae peperabëcaucubivitsi. Bajarapamonae Abrahampijinë bepexi Dioso tanetsi apo ëpeperabëcaucubijavatsi yabara. Biji rajane Abrahampijinë bepexi Dioso tanetsi tsipaji bajarapamonae ata abaxë apo perabëcaucubi atatsi, jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. 13 Bajayata Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia: “Carajutsianatsi daxita mapairaje nijairanexa. Nevënamuto ata, nexi, nemomoxi ata, pijairanexa,” jai Dioso Abrahampijinëjavabelia. Bajarapacuenia Dioso jumaitsi Abrahampijinëjavabelia tsipaji Dioso aneconijibia tanetsi Abrahampijinë pejumecovënëtsixae pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. Nexata acuenebi vajajumaitsinexa: “Abrahampijinë Dioso aneconijibia tanetsi tsipaji jumecovënëta Dioso Moiséspijinëta penajumecovënëtsilivaisi,” vajajainexa. Tsipaji baja Abrahampijinë pepuatëpae, bexëa Moiséspijinë ponapona. 14 Dioso najumecapanepaeya itsa jumai tsipae perajutsinexa bajarapaira ëpamonae jumecovënëtapona Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nexata bajarapamonae, Abrahampijinë pemomoxi ata, apo rajutsitsi tsipae bajarapaira. Tsipaji itsajivi ata, bajarapamonaeyajuvënëjivi, apo jumecovënëtsicapanepae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapamonae Dioso pejumecovënëtsijava ata, nacueratsipa. Dioso najumecapanepaeya bajarapaira perajutsiapaebijavamitsi ata, toajumematamobi tsipaetsi. 15 Tsipaji daxita pamonae apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso itoroba Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisita, bajarapamonae Dioso naneconitsiaexanaena. Itsiata baitsi jane itsa ajibi tsipae pitavetsilivaisitsi, nexata pijinia ajibi tsipae peyabarananeconitsia exanaejavanexatsi. 16 Dioso cajena najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia amoneya perajutsinexa bajarapaira. Perajutsinexa Abrahampijinë pexijavabelianexa ata, pemomoxijavabelianexa ata. Bajarapaira Abrahampijinë Dioso rajutsiapaebatsi Dioso najumecapanepaeya pejumaitsijavatsi Abrahampijinë pejumecovënëtsixae. Bajarapaira Dioso najumecapanepaeya itsa rajutsiapaeba pamonae jumecovënëta Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajara ëpamonae itsiata apo rajutsiapaebi. Biji rajane rajutsiapaeba pamonae ata jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, pacuenia bajayata Abrahampijinë jumecovënëta Dioso najumecapanepaeya pejumaitsicueniatsi. Bajaraxuata daxitatsi, Dioso vajajumecovënëtsivi, Dioso nacatane Abrahampijinë bepexitsi. 17 Bajarapacuenia Abrahampijinë bepexitsi Dioso vajanacataejavanexa yabara, Dioso pejumaitsijava Abrahampijinëjavabelia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Ayaibitsaëtoxaneto jivi bepijasalinainëmë cataeyaexanaenatsi,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia Dioso pejumaitsijava Abrahampijinëjavabelia vaxaitsi yabara. Dioso baja cajena icatsia piasaëyaexanaenë petëpaevimi ata. Xua picani abaxë ajibi mapanacuataje, Dioso baja exana pijumeta. 18 “Abraham raeta baja pexi apo xainae tsane,” sivajamatabëjai atatsi daxitajivi bajayata, itsiata Abrahampijinë Dioso apo jumeaebi. Jumecovënëta Dioso pejumaitsicueniatsi. Evetaponapona jivi ayaibitsaëtoxaneto pamo pexanaenexatsi pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi. 19 Bajarapamatacabi Abrahampijinë imoxo pexainae cien pavaibeje. Bajaraponë pijava Sara, mavecova. Perujuvayo baja pijinia. Pexi picani pexainaenexabeje, apo caëjëpaetsibeje. Tsipaji baja bitso perujujivibeje. Bajaraxua Abrahampijinë nacueneyapëtae ata, itsiata jumecovënëta Dioso pacuenia najumecapanepaeya jumaitsitsi petoexanaenexatsi. 20 Apo jumeaebi pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi. Bitso biji pevajënaeyabelia jamatabëcueneevetaponapona pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi petocopiapatsinexatsi. Nexata Dioso yabara Abrahampijinë jumai tsabiabi: “Dioso cajena bitso ayaijamatabëcuenenë,” jai tsabiabi. 21 Abrahampijinë xaniavaetsia yapëtane Dioso pecaëjëpaenëcuenetsi petoexanaenexatsi daxita pacuenia najumecapanepaeya jumaitsitsi. 22 Abrahampijinë Dioso jumecovënëta petoexanaenexatsi pacuenia najumecapanepaeya jumaitsitsi. Bajaraxuata Dioso aneconijibia tanetsi. 23 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia Dioso aneconijibia tanetsi Abrahampijinë pejumecovënëtsixae Dioso najumecapanepaeya pejumaitsicueniatsi. Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota apo jumaitsi saya vajayapëtaenexa Abrahampijinë pelivaisi. 24 Biji rajane nacatoyaquina vaxaitsi ata vajanacamuxujiobinexa. Nexata vaxaitsi ata itsa jumecovënëtatsi pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, aneconijibia Dioso nacatane. Bajaraponë Dioso vajatuxanenë Jesucristo icatsia asaëyaexanatsi petëpaecujinae. 25 Dioso athëbëvetsica itorobica Jesús vajanacasivatëpaenexa mapanacuataje. Nexata Jesús itsa nacasivatëpa, nacaneconimatamota pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Bajaraxuacujinae Dioso icatsia asaëyaexanatsi petëpaejavavecua vajanacavecuaajibiaexanaenexa vajaneconimi. Nexata baja Dioso aneconijibia nacatane Jesús pejamatabëcueneta.

Romanos 5

1 Dioso aneconijibia nacatane vajajumecovënëtsixae pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. Nexata sivajamatabëcuenebarëyatsi tsavanapae Dioso. Vajatuxanenë Jesucristo vajanacasivatëpaexae vajaneconi yabara, bajaraponë pejamatabëcueneta nacajamatabëcuenebarëyayaexana. 2 Vajajumecovënëtsixae Jesucristo vajanacasivatëpaejava, Dioso nacaitaxutotsoniataeyabiaba. Nexata Dioso sivajamatabëcuenebarëyatsi. Tsipaji yapëtanetsi itsamatacabi Dioso vajayajavajinavanapaejavanexa penivenivenaenacuatatsia. 3 Mapanacuapijivi nacabejiobiaexanabiabi ata, itsiata sivajamatabëcuenebarëyatsi tsabiabi. Tsipaji yapëtanetsi vajanacabejiobiaexanabiabicueneta, nacajamatabëcueneasaëyaexanapona Diosojavabelia. Nexata nacajamatabëcuenecaëjëpa vajanajamatabëcuenesaëtsinexa, daxita pibisiacuene nacatocopiapatsi ata. 4 Itsa najamatabëcuenesaëtatsi, nacatocopiapatsi ata pibisiacuene, Dioso pijinia nacasivabarëya. Nexata itsa yapëtanetsi Dioso vajanacasivabarëyajava, nexata jamatabëcueneevetatsi Dioso vajanacatoexanaenexa pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi. 5 Nexata itsa jamatabëcueneevetatsi Dioso vajanacatoexanaenexa pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi, apo nacueratsitsi tsane. Bajarapacuenia apo nacueratsitsi tsane tsipaji baja Dioso nacarajuta Espíritu Santo vajanacatsijamatabëecaenexa. Nexata Espíritu Santo xaniavaetsia nacayapëtaeyaexana Dioso vajanacaasivajava. 6 Vaxaitsi bitso ajamatabëcuenesaëjibitsi pibisiajamatabëcuenevixaetsi. Acuenebi vajacuata vajanacapanepaenexa Diosojavabelia vajaneconi yajava. Itsiata baitsi jane Dioso pecaëjëtsimatacabita, Cristo nacasivatëpa pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara. 7 Mapanacuataje itsajivi itsa jamatabëcueneyavenona itsanë, nexata itsa beyaxuabiapaebatsi pejamatabëcueneyavenonaexae, pecajunavi baja apo jamatabëcueneyavenonae tsipae. Itsajivi meta itsiata jamatabëcueneyavenonaejitsipa, beyaxuabijitsia atatsi. Bajarapacuenia jamatabëcueneyavenonaejitsipa itsa bitso pexaniajamatabëcuenenë, ponëjavabelia jamatabëcueneyavenonaejitsia. 8 Itsiata baitsi jane vaxaitsi Dioso nacayavenona, pibisiacuene vajaexanaevi ata. Nexata Dioso nacatsitanajamatabëcueneitajëta bitso vajanacaasivajava. Dioso pexënato athëbëvetsica itorobica vajanacasivatëpaenexa mapanacuataje. 9 Jesucristo vajanacasivatëpaexae, nexata baja maparucaeje Dioso aneconijibia nacatane. Bajaraxuata yapëtanetsi Jesucristo pejamatabëcueneta Dioso vajanacacapanepaejavanexa vajanacananeconitsia exanaejavanexamivecua. 10 Vaxaitsi picani Dioso pijavajabitsaëvitsi. Nexata pexënato vajanacasivatëpaexae, Dioso baja nacabarajamatabëcuenexanepana. Bajaraxuata maparucaeje yapëtanetsi Dioso pepacuene vajanacacapanepaejavanexa vajanacananeconitsia exanaejavaminexavecua. Tsipaji pexënato asaë tsaponaponae vajanacatocuaicuaijainënexa paxajavabelia. 11 Orijibia vaxaitsi bitso sivajamatabëcuenebarëyatsi Dioso vajanacaasivajava. Tsipaji vajatuxanenë Jesucristo pejamatabëcueneta Dioso baja nacabarajamatabëcuenexanepana. 12 Copiaya caenë, Adánpijinë, pibisiacuene exana. Nexata mapanacuataje daxitajivi pibisiacuene pexanaejavanexa, taxuxuaba. Taxuxuabanua jivi petëpaejavanexa. Nexata jivi petëpaejava, yacaëjëpa daxitanacuapijivijava. Tsipaji daxitanacuapijivi pibisiacuene exana. 13 Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi ata pevajënaeya, mapanacuapijivi pibisiacuene exanavanapa. Itsiata abaxë apo petonajumecopatsixaetsi Dioso pejumelivaisi, itsajivi ata acuenebi pejumaitsijavatsi: “Pananeconitame raja Diosojavabelia,” pejaijavatsi pibisiacuene pexanaejava yabara. 14 Adánpijinë peponaponaejavaveliacujinae, jivi jinavanapa. Bajarapamonaemi jinavanapa Moiséspijinë pevajënaeya. Daxita bajarapamonaemi ata pibisiacuene exana. Nexata tëpapona. Bajarapamonae pibisiacuene itsa exana, itsiata Adánpijinë papibisiacuene exana, cuenejëpaeya apo exanae. Cristo, ponë tajëvelia vajunupaebatsi pepatsijavanexatsica, Adánpijinëbeje, apo najamatabëcuenejëpaebeje. Adánpijinë pejamatabëcueneta, daxitajivi pibisiacuene exanavanapa. Nexata daxitajivi naneconita Diosojavabelia. Cristo pijinia pejamatabëcueneta, jivi ayaibitsaëtoxaneto Dioso aneconijibia tanetsi. 15 Nexata Adánpijinë papibisiacuene exana, apo najëpaebeje papexaniacuene Dioso nacatoexana Jesucristo pejamatabëcueneta. Caenë, Adánpijinë, pibisiacuene pexanaejava pejamatabëcueneta, daxitajivi tëpapona. Biji rajane Dioso vajanacaitaxutotsoniataejava, bitso pexaniacuene. Tsipaji Dioso athëbëvetsica itorobica vajatuxanenë Jesucristo vajanacasivatëpaenexa mapanacuataje, vajanacavecuaajibiaexanaenexa daxita vajaneconimi. Nexata bajarapacuenia caenë, Jesucristo, pexaniacuene exana pecapanepaenexa jivi ayaibitsaëtoxaneto. 16 Caenë saya picani Adánpijinë. Itsiata pibisiacuene itsa exana, yacaëjëpa daxitajivijava. Nexata daxitajivi pibisiacuene pexanaexae, naneconita Diosojavabelia. Itsiata baitsi jane Jesucristo xaniavaeta daxita xua Adánpijinë pejamatabëcueneta bijiana picani. Jesucristo pejamatabëcueneta Dioso aneconijibia tane daxita pamonae jumecovënëta Jesucristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. 17 Caenë Adánpijinë pibisiacuene pexanaexae, daxitajivi tëpapona bajarapamonae ata pibisiacuene pexanaexae. Itsiata caenë Jesucristo vajanacasivatëpaexae, maparucaeje Dioso baja nacaitaxutotsoniatane. Bajaraxuata itsacuenejavayo ata Dioso apo toexanae atatsi, Dioso aneconijibia nacatane. Daxita pamonae jumecovënëta Jesucristo pejamatabëcueneta Dioso aneconijibia petaejavatsi, bajarapamonae ajamatabëcuenesaë tsavanapae tsane Dioso pejumecovënëtsijava Jesucristo peyavenonabiabixaetsi. 18 Daxitajivi naneconita Diosojavabelia caenë, Adánpijinë, copiaya pibisiacuene pexanaexae. Caenë pijinia, Jesucristo, pexaniacuene pexanaexae, daxita pamonae jumecovënëta Jesucristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara, Dioso aneconijibia tanetsi. Nexata bajarapamonae Dioso rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava. 19 Caenë, Adánpijinë, copiaya apo jumecovënëtsi Dioso pitorobicueniatsi. Nexata bajaraponë pejamatabëcueneta, jivi ayaibitsaëtoxaneto pibisiacuene exana. Nexata icatsia bexëa caenë, Jesucristo, xaniavaetsia jumecovënëta Dioso pitorobicueniatsi. Nexata Jesucristo pejamatabëcueneta, jivi ayaibitsaëtoxaneto Dioso aneconijibia tanetsi. 20 Bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa. Nexata bajarapalivaisi itavetatsi pibisiacuene picani pexanaeyaniva. Itsiata baitsi jane jivi apo caëjëpaetsi penajamatabëcuenesaëtsinexa. Nexata pibisiacuene exanabiaba. Nexata bajarapalivaisi pitavetsixaetsi pibisiacuene picani pexanaeyaniva, itsiata jivi pibisiacuene itsa exana, nacueneyapëtane pibisiacuene pexanaejava. Nexata jivi pevajënaeyabelia pibisiacuene itsa exana, Dioso pijinia pevajënaeyabelia bitso itaxutotsoniataeponatsi. 21 Daxitatsi tëpaenatsi. Tsipaji daxitatsi pibisiacuene exanatsi. Bajara pijinia pacuenia daxitatsi Dioso vajanacaitaxutotsoniataexae, Dioso aneconijibia nacatane. Dioso nacarajutsiana matacabi apo pevereverecaejava vajatuxanenë Jesucristo vajanacasivatëpaexae.

Romanos 6

1 Itsajivi meta jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi tsane: “Dioso vajanacaitaxutotsoniataexae, aneconijibia nacatane. Nexata icatsia ayaicuenia Dioso vajanacaitaxutotsoniataenexa, vajavajënaeyabelia pibisiacuene exanavanapaenatsi,” jamatabëjai meta tsane jamatabëcuenenavëxaniabiaya. 2 ¡Jume raja! Pëtsa baja vaxaitsi pibisiacuene exanatsi pematatsënëa. Petëpaenë baja apo najamatabëxainae pibisiacuene pexanaenexa. Bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata bejamatabëcueneitsitsi pibisiacuene vajaexanaeyaniva. 3 Paxamë bepayapëtaneme pajamatabëcuene yabara nabautisabatsi. Itsa nabautisabatsi, becaeperabëto nacaexana Jesucristojavabelia. Nexata vaxaitsi bejamatabëjumaitsitsi mapacueniaje: “Jesucristo cruzata itsa tëpa, xanë ata betaneyajavatëpae cruzata,” bejamatabëjaitsi. Bajarapajamatabëcuene yabara nabautisabatsi. 4 Itsa Jesucristo bevajanacayajavatëpae, nexata bevajanacayajavamëthëtsitsi. Nexata Jesucristo petëpaecujinae, Dioso pesaëta icatsia itsa asaëyaexanatsi, bevajanacayajavaasaëyaexanaetsi icatsia. Vaxaitsi pejanajamatabëcuene vajayajavajinavanapaenexa, copatatsi baja vajaperujujamatabëcuenemi. Bajarapajamatabëcuene yabara nabautisabatsi. 5 Becaeperabëto vajanacaexanaexae Jesucristojavabelia, nexata daxitatsi Jesucristo cruzata bevajanacayajavatëpae. Nexata Jesucristo petëpaecujinae, Dioso icatsia itsa asaëyaexanatsi, bevajanacayajavaasaëyaexanaetsi. 6 Jesucristo itsa rutatsi cruzata pebeyaxuabinexatsi, vajaperujujamatabëcuenemi yajavarutatsi vajanacavecuaajibiaexanaenexa pibisiacuene vajanacaexanaeya exanaejamatabëcuenemi. Bajarapacuenia vajanacatoexanaexae, pematatsënëa baja apo bexanaetsi pibisiacuene. 7 Pacuenia baja petëpaenë pibisiacuene apo exanae, bajara pijinia vaxaitsi ata bejamatabëcueneitsitsi pibisiacuene vajaexanaeyaniva. 8 Jesucristo cruzata bevajanacayajavatëpaexae, nexata bejamatabëjumaitsitsi mapacueniaje: “Yajavajinavanapaenatsi Jesucristo daxitamatacabijavabelianexa,” bejamatabëjaitsi. 9 Yapëtanetsi vajatuxanenë Jesucristo Dioso icatsia piasaëyaexanaejavatsi petëpaecujinae. Nexata baja icatsia Cristo pematatsënëa apo tëpae tsane. 10 Itsa baja Cristo tëpa daxitajivi pibisiacuene pexanaeneconi yabara, caecuenia copiarutsiaya sivatëpa daxitamatacabijavabelianexa. Nexata baja Cristo icatsia pematatsënëa apo tëpae tsane. Biji rajane Dioso yajava daxitamatacabijavabelianexa asaë tsaponaponae tsane athëbëtatsia, itsajotatsia ajibi petëpaecuene. 11 Nexata paxamë panejamatabëëthëtota pajamatabëjumaitsimëre tsavanapae: “Tajaperujujamatabëcuenemi baja navecuatëpaeyabajë. Nexata baja pibisiacuene apo exanaenë tsane. Biji rajane asaënë baja tsaponaponae Dioso taneitorobicuenia tatoexanabiabinexa. Tsipaji baja tajatuxanenë Jesucristo neyajavaponapona,” pajamatabëjamëre tsavanapae. 12 Bajaraxuata pëtsa baja panajamatabëxainabiabame pibisiacuene paneexanaenexa panijacuata panenatojitsipaecuenia. 13 Pëtsa panacopatame daxita xua pibisiacuene paneexanaenexa. Tsipaji paxamë bepanetëpaecujinae, Dioso icatsia bepapecaasaëyaexanaevi. Nexata pajumaitsimëre tsabiabi Diosojavabelia: “Tajatuxanenë, catonucatsi majotaje. Cajamatabëcueneevetaponaponaenatsi daxitamatacabijavabelianexa pacuenia xamë jitsipame tacatoexanabiabinexa,” pajamëre tsabiabi Diosojavabelia. 14 Nexata pacacaëjëpaena panenajamatabëcuenesaëtsinexa icatsia caevëalia paneexanaeyaniva papibisiacuene panijacuata panatojitsipame. Tsipaji Dioso papecaitaxutotsoniataexae, Dioso pacayavenonabiabiana. Nexata baja apo paexanavanapaemë tsane pacuenia pacaitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. 15 Itsajivi meta jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumai tsane: “Dioso vajanacaitaxutotsoniataexae, aneconijibia nacatane. Nexata baja tsiteca apo exanavanapae tsanetsi pacuenia nacaitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata baja itaxutojema pibisiacuene exanavanapaenatsi,” jamatabëjai meta tsane itsajivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. ¡Jume raja! Pibisiacuene apo bexanavanapaetsi. 16 Paxamë rabaja xaniavaetsia payapëtaneme mapacueneje. Itsa panacopatsipame itsanë papijajivinexamë, nexata pacuenia bajaraponë pacaitorobabiaba, pajumecovënëtabiabijitsipame. Bajara pijinia paitsimë tsipae itsa panacopatsipame pibisiacuene paneexanabiabinexa. Nexata bajarapapibisiacuene bepapijajivimëcuenia, pacuenia pacajamatabëcueneitorobabiaba, paexanavanapaejitsipame. Nexata bajarapaneconi pejamatabëcueneta papitsipame panetëpaejavanexa, Diosovecua panenaxuabinexa daxitamatacabijavabelianexa. Itsiata itsa pajumecovënëtavanapaename Dioso, nexata pacuenia Dioso pacatojitsipa, patoexanavanapaename. 17 Bajayajebi picani panacopatame pibisiacuene paneexanavanapaenexa. Nexata pibisiacuene bepapijajivimëcuenia, pacuenia pacajamatabecueneitorobabiaba, ëpibisiacuene paexanavanapame. Nexata itsiata maparucaeje daxita panejamatabëcueneta pajumecovënëtavanapame baja papexaniajailivaisi itsamonae pacatsipaeba. Bajaraxuata paxamë yabara Diosojavabelia jumaitsinë tsabiabi: “Xanepana rabaja. Ayaicuenia yavenoname bajarapamonae,” janë tsabiabi. 18 Aeconoxae baja Dioso pacacopatsiaexana pibisiacuene paneexanavanapaejavami. Nexata jane baja panajamatabëxainame ëpexaniacuene paneexanavanapaenexa. 19 Peyapëxanepanaecuenia pacatoyaquinatsi mapalivaisije xaniavaetsia panejumeyapëtaenexa xua yabara pacatoyaquinatsi. Bajayajebi picani panacopatame pibisiacuene paneexanavanapaenexa. Nexata bajarapapibisiacuene bepapijajivimëcuenia pacuenia pacajamatabëcueneitorobabiaba, ëpibisiacuene picani paexanavanapame panevajënaeyabelia. Itsiata baja aeconoxae panajamatabëcuenerajure Diosojavabelia ëpexaniacuene paneexanavanapaenexa panevajënaeyabelia. Bajarapacuenia Dioso pacatojitsipa paneexanavanapaenexa. 20 Pamatacabi picani abaxë ëpibisiacuene paexanavanapame, Dioso papecatojitsipaecuenia apo paexanavanapaemë. Saya jamatejema pajinavanapame. 21 Itsiata apo pacatoxanepanae itsacuenejavayonexa ata daxita papibisiacuene picani paexanavanapame. Payaauramë tsabiabi pibisiacuene paneexanaejava. Pamonae tsiteca pibisiacuene exanavanapa, bajarapamonae Diosovecua naxuabiana daxitamatacabijavabelianexa. 22 Paxamë rabaja Dioso pacacapanepa pibisiacuene paneexanaeneconimivecua. Bajaraxuata Diosojavabelia panajamatabëcuenerajutame baja Dioso papijajivinexamë. Nexata apo panacueratsimë tsane. Dioso papecatojitsipaecuenia pajinavanapaename. Panetëpaecujinae paxainaename matacabi apo pevereverecaejava. 23 Pamonae pibisiacuene pexanaevi, Dioso rajutsianatsi petëpaejavanexa, Diosovecua penaxuabinexa daxitamatacabijavabelianexa. Pamonae jumecovënëta vajatuxanenë Jesucristo pesivatëpaejavatsi pijaneconi yabara, bajarapamonae itsamatacabi Dioso amoneya rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava.

Romanos 7

1 Tajamonae, payapëtaneme rabaja Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata baja pijinia payapëtaneme pacuenia jivi bajarapalivaisi bejumecovënëtavanapa itsa abaxë asaë tsavanapae mapanacuataje. Itsiata baitsi jane itsa baja tëpa, acuenebi baja pematatsënëa bajarapalivaisi pejumecovënëtavanapaenexa. 2 Pova baja pamona pexainaeva, acuenebi pevecuanaviatsinexa pamona, penacojiobinexa icatsia itsanëjavabelia. Tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itaveta bajarapacuene. Itsiata baitsi jane pova baja pamona vecuatëpatsi, nexata matapania tocopatatsi penacojiobinexa icatsia itsanëjavabelia itsa jitsipa penacojiobijava. 3 Pova pamona pexainaeva, itsa nacojiobijitsipa itsanëjavabelia, pamona abaxë itsa asaë tsaponaponae, nexata bajarapova ayaineconi natsiexanaejitsipa Diosojavabelia. Tsipaji pamonavecua itsanëjavabelia naperabëquenetsiatae ponaponaejitsipa. Itsiata baitsi jane baja pova baja pamona vecuatëpatsi, Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi apo itavetsitsi penacojiobijava itsanëjavabelia. Nexata pova baja pamona vecuatëpatsi, nacojiobi ata icatsia itsanëjavabelia, ayaineconi apo natsiexanae tsipae Diosojavabelia. 4 Tajamonae, bajara pijinia paitsimë paxamë ata. Pacuenia petiriva pamona pitorobabiabicueniatsi, jumecovënëtabiaba, bajara pijinia pacuenia pajumecovënëtabiabame picani Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi papecaitorobicuenia. Jesucristo bepaneyajavatëpaexae, nexata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi bepanevecuatëpae. Nexata baja icatsia apo pajumecovënëtavanapaemë bajarapalivaisi papecaitorobicuenia. Maparucaeje Cristo baja papijajivimë, ponë icatsia Dioso asaëyaexanatsi petëpaecujinae. Cristo icatsia Dioso bepapecayajavaasaëyaexanae pacuenia Dioso pacatojitsipa paneexanavanapaenexa. 5 Pamatacabi abaxë Cristo pelivaisi apo jumecovënëtsitsi, pibisiacuene exanavanapatsi vajacuata vajanatojitsipaecuenia. Nexata bajarapamatacabi itsa nacaitaveta Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pibisiacuene vajaexanaeyaniva, caranata saya bevajanacaitorobi pibisiacuene vajaexanaenexa. Nexata bitso pibisiacuene exanavanapatsi. Bajaraxua yabara picani Diosovecua naxuabiajinavanapatsi. 6 Itsiata baja maparucaeje palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bajarapalivaisi vajajumecovënëtsijavami, Dioso baja nacacopabiaexana Cristo bevajanacayajavatëpaexae. Nexata papexaniacuene aeconoxae exanavanapatsi, apo exanavanapaetsi saya vajanacaitorobixae bajayata peyaquinaelivaisimi, Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Jume baja cajena. Espíritu Santo raja pejanajamatabëcueneta vajanacaitorobixae, exanavanapatsi bajarapapexaniacuene. 7 Itsajivi meta jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi tsane: “Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsacuenejavayonexa ata apo xanepanae,” jamatabëjai meta tsane. ¡Jume raja! Itsa ajibi tsipae bajarapalivaisi, nexata apo nacueneyapëtaenë tsipae pibisiacuene taexanaejava. Tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisita, itsalivaisianë yajava, jumaitsi mapacueniaje: “Pëtsa cobecaëbame itsajivi pexainaejava,” jai. Nexata itsa apo yapëtaenë tsipae bajarapalivaisi, xanë apo nacueneyapëtaenë tsipae pibisiacuene taexanaejava, itsajivi pexainaejava cobecaëbi atanë. 8 Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsa nitaveta itsamonae pexainaejava tacobecaëbiyaniva, nexata caranata bitso betanitorobi tacobecaëbinexa itsamonae pexainaejava. Pamatacabi abaxë apo yapëtaenë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, apo jitsipaenë picani taexanaenexa bajarapacuene. 9 Bajayata abaxë itsa apo yapëtaenë bajarapalivaisi, jamatejemanë saya. Itsiata pamatacabi xaniavaetsia yapëtaniji xua yabara Dioso nitaveta, nexata jitsipajë bitso pibisiacuene taexanaenexa. Bitso najamatabëxainajë. Bajarapalivaisi pejamatabëcueneta yapëtaniji pibisiacuene taexanaexae, Diosovecua naxuabiaya tatëpaejavanexa picani. 10 Bajarapalivaisi Dioso najumecopata Moiséspijinëta jivi picani jamatabëcuenebarëyaya xaniavaetsia pejinavanapaenexa. Itsiata xanë bajarapalivaisi pejamatabëcueneta apo jamatabëcuenebarëyanë. Tsipaji pibisiacuene taexanaexae, bajarapalivaisi pejamatabëcueneta yapëtaniji Diosovecua tanaxuabijavanexa picani. Nexata bitso najamatabëxainajë. 11 Papibisiajamatabëcuene xainajë tajamatabëëthëtota, pibisiacuene neexanaeyaexanabiaba. Nexata pacuenia jumaitsi bajarapalivaisi, naneconitajë picani Diosovecua tanaxuabinexa. 12 Palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, pexanialivaisi cajena. 13 Nexata bajarapapexanialivaisi pejamatabëcueneta yapëtaniji Diosovecua tanaxuabijavanexa picani. Tsipaji xanë tajamatabëëthëtota papibisiajamatabëcuene xainajë pejamatabëcueneta, exanabiabajë pibisiacuene. Bajaraxuata Diosovecua naxuabijitsianë picani. Bajarapacuenia daxitajivi bajarapalivaisi pejamatabëcueneta, nacueneyapëtaena pibisiacuene pexanaejava. Taexanaexae xua bajarapalivaisita itaveta, naneconitajë Diosojavabelia. Bajarapalivaisi itsa yapëtaniji, nexata tajamatabëëthëtota papibisiajamatabëcuene xainajë, nitorobapona bitsoyo pibisiacuene taexanaponaenexa. 14 Palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa, yapëtanetsi bajarapalivaisi Dioso penajumecopatsijava. Bajarapalivaisi jivi pejumecovënëtsinexa, bexaina pejanajamatabëcuene. Itsiata baitsi jane xanë bajara apo jamatabëcueneitsinë. Tajacuata saya ëtanatojitsipaecuenia exanaponaponajë. Caranata saya najamatabëxainabiabajë ëpibisiacuene taexanabiabinexa, papibisiajamatabëcuene tajamatabëëthëtota xainajë taneitorobabiabicuenia. 15 Xua pexaniacuene, jamatabëexanabiabajë picani. Itsiata bajaraxua apo exanabiabinë. Biji papibisiacuene apo jitsipaenë picani taexanabiabinexa, bajaraxua caranata exanabiabajë. “¿De tsaeta xuajitsia bajarapacuenia exanabiabajë?” jamatabëjanë belia. 16 Itsa exanabiabajë papibisiacuene picani apo jitsipaenë taexanabiabinexa, nexata sivajamatabëbëjanë tsabiabi. Bajaraxuata yapëtaniji jane baja Dioso penajumecopatsilivaisi pexanialivaisicuene. Tsipaji Dioso penajumecopatsilivaisi itaveta pibisiacuene pexanaejava. 17 Bajarapapibisiacuene exanae atanë, itsiata apo betanatsitaexanae itajara. Papibisiajamatabëcuene abaxë xainajë tajamatabëëthëtota, nexanaeyaexanapona bajarapapibisiacuene. 18 Tajamatabëcuene cajena bitso abeje. Yapëtaniji itsacuenejavayonexa ata apo netoxanepanae daxita tajamatabëcuene. Natojitsipajë picani pexaniacuene taexanabiabinexa. Itsiata apo nejamatabëcuenecaëjëpabiabi pexaniacuene taexanabiabinexa. 19 Papexaniacuene jitsipajë taexanabiabinexa picani, itsiata apo exanabiabinë. Caranata saya exanabiabajë pibisiacuene, xua picani apo jitsipaenë taexanaenexa. 20 Nexata itsa exanabiabajë xua picani apo jitsipaenë taexanabiabinexa, nexata bajaraxua apo betanatsitaexanae itajara. Tsipaji papibisiajamatabëcuene abaxë xainajë tajamatabëëthëtota, nexanaeyaexanapona bajarapapibisiacuene. 21 Nexata jane baja yapëtaniji pacuenia jamatabëcueneitsinë tsabiabi. Paepatota picani jitsipajë pexaniacuene taexanabiabinexa, itsiata apo exanabiabinë. Tsipaji papibisiajamatabëcuene xainajë, abaxë yajavaponaponajë. 22 Tajamatabëcueneta jamatabëjumaitsinë tsabiabi: “Jitsipajë tajumecovënëtsinexa Dioso pejumelivaisi,” jamatabëjanë tsabiabi picani. 23 Itsiata baitsi jane belia najamatabëcueneyapëtaniji. Papibisiacuene exanabiabajë, bajarapapibisiacuene picani tajamatabëcueneta apo jitsipaenë taexanaenexa. Tajamatabëcueneta picani jitsipajë pexaniacuene taexanaenexa, Dioso tanetojitsipaecuenia. Caranata exanabiabajë ëpibisiacuene. Tajaperujujamatabëcuene saya bepijajivitonënëcuenia toponaponajë. 24 ¡Xanë bitso bejiobinë! Bajarapapibisiajamatabëcuene yabara Dioso picani nenaneconitsiaexanaejitsia tanaxuabinexa Diosovecua daxitamatacabijavabelianexa. “¿Jipatsa meta nevecuaajibiaexanaena bajarapapibisiajamatabëcuene?” jamatabëjanë belia. 25 Nexata Diosojavabelia jumaitsinë: “Pexaniacuene rabaja netoexaname,” janë. Tsipaji vajatuxanenë Jesucristo jamatabëcuenecaëjëpatsi taneyavenonaenexa. Bajaraxuata ëpibisiacuene jamatabëexanae atanë, jitsipajë daxita tajamatabëcuenevetsina tajumecovënëtsinexa pacuenia Dioso itoroba.

Romanos 8

1 Pamonae baja Jesucristo yajavajinavanapa, bajarapamonae Dioso baja apo naneconitsiaexanaetsi tsane. Bajarapamonae penatojitsipaecuenia, pibisiacuene apo exanavanapae. Biji rajane exanavanapa pacuenia Espíritu Santo tojitsipatsi. 2 Nexata bajarapacuenia xanë ata Jesucristo itsa yajavaponaponajë, nexata Espíritu Santo pesaëta neyavenonabiaba xaniavaetsia taponaponaenexa. Nexata baja apo exanaponaenë pibisiacuene. Papibisiajamatabëcuene picani nenaneconitsiaexanabiaba daxitamatacabijavabelianexa picani tananeconitsiaponaponaenexa, bajarapajamatabëcuenemi Espíritu Santo baja nevecuaajibiaexana. 3 Vaxaitsi vajacuata apo nacajamatabëcuenecaëjëpae vajajumecovënëtsinexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajaraxuata apo nacacaëjëpae vajacuata vajanacapanepaenexa Diosojavabelia. Itsiata Dioso caëjëpatsi vajanacacapanepaenexa. Athëbëvetsica Dioso itorobica pepo caenë pexënato. Nexata mapanacuata Dioso pexënato itsa naexana, nacaperabëjëpa picani pibisiacuene vajaexanaevi. Bajaraponë vaxaitsi pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara, nacasivatëpa. Nexata baja nacavecuaajibiaexana papibisiajamatabëcuene picani xainatsi, pajamatabëcuene picani nacaexanaeyaexanabiaba pibisiacuene. 4 Bajarapacuenia Dioso nacatoexana vajanacajamatabëcuenecaëjëpaenexa pexaniacuene vajaexanaejava pacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jumaitsi. Nexata nacacaëjëpa vajaexanaenexa pexaniacuene. Tsipaji apo exanavanapaetsi pacuenia vajacuata natojitsipatsi. Biji rajane exanavanapatsi pacuenia Espíritu Santo nacatojitsipa. 5 Pamonae exanavanapa pijacuata penatojitsipaecuenia, bajarapamonae jamatabëcueneenabiabatsi ëpibisiacuene pexanaenexa. Pamonae pijinia exanavanapa Espíritu Santo pejitsipaecuenia, bajarapamonae jamatabëcueneenabiabatsi Espíritu Santo pejitsipaecuenia pexanavanapaenexa. 6 Pamonae saya exanavanapa pijacuata penatojitsipaecuenia, bajarapamonae bepejamatabëcuenetëpaevi Dioso pitabarata. Nexata Diosovecua naxuabiaya jinavanapa. Pamonae pijinia exanavanapa Espíritu Santo pejitsipaecuenia, bajarapamonae jamatabëcuenebarëyaya jinavanapa Dioso pitabarata. Bajarapamonae itsamatacabi xainaenanua matacabi apo pevereverecaejava. 7 Pamonae saya exanavanapa pijacuata penatojitsipaecuenia, bajarapamonae itoya Dioso. Tsipaji apo exanae pacuenia Dioso penajumecopatsilivaisi itorobatsi. Apo jamatabëcuenecaëjëpaetsi pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. 8 Pamonae saya exanavanapa pijacuata penatojitsipaecuenia, bajarapamonae apo jamatabëcuenecaëjëpaetsi pexanaenexa Dioso pejitsipaecuenia. 9 Maparucaeje paxamë apo paexanavanapaemë pacuenia panijacuata panatojitsipame. Espíritu Santo, ponë Cristo itorobica, pepacuene pacatsijamatabëeca. Nexata Espíritu Santo pejitsipaecuenia, paexanavanapame. Pajivi Espíritu Santo apo tsijamatabëecaetsi, bajarapajivi Cristo apo pijajivitonë. 10 Paneperabëto tëpaena pibisiacuene paneexanaejamatabëcuene. Itsiata Cristo papijajivixaemë, nexata pepo panejamatabëcuene athëbëtatsia jinavanapaena daxitamatacabijavabelianexa. Tsipaji Dioso aneconijibia pacatane. 11 Dioso asaëyaexanatsi Jesús petëpaecujinae. Nexata paxamë Espíritu Santo itsa pacatsijamatabëeca, pacuenia Jesús Dioso asaëyaexanatsi petëpaecujinae, bajara pijinia pacuenia paxamë ata Dioso pacaasaëyaexanaena panetëpaecujinae. Nexata panetëpaecujinae Dioso pacaperabëasaëyaexanaena Espíritu Santo papecatsijamatabëecaexae. 12 Tajamonae, bajarapacuenia Dioso nacaexanaena. Bajaraxuata xanepana vajaexanavanapaenexa pacuenia Dioso nacatojitsipa. Copatatsi baja vajacuata vajanatojitsipaecuenia vajaexanabiabijavami. 13 Tsipaji pibisiacuene itsa paexanavanapaejitsipame panijacuata panenatojitsipaecuenia, nexata itsa patëpame, Diosovecua panaxuabijitsipame daxitamatacabijavabelianexa. Itsiata baitsi jane Espíritu Santo papecayavenonaejamatabëcueneta itsa pacopatame panijacuata panenatojitsipaecuenia pibisiacuene paneexanabiabijavami, nexata itsamatacabi paxainaename matacabi apo pevereverecaejava. 14 Pamonae exanavanapa Espíritu Santo pitorobicueniatsi, bajarapamonae Dioso pexi. 15 Itsa nacatsijamatabëjunua Espíritu Santo, Dioso pexitsi nacaexana. Saya bepijajivicueniatsi apo nacaexanae cujunaviaya vajatonacuenebinexa. ¡Jume baja cajena! Biji rajane pepacuene Dioso pexitsi nacaexana. Nexata Espíritu Santo pejamatabëcueneta: “¡Axa!” nacajaiyaexana vajavajëtsijavata Diosojavabelia. 16 Vajajamatabëëthëtota Dioso pijaEspíritu Santo nacayapëtaeyaexana Dioso pexicuenetsi. 17 Nexata Dioso pexixaetsi, itsamatacabi Jesucristo yajava Dioso nacatsicobetsanaena daxita xua Dioso toxaina pexi petsicobetsanaenexa. Nexata Dioso pexixaetsi, pacuenia Jesucristo bejiobiaexanatsi, bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata itsamonae nacabejiobiaexanaena. Nexata jane baja xuacujinae Dioso yajavajinavanapaenatsi Dioso pijapenivenivenaenacuatatsia. 18 Xaniajai. Maparucaeje itsamonae nacabejiobiaexanapona mapanacuataje. Itsiata bajaraxua yabara apo najamatabëxainaetsi. Tsipaji baja yapëtanetsi itsamatacabi bitso vajajamatabëcuenebarëyajavanexa Dioso pijanacuatatsia. 19 Daxita mapanacuapijivi itatsacajinaeya vajënaeevetavanapa petocopiapatsinexatsi pamatacabi Dioso nacaitajëtsijitsia bajarapamonaejavabelia Dioso pexitsi vajanacaexanaecuene. Bajarapamonae vajanacayapëtaenexa Dioso pexicuenetsi, Dioso nacaitajëtsijitsia bajarapamonaejavabelia. Vaxaitsi baja Dioso vajajumecovënëtsivi, Dioso baja nacajamatabëcuenexaniavaeta. 20 Daxitacuene Dioso pexanaejava mapanacuataje vereverecaponaena. Tsipaji bajarapacuenia Dioso copata pevereverecaponaenexa. Bajaraxua apo naneconitsi ata Diosojavabelia, itsiata vereverecaena. Tsipaji baja Dioso copata bajarapacuenia daxitacuene pevereverecaponaenexa Adánpijinë pibisiacuene pexanaejava pejamatabëcueneta. Itsiata baitsi jane itsamatacabi Dioso copiarucaeyaexanaena daxitacuene pevereverecaponaejava. 21 Dioso pexitsi nacaasaëyaexanaena vajatëpaecujinae, pacuenia copiaya Cristo ata Dioso asaëyaexanatsi. Bajarapamatacabi, daxitacuene Dioso pexanaejava mapanacuataje pevereverecaponaejava, Dioso copiarucaeyaexanaena. 22 Yapëtanetsi baja cajena pacuenia itsi daxitacuene mapanacuataje. Pacuenia itsi unupijivi, pejuvijavanë ata, bejiobi abaxë. Tsipaji xaina piavitanecuene, petëpaecuene ata. Nexata abaxë tsitecapona bajarapabejiobicuene mapamatacabijavaberena ataje. 23 Daxita xua tanetsi mapanacuataje, bajaraëxua bajarapacuenia apo bejiobi piavitanecuene yabara. Vaxaitsi ata cajena bejiobitsi tsavanapae. Espíritu Santo vajanacatsijamatabëecaexae, yapëtanetsi mapacueneje. Dioso pexixaetsi itsamatacabi nacaperabëitothianaena pacuenia Cristo perabëitothianatsi. Nexata bitso jitsipatsi vajajamatabëëthëtovetsina Dioso vajanacaperabëitothianaenexa vajaperabëvereverecaejavavecua. 24 Jumecovënëtatsi Jesucristo vajanacasivatëpaejava pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara. Nexata yapëtanetsi Dioso vajanacaperabëitothianaejavanexa. Bajarapacuene nexata abaxë copiaevetavanapatsi. Itsa baja Dioso nacarajutsipa xua nacarajutsiapaeba, nexata baja apo copiaevetavanapaetsi tsipae vajanacarajutsinexa. Tsipaji baja ajibi tsipae vajayabaracopiaevetavanapaejava itsa baja nacarajutsipa. 25 Nexata abaxë evetavanapatsi xua Dioso nacarajutsiapaeba vajanacarajutsinexa. Nexata abaxë copiaevetavanapatsi bajayajebi ata itsajamatabëcuene vecuaxainaenejevatsi. 26 Vajaajamatabëcuenesaëjibixae, Espíritu Santo nacayavenonabiaba mapamatacabi ataje abaxë bajaraxua vajacopiaevetavanapaenexa. Vaxaitsi apo yapëtaetsi xaniavaetsia vajavajëtsinexa Diosojavabelia. Nexata Espíritu Santo bëpënëa bitso nacasivanajamatabëxainaeya nacatovajëtabiaba asaëyata Diosojavabelia. Xua apo vënëjonecapanepaetsi, Espíritu Santo nacatovajëtabiaba. 27 Dioso cajena vajanacajamatabëcueneyapëtaenë pacuenia najamatabëxainatsi. Nexata Dioso yapëtane xua Espíritu Santo nacatovajëtsijitsia. Tsipaji Dioso vajanacatojitsipaecuenia, Espíritu Santo nacatovajëtabiaba Diosojavabelia Dioso pijajivixaetsi. 28 Yapëtanetsi mapacueneje. Daxita xua apo vajajitsipaecuene, Dioso nacatocopata vajanacatocopiapatabiabinexa. Nexata bajaraxua nacatocopiapatabiaba saya vajanacajamatabëcueneëjëtsinexa. Nexata bajaraxua itsa nacajamatabëcueneëjëta, apo nacatsitapexaniacuene itajara. Itsiata Dioso vajajumecovënëtsivi yapëtanetsi bajaraxua vajanacajamatabëcueneëjëtsijava pejamatabëcueneta vajanacajamatabëcuene asaëyaexanaejavanexa Diosojavabelia. Vaxaitsi Dioso nacajunata pexitsi vajanacaexanaenexa pacuenia nacasivanajamatabëxaina. 29 Vajanaexanaevajënaeya ata, Dioso yapëtane pexitsi vajanacaexanaejavanexa. Nexata vajanaexanaevajënaeya ata, Dioso nacasivanajamatabëcuenevereta vajanacaexanaenexa pacuenia pexënato jamatabëcueneitsi. Nexata vajanaexanaevajënaeya ata, Dioso nacasivanajamatabëcuenevereta Dioso pexënato pejuyapijivitsi ayaibitsaëtotsi vajanacaexanaenexa. 30 Bajarapacuenia vajanaexanaevajënaeya ata, Dioso vajanacasivanajamatabëcuene veretsixae, najamatabëxaina pexitsi vajanacaexanaenexa. Nexata jane baja mapamatacabitaje nacajunata pexitsi vajanacaexanaenexa. Dioso vajanacajunatsixae, nexata nacavecuaajibiaexana pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Nexata baja aneconijibia Dioso nacatane. Nexata itsamatacabi Dioso yajavajinavanapaenatsi Dioso pijapenivenivenaenacuatatsia. 31 Nexata Dioso yabara bejumaitsitsi mapacueniaje: “Dioso cajena vajanacayavenonaenë. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi vajanacajamatabëcuene matatoxenetsinexa,” bejaitsi. 32 Dioso baja cajena apo nacavecuaasiva pexënato. Biji rajane copata pexënato vajanacasivatëpaenexa daxita vaxaitsi vajaneconi yabara. Nexata bajarapacuenia vajanacatoexanaexae, yapëtanetsi Dioso vajanacarajutsijavanexa daxita vajanamatavenonaecuene ata. 33 Dioso baja cajena nacaitapeta. Nexata vaxaitsi yabara Dioso jumaitsi: “Bajarapamonae baja aneconijibia taniji,” jai Dioso najumecapanepaeya. Nexata cajena itsajivi ata apo caëjëpaetsi vajanacaneconitsinexa Diosojavabelia pibisiacuene vajaexanaejava yabara. 34 Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi vajanacananeconitsiaexanaenexa pibisiacuene vajaexanaejava yabara. Tsipaji baja capanepaeya Jesucristo nacasivatëpa vajanacaneconimatamotsinexa. Nexata Cristo petëpaecujinae Dioso icatsia asaëyaexanatsi. Maparucaeje Jesucristo eca athëbëtatsia, Dioso pemuxuneneta, pecujuanenia. Cristo pijajivitsi Diosojavabelia nacayajivicuaicuaijai. 35 Cristo baja cajena vajanacaasivanë. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi Cristo vajanacaasivacuene vajanavecuacopiarucaeyaexanaenexa. Nacabejiobiaexanae ata tsipae, piayapëbejecuene nacatocopiapatsi ata tsipae, itsiata vajanacaasivanë Cristo tsiteca nacaasiva tsipae. Vajanacaitoyaxae, nacabarajinae ata tsipae, vajani tsabiabi ata tsipae, itsiata vajanacaasivanë Cristo tsiteca nacaasiva tsipae. Bitso bejiobi atatsi tsipae, bitso nacatsiayai ata tsipae, nacabeyaxuabiapaebi ata tsipae, daxita bajarapitsicuene nacatocopiapatsi ata tsipae, itsiata vajanacaasivanë Cristo tsiteca nacaasiva tsipae. 36 Vaxaitsi yabara mapajamatabëcuenelivaisi jëpaje. Bajayata Dioso pijajivi navajunupaeba Diosojavabelia pacuenia itsamonae bejiobiaexanaponatsi. Dioso pejumelivaisibaxutota bajarapamonaemi penavajunupaebijume itanerubena. Jumaitsi mapacueniaje: Xamë Diosomë, panijajivixaenë, daxitamatacabi itsamonae jamatabëpanebeyejebabiaba picani. Pacuenia oveja pebeyaxuabinexa capona, bajarapacuenia jamatabëpaneexanabiaba, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata aeconoxae nacaexanapona. 37 Nexata daxita xua pibisiacuene, nacatocopiapatabiabiana. Nacabejiobiaexanabiabiana. Nexata itsiata vaxaitsi bajaraxua jamatabëcuene matatoxenetabiabianatsi. Tsipaji Cristo vajanacaasivanë, nacayavenonabiabiana. 38 Nexata yapëtaniji mapacueneje. Itsacuenejavayo ata apo caëjëpaetsi Cristo vajanacaasivacuene vajanacavecuacopiarucaeya exanaenexa. Vajatëpaecuene ata, vajaasaëtsavanapaecuene ata, ángelevi ata, dovathivi penamatacaitorobivi ata, apo caëjëpaetsi Cristo vajanacaasivacuene vajanacavecuacopiarucaeya exanaenexa. Piayapëbejecuene, xua baja nacatocopiapata, xua ata abaxë nacatocopiapatsijitsia, daxita bajaraxua ata, apo caëj;epaetsi Cristo vajanacaasivacuene vajanacavecuacopiarucaeya exanaenexa. 39 Athëbëabetsia vajaponaejava ata, ira bëxëpanabereca vajaponaejava ata, apo caëjëpaetsi Cristo vajanacaasivacuene vajanacavecuacopiarucaeya exanaenexa. Dioso pexanaejava, itsacuenejavayo ata, apo caëjëpaetsi Cristo vajanacaasivacuene vajanacavecuacopiarucaeya exanaenexa. Yapëtanetsi Dioso vajanacaasivajava. Tsipaji Dioso vajanacaasivaxae, vajatuxanenë Jesucristo athëbëvetsica itorobicatsi vajanacasivatëpaenexa mapanacuataje.

Romanos 9

1 Najamatabëcuenecopatajë Cristojavabelia. Nexata apo najumetsënëtsinë. Pexaniajailivaisi cajena pacatoyaquinatsi. Palivaisi pacatoyaquinatsi pexaniajailivaisicuene tayapëtaenexa, Espíritu Santo tajamatabëëthëtota neyapëtaeyaexana. 2 Bitso sivanajamatabëxainajë tavëna judíovi, Israel nacuapijivi. Belia betaajamatabëtane tasivanajamatabëxainaejava bajarapamonae. 3 Bajarapamonae apo pejumecovënëtsixae Cristo, bitso sivanajamatabëxainajë. Bajaraxuata bajarapamonae yabara jamatabëjumaitsinë: “Itsa xanë Dioso netocopatsipa tanaxuabinexa Cristovecua, bajarapamonae juya pecapanepaenexatsi, nexata bajarapacuenia exanaejitsipajë bajarapamonae Dioso pecapanepaenexatsi,” jamatabëjanë belia tavëna judíovi yabara. 4 Bajarapamonae judíovi, Israelpijinë pemomoxi. Bajarapamonae pijasalinaivimijavabelia bajayata picani Dioso ayaicuenia yavenonabiaba. Itsiata bajarapamonaemi Dioso apo jumecovënëtsi. Dioso picani itapeta bajarapamonaemi Dioso pexi pexanaenexa. Bajarapamonaemi tanenua baja picani Dioso pijapenivenivenaecotia. Dioso baja picani najumecapanepaeya jumaitsinua bajarapamonaemijavabelia peyavenonabiabinexa. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi ata, rajuta picani bajarapamonaemi pejumecovënëtavanapaenexa. Dioso picani itorobanua bajarapamonaemi pexanaenexa templobo, bajarapabota pevajëcabiabinexa Diosojavabelia. Dioso picani najumecapanepaeya jumaitsinua petoitorobinexatsica Cristo bajarapamonaemi picani pecapanepaenënexatsi pibisiacuene pexanaeneconimivecua. 5 Bajarapamonaemi pijasalinaivimi, pevënëjonevimi Dioso pejumecovënëtsijava. Cristo itsa naexana mapanacuataje, judíonëcuenia naexana. Cristo nexata pijamonae judíovi. Bajaraponë Cristo, Diosonë baja cajena, daxitacuene pevetsinë. Nexata bajaraponëjavabelia jivi jumai tsabiabi tsane: “Xamë Cristomë, bitso baja cajena ayaijamatabëcuenenëmë,” jai tsabiabi tsane daxitamatacabijavabelianexa. Bajara itsi tsane. 6 Itsiata daxita judíovi apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. Nexata Dioso apo toexanae daxita judíovijavabelia pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. Nexata Dioso yabara vaxaitsi jamatabëcuenenavëxaniabiaya apo bejumaitsitsi mapacueniaje: “Pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi judíovijavabelia petoexanaenexa, bajarapacuenia itsiata Dioso apo toexanae daxita judíovijavabelia,” apo bejaitsi vaxaitsi jamatabëcuenenavëxaniabiaya Dioso yabara. Bajarapacuenia Dioso yabara vaxaitsi jamatabëcuenenavëxaniabiaya apo bejumaitsitsi. Tsipaji Dioso tajëvelia apo itapetsi daxita judíovi pijajivinexa. Bajaraxuata pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi, apo toexanae daxita judíovijavabelia. 7 Tsipaji bajayata Abrahampijinë pemomoxi ayaibitsaëto xainae ata, daxita itsiata Dioso apo totaetsi Abrahampijinë pepo pemomoxicuenia. Dioso tajëvelia jumaitsi Abrahampijinëjavabelia mapacueniaje: “Anijanëbeje nexënatobeje xainae atamë tsane, taitapetsinëxae, caenë nexënato, Isaac, pexi catotaenatsi pepo nemomoxicuenia,” jai Dioso. 8 Bajaraxuata yapëtanetsi mapacueneje. Pajivi naexanae ata Abrahampijinë pemomoxiyajuvënëjivi, itsiata bajarapajivi Dioso apo taetsi Abrahampijinë pepo pemomojivicuenia. Matapania pajivi jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, bajarapajivi jane baja Abrahampijinë pepo pemomojivicuenia tanetsi Dioso. 9 Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia mapacueniaje: “Icatsia caevaicujinae patsianajë. Nexata nijava, Sara, xainaena pexënatonacueto,” jai Dioso Abrahampijinëjavabelia Isaacpijinënexa yabara. 10 Nexata jane baja xuacujinae Isaacpijinë naexana. Bajaraxuacujinae icatsia bexëa Isaacpijinë baja pepuanacojiobi, Dioso icatsia tajëvelia jumaitsi vajasalinainë Isaacpijinë pijava Rebecapijivajavabelia, Rebecapijiva baja pepuayacotaponaponae sapalanëbejenexa. 11 Itsa abaxë bajaraponëbeje apo naexanaebeje, pexaniacuene ata abaxë itsa apo exanaebeje, pibisiacuene ata abaxë itsa apo exanaebeje, bajarapamatacabi Dioso tajëvelia jumaitsi Rebecapijivajavabelia mapacueniaje: “Panacuetonëyo copiaya cavecuanaexanaena, bajaraponëyo jamatabëcueneevetsiana pejuyapijinë pitorobabiabinexatsi pijajivitonëcuenia,” jai Dioso tajëvelia Rebecapijivajavabelia. Bajarapacuenia Dioso pejumaitsijava Rebecapijivajavabelia najumejëpabeje pacuenia jumaitsi Dioso pejumelivaisibaxutota. Rebecapijiva pexënatobeje yabara Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Asivanë juyapijinë Jacob, matapijinë Esaú matatoxenetsia,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota Dioso pejumaitsijava. Nexata bajaraponëbeje tocopiapatatsibeje pacuenia Dioso tajëvelia jumaitsi pacuenia Dioso itapetsijitsiatsi juyapijinë. Baitsi Jacob Dioso pijajivitonënexa itapetatsi matapijinëvecua. Nexata bajarapacuenia yapëtanetsi mapacueneje. Dioso cajena baitapeta pajivi jamatabëitapeta pijajivitonënexa. Dioso apo itapetsi bajarapajivi pexaniacuene pexanaejava yabara. Bajarapacuenia Dioso tajëvelia itapeta juyapijinë matapijinëvecua penaexanaevajënaeyabeje ata cajena. 14 Pajivi Dioso jitsipa pitapetsinexa, nexata itsa itapeta, bajaraxua yabara vaxaitsi apo bejumaitsitsi mapacueniaje: “Dioso baja pacuenia exana, apo xanepanae,” apo bejaitsi vaxaitsi. 15 Tsipaji cajena Dioso bajayata jumaitsi Moiséspijinëjavabelia: “Pajivi jamatabëitaxutotsoniataniji, itaxutotsoniataenajë,” jai Dioso. 16 Nexata pajivi Dioso jamatabëitaxutotsoniatane, itaxutotsoniatane. Nexata itsajivi apo jamatabëjumaitsi ata: “Jitsipajë xanë Dioso taneitaxutotsoniataejava,” apo jamatabëjai ata, itsiata Dioso itaxutotsoniatanetsi. Bajarapajivi itsacuenejavayo ata Dioso pejitsipaecuenia apo exanabiabi ata, itsiata Dioso itaxutotsoniatanetsi. 17 Palivaisi bajayata Dioso jumaitsi Egiptonacua pevetsinëjavabelia, bajarapalivaisi Dioso pejumelivaisibaxutota ruca. Jumai tsarucae mapacueniaje: “Xanë catocopatatsi nevetsinexa nijaira. Pinijicuene taexanaejava exanaenajë paxamë tuatuajëta. Itsiata baitsi jane apo nejumecovënëtsimë tsane. Nexata daxita nacuapijivi neyapëtaena tasaënëcuene,” jai tsarucae Dioso pejumelivaisibaxutota Egiptonacua pevetsinëjavabelia Dioso pejumaitsijava. 18 Nexata pajivi Dioso jamatabëitaxutotsoniatane, itaxutotsoniatane. Pajivi pijinia Dioso jamatabëajamatabëcuenetajayaexana pejumecovënëtsiyanivatsi, ajamatabëcuenetajayaexana. 19 Nexata meta Dioso yabara pajumaitsimë tsane: “Bajarapacuenia Dioso jivi itsa ajamatabëcuenetajayaexana pejumecovënëtsiyanivatsi, nexata bajarapajivi Dioso apo benaneconitsia exanae. Tsipaji bajarapajivi apo jumecovënëtsi Dioso piajamatabëcuenetajaya exanaexaetsi” pajamë meta tsane Dioso yabara. 20 Tajamonae, pëtsa bajarapacuenia pajumaitsimë. Dioso yabara cajena bajarapacuenia apo bepajumaitsimë. Tsipaji Dioso pacaexana. Canalito itsa caëjëpaejitsipatsi pecuaicuaijainexa, itsacanalitovecua saicayacuenia faratsi atatsi, pefaratsivatsijavabelia apo jumaitsi tsipae: “¿Detsa xuajitsia itsacanalitovecua saicayacuenia nefaratame?” apo jai tsipae pefaratsivatsijavabelia. 21 Tsipaji atsananitota canalito pefaratsiva caëjëpatsi canalito pefaratsinexa pacuenia jamatabëfarata. Nexata caëjëpatsi pefaratsinexa copiaya pexaniacanalito bo tuatuajëta itabëtsiaya peetsinexa. Bajaraxuacujinae bajara paatsananitoyajuvënëjavata caëjëpatsi pefaratsinexa itsacanalito, beveliacanalito, pecajayababiabinexa saya. 22 Bajara pijinia pacuenia Dioso baja exana jivijavabelia pacuenia tsitaxanepanatsi. Ayaicuenia Dioso jamatabënaneconitsiaexana daxita pamonae naneconita bajaraponëjavabelia. Jamatabëtsitajëtanua pesaë bajarapamonaejavabelia. Itsiata baitsi jane abaxë bajayajebi Dioso najamatabëcuenecataita peverebiabivijavabelianexa. 23 Biji rajane pamonae Dioso jamatabëcapanepa, bajarapamonae capanepaena. Bajarapacuenia Dioso jamatabëexana vaxaitsi vajanacaitaxutotsoniataevijavaberena, vajanacatsitanajamatabëcuene itajëtsinexa ayaijamatabëcuene pexainaejava. Tsipaji baja cajena vajanaexanaevajënaeya ata, Dioso nacaitapeta vajayajavajinavanapaenexa athëbëtatsia. 24 Vaxaitsi judíoviyajuvënëvitsi. Itsamonae vaxaitsiyajuvënëvi apo judíovi. Itsiata Dioso nacajunata daxitatsi pijajivinexatsi. 25 Dioso pejumelivaisibaxutota, bajayata Oseaspijinë peyaquinaebaxutota, Dioso pejumaitsijava apo judíovi yabara, tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Pamonae picani apo tajajivi, bajarapamonae yabara jumaitsinë tsane: “Tajajivi raja mapamonaeje,” janë tsane. Bajarapamonae picani apo jitsipaenë. Itsiata bajarapamonae yabara jumaitsinë tsane: “Tajajivi raja mapamonaeje, tasivavi,” janë tsane. 26 Panacuapijivijavabelia picani jumaitsinë tsane: “Paxamë raja apo patajajivimë,” janë tsane picani, itsiata bajarapanacuapijivi bexëa nejumecovënëtsiana. Nexata bajarapanacuapijivi yabara itsamonae jumai tsane: “Mara pamonaeje Dioso piasaëtsaponaponaenë pexije,” jai tsane, jai Oseaspijinë bajayata peyaquinaebaxutota, pamonae apo judíovi ata, Dioso pijajivi pexanaejavanexatsi yabara. 27 Isaíaspijinë pijinia bajayata tajëvelia judíovi yabara jumaitsi mapacueniaje: “Israelpijinë pemomoxi bitso ayaibitsaëtoxaneto tsane. Pacuenia manuamenepijitajetaboatsapërë itsi, bajara itsane. Itsiata baitsi jane bajarapamonaeyajuvënëvi, caejiviyobeje saya, Dioso capanepaenatsi. 28 Daxita pamonae naneconita Diosojavabelia, bajarapamonae naxanitsiayo Dioso naneconitsiaexanaena,” jai Isaíaspijinë peyaquinaebaxutota. 29 Itsabaxutota pijinia Isaíaspijinë peyaquinaebaxutota, icatsia jumaitsi mapacueniaje: Dioso raja ángelevi ayaibitsaëtoxaneto penamatacaitorobinë. Bajaraponë Dioso itsa apo nacaitaxutotsoniatae tsipae, nexata daxitatsi vaxaitsi, Israelpijinë pemomoxitsi, nacaverebiabijitsipa. Nacaverebiabijitsipa pacuenia bajayata verebiabatsi daxita Sodoma tomarapijivimi, Gomorra tomarapijivimi ata, jai Isaíaspijinë peyaquinaebaxutota. 30 Vaxaitsi yapëtanetsi mapacueneje. Apo judíovi picani apo jumecovënëtsi ata Dioso aneconijibia petaenexatsi, itsiata Dioso aneconijibia tanetsi, pejumecovënëtsixae Jesucristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. 31 Itsiata baitsi jane judíovi jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Itsa jumecovënëtavanapaenatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nexata Dioso aneconijibia nacataena,” jai tsabiabi. Itsiata bajaraxua yabara Dioso aneconijibia apo taetsi. Tsipaji apo caëjëpaetsi pejumecovënëtsicapanepaenexa bajarapalivaisi. 32 Apo caëjëpaetsi Dioso aneconijibia petaenexatsi. Tsipaji judíovi apo jumecovënëtsi Jesucristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Biji rajane jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi. “Itsa jumecovënëtavanapaenatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nexata Dioso aneconijibia nacataena,” jai tsabiabi. Bajaraxuata judíovi Diosovecua naxuabiajinavanapa, Cristo Dioso athëbëvetsica pitorobijavatsitsica, apo pejumecovënëtsixae. Caranata saya anaepanabiaba bajarapalivaisi yabara. 33 Dioso tajëvelia Cristo yabara pejumaitsijava, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Puenetanutsianajë Jerusalén tomarata ponë itorobijitsianë jivi pecapanepaenexa. Bajaraponë itsamonae apo jumecovënëtsitsi tsane. Nexata bajarapamonae nevecuanaxuabiana. Itsiata baitsi jane pajivi jumecovënëtsiana bajaraponë, bajarapajivi apo nacueratsi tsane, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota Cristo jivi pesivatëpaejavanexa pibisiacuene pexanaeneconi yabara.

Romanos 10

1 Tajamonae, jitsipajë bitso tajamatabëëthëtovetsina judíovi Dioso pecapanepaenexatsi. Bajaraxuata tovajëtabiabajë Diosojavabelia. 2 Judíovi picani Dioso ayaicuenia bitso jamatabëtonacuenebabiaba Dioso pesivabarëyanexatsi. Itsiata baitsi jane apo yapëtae pacuenia Dioso tojitsipatsi petoexanavanapaenexa. Judíovi saya jamatabëcuenenavëxaniababiaba. 3 Bajarapamonae apo yapëtae pacuenia exanaejitsia Dioso aneconijibia petaenexatsi. Jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Itsa jumecovënëtavanapaenatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nexata Dioso aneconijibia nacataena,” jai tsabiabi bajarapamonae. Apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso itorobatsi pexanavanapaenexa Dioso aneconijibia petaenexatsi. 4 Pajivi jumecovënëta Cristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara, bajarapajivi Dioso baja aneconijibia tanetsi. Bajaraxuata pematatsënëa baja apo benajamatabëxainae pejumecovënëtsinexa icatsia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi Dioso aneconijibia petaenexatsi. 5 Pamonae jitsipa Dioso aneconijibia petaenexatsi pejumecovënëtsixae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapamonae yabara Moiséspijinë bajayata peyaquinaelivaisi jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi jumecovënëtsicapanepaena daxita pacuenia bajarapalivaisita itorobatsi, bajarapajivi matapania Dioso aneconijibia taenatsi,” jai Moiséspijinë bajayata peyaquinaelivaisita. 6 Nexata baja pamonae jumecovënëta Cristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara, bajarapamonae pejumeitavetsinexatsi, Dioso jumaitsi mapacueniaje: “Pëtsa pajamatabëjumaitsimë: ‘¿Jipatsa meta athëbëabetsia ponaena mapanacuayabetsicaje pebarëpatsinexatsica vajanacayavenonaenënexa?’ pajamatabëjamë pëtsa. 7 Pëtsa pajamatabëjumaitsimënua: ‘¿Jipatsa meta ponaena, itsabereca petëpaevi jinavanapa, piasaëyaexanaenexa petëpaevivecua vajanacayavenonaenënexa?’ pajamatabëjamë pëtsa, jai Dioso jivi pejumeitavetsijava. Nexata itsajivi ata apo bejamatabëjumaitsi bajarapacuenia. Tsipaji baja Cristo athëbëvetsica patsica vajanacasivatëpaenexa mapanacuataje. Petëpaecujinae ata baja icatsia Cristo asaë petëpaejavavecua vajanacacapanepaenexa. 8 Dioso aneconijibia vajanacataejavanexa yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Dioso rabaja pejumelivaisi panatoxainame. Bajara palivaisi yabara panabarëcuaicuaijamë tsabiabi. Panejamatabëëthëtota ata baja bajarapalivaisi yabara panajamatabëxainabiabame,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Bajarapalivaisibeje nalivaisijëpabeje palivaisi paxanë pacatsipaebatsi panejumecovënëtsinexa Cristo papecasivatëpaejava pibisiacuene paneexanaeneconi yabara. 9 Itsamatacabi Diosojavabelia papecacapanepaevi tsane itsa paexanavanapaename mapacueniaje. Panavajunupaebabiabare itsamonaejavabelia panejumecovënëtsijava Jesús Dioso pexënatocuene. Pajumecovënërenua panejamatabëëthëtojavavetsina Jesús petëpaecujinae icatsia Dioso piasaëyaexanaejavatsi. 10 Tsipaji baja jivi pejamatabëëthëtota jumecovënëta Cristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Bajaraxuata Dioso baja aneconijibia tanetsi. Jivi pecuibovojotota navajunupaebabiaba pejumecovënëtsijava Cristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Nexata bajarapacuenia nayapëtane bajarapajivi Dioso pepacuene pecapanepaejavanexatsi. 11 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi jumecovënëtsiana, bajaraponë apo nacueratsi tsane,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota Cristo jivi pesivatëpaejavanexa pibisiacuene pexanaeneconi yabara. 12 Dioso raja jivi najëpaeya tane. Pacuenia tane judíovi, bajarapacuenia tane apo judíovi ata. Caenë, Dioso, daxita bajarapamonae pijatuxanenë. Ayaicuenia Dioso itaxutotsoniatane daxita pamonae vajëta bajaraponëjavabelia. 13 Cristojavabelia jivi penavajëtsijavanexa, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi pepo petuxanenëjavabelia navajëta pecapanepaenexatsi, bajarapajivi capanepaenatsi,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 14 Itsiata acuenebi itsajivi ata penavajëtsinexa Cristojavabelia itsa abaxë apo jumecovënëtsi Cristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Itsajivi ata acuenebi pejumecovënëtsinexa Cristo pelivaisi itsa abaxë apo yapëtae Cristo pelivaisi. Itsajivi ata acuenebi peyapëtaenexa Cristo pelivaisi itsa abaxë apo tsipaebitsi. 15 Dioso pijajivi itsa apo itorobi tsipae daxitajivijava Cristo pelivaisi petsipaebaponaenexa, nexata itsajivi ata apo yapëtae tsipae Cristo pelivaisi. Dioso pejumelivaisi jivi petsipaebaponaevinexa yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “¡Pexaniacuene bitso itsa najetarubena pexanialivaisi jivi petsipaebivinexa!” jai. 16 Pexanialivaisi tsipaebi atatsi, itsiata daxitajivi apo jitsipae pejumecovënëtsinexa pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi picani Diosojavabelia. Isaíaspijinë ata, bajayata jivi apo jumecovënëtsitsi. Nexata Isaíaspijinë Diosojavabelia jumaitsi mapacueniaje: “Tajatuxanenë, daxitajivi apo nejumecovënëtsi tatsipaebilivaisi. Caejiviyobeje saya nejumecovënëta,” jai bajayata Isaíaspijinë Diosojavabelia. 17 Nexata jivi itsa tsipaebatsi Cristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara pejumetaexae, jumecovënëta baja. 18 Judíovi ata baja picani jumetane Cristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Itsiata judíovi apo jumecovënëtsi. Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Dioso pijajivi Dioso pejumelivaisi tsipaebanajetarubena daxitanacuanëjava. Nexata baja Dioso pejumelivaisi yacaëjëpa daxitanacuanëjava, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 19 Judíovi baja picani jumetane Cristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Itsiata judíovi apo jumecovënëtsi. Moiséspijinë bajayata tajëvelia yaquina judíovi Dioso apo pejumecovënëtsijavanexa. Yaquinanua apo judíovi juya Dioso pejumecovënëtsijavanexa. Judíovijavabelia Dioso tajëvelia pejumaitsijava, bajayata Moiséspijinë yaquina mapacueniaje: Itsanacuanëpijivi paxamë bijiaya panaëcotabiabame. Bajarapamonae tajajivi exanaenajë. Nexata bajarapamonae pacuenecaëbianame. Bajarapamonae tajumelivaisi apo jamatabëjumeyapëtae picani. Itsiata tajajivi exanaenajë. Nexata bajarapamonae pacuenecaëbiaanaepanaename, jai Moiséspijinë bajayata peyaquinaebaxutota Dioso tajëvelia pejumaitsijava judíovijavabelia. 20 Isaíaspijinë ata bajayata ajumejunavijibia jumaitsi Dioso tajëvelia pejumaitsijava. Apo judíovi yabara Dioso pejumaitsijava, Isaíaspijinë jumaitsi mapacueniaje: “Pamonae picani apo nejitsipae, apo nejumecovënëtsinua, bajarapamonae itsiata itsamatacabi nejumecovënëtsiana. Nexata baja neyapëtaena. Bajarapamonae apo nevënëlivaisiyanijobi ata, najamatabëcueneitajëtsianajë bajarapamonaejavabelia,” jai Dioso tajëvelia, jai bajayata Isaíaspijinë. Bajaraxuata nayapëtane tajëvelia Dioso penajamatabëcueneveretsijava pecapanepaenexa apo judíovi ata. 21 Biji rajane judíovi yabara Dioso pejumaitsijava, Isaíaspijinë bajayata jumaitsi mapacueniaje: “Daxitamatacabi junatabiabajë pamonae apo nejumecovënëtsi. Bajarapamonae apo exanae taitorobicuenia,” jai bajayata Isaíaspijinë Dioso pejumaitsijava judíovi yabara. Nexata nayapëtane mapacueneje. Judíovi junatsi atatsi Dioso, itsiata apo jumecovënëtsi Dioso pecapanepaenexatsi.

Romanos 11

1 ¿Dioso tsabaja pijajivi judíovi, Israel nacuapijivi, daxita Dioso navecuaxuaba? Jume raja. Apo navecuaxuabi. Xanë ata raja judíonënë, Israel nacuapijinënë. Tajasalinainë cajena Abrahampijinë. Benjamínpijinë ata pemomoxiyajuvënënë. 2 Bajayata baja cajena vajavajënaeyami, Dioso pijajivinexa itapeta judíovi, Israel nacuapijivi. Nexata Dioso apo navecuaxuabi tsane bajarapamonae. Payapëtaneme rabaja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi profeta Elíaspijinë yabara. Profeta Elíaspijinë pina pevajëtsijavata Diosojavabelia, neconitsiaya jumaitsi Israel nacuapijivi yabara mapacueniaje: 3 “Tajatuxanenë, mapamonaeje, Israel nacuapijivi, catobepona daxita pecajumelivaisipaebivimi profetavi. Toxobabianua altarvënëjavanë, itsajota tajuitabiaba dajubivi pecarajutsinexa ofrendacuenia. Nexata baja xanë caenënë, nijajivitonënë, nacopatajë. Xanë ata baja jamatabënebeyaxuaba,” jai pina profeta Elíaspijinë Diosojavabelia Israel nacuapijivi yabara. 4 Itsiata baitsi jane Dioso pina jumaitsi profeta Elíaspijinëjavabelia mapacueniaje: “Apo caenëmë raja. Xainajë baja tajajivi, siete mil ponëbeje, Israel nacuapijiviyajuvënëvi. Bajarapamonae xaniavaetia nejumecovënëtavanapa. Pematabacabëta apo tonubenae penavajëcaenexa Baalvënënë, jumapecaetaeya pexanaenëtsi, pitabarata,” jai pina Dioso bajayata profeta Elíaspijinëjavabelia. 5 Bajara pijinia itsi maparucae ataje. Caejiviyobeje pijinia Dioso itapetatsi pijajivinexa pitaxutotsoniataexaetsi. 6 Bajarapamonae Dioso pexaniacuene petoexanavanapaejava yabara, apo itapetsitsi. Bajarapamonae Dioso itsa itapetsipatsi ëpexaniacuene Dioso petoexanavanapaejava yabara, nexata saya bajarapamonae Dioso itapetsipatsi ëpexaniacuene petoexanavanapaejava yabara. Nexata bajarapamonae saya Dioso pitaxutotsoniataexaetsi, apo itapetsitsi tsipae. 7 Mara pacuenia itsi Israel nacuapijivije, Dioso apo pejumecovënëtsivi. Bajarapamonae apo jumecovënëtsi Dioso pecapanepaejavanexatsi. Itsiata baitsi jane bajarapamonaeyajuvënëvi, caejiviyobeje, Dioso itapetatsi pijajivinexa. Bajarapamonae jumecovënëta pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Itsamonae apo jumecovënëtsi bajarapalivaisi. Tsipaji ajamatabëcuenetaja. Apo jumecovënëtsi Dioso pejumelivaisi, pexaniajailivaisi, pecapanepaelivaisinexatsi picani Diosojavabelia. 8 Israel nacuapijivi, Dioso apo pejumecovënëtsivi, yabara Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Dioso ajamatabëcuenetajayaexanatsi. Bajaraxuata bajarapamonae lebabiabi ata Dioso pejumelivaisibaxuto, apo jumecovënëtsi. Bajara itsi bajarapamonae mapamatacabijavaberena ataje,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota Israel nacuapijivi, Dioso apo pejumecovënëtsivi, yabara. 9 Israel nacuapijivi, Dioso apo pejumecovënëtsivi, yabara bajayata Davidpijinë ata jumaitsi mapacueniaje: Israel nacuapijivi fiesta itsa exanabiaba, jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumai tsabiabi: “Dioso cajena nacasivabarëya. Bajaraxuata ayaijava vajaxainaejava xainatsi,” jamatabëjai tsabiabi. Itsiata baitsi jane pebarëyajavata, itsamatacabi jemata tocopiapatsianatsi pijaneconi yabara Dioso jane baja penaneconitsiaexanaejavanexatsi. 10 Bajarapamonae apo yapëtae pijaneconi peyajavajinavanapaejava daxitamatacabi. Pacuenia bitso piarevejava pecaponaevi, nabëxëtsutsiaya bacapona, bajara itsi bajarapamonae pejamatabëëthëtota pijaneconi yabara. Bitso yanajamatabëxaina pijaneconi, jai bajayata Davidpijinë Israel nacuapijivi, Dioso apo pejumecovënëtsivi, yabara. 11 Judíovi apo jumecovënëtsi ata Cristo pesivatëpaejavatsi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia, itsiata abaxë Dioso apo navecuaxuabi judíovi daxitamatacabijavabelianexa. Judíovi apo pejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi, juya apo judíovi Dioso tocopatatsi pejumecovënëtsinexa Cristo pelivaisi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. Nexata apo judíovi ata pejumecovënëtsijava Cristo pelivaisi, judíovi itsa taena, nexata judíovi ata jumecovënëtsiana Cristo pelivaisi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. 12 Judíovi apo jumecovënëtsi Cristo pelivaisi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. Bajaraxuata juya Dioso tocopata apo judíovi ata pejumecovënëtsinexa Cristo pelivaisi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. Nexata apo judíovi ata bajarapacuenia caxitajaraba baja pexaniacuene, judíovi apo pejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi. Bajarapacuenia apo judíovi ata aeconoxae baja toxanepanatsi Dioso petocopatsixaetsi pejumecovënëtsinexa Cristo pelivaisi. Itsiata baitsi jane pacuenia apo judíovi ata aeconoxae toxanepanatsi, bajaraxua matatoxenetsia bitso pexaniacuene caxitajarabiana pamatacabi judíovi ayaibitsaëto jane baja jumecovënëtsiana Cristo pelivaisi. 13 Aeconoxae baja palivaisi pacatsipaebatsi, bajarapalivaisi paxamë apo pajudíovinexamë. Jitsipajë paneyapëtaenexa Dioso taneitorobicuene. Dioso nitoroba paxamë apo pajudíovimëjavabelia patacatsipaebinexa Dioso pejumelivaisi. Nexata jamatabëjumaitsinë: “Dioso cajena netocopata ayaijamatabëcuene pexainaelivaisi jivi tatsipaebaponaenexa,” jamatabëjanë. 14 Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisi pacatsipaebaponatsi tsipaji jitsipajë tajaviriavi ata, judíovi, Dioso petoexanaenexatsi pacuenia paxamë ata Dioso pacatoexana papecacapanepaenexa. Nexata meta bajarapacuenia judíoviyajuvënëvi ata jumecovënëtsiana Cristo pelivaisi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. 15 Judíoviyajuvënëvi Cristo navecuaitaveta. Nexata juya pamonae apo judíovi, Dioso barajamatabëcuenexanepanaeyatane. Pamatacabi judíovi jumecovënëtsiana Cristo pelivaisi, Dioso pitsianatsi pijajivinexa. Bajaraxua bitso pinijicuene tsane. Judíovi aeconoxae bepetëpaevi Dioso tanetsi apo pejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi. Nexata pamatacabi judíovi jumecovënëtsiana Cristo pelivaisi, Dioso taenatsi petëpaecujinae bepiasaëyaexanaevitsi. 16 Panbë jivi ofrendacuenia itsa rajuta Diosojavabelia, copiaya pexanaepanbë barajuta. Nexata bajarapapanmatabëta cotocaevi pexanaepan ata, apo rajutsi ata Diosojavabelia, Dioso pijapancuenia tane. Naejava ata petabunepe jivi ofrendacuenia itsa rajuta Diosojavabelia, nexata daxita pemaxërananë ata Dioso pijamaxërananëcuenia tane. Bajara pijinia itsi judíovi ata. Judíovi pijasalinaivimi Dioso itsa itapeta pijajivinexa, nexata judíovi pemomoxi ata Dioso pijajivicuenia tane. 17 Dioso tane judíovi, beolivonaemaxërananë. Olivonaenë pexainaenë, pepo olivonaemaxërananë caucuba juya saicayaviria olivonaemaxëranaxi perubinexa bajarapacovëta. Nexata pepo olivonae ënëtuatuajëpijimera junua bajarapamaxëranaxi ënëtuatuajëjava pejuvarubenaenexa pepo olivonaemaxëranajavaberena. Bajara pijinia pacuenia Dioso pacatoexana paxamë apo pajudíovimë. Judíovi apo pejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi, paxamë juya, apo pajudíovimë, Dioso papijajivimë pacaexana. 18 “Judíovivecua Dioso papijajivinë paneexana. Nexata paayaijamatabëcuenevinë judíovivecua,” pajamë pëtsa. Tsipaji payapëtaneme mapacueneje. Naejava, petabunepe pejamatabëcueneta, xaniavaetsia nuca. Pemaxërana pejamatabëcueneta, xaniavaetsia apo nucae. Bajara pijinia paxamë ata paitsimë. Apo pacacaëjëpae paneyavenonaenexa judíovijavabelia. Biji rajane judíovi bepapecayavenonae. Tsipaji judíovi apo jumecovënëtsi Cristo pelivaisi. Nexata judíovi apo pejumecovënëtsixae, Cristo pelivaisi juya paxamë Dioso pacaitaxutotsoniatane. Nexata pacatocopata Cristo pelivaisi panejumecovënëtsinexa Dioso papecacapanepaenexa panijaneconivecua. 19 Nexata meta pajumaitsimë: “Pacuenia olivonaenë pexainaenë, olivonaemaxërananë caucuba, bajarapacovëta juya perubinexa itsaviriaolivonaemaxëranaxi, bajara pijinia itsi Dioso. Dioso navecuatsata judíovi juya apo judíovitsi vajanacaitapetsinexa pijajivinexatsi,” pajamë meta. 20 Pacuenia olivonaenë pexainaenë, pibisiamaxërana caucuta, bajara pijinia itsi Dioso. Dioso navecuatsata judíovi apo pejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi. Pacuenia olivonaenë pexainaenë, pecaucutsimaxërana pecovëta juya itsaviriaolivonaemaxërana ruta, bajara pijinia pacuenia paxamë ata judíovi pejamatabëcuenemi, pacapita Dioso papijajivinexamë panejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi. Bajaraxuata pëtsa panataneme paayaijamatabëcuenevimë. Biji rajane xania. Cujunaviaya Dioso pajinavanapare panevecuajopaeyaniva Dioso panejumecovënëtsijava. 21 Pacuenia olivonaenë pexainaenë, pibisiamaxërana bacaucuta, bajara pijinia pacuenia Dioso judíovi navecuatsata apo pejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi. Judíovi picani Dioso itapeta pijajivinexa. Nexata judíovi Cristo pelivaisi apo pejumecovënëtsixae, Dioso navecuatsata pitapetsivimi ata. Nexata bajarapacuenia paxamë ata Dioso pacanavecuatsatsipa panevajënaeyabelia itsa apo pajumecovënëtavanapaemë tsipae Cristo pelivaisi. 22 Bajaraxuata pacanaëjëre mapacueneje. Dioso bitso papecaitaxutotsoniataexae, pacatocopata Cristo pelivaisi panejumecovënëtsinexa. Pacanaëjërenua mapacueneje. Apo pejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi, Dioso navecuatsata pitapetsivimi ata. Xaniajai cajena. Dioso naneconitsiaexanapona daxita pamonae apo jumecovënëtsi Cristo pelivaisi. Itsiata paxamëjavabelia Dioso pacaitaxutotsoniatane. Nexata panevajënaeyabelia tsiteca Dioso pajumecovënëtavanapare. Itsa pacopabijitsipame Dioso panejumecovënëtsijava, nexata pacuenia olivonaenë pexainaenë, pibisiamaxërana bacaucuta pexuabinexa, bajara pijinia pacuenia paxamë ata Dioso pacanavecuaxuabijitsipa. 23 Judíovi Dioso pejumeaebijava itsa copatsiana, nexata jumecovënëtsiana Cristo pesivatëpaejavatsi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. Nexata bajarapamonae ata Dioso pijajivi tsane. Nexata pacuenia olivonaenë pexainaenë, pecaucutsimaxëranami icatsia caevëarena pecovëta ruta, bajara pijinia pacuenia Dioso icatsia pitsianatsi judíovi Dioso pijajivinexa. 24 Pacuenia saicayaviria olivonaemaxërana ruta pepo olivonaemaxëranacovëta, bajarapacovëta pejuvarucaenexa, bajara pijinia pacuenia Dioso pacapita paxamë apo pajudíovi atamë Dioso papijajivinexamë. Paxamë apo pajudíoviriavi atamë, itsiata Dioso pacapita papijajivinexamë. Judíovi biji toyapëxanepanatsi icatsia pepitsinexatsi Dioso pijajivinexa. Tsipaji bajarapamonae pijasalinaivimi ata Dioso itapeta pijajivinexa. 25 Tajamonae, panejamatabëjumaitsiyaniva mapacueniaje: “Vaxaitsi bitso vajayapëtaevi,” panejamatabëjaiyaniva, jitsipajë paneyapëtaenexa mapalivaisije, Dioso muetsia pexainabuatsilivaisimi. Judíoviyajuvënëvi baja cajena ajamatabëcuenetaja. Nexata bajarapamonae apo jumecovënëtsi Cristo pelivaisi. Nexata ayaibitsaëtoxaneto apo judíovi, itsa jumecovënëtsiana Cristo pelivaisi, matapania jane baja judíovi ata jumecovënëtsiana Cristo pelivaisi. 26 Nexata daxita pamonae judíovi, itsamatacabi Dioso capanepaenatsi pacuenia baja Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi. Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Jerusalén tomaraverena najetarucaena daxitajivi pecapanepaenënexa. Bajaraponë daxita judíovi, pamonae Israelpijinë pemomoxi, vecuaajibiaexanaena pibisiacuene pexanaeneconimi. 27 Itsa bajaraponë vecuaajibiaexanaena pibisiacuene pexanaeneconimi, nexata jane baja toexanaenajë pacuenia bajayata tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsinë bajarapamonae pijasalinaivimijavabelia, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota Dioso pejumaitsijava judíovi pecapanepaejavanexa Cristo pejamatabëcueneta. 28 Judíoviyajuvënëvi Dioso pijavajabitsaë naexana. Tsipaji apo jumecovënëtsi Cristo pelivaisi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. Itsiata abaxë tsiteca Dioso asiva judíovi. Tsipaji bajayata copiata Dioso itapeta bajarapamonae pijasalinaivimi pijajivinexa. 29 Xua Dioso rajuta judíovijavabelia, apo vecuacanaviatsi. Pamonae pijinia Dioso junata pijajivinexa, apo navecuaxuabi tsane. Nexata itsamatacabi bajarapamonae Dioso athëbëtatsia yajavaecaena daxitamatacabijavabelianexa. 30 Paxamë apo pajudíovimë, pamatacabi abaxë Cristo pelivaisi apo pajumecovënëtsimë, Dioso picani apo papijajivimë. Judíovi apo pejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi, nexata apo pajudíovi atamë, Dioso pacaitaxutotsoniatane. Papijajivimë baja pacaexana. 31 Bajara pijinia pacuenia itsane judíovi ata. Maparucaeje abaxë judíovi apo jumecovënëtsi Cristo pelivaisi. Itsiata itsamatacabijavabelia judíovi ata Dioso itaxutotsoniataenatsi pacuenia paxamë ata Dioso pacaitaxutotsoniatane. 32 Dioso tocopata daxitajivi pijacuata penatojitsipaecuenia pexanavanapaenexa Dioso pitorobicueniatsi apo pejumecovënëtsixae. Nexata daxitajivi naneconita Diosojavabelia. Bajarapacuenia Dioso tocopata itsamatacabijavabelia icatsia pitaxutotsoniataenexa bajarapamonae. 33 ¡Dioso baja cajena pitaxutotsoniataenë daxitajivi pecapanepaenexa! ¡Dioso cajena bitso peyapëtaenë! ¡Daxitalivaisi bitso pejumeyapëtaenënua! Pacuenia Dioso najamatabëcuenevereta pexanaenexa, pacuenia ata baja exanapona, vaxaitsi bajaraxua Dioso apo jamatabëcueneyapëtaetsi. 34 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje. “Vaxaitsi apo jamatabëcueneyapëtaetsi xua najamatabëxaina Dioso. Apo nacacaëjëpaenua vajamuxujiobinexa ata. 35 Dioso cajena itsajivijavabelia ata apo amoneyabi. Nexata xua Dioso rajuta itsajivijavabelia, apo rajutsi piamoneyabimatamo,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota Dioso yabara. 36 Tsipaji cajena Dioso pijacuata exana daxitacuene. Evetanua daxitacuene. Daxitacuene baja cajena Dioso pijajava. Nexata Diosojavabelia vaxaitsi bejumaitsitsi tsabiabi mapacueniaje: “¡Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë!” bejaitsi tsabiabi daxitamatacabijavabelianexa. Bajara itsi tsane.

Romanos 12

1 Tajamonae, payapëtaneme rabaja Dioso ayaicuenia vajanacaitaxutotsoniataejava. Bajaraxuata pacaitorobatsi mapacueniaje. Pacuenia ofrenda barajutatsi Diosojavabelia Dioso pijajavanexa, bajara pijinia pacuenia panajamatabëcuenerajure Diosojavabelia, pacuenia Dioso pacaitorobapona paneexanabiabinexa daxitamatacabijavabelianexa. Nexata ëDioso pijacuene panetonacuenebijava, pacaasaëmëre tsavanapae papecasivabarëyanexa Dioso. Bajarapacuenia Diosojavabelia panajamatabëcuenerajure panejamatabëëthëtojavavetsina panetsitanajamatabëcueneitajëtsinexa pepacuene panejitsipaejava Dioso. 2 Pëtsa paexanavanapame pacuenia exanavanapa Dioso apo pejumecovënëtsivi. Biji rajane panajamatabëcuenecopare Diosojavabelia papecarajutsinexa pejanajamatabëcuene. Nexata bajarapacuenia payapëtaename xua Dioso pacatojitsipa paneexanabiabinexa. Xua Dioso pacatojitsipa paneexanabiabinexa, bajaraxua bitso pexaniacuene. Bajaraxua itsa paexanabiabianame, Dioso pacasivabarëya tsane. 3 Dioso raja taneitaxutotsoniataexae, nitoroba tatonacuenebinexa. Bajaraxuata mapacuenia pacajumaitsitsije. Pacuenia baja aeconoxae pajamatabëcueneitsimë tsavanapae, bajarapajamatabëcuene matatoxenetsia pëtsa panataneme paayaijamatabëcuenevimë bitso. Biji rajane pacaejivimë canacujitsia, xuavajëto Dioso pacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanapona paneexanabiabinexa panenajamatabëcuenecopatsixae Diosojavabelia, bajarapacuenia saya baja panataema. 4 Jivi itsa naexana, yajavanaexana peperabëto, caeperabëtoreca. Itsiata bajarapaperabëtopijivi saicaya xainapona pevënëanë. Caevito canacujitsia saicaya xaina pexanabiabijavanexa. 5 Bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata itsitsi, Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsivi. Ayaibitsaëto atatsi, itsiata caenë Cristo beperabëtotsi. Nexata namataenetsia nayavenonabiabianatsi. 6 Caejivitsi canacujitsia, pacuenia Dioso nacatojitsipa, saicaya nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanapona vajaexanabiabinexa. Nexata Dioso betonacuenebavanapatsi pacuenia nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanapona. Dioso itsa nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexana jivi vajatsipaebabiabinexa Dioso pejumelivaisi, nexata betsipaebabiabatsi xaniavaetsia pacuenia nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexana. 7 Itsa pijinia Dioso nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexana vajayavenonabiabinexa itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi, nexata xaniavaetsia beyavenonabiabatsi Dioso pejumecovënëtsivi. Pajivi pijinia Dioso jamatabëcuene caëjëpaeyaexanatsi Dioso pejumelivaisi jivi petsipaebabiabinexa, xaniavaetsia betsipaebabiaba daxita pejamatabëcuenesaëta. 8 Pajivi pijinia Dioso jamatabëcuene caëjëpaeyaexanatsi itsamonae pemuxujiobabiabinexa pejamatabëcueneasaëyaexanaenexa Dioso pejumecovënëtsijava, bajarapajivi bemuxujiobabiaba xaniavaetsia bajarapamonaejavabelia. Pajivi pijinia rajutabiaba pexainaeyajuvënëjava bepejiobivijavabelia, berajutabiaba itsajamatabëcuene xainaenejeva. Pajivi pijinia itsacuenejava evetsiaexanatsi, bevetaponapona xaniavaetsia. Pajivi pijinia yavenonabiaba piavitanevi, pamonae ata bitso najamatabëxaina pijamonaejiviyo itsa totëpatsi, beyavenonabiaba barëyaya. 9 Xaniavaetsia namataenetsia panaasivamëre tsavanapae. Paitoyamëre pibisiacuene pexanaejava. Pacaasaëmëre tsavanapae ëpexaniacuene paneexanaejava. 10 Pacuenia nacaeenapijivi bitso nasiva, bajarapacuenia panaasivamëre tsavanapae Cristo papijajivixaemë. Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi, patojitsipare itsamonae petaenexatsi ayaijamatabëcuenevi paxamë matatoxenetsia. Namataenetsia panayaiyataeyabiabare. 11 Pacaasaëmëre tsavanapae Dioso pijacuene panetonacuenebijava. Pëtsa pafaetabimë. Daxita panejamatabëcuenesaëta patonacuenebabiabare Dioso pijacuene. 12 Pasivabarëyamëre tsavanapae. Tsipaji rabaja payapëtaneme itsamatacabi panexainaejavanexa matacabi apo pevereverecaejava. Itsamonae itsa pacabejiobiaexana Cristo papijajivixaemë, bajayajebi ata, pëtsa pacopatame. Daxitamatacabi pavajëtabiabare Diosojavabelia pacopatsinejevamë. 13 Itsajota Dioso pejumecovënëtsivi namatavenona, payavenonabiabare. Pamonae pacasivaxaina panijaboyaberena, xaniavaetsia pacopiapitabiabare. 14 Pamonae pibisiacuene pacaexana, patovajëtabiabare Diosojavabelia Dioso peyavenonaenexatsi. Patovajëtabiabare pexaniacuene. Pëtsa patovajëtabiabame pibisiacuene juya pibisiacuene pexanaenexatsi. 15 Pamonae barëya petocopiapatsixaetsi pexaniacuene, bajarapamonae paxamë ata pajamatabëcueneyavenonaeya barëyamëre. Pamonae pijinia nua petocopiapatsixaetsi apo pejitsipaecuene, bajarapamonae paxamë ata pajamatabëcueneyavenonaeyanuema. 16 Najamatabëcuenejëpaeya pajinavanapare. Pëtsa panataneme paayaijamatabëcuenevimë. Pamonae beeveliajamatabëcuenevi ata, xaniavaetsia pataema. Xaniavaetsia payajavajinavanaparenua. “Xanë bitso tayapëtaenë itsamonae matatoxenetsia,” pajamatabëjamë pëtsa. 17 Itsajivi pibisiacuene itsa pacaexana, pëtsa juya pibisiacuene panamatamoexaname. Paexanabiabare ëpexaniacuene, xua jivi tsitaxanepanatsi. 18 Xua Dioso pacajamatabëcuenecaëjëpaeyaexana paneexanaenexa, bajaraxua paexanabiabare xaniavaetsia panejinavanapaenexa, daxitajivijavabelia itsacuene paexanaenejevamë. 19 Tajamonae bitso patacaasivavi, itsamonae pibisiacuene itsa pacaexana, pëtsa panamatamotame. Pacopare saya bajarapamonae Dioso penaneconitsiaexanaenexatsi. Tsipaji Dioso pejumaitsijava, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pamonae pibisiacuene exana itsamonaejavabelia, xanë naneconitsiaexanaenajë,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 20 Dioso pejumelivaisibaxutota itsabaxutota pijinia jumaitsi mapacueniaje: “Nijavajabitsaënë itsa piajani, rajure pexaejava. Mera itsa jitsipa, rajure mera piapaenexa. Bajarapacuenia itsa exaname, nexata caurataena nijavajabitsaënë ata,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 21 Itsajivi pibisiacuene itsa pacaexana, pëtsa pibisiacuene panamatamoexaname. Tsipaji bajarapacuenia panajamatabëcuene bijianaejitsipame. Biji rajane pajivi pibisiacuene pacaexana, pexaniacuene patoexanare. Nexata bajarapacuenia pibisiacuene papecaexanaejivi ata, pajamatabëcuenecaeviaexanaename.

Romanos 13

1 Daxita pamonae gobierno pijajivi, papecayanacuaevetsivi, pacuenia bajarapamonae pacaitoroba, xaniavaetsia pajumecovënëtabiabare. Tsipaji bajarapamonae, caenë canacujitsia, Dioso pejamatabëcueneta pacayanacuaeveta. Daxita pamonae nacua pevetsivi, pacaeveta Dioso petocopatsixaetsi. 2 Nexata pajivi apo jumecovënëtsi pacuenia nacuaevetsinë itorobatsi, bajarapajivi Dioso ata apo jumecovënëtsi. Pamonae apo jumecovënëtsi, nexata bajarapamonae Dioso naneconitsiaexanaenatsi. 3 Pamonae pexaniacuene exanavanapa, nacuaevetsivi apo cujunavi. Pamonae pijinia pibisiacuene exanavanapa, nacuaevetsivi cujunava. Paxamë nexata pexaniacuene paexanavanapare ajunavijibia panejinavanapaenexa. Nexata pacasivabarëya tsane papecayanacuaevetsivi. 4 Bajarapamonae Dioso pejamatabëcueneta nacuenebavanapa. Nexata pacaevetavanapa pibisiacuenevecua. Itsiata pibisiacuene itsa paexaname, papecayanacuaevetsivi bepacujunavame. Tsipaji bajarapamonae Dioso tocopatatsi papecananeconitsiaexanaenexa. Dioso tocopatatsi bajarapamonae penaneconitsiaexanaenexa daxita pamonae pibisiacuene pexanaevi. 5 Bajaraxuata bejumecovënëtatsi pamonae vajanacayanacuaevetsivi. Apo jumecovënëtsitsi saya vajanacananeconitsiaexanaeyaniva. Jume baja cajena. Biji rajane jumecovënëtatsi tsipaji Dioso pijajivixaetsi, vajajamatabëcueneta yapëtanetsi pacuenia bexanavanapatsi. 6 Bajaraxuata nacuaevetsivijavabelia impuestomatamo pamatamotabiabame panematamotsipalatata penaevetsinexa. Nacuaevetsivi, Dioso pejamatabëcueneta, tocopatatsi nacua pevetsinexa. Nexata nacua ëpevetsicuene nacueneba. 7 Pacuenia pacaejivimë canacujitsia bepatoexaname gobierno pejamatabëcueneta penacuenebivijavabelia, bajarapacuenia patoexanabiabare. Bajarapamonaeyajuvënëvi itsa caetuata impuestomatamo, xuavajëto pamoneyabame, pamatamotabiabare. Pamonae pijinia peyaiyataevitsi, payaiyataeyabiabare. Pamonae peyaiyataevitsi, bajarapamonae pexaniacuenia pabaracuaicuaijamëre tsabiabi. 8 Pëtsa pamoneyabame itsajivi ata. Biji rajane pacuenia Cristo pacaasiva, bajarapacuenia paxamë ata panaasivamëre tsavanapae. Pajivi asiva itsajivi ata pacuenia nasiva pijacuata, bajarapajivi jumecovënëtsicapanepa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. 9 Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itaveta mapacueniaje: “Pëtsa jaitame itsava nijavavecua. Pëtsa beyaxuabame jivitonë. Pëtsa nacobetoxotame. Pëtsa najumetsënëtsiaya baracuaicuaijamë itsajivi. Pëtsa cobecaëbame itsajivi pexainaejava,” jai Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata paxamë itsa pajumecovënëtsicapanepaejitsipame daxita mapalivaisije, itsalivaisiyo ata yajava, pajumecovënëtsicapanepaejitsipame mapejumaitsilivaisiyoje: “Asivamëre itsajivi ata pacuenia xamë nijacuata nasivamë,” pejailivaisiyo. 10 Tsipaji pajivi asiva itsajivi ata, pibisiacuene apo exanae bajarapajivijavabelia. Bajaraxuata itsa asivatsi itsamonae ata, nexata jumecovënëtsicapanepatsi daxita pacuenia Dioso nacaitoroba. 11 Bajarapacuenia itsamonae ata biasivatsi. Tsipaji baja yapëtanetsi bitso baja imoxoyo pevajënae icatsia Jesucristo pepatsijavanexatsica. Vajanacacapanepaenënexa, najetarucaena vajanacacapanepaenexa mapanacuavecuaje. Pamatacabi taxuxuabatsi Jesucristo vajajumecovënëtsijava, nacatsita tajëvajënae abaxë itajara Jesucristo icatsia pepatsijavanexatsica. Aeconoxae baja bitso imoxoyo pevajënae icatsia Jesucristo pepatsijavanexatsica. 12 Meravi abaxë aitaquiri. Itsa baja icatsia matacabijitsia, pitaquirijavami baja ajibi tsaponae. Bajara pijinia pacuenia imoxoyo baja pevajënae pecopiarucaenexa mapanacuapijivi pibisiacuene pexanaejava yabara piajamatabëcueneitaquirijavami. Tsipaji baja imoxoyo pevajënae icatsia Jesucristo pepatsijavanexatsica. Bajaraxuata bexanavanapatsi ëpexaniacuene Dioso pejitsipaecuenia. 13 Aeconoxae baja vajavajënaeyabelia, jinavanapaenatsi xaniavaetsia vajayapëtaexae pexaniajailivaisi. Apo ponae tsanetsi piaitajibivijava. Apo ponae tsanetsi fiestajava ata, itsajota pibisiacuene exanavanapa. Apo exanae tsanetsi pibisiacuene vajavitota. Apo exanae tsanetsi itsacuenejava ata, xua pibisiacuene. Nabijataeya apo najumeanaenotsi tsanetsi. Itsamonae ata apo cuenecaëbi tsanetsinua. 14 Biji rajane vajëtabiabianatsi vajatuxanenë Jesucristojavabelia vajanacayavenonabiabinexa. Vajatuxanenë Jesucristo nacajamatabëcueneasaëyaexanaena vajatojinavanapaenexa vajanacatojitsipaecuenia. Apo sivanajamatabëxainae tsanetsi pacuenia vajacuata natojitsipatsi pibisiacuene vajaexanaenexa.

Romanos 14

1 Pajivi jumecovënëtsi ata Jesucristo pesivatëpaejavatsi pijaneconi yabara, itsiata abaxë itsa apo ajamatabëcuenesaë pejumecovënëtsijava, bajarapajivi ata xaniavaetsia pacopiapire panenacaetuatsibojavaberena itsa najunua. Bajarapajivi pijaneconi yabara Jesucristo pesivatëpaejavatsi pejumecovënëtsicujinae, copata baja pexaeyabiabijavami jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi. Nexata baja cujunava pexaejava, bepibisiacuene pexanaejava petaexae. Pëtsa pajumeanaenotame bajarapitsijivijavabelia panexaeyaexanaenexa icatsia bajarapayajuvënëvi. 2 Itsamonae Cristojavabelia penajamatabëcuenecopatsivi, jamatabëjumaitsi: “Daxitacuene xanepana vajaxaenexa,” jamatabëjai. Itsamonae pijinia abaxë jamatabëjumaitsi: “Dioso nacananeconitsiaexanaejitsipa jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi itsa xanetsi,” jamatabëjai. Nexata ëpeubijava xane jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi pexaeyaniva. 3 Nexata pajivi xane jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi, pëtsa bijiaya tane pajivi apo xae jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi. Pajivi pijinia apo xae jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi, pëtsa neconitsiaya jumaitsi jivijavabelia: “Pibisiacuene exana pajivi xane jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi,” jai pëtsa. Tsipaji Cristojavabelia penajamatabëcuenecopatsijivi daxitacuene itaxutojema xae ata, itsiata Dioso tanetsi aneconijibia. Nexata bajarapajivi Dioso capanepaenatsi. 4 Dioso apo pacatocopatsi Dioso pijajivitonë neconitsiaya jivijavabelia panejumaitsinexa mapacueniaje: “Xua exana bajaraponë, pibisiacuene. Nexata Dioso naneconitsiaexanaenatsi,” panejainexa. Dioso pijajivitonë xaniavaetsia Dioso itsa tonacueneba, xaniavaetsia apo tonacuenebi atanua, caenë, Dioso, toxanepanatsi, pacuenia jamatabëjumaitsi, pejumaitsinexa pijajivitonëjavabelia. Dioso cajena caëjëpatsi peyavenonaenexa pijajivi pejitsipaecuenia xaniavaetsia petojinavanapaenexatsi pesivabarëyanexa. 5 Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi yaiyataeyabiaba matacabi. Nexata itsamatacabianëvecua caematacabi yaiyataeyabiaba. Itsamonae pijinia najëpaeya tane daxitamatacabianë. Pamonae yaiyataeyabiaba caematacabi itsamatacabianëvecua, bajarapamonae xaniavaetsia beyapëtane pajamatabëcuenelivaisi yabara yaiyataeyabiaba caematacabi. Pamonae ata pijinia najëpaeya tane daxitamatacabianë, xaniavaetsia beyapëtane pajamatabëcuenelivaisi yabara najëpaeya tane daxitamatacabianë. 6 Pajivi nacueraeveta itsamatacabi, bajarapajivi nacueraeveta peyaiyataenexa Dioso. Pajivi pijinia apo nacueraevetsi bajarapamatacabi, apo nacueraevetsi tsipaji jamatabëexana pacuenia Dioso itorobatsi. Pajivi pijinia xane jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi, bajarapajivi xane peyaiyataenexa Dioso. Tsipaji jamatabëjumaitsi: “Dioso cajena netocopata daxitacuene taxaenexa,” jamatabëjai. Nexata pexaniajamatabëcuene rajutabiaba Diosojavabelia. Pajivi pijinia apo xae jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi, bajarapajivi apo xae peyaiyataenexa Dioso. Tsipaji jamatabëjumaitsi: “Mapavije apo xaenë tananeconitsiyaniva Diosojavabelia,” jamatabëjai. Nexata pexaniajamatabëcuene rajutabiaba Diosojavabelia ëpeubijava pexaeyabiabixae. 7 Itsajivi ata vaxaitsiyajuvënëjivi, Dioso pejumecovënëtsijivi, apo ponaponae ëpijacuata penatojitsipaecuenia pexanaponaponaenexa. Biji rajane exanaponapona pacuenia Cristo tojitsipatsi. Petëpaematacabinexa ata yabara, apo jamatabëjumaitsi: “Tëpaenajë pamatacabi natojitsipajë tatëpaejava,” apo jamatabëjai. 8 Vaxaitsi abaxë vajaasaëtsavanapaeepato, tojinavanapatsi pacuenia vajatuxanenë nacatojitsipa. Itsiata baitsi jane itsamatacabi, tëpaenatsi. Tsipaji Dioso nacatojitsipaena vajatëpaenexa. Aeconoxae abaxë vajaasaëtsavanapaevi, vajatuxanenë pijajivitsi tsavanapae. Vajatëpaecujinae ata tsane, tsiteca vajatuxanenë pijajivitsi tsavanapae tsane. 9 Cristo baja cajena nacasivatëpa vajatuxanenë vajaexanaenexa. Nexata icatsia Cristo asaë tsaponaponae petëpaecujinae. Bajaraxuata Cristo daxitajivi pijatuxanenë. Piasaëtsavanapaevi, petëpaevi ata, daxita pamonae najamatabëcuenecopata bajaraponëjavabelia, Cristo cajena pijatuxanenë. 10 Bajaraxuata nexata jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi paxamë panijabananë pexaejava yabara, baracuaicuaijaiya apo bepajumaitsimë mapacueniaje: “Maponëje pibisiacuene exana. Nexata Dioso naneconitsiaexanaenatsi,” apo bepajamë. Bijiaya ata apo bepataemë bajaraponë. Tsipaji cajena itsamatacabi daxitatsi vaxaitsi Cristo pitabarata nubenaenatsi, caejivitsi canacujitsia, vajanavajunupaebaponaenexa daxita pacuenia exanavanapatsi mapanacuataje. 11 Bajaraxua yabara Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Dioso tajëvelia jumaitsi: “Xanë daxitamatacabijavabelianexa tasaëtsaponaponaenë. Nexata tajumaitsijume xaniajanë. Itsamatacabi daxitajivi taitabarata pematabacabëta netonubenaena taneyaiyataexae. Daxitajivi nevajunupaebiana Diosonëcuenenë,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota mapacueniaje Dioso tajëvelia pejumaitsijava daxitajivi yabara. 12 Nexata vaxaitsi itsamatacabi, caejivitsi canacujitsia, navajunupaebaponaenatsi Diosojavabelia daxita pacuenia exanavanapatsi mapanacuataje. 13 Itsamatacabi caejivitsi canacujitsia nubenaenatsi Cristo pitabarata vajanavajunupaebaponaenexa pacuenia exanavanapatsi mapanacuataje. Bajaraxuata itsanë vajabananë pexanaejava yabara, apo bebaracuaicuaijaitsi pibisiacuenia. Biji rajane bejamatabëjumaitsitsi mapacueniaje: “Apo tsitaexanaenë tsane itsacuenejavayo ata, xua yabara itsajivi, Dioso pejumecovënëtsijivi, jamatabëcuenebijianaejitsipatsi,” bejamatabëjaitsi. 14 Najamatabëcuenecopatajë xaniavaetsia vajatuxanenë Jesucristojavabelia. Nexata yapëtaniji Dioso tanetocopatsijava taxaenexa xua picani cujunavajë taxaejava Jesucristojavabelia tanajamatabëcuenecopatsivajënaeya. Itsiata meta itsanë Dioso pejumecovënëtsinë bajaraxua itsa xane, jamatabëjumaitsi tsipae: “Dioso apo netocopatsi taxaenexa bajaraxua. Itsa xaejitsipajë, naneconitsipajë Diosojavabelia,” jamatabëjai tsipae. Nexata apo xae tsipae bajaraxua. 15 Panijabananë itsa apo pexaenë jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi, pëtsa patsitaxaneme. Tsipaji paxamë itsa patsitaxaejitsipame jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi, panijabananë bepacasivajamatabëjiobi tsipae. Tsipaji panijabananë bepibisiacuene patsitaexanaejitsipame itsa patsitaxaejitsipame jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi. Nexata jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi, panijabananë itsa patsitaxaejitsipame, nexata panijabananë asivaya apo pataemë tsipae. Tsipaji itsa pacajanitaejitsipa panexaejava jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi, nexata bajaraponë ata naxaejitsipa. Nexata Diosojavabelia bepenaneconitsinë nataejitsipa penaxaexae jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi. Panetsitaxaejava pejamatabëcueneta Diosovecua panenaxuabiaexanaeyaniva panijabananë, pëtsa patsitaxaneme jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi. Tsipaji rabaja vajatuxanenë Cristo sivatëpa bajaraponë ata penaxuabiyaniva. 16 Payapëtae atamë, xua picani xanepana paneexanaenexa, itsiata panijabananë itsa cujunava bajaraxua pexanaenexa, pëtsa patsitaexaname. Tsipaji panijabananë pacataejitsipa pibisiacuene bepaneexanaevi. 17 Vaxaitsi baja najamatabëcuenecopabatsi Cristojavabelia. Nexata jumecovënëtavanapatsi Dioso. Apo nacaitorobi vajanayanijobabiabinexa ëvajaxaejava yabara, vajaapaejava ata yabara. Biji rajane nacaitoroba xaniavaetsia aneconijibia najamatabëcuenejëpaeya vajajinavanapaenexa. Nacaitorobanua jamatabëcuenebarëyaya vajajinavanapaenexa Espíritu Santo vajanacatsijamatabëecaexae. 18 Pajivi Dioso pijacuene tonacuenebaponapona, sivajamatabëcuenebarëyatsi Dioso. Jivi ata xaniavaetsia yaiyatanetsi. 19 Xua Dioso nacayavenona vajajinavanapaenexa najamatabëcuenejëpaeya, bajaraxua exanavanapaenatsi. Xua ata nacayavenona namataenetsia vajanajamatabëcuene asaëyaexanaenexa Diosojavabelia, bajaraxua ata exanavanapaenatsi. 20 Pëtsa patsitaxaneme xua panijabananë tane bepitavetsijavatsi pexaeyaniva. Nexata itsa pacajanitaejitsipa panexaejava, bajarapajivi ata naxaejitsipa. Nexata bepenaneconitsinë Diosojavabelia nataejitsipa. Panexaejava pejamatabëcueneta, bajarapajivi Diosovecua pajopaeyaexanaejitsipame. Bajaraxuayaniva pëtsa patsitaxaneme xua cujunava panijabananë. Xaniajai rabaja. Daxitacuene rabaja picani xanepana vajaxaenexa. Itsiata pibisiacuene paexanaejitsipame itsa patsitaxaejitsipame xua panijabananë taejitsipa bepibisiacuene paneexanaejava itsa paxaejitsipame. 21 Bajaraxuata pëtsa paxaneme jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiyajuvënëvi. Pëtsa papamenua piatanera paneaitajibiyaniva. Pëtsa paexanamenua itsacuenejava ata, xua pejamatabëcueneta panijabananë pajopaeyaexanaejitsipame Diosovecua. Pëtsa patsitaexaname xua panijabananë jamatabëcuene faefaenaeyaexanaejitsipatsi. 22 Itsa baja xaniavaetsia payapëtaneme pexanepanaecuene panexaenexa, xua picani pacujunavame panexaejava Jesucristojavabelia panenajamatabëcuene copatsivajënaeya, saya pamoyamë tsane. Tsipaji Dioso yapëtane pacuenia panajamatabëxainame bajaraxua yabara. ¡Bitso jamatabëcuenebarëya pajivi pexanabiabijava yabara jamatabëjumaitsi: “Dioso pitabarata aneconijibia toponaponajë,” jamatabëjai! 23 Pajivi pijinia jamatabëjumaitsi ata: “Apo xanepanae tsipae taxaenexa bajaraxua,” jamatabëjai ata, itsiata itsa xaejitsipa, bajarapajivi pibisiacuene natoexanaejitsipa Diosojavabelia. Tsipaji pijacuata najamatabëcuenebijianaejitsipa. Daxita pijinia xua yabara vaxaitsi jamatabëjumaitsitsi: “Dioso apo jitsipae vajaexanaenexa bajaraxua,” jamatabëjai atatsi, itsiata itsa exanaejitsipatsi bajaraxua, nexata pibisiacuene natoexanaejitsipatsi Diosojavabelia.

Romanos 15

1 Vaxaitsi ajamatabëcuenesaëtsi Dioso vajajumecovënëtsijava. Nexata beyavenonatsi pamonae abaxë jamatabëcuenefaefaena Dioso pejumecovënëtsijava. Pëtsa exanatsi vaxaitsi vajacuata vajanatojitsipaecuenia. 2 Biji rajane caejivitsi canacujitsia becanaëjëtatsi vajabananë vajajamatabëcueneyavenonaenexa. Xua yabara vajabananë ajamatabëcuenesaëjitsia, bajaraxua betoexanavanapatsi vajabananë pejamatabëcuenevitsabinexa Diosojavabelia. 3 Tsipaji Cristo ata, ponë Dioso athëbëvetsica itorobica jivi pecapanepaenexa, abaxë itsa ponapona mapanacuataje, apo exanae pijacuata penatojitsipaecuenia. Biji rajane nacopata pebejiobiaexanaenexatsi pacuenia Dioso tojitsipatsi. Paxa Diosojavabelia Cristo pejumaitsijava, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Pacuenia picani jivi xamë pibisiacuenia jamatabëcabaracuaicuaijai, xanë nebaracuaicuaijai tsane,” jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota paxa Diosojavabelia Cristo pejumaitsijava. 4 Palivaisi bajayata yaquina Dioso pejumelivaisibaxutota, bajarapalivaisi vaxaitsi ata nacatocopata vajajumecovënëtsinexa, vajanacajamatabëcuene yavenonaenexanua. Bajaraxuata bajayajebi nacabejiobiaexanabiabi ata Dioso pijajivixaetsi, itsiata ajamatabëcuenesaëtsi tsavanapae. Tsipaji yapëtanetsi pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi bajarapalivaisita vajanacacapanepaenexa. 5 Itsacuenejavaxi yabara bajayajebi itsa nacajamatabëcueneëjëtapona, nexata Dioso nacajamatabëcueneyavenonapona. Nacajamatabëcueneasaëyaexanapona bajayajebinexa ata. Pacatovajëtatsi Diosojavabelia Dioso papecayavenonaenexa, najamatabëcuenejëpaeya daxita panejinavanapaenexa Jesucristo papecatojitsipaecuenia. 6 Nexata daxita paxamë najamatabëcuenejëpaeya vajatuxanenë Jesucristo paxa Diosojavabelia pajumaitsimë tsabiabi tsane: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” pajamë tsabiabi tsane. 7 Pajudíovinë, apo pajudíovi atamë, najëpaeya Cristo nacapita pijajivinexatsi. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata najëpaeya xaniavaetsia namataenetsia panacopiapitabiabianame. Nexata bajarapacuenia itsa paexanabiabianame, daxitajivi Dioso yaiyataena. Nexata daxitajivi jumai tsabiabi tsane Dioso yabara: “Dioso cajena bitso ayaijamatabëcuenenë. Tsipaji pijajivi yavenona xaniavaetsia petojinavanapaenexatsi,” jai tsabiabi tsane. 8 Mara pacajumaitsitsije. Jesucristo athëbëvetsica patsica mapanacuayabetsicaje peyavenonaenexa judíovi. Bajarapacuenia Jesucristo athëbëvetsica patsica petocopiapatsixaetsi pacuenia bajayata Dioso najumecapanepaeya jumaitsi judíovi pijasalinaivijavabelia. Nexata bajarapacuenia Dioso pexaniajainëcuene najamatabëcueneitajëta judíovijavabelia. 9 Jesucristo athëbëvetsica patsica pecapanepaenexa apo judíovi ata. Nexata apo judíovi ata Jesucristo pejamatabëcueneta: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” jai tsabiabi tsane Diosojavabelia. Bajarapacuenia apo judíovi ata jumai tsabiabi tsane Diosojavabelia pitaxutotsoniataexaetsi Dioso. Nexata bajaraxua yabara Cristo paxa Diosojavabelia pejumaitsijava, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Xanë tajamatabëcueneta, daxitanacuanëpijivi: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” cajai tsabiabi tsane. Catonaxëanabiabiananua vajianë ata, jai Dioso pejumelivaisibaxutota paxa Diosojavabelia Cristo pejumaitsijava. 10 Apo judíovi ata Dioso pijajivi pexanaejavanexatsi yabara, itsabaxutota Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Apo pajudíovimë, pajamatabëcuenebarëyamëre Dioso pijajivi, judíovi yajava, jai Dioso pejumelivaisibaxutota apo judíovi ata Dioso pijajivi pexanaejavanexatsi yabara. 11 Itsabaxutota pijinia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi icatsia mapacueniaje: Paxamë apo pajudíovimë, Diosojavabelia pajumaitsimëre: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” pajamëre. Paxamë, padaxitamë, itsamonaejavabelia pajumaitsimëre: “Caenë Dioso bitso ayaijamatabëcuenenë,” pajamëre, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 12 Isaíaspijinë pijinia itsabaxutota tajëvelia yaquina Jesucristo pelivaisi. Jumaitsi mapacueniajë: Penacuetonëyo naexanaena. Nexata Isaípijinë bepemomonëyocuenia naexanaena. Itsa vitsabiana, Dioso evetsiaexanaenatsi jivi, daxitanacuanëpijivi. Pamonae apo judíovi, jumecovënëtsiana bajaraponë pesivatëpaejavatsi pecapanepaenexatsi pijaneconivecua, jai tajëvelia Isaíaspijinë peyaquinaebaxutota Jesucristo yabara. 13 Yapëtanetsi Dioso vajanacacapanepaejavanexa Jesucristo pejamatabëcueneta. Nexata pacatovajëtatsi Dioso papecajamatabëcuene barëyayaexanaenexa. Pacatovajëtatsinua jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. Bajarapacuenia Dioso pacajamatabëcueneyavenonaena tsipaji Dioso pajumecovënëtame. Espíritu Santo ata, ponë pacatsijamatabëeca, pesaëta panevajënaeyabelia pacajamatabëcuene asaëyaexanaponaena Dioso papecacapanepaejavabelianexa. 14 Tajamonae, pacayapëtanetsi paxamë papexaniajamatabëcuenevijavamë. Pacayapëtanetsinua paxamë bitso paneyapëtaejava Cristo papecasivatëpaejava pibisiacuene paneexanaeneconi yabara. Pacayapëtanetsinua paneyapëtaejava xaniavaetsia namataenetsia panenamuxujiobinexa. 15 Tajamonae, palivaisi baja payapëtaneme, bajarapayajuvënëlivaisi panenajamatabënapitsinexa, icatsia ajumeurajibia pacatoyaquinatsi mapabaxutotaje. Bajarapacuenia ajumeurajibia pacatoyaquinatsi tsipaji Dioso nitoroba. 16 Dioso taneitaxutotsoniataexae, bajarapacuenia nitoroba Jesucristo pijajivitonënexanë Jesucristo pelivaisi tatsipaebabiabinexa apo judíovijava. Nexata apo judíovi tsipaebabiabajë pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Espíritu Santo pejamatabëcueneta apo judíovi ata Cristo pijajivi exanatsi. Bajaraxuata Dioso sivabarëyatsi Dioso pepitsinexatsi bajarapamonae, apo judíovi ata. 17 Jesucristo pijajivitonëxaenë, Jesucristo neyavenonabiaba itsa tonacuenebabiabajë. Bajaraxuata barëyanë tatsipaebaponaenexa itsamonaejavabelia Jesucristo taneyavenonabiabijava tatonacuenebinexa Dioso. 18 Rovialia tsipaebabiabajë ajumeurajibia. Tsipaebabiabajë vajatuxanenë Jesucristo taneyavenonabiabijava tatonacuenebinexa Dioso. Vajatuxanenë Jesucristo neyavenonabiaba tatsipaebabiabinexa apo judíovijavabelia apo judíovi ata pejumecovënëtsinexa Dioso. Nexata apo judíovi itsa jumetane tatsipaebabiabilivaisi, itsa tanenua Dioso pesaëta pinijicuene taexanaponaejavanë, bajarapamonae jumecovënëta baja Jesucristo pesivatëpaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. 19 Vajatuxanenë Dioso pesaëta nejamatabëcuenecaëjëpaeyaexana pinijicuene taexanaenexa. Espíritu Santo ata pesaëta nejamatabëcueneyavenona. Bajaraxuata apo judíovi tsipaebaponajë pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi. Tsipaebaponajë baja bajarapalivaisi Jerusalén tomarajava. Bajaraxuacujinae tsipaebaponajë daxitanacuanëjava. Tajënacuajavabelia ata, Ilírico nacuajavabelia, tsipaebaponajë. 20 Itsa tsipaebaponajë pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, jitsipajë tatsipaebaponaenexa itsaxuayo abaxë jivi apo vënëlivaisitae Cristo. Apo jitsipaenë tatsipaebaponaejava itsaxuayo baja tavajënaeya itsamonae tsipaebapona. 21 Bajarapacuenia apo judíovi itsa tsipaebaponajë Jesucristo pelivaisi, copiapata jane baja pacuenia baja cajena Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi tatsipaebaponaejavanexa yabara. Mapamatacabitaje apo judíovijava Jesucristo pelivaisi tatsipaebaponaejavanexa yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Pamonae abaxë apo vënëlivaisitae, ponë athëbëvetsica Dioso itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa, bajarapamonae bajaraponë pelivaisi tsipaebianatsi. Nexata bajarapamonae jumecovënëtsiana ponë pelivaisi tsipaebianatsi, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota Dioso pitorobinëtsitsica pelivaisi apo judíovijava mapamatacabitaje tatsipaebaponaejavanexa yabara. 22 Bajayajebi picani bitso jamatabëpacataeyabiabatsi. Itsiata apo necuenecaëjëpae taponaenexa paxamëjavabelia daxitanacuanëjava Dioso pejumelivaisi tatsipaebanajetarucaexae. 23 Aeconoxae baja veretajë tanacuenebijava mapanacuajavaje. Nexata jane baja ponaenajë paxamëjavabelia. Tsipaji picani bajayajebi jamatabëpacataeyabiabatsi. 24 Pamatacabi ponaenajë España nacuayabelia, patsianajë copiaya paxamëjavata patacataenexa. Itsa baja nataenatsi, bitso jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsanetsi. Bajaraxuacujinae jitsipajë pataneyavenonaenexamë tajanamutonexa taponaenexa jane baja España nacuayabelia. 25 Bajara masaya pamatacabitaje ponaenajë Jerusalén tomarabelia ofrenda tatocaponaenexa Dioso pejumecovënëtsivi. 26 Dioso pejumecovënëtsivi, Macedonia nacuapijivi, Acaya nacuapijivi ata, ofrenda baja toexana. Bajarapaofrenda toexana petoitorobinexa Dioso pejumecovënëtsivi, pamonae bepejiobivi, Jerusalén tomarata pejinavanapaevi. 27 Macedonia nacuapijivi, Acaya nacuapijivi ata, apo judíovi. Itsiata tsitaxanepanatsi bajarapacuenia ofrenda petoexanaenexa peyavenonaenexa juya judíovijavabelia, Jerusalén tomarapijivi. Tsipaji judíovi copiaya yapëtane pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Nexata judíovi pejamatabëcueneta, pamonae apo judíovi ata, yapëtane baja pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Bajaraxuata pamonae apo judíovi beyavenona juya judíovijavabelia. Judíoviyajuvënëvi aeconoxae bitso namatavenona peyavenonaenexatsi mapanacuata penamatavenonaejavaxi yabara. 28 Copiaya tocalianë tsane mapaofrendaje Jerusalén tomarapijivijavabelia. Nexata bajaraxuacujinae itsa ponaenajë España nacuayabelia, copiaya patsianajë paxamëjavata. 29 Itsa patsianajë paxamëjavabelia, orijibia pacatsipaebianatsi pexanialivaisi, Cristo pelivaisi, bitso panejamatabëcuenebarëyanexa. 30 Tajamonae, pajumecovënëtame vajatuxanenë Jesucristo. Paneasivamënua Espíritu Santo pejamatabëcueneta papecajamatabëcueneitorobixae pataniasivanexamë. Bajaraxuata pexaniacuene pacavajëtatsi. Itsa pavajëtame Diosojavabelia, xanë ata asaëyata panetovajëtsianame, pacuenia tajacuata natovajëtabiabajë. 31 Panetovajëtsianame Diosojavabelia taneyavenonaenexa taneitsacueniabiyaniva Judea nacuapijivi, Dioso apo pejumecovënëtsivi. Panetovajëtsianamenua Dioso pejumecovënëtsivi, Jerusalén tomarapijivi, tanevecuapitsinexa xaniavaetsia paofrenda tocaponaejitsianë. Pamonae apo judíovi pejebipalataxae, belia bajarapaofrenda apo nevecuapitsi tsipae bajarapamonae judíovi. 32 Panetovajëtsianamenua, itsa Dioso jitsipa, barëyaya tapatsinexa paxamëjavabelia. Panetovajëtsianamenua tanejamatabëcuene asaëyaexanaenexa Diosojavabelia itsa ponaponajë paxamëjavata. 33 Xanë pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia papecayajavaponaponaenexa Dioso. Dioso cajena nacayavenonabiaba jamatabëcuenebarëyaya vajajinavanapaenexa. Bajara itsi tsane.

Romanos 16

1 Payavenonaename vajabanava Febe, pova ponaejitsia paxamëjavabelia. Bajarapova yavenonabiaba Dioso pejumecovënëtsivi, Cencrea tomarapijivi. 2 Pacopiapitsianame xaniavaetsia bajarapova vajatuxanenë Jesucristo pejamatabëcueneta, pacuenia vaxaitsi copiapitabiabatsi Dioso vajanajuajumecovënëtsivi. Xua namatavenona bajarapova, payavenonaename. Tsipaji bajarapova yavenonabiaba ayaibitsaëto Dioso pejumecovënëtsivi. Xanë ata neyavenonabiaba. 3 Nebajacobiana Prisca. Prisca pamona ata, Aquila, nebajacobiana. Bajarapajivibeje tayajavanacuenebijivibeje vajatuxanenë Jesucristo pijacuene. 4 Bajarapajivibeje toayai atatsibeje petëpaejavanexabeje picani, necapanepabeje tatëpaejavaminexavecua. Nexata jumaitsinë: “Pexaniacuene baja cajena bitso panetoexanamebeje,” janë bajarapajivibejejavabelia. Itsiata ëxanë bajarapacuenia apo jumaitsinë. Daxita pamonae apo judíovi, Dioso pejumecovënëtsivi, bajarapamonae ata, bajarapacuenia jumaitsitsibeje tanecapanepaexaebeje. 5 Pamonae Dioso pejumecovënëtsivi, pamonae nacaetuatabiaba Priscabeje Aquilabeje pijabota, bajarapamonae ata nebajacobiana. Nebajacobiananua tasivanë Epeneto. Bajaraponë daxita Asiavënë nacuapijivivecua copiaya najamatabëcuenecopata Jesucristojavabelia. 6 Nebajacobiananua María, pova bitso tonacuenebabiaba Dioso pijacuene paxamë tuatuajëta. 7 Nebajacobiananua tajanacuapijinëbeje, Andrónicobeje Juniasvënënëbeje. Bajayata bajaraponëbeje panenajuajeba penaneconitsivi pejebabiabibota. Bajaraponëbeje yaiyataeya baracuaicuaijaitsibeje pevëna apóstolevi ata. Xanë ata tanajamatabëcuenecopatsivajënaeya, bajaraponëbeje najamatabëcuenecopatabeje Cristojavabelia. 8 Nebajacobiananua Ampliato. Bitso tasivanë. Tsipaji bajaraponë ata Cristojavabelia najamatabëcuenecopata. 9 Nebajacobiananua Urbano. Bajaraponë ata tonacuenebaponapona vajatuxanenë Jesucristo pijacuene pacuenia vaxaitsi tonacuenebavanapatsi. Nebajacobiananua Estaquis, bitso tasivanë. 10 Nebajacobiananua Apeles, ponë picani dovathi pejamatabëcueneta jamatabëcueneëjëtatsi Cristo pelivaisi pejumecovënëtsijava yabara. Itsiata apo copatsi pejumecovënëtsijava Cristo pelivaisi. Nebajacobiananua Aristóbulo pijamonae. 11 Nebajacobiananua tajanacuapijinë Herodión. Nebajacobiananua Narciso pijamonae, pamonae penajamatabëcopatsivi Cristojavabelia. 12 Nebajacobiananua Trifenabeje Trifosabeje, povabeje tonacuenebabiaba Dioso pijacuene. Nebajacobiananua vajaasivava Pérsida, pova bitso tonacuenebabiaba Dioso pijacuene. 13 Nebajacobiananua Rufo, ponë bitso xaniavaetsia jumecovënëta vajatuxanenë. Bajaraponë pena ata nebajacobiana. Bajarapova bepexënatonë netaeyabiaba. 14 Nebajacobiananua Asíncrito, Flegonte ata, Hermas ata, Patrobas ata, Hermes ata, itsamonae ata, pamonae najinavanapa bajarapamonaejavata. 15 Nebajacobiananua Filólogo, Julia ata, Nereo ata, Nereo pejuyapijiva ata, Olimpas ata, daxita itsamonae ata, Dioso pejumecovënëtsivi, pamonae najinavanapa bajarapamonaejavata. 16 Paxamë ata Dioso panejumecovënëtsixae, xaniavaetsia namataenetsia bitso nasivaya panabajacobabiabare. Daxita pina Dioso pejumecovënëtsivi majotaje pejinavanapaevi pacabajacobalia. 17 Tajamonae, pacatsipaebatsi itsalivaisi. Penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi, panayajivitaename papecayamaxëitojorobiyaniva. Bajarapamonae namataenetsia pacanajumeanaenotsiaexanaena najamatabëcuenejëpaeya panejinavanapaeyaniva panenavecuanatsanaenexa. Palivaisi baja paxamë pajumecovënëtame, bajarapalivaisivecua saicayalivaisi bajarapamonae tsipaebapona. Panavecuatsare bajarapamonae. 18 Bajarapamonae apo jamatabëexanae pacuenia jitsipa vajatuxanenë Jesucristo. Biji rajane saya jamatabëexana bajarapamonae pijacuata penatojitsipaecuenia. Bajarapamonae jivi tsipaebapona bepexaniajailivaisi itajara. Itsiata baitsi jane bajarapamonae saya jamatabëyamaxëitojoroba pamonae abaxë xaniavaetsia apo jumeyapëtae pexaniajailivaisi. 19 Daxitajivi paxamë pacavënëlivaisitane xaniavaetsia panejumecovënëtsijava Dioso. Bajaraxuata pacasivabarëyatsi. Pacatojitsipatsi paneyapëtaenexa bitso ëpexaniacuene paneexanaenexa. Pëtsa panacopatame itsajivi ata papecayamaxëitojorobinexa pibisiacuene paneexanaenexa. 20 Dioso baja cajena vajanacayavenonaenë najamatabëcuenejëpaeya vajajinavanapaenexa, itsajivi ata vajanacayamaxëitojorobiyaniva penajumetsënëtsilivaisita. Nexata Dioso bepijia pacayavenonaena panejamatabëcueneamoneyabinexa dovathi. Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonabiabinexa. 21 Pabajacobianame pina Timoteo, Dioso patatonajuanacuenebinëbeje. Pabajacobianamenua pina tajanacuapijivi Lucio, Jasón ata, Sosípater ata. 22 Xanë, Tercionë, mapabaxutotaje Pablo pijume tajumeyaquinaponaenë. Xanë ata pacajamatabënajinatsi. Tsipaji Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsivi. 23 Pabajacobianame pina Gayo. Naponaponajë Gayo pijabota. Gayo tocopatabiaba daxita Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatabiabinexa Gayo pijabota. Pabajacobianamenua pina Erasto, ponë evetabiaba palata, Corinto tomarapijipalata. Pabajacobianamenua pina vajabananë Cuarto. 24 Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia daxita paxamë vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonabiabinexa. Bajara itsi tsane. 25 Vaxaitsi Dioso yabara jumaitsitsi tsabiabi: “Dioso cajena bitso ayaijamatabëcuenenë,” jaitsi tsabiabi. Dioso, daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenë, caëjëpatsi papecajamatabëcuene asaëyaexanaenexa pejumelivaisita. Bajarapalivaisi pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, jivi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Bajarapalivaisi jivi tsipaebaponajë. Bajarapalivaisi bajayajebi picani Dioso muetsia xainabuata. Dioso nacua pexanaejavaveliacujinae, muetsia Dioso xainabuata Jesucristo pelivaisi. 26 Bajarapalivaisi bajayata Diosojumelivaisipaebivi profetavi tajëvelia yapëtane baja cajena. Nexata bajarapalivaisi profetavi yaquina. Nexata bajarapalivaisi mapamatacabitaje Dioso jane baja nacayapëtaeyaexana. Nexata Dioso pijajivi itorobapona daxitanacuanëpijivijava petsipaebinexa Jesucristo pelivaisi. Bajarapacuenia Dioso pijajivi itorobapona daxitanacuanëpijivi ata pejumecovënëtsinexa Jesucristo pelivaisi. 27 ¡Caenë rabaja Dioso daxitacuene peyapëtaenë! Bajaraxuata daxitamatacabijavabelianexa vaxaitsi vajatuxanenë Jesucristo pejamatabëcueneta Diosojavabelia jumaitsitsi tsabiabi: “¡Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë!” jaitsi tsabiabi. Bajara itsi tsane.

1 Corintios 1

1 Xanë Pablonë, Dioso tanetojitsipaexae, nitapeta Jesucristo pijaapóstolenënexanë. Nexata Jesucristo nitoroba jivi pexanialivaisi tatsipaebaponaenexa daxitanacuanëjava. Vajabananë Sóstenes neyavenona mapalivaisije patacatoyaquinaejava paxamëjavabelia. 2 Mapabaxutoje pacatoyaquinatsibeje Dioso panejumecovënëtsivi, paCorinto tomarapijivimë. Dioso baja papijajivimë Jesucristo pejamatabëcueneta aneconijibia Dioso papecataexae. Dioso pacajunata papijajivinexamë xaniavaetsia panetojinavanapaenexa. Pacayajavajunata baja cajena daxita Dioso pejumecovënëtsivi, itsanacuanëjava pejinavanapaevi, pamonae navajëcabiaba Jesucristojavabelia. Vajatuxanenë Jesucristo rabaja bajarapamonae ata pijatuxanenë. 3 Pacatovajëtatsi vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. 4 “Xanepana rabaja pacuenia yavenonabiabame bajarapamonae Jesucristo pijajivixae,” janë tsabiabi Diosojavabelia tavajëtabiabijavata paxamë yabara. 5 Jesucristo papijajivixaemë, daxitacuene yabara Dioso pacajamatabëcueneyavenonabiaba. Pacayavenonabiabanua xaniavaetsia jivi panetsipaebinexa Dioso pejumelivaisi. Pacajumeyapëtaeyaexananua pepo pexaniajailivaisi. 6 Xua yabara pacatsipaebabiabatsi Cristo papecajamatabëcuene yavenonabiabinexa, baja rajane pacatocopiapata. Bajarapacuenia papecatocopiapatsixae, nexata baja pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae panejumecovënëtsijava bajarapalivaisi. 7 Nexata abaxë paepatojebi pacopiaevetavanapame vajatuxanenë Jesucristo icatsia pepatsijavanexatsica, Dioso pacacaëjëpaeyaexanabiaba panetoexanavanapaenexa daxita pacuene Dioso pacatojitsipa. 8 Dioso cajena pacayavenonaponaena paneajamatabëcuenesaënexa Dioso panejumecovënëtsijava daxitamatacabijavabelianexa. Nexata pamatacabi vajatuxanenë Jesucristo icatsia patsianica, toacuenebi tsanetsi itsajivi ata papecaneconitsinexa. 9 Dioso cajena bajarapacuenia pacatoexanaena. Tsipaji pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumai tsabiabi pexanaenexa, exanabiaba. Dioso pacajunata pexënato, vajatuxanenë Jesucristo, papijajivinexamë. 10 Tajamonae, pacaitorobatsi vajatuxanenë papijajivixaemë, najamatabëcuenejëpaeya panejinavanapaenexa. Pëtsa panavecuanatsanaeyajoneponame itsajavabelia. Biji rajane najamatabëcuenejëpaeya pajinavanapare. Najamatabëcuenejëpaeya xaniavaetsia panajamatabëxainare caelivaisi. 11 Mapacuenia pacatoyaquinatsije tsipaji Cloévënëva pijajivi netsipaeba. Apo panajamatabëcuenejëpaemë pina. Daxitatsi baja cajena caenë vajatuxanenë Jesucristo pijajivitsi. Paxamë tuatuajëta pina itsamonae nabijataeya namataenetsia najumeanaenotabiaba. 12 Itsamonae pina xanë yabara jumai tsabiabi: “Xanë raja saicaya Pablo pijajivitonënë,” jai pina tsabiabi. Itsamonae pina jumai tsabiabi: “Xanë raja saicaya Apolos pijajivitonënë,” jai pina tsabiabi. Itsamonae pina jumai tsabiabi: “Xanë raja saicaya Pedro pijajivitonënë,” jai pina tsabiabi. Itsamonae pina jumai tsabiabi: “Xanë raja saicaya Cristo pijajivitonënë,” jai pina tsabiabi. 13 Bajarapacuenia paxamëyajuvënëvi apo bejumaitsi tsabiabi. Tsipaji bajarapalivaisi yabara nabijataeya namataenetsia penajumeanaenotabiabixae, navecuanatsanapona. Bajarapacuenia apo benavecuanatsanaponae tsipaji baja cajena Cristo caenë tsaponaponae. Apo navitsanae baja cajena. Nexata pamonae ata Cristo pijajivi, caebitsaëto rabaja tsavanapae. Nexata apo benavecuanatsanaponae. Nexata itsajivi ata xanë yabara apo bejumaitsi: “Xanë raja saicaya Pablo pijajivitonënë,” apo bejai. Tsipaji xanë itsajivi ata apo sivanabeyaxuabiaexanaenë cruzata. Itsajivi ata baja cajena apo bautisabitsi tavënëta tajajivitonë penaexanaenexa. 14 Xanë baja cajena apo bautisabinë jivi ayaibitsaëto. Saya bautisabajë anijanëbeje, Cristobeje Gayobeje. Bajaraponëbeje itsa bautisabajë, bautisabajë Cristo pevënëta. Nexata jivi ayaibitsaëto apo tabautisabixae, sivabarëyanë Diosojavabelia. 15 Nexata acuenebi itsajivi ata pejumaitsijava: “Xanë raja nebautisaba Pablo pevënëta. Nexata Pablo pijajivitonënë,” pejaijava. 16 Jemajanë tsaena. Bautisabajënua tsaena Estéfanas pijamonae. Pematatsënëa baja apo najamatabënapitsinë pajiviyo bautisabajë. 17 Cristo apo nitorobi bitso jivi tabautisabaponaenexa. Biji rajane Cristo nitoroba tatsipaebaponaenexa jivi pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Nexata pacuenia Dioso nejamatabëcuenecaëjëpaeya exanapona, bajarapacuenia pacatsipaebaponatsi. Apo nitorobi baja cajena tatsipaebaponaenexa pematatsënëa itsalivaisicuenia. Pacuenia tsipaebabiaba pamonae yapëtane saya maëpanacuapijilivaisije, bajarapacuenia tatsipaebinexa, Cristo apo nitorobi. Nexata itsa tsipaebaponaejitsipajë pacuenia tsipaebabiaba pamonae yapëtane saya maëpanacuapijilivaisije, nexata Jesucristo vajanacasivatëpaejava cruzata tsipaebi atanë tsipae jivijavabelia, ajumematamobinë tsipae. 18 Itsamonae pijaneconi yajavatëpaena. Bajarapamonae jumetae ata Jesucristo cruzata vajanacasivatëpaejava, bajarapalivaisi apo jumecovënëtsi. Benatsiquejemalivaisi saya tane. Itsiata baitsi jane vaxaitsi Dioso vajanacacapanepaevinexa, bajarapalivaisi nacayapëtaeyaexana Dioso piasaënëcuene. 19 Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Itsamonae bitso yapëtane mapanacuapijilivaisije. Bajarapamonae peyapëtaelivaisimi, itsamatacabi vecuaajibiaexanaenajë. Pamonae ata bitso peyapëtaevi itajara tanetsi mapanacuapijivije, xanë itsamatacabi jamatabëcueneitajëtsianajë pacuenia jamatabëcueneitsi. Nexata bajarajota daxitajivi jamatabëcueneyapëtaenatsi bajarapamonae saya bevelia peyapëtaevicuene, jai baja cajena tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota. 20 Ponë yapëtane saya maëpanacuapijilivaisije, ajumematamobi cajena. Ponë ata bajayajebi nacujaruba maëpanacuapijilivaisije, nexata yapëtae ata, ajumematamobi cajena. Ponë ata bitso ajumelivaisisaëya cuaicuaijai, bajaraponë ata ajumematamobi cajena. Daxita bajarapitsivi ajumematamobi, itsa apo natovajëtsi Diosojavabelia peyavenonaenexatsi peyapëtaenexa jane baja xaniavaetsia. Dioso baja cajena nacayapëtaeyaexana mapanacuapijilivaisije natsiquejemalivaisicuene. Tsipaji Dioso apo penajamatabëxainaelivaisi. 21 Dioso baja cajena daxitacuene bitso peyapëtaenë mapanacuapijilivaisi peyapëtaevi matatoxenetsia. Nexata Dioso apo tocopatsi pejamatabëcueneyapëtaenexatsi pamonae bitso yapëtane saya mapanacuapijilivaisije. Biji rajane Dioso jamatabëcapanepa pijaneconivecua pamonae jumecovënëta pexanialivaisi, palivaisi patsipaebaponajë, Jesucristo cruzata vajanacasivatëpaelivaisi. Bajarapalivaisi itsamonae betsitanatsiquejemalivaisi atatsi, itsiata bajarapalivaisi pejamatabëcueneta capanepaenatsi pamonae jumecovënëtavanapa bajarapalivaisi. 22 Judíovi itsa jumetaeyabiaba patatsipaebijava Diosojavabelia picani pecapanepaelivaisinexatsi, najumai tsabiabi ëpamonae: “Itsa taejitsipatsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava pamonae nacatsipaeba mapalivaisije, nexata matapania jumecovënëtsipatsi bajarapalivaisi pexaniajailivaisicuene,” najai tsabiabi judíovi. Griegovi ata itsa patsipaebabiabajë bajarapalivaisi, najumai tsabiabi ëpamonae: “Mapalivaisije itsa jumejëpaejitsipa palivaisi nacatsipaebabiaba vajayajuvënëvi, daxitalivaisi bitso peyapëtaevi, nexata matapania jumecovënëtsipatsi pexaniajailivaisicuene mapalivaisije,” najai tsabiabi griegovi. 23 Itsiata baitsi jane paxanë itsa patsipaebaponajë bajarapalivaisi, “Cristo raja nacasivatëpa cruzata vajanacacapanepaenexa vajaneconivecua,” pajanë tsabiabi. Bajarapacuenia patatsipaebijava judíovi jumetaeyabiabi ata, itsiata apo jumecovënëtsi. Anaepanabiaba saya. Apo judíovi ata itsa jumetaeyabiaba Cristo vajanacasivatëpaejava cruzata, benatsiquejemalivaisi saya jumetaeyabiabi. 24 Itsiata pamonae Dioso junatatsi pecapanepaenexatsi, judíovi, apo judíovi ata, bajarapamonae jumeyapëtaepona bajarapalivaisi. Nexata bajarapamonae yapëtaepona Dioso piasaënëcuene. Tsipaji bajarapamonae Dioso capanepaejitsiatsi pijaneconivecua Cristo pesivatëpaexaetsi cruzata. Bajarapamonae yapëtaeponanua Dioso bitso daxitacuene peyapëtaenëcuene. Tsipaji Dioso tajëvelia najamatabëxaina bajarapamonae pibisiacuene pexanaeneconivecua pecapanepaenexa Cristo pejamatabëcueneta. 25 Pacuene Dioso exana jivi pecapanepaenexa pijaneconivecua, bajarapacuene mapanacuapijivije, Dioso apo pejumecovënëtsivi, betsitanatsiquejemacuenetsi. Pacuenia baja cajena Dioso tajëvelia najamatabëxaina jivi pecapanepaenexa, exana baja. Bajaraxua bitso pexaniacuene. Bitso peyapëtaevi ata mapanacuapijilivaisije, apo caëjëpaetsi bajarapacuenia penajamatabëxainaenexa. Dioso itsa copata Cristo pebeyaxuabinexatsi cruzata, bajarapaepatota Dioso saya bepiasaëjibinë tanetsi mapanacuapijivije. Itsiata baitsi jane bajarapaepatota Dioso najamatabëcueneitajëta bitso piasaënëcuene daxita mapanacuapijivije matatoxenetsia. Tsipaji bajarapaepatota Dioso pinijicuene exana vajanacacapanepaenexa vajaneconivecua. 26 Tajamonae, pacanaëjëre mapacueneje. Paxamëyajuvënëvi caejivibeje saya bitso peyapëtaevi mapanacuapijilivaisije. Caejiviyobeje pijinia saya ayaijamatabëcuenevi. Caejiviyobeje saya petuxanevi pexi. Paxamë paayaibitsaëtoxanetomë beveliajamatabëcuene saya panexainaevi. Bajarapacuenia beveliajamatabëcuene panexainaevi ata, itsiata Dioso pacajunata papijajivinexamë. 27 Pamonae bitso peyapëtaevi mapanacuapijilivaisije, jumai tsabiabi paxamë bajarapalivaisi apo paneyapëtaevi yabara: “Mara pamonae bitso apo peyapëtaevije,” jai tsabiabi. Itsiata Dioso pacaitapeta papijajivinexamë, apo paneyapëtaevi ata. Bajarapacuenia Dioso pacaitapeta, pamonae bitso peyapëtaevi natane, piauranexa Dioso pitabarata, pamatacabi daxita Dioso papijajivimë bitso paneyapëtaevi pacaexanaena. Dioso cajena pacaitapetanua papijajivinexamë, mapanacuapijivije bepaveliajamatabëcuenevimë pacatae ata. Bajarapacuenia Dioso pacaitapeta, pamonae bitso ayaijamatabëcuenevi natane, piauranexa Dioso pitabarata, pamatacabi daxita Dioso papijajivimë paayaijamatabëcuenevimë pacaexanaena. Bajarapamonae aura tsane itsa nayapëtaena jamatabëcuenenavëxaniabiaya beveliajamatabëcuenevi papecataejava Dioso papijajivimë. 28 Dioso baja cajena pacaitapeta papijajivinexamë, daxitajivi papecaitoyaxae, bijiaya papecanaëcotsivi ata. Bajarapacuenia Dioso pacaitapeta, pamonae bitso ayaijamatabëcuenevi itajara daxitajivi tanetsi mapanacuataje, Dioso piaurabinexa. Bajarapamonae Dioso urabiana, pamatacabi daxita Dioso papijajivimë paayaijamatabëcuenevimë pacaexanaena. Bajarapamatacabi daxitajivi Dioso yapëtaeyaexanaena piajumematamobijava, pamonae ayaijamatabëcuenevi itajara tanetsi mapanacuataje. 29 Bajaraxuata Dioso pitabarata jamatabëcuenenavëxaniabiaya itsajivi ata apo bejumaitsi itsajivijavabelia: “Xanë bitso ayaijamatabëcuene taxainaenë,” apo bejai. 30 Dioso papecaitaxutotsoniataexae, pacaitapeta papijajivinexamë. Nexata Jesucristo payajavajinavanapame. Vaxaitsi Dioso jamatabëcueneyapëtanetsi. Tsipaji Jesucristo nacajamatabëcueneyavenona Dioso vajajamatabëcueneyapëtaenexa. Jesucristo pejamatabëcueneta Dioso aneconijibia nacatane. Pijajivitsinua Dioso nacaexana. Nacavecuaajibiaexananua pibisiacuene vajaexanaeneconimi. 31 Bajaraxuata jivijavabelia benavajunupaebatsi Dioso vajanacayavenonaejava. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pëtsa navajunupaebame saya nijacuata nexanaejava yabara jivi pecayaiyataenexa. Biji rajane navajunupaebare Dioso pecayavenonaponaejava. Nexata jivi Dioso yaiyataena,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota.

1 Corintios 2

1 Tajamonae, pamatacabi ponajë paxamëjavabelia, pacatsipaebatsi baja cajena pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi. Nexata bajarapamatacabi apo pacatsipaebitsi pacuenia tsipaebabiaba pamonae bitso peyapëtaevi mapanacuapijilivaisije. Biji rajane pacatsipaebatsi xaniavaetsia jumenapebetsiaya panejumeyapëtaenexa patacatsipaebilivaisi. 2 Itsa ponaponajë paxamëjavata, najamatabëxainajë patacatsipaebinexa ëJesucristo pelivaisi. Nexata bitso pacatsipaebabiabatsi Jesucristo vajanacasivatëpaejava cruzata. 3 Paxamëjavata itsa ponaponajë patacatsipaebinexa pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi, najamatabëcueneyapëtaniji apo tanecaëjëpaejava tajacuata patacatsipaebinexa. Nexata natsijamatabëcuenebëjanë. Jamatabëcueneneconeconajë Dioso pitabarata bajarapalivaisi patacatsipaebijavanexa yabara. 4 Bajarapamatacabi pexaniajailivaisi itsa pacatsipaebabiabatsi, Dioso neyavenonabiaba. Xanë ëtajamatabëcuenesaëta bajarapalivaisi apo pacajumecovënëtsiaexanaetsi. Biji rajane Espíritu Santo pacatsijamatabëcuaicuaijai. Dioso pesaëta pinijicuene taexanaejava ata, pataneme. Bajaraxuata patacatsipaebilivaisi pexaniajailivaisicuene, payapëtaneme. Nexata bajarapalivaisi pajumecovënëtame. 5 Bajarapacuenia pacatsipaebatsi panenajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia, Dioso pesaëta papecayavenonaponaenexa. Tsipaji apo pacatojitsipaetsi paneyajavajumecovënëtsinexa pamonae mapanacuataje tanetsi bitso peyapëtaevi mapanacuapijilivaisije. 6 Dioso bitso pejumecovënëtsivi tuatuajëta itsa pajinavanapajë, patsipaebavanapajë Dioso pejumelivaisi, pexaniajailivaisi. Bajarapalivaisi apo yapëtae mapanacuapijivije. Mapanacuanë pevetsivi ata apo yapëtae. Bajarapamonae saicaya itsalivaisi xaina. Bajarapamonae bajarapalivaisi yajavatëpaena. 7 Dioso pejumelivaisi, pexaniajailivaisi, itsa patsipaebavanapajë, patsipaebavanapajë Cristo vajanacasivatëpaejava vajanacacapanepaenexa vajaneconivecua. Bajarapalivaisi baja cajena Dioso bajayata tajëvelia muetsia xainabuata. Matapania aeconoxae mapamatacabitaje Dioso nacayapëtaeyaexana bajarapalivaisi. Dioso baja cajena nacua pexanaevajënaeya ata, najamatabëxaina pacuenia exanaejitsia vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. 8 Nexata abaxë pamatacabi Cristo ponapona mapanacuataje, itsanë ata mapanacuanë pevetsiviyajuvënënë apo jumeyapëtae bajarapalivaisi, Cristo pelivaisi. Bajarapamonae itsa jumeyapëtaejitsipa bajarapalivaisi, nexata Cristo apo beyaxuabi tsipaetsi cruzata, ponë pepo petuxanenë, Dioso pexënato. 9 Nexata bajarapamonae apo pejumeyapëtaexae Cristo pelivaisi, copiapata jane baja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Xua abaxë itsajivi ata apo tae, apo jumetaenua, apo sivanajamatabëxainaenua, bajaraxua Dioso baja cajena toxaniavaeta pamonae Dioso pejitsipaevinexa, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota Cristo vajanacasivatëpaejavanexa cruzata. 10 Nexata vaxaitsi Cristo vajanacasivatëpaejava, Dioso nacayapëtaeyaexana Espíritu Santo pejamatabëcueneta. Espíritu Santo baja cajena daxitacuene nacayapëtaeyaexana. Pacuenia Dioso najamatabëxaina vajanacacapanepaenexa, bajaraxua ata Dioso nacayapëtaeyaexana Espíritu Santo pejamatabëcueneta. 11 Vaxaitsi apo nacacaëjëpae vajajamatabëcueneyapëtaenexa pacuenia bëpënëa najamatabëxaina itsajivi. Itsiata bajarapajivi pijacuata najamatabëcueneyapëtane. Bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata Dioso apo jamatabëcueneyapëtae tsipaetsi pacuenia Dioso najamatabëxaina Espíritu Santo itsa apo nacayapëtaeyaexanae tsipae. 12 Tsipaji Dioso apo nacatocopatsi vajacuata vajajamatabëcueneyapëtaenexa pacuenia Dioso najamatabëxaina. Bajaraxuata Dioso nacarajuta Espíritu Santo vajanacatsijamatabëecaenexa. Nexata Espíritu Santo pejamatabëcueneta nacayapëtaeyaexana pacuenia Dioso nacayavenonaejitsia Jesucristo pejamatabëcueneta. 13 Nexata livaisi itsa tsipaebaponatsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia, tsipaebaponatsi pacuenia Espíritu Santo nacayapëtaeyaexanapona. Apo tsipaebaponaetsi mapanacuapijicuene yabaraje, xua vajacuata banajamatabëxainatsi. 14 Pajivi Dioso apo jumecovënëtsi, bajarapajivi apo jumecovënëtsi palivaisi picani Espíritu Santo ata yapëtaeyaexanaejitsiatsi. Tsipaji saya bajarapalivaisi betsitanatsiquejemalivaisitsi. Bajarapajivi apo caëjëpaetsinua pejumeyapëtaenexa palivaisi Espíritu Santo yapëtaeyaexanatsi. Tsipaji Espíritu Santo petsijamatabëenaevitsi, caëjëpatsi pejumeyapëtaenexa palivaisi Espíritu Santo yapëtaeyaexanatsi. 15 Pajivi tsijamatabëecatsi Espíritu Santo, bajarapajivi pejamatabëcueneta yapëtaeyaexanaponatsi xua Dioso tsitapexaniacuenetsi. Yapëtaeyaexanaponatsinua xua ata Dioso tsitapibisiacuenetsi. Nexata Dioso apo pejumecovën;etsivi apo caëjëpaetsi peneconitsinexatsi bajarapajivi Diosojavabelia. 16 Dioso pejumelivaisibaxutota bajaraxua yabara jumaitsi mapacueniaje: “Itsajivi ata apo yapëtae pacuenia najamatabëxaina pepo petuxanenë Dioso. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi pemuxujiobinexa Dioso,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Nexata pacuenia Cristo jamatabëcueneitsi, bajara vaxaitsi ata jamatabëcueneitsitsi. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi vajanacajamatabëcueneyapëtaenexa. Apo caëjëpaetsinua vajanacamuxujiobinexa.

1 Corintios 3

1 Tajamonae, palivaisi abaxë ayapëbeje jivi pejumeyapëtaenexa, bajarapalivaisi tsipaebabiabajë Espíritu Santo pitorobicueniatsi pejinavanapaevijavabelia. Nexata bajarapamonae nejumeyapëtaeyabiaba. Itsiata baitsi jane paxamë bajayajebi baja Cristo pelivaisi panejumecovënëtsivi ata, piayapëbejelivaisi apo pacatsipaebabiabitsi. Tsipaji apo panejumeyapëtaemë tsipae. Bajaraxuata abaxë pacatsipaebabiabatsi pacuenia tsipaebabiabajë pamonae pejanajumecovënëtsivi Cristo pelivaisi. Tsitecaeya abaxë bepapejevaxijamatabëcuenemë Cristo panejumecovënëtsijava yabara. Tsipaji apo panejumeyapëtaeponaemë panevajënaeyabelia Cristo pelivaisi. 2 Penacuetojiviyo abaxë ëmito barajutatsi. Apo rajutsitsi abaxë pexaenexa pevi. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata pamatacabi ajena pajumecovënëtame Cristo pelivaisi, pacatsipaebatsi peyapëxanepanaelivaisi panejumeyapëtaenexa. Tsipaji abaxë bajarapamatacabi apo pacacaëjëpae panejumeyapëtaenexa palivaisi abaxë ayapëbeje. Itsiata baitsi jane abaxë aeconoxae ata saya patsitecavanapame. Apo pacacaëjëpae panejumeyapëtaenexa pematatsënëa. Bajaraxuata paxamë abaxë bemito paneapaejivixi Cristo pelivaisi panejumecovënëtsijava yabara. 3 Bajarapacuenia pajamatabëcueneitsimë tsipaji abaxë mapanacuapijivije, Dioso apo pejumecovënëtsivi, jamatabëcuenejëpaeya pajinavanapame. Paxamë abaxë panacuenecaëbabiabame. Nabijataeyanua namataenetsia panajumeanaenotabiabame. Natsanaeyanua jamatabëpanavecuajinavanapame. Nexata abaxë pacatsitecavanapame mapanacuapijivi pijacuene. 4 Pacuenia Dioso apo pejumecovënëtsivi najamatabëcuenejëpaeya apo jinavanapae, bajarapacuenia paxamë ata najamatabëcuenejëpaeya apo pajinavanapaemë. Tsipaji paxamëyajuvënëvi, itsamonae, xanë yabara jumai tsabiabi: “Pablo raja Apolosvecua ayaijamatabëcuenenë. Bajaraxuata xanë saicaya Pablo pijajivitonënë,” jai tsabiabi. Itsamonae pijinia jumai tsabiabi: “Apolos raja Pablovecua ayaijamatabëcuenenë. Bajaraxuata xanë Apolos pijajivitonënë,” jai tsabiabi. 5 Xanë Pablonë, apo ayaijamatabëcuenenënë. Apolos ata raja apo ayaijamatabëcuenenë. Paxanëbeje ata raja Apolosbeje saya Dioso papijajivitonënëbeje. Bajaraxuata pacatsipaebatsibeje vajatuxanenë Cristo pelivaisi. Nexata baja pajumecovënëtame vajatuxanenë Cristo pelivaisi. Paxanëbeje patonacuenebajëbeje vajatuxanenë Cristo pacuenia paneitorobabeje. 6 Pabixainaevi bauba pabita xua jamatabëuba. Bajaraxuacujinae pabita peubijava eveta petoayabacabejeyanivatsi. Itsiata baitsi jane xua uba pabita, Dioso pejamatabëcueneta tovitsabiaexanatsi. Bajara pijinia pacuenia xanë ubajë Dioso pejumelivaisi paxamë panejamatabëëthëtota. Bajaraxuacujinae Apolos pacaevetaponapona Dioso pejumelivaisita. Itsiata baitsi jane Dioso pejamatabëcueneta pacajamatabëcuene vitsabiaexanapona. 7 Nexata ponë uba, ponë ata evetaponapona, apo ayaijamatabëcuenenëbeje. Caenë baja cajena Dioso ayaijamatabëcuenenë. Tsipaji pacuenia pabita peubijava Dioso pejamatabëcueneta vitsabiaexana, bajara pijinia pacuenia Dioso pejamatabëcueneta pacatsijamatabëvitsabiaexanapona Dioso pejumelivaisi. 8 Pamonae jivi tsijamatabëuba Dioso pejumelivaisi, pamonae ata evetavanapa Dioso pijajivi, najamatabëcuenejëpa daxita. Itsanë ata apo ayaijamatabëcuenenë itsamonaevecua. Itsiata Dioso matamotsianatsi caenë canacujitsia saicaya petonacuenebimatamo. 9 Paxanë raja Dioso pijacuene panebarënacueneba. Paxamë ra pijinia bepapabimë, papabita Dioso panebarëubapona pejumelivaisi. Pacuenia pabita peubijava Dioso pejamatabëcueneta vitsabiaexana, bajara pijinia pacuenia panejamatabëëthëtota Dioso pejumelivaisi vitsabiaexanapona. Paxamë raja Dioso bepapijabomënua, paboxaneto Dioso panebarëexanapona. 10 Bo pexanaevi, pexaniabo pexanaenexa, itsaxuayo bo ënëtuatuajënexa, copiaya feratonë bamatatoyorotsia cueruba ibotoxanetonë pemëthëcaenexa bajarapaferatonëjava. Bajaraxuacujinae bajara paibotoxanetonëjumavereca itsaibotonë banajumacatsanejebapona. Nexata xanë, pacuenia Dioso netocopata, copiaya pacatsipaebatsi pexanialivaisi Jesucristo pelivaisi. Nexata baja pajumecovënëtame bajarapalivaisi. Bajaraxuata xanë bo ënëtuatuajënexa matatoyorotsia taferacuejava, bitso betanecujaninë. Bajarapaferatonëjava ibotoxanetonë tamëthëcaejava ata, bitso betanecujaninë. Tsipaji xanë copiaya pacatsipaebatsi Cristo pelivaisi. Nexata juya pamonae cotocaevi pacatsipaebavanapa, pacatsipaeba panevajënaeyabelia paneajamatabëcuenesaë tsaponaenexa Cristo pelivaisi panejumecovënëtsijava. Bajarapamonae boyenepananexa ibotonë bepecatsanaponaevi bo ënëtuatuajënexa matatoyorotsia tamëthëcaeibotoxanetonëjumavereca. Boyenepananexa pecatsanaponaevi baitapetapona ëpexaniaviriajava, paviriajava tsixanepana boyenepananexa. Bajara pijinia itsi pamonae pacaevetavanapa. Ëpexanialivaisi pacatsipaebabiaba paneajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia. 11 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Itsajivi baja capanepaeya boyenepananexa, itsa tsivajënaemëthëca ibotoxanetonë, nexata baja itsajivi ata bajarapajumabereca icatsia itsaibotoxanetonë apo bemëthëcae. Bajara pijinia paitsimë paxamë ata. Capanepaeya baja pajumecovënëtame Jesucristo papecasivatëpaejava Dioso papecavecuaajibiaexanaenexa pibisiacuene paneexanaeneconimi. Nexata baja apo bepajumecovënëtsimë saicayalivaisi. Tsipaji baja ajibi pematatsënëa itsalivaisi papecacapanepaelivaisinexa panijaneconivecua. 12 Pamonae bo exana, maitsije. Itsamonae exana bitso penamatamotsijavanëta. Itsamonae exana bevelia penamatamotsijavanëta. Pamonae pacatsipaebapona pexaniajailivaisi pacuenia Dioso yapëtaeyaexanaponatsi, bajarapamonae bo bepexanaevi bitso penamatamotsijavanëta bajayajebi bo piajamatabësaëtsecaenexa. Bajarapamonae bo bepexanaevi oronanitonëta, platananitonëta ata, penamatamotsiibotonëta ata. Pamonae pijinia saya pejamatabëcueneta peyapëtaelivaisi pacatsipaebapona, bajarapamonae bo bepexanaevi bevelia penamatamotsijavanëta, bajayajebi apo piajamatabësaëjavanëta. Bajarapamonae bo bepexanaevi saya naejavanëta, patebaxutoxita ata, bearrozbotoxita ata. 13 Nexata pamatacabi Cristo patsianica, bajarapamatacabi nayapëtaena caejivi canacujitsia Cristo pijajivi, pamonae xaniavaetsia tonacuenebavanapa. Bajarapamatacabi Cristo isoto yajavapatsianica. Nexata bajarapaisotota Cristo ëjëtaponaena xua pijajivi, caejivi canacujitsia, tonacuenebatsi. Nexata bajarapacuenia Cristo yapëtaena xaniavaetsia pijajivi petonacuenebijavatsi. 14 Itsanë bo tonacuenebijitsipa itsanë pijabonexa. Nexata bo petoveretetsicujinae, isoto najetarucae ata, itsiata bo apo tajue tsipae isoto apo petajuejavanëta bo pexanetsixae. Nexata bo penacuenebinë matamotsipatsi. 15 Itsiata baitsi jane peveretetsibo itsa totajuejitsipatsi isoto petajuejavanëta, bo pexanetsixae, nexata naxuabijitsipa penacuenebijava. Bo ata naxuabijitsipa. Penacuenebimatamo ata naxuabijitsipa. Itsiata bo pexanaenë apo naxuabi tsipae. Panepaejitsipa itsiata tsiquirijavayota. Bajara pijinia itsi Cristo pelivaisi papecatsipaebivi ata. Baitsi pamonae xaniavaetsia pacatsipaeba, capanepaenatsi Dioso. Matamotsianatsinua Dioso. Tsipaji pacuenia Dioso yapëtaeyaexanatsi, pexanialivaisi pacatsipaebapona. Pamonae pijinia apo pacatsipaebi xaniavaetsia, apo matamotsi tsanetsi. Tsipaji saya pejamatabëcueneta peyapëtaelivaisi, pacatsipaebapona. Itsiata bajarapamonae ata tsiquirijavayota capanepaenatsi Dioso. 16 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Paxamë rabaja Dioso bepapijatemplobomë. Tsipaji Espíritu Santo pacayajavaponapona. 17 Pajivi bijianaena bajarapatemplobo, Dioso pijabo, nexata juya bajarapajivi Dioso navecuaxuabianatsi. Dioso baja cajena pijatemplobo saicaya Diosonexa. Paxamë rabaja Dioso bepapijatemplobomë. 18 Pëtsa pajamatabëcuenenavëxaniabame. Itsajivi paxamëyajuvënëjivi itsa jamatabëjumaitsi: “Xanë cajena daxitajivi matatoxenetsia bitso tayapëtaenë mapanacuapijilivaisije,” itsa jamatabëjai, nexata bajarapajivi becopata bajarapajamatabëcuene. Beveliajamatabëcuenejivi saya benatane. Nexata Dioso jamatabëcuenecaëjëpaeya exanaenatsi peyapëtaenexa jane baja Dioso pejumelivaisi. 19 Daxita palivaisi bitso bepexaniajailivaisitane mapanacuapijivije, itsiata daxita bajarapalivaisi Dioso tsitanatsiquejemalivaisitsi saya. Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Dioso cajena naneconitsiaexanaena bitso peyapëtaevi mapanacuapijilivaisije peyamaxëitojorobavanapaejavata itsamonae,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 20 Icatsia itsalivaisita Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pepo petuxanenë baja cajena yapëtane piamatamobicuene mapanacuapijilivaisije, bitso peyapëtaevi penajamatabëxainaecuene,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 21 Bajaraxuata itsajivi ata paxamëyajuvënëjivi, Dioso pejumelivaisi patacatsipaebivi, paxanë bepatajajivitonë apo benatae. Bepaayaijamatabëcuenevinënua, apo bepanetae. “Xanë raja saicaya bajaraponë pijajivitonënë,” apo bejai paxanëyajuvënëvi yabara. Biji rajane paxanë bepanijajivinë panataniji Dioso pejumelivaisi patacatsipaebaponaexae. Tsipaji baja cajena Dioso pacatocopata daxita xua panamatavenoname. 22 Xanë Pablonë, Apolos ata, Pedro ata, bajarapamatabëxëyo Dioso panecopata paxamë patacajamatabëcueneyavenonaenexa. Daxita mapanacuata panejinavanapaenexa ata, Dioso pacatocopata. Paneasaëtsavanapaenexa, panetëpaenexa ata, Dioso pacatocopata. Panejinavanapaenexa ajena, panevajënaeyabelia ata panejinavanapaenexa, Dioso pacatocopata. Daxita rabaja bajaraxua Dioso pacatocopata paxamënexa. 23 Pematatsënëa rabaja Dioso pacatocopatanua paxamë Cristo papijajivinexamë. Cristo rabaja pijinia Dioso bepijajivitonë, Dioso pejitsipaecuenia petoexanaexae.

1 Corintios 4

1 Paxamë saya panetaema Cristo papijajivinëcuenia. Cristo raja panetocopata jivi patatsipaebavanapaenexa pexanialivaisi. Bajarapalivaisi Dioso pepo bajayata muetsia xainabuata. 2 Pajivi itsanë pijajivitonë naexana, bajarapajivi pijatuxanenë pitorobicueniatsi, xaniavaetsia betonacuenebaponapona. 3 Bajaraxuata xanë ata exanaponajë pacuenia vajatuxanenë nitoroba. Nexata paxamë panebaracuaicuaijamë tsabiabi ata, itsamonae ata nebaracuaicuaijai tsabiabi ata jivi tatsipaebaponaelivaisi yabara, taexanaponaejava ata yabara, itsiata apo nasivajamatabëcuenebëjanë patanebaracuaicuaijaitsabiabijava yabara. Apo nacuenecanaëjëtsinënua pacuenia tonacuenebajë vajatuxanenë. Nexata tajamatabëcueneta apo jamatabëjumaitsinë: “Xaniavaetsia meta tajatuxanenë tonacuenebaponaponajë. Itsa jume, bijiata meta tonacuenebaponaponajë,” apo jamatabëjanë. 4 “Jumecovënëtajë daxita pacuenia Dioso nitoroba. Nexata taneitorobicuenia xaniavaetsia tonacuenebajë. Bajaraxuata ajibi Dioso taneyabara naneconitsiaexanaejavanexa,” jamatabëjanë ata tsipae, itsiata ajumematamobinë tsipae. Bajaraxuata evetajë vajatuxanenë pijacuata tanejumaitsinexa itsa apo jumecovënëtsinë taneitorobicuenia. 5 Bajaraxuata pëtsa pabaracuaicuaijamë itsamonae ata Dioso petonacuenebavanapaevi. Pacopiaevetavanapare abaxë vajatuxanenë pepatsijavatsica. Bajaraponë itajëtsiana bajarapamonae muetsia pexanaejavanëmi ata. Pacuenia caejivi canacujitsia vajatuxanenë pijajivi bëpënëa najamatabëxaina petonacuenebavanapaejavata, vajatuxanenë itajëtsiananua. Bajaraxuacujinae nexata xaniavaetsia petonacuenebavanapaevi, caejivi canacujitsia, Dioso barëyataenatsi petonacuenebavanapaejava yabara. 6 Tajamonae, bajarapacuenia pacatoyaquinatsi Apolos yabara, xanë ata yabara, patacayapëtaeyaexanaenexa. Bajarapacuenia pacatoyaquinatsi, Dioso pejumelivaisibaxutota pejumaitsicueniavecua, bitso bepaayaijamatabëcuenenënëbeje patanetaeyanivamë. Bajarapacuenia pacatoyaquinatsi itsamonae ata, pamonae Dioso petonacuenebavanapaevi, najëpaeya paneyaiyataenexa. Pëtsa itsamonaevecua beayaijamatabëcuenenë pataneme caenë ata. Bajara pijinia pacuenia beveliajamatabëcuenenë pëtsa pataneme caenë ata. 7 Paxamë ata pëtsa itsamonaevecua bepaayaijamatabëcuenevimë panataneme. Itsa panavajunupaebabiabame, apo panavajunupaebabiabimë Dioso papecayavenonabiabijava. Xua daxita paxainame, Dioso baja cajena pacarajuta panexainaenexa. Pamonae ata pata paxamëjavata papecatsipaebinexa Dioso pejumelivaisi, bajarapamonae ata Dioso pacatocopata. Nexata daxita bajaraxua Dioso papecatocopatsixae, bepaayaijamatabëcuenevimë pëtsa panataneme itsamonaevecua. 8 Paxamë jamatabëcuenenavëxaniabiaya panajamatabëxainame mapacueniaje: “Pacuenia ricovi ayaijava pecobecovë xaina, bajara vaxaitsi itsitsi Dioso pejumelivaisi vajajumecovënëtsijava. Tsipaji ayailivaisi xainatsi. Tsipaji baja itsamonae bitso nacatsipaebabiaba Dioso pejumelivaisi. Nexata baja pematatsënëa apo namatavenonaetsi itsajivi ata vajanacatsipaebaponaenexa,” pajamatabëjamë tsabiabi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. Jamatabëcuenenavëxaniabiaya Dioso pijacuene bepaneevetsivi panataneme. Nexata meta paxanë matatoxenetsia bitso bepaayaijamatabëcuenevimë panataneme. Dioso pijacuene itsa paneevetsivi tsipae, nexata pacasivajamatabëcuenebarëyatsi tsipae. Nexata vajanajuaevetsivi tsipae Dioso pijacuene. 9 Paxanë, paapóstolevinë, Dioso covë panetocopata daxitajivi patanetaenexa bijiaya. Panetocopata bepatananeconitsivicuenia patanebeyejebinexa. Bajarapacuenia Dioso panetocopata bijiaya patanetaenexa ángelevi ata, daxitajivi ata. 10 Paxanë, Cristo xaniavaetsia patajumecovënëtsivi, itsamonae panetane bepatanematajemabivi. Paxamë, Cristo xaniavaetsia apo panejumecovënëtsivi ata, Cristo pijacuene bitso bepaneyapëtaevi itajara panataneme. Caranata paxanë itsamonae bepataajamatabëcuenesaëjibivi panetane. Caranata juya paxamë bepaneajamatabëcuenesaëvi panataneme. Paxanë itsamonae apo paneyaiyatae. Paxamë panayaiyataneme. 11 Cristo pelivaisi jivi itsa patsipaebaponajë mapamatacabijavaberena ataje, bitso baja cajena panabejiobitabiabajë. Patajani tsabiabi. Mera pajitsipabiabajë. Bitso pajumaesebejenë tsabiabi. Jivi panebeyabiaba pecobeta. Apo paxainabiabinë pabota panapatsijitsianë. 12 Pacueranabiabajë bitso patanacuenebabiabijava patacobeta. Jivi panebijataeyabiaba pibisiacuenia. Itsiata apo pajumeanaecanaviatabiabinë. Biji caranata paxanë bajarapamonae patovajëtabiabajë Diosojavabelia Dioso peyavenonaenexatsi. Jivi panebejiobiaexanabiaba. Itsiata pajamatabëcuenemoyanë tsabiabi. 13 Pibisiacuenia panebaracuaicuaijai tsabiabi itsamonaejavabelia. Itsiata bajarapamonae pexaniajamatabëcuenia xaniavaetsia pamuxujiobabiabajë bajayajebi. Ajena, mapamatacabijavaberena ataje, panetaeyabiaba daxitajivivecua bepaveliajamatabëcuenevinë. Bepaavirinënua panetaeyabiaba. 14 Apo pacatoyaquinaetsi raja mapacueniaje patacaurabinexa. Biji rajane pacatoyaquinatsi saya patacamuxujiobinexa xaniavaetsia. Pacuenia muxujiobijitsipajë taxi, bajarapacuenia pacamuxujiobatsi. 15 Xanë copiaya pacatsipaebatsi pexanialivaisi, Cristo pelivaisi. Nexata baja panajamatabëcuenecopatame Jesucristojavabelia. Bajaraxuata xanë bepatacavitsatsivixae, panetaneme bepaneaxanë. Paxainae atamë tsipae diez mil ponëbeje papecatsipaebivinexa Cristo pelivaisi, itsiata xanë caenënë panetaejitsipame bepaneaxanë. 16 Bajaraxuata asaëyata pacamuxujiobatsi. Pacuenia baja pacatsitaexanaponaponatsi, bajarapacuenia necuenejëpaeya pajinavanapare. 17 Bajaraxuata Timoteo baja pacatoitorobatsi paxamëjavabelia. Bajaraponë bitso tasivanë. Betaxënatocuenia tataenë. Xaniavaetsia pejumecovënëtaponaponaenë Dioso. Bajaraponë Timoteo pacatoitorobatsi baja papecatsipaebinexa pacuenia ponaponajë. Nexata Timoteo pacatsipaebiananua pacuenia xanë Jesucristo pijajivitonëxaenë, tsitaexanabiabajë daxita Dioso pejumecovënëtsijava, itsaxuayo tsipaebaponajë Cristo pelivaisi. 18 Itsamonae paxamëyajuvënëvi, taitorobicuenia apo exanae. Bajarapamonae beayaijamatabëcuenevi natane. Nexata itsa pacatoitorobatsi Timoteo, bajarapamonae xanë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi: “Pablo rabaja apo patsi tsane. Nacacujunava rabaja vajanacataenexa,” jamatabëjai bajarapamonae xanë yabara. 19 Itsiata baitsi jane Dioso itsa netocopatsiana patacataenexa, ponaenajë naxanitsiayo paxamëjavabelia. Nexata tajacuata taenajë pacuenia jamatabëcueneitsi tsavanapae pamonae beayaijamatabëcuenevi natane. Tsipaji raeta bajarapamonae pepacuene ajamatabëcuenesaë Diosojavabelia. Itsa jume, nexata meta saya pecuibovojotota jumaitsi. 20 Pamonae Dioso pijajivi, bajarapamonae nayapëtane. Tsipaji peneta Dioso pesaëta ajamatabëcuenesaë tsavanapae. Ëpecuibovojotota apo jumaitsi. Biji rajane bajarapamonae pejamatabëëthëtojavavetsina Dioso jumecovënëta. 21 ¿Detsa xua pajitsipame paxamë itsa ponaenajë paxamëjavabelia? ¿Patacabijataejava tsaja pajitsipame? Itsa jume, ¿pajitsipame tsaja pexaniajamatabëcuenia asivaya patacataejava?

1 Corintios 5

1 Paxamë tuatuajëta bitso pibisiacuene pexanaponaponaenë pevitota, daxitajivi pina baracuaicuaijai tsabiabi. Dioso apo pejumecovënëtsivi ata, papibisiacuene apo exanae, bajaraponë pina exanaponapona. Bajaraponë paxamëyajuvënënë pita pina pijavanexa paxa pijavami. 2 ¡Bajaraponë pibisiacuene pexanaejava, apo pacueneitavetsi atamë, itsiata bepaayaijamatabëcuenevimë panataneme! ¡Biji rajane bajaraponë pibisiacuene pexanaejava, bitso bepasivanajamatabëxainame! ¡Bepayapijiviauramënua bajaraponë! Bajaraponë pibisiacuene pexanaponaponaenë, bepanavecuacapitsapame. 3 Paxamëjavata apo naponaponae atanë, itsiata paxamëjavata betanaponaponaenë, nataniji. Nexata tajëvelia bitso sivanajamatabëxainabiabajë bajaraponë Dioso penaneconitsiaexanaejavanexatsi yabara pibisiacuene pexanaponaponaexae. 4 Paxamë panacaetuare vajatuxanenë Jesucristo papijajivixaemë. Apo pacayajava atatsi tsane, itsiata panenacaetuatsijavata, pacajamatabënajinaenatsi. Diosojavabelia pacatovajëtsianatsinua bajarapaepatota. Vajatuxanenë Jesucristo ata pesaë, pacayajava tsane bajarajota. 5 Pibisiacuene pexanaponaponaenë paxamë tuatuajëta, panavecuacapitsapare baja dovathijavabelia. Nexata daxita pibisiacuene penatojitsipaecuenia pexanaejava yabara, dovathi pebejiobiaexanaenexatsi. Nexata belia icatsia Dioso jumecovënëtsiana. Bajarapajamatabëcuene jane baja capanepaenatsi pamatacabi vajatuxanenë Jesús patsianica. 6 Papibisiacuene bajaraponë exanaponapona, panaitaxutojematsi atamë, itsiata bepaayaijamatabëcuenevimë panataneme. Abeje raja pibisiacuene pexanaponaponaenë panecuenenaitaxutojematsijava. Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Pan pexanaematabënexa, ayaimatabë ata, levadurajava pijinia tsiquirijavayo ata, itsiata pematajërëabijavata, bacaëjëpa daxitamatabëjava. Nexata levadura, tsiquirijavayo ata, bafufunaeyaexana daxitamatabë. Bajara pijinia itsi tsipae caenë itsa pacuenecopatsipame pibisiacuene pexanaponaponaejava paxamë tuatuajëta. Daxitajivi belia pibisiacuene exanaponaejitsipa bajaraponë pejamatabëcueneta. 7 Bajaraxuata panavecuacapitsapare baja, ponë pibisiacuene exanaponapona paxamë tuatuajëta, daxitajivi pejamatabëcuenebijianaeyaniva bajaraponë pejamatabëcueneta. Pacuenia itsi perujupanmatabë, levadurata pematajërëabimatabë, bajara jamatabëcueneitsi bajaraponë, pibisiacuene pexanaponaponaexae. Bajaraxuata bajaraponë panavecuacapitsapare baja. Paxamë rabaja Jesucristo pejamatabëcueneta pejanajamatabëcuene paxainame. Nexata pacuenia itsi levadurata apo pematajërëabipanmatabë, bajarapajamatabëcueneitsimë. Tsipaji baja Dioso aneconijibia pacatane. Paxamë baja aneconijibia Dioso pacatane. Tsipaji Cristo pacasivatëpa. Cristo baja cajena beovejayo tanetsi Dioso. Tsipaji nacasivatëpa cruzata pibisiacuene vajaexanaeneconimi vajanacavecuaajibiaexanaenexa. 8 Nexata baja aeconoxae pibisiacuene apo beexanavanapaetsi. Jesucristo pijajivixaetsi, itsajamatabëcuene xainaenejevatsi, pexaniajailivaisi jumecovënëtavanapaenatsi. Bajarapacuenia itsa jumecovënëtavanapaenatsi, nexata pacuenia itsi levadurata apo pematajërëabipanmatabë, bajarajamatabëcuene itsanetsi aneconijibia vajajinavanapaexae. 9 Itsabaxutota baja cajena pacatoyaquinatsi pevitota pibisiacuene pexanaponaevi paneyajavajinavanapaeyaniva. 10 Dioso apo pejumecovënëtsivi, itsamonae, pibisiacuene exana pevitota. Itsamonae najamatabëxaina ëpamonaenexa ayaijava pexainaecuene pexainaenexa. Itsamonae nacobetoxota. Itsamonae, jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia, navajëca. Bajarapitsicuene pexanaevi, Dioso apo pejumecovënëtsivi, panenavecuatsatsinexa, patacatoyaquinaebaxutota apo pacaitorobitsi. Bajarapitsicuene pexanaevi, Dioso apo pejumecovënëtsivi, itsa panavecuatsatsipame, nexata pepacuene mapanacuavecuaje athëbëabetsia ëpaneponaenexa tsipae. Tsipaji daxita mapanacuajavaje bajarapitsicuene pexanaevi yacaëjëpa. 11 Patacatoyaquinaebaxutota raja pacaitorobatsi mapacueniaje. Pajivi jumaitsi ata: “Xanë cajena Jesucristo pelivaisi jumecovënëtajë,” jai ata, itsiata pibisiacuene itsa exana pevitota, ëpamonaenexa ata pexainaecuene itsa natojitsipa, jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ata itsa navajëca, itsamonae ata pibisiacuenia itsa baracuaicuaijai, itsa aitajibi tsabiabinua, itsa nacobetoxotanua, bajarapajivi pëtsa payajavajinavanapame. Pëtsa payajavaxanemenua caejavata, pacajunatsi ata. 12 Pamonae abaxë Dioso apo pejumecovënëtsivi, bajarapamonae yabara tajumaitsinexa Dioso apo netocopatsi: “Bajarapamonae cajena pijaneconi xaina Diosojavabelia,” tajainexa. Dioso cajena abaxë saicaya pepacuene naneconitsiaexanaena bajarapamonae. Itsiata baitsi jane pamonae Dioso panenajuajumecovënëtsivi, panenacaetuatabiabibota panenajuajoneyabiabivi, pibisiacuene itsa exana, paxamë bepacueneitavetame. Bajaraxuata nexata panavecuacapitsapare baja ponë paxamë tuatuajëta pevitota pibisiacuene exanaponapona.

1 Corintios 6

1 Itsanë paxamëyajuvënënë, Dioso pejumecovënëtsinë, itsa pacaitsacueniaba paxamëjavaberena, nexata jueznëjavabelia paneconitabiabame. Pëtsa bajarapacuenia paexaname. Tsipaji raja juezmonae Dioso apo pejumecovënëtsivi. Bajaraxuata Dioso panenajuajumecovënëtsivi apo bepaneconitsimë juezmonaejavabelia. Biji rajane bepayanijobame Dioso pejumecovënëtsivijavabelia papecatoxanetsinexa bajarapalivaisi. 2 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Pamatacabi Cristo evetsiana mapanacuaje, daxita Dioso vajajumecovënëtsivi Dioso nacatocopatsiana vajananeconitsiaexanaenexa pamonae pijaneconi pexainaevi. Daxita mapanacuapijivije, pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, vaxaitsi naneconitsiaexanaenatsi. Nexata aeconoxae ata pacacaëjëpa panelivaisixanetsinexa paneconi exana panetuatuajëta. Tsipaji mapanacuata jivi pevetsijamatabëcuene beveliajamatabëcuene saya. Apo ayapëbeje bitso. 3 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Pamatacabi Cristo patsianica, vaxaitsi naneconitsiaexanaenatsi daxitajivi. Naneconitsiaexanaenatsi ángelevi ata. Nexata abaxë aeconoxae panejinavanapaeepato mapanacuataje, pacacaëjëpa panelivaisixanetsinexa paneconi exana panetuatuajëta, mapanacuapijilivaisije. 4 Itsiata baitsi jane paxamëyajuvënëjivi itsa pacaitsacueniaba mapanacuataje, itsiata panijacuata apo palivaisixanetabiabimë pacuenia picani bepaexaname. Nexata pajivi pacaitsacueniaba, pacaponabiabame juezmonaejavabelia penaneconitsiaexanaenexatsi. 5 Mapacuenia pacajumaitsitsije patacaurabinexa. Paxamëyajuvënëjivi itsa pacaitsacueniaba, ¿ajibi tsabaja caenë ata paxamëyajuvënënë pexanialivaisi peyapëtaenë pelivaisixanetsinexa bajarapalivaisi? 6 Dioso panejumecovënëtsivixae, juezmonaejavabelia apo bepaneconitsimë Dioso panenajuajumecovënëtsivi. 7 Bajarapacuenia panacaevënavi atamë paneneconitabiabixae juezmonaejavabelia, daxitajivi pacacueneyapëtane xaniavaetsia apo panejinavanapaejava Dioso pitabarata. Nexata panacaevënavimë itsa pacaitsacueniaba, itsa pacatonacobetoxotanua, Dioso panejumecovënëtsivixae, xanepanaejitsipa itsa pajamatabëcuenemoyamë tsipae. 8 Itsiata baitsi jane paxamë Dioso panenajuajumecovënëtsivijavabelia ata, paitsacueniababiabame. Yamaxëitojorobiaya pavecuanacobetoxotabiabamenua. 9 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Pibisiacuene pexanaevi apo yajavajinavanapaetsi tsane Dioso pijanacuatatsia. Bajaraxuata pëtsa paexaname panijacuata panenatojitsipaecuenia. Dioso pijanacuatatsia apo yajavajinavanapaetsi tsane pevitota pibisiacuene pexanaevi. Apo yajavajinavanapaetsi tsane jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcaevi. Apo yajavajinavanapaetsi tsane pejaitsivi itsava pijavavecua. Apo yajavajinavanapaetsi tsane pejaitsivi itsanë pamonavecua. Apo yajavajinavanapaetsi tsane penaquenetsiataevi nacaevënapebibeje. Apo yajavajinavanapaetsi tsane penacobetoxotsivi. Apo yajavajinavanapaetsi tsane ëpamonaenexa pexainaecuene penatojitsipaevi. Apo yajavajinavanapaetsi tsane piaitajibitsabiabivi. Apo yajavajinavanapaetsi tsane itsamonae pibisiacuenia pebaracuaicuaijaivi. Daxita bajarapitsivi apo yajavajinavanapaetsi tsane Dioso pijanacuatatsia. 11 Bajara picani bajayata paxamëyajuvënëvi pacuenia exanavanapa. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja pibisiacuene paneexanaeneconimi, Dioso baja pacavecuaajibiaexana. Pacatsata baja Dioso papijajivinexamë. Dioso baja aneconijibia pacatane vajatuxanenë Jesucristo pejamatabëcueneta. Espíritu Santo ata pesaëta pacayavenona panejumecovënëtsinexa vajatuxanenë papecaitorobicuenia. 12 Itsamonae jumaitsi: “Mapanacuata navita vajaexanaejavanexa. Itsajivi ata apo nacaitavetsi bajarapacuene vajaexanaenexa,” jai itsamonae. Xaniajai rabaja picani. Itsiata baitsi jane daxita bajarapacuene vajaexanaenexa, apo nacatoxanepanae. Mapanacuata navitsi ata vajaexanaejavanexa, xua itsajivi ata apo nacaitavetsi, itsiata bejamatabëjumaitsitsi mapacueniaje: “Papibisiacuene taexanaenexa tajamatabëcuene nitorobabiaba, apo exanaenë tsane Cristo pijajivitonëxaenë. Tsipaji itsa exanaejitsipajë bajarapapibisiacuene, nexata tajamatabëcuene bepijajivitonënëcuenia jumecovënëtabiabijitsipajë,” bejamatabëjaitsi pibisiacuene vajaexanaeyaniva. 13 “Vajaxaejava raja vajacotsorotopijijavanexa. Vajacotsoroto raja pijinia vajaxaejava peecaenexa,” pejailivaisi, xaniajai baja cajena. Itsiata baitsi jane itsamatacabi Dioso bajarapacuenebeje vereverecaeyaexanaena. Daxita raja vajaperabëtuareca pibisiacuene apo vajaexanavanapaenexa. Vajaperabëto raja Dioso nacatocopata vajatuxanenë vajatonacuenebavanapaenexa. Vajatuxanenë rabaja pijinia vajaperabëtota vajanacayajavaponaponaenexa. 14 Dioso baja cajena icatsia asaëyaexanatsi vajatuxanenë petëpaecujinae. Bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata itsamatacabi Dioso pesaëta nacaasaëyaexanaena vajatëpaecujinae. 15 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Pacaenëmë canacujitsia, caenë Cristo peperabëtojavabelia becaeperabëto panaexaname papijajivixaemë. Xanë ata rabaja Cristo bepeperabëtoyajuvënënënë. Bajaraxuata pibisiacuene apo bexanaenë tavitota pibisiacuene pexanabiabivajavabelia, bajarapova bepeperabëtoyajuvënëjavanë tanaexanaeyaniva. 16 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Pebi pibisiacuene itsa exana pevitota pibisiacuene pexanabiabivajavabelia, bajarapajivibeje becaeperabëto naexanabeje. Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi penapitsijivibeje yabara mapacueniaje: “Anijajivimibeje becaejivi naexanabeje,” jai. 17 Nexata pijinia pajivi najamatabëcuenecopata vajatuxanenë Jesucristojavabelia, bajarapajivi becaejivi naexana vajatuxanenë Jesucristojavabelia. 18 Pevitota pibisiacuene pexanaeyaexanaejamatabëcuene, pavecuanajetabajiravabiabare. Itsajava raja pibisiacuene pexanaejava, bitso jivi apo jamatabëcuenebijianaetsi. Pacuenia pevitota pibisiacuene pexanaejava, jamatabëcuenebijianatsi, apo itsi. Ponë jaita itsava pijavavecua pibisiacuene pexanaenexa pevitota, bitso pibisiacuene exana. Petiriva ata, pova jaita itsanë pamonavecua pibisiacuene pexanaenexa pevitota, bitso pibisiacuene exana. Pajivi bajarapapibisiacuene exana, bitso najamatabëcuenebijiana. 19 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Paneperabëto baja cajena Espíritu Santo pijabo papecatsijamatabëecaexae. Dioso cajena pacarajuta pijaEspíritu Santo papecatsijamatabëecaenexa. Dioso baja cajena papijajivimë. Nexata paneperabëto ata paxamënexa. Apo panaperabëxainaemë panijacuata panenatojitsipaecuenia paneexanavanapaenexa. 20 Tsipaji Dioso ayaimatamota pacacomuata. Nexata Dioso papijajivixaemë, xaniavaetsia panejamatabëëthëtovetsina Dioso jumecovënëtsiaya pajinavanapare. Nexata daxitajivi Dioso yaiyataeponaena paxamë xaniavaetsia itsa patsitajinavanapame.

1 Corintios 7

1 Xua yabara panetoyaquinaremena pataneyanijobinexamë, nexata aeconoxae pacajumecanaviatsijitsiatsi. Xaniajai rabaja picani. Xanepana itsa apo nacojiobi pebi. 2 Itsiata baitsi jane jivi navita pevitota pibisiacuene pexanaevi. Bajaraxuayaniva caepebi canacujitsia pijava bexaina. Bajara pijinia itsi petiriavi ata. 3 Nexata pebi pijava xaniavaetsia bevetaponapona pijavaxae. Bajara pijinia itsi petiriva ata. Xaniavaetsia bevetaponapona pamonaxae. 4 Petiriva, penacojiobiva, pijacuata apo naperabëxainae ëbajarapovanexa. Biji rajane petiriva baja itsa nacojioba, pamona pijaperabëtocuenia xainatsi. Bajara pijinia itsi pebi ata. Peperabëto apo naperabëxainae ëbajaraponënexa. Itsa baja nacojioba, pijava pijaperabëtocuenia xainatsi. Nexata namataenetsia naperabëxainabeje. 5 Papetiriavimë panenacojiobivi baja, pëtsa panaperabëasivamë paneamonajivivecua. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata papebijivimë. Pëtsa panaperabëasivamë panijavajivivecua. Matapania pamatacabimaxëto Diosojavabelia panavajëcaejitsiamëbeje, pacatocopatabeje panenavecuanaperabëasivanexabeje. Bajarapacuenia paexanaenamebeje itsa panajamatabëcuenejëpamebeje panenavajëcaenexabeje Diosojavabelia. Pamatacabimaxëto panavajëcaejitsiamëbeje Diosojavabelia, bajarapamatacabimaxëto pëtsa panaimoxoyotamebeje. Itsa baja paveretsianamebeje Diosojavabelia panenavajëcaejavabeje, pëtsa baja panavecuanaperabëasivamëbeje. Tsipaji panevajënaeyabeliabeje itsa panavecuanaperabëasivamëbeje tsaponae tsipae, nexata dovathi pacajamatabëcuene yamaxëitojorobijitsipabeje. Nexata pibisiacuene paexanaejitsipamebeje, pacuene picani apo bepaexanaemëbeje. 6 Itsa pacamuxujiobatsi panenacojiobinexa pibisiacuene paneexanaeyaniva panevitota, apo pacaitorobitsi daxita panenacojiobinexa. Pamonae jitsipa penacojiobijava, nacojiobi. 7 Pacuenia xanë imasia ponaponajë, bajarapacuenia picani paxamë ata imasia panejinavanapaejava, pacatojitsipatsi. Itsiata baitsi jane Dioso pacaenëmë canacujitsia papecayavenonaponaexae, pacacaëjëpa baja pacuenia paexanavanapaejitsiamë. Itsamonae paxamëyajuvënëvi itsacuenia Dioso jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi Dioso pejitsipaecuenia petoexanavanapaenexa. Itsamonae pijinia saicaya itsacuenia Dioso jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi. 8 Mapacuenia saicaya jumaitsinëje pimasiarubenaevijavabelia, pamonajivi pevecuatëpaevitsijavabelia ata. Bajarapamonae picani toxanepanatsi imasia pejinavanapaejava pacuenia xanë imasia ponaponajë. 9 Itsiata baitsi jane itsa apo caëjëpaetsi penajamatabëcuenesaëtsijava, nexata pibisiacuene pevitota pexanaeyaniva, rovialia benacojioba. Bajarapamonae toxanepanatsi rovialia penacojiobijava. Tsipaji itsa apo nacojiobi tsipae, ëpibisiacuene pexanaenexa najamatabëxainaejitsipa. Nexata najamatabëcuene bijianaponaejitsipa. 10 Paxamë baja panenacojiobivi mapacuenia pacajumaitsitsije. Itsiata xanë apo tajamatabëcuene. Pacuenia vajatuxanenë jumaitsi, pacaitorobatsi. Papetiriavimë, pëtsa pavecuanaviabame paneamonajivi. 11 Pacamuxujiobi atatsi, itsiata pova vecuanaviata pamona, bajarapova beponapona imasia. Apo benacojiobi baja. Itsa jume, benapitabeje icatsia pamonacovënëbeje. Bajara pijinia itsi pebi ata. Pebi apo bexuabi pijava. 12 Paxamë tuatuajëta Dioso apo pejumecovënëtavanapaevi yabara, jumaitsinë mapacueniaje. Itsiata vajatuxanenë apo pejumaitsijume. Dioso pejumecovënëtsinë pijava, itsa apo pejumecovënëtsiva Dioso, itsiata bajarapova itsa jitsipa peponaponaenexa bajaraponëjavabelia, nexata bajaraponë pijava apo benavecuaitavetsi pevecuanaviatsinexatsi. 13 Dioso pijinia pejumecovënëtsiva pamona, itsa apo pejumecovënëtsinë Dioso, itsiata bajaraponë itsa jitsipa peponaponaenexa bajarapovajavabelia, nexata bajarapova pamona apo benavecuaitavetsi pevecuanaviatsinexatsi. 14 Dioso pejumecovënëtsiva pamona, apo jumecovënëtsi ata Dioso, itsiata bajaraponë Dioso copatsiaexanaenatsi mapanacuapijipibisiacuene pexanabiabijavami. Bajarapacuenia Dioso copatsiaexanaenatsi tsipaji bajaraponë pijava Dioso pejumecovënëtsiva. Bajara pijinia itsane Dioso pejumecovënëtsinë pijava. Apo jumecovënëtsi ata Dioso, bajarapova Dioso copatsiaexanaenatsi mapanacuapijipibisiacuene pexanabiabijavami. Bajarapacuenia Dioso copatsiaexanaenatsi tsipaji bajarapova pamona Dioso pejumecovënëtsinë. Bajarapacuenia Dioso itsa apo copatsiaexanae tsipae pibisiacuene pexanabiabijavami, nexata pacuenia Dioso coxitane pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, bajarapacuenia coxitaejitsipatsibeje Dioso. Nexata bajarapajivibeje caejivi pejumecovënëtsixae, Dioso coxitaenatsibeje bepenajuajumecovënëtsijivibeje Dioso. 15 Itsiata Dioso pejumecovënëtsiva pamona, itsa apo pejumecovënëtsinë Dioso, itsa jamatabëvecuanaviatatsi, nexata becopata rovialia pevecuanaviatsinexatsi. Dioso pijinia pejumecovënëtsinë pijava, itsa apo pejumecovënëtsiva Dioso, itsa jamatabëvecuanaviatatsi, nexata becopata rovialia pevecuanaviatsinexatsi. Nexata Dioso pejumecovënëtsinë, pijava pevecuanaviatsinëtsi, bepimasiarucaenë penaexanaenexa. Pova pijinia Dioso pejumecovënëtsiva, pamona pevecuanaviatsivatsi, bepimasiarucaeva penaexanaenexa. Bajarapacuenia bexana imasia peponaponaenexa. Tsipaji Dioso nacajunata jamatabëcuenexanepanaeya vajajinavanapaenexa. 16 Papetiriavimë, paneamonajivi Dioso itsa apo pejumecovënëtsivi, paxamë xaniavaetsia panetsitajinavanapaexae tsane paneamonajivi, paneamonajivi ata meta najamatabëcuenecopatsiana Cristojavabelia. Papebijivimë pijinia, panijavajivi Dioso itsa apo pejumecovënëtsivi, paxamë xaniavaetsia panetsitajinavanapaexae tsane panijavajivi, panijavajivi ata meta najamatabëcuenecopatsiana Cristojavabelia. Bajaraxuata jamatabëcuenexanepanaeya panacajinavanapare. Pëtsa panavecuanaviabame. 17 Caenë canacujitsia tsiteca bexanaponapona pacuenia Dioso tocopatatsi pexanaponaponaenexa. Xua nacuenebaponapona Dioso pejunatsivajënaeyatsi Jesucristojavabelia penajamatabëcuenecopatsinexa, bajaraxua mapamatacabi ataje tsiteca benacuenebaponapona. Bajarapacuenia itorobaponajë daxita Dioso pejumecovënëtsivijava pexanialivaisi itsa tsipaebanajetarucajë. 18 Ponë Dioso junatatsi pepua peperabëcaucutsinëtsi baja judíovi pijacuenia, bajaraponë baja bajarapacuenia Dioso bejumecovënëtaponapona. Ponë pijinia Dioso junatatsi abaxë apo peperabëcaucutsinë atatsi judíovi pijacuenia, bajaraponë baja bajarapacuenia Dioso bejumecovënëtaponapona. Apo benaperabëcaucutsiaexanae. 19 Vajanacaperabëcaucutsijava, amatamobi Diosojavabelia. Apo vajanacaperabëcaucutsijava ata, amatamobi Diosojavabelia. Dioso rajane vajanacaitorobicuenia vajajumecovënëtavanapaejava, bajara jane xua, namatamota Diosojavabelia. 20 Caejivi canacujitsia benacuenebaponapona xua nacuenebaponapona Dioso pejunatsivajënaeyatsi. 21 Itsamonae baja paxamëyajuvënëvi Jesucristojavabelia penajamatabëcuenecopatsivajënaeya, dajubicuenia canajetatsi itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebavanapaenexa. Nexata bajarapamonae pijatuxanevi amoneya tonacuenebabiaba. Itsiata baitsi jane bajarapamonae Dioso baja pejunatsixaetsi Jesucristojavabelia penajamatabëcuenecopatsinexa, pëtsa natsinajamatabëxaina pijatuxanevi amoneya penacuenebiaexanabiabijavatsi yabara. Jamatejema saya tonacuenebavanapae pijatuxanevi. Itsiata baitsi jane itsamatacabi itsa tocopiapatsianatsi pevecuapitsapaenexa baja bajarapamonae, nexata vecuapitsapaena amoneya petonacuenebabiabivi. 22 Ponë itsamonaejavabelia canajetatsi, nexata amoneya itsa tonacuenebaponapona, bajaraponë bitso pibisiacuene pexanabiabineconimi Cristo baja vecuaajibiaexanatsi. Bajarapacuenia vecuaajibiaexanatsi pamatacabi najamatabëcuenecopata Cristojavabelia. Copata baja pibisiacuene pexanabiabijavami. Nexata Dioso pitorobicueniatsi exanaponapona. Bajara pijinia itsi ponë ata apo canajetsitsi itsamonaejavabelia. Itsa najamatabëcuenecopata Cristojavabelia, bajaraponë Cristo pijajivitonë baja naexana. Nexata bajaraponë ata exanaponapona Dioso pitorobicueniatsi. 23 Dioso baja cajena pacacomuata ayaimatamota. Bajaraxuata pëtsa baja panacopatame itsajivi ata papecajamatabëcuenebijianaenexa Dioso panejumecovënëtavanapaejavavecua. Itsa bajarapacuenia panacopatsipame papecajamatabëcuenebijianaenexa, nexata bajarapajivi bepapijajivimë tsipae paneexanavanapaenexa papecaitorobicuenia. 24 Bajaraxuata, xua baja panacuenebavanapame, tsiteca panevajënaeyabelia xaniavaetsia panacuenebavanapare Dioso pitabarata. Pacaenëmë canacujitsia panacuenebavanapare xua panacuenebavanapame pamatacabi abaxë Dioso apo pacajunatsi panejumecovënëtsinexa. Itsa apo pacaperabëcaucutsi judíovi pijacuenia, nexata bajarapacuenia pajinavanapare. Itsamonaejavabelia papecacanajetsixae, nexata amoneya itsa patonacuenebavanapame, bajarapacuenia tsiteca patonacuenebavanapare. 25 Itsa panetoyaquinaremena, paneyanijobame abaxë apo penacojiobavanapaevi yabara. Apo yapëtaenë pacuenia vajatuxanenë jumaitsi bajarapitsivi yabara. Itsiata baitsi jane pacatsipaebianatsi pacuenia sivanajamatabëxainajë bajarapitsivi. Dioso tajamatabëcueneta neyapëtaeyaexana taneitaxutotsoniataexae. Bajaraxuata pacatoxanepana pacuenia pacatsipaebijitsiatsi patanejumecovënëtsinexamë. 26 Dioso vajajumecovënëtavanapaevi, nacatsiayai bitso aeconoxae vajajinavanapaeepato abaxë mapanacuataje. Tsipaji itsamonae vajanacaitoyaxae, nacabejiobiaexanaponaena. Bajaraxuata netsitaxanepana bajarapamonae itsa apo nacojiobavanapae. 27 Itsa baja capanepaeya penacojiobivi, pëtsa xuaba pijava. Itsiata baitsi jane itsa abaxë apo nacojiobi, pëtsa jaita pijavanexa. 28 Ponë baja capanepaeya nacojioba, apo pibisiacuene. Petiriva ata baja itsa nacojioba, apo exanae pibisiacuene. Aeconoxae daxita Dioso vajajumecovënëtsivi bitso vajanacatsiayaixae, pamonae baja nacojioba, bajarapamonae toayapëbeje tsanetsi pevecuapanepaenexa bajarapapiayaicuene. Bajarapacuenia petoayapëbejeyanivatsi, bajarapamonae picani tojitsipajë imasia pejinavanapaenexa. 29 Tajamonae, mara pacuenia jamatabëpacajumaitsitsije. Imoxoyo rabaja pevajënae vajatuxanenë icatsia pepatsijavanexatsica. Ajena, mapamatacabicujinaelia tsaneje, penacojiobivi ata bepimasiarubenaevicuenia asaëyata betonacuenebavanapa vajatuxanenë. 30 Daxitajivi bejamatabëcueneenatsi ëDioso pijacuene petonacuenebavanapaenexa. Pamonae bitso najamatabëxaina peyajuvënëtëpaexae, bajarapamonae ata najamatabëxainaenejeva asaëyata betonacuenebavanapa vajatuxanenë. Apo bepenajamatabëxainaevicuenia, bejinavanapa. Pamonae ata jamatabëcuenebarëya tsavanapae, asaëyata betonacuenebavanapa vajatuxanenë. Apo bepejamatabëcuenebarëyavicuenia betonacuenebavanapa. Pamonae ata comuaca pexainaejavanexa, asaëyata betonacuenebavanapa vajatuxanenë. Asivaya apo betae xua natocomuaca. 31 Pamonae ata, mapanacuata pexainaejava, canacuenebavanapa, bajarapamonae becanacuenebavanapa jamatabëcuenecënënaenejevatsi bajarapajamatabëcuene. Tsipaji mapanacuapijicuene vajataejavami vereverecapona. 32 Apo pacatojitsipaetsi papecajamatabëcueneenaenexa mapanacuapijicueneje. Ponë abaxë imasia ponapona, jamatabëcueneenatsi ëvajatuxanenë pijacuene. Tsipaji jitsipa pesivajamatabëcuenebarëyanexatsi vajatuxanenë. 33 Itsiata baitsi jane penacojiobinë yajavajamatabëcueneenatsi pevetsinexa pijava pesivajamatabëcuenebarëyanexatsi. 34 Apo najamatabëcuenejëpaebeje pijinia penacojiobivabeje pimasiarucaevabeje. Pova apo nacojiobi, jamatabëcueneenatsi ëvajatuxanenë pijacuene. Jitsipa pexaniacuene pexanaponaponaenexa. Jitsipanua pexaniacuene penajamatabëxainaponaponaenexa Dioso pesivajamatabëcuenebarëyanexatsi. Itsiata baitsi jane penacojiobiva yajavajamatabëcueneenatsi pevetsinexa pamona pesivajamatabëcuenebarëyanexatsi. 35 Bajarapacuenia itsa pacajumaitsitsi, apo penacojiobivi apo itavetsinë penacojiobijava. Patacajamatabëcueneyavenonaenexa raja, pacajumaitsitsi bajarapacuenia. Tsipaji pacatojitsipatsi xaniavaetsia panejinavanapaenexa. Vajatuxanenë bepatonacuenebavanapame daxita panejamatabëcueneta, panajamatabëcuene epatajërërëcaenejevamë. 36 Ponë pexënatoyo xaina, itsa tsitaxanepanatsi pexënatoyo petonacojiobinexatsi, nexata betocopata penacojiobinexa. Tsipaji baja penaveretsiva tsaponaponae. Bajarapova ata baja itsa jitsipa penacojiobinexa, betocopata penacojiobinexa. Itsa tocopata pexënatoyo penacojiobinexa, apo pibisiacuene. 37 Ponë pijinia pexënatoyo itsa apo jitsipae abaxë penacojiobinexa, bajaraponë ata itsa najamatabëcuenevereta apo petocopatsinexa pexënatoyo penacojiobijava, nexata bajaraponë ata pexaniacuene exana. 38 Nexata ponë apo tocopatsi pexënatoyo penacojiobinexa, bajaraponë itsanëvecua bitso pexaniacuene exana. 39 Penacojiobiva baja acuenebi pevecuanaviatsinexa pamona. Tsipaji pamona piasaëtsaponaponaeepato, bajaraponë abaxë tsiteca pijava tsaponaponae. Tsipaji bajarapacuenia Dioso najumecopata. Itsiata baitsi jane pamona itsa vecuatëpatsi, bajarapova tocopatatsi icatsia penacojiobinexa. Tocopatatsi penacojiobinexa ponëjavabelia jamatabënacojioba, itsa bajaraponë ata Dioso pejumecovënëtsinë. 40 Itsiata bajarapova pamona pevecuatëpaecujinaetsi, imasia abaxë itsa ponapona, jamatabëcuenebarëya tsaponaponae tsane ëDioso pijacuene pejamatabëcueneenaponaponaexaetsi. Nexata baja itsa nacojiobiana, bevelia baja jamatabëcuenebarëya tsane. Pacuenia copiaya jamatabëcuenebarëya tsaponaponae, apo itsi tsane baja. Bajarapacuenia najamatabëxainajë bajarapacuene yabara. Bajarapacuenia itsa pacajumaitsitsi, Espíritu Santo neyajavacuaicuaijai.

1 Corintios 8

1 Jumapecataeya pexanaenëanë itsamonae tane bepijadiosovi. Nexata bajarapamonae dajubi beyabiaba perajutsinexa bajarapavi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Bajarapaviyajuvënëjava panexaejava ata yabara, paneyanijobame itsa panetoyaquinaremena. Nexata bajaraxua yabara juya mapacatoyaquinatsije. Xaniajai rabaja cajena. Daxitatsi baja cajena bajarapacuene yapëtanetsi. Pavi rajuta jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia, bajarapaviyajuvënëjava xae atatsi tsipae, apo nacaitsacueniabi tsipae. Itsiata vajaxaecujinae bajarapaviyajuvënëjava, itsa jamatabëjumaitsitsi: “Xanë bitso yapëtaniji pamonae mapavije atsobabiaba matatoxenetsia,” itsa jamatabëjaitsi, abeje rajane bajarapajamatabëcuene. Tsipaji beayaijamatabëcuenejivitsi nataejitsipatsi bajarapamonaevecua. Biji rajane xanepana vajajamatabëjumaitsinexa mapacueniaje: “Asivaya taniji Dioso patanajuajumecovënëtsivi, pamonae atsobabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsivivajuvënëjava. Nexata xanë ata apo xaenë tsane bajarapaviyajuvënëjava. Nexata xaniavaetsia tsitaponaponaenajë bajarapamonae taneitaxutua ajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia,” vajajamatabëjaijava xanepana. Bajarapacuenia itsa tsitaponaponatsi Dioso pejumecovënëtsivi, nexata nacaitaxutuaajamatabëcuenesaë tsaponae Diosojavabelia. 2 Pajivi jamatabëjumaitsi: “Xanë cajena bitso yapëtaniji daxitacuene,” jamatabëjai, bajarapajivi pejamatabëcuenenavëxaniabijivi. Abaxë ayaijava tosaicatsi xaniavaetsia peyapëtaenexa. 3 Itsiata baitsi jane pajivi Dioso jitsipa, bajarapajivi Dioso ata jamatabëcueneyapëtanetsi Dioso pejitsipaejava. 4 Nexata jitsipajë patacayapëtaeyaexanaenexa itsamonae jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiviyajuvënëjava pexaejava yabara. Vaxaitsi baja cajena yapëtanetsi jumapecataeya pexanaenëanë apo pexaniajaicuene. Tsipaji saya jivi pecobeta pexanaejavanë. Yapëtanetsi baja cajena caenë Dioso peponaponaejava. Pematatsënëa baja cajena itsadioso ajibi. 5 Jivi raja apo yapëtae. Bajaraxuata saya jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Diosovi raja navitsiajinavanapa athëbëtatsia. Jinavanapa mapanacuajava ataje,” jai tsabiabi jivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. 6 Itsiata vaxaitsi yapëtanetsi caenë vaxa Dioso peponaponaejava. Bajaraponë daxitacuene pexanaenë. Bajaraponënexa tojinavanapatsi. Caenë rabaja pijinia pepo vajatuxanenë Jesucristo. Bajaraponë pejamatabëcueneta exana daxitacuene. Bajaraponë pejamatabëcuenetanua nacacapanepaena vajaneconivecua. 7 Itsiata baitsi jane itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi ata, abaxë apo yapëtae pacuenia picani apo caëjëpaetsi jumapecataeya pexanaenëanë pejamatabëcuenebijianaenexatsi. Bajarapamonae pejevaxijavaveliacujinae jumapecataeya pexanaenëanë taeyabiaba bepiasaëtsavanapaevi. “Papexaejava itsamonae rajutabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia, diosovijavabelia rajutabiaba bajaraxua,” sivajamatabëjai tsabiabi bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya. Bajaraxuata bajarapamonae aeconoxae Dioso jumecovënëtsi ata, itsa xane jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiviyajuvënëjava, bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumai tsabiabi: “Pibisiacuene meta exanajë Dioso pitabarata mapavi taxaexaeje,” jamatabëjai tsabiabi. Tsipaji Dioso jumecovënëtsi ata, abaxë apo yapëtae pacuenia picani apo caëjëpaetsi jumapecataeya pexanaenëanë pejamatabëcuenebijianaenexatsi. 8 Yapëtanetsi rabaja vaxaitsi. Vajaxaejava yabara Dioso pexitsi apo nacaexanae. Xae atatsi, apo xae atatsinua, najëpabeje. Vajaxaejava apo nacavënananeconitsiaexanae Dioso. 9 Paxae atamënua, apo paxae atamënua, itsiata picani apo pacaitsacueniabi tsipae. Itsiata baitsi jane xania baja tsane. Dioso panenajuajumecovënëtsivi asivaya panetaexae, pëtsa patsitaexaname itsacuenejavayo ata, xua bepibisiacuene taejitsipa bajarapamonae. Tsipaji itsa pacacuenetaejitsipa, exanaejitsipa bajarapajivi ata. Nexata Dioso pejumecovënëtsijavavecua pajopaeyaexanaejitsipame bajarapajivi. Tsipaji abaxë jamatabëcuenefaefaena Dioso pejumecovenëtsijava. 10 Paxamë pëtsa panabaneme pabojavata jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiviyajuvënëjava abatabiaba. Paxamë baja payapëtaneme pacuenia apo pacaitsacueniabi picani tsipae, bajarapaviyajuvënëjava paxae atamë. Nexata itsa paxaejitsipame bajarajota, panexaejavata pacataejitsipa itsanë Dioso pejumecovënëtsinë, ponë abaxë bepibisiacuene pexanaejava tane bajarapavi itsa naxaejitsipa. Nexata itsa pacajanitane, bajaraponë ata naxaejitsipa. Nexata penaxaexae, bepenaneconitsinë Diosojavabelia nataejitsipa. 11 Paxamë picani bajarapitsinë matatoxenetsia paneyapëtaexae, paxaejitsipame bajarapaviyajuvënëjava. Itsiata nexata bajarapacuenia pajamatabëcuenebijianaejitsipame, ponë Dioso pejumecovënëtsinë ata, abaxë jamatabëcuenefaefaena Dioso pejumecovënëtsijava. Bajaraponënexa ata cajena Cristo sivatëpatsi. 12 Bajarapacuenia itsa pajamatabëcuenebijianaejitsipame Dioso pejumecovënëtsijivi, nexata pananeconitsipame Cristojavabelia. 13 Bajaraxuata xanë itsa yapëtaniji pacuenia itsajivi, Dioso pejumecovënëtsijivi, belia jopaejitsipa Dioso pejumecovënëtsijavavecua xanë tatsitaxaejava pejamatabëcueneta, nexata caeto ata apo tsitaxaenë tsipae bajarapaviyajuvënëjava asivaya tataexae bajarapajivi.

1 Corintios 9

1 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Xanë apo xae atanë jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiviyajuvënëjava, itsiata Dioso netocopata daxitacuene taexanaenexa Jesucristojavabelia tanajamatabëcuenecopatsixae. Payapëtanemenua vajatuxanenë Jesucristo taneitapetsijava apóstolenënexanë. Taitaxutota baja cajena taniji vajatuxanenë Jesús. Paxamë ata patacatsipaebixae Jesucristo pelivaisi, nexata baja panajamatabëcuenecopatame Jesucristojavabelia. Tsipaji asaëyata tonacuenebaponaponajë vajatuxanenë. 2 Itsamonae apo beapóstolenënë netae ata, itsiata paxamë apóstolenëcuenenë paneyapëtaneme. Patacatsipaebixae pexanialivaisi, paxamë baja vajatuxanenë pajumecovënëtame. Bajaraxuata picani daxitajivi xaniavaetsia beneyapëtane apóstolenëcuenenë. 3 Itsajota pexanialivaisi jivi tsipaebaponaponajë, Dioso picani netocopata tanerajutsinexa tanamatavenonaejavaxi. Itsamonae paxamëyajuvënëvi nejumeaebabiaba livaisi tatsipaebabiabijava mapacueniaje. 4 Paapóstolevinë itsa panacuenebajë Dioso pijacuene, panetocopata itsajota pexanialivaisi patsipaebavanapajë patanerajutsinexa pataxaejava, pataapaejava ata. 5 Itsa tanacojiobinë tsipae, xanë ata pijinia Dioso netocopatsipa tabarëponaenexa tajava, Dioso pejumecovënëtsiva. Bajarapacuenia netocopatsipa tsipaji bajarapacuenia exanavanapa itsamonae apóstolevi. Vajatuxanenë pejuyapijivi ata, apóstolenë Pedro ata, pijava barëponabiaba. 6 Itsamonae itsa pacatsipaeba Cristo pelivaisi, pajamatabëcueneyavenonabiabame penamatavenonaejava yabara. Itsiata baitsi jane paxanëbeje Bernabébeje panacuenebabiabajëbeje patajacuatabeje patanaevetsinexabeje. Bajarapacuenia picani apo benacuenebinëbeje patajacuatabeje patanaevetsinexabeje. Nexata picani paxamë, paxanëbeje ata, bepanerajutame patanamatavenonaejavaxibeje. Tsipaji paxanëbeje Cristo pelivaisi patacatsipaebabiabixaebeje, Dioso picani panetocopatabeje patanerajutsinexamë patanamatavenonaejavaxibeje. 7 Payapëtaneme baja cajena mapacueneje. Itsanë itsa tonacueneba pijatuxanenë, barajutatsi pexaejava. Pamonae ata pijinia vajabitsaë naexanavanapa, itsa rajutaponatsi pexaejava, apo matamotaponae pexaejavamatamo pijapalatata. Jume cajena. Tocomuatabiabatsi ponë itorobatsi. Pamonae pijinia xaina uvabacabo, itsajivi ata apo janiitavetsitsi pexaeyaniva penotsicuaiyajuvënëjava. Pamonae pijinia itsanë pijaoveja toeveta, itsajivi ata apo janiitavetsitsi pemiyujucaebarëmeneyajuvënëjava piapaeyaniva. Jume cajena. 8 “Maraeta pacuenia Pablo nacajumaitsije saya jivi petsitaxanepanaecueniatsi vajaexanavanapaenexa,” pajamatabëjamë pëtsa. Tsipaji rabaja Dioso pejumelivaisibaxutota ata bajarapacuenia jumaitsi. 9 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia bueyu copatatsi pexaejava pexaenexa penacuenebijavata ata. Jumaitsi mapacueniaje: “Pabueyu canacuenebame trigoxu pecatotanabataxuabinexa, pëtsa pumuxatatame nepumuxatatabiabijavata. Pëtsa pumuxatatame trigoxu pexaenexa pecatotanabataxuabijavata,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota itsa jumaitsi, ëbueyu yabara apo jumaitsi. 10 Biji rajane bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi vajanacayapëtaeyaexanaenexa vajamatamotsijavanexa vajanacatonacuenebinë. Ponë canacueneba iracuemo itsanë pijatrigoxu petoubinexa, penacuenebijavata jamatabëjumaitsi: “Pamatacabi naveretsiana trigoxu, bajarapaxuyajuvënëjava nerajutsiana tatonacuenebimatamo,” jamatabëjai. Nexata penaveretsimatacabi trigoxu rajutatsi. Ponë ata icatsia juya trigoxu penaveretsimatacabi totanabataxuaba, bajaraponë ata jamatabëjumaitsi: “Mapatrigoxuyajuvënëjavaje nerajutsiana tatonacuenebimatamo,” jamatabëjai. Nexata rajutatsi. Bajara pijinia pacuenia Dioso pijacuene patatonacuenebivi patanamatavenonaejavaxi, paxamë bepanerajutame Cristo pelivaisi patacatsipaebijamatabëcuene. 11 Paubajë baja cajena panejamatabëëthëtota Dioso pejumelivaisi. Jica, nexata juya itsa pacajamatabëcueneevetsipatsi patanerajutsinexamë patanamatavenonaejavaxi, ¿pacatsitaayaijava tsaja tsipae bajarapacuene? 12 Paxamë rabaja Dioso pejumelivaisibaxutota papecaitorobicuenia, parajutabiabame itsamonae penamatavenonaejavaxi papecatsipaebijamatabëcuene Cristo pelivaisi. Paxanë biji picani panetoxanepana copiaya patanerajutsinexamë itsamonaevecua. Dioso picani panetocopata patanerajutsinexamë patanamatavenonaejavaxi Cristo pelivaisi patacatsipaebaponaejamatabëcuene. Itsiata apo pacavajëtsitsi patanerajutsinexamë. Biji rajane piayapëbejecuenia panatonacuenebaponajë patajacuata patanaevetsinexa bajarapacuenia. Apo pacavajëtsitsi caeto ata patanerajutsinexamë patanamatavenonaejavaxi. Itsa pacavajëtsipatsi, itsajamatabëcuene meta paxainaejitsipame paxanëjavaberena. Nexata meta apo pajumecovënëtsimë tsipae patacatsipaebilivaisi, pexanialivaisi, Cristo pelivaisi. 13 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Templobota Dioso petonacuenebivi, tocopatatsi bajara patemplobopijipexaejava pexaenexa. Baitsi pamonae penacuenebivi altarvënëjavata, itsajota dajubi tobeyabiaba ofrendacuenia perajutsinexa bajarapavi Diosojavabelia, bajarapamonae ata Dioso tocopatatsi pexaenexa bajarapaviyajuvënëjava. 14 Bajara pijinia pacuenia vajatuxanenë Jesucristo itoroba Dioso pejumelivaisi petsipaebaponaevi penamatavenonaejavaxi perajutsinexatsi. Pamonae jumecovënëtapona petsipaebilivaisitsi, bajarapamonae juya berajutapona xua namatavenona petsipaebivitsi. 15 Itsiata baitsi jane xanë bajarapacuenia netocopatsi ata, apo pacavajëtsitsi itsacuenejavayo ata. Mapabaxutoje pacatoyaquinae atatsi, apo pacatoyaquinaetsi patanerajutaponaenexamë itsacuenejavaxi. Bitso cajena jamatabëcuenebarëyanë. Tsipaji Cristo pelivaisi pacatsipaebabiabatsi, apo panerajutsi atamë itsacuenejavayo ata. Bajaraxuata baja cajena apo jitsipaenë patanematamotsijavamë. Itsa panematamotsijitsiamë tsipae, nexata jitsipaejitsipajë tatëpaejava patanematamotsiyanivamë. Tsipaji itsa panematamotsipame, copiarucaejitsipa baja patacasivajamatabëcuenebarëya tsabiabijavami. Tsipaji amoneya patacatsipaebabiabixae Cristo pelivaisi, pacasivajamatabëcuenebarëyatsi tsabiabi. 16 Apo jamatabëjumaitsinë: “Ayaijamatabëcuenenënë tatsipaebinëxae jivi pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia,” apo jamatabëjanë. Jume baja cajena. Pexanialivaisi jivi tsipaebabiabajë. Tsipaji baja vajatuxanenë nitoroba. ¡Bitso meta naneconitsipajë Diosojavabelia jivi itsa apo tsipaebinë tsipae bajarapalivaisi! 17 Dioso nitorobinejeva, saya xanë tajamatabëcueneta jivi itsa tsipaebaponaejitsipajë pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, nexata jamatabëcuene evetabiabijitsipajë jivi tanematamotabiabinexa pexanialivaisi tatsipaebabiabijamatabëcuene. Itsiata baitsi jane pexanialivaisi jivi tsipaebaponajë vajatuxanenë taneitorobixae. Jumecovënëtaponaponajë pacuenia Dioso nitorobapona. 18 Bajaraxuata apo nematamotsi ata, tsipaebaponajë pexanialivaisi jivi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Dioso netocopatsi ata jivi tanematamotsinexa pexanialivaisi tatsipaebaponaejamatabëcuene, itsiata apo vajëtsinë tanerajutsinexa itsacuenejavayo ata. Jivi itsa tsipaebaponajë bajarapalivaisi, bitso jamatabëcuenebarëyanë tsaponae. Bajaraxuata apo jitsipaenë tanematamotsijava. 19 Apo tanecanajetsinë raja dajubinëcuenia itsamonaejavabelia amoneya tatonacuenebinexa. Itsiata baitsi jane daxitajivi bepijajivitonënëcuenia ponaponajë. Bajarapacuenia exanaponaponajë itsamonae ayaibitsaëtoxaneto ata tayavenonaenexa, penajamatabëcuenecopatsinexa Cristojavabelia, pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. 20 Judíovi jumecovënëtsiajinavanapa bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Xanë picani apo jitsipaenë taexanaponaponaenexa pacuenia itoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Tsipaji baja najamatabëcuenecopatajë Cristojavabelia tajaneconi tanevecuaajibiaexanaenexa. Itsiata judíovijava itsa naponaponabiabajë, pacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itorobatsi, judíovi itsa exana, xanë ata bajarapacuenia naexanabiabajë. Bajarapacuenia naexanabiabajë bajarapamonae judíovi xaniavaetsia tanenamuxunaevetsinexa Cristo pelivaisi itsa tsipaebajë. Nexata judíovi itsa najamatabëcuenecopata Cristojavabelia, pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. 21 Bajara pijinia pacuenia apo judíovijava ata itsa naponaponabiabajë, judíonë atanë, pacuenia apo judíovi jinavanapa, cuenejëpaeya naponaponabiabajë. Bajarapacuenia apo judíovi cuenejëpaeya naponaponabiabajë bajarapamonae xaniavaetsia tanenamuxunaevetsinexa Cristo pelivaisi itsa tsipaebajë. Nexata apo judíovi ata itsa najamatabëcuenecopata Cristojavabelia, pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. Bajarapamonae apo judíovi apo jumecovënëtsiajinavanapae bajayata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapamonaejava naponaponabiabi atanë, itsiata apo copatsinë tajumecovënëtsijava Dioso pejumelivaisi saicaya tajitsipaecuenia taponaponaenexa. Jume baja cajena. Tsipaji jumecovënëtajë Cristo taneitorobicuenia. 22 Itsamonae abaxë ajena najamatabëcuenecopaba Cristojavabelia. Nexata abaxë apo ajamatabëcuenesaë tsavanapae Dioso pejumecovënëtsijava. Bajarapamonaejava cuenejëpaeya naponaponabiabajë. Bajarapacuenia cuenejëpaeya naponaponabiabajë tajamatabëcueneyavenonaenexa bajarapamonae pevajënaeyabelia piajamatabëcuenesaë tsavanapaenexa vajatuxanenëjavabelia. Baitsi pacuenia caeviria canacujitsia jivi pijasalinaicuenia jinavanapa, bajarapacuenia xanë ata cuenejëpaeya naponaponabiabajë. Bajarapacuenia cuenejëpaeya naponaponabiabajë bajarapamonae tajamatabëcueneyavenonaenexa. Jamatabëcueneyavenonaejitsianë bajarapamonaeyajuvënëvi ayaibitsaëtoxaneto ata penajamatabëcuenecopatsinexa Cristojavabelia pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. 23 Bajarapacuenia exanaponaponajë baja jivi pejumecovënëtsinexa pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia, bajarapamonae ata taneyajavacapanepaenexatsi Diosojavabelia. 24 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Penayacobivi pecujinaejinaejava, bacujinaejina daxita. Itsiata baitsi jane ponë bitsojina pecujinaejinaejava daxita penayacobivi matatoxenetsia, bajaraponë caenë bapita xua tsipaebatsi pecujinaejinaematamo, premiovënëjava. Pacuenia penayacobivi pecujinaejinaejava, daxitasaëta bacujinaejina, bajara pijinia pacuenia paxamë ata daxita panesaëta panevajënaeyabelia patonacuenebavanapare Dioso. 25 Daxita pamonae penayacobivinexa pecujinaejinaejava, tajëvelia banajamatabëveretavanapa pebitsojinaenexa itsamonae matatoxenetsia. Naxaniavaetavanapanua. Daxitamatacabi canacujitsia nasisaëëjëbavanapa caenë canacujitsia. Bajarapamonae najamatabëcuenesaëtavanapa, daxita xua abeje, pexanaeyaniva piajumalisaënexa. Bajarapacuenia naxaniavaetavanapa, penayacobijavata itsamonae matatoxenetsia pebitsojinaenexa, perajutsinexatsi corona, naebaxucorona. Itsiata baitsi jane bepijia saya piabejecoronanexa. Biji rajane vaxaitsi Dioso vajajumecovënëtsivi, Dioso tonacuenebavanapatsi athëbëtatsia vajanacarajutsinexa xua nacatsipaeba, apo pevereverecaejavanexa. 26 Pacuenia pebitsojinaenë asaëyata cujinaejina rovia pepatsinexalia petocaëjëtsijavabeliatsi, bajara pijinia pacuenia xanë ata asaëyata tavajënaeyabelia exanaponaponajë vajatuxanenë taneitorobicuenia. Tonacuenebaponaponajë asaëyata. Apo tonacuenebinë saya jema penaxuabinexa tatonacuenebijava. 27 Bajaraxuata naperabëevetsia naevetaponaponajë pibisiacuene taexanaeyaniva. Bajarapacuenia naperabëevetsia naevetaponaponajë tsipaji jitsipajë vajatuxanenë tanesivajamatabëcuenebarëya tsaponaejava itsamonae itsa tsipaebaponajë pexanialivaisi. Apo jitsipaenë tanecopatsiaexanaejava Dioso tatonacuenebijava. Itsamonae pexanialivaisi tatsipaebicujinae, bijiata itsa ponaponaejitsipajë, Dioso necopatsiaexanaejitsipa tatonacuenebijava.

1 Corintios 10

1 Tajamonae, pacatojitsipatsi icatsia panenajamatabënapitsinexa pacuenia bajayatami vajasalinaivimi Moiséspijinë barëpitsaparena Egipto nacuaverena. Moiséspijinë Dioso tsitajëtaponatsi itsaxuayo vajasalinaivimi barënajetarucaejitsia. Vajasalinaivimi pematatsënëatsia itarërëbo namataxainaeya najetaruca. Nexata bajarapaitarërëbo vajasalinaivimi pënanajetarubena. Daxitabitsaëto vajasalinaivimi Moiséspijinë barënicabarena Rojovënë manuamenemaxërana epatuarena. 2 Pacuenia pebi itsa bautisabatsi merata, naexana Dioso pijajivitonë, bajara pijinia pacuenia vajasalinaivimi Moiséspijinë pijajivi naexana itsa pënaponarena Egipto nacuaverena. Moiséspijinë pijajivi naexana vajasalinaivimi itarërëbo pebëxëpana itsa pënanajetarubena Moiséspijinë. Rojovënë manuamenemaxërana epatuarena ata itsa barënicabarenatsi, Moiséspijinë pijajivi naexana vajasalinaivimi. 3 Daxita vajasalinaivimi caeviriajava pexaejava najuanabanepona itsa najetarubena bajarapatusato nacuayarena. Papexaejava Dioso rajutaponatsi, bajarapamonaemi xaepona. 4 Itsa najetarubena, caeviriamera najuaapaepona, Dioso perajutsiratsi. Bajarapamera Dioso tocapitsapatsi ibotoxanetojavaverena. Bajarapamatacabi vajasalinaivimi Cristo yajavaponatsi. Cristo rabaja cajena bajarapaibotoxaneto. 5 Itsiata baitsi jane vajasalinaivimiyajuvënëvi, caejiviyobeje, saya jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi. Nexata bajarapajiviyobeje Dioso sivajamatabëcuenebarëyatsi. Daxita itsamonae apo jumecovënëtsi Dioso. Bajaraxuata vajasalinaivimi Dioso verebiabatsi petusato nacuata. 6 Nexata vaxaitsi becanaëjëtatsi pacuenia vajasalinaivimi bajayata Dioso verebiabatsi pibisiacuene pexanaexae. Nexata vaxaitsi ata vajajamatabëëthëtovetsina becanaëjëtatsi pibisiacuene vajaexanaeyaniva. 7 Bajaraxuata apo benavajëcaetsi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia pacuenia bajayata vajasalinaivimiyajuvënëvi navajëca jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia vajasalinaivimi pibisiacuene exanavanapa, fiesta itsa toexana jumapecataeya pexanaenëanënexa. Dioso pejumelivaisibaxutota vajasalinaivimi yabara jumaitsi mapacueniaje: “Bajarapamonae enabiaba penabaninexa, piapaenexanua. Bajaraxuacujinae nonobapunabiaba peyavajibinexa,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota vajasalinaivimi yabara. 8 Apo bexanaetsinua vajavitota pibisiacuene pacuenia bajayata vajasalinaivimiyajuvënëvi exana. Bajarapitsivi tëpa caematacabita veintitrés mil pajivibeje. 9 Apo bejamatabëcueneëjëtsitsinua vajatuxanenë pacuenia bajayata vajasalinaivimiyajuvënëvi Dioso jamatabëcueneëjëta. Papibisiacuene vajasalinaivimi pejamatabëëthëtota natojitsipa pexanaenexa, Dioso jamatabëcueneëjëtsiaya exanavanapa, peyapëtaenexa pacuenia Dioso exanaejitsia bajarapamonaejavaberena. Bajaraxuata vajasalinaivimi jomo pesinicujiruatsi vereverecapona. 10 Pëtsa panaepaname Dioso pejumelivaisi papecatsipaebavanapaevijavabelia pacuenia bajayata vajasalinaivimiyajuvënëvi anaepanabiaba Moiséspijinëbeje Aarónpijinëbejejavabelia. Bajaraxuata Dioso itoroba pijaángel peverebiabinexatsi vajasalinaivimiyajuvënëvimi. 11 Bajarapacuenia exanatsi bajayata vajasalinaivimi. Dioso baja cajena nacayapëtaeyaexana pacuenia bajayata vajasalinaivimi Dioso naneconitsiaexanatsi pibisiacuene pexanaexae. Bajarapalivaisi itanerubena Dioso pejumelivaisibaxutota vajanacamuxujiobinexa, vaxaitsi ata bajarapacuenia pibisiacuene vajaexanaeyaniva. Vaxaitsi rabaja nacua pevereverecaeitabarayota jinavanapatsi. 12 Itsa pajamatabëjumaitsimë: “Xanë cajena ajamatabëcuenesaënë Dioso tajumecovënëtsijava. Nexata apo exanaenë tsane pibisiacuene pacuenia bajayata tajasalinaivimi exana,” itsa pajamatabëjamë, ¡xania baja tsane! Tsipaji paxamë ata bajarapacuenia pibisiacuene paexanaejitsipame. 13 Xua baja aeconoxae pataeponame, dovathi pejamatabëcueneta papecajamatabëcueneëjëtsijava, bajaraxua daxita Dioso pejumecovënëtsivi tocopiapataponatsi mapanacuataje. Itsiata baitsi jane Dioso pacayavenonaponaena pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi. Dioso cajena apo pacacopatsi tsane dovathi papecajamatabëcueneëjëtaponaenexa paneajamatabëcuenesaëjava matatoxenetsia. Nexata dovathi itsa pacajamatabëcueneëjëta, itsiata Dioso pacayavenonaponaena paneajamatabëcuenesaë tsaponaenexa. Nexata papecajamatabëcueneëjëtsijava, pavecuapanepaponaename pibisiacuene paexanaenejevamë. 14 Tajamonae bitso patacaasivavi, jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia itsamonae penavajëcaecuene, nayajivitaeya pajinavanapare. 15 Pacajamatabëcuenecaëjëpa baja cajena panejumeyapëtaenexa patacatsipaebilivaisi. Nexata panejumecanaëjëre patacatsipaebilivaisi paneyapëtaenexa itsa pexaniajailivaisi. 16 Itsa nacaetuanatsi vajanajamatabënapitsinexa xua yabara Cristo nacasivatëpa, najuaxanetsi pan. Najuamatavëjëaapatsinua vajamatavëjëaapaera. Nexata pan yabara, vajamatavëjëaapaera ata yabara, Diosojavabelia jumaitsitsi: “Pexaniacuene bitso panetoexaname. Panerajutame pan. Panerajutame patamatavëjëaapaera ata,” jaitsi. Itsa nacaetuatatsi vajanajamatabënapitsinexa xua yabara Cristo nacasivatëpa, caebitsaëto naexanatsi Cristo yajava, ponë nacasivatëpa cruzata. 17 Ayaibitsaëtoxaneto atatsi, caepan itsiata najuaxanetsi. Nexata vaxaitsi Cristo vajayajavajinavanapaexae, caebitsaëtotsi Cristo pijajivitsi naexanatsi. 18 Pacanaëjëre pacuenia judíovi baexana. Itsamonae dajubi beyabiaba bajarapavi ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia. Nexata pamonae naxane bajarapavi, caebitsaëto Dioso pijajivi naexana. 19 Mara pajamatabëcuene yabara jumaitsinëje. Jumapecataya pexanaenëanë, itsacuenejavayo ata pexanaenexa, apo caëjëpaetsi. Bajara pijinia itsi pavi ata jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia rajuta. Apo caëjëpaetsi jivi xae ata pejamatabëcuenebijianaenexatsi. Tsipaji jumapecataeya pexanaenëanë, bajarapavi apo itothianae bajarapavivecua. 20 Nexata abaxë pamonae Dioso apo yapëtae, dajubinë itsa tobeyaxuaba ofrendacuenia pevi perajutsinexa jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia, bajarapavi dovathinexa saya. Apo Diosonexa cajena. Bajaraxuata apo pacatojitsipaetsi panenaxaenexa bajarapamonaejavata. Itsa panaxaejitsipame bajarapamonaejavata, nexata caebitsaëto panaexanaejitsipame dovathi yajava. 21 Paxamë baja panenabanivi, paneapaevinua, vajatuxanenë pijamesata. Nexata baja acuenebi panenabaninexa, paneapaenexanua, itsajota Dioso apo pejumecovënëtsivi dovathi pijacuene exanavanapa. 22 Vaxaitsi Dioso vajajumecovënëtsivi, apo jitsipaetsi vajatuxanenë vajanacabaraanaepanaejava. Dioso pijacuene, dovathi pijacuene ata, anijacuenebeje itsa exanaponaejitsipatsi, nexata vajatuxanenë nacabaraanaepanaejitsipa. Vaxaitsi cajena apo vecuaasaëtsi vajatuxanenë. Nexata apo vecuapanepaetsi tsipae vajatuxanenë itsa nacananeconitsiaexana. 23 Xaniajai rabaja pacuenia itsamonae jumaitsi. Mapanacuata navita vajaexanaejavanexa. Itsajivi ata apo nacaitavetsi bajarapacuene vajaexanaenexa. Itsiata baitsi jane apo nacatoxanepanae daxita bajarapacuene vajaexanaenexa. Daxitacuene, xua itsajivi ata apo nacaitavetsi vajaexanaenexa, exanae atatsi tsipae, itsiata apo nacajamatabëcueneasaëyaexanae tsipae Dioso vajajumecovënëtsijava. 24 Pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “¿De tsaeta xua natoexanaenajë, xua ëxanënexa netoxanepanaejitsia?” pajamatabëjamë pëtsa. Biji rajane pajamatabëjumaitsimëre. “¿De tsaeta xua toexanaenajë, xua itsamonaenexa toxanepanaejitsiatsi?” pajamatabëjamëre. 25 Dioso baja cajena pacatocopata panexaenexa itaxutojema. Nexata pacatocopata panexaenexa pavi canajeta pecanajetsibota. Nexata pëtsa payanijobame. “¿Matsa pavi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia peyajuvënërajutsivije?” pajamë pëtsa. Itsa payanijobijitsipame bajarapacuenia: “Jãjã, bajarapayajuvënëvi,” pacajai tsipae. Nexata paxamë pajamatabëjumaitsimë tsipae bajarapavi yabara: “Mapavije itsa xaejitsipajë, nexata pibisiacuene exanaejitsipajë Dioso pitabarata,” pajamatabëjamë tsipae. Saya pacomuare payanijobinejevamë. 26 Dioso baja cajena pacatocopata itaxutojema panexaenexa. Tsipaji mapanacuaje, daxita mapanacuapijicuene ataje, Dioso baja cajena pijajava. 27 Dioso apo pejumecovënëtsijivi ata itsa pacajunata panenanabaninexa pijaboyabelia, panaponare panenanabaninexa itsa pajitsipame. Xua pacaabata, paxaema payanijobinejevamë. “¿Matsa pavi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia peyajuvënërajutsivije?” pajamë pëtsa. 28 Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi bepibisiacuene pexanaejava taejitsipa itsa xaejitsipa bajarapayajuvënëvi. Nexata panexaevajënaeya, bajarapamonaeyajuvënënë itsa pacajumaitsi: “Mara pavije jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ofrendacuenia peyajuvënërajutsivije,” itsa pacajai, pëtsa patsitaxaneme. Itsa apo patsitaxaemë tsane, nexata apo pajamatabëcuenebijianaemë tsane bajaraponë. 29 Itsa patsitaxaejitsipame, bajaraponë ata naxaejitsipa. Nexata bajaraponë jamatabëjumai tsipae: “Pibisiacuene baja cajena exanajë Dioso pitabarata mapavije tanaxaexae,” jamatabëjai tsipae. Bajarapacuenia patacatsipaebijava, itsanë Dioso pejumecovënëtsinë itsa jumetaena, jamatabëcuenenavëxaniabiaya meta jumaitsi tsane mapacueniaje: “Jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia perajutsiviyajuvënëjava taxaeyabiabinexa, Dioso netocopata. Nexata baja xaeyabiabajë. Itsiata icatsia aeconoxae nitaveta itsanë Dioso pejumecovënëtsinë itsa tsitaxaniji bajarapayajuvënëvi, bepibisiacuene petaeyaniva. ¿De meta xuajitsia xanë epatua copatsipajë bajarapayajuvënëvi taxaeyabiabijavami? 30 Taxaevajënae bajarapavi, ‘Xanepana rabaja,’ janë tsabiabi Diosojavabelia tanerajutsixae taxaenexa. ¿Detsa nexata xuajitsia jivi nebaracuaicuaijai tsipae bepibisiacuene taexanaenë taxaejamatabëcuene bajarapayajuvënëvi?” jai meta tsane jamatabëcuenenavëxaniabiaya itsanë Dioso pejumecovënëtsinë. 31 Mara pacuenia pacatsipaebatsije panecopatsinexa paneexanabiabijavami ata, itsajivi ata panejamatabëcuenebijianaeyaniva panetsitaexanaejava pejamatabëcueneta. Itsa paxaneme, itsa papamenua, daxitacuene itsa paexanamenua, xaniavaetsia itsamonae patsitaexanavanapaename paxamë panetsitaexanaejava yabara jivi papecasivajamatabëjumaitsinexa: “Dioso cajena ayaijamatabëcuenenë. Tsipaji pijajivi yavenona xaniavaetsia petojinavanapaenexatsi,” papecasivajamatabëjainexa. 32 Bajaraxuata pëtsa patsitaexaname itsacuenejavayo ata itsajivi ata Diosovecua itsajamatabëcuene pexainaeyaniva. 33 Pacuenia xanë tsitaexanaponaponajë itsamonae tanesivajamatabëcuenebarëyanexa, bajarapacuenia paxamë ata patsitaexanavanapare itsamonae. Apo najamatabëxainabiabinë taexanaenexa xua ëxanënexa netoxanepana. Biji rajane najamatabëxainabiabajë tatoexanaenexa xua toxanepanatsi itsamonae ata. Bajarapacuenia toexanaponajë bajarapamonae ata Dioso pejumecovënëtsinexa pecapanepaenexatsi pijaneconivecua.

1 Corintios 11

1 Itsamonae patsitaexanavanapare pacuenia xanë pacatsitaexanaponatsi. Xanë raja pijinia cuenejëpaeya ponaponajë Cristo. 2 Tajamonae, panejamatabënajinabiabame. Pacuenia pacaitorobatsi, bajarapacuenia paexanavanapamenua. Bajaraxuata pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. 3 Pacatojitsipatsi paneyapëtaenexa mapacueneje. Athëbëvetsica Dioso itorobicatsi Cristo. Nexata juya mapanacuataje Cristo caepebi canacujitsia itorobapona. Bajara pijinia itsi pebi ata. Pebi juya itorobapona pijava. Pebi peyaiyataenexa Cristo, apo benamataacatsi papaëbërëpanayota jivi penacaetuatsibota. 4 Bajaraxuata pebi Diosojavabelia penavajëtsijavata, itsamonaejavabelia ata Dioso pejumelivaisi petsipaebijavata, itsa namataacatsipa papaëbërëpanayota, nexata Cristo athëbëvetsica yapijiviaura tsipaetsi. 5 Petiriva rajane pamona pejumecovënëtabiabivacuene itsamonae peyapëtaenexatsi, benamataacata papaëbërëpanayota jivi penacaetuatsibota. Bajarapacuenia benamataacata penavajëtsijavata Diosojavabelia, itsamonaejavabelia petsipaebijavata ata Dioso pejumelivaisi. Itsa apo namataacatsi tsipae, nexata pamona yapijiviaura tsipaetsi. Pacuenia petiriva amataura tsipae itsa mataxunaejitsipatsi, bajara pijinia pacuenia petiriva pamona yapijiviaura tsipaetsi, papaëbërëpanayota itsa apo namataacatsi tsipae jivi penacaetuatsibota. 6 Petiriva itsa apo namataacatsi tsipae papaëbërëpanayota, pacuenia pebi apo namataacatsi, nexata itsa bemataxunatsi pacuenia pebi bamataxunatsi, bajarapova namatacaura tsipae. Bajaraxuata petiriva jivi penacaetuatsibota, benamataacata papaëbërëpanayota pamona peyapijiviaurayanivatsi. 7 Dioso itsa exana pebi, nacujirujëpaeyaexana. Nexata pacuenia itsi Dioso, bajara itsi pebi. Nexata pebi xaniavaetsia itsa ponapona, jivi pecanaëjëtsinexa Dioso bitso ayaijamatabëcuene pexainaenëcuene. Bajaraxuata pebi apo benamataacatsi papaëbërëpanayota penavajëtsijavata Diosojavabelia, itsamonaejavabelia Dioso pejumelivaisi petsipaebijavata ata. Itsiata baitsi jane petiriva benamataacata papaëbërëpanayota penayapëtaenexa pamonavecua beveliajamatabëcuene pexainaevacuene. 8 Copiata Dioso pebi itsa exana, petiriva peyeneyajuvënësitomita apo exanae. Biji rajane pebi peyeneyajuvënësitomita cotocaevi Dioso exana petiriva. 9 Petiriva baja cajena Dioso exana pebinexa. 10 Bajarapajamatabëcuene yabara petiriva benamataacata papaëbërëpanayota. Petiriva namataacatsia itsa ponapona, ángelevi tanetsi pamona pejumecovënëtabiabivacuene. 11 Vaxaitsi Dioso vajajumecovënëtavanapaevi, xanepana namataenetsia vajanajamatabëcuene asaëyaexanaenexa. Pebi namatavenona petiriva. Petiriva pijinia namatavenona pebi. 12 Xaniajai rabaja. Pebi peyeneyajuvënësitota Dioso exana petiriva. Itsiata baitsi jane bajaraxuacujinae petiriavita naexanapona pebijivi. Tsipaji Dioso pejamatabëcueneta bajarapacuenia copata. 13 Panijacuata pacanaëjëre. ¿Xanepana tsaja petiriavi penavajëtsinexa Diosojavabelia papaëbërëpanayota namataacatsinejeva? Jume raja. Namataacatsiaya raja papaëbërëpanayota petiriavi benavajëta Diosojavabelia. 14 Vaxaitsi baja cajena vajajamatabëëthëtota yapëtanetsi mapacueneje. Pebi itsa amatanapiareca, amataura tsipae. 15 Vajajamatabëëthëtota yapëtanetsinua mapacueneje. Petiriva pijinia itsa amatanapiareca, toxanepanatsi. Yabarëya pematana. Dioso cajena petiriva tocopatatsi piamatanapianexareca. Nexata bepemataacatsitsi pematana. 16 Itsajivi itsa jamatabëpanejumeanaenota petiriavi papaëbërëpanayota penamataacatsijava yabara, nexata bajarapajivijavabelia pajumaitsinë tsane mapacueniaje: “Paxanë bajarapacuenia panajamatabëxainajë petiriavi papaëbërëpanayota penamataacatsijava yabara. Bajarapacuenia itsamonae ata, pamonae Dioso pejumecovënëtsivi, najamatabëxaina. Tsipaji baja cajena patajacuene,” pajanë tsane pajivijavabelia jamatabëpanejumeanaenota petiriavi papaëbërëpanayota penamataacatsijava yabara. 17 Pacatoyaquinatsi mapalivaisije patacamuxujiobinexa. Aeconoxae xua paexanabiabame, apo pacatoxanepanae. Panacaetuatabiabi atamë, itsiata apo pajamatabëcuenesaëmë tsaponae panevajënaeyabelia Dioso panejumecovënëtsijava. Caranata saya panevajënaeyabelia pajamatabëcuenecueranaponame. 18 Najamatabëxainajë copiaya patacajumaitsinexa mapacueniaje. Pacavënëlivaisitanetsi. Apo panajamatabëcuenejëpabiabimë pina itsa panacaetuatabiabame panenacaetuatabiabibota. Caebota pina panacaetuatabiabi atamë, navecuanatsanaeya pina panavecuaenabiabame pacaebitsaëtoximë canacujitsia. “Xaniajai raeta baja. Baja raeta pacuenia exanabiaba,” jamatabëjanë belia paxamë yabara. 19 Baja raeta pacuenia navecuanatsanaeya panavecuaenabiabame. Tsipaji meta pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Vaxaitsi cajena Dioso pepacuene jumecovënëtatsi. Nexata vajanacaetuatsijavata, Dioso apo pejumecovënëtsivi navecuatsatsianatsi Dioso apo ëpejumecovënëtsivi saicaya penaenexa,” pajamatabëjamë meta tsabiabi. 20 Xua yabara Cristo pacasivatëpa, panenajamatabënapitsinexa panacaetuatabiabi atamë, najamatabëcuenejëpaeya apo panacaetuatabiabimë. Nexata Dioso pacatane saya jema bepanenacaetuatsivi. 21 Tsipaji copiaya panepatsivi panenabaniepatota, ayaijavanë paxaeyabiabame. Apo paevetabiabimë abaxë itsamonae pepatsijava caecuenia panenajuanabaninexa. Itsamonae paxamëyajuvënëvi ayaijava xaeyabiaba. Ayaira vinora matavëjëa apaeyabiabanua. Nexata vënaaitajibi tsabiabi. Nexata pamonae cotocaevi pepatsivi, yavereverecabiaba. Nexata pijani tsabiabi. 22 Ëpanexaejavanexa itsa pasivanacaetuatabiabame, panijabonë paxainame panijabonëjava panenabaninexa, paneapaenexanua. Bijiaya pataeyabiabame pamonae nacaetuatabiaba penavajëcaenexa Diosojavabelia. Paurababiabamenua pamonae bepejiobivi, pexaejava apo penacapatsivi. Pexaniacuene cajena apo paexanabiabimë bajarapacuenia itsa paexanabiabame. Bajarapacuenia saya paneexanabiabixae, pananeconitame Diosojavabelia. 23 Imata baja cajena pacatsipaebatsi pacuenia vajatuxanenë Jesús pijajivi barëexana. Pameravi vajatuxanenë pijavajabitsaë pecobeyabelia canajetsijitsiatsi, bajarapameravi vajatuxanenë cobenanuca panbë. 24 “Pexaniacuene panetoexaname. Pan panerajutame,” pejaicujinae Diosojavabelia, panbë epatsënëca. Jumaitsi pijajivijavabelia: “Mara tavije patacasivatëpaejava paxamënexa. Mapacueniaje tacovëta paexanabiabianame patanenajamatabënapitsinexamë,” jai vajatuxanenë Jesús pijajivijavabelia. 25 Penabanicujinae bajara icatsia pacuenia Jesús cobenanuca pecaapaejava. Nexata icatsia jumaitsi pijajivijavabelia: “Dioso baja cajena najumecapanepaeya jumaitsi papecacapanepaenexa. Nexata pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, pacacapanepaena tajana pejamatabëcueneta. Tajana raja nevecuarunaena tatëpaejavata papecacomuatsinexa panijaneconivecua. Mapacaapaejavataje, itsa papaeyabiabianame, panenajamatabënapitabiabianame,” jai vajatuxanenë Jesús pijajivijavabelia. 26 Nexata paxamë bajarapacuenia itsa paexanabiabame, patsitanaitajëtabiabame itsamonaejavabelia xua yabara vajatuxanenë pacasivatëpa cruzata. Bajarapacuenia paexanabiabare vajatuxanenë icatsia pepatsimatacabitsicajavabelianexa. 27 Jivi itsa nacaetuata penajamatabënapitsinexa xua yabara Cristo sivatëpatsi, becanaëjëtena. Tsipaji canaëjëtsinejeva itsa naxane pan, itsa apanua vajatuxanenë pecaapaejavata, bajarapajivi naneconitsipa vajatuxanenëjavabelia, vajatuxanenë pevito, pijana ata, apo peyaiyataexae. 28 Bajaraxuata caejivi canacujitsia xaniavaetsia benajamatabëcuenejaita pecaxitajarabinexa paneconi xainaponapona Dioso pitabarata. Bajarapacuenia benajamatabëcuenejaita pan penaxaevajënaeya, pematavëjëaapaera ata penaapaevajënaeya. 29 Itsa naxane pan, itsa naapanua pematavëjëaapaera, becanaëjëta pajamatabëcuene yabara vajatuxanenë sivatëpatsi cruzata. Pajivi canaëjëtsinejeva naxane pan, naapanua pematavëjëaapaera, bajarapajivi pijacuata naneconitapona Diosojavabelia. 30 Bajaraxuata paxamë ayaibitsaëto payajuvënëavitanemë. Nexata itsamonae payajuvënëcueraname. Itsamonae payajuvënëtëpame baja. 31 Bajaraxuata vaxaitsi vajanaxaevajënae pan, vajanaapaevajënae ata pematavëjëaapaera, benajamatabënapitatsi Jesucristo vajanacasivatëpaejava vajaneconi yabara. Benajamatabëcuenejaitatsinua paneconi xainatsi Dioso pitabarata vajanavajunupaebinexa Diosojavabelia. Bajarapacuenia itsa exanaenatsi, vajatuxanenë apo nacananeconitsiaexanae tsane. 32 Itsa naneconitsianatsi, nexata vajatuxanenë nacabejiobiaexanaponaena Dioso apo pejitsipaecuene vajaexanaejava vajacopatsinexa. Bajarapacuenia vajatuxanenë nacaexanaena Dioso apo pejumecovënëtsivi yajava Diosovecua vajanaxuabiyaniva. 33 Bajaraxuata itsa panacaetuatame panenajamatabënapitsinexa xua yabara Cristo pacasivatëpa, paevetabiabianame abaxë daxita pepatsijava caecuenia panenajuaxaenexa. 34 Pajivi piajani, bajarapajivi copiaya benabane pijabota pejonevajënaeya panenacaetuatsibojavaberena. Nexata panenacaetuatsijavata, bajarapajivi apo naneconitsi tsane Diosojavabelia. Itsajamatabëcuenejavaxi pematatsënëa, xua yabara paneyanijobame, abaxë apo pacatoyaquinaetsi mapabaxutotaje. Itsa pacataenatsi, pacatsipaebianatsi bajarajotalia.

1 Corintios 12

1 Tajamonae, jitsipajë patacatoyaquinaejava paneyapëtaenexa mapacueneje. Caejivi canacujitsia Dioso pejumecovënëtsivi Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi pexanaenexa pacuenia Dioso itorobaponatsi. 2 Paxamë rabaja payapëtaneme mapacueneje. Pamatacabi abaxë Dioso apo pajumecovënëtsimë, dovathi pacayamaxëitojorobabiaba. Nexata panevajëtsinexa jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia, panematabacabëta patonubenabiabame. Jumapecataeya raja pexanaenëanë, apo caëjëpaetsi itsacuenejavayo ata pexanaenexa. 3 Bajaraxuata pacatoyaquinatsi paneyapëtaenexa mapacueneje. Pajivi jumaitsi: “Jesús raja Dioso apo pexënato,” jai, bajarapajivi Espíritu Santo apo yajavaponaponaetsi. Pajivi rajane jumaitsi: “Jesucristo raja pepo petuxanenë,” jai, bajara jane pajivi Espíritu Santo yajavaponaponatsi. 4 Daxita xua Dioso pejumecovënëtsivi Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi, apo najëpae. Caenë canacujitsia saicayacuenia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi. Itsiata baitsi jane caenë Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi daxita bajarapamonae. 5 Xua jivi Dioso tonacuenebavanapa, apo caevirianacuenebijava. Navita cajena xua jivi Dioso tonacuenebavanapa. Itsiata caenë Dioso pijacuene tonacuenebavanapa. 6 Dioso pijacuene petonacuenebivi, apo nacuenejëpae. Itsiata rabaja caenë Dioso daxita yavenonatsi petonacuenebavanapaenexa. 7 Caejivi canacujitsia, Dioso pejumecovënëtsivi, Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi xua Dioso tonacuenebavanapaejitsia. Nexata bajarapamonae, caejivi canacujitsia, caëjëpatsi peyavenonaenexa bajarapajamatabëcueneta daxita Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. 8 Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi, Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi pemuxujiobinexa xaniavaetsia itsamonaejavabelia, xaniavaetsia pejinavanapaenexa Dioso pitabarata. Itsamonae pijinia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi jivi xaniavaetsia peyapëtaeyaexanaenexa pexaniajailivaisi, Jesús pelivaisi. Itsiata baitsi jane caeEspíritu Santo pejamatabëcueneta bajarapacuenia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi bajarapamonae. 9 Itsamonae pijinia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi penajamatabëcuenerutsinexa Diosojavabelia Dioso peyavenonabiabinexatsi daxitacuene yabara. Itsamonae pijinia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi pejamatejemayaexanaenexa piavitanevi. CaeEspíritu Santo rabaja pejamatabëcueneta bajarapacuenia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi. 10 Itsamonae pijinia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejavanë pexanaenexa. Itsamonae pijinia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi petsipaebinexa itsamonaejavabelia pacuenia Dioso yapëtaeyaexanatsi. Itsamonae pijinia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi pejumeyapëtaenexa itsajivi itsa tsipaebatsi penajumetsënëtsilivaisi dovathi pejamatabëcueneta. Jamatabëcuene caëjëpaeyaexanatsinua pejumeyapëtaenexa itsajivi itsa tsipaebatsi pexaniajailivaisi Espíritu Santo pejamatabëcueneta. Itsamonae pijinia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi pecuaicuaijainexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Itsamonae pijinia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi pejumetaenexa bajarapajume juya pejumevajunupaebaponaenexa itsamonaejavabelia. Nexata bajarapamonae tsipaebapona pajamatabëcuenelivaisi xainapona caelivaisi canacujitsia, palivaisianë tsipaebapona pamonae cuaicuaijai itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. 11 Itsiata baitsi jane caeEspíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi daxita bajarapamonae. Pacuenia Espíritu Santo jitsipa pejamatabëcuenecaëjëpaeya exanaponaenexa Dioso pejumecovënëtsivijavabelia, bajarapacuenia Espíritu Santo caejivi canacujitsia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi Dioso pejumecovënëtsivi. 12 Pavi xainatsi vajaperabëtota, caevito canacujitsia pevënë xainapona. Vajavi xainatsi navitsiaya. Caevito canacujitsia saicaya pexanaejavanexa, xainapona. Itsiata baitsi jane caeperabëtotsireca. Bajara pijinia itsitsi daxita Dioso vajajumecovënëtsivi. Caejivitsi canacujitsia saicaya vajanacuenebijavanexa, Espíritu Santo pejamatabëcueneta nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponae ata, itsiata caenë Cristo bepeperabëtotsi. 13 Daxitatsi rabaja Dioso vajajumecovënëtsivi, itsa nacabautisaba, caeEspíritu Santo nacatsijamatabëeca caebitsaëtonexatsi, caenë Cristo bepeperabëtonexatsi. Judíovi atatsi, apo judíovi atatsi, dajubicuenia vajanacacanajetsivi ata itsamonaejavabelia amoneya vajatonacuenebinexa, apo vajanacacanajetsivi ata itsamonaejavabelia, daxitatsi, caeEspíritu Santo nacatsijamatabëeca. 14 Pavi jivi peperabëtuareca xaina, caevito canacujitsia pevënë xainapona. Nexata caevënëvito jivi apo xainae peperabëtuareca. 15 Nexata jivi petaxu itsa caëjëpaejitsipatsi pecuaicuaijainexa, petaxu meta jumaitsi tsipae: “Apo pecobenë raja. Bajaraxuata maapo paperabëtoyajuvënëjavanëje,” jai meta tsipae. Itsiata baitsi jane cajena jemajai tsipae. Tsitecaeya bajarapaperabëtoyajuvënëjava tsipae. Pijumeta saya apo naexanae tsipae saicayajava. 16 Jivi pemuxuyoroto ata itsa caëjëpaejitsipatsi pecuaicuaijainexa, pemuxuyoroto meta jumai tsipae: “Apo pitaxutonë raja. Bajaraxuata maapo paperabëtoyajuvënëjavanëje,” jai meta tsipae. Itsiata baitsi jane cajena jemajai tsipae. Tsitecaeya bajarapaperabëtoyajuvënëjava tsipae. Pijumeta saya apo naexanae tsipae saicayajava. 17 Jivi daxitanë peperabëtuareca itsa xainaejitsipa ëpitaxutonë, ¿detsa nexata pacuenia jumetaejitsipa? Acuenebi tsipae. Daxitanë peperabëtuareca itsa xainaejitsipa ëpemuxuyorotonë, ¿detsa nexata pacuenia tuxunijitsipa? Acuenebi tsipae. 18 Bajaraxuata jivi peperabëtuareca caevënëvito Dioso apo torutsi. Saicaya pevënë pexainaevitonë, caevito canacujitsia, jivi peperabëtuareca Dioso torutapona itsajota jitsipa petorutsinexa. 19 Itsa meta jivi peperabëtuareca xainaejitsipa caevitoreca, aitothia meta tsipae. Nexata apo bejivitonë perabëto tsipae. 20 Itsiata baitsi jane maitsije. Jivi peperabëtuareca navitsiaxainae ata saicaya caevito canacujitsia pevënë pexainaevi, itsiata rabaja caeperabëtoreca. 21 Nexata jivi pitaxutobeje caëjëpae atatsibeje tsipae pecuaicuaijainexabeje, itsiata acuenebi tsipae pejumaitsinexabeje pecobebejejavabelia: “Apo pacanamatavenonaetsibeje cajena,” pejainexabeje. Jivi pematabocotota ata caëjëpae atatsi tsipae pecuaicuaijainexa, itsiata acuenebi tsipae pejumaitsinexa petaxubejejavabelia: “Apo pacanamatavenonaetsibeje cajena,” pejainexa. Tsipaji daxita pavi xainatsi vajaperabëtota, namatavenonatsi. 22 Bajaraxuata vajaperabëtota pavi xainatsi, pavi itajara apo bevajanacatsitanamatavenonae, bajarapavi bitso pepacuene namatavenonatsi. 23 Pavi xainatsi vajaperabëtota, pavi vaxaitsi natanetsi beveliavi, bajarapavi banaperabëxatatatsi naitabëtsiaya. Pavi naperabëcauratsi, naperabëcaranatsiaya banaperabëxatatatsi xaniavaetsia. 24 Pavi apo naperabëcauratsi, apo naperabëxatatsitsi xaniavaetsia. Bajarapacuenia vajaperabëtota Dioso nacavimataropobiaruba. Nexata picani pavi bevelia vajanamatavenonaevi, bajarapavi itsiata naitabëtsia banaperabëxatatatsi. Nexata bajarapacuenia bajarapavi ata bevajanamatavenonaevi tanetsi. 25 Nexata pavi vajaperabëtota xainatsi, apo navecuanatsanae. Nexata daxita pavi xainatsi vajaperabëtota, namataenetsia naeveta. 26 Vajaperabëtota pavi xainatsi, caevito itsa atane, nexata daxita itsavijavabelia ata baatane. Caevito ata pijinia itsa naitabëtsianaxatatatsi, nexata daxitaperabëtotsireca bayajavabarëyatsi. 27 Daxita rabaja paxamë Dioso papijajivimë. Nexata caenë Cristo beperabëto panaexaname. Pavi Cristo peperabëtota xaina, bajara bepayajuvënëvi Dioso pacatane pacaenëmë canacujitsia. 28 Vajaperabëtota pavi xainatsi, caevito canacujitsia saicaya xainapona pexanaponaejavanexa. Bajara pijinia itsi Dioso pejumecovënëtsivi. Caejivi canacujitsia Dioso itapetaponatsi saicaya caejivi canacujitsia pexanaponaenexa xua Dioso tocopatatsi. Copiata Dioso itapeta apóstolevinexa. Xuacujinae icatsia cotocaevi itapeta petsipaebivinexa itsamonaejavabelia pacuenia Dioso yapëtaeyaexanatsi. Xuacujinae icatsia Dioso itapeta, pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi, peyapëtaeyaexanaevinexa itsamonaejavabelia. Xuacujinae icatsia Dioso itapeta Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava pexanaponaevinexa. Xuacujinae Dioso itapeta piavitanevi pejamatejemayaexanaevinexa. Xuacujinae icatsia Dioso itapeta bepejiobivi peyavenonaevinexa. Xuacujinae icatsia Dioso itapeta Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivinexa. Xuacujinae icatsia Dioso itapeta pecuaicuaijaivinexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. 29 Nexata daxita apo ëapóstolevi. Nexata pijinia daxita apo ëpetsipaebivinexa itsamonaejavabelia pacuenia Dioso yapëtaeyaexanatsi. Nexata pijinia daxita apo ëpeyapëtaeyaexanaponaevinexa itsamonaejavabelia pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Nexata pijinia daxita Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava, apo ëpexanaponaevinexa. 30 Nexata pijinia daxita apo ëpejamatejemayaexanaevinexa piavitanevi. Nexata pijinia daxita apo ëpecuaicuaijaivinexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Nexata pijinia daxita apo ëpejumetaevinexa bajarapajume, juya itsamonaejavabelia pejumevajunupaebaponaenexa pajamatabëcuenelivaisi xainapona caelivaisi canacujitsia, palivaisianë tsipaebapona pamonae cuaicuaijai itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. 31 Bajarapacuenia itsamonae pejamatabëcuenecaëjëpaeya exanaejavatsi matatoxenetsia panevajënaeyabelia bitso pajitsipare Dioso papecajamatabëcuenecaëjëpaeya exanaenexa, paneyavenonaenexa daxita Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Daxita baja xua yabara pacatsipaebatsi, daxita bajaraxua matatoxenetsia panevajënaeyabelia bitso pajitsipare Dioso papecajamatabëcuenecaëjëpaeya exanaenexa itsamonae ata paneasivanexa.

1 Corintios 13

1 Dioso nejamatabëcuenecaëjëpaeya exanaejitsipa tacuaicuaijainexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Angelevi ata pijajumeta cuaicuaijanë tsipae. Nexata jivi netaejitsipa ayaijamatabëcuenenënë. Bajarapacuenia Dioso nejamatabëcuenecaëjëpaeyaexanae ata tsipae, itsiata itsamonae ata itsa apo asivanë tsipae, nexata saya bajaraxua netoamatamobi tsipae Dioso pitabarata. Nexata palivaisi ata tsipaebaponaejitsipajë jivi pejumetaejumeta, apo nejumecovënëtsi tsipae. Nexata pacuenia tambor, itsa jume, plato itsajivi penajumetsiaexanaejava namuxujematatsi, bajarapacuenia nenamuxujematsipa tatsipaebilivaisi. 2 Dioso nejamatabëcuenecaëjëpaeya exanaejitsipa xaniavaetsia tayapëtaenexa Dioso pejumelivaisi, asaëyata tatsipaebinexa itsamonaejavabelia. Yapëtaejitsipajënua daxita Dioso muetsia penajamatabëxainaelivaisianë ata. Yapëtaejitsipajënua daxita Dioso pijacuene ata. Bajarapacuenia xaniavaetsia yapëtae atanë tsipae, itsiata itsamonae ata itsa apo asivanë tsipae, nexata saya bajaraxua netoamatamobi tsipae Dioso pitabarata. Dioso bitso tajumecovënëtsinë tsipae. Nexata itsa jumaitsinë tsipae: “Dioso baja cajena mapatsutoxanetoje nevecuatixitsiana,” itsa janë tsipae, nexata Dioso nevecuatixitsipa. Bajarapacuenia exanae atanë tsipae, itsiata itsa apo asivanë tsipae itsamonae ata, nexata saya bajaraxua netoamatamobi tsipae Dioso pitabarata. 3 Rajutaponaejitsipajë bepejiobivijavabelia daxita taxainaejavaximi. Nacaevetsipajënua tanetajuitsinexa, tanebeyaxuabinexa ata, Dioso pejumelivaisi yabara. Bajarapacuenia nacaevetsi atanë tsipae, itsiata itsa apo asivanë tsipae itsamonae ata, nexata saya bajaraxua netoamatamobi tsipae Dioso pitabarata. 4 Majamatabëcueneitsije pajivi asiva itsamonae ata. Bajarapajivi bajayajebi itsacueniabi atatsi, ajamatabëcuenesaë bajarapamonaejavabelia. Pajivi asiva itsamonae ata, itaxutotsoniatane bajarapamonae. Pajivi asiva itsamonae ata, apo cuenecaëbi bajarapamonae. Pajivi asiva itsamonae ata, “Xanë ayaijamatabëcuenenënë bajarapamonae matatoxenetsia,” apo jai itsajivijavabelia. 5 Pajivi asiva itsamonae ata, bajarapajivi apo ataejitsibi itsajivi ata. Apo exanae itsacuene ata piurabinexa bajarapamonaejavabelia. Pajivi asiva itsamonae ata, daxita xua xanepana, ëponënexa apo natonajamatabëxainae. Pajivi asiva itsamonae ata, bepijia apo anaepanae bajarapamonaejavabelia. Pajivi asiva itsamonae ata, itsacueniabi atatsi, apo jamatabëtsitecae juya pecuenecanaviatsinexa bajarapamonaejavabelia. 6 Pajivi asiva itsamonae ata, bajarapamonae itsa tocopiapatatsi pibisiacuene, bajarapajivi apo sivajamatabëcuenebarëya bajarapamonae pibisiacuene petocopiapatsijavatsi yabara. Biji rajane pajivi asiva itsamonae ata, itsa bajarapamonae Dioso pejitsipaecuenia exanavanapa, bajarapajivi sivajamatabëcuenebarëya bajarapamonae Dioso pejitsipaecuenia pexanavanapaejava yabara. 7 Pajivi asiva itsamonae ata, bajarapajivi piasivaviyajuvënëvi itsacueniabi atatsi, najamatabëcuenesaëta pevajënaeyabelia piasivajava bajarapamonae. Pajivi asiva itsamonae ata, bajarapajivi apo peyapëtaevi ata, sivajamatabëjumaitsi mapacueniaje: “Maraeta pamonae ata pexaniajamatabëcuenevije,” sivajamatabëjai. Pajivi asiva itsamonae ata, bajarapajivi pibisiacuene pexanaevi ata, sivajamatabëjumaitsi mapacueniaje: “Maraeta pamonae itsamatacabi pexaniacuene pexanaevi tsaneje,” sivajamatabëjai. Pajivi asiva itsamonae ata, bajarapajivi tsiayapëbeje atatsi daxitacuene yabara, apo copatsi piasivajava itsamonae ata. 8 Itsamonae Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi petsipaebinexa itsamonaejavabelia pacuenia Dioso yapëtaeyaexanatsi. Itsamonae pijinia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi pecuaicuaijainexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Itsamonae pijinia jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi peyapëtaeyaexanaenexa itsamonaejavabelia. Daxita bajarapacuene, xua Dioso Espíritu Santo pejamatabëcueneta Dioso pejumecovënëtsivi jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi, itsamatacabi tocopiarucaenatsi. Itsiata baitsi jane jivi namataenetsia penasivacuene, apo copiarucae tsane. 9 Dioso nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanae ata vajayapëtaenexa, abaxë tsiquirijavayo yapëtaeponatsi. Palivaisi ata tsipaebatsi itsamonaejavabelia Dioso pejumelivaisi, apo ayaijava. 10 Pamatacabi icatsia Cristo patsianica, Espíritu Santo pejamatabëcueneta vajanacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaejamatabëcuenemi, nacatocopiarucaena. Nexata jane baja bajarapamatacabi vajatuxanenë xaniavaetsia nacayapëtaeyaexanaena daxitacuene Dioso pijacuene. 11 Pamatacabi abaxë pejevaxinëyonë, cuaicuaijanë pejevaxinëyonëcuenia. Najamatabëxainajënua pejevaxinëyonëcuenia. Jumetanijinua abaxë pejevaxinëyonëcuenia. Itsa baja tanaveretsinë, pejevaxijamatabëcuenemi baja copatajë. 12 Bajara pijinia itsinë Dioso tajamatabëcueneyapëtaejava. Tsiquirijavayo abaxë Dioso jamatabëcueneyapëtaniji. Pacuenia pitatsëcënaetsaxuta itsa naitatanetsi, apo nacatonapebetsi, bajarajamatabëcueneitsinë Dioso tajamatabëcueneyapëtaejava. Abaxë saya tsiquirijavayo Dioso jamatabëcueneyapëtaniji. Itsiata baitsi jane itsamatacabi Dioso xaniavaetsia jamatabëcueneyapëtaenajë. Pacuenia aeconoxae Dioso xaniavaetsia nejamatabëcueneyapëtane, bajara pijinia pacuenia xanë ata itsamatacabi xaniavaetsia Dioso jamatabëcueneyapëtaenajë. 13 Apo vereverecae daxitamatacabi vaxaitsi vajanajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia. Vaxaitsi evetavanapatsinua Dioso vajanacacapanepaenexa. Nexata vajanajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia, vajaevetavanapaejava ata Dioso vajanacacapanepaenexa, bajaraxuabeje matatoxenetsia bitso xanepana vajaasivajava itsamonae ata.

1 Corintios 14

1 Panajamatabëcueneverere panevajënaeyabelia panecasaëtsavanapaenexa itsamonae ata paneasivajava pacuenia panijacuata panaasivamë. Panatojitsiparenua xua Dioso pacatojitsipa papecajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaenexa Espíritu Santo pejamatabëcueneta. Bitso jane panatojitsipare palivaisi Dioso payapëtaeyaexana panetsipaebinexa itsamonaejavabelia. Nexata patsipaebianame palivaisi Dioso pacayapëtaeyaexana. 2 Itsamonae Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi pecuaicuaijainexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Nexata bajarapajivi itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta livaisi itsa paeba, tsipaeba Diosojavabelia. Nexata Dioso jumetanetsi palivaisi paeba. Bajarapajivi apo tsipaebi jivijavabelia. Nexata bajarapajivi livaisi itsa paeba itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, jivi jumetae atatsi, itsiata itsajivi ata apo jumetaetsi palivaisi paeba. Tsipaji itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta paeba. Bajarapajivi Espíritu Santo pejamatabëcueneta livaisi paebiaexanatsi. Palivaisi Espíritu Santo bëpënëa xainaponapona, paebiaexanatsi. 3 Itsamonae pijinia Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi jivi pejumetaejumeta petsipaebinexa palivaisi Dioso yapëtaeyaexanatsi. Nexata bajarapajivi tsipaeba jivi pejumetaejumeta pejumetaenexatsi paivaisi tsipaeba. Nexata jivi pejumetaejumeta bajarapalivaisi bajarapajivi itsa tsipaeba, itsamonae pevajënaeuabelia sivaajamatabëcuenesaë tsaponae Dioso pejumecovënëtavanapaejava. Bajarapajivi jamatabëcuenebabatanua bitso penajamatabëxainaevi. 4 Pajivi Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi livaisi pepaebinexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, bajarapajivi pijacuata jamatabëcuenevitsabapona Dioso:javabelia bajarapalivaisita. Itsiata baitsi jane pajivi jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi jivi pejumetaejumeta petsipaebinexa palivaisi Dioso yapëtaeyaexanatsi, bajarapajivi petsipaebilivaisita Diosojavabelia jamatabëcuenevitsabiaexanapona daxita Dioso pejumecovënëtsivi. 5 Pacatojitsipatsi picani daxita paxamë Espíritu Santo pejamatabëcueneta papecajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaenexa panecuaicuaijainexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Itsiata rajane bajaraxua matatoxenetsia bitso pacatojitsipatsi papecajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaenexa jivi pejumetaejumeta panetsipaebinexa palivaisi Dioso pacayapëtaeyaexana. Pajivi tsipaebapona jivi pejumetaejumeta palivaisi Dioso yapëtaeyaexanatsi, bajarapajivi bitso jamatabëcueneyavenona itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi. Pajivi livaisi tsipaeba itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, bajarapajivi apo jumetaetsi palivaisi tsipaeba. Nexata bajarapajivi Dioso pejumecovënëtsivi apo jamatabëcuenevitsabiaexanae Diosojavabelia. Itsiata bajarapajivi itsa caëjëpatsinua jivi pejumetaejumeta penajumevajunupaebinexa pejumetaenexatsi palivaisi tsipaeba, nexata bajarapajivi Dioso pejumecovënëtsivi jamatabëcuenevitsabiaexana Diosojavabelia. 6 Bajaraxuata xanë ata pijinia paxamëjavata itsa patsipajë livaisi patacatsipaebinexa apo panejumetaejumeta, nexata apo panejumetaemë tsipae palivaisi pacatsipaebijitsipatsi. Nexata apo pacajamatabëcuene vitsabiaexanae tsipaetsi Diosojavabelia. Itsiata baitsi jane itsa patsipajë panejumetaejumeta patacatsipaebinexa pacuenia Dioso bemajitsinaebota netsitajëta, nexata pacajamatabëcuene vitsabiaexanaejitsipatsi Diosojavabelia. Itsa pacatsipaebijitsipatsinua pexaniajailivaisi, nexata pacajamatabëcuene vitsabiaexanaejitsipatsi Diosojavabelia. Palivaisi Dioso neyapëtaeyaexana, palivaisi ata Dioso jumaitsi, pexaniajailivaisi, itsa pacatsipaebijitsipatsi, nexata pacajamatabëcuene vitsabiaexanaejitsipatsi Diosojavabelia. 7 Pamonae Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi pecuaicuaijainexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, bajarapamonae livaisi tsipaebi ata, itsajivi ata apo jumetaetsi palivaisi tsipaeba. Bajara pijinia itsi tsipae penaxëanaejavanë peracatsivi ata xaniavaetsia itsa apo racatsi tsipae. Flauta piobinë, bijiata itsa obijitsipa, arpa pijinia peracatsinë ata, bijiata itsa racatsipa, nexata itsajivi ata apo vajiyapëtaetsibeje tsipae, pavaji picani naxëanaeyaexanabeje. Flauta piobijava, arpa ata peracatsijava, amatamobi tsipae. 8 Bajara pijinia itsi tsipae vajabitsaë trompeta piobijava ata. Vajabitsaë itsa ponaejitsia penavajabitsaëtsinexa, trompeta baoba penajunatsinexa. Nexata trompeta piobijava vajabitsaë itsa jumetane, bamuxunaothopa penacaetuatsinexa. Nexata trompeta piobinë xaniavaetsia itsa apo obi tsipae, nexata trompeta piobijava vajabitsaë jumetae ata tsipae, apo muxunaothopae tsipae penacaetuatsinexa penavajabitsaëtsinexa. 9 Bajara pijinia paitsimë tsipae paxamë ata. Itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta itsa patsipaebijitsipame itsamonaejavabelia palivaisi Dioso pacayapëtaeyaexana, nexata apo pacajumetae tsipae palivaisi patsipaebame. ¡Nexata saya pajumenaxuabijitsipame bajarapalivaisi panetsipaebijava! 10 Daxitaviriajumevi bitso navita mapanacuajavaje. Caeviriajumevi canacujitsia yapëtaepona xaniavaetsia pijajume. 11 Itsiata baitsi jane tajanacuapijinë ata itsa nebarëcuaicuaijai tsipae itsaviriavi pijajumeta, apo tajumetaejumeta, nexata besaicaya nacuapijinë taejitsipajë bajaraponë. Bajaraponë ata pijinia itsaviriavi pijumeta, apo pejumetaejumeta, itsa barëcuaicuaijanë tsipae, besaicaya nacuapijinënë netaejitsipa. 12 Itsa pajitsipame Dioso papecajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaenexa daxitacuene, nexata panatovajëre Diosojavabelia papecajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaenexa. Itsiata baitsi jane bitso panatojitsipare Dioso papecajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaenexa itsamonaejavabelia panetsipaebinexa palivaisi Dioso pacayapëtaeyaexana. Nexata Dioso pejumecovënëtsivi itsa pacajumetane palivaisi patsipaebame, ajamatabëcuenesaë tsane Dioso pejumecovënëtsijava. 13 Nexata pajivi Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi jivijavabelia livaisi petsipaebinexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, bajarapajivi bevajëta Diosojavabelia pejamatabëcuenecaëjëpaeya exanaenexatsinua jivi pejumetaejumeta penajumevajunupaebinexa bajarapalivaisi. Nexata bajarapajivi Dioso itsa jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi jivi pejumetaejumeta penajumevajunupaebinexa daxitajivijavabelia, itsa najumevajunupaebiana, yapëtaeyaexanaena palivaisi tsipaeba. 14 Xanë ata apo tajumetaejumeta vajëtsi atanë tajamatabëëthëtojavavetsina, itsiata apo yapëtaenë xua vajëtajë Diosojavabelia. 15 Mara pacuenia tavajënaeyabelia xanë exanaenajëje. Vajëtsianajë Diosojavabelia anijaviriajumetabeje. Vajëtsianajë apo tajumetaejumeta. Vajëtsianajënua tajajumeta ata daxitajivi tanejumetaenexa. Tanaxëanaejavata ata pijinia bajarapacuenia exanaenajë. Naxëanaenajë apo tajumetaejumeta. Naxëanaenajënua tajajumeta ata daxitajivi tanejumetaenexa. 16 Pexaniacuene Dioso papecatoexanaejava yabara itsa pavajëtsipame Diosojavabelia itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, nexata pajivi pacajumetaeyeca, apo pacajumetae tsipae xua yabara pavajëtsipame Diosojavabelia. Nexata bajarapajivi toacuenebitsi tsipae papecayavenonaeyavajëtsinexa Diosojavabelia. 17 Paxamë picani Dioso pexaniacuene papecatoexanaexae, Diosojavabelia pavajëtsipame xaniavaetsia. Itsiata baitsi jane itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta panevajëtsixae Diosojavabelia, pajivi pacajumetaeyeca, ajamatabëcuenecovëbi tsipae. Tsipaji apo pacajumetae tsipae xua yabara pavajëtsipame. Nexata apo pacamuxunajamatabëcuenevitsabi tsipae Diosojavabelia. 18 Dioso baja cajena xanë nejamatabëcuenecaëjëpaeyaexana tacuaicuaijainexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Bajarapacuenia cuaicuaijanë itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta daxita paxamë matatoxenetsia. Bajarapacuenia Dioso tanejamatabëcuene caëjëpaeyaexanaexae, jumaitsinë tsabiabi Diosojavabelia: “Xanepana rabaja. Pexaniacuene bitso netoexaname,” janë tsabiabi Diosojavabelia. 19 Itsiata baitsi jane Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata, ayailivaisi tsipaebi atanë tsipae itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, bajarapamonae apo nejumetae tsipae palivaisi tsipaebajë. Bajaraxuata Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata, apo jitsipaenë tatsipaebinexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Biji rajane jitsipajë bajarapamonae pejumetaejumeta tatsipaebinexa saya tsiquirilivaisiyo ata tanejumetaenexa, palivaisi tsipaebajë. 20 Tajamonae, pacuenia pejevaxi bajamatabëcueneitsi, pëtsa bajara pajamatabëcueneitsimë. Xaniavaetsia panajamatabëxainaename. Pacuenia penaveretsivi bajamatabëcueneitsi, bajara pajamatabëcueneitsimë tsane. Itsiata baitsi jane pibisiacuene paneexanaeyaniva, bepapejevaxijiviximë panataename. Tsipaji pejevaxijivixi abaxë bitso apo najamatabëxainae pibisiacuene pexanaenexa. 21 Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Itsamonae cuaicuaijaiyaexanaenajë itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Nexata bajarapamonae tajumelivaisi netotsipaebiana tajajivijavabelia. Itsiata baitsi jane tajajivi apo jumecovënëtsi tsane tajumelivaisi,” jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota judíovi Dioso apo pejumecovënëtsijavanexa yabara. 22 Nexata Dioso pejumecovënëtsivi Espíritu Santo pejamatabëcueneta jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponaenatsi pecuaicuaijainexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Nexata Dioso apo pejumecovënëtsivi itsa taena bajarapacuene, canaëjëtsiana Diosojavabelia. Canaëjëtsiananua bajarapamonae penaneconitavanapaejava Diosojavabelia. Dioso pejumecovënëtsivi jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaenatsi petsipaebinexa itsamonaejavabelia palivaisi Dioso yapëtaeyaexanatsi. Nexata itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi xaniavaetsia pejumetaexae palivaisi tsipaebatsi, canaëjëtsiana pepacuene Dioso pitaxutotsoniataejavatsi pecapanepaenexatsi pijaneconivecua. 23 Nexata pijinia itsamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi napatsipa panenacaetuatsijavata. Nexata bajarajota paxamë livaisi patsipaebijitsipame itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Nexata pamonae penapatsivi apo papecajumetaexae palivaisi patsipaebame itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, nexata pacabarajamatabëjumai tsipae: “Mara pamonaeje saya pematajemabivitsije,” pacabarajamatabëjai tsipae. Tsipaji apo pacajumetae tsipae palivaisi patsipaebame. 24 Jivi pejumetaejumeta panetsipaebijavata palivaisi Dioso pacayapëtaeyaexana, Dioso apo pejumecovënëtsijivi napatsipa. Nexata bajarapajivi papecajumetaexae palivaisi patsipaebame, najamatabëxainaejitsipa. Nayapëtaejitsipanua bajarapajivi penaneconitsijava Diosojavabelia. Nexata pijaneconi bitso yanajamatabëxainaejitsipa Diosojavabelia. 25 Papecanamuxunaevetsijavata, bajarapajivi muetsia penajamatabëxainabiabijava najamatabëcueneyapëtaejitsipa. Nexata nayapëtaejitsipa penaneconitsijava Diosojavabelia. Nexata pematabacabëta nucaejitsipa. Vajëtsipa Diosojavabelia. Pevajëtsijavata jumai tsipae Diosojavabelia: “Diosomë, bitso baja cajena ayaijamatabëcuenenëmë,” jai tsipae Diosojavabelia. Nexata paxamëjavaberena ata bajarapajivi pacajumaitsi tsipae: “Pepacuene majotaje paxamë Dioso pacayajavaponapona,” pacajai tsipae. 26 Tajamonae, itsa panacaetuatame Dioso pejumelivaisi yabara, mapacuenia paexanaenameje. Itsamonae naxëanaena vaji. Itsamonae najamatabëcueneveretsiana jivi pejumetaejumeta livaisi petsipaebinexa daxitajivijavabelia. Itsamonae najamatabëcueneveretsiana palivaisi Dioso yapëtaeyaexanatsi juya petsipaebinexa itsamonaejavabelia. Itsamonae najamatabëcueneveretsiana livaisi petsipaebinexa itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Itsamonae pijinia najamatabëcueneveretsiana jivi pejumetaejumeta juya pejumevajunupaebaponaenexa daxitajivijavabelia, palivaisi tsipaeba itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta pecuaicuaijaivi. Bajarapacuenia paexanaename panenacaetuatsijavata daxita Dioso pejumecovënëtsivi pevajënaeyabelia pejamatabëcuenevitsabaponaenexa Dioso pejumecovënëtsijava. 27 Panenacaetuatsijavata, jivijavabelia itsamonae livaisi itsa tsipaebijitsia itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, nexata Dioso tocopatatsi petsipaebinexa anijajivibeje, acueyabi pajivibeje ata. Baitsi pejumevajunupaebinexatsi palivaisi tsipaeba itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Itsiata baitsi jane caecuenia acueyabi pajivibeje apo benajuatsipaebi. Nexata pajivi jivijavabelia livaisi tsipaebijitsia itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, bajarapajivi copiata betsipaeba. Nexata pijinia pajivi jumevajunupaebaponaejitsia jivi pejumetaejumeta, bajarapajivi cotocaevi bejumevajunupaebapona jivijavabelia. Bajarapacuenia itsamonae jivijavabelia livaisi itsa tsipaeba itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, nexata juya itsajivi jivi pejumetaejumeta bejumevajunupaebapona daxitajivijavabelia peyapëtaenexa palivaisi tsipaeba itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. 28 Nexata itsa ajibi jivi pejumetaejumeta pejumevajunupaebijivinexatsi daxitajivi peyapëtaenexa palivaisi tsipaeba itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta, nexata panenacaetuatsijavata livaisi apo betsipaebi itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Bajarapamonae moya beena. Bëpënëa saya pejamatabëëthëtota becuaicuaijai tsenae itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. Diosojavabelia ata pijinia bajarapacuenia bëpënëa pejamatabëëthëtota bevajëtena. 29 Bajara pijinia pacuenia Dioso tocopata itsamonae ata jivijavabelia petsipaebinexa palivaisi Dioso yapëtaeyaexanatsi. Bajarapamonae ata Dioso tocopata jivijavabelia petsipaebinexa anijajivibeje, acueyabi pajivibeje ata. Nexata petsipaebijavata, itsamonae xaniavaetsia benamuxunaevetena pejumeyapëtaenexa itsa xaniajai Dioso pejamatabëcueneta bajarapamonae tsipaebatsi bajarapalivaisi. 30 Nexata bajarapamonae livaisi petsipaebaponaejavata, bajarajota penamuxunaevetecaenë Dioso pejamatabëcueneta livaisi itsa yapëtaeyaexanatsi, nexata ponë jivijavabelia livaisi tsipaebapona, benajumecopata baja. Nexata ponë penamuxunaevetecaejavata, Dioso livaisi yapëtaeyaexanatsi, bajaraponë juya daxitajivijavabelia betsipaeba palivaisi Dioso yapëtaeyaexanatsi penamuxunaevetecaejavata. 31 Bajarapacuenia daxita paxamë Dioso pejumelivaisi papecayapëtaeyaexanaevi Dioso pacatocopata jivijavabelia livaisi panetsipaebinexa pacaejivimë tsaponae. Bajarapacuenia Dioso pacatocopata daxitajivi peyapëtaenexa Dioso papecayapëtaeyaexanaelivaisi, pesivaajamatabëcuenesaë tsaponaenexanua Dioso pejumecovënëtsijava panetsipaebilivaisita. 32 Pamonae tsipaeba daxitajivijavabelia palivaisi Dioso yapëtaeyaexanatsi, bajarapamonae yapëtane paepatota najumecopatsijitsia. Tsipaji Espíritu Santo pejamatabëëthëtota itorobatsi paepatota najumecopatsijitsia. Nexata itsa najumecopata bajaraponë, juya itsanë petsipaebinexa daxitajivijavabelia. 33 Dioso apo tocopatsi caecuenia anijajivibeje jivijavabelia livaisi penajuatsipaebinexa. Tsipaji caecuenia anijajivibeje livaisi itsa najuatsipaebijitsipabeje, xaniavaetsia apo jumetaetsi tsipae penajuanacaetuatsivi. Bajaraxuata Dioso tocopata jivijavabelia livaisi petsipaebinexa caejivi tsaponae. Pacatsipaebijitsiatsi pacuenia exanabiaba daxita Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata. 34 Petiriavi moya beena Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata. Tsipaji petiriavi Dioso apo tocopatsitsi Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata pecuaicuaijaitsenaenexa. Petiriavi pamonajivi bejumecovënëtsiajinavanapa pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota itorobatsi. 35 Petiriva itsa jamatabëyanijoba itsalivaisiyo, nexata bota beyanijoba pamonajavabelia. Piauracuene exanaejitsipa Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata petiriva itsa cuaicuaijai tsecae tsipae. 36 Pëtsa pacopatame Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata petiriva pecuaicuaijaitsecaenexa. Tsipaji itsatomaranëjava Dioso pejumecovënëtsivi bajarapacuenia apo exanae. Pëtsa bepaayaijamatabëcuenevimë panataneme bajarapacuenia paneexanavanapaenexa. 37 Itsamonae paxamëyajuvënëvi natane bepetsipaebarutsivinexa daxitajivijavabelia palivaisi Dioso yapëtaeyaexanatsi. Itsamonae natane Espíritu Santo pejamatabëcueneta bepejamatabëcuene caëjëpaeyaexanaevitsi pacuenia Dioso jitsipa. Nexata bajarapamonae itsa xaniajai Espíritu Santo yajavajinavanapa, beyapëtane picani patacatoyaquinaelivaisi, mapalivaisije vajatuxanenë pitorobilivaisi jivi pejumecovënëtsinexa. 38 Itsiata baitsi jane pajivi apo namuxunaevetsi pejumecovënëtsinexa mapalivaisije, pëtsa pajumecovënëtame bajarapajivi penavajunupaebijava Dioso pejamatabëcuenecaëjëpaeya exanaejavatsi. 39 Bajaraxuata asaëyata panatojitsipare Dioso papecajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaenexa panetsipaebinexa daxitajivijavabelia palivaisi Dioso pacayapëtaeyaexana. Itsiata baitsi jane pëtsa pajumeitavetame itsamonae itsa cuaicuaijai itsajivi ata mapanacuata apo pejumetaejumeta. 40 Nexata panenacaetuatsijavata, itsa patsipaebame daxitajivijavabelia palivaisi Dioso pacayapëtaeyaexana, xaniavaetsia pacaenëmë tsaponae patsipaebabiabianame.

1 Corintios 15

1 Tajamonae, pacatojitsipatsi panenajamatabënapitsinexa palivaisi baja imata pacatsipaebatsi. Bajarapalivaisi, pexanialivaisi, papecacapanepaelivaisinexa panijaneconivecua. Pajumecovënëtame baja bajarapalivaisi. Nexata panevajënaeyabelia asaëya pajumecovënëtavanapaename bajarapalivaisi. 2 Panevajënaeyabelia itsa pajumecovënëtavanapaename bajarapalivaisi, nexata pibisiacuene paneexanaeneconivecua Dioso pacacapanepaena. Matacabi apo pevereverecaejava paxainaename. Itsiata baitsi jane copiaya panejamatabëëthëtojavavetsina itsa apo pajumecovënëtsimë tsane bajarapalivaisi, nexata Dioso apo pacacapanepae tsane. 3 Copiaya baja cajena pacatsipaebatsi palivaisi vajatuxanenë copiaya netsipaeba. Pacatsipaebatsi baja cajena Cristo vajanacasivatëpaejava pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara. Cristo baja cajena nacasivatëpa pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi. 4 Nexata Cristo petëpaenë pemëthëtsicujinaetsi, acueyabi matacabita, icatsia Dioso asaëyaexanatsi. Bajarapacuenia Cristo Dioso icatsia asaëyaexanatsi pacuenia baja cajena tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi Cristo yabara. 5 Nexata Cristo Dioso piasaëyaexanaecujinaetsi, copiaya Pedrojavabelia tsitanaitajëta. Bajaraxuacujinae Jesús pijajivi, doce ponëbeje apóstolevijavabelia, tsitanaitajëta. 6 Bajaraxuacujinae Jesús pijajivi quinientos pematatsënëa pajivibejejavabelia penacaetuatsijavata, tsitanaitajëta. Bajarapamonaeyajuvënëvimi Jesús petaevitsi itsamonae baja tëpae ata, itsiata ayaibitsaëtoxaneto abaxë asaë tsavanapae. 7 Bajaraxuacujinae icatsia Santiagojavabelia Jesús tsitanaitajëta. Bajaraxuacujinae icatsia daxita apóstolevijavabelia Jesús tsitanaitajëta. 8 Xanë daxita apóstolevivecua bexëajavaberena apóstolenënë nexana. Nexata pacuenia pexi pexainaejivi cotocaevi pexainaenacueto itsi, bajarapacuenia nataniji bajarapamonaevecua. Itsiata baitsi jane daxita Jesús pijajivijavabelia petsitanaitajëtsicujinae, xanëjavaberena ata Jesús netsitanaitajëta tataenexa. 9 Daxita apóstolevivecua xanë beveliajamatabëcuenenënë nataniji. Tsipaji abaxë xanë Jesús itsa apo jumecovënëtsinë, Jesús pijajivi bejiobiaexanabiabajë. Bajaraxuata: “Apóstolenë,” tanejainexa ata, auranë tsabiabi. 10 Itsiata baitsi jane Dioso taneitaxutotsoniataexae, nitapeta baja apóstolenënexanë. Xanëjavaberena Dioso taneitaxutotsoniataejava, apo nacueratsi. Biji rajane xanë daxita itsaapóstolevi matatoxenetsia bitso Dioso tonacuenebaponaponajë. Itsiata xanë tajamatabëcuenesaëta apo tonacuenebaponaponaenë. Dioso raja pesaëta tonacuenebaponaponajë. Nexata Dioso pesaëta nejamatabëcueneyavenonapona asaëya tatonacuenebaponaponaenexa. 11 Xanë meta bitso Dioso tonacuenebaponaponajë itsamonae apóstolevi matatoxenetsia. Itsa jume, nexata meta bajarapamonae bitso Dioso tonacuenebavanapa xanë matatoxenetsia. Itsiata baitsi jane bajarapacuene yabara apo canaëjëtsinë. Bitso rajane pacatojitsipatsi paneyapëtaenexa palivaisi baja pacatsipaebatsi, pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. Nexata baja bajarapalivaisi pajumecovënëtavanapame. 12 Pacatsipaebatsi baja cajena Cristo petëpaecujinae Dioso icatsia piasaëyaexanaejavatsi. Itsiata baitsi jane itsamonae paxamëyajuvënëvi jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Jivi rabaja petëpaecujinae ajibi icatsia piasaëjavanexa,” jai tsabiabi. Nexata bajarapacuenia apo bejumaitsi bajarapamonae. 13 Tsipaji peneta itsa pepacuene ajibi tsipae petëpaevi icatsia piasaëjavanexa, nexata baja Cristo ata icatsia Dioso apo asaëyaexanaetsi tsipae petëpaecujinae. 14 Itsa baja Cristo petëpaecujinae icatsia Dioso apo asaëyaexanaetsi tsipae, nexata palivaisianë pacatsipaebavanapatsi, amatamobi tsipae. Paxamë ata panenajamatabëcuenecopatsijava Cristojavabelia Dioso papecacapanepaenexa panijaneconivecua, amatamobi tsipae. 15 Pematatsënëa xua Dioso exana patavajunupaebijava, panajumetsënëtsipajë. Tsipaji pajumaitsinë tsabiabi mapacueniaje: “Cristo raja petëpaecujinae Dioso baja icatsia asaëyaexanatsi,” pajanë tsabiabi. Itsa pepacuene ajibi tsipae petëpaevi icatsia piasaëjavanexa, nexata baja Cristo Dioso icatsia apo asaëyaexanaetsi tsipae. 16 Itsa peneta pepacuene ajibi tsipae petëpaevi icatsia piasaëjavanexa, nexata Cristo ata petëpaecujinae icatsia Dioso baja apo asaëyaexanaetsi tsipae. 17 Nexata Cristo petëpaecujinae Dioso baja icatsia itsa apo asaëyaexanaetsi tsipae, nexata paxamë ata panenajamatabëcuenecopatsijava Cristojavabelia Dioso papecacapanepaenexa panijaneconivecua, panacueratsipame baja. Tsiteca abaxë panijaneconi paxainaejitsipame. 18 Bajarapacuenia itsa itsipae, nexata baja pamonaemi tëpa Cristo pepua pejumecovënëtsivi, bajarapamonaemi ata naxuabijitsipa baja. 19 Vaxaitsi ata pijinia Cristojavabelia vajanajamatabëcuene copatsicujinae, xua Dioso nacayavenonabiaba, saya nacayavenonaejitsipa vajajinavanapaeepatojebi mapanacuataje. Vajatëpaecujinae, Cristo pejamatabëcueneta Dioso itsa apo nacacapanepaejitsia tsipae vajaneconivecua, vajajamatabëcuenenavëxaniabivi baja tsipae. Tsipaji vaxaitsi jamatabëjumaitsitsi tsabiabi mapacueniaje: “Cristo pejamatabëcueneta Dioso nacacapanepaena,” jamatabëjaitsi tsabiabi. Nexata ayaicuenia Dioso vajatonacuenebabiabijava ata, nacueratsipatsi. Matacabi apo pevereverecaejava Dioso vajanacarajutsinexa vajaevetavanapaejava ata, nacueratsipatsi. Caranata meta jitsipaejitsipatsi Dioso apo pejumecovënëtsivi vajanacaitaxutobejiobiataenexa. 20 Itsiata baitsi jane mapalivaisije xaniajai cajena. Tsipaji baja Cristo petëpaecujinae, capanepaeya baja icatsia Dioso asaëyaexanatsi. Nexata pacuenia Cristo petëpaecujinae mëthëvecua pitsapa, bajara pijinia pacuenia itsamatacabi mëthëvecua pitsapaena daxita pamonaemi tëpa Dioso pepua pejumecovënëtsivi. Nexata baja Cristo petëpaecujinae, mëthëvecua itsa pitsapa, daxita petëpaevivecua Cristo baja namataxainaeya pitsapa mëthëvecua. 21 Caenë Adánpijinë pejamatabëcueneta taxuxuaba jivi petëpaejava mapanacuataje pibisiacuene pexanaexae. Bajara pijinia pacuenia caenë Cristo pejamatabëcueneta vajanacasivatëpaexae cruzata, taxuxuaba petëpaevimi itsamatacabi mëthëvecua pepitsapaejavanexa. 22 Daxitajivi tëpapona Adánpijinë petaxuxuabicuenia. Bajara pijinia pacuenia daxita pamonae Cristo pijajivi, petëpaecujinae icatsia Dioso asaëyaexanaenatsi pacuenia Cristo Dioso asaëyaexanatsi. 23 Paepatota Dioso jitsipa petëpaevi piasaëyaexanaenexa, caejivi canacujitsia asaëyaexanaponaena. Cristo baja petëpaecujinae, Dioso itsa asaëyaexanatsi, daxita petëpaevivecua namataxainaeya baja asaëyaexanatsi. Bajaraxuacujinae icatsia pamatacabi Cristo patsianica, daxita pamonae Cristo pijajivi, Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi. 24 Bajaraxuacujinae jane baja daxitacuene pecopiarucaeyaexanaejavanexa, copiapatsiana. Bajarapamatacabi Cristo copiarucaeyaexanaena daxita xua Cristo pijavajabitsaë evetavanapa. Nexata bajaraxua Cristo pecopiarucaeyaexanaecujinae, xua paxa Dioso tocopatatsi Cristo pevetsinexa, bajaraxua tocanaviatsiana baja paxa Diosojavabelia. 25 Cristo evetaponaponaena daxitacuene. Matapania Dioso cueneamoneyabiana daxita Cristo pijavajabitsaë, Cristo copatsiana daxitacuene pevetsijava. 26 Daxita Cristo pijavajabitsaë verebiabiana. Bajaraxuacujinae cotocaevi copiarucaeyaexanaena jivi petëpaecuenemi. 27 Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Dioso itsamatacabi pexënato Cristo tocopatsiana daxitacueneviria petoevetsinexatsi,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Itsiata baitsi jane Dioso pexënatojavabelia apo jumaitsi: “Xanë ata nitorobianame,” apo jai Dioso. Dioso raja itorobiana pexënato petoevetsinexatsi daxitacueneviria. 28 Nexata itsamatacabi Cristo daxitacueneviria itsa evetsiana, daxitacueneviria Cristo pitorobicuenia jumecovënëtabiabianatsi. Nexata jane baja bajarapamatacabi Cristo jumecovënëtsiana paxa Dioso pitorobicueniatsi. Bajarapacuenia Cristo paxa Dioso pejumecovënëtsixae tsane, nexata bajarapamatacabi Dioso daxitanacuanëjava daxitacueneviria pitorobinë tsane. 29 Itsamonae pepua penabautisabivi baja, pijamonaemi totëpatsi. Pijamonaemi ata baja pepuanajamatabëcuenecopabi Cristojavabelia, totëpatsi. Itsiata baitsi jane bajarapamonaemi tëpa nabautisabinejeva. Nexata pajivi pijamonaemi totëpatsi, bajarapajivi penabautisabijivi ata baja, pijamonae pevënamuto icatsia nabautisaba. Bajarapacuenia anijatobeje nabautisaba pevecuatëpaejivitsi bepenabautisabijivi petotaenexatsi Dioso. Petëpaevimi peneta icatsia Dioso itsa apo asaëyaexanaetsijitsia tsipae, penabautisabijivi baja pijamonae pevënamuto icatsia apo nabautisabi tsipae, nabautisabinejeva pevecuatëpaejivitsi bepenabautisabijivi petotaenexatsi Dioso. 30 Petëpaevimi peneta icatsia Dioso itsa apo asaëyaexanaejitsiatsi tsipae, nexata Dioso pejumelivaisi apo patsipaebavanapaenë tsipae, daxitamatacabi panetsiayai tsabiabi ata. 31 Tajamonae, daxitamatacabi baja cajena netsiayai tsabiabi. Itsamonae picani jamatabënebeyaxuababiaba. Bajaraxua paneyapëtaenexa, pacatsipaebatsi. Tsipaji pacasivajamatabëcuenebarëyatsi vajatuxanenë Jesucristo xaniavaetsia panejumecovënëtavanapaexae. 32 Majotaje Efeso tomarapijivi ata jamatabënebeyaxuaba picani. Bajarapamonae benevëthëjamatabëcuenevi. Tsiquirijavayota vecuapanepajë. Jivi petëpaecujinae icatsia Dioso itsa apo asaëyaexanaejitsiatsi tsipae, nexata xanë ata nacueratsipajë. Nacueratsipajë, netsiayai ata, jivi tatsipaebaponaejava Dioso pejumelivaisi. Vajatëpaecujinae icatsia Dioso itsa apo nacaasaëyaexanaejitsia tsipae, nexata xaniavaetsia jumecovënëtsipatsi pamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya nacatsipaeba mapacuenia pejumaitsilivaisije: “Ayaijavanë vajaxaejava xaeyabiabianatsi. Aitajibitsinua tsabiabi tsane vajabarëyatsabiabinexa. Tsipaji raja bepijia tëpaenatsi,” pejailivaisi vajanacatsipaebivi jumecovënëtsipatsi. 33 Itsiata baitsi jane pëtsa panacopatame papecayamaxëitojorobinexa bajarapacuenia pejumaitsivi. Tsipaji raja itsamonae bajumaitsi: “Itsa yajavaponaponaejitsipame pibisiajamatabëcuenevi, cajamatabëcuenebijianaejitsipa. Nexata pexaniajamatabëcuenenë atamë, bajarapamonae cuenejëpaeya ponaponaejitsipame,” bajai itsamonae. 34 Panajamatabëxainare xaniavaetsia. Pëtsa baja pematatsënëa pibisiacuene paexaname. Itsamonae paxamëyajuvënëvi Dioso apo yapëtae. Mapacuenia pacajumaitsitsije paneauranexa. 35 Itsamonae raeta yanijobiana petëpaevimi icatsia Dioso piasaëyaexanaejavanexatsi yabara. Jumaitsi meta tsane bajarapamonae: “¿Detsa meta pacuenia petëpaevimi icatsia asaëyaexanaenatsi? ¿Detsa meta nexata pitsiperabëto icatsia xainaena bajarapamonae?” jai meta tsane bajarapamonae. 36 Bajarapacuenia itsa yanijobiana, apo canaëjëtsinejeva jamatabëcuenenavëxaniabiaya bajarapacuenia yanijobiana. Vajaubijava, pexuto itsa ubatsi, pejuvicujinae bajarapaxutomi batsabana pepitsapaenexa pejananae. 37 Arrozxuto, itsaviriaxutoxi ata, pexu saya ubatsi. Apo mëthëcaetsi pepabotonë. 38 Peubixu, caeviriaxu canacujitsia, peubicujinae capitsapapona pijaviriabotonë, pijaviriabaxu yajava. Dioso baja cajena pecopatsicuenia caeviriaboto canacujitsia naexanapona. 39 Mapanacuata Dioso copatsi ata daxitacueneviria pejinavanapaenexa, itsiata apo naperabëjëpae. Jivi saicaya itsaviriaperabëto xaina. Unupijidujuai pijinia saicaya itsaviriaperabëto xaina. Pepunaevi pijinia saicaya itsaviriaperabëto xaina. Menepijidujuai pijinia saicaya itsaviriaperabëto xaina. 40 Bajara pijinia itsi athëbëtatsia pejinavanapaevi ata. Bajarapamonae saicaya itsaviriaperabëto xaina mapanacuapijivivecuaje. Athëbëtatsia pejinavanapaevi nacavecuapexaniaperabëtovi. Mapanacuata pejinavanapaevi ata, itsamonae nacatsitapexaniaperabëtovi picani. Itsiata pijinia saicayacuenia. 41 Matacabipijijuameto itayota. Meravipijijuameto ata itayota. Itsiata saicayacuenia navecuaitayotabeje. Tulupu ata pijinia itayota. Itsiata caetuluputo canacujitsia saicayacuenia navecuaitayotapona. 42 Bajara pijinia nacavecuaitsane petëpaevimi. Saicayaperabëto nacavecuaxainaena Dioso icatsia itsa asaëyaexanaenatsi. Petëpaejivi irabelia mëthëtatsi. Nexata baja tsabana. Bajaraxuacujinae Dioso icatsia itsa asaëyaexanaenatsi, apo petsabanaeperabëtonexa jane baja xainaena. 43 Petëpaejivi mëthëtatsi vajaataejitsibiperabëto yajava. Bajaraxuacujinae Dioso icatsia itsa asaëyaexanaenatsi, pexaniapenivenivenaeperabëto jane baja xainaena. Petëpaejivi mëthëtatsi pecueranaeperabëtomi yajava. Bajaraxuacujinae Dioso icatsia itsa asaëyaexanaenatsi, daxita matacabijavabelianexa jane baja pesaë pexainaeperabëto xainaena. 44 Petëpaejivi mëthëtatsi mapanacuapijiperabëto yajava. Bajaraxuacujinae Dioso icatsia itsa asaëyaexanaenatsi, athëbënacuapijiperabëto xainaena. Itsaviriaperabëto abaxë aeconoxae xainatsi mapanacuata vajajinavanapaenexa. Bajara icatsia pacuenia itsamatacabi itsaviriaperabëto xainaenatsi athëbënacuatatsia vajajinavanapaenexa. 45 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Adánpijinë copiaya Dioso exanatsi mapanacuataje. Bajaraponë Dioso exanatsi pecueranaeperabëto yajava peponaponaenexa mapanacuataje,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Itsiata baitsi jane Adánpijinë matatoxenetsia Cristo bitso ayaijamatabëcuenenë. Nexata Cristo petëpaecujinae icatsia Dioso itsa asaëyaexanatsi, caëjëpatsi vajanacajamatabë cueneasaëyaexanaenexa Diosojavabelia. Caëjëpatsinua vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. 46 Pacuenia athëbënacuapijivi perabëitsi, abaxë copiaya apo perabëitsitsi. Biji rajane pacuenia mapanacuapijivi perabëitsije, bajaraperabëitsitsi. Itsiata baitsi jane vajatëpaecujinae Dioso icatsia itsa nacaasaëyaexanaena, pacuenia athëbënacuapijivi perabëitsi, bajara vaxaitsi ata perabëitsi tsanetsi. 47 Adánpijinë copiaya Dioso exanatsi mapanacuataje. Atsabenota exanatsi. Bajaraxuacujinae bexëajavabelia athëbëvetsica Cristo patsica, ponë vajatuxanenë. Bajaraponë saicaya athëbëvetsica pepatsinë. 48 Daxitatsi vaxaitsi, mapanacuapijivitsije, perabëjëpatsi Adánpijinë, atsabenota pexanaenëtsi. Itsiata baitsi jane itsamatacabi daxitatsi, Cristo vajajumecovënëtsivi, perabëjëpaenatsi Cristo. Nexata pacuenia athëbënacuapijivi perabëitsi, bajaraperabëitsi tsanetsi Cristo vajajumecovënëtsivi. 49 Aeconoxae abaxë perabëjëpatsi Adánpijinë, ponë atsabenota pexanaenëtsi. Bajara icatsia pacuenia itsamatacabi Cristo perabëjëpaenatsi, ponë athëbëvetsica pepatsinë. 50 Tajamonae, jitsipajë patacatsipaebinexa mapacueneje. Acuenebi caejivi ata mapanacuapijivije mapanacuapijiperabëto yajava pejonenexa Dioso pijanacuayabetsia. Tsipaji vajaperabëto saya pevereverecaejavanexa. Bajaraxuata acuenebi vajayajavajinavanapaenexa bajarapaperabëto daxita matacabijavabelianexa. 51 Nexata panamuxunaevere mapalivaisije, Dioso bajayata muetsia pexainabuatsilivaisimi, palivaisi aeconoxae Dioso nacayapëtaeyaexanapona. Daxitatsi raja vaxaitsi Cristo icatsia pepatsimatacabinexatsica pevajënaeya, apo tëpaetsi tsane. Itsiata baitsi jane apo tëpae atatsi tsane, pamatacabi Cristo patsianica, daxitatsi nacaperabëitothianaena Dioso. 52 Itsa najumetsiana cotocaevi piobijava trompeta, bepijiayo tsatabi tsane, paepatoyovajëto banaitatsaquetajarabatsi, bajarapaepatoyovajëto Dioso nacaperabëitothianajonena. 53 Vajaperabëto raja pevereverecaejavanexa. Bajaraxuata xanepana vajanacaperabëitothianaenexa, apo pevereverecaeperabëto vajaxainaenexa. 54 Nexata paepatota bajarapacuenia nacaperabëitothianajonena, copiajopaena jane baja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi. Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Jivi petëpaecuenemi itsamatacabi copiarucaena. Pinijicuenia Dioso copiarucaeyaexanaena jivi petëpaecuenemi. 55 Jivi petëpaeyaexanaecuenemi ajibi tsane pesaë vajanacaavitaniaexanaeyaniva. Ajibi tsane vajanacatëpaeyaexanaecuenemi,” jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota jivi petëpaeyaexanaecuenemi Dioso pecopiarucaeyaexanaejavanexa yabara. 56 Pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara tëpaenatsi. Palivaisi bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bajarapalivaisi pejamatabëcueneta yapëtanetsi vajatëpaecujinae Diosovecua picani vajanaxuabijavanexa pibisiacuene itsa exanatsi. 57 Itsiata baitsi jane baja vajatëpaecujinae Diosovecua apo naxuabitsi tsane. Tsipaji baja vajatuxanenë Jesucristo nacasivatëpa cruzata vajanacacapanepaenexa vajaneconivecua. Bajaraxuata vaxaitsi Diosojavabelia jumaitsitsi tsabiabi mapacueniaje: “Pexaniacuene rabaja panetoexaname,” jaitsi tsabiabi. 58 Tajamonae, bitso patacaasivavi. Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Dioso panetonacuenebijava, apo panacueratsimë tsane. Bajaraxuata panevajënaeyabelia asaëya patonacuenebavanapare Dioso. Pëtsa pacopabame Dioso panejumecovënëtsijava. Panevajënaeyabelia asaëya Dioso patonacuenebaponare.

1 Corintios 16

1 Pacatsipaebijitsiatsi pacuenia pacaetuatsijitsiamë ofrenda panetoitorobinexa Jerusalén tomarata Dioso pejumecovënëtavanapaevijavabelia bajarapacuenia paneyavenonaenexa. Pacuenia Galacia nacuata Dioso pejumecovënëtsivi, caebitsaëto canacujitsia, itorobajë ofrenda pecaetuataponaenexa, bajara pijinia pacuenia paxamë ata pacaetuataponaename ofrenda. 2 Pacaejivimë canacujitsia, caesemana canacujitsia panenacanabipalatayajuvënëjava, ofrendanexa saicaya patsataponaename caedomingo canacujitsia. Pajivi tsiquirijavayo nacanaba, tsiquirijavayo pijinia saicaya tsatsiana. Pajivi ayaijava nacanaba, ayaijavayo pijinia saicaya tsatsiana. Bajarapacuenia paxaniavaetaponaename palata. Nexata pamatacabi paxamëjavabelia patsianajë, palata ofrendanexa apo pacaetuataponaemë tsane. 3 Nexata pamatacabi paxamëjavabelia patsianajë, paitapetsianame bajarapapalata pecaponaevinexa Jerusalén tomarapijivijavabelia. Pamonae palata pecaponaevinexa, tsicobeyaquinaenajë cuyalato. Bajarapacuyalato bajarapamonae peyajavacaponaenexa, panecaetuatsiofrenda itsa tocaponaena Jerusalén tomarata Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Nexata bajarapapalata pecaponaevi, Jerusalén tomarapijivi yapëtaenatsi xaniavaetsia Dioso pejumecovënëtsivicuene, peyajavacaponaexae tsane tatsicobeyaquinaebaxuto. 4 Xanë ata itsa jitsipaenajë taponaenexa, ponaenajë Jerusalén tomarabelia. Nexata meta bajarapamonae naponaena tapëta. 5 Itsa ponaenajë paxamëjavabelia, tapatsivajënaeya paxamëjavabelia, copiaya pataponaenajë Macedonia nacuajava. Bajaraxuacujinae jane baja patsianajë paxamëjavabelia, Corinto tomarata. 6 Ponaponaenajë meta paxamëjavata bajayajebi. Daxita emarapaejebi ata meta naponaponaenajë paxamëjavata. Nexata bajaraxuacujinae paneyavenonaename tajanamutonexa, itsabelia jitsipajë taponaenexa icatsia. 7 Caeepatoyo saya tanaponaponatabinexa paxamëjavata, apo jitsipaenë. Biji rajane jitsipajë bajayajebi taponaponaenexa paxamëjavata pacuenia vajatuxanenë netojitsipa. 8 Itsiata baitsi jane abaxë aeconoxae ponaponaenajë majotaje Efeso tomarata. Pentecostésvënë fiestacujinae meta, matapania vecuaponaenajë Efesotomara. 9 Majotaje aeconoxae baja bitso xanepana tatsipaebinexa Dioso pejumelivaisi. Tsipaji mapatomarapijivije bitso baja jitsipapona pejumetaenexa Dioso pejumelivaisi. Itsiata baitsi jane itsamonae ayaibitsaëto apo jitsipae. Nexata tatsipaebilivaisi pejumecovënëtsivi, jamatabëcopabiaexanaponatsi. 10 Timoteo itsa patsiana paxamëjavabelia, pacopiapitsianame xaniavaetsia jamatabëcuenebarëyaya peponaponaenexa paxamëjavata. Bajarapacuenia xaniavaetsia pacopiapitsianame. Tsipaji pacuenia xanë vajatuxanenë pejamatabëcueneta tonacuenebaponaponajë, bajara pijinia pacuenia bajaraponë ata vajatuxanenë pejamatabëcueneta tonacuenebaponapona. 11 Bajaraxuata pëtsa itsajivi ata pacopatame pequenetsiataenexatsi. Biji rajane payavenonaename pijanamutonexa jamatabëcuenexanepanaeya pepatsinexa xanëjavaberena. Xanë, itsamonae yajava, vajënaeevetaponaponajë Timoteo pepatsinexarena xanëjavaberena. 12 Vajabananë Apolos pelivaisi pacatsipaebijitsiatsi. Bajaraponë picani itorobajë itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi pepëta penaponaenexa paxamëjavabelia papecataenexa. Itsiata baitsi jane aeconoxae abaxë apo jamatabëponae. Ponaena meta itsiata itsajota cuenecaëjëpatsi. 13 Dovathi pejamatabëcueneyaniva, jamatabëcuenenaëcotsiaya pajinavanapare. Pajamatabëcuenesaëmëre tsavanapae Jesucristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsijava. Pëtsa jamatabëcueneaitejepaebiaya pajinavanapame. Pajamatabëcueneaitatsacamëre tsavanapae pebicuenia. Itsamonae patsitaajamatabëcuenesaëmëre tsavanapae. 14 Daxita xua paexanavanapame, itsamonae ata asivaya paexanavanapare. 15 Tajamonae, payapëtaneme rabaja mapacueneje. Estéfanas pijabopijivi barëjumecovënëta Jesús pelivaisi. Bajarapamonae daxita pijanacuapijivivecua copiaya jumecovënëta Jesús pelivaisi Acaya nacuata. Nexata bajarapamonae jamatabëcueneenabiabatsi ëDioso pijacuene. Bajaraxuata bajarapamonae asaëyata bitso yavenonabiaba itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi. 16 Pacatojitsipatsi xaniavaetsia panejumecovënëtsinexa xua pacaitoroba bajarapitsivi. Bajarapitsivi peyajavanacuenebivi ata, xua pacaitoroba, pajumecovënëtsianame. 17 Paxamëyajuvënëvi parena xanëjavaberena mapamatabëxëyoje. Estéfanas, Fortunato, Acaico, bajarapamatabëxëyo parena. Bajaraxuata sivajamatabëcuenebarëyanë. Bitso picani pacaitaxanabiabatsi. Itsiata baitsi jane bajarapamonae tanetopatsixaerena, neyavenonabiaba pacuenia paxamë itsa papatsiparemena, paneyavenonaejitsipame. 18 Nexata bajarapamonae itaxutuanajamatabëcuenesaëtajë. Paxamë ata bajarapamonae pacajamatabëcueneasaëyaexanaena icatsia itsa naviabiana paxamëjavabelia. Bajarapitsivi bepayaiyataneme. 19 Caebitsaëto canacujitsia Dioso pejumecovënëtsivi, Asiavënë nacuapijivi, pacabajacobalia. Aquila pijava, Prisca, pacabajacobalia. Aquila ata pacabajacobalia. Daxita Dioso pejumecovënëtsivi, pamonae nacaetuatabiaba bajarapajivibeje pijabota, bajarapamonae ata, daxita pacabajacobalia vajatuxanenë pevënëta. 20 Daxita Dioso pejumecovënëtsivi, majotaje pejinavanapaevi, pacabajacobalia. Paxamë ata Dioso panejumecovënëtsixae, xaniavaetsia namataenetsia bitso nasivaya panabajacobabiabare. 21 Xanë Pablonë, tajacuata tacobeta pacatoyaquinatsi mapacotocaevilivaisiyoje. Apo itorobinë taneyavenonabiabinë tanetoyaquinaenexa. Bitso pacabajacobatsi. 22 Pajivi apo jitsipae vajatuxanenë Jesucristo, bajarapajivi Dioso navecuaxuabianatsi. ¡Vajatuxanenë raja naxanitsiayo patsianica! 23 Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonabiabinexa. 24 Daxita paxamë asivaya pacajamatabënajinatsi caenë Jesucristo pijajivixaetsi.

2 Corintios 1

1 Xanë Pablonë, Dioso tanetojitsipaexae, nitapeta Jesucristo pijaapóstolenënexanë. Nexata Jesucristo nitoroba jivi tatsipaebinexa pexanialivaisi. Vajabananë Timoteo xanëjavata ponapona. Nexata pacatoyaquinatsibeje mapalivaisije Dioso panejumecovënëtsivi, paCorinto tomarapijivimë. Patoyaquinajëbejenua mapalivaisije Acaya nacuajava pejinavanapaevi ata. 2 Pacatovajëtatsi vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. 3 “Ayaicuenia panejamatabëcueneyavenoname,” pajanë vaxa Diosojavabelia. Bajaraponë Dioso, vajatuxanenë Jesucristo paxa. Dioso, vajanacaitaxutotsoniataenë, vajanacajamatabëcuenebabatsinë bitso vajanajamatabëxainaeyaniva. 4 Pamatacabi panetocopiapatabiaba daxita xua bitso panenajamatabëxainaeya exanaejitsia, itsiata Dioso panejamatabëcuenebabatabiaba bajaraxuavecua. Bajara pijinia pacuenia paxanë ata panejamatabëcuenecaëjëpa itsamonae juya patajamatabëcuenebabatsinexa pamatacabi bajarapamonae ata tocopiapatatsi xua bitso najamatabëxainaeya exanaejitsiatsi. 5 Itsamonae bitso panebejiobiaexanabiaba Jesucristo patajumecovënëtsixae. Nexata pijinia Jesucristo pejamatabëcueneta Espíritu Santo panejamatabëcuenebabatabiaba bitso patanajamatabëxainaeyaniva. 6 Nexata paxanë itsamonae itsa panebejiobiaexanabiaba, Dioso panejamatabëcueneyavenonabiaba patanejamatabëcuenebabatsinexa. Nexata paxanë ata panejamatabëcuenecaëjëpaena juya itsamatacabi paxamë patacajamatabëcuenebabatsinexa itsa pacatocopiapata xua bitso pacanajamatabëxainaeya exanaejitsia. Nexata itsa pacajamatabëcuenebabatsianatsi, bajayajebi pajamatabëcuenesaëmë tsane Dioso panejumecovënëtsijava matapania Dioso papecacapanepaejavabelianexa. Paxamë ata raja itsamonae pacabejiobiaexanabiabiana. 7 Payapëtaniji baja cajena paxamë ata Dioso papecacapanepaejavanexa. Pacuenia paxanë itsamonae panebejiobiaexanabiaba, bajarapacuenia paxamë ata itsamonae pacabejiobiaexanabiabiana. Nexata paxamë ata itsamonae itsa pacabejiobiaexanabiabiana, Dioso pacajamatabëcuenebabatabiabiana panevajënaeyabelia paneajamatabëcuenesaënexa Dioso panejumecovënëtsijava. Bajarapacuenia Dioso pacajamatabëcuenebabatabiabiana matapania Dioso papecacapanepaejavabelianexa. 8 Tajamonae, pajitsipajë paxamë ata paneyapëtaenexa itsamonae Asiavënë nacuata patanebejiobiaexanabiabijava. Ayaicuenia bitso panebejiobiaexanabiaba. Nexata baja picani pasaëjibinë tsaponae. Apo panecaëjëpae baja picani patavajënaeyabelia pataponaenexa. Nexata pajamatabëjumaitsinë tsabiabi: “Patëpaenajë meta baja rovia,” pajamatabëjanë tsabiabi. 9 “Pepacuene raeta baja panebeyejebiana,” pajamatabëjanë tsabiabi. Dioso baja cajena panetocopata bajarapacuenia itsamonae patanebejiobiaexanabiabinexa. Nexata paepatota panebejiobiaexana patajamatabëjumaitsinexa mapacueniaje: “Xanë tajacuata apo necaëjëpae tavecuapanepaenexa mapacueneje. Matapania Dioso neyavenonaena, necaëjëpaena tavecuapanepaenexa mapacueneje,” patajamatabëjainexa. Dioso caëjëpatsi pataneyavenonaenexa. Tsipaji baja cajena Dioso pematacotsinë petëpaevi ata. 10 Dioso baja panecapanepa itsamonae patanebejiobiaexanaejavata patanebeyaxuabiyaniva. Icatsia bajarapacuenia itsamonae itsa panebejiobiaexanaena, Dioso icatsia panecapanepaena. Bajaraponëjavabelia panajamatabëcuenecopatajë bajarapacuenia pataneyavenonabiabinexa. 11 Paneyavenonaeyavajëtaponaename Diosojavabelia bajarapacuenia Dioso pataneyavenonabiabinexa. Paayaibitsaëtoxanetomë itsa panetovajëtaponaename Diosojavabelia, nexata Dioso paneyavenonabiabiana. Nexata pijinia jivi ayaibitsaëtoxaneto paxanë yabara jumai tsabiabi tsane Diosojavabelia: “Pexaniacuene bitso toexaname Pablobana. Ayaicuenia yavenoname pebeyejebiyanivatsi,” jai tsabiabi tsane. 12 Itsa pajinavanapajë daxitajivijava, paxamëjava ata, xaniavaetsia pajinavanapajë Dioso pitabarata. Itsa pajinavanapajë paxamëjava, pibisiacuene apo pacasivanajamatabëxainaetsi. Bajaraxuata panasivajamatabëcuenebarëyanë. Paxanë raja saya mapanacuapijilivaisita apo panejamatabëcueneyavenonae xaniavaetsia patajinavanapaenexa. Dioso raja patanejamatabëcueneyavenonaexae, bajarapacuenia xaniavaetsia pajinavanapajë. 13 Palivaisianë baja pacatoyaquinabiabatsi, caelivaisita anijajamatabëcuenelivaisibeje apo xainaponae. Palivaisianë pajumetaneme itsa palebame patacatoyaquinaelivaisianë, bajarapalivaisianë saya caejamatabëcuenelivaisi xainapona. Pematatsënëa itsajamatabëcuenelivaisi apo xainaponae. Pacatojitsipatsi xaniavaetsia panejumeyapëtaenexa palivaisianë pacatoyaquinatsi. 14 Pacatojitsipatsi xaniavaetsia patanejamatabëcueneyapëtaenexamë. Tsipaji abaxë xaniavaetsia apo panejamatabëcueneyapëtaemë pacuenia pajamatabëcueneitsinë tsavanapae. Nexata pamatacabi vajatuxanenë Jesús icatsia patsianica, paxamë panesivajamatabëcuenebarëyamë tsane. Bajara pijinia pacuenia paxanë ata pacasivajamatabëcuenebarëyatsi tsane. 15 Nexata xanë pacasivajamatabëcuenejumaitsitsi mapacueniaje: “Corinto tomarapijivi baja cajena xaniavaetsia nejamatabëcueneyapëtane. Yapëtane pacuenia apo sivanajamatabëxainaenë itsajamatabëcuene bajarapamonaejavabelia,” pacasivajamatabëjaitsi. Bajaraxuata picani jamatabëpatajë paxamëjavata patanesivajamatabëcuene barëyanexamë itsa patajë paxamëjavata. 16 Pamatacabi ponajë Macedonia nacuayabelia, talianë picani jamatabëpacataeponatsi bajaraxuayo. Bajaraxuacujinae icatsia tanaviatsinërena jamatabëpacataeponatsi picani icatsia bajaraxuayo. “Bajarajota bajarapamonae neyavenonaena tajanamutonexa, Judea nacuayabelia taponaenexa,” pacasivajamatabëjaitsi picani. 17 Pacuenia najamatabëxainabiabajë taponaenexa itsajavabelia, ponabiabajë baja cajena. Itsiata aeconoxae bajarapacuenia apo exanaenë taponaenexa paxamëjavabelia. Mapanacuata itsamonae najamatabëxainae ata itsacuenejavayo pexanaenexa, itsiata apo exanabiabi. Bajarapacuenia itsiata xanë apo jamatabëcueneitsinë. Paxamë baja cajena panecueneyapëtaneme. 18 Dioso ata panecueneyapëtane apo patacayamaxëitojorobicuene. Dioso baja cajena pejumelivaisi pacatsipaebabiabatsi. Nexata icatsia xuacujinae bajarapalivaisi itsa pacatsipaebabiabatsi, saicayalivaisicuenia icatsia apo pacatsipaebabiabitsi. 19 Xanë Pablonë, Silvano, Timoteo, bajarapamatabëxëyo, pacatsipaebabiabatsi Jesucristo, Dioso pexënato, pelivaisi. Bajaraponë Jesucristo caejamatabëcuene xainabiaba. Nexata pacuenia jumaitsi, xaniajai tsabiabi. 20 Jesús pejamatabëcueneta Dioso baja daxita nacatoexana pacuenia tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi vajanacatoexanaenexa. Bajaraxuata Diosojavabelia vajavajëtsijavata itsa jumaitsitsi: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” itsa jaitsi, nexata Jesucristo pejamatabëcueneta jumaitsitsi. 21 Dioso pacajamatabëcueneyavenonapona panevajënaeyabelia paneajamatabëcuenesaënexa Cristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsijava. Bajarapacuenia paxanë ata Dioso panejamatabëcueneyavenonapona. Dioso nacaitapeta Jesucristo pijajivinexatsi, Dioso pijacuene vajatonacuenebavanapaenexa. 22 Dioso raja Espíritu Santo nacatsijamatabëecaeyaexana. Nexata nayapëtanetsi Dioso pexicuenetsi. Bajaraxuata yapëtanetsi pepacuene xaniajai Dioso vajanacacapanepaejavanexa. 23 Mapacuenia pacajumaitsitsije Dioso pitabarata. Dioso baja cajena nejamatabëcueneyapëtane. Pamatacabi picani jamatabëponabiabajë paxamëjavabelia, caecuenia itsa ponaejitsipajë, nexata pacabijataejitsipatsi. Tsipaji abaxë apo paexanavanapaemë patacaitorobicuenia. Bajaraxuata abaxë apo navecuaponaenë paxamëjavabelia, itsa pacabijatanetsi, bitso panenajamatabëxainaeyaniva. 24 Nexata apo jitsipaenë icatsia patacatsipaebaponaenexa paneyapëtaenexa pacuenia bepaexanavanapame. Tsipaji baja xaniavaetsia Dioso pajumecovënëtavanapame. Jamatabëpacayavenonatsi. Pacuenia baja pajamatabëcuenebarëyamë tsavanapae, matatoxenetsia icatsia panejamatabëcuenebarëyanexa Dioso pitabarata.

2 Corintios 2

1 Najamatabëcopatajë baja taponaejava paxamëjavabelia. Tsipaji jamatabëjumaitsinë paxamë yabara mapacueniaje: “Apo ponaenë abaxë tsane Corinto tomarapijivijavabelia tanajamatabëxainaeyaexanaeyaniva bajarapamonae,” jamatabëjanë. 2 Paxamë itsa pajamatabëcuenebarëyamë, nexata xanë ata pacasivajamatabëcuenebarëyatsi tsabiabi. Itsiata itsa pacanajamatabëxainaeya exanaejitsipatsi, nexata apo pajamatabëcuenebarëyamë tsipae. Nexata xanë ata apo pacasivajamatabëcuenebarëyatsi tsipae. Tsipaji ajibi tsipae patacasivajamatabëcuenebarëyajavanexa. 3 Bajaraxuata taponaevajënaeya paxamëjavabelia copiata baja cajena pacatoitorobaliatsi itsabaxuto, patacatoyaquinaebaxuto. Bajarapacuenia pacatoyaquinatsi tsipaji abaxë apo jamatabëponaenë paxamëjavabelia patacasivanajamatabëxainaeyaniva, itsa pacatanetsi panejinavanapaejava apo patacaitorobicuenia. Jitsipajë picani paxamë patacasivajamatabëcuenebarëyanexa. Paxamë yabara jamatabëjumaitsinë mapacueniaje: “Corinto tomarapijivi baja cajena nejamatabëcueneyapëtane. Bajarapamonae itsa jamatabëcuenebarëya, xanë ata bajarapamonae sivajamatabëcuenebarëyanë tsabiabi,” jamatabëjanë. 4 Apo jitsipaenë picani patacatoyaquinaenexa bajarapabaxuto. Itsiata itsa pacatoyaquinatsi, nuajë paxamëjitsia. Najamatabëxainajë cajena bitso tajamatabëëthëtovetsina. Apo pacatoyaquinaetsi raja saya patacanajamatabëxainaeya exanaenexa. Ayaicuenia raja patacaasivajava patanejamatabëcueneyapëtaenexamë, pacatoyaquinatsi. 5 Ponë pibisiacuene exana, caenënë xanë apo nenajamatabëxainaeyaexanae. Daxita paxamë ata bajarapacuenia pacanajamatabëxainaeyaexana. 6 Ponë yabara itsabaxutota pacatoyaquinatsi, paxamë baja cajena najamatabëcuenejëpaeya panavecuaitavetame bajaraponë, pibisiacuene pexanaenë, penapatsiyaniva panenacaetuatsijavata. Nexata baja bajaraponë belia copata pibisiacuene pexanaejava. Xanepana rabaja. Pëtsa baja pematatsënëa icatsia panavecuaitavetame bajarapacuenia. 7 Aeconoxae baja pajamatabëcuenecaevare bajaraponë pibisiacuene pexanaejava. Pabarajamatabëcuenexanepanare baja. Bajaraponë juya pajamatabëcueneyavenonaename piaurayaniva. Bajarapacuenia pajamatabëcueneyavenonaename pejamatabëcuene matatoxenetsiyanivatsi bitso pejamatabëcuenebëjaijava pijaneconi yabara. 8 Bitso pacatojitsipatsi panetsitanajamatabëcueneitajëtsinexa paneasivajava bajaraponë. 9 Nexata pabaxuto copiaya pacatoyaquinatsi, bajarapabaxuto pacatoyaquinatsi saya patacajamatabëcueneëjëtsinexa. Jitsipajë xaniavaetsia tayapëtaenexa itsa panejumecovënëtsijitsiamë daxita pacuenia pacaitorobatsi. 10 Nexata baja aeconoxae itsa pajamatabëcuenecaevame papibisiacuene bajaraponë exana paxamë tuatuajëta, xanë ata baja jamatabëcuenecaevajë bajaraponë pibisiacuene pexanaejava. Xanë baja jamatabëcuenecaevajë paneconi bajaraponë exana xanëjavaberena. Jamatabëcuenecaevajë baja bajaraponë pibisiacuene pexanaejava, daxita paxamë aneconijibia jamatabëcuenebarëyaya panejinavanapaenexa Cristo pitabarata. 11 Jamatabëcuenecaevatsi baja papibisiacuene bajaraponë exana vaxaitsijavaberena. Tsipaji vaxaitsi itsa apo jamatabëcuenecaevitsi tsipae bajarapapibisiacuene pexanaejava, vaxaitsi ata dovathi nacayamaxëitojorobijitsipa. Vaxaitsi baja dovathi cueneyapëtanetsi, xua exanabiaba vajanacacopabiaexanaenexa Dioso pejumelivaisi vajajumecovënëtsijava. 12 Patajopajë Troas tomarata tatsipaebinexa Cristo pelivaisi. Troas tomarata tapatsivajënaeya, taniji Dioso tanetoxanepanaeyaexanaejava tatsipaebinexa pejumelivaisi bajarapatomarata. Nexata Troas tomarata itsa tsipaebabiabajë Dioso pejumelivaisi, Troas tomarapijivi nenamuxunaevetabiaba xaniavaetsia. 13 Itsiata baitsi jane bajarajota abaxë apo jamatabëcuenebarëyanë. Najamatabëxainajë vajabananë Tito yabara. Tsipaji abaxë Tito apo caxitajarabaxuabinë Troas tomarata. Nexata baja napëjiobajë Troas tomarapijivi taponaenexa baja Macedonia nacuayabelia. 14 “Pexaniacuene rabaja panetoexaname,” pajanë Diosojavabelia, Cristo pejamatabëcueneta Dioso patanejamatabëcuene yavenonabiabixae. Itsajavabelia itsa paponajë, Dioso paneyajavaponabiaba. Panejamatabëcueneyavenonabiaba pacuenia Dioso jitsipa pataexanaenexa. Panejamatabëcueneyavenonabiabanua itsamonaejavabelia xaniavaetsia patatsipaebinexa Dioso pejumelivaisi. Pamonae jumecovënëta bajarapalivaisi, tsitapexanialivaisitsi bitso. 15 Dioso sivajamatabëcuenebarëyatsi pajivi itsamonaejavabelia tsipaeba Cristo pelivaisi. Paxanë ata Dioso panesivajamatabëcuenebarëya. Tsipaji patsipaebabiabajë Cristo pelivaisi daxitajivijavabelia. Itsamonae baja jumecovënëtapona Cristo pelivaisi Dioso pecapanepaevinexatsi. Itsamonae pijinia apo jumecovënëtsi Cristo pelivaisi Diosovecua penaxuabivinexa. 16 Pamonae Diosovecua naxuabiana apo pejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi, naxuabiana. Pamonae pijinia Dioso capanepaenatsi pejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi, capanepaenatsi. Paxanë, paapóstolevinë, Dioso paneyavenonabiaba. Nexata panejamatabëcuenecaëjëpa patatsipaebabiabinexa pexanialivaisi, Cristo pelivaisi, jivi pecapanepaelivaisinexatsi. 17 Pacuenia itsamonae tsipaebabiaba Cristo pelivaisi ëpematamotsinexatsi, paxanë apo paitsinë. Biji rajane itsajamatabëcuene ata apo pasivanajamatabëxainaenë jivijavabelia itsa patsipaebabiabajë Cristo pelivaisi. Dioso baja cajena panejamatabëcueneyapëtane. Dioso paneitoroba Cristo patatonacuenebinexa.

2 Corintios 3

1 Itsa pacanavajunupaebatsi paneyapëtaenexa Dioso patanitorobijava Cristo pelivaisi patacatsipaebinexa, paayaijamatabëcuenevinë apo panataenë. Itsamonae pata paxamëjavata penajumetsënëtsilivaisi papecatsipaebinexa beDioso pejumelivaisicuenia. Bajarapamonae pacatocapata cuyalato itsamonae petsicobeyaquinaebaxutotsi. Bajarapabaxutota pacatoyaquina: “Dioso raja pejumelivaisi pepaebivi,” pejailivaisi. Bajaraxuata xaniavaetsia pacopiapitame bajarapamonae. Itsiata baitsi jane paxanë itsa papatajë paxamëjavata, apo pacarajutsitsi itsamonae patanetsicobeyaquinaecuyalato. “Pablo raja apóstolenë,” pejailivaisi itsamonae patanetsicobeyaquinaebaxuto, apo pacarajutsitsi xaniavaetsia patanecopiapitsinexamë. Apo panamatavenonaenë paxamë ata cuyalato patanetsicobeyaquinaenexamë patacaponaenexa itsamonaejavabelia bajarapamonae pataneyapëtaenexa xaniavaetsia patanecopiapitsinexa. 2 Bajarapacuenia cuyalato apo panamatavenonaenë patacaponaenexa jivi pataneyapëtaenexa xaniavaetsia patanecopiapitsinexa. Tsipaji baja jivi yapëtane xaniavaetsia Jesucristo pelivaisi patacatsipaebixae panenajamatabëcuene pënëyorotsijava Diosojavabelia pibisiacuene paneexanabiabijavamivecua. Nexata jivi bajarapamonae yapëtanenua Dioso patanitorobijava. 3 Paxamë xaniavaetsia panejumecovënëtame patacatsipaebilivaisi, Jesucristo pelivaisi. Nexata itsamonae, apo pataneyapëtaevi ata, itsa pacavënëlivaisitane patanejumecovënëtsijavamë, panesivajamatabëjumaitsi: “Pablobana Corinto tomarapijivi cuyalato apo tsicobeyaquinae atatsi, itsa jume, ibopanata ata apo tsicobeyaquinae atatsi vajayapëtaenexa, itsiata yapëtanetsi Dioso pitorobijavatsi pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi, jivi petsipaebavanapaenexa,” panesivajamatabëjai. Piasaëtsaponaponaenë baja cajena Espíritu Santo pacatsijamatabëeca. Nexata baja pacajamatabëcuenepënëyorota pejanajamatabëcuene panexainaenexa. Nexata itsamonae xaniavaetsia itsa patsitajinavanapame, bajarapamonae ata baja pacayapëtane Cristo pelivaisi papecatsijamatabëecaejava. 4 Paxanë payapëtaniji Dioso patanitorobijava pepacuene Cristo pelivaisi jivi patatsipaebavanapaenexa. Tsipaji baja Dioso paneyavenonabiaba Jesucristo pejamatabëcueneta. 5 Paxanë patasaëta Dioso patatonacuenebinexa, apo panejamatabëcuenecaëjëpae. Nexata xua Dioso patoexanavanapajë, Dioso baja cajena paneyavenonabiaba. 6 Dioso panejamatabëcueneyavenonabiaba patatsipaebabiabinexa itsamonaejavabelia Dioso najumecapanepaeya pejanalivaisi pejumaitsijava jivi pecapanepaenexa. Bajarapamonaejavabelia apo pajumaitsinë tsabiabi: “Pajumecovënëtavanapare Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Itsa apo pajumecovënëtsimë tsane, nexata panaxuabianame,” apo pajanë tsabiabi. Biji rajane jivi patsipaebabiabajë pacuenia Espíritu Santo jamatabëcueneasaëyaexanaejitsiatsi. Palivaisi bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata, itoroba pebeyaxuabinexatsi pajivi apo jumecovënëtsi bajarapalivaisi. Itsiata baitsi jane pajivi jumecovënëta papejanalivaisi jivi patsipaebabiabajë, Espíritu Santo pesaëta jamatabëcueneasaëyaexanaponatsi. 7 Bajayatami Dioso Moiséspijinëta najumecopata. Bajarapalivaisi Dioso yaquina ibopanabejejumata. Bajarapalivaisita Dioso itoroba pajivi apo jumecovënëtsi bajarapalivaisi pebeyaxuabaponaenexatsi. Bajarapacuenia Dioso Moiséspijinëta itsa najumecopata bajarapalivaisi, Moiséspijinë itabaranivenivena bitso. Nexata Israelpijinë pemomoxi apo itabaranaëcotsicapanepaetsi. Itsiata baitsi jane bajaraxuacujinae itsamatacabianëjavabelia, itabaracotiacaevapona baja. 8 Palivaisi bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata, xanepana baja picani caeepatoyonexa saya. Bajarapalivaisimi matatoxenetsia bitso xanepana papejanalivaisi mapamatacabitaje jumecovënëtavanapatsi Dioso vajanacacapanepaenexa. Bajarapacuenia Dioso nacacapanepaena Espíritu Santo vajanacatsijamatabëecaexae daxitamatacabijavabelianexa. 9 Bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata. Nexata bajarapalivaisi xanepana. Tsipaji bajarapalivaisi pejamatabëcueneta, jivi yapëtane Dioso penaneconitsiaexanaejavanexatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Itsiata baitsi jane bajarapalivaisimi matatoxenetsia bitso xanepana papejanalivaisi pejamatabëcueneta Dioso nacacapanepaejitsia. Bajarapapejanalivaisi pejamatabëcueneta, Dioso baja aneconijibia nacatane. 10 Palivaisi bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata, xanepana baja picani. Itsiata baitsi jane palivaisi Dioso cotocaevi najumecopata, bajarapalivaisi bitso xanepana. Bajaraxuata palivaisimi copiaya Dioso najumecopata Moiséspijinëta, aeconoxae baja nacatsitaajumematamobi. 11 Palivaisi copiaya Dioso Moiséspijinëta najumecopata, xanepana picani caeepatoyonexa saya. Biji rajane palivaisi cotocaevi Dioso najumecopata, bitso xanepana. Tsipaji daxitamatacabijavabelianexa bajarapalivaisi tsitecaena. 12 Payapëtaniji papejanalivaisi Dioso cotocaevi najumecopata bitso pexanepanaejava. Tsipaji daxitamatacabijavabelianexa apo vereverecae tsane bajarapalivaisi. Bajaraxuata apo pajumejunavabiabinë bajarapalivaisi patatsipaebinexa jivijavabelia. Palivaisivajëto payapëtaniji, patsipaebabiabajë jivijavabelia. 13 Bajayata Moiséspijinë yapëtae ata livaisi. itsiata xaniavaetsia apo tsipaebi pijajivijavabelia. Itsiata paxanë bajarapacuenia apo paitsinë. Bajayata Moiséspijinë itsa itabaranivenivena, naitabaraacata papaëbërëpanata. Bajarapacuenia naitabaraacata pijajivi, Israelpijinë pemomoxi, pitabarataeyanivatsi bajarapacotia pecaevaponaejava. 14 Itsiata baitsi jane bajarapamonaejavabelia Moiséspijinë tsipaebi ata, apo jumeyapëtaetsi pajamatabëcuenelivaisi yabara tsipaeba. Bitso ajamatabëcuenetaja bajarapamonaemi. Nexata apo jumeyapëtae palivaisi tsipaebatsi. Bajara pijinia pacuenia ajena mapamatacabijavaberena ataje, tsiteca abaxë ajamatabëcuenetaja bajarapamonae pemomoxi ata. Bajarapamonae penacaetuatabiabibota, itsa lebabiaba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisimi, apo jumeyapëtaeyabiabi pajamatabëcuenelivaisi xaina. Bajarapamonae itsa jumecovënëtsipa Cristo pesivatëpaejavatsi, nexata matapania jumeyapëtaejitsipa pajamatabëcuenelivaisi xaina palivaisi bajayata Moiséspijinë tsipaebabiaba. 15 Ajena mapamatacabijavaberena ataje, judíovi penacaetuatabiabibota itsa lebabiaba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisimi, apo jumeyapëtaeyabiabi pajamatabëcuenelivaisi xaina. Bitso ajamatabëcuenetaja bajarapamonae. 16 Itsiata baitsi jane pajivi najamatabëcuenecopata vajatuxanenë Jesucristojavabelia, bajarapajivi Dioso vecuaajibiaexanatsi pibisiacuene pexanaeneconimi. Nexata bajarapajivi xaniavaetsia jumeyapëtane pajamatabëcuenelivaisi xaina palivaisi bajayata Moiséspijinë tsipaebabiaba. 17 Vajatuxanenë Jesucristobeje, Espíritu Santobeje, najamatabëcuenejëpabeje. Jesucristo pejamatabëcueneta Espíritu Santo ponapona vajajamatabëëthëtota. Nexata Espíritu Santo nacajamatabëcueneyavenonapona pibisiacuene vajaexanaeyaniva. 18 Nexata Jesucristo pejamatabëcueneta, Espíritu Santo nacayavenona. Nexata pacuenia Moiséspijinë jivi vecuanaitabaraacata pitabaracotiataeyanivatsi pitabaranivenivenaejava, bajara vaxaitsi apo itsitsi. Biji rajane tsitanacueneitajëtsiaya jinavanapatsi xaniavaetsia jivi peyapëtaenexa Dioso ayaijamatabëcuene pexainaejava. Espíritu Santo nacajamatabëcueneyavenonapona vajavajënaeyabelia pejanajamatabëcuene vajaxainaponaenexa. Nexata pacuenia Jesucristo jamatabëcueneitsi, bajara vaxaitsi ata vajajamatabëcueneitsinexa.

2 Corintios 4

1 Dioso baja cajena patanitaxutotsoniataexae, panetocopata patatsipaebabiabinexa jivijavabelia pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. Bajaraxuata itsajavata panetsiayai tsabiabi ata, itsiata apo pajamatabëcopatsinë patatsipaebabiabijava Jesucristo pelivaisi. Tsipaji baja Dioso panetocopata bajarapacuenia. 2 Muetsia apo paexanaenë itsacuenejava ata. Apo paexanaenë daxita xua piauracuene ata. Jivi patayamaxëitojorobinexa, itsacuenejava ata apo paexanaenë. Apo patsipaebabiabinënua saicayalivaisi Dioso pejumelivaisivecua. Dioso baja cajena yapëtane jivijavabelia ëpexaniajailivaisi patatsipaebabiabijava. Patanejumetaeyenaevi ata bajarapacuenia jumai tsipae. 3 Itsa patsipaebabiabajë jivi pecapanepaelivaisinexatsi, jumenapebetsiaya patsipaebabiabajë xaniavaetsia patanejumeyapëtaenexa. Nexata patsipaebi atanë, pajivi apo jumecovënëtsi bajarapalivaisi, bajarapajivi pijacuata nanaxuabiaexanaena Diosovecua. Nexata bajarapajivi daxitamatacabijavabelianexa, Diosovecua naxuabiana. 4 Bajarapacuenia apo jumecovënëtsi tsipaji dovathi pejamatabëcueneta ajamatabëcueneitaquiriayaexanatsi pejumecovënëtsiyaniva bajarapalivaisi. Bajarapapexanialivaisi, Cristo pelivaisi, bepinijicotia jivi pejamatabëcueneitayotsinexa itsa jumecovënëta bajarapalivaisi. Nexata dovathi, mapanacuapijivi pijatuxanenë, apo jitsipae bajarapalivaisi jivi pejumecovënëtsinexa pejamatabëcueneitayotsiyanivatsi. Cristo paxa Dioso jamatabëcuenejëpa. Nexata pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi, bajara Cristo ata jamatabëcueneitsi. 5 Livaisi itsa pacatsipaebabiabatsi, paxanë apo panalivaisipaebabiabinë pataneyaiyataenexamë. Biji rajane vajatuxanenë Jesucristo pelivaisi pacatsipaebabiabatsi. Paxanë saya panataniji bepanijajivinë. Jesucristo bitso pajitsipajë. Bajaraxuata paxamë ata jamatabëpacayavenonatsi. 6 Bajayata Dioso mapanacuaje itsa exana, pitaquirijavata pitayotsinexa, itoroba juameto penaexanaenexa. Bajara pijinia pacuenia paxanë ata patajamatabëcueneaitaquirijavami, Jesucristo pelivaisi itsa pajumecovënëtajë, Dioso panejamatabëcueneitayota. Bajarapacuenia itsa panejamatabëcueneitayota, payapëtaniji Dioso bitso ayaijamatabëcuene pexainaejava. Jesucristo itsa itabaranivenivena Dioso pexënatoxae, paxa Dioso jamatabëcueneitajëta Dioso bitso ayaijamatabëcuene pexainaejava. 7 Paxanë Dioso patanejamatabëcueneitayotsivi ata, pataperabëto apo ajamatabësaë. Pacuenia atsavaxi bajayajebi apo ajamatabësaë, bajara saya itsi. Pataperabëto apo paperabësaë atanë, Dioso pataneyavenonaexae, pajamatabëcuenesaënë tsavanapae. Nexata bajarapacuenia pataajamatabëcuenesaë tsavanapaejava patanetaevi, jamatabëjumai tsane paxanë yabara: “Mapamonaeje ajamatabëcuenesaë tsavanapae Dioso pesaëta,” jamatabëjai tsane. 8 Nexata panetocopiapatabiabi ata itsacuene patanetoyapëbejecuene, itsiata Dioso paneyavenonabiaba patavecuapanepaenexa bajarapacuene. Apo payapëtaeyabiabi atanë pajamatabëcuene yabara panetocopiapata patanetoayapëbejecuene, itsiata paxanë apo pacopatsinë Dioso patajumecovënëtsijava. 9 Itsamonae panebejiobiaexanabiabi ata Dioso patajumecovënëtsijava yabara, itsiata Dioso apo panecopatsi patajaepato. Itsamonae irata panepenetabiabi ata patanebeyejebinexa picani, itsiata pepacuene apo panebeyaxuababiabi Dioso pataneyavenonabiabixae. 10 Pacuenia Jesús pijavajabitsaë bajayajebi picani jamatabëbeyaxuababiabatsi, bajarapacuenia paxanë ata Jesús papijajivixaenë, itsamonae jamatabëpanebeyejebabiaba picani. Itsiata apo panebeyejebicapanepae. Bajaraxuata daxita jivi yapëtane Jesús pataneyavenonabiabijava. 11 Daxitamatacabi patajinavanapaematacabianë, panetsiayai tsabiabi itsamonae patanebeyejebinexa Jesús papijajivixaenë. Bajarapacuenia panetocopiapatabiaba jivi pataneyapëtaenexa Jesús pataneyajavaponaponaejava. 12 Panetsiayai tsabiabi itsamonae patanebeyejebinexa patacatsipaebabiabixae papecacapanepaelivaisinexa Diosojavabelia. Nexata paxanë patacatsipaebilivaisi panejumecovënëtsixae, itsamatacabi athëbëtatsia Dioso pacarajutsiana matacabi apo pevereverecaejava. 13 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Jumecovënëtajë Dioso taneyavenonaejavanexa. Bajaraxuata tsipaebajë jivijavabelia Dioso taneyavenonaejavanexa,” jai. Bajara pijinia pacuenia paxanë ata pajamatabëcueneitsinë. Pajumecovënëtajë Dioso pataneyavenonaejavanexa. Bajaraxuata patsipaebabiabajë jivijavabelia Dioso pataneyavenonaejavanexa. 14 Vajatuxanenë Jesús petëpaecujinae Dioso icatsia asaëyaexanatsi. Bajaraxuata payapëtaniji baja pexaniajaicuene Dioso icatsia paxanë ata pataniasaëyaexanaejavanexa patatëpaecujinae, Dioso patayajavajinavanapaenexa pijanacuatatsia. 15 Paxanë itsamonae panebejiobiaexanabiabi ata, itsiata apo pacopatsinë patacatsipaebabiabijava pexaniajailivaisi. Nexata panevajënaeyabelia pajumecovënëtaponame patacatsipaebilivaisi. Nexata baja itsa paayaibitsaëtomë tsaponae Dioso panejumecovënëtsivi, paayaibitsaëtomë baja pijinia tsaponae Diosojavabelia panejumaitsivinexa: “Xanepana rabaja. Tsipaji bitso pexaniacuene panetoexaname,” panejaivinexa Diosojavabelia. Nexata papecajumetaevi ayaibitsaëto yapëtaena Dioso bitso ayaijamatabëcuene pexainaejava. 16 Bajaraxuata itsamonae panebejiobiaexanabiabi ata, itsiata apo pajamatabëcopatsinë jivi patatsipaebabiabijava pexaniajailivaisi. Pataperabëto cueranaponae ata, itsiata patavajënaeyabelia, caematacabi canacujitsia, pajamatabëcuenesaënë tsaponae Dioso patajumecovënëtsijava. 17 Xua nacatocopiapatabiaba itsamonae vajanacabejiobiaexanabiabinexa, saya caeepatoyo bajarapacuenia nacabejiobiaexanabiaba mapanacuataje vajajinavanapaeepatoyo. Bajaraxuacujinae athëbëtatsia xainaenatsi daxitacuenevecua pexaniajava, baitsi matacabi apo pevereverecaejava. 18 Nexata apo vajënaeevetavanapaetsi vajanacatocopiapatsinexa, xua nacacaëjëpa vajataenexa. Biji rajane jamatabënajinavanapatsi vajanacatocopiapatsinexa xua apo nacacaëjëpae vajataenexa. Tsipaji xua nacacaëjëpa vajataenexa, daxita bajaraxua, vereverecaena. Itsiata baitsi jane xua apo nacacaëjëpae vajataenexa, daxitamatacabijavabelianexa apo vereverecae tsane.

2 Corintios 5

1 Mapanacuata jivi pexanaebobërëto bepijia baabeje. Bajara pijinia itsi vajaperabëto ata. Bepijia vereverecaena. Itsiata baitsi jane yapëtanetsi mapacueneje. Vajatëpaecujinae itsamatacabi Dioso athëbëtatsia nacarajutsiana apo pevereverecaeperabëtonexa. 2 Xaniajai cajena. Itsa abaxë jinavanapatsi mapanacuataje, bitso picani jitsipabiabatsi vajanacaperabëitothianaenexa athëbëpijiperabëtonexa. Jitsipabiabatsi picani vajaponaenexa athëbëabetsia pejanaperabëto vajayajavajinavanapaenexa athëbëtatsia. 3 Athëbëtatsia raja aperabëjibia apo jinavanapae tsanetsi. Biji rajane pejanaperabëto yajavajinavanapaenatsi. 4 Itsa abaxë jinavanapatsi mapanacuataje, bitso picani jitsipabiabatsi vajanacaperabëitothianaenexa. Apo jitsipaetsi picani vajatëpaejava. Itsiata baitsi jane yapëtanetsi mapacueneje. Vajatëpaecujinae itsamatacabi athëbëtatsia yajavajinavanapaenatsi pejanaperabëto, apo pevereverecaeperabëtonexa jane baja. Nexata mapanacuata vajayajavajinavanapaeperabëtomi ajibi baja tsane. Xainaenatsi juya apo pevereverecaeperabëtonexa. 5 Bajarapacuenia vajanacaperabëitothianaenexa Dioso nacatoxaina. Nexata Dioso nacatocopata Espíritu Santo vajanacayajavaponaponaenexa. Nexata Dioso yabara bejamatabëjumaitsitsi mapacueniaje: “Mapacueniaje Espíritu Santo Dioso pataneyajavaponaponaeyaexanaexae, nexata payapëtaniji xaniajai pepacuene itsamatacabi Dioso pataneperabëitothianaejavanexa. Xaniajai baja cajena. Pepacuene itsamatacabi Dioso paneperabëitothianaena pacuenia baja najumecapanepaeya jumaitsi,” bejamatabëjaitsi Dioso yabara. 6 Bajaraxuata apo jamatabëcopatsitsi vajajumecovënëtsijava Dioso. Vajavajënaeyabelia jamatabëcuenebarëyatsi. Yapëtanetsi mapacueneje. Itsa abaxë vajaperabëto yajavajinavanapatsi mapanacuataje, panacuata itsamatacabi vajatuxanenë daxitamatacabijavabelianexa yajavajinavanapaejitsiatsi, bajarapanacua abaxë tajë vecuajinavanapatsi. 7 Apo taetsi abaxë athëbëtatsia vajatuxanenë vajayajavajinavanapaejavanexa. Itsiata yapëtanetsi itsamatacabi xaniajai vajatuxanenë athëbëtatsia vajayajavajinavanapaejavanexa. 8 Bajaraxuata jitsipatsi vajatëpaejava. Tsipaji mapanacuata vajajinavanapaejava, matatoxenetsia bitso jitsipatsi vajatuxanenë pijanacuatatsia vajayajavajinavanapaenexa. 9 Bajaraxuata mapanacuata vajajinavanapaematacabibeje, asaëyata vajatuxanenë tonacuenebavanapatsi. Tsipaji jitsipatsi vajanacasivajamatabëcuene barëyajava. Vajatëpaecujinae ata, pijanacuatatsia jamatabëtojinavanapatsi pejitsipaecuenia. 10 Vajatuxanenë pejitsipaecuenia jamatabëtojinavanapatsi mapanacuata ata vajajinavanapaeepato. Tsipaji caejivitsi canacujitsia Cristo pitabarata tonaitajëtaponaenatsi. Nexata bajarapamatacabi nacarajutsiana daxita pijajivitsi xua nacatoxaina vajanacarajutsinexa. Xaniavaetsia vajatuxanenë itsa tonacuenebavanapatsi, nacarajutsiana xua nacatoxaina vajanacarajutsinexa. Pamonae xaniavaetsia apo tonacuenebavanapae, nacueratsiana. 11 Payapëtaniji baja cajena itsamatacabi vajatuxanenë pitabarata cujunaviaya patananubenaejavanexa. Bajaraxuata asaëyata jivijavabelia patsipaebabiabajë Jesucristo pesivatëpaejavatsi pejumecovënëtsinexa. Itsajamatabëcuene apo panajamatabëxainabiabinë bajarapalivaisivecua. Dioso baja cajena panejamatabëcueneyapëtane pacuenia pajamatabëcueneitsinë. Pajitsipajë paxamë ata patanejamatabëcueneyapëtaenexamë. 12 Bajarapacuenia paxanë apo pacanavajunupaebitsi saya pataneyaiyataenexamë. Pacanavajunupaebatsi rajane pataneyapëtaenexamë vajatuxanenë papijajivicuenenë. Nexata bajarapacuenia paxamë papecajamatabëcuenecaëjëpaenexa panejumecanaviatsijava pamonae pibisiacuenia panebaracuaicuaijai. Bajarapamonae paneyalivaisiaexanabiaba. Beayaijamatabëcuenevi nataeyabiaba. Pexaniacuene exanabiabi ata, bajaraxua exanabiaba saya jivi petaenexatsi. Itsiata baitsi jane bitso naneconita Diosojavabelia pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Apo canaëjëtsi pexaniajamatabëcuene pexainaenexa. 13 Paxanë picani xaniavaetsia Dioso jumecovënëtsiaya jivi patsipaebabiabajë Jesús pelivaisi. Itsiata Dioso apo pejumecovënëtsivi, panejumai tsabiabi: “Pematajemabivitsi raja saya,” panejai tsabiabi. Itsiata itsa pacatsipaebabiabatsi bajarapalivaisi, Jesucristo pelivaisi, pacatsipaebabiabatsi paxamë ata Dioso papecacapanepaenexa. Paxamë apo panetaemë bepatanematajemabivi. 14 Cristo raja paneasiva tsabiabi. Bajaraxuata patonacuenebavanapajë. Pajamatabëjumaitsinë tsabiabi: “Caenë Cristo nacasivatëpa daxitanexatsi. Bajaraxuata Dioso baja nacatane Cristo bevajayajavatëpaevi. Nexata baja bevajananeconimatamotsicapanepaevi Dioso nacatane,” pajamatabëjanë tsabiabi. 15 Cristo jivi sivatëpa. Petëpaecujinae Dioso icatsia asaëyaexanatsi. Nexata daxita pamonae jumecovënëta Cristo pesivatëpaejavatsi, matacabi apo pevereverecaejava xainaena. Nexata bajarapamonae apo bexanavanapae pijacuata penatojitsipaecuenia. Biji rajane bexanavanapa pacuenia Cristo tojitsipatsi pesivajamatabëcuenebarëyanexatsi. 16 Bajaraxuata ajena mapamatacabijavaveliacujinaeje, patavajënaeyabelia tsaponae, Dioso pejumecovënëtsivi yabara apo bepanajamatabëxainaenë pibisiacuenia, pacuenia Dioso apo pejumecovënëtsivi banajamatabëxaina. Tsipaji pamonae Dioso pejumecovënëtsivi pacuenia bëpënëaverena jamatabëcueneitsi, apo pajamatabëcueneyapëtaenë. Xanë ata rabaja picani Jesucristojavabelia tanajamatabëcuenecopatsivajënaeya, Jesucristo yabara najamatabëxainajë pibisiacuenia, pacuenia banajamatabëxaina Dioso apo pejumecovënëtsivi. Bepenajumetsënëtsinë taniji Cristo. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja bajarapacuenia apo najamatabëxainaenë Cristo yabara. Tsipaji baja yapëtaniji Cristo pexaniajainëcuene. 17 Pajivi najamatabëcuenecopata Jesucristojavabelia, bajarapajivi xaina pejanajamatabëcuene. Pijaperujujamatabëcuenemi baja vecuaajibiaexanatsi. Nexata bajarapajivi daxitacuene sivanajamatabëxaina pexaniajamatabëcueneta. 18 Daxitatsi Dioso pejanajamatabëcuene nacarajuta. Dioso nacabarajamatabëcuenexanepana Cristo vajanacasivatëpaexae vajaneconi yabara. Nexata Dioso panetocopata pejumelivaisi patatsipaebanajetarubenaenexa daxitajivijava, bajarapamonae ata itsa jumecovënëta, Dioso pebarajamatabëcuenexanepanaenexatsi. 19 Nexata Cristo cruzata itsa sivatëpa mapanacuapijivije, Cristo pesivatëpaexaetsi, Dioso barajamatabëcuenexanepanaeya tanetsi daxita pamonae jumecovënëta Cristo pesivatëpaejavatsi. Paneconi picani bajarapamonae xaina, Dioso baja vecuaajibiaexanatsi Cristo pesivatëpaejamatabëcuenetatsi. Bajarapalivaisi Dioso panetocopata patatsipaebanajetarubenaenexa jivijavabelia. 20 Nexata paxanë Cristo papijajivinë tsanajetarubenae. Cristo baja cajena pejamatabëcueneta, papatajë paxamëjavata patacatsipaebinexa pexanialivaisi. Pacuenia Dioso itsa patsipa, pacamuxujiobijitsipa, bajarapacuenia xanë ata pacamuxujiobatsi Cristo papecasivatëpaexae panijaneconi yabara Dioso papecabarajamatabëcuenexanepanaenexa. 21 Cristo pibisiacuene apo exanae, tsiquirijavayo ata. Itsiata baitsi jane Cristo Dioso tsijumaxuabatsi daxita vaxaitsi vajaneconimi. Nexata vajaneconi yabara Cristo bepibisiacuene pexanaenëcuenia cruzata beyaxuabatsi. Bajarapacuenia Cristo cruzata vajanacasivatëpaexae, nexata Dioso aneconijibia nacatane itsa jumecovënëtatsi Cristo vajanacasivatëpaejava vajaneconi yabara.

2 Corintios 6

1 Dioso pataneyajavanacuenebixae, asaëyata pacamuxujiobatsi. Dioso pinijicuenia papecaitaxutotsoniataejava, pacatsipaebatsi panejumeaebiyaniva. Itsa pajumeaebijitsipame, nexata Dioso nacueratsipa papecaitaxutotsoniataejava. 2 Tsipaji Dioso jivi pitaxutotsoniataejavanexa, tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Pamatacabi jivi itaxutotsoniataenajë, cajumetaenatsi. Nexata pamatacabi jivi capanepaenajë, xamë ata cayavenonaenatsi, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota. Aeconoxae rabaja nacatocopiapata Dioso vajanacaitaxutotsoniataejava vajanacacapanepaenexa jane baja. 3 Itsa patonacuenebavanapajë Dioso, pajitsipajë daxitajivi xaniavaetsia patatsitajinavanapaejava, daxitajivi Dioso pejumecovënëtsinexa. Apo paexanaenë pibisiacuene, tsiquirijavayo ata, pataexanaejava yabara jivi patanejumeaebiyaniva Dioso pejumelivaisi itsa patsipaebajë. 4 Biji rajane daxita xua paexanavanapajë, xaniavaetsia patsitaexanavanapajë jivi pataneyapëtaenexa Dioso papijajivicuenenë. Itsamonae panebejiobiaexanabiaba. Itsajavata bitso panamatavenonabiabajë itsacuenejavaxi. Itsajavata bitso panetsiayai tsabiabi itsamonae patanebeyejebinexa. Bajarapacuenia panetsiayai tsabiabi ata, itsiata bajayajebi pajamatabëcuenesaënë tsavanapae Dioso pejumelivaisi jivi patatsipaebavanapaejava. 5 Itsajavata panejumatitibabeyabiaba. Itsajavata penaneconitsivi pejebabiabibota panejebabiaba. Itsajavata Cristo pelivaisi jivi itsa patsipaebajë, itsamonae anaeya panebarajinabiaba patanebeyejebinexa picani. Itsajavata bitso panacuenebabiabajë. Itsajavata meravi ata apo pamajitabiabinë Dioso pejitsipaecuenia pataexanaenexa. Itsajavata bitso patajani tsabiabi. Bajarapacuenia panetoayapëbeje tsabiabi ata, itsiata bajayajebi pajamatabëcuenesaënë tsavanapae Dioso pejumelivaisi jivi patatsipaebavanapaejava. Nexata jivi paneyapëtane Dioso papijajivicuenenë. 6 Dioso papijajivicuenenë jivi pataneyapëtaenexa, jivi patsitajinavanapajënua mapacueniaje. Pamatacabibeje pajinavanapajë, pibisiacuene apo paexanavanapaenë. Biji rajane jivi patsitajinavanapajë pexaniajailivaisi patayapëtaevicuenia. Bajayajebi itsamonae pibisiacuene paneexanabiabi ata, apo pacuenecanaviatabiabinënua. Pexaniacuene patoexanabiabajënua itsamonaejavabelia. Patsitajinavanapajënua pacuenia Espíritu Santo paneyapëtaeyaexanapona Espíritu Santo patanetsijamatabëecaexae. Patsitanajamatabëcuene itajëtavanapajënua itsamonae ata pataasivajava patajamatabëëthëtojavavetsina. Bajarapacuenia patatsitajinavanapaexae, jivi xaniavaetsia paneyapëtane Dioso papijajivicuenenë. 7 Dioso papijajivicuenenë jivi pataneyapëtaenexa, patsitajinavanapajënua mapacueniaje. Ëpexaniajailivaisi jivi patsipaebabiabajë. Patsitanacueneitajëtavanapajënua daxita xua paexanavanapajë, Dioso pataneyavenonabiabijava. Dioso baja aneconijibia patanetaexae, Espíritu Santo paneyavenonabiaba patanayajivitaeyabiabinexa dovathi pijacuene. Paneyavenonabiabanua Espíritu Santo patacueneamoneyabinexa dovathi. Bajarapacuenia patatsitajinavanapaexae, jivi paneyapëtane Dioso papijajivicuenenë. 8 Itsamonae paneyaiyataeyabiaba. Itsamonae pijinia apo paneyaiyataeyabiabi. Itsamonae pexaniacuenia panebaracuaicuaijai tsabiabi. Itsamonae pijinia pibisiacuenia panebaracuaicuaijai tsabiabi. Itsamonae panetaeyabiaba pexaniajailivaisi patatsipaebivicuene. Itsamonae pijinia panetaeyabiaba bepatanajumetsënëtsivi. 9 Itsamonae pataneyapëtaevi ata, itsiata apo bepataneyapëtaevi panetaeyabiaba. Itsajavata itsamonae jamatabëpanebeyejebabiaba picani. Itsiata tsiteca asaëya bajarapalivaisi patsipaebavanapajë. Dioso baja cajena panetocopata itsamonae ayaicuenia patanebejiobiaexanabiabinexa, itsiata apo patanebeyejebinexa. 10 Panajamatabëxainabiabi atanë bitso itsamonae pibisiacuene pexanaejava yabara, itsiata bëpënëa pepacuene pajamatabëcuenebarëyanë tsavanapae daxitamatacabijavabelianexa. Patabejiobivi picani. Itsiata jivi ayaibitsaëtoxanetonë ricovi paexanaponajë Dioso pejumelivaisi patatsipaebijamatabëcueneta pejumecovënëtsixae. Apo paxainaenë picani mapanacuapijicuene. Itsiata baitsi jane Diosojavabelia daxitacuene paxainajë, apo pevereverecaejavanexa jane baja. 11 Tajamonae, paxamë paCorinto tomarapijivimë, pacanajamatabëcuene vajunupaebatsi baja cajena rovialia. Apo pacavecuanajamatabëcuene matayatsitsi. 12 Asivaya pacatae atatsi, paxamë itsiata bajarapacuenia asivaya apo panetaemë. 13 Pacuenia pexi pexainaenë asaëya banacoximuxujioba, bajara pijinia pacuenia paxanë ata pacamuxujiobatsi. Paxamë ata panejamatabëcuenevetsina asivaya panetaema pacuenia baja paxanë asivaya pacatanetsi. 14 Dioso apo pacatojitsipae mapacueneje. Paxamëyajuvënëva, Dioso pejumecovënëtsiva, pëtsa pitatsi Dioso apo pejumecovënëtsinë. Paxamë ata papebijivimë, pëtsa papitame Dioso apo pejumecovënëtsiva. Bajayajebinexa ata pëtme Dioso apo pejumecovënëtsivi. Tsipaji apo pacajamatabëcuenejëpae tsipae. Dioso pejumecovënëtsivi apo jamatabëcuenejëpae Dioso apo pejumecovënëtsivi. Tsipaji Dioso jivi pejamatabëcuene itayotsijamatabëcuenetsi, mapanacuata pitaquirijamatabëcuenebeje, apo najamatabëcuenejëpaebeje. 15 Cristobeje dovathibeje apo najamatabëcuenejëpaebeje. Nexata pijinia pajivi Dioso pejumecovënëtsijivi, Dioso apo pejumecovënëtsijivibeje, acuenebi bajayajebi penajuanacuenebaponaponaenexabeje. Tsipaji apo najamatabëcuenejëpaebeje. 16 Bajara pijinia navecuaitsibeje Dioso pijatemplobobeje, jumapecataeya pexanaenëanë penubenaetemplobobeje. Apo najamatabëcuenejëpaebeje. Vaxaitsi baja cajena piasaëtsaponaponaenë Dioso, nacatane bepijatemplobotsi tsavanapae. Bajarapacuenia nacatane tsipaji pacuenia bajayata Dioso templobota ponaponabiaba, bajara pijinia pacuenia aeconoxae Dioso nacayajavaponapona. Bajarapajamatabëcuene yabara bajayata Dioso vaxaitsi yabara tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Tsijamatabëecaenajë bajarapamonae tayajavaponaponaenexa. Bajarapamonae pijaDiosonë tsane. Bajara pijinia pamonae tajajivi tsane, jai Dioso bajayata tajëvelia vaxaitsi yabara. 17 Bajaraxuata Dioso apo pejumecovënëtsivi vajavecuapitsapaejavanexa, vajatuxanenë Dioso tajëvelia nacavajunupaeba. Vajanacavajunupaebijavata jumaitsi mapacueniaje: Pamonae tuatuajëta pajinavanapaename, pavecuapitsapaename. Bajarapamonae navecuatsatsia pajinavanapaename. Paxamë pëtsa pibisiacuene panaexanaename bajarapamonaeta papecajamatabëcuene bijianaeyaniva. Nexata xanë pacasivabarëya tsanetsi. 18 Paneaxanë tsane. Nexata daxita paxamë pataximë tsane, jai bajayata vajatuxanenë Dioso tajëvelia vaxaitsi yabara, daxitacuene pevetsinë.

2 Corintios 7

1 Tajamonae bitso patacaasivavi, daxita baja pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi pexicueniatsi vajanacataenexa, yapëtanetsi baja. Bajaraxuata Dioso pitabarata aneconijibia jinavanapaenatsi. Vajavitota pibisiacuene vajaexanabiabijavami, copatsianatsi baja. Vajajamatabëëthëtota pibisiajamatabëcuene vajanajamatabëxainabiabijavami ata, copatsianatsi baja. Dioso yaiyataeya jinavanapaenatsi Dioso vajanacatojitsipaecuenia. 2 Panetsitanajamatabëcueneitajëre pataniasivajavamë. Caejivi ata paxamëyajuvënëjivi apo pacayajuvënëitsacueniabitsi. Apo pacayajuvënë jamatabëcuenebijianaetsinua. Apo pacayajuvënë yamaxëitojorobitsinua bajarapacuenia panijapalata patacavecuapitsinexa. 3 Itsa pacajumaitsitsi mapacueniaje, apo pacabijataetsi. Jume baja cajena. Pacuenia baja cajena copiaya pacajumaitsitsi, daxita matacabijavabelianexa asivaya pacajamatabënajinabiabatsi. 4 Payapëtanijinua caejamatabëcuene panenajamatabëxainaejava. Bajaraxuata bitso pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. Paepatota ata itsamonae panebejiobiaexanabiaba, apo panasivabëjanë tsabiabi. Tsipaji bajarapaepatota itsa pacavënëlivaisitaeyabiabatsi xaniavaetsia panejinavanapaejava, pacasivanajamatabëcuene saëtabiabatsi. Nexata panebejiobiaexanabiabi ata, bitso pabarëyanë tsabiabi paxamë yabara. 5 Macedonia nacuata patapatsicujinae, caeto ata cajena xaniavaetsia apo panacueraevetsinë. Daxitajava, itsaxuayo panajetarubenajë, paneyalivaisiaexanabiaba. Nexata itsa panayajumetaeyabiabajë itsacuenelivaisi, patajamatabëëthëtota bëpënëa payajunaviajinavanapabiabajë. 6 Itsiata baitsi jane Dioso, jivi pejamatabëcueneasaëyaexanaenëxae, panejamatabëcueneasaëyaexana. Bajarapacuenia Dioso panejamatabëcueneasaëyaexana paxamëjavaverena peponaenë, Tito, itsa patajopa paxanëjavata. 7 Tito pepatsixae paxamëjavaverena, panejamatabëcueneasaëyaexana. Itsiata Tito ëpepatsijava, apo panejamatabëcueneasaëyaexanae. Biji rajane Tito paxamëjavabelia itsa patajopa, paxamë pina Tito pajamatabëcueneasaëyaexaname. Bajarapacuenia paneexanaejava, Tito itsa pacavajunupaeba paxanëjavaberena, pamuxunanajamatabëcuenesaëtajë. Bitso pina picani jamatabëpanetaneme. Bajarapalivaisinua Tito panetsipaeba. Panetsipaebanua bitso paneyanajamatabëxainaejava pibisiacuene paneexanaeneconi. Panetsipaebanua bitso patanesivanajamatabëxainaejavamë itsa panevënëlivaisitaneme bitso patacasivanajamatabëxainaejava. Bajarapacuenia paneexanaejava, Tito itsa pacavajunupaeba paxanëjavaberena, bitso pamuxunajamatabëcuenebarëyanë. 8 Pabaxutomi copiaya pacatoyaquinatsi, itsa palebame, bitso pacanajamatabëxainaeyaexana. Itsiata saya caeepatoyonexa. Bajarapacuenia papecanajamatabëxainaeyaexanaexae, bajarapabaxutomi yabara jamatabëjumaitsinë mapacueniaje: “Apo betoyaquinaenë picani bajarapabaxutomi,” jamatabëjanë. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja bajarapabaxutomi yabara bajarapacuenia apo sivanajamatabëxainaenë. 9 Aeconoxae baja sivabarëyanë patacatoitorobixae bajarapabaxutomi. Itsiata apo sivabarëyanë xua pacanajamatabëxainaeyaexanatsi panijaneconi yabara. Biji rajane sivabarëyanë tsipaji patacanajamatabëxainaeya exanaejavata bajarapabaxutomita, pacopabame baja pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorotame baja Diosojavabelia. Nexata pacuenia Dioso pacatojitsipa, paexanavanapame. Itsiata apo pacaitsacueniabi patacatoyaquinaebaxutomi. Biji rajane bajarapabaxutomi pejamatabëcueneta, pacajamatabëcueneyavenonatsi. 10 Nexata pacuenia Dioso pacatojitsipa, bitso payanajamatabëxainame panijaneconi. Nexata baja pacopabame pibisiacuene paneexanaejavami. Panajamatabëcuenepënëyorotame baja Diosojavabelia. Nexata paxamë Dioso pacacapanepaena. Pamonae Dioso capanepaenatsi, apo jumaitsi tsane: “Apo jitsipaenë picani Dioso tanecapanepaejava,” apo jai tsane. Itsiata baitsi jane pamonae yanajamatabëxainavanapae ata pibisiacuene pexanaeneconi, itsiata itsa apo copabi tsane pibisiacuene pexanabiabijava, itsa apo najamatabëcuenepënëyorotsi Diosojavabelia, bajarapamonae Diosovecua naxuabiana daxitamatacabijavabelianexa. 11 Panajamatabëcuenecanaëjëre mapacueneje. Pacuenia Dioso pacatojitsipa, bitso paxamë payanajamatabëxainame panijaneconi. Nexata baja aeconoxae paneconijibimë Dioso pitabarata. Najamatabëcuenereviabiaya baja pacanaëjëtame panijaneconi. Pepacuene panavajunupaebamenua Diosojavabelia pacuenia paexanavanapame. Paxamë picani bitso pabaraanaepanabiabame paxamëyajuvënënë, ponë pibisiacuene exanaponapona paxamë tuatuajëta. Panecujunavabiabamenua picani bajaraponë pijaneconi yabara. Itsiata bitso pajitsipame paneexanaenexa Dioso papecatojitsipaecuenia. Pasivanajamatabëcueneveretamenua panenaneconitsiaexanaenexa paxamëyajuvënënë, ponë pibisiacuene exanaponapona paxamë tuatuajëta. Bajarapacuenia itsa pasivanajamatabëxainame pibisiacuene pexanaponaponaenë, Dioso patsitanajamatabëcueneitajëtame Diosojavabelia apo panenaneconitsijava. 12 Itsa pacatoyaquinatsi copiaya pabaxutomi, pacatoyaquinatsi padaxitamë patacamuxujiobinexa. Apo toyaquinaenë caenë paxamëyajuvënënë tamuxujiobinexa, ponë pibisiacuene exanaponapona paxamë tuatuajëta. Apo toyaquinaenënua tamuxujiobinexa ëponë ata pibisiacuene toexanatsi itsanë. Pacatoyaquinatsi bajarapabaxutomi padaxitamë patacamuxujiobinexa. Pacatoyaquinatsi bajarapabaxutomi tsipaji pajitsipajë panijacuata panenajamatabëcueneyapëtaenexa juya pataniasivajavamë. Baitsi pacuenia pajitsipame, Dioso pitabarata patanejumecovënëtsinexamë patacasivajamatabëcuenebarëyanexa. 13 Nexata baja panejumecovënëtame. Bajarapacuenia patanejumecovënëtsixaemë, bitso pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. Pibisiacuene itsa paexaname, Tito bitso pacasivanajamatabëxaina. Itsiata baja aeconoxae daxita paxamë Dioso pitabarata xaniavaetsia panejinavanapaexae, apo pacasivanajamatabëxainae baja. Bajaraxuata pacasivajamatabëcuenebarëya Tito. Nexata Tito papecasivajamatabëcuenebarëyajava yabara, paxanë ata bitso pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. 14 Tito peponaevajënaeya paxamëjavabelia, jumaitsinë bajaraponëjavabelia: “Corinto tomarapijivi, Dioso pejumecovënëtsivi, tatoyaquinaebaxuto pejamatabëcueneta, itsiata najamatabëcuenexanebiana Diosojavabelia,” janë paxamë yabara Titojavabelia. Nexata bajarapacuenia paexaname baja. Bitso nexata Tito pacasivajamatabëcuenebarëya. Pacuenia xanë pacatsipaebabiabatsi pexaniajailivaisi, bajarapacuenia paxamë yabara tsipaebajë Titojavabelia. Bajarapacuenia itsa tsipaebajë, xaniajanë cajena. Tsipaji pacuenia pacatoyaquinatsi, paexanavanapame. Bajaraxuata pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. 15 Tito najamatabënapitabiaba panejumecovënëtabiabijava pacuenia pacaitoroba. Najamatabënapitabiabanua yaiyataeya panecopiapitsijava ata. Bajaraxuata Tito bitso pacaitaxanapona pevajënaeyabelia. 16 Pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. Tsipaji xaniavaetsia yapëtaniji paneexanavanapaejava pacuenia Dioso pacatojitsipa.

2 Corintios 8

1 Tajamonae, pacatoyaquinatsi mapalivaisije paneyapëtaenexa pacuenia Dioso jamatabëcueneyavenonatsi Dioso pejumecovënëtsivi, Macedonia nacuapijivi. 2 Macedonia nacuapijivi petoayapëbejecuenetsi tocopiapataponae atatsi ayaicuenia pejamatabëcueneëjëtsinexatsi, itsiata jamatabëcuenebarëya tsavanapae. Bajarapamonae bitso bepejiobivi picani. Itsiata ofrenda itsa exana petoitorobinexa bepejiobivi Jerusalén tomarapijivijavabelia, ayaijava jebabiaba. 3 Xanë yapëtaniji bajarapamonae bepejiobivicuene. Itsiata bepejiobivi ata, ayaijava jebabiaba ofrenda itsa exanabiaba. Bajarapamonae jebabiaba bajarapacuenia, itsajivi ata apo itorobi atatsi ayaijava pejebinexa. 4 Bajarapamonae pinijicuenia paneitoroba patatocaponaenexa pejebiofrenda. Panejumaitsi mapacueniaje: “Pexaniacuene panetoexanaename. Panetocaponaename mapaofrendaje Jerusalén tomarajavabelia Dioso pejumecovënëtsivi panerajutsinexa. Paxanë ata bitso jamatabëpayavenonajë bajarapamonae,” panejai. 5 Nexata bajarapamonae bepejiobivixae, pasivajamatabëjumaitsinë picani: “Tsiquirijavaxi meta bajarapamonae jebiana,” pasivajamatabëjanë picani. Itsiata bajarapamonae ayaijava jeba. Bajarapamonae ëofrenda apo rajutsi Diosojavabelia. Biji rajane copiaya najamatabëcuenerajuta Diosojavabelia pacuenia Dioso itorobaponatsi pexanabiabinexa daxitamatacabijavabelianexa. Bajaraxuacujinae pejebiofrenda paxanëjavaberena panerajuta patatocaponaenexa bepejiobivijavabelia. Bajarapacuenia itsa exana, exana Dioso petojitsipaecueniatsi. 6 Paxamë, paCorinto tomarapijivimë, paofrenda paxamë ata pacaetuatame panerajutsinexa Dioso pejumecovënëtsivi, Jerusalén tomarapijivi, Tito pacajamatabëcueneyavenona panecaetuatsijava. Itsiata abaxë apo paveretsimë panecaetuatsijava. Bajaraxuata aeconoxae baja icatsia Tito paitorobajë paxamëjavabelia paneveretsinexa jane baja bajarapaofrenda panecaetuatsijava. 7 Paxamë itsamonaevecua xaniavaetsia Dioso patojinavanapame. Xaniavaetsia panajamatabëcuenecopatame Diosojavabelia. Payapëtanemenua xaniavaetsia Dioso pejumelivaisi. Pacacaëjëpanua xaniavaetsia Dioso pejumelivaisi panetsipaebinexa itsamonae. Bitso pacajamatabëcueneenabiabanua Dioso pijacuene panetonacuenebavanapaenexa. Bitso paneasivamënua. Nexata paneyavenonaenexa bepejiobivi, Jerusalén tomarapijivi, ayaijava bepajebame ofrenda itsa paexaname. 8 “Macedonia nacuapijivi, bepejiobivi ata, ayaijava ofrenda jeba,” itsa janë, apo pacaitorobitsi paxamë ata ayaijava ofrenda panerajutsinexa. Biji rajane saya pacatsipaebatsi paneyapëtaenexa pacuenia Macedonia nacuapijivi bitso jamatabëcuenebarëyaya toexana ofrenda bepejiobivi peyavenonaenexa. Bajarapacuenia paxamë ata itsa paexanaename, itsamonae patsitanajamatabëcuene itajëtsianame panexaniajaicuene Dioso paneasivajava. 9 Bajarapacuenia paxamë ata ofrenda parajutsianame. Tsipaji payapëtaneme pacuenia vajatuxanenë Jesucristo nacayavenona vajanacaasivaxae. Bajaraponë picani ayaijamatabëcuenenë. Daxitacuene pevetsinë. Itsiata papecaasivaxae, nabejiobiaexana papecayavenonaenexa. Bajarapacuenia papecasivanabejiobiaexanaexae, nexata paxamë ata itsamatacabi paayaijamatabëcuenevimë tsane Dioso pijanacuatatsia. 10 Pacatsipaebatsi paneyapëtaenexa pacuenia panetsitaxanepana paxamë paneexanaenexa bajarapaofrenda. Paxamë picani imata pavaimi bitso jamatabëpayavenoname Dioso pejumecovënëtsivi, Jerusalén tomarapijivi. Nexata paxamë daxitajivivajënaeya jamatabëpatoexaname ofrenda. 11 Paxamë picani imata pavaimi Jerusalén tomarapijivi bitso jamatabëpayavenoname ofrendanexa. Bajarapacuenia aeconoxae ata tsiteca paexanare paneveretsinexa jane baja palata panecaetuatsijava bajarapaofrendanexa. Parajutsianame pacuenia pacacaëjëpa. 12 Nexata itsa pepacuene parajutsianame pacuenia pacacaëjëpa, Dioso pacasivajamatabëcuenebarëya tsane. Tsipaji apo pacaitorobi xua apo paxainaemë panerajutsinexa. 13 Apo pacaitorobitsi raja mapacueniaje: “Itsamonae paneyavenonaenexa, ofrenda itsa paexaname, pabuare daxita panexainaepalatayomi,” apo pacajaitsi. Tsipaji juya paxamë panamatavenonaejitsipame. 14 Jitsipatsi namataenetsia vajanayavenonaenexa vajanamatavenonaejavaxi yabara. Aeconoxae baja pacacaëjëpa paneyavenonaenexa bepejiobivi, Jerusalén tomarapijivi. Itsamatacabijavabelia, pamatacabi paxamë panamatavenonaename, caëjëpaenatsi juya bajarapamonae papecayavenonaenexa. Bajarapacuenia nexata daxita paxamë panenamatavenonaejavaxi, apo panamatavenonaemë tsane. 15 Bajarapajamatabëcuenelivaisi yabara Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Itsajivi bitso ayaijava xainae ata, itsiata apo toyajuvënënacopatsitsi. Itsajivi pijinia tsiquirijavayo xainae ata, itsiata apo namatavenonae,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Bajaraxuata paxamë ata panexainaeyajuvënëjava, beparajutame penamatavenonaevijavabelia. 16 Xanë bitso jitsipajë paxamë patacayavenonaenexa. Tito ata bajarapacuenia jitsipa papecayavenonaenexa. Bajaraxuata pexaniajamatabëcuene rajutajë Diosojavabelia. Tsipaji Espíritu Santo pejamatabëcueneta Titobeje panajamatabëcuenejëpajëbeje paxamë yabara. 17 Nexata Tito itorobajë papecataenexalia, papecayavenonaenexanua bajarapaofrenda panecaetuatsijava paneveretsinexa baja tavajënaelia. Barëyaya Tito jejai peponaenexa paxamëjavabelia. Bajaraponë ata pijacuata pejitsipaexae peponaejava paxamëjavabelia, ponaena papecayavenonaenexa. 18 Tito pepëta paitorobajë itsanë Dioso pejumecovënëtsinë. Bajaraponë Macedonia nacuata daxita Dioso pejumecovënëtsivi bitso peyapëtaenëtsi. Peyaiyataenëtsinua. Tsipaji xaniavaetsia tsipaebabiaba Dioso pejumelivaisi jivi pecapanepaelivaisinexatsi. 19 Ponë, Tito yajava, ponaejitsia paxamëjavabelia, bajaraponë Macedonia nacuata itapetatsi daxita Dioso pejumecovënëtsivi. Nexata pamatacabi paponaenajë Jerusalén tomarajavabelia, bajaraponë payajavaponaenajë. Nexata paofrenda pacaponaejitsianë, bajaraponë paneyavenonaeyacaponaena. Bajarapaofrenda pacaponaenajë Jerusalén tomarapijivi pesivajamatabëcuenebarëyanexa Dioso. Patsitanajamatabëcuene itajëtsianajënua patajitsipaejava patayavenonaenexa pamonae bepejiobivi. Nexata bajarapamonae jamatabëjumai tsane: “Matsaena pamonae jitsipa peyavenonaenexa bepejiobivije,” jamatabëjai tsane. 20 Bajarapacuenia Macedonia nacuapijinë payajavaponaenajë itsajivi ata patanebaracuaicuaijaiyaniva bajarapapalataxaneto yabara. “Pablobana raeta bajarapapalata yajuvënëcopata,” patanejaiyaniva. 21 Dioso baja cajena paneyapëtane apo patanacobetoxotsivicuene. Itsiata pajitsipajë daxitajivi ata pataneyapëtaenexa apo patanacobetoxotsivicuene. 22 Titobeje icatsia itsanë patsicueyaitorobajë Dioso pejumecovënëtsinë peyajavaponaenexabeje paxamëjavabelia. Bajaraponë anijatonë pajamatabëcueneëjëtabiabajë. Xaniavaetsia bitso paneyavenonabiaba. Nexata aeconoxae paxamë bitso jamatabëpacayavenona. Tsipaji pacavënëlivaisitane paneyavenonaejavanexa Jerusalén tomarapijivi. 23 Nexata Tito yabara itsajivi itsa pacayanijobiana: “¿Detsa pacuenia maponë peponaponaenëje?” itsa pacajai tsane, pajumaitsimë tsane: “Pablobeje raja penajuaponaponaenëbeje. Bajaraponë Tito Pablo yavenonabiaba vaxaitsi juya Pablo vajanacayavenonaenexa,” pajamë tsane. Itsajivi itsa pacayanijobiana Tito peyajavaponaponaenëbeje yabara, pajumaitsimë tsane: “Bajaraponëbeje Dioso pejumecovënëtsivi pitorobinëtsibeje. Bajaraponëbeje xaniavaetsia Cristo petoponaponaejavabeje jivi petaexae, nexata jivi yaiyatane Cristo pelivaisi,” pajamë tsane. 24 Nexata bajaraponëbeje itsa patsianabeje paxamëjavata, patsitanajamatabëcuene itajëtsianame paneasivajava bajaraponëbeje. Nexata Dioso pejumecovënëtsivi, pamonae itorobatsibeje bajaraponëbeje, pacavënëlivaisitaena paneasivajava bajaraponëbeje. Nexata asivaya itsa pacopiapitsianame Dioso pejumecovënëtsivi pitorobinëtsibeje, nexata Dioso pejumecovënëtsivi jamatabëjumai tsane paxamë yabara: “Pacuenia baja Pablobana nacatsipaeba, xaniajai baja cajena. Corinto tomarapijivi asivaya tane daxitajivi,” jamatabëjai tsane.

2 Corintios 9

1 Ofrenda pacaetuataponame paneyavenonaenexa bepejiobivi, Dioso pejumecovënëtsivi, Jerusalén tomarapijivi. Apo jitsipaenë picani icatsia patacatoyaquinaenexa bajaraxua yabara. 2 Tsipaji baja yapëtaniji pacuenia bitso jamatabëpayavenoname bajarapamonae. Bajaraxuata pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. Nexata paxamë yabara jumaitsinë Macedonia nacuapijivijavabelia: “Acaya nacuapijivi, Corinto tomarata penacaetuatabiabivi, imata baja cajena pavaimi najamatabëcuenevereta perajutsinexa ofrenda Jerusalén tomarapijivijavabelia,” janë paxamë yabara. Nexata Macedonia nacuapijivi itsa pacavënëlivaisitane paneyavenonaejavanexa Jerusalén tomarapijivi, Macedonia nacuapijivi ata ayaibitsaëtoxaneto tocaetuatapona ofrenda peyavenonaenexa Jerusalén tomarapijivi. 3 Nexata pacatoitorobatsi Titobana papecayavenonaenexa paneveretsinexa baja bajarapaofrenda panecaetuatsijava panerajutsinexa Jerusalén tomarapijivi. Tavajënaelia itsa apo paveretsimë tsipae ofrenda panecaetuatsijava, paxamë yabara pexaniacuenia tajumaitsijava, najumecovëauranë tsipae Macedonia nacuapijivijavabelia. 4 Tsipaji itsamonae Macedonia nacuapijivi belia naponaejitsipa tapëta paxamëjavabelia. Itsa bajarapamonae taejitsipa bajarapaofrenda apo paneveretsijava, nexata bitso paxamë yabara auranë tsipae. Tsipaji paxamë yabara bajaya baja jumaitsinë: “Corinto tomarapijivi jamatabëveretapona baja ofrenda pecaetuatsijava,” janë paxamë yabara. Nexata paxamë ata bitso pauramë tsipae. 5 Bajaraxuata jamatabëjumaitsinë: “Titobana Corinto tomarabelia tavajënaeyabelia itorobianajë,” jamatabëjanë. Nexata Titobana pacajamatabëcueneyavenonaena ofrenda panecaetuatsijava, paneveretsinexa baja pacuenia najumecapanepaeya panetocaëjëtame. Nexata baja tavajënaelia bajarapaofrenda itsa paxaniavaetabuatsianame, panajamatabëcueneitajëtsianame Jerusalén tomarapijivi paneasivaxae paneyavenonaejava, apo ëpatacaitorobixae. 6 Pacanaëjëre mapalivaisije. Tsiquirijavayo peubinë, tsiquirijavayo pijinia batopitsapatsi. Ayaijava pijinia peubinë, ayaijava batopitsapatsi. Nexata ayaijava itsa parajutsianame itsamonaejavabelia, Dioso juya pacarajutsiana ayaijava. 7 Nexata caejivi canacujitsia berajuta pacuenia najamatabëcuenevereta perajutsinexa. Pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Apo jamatabërajutsi atanë picani, itsiata taneitorobixae, rajutsianajë,” pajamatabëjamë pëtsa. Tsipaji pajivi rajuta itsajivijavabelia jamatabëcuenebarëyaya, Dioso asivatsi. 8 Dioso baja cajena caëjëpatsi papecarajutaponaenexa pacuenia panamatavenoname matatoxenetsia. Nexata xua panamatavenoname, paxainaponaename. Pacatonacopatsiananua panerajutsinexa bepejiobivijavabelia. 9 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Ponë rajutabiaba bepejiobivi penamatavenonaecuene, bajaraponë pexaniacuene exanabiaba Dioso pitabarata. Nexata bajarapacuene Dioso apo nacofënëtsi daxitamatacabijavabelianexa, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 10 Dioso rajuta jivi peubixunexa. Bajaraxuacujinae icatsia Dioso pejamatabëcueneta penaveretsixu capitsapa penotsinexa jivi pexaejavanexa. Bajara pijinia pacuenia Dioso pacarajutsiana panexainaejavanexa, panerajutsinexanua bajaraxuayajuvënëjava bepejiobivijavabelia. Pacacaëjëpaeyaexanaenanua ëpexaniacuene ayaijava paneexanaenexa. 11 Bajarapacuenia Dioso pacarajutsiana panexainaenexa ayaijava. Nexata pacacaëjëpaena bajaraxuayajuvënëjava juya panerajutsinexa bepejiobivijavabelia. Nexata paofrenda panerajutame patatocaponaenexa Dioso pejumecovënëtsivi, Jerusalén tomarapijivi, itsa parajutsianajë bajarapamonae, pexaniajamatabëcuene rajutsiana Diosojavabelia bajarapacuenia paneyavenonaexae. 12 Bajarapacuenia Dioso pejumecovënëtsivi, bepejiobivi, itsa parajutame, payavenoname bitso penamatavenonaejavata. Bajarapamonae paneyavenonaejava itsa taena, pexaniajamatabëcuene Diosojavabelia perajutabiabijava pematatsënëa bitso pexaniajamatabëcuene rajutsiana Diosojavabelia. 13 Bajarapacuenia Jerusalén tomarapijivi ofrenda itsa parajutsianame paneyavenonaenexa, bajarapamonae patsitanajamatabëcuene itajëtsianame pepacuene xaniajai panejumecovënëtsijava pexanialivaisi, Cristo pelivaisi. Nexata bajarapamonae pexaniajamatabëcuene rajutsiana Diosojavabelia Cristo pelivaisi panejumecovënëtavanapaejava yabara. Ofrenda ata panerajutsijava Jerusalén tomarapijivi, paofrenda ata parajutame itsamonaejavabelia, bajaraxua ata yabara Jerusalén tomarapijivi pexaniajamatabëcuene rajutsiana Diosojavabelia. 14 Nexata bajarapamonae bitso asivaya pacajamatabënajinaeya pacatovajëtabiabiana Diosojavabelia. Tsipaji paxamë bajarapamonae payavenoname Dioso pejamatabëcueneta papecaitorobixae. 15 Vaxaitsi pexaniajamatabëcuene rajutabiabatsi Diosojavabelia. Tsipaji Dioso pexënato athëbëvetsica nacatoitorobica vajanacasivatëpaenexa mapanacuataje. ¡Cristo vajanacasivatëpaejava pexaniacuene bitso!

2 Corintios 10

1 Pacuenia Cristo pexaniacuenia pacaitorobijitsipa, bajarapacuenia xanë ata pexaniacuenia ajumesaëya pacaitorobatsi. Itsiata baitsi jane itsamonae paxamëyajuvënëvi xanë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Itsa abaxë Pablo tajë nacavecuaponapona, ajumelivaisisaëya nacatoyaquinabiabarena. Itsiata baitsi jane majotaje, vaxaitsijavata, itsa patajopaena, piaitejepaebinëcuenia patajopaena. Ajumejibia ponaponaena piajumeuraxae,” jai tsabiabi paxamëyajuvënëvi xanë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya. Itsiata bajarapacuenia apo itsinë tsane. 2 Nexata pexaniacuene pacavajëtatsi. Pëtsa itsajamatabëcuene panetoexaname, itsa patsialiajë paxamëjavabelia, ayaijumeta pacabijataeya patacamuxujiobiyaniva. Itsamonae paxamëyajuvënëvi xanë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabinua: “Pablo apo ponaponae Dioso pejumecovënëtsinëcuenia. Saya ponapona Dioso apo pejumecovënëtsinëcuenia. Yajavaponapona pijaperujujamatabëcuene,” jai tsabiabi paxamëyajuvënëvi xanë yabara. Bajarapacuenia xanë yabara pecuaicuaijaitsabiabivijavabelia ayaijumeta bijataeya cuaicuaijanë tsane. 3 Mapanacuapijivi, Dioso apo pejumecovënëtsivi, saicayacuenia nayajiviyapëtane pijavajabitsaëvecua penaevetsinexa pitsacueniabiyanivatsi. Vaxaitsi ata mapanacuata vajajinavanapaevi, Dioso vajajumecovënëtsivi, saicayacuenia pijinia nayajiviyapëtanetsi vajanaevetsinexa dovathivecua. Dovathivecua apo naevetsitsi mapanacuapijicueneta. Pajamatabëcuenesaë Dioso nacarajuta, bajarapajamatabëcuenesaëta jamatabëcueneamoneyabaponatsi dovathi. 5 Nexata Dioso pejamatabëcuenesaëta, paajibiaexanaponajë jivi Dioso yabara penajumetsënëtsilivaisimi. Bajarapamonae dovathi pejamatabëcueneta itorobatsi penajumetsënëtsilivaisi petsipaebabiabinexa itsamonaejavabelia. Nexata pamonae Dioso yabara penajumetsënëtsivi, pajumecovënëtsiaexanaponajë Cristo pelivaisi Dioso pejamatabëcuenesaëta. Itsamonae pijinia dovathi pejamatabëcueneta beayaijamatabëcuenevi natane. Pamonae bajarapacuenia najamatabëxaina, apo yapëtae Dioso. Bajaraxuata bajarapajamatabëcuenemi paajibiaexanaponajë baja. Nexata pamonae ata bajarapacuenia beayaijamatabëcuenevi natane, pajumecovënëtsiaexanaponajë Cristo pelivaisi Dioso pejamatabëcuenesaëta. 6 Bajarapacuenia paxamëjava ata paexanaponaenajë. Paxanë panajamatabëcueneveretajë pataexanaenexa mapacueniaje. Paxamë baja xaniavaetsia Dioso itsa pajumecovënëtavanapaename, paxanë pacavecuacapitsapaenatsi pamonae apo jitsipae patanejumecovënëtsinexa Cristo pelivaisi. 7 Paxamë raja saya jema pataneme daxitajivi. Nexata daxitajivi pataneme pacuenia Dioso apo pejumecovënëtsivi tane daxitajivi. Nexata apo payapëtaemë pacuenia paxanë pajamatabëcueneitsinë. Pajivi nayapëtane Cristo pijajivitonëcuene, bajarapajivi bepaneyapëtane paxanë ata Cristo papijajivicuenenë. 8 Paxamë meta xanë yabara pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Pablo saya bitso navajunupaebabiaba Dioso pitapetsijavatsi apóstolenënexa,” pajamatabëjamë meta tsabiabi xanë yabara. Dioso baja cajena paneitoroba patacajamatabëcuene asaëyaexanaenexa. Apo paneitorobi patacajamatabëcuene faefaenaeyaexanaenexa. Bajaraxuata apo ajumeuranë tsabiabi tanavajunupaebabiabijava apóstolenëjavanë. 9 “Pablo saya nacajamatabëcuenenabenajacaeya exanabiaba vajanacatoyaquinaelivaisianëta,” panejaijava xanë yabara apo jitsipaenë. Tsipaji bajaraxua yabara apo pacatoyaquinaetsi. 10 Itsamonae xanë yabara jumai tsabiabi: “Pablo ajumelivaisisaëya nacatoyaquinabiabarena. Itsiata bajaraponë itsa patajopa majotaje, vaxaitsijavata, apo ajumesaë tsabiabi. Saya ajumelivaisixaebi tsabiabi,” jai tsabiabi itsamonae xanë yabara. 11 Itsiata baitsi jane pamonae bajarapacuenia jumai tsabiabi xanë yabara, beyapëtane pacuenia bajarapamonaejavabelia exanaejitsianë itsa papatsialiajë paxamëjavabelia. Pacuenia baja pacatoyaquinaliatsi taexanaenexa paxamëjavabelia, bajarapacuenia exanaenajë paxamëjavabelia. 12 Palivaisi paxanë pacatsipaebabiabatsi, bajarapalivaisivecua saicayalivaisi itsamonae pacatsipaebabiaba. Bajarapamonae apo canaëjëtsi pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Nexata bajarapamonae namataenetsia natane bepexaniajamatabëcuenevi. Nexata pamonae apo bajarapamonaeyajuvënëvi, bepibisiajamatabëcuenevi tane. Saya xua bajarapamonae tsitaxanepanatsi, bajaraxua yabara jumai tsabiabi: “Maxuaje pexaniacuene,” jai tsabiabi. Xua pijinia apo tsitaxanepanaetsi, bajaraxua yabara jumai tsabiabi: “Maxuaje pibisiacuene,” jai tsabiabi. Bajarapamonae cajena bitso apo yapëtae. Paxanë raja bajarapacuenia apo pajamatabëcueneitsinë. 13 Paxanë Dioso paneitoroba Dioso pijacuene patatonacuenebinexa. Nexata panacuanëjava Dioso paneitoroba, bajarapanacuanëjava Dioso pejumelivaisi patsipaebanajetarubenajë. Dioso paneitoroba tajë ata paxamë paCorinto tomarapijivimëjavabelia ata pataponaenexa patacatsipaebinexa pejumelivaisi. Nexata itsa panavajunupaebabiabajë Dioso patanitorobijava, xuayovajëto Dioso panetocopata patatonacuenebinexa, panavajunupaebabiabajë. Ayailivaisi apo panavajunupaebabiabinë saya itsamonae pataneyaiyataenexa patanavajunupaebijava yabara. 14 Bajaraxuata itsa papatajë paxamëjavata, pacatsipaebatsi pexanialivaisi, Cristo pelivaisi. Tsipaji bajarapanacuanëjava Dioso paneitoroba pejumelivaisi patacatsipaebinexa. Bajarapalivaisi copiaya baja paxanë pacatsipaebatsi. 15 Itsamonae baja Cristo pelivaisi jumecovënëta itsamonae petsipaebixaetsi. Nexata Cristo pelivaisi pejumecovënëtsivi yabara najumetsënëtsiaya apo pajumaitsinë tsipae mapacueniaje: “Paxanë raja patatsipaebixae, bajarapamonae jumecovënëta Cristo pelivaisi,” apo pajanë tsipae. Pacatojitsipatsi panevajënaeyabelia panejumecovënëtavanapaenexa Dioso. Nexata pajitsipajë orijibia patacatsipaebavanapaenexa pexanialivaisi, Cristo pelivaisi. Itsiata baitsi jane ëpanacuanëjava Dioso paneitoroba patatsipaebavanapaenexa pejumelivaisi, bajaraëpanacuanëjava patsipaebavanapaenajë. 16 Nexata paxamë majotaje patacatsipaebicujinae, panepënëyabelia penaetomaranëjava ata jamatabëpatsipaebajë pexanialivaisi, Cristo pelivaisi. Apo pajitsipaenë patatsipaebinexa bajarapalivaisi itsaxuayo baja patavajënaeya itsamonae tsipaebapona bajarapalivaisi. 17 Pajivi itsamonaejavabelia navajunupaeba pexanaejava, benavajunupaeba Dioso peyavenonaejavatsi. Bajarapacuenia benavajunupaeba pejumetaevitsi peyaiyataenexa Dioso. Bajarapajivi apo benavajunupaebi pijacuata pexanaejava jivi saya peyaiyataenexatsi. 18 Pajivi pijacuata navajunupaebabiaba: “Xanë ra bitso pexaniacuene exanabiabajë,” jai tsabiabi, bajarapajivi ajumematamobi. Tsipaji saya pijacuata navajunupaebabiaba. Itsiata baitsi jane pajivi yabara vajatuxanenë jumaitsi: “Mara pajivije xaniavaetsia netoponapona,” jai, nexata tojumenamatamotatsi.

2 Corintios 11

1 Natsiquejemalivaisi pecuaicuaijainë, xua exana, pijacuata banavajunupaeba itsamonaejavabelia. Bajara pijinia pacuenia xanë ata, xua exanajë, tajacuata pacanavajunupaebijitsiatsi. Bajarapacuenia tajacuata pacanavajunupaebi ata tsanetsi, itsiata jitsipajë xaniavaetsia ajamatabëcuenesaëya patanenamuxunaevetsinexamë. 2 Bajarapacuenia pacanavajunupaebijitsiatsi tsipaji bitso pacaasivatsi pacuenia Dioso pacaasiva. Pacatojitsipatsi ëCristo panejitsipaenexa. Pacuenia petiriva caenë jitsipa ëpamonanexa, bajarapacuenia caenë Cristo pajitsipare. 3 Bajayata Evapijiva yamaxëitojorobatsi dovathi penajumetsënëtsicueneta. Pacacacujunavatsi paxamë ata bajarapacuenia dovathi papecayamaxëitojorobiyaniva. Nexata paxamë yabara jamatabëjumaitsinë mapacueniaje: “Dovathi meta jamatabëcuenebijianaenatsi Corinto tomarapijivi. Cristo meta pejitsipaejavami copabiana,” jamatabëjanë paxamë yabara. 4 Pacacacujunavatsi penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi papecatsipaebiyaniva. Tsipaji bajarapamonae pata baja paxamëjavata. Xanë Jesús pelivaisi pacatsipaebabiabatsi. Nexata Jesús pelivaisivecua bajarapamonae saicayacuenia pacatsipaebabiabi ata, itsiata bajarapalivaisi panamuxunaevetabiabame xaniavaetsia. Espíritu Santo, ponë pacatsijamatabëeca, pelivaisi, xanë pacatsipaebabiabatsi. Nexata Espíritu Santo pelivaisivecua saicayacuenia bajarapamonae pacatsipaebabiabi ata, itsiata bajarapalivaisi ata panamuxunaevetabiabame xaniavaetsia. Xanë pacatsipaebabiabatsi pexanialivaisi papecacapanepaelivaisinexa Diosojavabelia. Nexata bajarapalivaisivecua bajarapamonae saicayalivaisi pacatsipaebabiabi ata, itsiata panamuxunaevetabiabame xaniavaetsia. 5 Pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebabiaba, ayaijamatabëcuenevi nataeyabiaba. Paxanë paapóstolevinë bajarapamonae bitso panevecuaayaijamatabëcuenevi natane. Itsiata baitsi jane xanë bajarapamonaevecua beveliajamatabëcuenenënë apo nataenë. 6 Jivijavabelia xaniavaetsia livaisi tatsipaebinexa, apo necujani ata, itsiata xaniavaetsia yapëtaniji xua yabara tsipaebajë. Xaniavaetsia Jesús pelivaisi patayapëtaejava paneyapëtaenexa, pacatsitanajamatabëcuene itajëtabiabatsi paxamëjavata itsa pacatsipaebavanapatsi Jesús pelivaisi. 7 Paxamëjavata itsa pacatsipaebaponaponatsi pexanialivaisi papecacapanepaelivaisinexa Diosojavabelia, itsacuenejavayo ata paxamëjavabelia apo pacavajëtsitsi. Xanë tacobeta asaëyata nacuenebabiabajë tanaevetsinexa. Bajarapacuenia betajiobicuenia nacuenebabiabajë tanaevetsinexa pamatacabi pacatsipaebaponaponatsi Jesús pelivaisi. Nexata baja pajumecovënëtame Jesús pelivaisi itsamatacabi panexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava. 8 Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi itsa netoitoroba palata, itsiata pitajë paxamëjavata tanaevetaponaponaenexa bajarapapalatata. Nexata pacayavenonaponaponatsi. Bajarapacuenia paxamëjavata naevetaponaponajë. Paxamë apo panerajutsimë palata. 9 Nexata pamatacabi paxamëjavata ponaponajë, namatavenonae atanë, apo pacavajëtsitsi panexainaeyajuvënëjava patanerajutsinexamë. Itsiata Dioso pejumecovënëtsivi, Macedonia nacuaverena pepatsivi, netocapata daxita tanamatavenonaejava. Bajarapacuenia paxamëjavata ponaponajë itsacuenejavayo ata pacavajëtsinejevatsi patacajamatabëitonotsiyaniva. Apo najamatabëxainaenë bexëajavabelia ata patacavajëtsinexa. 10 Yapëtaniji Cristo pelivaisi pepacuene pexaniajailivaisicuene. Bajaraxuata daxita Acaya nacuajava Cristo pelivaisi amoneya asaëya tatsipaebaponaejava, sivajamatabëcuenebarëyanë. 11 Itsamonae xanë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya pacajumaitsi: “Pablo raja apo pacaasiva. Bajaraxuata apo pacavecuapitsi palata,” pacajai. Jemajai raja bajarapamonae. Dioso raja yapëtane bitso patacaasivajava. 12 Itsiata tavajënaeyabelia Dioso pejumelivaisi pacatsipaebaponaenatsi pacavajëtsinejevatsi itsacuenejavayo ata. Pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebabiaba, bajarapamonae pacamatamoyanijobabiaba papecatsipaebimatamo. Bajarapacuenia papecamatamoyanijobabiabixae, nexata toacuenebitsi pevajënaeyabelia papecajumaitsaponaenexa: “Paxanë ata patonacuenebavanapajë Dioso pacuenia Pablo tonacuenebaponapona Dioso,” papecajainexa. 13 Bajarapamonae apo pepo apóstolevi. “Paxanë raja paapóstolevinë,” itsa pacajai, saya raja pacayamaxëitojoroba. Paxanë Cristo papijajivinë, paapóstolevinë, bajarapamonae saya panecuenecataeya apóstolevi naexana. 14 Paxamë apo bepasivajamatabëcuenenabenajacaemë bajarapamonae. Bajarapacuenia saya bajarapamonae exanavanapa papecayamaxëitojorobinexa. Dovathi raja caëjëpatsi Dioso bepijaángelnë penaexanaenexa, bepexaniajailivaisi itajara petsipaebinë jivi petaenexatsi. 15 Nexata dovathi pijajivi ata pexaniacuene itajara exanavanapae ata, itsiata apo besivajamatabëcuenenabenajacaetsi. Paneconivajëto bajarapamonae xaina, bajarapaneconivajëtota itsamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena bajarapamonae. 16 Icatsia pacajumaitsitsi. Xua aeconoxae pacajumai tsanetsi, bajaraxua yabara pëtsa panetaneme betanematajemabinë. Bajarapacuenia panetae atamë, itsiata panenamuxunaevere palivaisi pacatsipaebijitsiatsi. Pacuenia peyamaxëitojorobiapóstolevi ajumeurajibia pacanavajunupaebabiaba paneyaiyataenexa, bajara pijinia pacuenia xanë ata ajumeurajibia pacanavajunupaebijitsiatsi pataneyaiyataenexamë. 17 Vajatuxanenë picani apo nitorobi patacanavajunupaebinexa. Itsiata pacuenia pematajemabinëtsi ajumeurajibia banavajunupaeba xua exana, bajarapacuenia xanë ata aeconoxae ajumeurajibia pacanavajunupaebijitsiatsi pataneyaiyataenexamë. 18 Pamonae peyamaxëitojorobiapóstolevi, ayaijamatabëcuenevi nataeyabiaba. Nexata ajumeurajibia pacanajamatabëcuene vajunupaebabiaba bajarapamonae. Nexata xanë ata bajarapacuenia ajumeurajibia pacanajamatabëcuene vajunupaebijitsiatsi. 19 Paxamë bitso ayailivaisi bepaneyapëtaevi panataneme. Itsiata apo payapëtaemë. Tsipaji saya jamatabëcuenebarëyaya panamuxunaevetabiabame palivaisi pacatsipaebabiaba peyamaxëitojorobiapóstolevi. Pacuenia pematajemabinëtsi ajumeurajibia banavajunupaeba xua exana, bajarapacuenia ajumeurajibia pacanavajunupaebabiaba peyamaxëitojorobiapóstolevi. 20 Bajarapamonae bepapijajivitonëmëcuenia pacaitorobabiabi ata, itsiata xaniavaetsia panamuxunaevetabiabame. Panexainaejavaxi pacavecuaveretaponae ata, itsiata xaniavaetsia panamuxunaevetabiabame. Bijiaya pacanaëcotabiabi ata, itsiata xaniavaetsia panamuxunaevetabiabame. Pacaitabarapacababeyabiabi ata, itsiata xaniavaetsia panamuxunaevetabiabame. 21 Paxanë bajarapacuenia apo pacaexanaetsi pamatacabi pajinavanapajë paxamëjavata. Xua yabara bajarapamonae ajumeurajibia pacanavajunupaebabiaba, xanë ata necaëjëpa bajarapitsicuene yabara ajumeurajibia patacanavajunupaebinexa pataneyaiyataenexamë. 22 Bajarapamonae ayaijamatabëcuenevi nataeya itsa pacanavajunupaebabiaba, pacajumai tsabiabi paneyaiyataenexa: “Paxanë raja pajudíovinë,” pacajai tsabiabi. Xanë ata raja judíonënë. Itsiata bajarapacuenia apo pacajumaitsitsi pataneyaiyataenexamë. Bajarapamonae pacajumai tsabiabinua: “Paxanë raja Israelpijinë papemomoxinë,” pacajai tsabiabi. Xanë ata raja Israelpijinë pemomonë. Itsiata bajarapacuenia apo pacajumaitsitsi. Bajarapamonae pacajumai tsabiabinua: “Paxanë raja Abrahampijinë papemomoxinë,” pacajai tsabiabi. Xanë ata raja Abrahampijinë pemomonë. Itsiata bajarapacuenia apo pacajumaitsitsi. 23 Bajarapamonae Cristo bepijajivi nataeya ajumeurajibia pacanavajunupaebabiaba. Xanë xaniavaetsia Cristo tonacuenebaponaponajë. Xanë picani apo jitsipaenë patacanavajunupaebinexa. Itsiata Cristo tatonacuenebaponaponaejava, xanë ajumeurajibia pacanavajunupaebijitsiatsi. Pacuenia pematajemabinëtsi ajumeurajibia banavajunupaeba xua exana, bajarapacuenia ajumeurajibia pacanavajunupaebijitsiatsi. Itsiata mapacuenia pacanavajunupaebijitsiatsije. Xanë bitso Cristo tonacuenebaponaponajë bajarapamonae matatoxenetsia. Bajarapamonae matatoxenetsia xanë bitso nejumaconibabeyabiaba penaneconitsivi pejumaconibabeyabiabimacata. Bajarapamonae matatoxenetsia nenaneconitsiaexanabiaba penaneconitsivi pejebabiabibota taneetsinexa. Bajarapamonae matatoxenetsia anijatonë imoxo tanebeyaxuababiabi. 24 Cinco xuabeje judíovi nevaetaba tanenaneconitsiaexanaenexa. Caenevaetabi canacujitsia nejumaconibabeyabiaba penaneconitsivi pejumaconibabeyabiabimacata. Itsa nejumaconibabeyabiaba, treinta y nueve xuabeje nejumaconibabeyabiaba caenevaetabita. 25 Acueyabi icatsia xuabeje apo judíovi nevaetaba tanenaneconitsiaexanaenexa. Bajaraxuanë saicaya naebota nejumaconibabia. Icatsia itsamatacabijavabelia caeto judíovi ibotonëta netsecona. Acueyabi pijinia panamutobeje menia barcota tanaponaejavata, acueyabi xuabeje nayabubunajë manuameneta. Caepayajopaetanë, caemeravi, caematacabi yajava, manuameneta juenajetarucajë. 26 Xanë ayaicuenia jinarutabiabajë Cristo pelivaisi jivi tatsipaebaponaenexa. Nexata itsajavata netsiayai tsabiabi menia taponabiabijava. Itsajavata namutua itsa ponajë, netsiayai tsabiabi tanevecuanacobetoxotsinexa tacobecovëjavaxi. Itsajavata netsiayai tsabiabi tajanacuapijivi taneitsacueniabinexa. Itsajavata netsiayai tsabiabi saicayanacuapijivi taneitsacueniabinexa. Itsajavata netsiayai tsabiabi tomaranëjava, petusato nacuanëjava ata, manuamenejava ata. Itsajavata netsiayai tsabiabi pamonaejava Dioso bepejumecovënëtsivi penataevijava. 27 Itsajavata bitso nacuenebabiabajë. Cueranabiabajënua. Itsajavata apo majitabiabinë. Itsajavata bitso tajani tsabiabi. Meranua jitsipabiabajë. Itsajavata taxaejava xaenejevanë ponaponabiabajë. Itsajavata bitso aquenë tsabiabi apo taxainaexae tanaxatatsijava. 28 Bajaraxua icatsia pematatsënëa mapacueneje. Caematacabi canacujitsia bitso sivanajamatabëxainabiabajë caetomarapijivi canacujitsia, Dioso pejumecovënëtsivi. 29 Pajivi jamatabëcuenecuerana Dioso pejumecovënëtsijava, xanë ata sivajamatabëcuenecueranabiabajë. Pajivi itsajivi pejamatabëcueneta pibisiacuene exanaeyaexanatsi pejopaenexa Dioso pejumelivaisivecua, bajarapajivi yapijiviauranë tsabiabi Diosojavabelia. Baraanaepanabiabajënua pajivi pejamatabëcueneta jopaeyaexanatsi. 30 Itsajivi itsa nitoroba tanajamatabëcuenevajunupaebinexa, nexata najamatabëcuenevajunupaebianajë tanajamatabëcueneitajëtsinexa tajamatabëcuenefaefaenaejava. 31 Vajatuxanenë Jesucristo paxa Diosojavabelia pexaniajamatabëcuene berajutabiabatsi daxitamatacabijavabelianexa. Dioso baja cajena yapëtane jivi tatsipaebilivaisi pexaniajaicuene. 32 Imata ponaponajë Damasco tomarata. Nexata pepo iraevetsinë, Aretasvënënë, eveta bajarapaira. Nexata pijajivitonë eveta Damascotomara. Damascotomara matatoyorotsia yacaranata piaitayaëibopanaxanetota. Bajara payacaranatsijavaxaneto ibopananë mataropotsia catsanaeya pefaratsijava. Bajaraxua apia athëbëabetsia pacuenia pinijinaejavaxaneto apia. Nexata Damascotomara pevetsinë pijajivi itoroba tanevajënaeevetsinexa pabaupajava pitsapaejitsianë picani bajarapatomaravecua. Bajaraponë itoroba pijajivi tanevaetabinexa tanecaponaenexa picani penaneconitsivi pejebabiabiboyabelia. 33 Itsiata baitsi jane itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi bemapirecuenia pexanaejavaxanetoënëta neecaeyaexana. Nexata Damascotomara matatoyorotsia peyacaranatsi ibopanaxanetojumabelia neyamaëyacopareca athëbëyo perucaeventanavojotualia. Bajarapacuenia Damasco tomarata vecuapanepajë Damascotomara pevetsinë pijajivi.

2 Corintios 12

1 Apo netsitaxanepanae picani ajumeurajibia patacanavajunupaebinexa. Itsiata baitsi jane pamonae peyamaxëitojorobiapóstolevi, ajumeurajibia pacanavajunupaebabiaba saya paneyaiyataenexa. Nexata xanë ata ajumeurajibia pacanavajunupaebatsi bemajitsinaebota vajatuxanenë Jesucristo tanetsitanaitajëtabiabijava. Neyapëtaeyaexananua pajamatabëcuenelivaisi xaina xuanë ata netsitajëtabiaba. 2 Catorce pavaibeje xainajë tanecapanepaecujinae athëbëabetsia Dioso pijanacuayabetsia. Apo nayapëtaenë athëbëabetsia tanecaponaejava taperabëto yajava. Itsa jume, ëtajamatabëcuene meta saya capona. Caenë Dioso yapëtane pacuenia necapona athëbëabetsia. 4 Itsiata necapona paraísojavabetsia. Bajarajotatsia jumetaniji Dioso muetsia pexainabuatsilivaisi. Bajarapalivaisi Dioso apo netocopatsi tatsipaebinexa itsajivi ata. 5 Bajarapacuenia athëbëabetsia tanecaponaejava tanavajunupaebinexa, necaëjëpa picani jivi taneyaiyataenexa. Itsiata apo navajunupaebabiabinë tsane bajaraxua. Ëtasaëjibijava saya navajunupaebabiabianajë. 6 Ayailivaisi picani xainajë ajumeurajibia tanavajunupaebaponaenexa pacuenia taniji athëbëtatsia. Ajumeurajibia itsa navajunupaebaponaejitsipajë, apo navajunupaebaponaenë tsipae betanematajemabinëcuenia. Tsipaji ëpexaniajailivaisi navajunupaebaponaejitsipajë. Itsiata baitsi jane apo navajunupaebaponaenë tsane daxita xua yapëtaniji. Tsipaji apo jitsipaenë bajarapalivaisita jivi taneyaiyataenexa. Biji rajane jitsipajë jivi taneyaiyataenexa taexanaponaejava yabara, livaisi tatsipaebaponaejava ata yabara. 7 Dioso netocopata tanavixaetaeyabinexa. Bajarapacuenia Dioso netocopata tanavixaetaeyabiabinexa tajacuata tanabarajamatabëjumaitsiyaniva mapacueniaje: “Xanë baja cajena pinijicuene Dioso netsitajëtabiaba xua itsajivi ata apo tae. Bajaraxuata bitso xanë ayaijamatabëcuenenënë daxitajivi matatoxenetsia,” tanabarajamatabëjaiyaniva, Dioso netocopata tanavixaetaeyabiabinexa. Dioso netocopata dovathi pejamatabëcueneta tanevixaeitonotabiabinexa daxitamatacabi. 8 Diosojavabelia picani vajëtajë acueyabi xuabeje tanevecuaajibiaexanaenexa bajarapavixae. 9 Itsiata baitsi jane vajatuxanenë nejumaitsi mapacueniaje: “Jume. Apo cavecuaajibiaexanaetsi tsane. Bitso casivatsi. Nexata cayavenonaenatsi daxita xua namatavenoname. Pajivi apo jamatabëcuenecaëjëpae atatsi pesaëta tanetonacuenebinexa tajacuene, itsiata baja itsa caëjëpatsi tanetonacuenebinexa, nayapëtane tayavenonaecuene,” nejai vajatuxanenë. Bajaraxuata vajatuxanenë pijacuene tatonacuenebinexa, xanë tasaëta apo tanejamatabëcuenecaëjëpaejava, nasivajamatabëcuenebarëyanë. Tsipaji Cristo pesaëta neyavenonabiaba daxitacuene yabara. 10 Apo tanejamatabëcuenecaëjëpaexae tasaëta tatonacuenebinexa vajatuxanenë pijacuene, nasivajamatabëcuenebarëyanë tsabiabi. Itsamonae pibisiacuenia itsa nebijataeyabiaba Cristo pijajivitonëxaenë, nasivajamatabëcuenebarëyanë tsabiabi. Itsacuenejavaxi itsa namatavenonabiabajë, itsiata nasivajamatabëcuenebarëyanë tsabiabi. Itsamonae itsa nebejiobiaexanabiaba Cristo pijajivitonëxaenë, itsiata nasivajamatabëcuenebarëyanë tsabiabi. Itsa netsiayapëbeje tsabiabi tatonacuenebinexa Cristo pijacuene, itsiata nasivajamatabëcuenebarëyanë tsabiabi. Tsipaji paepatota apo nejamatabëcuenecaëjëpae, bajarapaepatota vajatuxanenë bitso nejamatabëcueneyavenonabiaba. 11 Pamonae peyamaxëitojorobiapóstolevi, saya jivi peyaiyataenexatsi ajumeurajibia navajunupaebabiaba pacuenia pematajemabinëtsi banavajunupaeba ajumeurajibia. Bajarapacuenia xanë ata navajunupaebajë. Apo jitsipaenë picani tanavajunupaebinexa. Paxamë xaniavaetsia itsa panevajunupaebijitsipame pacuenia exanaponaponajë paxamëjavata, nexata xanë tajacuata apo navajunupaebinë tsipae. Beveliajamatabëcuenenë atanë, itsiata pamonae peyamaxëitojorobiapóstolevivecua, xanë apo beveliajamatabëcuenenënë. 12 Paxamëjavata itsa ponaponajë, netsiayapëbeje ata, bajayajebi pacatsitaexanaponaponatsi pacuenia Dioso nitoroba. Pacatsipaebaponaponatsi Jesús pelivaisi. Nexata pacatsitaexanabiabatsi pinijicuene taexanaejava Dioso pesaëta. Nexata paneyapëtaneme Dioso taneyavenonabiabijava. 13 Pacuenia taniji daxita Dioso pejumecovënëtsivi, bajarapacuenia paxamë ata pacatanetsi. Nexata itsamonae Dioso pejumecovënëtsivivecua bepaveliajamatabëcuenevimë, apo pacataetsi. Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi, neyavenonabiaba itsajota namatavenonajë. Itsiata bajarapacuenia paxamë ata pataneyavenonaenexamë, apo pacavajëtsitsi. Pamatacabi ponaponajë paxamëjavata, apo pacavajëtsitsi itsacuenejavayo ata. Pëtsa itsiata bajaraxua pasivanajamatabëxainame. Biji rajane pasivajamatabëcuenebarëyamëre itsacuenejavayo ata apo patacavajëtsijava. 14 Mabaja panamutotaje, acueyabi namuto taponaenexa paxamëjavabelia naxaniavaetaponaponajë baja. Itsiata apo pacamatamoyanijobi tsanetsi Dioso pejumelivaisi patacatsipaebimatamo. Tsipaji palata apo jitsipaenë. Jitsipajë rajane xaniavaetsia panejumecovënëtsinexa Dioso. Bepataximë pacatanetsi. Pacuenia pejevaxi paxajavabelia apo rajutsi palata paxa penaevetsinexa, bajara pijinia pacuenia paxamë ata apo panerajutsimë palata tanaevetsinexa. 15 Xanë patacayavenonaenexa, mapacuenia exanaejitsipajëje. Daxita taxainaejavami, veretsipajë jamatabëcuenebarëyaya. Tasaëtsaponaponaeepatojebi abaxë mapanacuataje, pacayavenonabiabijitsipatsi. Bajarapacuenia pacayavenonabiabijitsipa patacajamatabëcueneyavenonaenexa, xaniavaetsia Dioso panejumecovënëtsinexa. Tavajënaeyabelia bitso pacaasiva tsaponae atatsi, itsiata covë paxamë juya bevelia saya paneasivamë tsaponae. 16 Itsamonae paxamëyajuvënëvi xanë yabara jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Xaniajai. Vaxaitsi Pablo apo rajutsitsi palata, Dioso pejumelivaisi vajanacatsipaebimatamo. Itsiata Pablo piaitatsacanë. Nexata meta itsacuenia nacayamaxëitojorobiaya nacavecuapitabiaba palata,” jai tsabiabi itsamonae xanë yabara. 17 Itsanë ata cajena, paxamëjavabelia xanë taitorobiviyajuvënënë, yamaxëitojorobiaya palata apo pacavecuapitsi. 18 Itorobajë baja Tito peponaenexa paxamëjavabelia papecataenexa. Itorobajënua itsanë Dioso pejumecovënëtsinë Tito peyajavaponaenexa. Nexata pamatacabi Tito ponapona paxamëjavata, ¿pacavajëta tsaja palata? Jume. Apo pacavajëtsi cajena. Paxanëbeje Titobeje panajamatabëcuenejëpajëbeje. Nexata panacuenejëpajëbeje. 19 Panesivajamatabëjumaitsimë raeta: “Bajarapacuenia Pablobana nacanajamatabëcuenelivaisipaeba saya penayajivicuaicuaijainexa vaxaitsi vajananeconitsiaexanaeyaniva,” panesivajamatabëjamë raeta. Bajarapacuenia itsa pacanavajunupaebatsi, apo pacanavajunupaebitsi patacujunavixae patanenaneconitsiaexanaejavamë. Pacatsipaebatsi raja Dioso pitabarata pacuenia Cristo panetojitsipa. Tajamonae bitso patacaasivavi, daxita palivaisi baja pacatsipaebabiabatsi, pacatsipaebabiabatsi patacajamatabëcuene yavenonaponaenexa. Nexata bajarapalivaisi panevajënaeyabelia pacatsijamatabëvitsabaponaena Dioso papijajivixaemë. 20 Pamatacabi ponaenajë paxamëjavabelia, bitso meta najamatabëxainaeya patsianajë paxamëjavata. Aeconoxae pajitsipame tapatsinexa paxamëjavata. Itsiata meta itsa patsianajë paxamëjavata, apo pajitsipaemë tsane patacananeconitsiaexanaenexa. Tsipaji meta apo pacacaxitajarabi tsanetsi pexaniacuenia panejinavanapaejavata pacuenia pacatojitsipatsi. Itsa patsianajë paxamëjavata, pacataenatsi meta panenajumeanaenotabiabijava. Pacataenatsi meta panenacaëbabiabijava ata. Pacataenatsi meta panenabaraanaepanabiabijava ata. Pacataenatsi meta apo paneyavenonaejava itsajiviyo ata. Pacataenatsi meta itsamonae pepëya pibisiacuenia najumetsënëtsia panebaracuaicuaijaitsabiabijava ata. Pacataenatsi meta itsamonaevecua paayaijamatabëcuenevimë panenataeyabiabijava ata. Pacataenatsi meta apo panenajamatabëcuenejëpaexae navecuanatsanaeya panejinavanapaejava ata. 21 Paxamëjavata icatsia itsa patsianajë, Dioso meta pitabarata pacayapijiviaura tsanetsi pibisiacuene paneexanavanapaejava yabara. Bajaraxuata bitso pacasivanajamatabëxainatsi icatsia patacataenexalia. Tsipaji itsa apo pajinavanapaemë tsane pacuenia pacaitorobatsi, patacasivajamatabëcuenebarëyajavami, nevecuaajibi meta tsane. Paxamëyajuvënëvi bajayatajavaverenacujinae pibisiacuene pexanavanapaexae, sivajamatabënuenajë. Bajarapamonae pibisiacuene pexanavanapaejava pevitota, apo sivajamatabëcuenebëjai. Apo jamatabëcopatsinua pibisiacuene pexanavanapaejava pevitota.

2 Corintios 13

1 Aeconoxae baja icatsia ponaejitsianë paxamëjavabelia acueyabi namutonexa. Pibisiacuene pexanaejivi yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi pibisiacuene exana, xanepana pevajunupaebinexatsi anijajivibeje, acueyabi pajivibeje ata, petaevitsi. Nexata xuacujinae xanepana jane baja penaneconitsiaexanaenexatsi,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Nexata paxamëjavabelia itsa patsianajë, bajarapacuenia xanë pacananeconitsiaexanaenatsi. 2 Imata panamutomi pacaitavetatsi daxita paxamë pibisiacuene paneexanavanapaejava panecopatsinexa, Diosojavabelia panenaneconitsiyaniva. Bajarapacuenia itavetajë itsamonae ata pibisiacuene pexanavanapaeyaniva. Aeconoxae tajë pacavecuaponaponae atatsi, pacatoyaquinatsi icatsia patacaitavetsinexa pibisiacuene paneexanaeyaniva. Icatsia paxamëjavabelia itsa patsianajë, pacananeconitsiaexanaenatsi padaxitamë. Caejivi ata apo bejiobiataenë tsane pibisiacuene pexanaeneconi yabara. 3 Itsa pacananeconitsiaexanaenatsi, ajumesaënë tsane patacananeconitsiaexanaenexa. Nexata bajarajota xaniavaetsia paneyapëtaename tayajavacuaicuaijaitsabiabijava Cristo. Cristo baja cajena piajamatabëcuenesaëjava, pacatsitanajamatabëcueneitajëta itsa pacayavenonaponapona paxamëjavata. 4 Xaniajai rabaja. Pacuenia vaxaitsi mapanacuapijivitsi ajamatabëcuenesaëjibitsi, bajara pijinia itsi Cristo ata mapanacuata itsa naexana pacuenia vaxaitsi banaexanatsi. Nexata Cristo cruzata itsa beyaxuabatsi, Dioso pesaëta icatsia asaëyaexanatsi petëpaecujinae. Paxanë pajamatabëcuenesaëjibi atanë, itsiata aeconoxae Dioso pesaëta Cristo payajavajinavanapajë patacajamatabëcueneyavenonaenexa. 5 Jica jane. Panajamatabëcuenelivaisiëjëre itsa xaniajai pepacuene Cristo papijajivimë. Itsa pepacuene Cristo papijajivimë, nexata payapëtaename Cristo papecayajavaponaponaejava. Itsa Cristo apo papijajivimë, nexata Cristo apo pacayajavaponaponae. 6 Paxanë pajamatabëjumaitsinë paxamë yabara mapacueniaje: “Corinto tomarapijivi vaxaitsi itsa nacacuenecanaëjëtsiana, xaniavaetsia yapëtaena pepacuene Cristo pijajivicuenetsi,” pajamatabëjanë. 7 Pacatovajëtaponatsi Diosojavabelia pibisiacuene paneexanaponaeyaniva. Bajarapacuenia itsa pacatovajëtaponatsi Diosojavabelia, itsajamatabëcuene apo pacasivanajamatabëxainaetsi. Nexata apo pajamatabëjumaitsinë paxamë yabara: “Itsa bajarapamonae xaniavaetsia jinavanapaena, nexata pijinia daxitajivi nacayapëtaena pepacuene apóstolevicuenetsi,” apo pajamatabëjanë paxamë yabara. Bajarapacuenia Diosojavabelia pacatovajëtatsi tsipaji pacatojitsipatsi ëpexaniacuene paneexanavanapaejava. Xaniavaetsia itsa pajinavanapaename, nexata itsa papatsianajë paxamëjavabelia, ajibi tsane patacayabarananeconitsiaexanaejava. Pacuenia Cristo panetocopata patananeconitsiaexanaenexa pijaneconi pexainaevi, bajarapacuenia apo pacaexanaetsi tsane. 8 Tsipaji acuenebi patananeconitsiaexanaejava pajivi baja jumecovënëta pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi. Pananeconitsiaexanaenajë ëpijaneconi pexainaevi. 9 Aneconijibia itsa pajinavanapaename, acuenebi patacananeconitsiaexanaenexa. Itsiata pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. Tsipaji apo paxainaemë paneconi yabara pacananeconitsiaexanaejitsiatsi. Pacatovajëtaponatsinua Diosojavabelia panevajënaeyabelia panejamatabëcuenevitsabaponaenexa Dioso panejumecovënëtsijava. 10 Pacatoyaquinaliatsi mapabaxutoje taponaevajënaeya paxamëjavabelia tavajënaelia panenajamatabëcuenexanebinexa pibisiacuene paneexanaejavavecua. Nexata itsa patajopaeliajë paxamëjavabelia, apo pacabijatae tsanetsi. Apo pacananeconitsiaexanaetsinua tsane. Dioso nitoroba patacaevetsinënexa. Nexata itsa patsialiajë paxamëjavabelia, apo jitsipaenë tsane patacananeconitsiaexanaenexa. Biji rajane jitsipajë patacajamatabëcuene saëyaexanaejava panevajënaeyabelia paneajamatabëcuenesaënexa Dioso panejumecovënëtsijava. 11 Tajamonae, pajamatabëcuenebarëyamëre tsavanapae. Panevajënaeyabelia panajamatabëcuene vitsabiaexanaponare Dioso panejumecovënëtsijava. Panamuxunaevere palivaisi pacatoyaquinaliatsi. Najamatabëcuenejëpaeya pajinavanapare jamatabëcuenexanepanaeya. Dioso vajanacaasivanë. Bajaraponë jamatabëcuenexanepanaeya nacajinavanapaeyaexana. Nexata Diosojavabelia pacatovajëtabiabatsi Dioso papecayajavaponaponaenexa. 12 Paxamë ata Dioso panejumecovënëtsixae, xaniavaetsia nasivaya namataenetsia panabajacobabiabare. 13 Daxita pamonae Dioso pejumecovënëtsivi, majota pejinavanapaevije, pacabajacobalia. 14 Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonabiabinexa. Pacatovajëtabiabatsinua itsamonae ata asivaya panetaenexa pacuenia paxamë ata Dioso pacaasiva. Pacatovajëtabiabatsinua Espíritu Santo ata papecayajavaponaponaenexa.

Gálatas 1

1 Xanë Pablonë, apóstolenënë. Jivi pejamatabëcueneta apo nitorobi tatsipaebaponaenexa Jesucristo pelivaisi. Nitorobabeje raja Jesucristobeje, paxa Diosobeje, ponë icatsia Jesucristo asaëyaexanatsi petëpaecujinae. 2 Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje paGalacia nacuapijivimë, Dioso panejumecovënëtsivi. Daxita majota Dioso pejumecovënëtsivi pacajamatabënajinalia. 3 Pacatovajëtabiabatsi vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. 4 Pacuenia vaxa Dioso itorobatsi, vajatuxanenë Jesucristo pijacuata tonacaeveta pebeyaxuabinexatsi pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara. Nexata Jesucristo pejamatabëcueneta vaxa Dioso aneconijibia nacatane. 5 Bajaraxuata vaxaitsi Diosojavabelia jumaitsitsi tsabiabi: “¡Xamë Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë!” jaitsi tsabiabi daxitamatacabijavabelianexa. Bajara itsi tsane. 6 Paxamë saya caematacabibejecujinae, pacopabame Dioso panejumecovënëtsijava. Bajaraxuata xanë bitso pacasivajamatabëcuene nabenajacatsi. Jesucristo picani pejamatabëcueneta, Dioso pacaitaxutotsoniatane itsa pacajunata papecacapanepaenexa. Itsiata baja aeconoxae jamatabëcuenenavëxaniabiaya pavecuanajamatabëcuene pënëyorotame saicayalivaisijavabelia, bepapecacapanepaelivaisinexa itajara panejumetaexae. 7 Itsiata baitsi jane baja pematatsënëa ajibi itsalivaisi papecacapanepaelivaisinexa. Itsamonae pata paxamëjavata livaisi papecatsipaebinexa. Bajarapamonae pata papecajamatabëcuene naepatajërëcaeyaexanaenexa. Bajarapamonae saicayalivaisi jamatabëpacatsipaebapona panecopabinexa panejumecovënëtsijava pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. 8 Copiaya baja cajena paxanë pacatsipaebatsi pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, papecacapanepaelivaisinexa Diosojavabelia. Nexata acuenebi paxanë pataitothianaenexa bajarapalivaisi. Athëbëvetsica pepatsinë ata tsipae, ángelnë, acuenebi piaitothianaenexa bajarapalivaisi. Jesucristo pelivaisivecua, saicayalivaisi, itsa pacatsipaebijitsipatsi, nexata Diosojavabelia pananeconitsipajë. Nexata Dioso panenaneconitsiaexanaejitsipa daxitamatacabijavabelianexa. 9 Copiaya baja cajena pacuenia pacatsipaebatsi, bajara icatsia pacuenia aeconoxae ata pacatsipaebatsi. Pajivi Jesucristo pelivaisivecua, saicayalivaisi pacatsipaeba bepapecacapanepaelivaisinexa itajara, nexata bajarapajivi Dioso naneconitsiaexanaenatsi daxitamatacabijavabelianexa. Tsipaji pacacopatsiaexana panejumecovënëtsijava pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. 10 Payapëtaneme rabaja xua yabara bajarapacuenia pacajumaitsitsi. Bajarapacuenia itsa pacajumaitsitsi, apo pacajumaitsitsi saya jivi tanesivabarëyanexa. Jume cajena. Jivi apo nesivabarëya ata Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebaponaejava yabara, itsiata jitsipajë jivi tatsipaebinexa Jesucristo pelivaisi, Dioso tanesivajamatabëcuenebarëyanexa. Saya jema jivi livaisi itsa tsipaebijitsipajë saya tanesivabarëyanexa, nexata pacuenia Jesucristo nitoroba, apo tsipaebaponaenë tsipae. Nexata Jesucristo apo pijajivitonënë tsipae. 11 Tajamonae, jitsipajë patacatsipaebinexa mapalivaisije. Palivaisi tsipaebaponajë jivi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia, bajarapalivaisi itsajivi ata pejamatabëcueneta apo pexanaelivaisi. 12 Itsajivi ata cajena bajarapalivaisi apo netsipaebi. Jesucristo raja neyapëtaeyaexana bajarapalivaisi. Nexata Jesucristo nitoroba jivi tatsipaebaponaenexa bajarapalivaisi. 13 Panevënëlivaisitaneme rabaja pacuenia exanaponaponajë pamatacabi abaxë jumecovënëtajë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapalivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata pajudíovinë patajumecovënëtsinexa. Panevënëlivaisitanemenua pacuenia barajinabiabajë Jesucristo pijajivi. Apo itaxutobejiobiataeyabiabinë cajena tsiquirijavayo ata. Jamatabëverebiaxuababiabajë Jesucristo pijajivi. 14 Xanë abaxë itsa pevëjëatonë, jumecovënëtajë bitso Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Xanë bitso asaëyata jumecovënëtsiaponaponajë bajarapalivaisi pitorobicuenia. Daxita pamonae pevëjëavi judíovi, Israel nacuapijivi, matatoxenetsia xanë bitso casaënë tajumecovënëtsijava bajarapalivaisi. 15 Itsiata baitsi jane tanaexanaevajënaeya ata, Dioso nitapeta Jesucristo tajumecovënëtsinexa. Dioso taneitaxutotsoniataexae, nejunata apóstolenënexanë. 16 Nexata pamatacabi ponajë Damasco tomarabelia, namutoepatota Dioso netsitajëta pexënato. Nexata Dioso neyapëtaeyaexana pexënato pelivaisi. Bajarapacuenia Dioso pexënato pelivaisi neyapëtaeyaexana tatsipaebaponaenexa apo judíovijava. Nexata Dioso taneyapëtaeyaexanaecujinae pexënato pelivaisi, apo ponaenë itsajivijavabelia ata tayanijobinexa Dioso pexënato pelivaisi. Apo ponaenë tanemuxujiobinexanua Dioso pexënato pelivaisita. 17 Pamatacabi namutoepatota Dioso netsitajëta pexënato, apo naviatecaenë Jerusalén tomarabelia tayanijobinexa pamonaejavabelia xanëvecua copiaya exanatsi apóstolevi. Biji rajane rovia paliajë Damasco tomarabelia. Nexata Damasco tomarata tapatsicujinae, caenënë ponajë Arabia nacuayabelia, petusato nacuayabelia. Nexata petusato nacuata Dioso xaniavaetsia neyapëtaeyaexanapona pexënato pelivaisi. Bajaraxuacujinae icatsia bexëa Arabia nacuaverena naviarenajë Damasco tomaraberena. Bajaraxuacujinae tapuaxainae baja acueyabi pavaibeje tajumecovënëtsicujinae Dioso pexënato pelivaisi, ponajë jane baja Jerusalén tomarabelia apóstolenë Pedro tacaxitajarabinexa. Nexata Jerusalén tomarata, Pedrojavata, naponaponajë quince pamatacabibeje. 19 Itsiata Jerusalén tomarata pematatsënëa itsaapóstolenë apo taenë. ËSantiago saya, vajatuxanenë pejuyapijinë, taniji. 20 Xaniavaetsia pacajumaitsitsi Dioso pitabarata. Palivaisi pacatoyaquinatsi, pexaniajailivaisi cajena. 21 Jerusalén tomarata taponaponaecujinae, ponajë icatsia Siria nacuayabelia Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebaponaenexa. Ponajë Cilicia nacuayabelia ata. 22 Jesucristo pelivaisi jivi itsa tsipaebanajetarucajë, Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsivi, Judea nacuapijivi, abaxë apo neyapëtae. Tsipaji abaxë Judea nacuata apo tsipaebaponaenë Jesucristo pelivaisi. 23 Bajarapamonae saya nevënëlivaisitane itsamonae xanë yabara pejumaitsijava: “Ponë pina nacabarajinabiaba Jesucristo pelivaisi vajajumecovënëtsivi, aeconoxae pina baja bajaraponë ata jumecovënëta. Nexata pina itsamonae ata pejumecovënëtsinexa Jesucristo pelivaisi, bajaraponë tsipaebapona. Bajarapalivaisi yabara bajaraponë jamatabënacaverebiaxuaba picani,” pejaijava, itsamonae xanë yabara nevënëlivaisitane Judea nacuapijivi, Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsivi. 24 Bajaraxuata Judea nacuapijivi, Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsivi, jumai tsabiabi Diosojavabelia: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Tsipaji Pablo ata najamatabëcuenecopatsiaexaname nexënato Jesucristojavabelia,” jai tsabiabi xanë yabara.

Gálatas 2

1 Jerusalén tomarata naropotajë Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebanajetarucaenexa Siria nacuajava, Cilicia nacuajava ata. Nexata Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebanajetarucaecujinae bajarapanacuabejejava, catorce pavaibejecujinae matapania icatsia patajë tacovëyaberena, Jerusalén tomarata. Bernabébeje Titobeje barëpatajë. 2 Patajë Jerusalén tomarata tsipaji Dioso nitoroba tapatsinexa Jerusalén tomarata. Nexata Jerusalén tomarata Dioso pejumecovënëtsivi ëpenamatacaitorobivi penacaetuatsijavata, navajunupaebajë bajarapamonaejavabelia. Bajarapacuenia navajunupaebajë Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivijavabelia, taneyapëtaenexa Jesucristo pelivaisi tatsipaebaponaejava apo judíovijava pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Bajarapacuenia navajunupaebajë Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivijavabelia tsipaji jamatabëjumaitsinë: “Maraeta pamonae apo pejitsipaecuenia, tsipaebaponajë apo judíovijavaje,” jamatabëjanë. Itsiata baitsi jane Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, tsitaxanepanatsi pacuenia tsipaebaponajë apo judíovijava. 3 Bajarapacuenia tanavajunupaebixae, taneyanabinë Tito, apo judíonë ata, Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi pajudíovinë patajacuenia apo perabëcaucutsiaexanaetsi. Baitsi apo boupiperabëcaucutsiaexanaetsi. 4 Itsamonae, judíovi, Jesucristo pelivaisi apo jumecovënëtsi. Nexata bajarapamonae Jesucristo pelivaisi bepejumecovënëtsivicuenia, saya jema najunua paxanë Jesucristo pelivaisi patajumecovënëtsivijavaberena. Bajarapamonae picani jitsipa Tito peperabëcaucutsiaexanaenexatsi. Itsiata apo perabëcaucutsiaexanaetsi. Bajarapamonae saya jema najunua patanenaitaxutocaevetsinexa patanetaenexa jamatejema patavecuajinavanapaejava Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, palivaisimi patajasalinaivi jumecovënëta. Bajarapalivaisi patajumecovënëtsijavami, pacopatajë baja Jesucristo pejamatabëcueneta. Nexata pamonae panenaitaxutocaeveta, jamatabëpanejumecovënëtsiaexana picani icatsia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. 5 Itsiata baitsi jane tsiquirijavayo ata apo paexanaenë pacuenia bajarapamonae paneitoroba. Nexata Jesucristo pelivaisi jivi itsa patsipaebaponajë, apo payajavatsipaebaponaenë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsa pacatsipaebijitsipatsi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsipae: “Naperabëcaucutsiaexanaenajë pacuenia judíovi naperabëcaucuba. Jumecovënëtsianajënua Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata Dioso pepacuene necapanepaena,” pajamatabëjamë tsipae jamatabëcuenenavëxaniabiaya. 6 Jerusalén tomarata Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivijavabelia, navajunupaebajë Jesucristo pelivaisi tatsipaebaponaejava apo judíovijava pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Itsiata bajarapamatacabi Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, apo netsipaebi itsalivaisiyo ata Jesucristo pelivaisi tayajavatsipaebaponaenexa apo judíovijava. Bajarapamonae yabara itsamonae jamatabëjumai tsabiabi: “Mapamonaeje Dioso pejumecovënëtsivi bitso pepo penamatacaitorobivi. Nexata bitso ayaijamatabëcuenevi,” jamatabëjai tsabiabi. Itsiata xanë apo sivanajamatabëxainaenë bajarapamonae ayaijamatabëcuenevi tataenexa. Tsipaji cajena daxita vaxaitsi, Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsivi, Dioso najëpaeya nacatane. 7 Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, apo nitorobi itsalivaisiyo ata tayajavatsipaebaponaenexa apo judíovijava itsa tsipaebajë Jesucristo pelivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Biji rajane Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, neyapëtane Dioso taneitorobinëcuene. Nexata Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, jumaitsi xanë yabara: “Xaniajai. Pablo Dioso itorobatsi Jesucristo pelivaisi petsipaebaponaenexa apo judíovijava. Pacuenia copiaya Pedro Dioso itorobatsi Jesucristo pelivaisi petsipaebaponaenexa judíovijava, bajara pijinia pacuenia Pablo ata Dioso itorobatsi Jesucristo pelivaisi petsipaebaponaenexa apo judíovijava,” jai Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi xanë yabara. 8 Apóstolenë Pedro Dioso pesaëta Jesucristo pelivaisi petsipaebaponaexae judíovijava, judíovi baja najamatabëcuenecopabapona Jesucristojavabelia. Bajara pijinia pacuenia xanë ata Dioso pesaëta Jesucristo pelivaisi tatsipaebaponaexae apo judíovijava, apo judíovi ata baja najamatabëcuenecopabapona Jesucristojavabelia. 9 Mara pamatabëxëyo Jerusalén tomarata Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivije. Santiago, Pedro, Juan, bajarapamatabëxëyo. Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, itsa neyapëtane Dioso taneitorobinëcuene tatsipaebaponaenexa Jesucristo pelivaisi apo judíovijava, nexata Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, panebajacobabeje pexaniacuenia Bernabébeje. Bajarapacuenia Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi, pexaniacuenia panebajacobabeje tsipaji paneyapëtanebeje patatonajuanacuenebivicuene Dioso pijacuene. Bajaraxuata paxanëbeje Bernabébeje, Jesucristo pelivaisi patavajënaeyabeliabeje patsipaebaponajëbeje apo judíovijava. Santiagobana pijinia, Pedrobana, Juanbana, tsipaebapona judíovijava. 10 Bajarapamonae caelivaisiyo panejumaitsibeje Jerusalén tomarata. Paneitorobabeje patayavenonaenexabeje Dioso pejumecovënëtsivi, bitso bepejiobivi, Jerusalén tomarata pejinavanapaevi. Bajaraxuata xanë jamatabëcuenebarëyaya bajarapamonaenexa ofrenda toexanaeyaexanaponajë itsaxuayo tatsipaebilivaisi, Jesucristo pelivaisi, jumecovënëtapona. 11 Perujulivaisimi, judíovi pijalivaisi, itavetatsi judíovi caejavata peyajavanabaniyaniva apo judíovi. Pedro itsa ponapona Antioquía tomarata, muxujiobajë daxitajivi pitabarata. Tsipaji Pedro apo pexanepanaecuene exana. Pedro apo judíovijavata itsa naponapona, jemata apo judíovi vecuanasaicayaba. 12 Pedro, judíonë ata, pecopatsixae baja pejumecovënëtsijava perujulivaisimi, judíovi pijalivaisi, abaxë picani Pedro jamatejema nanabanebiaba apo judíovijavata. Nexata itsa pata Santiago pijajivi Antioquía tomarata, Pedro baja vecuanasaicayaba apo judíovi. Tsipaji Pedro cujunava Santiago pijajivi petaeyanivatsi apo judíovijavata penanabanijava. Pedro baja nexata copata apo judíovijavata penanabanebiabijava. Santiago pijajivi perujulivaisi tsiteca jumecovënëtavanapa. Nexata Santiago pijajivi jumai tsabiabi: “Pamonae apo judíovi ata, Jesús pelivaisi itsa jumecovënëta, bajarapamonae ata benaperabëcaucubiaexana,” jai tsabiabi. Nexata Pedro cujunava bajarapamonae. Nexata Pedro jamatabëjumaitsi: “Itsa netaejitsipa Santiago pijajivi tananabanijava apo judíovijavata, neneconitsipa judíovijavabelia Jerusalén tomarata. Nexata judíovi ayaicuenia nebijataejitsipa,” jamatabëjai Pedro. Bajaraxuata Pedro vecuanasaicayaba baja apo judíovi. 13 Pedro yapëtae ata pacuenia picani apo bevecuanasaicayabi apo judíovi, itsiata vecuanasaicayaba. Nexata daxita judíovi, pamonae najamatabëcuenecopaba Jesucristojavabelia, itsa tane Pedro pevecuanasaicayabijava apo judíovi, bajarapamonae ata vecuanasaicayaba apo judíovi. Bernabé ata yapëtae ata pacuenia picani apo bevecuanasaicayabi apo judíovi, itsiata vecuanasaicayaba apo judíovi. 14 Nexata pacuenia jumaitsi pexanialivaisi jivi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia, bajarapamonae apo exanae. Nexata saya bajarapamonae vecuanasaicayaba apo judíovi. Bajaraxuata itsa taniji bajarapamonae pevecuanasaicayabijava apo judíovi, nexata muxujiobajë. Daxita Dioso pejumecovënëtsivi pitabarata, jumaitsinë Pedrojavabelia: “Xamë judíonë atamë, itsiata apo judíovijavata naponaponame. Nexata pacuenia apo judíovi jinavanapa, naponaponabiabame picani. Apo ponaponabiabimë judíonëcuenia. Pacuenia baja picani naponaponabiabame apo judíovijavata, xanepana baja picani. Xamë judíonë atamë, itsa apo ponaponaemë judíonëcuenia, ¿detsa nexata xuajitsia caranata apo judíovi aeconoxae jamatabëjinavanapaeyaexaname judíovicuenia?” janë Pedrojavabelia pevecuanasaicayabixae apo judíovi. 15 Paxanë baja cajena pajudíovinë. Patanaexanaejavaveliacujinae itsa pavitsabaponajë, payapëtaniji patajumecovënëtsinexa pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi. Nexata pacuenia apo judíovi pejevaxijavaveliacujinae apo yapëtae pejumecovënëtsinexa pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, apo paitsinë. 16 Pexaniajailivaisi patajumecovënëtsinexa, patajamonae baja cajena paneyajavavitsata. Nexata payapëtaniji mapacueneje. Itsajivi jumecovënëtsi ata tsipae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsiata Dioso aneconijibia apo taetsi tsipae. Bajarapacuene paxanë pajudíovinë payapëtaniji. Bajaraxuata paxanë pajudíovi atanë, panajamatabëcuenecopatajë Jesucristojavabelia. Nexata Dioso aneconijibia panetane patanajamatabëcuenecopatsixae Jesucristojavabelia. Dioso aneconijibia apo panetae patajumecovënëtsixae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Tsipaji itsajivi ata apo jumecovën;etsicapanepae bajarapalivaisi. Nexata itsamonae jumecovënëtsi ata bajarapalivaisi, itsiata Dioso aneconijibia apo taetsi. 17 Pexaniajailivaisi patacatsipaebijavata, itsajivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya nejumaitsi tsipae: “Xamë jumaitsimë tsabiabi: ‘Dioso aneconijibia netane tajumecovënëtsixae Cristo tanesivatëpaejava tajaneconi yabara. Nexata baja apo jumecovënëtsinë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi,’ jamë tsabiabi. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi apo nejumecovënëtsixae, nexata Dioso catane pibisiacuene nexanaenë,” nejai tsipae itsajivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. Itsiata baitsi jane bajarapacuenia itsajivi nejumaitsi ata tsipae, itsiata Dioso apo netae tsipae pibisiacuene taexanaenë. 18 Diosojavabelia rajane naneconitsipajë mapacuenia itsa exanaejitsipajë. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, tajumecovënëtsijavami tacopatsicujinae, icatsia caevëalia itsa jumecovënëtsipajë, nexata Diosojavabelia naneconitsipajë. 19 Pamatacabi abaxë ajamatabëcuenesaënë tsabiabi tajumecovënëtsijava Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, naneconitajë picani Diosojavabelia. Tsipaji ajamatabëcuenesaënë tsabiabi ata tajumecovënëtsijava bajarapalivaisi, itsiata apo necaëjëpae tajumecovënëtsicapanepaenexa daxita pacuenia jumaitsi bajarapalivaisi. Itsa meta abaxë tsiteca bajarapalivaisi jumecovënëtaponaponaejitsipajë, yajavatëpaejitsipajë meta tajaneconi. Bajaraxuata aeconoxae baja icatsia bajarapalivaisi tajumecovënëtsinexa, apo sivanajamatabëxainaenë. Pacuenia baja petëpaejivi itsacuenejavayo apo sivanajamatabëxainae, bajara itsinë taexanaeyaniva icatsia pacuenia bajarapalivaisi nitoroba. Biji rajane aeconoxae baja Dioso nerajuta pejanajamatabëcuene taexanaponaponaenexa pacuene Dioso jitsipa. 20 Cristo cruzajavabelia itsa cobematabiabarutatsi, xanë ata tajaneconi yabara nesivatëpa. Nexata xanë ata Cristo betaneyajavatëpae. Bajaraxuata perujujamatabëcuenemi, pibisiacuene taexanaenexa taneitorobabiabijamatabëcuenemi, nevecuatëpa baja cruzata. Nexata baja piasaëjamatabëcuene, pejanajamatabëcuene, xainajë. Cristo baja neyajavaponapona. Pajamatabëcuene yaasaënë tsaponaponae, Dioso pexënatojavabelia najamatabëcuenecopatsiaya ponaponajë. Dioso pexënato nejitsipa. Nesivatëpanua baja cajena. 21 Apo namuxujematsinë Dioso vajanacaitaxutotsoniataejava. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, jivi pejumecovënëtsixae, Dioso aneconijibia jivi itsa taejitsipa, nexata Cristo jivi apo sivatëpae tsipae pijaneconi yabara. Nexata Cristo saya jema tëpaejitsipa.

Gálatas 3

1 ¡Paxamë paGalacianacuapijivimë, bitso cajena paneajamatabëcuenetajavi! Itsamonae raeta saicayalivaisi yamaxëitojorobiaya pacatsipaeba, pexaniajailivaisi, palivaisi baja picani pajumecovënëtame, panecopabinexa. Xanë Jesucristo pelivaisi patacatsipaebijavata, xaniavaetsia baja cajena pacatsipaebatsi, pacuenia Jesucristo cruzajavabelia cobematabiabarutatsi. Nexata baja picani panijacuata bepanetae Jesucristo papecasivatëpaejava cruzata. 2 Caejumeyo pacayanijobatsi. ¿Detsa xua yabara pacatsijamatabëjunua Espíritu Santo? Apo pacatsijamatabëjone raja panejumecovën;etsixae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Espíritu Santo raja pacatsijamatabëjunua panejumecovën;etsixae Jesucristo papecacapanepaejavanexa panijaneconivecua. 3 Paxamë bitso pajamatabëcuenetajamë. Pamatacabi pataxuxuabame panejumecovën;etsijava Jesucristo papecacapanepaejavanexa panijaneconivecua, panajamatabëxainabiabame Espíritu Santo papecayavenonabiabinexa. Aeconoxae baja icatsia caevëalia panajamatabëxainame panejumecovënëtsinexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Itsiata apo caëjëpaetsi bajarapalivaisi papecacapanepaenexa. 4 Itsamonae bitso pacabejiobiaexanabiaba pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, panejumecovënëtsixae. Bajaraxuata apo bepacopatsimë panejumecovënëtsijava Jesucristo pelivaisi, palivaisi yabara itsamonae pacabejiobiaexanabiaba. Tsipaji itsa pacopabijitsipame panejumecovënëtsijava Jesucristo pelivaisi, saya panacueratsipame. 5 Payapëtaneme rabaja Dioso papecarajutsijava Espíritu Santo. Pinijicuene pexanaejavanë ata Dioso pacatsitaexana paxamë tuatuajëta. Baitsi piavitanevi jamatejemaya exanapona. Petëpaevimi ata asaëyaexanapona. ¿Detsa xua yabara bajarapacuene Dioso pacatsitaexana? Dioso raja apo pacatsitaexanae bajarapacuene panejumecovënëtsixae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Dioso raja pacatsitaexana bajarapacuene panejumecovënëtsixae patacatsipaebilivaisi, Jesucristo pelivaisi. 6 Bajayata Abrahampijinë Diosojavabelia najamatabëcuenecopatsiaya jamatabëjumaitsi: “Xaniajai. Dioso netoexanaena pacuenia najumecapanepaeya nejumaitsi,” jamatabëjai. Bajaraxuata Dioso Abrahampijinë aneconijibia tanetsi Dioso pijanacuayabetsia pecapanepaenexatsi. 7 Bajaraxuata paxamë bepayapëtaneme mapacueneje. Pamonae jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi, bajarapamonae Abrahampijinë apo pemomoxi ata, itsiata Dioso tanetsi Abrahampijinë bepepo pemomoxi. Bajarapamonae Dioso capanepaenatsi. 8 Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi pacuenia apo judíovi ata Dioso capanepaejitsiatsi pijaneconivecua. Nexata apo judíovi ata Dioso itsa jumecovënëtsiana, capanepaenatsi pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. Dioso jivi pecapanepaejavanexa yabara, tajëvelia Abrahampijinëjavabelia Dioso jumaitsi mapacueniaje: “Tacatsipaebilivaisi tanejumecovënëtsixaemë, daxitanacuapijivi ata aneconijibia taenajë, bajarapamonae ata itsa nejumecovënëtsiana pacuenia xamë nejumecovënëtame,” jai Dioso Abrahampijinëjavabelia. Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi. 9 Nexata baja vaxaitsi xaniavaetsia yapëtanetsi mapacueneje. Pamonae jumecovënëta Jesucristo pelivaisi, bajarapamonae Dioso aneconijibia tanetsi pecapanepaenexatsi pijaneconivecua. Tsipaji bajarapamonae ata jumecovënëta pacuenia bajayata Abrahampijinë jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. 10 Pajivi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi apo jumecovënëtsicapanepae ata, jamatabëjumaitsi: “Bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa. Nexata baja xanë bajarapalivaisi jumecovënëtaponaponajë Dioso tanecapanepaenexa,” jamatabëjai, itsiata bajarapajivi Dioso naneconitsiaexanaenatsi. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pamonae apo jumecovënëtsicapanepae tsane daxita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapamonae cajena Dioso naneconitsiaexanaenatsi,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 11 Nexata baja vaxaitsi xaniavaetsia yapëtanetsi bajarapacuene. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, jivi jumecovënëtsi ata, itsiata itsajivi ata Dioso aneconijibia apo taetsi pecapanepaenexatsi Diosojavabelia. Tsipaji itsajivi ata apo jumecovënëtsicapanepae daxita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapacuene vaxaitsi yapëtanetsi. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota icatsia jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi pepacuene Dioso pejumecovënëtsixae, jamatabëjumaitsi: ‘Xanë pepacuene Dioso neyavenonaena pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi,’ jamatabëjai, Dioso aneconijibia tanetsi. Bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 12 Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi jivi jumecovënëtsi ata, itsiata apo jumecovënëtsicapanepae daxita pacuenia itorobatsi bajarapalivaisita. Bajaraxuata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi apo jumecovënëtsicapanepae ata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsiata itsa jamatabëjumaitsi tsane: ‘Xanë pepacuene Dioso neyavenonaena pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi,’ itsa jamatabëjai tsane, apo jumecovënëtsicapanepae ata, bajarapajivi Diosojavabelia capanepaenatsi,” apo jai. Biji rajane Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi matapania jumecovënëtsicapanepaena daxita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapajivi capanepaenatsi Diosojavabelia. Itsa apo jumecovënëtsicapanepae tsane daxita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nexata tëpaena. Naxuabiana Diosovecua,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi yabara. 13 Vaxaitsi baja cajena naneconitatsi Diosojavabelia. Tsipaji apo jumecovënëtsicapanepaetsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Itsiata baitsi jane Cristo itsa tëpa cruzata, nacaneconimatamota pijanata. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi apo vajajumecovënëtsicapanepaexae, naneconitatsi picani Diosojavabelia. Itsiata Cristo cruzata itsa tëpa, nacavecuaajibiaexana baja bajarapaneconimi. Nexata baja Dioso apo nacananeconitsiaexanae tsane. Cristo saya tsijumaxuabatsi vajaneconimi. Nexata Dioso tanetsi Cristo bepenaneconitsinë vajaneconi pejamatabëcueneta. Nexata vajaneconi yabara Cristo nacopata pebeyaxuabinexatsi pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pajivi bitso naneconita Diosojavabelia pibisiacuene pexanaeneconi yabara, bajarapajivi naejavajavabelia rutatsi,” jai. 14 Nexata Cristo pibisiacuene bepexanaenë vajaneconi yabara, nacopata cruzajavabelia pecobematabiabarutsinexatsi. Bajarapacuenia Cristo itsa nacopata cruzajavabelia pecobematabiabarutsinexatsi vajaneconi yabara, copiajopa jane baja pacuenia tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia. Nexata apo judíovi ata Dioso capanepaenatsi Jesucristo pejamatabëcueneta. Vaxaitsi vajanajamatabëcuenecopatsixae Jesucristojavabelia vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia, nexata pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi, bajarapacuenia Dioso nacatsijamatabëecaeyaexana Espíritu Santo. 15 Tajamonae, livaisi pacatsipaebijitsiatsi paneyapëtaenexa mapacueneje. Pepacuene raja Dioso exanaena pacuenia bajayata tajëvelia Abrahampijinëjavabelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi. Mapanacuapijinë ata, pecobecovë pexainaenë, petëpaevajënae bayaquina pecobecovë yabara. Nexata pecobecovë pexainaenë itsa tëpa, pevënamuto pexi penatsicobetsanaenexa. Nexata jumenamatamota pecobecovë pexainaenë peyaquinaelivaisi. Nexata acuenebi itsajivi ata pejumaitsinexa: “Ajumematamobi mapalivaisije,” pejainexa. Mataropotsia ata itsanë peyaquinaponaenexa, acuenebi. Tsipaji pecobecovë pexainaenë peyaquinaelivaisi, jumenamatamota. 16 Bajara pijinia pacuenia Dioso jumenamatamota bajayata tajëvelia Dioso najumecapanepaeya pejumaitsijava Abrahampijinëjavabelia. Baitsi Abrahampijinë pemomo pejamatabëcueneta, jivi ayaibitsaëto Dioso aneconijibia petaejavanexa, Dioso jumenamatamota. Bajayata tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia ayaibitsaëto mapanacuapijivi Abrahampijinë pemomo pejamatabëcueneta Dioso aneconijibia petaenexa. Ayaibitsaëto Abrahampijinë pemomoxi pejamatabëcueneta Dioso jivi aneconijibia petaenexa, bajarapacuenia tajëvelia Dioso najumecapanepaeya apo jumaitsi. Biji rajane caenë, Jesús, pejamatabëcueneta Dioso jivi aneconijibia petaenexa, tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi. “Abrahampijinë pemomo,” itsa jai, tajëvelia jumaitsi Cristo yabara. 17 Palivaisi pacatsipaebatsi, maitsije. Bajayatami copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia pacuenia Dioso toexanaejitsia Abrahampijinëjavabelia. Bajaraxuacujinae icatsia cotocaevi, cuatrocientos treinta pavaibejecujinae, Dioso icatsia Moiséspijinëta najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa. Itsiata palivaisi copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, bajarapalivaisi acuenebi Dioso penajumeamatamobiaexanaenexa. 18 Nexata palivaisi cotocaevi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bajarapalivaisi jivi pejumecovënëtsixae, Dioso aneconijibia jivi itsa taejitsipa pecapanepaenexa pijaneconivecua, nexata palivaisi copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, ajumematamobi tsipae. Itsiata baitsi jane palivaisi cotocaevi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, jivi jumecovënëtsi ata tsipae, itsiata Dioso apo capanepae tsipaetsi. Nexata yapëtanetsi pejumenamatamotsijava palivaisi copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia. Tsipaji pajivi jumecovënëta pecapanepaejavanexatsi pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, bajarapajivi Dioso aneconijibia tanetsi. 19 Itsa baja jumenamatamota palivaisi copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, ¿detsa nexata xuajitsia icatsia Dioso Moiséspijinëta nacatonajumecopata bajarapalivaisi? Dioso raja nacatonajumecopata bajarapalivaisi saya vajanacueneyapëtaenexa pibisiacuene vajaexanavanapaejava Dioso pitabarata. Bajrapalivaisi Dioso nacatonajumecopata vajajumecovënëtavanapaenexa matapania Abrahampijinë pemomo, Cristo, pepatsimatacabitsicajavabelianexa. Tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Cristo pejamatabëcueneta ayaibitsaëtoxaneto mapanacuapijivije Dioso aneconijibia petaenexa. Palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, pijacuata Dioso apo jumaitsi Moiséspijinëjavabelia. Dioso saya itoroba ángelevi Moiséspijinë petsipaebinexatsi. Nexata juya Moiséspijinë tsipaeba jivijavabelia. Moiséspijinë jivi petocuaicuaijainë Diosojavabelia. Dioso juya Moiséspijinë itorobatsi petocuaicuaijainexa jivijavaberena. 20 Pamatacabi Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia pacuenia Dioso toexanaejitsia Abrahampijinëjavabelia, Dioso pijacuata jumaitsi Abrahampijinëjavabelia. Dioso apo itorobi ángelevi petotsipaebinexatsi Abrahampijinëjavabelia. Dioso pijacuata najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia pacuenia pepacuene toexanaejitsia. 21 Dioso icatsia cotocaevi Moiséspijinëta itsalivaisi najumecopatsi ata, palivaisi copiaya Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, itsiata apo ajumematamobiaexanae. Tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pejamatabëcueneta, jivi Dioso apo capanepaejitsiatsi. Jivi itsa caëjëpaejitsipatsi pejumecovënëtsicapanepaenexa daxita palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, nexata Dioso jivi capanepaejitsipa pijaneconivecua Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pejumecovënëtsicapanepaexae. 22 Itsiata baitsi jane itsajivi ata apo caëjëpaetsi pejumecovënëtsicapanepaenexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia daxitajivi pibisiacuene pexanaexae, Dioso naneconitsiaexanaejitsiatsi Diosovecua penaxuabinexa. Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi vajayapëtaenexa. Nexata yapëtanetsi vajanajamatabëcuenecopatsinexa Jesucristojavabelia, vajanacacapanepaenexa pacuenia Dioso copiaya tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia. 23 Cristo abaxë athëbëvetsica pepatsivajënaeyatsica, Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi nacayapëtaeyaexana pamatacabi Cristo patsica vajanajamatabëcuenecopatsinexa Cristojavabelia. Nacayapëtaeyaexananua pacuenia vajacuata vajaexanaejava pejamatabëcueneta, acuenebi Dioso vajanacacapanepaenexa. Nexata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nacajamatabëcueneevetapona matapania Cristo athëbëvetsica pepatsimatacabitsicajavabelianexa. Nexata bajarapalivaisi vajanacajamatabëcueneevetsijavata, Cristo baja nacacaxitajaraba. 24 Pacuenia pejevaxi pevetsijivi, pejevaxi baeveta, bajarapacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nacajamatabëcueneeveta daxita vajajumecovënëtsivi bajarapalivaisi. Bajarapacuenia nacajamatabëcueneeveta matapania Cristo athëbëvetsica pepatsimatacabitsicajavabelianexa. Nexata jane baja athëbëvetsica Cristo pepatsicujinaetsica, vajanajamatabëcuenecopatsixae bajaraponëjavabelia, Dioso aneconijibia nacatane. 25 Aeconoxae baja najamatabëcuenecopatatsi Cristojavabelia. Nexata pacuenia pejevaxi pevetsijivi, pejevaxi baeveta, bajarapacuenia baja Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, apo nacajamatabëcueneevetsi. 26 Paxamë rabaja Dioso papeximë panenajamatabëcuenecopatsixae Jesucristojavabelia. 27 Nexata baja daxita paxamë panabautisabame panetsitanaitajëtsinexa jivijavabelia Cristo papijajivicuenemë. Nexata Cristo, Dioso pexënatojavabelia, panenajamatabëcuenecopatsixae, paxamë ata baja Dioso papeximë. 28 Daxitatsi vaxaitsi vajanajamatabëcuenecopatsivi Jesucristojavabelia, pajudíovinë, apo pajudíovi atamë, aeconoxae baja Dioso najëpaeya nacatane. Paxamë ata pijinia dajubicuenia papecanajetsivi itsamonaejavabelia amoneya panetonacuenebavanapaenexa, apo patanecacanajetsivi ata itsamonaejavabelia amoneya panetonacuenebavanapaenexa, daxitatsi Dioso najëpaeya nacatane. Paxanë papebijivinë, paxamë pijinia papetiriavi atamë, bajarapacuenia daxitatsi Dioso najëpaeya nacatane. 29 Cristo pijajivixaetsi, nexata Abrahampijinë bepepo pemomoxitsi Dioso nacatane. Nexata pacuenia Dioso bajayata tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia, bajarapacuenia Dioso nacacapanepaena.

Gálatas 4

1 Mara pacuenia jitsipajë patacajumaitsinexaje. Pejevaxinëyo paxa itsa vecuatëpatsi, paxami riconë ata, abaxë apo rajutsitsi paxami pecobecovë pepitsinexa pijajavanexa. Tsipaji abaxë pejevaxinëyo. Pacuenia itorobabiabatsi pevetsijivitsi, bajarapacuenia exanabiaba. Daxitacuene pexainaenënexa ata, bajaraponëyo jumecovënëtabiaba pevetsijivitsi pitorobicueniatsi. 2 Itsa abaxë pejevaxinëyo, pevetsijivitsi evetatsi. Xua ata pijajavanexa, toevetatsi. Matapania baja itsa tocopiapatatsi paxapijinë petocaëjëtsimatacabitsi, tocopatatsi jane baja petoevetsijavatsi pevetsinexa baja pijacuata. Pevetsijavatsi ata baja copatatsi. 3 Bajara pijinia paitsinë pajudíovinë Jesucristo abaxë athëbëvetsica pepatsivajënaeyatsica. Itsa abaxë apo payapëtaenë pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi, pajumecovënëtabiabajë pacuenia paneitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata pacuenia pejevaxinëyo jumecovënëtabiaba pevetsijivitsi pitorobicueniatsi, bajarapacuenia pajumecovënëtabiabajë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsinë tsabiabi: “Pacuenia Dioso Moiséspijinëta najumecopata vajaexanaexae, nacacapanepaena Dioso,” pajamatabëjanë tsabiabi. 4 Itsiata Dioso pecaëjëtsimatacabi itsa copiapata, Dioso pexënato itorobica judíovata penaexanaenexa mapanacuataje. Nexata Dioso pexënato mapanacuataje judíonëcuenia ponapona. Nexata pacuenia itoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapacuenia Dioso pexënato exanaponapona. 5 Bajarapacuenia Dioso pexënato naexana mapanacuataje vajanacavecuaajibiaexanaenexa pibisiacuene vajaneconimi. Nexata baja nacacopatsiaexana vajaexanabiabijavami pacuenia nacaitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapacuenia Dioso nacatoexana pexicueniatsi Dioso vajanacataenexa. 6 Bajaraxuata paxamë Dioso papexicuenemë panenayapëtaenexa, Dioso pacatoitorobica Espíritu Santo papecatsijamatabëjonenexa. Nexata Espíritu Santo pejamatabëcueneta: “¡Taxa!” pacajaiyaexana Diosojavabelia. 7 Nexata Dioso papexixaemë, aeconoxae baja apo pajumecovënëtsimë pacuenia pacaitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Dioso papexixaemë, itsamatacabi pacarajutsiana xua Dioso toxaina pexi perajutsinexa. 8 Pamatacabi abaxë Dioso apo payapëtaemë, panematabacabëta panubenabiabame panevajëcabiabinexa bediosovi panetaevijavabelia. Bajarapamonae baja cajena apo diosovi. Nexata saya panacueratabiabame. 9 Itsiata baitsi jane aeconoxae baja payapëtaneme pepo Dioso. Bajaraponë jane xaniavaetsia pacayapëtane. ¿Detsa xuajitsia nexata pajitsipame panejumecovënëtsinexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi? Pamatacabi abaxë apo payapëtaemë pepo Dioso, panematabacabëta pavajëcabiabame bediosovi panetaevijavabelia. Itsiata baitsi jane bajarapamonae apo caëjëpaetsi papecacapanepaenexa. Bajara pijinia itsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Pajumecovënëtsi atamë tsipae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsiata Dioso aneconijibia apo pacatae tsipae papecacapanepaenexa. 10 Judíovi nacueraevetabiaba penacueraevetsimatacabita. Exanabiabanua fiesta Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pitorobicueniatsi. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata paexanabiabame. Pajuametota, pavaita ata, judíovi nacueraevetabiaba, fiesta ata exanabiaba, bajara pijinia pacuenia paxamë ata paexanabiabame. Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: “Bajarapacuenia vaxaitsi ata itsa exanaenatsi, Dioso aneconijibia nacataena,” pajamatabëjamë tsabiabi. 11 Bajarapacuenia paneexanabiabixae, bitso pacasivanajamatabëxainatsi. Tsipaji paxamë yabara jamatabëjumaitsinë mapacueniaje: “Ayaicuenia Jesucristo pelivaisi tatsipaebabiabijava bajarapamonaejavabelia, saya meta nacueratajë,” jamatabëjanë paxamë yabara. 12 Tajamonae, pacaitorobatsi paxamë ata panenajamatabëcuenecopatsinexa Jesucristojavabelia pacuenia xanë najamatabëcuenecopatajë. Tanajamatabëcuenecopatsixae baja Jesucristojavabelia, judíonë atanë, copatajë baja tajumecovënëtsijavami Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata pacuenia paxamë, apo pajudíovimë, apo pajumecovënëtsimë picani Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapacuenia xanë ata baja apo jumecovënëtsinë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata pëtsa baja pajumecovënëtame Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Pamatacabi copiaya pacatsipaebatsi Jesucristo pelivaisi, paxamë apo paneitsacueniabimë. 13 Paxamë baja cajena payapëtaneme mapacueneje. Tavitanexae, copiaya patajopajë paxamëjavata. Nexata bajarapacuenia paxamëjavata pacatsipaebatsi pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, papecacapanepaelivaisinexa Diosojavabelia, palivaisi picani abaxë apo payapëtaemë. 14 Dioso baja cajena netocopata tanevaetabinexa bajarapavitane pataneyaaitajitsibinexamë picani. Itsiata baitsi jane bajarapavitane yabara bijiata apo panetaemë. Apo panenavecuaitorobimë patacavecuaponaenexa itsajavabelia. Biji rajane xaniavaetsia panecopiapitame. Pacuenia ángel xaniavaetsia pacopiapitsipame, itsa jume, pacuenia Jesucristo xaniavaetsia pacopiapitsipame, bajarapacuenia xaniavaetsia panecopiapitame. 15 Bajarapamatacabi bitso pajamatabëcuenebarëyamë patacatsipaebixae pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. ¿Detsa baja aeconoxae paitsimë panejamatabëcuenebarëyajavami? Bajarapamatacabi meta itsa pacavajëtsipatsi, paneitaxuto ata panerajutsipame tanaitaxutorutsinexa. 16 Aeconoxae meta bepanijavajabitsaënënë panetaejitsipame patacatsipaebixae pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi. 17 Pamonae saicayalivaisi Jesucristo pelivaisivecua petsipaebaponaevi, pata paxamëjavata bajarapalivaisi papecatsipaebinexa. Bajarapamonae najamatabëxainabiaba pexanaenexa xua yabara pasivabarëyamëjitsia bajarapamonae. Itsiata baitsi jane bajarapamonae apo najamatabëxainae papecatsipaebinexa pexaniajailivaisi papecacapanepaelivaisinexa Diosojavabelia. Bajarapamonae jitsipa paxanë patanevecuanasaicayabinexamë. Jitsipa panejamatabëcuenejëpaenexa bajarapamonae. 18 Xanepana picani itsamonae ata panesivabarëyanexa itsa pacayavenona, itsa baitsi jane pepacuene xaniavaetsia pacasivanajamatabëxaina papecayavenonaenexa. Bepacayavenona bajarapamonae daxitamatacabijavabelianexa. Nexata paxanë ëtapatsimatacabi paxamëjavata, apo bepacayavenonae. 19 Paxamë bepataximë pacatanetsi. Petiriva itsa vixaenotatsi penacueto pevecuanaexanaenexatsi, bitso banajamatabëxaina ëpexanaejavabelianexa. Bajara pijinia pacuenia xanë ata bitso pacasivanajamatabëxainatsi. Tsipaji bitso patojitsipatsi, pacuenia Cristo jamatabëcueneitsi, bajara paxamë ata panejamatabëcueneitsinexa. 20 Bitso picani jitsipajë aeconoxae taponaponaejava paxamëjavata bitso patacasivanajamatabëxainaexae. Nexata itsa ponaponaejitsipajë paxamëjavata, apo patacatoyaquinae tsipaetsi. Pacabarëcuaicuaijaitsi tsipae pexaniacuenia. Apo patacataexae, nexata abaxë xaniavaetsia apo yapëtaenë pacuenia exanaejitsianë paxamëjavabelia. 21 Paxamë pajumaitsimë tsabiabi: “Jumecovënëtsianatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi Diosojavabelia vajanacacapanepaenexa,” pajamë tsabiabi. ¡Nexata panamuxunaevere xaniavaetsia paneyapëtaenexa pacuenia Dioso jumaitsi bajarapalivaisi yabara! 22 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia bajayata Abrahampijinë xaina pexënatobeje. Abrahampijinë pexënato itsanë xaina Agarpijivata. Agarpijiva, Abrahampijinë bedajubicuenia pecomuatsiva amoneya petonacuenebaponaponaenexatsi pijabota. Nexata Agarpijiva jumecovënëtabiaba pijatuxanejivibeje pitorobicueniatsi. Bajaraxuacujinae icatsia Abrahampijinë itsanë xaina Sarapijivata, pepo pijavata jane baja. Bajarapova apo pecomuatsiva. 23 Panacuetonëyo Abrahampijinë xaina Agarpijivata, pecomuatsivata jane baja, xaina pacuenia baxaina pexi pexainaevi. Panacuetonëyo pijinia xaina Sarapijivata, pepo pijavata jane baja, mavecova ata bitso pepua perujuvata, xaina. Bajarapanacuetonëyo xaina petocopiapatsixaetsi pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinë pexënato pexainaenexa. 24 Bajarapovabeje pelivaisita Dioso nacayapëtaeyaexana pacuenia Dioso jivi tane anijacueniabeje. Dioso Moiséspijinëta najumecopata Moiséspijinë pijajivi pebarëjumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. Bajarapalivaisi Dioso najumecopata Moiséspijinëta Sinaivënë tsutojumata, Arabia nacuata. 25 Itsamonae abaxë mapamatacabi ataje tsiteca jumecovënëtavanapa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapamonae abaxë tsiteca pejumecovënëtavanapaexae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, Abrahampijinë pecomuatsivami, Agarpijivami, cuenejëpavanapa. Tsipaji pacuenia Agarpijiva daxitamatacabi jumecovënëtabiaba pijatuxaneva pitorobabiabicueniatsi, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae jumecovënëtabiaba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pitorobicueniatsi. 26 Vaxaitsi pijinia Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsivi, Abrahampijinë pepo pijavami, Sarapijivami, cuenejëpavanapatsi. Nexata itsamatacabi Dioso pijatomarata, pejanaJerusalén tomarata, jinavanapaenatsi. Tsipaji pacuenia Abrahampijinë pepo pijavami, Sarapijivami, itsajivi ata apo pijajivitova pitorobabiabicueniatsi pexanaenexa, bajara pijinia vaxaitsi ata itsitsi. Tsipaji Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pitorobicuenia apo jumecovënëtavanapaetsi. 27 Nexata ayaibitsaëtotsi tsaponae Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsivi. Abrahampijinë pepo pijavami, Sarapijivami, yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Mavecovamë, nexi apo nexainaeva. Jamatabëcuenebarëyamë tsane. Caeto ata apo nenavixaetaeva ata, itsiata jamatabëcuenebarëyaya vavajamë tsaxuabi tsane, navixaetae atamë. Tsipaji nemomoxi ayaibitsaëto xainaename. Xainaename ayaibitsaëto nemomoxi, nijajivitova pemomoxi matatoxenetsia, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota ayaibitsaëtotsi Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuene copatsijavanexa yabara. 28 Tajamonae, pacuenia Abrahampijinë pepo pijavata, Sarapijivata, naexana Isaacpijinë pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi, bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata Dioso nacatane. Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsixae, Dioso nacatane Sarapijiva bepepo pemomoxitsi. Nexata pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi vajanacacapanepaenexa, bajarapacuenia Dioso nacacapanepaena. 29 Bajayata Abrahampijinë pexënato, matapijinë, ponë naexana Agarpijivata, bajaraponë jamatabëitonotabiaba pejuyapijinë, ponë naexana Sarapijivata Dioso pejamatabëcueneta Espirítu Santo peyavenonaexaetsi. Bajara pijinia pacuenia aeconoxae ata, pamonae casaë tsavanapae pejumecovënëtsijava Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nacajamatabëitonotabiaba Dioso pejamatabëcueneta Espíritu Santo vajanacatsijamatabëecaevi. 30 Pijuyapijinë, pejamatabëitonotabiabinë yabara, Dioso pejumaitsijava Abrahampijinëjavabelia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Ponë nexënato xainame necomuatsivata, apo rajutsimë tsane nexainaeyajuvënëjava nevënamuto pepitsinexa. Daxita rajutsianame ponë xainame pepo nijavata. Bajaraxuata nijabovecua pitsapaeyaexanaename necomuatsiva, nexënato yajava,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota Abrahampijinëjavabelia Dioso pejumaitsijava. 31 Tajamonae, Dioso apo nacatae Abrahampijinë pecomuatsiva bepemomoxitsi. Biji rajane Dioso nacatane Abrahampijinë pepo pijava bepemomoxitsi. Bajaraxuata vaxaitsi baja apo jumecovënëtsitsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi.

Gálatas 5

1 Cristo pejamatabëcueneta nacacopatsiaexana Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi vajajumecovënëtsijavami. Nexata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi panejumecovënëtsijavami panecopatsijava, tsiteca baja pacopatavanapare. Pëtsa icatsia caevëalia pajumecovënëtame Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajarapalivaisi bepapijajivimë papecaitorobabiabicuenia paneexanavanapaeyaniva. 2 Xanë Pablonë, panenamuxunaevere palivaisi pacatsipaebijitsiatsi. Jamatabëcuenenavëxaniabiaya pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Xanë rabaja taneperabëcaucutsinë. Bajaraxuata tajaneconivecua Dioso necapanepaena,” pajamatabëjamë pëtsa. Bajarapacuenia itsa panajamatabëxainaejitsipame, nexata Cristo papecasivatëpaejava papecacapanepaenexa panijaneconivecua, saya pacasivanacueratsipa. Nexata pajumecovënëre Cristo papecasivatëpaejava papecacapanepaenexa panijaneconivecua. 3 Icatsia pacamuxujiobatsi asaëyata. Pajivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi: “Xanë naperabëcaucutsiaexanaenajë tajaneconivecua Dioso tanecapanepaenexa,” jamatabëjai, bajarapajivi bejumecovënëtsicapanepa daxita pacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itorobatsi. 4 Jamatabëcuenenavëxaniabiaya itsa pajamatabëjumaitsimë tsipae: “Xanë jumecovënëtsianajë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata Dioso aneconijibia netaena tanecapanepaenexa,” itsa pajamatabëjamë tsipae, nexata pacopabijitsipame panejumecovënëtsijavami Cristo papecasivatëpaejava panijaneconi yabara. Dioso papecaitaxutotsoniataexae aneconijibia papecataejavami ata, pacopabijitsipame. 5 Vaxaitsi baja cajena yapëtanetsi Dioso vajanacacapanepaejavanexa. Tsipaji jumecovënëtatsi Jesucristo vajanacasivatëpaejava vajaneconi yabara. Bajaraxuata Espíritu Santo pejamatabëcueneta vajanacayavenonaexae, evetavanapatsi Dioso vajanacajumaitsinexa: “Paxamë rabaja paneconijibimë,” vajanacajainexa, pamatacabi Dioso pitabarata nubenaenatsi. 6 Vaxaitsi baja Jesucristo pijajivitsi. Nexata nacaperabëcaucutsi ata, apo nacaperabëcaucutsi ata, itsiata bajarapacuene amatamobi Dioso pitabarata. Namatamota rajane asivaya vajayavenonaponaejava itsamonae ata vajanajamatabëcuenecopatsixae Jesucristojavabelia. 7 Pajumecovënëtavanapame baja picani pexaniajailivaisi. ¿Jipatsa nexata pacacopatsiaexana bajarapalivaisi panejumecovënëtsijavami? 8 Dioso raja apo pacacopatsiaexanae. Biji rajane Dioso pacajunata Jesucristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsinexa. 9 Pëtsa panacofënëtame mapalivaisije. Pan pexanaematabënexa ayaimatabë ata, levadurajava pijinia tsiquirijavayo ata, itsiata pematajërëabijavata, bacaëjëpa daxitamatabëjava. Nexata bafufunaeyaexana daxitamatabë. Bajara pijinia itsi penajumetsënëtsilivaisi jivi petsipaebaponaevi. Penajumetsënëtsilivaisi jivi petsipaebaponaevi, caenëbeje ata, itsiata ayaibitsaëto Jesucristojavabelia penajamatabëcuenecopatsivi, jamatabëcuenebijianapona. 10 Yapëtaniji baja cajena mapacueneje. Paxamë baja Jesucristo papijajivimë. Nexata Dioso pacayavenonaena. Xanë yapëtaniji pacuenia paexanaejitsiamë. Tsiteca pajumecovënëtavanapaename patacatsipaebilivaisi. Dioso cajena itsamatacabi naneconitsiaexanaenatsi ponë Jesucristo pelivaisivecua pacajamatabëcuenebijiana penajumetsënëtsilivaisita. 11 Tajamonae, Jesucristo pelivaisi apo judíovi tatsipaebabiabijavata, itsa jumaitsinë tsabiabi tsipae: “Paxamë apo pajudíovimë, Jesucristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsivi, bepanaperabëcaucubiaexaname Diosojavabelia papecacapanepaenexa,” itsa janë tsabiabi tsipae, nexata judíovi apo nebejiobiaexanabiabi tsipae. Apo judíovi ata, Jesucristojavabelia penajamatacuenecopatsivi, itsa itorobaponaejitsipajë peperabëcaucubinexatsi, nexata Jesucristo cruzata petëpaelivaisi tsipaebi atanë, itsiata judíovi apo nitoya tsipae. 12 Pamonae pacajamatabëitonotabiaba panenaperabëcaucutsiaexanaenexa, bajarapamonae tojitsipajë mapacueniaje. Tojitsipajë bajarapamonae papecavecuapitsapaenexa, papecacopatsinexa baja papecajamatabëitonotabiabijava. 13 Tajamonae, Dioso pacajunata panecopabinexa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi panejumecovënëtsijavami. Itsiata baitsi jane pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Dioso Moiséspijinëta penajumecopabilivaisi tajumecovënëtsijavami, tacopatsixae baja, nexata exanaenajë daxita pibisiacuene pacuenia jitsipajë,” pajamatabëjamë pëtsa. Biji rajane Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi panejumecovënëtsijavami, panecopabixae baja, Jesucristojavabelia penajamatabëcuenecopatsivi bepapijajivimë panataema namataenetsia panenayavenonabiabinexa. Bajarapacuenia namataenetsia panayavenonabiabianame panenasivaxae. 14 “Asivamëre itsamonae ata pacuenia nijacuata nasivamë,” pejailivaisi itsa pajumecovën;etsianame, nexata daxita palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, pajumecovën;etsicapanepaename. 15 Itsa panaitoyamë, itsa panabaracuaicuaijamënua pibisiacuenia, nexata xaniavaetsia panaitavere. Tsipaji itsa panaitoyamë tsipae, itsa panabaracuaicuaijamënua tsipae pibisiacuenia, nexata Jesucristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsijava, namataenetsia panajamatabëcuene faefaenaeyaexanaejitsipame. Pacopatsipamenua baja Dioso pejumelivaisi yabara panenacaetuatabiabijava ata. 16 Mapacuenia pacajumaitsitsije. Pacuenia Espíritu Santo pacaitorobabiaba, paexanabiabare daxitamatacabi canacujitsia. Pëtsa pibisiacuene paexanabiabame panijacuata panenajamatabëxainaejava. 17 Xua vajacuata vajajamatabëëthëtota najamatabëxainabiabatsi pibisiacuene vajaexanabiabinexa, bajaraxua vajaexanaenexa, Espíritu Santo apo jitsipae. Xua pijinia Espíritu Santo nacaitorobabiaba pexaniacuene vajaexanabiabinexa, bajaraxua juya vajajamatabëcuene vajaexanabiabinexa apo jitsipae. Nexata vajajamatabëcuenebeje, Espíritu Santobeje apo najamatabëcuenejëpaebeje. Bajaraxuata pexaniacuene pajamatabëexanabiabi atamë, itsiata apo paexanabiabimë pexaniacuene. 18 Itsa baja paexanavanapaename pacuenia Espíritu Santo pacaitorobabiaba, nexata baja tsiteca apo paexanavanapaemë tsane pacuenia pacaitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Tsipaji baja pacuenia Espíritu Santo pacaitoroba, paexanavanapaename. 19 Xua jivi pijacuata najamatabëxaina, itsa exana, yapëxanepana vajayapëtaenexa. Tsipaji xua jivi pijacuata najamatabëxaina itsa exana, pebi itsava jaita pijavavecua. Petiriva pijinia jaita itsanë pamonavecua. Pamonae pevitota pibisiacuene exana pacuenia pijacuata najamatabëxaina, bajarapamonae jitsipanua daxita xua pibisiacuene pexanaenexa. 20 Pamonae pibisiacuene exana pacuenia pijacuata najamatabëxaina, pematabacabëta nubenabiaba pevajëtabiabinexa jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Junatabiabanua penajorobivi. Bajarapamonaeyajuvënëvi naexananua penajorobivi. Itoyanua tsabiabi itsamonae. Jumeanaenotabiabanua itsamonae. Cuenecaëbabiabanua itsamonae. Anaepanabiabanua apo vajayabaraanaepanaejavayo ata. Natoexanabiabanua daxitacuene ëpamonaenexa. Vecuanasaicayababiabanua itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi. Caebitsaëto caejavata apo najuanacaetuanabiabi. 21 Pamonae pibisiacuene exana pacuenia pijacuata najamatabëxaina, jamatabëyacajërëtabiabanua itsamonae pexainaejava. Jamatabëbeyaxuababiabanua jivi. Aitajibinua tsabiabi pijabonëjava. Aitajibinua tsabiabi fiestajava ata. Itsacuenenua pematatsënëa, bajara bepitsipibisiacuene, exanabiaba. Pacuenia copiata pacamuxujiobatsi, bajara icatsia pacuenia pacamuxujiobatsi. Pamonae bajarapacuenia pibisiacuene exana, bajarapamonae apo jinavanapae tsane Dioso pijanacuatatsia. 22 Pacuenia peubinae, pexanianae, pexaniacuai capitsapa, bajara pijinia pacuenia Espíritu Santo vajajamatabëëthëtovetsina capitsapa mapacueneje. Capitsapa itsamonae ata vajaasivajamatabëcuene. Capitsapa vajabarëyajamatabëcuene. Capitsapa Diosojavabelia, itsamonaejavabelia ata, barajamatabëcuenexanepanaeya vajataenexa. Capitsapa, itsamonae nacaitsacueniabi ata, vajavajënaeyabelia vajaajamatabësaëjamatabëcuene. Capitsapa itsamonae vajaitaxutotsoniatae jamatabëcuene. Capitsapa itsamonae pexaniacuene vajatoexanaejamatabëcuene. Capitsapa Dioso vajajumecovënetsijava vajaajamatabësaëjamatabëcuene. 23 Espíritu Santo vajajamatabëëthëtovetsina capitsapa vajaaitejepaebijamatabëcuene. Capitsapa vajanajamatabëcataitsi jamatabëcuene pibisiacuene vajaexanaeyaniva. Daxita bajarapajamatabëcuene, Espíritu Santo vajajamatabëëthëtovetsina pecapitsapaejamatabëcuene, xanepana. Itsalivaisi ata cajena apo itavetsi daxita bajarapacuene. 24 Pamonae Jesucristo pijajivi, bajarapamonae jamatabëjumaitsi: “Jesucristo cruzajavabelia itsa cobematabiabarutatsi, tajaperujujamatabëcuenemi yajavatëpa,” jamatabëjai. Nexata vecuaajibiaexanatsi pajamatabëcuene itorobabiabatsi pibisiacuene pexanaenexa. 25 Vaxaitsi Espíritu Santo nacayajavaponapona. Nexata betonacopatabiabatsi vajanacaitorobinexa pacuenia Espíritu Santo nacatojitsipa vajaexanabiabinexa. 26 Ayaijamatabëcuenejivitsi apo benataetsi. Namataenetsia itsacuenejavayo ata pibisiacuene apo benatoexanaetsi vajanabaraanaepanaeyaniva, vajanacuenecaëbiyaniva ata.

Gálatas 6

1 Tajamonae, itsa pacaxitajarabame Dioso pejumecovënëtsijavavecua pejopaejivi, paxamë pacuenia Espíritu Santo pacaitoroba panejinavanapaevi, payavenonare bajarapajivi. Payavenonare bajarapajivi piajamatabëcuenesaënexa icatsia Dioso pejumecovënëtsijava. Itsiata baitsi jane pexaniajamatabëcuenia xaniavaetsia payavenonare. Paxamë ata pibisiacuene nayajivitaeya pajinavanapare. Belia paxamë ata Dioso panejumecovënëtsijavavecua, pajopaejitsipame dovathi itsa pacajamatabëcueneëjëta pibisiacuene paneexanaenexa. 2 Namataenetsia panayavenonabiabare dovathi itsa pacajamatabëcueneëjëta, pibisiacuene paneexanaeyaniva. Namataenetsia itsa panayavenonabiabianame panenasivaxae, nexata pajumecovënëtsianame pacuenia Cristo pacaitoroba. 3 Pajivi jumaitsi itsa vënëlivaisitane itsajivi Dioso pejumecovënëtsijavavecua pejopaejava: “Xanë cajena ayaijamatabëcuenenënë bajarapajivi matatoxenetsia. Nexata Dioso tajumecovënëtsijavavecua apo jopaenë tsane,” jai, bajarapajivi najamatabëcuenecapaeba. Tsipaji bajarapajivi ata dovathi itsa jamatabëcueneëjëtatsi pibisiacuene pexanaenexa, apo ajamatabëcuenesaë tsipae Dioso pejumecovënëtsijava. 4 Caejivi canacujitsia benacuenecanaëjëta peyapëtaenexa xua exanaponapona Dioso pitabarata. Nexata pajivi pexaniacuene exanaponapona, bajarapajivi jamatabëcuenebarëya Dioso pitabarata. Itsiata baitsi jane bajarapajivi pexaniacuene exanaponaponae ata, apo bejamatabëjumaitsi mapacueniaje: “Xanë itsamonaevecua pexaniacuene Dioso toexanaponaponajë,” apo bejamatabëjai. 5 Caejivi canacujitsia baja cajena saicaya xaina pexanaponaejavanexa Dioso pitorobicueniatsi. 6 Pamonae tsipaebatsi Dioso pejumelivaisi, bajarapamonae pexainaeyajuvënëjava juya berajuta Dioso pejumelivaisi petsipaebinëtsijavabelia. 7 Pëtsa pajamatabëcuenenavëxaniabame saicayacuenia paneexanaeyaniva Dioso papecaitorobicuenevecua. Tsipaji itsajivi ata apo caëjëpaetsi peyamaxëitojorobinexa Dioso. Xua jivi bauba pabita, pamatacabi baja navereta bajaraxua, icatsia banota. Bajara pijinia itsane Dioso ata. Pajivi pibisiacuene exana, bajarapajivi juya pibisiacuene tocopiapatsianatsi pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaenatsi. 8 Pajivi pibisiacuene exanaponapona pijacuata penatojitsipaecuenia, nexata bajarapajivi itsa tëpaena, pepacuene Diosovecua naxuabiana. Pajivi pijinia pexaniacuene exanaponapona Espíritu Santo pesivabarëyanexatsi, nexata bajarapajivi tëpae ata, xainaena matacabi apo pevereverecaejava. 9 Vaxaitsi itsa apo yabaracueranaetsi tsane pexaniacuene vajaexanavanapaejava, nexata Dioso pecaëjëtsimatacabita nacarajutsiana pexaniacuene. Bajaraxuata pexaniacuene vajaexanavanapaejava, apo beyabaracueranaetsi. 10 Nexata itsajota nacacuenecaëjëpa, pexaniacuene betoexanabiabatsi itsamonaejavabelia. Pamonae Jesucristo vajanajuajumecovënëtsivi, bajarapamonae bitsoyo beyavenonaponatsi. 11 Pataema mapaayaiitanetonëje. Xanë raja Pablonë tajacuata pacatoyaquinatsi mapalivaisije. 12 Itsamonae judíovi ajumesaëya pacajumai tsabiabi: “Paxamë apo pajudíovi atamë, Jesucristo pelivaisi itsa pajumecovënëtame, bepanaperabëcaucubiaexaname papecacapanepaenexa Diosojavabelia,” pacajai tsabiabi. Pajudíovi bajarapacuenia pacajumai tsabiabi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumai tsabiabi: “Jesucristo pelivaisi apo judíovi itsa tsipaebianatsi, yajavaitorobianatsi penaperabëcaucubiaexanaenexa. Nexata bajarapacuenia itsa exanaenatsi, vajamonae judíovi nacasivajamatabëcuenebarëya tsane. Nexata vajamonae judíovi apo nacaitsacueniabi tsane, apo judíovi tsipaebi atatsi Cristo vajanacasivatëpaejava cruzata,” jamatabëjai tsabiabi bajarapajudíovi jamatabëcuenenavëxaniabiaya. 13 Pajudíovi bajarapacuenia pacajumai tsabiabi, pijacuata naperabëcaucubiaexanae ata, itsiata apo exanavanapae daxita pacuenia itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Bajarapamonae jitsipa panenaperabëcaucubiaexanaenexa, saya papecavajunupaebinexa pevëna judíovijavabelia: “Paxanë patajamatabëcueneta Galacia nacuapijivi naperabëcaucubiaexana,” pejainexa paxamë yabara. Tsipaji bajarapajudíovi jitsipa pesivajamatabëcuenebarëyajavatsi pevëna judíovi. 14 Xanë cajena bajarapacuenia apo exanaenë. Apo najamatabëxainaenë, xua exanajë, tanavajunupaebinexa jivi saya tanesivabarëyanexa. Itsiata jitsipajë caelivaisiyo jamatabëcuenebarëyaya jivi tatsipaebinexa. Jitsipajë jivi tatsipaebinexa Jesucristo vajanacasivatëpaejava cruzata. Jesucristo cruzata tanesivatëpaexae, nevejamatabëcaeva baja tajitsipaejavami mapanacuapijicueneje. Mapanacuapijivi pijinia tanejitsipaejamatabëcuenemi ata ajibi baja. 15 Espíritu Santo vajanacaitorobicuenia itsa exanavanapatsi, nacaperabëcaucutsi ata, apo nacaperabëcaucutsi ata, najëpabeje. Tsipaji cajena amatamobi bajarapacuene Dioso pitabarata. Vajanajamatabëcuene pënëyorotsijava rajane pejanajamatabëcuenejavabelia, namatamota vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia. 16 Nexata pamonae exanavanapa pacuenia pejanajamatabëcuene itorobatsi, bajarapamonae jamatabëcuenexanepanaeya jinavanapaena Dioso pitabarata. Dioso itaxutotsoniataenatsinua. Bajarapamonae daxita Dioso baja pepo pijajivi tsane. 17 Tavajënaeyabelia baja apo jitsipaenë tanejamatabëitonotaponaenexa pamonae nejumeaeba Jesucristo taneitorobinëcuene. Jesucristo pelivaisi yabara tanejumaconibabeyabiabijavata, nejumatitibabeyabiaba. Bajarapavajënëcovëanë tanetsijumarubenaexae, daxitajivi neyapëtane Jesucristo pijajivitonëcuenenë. 18 Tajamonae, pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonabiabinexa. Bajara itsi tsane.

Efesios 1

1 Xanë Pablonë, Dioso tanetojitsipaexae, nitapeta Jesucristo pijaapóstolenënexanë. Nexata Jesucristo nitoroba jivi pexanialivaisi tatsipaebaponaenexa. Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje Dioso papijajivimë, Jesucristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsivi, panejinavanapaevi Efeso tomarata. 2 Pacatovajëtatsi vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. 3 “Pexaniacuene rabaja panetoexaname,” jaitsi vaxaitsi, vajatuxanenë Jesucristo paxa, Diosojavabelia. Jesucristo baja pijajivixaetsi, daxitacuenejavabelia Dioso nacayavenonapona vajanacajamatabëcuene asaëyaexanaenexa. Nexata Dioso nacajamatabëcuenexaniavaetapona vajanaponaenexa Dioso pijanacuayabetsia. 4 Dioso mapanacuaje pexanaevajënaeya ata, tajëvelia nacaitapeta pijajivinexatsi. Tsipaji baja Dioso tajëvelia yapëtane Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuene copatsijavanexa Jesucristo vajanacasivatëpaexae. Bajarapacuenia Dioso tajëvelia nacaitapeta pijajivinexatsi vajajinavanapaenexa aneconijibia Dioso pitabarata. 5 Dioso bitso vajanacajitsipaexae, tajëvelia najamatabëcuenevereta pexicueniatsi vajanacataenexa. Jesucristo nacasivatëpa Dioso petojitsipaecueniatsi. Bajaraxuata nexata Dioso nacatane pexicueniatsi. 6 Nexata Dioso pexaniacuenia vajanacaitaxutotsoniataexae, daxitamatacabi canacujitsia Diosojavabelia jumaitsitsi tsabiabi. “Xanepana rabaja. Tsipaji pexaniacuene panetoexaname,” jaitsi tsabiabi Diosojavabelia. Dioso pexënato piasivanë pijajivixaetsi, Dioso nacaitaxutotsoniatane. 7 Pinijicuenia Dioso vajanacaitaxutotsoniataexae, nexata pexënato itorobica mapanacuayabetsicaje vajanacasivatëpaenexa. Bajarapacuenia Dioso nacavecuaajibiaexana pibisiacuene vajaexanaeneconimi. 8 Dioso pinijicuenia vajanacaitaxutotsoniataexae, nacayapëtaeyaexana pexaniajailivaisi. Nacayapëtaeyaexananua pacuene nacatoxanepana Dioso pejitsipaecuenia vajaexanavanapaenexa. 9 Xua Dioso tajëvelia najamatabëcuenevereta pexanaenexa, bajaraxua baja aeconoxae Dioso nacayapëtaeyaexana. Bajaraxua picani abaxë itsajivi ata apo yapëtae. Xua Dioso tajëvelia najamatabëcuenevereta pexanaenexa, maitsije. Dioso itorobijitsiatsica pexënato mapanacuayabetsicaje petoexanaeveretsinexatsi daxita pacuenia itoroba. 10 Pacuenia Dioso tajëvelia najamatabëcuenevereta, bajarapacuenia daxita Cristo pijajivitsi nacacaetuatsiana Dioso pecaëjëtsimatacabi itsa copiapatsiana. Dioso pecaëjëtsimatacabi itsa copiapatsiana daxitacuene mapanacuapijicueneje, athëbëpijicuene ata, Dioso baja tocopatsiana pexënato juya pevetsinexa. 11 Jesucristo pijajivinexatsi tajëvelia Dioso nacaitapeta. Bajarapacuenia Dioso tajëvelia nacaitapeta tsipaji baja cajena Dioso tajëvelia najamatabëcuenevereta bajarapacuenia pexanaenexa. Dioso daxitacuene exana pacuenia tsitaxanepanatsi. 12 Bajarapacuenia Dioso tajëvelia nacaitapeta vajanajamatabëcuenecopatsinexa Jesucristojavabelia. Nexata vaxaitsi Dioso tojinavanapatsi Diosojavabelia vajajumaitsitsabiabinexa: “Diosomë, ayaijamatabëcuenenëmë bitso,” vajajaitsabiabinexa Diosojavabelia. 13 Pexaniajailivaisi papecacapanepaelivaisinexa, paxamë ata itsa pajumetaneme, nexata baja panajamatabëcuenecopatame Jesucristojavabelia papijajivinexamë. Nexata pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi, pacarajuta baja Espíritu Santo papecatsijamatabëecaenexa. Nexata bajarapacuenia panayapëtaneme Dioso papijajivicuenemë. 14 Espíritu Santo vajanacatsijamatabëecaexae, yapëtanetsi pexaniajaicuene Dioso vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. Yapëtanetsinua Dioso vajanacacapanepaejavanexa pexënato vajanacasivatëpaexae. Bajaraxuata vaxaitsi bejumaitsitsi Diosojavabelia: “Diosomë, ayaijamatabëcuenenëmë bitso,” bejaitsi. 15 Pacavënëlivaisitanetsi panenajamatabëcuenecopatsijava vajatuxanenë Jesucristojavabelia. Pacavënëlivaisitanetsinua paneasivajava daxita pamonae Dioso pejumecovënëtsivi. 16 Bajaraxuata itsa vajëtajë Diosojavabelia, pacatovajëtabiabatsi. Nexata pexaniajamatabëcuene rajutabiabajë Diosojavabelia paxamë yabara. 17 Ayaijamatabëcuenenë Dioso, vajatuxanenë Jesucristo paxa. Bajaraponëjavabelia pacatovajëtabiabatsi. Pacatovajëtabiabatsi Espíritu Santo pejamatabëcueneta xaniavaetsia panevajënaeyabelia papecayapëtaeyaexanaponaenexa pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi. Nexata Espíritu Santo pejamatabëcueneta panevajënaeyabelia pacayapëtaeyaexanaponaena pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi. Pacayapëtaeyaexanaponaenanua pacuenia Dioso nacatsitanajamatabëcueneitajëta. 18 Pacatovajëtabiabatsinua Diosojavabelia Dioso papecajamatabëcueneitayotsinexa panevajënaeyabelia paneyapëtaeponaenexa pajamatabëcuene yabara Dioso pacajunata papijajivinexamë. Pacatovajëtabiabatsinua Diosojavabelia paneyapëtaenexa xua Dioso pacarajutsijitsia, bitso ayaijamatabëcuenejava, matacabi apo pevereverecaejava. Tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Dioso pijajivitsi vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. 19 Pacatovajëtabiabatsinua paneyapëtaenexa Dioso bitso piasaënëcuene. Vajanacayavenonaenë vajanajamatabëcuenecopatsivi bajaraponëjavabelia. Dioso bitso piasaënëcuene jivi tsitanajamatabëcueneitajëta pamatacabi Cristo asaëyaexanatsi petëpaecujinae. Nexata baja Cristo paxa Dioso athëbëtatsia pemuxuneneta ecaeyaexanatsi pecujuanenia penajuaevetsinexabeje daxitacuene. Nexata bajarapasaëta vaxaitsi ata Dioso nacayavenonapona. 21 Bajarapacuenia Cristo athëbëtatsia, paxa Dioso pemuxuneneta, ecaeyaexanatsi pecujuanenia Cristo pevetsinexa daxitacuene. Nexata daxitanacuanëjava pevetsivi matatoxenetsia aeconoxae jane baja daxitacuene Cristo pepo pevetsinë. Cristo baja daxitacuene eveta mapamatacabitaje. Pejanamatacabijavabelianexa ata evetsiana. 22 Dioso tocopatatsi Cristo daxitacuene pevetsinexa. Nexata Cristo pepo pitorobinë daxita pamonae najamatabëcuenecopata bajaraponëjavabelia. 23 Daxita baja pamonae najamatabëcuenecopata Jesucristojavabelia, Dioso tanetsi Cristo pijajivi. Cristo nexata itoroba bajarapamonae. Nexata Cristo bajarapamonae yajavaponapona daxita mapanacuajavaje.

Efesios 2

1 Dioso baja cajena pacajamatabëcueneaitavayaexana Jesucristo pejamatabëcueneta. Paxamë abaxë bajayata Dioso itsa apo pajumecovënëtsimë, naxuabiaya picani Diosovecua pajinavanapame pibisiacuene paneexanavanapaeneconi yabara. Nexata pacuenia itsi petëpaevi, bajara picani pajamatabëcueneitsimë Diosojavabelia itsa abaxë Dioso apo pajumecovënëtsimë. 2 Pacuenia Dioso apo pejumecovënëtsivi, pibisiacuene exanavanapa, bajara picani pacuenia paxamë ata bajayata pibisiacuene paexanavanapame. Pajumecovënëtavanapame picani ëdovathi, ponë eveta pitaquirijamatabëcuene mapanacuataje. Aeconoxae dovathi jamatabëcueneasaëyaexanapona pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi pibisiacuene pexanaenexa. 3 Daxita picani bajayata vaxaitsi pibisiacuene exanavanapatsi. Pacuenia vajajamatabëëthëtota jitsipatsi vajaexanaenexa, exanabiabatsi. Xua najamatabëxainatsi, exanabiabatsi. Bajaraxuata pacuenia daxita itsamonae naneconita Diosojavabelia, bajara picani pacuenia vaxaitsi ata naneconitatsi Diosojavabelia vajanacananeconitsiaexanaenexa. 4 Itsiata baitsi jane Dioso, bitso jivi pitaxutotsoniataenë, vaxaitsi bitso nacajitsipa. 5 Diosovecua naxuabiaya picani vajajinavanapaevimi ata pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara, itsiata Dioso nacajamatabëcueneaitavayaexana, Jesucristo Dioso itsa asaëyaexanatsi petëpaecujinae. Bajarapacuenia Dioso nacatoexana vajanacaitaxutotsoniataexae. Nexata Dioso nacacapanepaena pibisiacuene vajaexanaeneconimivecua. 6 Jesucristo petëpaecujinae, Dioso icatsia asaëyaexanatsi petëpaejavavecua. Nexata vaxaitsi Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsixae, Dioso nacatane bevajanacayajavaasaëyaexanaevi. Dioso nacatanenua Jesús athëbëtatsia bevajanacayajavaecaevi daxitacuene vajanacabarëevetsinexa. 7 Bajarapacuenia Dioso nacatoexana vajanacatsitanajamatabëcuene itajëtsinexa daxitamatacabijavabelianexa vajanacajitsipaecuene. Nacatsitanajamatabëcueneitajëtanua vajanacaitaxutotsoniataecuene Jesucristo vajanacasivatëpaexae. 8 Dioso cajena bitso pacajitsipa. Bajaraxuata Jesucristojavabelia itsa panajamatabëcuenecopatame, Dioso pacacapanepaena panijaneconivecua. Bajarapacuenia Dioso papecacapanepaejavanexa, panijacuata apo panatoexanaemë. Biji rajane Dioso pejamatabëcueneta pacacapanepaena. 9 Itsajivi ata Dioso petonacuenebaponaponaejamatabëcuene, Dioso apo capanepaetsi tsane. Biji rajane Jesucristojavabelia penajamatabëcuenecopatsixae, Dioso capanepaenatsi. Bajaraxuata itsajivi ata beayaijamatabëcuenejivi apo benatae Dioso pecapanepaejavanexatsi yapëtae ata. Apo bejumaitsinua: “Xanë Dioso tatonacuenebixae, nexata necapanepaena,” apo bejai. 10 Vaxaitsi raja Dioso nacaexana. Nacaexananua Jesucristo pijajivitsi Dioso vajatoexanavanapaenexa pexaniacuene. Bajarapacuenia Dioso tajëvelia najamatabëxaina vajatoexanavanapaenexa. 11 Panajamatabënapire pacuenia picani paxamë bajayata pajamatabëcueneitsimë tsavanapae itsa abaxë Dioso apo pajumecovënëtsimë. Paxamë apo pajudíovimë. Judíovi saicaya peperabëcaucubivitsi Dioso pijajivi penayapëtaenexa. Nexata judíovi jumai tsabiabi: “Vaxaitsi vajanacaperabëcaucubivi, Dioso pijajivitsi nayapëtanetsi,” jai tsabiabi. Paxamë pijinia apo pajudíovixaemë, judíovi paxamë yabara jumai tsabiabi: “Bajarapamonae apo peperabëcaucubivitsi. Nexata Dioso apo pijajivi,” jai tsabiabi judíovi paxamë yabara. 12 Bajarapamatacabi abaxë apo pajumecovënëtsimë Cristo. Pasaicayavimë abaxë tsavanapae Diosovecua. Pasaicayavimë abaxë tsavanapae judíovi atavecua. Bajarapamatacabi abaxë apo payapëtaemë pacuenia Dioso pacayavenonaejitsia papecacapanepaenexa. Mapanacuata picani abaxë naxuabiaya Diosovecua pajinavanapame. “Pamatacabi tëpaenajë, pepacuene naxuabianajë,” pajamatabëjamë tsabiabi. 13 Paxamë picani Diosovecua bitso naxuabiaya pajinavanapame. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja Cristo papijajivimë. Cristo papecasivatëpaexae, aeconoxae baja payajavajinavanapame Dioso. 14 Paxanë pajudíovinë, paxamë apo pajudíovi atamë, Jesucristo pejamatabëcueneta daxitatsi Dioso nacajamatabëcuenexanepanaeyaexana namataenetsia vajanasivatsavanapaenexa. Jesucristo pejamatabëcueneta benacaemonaetsi Dioso nacaexana. Jesucristo daxitatsi vajanacasivatëpaexae, ajibi vajanayabaraitoyacuene vajanavecuanatsanaenexa. 15 Jesucristo cruzata itsa tëpa, copiarucaeyaexana baja namataenetsia vajanaitoyacuenemi. Tsipaji baja Jesucristo itsa tëpa, copiarucaeyaexana palivaisimi bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata. Bajarapalivaisimi paxanë pajudíovinë bitso picani asaëyata pajumecovënëtavanapajë. Nexata bajarapalivaisimi Jesucristo baja copiarucaeyaexana. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi itsa pajumecovënëtavanapajë, paxamë apo pajudíovimë apo pacabarajamatabëcuenexanepanaetsi. Aeconoxae baja Jesucristo vajajumecovënëtsixae, Jesucristo pijajivitsi nacaexana. Nexata baja Jesucristo pejamatabëcueneta nacanabarajamatabëcuene xanepanaeyaexana. 16 Jesucristo cruzata vajanacasivatëpaexae, copiarucaeyaexana baja namataenetsia vajanaitoyacuenemi. Nexata paxanë pajudíovinë, paxamë pijinia apo pajudíovi atamë, Cristo baja caebitsaëtotsi nacaexana pijajivinexatsi. Nexata baja Dioso jamatabëcuenexanepanaeya nacatane. 17 Jesucristo patajopa mapanacuayabetsicaje. Nexata capatsica pexanialivaisi vajayapëtaenexa daxitatsi Dioso jamatabëcuenexanepanaeya vajanacataejava. Paxamë apo pajudíovimë bitso picani Diosovecua naxuabiaya pajinavanapame. Bajaraxuata Dioso pacatocopata Jesucristo pelivaisi panejumecovënëtsinexa. Paxanë pajudíovinë pajumecovënëtajë picani palivaisi bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata. Nexata paxanë ata Dioso panetocopata Jesucristo pelivaisi patajumecovënëtsinexa. 18 Nexata Jesucristo daxitatsi vajanacasivatëpaexae, paxanë pajudíovinë, paxamë pijinia apo pajudíovi atamë, vaxa Dioso nacatocopata vajajonenexa Dioso pijatomarabetsia. Bajarapacuenia vaxa Dioso nacatocopata vajajonenexa pijatomarabetsia Espíritu Santo vajanacayavenonaexae. 19 Bajaraxuata apo pajudíovi atamë, aeconoxae baja Dioso panejumecovënëtsixae, bepasaicayavimë baja Dioso apo pacatae. Biji rajane itsamonae, Dioso pejumecovënëtsivi yajava, paxamë baja Dioso papeximë pacaexana Dioso pijanacuatatsia panenajuajinavanapaenexa. 20 Palivaisi bajayata Diosojumepaebivi profetavi tajëvelia yaquina, Jesucristo baja cajena pelivaisi, bajarapalivaisi pajumecovënëtame baja. Paxanë ata Jesucristo papijajivinë, paapóstolevinë, paneitoroba patacatsipaebaponaenexa bajarapalivaisi, Jesucristo pelivaisi. Nexata bajarapalivaisi panejumecovënëtsixae, panajamatabëcuenecopabame baja Jesucristojavabelia papecacapanepaenexa. Bajaraxuata Dioso baja papeximë pacaexana. 21 Nexata baja itsamonae ata ayaibitsaëtoxaneto najamatabëcuenecopabapona Jesucristojavabelia. Nexata Cristo pejamatabëcueneta itorobaponatsi bajarapamonae. Daxita bajarapamonae Dioso baja pexi exanatsi. Nexata pacuenia Dioso tojitsipatsi, jinavanapa. 22 Bajara pijinia pacuenia paxamë ata, itsamonae yajava, pamonae Jesucristojavabelia penajamatabëcuenecopabivi, caebitsaëto Dioso papeximë pacaexana. Nexata Dioso pacayajavaponapona Espíritu Santo papecatsijamatabëecaexae.

Efesios 3

1 Paxamë apo pajudíovi atamë, Dioso papijajivixaemë, pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia. Xanë Pablonë, Jesucristo pijajivitonënë. Nexata Jesucristo pelivaisi jivi tsipaebabiabajë. Nexata Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebabiabixae, nenaneconitsiaexaneta penaneconitsivi pejebabiabibota. Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebabiabijavata, jumaitsinë tsabiabi: “Pamonae apo judíovi ata, itsa jumecovënëta Jesucristo pelivaisi, bajarapamonae ata Dioso pijajivi,” janë tsabiabi paxamë yabara. Bajarapacuenia Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebabiabixae, penaneconitsivi pejebabiabibota tavëna judíovi neeta. 2 Bepayapëtaneme xanë Dioso taneitorobicuene patacatsipaebinexa apo pajudíovi atamë Dioso papecaitaxutotsoniataejava. 3 Apo pajudíovi atamë, Dioso papecaitaxutotsoniataejava tayapëtaenexa, Dioso baja cajena neyapëtaeyaexana. Dioso papecaitaxutotsoniataexae papecacapanepaejavanexa ata tayapëtaenexa, Dioso baja cajena neyapëtaeyaexana. Nexata Dioso papecaitaxutotsoniataejava paneyapëtaenexa, pacatoyaquinarutetatsi caelivaisiyobeje saya. 4 Itsa palebianame, payapëtaename pacuenia Dioso neyapëtaeyaexana ëpajudíovinë Dioso apo patanitaxutotsoniataejava. Payapëtaenamenua pacuenia Dioso neyapëtaeyaexana, apo pajudíovi atamë, Dioso papecaitaxutotsoniataejava. 5 Bajayata abaxë itsajivijavabelia ata Dioso apo yapëtaeyaexanae, apo pajudíovi atamë, Dioso papecaitaxutotsoniataejavanexa. Aeconoxae baja paxanë Dioso papijajivinë, paapóstolevinë, Dioso paneyapëtaeyaexana, apo pajudíovi atamë, Dioso papecaitaxutotsoniataejava. Profetavijavabelia ata Dioso yapëtaeyaexana, apo pajudíovi atamë, Dioso papecaitaxutotsoniataejava. Aeconoxae baja bajarapacuene Dioso paneyapëtaeyaexana Espíritu Santo pejamatabëcueneta. 6 Xua picani itsajivijavabelia ata Dioso apo yapëtaeyaexanae, bajaraxua maitsije. Paxanë pajudíovinë, itsa pajumecovënëtajë pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, panecapanepaena Dioso. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata, apo pajudíovi atamë, itsa pajumecovënëtame pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, pacacapanepaena Dioso. Pajudíovinë, apo pajudíovi atamë, daxitatsi benacaemonaetsi nataenatsi. Jesucristo pelivaisi vajajumecovënëtsixae, daxitatsi Dioso nacarajutsiana xua Dioso najumecapanepaeya nacarajutsiapaeba. 7 Piasaënë Dioso taneitaxutotsoniataexae, netocopata Jesucristo pelivaisi tatsipaebaponaenexa daxitajivijava. Dioso necaëjëpaeyaexananua xaniavaetsia jivi tatsipaebaponaenexa bajarapalivaisi. 8 Xanë itsiata beveliajamatabëcuenenënë nataniji daxita Dioso pejumecovënëtsivivecua. Itsiata baitsi jane mapapexaniacueneje Dioso netocopata. Dioso netocopata apo pajudíovimëjava patacatsipaebaponaenexa pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. Nexata pacatsipaebaponatsi ayaicuenia Jesucristo vajanacayavenonaponaejavanexa. 9 Dioso nitoroba patacatsipaebaponaenexa, apo pajudíovi atamë, Dioso papecacapanepaejavanexa. Dioso daxitacuene pexanaenë mapanacuataje. Dioso cajena tajëvelia najamatabëxaina paxamë ata, apo pajudíovi atamë, papecacapanepaenexa. Itsiata itsajivijavabelia ata Dioso apo yapëtaeyaexanae, apo pajudíovi atamë, Dioso papecacapanepaejavanexa. 10 Bajarapacuenia Dioso pacacapanepaena, apo pajudíovi atamë, petsitanajamatabëcuene itajëtsinexa athëbëtatsia pevetsivijavabelia. Nexata athëbëtatsia pevetsivi itsa nacataena daxitatsi Dioso vajajumecovënëtsivi, pajudíovinë, apo pajudíovi atamë, benacaemonaetsi vajanajuajinavanapaejava, athëbëtatsia pevetsivi yapëtaena bitso Dioso peyapëtaenëcuene daxitacuene pexanaenexa. 11 Pacuenia Dioso tajëvelia copiaya najamatabëxaina, mapanacua pexanaevajënaeya ataje, bajarapacuenia baja Dioso exanaevereta. Tsipaji baja Dioso itorobica vajatuxanenë Jesucristo vajanacasivatëpaenexa cruzata. 12 Vaxaitsi baja najamatabëcuenecopatatsi Jesucristojavabelia vajanacacapanepaenexa. Bajaraxuata Diosojavabelia vajëtabiabatsi ajumejunavijibia. 13 Bajaraxuata Diosojavabelia asaëyata pacatovajëtabiabatsi patanesivajamatabëcuene cueranaeyanivamë abaxë naneconitsia taponaponaejava penaneconitsivi pejebabiabibota. Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebijavata, jumaitsinë tsabiabi: “Pamonae apo judíovi ata itsa jumecovënëta Jesucristo pelivaisi, bajarapamonae ata Dioso pijajivi,” janë tsabiabi paxamë yabara. Bajarapacuenia Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebabiabixae, penaneconitsivi pejebabiabibota tavëna judíovi nenaneconitsiaexaneta. Bajaraxuata panesivajamatabëcuenebarëyamëre naneconitsia taponaponaejava penaneconitsivi pejebabiabibota. 14 Itsa najamatabënapitabiabajë, apo pajudíovi atamë, Dioso papecacapanepaejavanexa, nexata tamatabacabëta nucabiabajë asaëyata patacatovajëtsinexa vajatuxanenë Jesucristo paxa Diosojavabelia. 15 Daxita Dioso pijajivi, pamonae athëbëtatsia jinavanapa, pamonae ata mapanacuataje jinavanapa, daxita bajarapamonae Dioso tanetsi benacaemonae. Caenë paxa exana Dioso. 16 Dioso baja cajena bitso piasaënë. Ayaijamatabëcuene pexainaenë. Bajaraxuata pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia Dioso pesaëta papecajamatabëcuene asaëyaexanaenexa Espíritu Santo pejamatabëcueneta. 17 Pacatovajëtabiabatsinua Jesucristo papecatsijamatabëecaenexa panesivanajamatabëcopatsixae bajaraponëjavabelia. Pacatovajëtabiabatsinua bitso paneasivanexa itsamonae ata, pamonae Dioso pejumecovënëtsivi. 18 Pacatovajëtabiabatsinua daxita Dioso panejumecovënëtsivi panejamatabëcueneyapëtaenexa Jesucristo bitso papecaasivajava. 19 Pacatovajëtabiabatsinua panijacuata xaniavaetsia paneyapëtaenexa Jesucristo vajanacaasivajava. Jesucristo vajanacaasivajava, bitso pexaniacuene, apo vajayapëtaecapanepaejava xaniavaetsia vajayapëtaenexa. Nexata itsa payapëtaename Jesucristo vajanacaasivajava, paxainaename pajamatabëcuene Dioso pacatojitsipa. 20 “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” jaitsi vaxaitsi Diosojavabelia. Bajarapacuenia jumaitsitsi tsipaji bitso Dioso pecaëjëpaenëtsi vajanacayavenonaenexa. Dioso caëjëpatsi vajanacatoexanaenexa vajavajëtsicuenia. Vajanajamatabëxainaejava ata matatoxenetsia, Dioso caëjëpatsi vajanacatoexanaenexa. Dioso pesaëta nacayavenonabiaba. 21 Dioso pejumecovënëtsivi Dioso peyavenonaponaexaetsi, itsamonaejavabelia tsipaebavanapa Dioso bitso ayaijamatabëcuene pexainaenëcuene. Jesucristo ata itsa ponapona mapanacuataje, nexata Dioso tsitanajamatabëcueneitajëta jivijavabelia Dioso bitso ayaijamatabëcuene pexainaenëcuene. Bajaraxuata daxitajivi bejumai tsabiabi Diosojavabelia: “¡Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë!” bejai tsabiabi Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa. Bajara itsi tsane.

Efesios 4

1 Naneconitsiaponaponajë majotaje, penaneconitsivi pejebabiabibota, tajumecovënëtsixae vajatuxanenë Jesucristo taneitorobicuenia. Asaëyata pacamuxujiobatsi panejinavanapaenexa pacuenia Dioso pacatojitsipa Dioso papecajunatsivi papijajivinexamë. 2 Itsamonaevecua beveliajamatabëcuenevi nataeya pajinavanapare. Panajamatabëxainarenua pexaniajamatabëcuene daxitajivijavabelia. Pajamatabëcuenesaëmërenua tsavanapae bajayajebi, itsamonae pacaitsacueniababiabi ata. Namataenetsianua panayavenonabiabare namataenetsia panenasivaxae. 3 Pajamatabëcuenesaëmëre tsavanapae najamatabëcuenejëpaeya panejinavanapaenexa. Bajaraxua yabara Diosojavabelia panatovajëtabiabare papecayavenonaenexa Espíritu Santo. Nexata nabarajamatabëcuenexanepanaeya pajinavanapaename. 4 Jesucristojavabelia vajanajamatabëcuenecopatsixae, vaxaitsi baja nexata caenë Jesucristo pijajivitsi. Xainatsi baja caeEspíritu Santo Dioso vajanacajunatsivi. Bajaraxuata caejamatabëcuene xainavanapatsi. Evetavanapatsi pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi vajanacacapanepaenexa. 5 Caenë rabaja vajatuxanenë Jesucristo. Daxitatsi najamatabëcuenecopatatsi caenëjavabelia. Nacabautisabanua caenë Jesucristo pevënëta. 6 Xainatsi caenë vaxa Dioso. Caenë Dioso daxitatsi vajanacanamatacaitorobinë. Dioso pijajivitsi, daxitatsi, nacayavenona. Nacayajavaponaponanua. 7 Caejivitsi canacujitsia, Cristo pejitsipaecuenia nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanapona pecovëta vajatonacuenebavanapaenexa vajanacaitorobicuenia. 8 Tsipaji baja cajena Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi Jesucristo yabara mapacueniaje: Ayaibitsaëtoxaneto pitoyavitsi pepuajamatabëcueneamoneyabi, athëbëabetsia naviatsiania. Pijajivi pijinia pepuajamatabëcuenecaëjëpaeyaexanae pecaëjëpaejamatabëcuenetsi pecovëta petonacuenebavanapaenexatsi, naviatsiania, jai tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota Jesucristo yabara. 9 Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota Jesús yabara tajëvelia jumaitsi. Tsipaji Jesús patsijitsiatsica mapanacuayabetsicaje. Bajaraxuacujinae icatsia Jesús naviatsijitsia athëbëabetsia. Mapanacuaje bevelianacua saya Dioso pijanacuavecua. 10 Ponë yabara Dioso pejumelivaisibaxutota bajarapacuenia tajëvelia jumaitsi, patsica baja mapanacuayabetsicaje. Bajaraxuacujinae icatsia bajaraponë naviatsia baja tajënacuayabetsia. Bajaraxuacujinae Jesucristo itorobica Espíritu Santo. Nexata daxitanacuanëjava Espíritu Santo yajavaponapona daxita Dioso pejumecovënëtsivi. 11 Nexata Dioso pejumecovënëtsivi, caejivi canacujitsia, Espíritu Santo jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi saicayacuenia. Itsamonae Espíritu Santo jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi apóstolevinexa Jesucristo pexanaejavanë pevajunupaebaponaenexa. Itsamonae pijinia Espíritu Santo jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi peyapëtaenexa pajamatabëcuenelivaisi xaina Dioso pejumelivaisi. Nexata tsipaeba itsamonaejavabelia. Itsamonae pijinia Espíritu Santo jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi petsipaebaponaenexa apo peyapëtaevi abaxë pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. Itsamonae pijinia Espíritu Santo jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi pevetsinexa Dioso pejumecovënëtsivi. Jamatabëcuene caëjëpaeyaexanatsinua xaniavaetsia peyapëtaeyaexanaenexa Dioso pijacuene. 12 Bajarapacuenia Espíritu Santo, daxita Dioso pejumecovënëtsivi, jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi petonacuenebavanapaenexa Dioso pijacuene. Nexata daxita Dioso pejumecovënëtsivi, caejivi canacujitsia, ajamatabëcuenesaë tsaponae pevajënaeyabelia. 13 Nexata belia daxitatsi bajarapacuenia najamatabëcuenejëpaeya jumecovënëtsianatsi Dioso. Jamatabëcueneyapëtaenatsinua xaniavaetsia vajatuxanenë Jesucristo, Dioso pexënato. Nexata daxitatsi Espíritu Santo nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaena Dioso vajajumecovënëtsinexa. Nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaenanua xaniavaetsia Dioso vajatojinavanapaenexa. Nexata pacuenia Jesucristo jamatabëcueneitsi, bajara vaxaitsi ata jamatabëcueneitsitsi tsane. Nexata jinavanapaenatsi pacuenia Dioso nacatojitsipa. 14 Nexata pacuenia pejevaxi caejamatabëcuene apo najamatabëxainae, bajara vaxaitsi apo jamatabëcueneitsitsi tsane. Itsajamatabëcuene apo vecuanajamatabëxainaetsi tsane, palivaisi baja jumecovënëtavanapatsi. Nexata itsamonae penajumetsënëtsilivaisi bepexaniajailivaisicuenia nacatsipaebi ata tsane vajanacayamaxëitojorobinexa picani, itsiata apo nacayamaxëitojorobi tsane. 15 Nexata itsamonaejavabelia itsa tsipaebaponatsi pexaniajailivaisi, bajarapamonae asivaya betanetsi. Pacuenia Cristo vajanacaitorobinë jamatabëcueneitsi, bajara vaxaitsi ata vajajamatabëcueneitsinexa, benatojitsipatsi Cristo vajajamatabëcuenejëpaenexa. 16 Daxitatsi Cristo pelivaisi vajajumecovënëtsivi, caenë Cristo pijajivitsi. Vajaperabëtota caevitoyo canacujitsia exanapona pacuenia Dioso tocopatatsi. Bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata, caejivitsi canacujitsia, Cristo nacatocopatapona vajatonacuenebavanapaenexa pacuenia nacatojitsipa. Nexata namataenetsia nayavenonaeya natonacuenebianatsi. Namataenetsianua nasivatsi tsavanapae tsane. Bajarapacuenia nexata jamatabëcuenevitsabaponaenatsi Dioso vajajumecovënëtsijava. 17 Jesucristo taneitorobixae, mapacuenia pacajumaitsijitsiatsije. Pëtsa baja pajinavanapame pacuenia jinavanapa Dioso apo peyapëtaevi. Dioso apo pejumecovënëtsivi najamatabëxainavanapa pexanaenexa piamatamobicuene Diosojavabelia. 18 Dioso apo pejumecovënëtsivi ajamatabëcueneitaquiri tsavanapae. Tsipaji apo yapëtae Dioso. Bitso saya ajamatabëcuenetaja. Bajaraxuata Dioso pejitsipaecuenia apo tojinavanapae. Diosovecua naxuabiaya jinavanapa. 19 Nexata apo yapëtae piauracuene. Casaë bitso pexanaenexa daxita xua pibisiacuene. 20 Itsiata baitsi jane paxamë itsa pajumecovënëtame Jesucristo pelivaisi, apo pacaitorobi pibisiacuene paneexanaenexa. 21 Pajumetaneme baja cajena Jesucristo pelivaisi. Jesucristo pelivaisi panejumecovënëtsixae, nexata Jesucristo pijajivi pacatsipaeba pexaniajailivaisi pacuenia copiaya Jesucristo tsipaebatsi. 22 Nexata pacopabare panijaperujujamatabëcuene. Bajarapajamatabëcuene bajayata abaxë Dioso itsa apo pajumecovënëtsimë, pacaitorobabiaba pibisiacuene paneexanaenexa. Panijaperujujamatabëcuene cajena bitso abeje. Bajarapajamatabëcuene picani pacayamaxëitojorobabiaba panejitsipaecuenia pibisiacuene paneexanaenexa. 23 Paxamë Diosojavabelia panajamatabëcuenepënëyorore. Papejanajamatabëcuenevimë panaexanare. 24 Pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi, bajara paxamë ata pajamatabëcueneitsimëre. Nexata jivi xaniavaetsia patsitajinavanapaename pacuenia Dioso pacatojitsipa. 25 Bajaraxuata pëtsa baja panajumetsënëtame. Pacaenëmë canacujitsia namataenetsia panatsipaebare pexaniajailivaisi. Tsipaji daxitatsi caenë Jesucristo pijajivitsi. 26 Itsa panabaraanaepaname, pëtsa pibisiacuene panaexaname panenabaraanaepanaejavata. Pëtsa panasivajamatabëcuenetsitecame itsamatacabijavabelia ata. 27 Tsipaji itsa panasivajamatabëcuene tsitecaejitsipame, nexata dovathi pacayamaxëitojorobijitsipa. Nexata pibisiacuene paexanaejitsipame. 28 Pajivi penacobetoxotsijivi, copatsi baja penacobetoxotabiabijava. Nacuenebi pepitsinexa xua namatavenona, peyavenonaenexanua bepejiobivijavabelia. 29 Pëtsa pacuaicuaijamë pibisialivaisi. Biji rajane pacuaicuaijamëre pexanialivaisi. Pexanialivaisi itsa pacuaicuaijamë tsane, nexata papecajumetaevi pajamatabëcueneyavenonaename. Tsipaji paepatota jamatabëcuenefaefaena, itsa pacajumetaena, pacamuxunaajamatabëcuenesaë tsane. 30 Pëtsa itsacuene paexaname Espíritu Santo papecatojitsipaecuenevecua panejamatabëcuenebejiobitsiyaniva Espíritu Santo. Dioso pijaEspíritu Santo papecatsijamatabëecaexae, panayapëtaneme pepacuene Dioso papijajivicuenemë. Nexata Dioso pacacapanepaena pamatacabi Dioso pijajivi capanepaena mapanacuavecuaje. 31 Daxita pibisiajamatabëcuene pacopabare. Pacopabarenua baja, itsajivi itsa pacaitsacueniaba, bajayajebi panejamatabëtsitecabiabijava. Pëtsa bajayajebi pajamatabëtsitecame paneanaepanaejava. Bepijia pajamatabëcaevare. Pacopabarenua baja paneajamatabëcuenebejejava ata. Pacopabarenua baja panenabaraanaepanabiabijava ata. Pacopabarenua baja itsamonae pibisiacuenia panebijataeyabiabijava ata. Pacopabarenua baja itsamonae pibisiacuenia panebaracuaicuaijaitsabiabijava ata. 32 Biji rajane pexaniajamatabëcuene paxainare. Namataenetsia panaitaxutobejiobiataema. Pacuenia Jesucristo pejamatabëcueneta Dioso pacabarajamatabëcuenexanepana pibisiacuene paneexanaevi ata, bajara pijinia pacuenia paxamë ata panabarajamatabëcuenexanepanare, paxamëyajuvënëvi pacaitsacueniabi ata.

Efesios 5

1 Paxamë Dioso papeximë. Pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi, bajara paxamë ata pajamatabëcueneitsimëre tsavanapae. 2 Pacuenia bitso Cristo nacaasiva, bajara pijinia pacuenia paxamë ata bitso pasivamërë tsavanapae itsamonae ata. Bajayata judíovi Diosojavabelia pijaneconi itsa xaina, oveja pebito beyaxuababiaba. Nexata judíovi ofrendacuenia ovejavi rajutabiaba Diosojavabelia pijaneconi Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi. Bajara pijinia pacuenia Cristo bitso vajanacaasivaxae, nacopata pebeyaxuabinexatsi vaxaitsi vajaneconi vajanacavecuaajibiaexanaenexa. Bajarapacuenia Cristo bitso vajanacaasivaxae, itsa nacopata vajanacasivatëpaenexa, nexata paxa Dioso bitso sivajamatabëcuenebarëyatsi. 3 Paxamë rabaja Dioso papijajivimë. Bajaraxuata pëtsa baja paexaname daxita xua pibisiacuene. Pëtsa panajamatabëxainamenua pibisiacuene paneexanaenexa panevitota. Pëtsa panajamatabëxainamenua bitso panenaxainaeyabinexa daxitacuene mapanacuapijicueneje. 4 Pëtsa panabarëcuaicuaijamënua piauracuene yabara ata. Pëtsa panabarëcuaicuaijamënua saya jema natsiquejemalivaisixi ata. Tsipaji apo pexanepanaecuene. Biji rajane Diosojavabelia pexaniajamatabëcuene parajutabiabianame. 5 Payapëtaneme rabaja pexaniajaicuene mapalivaisije. Pajivi daxita pibisiacuene exana, apo jone tsane Dioso pijanacuayabetsia. Ponë jaita itsava pijavavecua, pova pijinia jaita itsanë pamonavecua, apo jone tsane Dioso pijanacuayabetsia. Pamonae ata bitso jitsipa pexainaenexa daxitacuene mapanacuapijicueneje, apo jone tsane Dioso pijanacuayabetsia. Pamonae bitso jitsipa pexainaenexa daxitacuene mapanacuapijicueneje, jamatabëcuenejëpa pamonae vajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Bajarapamonae jamatabëcuenejëpa tsipaji bitso jitsipa saicayacuene Diosovecua. 6 Pëtsa pacayamaxëitojoroba itsajivi ata paxamë ata paneexanaenexa bajarapitsipibisiacuene. Tsipaji Dioso ayaicuenia naneconitsiaexanaena pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, bajarapitsipibisiacuene pexanaevi. 7 Bajaraxuata pëtsa payajavajinavanapame pibisiacuene pexanaevi. 8 Paxamë picani bajayata pajamatabëcueneaitaquirimë tsavanapae itsa abaxë apo payapëtaemë pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja Jesucristojavabelia panenajamatabëcopatsixae, Dioso baja pacajamatabëcueneitayota. Bajaraxuata pajinavanapare Dioso pejitsipaecuenia, pacuenia Dioso pijajivi jinavanapa. 9 Dioso baja papecajamatabëcueneitayotsixae pexanialivaisita, paexanavanapare ëpexaniacuene. Pacanaëjëtaponarenua ëpexaniajaicuene paneyapëtaenexa, xaniavaetsia panejinavanapaenexa Dioso pejitsipaecuenia. 10 Panevajënaeyabelia pacanaëjëtaponare paneyapëtaenexa xua yabara Dioso pacasivajamatabëcuene barëyajitsia. Nexata itsa payapëtaename xua yabara Dioso pacasivajamatabëcuene barëyajitsia, bajaraxua tsiteca asaëyata panevajënaeyabelia paexanavanapaename. 11 Dioso apo pejumecovënëtsivi pibisiacuene itsa exanavanapa, pëtsa panaexaname bajarapapibisiacuene. Biji rajane paitavetsianame bajarapamonae pibisiacuene pexanaeyaniva Dioso pitabarata. 12 Xua bajarapamonae exana muetsia, bajaraxua bitso pibisiacuene. Nexata itsajivi itsa cuenetaejitsipatsi bajaraxua pexanaejava, bajarapajivi bitso ajumeura tsipae juya petsipaebinexa itsamonaejavabelia. Tsipaji bitso pibisiacuene xua muetsia exana bajarapamonae. 13 Itsiata baitsi jane bajarapamonae itsa paitavetsianame Dioso pejumelivaisita, nacueneyapëtaena bajarapamonae bitso pibisiacuene pexanaejava. 14 Bajaraxuata pina bajarapamonae yabara, itsamonae Dioso pijajivi jumaitsi mapacueniaje: Jamatejema saya pajinavanapame, pibisiacuene paexanavanapae atamë. Bajaraxuata Diosovecua naxuabiaya pajinavanapame. Pacopabare baja pitaquirijamatabëcuene. Nexata Cristo pejamatabëcueneta panijaneconivecua Dioso pacacapanepaena. Pacajamatabëcueneitayotsiana, jai pina itsamonae Dioso pijajivi. 15 Nexata baja xania tsane. Panayajivitaema pibisiacuene xaniavaetsia panejinavanapaenexa. Pëtsa pajinavanapame pacuenia bajinavanapa Dioso apo peyapëtaevi. Biji rajane pajinavanapare pacuenia bajinavanapa bitso peyapëtaevi Dioso pijacuene. 16 Dioso papecaitorobicuenia xaniavaetsia patojinavanapare daxitamatacabijavabelianexa. Pamuxujiobabiabare itsamonae ata Cristo pelivaisi pejumecovënëtsinexa. Tsipaji mapanacuapijivije, Dioso apo pejumecovënëtsivi, ëpibisiacuene exanavanapa. 17 Pëtsa pajinavanapame pacuenia Dioso apo peyapëtaevi jinavanapa. Pacaasaëmëre tsavanapae Dioso panejumecovënëtsijava, pacuenia Dioso pacatojitsipa paneexanavanapaenexa. 18 Pëtsa paitajibimë tsabiabi. Tsipaji bajarapacuene Diosovecua pacanaxuabiaexanaejitsipa infiernojavabelia. Biji rajane panacopatabiabare Espíritu Santo papecatsijamatabëvënëcaenexa, Espíritu Santo papecaitorobicuenia paneexanabiabinexa. 19 Namataenetsia panatsipaebabiabare vajatuxanenë ayaijamatabëcuene pexainaecuene. Bajarapacuenia namataenetsia itsa panatsipaebabiabianame, daxita panejamatabëëthëtovetsina panaxëanabiabianame pavajianë rubena Salmosbaxutota. Panaxëanabiabianamenua himnobaxutota ata pavajianë rubena. Panaxëanabiabianamenua pavaji ata Espíritu Santo jemata pacanaxëanaeyaexanaena. 20 Pajumaitsimë tsabiabi tsane Diosojavabelia: “Xanepana rabaja. Tsipaji bitso pexaniacuene panetoexaname,” pajamë tsabiabi tsane daxitacuene yabara vaxa Diosojavabelia vajatuxanenë Jesucristo pevënëta. Bajarapacuenia Diosojavabelia pajumaitsimë tsabiabi tsane pexanepanaecuene yabara, apo pexanepanaecuene ata yabara. 21 Padaxitamë namataenetsia panajamatabëcueneevere, xua jamatabëpanaitorobame, namataenetsia panenaitorobabiabinexa Cristo panejumecovënëtsivixae. 22 Paxamë papetiriavimë, pacuenia yaiyataeya pajumecovënëtabiabame vajatuxanenë Jesucristo papecaitorobicuenia, bajara pijinia pacuenia yaiyataeya pajumecovënëtabiabare paneamonajivi ata. 23 Pacuenia Cristo Dioso tocopatatsi daxita vaxaitsi Dioso vajajumecovënëtsivi vajanacaitorobinexa, bajara pijinia pacuenia pebi Dioso tocopatatsi pijava pitorobinexa. Cristo nacopata pebeyaxuabinexatsi vajanacacapanepaenexa daxita vaxaitsi vajanajamatabëcuenecopatsivi Cristojavabelia. Daxitatsi caenë Cristo pijajivitsi. 24 Nexata bejumecovënëtavanapatsi pacuenia nacaitorobapona Cristo. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata, papetiriavimë, bepajumecovënëtavanapame daxita pacuenia pacaitoroba paneamonajivi. 25 Paxamë pijinia papebijivimë, pasivamëre panijavajivi. Bepaasivamë panivajivi pacuenia daxitatsi Cristo nacaasiva daxita Dioso vajajumecovënëtsivi. Vajanacaasivaxae, Cristo nacopata pebeyaxuabinexatsi vajanacacapanepaenexa vajaneconivecua. 26 Bajarapacuenia Cristo exana caenë Cristo pijajivitsi vajanacaexanaenexa. Nexata baja Cristo vajanacaajamatabëcuene xuirajibiaexanaejava, najamatabëcueneitajëtatsi vajanacabautisabijavata. Vajajumecovënëtavanapaexae Dioso pejumelivaisi, nacaajamatabëcuene xuirajibiaexanapona. 27 Bajarapacuenia Cristo exana daxita Dioso vajajumecovënëtsivi itsamatacabi vajanubenaenexa Cristo pitabarata. Nexata itsamatacabi nubenaenatsi Cristo pitabarata vajaaneconijibivi, Dioso vajanacajamatabëcuenexaniavaetsivi. 28 Nexata pebijivi bitso biasiva pijavajivi. Pacuenia pijacuata naperabëasiva, bajarapacuenia biasiva pijavajivi. Nexata ponë asiva pijava, bajaraponë asiva pijava pacuenia pijacuata naperabëasiva. 29 Itsajivi ata apo naperabëitoya. Biji rajane xaniavaetsia naperabëeveta. Bajara pijinia pacuenia Cristo ata nacaeveta daxita Dioso vajajumecovënëtsivi. 30 Tsipaji vaxaitsi Cristo pijajivitsi, ayaibitsaëto atatsi, becaejivitsi Dioso nacatane. 31 Nexata nayapëtane pexaniajaicuene mapacueneje. Pebi petiriva itsa pita pijavanexa, naexanabeje becaejivi peperabëtocuenia. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Pebi itsa nacojioba, paxavecua, pena atavecua, bavecuanatsata pijavajavabelia. Nexata anijajivimibeje becaejivicuenia naexanabeje,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 32 Mapalivaisije bitso ayapëbeje vajajumeyapëtaenexa. Itsiata baitsi jane comparacióncuenia nacayapëtaeyaexana. Cristo vajanacaasivaxae, vaxaitsi Cristo pijajivitsi Dioso nacatane becaenë Cristo peperabëtotsi. 33 Bajarapalivaisi comparacióncuenia pacayapëtaeyaexana nexata paxamë, pacaenëmë canacujitsia, paneasivanexa panijavajivi. Nexata panijavajivi pasivamëre. Pacuenia panijacuata panaperabëasivamë, bajara pijinia pacuenia panijavajivi pasivamëre. Panijavajivi ata pijinia bepacayaiyatane.

Efesios 6

1 Paxamë papeximë, Dioso panejumecovënëtsivixae, pajumecovënëtabiabare paneaxajivi, paneenajivi ata. Bajarapacuenia panijamonae pajumecovënëtabiabare. Tsipaji bajarapacuenia Dioso pacatocopata panejumecovënëtabiabinexa panijamonae. 2 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Yaiyataema axa. Yaiyataema ena ata nejamatabëcuenebarëyanexa, neponaponaenexanua bajayajebi mapanacuataje,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Bajarapalivaisi Dioso itsa najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa, yajavanajumecopata pacuenia Dioso yavenonaejitsia pajivi jumecovënëta bajarapalivaisi. Itsalivaisianë copiaya Dioso najumecopatsi ata, apo yajavanajumecopatsi pacuenia yavenonaejitsia pajivi jumecovënëta bajarapalivaisianë. Nexata matapania mapalivaisitaje Dioso yajavanajumecopata pacuenia yavenonaejitsia pajivi jumecovënëta bajarapalivaisi. 4 Paxamë panexi panexainaevi, anaeyacuenia pëtsa panexi paitorobabiabame papecabaraanaepanaeyaniva. Biji rajane xaniavaetsia panacoxivitsare papecajumecovënëtabiabinexa paneitorobijava. Pacujarubarenua Dioso pejumelivaisi pejumecovënëtsinexa. 5 Paxamë pijinia itsamonae papijajivimë, dajubicuenia papecacanajetsivi, itsamonae amoneya panetonacuenebavanapaenexa. Patoexanabiabare pacuenia panijatuxanevi pacaitoroba. Payaiyataema panijatuxanevi. Cujunaviaya panijatuxanevi patonacuenebabiabare asaëyata. Pacuenia Cristo panejitsipaexae, xaniavaetsia patonacuenebabiabame Cristo pijacuene, bajara pijinia pacuenia xaniavaetsia panijatuxanevi patonacuenebabiabare. 6 Xaniavaetsia panijatuxanevi patonacuenebabiabare daxitamatacabi canacujitsia pacuenia patonacuenebijitsipame Cristo. Pëtsa matapania itsajota pacanaitaxutocaeveta panijatuxanevi, asaëyata patonacuenebame papecasivabarëyanexa panetonacuenebijava yabara. Patoexanabiabare panijatuxanevi pacuenia Dioso pacatojitsipa panetoexanaenexa daxita panejamatabëëthëtovetsina. 7 Jamatabëcuenebarëyaya patonacuenebavanapare panijatuxanevi. Xua panijatuxanevi patonacuenebavanapame, bajaraxua yabara pasivajamatabëjumaitsimëre: “Maxuaje nacuenebajë apo ëtajatuxanenënexa. Taniji pepo tajatuxanenë, Cristo, betatonacuenebijava,” pasivajamatabëjamëre panijatuxanevi panetonacuenebijava yabara. 8 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Pajivi pexaniacuene toexana itsamonae ata, bajarapajivi matamotsianatsi Dioso. Pamonae ata dajubicuenia canajetatsi itsamonae amoneya petonacuenebabiabinexa, bajarapamonae ata Dioso matamotsianatsi pexaniacuene itsa toexana itsamonae ata. Pamonae ata apo pecanajetsivitsi, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae ata Dioso matamotsianatsi pexaniacuene itsa toexana itsamonae ata. 9 Paxamë pijinia papijatuxanevimë, pacamuxujiobatsi mapacueniaje. Xaniavaetsia pataema panijajivi, papecatonacuenebivi. Pëtsa anaeya patiobabiabame panijajivi asaëya papecatonacuenebabiabinexa. Pacanaëjëre pacuenia paxamë ata panijatuxanenë Dioso eca athëbëtatsta. Pamonae ata apo pecanaia. Bajaraponëjavabelia pananeconitsipame. Bajaraponë panijajivi ata pijatuxanenë baja cajena. Bajaraponë saya najëpaeya nacatane daxitatsi. Nexata paneconivajëto xainatsi caejivitsi canacujitsia, bajarapaneconivajëtota nacananeconitsiaexanaponaena. Bajaraxuata panijajivi ata itorobajë xaniavaetsia papecatonacuenebabiabinexa. 10 Tajamonae, icatsia cotocaevi patacatoyaquinaelivaisita, pacajumaitsitsi mapacueniaje. Pajamatabëcuenesaëmëre tsavanapae vajatuxanenë pesaë paneyajavajinavanapaexae. 11 Vajabitsaënë banayajivinaxatata piatajajava pijavajabitsaënë pejorojoronaeyanivatsi. Bajara pijinia pacuenia paxam:iabinexa. 12 Tsipaji Dioso vajanacatojitsipaecuenia itsa exanavanapatsi, nexata dovathi jamatabënacaitsacueniaba. Nexata bëpënëa vajajamatabëcuenesaëta asaëyata vajabitsaë bexanatsi, dovathi pijajivijavabelia, apo vajataevijavabelia. Dovathi cajena pijajivi ayaibitsaëtoxaneto. Dovathi pijajivi xaina penamatacaitorobivitsi, bitso piajamatabëcuenesaëvi. Nexata dovathi pijajivi jinavanapa athëbëtatsia. Jinavanapa mapanacuata ataje. Nexata dovathi pijajivi itoroba daxitajivi pibisiacuene pexanaeyaexanaenexatsi mapanacuataje. Bajaraxuata bëpënëa vajajamatabëcuenesaëta, asaëyata vajabitsaë bexanatsi dovathi pijajivijavabelia. 13 Nexata paxamë dovathi papecajamatabëcuene yamaxëitojorobiyaniva, panayajivinajamatabëcuenexatare Dioso pejumelivaisita. Nexata pamatacabi pibisiacuene pacatocopiapatsiana dovathi pejamatabëcueneta papecajamatabëcueneëjëtsinexa, itsiata pajamatabëcuenesaëmë tsane bajarapalivaisita. Nexata pibisiacuene apo paexanaemë tsane. 14 Vajabitsaënë itsa nayajivinaxatata piatajajava, caecovëta banuca. Nexata pijavajabitsaë apo tixitsitsi pecovëvecua. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata pajamatabëcuenesaëmëre Dioso pejumelivaisita dovathi papecajopaeyaexanaeyaniva Dioso pejumelivaisi panejumecovënëtsijavavecua. Vajabitsaënë piatajajava itsa nayajivinaxatata, bayanaepacëta penaepacëtsijavata pesarabiyanivatsi penayajivinaxatatsijava. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata Dioso pejumelivaisita, pexaniajailivaisita, panayajivinajamatabëcuenexatare. Vajabitsaënë piatajajava banamëpabëxatata pijavajabitsaënë pejorojoronaeyanivatsi. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata Dioso pejumelivaisita panayajivinajamatabëcuenexatare. Pajamatabënajinavanapare Dioso baja aneconijibia papecataejava. Nexata dovathi nayajivitaeya pajinavanapare papecajamatabëcuene yamaxëitojorobiyaniva. 15 Vajabitsaënë najamatabëcueneveretsiaya pexaniazapato banataxuxatata pijavajabitsaëjavabelia jamatejema peponaenexa. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata panajamatabëcueneverere, jamatejema pexanialivaisi jivi panetsipaebavanapaenexa. Daxita baja pamonae jumecovënëta bajarapalivaisi, Dioso baja barajamatabëcuenexanepanaeya tanetsi. 16 Panajamatabëcuenecopare Diosojavabelia papecayavenonabiabinexa. Vajabitsaënë banayajivicapona escudovënëjava, pijavajabitsaënë itsa bixabajarabatsi piupiitarunutsipuyaeneta, penacaranatsinexa bajarapaescudota, penayajiviitacaëbinexanua. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata dovathivecua Dioso pacajamatabëcuenecaranatsiana, itsa panajamatabëcuenecopatsianame Diosojavabelia papecayavenonabiabinexa. 17 Vajabitsaënë banamataxatata piatajajava, cascovënëjava, pematathinaxuabiyanivatsi pijavajabitsaënë. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata panayajivinajamatabëcuenexatare Dioso pejumelivaisita. Pajumecovënëre papecacapanepaelivaisinexa panijaneconivecua. Vajabitsaënë itsa pona pijavajabitsaëjavabelia, banayajivicapona espada. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata panayajivicaponare Dioso pejumelivaisi, palivaisi baja pacayapëtaeyaexana Espíritu Santo. 18 Dioso pejumelivaisita najamatabëcuenexatatsiaya itsa pajinavanapaename, nexata pacuenia Espíritu Santo pacaitoroba, daxitamatacabi canacujitsia Diosojavabelia pavajëtabiabianame Dioso papecajamatabëcuene yavenonabiabinexa. Pajamatabëcueneitatsacamëre tsavanapae dovathi papecajamatabëcuene yamaxëitojorobiyaniva. Nexata pacopatsinejevamë Diosojavabelia panevajëtabiabijava, ajamatabëcueneitatsacaya Diosojavabelia panayajivivajëtabiabare. Asaëyata patovajëtabiabarenua daxita Dioso pejumecovënëtsivi. 19 Xanë ata panetovajëtabiabarenua Dioso taneyapëtaeyaexanaenexa paepatota bajarapalivaisi tsipaebajë itsamonaejavabelia. Panetovajëtabiabarenua ajumeurajibia tatsipaebabiabinexa apo judíovi ata Dioso pecapanepaejavanexatsi. 20 Naneconitsiaponaponajë majotaje, penaneconitsivi pejebabiabibota, itsamonaejavabelia tatsipaebabiabixae bajarapapexanialivaisi, Dioso tanetocopatsilivaisi. Bajaraxuata Diosojavabelia panetovajëtabiabare, naneconitsiaponaponae atanë, ajumeurajibia jivijavabelia tatsipaebabiabinexa bajarapalivaisi pacuenia jamatabëtsipaebajë. 21 Vajabananë Tíquico itsa patsiana paxamëjavabelia, pacatsipaebiana daxita pacuenia netane. Bajaraponë bitso vajaasivanë. Xaniavaetsia paneyavenonabiaba itsa patonacuenebabiabajë pacuene vajatuxanenë paneitoroba. 22 Bajaraxuata Tíquico pacatoitorobatsi baja paxamëjavabelia papecatsipaebinexa pacuenia pajinavanapajë. Nexata Tíquico itsa pacatsipaebiana pacuenia pajinavanapajë, pamuxunaajamatabëcuenesaëmë tsane. 23 Pacatovajëtabiabatsi vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. Pacatovajëtabiabatsinua namataenetsia panenasivanexa Diosojavabelia panenajamatabëcuenecopatsivixae. 24 Pacatovajëtabiabatsinua Diosojavabelia daxita paxamë Dioso papecayavenonabiabinexa. Paxamë abaxë tsiteca bitso pasivamë tsavanapae vajatuxanenë Jesucristo. Bajara itsi tsane.

Filipenses 1

1 Xanë Pablonë, Timoteobeje, Jesucristo papijajivitonënëbeje. Pacatoyaquinatsibeje mapabaxutoje padaxitamë paFilipos tomarapijivimë, Jesucristo pelivaisi panejumecovënëtavanapaevi. Paancianovimë, paxamë ata padiaconovimë, pacatoyaquinatsibeje. 2 Pacatovajëtatsibeje vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. 3 Itsa pacanajamatabënapitatsi Diosojavabelia tavajëtsijavata, jumaitsinë tsabiabi Diosojavabelia: “Xaniavaetsia yavenonabiabame nijajivi, Filipos tomarapijivi,” janë tsabiabi Diosojavabelia paxamë yabara. 4 Itsa vajëtajë Diosojavabelia, nexata pacatovajëtabiabatsi jamatabëcuenebarëyaya. 5 Bajarapacuenia pacatovajëtabiabatsi tsipaji Dioso pejumelivaisi, pexanialivaisi, panejumecovënëtsijavaveliacujinae, paneyavenonabiabame tanamatavenonaejavaxi yabara. Patsipaebabiabamenua Jesucristo pelivaisi itsamonaejavabelia. 6 Yapëtaniji baja cajena pacuenia Dioso pacayavenonaejitsia bitso pexaniajamatabëcuene panexainavanapaenexa. Tsipaji baja Dioso taxuxuaba papecajamatabëcuene xanepanaeyaexanaenexa. Bajaraxuata panevajënaeyabelia Dioso pacajamatabëcuene xanepanaeyaexanaponaena copatsinejeva matapania Jesucristo icatsia pepatsimatacabitsicajavabelianexa. 7 Bajarapacuenia paxamë patacasivanajamatabëxainaejava, netsitaxanepana. Tsipaji bitso pacaasivatsi. Pamatacabi naneconitsiaponaponajë penaneconitsivi pejebabiabibota, panejamatabëcueneyavenoname. Panejamatabëcueneyavenonamenua pamatacabi nacuaevetsivi pitabarata nenuta Jesucristo pelivaisi jivi tatsipaebaponaejava yabara. Nexata bajarapamatacabi jumaitsinë bajarapamonaejavabelia: “Mara palivaisije, Jesucristo pelivaisi, pexaniajailivaisi cajena jivi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia,” janë nacuaevetsivijavabelia. 8 Dioso cajena nejamatabëcueneyapëtane pacuenia bitso paxamë pacaasivatsi. Jesucristo neyavenona bitso patacaasivanexa. 9 Pacatovajëtatsi Diosojavabelia itsamonae ata bitso paneasivatsavanapaenexa panevajënaeyabelia. Pacatovajëtatsinua paneyapëtaenexa Dioso. Pacatovajëtatsinua paneyapëtaenexa xua Dioso pacatojitsipa paneexanavanapaenexa. 10 Nexata payapëtaename paneitapetsinexa palivaisi bitso xanepana daxitalivaisivecua, panejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. Nexata bajarapacuenia pacacaëjëpaena xaniavaetsia panejinavanapaenexa aneconijibia. Matapania Jesucristo icatsia pepatsimatacabitsicajavabelianexa, bajarapacuenia panaevetavanapaename. 11 Nexata ëpexaniajamatabëcuene paxainaename panejamatabëëthëtojavavetsina Jesucristo papijajivixaemë. Nexata itsamonae paxamë yabara jamatabëjumaitsi tsane Diosojavabelia: “Diosomë, ayaijamatabëcuenenëmë bitso. Pexaniacuene bitso toexaname Filipos tomarapijivi ëpexaniajamatabëcuene pexainaenexa pejamatabëëthëtota,” jamatabëjai tsane itsamonae Diosojavabelia paxamë xaniavaetsia panetsitajinavanapaexae. 12 Tajamonae, payapëtaneme rabaja pajamatabëcuene yabara naneconitsia ponaponajë penaneconitsivi pejebabiabibota. Jitsipajë paneyapëtaenexa mapacueneje. Majotaje penaneconitsivi pejebabiabibota neeta pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, jivi tatsipaebaponaexae. Xanë neetsi ata penaneconitsivi pejebabiabibota, itsiata apo yacaranatsicapanepae pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, peyacaëjëpaponaenexa daxitanacuanëjava. Nexata baja aeconoxae bajarapalivaisi pevajënaeyabelia yacaëjëpapona daxitanacuanëjava daxitajivi Diosojavabelia pecapanepaenexatsi. 13 Nacuaevetsinë pijabopijivi, vajabitsaë, daxita itsamonae ata, neyapëtane majota naneconitsia taponaponaejava Jesucristo pijajivitonëxaenë. 14 Mapatomarataje ayaibitsaëtoxaneto Dioso pejumecovënëtsivi, itsa nevënëtane tananeconitsiaponaponaejava, najamatabëcuenesaëtavanapa. Diosojavabelia asaëyata najamatabëcuenecopaba peyavenonaenexatsi. Nexata ajumejunavijibia Dioso pejumelivaisi tsipaebapona itsamonaejavabelia. 15 Pamonae ajumejunavijibia Dioso pejumelivaisi tsipaebapona itsamonaejavabelia, bajarapamonaeyajuvënëvi, panecuenecaëba. Nexata itsamonaejavabelia asaëya tsipaebapona Cristo pelivaisi. Bajarapamonae xanë yabara jamatabëjumaitsi: “Pablo bitso ayaicuenia Dioso pejumelivaisi jivi nacatsutsipaebapona. Pacuenia bajaraponë tsipaebapona, matatoxenetsia vaxaitsi tsipaebaponaenatsi jivi vajanacayaiyataenexa,” jamatabëjai bajarapamonae. Itsiata itsamonae, bajarapamonaeyajuvënëvi, taneyavenonaenexa, itsamonaejavabelia tsipaebapona Cristo pelivaisi bajarapamonae ata xaniavaetsia pejumecovënëtsinexa. 16 Itsamonae tsipaebapona Cristo pelivaisi pejumetaevitsi saya peyaiyataenexatsi, pepënaponaenexatsinua. Bajarapamonae pejamatabëëthëtovetsina apo jumecovënëtsi ata Cristo, saya jema Cristo pelivaisi tsipaebapona. Jamatabëjumaitsi: “Vecae Pablo naneconitsiaponaponae penaneconitsivi pejebabiabibota, pecovëta itsajamatabëcuene xainaeyaexanaenatsi Cristo pelivaisi pejumecovënëtsivi. Bajarapacuenia Pablo jamatabëcuenebëjaiyaexanaenatsi,” jamatabëjai bajarapamonae xanë yabara. Itsiata itsamonae xaniavaetsia tsipaebapona Cristo pelivaisi pejumecovënëtsixae Cristo. Bajarapamonae yapëtane Dioso tanetocopatsijava penaneconitsivi pejebabiabibota naneconitsia taponaponaejavata, tajumaitsijavanexa nacuaevetsivijavabelia mapacueniaje: “Jesucristo pelivaisi jivi pecapanepaelivaisinexatsi, pexaniajailivaisi cajena,” tajaijavanexa nacuaevetsivijavabelia, bajarapamonae yapëtane. 18 Majotaje nenaneconitsiaexanae ata, apo natsinajamatabëxainaenë. Itsamonae pejamatabëëthëtovetsina Cristo pelivaisi pejumecovënëtsixae, tsipaebapona jivi pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. Itsamonae pijinia pejamatabëëthëtovetsina apo jumecovënëtsi ata, itsiata Cristo pelivaisi tsipaebapona jivi pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. Bajaraxuata bajarapamonae ata jivi petsipaebaponaejava yabara, itsiata sivajamatabëcuenebarëyanë. Bitso orijibia tavajënaeyabelia jamatabëcuenebarëyanë tsaponae tsane. 19 Tsipaji yapëtaniji pacuenia panetovajëtaponame Diosojavabelia. Espíritu Santo, ponë Jesucristo itorobica, bajaraponë neyavenonapona. Bajaraxuata yapëtaniji daxita pacuenia netoxanepanaejitsia. Nexata baja pitsapaenajë tananeconitsia ponaponaejavavecua. 20 Bitso jitsipajë ëpexaniacuene taexanaenexa. Apo jitsipaenë taexanaenexa itsacuenejavayo ata, xua yabara auranë tsipae. Cristo tajumecovënëtsijavaveliacujinae, aeconoxae ata, ajunavijibia jitsipajë taexanaenexa Cristo pejitsipaecuenia daxitamatacabijavabelianexa. Bajarapacuenia jitsipajë taexanaponaenexa ëbajaraponënexa. Bajaraponë tanetojitsipaecuenia abaxë taasaëtsaponaponaeepato mapanacuataje, tatëpaeepatotanexa ata, jitsipajë taexanaenexa xua pejamatabëcueneta daxitajivi yaiyataejitsia Cristo. 21 Tasaëtsaponaponaeepato abaxë mapanacuataje, Cristo pejitsipaecuenia toexanaponaponajë. Itsa pamatacabi tëpaenajë, netoxanepanaejitsia mapanacuata tasaëtsaponaponaejava matatoxenetsia. Tsipaji Cristo yajavaponaponaenajë athëbëtatsia. 22 Tasaëtsaponaponaeepato abaxë mapanacuataje, necaëjëpa tatoexanaponaponaenexa Cristo tanetojitsipaecuenia. Itsiata apo yapëtaenë xua pepacuene jitsipajë. 23 Itsajavata bitso jitsipabiabajë tatëpaejava taponaenexa Cristo pijanacuayabetsia. Bajaraxua bitso netoxanepanaejitsipa. 24 Itsiata paxamë panenamatavenoname abaxë taponaponaenexa mapanacuata, patacayavenonaponaponaenexa. 25 Yapëtaniji baja cajena abaxë taponaponaejava paxamënexa. Ponaponaenajë abaxë patacayavenonaenexa, paneajamatabëcuenesaënexa panevajënaeyabelia, panejamatabëcuenebarëyanexanua panejumecovënëtsixae Cristo pelivaisi papecacapanepaenexa panijaneconivecua. 26 Nexata pamatacabi Jesucristo neyavenonaena penaneconitsivi pejebabiabibovecua tapitsapaenexa, ponaponaenajë icatsia paxamëjavata. Nexata jamatabëcuenebarëyaya panevajunupaebianame itsamonaejavabelia pacuenia Jesucristo neyavenona tapitsapaenexa penaneconitsivi pejebabiabibovecua. 27 Pajinavanapare xaniavaetsia, pacuenia pexanialivaisi, Cristo pelivaisi, pacaitoroba. Nexata itsa pacataenatsi, apo pacatae atatsinua tsane, itsiata jitsipajë patacavënëlivaisitaeponaejava najamatabëcuenejëpaeya panecasaëtsavanapaejava Cristo pelivaisi panejumecovënëtavanapaejava. Jitsipajë patacavënëlivaisitaejava asaëyata najamatabëjëpaeya jivi panetsipaebavanapaejava Jesucristo pelivaisi jivi pecapanepaelivaisinexatsi. 28 Pëtsa pacujunavame pamonae pacaitoya. Dioso papecayavenonaexae, itsa apo pacujunavimë tsane itsamonae pacabejiobiaexanae ata, nexata bajarapamonae jamatabëjumaitsi tsane: “Pexaniajailivaisi cajena bajarapamonae tsipaebapona. Tsipaji Dioso yavenonatsi. Nexata vaxaitsi bajarapamonae vajabejiobiaexanaexae, Dioso nacaverebiabiana,” jamatabëjai tsane. Yapëtaenanua paxamë papecacapanepaejavanexa Dioso. 29 Cristo pejamatabëcueneta pacatocopata bajaraponë panejumecovënëtsinexa. Itsiata baitsi jane apo pacatocopatsi ëbajaraponë panejumecovënëtsinexa. Pacatoyajavacopatanua baja cajena itsamonae papecabejiobiaexanaenexa bajaraponë papijajivixaemë. 30 Pacuenia Cristo pijajivitonëxaenë itsamonae nebejiobiaexanapona, bajara pijinia pacuenia paxamë ata itsamonae pacabejiobiaexanaena. Pacuenia baja imata panetaneme itsamonae tanebejiobiaexanaejava, bajarapacuenia abaxë tsiteca nebejiobiaexanapona pacuenia baja panevënëlivaisitaneme.

Filipenses 2

1 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Jesucristo paneyajavajinavanapaexae, panajamatabëcuenesaëtame panejumecovënëtsijava. Payapëtaneme rabaja. Jesucristo papecaasivaxae, pacajamatabëcuenebabata. Payapëtaneme rabaja Espíritu Santo papecatsijamatabëecaejava papecayajavaponaponaenexa. Payapëtaneme rabaja Jesucristo papecaitaxutotsonia taeyabiabijava. 2 Bajaraxuata nexata pacaitorobatsi mapacuenia panejinavanapaenexaje patacasivabarëyanexa. Najamatabëcuenejëpaeya pajinavanapare. Najamatabëcuenejëpaeya namataenetsia panaasivamëre tsavanapae. Xua paexanaejitsiamë Dioso pejamatabëcueneta, najamatabëcuenejëpaeya paexanavanapare. 3 Pëtsa panatoexaname itsacuenejavayo ata, xua ëpaxamënexa pacatoxanepana. Biji rajane paexanare xua itsamonaenexa ata toxanepanatsi. Pëtsa paexanamenua itsacuenejavayo ata saya bepaayaijamatabëcuenevimë papecataenexa itsamonae. Biji rajane beveliajamatabëcuenevi panataeyabiabianame. Itsamonae paxamëvecua ayaijamatabëcuenevi pataeyabiabianame. 4 Pëtsa panajamatabëxainabiabame ëpaxamë panenatojitsipaecuene. Biji rajane payajavanajamatabëxainabiabianame itsamonae ata penatojitsipaecuene. 5 Pacuenia Jesucristo jamatabëcueneitsi, bajara pijinia paxamë ata pajamatabëcueneitsimëre. 6 Pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi, bajara pijinia Jesucristo ata jamatabëcueneitsi. Itsiata baitsi jane Jesucristo apo jamatabëjumaitsi: “Jitsipajë daxitajivi taneyaiyataenexa pacuenia taxa Dioso yaiyatanetsi,” apo jamatabëjai. 7 Bajaraponë picani ayaijamatabëcuenenë. Paxa Dioso yajavaponapona athëbëtatsia. Itsiata itsa patsica mapanacuayabetsicaje, naexana pacuenia vaxaitsi banaexanatsi mapanacuataje. Nexata paxa Dioso bepijajivitonë naexana, pacuenia Dioso itorobatsi pexanaenexa. 8 Bejivitonëcuenia itsa naexana, beveliajamatabëcuenenëcuenia ponapona. Paxa Dioso pitorobicueniatsi jumecovënëta. Pacuenia bitso pibisiacuene pexanaevi pijaneconi yabara cruzajavabelia bacobematabiabarutatsi pebeyaxuabinexatsi, bajara pijinia pacuenia Jesucristo ata nacopata cruzajavabelia pecobematabiabarutsinexatsi. 9 Bajaraxuata Dioso mëthëvetsina matacotatsi. Caponatsi athëbëabetsia peecaenexa paxa Diosojavatatsia, pebarëevetsinexatsi daxitacuene. 10 Nexata bajaraponë itsa vënëlivaisitaenatsi, pematabacabëta yaiyataeya tonubenaenatsi daxitajivi. Athëbëtatsia pejinavanapaevi, mapanacuapijivi ata, petëpaevimi ata, pematabacabëta yaiyataeya tonubenaenatsi. 11 Nexata daxitajivi jumai tsane Jesucristo yabara: “Jesucristo rabaja cajena pepo petuxanenë,” jai tsane. Nexata daxitajivi yapëtaena pacuenia paxa Dioso bitso ayaijamatabëcuenenë. 12 Tajamonae bitso patacaasivavi, pacuenia panejumecovënëtame pamatacabi pacatsipaebaponaponatsi Dioso pejumelivaisi, bajarapacuenia matatoxenetsia Dioso pajumecovënëtavanapare, aeconoxae xanë tajë pacavecuaponaponae atatsi. Pacaejivimë canacujitsia cujunaviaya Dioso pajumecovënëre. Nexata ëpexaniacuene paexanavanapaename. Tsipaji Dioso papecacapanepaevinexa. 13 Dioso rabaja pacajamatabëcueneyavenona panejamatabëëthëtovetsina jitsipaeya paneexanaenexa, pacuenia Dioso pacatojitsipa. Dioso pacajamatabëcuene caëjëpaeyaexananua paneexanaenexa bajarapacuene. 14 Daxitacuene paexanavanapare pajamatabëcuenenatsipaebinejevamë. Pëtsa anaeya namataenetsia najumenotsia panabijatanemenua. 15 Bajarapacuenia itsa pajinavanapaename, nexata daxita paxamë aneconijibia jivi patsitajinavanapaename Dioso papexixaemë. Nexata mapanacuapijivi pibisiacuene pexanaevi tuatuajëta pajinavanapae atamë tsane, itsajivi ata acuenebi tsane pibisiacuenia papecabaracuaicuaijainexa. Pacuenia pecotia itayota pitaquirijavata, bajara pijinia pacuenia paxamë ata paitsimë tsane. Bepapecotiamë tsane pexaniajailivaisi panejumecovënëtavanapaexae bajarapamonaejavata. 16 Bepapecotiamë tsane xaniavaetsia itsa patsitajumecovënëtavanapaename bajarapamonaejavata pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi. Bajarapacuenia itsa patsitajumecovënëtavanapaename, pacasivabarëyatsi tsane pamatacabi icatsia Cristo patsianica. Bajarapacuenia pacasivabarëyatsi tsane tsipaji baja yapëtaenajë apo tanacueratsijava asaëya tanacuenebijava paxamëjavata. 17 Dioso pacasivabarëya panenajamatabëcuenerajutsixae Diosojavabelia panetojinavanapaenexa bajaraponë papecatojitsipaecuenia. Itsamonae nebeyaxuabijitsia ata tsipae Cristo pelivaisi patacatsipaebixae, xanë itsiata nasivajamatabëcuenebarëyanë tsipae. Tsipaji Cristo pelivaisi bajarapacuenia patacatsipaebinexa, Dioso netocopata. Nexata daxita paxamë pacayajavajamatabëcuenebarëyatsi tsane. 18 Bajarapacuenia paxamë ata pajamatabëcuenebarëyamëre tsavanapae. Paneyajavabarëyamërenua tsavanapae. 19 Itsa vajatuxanenë Jesús jitsipa, naxanitsiayo jamatabëitorobajë Timoteo papecataenexalia. Pepatsicujinaerena, itsa pacavënëlivaisitaenatsi pacuenia pajinavanapame, nejamatabëcuenebarëyaya exanaejitsia. 20 Bajaraponë caenë nejamatabëcuenejëpa. Bajaraponë bitso pacasivanajamatabëxaina xaniavaetsia panejinavanapaenexa. 21 Daxita itsamonae bitso najamatabëxaina ëpenatojitsipaecuenia pexanaenexa. Apo sivanajamatabëxainae Jesucristo petonacuenebinexa. 22 Paxamë baja payapëtaneme pacuenia Timoteo pacatsitaponapona pexaniajamatabëcuenia. Pacuenia itsamonae paxa penacuenebijava bayavenona, bajara pijinia pacuenia Timoteo neyavenona jivi tatsipaebaponaejava pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. 23 Bajaraxuata jamatabëitorobajë Timoteo paxamëjavabelia papecataenexalia. Itsa yapëtaenajë pacuenia nexanaejitsia penaneconitsivi pejebabiabibota tananeconitsiaponaponaejava yabara, nexata bajaraxuacujinae pacatoitorobialiatsi Timoteo papecataenexalia. 24 Xanë jamatabëjumaitsinë paxamë yabara: “Itsa Dioso netojitsipaena xanë ata taponaenexa bajarabelia, nexata neyavenonaena bepijia taponaenexa tataenexalia Filipos tomarapijivi,” jamatabëjanë paxamë yabara. 25 Panetoitorobaremena rabaja vajabananë Epafrodito pataneyavenonaenexamë bajarapacuenia tanamatavenonaeepatota. Nexata Jesucristo patonajuanacuenebajëbeje. Asaëyata panajuanacuenXanë jamatabëjumaitsinë paxamë yabara: “Itsa Diosoebajëbeje, Dioso apo pejumecovënëtsivi paneitsacueniababiabi atabeje. Nexata icatsia netsitaxanepana bajaraponë patacatoitorobinexalia. 26 Majotaje Epafrodito piavitanecujinae, jamatejema baja. Nexata aeconoxae bitso jamatabëpona paxamëjavabelia papecataenexa. Bitso jamatabëpona tsipaji yapëtane panevënëlivaisitaejava pebitsojava piavitanecuene. 27 Xaniajai rabaja picani. Avitane petëpaejavabelianexa. Itsiata baitsi jane Dioso itaxutotsoniatanetsi. Xanë ata Dioso nitaxutotsoniatane. Tsipaji itsa nevecuatëpaejitsipa, xanë bitso najamatabëxainaejitsipajë. Tsipaji penaneconitsivi pejebabiabibota taneetsixae tanajamatabëxainaejavata, nevecuatëpaejitsipa. 28 Bajaraxuata bitso jitsipajë bajaraponë patacatoitorobinexalia panetaenexa, nexata paxamë panejamatabëcuenebarëyanexa itsa pataneme icatsia bajaraponë. Nexata xanë ata paxamë yabara bevelia najamatabëxainaenajë. 29 Pacopiapitsianame bajaraponë bitso jamatabëcuenebarëyaya Dioso pejamatabëcueneta vajabananëxae. Pamonae jamatabëcueneitsi pacuenia bajaraponë jamatabëcueneitsi, payaiyataename. 30 Paxamë apo papatsi atamërena maberenaje pataneyavenonaenexamë, itsiata panejamatabëcueneta bajaraponë panetoitorobaremena taneyavenonaenexa. Nexata bajaraponë neyavenonabiaba Cristo pijacuene tatonacuenebijava. Bajaraxuacujinae itsa avitane, imoxo picani petëpae.

Filipenses 3

1 Tajamonae, palivaisi capanepaeya pacatoyaquinatsi baja, bajarapalivaisi pasivajamatabëcuenebarëyamëre Cristo papijajivixaemë. Xanë apo pacasivacueranaetsi patacatoyaquinaenexa icatsia bajarapalivaisi. Tsipaji xanepana icatsia panejumetaenexa bajarapalivaisi. 2 Panayajivitaema piajamatabëcuenebejevi, pamonae beaviri pianaepanaevi. Tsipaji raja bajarapamonae apo aura pexanaejava yabara. Bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumaitsi tsabiabi Jesucristo pijajivijavabelia: “Xanepana paxamë ata papecaperabëcaucubinexa judíovicuenia Dioso pepacuene papecacapanepaenexa panijaneconivecua,” jai tsabiabi. 3 Nacaperabëcaucutsi ata tsipae, vajanacaperabëcaucutsijava yabara, Dioso pexitsi apo nacaexanae tsipae. Vaxaitsi pepacuene vajanacacapanepaevinexa Diosojavabelia. Tsipaji vajamatabëëthëtojavavetsina najamatabëcuenecopatatsi Diosojavabelia vajanacacapanepaenexa. Jamatabëcuenebarëyatsi Jesucristo pijajivixaetsi. Yapëtanetsinua pacuenia Dioso apo nacacapanepae tsipae vajacuata vajaexanaejava pejamatabëcueneta. 4 Itsajivi itsa caëjëpaejitsipatsi pijacuata penacapanepaenexa Diosojavabelia judíonëxae, Dioso petonacuenebijava yabara ata, nexata xanë ata necaëjëpaejitsipa tajacuata tanacapanepaenexa. 5 Xanë picani mataitsinëje. Itsa baja xainajë ocho pamatacabibeje tanaexanaecujinae, tajasalinaivicuenia neperabëcaucuta. Baitsi neboupiperabëcaucuta. Xanë raja tajasalinainëmi Israelpijinë. Benjamínpijinë pemomoxiyajuvënënënë. Taxa judíonë. Taena ata judíova. Xanë picani fariseonënë. Pacuenia fariseovi bitso jumecovënëta Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bajara pijinia pacuenia xanë ata itsinë. 6 Daxita tajamatabëcuenesaëta caasaënë tajumecovënëtsijava Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Jamatabëcuenenavëxaniabajë tsaena bitso. Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi yabara, jumaitsinë tsabiabi: “Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisivecua saicayalivaisi jumecovënëta. Nexata bajarapamonae bebeyejebatsi,” janë tsabiabi. Nexata Jesús pijajivi bejiobiaexanabiabajë. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, bitso xaniavaetsia jumecovënëtaponaponajë. Nexata itsajivi ata acuenebi pejumaitsijava xanë yabara: “Pablo xaniavaetsia apo jumecovënëtsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi,” pejaijava. 7 Daxita bajarapalivaisi yabara xanë picani sivabarëyanë. “Itsa jumecovënëtsianajë bitso, netonamatamotsiana Diosojavabelia,” jamatabëjanë picani. Itsiata aeconoxae yapëtaniji daxita bajarapalivaisi piamatamobilivaisicuene. Tsipaji baja najamatabëcuenecopatajë Cristojavabelia tanevecuaajibiaexanaenexa tajaneconi. 8 Aeconoxae baja yapëtaniji daxita bajarapalivaisi piamatamobilivaisicuene. Daxita bajarapalivaisivecua netonamatamota tayapëtaenexa xaniavaetsia tajatuxanenë Jesucristo. Jesucristo taneyajavaponaponaexae, nexata piamatamobilivaisi tajumecovënëtsijavami, copatajë baja. 9 Dioso aneconijibia apo netae tajumecovënëtsixae Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Aeconoxae baja Dioso aneconijibia netane tsipaji najamatabëcuenecopatajë Jesucristojavabelia tanevecuaajibiaexanaenexa tajaneconi. 10 Tavajënaeyabelia bitso jitsipajë daxitacuenevecua tayapëtaenexa pacuenia Cristo jamatabëcueneitsi. Pasaëta Dioso matacotatsi Cristo petëpaejavavecua, bajarapaasaë jitsipajë tayajavaponaponaenexa. Cristo pijajivitonëxaenë, jitsipajë xanë ata tanebejiobiaexanaenexa, tatëpaenexa ata. 11 Tsipaji xanë ata copiaevetaponaponajë Dioso tanematacotsinexa tatëpaejavavecua. 12 Xanë apo jamatabëjumaitsinë: “Daxita baja Dioso pejitsipaecuenia toexanajë. Nejamatabëcuenecaëjëpa baja tajumecovënëtsinexa pacuenia Dioso netojitsipa taexanaenexa,” apo jamatabëjanë. Itsiata tavajënaeyabelia tanejamatabëcuene caëjëpaponaenexa, caasaënë tsaponaponae taexanaejava pacuenia Dioso netojitsipa. Jitsipajë bitso tajamatabëcuenexanepanaejava tavajënaeyabelia pacuenia Dioso netojitsipa. Tsipaji bajarapacuene yabara Jesucristo nesivatëpa. 13 Tajamonae, apo jamatabëjumaitsinë: “Xanë rabaja nejamatabëcuenecaëjëpa Dioso tajumecovënëtsinexa pacuenia Dioso netojitsipa taexanaenexa,” apo jamatabëjanë. Jume baja cajena. Mapacuenia najamatabëxainajëje. “Daxita xua exanajë Jesús pelivaisi tajumecovënëtsivajënaeya, nacofënëtajë baja,” jamatabëjanë. Najamatabëcuenesaëtajë xaniavaetsia tatoponaponaenexa Dioso. Pacuenia pebitsojinaenë pecujinaejinaejava penayacobijavata, nasaëta pepatsinexa petocaëjëtsijavabeliatsi, bajara pijinia pacuenia xanë ata najamatabëcuenesaëtajë xaniavaetsia tatoponaponaenexa Dioso. Tavajënaeyabelia najamatabëcuenesaëtajë taexanaenexa pacuenia Dioso netojitsipa. Bajarapacuenia najamatabëxainaponaponajë. 14 Pacuenia pecujinaejinaenë nasisaëta penacanabinexa perajutsinexatsi premiovënëjava, bajara pijinia pacuenia najamatabëcuenesaëtajë. Najamatabëcuenesaëtajë xaniavaetsia tatoponaponaenexa Dioso tanerajutsinexa athëbëtatsia taxainaejavanexa tayajavaponaponaexae Jesucristo. 15 Daxita pamonae xaniavaetsia jumecovënëtavanapa Dioso, bajarapamonae ata benajamatabëcuenesaëtavanapa xaniavaetsia petojinavanapaenexa Dioso. Itsa abaxë paxamë saicaya itsajamatabëcuene paxainame, nexata Dioso pacayapëtaeyaexanaena saicaya abaxë itsajamatabëcuene panexainaejava. 16 Nexata palivaisivajëto jumeyapëtanetsi pexaniajailivaisi, bajarapalivaisi bejumecovënëtavanapatsi. Becaasaë tsavanapaetsinua vajavajënaeyabelia orijibia vajajumeyapëtaeponaenexa. 17 Tajamonae, pacuenia baja pacatsitaponaponatsi, bajara pijinia pacuenia paxamë ata pajinavanapare. Itsamonae paxamëyajuvënëvi xaniavaetsia jinavanapa pacuenia pacatsitaponaponatsi. Bajarapamonae ata panaitaxutocaevetsianame paxamë ata xaniavaetsia panejinavanapaenexa pacuenia bajarapamonae jinavanapa. 18 Ayaibitsaëtoxaneto paxamëyajuvënëvi apo jumecovënëtsi Jesucristo cruzata pesivatëpaejavatsi pecapanepaenexatsi. Bajarapamonae yabara pacatsipaebatsi baja anijatonë. Itsiata icatsia aeconoxae yaitaxutonueya pacatsipaebianatsi. 19 Mapanacuaje pecopiarucaematacabita, bajarapamonae Dioso verebiabianatsi. Tsipaji bitso jitsipa pijacuata penatojitsipaecuenia pexanavanapaenexa. Piauracuene exanabiabi ata, jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi tsabiabi: “Pexaniacuene bitso vaxaitsi exanavanapatsi,” jamatabëjai tsabiabi bajarapamonae. Ëmapanacuapijicuene saya sivanajamatabëxainabiaba. 20 Vaxaitsi baja cajena jinavanapaenatsi Dioso pijanacuatatsia. Bajaraxuata copiaevetavanapatsi vajatuxanenë Jesucristo pepatsijavatsica vajanacacapanepaenexa Dioso pijanacuayabetsia. 21 Vajaperabëto vereverecaena. Itsiata vajatuxanenë Jesús nacaperabëitothianaena. Nexata pacuenia bajaraponë perabëitsi athëbëtatsia, bajara vaxaitsi ata perabëitsitsi tsane. Nexata pasaëta Jesús caëjëpatsi pitorobinexa daxitacuene, bajarapasaëta nacaperabëitothianaena.

Filipenses 4

1 Tajamonae bitso patacaasivavi, pacaitaxanatsi. Bitso jamatabëpacatanetsi. Bitso pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. Tsipaji xaniavaetsia pajumecovënëtavanapame Jesús pelivaisi pacuenia baja pacatsipaebatsi. Pajamatabëcuenesaëmëre tsavanapae pacopatsinejevamë panejumecovënëtsijava Jesús pelivaisi. 2 Papetirivamëbeje, Evodia Síntique, paxamëbeje pacatoyaquinatsibeje patacaitavetsinexabeje mapacueniaje. Pëtsa baja icatsia pematatsënëa namataenetsia panajumeanaenotamebeje. Panajamatabëcuenejëparebeje Jesús pelivaisi panejumecovënëtsivaxaebeje. 3 Xamë ata xaniavaetsia taneyavenonaenëmë Dioso pijacuene tanacuenebijava, catoyaquinatsi. Jitsipajë neyavenonaenexa bajarapapetirivabeje, penabarajamatabëcuenexanepanaenexabeje namataenetsia icatsia penajumeanaenotsiyanivabeje. Bajarapovabeje bitso neyavenonabeje tatsipaebijava itsamonaejavabelia pexaniajailivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Bajarapacuenia Clemente ata neyavenona. Itsamonae ata patanajuanacuenebivi, bajarapacuenia neyavenona. Daxita baja bajarapamonae vënërubena Dioso pijabaxutota, itsa pabaxutota vënëyaquinarubatsi pamonae pexainaevinexa matacabi apo pevereverecaejava. 4 Jesús pelivaisi panejumecovënëtsivixae, pajamatabëcuenebarëyamëre daxitamatacabijavabelianexa. Icatsia pematatsënëa pacajumaitsitsi. ¡Pajamatabëcuenebarëyamëre tsavanapae! 5 Jamatabëcuenexanepanaeya xaniavaetsia pajinavanapaename daxitajivi papecajamatabëcueneyapëtaenexa. Tsipaji rabaja vajatuxanenë imoxoyo pevajënae pepatsinexatsica. 6 Pëtsa pajamatabëcuenebëjamë itsacuenejavayo ata yabara. Biji rajane pavajëre Diosojavabelia daxitacuenejavanë yabara. Pexaniajamatabëcuenenua parajutabiabare Dioso papecayavenonaejavanë yabara. 7 Nexata Dioso pacajamatabëjemayaexanaena panejamatabëcuenebëjaiyaniva. Pexaniacuene bitso bajarapajamatabëcuene. Dioso itsa nacajamatejemayaexana vajajamatabëcuenebëjaiyaniva, itsiata apo yapëtaetsi pacuenia nacajamatejemayaexana vajajamatabëcuenebëjaiyaniva. Dioso itsa pacajamatejemayaexanaena panejamatabëcuenebëjaiyaniva, nexata apo pajamatabëcuenebëjamë tsane. Jesucristo itsa pajumecovënëtavanapame, daxitacuene yabara panenajamatabëxainaejava atavecua Dioso pacaevetsiana. 8 Tajamonae, pecotocaevilivaisi pacatoyaquinatsi mapacueniaje. Panajamatabëxainabiabare ëpexaniajailivaisi yabara. Panajamatabëxainabiabarenua panenayaiyataecuene ata yabara. Panajamatabëxainabiabarenua xua xanepana paneexanavanapaenexa. Panajamatabëxainabiabarenua Dioso papecajamatabëcuene barëyayaexanaenexa. Panajamatabëxainabiabarenua xua jivi baracuaicuaijaijitsia pexaniacuenia. Panajamatabëxainabiabarenua daxita xua pexaniacuene. Panajamatabëxainabiabarenua xua yabara Dioso pacabarëyataejitsia. 9 Daxita pacuenia pacatsipaebatsi, pacuenia pacatsitaponaponatsinua, bajarapacuenia paexanavanapare. Nexata Dioso, ponë pacajamatejemayaexanaejitsia panejamatabëcuenebëjaiyaniva, pacayajavaponaponaena. 10 Vajatuxanenë bitso nejamatabëcuenebarëyayaexana. Tsipaji baja paxamë icatsia panesivanajamatabëxainame pataneyavenonaenexamë. Nexata baja icatsia ofrenda panetoitorobaremena. Bajayajebi apo panetoitorobi atamë ofrenda, itsiata paxamë yabara apo jamatabëjumaitsinë: “Apo jitsipae raeta icatsia taneyavenonaenexa bajarapamonae,” apo jamatabëjanë. Jume cajena. Yapëtaniji pacuenia picani jamatabëpanetoitorobi atamë ofrenda pataneyavenonaenexamë, itsiata apo pacacuenecaëjëpae patanetoitorobinexamë. 11 Apo pacatoyaquinaetsi mapacueniaje ofrenda patanetoitorobivajënaeyamë bitso tanamatavenonaexae itsacuenejavayo. Dioso tanejamatejemayaexanaexae tajamatabëcuenebëjaiyaniva daxitacuene yabara, sivajamatabëcuenebarëyanë saya xuayovajëto xainajë. 12 Yapëtaniji pacuenia ponaponajë, pamatacabi tsiquirijavayo xainae atanë. Yapëtanijinua pacuenia ponaponajë pamatacabi ayaijava xainajë. Yapëtanijinua pacuenia jamatabëcuenebarëyanëjitsia daxitamatacabijavabelianexa. Nexata itsa xainajë daxita tanamatavenonaejavaxi, barëyanë. Apo xainae atanë itsacuenejavayo ata, itsiata barëyanë tsabiabi. 13 Nejamatabëcuenecaëjëpa tanajamatabëcuenesaëtsinexa daxitacuene yabara. Tsipaji Cristo pesaëta nejamatabëcuenecaëjëpaeyaexana. 14 Itsiata baitsi jane paxamë pexaniacuene bitso panetoexaname itsa panetoitorobaremena bajarapaofrenda bitso tanamatavenonaejavata. 15 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Pamatacabi copiaya tsipaebanajetarucajë jivi pecapanepaelivaisinexatsi Macedonia nacuajava, paxamë paFilipos tomarapijivimë panijanacuavecua itsa ponajë, paxamë panerajutame ofrenda pataneyavenonaenexamë. Itsatomarapijivi, Dioso pejumecovënëtsivi ata, apo nerajutsi ofrenda bajarapacuenia taneyavenonaenexa. Ëpaxamë itsiata paneyavenoname. 16 Nexata bajaraxuacujinae, itsa abaxë ponaponajë Tesalónica tomarata, panetoitorobabiabame icatsia ofrenda anijatonë tanamatavenonabiabijavata. 17 Sivabarëyanë tsabiabi itsa panetoitorobabiabame bajarapacuenia. Itsiata apo sivabarëyanë tsabiabi tanetoxanepanaexae bajarapacuenia pataneyavenonaejavamë. Jume baja cajena. Biji rajane sivabarëyanë tsabiabi bajarapacuenia pataneyavenonaejavamë. Tsipaji juya paxainaejitsiamë Diosojavabelia papecarajutsijavanexa athëbëtatsia. 18 Nexata pitajë daxita patanetoitorobijavamë Epafroditota. Xainajë baja nexata bitso ayaijava, tanamatavenonaejava matatoxenetsia. Xua panetoitorobame ofrendacuenia, tsitapexaniacuenetsi Dioso. Bajaraxua Dioso sivajamatabëcuenebarëya. 19 TajaDioso bitso pexainaenë. Nexata pacarajutsiana daxita pacuenia panamatavenoname. Bajara pijinia pacuenia ayaijava Dioso pacarajutsiana Jesucristojavabelia xaniavaetsia panenajamatabëcuenecopatsixae. 20 ¡Vaxa Dioso ayaijamatabëcuenenë daxitamatacabijavabelianexa! Bajara itsi tsane. 21 Nebajacobiana paxamëjavata daxita Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi, pamonae Dioso pijajivi. Dioso pijajivi, pamonae xanëjavata jinavanapa, pacabajacobalia. 22 Daxita Dioso pijajivi, mapatomarataje pejinavanapaevi, pacabajacobalia. Romanonacua pepo pevetsinë pijabota penacuenebivi ata bitso pacabajacobalia. 23 Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonabiabinexa. Bajara itsi tsane.

Colosenses 1

1 Xanë Pablonë, Dioso tanetojitsipaexae, nitapeta Jesucristo pijaapóstolenënexanë. Nexata Jesucristo nitoroba jivi pexanialivaisi tatsipaebaponaenexa. Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje xaniavaetsia Jesucristo pelivaisi panejumecovënëtsivi, Colosas tomarata panejinavanapaevi. Vajabananë Timoteo ata pacajamatabënajina. Aeconoxae baja nacaemonaetsi, paxamë ata Jesús pelivaisi panejumecovënëtsixae. Pacatovajëtatsi vaxa Diosojavabelia papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. 3 Paxanëbeje Timoteobeje pacatovajëtabiabatsibeje vajatuxanenë Jesucristo paxa Diosojavabelia. Nexata Diosojavabelia patacatovajëtsijavatabeje, paxamë yabara Diosojavabelia pajumaitsinëbeje tsabiabi mapacueniaje: “Pexaniajamatabëcuene pacarajutatsibeje. Tsipaji pexaniacuenia yavenonabiabame Colosas tomarapijivi,” pajanëbeje tsabiabi Diosojavabelia paxamë yabara. 4 Bajarapacuenia pajumaitsinëbeje tsabiabi tsipaji pacavënëlivaisitanetsibeje xaniavaetsia panejumecovënëtavanapaejava Jesús pelivaisi. Pacavënëlivaisitanetsibejenua paneasivatsavanapaejava daxita Jesús pelivaisi pejumecovënëtsivi. 5 Bajara pajamatabëcueneitsimë tsipaji baja xaniavaetsia payapëtaneme xua Dioso pacatoxaniavaeta athëbëtatsia papecarajutsinexa. Pamatacabi ajena pajumetaneme pexanialivaisi papecacapanepaelivaisinexa, bajarapamatacabi payapëtaneme baja xua Dioso pacatoxaniavaeta athëbëtatsia papecarajutsinexa. 6 Bajarapapexanialivaisi pajumetaneme baja pamatacabi copiaya Epafras pacatsipaeba Dioso papecaasivajava. Bajarapalivaisi baja aeconoxae daxitanacuanëjava yacaëjëpapona. Nexata daxitanacuanëjava, pamonae jumecovënëtapona bajarapalivaisi, copatapona baja perujujamatabëcuenemi. Nexata baja pejanajamatabëcuene xainapona. Bajarapamonae pejanajamatabëcuene xainapona, pacuenia paxamë ata pejanajamatabëcuene paxainame pamatacabi ajena pajumecovënëtame bajarapalivaisi. Bajara pamatacabijavaverenacujinae paxamë baja payapëtaeponame pepacuene Dioso papecaitaxutotsoniataejava. 7 Dioso papecaitaxutotsoniataejava, copiaya baja cajena vajaasivanë Epafras pacatsipaeba. Bajaraponë Jesucristo xaniavaetsia petonacuenebinë. Nexata bajaraponë panetoitorobaremena pataneyavenonaenexabeje Dioso patatonajuanacuenebinexa majotaje. 8 Nexata pamatacabi Epafras pata paxanëbejejavaberena, panetsipaebabeje xaniavaetsia panejinavanapaejava. Panetsipaebabejenua Espíritu Santo papecayavenonaejava paneasivanexa itsamonae ata. 9 Nexata patacavënëlivaisitaecujinaebeje, pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia. Pacatovajëtabiabatsi xua Dioso pacatojitsipa papecayapëtaeyaexanaenexa. Nexata Dioso itsa pacayapëtaeyaexana xua Dioso pacatojitsipa, bajaraxua paneexanavanapaenexa. Bajarapacuenia pacatovajëtabiabatsi daxitacuene, Dioso pijacuene ata, Dioso papecayapëtaeyaexanaenexa. 10 Pacatovajëtabiabatsinua xaniavaetsia jivi panetsitajinavanapaenexa, Dioso papecasivabarëyanexa pexaniacuene paneexanabiabixae. Pacatovajëtabiabatsinua Diosojavabelia panevajënaeyabelia Dioso panejamatabëcueneyapëtaeponaenexa. 11 Pacatovajëtabiabatsinua Dioso papecajamatabëcuene asaëyaexanaenexa pesaëta. Nexata bajayajebi itsamonae pacaitsacueniababiabi ata, pacajamatabëcuenecaëjëpaena paneajamatabëcuenesaë tsavanapaejava. 12 Pacatovajëtabiabatsinua paxamë panejumaitsabiabinexa Diosojavabelia: “Xanepana rabaja. Tsipaji bitso pexaniacuene panetoexaname,” panejaitsabiabinexa Diosojavabelia. Bajarapacuenia pajumaitsimë tsabiabi tsane tsipaji bajaraponë pacavecuaajibiaexana baja panijaneconimi. Nexata baja Dioso aneconijibia pacatane. Nexata paxamë ata Dioso pacarajutsiana xua xaina pijajivi perajutsinexa pijapenivenivenaenacuatatsia. 13 Vaxaitsi bajayata apo yapëtaetsi pexaniajailivaisi. Nexata picani bepitaquirinacuata vajajinavanapaevi. Tsipaji picani dovathi pijajivitsi tsavanapae. Pibisiacuene exanabiabatsi pacuenia dovathi nacaitoroba. Itsiata baja aeconoxae Dioso nacapita dovathivecua. Nexata baja Dioso pexënato, piasivanë, pijajivitsi nacaexana. 14 Nacasivatëpa Cristo. Nexata baja Cristo pejamatabëcueneta Dioso nacavecuaajibiaexana vajaneconimi. Nexata baja aneconijibia jinavanapatsi. 15 Dioso cajena caeto ata apo vajataenë. Itsiata Dioso pexënato, Cristo, naexana mapanacuataje. Cristo paxa jëpa. Dioso daxitacuene mapanacuata pexanaevajënaeya ata, Cristo baja cajena ponapona athëbëtatsia. 16 Cristo baja cajena exana daxitacuene Dioso pejamatabëcueneta. Athëbëtatsia xua apo taetsi, Cristo exana. Daxitacuene xua tanetsi mapanacuata ataje, Cristo exana. Cristo daxitacuene itsa exana, ángelevi ata exana. Angelevi penamatacaitorobivinexa ata, Cristo exana. Bajarapacuenia Cristo ángelevi ata exana pacuenia Cristo jitsipa petonacuenebavanapaenexatsi. 17 Daxitacuene Cristo pexanaevajënaeya ata, Cristo baja cajena athëbëtatsia ponapona. Daxitacuene xua Cristo exana, bajaraxua pexanaecujinae abaxë Cristo pesaëta mapamatacabita ataje tsitecanajetaruca. 18 Cristo baja cajena pevetsinë daxita Dioso pejumecovënëtsivi. Nexata daxita Dioso pejumecovënëtsivi Cristo penamatacaitorobinë. Cristo pejamatabëcueneta daxita Dioso pejumecovënëtsivi Dioso pijajivi exanatsi. Cristo taxuxuaba jivi petëpaecujinae icatsia jivi piasaëjavanexa. Bajaraxuata itsamonae ata icatsia asaë tsane petëpaecujinae. Nexata Cristo daxitajivi matatoxenetsia bitso ayaijamatabëcuenenë. 19 Bajarapacuenia Cristo bitso ayaijamatabëcuenenë tsipaji Dioso pexënato tojitsipa pejamatabëcuenejëpaenexatsi. 20 Daxitajivi, pamonae jinavanapa mapanacuataje, naneconita Diosojavabelia. Pamonae ata jinavanapa athëbëtatsia, naneconita Diosojavabelia. Nexata Dioso jitsipa daxita bajarapamonae pebarajamatabëcuenexanepanaenexa. Nexata Dioso itorobica Cristo mapanacuayabetsicaje cruzata pesivatëpaenexa daxita bajarapamonae. Nexata daxita bajarapamonae Dioso aneconijibia tane Cristo pesivatëpaejamatabëcueneta. Bajaraxuata Dioso baja barajamatabëcuenexanepana bajarapamonae. 21 Paxamë picani abaxë bajayata Diosovecua naxuabiaya pajinavanapame. Dioso bepapijavajabitsaëmë tsavanapae pibisiacuene paneexanavanapaexae. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja Dioso pacabarajamatabëcuenexanepana. 22 Dioso baja aeconoxae pacabarajamatabëcuenexanepana. Tsipaji Jesucristo bepejiobicuenia cruzata pacasivatëpa. Nexata baja Dioso pacavecuaajibiaexana pibisiacuene paneexanaeneconimi. Bajaraxuata aeconoxae baja Dioso papijajivimë. Dioso baja pitabarata aneconijibia pajinavanapame. 23 Nexata panevajënaeyabelia aneconijibia Dioso pitabarata panejinavanapaenexa, asaëyata pajumecovënëtavanapare Cristo papecasivatëpaejava panijaneconi yabara. Palivaisi baja pajumecovënëtame papecacapanepaelivaisinexa, pëtsa pacopatame panejumecovënëtsijava. Bajarapalivaisi baja yacaëjëpa daxitanacuanëjava petsipaebaponaejava. Xanë ata, Pablonë, tsipaebaponajë bajarapalivaisi. 24 Xanë Pablonë, majotaje penaneconitsivi pejebabiabibota, naneconitsiaponaponajë paxamë apo pajudíovimëjava Cristo pelivaisi patacatsipaebaponaexae. Itsiata jamatabëcuenebarëyanë tsaponaponae, nebejiobiaexanabiabi ata. Pacuenia Cristo bejiobiaexanatsi pijajivi pecapanepaenexa, bajara pijinia pacuenia xanë ata itsamonae nebejiobiaexanabiaba. Bajarapacuenia Dioso netocopata tanebejiobiaexanabiabinexa tavajënaeyabelia tajamatabëcuenesaëtsaponaenexa Dioso tajumecovënëtsijava. Nexata tanesivaajamatabëcuenesaënexa daxita pamonae jumecovënëta Cristo pelivaisi. 25 Dioso netocopata tayavenonaenexa Dioso pijajivi, pamonae Cristo pelivaisi jumecovënëta. Bajaraxuata paxamë ata pacayavenonatsi. Tsipaji Dioso nitoroba daxitajivi xaniavaetsia tatsipaebaponaenexa pexanialivaisi, Dioso pejumelivaisi. 26 Dioso nitoroba jivi tatsipaebaponaenexa pacuenia Dioso tajëvelia najamatabëxaina pijajivi pecapanepaenexa. Dioso baja cajena nacua pexanaevajënaeya ata, najamatabëxaina pacuenia exanaejitsia pijajivi pecapanepaenexa. Abaxë picani itsajivi ata Dioso apo yapëtaeyaexanae bajarapacuene. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja Dioso tocopata daxita Dioso pejumecovënëtsivi peyapëtaenexa pacuenia Dioso exana pijajivi pecapanepaenexa. 27 Dioso tojitsipa apo judíovi ata peyapëtaenexa pexanialivaisi, palivaisi picani itsajivijavabelia ata Dioso apo yapëtaeyaexanae. Bajarapalivaisi mapacuenia itsije. Cristo cajena pacatsijamatabëeca papecayajavaponaponaenexa. Bajaraxuata nexata payapëtaneme itsamatacabi Cristo paneyajavajinavanapaejavanexa Dioso pijapenivenivenaenacuatatsia. 28 Paxanë patanecaëjëpaecuenia, daxitajivi xaniavaetsia patsipaebaponajë Cristo pelivaisi. Pamuxujiobaponajënua xaniavaetsia daxita bajarapamonae pejumecovënëtsinexa Cristo pelivaisi. Bajarapacuenia pamuxujiobaponajë pevajënaeyabelia piajamatabëcuenesaëtsaponaenexa Cristo pelivaisi pejumecovënëtsijava. 29 Bajaraxuata asaëyata Dioso tonacuenebaponajë daxita pasaëta Cristo nerajutapona.

Colosenses 2

1 Jitsipajë paneyapëtaenexa pacuenia bitso pacasivanajamatabëxainatsi. Nexata asaëyata Diosojavabelia pacatovajëtabiabatsi. Laodicea tomarapijivi ata tovajëtabiabajë. Itsamonae ata, pamonae abaxë apo netae, bajarapamonae ata tovajëtabiabajë. 2 Asaëyata Diosojavabelia pacatovajëtabiabatsi papecajamatabëcuene asaëyaexanaenexa Cristo pelivaisi panejumecovënëtsijava. Pacatovajëtabiabatsinua najamatabëcuenejëpaeya panejinavanapaenexa namataenetsia panenasivaxae. Pacatovajëtabiabatsinua panejamatabëëthëtota ayailivaisi paneyapëtaeponaenexa xaniavaetsia itsa payapëtaneme Cristo. Bajarapacuenia pacatovajëtabiabatsi xaniavaetsia paneyapëtaenexa pexaniajailivaisi, palivaisi picani Dioso apo yapëtaeyaexanae itsajivijavabelia ata, baitsi jane baja Cristo pelivaisi. 3 Cristo pelivaisi xaniavaetsia itsa yapëtanetsi, nexata yapëtanetsi pacuenia Cristo nacatojitsipa vajatonacuenebavanapaenexa. 4 Bajarapacuenia pacatsipaebatsi itsajivi ata papecayamaxëitojorobiyaniva, penajumetsënëtsilivaisi itsa pacatsipaeba, bepexaniajailivaisi itajara panejumetaeyaniva. 5 Apo pacayajavaponaponae atatsi, itsiata pacajamatabënajinabiabatsi. Jamatabëcuenebarëyanë itsa pacavënëlivaisitanetsi najamatabëcuenejëpaeya panejinavanapaejava. Jamatabëcuenebarëyanënua itsa pacavënëlivaisitanetsi panevajënaeyabelia paneajamatabëcuenesaë tsavanapaejava panejumecovënëtsijava Cristo pelivaisi. 6 Bajaraxuata pacuenia baja copiaya panajamatabëcuenecopatame vajatuxanenë Jesucristojavabelia papecacapanepaenexa Diosojavabelia, bajarapacuenia tsiteca panajamatabëcuenecopatavanapare. Panajamatabëcuenecoparenua panevajënaeyabelia Cristo papecayavenonaponaenexa daxitacuene yabara. Nexata pajinavanapaename Cristo papecatojitsipaecuenia. 7 Paxamë xaniavaetsia panajamatabëcuenecopare Jesucristojavabelia papecayavenonaenexa. Nexata Jesucristo pacajamatabëcueneasaëyaexanaena. Nexata papexaniajailivaisi itsamonae pacatsipaeba, tsiteca pajumecovënëtavanapaename. Pajumaitsimënua tsabiabi tsane Diosojavabelia: “Xanepana rabaja. Tsipaji bitso pexaniacuene panetoexaname,” pajamë tsabiabi tsane Diosojavabelia. 8 Xania. Nayajivitaeya pajinavanapare. Pëtsa panacopatame papecayamaxëitojorobinexa pamonae tsipaebavanapa saicayalivaisi Dioso pejumelivaisivecua. Bajarapamonae apo tsipaebaponae Cristo pelivaisi. Saya tsipaebapona mapanacuapijivi penajamatabëxainaelivaisi, penajumetsënëtsilivaisi, saya natsiquejemalivaisi. 9 Pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi, Cristo itajëta mapanacuata itsa ponapona. 10 Pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi, bajara paxamë ata itsamatacabi pajamatabëcueneitsimë tsane. Tsipaji Cristo payajavajinavanapame. Bajaraponë bitso ayaijamatabëcuenenë. Caëjëpatsi pitorobinexa daxitacuene. Caëjëpatsinua pitorobinexa daxitanacuanë pevetsivi ata. 11 Itsa panajamatabëcuenecopatame Cristojavabelia, nexata baja Dioso pacavecuaajibiaexana pibisiacuene paneexanaeneconimi papecacapanepaenexa. Pibisiajamatabëcuene ata baja pacavecuaajibiaexana. Nexata pacuenia judíovi pijacuenia perabëcaucubatsi, bajarapacuenia paxamë apo pacaperabëcaucubi pibisiacuene paneexanaeneconimi Dioso papecavecuaajibiaexanaenexa. Jume baja cajena. Biji rajane Cristo papecasivatëpaejava panejumecovënëtsixae, Dioso pacavecuaajibiaexana pibisiacuene paneexanaeneconimi. 12 Itsa pacabautisaba, merata pacabubutaxuareca. Nexata papecabautisabijavata itsa pacabubutaxuareca, Dioso pacatane Cristo bepapecayajavamëthëtsivi itsa mëthëtatsi petëpaecujinae. Nexata papecabautisabijavata, papecabubutaxuabicujinaereca icatsia itsa pacamatacotsina menevetsina, Dioso pacatane Cristo icatsia bepapecayajavaasaëvi petëpaecujinae icatsia itsa asaë. Bajarapacuenia Dioso pacatane tsipaji Cristo yabara pajamatabëjumaitsimë mapacueniaje: “Xaniajai rabaja. Dioso pesaëta Cristo asaëyaexanatsi petëpaecujinae,” pajamatabëjamë. 13 Paxamë picani abaxë bajayata bepanetëpaevi. Diosovecua naxuabiaya pajinavanapame pibisiacuene paneexanaeneconi yabara. Bajarapacuenia picani Diosovecua naxuabiaya pajinavanapame apo pajudíovixaemë. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja Cristo payajavajinavanapame papecacapanepaenexa. Tsipaji baja Cristo pejamatabëcueneta Dioso pacavecuaajibiaexana pibisiacuene paneexanaeneconimi. 14 Bitso picani pibisiacuene exanavanapatsi. Tsipaji apo exanaetsi pacuenia Dioso pejumelivaisita nacaitoroba. Itsiata baitsi jane Dioso baja nacavecuaajibiaexana daxita bajarapaneconimi Cristo cruzata vajanacasivatëpaexae. 15 Bajarapacuenia Cristo cruzata vajanacasivatëpaexae, Cristo baja cueneamoneyaba dovathi. Tsipaji bajarapacuenia Cristo itsa nacasivatëpa cruzata, asaëjibiaexana dovathi, pijajivi yajava. Pacuene dovathi pijajivi barëevetaponapona pitorobinexa, bajarapacuene Cristo cueneamoneyaba. Nexata Cristo daxitajivijavabelia tsitanacueneitajëta pecueneamoneyabijava dovathi, pijajivi yajava. 16 Cristo baja pecueneamoneyabixae dovathi, pëtsa panacopatame itsajivi ata papecajaniitavetsinexa panexaejava, panematavëjëaapaejava ata. Itsamonae abaxë tsiteca jumecovënëtavanapa perujulivaisi, Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata pacuenia itorobatsi bajarapalivaisita, fiestanë exanabiaba caevai canacujitsia. Itsafiestanë exanabiaba caejuameto canacujitsia, pejanajuameto itsa ecaica. Itsafiestanë exanabiaba penacueraevetsimatacabianë canacujitsia. Pëtsa pajumecovënëtame, itsajivi pacajunatsi ata panenaponaenexa bajarapafiestanëjavabelia. 17 Bajayata picani jivi ponabiaba bajarapafiestanëjavabelia. Tsipaji palivaisi bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata, itorobatsi penaponabiabinexa bajarapafiestanëjavabelia. Itsiata baja Cristo itsa patsica mapanacuayabetsicaje, Cristo baja copiarucaeyaexana bajarapacuenemi. Nexata pacuenia Cristo nacaitoroba, bajarapacuenia exanavanapaenatsi. 18 Pëtsa pajumecovënëtame itsamonae pacajumaitsi ata mapacueniaje: “Beveliajamatabëcuenevi panataema. Pavajëtabiabarenua ángelevijavabelia Diosovecua panenaxuabiyaniva. Bemajitsinaebota baja cajena pataniji bajarapacuenia vajaexanabiabinexa,” pacajai ata, pëtsa pajumecovënëtame. Bajarapamonae beayaijamatabëcuenevi nataeyabiaba pejamatabëcuenepijilivaisi saya petsipaebaponaejava yabara. 19 Bajarapamonae Cristo apo pejumecovënëtsivi. Daxita vaxaitsi Cristo vajajumecovënëtsivi, Cristo pijajivitsi. Nexata Dioso nacatane caenë Cristo bepeperabëtotsi. Caejivi canacujitsia peperabëtota vinamataropotsiarubenaponareca. Bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata caenë Cristo bepeperabëtotsi Dioso nacatane. Bajarapacuenia Dioso nacatane Cristo pejamatabëcueneta. Nexata Dioso nacajamatabëcueneyavenonapona. Nacajamatabëcuene vitsabiaexanaponanua pacuenia Dioso nacatojitsipa. 20 Itsamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia, pexaniacuene toexanavanapaenatsi itsamonaejavabelia. Jumecovënëtavanapaenatsinua daxita pacuenia nacaitoroba mapanacuapijivije,” jai tsabiabi itsamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya. Itsiata baitsi jane paxamë baja payapëtaneme bajarapalivaisi apo pexaniajailivaisicuene. Cristo itsa tëpa, paxamë ata, Cristo bepapecayajavatëpaevi, Dioso pacatane. Nexata baja picani paxamë mapanacuapijicuene yabaraje apo bepasivanajamatabëxainaemë. ¿Detsa nexata xuajitsia itsiata pajumecovënëtavanapame mapanacuapijivi jamatabëcuenenavëxaniabiaya papecatsipaebilivaisije? 21 Bajarapamonae jumai tsabiabi: “Dioso pitabarata panenajamatabëcuene bijianaeyaniva, pëtsa pajayatame maxuaje. Pëtsa paxaneme maxuaje. Pëtsa papitame panecobeta maxuaje,” jai tsabiabi bajarapamonae. 22 Bajarapamonae xua itaveta itsamonae pejayatsiyaniva, pexaeyaniva ata, pepitsiyaniva ata, bajarapacuene daxita vereverecaena. Bajarapacuenia pitavetsicuene saya jivi pejamatabëcuenepijilivaisita itaveta. 23 Pamonae bajarapacuenia pacaitavetapona, bepacatsita peyapëtaevi itajara. Tsipaji bajarapamonae jamatabëpacaitoroba panevajëtabiabinexa ángelevijavabelia. Bajarapamonae pacaitorobanua beveliajamatabëcuenevi panenataenexa. Pacaitavetanua panijacuata panenatojitsipaecuene paneexanaeyaniva. Bajarapamonae papecaitavetsicuene pajumecovënëtaponae atamë tsipae, itsiata apo pacajamatabëcueneyavenonae tsipae papecavecuaajibiaexanaenexa papibisiajamatabëcuene paxainame panejamatabëëthëtota.

Colosenses 3

1 Cristo petëpaecujinae Dioso icatsia itsa asaëyaexanatsi, paxamë ata Cristo bepapecayajavaasaëyaexanaevi, Dioso pacatane. Bajaraxuata athëbëpijicuene pajamatabënajinavanapare, Dioso pijanacuapijicuene. Athëbëtatsia Cristo eca Dioso pemuxuneneta, pecujuanenia, penajuaevetsinexabeje daxitacuene. 2 Pasivanajamatabëxainabiabare ëathëbëpijicuene. Pëtsa pasivanajamatabëxainabiabame mapanacuapijicueneje. 3 Cristo itsa tëpa, paxamë ata Cristo bepaneyajavatëpaevi, Dioso pacatane. Aeconoxae baja paxamë Cristo papecayajavaponaponaejava, itsamonae apo tae. Apo yapëtaenua. Pacuenia Cristo Dioso yajavaponapona, bajara pijinia pacuenia paxamë ata Dioso payajavajinavanapame. 4 Cristo baja cajena nacayajavaponapona. Vaxaitsi ata pijinia Cristo yajavajinavanapatsi. Pamatacabi Cristo icatsia athëbëvetsica patsianica, paxamë ata paxainaename penivenivenaecotia Cristo papijajivixaemë. 5 Mapacuenia pajamatabëjumaitsimëre tsavanapaeje: “Tajaperujujamatabëcuenemi baja copatajë. Nexata baja apo jitsipaenë icatsia taxainaejava perujujamatabëcuene, mapanacuapijijamatabëcueneje. Apo jitsipaenë baja itsapetiriva tajaitsijava tajavavecua. Apo jitsipaenë baja piauracuene ata taexanaponaejava. Apo jitsipaenë baja pibisiacuene ata tanajamatabëxainaejava. Apo jitsipaenë baja pibisiajamatabëcuene ata tajitsipaejava. Apo jitsipaenë baja ayaijava taxainaejava tanaxainaeyabinexa. Daxita baja bajarapajamatabëcuenemi copatajë. Nexata baja matavëjëa apo jitsipaenë bajarapajamatabëcuene taxainaejava,” pajamatabëjamëre tsavanapae. Tsipaji itsa pajitsipaejitsipame ayaijava panexainaejava panenaxainaeyabinexa, nexata pacopabijitsipame Dioso panejitsipaejavami. Tsipaji Diosovecua bitso pajitsipaejitsipame mapanacuapijicueneje. Nexata pajamatabëcuenejëpaejitsipame pamonae vajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Tsipaji bajarapamonae Diosovecua jitsipa jumapecataeya pexanaenëanë. 6 Daxita pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, bajarapitsipibisiacuene pexanavanapaevi, Dioso ayaicuenia naneconitsiaexanaenatsi. 7 Paxamë ata picani daxita bajarapitsicuene paexanavanapame Dioso panejumecovënëtsivajënaeya. 8 Nexata baja aeconoxae pacopabare daxita mapajamatabëcueneje. Paneanaepanabiabijava itsamonaejavabelia, pacopabare. Pibisiacuene paneexanaenexa panenajamatabëxainabiabijava ata, pacopabare. Pibisiacuenia itsamonae panebaracuaicuaijaitsabiabijava ata, pacopabare. Itsa pacuaicuaijamë, pëtsa pacuaicuaijamë pibisialivaisi. 9 Pëtsa namataenetsia panatsipaebame penajumetsënëtsilivaisi. Perujujamatabëcuene picani bajayata panexainaexae, bajarapacuenia paexanavanapame. Itsiata baja aeconoxae pacopabame bajarapaperujujamatabëcuenemi. 10 Nexata baja pejanajamatabëcuene paxainavanapame. Panevajënaeyabelia payapëtaeponame paneexanavanapaenexa pexaniacuene. Dioso, ponë pacaexana, pacuenia jamatabëcueneitsi, bajara pijinia paxamë ata pajamatabëcueneitsimëre tsavanapae. 11 Daxita pamonae Dioso pejumecovënëtsivi, pejanajamatabëcuene xaina. Nexata daxita Dioso pejumecovënëtsivi Dioso najëpaeya tane. Judíovi, apo judíovi ata, daxita bajarapamonae Dioso najëpaeya tane. Pamonae peperabëcaucubivitsi, pamonae ata apo peperabëcaucubivitsi, daxita bajarapamonae Dioso najëpaeya tane. Saicayanacuapijivi ata, pamonae ata dajubicuenia canajetatsi itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebavanapaenexa, pamonae ata apo canajetsitsi itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebavanapaenexa, daxita bajarapamonae Dioso najëpaeya tane. Tsipaji bajarapamonae Cristo tsijamatabëecatsi peyajavajinavanapaenexa caejivi canacujitsia. Nexata bajarapamonae xaina baja pajamatabëcuene Dioso tane bitso penamatamotsicuene mapanacuataje. 12 Dioso bitso pacaasiva. Pacaitapetanua papijajivinexamë. Bajaraxuata paitaxutotsoniataeyabiabianame itsamonae ata. Nexata ëpexaniajamatabëcueneta pajinavanapaename. Beveliajamatabëcuenevi nataeya pajinavanapaename. Pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae tsane itsamonae, bajayajebi pacaitsacueniababiabi ata. 13 Namataenetsia panajamatabëcueneyavenonare bajayajebi ata. Itsa pacaitsacueniaba itsajivi, bajarapajivijavabelia pabarajamatabëcuenexanepanare. Pacuenia paxamë ata Cristo pacabarajamatabëcuenexanepana pibisiacuene paneexanaevi ata, bajara pijinia pacuenia paxamë ata pabarajamatabëcuenexanepanare itsamonaejavabelia. 14 Matavëjëa mapacuenia paexanavanapareje. Namataenetsia bitso panaasivamëre tsavanapae. Bajarapacuenia nexata najamatabëcuenejëpaeya pajinavanapaename. 15 Pavajëtabiabare Diosojavabelia papecayavenonaenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. Bajarapacuenia panejinavanapaenexa, Dioso pacajunata caebitsaëto papecaexanaenexa Cristo yajava. Nexata Dioso itsa pacayavenona jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa, pajumaitsimë tsabiabi tsane Diosojavabelia. “Xanepana rabaja. Tsipaji bitso pexaniacuene panetoexaname,” pajamë tsabiabi tsane Diosojavabelia. 16 Pavajëtabiabare Diosojavabelia Cristo pelivaisi itsamonae papecatsipaebijava papecajamatabëcueneenabiabinexa. Pavajëtabiabarenua Diosojavabelia xaniavaetsia Dioso panejamatabëcueneyapëtaenexa. Namataenetsia panatsipaebabiabare Cristo pelivaisi. Namataenetsia panajamatabëcuene yavenonabiabarenua paneajamatabëcuenesaënexa Cristo pelivaisi panejumecovënëtsijava. Daxita panejamatabëcuenevetsina pexaniajamatabëcuene rajutsiaya Diosojavabelia panaxëanabiabare vaji. Palivaisianë ata rubena Salmosbaxutota, panaxëanabiabare. Pavajianë ata rubena vajibaxutonëta, panaxëanabiabare. Pavajianë ata Espíritu Santo pejamatabëcueneta pacanaxëanaeyaexana, panaxëanabiabare. 17 Daxita xua paexanavanapame, paexanavanapare vajatuxanenë Jesucristo pejitsipaecuenia. Palivaisianë ata pacuaicuaijamë tsabiabi, pacuaicuaijamë tsane vajatuxanenë Jesucristo pejitsipaecuenia. Pexaniajamatabëcuene itsa parajutabiabianame vajatuxanenë Jesucristo paxa Diosojavabelia, Dioso papecayavenonabiabixae, Jesucristo pevënëta pexaniajamatabëcuene parajutabiabianame. 18 Paxamë papetiriavimë, pajumecovënëtabiabare pacuenia pacaitoroba paneamonajivi. Tsipaji bajarapacuenia vajatuxanenë pacatojitsipa paneexanavanapaenexa. 19 Paxamë pijinia papebijivimë, pasivamëre panijavajivi. Pëtsa anaeyacuenia paitorobabiabame panijavajivi. 20 Paxamë pijinia papeximë, daxita xua paneaxajivi, paneenajivi ata, pacaitoroba paneexanaenexa, pajumecovënëtabiabare. Tsipaji bajarapacuene vajatuxanenë sivabarëya. 21 Paxamë pijinia panexi panexainaevi, pëtsa panexi anaeya paitorobabiabame papecajumecovënëtabiabinexa xua paitorobame. Tsipaji saya belia panexi jamatabëcuenefaefaenaejitsipa Dioso pejumecovënëtsijava. 22 Paxamë pijinia itsamonae papijajivimë, dajubicuenia papecacanajetsivi itsamonae amoneya panetonacuenebavanapaenexa. Pacuenia panijatuxanevi pacaitoroba, bajarapacuenia patonacuenebabiabare panijatuxanevi. Pëtsa matapania itsajota pacanaitaxutocaeveta panijatuxanevi, asaëyata patonacuenebame papecasivabarëyanexa panijatuxanevi panetonacuenebijava yabara. Biji rajane daxitamatacabi asaëyata xaniavaetsia patonacuenebabiabare. Panejamatabëcuenevetsina cuenejitsipaeya panijatuxanevi patonacuenebabiabare papecasivabarëyanexa vajatuxanenë. 23 Daxita xua panijatuxanevi patonacuenebabiabame, jamatabëcuenebarëyaya patonacuenebabiabare panijatuxanevi. Xua panijatuxanevi patonacuenebabiabame, bajaraxua yabara pajamatabëjumaitsimëre tsabiabi mapacueniaje: “Xua tajatuxanenë tonacuenebajë, bajaraxua taniji Cristonexa betatonacuenebijava. Apo ëtajatuxanenënexa,” pajamatabëjamëre tsabiabi. 24 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Vajatuxanenë pacarajutsiana pacuene pijajivi toxaina perajutsinexa, baitsi matacabi apo pevereverecaejava. Patonacuenebavanapame baja cajena Cristonexa. Bajara jane ponë pepacuene panijatuxanenë. 25 Panejumecovënëre pacuenia pacaitorobatsi. Tsipaji pajivi pibisiacuene exana, bajarapajivi itsamatacabi Dioso naneconitsiaexanaenatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Pamatacabi Dioso daxitajivi naneconitsiaexanaena, paneconivajëto caejivi canacujitsia xainapona, bajarapaneconivajëtota Dioso naneconitsiaexanaponaena caejivi canacujitsia. Nexata itsajivi ata apo vecuapanepae tsane Dioso jivi penaneconitsiaexanaecuene.

Colosenses 4

1 Paxamë papetuxanevimë, xaniavaetsia paevere panijajivi, papecatonacuenebabiabivi. Panajamatabënapitabiabare paxamë ata panijatuxanenë athëbëtatsia peecaejava. 2 Daxita Dioso panejumecovënëtsivi icatsia pacatoyaquinatsi mapacueniaje. Diosojavabelia pavajëtabiabare ajamatabëcueneitatsacaya pajamatabëcuenemajitsinejevamë. Itsa pavajëtabiabianame Diosojavabelia, Dioso papecayavenonabiabijava yabara, pajumaitsimë tsabiabi tsane mapacueniaje: “Xanepana rabaja. Tsipaji bitso pexaniacuene panetoexaname,” pajamë tsabiabi tsane Diosojavabelia. 3 Itsa pavajëtabiabianame Diosojavabelia, paxanë ata panetovajëtabiabianame. Panetovajëtabiabianame Diosojavabelia Dioso pataneyavenonaenexa nacuanë pevetsivi patanitavetsiyaniva jivi patatsipaebaponaejava Cristo pelivaisi. Pajitsipajë jivi patatsipaebinexa pacuenia Jesucristo patsica mapanacuayabetsicaje vajanacasivatëpaenexa pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara. Bajarapalivaisi jivi tatsipaebaponaexae, nenaneconitsiaexana. Nexata abaxë naneconitsiaya ponaponajë penaneconitsivi pejebabiabibota. 4 Cristo pelivaisi jivi itsa tsipaebabiabajë, jitsipajë jumenapebetsiaya tatsipaebabiabinexa. Nexata panetovajëtabiabianamenua Cristo pelivaisi jivi jumenapebetsiaya tatsipaebabiabinexa tanejumeyapëtaenexa xaniavaetsia. 5 Paepatota pacatoxanepana pexanialivaisi, Cristo pelivaisi, panetsipaebinexa itsamonaejavabelia, patsipaebabiabare. Xaniavaetsianua patsitajinavanapare pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi. Tsipaji rabaja imoxoyo pevajënae Cristo icatsia pepatsijavanexatsica. 6 Daxita palivaisianë pacuaicuanetsipaebilivaisi. Panajamatabëcuenevererenua xaniavaetsia panejumecanaviatsinexa caejivi canacujitsia bajarapamonae itsa pacayanijobapona Dioso pejumelivaisi yabara. 7 Vajabananë Tíquico, bitso vajaasivanë. Bajaraponë xaniavaetsia tonacuenebabiaba vajatuxanenë. Vajatuxanenë pijacuene patonajuanacuenebajëbeje. Bajaraponë pacatsipaebiana daxita pacuenia xanë ponaponajë. 8 Bajaraxuata bajaraponë pacatoitorobaliatsi papecatsipaebinexa pacuenia pajinavanapajë. Bajaraponë nexata itsa pacatsipaebiana, nexata panesivaajamatabëcuenesaëmë tsane. 9 Bajaraponë paxamëjavabelia yajavaponaejitsia vajabananë Onésimo. Bajaraponë Onésimo panijatomarapijinë. Tonacuenebabiaba xaniavaetsia vajatuxanenë. Bajaraponëbeje pacatsipaebiana daxita pacuenia Dioso pejumecovënëtsivi jinavanapa majotaje Roma tomarata. 10 Aristarcobeje naneconitsia paponaponajëbeje penaneconitsivi pejebabiabibota. Aristarco ata pacabajacobalia. Marcos ata, Bernabé pejuyapijinë, pacabajacobalia. Paxamë rabaja payapëtaneme pacuenia paexanaejitsiamë. Nexata Marcos itsa patsialia paxamëjavabelia, pacopiapitsianame xaniavaetsia. 11 Pacabajacobalia Jesús ata, ponë itsavënë, Justo. Judíovi picani ayaibitsaëto Jesucristo pelivaisi jumecovënëta. Itsiata bajarapamonaeyajuvënëvi, caenëbeje saya, neyavenona vajatuxanenë pijacuene tatonacuenebijava. Neyavenona saya mapamatabëxëyoje. Aristarco, Marcos, Jesús. Bajara saya pamatabëxëyo neyavenona. Bajarapamonae bitso neyavenona. 12 Epafras ata, Cristo pijajivitonë, panijatomarapijinë. Bajaraponë ata pacabajacobalia. Bajaraponë bitso pacatovajëtabiaba Diosojavabelia. Pacatovajëtabiaba ajamatabëcuenesaëya panejumecovënëtavanapaenexa Dioso pejumelivaisi. Pacatovajëtabiabanua xaniavaetsia paneexanabiabinexa pacuene Dioso pacatojitsipa. 13 Pacatsipaebatsi baja cajena pacuenia Epafras pacatovajëtabiaba Diosojavabelia bitso papecajamatabënajinaexae. Bajara pijinia pacuenia bitso tovajëtabiaba Dioso pejumecovënëtsivi, pejinavanapaevi Laodicea tomarata. Bitso tovajëtabiabanua Hierápolis tomarata pejinavanapaevi ata. 14 Vajaasivanë Lucas, ponë jivi vaëbabiaba, bajaraponë ata pacabajacobalia. Demasvënënë ata pacabajacobalia. 15 Nebajacobi vajamonae, daxita Dioso pejumecovënëtsivi, Laodicea tomarata pejinavanapaevi. Nebajacobi Ninfas ata. Pamonae ata nacaetuatabiaba bajaraponë pijabota, nebajacobi. 16 Itsa baja paveretame panelebijava mapabaxutoje, patoitorobianame Laodicea tomarapijivijavabelia penalebinexa bajarapamonae ata. Bajarapamonae ata tatoyaquinaebaxuto juya pacatoitorobiana panenalebinexa paxamë ata. 17 Arquipojavabelia pajumaitsimë tsane mapacueniaje: “Dioso pecatocopatsijava netonacuenebinexa, verere xaniavaetsia,” pajamë tsane. 18 Xanë Pablonë, pacatoyaquinatsi baja cajena tacobeta mapalivaisiyoje patanebajacobinexamë. Pajamatabënajinavanapare penaneconitsivi pejebabiabibota taponaponaejava. Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia papecayavenonabiabinexa Dioso. Bajara itsi tsane.

1 Tesalonicenses 1

1 Xanë, Pablonë, Silvano, Timoteo, mapamatabëxëyoje pacatoyaquinatsi mapabaxutoje. Pacatoyaquinatsi Dioso panejumecovënëtsivi, paTesalónica tomarapijivimë. Panenajamatabëcuenecopatsivi baja vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata. Pacatovajëtatsi vaxa Diosojavabelia papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. 2 Itsa pavajëtabiabajë Diosojavabelia, pexaniajamatabëcuene parajutabiabajë Diosojavabelia paxamë yabara. Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia daxitamatacabi canacujitsia Dioso papecayavenonabiabinexa. 3 Itsa pacatovajëtabiabatsi vaxa Diosojavabelia, panajamatabënapitabiabajë Dioso pinijicuenia panetonacuenebavanapaejava panenajamatabëcuenecopatsixae Diosojavabelia. Panajamatabënapitabiabajënua bitso pinijicuenia panejitsipaejava Dioso. Paxamë rabaja pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae panecopiaevetavanapaejava vajatuxanenë Jesucristo icatsia pepatsijavanexatsica. 4 Tajamonae, Dioso baja cajena pacaasiva. Payapëtaniji baja cajena Dioso papecaitapetsijava papijajivinexamë. 5 Bajayata itsa pacatsipaebatsi mapapexanialivaisije Diosojavabelia papecacapanepaelivaisinexa, saya patacuibovojotota apo pacatsipaebitsi. Jume baja cajena. Biji ra Espíritu Santo pesaë yajava pacatsipaebabiabatsi. Nexata baja payapëtaneme palivaisi pacatsipaebatsi, pexaniajailivaisicuene. Payapëtanemenua pacuenia paxanë xaniavaetsia panajinavanapajë paxamëjavata patanitaxutua ajamatabëcuenesaënexamë. 6 Pacuenia paxanë pajinavanapajë, pacuenia Jesús ata ponapona, bajarapacuenia paxamë ata pajinavanapame. Barëyaya baja pajumecovënëtavanapame patacatsipaebilivaisi Espíritu Santo papecatsijamatabëecaexae. Bajarapacuenia barëyaya pajumecovënëtavanapame patacatsipaebilivaisi, itsamonae bitso pacabejiobiaexanabiabi ata. 7 Bajarapacuenia panejinavanapaejava daxita Dioso pejumecovënëtsivi, Macedonia nacuapijivi, Acaya nacuapijivi ata, itsa pacavënëlivaisitane, bajarapamonae ata yapëtane bajarapacuenia xaniavaetsia Dioso petojinavanapaenexa. Nexata bajarapamonae ata xaniavaetsia jinavanapa pacuenia paxamë pajinavanapame. 8 Itsiata ëMacedonia nacuapijivi, ëAcaya nacuapijivi ata, bajarapacuenia xaniavaetsia panejinavanapaejava, apo pacavënëlivaisitae. Tajë nacuapijivi ata pacavënëlivaisitane panenajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia. Bajarapacuenia itsa pacavënëlivaisitane, bajarapamonae ata yapëtane baja Jesús pelivaisi pexaniajailivaisicuene. Bajaraxuata paxanë apo pacavajunupaebitsi daxita bajarapamonaejavabelia. Tsipaji baja yapëtane. 9 Biji rajane bajarapamonae pijacuata panetsipaeba paxamë xaniavaetsia patanecopiapitsijavamë pamatacabi pacanasivaxainatsi. Paxamë picani jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia panavajëcabiabame. Itsiata baja aeconoxae pacopatame jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia panenavajëcabiabijavami. Nexata baja pepo Diosojavabelia panajamatabëcuenecopatame. Patonacuenebavanapame pepo Dioso, ponë piasaëtsaponaponaenë daxitamatacabijavabelianexa. Bajarapacuenia paxamë yabara panetsipaeba baja cajena daxita bajarapamonae. 10 Bajarapamonae panetsipaebanua panecopiaevetavanapaejava Jesús, Dioso pexënato, athëbëvetsica icatsia pepatsijavanexatsica. Bajaraponë, Jesús, Dioso baja cajena asaëyaexanatsi petëpaecujinae. Jesús nacacapanepaena pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara Dioso vajanacananeconitsia exanaejavaminexavecua.

1 Tesalonicenses 2

1 Tajamonae, apo panacueratsinë itsa pacasivaxainatsi. Bajarapacuene paxamë panijacuata payapëtaneme. 2 Paxamë baja cajena payapëtaneme mapacueneje. Paxanëbeje Silasbeje patapatsivajënaebeje paxamëjavabelia, Filipos tomarata panenaneconitsiaexanabeje itsaneconi apo paxainae atanëbeje. Panebejiobiaexanabejenua bajarapamonae. Itsiata baitsi jane Dioso pataneyavenonaexaebeje, ajumeurajibia pacatsipaebatsi pexanialivaisi Diosojavabelia papecacapanepaelivaisinexa. Pacatsipaebatsi bajarapalivaisi, patanitoyavi picani apo panetocopatsi ata patacatsipaebinexa. 3 Palivaisi pacatsipaebatsi, pexaniajailivaisi cajena. Apo penajumetsënëtsilivaisi. Apo pacatsipaebitsi bajarapalivaisita patacayamaxëitojorobinexa. 4 Biji ra Dioso paneitoroba. Panetocopatanua jivi patatsipaebinexa pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. Bajaraxuata bajarapalivaisi jivi itsa patsipaebaponajë, apo patsipaebaponaenë saya jivi patanebarëyataenexa bajarapalivaisi patatsipaebijava yabara. Biji ra bajarapalivaisi jivi patsipaebaponajë Dioso patanebarëyataenexa. Tsipaji Dioso vajanacajamatabëcueneyapëtaenë. 5 Paxamë baja cajena payapëtaneme mapacueneje. Caeto ata paxanë itsalivaisi apo pacabarëcuaicuaijaitsi saya jema bajarapalivaisi yabara patanebarëyataenexamë. Yamaxëitojorobiaya livaisi apo pacatsipaebitsi palata patacavecuapitsinexa. Dioso baja cajena daxita bajarapacuene panejamatabëcueneyapëtane. 6 Cristo patanitorobixae, panejamatabëcuenecaëjëpa picani patacaitorobinexa pataneyaiyataenexamë. Itsiata baitsi jane caeto ata apo pacaitorobitsi pataneyaiyataenexamë. Apo paitorobinë itsamonae ata pataneyaiyataenexa. 7 Biji rajane pacuenia petiriva asivaya xaniavaetsia baevetaponapona pexi, bajara pijinia pacuenia paxanë ata asivaya xaniavaetsia pacaevetavanapatsi. 8 Bitso pacaasivatsi. Nexata pacatsipaebatsi Dioso pejumelivaisi. Bitso patacaasivaxae, itsamonae jamatabëpanebeyejebabiabi ata, itsiata apo pacopatsinë patacayavenonaponaejava. 9 Tajamonae, panecuenecanaëjëre mapacueneje. Pamatacabi paxamëjavata pajinavanapajë, pinijicuenia panacuenebabiabajë. Pinijicuenia panacuenebabiabajë patajacuata patanaevetsinexa. Pacatsipaebaponatsinua pexanialivaisi, palivaisi Dioso nacayapëtaeyaexana. Paepatota pacuenesajinajë, panatonacuenebabiabajë matacabita, meravi ata. Bajarapacuenia panatonacuenebabiabajë itsanë ata paxamëyajuvënënë petoayapëbejeyanivatsi patanevetaponaejava. 10 Paxamë baja cajena paneyapëtaneme pacuenia pajinavanapajë. Dioso ata paneyapëtane. Paxamë baja cajena paneyapëtaneme paxanë pibisiacuene apo pataexanaevi. Paxamë baja cajena paneyapëtaneme paxanë bitso Dioso patajumecovënëtsivi. Paxamë baja cajena paneyapëtaneme paxanë itsacueneneconiyo ata apo paxainaenë, paneconi yabara pananeconitsijitsianë paxamëjavata itsa pacatsipaebavanapatsi Dioso pejumelivaisi. 11 Paxamë baja cajena paneyapëtaneme paxamë pacaenëmë canacujitsia patacamuxujiobaponaejava paneajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia. Pacuenia pexi pexainaenë nacoximuxujioba, bajara pijinia pacuenia paxanë ata pacamuxujiobatsi. 12 Pacaitorobatsi baja cajena xaniavaetsia panetojinavanapaenexa Dioso papecabarëyataenexa. Dioso baja cajena pacajunata daxitacuene papecabarëevetsinexa pijapenivenivenaenacuatatsia. 13 Itsa pacatsipaebatsi Dioso pitorobilivaisi, panenamuxunaevetame. Nexata panejumecovënëtame patacatsipaebilivaisi. “Xaniajai baja cajena. Dioso pejumelivaisi nacatsipaeba,” panejamatabëjaixae, panejumecovënëtame. Apo pajumetaemë saya bejivitonë pejamatabëcueneta pepaebilivaisi. Xaniajai cajena. Dioso pejumelivaisi pacatsipaebaponatsi. Bajarapalivaisi panejumecovënëtsixae, panevajënaeyabelia paexanavanapame pacuenia Dioso pacaitoroba. Bajaraxuata paxamë yabara pexaniajamatabëcuene parajutabiabajë Diosojavabelia. 14 Tajamonae, pacuenia Judea nacuata Dioso pejumecovënëtsivi bejiobiaexanatsi pijanacuapijivi, judíovi, bajara pijinia pacuenia pacabejiobiaexana panijanacuapijivi. 15 Pacuenia bajarapajudíovi pijasalinaivimi bajayata beyaxuabapona Diosojumepaebivimi profetavi, bajara icatsia pacuenia bajarapamonaemi pemomoxi beyaxuaba pepo petuxanenë Jesús. Nexata Jesús papijajivixaenë, paxanë ata bajarapamonae panecapitsapa judíovi penacaetuatabiabibovecua. Dioso apo pejitsipaecuene bajarapajudíovi exanapona. Bajarapajudíovi daxitajivi bitso itoya. 16 Paxanë pexanialivaisi itsa patsipaebabiabajë apo judíovijavabelia, apo judíovi ata pecapanepaenexatsi Diosojavabelia, nexata bajarapajudíovi panejumeitavetabiaba. Bajarapacuenia patanejumeitavetabiabixae, pibisiacuene pexanaeneconi pematatsënëa ayaineconi natsixaina Diosojavabelia. Nexata baja aeconoxae bajarapamonae tocopiapatatsi ayaicuenia Dioso penaneconitsiaexanaematacabinexatsi. 17 Tajamonae, patacavecuaponaecujinae, caematacabibeje apo pacatae atatsi, itsiata pacajamatabënajinavanapatsi. Bitso picani icatsia jamatabëpaponajë paxamëjavabelia patacataenexa. 18 Jamatabëpaponajë picani paxamëjavabelia. Xanë Pablonë, jamatabëponabiabajë picani. Itsiata dovathi apo panecopatsi. 19 Vajatuxanenë Jesucristo icatsia itsa patsianica, pacavajunupaebianatsi bajaraponëjavabelia xaniavaetsia Dioso panejumecovënëtsijava. Bitso pacasivajamatabëcuenebarëya tsanetsi. 20 Paxamë yabara baja cajena pexaniajamatabëcuene parajutabiabajë Diosojavabelia. Pacasivajamatabëcuene barëyatsinua tsabiabi.

1 Tesalonicenses 3

1 Bajayajebi baja cajena apo pacataetsi. Nexata baja belia apo panajamatabëcuene saëtaponaejitsipaenë matavëjëa pataevetaponaejava patacataenexa. Nexata baja panajamatabëxainajëbeje ëTimoteo pataitorobinexabeje, peponaenexa paxamëjavabelia papecataenexa. Paxanëbeje Silvanobeje, Atenas tomarata panacopatsianajëbeje. 2 Nexata baja pacatoitorobatsibeje vajabananë Timoteo. Timoteobeje baja cajena Dioso patatonajuanacuenebinëbeje, jivi patatsipaebaponaenexabeje pexanialivaisi, Cristo pelivaisi. Pacatoitorobatsibeje Timoteo papecayavenonaenexa, papecajamatabëcuene asaëyaexanaenexa Dioso panejumecovënëtsijava yabara. 3 Pacatoitorobatsibeje Timoteo papecayavenonaeya tsipaebabiabinexa pexanialivaisi, caenë ata paxamëyajuvënënë Dioso pejumelivaisi pejumecovënëtsijava pecopabiyaniva, itsamonae itsa bejiobiaexanaponatsi. Paxamë baja cajena payapëtaneme Dioso vajanacatocopatsijava itsamonae vajanacabejiobiaexanaponaenexa. 4 Pamatacabi abaxë pacayajavajinavanapatsi, tajëvelia baja cajena pacatsipaebabiabatsi itsamonae papecabejiobiaexanaponaejavanexa Dioso papijajivixaemë. Nexata jane baja bajarapacuene aeconoxae pacatocopiapata. 5 Bajaraxuata baja apo najamatabëcuene saëtaponaejitsipaenë matavëjëa taevetaponaejava patacataenexa. Nexata baja itorobajë Timoteo peponaenexa paxamëjavabelia papecataenexa pacuenia pajumecovënëtavanapame Dioso pitorobilivaisi. Xanë picani paxamë yabara jamatabëjumaitsinë: “Dovathi meta bajarapamonae jamatabëcueneëjëtatsi. Othopaica meta baja. Nacueratajë meta baja bajarapamonaejavata pexanialivaisi tatsipaebabiabijava,” jamatabëjanë picani paxamë yabara. 6 Timoteo nexata itsa parena paxamëjavaverena, Tesalónica tomaraverena, panetsipaebabeje pexanialivaisi. Xaniavaetsia pina Dioso pajumecovënëtavanapame. Paxamë pina pasivamë tsavanapae itsamonae ata. Panejamatabënajinavanapame pina pexaniajamatabëcuenia. Bitso pina jamatabëpanetaneme picani pacuenia paxanë ata jamatabëpacatanetsi picani. 7 Tajamonae, panetocopiapata rajane baja pibisiacuenia itsamonae patanebejiobiaexanaponaenexa. Itsiata baitsi jane panajamatabëcuenesaëtavanapajë paxamë yabara. Panajamatabëcuenesaëtajë itsa pacavënëlivaisitanetsi asaëya Dioso panejumecovënëtsijava. 8 Itsa pacavënëlivaisitanetsi asaëya Dioso panejumecovënëtsijava, nexata pacasivanajamatabëcuenesaëtatsi. 9 Nexata pexaniajamatabëcuene parajutajë Diosojavabelia paxamë yabara. Pexaniajamatabëcuene parajutajë Diosojavabelia bitso patacasivajamatabëcuenebarëyaxae Dioso pitabarata. 10 Matacabita, meravi ata, daxita patajamatabëëthëtovetsina pavajëtabiabajë Diosojavabelia patanetocopatsinexa icatsia pataponaenexa paxamëjavabelia patacataenexa. Pacatovajëtabiabatsinua Dioso papecayapëtaeyaexanaenexa palivaisi abaxë pacatosaica xaniavaetsia panejumecovënëtsinexa Dioso pejumelivaisi. 11 Pavajëtajë vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, pataneyavenonaenexa pataponaenexa paxamëjavabelia. 12 Pacuenia paxanë pacaasivatsi tsavanapae, bajarapacuenia paxamë ata caejivi canacujitsia panevajënaeyabelia namataenetsia panenasivanexa, pacatovajëtatsi Diosojavabelia papecayavenonaenexa. Pacatovajëtatsi Dioso papecayavenonaenexa itsamonae ata paneasivanexa. 13 Pacatovajëtatsi Dioso papecajamatabëcuene asaëyaexanaenexa, jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. Nexata paneconijibimë tsane. Paneconijibimë tsane Dioso pitabarata panenubenaejavata, pamatacabi vajatuxanenë Jesús, daxita pijajivi yajava, patsianica.

1 Tesalonicenses 4

1 Tajamonae, nexata pinijicuenia pacamuxujiobatsi. Vajatuxanenë Jesús pejamatabëcueneta pacaitorobatsi xaniavaetsia panejinavanapaenexa. Pacatsipaebatsi rabaja cajena pacuenia pajinavanapaejitsiamë Dioso papecasivajamatabëcuenebarëyanexa. Bajarapacuenia panevajënaeyabelia xaniavaetsia pajinavanapare daxitamatacabijavabelianexa. 2 Payapëtanemenua baja cajena palivaisi vajatuxanenë Jesús pejamatabëcueneta pacaitorobatsi panejumecovënëtsinexa. 3 Dioso raja jitsipa xaniavaetsia panetojinavanapaenexa ëponënexa. Dioso raja pacatojitsipa panecopabinexa pibisiacuene panevitota paneexanaejava. 4 Dioso raja pacatojitsipa pacaenëmë canacujitsia paneyapëtaenexa mapacueneje. Petiriva itsa papitame panijavanexa, xaniavaetsia paevere. Payaiyataemanua. 5 Pëtsa petiriva papitame pibisiacuene saya panevitota paneexanaenexa bajarapovajavabelia pacuenia Dioso apo pejumecovënëtsivi baexana. 6 Dioso cajena apo jitsipae itsanë ata pevitota pibisiacuene pexanaenexa itsanë pijavajavabelia. Vajatuxanenë cajena pinijicuenia naneconitsiaexanaena daxita pamonae exana bajarapacuene. Bajarapacuene yabara imata baja cajena pacatsipaebatsi pamatacabi abaxë pajinavanapajë paxamëjavata. 7 Dioso baja cajena nacajunata ëpexaniacuene vajaexanavanapaenexa. Dioso apo nacajunatsi pibisiacuene vajaexanavanapaenexa. 8 Itsamonae apo panejumecovënëtsi patatsipaebilivaisi. Bajarapamonae itsa apo panejumecovënëtsi paxanë, apo jumecovënëtsi Dioso, ponë nacarajuta Espíritu Santo. 9 Paxamë rabaja namataenetsia panaasivamë tsavanapae itsamonae Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Dioso baja cajena pacayapëtaeyaexana bajarapacuenia panenasivanexa. Bajaraxuata apo namatavenonaenë baja patacatoyaquinaenexa patacayapëtaeyaexanaenexa bajarapacuene. Tsipaji baja payapëtaneme. 10 Xaniajai rabaja. Pasivamë tsavanapae daxita vajamonae, Macedonia nacuajava pejinavanapaevi. Itsiata icatsia pacaitorobatsi namataenetsia bitsoyo orijibia panenasivanexa. 11 Pacuenia baja cajena copiaya pacaitorobatsi, bajarapacuenia jamatabëcuenexanepanaeya pajinavanapare. Ëpanijacuene saya paexanare panejamatabëitonotsiyaniva itsamonaejavabelia. Panijacuata panatonacuenebare bajarapacuenia panenaevetavanapaenexa. 12 Bajarapacuenia nexata Dioso apo pejumecovënëtsivi pacayaiyataena. Nexata apo pacatosaicae tsane itsacuenejavayo ata panenamatavenonaejava. 13 Tajamonae, pacatojitsipatsi xaniavaetsia paneyapëtaenexa pacuenia itsamatacabi itsijitsia Dioso pepua pejumecovënëtsivi petëpaevi. Pacatsipaebatsi baja cajena bitso panenajamatabëxainaeyaniva itsa pacavecuatëpa itsajiviyo. Pacatsipaebatsi baja cajena bitso panenajamatabëxainaeyaniva, pacuenia bitso banajamatabëxaina Dioso apo pejumecovënëtsivi itsa vecuatëpatsi itsajiviyo. Bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya bajumaitsi: “Petëpaevi rabaja peponaxuabi,” bajai Dioso apo pejumecovënëtsivi. 14 Vaxaitsi baja cajena jumecovënëtatsi Jesús vajanacasivatëpaejava. Jesús vajanacasivatëpaecujinae, Dioso icatsia asaëyaexanatsi petëpaejavavecua. Dioso icatsia itsamatacabi asaëyaexanaena daxita pamonae Dioso pepua pejumecovënëtsivi petëpaevimi. Bajarapalivaisi vaxaitsi baja jumecovënëtatsi. 15 Palivaisi pepo petuxanenë Jesús netsipaeba, bajarapalivaisi pacatsipaebijitsiatsi. Vaxaitsi abaxë mapanacuata vajaasaëtsavanapaevi pamatacabi pepo petuxanenë Jesús icatsia patsianica. Vaxaitsi athëbëabetsia apo namataxainaetsitsia tsane. Petëpaevimi rajane copiaya namataxainaenia. 16 Angelevi penamatacaitorobinë vavajai tsaxuabi tsane. Dioso pijatrompeta najumetsiana. Pepo petuxanenë jane baja pijacuata patsianica athëbëvetsica. Nexata pamonae Cristo pepua pejumecovënëtsivi tëpa, bajarapamonae asaëyaexanaenatsi petëpaejavamivecua. 17 Bajaraxuacujinae vaxaitsi, abaxë mapanacuata vajaasaëtsavanapaevi bajarapamatacabita, itarërëbotatsia nacacaetuatsiania petëpaevimi yajava. Caxitajarabianatsi jane baja athëbëtatsia pepo petuxanenë Jesús. Nexata jane baja daxitamatacabijavabelianexa yajavajinavanapaenatsi bajaraponë. 18 Bajaraxuata panajamatabëcuenesaëtavanapare mapalivaisitaje.

1 Tesalonicenses 5

1 Tajamonae, itsiata apo panamatavenonaenë patacatoyaquinaenexa patacayapëtaeyaexanaenexa pamatacabita, paepatota ata, copiapatsijitsia daxita bajarapacuene. 2 Payapëtaneme baja cajena pepo petuxanenë Jesús icatsia pepatsijavanexatsica. Paepatota apo vajënaeevetsitsi, jemata patsianica. Pacuenia penacobetoxotsinënexa meravi bapata itsajota apo jamatabënajinaetsi, bajarapacuenia jemata patsianica pepo petuxanenë Jesús. 3 Pamatacabita jivi jumai tsaponae tsane: “Daxitanacuanëjava baja cajena xanepana. Daxitajivi xaniavaetsia jinavanapa,” jai tsane, bajarapaepatota jemata tocopiapatsianatsi Dioso apo pejumecovënëtsivi peverebiabinexatsi. Nexata acuenebi tsane Dioso apo pejumecovënëtsivi pevecuarëcëpecaenexa bajarapacuene. Pacuenia petiriva, penacoxitsiva, itsa vixaenotatsi penacueto pevecuanaexanaenexatsi, acuenebi pevecuanajetabajiravijava bajarapavixae, bajara pijinia itsane pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi. 4 Tajamonae, paxamë baja apo pajamatabëcueneaitaquirimë. Pacuenia Dioso apo pejumecovënëtsivi ajamatabëcueneitaquiri, bajarapacuenia apo pajamatabëcueneitaquirimë. Pepo petuxanenë Jesús pepatsimatacabinexatsica pacopiaevetavanapame. Nexata pamatacabi pepo petuxanenë patsianica, apo pajamatabëcuenenabenajacaemë tsane. Pacuenia penacobetoxotsinë itsa pata, basivajamatabëcuenenabenajacatsi, apo paitsimë tsane. 5 Tsipaji baja daxita paxamë pexanialivaisita pacajamatabëcueneitayota. Nexata baja daxita vaxaitsi pitaquirijamatabëcuene apo xainaetsi. 6 Bajaraxuata nexata vaxaitsi apo bejamatabëcuenemajitsitsi. Pacuenia Dioso apo pejumecovënëtsivi jamatabëcueneitsi, bajara apo bejamatabëcueneitsitsi. Biji rajane jamatabëcueneaitavaya bejinavanapatsi. Nayajivitaeya bejinavanapatsinua pibisiacuene vajaexanaeyaniva. 7 Pamonae jamatabëcueneaitaquiri, jamatabëcuenemajitabiaba. Aitajibi tsabiabinua meravi. 8 Itsiata baitsi jane vaxaitsi baja pexanialivaisita nacajamatabëcueneitayota. Nexata nayajivitaeya jinavanapatsi pibisiacuene vajaexanaeyaniva. Najamatabëcuenecopatatsi baja ëDiosojavabelia. Asivatsi tsavanapae Dioso. Itsamonae ata asivatsi tsavanapae. Copiaevetavanapatsi Cristo vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia. Bajarapacuenia itsa copiaevetavanapatsi Cristo vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia, nexata dovathi pejamatabëcuenevecua nayajivinajamatabëcuenexatatatsi Dioso pejumelivaisita. Nexata pacuenia vajabitsaënë nayajivinaxatata piatajajava, namataxatatanua piatajajava pejorojoronaeyanivatsi pijavajabitsaënë, bajara vaxaitsi ata itsitsi dovathi vajanacayamaxëitojorobiyaniva. 9 Dioso apo nacaitapetsi vajanacananeconitsiaexanaenexa pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara. Biji rajane Dioso nacaitapeta vajanacacapanepaenexa pibisiacuene vajaexanaeneconivecua pepo petuxanenë Jesucristo pejamatabëcueneta. 10 Jesucristo baja cajena nacasivatëpa vajanacayajavaponaponaenexa vajaasaëtsavanapaevi mapanacuataje. Vajatëpaecujinae ata, Dioso pijanacuatatsia Cristo nacayajavaponaponaena. 11 Bajaraxuata pacuenia baja namataenetsia panajamatabëcueneasaëya exanaponame, bajarapacuenia panevajënaeyabelia tsiteca paexanavanapare. 12 Tajamonae, pinijicuenia pacamuxujiobatsi paneyaiyataenexa pamonae paxamë tuatuajëta Dioso tonacuenebavanapa. Bajarapamonae Dioso pitorobicueniatsi pacaevetavanapa. Pacamuxujiobabiabanua. 13 Payaiyataema bajarapamonae. Asivaya pataema. Tsipaji bajarapamonae xaniavaetsia Dioso tonacuenebavanapa. Jamatabëcuenexanepanaeya panajuajinavanapare. 14 Pacaitorobatsinua panemuxujiobinexa pamonae piafaetabivi. Pamonae pijinia jamatabëcuenecuerana itsamonae bepejiobiaexanaponaexaetsi Dioso pejumecovënëtsijava yabara, pajamatabëcueneasaëyaexanare. Payavenonare pamonae jamatabëcuenefaefaena Dioso pejumelivaisivecua. Itsa pamuxujiobianame bajarapamonae, itsa pamuxujiobianamenua itsamonaejavabelia ata, ajamatabëcuenesaëya pamuxujiobianame bajayajebi pacopatsinejevamë. 15 Pëtsa bajarapamonaejavabelia pibisiacuene panamatamoexaname, copiaya pibisiacuene pacaexanae ata. Biji pajamatabënajinavanapare pexaniacuene namataenetsia panenatoexanaponaenexa. Pajamatabënajinavanapare daxitajivijavabelia ata pexaniacuene panetoexanaenexa. 16 Daxitamatacabi pajamatabëcuenebarëyamëre tsavanapae. 17 Daxitamatacabi Diosojavabelia pavajëtabiabare pacopatsinejevamë. 18 Daxita pacuene apo panejitsipaecuene ata, Dioso itsa pacatocopata papecatocopiapatsinexa, nexata itsa pacatocopiapata bajarapacuene, itsiata pexaniajamatabëcuene parajutabiabianame Diosojavabelia bajarapacuene yabara. Bajarapacuenia paneexanavanapaenexa, Dioso pacatojitsipa Jesucristo papijajivixaemë. 19 Espíritu Santo itsa pacajamatabëcueneitoroba itsacuenejavayo paneexanaenexa, pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Apo exanaenë tsane bajarapacuenia,” pajamatabëjamë pëtsa. 20 Pëtsa panamuxujematame Espíritu Santo peyajavacuaicuaijaivi, Dioso pejumelivaisianë pepaebivi. 21 Nexata pacuenia bajarapamonae pacaitoroba panejumecovënëtsinexa, copiaya pajaire Dioso pejumelivaisibaxutota paneyapëtaenexa. Nexata xaniajai bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota itsa jumaitsi, bajarapacuenia paexanare. 22 Daxita xua pibisiacuene, panayajivitaema. 23 Dioso baja cajena vajanacajamatabëcuenexaniavaetsinë. Bajaraponë pibisiacuene paneexanaeneconimi pacavecuaajibiaexanaena. Dioso evetsiana panejamatabëcuene, paneperabëto ata, pibisiacuene paneexanaeyaniva. Bajarapacuenia Dioso pacaevetsiana matapania vajatuxanenë Jesucristo icatsia pepatsimatacabitsicajavabelianexa. 24 Bajarapacuenia Dioso pacaevetsiana, ponë pacajunata papexinexamë. Dioso cajena pacatoexanaena daxita pacuenia najumecapanepaeya pacajumaitsi. 25 Tajamonae, Diosojavabelia panetovajëtabiabare. 26 Asivaya nebajacobiana daxita bajarajotalia Dioso pejumecovënëtsivi. 27 Pacaitorobatsi Dioso pejamatabëcueneta. Patsimuxulebianame mapabaxutoje daxita Dioso pejumecovënëtsivi pejumetaenexa. 28 Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonabiabinexa.

2 Tesalonicenses 1

1 Xanë Pablonë, Silvano, Timoteo, mapamatabëxëyoje pacatoyaquinatsi mapabaxutoje. Pacatoyaquinatsi Dioso panejumecovënëtsivi, paTesalónica tomarapijivimë. Panenajamatabëcuenecopatsivi baja vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata. 2 Pacatovajëtatsi vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. 3 Tajamonae, panevajënaeyabelia bitso orijibia panajamatabëcuenecopataponame Diosojavabelia. Pacaenëmë canacujitsia namataenetsia panaasivamënua tsavanapae. Bajaraxuata daxitamatacabi paxamë yabara pajumaitsinë tsane Diosojavabelia: “Xanepana rabaja. Pexaniacuenia yavenonaponame Tesalónica tomarapijivi,” pajanë tsane. 4 Diosojavabelia pajamatabëcuenesaëmë tsaponae itsamonae pinijicuenia pacabijataeyabiabi ata, pacabejiobiaexanabiabi atanua. Bajaraxuata paxanë barëyaya pacavënëlivaisipaebaponatsi itsatomaranëjava, Dioso pejumecovënëtsivijava. 5 Bajarapacuenia pacabejiobiaexanabiabi ata, Diosojavabelia paneajamatabëcuenesaë tsaponaexae, nayapëtane Dioso papecajamatabëcueneyavenonaejavanexa pamatacabi naneconitsiaexanaena pijaneconi pexainaevi. Bajarapamatacabi Dioso papecasivajamatabëcuenebarëyaxae, pacatocopatsiana panejonenexa Dioso pijanacuayabetsia Dioso papecaevetsinexa. 6 Dioso baja cajena najamatabëcuenevereta pacuenia exanaejitsia. Nexata juya Dioso bejiobiaexanaena pamonae pacabejiobiaexanapona maparucaeje. 7 Paxamë abaxë pacabejiobiaexanaponaena pacuenia paxanë ata panebejiobiaexanapona. Itsiata Dioso nacayavenonaena bajarapacuenevecua. Bajarapacuenia Dioso nacayavenonaena pamatacabi pepo petuxanenë Jesús icatsia patsianica piasaëángelevi yajava, pitarunutsicotia ata yajava. 8 Jesús jane baja patsianica penaneconitsiaexanaenexa pamonae apo yapëtae Dioso. Pamonae ata apo jumecovënëtsi pepo petuxanenë Jesucristo pelivaisi, Jesús naneconitsiaexanaena. 9 Bajarapamonae pijaneconi yabara Jesús naneconitsiaexanaenatsi daxitamatacabijavabelianexa. Dioso pitabaravecua tajë xuabianatsi. Bajarapamonae Dioso pijapenivenivenaecotia apo tae tsane caeto ata. 10 Pamatacabi vajatuxanenë icatsia patsianica, pinijicuenia pijajivi yaiyataenatsi. Pinijicuenia sivajamatabëcuene nabenajacaenatsi daxita Jesús pejumecovënëtsivitsi. Bajarapacuenia tocopiapatsianatsi pamatacabi patsianica vajatuxanenë. Paxamë ata Jesús pijajivi payajavamë tsane patanejumecovënëtsixaemë patacatsipaebilivaisi. 11 Bajaraxuata pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia. Pacatovajëtabiabatsi vajaDiosojavabelia papecajamatabëcuene xaniavaetsinexa. Pacuenia bejamatabëcueneitsi Dioso pijajivi, bajara panejamatabëcueneitsinexa. Pacatovajëtabiabatsinua Diosojavabelia pecaëjëpaejamatabëcuenetatsi papecajamatabëcueneyavenonaenexa, paneexanaenexa daxita pacuenia pajamatabëexanaponame. Pacatovajëtabiabatsinua Diosojavabelia papecayavenonaponaenexa daxita pacuene paexaname Jesucristo papijajivixaemë. 12 Nexata paxamë xaniavaetsia panejinavanapaejamatabëcueneta, vajatuxanenë Jesucristo daxitajivi yaiyataenatsi. Paxamë ata juya Dioso pacayaiyataeyaexanaena daxitajivi. Bajarapacuenia pacayaiyataeyaexanaena papecaitaxutotsoniataexae vajaDioso, vajatuxanenë Jesucristo ata.

2 Tesalonicenses 2

1 Tajamonae, pacatsipaebatsi baja cajena paneyapëtaenexa pacuenia vajatuxanenë Jesucristo patsijitsiatsica. Pacatsipaebatsinua baja cajena pacuenia ata nacacaetuatsijitsia bajaraponëjavabelia pamatacabi patsianica. 2 Nexata pajivi najumetsënëtsiaya pacajumai tsane: “Espíritu Santo raja neyapëtaeyaexana. Jesucristo rabaja patsica,” pacajai tsane, pëtsa pajumecovënëtame. Pajivi pijinia najumetsënëtsiaya pacajumai tsane: “Pepacuene rabaja Jesucristo patsica,” pacajai tsane, pëtsa pajumecovënëtame. Pajivi pijinia najumetsënëtsiaya pacajumai tsane: “Pablobana raja nacatoyaquina: ‘Jesucristo rabaja patsica,’ jai raja vajanacatoyaquinaebaxutota,” pacajai tsane, pëtsa pajumecovënëtame. Itsamonae najumetsënëtsia itsa pacatsipaeba Jesús pepatsijavatsica yabara, pëtsa panajamatabëcueneepatajërërëcame panejumecovënëtavanapae livaisivecua. Pëtsa pajamatabëcuenenabenajacamenua. 3 Pëtsa pajumecovënëtame pematatsënëa itsalivaisicuenia itsa pacatsipaeba Jesucristo pepatsijavatsica yabara. Jesucristo raja abaxë apo patsitsica tsane. Peneta raja itsa baja imoxoyo pevajënae tsane Jesucristo pepatsinexatsica, jivi ayaibitsaëtonë Dioso pejumelivaisi pejumecovënëtsijava copabiana. Bajara pijinia pamatacabi patsiana ponë bitso pibisiacuene pexanabiabinënexa. Bajaraponë itsamatacabi Dioso xuabiana isotuabelia, bitso bejiobiaya peponaponaenexa daxitamatacabijavabelianexa. 4 Bajaraponë cueneitoya tsane Dioso pijacuene. Pamonae ata vajëcabiaba bedioso petaevijavabelia, itavetsiana pevajëcabiabiyaniva. Dioso pijatemplobota ata belia ecaena bediosonë jivi petaenexatsi. Bajaraponë jumai tsane: “Xanë rajane baja diosonënë,” jai tsane. Bajarapacuenia jivi ayaibitsaëto bajaraponë yamaxëitojorobiana. 5 Pamatacabi abaxë paxamëjavata naponaponajë, tajëvelia baja cajena pacatsipaebabiabatsi bajarapalivaisi. ¿Panacofënëtame tsabaja bajarapalivaisi? 6 Payapëtaneme baja cajena pacuenia abaxë Dioso yacaranata pibisiacuene bitso pexanabiabinënexa pepatsiyaniva. Dioso petocaëjëtsimatacabita bajaraponë patsiana. 7 Mapamatacabita ataje jivi pibisiacuene pexanaejava navitapona pevajënaeyabelia. Itsiata abaxë apo patsi ponë bitso pibisiacuene pexanabiabinënexa. Matapania pamatacabi Dioso copatsiana pecaranatsijava bajaraponë pepatsiyaniva, patsiana jane baja pibisiacuene bitso pexanabiabinexa. 8 Bajarapamatacabi bajaraponë patsiana bitso pibisiacuene pexanabiabinexa. Nexata pepo petuxanenë Jesús pijumalisaëta bajaraponëmi beyaxuabiana. Pamatacabi Jesús patsianica, bajaraponëmi Jesús vereverecaeyaexanaena pijapenivenivenaecotiata. 9 Bajaraponë patsiana dovathi pejamatabëcueneta pibisiacuene bitso pexanabiabinexa. Nexata bajaraponë dovathi pesaëta pinijicuene pexanaejava exanaponaena jivi peyamaxëitojorobinexa, beayaijamatabëcuenenë petaenexatsi. 10 Bajaraponë exanaena daxita xua pibisiacuene, jivi peyamaxëitojorobinexa. Nexata bajaraponë pejamatabëcueneta Diosovecua jivi naxuabiana. Jivi Diosovecua naxuabiana tsipaji apo jitsipae pejumecovënëtsinexa pexaniajailivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. 11 Bajaraxuata Dioso tocopatsiana bajaraponë penajumetsënëtsilivaisi petsipaebinexatsi peyamaxëitojorobinexatsi. Nexata bajarapamonae jumecovënëtsiana ëpenajumetsënëtsilivaisi. 12 Bajaraxuata nexata daxita bajarapamonae Dioso naneconitsiaexanaenatsi. Tsipaji apo jumecovënëtsi tsane pexaniajailivaisi. Caranata saya sivabarëya tsabiabi tsane ëpibisiacuene pexanaejava. 13 Tajamonae Dioso papecaasivavi, pepo bajayata abaxë itsa apo panaexanaemë, vajatuxanenë baja cajena tajëvelia pacaitapeta papecacapanepanexa. Dioso baja cajena pacacapanepaena. Espíritu Santo pesaëta pacajamatabëcuenexaniavaetsiana panejumecovënëtsixae pexaniajailivaisi, Jesús pelivaisi. Bajaraxuata paxamë yabara pajumaitsinë tsabiabi Diosojavabelia: “Xanepana rabaja. Pexaniacuene exaname. Tsipaji tajëvelia itapetame Tesalónica tomarapijivi pecajumecovënëtsinexa. Nexata baja cajumecovënëta,” pajanë tsabiabi. 14 Dioso paneitoroba patacatsipaebinexa pexanialivaisi papecacapanepaelivaisinexa Diosojavabelia. Nexata baja pajumecovënëtame bajarapalivaisi. Bajarapacuenia Dioso pacajunata panepatsinexa vajatuxanenë Jesucristojavabetsia, papecayajavaponaponaenexa. 15 Tajamonae, bajaraxuata panevajënaeyabelia pacaasaëmëre tsavanapae panejumecovënëtsijava Dioso. Pajumecovënëtavanapare patacatsipaebilivaisi. Palivaisi ata patacatoyaquinatsi panejumecovënëtsinexa, pëtsa panacofënëtame. 16 Vajatuxanenë Jesucristo, vaxa Dioso ata, nacaasiva. Bajaraponëbeje nacaitaxutotsoniatane. Bajaraxuata nacajamatabëcueneasaëyaexanapona daxitamatacabijavabelianexa. Nacatocopatanua vajacopiaevetavanapaenexa pepo petuxanenë Jesucristo icatsia pepatsijavanexatsica. 17 Nexata pacatovajëtatsi vajatuxanenë Jesucristojavabelia, vaxa Diosojavabelia ata, papecajamatabëcuene asaëyaexanaenexa. Pacatovajëtatsinua jivi panetsipaebinexa pexanialivaisi. Pacatovajëtatsinua paneexanaenexa daxita xua pexaniacuene.

2 Tesalonicenses 3

1 Tajamonae, pecopiarucaelivaisi rabaja maje pacatoyaquinatsije. Panetovajëre Diosojavabelia Dioso pejumelivaisi bepijia peyacaëjëpaenexa daxitanacuajava. Patovajërenua daxitajivi pejumecovënëtsinexa Dioso pejumelivaisi pacuenia baja paxamë pajumecovënëtame bajarapalivaisi. Patovajërenua daxitajivi peyaiyataenexa Dioso pejumelivaisi. 2 Panetovajërenua Dioso patanevetsinexa pibisiajamatabëcuenevivecua. Bajarapacuenia panetovajëre tsipaji raja daxitajivi Dioso apo jumecovënëtsi. 3 Itsiata baitsi jane vajatuxanenë nacayavenonabiaba. Bajaraponë pacajamatabëcueneasaëyaexanaena. Pacaevetsiananua dovathivecua. 4 Paxamë yabara baja cajena pajamatabëjumaitsinë: “Bajarapamonae vajatuxanenë yavenonaenatsi. Nexata xaniavaetsia exanavanapaena daxita pacuenia itorobatsi. Pevajënaeyabelia xaniavaetsia exanavanapaena pacuenia itorobatsi,” pajamatabëjanë baja cajena paxamë yabara. 5 Diosojavabelia pacatovajëtatsi xaniavaetsia paneyapëtaenexa Dioso papecaasivajava. Pacatovajëtatsinua panevajënaeyabelia paneajamatabëcuenesaë tsavanapaenexa Cristo papecajamatabëcuene yavenonabiabinexa. 6 Tajamonae, vajatuxanenë Jesucristo pejamatabëcueneta pacaitorobatsi. Dioso pejumecovënëtsivi ata itsa piafaetabivi, bajarapamonae panavecuatsare. Bajarapamonae apo nacuenebabiabi penaevetsinexa pacuenia picani paitorobajë. 7 Payapëtaneme rabaja pacuenia paxanë paexanavanapajë pamatacabi panajinavanapajë paxamëjavata. Nexata pacuenia pacatsitajinavanapatsi, bajarapacuenia bepajinavanapame. Pamatacabi abaxë panajinavanapajë paxamëjavata, apo pafaetabinë tsavanapae. 8 Amoneya baja cajena itsajivi ata apo pavecuaxaenë itsacuenejavayo ata. Biji rajane panatonacuenebabiabajë pinijicuenia. Matacabita, meravi ata, panatonacuenebabiabajë patanaevetsinexa. Bajarapacuenia panatonacuenebabiabajë itsajivi ata paxamëyajuvënëvi petoayapëbejeyanivatsi patanevetsijava patanajinavanapaejavata. 9 Paxamëjavata pexanialivaisi patacatsipaebavanapaexae, vajatuxanenë picani panetocopata patacavajëtsinexa xua panamatavenonajë patanerajutsinexamë. Itsiata baitsi jane apo pacavajëtsitsi. Pacatsitanacuenebabiabatsi baja cajena. Bajarapacuenia paxamë ata panatonacuenebabiabare panenaevetsinexa. 10 Pamatacabi abaxë panajinavanapajë paxamëjavata, pacajumaitsitsi baja cajena: “Pajivi afaetabi, pëtsa naxane,” pacajaitsi baja cajena. 11 Pavënëlivaisitaniji pacuenia itsamonae paxamëyajuvënëvi saya jinavanapa nacuenebinejeva. Bajarapamonae pina bitso jamatabëitonotabiaba itsamonae. 12 Bajarapamonaejavabelia pajumaitsimë tsane: “Pablo raja vajatuxanenë Jesucristo pejamatabëcueneta jumaitsi: ‘Panacuenebianame pina panenaevetsinexa,’ jai raja Pablo,” pajamë tsane. 13 Tajamonae, pëtsa pajamatabëcuenecueraname pexaniacuene paneexanavanapaejava. 14 Pajivi apo nacuenebi tsane penaevetsinexa, apo jumecovënëtsinua tsane palivaisi pacatoyaquinatsi mapabaxutotaje, bajarapajivi panavecuatsare. Pëtsa payajavajinavanapame. Nexata aura tsane apo penacuenebijava yabara. 15 Itsiata baitsi jane bajarapajivi bepanijavajabitsaëjivi pëtsa pataneme. Dioso panenajuajumecovënëtsivixae, pexaniajamatabëcuenia pamuxujiobianame. 16 Vajatuxanenë vajanacajamatabëcuene xanepanaeyaexanaenë. Pacatovajëtatsi bajaraponëjavabelia daxitamatacabi papecajamatabëcuene xanepanaeyaexanaenexa, itsamonae pacaitsacueniababiabi ata. Pacatovajëtatsi vajatuxanenë papecayajavaponaponabiabinexa. 17 Xanë Pablonë, tacobeta pacatoyaquinatsi mapalivaisiyoje patacajamatabënajinaexae. Paitanecuenia yaquinabiabajë daxita tayaquinaebaxutonëta, bajarapaitanecuenia pacatoyaquinatsi mapalivaisiyoje paneyapëtaenexa xanë patacatoitorobicuene mapabaxutoje. 18 Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia daxita paxamë vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonabiabinexa.

1 Timoteo 1

1 Xanë Pablonë, Jesucristo pijaapóstolenënë. Dioso, ponë nacacapanepaejitsia, bajaraponë nitoroba pijacuene tatonacuenebinexa. Vajatuxanenë Jesucristo, ponë pejamatabëcueneta Dioso nacacapanepaejitsia, bajaraponë ata nitoroba pijacuene tatonacuenebinexa. 2 Timoteo, bepepo taxënatomë tacataenë, Jesucristo pelivaisi xamë ata nejumecovënëtsixae. Catoyaquinatsi mapabaxutoje. Catovajëtatsi vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, pecayavenonaenexabeje pecaasivaxaebeje. Catovajëtatsinua bajaraponëbeje pecaitaxutotsoniataenexabeje pecajamatabëcuene xanepanaeyaexanaenexabejenua. 3 Pamatacabi baja ponajë Macedonia nacuayabelia, capuenetatsi neponaponaenexa Efeso tomarata. Nexata icatsia matavëjëa caitorobatsi tsiteca abaxë neponaponaenexa bajarajota. Tsipaji itsamonae bajarajota tsipaebavanapa saicayacuenia Dioso pejumelivaisivecua. Palivaisi tsipaebavanapa bajarapamonae, apo pexaniajailivaisi cajena. Jumeitavetsianame bajarapamonae matavëjëa baja petsipaebaponaeyaniva bajarapalivaisi. 4 Itavetsianamenua bajarapamonae penajamatabëxainabiabiyaniva saya jemalivaisixi, perujulivaisiximi. Itavetsianamenua pijasalinaivimi pevënëxi yabara ata penajamatabëxainabiabiyaniva. Bajarapitsilivaisixi ajumematamobi baja cajena itsa nabarëcuaicuaijai tsaponae jivi. Bajarapalivaisixi apo nacajamatabëcueneyavenonae tsipae pacuenia Dioso nacaitoroba jumecovënëtsiaya vajatoexanaenexa. 5 Bajarapacuenia caitorobatsi nejumeitavetsinexa bajarapamonae pecopatsinexa bajarapalivaisi pecuaicuaijaitsabiabijava. Nexata juya pexanaenexa pacuenia Dioso jitsipa. Dioso cajena jitsipa jivi pejamatabëëthëtovetsina jamatabëcuenexanepanaeya namataenetsia penaasivatsavanapaejava. Dioso jitsipanua jivi pejinavanapaenexa aneconijibia Dioso pitabarata. Dioso jitsipanua jivi pejamatabëëthëtovetsina xaniavaetsia pejumecovënëtavanapaenexa Dioso pejumelivaisi. 6 Bajarapamonae pacuenia Dioso jitsipa apo pexanavanapaexae, Dioso pejitsipaejavami vecuanajamatabëcuenemuxufeta. Nexata jamatabëcuenenaxuaba natsiquejemalivaisixi pecuaicuaijaitsabiabinexa. 7 Bajarapamonae picani jamatabënaexana jivi livaisi petsipaebabiabivinexa. Palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bajarapalivaisi picani jivi asaëya jamatabëtsipaebapona. Itsiata baitsi jane bajarapamonae apo jumeyapëtae pajamatabëcuenelivaisi xaina bajarapalivaisi. 8 Vaxaitsi baja cajena yapëtanetsi pexanepanaecuene palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata. Bajarapalivaisi Dioso nacatocopata vajatsipaebinexa jivijavabelia, jivi peyapëtaenexa penaneconitsicuene Diosojavabelia. 9 Pamonae pexaniacuene exanavanapa, apo toyaquinabiabitsi pitavetsilivaisinexatsi. Biji rajane pamonae pibisiacuene exanavanapa, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. Pamonae ata apo yaiyatae itsacuenejavayo ata Dioso pijacuene, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. Pamonae ata najamatabëcuenebijiana Dioso pijacuenevecua, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. Pamonae ata jivibevi, paxa ata, pena ata, pebeyaxuabivi, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. 10 Pamonae ata pijavajivi vecuanamatayajita itsavajavabelia, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. Pamonae ata pevëna pebijavabelia pevitota pibisiacuene exana, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. Bajara pijinia pacuenia petiriavi ata. Pamonae pamonajivi vecuanamatayajita itsanëjavabelia, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. Pamonae ata pevëna petiriavijavabelia pevitota pibisiacuene exana, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. Pamonae ata jivi nacobetoxotsiaya pita, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. Pamonae ata najumetsënëta, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. Pamonae ata itsamonae yabara najumetsënëtsiaya baracuaicuaijai tsabiabi, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. Pamonae ata apo jitsipae pexaniajailivaisi jivi petsipaebaponaenexa, toyaquinabiabatsi pitavetsilivaisinexatsi. 11 Bajarapalivaisicuenia xanë ata itavetaponajë itsa tsipaebaponajë palivaisi Dioso netocopata jivi tatsipaebaponaenexa. Bajarapalivaisi itsa tsipaebaponajë, tsipaebaponajë daxitajivi peyapëtaenexa pacuenia Dioso itaxutotsoniatanetsi pecapanepaenexatsi. 12 Pexaniajamatabëcuene rajutajë vajatuxanenë Jesucristojavabelia tanerajutsixae pesaë tatonacuenebinexa. Jesucristo nesivanajamatabëxaina xaniavaetsia tatonacuenebinexa. Bajaraxuata pexaniajamatabëcuene rajutajë. 13 Copiata abaxë itsa apo jumecovënëtsinë Jesucristo, pibisiacuenia picani baracuaicuaijanë tsabiabi Jesucristo. Pijajivi ata tobarajinabiabajë tabejiobiaexanaenexa. Pibisiacuenia bijataeyabiabajë Jesucristo pijajivi. Bajarapacuenia taexanabiabinë ata, Dioso itsiata nebejiobiatane. Tsipaji jamatabëcuenenavëxaniabiaya bajarapacuene exanabiabajë. Apo yapëtaenë picani xua exanaponajë Jesucristojavabelia. Tsipaji abaxë apo jumecovënëtsinë Jesucristo Dioso pexënatocuene. 14 Nexata baja itsiata belia vajatuxanenë Jesucristo pinijicuenia neyavenona tanajamatabëcuenecopatsinexa bajaraponëjavabelia. Bajaraxuacujinae pijajivitonëxaenë, neyavenona tasivanexa itsamonae ata. 15 Mapalivaisije pacatsipaebijitsiatsi. Bajarapalivaisi pexaniajailivaisi cajena. Nexata daxitajivi xaniavaetsia bejumecovënëta mapalivaisije. Jesucristo baja cajena patsica mapanacuayabetsicaje pibisiacuene pexanaevimi pecapanepaenexa Diosojavabelia. Xanë ata picani bitso pibisiacuene taexanaenëmi daxitajivi matatoxenetsia. 16 Xanë itsiata bajara taitsinëmi ata, Dioso itsiata nebejiobiatane. Bajarapacuenia Dioso nebejiobiatane daxitajivi peyapëtaenexa Jesucristo bajayajebi tanesivaajamatabëcuenesaëjava tajumecovënëtsinexa, pibisiacuene taexanaenëmi ata. Nexata pamonae bexëajavabelia ata Jesucristojavabelia najamatabëcuenecopataponaena, xainaena matacabi apo pevereverecaejava. Bajarapamonae nesivaajamatabëcuenesaë tsane itsa nevënëlivaisitaena Jesús taneitapetsijava pijajivitonënexanë, pibisiacuene bitso taexanabiabinëmi ata. 17 Bajaraxuata vaxaitsi pepo Dioso, daxitacuene peyapëtaenëjavabelia, jumaitsitsi tsabiabi: “Xamë Diosomë bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Bitso ayaicuene nexanaenë,” jaitsi tsabiabi. Bajaraponë Dioso daxitacuene peyapëtaenë. Pepo pevetsinënua daxitacuene. Apo petëpaenënexanua daxitamatacabijavabelianexa. Apo petaenëtsinua itsajivi ata. 18 Timoteo, betaxënatomë tacataenë. Pacuenia caitorobatsi, exanaename. Bajayata baja cajena itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi Dioso pejamatabëcueneta tajëvelia cavajunupaeba pacuenia exanaejitsiamë. Bajarapacuenia Dioso asaëyata tocanacuenebaponare mapalivaisije. Nexata bajarapacuenia Dioso pitorobilivaisi daxitajivi yapëtaena. Catoayapëbeje ata dovathi pecajamatabëcueneëjëtsixae, ajamatabëcuenesaëmëre Diosojavabelia nenajamatabëcuenecopatsijava. Exanabiabare xua yapëtaneme pexaniajaicuene nenajamatabëcuenebijianaeyaniva Diosovecua. 19 Itsamonae baja yapëtae ata pacuenia Dioso itorobatsi, itsiata pibisiacuene exana. Nexata bajarapamonae Diosovecua naxuabiana pecopabixae Cristo pejumecovënëtsijavami. 20 Bajarapamonaeyajuvënënëbeje Himeneobeje Alejandrobeje. Pibisiacuenia Dioso baracuaicuaijaibeje tsabiabi. Nexata pecopatsinexabeje Dioso pebaracuaicuaijaijavabeje, bajaraponëbeje copatajë dovathijavabelia. Nexata bexëa itsa najamatabëxainabeje pexanialivaisi, xaniavaetsia jane baja Dioso pejumecovënëtsinexabeje.

1 Timoteo 2

1 Timoteo, copiaya caitorobatsi mapacueniaje. Caitorobatsi panetovajëtabiabinexa daxitajivi Diosojavabelia. Daxitajivi Diosojavabelia patovajëtabiabianame pitaxutotsoniataenexatsi Dioso. Itsa baja Dioso itaxutotsoniataenatsi bajarapamonae, nexata pexaniajamatabëcuene parajutsianame Diosojavabelia bajarapamonae yabara. 2 Patovajëtsianamenua Diosojavabelia presidentevi ata. Patovajëtsianamenua daxita gobierno pijalivaisi pevetsivi ata. Bajarapacuenia patovajëtsianame bajarapamonae Dioso peyavenonaenexatsi. Nexata xaniavaetsia jinavanapaenatsi avajabitsaëjibia. Nexata xaniavaetsia Dioso jumecovënëtavanapaenatsi. Nexata exanavanapaenatsi ëpexaniacuene. 3 Bajarapacuenia Diosojavabelia daxita bajarapamonae vajatovajëtsijava, xanepana Dioso, ponë nacacapanepaejitsia, vajanacasivabarëyanexa. 4 Bajarapacuenia daxitajivi vajatovajëtsijava Dioso jitsipa. Tsipaji Dioso jitsipa daxitajivi pecapanepaenexa bajaraponëjavabelia. Dioso tojitsipanua daxitajivi peyapëtaenexa pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi. 5 Nexata daxitajivi itsa yapëtaena pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi, yapëtaenanua pacuenia caenë Dioso daxitajivi capanepaejitsia. Yapëtaenanua pacuenia pijinia caenë Jesucristo daxitajivi petocuaicuaijainënexa Diosojavabelia. 6 Jesucristo rabaja nacopata pebeyaxuabinexatsi. Nexata Jesucristo petëpaejavata, daxitajivi pijaneconimi matamota. Bajarapacuene daxitajivi peyapëtaenexa, Dioso pecaëjëtsimatacabita pijajivi itoroba daxitanacuanëjava pexaniajailivaisi jivi petsipaebinexa. Tsipaji baja cajena Dioso jitsipa daxitajivi pecapanepaenexa. 7 Bajarapalivaisi jivi tatsipaebinexa Dioso nitoroba. Dioso nitoroba bajarapalivaisi tatsipaebinexa pamonae apo judíovi ata penajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia. Nexata pexaniajailivaisi jivi tatsipaebijava, itsa canavajunupaebatsi, xaniajanë cajena. Cristo tajumecovënëtsinëxae, pexaniajailivaisi jivi tsipaebaponajë. Apo najumetsënëtsinë cajena. 8 Bajaraxuata daxitanacuanëjava pebijivi, pamonae baja Dioso pitabarata aneconijibi, itsa vajëta Diosojavabelia, jitsipajë nacobeyotsiaya pevajëtsijava Diosojavabelia. Bajarapamonae bevajëta Diosojavabelia anaepanaenejeva itsajiviyojavabelia, jumeanaenotsinejevanua itsajiviyojavabelia. 9 Jitsipajë pijinia petiriavi penaxatabinexa xanepanaeya. Pëtsa bitso naitabëtsiaya naxataba. Itsa naxaniavaeta, bitso pëtsa namataitabëta pexaniacuenia. Pëtsa bitso naitabëta oronanitota pexanaejavanëta. Pëtsa naitabëta penamatamotsiviriaibotoxita ata. Pëtsa naitabëtsiaya naxataba bitso penamatamotsinavanë ata. 10 Petiriavi, pamonae baja xaniavaetsia najamatabëcuenecopata Diosojavabelia, pëtsa naitabëta bitso. Bajarapamonae Dioso pitabarata pexaniacuene betoexanabiaba itsamonaejavabelia penajamatabëcueneitabëtsinexa bëpënëajavaverena. 11 Dioso pejumecovënëtsivi itsa nacaetuata Dioso pejumelivaisi penamuxunaevetsinexa, petiriavi beveliajamatabëcuenevi nataeya ajumejibia benamuxunaevetena pejumecovënëtsinexa palivaisi tsipaebatsi. 12 Petiriavi apo tocopatsinë pemuxujiobinexa pebijivi. Apo tocopatsinënua petiriavi beayaijamatabëcuenevi nataeya pitorobabiabinexa pebijivi. Biji rajane petiriavi beveliajamatabëcuenevi nataeya ajumejibia benamuxunaevetena. 13 Bajarapacuenia itorobajë tsipaji copiaya Dioso exana pebi. Bajaraponë pevënë Adán. Bajaraxuacujinae cotocaevi Dioso exana petiriva. Bajarapova pevënë Eva. 14 Adán cajena picani dovathi apo yamaxëitojorobitsi. Biji rajane copiaya petiriva dovathi yamaxëitojorobatsi. Nexata petiriva copiaya pibisiacuene exana. 15 Bajaraxuata daxita petiriavi Dioso tocopatatsi pevixaeitonotsinexatsi penacueto itsa vecuanaexanatsi. Itsiata baitsi jane bajarapamonae capanepaenatsi Diosojavabelia itsa casaë tsane penajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia. Capanepaenatsi Diosojavabelia daxitajivi ata asivaya itsa taena, Dioso ata asivaya itsa taena. Capanepaenatsi Diosojavabelia xaniavaetsia itsa jinavanapanua pacuenia Dioso tojitsipatsi.

1 Timoteo 3

1 Pexaniajailivaisi cajena maje. Ponë jitsipa pitapetsinexatsi ancianonënexa, Dioso pejumecovënëtsivi pevetsinënexa, bajaraponë pexaniacuene, Dioso pijacuene, jamatabëtonacueneba. 2 Ancianonënexa, xanepana ponë apo xainae itsacueneneconi ata, paneconi yabara itsamonae neconitsijitsiatsi. Caevayo pepitsinë. Penajamatabëcuenereviabinë. Xaniavaetsia penajamatabëxainaenë. Peyaiyataenëtsi. Xaniavaetsia pecopiapitabiabinë pijaboyaberena pesivaxainaevitsi. Pecaëjëpaenëtsi xaniavaetsia jivi Dioso pejumelivaisi petsipaebinexa. 3 Ancianonënexa, xanepana ponë apo piapaenë piaitajibinexa. Pevëna pebi apo pebenë. Apo pejitsipaenë itsajivi ata yamaxëitojorobiaya palata pevecuanacobetoxotsinexa. Biji rajane ancianonënexa xanepana ponë pexaniajamatabëcuenenë. Anaeya itsajivi ata apo pejumepitsinë pebarënajumeanaenotsinexa. Bitso pexainaenexa ata pexainaejava, apo penajamatabëxainaenë. 4 Ancianonënexa, xanepana ponë xaniavaetsia eveta pexi, pijava yajava. Pexi pejumecovënëtsinëtsi. Pejumeyaiyataenëtsinua. 5 Ponë apo caëjëpaetsi xaniavaetsia pexi pevetsinexa, pijava yajava, nexata bajaraponë apo caëjëpae tsipaetsi pevetsinexa Dioso pejumecovënëtsivi. 6 Apo xanepanae tsipae ancianonënexa ponë abaxë ajena jumecovënëta Dioso. Beayaijamatabëcuenenë itajara nataejitsipa bajaraponë. Nexata epatua Diosovecua jopaejitsipa. Bajarapacuenia bajayata dovathi penajamatabëxainaenë, Dioso vecuajopaica. Nexata dovathi daxitamatacabijavabelianexa naneconita Diosojavabelia. 7 Ancianonënexa, xanepana ponë peyaiyataenëtsi pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi ata. Bajarapitsinë xanepana ancianonënexa ancianonë pexanaecujinaetsi jivi pequenetsiataeyanivatsi, dovathi ata peyamaxëitojorobiyanivatsi. 8 Diáconovinexa pijinia, xanepana pamonae penajamatabëcuenereviabivi. Itaxutojema apo pecuaicuaijaivi. Apo piapaevi piaitajibinexa. Apo pejitsipaevi itsajivi ata yamaxëitojorobiaya palata pevecuanacobetoxotsinexa. 9 Diáconovinexa, xanepana pamonae xaniavaetsia najamatabëcuenecopata Cristojavabelia. Pejamatabëëthëtota peyapëtaevi pexaniajaicuene palivaisi jumecovënëta. 10 Pamonae diáconovinexa, copiaya bitorobatsi itsacuenejavayo pevetsinexa bajarapacuenia pejamatabëcueneëjëtsinexatsi. Nexata xaniavaetsia itsa eveta xua evetsiaexanatsi, diáconovi jane baja bexanatsi. Nexata jane baja bitorobatsi penacuenebinexa xua diáconovi banacueneba. 11 Diáconovi pijinia pijavajivi xanepana penajamatabëcuenereviabinexa, apo bebaracuaicuaijai itsamonae. Xaniavaetsia benajamatabëxaina. Nexata xaniavaetsia bexanabiaba pacuenia itorobatsi. 12 Diácononënexa, xanepana ponë caeva pepitsinë. Pecaëjëpaenëtsinua xaniavaetsia pevetsinexa pexi, pijava yajava. 13 Diáconovi xaniavaetsia itsa eveta penacuenebijava, nexata diáconovi xaniavaetsia yaiyataenatsi daxitajivi. Ajumeurajibianua jivijavabelia navajunupaebiana Jesucristojavabelia penajamatabëcuenecopatsijava. 14 Timoteo, bepijia picani jamatabëponajë xamëjavabelia tacataenexa. Itsiata tavajënaeyabelia catoyaquinatsi mapacuene yabaraje. 15 Nexata abaxë itsa cuenenajematsianajë tapatsijava xamëjavabelia, neyapëtaenexa pacuenia exanaponaponaejitsiamë Dioso pejumecovënëtsivi tuatuajëta. Pamonae baja Dioso pejumecovënëtsivi, Dioso rabaja piasaënë pijajivi. Bajarapamonae Dioso pejumelivaisi, pexaniajailivaisi, xaniavaetsia baja jumecovënëtavanapa. Daxita nacuanëpijivi ata pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. Bajarapamonae pexaniajailivaisi itsamonaejavabelia tsipaebapona. Bajarapamonae apo tocopatsinua itsajivi ata pexaniajailivaisivecua saicayalivaisi pejumecovënëtsiyaniva. 16 Pepo pexaniajailivaisi cajena Cristo pelivaisi. Bajaraponë baja vaxaitsi jumecovënëtavanapatsi. Itsiata baitsi jane itsamonae apo jamatabëcueneyapëtae bajaraponë. Bajaraponë Cristo ayaijamatabëcuenenë bitso: Bajaraponë Cristo mapanacuata naexana bevaxaitsi jivitonëcuenia. Espíritu Santo pejamatabëcueneta daxitajivi yapëtaeyaexanatsi Cristo pianeconijibinëcuene. Angelevi ata Cristo tanetsi. Cristo pijajivi vënëlivaisipaebaponatsi daxitanacuanëpijivijava. Nexata daxitanacuanëpijivi najamatabëcuenecopabapona Cristojavabelia. Dioso pijanacuatatsia ata Cristo copiapitatsi.

1 Timoteo 4

1 Espíritu Santo baja cajena tajëvelia nacayapëtaeyaexana pacuenia bexëajavabelia itsamonae copabijitsia Dioso pejumelivaisi pejumecovënëtsijavami. Bajarapamonae nexata jumecovënëtsiana penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevitsi. Nexata bajarapamonae asaëya jumecovënëtaponaena itsamonae dovathi pejamatabëcueneta petsipaebilivaisitsi. 2 Bajarapamonae namuxunaevetsiana penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevitsi, betsitapexaniajamatabëcuenevitsi itajara tsane, pibisiajamatabëcuenevi ata. Bajarapamonae tsipaebaponaena penajumetsënëtsilivaisi. Apo acueneura cajena tsane. 3 Bajarapamonae itavetsiana penacasabicuene. Bajarapamonae itavetsiananua itsacuenejavanë jivi pexaeyaniva. Dioso cajena daxitacuene pexaejava exanae ata, jivi pexaeyaniva apo itavetsi. Bajaraxuata Dioso pejumecovënëtsivi, pexaniajailivaisi peyapëtaevi, jumai tsabiabi pexaejava yabara: “Xanepana rabaja,” jai tsabiabi Diosojavabelia pexaejava pexaevajënae. 4 Daxitacuene, xua Dioso exana vajaxaejavanexa, pexaniacuene bitso. Nexata apo biatsobitsi itsacuenejavayo ata Dioso pexanaejava. Biji rajane itsa pitatsi Dioso pexanaejava, “Xanepana rabaja,” bejai tsabiabitsi Diosojavabelia vajanacarajutsixae vajaxaejavanexa. 5 Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota pejumaitsixae, xanepana daxitacuene vajaxaenexa. Pexaniajamatabëcuene rajutatsi Diosojavabelia vajaxaejavanexa vajanacarajutsixae. Bajaraxuata Dioso nacatoxanepanaeyaexana vajaxaejavanexa. 6 Itsa tsipaebianame pexaniajailivaisi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia, penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi pejumecovënëtsiyaniva, nexata xaniavaetsia Jesucristo netonacuenebinë tsane. Niajamatabëcuenesaënexa nevajënaeyabelia, asaëya jumecovënëtaponaponare palivaisi baja jumecovënëtavanapatsi. Pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, palivaisi itsamonae catsipaeba, tsiteca asaëya jumecovënëtaponaponare. 7 Itsiata baitsi jane pëtsa jumecovënëtame mapanacuapijilivaisianëje, saya natsiquejemalivaisianë. Daxita nesaëta nacujaubare xaniavaetsia neponaponaenexa Dioso pejitsipaecuenia. 8 Vajajumalixanepanaenexa, xanepana picani vajaperabësaëta vajacujinaejinaejava. Itsiata baitsi jane daxitacuenevecua xanepana bitso vajajinavanapaenexa pacuenia Dioso nacatojitsipa. Bajarapacuene nacatoxanepana tsipaji vajatëpaecujinae ata Dioso nacajamatabëcueneyavenonaena xaniavaetsia vajajinavanapaenexa. 9 Bajarapalivaisi pexaniajailivaisi cajena. Nexata daxitajivi xaniavaetsia bejumecovënëta bajarapalivaisi. 10 Bajaraxuata Dioso tonacuenebaponaponatsibeje. Casaëtsibeje tsaponaponae Dioso vajatonacuenebaponaponaejavabeje, itsamonae pibisiacuenia nacabijataeyabiabi atabeje. Bajarapacuenia exanatsibeje tsipaji najamatabëcuenecopatatsibeje piasaënë Diosojavabelia. Bajaraponë Dioso daxitajivi pecapanepaenë pijaneconivecua. Dioso capanepaena daxita pamonae najamatabëcuenecopata bajaraponëjavabelia. 11 Bajarapalivaisi tsipaebaponare. Itorobaponarenua bajarapacuenia pexanaenexa. 12 Pëtsa nacopatame pevëjëatoxaemë itsajivi ata pecaquenetsiataenexa. Biji rajane Dioso pejumecovënëtsivijava, xaniavaetsia tsitaponaponare. Cuaicuaijamëre xaniavaetsia. Livaisi ata itsa tsipaebame, tsipaebare xaniavaetsia. Ponaponare xaniavaetsia. Asivamëre daxitajivi. Najamatabëcopare xaniavaetsia Diosojavabelia pecayavenonaenexa daxitacuene yabara. Ëpexaniacuene yabara najamatabëxainare. Bajarapacuenia itsa tsitaexanaponaponaename, nexata Dioso pejumecovënëtsivi cacuenejëpaeyajinavanapaena. 13 Tavajënaelia bajarapacuenia exanaponaponare. Jivi penacaetuatsijavata, Dioso pejumelivaisibaxuto tsimuxulebabiabare. Tsipaebaponarenua pacuenia jumaitsi Dioso pejumelivaisibaxutota bajarapamonae piajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia. 14 Dioso baja cajena carajuta pecacaëjëpaejamatabëcuene xaniavaetsia jivi livaisi netsipaebinexa, pecacaëjëpaenexanua xaniavaetsia nevetsinexa Dioso pejumecovënëtsivi. Bajaraxua xaniavaetsia najamatabëcueneevetaponaponare. Pamatacabi ancianovi nacaetuata, catsimatanacobebuatsiaya catovajëta Diosojavabelia. Nexata bajarajota Dioso carajuta pecacaëjëpaejamatabëcuene. 15 Daxita nesaëta evetaponaponare daxita pacuenia caitorobatsi nexanaenexa. Nexata daxitajivi cayapëtaena xaniavaetsia tanejumecovënëtaponaponaejavamë pacuenia caitorobatsi. 16 Pibisiacuene nayajivitaeya ponaponare. Palivaisi ata tsipaebaponame, xaniavaetsia tsipaebaponare. Saicayacuenia pëtsa bajarapalivaisivecua tsipaebaponame. Bajarapacuenia nexanaejava casaëmëre tsaponaponae. Nexata Dioso cacapanepaena. Pamonae ata cajumecovënëta netsipaebilivaisi, Dioso capanepaenatsi.

1 Timoteo 5

1 Pëtsa asaëya muxujiobame pamonae nevajënaeyapijivi. Biji xaniavaetsia yaiyataeya beaxacuenia muxujiobare. Necovëpijivi pijinia benejuyapijivicuenia muxujiobare. 2 Petiriavi ata nevajënaeyapijivi beenacuenia muxujiobare. Necovëpijivaxi pijinia benejuyapijivaxicuenia muxujiobare. Ëpexaniajamatabëcuenia taema bajarapovaxi itsajamatabëcuene bëpënëa nejamatabëëthëtota sivanajamatabëxainaenejevamë. 3 Pamona pevecuatëpaevatsi, Dioso pejumecovënëtsiva, yaiyataeya yavenonare itsa bitso bejiobi. 4 Itsiata baitsi jane pamona pevecuatëpaevatsi, itsa xaina pexi, pemomoxi ata, bajarapamonae xanepana pevetsinexatsi. Bajarapamonae xanepana peyavenonaenexa pijamonae. Bajarapamonae juya beveta paxa, pena ata, pamo ata, pacue ata, pamonae vitsatatsi. Bajarapacuenia itsa exana, exana pexaniacuene. Nexata Dioso barëyataenatsi. 5 Pamona pevecuatëpaevatsi, Dioso pejumecovënëtsiva, itsa apo xainae itsajivi ata pevetsinexatsi, bajarapova najamatabëcuenecopataponaponae Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. Navajëtabiabi Diosojavabelia matacabita, meravi ata. 6 Itsiata baitsi jane pamona pevecuatëpaevatsi pejitsipaecuenia pibisiacuene itsa exanaponapona, Dioso tanetsi bepetëpaeva, abaxë asaë tsaponaponae ata. 7 Bajarapacuenia itorobare Dioso pejumecovënëtsivi pijamonae peyavenonaenexa itsa bitso bejiobi. Nexata pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, toacuenebi tsanetsi pebaracuaicuaijaijavatsi bajaraxua yabara. 8 Dioso pejumecovënëtsivi, pijamonae beveta. Pajivi apo itaxutotsoniatae pevetsinexa pepo pijamonae ata, bajarapajivi apo exanae pacuenia Dioso itorobatsi. Nexata pijamonae itsa apo evetsi, bajarapajivi bitso pibisiacuene exana Dioso apo pejumecovënëtsijivi matatoxenetsia. 9 Petiriva sesenta pavaibeje pexainaeva, caeto penacojiobicujinae pamona pevecuatëpaevatsi, xanepana pevënëyaquinarutsinexatsi pamona pevecuatëpaevitsi pevënëyaquinarubibaxutota. Nexata daxita Dioso pejumecovënëtsivi peyavenonabiabinexatsi. 10 Pova pamona pevecuatëpaevatsi itsa cueneyapëtanetsi pexaniacuene pexanaejava, bajarapova xanepana pevënëyaquinarutsinexatsi pamona pevecuatëpaevitsi pevënëyaquinarubibaxutota. Mabaitsi pacuene pexanaeva xanepana pevënëyaquinarutsinexatsije. Pexi xaniavaetsia pevitsatsiva. Jivi ata itsa sivaxainatsi, xaniavaetsia pijabota pecopiapitsiva. Ajamatabëcuenecovëbia Dioso pejumecovënëtsivi peyavenonaeva. Peyavenonaevanua itsamonae itsa bejiobiaexanatsi Dioso pejumecovënëtsijava yabara. Daxita xua pexaniacuene, pexanaeva, xanepana pevënëyaquinarutsinexatsi pamona pevecuatëpaevitsi pevënëyaquinarubibaxutota. 11 Itsiata baitsi jane pova abaxë sesenta pavaibeje apo pexainaeva, pëtsa vënëyaquinarutame nevënëyaquinarubibaxutota peyavenonaenexatsi daxita Dioso pejumecovënëtsivi. Tsipaji bajarapova itsa jitsipa pexanaenexa pacuenia natojitsipa, copatsipa Cristo pejumecovënëtsijavami. Nexata icatsia nacojiobijitsipa. 12 Nexata pijaneconi xainaejitsipa Diosojavabelia. Tsipaji copatsipa Cristojavabelia penajamatabëcuenecopatsijavami: “Capanepaeya baja jumecovënëtajë Cristo,” jai ata. 13 Pematatsënëa bajarapova sivaxainarutsipa itsa bonëjava. Afaetabinua tsipae. Pematatsënëa baracuaicuaijai tsabiabi tsipae itsamonae. Jamatabëitonotabiabijitsipa itsamonae. Xuaxi yabara ata apo becuaicuaijaitsi, cuaicuaijai tsabiabi tsipae. 14 Bajaraxuata pamona pevecuatëpaevatsi, pova abaxë bitso apo perujuva, jitsipajë icatsia penacojiobijava pexi pexainaenexa, pijabo ata xaniavaetsia pevetsinexa. Nexata bajarapacuenia vajanacacueneitoyavi ata toacuenebi tsanetsi pebaracuaicuaijaijavatsi bajarapitsiva. 15 Bajarapacuenia jumaitsinë tsipaji baja itsamonae pamonajivi pevecuatëpaevitsi copaba baja Cristo pejumecovënëtsijavami. Nexata pacuenia dovathi itorobatsi, exanavanapa. 16 Dioso pejumecovënëtsivi, pebijivi, petiriavi ata, itsa pijamonaeyajuvënëva pamona vecuatëpatsi, nexata bajarapamonae bitaxutotsoniatane bajarapova. Bajarapacuenia nexata apo namatavenonae tsane peyavenonaenexatsi daxita Dioso pejumecovënëtsivi. Tsipaji baja pijamonae evetatsi. Nexata Dioso pejumecovënëtsivi caëjëpaejitsiatsi peyavenonaenexa pamonae bitso bepejiobivi, pamona pevecuatëpaevitsi pijamonae petoajibivitsi. 17 Ancianovi, pamonae xaniavaetsia evetabiaba Dioso pejumecovënëtsivi, bajarapamonae xaniavaetsia bematamotatsi. Beyaiyatanetsinua. Ancianovi, pamonae Dioso pitorobilivaisi bitso tsipaeba, bitso cujarubanua, bajarapamonae xaniavaetsia bematamotatsi. 18 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia bueyu copatatsi pexaejava pexaenexa penacuenebijavata. Jumaitsi mapacueniaje: “Pabueyu canacuenebame trigoxu pecatotanabataxuabinexa, pëtsa pumuxatatame nepumuxatatabiabijavata. Pëtsa pumuxatatame trigoxu pexaenexa pecatotanabataxuabijavata,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Itsalivaisita pijinia Dioso pejumelivaisibaxutota xaniavaetsia pematamotsijavanexa yabara jumaitsi mapacueniaje: “Penacuenebinë bematamotatsi,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Bajaraxuata bematamotatsi ancianovi Dioso pejamatabëcueneta bitso penacuenebivi. 19 Pëtsa jumexaniataneme caejivi pepaebijava ancianonë pibisiacuene pexanaejava yabara. Matapania anijajivibeje, acueyabi pajivibeje ata, petaevitsi catsipaebiana, jumecovënëtsianame. 20 Nexata xaniajai ancianovi pibisiacuene itsa exanapona, itavere daxita Dioso pejumecovënëtsivi pitabarata. Nexata pijinia itsamonae ancianovi itsa cacuenetane nitavetsijava pibisiacuene pexanaevi, cujunaviana pibisiacuene pexanaejava. 21 Dioso pitabarata, vajatuxanenë Jesucristo ata pitabarata, Dioso pijaángelevi ata pitabarata, xanë jamatabëcuenereviaya caitorobatsi pacuenia caitorobatsi nexanaponaponaenexa. Daxita ancianovi, pibisiacuene pexanaevi, najëpaeya itavetsianame. Ponë ancianonë, bitso pecayapëtaenë, pibisiacuene itsa exana, pëtsa sivaajumeuramë nitavetsinexa pibisiacuene pexanaejava. 22 Pëtsa itsanë ata bepijia exaname ancianonënexa. Tsipaji ponë bepijia ancianonënexa exanaejitsipame, bepijia pibisiacuene itsa exana, nexata itsamonae cataejitsipa pibisiacuene pexanaevi benejamatabëcueneyavenonaenë. Daxita pibisiacuenevecua, xaniavaetsia naevetsiaya ponaponare. 23 Xamë raja ajamatabëepatanemë tsabiabi. Nexata pëtsa apaeyabiabame ëpitaranae. Tsiquirijavayo vinorayo, pitaranae yajava, apaeyabiabianame. 24 Itsamonae pibisiacuene itsa exana, bananeconitsiaexanatsi daxitajivi pepuacueneyapëtaetsi. Itsamonae pijinia pibisiacuene exanae ata, bepijia apo cueneyapëtaetsi. Bexëa matapania xaniavaetsia vënëlivaisinaitajëta pibisiacuene pexanaejava. 25 Bajara pijinia itsi itsamonae pexaniacuene itsa exana. Pexaniacuene itsa exana, daxitajivi cuenetanetsi pexaniacuene pexanaejava. Itsajavata pexaniacuene exanae ata, jivi apo cuenetaetsi. Itsiata baitsi jane bajarapajivi pexaniacuene itsa exana, acuenebi navënëmatayatsia peponaponaejava. Nexata bexëajavabelia daxitajivi vënëlivaisitanetsi pexaniacuene pexanaejava.

1 Timoteo 6

1 Pamonae dajubicuenia canajetatsi itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebabiabinexa, bajarapamonae Jesús pelivaisi itsa pejumecovënëtsivi, yaiyataeya tonacuenebi pijatuxanenë. Bajarapacuenia tonacuenebi pijatuxanenë pesivajamatabëcuenebarëyanexatsi. Nexata pijatuxanenë Dioso pibisiacuenia apo baracuaicuaijai tsane. Jesús pelivaisi ata, palivaisi vaxaitsi jivi tsipaebaponatsi, pijatuxanenë pibisiacuenia apo baracuaicuaijai tsane. 2 Dajubicuenia pecanajetsivitsi pijatuxanenë, Dioso itsa pejumecovënëtsinë, pecanajetsivitsi pëtsa jamatabëjumaitsi pijatuxanenë yabara mapacueniaje: “Tajatuxanenë rabaja abaxë Dioso pejumecovënëtsinë. Nexata asaëyata apo tonacuenebi atanë tsane, itsiata apo nebijatae tsane,” jamatabëjai pëtsa. Biji rajane asaëya xaniavaetsia tonacuenebi pijatuxanenë. Tsipaji raja Dioso pejumecovënëtsinë yavenonaeya tonacueneba Dioso penajuaasivavitsiyajuvënënë. Bajarapalivaisi tsipaebaponare. Itorobarenua bajarapacuenia pexanavanapaenexa. 3 Itsamonae saicaya itsalivaisi tsipaebapona. Bajarapalivaisibeje apo najamatabëcuenejëpaebeje palivaisi vajatuxanenë Jesucristo tsipaebapona. Palivaisi vaxaitsi jumecovënëtavanapatsi, apo nalivaisijëpaebeje. 4 Cueneyapëtanetsi pamonae penajumetsënëtsilivaisi tsipaebapona. Bajarapamonae beayaijamatabëcuenevi itajara natane. Itsiata bajarapamonae pexaniajailivaisi apo yapëtae. Bitso bepematajemabivitsi jinavanapa. Nexata bajarapamonae jitsipabiaba itsamonaejavabelia pejumeanaeyanotabiabinexa saya jema itsacuenelivaisixi peyanijobijavata. Apo barënajamatabëcuenejëpae itsajivi ata. Bajarapamonaeyajuvënëvi itsa xaina itsacuenejavayo, bajarapamonae nacobecaëbabiaba. Anaepanabiaba. Nabijataeyabiaba. “Itsamonae covë nitsacueniabijitsia,” jamatabëjai tsabiabi, itsamonae apo itsacueniabijitsia atatsi. 5 Bajarapamonae anaeya namataenetsia najumenotabiaba. Tsipaji piajamatabëcuenebejevi. Bajarapamonae pexaniajailivaisi, Cristo pelivaisi, apo yapëtae xaniavaetsia jivi petsipaebinexa. Saya bajarapamonae jamatabëjumai tsabiabi: “Xanë raja Dioso pejumelivaisi tatsipaebaponaexae, palata nacanabianajë,” jamatabëjai tsabiabi bajarapamonae. Bajarapitsivi nayajivitsare. 6 Vaxaitsi Dioso vajajumecovënëtsivi, bitso cajena vajaxainaevi Diosojavabelia, itsa sivajamatabëcuenebarëyatsi xuayovajëto Dioso nacatocopata vajaxainaenexa mapanacuataje. 7 Pamatacabi vaxaitsi naexanatsi mapanacuataje, itsacuenejavayo ata apo capatsitsi. Pamatacabi pijinia tëpaenatsi, apo caponae tsanetsi itsacuenejavayo ata mapanacuapijicueneje. 8 Bajaraxuata nexata itsa xainatsi vajaxaejava, vajanaxatabijava ata, besivajamatabëcuenebarëyatsi. 9 Itsiata baitsi jane pamonae najamatabëxaina ëpexainaejavanexa, bajarapamonae dovathi jamatabëcuenecëtatsi. Nexata pibisiacuene exana palata pepitsinexa. Jamatabëcuenebijianatsi. Nexata bajarapamonae Diosovecua naxuabiaya jinavanapa. 10 Pamonae bitso palata jitsipa, daxita xua pibisiacuene exana palata pepitsinexa. Itsamonae bitso najamatabëxaina ëpexainaecuene pexainaenexa. Nexata baja copaba Dioso pejumecovënëtsijavami. Nexata bajarapajamatabëcuene bëpënëa bitso yajamatabëcuenebëjai. 11 Timoteo, xamë Dioso pijajivitonëmë. Navecuatsare mapanacuata jivi palata pejitsipaejamatabëcuene. Biji jane ajamatabëcuenesaëmëre Dioso nejumecovënëtaponaponaejava. Dioso asivamëre. Diosojavabelia najamatabëcuenecopatsiaya ponaponare. Itsamonae ata asivamëre tsaponaponae. Itsamonae caitsacueniababiabi ata, bajayajebi casaëmëre tsaponaponae Dioso nejumecovënëtaponaponaejava. “Xanë ayaijamatabëcuenenënë,” nejaiyaniva, beveliajamatabëcuenenë nataeya ponaponare. 12 Catoayapëbeje ata Diosojavabelia nenajamatabëcuenecopatsijava, ajamatabëcuenesaëmëre nepitsinexa xua Dioso carajutsijitsia, matacabi apo pevereverecaejava. Pamatacabi navajunupaebame nejumecovënëtsijava Jesús Dioso pexënatocuene, Dioso cajunata pecarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. Ayaibitsaëtoxaneto Dioso pejumecovënëtsivi pitabarata, Dioso cajunata pecarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. 13 Dioso baja cajena pesaëta daxita vaxaitsi asaë tsavanapaetsi. Pamatacabi Jesucristo nutatsi Poncio Pilato pitabarata, ajumejunavijibia navajunuapaeba pexaniajailivaisita. Nexata Diosobeje Jesucristobeje pitabarata caitorobatsi aeconoxae mapacueniaje. 14 Caitorobatsi xaniavaetsia nejumecovënëtaponaponaenexa daxita pacuenia jumaitsi pexanialivaisi, Cristo pelivaisi. Nexata acuenebi tsane itsajivi ata pecaitavetsinexa. Bajarapacuenia vajënaeevetaponaponare vajatuxanenë Jesucristo matapania pepatsimatacabitsicajavabelianexa. 15 Pamatacabi Dioso caëjëta, itsa copiapatsiana, Cristo icatsia patsianica. Caenë Dioso bitso ayaijamatabëcuenenë daxitanacuanë pevetsivivecua. 16 Caenë Dioso apo tëpae tsane daxita matacabijavabelianexa. Dioso peyacotiayaponaponaenë. Bajaraxuata itsajivi ata acuenebi pimoxoyotsijava Dioso. Itsajivi ata cajena caeto ata apo tae Dioso. Tsipaji apo caëjëpaetsi petaejava. ¡Daxitamatacabi Dioso pijajivi yaiyatanetsi! ¡Dioso cajena ayaijamatabëcuenenë daxitamatacabijavabelianexa! 17 Pamonae bitso pexainaevi mapanacuapijicueneje, bajarapamonae muxujiobare beayaijamatabëcuenevi penataeyaniva. Muxujiobarenua pejamatabëjumaitsiyaniva: “Palata baja taxainaexae, apo namatavenonaenë itsacuenejava ata,” pejamatabëjaiyaniva. Tsipaji saya palata pevereverecaejava. Biji rajane itorobare bitso pexainaevi penajamatabëcuenecopatsinexa piasaëtsaponaponaenë Diosojavabelia. Dioso nacarajuta daxita vajaxainaejava barëyaya vajacajinavanapaenexa. 18 Itorobarenua bajarapamonae pijapalata pecanacuenebinexa, itsamonaejavabelia pexaniacuene petoexanabiabinexa bajarapapalatata. Itorobarenua penajamatabëcueneveretsinexa palata perajutsinexa bepejiobivijavabelia, bajarapacuenia peyavenonaenexa. Itorobarenua petsicobetsanaponaenexa pexainaejava bepejiobivijavabelia. 19 Bajarapacuenia itsa exanaena, nexata athëbëtatsia Dioso tobuataponaenatsi pepacuene penamatamotsijava pexainaenexa daxitamatacabijavabelianexa. Xainaenanua matacabi apo pevereverecaejava. 20 Timoteo, exanaponaponare daxita xua Dioso catocopata nexanaenexa. Pëtsa namuxunaevetame pamonae bitso pecuaicuaijaivi saya mapanacuapijicuene yabaraje. Pëtsa namuxunaevetame pecuaicuaijaivi natsiquejemalivaisixi. Pëtsa namuxunaevetame pamonae jivi tsipaebapona penajumetsënëtsilivaisi. Bajarapamonae tsipaebapona itajara pepacuene bepexaniajailivaisi. Itsiata cajena apo pexaniajailivaisi. 21 Itsamonae bajarapalivaisi jumecovënëta. Nexata baja copaba Dioso pejumecovënëtsijavami. Catovajëtatsi Dioso pecayavenonaenexa.

2 Timoteo 1

1 Xanë Pablonë, Jesucristo nitoroba Dioso pejamatabëcueneta. Jesucristo nitoroba daxitanacuanëjava jivi tatsipaebinexa pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. Dioso nacarajutsiana matacabi apo pevereverecaejava, Jesucristo vajajumecovënëtsivi. 2 Timoteo, bitso tacaasivanë, betaxënatomëcuenia tacataenë. Catoyaquinatsi mapabaxutoje. Catovajëtatsi vaxa Dioso, vajatuxanenë Jesucristo ata, pecayavenonaenexa pecaasivaxaebeje. Catovajëtatsi pecaitaxutotsoniataenexabeje, pecajamatabëcuene xanepanaeyaexanaenexanua bajaraponëbejejavabelia. 3 Pexaniajamatabëcuene rajutabiabajë Diosojavabelia. Dioso tonacuenebabiabajë pacuenia bajayata tajasalinaivimi ata Dioso tonacuenebavanapa. Pacuenia Dioso nitoroba, bajarapacuenia xaniavaetsia toponaponajë. Itsa canajamatabënapitatsi tavajëtsijavata Diosojavabelia, meravi, matacabita ata, Diosojavabelia pexaniajamatabëcuene rajutabiabajë xamë yabara. 4 Najamatabënapitabiabajë tanepënueyabaxuabijavamë pamatacabi navecuanatsatatsibeje. Bitso icatsia jamatabëcatanetsi tacasivajamatabëcuenebarëyanexa itsa catanetsi. 5 Najamatabënapitabiabajë pacuenia daxita nejamatabëëthëtovetsina najamatabëcuenecopatame Diosojavabelia. Copiaya acue Loidabeje, ena Eunicebeje, pejamatabëëthëtovetsina najamatabëcuenecopatabeje Diosojavabelia. Nexata yapëtaniji bajarapacuenia xamë ata nenajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia. 6 Bajaraxuata canajamatabënapitsiaexanatsi mapacueniaje. Exanaponaename pacuenia Dioso caitoroba pecavejamatabëcaeviyaniva Dioso pecacaëjëpaeyaexanaejamatabëcuene. Nexata xaniavaetsia evetaponaponaename Dioso pejumecovënëtsivi. Pajamatabëcuene Dioso cacaëjëpaeyaexana, Dioso carajuta pamatacabi catsimatanacobebuatatsi tacatovajëtsijavata Diosojavabelia. 7 Dioso cajena nacarajuta Espíritu Santo. Espíritu Santo nexata vajanacayajavaponaponaexae, apo cujunavitsi itsacuenejava ata. Espíritu Santo pesaëta nacacaëjëpaeyaexana pacuenia Dioso nacatojitsipa vajaexanabiabinexa. Nacayavenonanua vajaasivanexa itsamonae ata. Nacanajamatabëcuene cataitsiaexananua pibisiacuene ata vajaexanaeyaniva. 8 Pëtsa ajumeuramë nevajunupaebaponaejava vajatuxanenë Jesús. Pëtsa ajumeuramë xanë ata tanevajunupaebijavamë, Jesucristo pijajivitonëxaenë penaneconitsivi pejebabiabibota taneetsijava. Biji rajane xamë ata tonacopare itsamonae pecabejiobiaexanaenexa, jivi Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi yabara. Itsamonae pecabejiobiaexanaejavata, Dioso cajena cajamatabëcuenebabatsiana. 9 Dioso cajena nacacapanepaena pibisiacuene vajaexanaeneconimivecua. Nacajunata vajatojinavanapaenexa xaniavaetsia. Itsacuenejavayo pexaniacuene apo exanae atatsi, Dioso itsiata nacajunata. Nacajunata tsipaji Dioso jitsipa vajanacajunatsinexa. Dioso nacaitaxutotsoniatanenua Jesucristo pejamatabëcueneta. Pepo bajayatamicujinae, pamatacabi abaxë Dioso nacua ata apo exanae, Dioso baja cajena nacajitsipa. 10 Dioso cajena nacatsitanajamatabëcueneitajëta vajanacaasivajava. Dioso vajanacaasivaxae, pexënato itorobica vajanacacapanepaenexa. Nexata tëpae ata tsanetsi, apo nacatoitsacuene. Tsipaji itsa najamatabëcuenecopatatsi Jesucristojavabelia, nacacapanepaena Diosojavabelia. Nexata xainaenatsi matacabi apo pevereverecaejava. 11 Dioso cajena nitapeta jivi tatsipaebaponaenexa bajarapapexanialivaisi. Nitoroba apóstolenënexanë tatsipaebaponaenexa bajarapalivaisi apo judíovijavabelia. 12 Bajarapalivaisi jivi tatsipaebaponaexae, itsamonae nebejiobiaexanapona mapacueniaje. Itsiata baitsi jane apo auranë tanebejiobiaexanaejava yabara. Tsipaji ponëjavabelia najamatabëcuenecopatajë, jamatabëcueneyapëtaniji. Jamatabëcueneyapëtaniji pacuenia bajaraponë jamatabëcuenecaëjëpatsi taneyavenonaenexa. Nexata bajaraponë neyavenonabiabiana pacuene netocopata taexanaponaenexa matapania icatsia Cristo pepatsimatacabitsicajavabelianexa. 13 Timoteo, casaëmëre tsaponaponae nejumecovënëtsijava pexaniajailivaisi, palivaisi baja catsipaebatsi. Pacuenia baja catsipaebatsi, bajarapacuenia juya itsamonaejavabelia tsipaebabiabianame. Bajarapalivaisi jamatabënaponaponare. Xaniavaetsia jumecovënëtsia ponaponare. Asivaya taeyabiabare itsamonae ata Jesucristo pijajivitonëxaemë. 14 Espíritu Santo cajena nacayajavaponaponabeje. Nexata nacayavenonaponaponabeje. Bajaraxuata pexaniajailivaisi xaniavaetsia tsipaebaponaponare. Pacuenia Dioso caitoroba, exanabiabare. Saicayalivaisicuenia pëtsa tsipaebaponame. Espíritu Santo cayavenonaena. 15 Xamë baja cajena yapëtaneme pacuenia Asíavënë nacuapijivi, daxita Dioso pejumecovënëtsivi, nexuabarëcëpeca. Tanexuabarëcëpecaevi yajuvënënëbeje Figelobeje Hermógenesbeje. 16 Onesíforo, pijamonae yajava, Dioso pitaxutotsoniataenexatsi, tovajëtajë Diosojavabelia. Onesíforo nejamatabëcuenebabatabiaba. Penaneconitsivi pejebabiabibota ecae atanë, nesivaxaina anijatonë. Onesíforo cajena apo neyabaraaura, penaneconitsivi pejebabiabibota ecae atanë. 17 Biji rajane Onesíforo itsa patajopa Roma tomarata, nejaitaruta. Apo copatsi cajena tanejaitarutsijava. Matapania itsa necaxitajaraba penaneconitsivi pejebabiabibota, copata baja tanejaitsijava. 18 Diosojavabelia Onesíforo tovajëtajë Dioso pitaxutotsoniataenexatsi pamatacabi icatsia Cristo patsianica. Xamë baja cajena yapëtaneme pacuenia Onesíforo nacayavenonabeje pamatacabi ponaponatsibeje Efeso tomarata.

2 Timoteo 2

1 Timoteo, xamë betaxënatomëcuenia tacataenë. Catovajëtatsi Diosojavabelia pecajamatabëcuene asaëyaexanaenexa. Nacayavenonaena Jesucristo pijajivixaetsi. 2 Xamë rabaja cajena nejumetaeyabiabame palivaisi tsipaebabiabajë jivi ayaibitsaëtoxanetonëjavabelia. Bajarapalivaisi juya tsipaebare itsamonaejavabelia. Pamonae apo piacuenejitsibivi pexanaenexa pacuenia itorobatsi, pecaëjëpaevitsinua xaniavaetsia jivi livaisi petsipaebinexa, bajarapamonae itorobare juya mataropotsia bajarapalivaisi petsipaebinexa itsamonaejavabelia. 3 Dioso pejumelivaisi jivi netsipaebaponaejavata, itsa catoayapëbeje, itsamonae itsa cabejiobiaexanaejitsianua, pëtsa najetabajiravame. Jesucristo pijajivitonëxaemë, jamatabëcueneevetaponaponare pacuenia caitoroba nexanaenexa. Pacuenia pexaniavajabitsaënë itsi, bajaraitsimëre. 4 Vajabitsaënë pitorobabiabinëtsi jamatabëcueneevetaponapona pacuenia itorobatsi pexanaenexa. Nexata apo vecuanajamatabëcueneepatajërëtsi saicayacuene pevetaponaenexa. 5 Bajara pijinia pacuenia pebitsojinaevi pecujinaejinaejava, penayacobijavata, cujinaejina pacuenia itorobatsi pijatuxanevi. Penacanabinë jamatejema perajutsinexatsi itsacuenejavayo. Pajivi xaniavaetsia apo cujinaejinae pacuenia itorobatsi, bitsojinae ata pecujinaejinaejava, itsiata apo nacanabi. Nexata apo rajutsitsi pecujinaejinaematamo. 6 Ponë pijinia pabi nacueneba peubinexa peubijava, bajaraponë copiaya nacueneba asaëyata. Nexata peubijava itsa tonaveretatsi, pita baja penacuenebimatamo. Bajara pijinia pacuenia xamë ata asaëya tonacuenebare vajatuxanenë. Nexata vajatuxanenë carajutsiana netonacuenebimatamo. 7 Najamatabëxainare tacatsipaebilivaisi. Nexata vajatuxanenë cayapëtaeyaexanaena bajarapalivaisi. 8 Canaëjëre Jesucristo. Bajaraponë cajena Dioso asaëyaexanatsi petëpaecujinae. Bajaraponë cajena Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë. Bajaraponë pelivaisi jivi tsipaebabiabajë. Itsa jumecovënëta bajarapalivaisi, pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. 9 Bajarapalivaisi tatsipaebaponaexae, penaneconitsivi pejebabiabibota neeta tavajënaeyabelia daxitanacuanëjava tatsipaebaponaeyaniva. Cadenamaëtonëta xanë necëta, pacuenia bitso pibisiacuene pexanaenë bacëtatsi. Itsiata Jesucristo pelivaisi apo cëtsicapanepae. Nexata xanë majotaje naneconitsia ponaponae atanë, aeconoxae baja Jesucristo pelivaisi yacaëjëpapona daxitanacuanëjava. 10 Bajaraxua tayapëtaexae, tonacaevetajë itsamonae ayaicuenia tanebejiobiaexanaenexa, Dioso pitapetsivitsi pecapanepaenexatsi Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsixae. Nexata bajarapamonae ata Dioso capanepaenatsi pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava daxita matacabijavabelianexa. Nexata bajarapamonae Jesucristo yajavajinavanapaena pinijicotia yajava. 11 Palivaisi aeconoxae jumaitsinëjitsia, pexaniajailivaisi cajena: Itsa xaniajai Cristo yajavatëpatsibeje, nexata icatsia Cristo yajavaasaëtsibeje tsaponaponae tsane. 12 Itsa casaë tsaponaponaetsibeje tsane Cristo pelivaisi vajajumecovënëtsijavabeje, itsamonae nacabejiobiaexanae atabeje, nexata daxitacuene Cristo cobenaevetsianatsibeje pamatacabi daxitacuene evetsiana pijanacuatatsia. Itsa vaxaitsibeje bajaraponë pelivaisi vajajumecovënëtsijavabeje nayavajunuaxainaenatsibeje jivijavabelia, nexata juya bajaraponë pijajivitonëcuenetsibeje nacayavajunuaxainaenabeje paxa Diosojavabelia. 13 Vaxaitsi itsajamatabëcuene Dioso vecuanajamatabëxainae atatsi, itsiata Dioso nacatoexanaena pacuenia baja cajena najumecapanepaeya jumaitsi. 14 Daxita Dioso pejumecovënëtsivi najamatabënapitsiaexanaename palivaisi catsipaebatsi. Vajatuxanenë pitabarata tsipaebare bajarapamonae. Pëtsa bajarapamonae anaeya jumenota saya itsamonae pecuaicuaijaijava. Pejumeanaenotsijava itsamonae, apo jamatabëcueneyavenonae tsipaetsi itsajivi ata. Saya jamatabëcuenebijinaejitsipatsi daxita pejumetaevitsi. 15 Pacuenia cacaëjëpa, Dioso pecaitorobicuenia exanaponaponare. Nexata pamatacabi naitajëtsianame Dioso pitabarata, cabarëyataena xaniavaetsia nejumecovënëtsixae pacuenia caitoroba. Ajibi tsane neyabaraaurajava Diosojavabelia. Tsipaji xaniavaetsia jivi tsipaebaponaponame Dioso pejumelivaisi, pepo pexaniajailivaisi. 16 Pëtsa namuxunaevetame pamonae tsipaebapona natsiquejemalivaisi, mapanacuapijilivaisi. Tsipaji raja bajarapamonae petsipaebaponaelivaisita, jivi Dioso pejumecovënëtsijavami copabiaexanapona pevajënaeyabelia. 17 Bitso cajena abeje bajarapalivaisi. Pacuenia ayaivajënë banaexanapona pevajënëtsabananajetarucaejava, bajara pijinia jamatabëcueneitsi bajarapamonae petsipaebaponaelivaisi. Tsipaji pevajënaeyabelia jivi ayaibitsaëto jamatabëcuenebijianaponatsi bajarapalivaisi petsipaebaponaexaetsi. Bajarapalivaisi petsipaebaponaevi yajuvënënëbeje Himeneobeje Filetobeje. 18 Bajaraponëbeje copatabeje baja pexaniajailivaisi pejumecovënëtsijavamibeje. Jamatabëcuenenavëxaniababeje saya. Tsipaji jumaitsibeje tsabiabi: “Panepa rabaja jivi petëpaecujinae icatsia Dioso piasaëyaexanaponaejavaminexa,” jaibeje tsabiabi. Nexata bajarapacuenia Dioso pejumelivaisivecua najamatabëcuene epatajërërëcaponabeje. Nexata bajaraponëbeje itsamonae ata Dioso pejumecovënëtsijavamivecua najamatabëcueneepatajërërëcaeya exanaponabeje. 19 Pacuenia ibotoxaneto apo tixitsicapanepaetsi, bajara pijinia itsi Dioso pejumelivaisi, pexaniajailivaisi. Caelivaisi rabaja tsiteca. Nexata itsalivaisijavabelia apo tixitsicapanepaetsi. Bajarapalivaisijavata mapacuenia pejumaitsilivaisiyo rucaje: “Pepo petuxanenë cajena yapëtane pijajivi,” pejailivaisiyo ruca. Itsalivaisijavata pijinia mapacuenia pejumaitsilivaisiyo rucaje: “Pajivi jumaitsi: ‘Xanë raja Cristo pijajivitonënë,’ jai, bajarapajivi becopata pibisiacuene pexanaejava,” pejailivaisiyo ruca. 20 Riconë pijaboxanetota jivi pecanabaninëanënexa, xaina daxitacuenevirianëanë. Itsanëanë penioponaeplatananitota pexanaenëanë. Itsanëanë oronanitota pexanaenëanë. Pamatacabi riconë topatatsi petuxanevi, ayaijamatabëcuenevi, pexaejava abatabiaba bajaraponëanëta. Itsanëanë bevelianëanë, naejavanëanë. Itsanëanë atsananinëanë. Bajaraponëanë xaina daxitamatacabi jivi pecanabaninexa. 21 Bajara pijinia jamatabëcueneitsi Dioso pejumecovënëtsivi ata. Pajivi xaniavaetsia najamatabëcueneevetaponapona pibisiacuene pexanaeyaniva, bajarapajivi jamatabëcueneitsi pacuenia oronanitota pexanaenëanë itsi. Baitsi baja ajamatabëcuenexuirajibi. Nexata pijatuxanenë tsitaxanepana pitorobinexatsi xua pexaniacuene pijatuxanenë petonacuenebinexa. Timoteo, bajaraxuata xaniavaetsia benaevetaponaponame pibisiacuene nexanaeyaniva. 22 Pacuene pevëjëavi najamatabëxaina pibisiacuene pexanaenexa, bajarapacuene vecuanajetabajiravaponare. Casaëmëre tsaponaponae ëpexaniacuene nexanaponaponaejava. Diosojavabelia najamatabëcuene copatsiayaponaponare. Asivamëre tsaponaponae itsamonae ata. Jamatabëcuenexanepanaeya ponaponare Dioso pitabarata. Bajarapacuenia barëajamatabëcuenesaëmëre tsaponaponae, pamonae xaniavaetsia penaevetavanapaevi pibisiacuene pexanaeyaniva, penavajëcabiabivinua Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. 23 Namuxujemare natsiquejemalivaisixi pecuaicuaijaivi. Yapëtaneme rabaja. Bajarapitsilivaisixi jivi itsa cuaicuaijai, belia najumeanaenotabiabapona. 24 Jesús cajena pijajivitonë, itsamonae apo bejumeanaenotsi. Biji rajane pexaniajamatabëcuene bexaina daxitajivijavabelia. Livaisi jivi betsipaeba xaniavaetsia. Bajayajebi ata apo becopatsi livaisi petsipaebaponaejava. 25 Xaniavaetsia muxujiobiaya livaisi betsipaebaponapona pamonae Dioso apo pejitsipaevi ata. Nexata beevetaponapona bajarapamonae ata pecopabinexa pibisiacuene pexanabiabijava penajamatabëcuene pënëyorotsinexa Diosojavabelia. Nexata bajarapamonae ata Dioso yapëtaeyaexanaenatsi Jesús pelivaisi pexaniajailivaisicuene. 26 Nexata icatsia najamatabëxainaena xaniavaetsia Dioso pejumecovënëtsinexa. 25 Xaniavaetsia muxujiobiaya livaisi betsipaebaponapona pamonae Dioso apo pejitsipaevi ata. Nexata beevetaponapona bajarapamonae ata Nexata dovathi pejamatabëcuene itorobabiabijavatsivecua najamatabëcuenepënëyorotsiana Diosojavabelia.

2 Timoteo 3

1 Timoteo, xaniavaetsia beyapëtaneme mapacueneje. Itsa baja imoxoyo pevajënae tsane nacua pevereverecaenexa, bajarapamatacabi bitso ayapëbeje tsane daxitacuenejavabelia. 2 Bajarapamatacabi cajena caejivi canacujitsia pexainaejava, natoasiva tsane ëbajarapamonae ayaijava pexainaenexa. Navajunupaebiana saya peyaiyataenexatsi pejumetaevitsi. Beayaijamatabëcuenevi nataena. Navajunupaebiana pexanaejava yabara peyaiyataenexatsi. Bajarapamonae pibisiacuenia baracuaicuaijai tsane Dioso. Apo jumecovënëtsi tsane paxajivi, penajivi ata, pitorobicueniatsi. Vitsatsi atatsi, yavenonabiabi atatsi, apo jamatabënajinae tsane pijamonae. Bajarapamonae apo yaiyatae tsane itsamonae Diosojavabelia pevajëcabiabijava. 3 Bajarapamatacabita bajarapamonae apo asiva tsane pijamonae ata. Apo itaxutotsoniatae tsane itsamonaejavabelia ata. Najumetsënëtsiaya baracuaicuaijai tsabiabi tsane itsamonae. Apo caëjëpaetsi tsane penajamatabëcuenecataitsinexa pibisiacuene pexanaejava. Anaepanabiabiana bitso pebejiobiaexanaenexa itsamonae. Itoya tsane daxita pexaniacuene pexanaevi. 4 Bajarapamonae canajetsiana penajuajinavanapaevi ata pijavajabitsaë pecobeyabelia. Xaniavaetsia najamatabëxainaenejeva, exanaena daxitacuene. Bijiaya naëcotsiana itsamonae. Dioso apo jamatabënajinae tsane. Jaitsiana biji pebarëyajamatabëcuene saya pebarëyanexa. 5 Bajarapamonae itajara najonena Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Itsiata baitsi jane apo jumecovënëtsi tsane Dioso pejumelivaisi, jumetae ata. Bajarapamonae navecuatsatsianame. 6 Bajarapamonae navecuatsatsianame tsipaji bajarapamonaeyajuvënëvi itsamonae pijabonëjavabelia joneyabiabiana. Nexata bajarapabonëpijivi, petiriavi, bajarapamonae yamaxëitojorobabiabiana. Bajarapapetiriavi jamatabëcuenefaefaenaena. Daxitacuene pibisiacuene jamatabëexanabiabiana. Nexata pamatacabi bajarapapetiriavi pibisiacuene jamatabëexana, patabiabiana penajumetsënëtsilivaisi petsipaebinexatsi. Nexata bajarapapetiriavi itsa tsipaebianatsi penajumetsënëtsilivaisi, beDioso itajara pejumelivaisi petsipaebivi taeyabiabiana. 7 Bajarapapetiriavi picani jitsipaena petsipaebabiabinexatsi Dioso pejumelivaisi. Itsiata baitsi jane apo tsijamatabëjonetsi tsane pepo pexaniajailivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. 8 Bajayata penajorobinëmibeje, Janespijinëmibeje Jambrespijinëmibeje, nayajiviitavetabeje Moiséspijinë pexaniajailivaisi petsipaebiyanivatsibeje. Bajara pijinia pacuenia pamonae petiriavijavabelia penajumetsënëtsilivaisi tsipaebaponaena. Bajarapamonae nayajiviitavetaponaena pepo pexaniajailivaisi petsipaebiyanivatsi. Bajarapapebijivi apo caëjëpaetsi tsane penajamatabëxainaenexa xaniavaetsia. Bajarapamonae saya yamaxëitojorobiaya jumai tsabiabi tsane itsamonaejavabelia: “Paxanë raja Dioso patajumecovënëtsivi,” jai tsabiabi tsane. 9 Itsiata bajarapamonae ayaibitsaëto jivi apo pënaponaetsi tsane. Daxitajivi cueneyapëtaenatsi bajarapamonae saya jema livaisi petsipaebaponaejava. Nexata pacuenia bajayata Janespijinëmibeje Jambrespijinëmibeje daxitajivi cueneyapëtanetsibeje pibisiacuene pexanaponaejavabeje, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae ata daxitajivi cueneyapëtaenatsi penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaejava. 10 Timoteo, xamë baja cajena yapëtaneme palivaisi tsipaebabiabajë jivibitsaëtoxanetojavabelia. Yapëtanemenua baja cajena pacuenia xaniavaetsia ponaponajë. Yapëtanemenua pacuene yabara Dioso tonacuenebaponaponajë. Yapëtanemenua pacuenia Dioso jumecovënëtaponaponajë. Yapëtanemenua pacuenia itsamonaejavabelia livaisi tsipaebaponajë bajayajebi copatsinejevanë. Yapëtanemenua pacuenia itsamonae ata asivanë. Yapëtanemenua pacuenia casaënë tsaponaponae jivi livaisi tatsipaebaponaejava netoayapëbeje ata. 11 Yapëtanemenua pacuenia itsamonae pibisiacuenia nebaracuaicuaijai tsabiabi Jesucristo tajumecovënëtsinëxae. Yapëtanemenua pacuenia nebejiobiaexanapona. Yapëtanemenua pacuenia nebejiobiaexana Antioquía tomarata, Iconia tomarata ata, Listra tomarata ata. Bajarapatomaranëpijivi bitso nebejiobiaexana. Itsiata baitsi jane Dioso necapanepa daxita bajarapacuenevecua. 12 Xaniajai cajena. Daxita pamonae najamatabëcuenecopata xaniavaetsia petojinavanapaenexa Jesucristo, bajarapamonae bejiobiaexanaponaenatsi. 13 Nexata pibisiajamatabëcuenevi, pamonae dovathi pejamatabëcueneta jivi yamaxëitojorobapona, orijibia bitso pevajënaeyabelia pibisiacuene exanaponaena. Bajarapamonae dovathi pejamatabëcueneta jivi yamaxëitojorobaponaena. Nexata pijinia bajarapamonae ata bitsoyo dovathi yamaxëitojorobaponaenatsi. 14 Timoteo, itsiata baitsi jane xamë casaëmëre tsaponaponae palivaisi baja capanepaeya jumecovënëtame. Tsipaji baja cajena xamë jamatabëcueneyapëtaneme pacuenia jamatabëcueneitsi pamonae catsipaeba bajarapalivaisi. 15 Tsiquirinëyomëjavaveliacujinae baja cajena yapëtaneme Dioso pejumelivaisi. Bajarapalivaisi cayapëtaeyaexana pecacapanepaejavanexa Diosojavabelia nenajamatabëcuenecopatsixae Jesucristojavabelia. 16 Dioso pijajivi Espíritu Santo itorobatsi peyaquinaenexa Dioso pejumelivaisi. Nexata pacuenia Espíritu Santo itorobatsi, bajarapacuenia Dioso pijajivi yaquina daxita Dioso pejumelivaisibaxutonënexa. Nexata nacatoxanepana Dioso pejumelivaisi itsamonae vajanacatsipaebinexa vajayapëtaenexa pexaniajailivaisicuene. Nacatoxanepananua Dioso pejumelivaisi vajanacaitavetsinexa apo pexanepanaecuene itsa exanatsi. Nacatoxanepananua Dioso pejumelivaisi vajanacajamatabëcueneitorobinexa ëDioso pejitsipaecuene vajatoexanabiabinexa. Nacatoxanepananua Dioso pejumelivaisi vajanacayapëtaeyaexanaenexa xaniavaetsia vajatojinavanapaenexa Dioso. 17 Nexata Dioso pejumecovënëtsinë itsa yapëtane Dioso pejumelivaisi, jamatabëcuenecaëjëpaenatsi daxita xua pexaniacuene pexanaenexa.

2 Timoteo 4

1 Pepo petuxanenë Jesucristo patsianica penaneconitsiaexanaenexa daxita pibisiacuene pexanaevi. Naneconitsiaexanaena piasaëtsavanapaevi, petëpaevi ata. Bajaraponë itsa patsianica, daxitacuene pevetsinexa, patsianica. Jesucristo pitabarata, Dioso ata pitabarata, xanë jamatabëcuenereviaya caitorobatsi mapacueniaje. 2 Daxitamatacabi jivi tsipaebare Dioso pitorobilivaisi. Ajamatabëcuenesaëya Dioso pitorobilivaisi tsipaebaponare. Paepatota jivi jitsipa pecanamuxunaevetsinexa, tsipaebare. Paepatota ata apo jitsipae pecanamuxunaevetsinexa, itsiata tsipaebare. Dioso pitorobilivaisi jivi jumecovënëtsiaexanare. Itavere pibisiacuene pexanaejava. Muxujiobare piajamatabëcuenesaënexa Diosojavabelia. Tsipaebaponare xaniavaetsia Dioso pejumelivaisi bajayajebi jamatabëcuenecueranaenejevamë. 3 Bajarapacuenia tsipaebaponare tsipaji raja itsamatacabi jivi apo namuxunaevetsi tsane pexaniajailivaisi petsipaebijavatsi. Biji rajane itsamatacabi jivi pijacuata natojaitsiana saicayalivaisi Dioso pejumelivaisivecua ayaibitsaëto petsipaebinexatsi. Bajarapamonae pijacuata junatsiana petsipaebinexatsi palivaisi muxujitsipa. 4 Nexata pexaniajailivaisi petsipaebiyanivatsi, navecuaitavetsiana. Jumecovënëtsiana saya ënatsiquejemalivaisixi. 5 Itsiata baitsi jane xamë saicaya nayajivitaeyaponaponare. Daxita pacuenia Dioso catocopata nexanaenexa, veretsianame. Catoayapëbeje ata, itsamonae cabejiobiaexanae ata, casaëmëre tsaponaponae nevajënaeyabelia. Casaëmëre tsaponaponae jivi netsipaebijava pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi Diosojavabelia. 6 Xanë baja netoimoxoyo tsaponae tatonacaevetsinexa tanebeyaxuabinexa. 7 Pacuenia pebitsojinaenë pecujinaejinaejava daxitasaëta cujinaejinaeya pata, bajarapacuenia xanë ata xaniavaetsia daxita tasaëta tonacuenebajë tajatuxanenë. Toveretaponajë baja tatonacuenebijava taneitorobicuenia. Apo copatsinë cajena tanajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia. 8 Pacuenia penayacobijavata, pebitsojinaenë pecujinaejinaejava, barajutatsi corona pecujinaejinaematamo, bajara pijinia pacuenia xanë ata vajatuxanenë athëbëtatsia nerajutsiana pexaniacuene taneitorobicuenia tatoponaponaexae. Bajarapacuene nerajutsiana pamatacabi vajatuxanenë patsianica. Itsiata baitsi jane ëxanë apo nerajutsi tsane bajarapacuene. Daxita pamonae ata ajamatabëcuenesaëya vajënaeevetavanapa pepatsijavatsica Jesucristo, bajarapamonae ata rajutsianatsi bajarapacuene. Vajatuxanenë itsa patsianica, naneconitsiaexanaena daxita pamonae naneconita bajaraponëjavabelia. Vajatuxanenë itsa naneconitsiaexanaena daxita pamonae naneconita bajaraponëjavabelia, itaxutojema apo naneconitsiaexanae tsane. Paneconivajëto caejivi canacujitsia xainapona, bajarapaneconivajëtota naneconitsiaexanaponaena. 9 Itsa cacuenecaëjëpa neponaejava, bepijiayo netaeyojopaeremena. 10 Demasvënënë rabaja nexuabatabajirava. Tsipaji Dioso pejumelivaisi matatoxenetsia jitsipa bitso mapanacuapijicueneje. Pona baja nexata Tesalónica tomarabelia. Crescentevënënë baja itorobajë Galacia nacuayabelia. Tito pijinia itorobajë Dalmacia nacuayabelia. 11 Caenë Lucas xanëjavata ponapona. Jaire Marcos. Bajaraponë caëjëpatsi taneyavenonaenexa Dioso tatonacuenebijava. Nexata barërenamë tsane. 12 Tíquico baja itorobajë Efeso tomarabelia. 13 Itsa renamë tsane xanëjavaberena, Troas tomarata tajacamisajumavelia tanaxatatsijava netopitaponaeremena. Carpovënënë raja pijabota puenetarutajë. Tajalibronënua, tajacuyalatobaxutoxinua, netopitaponaeremena. Bitso tajacuyalatobaxutoxi namatavenonajë. 14 Alejandro, cobrenanita daxitacuene pexanaenë, bitso baja cajena pibisiacuene nexana. Itsiata baitsi jane Dioso neyamatamotsiana tanebejiobiaexanaematamo. 15 Nayajivitaema bajaraponë. Tsipaji raja bitso itoya patatsipaebaponaelivaisi. 16 Pamatacabi nayajivicuaicuaijanë majotaje Roma tomarata, nacua pevetsivi pitabarata, itsajivi ata apo neyavenonaeyacuaicuaijai. Daxita nexuabanuta. Nexata bajarapamonae tovajëtajë Diosojavabelia penaneconitsiaexanaeyanivatsi tanexuabanutsijamatabëcuene. 17 Itsiata baitsi jane bajarapaepatota vajatuxanenë neyavenona. Vajatuxanenë pesaë nerajuta daxitalivaisi tatsipaebinexa. Apo judíovi ata pejumecovënëtsinexa, bajarapalivaisi tsipaebaponajë Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi. Tanexuabanutsijavata picani netsiayai tanebeyaxuabinexa. Itsiata vajatuxanenë necapanepa tanebeyaxuabijavaminexavecua. 18 Vajatuxanenë cajena necapanepaponaena daxita pibisiacuene taneexanaeyaniva. Necaponaena athëbëabetsia bajaraponë pevetsinacuayabetsia. Vaxaitsi jumai tsabiabi tsanetsi Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa: “Diosomë, pinijicuene baja cajena nexanaenë,” jai tsabiabi tsanetsi. 19 Nebajacobiana Prisca. Prisca pamona ata, Aquila, nebajacobiana. Nebajacobiana Onesíforo pijamonae ata. 20 Erasto nacopatajopa Corinto tomaratalia. Trófimo pijinia puenetajë Mileto tomaratalia. Tsipaji avitane. 21 Itsa cacuenecaëjëpa, naxanitsiayo renamë tsane emarapae pecopiajopaevajënaeya. Cajamatabënajina pina Eubulo, Pudente ata, Lino ata, Claudia ata, daxita itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi yajava. 22 Catovajëtatsi vajatuxanenë Jesucristo pecayajavaponaponaenexa. Daxita paxamë pacatovajëtatsi Dioso papecayavenonaenexa.

Tito 1

1 Xanë Pablonë, Dioso pijajivitonënë. Jesucristo ata pijaapóstolenënë. Jesucristo baja cajena nitoroba jivi tayavenonaenexa Diosojavabelia penajamatabëcuenecopatsinexa. Dioso baja cajena tajëvelia itapeta bajarapamonae penajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia. Jesucristo nexata nitoroba bajarapamonae tatsipaebinexa pexaniajailivaisi Dioso pitabarata bajarapamonae xaniavaetsia pejinavanapaenexa. 2 Jesucristo nitoroba tatsipaebinexa pexaniajailivaisi bajarapamonae ata pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava. Pepo bajayatami, Dioso abaxë nacua ata itsa apo exanae, Dioso najumecapanepaeya jumaitsi vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. Dioso baja cajena apo penajumetsënëtsinë. 3 Nexata baja Dioso pecaëjëtsimatacabita, bajarapalivaisi nacayapëtaeyaexana. Nexata Dioso, vajanacacapanepaenënexa, xanë nitoroba jivi tatsipaebinexa bajarapalivaisi. Nexata xanë daxitajivi tsipaebaponajë bajarapalivaisi. 4 Tito, betaxënatomëcuenia tacataenë. Tsipaji cayavenonatsi xamë ata nejumecovënëtsinexa Jesucristo pelivaisi. Catoyaquinatsi mapabaxutoje. Catojitsipatsi vaxa Dioso pecayavenonaenexa, Jesucristo ata, vajanacacapanepaenënexa, pecayavenonaenexa. Catojitsipatsi pecaitaxutotsoniataenexa, pecajamatabëcuene xanepanaeyaexanaenexanua. 5 Capuenetatsi baja cajena Cretatunaeto nacuajavata. Capuenetatsi nexanaponaponaenexa, xua abaxë catosajina nejamatabëcueneasaëyaexanaenexa Dioso pejumecovënëtsivi. Caitorobatsinua baja cajena caetomarapijivi canacujitsia nitapetsinexa ancianovinexa, Dioso pejumecovënëtsivi pevetsivinexa. 6 Nejumenajamatabënapire pacuenia caitorobatsi. Itsa itapetsijitsiamë ponë ancianonënexa, itapetsianame ponë toajibitsi jivi peyabaraneconitsijavanexatsi. Caeva pepitsinë. Pexi Dioso petojumecovënëtsinëtsi. Pexi apo petoacujirubejenëtsi. Pacuenia ata pexi itoroba, pejumecovënëtsinëtsi. 7 Tsipaji ponë itapetsianame ancianonënexa, Dioso pijacuene tonacuenebiana. Bajaraxuata ancianonënexa, itapetsianame ponë xaniavaetsia peponaponaenë, pianeconijibinë. Beayaijamatabëcuenenë apo penataenë. Bepijia apo pianaepanaenë. Apo piapaenë piaitajibinexa. Pevëna pebi apo pebenë. Apo pejitsipaenë itsajivi ata yamaxëitojorobiaya pevecuanacobetoxotsinexa palata. 8 Ancianonënexa, xanepana ponë xaniavaetsia copiapitabiaba pijabota pepatsivi. Pexaniacuene pexanaenë. Xaniavaetsia copiaya penajamatabëxainaenë pacuene exanaejitsia. Xaniavaetsia peponaponaenë jivi pitabarata, Dioso ata pitabarata. Pexanaponaponaenë daxita pacuenia Dioso pejumelivaisita itoroba jivi pexanaenexa. Pecaëjëpaenëtsi penajamatabëcuenecataitsinexa pibisiacuene pexanaeyaniva. 9 Ancianonënexa, xanepana ponë casaë tsaponaponae pejumecovënëtsijava palivaisi tsipaebatsi, pexaniajailivaisi. Bajarapacuenia nexata bajaraponë caëjëpaenatsi itsamonae ata pejamatabëcuenebabatsinexa pexaniajailivaisita. Caëjëpaenatsinua xaniavaetsia pejumecanaviatsinexa pamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya pibisiacuenia baracuaicuaijai Dioso pejumelivaisi. Nexata ancianonë xaniavaetsia itsa jumecanaviatsiana pamonae pibisiacuenia baracuaicuaijai Dioso pejumelivaisi, bajarapamonae ata jumecovënëtsiana Dioso. 10 Bajarapitsijamatabëcuenevi itapetaponaename ancianovinexa. Tsipaji raja Cretatunaeto nacuata, Dioso pejumecovënëtsivi tuatuajëta, ayaibitsaëto jinavanapa apo pejumecovënëtsivi pacuenia itorobatsi pevetsivitsi. Bajarapamonaeyajuvënëvi ayaibitsaëto judíovi. Bajarapajudíovi jumai tsabiabi: “Pamonae apo judíovi ata Jesús pelivaisi itsa jumecovënëta, bajarapamonae ata benaperabëcaucubiaexana,” jai tsabiabi. Bajarapajudíovi natsiquejemalivaisi saya cuaicuaijai tsabiabi. Nexata yamaxëitojorobapona Dioso pejumecovënëtsivi. 11 Bajarapajudíovi bejumeitavetame. Tsipaji saya penajumetsënëtsilivaisi jivi tsipaebapona Dioso apo pejitsipaecuenia. Bajarapajudíovi, caebopijivi canacujitsia, Dioso pejumecovënëtsivi, najamatabëcuene epatajërërëcaeyaexanapona Dioso pejumecovënëtsijavavecua. Bajarapajudíovi penajumetsënëtsilivaisi jivi tsipaebapona saya pematamotsinexatsi palata. 12 Bajayata pina livaisi bitso peyapëtaenëmi ponapona Cretatunaeto nacuata. Nexata pina bajaraponëmi jumaitsi Cretatunaeto nacuapijivi yabara mapacueniaje: “Cretatunaeto nacuapijivi cajena bitso penajumetsënëtsivi. Bitso piacujirubejevi. Ayaijavanua jamatabëxaeyabiaba. Bitso afaetabinua,” jai pina cajena bajayata Cretatunaeto nacuapijinëmi. 13 Xaniajai baja cajena pacuenia jumaitsi bajaraponëmi. Bajara jamatabëcueneitsi Cretatunaeto nacuapijivi. Tito, nexata xamë asaëyata itorobare bajarapamonae xaniavaetsia penajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia. 14 Itavere bajarapamonae penamuxunaevetsiyaniva judíovi pijasalinaivimi pijalivaisixi. Itaverenua bajarapamonae pejumecovënëtsiyaniva pacuenia itorobaponatsi pamonae copaba pexaniajailivaisi pejumecovënëtsijavami. 15 Pajivi jumecovënëta Jesucristo pesivatëpaejavatsi, bajarapajivi ajamatabëcuenexuirajibi. Bajarapajivi daxita xua tane, ëpexaniacuenia sivanajamatabëxaina. Nexata itsacuenejavayo ata apo jamatabëcuenebijianaetsi. Pajivi pijinia apo jumecovënëtsi Jesucristo pesivatëpaejavatsi, bajarapajivi ajamatabëcuenexuira. Nexata bajarapajivi daxita xua tane, pibisiacuenia sivanajamatabëxaina. Nexata daxitacuene jamatabëcuenebijianatsi. Pibisiacuene exanabiabi ata, jamatejema saya ponapona. 16 “Xanë rabaja bitso Dioso yapëtaniji,” jai tsabiabi. Itsiata baitsi jane bajarapamonae pibisiacuene exanavanapa. Nexata nayapëtane Dioso apo peyapëtaejava. Bajarapamonae itoya Dioso. Bajarapamonae apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso itorobatsi. Nexata apo caëjëpaetsi itsacuenejavayo ata pexaniacuene pexanaenexa.

Tito 2

1 Tito, xamë jivi livaisi itsa tsipaebabiabianame, tsipaebabiabianame ëpexaniajailivaisi. 2 Perujupebijivi muxujiobabiabianame penajamatabëcuenereviabinexa. Muxujiobabiabianame xaniavaetsia pejinavanapaenexa jivi peyaiyataenexatsi. Muxujiobabiabianame penajamatabëcuenecataitsinexa pibisiacuene pexanaeyaniva. Muxujiobabiabianame pexaniajailivaisi, Jesús pelivaisi, xaniavaetsia pejumecovënëtsinexa. Muxujiobabiabianame daxitajivi asivaya petaenexa. Muxujiobabiabianame, itsamonae bejiobiaexanae atatsi Dioso pejumelivaisi yabara, pevajënaeyabelia pecaasaënexa Dioso pejumecovënëtsijava. 3 Bajara pijinia pacuenia muxujiobabiabianame perujupetiriavi ata jamatabëcuenereviaya pejinavanapaenexa Dioso pitabarata. Bajarapamonae pibisiacuenia itsamonae apo bebaracuaicuaijai. Apo biaitajibi tsabiabinua. Bajarapapetiriavi itsamonae pexaniacuene betsitaexanavanapa. 4 Nexata perujupetiriavi itsamonae pexaniacuene itsa tsitaexanavanapa, jamatabëcuenecujarubiana pecovëpijipetiriavi ata xaniavaetsia pamonajivi piasivanexa, penacoxiasivanexanua. 5 Perujupetiriavi itorobianame pemuxujiobabiabinexa pecovëpijipetiriavi ata penajamatabëcuenereviabinexa, pexaniajamatabëcuene ata penajamatabëxainaenexa. Perujupetiriavi muxujiobabiabianame pijabo ata xaniavaetsia pevetsinexa, pexaniacuene ata pexanabiabinexa, pamonajivi ata xaniavaetsia pejumecovënëtabiabinexa. Nexata juya perujupetiriavi muxujiobabiabiana pecovëpijipetiriavi xaniavaetsia pejinavanapaenexa. Nexata bajarapamonae xaniavaetsia itsa jinavanapaena, itsajivi ata pibisiacuenia Dioso pejumelivaisi apo baracuaicuaijai tsane. 6 Bajara pijinia pacuenia muxujiobabiabianame pevëjëavi penajamatabëcuenecataitsinexa pibisiacuene pexanaeyaniva. 7 Xamë xaniavaetsia bajarapamonae ëpexaniacuene tsitaexanaponaponaename. Nexata bajarapacuenia daxitajivi cacuenetaena xaniavaetsia neponaponaejava. Pexanialivaisi itsa tsipaebabiabianame, tsipaebabiabianame nejamatabëëthëtovetsina nexaniajaijumeta jamatabëcuenereviaya. 8 Xaniavaetsia tsipaebabiabianame pexaniajailivaisi. Bajarapacuenia itsa exanabiabianame, pecaitoyavi ata aura tsane. Tsipaji ajibi tsane pecayabarananeconitsiaexanaejava. 9 Pajivi bedajubicuenia canajetatsi petonacuenebabiabinexa amoneya pijatuxanenë, bajarapajivi muxujiobabiabianame pijatuxanenë pejumecovënëtsinexa daxita pacuenia itorobatsi. Muxujiobabiabianame xaniavaetsia pijatuxanenë petonacuenebabiabinexa pesivajamatabëcuenebarëyanexatsi. Pëtsa bajarapajivi apo jejai pijatuxanenë pitorobijavatsi. Pëtsa jumaitsi pijatuxanenëjavabelia: “Jume raja. Bajarapacuenia apo xanepanae tacatoexanaenexa. Mara jane pacuenia xanepana tacatoexanaenexaje,” jai pëtsa. 10 Pëtsa bajarapajivi muetsia pita pijatuxanenë pijajava. Biji rajane pijatuxanenëjavabelia tsitanajamatabëcueneitajëtsi daxitacuene xaniavaetsia petonacuenebabiabijava nacobetoxotsinejeva. Bajarapacuenia itsa exanaena bajarapajivi, nexata daxitajivi yapëtaena Dioso vajanacacapanepaenënexa pejumelivaisi pexaniajailivaisicuene. 11 Dioso baja cajena nacayapëtaeyaexana vajanacaitaxutotsoniataejava. Nexata Dioso nacacapanepaena daxitanacuapijivitsi. 12 Dioso vajanacayapëtaeyaexanaexae vajanacaitaxutotsoniataejava vajanacacapanepaenexa, nexata becopatatsi pibisiacuene vajaexanaejavami. Bitso vajajitsipaejava ata mapanacuapijicuene vajaxainaenexa, becopatatsi. Dioso rajane jitsipa mapanacuata nayajivitaeya vajajinavanapaenexa pibisiacuene vajaexanaeyaniva. Nexata Dioso pejitsipaecuenia betoexanavanapatsi. Dioso cujunaviaya xaniavaetsia bejinavanapatsi. 13 Bajarapacuenia Dioso cujunaviaya xaniavaetsia bejinavanapatsi paepatojebi Jesucristo copiaevetavanapatsi icatsia pepatsijavanexatsica. Nexata icatsia pamatacabi Jesucristo patsianica, sivajamatabëcuenebarëyatsi tsane. Pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya nacajumaitsi Jesucristo pepatsijavanexatsica, bajarapacuenia xaniajai Jesucristo patsianica. Jesucristo rabaja cajena, pinijiDiosonë, vajanacacapanepaenexa. Bajaraponë penivenivenaecotia yajavapatsianica. 14 Bajaraponë pijacuata tonacaeveta pijavajabitsaë pebeyaxuabinexatsi. Nexata Jesucristo itsa beyaxuabatsi, pijanata nacacomuata pibisiacuene vajaexanaeneconivecua. Nacavecuaajibiaexana baja bajarapaneconimi Jesucristo pijajivitsi vajanacaexanaenexa. Nacajitsipaeyaexananua ëpexaniacuene Jesucristo vajatoexanaenexa. 15 Daxita bajarapacuenia muxujiobaponaename. Jamatabëcuenebabataponaename asaëya bajarapamonae. Asaëya muxujiobabiabianame pibisiacuene itsa exanapona. Bajarapacuenia muxujiobabiabianame Dioso pecatocopatsixae bajarapacuenia nexanaponaenexa. Pëtsa copatame itsajivi ata bijiaya pecataenexa.

Tito 3

1 Dioso pejumecovënëtsivi, Cretatunaeto nacuapijivi, najamatabënapitsiaexanaename yaiyataeya pejumecovënëtsinexa gobierno pitorobilivaisi, pejumecovënëtsinexanua gobierno pijajivi ata. Itorobianamenua bajarapamonae pexanaenexa daxitaxua pexaniacuene. 2 Muxujiobabiabianame bajarapamonae itsajivi ata pibisiacuenia pebaracuaicuaijaiyaniva. Muxujiobabiabianame bajarapamonae, itsamonae itsacueniabi atatsi, pecuenecanaviatsiyaniva. Muxujiobabiabianame bajarapamonae pexaniajamatabëcuenia pebarëcuaicuaijainexa daxitajivijavabelia. Itorobianamenua daxitajivivecua beveliajamatabëcuenevi nataeya pejinavanapaenexa. 3 Itsa abaxë vaxaitsi ata Dioso apo jumecovënëtsitsi, saya picani jema jinavanapatsi. Apo exanavanapaetsi pacuenia Dioso nacaitoroba. Apo exanavanapaetsinua pacuenia nacuaevetsivi ata nacaitoroba. Naxuabiaya saya jinavanapatsi Dioso pejumelivaisivecua. Pibisiacuene, pacuene vajavitota jamatabëexanatsi, exanavanapatsi. Pacuene ata nacajamatabëcuenebarëyayaexana, exanavanapatsi. Pibisiacuene bitso exanavanapatsi itsamonaejavabelia. Itsamonae cuenecaëbabiabatsi. Daxitajivi nacaitoya tsabiabi. Vaxaitsi ata namataenetsia naitoyatsi tsabiabi. 4 Bajara vajaitsivimi ata, itsiata Dioso, vajanacacapanepaenënexa, nacayapëtaeyaexana vajanacaitaxutotsoniataecuene. Nacayapëtaeyaexananua pacuenia ata Dioso nacaasiva daxitatsi mapanacuapijivitsije. 5 Dioso nacacapanepaena vajaneconivecua. Itsiata baitsi jane pexaniacuene vajaexanaejava yabara, Dioso apo nacacapanepae tsane. Jume baja cajena. Dioso raja nacacapanepaena tsipaji nacaitaxutotsoniatane. Nexata nacajamatabëcuenequiata. Dioso vajanacaitaxutotsoniataexae, nacacapanepaena. Espíritu Santo pejamatabëcueneta pejanajamatabëcuenevitsi baja nacaexana. 6 Dioso baja cajena ayaicuenia vajanacayavenonaenexa, Espíritu Santo nacatoitorobica vaxaitsijavabetsica. Bajarapacuenia Dioso Espíritu Santo nacatoitorobica Jesucristo vajanacacapanepaenënexa pejamatab;ectsoniatane. Nexata nacajamatabëcuenequiata. Dioso vajanacaitaxutotsueneta. 7 Bajaraxuata Dioso vaxaitsi yabara jumaitsi: “Bajarapamonae baja aneconijibia taniji,” jai Dioso. Tsipaji nacaitaxutotsoniatane. Nexata vaxaitsi xainaenatsi matacabi apo pevereverecaejava, xua copiaevetavanapatsi. 8 Daxita baja palivaisi pacatoyaquinatsi, pexaniajailivaisi cajena. Nexata jitsipajë ajumesaëya jivi netsipaebaponaenexa bajarapalivaisi. Nexata Dioso pejumecovënëtsivi ëpexaniacuene pexanaenexa pejamatabëcueneenaenexatsi. Bajarapalivaisi bitso xanepana daxitajivi pejumecovënëtsinexa. 9 Nexata navecuaitavetsianame saya jema natsiquejemalivaisixi itsamonae pecabarëcuaicuaijaiyaniva. Navecuaitavetsianamenua judíovi pijasalinaivimi pevënëxi yabara pecabarëcuaicuaijaiyaniva. Navecuaitavetsianamenua Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi yabara anaeya pecajumenotsiyaniva. Bajarapacuenia pecabarëcuaicuaijaijava apo xanepanae tsipae itsacuenejavayonexa ata. 10 Itsamonae penajumetsënëtsilivaisi jivi tsipaebapona. Nexata bajarapamonae penajumetsënëtsilivaisita Dioso pejumecovënëtsivi navecuanatsanaeyaexanapona. Bajarapapamonae jumeitavetsianame. Anijatobeje ata jumeitavetsianame. Nexata bajarapamonae copatsiana penajumetsënëtsilivaisi jivi petsipaebaponaejava. Jumeitavetsi atamë, itsiata itsa apo cajumecovënëtsi tsane, nexata bajarapamonae itorobianame itsajavabelia peponaenexa. 11 Yapëtaneme rabaja mapacueneje. Ponë peneta copata pexaniajailivaisi pejumecovënëtsijavami, pibisiacuene exana. Nexata bajaraponë naneconita Diosojavabelia pibisiacuene pexanaexae. 12 Catoitorobialiatsi Artemas. Itsa jume, catoitorobialiatsi Tíquico. Bajaraponë itsa patsialia xamëjavabelia, nexata xamë bepijia renamë tsane xanëjavaberena. Nacaxitajarabianatsibeje Nicápolis tomarata. Daxita emarapae raja ponaponaenajë Nicápolis tomarata. 13 Itsa baja pacavecuaponaena Zenasbeje Apolosbeje, nexata yavenonaename pacuenia namatavenonaenabeje pijanamutobejenexa. Zenas raja abogadonë, penaneconitsivi peyavenonaeyacuaicuaijainë. Rajutsianame pacuenia namatavenonabeje, itsacuenejavayo ata petosajinaeyanivatsibeje itsa najetarucabeje namuto. 14 Pamonae vaxaitsi pexanialivaisi tsipaebatsi, bajarapamonae tojitsipajë peyapëtaenexa xua pexaniacuene. Nexata ëpexaniacuene pexanaenexa. Nexata bajarapamonae tojitsipajë asaëya penacuenebinexa, peyavenonaenexa pamonae bitso bepejiobivi. Pëtsa saya bajarapamonae jinavanapa nacuenebinejeva. 15 Daxita pamonae yajavaponaponajë, cajamatabënajinalia. Pajamatabënajinaliajë daxita pamonae pataniasivavi, Dioso pejumecovënëtsivi. Pacatovajëtatsi Diosojavabelia daxita paxamë Dioso papecayavenonaenexa.

Filemón 1

1 Xanë Pablonë, Jesucristo pijajivitonëxaenë, Jesucristo pelivaisi jivi tsipaebabiabajë. Bajaraxuata nenaneconitsiaexana. Nexata penaneconitsivi pejebabiabibota naneconitsiaponaponajë. Filemón, paxanëbeje vajabananë Timoteobeje, bitso pacaasivatsibeje patacayajavanacuenebabiabinëxaebeje. Paxanëbeje, pacatoyaquinatsibeje mapabaxutoje. 2 Patoyaquinajëbejenua mapabaxutoje pamonae Dioso pejumecovënëtsivi, nijabota penacaetuatabiabivi. Patoyaquinajëbejenua mapabaxutoje vajabanava Apiavënëva ata. Patoyaquinajëbejenua mapabaxutoje Arquipovënënë ata. Pacuenia xanë Dioso pijacuene tonacuenebabiabajë, bajarapacuenia Arquipo ata Dioso pijacuene tonacuenebabiaba. 3 Pacatovajëtabiabatsi vaxa Diosojavabelia, vajatuxanenë Jesucristojavabelia ata, papecaitaxutotsoniataenexa jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. 4 Filemón, cavënëlivaisitanetsi niasivajava vajatuxanenë Jesucristo, daxita Dioso pejumecovënëtsivi yajava. Cavënëlivaisitanetsinua nenajamatabëcuenecopatsijava pepo petuxanenë Jesúsjavabelia. Bajaraxuata itsa cajamatabënajinatsi, catovajëtabiabatsi Diosojavabelia. Nexata pexaniajamatabëcuene rajutabiabajë Diosojavabelia xamë yabara. 6 Pamonae ata Diosojavabelia najamatabëcuenecopaba xamë pexanialivaisi netsipaebixae, bajarapamonae ata tovajëtabiabajë Diosojavabelia. Tovajëtabiabajë bajarapamonae xaniavaetsia peyapëtaenexa Dioso vajanacayavenonabiabijava Jesucristo pijajivixaetsi. 7 Itsamonae ata Dioso pejumecovënëtsivi niasivaxae, casivajamatabëcuenebarëyatsi. Cavënëlivaisimuxua najamatabëcuenesaëtsi. Tsipaji daxita Dioso pejumecovënëtsivi jamatabëcuenebabatabiabame. 8 Xanë Cristo taneitorobinëxae, nejamatabëcuenecaëjëpa picani tacaitorobinexa xua bexaname Dioso pecasivabarëyanexa. Itsiata baitsi jane apo caitorobi tsanetsi. 9 Tacaasivaxae, saya pexaniacuenia cavajëtatsi pexaniacuene tanetoexanaenexamë. Xanë Pablonë, perujunënë baja. Maparucaeje naneconitsiaponaponajë penaneconitsivi pejebabiabibota Jesucristo pijajivitonëxaenë. 10 Majotaje, xanëjavata, nijajivitonë Onésimo patajopa, pecavecuanajetabajiravinë. Nexata cavajëtatsi pexaniacuene tanetoexanaenexamë Onésimojavabelia. Onésimo raja betaxënatocuenia tataenë pejumecovënëtsixae Jesucristo pelivaisi. Pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, Onésimo tatsipaebixae, jumecovënëta baja Jesucristo pelivaisi. Jesucristo pelivaisi Onésimo jumecovënëta majotaje, penaneconitsivi pejebabiabibota. 11 Onésimo baja cajena bajayata bedajubinëcuenia comuatame amoneya nijabota pecatonacuenebabiabinexa. Nexata bajarapamatacabi catonacuenebi ata, itsiata itsacuenejavayo ata xaniavaetsia apo catonacuenebi. Itsiata baitsi jane maparucaeje Jesucristo baja pelivaisi Onésimo pejumecovënëtsixae, xanënexa xaniavaetsia netonacuenebaponapona. Nexata baja aeconoxae itsa naviatsipa xamëjavabelia, xamënexa ata xaniavaetsia catonacuenebijitsipa. 12 Nexata icatsia Onésimo catoitorobaliatsi mapabaxuto yajavaje. Copiapitsianame xaniavaetsia. Tsipaji Onésimo bitso tasivanë. Itsa baja ponaponaena xamëjavatalia, jamatabënajinabiabianajë bitso. 13 Naneconitsiaya ponaponajë penaneconitsivi pejebabiabibota pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi, jivi tatsipaebabiabixae. Bitso picani Onésimo asivanë xanëjavata peponaponaenexa. Nexata Onésimo itsa ponaponaejitsipa xanëjavata, neyavenonaponaponaejitsipa xaniavaetsia. Taneyavenonaenexa, betanetoitorobinëmëcuenia neyavenonabiabijitsipa. 14 Itsiata baitsi jane apo jitsipaenë Onésimo taneyavenonaponaponaenexa copiaya cavajëtsinejevatsi. Apo jitsipaenënua tacavajëtsinexa tanetocopatsinexamë bajaraponë taneyavenonabiabinexa. Biji rajane picani jitsipajë cavajëtsinejevatsi nijacuate tanetocopatsinexamë bajaraponë. 15 Onésimo picani itsa cavecuanajetabajirava, cavecuanatsata caematacabibeje. Itsiata baja icatsia aeconoxae xamëjavabelia naviatsijitsialia. Nexata jane baja daxitamatacabijavabelianexa nijajivitonë tsaponaponae tsane. 16 Pëtsa baja taneme saya nijajivitonëcuenia. Biji rajane nijajivitonë ata, Dioso pejamatabëcueneta asivaya taename benejuyapijinëcuenia. Xanë picani bitso asivanë Onésimo. Itsiata xanë bajaraponë tasivajava matatoxenetsia, xamë bitso asivamë tsane. Tsipaji xamë bajaraponë nijajivitonë. Nejuyapijinënua baja Dioso pejamatabëcueneta. 17 “Pablobeje rabaja patanajuaponaponaenëbeje,” itsa nesivajamatabëjamë tsane, nexata Onésimo xaniavaetsia copiapitsianame, pacuenia xanë necopiapitabiabame. 18 Onésimo itsa catonaneconita, itsa camoneyabanua, nexata xanë bajaraxuamatamo neyanijobianame. 19 Peneta raja paitanebërëtoyo jumaitsi: “Xanë Pablonë. Camatamotsianatsi cajena,” jai, xanë tajacuata tacobeta yaquinajë. Itsiata pijinia pacuenia niamoneyabame, apo catoitajëtsitsi. Tsipaji itsa catoitajëtsipatsi pacuenia niamoneyabame, nexata jitsipaejitsipame daxitanëmë, nejamatabëcuene yajava, tanerajutsinexamë. 20 Tajabananë, pacuenia cavajëtatsi, xaniavaetsia copiapitsianame Onésimo Jesucristo pijajivitonëxaemë. Xaniavaetsia Onésimo itsa copiapitsianame, bitso nejamatabëcuenebarëyaya exanaename. 21 Catoyaquinatsi mapabaxutoje tsipaji yapëtaniji tanejumecovënëtsijavanexa tacaitorobicuenia. Casivajamatabëjumaitsitsi mapacueniaje: “Filemón cajena taitorobicuenia matatoxenetsia xaniavaetsia copiapitsiana Onésimo,” casivajamatabëjaitsi. 22 Caecuenia tavajënaeyabelia cavajëtatsi tavajënaelia nijabota tanetoxaniavaetsinexamë, itsajota patsijitsianë itsa ponajë paxamëjavabelia. Tsipaji bajayajebi panetovajëcabiabame Diosojavabelia tapatsinexa paxamëjavabelia. Nexata jamatabëjumaitsinë: “Pacuenia bajarapamonae netovajëcabiaba Diosojavabelia, bajarapacuenia Dioso netocopatsiana,” jamatabëjanë taponaenexa paxamëjavabelia. 23 Epafras, ponëbeje panajuaponaponajëbeje penaneconitsivi pejebabiabibota Jesucristo pijinia pijajivitonëxae, bajaraponë cajamatabënajinalia. 24 Cajamatabënajinalia Marcos ata, Aristarco ata, Demas ata, Lucas ata. Cajamatabënajinalia daxita bajarapamonae patanajuanacuenebivi Dioso pijacuene. 25 Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonabiabinexa.

Hebreos 1

1 Bajayatami Dioso anijatonë najamatabëcueneitajëtabiaba Diosojumepaebivi profetavijavabelia. Nexata juya profetavi tsipaebabiaba vajasalinaivimijavabelia pacuenia Dioso itorobatsi. Bajarapacuenia Dioso najamatatabëcueneitajëtabiaba profetavijavabelia matacabita bemajitsinaebocuenia. Itsajavata Dioso najamatabëcueneitajëtabiaba profetavijavabelia meravi majitsinaebota. Itsajavata pepacuene Dioso rovialia barëcuaicuaijai tsabiabi profetavijavabelia. Nexata juya profetavi tsipaebabiaba vajasalinaivijavabelia pacuenia Dioso itorobatsi. 2 Nexata jane baja aeconoxae, mapamatacabitaje, Dioso itorobica pexënato vajanacatsitanajamatabëcuene itajëtsinexa, vajayapëtaenexa Dioso vajanacatojitsipaejava. Bajayata Dioso itoroba pexënato pexanaenexa mapanacuaje, daxitacuene yajava. Nexata daxitacuene mapanacuateje Dioso pexënato tocopata pevetsinexa. 3 Nexata pacuenia Dioso bitso ayaijamatabëcuenenë, pexaniajamatabëcuenenënua, bajara pijinia Dioso pexënato ata jamatabëcueneitsi. Dioso pexënato caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa pijumesaëta. Nexata pijumeta itsa itoroba mapanacuaje penaexanaenexa, daxitacuene yajava naexana. Bajaraponë pexanaecujinae mapanacuaje, bajaraponë pejamatabëcueneta abaxë tsiteca xanepana mapamatacabijavaberena ataje. Bajaraponë nacasivatëpa cruzata vajanacavecuaxuabinexa pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Bajaraxuacujinae pona jane baja athëbëabetsia peecaenexa paxa Dioso pemuxuneneta, pecujuanenia, penajuaevetsinexabeje daxitacuene. 4 Dioso pexënato bitso ayaijamatabëcuenenë ángelevi matatoxenetsia. Bajarapajamatabëcuene yapëtanetsi. Tsipaji Dioso pexënato tocopata daxitacuene pevetsinexa. Dioso saya ángelevi tocopata beveliajamatabëcuenejava pevetsinexa. 5 Dioso baja cajena jumaitsi pexënatojavabelia mapacueniaje: Xamë raja taxënatomë. Xanë raja axanë, jai Dioso. Dioso icatsia jumaitsi pexënato yabara mapacueniaje: Xanë raja bajaraponë paxanë. Xanë raja bajaraponë taxënato, jai Dioso pexënato yabara. Bajarapacuenia Dioso apo jumaitsi ángelevi yabara. Biji rajane Dioso pexënato yabara jumaitsi. Bajaraxuata nayapëtane Dioso pexënato bitso ayaijamatabëcuenenëcuene ángelevi matatoxenetsia. 6 Pacujinae Dioso itorobijitsiatsica pepo caenë pexënato mapanacuata penaexanaenexa, Dioso jumaitsi pexënato yabara mapacueniaje: Daxita tajajivi, ángelevi, pematabacabëta tonubenaena ayaijamatabëcuene perajutsinexa bajaraponëjavabelia, jai Dioso pexënato yabara. 7 Dioso icatsia jumaitsi ángelevi yabara mapacueniaje: Tajajivi, ángelevi, tanelivaisipaebinexa, bepijia pona pacuenia jovibo. Bajarapamonae beisotocotiata verebiabiana daxita pamonae naneconita xanëjavaberena, jai Dioso ángelevi yabara. 8 Itsiata baitsi jane icatsia Dioso pexënatojavabelia jumaitsi mapacueniaje: Diosomë, daxita xua evetame, daxitamatacabijavabelianexa evetsianame. Xua xamë evetame, xaniavaetsia evetabiabianame. 9 Xamë jitsipame jivi pexaniacuene pexanaejava. Apo jitsipaemë pibisiacuene pexanaejava. Bajaraxuata xanë, nijaDiosonë, cajamatabëcuenebarëyayaexanatsi. Cajamatabëcuenebarëyayaexanatsi daxita itsamonae matatoxenetsia, jai Dioso pexënatojavabelia. 10 Icatsia Dioso pexënatojavabelia jumaitsi mapacueniaje: Xamë petuxanenëmë. Itsa abaxë daxitacuene ajibi, xamë exaname mapanacuaje. Nesaëta exaname daxita itaboxopijicuene yajava. Xua jivi apo tae, bajaraxua ata exaname. 11 Daxita bajarnijaDiosonë, cajamatabëcuenebarëyayaexanatsi. Cajamatabëcuenebarëyayaexanatsi daxita itsamonae matatoxenetsia, jai Dioso pex:axua, nexanaejava, vereverecaena. Itsiata baitsi jane xamë apo vereverecaemë tsane daxitamatacabijavabelianexa. Daxita xamë nexanaejava, perujujava naexanaena. Pacuenia jivi penaxatatsijava, perujujava banaexana, bajara pijinia itsi tsane nexanaejava. 12 Pacuenia jivi baquiona penaxatatsijava, bajarapacuenia itsamatacabi xamë quionaename itaboxo, ira yajava, pejananacua icatsia nexanaenexa. Itsiata baitsi jane xamë tsitecaename. Apo vereverecaemë tsane, jai Dioso pexënatojavabelia. 13 Dioso baja cajena caeto ata ángeleviyajuvënënëjavabelia apo jumaitsi mapacueniaje: Ecare abaxë tacujuanenia daxitacuene vajanajuaevetsinexabeje. Nijavajabitsaë abaxë copiaya vecatsivajënae jumecovënëtsiaexanaenatsi nitorobicuenianexa, apo jai Dioso ángeleviyajuvënënëjavabelia. Biji rajane Dioso pexënatojavabelia bajarapacuenia jumaitsi. 14 Daxita ángelevi apo taetsi vajaitaxutota. Bajarapamonae saya Dioso tonacuenebabiaba pacuenia Dioso itorobatsi. Nexata ángelevi yavenona pamonae jumecovënëta Dioso pecapanepaejavanexatsi.

Hebreos 2

1 Dioso pexënato bitso ayaijamatabëcuenenë ángelevi matatoxenetsia. Bajaraxuata vajanacatsipaebilivaisi xaniavaetsia benamuxunaevetatsi. Bitso baja cajena pexaniajailivaisi nacatsipaeba. Nexata vajavajënaeyabelia asaëyata bejumecovënëtatsi bajarapapexaniajailivaisi vajajumecovënëtsijava, itsamatacabijavabelia ata vajacopatsiyaniva. 2 Bajayata palivaisi Dioso najumecopata Moiséspijinëta, Dioso najumeitoroba ángelevita. Nexata juya ángelevi bajarapalivaisi tsipaeba Moiséspijinëjavabelia. Xaniajai baja cajena bajarapalivaisi. Pamonae apo jumecovënëtsi bajarapalivaisi, paneconivajëto xaina, bajarapaneconivajëtota Dioso naneconitsiaexanatsi. 3 Itsa namuxujematatsi papinijicueneta Dioso nacacapanepaejitsia, ¿detsa pacuenia nacacaëjëpaejitsipa vajacuata vajanacapanepaenexa? Ajibi. Vajatuxanenë Jesucristo baja cajena copiaya tsipaeba itsamonaejavabelia pacuenia capanepaejitsia daxitajivi. Nexata bajarapamonae yapëtane bajarapalivaisi pexaniajailivaisicuene. Nexata juya bajarapamonae vaxaitsijavaberena nacatsipaeba bajarapalivaisi. 4 Nexata nayapëtane bajarapamonae vajanacatsipaebilivaisi pexaniajailivaisicuene. Tsipaji Jesucristo petsipaebilivaisitsi, jivi itsa tsipaebavanapa, Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejavanë tsitaexanapona. Bajarapamonae piavitanevi ata jamatejemayaexanapona. Petëpaevi ata icatsia asaëyaexanapona. Espíritu Santo ata jamatabëcuene caëjëpaeyaexanaponatsi, caejivi canacujitsia, bajarapamonae pexanaenexa pacuenia Dioso tojitsipatsi. 5 Papejananacua yabara pacatsipaebatsi, Dioso baja itsa exanaena bajarapanacua, Dioso apo tocopatsi tsane ángelevi pevetsinexa. Biji rajane jivi tocopatsianatsi pevetsinexa bajarapanacua. 6 Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota, tajëvelia jumaitsi pacuenia jivi ayaijamatabëcuenevi Dioso exanaejitsiatsi ángelevi matatoxenetsia. Bajaraxua yabara Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Diosomë, jivi matatoxenetsia bitso ayaijamatabëcuenenë atamë, ¿detsa xuajitsia itsiata jivi sivanajamatabëxainame nevetsinexa? 7 Jivi itsa exaname, ángelevivecua jivi beveliajamatabëcuenevi exaname. Bajarapacuenia picani exaname. Itsiata baitsi jane aeconoxae jivi pecajumecovënëtsixae, ayaijamatabëcuenevi baja exaname ángelevi matatoxenetsia. 8 Nexata itsamatacabi tocopatsianame jivi pevetsinexa daxitacuene nexanaejava, jai Dioso pejumelivaisibaxutota Dioso pejumecovënëtsivi yabara. Bajarapacuenia Dioso itsa tocopatsiana daxitacuene Dioso pexanaejava jivi pevetsinexa, itsacuenejavayo ata Dioso apo vecuacopatsi tsane jivi pevetsiaexanaejava. Itsiata baitsi jane abaxë apo taetsi vajaitaxutota jivi pevetsijava daxita bajaraxua. 9 Pamatacabi Jesús bejivitonëcuenia naexana mapanacuataje, bajaraponë ata ángelevivecua beveliajamatabëcuenenë picani naexana. Dioso pitaxutotsoniataexae daxita mapanacuapijivije, Dioso pexënato itorobica penaexanaenexa mapanacuata, pesivatëpaenexa daxitajivi pijaneconi yabara. Jesús baja daxitajivi pesivatëpaexae, aeconoxae baja Dioso tocopatatsi Jesús athëbëtatsia peecaenexa paxa Dioso pemuxuneneta. 10 Dioso baja cajena daxitacuene natoexana bajaraponënexa. Dioso daxitacuene pexanaecujinae, Dioso abaxë pejamatabëcueneta daxitacuene tsiteca xanepana mapamatacabijavaberena ataje. Daxita pamonae jumecovënëtatsi, pexicuenia petaevi, Dioso jitsipa pebarëevetsinexa daxitacuene Dioso pexanaejava. Bajaraxuata Dioso tocopata Jesucristo cruzata ayaicuenia bepejiobiaexanaenexatsi. Nexata Jesucristo capanepaena daxita pamonae najamatabëcuenecopata Jesucristojavabelia, peyajavaponaponaenexa Dioso pijapenivenivenaenacuatatsia. 11 Jesucristo baja cajena jivi tsata Dioso pijajivinexa. Nexata pamonae Jesucristo tsata Dioso pijajivinexa, bajarapamonae, Jesús yajava, benacaeaxapijivi baja tanetsi Dioso. Bajaraxuata Jesús, Dioso pexënato, pijajivi yabara itsa cuaicuaijai, apo ajumeura: “Tajuyapijivi,” pejaijava. 12 Jesús pijajivi yabara pejumaitsijavanexa, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Taxa Diosomë, tajuyapijivijavabelia cavajunupaebianatsi. Nexata daxita bajarapamonae tabarënacaetuatsijavata, xamënexa catonaxëanaenatsi, tanaxëanaejavata ayaijamatabëcuene tacarajutsinexa, jai Dioso pejumelivaisibaxutota Jesús paxa Diosojavabelia pejumaitsijavanexa. 13 Jesús icatsia pijajivi yabara pejumaitsijavanexa, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Xanë ata najamatabëcuenecopatsianajë taxa Diosojavabelia taneyavenonaenexa pacuenia najamatabëcuenecopaba tajuyapijivi, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Jesús icatsia pijajivi yabara pejumaitsijavanexa, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Yajavaponaponajë baja mapamonaeje, Dioso pexi tanetocopatsivi tatoevetsinexa, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 14 Vaxaitsi, Dioso pexitsi, mapanacuata jinavanapatsi. Bajaraxuata Jesús ata naexana mapanacuataje, pacuenia vaxaitsi banaexanatsi, peponaponaenexa mapanacuataje. Nexata Jesús penaexanaexae mapanacuataje pacuenia vaxaitsi banaexanatsi, caëjëpatsi pebeyaxuabinexatsi vajanacasivatëpaenexa. Jesús baja itsa nacasivatëpa, jamatabëcuenematatoxeneta dovathi. Nexata baja copiaruca dovathi vajanacaitorobabiabijava. Nexata jivi tëpae ata tsane, itsiata icatsia asaë tsane petëpaecujinae. 15 Bajarapacuenia Jesús vajanacasivatëpaexae, nacavecuaajibiaexana baja vajacujunavabiabijavami, vajatëpaejava. Vajatëpaejava picani cujunavabiabatsi daxita vajajinavanapaematacabianë. 16 Jesús baja cajena patsica mapanacuayabetsicaje, jivi peyavenonaenexa, pamonae Abrahampijinë pepo pemomoxi, baitsi Dioso pejumecovënëtsivi. Jesús apo patsi peyavenonaenexa ángelevi. 17 Bajaraxuata Jesús naexana mapanacuataje pacuenia vaxaitsi banaexanatsi, jivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia. Jesús nacaitaxutotsoniatane. Nacatoexana pexaniacuene. Jesús nacatoexana pacuenia Dioso itorobatsi vajanacatoexanaenexa. Jesús pijacuata nacopata pebeyaxuabinexatsi, bajaraponë pejamatabëcueneta Dioso vajanacavecuaajibiaexanaenexa pibisiacuene vajaexanaeneconimi. 18 Nexata Jesús jamatabëcuenecaëjëpatsi peyavenonaenexa pijajivi, dovathi pejamatabëcueneëjëtsivitsi. Tsipaji baja copiaya Jesús ata jamatabëcueneëjëtatsi dovathi. Bejiobiaexanatsinua.

Hebreos 3

1 Tajamonae, Dioso papijajivimë, Dioso pacajunata papijajivinexamë. Nexata xaniavaetsia pacanaëjëre Jesucristo yabara. Bajaraponë Dioso nacatoitorobica vajanacatsipaebinexa Dioso pejumelivaisi, vajanacatocuaicuaijainexanua vajatuxanenë Diosojavabelia. 2 Bajayatami Moiséspijinë daxita Dioso pijajivi toevetabiaba Dioso pitorobicueniatsi. Bajara pijinia pacuenia Jesús ata mapanacuataje jumecovënëta Dioso pitorobicueniatsi. 3 Nexata Jesús jivi pecapanepaenëxae, ayaijamatabëcuenenë Moiséspijinë matatoxenetsia. Pacuenia bo pexainaenë, ayaijamatabëcuene xaina pijajivitonë matatoxenetsia, bajara pijinia pacuenia Jesús ayaijamatabëcuenenë Moiséspijinë matatoxenetsia. 4 Caebo canacujitsia tanetsi jivi pexanajebixae bajarapabonë. Itsiata baitsi jane mapanacuata Dioso pexanaejavanëta, jivi exanejeba bonë. 5 Bajayata Moiséspijinë Dioso itorobatsi daxita Dioso pijajivi petoevetsinexa xaniavaetia. Nexata Moiséspijinë Dioso pijajivi itsa toevetaponapona, tajëvelia itorobatsi petsipaebinexa jivijavabelia pacuenia itsamatacabijavabelia Dioso jumaitsijitsia pijajivijavabelia. 6 Cristo Dioso pexënatoxae, xaniavaetsia toeveta paxa Dioso pijajivi. Vaxaitsi baja Dioso vajajumecovënëtsivi, Dioso nacatane pijajivitsi. Tsipaji baja nacayajavaponapona Jesucristo. Bajarapacuenia vajavajënaeyabelia Dioso nacataeponaena xaniavaetsia Jesucristo itsa jumecovënëtavanapaenatsi vajatëpaejavabelianexa. Jamatabëcuenebarëyaya jinavanapatsi. Tsipaji yapëtanetsi Dioso pexaniajaicuene vajanacacapanepaenexa. 7 Jesucristo baja cajena ayaijamatabëcuenenë Moiséspijinë matatoxenetsia. Angelevi ata matatoxenetsia ayaijamatabëcuenenë. Bajaraxuata Espíritu Santo Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Ajena, mapamatacabitaje, itsa pajumetaneme pacuenia Dioso jumaitsi, pëtsa pajamatabëcuenetajamë panejumecovënëtsinexa. Pacuenia bajayata panijasalinaivimi ajamatabëcuenetaja baja, pëtsa paitsimë. Bajarapamonaemi pamatacabi petusato nacuata jinavanapa, apo jitsipae pexanaenexa pacuenia Dioso itorobatsi. Bajarapacuenia bajayajebi Dioso apo jumecovënëtsi ata, bajarapamonaemi itsiata abaxë Dioso apo verebiabitsi. 9 Bajarajota petusato nacuata panijasalinaivimi jamatabëitonotabiaba Dioso. Apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso itorobatsi pejinavanapaenexa. Cuarenta picani pavaibeje Dioso ayaicuene pexanaejavanë, tsitaexanapona bajarapamonae peyavenonaenexa. Bajaraxua panijasalinaivimi taeyabiabi ata, itsiata Dioso apo jumecovënëtsi. 10 Bajaraxuata Dioso baraanaepana panijasalinaivimijavabelia. Nexata panijasalinaivimi yabara Dioso najumecapanepaeya jumaitsi: “Najamatabëxainabiaba saya ëpibisiacuene yabara. Apo jitsipae pejinavanapaenexa pacuenia picani tojitsipajë,” jai Dioso. 11 Bajaraxuata Dioso bitso baraanaepana panijasalinaivimijavabelia. Nexata Dioso najumecapanepaeya jumaitsi: “Bajarapamonae apo jone tsane xanëjavaberena. Nexata apo jinavanapae tsane itsajota picani toxaniavaetajë pejinavanapaenexa,” jai Dioso, jai Espíritu Santo panijasalinaivimi yabara Dioso pejumelivaisibaxutota. 12 Tajamonae, dovathivecua panajamatabëcueneevetavanapare, paxamëyajuvënëjivi ata, pacuenia panijasalinaivi najamatabëxaina pibisiacuene pexanaenexa, penajamatabëxainaeyaniva. Tsipaji Dioso itsa apo pajumecovënëtsimë tsipae, nexata pacopabijitsipame panejumecovënëtsijavami Dioso, daxitamatacabijavabelianexa piasaëtsaponaponaenë. 13 Nexata namataenetsia panajamatabëcueneyavenonare daxitamatacabi canacujitsia panecasaëtsavanapaenexa Dioso panejumecovënëtsijava. Bajarapacuenia panajamatabëcueneyavenonare itsajivi ata paxamëyajuvënëjivi dovathi peyamaxëitojorobiyanivatsi pibisiacuene pexanaeyaniva. Panajamatabëcueneyavenonare itsajivi ata paxamëyajuvënëjivi pecopabiyaniva Dioso pejumecovënëtsijava. 14 Vajataxuxuabijavaveliacujinae Dioso vajajumecovënëtsijava, tsiteca abaxë Dioso jumecovënëtavanapatsi vajatëpaejavabelianexa. Nexata daxita xua Cristo Dioso rajutsianatsi, bajaraxua vaxaitsi ata Dioso nacarajutsiana. 15 Bajaraxuata papecamuxujiobinexa, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Ajena, mapamatacabije, itsa pajumetaneme Dioso papecajumaitsijava, pëtsa pajamatabëcuenetajamë. Pacuenia panijasalinaivimi petusato nacuata ajamatabëcuenetaja, pëtsa paxamë bajarapacuenia paitsimë, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 16 ¿Detsa pamonae bajayata bajarapacuenia jumetae ata Dioso pejumaitsijavatsi, itsiata apo jumecovënëtsi? Baitsi pamonaemi bajayata Moiséspijinë matacapona Egipto nacuaverena. 17 ¿Detsa jane pamonaemijavabelia Dioso baraanaepana cuarenta pavaibeje? Dioso baraanaepana pamonaemijavabelia pibisiacuene exana petusato nacuata. Nexata daxita bajarapamonaemi pijaneconi yatëpa petusato nacuata. 18 ¿Detsa jane pamonaemijavabelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi: “Apo pajonemë tsane xanëjavaberena,” jai? Bajarapacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi apo pejumecovënëtsivitsijavabelia. 19 Nexata yapëtanetsi panijasalinaivimi apo pejonejava Diosojavabelia. Tsipaji apo jumecovënëtsi Dioso pitorobicueniatsi.

Hebreos 4

1 Dioso baja cajena najumecapanepaeya jumaitsi vajajonenexa bajaraponë pijanacuayabetsia vajanacueraevetavanapaenexa, itsajotatsia nacatoxaniavaeta vajajinavanapaenexa. Bajaraxuata nexata benajamatabëcuenexaniavaetavanapatsi. Tsipaji itsamonae paxamëyajuvënëvi apo jonecapanepae tsipae Dioso pijanacuayabetsia itsa apo jumecovënëtsi Dioso. 2 Vaxaitsi ata rabaja jumetanetsi pexanialivaisi vajanacacapanepaelivaisinexa pacuenia bajayata vajasalinaivimi ata jumetane picani. Itsiata baitsi jane vajasalinaivimi apo toxanepanaetsi bajarapalivaisi pecapanepaenexatsi. Tsipaji jumetae ata, apo jumecovënëtsi. 3 Nexata vaxaitsi Dioso vajajumecovënëtsivi, nacacaëjëpaena vajajonenexa Dioso pijanacuayabetsia, itsajotatsia nacatoxaniavaeta vajajinavanapaenexa. Dioso apo pejumecovënëtsivi apo jone tsane. Tsipaji bajarapitsivi yabara Dioso bajayata jumaitsi mapacueniaje: Anaepanaenajë apo tanejumecovënëtsivijavabelia. Nexata najumecapanepaeya jumaitsinë baja: “Bajarapamonae apo jone tsane xanëjavaberena,” janë, jai Dioso. Dioso nacua pexanaejavaveliacujinae, toxaniavaetsi atatsi picani panijasalinaivimi pejinavanapaenexa bajaraponëjavatatsia, itsiata apo jone. 4 Yapëtanetsi pacuenia Dioso petoxaniavaetsicujinaetsi, copiaevetatsi picani panijasalinaivimi pejonenexa pejinavanapaenexa bajaraponëjavatatsia. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Dioso baja daxita mapanacuaje, daxitacuene yajava, itsa vereta pexanaejava, vemaxënacueraeveta siete matacabita, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 5 Icatsia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi Dioso apo pejumecovënëtsivi yabara mapacueniaje: Bajarapamonae apo jone tsane xanëjavaberena, pejinavanapaenexa xanëjavata,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 6 Pamonae baja picani copiaya jumetane pexanialivaisi pecapanepaelivaisinexatsi, itsiata apo pejumecovënëtsixae, nexata apo jone tsane Dioso pijanacuayabetsia. Itsiata baitsi jane Dioso najumecapanepaeya jumaitsi mapacueniaje: “Pamonae tajajivi, jonena xanëjavaberena,” jai. Nexata pamonae jumecovënëtapona Dioso, jonena Dioso pijanacuayabetsia. 7 Bajarapacuenia bajayata itsamonae Dioso apo pejumecovënëtsixae, nexata icatsia Dioso caëjëta itsamatacabi itsamonae pejonenexa. Bajarapacuenia Dioso itsa caëjëta itsamonae pejonenexa, mapamatacabitaje cajena caëjëta itsamonae pejonenexa. Bajayata Davidpijinë Dioso itorobatsi tajëvelia pevajunupaebinexa itsamonae mapamatacabitaje pejoneponaejavanexa Diosojavabelia. Nexata bajayata Davidpijinë tajëvelia itsa vajunupaeba itsamonae mapamatacabije pejonejavanexa Diosojavabelia, jumaitsi mapacueniaje: Mapamatacabitaje itsa pajumetaneme Dioso papecajumaitsijava, pëtsa pajamatabëcuenetajamë panejumecovënëtsinexa Dioso, jai Davidpijinë tajëvelia. 8 Bajayata Josuépijinë vajasalinaivimi petusato nacuajavaverena matacapona Israel nacuajavaberena. Panacua bajarapamonaenexa Dioso toxaniavaetatsi pejonenexa, bajarapanacua daxitamatacabijavabelianexa. Bajarapanacua cajena xaina Dioso pijanacuatatsia. Nexata panacua yabara jumaitsi: “Dioso pijajivi pejinavanapaenacuanexa, toxaniavaeta,” itsa jai, Israelnacua yabara apo jumaitsi. Itsa meta peneta Israelnacua yabara jumai tsipae, nexata mapamatacabitaje Dioso apo caëjëtsi tsipae itsamonae pejonenexa Diosojavabelia. Tsipaji baja vajasalinaivimi bajayata baja pata Israel nacuata. 9 Bajaraxuata yapëtanetsi pacuenia abaxë Dioso tocopata mapamatacabitaje itsamonae ata Dioso pejumecovënëtsinexa pejonenexa Dioso pijanacuayabetsia. 10 Pajivi jonena Dioso pijanacuayabetsia peponaponaenexa Diosojavatatsia, bajarapajivi penacuenebabiabijava vemaxënacueraevetsiana. Pacuenia bajayatami Dioso ata nacua baja pexanaejava itsa vereta, vemaxënacueraeveta, bajarapacuenia vemaxënacueraevetsiana. 11 Daxita vaxaitsi vajajitsipaejamatabëcueneta, bejitsipatsi Dioso pijanacuayabetsia vajajonenexa, bajaraponëjavatatsia vajajinavanapaenexa. Bajayata pamonaemi Dioso apo jumecovënëtsi, nexata apo jone Dioso pijanacuayabetsia. Nexata vaxaitsi bajarapamonaemi apo becuenejëpaetsi. 12 Dioso cajena pejumelivaisi bitso asaë. Nexata Dioso pejumelivaisi caëjëpatsi ayaicuene pexanaenexa pijumesaëta. Dioso pejumelivaisi bitso pexiujailivaisi anijabarëneniabeje espada matatoxenetsia. Nexata bajarapalivaisi itsa yapëtanetsi, nacayapëtaeyaexana pacuenia pepacuene jamatabëcueneitsitsi. 13 Vaxaitsi Dioso vajanacaexanaevi, apo nacacaëjëpae Dioso vajavecuanamatayabinexa. Bajaraponë tane daxita xua exanatsi. Nexata itsamatacabi bajaraponëjavabelia navajunupaebianatsi daxita xua exanatsi. 14 Jesús cajena Dioso pexënato, ayaijamatabëcuenenë. Pepo sacerdotenë vajanacatocuaicuaijainë Diosojavabelia. Jesús baja pona Diosojavabetsia vajanacayavenonaenexa. Bajaraxuata nexata vaxaitsi becaasaë tsavanapaetsi Dioso vajajumecovënëtsijava mapanacuataje. 15 Jesús, Diosojavabelia vajanacatocuaicuaijainë, nacajamatabëcueneyapëtane pacuenia vaxaitsi jamatabëcueneitsitsi. Nexata dovathi itsa nacajamatabëcueneëjëta pibisiacuene vajaexanaenexa, Jesús nacajamatabëcueneyapëtane. Bajarapacuenia nacajamatabëcueneyapëtane tsipaji Jesús ata abaxë itsa ponapona mapanacuataje, jamatabëcueneëjëtatsi dovathi. Itsiata baitsi jane Jesús caeto ata pibisiacuene apo exanae. 16 Bajaraxuata ajumejunavijibia vajacuata benavajëtatsi Diosojavabelia. Dioso nacaitaxutotsoniatane vajanacaasivaxae. Nexata nacayavenonaena paepatota vaxaitsi namatavenonatsi vajanacayavenonaenexa.

Hebreos 5

1 Sacerdoteviyajuvënënë, caenë, itapetatsi sacerdotevi penamatacaitorobinënexa, daxitajivi petocuaicuaijaitsabiabinexa Diosojavabelia. Nexata jivi Diosojavabelia ofrendacuenia perajutsijavanexa, capatabiaba sacerdotenëjavaberena. Nexata juya sacerdotenë rajutabiaba Diosojavabelia bajarapaofrenda. Dajubinë, pijana ata yajava, bajarapacuenia rajutabiaba Diosojavabelia, daxitajivi pibisiacuene pexanaeneconi Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi. 2 Sacerdotenë caëjëpatsi dovathi pejamatabëcueneëjëtsinexatsi pibisiacuene pexanaenexa. Tsipaji bajaraponë ata saya jivitonë. Nexata sacerdotenë jamatabëjumaitsi jivi yabara: “Jamatabëcueneyapëtaniji pamonae abaxë apo yapëtae Dioso pejumelivaisi. Nexata pibisiacuene exana. Jamatabëcueneyapëtanijinua pamonae dovathi jamatabëcueneëjëtatsi pibisiacuene pexanaenexa,” jamatabëjai sacerdotenë. Bajaraxuata jivi pibisiacuene itsa exana, sacerdotenë itaxutotsoniatane jivi. 3 Sacerdotenë ata apo ajamatabëcuenesaë. Sacerdotenë dajubinë, pijana yajava, Diosojavabelia ofrendacuenia rajutabiaba jivi pibisiacuene pexanaeneconi Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi. Bajarapacuenia itsa rajutabiaba, bajaraponë ata pibisiacuene pexanaeneconi Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi, yajavarajutabiaba. 4 Itsanë ata pijacuata pepo sacerdotenë apo naexanae daxitajivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia daxitajivi peyaiyataenexatsi. Biji rajane sacerdoteviyajuvënënë, caenë, Dioso itapetatsi pepo sacerdotevi penamatacaitorobinë pexanaenexatsi, pacuenia bajayata Aarónpijinë ata Dioso itapetatsi pepo sacerdotenë pexanaenexatsi. Nexata bajayata Aarónpijinë ata daxitajivi yaiyatanetsi. 5 Bajara icatsia itsi Cristo ata. Pijacuata apo naexanae pepo sacerdotenë, vajanacatocuaicuaijainexa Diosojavabelia. Biji rajane Dioso itapetatsi Cristo pepo sacerdotenënexa daxitajivi peyaiyataenexatsi. Cristojavabelia copiaya Dioso jumaitsi mapacueniaje: Xamë raja taxënatomë. Xanë raja axanë, jai Dioso. 6 Icatsia itsabaxutota, Dioso pejumelivaisibaxutota, jumaitsi pacuenia Dioso itapeta pexënato pepo sacerdotenënexa. Jumaitsi mapacueniaje: Xamë raja pepo sacerdotenëmë tsane daxitamatacabijavabelianexa. Jivi netocuaicuaijainë tsane xanëjavaberena. Pacuenia bajayatami itsi Melquisedec, bajara xamë ata itsimë tsane, jai Dioso pexënatojavabelia. 7 Jesucristo abaxë itsa ponapona mapanacuataje, pinijijumeta yaitaxutonueya vajëta Diosojavabelia. Bajarapacuenia vajëta Diosojavabelia pecapanepaenexatsi petëpaejavavecua. Nexata Jesucristo xaniavaetsia Dioso jumetanetsi. Tsipaji Jesucristo jamatabëjumaitsi Dioso yabara: “Jitsipajë taneexanaenexa pacuenia taxa netojitsipa,” jamatabëjai. 8 Jesucristo, Dioso pexënato, ayaijamatabëcuenenë ata, itsiata paxa jumecovënëta. Nexata pijacuata nacopata pebejiobiaexanaenexatsi pacuenia Dioso tojitsipatsi. 9 Nexata Jesucristo paxa itsa jumecovënëta, nacopata pebeyaxuabinexatsi jivi pesivatëpaenexa. Nexata daxita pamonae jumecovënëtavanapa pacuenia Jesucristo itorobatsi, Dioso rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava. 10 Dioso baja cajena itapetatsi Jesús pepo sacerdotenënexa, jivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia, pacuenia bajayata itsi Melquisedecpijinë. 11 Xainajë picani ayailivaisi patacatsipaebinexa paneyapëtaenexa pacuenia Cristo pepo sacerdotenë vajanacatocuaicuaijainexa Diosojavabelia. Itsiata baitsi jane ayapëbeje patacajumeyapëtaeyaexanaenexa bajarapalivaisi. Pacuenia pejevaxi beaxayo bayapëtaepona vajacujarubijava, bajara pajamatabëcueneitsimë. 12 Bajayajebi baja picani Jesucristo pajumecovënëtame. Juya baja picani bepatsipaebaponame itsamonaejavabelia. Itsiata baitsi jane abaxë panamatavenoname icatsia papecatsipaebinexa bajarapalivaisi. Palivaisi picani yapëxanepana, Dioso pejumelivaisi, itsiata apo pajumeyapëtaemë. Nexata abaxë panamatavenoname icatsia papecatsipaebinexa bajarapalivaisi. Pacuenia pejevaxinacuetoxi ëmitobarëmene apa, apo xae abaxë pexaejava, bajara pajamatabëcueneitsimë. Tsipaji palivaisi ayapëbejevajëto, apo pacacaëjëpae orijibia panejumeyapëtaenexa. 13 Pamonae abaxë namatavenona petsipaebinexatsi peyapëxanepanaelivaisixi, Dioso pejumelivaisi, bajarapamonae pejamatabëcuene abaxë mito bepiapaenacuetoxi. Bajarapamonae abaxë apo yapëtae pexanaenexa pacuenia Dioso tojitsipatsi. 14 Pacuenia penaveretsivi pijacuata xane pexaejava, bajara jamatabëcueneitsi pamonae pejamatabëcuenevitsabivi Diosojavabelia. Nexata pacuenia Dioso itorobatsi, jumecovënëta. Najamatabëxainabiaba pexanaenexa ëpexaniacuene. Apo jitsipae pibisiacuene pexanaejava.

Hebreos 6

1 Vaxaitsi Dioso vajajumecovënëtsijavaveliacujinae, vajavajënaeyabelia jumecovënëtaponatsi vajajamatabëcuenevitsabaponaenexa Diosojavabelia, pacuenia jamatabëcuenevitsabapona bitso Dioso pejumecovënëtsivi. Bajaraxua baja vaxaitsi yapëtanetsi. Nexata baja apo namatavenonaetsi icatsia vajanacatsipaebinexa Cristo pelivaisi, pacuenia copiaya nacatsipaeba pamatacabi ajena najamatabëcuenecopatatsi Diosojavabelia. Vaxaitsi baja copabatsi pibisiacuene vajaexanabiabijava. Najamatabëcuenepënëyorotatsi baja Diosojavabelia. Bajaraxuata apo namatavenonaetsi baja icatsia itsajivi ata vajanacatsipaebaponaenexa bajaraxua vajayapëtaenexa. 2 Apo namatavenonaetsinua baja icatsia vajanacatsipaebaponaenexa vajayapëtaenexa pajamatabëcuenelivaisi xaina vajanacabautisabijava. Apo namatavenonaetsi baja icatsia vajanacatsipaebaponaenexa vajayapëtaenexa pajamatabëcuene yabara pijinia tsimatanacobebuata ancianovi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Pacuenia ata icatsia Dioso asaëyaexanaejitsia petëpaevimi, vajayapëtaexae baja, apo namatavenonaetsi icatsia vajanacatsipaebaponaenexa. Pacuenia ata daxita pamonae naneconita Diosojavabelia, naneconitsiajinavanapaejitsia daxitamatacabijavabelianexa, vajayapëtaexae baja, apo namatavenonaetsi vajanacatsipaebaponaenexa. 3 Dioso itsa nacatocopataponaena, vajavajënaeyabelia jamatabëcuenevitsabaponaenatsi pacuenia Dioso nacatojitsipa. 4 Itsamonae baja picani yapëtane pexaniajailivaisi. Jumecovënëtanua baja picani Jesucristo pelivaisi Dioso pecapanepaenexatsi. Espíritu Santo ata baja picani tsijamatabëecatsi. 5 Yapëtanenua baja picani pacuenia Dioso pejumelivaisi bitso xanepana. Yapëtanenua baja picani pacuenia taejitsia Dioso pinijicuene pexanaejava pamatacabi pejananacua Dioso exanaena. 6 Itsiata baitsi jane bajarapamonae itsa copaba baja Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsijavami, nexata baja acuenebi icatsia penajamatabëcuenepënëyorotsijava pibisiacuene Diosojavabelia. Pecopabixae Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsijava, naexana quenetsiataeya bepecapocaponaevi Jesucristo pelivaisi. Bajaraxuata bajarapamonae jamatabëcuenejëpa pamonaemi bajayata Jesucristo beyaxuabatsi cruzata. Tsipaji pamonaemi Jesucristo beyaxuabatsi, quenetsiataeya capocaponatsi daxitajivi pitabarata. 7 Ema itsa runa mapairataje, Dioso pejamatabëcueneta pecopatsixae, runa bajarapaema. Nexata Dioso pejamatabëcueneta perunaexae, bajarapaema banacale naxaniabiaexana mapairataje. Nexata capitsapa pexaniabanacale. 8 Itsiata baitsi jane mapanacuataje saya itsa juva piabejejava, apo xanepanae itsacuenejavayonexa ata. Nexata bajaraxua tajuatsi. Bajara pijinia itsi tsane jivi ata. Pamonae Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsicujinae, copabiana bajarapalivaisi pejumecovënëtsijavami, nexata tajuenatsi infiernojavabelia. 9 Tajamonae bitso patacaasivavi, pacuenia itsamonae jumecovënëtsi ata Dioso pecapanepaejavanexatsi, itsiata copaba, bajara paxamë apo paitsimë tsane. Dioso panejumecovënëtsijava apo pacopabimë tsane. Yapëtaniji baja cajena paxamë xaniavaetsia panejinavanapaejavanexa. Dioso baja nexata panejumecovënëtsixae, Dioso pacacapanepaena. 10 Dioso ëpexaniacuene exana. Apo nacofënëtsinua xua baja paexaname paneyavenonaenexa itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi. Tsiteca abaxë payavenonaponame bajarapamonae. Bajarapacuenia itsa payavenonaponame itsamonae, patsitanacueneitajëtaponame Cristo bitso panejitsipaejava. 11 Pacatojitsipatsi, pacaejivimë canacujitsia, itsamonae panetsitanacueneitajëtaponaenexa namataenetsia bitso panenasivajava panetëpaejavabelianexa. Nexata bajarapacuenia itsa paexaname, pacacapanepaena Diosojavabetsia. 12 Apo pacatojitsipaetsi paneayabarafaetabijava Dioso panejumecovënëtsijava. Biji rajane pacatojitsipatsi paneajamatabëcuenesaënexa, pacuenia itsamonae ajamatabëcuenesaë bajayajebi penajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia. Bajarapamonae rajutsianatsi xua Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi perajutsinexatsi. 13 Bajayata Dioso pexaniajaijumeta tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi pacuenia Dioso toexanaejitsia Abrahampijinëjavabelia. Dioso navënëcacuaicuaijaiya jumaitsi mapacueniaje: “Xanë Diosonëxaenë, najumecapanepaeya cajumaitsitsi pepacuene tacatoexanaenexa pacuenia najumecapanepaeya cajumaitsitsi,” jai Dioso Abrahampijinëjavabelia. Bajarapacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia pepacuene petoexanaenexa pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi. Jivi namataenetsia penajumexaniataenexa Dioso pevënë bacacuaicuaijai. “Xaniajanë. Pepacuene Dioso pitabarata cajumaitsitsi,” banajai. Itsiata baitsi jane ponë pevënë Dioso cacuaicuaijaijitsia, ajibi. Tsipaji baja pematatsënëa Dioso matatoxenetsia ayaijamatabëcuenenë ajibi. Bajaraxuata Dioso pexaniajaijumeta navënëcacuaicuaijaiya jumaitsi pacuenia toexanaejitsia Abrahampijinëjavabelia. 14 Nexata Dioso jumaitsi Abrahampijinëjavabelia mapacueniaje: “Pepacuene xanë cayavenonabiabianatsi. Xainaenamenua ayaibitsaëto nemomoxi,” jai Dioso pexaniajaijumeta. 15 Nexata Abrahampijinë Dioso jamatabëcueneevetsiaponapona bajayajebi. Nexata jane baja belia Abrahampijinë Dioso rajutatsi pacuenia najumecapanepaeya jumaitsitsi. 16 Itsamonae Dioso pevënë bacacuaicuaijai pejumexaniataenexatsi xua toexanaejitsia itsajivijavabelia. “Paxaniajanë. Pepacuene Dioso pitabarata pacajumaitsitsi,” bajai. Nexata bajarapacuenia itsa jumaitsi, acuenebi itsajivi ata pejumaitsijava bajarapamonaejavabelia: “Apo pacajumexaniataetsi,” pejaijava. Tsipaji Dioso pevënë cacuaicuaijai pexaniajaijumeta. 17 Dioso baja cajena pexaniajaijumeta najumecapanepaeya jumaitsi jivi peyavenonaenexa. Dioso najamatabëcueneitajëta jivijavabelia xaniajai peyavenonaejava jivi pejumeaebiyanivatsi, “Jemajai raja. Dioso epatua itsajamatabëcuene xainaena,” pejaiyanivatsi. Bajaraxuata nexata Dioso tajëvelia navënëcacuaicuaijaiya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia mapacueniaje: “Xanë Diosonëxaenë, najumecapanepaeya cajumaitsitsi pepacuene tacatoexanaenexa pacuenia najumecapanepaeya cajumaitsitsi,” jai Dioso Abrahampijinëjavabelia. 18 Bajarapacuenia Dioso najumecapanepaeya pejumaitsicujinae, acuenebi epatua itsajamatabëcuene pexainaejava. Tsipaji baja Dioso acuenebi penajumetsënëtsijava. Nexata vaxaitsi Dioso vajanacacapanepaejavanexa vajajumecovënëtsivi, bejamatabëjematsi. Apo bejamatabëcuenebëjaitsi. Tsipaji baja yapëtanetsi Dioso pexaniajaijava vajanacacapanepaenexa, pacuenia baja bajayata tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi. 19 Cristo vajanacasivatëpaenë, athëbëtatsia peecaexae Dioso pemuxuneneta, nexata baja yapëtanetsi vajanacacapanepaejavanexa Diosojavabelia. Nexata ajamatabëcuenesaëtsi tsavanapae Dioso vajajumecovënëtsijava. 20 Jesús athëbëabetsia vajavajënaeyabetsia pona vajanacatoexanarutsinexatsia namuto. Nexata jane baja Jesús athëbëtatsia pepo sacerdotenë Dioso exanatsi, jivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa. Nexata Jesús pepo sacerdotenë pacuenia bajayatami itsi Melquisedecpijinë.

Hebreos 7

1 Bajayatami Melquisedecpijinë ponapona. Salemtomara pevetsinëmi. Bajaraponëmi sacerdotenë, jivi petocuaicuaijainexa, athëbëtatsia peecaenë, Diosojavabelia. Nexata bajarapamatacabi Abrahampijinë vajabitsaë exana itsanacuanë pevetsivijavabelia. Itsa baja Abrahampijinë verebiaba pijavajabitsaë, naviarena. Nexata penaviatsinërena caxitajarabatsi Melquisedecpijinë. Nexata Melquisedecpijinë jumaitsi Abrahampijinëjavabelia: “Catovajëtsianatsi Diosojavabelia pecayavenonabiabinexa,” jai. 2 Abrahampijinë pijavajabitsaë peverebiabivimi pecobecovë penotsijavanë, caponapona. Nexata bajaraxua diez xuabejeyajuvënëjavanë tsaponae, Abrahampijinë caejavayo ofrendacuenia rajutapona Melquisedecpijinëjavabelia. “Melquisedec,” itsa jai hebreojumeta, mapajumetaje pejumaitsijume: “Dioso pitabarata aneconijibia xaniavaetsia jivi pevetsinë,” pejaijume. “Salemtomara pevetsinë,” itsa jai hebreojumeta, mapajumetaje pejumaitsijume: “Jamatabëcuenexanepanaeya tomara pevetsinë,” pejaijume. Nexata Melquisedecpijinë Salemtomara pevetsinëmi. 3 Melquisedecpijinë paxa yabara, pena ata yabara, pamojivimi ata yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota apo jumaitsi. Penaexanaejava ata yabara, petëpaejava ata yabara, apo jumaitsi. Nexata pacuenia Dioso pexënato, Jesucristo, jivi petocuaicuaijainë Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa, bajara pijinia itsi Melquisedecpijinë. Melquisedecpijinë jivi petocuaicuaijainë Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa. 4 Nexata aeconoxae pacanaëjëre mapacueneje. Melquisedecpijinë bitso ayaijamatabëcuenenë vajasalinainëmi Abrahampijinë matatoxenetsia. Bajaraxuata Abrahampijinë ayaijamatabëcuenenëmi ata, ofrenda rajuta Melquisedecpijinëjavabelia. Pamatacabi Abrahampijinë pijavajabitsaë verebiaba, pecobecovë nota. Nexata Abrahampijinë itsa caxitajaraba Melquisedecpijinë, diez xuabejeyajuvënëjavanë tsaponae, caejavayo rajutapona Melquisedecpijinëjavabelia. 5 Bajayatami Dioso najumecopata Moiséspijinëta. Bajarapalivaisi juya itorobatsi Levípijinëmi pexi, pemomoxi ata, sacerdotevi penaexanaponaevinexa, jivi petocuaicuaijaivinexa Diosojavabelia. Nexata Levípijinë pemomoxi, sacerdotevi naexanapona. Nexata bajarapamonae Dioso tocopatatsi perajutsinexatsi daxita judíovi pexainaeyajuvënëjava. Baitsi tocopatatsi pematamoyanijobinexa diez xuabejeyajuvënëjavanë tsaponae, caejavayo pevecuapitaponaenexa. Nacaeviriavi ata, daxita bajarapamonae Abrahampijinë ëpemomoxi ata, itsiata Dioso tocopatatsi nacaeviriavi ata pexainaeyajuvënëjavanë perajutsinexatsi. 6 Melquisedecpijinë picani Levípijinë apo pemomo. Itsiata Melquisedecpijinë ayaijamatabëcuenenëxae, Abrahampijinë ofrenda rajuta Melquisedecpijinëjavabelia. Diez xuabejeyajuvënëjavanë tsaponae, caejavayo rajutapona. Nexata Melquisedecpijinë jumaitsi Abrahampijinëjavabelia: “Catovajëtsianatsi Diosojavabelia pecayavenonabiabinexa,” jai Abrahampijinëjavabelia, ponëjavabelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi peyavenonaenexa. 7 Pajivi jumaitsi: “Catovajëtsianatsi Diosojavabelia pecayavenonaenexa,” jai, bajarapajivi ayaijamatabëcuenejivi Dioso pitabarata pajiviyo tovajëtsijitsia matatoxenetsia. Daxita baja cajena yapëtanetsi bajarapacuene. 8 Majotaje, vaxaitsijavata, itsamonae sacerdotevijavabelia ofrenda rajutabiaba. Diez xuabeje pexainaeyajuvënëjavanë, caejavayo rajutabiaba sacerdotevijavabelia. Pasacerdotevijavabelia rajutabiaba bajaraxuanë, petëpaevinexa. Tsipaji saya jivi. Itsiata baitsi jane Dioso pejumelivaisibaxutota Melquisedecpijinë yabara jumaitsi pacueniaje: “Melquisedec abaxë mapamatacabita ataje asaë tsaponaponae. Nexata tsiteca jivi tocuaicuaijai tsabiabi Diosojavabelia,” jai. 9 Bajayatami Abrahampijinë ofrenda rajuta Melquisedecpijinëjavabelia. Bajarapamatacabi abaxë Levípijinë apo naexanae. Pexi ata abaxë ajibi. Pemomoxi ata abaxë ajibi, pamonae jane baja mapamatacabitaje sacerdotevi naexana jivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia. Itsiata paofrenda Abrahampijinë rajuta Melquisedecpijinëjavabelia, bajaraxua Dioso tane Levínexa, daxita Leví pemomoxinexa ata. Bajarapacuenia Abrahampijinë daxitanexa yaiyataeya ofrenda rajuta Melquisedecpijinëjavabelia. 11 Pamatacabi Aarónpijinë, pexi ata, sacerdotevi baja tsavanapae, bajarapamatacabi judíovi pejumecovënëtsinexa Dioso Moiséspijinëta najumecopata. Pamonae Aarónpijinë pexi, Levípijinë baja cajena pemomoxi. Judíovi itsa jumecovënëtsipa Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi Dioso aneconijibia petaenexatsi, nexata Dioso apo itorobitsica tsipae Cristo, ponë beMelquisedecjamatabëcuenenë, jivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa. Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pejamatabëcueneta Dioso aneconijibia judíovi itsa taejitsipa, nexata icatsia Dioso saya mataropotsia pepo sacerdotenë exanaponaejitsipa Aarónpijinë pemomoxi. 12 Nexata Cristo sacerdotenë itsa exanatsi, jivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa, yajavacopatatsi pijinia itsalivaisi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisivecua. 13 Vajatuxanenë, ponë Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia vajunupaebatsi, bajaraponë Levípijinë apo pemomo. Biji rajane saicayavirianë. Bajaraponë pijaviriavi bajayata caenë ata sacerdotenë apo naexanae. 14 Vajatuxanenë itsa naexana mapanacuataje, daxitajivi baja cajena yapëtane penaexanaejava mapanacuataje. Vajatuxanenë naexana Judápijinë pemomoyota. Daxitajivi yapëtanenua pacuenia bajayata Moiséspijinë tajëvelia vajunupaeba pamonae sacerdotevi naexanaponaejitsia. “Judápijinë pemomoxi ata sacerdotevi naexanaena,” apo jai picani. 15 Bajaraxuata vaxaitsi xaniavaetsia jane baja yapëtanetsi pepatsijava itsaviriasacerdotenë. Tsipaji Cristo, ponë jane baja pepo sacerdotenë jivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa, bajaraponë beMelquisedecjamatabëcuenenë. 16 Levípijinë pemomoxi sacerdotevi exanaponatsi. Tsipaji bajayata Moiséspijinë tocopata bajarapamonaeyajuvënëvi sacerdotevi pexanaenexatsi. Itsiata baitsi jane Cristo, pepo sacerdotenë itsa exanatsi jivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa, Levípijinë pemomoxae, pepo sacerdotenë apo exanaetsi. Jume baja cajena. Biji rajane Cristo pepo sacerdotenë exanatsi icatsia piasaëxae petëpaecujinae. 17 Dioso baja cajena tajëvelia pexënatojavabelia pejumaitsijava, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Xamë raja pepo sacerdotenëmë tsane daxitamatacabijavabelianexa. Pacuenia Melquisedec jamatabëcueneitsi, bajarajamatabëcueneitsimë tsane, jai baja cajena tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota Dioso pejumaitsijava pexënatojavabelia. 18 Nexata baja palivaisimi copiaya Dioso Moiséspijinëta najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa, Dioso baja copiarucaeyaexana. Tsipaji bajarapalivaisimi apo caëjëpaetsi jivi pevecuaajibiaexanaenexatsi pibisiacuene pexanaeneconi. Nexata palivaisi aeconoxae Dioso nacatocopata, xanepana bitso bajarapalivaisimi matatoxenetsia. Tsipaji baja Cristo vajanacasivatëpaexae, bajaraponë pejamatabëcueneta Dioso baja aneconijibia nacatane. Nexata nacatocopata vajajamatabëcuene saya vajaimoxoyotsinexa Dioso. 20 Dioso baja cajena tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Cristo pepo sacerdotenë pexanaenexatsi, jivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa. 21 Pamonaemi bajayata copiaya Cristo pevajënaeya sacerdotevi exanaponatsi, bajarapamonaemi yabara Dioso bajarapacuenia apo jumaitsi. Itsiata baitsi jane tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Cristo pepo sacerdotenë pexanaenexatsi. Bajaraxuata tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Dioso baja cajena najumecapanepaeya itsa jumaitsi, itsajamatabëcuene icatsia epatua apo xainae. Bajaraxuata tajëvelia Dioso pexënatojavabelia pejumaitsijava, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Xamë baja cajena pepo sacerdotenëmë tsane daxitamatacabijavabelianexa. Pacuenia Melquisedec jamatabëcueneitsi, bajarajamatabëcueneitsimë tsane,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia Dioso pejumaitsijava pexënatojavabelia. 22 Bajarapacuenia tajëvelia Dioso najumecapanepaeya pejumaitsixae Cristo yabara, nexata yapëtanetsi xua Cristo nacatoexana, bitso pexaniacuene. Bajaraxua bitso pexaniacuene, palivaisimi copiaya Dioso Moiséspijinëta najumecopata matatoxenetsia. 23 Copiaya pamonaemi sacerdotevi exanaponatsi, ayaibitsaëto jonepona sacerdotevinexa. Tsipaji tëpapona. Nexata apo caëjëpaetsi pevetsinexa daxitamatacabijavabelianexa. 24 Itsiata baitsi jane Jesús baja icatsia apo tëpae tsane. Nexata pepo sacerdotenë tsane daxitamatacabijavabelianexa. Nexata baja icatsia itsanë pepo sacerdotenë apo exanaetsi tsane. 25 Nexata pajivi najamatabëcuenecopata Diosojavabelia pibisiacuene pexanaeneconi Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi, daxitamatacabijavabelianexa Dioso vecuaajibiaexanaenatsi. Bajarapacuenia daxitamatacabijavabelianexa pibisiacuene pexanaeneconi vecuaajibiaexanaenatsi Jesús pejamatabëcueneta. Tsipaji Jesús daxitamatacabijavabelianexa asaë tsaponaponae tsane jivi petocuaicuaijainexa Diosojavabelia. 26 Pacuenia baja Jesús pepo sacerdotenë, bajarapitsinë vaxaitsi vajanamatavenonaexae, Jesús baja patsica. Jesús cajena Dioso pejamatabëcuenejëpaenë, pianeconijibinë Diosojavabelia. Pibisiacuene pexanaevi ata, apo jamatabëcuenebijianaetsi. Tocopatatsi peecaenexa athëbëtatsia, paxa Dioso pemuxuneneta, penajuaevetsinexabeje daxitacuene. 27 Pacuenia itsamonae pepo sacerdotevi jamatabëcueneitsi, bajara Jesús apo jamatabëcueneitsi. Itsamonae pepo sacerdotevi, daxitamatacabi dajubi beyabiaba ofrendacuenia bajarapavi perajutsinexa Diosojavabelia, perajutsinexa pijana ata. Bajarapacuenia sacerdotevi exanabiaba, pibisiacuene pexanaeneconi Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi, itsamonae ata pibisiacuene pexanaeneconi Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi. Bajarapacuenia Jesús apo exanae. Jesús saya nacopata pebeyaxuabinexatsi ofrendacuenia penarajutsinexa Diosojavabelia. Bajarapacuenia Jesús itsa nacopata pebeyaxuabinexatsi, caecuenia matamota daxitajivi pibisiacuene pexanaeneconimi daxitamatacabijavabelianexa. 28 Bajayata palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bajarapalivaisi Dioso tocopata pepo sacerdotevi penaexanaenexa mapanacuapijivi. Bajarapamonae apo caëjëpae atatsi pejinavanapaenexa pibisiacuene exanaenejeva, itsiata Dioso tocopata pepo sacerdotevi penaexanaenexa. Itsiata baitsi jane bajaraxuacujinae Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Dioso pexënato pepo sacerdotenë penaexanaenexa daxitamatacabijavabelianexa. Jesús caeto ata pibisiacuene apo exanae.

Hebreos 8

1 Xua yabara baja pacatsipaebatsi, maitsije. Aeconoxae baja xainatsi Jesús, pepo sacerdotenë vajanacatocuaicuaijainexa Diosojavabelia. Bajaraponë ecaeyaexanatsi athëbëtatsia, Dioso ayaijamatabëcuenenë pemuxuneneta, pecujuanenia, penajuaevetsinexabeje daxitacuene. 2 Nexata jane baja aeconoxae Jesús Dioso pijatemplobota athëbëtatsia nacueneba pepo sacerdotenë penacuenebijava. Bajarapatemplobo Dioso pexanaetemplobo. Jivi apo pexanaetemplobo. 3 Daxita pamonae pepo sacerdotevi, tocopatatsi perajutabiabinexa ofrenda Diosojavabelia. Dajubi ata beyabiaba ofrendacuenia bajarapavi perajutsinexa Diosojavabelia. Bajaraxuata Jesucristo ata, vajanacatocuaicuaijainë Diosojavabelia, ofrenda rajuta Diosojavabelia. Nexata Jesucristo ofrenda itsa rajuta Diosojavabelia, pijacuata nacopata pebeyaxuabinexatsi ofrendacuenia penarajutsinexa Diosojavabelia. 4 Itsa abaxë Jesucristo mapamatacabi ata ponaponaejitsipa mapanacuataje, apo sacerdotenë tsipae. Jesucristo apo exanae tsipae pacuenia itsamonae sacerdotevi exanabiaba. Bajarapamonae saya dajubi beyabiaba ofrendacuenia bajarapavi perajutsinexa Diosojavabelia Moiséspijinë pitorobicueniatsi. 5 Xua Jesucristo athëbëtatsia exanaponapona, bajaraxua saya sacerdotevi cuenecataeya exanavanapa templobota mapanacuataje. Bajaraxua sacerdotevi cuenecataeya pexanavanapaenexa, Dioso tocopatatsi. Yapëtanetsi baja cajena xua Jesucristo athëbëtatsia exana, bajaraxua mapanacuapijisacerdotevi saya cuenecataeya exanavanapa. Tsipaji pamatacabi Dioso Moiséspijinë itorobatsi mapanacuata pexanaenexa Dioso pijacarpaboxaneto, Moiséspijinëjavabelia Dioso jumaitsi mapacueniaje: “Exanaename daxita pacuenia baja catsitajëtatsi petsutojumata,” jai Dioso. Bajaraxuata mapamatacabijavaberena ataje sacerdotevi templobota exanapona pacuenia Moiséspijinë Dioso tsitajëtatsi petsutojumata. 6 Itsiata baitsi jane Cristo, ponë pepo sacerdotenë, xua Dioso athëbëtatsia tocopatatsi petonacuenebinexa, bajaraxua bitso ayaijamatabëcuene. Xua bajayata sacerdotevi Dioso tonacuenebavanapa mapanacuataje, beveliajamatabëcuenejava saya. Tsipaji Cristo jivi tocuaicuaijai tsane Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa. Cristo nacayavenonabiabiana. Pepacuene baja Cristo pejamatabëcueneta Dioso nacavecuaajibiaexana vajaneconimi. Cristo nacayavenonaenanua Dioso vajanacarajutsinexa xua yabara Dioso najumecapanepaeya jumaitsi vajanacarajutsinexa, baitsi matacabi apo pevereverecaejava. Bajaraxua bitso pexaniacuene. Palivaisimi copiaya Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bevelialivaisimi saya. 7 Itsa baja xanepanaejitsipa copiaya palivaisi Dioso Moiséspijinëta najumecopata, nexata baja icatsia cotocaevi itsalivaisi Dioso najumecapanepaeya apo nacatonajumecopatsi tsipae. 8 Israelpijinë pemomoxi xaniavaetsia apo jumecovënëtsi palivaisi bajayata Dioso najumecopata Moiséspijinëta. Bajaraxuata Dioso tajëvelia najumecapanepaeya pejumaitsijava, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Itsamatacabijavabelia icatsia najumecapanepaeya jumaitsinë tsane pejanalivaisi jivi pejumecovënëtsinexa. Pajivi jumecovënëtsiana bajarapalivaisi, rajutsianajë matacabi apo pevereverecaejava. Bajarapacuenia najumecapanepaeya jumaitsinë tsane Israel nacuapijivijavabelia, Judea nacuapijivijavabelia ata. 9 Bajarapamonae pijasalinaivimi bajayata matacarenanë Egipto nacuaverena. Bajarapamatacabi baja najumecapanepaeya jumaitsinë pacuenia bajarapamonaemi yavenonaejitsianë picani. Itsiata baitsi jane bajarapamonaemi apo nejumecovënëtsi. Bajaraxuata copatajë baja bajarapamonaemi tayavenonaejava, jai Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia Dioso pejumaitsijava Israelpijinë pemomoxi yabara. 10 Dioso icatsia tajëvelia pejumaitsijava, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Nexata icatsia itsamatacabijavabelia najumecapanepaeya jumaitsinë tsane Israel nacuapijivi yabara mapacueniaje: “Caejivi canacujitsia pejamatabëëthëtota yapëtaeyaexanaponaenajë pacuenia netojinavanapaejitsia. Nexata bajarapamonae pejamatabëëthëtojavavetsina jitsipaena tanejumecovënëtsinexa. Nexata bajarapamonae pijaDiosonënë tsane. Bajarapamonae pijinia tajajivi tsane. 11 Nexata bajarapamatacabi itsajivi ata apo jumai tsane itsanëjavabelia, pijamonaenëjavabelia ata: “Xamë ata beyapëtaneme Dioso,” apo jai tsane. Tsipaji baja daxitajivi neyapëtaena. Neyapëtaena beveliajamatabëcuenevi. Neyapëtaena ayaijamatabëcuenevi ata. Daxita bajarapamonae neyapëtaena. 12 Xanë baja daxita tajajivi pibisiacuene pexanaeneconimi, vecuaajibiaexanaenajë. Apo najamatabënapitsinë tsane bajarapapibisiacuenemi, jai Dioso pejumelivaisibaxutota bajayata tajëvelia Dioso pejumaitsijava. 13 Bajarapacuenia Dioso itsamatacabijavabelia icatsia najumecapanepaeya pejumaitsijavanexa yabara jumaitsi. Tsipaji baja ajumematamobi palivaisimi copiaya Dioso najumecapanepaeya jumaitsi judíovi pijasalinaivimijavabelia. Pacuenia mapanacuapijicuene ajibi tsaponae, bajara itsi bajarapalivaisimi. Vereverecapona baja.

Hebreos 9

1 Dioso copiaya najumecopata Moiséspijinëta. Bajarapalivaisita itoroba Israel pemomoxi pexanaenexa Dioso pijacarpaboxaneto, bajarapabota Diosojavabelia penavajëcabiabinexa. Itorobanua sacerdotevi Dioso pijacuene petonacuenebavanapaenexa bajarapacarpabota. 2 Itsa baja vereteta carpaboxaneto Diosojavabelia penavajëcabiabibonexa, bajarapabo ënëtuatuajë yatuucutsiaya epatajërëtsiarena rurena ayaipapaëbërëpana. Bajarapaënëyatuucutsijava jumavereca, paënëtuatuajë pevënë Lugar Santo. Bajarajota nuta candelerovënëjava pitayotanucaenexa. Mesa ata nuta bajarajota. Bajarapamesajumata pejebinexa pan, papan ofrendacuenia rajutabiaba Diosojavabelia. 3 Bajara papapaëbërëpanacujinaereca, paënëtuatuajë, pevënë pijinia Lugar Santísimo, itsajota baitsi Dioso peponaponaenexa yatuucuta. 4 Bajarapaënëyatuucutsijava tuatuajëta, nuca orota pexanaejava, altarvënëjava. Bajara paaltarjumata jeba petuxujuvijavanë, inciensovënëjavanë, petajuitsinexa. Bajarapaënëyatuucutsijava tuatuajëta boca baula, orota pexanaebaula. Bajarapabaula ënëtuatuajëta nuca orota pexanaebotellabë. Bajarapabotellabëta yanuca pexaejava, manávënëjava. Bajarapabaula ënëtuatuajëta bocanua Aarónpijinëmi pijanaeboyo. Bajarapanaeboyo bajayata Aarónpijinë: “Baxujuvare,” itsa jai, baxujuvatababiaba. Bajarapabaula ënëtuatuajëta bocabejenua ibopanabeje. Bajarapaibopanatabeje Dioso jivi pitavetsilivaisi najumeyaquinabuata. 5 Bajarapabaula matatsënëta anijanëbeje pecorofeto pexainaenëbeje nucabeje. Bajaraponëbeje beángelnëbeje, jumapecataeya pexanaenëtsibeje. Bajaraponëbeje nutatsibeje Dioso pijapenivenivenaecotia pitajëtsinexabeje. Bajaraponëbeje pecorofetota baula matatsënëcaranatanucabeje. Nexata pepo sacerdotenë caevai canacujitsia bajarapabaula jumatsicababiaba dajubinë pijanata. Pepo sacerdotenë bajarabaula itsa jumatsicababiaba, jamatabëjumai tsabiabitsi: “Dioso nacaitaxutotsoniataena. Nacavecuaajibiaexanaena pibisiacuene vajaexanaeneconimi,” jamatabëjai tsabiabi pepo sacerdotenë dajubinë pijanata baulajuma petsicababiabijavata. Itsiata aeconoxae apo necuenecaëjëpae patacatoyaquinaponaenexa pajamatabëcuenelivaisi xainapona daxita bajaraxua. 6 Bajarapacuenia bajayata Diosojavabelia penavajëcabiabibonexa, vereteta Dioso pijacarpaboxaneto. Nexata sacerdotevi joneyabiaba daxitamatacabi canacujitsia bajarapabojavabelia. Bajarapabo pënëyatuucutsijava penamataxainaeënëtuatuajëtatsina, sacerdotevi jinavanapabiaba. Sacerdotevi joneyabiaba penacuenebinexa Dioso pijacuene petonajumecopatsicueniatsi. 7 Nexata bajarapabo pënëyatuucutsijava penamataxainaeënëtuatuajëtsina cujinaereca, paënëtuatuajëjavabereca, sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë caenë joneyabiaba. Bajarapacuenia joneyabiaba caeto caevai canacujitsia. Itsa joneyabiaba, cajoneyabiaba dajubi pijana. Bajarapajanata sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë jumatsicababiaba bajarapabaula. Bajarapacuenia exanabiaba bajarapajana ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia. Bajarapacuenia exanabiaba pibisiacuene pexanaeneconi Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi. Bajarapacuenia exanabiaba daxita itsamonae xua pibisiacuene exanae ata, itsiata apo nacueneyapëtae, Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi. 8 Espíritu Santo pejamatabëcueneta nacayapëtaeyaexana mapacueneje. Pamatacabi abaxë Dioso pijacarpaboxaneto piapiapapaëbërëpanaxanetota ënëtuatuajë yatuucutarurena, sacerdotevi Dioso pijacuene tonacuenebavanapa bajarapacarpaboxanetota. Bajarapamatacabi Dioso apo tocopatsi jivi pejonenexa Lugar Santísimojavabelia pijacuata pevajëtsinexa Diosojavabelia. Bajaraxua vajayapëtaenexa Espíritu Santo pejamatabëcueneta nacayapëtaeyaexana. 9 Bajaraxua bajayata sacerdotevi exana comparacióncuenia ajena mapamatacabijavaberenaje vajanacayapëtaeyaexanaenexa bajaraxua yabara. Jivi dajubi beyabiaba ofrendacuenia bajarapavi perajutsinexa Diosojavabelia. Vaxaitsi baja yapëtanetsi mapacueneje. Bajarapacuenia jivi exanae ata, nacueratabiaba. Tsipaji jivi dajubinëvi ofrendacuenia rajutabiabi ata Diosojavabelia, tsiteca pijaperujujamatabëcuene xainavanapa. 10 Paperujulivaisimi bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata, jivi apo itorobitsi penajamatabëcuenexaniavaetsinexa. Biji rajane saya itorobatsi pexaejavanexa xaniavaetsia pevetsinexa, piapaeranexa ata xaniavaetsia pevetsinexa, xaniavaetsia penaperabëquiatsinexanua. Bajarapacuenia itorobatsi bajarapalivaisimi pejumecovënëtavanapaenexa abaxë Cristo pepatsivajënaeyatsica. Nexata Cristo pepatsicujinaetsica, Dioso jane baja bajarapalivaisimi pevereverecaeyaexanaenexa pejanalivaisita. 11 Capanepaeya baja pata Cristo, pepo sacerdotenë. Bajaraponë vajanacatocuaicuaijainënexa Diosojavabelia daxitamatacabijavabelianexa. Aeconoxae baja Cristo pexaniacuene nacatoexana. Cristo baja pona athëbëabetsia, Dioso pepo pijaboyabetsia. Bajarapabo bitso pexaniabo mapanacuata jivi pexanaebo matatoxenetsia. Dioso saicaya pexanaebo. 12 Bajarabetsia Cristo itsa junua bajarapabotatsia, caecueneta junua bajarapaboënëalia, Lugar Santísimojavabelia, itsajota baitsi Dioso peponaponaenexa yatuucuta. Cristo itsa junua, apo cajone chivojana, becerrojana ata. Biji rajane Cristo najanacajunua daxitajivinexa. Nexata baja caecuenia nacaneconimatamota daxitamatacabijavabelianexa Dioso vajanacacapanepaenexa. 13 Xaniajai. Bajayata Israelpijinë pemomoxi itsa naneconita Diosojavabelia, abaxë apo tocopatabiabitsi penajonenexa Diosojavabelia penavajëcabiabibojavabelia. Nexata Israelpijinë pemomoxi copiaya matatsicababiabatsi chivojanata, torojanata ata. Becerrami altarvënëjavajumata petajuitsiipumana ata tsimataothoothotabiabatsi. Nexata jane baja xuacujinae tocopatabiabatsi icatsia penajonenexa Diosojavabelia penavajëcabiabibojavabelia. 14 Bajarapacuenia bajayata Dioso tocopatatsi dajubinë pijana pejamatabëcueneta Israelpijinë pemomoxi pejonenexa Diosojavabelia penavajëcabiabibojavabelia. Dajubinë pijana matatoxenetsia Cristo bitso caëjëpatsi vajanacayavenonaenexa Dioso pexënatoxae. Espíritu Santo, apo pevereverecaenë daxitamatacabijavabelianexa, Cristo yavenonatsi. Nexata Cristo nacopata pebeyaxuabinexatsi vajanacasivatëpaenexa. Cristo cajena caeto ata pibisiacuene apo exanae. Nexata Cristo pijanata nacavecuaajibiaexana baja pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Bajarapaneconi yabara picani Diosovecua vajanaxuabiviminexa. Bajarapacuenia Cristo vajanacatoexanaexae, tonacuenebavanapatsi piasaëtsaponaponaenë Dioso. 15 Nexata Jesucristo pejamatabëcueneta nacavecuaajibiaexana baja vajaneconimi. Nexata baja aneconijibia Dioso nacatane. Bajaraxuata daxita pamonae Dioso junatatsi, rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava, pacuenia baja Dioso najumecapanepaeya jumaitsi perajutsinexatsi. Cristo itsa nacasivatëpa, nacaneconimatamota baja. Nexata nacavecuaajibiaexana daxita paneconimi xainatsi itsa abaxë jumecovënëtavanapatsi copiaya palivaisimi Dioso Moiséspijinëta najumecopata. 16 Itsajivi petëpaevajënae, yaquina pecobecovë yabara. Bajarapajivi itsa tëpa, pijamonae pevënamuto penatsicobetsanaenexa. Nexata yaquina pacuenia caejivi canacujitsia pitaponaejitsia. Itsiata baitsi jane abaxë itsa asaë tsaponaponae pecobecovë pexainaejivi, ajumematamobi abaxë bajarapalivaisi. Matapania baja itsa tëpa pecobecovë pexainaejivi, jumenamatamota jane baja bajarapalivaisi. Nexata jane baja xanepana pijamonae penatsicobetsanaenexa pacuenia petëpaejivi yaquina petëpaevajënaeya pecobecovë yabara. 18 Bajara pijinia itsi paperujulivaisimi bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata Israelpijinë pemomoxi pejumecovënëtsinexa. Jumenamatamotapona Israelpijinë pemomoxi dajubi pebeyabiabixae ofrendacuenia bajarapavi perajutsinexa Diosojavabelia. 19 Bajayata Moiséspijinë copiaya tsipaeba daxitajivijavabelia daxitajivi bajarapalivaisi pejumecovënëtavanapaenexa. Nexata Moiséspijinë pita hisopovënë naeboxi pepacëtetsicunuyo petsobialanamaëtota. Bajaraxuacujinae bajarapacunuyo Moiséspijinë jabuta merata, becerrojanata, chivojanatanua, peyajavamatajërëabijanarata. Nexata Moiséspijinë tsimatatsicaba pabaxutota itanerubena palivaisi Dioso najumecopata Moiséspijinëta. Bajaraxuacujinae Moiséspijinë daxitajivi tsimatatsicabapona. 20 Nexata Moiséspijinë jumaitsi jivijavabelia: “Mara pacuenia pacamatatsicabatsije. Nexata patacamatatsicabixae, xaniavaetsia jane baja Dioso pajumecovënëtavanapaename. Nexata pacuenia Dioso najumecapanepaeya pacajumaitsi, pacatocopiapatsiana,” jai Moiséspijinë jivijavabelia. 21 Bajaraxuacujinae icatsia Moiséspijinë tsicabanajaenajaeba Diosojavabelia penavajëcabiabibo ënëtuatuajë. Xuanë bajarapabo ënëtuatuajëta xaina pecanacuenebinexa Dioso pijacuene, daxita bajaraxuanë yajavatsicabanajaenajaeba. Bajarapacuenia pexanaenexa itoroba baja cajena Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisimita. Itoroba dajubinë pijanata daxitacuene petsicabinexa, petsicabicujinae Dioso axuirajibia petaenexa daxita bajaraxuanë, jivi ata Dioso aneconijibia petaenexa. Tsipaji jivi pibisiacuene pexanaeneconi yabara, acuenebi Dioso aneconijibia petaenexatsi. Matapania dajubinë itsa beyaxuaba, pijanata itsa matatsicabatsi, Dioso jane baja aneconijibia tanetsi. 23 Diosojavabelia penavajëcabiabibota, xuabeje xaina pecanacuenebinexa Dioso pijacuene, dajubinë pijanata bajayata Moiséspijinë tsicabanajaenajaeba. Bajarapacuenia Moiséspijinë itsa exana, tajëvelia comparacióncuenia itajëtapona jivi peyapëtaenexa itsamatacabijavabelia Cristo pesivatëpaejavanexa mapanacuapijivi. Cristo dajubinë pijanata apo tsicabanajaenajaebi Diosojavabelia penavajëcabiabibo ënëtuatuajë. Biji rajane Cristo nacopata pebeyaxuabinexatsi. Nexata Cristo pijana pejamatabëcueneta, mapanacuapijivi pibisiacuene pexanaeneconi, Dioso baja vecuaajibiaexanatsi. Cristo cajena bitso jananamatamota Dioso pitabarata, dajubinë pejana matatoxenetsia. 24 Cristo baja cajena vajanacasivatëpaecujinae, athëbëabetsia pona. Aeconoxae baja Cristo athëbëtatsia eca, paxa Dioso pemuxuneneta, vajanacatocuaicuaijaitsecaenexa Diosojavabelia. Nexata Dioso pepo pijabotatsia Cristo nacatocuaicuaijai tsaponae. Bajarapabo apo pexanaebo itsajivi ata. Apo bemapanacuapijibo. Tsipaji pacarpaboxaneto mapanacuata jivi exana Diosojavabelia penavajëcabiabibonexa, bajarapabo saya cuenecataeya exana pacuenia athëbëtatsia Dioso pepo pijabo itsi. 25 Sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë, bajaraponë judíonë. Caevai canacujitsia cajoneyabiaba dajubinë pijana Lugar Santísimovënëjavabelia, itsajota baitsi Dioso peponaponaenexa yatuucuta. Itsiata baitsi jane Cristo bajarapacuenia apo exanabiabi caevai canacujitsia. Caeto penacopatsicujinae pebeyaxuabinexatsi vajanacasivatëpaenexa, icatsia baja pematatsënëa apo nacopatsi petëpaenexa. 26 Dioso mapanacuaje pexanaejavaveliacujinae, Dioso itsa tocopatsipa Cristo jivi pesivatëpaponaenexa caevai canacujitsia, nexata Cristo bitso anijatonë jivi pijaneconi yabara sivatëpaponaejitsipa. Itsiata baitsi jane Cristo caeto petëpaecujinae, icatsia baja apo tëpae. Itsa baja copiarucaejitsia perujulivaisimi, Cristo naexana mapanacuataje. Nexata caeto nacopata pebeyaxuabinexatsi vajanacasivatëpaenexa, pibisiacuene vajaexanaeneconimi vajanacavecuaajibiaexanaenexa. 27 Bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata caeto tëpaponaenatsi. Bajaraxuacujinae jane baja Dioso naneconitsiaexanaponaena daxita pamonae pijaneconi pexainaevi. 28 Bajara pijinia pacuenia Cristo caeto nacopata pebeyaxuabinexatsi vajanacasivatëpaenexa, ayaibitsaëtoxanetotsi pibisiacuene vajaexanaeneconi vajanacavecuaajibiaexanaenexa. Bajaraxuacujinae Cristo baja athëbëabetsia pona. Icatsia patsianica cotocaevijava. Itsiata baitsi jane baja icatsia apo nacasivatëpae tsane pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara. Saya baja nacasivapatsianica vajavajënaeevetavanapaevi vajanacacaponaenexa athëbëabetsia.

Hebreos 10

1 Palivaisi bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata, bajarapalivaisi saya Dioso najumecopata tajëvelia vajayapëtaenexa papexaniacuene aeconoxae Cristo nacatoexana. Pacuenia jumaitsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, sacerdotevi exanabiaba Cristo pepatsivajënaeyatsica. Caevai canacujitsia dajubinë beyaxuababiaba ofrendacuenia pevi perajutsinexa Diosojavabelia, pibisiacuene pexanaeneconi Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi. Itsiata baitsi jane bajarapacuenia exanabiabi ata, pepacuene apo jamatabëcuenexaniavaetsitsi. 2 Pacuenia bajayata itorobatsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, sacerdotevi exanabiaba. Dajubinë beyaxuababiaba ofrendacuenia pevi perajutsinexa Diosojavabelia. Bajarapacuenia pexanabiabixae, pepacuene Dioso itsa vecuaajibiaexanaejitsipatsi pibisiacuene pexanaeneconi, nexata bajarapamonae apo yanajamatabëxainae tsipae pijaneconi. Nexata baja itsa aneconijibi tsipae, pematatsënëa dajubinë apo beyaxuababiabi tsipae ofrendacuenia pevi perajutsinexa Diosojavabelia pijaneconi yabara. Caeto saya ofrenda rajutsipa Diosojavabelia. 3 Bajarapacuenia dajubinë caevai canacujitsia beyaxuababiabi ata ofrendacuenia pevi perajutsinexa Diosojavabelia, itsiata jivi jamatabëcuenebarëyaya apo jinavanapae. Biji rajane bajarapacuenia exanabiabi ata, pevajënaeyabelia tsiteca yanajamatabëxainapona pijaneconi. 4 Bajarapacuenia beyaxuababiabi ata toro, chivo ata, bajarapajana apo caëjëpaetsi jivi pijaneconi pepacuene pevecuaajibiaexanaenexatsi. 5 Bajaraxuata Cristo pepatsicujinaetsica mapanacuayabetsicaje, paxa Diosojavabelia jumaitsi mapacueniaje: Apo jitsipaemë xamë xua jivi carajutabiaba ofrendacuenia. Apo jitsipaemënua dajubinë ata pebeyaxuababiabijava pevi pecarajutsinexa ofrendacuenia. Bajaraxuata xanë nitorobimica pacuenia banaexana mapanacuapijivi, tanaexanaenexa mapanacuata, mapanacuapijivi tasivatëpaenexa pijaneconi yabara. 6 Jivi picani dajubinë beyaxuababiaba ofrendacuenia pevi pecarajutabiabinexa, altarvënëjavajumata pecatotajuitsinexa. Jamatabëjumai tsabiabi bajarapamonae: “Tajaneconi Dioso nevecuaajibiaexanaena mapacuenia itsa exanaenajëje,” jamatabëjai tsabiabi. Itsiata baitsi jane apo sivajamatabëcuenebarëyamë bajaraxua yabara. 7 Bajara jane manucajëje pacuenia jitsipame tacatoexanaenexa, pacuenia nijumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi xanë yabara, tasivatëpaenexa nijajivi, jai Cristo paxa Diosojavabelia. 8 Nexata bajarapacuenia Cristo pejumaitsixae, aeconoxae baja vaxaitsi yapëtanetsi mapacueneje. Dioso aeconoxae apo sivajamatabëcuenebarëya jivi dajubinë pebeyaxuababiabijava ofrendacuenia pevi perajutabiabinexa Diosojavabelia. 9 Icatsia Cristo jumaitsi paxa Diosojavabelia mapacueniaje: “Bajara jane manucajëje pacuenia jitsipame tacatoexanaenexa,” jai Cristo. Cristo baja mapanacuapijivi pibisiacuene pexanaeneconi yabara sivatëpa cruzata pacuenia paxa Dioso itorobatsi. Nexata sacerdotevi dajubinë pebeyaxuababiabijava ofrendacuenia pevi perajutabiabinexa Diosojavabelia, Cristo baja copiarucaeyaexana. 10 Pacuenia Dioso tojitsipatsi, Jesucristo nacopata pebeyaxuabinexatsi vajanacasivatëpaenexa cruzata. Bajarapacuenia Jesucristo nacasivatëpa vajanacavecuaajibiaexanaenexa pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Caeto baja Jesucristo nacasivatëpa daxita mapanacuapijivitsije. 11 Caematacabi canacujitsia picani sacerdotevi nubenabiaba altarvënëjava muxuneneta, dajubinë itsa beyaxuaba, ofrendacuenia pevi perajutabiabinexa Diosojavabelia. Itsiata baitsi jane bajarapacuenia exanabiabi ata, Dioso pepacuene apo vecuaajibiaexanaetsi pibisiacuene pexanaeneconi. 12 Jesucristo baja cajena nacopata pebeyaxuabinexatsi, vajanacaneconimatamotsinexa pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Caeto baja Jesucristo tëpa pibisiacuene vajaexanaeneconi vajanacaneconimatamotsinexa daxitamatacabijavabelianexa. Bajaraxuacujinae Jesucristo athëbëtatsia eca, paxa Dioso pemuxuneneta, penajuaevetsinexabeje daxitacuene. 13 Cristo abaxë aeconoxae athëbëtatsia ecaya. Jamatabëcueneevetecaya abaxë pijavajabitsaë paxa Dioso petojamatabëcueneamoneyabinexatsi. Nexata Jesús pijavajabitsaëmi ata pacuenia itoroba, pejumecovënëtsinexatsi. 14 Caeto baja Cristo nacopata vajanacasivatëpaenexa. Nexata vaxaitsi, Cristo pelivaisi vajajumecovënëtavanapaevi, Cristo pejamatabëcueneta Dioso nacavecuaajibiaexana pibisiacuene vajaexanaeneconimi daxitamatacabijavabelianexa. 15 Cristo baja cajena caeto vajanacasivatëpaejavanexa daxitamatacabijavabelianexa, Espíritu Santo tajëvelia nacayapëtaeyaexana. Espíritu Santo tajëvelia nacayapëtaeyaexana pexaniajaicuene, xua baja aeconoxae Cristo nacatoexana. Tsipaji baja cajena Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: 16 Najumecapanepaeya tajajivi yabara pejanalivaisi itsamatacabi jumaitsinë tsane mapacueniaje: “Caejivi canacujitsia pejamatabëëthëtota yapëtaeyaexanaponaponaenajë pacuenia netojinavanapaejitsia. Nexata bajarapamonae pejamatabëëthëtojavavetsina jitsipaena tanejumecovënëtsinexa,” jai Dioso. 17 Bajaraxuacujinae icatsia Dioso jumaitsi mapacueniaje: Apo najamatabënapitsinë tsane itsamatacabijavabelia ata daxita papibisiacuene bajarapamonae exana, jai Dioso tajëvelia pija- jivi yabara. 18 Nexata jane baja Cristo nacasivatëpa pibisiacuene vajaexanaeneconimi Cristo pejamatabëcueneta Dioso vajanacavecuaajibiaexanaenexa. Nexata baja pematatsënëa dajubinë apo beyaxuababiabi tsanetsi ofrendacuenia pevi vajarajutabiabinexa Diosojavabelia, pibisiacuene vajaexanaeneconi Dioso vajanacavecuaajibiaexanaenexa. 19 Tajamonae, Jesucristo baja vajanacasivatëpaexae, aeconoxae baja Dioso nacatocopata ajunavijibia vajajonenexa Dioso pijanacuayabetsia. Nacatocopatanua bajarajotatsia vajajonenexa Lugar Santísimovënëjavabelia, itsajota baitsi Dioso ponapona. 20 Jesucristo nacatoexana pejananamuto vajaponaenexa athëbëabetsia, Dioso vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. Jesucristo baja itsa nacasivatëpa cruzata, nacasivatëpa vajapatsinexa Diosojavabetsia. 21 Bajayata sacerdotevi toevetavanapa Dioso pijacarpaboxaneto. Bajara pijinia pacuenia aeconoxae Jesucristo, pepo sacerdotenë jane baja, nacaevetaponapona vaxaitsi vajanacatocuaicuaijainexa Diosojavabelia. 22 Bajaraxuata vajajamatabëëthëtojavavetsina vajajamatabëcuene saya bimoxoyotatsi Dioso. Bëpënëa vajajamatabëcueneta Dioso yamaxëitojorobiaya apo bejumecovënëtsitsi. Tsipaji yapëtanetsi Dioso vajanacacapanepaejavanexa. Bajarapacuenia Dioso nacacapanepaena tsipaji baja pibisiacuene vajaexanaeneconimi Dioso nacavecuaajibiaexana. Nexata baja nacaajamatabëcuene xuirajibiaexana Jesucristo vajanacasivatëpaexae. Vajanacabautisabijavata, nacaperabëquiatanua piaxuirajibimerata. 23 Vajavajënaeyabelia asaëyata copiaevetavanapaenatsi Dioso vajanacacapanepaejavanexa. Bajarapacuenia asaëyata copiaevetavanapaenatsi Dioso jumeaebinejevatsi. Nexata itsamonaejavabelia navajunupaebabiabianatsi Dioso vajanacacapanepaejavanexa. Tsipaji baja pacuenia Dioso najumecapanepaeya nacajumaitsi, xaniajai baja cajena. Dioso nacacapanepaena. 24 Nexata vaxaitsi namataenetsia benayavenonatsi vajanajamatabëcueneitajëtsinexa vajanasivacuene. Namataenetsianua pexaniacuene benatoexanabiabatsi. 25 Itsamonae baja vaxaitsiyajuvënëvi copabapona penajoneyabiabijava vajanacaetuatabiabibojavabelia. Vaxaitsi nexata bajarapamonae apo becuenejëpaetsi. Namataenetsia benajamatabëcueneasaëyaexanaponatsi. Aeconoxae baja bitsoyo biajamatabëcuenesaëtsi tsavanapae. Tsipaji baja imoxoyo pevajënae vajatuxanenë pepatsinexatsica. 26 Vaxaitsi tsiteca vajavajënaeyabelia pibisiacuene itsa exanaponaejitsipatsi, yapëtae atatsi Cristo vajanacasivatëpaejava, nexata nacatoacuenebi tsipae Dioso vajanacavecuaajibiaexanaenexa pibisiacuene vajaexanaeneconi. 27 Bajarapacuenia vajavajënaeyabelia tsiteca pibisiacuene itsa exanaponaejitsipatsi, nexata saya copiaevetavanapaejitsipatsi pinijicuenia Dioso ëvajanacananeconitsia exanaejavanexa. Pamatacabi Dioso pijavajabitsaë naneconitsiaexanaena pinijiisotojavabelia peverebiabinexa, bajarapamatacabi vaxaitsi ata, bajarapamonae yajava, pinijicuenia Dioso nacayajavananeconitsia exanaejitsipa. 28 Bajayata Dioso Moiséspijinëta najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa. Nexata pajivi apo jumecovënëtsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, beyaxuabaponatsi. Anijajivibeje, acueyabi pajivibeje ata, itsa jumaitsi pibisiacuene pexanaejivi yabara: “Pataniji pepacuene pibisiacuene pexanaejava mapajivije,” itsa jai, nexata bajarapajivi apo itaxutotsoniataetsi. Beyaxuabatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. 29 Pacanaëjëre mapacueneje. Pajivi apo jumecovënëtsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, naneconitsiaexanatsi. Nexata bajaraxua matatoxenetsia Dioso bitso naneconitsiaexanaenatsi pajivi copata pejumecovënëtsijava Dioso pexënato pesivatëpaejavatsi pijaneconi yabara. Pajivi copata pejumecovënëtsijava Dioso pexënato pesivatëpaejavatsi pijaneconi yabara, bajarapajivi tane Dioso pexënato pesivatëpaejavatsi bepiamatamobicujiru. Apo canaëjëtsinua Espíritu Santo piasivajavatsi. 30 Yapëtanetsi baja cajena Dioso pejumaitsijava mapacueniaje: “Pamonae pibisiacuene exanapona itsamonaejavabelia, bajarapamonae xanë naneconitsiayaexanaenajë,” pejaijava. Jumaitsinua Dioso mapacueniaje: “Xanë Diosonënë, naneconitsiaexanaenajë tajajivi,” jai. 31 Pajivi Dioso apo jumecovënëtsi, nexata Dioso itsa naneconitsiaexanaenatsi, ¡bitso piayaicuene taeyaexanaenatsi piasaëtsaponaponaenë Dioso! 32 Panajamatabënapire pacuenia pajamatabëcueneitsimë tsavanapae pamatacabi ajena Cristo pajumecovënëtame. Bajarapamatacabi pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae panejumecovënëtsijava vajatuxanenë pelivaisi, itsamonae pacabejiobiaexanae ata bajarapalivaisi yabara. 33 Paxamëyajuvënëvi baja cajena jivi ayaibitsaëto pitabarata itsamonae capocaponatsi. Ayaicuenia baja cajena bejiobiaexanatsinua bajarapamonae pitabarata. Nexata pijinia itsamonae paxamëyajuvënëvi bitso sivanajamatabëxaina bajarapacuenia papecayajuvënëbejiobia exanaexaetsi. 34 Paxamë paitaxutotsoniataneme pamonae jebatsi penaneconitsivi pejebabiabibota Dioso pejumelivaisi yabara. Paxamë itsamonae pacavecuanotsi ata panijairanëmi, panecobecovëjavaximi yajava, itsiata paxamë pajamatabëcuenebarëyamë. Bajarapacuenia pajamatabëcuenebarëyamë tsipaji baja payapëtaneme xua athëbëtatsia paxainaejitsiamë. Bajaraxua mapanacuapijicuene matatoxenetsia bitso pexaniacuenejava. Tsipaji daxitamatacabijavabelianexa apo pevereverecaejavanexa. 35 Bajaraxuata pëtsa pacopabame panesivanajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia papecayavenonaenexa. Dioso cajena athëbëtatsia pacarajutsiana ayaicuenejava panenajamatabëcuenecopatsixae bajaraponëjavabelia. 36 Bajayajebi ata panevajënaeyabelia paexanaponare pacuenia Dioso pacatojitsipa. Nexata xua yabara tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi papecarajutsinexa, bajaraxua Dioso pacarajutsiana. 37 Cristo icatsia pepatsijavanexatsica yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: Bepijia patsianica ponë patsijitsiatsica. Apo cuenenajematsi tsane pepatsinexatsica. 38 Nexata pajivi Dioso aneconijibiatanetsi Diosojavabelia penajamatabëcuenecopataponaponaexae, bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava. Itsiata baitsi jane pajivi nevecuanaviata pecovëyabelia, apo sivajamatabëcuenebarëyanë tsane, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 39 Itsiata baitsi jane vaxaitsi vajacovëyabelia Diosovecua apo naviabi tsanetsi Diosovecua vajanaxuabiyaniva. Biji rajane vaxaitsi najamatabëcuenecopabatsi Diosojavabelia ëvajanacacapanepaejavabelianexa.

Hebreos 11

1 Itsa pepacuene vaxaitsi xaniavaetsia najamatabëcuenecopatatsi Diosojavabelia, nexata najamatabëxainatsi mapacueniaje: “Abaxë daxitacuene apo copiapatsi ata, xua yabara Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, itsiata yapëtaniji pexaniajaicuene. Pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, xaniajai baja cajena. Pepacuene Dioso exanaena,” jamatabëjaitsi. 2 Bajayata vajasalinaivimi jumecovënëta Dioso. Nexata bajarapamonaemi jamatabëjumaitsi tsabiabi: “Pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, pepacuene neyavenonaena,” jamatabëjai tsabiabi. Bajaraxuata bajarapamonaemi yabara Dioso jumaitsi: “Sivajamatabëcuenebarëyanë,” jai. 3 Vaxaitsi ata jumecovënëtatsi Dioso. Nexata yapëtanetsi pexaniajaicuene mapacuenia pejumaitsilivaisije: “Dioso baja cajena nacua exana daxitacuene yajava. Dioso saya pijumeta daxitacuene exana. Daxita xua aeconoxae vajaitaxutota tanetsi, Dioso baja cajena exana. Abaxë pamatacabi ajibi itsacuenejavayo ata mapanacuataje, Dioso baja cajena exana daxitacuene,” pejailivaisi yapëtanetsi pexaniajaicuene. 4 Bajayatami Abelpijinë najamatabëcuenecopata Diosojavabelia. Abelpijinë jumecovënëta pacuenia Dioso itorobatsi. Nexata Abelpijinë dajubinë beyaxuaba. Nexata ofrendacuenia pevi rajuta Diosojavabelia. Dioso nexata sivajamatabëcuenebarëyatsi. Abelpijinë pijinia pematapijinëmi, Caínpijinë, apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso itorobatsi. Saicaya pijinia itsaviriajava ofrendacuenia rajuta Diosojavabelia. Dioso nexata apo sivajamatabëcuenebarëyatsi Caínpijinë. Nexata Abelpijinë bajayatami baja tëpae ata, itsiata mapamatacabijavaberena ataje vënëlivaisitaeponatsi Dioso pejumecovënëtsijava. Nexata baja vaxaitsi yapëtanetsi, vaxaitsi ata Dioso itsa jumecovënëtatsi, Dioso vajanacasivabarëyajavanexa. 5 Bajayata Enocpijinë ata najamatabëcuenecopata Diosojavabelia. Bajaraxuata apo tëpaenejeva Dioso caponatsi athëbëabetsia. Jemata pitajarabatsi. Nexata itsamonae jaitsi atatsi, itsiata apo caxitajarabitsi. Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia Enocpijinë Dioso pepitsivajënaeyatsi, Dioso sivajamatabëcuenebarëyatsi. 6 Pajivi apo najamatabëcuenecopatsi Diosojavabelia, bajarapajivi yabara Dioso apo jamatabëcuenebarëya. Pajivi najamatabëcuenecopatsijitsia Diosojavabelia, bajarapajivi copiaya bejamatabëjumaitsi mapacueniaje: “Xaniajai tsaena baja. Dioso ponapona. Bajaraponë jivi pitaxutotsoniataenë. Nexata pamonae asaëyata vajëta Diosojavabelia pibisiacuene pexanaeneconi pevecuaajibiaexanaenexatsi, bajarapamonae pijaneconi Dioso vecuaajibiaexanatsi,” bejamatabëjai copiaya. 7 Bajayata Noépijinëmi ata najamatabëcuenecopata Diosojavabelia. Nexata Noépijinëmijavabelia tajëvelia Dioso jumaitsi pacuenia mapairaje Dioso bubutsiaexanaejitsia. Nexata Noépijinëmi abaxë apo tae ata mapairaje pebubutsijava, itsiata jumecovënëta pacuenia Dioso jumaitsi. Nexata baja pinijibarcoxaneto exana pebarëpanepaenexa pijamonae mapaira pebubutsijavavecuaje. Bajarapacuenia Noépijinëmi pijamonae pebarëjumecovënëtsixae Dioso, nexata Dioso aneconijibia tanetsi. Bajarapamatacabi daxita mapanacuapijivimi apo jumecovënëtsi Dioso. Caenë Noépijinë pijamonae barëjumecovënëta Dioso. Nexata daxita pamonaemi apo jumecovënëtsi Dioso, nayapëtane bitso penaneconitsijava Diosojavabelia. 8 Bajayata Abrahampijinëmi ata najamatabëcuenecopata Diosojavabelia. Nexata Dioso itsa itorobatsi Abrahampijinë pevecuapitsapaenexa pijanacuami, jumecovënëta. Nexata baja Abrahampijinë pona itsanacuayabelia. Panacua Dioso rajutsiapaebatsi, bajarapanacuayabelia pona. Abrahampijinë abaxë apo natsivajënaeyapëtae ata panacuayabelia patsijitsia, itsiata vecuapitsapa pijanacuami Dioso pitorobixaetsi. 9 Panacuata Abrahampijinë Dioso patsiaexanatsi, bajarapanacuata itsiata Abrahampijinë pepo pijabo apo exanae. Carpabota saya ponapona. Becaematacabibejenexa saya pepatsinëcuenia carpabota Abrahampijinë ponapona. Itsiata bajayajebi bajarapanacuata carpabota ponapona. Abrahampijinë pexënato ata, Isaacpijinë, bajarapaira Dioso rajutsiapaebi atatsi, itsiata Isaacpijinë ata carpabota ponapona. Bajara icatsia itsi Isaacpijinë pexënato ata, Jacobpijinë, Abrahampijinë jane baja pemomo. Jacobpijinë bajarapaira Dioso rajutsiapaebi atatsi, itsiata Jacobpijinë ata carpabota ponapona. 10 Bajarapacuenia Abrahampijinë bajayajebi carpabota saya ponapona. Tsipaji abaxë vajënaeevetaponapona pecaponaenexatsi athëbëabetsia, Dioso pexanaetomarabetsia, apo pevereverecaetomarabetsia, daxitamatacabijavabelianexa jane baja peponaponaenexa bajarapatomaratatsia. 11 Bajayata Abrahampijinë pijava pevënë Sara. Bajarapovami ata najamatabëcuenecopata Diosojavabelia. Bajarapova mavecova picani. Nexata bitso pepua perujuva ata, itsiata Dioso caëjëpaeyaexanatsi pexënato pexainaenexa. Jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi pexënato pexainaenexa. Bajaraxuata xaina pexënatonëyo. 12 Bajarapacuenia Abrahampijinë bitso pepua perujunë ata, pexënato xaina. Nexata Abrahampijinë pevënamuto pemomoxibitsaëto baja tsaponae. Athëbëtatsia, itaboxota, bitso navita tulupu. Mapanacuata pijinia tajetabota bitso navita tajetaboatsapërë. Nexata acuenebi itsajivi ata penamataëjëtsicapanepaenexa tulupu, tajetaboatsapërë ata. Bajara pijinia itsaponae Abrahampijinë pemomoxi. Bitso cajena Abrahampijinë pemomoxi navita. 13 Daxita pamonaemi bajayata Dioso jumecovënëta, tëpa baja. Bajarapamonaemi xua yabara Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi perajutsinexatsi, pitsinejeva tëpa baja. Abaxë apo tocopiapatsi atatsi xua yabara Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi perajutsinexatsi, itsiata sivajamatabëcuenebarëya bajarapamonaemi. Jamatabëjumai tsabiabi mapacueniaje: “Daxita pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, bajarapacuenia pepacuene Dioso exanaena,” jamatabëjai tsabiabi bajarapamonaemi. Bajarapamonaemi namataenetsia najumai tsabiabi: “Mara panacuataje pepacuene apo jinavanapaetsi tsane daxitamatacabijavabelianexa. Vaxaitsi saya caematacabibeje bevajanajinavanapaevinexa. Bevajanapatsivi mapanacuataje,” najai tsabiabi bajarapamonaemi. 14 Pamonaemi bajarapacuenia namataenetsia najumai tsabiabi, itsamonae tsitanajamatabëcueneitajëtavanapa. Bajarapamonaemi tsitanajamatabëcueneitajëtavanapa pevetavanapaejava athëbëabetsia Dioso pecaponaejavanexatsi, bajarajotatsia jane baja pejinavanapaenexa daxitamatacabijavabelianexa. 15 Bajarapamonaemi apo najamatabëxainavanapae caevëalia icatsia penaviabinexa pijanacuamijavabelia. Itsa najamatabëxainaejitsipa caevëalia icatsia penaviabinexa pijanacuamijavabelia, nexata naviabijitsipa. 16 Biji rajane bajarapamonaemi najamatabëxainavanapa peponaenexa athëbëabetsia. Tsipaji athëbëtatsia panacua, bitso pexanianacua, mapanacua matatoxenetsia. Bajaraxuata bajarapamonaemi: “TajaDiosomë,” pejaijava Diosojavabelia, Dioso sivabarëyatsi. Vaxaitsi ata baja yapëtanetsi bajarapamonaemi Dioso pesivabarëyajavatsi. Tsipaji baja athëbëtatsia bajarapamonaemi Dioso toxaniavaetatsi pepo pijatomaranexa. 17 Copiaya Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Abrahampijinëjavabelia. Abrahampijinë pexënato, Isaac, yabara Dioso jumaitsi mapacueniaje: “Nexënato Isaac xainaena pexi. Nexata nemomoxi xainaename,” jai Dioso. Bajaraxuacujinae icatsia Abrahampijinë Dioso itorobatsi penacoxibeyaxuabinexa picani. Bajarapacuenia Abrahampijinë Dioso itorobatsi penacoxibeyaxuabinexa picani saya pejamatabëcueneëjëtsinexatsi. Abrahampijinë Dioso itorobatsi penacoxibeyaxuabinexa ofrendacuenia perajutsinexa Diosojavabelia. Nexata baja picani Abrahampijinë jejai. Nacoxibeyaxuabijitsia picani. 19 Bajarapacuenia picani Abrahampijinë exanaejitsia Dioso pitorobicueniatsi. Tsipaji Abrahampijinë jamatabëjumaitsi: “Dioso baja cajena caëjëpatsi piasaëyaexanaenexatsi taxënato icatsia piasaënexa,” jamatabëjai Abrahampijinë. Ajena baja picani Abrahampijinë nacoxicacuatsijitsia cusiupata penacoxibeyaxuabinexa, nexata Abrahampijinë jamatabëjumaitsi: “Taxënato baja aeconoxae tëpaena,” jamatabëjai. Nexata bajarapaepatota Abrahampijinë Dioso itavetatsi penacoxibeyaxuabiyaniva. Nexata baja itsiata Abrahampijinë apo nacoxibeyaxuabi. Nexata itsiata Abrahampijinë bepetëpaenë baja nacoxitane. Nexata bajaraxuacujinae icatsia Dioso bepetoasaëyaexanaenëtsi nacoxitane. 20 Bajayata Abrahampijinë pexënato ata, Isaacpijinë, najamatabëcuenecopata Diosojavabelia. Bajaraxuata Isaacpijinë itsa baja perujunë, pexënatobejejavabelia tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi: “Dioso pacayavenonabiabianabeje,” jai Isaacpijinë pexënatobejejavabelia. Isaacpijinë pexënatobeje itsanë pevënë Jacob. Itsanë pevënë Esaú. Jacobpijinë itsavënë, Israel. 21 Nexata Jacobpijinë ata najamatabëcuenecopata Diosojavabelia. Nexata baja pamatacabi Jacobpijinë perujunë, itsa baja nayapëtane petëpaejavanexa, bajarapamatacabi Diosojavabelia tovajëta pemomobeje Dioso peyavenonabiabinexatsibeje. Ponëbeje Jacobpijinë pemomobeje tovajëta Diosojavabelia, Josépijinë pexënatobeje. Bajarapacuenia Jacobpijinë itsa tovajëta Diosojavabelia, pemomobeje, caenë canacujitsia, tovajëtapona. Pecobenaeboupita saya Jacobpijinë nayaëtanucaeya vajëtanuca Diosojavabelia. 22 Bajayata Josépijinë ata najamatabëcuenecopata Diosojavabelia. Bajarapamatacabi Egipto nacuata Josépijinë daxita pijamonae barëponapona, Israelpijinë pemomoxi. Nexata baja Josépijinë itsa nayapëtane petëpaejavanexa, tajëvelia vajunupaeba daxita Israelpijinë pemomoxi Dioso pejamatabëcueneta pecapitsapaejavanexatsi Egipto nacuavecua. Josépijinë petëpaevajënae, najumepuenetanua pijamonae pesicaponaenexatsi pamatacabi Dioso pejamatabëcueneta daxita Israelpijinë pemomoxi capitsapatsi Egipto nacuavecua. 23 Bajayata Moiséspijinë paxapijinë, penapijiva ata, tajëvelia yapëtanebeje Dioso peyavenonaejavanexatsibeje. Nexata bajaraxuacujinae pexënatonëyo xainabeje, Moisésnexa jane baja. Nexata matayatsia caponaponabeje acueyabi pajuametobeje. Bajarapacuenia matayatsia caponaponabeje tsipaji bitso tsitapexanianëyotsibeje. Egiptonacua pepo pevetsinë itoroba picani daxita Israelpijinë pemomoxi penacoxibeyaxuabaponaenexa itsa tonaexanatsi pebinëyo. Itsiata bajarapajivibeje apo jumecovënëtsibeje penacoxibeyaxuabinexabeje. Tsipaji apo jumecujunavibeje. 24 Bajaraxuacujinae Moiséspijinë jane baja vitsatatsi Egiptonacua pepo pevetsinë pexënatoyo. Moiséspijinë bajarapova vitsatatsi bepexënatonëyocuenia. Moiséspijinë baja itsa penaveretsinë, yapëtane Dioso peyavenonaejavanexatsi. Nexata Moiséspijinë apo jitsipae Egiptonacua pepo pevetsinë bepemomocuenia petaenexatsi. 25 Nexata Moiséspijinë najamatabëcueneveretsia jamatabëjumaitsi: “Tajamonae, Israelpijinë pemomoxi, Dioso pijajivinexa. Nexata yavenonaenajë tajamonae. Egipto nacuapijivi nebejiobiaexanae ata tsane, pacuenia tajamonae bejiobiaexanabiabatsi, itsiata yavenonaenajë,” jamatabëjai Moiséspijinë. Nexata baja Moiséspijinë Egiptonacua pevetsinë bepemomocuenia petaejavatsi itsa vecuapitsapa, copata baja pibisiajamatabëcuene, mapanacuapijijamatabëcuene. Tsipaji saya bajarapajamatabëcuene caeepatoyonexa jamatabëcuenebarëya. 26 Moiséspijinë Dioso jumecovënëta pacuenia tajëvelia Dioso jumaitsi pijajivi pecapanepaenexa Egipto nacuavecua. Nexata Moiséspijinë tajëvelia jamatabëjumaitsi: “Itsamatacabi Cristo itsamonae bejiobiaexanaenatsi. Bajarapacuenia xanë ata Egipto nacuapijivi nebejiobiaexanaejitsia ata tsane, itsiata Dioso pejitsipaecuenia toexanaenajë. Tsipaji xua Dioso athëbëtatsia nerajutsijitsia, bajaraxua bitso pexaniacuene daxita Egipto nacuapijivi pexainaecuene matatoxenetsia,” jamatabëjai Moiséspijinajëvelia Dioso jumaitsi pijajivi pecapanepaenexa Egipto nacuavecua. Nexata Moiséspijinë tajëvelia jamatabëjumaitsi: “Itsamatacabi Cristo itsamonae bejiobiaexanaenatsë. 27 Nexata baja Moiséspijinë Egipto nacuavecua pitsapa. Tsipaji najamatabëcuenecopata Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. Egiptonacua pepo pevetsinë Moiséspijinë baraanaepanae atatsi, apo cujunavi. Pevajënaeyabelia ajamatabëcuenesaë tsanajetarucae pacuenia Dioso itorobatsi pexanaenexa. Moiséspijinë baja apo naviatsi pecovëyabelia. Tsipaji abaxë Moiséspijinë apo tae ata Dioso, itsiata yapëtane Dioso bitso piasaënëcuene Egiptonacua pepo pevetsinë matatoxenetsia. 28 Moiséspijinë Dioso peyavenonaenexatsi, tajëvelia najamatabëcuenecopata Diosojavabelia. Bajaraxuata pamatacabi Moiséspijinë pijamonae barëpitsapa Egipto nacuavecua, ayaicuenia Dioso yavenonatsi pijamonae pebarëpanepaenexa. Bajaraxuata Moiséspijinë pacuenia Dioso itorobatsi, juya daxita pijamonae itoroba. Moiséspijinë pijamonaejavabelia jumaitsi mapacueniaje: “Daxita paxamë, pacaebopijivimë canacujitsia, pabename ovejaxi, pejanapebitoxi. Nexata panijabobaupanë, caebaupa canacujitsia, pamuxunenetsicabianame ovejajanata. Nexata ajena, pameravi, ángelnë najetarucae ata tsane peverebiabinexa pebinacuetoxi, matapijinacuetoxi, itsiata apo pacoxitëpaemë tsane,” jai Moiséspijinë pijamonaejavabelia. Nexata Moiséspijinë pijamonae pijabobaupanë, caebaupa canacujitsia, tsicaba ovejajanata. Nexata ángelnë najetarucae ata peverebiabinexa pebinacuetoxi, matapijinacuetoxi, itsiata Moiséspijinë pijamonae apo coxitëpae. 29 Bajayata pamatacabi Moiséspijinë pijamonae barëpitsapa Egipto nacuaverena, Egipto nacuapijivi picani barajinatsi pebeyejebinexatsi. Nexata bajarapamatacabi Moiséspijinë pijamonae barënajamatabëcuenecopata Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. Nexata ayaicuenia Dioso yavenonatsi. Bajarapamonae Dioso pejamatabëcueneta nicaba Rojovënë manuamenemaxërana tuatuajëalia. Dioso pejamatabëcueneta benamutocuenia totseviaexanaxualiatsi. Nexata jane baja Egipto nacuapijivi, pamonae jane baja picani barajinatsi pebeyejebinexatsi, nanicabarubenapona. Ajena baja epatota najetarubena, mera baja icatsia avajubua tsaxuabi. Bubuna baja nexata Egipto nacuapijivi. 30 Bajayata Jericó tomarapijivi piaitayaëibopanaxaneto exana pijatomara matatoyorotsia penayajivicaranatsinexa pijavajabitsaëvecua. Bajara payacaranatsijavaxaneto mataropotsia catsanaruba ibopananë. Bajaraxua athëbëabetsia apia pacuenia pinijinaejavaxaneto apia. Nexata Israelpijinë pemomoxi vajabitsaë pexanaevajënaeya Jericó tomarapijivijavabelia, tajëvelia najamatabëcuenecopaba Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. Israelpijinë pemomoxi itsa pata Jericó tomarata, jinavanapa bajara payacaranatsijavaxaneto jumavelia. Nexata jane baja vajabitsaë exana Jericó tomarapijivijavabelia. Israelpijinë pemomoxi Dioso pitorobicueniatsi Jericótomara matatoyorotsia najetarubena seis xuabeje. Seis baitsi baja pijinia pamatacabibeje. Nexata jane baja siete matacabita, caematacabita, matatoyorotsia najetarubena siete xuabeje. Nexata jane baja siete matacabita bajarapayacaranatsijavaxanetomi jopaica. 31 Bajayata Rahabpijiva, Jericó tomarata peponaponaeva, pibisiacuene pevitota pexanabiabiva ata, marapijivimi Dioso verebiabatsi. Itsiata baitsi jane Rahabpijiva bajarapamonae apo yajavatëpae. Tsipaji pexaniacuene exana. Dioso pejamatabëcueneta Jericó tomarapijivimi peverebiabivajënaetsi, Israelpijinë pemomobeje yaenebabeje Jericó tomarapijivi. Bajarapacuenia yaenebabeje vajabitsaë jane baja pexanaenexa Jericó tomarapijivijavabelia. Bajarapamatacabi Rahabpijiva xaniavaetsia copiapita Israelpijinë pemomobeje. Bajaraxuata Jericó tomarapijivimi Dioso verebiabi atatsi, Rahabpijiva apo yajavabeyaxuabitsi. 32 Apo necuenecaëjëpae baja pematatsënëa itsamonae pelivaisi patacatoyaquinaenexa patacamuxujiobinexa, panenajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia papecayavenonaenexa. Apo necuenecaëjëpae patacatoyaquinaenexa Gedeónpijinë pelivaisi, Baracpijinë ata pelivaisi, Sansónpijinë ata pelivaisi, Jeftépijinë ata pelivaisi, Davidpijinë ata pelivaisi, Samuelpijinë ata pelivaisi. Apo necuenecaëjëpaenua patacatoyaquinaenexa itsamonae, Diosojumepaebivimi profetavi, pelivaisi. 33 Daxita bajarapamonaemi ata najamatabëcuenecopaba Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. Bajaraxuata bajarapamonaemi Dioso yavenonaponatsi. Bajarapamonaemi itsa navajabitsaëtabuatapona itsanacuanëpijivijavabelia, bajarapanacuanëpijivimi verebabia Dioso peyavenonaexaetsi. Bajarapamonae pijanacuanëjava pijajivi itsa eveta, xaniavaetsia evetabiaba. Tsipaji Dioso yavenonaponatsi. Bajaraxuata xaniavaetsia pijajivi evetabiaba. Paepatota ata toayapëbejetsi itsacuenejavayo yabara, Dioso yavenonabiabatsi. Yavenonabiabatsi pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsitsi peyavenonaenexatsi. Bajaraxuata bajarapamonaeyajuvënëvi xuabi atatsi nevëthëbitsaëto penubenaeboyabelia, bajarapacuenia picani pebeyaxuabinexatsi, itsiata Dioso yavenonatsi. Nexata Dioso peyavenonaexaetsi Dioso pejamatabëcueneta nevëthëvecua cuibocataitatsi. Nexata baja nevëthë apo itsacueniabitsi. 34 Itsamonae pijinia bajarapamonaeyajuvënëvi xuabi atatsi pinijiisotualia, Dioso peyavenonaexaetsi, itsiata apo tajuetsi. Itsamonae pijinia jamatabëbeyaxuabi atatsi espadata, vecuapanepa Dioso peyavenonaexaetsi. Pamonae pijinia apo aitatsaca picani penavajabitsaëtsinexa, bajarapamonae ata bitso baja piaitatsacavi naexanapona vajabitsaë penaexanabuataponaejavata Dioso peyavenonaexaetsi. Nexata bajarapamonae pijavajabitsaë cueneamoneyaba. Vecuarëcëpecatsi. 35 Bajayata pijinia petiriavi penajamatabëcuenecopatsixae Diosojavabelia peyavenonaenexatsi, itsa coxitëpa, Dioso icatsia toasaëyaexanabiabatsi. Bajayata pijinia itsamonae Dioso pejumecovënëtsiviyajuvënëvi bejiobiaexanatsi Dioso pejumecovënëtsixae. Bajarapacuenia pebejiobiaexanaejavatatsi, itsamonae tëpabiaba. Bajarapacuenia yajuvënëexanatsi pecopabinexa picani Dioso pejumecovënëtsijava. Itsiata baitsi jane apo copabi Dioso pejumecovënëtavanapaejava. Bajarapacuenia apo copabi Dioso pejumecovënëtsijava. Tsipaji bajarapamonae jamatabëjumaitsi tsavanapae: “Mapanacuataje taponaponaejava matatoxenetsia bitso jitsipajë matacabi apo pevereverecaejava Dioso tanerajutsinexa,” jamatabëjai tsavanapae bajarapamonae. 36 Itsamonae pijinia Diosojavabelia penajamatabëcuenecopatsixae, itsamonae capocaponabiabatsi. Jumatitibabeyabiabatsinua penaneconitsivi pejumaconitabiabimacata. Itsamonae pijinia cadenamaëtota cëbejebabiabatsi. Penaneconitsivi pejebabiabibota jebabiabatsi. 37 Itsamonae pijinia ibotonëta saya tseconabiabatsi pebeyaxuabinexatsi. Itsamonae pijinia petëpaenexa, epacaucubatsi sierrata. Itsamonae pijinia jamatabëcueneëjëtatsi pecopabinexa Dioso pejumecovënëtsijava. Bajaraxuacujinae espadata beyaxuababiabatsi. Itsamonae pijinia pijabovecua capitsapatsi. Apo pexainaexae penaxatabijava, bajarapamonae naxataba ovejaboco, chivoboco ata. Pexainaejava ata apo xainae. Nexata bitso bejiobi bajarapamonae. Barajinabiabatsi. Bejiobiaexanatsinua. 38 Bajarapamonaemi petusato nacuanëjava jinaruta. Petsutonë nacuanëjava ata, jinaruta. Pitajanitonëjava perubenaevajuanë jaita meravi pemajitabiabinexa. Bajarapamonae yabara itsamonae najumaitsi: “Mapamonaeje vajatomarata pejinavanapaenexa, apo betocopatsitsi,” najai. Itsiata bajarapamonaemi Dioso asivatsi. 39 Daxita bajarapamonaemi najamatabëcuenecopaba Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. Bajaraxuata bajarapamonaemi Dioso aneconijibia tanetsi. Itsiata baitsi jane abaxë bajarapamonaemi itsa asaë tsavanapae, mapanacuataje Dioso abaxë apo rajutsitsi xua yabara Dioso najumecapanepaeya jumaitsi perajutsinexatsi. Matapania baja bajarapamonae itsa tëpa, Dioso jane baja rajutatsi matacabi apo pevereverecaejava. 40 Dioso abaxë evetavanapaeyaexanatsi xua rajutsijitsiatsi bajarapamonae. Tsipaji Dioso apo najamatabëxainae ëbajarapamonaejavabelia perajutsinexa bajaraxua. Vaxaitsi ata mapamatacabita vajajinavanapaevi, bajarapamonae yajava, Dioso jamatabënacarajuta bajarapapexaniacuene, matacabi apo pevereverecaejava.

Hebreos 12

1 Pamonae yabara pacatoyaquinatsi, bajayata najamatabëcuenecopaba Diosojavabelia peyavenonaenexatsi. Nexata bajarapamonaemi vajavënëlivaisitaexae, bemuxunanajamatabëcuenesaëtatsi vaxaitsi ata Dioso vajanacayavenonaenexa. Itsa nayacobijitsiatsi vajacujinaejinaejava, nexata najonotatsi piarevejava bitsojinaeya vajacujinaejinaenexa, vajapatsinexa itsabelia nacatocaëjëta vajanacaitorobinë. Bajara pijinia pacuenia Dioso pitabarata xaniavaetsia bejinavanapatsi asaëyata vajatonacuenebinexa pacuenia Dioso nacaitoroba. Nexata copiaya benavecuacopatatsi papibisiajamatabëcuene xainatsi. Tsipaji bajarapapibisiajamatabëcuene nacaitorobabiaba pibisiacuene vajaexanaenexa. Bajarapapibisiajamatabëcuene baja becopabatsi vajaexanavanapaenexa xua Dioso nacaitoroba. 2 Itsa najamatabëcuenecopatatsi Diosojavabelia vajanacayavenonaponaenexa, nexata benajamatabënapitabiabatsi Jesús. Tsipaji Jesús vajanacasivatëpaexae, Dioso aneconijibia nacatane. Jesús pejamatabëcueneta Dioso nacayavenonanua vajaajamatabëcuenesaë tsavanapaenexa Dioso vajajumecovënëtsijava matapania vajanacacapanepaejavabelianexa. Pajivi naneconita, cruzata rutatsi pebeyaxuabinexatsi pijaneconi yabara. Bajarapacuenia itsa naneconitsiaexanatsi, bitso piauracuene. Itsiata baitsi jane Jesús nacopata bajarapacuenia pebeyaxuabinexatsi. Bajarapacuenia Jesús nacopata pebeyaxuabinexatsi tsipaji natsivajënaeyapëtane pejamatabëcuenebarëyajavanexa icatsia itsa asaë petëpaecujinae, daxitajivi pijaneconi pematamotsixae. Aeconoxae baja nexata Jesús tronovënëjavata athëbëtatsia eca, Dioso pemuxuneneta, pecujuanenia, penajuaevetsinexabeje daxitacuene. 3 Pacanaëjëre Jesús piajamatabëcuenesaë tsaponaponaejava, pibisiacuene pexanaevi pinijicuenia bejiobiaexanae atatsi. Bajarapacuene pacanaëjëtsianame itsamonae itsa pacabejiobiaexana Jesús panejumecovënëtsijava yabara. Nexata apo pacueranaemë tsane Dioso panetonacuenebijava. Apo pajamatabëcuenefaefaenaemënua tsane. 4 Paxamë panajamatabëcuenesaëtavanapame pibisiacuene paneexanaeyaniva. Bajarapacuenia panajamatabëcuenesaëtavanapae atamë pibisiacuene paneexanaeyaniva, itsiata abaxë pibisiacuene pexanaevi apo pacayajuvënëbeyaxuabi. Bajaraxuata panevajënaeyabelia bepanajamatabëcuenesaëtavanapame pibisiacuene paneexanaeyaniva. 5 Pëtsa panacofënëtame Dioso papecamuxujiobijava papecajamatabëcueneasaëya exanaenexa itsa pacamuxujioba bepapeximëcuenia. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota paxamë yabara jumaitsi mapacueniaje: Taxi, xanëjavaberena panenaneconitsixae, itsa pacananeconitsiaexanaenatsi, pëtsa payaanaepaname. Pëtsa pasivajamatabëcuenefaefaenamenua itsa pacabijatanetsi xua yabara pananeconitame. 6 Pacananeconitsiaexanaenatsi. Tsipaji xanë muxujiobiaya bananeconitsiaexanajë pajivi asivanë, baitsi daxita pamonae taxicuenia tataevi, jai Dioso pejumelivaisibaxutota paxamë yabara. 7 Nexata patonacaevere Dioso muxujiobiaya papecananeconitsiaexanaenexa. Tsipaji Dioso papeximëcuenia pacatane. Jivi ata baja cajena pexi muxujiobiaya banacoxivitsata. 8 Nexata Dioso muxujiobiaya itsa apo pacaevetsi tsipae, Diosojavabelia pananeconitsi atamë, nexata Dioso papeximëcuenia apo pacatae tsipae. Tsipaji jivi ata, pexi pexainaevi, muxujiobiaya banacoxiconita. 9 Vaxaitsi abaxë pamatacabi pejevaxitsi mapanacuata, vaxajivi nacamuxujiobiaya banacaconita. Nexata vaxajivi yaiyatanetsi. Nexata biji vaxaitsi bitsoyo bejumecovënëtatsi vaxa Dioso, ponë eca athëbëtatsia, vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. 10 Itsa abaxë vaxajivi mapanacuata nacavitsata, muxujiobiaya banacaconita. Tsipaji vaxajivi nacatojitsipa xaniavaetsia vajatojinavanapaenexa. Bajaraxuata nacamuxujiobiaya banacaconita pacuenia vaxajivi nacatojitsipa vajatojinavanapaenexa. Itsiata baitsi jane vaxa Dioso muxujiobiaya nacananeconitsiaexana pepacuene vajacopatsinexa pibisiacuene vajaexanaejava. Nexata bajarapacuenia Dioso nacajamatabëcueneyavenona vajaperujujamatabëcuenemivecua vajanajamatabëcuene pënëyorotsinexa Diosojavabelia. Nexata pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi, bajara vaxaitsi ata vajajamatabëcueneitsinexa. 11 Paepatota vaxa Dioso nacamuxujiobiaya nacananeconitsiaexana, bajarapaepatota abaxë apo sivajamatabëcuenebarëyatsi xua nacatocopiapata. Itsiata baitsi jane pajivi Dioso muxujiobiaya naneconitsiaexanatsi, yapëtane baja xua yabara naneconitsiaexanatsi. Nexata baja copata bajaraxua. Nexata baja jamatabëcuenebarëyaya xaniavaetsia ponapona. 12 Pacopabare baja panejamatabëcuenecueranaejavami. Panevajënaeyabelia panajamatabëcuenesaëtaponare. Tsipaji baja panajamatabëcuenecopatame Diosojavabelia papecayavenonaenexa. 13 Pëtsa pajumecovënëtame itsalivaisi Dioso pejumelivaisivecua. Ëpexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, panevajënaeyabelia pajumecovënëtavanapare. Nexata itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi, pamonae abaxë apo ajamatabëcuenesaë Dioso pejumecovënëtsijava, pacaitaxutua ajamatabëcuenesaë tsaponae tsane. 14 Daxitajivijavabelia pexaniajamatabëcuene patoxainare. Nexata aneconijibia pajinavanapaename Dioso pitabarata. Pajivi aneconijibia apo ponaponae tsane Dioso pitabarata, bajarapajivi Dioso apo yajavaponaponae tsane. 15 Xania baja panayajivitaema. Pëtsa pacopabame Dioso panejumecovënëtsijava, Dioso papecacopatsiyaniva papecaitaxutotsoniataejava panepuajumecovënëtsivi Dioso. Pacuenia piatsaxaënëboto daxitamera bijianaejitsipa, bajara pajamatabëcueneitsimë tsipae caenë ata, paxamëyajuvënënë, pibisiacuene itsa exanaejitsipa. Pacajamatabëcuene bijianaejitsipa padaxitamë. 16 Panayajivitaemanua itsanë ata, paxamëyajuvënënë, pejaitsiyaniva itsava pepo pijavavecua. Petiriva ata pejaitsiyaniva itsanë pepo pamonavecua. Panayajivitaemanua panejumeaebiyaniva Dioso najumecapanepaeya papecajumaitsijava. Pëtsa Dioso pajumeaebame pacuenia bajayata Esaúpijinë jumeaeba Dioso najumecapanepaeya pejumaitsijavatsi. Esaú picani matapijinëxae, Dioso yavenonabiabijitsiatsi. Nexata itsajota Esaú bitso piajani, pejuyapijinëjavabelia pexaejava caenabani namitsavajëta. Nexata pejuyapijinë jumaitsitsi: “Pacuenia nexaejava nevajëtame, carajutsianatsi. Nexata xua Dioso cayavenonabiabiapaeba, bajaraxua juya xanë netocopatsianame,” jaitsi. Nexata Esaú jejai. Pejuyapijinëjavabelia baja tocopata xua picani Dioso yavenonabiabijitsiatsi. 17 Payapëtaneme rabaja pacuenia Esaúpijinë exana pejuyapijinë petocopatsicujinae xua picani Dioso yavenonabiabiapaebatsi. Esaúpijinë picani paxa itoroba Diosojavabelia petovajëtsinexatsi Dioso peyavenonabiabinexatsi paxa pevënamuto. Itsiata baitsi jane paxa apo jumejejaitsi. Nexata Esaúpijinë bitso nua pejuyapijinë petocopatsixae xua picani Dioso yavenonabiabijitsiatsi. Itsiata baja acuenebi pexanaejava. Bajaraxuata paxamë ata pëtsa pacopabame Dioso panejumecovënëtsijava Dioso najumecapanepaeya papecajumaitsijava. 18 Paxamë panejumecovënëtsixae Dioso, pacatocopata rovialia panevajëtsinexa Diosojavabelia. Nexata apo panamatavenonaemë paneponaenexa itsanacuajavabelia panevajëtsinexa Diosojavabelia. Bajayata Israelpijinë pemomoxi pata ibotsutoxanetotabuyaberena. Nexata bajarapatsutotabuta navajëca Diosojavabelia. Nexata bajarapatsutojumatatsia Israelpijinë pemomoxi tane beisotocotia itsajota aitaquiri. Bajarapaepatota bitso emaxaneto, ayaijovibo yajava. 19 Bajarapaepatota Israelpijinë pemomoxi jumetane penajumetsijava trompeta. Jumetanenua Dioso pecuaicuaijaijavatsica athëbëvetsica bajarapamonaejavabelia. Nexata judíovi pecajunavi bitso, vajëta Diosojavabelia Dioso pecuaicuaijaiyaniva pematatsënëa. 20 Bajarapacuenia Israelpijinë pemomoxi vajëta Diosojavabelia tsipaji bitso jumecujunava Dioso pejumaitsijavatsicatsi mapacueniaje: “Pajivi ponaena mapatsutoyenepanajavaje, bajarapajivi tseconaenatsi ibotonëta. Itsa jume, becuererebonëta cacuatsianatsi pebeyaxuabinexatsi bajarapacuenia. Dajubinë ata itsa ponaena mapatsutoyenepanajavaje, bajarapacuenia exanaenatsi,” pejaijavatsica Dioso athëbëvetsica, Israelpijinë pemomoxi bitso jumecujunava. 21 Nexata Israelpijinë pemomoxi bajarapajume itsa jumetane, pecajunavi, bitso neconecojai. Moiséspijinë ata jumaitsi: “Xanë ata rabaja tacajunavi, bitso neconecojanë,” jai. 22 Itsiata baitsi jane paxamë baja aeconoxae Dioso panejumecovënëtsixae, Dioso baja pacatocopata panepatsinexa Dioso pijatomarabetsia rovialia panevajëtsinexa Diosojavabelia. Bajarapatomaratatsia eca Dioso, piasaëtsaponaponaenë. Bajarapatomara pevënë Jerusalén. Eca Siónvënë tsutojumata. Bajarapatomaratatsia Dioso pijajivi ángelevi, miles paángelevibeje, yajavaponapona. 23 Bajarapatomaratatsia payajavanacaetuatsianame itsamonae, pamonae panevajënaeya jumecovënëta Dioso. Bajarapamonae vënëyaquinarubatsi bajarapatomaratatsia. Panacaetuatsianame Dioso pitabarata, ponë naneconitsiaexanaena daxita pamonae naneconita bajaraponëjavabelia. Payajavanacaetuatsianamenua daxita pamonaemi tëpa Dioso pepua pejumecovënëtsivi. 24 Panajamatabëcuenecopatame baja Jesucristojavabelia, ponë pejamatabëcueneta Dioso nacavecuaajibiaexana vajaneconimi. Nexata Dioso aneconijibia nacatane. Bajayata Abelpijinë itsa beyaxuabatsi, ponë beyaxuabatsi, juya picani xanepana peyamatamobeyaxuabinexatsi. Itsiata baitsi jane pamatacabi Jesús beyaxuabatsi cruzata, itsajivi ata apo najamatabëxainae Jesús peyamatamobeyaxuabinexatsi. Tsipaji Jesús petëpaejava pejamatabëcueneta, Dioso aneconijibia taejitsia daxita pamonae jumecovënëta Dioso. 25 Bajaraxuata Dioso pejumelivaisi vajanacatsipaebijava, bejumecovënëtatsi. Bajayata pamonae apo jumecovënëtsi Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, naxuaba Diosovecua. Dioso apo capanepaetsi bajarapamonae. Vaxaitsi ata bitsoyo Dioso nacananeconitsiaexanaejitsipa itsa apo jumecovënëtsitsi ponë nacajunata athëbëvetsica. 26 Paepatota pina Dioso athëbëvetsica Sinaivënë tsutojumavetsica cuaicuaijai, baja pina paepatota ira najëaba. Nexata icatsia xuacujinae bexëa Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi mapacueniaje: “Itsamatacabi icatsia ira najëabiaexanaenajë. Nexata jane baja caecuenia ira, itaboxo yajava, najëabiana,” jai Dioso tajëvelia najumecapanepaeya. 27 Xua yabara tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, maitsi tsaneje. Mapairaje, itaboxo yajava, itsa najëabiana, daxitacuene xua Dioso exana mapanacuataje, vereverecaena. Itsiata Dioso pejumelivaisi, pijatomara ata, apo vereverecae tsane. 28 Xua itsamatacabi Dioso nacatocopatsiana athëbëtatsia vajatoevetsinexa, bajaraxua apo vereverecae tsane. Bajaraxuata vaxaitsi pexaniajamatabëcuene rajutatsi Diosojavabelia. Yaiyataeya vajajamatabëëthëtovetsina Diosojavabelia jumai tsabiabi tsanetsi: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” jai tsabiabi tsanetsi Dioso vajanacasivajamatabëcuene barëyanexa. 29 VajaDioso jivi penaneconitsiaexanaenë. Pacuenia isoto vayafo itsa tajuenajetaruca, verebiaba daxita piabejejava petajuejavata, bajara pijinia pacuenia Dioso verebiabiana pamonae pibisiacuene pexanaevi.

Hebreos 13

1 Pëtsa pacopabame namataenetsia panenasivajava Dioso panejumecovënëtavanapaevi. Panevajënaeyabelia namataenetsia panaasivamëre. 2 Pëtsa panacofënëtame xaniavaetsia panecopiapitabiabinexa apo paneyapëtaevi ata itsa pata panijaboyaberena. Bajayata pina bajarapacuenia xaniavaetsia jivi pecopiapitabiabivi, xaniavaetsia copiapita ángelevi, apo yapëtae ata ángelevicuene. 3 Panajamatabënapitabiabare pamonae jebatsi penaneconitsivi pejebabiabibota Dioso pejumecovënëtsixae. Paxamë ata, bajarapamonae yajava, bepanenajuananeconitsivi panataema. Pamonae ata bejiobiaexanatsi Dioso pejumelivaisi yabara, bajarapamonae ata pajamatabëcueneyavenonare. Paxamë ata, bajarapamonae yajava, bepapecabejiobiaexanaevi panataema. 4 Daxitajivi beyaiyatane penacojiobijivi. Pajivibeje baja napitabeje, apo benavecuanamatayajitsibeje. Pebi apo bejaitsi itsava pijavavecua. Petiriva pijinia apo bejaitsi itsanë pamonavecua. Tsipaji Dioso naneconitsiaexanaena bajarapitsipibisiacuene pexanaevi. 5 Pëtsa bitso pajitsipame palata. Pasivajamatabëcuenebarëyamëre saya xuayovajëto paxainame. Tsipaji Dioso jumaitsi mapacueniaje: “Apo copatsinë tsane patacayajavaponaponaejava,” jai Dioso. 6 Bajaraxuata ajumejunavijibia namataenetsia najumaitsitsi mapacueniaje: Dioso cajena vajanacayavenonaenë. Nexata apo junavitsi tsane, itsajivi nacaitsacueniabijitsia ata, najaitsi vaxaitsi namataenetsia. 7 Panajamatabënapitabiabare pamonaemi bajayata pacatsipaeba Dioso pejumelivaisi. Pacanaëjëre pacuenia bajarapamonaemi Dioso pejumecovënëtsijavaveliacujinae, xaniavaetsia jinavanapa Dioso pitabarata matapania petëpaejavabelianexa. Bajarapacuenia paxamë ata Dioso pitabarata xaniavaetsia pajinavanapare matapania panetëpaejavabelianexa. 8 Jesucristo epatua itsajamatabëcuene apo xainae tsane. Pamatacabibeje ponapona, caejamatabëcuene xainaponaponaena. Pevajënaeyabelia ata daxitamatacabijavabelianexa, caejamatabëcuene xainaponaponaena. 9 Pëtsa pacopabame panejumecovënëtsijava palivaisi baja pajumecovënëtame. Pëtsa pajumecovënëtame itsalivaisi bajarapalivaisivecua. Paxamë baja Dioso panejumecovënëtsijava, pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae Dioso asivaya papecayavenonaexae. Diosojavabelia apo pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae tsipae, panexaejava paatsobi atamë. Itsamonae jumecovënëta pexaejava piatsobinexa pitavetsilivaisi. Nexata pexaejava atsobabiaba. Itsiata baitsi jane pexaejava piatsobijava pejamatabëcueneta apo jamatabëcueneasaëyaexanaetsi Dioso pejumecovënëtsijava. 10 Jesús itsa cobematabiabarutatsi cruzajavabelia, vaxaitsi nacasivatëpa. Nexata pamonae tsiteca ëperujulivaisimi sivajamatabëjumaitsi: “Itsa jumecovënëtaponaponaenajë Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, nexata xanë ata Dioso necapanepaena,” sivajamatabëjai, bajarapamonae saya jamatabëcuenenavëxaniaba. Bajarapitsijamatabëcuene penajamatabëxainaevi, apo capanepaetsi tsane Diosojavabetsia. Tsipaji Jesús pesivatëpaejavatsi, apo jumecovënëtsi. 11 Sacerdotevi pepo penamatacaitorobinë dajubinë beyaxuababiaba. Nexata bajarapajana cajoneyabiaba Lugar Santísimojavabelia, itsajota baitsi Dioso peponaponaenexa yatuucuta. Bajarapayatuucutsijavaënëta sacerdotenë dajubinë pijana rajutabiaba ofrendacuenia Diosojavabelia, Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi pibisiacuene pexanabiabineconi. Nexata bajarapadajubinë pevi sacerdotenë itsa tajuita, tomarapënëyabelia tajuitabiaba. 12 Bajaraxuata Jesús ata Jerusalén tomarapënëyabelia bejiobiaexanatsi. Bajaraxuacujinae beyaxuabatsi. Nexata daxita pamonae jumecovënëta Jesús pesivatëpaejavatsi, bajarapamonae Jesús pijana pejamatabëcueneta Dioso vecuaajibiaexanatsi pibisiacuene pexanaeneconimi. 13 Nexata vaxaitsi ata becopatatsi baja perujulivaisi vajajumecovënëtsijavami. Nexata bejumecovënëtatsi Jesús pelivaisi. Nexata pacuenia Jesús nacopata itsamonae pebejiobiaexanaenexatsi vajanacasivatëpaenexa vajaneconi yabara, bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata benacopatatsi itsamonae vajanacabejiobiaexanaenexa Jesús pelivaisi yabara. 14 Mapanacuataje apo xainaetsi patomarata daxitamatacabijavabelianexa jinavanapaejitsiatsi. Biji rajane abaxë vajënaeevetavanapatsi athëbëpijitomara, patomarata patsijitsiatsi athëbëtatsia. 15 Jesucristo vajanacasivatëpaexae, Dioso nacatocopata vajavajëtabiabinexa Diosojavabelia. Nexata itsa vajëtabiabianatsi Diosojavabelia, jumaitsitsi tsabiabi tsane: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” jaitsi tsabiabi tsane Diosojavabelia. Bajarapacuenia vajajumaitsabiabijava Diosojavabelia, Dioso taena ofrendacuenia bevajarajutaponaejava Diosojavabelia. Bajaraxuata itsa vajëtabiabianatsi Diosojavabelia, bajarapacuenia jumai tsabiabi tsane. 16 Pëtsa panacofënëtame pexaniacuene panetoexanavanapaejava itsamonaejavabelia. Itsajivi penamatavenonaejava, parajutsianame paneyavenonaenexa bajarapacuenia. Bajarapacuenia itsa parajutsianame itsajivi penamatavenonaejava, Dioso pacasivajamatabëcuenebarëya tsane. 17 Pamonae ancianovi, xua pacaitoroba, pajumecovënëtabiabare. Itsamonae ata, pamonae pijinia Dioso tocopatatsi papecaevetsinexa Dioso panejumecovënëtsivixae, xua pacaitoroba, pajumecovënëtabiabare. Bajarapamonae yapëtanenua pacuenia Diosojavabelia naneconitsipa, xaniavaetsia itsa apo pacaevetsi. Itsa pajumecovënëtabiabianame papecaevetsivi papecaitorobicuenia, nexata papecaevetsivi jamatabëcueneyavenonaeya pajinavanapaename. Nexata pacasivajamatabëcuenebarëya tsane papecaevetavanapaejava yabara. Paxamë itsa apo pajumecovënëtsimë tsipae, nexata papecaevetsivi pacasivajamatabëcuenebëjai tsipae. Nexata papecaevetsivi toacuenebi tsipaetsi papecajamatabëcueneyavenonaenexa Dioso panejumecovënëtsijava yabara. 18 Panetovajëtaponaename Diosojavabelia. Paxanë pajamatabëjumaitsinë: “Vaxaitsi baja apo naneconitsitsi Diosojavabelia, jivijavabelia ata,” pajamatabëjanë. Bajarapacuenia patavajënaeyabelia Dioso pitabarata aneconijibia patajinavanapaenexa, panetovajëtsianame Diosojavabelia. 19 Panetovajëtaponaenamenua Diosojavabelia Dioso patanetocopatsinexa pataponaenexa paxamëjavabelia. Tsipaji icatsia pajitsipajë bepijia patapatsinexa paxamëjavabelia. 20 Jesucristo vajanacasivatëpaecujinae, vaxa Dioso icatsia asaëyaexanatsi. Bajaraxuata yapëtanetsi pexaniajaicuene Dioso athëbëabetsia vajanacacapanepaejavanexa daxitamatacabijavabelianexa. Dioso yavenona daxitajivi jamatabëcuenexanepanaeya pejinavanapaenexa. Nexata pacatovajëtatsi Diosojavabelia papecarajutsinexa xua panamatavenoname, panetoexanavanapaenexa pacuenia Dioso pacatojitsipa. Vajëtajënua Diosojavabelia Jesucristo pejamatabëcueneta vajanacajamatabëcuenexanebinexa pacuenia jitsipa. Pacuenia oveja pexainaenë xaniavaetsia evetaponapona pijaoveja, bajara pijinia pacuenia vajatuxanenë Jesucristo xaniavaetsia nacaevetaponapona. ¡Jesucristo bitso ayaijamatabëcuenenë tsaponaponae daxitamatacabijavabelianexa! Bajara itsi tsane. 22 Tajamonae, pacaitorobatsi xaniavaetsia panenamuxunaevetsinexa palivaisi pacatoyaquinatsi mapabaxutotaje. Tsiquirilivaisiyo saya pacatoyaquinatsi patacamuxujiobinexa panevajënaeyabelia paneajamatabëcuenesaënexa Dioso panejumecovënëtsijava. 23 Pexanialivaisiyo pacatoyaquinaliatsi patacatsipaebinexa mapacueneje. Vajabananë Timoteo rabaja pitsapa penaneconitsivi pejebabiabibovecua. Itsa patsiarena bepijiayo xanëjavaberena, nexata barëponaenajë paxamëjavabelia. 24 Nebajacobiana daxita Dioso pejumelivaisita papecaevetsivi, daxita vajamonae Dioso pejumecovënëtsivi yajava. Vajamonae ata, Italia nacuapijivi, pacajamatabënajinalia. 25 Daxita paxamë pacatovajëtatsi Diosojavabelia papecayavenonaenexa Dioso. Bajara itsi tsane.

Santiago 1

1 Xanë Santiagonë, Dioso pijajivitonënë, vajatuxanenë Jesucristo ata pijajivitonënë. Pacatoyaquinatsi pajudíovimë patacabajacobinexa. Israelpijinëmi pexi doce ponëmibeje papemomoxiyajuvënëvimë. Pepo panijanacuata picani panejinavanapaevimi. Aeconoxae baja pepo panijanacuamivecua, nacayajatsia pajinavanapame daxita nacuanëjava. 2 Tajamonae, pasivajamatabëcuenebarëyamë tsane daxitacuene, apo panejitsipaecuene ata, itsa pacatocopiapatsiana. Tsipaji raja bajarapacuene pacatocopiapatsiana papecajamatabëcueneëjëtsinexa Dioso panejumecovënëtsijava yabara. 3 Bajarapacuenia Dioso panejumecovënëtsivi pacajamatabëcueneëjëtaponaena paneajamatabëcuenesaë tsaponaenexa panevajënaeyabelia Dioso panejumecovënëtsijava. Payapëtaneme rabaja bajarapacuene yabara. 4 Apo panejitsipaecuene pacatocopiapatsi ata, pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae tsane bajayajebi. Nexata pajamatabëcuenevitsabaponaename Diosojavabelia. Nexata apo pacatosaicae tsane itsalivaisi ata panejamatabëëthëtota. 5 Paxamë itsa pajamatabëyapëtaneme pacuene xanepana paneexanaenexa, nexata bepavajëtame Diosojavabelia papecayapëtaeyaexanaenexa Dioso. Nexata Dioso pacayapëtaeyaexanaena pacuene xanepana paneexanaenexa. Dioso cajena bayapëtaeyaexana daxita pamonae vajëta bajaraponëjavabelia. Apo jumeitavetsi cajena itsa vajëtatsi. 6 Itsa pavajëtame Diosojavabelia, pajamatabëjumaitsimëre: “Dioso cajena nacayapëtaeyaexanaena xua vajëtatsi,” pajamatabëjamëre. Pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Dioso cajena itsiata apo nacayapëtaeyaexanae tsane xua vajëtatsi,” pajamatabëjamë pëtsa. Pajivi jumeaeba Dioso peyapëtaeyaexanaejavanexatsi, bajarapajivi xaniavaetsia apo najamatabëxainae. Bajarapajivi pejamatabëcuene bemalataca picani. Pacuenia malataca xaniavaetsia apo rucae jovibota, bajara saya jamatabëcueneitsi bajarapajivi. Apo najamatabëxainae caelivaisi, palivaisi Dioso yapëtaeyaexanaejitsiatsi. 7 Bajarapajivi anijajamatabëcuenebeje xaina. Najamatabëcuene epatajërërëcabiaba itsa exana daxitacuene. Nexata pajivi jumeaeba Dioso peyapëtaeyaexanaejavanexatsi, pëtsa patocopatame pejamatabëjumaitsinexa: “Dioso cajena nerajutsiana tavajëtsijava,” pejamatabëjainexa. Dioso cajena apo rajutsitsi tsane xua vajëta bajarapajivi. 9 Dioso pejumecovënëtsinë apo xainae ata pecobecovëjavayo, jivi apo yaiyatae atatsinua, itsiata bejamatabëcuenebarëya Dioso pejumecovënëtsinëxae. Tsipaji Dioso pejunatsixaetsi Dioso pijajivitonënexa, apo bejiobi tsane daxitamatacabijavabelianexa. 10 Dioso pejumecovënëtsinë itsa bitso pexainaenë pexainaejava, itsamonae itsa yacajërëtatsi pexainaecuene, itsiata bejamatabëcuenebarëya Dioso pejumecovënëtsinëxae. Tsipaji pacuenia ponatoxi bepijia matonoverevereca, bajara pijinia itsi tsane bitso pexainaecuene ata. Bepijia vereverecaena. 11 Itsa baja juameto tajë rucaina, icotia bitso ataju. Nexata ponatoxi tsaquena. Pematono ata othopa. Nexata pexaniamatonojavami ata verevereca bepijia. Bajara pijinia itsi tsane bitso pexainaejava pexainaevi ata. Yajavavereverecaena pexainaejava pecanajetanucaeepatota ata. 12 Pamonae jamatabëcueneëjëtsi atatsi, najamatabëcuenecataita pibisiacuene pexanaeyaniva, bajarapamonae jamatabëcuenebarëya. Tsipaji itsa vecuapanepa pejamatabëcueneëjëtsijavatsi, pibisiacuene exanaenejeva, nexata bajarapamonae Dioso rajutsianatsi pexaniacuenejava. Rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava. Bajarapacuene yabara Dioso najumecapanepaeya jumaitsi perajutsinexatsi pamonae jitsipa Dioso. 13 Itsa pacajamatabëcueneëjëta pibisiacuene paneexanaenexa, pëtsa jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajumaitsimë: “Dioso raja nejamatabëcueneëjëta pibisiacuene taexanaenexa,” pajamë pëtsa. Dioso cajena apo jamatabëcueneëjëtsi itsajivi ata pibisiacuene pexanaeyaexanaenexa. Itsajivi ata pijinia apo caëjëpaetsi pejamatabëcueneëjëtsinexa Diosojavabelia pibisiacuene pexanaenexa Dioso. 14 Pajivi jamatabëcueneëjëtatsi pibisiacuene pexanaenexa, bajarapajivi copiaya pejamatabëëthëtota jamatabënaponapona papibisiacuene jamatabëexana. Nexata jane baja itsa jamatabëcueneëjëtatsi pibisiacuene pexanaenexa, bajarapapibisiacuene exana. 15 Pajivi pibisiacuene exana, bajarapajivi exana pacuenia copiaya pejamatabëëthëtota najamatabëxaina. Nexata tsiteca pibisiacuene itsa exanapona, pepacuene Diosovecua naxuabiana bajarapapibisiacuene pexanaponaexae. 16 Tajamonae bitso patacaasivavi, jamatabëcuenenavëxaniabiaya pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Dioso nejamatabëcueneëjëta pibisiacuene taexanaenexa,” pajamatabëjamë pëtsa. 17 Tsipaji daxita pacuene pepo pexaniacuene, Dioso baja cajena vajanacatoitorobicuenetsica. Bajaraponë pexanaenë daxita xua naitayotarubena itaboxotatsia. Dioso cajena daxitamatacabijavabelianexa caejamatabëcuene penajamatabëxainaenë. Caejamatabëcuene Dioso nacasivanajamatabëxaina vaxaitsijavaberena. 18 Dioso baja cajena copiaya najamatabëxaina pexanaenexa pacuenia jitsipa. Nexata nacayapëtaeyaexana pejumelivaisi pexaniajailivaisi. Bajaraxuata nacarajuta pejanajamatabëcuene pitavajamatabëcuene. Vaxaitsi copiaya Dioso itsa jumecovënëtatsi, Dioso pexitsi nacaexana. Pamonae ata cotocaevi Dioso jumecovënëta, bajarapamonae ata Dioso pexi exanatsi. Nexata vaxaitsi, copiaya Dioso vajajumecovënëtsivi, Dioso nacatane bematapijivitsi. Cotocaevi pijinia Dioso pejumecovënëtsivi, Dioso tanetsi bejuyapijivi. 19 Tajamonae bitso patacaasivavi, pacanaëjëtsianame mapalivaisije, palivaisi pacatsipaebijitsiatsi. Daxita paxamë xaniavaetsia bepanamuxunaevetame Dioso pejumelivaisi. Apo bepacuaicuaijamë abaxë copiaya xaniavaetsia panajamatabëxainaenejevamë. Apo bepaanaepanaemënua bepijia. 20 Tsipaji itsa anaepanatsi, Dioso apo toexanaetsi pexaniacuene, pacuene Dioso jitsipa. 21 Bajaraxuata pacopabare daxita pibisiacuene panenajamatabëxainaejava. Pacopabarenua daxita pibisiacuene paneexanaejava itsamonaejavabelia. Dioso raja pejumelivaisi pacatsijamatabëuba. Bajaraxuata beveliajamatabëcuenevi nataeya pajumecovënëre Dioso pejumelivaisi. Bajarapalivaisi itsa pajumecovënëtame, nexata pacacapanepaena Diosojavabelia. 22 Pacuenia Dioso pejumelivaisita jumaitsi, jumecovënëtsiaya paexanaponare. Pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Pacuenia Dioso pejumelivaisita jumaitsi, apo exanae atanë, apo itsacuene,” pajamatabëjamë pëtsa. Tsipaji saya pajamatabëcuenenavëxaniabijitsipame. Nexata itsa apo paexanaemë tsipae pacuenia Dioso pejumelivaisita jumaitsi, pananeconitsipame Diosojavabelia. 23 Pajivi jumetae ata Dioso pejumelivaisi, itsiata itsa apo exanae pitorobicueniatsi, bajarapajivi jamatabëcueneitsi pacuenia itsi ponë naitabaratane tsaxuta. 24 Ponë tsaxuta naitabaratane, penaitabarataecujinae pona baja. Nexata bajaraponë bepijia nacofënëta pacuenia itabarajumapeitsi. 25 Dioso cajena pejumelivaisi bitso xanepana. Caëjëpatsinua vajanacacapanepaenexa bajaraponëjavabelia. Pajivi daxita bajarapalivaisi pitorobicueniatsi exanaponapona copatsinejeva, bajarapajivi bitso Dioso yavenonaenatsi daxitacuenejavabelia. 26 Pajivi jumaitsi ata: “Xanë bitso toexanaponaponajë Dioso pejitsipaecuenia,” jai ata, itsiata itaxutojema itsa cuaicuaijai tsabiabi, bajarapajivi saya jamatabëcuenenavëxaniaba. Tsipaji Dioso apo pejitsipaecuenia cuaicuaijai. Nexata bajarapajivi xua Dioso toexanaponapona apo tonamatamotsi tsanetsi Diosojavabelia. 27 Dioso pejumecovënëtsijivi, pajivi Dioso aneconijibiatanetsi, exanaponapona mapacueniaje. Yavenona tsonijivixi. Yavenonanua pamona pevecuatëpaevitsi bitso itsa namatavenona itsacuenejavaxi. Pajivi Dioso pejumecovënëtsijivi, nayajivitaeyaponapona pibisiacuene pexanaeyaniva, pacuene exanabiaba mapanacuapijivi, Dioso apo pejumecovënëtsivi.

Santiago 2

1 Tajamonae, ayaijamatabëcuenenë vajatuxanenë Jesucristo panejumecovënëtsixae, daxitajivi najëpaeya pataema. Pëtsa itsamonae bijiaya pataneme. 2 Nexata panenacaetuatsijavata, riconë, pexaniajava penaxatatsinë, napatsipa, oro anillo penacobexatatsinë. Bajarapaepatota pijinia bepejiobinë, perujuesetoyo penaxatatsinë, napatsipa. ¿Detsa pacuenia pacopiapitsipame bajarapitsinëbeje? 3 Caenë meta xaniavaetsia pacopiapitsipame, pexaniajava penaxatatsinë. Paecaeyaexanaejitsipame pexaniajavata. Ponë bepejiobinë, apo pacopiapitsimë tsipae xaniavaetsia. Saya panucaeyaexanaejitsipame. Itsa jume, paecaeyaexanaejitsipame irata. Nexata bajarapacuenia itsa paexanaejitsipame, pexaniacuene apo paexanaemë tsipae Dioso pitabarata. 4 Bajarapacuenia itsa paexanaejitsipame, najëpaeya bajaraponëbeje apo pataemë tsipae. Caenë payaiyataejitsipame. Itsanë saya bijiaya pataejitsipame. Nexata bajarapacuenia itsa paexanaejitsipame, pibisiacuenia panajamatabëxainaejitsipame. 5 Tajamonae bitso patacaasivavi, panejumetaema. Dioso raja itapetatsi pamonae apo pexainaevi mapanacuataje. Bajarapamonae Dioso itapetatsi pexi pexanaenexatsi. Nexata bajarapamonae itsa najamatabëcuenecopatsiana Cristojavabelia, bitso pexainaevi tsane athëbëtatsia, Dioso pijanacuatatsia, itsajotatsia Dioso eveta daxitacuene. Bajarapamonae ata tocopatsianatsi Cristo pebarëevetsinexatsi daxitacuene, pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi Dioso pijajivi yabara. 6 Itsiata baitsi jane bajarapacuenia bepejiobivi yabara pejumaitsijava payapëtae atamë, paxamë bijiaya pataeyabiabame bepejiobivi. Ricovi baja cajena xainapona bitso pexainaejava panejumata. Bajarapamonae pacaneconitabiabanua juezmonaejavabelia juezmonae papecananeconitsiaexanaenexa. 7 Ricovi cuaicuaijai tsabiabi pibisiacuenia Cristo yabara, ponë vaxaitsi yaiyataeya jumecovënëtavanapatsi. 8 Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Asivamëre itsamonae ata pacuenia xamë nijacuata nasivamë,” jai. Bajarapalivaisi pexanialivaisi bitso daxitalivaisianë matatoxenetsia. Nexata bajarapalivaisi pepacuene itsa pajumecovënëtsianame, pexaniacuene paexanaename. 9 Itsa payaiyataejitsipame itsamonae, itsamonae pijinia bijiaya itsa pataejitsipame, nexata paexanaejitsipame pibisiacuene. Pananeconitsipame Diosojavabelia. Tsipaji najëpaeya apo pataemë tsipae daxitajivi Dioso papecaitorobicuenia. 10 Pajivi jumecovënëtsi ata Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi, itsiata bajarapalivaisita caelivaisiyo itsa apo jumecovënëtsi, nexata itsiata naneconitsiana Diosojavabelia bajarapalivaisita caelivaisiyo apo pejumecovënëtsixae. Nexata bajarapajivi daxita bajarapalivaisi apo bepejumecovënëtsijivicuenia, Dioso taenatsi. 11 Dioso jumaitsi: “Pëtsa jaitame itsava nijavavecua,” jai. Petiriavinexa pijinia jumaitsi: “Pëtsa jaitame itsanë amonavecua,” jai. Dioso icatsia itsajumeyo jumaitsi: “Pëtsa beyaxuabame jivitonë,” jai. Nexata ponë apo jaitsi ata itsava pijavavecua, itsiata itsa beyaxuaba jivitonë, Dioso tanetsi daxita bajarapalivaisi apo pejumecovënëtsinëcuenia. 12 Jesucristo papecaitorobicuenia itsa paexanaename, nexata apo pananeconitsimë tsane Diosojavabelia. Itsa apo pajumecovënëtsimë tsane, nexata pananeconitsianame Diosojavabelia. Bajaraxuata itsa pacuaicuaijamë, pacuaicuaijamëre pexanialivaisi. Paexanavanaparenua pexaniacuene pacuenia Jesucristo pacaitoroba. 13 Paxamë itsa apo paitaxutotsoniataemë itsamonae ata, nexata juya Dioso apo pacaitaxutotsoniatae tsane pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxitajivi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Itsiata baitsi jane itsa paitaxutotsoniataneme itsamonae ata, juya Dioso pacaitaxutotsoniataena. Nexata Dioso apo pacananeconitsiaexanae tsane. 14 Tajamonae, pajivi jumaitsi ata: “Xanë jumecovënëtajë Jesús pelivaisi,” jai ata, itsiata itsa apo exanae pexaniacuene itsamonaejavabelia pacuenia Dioso nacaitoroba, bajarapajivi apo jumenamatamotsi Diosojavabelia. Bajarapacuenia saya itsa jumaitsi tsane pecuibota, bajarapajivi Dioso apo capanepae tsanetsi. 15 Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi bitso namatavenonaejitsipa penaxatatsijava, pexaejava ata. Nexata bajarapamonaejavabelia paxamëyajuvënëjivi jumaitsi ata tsipae: “Xaniavaetsia baja paponare. Dioso pacayavenonaena panenaxatatsijavanexa paneaqueyaniva. Pacarajutsiananua panexaejavanexa ata,” jai ata tsipae, nexata itsiata bajarapajivi apo jumenamatamotsi tsipae. Tsipaji apo itaxutotsoniatae. Saya itoroba peponaenexa. 17 Bajara pijinia itsi Jesús pelivaisi vajajumecovënëtsijava. Pajivi pexaniacuene apo toexanae itsamonaejavabelia, bajarapajivi jumaitsi ata: “Xanë jumecovënëtajë Jesús pelivaisi,” jai ata, itsiata apo jumenamatamotsi. Tsipaji pacuenia Dioso itorobatsi, apo exanae. 18 Nexata pajivi Jesús pelivaisi jumecovënëtsi ata, itsiata pexaniacuene itsa apo toexanabiabi tsane itsamonaejavabelia, nexata meta itsajivi jumai tsane bajarapajivijavabelia: “Xamë jumaitsimë tsabiabi: ‘Xanë jumecovënëtajë Jesús pelivaisi,’ jamë tsabiabi. Itsiata pexaniacuene apo toexanabiabimë itsamonaejavabelia pacuenia Dioso nacaitoroba. Nexata apo cajamatabëcueneyapëtaetsi nexaniajaicuene nejumecovënëtsijava Jesús pelivaisi. Tsipaji pexaniacuene apo toexanabiabimë itsamonaejavabelia pacuenia Dioso nacaitoroba. Xanë rajane pexaniacuene toexanabiabajë itsamonaejavabelia pacuenia Dioso nacaitoroba. Bajarapacuenia pexaniacuene tatoexanabiabixae itsamonaejavabelia catsitanajamatabëcueneitajëtatsi taxaniajaicuene tajumecovënëtsijava Jesús pelivaisi,” jai meta tsane itsajivi pajivijavabelia pexaniacuene apo toexanabiabi itsamonaejavabelia, Jesús pelivaisi jumecovënëtsi ata. 19 “Caenë rabaja tsaponaponae Dioso,” pejailivaisi paxamë pajumecovënëtame. Xanepana rabaja picani. Itsiata pexaniacuene itsa apo patoexanaemë tsipae itsamonaejavabelia, pajemajamë tsipae. Tsipaji dovathi ata, pijajivi yajava, jumecovënëta: “Caenë rabaja tsaponaponae Dioso,” pejailivaisi. Bajaraxuata dovathi pijajivi barëneconecojai pecajunavi. 20 Paxamë pajamatabëcuenelivaisijibimë. Vaxaitsi jumaitsi atatsi: “Xanë jumecovënëtajë Jesús pelivaisi,” jai paxamë pajumecovënëtame. Xanepana rabaja picani. Itsiata pexaniacuene itsa apo patoexanaemë tsipae itsamonaejavabelia, pajemajamë tsipae. Tsipaji dovathi ata, atatsi, itsiata pexaniacuene itsa apo toexanabiabitsi itsamonaejavabelia pacuenia Dioso nacaitoroba, ajumematamobitsi cajena Diosojavabelia. 21 Bajayata vajasalinainëmi Abrahampijinë xaina pexënatonëyo. Pevënë Isaac. Nexata Abrahampijinë Dioso jamatabëcueneëjëtsiaya itorobatsi penacoxibeyaxuabinexa picani. Dioso jumaitsi Abrahampijinëjavabelia: “Nexënatonëyo beyaxuare ofrendacuenia tanerajutsinexamë,” jai Dioso Abrahampijinëjavabelia. Nexata Abrahampijinë ajena nacoxibeyaxuabijitsia, Dioso itavetatsi. Abrahampijinë pejumecovënëtsixae pacuenia Dioso itorobatsi, nacoxicëtabuata picani penacoxibeyaxuabinexa. Bajaraxuata Abrahampijinë Dioso aneconijibiatanetsi. 22 Abrahampijinë cajena Dioso jumecovënëta pacuenia tajëvelia Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi. Bajaraxuata exana pacuenia Dioso itorobatsi. Bajarapacuenia itsa exana Abrahampijinë, najamatabëcueneitajëta pepacuene Dioso pejumecovënëtsijava pejamatabëëthëtojavavetsina. 23 Nexata bajarapajamatabëcuenelivaisi yabara Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi Abrahampijinë yabara mapacueniaje: “Abrahampijinë jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsitsi. Bajaraxuata Dioso aneconijibia tanetsi,” jai baja cajena Dioso pejumelivaisibaxutota Abrahampijinë yabara. Nexata Abrahampijinë yabara jivi jumai tsabiabi: “Abraham raja Dioso piasivanëtsi,” jai tsabiabi. 24 Nexata baja paxamë payapëtaneme mapacueneje. Pajivi jumecovënëtsi ata pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, itsiata itsa apo exanabiabi pexaniacuene, bajarapajivi aneconijibia Dioso apo taetsi. Pajivi jumecovënëta pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi, nexata itsa exanabiaba pexaniacuene, bajarapajivi Dioso aneconijibia tanetsi. 25 Bajara pijinia pacuenia bajayata Dioso aneconijibia tanetsi Rahabpijivami pibisiacuene pexanabiabivami ata. Bajarapovami palata pepitsinexa, pibisiacuene exanabiaba pevitota. Itsiata baitsi jane bajarapovami pexaniacuene exana. Tsipaji copiapita xaniavaetsia Israelpijinë pemomobeje. Bajaraponëbeje jivi peyaenebinëbeje vajabitsaë pexanaenexa bajara patomarapijivijavabelia. Rahabpijivami yavenonanua bajaraponëbeje peponaenexabeje saicaya namutua pijavajabitsaë pebeyaxuabiyanivatsibeje. Bajarapacuenia Rahabpijivami pexaniacuene pexanaexae Dioso aneconijibia tanetsi. 26 Piasaëtsaponaponaejivi ata itsa baja ajumalijibi, tëpa baja. Apo exanae baja itsacuenejavayo ata pexaniacuene pevajënaeyabelia. Bajara pijinia vaxaitsi ata jamatabëcueneitsitsi Jesús pelivaisi vajajumecovënëtsivi. “Xanë jumecovënëtajë Jesús pelivaisi,” jai atatsi, itsiata itsa apo exanaetsi pexaniacuene pacuenia Dioso nacaitoroba, bevajajamatabëcuenetëpaevi Dioso tsitajinavanapatsi.

Santiago 3

1 Tajamonae, paxamëyajuvënëvi vënëlivaisitaniji pacuenia ayaibitsaëto jitsipa penaexanaenexa Jesús pelivaisi jivi petsipaebivinexa. Itsiata baitsi jane ayaibitsaëto apo benaexanae jivi livaisi petsipaebaponaevinexa. Paxamë rabaja payapëtaneme mapacueneje. Paxanë Jesús pelivaisi jivi patatsipaebaponaevi, paitavetaponajë pibisiacuene pexanaejava. Nexata pibisiacuene pexanaejava pataitavetsicujinae, bajarapapibisiacuene itsa paexanaejitsipajë, Dioso bitso ayaicuenia panenaneconitsiaexanaejitsipa daxitajivi matatoxenetsia. 2 Daxitatsi vaxaitsi itsajavata banacajumejemaba pibisiacuenia vajacuaicuaijainexa, pacuenia picani apo becuaicuaijaitsi. Pajivi pibisiacuenia apo cuaicuaijai, bajarapajivi ajamatabëcuenesaë baja Diosojavabelia. Nexata bajarapajivi caëjëpatsi penajamatabëcuenesaëtsinexa daxita pibisiacuene pexanaeyaniva. 3 Caballo vajavësimuxufetsinexa tsicuiboxatatatsi freno. Nexata freno caballovecua tsiquirijavayo ata, itsiata caëjëpa caballo vajavësimuxufetsinexa itsabelia jitsipatsi vajaponaenexa. 4 Bajara pijinia itsi barco ata, pinijimo ata. Jovibo ayai ata, itsiata petabufetaicaenë tsiquiritenapayo ata, barcotabufe cajënapona itsabelia jamatabëpona peponaenexa. 5 Bajara pijinia itsi tsiquiriisotoyo ata. Itsa tajua, naexana ayaiisoto petajuenexa pinijiunu ata. Bajara pijinia itsi vajaebarëto ata. Tsiquirijavayo picani vajaebarëto. Itsiata caëjëpatsi pecuaicuaijainexa ayailivaisi. 6 Vajaebarëto cajena ayai, pacuenia isoto ayai. Vajaebarëtota raja pibisiacuene exanatsi daxita vajavi matatoxenetsia. Nexata vajacuaicuaijaijava nacajamatabëcuenebijiana. Tsiquirijiviyotsijavaveliacujinae vajatëpaejavabelianexa, bajarapacuenia cuaicuaijaitsi. Dovathi vajanacaitorobijava vajajumecovënëtsixae, cuaicuaijaitsi pibisiacuenia. 7 Pacanaëjëre mapacueneje. Jivi caëjëpatsi penaitajuaniaexanaenexa daxitaviriadajubiyajuvënëvi. Caëjëpatsinua penaitajuaniaexanaenexa unupijivi ata, pepunaevi ata. Caëjëpatsinua penaitajuaniaexanaenexa pecotobëxëta pejinavanapaevi ata, manuamenepijidujuai ata. Itsamonae bajarapacuenia naitajuaniaexana baja pejumecovënëtsinexatsi. 8 Itsiata baitsi jane itsajivi ata apo caëjëpaetsi penaebarëtoitavetsinexa jumejemabiaya pibisiacuenia pecuaicuaijaijava pecopatsinexa. Vajaebarëto cajena bitso abeje. Apo nacacaëjëpae vajanajumecataitsinexa. Nexata pacuenia jomo pijaveneno xaina pebeyaxuabinexa, bajara pijinia itsi vajaebarëto. 9 Vajaebarëtota pexaniacuenia jumaitsitsi vaxa Diosojavabelia: “Xamë bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” jaitsi. Vajaebarëtota icatsia pibisiacuenia cuaicuaijaitsi itsamonaejavabelia. Bajarapamonae picani beyaiyatanetsi. Tsipaji Dioso nacuenecataeya pexanaevitsi. 10 Caeebarëtota pexaniacuenia cuaicuaijaitsi Diosojavabelia. Pibisiacuenia ata cuaicuaijaitsi itsamonaejavabelia. Tajamonae, apo bexanaetsi cajena bajarapacuenia. 11 Pacanaëjëre mapacueneje. Mera pepitsapaemëthëatsina pitsapaina caera, pexaniara. Apo pitsapae pexaniara, piatsaxara yajava. 12 Bajara pijinia itsi peubijava ata. Higueranaejavaverena apo pitsapae saicayacuai. Uvanaejavaverena ata apo pitsapae saicayacuai. Jume cajena. Bajara pijinia itsi mera pepitsapaemëthë. Caejavatsina apo pitsapae pexaniara, piatsaxara yajava. Bajara pijinia itsi vajaebarëto ata. Caeebarëtota apo becuaicuaijaitsi pibisialivaisi, pexanialivaisi yajava. Nexata becuaicuaijaitsi ëpexanialivaisi. 13 Paxamë rabaja xaniavaetsia pajumeyapëtaneme Dioso pejumelivaisi. Nexata itsamonae pexaniacuene bepatsitaexanavanapame pacuenia pajumetaneme Dioso pejumelivaisita. Bajarapacuenia itsamonae pexaniacuene bepatsitaexanavanapame beveliajamatabëcuenevi nataeya. Nexata daxitajivi pacacueneyapëtaena bitso panejumeyapëtaevicuene Dioso pejumelivaisi. 14 Itsiata baitsi jane bitso itsa pacuenecaëbabiabame itsamonae, itsa pajitsipabiabamenua jivi paneevetsivinexa papecaexanaenexa, pëtsa jamatabëcuenenavëxaniabiaya pajumaitsimë mapacueniaje: “Xanë bitso xaniavaetsia yapëtaniji Dioso pejumelivaisi,” pajamë pëtsa. Tsipaji saya panajamatabëcuene capaebijitsipame xaniavaetsia Dioso pejumelivaisi paneyapëtaejava. 15 Dioso pejumelivaisi itsa payapëtaejitsipame xaniavaetsia, nexata apo panajamatabëxainaemë tsipae bajarapacuenia. Dovathi rajane pejamatabëcueneta pacaitoroba panenajamatabëxainaenexa bajarapacuenia. Itsa jume, nexata paxamë panejamatabëcueneta panajamatabëxainame bajarapacuenia. 16 Itsajota jivi cuenecaëba itsamonae, itsa jitsipabiabanua jivi pevetsivinexa pexanaenexatsi, bajarajota nexata jivi najamatabëcuenejëpaeya apo jinavanapae. Daxitacuene pibisiacuene ata exanavanapa. 17 Biji rajane Dioso itsa nacayapëtaeyaexana pexaniajamatabëcuene, nexata pexaniajamatabëcuene xainatsi. Apo namaxëvanitsitsi. Itsamonae yaiyatanetsi vajaexanaeyaniva bajarapamonaejavabelia apo pejitsipaecuenia. Najamatabëxainatsi itsamonae ata vajanacamuxujiobilivaisi vajajumeyapëtaenexa. Itaxutotsoniatanetsi itsamonae ata. Pexaniacuene exanatsi. Apo najamatabëcuene epatajërërëcaetsi. Apo yamaxëitojorobitsi itsamonae ata. Bajarapacuenia exanatsi Dioso pejamatabëcueneta pexaniajamatabëcuene itsa nacayapëtaeyaexana. 18 Vaxaitsi jivi itsa nabarajamatabëcuene xanepanaeyaexanaenatsi, namataenetsia penaitoyavi ata, nexata vaxaitsi ata nabarajamatabëcuenexanepanaeya jinavanapaenatsi. Pexaniacuenenua exanavanapaenatsi.

Santiago 4

1 ¿Detsa xuajitsia paxamëyajuvënëvi anaeya namataenetsia pijanajumenotabiabi pecanabeyabiabi? Bajarapacuenia najumeanaenotabiaba tsipaji pejamatabëëthëtota bitso jitsipa pexanaenexa daxita xua pibisiacuene. Bajaraxuata nabeyabiaba. 2 Paxamë picani pajitsipame itsacuenejava panexainaenexa. Itsiata apo pacacaëjëpae panepitsinexa. Bajaraxuata nexata pexainaevi payabarabeyaxuababiabame. Pacobecaëbabiabame itsamonae pexainaejava. Nexata pexainaevi payabarabeyabiabame paneyacajërëtsinexa pecobecovë. Paxamë apo paxainaemë panejitsipaecuene. Tsipaji pavajëcabiabi atamë Diosojavabelia, itsiata apo pacarajutabiabi xua pavajëcame. Tsipaji saya bajaraxua pavajëcabiabame paneexanaenexa daxita xua pibisiacuene. 4 Caejamatabëcuene Diosojavabelia apo paxainaemë. ËDioso pijacuene apo pajitsipaemë. Mapanacuata pexainaecuene ata bitso payajavajitsipame. Bajarapacuenia panenajamatabëxainaexae, pacuenia petiriva jamatabëcueneitsi, pova pamonavecua jaita itsanë, bajarapajamatabëcueneitsimë. Payapëtaneme rabaja mapanacuapijicuene bitso pejitsipaevi, bajarapamonae Dioso bepijavajabitsaë naexana. Bajara pijinia paxamë ata paitsimë. 5 Bajarapajamatabëcuene yabara Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje vajacanaëjëtsinexa xaniavaetsia Diosojavabelia: “Espíritu Santo, ponë nacatsijamatabëeca, bajaraponë bitso nacaasiva. Bitso nacatojitsipa vajaasivanexa ëDioso,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota vajajitsipaeyaniva mapanacuapijicueneje. 6 Dioso cajena nacayavenona vajanajamatabëcuene cataitsinexa pibisiacuene vajaexanaeyaniva. Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Dioso yavenona pamonae beveliajamatabëcuenevi natane. Pamonae pijinia beayaijamatabëcuenevi natane, Dioso apo yavenonae,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 7 Nexata beveliajamatabëcuenevi nataeya paexanavanapare pacuenia Dioso pacatojitsipa. Panavecuaitavere dovathi. Nexata dovathi pacavecuanajetabajiraviana. 8 Pavajëre Diosojavabelia. Nexata Dioso pacayavenonaena. Paxamë pibisiacuene paneexanaevi, pacopare bajarapacuene. Paxamë anijajamatabëcuenebeje panexainaevi, Dioso pijalivaisi, pibisiajamatabëcuene yajava. Pacopare bajarapajamatabëcuene Dioso papecajamatabëcuene xaniavaetsinexa pibisiajamatabëcuenevecua. 9 Pibisiacuene paneexanaeneconi yabara, bitso panatsinajamatabëxainare. Bitso payaauramërenua. Pëtsa payabarëyamë. 10 Beveliajamatabëcuenevi panataema Dioso pitabarata. Nexata pibisiacuene paneexanaeneconimivecua, Dioso pacajamatabëcueneyavenonaena. Nexata panajamatabëcueneyotsianame Diosojavabelia. 11 Tajamonae, pëtsa najumetsënëtsia namataenetsia panabaracuaicuaijamë. Pajivi najumetsënëtsia baracuaicuaijai Dioso penajuajumecovënëtsivi, bajarapajivi naneconita Diosojavabelia. Dioso penajuajumecovënëtsivi, pibisiacuene pexanaejava xaniavaetsia cueneyapëtaenejeva, itsa jamatabëjumaitsinua: “Bajarapamonae Diosovecua naxuabiana pibisiacuene pexanaexae,” itsa jamatabëjai, nexata bajarapajivi ata naneconita Diosojavabelia. Dioso penajuajumecovënëtsivi, najumetsënëtsia itsa baracuaicuaijai, nexata apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso itorobatsi. Pacuenia Dioso itorobatsi, itsa apo jumecovënëtsi, nexata apo bepexaniajailivaisi tane. Caranata bajarapajivi jivi bepenaneconitsiaexanaenë natane. 12 Caenë Dioso nacatonajumecopata vajajumecovënëtsinexa. Bajara jane ponë nacananeconitsiaexanaena pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara. Bajaraponë caenë caëjëpatsinua pejumaitsinexa itsajiviyojavabelia: “Xamë pepacuene naneconitame. Nexata nevecuanaxuabianame infiernojavabelia,” pejainexa. Itsa jume, caëjëpatsi pejumaitsinexa: “Xamë baja caaneconijibiaexanatsi. Nexata aneconijibia catanetsi. Nexata cacapanepaenatsi,” pejainexa. Bajaraxuata paxamë Dioso apo pacatocopatsi itsamonae yabara panejumaitsinexa mapacueniaje: “Bajarapamonae Diosovecua naxuabiana pibisiacuene pexanaexae,” panejainexa. 13 Panenamuxunaevere mapalivaisije. Paxamë abaxë xaniavaetsia payapëtaenejevamë xua Dioso pacatocopatsijitsia paneexanaenexa, ayaijamatabëcuenevi nataeya tajëvelia panavajunupaebabiabame. Tajëvelia pajumaitsimë tsabiabi: “Ajena. Itsa jume, pepacuene jane baja meravia, ponaenatsi bajarapatomarabelia. Bajarajotalia caevai nacuenebianatsi palata vajanacanabinexa,” pajamë tsabiabi. 14 Pëtsa bajarapacuenia ayaijamatabëcuenevi nataeya tajëvelia panavajunupaebabiabame. Tsipaji raja apo panatsivajënaeyapëtaemë xua pacatocopiapatsijitsia meravia pitsijavata. Vajajinavanapaeepatoyo saya tsiquirimatacabiyota jinavanapatsi vajatëpaenexa. Pacuenia itsi nojobo, bajara saya itsitsi vaxaitsi. Nojobo pitsapa bajayacunua caeepatoyonexa saya. Bajaraxuacujinae icatsia ajibi baja. Bajara pijinia itsitsi vaxaitsi ata. 15 Nexata saya bepajumaitsimë: “Itsa Dioso nacatocopatsiana abaxë vajaasaëtsavanapaenexa, jinavanapaenatsi. Exanaenatsi mapacueniaje. Itsa jume, itsacuenia exanaenatsi,” bepajamë saya. 16 Paxamë saya bepaayaijamatabëcuenevimë panataeyabiabame. Nexata paneexanaejavanexa, abaxë tajëvelia panavajunupaebabiabame panatsivajënaeyapëtaenejevamë xua Dioso pacatocopatsijitsia paneexanaenexa. Bajarapacuenia ayaijamatabëcuenenë nataeya panenavajunupaebabiabijava, pibisiacuene. Tsipaji panajamatabëxainabiabame bepanijacuata itajara paneexanaejavanexa. Apo pacanaëjëtsimë bajaraxua Dioso papecatocopatsijava, bajarapacuenia paneexanaenexa. 17 Pajivi yapëtae ata pacuenia picani bexana, itsiata itsa apo exanae, bajarapajivi naneconita Diosojavabelia.

Santiago 5

1 Bitso panexainaevi, ¡panenamuxunaevere mapalivaisije! Panatsinuema bitso ayaijumeta. Tsipaji raja Dioso pacabejiobiaexanaena. 2 Bitso panexainaecuene panexaniavaetsijavami, pacatotsabanaena. Pexaniaviriajavanë, panenaxatabijavanëmi ata, daxita pacatoucubaxaena. 3 Palatanëanë ata, bitso penamatamotsinëanë, pacatotasibianatsi. Nexata nayapëtaena bajarapapalata apo panecanacuenebijava. Bajarapapalatata apo paneyavenonaexae itsamonae, pacatotasibianatsi. Isoto pacaveriajaviana daxita panexainaejava yajava. Pacaetuataponame picani papecatoayaijavanexa. Itsiata baitsi jane pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaejitsia daxitajivi, imoxoyo baja pevajënae tsaponae pecopiapatsinexa. Dioso pacananeconitsiaexanaena. Tsipaji ëpaxamënexa panatoxaniavaetame panexainaecuene. 4 Panejumetaema. Pamonae pacatonacueneba panijacuene, bajarapamonae tsipaeba itsamonaejavabelia paneyamaxëitojorobijava. Apo pamatamotsimë xaniavaetsia pacuenia picani pamatamotsiapaebame. Nexata vajatuxanenë Dioso, daxita athëbënacuatatsia pevetsinë, jumetanetsi bajarapamonae pepaebijava xaniavaetsia apo panematamotsijava. 5 Mapanacuata picani panatsitajinavanapame xaniavaetsia. Pacabarëyamë tsavanapae panexainaecuene. Paexanavanapame panejitsipaecuenia. Pacuenia baca bitso penasitsiepatota beyaxuabatsi, bajara pijinia pacuenia paxamë ata pacatoimoxoyo baja Dioso papecananeconitsia exanaematacabinexa, bitso panenaneconitsixae Diosojavabelia. 6 Jivi pananeconitsiaexanabiabame. Pabeyaxuababiabamenua pianeconijibivi ata. Bajarapacuenia paexanabiabame pamonaejavabelia apo caëjëpaetsi papecanayajiviitavetsinexa. 7 Tajamonae, pajamatabëcuenesaëmëre tsavanapae panecopiaevetavanapaejava vajatuxanenë matapania icatsia pepatsimatacabitsicajavabelianexa. Pabi penacuenebinë, vajënaeeveta ema peubinexa peubijava. Peubiveretsicujinae peubijava, bajayajebi ajamatabëcuenesaëya evetaponapona petonaveretsijavabelianexatsi. 8 Bajara pijinia pacuenia paxamë ata bajayajebi itsamonae pibisiacuene pacaexanae ata, pajamatabëcuenesaëmë tsane. Pëtsa pajamatabëcuenefaefaename. Tsipaji rabaja imoxoyo pevajënae tsaponae vajatuxanenë pepatsinexatsica. 9 Tajamonae Dioso panenajuajumecovënëtsivi, pëtsa namataenetsia panabaracuaicuaijamë Diosojavabelia panenaneconitsiyaniva. Tsipaji rabaja Jesucristo, ponëjavabelia panavajunupaebijitsiamë daxita pacuene paexanavanapame mapanacuataje, imoxoyo baja pevajënae tsaponae pepatsinexatsica. Bajaraponë pacaejivimë canacujitsia pacarajutaponaena xuavajëto pacatoxainapona. 10 Tajamonae, pacanaëjëre profetavimi, pamonaemi bajayata Diosojumelivaisi paeba. Bajarapamonaemi bajayajebi bejiobiaexanae atatsi, ajamatabëcuenesaë tsavanapae. Itsajamatabëcuene apo xainae. 11 Pamonae ajamatabëcuenesaë, bajayajebi bejiobiaexanae atatsi, bajarapamonae aeconoxae baja topexaniacuenetsi tsane Diosojavabelia. Pavënëlivaisitaneme rabaja pacuenia bajayata Jobpijinë bejiobiaexanae atatsi, itsiata ajamatabëcuenesaë Diosojavabelia. Pavënëlivaisitanemenua pacuenia pejamatabëcueneëjëtsicujinaetsi, bitso Dioso yavenonatsi. Bajaraxuata nexata payapëtaneme Dioso jivi pitaxutotsoniataenëcuene. 12 Tajamonae, palivaisi baja pacatsipaebatsi, matatoxenetsia mapalivaisiyoje bitso pajumecovënëtsianame. Itsa pacuaicuaijamë itsamonaejavabelia, pexaniajailivaisi pacuaicuaijamë tsabiabi tsane. Pëtsa Dioso pevënë pacacuaicuaijamë itsamonae papecajumexaniataenexa. Nexata pëtsa pajumaitsimë mapacueniaje: “Xaniajanë raja. Cajumaitsitsi mapacueniaje Dioso pitabarata,” pajamë pëtsa. Tsipaji baja pexaniajailivaisi itsa pacuaicuaijamë tsabiabi tsane, itsamonae ata pacacueneyapëtaena apo panenajumetsënëtabiabicuene. Nexata itsa pacayanijoba itsacuenejavayo yabara, rovialia pajumaitsimëre pacuenia panajamatabëxainame. Itsa pajejamëjitsia, pajejamëre rovialia. Itsa jume, “¡Jume!” pajamëre rovialia. Bajarapacuenia rovialia itsa paxaniajamë tsabiabi tsane, nexata apo pananeconitsimë tsane Diosojavabelia. Tsipaji Dioso pevënë apo pacacuaicuaijamë tsabiabi tsane papecajumexaniataenexa itsamonae. 13 Paxamëyajuvënëjivi itsa tocopiapatatsi pibisiacuene, bajarapajivi bevajëta Diosojavabelia. Itsa jume, barëyaya itsa ponapona, betonaxëana Diosojavabelia: “Xamë ayaijamatabëcuenenëmë,” bejai Diosojavabelia penaxëanaejavata. 14 Itsa jume, itsa avitane, bejunata ancianovi, Dioso pejumecovënëtsivi pevetsivi. Nexata ancianovi patsiana petovajëtsinexatsi Diosojavabelia. Nexata ancianovi piavitanejivi aceiterata perabëcalirabiana vajatuxanenë pevënëta. 15 Petovajëcaejavata, daxita ancianovi itsa jamatabëjumaitsi: “Dioso cajena pepacuene jamatejemayaexanaenatsi mapajivije,” itsa jamatabëjai ancianovi, nexata Dioso jamatejemayaexanaenatsi piavitanejivi. Piavitanejivi pibisiacuene itsa exana piavitanevajënaeya, itsiata Dioso vecuaajibiaexanaenatsi bajarapaneconimi. 16 Bajaraxuata pibisiacuene namataenetsia itsa panatoexaname, namataenetsia panatsipaebare. Itsa pavitanemënua, namataenetsia panatovajëre Diosojavabelia papecajamatejemayaexanaenexa Dioso. Xaniavaetsia peponaponaenë Dioso pitorobicueniatsi, daxita pejamatabëëthëtojavavetsina itsa vajëta, bajaraponë jumenamatamota Diosojavabelia. Ayaicuenia Dioso pexaniacuene toexanaenatsi. 17 Diosojumepaebinëmi, profeta Elíaspijinë, bevaxaitsijamatabëcuenenëmi. Bajayata bajaraponëmi asaëyata vajëta Diosojavabelia ema pejopaeyaniva. Nexata acueyabi pavaibeje epatua ema apo jopae bajaraponëmi pijanacuata. Nexata daxita peubijavaximi, totëpatsi. Nexata daxita bajarapanacuapijivi bitso janibo. 18 Bajaraxuacujinae icatsia asaëyata Elíaspijinë vajëta Diosojavabelia ema pejopaenexa. Nexata icatsia ema jopa. Ira icatsia capitsapa pexaejavanexa. Bajarapacuenia vaxaitsi ata asaëyata bevajëtatsi Diosojavabelia. 19 Tajamonae, paxamëyajuvënëjivi itsa copaba Dioso pejumelivaisi pejumecovënëtsijavami, nexata icatsia bepajumecovënëtsiaexaname bajarapalivaisi. 20 Bepayapëtaneme mapacueneje. Pajivi icatsia copabiaexana itsamonae pibisiacuene pexanaejavami, pejumecovënëtsinexa icatsia Dioso, bajarapajivi jamatabëcueneyavenonaena bajarapamonae penaxuabiyaniva pibisianacuayabelia. Jamatabëcueneyavenonaenanua bajarapamonae Dioso pevecuaajibiaexanaenexatsi ayaineconi ata, pibisiacuene pexanaeneconimi.

1 Pedro 1

1 Xanë Pedronë, Jesucristo taneitorobinë. Nitoroba jivi tatsipaebaponaenexa Jesucristo pelivaisi. Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje paxamë pepo panijatomaravecua, Jerusaléntomara, nacayajatsia paneenarutsivi. Nacayajatsia pajinavanapame Ponto nacuajava, Galacia nacuajava ata, Capadocia nacuajava ata, Asiavënë nacuajava ata, Bitinia nacuajava ata. 2 Vaxa Dioso baja cajena bajayata tajëvelia panenaexanaevajënaeya ata, pacaitapeta papijajivinexamë. Bajarapacuenia tajëvelia Dioso papecaitapetsixae, aeconoxae baja Espíritu Santo pejamatabëcueneta pacatsata Jesucristo panejumecovënëtavanapaenexa. Dioso pacaitapeta papecavecuaajibiaexanaenexa, daxita pibisiacuene paneexanaeneconimi Jesucristo papecasivatëpaexae. Pacatovajëtatsi Diosojavabelia ayaicuenia Dioso papecayavenonabiabinexa. Pacatovajëtatsinua jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa daxitacuenevecua. 3 Vaxaitsi vajatuxanenë Jesucristo paxa Diosojavabelia jumaitsitsi tsabiabi: “Xanepana rabaja. Pexaniacuene panetoexaname,” jaitsi tsabiabi. Ayaicuenia Dioso vajanacaitaxutotsoniataexae, pejanajamatabëcuenevitsi nacaexana Jesucristo vajajumecovënëtsixae. Jesucristo petëpaecujinae, Dioso icatsia asaëyaexanatsi. Bajaraxuata vaxaitsi ata evetavanapatsi vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. 4 Nexata Dioso nacarajutsiana xua nacatoxaina athëbëtatsia vajanacarajutsinexa. Bajaraxua apo vereverecae tsane. Apo abejenua tsane. 5 Bajaraxua Dioso nacatoxaniavaeta athëbëtatsia vajanajamatabëcuenecopatsixae Diosojavabelia. Nexata abaxë vajajinavanapaeepato mapanacuataje, Dioso pesaëta nacaevetaponapona. Bajarapacuenia Dioso pesaëta nacaevetaponapona vajanacacapanepaenexa. Pamatacabi mapanacuaje vereverecaena, nayapëtaena jane baja xua Dioso nacarajutsiana. 6 Bajaraxuata paxamë Dioso papecacapanepaejavanexa, pasivajamatabëcuenebarëyamëre tsavanapae. Aeconoxae abaxë mapamatacabitaje pacajamatabëcuenebejiobitsi ata daxitacuene papecajamatabëcueneëjëtsijava, itsiata pasivajamatabëcuenebarëyamëre tsavanapae. 7 Pacajamatabëcueneëjëtapona papecajamatabëcueneyapëtaenexa pepacuene panenajamatabëcuenecopatsijava Jesucristojavabelia. Oronanito ata itsa ëjëta, baseta isotota peyapëtaenexa itsa pepacuene orojava. Panenajamatabëcuenecopatsijava Jesucristojavabelia, bitso namatamota orojava matatoxenetsia. Nexata pijinia paxamë ata pacajamatabëcueneëjëtaponaena papecajamatabëcueneyapëtaenexa xaniavaetsia panenajamatabëcuenecopatsijava Jesucristojavabelia. Nexata itsa pavecuapanepaename papecajamatabëcueneëjëtsijava, panevajënaeyabelia pajamatabëcuenesaëmë tsaponae tsane Jesucristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsijava. Nexata pamatacabi vajatuxanenë Jesucristo patsianica, pacasivajamatabëcuenebarëya tsane. Dioso ata pacasivabarëya tsane. Daxitajivinua pacayaiyataena. 8 Paxamë abaxë Jesucristo apo patae atamë, itsiata pajitsipame. Aeconoxae apo patae atamë Jesucristo, itsiata panajamatabëcuenecopatame bajaraponëjavabelia. Jesucristo bitso pasivajamatabëcuenebarëyamë tsavanapae. Jesucristo panesivajamatabëcuenebarëyajava, itsa panajamatabëcuenevajunupaebame itsamonaejavabelia, epatua saya payapëtaeyaexaname. Tsipaji xaniavaetsia apo payapëtaemë xaniavaetsia panenajamatabëcuene vajunupaebinexa itsamonaejavabelia peyapëtaenexa pacuenia bëpënëa pajamatabëcuenebarëyamë. 9 Jesucristo papecasivatëpaexae, panajamatabëcuenecopatame Diosojavabelia papecacapanepaenexa. Bajaraxuata Dioso pacacapanepaena Dioso papecananeconitsia exanaejavaminexavecua pibisiacuene paneexanaeneconimi yabara. 10 Bajayatami Diosojumepaebivimi profetavi bajayajebi livaisijaitapona peyapëtaenexa. Nexata baja profetavi itsa yapëtane pacuenia Dioso pijajivi capanepaejitsia, nexata profetavi tajëvelia vajunupaebapona jivijavabelia. Profetavi tajëvelia vajunupaebapona pacuenia Cristo pejamatabëcueneta Dioso pacaitaxutotsoniataejitsia papecacapanepaenexa. 11 Espíritu Santo baja cajena pejamatabëcueneta bajayata tajëvelia profetavimi yapëtaeyaexanaponatsi. Nexata profetavimi bajayata tajëvelia yaquina pacuenia yapëtaeyaexanaponatsi Espíritu Santo pejamatabëcueneta. Nexata profetavimi yaquina pacuenia itsamonae Cristo bejiobiaexanaejitsiatsi pebeyaxuabinexatsi. Yaquinanua pacuenia Cristo petëpaecujinae, icatsia itsa asaë, athëbëabetsia caponaejitsiatsi peecaenexa paxa Dioso pemuxunenetatsia. Nexata bajarapaprofetavimi jamatabëjumai tsabiabi: “¿De tsaeta pacujinae copiapatsiana xua tajëvelia vaxaitsi vajunupaebaponatsi?” jamatabëjai tsabiabi. 12 Itsiata baitsi jane bajarapaprofetavimi Dioso yapëtaeyaexanatsi pacuenia bajarapamonaemi pevënamuto bexëa bajaraxua copiapatsijitsia. Nexata vaxaitsi, bajarapamonaemi pecovëpijivitsi, vajajinavanapaematacabita matapania jane baja copiapata pacuenia tajëvelia Cristo yabara vajunupaebapona profetavimi. Nexata baja paxamë bajarapalivaisi itsamonae pacatsipaeba papecacapanepaelivaisinexa. Espíritu Santo, ponë Cristo athëbëvetsica itorobica, bajaraponë pesaë pacayajavatsipaeba bajarapamonae. Angelevi ata bitso jitsipa xaniavaetsia peyapëtaenexa bajarapalivaisi. 13 Panajamatabëcuenecopare Diosojavabelia. Tsipaji rabaja payapëtaneme xua Dioso pacarajutsijitsia. Bajaraxua Dioso pacarajutsiana papecaitaxutotsoniataexae pamatacabi Jesucristo icatsia patsianica. Bajaraxuata xaniavaetsia panajamatabëcueneverere paneexanaenexa daxita xua Dioso pacatocopata. Najamatabëcueneevetsiayanua xaniavaetsia pajinavanapare. 14 Pajumecovënëtavanapare Dioso. Pëtsa panajamatabëxainame panenatojitsipaecuenia pibisiacuene paneexanaenexa, pacuenia paexanavanapame pamatacabi abaxë Dioso apo payapëtaemë. 15 Xaniavaetsia saya pajinavanapare pibisiacuene paexanaenejevamë. Tsipaji raja Dioso, ponë pacajunata papijajivinexamë, xaniavaetsia peponaponaenë. Pibisiacuene baja cajena caeto ata Dioso apo pexanaenë. 16 Dioso baja cajena pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: “Xaniavaetsia pajinavanapare. Tsipaji xanë apo jitsipaenë pibisiacuene paneexanaejava,” jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 17 Paxamë itsa pavajëtame Diosojavabelia, pajumaitsimë tsabiabi: “Taxa Dioso,” pajamë tsabiabi. Bajaraponë Dioso najëpaeya tane daxita pamonae jumecovënëtatsi, ayaijamatabëcuenevi, beveliajamatabëcuenevi ata. Dioso cajena yapëtane paneconivajëto exanapona caejivi canacujitsia. Bajaraxuata Dioso cujunaviaya bepajinavanapame pamatacabibeje abaxë pasaëmë tsavanapae mapanacuataje. 18 Paxamë picani naxuabiaya Diosovecua pajinavanapame panijasalinaivimi abaxë pijacuene itsa pacaasaëmë tsavanapae. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja bajarapacuenevecua Dioso baja pacacapanepa. Payapëtaneme rabaja Dioso ayaimatamota papecaneconimatamotsijava papecacapanepaenexa. Apo pacacomuatsi baja cajena pevereverecaejavata, pacuenia oro itsi, palata ata. 19 Dioso baja cajena pacacomuata bitso penamatamotsijavata, Cristo pijanata. Pajivi pijaneconi xaina Diosojavabelia, bajarapajivi oveja, pejanapebito, peperabëxanepanaenë, beyaxuaba ofrendacuenia pevi perajutsinexa Diosojavabelia. Nexata bajarapajivi pijaneconi Dioso baja vecuaajibiaexanatsi bajarapaoveja pijana pejamatabëcueneta. Nexata pacuenia oveja, peperabëxanepanaenë, beyaxuabatsi, bajara pijinia itsi Cristo. Baitsi Cristo, pianeconijibinë, nacopata pebeyaxuabinexatsi. Nexata Cristo petëpaejamatabëcueneta, pacavecuaajibiaexana panijaneconimi. 20 Bajayatami Dioso mapanacuaje pexanaevajënaeya ata, Dioso itapetatsi Cristo papecasivatëpaenexa. Belia jane baja mapamatacabitaje Cristo patsica papecasivatëpaenexa. 21 Itsiata baitsi jane Cristo petëpaecujinae, acueyabi matacabita, Dioso icatsia asaëyaexanatsi. Athëbëtatsia, paxa Dioso pecujuanenia, Cristo ecaeyaexanatsi. Bajaraxuata panajamatabëcuenecopatame Diosojavabelia papecarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. 22 Nexata baja aeconoxae paxamë pajumecovënëtame pexaniajailivaisi, Jesucristo pelivaisi, Espíritu Santo papecajamatabëcueneitayotsixae. Nexata pibisiacuene paneexanaeneconimi, Dioso pacavecuaajibiaexana. Nexata xaniavaetsia pasivamë tsavanapae itsamonae ata, Dioso pejumecovënëtsivi. Bajarapacuenia asaëyata namataenetsia bepanaasivamë tsavanapae daxita panejamatabëëthëtovetsina. 23 Pacuenia pejananaexanaenacuetoyo itsi, bajara paxamë pajamatabëcueneitsimë Dioso pejumelivaisita pejanajamatabëcuene panexainaexae. Itsiata baitsi jane bajarapapejanajamatabëcuene paneaxajivi apo pacarajutsi. Dioso raja pejumelivaisi, apo pevereverecaelivaisinexa panejumecovënëtsixae, pejanajamatabëcuene baja paxainame. 24 Dioso pejumelivaisi apo pevereverecaejavanexa yabara, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Pacuenia vayafopijipona bepijia tsaquena, petsaquenaecujinae tëpa, bajara pijinia saya itsi jivi ata. Bepijia tëpa. Pacuenia pematono ata bepijia tsaquena, nexata othopa, bajara pijinia saya itsi ayaijamatabëcuene pexainaenë ata. Bepijia tëpa. 25 Itsiata baitsi jane Dioso pejumelivaisi apo vereverecae tsane daxitamatacabijavabelianexa, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. Bajarapalivaisi papecacapanepaelivaisinexa, itsamonae baja pacatsipaeba.

1 Pedro 2

1 Bajaraxuata pacopare baja daxita pibisiacuene paneexanabiabijava itsamonaejavabelia. Pacoparenua paneyamaxëitojorobabiabijava. Pacoparenua saya yamaxëitojorobiaya panecuaicuaijaitsabiabijava. Tsipaji paxamë yamaxëitojorobiaya pacuaicuaijamë tsabiabi itsamonae bepapexaniajamatabëcuenevimë papecataenexa. Pacoparenua panecuenecaëbabiabijava itsamonae. Pacoparenua panebaracuaicuaijaitsabiabijava pibisiacuenia itsamonae. 2 Pacuenia pejananaexanaenacueto bitso bajitsipa mitobarëmene piapaenexa, bajara pijinia pacuenia paxamë bitso pajitsipare Dioso pejumelivaisi. Bajarapalivaisi baja cajena bevajaxaejava tanetsi vajajamatabëëthëtonexa. Nexata bajarapalivaisi panelebabiabixae, pacatsijamatabëcuenevitsabaponaena pevajënaeyabelia. Nexata bajarapalivaisi pejamatabëcueneta Dioso pacajamatabëcuene naveretsiaexanaena pacuenia Dioso pacatojitsipa. 3 Nexata baja pepacuene pajamatabëcueneyapëtaename vajatuxanenë pexaniajamatabëcuenenëcuene. Bajaraxuata pajitsipaponare orijibia panevajënaeyabelia Dioso pejumelivaisi. 4 Vajatuxanenë Cristo raja bepiatajaiboto tsaponaponae. Apo pevereverecaenë daxitamatacabijavabelianexa. Nexata paimoxoyore bajaraponë. Vajatuxanenë Cristo itsamonae apo pejumecovënëtsixaetsi, pacuenia ibota bo pexanaevi pibisiaiboto naitaxutojematabuata, bajaraitsitsi. Itsiata baitsi jane Dioso tanetsi bepiatajaiboto, bepexania penamatamotsiiboto tsaponaponae. 5 Paxamë ata rabaja Jesucristojavabelia panenajamatabëcuenecopatsixae, bepaibotonëmë Dioso pacatane. Nexata padaxitamë Cristo papijajivixaemë, Dioso pacatane bepijatemplobo, ibotonëta bepexanaetemplobo. Tsipaji pacuenia Dioso ponapona templobota, bajara pijinia pacuenia Espíritu Santo pacatsijamatabëeca. Paxamë rabaja cajena Dioso panetonacuenebavanapaevi, baitsi papijasacerdotevimë. Nexata Jesucristo pejamatabëcueneta aneconijibia papecataexae, Diosojavabelia najamatabëcuenerajutsiaya pavajëtabiabianame Dioso papecasivajamatabëcuenebarëyanexa. 6 Cristo, ponë athëbëvetsica Dioso itorobijitsiatsica jivi pecapanepaenexa, bajaraponë yabara tajëvelia Dioso jumaitsi: “Ponë itorobianajë, beiboto tsane,” jai. Nexata tajëvelia Dioso pejumaitsijava, Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Taitapetsinë netoponaponaena Jerusalén tomarata. Bajaraponë beiboto tsane. Nexata pacuenia ibota bo pexanaevi, itsaiboto bitso tsitaxanepanatsi daxitaibotonëvecua, bajaraitsitsi tsane. Bepitapetsiibototsi tsane. Bitso bepenamatamotsiibotonua tsane. Nexata pajivi najamatabëcuenecopatsiana bajaraponëjavabelia, bajarapajivi apo nacueratsi tsane, jai mapacueniaje Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia Dioso pejumaitsijava Cristo yabara. 7 Paxamë Cristo pelivaisi panejumecovënëtsivi, pataneme Cristo bepiatajaiboto tsaponaponae, bitso bepenamatamotsiibotonua. Itsiata baitsi jane pamonae Cristo pelivaisi apo pejumecovënëtsivi, bajarapamonae bepiabejeiboto tanetsi Cristo. Tsipaji baja copiajopa pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi Cristo yabara. Tajëvelia Cristo yabara comparacióncuenia jumaitsi mapacueniaje: Paiboto boexanaevi naitaxutojematabuata bepetsitaabejexaetsi itajara, bajarapaiboto itsamonae pita. Nexata bajarapaibotota xaniavaetsia yaëta botabu daxita itsaibo matatoxenetsia, jai Dioso pejumelivaisibaxutota comparacióncuenia Cristo yabara. Bajarapacuenia jumaitsi itsamonae Cristo apo pejumecovënëtsijavanexatsi yabara. 8 Copiajopanua jane baja Dioso pejumelivaisibaxutota tajëvelia Cristo yabara pejumaitsijava mapacueniaje: “Bajarapaiboto jivi pefirapecaeyaexanaeiboto tsane,” pejaijava Cristo yabara. Bajarapacuenia Dioso pejumelivaisibaxuta jumaitsi jivi itsa apo jumecovënëtsi Cristo pelivaisi, Diosovecua penaxuabijavanexa yabara jumaitsi. Tsipaji tajëvelia Dioso yapëtane jivi apo pejumecovënëtsijavanexa pexanialivaisi, Cristo pelivaisi, pecapanepaelivaisinexatsi picani. 9 Dioso apo pejumecovënëtsivivecua, paxamë baja Dioso pacaitapeta papijajivinexamë. Dioso baja papijasacerdotevimë tsavanapaenua, daxitacuene pepo pevetsinë panetonacuenebavanapaexae. Dioso baja papijajivimë tsavanapae panevajunupaebavanapaenexa Dioso ayaicuene pexanaejavanë. Dioso baja cajena pacajunata pibisiajamatabëcuenevecua, mapanacuataje pitaquirijamatabëcuenevecua. Nexata baja pajunuame pexaniajamatabëcuenejavabelia, Dioso pitayotsijamatabëcuenejavabelia. 10 Paxamë abaxë Cristo panejumecovënëtsivajënaeya, Dioso picani apo papijajivimë. Itsajivi ata picani abaxë paxamëyajuvënëvi Dioso apo itaxutotsoniataetsi. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja Dioso papijajivimë pacaexana papecaitaxutotsoniataexae. 11 Tajamonae bitso patacaasivavi, mapanacuataje abaxë pajinavanapae atamë, athëbëtatsia baja Dioso pijanacuatatsia bepanejinavanapaevi panataema. Saya raja caeepatoyonexa mapanacuataje pajinavanapame. Bajaraxuata pacatoyaquinatsi mapacueniaje daxita picani papibisiacuene jamatabëpaexaname panecopabinexa. Bajarapitsijamatabëcuene jamatabënacanajamatabëcuene bijianaeyaexana vajajamatabëcuenejavavetsina. 12 Dioso apo peyapëtaevi petuatuajëa itsa pajinavanapame, xaniavaetsia patsitajinavanapaename. Aeconoxae pacabaracuaicuaijai ata bepibisiacuene paneexanaevi papecataexae, itsiata itsamatacabijavabelia itsa najamatabënapitsiana pexaniacuene paneexanaejava, bajarapamonae ata Dioso jumecovënëtsiana. Nexata bajarapamonae jumaitsi tsane Diosojavabelia: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” jai tsane. Bajarapacuenia jumaitsi tsane itsa copiapatsiana pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaejitsia daxita pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi. 13 Dioso papijajivixaemë, pajumecovënëre pacuenia pacaitoroba pamonae nacua pevetavanapaevi. Daxita raja bajarapamonae mapanacuapijivi pejamatabëcueneta evetsiaexanatsi. Nexata pajumecovënëre presidentenë, ponë jane baja daxitajivi pevetsinë. 14 Pajumecovënërenua nacua pevetsivi. Bajarapamonae presidentenë itorobatsi penaneconitsiaexanaenexa pibisiacuene pexanaevi. Itorobatsinua pejumaitsinexa pexaniacuene pexanavanapaevijavabelia: “Xanepana rabaja xua paexaname,” pejainexa. 15 Bajarapamonae pajumecovënëre. Tsipaji raja Dioso pacatojitsipa xaniavaetsia panejinavanapaenexa. Nexata bajarapacuenia itsa patsitajinavanapaename, belia moya tsane itsamonae papecabaracuaicuaijaijava, pamonae apo pejumecovënëtsivi pexanialivaisi, Cristo pelivaisi. 16 Paxamë picani pajumecovënëtavanapame Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Nexata picani paexanabiabame pacuenia pacaitoroba Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi. Aeconoxae baja Cristo pelivaisi panejumecovënëtsixae, apo pajamatabëcueneevetsimë baja pacuenia Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi pacaitoroba paneexanaenexa. Itsiata baitsi jane pibisiacuene paneexanaenexa apo pacatocopatsi. Biji rajane Dioso pacatocopata pacuenia Dioso jitsipa panetonacuenebavanapaenexa. 17 Daxitajivi yaiyataeya pajinavanapare. Itsamonae ata, pamonae Dioso pejumecovën;etsivi, pasivamëre. Cujunaviaya Dioso payaiyataema. Payaiyataema presidentenë ata. 18 Paxamë itsamonae panetonacuenebavanapaevi, pacamuxujiobatsi mapacueniaje. Pajumeyaiyataeyabiabare pacuenia pacaitorobabiaba panijatuxanevi. Ëpexaniajamatabëcuenevi pëtsa panijatuxanevi pajumeyaiyataneme. Pajumeyaiyataema panijatuxanevi, piacujirubejevi ata. 19 Panijatuxanevijavabelia itsacueneneconi apo paxainae atamë, panijatuxanevi pacabejiobiaexanabiabijitsipa. Nexata panijatuxanevi papecabejiobiaexanabiabijavata: “Dioso nitaxutobejiobiataena,” itsa pajamatabëjamë tsabiabi tsipae, nexata Diosojavabelia pacatonamatamotsipa. 20 Itsa pananeconitsipame panijatuxanevijavabelia, nexata bajarapaneconi yabara panijatuxanevi pacaconitsipa. Nexata papecabejiobiaexanaejavata: “Dioso nitaxutobejiobiataena,” pajamatabëjamë ata tsipae, itsiata Diosojavabelia pacatoamatamobi tsipae. Itsa jume, pexaniacuene paexanae atamë, panijatuxanevi pacaconitsipa. Nexata papecabejiobiaexanaejavata: “Dioso nitaxutobejiobiataena,” itsa pajamatabëjamë tsipae Diosojavabelia, nexata Diosojavabelia pacatonamatamotsipa. 21 Bajarapacuenia itsacueneneconi apo paxainaenejevamë, itsamonae pacabejiobiaexanaponaena. Tsipaji Dioso bajarapacuenia pacatocopata itsamonae papecabejiobiaexanaponaenexa. Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Cristo itsa pacasivatëpa, bejiobiaexanatsi itsacueneneconi xainaenejeva. Nexata paxamë ata Dioso pacatocopata itsamonae papecabejiobiaexanaenexa. 22 Itsacuenejava ata pibisiacuene apo exanae Cristo. Apo yamaxëitojorobi cajena itsajiviyojavabelia ata. 23 Pibisiacuenia Cristo bijatae atatsi itsamonae, itsiata juya pibisiacuenia apo jumecanaviatsi. Bejiobiaexanae atatsi jivi, “Neyamatamotsiana Dioso,” apo jai Cristo bajarapamonaejavabelia. Biji rajane bajarapamonaejavabelia Cristo cujirucanaviatsinejeva, copata bajarapamonae Dioso penaneconitsiaexanaenexatsi pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena pijaneconi pexainaevi. 24 Cristo cruzata itsa tëpa, tsijumaxuabatsi vaxaitsi pibisiacuene vajaexanaeneconi. Bajarapacuenia Cristo nacatoexana vajacopatsinexa pibisiacuene vajaexanaejava. Bajarapacuenia Cristo nacatoexananua vajavajënaeyabelia vajajinavanapaenexa Dioso pejitsipaecuenia. Cristo pacasivavajënërubatsi paxamë papecajamatabëcuene xaniavaetsinexa pibisiajamatabëcuenevecua, xaniavaetsia panejinavanapaenexa Dioso pitabarata. 25 Paxamë picani Diosovecua naxuabiaya pajinavanapame. Pacuenia oveja pevetsinëtsivecua naxuabiaya jinavanapa, bajara picani paitsimë. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja Cristo pejamatabëcueneta panaviabame Diosojavabelia. Pacuenia pijaoveja pevetsinë xaniavaetsia baevetaponapona pijaoveja, bajara pijinia pacuenia Cristo pacaevetaponapona. Panejamatabëcuene ata Cristo evetaponapona.

1 Pedro 3

1 Paxamë papetiriavimë, pacamuxujiobatsi mapacueniaje. Pacaevamë canacujitsia paneamonajivi jumecovënëtsiaya pajinavanapare. Pova pamona abaxë apo jumecovënëtsi Jesús pelivaisi, bajarapova xaniavaetsia tsitaponaponae pamona, pamona ata Jesús pelivaisi pejumecovënëtsinexa. Nexata bajarapova pamonajavabelia Jesús pelivaisi apo tsipaebi ata, pamona ata jumecovënëtsiana Jesús pelivaisi xaniavaetsia petsitaponaponaexae pamona. 2 Bajarapacuenia pamona ata Jesús pelivaisi jumecovënëtsiana, pijava itsa cuenetaena Dioso paneyaiyataejava, itsa cuenetaenanua pijava Dioso pitabarata aneconijibia peponaponaejava. 3 Papetiriavimë, pëtsa pajamatabëjumaitsimë mapacueniaje: “Bepexaniavanë jivi tanetaenexa, naxatatsianajë naitabëtsiaya. Namatafaratsianajë naitabëtsiaya. Oronanita pexanaejavanëta naitabëtsianajë. Itsa jume, nexata bitso pexaniavirianava naxatatsianajë,” pajamatabëjamë pëtsa. Pëtsa bajarapacuenia panajamatabëxainame saya naniavelia panenaitabëtsinexa. 4 Biji rajane bëpënëaverena panajamatabëcueneitabëre. Bëpënëaverena panenajamatabëcueneitabëtsinexa, xaniavaetsia aneconijibia pajinavanapaename Dioso pitabarata. Nexata itsamonae pacaitsacueniabi ata, pëtsa pacuenecanaviatame. Nexata xua bëpënëaverena panajamatabëcueneitabëtame, apo pacatovereverecae tsane. Bajarapitsijamatabëcuene pexainaeva tonamatamotsianatsi Diosojavabelia. 5 Pamonaemi petiriavi bajayatami Dioso pejitsipaecuenia exanavanapa, bajarapacuenia bëpënëaverena Dioso pejumelivaisita najamatabëcueneitabëta. Bajarapamonaemi najamatabëcuenecopata Diosojavabelia. Jumecovënëtavanapanua pamonajivi. 6 Bajarapamonaeyajuvënëvami, Sarapijivami, Dioso pejumelivaisita najamatabëcueneitabëta bëpënëaverena. Sarapijivami jumecovënëtsia ponapona pamona, Abrahampijinë. Itsa junata pamona, “Tajatuxanenë,” jai tsabiabi pamonajavabelia. Papetiriavimë, panajamatabëcuenecopatavanapare Diosojavabelia. Paexanavanaparenua pexaniacuene. Pëtsa pacujunavamenua pacaitsacueniabijitsia ata itsajivi papecaitoyaxae. Nexata bajarapacuenia itsa paexanavanapaename, pajamatabëcuenejëpaename Sarapijivami. 7 Paxamë papebijivimë, pacamuxujiobatsi mapacueniaje. Xaniavaetsia pabarëjinavanapare panijavajivi. Pacuenia Dioso nacaitoroba, bajarapacuenia payaiyataema panijavajivi. Bajarapacuenia payaiyataema tsipaji raja bajarapamonae vaxaitsi pebijivitsi nacavecuaasaëjibi. Payaiyataema tsipaji raja bajarapamonae ata yajava Dioso pacarajutsiana matacabi apo pevereverecaejava. Bajarapacuenia panijavajivi yaiyataeya pabarëjinavanapare paneajumeurayaniva panenavajëtsijava Diosojavabelia. 8 Tajamonae bitso patacaasivavi, pematatsënëa pacamuxujiobatsi mapacueniaje. Najamatabëcuenejëpaeya pajinavanapare. Paxamëyajuvënëjivi itsacuene itsa tocopiapatatsi, nexata bajarapacuene yabara bitso itsa najamatabëxaina, paxamë ata pacobenanajamatabëxainare. Daxita Dioso panenajuajumecovënëtsivixae, namataenetsia panaasivamëre. Naitaxutotsoniataeyanua pajinavanapare. Beveliajamatabëcuenevinua nataeya pajinavanapare. 9 Itsajivi pibisiacuene itsa pacaexana, pëtsa pacuenecanaviatame. Pibisiacuenia itsa pacabijatanenua, pëtsa pajumecanaviatame. Biji rajane bajarapajivi patovajëre Diosojavabelia Dioso peyavenonaenexatsi. Tsipaji pamatacabi Dioso pacajunata papijajivinexamë, bajarapacuenia paneexanaenexa, pacaitoroba. Nexata juya paxamë Dioso pacaitaxutotsoniataena pacuenia najumecapanepaeya pacajumaitsi papecayavenonaenexa. 10 Bajarapacuene yabara Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Pajivi jitsipa peponaponaenexa jamatabëcuenebarëyaya, bajarapajivi benaebarëtoeveta pibisialivaisi pecuaicuaijaiyaniva. Benaebarëtoevetanua penajumetsënëtsiyaniva ata. 11 Bajarapajivi becopata pibisiacuene pexanabiabijavami pexanaponaponaenexa pexaniacuene. Beponapona xaniavaetsia itsajivi ata pebaraanaepanaeyanivatsi. 12 Bajarapacuenia beponapona. Tsipaji raja Dioso naitaxutocaeveta xaniavaetsia pejinavanapaevi. Namuxunaevetanua penavajëtsijavatsi bajaraponëjavabelia. Dioso cajena baraanaepana pamonae pibisiacuene pexanavanapaevi, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 13 Itsa pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae tsane pexaniacuene paneexanavanapaejava, nexata itsamonae pacabejiobiaexanae ata, itsiata apo pacajamatabëcuene bijianaecapanepae tsane. 14 Itsa pacabejiobiaexanaena xaniavaetsia pajinavanapae atamë, itsiata pajamatabëcuenebarëyamë tsane. Tsipaji raja Dioso pacayavenonaena. Pëtsa pacujunavame bajarapamonae. Pëtsa panasivajamatabëcuenebëjamënua papecabejiobiaexanaejava yabara. 15 Biji rajane panejamatabëëthëtojavavetsina yaiyataeya pajumecovënëre vajatuxanenë Cristo. Panajamatabëcuene veretavanaparenua xaniavaetsia panejumecanaviatsinexa itsajivi itsa pacayanijoba vajatuxanenë Cristo panejumecovënëtsijava yabara. Nexata itsa pacayanijoba mapacueniaje: “¿Detsa xuajitsia xamë jumecovënëtame Cristo?” itsa pacajai, nexata xaniavaetsia pajumecanaviatsianame. Itsiata baitsi jane itsa pajumecanaviatame, paxamë beveliajamatabëcuenevi panataename. Nexata bajarapajivi yaiyataeya pajumecanaviatsianame. 16 Cristo papijajivixaemë, pexaniacuenia pajinavanapaename. Nexata payapëtaename Dioso pitabarata aneconijibia panejinavanapaejava. Nexata itsamonae najumetsënëtsiaya pacabaracuaicuaijai tsabiabi ata tsane, bajarapamonae belia najumecopatsiana papecabaracuaicuaijaijava. Naurabiana papecabaracuaicuaijaitsabiabijava yabara. 17 Pexaniacuene paexanabiabi atamë, Dioso itsa pacatocopatsiana itsamonae papecabejiobiaexanaenexa, nexata bajaraxua pacatonamatamotsiana Diosojavabelia. Itsiata baitsi jane itsamonae itsa pacabejiobiaexanaejitsipa pibisiacuene paneexanaejava yabara, nexata bajaraxua apo pacatonamatamotsi tsipae Diosojavabelia. 18 Cristo ata bejiobiaexanatsi itsa nacasivatëpa pibisiacuene vajaexanaeneconi yabara. Caeto rabaja Cristo tëpa. Pematatsënëa baja apo nacasivatëpae tsane. Bajaraponë pepo pexaniacuene pexanaenë. Itsiata bejiobiaexanatsi vaxaitsi yabara, pibisiacuene vajaexanaevi, vajanacacapanepaenexa Diosojavabelia. Peperabëtomi baja picani tëpa. Itsiata baitsi jane pepo pejamatabëcuene jane baja icatsia Dioso asaëyaexanatsi. 19 Nexata abaxë Cristo petëpaenë itsa boca, pepo pejamatabëcuene jane baja pona petëpaevijavabelia pexanialivaisi petsipaebinexa. Tsipaji bajarapamonae naneconitsia jinavanapa petëpaevi pijanacuata. 20 Bajarapamonaemi bajayata jinavanapa, pamatacabi Noépijinë ponapona. Bajarapamonaemi petëpaevajënae Dioso apo jumecovënëtsi. Noépijinë abaxë itsa exanabuatapona pinijibarcoxaneto, Dioso picani bajayajebi jamatabëcueneeveta pejumecovënëtsinexatsi daxita mapanacuapijivije. Itsiata baitsi jane apo jumecovënëtsitsi. Saya ocho pajiviyobeje, Noépijinë, pijamonae yajava, bajarapamota Dioso capanepatsi mapanacuaje pebubutsijavavecua. Yajavacapanepatsinua mapanacuataje pibisiacuene pexanaejavavecua. 21 Bajara pijinia itsi itsa nacabautisaba merata. Vajanacabautisabicujinae, meravecua itsa nonotajunatsi, itajëtatsi vajacopabijava pibisiacuene vajaexanaejavami. Apo nacabautisabi baja cajena saya vajanacaperabëquiatsinexa. Biji rajane nacabautisaba vajanacajamatabëcuenequiatsinexa vajavajëtsixae Diosojavabelia. Nexata Dioso vajanacajamatabëcuenequiatsijava, pexaniajaicuene. Tsipaji Jesucristo vajanacasivatëpaecujinae, icatsia Dioso asaëyaexanatsi. Bajarapacuenia Jesucristo Dioso piasaëyaexanaexaetsi, nexata yapëtanetsi pepacuene Dioso vajanacacapanepaejavanexa. 22 Jesucristo Dioso piasaëyaexanaecujinaetsi, pona jane baja athëbëabetsia. Nexata athëbëtatsia Jesucristo eca paxa Dioso pecujuanenia. Daxita ángelevi Jesucristo jamatabëcueneevetatsi pitorobinexa.

1 Pedro 4

1 Cristo abaxë itsa ponapona mapanacuataje, itsamonae bejiobiaexanatsi. Bajara pijinia pacuenia paxamë ata tajëvelia bepaevetavanapame itsamonae papecabejiobiaexanaenexa. Pajivi bejiobiaexanatsi Cristo pelivaisi pejumecovënëtsixae, bajarapajivi pevajënaeyabelia ajamatabëcuenesaë baja tsaponae. Copata baja pibisiacuene pexanaejava. 2 Pevajënaeyabelia jamatabëexanaponapona pacuenia Dioso tojitsipatsi. Pibisiacuene baja apo exanae pacuenia Dioso apo pejumecovënëtsivi penatojitsipaecuenia baexana. 3 Dioso panejumecovënëtsivajënaeya, pibisiacuene paneexanavanapaeneconi yabara, ayaicuenia picani pananeconitame Diosojavabelia. Dioso panejumecovënëtsivajënaeya, panevitota pibisiacuene paexanabiabame. Panajamatabëxainabiabamenua ëpibisiacuene yabara. Paitajibimënua tsabiabi panijabonëjava. Paitajibimënua tsabiabi fiestajava ata. Jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ata panavajëcabiabame. Itsiata baitsi jane aeconoxae baja daxita bajarapacuene pacopabame. 4 Nexata pamonae Dioso apo peyapëtaevi, pibisiacuene panenajuaexanabiabivimi, aeconoxae baja pacasivajamatabëcuenenabenajaca. Tsipaji papibisiacuene bajarapamonae exana, paxamë baja apo pajamatabëcueneyavenonaemë. Bajaraxuata bajarapamonae pibisiacuenia pacabaracuaicuaijai. 5 Itsiata baitsi jane bajarapamonae itsamatacabi Dioso pitabarata nubianatsi. Nexata daxita bajarapamonae pibisiacuene pexanavanapaeneconi yabara, Dioso naneconitsiaexanaenatsi. Piasaëtsavanapaevi, petëpaevimi ata, daxita Dioso naneconitsiaexanaena. 6 Petëpaevimijavabelia baja picani bajayata itsamonae tsipaebatsi pexanialivaisi, Cristo pelivaisi, itsa abaxë asaë tsavanapae bajarapamonaemi. Itsiata daxita bajarapamonaemi apo jumecovënëtsi Cristo pelivaisi. Itsiata bajarapamatacabi itsamonae baja jumecovënëta Cristo pelivaisi. Nexata xuacujinae daxita bajarapamonaemi tëpapona. Itsiata baitsi jane pamonae baja pepuajumecovënëtsi Cristo pelivaisi, tëpa, bajarapamonae xaina baja matacabi apo pevereverecaejava. 7 Imoxoyo rabaja pevajënae pevereverecaenexa mapanacuaje. Bajaraxuata itsacuenejava ata pibisiacuene paexanaenejevamë, xaniavaetsia pajinavanapare. Namataenetsianua najamatabëcueneevetsiaya xaniavaetsia pajinavanapare panenajuavajëtabiabinexa Diosojavabelia. 8 Namataenetsia panaasivamëre tsavanapae. Bajarapacuene daxitacuene matatoxenetsia bitso nacatoxanepana vajaexanaenexa. Tsipaji itsa asivatsi itsajivi ata, nexata pibisiacuene nacaexanabiabi ata, bajarapajivi apo barajamatabëtsitecaetsi. 9 Namataenetsia xaniavaetsia panacopiapire panijaboyaberena jamatabëcuenexanepanaeya. 10 Pacaenëmë canacujitsia Dioso saicayacuenia pacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanapona Dioso pijacuene panetonacuenebavanapaenexa. Nexata namataenetsia panajamatabëcueneyavenonare xua Dioso pacaenëmë canacujitsia pacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanapona paneexanaenexa. Bajarapacuenia Dioso patonacuenebavanapare xaniavaetsia. 11 Itsajivi itsamonaejavabelia itsa tsipaeba Dioso pejumelivaisi, bajarapajivi betsipaeba palivaisi Dioso yapëtaeyaexanatsi. Itsajivi pijinia itsa yavenonaejitsia itsanë, bajarapajivi beyavenona pacuenia Dioso jamatabëcuenecaëjëpaeyaexanatsi peyavenonaenexa. Daxita xua paexanaejitsiamë Jesucristo papijajivixaemë, paexanare jivi peyaiyataenexa Dioso. Dioso baja cajena daxitacuene pitorobinë, penivenivenaecotia pexainaenë daxitamatacabijavabelianexa. Bajara itsi tsane. 12 Tajamonae bitso patacaasivavi, pëtsa pajamatabëcuenenabenajacame, itsamonae bitso pacabejiobiaexanaponae ata. Bajarapacuene pacatocopiapatsiana papecajamatabëcueneëjëtsinexa papecajamatabëcueneyapëtaenexa pepacuene panenajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia. Nexata pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Xanë cajena Dioso tajumecovënëtsinë. Nexata bajarapacuenia caenënë netocopiapatapona,” pajamatabëjamë pëtsa. Tsipaji raja daxita Dioso pejumecovënëtsivi bajarapacuenia tocopiapataponatsi pejamatabëcueneëjëtsinexatsi pejamatabëcueneyapëtaenexatsi pepacuene penajamatabëcuenecopatsijava Diosojavabelia. 13 Nexata saya panasivajamatabëcuenebarëyamëre tsavanapae paxamë ata itsa pacabejiobiaexanapona pacuenia Cristo bejiobiaexanatsi. Nexata pamatacabi pataename Cristo pepatsijavatsica pijapenivenivenaecotia yajava, pasivajamatabëcuenebarëyamë tsane. 14 Pibisiacuenia itsamonae itsa pacabijatane Jesucristo pelivaisi panejumecovënëtsivixae, pasivajamatabëcuenebarëyamëre. Tsipaji raja paepatota itsamonae pacabijatane, ayaijamatabëcuenenë Espíritu Santo, ponë pacayajavaponapona, ayaicuenia pacayavenonaena. 15 Pëtsa jivitonë pabeyaxuabame. Pëtsa panacobetoxotame. Pëtsa paexaname itsacuenejava ata pibisiacuene. Pëtsa patoevetame itsamonae pijacuene pacajunatsinejeva panetoevetsinexa, bajarapacuenia itsamonae panejamatabëitonotsiyaniva. Pëtsa bajarapitsicuene paexaname itsajivi ata paxamë yabara pejumaitsiyaniva: “Pibisiacuene pexanaevixae, bejiobiaexanatsi bajarapamonae,” pejaiyaniva itsa pacabejiobiaexana itsamonae. 16 Pajivi bejiobiaexanatsi Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsixae, bajarapajivi apo benacaura pebejiobiaexanaejavatsi. Pexaniajamatab;ecuene berajuta Diosojavabelia Jesucristo pelivaisi pejumecovënëtsixae. 17 Dioso yapëtane pacuenia daxita pijajivi tojinavanapatsi. Nexata aeconoxae Dioso tocopiapatatsi pijajivijavabelia pejumaitsinexa: “Paxamë xaniavaetsia panetojinavanapame. Pexaniacuenenua patoexanabiabame itsamonaejavabelia. Nexata pacasivajamatabëcuenebarëyatsi,” pejainexa Dioso, pexaniacuene pijajivi itsa toexanavanapatsi. Itsiata pamonae Dioso pijajivi ata, xaniavaetsia Dioso apo tojinavanapae, pexaniacuenenua apo toexanabiabi itsamonaejavabelia, bajarapamonaejavabelia Dioso jumaitsi tsane: “Paxamë apo pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. Tsipaji tajitsipaecuenia apo paexanavanapaemë,” jai tsane. Bajarapacuenia Dioso itsa jumaitsi tsane pejumecovënëtsivitsijavabelia ata, ¿detsa nexata Dioso jumaitsi tsane Dioso apo pejumecovënëtsivitsijavabelia? Nexata Dioso ayaicuenia naneconitsiaexanaena bajarapamonae. Pamonaejavabelia Dioso jumaitsi tsane: “Pacasivajamatabëcuenebarëyatsi,” jai tsane, bajarapamonae Dioso capanepaena pijanacuayabetsia. Pamonaejavabelia ata Dioso jumaitsi tsane: “Paxamë apo pacasivajamatabëcuenebarëyatsi,” jai tsane, bajarapamonae ata itsiata tsiquirijavayota Dioso capanepaena pijanacuayabetsia. Bajarapacuenia Dioso itsa exanaena pejumecovënëtsivitsijavabelia ata, nexata biji pamonae apo jumecovënëtsi Dioso pejumelivaisi, pamonae pibisiacuene pexanaevi, Dioso apo capanepae tsane pijanacuayabetsia. 19 Nexata paxamë Dioso pacatocopatsi ata itsamonae papecabejiobiaexanaponaenexa, pëtsa pajamatabëcuenebëjamë. Tsiteca panevajënaeyabelia pexaniacuene paexanavanapare. Panajamatabëcuenecopare papecaexanaenë, Diosojavabelia, papecayavenonaenexa. Dioso cajena pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi, bajarapacuenia pacatoexanaena.

1 Pedro 5

1 Aeconoxae ancianovi papecayajavajinavanapaevi, muxujiobijitsianë. Xanë ata rabaja ancianonënë. Pacuenia itsi bajarapaancianovi, xanë ata rabaja itsinë. Taniji pacuenia Cristo cruzata bejiobiaexanatsi. Pamatacabi icatsia Cristo patsianica, daxitatsi, Cristo pijajivitsi, nacabarëevetsiana xua Cristo evetsiana. 2 Pacuenia oveja pevetsivi xaniavaetsia baevetavanapa, bajara pijinia pacuenia paxamë ata xaniavaetsia paevetavanapare Dioso pejumecovënëtsivi, pamonae Dioso pacatocopata panetoevetsinexa. Jamatabëcuenebarëyaya Dioso pejitsipaecuenia patoevetavanapare Dioso pejumecovënëtsivi. Pëtsa pajamatabëjumaitsimë: “Apo jitsipae atanë tatoevetsinexa Dioso pejumecovënëtsivi, itsiata toevetsianajë. Tsipaji Dioso netojitsipa tatoevetsinexa,” pajamatabëjamë pëtsa. Pëtsa pajamatabëjumaitsimënua: “Tanematamotsinexa toevetsianajë,” pajamatabëjamë pëtsa. Paxamë panejamatabëëthëtojavavetsina panejitsipaexae Dioso pejumecovënëtsivi panetoevetsinexa, patoevetavanapare. 3 Pamonae Dioso pacatocopata panetoevetsinexa, bajarapamonae pëtsa bepapijatuxanevimë panataneme saya jema paneitorobabiabinexa. Biji rajane xaniavaetsia patsitajinavanapare pacuenia patojitsipame bajarapamonae pejinavanapaenexa. 4 Nexata pamatacabi icatsia Cristo patsianica, ponë jane baja pepo vajanacaevetsinënexa, nacarajutsiana pinijicuene. Xua Cristo nacarajutsiana, apo vereverecae tsane daxita matacabijavabelianexa. 5 Paxamë papevëjëavimë, pacuenia ancianovi pacaitoroba, pajumecovënëtabiabare. Pacaejivimë canacujitsia namataenetsia panayavenonabiabianame beveliajamatabëcuenevi nataeya. Bajarapacuenia panataema tsipaji raja Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi mapacueniaje: Dioso apo yavenonae pamonae beayaijamatabëcuenevi penataevi. Itsiata baitsi jane Dioso pitaxutotsoniataexae, pexaniajamatabëcuenia yavenona pamonae beveliajamatabëcuenevi penataevi, jai Dioso pejumelivaisibaxutota. 6 Nexata saya paxamë beveliajamatabëcuenevi panataema ayaijamatabëcuenenë Dioso pitabarata. Nexata Dioso pecaëjëtsimatacabita, paayaijamatabëcuenevimë pacaexanaena. 7 Dioso papecaasivaxae, pacaevetaponapona. Bajaraxuata daxita panejamatabëcuenebëjaijava, pacopare. Pavajëre Diosojavabelia papecayavenonaenexa. 8 Nayajivitaeyanua pajinavanapare panijavajabitsaënë, dovathi, papecayamaxëitojorobiyaniva. Pacuenia nevëthë itsa piajani, jaitaponapona pexaeyabuatsinënexa, bajarajamatabëcueneitsi dovathi papecayamaxëitojorobinexa. 9 Paepatota dovathi jamatabëpacayamaxëitojoroba panecopabinexa Jesús pelivaisi panejumecovënëtsijava, bajarapaepatota pajamatabëcuenesaëmëre Jesús pelivaisi panejumecovënëtsijava. Diosojavabelia najamatabëcuenecopatsiaya dovathi panayajiviitavere. Itsamonae itsa pacabejiobiaexana dovathi pejamatabëcueneta, panajamatabënapire pacuenia itsamonae ata, Dioso pejumecovënëtsivi, daxitanacuanëjava dovathi pejamatabëcueneta bejiobiaexanaponatsi. 10 Itsiata baitsi jane saya caeepatoyo Dioso pacacopatsiana papecabejiobiaexanaenexa. Bajaraxuacujinae Dioso pacajamatabëcueneasaëyaexanaena. Bajaraponë Dioso vajanacayavenonaenë daxitacuenejavabelia. Nacajunatanua Jesucristo yajava athëbëtatsia vajanacayajavaecaenexa, penivenivenaenacuatatsia, daxitamatacabijavabelianexa. 11 Dioso baja cajena daxitacuene pevetsinë daxitamatacabijavabelianexa. Bajara itsi tsane. 12 Silvano betajuyapijinë taniji bajaraponë ata Dioso pejumecovënëtsixae. Silvano yaquinaeyaexanajë palivaisi pacatoitorobijitsiatsilia. Bajaraponë ponaejitsia baja paxamëjavabelia. Nexata pacatoyaquinatsi mapabaxutoje patacajamatabëcuene asaëyaexanaenexa. Dioso vajanacayavenonabiabixae, yapëtanetsi baja xaniajai pepacuene Dioso vajanacaasivacuene. Bajaraxuata pacabejiobiaexanabiabi ata, pajamatabëcuenesaëmëre tsavanapae paneyapëtaexae baja bajarapacuene. 13 Dioso pejumecovënëtsivi, Babilonia tomarapijivi, pacajamatabënajina. Pacuenia paxamë Dioso pacaitapeta papijajivinexamë, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae ata Dioso itapetatsi pijajivinexa. Marcos, ponë betaxënatocuenia tataenë, bajaraponë ata pacajamatabënajina. 14 Namataenetsia naasivaya panabajacobare bepanacaemonaemë panenataexae. Pacatojitsipatsi daxita paxamë jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa Jesucristo papijajivixaemë. Bajara itsi tsane.

2 Pedro 1

1 Xanë Simón Pedronë, Jesucristo taneitorobicuenia tatonacuenebaponaponaenë. Nitorobanua jivi tatsipaebabiabinexa Jesucristo pelivaisi. Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje paxamë baja Dioso panejumecovënëtsivi. Jesucristo patanesivatëpaejava patajaneconi yabara patajumecovënëtsijava, paxanë panetonamatamota Diosojavabelia. Bajara pijinia paitsimë paxamë ata. Jesucristo papecasivatëpaejava panijaneconi yabara panejumecovënëtsijava, pacatonamatamota Diosojavabelia. Bajarapacuenia daxitatsi Jesucristo vajanacasivatëpaejava vajaneconi yabara vajajumecovënëtsijava, nacatonamatamota Diosojavabelia. Tsipaji vajatuxanenë Jesucristo, vajanacacapanepaenë, nacaneconimatamota baja. 2 Pacatovajëtatsi Diosojavabelia bitso papecayavenonaponaenexa daxitacuene yabara. Pacatovajëtatsinua jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. Bajarapacuenia Dioso pacayavenonaponaena panevajënaeyabelia, Dioso itsa pajamatabëcueneyapëtaeponaename, vajatuxanenë Jesucristo ata itsa pajamatabëcueneyapëtaeponaename. 3 Dioso, ponë nacajunata pijajivinexatsi, yapëtanetsi baja bitso ayaijamatabëcuene pexainaenëcuene. Bajaraponë Dioso bitso pexaniacuene pexainaenë. Bajaraponë Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava, itsa exana mapanacuataje, nacatsitanajamatabëcueneitajëta bitso ayaijamatabëcuene pexainaenëcuene. Bajarapacuenia itsa yapëtaeponatsi Dioso, nexata Dioso nacarajutapona pesaë vajajinavanapaenexa xaniavaetsia pacuenia Dioso nacatojitsipa. 4 Bajarapacuenia Dioso pinijicuene pexanaejavanë pexanaexae mapanacuataje, nexata yapëtanetsi Dioso xaniajai vajanacacapanepaejavanexa pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi. Dioso vajanacacapanepaejavanexa pinijicuene bitso. Jumecovënëtatsi Dioso vajanacacapanepaejavanexa. Nexata Dioso nacayajavaponapona. Bajaraxuata Dioso pesaëta nacajamatabëcueneasaëyaexanaena vajajinavanapaenexa xaniavaetsia. Nexata nacajamatabëcuene caëjëpaeyaexanaena vajavecuapanepaenexa mapanacuata pibisiacuene vajanacaexanaeyaexanae jamatabëcuene. Nexata pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi tsaponaponae, bajara vaxaitsi ata jamatabëcueneitsitsi tsavanapae tsane. 5 Nexata pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi tsaponaponae, bajara panejamatabëcueneitsinexa, asaëyata Dioso pajumecovënëtaponare. Asaëyata Dioso itsa pajumecovënëtaponaename, nexata icatsia itsajava payapëtaeponaename. Asaëyata paexanavanapare ëpexaniacuene. Asaëyata itsa paexanavanapaename ëpexaniacuene, nexata icatsia orijibia pajamatabëcueneyapëtaeponaename Dioso. Nexata payapëtaename pacuenia Dioso pacatojitsipa asaëyata panetoexanavanapaenexa. 6 Paneyapëtaecujinae pacuenia Dioso pacatojitsipa asaëyata panetoexanavanapaenexa, icatsia payapëtaename panenajamatabëcuenecataitsinexa pibisiacuene panenajamatabëxainaeyaniva. Paneyapëtaecujinae panenajamatabëcuenecataitsinexa pibisiacuene panenajamatabëxainaeyaniva, icatsia payapëtaename dovathi pejamatabëcueneta bajayajebi pacajamatabëcueneëjëtaponae ata, asaëyata panenajamatabëcuenesaëtsinexa ëDiosojavabelia. Paneyapëtaecujinae dovathi pejamatabëcueneta bajayajebi pacajamatabëcueneëjëtaponae ata, asaëyata panenajamatabëcuenesaëtsinexa ëDiosojavabelia, icatsia payapëtaename xaniavaetsia panejinavanapaenexa pacuenia Dioso pacatojitsipa. 7 Paneyapëtaecujinae xaniavaetsia panejinavanapaenexa pacuenia Dioso pacatojitsipa, icatsia payapëtaename asaëyata panenayavenonaenexa itsamonae ata Dioso pejumecovënëtsivi. Paneyapëtaecujinae paneyavenonaenexa itsamonae ata Dioso pejumecovënëtsivi, icatsia payapëtaename asaëyata namataenetsia bitso panenasivanexa bajarapamonaejavabelia. 8 Daxita bajaraxua asaëyata panevajënaeyabelia itsa paexanavanapaename, nexata pacuenia Dioso jamatabëcueneitsi tsaponaponae, bajara pajamatabëcueneitsimë tsane. Bajarapacuenia asaëyata itsa paexanavanapaename, nexata pajamatabëcuenevitsabaponaename Dioso panejumecovënëtsijava. Nexata Dioso ata tsitaxanepanaenatsi xua patonacuenebavanapame. Nexata vajatuxanenë Jesucristo panejamatabëcueneyapëtaejava, apo panacueratsimë tsane. 9 Itsiata baitsi jane pajivi apo exanae tsane daxita bajaraxua, nexata apo yapëtae tsane Dioso pijacuene. Tsipaji bajarapajivi nacofënëtsiana Dioso picani pevecuaajibiaexanaejavatsi pibisiacuene pexanaeneconimi. 10 Tajamonae, bajaraxuata pacaasaëmëre tsavanapae Dioso panejumecovënëtsijava, jivijavabelia panetsitanaitajëtsinexa Dioso papecajunatsijava, papecaitapetsijava ata papijajivinexamë. Nexata bajarapacuenia itsa paexanavanapaename, Dioso panejumecovënëtsijavavecua, apo pajopaemë tsane. Pacacapanepaena Dioso. 11 Nexata Dioso pacatocopatsiana panejonenexa vajatuxanenë Jesucristo vajanacacapanepaenënexa, pijanacuayabetsia, apo pevereverecaenacuayabetsia, paneyajavajinavanapaenexa. 12 Daxita rabaja bajaraxua payapëtaneme. Pajamatabëcuenesaëmënua baja panejumecovënëtsijava pexaniajailivaisi. Itsiata icatsia pematatsënëa pacanajamatabënapitsiaexanaponatsi. 13 Abaxë tasaëtsaponaponaeepato mapanacuataje, netsitaxanepana patacamuxujiobinexa, bajarapacuenia patacanajamatabënapitsia exanaponaenexa. 14 Tsipaji baja vajatuxanenë Jesucristo tajëvelia neyapëtaeyaexana bepijia tatëpaejavanexa. 15 Itsiata baitsi jane pacuenia necaëjëpa, xaniavaetsia pacatoyaquinaenatsi panenacofënëtsiyaniva. Nexata itsa tëpajë, paxamë tavënamuto panenajamatabënapitabiabinexa pacuenia pacamuxujiobatsi. 16 Imata vajatuxanenë Jesús pelivaisi itsa pacatsipaebatsi, xaniavaetsia pacatsipaebatsi mapacueniaje: “Vajatuxanenë Jesucristo baja cajena bitso pecaëjëpaenëtsi Dioso pesaëta pinijicuene pexanaejava pexanaenexa. Bajaraponë icatsia patsianica,” pacajaitsi. Saya jivi pejamatabëcueneta penajumetsënëtsilivaisi, apo pacatsipaebitsi. Tsipaji baja pataitaxutota pataniji vajatuxanenë ayaijamatabëcuene pexainaenëcuene. 17 Xaniavaetsia baja cajena pajumetaniji pamatacabi paxa Dioso athëbëvetsica barëcuaicuaijaitsi. Bajarapaepatota daxitanë Cristo nivenivenareca. Athëbëvetsica paxa Dioso jumaitsitsica mapacueniaje: “Mara ponë taxënatoje, tasivanë. Bitso sivajamatabëcuenebarëyanë,” jaitsica paxa Dioso athëbëvetsica. 18 Vajatuxanenë Jesucristo payajavanubenajë petsutojumata, itsajota jane baja paxa Dioso athëbëvetsica barëcuaicuaijaitsitsica. Nexata bajarapatsutojumata paxanë patajacuata pajumetaniji vajatuxanenë Jesucristo paxa Dioso athëbëvetsica pebarëcuaicuaijaijavatsitsica. 19 Nexata pataniji. Payapëtanijinua. Xua bajayata Diosojumepaebivimi profetavi tajëvelia vajunupaeba pecopiapatsinexa, bajaraxua jane baja aeconoxae copiapata. Paxamë pibisiacuene panenayajivitaenexa, pajumecovënëre profetavimi pepaebilivaisi. Profetavimi pepaebilivaisi, pexaniajailivaisixae, belámpara picani. Pacuenia lámpara itayota pitaquirijavata, bajara pijinia itsi profetavimi pepaebilivaisi pibisiacuene panenayajivitaenexa mapanacuataje. Pajumecovënëre xaniavaetsia profetavimi pepaebilivaisi. Nexata bajarapalivaisi pacajamatabëcueneyavenonaena pibisiacuene panenayajivitaevanapaenexa mapanacuataje. Bajarapacuenia pacajamatabëcueneyavenonaena matapania icatsia Jesucristo pepatsimatacabitsicajavabelianexa. Nexata bitso pabarëyamë tsane pamatacabi icatsia Jesucristo patsianica. 20 Xaniavaetsia pacanaëjëre daxitacuenevecua paneyapëtaenexa mapalivaisije. Daxita xua copiapatsijitsia mapanacuataje, tajëvelia Dioso pejumelivaisibaxutota vajunupaeba. Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi saya pejamatabëcueneta bajaraxua xaniavaetsia pevajunupaebinexa itsamonaejavabelia, itsamonae ata peyapëtaenexa pajamatabëcuenelivaisi xaina bajaraxua. Matapania pajivi Espíritu Santo yapëtaeyaexanatsi, caëjëpatsi xaniavaetsia pevajunupaebinexa bajaraxua. 21 Bajayata Diosojumepaebivimi profetavi tajëvelia itsa vajunupaeba daxita xua copiapatsijitsia mapanacuataje, pejamatabëcueneta apo exanae bajarapalivaisi. Profetavimi Dioso pijajivixae, pacuenia Espíritu Santo yapëtaeyaexanatsi, paebabiaba.

2 Pedro 2

1 Bajayata itsamonae tsipaebapona penajumetsënëtsilivaisi Israel nacuapijivijava Dioso pejumelivaisi bepaebivi petaenexatsi. Bajara icatsia aeconoxae ata itsane paxamëjava. Itsamonae pacatsipaebiana penajumetsënëtsilivaisi. Bajarapamonae yamaxëitojorobiaya pacatsipaebiana penajumetsënëtsilivaisi. Nexata bajarapalivaisita pacacopabiaexanaena Dioso panejumecovënëtsijavami. Bajarapamonae apo pejumecovënëtsivi tsane vajatuxanenë Jesucristo, ponë picani sivatëpatsi pecapanepaenexatsi. Bajarapacuenia pexanaexae tsane bajarapamonae, nexata bepijia Dioso verebiabiana bajarapamonae. 2 Bajarapamonae pevitota pibisiacuene exanavanapaena. Nexata bajaraxua yabara jumaitsi tsane: “Apo itsacuene itsiata, bajaraxua exanae atatsi,” jai tsane bajarapamonae. Nexata ayaibitsaëto paxamëyajuvënëvi jumecovënëtsiana. Naexanaenanua papibisiacuene bajarapamonae exana. Nexata bajarapacuenia paxamëyajuvënëvi pibisiacuene petsitaexanaexae tsane, pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi pibisiacuenia baracuaicuaijai tsane pexanialivaisi, Jesucristo pelivaisi. 3 Nexata pamonae penajumetsënëtsilivaisi tsipaebaponaena, bitso jitsipaena palata. Bajaraxuata pacatsipaebiana penajumetsënëtsilivaisi papecatsipaebijamatabëcuene papecavecuapitsinexa panijapalata. Itsiata baitsi jane Dioso tajëvelia najamatabëcuenevereta bajarapamonae penaneconitsiaexanaenexa. Nexata bajarapamonae bajarapitsixae tsane, pepacuene jemata Dioso naneconitsiaexanaena. 4 Angelevi ata baja cajena itsa naneconita, aneconijibia Dioso apo copatsi. Angelevi ata itsa naneconita, nexata Dioso xuaba infiernojavabelia. Nexata bajarajota, pitaquirinacuata, cëbiaya Dioso jinavanapaeyaexana. Nexata bajarapaángelevi Dioso jane baja naneconitsiaexanaena pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi. 5 Dioso cajena aneconijibia apo copatsi bajayatami ata pamonae pibisiacuene exana. Dioso ira bubutsiaexana bajarapamonae penaxuabinexa. Caenë, Noépijinë, Dioso capanepa pijamonae yajava, siete pajiviyobeje. Noépijinë picani itavetabiaba jivi pibisiacuene pexanaeyaniva. 6 Bajayata Dioso isotota verebiaba Sodoma tomarapijivimi. Bajara pijinia pacuenia Dioso verebiaba Gomorra tomarapijivimi ata. Nexata Dioso copiarucaeyaexana bajarapatomaramibeje. Tsipaji bitso pibisiacuene exana bajarapatomaramibejepijivi. Bajarapatomaramibeje nacopata ëipumana. Bajarapacuenia Dioso verebiaba bajarapamonaemi, pamonae cotocaevi jinavanapa, peyapëtaenexa, bajarapamonae ata pibisiacuene pexanaeyaniva. 7 Pamatacabi Dioso verebiaba bajarapatomaramibejepijivi, caenë, Lotpijinë, Dioso capanepa pexaniacuene pexanabiabixae. Lotpijinë itsa taeyabiaba bajarapamonaemi bitso pibisiacuene pexanaejava, nexata bitso sivanajamatabëxainabiaba. 8 Lotpijinë pexaniacuene pexanaenë, bajarapamonaemi tuatuajëta naponapona. Nexata caematacabi canacujitsia Lotpijinë bitso sivanajamatabëxainabiaba, itsa tane bajarapamonaemi pibisiacuene pexanaejava, itsa vënëlivaisitanenua pibisiacuene pexanaejava. 9 Bajaraxuata vaxaitsi baja yapëtanetsi mapacueneje. Vajatuxanenë caëjëpatsi pejamatabëcueneasaëyaexanaenexa pajivi najamatabëcuenecopata vajatuxanenëjavabelia. Nexata pajivi najamatabëcuenecopata vajatuxanenëjavabelia, dovathi itsa jamatabëcueneëjëtatsi, vajatuxanenë jamatabëcueneasaëyaexana. Vajatuxanenë caëjëpatsinua pibisiacuene pexanaevi, nabejiobitsiaya pejinavanapaeyaexanaenexa, mapanacuataje abaxë itsa asaë tsavanapae. Bajarapacuenia vajatuxanenë nabejiobitsiaya jinavanapaeyaexanaena penaneconitsiaexanaenexa icatsia petëpaecujinae ata, pamatacabi naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi. 10 Pamonae bitso casaë tsavanapae pibisiacuene pexanaejava pijacuata penatojitsipaecuenia, bajarapamonae bitso ayaicuenia Dioso naneconitsiaexanaena itsamonae penaneconitsiaexanaejava matatoxenetsia. Pamonae ata apo jumecovënëtsi vajatuxanenë pevetsicuenetsi, bajarapamonae ata Dioso bitso ayaicuenia naneconitsiaexanaena. Pamonae penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi, apo yaiyatae itsamonae ata. Ajamatabëcuenetajanua. Apo jumejunavinua bajarapamonae pibisiacuenia pebaracuaicuaijainexa ángelevi. 11 Angelevi biji picani bitso piasaëvi penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi matatoxenetsia. Nexata ángelevi vajatuxanenë pitabarata pejinavanapaexae, bitso piasaëvi ata penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi matatoxenetsia, itsiata pibisiacuenia apo baracuaicuaijai penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi. 12 Pamonae penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi, beveliajamatabëcuenevi saya. Pacuenia saya jinavanapa unupijidujuai, bajara saya jamatabëcueneitsi bajarapamonae. Apo najamatabëxainae pexanialivaisi. Saicaya xua jamatabëexana, exanabiaba. Unupijidujuai saya jema bajinavanapa. Nexata jivi jemata itsa tane, vaetaba. Beyaxuabanua. Pamonae penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi, pibisiacuenia baracuaicuaijai tsabiabi xaniavaetsia apo peyapëtaejava ata. Nexata pacuenia unupijidujuai baverebiabatsi, bajara pijinia pacuenia jemata Dioso verebiabiana bajarapamonae. 13 Nexata Dioso bajarapamonae juya bejiobia jinavanapaeyaexanaena. Tsipaji bajarapamonae itsamonae bejiobiaexanabiaba. Bajarapamonae pibisiacuene itsa exanabiaba, barëya tsabiabi. Bajarapamonae apo pacajamatabëcuenejëpae ata, nanacaetuatsiana itsa panacaetuatame. Nexata yamaxëitojorobiaya pacayajavanabanebiabiana fiesta paneexanaematacabi. Bajarapamonae pibisiacuene pexanabiabixae tsane, nexata panetuatuajëta bepiaxuirajava tsane. 14 Bajarapamonae itsa tane petiriva, pibisiacuene jamatabëexanabiaba pevitota bejarapovajavabelia. Apo yabaracueranae pibisiacuene pexanaejava. Penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi, pibisiacuene exanaeyaexanabiaba pamonae abaxë apo ajamatabëcuenesaë Dioso pejumecovënëtsijava. Bajarapamonae bitso jitsipa daxitacuene pexainaejava ëpamonaenexa. Bitso yapëtanenua pepitsinexa xua jitsipa. Nexata bajarapamonae Dioso bitso ayaicuenia naneconitsiaexanaena. 15 Bajarapamonae baja Diosovecua naxuabiaya jinavanapa. Tsipaji baja copaba pexaniajailivaisi pejumecovënëtsijavami. Apo jumecovënëtsi Dioso. Nexata bajarapamonae cuenejëpa Diosojumepaebinëmi, profeta Balaampijinëmi, Beorpijinëmi pexënato. Balaampijinëmi bajayata itsamonae tsipaebatsi palata pibisiacuene picani pexanaenexa. Nexata baja picani Balaampijinëmi jejai pibisiacuene pexanaenexa. 16 Itsiata baitsi jane Balaampijinë Dioso itavetatsi bajarapapibisiacuene bitso pexanaeyaniva Dioso pitabarata. Balaampijinë pijaburrota yanajetaruca. Dioso cuaicuaijaiyaexana burro. Nexata pacuenia jivitonë bacuaicuaijai, bajarapacuenia Balaampijinë pijaburro barëcuaicuaijaitsi pitavetsinexatsi pibisiacuene pexanaeyaniva. Nexata picani xua Balaampijinë jamatabëexana, copata baja. 17 Pamonae penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi, apo jumenamatamotsi. Yapëtanetsi pacuenia baitsi meramatathaibëmi itsa tseveca. Meramatathaibëmi itsa tseveca, apo jamatabëcueneyavenonae itsajiviyo ata. Tsipaji itsajivi mera jitsipae ata, piapaenexa apo puatsi bajarajota. Bajara pijinia itsi pamonae petsipaebaponaevi penajumetsënëtsilivaisi. Itsajivi ata apo jamatabëcueneyavenonae bajarapamonae petsipaebilivaisita. Pacuenia itarërëbo ata jovibota xaniavaetsia caecovëta apo rucae, bajara jamatabëcueneitsi bajarapamonae. Caejamatabëcuene apo xainae. Nexata Dioso bajarapamonae bitso ayaicuenia naneconitsiaexanaena. Bajarapamonae pitaquirinacuata naneconitsia jinavanapaena daxitamatacabijavabelianexa. 18 Bajarapamonae ayaijamatabëcuenevi nataeya cuaicuaijai tsabiabi. Itsiata baitsi jane saya natsiquejemalivaisi cuaicuaijai tsabiabi. Bajarapamonae yamaxëitojorobiaya jumai tsabiabi: “Apo itsacuene raja apo payaiyatae atamë petiriva. Pibisiacuene itsa jamatabëpaexaname panevitota petirivajavabelia, paexanare,” jai tsabiabi bajarapamonae. Bajarapacuenia bajarapamonae othopaeyaexanapona pamonae pejanajumecovënëtsivi Dioso. Tsipaji pibisiacuene exanaeyaexanapona. 19 Bajarapamonae yamaxëitojorobiaya jumai tsabiabinua: “Itsa panejumecovënëtsianame patacatsipaebilivaisi, nexata pacatoxanepanaena paneexanabiabinexa daxitacuene,” jai tsabiabi pamonae penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi. Itsiata baitsi jane bajarapamonae apo jamatabëcuenecaëjëpaetsi daxita xua pexaniacuene pexanaenexa. Saya ëpibisiacuene exanabiaba. Bajaraxuata Dioso bajarapamonae verebiabiana. Tsipaji bajarapamonae pibisiacuene exanabiaba pijacuata penatojitsipaecuenia, pacuenia pejamatabëcuene itorobatsi. Caejivitsi canacujitsia vajacuata vajanatojitsipaecuenia itsa exanaponatsi, vajajamatabëcuene bepijajivitonëtsi naexanatsi. Tsipaji pacuenia vajajamatabëcuene nacaitoroba, exanaponatsi. 20 Pamonae baja yapëtane vajatuxanenë Jesucristo, ponë capanepaejitsiatsi pibisiacuene pexanaeneconimivecua, bajarapamonae baja Dioso vecuaajibiaexanatsi pibisiacuene pexanaeneconimi. Pajamatabëcuenemi ata jitsipaeyaexanabiabatsi pibisiacuene pexanaenexa, bajarapajamatabëcuenemi ata baja vecuaajibiaexanatsi. Itsiata baitsi jane bajarapamonaeyajuvënëvi icatsia pibisiacuene itsa exanapona, nexata icatsia bajarapajamatabëcuene pejumecovënëtaponaexae, bitso naneconitsiana Diosojavabelia. Nexata jane baja copiaya pexainaeneconimi matatoxenetsia, bitsoyo ayaineconi natsixainaena. 21 Pamonae copaba pexaniajailivaisi pejumecovënëtsijavami, bitso ayaineconi natsixaina Diosojavabelia. Bajarapamonae itsa apo tsipaebi tsipaetsi bajarapapexaniajailivaisi, bevelia naneconitsipa Diosojavabelia. Tsipaji apo yapëtae tsipae bajarapalivaisi. Nexata baja peyapëtaexae bajarapalivaisi, pecopabixaenua pejumecovënëtsijavami bajarapalivaisi, naneconita bitso Diosojavabelia. Toxanepanaejitsipatsi meta bajarapamonae itsa apo tsipaebi tsipaetsi bajarapalivaisi bevelia penaneconitsinexa Diosojavabelia. 22 Bajayatapijilivaisi jumaitsi mapacueniaje: “Aviri peyacabicujinae, icatsia nayacabixane. Marrano pijinia tsorobota pebocaecujinae, itsa matavanetsi pexaniamerata, pematavaecujinaetsi, icatsia caevëalia tsorobota boca,” jai bajayatapijilivaisi. Xaniajai baja cajena bajarapalivaisi. Bajara pijinia jamatabëcueneitsi pamonae icatsia caevëalia pibisiacuene exana.

2 Pedro 3

1 Tajamonae bitso patacaasivavi, copiaya baja cajena pacatoyaquinatsi itsabaxuto. Nexata icatsia mapabaxutoje cotocaevi pacatoyaquinatsi. Pacatoyaquinatsi bajarapabaxutobeje patacamuxujiobinexa nexata xaniavaetsia panenajamatabëxainaenexa. 2 Panajamatabënapire pacuenia Diosojumepaebivimi profetavi bajayata tajëvelia jumaitsi. Panajamatabënapirenua pacuenia baja cajena apóstolevi pacatsipaeba vajatuxanenë Cristo pelivaisi. Cristo, ponë papecacapanepaenënexa, copiaya tsipaeba apóstolevijavabelia. Nexata juya apóstolevi paxamëjavabelia pacatsipaeba. 3 Xaniavaetsia panamuxunaevere daxitacuenevecua paneyapëtaenexa mapacueneje. Nacua pecopiarucaevajënaeyotanexa, najetarubenaena itsamonae pecapocaponaevinexa pexaniajailivaisi. Bajarapamonae exanavanapaena pibisiacuene pacuenia pijacuata natojitsipa. 4 Bajarapamonae Cristo pepatsijavanexatsica apo pejumecovënëtsixae, najumequenetsiataeya saya jumaitsi tsane: “¿Jica Cristo icatsia pepatsijavanexatsica pacuenia baja Cristo tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi? Bajayata vajavajënaeyapijivimi, pamonae jumecovënëta Cristo pepatsijavanexatsica, vajënaeevetavanapa picani. Itsiata Cristo apo patsitsica. Nexata bajarapamonaemi belia baja tëpa Cristo patsinejevatsica. Daxitanacua abaxë itsiata tsitecanuca Dioso pexanaecujinae,” jai tsane saya bajarapamonae apo pejumecovënëtsixae Cristo pepatsijavanexatsica. 5 Bajarapacuenia jumaitsi tsane tsipaji bajarapamonae apo canaëjëtsi tsane pacuenia bajayata Dioso itoroba saya pijumeta itaboxo penaexanaenexa mapanacua yajavaje. Nexata mapairanexaje, manuamene tuatuajëatsina Dioso ira jumapitsapaeyaexanaina. 6 Bajayata pijinia mapanacuaje Dioso itsa bubutsiaexana, daxitajivi Dioso verebiaba merata. 7 Itsiata baitsi jane itaboxo, ira yajava, daxita xua tanetsi, Dioso pejamatabëcueneta abaxë xaniavaetsia tsitecanuca. Dioso abaxë xaniavaeta itsamatacabi isotota peveriapaenexa. Dioso isotota veriapaena mapanacuaje, itaboxo yajava, pamatacabi naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi. Bajarapamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena pibisiacuene pexanaevi. Dioso verebiabiana daxitacuene. 8 Tajamonae bitso patacaasivavi, pëtsa panacofënëtame mapacueneje. Vajatuxanenë saya tsitacaematacabitsi mil pavaibeje ata. Mil pavaibeje ata apo tsitabajayajebitsi. Betsitacaematacabi tsanucaetsi saya vajatuxanenë. 9 Itsamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jamatabëjumaitsi: “Dioso bitso cuenenajemata pexanaenexa pacuenia najumecapanepaeya jumaitsi,” jamatabëjai. Vajatuxanenë raja apo cuenenajematsi. Xua raja vajatuxanenë bajayajebi becuenenajematsi, abaxë saya eveta jivi pejumecovënëtsinexatsi. Tsipaji vajatuxanenë apo jitsipae itsajivi ata pevecuanaxuabijavatsi. Vajatuxanenë raja jitsipa daxitajivi pecopabinexa pibisiacuene pexanabiabijava, penajamatabëcuenepënëyorotsinexa Diosojavabelia. 10 Vajatuxanenë baja cajena icatsia jemata patsianica. Pamatacabi jivi jamatejema jinavanapaena, jemata vajatuxanenë patsianica. Pacuenia penacobetoxotsinënexa jemata bapata, itsajota apo jamatabënajinaetsi, bajara pijinia itsi tsane vajatuxanenë. Jemata patsianica. Nexata jane baja bajarapamatacabita itaboxo copiarucaena. Ayaijume najumetsiana. Daxita athëbëpijicuene vereverecaena isotota. Mapanacuamije, daxita xua tanetsi mapanacuataje, yajavatajuena isotota. 11 Daxitacuene bajarapacuenia vereverecaena. ¡Bajaraxuata bitso xaniavaetsia bepajinavanapame Dioso papecatojitsipaecuenia! 12 Bepacopiaevetavanapame vajatuxanenë pepatsijavanexatsica. Vajatuxanenë pijacuene bepatonacuenebavanapame bepijia pepatsinexatsica. Pamatacabita vajatuxanenë patsianica, itaboxo vereverecaena isotota. Daxita athëbëpijicuene veriajaviana isotocotiata. 13 Itsiata baitsi jane xuacujinae Dioso icatsia pejanaitaboxo, pejanairanua, exanaena pacuenia tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi. Nexata vaxaitsi evetavanapatsi vajataenexa pejanaitaboxo, pejanairanua. Itsamatacabi pejanairata daxitajivi ëpexaniacuene exanavanapaena, xua Dioso tojitsipatsi. 14 Tajamonae bitso patacaasivavi, pejanaitaboxo, pejanairanua, panetaenexa, panecopiaevetavanapaeepato xaniavaetsia pajinavanapaename. Nexata pamatacabi vajatuxanenë icatsia patsianica, pacasivabarëya tsane. Bajarapacuenia pacasivabarëya tsane itsa pacacaxitajarabiana jamatabëcuenexanepanaeya aneconibia panejinavanapaejavata. 15 Pacanaëjëre xua yabara abaxë vajatuxanenë apo patsitsica. Abaxë raja apo patsitsica daxitajivi apo pejumecovënëtsixae Dioso. Tsipaji daxitatsi vajatuxanenë jamatabënacacapanepa pijanacuayabetsia. Pacuenia daxitatsi vajatuxanenë jamatabënacacapanepa pijanacuayabetsia, bajaraxua vajaasivanë, vajabananë Pablo, peyapëtaenexa Dioso yavenonatsi. Nexata Pablo peyaquinaebaxutonëta, pacatoyaquina pacuenia vajatuxanenë daxitatsi jamatabënacacapanepa pijanacuayabetsia. 16 Pablo baja cajena peyaquinaebaxutonëta, pacatoyaquina pacuenia vajatuxanenë daxitatsi jamatabënacacapanepa pijanacuayabetsia. Pablo peyaquinaelivaisianë, itsalivaisi ayapëbeje tsabiabi vajajumeyapëtaenexa xua yabara Pablo yaquina. Nexata palivaisi apo jumeyapëtaetsi, apo yapëtaetsi pajamatabëcuenelivaisi xaina. Nexata pamonae xaniavaetsia apo jumeyapëtae Pablo peyaquinaelivaisianë, juya tsipaebabiaba itsamonaejavabelia apo jumeyapëtae ata. Pamonae ata caejamatabëcuene apo xainae Dioso pejumecovënëtsijava, juya itsamonaejavabelia tsipaebabiaba Pablo peyaquinaelivaisianë. Nexata bajarapamonae itsamonaejavabelia itsa tsipaebabiaba, Pablo peyaquinaelivaisianë mataropotsia saicayacuenia tsipaebabiaba. Bajarapacuenia itsabaxutonëta ata, perubenaelivaisianë ata, bajarapamonae saicayacuenia mataropotsia tsipaebabiaba. Bajarapamonae itsamonaejavabelia itsa tsipaebabiaba, apo tsipaebabiabi pacuenia Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi. Saicayacuenia saya tsipaebabiaba. Nexata bajarapamonae pijacuata naneconita Diosojavabelia. Nexata Dioso verebiabianatsi. 17 Tajamonae bitso patacaasivavi, paxamë baja cajena tajëvelia payapëtaneme bajaraxua yabara. Bajaraxuata panayajivitaema pibisiacuene pexanaevi penajumetsënëtsilivaisi papecatsipaebiyaniva. Tsipaji papecatsipaebilivaisita, pacajopaeyaexanaejitsipa Dioso panejumecovënëtsijavavecua. 18 Pacatojitsipatsi paneajamatabëcuenesaë tsavanapaenexa Dioso panejumecovënëtsijava Jesucristo papecaitaxutotsoniataexae. Panevajënaeyabelia payapëtaeponarenua vajatuxanenë Jesucristo, ponë pacacapanepaejitsia pibisiacuene paneexanaeneconivecua. Jesucristojavabelia daxitajivi jumai tsabiabi tsane: “¡Xamë Jesucristomë, bitso cajena ayaijamatabëcuenenëmë!” jai tsabiabi tsane daxitamatacabijavabelianexa. Bajara itsi tsane.

1 Juan 1

1 Pacatoyaquinatsi Dioso pexënato pelivaisi. Bajaraponë athëbëtatsia ponapona baja cajena pepo bajayatami ata, itsa abaxë Dioso apo exanae mapanacuaje. Nexata bajaraponë patsica mapanacuayabetsicaje. Bajaraponë itsa patsica mapanacuayabetsicaje, naexana pacuenia vaxaitsi baexanatsi. Nexata abaxë itsa ponapona mapanacuataje, bajaraponë patanetsipaebilivaisianë pajumetaniji. Bajaraponë pataniji baja cajena pataitaxutota. Pajayabajënua patacobeta. Nexata bajaraponë pelivaisi pacatsipaebatsi. Bajaraponë matacabi apo pevereverecaejava pexainaenë. Paxa Dioso yajavaponapona. 3 Pacatojitsipatsi paxamë ata paneyajavajinavanapaenexa Dioso. Pacatojitsipatsi Dioso pexënato, Jesucristo, ata paneyajavajinavanapaenexa. Bajaraxuata pacuenia pataniji, pacuenia ata pajumetaniji bajaraponë patanetsipaebilivaisianë, juya paxamëjavabelia pacatsipaebaponatsi. 4 Nexata pacuenia pataniji, pacuenia ata pajumetaniji bajaraponë patanetsipaebilivaisianë, pacatoyaquinatsi mapabaxutotaje paxamë ata paneyapëtaenexa, bitso panesivajamatabëcuenebarëyanexa Jesús. 5 Palivaisianë rabaja Jesucristo panetsipaeba, bajara mapalivaisianëje juya paxamëjavabelia pacatoyaquinatsije. Dioso raja pejumelivaisita vajanacajamatabëcueneitayotsinë. Dioso raja apo piajamatabëcueneitaquirinë. 6 Bajaraxuata vaxaitsi jumaitsi atatsi: “Dioso raja vaxaitsi yajavajinavanapatsi,” jai atatsi, itsiata pibisiacuene itsa exanavanapatsi, nexata najamatabëcuenecapaebatsi. Najumetsënëtatsi saya Dioso vajayajavajinavanapaejava. Najumetsënëtatsinua pexaniacuene vajaexanaejava ata. 7 Itsiata vaxaitsi xaniavaetsia itsa jumecovënëtavanapaenatsi Dioso pejumelivaisi pacuenia Dioso ata pijacuata bajarapalivaisi najumecovënëtaponapona, nexata vaxaitsi ata mapanacuata xaniavaetsia najamatabëcuenejëpaeya najuajinavanapaenatsi. Bajarapacuenia vaxaitsi itsa jinavanapaenatsi, nexata Jesucristo, Dioso pexënato, vajanacasivatëpaexae, nacavecuaajibiaexanaena daxita vajapibisiajamatabëcuenemi. 8 Vaxaitsi pibisiacuene exanae atatsi, itsiata itsa jumaitsitsi: “Vaxaitsi cajena aneconijibitsi. Tsipaji pibisiacuene apo exanaetsi,” itsa jaitsi, nexata saya jamatabëcuenenavëxaniabatsi. Pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, apo nacatsijamatabëecae. 9 Dioso baja cajena nacayavenonabiaba pacuenia najumecapanepaeya nacajumaitsi. Dioso pexanepanaecuene exanabiabanua. Bajaraxuata pibisiacuene vajaexanaejavami, itsa navajunupaebatsi Diosojavabelia, nexata Dioso nacavecuaajibiaexana pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Nacavecuaajibiaexananua daxita pibisiajamatabëcuene vajaxainaejavami. 10 Vaxaitsi pibisiacuene exanae atatsi, itsiata itsa jumaitsitsi: “Vaxaitsi cajena caeto ata pibisiacuene apo exanaetsi,” itsa jaitsi, nexata saya jamatabëcuenenavëxaniabatsi. Dioso pejumelivaisi ata apo nacatsijamatabëecae. Bajarapacuenia itsa jumaitsitsi, nexata Dioso tanetsi bepenajumetsënëtsinë. Tsipaji Dioso pejumelivaisibaxutota jumaitsi pacuenia daxitatsi pibisiacuene ëvajaexanaevi.

1 Juan 2

1 Tajamonae, pacatoyaquinatsi mapalivaisije patacamuxujiobinexa pibisiacuene paneexanaeyaniva. Itsiata baitsi jane cajena itsajivi pibisiacuene itsa exana, xainatsi Jesucristo, vajanacayavenonaenë, vajanacatocuaicuaijainë Diosojavabelia. Bajaraponë cajena caeto ata pibisiacuene apo pexanaenë. 2 Jesucristo vajanacasivatëpaexae, nacavecuaajibiaexana baja daxita pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Itsiata ëvaxaitsi apo nacasivatëpae. Daxita mapanacuapijivije pibisiacuene pexanaeneconi pevecuaajibiaexanaenexa, Jesucristo sivatëpa. 3 ¿Detsa pacuenia nayapëtanetsi Dioso pijajivitsi? Itsa exanavanapatsi pacuenia Dioso nacaitoroba, nayapëtanetsi Dioso pijajivitsi. 4 Itsajivi jumaitsi ata: “Xanë raja cajena Dioso yapëtaniji,” jai ata, itsiata itsa apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso itorobatsi, bajarapajivi saya najumetsënëta. Pexaniajailivaisi cajena, Dioso pejumelivaisi, apo tsijamatabëecaetsi. 5 Pajivi exanaponapona Dioso pitorobicueniatsi, bajarapajivi pepacuene jumecovënëta Dioso bajarapajivi bitso pejitsipaexae Dioso. Bajarapacuenia vaxaitsi ata itsa jumecovënëtavanapaenatsi Dioso, nexata nayapëtaevanapaenatsi vajayajavajinavanapaejava Dioso. 6 Pajivi jumaitsi: “Xanë rabaja Dioso yajavaponaponajë,” jai, bajarapajivi xaniavaetsia beponapona pibisiacuene exanaenejeva. Pacuenia Jesús ponapona, bajarapacuenia bajarapajivi beponapona. 7 Tajamonae, pacatoyaquinatsi mapalivaisije panejumecovënëtsinexa. Apo pejanalivaisi ra picani. Itsiata baitsi jane palivaisi baja copiaya bajayata pajumetaneme, pamatacabi ajena pajumecovënëtame Jesús pelivaisi, bajarapalivaisi jumejëpa. 8 Nexata mapalivaisije pacatoyaquinatsi pejanalivaisicuenia panejumecovënëtsinexa. Mapalivaisije pexaniajailivaisi cajena. Cristo cajena pijacuata bajarapalivaisi natoexanaponapona. Paxamë ata baja pajumecovënëtavanapame bajarapalivaisi. Nexata mapanacuapijijamatabëcuenemije, pitaquirijamatabëcuenemi, pacavecuaajibi baja tsaponae. Tsipaji bajarapalivaisita Jesucristo nacajamatabëcueneitayotapona. 9 Itsajivi jumaitsi ata: “Xanë raja Dioso pitorobicuenia exanaponaponajë,” jai ata, itsiata itsa itoya itsajivi Dioso penajuajumecovënëtsivi, nexata bajarapajivi abaxë tsiteca ajamatabëcueneitaquiri tsaponaponae. 10 Pajivi bitso asiva itsajivi ata, Dioso penajuajumecovënëtsivi, bajarapajivi Dioso jamatabëcueneitayotatsi. Nexata bajarapajivi apo caëjëpaetsi itsacuenejavayo ata pibisiacuene itsajivi pexanaeyaexanaenexatsi. 11 Pajivi itoya itsamonae ata Dioso penajuajumecovënëtsivi, bajarapajivi abaxë tsiteca ajamatabëcueneitaquiri tsaponaponae. Apo yapëtae pibisiacuene pexanaejava. Apo yapëtaenua itsabelia caponaejitsiatsi pibisiacuene pexanaeneconi yabara. Bajara jamatabëcueneitsi tsipaji pevajënaeyabelia dovathi yaajamatabëcueneitaquiriaya exanaponatsi piajamatabëcueneitaquirixae. 12 Tajamonae, pacatoyaquinatsi mapalivaisije. Tsipaji baja Dioso pacavecuaajibiaexana pibisiacuene paneexanaeneconimi Jesucristo papecasivatëpaexae. 13 Patavajënaepijivimë, pacatoyaquinatsi mapalivaisije. Tsipaji baja payapëtaneme Jesucristo, ponë baja cajena athëbëtatsia ponapona pepo bajayatami ata, Dioso daxitacuene mapanacuata pexanaevajënaeya. Paxamë ata papevëjëavimë, pacatoyaquinatsi mapalivaisije. Tsipaji baja dovathi pajamatabëcueneamoneyabame. Bepataxicueniamë patacataevi, imata baja cajena itsabaxuto pacatoyaquinatsi. Tsipaji baja vaxa Dioso payapëtaneme. 14 Patavajënaeyapijivimë, imata baja cajena itsabaxuto pacatoyaquinatsi. Tsipaji baja payapëtaneme Jesucristo, ponë baja cajena athëbëtatsia ponapona pepo bajayatami ata, Dioso daxitacuene mapanacuata pexanaevajënaeya. Paxamë ata papevëjëavimë, imata baja cajena itsabaxuto pacatoyaquinatsi. Tsipaji baja pajamatabëcuenesaëmë Dioso panejumecovënëtsijava. Pacatsijamatabëeca baja Dioso pejumelivaisi. Nexata baja dovathi pajamatabëcueneamoneyabame. 15 Pëtsa pajitsipame mapanacuapijicueneje. Pëtsa pajitsipame mapanacuapijipibisiacuene ataje. Itsa pajitsipaejitsipame mapanacuapijipibisiacueneje, nexata apo pajitsipaemë tsipae Dioso. 16 Pajamatabëcuene jivi jitsipaeyaexanabiabatsi pibisiacuene pexanaenexa, bajarapajamatabëcuene apo pitsapae Diosojavaverena. Bajarapajamatabëcuene pitsapa mapanacuataje. Pajamatabëcuene ata jivi najamatabëxainaeyaexanabiabatsi penaxainaeyabinexa xua itajitsipa, bajarapajamatabëcuene ata pitsapa mapanacuataje. Pajamatabëcuene ata jivi najamatabëxainaeyaexanabiabatsi beayaijamatabëcuenevi penataenexa, bajarapajamatabëcuene ata pitsapa mapanacuataje. Daxita bajarapajamatabëcuene pitsapa mapanacuataje. Bajarapajamatabëcuene apo pitsapae vaxa Diosojavaverena. 17 Imoxoyo rabaja pevajënae tsaponae pevereverecaenexa mapanacuaje. Nexata daxita pajamatabëcuene jivi jitsipaeyaexanabiabatsi pibisiacuene pexanaenexa, yajavavereverecaena mapanacuaje. Itsiata baitsi jane pamonae exanavanapa Dioso pitorobicueniatsi, jinavanapaena daxitamatacabijavabelianexa. 18 Tajamonae, imoxoyo rabaja pevajënae tsaponae pevereverecaenexa mapanacuaje. Pavënëlivaisitaneme rabaja pacuenia najetarucaejitsia ponë cueneitoyatsi Cristo. Pata rabaja cajena ayaibitsaëto, pamonae Cristo cueneitoyatsi. Bajarapamonae pepatsixae, yapëtanetsi imoxoyo baja pevajënae tsaponae pevereverecaenexa mapanacuaje. 19 Pamonae Cristo cueneitoyatsi, bajarapamonae vaxaitsiyajuvënëvimi picani. Itsiata baja nacavecuapitsapa. Bajarapamonae pepacuene apo vaxaitsiyajuvënëvi cajena. Itsa peneta bajarapamonae vaxaitsiyajuvënëvi tsipae, nexata tsitecaeya najinavanapaejitsipa vaxaitsita. Bajaraxuata bajarapamonae nacavecuapona baja. Nexata daxitajivi xaniavaetsia yapëtane bajarapamonae pepacuene Dioso apo pejumecovënëtsivicuene. 20 Cristo rabaja pacarajuta Espíritu Santo. Bajaraxuata daxita paxamë payapëtaneme baja pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi. 21 Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje tsipaji baja payapëtaneme pexaniajailivaisicuene Jesús pelivaisi. Nexata apo pacatoyaquinaetsi matapania patacayapëtaeyaexanaenexa pexaniajailivaisicuene Jesús pelivaisi. Tsipaji baja bajaya payapëtaneme bajarapalivaisi pexaniajailivaisicuene. Payapëtanemenua baja Jesús pelivaisijavaverena acuenebi pepitsapaejava penajumetsënëtsilivaisi. Tsipaji pexaniajailivaisijavaverena acuenebi pepitsapaejava penajumetsënëtsilivaisi. 22 ¿De jane peneta jumaitsi pepo penajumetsënëtsijivi? Pajivi peneta pepo penajumetsënëtsijivi, jumaitsi mapacueniaje: “Jesús raja apo Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsiatsica vajanacacapanepaenexa,” jai. Bajara peneta pejumaitsijivi, pepo penajumetsënëtsijivi jane baja. Bajarapajivi Cristo pijavajabitsaëjivi. Bajarapajivi apo jumecovënëtsi Dioso. Apo jumecovënëtsinua Dioso pexënato ata. 23 Pajivi peneta jumaitsi: “Jesús raja Dioso apo pexënato,” jai, bajarapajivi Dioso apo yajavaponaponaetsi. Pajivi pijinia peneta jumaitsi: “Jesús raja Dioso pexënato,” jai, bajara jane pajivi Dioso yajavaponaponatsi. 24 Bajaraxuata paxamë baja palivaisi pajumetaneme panejumecovënëtsijavaverenacujinae, panevajënaeyabelia tsiteca pacajinavanapare. Bajarapalivaisi tsiteca itsa pacatsijamatabëecaena, nexata panevajënaeyabelia payajavajinavanapaename Dioso. Payajavajinavanapaenamenua Dioso pexënato ata, Cristo. 25 Jesucristo rabaja najumecapanepaeya jumaitsi vajanacarajutsinexa matacabi apo pevereverecaejava. 26 Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje patacayapëtaeyaexanaenexa panenayajivitaenexa pamonae jamatabëpacayamaxëitojoroba. 27 Paxamë rabaja Espíritu Santo pacatsijamatabëeca, ponë pacarajuta Jesucristo. Bajaraxuata apo panamatavenonaemë baja itsajivi ata papecatsipaebinexa paneyapëtaenexa daxitacuene. Tsipaji baja daxita xua Espíritu Santo pacayapëtaeyaexanapona, pexaniajaicuene baja cajena. Penajumetsënëtsicuene baja cajena Espíritu Santo apo pacayapëtaeyaexanaponae. Pacuenia Espíritu Santo pacayapëtaeyaexanapona, bajarapacuenia pajumecovënëtaponare panevajënaeyabelia paneyajavajinavanapaenexa Cristo. 28 Tajamonae, ajamatabëcuenesaëya yajavajinavanapaenatsi Cristo. Bajarapacuenia yajavajinavanapaenatsi vajacujunaviyaniva pamatacabi bajaraponë patsianica. Nexata apo aura tsanetsi bajaraponëjavabelia pamatacabi patsianica. 29 Paxamë rabaja payapëtaneme Jesucristo, Dioso pexënatoxae, pexaniacuene pexanabiabijava. Nexata bepayapëtaneme mapacueneje. Pamonae peneta pexaniacuene exana, bajarapamonae Dioso pexi.

1 Juan 3

1 Pacanaëjëre vaxa Dioso vajanacaasivacuene. Nacaasiva bitso. Bajaraxuata Dioso pexicueniatsi nacatane. Xaniajai rabaja. Dioso pexitsi. Mapanacuapijivije Dioso apo peyapëtaexae, nexata bajarapamonae vaxaitsi ata apo nacayapëtae Dioso pexicuenetsi. 2 Tajamonae bitso patacaasivavi, aeconoxae rabaja vaxaitsi daxitatsi Dioso pexitsi. Apo yapëtaetsi abaxë pacuenia itsamatacabi vaxaitsi cueneitsijitsiatsi. Itsiata Cristo itsamatacabi itsa patsianica, vaxaitsi cuenetaenatsi Cristo pacuenia cueneitsi. Nexata vaxaitsi itsa cuenetaenatsi Cristo, cuenejëpaenatsi. Tsipaji cuenetaenatsi pacuenia Cristo cueneitsi. 3 Cristo pibisiacuene apo pexanaenë caeto ata. Bajaraxuata daxita pamonae copiaevetavanapa Cristo pepatsijavanexatsica, pevajënae tonajamatabëcuene xaniavaetavanapaena. Pibisiacuene apo exanavanapae tsane. 4 Pajivi pibisiacuene exana, apo jumecovënëtsi palivaisi Dioso najumecopata jivi pejumecovënëtsinexa. Pibisiacuene itsa exana, nexata Dioso pitavetsijava exana. 5 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Cristo patsica mapanacuayabetsicaje vajanacavecuaajibiaexanaenexa pibisiacuene vajaexanaeneconimi. Cristo baja cajena caeto ata pibisiacuene apo pexanaenë. 6 Bajaraxuata pajivi baja Cristo yajavaponapona, pibisiacuene apo exanaponaponae. Pajivi tsiteca pevajënaeyabelia pibisiacuene exanaponapona, bajarapajivi apo tae baja cajena Cristo. Apo yapëtaenua cajena. 7 Tajamonae, pëtsa panacopatame itsajivi ata papecayamaxëitojorobinexa. Pajivi exanabiaba pexaniacuene, Dioso pejitsipaecuene, bajarapajivi Dioso aneconijibia tanetsi. Pacuenia Cristo jamatabëcueneitsi, bajarajamatabëcueneitsi bajarapajivi. 8 Pajivi tsiteca pevajënaeyabelia pibisiacuene exanaponapona, bajarapajivi dovathi pijajivitonë tsaponaponae. Dovathi pibisiacuene pexanaecujinae, apo copatsi. Tsiteca pevajënaeyabelia pibisiacuene exanaponapona mapanacuataje. Bajaraxuata Dioso pexënato patsica mapanacuayabetsicaje daxitajivi dovathi pejamatabëcueneta pibisiacuene pexanabiabijavami piajibiaexanaenexa. 9 Pajivi baja Dioso pexijivi exanatsi, bajarapajivi baja pibisiacuene apo exanaponaponae. Tsipaji baja Dioso najamatabëcuenerajutatsi. Bajarapajivi baja copata pibisiacuene pexanabiabijava. Tsipaji baja Dioso pexijivi exanatsi. 10 Bajarapacuenia xaniavaetsia yapëtanetsi pajivi Dioso pexijivi exanatsi. Pajivi pijinia dovathi pexijivi exanatsi, yapëtanetsi. Tsipaji pajivi Dioso pexijivi apo exanaetsi, pexaniacuene apo exanae. Apo asivanua itsamonae ata. 11 Dioso baja cajena panejumecovënëtsijavaveliacujinae, pajumetaeyabiabame pejumaitsilivaisi mapacueniaje: “Vaxaitsi namataenetsia benaasivatsi tsavanapae,” pejailivaisi. 12 Vaxaitsi nexata apo bitoyatsi itsamonae ata. Pacuenia bajayatami Caínpijinë itoya pejuyapijinëmi, bajara apo bitsitsi vaxaitsi. Caínpijinë dovathi pijajivitonë tsaponaponae. Nexata beyaxuaba pejuyapijinëmi. Pacatsipaebijitsiatsi pacuene yabara Caínpijinë beyaxuaba pejuyapijinëmi. Caínpijinë dovathi pitorobicueniatsi, pibisiacuene exanaponapona. Pejuyapijinëmi pijinia pexaniacuene, Dioso pitorobicueniatsi, exanaponapona. Bajaraxuata Caínpijinë beyaxuaba pejuyapijinëmi. 13 Tajamonae, pëtsa pajamatabëcuenenabenajacame paxamë ata itsa pacaitoya mapanacuapijivije. 14 Vaxaitsi picani bajayata Dioso pitabarata jamatabëcuenetëpavanapatsi. Itsiata baja aeconoxae Dioso nacajamatabëcueneasaëyaexana vajanajamatabëcuenecopatsixae bajaraponëjavabelia. Yapëtanetsi baja cajena Dioso vajanacajamatabëcuene asaëyaexanaejava. Tsipaji itsamonae ata Dioso vajanajuajumecovënëtsivi, asivatsi tsavanapae. Pajivi apo asiva itsamonae ata, Dioso penajuajumecovënëtsivi ata, bajarapajivi Dioso pitabarata jamatabëcuenetëpaponapona. 15 Pajivi itoya itsajivi, Dioso penajuajumecovënëtsivi ata, bajarapajivi jamatabëcuenejëpaponapona jivibenë. Paxamë rabaja payapëtaneme mapacueneje. Jivibenë baja cajena apo xainae tsane matacabi apo pevereverecaejava. 16 Yapëtanetsi baja cajena mapacueneje. Jesucristo vajanacaasivaxae, nacopata pebeyaxuabinexatsi vajaneconi yabara. Nexata vaxaitsi ata vajaasivaxae Dioso vajanajuajumecovënëtsivi, bejamatabëjumaitsitsi mapacueniaje: “Itsamonae nebeyaxuabijitsia ata tsane, yavenonaenajë Dioso patanajuajumecovënëtsivi,” bejamatabëjaitsi. 17 Ponë Dioso pejumecovënëtsinë, bitso pexainaenë pexainaejava, tae ata itsanë pijinia Dioso pejumecovënëtsinë penamatavenonaejava, itsiata itsa apo yavenonae, nexata acuenebi pejumaitsijava: “Xanë bitso Dioso jitsipajë tajamatabëëthëtojavavetsina,” pejaijava. 18 Tajamonae, “Asivanë raja itsamonae ata,” apo bejaitsi saya vajacuibovojotota pexaniacuene toexanaenejevatsi bajarapamonaejavabelia. Biji rajane bajarapamonae vajanacayapëtaenexa pepacuene vajaasivajava, pexaniacuene betoexanatsi. Beyavenonatsi bitso penamatavenonaejavata. 19 Daxitatsi vaxaitsi itsa asivatsi tsavanapae tsane itsamonae ata, Dioso vajanajuajumecovënëtsivi, nexata nayapëtaenatsi Dioso pexicuenetsi. Ajunavijibianua jinavanapaenatsi Dioso pitabarata. Dioso baja cajena pexaniajailivaisi jivijavabelia petsipaebinë. 20 Dioso baja cajena bitso ayaijamatabëcuenenë. Dioso peyapëtaenë daxitacuene. Bajaraxuata vaxaitsi jamatabëjumaitsi atatsi: “Xanë bitso ajamatabëcuenebejenë pibisiacuene taexanaejava yabara,” jamatabëjai atatsi, itsiata xainatsi Dioso vajanacayavenonaenë. Dioso vajanacaitaxutotsoniataenë. Tsiteca nacaasiva. Nacaevetanua. 21 Tajamonae bitso patacaasivavi, vajajamatabëëthëtota itsacueneneconi itsa apo xainaetsi, nexata apo auratsi Diosojavabelia vajavajëtsinexa. Jamatejematsi Dioso pitabarata. 22 Dioso nacarajutsiana daxita xua vajëtsianatsi Diosojavabelia. Bajarapacuenia Dioso nacarajutsiana tsipaji Dioso jumecovënëtavanapatsi pacuenia nacaitoroba. Pacuene yabara Dioso sivajamatabëcuenebarëya, bajarapacuene ata vaxaitsi exanavanapatsinua. 23 Dioso raja nacaitoroba vajajamatabëjumaitsinexa mapacueneje: “Jesús baja patsica, ponë copiaevetavanapatsi vajanacacapanepaenexa. Bajaraponë Dioso baja cajena pexënato,” vajajamatabëjainexa. Nacaitorobanua namataenetsia vajanaasivatsavanapaenexa. 24 Pajivi jumecovënëta Dioso pitorobilivaisi, bajarapajivi Dioso yajavaponaponaena. Bajarapajivi ata pijinia Dioso yajavaponaponaenatsi. Yapëtanetsi pepacuene Dioso vajanacayajavaponaponaejava. Tsipaji Espíritu Santo, ponë Dioso nacarajuta, bajaraponë nacayapëtaeyaexana pepacuene Dioso vajanacayajavaponaponaejava.

1 Juan 4

1 Tajamonae bitso patacaasivavi, itsamonae itsa pacajumai tsane mapacueniaje: “Espíritu Santo raja, ponë netsijamatabëeca, netsipaeba. Nexata juya bajarapalivaisi pacatsipaebatsi,” itsa pacajai tsane, pëtsa abaxë caecuenia pajumecovënëtame. Copiaya abaxë pajamatabëcueneëjëbianame paneyapëtaenexa itsa xaniajai bajarapamonae Espíritu Santo petsipaebilivaisitsi pacatsipaebiana. Bajarapacuenia pajamatabëcueneëjëbianame tsipaji raja daxitajava mapanacuajavaje yacaëjëpa penajumetsënëtsilivaisi petsipaebanajetarubenaevi. Bajarapamonae penajumetsënëtsilivaisi daxitajivijava tsipaebanajetarubena. BeDioso itajara pejumelivaisi petsipaebivicuenia, tsipaebanajetarubena. 2 Nexata bajarapacuenia copiaya itsa pajamatabëcueneëjëbianame, payapëtaename pamonae tsijamatabëecatsi Espíritu Santo. Pamonae raja peneta pepacuene Espíritu Santo tsijamatabëecatsi, jumaitsi mapacueniaje: “Jesucristo itsa patsica mapanacuayabetsicaje, naexana pacuenia vaxaitsi baexanatsi mapanacuataje,” jai peneta pamonae pepacuene Espíritu Santo tsijamatabëecatsi. 3 Pamonae peneta jumaitsi mapacueniaje: “Jesucristo raja Dioso apo pexënato,” jai, bajarapamonae cajena apo tsijamatabëecaetsi Espíritu Santo. Bajarapamonae tsijamatabëecatsi ponë cueneitoyatsi Cristo. Ponë baja pavënëlivaisitaneme pepatsijavanexa, ponë Cristo cueneitoyatsi, bajaraponë pata baja. Ponapona rabaja mapanacuajavaje. 4 Tajamonae, paxamë rabaja Dioso papijajivimë. Nexata baja penajumetsënëtsilivaisi papecatsipaebivi, apo pacayamaxëitojorobicapanepae. Apo caëjëpaetsi papecayamaxëitojorobijava. Tsipaji ponë pacatsijamatabëeca, bajaraponë bitso piasaënë, ponë ponapona mapanacuajavaje, matatoxenetsia. 5 Pamonae tsipaebapona penajumetsënëtsilivaisi, bajarapamonae saya Dioso apo peyapëtaevi. Bajaraxuata mapanacuapijicuene cacuaicuaijai. Nexata pamonae bitso jitsipa maëpanacuapijicueneje, namuxunaevetabiabatsi. 6 Vaxaitsi raja Dioso pijajivitsi. Pajivi yapëtane Dioso, vaxaitsi ata nacanamuxunaeveta. Pajivi Dioso apo jitsipae, vaxaitsi ata apo nacanamuxunaevetsi. Nexata bajarapacuenia nayapëtane pajivi tsijamatabëecatsi Espíritu Santo. Espíritu Santo baja cajena jivi pexaniajailivaisi petsipaebinë. Bajara pijinia pacuenia nayapëtane pajivi ata tsijamatabëecatsi dovathi. Dovathi baja cajena penajumetsënëtsilivaisi jivi petsipaebinë. 7 Tajamonae bitso patacaasivavi, daxitatsi namataenetsia benaasivatsi tsavanapae. Tsipaji Diosojavaverena pitsapa vajanacaasivajamatabëcuene. Pajivi peneta asiva Dioso penajuajumecovënëtsivi, bajarapajivi Dioso pexijivi. Bajarapajivi yapëtane Dioso. 8 Pajivi apo asiva itsamonae ata, bajarapajivi apo yapëtae Dioso. Tsipaji baja cajena Dioso bitso asiva daxitajivi. 9 Dioso raja vajanacaasivajava, nacayapëtaeyaexana mapacueniaje. Dioso athëbëvetsica nacatoitorobica pepo caenë pexënato mapanacuayabetsicaje. Bajarapacuenia Dioso pexënato nacatoitorobica matacabi apo pevereverecaejava vajaxainaenexa pexënato vajanacasivatëpaexae. 10 Bajarajamatabëcueneitsi Dioso bitso vajanacaasivajava. Vaxaitsi rajane bevelia Dioso jitsipatsi. Dioso ra picani bitso vaxaitsi nacajitsipa. Bajaraxuata Dioso nacatoitorobica pexënato cruzata vajanacasivatëpaenexa. Nexata Jesús vajanacasivatëpaexae, Dioso baja nacavecuaajibiaexana daxita pibisiacuene vajaexanaeneconimi. 11 Tajamonae bitso patacaasivavi, itsa Dioso bajarapacuenia bitso nacaasiva, nexata vaxaitsi ata daxitatsi namataenetsia benaasivatsi tsavanapae. 12 Itsajivi ata cajena abaxë Dioso apo tae. Itsiata baitsi jane vaxaitsi namataenetsia itsa nasivatsi, Dioso baja nacayajavaponapona. Dioso vajanacatojitsipaecuenia itsamonae ata vajaasivanexa, Dioso nacajamatabëcueneasaëyaexanapona. 13 Vaxaitsi yajavajinavanapatsi Dioso. Bajara pijinia pacuenia Dioso ata nacayajavaponapona. Yapëtanetsi pexaniajaicuene Dioso vajanacayajavaponaponaejava. Tsipaji baja Dioso nacarajuta Espíritu Santo. 14 Vaxaitsi baja cajena tanetsi Dioso pexënato. Nexata vaxaitsi tsipaebabiabatsi itsamonaejavabelia Dioso pexënato pitorobijavatsica mapanacuayabetsicaje pecapanepaenexa daxita mapanacuapijivije. 15 Pajivi jumaitsi mapacueniaje: “Jesús raja Dioso pexënato,” jai, bajarapajivi Dioso yajavaponapona. Bajarapajivi pijinia Dioso ata yajavaponaponatsi. 16 Nexata vaxaitsi jamatabëcueneyapëtanetsi pacuenia bitso Dioso nacaasiva. Dioso cajena piasivanë daxitanacuapijivi. Pamonae itsamonae ata namataenetsia naasiva tsavanapae, bajarapamonae Dioso yajavaponapona. Bajarapamonae ata pijinia Dioso yajavajinavanapa. 17 Nexata pacuenia Dioso nacatojitsipa itsamonae ata vajanasivatsavanapaenexa, bajarapacuenia itsamonae ata asivatsi tsavanapae tsane. Nexata pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaponaena daxita pibisiacuene pexanaevi, bajarapamatacabi vaxaitsi Dioso pitabarata apo junavitsi tsane. Apo junavitsi tsane Dioso pitabarata tsipaji baja mapanacuataje vaxaitsi asivatsi tsavanapae tsane itsamonae ata pacuenia Cristo daxitatsi nacaasiva. 18 Itsa yapëtanetsi Dioso vajanacaasivajava, apo cujunavitsi itsacuenejava ata. Tsipaji Dioso itsa nacaasiva, nacavecuaajibiaexana vajajunavijavami. Pajivi Diosojavabelia naneconita, yapëtane Dioso penaneconitsiaexanaejavanexatsi. Bajaraxuata daxitacuene cujunava. Pajivi cujunava daxitacuene, abaxë xaniavaetsia apo yapëtae pacuenia Dioso asivatsi. Bajaraxuata cujunava. 19 Vaxaitsi Dioso asivatsi tsipaji Dioso copiaya nacaasiva. 20 Pajivi jumaitsi ata mapacueniaje: “Xanë raja Dioso asivanë,” jai ata, itsiata itsa itoya itsajivi Dioso pejumecovënëtsijivi ata, nexata saya bajarapajivi penajumetsënëtsijivi. Bajarapajivi itsa apo asiva itsajivi ata, petaeyabiabijivi ata, nexata biji bitsoyo bajarapajivi apo asiva Dioso. Tsipaji biji cajena caeto ata apo tae Dioso. 21 Pajivi asiva Dioso, bajarapajivi biasiva itsajivi ata, Dioso penajuajumecovënëtsijivi. Tsipaji baja cajena Cristo nacaitoroba vajaasivanexa itsamonae ata.

1 Juan 5

1 Pajivi jumecovënëta: “Jesús raja Cristo, ponë Dioso athëbëvetsica itorobijitsiatsica vajanacacapanepaenexa,” pejailivaisi, bajarapajivi Dioso pexijivi exanatsi. Pajivi asiva itsajivi ata, caejivi apo biasiva. Nexata bajarapajivi daxita pexi beyajavaasiva. 2 Bajara pijinia pacuenia vaxaitsi ata bexanatsi itsa asivatsi Dioso. Itsa jumecovënëtatsi pacuenia Dioso nacaitoroba, nexata beyajavaasivatsi itsamonae ata, Dioso vajanajuajumecovënëtsivi. Tsipaji bajarapamonae Dioso pexi exanatsi. 3 Vaxaitsi itsa asivatsi Dioso, nexata pacuenia Dioso nacaitoroba, jumecovënëtatsi. Pacuenia Dioso nacaitorobapona vajatoexanaenexa, apo nacatsitaayapëbeje. 4 Apo nacatsitaayapëbeje tsipaji baja Dioso pexitsi. Nexata caejivitsi canacujitsia Dioso nacacaëjëpaeyaexanapona vajaexanaenexa pacuenia Dioso nacaitorobapona. Najamatabëcuenecopatatsi baja Cristojavabelia vajanacayavenonaenexa mapanacuapijijamatabëcuenevecuaje. Nexata bajarapacuenia mapanacuataje dovathi jamatabëcueneamoneyabaponatsi. 5 Pajivi jumecovënëta Jesús Dioso pexënatocuene, bajarapajivi caëjëpatsi dovathi pejamatabëcueneamoneyabinexa. 6 Jesucristo baja cajena athëbëvetsica pepatsinë. Yapëtanetsi Jesús pepacuene Dioso pexënatocuene. Tsipaji copiaya bautisabatsi merata. Bajaraxuacujinae cruzata beyaxuabatsi. Nexata saya Jesús ëpebautisabicujinaetsi apo ponaponae. Biji rajane copiaya bautisabatsi. Bajaraxuacujinae cruzata beyaxuabatsi. Espíritu Santo ata nacayapëtaeyaexana Jesucristo pepacuene Dioso pexënatocuene. Espíritu Santo baja cajena pexaniajainë. Nexata Espíritu Santo vajanacayapëtaeyaexanaejava, Jesús Dioso pexënatocuene, bejumecovënëtatsi. 7 Athëbëtatsia jinavanapa acueyabi ponëbeje, penajamatabëcuenejëpaevi, pevajunupaebivi Jesucristo Dioso pexënatocuene. Pamonae jinavanapa athëbëtatsia, mapamonaeje: Dioso, Jesucristo, Espíritu Santo. Bajarapamonae acueyabi ponëbeje, penajamatabëcuenejëpaevi, caenë rabaja picani tsaponaponae. 8 Mapanacuata ataje acueyabi xuabeje pejamatabëcueneta yapëtanetsi Jesucristo pepacuene Dioso pexënatocuene. Yapëtanetsi Espíritu Santo pejamatabëcueneta. Yapëtanetsinua Jesús pebautisabijavatsi ata pejamatabëcueneta. Yapëtanetsinua Jesús cruzata pebeyaxuabijavatsi ata pejamatabëcueneta. Bajarapaacueyabi xuabeje pejamatabëcueneta yapëtanetsi Jesucristo pepacuene Dioso pexënatocuene. 9 Dioso baja cajena nacayapëtaeyaexana Jesús Dioso pexënatocuene. Mapanacuapijivi ata, itsa nacatsipaeba itsacuenelivaisiyo, nexata jumecovënëtabiabatsi pacuenia nacatsipaebabiaba. Itsiata baitsi jane Dioso itsa nacatsipaeba, bejumecovënëtatsi xaniavaetsia pacuenia nacatsipaeba. Tsipaji Dioso bitso pejumenamatamotsinë. Bitso pexaniajainë. 10 Pajivi jumecovënëta Jesús Dioso pexënatocuene, bajarapajivi pejamatabëëthëtota yapëtane bajarapalivaisi pexaniajailivaisicuene. Pajivi apo jumecovënëtsi Jesús Dioso pexënatocuene, bajarapajivi Dioso bepenajumetsënëtsinë tane. Tsipaji bajarapajivi Dioso peyapëtaeyaexanaejavatsi, apo jumecovënëtsi, Jesús Dioso pexënatocuene. 11 Dioso itsa nacayapëtaeyaexana Jesús Dioso pexënatocuene, nacayapëtaeyaexana mapalivaisije. Nacayapëtaeyaexana Dioso vajanacarajutsijavanexa matacabi apo pevereverecaejava. Nexata Dioso pexënato pejamatabëcueneta xainaenatsi matacabi apo pevereverecaejava. 12 Pajivi yajavaponaponaena Dioso pexënato, bajarapajivi xainaena matacabi apo pevereverecaejava. Pajivi apo yajavaponaponae tsane Dioso pexënato, bajarapajivi apo xainae tsane matacabi apo pevereverecaejava. 13 Pacatoyaquinatsi mapalivaisije panejumecovënëtsivi Dioso pexënato. Pacatoyaquinatsi paneyapëtaenexa matacabi apo pevereverecaejava panexainaejavanexa. 14 Yapëtanetsi Dioso vajanacajumetaejava itsa vajëtatsi vajanacatojitsipaecuenia. Bajaraxuata apo jumejunavitsi vajavajëtsinexa Diosojavabelia. Jamatejematsi Dioso pitabarata. 15 Yapëtanetsi Dioso vajanacajumetaejava itsa vajëtatsi. Nexata yapëtanetsi Dioso vajanacarajutsijavanexa xua vajëtatsi. 16 Dioso panenajuajumecovënëtsivi itsa pataename pibisiacuene pexanaejava, patovajëtsianame Diosojavabelia, Dioso pejamatabëcuenexaniavaetsinexatsi pibisiacuene pexanaejivi. Bajarapacuenia Diosojavabelia patovajëtsianame itsa payapëtaename paneconi yabara abaxë Dioso apo vecuanaxuabijitsia. Itsajava raja jivi pibisiacuene itsa exana, bajarapaneconi yabara pepacuene jivi Diosovecua naxuabiana. Nexata baja itsa payapëtaename paneconi yabara pepacuene baja bajarapajivi Diosovecua naxuabijitsia, pëtsa patovajëtame Diosojavabelia. Bajarapitsineconi baja pexainaevi panetovajëtsinexa Diosojavabelia, apo pacaitorobitsi. 17 Daxitacuene xua apo pexanepanaecuene jivi exana, pibisiacuene baja cajena. Itsiata baitsi jane bajarapapibisiacuene jivi pexanaejava itsa copabiana, nexata bajarapaneconi yabara itsiata jivi pepacuene Dioso apo vecuanaxuabi tsane. 18 Yapëtanetsi baja cajena mapacueneje. Pajivi Dioso pexijivi exanatsi, bajarapajivi copata baja pibisiacuene pexanaejava. Tsipaji baja Dioso pexënato, Jesucristo, evetatsi bajarapajivi. Nexata dovathi apo itsacueniabitsi. 19 Yapëtanetsi daxita vaxaitsi Dioso pexicuenetsi. Yapëtanetsinua itsamonae dovathi pitorobabiabijavatsi pibisiacuene pexanaenexa. 20 Yapëtanetsinua baja Dioso pexënato, Jesucristo, athëbëvetsica pepatsijavatsica. Patsica vajanacajamatabëcuene yapëtaeyaexanaenexa pepo Dioso. Vaxaitsi baja yajavajinavanapatsi Dioso. Tsipaji baja yajavajinavanapatsi Dioso pexënato, Jesucristo. Bajaraponë ata pepo Dioso baja cajena, vajanacarajutsinënexa matacabi apo pevereverecaejava. 21 Tajamonae, panayajiviitavere papecatsipaebiyaniva palivaisi tsipaebapona pamonae vajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia.

2 Juan 1

1 Xanë ancianonënë, pacatoyaquinatsi mapabaxutoje Dioso pecaitapetsiva, nexi yajava. Xanë bitso pacaasivatsi. Itsamonae ata, pamonae jumecovënëta Dioso pejumelivaisi, bajarapamonae ata pacaasiva. 2 Bajarapacuenia pacaasivatsi tsipaji paxamë ata Dioso pejumelivaisi pajumecovënëtame. Bajarapalivaisi cajinavanapatsi vajajamatabëëthëtota daxitamatacabijavabelianexa. 3 Pacatovajëtabiabatsi Diosojavabelia, Jesucristo, Dioso pexënatojavabelia ata. Pacatovajëtabiabatsi papecayavenonabiabinexa, papecaitaxutotsonia taeyabiabinexanua. Pacatovajëtabiabatsinua jamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. Bajarapacuenia Dioso pacatoexanaena pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, itsa pacajinavanapame, itsamonae ata asivaya itsa pajinavanapamenua. 4 Bitso sivajamatabëcuenebarëyanë itsa caxitajarabaxuabajë nexiyajuvënëvi, pejumecovënëtavanapaevi pacuenia vaxa Dioso nacaitoroba. 5 Tajabanava, aeconoxae catsipaebatsi namataenetsia vajanasivanexa. Bajarapalivaisi apo pejanalivaisi picani. Bajayata palivaisi itsa copiaya jumetaneme Jesús pelivaisi, bajarapalivaisi jumejëpa. 6 Vaxaitsi itsa jitsipatsi Dioso, nexata pacuenia Dioso nacaitoroba, bejumecovënëtavanapatsi. Bajarapalivaisi papecatsipaebijavaveliacujinae, pacaitoroba baja cajena namataenetsia panenasivatsavanapaenexa. 7 Penajumetsënëtsilivaisi petsipaebanajetarubenaevi, ayaibitsaëto najetarubena daxitanacuanëjava. “Pacuenia vaxaitsi banaexanatsi, bajarapacuenia Jesucristo naexana mapanacuataje,” pejailivaisi, bajarapamonae apo pejumecovënëtsivi. Bajarapitsijamatabëcuene pexainaevi peyamaxëitojorobivi baja cajena. Bajarapamonae Cristo pijavajabitsaë. 8 Panayajivitaevanapare papecavecuaxuabiyaniva xua pasivanacuenebavanapame Dioso papecarajutsinexa. Bajarapacuenia panayajivitaevanapare Dioso papecarajutsinexa daxitajavayo panetonacuenebimatamo. 9 Pajivi tsiteca pevajënaeyabelia jumecovënëtaponapona palivaisi Cristo tsipaebapona, bajarapajivi vaxa Dioso yajavaponaponatsi. Vaxa Dioso pexënato ata yajavaponaponatsi. Pajivi pijinia copata pejumecovënëtsijava palivaisi Cristo tsipaebapona, bajarapajivi Dioso apo yajavaponaponaetsi. 10 Nexata bajarapitsijivi itsa pona paxamëjavabelia livaisi papecatsipaebinexa, pëtsa pacajunuame panijaboyaberena. Pëtsa pabajacobamenua bajarapitsijivi. 11 Pajivi bajacobijitsipa bajarapitsijivi, jamatabëcueneyavenonaejitsipa pibisiacuene pexanaejava. Bajaraxuata pëtsa pabajacobame bajarapitsijivi. 12 Xanë picani xainajë ayailivaisi patacamuxujiobinexa. Itsiata abaxë apo jitsipaenë bajarapalivaisi patacatoyaquinaenexa mapabaxutotaje. Evetajë abaxë taponaejava paxamëjavabelia patacataenexa, patacabarëcuaicuaijainexanua, vajajamatabëcuenebarëyanexa bitso. 13 Nejuyapijiva Dioso pitapetsivatsi pexi, catonajumeitoroba nebajacobinexa.

3 Juan 1

1 Gayo bitso tacaasivanë. Xanë ancianonënë, catoyaquinatsi mapabaxutoje. Casivatsi bitso tsipaji xamë ata pexaniajailivaisi jumecovënëtame. 2 Catovajëtabiabatsi Diosojavabelia. Catovajëtabiabatsi daxitacuenejavanë pecatoxanepanaenexa, jumalixanepanaeya neponaponaenexanua. Cavënëlivaisitanetsi rabaja Dioso pitabarata xaniavaetsia Dioso netoponaponaejava pibisiacuene exanaenejevamë. 3 Itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi parena xanëjavaberena. Nexata bajarapamonae xanëjavaberena cavënëlivaisipaeba xaniavaetsia neponaponaejava. Netsipaeba xaniavaetsia asaëya nejumecovënëtaponaponaejava pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi. Nexata bitso casivajamatabëcuenebarëyatsi. 4 Pamonae tsipaebabiabajë Dioso pejumelivaisi, bajarapamonae taniji betaxicuenia. Nexata itsa vënëlivaisitaniji bajarapamonae Dioso pejumecovënëtavanapaejava, nexata bitso sivajamatabëcuenebarëyanë tsabiabi. Itsacuenejava ata pematatsënëa bajarapacuenia apo nejamatabëcuenebarëyayaexanae. 5 Xamë xaniavaetsia Dioso tonacuenebabiabame itsa yavenoname Dioso pejumecovënëtsivi. Bajarapamonae saicayanacuaverena pepatsivi ata, yavenoname. 6 Pamonae Dioso pejumecovënëtsivi parena xanëjavaberena, daxita majotaje Dioso pejumecovënëtsivi pitabarata, cavënëlivaisipaeba bajarajotalia asivaya neyavenonaejava Dioso pejumecovënëtsivi. Bajarapamonae itsa ponaena pevajënaeyabelia, Dioso pejumelivaisi jivi petsipaebaponaenexa, yavenonaename pacuenia namatavenonaena pijanamutonexa. Bajarapacuenia bajarapamonae itsa yavenonaename, Dioso casivabarëya tsane. 7 Bajarapamonae naropoba Jesucristo petonacuenebinexa pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, daxitajivijava petsipaebanajetarubenaenexa. Bajarapamonae apo jitsipae peyavenonaenexatsi pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi. Bajaraxuata vaxaitsi Dioso vajajumecovënëtsivi, xanepana vajayavenonaenexa bajarapamonae. Bajarapacuenia itsa yavenonatsi, nexata Dioso nacatane bajarapamonaeta Dioso pijacuene bevajatonanacuenebivi. 9 Xanë bajayata copiaya toyaquinajë Dioso pejumecovënëtsivi, panijatomarata pejinavanapaevi. Itsiata bajarapabaxutota taitorobicuenia Diótrefes apo jumecovënëtsi. Jesucristo ata taneitorobinëcuene, apo jumecovënëtsi. Bajaraponë ayaijamatabëcuenenë jamatabënaexana papecanamatacaitorobinënexa. 10 Bajaraxuata itsa patsianajë xamëjavata, catsipaebianatsi daxita pacuenia Diótrefes exana. Bajaraponë pibisiacuenia tanebaracuaicuaijaijava, taneyabaranajumetsënëtsijava ata, catsipaebianatsi. Itsacuenejavanënua pematatsënëa pibisiacuene exanabiaba. Diótrefes apo copiapitabiabi xaniavaetsia pamonae Dioso pejumecovënëtsivi. Itsamonae ata itaveta pecopiapitsiyaniva pepatsivi. Nexata picani pamonae Diótrefes itaveta, itsiata copiapitabiaba Dioso pejumecovënëtsivi. Nexata pamonae Diótrefes itavetsi ata, itsiata copiapitabiaba, bajarapamonae Diótrefes jamatabëvecuacapitsapa Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsibovecua bajarapamonae pematatsënëa penajoneyaniva bajarapabota. 11 Gayo, pëtsa exanaponaponame pacuenia pibisiajamatabëcuene pexainaevi baexanavanapa. Exanaponaponare jane pacuenia pexaniacuene pexanaevi baexanavanapa. Pajivi Dioso pexijivi exanatsi, bajarapajivi pexaniacuene exanaponapona. Pajivi Dioso pexijivi apo exanaetsi, bajarapajivi pibisiacuene exanaponapona. Tsipaji bajarapajivi Dioso apo yapëtae. 12 Daxitajivi pexaniacuenia Demetrio vënëlivaisipaebatsi pexaniacuene pexanaponaponaejava. Espíritu Santo baja cajena pexaniajailivaisi jivi peyapëtaeyaexanaenë. Nexata Espíritu Santo jivi yapëtaeyaexanaponatsi pexaniacuene Demetrio pexanaponaponaejava. Paxanë ata baja cajena payapëtaniji Demetrio pexaniacuene pexanaponaponaejava. Nexata daxitajivijava patsipaebaponajë bajarapalivaisi. Paxamë ata paneyapëtaneme pexaniajailivaisi patatsipaebaponaejava. 13 Xanë picani xainajë ayailivaisi tacamuxujiobinexa. Itsiata abaxë apo jitsipaenë bajarapalivaisi tacatoyaquinaenexa mapabaxutotaje. 14 Tsipaji jamatabëcatanetsi bepijia. Nexata abaxë tajacuata cabarëcuaicuaijaitsi tsane. 15 Catovajëtatsi Diosojavabelia pecayavenonaenexa jamatabëcuenexanepanaeya neponaponaenexa. Daxita pecayapëtaevi, majotaje pejinavanapaevi, cabajacobalia. Nebajacobiana caejivi canacujitsia, daxita vajayapëtaevibeje.

Judas 1

1 Xanë Judasnë, Jesucristo pijajivitonënë, Santiago pejuyapijinënë. Pacatoyaquinatsi mapabaxutoje paxamë Dioso papecaasivaivi. Dioso pacajunata papijajivinexamë. Paxamë asaëya Dioso pajumecovënëtavanapame Jesucristo papecayajavaponaponaexae. 2 Pacatovajëtatsi Diosojavabelia bitso papecaitaxutotsoniataenexa. Pacatovajëtatsinua Diosojavabelia itsamonae ata Dioso pitabarata barajamatabëcuenexanepanaeya panejinavanapaenexa. Pacatovajëtatsinua Diosojavabelia namataenetsia panenasivanexa. 3 Tajamonae bitso patacaasivavi, jamatabëpacatoyaquinatsi picani matavëjëa paneyapëtaenexa Dioso papecacapanepaejavanexa panijaneconivecua. Jamatabëpatoyaquinatsinua picani paneyapëtaenexa paxanë ata Dioso patanecapanepaejavanexa. Itsiata bajaraxua yabara apo pacatoyaquinae tsanetsi mapabaxutotaje. Vënëlivaisitaniji paxamëjavata pepatsijava penajumetsënëtsilivaisi petsipaebaponaevi. Bajaraxuata jitsipajë patacatoyaquinaenexa panejumecovënëtsiyaniva bajarapamonae papecatsipaebilivaisi. Tsipaji bajarapamonae pexaniajailivaisi, palivaisi vaxaitsi jumecovënëtatsi, bajarapalivaisivecua, saicayalivaisi pacatsipaebavanapa. Nexata paxamë bajarapamonae ajumesaëya patsipaebare palivaisi vaxaitsi jumecovënëtavanapatsi. 4 Tsipaji bajarapamonae, penajumetsënëtsilivaisi papecatsipaebavanapaevi, paxamë tuatuajëta najoneyabiaba pacatsitanajamatabëcuene itajëtsinejeva. Bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: “Dioso baja cajena nacaitaxutotsoniatane vajanacacapanepaenexa. Bajaraxuata pibisiacuene exanae atatsi, apo itsacuene,” jai tsabiabi bajarapamonae. Bajarapamonae apo jumecovënëtsi caenë Dioso vajanacaevetsicuene. Apo jumecovënëtsinua caenë Jesucristo vajatuxanenëcuene. Bajarapamonae apo exanae pacuenia Dioso jitsipa. Apo exanaenua pacuenia Jesucristo ata jitsipa. Bajarapamonae itsamatacabi Dioso penaneconitsiaexanaejavanexatsi pijaneconi yabara, Dioso tajëvelia pejumelivaisibaxutota vajunupaebatsi. 5 Payapëtaneme rabaja mapacueneje. Bajayata vajatuxanenë Dioso pijajivi capanepa Egipto nacuavecua, Israel nacuayaberena. Nexata baja payapëtae atamë bajarapacuene, itsiata jitsipajë panenajamatabënapitsinexa icatsia bajarapacuene. Bajarapacuenia vajatuxanenë Dioso pijajivi capanepae ata, pecapanepaecujinae icatsia verebiaba bajarapamonaemiyajuvënëvi. Bajarapacuenia verebiaba tsipaji bajarapamonae apo jumecovënëtsitsi. 6 Panajamatabënapirenua pacuenia Dioso exana ángelevijavabelia ata. Angelevi Dioso tonacuenebavanapa athëbëtatsia. Angeleviyajuvënëvi apo exanae pacuenia Dioso itorobatsi. Apo jinavanapaenua itsajota picani Dioso tocopata pejinavanapaenexa. Bajaraxuata Dioso ángeleviyajuvënëvi cëbiaya jinavanapaeyaexana itsanacuata, pitaquirinacuata. Bajarajota ángelevi copiaevetavanapaeyaexanatsi Dioso penaneconitsiaexanaejavanexatsi. Nexata pamatacabi Dioso daxitamatacabijavabelianexa naneconitsiaexanaena daxita pamonae naneconita Diosojavabelia, bajarapamatacabi Dioso bajarapaángelevi ata naneconitsiaexanaena daxitamatacabijavabelianexa. 7 Panajamatabënapirenua Sodoma tomarami ata, Gomorra tomarami ata, pemuxuneneta penaetomaranëmi ata. Pamonaemi jinavanapa bajarapatomaranëta, bitso pibisiacuene exanabiaba. Bajarapamonaemi apo jumecovënëtsi Dioso. Apo jumecovënëtsinua ángelevi ata. Bajarapamonaemi pevitota bitso pibisiacuene exanabiaba pevëna pebijivijavabelia. Bajaraxuata Dioso verebiaba bajarapamonaemi. Bajarapacuenia Dioso verebiaba bajarapamonaemi, pamonae cotocaevi jinavanapa mapamatacabitaje, peyapëtaenexa. Nexata bajarapamonae ata pibisiacuene pexanaeyaniva, apo pevereverecaeisotojavabelia Dioso penaneconitsiaexanaeyanivatsi. 8 Bajarapacuenia bajayata Dioso naneconitsiaexana pamonaemi pibisiacuene exanavanapa. Bajarapacuenia Dioso naneconitsiaexanae ata pamonaemi bajayata pibisiacuene exanavanapa, itsiata pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa, apo canaëjëtsi Dioso penaneconitsiaexanaejavanexatsi. Pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa, pibisiacuene exanabiaba. Bajarapamonae pina majitsinaebota tane papibisiacuene bajarapamonae exanaejitsia. Bajaraxuata nexata bajarapamonae pibisiacuene exanabiaba pevitota. Apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso itorobatsi. Dioso pijaángelevi ata bajarapamonae pibisiacuenia baracuaicuaijai tsabiabi. 9 Angelnë Miguel, ángelevi penamatacaitorobinë. Angelnë Miguel bitso ayaijamatabëcuenenë ata, yaiyatane dovathi. Pibisiacuenia apo baracuaicuaijai. Apo bijataenua. Bajayata Moiséspijinë petëpanucaenë jamatabëpitatsi picani dovathi. Nexata ángelnë Miguel apo copatsi Moiséspijinë dovathi pepitsinexatsi. Nexata dovathibeje, ángelnë Miguelbeje, najumenotabeje Moiséspijinëmi yabara. Itsiata bajarajota ángelnë Miguel pibisiacuenia apo bijatae dovathi. Saya xaniavaetsia ángelnë Miguel jumaitsi dovathijavabelia: “Dioso raja cabijataena,” jai. 10 Itsiata baitsi jane pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa, xaniavaetsia ángelevi apo tae ata, apo yapëtae atanua, pibisiacuenia baracuaicuaijai tsabiabi. Nexata pacuenia unupijidujuai apo cujarubi atatsi, itsiata pijacuata yapëtane pexanaejavanexa, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae ata saya pijacuata yapëtane mapanacuapijicuene pexanaenexa. Nexata exanavanapa pibisiacuene pacuenia jamatabëexana. Nexata itsamatacabi Dioso verebiabiana bajarapamonae bajarapapibisiacuene pexanaexae. 11 ¡Bitso bejiobi tsane pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa! Bajarapamonae Dioso naneconitsiaexanaena. Tsipaji pacuenia bajayata Caínpijinë jamatabëcueneitsi, bajarapamonae ata jamatabëcueneitsi tsavanapae. Bajayata Caínpijinë pibisiacuene exanaponapona pacuenia jamatabëexana. Pacuenia bajayata Balaampijinë ata jamatabëcueneitsi, bajarajamatabëcueneitsi tsavanapae pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa. Bajayata Balaampijinë Dioso apo jumecovënëtsi pacuenia itorobatsi. Balaampijine palata pepitsinexa, jivi matacapona pibisiacuene pexanaenexa. Pacuenia bajayata Corépijinë ata jamatabëcueneitsi, bajara jamatabëcueneitsi tsavanapae pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa. Bajayata Corépijinë apo jumecovënëtsi pacuenia Moiséspijinë itorobatsi. Nexata Corépijinë beyaxuabatsi Dioso. Bajara pijinia pacuenia pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa, pibisiacuene pexanaexae, nexata Dioso verebiabiana bajarapamonae. 12 Pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa, payajavanacaetuatabiabame itsa panacaetuatabiabame panenabaninexa. Paxamë panacaetuatabiabame namataenetsia panenasivaxae. Nexata bajarapamonae najoneyabiaba panenacaetuatsijavata. Bajarapamonae pibisiacuene pexanabiabixae, bepiaxuirajava paxamë tuatuajëta. Bajarapamonae aurajibia ayaijava xaeyabiaba. Petocopatsinexa itsamonae ata penaxaenexa, apo najamatabëxainabiabi. Pacuenia pijaoveja pevetsivi xaniavaetsia baeveta pijaoveja, bajarapacuenia itajara pacaeveta. Itsiata apo pacaevetsi xaniavaetsia. Ëpamonae saya naeveta. Bajarapamonae pexanaejava, itsacuenejavayonexa ata apo xanepanae. Yapëtanetsi pacuenia itsi vaita. Vaita itarërëbo pitsapae ata, itsiata ema apo jopae. Jovibo saya caponatsi. Nexata itsamonae peubijavaxi totsaquenae atatsi, apo jamatabëcueneyavenonaetsi. Bajara saya jamatabëcueneitsi tsavanapae pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa. Tsipaji apo jamatabëcueneyavenonae itsajivi ata. Peubinae, ponae apo nacuaitabiabi penacuaitsimatacabita ata, bajaraponae apo xanepanae itsacuenejavayonexa ata. Bajara saya jamatabëcueneitsi tsavanapae pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa. Tsipaji apo jamatabëcueneyavenonae itsajivi ata. Peubinae, ponae apo nacuaitabiabi penacuaitsimatacabita ata, bajaraponae peubinë yatabutopaya juta petajuitsinexa isotojavabelia. Bajara pijinia pacuenia Dioso naneconitsiaexanaena pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa pibisiacuene pexanabiabixae. Nexata bajarapamonae Dioso xuabianatsi infiernojavabelia. 13 Pacuenia malataca caecovëta apo rucae, caponanua piaxuirapërë pitapayabelia, bajara saya jamatabëcueneitsi tsavanapae pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa. Caejamatabëcuene apo xainabiabi. Bajarapamonae piauracuene pexanabiabixae, nexata bepiaxuirajava paxamë tuatuajëta. Bajarapamonae pejamatabëcueneta jamatabëcuenebijianabiaba itsamonae Dioso pejumecovënëtsivi. Pacuenia athëbëvetsica tulupu othopaena pevereverecaenexa, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae ata vereverecaena. Diosovecua naxuabiana. Tsipaji copaba pejumecovënëtsijavami pexaniajailivaisi. Bajaraxuata Dioso bajarapamonae naneconitsiaexanaenatsi. Nexata bajarapamonae pitaquirinacuata jinavanapaena daxitamatacabijavabelianexa. 14 Enocpijinë bajayata ponapona. Bajaraponëmi Adánpijinë pemomoxiyajuvënënë. Nexata Enocpijinë Dioso pejamatabëcueneta bajayata tajëvelia vajunupaeba, pamonae aeconoxae mapamatacabitaje penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa. Enocpijinë baja cajena bajayata tajëvelia bajarapamonae yabara jumaitsi mapacueniaje: “Vajatuxanenë Cristo, pijajivi ángelevi, ayaibitsaëtoxaneto yajava, najetarucaena. 15 Najetarucaena penaneconitsiaexanaenexa daxita pamonae apo exanae Dioso pitorobicueniatsi. Najetarucaena penaneconitsiaexanaenexanua daxita pamonae pibisiacuenia baracuaicuaijai Dioso,” jai baja cajena bajayata tajëvelia Enocpijinë. 16 Pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa, apo sivajamatabëcuenebarëya itsacuenejavayo ata. Nexata pibisiacuenia baracuaicuaijai tsabiabi daxita xua bajarapamonae tocopiapataponatsi. Apo jumecovënëtsi pacuenia Dioso itorobatsi. Nexata bajarapamonae exanavanapa pijacuata penatojitsipaecuenia. Bajarapamonae ayaijamatabëcuenevi nataeya navajunupaebabiaba xua exana. Itsamonaejavabelia itsa cuaicuaijai, pexaniacuenia cuaicuaijai tsabiabi. Bajarapacuenia pexaniacuenia cuaicuaijai tsabiabi saya pebarëyataenexatsi, perajutsinexatsinua penamatavenonaejavanë. 17 Tajamonae bitso patacaasivavi, panajamatabënapire pacuenia baja cajena tajëvelia pacatsipaeba apóstolevi, vajatuxanenë Jesucristo pijajivi. Apóstolevi baja cajena tajëvelia pacatsipaeba pepatsijavanexa penajumetsënëtsilivaisi papecatsipaebivinexa. 18 Apóstolevi baja cajena tajëvelia pacajumaitsi mapacueniaje: “Nacua pecopiarucaevajënaeyota, itsamonae capocaponaena pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi. Bajarapamonae exanavanapaena pibisiacuene, pacuenia pijacuata natojitsipa,” pacajai baja cajena tajëvelia apóstolevi. 19 Pamonae penajumetsënëtsilivaisi pacatsipaebavanapa, bajarapamonae papecatsipaebilivaisita, Dioso panejumecovënëtsivi pacanavecuanatsanaeyaexanapona. Bajarapamonae saya najamatabëxaina ëmapanacuapijijamatabëcueneje. Nexata pibisiacuene exanavanapa pacuenia pijacuata natojitsipa. Bajarapamonae Espíritu Santo apo tsijamatabëecaetsi. 20 Tajamonae bitso patacaasivavi, asaëyata Dioso pajumecovënëtavanapare. Pacuenia Espíritu Santo pacaitoroba, pavajëtabiabare Diosojavabelia. 21 Paxamë bitso Dioso pacaasiva. Bajaraxuata pacuenia Dioso pacaitoroba, pajinavanapare pibisiacuene paneexanaeyaniva. Bajayajebi pacopatsinejevamë, pacopiaevetavanapare matacabi apo pevereverecaejava papecarajutsinexa vajatuxanenë papecaitaxutotsoniataexae. 22 Itsamonae jumecovënëtsi ata pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, itsiata jumeaebapona. Bajarapitsivi payavenonare xaniavaetsia pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi. 23 Bajarapamonae isotojavabelia bepejopaevinexa. Tsipaji pibisiacuenejavabelia jamatabëjopa. Bajaraxuata payavenonare bajarapitsivi. Itsamonae pijinia bitso pibisiacuene exanavanapa. Bajarapapibisiacuene paitoyamëre. Bajarapamonae itsiata paitaxutobejiobiataema. Payavenonaponare bajarapapibisiacuene pecopatsinexa. Itsiata baitsi jane xania. Panayajivitaema. Pëtsa paxamë ata bajarapamonaeta pibisiacuene panaexaname. 24 Dioso caëjëpatsi papecaevetsinexa pibisiacuene paneexanaeyaniva. Nexata pamatacabi Dioso naneconitsiaexanaena daxita pijaneconi pexainaevi, paxamë ata pacanubenaeyaexanaena bajaraponë Dioso, penivenivenaecotia pexainaenë, pitabarata. Itsiata baitsi jane paxamë paneconijibimë tsane. Bitso pabarëyamë tsane. 25 Bajaraponë pepo caenë Dioso. Bajaraponë Dioso nacacapanepaena vajatuxanenë Jesucristo cruzata vajanacasivatëpaexae vajaneconi yabara. Bajaraxuata daxitajivi bejumaitsi Diosojavabelia: “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” bejai. Betsipaebaponanua itsamonaejavabelia Dioso bitso ayaijamatabëcuene pexainaenëcuene. Dioso cajena daxitanacua pevetsinë. Betsipaebaponanua itsamonaejavabelia Dioso pecaëjëpaejavatsi pevetsinexa daxitajivi. Bajarapacuenia Dioso jamatabëcueneitsi tsaponaponae mapanacuaje pexanaevajënaeya, mapamatacabi ataje, daxitamatacabijavabelianexa ata. Bajara itsi tsane.

Apocalipsis 1

1 Daxita xuanë Jesucristo tajëvelia Dioso tsitajëtatsi, daxita bajaraxuanë pelivaisi, xanë Juannë, yaquinajë mapabaxutotaje. Bajaraxuanë baja bepijiayo copiapatsiana. Xuanë tajëvelia Dioso tsitajëtatsi Jesús, bajaraxuanë juya Jesús tsitajëtsiana pijajivijavabelia. Bajaraxuata nexata Jesús itorobica pijaángel xanëjavabetsica. Nexata bajaraxuanë jumapecataeya tajëvelia netsitajëta Jesús pijaángel. Neyapëtaeyaexananua pajamatabëcuenelivaisi xaina bajaraxuanë. 2 Nexata daxita bajaraxuanë pacuenia taniji, pelivaisi yaquinajë mapabaxutotaje. Pacuenia Dioso nejumaitsi, yaquinajë. Pacuenia Jesucristo ata jumaitsi, bajaraxua ata yaquinajë. 3 Pajivi tsimuxulebiana mapabaxutoje Dioso pejumecovënëtsivi penacaetuatsijavata, jamatabëcuenebarëya tsane. Pamonae ata namuxunaevetsiana mapalivaisije, nexata itsa jumecovënëtsiana pacuenia Dioso tajëvelia jumaitsi, bajarapamonae ata jamatabëcuenebarëya tsane. Bajarapacuenia jamatabëcuenebarëya tsane tsipaji baja imoxoyo pevajënae tsaponae pecopiapatsinexa daxita xuanë pelivaisi yaquinajë mapabaxutotaje. 4 Xanë rabaja Juannë. Pacatoyaquinatsi siete papabitsaëtomëbeje, Dioso panejumecovënëtsivi, Asiavënë nacuata panejinavanapaevi. Ajena, mapamatacabitaje, Dioso ponapona. Dioso nacua pexanaevajënaeya ata, Dioso ponapona. Daxitamatacabijavabelianexa ata Dioso ponapona. Pacatovajëtatsi Diosojavabelia papecajamatabëcuene barëyayaexanaenexa, papecayavenonaenexanua. Siete paespíritubeje nubena Dioso peecaejava, tronovënëjava, pitabarata. Pacatojitsipatsi bajarapamonae papecajamatabëcuene barëyayaexanaenexa, papecayavenonaenexanua. 5 Jesucristojavabelia ata bajarapacuenia pacatovajëtatsi. Jesucristo baja cajena pexaniajailivaisi, Dioso pejumelivaisi, jivi tsipaebabiaba. Daxita petëpaevivecua, Jesús baja namataxainaeya Dioso asaëyaexanatsi petëpaejavavecua. Mapanacuata jivi pevetsivi ata matatoxenetsia, Jesús pepo pevetsinë daxitacuene. Jesús vajanacaasivaxae, nacasivatëpa. Nexata baja nacavecuaajibiaexana daxita pibisiacuene vajaexanaeneconimi. 6 Nexata baja Jesús pijajivitsi nacaexana itsamatacabi vajanacabarëevetsinexa daxitacuene. Jesús baja nacaexananua sacerdotevitsi, Jesús paxa Diosojavabelia jivi vajatovajëtabiabinexa. Nexata vaxaitsi daxitamatacabijavabelianexa ayaijamatabëcuene rajutabiabianatsi Jesúsjavabelia. ¡Apo vereverecae tsane Jesús daxitacuene pevetsijava! Bajara itsi tsane. 7 ¡Panenamuxunaevere mapalivaisije! Cristo raja najetarucaena athëbëvetsica itarërëbota. Pamatacabi Cristo najetarucaena athëbëvetsica, daxitajivi taenatsi. Pamonae ata yenecacuatatsi, bajarapamonae ata taenatsi. Daxita nacuanëpijivi, pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, itsa taena Cristo penajetarucaejava athëbëvetsica, nuena pecajunavi. Bajara itsi tsane jivi itsa taena Cristo athëbëvetsica penajetarucaejava. 8 Jesús nayabarajumaitsi mapacueniaje: “Xanë rajane baja daxitacuene pepo tataxuxuabinë. Xanë rajane baja icatsia daxitacuene tacopiarucaeyaexanaenënexa,” nayabarajai Jesús daxitacuene pevetsinë, daxitacuene pexanaenexa ata pecaëjëpaenëtsi. Ajena mapamatacabitaje Jesús ponapona. Dioso nacua pexanaevajënaeya ata, Jesús ponapona. Daxitamatacabijavabelianexa ata Jesús ponapona. 9 Xanë Juannë, panijabananënë. Tsipaji najuajumecovënëtavanapatsi Jesucristo. Nexata pacuenia paxamë ata itsamonae pacabejiobiaexanapona Dioso papijajivixaemë, bajara pijinia pacuenia xanë ata itsamonae nebejiobiaexanapona. Jesucristo pijajivitsi nacaexana itsamatacabi vajanacabarëevetsinexa daxitacuene. Jesucristo papecayavenonaexae, pacaasaëmë tsavanapae Dioso panejumecovënëtsijava. Bajara pijinia xanë ata itsinë. Dioso pejumelivaisi jivi tatsipaebabiabixae, naneconitsia ponaponajë Patmosvënë tunaetota. Jesucristo pelivaisi ata jivi tatsipaebabiabixae, naneconitsiaponaponajë. 10 Nexata Patmosvënë tunaetota domingota Espíritu Santo netsijamatabëvënëca. Nexata tapënëverena pecuaicuaijaijava ayaijume, betrompetajume penajumetsijava, jumetaniji. 11 Pecuaicuaijaijava nejumaitsi mapacueniaje: —Xanë rajane baja daxitacuene pepo tataxuxuabinë. Daxitacuene icatsia tacopiarucaeyaexanaenënexa. Xua baja taneme, bajaraxua baja pelivaisi copiaya yaquinare. Xuanë ata icatsia aeconoxae taeponaename, bajaraxuanë ata pelivaisi yaquinaename. Bajaraxuacujinae bajarapalivaisi toitorobianame Dioso pejumecovën;etsivi, siete patomarabejepijivijavabelia, Asiavënë nacuata pejinavanapaevi. Toitorobianame bajarapalivaisi Efeso tomarapijivijavabelia, Esmirna tomarapijivijavabelia ata, Pérgamo tomarapijivijavabelia ata, Tiatira tomarapijivijavabelia ata, Sardis tomarapijivijavabelia ata, Filadelfia tomarapijivijavabelia ata, Laodicea tomarapijivijavabelia ata, nejai mapacueniaje tapënëverena pecuaicuaijaijava. 12 Nexata napënëyorotajë tataenexa ponë tapënëverena nebarëcuaicuaijai. Nexata taenubajë siete xuabeje orota pexanaejavanë. Bajaraxuanë pematatuta naitayotanubena. 13 Bajaraxuanë petuatuajëta taenutajë pebi. Bajaraponë yabara jamatabëjumaitsinë: —Jesús raeta, Daxitajivi Pematapijinë, jamatabëjanë. Bajaraponë penaxatatsijava apiareca. Nacorobëcëtanuca orota pexanaepana. 14 Mataniojai bitso pacuenia baniojai papaëputo. Pitaxutobeje naitayota. Pacuenia isotocotia bacotia itsi, bajara itaxutocotia itsi. 15 Petaxubeje ata nivenivenabeje pacuenia banivenivena broncevënëjava pesetsijava, beoronanitomi. Pecuaicuaijaijava najumeta pacuenia banajumeta jonca. 16 Pecujuanenia cobenanuca siete patuluputobeje. Pecuibuatsina pitsapa anijabarëneniabeje pexiujaiespada. Pacuenia matacabipijijuameto itsa aitavajënae, xaniavaetsia baitayota, bajarapacuenia itabaranaitayota. 17 Itsa taniji bajaraponë, betatëpaenë irataeya bocajunuajë bajaraponë pitabarata. Itsiata baitsi jane bajaraponë nejayarena pecujuacobeta. Nejumaitsi: —Pëtsa necujunavame. Xanë rajane baja daxitacuene pepo tataxuxuabinë. Daxitacuene icatsia tacopiarucaeyaexanaenënexa. 18 Xanë rajane baja pepo tasaëtsaponaponaenë daxitamatacabijavabelianexa. Xanë picani tëpajë. Itsiata baitsi jane icatsia asaënë tatëpaecujinae. Nexata baja asaënë tsaponaponae daxitamatacabijavabelianexa. Dioso netocopata tacapanepaenexa tajajivi peponaeyaniva infiernojavabelia. Netocopatanua tananeconitsiaexanaenexa pijaneconi pexainaevi peponaenexa infiernojavabelia. 19 Xua baja taneme, bajaraxua baja pelivaisi yaquinare. Xuanë ata icatsia aeconoxae taeponaename, bajaraxuanë ata pelivaisi yaquinaename. 20 Xuanë, siete patuluputobeje, tacujuanenia cobenanucajë, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Siete rabaja pijinia patomarabejepijivi Dioso pejumecovënëtsivi penamatacaitorobivi tsavanapae. Xuanë pijinia siete xuabeje orota pexanaejavanë pematatuta naitayotanubena, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Siete rabaja pijinia patomarabejepijivi Dioso jumecovënëtavanapa, nejai Jesús, ponë taenutajë, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë.

Apocalipsis 2

1 Jesús icatsia nejumaitsi: —Efeso tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare. Nexata daxita pijajivi yajava yapëtaena mapalivaisije, nejai Jesús, ponë siete patuluputobeje pecujuanenia cobenanuca, siete xuabeje orota pexanaejavanë pematatuta penaitayotanubenaejavanë tuatuajëta penucaenë. Jesús nitoroba Efeso tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: 2 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua ayaicuenia Dioso panetonacuenebijava. Yapëtanijinua ajamatabëcuenesaëya Dioso panejumecovënëtavanapaejava. Yapëtanijinua panecueneataejitsibijava pibisiacuene pexanaevi. Yapëtanijinua nayajivitaeya panejinavanapaejava itsamonae papecayamaxëitojorobiyaniva. Itsamonae picani papecayamaxëitojorobinexa, pacajumai tsabiabi: ‘Paxanë raja paapóstolevinë,’ pacajai tsabiabi. Itsiata penajumetsënëtsivicuene payapëtaeyabiabame panenayajiviyapëtaexae. 3 Paxamë bajayajebi pacaajamatabëcuenesaëmë tsavanapae Dioso panejumecovënëtavanapaejava, itsamonae pacabejiobiaexanabiabi ata. Ayaicuenia panacuenebame patacaitorobicuene. Apo payabaracueranaemë cajena. Bajarapacuenia panenacuenebavanapaexae, pacasivajamatabëbarëyatsi. 4 Itsiata baitsi jane caejavayo yabara pananeconitame xanëjavaberena. Tsipaji aeconoxae apo panejitsipaemë pacuenia picani bajayata copiaya panejitsipame. 5 Panenajamatabënapire icatsia pacuenia bajayata panejitsipame. Panajamatabëcuenepënëyorore xanëjavaberena. Panetonacuenebavanapare icatsia pacuenia bajayata xaniavaetsia panetonacuenebavanapame. Itsa baja apo panejitsipaemë tsane icatsia, nexata baja apo patajajivimë tsane. 6 Itsiata baitsi jane pacasivajamatabëcuenebarëyatsi patanejamatabëcuenejëpaexaemë mapacuene yabaraje. Pacujiruitoyamë nicolaítavi pibisiacuene pexanaponaejava. Bajaraxua pexanaejava xanë ata cujiruitoyanë. 7 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: ‘Pajivi Cristo jumecovënëtaponapona ëpetëpaejavabelianexa, bajarapajivi Dioso tocopatsianatsi pejonenexa Dioso pijanacuayabetsia,’ jai Espíritu Santo,” pejailivaisi toyaquinare Efeso tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. 8 Jesús icatsia nejumaitsi: —Esmirna tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare daxita pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Jesús, ponë daxitacuene pepo petaxuxuabinë, daxitacuene icatsia pecopiarucaeyaexanaenënexa. Bajaraponë picani tëpa. Itsiata baitsi jane icatsia asaë petëpaecujinae. Nexata baja asaë tsaponaponae daxitamatacabijavabelianexa. Jesús nitoroba Esmirna tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: 9 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua itsamonae papecabejiobiaexanaponaejava. Yapëtanijinua bepanejiobivicuene. Itsiata baitsi jane itsamatacabi Diosojavatatsia bitso panexainaevi tsane. Yapëtanijinua pibisiacuenia papecabaracuaicuaijaijava judíovi, Dioso apo pejumecovënëtsivi. Bajarapamonae cajena saya dovathi pijajivi. 10 Pëtsa pacujunavame itsamonae, pacabejiobiaexanaejitsia ata. Dovathi raja pejamatabëcueneta penaneconitsivi pejebabiabibota, pacananeconitsiaexanejebiana. Bajarapacuenia pacananeconitsiaexanejebiana dovathi papecajamatabëcueneëjëbinexa, papecajamatabëcueneyapëtaenexa xaniajai pepacuene patanejumecovënëtsijavamë. Pacabejiobiaexanaponaena diez pamatacabibeje. Bajarapacuenia pacaexanae ata tsane, itsiata panejumecovënëtsianame matapania panetëpaejavabelianexa. Nexata xanë pacarajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava. 11 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: ‘Pajivi Cristo jumecovënëtaponapona ëpetëpaejavabelianexa, bajarapajivi apo itsacueniabi tsanetsi cotocaevi patëpaejava,’ jai Espíritu Santo,” pejailivaisi toyaquinare Esmirna tomarata peecaenë, Dioso pejumecovëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. 12 Jesús icatsia nejumaitsi: —Pérgamo tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare daxita pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Jesús, ponë pecuibuatsina pitsapa anijabarëneniabeje pexiujaiespada. Jesús nitoroba Pérgamo tomarata peecaenë, Dioso pejumecovën;etavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: 13 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua dovathi pijajivi tuatuajëta panejinavanapaejava. Itsiata baitsi jane pajamatabëcuenesaëmë tsavanapae patanejumecovënëtavanapaejavamë. Bajayata Antipaspijinë tajumelivaisi jivijavabelia tsipaebabiaba. Nexata Antipaspijinë paxamë tuatuajëta dovathi pijajivi pebeyaxuabijavatsi, patae atamë, itsiata apo pacopatsimë patanejumecovënëtavanapaejavamë. Bajarapacuenia patanejumecovënëtavanapaexaemë, pacasivajamatabëcuenebarëyatsi. 14 Itsiata baitsi jane itsajamatabëcuenejavaxi yabara pananeconitame xanëjavaberena. Bajarajota Pérgamo tomarata paxamëyajuvënëvi muxubijiapenetapona itsamonae pibisiacuene pexanaenexa. Bajayata Balaampijinëmi jivi peyamaxëitojorobabiabinëmi ponapona. Nexata Israelpijinë pemomoxi penaneconitsinexa Diosojavabelia, Balaampijinëmi itoroba Balacpijinëmi pemuxubijiapenetaponaenexa Israelpijinë pemomoxijavabelia. Nexata Balacpijinëmi muxubijiapeneta Israelpijinë pemomoxi penaponaenexa fiestajavabelia. Nexata fiestajavata itsamonae dajubinë itsa beyaxuaba, jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ofrendacuenia perajutsiyajuvënëvi naxane Israelpijinë pemomoxi. Balacpijinëmi muxubijiapenetanua Israelpijinë pemomoxi pibisiacuene pexanaenexa pevitota. Bajara pijinia pacuenia aeconoxae paxamëyajuvënëvi ata exanapona. Pérgamo tomarapijivi pibisiacuene pexanaenexa, muxubijiapenetapona. 15 Itsamonae pijinia paxamëyajuvënëvi nicolaítavi petsipaebaponaelivaisi jumecovënëtavanapa. Nexata tanejumecovënëtsivi pibisiacuene pexanaenexa, bajarapamonae muxubijiapenetapona. 16 Bajaraxuata paxamë xaniavaetsia panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Itsa jume, xanë nexata naxanitsiayo ponaenajë paxamëjavabereca tabarënabenexa bajarapamonae tacuibuatsina pepitsapaeespadata. 17 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: ‘Pajivi Cristo jumecovënëtaponapona ëpetëpaejavabelianexa, bajarapajivi rajutsianajë pexaenexa manávënëjava, athëbëpijijava, pejamatabëcuene asaëyaexanaejavanexatsi. Rajutsianajënua penioponaeiboto. Bajarapaiboto pijumata bajarapajivi vënërutsianajë pejanavënë. Itsajivi ata apo vënëyapëtae tsanetsi. Caejivi, bajarapaiboto pepitsijivi, navënëyapëtaena,’ jai Espíritu Santo,” pejailivaisi toyaquinare Pérgamo tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. 18 Jesús icatsia nejumaitsi: —Tiatira tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Dioso pexënato, ponë pitaxutobeje naitayota. Pacuenia isotocotia bacotia itsi, bajara pitaxutocotiaitsinë, ponë petaxubejenivenivena ata pacuenia banivenivena broncevënëjava pesetsijava, beoronanitomi. Jesús nitoroba Tiatira tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: 19 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua itsamonae ata paneasivatsavanapaejava. Yapëtanijinua patanesivanajamatabëcuene copatavanapaejavamë. Yapëtanijinua panetonacuenebijava Dioso. Yapëtanijinua paneajamatabëcuenesaë tsavanapaejava, itsamonae pacaitsacueniababiabi ata. Yapëtanijinua pacuenia panetonacuenebavanapame pamatacabi ajena panejumecovënëtame. Yapëtanijinua pacuenia jane baja aeconoxae bitsoyo panetonacuenebavanapame. Bajarapacuenia paneexanavanapaexae pacasivajamatabëbarëyatsi. 20 Itsiata baitsi jane itsajamatabëcueneyo yabara pananeconitame xanëjavaberena. Tsipaji apo pacujiruitavetsimë Jezabelvënëva pibisiacuene pexanaejava. Bajarapova beprofetava, Diosojumelivaisi bepepaebiva, natane. Nexata patajajivimë bajarapova pacayajuvënëyamaxëitojorobapona baja. Bajarapova papecayajuvënë yamaxëitojorobinexa jumai tsabiabi: ‘Pebijivi pijavavecua jaitsi ata itsava, itsiata apo itsacuene. Bajara pijinia itsi petiriavi ata. Itsanë jaitsi ata pamonavecua, itsiata apo itsacuene. Bajara pijinia itsi pevi ata. Dajubinë itsa beyaxuaba ofrendacuenia pevi perajutsinexa jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia, bajarapaviyajuvënëjava xae atatsi, itsiata apo itsacuene,’ jai tsabiabi bajarapova patajajivimë papecayajuvënë yamaxëitojorobinexa. 21 Bajarapova picani pecopatsijava pibisiacuene pexanabiabijavavecua, bajayajebi evetaponaponajë. Itsiata baitsi jane apo jamatabëcopatsi pevitota pibisiacuene pexanabiabijava. Apo najamatabëcuenepënëyorotsi xanëjavaberena. 22 Bajarapova nexata avitaniaexanaenajë camata pebobocaenexa. Nexata pamonae paxamëyajuvënëvi itsa apo copatsi tsane bajarapova pitorobicueniatsi pexanavanapaejava, pamatabëxëyo pevitota pibisiacuene exana bajarapova pitorobicueniatsi, nexata bajarapamonae ata bitso nabejiobitsiaexanaenajë. 23 Bajarapova pexi ata verebiabianajë. Nexata daxita Dioso pejumecovënëtsivi nejamatabëcueneyapëtaena. Nejamatabëcueneyapëtaena daxitajivi bëpënëa pejamatabëëthëtota, penajamatabëxainaecuene ata, tayapëtaenëcuene. Pacaejivimë canacujitsia xuavajëto panetonacuenebavanapame, bajara pijinia pitsijavavajëto pacarajutsianatsi. Xuavajëto pijinia panijaneconi paxainame, bajara pijinia paneconivajëtota pacananeconitsiaexanaponaenatsi. 24 Paxamë apo panejumecovën;etsivi, Jezabel pacaitorobi ata pibisiacuene picani paneexanaenexa, mapacuenia pacajumaitsitsije. Paxamë apo pajumecovënëtsimë dovathi pijalivaisi, palivaisi Jezabel jivi tsipaebapona. Bajarapalivaisita cujarubapona dovathi pijacuene pevajënaeyabelia peyapëtaeyaexanaponaenexa. Bajaraxuata apo pacaitorobitsi panejumecovënëtsinexa pematatsënëa itsalivaisi, piayapëbejelivaisi. 25 Nexata pacaasaëmëre tsavanapae panejumecovënëtsijava Dioso pejumelivaisi matapania ëtapatsimatacabitsica javabelianexa. 26 Itsamonae ëpetëpaejavabelianexa, catsitecavanapaena tanesivanajamatabëcuene copatavanapaejava. Tajitsipaecuene ata netoexanavanapaena. Bajarapamonae itsamatacabi tocopatsianajë pevetsinexa daxitanacuapijivi. 27 Bajarapamonae itsamatacabi daxitanacuapijivi itsa evetsiana, ajumesaëya itorobabiabiana pejumecovënëtsinexatsi. Pacuenia xanë ata taxa netocopata daxitanacuapijivi taevetsinexa, bajara pijinia pacuenia bajarapamonae ata pevetsinexa daxitanacuapijivi, tocopatsianajë. Pacuenia atsananito pefaratsicanalito toxobiaxuabatsi, hierronaebota itsa conitaxuabatsi, bajara pijinia itsanetsi pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi. Tajajivi verebiabiana daxita Dioso apo pejumecovënëtsivi. 28 Pamonae tajajivi, rajutsianajë pexainaenexa papinijicotia xainajë ayaijamatabëcuenevinexa. 29 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia,” pejailivaisi toyaquinare Tiatira tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë.

Apocalipsis 3

1 Jesús icatsia nejumaitsi: —Sardis tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Jesús, ponë xaina siete paespíritubeje, Dioso pijaespíritu, ponë cobenanuca siete patuluputobeje. Jesús nitoroba Sardis tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua itsamonae papecasivajamatabëjumai tsabiabijava: ‘Bajarapamonae bitso tonacuenebavanapa Dioso pijacuene,’ papecasivajamatabëjai tsabiabijava. Itsiata baitsi jane xanë yapëtaniji pibisiacuene paneexanaejava. Yapëtanijinua bëpënëa panejamatabëcuenefaefaenaejava patanejumecovënëtsijavamë. 2 Nexata namataenetsia panajamatabëcueneasaëyaexanare. Pajamatabëcueneitsamonae papecasivajamatabëjumai tsabiabijava: ‘Bajarapamonae bitso tonacuenebavanapa Dioso pijacuene,’ papecasivajamatabëjai tsabiabijava. Itsiata baitsi jane xanë yapëtaniji pibisiacuesaëya exanaenamenua itsamonae ata, pamonae pijinia jamatabëcuenefaefaenapona tanejumecovënëtsijava. Tsipaji baja bajarapamonae imoxo pecopatsi tanejumecovënëtsijavami. Xua paexanavanapame, bajaraxua picani paxamë pacatsitapexaniacuene. Itsiata baitsi jane bajaraxua Dioso apo tsitapexaniacuenetsi. 3 Panajamatabënapire palivaisi baja copiaya itsamonae pacatsipaeba xanë patacacapanepaejavanexa yabara. Pacaasaëmëre tsavanapae bajarapalivaisi panejumecovënëtavanapaejava. Pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. Namataenetsia itsa apo panajamatabëcueneasaëyaexanaemë tsane patanejumecovënëtsijavamë, nexata jemata patsiarecajë patacananeconitsiaexanaenexa. Apo payapëtaemë tsane paepatota patsijitsianëreca. Tsipaji paepatota apo panejamatabënajinaemë, jemata patsiarecajë. Pacuenia penacobetoxotsinënexa jemata bapata, paepatota apo jamatabënajinaetsi, bajara pijinia xanë ata itsinë tsane. 4 Paxamë Sardis tomarata panejinavanapaevi, itsamonae paxamëyajuvënëvi pibisiacuene apo exanae. Pacuenia itsi pamonae apo toaxuiratsi penaxatabijavanë, bajara pijinia jamatabëcueneitsi tsavanapae bajarapamonae Dioso pitabarata aneconijibia pejinavanapaexae. Itsamatacabi bajarapamonae xanëjavata jinavanapaena. Bajarapamonae itsamatacabi xanëjavata itsa jinavanapaena, pianeconijibixae, naxatabiana penioponaejavanë. 5 Pamonae nejumecovënëtavanapaena ëpetëpaejavabelianexa, bajarapamonae naxatabiana penioponaejavanë. Bajarapamonae apo vënëiquinaenë tsane pabaxutota vënërubena pamonae matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa. Biji rajane pamonae tajajivi, vënëyapëtaeyaexanaponaenajë taxajavabelia, taxa pijaángelevijavabelia ata. 6 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia,” pejailivaisi toyaquinare Sardis tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. 7 Jesús icatsia nejumaitsi: —Filadelfia tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Jesús, ponë pianeconijibinë, ponë copiaevetavanapatsi icatsia pepatsijavanexatsica vajanacacapanepaenexa. Pacuenia bajayata Davidpijinë eveta Israelnacua, bajara pijinia pacuenia Jesús evetsiana mapanacuaje. Evetsiana athëbëtatsia ata, Dioso pijanacua. Nexata itsamatacabi Jesús pijajivi itorobiana daxitanacuanëjava jivi petsipaebanajetarubenaenexa Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi. Nexata panacuanëjava Jesús pijajivi itorobiana, bajarapanacuanëjava pejinavanapaevi Jesús pijajivi tsipaebanajetarubenaena Diosojavabelia pecapanepaelivaisinexatsi. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi tsane Jesús pijajivi pitavetsinexa petsipaebanajetarubenaeyaniva bajarapanacuanëjava pejinavanapaevi. Panacuanëjava pijinia Jesús pijajivi apo tocopatsi tsane Diosojavabelia jivi pecapanepaelivaisinexatsi petsipaebanajetarubenaenexa, bajarapanacuanëjava pejinavanapaevi Jesús pijajivi apo tsipaebanajetarubenae tsane. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi tsane Jesús pijajivi pitorobinexa petsipaebanajetarubenaenexa bajarapanacuanëjava pejinavanapaevi. Jesús nitoroba Filadelfia tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: 8 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Apo pasaëmë. Itsiata panejumecovënëtavanapame. Apo panayavajunuaxainaemë patajajivicuenemë. Bajaraxuata pacatocopatatsi talivaisi jivi panetsipaebaponaenexa panevajënaeyabelia. Nexata itsajivi ata apo caëjëpaetsi tsane papecacopatsiaexanaenexa talivaisi jivi panetsipaebaponaejava. 9 Panejumetaema. Itsamonae rabaja judíovi ata, dovathi pijajivi. Tsipaji apo nejumecovënëtsi. Bajarapamonae jamatabëcuenenavëxaniabiaya jumai tsabiabi: ‘Paxanë raja pajudíovinë, Dioso papijajivinë,’ jai tsabiabi. Itsiata baitsi jane Dioso apo pijajivi. Tsipaji apo nejumecovënëtsi. Bajarapamonae itsamatacabi paneitabarata pematabacabëta pacatonubenaeyaexanaenatsi. Nexata bajarapamonae yapëtaena paxamë patacaasivacuene. 10 Pacaitorobatsi patanejumecovënëtsijavamë bajayajebi panecasaëtsavanapaenexa. Nexata baja bajarapacuenia panejumecovënëtavanapame. Bajaraxuata nexata pamatacabi daxitanacuapijivi piayaicuene taeponaena, paxamë pacaevetsianatsi. Nexata paxamë apo pacaitsacueniabi tsane. 11 Naxanitsiayo rabaja ponaenajë paxamëjavabereca. Xaniavaetsia baja pacaasaëmëre tsavanapae patanejumecovënëtavanapaejavamë. Nexata itsajivi ata apo pacavecuapitsi tsane xua taxa Dioso pacarajutsiana athëbëtatsia. 12 Pamonae nejumecovënëtavanapaena ëpetëpaejavabelianexa, bajarapamonae taxa Dioso bepijatemplobonaesiturutonë taenatsi athëbëtatsia. Bajarapacuenia taxa Dioso bepijatemplobonaesiturutonë taenatsi bitso piajamatabëcuenesaë tsavanapaexae tsane tanejumecovënëtavanapaejava. Bajarapamonae taxa Dioso athëbëtatsia yajavajinavanapaena daxitamatacabijavabelianexa. Nexata taxa Dioso pevënë yaquinarutsianajë bajarapamonaejavabelia. Yajavayaquinarutsianajë taxa Dioso pijatomara pevënë. Bajarapatomara, pejana Jerusaléntomara. Bajarapatomara athëbëvetsica patsianica, taxa Diosojavavetsica. Tavënë ata, pejanavënë, yaquinarutsianajë bajarapamonaejavabelia. 13 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia,” pejailivaisi toyaquinare Filadelfia tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë. 14 Jesús icatsia nejumaitsi: —Laodicea tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, toyaquinare pijajivi yajava peyapëtaenexa mapalivaisije, nejai Jesús, ponë copiaevetavanapatsi icatsia pepatsijavanexatsica vajanacacapanepaenexa. Bajaraponë pexaniajailivaisi jivi tsipaebabiaba. Pexanaenënua daxitacuene, xua Dioso exana mapanacuataje. Jesús nitoroba Laodicea tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, tatoyaquinaenexa mapejumaitsilivaisije: 15 “Yapëtaniji daxita xua paexanavanapame. Yapëtanijinua patanejumecovënëtsivi atamë, panejamatabëcuenevetsina bevelia patanejitsipaejavamë. Yapëtanijinua bevelia patanetonacuenebavanapaejavamë. Pacuenia apo tanejumecovënëtsivi jamatabëcueneitsi xanëjavaberena, itsiata picani bitso apo pajamatabëcueneitsimë. Pacuenia pijinia xaniavaetsia tanejumecovënëtsivi jamatabëcueneitsi xanëjavaberena, itsiata apo pajamatabëcueneitsimë. Pacuenia jamatabëcueneitsi pamonae apo tanejumecovënëtsivi, itsa pajamatabëcueneitsimë tsipae, nexata xanepanaejitsipa. Itsa jume, pacuenia jamatabëcueneitsi pamonae xaniavaetsia tanejumecovënëtsivi, itsa pajamatabëcueneitsimë tsipae, nexata xanepanaejitsipa. Tsipaji rovialia panajamatabëcuene yapëtaejitsipame pacuenia pajamatabëcueneitsimë tsavanapae xanëjavaberena. 16 Nexata pacuenia mera perëbënaera apo cainejebi, bitso apo atajunua, bajara pajamatabëcuenitsimë xanëjavaberena. Bajarapitsira apo jitsipaetsi vajaapaenexa. Nexata vajaapaeyaniva, navecuaepatajarabatsi penaxuabinexa. Bajara pijinia pacuenia pacanavecuaxuabianatsi. Tsipaji apo jitsipaenë pacuenia bëpënëa panejamatabëcuenevetsina pajamatabëcueneitsimë tsavanapae. Baitsi apo jitsipaenë bevelia patanejitsipaejavamë. Bajaraxuata pacanavecuaxuabianatsi. 17 Paxamë pajamatabëjumaitsimë tsabiabi: ‘Xanë baja cajena bitso daxitacuene taxainaenë. Daxita xua nacuenebaponaponajë taxainaejavanexa, netocapitsapapona. Nexata itsacuenejava ata apo namatavenonaenë,’ pajamatabëjamë tsabiabi. Itsiata baitsi jane Diosojavabelia apo panejamatabëcuenexanepanaexae, pepacuene apo pajamatabëcuenebarëyamë tsavanapae. Apo payapëtaemënua bitso bepanejiobicuene Dioso pitabarata. Paxamë cajena Dioso pacatane bepaneitaxutotsëcënaevi bitso, bepanejumasajinaevinua. 18 Bajaraxuata pacamuxujiobijitsiatsi. Panevecuapire bitso penamatamotsijava paricovinexamë jane baja Diosojavatatsia. Panevecuapirenua penioponaenaxatatsijava panenaxatatsinexa, panenaperabëcaranatsinexa Dioso pitabarata paneaurajavavecua. Panevecuapirenua paneitaxutotsëcënaevaë panetaenexa jane baja xaniavaetsia. Nexata dovathi pijacuene panayajivitaename papecayamaxëitojorobiyaniva. 19 Daxita pamonae tasivavi, muxujiobajë peyapëtaenexa. Naneconitsiaexanajënua pecopatsinexa apo tajitsipaecuene pexanaejava. Nexata asaëyata panejumecovënëre. Pacopabare pibisiacuene paneexanabiabijava. Panajamatabëcuenepënëyorore Diosojavabelia. 20 Panejumetaema. Itsajivi itsa pata panijabota, nexata itsa pacajunata, patobaupatame pejonenexa. Bajara pijinia pacuenia xanë ata panejamatabëëthëto itsa panetobaupatsianame, pacatsijamatabëjonenatsi. Nexata pacayajavaponaponaenatsi daxitamatacabijavabelianexa. 21 Xanë baja cajena taxa Dioso taneitorobicuenia jumecovënëtaponaponajë ëtatëpaejavabelianexa. Nexata baja aeconoxae yajavaecajë taxa peecaejavata, pijatronovënëjavata. Pamonae pijinia nejumecovënëtavanapaena ëpetëpaejavabelianexa, bajarapamonae pijinia tocopatsianajë tayajavaecaenexa tronovënëjavata. 22 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema pacuenia Espíritu Santo jumaitsi Dioso pejumecovënëtsivijavabelia,” pejailivaisi toyaquinare Laodicea tomarata peecaenë, Dioso pejumecovënëtavanapaevi penamatacaitorobinëjavabelia, nejai Jesús, siete xuabeje orota pexanaejavanë tuatuajëta penucaenë.

Apocalipsis 4

1 Icatsia taniji baupa penabaupatanucaejava athëbëtatsia. Ponë baja copiaya jumetaniji pecuaicuaijaijava betrompetajume, bajaraponë icatsia pecuaicuaijaijava jumetaniji. Nejumaitsi mapacueniaje: —Junaimina xanëjavabetsina. Catsitajëtsianatsi majotatsinaje pacuenia pevajënaeyabelia itsi tsaponaejitsia bajarapanacuatareca, nejai ponë jumetaniji pecuaicuaijaijava. 2 Nexata bajarapaepatota nayapëtaniji athëbëtatsia Espíritu Santo pesaë tayajavaponaponaejava. Athëbëtatsia taniji tronovënëjava. Bajarapatronota Dioso taeyetajë. 3 Dioso, ponë eca bajarapatronota, itabaracotiabatsi. Pacuenia cotiaitsi penamatamotsiibotonë, bajara itabaracotiaitsi. Pacuenia cotiaitsi jaspevënëiboto, pacuenia cotiaitsi cornalinavënëiboto ata, bajaraitabaracotia itsi. Bajarapatrono matatoyorotsia aravalibo taenutajë. Pacuenia esmeraldavënëiboto cotiaitsi, bajaracotia itsanucae bajarapaaravalibo. 4 Bajarapatrono matatoyorotsia taenubajënua veinticuatro patronobeje. Caetronota canacujitsia ecapona ancianonëanë. Bajarapaancianovi naxatabena penioponaejavanë. Orota pexanaecoronanë mataena. 5 Patronota eca Dioso, bajarapatronojavaverena yamaxë binebinejai. Najumetajunujunua. Siete xuabeje pitayotanubenaejavanë taenubajë bajarapatronoitabarata. Bajarapaitayotanubenaejavanë mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Siete rabaja pijinia patomarabejepijivi, Dioso pejumecovënëtavanapaevi, Espíritu Santo peyavenonabiabijavanexatsi. 6 Bajarapatronoitabarata taeyetajë bemanuamene picani. Itsiata baitsi jane piatajajava. Pacuenia vidriojava nasaba, bajarapitsijava. Bajarapatronojavata taenubajë cuatro ponëbeje piaitothiavi, ayainëanë. Trono matatoyorotsia nubena. Bajarapamonae pitabarayareca, pejumareca ata, itaxutorubenaponareca. 7 Copiaya ponë, benevëthë petsobianë. Bajaraxuacujinae cotocaevinë, betoro. Bajaraxuacujinae acueyabinë, bejiviitabaranë. Bajaraxuacujinae cuatronë, pacuenia cotsala itsa punanajetaruca baitsi, bajaraitsi. 8 Ponëanë, cuatro ponëbeje piaitothiavi taniji, xainapona seis pacorofetobeje caenë canacujitsia. Bajarapamonae daxitanëanëreca itaxutorubenaponareca. Bëpënëaverena ata bajarapacuenia itaxutorubenaponareca. Matacabijebi, meravijebi ata, apo copatanubenae pejumaitsanubenaejava Diosojavabelia. Bitso nianeconijibinë. Bitso ayaijamatabëcuenenëmë. Nexata cacaëjëpa daxitacuene nexanaenexa. Ajena, mapamatacabitaje, ponaponame. Mapanacuaje nexanaevajënaeya ata, ponaponame. Daxitamatacabijavabelianexa ata ponaponame, jai tsanubenae bajarapamonae Diosojavabelia. 9 Pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavi, pexaniajamatabëcuenenua rajutabiaba Diosojavabelia. Bajarapamonae pexaniajamatabëcuene itsa rajutabiaba Diosojavabelia, jumai tsabiabi mapacueniaje: —¡Diosomë, nenivenivenaecotia bitso pinijicuene! ¡Ayaijamatabëcuenenëmë bitso! jai tsabiabi. Bajarapacuenia jumai tsabiabi tronota peecaenëjavabelia, daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenëjavabelia. 10 Pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavi, bajarapacuenia itsa jumai tsanubenae Diosojavabelia, nexata pijinia bajarapaepatota pamonae veinticuatro ponëbeje ancianovi pematabacabëta tonubenajunua Dioso pitabarata, daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenë pitabarata. Bajarapacuenia tonubenajunua Dioso pitabarata peyaiyataexae. Bajarapaancianovi Dioso pijatronojavabelia topenelia pijacoronanë. Bajarapaancianovi Diosojavabelia jumai tsanubenae: 11 Patajatuxanenëmë, patajaDiosonëmë. Xanepana itsamonaejavabelia patacavajunupaebaponaejava nenivenivenaecotia pexainaejava. “Diosomë, bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” pacajai tsaponaetsinua. Xanepananua patajumaitsaponaejava: “Dioso cajena bitso piasaënë,” patajaitsaponaejava. Tsipaji baja daxitacuene nexanaenë. Nejitsipaecuenia daxitacuene exaname. Mapamatacabijavaberena ata abaxë tsiteca daxitacuene nexanaejava nexanaecujinae. Bajarapacuenia abaxë tsiteca daxitacuene nexanaejava xamë nejamatabëcueneta, jai tsanubenae ancianovi Diosojavabelia.

Apocalipsis 5

1 Athëbëtatsia taeyetajë Dioso. Tronota eca. Pequionaecuyalatobaxuto cobenaeca pecujuanenia. Bajarapacuyalatobaxuto peboxoverena, pejumavelia ata, xaina pitane. Bajarapacuyalatobaxuto siete pasellotabeje upicatsanaruba. 2 Nexata taenutajë bitso piasaëángelnë. Bajarapaángelnë pinijijumeta jumaitsi mapacueniaje: —¿Jipatsa nexata jamatabëcuenecaëjëpatsi Dioso petocopatsinexatsi pesaracaenexa sellovënëjavaxi, bajarapacuyalatobaxuto piupicatsanarubiselloxi? jai. 3 Itsiata baitsi jane ajibi pejamatabëcuenecaëjëpaejivitsi bajarapacuyalatobaxuto piupicatsanarubiselloxi pesaracaenexa. Athëbëpijivi ata, mapanacuapijivi ataje, petëpaevimi ata, apo jamatabëcuenecaëjëpaetsi cajena. Nexata itsajivi ata Dioso apo tocopatsi pesaracaenexa bajarapacuyalatobaxuto piupicatsanarubiselloxi bëpënëa paitane rubena petaenexa. 4 Nexata xanë bajaraxua itsa taniji, bitso cajena nuajë. Bitso nuajë tsipaji baja ajibi pejamatabëcuenecaëjëpaejivitsi bajarapacuyalatobaxuto pequionaejava pebaxuisinaenexa pelebinexa. 5 Nexata itsanë ancianoviyajuvënënë nejumaitsi: —Pëtsa baja nuame. Caenë raja jamatabëcuenecaëjëpatsi bajarapacuyalatobaxuto pequionaejava pebaxuisinaenexa. Bajaraponë Judápijinë pemomoxiyajuvënënë. Piasaënë bitso. Nexata bajaraponë yabara itsamonae jumai tsabiabi: “León,” jai tsabiabi. Bajaraponë nacuaevetsinëmi Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë. Bajaraponë jamatabëcueneamoneyaba baja dovathi. Nexata bajaraponë jamatabëcuenecaëjëpatsi pesaracaenexa bajarapacuyalatobaxuto piupicatsanarubiselloxi, nejai ancianoviyajuvënënë Jesucristo yabara. 6 Nexata jane baja taenutajë Corderonë. Nuca veinticuatro ponëbeje ancianovi pitabarata. Nucanua trono pitabarata. Nucanua pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavi pitabarata. Cordero nayapëtane pebeyaxuabinëmitsicuene. Tsipaji cruzajavabelia pecobematabiabarutsivajënëmitsi ruca pecobeta. Corderonë xaina siete pamataetobeje, siete pijinia paitaxutobeje. Xuanë, siete paitaxutobeje, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Siete rabaja pijinia paespíritubeje, Dioso pijaespírituanë. Bajarapasiete paespíritubeje Dioso baja itoroba daxitanacuanëjava. 7 Nexata jane baja Dioso, ponë eca tronota, ponë pequionaecuyalatobaxuto cobenaeca pecujuanenia. Corderonë cujitabalia. Corderonë jane baja vecuapita bajarapacuyalatobaxuto. 8 Corderonë baja itsa pita bajarapacuyalatobaxuto, nexata pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavi, Corderonë pitabarata pematabacabëta tonubenajunua. Bajara pijinia pacuenia pamonae veinticuatro ponëbeje ancianovi, Corderonë pitabarata pematabacabëta tonubenajunua. Caeanciano canacujitsia saicaya xainapona pijaarpa. Bajarapaancianovi capona orota pexanaecopanë. Bajarapacopanë vën;eca petuxujuvijava. Bajarapatuxujuvijava xaina mapajamatabëcuenelivaisije. Dioso pijajivi pevajëtaponaejavami Diosojavabelia, Dioso tane bajarabepitsituxujuvijava. 9 Nexata pamonae cuatro ponëbeje piatothiavi, pamonae pijinia veinticuatro ponëbeje ancianovi, daxita bajarapamonae, naxëana Corderojavabelia mapapejanavajije. Penaxëanaejavata vajita jumaitsi Corderojavabelia mapacueniaje: Cajamatabëcuenecaëjëpa rabaja Dioso pecatocopatsixae nepitsinexa mapacuyalatobaxutoje. Nexata baja cajamatabëcuenecaëjëpanua bajarapacuyalatobaxuto piupicatsanarubiselloxi ata nesaracaenexa. Bajarapacuenia cajamatabëcuenecaëjëpa baja tsipaji baja cabeyaxuaba pataneneconimatamotsinexamë. Nexata padaxitaviriajumevi atanë, padaxitanacuanëpijivi atanënua, nijanata baja panecomuatame Diosonexa. 10 Paneexanamenua baja Dioso papijajivinë itsamatacabi Dioso patanebarëevetsinexa daxitacuene. Paneexanamenua baja pasacerdotevinë jivi patatocuaicuaijaitsabiabivinexa Diosojavabelia. Paneexanamenua baja nacuanë pataevetsivinexa, jai ancianovi Corderonëjavabelia penaxëanaejavata mapapejanavajije. 11 Trono matatoyorotsia nubena cuatro ponëbeje piaitothiavi. Nexata piaitothiavi pepënëvelia matatoyorotsia nubena ancianovi. Bajaraxuacujinae jane baja ancianovi matatoyorotsia nubenatsi ángelevi. Angelevi bitso ayaibitsaëto, millones paángelbeje nubena. Nexata bajarapaángelevi pecuaicuaijaijava jumetaniji. 12 Angelevi ayaijumeta jumaitsi mapacueniaje: Corderonë, ponë picani beyaxuabatsi, bitso ayaijamatabëcuenenë. Bajaraxuata Dioso tocopatsi pevetsinexa daxitacuene mapanacuataje. Tocopatatsinua daxitacuene pexainaenexa. Tocopatatsinua daxitacuene peyapëtaenexa. Tocopatatsinua pinijisaë pexainaenexa. Tocopatatsinua itsamonae pejumaitsinexatsi: “Xamë bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” pejainexatsi. Tocopatatsinua pevajunupaebinexatsi penivenivenaecotia pexainaejava. Tocopatatsinua daxita pamonae jumecovënëtatsi, pexaniajamatabëcuene perajutsinexatsi bajaraponëjavabelia. Bajarapacuenia tocopatatsi tsipaji ayaijamatabëcuenenë bitso, jai tsanubenae mapacueniaje ángelevi Jesús yabara. 13 Jumetanijinua icatsia daxita Dioso pexanaevi pecuaicuaijaijava. Athëbëpijivi cuaicuaijai. Mapanacuapijivi ata cuaicuaijai. Petëpaevimi ata cuaicuaijai. Manuamenianëpijivi ata cuaicuaijai. Nexata daxita bajarapamonae Diosobeje Jesúsbeje yabara jumaitsi mapacueniaje: Diosomë, tronota neecaenë. Xamë pijinia Corderonëmë. Paxamëbejejavabelia pexaniajamatabëcuene pacarajutatsi. Paxamëbeje bitso ayaijamatabëcuene panexainaenëbeje. Panenivenivenaecotiabeje paxainamebeje. Nexata panenivenivenaecotiabeje panexainaejavabeje itsamonaejavabelia pacavajunupaebaponatsi. Pinijisaë bitso panexainaenëbeje. Bajarapajamatabëcuene panejamatabëcuenetsitecaenëbeje daxita matacabijavabelianexa, jai daxita Dioso pexanaevi Diosobeje Jesúsbeje yabara. 14 Pamonae pijinia cuatro ponëbeje piaitothiavi jumaitsi tsaponae mapacueniaje: —¡Bajara itsi tsane! jai bajarapamonae. Nexata pamonae veinticuatro ponëbeje ancianovi, pematabacabëta tonubenajunua Dioso pitabarata. Pexaniajamatabëcuene rajutanubena Diosojavabelia, daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenëjavabelia.

Apocalipsis 6

1 Corderonë taenutajë. Penamataxainaesello sarananuca. Nexata pamonae cuatro ponëbeje piaitothiaviyajuvënënë, caenë pecuaicuaijaijava ayaijumeta, jumetaniji. Pecuaicuaijaijava, beyamaxëjume najumeta. Nexata jumetaniji: “¡Naxanitsia!” pejaijava caballojumata peponaenëjavabelia. 2 Nexata bajaraxuacujinae icatsia taniji perenajava penioponaecaballota peyanajetarucaenë. Caballojumata peecaenë, cobenaeca bitsabi. Rajutatsi corona penamataxatatsinexa. Bajaraxuacujinae pona pijavajabitsaë pebarënabenexa. Nexata pijavajabitsaë cueneamoneyabanajetaruca pepacuene ëpecopiarucaeya exanaejavabelianexa. 3 Bajaraxuacujinae icatsia Corderonë sarananuca itsasello, pecotocaevijava. Nexata pamonae cuatro ponëbeje piaitothiaviyajuvënënë, icatsia itsanë: “¡Naxanitsia!” pejaijava, jumetaniji. 4 Nexata bajaraxuacujinae icatsia taniji perenajava petsobiacaballota peyanajetarucaenë. Caballojumata peecaenë, piapiaespada rajutatsi. Tocopatatsi pecopiarucaeyaexanaenexa mapanacuata jivi xaniavaetsia pejinavanapaecuenemi. Jivi jane baja namataenetsia nabeyaexanaejitsia daxita nacuanëjava. 5 Bajaraxuacujinae icatsia Corderonë sarananuca itsasello, acueyabijava. Nexata pamonae cuatro ponëbeje piaitothiaviyajuvënënë, acueyabinë icatsia: “¡Naxanitsia!” pejaijava, jumetaniji. Nexata bajaraxuacujinae icatsia taniji perenajava petsaebiacaballota peyanajetarucaenë. Caballojumata peecaenë, cobenaeca pepesabaponaejava. 6 Icatsia jumetaniji pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavijavata pejumaitsijava mapacueniaje: “Janibomatacabixae, caedenariota pecomuatsinexa caëjëpa saya caekilo trigoxu. Itsa pijinia cebadaxu, caëjëpa saya acueyabi pakilobeje. Nexata caedenariota pecomuatsinexa aceitera, itsa jume, vinora, apo caëjëpae. Tsipaji bajaraparanë bitso namatamota,” pejaijava, jumetaniji. 7 Bajaraxuacujinae icatsia Corderonë sarananuca itsasello, cuatrojava. Nexata pamonae cuatro ponëbeje piaitothiavi, pecopiarucaenë jane baja: “¡Naxanitsia!” pejaijava, jumetaniji. 8 Nexata bajaraxuacujinae icatsia taniji perenajava pevayanaecaballota peyanajetarucaenë. Caballojumata peecaenë, pevënë Jivi Petëpaeyaexanaponaenë. Itsanë pënaponatsi. Bajaraponë pijinia ponë pevënë Infiernonë. Bajaraponëbeje Dioso tocopatsianatsibeje jivi ayaibitsaëto pebeponaenexabeje. Pitsibitsaëtovajëto beponaenabeje, bajarapitsibitsaëtovajëto matatoxenetsia nacopatsiana mapanacuataje. Daxita mapanacuajavaje bajarapacuenia exanaponaenabeje. Bajaraponëbeje pejamatabëcueneta beyaexanaponaenabeje jivi vajabitsaëcuenia, janibocuenia ata, piavitanecuenia ata. Unupijinëanë piayainëanë pitsapaena. Nexata bajarapapiayainëanë jivi beponaenatsi. Bajarapacuenia itsi tsane mapanacuataje pamatacabi Dioso jivi nananeconitsiaexanaena pibisiacuene pexanaeneconi yabara. 9 Bajaraxuacujinae icatsia Corderonë sarananuca itsasello, cincojava. Nexata daxita pamonaemi bajayata beyejebatsi Dioso pejumelivaisi yabara, taeyejebajë pebobenaejava altarjavabëxëpanata. Bajarapamonaemi bajayata beyejebatsi apo pecopatsixae Dioso pejumelivaisi jivi petsipaebaponaejava. 10 Daxita pamonaemi bajayata beyejebatsi, Diosojavabelia pinijijumeta jumai tsanubenae: —Diosomë, pepo pexaniajamatabëcuenenëmë. Pacuenia najumecapanepaeya jumaitsimë, bajarapacuenia exanabiabame. ¿Detsa pamatacabibeje abaxë saica nenaneconitsiaexanaenexa mapanacuata pejinavanapaevije, pamonae panebeyejeba? jai tsanubenae altarjavabëxëpanata pebobenaevi. 11 Nexata jane baja bajarapamonae Dioso rajutatsi penioponaenaxatabijavanë. Abaxë Dioso itorobatsi bajarapamonae penacueraevetanubenaenexa. Tsipaji abaxë saica itsamonae Dioso pijajivi, Jesucristo ata petonacuenebivi, pebeyejebinexatsi. Bajaraxuata bajarapamonae abaxë nacueraevetsiaexanejebatsi Dioso. 12 Bajaraxuacujinae icatsia Corderonë sarananuca itsasello, seisjava. Nexata icatsia taniji bitso ira penajëabijava. Matacabipijijuameto bitso itaxutotsaebia. Pacuenia meravi bitso itsa aitaquiri, bitso batsaebia, bajara itaxutoitsi. Meravipijijuameto pijinia bitso itaxutotsobia. Pacuenia pijana batsobia, bajara itaxutoitsi. 13 Nexata tulupu irabetsica othopaica. Pacuenia naejavacuai baothopaica, naejava itsa najëaba pinijijovibota, bajarapacuenia othopaica tulupu. 14 Pacuenia cuyalato baquiona, bajarapacuenia quiona daxita itaboxomi. Ajibi baja nexata itaboxo. Daxita petsutonëmi, petunaetonëmi ata, najëaba. 15 Nexata daxita mapanacuanëjavaje jivi pevetsivi, namatayaba ibovajuanëjava. Namatayaba ibotoxanetonë tuatuajëjava ata. Daxita ayaijamatabëcuenenëanë, bitso riconëanë ata, namatayaba. Vajabitsaë penamatacaitorobinëanë ata, piasaënëanë ata, namatayaba. Dajubicuenia pecanajetsivitsi ata itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebavanapaenexa, namatayaba. Apo pecanajetsivitsi ata itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebavanapaenexa, namatayaba. Bajarapacuenia daxita namatayaba. 16 Nexata penamatayabivi jumaitsi ibotsutonëjavabelia, ibotoxanetonëjavabelia ata: —Panetsimataothopare. Dioso, ponë eca tronota, bajaraponëvecua panematayatsianame. Pinijicuenia raeta panenaneconitsiaexanaena Corderonë. Bajaraxuavecua panematayatsianame, jai picani pamonae penamatayabivi. 17 Tocopiapatatsi jane baja pinijicuenia Dioso penaneconitsiaexanaematacabitsi. Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi pevecuapanepaenexa Dioso penaneconitsiaexanaecuenetsi.

Apocalipsis 7

1 Icatsia taniji cuatro ponëbeje ángelevi. Bajarapaángelevi nacua matatoyorotsia nubena. Caenë canacujitsia ángelevi caranatanubena jovibo. Irajava jovibo peponaeyaniva, caranatanubena. Manuamene atavecua caranatanubena. Caenae ata naejava penajëabiyaniva jovibota, caranatanubena ángelevi. 2 Tanijinua icatsia itsaángelnë penajetarucaenë orientejavavetsina. Bajarapaángelnë caponapona piasaënë Dioso pijasello. Bajarapasellota Dioso pijajivi pitapaitanerubaponaenexa. Bajarapaángelnë vavajai ayaijumeta cuatro paángelnëbejejavabelia. Pamonae cuatro ponëbeje, ángelevi, Dioso tocopatatsi pebijianaenexa ira, manuamene ata. Nexata orientejavavetsina paángelnë najetaruca, cuatro paángelnëbejejavabelia jumaitsi mapacueniaje: 3 —Dioso pijajivi yajava peitsacueneyaniva, pëtsa abaxë pabijianame ira, naejavanë ata, manuamene ata. Matapania baja Dioso pijajivi Dioso pijasellota vaxaitsi itapaitanerubianatsi, bajara jane pabijianaename, jai ángelnë orientejavavetsina penajetarucaenë. 4 Bajaraxuacujinae jumetaniji jivi ayaibitsaëtoxaneto Dioso pijasellota pitapaitanerubijavatsi. Ciento cuarenta y cuatro mil pina pajivibeje itapaitanerubatsi Dioso pijasellota. Pamonae itapaitanerubatsi Dioso pijasellota, daxita bajarapamonae Israelpijinëmi pexi doce ponëmibeje pemomoxiyajuvënëvi. 5 Nexata Dioso pijasellota itapaitanerubatsi doce mil pajivibeje, Judápijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Rubénpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Gadpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. 6 Doce mil pijinia pajivibeje, Aserpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Neftalípijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Manaséspijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. 7 Doce mil pijinia pajivibeje, Simeónpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Levípijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Isacarpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. 8 Doce mil pijinia pajivibeje, Zabulónpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Josépijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Doce mil pijinia pajivibeje, Benjamínpijinëmi pemomoxiyajuvënëvi. Nexata bajarapacuenia caejavata Dioso pijasellota itapaitanerubatsi ciento cuarenta y cuatro mil pajivibeje, Israelpijinëmi pexi doce ponëmibeje pemomoxiyajuvënëvi. 9 Icatsia taniji jivi ayaibitsaëtoxanetonë. Bajarapamonae daxitanacuanëpijiviyajuvënëvi, daxitaviriajumeviyajuvënëvi. Bajarapamonae nubena Dioso peecaetrono pitabarata, Corderonë ata pitabarata. Jivi cajena ayaibitsaëtoxanetonë bitso. Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi penamataëjëtsicapanepaenexa bajarapajivibitsaëtoxanetonë. Daxita bajarapamonae ëpenioponaejavanë penaxatabivi. Cobenanubena benaxarebobaxutonë. 10 Daxita bajarapajivibitsaëtoxanetonë vavajai tsanubenae ayaijumeta. Jumaitsi tsanubenae mapacueniaje: VajaDioso, ponë Corderonë yajavaeca tronota, bajaraponë nacacapanepa pibisiacuene vajaexanaeneconimivecua. Bajarapacuenia nacacapanepa Corderonë pejamatabëcueneta, jai tsanubenae bajarapajivibitsaëtoxanetonë. 11 Trono matatoyorotsia nubena cuatro ponëbeje piaitothiavi. Nexata piaitothiavi pepënëvelia matatoyorotsia nubena ancianovi. Bajaraxuacujinae jane baja ancianovi matatoyorotsia nubenatsi ángelevi. Daxita ángelevi ira taenubenaeya bobena irata Dioso peecaetrono pitabarata. Bobenaeya pexaniajamatabëcuene rajutanubena Diosojavabelia. 12 Bajarapaángelevi ira taenubenaeya jumai tsanubenae mapacueniaje: ¡Bajara itsi tsane! PatajaDiosomë, pexaniajamatabëcuene pacarajutabiabianatsi daxitamatacabijavabelianexa. Nenivenivenaecotia nexainaejava, daxitacuene neyapëtaenëcuene ata, pacavajunupaebaponaenatsi daxitajivijavabelia. Daxitajivi casivajamatabëcuenebarëya tsabiabi tsane itsa yavenonabiabianame bajarapamonae. Daxitajivi cayaiyataeyabiabiana. Bitso cajena niasaënë daxitamatacabijavabelianexa. Cajamatabëcuenecaëjëpa nexanaenexa daxitacuene ata daxitamatacabijavabelianexa. Bajara itsi tsane, jai tsanubenae irataeya daxita bajarapaángelevi Diosojavabelia. 13 Nexata itsanë ancianonë nejumaitsi: —¿Detsa mapamonae penioponaejava penaxatabivije? ¿Detsa verena pata bajarapamonae? nejai ancianonë. 14 Xanë nexata jumaitsinë: —Xamë raeta jane yapëtaneme, janë ancianonëjavabelia. Nexata ancianonë nejumaitsi: —Mara pamonaeje nacua pecopiarucaevajënaeya, piayaijunavixaneto pecanicabanubenaevimije. Corderonë pesivatëpaexaetsi, bajarapamonae pibisiacuene pexanaeneconimi vecuaajibiaexanatsi baja. Bajaraxuata penioponaejavanë naxataba. 15 Bajaraxuata baja bajarapamonae nubena Dioso peecaetrono pitabarata. Copatsinejeva Dioso petonacuenebijava, tonacuenebavanapa Dioso pijatemplobota. Dioso, ponë eca tronota, bajaraponë evetsianatsi peyajavajinavanapaexae. 16 Bajarapamonae baja apo namatavenonae tsane pexaejava. Apo namatavenonae tsane mera ata. Icotia ata apo tsajavi tsanetsi. Icotia piatajujava ata apo jamatabëitonotsi tsanetsi. 17 Bajara itsane tsipaji Corderonë, ponë nuca trono pitabarata, evetsianatsi bajarapamonae. Evetsianatsi xaniavaetsia. Pacuenia pijaoveja pevetsinë xaniavaetsia baeveta pijaoveja, bajarapacuenia evetsianatsi. Bajaraponë matacaponabiabianatsi itsabelia rubena iravetsina pepitsaparubenaemeranë, jivi piaitavayaexanaemeranëjavabelia. Daxita bajarapamonae Dioso pijanacuatatsia jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane. Tsipaji ajibi tsane peyabaranuejavanexa, nejai ancianonë mapacueniaje.

Apocalipsis 8

1 Icatsia Corderonë sarananuca cuyalatobaxuto piupicatsatarutsisello, sietejava. Nexata jane baja athëbëtatsia ajumejibi. Bajayaepatovajëto ajumejibi. 2 Bajaraxuacujinae icatsia taniji siete ponëbeje ángelevi. Dioso pitabarata nubena. Nexata bajarapaángelevi rajutatsi siete patrompetabeje. 3 Icatsia xuacujinae itsanë ángelnë najetaruca. Cobenanajetaruca orota pexanaevaxi. Bajarapavaxita pecaponaenexa pitatsajaviitaire. Nexata nucojopa altarvënëjava pitabarata. Nexata jane baja rajutatsi ayaijava petuxujuvijava. Nexata bajarapatuxujuvijava Dioso tane daxita Dioso pijajivi pevajëtaponaejumemi Diosojavabelia bepematajërëabijava. Nexata bajarapatuxujuvijava ángelnë buata altarjumata. Bajarapaaltar, orota pexanaealtar, nuca Dioso peecaetrono pitabarata. 4 Nexata jane baja bajarapatuxujuvijavami ángelnë tajuita. Nexata petsëxë athëbëabetsia junaya. Patsëxë athëbëabetsia junaya altarjavavetsia, ángelenë pecobejavavetsia junaya Diosojavabetsia. Bajarapatsëxë yajavajunaya Dioso pijajivi pevajëtaponaejumemi Diosojavabelia. 5 Bajaraxuacujinae ángelnë altarjumavecua nota pitatsajaviitaire. Bajarapaitatsajaviitaire vënëta pijavaxi. Bajaraxuacujinae ángelnë bajarapaitatsajaviitaire bajarapavaxi ënëtuatuajëvecua othotajarabareca irabereca. Nexata yamaxë iratareca najumeta. Yamaxë binebinejai iratareca. Iranë jane baja ayaicuenia najëaba. 6 Siete paángelbeje canaveretanubena pijatrompetanë piobinexa. 7 Nexata jane baja penamataxainaeángelnë oba pijatrompeta. Nexata bitso pecainejebimatarejetonë othopareca irabereca. Bajara pacainejebimatarejetonë matajërëaba isoto. Matajërëabanua pijana yajava. Nexata jane baja ira tajuepona daxita nacuanëjava. Panacuanëjava ira tajuepona, pairavajëto tajuepona matatoxenetsia itsiata yajuvënënacopatapona. Daxitaira apo veriajavaponae. Nexata panacuanëjava ira tajuepona, daxita naejavanëmi, pejuvijavanëmi ata, yajavatajuepona. 8 Bajaraxuacujinae icatsia pecotocaeviángelnë oba pijatrompeta. Taniji bepinijitsutoxaneto petajueyecaejava. Bajaraxua jopareca manuameniareca. Manuamenemi nexata pijana. Pamenevajëto ëpijanamene tsarucae, bajarapamenevajëto matatoxenetsia itsiata pijananejeva yajuvënënacopata. 9 Pamanuamene ëpijanamene tsarucae, bajara pamanuamenepijidujuaimi tëpa baja. Pamanuamene pijinia pijananejeva nacopata, bajara pamanuamenepijidujuai apo tëpae. Pamanuamene ëpijanamene tsarucae, bajarapamanuameneta perubenaebarcoxanetonëmi ata napeneta. Pamanuamene pijinia pijananejeva nacopata, bajarapamanuameneta perubenaebarcoxanetonë apo napenetsi. 10 Bajaraxuacujinae icatsia acueyabiángelnë oba pijatrompeta. Nexata pinijituluputoxaneto jopareca irabereca. Bajarapatuluputoxaneto tajuerucaponareca. Pacuenia bepinijiisotocotiaxaneto bacotia itsi, bajaracotia itsi tsarunaereca. Panacuata jopa bajarapatuluputo, bajarapanacuata daxita perubenaemenianëmi, bijiana baja. Iravetsina mera pepitsaparubenaejavanëmi ata, bijiana baja. Nexata baja abeje daxita bajarapameranëmi. Panacuata apo jopae bajarapatuluputo, bajarapanacuata perubenaemenianë, apo bijianae. Nexata xanepana daxita bajarapameranë. Mera iravetsina pepitsaparubenaejavanëjava ata, xanepanarubena. 11 Bajarapatuluputo pevënë Ajenjo. Pamerajavareca jopareca bajarapatuluputo, bajarapamera atsaxa baja. Jivi ayaibitsaëtoxanetonë tëpa penatsiapaexae bajarapamera. 12 Bajaraxuacujinae icatsia cuatroángelnë oba pijatrompeta. Nexata jane baja itaxutobijiana matacabipijijuameto. Itaxutobijiana meravipijijuameto ata. Itaxutobijiana tuluputonë ata. Nexata matacabipijijuameto bijiaya naitayota. Meravipijijuameto ata bijiaya naitayota. 13 Bajaraxuacujinae icatsia taniji itsanë ángelnë pepunanajetarucaenë. Pepunanajetarucaenë ángelnë jumai tsanajetarucae ayaijumeta: —¡Toabejetsi baja tsaponae tsane mapanacuapijivije itsa obiana trompeta acueyabi paángelnëbeje penacopabivi! jai tsanajetarucae ángelnë pepunanajetarucaenë.

Apocalipsis 9

1 Bajaraxuacujinae icatsia cincoángelnë oba pijatrompeta. Nexata taniji athëbëvereca ángelnë perunaejavareca irabereca. Nexata bajarapaángelnë Dioso rajutatsi llave, iravetsina pepitsapaemëthëxaneto pijallave. 2 Nexata jane baja bajarapallaveta ángelnë mëthëxaneto vëpacasarana. Angelnë jane baja vëpata mëthëxaneto. Nexata bajarapamëthëxanetojavatsina pitsapaina ëtsëxëxaneto. Pitsitsëxëxaneto bapitsapa pinijipabixaneto itsa tajuita, bajarapitsitsëxëxaneto pitsapaina bajarapamëthëxanetojavatsina. Nexata bajarapatsëxëta matacabipijijuametomi itaxutoaitaquiriayaexana. Itaboxo ata aitaquiriayaexana. 3 Bajarapatsëxëjavaverena pitsapa bosese. Bajarapabosese daxitanacuanëjava punanajetarubena. Bajarapabosese caëjëpaeyaexanatsi jivi pecacuatsinexa pebosotota. Pacuenia aqueto cacuata pebosotota, bajarapacuenia jivi pecacuataponaenexa. 4 Bajarapabosese apo itorobitsi pebijianaenexa itsacuenejava ata xua pejuvijava. Nexata bajarapabosese apo bijianaponae pona. Apo bijianaponae naejavanë ata. Tsipaji itorobatsi pecacuatsinexa saya ëjivi. Nexata pamonae Dioso pijasellota apo itapaitanerutsitsi, bajarapamonae pecacuatsinexa. 5 Itsiata baitsi jane apo tocopatsitsi caecuenia pebeyaxuabaponaenexa. Tocopatatsi saya jivi itsa cacuata, penavixaetaeyaexanaenexa cinco pajuametobeje. Nexata bajarapabosese jivi itsa cacuatsianatsi, bitso jivi navixaetaena. Pavixaevajëto aqueto itsa cacuata, baatane, bajarapavixaevajëto jivi navixaetaena. 6 Nexata pamonae cacuatsianatsi bajarapabosese, jitsipaena picani petëpaenexa bajayajebi penavixaetaeyaniva. Itsiata baitsi jane bajarapamonae Dioso abaxë apo tocopatsi tsane petëpaenexa. Penabeyaxuabinexa ata, Dioso apo tocopatsi tsane. 7 Bajarapabosese ajumabocotaja. Pacuenia vajabitsaë itsa nabejitsia, pijacaballo bajumaxataba hierropananë pijavajabitsaë petojorojoronaeyanivatsi, bajara itsanubenae bajarapabosese. Beorota pexanaecoronanë namataxatabanubena. Pacuenia pebi itabaraitsi, bajaraitabaraitsi. 8 Pematana xaina. Pacuenia petiriva matanaitsi, bajara matanaitsi. Pevonotonë pijinia benevëthëvonotonë. 9 Bajarapamonae pejumabocotonë yajavanaexana baja cajena behierrojumabocotonë pejorojoronaeyanivatsi itsajivi ata. Pecorofe najumeta. Pacuenia vajabitsaë penabenexa itsa pona pijavajabitsaëjavabelia, caballo itsa roboboca carrozavënëmonë banajumeta, bajarapacuenia najumeta bosese pecorofe. 10 Bajarapabosese pebosotonëcopiata xaina peetonë jivi pecacuatsinexa. Pacuenia aqueto pebosotocopiata xaina peeto, bajnia benevëthëvonotara itsi. Tocopatatsi peetota pecacuatsinexa jivi, jivi penavixaetaenexa cinco pajuametobeje. 11 Bosese cajena xaina ángelnë pitorobinënexatsi, pinijimëthëxaneto pevetsinë. Bajarapaángelnë hebreojumeta pevënë Abadón. Griegojumeta pijinia Apolión, “Peverebiabinë,” pejaijume. 12 Bajarapapiayaicuene penamataxainaejava. Itsiata baitsi jane abaxë saica anijajavabeje. 13 Bajaraxuacujinae icatsia seisángelnë oba pijatrompeta. Paaltar nuca Dioso pitabarata, bajarapaaltarjavaverena penajumetsijava, ayaijume, jumetaniji. Bajarapaaltar orota pexanaealtar. Bajarapaaltar cuatro pamataetobeje xaina. Caeupi canacujitsia mataerucapona. Bajarapamataetonë tuatuajëta jumepitsapa. 14 Bajarapaaltarjavaverena jumaitsi seisángelnë trompeta pexainaenëjavabelia mapacueniaje: —Isicare cuatro ponëbeje ángelevi, pamonae cëbejebatsi pinijimenejavata, Eufratesvënë menejavata, jai bajarapaaltarjavaverena. 15 Nexata jane baja pecëbejebiángelevimitsi isicatsi. Isicatsi bajarapaángelevi pebenexa jivi. Bajarapaángelevi jivi ayaibitsaëtonë beponaejitsia daxitanacuanëjava. Bajara saya cajena ëxuanexa, paángelevi Dioso jamatabëcueta pexainaenëjavabelia mapacueniaje: —Isicare cuatro ponëbeje ángelevi, pamonae eneevetanubena Dioso pitorobinexatsi jivi pebeponaenexa paepatota tocaëjëtatsi. 16 Nexata icatsia jumetaniji bajarapaángelevi pijajivi, vajabitsaëvi, pitorobijava peponaenexa caballota. Doscientos millones ponëbeje vajabitsaëvi pona jivi pebeponaenexa daxitanacuanëjava. 17 Bemajitsinaebota taniji bajarapamonae caballota peponaejava. Vajabitsaëvi namëpabëxataba hierropananë pejorojoronaeyanivatsi pijavajabitsaë. Vajabitsaëvi penamëpabëxatabijavanë itabëta acueyabi paviriabejejavata. Itabëta mapaviriabejejavataje. Itabëta petsobiajavata. Itabëta perajenaejavata. Itabëta pevayanaejavata. Bajarapaviriabejejavata itabëta. Pacuenia nevëthëmatabocoto itsi, bajaramataboco itsi bajarapacaballuanë. Pecuibovojotonëjavavetsina pitsapa pitarunutsicotia, ëtsëxë yajava, azufre ata yajava. 18 Xuanë caballuanë pecuibovojotonëjavavetsina pitsapa, bajaraxuanë jivi ayaibitsaëtoxanetonë yatëpapona daxitanacuanëjava. Pabitsaëtovajëto tëpa, bajarapabitsaëtovajëto matatoxenetsia nacopata mapanacuataje. 19 Bajarapacaballuanë caëjëpatsi jivi pebeponaenexa pecuibovojotonëta, pebosotonëta ata. Bajarapacaballuanë pebosotonëupianë bejomomatabocotonë. Pacuenia jomo pematabocotota caëjëpatsi jivi pesininexa pebeyaxuabinexa, bajara itsi bajarapacaballuanë pebosotonëupianë. 20 Itsiata baitsi jane pamonae peyajuvënëtëpaevi, pamonae penacopabivi, bajarapamonae tsiteca pibisiacuene exanavanapa. Apo copatsi dovathivijavabelia penavajëcabiabijava. Apo copatsinua pecobeta jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia ata penavajëcabiabijava. Bajaraxuanë saya pexanaenëanë oronanitonëta, platananitonëta ata, broncejavanëta ata, ibotonëta ata, naejavanëta ata. Nexata bajaraxuanë apo caëjëpaetsi petaenexa. Apo caëjëpaetsi pejumetaenexa ata. Apo caëjëpaetsi peponaenexa ata. 21 Pamonae peyajuvënëtëpaevi, pamonae penacopabivi, bajarapamonae apo copatsi jivi pebejava. Apo copatsi penajorobijava ata. Apo copatsi pevitota pibisiacuene pexanaejava ata. Apo copatsi penacobetoxotsijava ata.

Apocalipsis 10

1 Icatsia taniji itsaángelnë athëbëvetsica perunaejavatsica. Runaica mapanacuayabetsicaje. Bajarapaángelnë bitso piasaëángelnë. Itarërëbo tuatuajëta najetaruca. Natsimatatsënërutanajetaruca aravalibo. Itabaranaitayotanajetaruca. Pacuenia matacabipijijuameto baitayota, bajarapacuenia itabaranaitayotanajetaruca. Petopabeje pijinia pacuenia isotocotia tsobia, bajarapacuenia cotiatsobia. 2 Cuyalatobaxutoyo baxupatanuca. Pecujuanenia pataxu nataxunutanuca manuameneboxovereca. Petsavenonenia pijinia pataxu nataxunutanuca irajumavereca. 3 Nexata vavajai tsaxuabi ayaijumeta. Pacuenia nevëthë itsa fiaba ayaijume, bajarapacuenia ayaijume. Pevavajaicujinae siete payamaxëbeje najumeta athëbëtatsia. 4 Yamaxë penajumetsicujinae, yaquinaejitsianë picani pajamatabëcuene yabara yamaxë penajumetsijava neyapëtaeyaexana. Itacarajeta athëbëvetsica tanejumaitsijava, jumetaniji. Nejumaitsi athëbëvetsica mapacueniaje: —Muetsia saya xainare pajamatabëcuene yabara yamaxë penajumetsijava, cayapëtaeyaexana. Pëtsa yaquiname bajarapalivaisi, nejai athëbëvetsica. 5 Bajaraxuacujinae ángelnë, ponë nataxunutanuca manuameneboxovereca, irajumavereca ata, bajaraponë nacobeyotanuca athëbëabetsia pecujuanenia pacobe. 6 Bajarapaángelnë nacobeyotsiaya jumai tsanucae: —Dioso, daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenë, caecuenia exana mapanacuaje, itaboxo yajava. Nexata caecuenia yajavaexana mapanacuapijicueneje, itaboxopijicuene ata yajava. Caecuenia yajavaexana manuamene ata, manuamenepijicuene ata yajava. Bajaraponë pitabarata najumecapanepaeya cajumaitsijitsiatsi mapacueniaje. Copiapatsijitsia rabaja pacuenia Dioso tajëvelia najamatabëxaina pexanaenexa. 7 Itsa rabaja paepatota siete ángelnë obiana pijatrompeta, bajarapaepatota Dioso jane baja taxuxuabiana pexanaejava pacuenia baja cajena tajëvelia Dioso najamatabëxaina pexanaponaenexa jivijavabelia. Muetsia pexainabuatsilivaisimi itajëtsiana. Copiapatsiana jane baja pacuenia bajayata Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi profetavimijavabelia, jai tsanucae nacobeyotsiaya ángelnë. 8 Copiaya pajume jumetaniji athëbëvetsica tanejumaitsijava, bajarapajume icatsia jumetaniji. Nejumaitsi icatsia athëbëvetsica mapacueniaje: —Ponë ángelnë nataxunutanuca manuameneboxovereca, irajumavereca ata, bajarapaángelnë cujiremelia. Vecuapire pacuyalatobaxutoyo bajarapaángelnë baxupatanuca, nejai athëbëvetsica. 9 Nexata cujiliajë ángelnë. Vajëtajë nexata tanerajutsinexa bajarapacuyalatobaxutoyo. Bajarapaángelnë nejumaitsi mapacueniaje: —Ãjã, pire baja. Xaema necuiboxaicaenexa. Pacuenia jabëra xaica, bajara itsi mapacuyalatobaxutoyoje. Itsiata baitsi jane necotsorotuabereca atsaxa tsane, nejai ángelnë. 10 Nexata baja ángelnë bajarapacuyalatobaxutoyo vecuapitajë. Xaniji jane baja. Nexata jane baja cuiboxaicajë. Pacuenia jabëra xaica, bajara itsi. Itsiata baitsi jane taquijonicujinae tacotsorotuabereca atsaxa. 11 Nexata icatsia ángelnë nejumaitsi: —Tsipaebare pacuenia Dioso sivanajamatabëxaina daxitanacuanëpijivi. Tsipaebare pacuenia Dioso sivanajamatabëxaina daxitaviriajumevi ata. Tsipaebare pacuenia Dioso sivanajamatabëxaina caenacua canacujitsia pevetsinëanë ata, nejai ángelnë.

Apocalipsis 11

1 Icatsia taniji ángelnë. Nerajuta piapianaebo. Nejumaitsi mapacueniaje: —Nonotapunare. Caponare mapanaeboje necaëjëbinexa Dioso pijatemplobo, necaëjëbinexa altarvënëjava ata. Namataëjëtsianamenua pajivibeje bajarapatemplobota navajëca Diosojavabelia. 2 Itsiata pëtsa caëjëtame templobopanabo. Tsipaji bajarapapanabo tocopata baja Dioso apo pejumecovënëtsivinexa, pamonae saicayanacuaverena pepatsivi pejinavanapaenexa. Bajarapamonae jinavanapaena Jerusalén tomarata cuarenta y dos pajuametobeje. Saicayanacuaverena pepatsivi, apo yaiyatae tsane judíovi pijatomara. 3 Bajayata profetanëmi peyaquinaebaxutota, comparacióncuenia tajëvelia jumaitsi mapacueniaje: “Anijanaebeje, olivonaebeje, anijajavabeje pijinia pitayotanucaejavabeje, nubenaena mapanacuapijivi pijatuxanenë Dioso pitabarata,” jai. Bajarapacuenia comparacióncuenia tajëvelia itsa jumaitsi, tajëvelia vajunupaeba anijanëbeje jivi petsipaebanajetarucaejavanexabeje palivaisi Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje. Nexata anijanëbeje Dioso itorobiana jivi petsipaebanajetarucaenexabeje palivaisi Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje. Palivaisi bajaraponëbeje Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje, bajarapalivaisi mil doscientos sesenta pamatacabibeje jivi tsipaebanajetarucaenabeje. Naxatatsianabeje piayopapaëbërëjava. Bajarapacuenia naxatatsianabeje bitso pesivajamatabëcuenebëjaixaebeje tsane pamonae apo peyaiyataevi Jerusaléntomara, nejai ángelnë. 5 Itsajivi itsa jamatabëitsacueniabianatsibeje, bajaraponëbeje nayajivitajuitsianabeje pecuibovojotovetsina pepitsapaecotiata, pitarunutsicotiata. 6 Bajaraponebanajetarucaenabeje. Naxatatsianabeje piayopapaëbërëjava. Bajëbeje caëjëpaenatsibeje pitavetsinexabeje ema pejopaeyaniva. Pamatacabibeje jivi tsipaebanajetarucaenabeje palivaisi Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje, bajarapamatacabibeje abaxë ema apo jopaeyaexanaebeje tsane. Caëjëpaenatsibejenua mera ata pijanara pexanaenexabeje. Caëjëpaenatsibejenua daxitaviria piayaicuene pecapitsapaenexabeje pamatacabita jitsipaenabeje. 7 Bajaraponëbeje itsa veretsianabeje palivaisi Dioso yapëtaeyaexanaenatsibeje jivi petsipaebanajetarucaejavabeje, bitso piayainë pitsapaenina pinijimëthëxanetojavatsina. Bitso piayainë pitsapaenina pebenexatsibeje bajaraponëbeje. Nexata amoneyabianatsibeje. Nexata baja beyaxuabianatsibeje. 8 Nexata petëpaenëbeje bocaenabeje Jerusalén tomaraxaneto callejavata. Bajarapatomarata bajayatami vajatuxanenë ata cobematabiabarutatsi cruzajavabelia. Bajarapatomara yabara jivi itsajavata: “Sodomatomara raja,” jai tsabiabi. Itsajavata: “Egiptotomara raja,” jai tsabiabi. Bajarapacuenia jumai tsabiabi Jerusaléntomara yabara tsipaji bajarapatomarapijivi bitso pibisiacuene exana. 9 Nexata bajaraponëbeje, Jerusaléntomara callejavata petëpaenëbeje, bocaenabeje acueyabi pamatacabibeje epatua. Tsipaji Jerusaléntomara pevetsivi apo tocopatsi tsane itsajivi ata pemëthëtsinexatsibeje bajaraponëbeje. Nexata daxitaviriajumevi, daxitanacuanëpijivi ata, taeyabuatsianatsibeje. 10 Dioso apo pejumecovënëtsivi sivajamatabëcuenebarëyatsibeje tsane petëpanucaejavabeje. Bitso cajena barëya tsane Dioso apo pejumecovënëtsivi. Nexata pebarëyajamatabëcuene fiesta exanaena. Namataenetsia narajutsiana amoneya itsacuenejavanë. Bajarapacuenia exanaena Dioso apo pejumecovënëtsivi bajaraponëbeje petëpaejavabeje yabara. Tsipaji Dioso apo pejumecovënëtsivi jumaitsi tsane: “Copiaruca rabaja maponëbeje livaisi vajanacatsipaebabiabijavaje. Copiaruca baja vajanacajamatabëitonotabiabijava,” jai tsane. 11 Itsiata baitsi jane petëpaecujinaebeje, acueyabi pamatacabibejecujinae itsamatacabi epatua, icatsia Dioso piasaëjumali rajutsianatsibeje. Nexata petëpaejavabejevecua namatacotsianabeje. Daxita cajena pamonae taeyabuatsianatsibeje petëpanucaejavabeje, bitso cujunavianatsibeje. 12 Bajaraxuacujinae bajaraponëbeje jumetaenabeje athëbëvetsica pinijijumeta pejumaitsijavatsibeje: “Pajunaiminabeje,” pejaijavatsibeje. Nexata bajaraponëbeje junaeniabeje athëbëabetsia itarërëbo tuatuajëjavabetsia. Daxita pitoyavitsibeje pëtaenubenaenatsibeje. 13 Bajara jane paepatota ira najëabiana. Nexata Jerusalén tomarata, itsajota diez pabobeje najuaenaena, caebo yajuvënëjopaponaena. Nueve nexata pabobeje nacopataponaena. Nexata Jerusalén tomarata ayaijava bo othopaena. Siete mil pijinia pajivibeje bajarapairanajëabita tëpaena. Jerusalén tomarapijivi, pamonae nacopabiana, bitso cajena junaviana. Nexata bajarapamonae pecajunavi, Diosojavabelia jumaitsi tsane: —Diosomë, ayaijamatabëcuenenëmë bitso, jai tsane pecajunavi Diosojavabelia, athëbëtatsia peecaenëjavabelia. 14 Anijapiayaicuenebeje rabaja panepaena. Itsiata baitsi jane icatsia itsajava piayaicuenejava bepijia najetarucaena, acueyabijava. 15 Sietenë jane baja ángelnë oba pijatrompeta. Nexata athëbëvetsica pinijijumeta pejumaitsijava, jumetaniji. Jumaitsi mapacueniaje: Daxitanacuanëpijivi rajane baja vajatuxanenë Cristobeje, Diosobeje, evetaponaponaenabeje. Bajaraponëbeje evetaponaponaenabeje daxitamatacabijavabelianexa, pejaijava athëbëvetsica, jumetaniji. 16 Nexata pamonae veinticuatro ponëbeje ancianovi, pamonae ena pijatronota Dioso pitabarata, daxita bajarapamonae irataeya bobena. 17 Bajarapamonae ancianovi irataeya jumai tsanubenae Diosojavabelia: Xamë Diosonëmë, niajamatabëcuenesaënë daxita mapanacuanë pevetsivivecuaje. Ajena, pamatacabi, ponaponame. Bajayata mapanacuaje nexanaevajënaeya ata, ponaponame. Daxitamatacabijavabelianexa ata ponaponame. Pexaniajamatabëcuene pacarajutatsi. Tsipaji baja taxuxuabame pinijisaëta nevetaponaponaenexa daxita mapanacuanëpijivije. 18 Daxita mapanacuanëpijivije cabaraanaepana bitso. Bajaraxuata tocopiapatatsi baja nenaneconitsiaexanaenexa daxita bajarapamonae. Tocopiapatatsinua baja petëpaevimi ata nenaneconitsiaexanaenexa. Tocopiapatatsinua baja nijajivi, xuavajëto catonacuenebavanapa, bajarapitsijavavajëto nerajutsinexa pecatonacuenebavanapaematamo. Pamonae catotsipaebavanapa nijumelivaisi itsamonaejavabelia, bajarapamonae jane baja rajutsianame xua toxainame bajarapamonae nerajutsinexa. Pamonae ayaijamatabëcuene pexainaevi ata, cavënëlivaisiyaiyatane. Pamonae beveliajamatabëcuene pexainaevi ata, cavënëlivaisiyaiyatane. Bajarapamonae ata jane baja rajutsianame xua toxainame bajarapamonae nerajutsinexa. Tocopiapatatsinua baja pijinia neverebiabinexa daxita pamonae bijiana mapanacuaje, pamonae ata jamatabëcuenebijiana pecajumecovënëtsivi, jai tsanubenae irataeya ancianovi Diosojavabelia. 19 Nexata athëbëtatsia Dioso pijatemplobo nabaupata. Bajarapatemplobo ënëtatsia taeyabuatsiajë baula. Bajarapabaulaënëta jeba Dioso pejumelivaisi peyaquinajebijava. Bajarapaitane jumai tsarubenae pacuenia Dioso najumecapanepaeya jumaitsi pijajivi pecapanepaenexa pijaneconivecua. Yamaxë binebinejai. Najumetanua. Ira najëabanua. Bitso pecainejebimatarejetonë irabetsica othopaica pinijicuenia.

Apocalipsis 12

1 Athëbëtatsia ayaicuene naitajëta vajanacayapëtaeyaexanaenexa pacuenia itsamatacabi pevajënaeyabelia itsi tsaponaejitsia mapanacuataje. Athëbëtatsia petiriva taenutajë. Petiriva jumanava naitayotanuca. Pacuenia matacabipijijuameto baitayota, bajarapacuenia jumanava naitayotanuca. Meravipijijuametojavavelia nataxunutanuca. Namataxatatanuca doce patuluputobeje pexainaecorona. 2 Bajarapova petiriva penacueto peyacotajinaeva. Pevixaenotsijavatatsi bitso yaaëaëjai. 3 Nexata bajarajotatsia naitajëta piayainë, petsobianë, pinijinëxaneto dragón, baitsi dovathi. Xaina siete pamatabocotobeje, diez pamataetobeje. Caematabocoto canacujitsia namataxatatapona corona. 4 Bajaraponë, dragón, nabosovebabia. Nexata penabosovebabejavata tulupu ayaijava penetsica irabetsica. Xuavajëto tulupu othopaica irabetsica, bajaraxuavajëto matatoxenetsia nacopabarubenaya athëbëtatsia. Bajaraponë, dragón, nucojopa penacueto pevixaenotsivatsi pitabarata, bajarapova itsa vecuanaexanatsi penacueto, pecoxixaenexatsi picani. 5 Nexata jane baja petiriva vecuanaexanatsi pebinëyo. Bajaraponëyo caponatsi Diosojavabetsia Dioso pijatronota peecaenexa. Nexata baja bajaraponëyo apo xaetsi dragón. Bajaraponë itsamatacabi mapanacuata jivi pepo pevetsinë tsane. Itsa evetsiana, ajumesaëya itorobabiabiana pejumecovënëtsinexatsi. 6 Nexata petiriva penacuetonëyo pevecuanaexanaecujinaetsi, najetabajirava petusato nacuayabelia, itsabelia Dioso tsivajënaexaniavaetatsi peponaponaenexa. Bajarajota pexaejava baja Dioso rajutatsi mil doscientos sesenta pamatacabibeje. 7 Bajaraxuacujinae athëbëtatsia vajabitsaë exana. Angelevi penamatacaitorobinë, Miguelvënënë, pijaángelevi yajava, barënabia dragónjavabelia. Dragón pijinia, pijaángelevi yajava, barënabia Migueljavabelia. 8 Itsiata baitsi jane dragón cujiruamoneyabatsi. Nexata apo tocopatsitsi caenë ata dragón pijajivitonë penacopatsinexa athëbëtatsia. 9 Dragón cajena ayainëxaneto. Itsiata baitsi jane xuabicatsi athëbëvetsica daxita pijajivi yajava. Nexata bajaraponë pevënë Dovathi. Itsavënë Satanás. Bajaraponë bajayata itsa naitajëta jivijavabelia, naitajëta bejomocuenia. Bajaraponë jivi yamaxëitojorobabiaba daxitanacuanëjava. 10 Nexata jumetaniji pinijijumeta athëbëvetsica pejumaitsijava. Jumaitsi mapacueniaje: —Copiapata rabaja Dioso vajanacacapanepaejavanexa vajaneconivecua. Copiapata rabaja Dioso pesaëta jivi pevetaponaponaenexa. Copiapata rabaja Dioso pijajivi pitorobaponaenexa. Copiapata rabaja Cristo ata pitorobaponaenexa mapanacuajavaje. Bajarapacuenia copiapata baja daxita bajarapacuene tsipaji baja ponë neconitabiaba Diosojavabelia Dioso vajanajuajumecovën;etavanapaevi, bajaraponë baja xuabicatsi athëbëvetsica. Baitsi dovathi. Bajaraponë picani Dioso pitabaratatsia nuca. Nexata bajaraponë daxita matacabijebi, daxitameravijebi ata, Diosojavabelia neconitabiaba Dioso vajanajuajumecovënëtavanapaevi. 11 Dioso vajanajuajumecovën;etavanapaevi pejumecovënëtsixae Cristo pesivatëpaejavatsi cruzata, cueneamoneyabapona dovathi. Bajarapacuenia cueneamoneyabapona tsipaji navajunupaebaponanua itsamonaejavabelia Cristo pecapanepaejavanexatsi pijaneconivecua. Dioso vajanajuacovënëtavanapaevi jamatabëjumai tsabiabi: “Itsa nebeyaxuabiana Dioso pejumelivaisi yabara, jema baja nebeyaxuabiana,” jamatabëjai tsabiabi. 12 Athëbënacuatatsia panejinavanapaevi, pasivajamatabëcuenebarëyamëre Dioso mapanacuayabetsicaje papecavecuaxuabijavatsica dovathi. Mapanacuataje panejinavanapaevi, bitso cajena bepajiobimë tsane. Paxamë ata, manuameneta panejinavanapaevi, bitso cajena bepajiobimë tsane. Bajarapacuenia bitso bepajiobimë tsane tsipaji baja panetuatuajëatsica dovathi xuabicatsi. Nexata baja aeconoxae bitso bajaraponë anaepanaponapona. Tsipaji baja yapëtane caematacabibeje saya petonacopatsijavatsi pexuabinexatsi infiernojavabelia, pejaijume athëbëvetsica pinijijumeta, jumetaniji. 13 Nexata dragón, ponë dovathi, itsa yapëtane athëbëvetsica pexuabijavatsitsica irabetsica, nexata barajinapona pova vecuanaexanatsi pebinëyo. 14 Itsiata baitsi jane bajarapova rajutatsi anijacorofetobeje, becotsalacorofetobeje. Bajarapova nexata dragón vecuapuna tajëbelia, petusato nacuayabelia, bajarajotalia peponaponaenexa. Nexata bajarajotalia Dioso rajutabiabatsi pexaejava acueyabi pavaibeje epatua. 15 Dragón pecuibovojotuatsina capitsapa mera, ayaira. Pecuibovojotuatsina pepitsapaemera naexana pepamene pecaponaenexatsi picani petiriva. 16 Itsiata baitsi jane petiriva Dioso yavenonatsi. Ira nexata navoconareca ayaijava. Nexata pamerami dragón pecuibovojotuatsina pitsapaina, bajarapamëthëareca joneca. 17 Bajaraxuata nexata dragón bitso anaepana petirivajavabelia. Nexata baja icatsia dragón pona petiriva pexi penacopabivi pebeyejebinexa. Bajarapamonae jumecovën;etavanapa Dioso pejumelivaisi pitorobicueniatsi. Bajarapamonae caasaë tsavanapaenua penavajunupaebijava Jesucristo pejumecovënëtavanapaejava. Nexata bajarapamonae dragón tsimaxëponatsi pebeyejebinexatsi.

Apocalipsis 13

1 Nucajë manuamene tajetabota. Nexata taenucajë manuamenejavatsina pepitsapaejavatsina piayainë. Siete pamatabocotobeje diez pamataetobeje pexainaenë. Caemataeto canacujitsia xainapona corona. Caematabocoto canacujitsia Dioso apo pejitsipaevënëanë itanerubena. 2 Ponë piayainë taenucajë pepitsapaejavatsina, benevëthë picani. Itsiata petaxu betsonëtaxu. Pecuibovojoto pijinia benevëthë petsobianëcuibovojoto. Bajaraponë nasaërajutatsi dragón. Pijatrono ata rajutatsi. Jamatabëcuene caëjëpaeyaexanatsinua ayaicuenia pitorobinexa daxitajivi mapanacuajavaje. 3 Piayainë caematabocoto matabocovajënëbatsi apo bepeyaasaëvajënënexa itajara. Itsiata baja bajarapavajënë matanacëta. Nexata daxitanacuanëpijivi itsa tane bajaraponë pematavajënënacëtsijava, bitso jamatabëcuenenabenajaca. Nexata bajarapamonae jumecovën;eta bajaraponë. 4 Dragón tocopatatsi pitorobinexa daxitajivi mapanacuajavaje. Bajaraxuata daxitajivi pematabacabëta navajëcabiaba dragónjavabelia. Pematabacabëta navajëcabiabanua piayainëjavabelia ata. Bajarapamonae najumaitsi mapacueniaje: —Ajibi cajena itsanë ata pejamatabëcuenecaëjëpaenëtsi pacuenia itsi mapapiayainëje. Ajibi cajena itsanë ata pecaëjëpaenëtsi pebarënabenexa maponëje pecueneamoneyabinexa, najai bajarapamonae piayainë yabara. 5 Piayainë tocopatatsinua pibisiacuenia Dioso pebaracuaicuaijainexa. Tocopatatsinua pejumaitsabiabinexa: “Xanë cajena bitso ayaijamatabëcuenenënë Dioso matatoxenetsia,” pejaitsabiabinexa. Tocopatatsinua pitorobinexa jivi mapanacuajavaje cuarenta y dos pajuametobeje, baitsi acueyabi pavaibeje epatua. 6 Bajaraponë exanapona pacuenia tocopatatsi. Bitso pibisiacuenia Dioso baracuaicuaijai tsabiabi. Dioso pijatemplobo ata pibisiacuenia baracuaicuaijai tsabiabi. Athëbëtatsia pejinavanapaevi ata pibisiacuenia baracuaicuaijai tsabiabi. 7 Tocopatatsinua vajabitsaë pexanaenexa Dioso pijajivijavabelia. Tocopatatsinua pecueneamoneyabinexa vajabitsaë itsa exana Dioso pijajivijavabelia. Tocopatatsinua pitorobinexa daxitaviriajumevi ata. Tocopatatsinua pitorobinexa daxita nacuanëpijivi ata. 8 Nexata daxita mapanacuapijivije pematabacabëta navajëcabiaba piayainëjavabelia. Dioso nacua pexanaevajënaeya, Dioso nacua pexanaecujinae ata, bajarapamonae apo vënërubenae Corderonë pijacuyalatobaxutota. Corderonë jivi rajuta matacabi apo pevereverecaejava pesivatëpaexae cruzata. 9 Itsa pamuxuvojorubename, panatojumetaema mapalivaisije. 10 Pamonae Dioso pijajivi naneconitsiaexanaena, nexata penaneconitsivi pejebabiabibojavabelia jebiana, bajarapamonae juya itsamonae naneconitsiaexanaenatsi. Pamonae pijinia Dioso pijajivi espadata bena, bajarapamonae juya itsamonae bajarapitsiespadata benatsi. Bajaraxuata itsamonae Dioso pijajivi bejiobiaexanabiabi atatsi, xanepana xaniavaetsia penajamatabëcuenecopatsinexa Diosojavabelia epatua copatsinejeva. 11 Bajaraxuacujinae icatsia taenucajë iravetsina pepitsapaejava itsanë piayainë. Anijamataetobeje pexainaenë. Pacuenia oveja pebito mataeitsi, bajara pemataeitsinë. Itsiata baitsi jane pecuaicuaijaijava, pacuenia dragón pecuaicuaijaijava jumeitsi, bajarajumeitsi. 12 Papiayainë copiaya pitsapaina manuamenejavatsina, bajaraponë yajavaponapona. Nexata papiayainë copiaya pitsapaina manuamenejavatsina, nasaërajuta iravetsina papiayainë cotocaevi pitsapainajavabelia. Nexata papiayainë cotocaevi iravetsina pitsapaina, daxita mapanacuapijivi itoroba papiayainë copiaya manuamenejavatsina pitsapainajavabelia pematabacabëta penavajëcaenexa. Baitsi ponë apo bepeyaasaëvajënënexa itajara matavajënënacëta baja, bajaraponëjavabelia daxita mapanacuapijivije pematabacabëta penavajëcaenexa. 13 Nexata papiayainë iravetsina cotocaevi pitsapaina, ayaicuene pexanaejava jivi tsitaexanapona. Pitatsajaviitaire ata athëbëvetsica othopaeyaexana irabetsica daxitajivi petaenubenaejavata. 14 Bajarapacuenia ayaicuene pexanaejava pexanaponaexae, yamaxëitojoroba mapanacuajava pejinavanapaevi. Bajarapaayaicuene exanapona, papiayainë copiaya manuamenejavatsina pitsapaina, pitabarata. Bajaraxuacujinae, papiayainë cotocaevi iravetsina pitsapaina, itorobapona Dioso apo pejumecovënëtsivi pexanaenexa pejumapecataenë. Nexata Dioso apo pejumecovënëtsivi, papiayainë copiaya manuamenejavatsina pitsapaina, bajaraponë jumapecataeya exana jane baja. 15 Nexata papiayainë cotocaevi iravetsina pitsapaina, caëjëpatsi piasaëyaexanaenexa Dioso apo pejumecovënëtsivi jumapecataeya pexanaenë. Nexata asaëyaexana. Bajarapacuenia asaëyaexana papiayainë copiaya manuamenejavatsina pitsapaina Dioso apo pejumecovënëtsivi jumapecataeya pexanaenë pecuaicuaijainexa. Pamonae pematabacabëta apo nanavaj;ecae bajarapajumapecataenëjavabelia, beyaxuabiaexanapona. 16 Papiayainë cotocaevi iravetsina pitsapaina, bajaraponë jane baja pejamatabëcueneta, daxitajivi mapanacuata pejinavanapaevi, cobejumaitanerubaponatsi, pecujuanenia pacobe. Itsa jume, pitapathaitota ata itapaitanerubaponatsi. Nexata bajaraponë pejamatabëcueneta itanerubaponatsi daxitajivi. Itanerubaponatsi beveliajamatabëcuenevi. Itanerubaponatsi ayaijamatabëcuenevi ata. Itanerubaponatsi ricovi ata. Itanerubaponatsi bepejiobivi ata. Itanerubaponatsi pamonae ata dajubicuenia canajetatsi itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebabiabinexa. Itanerubaponatsi pamonae ata dajubicuenia apo canajetsitsi itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebabiabinexa. 17 Nexata pajivi aitanejibi, apo tocopatsitsi itsacuenejavayo ata pecomuatsinexa. Apo tocopatsitsinua itsacuenejavayo ata pecanajetsinexa. Paitanetota jivi itanerubaponatsi, papiayainë copiaya manuamenejavatsina pitsapaina, bajaraponë pevënë. Itsa apo pevënë, nexata pijanúmero. 18 Mapajamatabëcuenelivaisi bepacanaëjëtameje xaniavaetsia paneyapëtaenexa. Pajivi yapëtane, canaëjëtsi piayainë pijanúmero. Tsipaji bajaraponë panúmero xaina pevënënexa. Panúmero bajaraponë xaina seiscientos sesenta y seis.

Apocalipsis 14

1 Taenutajë Corderonë penucaejava Siónvënë tsutojumata. Barënuca ciento cuarenta y cuatro mil pajivibeje. Bajarapamonae pitapathaitota itanerubena Corderonë pevënë, Corderonë paxa ata pevënë. 2 Bajaraxuacujinae jumetaniji athëbëvetsica pecuaicuaijaijava. Pecuaicuaijaijava najumeta pacuenia bitso banajumeta pinijijonca. Najumetanua beyamaxë penajumetsijume ata. Pecuaicuaijaijava najumetanua pacuenia arpa banajumeta, ayaibitsaëtoxaneto itsa najuaracata. 3 Corderonë pijajivi naxëananubena pejanavaji trono pitabarata, cuatro ponëbeje piaitothiavi pitabarata ata, ancianovi ata pitabarata. Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi pecujaninexatsi bajarapavaji. Pamonae ciento cuarenta y cuatro mil pajivibeje, ëbajarapamonae, caëjëpatsi penaxëanaenexa bajarapavaji. Bajarapamonae neconimatamotatsi Corderonë pijanata. Nexata baja bajarapamonae Dioso capanepatsi mapanacuavecuaje. 4 Bajarapapebijivi penaexanaejavaverenacujinae apo naperabëquenetsiatae petirivajavabelia. Apo jamatabëcuenebijianaetsi itsajivi ata. Bajarapamonae pënajinavanapa Corderonë itsaxuayo ponapona. Bajarapamonae Corderonë pijanata neconimatamotatsi. Nexata baja bajarapamonae capanepatsi Diosojavabelia mapanacuavecuaje. Bajarapamonae baja namataxainaeya capanepatsi Dioso pijajivinexa, Corderonë ata pijajivinexa. 5 Bajarapamonae caeto ata apo najumetsënëtsi. Aneconijibi tsavanapae Diosojavabelia. 6 Icatsia ángelnë taniji pepunanajetarucaejava. Canajetaruca pexanialivaisi, apo pevereverecaelivaisi. Tsipaebijitsia bajarapalivaisi mapanacuajava pejinavanapaevi. Tsipaebijitsia daxitanacuanëpijivi, daxitaviriajumevi ata. 7 Angelnë pinijijumeta jumai tsanajetarucae: —Dioso cujunaviaya pajinavanapare. “Xamë bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” pajamëre tsabiabi Diosojavabelia. Copiapata rabaja Dioso penaneconitsiaexanaponaenexa daxitajivi. Ponë itaboxo exana, ira ata, manuamene ata, mera pepitsaparubenaejavanë ata, bajaraponëjavabelia panematabacabëta panavajëtabiabare, jai tsanajetarucae ángelnë pinijijumeta. 8 Icatsia cotocaevi taniji itsanë ángelnë pepunanajetarucaejava. Jumai tsanajetarucae bajarapaángelnë: —Verebiabatsi rabaja Babilonia tomaraxanetomita pejinavanapaevimi. Tsipaji Babilonia tomarapijivimi navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Nexata belia daxita nacuanëpijivi ata navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Babilonia tomarapijivimi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcaejamatabëcueneta, jamatabëcuenebijianapona daxitanacuanëpijivi. Nexata pacuenia pevitota pibisiacuene pexanabiabiva pejamatabëcueneta, daxitajivi jamatabëcuenebijianapona, bajara pijinia pacuenia Babilonia tomarapijivimi ata jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcabiabijamatabëcueneta, jamatabëcuenebijianapona daxitanacuanëpijivi. Bajaraxuata bajarapacuenia verebiabatsi, jai tsanajetarucae ángelnë, ponë cotocaevi taniji pepunanajetarucaejava. 9 Bajaraxuacujinae icatsia taniji acueyabiángelnë pepunanajetarucaejava. Bajarapaángelnë pinijijumeta jumai tsanajetarucae: —Pajivi pematabacabëta navajëcabiaba piayainëjavabelia, bajaraponë jumapecataeya pexanaenëtsijavabelia ata, bajarapajivi naneconitsiana Diosojavabelia. Bajarapajivi itsa nacopatanua piayainë pevënëta pitapaitanerutsinexatsi, itsa jume, pecobejumata ata pecobejumaitanerutsinexatsi, nexata bajarapajivi naneconitsiana Diosojavabelia. 10 Dioso bitso pebaraanaepanaexaetsi, bajarapajivi bevelia apo naneconitsiaexanaetsi tsane. Ayaicuenia naneconitsiaexanaenatsi isotojavabelia, azufre petajueisotojavabelia. Nexata bajarapajivi isoto petajuta bitso jamatabëfaenaena Dioso pijaángelevi pitabarata, Corderonë ata pitabarata. 11 Athëbëabetsia bajarapaisototsëxë junaenia daxitamatacabijavabelianexa. Ayaicuenia bajarapajivi Dioso penaneconitsiaexanaejavatsi, tsitecaena daxitamatacabijavabelianexa. Bajarapajivi isoto petajuta bitso pejamatabëfaenaejava, caeepatoyo ata apo copatsi tsane. Bajarapacuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi pajivi pematabacabëta navajëcabiaba piayainëjavabelia, bajaraponë jumapecataeya pexanaenëtsijavabelia ata. Bajarapajivi itsa nacopatanua piayainë pevënëta pitanerutsinexatsi, bajarapacuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi. 12 Bajaraxuata Dioso pijajivi xaniavaetsia bejumecovënëtavanapa Dioso pitorobilivaisitsi. Becaasaënua tsavanapae Jesúsjavabelia penajamatabëcuenecopatsijava, jai tsanajetarucae acueyabi ángelnë pepunanajetarucaejavata. 13 Bajaraxuacujinae jumetaniji athëbëvetsica tanejumaitsijava. Nejumaitsi athëbëvetsica mapacueniaje: —Yaquinarure mapacuenia pejumaitsiitaneje: “Mapamatacabijavaveliacujinaeje, pevajënaeyabelia ata, jamatabëcuenebarëya baja tsavanapae tsane pamonae tëpapona Dioso pepua pejumecovënëtsivi,” pejaiitane, yaquinarure, nejai athëbëvetsica. Espíritu Santo ata nejumaitsi bajarapamonae yabara mapacueniaje: —Xaniajai rabaja tsane. Bajarapamonae nacueraevetsiana penacuenebijava. Pamatacabi abaxë bajarapamonae asaë tsavanapae mapanacuataje, daxita xua pexaniacuene exanavanapa, bajaraxuajamatabëcuene Dioso athëbëtatsia matamotsianatsi. Bajaraxuata jamatabëcuenebarëya tsavanapae tsane bajarapamonae, nejai Espíritu Santo. 14 Icatsia taniji penioponaeitarërëbo. Bajarapaitarërëbo tuatuajëta jivitonë eca. Itarërëbo tuatuajëta peecaenë yabara jamatabëjumaitsinë: —Jesús raeta, Daxitajivi Pematapijinë, jamatabëjanë. Namataxatateca orocorona. Cobenaeca bemasete pexiujaijava pecaucubinexa penaveretsiruanë. 15 Nexata icatsia itsanë ángelnë pitsaparena temploboënëverena. Bajarapaángelnë asaëyata vavajai itarërëbo tuatuajëta peecaenëjavabelia. Jumaitsi bajarapaángelnë: —Caucubare jane baja penaveretsiruanë mapanacuayaberecaje. Copiapata rabaja pecaetuatsinexa penaveretsixu mapanacuatarecaje, jai ángelnë, ponë pitsaparena temploboënëverena. 16 Nexata bajaraxuacujinae ponë eca itarërëbo tuatuajëta, bemasete pexiujaijava yota irajumabereca. Caucuba jane baja penotsinexa penaveretsiruanë. Pecaucubijava penaveretsiruanë penotsinexa, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Pacuenia caucuba penaveretsiruanë penotsinexa, bajara pijinia pacuenia itsamatacabi daxita Jesús pijajivi pitsiana. 17 Bajaraxuacujinae icatsia athëbëtatsia itsaángelnë pitsaparena temploboënëverena. Bajaraponë ata capona bemasete pexiujaijava pecaucubinexa penaveretsiruanë. 18 Icatsia itsaángelnë pitsaparena altarjavaverena. Bajarapaángelnë altarpijiisoto pevetsinë. Junata pinijijumeta itsaángelnë, bemasete pexiujaijava pecaponaenëjavabelia. Jumaitsi bajarapaángelnëjavabelia mapacueniaje: —Mapanacuayaberecaje caucubaremeca daxita uvaruanë, penaveretsiruanë, jai. 19 Nexata jane baja bajarapaángelnë bemasete pexiujaijava yota irajumabereca. Caucuba jane baja uvaruanë, penaveretsiruanë. Nexata bajarapauvaruanë othotajarabaxuaba pinijivaxixaneto ënëabelia, bajarapavaxixanetoënëta pemarëbeneyujubataxuabinexa. Nexata jane baja uvacuaimarëbene yujubataxuaba tomara jumaverena. Nexata pemarëbeneyujubataxuabijavata, pinijijanaraxaneto pitsapapona. Nexata bajarapajanaraxaneto navotanucapona. Bajarapajanaraxaneto penavotanucaponaejava, piapiajava xaina trescientos pakilómetrobeje. Piavajubuajava pijinia xaina bejamatabëcuene caemetro epatua. Xua taniji, uvaruanë penaveretsiruanë pecaucubijava, xua ata taniji, pinijivaxixaneto ënëabelia piothotajarabijava pemarëbeneyujubataxuabinexa, xaina mapajamatabëcuenelivaisije. Itsamatacabi ángelnë caetuatsiana daxita pibisiacuene pexanaevi penaneconitsiaexanaenexa. Nexata pibisiacuene pexanaevi ayaibitsaëtoxanetonë tëpaena. Nexata bajarapacuenia ayaijana xuabiana.

Apocalipsis 15

1 Icatsia taniji athëbëtatsia pinijicuene pitajëtsijava pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. Pinijicuene pitajëtsijava itsa taniji, nabenajacajë bitso. Siete paángelnëbeje capona siete xuabeje piayaijavanë peverebiabinexa mapanacuaje. Bajarapapiayaicuene pepanepaecujinae, Dioso bitso jivi pebaraanaepanaejava, copiarucaena baja. 2 Nexata icatsia taeyetajë bemanuamene picani. Itsiata baitsi jane piatajajava. Pacuenia vidriojava nasaba, bajarapitsijava. Itsiata bajarapaboxoya pitarunutsicotia xaina. Tanijinua jivi bajarapamene boxojumavereca penubenaevi. Bajarapamonae cueneamoneyaba piayainë. Cueneamoneyabanua bajaraponë jumapecataeya pexanaenëtsi ata. Tsipaji pamonae nubena bajarapamene boxojumavereca, itorobi atatsi bajaraponëbejejavabelia pematabacabëta pevajëcaenexa, apo jumecovënëtsi. Apo nacopatsinua pitanerubinexatsi piayainë pijanúmerota, panúmero xaina piayainë pevënënexa. Bajaraxuata bajarapamonae canubena arpa, Dioso perajutsiarpatsi. 3 Bajarapamonae naxëananubena Moiséspijinë, Dioso pijajivitonë, pevaji. Bajarapavaji Corderonë ata pevaji. Penaxëanaejavata, bajarapamonae vajita jumai tsanubenae mapacueniaje: Xamë Diosomë, niajamatabëcuenesaënë daxita mapanacuata jivi pevetsivi matatoxenetsia. Xua pinijicuene exaname, bitso pexaniacuene. Xamë daxitanacuanë nevetsinë. Daxita xua pexaniacuene, nexanaenë. Penajumetsënëtsicuene jivi neyamaxëitojorobinexa, apo nexanaenë. 4 Daxitajivi xamë pecacujunavinë tsane. “Dioso cajena bitso ayaijamatabëcuenenë,” cajai tsane. Xamë rabaja cajena caenëmë nianeconijibinë, caeto ata pibisiacuene apo nexanaenë. Daxita nacuanëpijivi xamëjavaberena patsiana pematabacabëta xamëjavabelia penavajëcaenexa. Bajarapacuenia catoitsane tsipaji baja daxitajivi tane ëpexaniacuene nexanaponaponaejava, jai tsanubenae Diosojavabelia bajarapamonae penaxëanaejavata. 5 Bajaraxuacujinae icatsia taniji athëbëtatsia templobo ënëtuatuajëalia peyatuucutsipana penapatsijava. Bajara paënëyatuucutsijavaënëta bajayatami Dioso Moiséspijinëta penajumecopatsilivaisi peyaquinaeibopananë xaniavaetejeba. 6 Bajarapatemploboënëverena pitsaparena siete paángelnëbeje. Bajarapamonae capona siete xuabeje piayaijavanë, bajaraxuanëta mapanacuaje peverebiabinexa. Bajarapaángelevi naxataba pexaniaviriapapaëbërëjavanë, piaxuirajibijavanë. Peniojaijavanë bitso. Nacorobëcëbanubena oropananë. 7 Bajaraxuacujinae pamonae cuatro ponëbeje piaitothiaviyajuvënënë, ángelevijavabelia rajuta copanë. Piayainë caeángelnë canacujitsia rajutapona caecopa. Bajarapacopanë orocopanë. Dioso, ponë daxitamatacabijavabelianexa peponaponaenë, ayaicuenia anaeya naneconitsiaexanaena pamonae naneconita bajaraponëjavabelia. Xuanë vënëba bajarapacopanë, bajaraxuanëta Dioso naneconitsiaexanaena bajarapamonae. 8 Bajarapatemplobo tuatuajëmi bitso vënëca ëtsëxë. Bajarapatsëxë pitsapa Dioso ayaijamatabëcuenenëjavaverena. Itsajivi ata cajena apo caëjëpaetsi pejonenexa bajarapatemplobo ënëtuatuajëabelia. Xuanë siete paángelnëbeje capona, piayaijavanë, itsa baja panepaena, matapania jivi caëjëpaenatsi pejonenexa bajarapatemplobo ënëtuatuajëabelia.

Apocalipsis 16

1 Icatsia jumetaniji templobojavaverena pinijijumeta pejumaitsijava. Siete paángelnëbejejavabelia jumaitsi mapacueniaje: —Paponare baja iranëjavabereca paneepacaponaenexa jane baja xuanë siete pacopabeje vënëca, piayaijavanë. Dioso jane baja anaeya ayaicuenia penaneconitsiaexanaenexa, daxita pamonae naneconita bajaraponëjavabelia, pejaijava, templobojavaverena jumetaniji. 2 Nexata jane baja pona penamataxainaeángelnë. Pecaponaera epatajaraba iranëjavabereca. Nexata daxita pamonae piayainë pevënëitanetota itanerubatsi, daxita bajarapamonae bajarapaepatota bitso perabëtsabanareca. Nexata bitso aperabëtane bajarapamonae. Bajarapamonae bajarapapiayainë jumapecataeya pexanaenëtsijavabelia ata pematabacabëta penavajëcaevi. 3 Bajaraxuacujinae icatsia pecotocaeviángelnë pijacopapijira epatajaraba manuamenejavabereca. Manuamenemi nexata naexana bepetëpaenë pijanara. Daxita baja tëpa manuameneta pejinavanapaevimi. 4 Bajaraxuacujinae icatsia acueyabiángelnë pijacopapijira epatajaraba menianëjavabereca mera, iravetsina pepitsaparubenaejavanëjavabereca ata. Nexata daxita bajarapameranëmi naexana ëpijanaranë. 5 Bajaraxuacujinae jumetaniji mera pevetsiángelnë pejumaitsijava Diosojavabelia. Jumaitsi mapacueniaje: —Diosomë, caeto ata pibisiacuene apo nexanaenë. Ajena, pamatacabi, ponaponame. Bajayata mapanacuaje nexanaevajënaeya ata, ponaponame. Pibisiacuene pexanaevi, paneconivajëto xaina, bajarapaneconivajëtota naneconitsiaexaname. Bajaraxuata meranëmi pijanaranë naexanaeyaexaname. Tobijianame meranë piayainë pijajivi bajarapameranë penatsiapaenexa. 6 Bajarapamonae bajayata beyejeba nijajivimi. Pamonae ata cavajunupaebapona, beyejeba. Bajaraxuata bajarapacuenia meranë pijanaranë naexanayaexaname penatsiapaenexa bajarapamonae, jai Diosojavabelia mera pevetsiángelnë. 7 Icatsia jumetaniji itsaángelnë altarjavaverena pejumaitsijava. Jumaitsi mapacueniaje: —Xamë Diosomë, niajamatabëcuenesaënë daxita mapanacuata jivi pevetsivi matatoxenetsia. Itsa naneconitsiaexaname jivi, paneconivajëto xaina, bajarapaneconivajëtota bananeconitsiaexaname. Itsa aneconijibi tsipae, nexata cajena apo naneconitsiaexanaemë tsipae, pejaijava itsaángelnë altarjavaverena jumetaniji. 8 Bajaraxuacujinae icatsia cuatroángelnë pijacopapijira epatajaraba. Epatajaraba matacabipijijuametojavabetsica. Nexata matacabipijijuameto pecotiata jivi bitso ayaicuenia tsajavatsi. 9 Itsiata bajarapamonae apo copabi pibisiacuene pexanabiabijava. Apo najamatabëcuenepënëyorotsi Diosojavabelia. “Xamë bitso ayaijamatabëcuenenëmë,” apo jai ata cajena Diosojavabelia. Biji rajane Dioso, ponë caëjëpatsi daxitacuene pexanaenexa, bajaraponë caranata pibisiacuenia baracuaicuaijai. 10 Bajaraxuacujinae icatsia cincoángelnë pijacopapijira epatajaraba. Epatajaraba piayainë pijatronojavabereca. Piayainë jane baja pevetsinacuami aitaquiri tsanucae. Piayainë jane baja pijajivi bitso penavixaetaexae, navonosine. 11 Itsiata baitsi jane bajarapamonae apo copabi papibisiacuene exanavanapa. Apo najamatabëcuenepënëyorotsi Diosojavabelia. Biji rajane Dioso, ponë athëbëtatsia peecaenë, bajaraponë caranata bajarapamonae pibisiacuenia baracuaicuaijai. Bajarapacuenia bajarapamonae Dioso pibisiacuenia baracuaicuaijai penavixaetaexae, bitso peperabëtsabanaexaenua. 12 Bajaraxuacujinae icatsia seisángelnë pijacopapijira epatajaraba. Epatajaraba pinijimenexanetojavabetsica, Eufratesmenejavabetsica. Nexata Eufratesmenexaneto tsevajunua. Nexata bajarapacuenia namuto torucarenatsi iranë pevetsivi penicabinexa, penajetarubenaevi orientejavavetsina. 13 Bajaraxuacujinae taniji acueyabi padovathibeje. Bajarapadovathivi becuaitoxicuenia pitsapa. Itsanë pitsapa dragón pecuibovojotuatsina. Itsanë pitsapa piayainë pecuibovojotuatsina. Itsanë pitsapa peyamaxëitojorobiprofetanë pecuibovojotuatsina. 14 Bajarapadovathivi pinijicuene pexanaejava, exanapona. Pona baja pecaetuatsinexa daxitanacuanë pevetsivi. Bajarapadovathivi caetuatapona jivi vajabitsaë pebarëexanaenexa Diosojavabelia. Dioso piajamatabëcuenesaënë daxitanacuanë pevetsivi matatoxenetsia. Bajarapamatacabi Dioso exanaena daxita pacuenia tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi. 15 Bajaraxuacujinae jumetaniji Jesús pejumaitsijava: “Panenamuxunaevere. Itsajota apo panejamatabënajinaemë, bajarajota jemata patsianicajë. Pacuenia penacobetoxotsinë jemata bapata itsajota apo jamatabënajinaetsi, bajara itsinë tsane. Nexata pajivi jamatabëcueneaitavaya ponaponaena tanecopiapitsinexa, bajarapajivi barëya tsane. Pacuenia itsajavabelia peponaejivinexa, baxaniavaeta penaxatatsijava pecaponaenexa pejumasajinaeyaniva, bajara itsi tsane bajarapajivi. Nexata pamatacabi patsianicajë, apo aura tsane,” pejaijava Jesús, jumetaniji. 16 Nexata jane baja dovathi pijajivi caetuatatsi daxitanacuanë pevetsivi. Caetuatatsi caejavata penacaetuatsinexa. Itsajota nacaetuata daxitanacuanë pevetsivi hebreojumeta pevënë Armagedón. 17 Bajaraxuacujinae icatsia sieteángelnë pijacopapijira epatajaraba. Epatajaraba itaboxojavabetsia. Nexata athëbëtatsia templobo ënëtuatuajëta Dioso peecaetronojavaverena pinijijumeta jumaitsi: —Daxita rajane baja vereta, jai athëbëtatsia templobo ënëtuatuajëta. 18 Nexata jane baja binebinejai yamaxë. Pinijijovibo bitso najumeta. Yamaxë ata najumeta. Iranë ata najëaba pinijicuenia. Jivi pejinavanapaejavaveliacujinae mapanacuataje, caeto ata bajarapacuenia ira penajëabijava pinijicuenia apo tae. 19 Pinijitomaraxanetomi, Babilonia tomarami, acueyabi xuabeje natsanaeya othopa. Bajarapacuenia itsanacuanëpijitomaranëmi ata othopa irata. Dioso nexata najamatabënapita pinijitomaraxanetopijivimi, Babilonia tomarapijivimi. Ayaicuenia Dioso baraanaepana Babilonia tomarapijivimijavabelia pibisiacuene bitso pexanaexae. Bajaraxuata pinijicuenia Dioso naneconitsiaexana Babilonia tomarapijivimi. 20 Itsa ira najëaba, daxitatunaetonëmi, daxitatsutonëmi ata, ajibi baja. Ira namatajëpa baja. 21 Athëbëvetsica othopaica jivijavabetsica bitso pecainejebimatarejetonë. Bajarapamatarejetonë xaina piarevejava cuarenta pakilobeje. Nexata mapanacuapijivi pibisiacuenia Dioso baracuaicuaijai. Tsipaji athëbëvetsica piothopaejava, bitso pecainejebimatarejetonë, bitso piayaicuene.

Apocalipsis 17

1 Pamonae siete paángelnëbeje, siete pacopabeje pecaponaevi, bajarapaángeleviyajuvënënë, caenë rena xanëjavaberena. Bajarapaángelnë nejumaitsi: —Naxanitsia. Catsitajëtsianatsi pacuenia Dioso naneconitsiaexanaejitsia Babilonia tomarapijivi, patomaraxaneto eca menexanetonë imoxoyojavata. Bajarapatomarapijivi Diosojavabelia apo navajëcabiabi. Caranata saya navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Nexata pacuenia petiriva pevitota bitso pibisiacuene pexanabiabiva jamatabëcueneitsi, bajarajamatabëcueneitsi Babilonia tomarapijivi. Pova petiriva pibisiacuene pevitota exanabiaba, bajarapova pejamatabëcueneta jamatabëcuenebijiana itsamonae ata. Bajara pijinia pacuenia Babilonia tomarapijivi ata pexanabiabijava pejamatabëcueneta, jamatabëcuenebijiana ayaibitsaëtoxaneto itsanacuanëpijivi ata. 2 Tsipaji itsanacuanë pevetsivi patabiaba Babilonia tomaraberena. Nexata bajarapamonae ata copaba Diosojavabelia penavajëcabiabijava. Caranata saya Babilonia tomarapijivi cuenejëpaeya navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Nexata jamatabëcuenebijianatsi bajarapamonae ata, nejai bajarapaángelnë. 3 Bajaraxuacujinae Espíritu Santo netsijamatabëvënëca. Nexata bemajitsinaebota ángelnë nebarëpona petusato nacuayabelia. Bajarajotalia taeyetajë petiriva. Bajarapova eca piayainë, petsobianë, pejumata. Bajaraponë peperabëtuareca, Dioso apo pejitsipaevënëanë, itanerubena. Bajarapapiayainë xaina siete pamatabocotobeje diez pamataetobeje. 4 Nexata bajarapova penaxatatsijavareca itsajava pabanaeya saëjai. Itsajava tsobia. Naitabëteca orojavanëta, perlavënëjavanëta ata, penamatamotsiibotonëta ata. Cobenaeca orocopa. Pibisiacuene bitso pexanaejava pevitota, bajarapajamatabëcuenelivaisi vënëca bajarapacopata. 5 Bajarapova pitapathaitota vënëyaquinarutatsi. Pajamatabëcuenelivaisi yabara bajarapova pitapathaitota vënëyaquinarutatsi, itsajivi ata apo yapëtae. Pejumaitsijume picani mapacueniaje: “Pinijitomaraxaneto Babiloniatomara. Bajarapatomaraverena pitsapa jivi pejamatabëcuenebijianaejavatsi, jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcabiabinexa. Bajarapatomaraverena pitsapanua jivi pejamatabëcuenebijianaejavatsi, daxitaxua pibisiacuene pexanaenexa mapanacuataje,” pejaijume, picani bajarapova pitapathaitota vënëyaquinarutatsi. 6 Taeyetajë icatsia bajarapova. Aitajibi tsecae Dioso pijajivimi pijanarata. Pamonae ata beyejebatsi pevajunupaebixae Jesús, bajarapamonaemi ata pijanarata aitajibi tsecae bajarapova. Bajarapitsecaejava itsa taniji, bitso baja cajena jamatabëcuenenajunaviacajë. 7 Nexata ángelnë nejumaitsi: —¿Detsa xuajitsia jamatabëcuenenajunaviacame? Cayapëtaeyaexanaenatsi pajamatabëcuenelivaisi xaina mapovaje. Ponë piayainë siete pamatabocotobeje diez pamataetobeje pexainaenë, ponëjumata bajarapova eca, bajaraponë ata pajamatabëcuenelivaisi xaina, cayapëtayaexanaenatsi. 8 Mapapiayainë tanemeje, bajaraponë picani bajayata ponapona mapanacuataje. Itsiata baja aeconoxae bajaraponë ajibi. Itsiata baitsi jane itsamatacabi pinijimëthëxanetojavatsina pitsapaenina icatsia peponaponaenexa mapanacuataje. Bajaraxuacujinae bajaraponëmi beyaxuabianatsi pepacuene jane baja bajaraponë pecopiarucaenexa. Daxita mapanacuapijivije, pamonae Corderonë pijacuyalatobaxutota apo vënërubenae Dioso nacua pexanaevajënaeya, Dioso nacua pexanaecujinae ata, bajarapamonae matacabi apo pevereverecaejava apo xainae tsane. Bajarapamonae jamatabëcuenenajunaviacaena piayainë itsa pitsapaenina pinijimëthëxanetojavatsina, nejai ángelnë. 9 Icatsia ángelnë nejumaitsi: —Pamonae baja peyapëtaevi, pamonae baja caëjëpatsi pejumeyapëtaenexa, bajarapamonae pejumeyapëtaenexa mapalivaisije. Papiayainë xaina siete pamatabocotobeje, ponëjumata taeyetame petiriva, anijajamatabëcuenelivaisibeje itajëta. Bajaraponë pematabocotonë, siete pamatabocotobeje, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Siete rabaja pijinia patsutobeje eca Babilonia tomarata. Bajarapasiete pamatabocotobeje mapajamatabëcuenelivaisi yajavaxainaje. 10 Siete rabaja pijinia ponëbeje Babiloniatomara pevetsivi. Nexata Babiloniatomara pevetsiviyajuvënëvi cinco baja ponëbeje pitsapa. Seisnë abaxë aeconoxae eveta Babiloniatomara. Sietenë abaxë apo taxuxuabi pevetsinexa. Itsiata sietenë itsa evetsiana, bajayajebi apo evetsi tsane. 11 Papiayainë, petsobianë, taneme, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Bajaraponë picani bajayata eveta Babiloniatomara. Itsiata baja aeconoxae bajaraponë apo evetsi. Tsipaji baja tëpa. Itsiata baitsi jane icatsia bajaraponë pinijimëthëxanetojavavetsina pitsapaenina Babiloniatomara icatsia pevetsinexa. Nexata icatsia bajaraponë itsa evetsiana, ochonë baja evetsiana Babiloniatomara. Bajaraponë abaxë bajayata itsa ponapona, siete ponëbeje Babiloniatomara pevetsiviyajuvënënëmi baja cajena. Bajaraponë icatsia Babiloniatomara itsa evetsiana, pevetsicujinae bajaraponëmi beyaxuabianatsi pepacuene jane baja bajaraponë pecopiarucaenexa, nejai ángelnë. 12 Icatsia ángelnë nejumaitsi: —Ponë piayainë pemataetonë taneme diez pamataetobeje, mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Diez rabaja pijinia ponëbeje, itsamatacabi nacuanë evetsiana. Nexata bajarapamonae itsamatacabi nacuanë itsa evetsiana, evetsiana diez panacuabeje. Tsipaji caenë canacujitsia evetaponaena caenacua. Bajarapamonae abaxë apo taxuxuabi bajarapanacuanë pevetavanapaenexa. Itsiata baitsi jane itsa taxuxuabijitsia nacuanë jane baja pevetavanapaenexa, copatsianatsi pijanacuanëjava pevetsinexa saya caeepatoyovajëto. Bajarapamonae itsa evetsiana pijanacuanëjava, piayainë barëevetsianatsi. 13 Pamonae diez ponëbeje, diez pijinia panacuabeje itsamatacabi itsa evetsiana, barënajamatabëcuenejëpaenatsi piayainë. Nexata bajarapadiez ponëbeje jumaitsi tsane piayainëjavabelia: —Xamë pacatocopatsianatsi patanematacaitorobinënexamë, jai tsane. 14 Pamatacabi bajarapadiez ponëbeje evetavanapaena pijanacuanë, piayainë vajabitsaë barëexanaenatsi Corderonëjavabelia. Daxita pamonae Corderonë pijajivi, pamonae Dioso pejunatsivi, bajarapamonae pijinia Corderonë barëbena piayainëjavabelia. Nexata Corderonë cueneamoneyabiana piayainëjavabelia. Cueneamoneyabiana tsipaji Corderonë daxita petuxanevi pijatuxanenë baja cajena. Nexata Corderonë daxita nacuanë pevetsivi matatoxenetsia pepo pevetsinë, nejai ángelnë. 15 Angelnë icatsia nejumaitsi: —Pamanuameneboxovereca taeyetame pibisiacuene pexanaeva, bajarapamanuamene mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Mapanacuata jinavanapa jivibitsaëtoxanetonë daxitaviriajumevi, daxitanacuanëpijivinua. Bajarapajamatabëcuene yabara taneme bajarapamanuamene. 16 Pamonae diez panacuabeje pevetsivinexa, bajarapamonae piayainë barëitoya tsane pibisiacuene pexanaevajavabelia. Nexata bajarapamonae beyaxuabiana bajarapova. Jumasa xuababuatsiana. Xaeyabuatsiananua. Bajaraxuacujinae tajuitsiana isotota. 17 Pamonae diez ponëbeje itsamatacabi nacuanë itsa evetsiana, bajarapamonae najamatabëcuenejëpaena petocopatsinexa piayainë pijanacuanë petoevetsinexatsi. Bajarapacuenia najamatabëcuenejëpaena tsipaji baja cajena Dioso jamatabëcueneitorobatsi bajarapacuenia pexanaenexa bajarapamonae. Nexata piayainë bajarapamonae pijanacuanë bajayajebi toevetsianatsi matapania pecopiapatsijavabelianexa daxita pacuenia Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi. 18 Pova pibisiacuene pexanaeva taeyetame manuameneboxovereca, bajarapova mapajamatabëcuenelivaisi xainaje. Pinijitomaraxaneto Babiloniatomara. Bajarapatomarapijivi pejamatabëcueneta mapanacuanë pevetsivi pibisiacuene exanapona, nejai ángelnë.

Apocalipsis 18

1 Icatsia itsaángelnë taniji perunaejavatsica athëbëvetsica. Caëjëpatsi pinijicuenia piayaicuene pitorobinexa. Bajarapaángelnë pinijicotia yajavarunaica. Ira itayota daxitanacuanëjava. 2 Ayaijumeta vavajai. Jumaitsi mapacueniaje: —Verebiabijitsiatsi rabaja Babilonia tomaraxanetota pejinavanapaevi. Nexata baja ëjoriminacua tsarucae tsane. Daxita xua pibisiacuene pexanaedovathivi, juya bajarapatomarata jinavanapaena. Bitso pibisiaviriavi pepunaevi, pamonae daxitajivi apo itajitsipae petaenexa, juya bajarapatomarata jinavanapaena. 3 Babilonia tomarapijivi navajëcabiaba jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Nexata belia daxitanacuanë pevetsivi ata, pijajivi yajava, navajëcapona jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia. Nexata Babilonia tomarapijivi jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcabiabijamatabëcueneta, daxita xua pibisiacuene pexanaejamatabëcuenetanua, jamatabëcuenebijianapona daxitanacuanëpijivi. Babilonia tomarapijivi bitso xainapona ayaijava palata pibisiacuene pexanaejamatabëcueneta. Nexata pijinia pamonae Babilonia tomaraberena capatabiaba daxitacuene pecanajetsinexa Babilonia tomarapijivijavabelia, bajarapamonae ata baja bitso ayaijava palata xainapona. Bajarapacuenia Babilonia tomarapijivimi pibisiacuene pexanabiabixae, ayaicuenia naneconita Diosojavabelia. Bajaraxuata Babilonia tomarapijivi Dioso baja verebiabijitsiatsi, jai ángelnë. 4 Bajaraxuacujinae icatsia athëbëvetsica jumetaniji itsajume. Jumaitsi mapacueniaje: —Paxamë patajajivimë, papitsapare baja Babilonia tomaravecua. Papitsapare baja pibisiacuene paxamë ata paneexanaeyaniva, bajarapatomarapijivi yajava Dioso papecananeconitsiaexanaeyaniva. 5 Babilonia tomarapijivi pijaneconi baja bitso ayaijava xaina. Pijaneconi itsa napebetsipa, itsa najumaetaponaejitsipa, nexata copiapatsipa itaboxojavabetsia. Dioso cajena yapëtane daxita Babilonia tomarapijivi pibisiacuene pexanaejava. 6 Bajarapamonae bejiobiaexanabiaba itsamonae. Nexata Dioso itsa naneconitsiaexanaena, bajarapamonae bitso ayaicuenia bejiobiaexanaena. 7 Babilonia tomarapijivi bitso beayaijamatabëcuenevi natane. Natocomuacabiaba ayaijava penamatamotsijavanë pibisiacuene pexanabiabimatamota. Bajarapamonae pejamatabëëthëtota jamatabëjumaitsi tsabiabi: “Xanë raja majota ecajë nacua betaevetsinë. Nexata apo jamatabëcuenebëjanë tsane itsacuenejavayo ata yabara. Apo namatavenonaenë tsane itsacuenejavayo ata,” jamatabëjai tsabiabi bajarapamonae pejamatabëëthëtota. Bajarapacuenia Babilonia tomarapijivi pejamatab;ejumaitsixae, ayaicuenia Dioso bejiobiaexanaenatsi. Babilonia tomarapijivi caecuenia caematacabita Dioso tocopiapatsiaexanaenatsi petëpaecuene, pematanueyabicuene ata, janibocuene ata. Tajuenatsi isotota bajarapatomarapijivimi. Bajarapacuenia Dioso naneconitsiaexanaenatsi bajarapamonae tsipaji vajatuxanenë Dioso bitso piasaënë. 9 Babilonia tomarapijivi pejamatabëcueneta daxitanacuanë pevetsivi jamatabëcuenebijianapona. Nexata daxitanacuanë pevetsivi copaba Dioso pejumecovënëtsijavami. Natocomuacabiabanua ayaijava penamatamotsijavanë. Nexata bajarapamonae itsa tsëxëtaena Babilonia tomarapijivimi petajuejavatsi, yaitaxutonueya vavajai tsane. 10 Bajarapamonae pecajunavi, tajë vecuanubenaena Babilonia tomarapijivimi itsa tajuenatsi. Bajarapamonae najumai tsane: —¡Bitso baja rovia bejiobi mapamonaeje! ¡Pinijitomaraxanetota, Babilonia tomaraxanetota, pejinavanapaevimi peyaiyataevimitsi! Caeepatoyocujinae baja veriajavatsi Dioso penaneconitsiaexanaexaetsi, najai tsane bajarapamonae. 11 Daxitanacuanëjava, pamonae pecanajetabiabavanapaevi, yaitaxutonueya vavajai tsane. Bajarapacuenia yaitaxutonueya vavajai tsane tsipaji baja xua capatabiaba pecanajetsinexa, ajibi baja pecomuacaevitsi tsane. 12 Bajarapamonae capatabiaba oronanita pexanaejavanë, platananita pexanaejavanë ata, perlavënëjavanë ata, penamatamotsiibotonë ata. Capatabiabanua pexaniaviriapapaëbërë ata. Itsapapaëbërë linovënëjavanë. Itsajava sedajavanë. Bajarapapaëbërë itsajavanë peraënaejavanë. Itsajavanë petsobiajavanë. Capatabiabanua daxitavirianaejava petuxujuvinaejavanë. Capatabiabanua pexaniajavanë, marfilvënëjavata pexanaejavanë, penamatamotsinaejavanë ata, broncenani ata, hierronani ata, mármolvënëibo ata. 13 Capatabiabanua canelavënëjavanë, especiavënëjavanë ata, inciensovënëjavanë ata, mirravënëjavanë ata. Capatabiabanua petuxujuviranë, vinoranë ata, aceiteranë ata, pexaniaviriatrigobenonë ata, trigobultonë ata. Capatabiabanua baca, oveja ata, caballo ata, perobobocaemonë ata, carrozavënëmonë. Jivi ata capatabiaba dajubicuenia pecanajetsinexa itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebabiabivinexa. 14 Nexata daxita bajaraxua pecanajetabiabavanapaevi, yaitaxutonueya najumai tsane Babilonia tomarapijivi yabara: —¡Daxitacuene pejitsipaecuenemi tovereverecatsi baja! ¡Tovereverecatsi baja bitso pexainaejavami, xua picani mapanacuapijivi tane penamatamotsijava! najai tsane bajarapamonae yaitaxutonueya. 15 Babilonia tomarapijivimi abaxë itsa apo tajuetsi, pamonae pecanajetabiabavanapaevi, ayaijava palata xainapona, xua capata, pecanajetabiabixae Babilonia tomarapijivimijavabelia. Bajarapamonae itsa taena Babilonia tomarapijivimi petajuejavatsi, yaitaxutonueya vavajai tsane. Tajë vecuanubenaena pecajunavi. 16 Bajarapamonae daxita najumai tsanubenae tsane: —¡Bejiobitatsi bitso pinijitomaraxanetota pejinavanapaevimi! Bajarapatomarapijivimi naxatababiaba pexaniaviriapapaëbërë, linovënëjavanë. Itsajava peraënaejava. Itsajava petsobiajava. Naitabëtabiaba orojavanëta, perlavënëjavanëta ata, penamatamotsiibotonëta ata. 17 ¡Caeepatoyocujinae saya verevereca baja bitso pexainaejavami! najai tsanubenae tsane daxita bajarapamonae. Daxita pamonae barcoxanetonë pevetsivi, bajarapamonëta penaponaevi ata, bajarapamonëta penacuenebivi ata, bajarapamonëta pecaponaejavanë pecanajetaponaevi ata, daxita bajarapamonae tajë vecuanubenaena pecajunavi Babilonia tomarapijivimi itsa tajuenatsi. 18 Bajarapabarcoxanetonëta peponaevi, tsëxëtaenubenaena Babilonia tomarami itsa tajuenatsi. Nexata vavajaiya najumai tsanubenae tsane bajarapamonae: —¡Itsanacuanëjava ata baja ajibi itsatomara mapitsipinijitomaraxanetoje! ¡Caetomarami baja maje pinijitomaraxanetomi, tajuatsije! najai tsanubenae tsane. 19 Pamonae tsëxëtaenubenaena, natsimataothocaena atsabenonë, bitso pesivanajamatabëxainaexae Babilonia tomarapijivimi. Yaitaxutonueya najumai tsanubenae tsane: —¡Bitso pinijicuenia bejiobitatsi pinijitomaraxanetomita pejinavanapaevimi! Babilonia tomarapijivimi ayaijava palata pexainaexae, bitso pexainaevi naexana daxita pamonae barco pexainaevi, pecanajetabiabixae xua capata bajarapatomaraberena. ¡Caeepatoyocujinae saya bajarapatomarami verevereca baja! najai tsanubenae tsane bajarapamonae. 20 Dioso baja cajena itsamatacabi naneconitsiaexanaena Babilonia tomarapijivi pebejiobiaexanabiabijamatabëcuene Dioso pijajivi. Nexata itsamatacabi, Babilonia tomarami itsa vereverecaena, pevereverecaejava yabara, sivajamatabëcuenebarëya tsane daxita athëbëtatsia pejinavanapaevi. Daxita Dioso pijajivi, mapanacuata pejinavanapaevi ata, sivajamatabëcuenebarëya tsane. Apóstolevi ata, Diosojumelivaisi pepaebivi ata, sivajamatabëcuenebarëya tsane Babilonia tomarami itsamatacabi itsa vereverecaena. 21 Bajaraxuacujinae piasaëángelnë yotaxuaba ibotoxaneto. Bajarapaiboto pinijiibotoxaneto bitso. Nexata ángelnë manuameniabereca asaëyata xuabareca bajarapaibotoxaneto. Angelnë jumaitsi mapacueniaje: —Pacuenia asaëyata xuarecajë mapaibotoxanetoje, bajara pijinia pacuenia pinijitomaraxaneto, Babiloniatomara, itsamatacabi pinijicuenia xuabianatsi. Apo taetsi baja tsane icatsia matavëjëa. 22 Ajumejibi baja tsane pijacallejava arpa peracatabiabijava. Ajumejibi baja tsane flauta ata piobabiabijava. Ajumejibi baja tsane trompeta ata piobabiabijava. Itsajivi ata baja apo nacuenebi tsane bajarajota. Apo najumetsi baja tsane icatsia matavëjëa trigoxu pecaquiatabiabijava pecaquiatabiabiibotoxanetota. 23 Itsalámpara ata baja apo naitayotsi tsane bajarajota. Ajumejibi baja tsane jivi penabarëcuaicuaijaitsabiabijava. Penacasabifiesta ata baja pexanabiabijava, ajibi tsane. Bajarapatomarapijivi pexainaejava pecanajetabiabavanapaevi, daxitanacuanëjava pevënëjoneyabiabivimi, ajibi baja tsane. Ajibinua baja tsane bajarapatomarapijivi daxitanacuanëjava yamaxëitojorobiaya penajorobabiabijava, jai bajarapaángelnë. 24 Dioso yapëtane pacuenia Babilonia tomarapijivi pejamatabëcueneta, Diosojumepaebivimi profetavi beyejebiabatsi. Babilonia tomarapijivi pejamatabëcueneta, Dioso pijajivimi ata beyejebiabatsi. Bajaraxuata juya Dioso ayaicuenia naneconitsiaexanaena Babilonia tomarapijivi.

Apocalipsis 19

1 Bajaraxuacujinae jumetaniji jivi ayaibitsaëtoxaneto athëbëtatsia. Pinijijumeta jumai tsaponae mapacueniaje: “Diosomë, ¡ayaijamatabëcuenenëmë bitso!” jaitsi vaxaitsi Diosojavabelia. Bajaraponë nacacapanepa vajaneconivecua. Penivenivenaecotia pexainaenë. Piajamatabëcuenesaënë bitso. Daxitacuene pexanaenexa pecaëjëpaenëtsi. 2 Itsa naneconitsiaexana jivi, paneconivajëto jivi xaina bajaraponëjavabelia, bajarapaneconivajëtota bananeconitsiaexana. Pajivi aneconijibi, apo naneconitsiaexanae cajena. Nexata baja Dioso naneconitsiaexana pibisiacuene bitso pexanaevi, Babilonia tomarapijivimi. Bajarapamonaemi pibisiacuene pexanaejamatabëcueneta jamatabëcuenebijianapona daxitanacuanëpijivi. Bajarapamonaemi pejamatabëcueneta Dioso pijajivimi beyejebatsi. Bajaraxuata Dioso juya naneconitsiaexana bajarapamonae, jai jivi ayaibitsaëtoxaneto athëbëtatsia. 3 Bajaraxuacujinae bajarapamonae icatsia jumaitsi: —“¡Diosomë, ayaijamatabëcuenenëmë bitso!” jaitsi vaxaitsi Diosojavabelia. Athëbëabetsia petsëxëjunaejavatsia Babilonia tomarapijivimi petajuetsëxëtsi, apo vereverecanucae tsane daxitamatacabijavabelianexa, jai bajarapamonae. 4 Pamonae veinticuatro ponëbeje ancianovi, pamonae pijinia cuatro ponëbeje piaitothiavi, daxita bajarapamonae Dioso yaiyataeya irata bobena. Ira taenubena. Bajarapamonae irata jumai tsanubenae Diosojavabelia, tronota peecaenëjavabelia: —¡Xanepana rabaja nexanaejava! ¡Bitso ayaijamatabëcuenenëmë! jai tsanubenae irata bajarapamonae Diosojavabelia. 5 Bajaraxuacujinae icatsia tronojavaverena daxita Dioso pijajivijavabelia jumaitsi: Dioso panecujunavivi, ayaijamatabëcuene panexainaevi, beveliajamatabëcuene panexainaevinua, pexaniajamatabëcuene parajutabiabare vajaDiosojavabelia, jai tronojavaverena. 6 Icatsia jumetaniji ayaibitsaëtoxaneto jivi pecuaicuaijaijava. Bajarapamonae pecuaicuaijaijava, jumetaniji bepinijijoncajume. Beyamaxëjume ata, ayaijume, najumeta. Jumai tsaponae bajarapamonae mapacueniaje: VajaDioso piajamatabëcuenesaënë daxita mapanacuata jivi pevetsivi matatoxenetsia. Taxuxuaba rajane baja daxitanacuanëjava Dioso jivi pevetsinexa. Bajaraxuata vaxaitsi jumaitsitsi: “Diosomë, ¡ayaijamatabëcuenenëmë bitso!” jaitsi vaxaitsi Diosojavabelia. 7 Sivajamatabëcuenebarëyatsi Dioso. Nexata tsipaebatsi itsamonaejavabelia pacuenia sivajamatabëcuenebarëyatsi Dioso. “Diosomë, ¡bitso pinijicuene nexanaenë!” jaitsi vaxaitsi Diosojavabelia. Bajarapacuenia jumaitsitsi tsipaji baja copiapata fiesta pexanaematacabinexa, Corderonë penacasabifiestanexa. Petiriva rabaja naxaniavaeta Corderonë penacasabivanexa. 8 Bajarapova rajutatsi bitso pexaniaviriapapaëbërëjava penaxatatsinexa, piaxuirajibijava, bitso peniojaijava, jai bajarapamonae. “Bajarapova rajutatsi bitso pexaniaviriapapaëbërëjava penaxatatsinexa,” itsa jai, comparacióncuenia pejumaitsinexa picani mapacueniaje: “Dioso pijajivi aneconijibia tane Cristo pesivatëpaexaetsi pijaneconi yabara,” pejainexa picani. Bajarapajamatabëcuenelivaisi: “Bajarapova rajutatsi bitso pexaniaviriapapaëbërëjava penaxatatsinexa,” pejaijava comparacióncuenia. 9 Nexata bajaraxuacujinae ángelnë nejumaitsi: —Yaquinare mapejumaitsilivaisije: “Jamatabëcuenebarëya pamonae junatatsi Corderonë penacasabifiestajavaberena,” pejailivaisi. Daxita xua catsipaebatsi, bajaraxua pepacuene Dioso taneitorobijava, nejai ángelnë. 10 Nexata tamatabacabëta tonucajunuajë ángelnë pitabarata. Pexaniajamatabëcuene picani tarajutsinexa ángelnëjavabelia. Itsiata baitsi jane ángelnë nejumaitsi: —Pëtsa bajaraxua exaname. Tsipaji saya xanë ata Dioso pijajivitonënë. Pacuenia xamë, pacuenia itsamonae ata, Dioso panenajuajumecovënëtsivi xaniavaetsia pajumecovënëtavanapame papexaniajailivaisi Jesús pacatsipaeba, bajara saya xanë ata taitsinë. Nexata pexaniajamatabëcuene rajure Diosojavabelia, nejai ángelnë. Papexaniajailivaisi Jesús pacatsipaeba, bajarapalivaisita jamatabëcueneasaëyaexanatsi pamonae jivijavabelia tsipaebapona Dioso pejumelivaisi. 11 Taniji itaboxo penapatsijava. Tanijinua penioponaecaballo. Bajarapacaballojumata jivitonë eca. Ponë bajarapacaballojumata eca, pevënë Najumecapanepaya Pejumaitsicuenia Pexanaenë. Itsavënë Pepo Pexaniajailivaisi Petsipaebinë. Bajaraponë jivi naneconitsiaexana paneconivajëtota jivi naneconita. Vajabitsaë ata exana pibisiacuene pexanaevijavabelia. 12 Pitaxutobeje naitayota. Pacuenia isoto bacotiatsobia, bajara itaxutocotiaitsi. Bajaraponë matapona ayaijava coronanë. Pitapata vënëruca. Itsiata baitsi jane itsajivi ata apo vënëyapëtaetsi. Ëbajaraponë pijacuata navënëyapëtane. 13 Penaxatatsijavareca tsobia. Pijanarata pejabutsijava. Bajaraponë pevënë Diosojamatabëcuenelivaisi itajëtsinë. 14 Bajaraponë pënaponatsi vajabitsaë ayaibitsaëtoxaneto, athëbëpijivi. Bajarapamonae naxataba bitso pexaniaviriapapaëbërëjavanë, piaxuirajibijavanë, bitso peniojaijavanë. Bajarapamonae ata yapona penioponaecaballuanëta. 15 Ponë vajabitsaë barëexana, bajaraponë pecuibuatsina pitsapa pexiujaiespada penaneconitsiaexanaenexa daxitanacuanëpijivi. Bajaraponë daxitanacuanëjava jivi pevetsinënexa. Itsa evetsiana, ajumesaëya itorobabiabiana pejumecovënëtsinexatsi. Pacuenia uvaruanë itsa barëmeneyujubataxuaba, ayaibarëmene pitsapa pexanaenexa vinoranë, bajara pijinia pacuenia daxitanacuanëpijivi, pijaneconi pexainaevi, Dioso itsa verebiabiana, ayaijana xuabiana. Dioso, ponë piajamatabëcuenesaënë daxitanacuanë pevetsivi matatoxenetsia, ayaicuenia naneconitsiaexanaena bajarapamonae pebaraanaepanaexae. 16 Ponë vajabitsaë barëexana, bajaraponë pijacamisajumavelia penaxatatsijavata, pevënëitanebërëtoyo ruca. Pethaëtojumata ata pevënëitanebërëtoyo ruca. Jumai tsarucae bajarapaitanebërëtoyo: “Maponëje daxitanacuanë pevetsivi ata pepo pevetsinë. Daxita petuxanevi ata pijatuxanenë,” jai tsarucae. 17 Bajaraxuacujinae taenutajë ángelnë, icotiata penucaenë. Pinijijumeta vavajai tsanucae daxita quequeremonaejavabelia. Jumai tsanucae mapacueniaje: —Naxanitsia. Panacaetuanare payaibitsaëtoxanetomë ayaijava panenabaninexa Dioso pejamatabëcueneta. 18 Naxanitsia. Daxita petëpaevi pevi panexaenexa. Paponaremena nacuanë pevetsivimi, vajabitsaë penamatacaitorobivimi ata, vajabitsaë piaitatsacavimi ata, pevi panexaenexa. Caballuanëmi, caballuanëjumata peponaevimi ata, pevi panexaenexa. Pamonaemi dajubicuenia pecanajetsivimitsi itsamonaejavabelia amoneya petonacuenebinexa, apo pecanajetsivimitsi ata, beveliajamatabëcuene pexainaevimi ata, ayaijamatabëcuene pexainaevimi ata, daxita bajarapamonae pevi panexaenexa paponaremena, jai tsanucae ángelnë quequeremonaejavabelia. 19 Bajaraxuacujinae taniji piayainë. Tanijinua daxitanacuanë pevetsivi pijajivi, vajabitsaë, pecaetuatsijava ata. Daxita bajarapamonae nacaetuana vajabitsaë penaexanaenexa. Nexata barënabia penioponaecaballota peponaenëjavabelia, bajaraponë pijajivijavabelia ata. 20 Nexata penioponaecaballota peponaenë vaetaba piayainë. Vaetaba peyamaxëitojorobiprofetanë ata. Ponë peyamaxëitojorobiprofetanë, jivi peyamaxëitojorobinexa, bajayata pinijicuene exanaponapona piayainë pitabarata. Bajarapacuenia bajayata pinijicuene pexanaexae, peyamaxëitojorobiprofetanë jivi yamaxëitojorobapona. Nexata jivi nacaeveta piayainë pevënëitanetota pitanerubaponaenexatsi. Bajarapacuenia bajayata peyamaxëitojorobiprofetanë jivi yamaxëitojorobapona piayainë jumapecataeya pexanaenëtsijavabelia ata jivi pematabacabëta penavajëcabiabinexa. Bajaraxuata nexata piayainëbeje, peyamaxëitojorobiprofetanëbeje, xuabaliatsibeje abaxë piasaënëbeje isotopucabelia. Bajarapapuca tajueyabiaba azufre yajava. 21 Nexata daxita bajaraponëbeje pijajivi, pamonae nacopaba, beyejebatsi. Beyejebatsi penioponaecaballota peponaenë, pecuibuatsina pepitsapaeespadata. Nexata jane baja daxita quequeremonae napeneyaba bajarapamonaemi pevi.

Apocalipsis 20

1 Icatsia taniji ángelnë perunaejavatsica athëbëvetsica. Cobenarunaica pinijimëthëxaneto pijallave. Cobenarunaicanua ayaicadenamaëtoxaneto. 2 Bajarapaángelnë vaetaba dragón, ponë pevënë Dovathi. Itsavënë Satanás. Bajaraponë dovathi bajayata itsa naitajëta jivijavabelia, naitajëta bejomocuenia. Nexata ángelnë cëtabuata dovathi mil pavaibejenexa. 3 Pinijimëthëxanetojavareca xuareca. Yavëpaxatatabuata bajarapamëthëxanetojavareca. Pematatsënëa icatsia sellovënëjavata yamëthëvëpajumacatsata. Nexata dovathi apo caëjëpaetsi tsane peyamaxëitojorobinexa mapanacuapijivi mil pavaibeje. Bajaraxuacujinae icatsia isinaenatsi caeepatoyo icatsia jivi peyamaxëitojorobaponaponaenexa. 4 Bajaraxuacujinae icatsia taniji jivi tronojumata penaevi. Bajarapatronojumata penaevi, Dioso itorobatsi penaneconitsiaexanaenexa jivi, pijaneconi pexainaevi. Tanijinua itsamonae ata, pamonae bajayata vësiucubejebatsi. Bajarapacuenia bajarapamonaemi bajayata vësiucubejebatsi tsipaji jivi tsipaebapona Jesús pelivaisi. Tsipaebanajetarubenanua Dioso pejumelivaisi. Bajarapamonae apo navajëcae pematabacabëta piayainëjavabelia, piayainë jumapecataeya pexanaenëtsijavabelia ata. Apo nacopatsinua piayainë pevënëitanetota pitapaitanerubinexatsi. Apo nacopatsinua pecobejumaitanerubinexatsi. Nexata bajarapamonaemi icatsia Dioso piasaëyaexanaejavatsi, taniji. Pacuenia ata bajarapamonae mil pavaibeje Cristo barëevetatsi mapanacuaje, taniji. 5 Bajarapamonae Dioso asaëyaexanatsi Dioso copiaya jivi piasaëyaexanaematacabita. Bajarapamonae Dioso asaëyaexanatsi caecuenia ayaibitsaëto. ¡Pamonae copiaya Dioso jivi piasaëyaexanaematacabita asaëyaexanatsi, bajarapamonae pejamatabëcuenebarëyavi, pianeconijibivinua! Cotocaevi patëpaejavanexa, acuenebi baja itsacuene pexanaenexatsi bajarapamonae. Biji rajane bajarapamonae Dioso, Cristo ata, pijasacerdotevinexa, jivi petocuaicuaijaitsabiabivinexa Diosojavabelia. Bajarapamonae Cristo barëevetsianatsi mapanacuaje mil pavaibeje. Itsamonae petëpaevimi, pamonae abaxë nacopabanubena, Dioso icatsia asaëyaexanaenatsi bajarapamil pavaibejecujinae. 7 Itsa baja panepaena mil pavaibeje, dovathi icatsia isinaenatsi mëthëvecua pepitsapaenexa. 8 Pitsapaena icatsia jivi peyamaxëitojorobinexa daxitanacuanëjava. Bajarapacuenia yamaxëitojorobiana jivi ayaibitsaëtoxanetonë, Dioso apo pejumecovënëtsivi. Nexata bajarapacuenia dovathi vajabitsaë caetuatsiana. Dovathi pijajivi bitso ayaibitsaëtoxaneto tsane. Pacuenia tajetaboatsapërë navita, bajara itsi tsane dovathi pijajivi, vajabitsaë. 9 Bajarapamonae vajabitsaë copiata jivi benajetarubenaena daxitanacuanëjava. Bajaraxuacujinae matatoyoronaena jane baja Jerusaléntomara peverebiabinexa picani Dioso pijajivi, Dioso piasivatomarata, Jerusalén tomarata, pejinavanapaevi. Itsiata baitsi jane dovathi pijajivi Dioso tsixuabianicatsi isoto athëbëvetsica. Nexata tajuenatsi daxita vajabitsaëmi, dovathi jane baja pijajivimi. 10 Nexata dovathi, ponë jivi yamaxëitojorobaponaena daxitanacuanëjava, xuabialiatsi isotopucalia, azufre yajava petajueyabiabipucalia. Bajarapapucalia baja cajena copiaya xuabatsibeje piayainëbeje peyamaxëitojorobiprofetanëbeje. Nexata bajarajota bajarapamonae Dioso naneconitsiaexanaenatsi daxitamatacabijavabelianexa. Nexata bajarajota bajarapamonae isoto petajuta bitso jamatabëfaenaena. Bajarapamonae bitso pejamatabëfaenaejava isoto petajuta tsitecaena daxitamatacabijavabelianexa. 11 Icatsia taniji penioponaetronoxanetojumata peecaenë. Bajaraponë nacua baja vereverecaeyaexana. Itaboxo ata baja vereverecaeyaexana. 12 Taenubajë daxita petëpaevimi penubenaejava Dioso pitabarata. Nubena Dioso penaneconitsiaexanaenexatsi. Bajarapamonae ayaijamatabëcuene pexainaevimi. Itsamonae beveliajamatabëcuene pexainaevimi. Taeyejebajënua cuyalatobaxutonë. Bajarapacuyalatobaxutonë baxupanejeba. Bajarapacuyalatobaxutonëta itanerubena daxita petëpaevimi pacuenia exanavanapa petëpaevajënaeya mapanacuataje. Itsacuyalatobaxuto ata taeyabuatajë. Bajarapacuyalatobaxuto ata baxupatabuata. Bajarapabaxutota vënërubena pamonae matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa. Nexata caejivi canacujitsia Dioso pijaneconi petorutaponaexaetsi, caejivi canacujitsia paneconivajëto xaina. Bajarapaneconivajëtota Dioso naneconitsiaexanaponatsi. 13 Manuameneta petëpaevimi ata, daxita pitsapaina. Jivi ata petëpaecujinae, pejinavanapaenacuajavavetsina, ira bëxëpanavetsina, daxita pitsapaina. Nexata caejivi canacujitsia paneconivajëto xaina, bajarapaneconivajëtota Dioso naneconitsiaexanaponatsi. 14 Bajaraxuacujinae jivi petëpaeyaexanaejamatabëcuenemi, jivi petëpaecujinae pejinavanapaenacuami ata yajava, Dioso xualia isotopucalia. Bajarapapuca jivi cotocaevi patëpaejava petëpaeyaexanaepuca. 15 Pamonae apo vënërubenae, pabaxutota vënërubena pamonae matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa, bajarapamonae peneliatsi bajarapapucalia.

Apocalipsis 21

1 Icatsia taniji pejanaitaboxo, pejananacua yajava. Paitaboxo, panacua ata, Dioso copiaya exana, ajibi baja. Manuamene ata ajibi. 2 Xanë rabaja Juannë. Taniji Dioso pijatomara, pejana Jerusaléntomara. Athëbëvetsica, Diosojavavetsica, runaica bajarapatomara. Daxita rabaja Dioso xaniavaeta. Pacuenia petiriva pamonanexa itsa sivapatsijitsiatsi, pevajënae banaxaniavaeteca, bajara pijinia pacuenia Dioso xaniavaeta baja Jerusaléntomara pijajivi petojinavanapaenexatsi. 3 Nexata jumetaniji pinijijume athëbëvetsica, tronojavavetsica. Jumaitsi mapacueniaje: —Taema. Dioso rabaja jivijava ponapona. Dioso baja jivi yajavaponapona daxitamatacabijavabelianexa. Bajarapamonae pepo Diosonë pijajivi tsane. Dioso pijinia bajarapamonae pijatuxanenë tsane. 4 Dioso itaxutobarëmeneiquinaponaena bajarapamonae. Ajibi baja tsane petëpaecuene, penuecuene ata, bitso penajamatabëxainaecuene ata, penavixaetaecuene ata. Daxita bajarapitsicuenemi copiarucaena jane baja, jai athëbëvetsica. 5 Bajaraxuacujinae Dioso, tronojumata peecaenë, jumaitsi: —Taema. Daxitacuene bajayata taexanaejavami, xuami baja picani vereverecaeyaexanajë, pejanajava icatsia exanajë, jai. Bajaraxuacujinae xanëjavaberena icatsia nejumaitsi: —Yaquinare bajaraxuanë pelivaisi. Tsipaji baja palivaisi catsipaebatsi, bajarapalivaisi pexaniajailivaisi cajena. Xanepana nexata daxitajivi pejumecovënëtsinexa bajarapalivaisi, nejai. 6 Bajaraxuacujinae icatsia nejumaitsi Dioso, tronojumata peecaenë: —Daxita rabaja icatsia pejanajava taexanaejava, veretajë. Xanë rajane baja daxitacuene tataxuxuabinë. Daxitacuene icatsia tacopiarucaeyaexanaenënexa. Pacuenia jivi pejamatabëëthëtojavavetsina bitso jitsipa mera piapaenexa, bajara pijinia pacuenia jivi bitso itsa jitsipaena tacapanepaejavanexa, nexata bajarapamonae rajutsianajë matacabi apo pevereverecaejava. Tocopatsianajë bajarapamonae amoneya pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava itsa jumecovënëta taxënato, Cristo, pesivatëpaejavatsi. Bajaraponë Cristo jivi pejamatabëcueneasaëyaexanaenë. 7 Pajivi tsiteca jumecovënëtaponapona tajumelivaisi ëpetëpaejavabelianexa, bajarapajivi xanë pijaDiosonënë tsane. Bajarapajivi pijinia taxënatojiviyo tsane. 8 Itsiata baitsi jane pamonae pejunavivi tajumelivaisi yabara itsamonae pebejiobiaexanaeyanivatsi, pamonae ata apo tanejumecovënëtsivi, pamonae ata pitoyavi itsamonae, pamonae ata pevitota pibisiacuene pexanaevi, bajarapamonae ponaena petajueyabiabipucajavabelia. Pamonae ata penajorobivi, pamonae ata jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcaevi, pamonae ata penajumetsënëtsivi, daxita bajarapamonae ponaena petajueyabiabipucajavabelia. Bajarapapuca tajueyabiaba azufre yajava. Bajarapatëpaejava cotocaevi jane baja petëpaejava tsane, nejai Dioso, tronojumata peecaenë. 9 Nexata jane baja rena caenë ángelnë. Bajarapaángelnë siete paángelnëbeje siete pacopabeje piayaijavanë pevënëcaecopanë pepacaeviyajuvënënë. Bajarapaángelnë nexata nejumaitsi: —Naxanitsia. Catsitajëtsianatsi pova Corderonë pijavanexa, nejai ángelnë. 10 Bajaraxuacujinae Espíritu Santo netsijamatabëvënëca. Nexata bemajitsinaebota ángelnë nebarëpona pinijitsutoxanetojavabelia, piapiatsutoxanetojavabelia. Nexata bajara patsutoxanetojavatalia ángelnë netsitajëta Dioso pijatomara, pinijitomaraxaneto, Jerusaléntomara. Athëbëvetsica Diosojavavetsica runaica bajarapatomara. 11 Bajarapatomara cotianiveniveneca Dioso pijapenivenivenaecotiata. Pacuenia penamatamotsiiboto jaspevënëiboto cotianivenivena, bajarapacuenia cotianiveniveca. Nasabanua pacuenia nasaba vidriojava. 12 Bajarapatomara matatoyorotsia yacaranata piaitayaëibopanaxanetota. Bajara payacaranatsijavaxaneto mataropotsia catsanaruba ibopananë. Bajara payacaranatsijavaxaneto apia athëbëabetsia pacuenia pinijinaejavaxaneto apia. Bajara payacaranatsijavaxaneto matatoyorotsia xaina doce pabaupabeje. Nexata ángelevi, caenë canacujitsia, nucapona caebaupa canacujitsia. Bajarapabaupanëjava Israelpijinë pexi, doce ponëmibeje, pevënëanë vënërubena. 13 Acueyabi pabaupabeje xainapona caeyenepana canacujitsia. Estevënënenia payenepana xaina acueyabi pabaupabeje. Nortevënënenia pijinia payenepana xaina acueyabi pabaupabeje. Survënënenia pijinia payenepana xaina acueyabi pabaupabeje. Oestevënënenia pijinia payenepana xaina acueyabi pabaupabeje. 14 Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxanetonexa, ibo penajumaetaponaejavata, copiaya pinijiibotoxanetonë sasavia jebapona, doce paibotoxanetobeje. Bajarapaibotoxanetonë, caeibotoxaneto canacujitsia pejumavelia, Corderonë pijajivi doce ponëbeje, apóstolevi, pevënëanë rubena. 15 Paángelnë nebarëcuaicuaijai, cobenaponapona oronaebo. Bajarapaoronaebota pecaëjëbinexa Jerusaléntomara, pecaëjëbinexa baupanë ata, pecaëjëbinexa Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto ata. 16 Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto, daxitayenepananë namatajëpaeya apia. Pacuenia apiareca matonotsiareca payenepanabeje, bajara pijinia pacuenia apialia epatajërëtsialia ata payenepanabeje. Nexata jane baja ángelnë pecaëjëbinaebota caëjëba Jerusaléntomara. Nexata Jerusaléntomara matonotsiareca piapiajava xaina dos mil doscientos pakilómetrobeje. Epatajërëtsialia ata xaina bajarapacuenia, dos mil doscientos pakilómetrobeje. Athëbëabetsia ata piapiajava bajarapacuenia xaina, dos mil doscientos pakilómetrobeje. 17 Bajaraxuacujinae ángelnë caëjëba Jerusalén tomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto peyapëtaenexa paitayaëtovajëto xaina. Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto, piaitayaëjava xaina sesenta y cuatro pametrobeje. Pavirianaebota mapanacuapijivi bacaëjëba, bajarapavirianaebota ángelnë caëjëba. 18 Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxaneto, exana jaspevënëibota. Jerusaléntomara ëorojavanëta pexanaetomara. Nexata Jerusaléntomara nasaba bitso. Pacuenia bitso nasaba piaxuirajibividriojava, bajara itsi. 19 Jerusaléntomara matatoyorotsia peyacaranatsiibopanaxanetonexa, itsa taxuxuaba pexanaejava, copiaya pinijiibotoxanetonë sasavia tsivajënaejeba. Bajarapaibotoxanetonë itabëtsiaya jumacatsanaruba daxitaviria ibotonëta, bitso penamatamotsiibotonëta. Penamataxainaeibotoxaneto itabëta jaspevënëibotonëta. Pecotocaeviibotoxaneto itabëta zafirovënëibotonëta. Acueyabiibotoxaneto itabëta ágatavënëibotonëta. Cuatroibotoxaneto itabëta esmeraldavënëibotonëta. 20 Cincoibotoxaneto itabëta ónicevënëibotonëta. Seisibotoxaneto itabëta cornalinavënëibotonëta. Sieteibotoxaneto itabëta crisólitovënëibotonëta. Ochoibotoxaneto itabëta berilovënëibotonëta. Nueveibotoxaneto itabëta topaciovënëibotonëta. Diezibotoxaneto itabëta crisoprasavënëibotonëta. Onceibotoxaneto itabëta jacintovënëibotonëta. Doceibotoxaneto itabëta amatistavënëibotonëta. 21 Doce rabaja pabaupabeje. Doce rabaja pijinia paperlavënëjavatabeje, bitso penamatamotsijavanëta, exana caebaupa canacujitsia. Bajarapatomarata caecalle ruca daxitacallevecua bitso ayaicallexaneto. Bajarapacalle ëorojavanëta pexanaecalle. Nasaba bitso. Pacuenia nasaba vidriojava, bajara itsi. 22 Bajarapatomarata apo taenë templobo. Itsiata baitsi jane daxita bajarapatomara betemplo. Bajarapacuenia betemplobo tsipaji Dioso, daxita mapanacuata jivi pevetsivi matatoxenetsia piajamatabëcuenesaënë, Corderonëbeje, ponaponabeje bajarapatomarata. 23 Dioso ayaijamatabëcuenenë pijapenivenivenaecotiata itayota bajarapatomara. Corderonë ata itayota pijapenivenivenaecotiata bajarapatomara. Bajaraxuata apo namatavenonae bajarapatomarata pitayotsinexa matacabipijijuameto, meravipijijuameto ata. 24 Daxitanacuanëpijivi, pamonae baja Dioso capanepatsi pijaneconivecua, bajarapamonae itsamatacabi jinavanapaena Diosobeje Corderonëbeje pijapenivenivenaecotiata. Daxitanacuanë pevetsivi pijatomaranëjavaverena capatsiana bajarapatomaraberena bitso penamatamotsijavanë, Dioso yaiyataeya perajutsinexa. Daxitamatacabijavabelianexa, bajarapatomara baupatanutsiana. Bajarapatomarata ajibi tsane meravi. 27 Itsiata baitsi jane bajarapatomaraberena pibisiajamatabëcuene pexainaevi, apo jone tsane. Piauracuene pexanaevi, penajumetsënëtsivi ata, apo jone tsane. Jonena ëpamonae vënërubena Corderonë pijacuyalatobaxutota. Corderonë pijacuyalatobaxutota vënërubena pamonae matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa.

Apocalipsis 22

1 Bajaraxuacujinae icatsia ángelnë netsitajëta pepamene, bitso pitaranaemene. Nasaba bitso. Pacuenia vidriojava nasaba, bajara itsi. Bajarapamene jivi petëpaejavavecua piaitavayaexanaemene. Bajarapamene pitsaparena Diosobeje Corderonëbeje pijatronojavaverena. 2 Bajarapamene bocapona ayaicallexaneto tuatuajëareca. Bajarapamene itapayareca anijamuxubërëneniabeje nubena naejavanë, jivi petëpaejavavecua piaitavayaexanaenaenë. Bajaraponaenë caevaita nacuaitapona doce panacuaitsibeje. Caejuameto canacujitsia nacuaitapona. Bajaraponaenë pebaxuta xanepana daxitanacuanëpijivi penavaëbinexa, pejamatejemanexa piavitanejavavecua. 3 Nexata bajarapatomarata ajibi tsane jivi pejamatabëcuenebijianaejavanexatsi. Nexata jivi pibisiacuene apo exanae tsane. Diosobeje Corderonëbeje pijatronota ecaenabeje pijajivi pitorobabiabinexabeje daxitamatacabijavabelianexa bajarapatomarata. Nexata daxita pamonae Dioso pijajivi, pexaniajamatabëcuene rajutsiana Diosojavabelia. 4 Bajarapamonae Dioso itabarataena. Dioso pevënë ata rucaena bajarapamonae pitapathaitota. 5 Bajarapatomarata ajibi tsane meravi. Pepo petuxanenë Dioso pijapenivenivenaecotia itayotsiana. Nexata bajarapatomarata pejinavanapaevi apo namatavenonae tsane lámparacotia, matacabipijijuametocotia ata. Pamonae jinavanapaena Dioso pijanacuata, Dioso pijanacua barëevetsianatsi daxitamatacabijavabelianexa. 6 Icatsia ángelnë nejumaitsi: —Palivaisi baja yaquiname, pexaniajailivaisi cajena. Daxita xua yabara yaquiname, pepacuene copiapatsiana. Dioso baja cajena bajayata tajëvelia yapëtaeyaexana profetavimi peyapëtaenexa pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje. BajarapaDiosonë icatsia itoroba pijaángelnë. Nexata Dioso pijaángelnë tsitajëta Dioso pijajivijavabelia, Dioso pijajivi peyapëtaenexa pacuenia baja imoxoyo pevajënae pecopiapatsinexa xua copiapatsijitsia mapanacuataje, nejai ángelnë. 7 Icatsia ángelnë nejumaitsi: —Jesús raja jumaitsi: “¡Bepijia patsianicajë!” jai. ¡Nexata pajivi jumecovënëta Dioso pejumelivaisi, neyaquinaelivaisi mapabaxutotaje, bajarapajivi jamatabëcuenebarëya tsane Jesús itsa patsianica! nejai ángelnë. 8 Xanë rabaja Juannë, daxita baja palivaisi yaquinajë, jumetaniji. Tanijinua. Bajaraxuacujinae ángelnë, ponë netsitajëta daxita bajaraxua, pitabarata yaiyataeya picani tamatabacabëta tonucajë. 9 Itsiata baitsi jane ángelnë nejumaitsi: —Pëtsa bajaraxua exaname. Tsipaji saya xanë ata Dioso pijajivitonënë. Pacuenia xamë, pacuenia itsamonae ata, pamonae Diosojumepaebivi profetavi, pacuenia ata pamonae jumecovënëtsiana mapabaxutotaje neyaquinaelivaisi, bajara saya xanë ata taitsinë. Nexata Dioso yaiyataeya nematabacabëta tonucare nevajëtsinexa Diosojavabelia, nejai ángelnë. 10 Icatsia ángelnë nejumaitsi: —Pëtsa nejumeyavajunuaxainame Dioso pejumelivaisi, neyaquinaelivaisi mapabaxutotaje. Tsipaebianame daxitajivijava daxitajivi peyapëtaenexa. Tsipaji rabaja imoxoyo pevajënae pecopiarucaenexa mapanacuaje. Pacuenia baja cajena Dioso tajëvelia najumecapanepaeya jumaitsi, bajarapacuenia Dioso exanaena. 11 Neponaponaeepato abaxë mapanacuataje, tocopare pibisiacuene pexanaponaevi, pibisiacuene pexanaejava pecatsitecaenexa. Ëpibisiacuene yabara penajamatabëxainaevi ata, tocopare pecatsitecaenexa penajamatabëxainaejava ëpibisiacuene yabara. Itsiata baitsi jane pijinia pamonae pexaniacuene pexanavanapaevi, catsitecae pevajënaeyabelia pexaniacuene pexanavanapaejava. Pamonae ata Dioso aneconijibia tanetsi pejumecovënëtsixae Jesucristo pesivatëpaejavatsi, casaë pevajënaeyabelia aneconijibia pejinavanapaenexa, nejai ángelnë. 12 Icatsia ángelnë nejumaitsi: —Jesús raja jumaitsi: “Panejumetaema. Bepijia patsianicajë. Capatsianicajë tajajivi tarajutsijavanexa. Bajaraxua rajutsianajë caejivi canacujitsia, pamonae xaniavaetsia netonacuenebavanapa. Pamonae pijinia pibisiacuene exanavanapa, naneconitsiaexanaenajë. 13 Xanë rajane baja daxitacuene tataxuxuabinë. Daxitacuene icatsia tacopiarucaeyaexanaenënexa,” jai raja Jesús, nejai ángelnë. 14 Icatsia ángelnë nejumaitsi: —Jamatabëcuenebarëya baja pamonae pibisiacuene pexanaeneconimi Dioso vecuaajibiaexanatsi, pejumecovënëtsixae Jesucristo pesivatëpaejavatsi. Bajarapamonae itsamatacabi Dioso tocopatsianatsi penajonenexa Dioso pijatomara baupanëjava. Tocopatsianatsinua jivi petëpaejavavecua piaitavayaexanaenae pecuaixaenexa. 15 Itsiata baitsi jane daxita pamonae Dioso apo pejumecovënëtsivi, nacopabanubenaena Dioso pijatomarajumavelia. Nacopabanubenaena pamonae bitso ëpibisiacuene pexanaevi, penajorobivi ata, pevitota pibisiacuene pexanaevi ata, jivibevi ata, jumapecataeya pexanaenëanëjavabelia penavajëcabiabivi ata, bitso penajumetsënëtsivi ata. Daxita bajarapamonae nacopabanubenaena Dioso pijatomarajumavelia, nejai ángelnë. 16 Nexata Jesús nejumaitsi: —Xanë rabaja Jesúsnë. Itorobajë tajaángelnë pecatsipaebinexa palivaisi baja catsipaeba. Bajarapacuenia itorobajë daxita Dioso pejumecovënëtsivi peyapëtaenexa palivaisi baja tajaángelnë catsipaeba. Xanë rabaja nacuaevetsinëmi Davidpijinë pemomoxiyajuvënënë. Xanë rabaja tajamatabëcueneitayotsinë daxitajivi pexaniajailivaisita, nejai Jesús. 17 Espíritu Santo jumaitsi. Petiriva ata, pova Corderonë pijavanexa, bajarapova ata jumaitsi. Jumaitsibeje Jesúsjavabelia mapacueniaje: —Naxanitsiayo patsianimica, jaibeje. Pamonae jumetane bajarapacuenia pejumaitsijavabeje Jesúsjavabelia, bajarapamonae ata bejumaitsi Jesúsjavabelia: —Naxanitsiayo patsianimica, bejai bajarapamonae ata. Pacuenia jivi pejamatabëëthëtojavavetsina bitso jitsipa mera piapaenexa, bajara pijinia pacuenia jivi bitso itsa jitsipaena Dioso pecapanepaejavanexatsi, nexata bajarapamonae Dioso rajutsianatsi matacabi apo pevereverecaejava. Tocopatsianatsi bajarapamonae amoneya pexainaenexa matacabi apo pevereverecaejava itsa jumecovënëta Cristo pesivatëpaejavatsi. Tsipaji Cristo jivi petëpaejavavecua piaitavayaexanaenë. 18 Daxita pamonae leba Dioso pejumelivaisi, tayaquinaelivaisi mapabaxutotaje, jamatabëcuenereviaya tsipaebijitsianë rovialia mapacueniaje. Mapabaxutotaje tayaquinaelivaisi itsajivi icatsia saicayalivaisi mataropotsia itsa yaquinaena, bajarapajivi naneconitsiana Diosojavabelia. Nexata Dioso naneconitsiaexanaenatsi. Papiayaicuene yabara jumaitsi mapabaxutotaje, bajarapacuene Dioso taeyaexanaenatsi bajarapajivi. 19 Mapabaxutotaje tayaquinaelivaisi, itsajivi itsa xuabiana itsalivaisiyo, nexata bajarapajivi naneconitsiana Diosojavabelia. Nexata bajarapaneconijamatabëcueneta bajarapajivi vënëyaquinae atatsi pabaxutota vënërubena daxita pamonae matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa, matacabi apo pevereverecaejava apo xainae tsane. Dioso pijatomarabetsia ata pejonenexa, apo tocopatsi tsanetsi. Pabaxutota vënërubena matacabi apo pevereverecaejava pexainaevinexa pelivaisi, Dioso pijatomara ata pelivaisi, jumaitsi mapabaxutotaje. 20 Jesús, ponë itoroba pijaángelnë tanetsipaebinexa pacuenia itsamatacabi itsijitsia mapanacuataje, bajaraponë nejumaitsi mapacueniaje: —Bepijia patsianicajë, jai. Nexata xanë jumaitsinë: —Je. Xanepana rabaja. Jesús pepo petuxanenëmë, ¡naxanitsiayo patsianimica! janë. 21 Pacatovajëtatsi daxita paxamë vajatuxanenë Jesucristo papecayavenonaenexa. Bajara itsi tsane.