The New Testament of our Lord and Saviour Jesus Christ

Matai'o 1

1 Da'e gangolifa mböröta Yesu Keriso, nga'ötö Dawido, nga'ötö Gaberahamo. I'otarai Gaberahamo irugi Dawido, ba töi wurugö Yesu ya'ia da'ö: 2 Aberahamo, Iza'aki, Yakobo, Yehuda ba ira talifusönia, Feresi ba Sera (inara sotöi Tamara), Hezerono, Rama, Aminadabi, Nahaso, Salomono, Boasi (inania Rakhaba), Obedi (inania Ruti), Iza'i, ba Razo Dawido. 6 I'otarai Dawido irugi me inötö tetibo soi Gizera'eli ba Mbabeli, tesura döitöi, ya'ia da'ö: Salomo (inania fo'omo Guria), Rehabeamo, Abia, Asa, Yosafati, Yoramo, Uzia, Yotamo, Ahasi, Hisikia, Manase, Amoni, Yosia, Yekhonia ba ira talifusönia. 12 I'otarai me tetibo soi Gizera'eli ba Mbabeli irugi me tumbu Yesu, tesura döitöi, ya'ia da'ö: Yekhonia, Selatieli, Zerubabeli, Abiudi, Eliaki, Azuri, Zadoki, Akhimi, Eliudi, Eleazari, Matana, Yakobo, Yosefo, fo'omo Maria. Ba moroi khö Maria andrö tumbu Yesu nifotöi Keriso. 17 Tobali i'otarai Gaberahamo irugi khö Dawido fele'öfa nga'ötö. Ba moroi khö Dawido irugi ba ginötö wanibo'ö soi Gizera'eli ba Mbabeli so fele'öfa nga'ötö göi. Aefa da'ö i'otarai ginötö wanibo'ö soi Gizera'eli irugi wa'atumbu Keriso andrö, so fele'öfa nga'ötö zui. 18 Si mane waöwaö wa'atumbu Yesu Keriso. Ina-Nia Maria, sinandra nasa khö Yosefo. Fatua lö mangowalu ira, ba terongo no manabina Maria. (Lö aboto ba dödö Yosefo wa börö wa'abölö Geheha Lowalangi wa manabina Maria.) 19 Yosefo sangoniha Maria andrö, no si lö mamalömalö mamalua satulö. Omasi ia i'etu'ö wangonihagönia Maria andrö ba zi lö larongo niha, börö me lö omasi ia i'ailasi Maria andrö ba gotalua niha sato. 20 Me ifahelahela tödönia da'ö Yosefo, mangifi ia. Ba wangifinia i'ila samösa mala'ika Zo'aya sanguma'ö khönia, "He Yosefo, ma'uwu Dawido, böi ata'ufi wanga'i fo'omou Maria andrö, börö me ono andrö ba dabinania no ni'a'asogö wa'abölö Geheha Lowalangi. 21 Madono dania Maria samösa nono matua. Ba be'e töi nono andrö Yesu, börö me Ya'ia zangefa'ö banua-Nia moroi ba horöra." 22 Alua fefu zi manö ena'ö itörö niw̃a'ö Zo'aya nifa'ema zama'ele'ö, wanguma'ö, 23 "Manabina dania nono alawe andrö ba mo'ono ia ono matua. Ono andrö nifotöi Imanueli." (Ba li Heberai'o Imanueli eluahania "Awöda Lowalangi".) 24 Me no maoso Yosefo, ifalua niw̃a'ö mala'ika Zo'aya andrö khönia. Mangowalu ia khö Maria. 25 Fatua lö tumbu nono andrö lö orudu Yosefo khö Maria. Ba me no tumbu nono andrö, ibe'e Yosefo döi-Nia Yesu.

Matai'o 2

1 Ba Mbetilekhema tumbu Yesu ba danö Yudea; razo ba danö Yudea ba ginötö da'ö ya'ia Herode. Ba ginötö da'ö, tohare zonekhenekhe ba ndröfi dalu mbanua si otarai gatumbukha luo möi ba Yeruzalema. 2 Lasofu, "Heza so Nono andrö, si tumbu si tobali Razo niha Yahudi? No ma'ila ndröfi-Nia si tumbu ba gatumbukha luo. Ba möi ndra'aga mangalulu khö-Nia." 3 Me irongo da'ö Razo Herode, tobali sibai dödönia, awö zi sambua banua Yerusalema. 4 Ifakaoni'ö fefu ndra ere sebua ba ira sangila amakhoita ba niha Yahudi. Isofu khöra, "Heza tumbu Razo andrö si no Ifabu'u Lowalangi?" 5 Latema linia, "Ba mbanua Mbetilekhema ba danö Yudea. Si mane nisura zama'ele'ö. 6 'Ya'ugö Betilekhema, ba danö Yehuda, tenga side'ide ndra'ugö ba gotalua mbanua sebua ba danö Yehuda. Börö me moroi khöu tohare samösa zondrönia'ö, sokubaloi banua-Gu niha Gizera'eli.' " 7 Me no aefa irongo wangombakhara andrö, awena ifakaoni'o Herode ndra sonekhenekhe ba ndröfi dalu mbanua andrö si otarai gatumbukha luo, ena'ö falukha ira khönia ba zi ha ya'ira. Ihaogö sibai wanekhegö ya'ira hamega oroma khöra ndröfi andrö. 8 Aefa da'ö ifatenge ira we'amöi ba Mbetilekhema, ba i'oroi'ö khöra, "Mi'ae'e mihaogö wangalui Ono andrö. Na no misöndra Ia, mi'ombakha'ö khögu, ena'ö möido göi mangalulu khö-Nia." 9 Me no aefa larongo goroisa Herode andrö ba mofanö ndra sonekhenekhe andrö. Ba dalu lala, la'ila zui ndröfi andrö, döfi ni'ilara mege ba gatumbukha. Mowaöwaö ndröfi fönara, ba tebato gamaudu nahia Nono andrö. 10 Ha wa'omuso dödöra me la'ila ndröfi andrö! 11 Ba möi ira yomo ba nomo andrö. Ba da'ö la'ila Nono awö nina-Nia, Maria. Labalöduhini danö wangalulu khö Nono andrö. Aefa da'ö labokai nahia gokhötara, ba mamuala ira: ana'a, kumöyö ba emuri. 12 Me mangawuli ira ba danöra, lö lafuli latörö lala nitöröra mege, börö me no Ifangelama ira Lowalangi ba wangifi ena'ö böi lafuli ira khö Herode. 13 Me no mofanö ndra sonekhenekhe andrö, oroma samösa mala'ika Zo'aya khö Yosefo ba wangifi. Imane mala'ika andrö, "Faoso, ohe Nono andrö awö nina-Nia, mi'oloi ba danö Miserai. Ba da'ö mi'iagö irugi muhede Ndra'odo zui khöu börö me omasi Herode wangalui Ono andrö ba wamunu Ya'ia." 14 Maoso Yosefo, i'ohe Nono awö nina-Nia woloi ba danö Miserai, ba zi bongi da'ö. 15 Toröi ira ba da'ö irugi inötö wa'amate Herode. Alua zi manö ena'ö itörö niw̃a'ö Zo'aya, nifa'ema zama'ele'ö andrö, "Ukaoni nono-Gu moroi ba danö Miserai." 16 Me i'ila Herode no lalimo ia ira sonekhenekhe andrö si otarai gatumbukha luo, mofönu sibai ia. Ibe'e wareta ba wamunu fefu iraono ono matua ba Mbetilekhema awö zi fasui banua andrö i'otarai zi mendrua fakhe numalö ba ndraono side'ide moroi andrö. Faudu da'ö ba zi no ihaogö fanofu khö ndra sonekhenekhe sanandrösa ba ginötö oroma ndröfi Nono andrö. 17 Alua zi mane si no iw̃a'ö Yeremia sama'ele'ö, wanguma'ö, 18 "Ba Rama terongo wege'ege, ba fangaröngarö. I'e'esi ndraonia Rakhela, lö omasi ia larara dödönia, me no oi mate nononia andrö." 19 Me no mate Herode, oroma zui khö Yosefo ba wangifi samösa mala'ika Zo'aya ba danö Miserai. 20 Imane mala'ika andrö, "Faoso! Halö Nono andrö ba ina-Nia ohe ira wangawuli ba danö niha Gizera'eli, börö me niha somasi mamunu Ono andrö no mate sa'ae." 21 Maoso Yosefo, i'ohe Nono andrö awö Maria mangawuli ba danö niha Gizera'eli. 22 Aefa da'ö irongo Yosefo wa Arikhela'o, ono Herode no tobali Razo ba danö Yudea fangali namania. Andrö ata'u ia we'amöi ba da'ö. Ba börö me no Ifangelama ia zui So'aya ba wangifi, andrö wa ba Galilea möi ia. 23 Toröi ia ba da'ö ba mbanua sotöi Nazareta. Ba zi manö alua zi no law̃a'ö ira sama'ele'ö wa: "Lafotöi Ia Niha Nazareta."

Matai'o 3

1 Me inötö da'ö so Yohane Samayagö Idanö, ba danö si mate ba Yudea, ba ibörötaigö fahuhuo ia ba da'ö. 2 Imane, "Mifalalini gera'erami ba böi milau horö sa'ae, börö me lö ara tö ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi!" 3 Yohane andre niw̃a'ö Yesaya sama'ele'ö ba wehedenia me imane: "So niha si'ao ba danö si mate, 'Mihaogö lala khö Zo'aya, mifadaya lala khö-Nia.' " 4 Baru Yohane andrö nifazökhi moroi ba guli gondra. Uli gurifö mböbö talunia. Tamo ba w̃e w̃ani gatua gönia. 5 Ato niha Yerusalema, ba moroi ba Yudea, awö niha sato si otarai mbanua si fasui Yoridano, möi mangondrasi Yohane. 6 La'ombakha'ö horöra, ba ibayagö idanö ira Yohane ba Nungo Nidanö Yoridano. 7 Ato ndra Farizai'o ba Sadukai'o si möi khö Yohane ba wamayagö'ö ya'ira idanö. Me i'ila tohare ira, imane khöra, "He ya'ami niha si lö sökhi! Haniha zanguma'ö khömi wa tola aheta ami moroi ba wönu Lowalangi andrö dania? 8 Mifalua mbuabua sangoroma wa no mifalalini gera'erami, wa lö mifalua horö sa'ae. 9 Böi miwalinga tola te'atulö'ö ami na miw̃a'ö, 'Tuama Gaberahamo.' Ya faduhu dödömi wa tola Ifazökhi nga'ötö Gaberahamo Lowalangi, moroi ba gara andre! 10 No so wato ba wolobö eu fabaya w̃a'ania. Töla geu si lö mowua bua si sökhi ba mu'obö ba mutibo'ö bakha ba galitö. 11 Ubayagö ami idanö ba wangoroma'ö wa no tefalalini gera'erami, lö mifalua horö sa'ae; ba Ya'ia, si tohare aefa ndra'odo dania zamayagö ya'ami faoma Eheha Ni'amoni'ö ba alitö. Abölö ebua Ia moroi khögu. Ambö solohe badagahe-Nia ndra'odo. 12 So ba danga-Nia niru ba wanöri. Itafi'ö gulitö-Nia irege sökhi. Ifa'anö ba halasa gulitö, ba fefu gadaya Itunu dania ba galitö si lö matemate." 13 Me inötö da'ö mofanö Yesu i'otarai Galilea Isaw̃a Nungo Nidanö Yoridano. Ba da'ö möi Ia khö Yohane ba I'andrö khö Yohane ena'ö ibayagö idanö Ia. 14 Ba lö fao dödö Yohane ba niw̃a'ö-Nia andrö. Imane Yohane, "Ya'odo na'i zindruhunia nibayagö-U idanö. Iada'e hana wa Ya'ugö zi möi khögu." 15 Itema li Yesu, "Iada'e, hana na si manö. Börö me si manö zinangea khöda ba wamalua fefu somasi Lowalangi." Awena ibayagö idanö Yesu Yohane. 16 Me no aefa mubayagö idanö Yesu, mofanö Ia moroi ba nidanö andrö. I'anema'ö teboka mbanua si yaw̃a ba I'ila Yesu Geheha Lowalangi, möi mitou hulö marafadi, manuge ia khö Yesu. 17 Aefa da'ö terongo li soroi zorugo, sanguma'ö, "Ya'e Nono-Gu omasiö, wa'omasi-Gu Ia."

Matai'o 4

1 Aefa da'ö I'ohe Yesu Eheha Lowalangi ba danö si mate ena'ö itandraigö Ia Afökha. 2 Öfa wulu ngaluo öfa wulu wongi wa'ara lö manga Yesu. Ba olofo Ia. 3 Tohare Gafökha ba imane khö Yesu, "Na Ono Lowalangi Ndra'ugö, ba bali'ö roti gara andre." 4 Itema linia Yesu, "No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö: Tenga ha ba roti manö auri niha, ba ngawalö daroma li si otarai mbawa Lowalangi." 5 Me aefa da'ö, i'ohe Yesu Afökha ba Yeruzalema ba ifa'aso Ia yaw̃a ba mbumbu Nomo Zo'aya. 6 Imane khö-Nia Afökha, "Na ono Lowalangi Ndra'ugö, ba fazaumba'Ö si tou; börö me no so ba Mbuku Ni'amoni'ö sanguma'ö, 'Ifatenge mala'ika-Nia Lowalangi ba wozago Ya'ugö, latema'ö Ndra'ugö faoma tangara, ena'ö lö manendre gahe-U ba gara.' " 7 Itema linia Yesu, "Ba Mbuku Ni'amoni'ö no göi tesura, 'Böi tandraigö Zo'aya Lowalangiu.' " 8 Aefa da'ö, i'ohe zui Afökha Yesu ba hili salaw̃a sibai. I'oroma'ö khö Yesu ba da'ö fefu gamatöröw̃a-Nia ba gulidanö awö lakhöminia. 9 Imane Afökha khö Yesu, "Fefu da'e ube'e khö-U, na Ötuhi danö wangalulu khögu." 10 Itema linia Yesu, "Ofanö Sanandraigö! No musura ba Mbuku Ni'amoni'ö: Khö Zo'aya Lowalangiu mangalulu ndra'ugö ba ha Ya'ia manö ni'o'öu li!" 11 Ba gafuriatania iröi Yesu Afökha andrö, ba tohare göi mala'ika sato möi ira ngoningoni-Nia. 12 Me Irongo Yesu no labe'e ba gurunga Yohane, numalö Yesu ba Galilea. 13 Iröi mbanua Nazareta, möi Ia ba Gafana'uma. Ba da'ö toröi Ia. Afana'uma, ya'ia mbanua ba zinga Mbaw̃a Galilea ba danö Zebuloni ba Nafetali. 14 Ba nilau Yesu andrö, alua zi mane niw̃a'ö Yesaya sama'ele'ö, imane: 15 "Tanö Zebuloni ba tanö Nafetali, lala numalö ba mbaw̃a, ba zi tambai Nungo Nidanö Yoridano Galilea no tanö niha si tenga niha Yahudi! 16 Niha si so ba zogömigömi, no la'ila haga sebua! No tumbu luo ba niha si so ba nöri nilumö'ö wa'amate!" 17 I'otarai da'ö Ibörötaigö mangombakha Yesu, "Mifalalini gera'erami ba miröi horömi, börö me lö aratö Ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi!" 18 Me mowaöwaö Yesu ba zinga mbaw̃a Galilea, I'ila darua zi fagai, si fatalifusö, ya'ia Zimoni (nifotöi Fetero) ba akhinia, Andrea. Lalau fadiala, me tuka zangalui i'a ira. 19 Imane khöra Yesu, "Mi'o'ö Ndra'o. Ufahaö ami ba wama'u'u niha tobali solo'ö Ya'o." 20 I'anema'ö laröi ndrialara si fatalifusö andrö ba la'o'ö Yesu. 21 Aefa da'ö me mowaöwaö nasa Yesu, I'ila darua tö zi fatalifusö tanö bö'ö, ya'ia Yakobo ba Yohane, ono Zebedai'o. Lafazökhizökhi ndrialara si fao amara yaw̃a ba dundraha. Ikaoni göi ira Yesu, 22 i'anema'ö laröi dundraha ba amara andrö, la'o'ö Yesu. 23 Ifasui wanörö fefu öri Galilea Yesu. Mamahaö Ia ba gosali ba manuriaigö Turia Somuso Dödö sanandrösa ba wamatörö Lowalangi. Ifadöhö göi niha sofökhö ba si tebai. 24 Ba humöngö duria Yesu ba zi sagörö öri Siria, irege ato niha sangondrasi Ya'ia. La'ohe khö-Nia fefu niha sofökhö soya ngawalö, awö fefu ngawalö wangaröngarö: niha nifakao mbekhu si lö sökhi, saniri, sombuyumbuyu, ba oi Ifadöhö ira. 25 Ato sibai niha solo'ölo'ö Yesu me inötö da'ö, so zi otarai Galilea, si otarai Zi Fulu Banua, so zi otarai Yeruzalema, si otarai Yudea, ba so göi niha si otarai nöri ba zi tambai Yoridano.

Matai'o 5

1 Me I'ila Yesu niha sato andrö, möi Ia yaw̃a ba hili. Me no dumadao Ia, la'ondrasi Ia ira nifahaö-Nia. 2 Aefa da'ö Ibörötaigö wamahaö ya'ira: 3 "Ya'ahowu niha saboto ba dödö wa lö fa'abölönia föna Zo'aya; me ya'ira dania zi tobali ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi! 4 Ya'ahowu niha sabu tödö; me Lowalangi dania zondrara tödöra! 5 Ya'ahowu niha sangidengide'ö ya'ia; me ya'ira dania zanema si no Ifabu'u Lowalangi! 6 Ya'ahowu niha somasi sibai mamalua somasi Lowalangi; me Lowalangi dania zame'e fa'atobönö khöra! 7 Ya'ahowu niha sangahakhösi tödö niha bö'ö; me Lowalangi dania zangahakhösi tödö ya'ira! 8 Ya'ahowu niha satulö tödö; me ya'ira dania zangila Lowalangi! 9 Ya'ahowu niha samalua fangatulö ba gotalua niha; me ya'ira dania nifotöi Ono Lowalangi! 10 Ya'ahowu niha nifakao börö wamalua somasi Lowalangi; me ya'ira dania zi tobali ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi! 11 Ya'ahowu ami na la'o'aya, ba na lafakao, ba na laböbögö zi lö duhu khömi, börö me nifahaö-Gu ami. 12 Ira sama'ele'ö fönami göi no lafakao si mane da'ö. Mi'omusoi'ö ba mi'owuawua'ö dödömi; börö so mbuala sebua nihönagö Zo'aya khömi." 13 "Asio gulidanö ami. Na taya wa'asi'asi nasio, hadia labe'e fangasingasininia mangawuli? Lö gunania sa'ae. Ha tö nitibo'ö ia ba nihundrahundra niha sato. 14 Haga gulidanö ami. Banua si so ba zuzu hili tebai tobini. 15 Lö niha somasi manunu fandrunia, ba ibalugö wandru andrö faoma karaw̃a. Hiza i, itou'ö wandru andrö ba naha wandru ena'ö ihagaini niha si so yomo ba nomo. 16 Ya simanö göi hagami ena'ö humaga föna niha, ena'ö la'ila nilaumi si sökhi, ba lasuno Namami si so ba zorugo." 17 "Böi miw̃a'ö tödömi ba wangeheta huku agama niha Yehuda si mane nifahaö Moze ba ira sama'ele'ö möi Ndra'o. Tenga ba wangeheta möi Ndra'o, no ba wamazökhi ya'ia tobali mo'ahonoa. 18 Mitöngöni! Fatua so mbanua si yaw̃a awö danö, sambua niti ba ma hurufo side'ide sibai göi moroi ba huku andrö lö teheta, na lö a'oi itörö fefu! 19 Börö da'ö, na so zi lö molo'ö huku andrö, hew̃a'ae ha fondrege zide'ide, ba ma samahaö niha bö'ö wamalua fa lö molo'ö andrö, ya'ia andrö wondrege zide'ide ba gamatöröw̃a Lowalangi. Ba niha solo'ö huku andrö ba samahaö niha bö'ö ba wamalua si manö göi, ya'ia zi tobali sebua ba gamatöröw̃a Lowalangi. 20 Mihaogö wanöngöni: Tebai tobali ami ono mbanua ba gamatöröw̃a Lowalangi, na lö tohude ami moroi ba zangila amakhoita awö Warizai'o andrö ba wamalua ohitö dödö Lowalangi!" 21 "No aboto ba dödömi wa so wamahaö moroi khö ndra tuada si mane da'e: Böi amunu niha, haniha zamunu niha, lö tola lö lafatörö khönia huku. 22 Iada'e Uw̃a'ö khömi, haniha zofönu ba niha, lafatörö ia ba huku; ba haniha zi falele, ba la'ohe föna zamatörö huku ba agama. Haniha zanguma'ö ba niha, 'Owöhö mowa' ba sinangea nitibo'ö bakha ba galitö narako. 23 Börö da'ö, na samuza ma'ökhö mibe'e game'elami khö Lowalangi, ba ba ginötö da'ö göi itörö tödömi niha safökhö tödö khömi, 24 abölö sökhi, röi ua game'ela andrö, ba milau mangatulö khönia. Aefa da'ö, awena angawuli ba wame'e ame'ela andrö khö Lowalangi. 25 Na so niha sangadugö ya'ugö ba zanguhuku, atulö'ögö ua khönia fatua so ginötö, ba fatua lö ofeta'ö föna zangahuku. Na lö ötandraigö wangatulö'ö, ba ibe'e ndra'ugö niha andrö föna zangahuku ba sanguhuku andrö ibe'e ndra'ugö ba danga wolisi. Aefa da'ö ibe'e ndra'ugö ba gurunga folisi andrö. 26 Törö tödöu da'e: Tebai möi'ö baero moroi ba gurunga, na lö öbu'a fefu gömöu andrö." 27 "No mi'ila wa so wamahaö si mane da'e: Böi ohorö. 28 Iada'e Uw̃a'ö khömi: niha samaigi ira alawe si fao fangisö, no ihoröni ndra alawe andrö ba dödönia. 29 Na höröu kambölö mbörö wa ölau horö, ko'e ia ba tibo'ö! Abölö sökhi na aheta sambua ndrotondrotou, moroi na tetibo'ö zi sambua botou ba narako. 30 Na tangau kambölö mbörö wa ölau horö, taba ba tibo'ö dangau andrö! Abölö sökhi na aheta zi tambai dangau andrö moroi na fefu mbotou möi ba narako." 31 "So göi wamahaö si mane da'e: niha samabali fo'omonia, lö tola lö'ö ibe'e zura wabalisa khönia. 32 Iada'e Uw̃a'ö khömi: haniha zamabali fo'omonia hew̃a'ae tenga börö horö, niha da'ö zamobörö horö wo'omonia, na ifuli mangowalu wo'omonia andrö. Niha sangowalu zui khö ndra alawe si manö, no fao göi wohorö." 33 "No mi'ila wa so wamahaö khö ndra tuada si mane da'e: böi mifalimo ba wawu'usa li. Hadia zi no öfabu'u föna Lowalangi si fao fahölusa wamalua, lö tola lö'ö öfalua. 34 Iada'e Uw̃a'ö khömi: böi mi'ae ba hölu. Böi fahölu ami ba döi mbanua si yaw̃a, börö me banua si yaw̃a no nahia Lowalangi. 35 Böi göi fahölu ami ba döi danö, börö me ulidanö no danedane gahe Lowalangi; böi göi fahölu ami ba döi Yeruzalema, börö me Yeruzalema no banua razo sebua. 36 Böi göi fahölu ami ba döi högömi, börö me sara bu lö mi'ila mi'aitöni ma zui mi'afusi'ö. 37 &Wa'ö, 'Ya'ia na ya'ia' ma zui 'Tenga na tenga' -- börö me si töra moroi ba da'ö ba moroi khö Gafökha." 38 "No mi'ila wa so göi wamahaö si mane da'e: hörö wangali hörö, ifö wangali nifö. 39 Ba hiza Uw̃a'ö iada'e khömi: böi milau mbalö ba niha solau si lö sökhi khömi. Na so zamalisi bo'ömi kambölö, akha göi ifalisi mbo'ömi kabera. 40 Ba na so zangadugö ya'ami khö zanguhuku ba wangokhögö barumi, mibe'e khönia göi mbarumi sebua. 41 Na so zamaso ya'ami we'amöi awönia irugi sakilo wa'aröu, mi'ae'e awönia dua kilo fa'aröu. 42 Na so zangandrö hadia ia khömi, mibe'e khönia. Böi mitimba na so niha samalali khömi hadia ia." 43 "No mi'ila wamahaö si mane: mi'omasi'ö nawömi ba mifa'udusi nudumi. 44 Ba iada'e Uw̃a'ö khömi: mi'omasi'ö zi fa'udu khömi, ba mi'angandrö salahi zamakao ya'ami, 45 ena'ö tobali ami Ono Namami andrö si so ba zorugo. Börö me Ifa'aso haga luo-Nia Lowalangi ba niha si sökhi tödö ba he göi ba niha si lö sökhi tödö. Ifa'aso deu ba niha satulö ba he göi ba niha samalua si lö sökhi. 46 Börö na ha sangomasi'ö ya'ami mi'omasi'ö, hadia guna wa Isulöni Lowalangi zi manö? Hadia tenga si manö göi zanema beo wamalua si manö? 47 Na ha awömi manö mi'owai, hadia hudemi? Lalau zi manö göi ya'ira niha si lö aboto ba dödö Lowalangi! 48 Ya mo'ahonoa ami si mane Amami andrö si so ba zorugo so'ahonoa."

Matai'o 6

1 "Mitöngöni, böi milau hadia ia zinangea ba huku agama föna niha sato ena'ö la'ila ami. Na milau zi manö ba lö mitema luomi moroi khö Namami andrö si so ba zorugo. 2 Na mibe'e mbuala ba niha si numana, böi mifehöngöhöngö ba niha, si mane nilau niha sangosatulö ya'ia. Lalau zi manö ba gosali ba ba lala sebua, ena'ö lasuno ira niha. Mitöngöni, wa no latema luora ba wamalua si manö. 3 Ya'ami, na mibe'e game'ela ba zi numana, ya mibe'e ia ba zi lö la'ila niha. 4 Ena'ö lö la'ila hadia zi no mifalua andrö. Ba Amami andrö si so ba zorugo zangila hadia zi no mifalua hew̃a'ae lö la'ila niha. Ya'ia dania zanulöni khömi da'ö fefu." 5 "Na mangandrö ami, böi hulö niha sangosatulö. Omasi ira mangandrö muzizio ba gosali ma zui ba waerua lala ena'ö la'ila ira niha. Mitöngöni, wa no latema luora ba wamalua si manö. 6 Ya'ami, na milau mangandrö, mi'ae'e si bakha ba mbate'e ba miduhö mbawa ndruhö, aefa da'ö mi'angandrö khö Namami andrö si lö oroma. I'ila hadia nifaluami si lö i'ila niha bö'ö. Ya'ia dania zame'e luomi ba wolau si manö. 7 Na mangandrö ami, ba böi mi'oya'ö li si mane nilau niha si lö aboto ba dödö Lowalangi. Lawalinga Ifondrondrongo Lowalangi wangandrö sanau andrö. 8 Böi ya si mane ya'ira ami. No I'ila hadia zoguna khömi amami andrö, fatua lö ni'andrömi nasa. 9 Si mane zi sökhinia na mangandrö ami, 'Ama khöma si so ba zorugo: Lowalangi si ha samösa. Nisuno ba nifosumange Ndra'ugö. 10 Ya'ugö Razoma. Ya'ugö zamatörö ba gulidanö, ba somasi Ndra'ugö nifalua si mane ba zorugo. 11 Be'e khöma ma'ökhö andre gö ni'oguna'öma. 12 Efa'öga ba huku hörö börö zi fasala ya'aga, si mane fangefa'öma sala zi no fasala khöma. 13 Böi lulu ndra'aga ba wangiwa dödö ba ginötö wanandraigö, efa'öga moroi ba wa'abölö zi lö sökhi. Ya'ugö Razo sabölö ba solakhömi irugi zi lö aetu. Yaduhu.' 14 Na mi'efa'ö zala niha si fasala khömi, I'efa'ö göi zalami Amami andrö si so ba zorugo. 15 Ba na lö mi'efa'ö zala nawömi, ba lö göi I'efa'ö zalami Amami andrö si so ba zorugo." 16 "Na fuasö ami, böi mifangerau mbawami hulö niha sangosatulö ya'ia. Lafabö'öni nidanö mbawara ena'ö oroma ba niha wa fuasö ira. Mitöngöni wa no latema fefu luora. 17 Ya'ami, na milau fuasö, misasai mbawami, misukhu mbumi, 18 ena'ö lö la'ila niha wa fuasö ami. Akha ha Amami andrö si so ba zorugo zangila. I'ila hadia nilaumi hew̃a'ae lö la'ila niha. Ya'ia zame'e luo khömi." 19 "Böi mihöna khömi harato soguna khömi samösa ba gulidanö. Börö me ifakiko hama ba howu harato andrö awö wa tola ihalö sanagö. 20 Mi'owuloi khömi harato ba zorugo. Börö me tebai i'a hama ba howu harato andrö, ba tebai ihalö sanagö. 21 Börö me heza so haratomi ba da'ö göi so dödömi!" 22 "Fandru ba mboto hörö andrö. Na sökhi hörömi, ba mohaga fefu mboto. 23 Ba na mofökhö hörömi ba ogömi fefu mbotomi. Tobali na ogömi wandru andrö si so ba mbotomi, ha wa'abölö wa'ogömigömi andrö!" 24 "Lö tola möi enoni zi darua sokhö gofu haniha. Na ilau zi manö, i'omasi'ö dania zi samösa ba i'afökhöi tödö zi samösa. Ma zui molo'ölo'ö ia ba zi samösa ba i'ositengagö zi samösa. Si manö göi ami. Tebai möi ami enoni khö Lowalangi ba enoni gana'a göi. 25 Börö da'ö mitöngöni; böi mi'abusi tödö sibai wa'aurimi, hadia ni'a ba nibadumi, ba hadia ni'onukhami; töra moroi ba gö wa'auri andrö, töra moroi ba nukha mboto andrö. 26 Mifaigi wofo andrö si hombohombo ba dalu mbanua. Lö manaru tanömö ira, lö mamasi, lö mangöhöna ba halasa. Hew̃a'ae si manö irorogö ira Amami andrö si so ba zorugo! Hadia lö abölö molakhömi ami moroi khöra? 27 Haniha ba gotaluami zi tola manganau'ö döfinia börö me no i'abusi tödö? 28 Hana wa mi'abusi tödö nukhami? Mifaigi mbunga ladari mböhö andrö si tumbu ba mbenua. Lö mohalöw̃ö ira ba lö managu, 29 ba hiza, Razo Salomo andrö fondrege zi kayo, lö mamake nukha si mane fa'asökhi mbunga andrö! 30 Ifonukha si sökhi ndru'u ba mbenua Lowalangi, hew̃a'ae du'u andrö tumbu ma'ökhö ba mahemolu latibo'ö ia ba latunu. Na si manö wamonukha Lowalangi du'u andrö, mendrua manö ami! Ba ya'ami, no ambö sibai famatimi! 31 Böi mangiwa dödömi wanguma'ö, 'Hadia ni'ada dania', ma 'hadia nibaduda dania', ba 'ma zui hadia ni'onukhada dania'! 32 Niha si lö aboto ba dödö Lowalangi zangeregesi tödö wanöndra si manö. Amami andrö si so ba zorugo no I'ila wa moguna khömi da'ö fefu. 33 Tobali, si föföna sibai mi'alui hewisa ena'ö Lowalangi zamatörö fa'aurimi awö wamalua somasi Lowalangi. Na no mi'ofönai'ö da'ö, ba fefu dania danö bö'ö andrö ba tebe'e khömi. 34 Börö da'ö, böi mibusi tödö zanandrösa ba ngaluo mahemolu, börö me mahemolu so zui gabula dödö. No abönö abula dödöda zi falukha ma'ökhö, böi tanönö sa'ae."

Matai'o 7

1 "Böi mihuku niha bö'ö, fa böi Ihuku ami Lowalangi. 2 Börö me si mane fanguhukumi niha, si manö göi wanguhuku Lowalangi ami. Fefu zu'asu'a ni'anu'agömi ba niha, si manö göi I'anu'a'ö khömi dania Lowalangi. 3 Hana wa mi'osisi'ö wahawaha geu olowingö niha bö'ö, ba lö mirasoi mboto geu sesolo ba hörömi? 4 Hana wa miw̃a'ö ba niha, 'Ohe, da utolo'ö wangeheta wahawaha geu andrö ba höröu,' ba hiza sa bakha ba hörömi mboto geu sesolo? 5 He samini tödö! Ofönai'ö ua heta mboto geu andrö ba höröu, awena ö'ila ba tola öheta wahawaha geu andrö ba hörö nawöu. 6 Böi mibe'e ba nasu hadia ia ni'amoni'ö, börö me ifuli furi mbaginia asu andrö ba ira'u ami. Ba böi mibe'e manimani ba mbawi, börö me ihundrahundra bawi manimani andrö." 7 "Mi'angandrö ba mitema dania. Mi'alui ba misöndra dania. Mibökö ba tebokai khömi mbawa ndruhö andrö. 8 Manema niha si lö aetu mangandrö; ba tebokai mbawa ndruhö ba niha si lö aetu manoko. 9 Hadia, so ba gotaluami nama same'e kara khö nononia na i'andrö roti ono andrö? 10 Ma zui ibe'e gulö, na i'andrö gi'a? 11 Gofu hewisa wa'alösökhimi, ba mi'ila sa'atö mibe'e zi sökhi khö nonomi. Mendrua manö Namami andrö si so ba zorugo. Tatu Ibe'e fefu zi sökhi, ba niha sangandrö khö-Nia! 12 Milau khö nawömi hadia zomasi ami lalau khömi. Da'ö nösi goroisa andrö ba ösi wamahaö ndra sama'ele'ö." 13 "Mitörö mbawa ndruhö sise'ise andrö, börö me saekhu ba narako sa lala ba mbawa ndruhö sebolo, ba ato niha sanörö da'ö. 14 Bawa ndruhö sise'ise i'ohe niha saekhu ba wa'auri. Lö ato niha sanörö ya'ia." 15 "Mi'angelamaisi zama'ele'ö sofaya. Möi ira khömi, la'onukha mbu mbiribiri, ba sindruhunia asu gatua samu'i bakha dödöra. 16 Mi'ila ira ba gamuatara. Lö i'owua mbua nagu du'u sodoi, ba lö i'owua mbua ara sa'asa'a mao. 17 Töla geu satabö mowua bua si sökhi, ba töla geu safuo i'owua mbua si lö sökhi. 18 Töla geu satabö lö i'owua mbua si lö sökhi, ba töla geu safuo lö tola i'owua mbua si sökhi. 19 Töla geu si lö sökhi fowua, la'obö ba latunu. 20 Si manö göi zanandrösa ba zama'ele'ö sofaya andrö. Mi'ila ira ba gamuatara." 21 "Lö fefu niha sanguma'ö, 'He So'aya, he So'aya,' tola tobali ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi dania. Ha ya'ira samalua somasi nama-Gu si so ba zorugo zi tobali dania ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi. 22 Ba Luo Safuria ato niha sanguma'ö khö-Gu, 'He So'aya, he So'aya, hadia tenga ba döi-Mö mafa'ema duria soroi Lowalangi? Hadia tenga göi töi-Mö ni'oguna'öma wamofanö bekhu awö wamazökhi tandra sahölihöli dödö?' 23 Ba Utema lira, 'Lö U'ila ami! Mi'ofanö ya'ami solau si lö atulö!' " 24 "Samondrondrongo fehede andre, ba solo'ö ya'ia, hulö niha sonekhe samazökhi omonia yaw̃a ba dete gara nifa'anö. 25 Ilau teu sabölöbölö, ba molö, awö nangi sabölöbölö samözi omo andrö, ba lö aso'a, me musindro ia yaw̃a ba dete gara nifa'anö. 26 Niha samondrondrongo fehede-Gu andre ba lö i'o'ö, hulö niha si lö tödö samazökhi omonia yaw̃a ba dete gawu. 27 Na ilau teu, ilau molö awö nangi sabölöbölö, ibözi nomo andrö ba aso'a. Abölöbölö sibai wa'atekikonia!" 28 Ba gafuriata me no aefa mamahaö Yesu, ba oi ahölihöli dödö niha si so ba da'ö wamondrondrongo famahaö-Nia. 29 Mamahaö Yesu si fao lakhömi, tenga si mane sangila amakhoita andrö khöra.

Matai'o 8

1 Möi mitou Yesu moroi ba hili, ba ato niha solo'ö Ya'ia. 2 Me inötö da'ö tohare samösa zofökhö bou auri. Ibalöduhini danö niha andrö wangalulu khö Yesu, imane, "He ama, na omasi Ndra'ugö, tola Öfadöhö ndra'o." 3 I'oro'ö danga-Nia Yesu ba wombambaya ya'ia. Imane Yesu, "Omasi Ndra'o. Ya döhö ndra'ugö!" I'anema'ö aheta mbou auri andrö ba döhö ia. 4 Aefa da'ö Imane khö-Nia Yesu, "Töngöni, he! Böi ombakha'ö zalua andre gofu ha'ökhö. Ae'e khö gere, ena'ö i'a'aro'ö dödöu wa no döhö ndra'ugö. Na no aefa da'ö, be'e zumange si mane niw̃a'ö Moze, ena'ö tobali famaduhu'ö ba niha wa no döhö ndra'ugö!" 5 Me numalö Yesu ba Gafana'uma, i'ondrasi Ia samösa gomandra zaradadu Roma, ba wangandrö tolo khö-Nia. 6 "He Ama," imanö komandra zaradadu andrö, "mofökhö genonigu ba nomo. No mörö manö börö wa'ombuyumbuyu ba nahia wemörö ba no fondrege wa'afökhö nitaögönia." 7 "Lau," Imanö Yesu, "möi Ndra'o dania wamadöhö ya'ia." 8 Itema li komandra zaradadu andrö, "Böi sa'ae, Ama, tenga sinangea Öfakao Ndra'ugö we'amöi ba nomogu. &Wa'ö manö wehede ba döhö dania genonigu andrö. 9 Lö zi lö tola lö u'o'ö li zebua moroi khögu. Si manö göi zaradadu si so winaeta tougu, lö tola lö i'o'ö ligu. Na ukaoni ia, 'Aine ba da'e!' ba möi ia; ba na uw̃a'ö ba genonigu, 'Fazökhi da'e!' maoso ia ifazökhi." 10 Ahöli dödö Yesu me irongo niw̃a'ö zaradadu andrö. Andrö Iw̃a'ö ba niha solo'ö Ya'ia, "Mifondrondrongo! Lö ni'ila-Gu wamati si mane da'e ba gotalua niha Gizera'eli. 11 Mitöngöni da'e! Ato dania niha soroi ba gaekhula ba ba gatumbukha si fao fa'omuso dödö khö Gaberahamo, Iza'aki ba Yakobo bakha ba Mbanua si Bohou khö Lowalangi. 12 Ba ya'ira sindruhu ono mbanua Lowalangi andrö i nitibo'ö baero ba zogömigömi dania. Ba da'ö alua wege'ege awö wa'afökhö." 13 Aefa da'ö Imane Yesu khö gomandra zaradadu andrö, "Fuli'ö, hadia nifatimö andrö tefalua khöu dania." Ba da'ö sibai i'anema'ö döhö wökhö genoni andrö. 14 Möi Yesu ba nomo Wetero. Ba da'ö I'ila mofökhö fogikhi matua Wetero ira alawe, no so ia ba naha wemörö. 15 Ibabaya dangania Yesu ba döhö wökhönia andrö. Maoso ia we'amöi enoni Yesu. 16 Me ahatö tanö owi, ato niha sobekhu ni'ohe khö Yesu. Faoma fehede-Nia manö Ifoloi mbekhu awö wa'Ifadöhö zofökhö andrö Yesu. 17 Me Ifalua da'ö fefu Yesu, ba alua zi mane niw̃a'ö Yesaya sama'ele'ö, imane, "Itaögö wamakaoda ba ifadöhö fefu wökhöda." 18 Ato sibai niha samasui Yesu. Me I'ila ira fefu Yesu, Iw̃a'ö khö ndra nifahaö-Nia ena'ö möi ira yefo nidanö. 19 Samösa zangila amakhoita zangondrasi Ya'ia sanguma'ö, "He Guru, omasi ndra'o u'o'ö Ndra'ugö gofu heza!" 20 Itema linia Yesu, "So dögi ba nasu gatua, ba so gazuni ba wofo, ba Ono Niha nifatenge Lowalangi, lö khö-Nia nahia wemörö ba wolombase." 21 Samösa ba gotalua zolo'ö Ya'ia zanguma'ö, "He Tuha, tehegö khögu wangawuli ba wogo'o amagu." 22 Itema linia Yesu, "O'ö ndra'o, akha lako'o zi mate khöra niha si mate." 23 Möi ba dundraha Yesu ba fao khö-Nia ndra nifahaö-Nia. 24 I'anema'ö so nangi sabölöbölö sibai ba mbaw̃a irege ebua ndrulu samözi tundraha. Me inötö da'ö no Ilau mörö Yesu. 25 Möi khö-Nia ndra nifahaö-Nia wanusugi Ya'ia. "He So'aya! Tolo, orifiga! Tekiko ndra'aga!" lamanö we'ao. 26 Imane Yesu, "Hana wa'ata'u ami? Ambö famatimi!" Aefa da'ö muzizio Yesu ba Ifahono nangi awö ndrulu. Awena ahono sibai nidanö. 27 Fefu niha si so ba da'ö oi ahölihöli dödöra. Lamane, "Haniha niha andre, angi ba dulu la'o'ö li-Nia!" 28 Irugi Yesu yefo mbaw̃a ba mbanua Gadara. Ba da'ö laba'a Ia darua niha sobekhu samu'i sibai. La'otarai lewatö ba oi ata'u niha wanörö lala andrö. 29 Mu'ao ira, "He Ono Lowalangi, hadia nilau-Mö khöma? Hadia omasi'Ö Öhuku ndra'aga? Hiza, tenga inötö nasa?" 30 Lö aröu moroi ba da'ö, so ngawawa mbawi sangalui göra. 31 La'andrö bekhu andrö khö Yesu, "Na omasi Öfofanö ndra'aga, fatengega ba mbawi andrö." 32 Imane Yesu, "Mi'ofanö!" Laröi bekhu niha andrö lasaw̃a ngawawa mbawi. Lafazaumba si tou ira bawi andrö moroi ba ngöfi mbaho, adölö ba mbaw̃a, alömö ba mate. 33 Moloi zanaro bawi andrö lasaw̃a mbanua, ba latutunö fefu hadia zi no alua ba niha si darua andrö sobekhu. 34 Ba fefu niha ba mbanua da'ö göi möi lafaondragö Yesu. Ba me la'ila Yesu, la'andrö sibai khö-Nia ena'ö Iröi mbanuara andrö.

Matai'o 9

1 Möi yaw̃a ba dundraha Yesu, I'ötö mbaw̃a mangawuli Ia ba mbanua-Nia. 2 Ba da'ö la'ohe khö-Nia samösa niha sombuyumbuyu si no tolea yaw̃a ba naha wemörö. I'ila wamati niha andrö Yesu. Andrö wa Iw̃a'ö ba niha sombuyumbuyu andrö, "Böi ata'ufi, ono-Gu! No te'efa'ö horöu!" 3 Ira sangila amakhoita si so ba da'ö lamane khö nawöra, "I'o'aya Lowalangi Niha andrö!" 4 I'ila gera'erara andrö Yesu, andrö wa Iw̃a'ö, "Hana wa lö sökhi gera'erami? 5 Heza zabölö aoha wanguma'ö, 'No te'efa'ö horöu', ma zui 'Faoso ba owaöwaö?' 6 Ba iada'e U'oroma'ö khömi wa Ono Niha, mofa'abölö ba gulidanö andre ba wangefa'ö horö." Aefa da'ö Imane Yesu ba niha sombuyumbuyu andrö, "Faoso, fezaw̃a dufou ba fuli'ö!" 7 Maoso niha sombuyumbuyu andrö mangawuli ia ba nomonia. 8 Me la'ila niha sato zalua andrö, ba ata'u ira ba lasuno Lowalangi same'e fa'abölö sebua andrö ba niha. 9 Aefa da'ö Iröi Yesu nahia andrö. Fatua mowaöwaö Ia nasa, I'ila samösa niha sanema beo, sotöi Matai'o, si dadao ba gödonia. Imane Yesu khönia, "Aine o'ö Ndra'o!" Ba muzizio Matai'o andrö i'o'ö Yesu. 10 Ba me manga Yesu ba nomo Matai'o, tohare zanema beo sato ba niha si so horö fao manga khö Yesu ba ira nifahaö-Nia. 11 So ndra Farizai'o sangila da'ö. Andrö lasofu khö ndra nifahaö Yesu, "Hana wa manga gurumi ba gotalua niha si so horö awö zanema beo?" 12 Irongo Yesu wanofu da'ö, ba Imane wanema li, "Lö moguna zame'e daludalu ba niha si lö fökhö, ha ba niha sofökhö. 13 Mifareso hadia geluaha ayati Mbuku Ni'amoni'ö andre: 'Fa'ahakhö dödö zomasi-Do, tenga sumange.' Börö me möi Ndra'o tenga ba wogaoni niha sanguma'ö no sökhi ia, no ba wogaoni niha ni'o'aya." 14 Aefa da'ö tohare ndra nifahaö Yohane Samayagö Idanö khö Yesu. Lasofu khö-Nia, "Hana ndra'aga awö ndra Farizai'o andrö malau wuasö, ba hana ndra nifahaö-Mö lö'ö?" 15 Itema li Yesu, "Hewisa gera'erami? Hadia tola abu dödö zi möi ba walöw̃a na fatua so awöra marafule? Tatu lö'ö! Hiza so ginötö dania wa tehalö marafule andrö moroi khöra. Awena dania fuasö ira ba ginötö da'ö. 16 Lö hadöi niha sombalo nukha si bohou ba mbaru satua. Börö me asika dania mbaru andrö börö mbalobalo da'ö irege itugu ebua zasikania. 17 Si manö göi lö hadöi niha samaduwa agu si bohou ba naha nagu satua nifazökhi moroi ba guli gurifö si no atua. Na ilau zi manö ba asika nahia nagu andrö. Aduwa nagu ba tebai göi nifake sa'ae nahia andrö. Agu si bohou ena'ö labe'e ba naha nagu si bohou göi, ena'ö sökhi ma'afefu." 18 Me fahuhuo na Yesu khö ndra nifahaö Yohane Samayagö Idanö, ba tohare zondrönia'ö ba gosali andrö mangalulu föna Yesu, imane, "No mate nonogu alawe. Tolodo, ae'e ba nomo wombambaya ya'ia ena'ö ifuli auri." 19 Mofanö Yesu fao Ia ba zondrönia'ö naha wangandrö andrö. Fao göi ndra nifahaö-Nia. 20 Gasagasa da'ö so ndra alawe si no felendrua fakhe mofökhö sendro talu. Ihatö'ö ia ba ibabaya gahe mbaru Yesu. 21 Imane dödönia, "He ha ubabaya gahe mbaru-Nia, ba tatu döhö ndra'o." 22 Ifaigi furi Yesu. Ba me I'ila ndra alawe andrö, Imane Yesu khönia, "Böi busi dödöu ono-Gu! Me faduhu dödöu khö-Gu, ba döhö ndra'ugö!" Ba i'anema'ö döhö ndra alawe andrö. 23 Irugi Yesu nomo zondrönia'ö ba gosali andrö. Bada'ö I'ila so zolau sinunö ba zi mate awö niha sato si faguagua. 24 "Mi'ae'e baero fefu!" Imanö khöra Yesu, "Ono alawe andre tenga si mate; si mörö ia." Ba la'igi'ö Yesu ba niw̃a'ö-Nia andrö. 25 Me momöi ira baero, möi si bakha Yesu ba Igogohe danga nono alawe andrö. I'anema'ö maoso nono alawe andrö ba ilau muzizio. 26 Tehöngö duria andrö ba zi fasui banua da'ö. 27 Me mofanö Yesu, ba so darua niha sau'a solo'ölo'ö Ya'ia. Mu'ao ira lamane, "He ma'uwu Dawido, hakhösi tödö ndra'aga!" 28 Me möi Yesu ba nomo, ba la'ondrasi Ia niha sau'a andrö. Isofu khöra Yesu, "Hadia faduhu dödömi wa tola Ufadöhö ami?" "Faduhu dödöma, Ama!" lamanö wanema li. 29 Ibabaya höröra Yesu ba Imane, "Börö me mamati ami, ba ya alua nidönadönami andrö." 30 I'anema'ö la'ila niha. Aefa da'ö Itenaw̃a sibai ira Yesu ena'ö lö la'ombakha'ö zalua andrö gofu ha'ökhö. 31 Ba mofanö ira, la'ombakha'ö duria Yesu ba danö andrö ma'asagörö. 32 Me mofanö ndra nifahaö andrö, so zolohe khö Yesu samösa niha si lö hede, nifa'u'u wa'abölö zi lö sökhi. 33 Me Ifofanö wa'abölö zi lö sökhi andrö Yesu, i'anema'ö tola muhede niha andrö. Oi ahöli dödö niha sangila da'ö. Lamane wanguma'ö, "Lö irai ma'ila zi mane da'e ba niha Gizera'eli!" 34 Ba hiza, lamane ira Farizai'o, "Salaw̃a wa'abölö zi lö sökhi zame'e khönia fa'abölö ba wamofanö fa'abölö zi lö sökhi andrö." 35 Ifasui Yesu wanörö i'otarai nina mbanua si sambua numalö ba mbanua tanö bö'ö, ba moroi ba zi sambua banua numalö ba mbanua tanö bö'ö. Mamahaö Ia ba gosali, ba wangombakha Turia Somuso Dödö sanandrösa ba wamatörö Lowalangi. Ifadöhö göi zofökhö ba fefu ngawalö wa'atebai. 36 Me I'ila niha sato andrö, ahakhö dödö-Nia ira, börö me sabu tödö ba si tebai. Hulö mbiribiri si lö kubalo ira. 37 Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Ebolo sibai mbasitö, ba lö ato zohalöw̃ö. 38 Börö da'ö mi'andrö khö zokhö kabu andrö ena'ö ifatenge niha samasi ba mbolo nowinia."

Matai'o 10

1 Samuza ma'ökhö Ikaoni nifahaö-Nia andrö si felendrua Yesu ena'ö owulo. Ibe'e khöra wa'abölö ba wamofanö fa'abölö zi lö sökhi awö wamadöhö fefu ngawalö wökhö ba fa'atebai. 2 Töitöi zi felendrua andrö: si föföna, Simoni (nifotöi göi Fetero), awö dalifusönia Andrea, aefa da'ö Yakobo ba talifusönia Yohane, ono Zebedai'o ira. 3 Filifo ba Batolomai'o, Toma ba Matai'o sanema beo, awö Yakobo ono Galifai'o ba Tadai'o, 4 Simoni niha si barani andrö ba Yuda banua Gariota si manga mböli Yesu. 5 Ifatenge Yesu ndra nifahaö si felendrua andrö, ba latema moroi khö-Nia menemene, "Böi mi'ae'e ba mbanua niha si tenga Yahudi. Böi göi mi'ae'e ba mbanua niha Zamaria. 6 Mi'ae'e ba niha Gizera'eli, mendrua manö ba zi no elungu. 7 Mi'ombakha'ö khöra wa no Ibörötaigö iada'e wamatörö Lowalangi. 8 Mifadöhö zofökhö; mi'orifi niha si mate; mifadöhö niha sobou auri; ba mifofanö wa'abölö zi lö sökhi. No mitema da'ö fefu tenga ni'öli. Börö da'ö, mibe'e göi ba niha. 9 Böi mi'ohe gana'a, ma firö, ma zui kefe loga. 10 Böi göi mi'ohe mbolabola naha gefe buala. Böi mi'ohe dua nga'örö mbarumi ba wofanö, he badagahe ma si'o böi mi'ohe. Börö me sohalöw̃ö, no sinangeania tebönökhi mbalazonia. 11 Na mirugi nina mbanua ba ma banua, mi'alui ba da'ö niha sanema ya'ami. Mi'iagö khönia irugi mofanö zui ami moroi ba da'ö. 12 Na mirugi nomo andrö ba mimane, 'Ya Itolo ami So'aya.' 13 Na latema'ö ami niha so'omo andrö, ba akha toröi wangowaimi andrö khöra. Ba na lö omasi ira latema ami, akha mihalö mangawuli howuhowu andrö. 14 Na so nomo ma zui banua si lö manema ya'ami ma lö latema duria andrö nifa'emami, miröi nahia andrö ba mi'anotogö gawugawu ba gahemi. 15 Mitöngöni! Ba Luo Safuria, aoha I'efa'ö horö mbanua Zodoma awö Gomora Lowalangi moroi ba niha mbanua andrö!" 16 "Mitöngöni da'e: Ufatenge ami hulö mbiribiri si lö fa'abölö ba gotalua nasu gatua samu'i. Mi'angelama hulö gulö ba ya atulö dödömi hulö marafadi. 17 Mi'angelama, so niha sondra'u ya'ami ba la'ohe ami föna zanguhuku ba agama. Lafakao ami ba nahia wangandrö. 18 La'ohe ami föna zamatörö ba razo börö Ndra'o. Da'ö ginötö khömi ba wamaduhu'ö Ya'o ba niha si lö aboto ba dödö Lowalangi. 19 Na la'ohe ami ba wanguhuku, böi ata'u ami hadia niw̃a'ömi, ma hemiwisa wehede. Hadia zinangea miw̃a'ö, la'ombakha'ö khömi dania faudu ba ginötönia. 20 Börö me si hede dania ba ginötö da'ö tenga ya'ami, no Eheha Nama si so ba zorugo. 21 Alua dania wa si fatalifusö samösa zame'e talifusönia nibunu. Si manö göi zalua ba gotaluara nama faoma ononia. Ilaw̃a nama awö ninania iraono, ba ibe'e nibunu zatuania andrö. 22 La'afökhöi tödö ami fefu niha börö me mi'o'ö Ndra'o. Ba hiza, si lö faröi irugi gamozua, da'ö ni'orifi. 23 Na lafakao ami ba zi sambua banua, mi'oloi ba mbanua bö'ö. U'ombakha'ö khömi: Lö nasa dania sawai mi'ohalöw̃ögöi halöw̃ömi ba mbanua niha Gizera'eli fefu, i'anema'ö tohare Nono Niha. 24 Lö ebua nifaha'ö moroi ba zamaha'ö, ba enoni lö ebua moroi khö zangoni ya'ia. 25 Na samösa nifahaö tobali samahaö ba samösa enoni tobali sangoni, no tobönö khöra da'ö. Na no labe'e töi zatua baomo Mbelesebu, lö mendrua manö nösi nomonia. Labe'e khöra döi sabölö lö sökhi göi!" 26 "Böi mi'ata'ufi niha. Hadia zi tobini, lö tola lö'ö oroma, ba hadia nibini'ö lö tola lö'ö tefa'ele'ö dania. 27 Hadia niw̃a'ö-Gu khömi ba zogömigömi, miw̃a'ö ba zohaga. Hadia ningöngögö-Gu ba dalingami, mituriaigö ena'ö oi larongo niha! 28 Böi mi'ata'ufi niha samunu boto, börö me lö fa'abölöra wamunu noso. Mi'ata'ufi Lowalangi si tola mamunu boto ba he göi noso bakha ba narako. 29 Tola mu'öli dombua ziliw̃i, ha sambua se mböli. Ba hew̃a'ae si manö tebai atoru tou ba danö zambua wofo na lö oföna Itehegö Amami andrö. 30 No mu'erai wa'oya rozi mbu ba högömi. 31 Börö da'ö böi mi'ata'ufi! Abölö ebua mbölimi khö Lowalangi moroi ba mböli ziliw̃i andrö!" 32 "Haniha zamaduhu'ö föna niha sato, wa nifahaö-Gu ia, si manö göi Ufaduhu'ö ia föna nama-Gu andrö si so ba zorugo. 33 Ba haniha zangosilö'ögö föna niha wa nifahaö-Gu ia, U'osilö'ögö göi ia dania föna Nama-Gu andrö si so ba zorugo." 34 "Böi miw̃a'ö tödömi wa ba wolohe fa'atulö möi Ndra'o ba gulidanö. Tenga fa'atulö ni'ohe-Gu no fa'udusa. 35 Tohare Ndra'o irege fa'udu nono matua khö namania, ba ono alawe fa'udu ia khö ninania, umönö ira alawe fa'udu ira ninania matuania. 36 Si tobali udu sebua no ösi nomo samösa. 37 Niha sangomasi'ö amania ba inania töra moroi wangomasi'önia Ya'o, tenga sinangea nifahaö-Gu. Si manö göi zangomasi'ö ononia matua ma ononia alawe töra moroi wangomasi'önia Ya'o, tenga sinangea nifahaö-Gu ia. 38 Niha si lö omasi molu'i röfania ba wolo'ö Ya'o tenga sinangea tobali nifahaö-Gu. 39 Haniha zobelegö nosonia, da'ö zaetu noso, ba haniha zaetu noso börö Ndra'o, no ibelegö nosonia dania niha andrö." 40 "Haniha zanema ya'ami, no latema Ndra'odo. Ba haniha zanema Ya'o, no göi itema zamatenge Ya'o. 41 Niha sanema'ö tengetenge Lowalangi börö me no tengetenge Lowalangi ia, itema luonia si mane luo niha tengetenge Lowalangi. Niha sanema'ö samalua somasi Lowalangi, börö me samalua somasi Lowalangi ia, itema luonia si mane nibe'e ba niha samalua somasi Lowalangi. 42 Gofu haniha zamabadugö he ha sambawa idanö ba gotalua niha side'ide andre, börö me no nifahaö-Gu ia, itema luonia -- mi'amati ba wehede andre!"

Matai'o 11

1 Me no aefa Ibe'e menemene andrö Yesu khö ndra nifahaö-Nia, Iröi nahia andrö. Numalö Ia wanuriaigö turia wangorifi khö Lowalangi, moroi ba zi sambua banua numalö ba mbanua sahatö ba da'ö. 2 Irongo Yohane duria Yesu andrö me so ia nasa bakha ba gurunga. Andrö ifatenge ndra nifahaönia khö Yesu ba wanofu da'e, 3 "Hadia Ya'ugö zi tohare andrö, ma zui so nasa niha bö'ö nibaloima?" 4 Itema li Yesu, "Mi'ae'e mi'ombakha'ö khö Yohane hadia nirongo awö ni'ilami: 5 Ifuli i'ila niha sau'a, niha sombuyumbuyu tola ifuli mowaöwaö, döhö mbou auri, safiso ifuli irongo li niha, si no mate ifuli auri, ba Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi laturiaigö ba niha si numana. 6 Ya'ahowu niha si lö fatuwu khö-Gu!" 7 Me no mofanö nifahaö Yohane andrö, Ibörötaigö fahuhuo Yesu ba niha sato si so ba da'ö sanandrösa khö Yohane. Imane Yesu, "Hadia ni'ilami ba danö si mate na möi ami khö Yohane? Hadia du'u nifaheu nangi? 8 Hadia sindruhunia nifaigimi? Hadia niha sonukha si sökhi? Niha si mane da'ö so ba nomo Razo! 9 Hadia sindruhunia zomasi ami mi'ila, na möi ami khö Yohane? Hadia sama'ele'ö ia? Sindruhu niw̃a'ö-Gu khömi, töra moroi ba zama'ele'ö Yohane andrö! 10 Ya'ia niw̃a'ö andrö ba Mbuku Ni'amoni'ö, 'Tengetenge-Gu da'ö, iw̃a'ö Lowalangi, Oföna Ufatenge ia ba wamokai lala khöu.' 11 Mitöngöni! Ba gulidanö andre lö si mane fa'ebua Yohane Samayagö Idanö. Ba hew̃a'ae si manö, fondrege zide'ide ba gamatöröw̃a Lowalangi, abölö ebua moroi khö Yohane. 12 I'otarai mböröta wanuriaigö Yohane irugi da'e, latimbagö wamatörö Lowalangi andrö niha somasi mangokhögö ya'ia faoma fa'abölöra. 13 Huku agama Yehuda nibe'e Moze ba ira sama'ele'ö föna irugi we'aso Yohane, no lafa'ele'ö zanandrösa ba wamatörö Lowalangi. 14 Na faduhu dödömi ba duria nifa'emara andrö, si föföna lö tola lö'ö mi'ila wa Yohane andrö no Elia si no lafa'ele'ö föna. 15 Na so dalingami ba wamondrongo, ya mifondrondrongo! 16 Faoma hadia Ufaedogö niha ba ginötö iada'e? Hulö ndraono ira si so ba fasa; si samösa mu'ao ia khö nawönia, 17 'Malau zinunö ba walöw̃a khömi, ba hiza lö omasi ami manari! Ma'anunöisi zinunö ba zi mate, ba lö omasi ami me'e!' 18 Tohare Yohane -- ba fuasö ia ba lö mamadu agu; ba hiza lamane niha, 'Niha sobekhu!' 19 Iada'e tohare Nono Niha andrö -- manga ba mamadu Ia, ba lamane niha, 'Mifaigi atö niha da'ö! Niha solu'alu'a, si mabumabu, awö-Nia zanema beo ba awö niha si so horö.' Ba hew̃a'ae si manö fa'atuatua Lowalangi andrö oroma ba halöw̃ö-Nia." 20 Aefa da'ö Ibörögö Yesu wangeherai banua ba zi no Ilau tandra sahölihöli dödö soya. Börö me niha ba mbanua andrö lö omasi ira lafalalini gera erara ba wondröi horö. 21 "Alai ndra'ugö Khorazi! Ba alai ndra'ugö Betisa'ida! Na tandra sahölihöli dödö andrö nifalua khömi, tefalua ba Diro ba ba Zidona, no ara lafake nukha satua ba lahawui awu högöra awö mbotora, ba wangoroma wa no lafalalini gera'erara! 22 Mitöngöni, ba Luo Safuria abölö ihakhösi tödö Lowalangi niha Diro awö Zidona andrö moroi khömi! 23 Ya'ugö, Kafana'uma! Hadia, la'alaw̃a'ö ndra'ugö irugi zorugo? Lö'ö! Hiza, latibo'ö ndra'ugö na'i ba narako! Na tandra sahölihöli dödö andrö nifalua khömi no alua ba Zodoma, so nasa Zodoma andrö irugi ma'ökhö! 24 Mitöngöni, ba Luo Safuria, abölö ihakhösi tödö Zodoma andrö moroi khömi!" 25 Me inötö da'ö mangandrö Yesu, "He Ama, So'aya sokhö tanö ba banua! U'andrö saohagölö khö-U me lö Ö'oroma'ö fefu da'ö ba niha sonekhe awö zatuatua. No Öforoma'ö ia ba niha si lö fa'atuatua. 26 Da'ö sa zangomusoi'ö tödö Nama." 27 "Fefu hadia ia no Ibe'e ba danga-Gu Ama-Gu. Ba lö sangila Ono andrö, baero Nama. Ba lö sangila Ama andrö, baero Nono, ba ba niha ni'ombakha'ö Nono andrö, Ama-Nia. 28 Mi'aine khö-Gu, ya'ami fefu si no erege tödö ba wolohe noro sabua; Ufolombase ami. 29 Mi'o'ö niw̃a'ö-Gu awö wamahaö-Gu. No sebolo tödö ba si sökhi tödö Ndra'o. Da'ö mbörö wa misöndra wolombase. 30 No sangomusoi'ö tödö wehede-Gu khömi, ba noro saoha nifalu'i'ö-Gu khömi."

Matai'o 12

1 Me samuza luo Sabato, Itörö Yesu zinga kabu nagu. Me inötö da'ö, no olofo sibai ndra nifahaö-Nia. Andrö wa maoso ira lahalö ngalai gandru ba la'a. 2 Me la'ila ira Farizai'o da'ö, lasofu khö Yesu, "Faigi! No lasawö huku agama ira nifahaö-Mö. Lalau zi tebai mulau ba luo Sabato." 3 Itema li Yesu, "Hadia lö irai mibaso hadia nilau Dawido me olofo ia? 4 Möi ia bakha ba Nomo Lowalangi, ba i'a roti si no mube'e sumange khö Lowalangi. Ba molo'ö huku agama niha Yehuda tebai la'a roti andrö niha sato -- baero gere. 5 Hadia, lö irai göi mibaso ba huku agama nibe'e Moze, wa ero'ero luo Sabato ira Ere sohalöw̃ö ba Nomo Zo'aya, lasawö gamakhoita luo Sabato, ba lö sa'atö mube'e salara? 6 Mitöngöni hadia niw̃a'ö andre: no so ba da'e zi töra moroi ba Nomo Zo'aya. 7 No musura ba Mbuku Ni'amoni'ö: fa'ahakhö dödö zomasi Ndra'o, tenga sumange urifö. Na aboto ba dödömi niw̃a'ö andrö, tatu lö mibe'e mosala zi lö sala. 8 Börö me Ono Niha andrö ba no So'aya sokhö luo Sabato." 9 Iröi niha andrö Yesu möi Ia ba gosali. 10 Ba da'ö so niha si mate dambai tanga. So zomasi mangalani Yesu, lasofu khö-Nia, "Hadia tola mamadöhö fökhö ba luo Sabato?" 11 Itema li Yesu, "Na so ba gotaluami zokhö biribiri, ba na aekhu mbiribiri andrö ba dögi ba luo Sabato, hadia lö idöni yaw̃a mbiribiri andrö moroi ba dögi? 12 Tatu abölö ebua mböli niha moroi ba mbiribiri! Eluahania, tola mutolo niha ba luo Sabato." 13 Aefa da'ö Imane Yesu ba niha si mate dambai tanga andrö, "Oro'ö dangau." I'oro'ö dangania niha andrö. 14 Ba hiza, laröi gosali ira Farizai'o, mamagölö ira ba wamunu Yesu. 15 Aboto ba dödö Yesu wa omasi ndra Farizai'o andrö wolau khö-Nia si lö sökhi. Börö da'ö mofanö Yesu ba ato niha solo'ö Ya'ia. Ba Ifadöhö fefu zofökhö. 16 Awö wa Iw̃a'ö khöra böi la'ombakha'ö da'ö ba niha bö'ö. 17 Ba zi manö alua niw̃a'ö Lowalangi nifa'ema Yesaya sama'ele'ö, 18 "Da'e dengetenge-Gu si no Utuyu, ni'omasi'ö-Gu ba si faudu ba dödö-Gu. Ube'e khö-Nia Geheha-Gu, ba Ya'ia dania zanuriaigö fa'atulö-Gu ba soi fefu. 19 Lö mu'ao Ia ba lö göi fasoso, lö I'ebua'ö li-Nia ba lala sebua. 20 Lö Ifatö lewuö si no aleu, lö Ibunu wandru sanimbonimbo. Fasöndra Ia irugi alua wa'atulö, 21 ba fefu soi manötöna khö-Nia." 22 Aefa da'ö so zolohe khö Yesu niha sau'a ba si lö hede. No i'u'uni ia fa'abölö zi lö sökhi. Ifadöhö ia Yesu irege tola fahuhuo ba tola i'ila niha. 23 Oi ahöli dödö niha sato ba lamane, "Te Ya'ia Nono Dawido andrö si no mufabu'u?" 24 Me larongo da'ö ira Farizai'o, ba latema li wanguma'ö, "Ifofanö wa'abölö zi lö sökhi niha da'e, börö me no ibe'e khö-Nia wa'abölö Belesebu." 25 I'ila Yesu gera'era dödö ndra Farizai'o andrö. Andrö wa Imane khöra, "Na no mango'ongo'oto niha ba zi sambua soi, ba lö fa'anau gölö soi da'ö. Sambua mbanua ba ma fongambatö sadudu si fa'emali khö nawöra, lö ara tekiko. 26 Si manö göi ba gamatöröw̃a Gafökha na ifofanö zi sambawa awönia si sambawa, ba no fabali ira, ba lö ara tö adudu. 27 Mimane, tola Ufofanö wa'abölö zi lö sökhi börö me no ibe'e khö-Gu wa'abölö Belesebu. Na si manö, heza moroi latema wa'abölö solo'ö khömi ba wamofanö fa'abölö zi lö sökhi? Solo'ö ya'ami andrö zangoroma wa lö duhu niw̃a'ömi! 28 Eheha Lowalangi andrö zame'e khö-Gu fa'abölö ba wamofanö fa'abölö zi lö sökhi. Eluahania, no Ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi ba gotaluami. 29 Hewisa wa tola möi niha ba nomo zabölö ba wo'anagöi ya'ia, na lö ua muböbö zabölö andrö? Awena dania tola irabu fefu harato andrö. 30 Niha si lö fao khö-Gu, ba no si fa'udu khö-Gu. Ba niha si lö mangozara awö-Gu, ba no samazaewe! 31 Börö da'ö, ya aboto ba dödömi, na ifalua horö niha ba iw̃a'ö wehede fango'aya, tola te'efa'ö khönia! 32 Ba na i'o'aya Geheha Lowalangi, ba tebai te'efa'ö khönia! Na so niha sanguma'ö hadia ia ba wolaw̃a Ono Niha, ba tola te'efa'ö khönia, ba na i'o'aya Geheha Lowalangi, ba tebai te'efa'ö khönia, he iada'e ba he göi dania ba luo safuria!" 33 "Ba wanöndra bua si sökhi, lö tola lö atabö zinanönia. Na lö atabö zinanö ba lö göi sökhi mbuania. Börö me ba mbuania oroma na atabö ba na lö'ö zinanö. 34 Ya'ami niha si lö sökhi! Hewisa wa mi'ila miw̃a'ö zi sökhi, me no si lö sökhi ami? Börö me hadia zi so ba dödö da'ö zalua ba mbawa! 35 Alua zi sökhi ba dödö niha si sökhi, börö me no niha si sökhi ia. Ba alua zi lö sökhi ba niha si lö sökhi, börö me lö sökhi dödönia. 36 Andrö, mitöngöni da'e, ba Luo Safuria, ilu'i fefu wehede si lö sökhi niw̃a'önia zamösana. 37 Börö me fehedemi zamösana ni'oguna'ö ba wangetu'ö hadia fasala ami ba ma lö'ö." 38 Aefa da'ö lamane ira sangila amakhoita awö ndra Farizai'o, "He Guru, omasi ndra'aga ma'ila Öfazökhi dandra sahölihöli dödö." 39 Itema li Yesu, "Ha wa'alösökhi ba ha wa'afaito niha ba ginötö andre!" "Mi'andrö ena'ö Ufazökhi dandra sahölihöli dödö. Tebai! Lö Ube'e khömi dandra sahölihöli dödö baero dandra andrö salua khö Yona. 40 Tölu ngaluo, tölu mbongi so Yona ba dalu gi'a. Si manö göi Nono Niha, I'iagö narö danö tölu ngaluo tölu mbongi. 41 Ba Luo Safuria dania, maoso mbanua Niniwe fao niha ba götö da'e möi ba wanguhuku. No lafalalini gera'erara niha Niniwe me larongo huhuo Yona. Ba hiza, ba da'e no so zabölö ebua moroi khö Yona! 42 Dania ba Luo Safuria, maoso dania Ratu moroi Raya, sangadugö ya'ami. Börö me no irongo wamahaö Zalomo satuatua andrö, ba no mowaöwaö ia moroi ba mbalö danö. Ba hiza ba da'e no so zabölö ebua moroi khö Razo Salomo!" 43 "Na iröi niha eheha si lö sökhi, ba idörödöröi nahia sotufotufo ba wangalui nahia wolombase. Ba hiza lö isöndra. 44 Börö da'ö imane eheha si lö sökhi andrö, 'Mangawuli ndra'o ba nahiagu si no uröi.' Ba me irugi nomo andrö, i'ila lö ösi, no muhaogö ba mufa'anö. 45 Tobali möi geheha si lö sökhi andrö awö wa i'ohe dafitu geheha tanö bö'ö, sabölö lö sökhi moroi khönia. Aefa da'ö möi ira ba niha andrö, toröi ira ba da'ö. Ba itugu abölö wa'alösökhi niha andrö. Da'ö göi dania zalua ba niha si lö sökhi ba ginötö da'e." 46 Me fahuhuo na Yesu ba niha sato, tohare nina-Nia awö ndra talifusö-Nia. No muzizio ira baero, omasi ira fahuhuo khö-Nia. 47 Samösa ba gotalua niha sato andrö zanguma'ö khö Yesu, "He Ama! So baero nina-U awö ndra talifusö-U. Omasi ira fahuhuo khö-U." 48 Itema li Yesu, "Haniha nina-Gu? Ba haniha dalifusö-Gu?" 49 Ituturu ndra nifahaö-Nia ba Imane, "Mifaigi, da'e nina-Gu ba ira talifusö-Gu. 50 Niha samalua somasi nama-Gu si so ba zorugo, da'ö dalifusö-Gu matua ba talifusö-Gu alawe awö nina-Gu."

Matai'o 13

1 Me luo da'ö, mofanö Yesu moroi ba nomo möi Ia ba zinga mbaw̃a ba dumadao Ia ba da'ö. 2 Ato niha sowulo samasui Yesu. Andrö möi Ia yaw̃a ba dundraha; dumadao Ia, ba niha sato andrö muzizio ba zinga mbaw̃a. 3 Oya Ifahaö ira faoma amaedola. "So samösa zohalöw̃ö ba danö samazaewe tanömö," si manö wamöbörö nidunödunö Yesu. 4 "Me ifazaewe danömö andrö, so zaekhu ba lala, ba tohare wofo, i'a danömö andrö irege ahori. 5 So göi zaekhu ba zokarakara, si lö awe'ewe'e tanö. I'anema'ö motalinga danömö, börö me lö abakha danö. 6 Ba me itugu alaw̃a luo, ibörötaigö aleu dalinga danömö andrö, oköli ba mate, börö me lö aröu bakha ikhamö w̃a'ania. 7 So göi danömö saekhu ba gotalua za'asa'a mao. Tumbu za'asa'a mao ba ilazi'ö danömö andrö irege mate. 8 Ba so göi zaekhu ba danö satabö. Mowua danömö andrö, ba so zi otu kali fabali mbuania, ba so zi önö ngafulu, ba so göi zi tölu ngafulu." 9 I'etu'ö nidunödunö-Nia andrö Yesu wanguma'ö, "Na so dalingami, ba mifondrondrongo!" 10 Aefa da'ö tohare ndra nifahaö Yesu ba lasofu khö-Nia, "Hana wa oya Öfake gamaedola na fahuhuo Ndra'ugö ba niha sato andrö?" 11 Itema li Yesu, "Börö me no tebe'e khömi mbuala ba wangi'ila si tobini sanandrösa khö Lowalangi ba amatöröw̃a-Nia, ba ba khöra ba lö'ö. 12 Ba niha si no so, ba tebe'e nasa khönia, ena'ö fahöna. Ba ba niha si lö'ö, ba laheta na'i khönia zi so khönia andrö. 13 Da'ö mbörö wa U'oguna'ö gamaedola na fahuhuo Ndra'o ba niha sato andrö. Hew̃a'ae lafaigi, ba hulö niha si lö mamaigi; larongorongo ba hulö niha si lö mamondrongo, ba lö aboto ba dödöra. 14 Ba zi manö alua nifa'ele'ö Yesaya andrö sanandrösa khöra, 'Mirongo dania faoma tögi dalingami, ba lö aboto ba dödömi; mifaigi dania faoma hörömi, ba lö mi'ila. 15 Börö me no afuru gera'era dödö niha da'e, no afiso dögi dalingara, ba höröra no lakifu'ö. Na tenga si manö, tatu la'ila höröra, ba larongo tögi dalingara, ba aboto ba dödöra. Imane Lowalangi, möi ira dania khö-Gu, ba Ufadöhö ira.' " 16 Itohugö wanguma'ö Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Ba ha wa'amoharazaki ami! Börö me mi'ila hörömi, ba mirongo tögi dalingami. 17 Mitöngöni da'e! No ato zama'ele'ö föna samosumange Lowalangi, somasi mangila ni'ilami andre. Ba hiza lö lakhamö wangila. Omasi sibai ira larongo nirongomi andre, ba hiza lö fakhamö lafondrondrongo." 18 "Mihaogö wamondrondrongo eluaha gamaedola zamazaewe tanömö andrö. 19 Tanömö saekhu ba lala, no amaedola niha samondrondrongo turia Lowalangi ba famatörö-Nia, ba lö aboto ba dödönia. Tohare Gafökha ba irabu zi no mufazaewe andrö bakha ba dödöra. 20 Tanömö saekhu ba zokarakara, amaedola niha samondrongo turia andrö ba itema tödönia si fao fa'omuso dödö. 21 Lö abakha ba dödöra duria andrö, irege lö anau gölö. Na göna ira famakao ba fa'afökhö börö duria andrö, i'anema'ö mangawuli furi. 22 Tanömö saekhu ba gotalua za'asa'a mao, hulö niha samondrondrongo turia andrö, ba hiza la'abusi tödö wa'aurira börö me omasi ira fahöna khöra. Börö da'ö turia si otarai Lowalangi andrö tolazi bakha ba dödöra irege tebai mowua. 23 Ba tanömö saekhu yaw̃a ba danö satabö, amaedola niha samondrongo turia andrö ba aboto ba dödönia. Ba oya mowua ira, so zi otu kali fabali, so zi önö ngafulu kali, ba so göi zi tölu ngafulu kali fabali mbuania." 24 Idunödunö zui gamaedola Yesu ba niha sato. Imane Yesu, "Na mamatörö Lowalangi andrö, no amaedola zohalöw̃ö ba danö samazaewe tanömö si sökhi ba nowinia. 25 Samuza bongi, me no mörö fefu niha, ba so zi fa'udu khö zohalöw̃ö ba danö andrö möi mutanögö go'o ba gotalua gandru andrö, aefa da'ö ba mofanö ia. 26 Me ibörötaigö tumbu gandru andrö, oroma dalingania, ba oroma göi tumbu go'o. 27 Möi zohalöw̃ö khö zokhö nowi andrö wanguma'ö khönia, 'He Tuha, hadia tenga no ötanö danömö si sökhi ba nowiu? Hewisa wa so go'o bakha?' 28 Itema li sonowi andrö, 'Si fa'udu zolau si manö.' Latohugö wanofu sohalöw̃ö khönia, 'He Tuha, da möi ndra'aga wondröni o'o andrö?' 29 Imane, 'Lö'ö! Börö na midöni go'o andrö, ma fao dania gandru ba wondrönimi. 30 Akha auri go'o andrö si fao ba gandru irugi wamasi. Ba awena dania uw̃a'ö ba zamasi: Mi'owuloi go'o, miböbö, ba mitunu. Aefa da'ö awena mi'owuloi gandru, ba mi'irö'ö bakha ba halasa.' " 31 Itutunö nasa gamaedola Yesu ba niha sato. Na mamatörö Lowalangi andrö, Iw̃a'ö Yesu, "Hulö danömö geu saw̃i nihalö niha, ba itanö ba nowinia. 32 No tanömö side'ide sibai danömö geu saw̃i andrö. Ba na tumbu ia, tobali sinanö sebua ba gotalua zinanö sombuyu töla. Tobali ia hulö geu, irege manuge wofo wangazuni ba ndrahania." 33 Sambua tö gamaedola nitutunö Yesu ba niha sato andrö. Imane Yesu, "Na mamatörö Lowalangi andrö, hulö laru nihalö ndra alawe, nifaruka ba zi öfa wulu lite darigu, irege oi kamba ma'afefu!" 34 Fefu wamahaö Yesu ba niha sato oi nifo'amaedola. 35 Ba zi manö alua niw̃a'ö zama'ele'ö, "U'oguna'ö gamaedola na fahuhuo Ndra'odo khöra; U'ombakha'ö dania zi lö mu'ila i'otarai mböröta gulidanö andre." 36 Mofanö Yesu, Iröi niha sato andrö. Aefa da'ö la'ondrasi Ia ira nifahaö-Nia lamane khö-Nia, "Tandraigö ombakha'ö khöma geluaha gamaedola go'o ba gotalua gandru andrö." 37 Imane Yesu, "Samazaewe tanömö si sökhi andrö ya'ia Nono Niha. 38 Bolo nowi ya'ia gulidanö andre. Tanömö si sökhi ya'ia niha si no tobali ono mbanua Lowalangi. O'o ya'ia niha si fao khö Gafökha. 39 Ba si fatiu tödö samazaewe tanömö go'o andrö ya'ia Gafökha. Inötö wamasi ya'ia Ngaluo Safuria, ba samasi andrö ya'ia ndra mala'ika. 40 Si mane fangowuloi o'o andrö nitunu ba galitö, si manö göi dania ba Ngaluo Safuria. 41 Ono Niha zamatenge mala'ika-Nia ba wangowuloi fefu samazökhi horö, ba fefu danö bö'ö samalua si lö sökhi. 42 Latibo'ö ira dania fefu ba mbaho galitö si holahola; ba da'ö mege'ege ira ba tefakao. 43 Ba samalua somasi Lowalangi, muhaga ira hulö haga luo bakha ba Mbanua si Bohou khö Lowalangi. Andrö, mihaogö wamondrondrongo, na so dalingami ba mifondrondrongo!" 44 "Na mamatörö Lowalangi andrö, hulö gana'a sebua böli si no teko'o ba danö, nisöndra niha, ba ifuli zui iko'o ba danö. Ba börö wa'omuso dödönia, andrö maoso ia i'amawa fefu zi so khönia, ba ifuli ia wowöli tanö andrö." 45 "Na mamatörö Lowalangi andrö, hulö niha saniaga, sangalungalui manimani sebua böli. 46 Me isöndra sambua manimani si sökhi sibai, maoso ia möi mu'amawa manimani si so khönia, ba i'öli manimani andrö si sökhi sibai." 47 "Na mamatörö Lowalangi andrö, hulö ndriala nilau ba mbaw̃a, ba musöndra oya ngawalö gi'a. 48 Me no afönu ndriala, ladöni yaw̃a ndriala ira si fandriala. Mudadao zi fandriala andrö ba wamöfö'ö i'a; si sökhi la'irö'ö ba garaw̃a, ba si lö sökhi latibo'ö. 49 Si manö göi ba Ngaluo Safuria, möi baero mala'ika ba wamöfö'ö niha si lö sökhi ba niha samalua somasi Lowalangi. 50 Niha si lö sökhi latibo'ö ba mbaho galitö. Ba da'ö dania mege'ege ira ba lataögö wa'afökhö." 51 "Hadia, aboto ba dödömi fefu da'e?" Imanö wanofu Yesu. "Aboto ba dödöma, Ama!" latema li. 52 Aefa da'ö Imane Yesu, "Da'ö mbörö wa dozi sangila amakhoita si no tobali ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi, hulö zatua baomo sanao'ö baero gamagama si bohou ba sara moroi ba nahia wangirö'ö." 53 Me no aefa Itutunö gamaedola andrö Yesu, maoso Ia iröi nahia da'ö, 54 mangawuli ba mbanua-Nia. Ba da'ö mamahaö Ia ba gosali, ba samondrongo huhuo-Nia oi ahöli dödöra. Lamane, "Heza moroi niha andre sokhö fa'atuatua si mane? Heza moroi Isöndra wa'abölö ba wamalua tandra sahölihöli dödö? 55 Hadia tenga ono duka geu Ia andrö? Hadia, tenga ina-Nia Maria, ba ira talifusö-Nia ndra Yakobo, Yosefo, Simoni ba Yuda? 56 Ba hiza, hadia tenga talifusö-Nia ndra alawe si toröi ba da'e khöda? Heza moroi Isöndra da'ö fefu?" 57 Ba lö latema Yesu niha andrö. Imane khöra Yesu, "Lafosumange zama'ele'ö gofu heza, baero ba mbanuania ba ba nomonia." 58 Andrö wa lö oya Ifalua dandra sahölihöli dödö ba da'ö Yesu börö me lö faduhu dödöra. Penyeragaman : Ning 14 Nopember 2003

Matai'o 14

1 Me inötö da'ö irongo Herode, samatörö ba Galilea, duria Yesu. 2 Imane Herode khö ndra enoninia, "Yohane Samayagö Idanö da'e, si no auri mangawuli! Da'ö mbörö wa so khö-Nia wa'abölö." 3 Fatua lö da'ö, no ifatenge niha Herode ba wondra'u Yohane, laböbö ba labe'e ba gurunga. Ilau da'ö Herode börö Herodia, fo'omo dalifusönia Filifo. 4 No iw̃a'ö Yohane khö Herode, "Tebai mangowalu'ö khö Herodia! No fanawö huku agama zi manö!" 5 Sindruhunia omasi Herode ba wamunu Yohane, ba ata'u ia niha sato, börö me law̃a'ö sama'ele'ö Yohane andrö. 6 Me ilau gowasa Herode ba wanörö tödö luo wa'atumbunia, manari nono Herodia alawe föna niha sato. Wa'omasi Herode ba wamaigi fanarinia, 7 irege ifabu'u khö nono alawe andrö wame'e hadia ni'andrönia! 8 Börö me ifawe'e ia inania, andrö i'andrö ono Herodia imane, "Be'e khögu högö Yohane iada'e yaw̃a ba tala!" 9 Me irongo gangandröw̃a andrö Herode, abu dödönia. Ba hiza, börö me no ifabu'u föna niha sato, ba ibe'e wareta ena'ö la'o'ö niw̃a'ö nono alawe andrö. 10 Ifatenge niha we'amöi ba gurunga wanaba bagi Yohane. 11 Aefa da'ö la'ohe högö Yohane yaw̃a ba tala, ba labe'e ba danga nono alawe andrö. Ba maoso nono alawe i'ohe khö ninania. 12 Maoso ndra nifahaö Yohane lahalö mboto Yohane ba möi ira lako'o. Aefa da'ö möi ira mu'ombakha'ö zalua andrö khö Yesu. 13 Me Irongo duria andrö Yesu, maoso Ia, mofanö ha Ya'ia faoma tundraha, numalö ba zi sambua nahia si lö nihaniha. Ba la'ila niha sato heza numalö Yesu. Laröi mbanuara, la'o'ö Yesu, lala tanö latörö. 14 Ba me möi tou Yesu moroi ba dundraha, I'ila niha sato andrö, ba ahakhö dödö-Nia. Awena Ifadöhö fefu zofökhö ba gotaluara. 15 Me tanö owi, tohare ndra nifahaö Yesu, muhede ira khö-Nia, "No aröu sibai nahia da'e moroi ba naha waniaga ba no göi bongi. Abölö sökhi na Öfatenge niha sato andre ba wowöli göra ba mbanua ena'ö manga ira." 16 "Böi mofanö ira, mibe'e göra," Imanö wanema li Yesu. 17 Latema li-Nia ira nifahaö andrö, "Ha lima ngawua zi so khöma roti ba ha dua rozi gi'a!" 18 Imane Yesu, "Mi'ohe ba da'e." 19 Aefa da'ö Ifaw̃a'ögö ena'ö mudadao niha sato andrö yaw̃a ba dete ndru'u. Ihalö zi lima ngawua roti ba si dua rozi gi'a, Ifaöga hörö-Nia miyaw̃a, ba I'aohasi gölö Lowalangi. Aefa da'ö Ifahowu'ö roti awö gi'a. Iboboto roti ba Ibe'e khö ndra nifahaö-Nia ena'ö lafaosafaosa ba niha sato. 20 Manga ira fefu irege abuso. Ba me la'owuloi zi toröi roti awö gi'a ira nifahaö, so nasa felendrua daga tö afönufönu. 21 So mato lima ribu niha si manga, baero ndra alawe awö ndraono. 22 Aefa da'ö Iw̃a'ö Yesu khö ndra nifahaö-Nia ena'ö möi ira ba dundraha ba we'amöi ba zi tambai mbaw̃a, fatua da'ö göi Ifofanö niha sato andrö. 23 Me no mofanö niha sato, möi Yesu ha Ya'iya'ia yaw̃a ba hili, mangandrö. Ba me ibörötaigö bongi, so nasa Yesu ba da'ö. 24 Tundraha ndra nifahaö no aröu ba dalu mbaw̃a. Ibözi dulu dundraha andrö börö me fazuzu nangi gametahö dundraha. 25 Ba gotaluara bözi tölu irugi bözi önö sahulö wongi, möi khöra Yesu mowaöwaö Ia yaw̃a ba dete nidanö. 26 Me la'ila ira nifahaö Ia, mowaöwaö yaw̃a ba dete nidanö, ba tokea sibai ira. Mu'ao ira börö wa'ata'u, lamane, "Bekhu!" 27 I'anema'ö Imane Yesu, "Mihonogö ami! Ya'odo da'e. Böi mi'ata'ufi!" 28 Aefa da'ö imane Fetero, "He So'aya, na sindruhundruhu Ya'ugö da'ö, w̃a'ö khögu ena'ö möido khö-U mowaöwaö yaw̃a ba dete nidanö." 29 Itema li Yesu, "Aine." Möi tou Wetero moroi ba dundraha, mowaöwaö ia yaw̃a ba dete nidanö, i'ondrasi Yesu. 30 Ba me i'ila Fetero nangi sabölöbölö ba mbaw̃a andrö, ba ata'u sibai ia, ba ibörötaigö ahöndrö ia. Mu'ao ia, "He So'aya, tolo ndra'odo!" 31 I'anema'ö I'oro'ö danga-Nia Yesu ba wondra'u ya'ia aefa da'ö. Imane khönia Yesu, "Ambö famatiu, Fetero. Hana wa mangiwa dödöu?" 32 Möi ira yaw̃a ba dundraha darua ira, ba ahono nangi. 33 Nifahaö Yesu tanö bö'ö si so yaw̃a ba dundraha lafaöndrö ira wangalulu khö Yesu. Lamane, "Sindruhundruhu ono Lowalangi Ndra'ugö!" 34 Me larugi yefo mbaw̃a, manao ira ba Genesare. 35 Ba me la'ila niha sato wa no tohare Yesu, laturiaigö ba zi fasui banuara. La'ohe fefu niha sofökhö khö Yesu. 36 La'andrö khö-Nia na tola he ha lababaya gahe mbaru-Nia. Ba fefu zombambaya ahe mbarua-Nia ba oi döhö.

Matai'o 15

1 Momöi ndra Farizai'o awö ndra Sangila Amakhoita moroi ba Yeruzalema wangondrasi Yesu. Manofu ira khö Yesu, 2 "Hana wa lasawö huku ndra tuada ira nifaha'ö-U? Na manga ira ba lö lasasai dangara ua molo'ö huku!" 3 Imane wanema li Yesu, "Ba hana göi wa misawö goroisa Lowalangi, ha börö huku ndra tuami? 4 No Iw̃a'ö Lowalangi, 'Mifosumange zatuami,' ba 'Dozi sanguma'ö fehede si lö atulö khö zatuania, ba huku famunu hukumania.' 5 Ba ya'ami mifahaö niha: na so zanguma'ö khö zatuania, 'Hadia zinangea nitema nama ba ina, no ube'e khö Lowalangi,' 6 andrö niha da'ö lö sa'ae ifosumange zatuania. Tobali börö hada ndra tuami, wa lö ba dödömi Lowalangi. 7 Samini tödö ami! Faudu sibai ba nifa'ele'ö Yesaya sanandrösa khömi, me imane, 8 'Si mane niw̃a'ö Lowalangi: Lafosumange Ndra'o niha andre ha ba mbewe, ba tödöra ba no aröu khö-Gu, si manö wehede Lowalangi. 9 Lö guna lafosumange Ndra'o, börö me amakhoita niha nifahaöra, ba hulö na amakhoita-Gu!' " 10 Aefa da'ö Ikaoni niha Yesu ena'ö lahatö'ö ira khö-Nia, ba Imane khöra, "Mifondrondrongo ba mihaogö wanöngöni! 11 Si möi bakha ba mbawa tenga da'ö zana'unöi niha; no si möi baero soroi mbawania, da'ö zana'unöi ya'ia." 12 La'ondrasi Ia ira nifahaö-Nia ba lamane khö-Nia, "He Ama, hadia Ö'ila wa abao dödö ndra Farizai'o andrö me Ömanö wehede khöra?" 13 Itema li Yesu, "Fefu zinanö si tenga nitanö nama-Gu andrö si so ba zorugo, ba lasöbi dania. 14 Böi mihalö fökhö högömi ndra Farizai'o andrö. No sau'a ira. Ba na sau'a ifasao nawönia sau'a, lualua aekhu ira bakha ba gohokoho." 15 Imane Fetero, "Tandraigö ombakha'ö khöma gamaedola andrö!" 16 Itema li Yesu, "He Fetero, hadia lö nasa saboto ba dödöu? 17 Hadia, lö ö'ila wa si möi ba mbawa niha andrö numalö ba mbetu'ania, aefa da'ö aheta moroi ba mbotonia? 18 Ba salua baero moroi ba mbawania, no moroi ba dödö; da'ö zana'unöi ya'ia. 19 Börö me moroi ba dödö andrö i'otarai wangerangera si lö sökhi, irege mamunu niha, mohorö, molau si lö atulö ba ndra alawe, managö, falimo ba manandraw̃a. 20 Da'ö zana'unöi niha. Tobali, lö ta'unö niha na manga ia lö mombanö!" 21 Moroi ba nahia da'ö numalö Yesu ba mbanua ba zahatö ba Zidona ba ba Diro. 22 Samösa ndra alawe moroi ba mbanua Gana'ana, i'ondrasi Yesu ba mu'ao ia, "Ma'uwu Dawido, hakhösi tödö ndra'o! No ira'u fa'abölö zi lö sökhi nonogu alawe. Abölöbölö sibai wökhönia." 23 Lö Itema li ndra alawe andrö Yesu. Aefa da'ö la'ondrasi Yesu ira nifahaö-Nia ba lamane khö-Nia, "He Ama, fofanö ndra alawe andrö. Lö manö ahono ia moroi furida!" 24 Itema li ndra alawe andrö Yesu, "Mufatenge Ndra'o ba niha Gizera'eli si lö mamalua somasi Lowalangi." 25 Ba hew̃a'ae Imanö Yesu, ba i'ondrasi sa'atö Ia ira alawe andrö, ifaöndrö ia wangalulu ba imane, "He Tuha, tolodo." 26 Imane Yesu, "Lö sökhi na lahalö gö ndraono ba latibo'ö ö nasu." 27 Itema li ira alawe andrö, "Duhu da'ö Tuha, ba i'a sa'atö asu gakhökhöla satoru moroi ba meza zokhö ya'ia." 28 Imane khönia Yesu, "He Ina, ebua si'ai wamatimö! Ya'alua khöu zomasi ndra'ugö!" Ba da'ö sibai göi i'anema'ö döhö wökhö nono ndra alawe andrö. 29 Iröi nahia andrö Yesu, I'osisi zinga Mbaw̃a Galilea. Aefa da'ö numalö Ia yaw̃a ba hilihili ba mudadao Ia ba da'ö. 30 Ato niha sangondrasi Ya'ia solohe niha sakelakela, niha sau'a, sombuyumbuyu, si lö hede, ba ato na zofökhö tanö bö'ö. Latou'ö tou fefu zofökhö andrö ba gahe Yesu, ba Ifadöhö ira. 31 Oi ahöli dödö niha si so ba da'ö me la'ila ifuli muhedehede zi lö hede, döhö zakelakela, niha sombuyumbuyu tola mowaöwaö mangawuli ba niha sau'a tola la'ila mangawuli niha. Ba lasunosuno Lowalangi niha Gizera'eli andrö. 32 Aefa da'ö Ikaoni Yesu ndra nifahaö-Nia ba Imane khöra, "Ahakhö dödö-Gu wamaigi niha sato andre. No tölu ngaluo faofao ira khö-Gu, lö si manga. Lö omasi-Do na mangawuli ira ba wa'olofo, ma dania awuwu dödöra ba dalu lala." 33 Lasofu ira nifahaö khö Yesu, "Heza tasöndra gö soya ba danö si mate andre?" 34 Isofu khöra Yesu, "Hawa'oya zi so khömi roti?" Latema li-Nia, "Ha fitu ngawua roti ba so mato ma'ifu gi'a si gide'ide." 35 Ba Ifaw̃a'ögö ena'ö mudadao niha sato andrö yaw̃a ba dete danö. 36 Awena Ihalö roti si fitu ngawua awö gi'a, I'aohasi gölö Lowalangi. Iboboto roti awö gi'a andrö, ba Ibe'e khö ndra nifahaö-Nia. Ba lafaosafaosa ba niha sato gö andrö. 37 Manga ira fefu irege abuso. Ba me la'owuloi zi toröi ira nifahaö, so nasa fitu daga afönu. 38 Fa'ato ndra matua si manga me luo da'ö öfa ribu, baero ndra alawe awö ndraono. 39 Aefa da'ö Ifofanö niha sato andrö Yesu. Si manö Ia göi, möi Ia yaw̃a ba dundraha numalö ba danö Magada.

Matai'o 16

1 La'ondrasi Yesu ira Farizai'o ba Sadukai'o. Omasi ira latandraw̃aisi Ia. La'andrö khö-Nia ena'ö Ifazökhi dandra sahölihöli dödö ba wangoroma wa si otarai Lowalangi Ia. 2 Itema lira Yesu, "Na tanö owi, ba mimane, 'Molökhö, börö me oyo mbanua.' 3 Ba zahulö wongi mimane, 'Moteu ma'ökhö andre, börö me oyo mbanua ba alu.' Tola mifa'ele'ö hadia moteu ba ma molökhö, na mifaigi lawuo, ba tandra ginötö andre ba tebai mifa'ele'ö!" 4 "Ha wa'alösökhi ami ba ha wa'afaito niha ba ginötö andre. Mi'andrö khö-Gu ena'ö Ulau zahölihöli dödö. Lö hadöi tola mube'e khömi, baero dandra andrö salua khö Yona." Me no aefa Iw̃a'ö da'ö Yesu, Iröi ira, mofanö Ia. 5 Me no larugi yefo mbaw̃a ira nifahaö Yesu, awena la'ila wa no olifu ira wolohe roti. 6 Imane khöra Yesu, "Mi'angelama ba laru Warizai'o ba Sadukai'o andrö." 7 Me no larongo wehede Yesu andrö ira nifahaö-Nia, ba faoma lamane khö nawöra, "Iw̃a'ö da'ö me lö ni'oheda roti." 8 I'ila Yesu hadia nifahuhuosira. Imane khöra, "Hana wa miw̃a'ö lö hadöi roti? No ambö famatimi! 9 Hadia lö aboto ba dödömi nasa? Hadia lö mitörö tödömi zi lima ngawua roti andrö niboboto-Gu, nibe'e ö ba zi lima ribu niha? 10 Ba hewisa göi zi fitu ngawua roti ba niha si öfa ribu andrö? Hadia lö mitörö tödömi? Ha'uga daga ni'owuloimi? 11 Hana wa lö aboto ba dödömi wa tenga roti niw̃a'ö-Gu? Mi'angelama ba laru ndra Farizai'o ba Sadukai'o!" 12 Awena aboto ba dödö ndra nifahaö andrö niw̃a'ö-Nia. Ifangelama ira Yesu, wa tenga ba laru soguna ba wamangamöi roti. Hiza sa famahaö ndra Farizai'o ba Sadukai'o niw̃a'ö-Nia khöra. 13 Möi Yesu ba danö ahatö ba mbanua Kaizarea-Filifi. Ba da'ö Isofu khö ndra nifahaö-Nia, "Molo'ö fanguma'ö niha, haniha Nono Niha andrö?" 14 Latema li ira nifahaö Yesu, "So zanguma'ö Yohane Samayagö Idanö. So göi zanguma'ö Elia. Ba tanö bö'ö law̃a'ö Yeremia, ma zui samösa ba gotalua zama'ele'ö." 15 Isofu khöra Yesu, "Molo'ö ya'ami haniha Ndra'odo andre?" 16 Itema li Simoni Fetero, "Razo Sangorifi Ndra'ugö, Ono Lowalangi sauri." 17 Iw̃a'ö Yesu, "Ya'ahowu sibai ndra'ugö, Simoni ono Yona! Börö me tenga niha zangombakha khöu da'ö, no Ama-Gu andrö si so ba zorugo. 18 Börö da'ö haogö wanöngöni, Fetero! No gowe saro ndra'ugö. Ba yaw̃a ba dete gowe andre Ufasindro mbanua-Gu dania, si tebai ni'alani, he fa'amate! 19 Ube'e dania khöu nono kusi ba Mbanua si Bohou khö Lowalangi. Hadia nitenaw̃au ba gulidanö andre, ba no nitenaw̃a göi ba zorugo. Ba hadia ni'atulö'öu ba gulidanö andre, ba no göi te'atulö'ö ba zorugo." 20 Aefa da'ö Ifangelama ndra nifahaö-Nia ena'ö böi la'ombakha'ö gofu ha'ökhö wa Ya'ia Razo Sangorifi andrö. 21 I'otarai da'ö, I'ombakha'ö zi so ba dödö-Nia Yesu khö ndra nifahaö-Nia. Lö tola lö'ö möi Ia ba Yeruzalema, ba lafakao Ia ira sondrönia'ö ba Ere Sebua ba Sangila Amakhoita. Nibunu dania Ia. Ba ba ngaluo si tölu maoso dania Ia mangawuli! 22 Maoso Wetero idöni danga Yesu ba zinga ba ifangelama Ia. Imane Fetero, "He So'aya, ya'I'arou'ö Lowalangi da'ö. Böi ya'alua zi manö!" 23 Ibali'ö Ia Yesu ba Imane khö Wetero, "He sanandraigö, ofanö ba da'e! Hana wa ötahataha Ndra'odo. Fangerangera niha wangerangerau, tenga fangerangera Lowalangi!" 24 Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Na so zomasi molo'ö Ya'o, ya mu'ositengagö wa'aurinia, ya mulu'i röfania, ya mu'o'ö Ndra'o. 25 Börö me niha sobelegö fa'aurinia, da'ö dania zi taya fa'auri. Ba niha sanehegö fa'aurinia khö-Gu, da'ö dania zanöndra fa'aurinia. 26 Hadia hare niha na i'okhögö fefu gulidanö andre ba te'ala ia fa'aurinia? Tatu lö harenia. Fa'auri niha tebai mufalali faoma hadia ia! 27 Lö ara tö mangawuli Nono Niha andrö si fao kuaso Nama-Nia, awö ndra mala'ika. Ba luo da'ö Isulöni ba zamösana molo'ö amuatania. 28 Mitöngöni! So ba gotaluami ba da'e zi lö mate fatua lö i'ila wa'atohare Nono Niha, tobali Razo."

Matai'o 17

1 Önö ngaluo aefa da'ö I'ohe Wetero, Yakobo ba Yohane si fatalifusö andrö Yesu numalö yaw̃a ba hili salaw̃a. Ha ya'ira zi so ba da'ö. 2 I'anema'ö tobali nga'eu Yesu fönara, muhaga mbawa-Nia hulö haga luo, ba nukha-Nia no takile. 3 Aefa da'ö ba la'ila ira nifahaö si datölu andrö Moze ba Elia, fahuohuo ira khö Yesu. 4 Imane Fetero khö Yesu, "He So'aya, wa'asökhi nahia da'e. Na omasi Ndra'ugö, da ufasindro tölu nose ba da'e; sambua khö-U, sambua khö Moze ba sambua khö Gelia." 5 Me fahuhuo na Wetero, ifasui ira lawuo si haga sibai. Ba moroi ba lawuo andrö terongo li sanguma'ö, "Ya'e nono-Gu ni'omasi'ö-Gu. Wa'omasi-Gu Ia. Mifondrondrongo li-Nia!" 6 Me larongo li andrö ira nifahaö Yesu, ata'u sibai ira irege tegaölö tou ba danö. 7 Möi Yesu wanufa ya'ira, "Mifaoso, böi mi'ata'ufi!" 8 Me lafakhölö ira, ba lö hadia ni'ilara niha, baero Yesu. 9 Me möi ira tou moroi ba hili, Ifangelama ira Yesu, "Böi la'ombakha'ö gofu ha'ökhö hadia ia zi no la'ila andrö, fatua lö te'orifi mangawuli Nono Niha moroi ba wa'amate." 10 Ba lasofu khö Yesu ira nifahaö-Nia, "Hana wa law̃a'ö ira sangila amakhoita wa oföna tohare Gelia?" 11 Itema lira Yesu, "Oföna tohare Gelia ba wama'anö fefu hadia ia. 12 Uw̃a'ö khömi, no tohare Gelia, ba lö niha sangila ya'ia; lalau khönia zomasi dödöra. Ba si manö göi nilaura ba Nono Niha andrö." 13 Ba gafuriata awena aboto ba dödö ndra nifahaö Yesu wa huhuo Yesu andrö manandrösa khö Yohane Samayagö Idanö. 14 Me mangawuli ira awö niha sato andrö, ba tohare samösa ndra matua, mangalulu föna Yesu. 15 Imane, "He Ama, hakhösi tödö nonogu. Mofökhö faniri ia. Wa'abölöbölö wanirinia irege asese aekhu ia ba galitö ba ba nidanö. 16 No u'ohe ia khö ndra nifaha'ö-U ba tebai lafadöhö ia." 17 Itema li Yesu, "Fondrege ami andre! Duhuduhu wa niha si fahole ami ba lö famati. Hawa'ara tö nasa toröi Ndra'o khömi? Hawa'ara tö nasa Ubologö dödö-Gu khömi? Mi'ohe nono andrö ba da'e!" 18 Awena Ifofanö wa'abölö zi lö sökhi andrö Yesu moroi khö nono andrö. Ba me aheta wa'abölö zi lö sökhi da'ö, i'anema'ö döhö wökhö nono andrö. 19 Aefa da'ö la'ondrasi Yesu ira nifahaö-Nia, ba zi lö nihaniha lasofu khö-Nia, "He Ama, hadia mbörö wa tebai mafofanö wa'abölö zi lö sökhi andrö?" 20 Itema li Yesu, "Börö wa'ambö famatimi. Mitöngöni! Na so khömi wamati si mane fa'ebua danömö geu saw̃i, tola miw̃a'ö ba hili andre, 'Fawu'a'ö moroi ba da'e ba ae'e ba da'ö!' Lö tola lö'ö ifawu'a ia hili andrö. Lö hadöi si tebai milau! 21 Ba fa'abölö zi lö sökhi si mane da'e, awai tola mufofanö ia ha faoma fangandrö ba fuasö." 22 Me owulo nifahaö Yesu ba Galilea. Imane khöra Yesu, "Lö ara tö ba labe'e ba danga niha Nono Niha andrö. 23 Labunu Ia, ba hiza ba ngaluo si tölu tefuli tesusugi Ia." Tobali abu sibai dödö ndra nifahaö-Nia. 24 Me larugi Gafana'uma ira Yesu awö ndra nifahaö-Nia, ba la'ondrasi Wetero ira sangozara be'elö ba Nomo Zo'aya, lasofu khönia, "Hadia ibu'a göi mbe'elö ba Nomo Zo'aya Gurumi andrö ma lö'ö?" 25 Itema li Fetero, "Ibu'a!" Me mangawuli Wetero fatua lö iw̃a'ö hadia ia, Isofu khönia Yesu, "He Simoni, hewisa wangerangerau? Haniha zombu'a be'elö khö Razo ba gulidanö andre? Hadia, ono mbanua ba ma niha si fatewu?" 26 Itema li Fetero, "Niha si fatewu." Imane Yesu, "Na si manö, lö moguna labu'a ono mbanua. 27 Ba hiza, böi tabaosi dödö niha andrö. Ae'e ba mbaw̃a ba wogaini i'a. Ba halö gi'a si föföna ögaini. Bakha ba mbawa gi'a andrö ösöndra gefe, sobönö famu'a mbe'elöda darua ita. Halö gefe andrö ba bu'a mbe'elöda sanandrösa ba Nomo Zo'aya."

Matai'o 18

1 Me inötö da'ö ba la'ondrasi Yesu ira nifahaö-Nia, lasofu khö-Nia, "Haniha zabölö ebua ba mbanua Lowalangi?" 2 Ikaoni samösa ndraono side'ide Yesu, Ifezizio fönara. 3 Imane khöra Yesu, "Ya faduhu dödömi! Ha na tobali ami si mane iraono andre, awena tobali ami ndrotondroto mbanua Lowalangi andrö. 4 Niha sangidengide'ö ya'ia ba si tobali si mane iraono andre, ya'ia zabölö ebua ba gotalua mbanua Lowalangi. 5 Ba haniha zanema iraono andre börö Ndra'o, no göi itema Ndra'o niha andrö." 6 "Haniha zamobörö wa lö faduhu dödö fa zamösa niha side'ide andre khö-Gu, ba abölö sökhi na lataw̃i ba mbaginia gara wondrekha, ba latibo'ö ia ba nasi sabakha. 7 Alai gulidanö andre samobörö niha ba wolau horö. Duhu wa lö aetu'aetu so zi mane da'ö, ba alai niha samobörö ya'ia! 8 Na tangau ma aheu mbörö wa ölau horö, ba tema taba ba tibo'ö ia. Abölö sökhi auri ndra'ugö khö Lowalangi ha tambai danga ma ha tambai gahe, moroi na so duadua dangau ba aheu, ba nitibo'ö ndra'ugö ba narako. 9 Na höröu mbörö wa öfalua horö, ba tema ko'e ba tibo'ö ia. Abölö sökhi auri ndra'ugö khö Lowalangi ha tambai hörö, moroi na dombua höröu ba nitibo'ö ndra'ugö ba galitö narako." 10 "Mitöngöni! Böi mi'o'aya fa zamösa niha side'ide andre. Uw̃a'ö khömi, lö mamalömalö so so mala'ikara föna Nama-Gu si so ba zorugo. 11 Hiza, tohare Nono Niha ba wangorifi niha selungu! 12 Hewisa wangerangerami? Na so niha sokhö otu nga'eu mbiribiri. Ba na elungu sageu mbiribiri andrö, hadia nilau niha andrö? Tatu iröi mbiribiri si siw̃a wulu a siw̃a nga'eu, möi ia ba hili wangalui biribiri si sageu si no elungu andrö. 13 Faduhu dödö-Gu, na no isöndra mangawuli mbiribiri andrö, ba abölö wa'omuso dödönia ba zi sageu andrö moroi ba zi siw̃a wulu a siw̃a tö si lö elungu. 14 Si manö göi Namami andrö si so ba zorugo, lö omasi Ia na elungu zamösa niha side'ide andrö." 15 "Na mosala dalifusöu khöu, ae'e khönia ba ombakha'ö khönia zalania andrö. Mifahuhuosi da'ö ba zi darua ami. Na i'o'ö niw̃a'öu, ba no ösöndra mangawuli dalifusöu andrö. 16 Ba na lö'ö, ohe zamösa tö ma darua tö nawöu. Börö me no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, 'Dozi sangadu, lö tola lö'ö darua ma datölu zamaduhu'ö sanga'aro'ö ya'ia.' 17 Ba na lö itema menemene niha andrö, ba ombakha'ö da'ö ba gotalua mbanua. Ba na lö nasa itema menemene mbanua, akha hulö niha si lö aboto ba dödö Lowalangi ia ba ma hulö zanema beo." 18 "Töngöni da'e: Hadia nitegumi ba gulidanö, ba tetegu göi da'ö ba zorugo. Ba hadia nitehegömi ba gulidanö andre, ba da'ö göi nitehegö ba zorugo. 19 Mitöngöni da'e: Na darua ba gotaluami zi fao tödö ba wangandrö hadia ia ba gulidanö andre, Ifondrondrongo wangandrömi andrö Ama-Gu si so ba zorugo. 20 Börö me gofu heza so darua datölu zowulo börö Ndra'o, so Ndra'odo ba gotaluara." 21 Aefa da'ö, möi Wetero i'ondrasi Yesu ba isofu khö-Nia, "He So'aya, hame'uga kali tola u'efa'ö zala dalifusögu si fasala khögu? Hadia fitu kali?" 22 Itema li Yesu, "Lö'ö, tenga ha fitu kali, hiza sa irugi fitu ngafulu kali fitu! 23 Börö na mamatörö Lowalangi, ba hulö gamaedola da'e: Samösa razo somasi mangerai fo'ömö zawuyunia. 24 Me ibörötaigö wamareso, ba samösa ba gotalua zawuyu andrö ni'ohe khönia si so ömö jutajuta wa'ebua, 25 ba tebai ibu'a gömönia andrö. Andrö wa ibe'e li razo ena'ö la'amawa zawuyu andrö fabaya fo'omonia ba iraononia, awö fefu zi so khönia, ba wamu'a ömönia andrö. 26 Börö da'ö maoso zawuyu andrö, mangalulu ia ba gahe razo, ifaogö wangandrö, 'He Tuha, bologö dödöu khö zawuyumö andre. Ubu'a fefu wo'ömögu andrö khöu dania.' 27 Ahakhö dödö Razo ia, iheta fefu wo'ömö zawuyu andrö. 28 Me möi baero zawuyu andrö, ba falukha ia nawönia sawuyu. So gömö nawönia andrö khönia mato ha'uga ribu. Ira'u nawönia da'ö, itögi mbagi ba imane, 'Bu'a fefu gömöu khögu!' 29 Ba mangalulu khönia nawönia andrö si fao angandröw̃a, 'Bologö dödöu khögu, ubu'a fefu gömögu andrö dania!' 30 Lö ba dödö zawuyu andrö gangandröw̃a nawönia. Ibe'e ba gurunga nawönia andrö irege ibu'a fefu gömönia. 31 Me i'ila sawuyu bö'ö zalua andrö, abu dödöra ba la'ombakha'ö da'ö khö Razo. 32 Maoso Razo ikaoni zawuyu si lö sökhi andrö, imane khönia, 'He sawuyu si lö sökhi! No uheta gömöu andrö me ö'andrö khögu. 33 Hadia, lö ö'oroma'ö wa'ahakhö dödöu ba nawöu sawuyu andrö me no u'oroma'ö wa'ahakhö dödögu ndra'ugö?' 34 Ba mofönu Razo, ifakuru'ö zawuyu si lö sökhi andrö. Ba so ia ba gurunga irege ahori ibu'a fefu gömönia." 35 Ba gafuriata nidunödunö Yesu andrö Imane, "Si manö göi nilau Nama-Gu andrö si so ba zorugo khömi, na lö mi'efa'ö zala dalifusömi soroi dödö."

Matai'o 19

1 Me no aefa Iw̃a'ö da'ö fefu Yesu, Iröi Galilea numalö ba Yudea yefo Nungo Nidanö Yoridano. 2 Ato niha solo'ö Ya'ia, ba Ifadöhö ira fefu ba da'ö. 3 La'ondrasi Ia ira Farizai'o ba wanandraigö Ya'ia. Lasofu khö-Nia, "Molo'ö huku agama ba khöda, hadia tetehegö ifabali ndrongania niha ba nilau dödönia manö?" 4 Itema li Yesu, "Hadia, lö nibasomi ba Mbuku Ni'amoni'ö wa Lowalangi zomböi niha, ira alawe ba ira matua. 5 Aefa da'ö Imane, 'Andrö wa iröi namania ba inania ira matua ba tobali ha sambua boto ira wo'omonia!' 6 Tobali tenga sa'ae darua ira, ha tö samösa. Da'ö mbörö wa tebai ifabali niha zi no I'osambua'ö Lowalangi." 7 Lasofu khö-Nia ira Farizai'o, "Hana wa iw̃a'ö Moze, ena'ö na ibe'e zura khö ndrongania na omasi ia ifabali ndrongania andrö?" 8 Itema li Yesu imane, "Itehegö khömi Moze mifabali ndrongami börö me no si tebai nifahaö ami. Ba wamöbörö tenga si manö zindruhunia. 9 Mifondrondrongo da'e: Haniha zamabali dongania -- he w̃a'ae lö sohorö ndrongania andrö -- ba ilau mangowalu ba ndra alawe bö'ö, ba sohorö niha da'ö." 10 Lamane ira nifahaö khö Yesu, "Na si manö waöwaö warongasa andrö, abölö sökhi na lö mangowalu." 11 Itema li Yesu, "Lö dozi niha fao dödö ba wanguma'ö si manö, ha ya'ira si no Ihonogöi Lowalangi. 12 Na so zi lö mangowalu, ba no mu'adonogö ira si manö da'ö. So göi niha si lö mangowalu börö wolau niha bö'ö khönia. So göi zangahonogöi lö mangowalu, ena'ö abölö i'oigö dödönia wanga'i halöw̃ö Lowalangi. Niha si tola manema famahaö da'ö, ba akha itema zi manö." 13 So niha solohe iraono khö Yesu ena'ö na Itufa högöra ba wangandrö salahi ndraono andrö. Ba latenaw̃a ira nifahaö Yesu niha solohe iraono andrö. 14 Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Akha möi khö-Gu ndraono andrö! Böi mitenaw̃a ira, börö me niha si mane da'e zi tobali ono mbanua Lowalangi." 15 Itufa högö ndraono andrö Yesu, Ifahowu'ö ira. Aefa da'ö ba mofanö Ia. 16 Samuza ma'ökhö so niha sangondrasi Yesu, Imane, "He Guru, hadia zi sökhi ulau ena'ö usöndra wa'auri si lö aetu?" 17 Itema linia Yesu Imane, "Hana wa khö-Gu ösofu hadia ia zi sökhi? Ha sambua zi sökhi. Na omasi ndra'ugö ösöndra wa'auri, ba lö tola lö ö'o'ö goroisa Lowalangi." 18 Itohugö wanofu niha andrö, "Hadia zomasi Lowalangi?" Itema li Yesu, "Böi ange'e; böi ohorö; böi anagö; böi falimo; 19 fosumange namau awö ninau; omasi'ö nawöu si mane fa'omasiu ndra'ugö." 20 Imane niha andrö, "No u'o'ö fefu da'ö, hadia na danö bö'ö?" 21 Imane khönia Yesu, "Na omasi'ö mo'ahonoa, ae'e amawa fefu zi so khöu. Ba be'e mbölinia ba zi numana, ba ösöndra harato ba zorugo. Aefa da'ö ae'e ba da'e ba o'ö Ndra'o!" 22 Me irongo wehede da'ö ono matua andrö, ba mofanö ia si fao fa'abu dödö, me niha si kayo sibai ia. 23 Aefa da'ö Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Uw̃a'ö khömi, fondrege wa'afökhö sibai ba niha si kayo tobali ndrotondroto mbanua Lowalangi. 24 Da'e nasa niw̃a'ö-Gu khömi: abölö aoha na itörö dögi naha gö -- nifotöi tögi walölöw̃a -- gondra moroi na möi bakha ba Mbanua si Bohou khö Lowalangi niha si kayo." 25 Me larongo ira nifahaö-Nia niw̃a'ö Yesu andrö, ba ahölihöli dödöra. Lamane, "Na si manö haniha ni'orifi?" 26 Ifaigi ira Yesu ba Imane khöra, "Na ba niha ba tebai! Ba na khö Lowalangi ba lö si tebai!" 27 Aefa da'ö imane Fetero, "Faigi, no maröi fefu hadia ia ba wolo'ö Ya'ugö. Ba hadia dania nitemama?" 28 Imane khöra Yesu, "Ya faduhu dödömi: Ba mbanua si bohou andrö, dumadao dania Nono Niha yaw̃a ba dadaoma-Nia solakhömi. Ba ginötö da'ö göi dania dumadao ami ya'ami ira nifahaö-Gu yaw̃a ba dadaoma zi felendrua andrö, ba wanguhuku si felendrua mado soi Gizera'eli! 29 Dozi niha sondröi omonia, talifusönia matua, ma talifusönia alawe, ma zui ama ba inania, ma iraononia, ma nowinia börö Ndra'o, itema dania niha andrö otu kali fabali. Awö wa itema göi dania wa'auri si lö aetu. 30 Hiza, ato niha si föföna iada'e tobali dania safuria, ba ato zafuria iada'e tobali dania si föföna."

Matai'o 20

1 "Na mamatörö Lowalangi andrö, ba hulö gamaedola da'e: So samösa niha sokhö kabu nagu, sofanö sahulö wongi ba wangalui niha sohalöw̃ö ba kabu nagu khönia. 2 Me no fao dödöra wanema gazi sambua rufia firö ma'ökhö samösa, ifatenge ira wohalöw̃ö ba kabu nagu khönia. 3 Mato bözi siw̃a sahulö wongi, mofanö zui zokhö kabu andrö, i'ila niha si lö halöhalöw̃ö ba fasa. 4 Imane khöra, 'Mi'ae'e mohalöw̃ö ba kabu nagu khögu. Ba ube'e zinangea gazimi.' 5 Ba möi göi ira. Bözi felendrua laluo ba bözi tölu tanö owi, möi baero zui zokhö kabu andrö ba wangalui sohalöw̃ö ba kabu nagunia. 6 Mato bözi lima tanö owi, i'ila zui niha si lö halöw̃ö. Isofu khöra, 'Hana wa muziozio manö ami ma'öma'ökhö ba da'e lö halöhalöw̃ö?' 7 Latema linia niha andrö, 'Lö hadöi same'e halöw̃ö khöma.' Imane sokhö kabu andrö, 'Na si manö, mi'ae'e mohalöw̃ö ba kabu nagu khögu.' 8 Me arakha bongi, muhede zokhö kabu khö mandru sohalöw̃ö khönia imane, 'Kaoni ndra sohalöw̃ö ba be'e gazira zamösana, i'otarai zafuria so numalö ba zi föföna so.' 9 Tohare zohalöw̃ö si so me bözi lima tanö owi, latema gazira sambua rufia firö. 10 Ba tohare göi zohalöw̃ö i'otarai zahulö wongi. Lamane tödöra, manema ita töra moroi andrö. Ba hiza sa tebe'e khöra sambua rufia firö göi. 11 Me latema gefe andrö, mukökökökö ira khö zokhö kabu. 12 Lamane, 'Ha sambua za wohalöw̃ö ndra niha safuria so, ba ma'öma'ökhö mohalöw̃ö ndra'aga ba zino siriririri, ba hiza fagölö zinemama.' 13 Itema lira sokhö kabu, 'He talifusö, lö nilaugu si lö sökhi khömi. Hadia, lö si fao dödömi ba wanema gazi sambua rufia firö ma'ökhö? 14 Mihalö gazimi andre ba mi'ofanö. Nilau dödögu wame'e gazi zafuria so andrö fagölö ba gazimi. 15 Hadia, tebai ufalua zomasi dödögu ba zi so khögu? Ma zui lö fao dödömi, na uhakhösi tödö niha bö'ö?' " 16 Itohugö wanguma'ö zui Yesu, "Si manö göi: safuria tobali si föföna, ba si föföna tobali safuria dania." 17 Me möi Yesu ba Yeruzalema, ba dalu lala Ikaoni ndra nifahaö-Nia ena'ö la'owuloi ira. Imane khöra, 18 "Mifondrondrongo! Numalö ita iada'e ba Yeruzalema. Ba da'ö dania tebe'e Nono Niha ba danga ndra ere sebua, ba ba danga zangila amakhoita ba niha Yehuda. Ba la'etu'ö huku famunu khö-Nia. 19 Aefa da'ö ba labe'e Ia ba danga niha si tenga niha Yahudi. La'o'aya dania Ia, lafakao ba laforöfa. Ba hiza, ba ngaluo si tölu ifuli auri Ia." 20 Aefa da'ö la'ondrasi Yesu wo'omo Zebedai'o awö ndraononia. Mangalulu ia föna Yesu, so ni'andrönia. 21 Isofu khönia Yesu, "He Ina, hadia zomasi'ö?" Itema li-Nia ira alawe andrö, "Omasido na iraonogu andre si darua dumadao ba gabera-U samösa ba ba gambölö-U samösa na tobali dania Ndra'ugö Razo." 22 Imane khöra Yesu, "Lö mi'ila hadia ia ni'andrömi. Hadia, tola fao ami wamadu ösi mako andrö nibadu-Gu?" Latema li, "Tola!" 23 Imane Yesu, "Mibadu sa dania nösi mako andrö khö-Gu. Ba hiza, sanandrösa ba wangiagö ba gambölö ba ma ba gabera-Gu, tenga Ya'o zangahonogöi da'ö. Naha andrö tebe'e ba niha si no Ihonogöi Ama-Gu." 24 Me larongo ira nifahaö si dafulu da'ö ba mofönu sibai ira ba zi fatalifusö si darua andrö. 25 Börö da'ö Ikaoni ira fefu Yesu, Imane, "No mi'ila wa dozi samatörö soi si lö fa'aboto ba dödö Lowalangi ba lafakao nono mbanuara. Ba dozi salaw̃a khöra lafakiko nono mbanua. 26 Ba tenga si manö khömi. Na so ba gotaluami zomasi ebua, ba akha tobali ia ngoningonimi. 27 Ba na so ba gotaluami zomasi möi föna, akha tobali ia sawuyumi. 28 Si manö göi Nono Niha, tenga si möi mangoni, no si möi enoni, ba Itehegö mate Ia ba wangefa'ö niha sato." 29 Me laröi Yerikho, ato niha solo'ö Yesu. 30 Ba zinga lala so darua niha sau'a si dadao. Me larongo Itörö Yesu, mu'ao ira lamane, "Ono Dawido, hakhösi tödö ndra'aga!" 31 Mofönu niha sato andrö khöra ba law̃a'ö khöra ena'ö lahonogö ira. Ba lafuli mu'ao ebua lira, "He Tuha, Ono Dawido, hakhösi tödö ndra'aga!" 32 Ibatogö Ia Yesu ba Ikaoni ira. Isofu khöra, "Hadia zomasi ami Ufalua khömi?" 33 Lamane wanema li, "He Tuha, omasi ndra'aga ma'ila niha!" 34 Ahakhö dödö Yesu ira, andrö wa Ibabaya höröra. I'anema'ö la'ila niha. Ba la'o'ö Yesu.

Matai'o 21

1 Me ahatö ira ba Yeruzalema, ba larugi Mbetifage ba Hili Zaitu. Ifadaridari'ö darua ndra nifahaö-Nia. 2 "Mitaritari ba mbanua andrö fönami," da'ö goroisa Yesu khöra. "I'anema'ö mi'ila galide, no mufesu si fao ononia. Mitoto'ö wesunia ba mi'ohe ba da'e. 3 Na so zanofu, ba mimane khönia, 'Moguna khö Zo'aya', ba i'anema'ö itehegö mi'ohe dania galide andrö." 4 Alua zi manö ena'ö faudu ba niw̃a'ö zama'ele'ö, 5 "&Wa'ö ba Ziona, iada'e tohare Razomö. Sebolo tödö Ia, si so ba hulu galide, ono galide sawuyuwuyu." 6 Mofanö nifahaö Yesu, la'o'ö niw̃a'ö-Nia khöra. 7 La'ohe galide fabaya ononia. Labologö mbarura sebua yaw̃a ba hulu galide andrö. Aefa da'ö möi Yesu yaw̃a. 8 Niha sato si so ba da'ö labologö mbarura ba lala, ba tanö bö'ö lahalö duturu geu labe'e ba dalu lala nitörö Yesu. 9 Niha sato si so föna ba furi Yesu ibörötaigö lalau mu'ao, "Hozana khö ma'uwu Dawido! Ya mufahowu'ö Ia Lowalangi zi tohare ba döi Zo'aya! Nisuno Lowalangi Fondrege Zalaw̃a!" 10 Me irugi Yeruzalema Yesu, oi humufa nösi mbanua andrö. Oi lasofu niha, "Haniha da'e?" 11 Latema li niha sato si fao khö Yesu, "Ya'ia Yesu Sama'ele'ö, moroi ba Nazareta, banua Galilea." 12 Aefa da'ö möi Yesu ba golayama Nomo Zo'aya, Ifofanö fefu zamawa ba da'ö. Meza ndra sanukari kefe ba bakubaku zamawa marafadi, oi Ibali'ö Yesu. 13 Imane ba niha andrö, "No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö wa no Iw̃a'ö Lowalangi, 'Omo wangandrö döi nomo-Gu.' Ba no mibali'ö nahia zanagö!" 14 Ba la'ondrasi Yesu niha sau'a awö zombuyumbuyu ba Nomo Zo'aya andrö, ba Ifadöhö Yesu wökhöra fefu. 15 Ba abao dödö ndra ere sebua awö ndra sangila amakhoita niha Yehuda me la'ila nilau Yesu andrö. Monönö wa'abao dödöra me larongo ndraono si'ao'ao ba Nomo Zo'aya sanguma'ö, "Hozana khö ma'uwu Dawido!" 16 Lamane khö Yesu, "Hadia no Örongo niw̃a'öra andrö?" Imane Yesu, "No Urongo! Hadia lö nibasomi ayati Mbuku Ni'amoni'ö sanguma'ö, 'No Ufahaö ndraono awö zi lö mangila muhede na ba wolau fanunö so'ahono'a'?" 17 Iröi ira Yesu, möi Ia baero mbanua, numalö ba Mbetania. Ba da'ö mörö Ia. 18 Mahemolu ö sahulö wongi sibai, me mangawuli Yesu ba Yeruzalema, ba olofo Ia. 19 I'ila döla ara ba zinga lala. Möi Ia barö zinanö andrö, ba lö ni'ila-Nia yaw̃a bua, ha bulu zi so. Imane Yesu ba döla ara andrö, "Ya lö mowua ndra'ugö sa'ae!" Ba i'anema'ö aleu döla ara andrö. 20 Me la'ila nifahaö Yesu zalua andrö, ba ahölihöli dödöra. Lasofu ba dödöra, "Hewisa wa tola i'anema'ö aleu döla ara andrö." 21 Imane Yesu, "Mitöngöni. Na mamati ami, lö fangiwa dödö, ba tola milau zi mane nilau-Gu ba ara andre. Ba tenga ha da'ö, tola miw̃a'ö ba hili andre, 'Ya muzaw̃a ndra'ugö, ba tibo'ögö ba nasi'; ba lö tola lö'ö alua zi manö. 22 Hadia manö ni'andrömi ba wangandrö, ba lö zi lö mitema asala mamati ami." 23 Mangawuli zui Yesu ba Nomo Zo'aya, möi Ia mamahaö ba da'ö. Me mamahaö Ia nasa ba la'ondrasi Ia ira ere sebua ba salaw̃a niha Yahudi, lasofu khö-Nia, lamane, "Hadia danedane wa Ölau da'e fefu? Haniha zanehegö khö-U?" 24 Itema li Yesu, "So nisofu-Gu göi khömi. Na no mitema li-Gu dania, awena U'ombakha'ö khömi haniha zanehegö khö-Gu wolau da'ö. 25 Haniha zanehegö khö Yohane wamayagö idanö? Hadia Lowalangi ma zui niha?" Ba mamagölö ndra ere sebua awö zalaw̃a niha Yahudi andrö. Lamane, "Na taw̃a'ö moroi ba Lowalangi, ba Iw̃a'ö dania khöda, 'Na si manö ba hana wa lö faduhu dödömi khö Yohane andrö?' 26 Ba na taw̃a'ö, 'Moroi ba niha,' ba ata'u ita niha sato andrö, börö me no la'ila wa sama'ele'ö Yohane andrö." 27 Andrö latema li lamane, "Lö ma'ila." Ba Imane khöra Yesu, "Na si manö ba lö'ö göi U'ombakha'ö haniha zanehegö khö-Gu wamalua fefu da'e fefu." 28 "Hewisa wangerangerami?" Imanö Yesu wanohugö fehede-Nia. "So niha si so darua ono matua. Iw̃a'ö niha andrö khö nononia sia'a, 'He onogu, ae'e ohalöw̃ö ba kabu nagu khöda ma'ökhö andre.' 29 Itema linia ono andrö imane, 'Lö möido,' ba hiza ifuli tebulö dödö nono andrö ba numalö ia ba kabu nagu. 30 Aefa da'ö möi niha andrö khö nononia si sambua, ifuli iw̃a'ö si mane niw̃a'önia mege khö nononia sia'a. Imane ononia andrö siakhi, 'Lau, Ama,' ba hiza lö sa möi ia. 31 Ba gotalua ndraono andrö, haniha zamalua somasi namara?" Lamane ira ere sebua awö zalaw̃a niha Yahudi, "Sia'a!" Imane khöra Yesu, "Mitöngöni da'e: Sanema beo awö ndra alawe samawa ya'ira andrö oföna dania tobali ira ösi mbanua Lowalangi moroi khömi. 32 Me no möi Yohane Samayagö Idanö khömi, ba wangombakha lala wa'auri somasi Zo'aya, ba lö sa'atö faduhu dödömi ba wamahaö-Nia; ba sanema beo awö ndra alawe samawa ya'ira andrö, ba no faduhu dödö khönia. Ba hew̃a'ae no mi'ila da'ö fefu, ba lö zui mibulö'ö gera'erami awö wa lö faduhu dödömi khö Zo'aya." 33 Imane Yesu, "Mifondrondrongo gamaedola si sambua andre. So samösa niha sokhö tanö sebolo, so göi khönia sagörö kabu nagu. Ifasui öli kabu andrö, ikhao danö nahia wamera'ö agu, ba ifazökhi nose zanaro. Me no aefa da'ö, ibe'e niwawalö kabu andrö khönia ba niha sangahalö ba kabu nagu, ba ilau mofanö ba mbanua bö'ö. 34 Me no irugi inötö wangai bua nagu, ifatenge ngoningoninia ba wanema tana khönia moroi ba danga niha sangahalö ba kabu nagu andrö. 35 Maoso ira lara'u ngoningoni zokhö kabu andrö: si samösa labözi, si samösa labunu, ba si samösa tö latebu kara. 36 Ifatenge ngoningoninia tanö bö'ö sokhö kabu andrö. Ba si manö zui sa'atö wolaura. 37 Ba gafuriata, ifatenge khöra nononia. Imane tödönia, 'Tatu lafosumange nonogu andre.' 38 Ba hiza, me la'ila nononia sangahalö ba kabu nagu andrö, ba faoma lamane khö nawöra, 'Ya'e nono sanema ondröitania andrö. Da tabunu ia ena'ö möi khöda gondröitania!' 39 Lara'u nono andrö la'ohe ia baero ba kabu ba labunu." 40 Isofu Yesu, "Na mangawuli dania zokhö kabu andrö, hadia nilaunia ba zangahalö ba kabu nagunia andrö?" 41 Latema li lamane, "Tatu, ibunu dania niha si lö sökhi andrö. Aefa da'ö ibe'e ba danga niha bö'ö kabu nagu andrö khönia ena'ö tola itema dana khönia na no irugi inötö." 42 Imane Yesu khöra, "Hadia, lö irai mibaso zi no musura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö? 'Gowe andrö nitibo'ö zotomo, no tobali gowe sabölö moguna. Halöw̃ö Lowalangi da'ö; sahöli dödöda wa'asökhinia!' " 43 Imane Yesu, "Mitöngöni, fefu zi so khömi ba wa'a'ono mbanua Lowalangi, ba laheta dania moroi khömi ba labe'e ba niha molo'ö somasi Lowalangi. 44 Haniha zanendre ba gowe andrö, ba tekiko dania ia; ba haniha nilangögö gowe andrö, tobali hulö nawu ia." 45 Me larongo gamaedola Yesu andrö ira ere sebua awö ndra Farizai'o, ba la'ila wa khöra Itandrösaigö da'ö. 46 La'alui lala wondra'u Ya'ia. Ba hiza ata'u ira niha sato, me law̃a'ö tödöra sama'ele'ö Yesu.

Matai'o 22

1 Ifuli fahuhuo Yesu ba niha sato faoma amaedola. 2 Imane Yesu, "Na mamatörö Lowalangi andrö ba hulö gamaedola andre: Samösa Razo samalua falöw̃a khö nononia. 3 Ifatenge zawuyunia ba wamaondragö niha nikaoni ba walöw̃a. 4 Ba hiza, lö omasi möi ira ba walöw̃a andrö. Ifuli ifatenge Razo zawuyunia tanö bö'ö. Imane Razo khöra: Ombakha'ö ba niha nikaoni andrö, 'No ufa'anö zoguna ba walöw̃a andrö. Saw̃i si matua ba saw̃i sagatabö no utaba. No awai fefu, mitabu ba walöw̃a!' 5 Ba lö ba dödö nikaoni andrö, numalö ira ba halöw̃öra zamösana, si samösa möi ba nowinia, si samösa möi ba waniaga. 6 Ba tanö bö'ö lara'u zawuyu Razo andrö, laböbözi ba labunu. 7 Me irongo Razo zi manö, ba mofönu sibai ia. Ifatenge zaradadunia ba wamunu niha si lö sökhi andrö awö ba wamunu banuara. 8 Ifuli ikaoni ndra ngoningoninia, imane khöra, 'No tefa'anö walöw̃a, ba tenga sinangea ya'ira nikaoni andrö. 9 Mi'ae'e iada'e ba lala. Ba gofu ha wa'ato zi falukha khömi ba da'ö, mikaoni ira ba walöw̃a andre.' 10 Mofanö ndra enoninia. Möi ira ba lala, la'owuloi niha, si falukha ira ba da'ö, he niha si sökhi ba he göi niha si lö sökhi. Ba afönu walöw̃a andrö tome, si tohare. 11 Möi Razo wamaigi si möi ba walöw̃a. I'ila samösa ba gotalua zi möi andrö zi lö monukha nukha ba walöw̃a. 12 Isofu ba niha da'ö, 'He talifusö, hewisa wa möi'ö ba da'e lö öfake nukha ba walöw̃a?' Tebai itema linia niha andrö. 13 Imane Razo khö ndra ngoningoninia, 'Miböbö danga awö gahe, ba mitibö'ö ia ba nahia sogömigömi. Ba ba da'ö dania fege'ege ba fa'afökhö.' " 14 I'etu'ö gamaedola andre Yesu Imane, "Ato nikaoni, ba lö ato nituyu." 15 Ba mamagölö ndra Farizai'o, helawisa wamesu li-Nia ba ganofula nibe'era. 16 Lafatenge niha solo'ölo'ö khöra khö Yesu, awö wa fao göi zolo'ölo'ö khö Herode. Lafatenge ndra niha da'ö wanguma'ö khö Yesu, "He Guru, ma'ila wa niha satulö tödö Ndra'ugö. Öfahaö niha ba zomasi Lowalangi, ba lö ata'u Ndra'ugö niha. Börö me lö Öfaigi mbawa niha. 17 Börö da'ö, ombakha'ö khöma, hewisa gera'era-U sanandrösa ba da'e: Molo'ö amakhoita agama khöda, hadia faudu wamu'a be'elö ba zamatörö Roma ma zui lö'ö?" 18 I'ila gera'era si lö sökhi andrö Yesu, andrö wa Imane, "He niha samini tödö! Hana wa omasi ami mitandraw̃aisi Ndra'odo? 19 Miforoma'ö khö-Gu gefe ni'oguna'ömi wamu'a be'elö andrö!" Ba labe'e khö-Nia sambua gefe firö. 20 Isofu khöra Yesu, "Haniha ba ha töi da'e?" 21 Latema li, "Kaizaro!" Imane khöra Yesu, "Na si manö, mibe'e khö Kaizaro hadia khö Kaizaro ba mibe'e khö Lowalangi hadia khö Lowalangi!" 22 Me larongo wanema-Nia li andrö, ba oi ahöli dödöra. Lalau mofanö laröi Yesu. 23 Me luo da'ö göi la'ondrasi Yesu ira Sadukai'o. Ya'ira andrö zanguma'ö wa lö ifuli auri zi no mate. 24 Lamane khö Yesu, "He Guru," "no iw̃a'ö Moze: Na mate zi samösa ira matua, lö ono, ba mangowalu ndrongania ira alawe khö dalifusö ndra matua andrö, ena'ö ibe'e nga'ötö khö ga'ania andrö si no mate. 25 So dafitu zi fatalifusö si toröi ba da'e. Mangowalu zia'a ba aefa da'ö mate ia lö ono. Toröi ndrongania khö dalifusönia. 26 Si manö göi dalifusönia andrö, mate lö ono. Ba simanömanö irugi dafitu ira. 27 Aefa da'ö mate ndra alawe andrö. 28 Ba zi mane da'e, haniha dania wo'omo ndra alawe andrö? Börö me dafitu manö ira no irai tobali fo'omonia." 29 Itema li Yesu, "Fasala sibai ami, börö me lö mi'ila Mbuku Ni'amoni'ö, ba lö göi aboto ba dödömi wa'abölö Lowalangi. 30 Börö na ifuli tesusugi zi mate, ba lö mangowalu ira sa'ae, auri ira si mane mala'ika ba zorugo. 31 Hadia lö irai mibaso niw̃a'ö Lowalangi sanandrösa ba wanusugi si no mate? Imane Lowalangi, 32 'Lowalangi Gaberahamo ndra'o, Lowalangi Giza'aki ba Lowalangi Yakobo.' Tenga Lowalangi zi mate Lowalangi andrö. No Lowalangi zauri!" 33 Me larongo wamahaö Yesu andrö, oi so wa'ahölihöli dödöra. 34 Me larongo ira Farizai'o no Ibe'e lö hede ndra Sadukai'o Yesu, ba owulo ira. 35 Samösa ba gotaluara guru agama, ifesu li Yesu faoma fanofu. 36 Imane, "He Guru, heza goroisa sabölö ebua bakha ba huku agama?" 37 Itema linia Yesu, "Omasi'ö Zo'aya Lowalangiu, moroi si'aikö ba dödöu, awö nosou ba era'erau ma'afefu. 38 Da'ö goroisa sabölö ebua ba sabölö moguna! 39 Oroisa si dua si fagölö ba da'ö: Omasi'ö nawöu si mane fangomasi'öu ya'ugö. 40 Fefu huku agama nibe'e Moze awö wamahaö ndra sama'ele'ö modanedane ba goroisa si dombua andrö." 41 Me owulo na ndra Farizai'o ba da'ö, Isofu khöra Yesu, 42 "Hami'w̃a'ö era'erami Razo Sangorifi andrö? Nga'ötö haniha Ia?" Lamane, "Nga'ötö Dawido!" 43 Itohugö wanofu Yesu, "Na si manö, hana wa ifarou Dawido Eheha Lowalangi ba wamotöi Razo Sangorifi andrö, 'So'aya'? Börö me imane Dawido, 44 'No Iw̃a'ö Lowalangi khö Zo'aya ya'o: Dadao ba gambölö-Gu, Irege Ube'e barö gahe-U zi fa'udu khö-U.' 45 Na ikaoni Dawido khö Razo Sangorifi andrö 'So'aya', hewisa wa tola nga'ötö Dawido Ia?" 46 Samösa lö si tola manema li Yesu, I'otarai luo da'ö, lö si barani manofu hadia ia khö-Nia.

Matai'o 23

1 Aefa da'ö muhede Yesu ba niha sato awö ba ndra nifahaö-Nia, 2 "Latema kuaso ira Sangila Amakhoita awö ndra Farizai'o, ba wamo'eluaha huku Moze. 3 Börö da'ö mi'o'ö fefu hadia niw̃a'öra khömi. Ba böi milau hadia nilaura, börö me lö la'o'ö hadia wamahaöra. 4 Oi safökhö ni'andröra ba labe'e gamakhoita sabua, ba hiza ma'ifu lö latolo niha wamalua ya'ia. 5 Fefu hadia ia nilaura, ha ena'ö la'ila ira niha. Lafake lembe sebolo, ba baru sebua si so huruhuru ba gahe! 6 Omasi ira nahia si sökhi ba gowuloa, ba gurusi soadu ba nahia wangandrö. 7 Omasi ira nifozumazumange ba fasa. Ba ena'ö lakaoni khöra niha, 'Guru'. 8 Ba ya'ami, böi lakaoni khömi niha, 'He Guru', börö me ha samösa Gurumi ba ya'ami fefu si fatalifusö. 9 Böi göi mikaoni 'Ama,' ba niha gulidanö andre, börö me ha samösa namami, ya'ia Nama si so ba zorugo. 10 Ba böi göi lakaoni khömi 'Sondrönia'ö', börö me ha samösa zondrönia'ö ya'ami, ya'ia Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi. 11 Sabölö ebua ba gotaluami, ya tobali enonimi. 12 Niha sangebua'ö ya'ia, da'ö ni'ide'ide'ö, ba sangidengide'ö ya'ia da'ö ni'ebua'ö." 13 "Alai ami Sangila Amakhoita ba Farizai'o! Niha samini tödö ami! Miba'agö niha tobali ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi. Ba lö sa omasi ami tobali ono mbanua wamatörö andrö, ba hiza miba'agö niha bö'ö. 14 Alai ami Sangila Amakhoita ba Farizai'o! No samini tödö ami! Milimo lakha mbanua ba worabu omora. Ba milau wangandrö sanau ba wamini'ö da'ö fefu. Da'ö mbörö wa nihuku sabölöbölö ami dania! 15 Alai ami Sangila Amakhoita ba Farizai'o! No samini tödö ami! Mi'ötö nasi ba mitörö danö ba wolohe samösa niha fao ba agamami. Ba na no fao ia, mibali'ö ia ösi narako, si mendrua fa'alösökhi moroi khömi! 16 Alai ami niha sau'a sondrönia'ö niha! Mifahaö da'e, 'Na so zi möi ba hölu ba döi Nomo Zo'aya, ba lö aro hölu andrö; ba na möi ia ba hölu ba döi gana'a si so ba Nomo Zo'aya, ba aro hölunia andrö.' 17 No niha si bodo ami ba sau'a! Hezo zabölö moguna: ana'a, ma zui Omo Zo'aya sombali'ö ni'amoni'ö gana'a andrö? 18 Si mane nasa wamahaömi, 'Na möi ba hölu niha ba döi naha wame'e sumange, lö aro hölunia andrö; ba na möi ba hölu ba döi zumange yaw̃a ba naha zumange andrö, aro wahölusania.' 19 Alai wa'au'ami! Hezo zabölö moguna? Sumange andrö ba ma nahia zumange sombali'ö ni'amoni'ö zumange andrö? 20 Börö da'ö, na so zi möi ba hölu ba döi naha wame'e sumange, eluahania fahölu ia ba döi naha wame'e sumange awö zumange si so yaw̃a ba da'ö. 21 Ba na fahölu niha ba döi Nomo Zo'aya, eluahania, fahölu ia ba döi Nomo Zo'aya awö ba döi Zo'aya si so ba da'ö. 22 Na fahölu niha ba döi mbanua si yaw̃a, eluahania fahölu ia ba döi dadaoma Lowalangi, ba ba döi Lowalangi si dadao ba da'ö. 23 Alai ami Sangila Amakhoita ba Farizai'o! Niha samini tödö ami! Mibe'e sambua ni'ofulu selasi, adasi sami ba jita khö Lowalangi. Ba lö ba dödömi zebua goroisa: Fa'atulö, fa'ahakhö dödö ba fa lö faröi. Si lö tola lö'ö mibe'e ba dödömi ena'ö da'ö awö danö bö'ö nasa. 24 No sau'a sondrönia'ö niha ami! Mitafi ngalöngalö ba gömi idanö, ba ondra sa ba mitölö! 25 Alai ami, Sangila Amakhoita ba Farizai'o! Niha samini tödö ami! Misasai gero mako awö gero wiga khömi irege sökhi, ba tanö bakhania no ta'unö sibai, safönu forabu ba folu'alu'a. 26 He Farizai'o sau'a! Misasai ua tanö bakha wiga andrö awö makomi, ena'ö ehao göi geronia! 27 Alai ami Sangila Amakhoita ba Farizai'o! Niha samini tödö ami! Hulö lewatö nilau betua safusi ami; wa'asökhi moroi baero ba bakha ba afönu töla ba fefu oi obou. 28 Si manö göi ami, no sökhi ba wamaigi moroi baero, ba sindruhunia afönu falimosa ba fanawö oroisa bakha ba dödömi." 29 "Alai ami Sangila Amakhoita ba Farizai'o! Niha samini tödö ami! Mifazökhi lewatö zama'ele'ö ba mihaogö gowe ba wanörö tödö niha satulö tödö. 30 Ba mimane, 'Na auri ndra'aga ba ginötö ndra tuama mböröta, tenga si mane ya'ira ndra'aga wamunu sama'ele'ö.' 31 Tobali, mangaku ami wa nga'ötö zamunu sama'ele'ö ami! 32 Na si manö ba mifatohu ba mi'o'ozui horö ndra tuami andrö! 33 Niha si lö sökhi ami ba nga'ötö niha si lösökhi göi! Hewisa wa tola mi'efa'ö ami ba huku ba narako? 34 Börö da'ö, mihaogö wamondrongo: Ufatenge khömi zama'ele'ö, ba niha satuatua, ba guru; ato ba gotaluara nibunumi, ba tanö bö'ö ösa ha miforöfa. So nifakaomi ba nahia wangandrö, ba migohi moroi ba mbanua si sambua numalö ba mbanua bö'ö. 35 Börö da'ö, nihuku ami börö me no mibunu zi lö sala andrö -- i'otarai wamunu Habeli si lö sala, irugi wamunu Zakharia ono Mberekhia, nibunu ba gotalua Nomo Zo'aya faoma nahia wame'e sumange. 36 Ya faduhu dödömi: Fefu horö andrö tefalu'igö ba niha si sagötö iada'e!" 37 "He Yeruzalema, he Yeruzalema! Samunu sama'ele'ö, ba sanebu kara dengetenge Lowalangi irugi mate! Hame'uga kali Utandraigö wangowuloi ono mbanua, si mane si fagelo sangowuloi ononia barö gafinia, ba hiza lö omasi ami! 38 Börö da'ö' lö sa'ae fa'awö khömi Lowalangi. 39 Uw̃a'ö khömi: I'otarai da'e lö mi'ila Ndra'odo sa'ae irege muhede Ndra'o khömi: 'Ya'ahowu zi so andrö ba döi Zo'aya.' "

Matai'o 24

1 Iröi Nomo Zo'aya Yesu, ba la'ondrasi Ia ira nifahaö-Nia, latuturu khö-Nia domosa Nomo Zo'aya andrö. 2 Imane khöra Yesu, "Hadia, no mi'ila fefu da'ö? Mitöngöni! Sambua lö sa'ae dania kara andrö si te'anö ba nahiania. Fefu no oi adudu." 3 Aefa da'ö numalö Yesu ba Hili Zaitu, mudadao Ia ba da'ö. Me mudadao Ia nasa, tohare ndra nifahaö-Nia, fahuhuo ira khö-Nia ba zi ha ya'ira. Lasofu khö-Nia, "Tandraigö Ama, ombakha'ö khöma hawa'ara alua da'ö fefu? Ba hadia dandra we'aso-Mö awö wa'atua danö andrö?" 4 Itema li Yesu, "Mi'angenanöi. Böi lalimo ami niha. 5 Börö me ato zi so dania sangoguna'ö töi-Gu, 'Ya'o Razo Sangorifi!' Ato niha nifaelungura dania. 6 Mirongorongo dania duria wasuwöta ba mokamoka wana ba wanuwö, ba böi ata'u ami. Börö me lö tola lö'ö alua da'ö. Ba tenga nasa Ngaluo Safuria da'ö. 7 Fasuwö ira soi si sambua soi si sambua, banua si sambua isuwö mbanua tanö bö'ö. Alua lofo misa awö ndruru danö. 8 Ba awena famobörö da'ö, hulö wa'afökhö nitaögö ndra alawe na tumbu ndraono. 9 Lara'u ami dania, la'ohe ba wamakao ba famunu. Fefu soi ba fatiu dödöra khömi dania börö Ndra'o. 10 Ba ginötö da'ö dania ato zi faröi khö-Gu. La'a mböli nawöra ba faoma afökhö dödöra khö nawöra. 11 Ato maoso zama'ele'ö sofaya, ato niha lalimo. 12 Tesao wa lö sökhi sabölöbölö irege ato niha si taya fa'omasi. 13 Ba sanau ölö irugi gamozua da'ö ni'orifi. 14 Turia Somuso Dödö sanandrösa khö Lowalangi awö wamatörö-Nia, ba teturiaigö dania ba gulidanö ma'asagörö, ena'ö oi larongo niha. Aefa da'ö awena tohare Luo Safuria." 15 "Mi'ila dania 'Wa'alösökhi samakiko andrö', si hokha mbuda, si mane niw̃a'ö Danieli, sama'ele'ö si zizio ba naha wame'e sumange andrö. (Angombakhata ba zombaso: Haogö wanöngöni hadia geluahania!) 16 Na alua da'ö dania, akha moloi niha si so ba Yudea, ya lasaw̃a hili. 17 Niha si so yaw̃a ba dete zagö nomo böi ya möi tou ba nomo wanga'i gamagamania. 18 Niha si so ba nowi böi ya mangawuli miyomo wangai barunia sebua. 19 Alai ndra alawe sanabina ba si so ono sawuyu ba ginötö da'ö! 20 Mi'angandrö khö Lowalangi ena'ö böi moloi ami ba mbaw̃a deu ma ba luo Sabato! 21 Ba ginötö da'ö so wamakao sabölöbölö si lö irai alua i'otarai mböröta danö irugi iada'e; ba lö göi irai alua sa'ae. 22 Na lö I'adogo'ö ginötö da'ö Lowalangi, ba samösa lö sauri niha. Börö mbanua-Nia andrö si no Ituyu Lowalangi, wa I'adogo'ö ginötö da'ö. 23 Na ba ginötö da'ö so zanguma'ö khömi, 'Mifaigi, ya'e Razo Sangorifi andrö!' Ma zui law̃a'ö, 'Hiza Ia ba da'ö!' -- böi faduhu dödömi ba niha andrö. 24 Ba maoso dania zangorifi ba sama'ele'ö sofaya andrö. Lafazökhi dandra sebua awö gila'ila ba wamaelungu niha, na tola ba lafaelungu göi mbanua nituyu Lowalangi andrö. 25 Mitörö tödömi! No Uhönagö U'ombakha'ö khömi fatua lö salua nasa. 26 Na so zanguma'ö khömi niha, 'Faigi, so Ia ba da'ö ba danö si mate!' -- Böi mi'ae'e ba da'ö. Ma zui lamane, 'Aine faigi, no ibini'ö Ia ba da'e!' -- böi faduhu dödömi. 27 Börö me fa'atohare Nono Niha andrö ba hulö gari mbanua si otarai gatumbukha si haga numalö ba gaekhula. 28 Gofu heza so gamatela, ba da'ö owulo moyo." 29 "Lö ara me no aefa ginötö wamakao andrö, ba ogömi haga luo, taya haga mbaw̃a. Atoru ndröfi moroi ba mbanua si yaw̃a, ba muheuheu zangokhögö banua si yaw̃a. 30 Na no aefa da'ö awena oroma dandra Nono Niha ba mbanua si yaw̃a. Ba ginötö andrö oi mege'ege fefu soi börö wa'abu dödö. La'ila dania Nono Niha andrö, tohare Ia ba dete lawuo si fao fa'abölö ba lakhömi sebua. 31 Lalau dorofe sebua li, Ifatenge dania mala'ika-Nia Ono Niha andrö ba wangowuloi banua-Nia i'otarai zi öfa watalinga danö, i'otarai mbalö mbanua si sambua irugi wondrege mbalö mbanua tanö bö'ö." 32 "Mihalö wamahaö moroi ba ara. Na awuyuwuyu duturu ara ba na tumbu lehelehe, ba mi'ila wa no ahatö mbaw̃a lökhö. 33 Si manö göi na mi'ila alua da'ö fefu, ba mi'ila wa no ahatö sibai ginötönia. 34 Mitöngöni! Alua dania fefu da'ö fatua lö mate fefu niha sauri iada'e. 35 Taya dania mbanua awö danö, ba lö taya wehede-Gu irugi zi lö aetu." 36 "Samösa lö sangila baw̃a awö ginötö, he ira mala'ika ba zorugo ba he göi Ono lö la'ila; ha Ama zangila. 37 Si mane salua ba ginötö Noakhi föna, si manö göi dania zalua na tohare Nono Niha. 38 Fatua lö inötö molö sebua andrö, mangamanga, mamadumadu, ba mangowalu niha. Daö manö nifaluara, irugi möi Noakhi bakha ba nowo. 39 Me inötö inönöi ira molö, awena la'ila hadia zalua. Si manö göi dania zalua na tohare Nono Niha. 40 Ba ginötö da'ö darua zohalöw̃ö ba danö; la'ohe zi samösa ba si samösa laröi. 41 Darua ndra alawe sogili gandru: si samösa lahalö ba si samösa laröi. 42 Andrö mi'angenanöi me lö mi'ila mbaw̃a wa'atohare Zo'aya ya'ami andrö. 43 Mitöngöni da'e! Na i'ila sokhö omo ginötö wa'atohare zanagö, ba lö mörö ia ba lö ifa'amöi ba nomonia zanagö. 44 Börö da'ö, mifa'anö ami. Börö me Ono Niha andrö tohare Ia dania ba zi lö mudönadöna." 45 Imane Yesu nasa, "Na si manö, haniha zawuyu satuatua ba si lö faröi? Ya'ia nituyu zokhö ya'ia tobali högö zawuyu bö'ö; ena'ö ibe'e göra ba ginötö si no muhonogöi. 46 Ya'ahowu zawuyu andrö, na mangawuli zokhö ya'ia, i'ila ibayabaya halöw̃önia. 47 Ya faduhu dödömi, ibe'e barö mbawania fefu zi so khönia sokhö ya'ia andrö. 48 Ba na lö sökhi zawuyu andrö, na imane tödönia, 49 'Ara nasa mangawuli zokhö ya'o,' ibörötaigö iböbözi zawuyu bö'ö, mangamanga ia ba mamadumadu awö zi mabumabu andrö. 50 Tohare dania zokhö ya'ia ba zi lö mudönadöna, ba ginötö si lö i'ila sawuyu andrö. 51 Ihuku sindruhundruhu dania zawuyu andrö, ibali'ö hulö zamini tödö ia. Mege'ege dania zawuyu andrö ba fa'afökhö ba da'ö."

Matai'o 25

1 "Na tohare Nono Niha andrö tobali So'aya, ba hulö gamaedola da'e: Dafulu nono alawe si möi awö zangowalu sangai fandrura. Möi ira wamaondragö sangowalu. 2 Dalima ba gotaluara zambö tödö ba dalima danö bö'ö zatuatua. 3 Ono alawe sambö tödö andrö la'ohe wandru, ba lö la'ohe wanikha ngönangöna. 4 Ono alawe si dalima tanö bö'ö satuatua, la'ohe wandru awö wanikha ngönangöna. 5 Me ara tohare zangowalu ba ibörötaigö manuköu ndra alawe andrö ba alau höröra. 6 Ba zi talu mbongi, awena terongo li zi'ao, 'Tohare zangowalu! Mi'ae'e mifaondragö ia!' 7 Maoso ndra alawe si dafulu, latunu wandrura. 8 Lamane ira alawe sambö tödö ba ndra alawe satuatua, 'Mibe'e khöma ma'ifu wanikhami andrö, no ibörötaigö mate wandruma.' 9 Latema li ira alawe satuatua, 'Tebai sa! Börö ma dania faoma ambö khöda wanikha. Mi'ae'e mi'öli ba lafo!' 10 Mo möi ndra alawe sambö tödö andrö ba wowöli fanikha. Gasagasa we'amöira, no tohare zangowalu. Ira alawe si no mombaloi andrö fao ira khö zangowalu ba nahia walöw̃a, ba aefa da'ö laduhö mbawa ndruhö! 11 Lö ara aefa da'ö tohare ndra alawe sambö tödö no mege. Mu'ao ira lamane, 'He Tuha, he Tuha, bokai khöma mbawa ndruhö!' 12 Ba itema lira sangowalu andrö imane, 'Lö u'ila haniha ami!' " 13 I'etu'ö gamaedolania Yesu andrö Imane, "Börö da'ö, mi'anaro, me lö mi'ila mbaw̃a awö ginötö." 14 "Na tohare Nono Niha andrö tobali So'aya, ba hulö göi gamaedola da'e. Samösa niha sofanö ba danö saröu, ikaoni ndra enoninia, ifaduhusi tödö khöra haratonia. 15 Ero samösa enoni ibe'e molo'ö fa'abölö zamösana. Ba zi samösa ibe'e lima ribu rufia ana'a. Khö zi samösa ibe'e dua ribu rufia ana'a, ba khö zi samösa tö ibe'e saribu rufia ana'a. Aefa da'ö mofanö ia. 16 I'anema'ö göi möi maniaga genoni sanema lima ribu rufia ana'a andrö. Ba isöndra hare lima ribu rufia ana'a göi. 17 Si manö genoni sanema dua ribu rufia ana'a andrö, isöndra göi hare dua ribu rufia ana'a. 18 Ba hiza, enoni sanema saribu rufia ana'a andrö möi ia mukhao danö, ibini'ö ba da'ö gana'a zokhö ya'ia. 19 Me no ara sibai aefa da'ö, mangawuli niha sokhö enoni andrö, ba ilau mangerai khöra fefu. 20 I'ondrasi ia enoni sanema lima ribu rufia ana'a, ibe'e ba danga zokhö ya'ia fulu ribu rufia ana'a. Imane, 'He Tuha, no öbe'e khögu lima ribu rufia ana'a. Faigi, ia da'e no usöndra hare lima ribu rufia ana'a.' 21 Imane sokhö ya'ia, 'Sökhi da'ö, enoni si sökhi ba si lö faröi ndra'ugö. Börö me tola mufaduhusi tödö ndra'ugö ba zi ma'ifu, ba ube'e dania rorogöföu zabölö oya. Aine! Tafao ba wa'omuso dödö!' 22 I'ondrasi göi enoni sanema dua ribu rufia ana'a ba imane, 'He Tuha, no öbe'e khögu dua ribu rufia ana'a. Faigi! Iada'e no usöndra hare dua ribu rufia ana'a.' 23 Imane sokhö ya'ia, 'Sökhi da'ö! Enoni si sökhi ba si lö faröi ndra'ugö. Börö me tola mufaduhusi tödö ndra'ugö ba zi ma'ifu, ube'e khöu dania zabölö oya. Aine, tafao ba wa'omuso dödö!' 24 I'ondrasi göi ia enoni sanema saribu rufia ana'a, imane, 'He Tuha, u'ila wa niha sabe'e huku ndra'ugö. Mangozara ndra'ugö ba nahia si lö nifazaewemö ba mamasi'ö ba nahia si lö nitanöu. 25 Ata'u ndra'odo, andrö möido mubini'ö gefe andrö khöu ba narö danö. Iada'e, ya'e gana'a andrö!' 26 Imane sokhö ya'ia, 'Enoni sareu ba si lö sökhi ndra'ugö. No nasa ö'ila wa mangozara ndra'o ba nahia si lö nifazaewegu ba mamasi ndra'o ba nahia si lö nitarugu. 27 Börö da'ö mena'ö ba sinangea öbe'e gana'agu andrö ba niha samalali ana'a, ena'ö na mangawulido utema gana'agu andrö fabaya hare. 28 Börö da'ö, mihalö gana'a andrö khönia, ba mibe'e ba genoni si so fulu ribu rufia ana'a. 29 Ba niha si so tebe'e na khöra, irege fahöna. Ba ba niha si lö'ö, ba tehogö khönia zi so khönia. 30 Ba enoni si lö guna andrö, mitibo'ö ia baero ba zogömigömi. Ba da'ö dania fege'ege ba fa'afökhö!' " 31 "Na tohare Nono Niha andrö tobali Razo si fao mala'ika-Nia fefu, dumadao dania Ia yaw̃a ba dadaoma-Nia. 32 Ba fefu niha gulidanö andre te'owuloi dania föna-Nia. Iföfö'ö dania ira ba zi dombua nahia, si mane kubalo na iföfö'ö ira mbiribiri si alawe mbiribiri si matua. 33 Ifa'aso mbiribiri si alawe tanö ba gambölönia ba biribiri si matua tanö ba gabera-Nia. (Niha samalua somasi Lowalangi i'owuloi tanö ba gambölö-Nia, ba tanö bö'ö i'owuloi tanö ba gabera-Nia.) 34 Aefa da'ö imane Razo ba niha si so ba gambölö-Nia, 'Mi'aine, ya'ami nifahowu'ö nama-Gu. Mi'iaigö mbanua andrö si no muhönagö khömi i'otarai mböröta danö andre. 35 Me olofo Ndra'o, no mibe'e gö-Gu, ba me owökhi dödö-Gu, no mibe'e nibadu-Gu nidanö. Me si fatewu Ndra'o ba zi sambua nahia, no mitema Ndra'o ba nomomi. 36 Me lö nukha-Gu no mifonukha Ndra'odo. Me mofökhö-Do no mirorogö Ndra'o. Me so-Do ba gurunga, ba no möi ami mifaigi-Do.' 37 Ba law̃a'ö dania niha andrö si no mamalua somasi Lowalangi, 'He So'aya, hamega ma'ila olofo Ndra'ugö ba mabe'e gö-U, ma zui me owökhi dödö-U, mabe'e ö-U nidanö? 38 Hamega ma'ila si fatewu Ndra'ugö ba zi sambua nahia, ba matema'-Ö Ndra'ugö ba nomoma? Hamega si lö nukha Ndra'ugö ba mafonukha'-Ö? 39 Hamega ma'ila mofökhö'-Ö, ba labe'e'-Ö ba gurunga, ba möi ndra'aga mutolo'-Ö?' 40 Itema li Razo andrö, 'Ya'aboto ba dödömi: me milau da'e ba dalifusö-Gu andrö fondrege zi numana, ba no khö-Gu milau da'ö!' 41 Imane Razo andrö ba niha si so ba gabera-Nia, 'Mi'ofanö ba da'e, ya'ami ni'elifi! Mi'ae'e ba narako alitö andrö si lö matemate, si no i'asiwai khömi Afökha ba mala'ikania! 42 Börö me olofo-Do, lö mibe'e gö-Gu; me owökhi dödö-Gu, lö mifabadugö khö-Gu nidanö. 43 Me si fatewu na Ndra'o ba zi sambua nahia, lö mitema Ndra'o ba nomomi. Me lö nukha-Gu, lö mifonukha Ndra'o. Me mofökhö-Do ba me so-Do ba gurunga, lö mirorogö Ndra'o.' 44 Ba lamane dania khö-Nia, 'He So'aya, hamega ma'ila olofo Ndra'ugö, ma owökhi dödö-U, ma si fatewu Ndra'ugö, ma lö nukha-U, ma mofökhö'-Ö, ma zui me labe'e'-Ö ba gurunga, lö nitoloma Ya'ugö?' 45 Imane wanema li Razo andrö, 'Mihaogö wamondrongo: me lö omasi ami wanolo si numana andrö, no faoma geluahania lö mitolo Ndra'o.' 46 Ba göna huku niha andrö, fanguhuku si lö aetu; ba samalua somasi Lowalangi fao ira ba wa'auri safönu fa'owuawua dödö khö Lowalangi."

Matai'o 26

1 Me no aefa Ibe'e wamahaö andrö Yesu, Imane khö ndra nifahaö-Nia, 2 "No mi'ila wa dua wongi tö Gowasa Fasa, ba Ono Niha tebe'e ba danga niha ba wamoröfa!" 3 Me luo da'ö owulo ndra ere ba satua mbanua niha Yahudi ba nomo gere sebua sotöi Kayafa. 4 Mamagölö ira ba wondra'u Yesu ba zi lö nininini, ba wamunu Ya'ia. 5 Ba lamane, "Hiza böi talau da'ö ba ginötö Gowasa andrö, börö ma dania alua wehufa ba gotalua niha sato." 6 Me so Yesu ba Mbetania, ba nomo Zimoni sobou auri andrö föna, 7 samösa ndra alawe sangondrasi Yesu. No i'ohe mbulibuli, so'ösi fanikha samohua sebua böli. Me mangamanga na Yesu, ibayoini högö Yesu ira alawe andrö faoma fanikha samohua. 8 Mofönu ndra nifahaö Yesu me la'ila da'ö. Lamane, "Hadia wa la'alimagösi da'e?" 9 "Tola mu'amawa wanikha samohua andrö ba bölinia labe'e ba niha si numana!" 10 I'ila Yesu gera'erara andrö ba Imane, "Hadia wa mibusi dödö ndra alawe andre? No ilau zi sökhi khö-Gu. 11 Faofao nasa khömi niha si numana ba Ya'o tenga si'ogötö'ö wefao khömi. 12 Ba wombayoini fanikha samohua andrö ösi-Gu, no ihaogö Ndra'o ba wogo'o Ya'o. 13 Ya faduhu dödömi! Gofu heza teturiaigö Duria Somuso Dödö soroi Lowalangi ba gulidanö ma'asagörö, ba tedunödunö göi nilau ndra alawe andre si tobali fanörö tödö khönia." 14 Samösa ba gotalua nifahaö Yesu si felendrua, sotöi Yuda banua Gariota, möi khö ndra ere sebua. 15 Imane khöra, "Hadia nibe'emi khögu na ube'e ba dangami Yesu?" La'erai tölu ngafulu rufia gefe firö, ba labe'e khönia. 16 I'otarai da'ö i'alui ginötö si sökhi Yuda ba wame'e Yesu ba danga ndra ere sebua. 17 Ba ngaluo si föföna ba Gowasa Roti Si Lö Mu'aisöni, la'ondrasi Yesu ira nifahaö-Nia. Lasofu khö-Nia, "Heza zomasi Zo'aya mafa'anö wemanga Wasa khö-U?" 18 Itema li Yesu, "Mi'ae'e ba fasa, ba mimane ba zi samösa niha, 'No Iw̃a'ö Guru, no irugi inötö khö-Gu; Omasi Ndra'o molau Gowasa Fasa ba nomou si fao ira nifahaö-Gu.' " 19 La'o'ö niw̃a'ö Yesu andrö ira nifahaö-Nia. Möi ira wama'anö ö Fasa. 20 Me no bongi, manga Yesu awö ndra nifahaö-Nia. 21 Me mangamanga ira nasa Imane khöra Yesu, "Mifondrondrongo: Samösa ba gotaluami dania zi manga mböli-Gu." 22 Me larongo da'ö ira nifahaö Yesu, abu sibai dödöra. Dozi ira lasofu khö Yesu, "Tatu, tenga ya'odo niw̃a'ö-Mö andrö, Guru?" 23 Itema li Yesu, "Si fao khö-Gu wo'ungugö roti ba mako andrö, ya'ia dania zi manga mböli-Gu. 24 Mate dania Nono Niha andrö, itörö zi mane nisura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö. Ba hiza, alai niha si manga mböli Nono Niha andrö! Abölö sökhi ba niha andrö na lö irai tumbu ia!" 25 Imane Yuda si manga mböli andrö, "Tatu, tenga ya'odo niw̃a'öu Guru?" Itema linia Yesu, "Si manö wanguma'öu!" 26 Me manga ira, Ihalö roti Yesu, I'aohasi gölö Lowalangi. Ibe'e roti andrö khö ndra nifahaö-Nia ba Imane, "Mitema, ba mi'a; boto-Gu da'e." 27 Aefa da'ö Ihalö mako nagu sebua, I'aohasi gölö Lowalangi. Aefa da'ö Ibe'e mako andrö khö ndra nifahaö-Nia, ba Imane, "Mibadu dozi ami. 28 Do-Gu da'e si tobali fangaro gamabu'ula li Lowalangi. Do-Gu nifaduwa salahi zato ba wangefa'ö horöra. 29 Ya faduhu dödömi: Lö sa'ae ubadu na-Gu andre irugi ginötö wamadu-Gu agu si bohou si fao ya'ami, ba Mbanua si Bohou khö Nama-Gu." 30 Me aefa da'ö manunö ira, ba numalö ira we'amöi ba Hili Zaitu. 31 Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Bongi andre moloi ami miröi Ndra'o; börö me no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö: 'Ubunu dania gubalo andrö, ba oi muzawili ngawawa mbiribiri.' 32 Ba me no tesusugi Ndra'o mangawuli, ba oföna möi Ndra'o ba Galilea moroi khömi." 33 Ba imane Fetero khö Yesu, "He laröi Ndra'ugö sato andrö, ba ma'ifu lö uröi Ndra'ugö!" 34 Imane khönia Yesu, "Fondrondrongo: Bongi andre, fatua lö miwo manu, ba no tölu kali öfaduhu'ö wa lö ö'ila Ndra'o." 35 Imane Fetero, "He mate ndra'o awö-U, ma'ifu wa lö uw̃a'ö wa lö u'ila Ndra'ugö!" Ba fefu nifahaö bö'ö oi zara lamanö wanguma'ö. 36 Me no aefa da'ö numalö Yesu awö ndra nifahaö-Nia ba nahia sotöi Kabu Gezemane. Ba da'ö Imane khöra, "Midadao ba da'e, gasagasa we'amöi-Gu mangandrö ba da'ö." 37 Ikaoni we'amöi awö-Nia Wetero ba darua nono Zebedai'o. Ibörötaigö alangu dödö-Nia ba abu dödö. 38 Imane khö ndra nifahaö-Nia, "Abu sibai dödö-Gu, hulö na mate Ndra'odo. Mi'iagö da'e ba böi miförö awö-Gu." 39 I'aröu'ö Ia Yesu ma'ifu, ba alau Ia tou ba danö ba wangandrö. Imane, "He Ama, na tola akha italu'i Ndra'odo famakao si lö tola lö'ö Utaögö andrö. Ba böi ya'itörö zomasi Ndra'o, ya'alua zomasi Ndra'ugö." 40 Me mangawuli Ia khö ndra nifahaö-Nia andrö, I'ila no mörö ira. Imane khö Wetero, "Hadia, tebai lö mörö ami awö-Gu he ha sambua za wa'ara? 41 Mi'anaro ba mi'angandrö faböi göna ami fanandraigö. Omasi dödömi wamalua si sökhi, ba hiza lö fa'abölömi, me no sambö fa'abölö nösi." 42 Ba Ifuli möi samuza tö Yesu mangandrö. Imane, "He Ama, na lö tola lö'ö Utaögö wamakao andre ba tebai italu'i Ndra'o, ya itörö zomasi Ndra'ugö." 43 Aefa da'ö mangawuli zui Yesu, ba I'ila no mörö ndra nifahaö-Nia. Abua sibai guli höröra ba wanuköu. 44 Ba Iröi zui ira Yesu, möi Ia wangandrö, no medölu kali. Fagölö gangandröw̃a-Nia andrö si mane si numalö. 45 Aefa da'ö mangawuli Ia zui khö ndra nifahaö-Nia ba Imane, "Hadia, mörö nasa ami ba molombase ami? Mifaigi, no irugi inötönia, labe'e ba danga niha si so horö Nono Niha andrö. 46 Mifaoso, mofanö ita. Hiza! No tohare niha si manga mböli-Gu andrö!" 47 Me fahuhuo na Yesu, ba tohare Yuda, samösa moroi ba gotalua nifahaö-Nia. Ato niha si fao khönia solohe föda awö wagado. Niha nifatenge ndra ere sebua awö ndra satua mbanua niha Yahudi. 48 No i'ombakha'ö khöra dandra si manga mböli andrö wanguma'ö, "Niha ni'agogu bawa dania, da'ö Ia. Mira'u Ia!" 49 Ba me larugi naha andrö, idölö ia Yuda khö Yesu ba imane, "Ya'ahowu, Guru!" Ba i'ago mbawa Yesu. 50 Imane Yesu, "He talifusö, hana wa so'ö ba da'e!" La'ondrasi Yesu niha sato andrö ba wondra'u Ya'ia. 51 Samösa ba gotalua nifahaö Yesu andrö zodöbi föda, ba ifalisi zawuyu gere sebua andrö faoma födania irege aetu dalinga. 52 Imane khönia Yesu, "Saembugö wödamö andrö, börö me dozi niha sangoguna'ö föda mate ia dania ba wöda. 53 Hadia miwalinga tebai U'andrö khö nama-Gu ba wa'alio zi felendrua ngawawa mala'ika? 54 Na si manö, hewisa tola alua zi mane si so ba Mbuku Ni'amoni'ö, ya'ia wa lö tola lö'ö alua zi mane da'e?" 55 Imane Yesu ba niha sato andrö, "Möi ami ba wondra'u Ya'o, andrö wa mi'ohe wöda awö wagado, hulö na samarukhu Ndra'odo andre? Ero ma'ökhö mamahaö Ndra'o ba Nomo Lowalangi, ba hana wa lö mira'u-Do? 56 Fefu zalua andre, ba lö tola lö'ö alua, ena'ö alua nisura ndra sama'ele'ö bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö." Me no aefa da'ö oi zara moloi ndra nifahaö-Nia laröi Yesu. 57 Me no lara'u Yesu, la'ohe Ia ba nomo Gayafa, ere sebua. Ba da'ö no owulo ndra sangila amakhoita awö ndra satua mbanua niha Yahudi. 58 Me inötö da'ö i'o'ö Yesu moroi ba zaröu Fetero irugi golayama gere sebua andrö. Möi bakha Wetero ba golayama, dumadao ia ba gotalua zanaro. Omasi ia i'ila hewisa lualua dania da'ö fefu. 59 Ira ere sebua awö zangetu'ö huku andrö la'alui sasi sofaya ena'ö tola la'etu'ö huku famunu khö Yesu. 60 Ba sambua lö lasöndra zi tobali lohelohe, hew̃a'ae no ato niha si tobali sasi sofaya. Ba gafuriata, darua niha si möi föna. 61 Lamane wanguma'ö, "No iw̃a'ö niha andre, 'Tola Ududugö Nomo Lowalangi, ba Ufuli Ufazökhi ba zi tölu ngaluo!' " 62 Lö manö hedehede Yesu, "Hadia lö Ötema li wangadura andrö nitandrösaigö khö-U?" 63 Ba lö manö hedehede Yesu. Samuza tö muhede gere sebua andrö imane khö-Nia, "Ba döi Lowalangi sauri, w̃a'ö khöma hadia Ya'ugö Razo Sangorifi, Ono Lowalangi?" 64 Imane Yesu, "Si manö wanguma'öu. Ba mitöngöni: I'otarai da'e ba mi'ila dania Nono Niha andrö dumadao ba gambölö Lowalangi si lö ambö fa'abölö, ba tohare Ia dania ba dete lawuo!" 65 Isika nukhania Ere sebua andrö, imane, "No i'o'aya Lowalangi! Lö moguna sa'ae sasi. No mirongo wango'aya-Nia andrö. 66 Iada'e, hewisa gera'erami?" Latema li, "No fasala Ia, lö tola lö nibunu Ia." 67 Ladiloi mbawa Yesu, ba labözi Ia. So göi zamalisi bawa-Nia, 68 lamane, "Tandraigö ombakha'ö khöma, he Razo Sangorifi! Haniha zamalisi bawa-Mö?" 69 No mudadao baero ba golayama Wetero. Samösa ba gotalua zawuyu ira alawe khö gere sebua zangondrasi Fetero. Imane khönia ira alawe andrö, "Hadia, tenga göi ya'ugö samösa zi faofao awö Yesu andrö banua Galilea?" 70 Itimbagö wehede andrö Fetero fönara imane, "Hadia niw̃a'öu, lö aboto ba dödögu?" 71 Aefa da'ö möi ia ba mbawa ndruhö golayama. So ndra alawe bö'ö sangila Fetero, ba imane ba niha si so ba da'ö, "Niha andre göi zi faofao khö Yesu banua Nazareta andrö." 72 Ifuli itimbagö Fetero, fahölu ia imane, "Sindruhundruhu lö u'ila niha andrö!" 73 Lö ara aefa da'ö la'ondrasi Wetero niha si so ba da'ö, lamane khönia, "Sindruhu, samösa ndra'ugö ba gotaluara. Oroma da'ö ba wehedeu." 74 Ifuli möi ba hölu Wetero imane, "Sindruhundruhu, lö u'ila niha andrö!" Ba ginötö da'ö miwo manu. 75 Itörö tödö Wetero niw̃a'ö Yesu khönia, me Imane, "Fatua lö miwo manu, tölu kali öfaduhu'ö wa lö ö'ila Ndra'odo." Aefa da'ö numalö baero Wetero, mege'ege sibai ia ba wa'abu dödö. Penyeragaman & Ilustrasi : Ning 12-11-2003

Matai'o 27

1 Ba zahulö wongi sibai lahalö gangetula ira ere sebua awö zatua mbanua niha Yahudi fefu ba wamunu Yesu. 2 Laböbö Ia ba la'ohe khö Wilato, högö zamatörö ba gamatöröw̃a Roma. 3 Me i'ila Yuda si manga mböli andrö no la'etu'ö huku Yesu, ifuli maniasa dödönia. Möi ia mufuli gefe firö si tölu ngafulu andrö khö ndra ere sebua ba khö ndra salaw̃a niha Yahudi. 4 Imane, "No ufazökhi horö ba wemanga böli niha si lö sala, irege lahuku Ia huku famunu!" Lamane wanema linia, "Hadia ndra'aga ba da'ö? Balibaliu sa'ae!" 5 Ifazaumba gefe andrö Yuda ba Nomo Zo'aya, aefa da'ö möi ia mutaw̃i mbaginia. 6 Lahalö gefe andrö ira ere sebua lamane, "Böli ndro da'e. Molo'ö huku agama, tebai labe'e gefe andre ba naha game'ela ba Nomo Zo'aya." 7 Me no ha sara dödöra, lafake gefe andrö ba wowöli tanö sotöi Tanö Zamözi Bowoa. La'oguna'ö danö andrö nahia lewatö niha sikoli. 8 Da'ö mbörö wa irugi ma'ökhö lafotöi danö andrö, "Tanö Do". 9 Ba zi manö alua niw̃a'ö Yeremia sama'ele'ö, imane, "Latema tölu ngafulu gefe firö, böli-Nia nifatöni soi Gizera'eli. 10 Ba la'oguna'ö gefe andrö ba wowöli tanö Zamözi Bowoa, si mane niw̃a'ö Lowalangi khögu." 11 Me möi Yesu föna Filato, högö zamatörö ba danö andrö, isofu khö-Nia Filato, "Hadia razo niha Yahudi Ndra'ugö?" Imane wanema li Yesu, "Si manö wanguma'öu." 12 Ba oya labe'e wangadu ira ere sebua awö zatua niha Yahudi sanandrösa khö Yesu, ba ma'ifu lö Itema lira Yesu. 13 Börö da'ö isofu khö-Nia Filato, "Hadia lö Örongo wangadugöra Ya'ugö?" 14 Ma'ifu lö itema li Yesu, irege ahölihöli dödö Filato. 15 Ero'ero Owasa Fasa, si to'ölönia i'efa'ö högö zamatörö samösa nikuru somasi niha sato. 16 Ba ginötö andrö so samösa nikuru, safaito sibai, sotöi Yesu Baraba. 17 Ba me no owulo niha sato, isofu khöra Filato, "Haniha zomasi ami u'efa'ö khömi? Yesu Baraba ma zui Yesu andrö nifotöi Keriso?" 18 Imanö wehede Filato börö me i'ila wa börö wa'afökhö dödöra wa labe'e Yesu ba dangania ira salaw̃a mbanua niha Yahudi. 19 Me mudadao Wilato ba dadaoma wanguhuku, ifa'ohe'ö khönia goroisa fo'omonia wanguma'ö, "Böi babaya niha si lö sala andrö. No mangifi ndra'o fangifi si hokha mbuda börö Ia andrö." 20 Ba lö labato ira ere sebua awö zalaw̃a niha Yahudi ba wamawe'e niha sato ena'ö la'andrö aefa Mbaraba ba labunu Yesu. 21 Ifuli isofu zui khöra högö zamatörö andrö, "Ba gotalua zi darua andre haniha zomasi ami u'efa'ö?" Lamane, "Baraba!" 22 Itohugö wanofu Filato, "Ba hadia nilaugu khö Yesu andrö nifotöi Keriso?" Lamane niha sato, "Foröfa Ia!" 23 Imane Filato, "Hadia nilau-Nia si lö sökhi?" La'ebua'ö lira we'ao lamane, "Foröfa Ia!" 24 I'ila Filato wa tebai ilau hadia ia sa'ae, börö me tola manö kaliru niha sato andrö. Börö da'ö, ihalö nidanö föna niha sato, isasai dangania ba imane, "Aefa ba hulugu wa'amate niha andre! Dali ami hemiwisa!" 25 Latema linia niha sato andrö lamane, "Akha malu'i awö ndraonoma huku ba wa'amate-Nia!" 26 Ba i'efa'ö Filato khöra Mbaraba, awö wa ifabözi'ö Yesu, ba ibe'e niforöfa! 27 Aefa da'ö la'ohe Yesu ira saradadu Filato we'amöi ba gödo zamatörö, owulo ndra saradadu, lafasui Yesu. 28 Laheta nukha Yesu, labe'e khö-Nia mbaru sobowo doru. 29 Lafazökhi dakula moroi ba ndroi, labe'e ba högö Yesu. Aefa da'ö labe'e zi'o ba danga-Nia, latuhi danö föna-Nia ba la'o'aya Ia lamane, "Ya'ahowu Razo Niha Yahudi!" 30 Ba ladidiloi Ia, lahalö zi'o ba lahare'ö ba högö-Nia. 31 Me no aefa la'o'aya Ia, laheta khö-Nia mbaru sobowo doru andrö ba lafuli lafobaru Ia nukha-Nia. Aefa da'ö la'ohe Ia baero ba wamoröfa. 32 Me larugi dalu lala falukha ira Zimoni banua Girene. Lafaso Zimoni wolohe röfa Yesu. 33 Larugi nahia sotöi Gologota, eluahania, "Nahia zole högö." 34 Ba da'ö lafabadugö khö Yesu nagu nifaruka awökhu. Ba me no isifi nagu andrö Yesu, lö edöna Ia Ibadu. 35 Aefa da'ö laforöfa Ia, ba lalau fadahödahö ba wamaosa nukha-Nia. 36 Ba dumadao ira ba wanaro Ya'ia ba da'ö. 37 Tanö yaw̃a ba högö-Nia no lasura wangadura khö-Nia. Si mane nisura andrö, "Yesu da'e, Razo Niha Yahudi!" 38 Si fao khö Yesu göi, darua zorabu niforöfa, samösa ba gambölö-Nia ba samösa ba gabera-Nia. 39 Ba lafalikhölikhö ira niha sanörö lala da'ö ba la'o'aya Yesu. 40 Lamane khö-Nia, "He, Ya'ugö somasi manudugö Omo Lowalangi, ba sangotomosi ya'ia ba zi tölu ngaluo! Na Ono Lowalangi Ndra'ugö, orifi'Ö! Ae'e tou moroi ba röfa andrö!" 41 La'o'aya göi Yesu ira ere sebua awö zalaw̃a niha Yahudi. Lamane khö-Nia. 42 "I'orifi niha bö'ö, ba tebai I'orifi Ia! Hadia, tenga Razo niha Gizera'eli Ia? Na si manö, sökhi na möi Ia tou moroi ba röfa andrö, awena faduhu dödöma khö-Nia. 43 Faduhu dödö-Nia khö Lowalangi, awö wa Imane Ono Lowalangi Ia. Da tafaigi, hadia möi Lowalangi, ba wangefa'ö Ya'ia." 44 La'o'aya göi Ia ira sorabu niforöfa awö-Nia andrö. 45 Me laluo, mato tölu za wa'ara, ba ogömigömi danö ma'asagörö. 46 Ba me bözi tölu tanö owi, mu'ao Yesu ebua li-Nia imane, "Eli, Eli, Lama Sabakhtani?" eluahania, "He Lowalangi-Gu, he Lowalangi-Gu, hana wa Öröi Ndra'o?" 47 Ba lamane ösa niha si so ba da'ö me larongo we'ao da'ö, "Ikaoni Gelia!" 48 Fagohi samösa ba gotaluara, ihalö rabo, ifo'ösi agu saisö. Ituwu ba mbalö geu, ifabadugö khö Yesu. 49 Lamane niha bö'ö, "Böi ua! Da tafaigi hadia möi Gelia ba wangorifi Ya'ia!" 50 Ifuli mu'ao Yesu ebua li-Nia, ba aefa da'ö aetu noso-Nia. 51 Ba hiza, asika mba'aba'a si so ba Nomo Zo'aya, fabali i'otarai si yaw̃a irugi si tou. Moduru danö ba oi fabali gara ba hili. 52 Teboka lewatö, ba ato mbanua Lowalangi si no mate, ifuli auri. 53 Ba me no maoso Yesu moroi ba wa'amate, möi ira baero moroi ba lewatö, numalö ba Yerusalema. Ba ato niha ba da'ö sangila ya'ira. 54 Ata'u sibai ndra samatörö andrö awö zaradadu sanaro Yesu me la'ila ndruru danö awö zalua fefu. Lamane, "Sindruhu Ono Lowalangi Ia!" 55 Ato ndra alawe sangila da'ö moroi ba zaröu. Ya'ira andrö ira alawe solo'ö Yesu i'otarai Galilea ba wanolo Ya'ia. 56 Ba gotaluara so Maria Magadala, Maria ina Yakobo ba Yosefo awö nina ndraono Zebedai'o. 57 Bongi da'ö, tohare samösa niha si kayo moroi ba mbanua Garimatea. Yosefo döinia. Solo'ö khö Yesu ia göi. 58 Möi ia khö Wilato, ba wangandrö boto Yesu. Iw̃a'ö Filato ena'ö labe'e khönia mboto Yesu. 59 Ihalö mboto Yesu Yosefo, i'olohuni nukha si sökhi. 60 Ibe'e mboto Yesu andrö ba lewatö si bohou khönia nifakhao'ö ba gara. Aefa da'ö ifagaölö gowe sebua ba wondruhö bawa lewatö, ba mofanö ia. 61 Ba so ba da'ö Maria Magadala ba Maria si samösa andrö, no dumadao ira ba gamaudu lewatö. 62 Mahemolu ö, me no aefa luo Zumaha, möi khö Wilato ndra ere sebua awö ndra Farizai'o. 63 Lamane, "He Tuha, awena itörö tödöma wa me auri nasa zamaelungu andrö, no irai Iw̃a'ö, 'Maoso Ndra'o dania ba ngaluo si tölu.' 64 Börö da'ö, fatenge zanaro ba lewatö andrö irugi zi tölu ngaluo. Na lö si manö, möi ndra nifahaö-Nia dania wanagö boto-Nia, ba law̃aö ba niha wa no ifuli maoso Ia. Ba abölö lö sökhi wamaelungu safuria andre moroi ba zi föföna." 65 Imane khöra Filato, "Mihalö zaradadu sanaro, ba mi'ae'e mihaogö wanaro lewatö andrö." 66 Ba möi ira ba lewatö, lafotandro gowe lewatö andrö, labe'e zanaro fönania, ena'ö lö sombambaya lewatö andrö. Penyeragaman : Ning 12-11-2003

Matai'o 28

1 Me sahulö wongi sibai luo Migu, me no aefa luo Sabato, möi ba lewatö ndra Maria Magadala ba Maria si samösa andrö. 2 I'anema'ö so ndruru danö sabölöbölö. Möi tou samösa mala'ika moroi ba zorugo ba wangeheta gowe lagölagö lewatö andrö, aefa da'ö mudadao ia yaw̃a. 3 Hulö gari mbanua mbawa mala'ika andrö, nukhania afusi sibai, hulö mbetua. 4 Ba ata'u sibai zanaro, oi manizinizi ira, no oi afusi mbawara hulö zi mate. 5 Imane mala'ika khö ndra alawe andrö, "Böi mi'ata'ufi! U'ila wa möi ami mangalui Yesu si no muforöfa. 6 Lö Ya'ia ba da'e. No maoso Ia si mane si no irai Iw̃a'ö föna. Mi'aine, mifaigi naha-Nia ba nifaförö Ya'ia. 7 Iada'e mi'alio'ö we'amöi ba wangombakha khö nifahaö-Nia, 'No maoso Ia, ba hiza no Itaritari ba Galilea. Ba da'ö mi'ila Ia dania!' Mitörö tödömi hadia ia zi no uw̃a'ö khömi." 8 La'alio'ö ira laröi lewatö. Si fao fa'ata'u ba fa'omuso dödö, fagohi ira wangombakha da'ö khö ndra nifahaö Yesu. 9 Ba hiza, I'ondrasi ndra alawe andrö Yesu, Imane khöra, "Ya'ahowu!" La'ondrasi Ia, latalagui gahe-Nia, ba mangalulu ira khö-Nia! 10 Imane khöra Yesu, "Böi mi'ata'ufi, mi'ae'e mi'ombakha'ö khö ndra nifahaö-Gu ena'ö möi ira ba Galilea; ba ba da'ö dania la'ila Ndra'odo." 11 Me no aefa mofanö ndra alawe andrö, ba möi göi ösa zaradadu sanaro andrö numalö ba mbanua ba wangombakha hadia ia zalua khö ndra ere sebua. 12 Mamagölö ndra ere sebua awö ndra salaw̃a niha Yahudi. Lahalö gangetula ba wame'e kefe khö ndra saradadu sanaro, 13 lamane, "Mimane wanguma'ö, no möi ndra nifahaö-Nia ba zi bongi wanagö boto Yesu me alau höröma. 14 Ba na irongo da'e högö zamatörö ba mafahono ia ena'ö lö hadia ia si göna ya'ami." 15 Lahalö gefe sölösölö andrö ira saradadu sanaro, lalau si mane niw̃a'ö ndra ere sebua awö ndra salaw̃a niha Yahudi andrö. Si manö duria andrö nifa'emara ba niha Yehuda irugi ma'ökhö. 16 Möi nifahaö Yesu andrö si felendrua ba Galilea molo'ö niw̃a'ö Yesu khöra. 17 Ba me la'ila Yesu ba da'ö, latuhi danö wangalulu khö-Nia. Ba so göi ba gotaluara zangiwa tödö. 18 Andrö i'ondrasi ira Yesu ba Imane khöra, "Fefu wa'abölö ba famatörö, he ba zorugo ba he ba gulidanö no mube'e khö-Gu. 19 Börö da'ö, mi'ae'e midozigö soi fefu ba zi sagörö ulidanö, mibali'ö nifahaö-Gu ira. Mibayagö ira idanö ba döi Nama, ba döi Nono ba ba döi Geheha Lowalangi. 20 Mifahaö ira ba wolo'ö fefu hadia ia zi no Uw̃a'ö khömi. Ba mitöngöni! Faofao khömi Ndra'o irugi gamozua götö danö andre." Penyeragaman & Ilustrasi : Ning 12-11-2003

Mareko 1

1 Turia Somuso Dödö sanandrösa khö Yesu Keriso, Ono Lowalangi da'e. 2 Tebörötaigö Duria Somuso Dödö andre si mane nisura Yesaya sama'ele'ö: Imane Lowalangi, " 'Ya'e dengetenge-Gu, Ufadaridari'ö ia föna-U, ena'ö ihaogö lala khö-U.' 3 So niha si'ao ba danö si mate, 'Mihaogö lala Zo'aya, mifadaya lala nitörö-Nia.' " 4 Si mane nisura andrö, si manö we'aso Yohane ba danö si mate. Ibayagö idanö niha awö wa ituriagö duria soroi Lowalangi. Imane Yohane, "Si lö tola lö'ö mifalalini gera'erami ba wondröi horömi ba mifabayagö'ö ami idanö, ena'ö I'efa'ö khömi horömi andrö Lowalangi." 5 Fefu niha ba nöri Yudea awö niha ba mbanua Yerusalema la'ondrasi ba wamondrongo huhuo Yohane. La'ombakha'ö horöra ba ibayagö ira idanö Yohane ba Nungo Nidanö Yoridano. 6 Nukha Yohane moroi ba guli gondra; uli gurifö mböbö talunia ba tamo awö w̃e w̃ani gatua gönia. 7 I'ombakha'ö duria andre, "Aefa ndra'o dania, tohare niha sabölö sebua moroi khögu. Tenga sinangea ndra'o we'amöi enoni-Nia ba wamokai böbö mbadagahe-Nia. 8 Idanö ubayagö khömi, ba Eheha Lowalangi Ibayagö khömi dania." 9 Me inötö da'ö, I'otarai Nazareta ba danö Galilea Yesu, ba Ifabayagö'ö Ia idanö khö Yohane ba Nungo Nidanö Yoridano. 10 Me möi yaw̃a Yesu moroi ba nidanö, teboka mbanua si yaw̃a ba möi mitou Geheha Lowalangi khö Yesu hulö marafadi. 11 Terongo li Lowalangi sanguma'ö, "Onogu Ndra'ugö ni'omasi'ö-Gu. Sangomusoi'ö tödö-Gu Ndra'ugö." 12 I'anema'ö i'ohe Yesu numalö ba danö si mate Eheha Lowalangi andrö. 13 Öfa wulu wongi so Ia ba da'ö, itandraigö Ia Afökha. Fao göi khö-Nia gutu ndru'u safaito ba da'ö, ba tohare mala'ika we'amöi enoni-Nia. 14 Me no labe'e ba gurunga Yohane, ba möi Yesu ba Galilea, wanuriaigö Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi ba da'ö. 15 Imane, "No irugi inötö Ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi. Mifalalini gera'erami, ba mi'amati ba Duria Somuso Dödö soroi Lowalangi!" 16 Me mowaöwaö Yesu ba zinga Mbaw̃a Galilea, I'ila darua zangalui i'a, ya'ia Simoni ba Andrea talifusönia, lalau fadiala ba wangalui i'a. 17 Imane khöra Yesu, "O'ö Ndra'o. Ufahaö ami ba wama'u'u niha." 18 I'anemai'ö laröi ndrialara, möi ira ba wolo'ö Yesu. 19 Ba me Itohugö wofanö Yesu I'ila darua zi fatalifusö bö'ö, Yakobo ba Yohane ono Zebedai'o. Lafazökhizökhi ndrialara yaw̃a ba dundraha. 20 Me I'ila ira Yesu, Ikaoni ira. Ba laröi namara Sebedai'o si so ba dundraha awö zangai halow̃ö khöra. Möi ira ba wolo'ö Yesu. 21 Aefa da'ö larugi mbanua Gafana'uma Yesu awö zolo'ö Ya'ia. Me luo Sabato aefa da'ö, möi Yesu ba gosali ba mamahaö Ia ba da'ö. 22 Oi ahölihöli dödö niha si so ba da'ö wamondrondrongo famahaö-Nia. Mamahaö ia si fao fa'abölö, tenga si mane sangila amakhoita andrö. 23 Me inötö da'ö göi möi bakha ba gosali samösa niha ni'u'uni geheha si lö sökhi. Mu'ao niha andrö imane, 24 "Hadia nilau-Mö khöma, he Yesu, banua Nazareta? Hadia, möi'-Ö ba wamunu ya'aga? U'ila haniha Ndra'ugö: Tengetenge ni'amoni'ö Ndra'ugö si otarai Lowalangi!" 25 Mofönu Yesu khö geheha da'ö. Imane, "Honogö'ö! Ofanö moroi ba niha andre!" 26 Abölöbölö ifadögö niha da'ö eheha si ra'iö andrö, mu'ao'ao ia. 27 Oi ahölihöli dödö niha fefu, faoma lamane khö nawöra, "Hadia da'e? Sambua famahaö si bohou! Ba wa'abölö-Nia Ifofanö mbekhu si lö sökhi, ba la'o'ö li-Nia!" 28 Alio sibai tehöngö duria Yesu andrö ba zi sagörö tanö Galilea. 29 Laröi gosali andrö Yesu awö ndra nifahaö-Nia, numalö ira ba nomo Zimoni ba Andrea. Fao khöra göi Yakobo ba Yohane. 30 Ba mofökhö fa'aukhu nina matua Wetero, no so ia ba nahia wemörö. La'ombakha'ö khö Yesu da'ö me larugi nomo. 31 Ba möi Yesu khö nina matua Wetero, Igogohe dangania ena'ö maoso. Ba döhö wa'aukhunia, ba möi ia ngoningonira. 32 Me tanö owi, me aekhu luo, ba la'ohe khö Yesu niha sofökhö ba niha nira'u wa'abölö zi lö sökhi. 33 Fefu nösi mbanua da'ö, owulo ira ba golayama föna nomo andrö. 34 Ba ato niha nifadöhö Yesu sofökhö soya ngawalö, awö wa Ifofanö geheha si lö sökhi. Lö Itehe muhedehede geheha si lö sökhi andrö, me la'ila haniha Ia. 35 Mahemolu ö, me arakhagö moluo, maoso Yesu möi Ia ba nahia si lö nihaniha. Mangandrö Ia ba da'ö. 36 La'alui Ia ira Simoni ba awönia bö'ö. 37 Me lasöndra Ia ba lamane khö-Nia, "Fefu niha oi la'alui Ndra'ugö, Ama." 38 Itema li Yesu, "Da tatohugö wofanöda ba mbanua bö'ö misa ba zi fasui da'e. Lö tola lö mangombakha Ndra'o ba da'ö göi, börö me da'ö dani-Gu we'amöi ba da'e." 39 Börö da'ö möi Yesu gofu heza ba Galilea ma'asagörö, ba mangombakha Ia ba nomo'omo wangandrö awö wa Ifofanö mbekhu si lö sökhi. 40 So samösa zofökhö bou auri sangondrasi Yesu. Ibalöduhini danö ba wangandrö tolo khö Yesu imane, "Na omasi'Ö, Ama, ba tola Öfadöhö ndra'odo." 41 Ahakhö dödö Yesu niha andrö. I'oro'ö danga-Nia ba wombambaya ya'ia. Imane, "O'masi-Do, ya döhö ndra'ugö!" 42 I'anema'ö' aheta mbou auri andrö khönia ba döhö ia. 43 Ifofanö ia Yesu Ifaogö goroisa-Nia, 44 "Töngöni, böi ombakha'ö zalua andre gofu ha'ökhö. Dölö'ö we'amöi khö gere, akha ifareso ndra'ugö. Aefa da'ö, be'e zumange khö Lowalangi molo'ö amakhoita niw̃a'ö Moze, si tobali fangoroma ba niha wa no döhö ndra'ugö." 45 Mofanö niha andrö, ba lö mamalömalö idunödunö zalua andrö gofu heza, irege tebai I'oroma'ö Ia Yesu we'amöi ba mbanua. Toröi manö Ia baero mbanua ba zi lö nihaniha. Ba hew̃a'ae si manö la'ondrasi sa'atö Ia niha sato moroi ba zi fasui banua fefu.

Mareko 2

1 Lö ara aefa da'ö mangawuli Yesu ba Gafana'uma. 2 Ato niha sangondrasi Ya'ia. Owulo ira ba da'ö irege lö hadöi sa'ae nahia. Fasösö niha irugi ba mbawa ndruhö. I'ombakha'ö duria soroi Lowalangi khöra Yesu. 3 Me mangombakha nasa Yesu, ba la'ohe khö-Nia samösa niha sombuyumbuyu, daöfa zamabea. 4 Börö wa'ato niha ba tebai la'ohe niha sombuyumbuyu andrö ba zinga Yesu. Börö da'ö labokai zagö gamaudu nahia Yesu. Aefa da'ö ladada niha sombuyumbuyu andrö si fao tufonia. 5 Me I'ila Yesu wa no faduhu sibai dödöra, muhede Ia ba niha sombuyumbuyu andrö, "He ono-Gu, no te'efa'ö khöu horöu." 6 Ba so ösa ndra sangila amakhoita si dadao ba da'ö, manofunofu bakha dödöra, lamane, 7 "Ha lö barani niha andre wango'aya Lowalangi! Haniha zi tola mangefa'ö horö, baero Lowalangi samösa!" 8 Me I'ila gera'erara andrö Yesu, Imane khöra, "Hana wa si manö wangerangerami? 9 Heza zabölö aoha wanguma'ö ba niha sombuyumbuyu andre, 'No te'efa'ö horöu', ma zui 'Faoso, fezaw̃a dufou ba owaöwaö'? 10 Iada'e Uforoma'ö khömi wa Ono Niha, mofa'abölö ba wangefa'ö horö ba gulidanö andre." Aefa da'ö Imane Yesu ba niha sombuyumbuyu andrö, 11 "Uw̃a'ö khöu, faoso, fazaw̃a dufomö ba angawuli!" 12 Föna niha sato muzizio niha sombuyumbuyu andrö, ifazaw̃a dufonia ba ilau mofanö. Fefu niha oi ahölihöli dödöra ba lasuno Lowalangi. Lamane, "Lö irai ma'ila zalua si mane da'e!" 13 Mangawuli Yesu ba zinga Mbaw̃a Galilea. Ato niha sangondrasi Ya'ia ba Ifahaö ira. 14 Me mowaöwaö Yesu ba da'ö, I'ila samösa zangozara beo sotöi Lewi, ono Galifai'o. Me inötö da'ö no mudadao Matai'o ba gödonia. Imane khönia Yesu, "O'ö Ndra'o!" Maoso Lewi, i'o'ö Yesu. 15 Me manga Yesu ba nomo Lewi, ato zangozara beo awö niha niw̃a'ö lö sökhi molo'ö niha sato, si fao manga khö Yesu ba ira nifahaö-Nia. 16 So ösa ndra sangila amakhoita moroi ba ngasi Warizai'o zangila me manga Yesu awö ndra sangozara beo ba niha si lö sökhi molo'ö fanguma'öra andrö. Lasofu ba nifahaö Yesu, "Hana wa manga Yesu si fao ira sangozara beo awö ndra niha si lö sökhi andrö?" 17 Irongo Yesu wanofura andrö ba Imane wanema li, "Tenga ba niha si lö fökhö moguna zame'e daludalu, ha ba niha sofökhö. Tenga ba wogaoni niha satulö möi Ndra'o, no ba wogaoni niha si so horö." 18 Samuza inötö lafalua wuasö ira nifahaö Yohane ba nifahaö Warizai'o. Ba so niha sangondrasi Yesu ba wanofu, lamane, "Hana wa fuasö ndra nifahaö Yohane Samayagö Idanö awö nifahaö Warizai'o, ba hana wa lö fuasö ndra nifahaö-Mö?" 19 Itema li Yesu, "Hadia, lö manga dome ba walöw̃a? Na so nasa zangowalu ba gotaluara, tatu manga ira. 20 Ba hiza so ginötönia dania lahalö zangowalu andrö moroi khöra. Ba ginötö da'ö dania lö manga ira. 21 Samösa lö niha samake nukha si bohou ba wombalo nukha satua. Na ilau zi manö, ba balobalo si bohou andrö zanika nukha satua, irege itugu ebua zasikania. 22 Si manö göi, lö samaduwa agu si bohou ba nahia nagu satua. Na ilau zi manö, ba asika nahia nagu andrö ba aduwa nagu. Ba tekiko nagu fabaya nahania. Agu si bohou lö tola lö'ö ba nahia nagu si bohou labe'e göi!" 23 Me luo Sabato, Itörö zinga nowi gandru Yesu. Fatua mowaöwaö ira, ba labörötaigö ladödöni ngalai gandru andrö ira nifahaö-Nia. 24 Ba lamane ira Farizai'o khö Yesu, "Hana wa lasawö huku agama khöda ira nifahaö-Mö, ba wolau nitenaw̃a ba luo Sabato?" 25 Itema li Yesu, "Hadia lö irai mibaso hadia nilau Dawido, me luo ere sebua Gabiataro. Me olofo Dawido awö zi fao khönia, ba lö hadöi ö khöra, möi Dawido ba Nomo Zo'aya, i'a roti si no mube'e sumange khö Lowalangi. Ba ibe'e göi roti andrö khö ndra si fao khönia. Ba molo'ö huku agama khöda, ha ira ere zi tola manga roti andrö." 27 Ifuli zui Imane Yesu, "Te'a'asogö luo Sabato soguna ba niha; ba tenga niha zoguna ba luo Sabato. 28 Tobali, si so fa'abölö Nono Niha andrö, he göi ba luo Sabato."

Mareko 3

1 Mangawuli zui Yesu ba gosali. So ba da'ö niha si mate dambai tanga. 2 Ba so niha ba da'ö somasi mangalui sala Yesu, ena'ö tola la'angadugö Ia. Börö da'ö lahöröhörögö na Ifadöhö niha ba luo Sabato. 3 Muhede Yesu ba niha si mate dambai tanga andrö, Imane, "Aine, ozizio ba da'e!" 4 Isofu ba niha si so ba da'ö, "Molo'ö agama, hadia zi tola talau ba luo Sabato? Folau si sökhi ma folau si lö sökhi? Manolo niha ma zui mamunu niha?" Lö hedehedera manö. 5 Abu dödö Yesu, me sabe'e högö ira. Ilau mofönu Yesu, Ifaigi fasui ba Iw̃a'ö ba niha andrö, "Oro'ö dangau." I'oro'ö dangania niha andrö ba döhö dangania. 6 Ba laröi gosali andrö ira Farizai'o, mamagölö ira ba niha si faofao khö Herode, ba wamunu Yesu. 7 Iheta Ia Yesu awö ndra nifahaö-Nia moroi ba nahia andrö numalö ba mbanua Galilea. Ato sibai niha si otarai Galilea zi möi molo'ö Yesu. Ato göi zi so moroi ba Yudea, 8 moroi ba Yerusalema, moroi ba mbanua Gidumea, ba tanö yefo Yoridano awö zi fasui banua ba Diro awö Zidona. Möi ira khö Yesu, börö me no larongo fefu zi no Ifalua. 9 Börö me ato sibai niha, andrö Iw̃a'ö khö ndra nifahaö-Nia ena'ö lahalö khö-Nia dundraha, faböi ladegeni Ia niha sato andrö. 10 Ato Ifadöhö niha, ba ato nasa zi so fökhö sodegeni Ya'ia börö me omasi ira lababaya Ia. 11 Ba niha nifa'u'u geheha si lö sökhi, na la'ila Ia ba la'andrö mangalulu ira föna-Nia ba lalau mu'ao lamane, "Ono Lowalangi Ndra'ugö!" 12 Itenaw̃a sibai geheha si ra'iö andrö Yesu ena'ö böi la'ombakha'ö haniha Ia. 13 Aefa da'ö numalö Yesu yaw̃a ba hili, ba Ikaoni niha somasi Ia möi awö-Nia. Tohare ira, 14 ba I'obini moroi ba gotaluara felendrua niha, nifotöi-Nia Sinenge. Imane Yesu khöra, "Ufili ami ena'ö fao ami khö-Gu, Ufatenge ami ba wangombakha Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi. 15 Ba misöndra wa'abölö ba wamofanö fa'abölö zi lö sökhi." 16 Da'ö döitöi zi felendrua niha andrö nifili Yesu: Simoni (nifotöi Yesu, Fetero), 17 Yakobo ba talifusönia Yohane iraono Zebedai'o (si fatalifusö nibe'e Yesu töi Boanegeresi; eluahania "ono we'ugu'ugu mbanua"). 18 Andrea, Filifo, Batolomai'o, Matai'o, Toma, Yakobo ono Alifai'o, Tadai'o, Simoni Fatirioti, 19 ba Yuda banua Gariota si manga mböli Yesu. 20 Aefa da'ö mangawuli Yesu. Ifuli owulo niha sato, irege lö inötö wemanga khö Yesu ba ira nifahaö-Nia. 21 Me larongo ösi nomo-Nia da'ö, ba möi ira wangai Ya'ia, börö me law̃a'ö niha, "No owöhö Ia!" 22 Lamane ira sangila amakhoita soroi Yeruzalema, "No möi khö-Nia Mbelesebu! Salaw̃a wa'abölö zi lö sökhi da'ö zame'e khö-Nia fa'abölö ba wamofanö fa'abölö zi lö sökhi." 23 Andrö Ikaoni niha sato Yesu, Itutunö khöra gamaedola. Imane Yesu, "Hewisa wa tola ifofanö wa'abölö zi lö sökhi awönia fa'abölö zi lö sökhi?" 24 "Na fabali dödö zi sambua soi ba mowa'udu'udu, adudu dania soi andrö. 25 Na ba zi sambua omo lö hadöi fahasara dödö, ba fa'udu'udu nösi nomo, adudu dania wa'asoroiyomota andrö. 26 Si manö göi na bakha ba wamatörö geheha si lö sökhi so wa'afabali dödö awö wa'emalisa, ba lö aro gamatöröw̃a andrö ba taya dania. 27 Tebai möi niha ba nomo zabölö ba worabu okhötania fatua lö ua laböbö zabölö andrö. Aefa da'ö, awena tola larabu gokhötania. 28 Ya'aboto ba dödömi! Na ifazökhi horö niha awö wa iw̃a'ö wehede fango'aya ba tola mu'efa'ö ia. 29 Ba na i'o'aya Geheha Lowalangi, ba tebai mu'efa'ö ia! Börö me fango'aya andrö no horö si lö aetu!" ( 30 Imanö wanguma'ö Yesu börö me so niha sanguma'ö wa so geheha si lö sökhi khö-Nia.) 31 Aefa da'ö tohare nina Yesu awö ndra talifusö-Nia. Labaloi baero ba lafatenge niha ba wogaoni Yesu. 32 Me inötö da'ö ato niha si dadao samasui Yesu. Lamane khö-Nia, "He Ama, no so baero nina-U awö ndra talifusö-U, la'alui Ndra'ugö!" 33 Itema li Yesu, "Haniha nina-Gu? Haniha dalifusö-Gu?" 34 Ifakhölö Ia wamaigi niha si dadao ba zi fasui Ya'ia ba Imane, "Ya'e nina-Gu ba ira talifusö-Gu! 35 Niha samalua somasi Lowalangi, da'ö dalifusö-Gu alawe, ba talifusö-Gu matua, awö nina-Gu!"

Mareko 4

1 Ifuli mamahaö Yesu ba zinga Mbaw̃a Galilea. Ato sibai niha sangahurufai Ya'ia. Börö da'ö, möi Ia mudadao yaw̃a ba dundraha ba dete nidanö, ba ato niha sozizio ba zinga mbaw̃a. 2 Oya wamahaö Yesu khöra faoma amaedola. Si mane wamahaö-Nia. 3 "Mifondrondrongo! So samösa niha samazaewe tanömö. 4 Me ifazaewe danömö andrö, so zaekhu ba zinga lala. Tohare wofo ba la'a danömö andrö. 5 So göi zaekhu ba nahia sokara si so tanö ma'ifu. Alio sibai motalinga danömö andrö. 6 Ba meno humaga luo, ba ibörögö aleu dalinga danömö börö me lö abakha ikhamö w̃a'ania ba lö oya danö. 7 So göi danömö saekhu ba gotalua za'asa'a mao. Tumbu za'asa'a mao andrö ba ilazi'ö danömö si no tumbu, irege tebai mowua. 8 So göi danömö saekhu ba danö satabö. Tumbu danömö andrö, ebua ba mowua ia, wa'oya mbuania: so zi tölu ngafulu fabali mbuania, so zi önö ngafulu ba so zi otu kali fabali." 9 Me no aefa Itutunö gamaedola andrö, Imane Yesu, "Na so dalingami, ba mifondrondrongo!" 10 Me hatö samösa Yesu, ba la'ondrasi Ia samondrongo famahaö-Nia awö ndra nifahaö-Nia si felendrua. La'andrö khö-Nia ena'ö I'ombakha'ö geluaha gamaedola andrö. 11 Imane khöra Yesu, "No mube'e khömi wa'aboto ba dödö ba wangi'ila si tobini sanandrösa khö Lowalangi ba famatörö-Nia. Ba ba niha baero te'ombakha'ö faoma amaedola, 12 ena'ö 'Lanehegö sindruhundruhu, ba lö sa la'ila hadia zalua. Lö aetu larongorongo tögi dalingara, ba lö aboto ba dödöra, ena'ö böi la'ila ba böi aboto ba dödöra, ena'ö lö möi ira khö Lowalangi ba I'efa'ö horöra Lowalangi.' " 13 Aefa da'ö Imane khöra Yesu, "Na lö aboto ba dödömi gamaedola andrö, ba hewisa wa aboto ba dödömi gamaedola tanö bö'ö? 14 Samazaewe tanömö andrö ba ya'ia zamazaewe turia soroi Lowalangi. 15 So ginötönia aekhu danömö andrö ba lala, ba hulö zamondrongo turia andrö, me no aefa larongo ba lö aboto ba dödöra, ba tohare Gafökha, ihalö danömö andrö si no mufazaewe ba dödöra. 16 Tanömö saekhu ba nahia sokarakara ba hulö niha samondrongo turia andrö, i'anema'ö itema si fao fa'omuso dödö. 17 Ba hiza lö mangabakha ba dödöra duria andrö, ba lö mo'arota. Alua wa'afökhö awö wolohi börö duria andrö, ba i'anema'ö faröi ira. 18 Tanömö saekhu ba gotalua za'asa'a mao ba hulö niha samondrongo turia andrö. 19 Ifakiko duria andrö fa'aombö dödö sanandrösa ba wa'aurira, ba fa'omasi kayo, ba oya na gisö'isö bö'ö si fatewu bakha ba dödöra. Börö da'ö ibunu duria soroi Lowalangi andrö, irege lö mowua ba dödöra. 20 Tanömö nifazaewe ba danö satabö, hulö niha samondrongo ba sanema turia andrö, aefa da'ö ba mowua; so zi tölu ngafulu, so göi zi önö ngafulu ba so göi zi'otu kali fabali mbuania." 21 Itohugö wanguma'ö Yesu, "Hadia, no irai itunu wandru niha ba ibalugö faoma karaw̃a, ma zui ibe'e tou barö naha wemörö? Hadia, lö ibe'e wandru andrö ba nahia wandru? 22 Lö hadöi si tobini si lö oroma dania; ba lö si lö mu'oroma'ö si lö tefa'ele'ö dania. 23 Börö da'ö, na so dalingami ba mifondrondrongo." 24 Ifuli zui muhede Yesu, "Mihaogö wanöngöni nirongomi andre! Su'asu'a ni'anu'a'ömi ba niha bö'ö, i'anu'a'ö göi dania Lowalangi khömi ba ma ladou'ö na'i khömi. 25 Börö me ba niha si no so ba lanönö wame'e khönia nasa dania, ba ba niha si lö'ö, ba laheta zi no so khönia andrö dania." 26 Itohugö huhuo-Nia Yesu, "Na mamatörö Lowalangi ba tola ni'amaedolagö hulö zamazaewe tanömö ba nowinia. 27 Na bongi mörö ia, ba maoso ia na ma'ökhö. Ba gasagasa da'ö tumbu danömö andrö ba tobali ebua. Hewisa wa tola alua da'ö, lö i'ila niha andrö. 28 Tanö andrö zanga'asogö bua, si'oföna tölania, aefa da'ö ba awena buania. 29 Ba na no asoso gandru andrö, ibörötaigö ibasi me no irugi inötö wamasi." 30 Isofu göi Yesu, "Na mamatörö Lowalangi andrö, faoma hadia tabe'e famaedonia? Hadia dumaduma nifakeda ba wamotokhi ya'ia? 31 Na mamatörö Lowalangi andrö ba hulö danömö geu saw̃i, ya'ia danömö sabölö ide'ide ba zi sagörö ulidanö. 32 Me no aefa mutanö danömö andrö ba danö, ba tumbu ia tobali ebua moroi ba zinanö tanö bö'ö. No arawarawa ndraha irege tola manuge wofo, ba lafazökhi gazunira ba ndrahania." 33 Si manö wama'ema Yesu turia soroi Lowalangi andrö ba niha faoma amaedola, si tola aboto ba dödöra. 34 Lö mamalö Ilau gamaedola Yesu na Ifahaö niha sato andrö. Ba na ha Ya'ia awö ndra nifahaö-Nia, Ihaogö wamotokhi khöra fefu. 35 Me tanö owi da'ö, muhede Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Mitabu woloyo si yefo mbaw̃a." 36 Ba möi yaw̃a ba dundraha ndra nifahaö Yesu -- no oföna so Yesu yaw̃a ba dundraha andrö -- ba laröi niha sato ba zinga mbaw̃a. Mofanö Yesu awö ndra nifahaö-Nia. So göi dundraha bö'ö ba da'ö. 37 Lö ara aefa da'ö tohare nangi sabölöbölö. Ibörötaigö ibözi dundraha dulu ba möi nidanö yaw̃a ba dundraha, arakha afönu. 38 Ba gi'o dundraha andrö no Ilau mörö Yesu, no Ileagö högö-Nia yaw̃a ba dandraya. Lasusugi Ia ira nifahaö-Nia. Lamane, "He Guru, hadia lö ba dödö-U, tekiko ita?" 39 Maoso Yesu, Itenaw̃a nangi andrö ba Imane ba mbaw̃a andrö, "Bato, honogö'ö!" Tebato nangi, ba tobali ahono sibai mbaw̃a. 40 Aefa da'ö, Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Hana wa ata'u ami? Hana wa lö faduhu dödömi khö-Gu?" 41 Oi ata'u ndra nifahaö Yesu ba faoma lamane khö nawöra, "Haniha sindruhinia niha andre, irege la'o'ö li-Nia angi ba dulu!"

Mareko 5

1 Aefa da'ö larugi yefo Mbaw̃a Galilea Yesu awö ndra nifahaö-Nia, ba mbanua Gerasa. 2 Ha möi sibai tou Yesu moroi ba dundraha, i'ondrasi Ia samösa niha soroi lewatö. 3 No ifa'u'u eheha si ra'iö niha andrö ba ba lewatö toröi ia. No tebai muböbö ia sa'ae, he faoma rate si'öli. 4 No asese labe'e mbilagu ba dangania awö gahenia, ba i'etu'ö fefu rate andrö, ba ifatö zi'öli andrö si so ba gahenia. Abölö sibai ia irege lö hadöi niha si tola manaha ya'ia. 5 Bongi ma'ökhö ifanörönörö ia ba lewatö awö ba hilihili, mu'ao'ao, ba ibözibözi mbotonia faoma kara. 6 Me i'ila moroi ba zaröu tohare Yesu, fagohi ia wangondrasi Yesu ba mangalulu ia föna Yesu. 7 Ebua linia we'ao, "He Yesu, Ono Lowalangi Fondrege Zalaw̃a! Hadia nilau-Mö khögu? Ba döi Lowalangi u'andrö böi fakao ndra'odo!" ( 8 Imanö wehede khö Yesu börö me Imane khönia Yesu, "He bekhu si ra'iö, ofanö moroi ba niha andre!") 9 Aefa da'ö Isofu khönia Yesu, "Haniha döimö?" Itema li niha andrö imane, " 'Legiu' döigu börö me ato sibai ndra'aga." 10 Aefa da'ö i'andrö khö Yesu ena'ö böi Ifofanö geheha si ra'iö andrö moroi ba mbanua andrö. 11 Ba so ngawawa mbawi ba zahatö ba nahia andrö sangalui gö ba gahe hili. 12 La'andrö khö Yesu eheha si ra'iö andrö ena'ö, "Itehegö khöra momöi ba ngawawa mbawi andrö." 13 Ba Itehegö khöra Yesu, ba mofanö ira laröi niha andrö möi ira ba ngawawa mbawi. Ba lalau ira si tou ba mbaho bawi andrö, numalö ba mbaw̃a, oi alömö, so mato dua ribu rozi. 14 Oi moloi zanaro bawi andrö, ba la'ombakha'ö duria da'ö ba fasa ba ba mbanua misa. Numalö baero fefu niha ba wamaigi hadia zalua andrö. 15 La'ondrasi Yesu ba la'ila niha nira'u geheha si ra'iö andrö no dumadao ia ba da'ö. No ilau monukha ba no ohahau gera'erania göi. Börö da'ö oi so wa'ata'ura fefu. 16 Niha si no mangila samösa zalua andrö, da'ö zanutunutunö hadia zi no alua ba niha nira'u wa'abölö si ra'iö andrö awö ba mbawi andrö. 17 Börö da'ö, la'andrö khö Yesu ena'ö iröi mbanuara. 18 Me möi yaw̃a ba dundraha Yesu, i'andrö niha nira'u geheha si ra'iö no mege ena'ö Itehegö fao ia khö Yesu. 19 Ba hiza lö Itehe Yesu. Imane khönia Yesu, "Fuli'ö khö ndra talifusöu. Ombakha'ö khöra fefu hadia nilau Zo'aya ba hawa'asökhi mböwö-Nia khöu!" 20 Mofanö niha andrö, ba i'ombakha'ö ba zi fulu banua hadia nilau Yesu khönia. Oi ahöli dödö niha wamondrongo da'ö. 21 Ifuli Ia yefo mbaw̃a Yesu. Ba ato niha sowulo no lafasui Ia. 22 Tohare samösa niha sotöi Ya'iro, ya'ia zondrönia'ö ba gosali ba mbanua andrö. Me i'ila Yesu, mangalulu ia föna Yesu. 23 I'andrö sibai khö Yesu, "He Ama, mofökhö sabölöbölö nonogu alawe, u'andrö ena'ö möi Ndra'ugö ba Ötufa tanga-U ia, ena'ö döhö ia ba auri!" 24 Möi Yesu fao ira Ya'iro. Ato sibai zolo'ö Ya'ia irege ladegeni Ia niha sato. 25 Ba da'ö göi so ndra alawe sofökhö talu si no felendrua fakhe wa'ara. 26 No oi ahori zi so khönia fefu i'oguna'ö ba wame'e böli daludalunia, ba lö hadöi si tola mamadöhö ya'ia, itugu manö monönö wökhönia. 27 No oya irongo duria Yesu ira alawe andrö. Andrö ba gotalua niha sato, ihatö'ö ia khö Yesu moroi furi. 28 Imane tödönia, "He ha ubabaya nukha-Nia andrö, ba lö tola lö'ö döhö ndra'odo!" 29 Ibabaya gahe mbaru Yesu, ba i'anema'ö döhö wökhö dalunia. Irasoi ba mbotonia wa lö hadöi fökhönia sa'ae. 30 Ba ginötö da'ö sibai göi Irasoi Yesu wa so wa'abölö saheta moroi ba mboto-Nia. Ifakhölö Ia ba niha sato andrö ba Isofu, "Haniha zombambaya ahe mbaru-Gu?" 31 Lamane ira nifahaö-Nia, "Ö'ila samösa wa'ato niha andre si fadegedege khö-U, Ama, ba Ösofu nasa, haniha zombambaya Ya'ugö?" 32 Ba lö Ibato wamakhölö Ya'ia Yesu, wangalui niha si no mombambaya Ya'ia. 33 Aboto ba dödö ndra alawe andrö hadia zalua khönia. Tobali si fao fanizinizi ba fa'ata'u mangalulu ia föna Yesu ba wangombakha sindruhu. 34 Imane Yesu khö ndra alawe andrö, "He ono-Gu, börö me mamati ndra'ugö khö-Gu, döhö ndra'ugö! Fuli'ö ya'ohahau dödöu. No döhö ndra'ugö sa'ae!" 35 Me humedehede nasa Yesu, ba tohare zawuyu moroi ba nomo Ya'iro. Lamane khö Ya'iro, "No mate nonou alawe, hadia nasa wa öbusi dödö namada, Guru?" 36 Lö Ibe'e dödö-Nia hadia niw̃a'ö ndra niha da'ö Yesu. Imane khö Ya'iro, "Böi ata'ufi, amati manö!" 37 Itohugö wofanö Yesu ba lö Itehe la'o'ö Ia niha, baero Wetero, Yakobo ba Yohane andrö talifusö Yakobo. 38 Larugi nomo Ya'iro, satua ba nomo wangandrö andrö. Ba I'ila ba da'ö waguaguasa niha, Irongo niha sege'ege börö wa'abu dödö. 39 Tohare Yesu ba Imane khöra, "Hana wa kaliru ami ba wa me'e ami si mane da'e? Lö si mate nono andrö, no si mörö ia!" 40 La'igi'ö Yesu. Andrö wa Ifofanö ira baero Yesu. Iw̃a'ö ba zatua nono andrö ena'ö möi ira bakha ba mbate'e awö ndra nifahaö-Nia si datölu. 41 Igogohe danga nono alawe andrö Yesu ba Imane khönia ba li Heberai'o, "Talita kumi," eluahania, "He ono alawe, Uw̃a'ö khöu: faoso!" 42 Ba maoso nono alawe andrö, mowaöwaö ia ba da'ö. (No felendrua fakhe ndröfinia.) Fefu zangila salua andrö ba oi ahölihöli dödöra! 43 Itenaw̃a sibai ira Yesu ena'ö böi la'ombakha'ö zalua andrö gofu ha'ökhö. Aefa da'ö Iw̃a'ö ena'ö labe'e gö nono andrö.

Mareko 6

1 Moroi ba nahia andrö mangawuli Yesu awö ndra nifahaö-Nia ba mbanuara. 2 Me luo Sabato Ibörötaigö mamahaö Ia ba gosali. Ato niha ba da'ö. Ba me lafondrondrongo wamahaö Yesu, oi ahölihöli dödöra. Lamane, "He moroi Isöndra da'ö fefu niha andre? Hewisa wa tola Ifazökhi dandra sahölihöli dödö? 3 Hadia, tenga ono duka geu Ia andrö, ono Maria, ba talifusö-Nia Yakobo, Yose, Yuda ba Simoni? Ba talifusö-Nia alawe göi so ba da'e." Andrö wa lö latema Ia. 4 Imane Yesu khöra, "Oi lafosumange zama'ele'ö gofu heza, baero ba mbanuania, ba gotalua dalifusönia ba ba nomonia." 5 Lö mamazökhi tandra sahölihöli dödö Yesu ba da'ö. Ha ma'ifu Ifadöhö zofökhö fao wa Itufa tanga-Nia ira. 6 Ahölihöli dödö-Nia wa lö faduhu dödöra. Aefa da'ö möi Yesu ba mbanua si fasui da'ö ba wamahaö niha. 7 Ikaoni nifahaö-Nia si felendrua, Ifatenge ira darudarua ba Ibe'e khöra wa'abölö ba wamofanö fa'abölö zi lö sökhi. 8 Ibe'e goroisa-Nia khöra Imane, "Böi mi'ohe hadia ia ba wofanö, baero sara zi'o. Böi mi'ohe roti ma zui bolabola ba wangandröngandrö, ma zui kefe ba mböbö talumi. 9 Mifake mbadagahe, ba böi mifodua görö mbarumi." 10 Aefa da'ö Ifuli Ibe'e goroisa Yesu nasa, "Na latema ami ba zi sambua omo, mi'iagö ba da'ö irugi mofanö ami moroi ba mbanua andrö. 11 Ba na mirugi zi sambua nahia, ba na lö latema ami niha ba da'ö awö wa lö lafondrondrongo wangombakhami, ba miröi nahia andrö. Ba mi'anotogö gawugawu ba gahemi si tobali famangelamara." 12 Mofanö nifahaö Yesu andrö si felendrua. Möi ira wangombakha turia ena'ö lafalalini gera'erara niha ba laröi sa'ae wolau horö. 13 Lafofanö wa'abölö mbekhu si lö sökhi. Ato zofökhö nigule'öra fanikha ba wamadöhö ya'ira. 14 Ofeta khö Herode fefu duria andrö, börö me no tehöngö duria Yesu gofu heza. So zanguma'ö, "No ifuli auri Yohane Samayagö Idanö! Da'ö mbörö wa tola ifazökhi dandra sahölihöli dödö andrö." 15 Ba lamane tanö bö'ö, "Ya'ia andrö Elia." So göi ösa zanguma'ö, "Ya'ia andrö sama'ele'ö, samösa ba gotalua zama'ele'ö no." 16 Me irongo da'ö Herode, imane, "Ya'ia andre Yohane no si no ufa'ew̃a'ö bagi. No ifuli auri ia!" 17 Börö fönaföna da'ö no'ifatenge niha Herode ba wondra'u Yohane, ba ibe'e ia bakha ba gurunga. Ilau da'ö Herode börö Herodia andrö, fo'omo dalifusönia Filifo si no ihalö tobali fo'omonia. 18 Sanandrösa ba da'ö no auli kali itegu Herode Yohane imane, "Lö tola öhalö fo'omou wo'omo dalifusöu andrö!" 19 Da'ö mbörö wa afökhö dödö Herodia khö Yohane, afu'afunia labunu Yohane. Ba hiza tebai ilau da'ö börö me itaha ia Herode. 20 No iw̃a'ö Herode ena'ö lahaogöhaogö khö Yohane ba gurunga börö me i'ata'ufi Yohane andrö. Aboto ba dödö Herode wa niha si sökhi Yohane andrö nifatenge Lowalangi. Ba si manö na fahuhuo Yohane, wa'omasinia wamondrondrongo hew̃a'ae alangu dödönia börö huhuo andrö. 21 Ba gafuriata, so ginötö khö Herodia me inötö wanörö tödö fa'atumbu Herode. Ilau fatome Herode ba ikaoni fefu ndra komandra, awö ndra salaw̃a ba Galilea. 22 Ba watomesa andrö manari nono Herodia, ba wa'omasi Herode awö domenia wamaigi fanarinia. Andrö imane khönia Herode, "Andrö hadia zomasi'ö. Lö tola lö'ö ube'e khöu!" 23 Fahölu Herode khö nono alawe andrö imane, "Ufabu'u wa ube'e khöu hadia ni'andröu. Na ö'andrö zi matonga gamatöröw̃agu andre ba ube'e khöu!" 24 Möi baero nono alawe andrö isofu khö ninania, "He ina, hadia zi sökhinia ni'andrögu?" Imane inania, "Andrö högö Yohane Samayagö Idanö." 25 Ifuli ia khö Herode ono alawe ba imane, "U'andrö khö Razo na öbe'e khögu iada'e högö Yohane Samayagö Idanö yaw̃a ba tala!" 26 Me irongo da'ö Herode tobali dödönia. Ba hiza tebai itimba gangandröw̃a andrö börö me no fahölu ia föna domenia. 27 Ifaw̃a'ögö ba zanaro khönia ba wangai högö Yohane Samayagö Idanö. Möi zaradadu ba gurunga ba wolew̃a bagi Yohane. 28 Aefa da'ö i'ohe högö andrö yaw̃a ba tala ba ibe'e ba danga nono alawe andrö. Ba maoso nono alawe andrö ibe'e göi khö ninania. 29 Me larongo ira nifahaö Yohane zalua andrö, möi ira ba wanga'i boto Yohane, ba wogo'o ya'ia. 30 Ira nifahaö si no Ifatenge Yesu andrö, mangawuli ira, ba owulo ira awö Yesu. La'ombakha'ö khö Yesu fefu zi no lafalua awö zi no lafahaö. 31 Ato sibai niha si so ba da'ö sangöröngörö manö irege lö inötö wemanga khö Yesu awö ndra nifahaö-Nia. Andrö Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Mitabu ba nahia si lö nihaniha, ba zi ha ya'ita ba da'ö tola milau molombase." 32 Mofanö ira latörö dundraha ba nahia si lö nihaniha. 33 Ato niha sangila me mofanö ira awö wa la'ila haniha ira andrö. Ato niha si otarai mbanua si fasui da'ö fagohigohi latörö danö wanguhulö Yesu awö nifahaö-Nia. 34 Me möi tou Yesu moroi ba dundraha, I'ila no so ba da'ö niha sato. Ahakhö dödö-Nia ira me hulö mbiribiri si lö kubalo. Andrö Ibörötaigö Ifahaö ira ba zoya ngawalö. 35 Me tanö owi, lamane ira nifahaö khö Yesu, "No arakhagö bongi sa'ae ba no aröu nahia andre. 36 Abölö sökhi na Öfofanö niha sato andre we'amöi ba mbanua si fasui da'e ba wowöli göra." 37 Itema li Yesu, "Mibe'e göra!" Lamane ira nifahaö andrö, "Hadia, möiga mowöli roti si dua ngaotu rufia firö moböli ba wame'e gö niha sato andre?" 38 Imane khöra Yesu, "Ha'uga roti si so khömi. Mi'ae'e mifaigi!" Me no möi ira mufaigi lamane, "So lima ngawua roti ba dua rozi gi'a." 39 Aefa da'ö Ifaw̃a'ögö ba niha sato andrö ena'ö mudadao ira nifongenoli yaw̃a ba dete ndru'u. 40 Mudadao ira laföfö'ö, molo'ö ngenoli. So zi daotu sambua ngenoli, so göi zi lima wulu. 41 Aefa da'ö Ihalö roti si lima ngawua awö gi'a si dua rozi andrö, Ifaöga hörö-Nia si yaw̃a ba mbanua ba I'andrö saohagölö khö Lowalangi. Aefa da'ö, Iboboto roti ba Ibe'e khö ndra nifahaö-Nia ena'ö labagibagi ba niha sato andrö. Ba labagibagi khöra fefu gi'a si dua rozi andrö. 42 Manga ira fefu irege abuso. 43 Lafuli la'owuloi zi töröi roti awö gi'a andrö ira nifahaö Yesu -- fefu zi toröi fa'oya felendrua ragaraga tö. 44 Ira matua si manga roti andrö so mato lima ribu niha wa'ato. 45 Lö ara aefa da'ö muhede Yesu khö ndra nifahaö-Nia ena'ö mofanö ira faoma tundraha ladaridari ba Mbetisa'ida yefo mbaw̃a, ba fatua da'ö göi Ifofanö ba nomora zamösana niha sato andrö. 46 Me no Ifofanö niha sato andrö, möi Yesu ba hili ba wangandrö. 47 Me no irugi bongi, no so ba dalu mbaw̃a dundraha ndra nifahaö, no so nasa Yesu yaw̃a ba danö. 48 I'ila Yesu marase ira wanola tundraha börö me fazuzu nangi gametahö dundraha. Börö da'ö, ba gotalua zi bözi tölu ba bözi önö sahulö wongi, möi Yesu khöra mowaöwaö Ia yaw̃a ba dete nidanö. Mowaöwaö manö Ia hulö na Ilalöi ira. 49 Me la'ila mowaöwaö Ia yaw̃a ba dete nidanö, ba lawalinga bekhu Ia, 50 irege mo'ira'ira ira ba wa'ata'u. Ba me no la'ila wa Ya'ia, oi so wa'ata'ura fefu. I'anema'ö muhede Yesu khöra, "Mihonogö ami! Ya'odo da'e. Böi mi'ata'ufi!" 51 Ba möi Ia yaw̃a ba dundraha, ba ahono sa'ae nangi. Oi so wa'ahöli dödö ndra nifahaö-Nia. 52 Tandra sahölihöli dödö sanandrösa ba roti si lima ngawua andrö lö na'i nasa saboto ba dödöra. Lö ikhamö fangerangerara zalua andrö. 53 Me larugi si yefo mbaw̃a, manao ira ba zinga Genezare. 54 Ba me möi ira ba danö moroi ba dundraha, i'anemai'ö la'ila niha sato wa Yesu zi so andrö. 55 Lalau fagohigohi gofu heza ba mbanua misa, ba ibörötaigö la'ohe niha sofökhö khö Yesu. Gofu heza so la'ila Yesu, ba da'ö la'ohe niha sofökhö. 56 Ba gofu heza möi Yesu -- he ba mbanua side'ide, he ba fasa ba ma zui ba mbanua -- ba da'ö möi niha sato ba wolohe sofökhö, ba latou'ö tou ba newali niha sofökhö andrö khöra. La'andrö sibai ena'ö latehegö zofökhö andrö lababaya mbaru Yesu, he ha ahe mbaru-Nia. Ba fefu zombambaya Ya'ia, ba oi döhö.

Mareko 7

1 Owulo ndra Farizai'o awö ndra sangila amakhoita moroi ba Yeruzalema, la'ondrasi Yesu. 2 La'ila ba gotalua ndra nifahaö Yesu so zi manga lö mombanö molo'ö agama, börö me lö tola lö lahaogö wanasa tangara molo'ö amakhoita agama. 3 Ira Farizai'o, si manö göi niha Yahudi, lahaogö sibai wolo'ö hada andrö moroi khö ndra tuara. Lö manga ira na lö lasasai dangara ua molo'ö amakhoita si no tehonogöi. 4 Lö la'a gö si otarai fasa, na lö oföna ua lasasai. Ba oya na gamakhoita tanö bö'ö si otarai ndra tuara, nihaogöra folo'ö; si mane fanasai galasi, mako, awö wakake moroi ba zi'öli. 5 Börö da'ö lamane khö Yesu ira Farizai'o awö zangila amakhoita, "Hadia mbörö wa lö la'o'ö ira nifahaö-Mö hada ndra tuada nibe'era khöda? Hana wa manga ndra nifahaö-Mö andrö hew̃a'ae ta'unö dangara?" 6 Itema li Yesu, "Niha samini tödö ami! Siduhu sibai nifa'ele'ö Yesaya sanandrösa ba khömi, ya'ia da'ö, 'Imane Lowalangi, lafosumange Ndra'o niha andre ha ba mbewe, ba tödöra no aröu khö-Gu. 7 Lö guna latuhi danö föna-Gu, börö me lafahaö niha ba wolo'ö amakhoita niha, hulö na amakhoita-Gu!' 8 Mi'erogö goroisa Lowalangi, ba mi'o'ö gamakhoita niha." 9 Imane nasa Yesu, "Onekhe sibai ami wanimbagö oroisa Lowalangi ena'ö tola milau wamahaömi samösa. 10 No ibe'e goroisa andre Moze, 'Fosumange namau awö ninau,' ba 'haniha zango'aya amania awö ninania, ba lö tola lö'ö fa'amate hukumania.' 11 Ba ya'ami mifahaö: Na so niha sanguma'ö khö zatuania, 'Hadia zinangeania ube'e khö nama ba khö nina, no ube'e sumange khö Lowalangi!' 12 Ba no mitenaw̃a niha ba wanolo amania awö ninania. 13 Tobali amakhoita nibe'emi ba niha zombali'ö lö guna sa'ae goroisa Lowalangi. Ba oya nasa danö bö'ö si mane da'e nilaumi." 14 Ifuli Ikaoni niha sato andrö Yesu ba Imane khöra, "Mifondrondrongo fefu, ba ya'aboto ba dödömi! 15 Tebai ita'unöi niha hadia zoroi baero si möi bakha. Si möi baero soroi bakha, da'ö zana'unöi niha. 16 Börö da'ö mihaogö wanöngöni, na so dalingami ba mifondrondrongo!" 17 Me möi ira ba nomo, me no aefa laröi niha sato andrö, lasofu khö-Nia ira nifahaö-Nia hadia geluaha gamaedola andrö. 18 Imane khöra Yesu, "Hadia lö nasa göi saboto ba dödömi? Hadia lö mi'ila wa tebai ita'unöi niha si otarai moroi baero si möi bakha ba dalu niha? 19 Börö me si möi bakha andrö lö itörö bakha dödönia, ha ba mbetu'ania ba aefa da'ö möi zui baero moroi ba mbotonia." Faoma fehede da'e I'ombakha'ö Yesu wa fefu ngawalö gö tola ni'a. 20 Ifuli Imane zui Yesu, "Si möi baero soroi bakha, da'ö zana'unöi niha. 21 Börö me moroi bakha, moroi ba dödönia, so wangerangera si lö sökhi irege ilau zi lö atulö ba ndra alawe, managö, mamunu niha, 22 mohorö, olu'alu'a, ba fefu ngawalö zi lö sökhi; falimo, folau si lö enahöi, fa'afökhö dödö, famöbögö si lö duhu, fa'osilöyaw̃a ba fa'atebai nifahaö. 23 Fefu zi lö sökhi andrö mo'atumbukha moroi bakha, da'ö zana'unöi niha." 24 Me aefa da'ö Iröi nahia andrö Yesu, numalö Ia ba mbanua sahatö ba Diro. Möi Ia bakha ba nomo börö me lö omasi Ia la'ila niha wa so Ia ba da'ö. Ba hiza tebai sa'atö Ibini'ö Ia moroi ba niha sato. 25 So samösa ndra alawe samondrongo sanandrösa khö Yesu. No ira'u fa'abölö zi lö sökhi nononia alawe. Möi ia khö Yesu mangalulu ia föna-Nia, 26 i'andrö khö Yesu ena'ö Ifofanö wa'abölö zi lö sökhi andrö moroi khö nononia. Ba tenga niha Yahudi ndra alawe andrö, tumbu ia ba mbanua Wenisia ba Ziria. 27 Itema li Yesu, "Lö tola lö'ö mu'ofönai'ö wame'e gö ndraono. Börö me lö sökhi na lahalö gö ndraono andrö lafazaumba ba nasu." 28 Itema li ira alawe andrö, "Duhu, Tuha, ba la'a sa'atö asu zatoru gö ndraono andrö ba narö meza!" 29 Imane khönia Yesu, "Börö wanemau li andrö, angawuli; no aheta wa'abölö zi lö sökhi andrö khö nonou!" 30 Mangawuli ndra alawe andrö, ba sindruhundruhu no aheta wa'abölö zi lö sökhi andrö khö nononia. 31 Ifuli Iröi mbanua Diro andrö Yesu, Itohugö wofanö numalö ba Zidona ba Mbaw̃a Galilea. Itörö lala sanörö Si Fulu Banua. 32 Ba da'ö la'ohe khö-Nia samösa zafiso ba si tebai humede. La'andrö khö Yesu ena'ö Ifazaw̃a danga-Nia yaw̃a niha andrö. 33 I'ohe niha andrö Yesu, Ifasafi moroi ba niha sato, Ibe'e duturu-Nia ba dalinga niha andrö. Ilau mangendrilo, ba Ibabaya göi lela niha andrö. 34 Aefa da'ö Ifaöga hörö-Nia miyaw̃a ba zorugo, Ihasugö Ia ba Imane ba niha andrö, "Efata," eluahania, "Ya teboka!" 35 Teboka dalinga niha andrö ba ombuyu lelania irege tola fahuhuo ia. 36 Itenaw̃a ira Yesu ena'ö böi la'ombakha'ö gofu ha'ökhö. Itegu ira Yesu ba itugu la'ombakha'ö. 37 Ba fefu niha samondrongo da'ö oi ahölihöli dödö. Lamane, "Oi nihaogö fefu wolau-Nia! Safiso Ibali'ö samondrongo li niha, ba si lö hede Ibali'ö si hede!"

Mareko 8

1 Lö ara aefa da'ö, ba so zui niha sato sowulo. Börö me lö ö khöra, Ikaoni ndra nifahaö-Nia Yesu ba Imane, 2 "Ahakhö dödö-Gu wamaigi niha andre. No tölu ngaluo ira ba da'e fao ira awö-Gu, ba iada'e lö ö khöra sa'ae. 3 Na mofanö ira mangawuli lö si manga, alai na awuwu dödöra ba dalu lala. Mendrua manö me so ba gotaluara zoroi ba zaröu." 4 Lamane ira nifahaö-Nia, "Ba nahia si no aröu andre, heza musöndra gö soguna ba niha sato?" 5 Isofu khöra Yesu, "Ha wa'oya roti si so khömi?" Lamane, "Ha fitu ngawua!" 6 Ifaw̃a'ögö Yesu ena'ö mudadao niha sato andrö ba danö, ba Ihalö zi fitu ngawua roti, I'andrö saohagölö khö Lowalangi. Iboboto roti andrö ba Ibe'e khö ndra nifahaö-Nia ena'ö lafaosa ba niha sato. Ba lalau zi manö ira nifahaö-Nia. 7 Ba so khöra gi'a si gide'ide ma'ifu. I'andrö saohagölö khö Lowalangi Yesu ba gi'a andrö ba Ibe'e khö ndra nifahaö-Nia ena'ö lafaosa ba niha sato. 8 Ba manga fefu niha irege abuso, so mato öfa ribu niha. 9 Ba la'owuloi zi toröi gö andrö ira nifahaö Yesu ba fitu ragaraga afönu. Ba Ifofanö niha sato andrö Yesu, 10 ba Ya'ia awö ira nifahaö-Nia numalö yaw̃a ba dundraha möi ba danö Dalamanuta. 11 Tohare ndra Farizai'o khö Yesu, labörötaigö fada'aw̃a khö-Nia ba wanandraw̃aisi Ya'ia. La'andrö khö Yesu wamazökhi tandra sahölihöli dödö si tobali tandra wa khö Lowalangi I'otarai. 12 Ihasugö Ia Yesu ba Itema li, "Hadia mbörö wa la'andrö Ufazökhi dandra sahölihöli dödö niha ba götö andre? Lö'ö! Lö Ube'e khöra dandra!" 13 Iröi ira Yesu, ba möi Ia yaw̃a ba dundraha; mofanö Ia I'ötö mbaw̃a. 14 No olifu ndra nifahaö Yesu wolohe roti sabönö khöra. Ha sambua ngawua roti khöra si so ba dundraha. 15 Imane khöra Yesu, "Mi'angelama ba laru ndra Farizai'o, awö ba laru Herode." 16 Ba ibörötaigö lafahuhuosi da'ö ira nifahaö Yesu. Lamane, "Iw̃a'ö zi manö börö me lö khöda roti." 17 I'ila Yesu hadia nifatunöra. Börö da'ö Isofu khöra, "Hana wa mi'amatunöisi wa lö ni'ohemi roti? Hadia lö nasa aboto ba dödömi? Hadia no afuru gera'erami? 18 So hörömi -- ba hana wa lö mi'ila? So dalingami -- ba hana wa lö mirongo? Hadia lö itörö tödömi, 19 zi lima ngawua roti andrö niboboto-Gu ö zi lima ribu niha? Ba ha wa'oya ragaraga tö zi toröi ni'owuloimi?" Lamane, "Felendrua ragaraga." 20 Itohugö wanguma'ö Yesu, "Ba me Uboboto roti ö zi öfa ribu niha, ha wa'oya zi toröi ni owuloimi?" Lamane, "Fitu ragaraga tö." 21 Imane Yesu, "Na si manö, hadia lö nasa saboto ba dödömi?" 22 Me larugi Mbetisa'ida, ba la'ohe khö Yesu niha sau'a. La'andrö khö-Nia ena'ö na Ibabaya niha sau'a andrö. 23 Igogohe danga niha sau'a andrö Yesu ba I'ohe ia baero mbanua. Aefa da'ö Idiloi hörö niha da'ö ba Ifazaw̃a danga-Nia ba högö. Isofu khönia Imane, "Hadia, ö'ila hadia ia iada'e?" 24 Ifaigi si yaw̃a niha da'ö imane, "Ya'ia. U'ila niha hulö döla geu sofanöfanö." 25 Ifuli Ibabaya hörö niha andrö Yesu. Awena tola i'ila niha. Döhö hörönia ba tola tara wangilania sa'ae. 26 Ifofanö ia Yesu ba Imane khönia, "Böi angawuli sa'ae ba mbanua." 27 Ba mofanö Yesu awö ndra nifahaö-Nia ba mbanua misa ba zi fasui Kaizarea-Filifi. Me so ira ba dalu lala Isofu Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Molo'ö fanguma'ö niha, haniha Ndra'odo andre?" 28 Latema li lamane, "So zanguma'ö Yohane Samayagö Idanö Ndra'ugö; so göi zanguma'ö Elia, ba tanö bö'ö law̃a'ö: samösa moroi ba gotalua ndra sama'ele'ö!" 29 Isofu khöra Yesu, "Ba molo'ö ya'ami, haniha Ndra'odo andre?" Itema li Fetero, imane: "Keriso andrö Ndra'ugö!" 30 Ba Itenaw̃a ira Yesu göi sanandrösa ba khö-Nia, ena'ö böi la'ombakha'ö gofu ha'ökhö. 31 Aefa da'ö, Ibörötaigö mamahaö Yesu khö ndra nifahaö-Nia wa Ono Niha andrö, lö tola lö'ö oya Itaögö wamakao. Lafa'uduni Ia ira salaw̃a ba ere sebua awö ndra sangila amakhoita. Labunu Ia, ba na no irugi tölu ngaluo aefa da'ö, ifuli auri Ia. 32 Ihaogö sibai wangombakha da'ö Yesu khö ndra nifahaö-Nia. Ba isöbi Yesu ba zingania Fetero, itenaw̃a Ia. 33 Ba Ibali'ö Ia Yesu Ifaigi ndra nifahaö-Nia, ba mofönu Ia khö Wetero. Imane Yesu, "Ofanö ba da'e, Sanandraigö! Fangerangeramö andrö no fangerangera niha; tenga fangerangera Lowalangi!" 34 Aefa da'ö Ikaoni niha sato si so ba da'ö awö ndra nifahaö-Nia. Imane khöra, "Na so zomasi molo'ö Ya'o, ba ya mu'ositengagö gomasiö dödönia, ya mulu'i röfania, ba ya mu'o'ö Ndra'o. 35 Börö me niha sedöna manganau'ö nosonia, da'ö dania zaetu noso. Ba niha solulu fa'aurinia khö-Gu soguna ba Duria Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi, da'ö zanöndra fangorifi nosonia. 36 Hadia hare ba niha, na i'okhögö zi sagörö ulidanö andre, ba na te'ala ia nosonia? Tatu lö hare khönia. 37 Hadia ia zi tola ibe'e niha höli nosonia? 38 Na so zaila wamaduhu'ö Ya'o awö wamahaö-Gu ba ginötö si lö sökhi andre, ba aila göi Nono Niha wamaduhu'ö niha andrö, na inötö so Ia dania si fao fa'abölö Nama-Nia, fao awö-Nia ndra mala'ika Ni'amoni'ö."

Mareko 9

1 "Mitöngöni da'e!", Imanö Yesu. "So ösa niha si so ba da'e zi lö mate, fatua lö i'ila wamatörö Lowalangi andrö si fao fa'abölö!" 2 Önö bongi aefa da'ö Ikaoni Wetero awö Yakobo ba Yohane si fatalifusö andrö Yesu, I'ohe ira awö-Nia ba hili salaw̃a. Ba da'ö la'ila wa fabö'ö nga'eu Yesu tobali mohaga. 3 Nukha-Nia afusi ba takile. Lö hadöi ba gulidanö andre zanasai nukha si manö fa'atakile. 4 Aefa da'ö la'ila ira nifahaö Yesu datölu, fahuhuo Yesu khö Gelia ba Moze. 5 Imane Fetero khö Yesu, "He Guru, wa'asökhi nahia andre. Akha mafazökhi tölu ngawua nose: sambua khö-U, sambua khö Gelia ba sambua khö Moze." 6 Sindruhunia lö i'ila hadia niw̃a'önia andrö Fetero börö me ya'ia ba awönia si darua andrö no sata'u ira. 7 Aefa da'ö ilumö'ö ira lawuo, ba moroi ba lawuo andrö so li si hede sanguma'ö, "Ono-Gu ni'omasi'ö-Gu da'e. Mifondrondrongo li-Nia!" 8 Ba la'alio'ö lafaigi zi fasui ya'ira, ba lö hadöi sa'ae niha bö'ö ni'ilara ba da'ö, baero Yesu. 9 Aefa da'ö möi ira mitou moroi ba hili. Me mowaöwaö ira na, Imane Yesu khöra, "Fatua lö auri mangawuli Nono Niha moroi ba wa'amate, böi mi'ombakha'ö gofu ha'ökhö hadia zi no mi'ila andrö mege." 10 La'o'ö goroisa andrö, hew̃a'ae ba gotaluara samösa alua wahuohuosa hadia gohitö dödö Yesu wanguma'ö, "auri mangawuli moroi ba wa'amate". 11 Andrö lasofu khö Yesu, "Hana wa law̃a'ö ira sangila amakhoita wa lö tola lö'ö oföna tohare Gelia?" 12 Itema li Yesu, "Tohare sa Gelia ba wama'anö fefu hadia ia. Ba hewisa göi Nono Niha? Hadia mbörö wa lasura ba Mbuku Ni'amoni'ö wa lö tola lö oya dania Itaha wamakao awö wa la'o'aya Ia niha? 13 Mihaogö wanöngöni: No tohare Gelia ba lalau khönia zomasi dödöra niha. Faudu da'ö ba zi no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö sanandrösa khönia." 14 Me no owulo ira mangawuli faoma nifahaö tanö bö'ö, la'ila niha sato ba da'ö. So ösa ndra sangila amakhoita si fada'aw̃a khö ndra nifahaö Yesu. 15 Me la'ila Yesu, omuso dödöra, fagohi ira ba wanema'ö Ya'ia. 16 Isofu Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Hadia nifadönidönimi ira sangila amakhoita andrö?" 17 Samösa ba gotaluara zanema li, "He Amagu Guru, u'ohe nonogu khö-U. No ira'u fa'abölö zi lö sökhi ia ba tebai humede. 18 Na ira'u ia fa'abölö zi lö sökhi si ra'iö andrö, i'olobigö ia tou ba danö, fawukhö gilo, ba ifatangitangi mbohania ba oi agakandro nösinia. U'andrö khö ndra nifahaö-Mö ena'ö lafofanö wa'abölö zi lö sökhi andrö, ba tebai lafofanö." 19 Imane khöra Yesu, "Fondrege ami andre! Duhuduhu wa niha si lö famati ami! Hawa'ara tö nasa so Ndra'odo khömi? Hawa'ara tola Ubologö dödö-Gu khömi? Mi'ohe nono andrö ba da'e!" 20 La'ohe nono andrö khö Yesu. Me I'ila Yesu wa'abölö zi lö sökhi si ra'iö andrö, ba ifadögö mboto nono andrö irege tegaölögaölö tou ba danö. Fawukhöwukhö gilonia. 21 Isofu Yesu khö nama nono andrö, "No hawa'ara zi mane?" Itema linia ama nono andrö, "I'otarai wa'a'iraononia!" 22 "No asese edöna ibunu ia fa'abölö zi lö sökhi andrö, ilaugö bakha ba galitö ba ba nidanö. Na omasi'ö ama, hakhösi tödö ba tolo ndra'aga!" 23 Itema li Yesu, "Hadia niw̃a'öu? Na tola Ndra'odo? Fefu hadia ia oi tola, asala so wamati!" 24 I'anema'ö mu'ao nama nono andrö, "He So'aya, faduhu dödögu, ba hiza no ambö famatigu. Tolodo ena'ö abölö wamatigu!" 25 Me I'ila Yesu ibörögö lahurufai zui Ia niha sato andrö, ba Ifofanö wa'abölö zi lö sökhi si ra'iö andrö. Imane, "He Eheha wa'afiso ba si lö hede, Ufaretakö ndra'ugö, heta'ögö khö nono andre, ba böi fuli'ö sa'ae khönia!" 26 Mu'ao wa'abölö zi lö sökhi si ra'iö andrö, ifadögö mboto nono, aefa da'ö iröi. Hulö zi no mate nono andrö irege fefu niha lamane, "No mate ia!" 27 Igogohe dangania Yesu ba Itolo ia wemaoso. Maoso nono andrö. 28 Me no Irugi nomo Yesu, lasofu khö-Nia ira nifahaö-Nia lamane, "Hana wa tebai mafofanö wa'abölö zi lö sökhi andrö?" 29 Itema lira Yesu, Imane, "Fa'abölö zi lö sökhi si mane da'ö lö mofanö gofu hewisa, na tenga fangandrö." 30 Laröi nahia andrö Yesu awö ndra nifahaö-Nia, latohugö wofanö sanörö Galilea. Lö omasi Yesu la'ila heza so Ia, 31 börö me mamahaö ira nifahaö-Nia Ia. Imane Yesu, "Ono Niha andrö labe'e Ia ba danga niha, labunu Ia, ba ba ngaluo si tölu ifuli auri Ia!" 32 Ba lö aboto ba dödö ndra nifahaö andrö wamahaö Yesu, ba hiza ata'u ira wanofu khö-Nia. 33 Larugi Gafana'uma. Ba me larugi nomo, Isofu Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Hadia nifadönimi ba dalu lala mege?" 34 Lö latema li, börö me ba dalu lala mege fa'udu ira ba wamadöni haniha zabölö ebua ba gotaluara. 35 Mudadao Yesu Ikaoni ndra nifahaö-Nia si felendrua, Imane khöra, "Niha somasi tobali si föföna lö tola lö'ö tobali safuria ia ba tobali sawuyu niha sato." 36 Ihalö samösa ndraono side'ide Yesu, Ifezizio fönara fefu. Italagui nono andrö Yesu ba Imane khö ndra nifahaö-Nia, 37 "Haniha zanema iraono andre börö Ndra'o, no itema Ndra'o. Ba haniha zanema Ya'o, tenga ha Ya'o nitemania, noa göi itema Lowalangi samatenge Ya'o." 38 Imane Yohane khö Yesu, "He Amagu Guru, no ma'ila niha samofanö fa'abölö zi lö sökhi ba döi-Mö. Ba no matenaw̃a ia wolau si manö me tenga awöda ia." 39 Imane Yesu, "Böi mitenaw̃a ia, börö me samösa lö niha samazökhi tandra sahölihöli dödö ba döi-Gu, ba i'anemai'ö göi i'o'aya Ndra'o. 40 Niha si lö fa'udu khöda, ba no si fao awöda. 41 Mitöngöni! Haniha zame'e nibadu khömi idanö börö me solo'ö Razo Sangorifi ami, lö tola lö itema luonia." 42 "Na niha zamobörö wa lö mamati sa'ae khö-Gu fa samösa moroi ba niha side'ide andre, abölö sökhi na lataw̃igö gara wogili ba mbaginia ba latibo'ö ia ba nasi. 43 Na tangau mbörö wa ölau horö, tema taba ia! Abölö sökhi auri ndra'ugö khö Lowalangi ha tambai danga moroi na dua dangau ba möi'ö ba narako, ya'ia galitö si lö matemate. 44 Ba da'ö galitö si lö matemate, ba lö göi i'ila mate gukuö. 45 Ba na aheu mbörö wa ölau horö, ba tema taba ia. Abölö sökhi auri ndra'ugö khö Lowalangi ha tambai gaheu moroi na dua gaheu ba latibo'ö ndra'ugö bakha ba narako. 46 Ba da'ö galitö si lö matemate, ba lö göi i'ila mate gukuö. 47 Na höröu mbörö wa ölau horö, ba tema ko'e ia! Abölö sökhi möi ndra'ugö ba Mbanua si Bohou khö Lowalangi ha tambai höröu, moroi na dombua höröu ba latibo'ö ndra'ugö bakha ba narako. 48 Ba da'ö galitö si lö matemate, ba lö i'ila mate gukuö. 49 Dozi niha ba tehaogö dania ba galitö, hulö zumange ni'amoni'ö faoma asio. 50 Si sökhi nasio andrö. Ba hiza na taya wa'asi'asinia, ba hewisa tola mubali'ö asi'asi mangawuli? Börö da'ö, ya tobali ami si mane asio -- ya'auri ami lö fa'udu'udu."

Mareko 10

1 Aefa da'ö Iröi nahia andrö Yesu, numalö Ia ba danö Yudea, tanö yefo Nungo Nidanö Yoridano. Ato niha sowulo samasui Yesu. Ba Ifahaö ira si mane si to'ölö. 2 La'ondrasi göi Yesu ira Farizai'o ba wanandraw̃aisi Ya'ia. Lasofu khö-Nia, "Tandraigö ombakha'ö khöma, hadia tola ifabali ndrongania niha?" 3 Itema li Yesu faoma fanofu göi. Imane, "Hadia ni'oroi'ö Moze khömi?" 4 Latema li, "Itehegö Moze lafabali ndrongara niha asala ibe'e zura wabalisa khönia." 5 Imane Yesu khöra, "Ibe'e goroisa andrö Moze börö me tebai nifahaö ami." 6 "Ba mböröta, me Iwöwöi niha Lowalangi, ba law̃a'ö wa, 'Iwöwöi ira Lowalangi, ira matua ba ira alawe. 7 Da'ö mbörö wa iröi namania awö ninania ira matua ba te'osambua'ö ira wo'omonia, 8 ba ha sambua zi darua andrö.' Tobali tenga sa'ae darua, ha sambua. 9 Da'ö mbörö, wa hadia zi no I'orudugö Lowalangi tebai ifabali niha!" 10 Me no mangawuli ira ba nomo ba lasofu khö Yesu da'ö ira nifahaö-Nia. 11 Imane khöra Yesu, "Haniha zamabali dongania ba mangowalu ia ba ndra alawe bö'ö, ba sohorö niha andrö khö ndrongania si föföna. 12 Si manö göi ndra alawe samabali fo'omonia aefa da'ö mangowalu ia ba ndra matua bö'ö, no sohorö göi ia." 13 So niha solohe iraono khö Yesu ena'ö Ifahowu'ö ira. Ba mofönu ndra nifahaö Yesu ba niha andrö. 14 Me I'ila da'ö Yesu, ba mofönu Ia, ba Imane khö ndra nifahaö-Nia, "Mifa'amöi khö-Gu ndraono andrö! Böi mitenaw̃a ira, börö me ya'ira zi tobali ono Mbanua Lowalangi. 15 Mitöngöni! Haniha zi lö mangondrasi Lowalangi andrö si mane iraono andre, lö tobali ia dania ndrotondroto mbanua Lowalangi." 16 Me no aefa Iw̃a'ö zi manö, Italagui ndraono andrö Yesu, Itufa tanga-Nia högöra ba Ifahowu'ö ira. 17 Me Itohugö wofanö Yesu, so samösa ndra matua si fagohigohi wangondrasi Ya'ia. Mangalulu niha andrö föna Yesu, ba isofu, "He Guru si sökhi, hadia ia zi lö tola lö ulau ena'ö utema wa'auri si lö aetu andrö?" 18 Isofu Yesu, "Hana wa öw̃a'ö si sökhi Ndra'o? Lö hadöi si sökhi baero Lowalangi. 19 No aboto ba dödöu goroisa Lowalangi, 'Böi amunu niha; böi ohorö; böi anagö; böi böbögö khö nawöu zi lö duhu; böi falimo; fosumange namau awö ninau.' " 20 Imane niha andrö, "He Amagu Guru, no u'o'ö fefu goroisa andrö i'otarai iraono ndra'o." 21 Ifaigi niha andrö si fao fa'ahakhö dödö Yesu ba Imane, "Ha tö sambua tö zoguna öfalua. Ae'e, amawa fefu zi so khöu, bölinia be'e ba niha si numana, ba awena ösöndra harato ba zorugo. Aefa da'ö tabu, o'ö Ndra'o." 22 Me irongo niw̃a'ö Yesu andrö ba maniasa ia, iröi nahia da'ö si fao fa'abu dödö börö me no fondrege wa'akayonia. 23 Ifaigi ndra nifahaö-Nia Yesu ba Imane khöra, "Wa'afökhö ba niha si kayo tobali ono mbanua Lowalangi!" 24 Oi ahöli dödö ndra nifahaö ba wamondrongo niw̃a'ö Yesu andrö. Ba ifuli Iw̃a'ö Yesu, "He Ya'ami iraono-Gu, duhu wa'afökhö tobali ono mbanua Lowalangi! 25 Abölö aoha ba gondra wanörö tögi lala gö nifotöi tögi walölöw̃a moroi na möi ba Mbanua si Bohou khö Lowalangi niha si kayo andrö." 26 Oi tokea ndra nifahaö ba niw̃a'ö Yesu andrö. Faoma lasofu khö nawöra, lamane "Na simanö, haniha zi tola te'orifi?" 27 Ifaigi ira Yesu ba Imane, "Ba niha ba tebai, ba lö si tebai khö Lowalangi; fefu hadia ia ba oi molala khö Lowalangi." 28 Imane Fetero, "Faigi atö, no maröi fefu hadia ia ba wolo'ö Ya'ugö." 29 Imane Yesu, "Sindruhu da'ö, ba töngöni da'e: niha sondröi soroiyomonia, ma talifusönia ira matua, ma talifusönia ira alawe, ma inania ba ma amania, ba ma iraononia, ma zui bolo nowinia börö Ndra'o, ba ma börö Duria Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi, 30 itema dania zabölö oya niha andrö ba götö andre. Isöndra otu kali wa'oya nomo, talifusö ira matua, talifusö ira alawe, ina, iraono ba bolo nowi -- ba famakao göi. Ba dania ba luo safuria, itema niha andrö wa'auri si lö aetu. 31 Ba ato niha ba götö andre, si föföna tobali safuria dania ba iada'e safuria tobali si föföna." 32 Ba lala we'amöi ba Yeruzalema so Yesu awö ndra nifahaö-Nia. Föna ndra nifahaö I'iagö Yesu, ba oi araguragu dödö ndra nifahaö-Nia. Niha sato solo'ö ya'ira moroi furi göi oi ihawui fa'ata'u. Ifuli Ikaoni ndra nifahaö-Nia Yesu ba zi lö niha sato, ba I'ombakha'ö khöra hadia zalua khö-Nia dania. 33 Imane, "Mifondrondrongo! Hiza, sadölö ba Yeruzalema ita iada'e. Ba da'ö, tebe'e ba danga ndra ere sebua awö zangila amakhoita Nono Niha. La'etu'ö huku famunu khö-Nia, ba labe'e Ia ba danga niha si tenga niha Yahudi. 34 La'o'aya Ia, ladidiloi, lafakao ba laforöfa. Ba na no aefa tölu ngaluo, ifuli auri Ia." 35 Möi Yakobo ba Yohane, ono Zebedai'o khö Yesu, lamane: "He Ama Samahaö, so zomasi ndra'aga Ölau khöma ena'ö." 36 Isofu khöra Yesu, "Hadia zomasi ami Ufalua khömi?" 37 Latema li lamane, "Na no dania dumadao Ndra'ugö ba dadaoma wa'arazo solakhömi andrö, omasiga na Ötehegö khöma mudadaoga awö-U, samösa ba gambölö ba samösa ba gabera." 38 Imane khöra Yesu, "Lö mi'ila hadia ni'andrömi. Hadia tola mibadu nösi mako wamakao andrö nibadu-Gu dania ba möi bakha ba mbaho wamakao si möi Ndra'o?" 39 Lamane, "Tola". Ba ifuli Iw̃a'ö khöra Yesu, "Mibadu sa dania nösi mako wamakao andrö nibadu-Gu, ba möi ami göi ba mbaho wamakao si möi Ndra'o. 40 Ba sangahonogöi haniha zi dadao ba gambölö ba ba gabera-Gu, ba tenga Ya'o. Lowalangi sa dania zangahonogöi haniha zi dadao ba da'ö." 41 Me larongo da'ö ira nifahaö Yesu tanö bö'ö si dafulu ba mofönu ira khö Yakobo awö khö Yohane. 42 Ikaoni ira Yesu, Imane khöra, "Mi'ila wa samatörö soi si lö fa'aboto ba dödö Lowalangi, lafakao nono mbanuara. Ba salaw̃a khöra zangosawuyu ya'ira. 43 Ba hiza tebai si manö ami! Niha somasi ebua ba gotaluami, lö tola lö'ö tobali ia ngoningonimi. 44 Ba niha somasi ni'ofönai'ö ba gotaluami, lö tola lö'ö tobali ia sawuyumi fefu. 45 Börö me Ono Niha göi tenga si möi mangoni. No si möi enoni ba wanehegö noso-Nia höli zato." 46 Larugi Yerikho Yesu awö ndra nifahaö-Nia. Ba me laröi mbanua andrö, awö niha sato, so samösa niha sau'a si dadao ba wangandröngandrö buala ba zinga lala. Töinia Batimai'o, ono Dimai'o. 47 Me irongo Itörö lala andrö Yesu, banua Nazareta, ba mu'ao ia imane, "He Yesu, ma'uwu Dawido! Hakhösi tödö ndra'o!" 48 Lategu ia niha, law̃a'ö ena'ö böi muhedehede ia. Ba i'abölögö we'ao, "He ma'uwu Dawido, hakhösi tödö ndra'o!" 49 Tebato Yesu ba Imane, "Mikaoni ia." Lakaoni niha sau'a andrö. Lamane khönia, "Honogö'ö! No Ikaoni ndra'ugö Yesu, faoso!" 50 Ifazaumba mbarunia sebua niha sau'a andrö, i'alio'ö wezizio ba möi ia khö Yesu. 51 Isofu khönia Yesu, "Hadia zomasi'ö Ulau khöu?" Imane niha sau'a andrö, "He Ama. Omasido u'ila niha." 52 Imane khönia Yesu, "Ofanö, no ifadöhö ndra'ugö famatimö andrö." Ba i'anema'ö i'ila niha. Ba i'o'ö Yesu ba lala.

Mareko 11

1 Me ahatö larugi Yeruzalema, möi ira ba Mbetifage, ba ba Mbetania, ba gahe Hili Zaitu. Ba da'ö so darua nifahaö Yesu si no Ifadaridari'ö. 2 Imane khöra, "Mi'ae'e ba mbanua andrö fönada. Na mirugi mbanua andrö, mi'ila nono galide no te'amöhögö, si lö irai mu'oguna'ö ba wonoro niha. Mitoto'ö wesunia ba mi'ohe ia ba da'e. 3 Ba na so zanofu khömi hana wa mi'efa'ö mböbö galide andrö, ba mimane, 'I'oguna'ö sokhö, ba wa'ali'o sa Ifangawuli.' " 4 Ba möi ndra nifahaö Yesu andrö si darua, la'ila nono galide no te'amöhögö ba mbawandruhö ba zinga lala. Latoto'ö wesu galide andrö. 5 Lasofu khöra niha sozizio ba da'ö, "He, hadia khömi da'ö? Hana wamitoto'ö wesu galide andrö?" 6 Latema li si mane si no I'ombakha'ö khöra Yesu. Latehegö khöra la'ohe galide andrö. 7 Me larugi ba zi so Yesu, ba lahalö nukhara labe'e danedane ba hulu galide, aefa da'ö möi yaw̃a Yesu. 8 Ato niha samologö barura sebua ba lala, ba so göi zamazawili tuturu geu nihalöra moroi ba mbenua. 9 Ba dozi sowaöwaö, he si so föna awö zolo'ölo'ö moroi furi, mu'ao ira, lamane, "Nisuno Lowalangi! Nifahowu'ö zi so andrö ba döi Zo'aya! 10 Nifahowu'ö wamatörö-Nia si so dania -- famatörö Duada Dawido! Misuno Lowalangi Fondrege Zalaw̃a!" 11 Irugi Yeruzalema Yesu, ba möi Ia ba Nomo Zo'aya. Ifaigi fasui, aefa da'ö numalö Ia ba Mbetania fao ndra nifahaö-Nia si felendrua, börö me no bongi. 12 Mahemolu ö, me no laröi Mbetania, ba olofo Yesu. 13 Moroi ba zaröu I'ila döla ara sabölö bulu. Möi Ia mufaigi na so mbua geu andrö. Me Irugi narö geu, I'ila ha bulu manö zi so, börö me tenga inötö wowua ara me luo da'ö. 14 Imane Yesu ba ara andrö, "I'otarai da'e ya samösa lö niha si manga buau sa'ae!" Larongo niw̃a'ö Yesu andrö ira nifahaö-Nia. 15 Aefa da'ö ba larugi Yeruzalema. Möi Yesu ba Nomo Zo'aya. Ba da'ö Ibörötaigö Ifofanö niha sogale fefu. Ibali'ö fefu meza zanukari kefe, awö dadaoma zamawa marafadi. 16 Samösa lö Itehe so zolohe hadia ia sanörö olayama Nomo Zo'aya andrö. 17 Aefa da'ö Ifahaö niha, Imane, "Tenga no musura ba Mbuku Ni'amoni'ö si mane da'e: Imane Lowalangi, 'Omo wangandrö döi nomo-Gu ba niha fefu soi!' Ba ya'ami no mibali'ö nahia zorabu!" 18 Ba larongo ira ere sebua awö zangila amakhoita wehede-Nia andrö. Labörötaigö la'alui lala ba wamunu Yesu. Ata'u ira Ia, börö me oi ahölihöli dödö niha sato ba wamahaö-Nia. 19 Me ahatö wa'abongi, laröi mbanua andrö Yesu awö ndra nifahaö-Nia. 20 Mahemolunia sahulö wongi, me latörö zinga ara, la'ila wa no mate ara andrö irugi si tou w̃a'ania. 21 Itörö tödö Wetero hadia zalua menewi. Andrö isofu Fetero khö Yesu, "He Guru, faigi atö! Töla ara si no Ö'elifi andrö no mate!" 22 Itema linia Yesu, "Mi'amati khö Lowalangi, 23 Tola miw̃a'ö ba hili andre, 'Fazaw̃a'ö ba tibo'ögö ba nasi!' ba itörö zi manö khömi; asala lö aombö dödömi, ba faduhu dödömi wa duhu alua niw̃a'ömi andrö. 24 Börö da'ö mitöngöni: Na mangandrö ami ba na mi'andrö hadia ia, mifati wa no Ibe'e khömi Lowalangi ni'andrömi, ba lö zi lö mitema. 25 Na mangandrö ami, ba na fatua lö da'ö lö sökhi dödömi ba zi samösa niha, mi'efa'ö ua zala niha andrö, ena'ö I'efa'ö horömi andrö Amami si so ba zorugo. 26 Na lö mi'efa'ö zala niha bö'ö, ba lö göi I'efa'ö horömi andrö Amami si so ba zorugo." 27 Mangawuli zui ira ba Yeruzalema. Ba me mowaöwaö Yesu ba kha ba Nomo Zo'aya, la'ondrasi Ia ira ere sebua, sangila amakhoita awö ndra satua mbanua niha Yahudi. 28 Lasofu khö-Nia, "Hadia kuaso-U wa Ölau da'e fefu? Haniha zame'e kuaso andrö khö-U?" 29 Itema li Yesu, "Omasi-Do göi Usofu ua khömi. Mitema li awena U'ombakha'ö dania khömi börö kuaso haniha wa Ufalua da'e fefu. 30 Mi'ombakha'ö khö-Gu heza moroi kuaso khö Yohane Samayagö Idanö andrö ba wamayagö idanö niha; hadia moroi ba Lowalangi ma zui moroi ba niha?" 31 Faoma mamagölö ira. Lamane, "Hadia niw̃a'öda? Na taw̃a'ö, 'Moroi khö Lowalangi,' Iw̃a'ö dania khöda, 'Hana wa lö faduhu dödömi khö Yohane?' 32 Ba afökhö göi wanguma'ö, 'Moroi ba niha.' " Börö me ata'u ira niha sato, me fefu niha oi faduhu dödö wa sama'ele'ö Yohane andrö. 33 Andrö lamane, "Lö ma'ila." Imane khöra Yesu, "Na si manö, lö'ö göi U'ombakha'ö khömi heza moroi kuaso khö-Gu wolau da'e fefu."

Mareko 12

1 Fahuhuo Yesu faoma amaedola khö ndra ere sebua, sangila amakhoita, ba ira salaw̃a niha Yahudi andrö. Imane, "So samösa niha sokhö kabu nagu, i'ölini kabu andrö. Aefa da'ö ikhao danö nahia wamera'ö agu ba ifazökhi sambua nose zanaro. Aefa da'ö ibe'e nisew̃a kabu nagu andrö ba zangahalö ba danö, ba aefa da'ö mofanö ia ba mbanua bö'ö. 2 Me no irugi inötö waneteu bua nagu, ifatenge zawuyunia khö ndra sangahalö ba kabu nagunia ba wamareso ha wa'ebua dana khönia moroi ba mbua kabu nagu andrö. 3 Ba lara'u zawuyunia andrö ira sangahalö ba kabu nagu. Laböbözi zawuyu andrö, lafofanö ia lö noro dangania. 4 Ba ifuli ifatenge zawuyunia bö'ö sokhö kabu nagu. I'anema'ö laböbözi zawuyu da'ö zui, lafofanö ba laduhugö wolele ya'ia. 5 Ifuli ifatenge zawuyu bö'ö, ba labunu zawuyu andrö. Simanömanö lalau ba zawuyu tanö bö'ö nasa: so niböbözi ba so göi nibunu. 6 Haniha tö nasa nifatenge zokhö kabu andrö? Ha tö samösa, ya'ia nononia omasiö dödönia. Ifatenge nono andrö khö ndra sangahalö ba kabu nagunia. Imane dödönia, 'Tatu lafosumange nonogu andre.' 7 Ba hiza, faoma lamane khö nawöra sangahalö ba kabu nagu andrö, 'Ya'e zanema ondröitania. Da tabunu ia, ena'ö möi khöda gondröita andrö!' 8 Lara'u nono andrö, labunu. Latibo'ö baero kabu mbotonia." 9 Isofu Yesu, "Hadia nilau zokhö kabu nagu andrö? Lö tola lö'ö tohare ia ba wamunu sangahalö ba kabunia andrö, ba ibe'e kabunia ba zangahalö bö'ö. 10 Tatu no mibaso ayati da'e ba Mbuku Ni'amoni'ö, 'Kara si lö lafake sotomo no tobali kara sabölö moguna. 11 Nilau Zo'aya da'ö; no fondrege zi sökhi!' " 12 Me larongo ira salaw̃a niha Yahudi gamaedola Yesu andrö, la'alui lala ba wondra'u Ya'ia, börö me aboto ba dödöra wa khöra Itandrösaigö da'ö. Ba hiza, ata'u ira niha sato. Andrö lalau mofanö, laröi Yesu. 13 Ba lafatenge ndra Farizai'o awö zi fao khö Herode ösa ba wanandraw̃aisi Yesu faoma fanofu. 14 Möi ira khö-Nia ba lamane, "He Guru, ma'ila wa niha satulö tödö Ndra'ugö ba lö ba dödö-U mbua gera'era niha gofu haniha ia. Öfahaö zindruhu somasi Lowalangi ba niha, börö me lö Öfaigi mbawa niha. Tandraigö w̃a'ö khöma, 'Na tabu'a mbeo khö Razo ba Roma, hadia lö itegu amakhoita agamada? Hadia si lö tola lö'ö tabu'a mbeo andrö, ma zui lö'ö?' " 15 I'ila Yesu gera'erara. Itema lira Imane, "Hana wa omasi ami mitandraw̃aisi-Do? Miforoma'ö khö-Gu sambua gefe firö." 16 Labe'e khö-Nia sambua gefe firö. Aefa da'ö Isofu Yesu, "Gambara ba töi haniha da'e?" Lamane, "Kaizaro!" 17 Imane Yesu, "Na si manö, be'e khö Kaizaro hadia dana khö Kaizaro, ba be'e khö Lowalangi hadia dana khö Lowalangi." Ahöli dödöra wamondrongo fehede-Nia. 18 Ba so ösa ndra Sadukai'o sangondrasi Yesu. (Ya'ira zanguma'ö wa lö femaoso niha na no aefa mate.) 19 Lamane khö Yesu, "He Guru, no ibe'e goroisa khöda Moze: 'Na mate samösa ndra matua iröi ndrongania, ba lö ono khöra, ba lö tola lö ihalö ndrongania andrö talifusönia; ena'ö ifonga'ötö dalifusönia andrö si no mate.' 20 So dafitu zi fatalifusö. Mangowalu zia'a, ba mate ia lö ono. 21 Mangowalu ganete da'ö ba ndra'alawe andrö, ba mate göi lö ono. Si manö göi zalua ba ganete da'ö, 22 ba simanömanö zalua irugi zi dafitu. Ba gafuriatania mate göi ndra alawe andrö. 23 Na ifuli auri ira dania ba ngaluo wemaoso zi mate, ha donga ndra'alawe andrö? Börö me dafitu manö ira no oi mangowalu khönia!" 24 Imane Yesu, "No elungu sibai wangerangerami. Börö me lö aboto ba dödömi Mbuku Ni'amoni'ö: ba lö göi aboto ba dödömi wa'abölö Lowalangi. 25 Börö, na ifuli auri niha si mate dania, lö mangowalu ira sa'ae, auri ira hulö mala'ika ba zorugo. 26 Ba sanandrösa ba zi mate sauri mangawuli, hadia lö irai mibaso ba Mbuku Moze sanandrösa ba za'asa'a mao si hola andrö? Bakha ba ayati andrö muhede Lowalangi khö Moze Imane, 'Lowalangi Gaberahamo Ndra'o, Lowalangi Giza'aki ba Lowalangi Yakobo.' 27 Lowalangi andrö tenga Lowalangi zi mate. No Lowalangi niha sauri Ia. No elungu sibai wangerangerami andrö!" 28 Tohare samösa zangila amakhoita ba wamondrongo fahuhuosa Yesu khö ndra Sadukai'o andrö. I'ila wa no enahöi wanema Yesu lira. Andrö isofu khö Yesu, "Hadia goroisa sabölö moguna moroi ba goroisa fefu?" 29 Itema li Yesu, "Oroisa sabölö moguna, ya'ia da'ö: 'Mifondrondrongo ya'ami niha Gizera'eli! Ha samösa Zo'aya Lowalangida, ha Ya'ia Zo'aya. 30 Omasi'ö Zo'aya Lowalangiu moroi si'aikö ba dödöu, nosou ma'asambua, ba horigö fefu wa'abölöu awö gera'erau.' 31 Ba oroisa sabölö moguna fanete da'ö: 'Omasi'ö nawöu, si mane fa'omasiu ndra'ugö.' Lö sabölö moguna ba goroisa baero zi dua mbalö andrö." 32 Imane sangila amakhoita andrö khö Yesu, "Faudu sibai wanema li andrö, Ama! Duhu niw̃a'ö-U: Ha So'aya andrö Lowalangi. Lö Lowalangi tanö bö'ö. 33 Ba lö tola lö'ö i'omasi'ö Lowalangi andrö niha moroi si'aikö ba dödönia, awö wa ihorigö wa'abölö fefu wangerangerania. Lö tola lö'ö göi i'omasi'ö niha bö'ö si mane fa'omasinia ia samösa. Abölö sökhi da'ö moroi ba wame'e sumange urifö awö zumange tanö bö'ö khö Lowalangi." 34 I'ila Yesu wa sökhi sibai wanema li zangila amakhoita da'ö. Andrö Imane khönia Yesu, "No arakhagö tobali ono mbanua Lowalangi ndra'ugö." Aefa da'ö samösa lö si barani sa'ae mame'e fanofu khö Yesu. 35 Me mamahaö Yesu ba Nomo Zo'aya, Isofu Imane, "Hewisa wa law̃a'ö ira sangila amakhoita wa Razo Sangorifi andrö ma'uwu Dawido? 36 Ba Dawido samösa ni'o'ou Geheha Lowalangi wanguma'ö, 'No Iw̃a'ö So'aya khö Zo'aya ya'o: dadao ba gambölö-Gu irege Ube'e barö gaheu zi fa'udu khöu.' 37 Na ikaoni Razo Sangorifi andrö Dawido, 'So'aya', hewisa wa tola ma'uwu Dawido Ia?" Niha sato si so ba Nomo Zo'aya, omasi sibai ira wamahaö Yesu. 38 Iw̃a'ö khöra Yesu, "Mi'angelama khö ndra sangila amakhoita. Omasi mowaöwaö ira ba lafake mbaru sanau ena'ö nifozumazumange ira ba mbanua. 39 Omasi ira nahia soadu ba gosali ba he ba gowuloa. 40 Lalimo ndra lakha mbanua ba larabu nomora. Ba wamini'ö fa'alösökhira andrö, la'anau'ö wangandröra. Abölö abua huku si göna ya'ira dania!" 41 Me dumadao Yesu föna naha game'ela ba Nomo Zo'aya, Ifaigifaigi niha samae'e kefe ba naha andrö. Ato niha si kayo same'e kefe sebua; 42 ba so göi lakha mbanua si numana. Ibe'e dombua gefe loga, kefe sabölö ide'ide. 43 Ikaoni ndra nifahaö-Nia Yesu ba Imane khöra, "Mitöngöni da'e: no abölö ebua gefe nibe'e lakha mbanua andrö moroi ba nibe'e danö bö'ö. 44 Börö me tanö bö'ö andrö labe'e gefe ba naha game'ela, si töra zi so khöra. Ba lakha mbanua andrö si numana sibai no ibe'e fefu hadia ia zi so khönia."

Mareko 13

1 Aefa da'ö mofanö Yesu, Iröi Nomo Zo'aya. Muhede samösa moroi ba gotalua ndra nifahaö-Nia imane, "He Amagu Guru, faigi atö gosali andrö. Faigi garania. Fondrege wa'asökhi!" 2 Itema li Yesu, "Ö'ila gosali sebua andrö? Sambua lö'ö dania kara gosali andrö si te'anö ba nahiania. Oi ladudugö fefu." 3 Me larugi Hili Zaitu, dumadao Yesu gametahö Nomo Zo'aya. La'ondrasi Ia ira Fetero, Yakobo, Yohane ba Andrea edöna fahuhuo ira khö-Nia ba zi lö nihaniha. 4 Lamane khö-Nia, "Tandraigö ombakha'ö khöma, hawa'ara alua da'e fefu? Ba hadia dandratandra wa lö ara tö alua ia?" 5 Imane Yesu, "Mi'angenanö, fa böi lalimo ami niha. 6 Ato dania zi so niha sangoguna'ö töi-Gu ba lamane, 'Ya'odo Ia!' Ba ato zamaelungu niha. 7 Na mirongo höngöhöngö wasuwöta awö duria wanuwö, böi mi'ata'ufi. Lö tola lö'ö alua zi mane da'ö, ba tenga nasa inötö luo safuria da'ö. 8 Soi si sambua isuwö soi tanö bö'ö. Öri si sambua isuwö nöri tanö bö'ö. Gofu heza misa alua ndruru danö awö lofo sabölöbölö. Awena börötania fefu da'ö, hulö wa'afökhö nirasoi ndra'alawe ba wo'ono. 9 Ba mi'angenanö, börö lara'u ami dania ba la'ohe föna zanguhuku ba agama. Labözibözi ami ba nomo wangandrö. La'ohe ami föna ndra samatörö ba razo börö Ndra'o. Ba da'ö ginötö si sökhi khömi ba wamaduhu'ö Ya'o khöra. 10 Börö me turia Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi lö tola lö la'ombakha'ö ba niha fefu soi. 11 Ba na lara'u ami awö wa la'ohe ami föna zanguhuku, böi mibusi dödömi hadia ia zinangea miw̃a'ö. Na no irugi inötö wehede, miw̃a'ö manö hadia ni'ombakha'ö Zo'aya khömi ba ginötö andrö. Börö me fehede niw̃a'ömi andrö tenga fehedemi. No moroi ba Geheha Lowalangi. 12 I'afökhöi tödö dalifusönia niha ba wamunu. Da'ö göi dania zalua ba gotaluara nama nononia. La'uduni dania namara awö ninara iraono ba labe'e ira ba zamunu niha. 13 La'afökhöi tödö dania ami niha börö Ndra'o. Ba sanau ölö irugi gamozua da'ö ni'orifi dania." 14 "Mi'ila dania 'Wa'alösökhi Zamakiko andrö,' musindro ba zi tenga sinangea nahiania. (Angombakhata ba zombaso: Ya'aboto ba dödömi geluaha da'e!) Ba ginötö da'ö akha moloi ba hili niha sowanua ba Yudea. 15 Niha si so yaw̃a ba dete zagö nomo böi yamöi tou wanga'i hadia ia ba nomo. 16 Niha si so ba nowi böi yamangawuli ba wanga'i barura sebua. 17 Alai wa'afökhö ngaluo andrö ba ndra alawe sanabina ba ina si so ono sawuyu! 18 Mi'angandrö khö Lowalangi, ena'ö böi alua da'ö ba ginötö mbaw̃a deu. 19 Ba ginötö safökhö andrö so dania wa'abu dödö, si lö irai alua ba gulidanö andre, i'otarai me Iwöwöi gulidanö Lowalangi irugi da'e, ba lö göi dania alua sa'ae. 20 Na lö I'adogo'ö ginötö andrö Lowalangi, ba samösa lö sauri niha. Ba börö mbanua nituyu-Nia andrö wa I'adogo'ö ginötö andrö Lowalangi. 21 Ba ginötö da'ö, na so niha sanguma'ö khömi, 'Hiza, razo sangorifi andrö so Ia ba da'e!' ma zui 'Hiza, so Ia ba da'ö!' -- böi faduhu dödömi ba niha andrö. 22 Börö me tohare dania razo sangorifi sofaya ba sama'ele'ö sofaya. Lafazökhi halöw̃ö sahölihöli dödö awö dandra sahölihöli dödö ba wamaelungu banua Lowalangi. Ba tola lalimo mbanua Lowalangi nituyu andrö göi. 23 Andrö mi'angelama! No Uhönagö U'ombakha'ö khömi fefu da'ö fatua lö alua." 24 "Na no aefa ginötö wamakao andrö, ogömigömi luo, ba lö mohaga sa'ae mbaw̃a. 25 Atoru ndröfi moroi ba mbanua, ba humeuheu wangaro mbanua si yaw̃a. 26 Ba ginötö da'ö oroma dania wa'atohare Nono Niha andrö ba lawuo, si fao fa'abölö ba lakhömi sebua. 27 Ba Ifatenge dania mala'ikania andrö ba wangowuloi banua-Nia ba zi öfa watalinga danö i'otarai mbalö danö si föfö irugi gahe mbanua." 28 "Sökhi mihalö wamahaö moroi ba döla ara. Na owuge'e duturunia ba ombuyu, ba ibörögö molehelehe, ya'aboto ba dödömi no ahatö mbaw̃a lökhö. 29 Si manö göi na mi'ila agalua zi manö, ya aboto ba dödömi wa no ahatö sibai ginötönia. 30 Ya'aboto ba dödömi! Alua dania fefu da'ö fatua lö mate fefu niha sauri iada'e. 31 Taya mbanua si yaw̃a awö danö, ba lö awu'a li-Gu." 32 "Hew̃a'ae si manö, samösa göi lö sangila hadia mbaw̃a awö ginötönia. Mala'ika ba zorugo lö la'ila, Ono göi lö'ö, ha Ama zangila. 33 Andrö böi miförö ba mi'angenanö, börö me lö mi'ila hawa'ara ginötönia. 34 Salua andrö hulö niha sondröi omonia ba sofanö ba danö soröu. Ifaw̃a'ögö khö ndra sawuyunia ba wondrorogö omonia, ba ibe'e halöw̃ö zamösana. Ba zanaro ba mbawa ndruhö mangoroi ia ena'ö lahaogö wanaro. 35 Börö da'ö, böi miförö, me lö mi'ila hawa'ara mangawuli zokhö omo andrö, ma ba zi tanö owi, ma ba zi talu mbongi, ma ba wa lö aratö moluo, ma zui na no moluo. 36 Na tohare ia lö mudönadöna, böi ya'i'ila ami no mörö. 37 Ba hadia niw̃a'ö-Gu andre khömi, ba Uw̃a'ö göi ba niha fefu: böi miförö."

Mareko 14

1 Dua wongi tö luo Fasa ba luo Gowasa Roti si Lö Mu'aisöni. La'alui lala ira ere sebua ba sangila amakhoita ba wondra'u Yesu ba zi lö oroma, ba ba wamunu Ya'ia. 2 Ba lamane, "Böi talau da'ö ba ginötö Gowasa, börö ma dania humufa niha." 3 Me so Yesu ba Mbetania, ba nomo Zimoni si no irai mofökhö bou auri, so ndra alawe sangondrasi Ya'ia. I'ohe sambua mbulibuli so'ösi fanikha samohua. Sebua böli wanikha andrö, nifazökhi moroi ba w̃a'a geu samohua. Iboto mbulibuli ba ifaduwa ba högö Yesu wanikha andrö, me mangamanga Ia. 4 Ba so ösa zi so ba nomo andrö zofönu, faoma lamane khö nawöra, "Hadia guna wa i'alimagösi wanikha samohua andrö? 5 Tola mu'amawa ia mena'ö ba tatema mböli tölu ngaotu firö; ba kefe andrö tola mube'e ba niha si numana!" Mofönu ira ba ndra alawe andrö. 6 Ba hiza Imane Yesu, "Böi mitegu ia! Hana wa mibusi dödönia? No ilau zi sökhi ba soadu khö-Gu. 7 Lö mamalö so ba gotaluami zi numana. Ba hiza tenga si'ogötö'ö so Ndra'o khömi. 8 No ilau zi tola ia ira alawe andre. Fatua lö irugi inötönia, no ihönagö ibayoini Ndra'o fanikha samohua ba wogo'o Ya'o. 9 Ya faduhu dödömi ba zi sagörö ulidanö, gofu heza la'ombakha'ö Duria Somuso Dödö soroi Lowalangi, ba tedunödunö göi nilau ndra alawe andre ba wanörö tödö ya'ia." 10 Yuda banua Gariota, samösa moroi ba gotalua nifahaö Yesu si felendrua. Möi ia khö ndra ere sebua ba wemanga mböli Yesu khöra. 11 Ba omuso sibai dödöra me larongo zi manö, ba lafabu'u wame'e kefe khö Yuda. Andrö ibörötaigö i'alui lala senahöi Yuda ba wemanga böli Yesu. 12 Ba ngaluo si föföna ba Gowasa Roti si Lö Mu'aisöni, la'ondrasi Yesu ira nifahaö-Nia. Sito'ölönia ba luo da'ö lataba mbiribiri Fasa. Börö da'ö lasofu khö Yesu ira nifahaö-Nia, "Heza zomasi'Ö mafa'anö gö Wasa khö-U, Ama?" 13 Ifatenge darua ba gotaluara Yesu. Imane, "Mi'ae miyomo ba mbanua, ba da'ö dania falukha ami samösa ndra matua solohe rumbi so'ösi idanö. Mi'o'ö ia, 14 ba nomo si möi ia yomo, ba khö zokhö omo andrö, mimane, 'Isofu khöu Guru, heza nahia I'a Wasa si fao ira nifahaö-Nia?' 15 Ituturu dania khömi niha andrö sambua mbate'e sebua ba zi sagötö, ba nomo andrö. No mufa'anö mbate'e andrö, awö gamagama fefu. Mifa'anö ba da'ö khöda." 16 Ba möi nifahaö Yesu si darua andrö ba fasa. Ba da'ö alua fefu zi mane ni'ombakha'ö Yesu. Lafa'anö Wasa ba da'ö. 17 Bonginia, tohare Yesu awö ndra nifahaö-Nia si felendrua. 18 Me no dumadao ira ba meza, Imane khöra Yesu, "Mifondrondrongo da'e: samösa ba gotaluami zi manga mböli-Gu, si manga awö-Gu iada'e." 19 Abu dödö ndra nifahaö Yesu. Ba oi zara lasofu khö Yesu, "Hadia ya'odo Ama?" 20 Imane Yesu, "Samösa ia moroi ba gotaluami si felendrua andre. Ya'ia zi falulu manga khö-Gu. 21 Mate dania Nono Niha andrö si mane si no musura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö. Ba alai niha si manga mböli Nono Niha andrö! Abölö sökhi ba niha andrö na lö irai tumbu ia mege!" 22 Me manga na ira, Ihalö roti Yesu I'aohasi gölö Lowalangi. Iboboto roti andrö, aefa da'ö Ibe'e khö ndra nifahaö-Nia Imane, "Mi'a, boto-Gu da'e!" 23 Aefa da'ö Ihalö sambua mako nagu. I'aohasi gölö Lowalangi, ba Ibe'e mako andrö khö ndra nifahaö-Nia. Aefa da'ö labadu nagu andrö dozi ira. 24 Imane Yesu, "Do-Gu da'e sanga'aro'ö fawu'usa li Lowalangi, ba do nifaduwa salahi zato. 25 Ya faduhu dödömi: Lö Ubadu nagu andre sa'ae irugi ginötö wamadu-Gu agu si bohou si fao ya'ami ba Gulidanö si Bohou khö Nama-Gu." 26 Aefa da'ö la'anunöisi sambua zinunö. Ba aefa manunö ira, möi ira ba Hili Zaitu. 27 Imane khöra Yesu, "Moloi ami fefu dania miröi Ndra'o. Börö me no musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, 'Ibunu dania gubalo andrö Lowalangi, ba muzawili mbiribiri andrö.' 28 Ba na no aefa maoso Ndra'o mangawuli, ba Ufowaöwaö fönami we'amöi ba Galilea." 29 Imane Fetero, "Lö'ö, he laröi Ndra'ugö fefu Ama, ba ya'o ba lö uröi Ndra'ugö." 30 Imane khönia Yesu, "Töngöni, bongi andre göi, lö fakhamö mendrua kali miwo manu silatao, ba no medölu ö'osilö'ögö Ndra'o." 31 Ifuli i'abe'e'ö wanguma'ö Fetero, "Ba he matedo awö-U Ama, ba ma'ifu lö uw̃a'ö wa lö u'ila Ndra'ugö!" Ba fefu nifahaö bö'ö oi law̃a'ö zi manö göi. 32 Ba larugi sambua nahia nifotöi Gezemane. Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Midadao ba da'e fatua möi Ndra'o mangandrö." 33 I'ohe awö-Nia ndra Fetero, Yakobo ba Yohane. Ibörötaigö ihawui Ia fa'ata'u ba fa'abu dödö. 34 Imane ba nifahaö-Nia si datölu andrö, "Wa'abu dödö-Gu, hulö zi mate Ndra'o. Mi'iagö da'e ba böi miförö!" 35 I'aröu'ö Ia Yesu ma'ifu ba Ibalöduhini tou danö wangandrö. Ba wangandrö-Nia I'andrö ena'ö italu'i Ia famakao andrö. 36 Imane, "He Ama, Amagu, lö hadia ia si tebai Ndra'ugö. Heta khö-Gu wamakao andrö. Ba böi ya'alua ba zomasi Ndra'o, ya'alua ba zomasi Ndra'ugö." 37 Aefa da'ö mangawuli Yesu ba I'ila no momörö ndra nifahaö andrö. Imane Yesu khö Wetero, "He Simoni, hadia si mörö ndra'ugö? Ha ba zi sambua za manö, tebai zi lö mörö ndra'ugö?" 38 Aefa da'ö Imane khöra Yesu, "Böi miförö, mi'angandrö faböi itörö ami fanandraigö. Omasi dödömi wamalua si sökhi, ba hiza lö fa'abölömi me no ambö fa'abölö nösi." 39 Ifuli möi mangandrö Yesu, fagölö manö wangandrö-Nia si mane mege. 40 Aefa da'ö Ifuli Ia khö ndra nifahaö-Nia, ba I'ila no mörö göi ira, me no abölö wanuköura. Ba lö la'ila hadia niw̃a'öra khö Yesu. 41 Me mangawuli Yesu khöra ba zi medölu kali, Iw̃a'ö khöra Yesu, "Hadia mörö ami nasa ba molombase? No abönö! Hiza, no irugi inötö labe'e ba danga niha si so horö Nono Niha. 42 Mifaoso, mofanö ita. Hiza! No tohare niha si manga mböli-Gu andrö!" 43 Fatua na muhedehede Yesu, i'anemai'ö tohare Yuda, samösa moroi ba gotalua ndra nifahaö-Nia. Fao khönia niha sato solohe föda ba fagado. No nifatenge ndra ere sebua, ba sangila amakhoita awö ndra salaw̃a niha Yahudi andrö ira. 44 No ibe'e dandra si manga mböli andrö. Imane khöra, "Niha si fa'ago bawa khögu, da'ö nihania. Mira'u Ia ba mi'ohe Ia ba mi'a'aro'ö wanaro Ya'ia." 45 Me tohare Yuda, idölö ia khö Yesu ba imane, "He Amagu Guru!" Aefa da'ö fa'ago bawa ia khö Yesu. 46 Niha si fao khö Yuda andrö lara'u Yesu ba laböbö danga-Nia. 47 Samösa zi so ba da'ö zanöbi föda ba igukhui dalinga zawuyu gere sebua irege aetu. 48 Imane khöra Yesu, "Hadia, sorabu Ndra'odo andre, wa tohare ami molohe föda awö wagado ba wondra'u Ya'o? 49 Ero ma'ökhö Ndra'o ba Nomo Zo'aya, ba lö mira'u Ndra'odo. Ba hiza no si manö ena'ö alua hadia ia zi no musura ba Mbuku Ni'amoni'ö." 50 Oi moloi ndra nifahaö Yesu, laröi Ia. 51 So samösa nono matua solo'ö Ya'ia samake baru muko. Ba lara'u ia mena'ö niha sato. 52 Ba iheta mbarunia andrö moloi ia lö nukhanukha. 53 La'ohe Yesu ba nomo gere sebua. Ba da'ö owulo ira, awö ndra salaw̃a niha Yahudi ba sangila amakhoita. 54 I'o'ö Yesu Fetero, irugi golayama nomo gere sebua, ba da'ö mudadao ia, ilau moleu awö ndra sanaro ba da'ö. 55 Ba la'alui zi tobali lohelohe ira ere sebua awö Zanguhuku ba Agama ba wamöbögö horö khö Yesu, ena'ö la'etu'ö huku famunu khö-Nia. Ba hiza ma'ifu lö lasöndra. 56 Ato sasi nikaoni ba wame'e famaduhu'ö faya khö Yesu. Ba fefu wamaduhu'ö nibe'era oi lö faoma. 57 Ba so ösa sasi muzizio ira ba labe'e wamaduhu'ö faya sanandrösa khö Yesu. 58 Lamane, "No marongo wehede niha andre sanguma'ö, 'Ududugö dania nomo Lowalangi andre nifazökhi danga niha, ba ha tölu ngaluo Ufuli U'otomosi si tenga nifazökhi danga niha.' " 59 Ba hiza oi lö faoma wamaduhu'ö niha andrö. 60 Ba muzizio gere sebua fönara fefu, isofu khö Yesu, "Hadia lö Ötema li wangadura Ya'ugö andrö fefu?" 61 Ba lö hedehede Yesu. Ma'ifu lö Itema li. Ifuli isofu khönia ere sebua andrö imane, "Hadia Ya'ugö Razo Sangorifi andrö, Ono Lowalangi fondrege Ni'amoni'ö?" 62 Imane Yesu, "Ya'odo da'ö! Ba mi'ila dania Nono Niha andrö dumadao ba gambölö Lowalangi Fondrege Zabölö, so Ia ba lawuo moroi mbanua si yaw̃a!" 63 I'anema'ö isika nukhania ere sebua ba imane, "Lö moguna sa'ae sasi! 64 No mirongo samösa wehede-Nia fango'aya Lowalangi. Iada'e hadia gangetulami?" Ba la'etu'ö fefu wa no mosala Yesu, ba sinangea nihuku famunu. 65 Ba ibörötaigö ladidiloi Yesu. La balugö hörö-Nia ba laböbözi Ia, lamane, "Tandraigö tahö, haniha zamözi Ya'ugö?" Fao göi ndra sanaro andrö wamözi Yesu. 66 Fatua so ba golayama Wetero, ba tohare samösa ndra alawe sawuyu gere sebua. 67 Me i'ila moleu Wetero ba zinga galitö, ihaogö wamaigi mbawa Wetero ba imane, "Ya'ugö göi nifahaö Yesu banua Nazareta andrö?" 68 Ba i'osilö'ögö Fetero, imane ba zawuyu andrö, "Hadia niw̃a'öu, lö aboto ba dödögu." Aefa da'ö numalö Wetero ba mbawa göli nomo gere sebua andrö. Ba ginötö da'ö sibai, miwo manu. 69 Ifuli i'ila Wetero sawuyu ira alawe andrö ba da'ö. Imane ba niha si so andrö, "Niha andrö samösa moroi ba gotalua nifahaö Yesu!" 70 Ba ifuli i'osilö'ögö Fetero. Lö ara aefa da'ö, lamane zui niha si so ba da'ö khö Wetero, "Tebai lö'ö, ya'ugö samösa ba gotaluara, börö me moroi ba Galilea ndra'ugö!" 71 Ibörötaigö möi ba hölu Wetero. Imane, "He mate, lö u'ila haniha niw̃a'ömi andrö!" 72 Ba ginötö da'ö sibai göi miwo manu si mendrua. Itörö tödö Wetero niw̃a'ö Yesu khönia wanguma'ö, "Lö fakhamö miwo manu si mendrua, ba no tölu kali öfaduhu'ö wa lö ö'ila Ndra'odo." Ba ilau mege'ege Fetero, irege adö'udö'u ia.

Mareko 15

1 Sahulö wongi sibai, ba mamagölö fefu ndra sanguhuku ba agama si fao ira ere sebua ba salaw̃a niha Yahudi awö ndra sangila amakhoita. Laböbö Yesu, ba la'ohe khö Wilato. 2 Isofu Filato khö Yesu, "Hadia sindruhu Razo niha Yahudi Ndra'ugö?" Itema linia Yesu Imane, "Si manö wanguma'öu." 3 La'oya'ö wangadu ira ere sebua sanandrösa khö Yesu. 4 Ifuli isofu zui Filato, "Hadia lö omasi'Ö Ötema li? Wa'oya wangadura sanandrösa khö-U!" 5 Ba ma'ifu lö Itema li Yesu, irege ahölihöli dödö Wilato. 6 Ero'ero Owasa Fasa, si to'ölönia i'efa'ö samösa nikuru Filato molo'ö somasi niha sato. 7 Bakha ba gurunga, ba gotalua zamara'u si no mamunu niha me alua wa'udusa, so samösa zotöi Baraba. 8 Owulo niha sato khö Wilato, ba la'andrö ena'ö i'efa'ö samösa niha nikuru si mane si to'ölö. 9 Isofu khöra Filato, "Hadia omasi ami na u'efa'ö Razo niha Yahudi andrö khömi?" 10 I'ila Filato wa labe'e ba dangania Yesu ira ere sebua börö wa'afökhö dödöra khö-Nia. 11 Lafawe'e niha sato ira ere sebua ena'ö la'andrö khö Wilato wangefa'ö Baraba. 12 Ifuli muhede Wilato ba niha sato andrö, "Na si manö, hadia nilaugu ba niha nifotöi Razo niha Yahudi andrö?" 13 Mu'ao ira lamane, "Foröfa Ia!" 14 Isofu Filato imane, "Ba hadia horö-Nia?" Ba la'abölögö we'ao, "Foröfa Ia!" 15 Ba omasi Wilato itörö zomasi dödö niha sato andrö, i'efa'ö khöra Mbaraba. Aefa da'ö ifaw̃a'ögö ba niha ena'ö laböbözi Yesu ba awena ibe'e niforöfa. 16 La'ohe Yesu ira saradadu ba naha wanguhuku ba nomo gubernur. La'owuloi fefu zaradadu. 17 Aefa da'ö labe'e mbaru sobowo doru khö Yesu, awö dakula nifazökhi moroi ba ndroi labe'e ba högö-Nia. 18 Aefa da'ö ba la'owai Ia, lamane, "Ya'ahowu Razo niha Yahudi!" 19 Ba labözi högö Yesu faoma si'o, ladidiloi Ia ba lalau mangalulu föna-Nia. 20 Me no aefa la'o'aya Yesu, ba labokai mbaru sobowo doru andrö lafuli labe'e khö-Nia nukha-Nia. Ba la'ohe Ia baero ba wamoröfa Ya'ia. 21 Me larugi dalu lala ba lafaso samösa niha ba wolohe röfa Yesu. Awena so niha andrö moroi ba mbanua numalö ba fasa. (Töinia Simoni moroi ba mbanua Girene ama ndra Alesandro ba Rufu.) 22 Ba la'ohe Yesu ba zi sambua nahia sotöi Gologota, eluahania "Nahia Zole Högö". 23 Ba da'e lafabadugö khö-Nia nagu nifaruka emuri, ba hiza lö omasi Yesu Ibadu. 24 Aefa da'ö laforöfa Ia. Ba lafaosa nukha-Nia, lalau fadahödahö ba wangahonogöi dana ba zamösana. 25 Alua wamoröfa andrö bözi siw̃a sahulö wongi. 26 Yaw̃a röfa-Nia no labe'e zinura wangadura khö-Nia, ya'ia da'ö: "Razo Niha Yehuda". 27 Fao ba wamoröfa Yesu andrö darua niha sorabu; samösa ba gambölö ba samösa tanö ba gabera-Nia. 28 Ba zi manö alua nisura ba Mbuku Ni'amoni'ö; ya'ia: "No tebe'e ia awö zebua horö." 29 Dozi niha sanörö ba nahia da'ö oi lafalikhölikhö ira ba la'o'aya Yesu. Lamane, "He Ya'ugö somasi manudugö Omo Lowalangi ba sangotomosi ya'ia ba zi tölu ngaluo! 30 Tandraigö ae'e tou moroi ba röfa andrö ba orifi'Ö!" 31 Si manö göi ndra ere sebua ba sangila amakhoita, la'o'aya Yesu. Faoma lamane khö nawöra, "I'orifi niha bö'ö, ba tebai I'orifi Ia samösa! 32 Na Razo niha Gizera'eli Ia, Razo Sangorifi andrö, akha möi Ia tou moroi ba röfa andrö, ena'ö ma'ila ba mamati ndra'aga khö-Nia!" La'o'aya göi Yesu niforöfa andrö si fao awö Yesu. 33 Me laluo mato tölu za wa'ara, ba ogömigömi danö ma'asagörö. 34 Ba me bözi tölu tanö owi, mu'ao Yesu ebua li-Nia Imane, "Eloi, Eloi, lama sabakhtani?" eluahania, "He Lowalangi-Gu, he Lowalangi-Gu, hana wa Öröi Ndra'o?" 35 So ösa ba da'ö zamondrongo fe'ao andrö lamane, "Mifondrondrongo, Ikaoni Gelia!" 36 Samösa ba gotaluara i'alio'ö wanga'i rabo, ibe'e ba nagu saisö. Aefa da'ö ibe'e rabo andrö ba mbalö geu, ifabadugö khö Yesu, imane, "Böi ua! Da tafaigi hadia möi Gelia ba wame'e Ya'ia tou moroi ba röfa." 37 Ba hiza mu'ao Yesu ebua li-Nia ba aetu noso. 38 Ba asika mba'aba'a andrö ba Nomo Zo'aya fabali dua i'otarai si yaw̃a irugi si tou. 39 Högö zaradadu si zizio föna röfa andrö, i'ila hewisa wa'amate-Nia. Imane högö zaradadu andrö, "Sindruhu Ono Lowalangi Niha andrö!" 40 Ba da'ö so ösa ndra alawe samaigimaigi fefu salua andrö moroi ba zaröu. Ba gotaluara so Zalome, Maria banua Magadala, ba Maria ina ndra Yakobo sawuyuwuyu awö Yose andrö. 41 Ya'ira ndra alawe solo'ölo'ö ba sanolo Yesu me so Ia ba Galilea. Ba ato ndra alawe bö'ö ba da'ö si möi ba Yeruzalema si no fao khö Yesu. 42 No ibörötaigö bongi me tohare Yosefo banua Garimatea. Ya'ia samösa ndrotondroto Zanguhuku ba Agama nifosumange, ibalobaloi göi hawa'ara ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi si mane Razo. Inötö wama'anö luo da'ö (luo fatua lö luo Sabato). Börö da'ö lö ata'u Yosefo we'amöi khö Wilato ba wangandrö boto Yesu. 44 Ba ahölihöli dödö Wilato me irongo wa no mate Yesu. Ifatenge samösa niha ba wogaoni högö zaradadu ba isofu khönia hadia no ara me mate Yesu. 45 Me irongo ni'ombakha'ö högö zaradadu andrö, itehegö Filato khö Yosefo ba wanga'i boto Yesu. 46 Ba i'öli muko si sökhi Yosefo. Ba me no labe'e tou mboto Yesu moroi ba röfa, i'olohuni faoma nukha andrö. Aefa da'ö ibe'e mboto Yesu bakha ba lewatö si bohou nikhao ba gara. Aefa da'ö ifagaölö gowe sebua ba wolagö'ö bawa ndruhö lewatö andrö. 47 Gasagasa da'ö ba lafaigifaigi ira Maria banua Magadala ba Maria ina Yose heza lako'o Yesu.

Mareko 16

1 Me no aefa luo Sabato, möi ndra Maria banua Magadala, Maria ina Yakobo ba Salome ba wowöli daludalu nibe'era ba wombayoini boto Yesu. 2 Sahulö wongi sibai, ba ngaluo migu, möi ira ba lewatö, me tumbu luo. 3 Ba dalu lala faoma lamane khö nawöra, "Haniha zanolo ya'ita ba wamagaölö lagölagö lewatö?" Börö me wa'ebua gowe andrö. Ba hiza, me larugi da'ö, la'ila no tegaölö lagölagö lewatö. 5 Ba möi ira bakha ba lewatö andrö. La'ila samösa nono matua sobaru sanau safusi si dadao tanö ba gambölö bakha ba lewatö, ba tokea ira. 6 Imane ono matua andrö, "Böi mi'ata'ufi! U'ila wa si möi wangalui Yesu banua Nazareta andrö ami, si no muforöfa. Lö Ya'ia ba da'e. No ifuli auri Ia! Mifaigi nahia ba nibe'e Ya'ia. 7 Iada'e mi'ae'e, mi'ombakha'ö duria andre ba nifahaö-Nia, khö Wetero göi. Mimane, 'No Ifowaöwaö fönami ba Galilea. Ba da'ö mi'ila Ia dania si mane si no Iw̃a'ö khömi!' " 8 Ba möi ira baero moroi ba lewatö andrö fagohi ira börö wa'atokeara ba fa'ata'ura. Ba lö la'ombakha'ö hadia ia ba niha, börö wa'ata'ura. 9 Möi ndra alawe andrö khö Wetero ba awönia, latutunö fefu zi no i'ombakha'ö khöra ono matua andrö. 10 Ba me no aefa da'ö, Yesu samösa zamatenge ira nifahaö-Nia ba wanuriaigö i'otarai gaekhula numalö ba gatumbukha duria-Nia ni'amoni'ö ba si lö tebulö andrö, ya'ia duria wangorifi si lö aetu. Penyeragaman & Ilustrasi : Ning 18 Nopember 2003 11 Ba me larongo wa no auri Yesu, ba wa no i'ila Ia Maria, lö faduhu dödöra. 12 Ba aefa da'ö Iforoma'ö Ia Yesu ba nifahaö-Nia si darua andrö, me mowaöwaö ira ba lala numalö ba mbanua si sambua. Fabö'ö lala wangoroma'ö-Nia Ya'ia ba khöra. 13 Me mangawuli ira ba la'ombakha'ö hadia zalua andrö ba nifahaö bö'ö. Ba hiza, lö'ö göi faduhu dödöra. 14 Ba gafuriata, I'oroma'ö Ia Yesu khö ndra nifahaö-Nia si felezara, me mangamanga ira. Itegu ira börö wa'ambö famati ba wa lö faduhu dödöra ba wamaduhu'ö niha sangila wa no auri Yesu. 15 Ba Imane khöra Yesu, "Mi'ae mitöröi gulidanö ma'afefu ba mituriaigö Duria Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi. 16 Niha samati nibayagö idanö da'ö ni'orifi, ba nihuku niha si lö mamati. 17 Ba da'ö dandra wa mamati ira: Niha andrö lafofanö wa'abölö zi lö sökhi ba döi-Gu; fahuhuo ira ba li si lö la'ila eluaha. 18 Na latuyu gulö ba na labadu langu famunu ba lö tekiko ira. Na latufa tangara niha sofökhö ba döhö wökhö niha andrö." 19 Me no aefa fahuhuo khöra Yesu, ba tefazaw̃a Ia ba zorugo. Ba da'ö mudadao Ia ba gambölö Lowalangi. 20 Ba mofanö ndra nifahaö-Nia ba wangombakha turia soroi Lowalangi andrö gofu heza. Ba fao göi awöra Zo'aya ba wamaduhu'ö si fao tandra sahölihöli dödö wa fangombakhara andrö no sindruhu.

Luka 1

1 Teofilo ni'omasi'ö, No ato niha sanandraigö manura ba mamöfö'ö waöwaö si no alua ba khöda. 2 Lasura molo'ö fanutunö niha si no mangila samösa waöwaö salua andrö i'otarai mböröta, ba aefa da'ö lafazaewe duria andrö. 3 Ba iada'e, ya'ugö talifusö nifosumange, börö me no uhaogö wamareso ba uzofuzofu i'otarai mböröta, andrö uw̃a'ö tödögu, sökhi na usura sambua wamoturia si toföfö khöu. 4 Ulau zi manö, ena'ö aboto ba dödöu fefu zindruhu si no mufahaö ya'ugö. 5 Me no tobali Razo Herode ba danö Yudea, so samösa gere sotöi Zakharia. Si fao ba ngenoli gere Abia ia. Fo'omonia sotöi Elisabe, nga'ötö gere göi. 6 Fa'auri zi darua andrö no sangomusoi'ö tödö Lowalangi. La'o'ö fefu goroisa awö huku Lowalangi. 7 Lö hadöi khöra ono börö me lö tola motanömö niha khö Gelizabe, mendrua manö me no atua ira. 8 Samuza ma'ökhö, me tefaudu ginötö wohalöw̃ö ba ngenoli gere ma'uwu Gabia, ihalö halöw̃ö fa'a'ere Zakharia föna Lowalangi. 9 Si mane si to'ölö nilau ndra ere, lalau fadahödahö ba wangahonogöi da'ö. Ba aekhu khö Zakharia wanga'i halöw̃ö fe'amöi ba Nomo Zo'aya, awö wanunu kumöyö ba da'ö. 10 Mangandrö niha sato, lalau muzizio gasagasa ginötö wanunu kumöyö andrö. 11 Ba ginötö da'ö so samösa mala'ika sangoroma'ö ya'ia khö Zakharia. No muzizio mala'ika andrö ba gambölö meza nahia wanunu kumöyö. 12 Me i'ila mala'ika andrö Zakharia, tokea ia ba ata'u. 13 Imane mala'ika andrö khönia, "Böi ata'ufi, Zakharia! No Itema wangandröu Lowalangi. Mo'ono wo'omou Elizabe, samösa nono matua. Lö tola lö'ö Yohane be'e töinia. 14 Somuso tödö ndra'ugö, ba ato niha somuso tödö na no tumbu nono andrö dania! 15 Tobali sebua ia wamaigi Lowalangi. Tebai ibadu nagu awö duo. No nifatörö Geheha Lowalangi ia i'otarai wa'atumbunia. 16 Ato niha Gizera'eli ni'ohenia mangawuli khö Lowalangi, So'aya ya'ira. 17 Tobali ia nifatenge Zo'aya sabölö ba si so kuaso si mane Elia. I'atulö'ö nama khö nononia, ba niha si lö molo'ö idönia'ö mangawuli ba lala satulö. Ba zi manö no ihönagö sambua mbanua si no muhaogö khö Zo'aya." 18 Isofu Zakharia khö mala'ika andrö, "Hewisa u'ila wa alua zi manö? No atua ndra'o awö wo'omogu." 19 Itema li mala'ika andrö, "Gaberieli ndra'odo. Enoni Lowalangi ndra'o ba Ya'ia zamatenge ya'o ba wangombakha turia somuso dödö andrö khöu. 20 Fefu niw̃a'ögu lö tola lö'ö alua ba ginötö si no Ihonogöi Lowalangi. Ba hiza, börö me lö faduhu dödöu, tebai humedehede dania ndra'ugö; tobali ndra'ugö si lö hede irugi ginötö alua fefu zi no uw̃a'ö andre." 21 Gasagasa da'ö, labazebaze'ö Zakharia niha sato. Ahölihöli dödöra hana wa'ara sibai ia ba Nomo Zo'aya. 22 Me möi ia baero, tebai fahuhuo ia khöra. Lö aetu ibe'e dandra faoma tangania, börö me tobali si lö hede ia. Ba aboto ba dödö niha sato wa no i'ila gangilata bakha ba Nomo Zo'aya. 23 Me no awai halöw̃önia ba Nomo Zo'aya, mangawuli Zakharia ba nomo. 24 Lö ara aefa da'ö, manabina Gelizabe fo'omonia, i'iagö nomo lima waw̃a wa'ara. 25 Imane, "Ba gafuriata Itolo ndra'o So'aya ba Iheta wa'ailagu." 26 Me no önö waw̃a dabina Gelizabe, Ifatenge Lowalangi mala'ika Gaberieli ba mbanua Nazareta, ba danö Galilea. 27 Tefatenge Gaberieli ba da'ö, ba wolohe turia khö nono alawe, sotöi Maria. No fatunanga nono alawe andrö khö nono matua, sotöi Yosefo, nga'ötö Razo Dawido. 28 Ba möi mala'ika andrö khö Maria imane, "Ya'ahowu ndra'ugö nifahowu'ö Zo'aya! Ya mutolo'ö So'aya!" 29 Tokea Maria wamondrongo niw̃a'ö mala'ika andrö, ba manofunofu dödönia, hadia geluaha wangowai andrö. 30 Imane mala'ika andrö khönia, "Böi ata'ufi Maria, börö me no ni'omasi'ö Lowalangi ndra'ugö. 31 Manabina dania ndra'ugö, ba mo'ono ono matua, ba lö tola lö'ö öbe'e töi-Nia Yesu. 32 Tobali dania Salaw̃a Ia ba lafotöi Ia Ono Lowalangi Fondrege Zalaw̃a. Ba So'aya Lowalangi dania zame'e khö-Nia dadaoma si mane tua-Nia Razo Dawido. 33 Samatörö ma'uwu Yakobo dania Ia ba wa'arazo-Nia irugi zi lö aetu. Ba si lö tebulöbulö wa'arazo-Nia." 34 Imane Maria khö mala'ika, "Hewisa wa tola alua zi manö? Ono alawe na ndra'odo." 35 Itema linia mala'ika andrö, "So dania Geheha Lowalangi khöu, ba Ilumö'ö ndra'ugö fa'abölö Lowalangi. Da'ö mbörö wa labe'e töi nono andrö Ni'amoni'ö, Ono Lowalangi. 36 Ba töngöni da'e: No önö waw̃a manabina göi Gelizabe andrö si tenga bö'ömi, hew̃a'ae lamane niha si lö ono ia awö wa no atua ia. 37 Lö si tebai khö Lowalangi." 38 Aefa da'ö imane Maria, "Enoni Zo'aya ndra'odo andre; ya'alua khögu fefu zi mane niw̃a'öu." Aefa da'ö iröi Maria mala'ika andrö. 39 Lö ara aefa da'ö numalö Maria ba zi sambua banua ba Yudea tanö ba hili. 40 Möi ia ba nomo Zakharia. Me möi ia ba nomo andrö i'owai Gelizabe. 41 Ba me irongo Elizabe wangowai Maria, maliw̃a nono si so ba dabina Gelizabe. Ba Ihawui Gelizabe andrö Eheha Lowalangi. 42 Mu'ao ia imane, "Nifahowu'ö ndra'ugö moroi ba gotalua ndra alawe bö'ö fefu! Nifahowu'ö nono ni'adonogöu dania! 43 No nifahowu'ö Zo'aya ndra'o me möi khögu nina Zo'aya ya'o. 44 Me urongo wangowaimö, ba maliw̃a nono andre ba dabinagu börö wa'omuso dödö. 45 Ya'ahowu ndra'ugö, me faduhu dödöu wa alua niw̃a'ö Zo'aya andrö khöu!" 46 Imane Maria, "Isuno Zo'aya tödögu, 47 ba owuawua dödögu me Lowalangi Zangorifi ya'o. 48 Börö me Itörö tödö-Nia ndra'o, sawuyu-Nia si numana! I'otarai da'e, fefu niha law̃a'ö somuso tödö ndra'o. 49 Börö me Lowalangi Fondrege Zabölö zamalua sahölihöli dödö khögu. Ni'amoni'ö döi-Nia. 50 Ihakhösi tödö dozi niha sangata'ufi Ya'ia, götögötö wa'ara. 51 Faoma tanga-Nia Sabölö Ifazaewe niha si fayaw̃a, Ibali'ö zayazaya gölö fefu ni'era'era dödöra. 52 Iheta razo moroi ba dadaomara ba I'alaw̃a'ö niha side'ide. 53 I'abusoi'ö zolofo faoma si sökhi fefu ba Ifofanö niha si kayo lö zaozao. 54 Ibe'e watolosa ba niha Gizera'eli, enoni-Nia, molo'ö fawu'usa li-Nia khö ndra tuada. 55 Lö olifu Zo'aya wawu'usa li-Nia fa'akhö dödö khö Gaberahamo awö ma'uwunia irugi zi lö aetu." 56 Toröi Maria khö Gelizabe mato tölu waw̃a wa'ara, awena mangawuli ia ba nomonia. 57 Irugi baw̃a Gelizabe wo'ono. Madono ia ono matua. 58 Me larongo ira si falazi omo awö ndra talifusönia wa'ebua dödö Zo'aya khö Gelizabe, fao ira göi wa'omuso dödö awönia. 59 Me irugi w̃alu bongi wa'ebua nono, möi ira ba wamoto ya'ia. Omasi ira labe'e töi nono andrö Zakharia si mane töi namania, 60 ba imane ina nono andrö, "Lö'ö! Lö tola lö'ö Yohane labe'e töinia." 61 Lamane khönia, "Lö hadöi ba gotalua ndra talifusöu zotöi si manö." 62 Faoma kode, lasofu khö Zakharia hadia döi somasi ia ibe'e khö nononia andrö. 63 I'andrö gara wanura Zakharia ba isura, "Yohane döinia." Oi ahölihöli dödöra fefu. 64 Ba i'anema'ö tola muhede Zakharia ba isuno Lowalangi. 65 Oi ata'u zi falazi omo khönia, ba tehöngö duria andrö fefu ba danö hili Yudea. 66 Fefu niha samondrongo da'ö ba oi manofunofu bakha dödöra, "Hadia tobali nono andrö dania?" Noa sa Itolo ia So'aya. 67 No Ifatörö Eheha Lowalangi Zakharia, ama nono andrö, andrö wa ifa'ema goroisa Lowalangi. Imane, 68 "Tasuno Zo'aya Lowalangi soi Gizera'eli. No tohare Ia ba wangorifi banua-Nia ba ba wangefa'ö ya'ira. 69 Ibe'e khöda zangorifi si fahöna fa'abölö, nga'ötö Dawido enoni-Nia. 70 Me föna ba zama'ele'ö nifili-Nia, no Ibe'e wawu'usa li-Nia So'aya. 71 Wa I'efa'ö ita moroi ba nemalida, ba moroi ba wa'abölö niha si fatiu tödö khöda. 72 Ba zi manö I'oroma'ö wa'ahakhö dödö-Nia ndra tuada, ba Ifatörö gamabu'ula li-Nia ni'amoni'ö. 73 No fahölu Ia khö duada Aberahamo, ba Ifabu'u wangefa'ö ya'ita moroi ba danga nemalida, ena'ö lö ata'u ita we'amöi enoni-Nia. 75 Itehe khöda wolulu fa'aurida föna-Nia awö wangomusoi'ö tödö-Nia ba zi sandrohu fa'aurida. 76 Ya'ugö, onogu, nifotöi dania Sama'ele'ö khö Lowalangi Fondrege Zalaw̃a. Oföna Ifatenge ndra'ugö So'aya ba wamokai lala khö-Nia. 77 Awö wangoroma'ö ba mbanua-Nia wa te'orifi ira dania, na no I'efa'ö horöra Lowalangi. 78 Sahakhö tödö Zo'aya ya'ita ba solomasi; möi Ia ba wangorifi ya'ita. Hulö haga luo si tumbu ba zahulö wongi, 79 si manö Ia, Ibe'e haga-Nia ba niha fefu si so ba zogömigömi awö zi so ba wa'ata'u. Ifasao ita ba lala saekhu ba wa'ohahau dödö." 80 Itugu ebua ba itugu abölö Geheha nono Zakharia. Toröi ia ba danö si mate, irege irugi inötö iforoma'ö ia ba soi Gizera'eli.

Luka 2

1 Me inötö da'ö ibe'e wareta Kaisaro Auguso ena'ö lafasura'ö döira fefu ono mbanua ba Gamatöröw̃a Roma. 2 Fanura töi andrö si föföna tefalua me luo gubernur ba danö Ziria Gerenio. 3 Numalö fefu niha ba wamanura'ö töira ba mbanuara zamösana. 4 Mofanö göi Yosefo moroi ba Nazareta ba danö Galilea, numalö ia ba Mbetilekhema tanö Yudea, nahia wa'atumbu Razo Dawido; börö me nga'ötö Dawido ia. 5 Ifatanö'ö döinia Yosefo si fao Maria andrö sinandrania, sanabina. 6 Me larugi Mbetilekhema, irugi inötö khö Maria wo'ono. 7 Madono ia ono matua, ono sia'a. Ilölö nono andrö faoma nukha, ba ifagaya yaw̃a ba naha gö gurifö; me lö lasöndra nomo nahia wemörö. 8 Ba danö andrö so ndra kubalo sanaro biribirira ba mbolo mbenua ba zi bongi. 9 Ba i'ondrasi ira mala'ika Zo'aya, ihagaini ira lakhömi Zo'aya, irege ata'u sibai ira. 10 Ba hiza, imane khöra mala'ika andrö, "Böi mi'ata'ufi! Hiza, möi ndra'o khömi ba wolohe turia somuso dödö -- turia sangomusoi'ö tödö niha fefu. 11 Ma'ökhö andre no tumbu ba mbanua Dawido, Razo Sangorifi, ya'ia Keriso So'aya. 12 Da'e dandrania: Mi'ila dania Nono si no mulölö nukha, no tefagaya yaw̃a ba naha gö gurifö." 13 I'anema'ö tohare mala'ika sato awö mala'ika no mege, lasuno Lowalangi. Lamane, 14 "Lakhömi khö Lowalangi si yaw̃a ba nahia fondrege zalaw̃a! Ba fa'ohahau dödö ba gulidanö, ba niha sangomusoi'ö tödö Zo'aya!" 15 Me no mofanö mala'ika andrö ba zorugo, me no laröi ndra kubalo, ba faoma lamane khö nawöra kubalo andrö, "Mitabu möi ita ba Mbetilekhema wamaigi hadia zi no alua andrö, ni'ombakha'ö Zo'aya khöda!" 16 Mofanö ira, ba falukha ira Maria ba Yosefo awö Nono andrö si no tefagaya ba naha gö gurifö. 17 Me la'ila ira kubalo, latutunö hadia niw̃a'ö mala'ika sanandrösa ba nono andrö. 18 Ba oi ahölihöli dödö niha wamondrongo nidunödunö ndra kubalo andrö. 19 Ba itanö manö ba dödönia fefu da'ö Maria awö wa ifatoutou tödönia. 20 Ba lafuli ira kubalo, lasuno Lowalangi börö me fefu ni'ilara ba nirongora faudu si mane niw̃a'ö mala'ika khöra. 21 Me no irugi w̃alu bongi wa'ebua Nono, ba laboto Ia. Labe'e töi-Nia Yesu, töi nibe'e mala'ika khö-Nia fatua lö na tabina Ia. 22 Ba me irugi inötö khö Yosefo ba Maria wamalua hada fangamoni'ö molo'ö huku agama nibe'e Moze, ba la'ohe Nono andrö ba Yeruzalema ba wanou'ö khö Zo'aya. 23 No musura ba zura Goroisa Zo'aya si mane da'e, "Fefu nono matua sia'a, lö tola lö latou'ö khö Zo'aya." 24 Fe'amöi Yosefo awö Maria ba Yeruzalema ya'ia ba wame'e sumange, ya'ia da'ö safasa wune ba dombua nono marafadi, si mane nihonogöi bakha ba zura goroisa Zo'aya. 25 Me inötö da'ö so ba Yeruzalema zotöi Simeoni. Niha satulö tödö ia, sangata'ufi Lowalangi ba sombalombaloi inötö wangorifi Lowalangi niha Gizera'eli. Fao khönia Geheha Lowalangi, 26 ba no I'ombakha'ö khönia Eheha Lowalangi wa lö mate ia fatua lö ni'ilania Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi. 27 Börö wamarou Geheha Lowalangi, möi Zimeoni ba Nomo Zo'aya. Me inötö da'ö la'ohe ira Yosefo ba Maria Yesu si no ide'ide andrö nasa ba wamalua khö-Nia si mane ni'oroi'ö ba wamahaö agama. 28 Ihalö Nono andrö Simeoni ba ihahae, isuno Lowalangi, Imane, 29 "He So'aya, iada'e no Öfatörö wawu'usa li-Mö andrö. Akha mate zawuyu-Mö andre ba wa'ahono dödö. 30 Börö me no u'ila hörögu samösa Zangorifi andrö soroi Ndra'ugö. 31 No Ihenagö Zangorifi ba niha fefu soi: 32 Hulö haga sohagaini lala ba soi bö'ö, ena'ö la'ondrasi Ndra'ugö; ya'ia haga solohe lakhömi ba mbanua-U niha Gizera'eli." 33 Ba ahölihöli dödö nama awö nina Nono andrö, me larongo niw̃a'ö Zimeoni andrö sanandrösa khö Nonora. 34 Ifahowu'ö ira Simeoni ba imane khö Maria, ina Nono andrö, "No Ifili Nono andre Lowalangi ba wamakiko ba ba wangorifi niha Gizera'eli sato. Tobali Ia tandra soroi Lowalangi, nifa'udusi niha sato, 35 ba börö zi manö tefaehagö ni'era'era dödöra. Ifahö dödöu fa'abu dödö hulö wöda satarö." 36 So göi zama'ele'ö ira alawe si no atua sibai, Ana döinia, ono Wanueli, moroi ba mado Gaseri. Me no fitu fakhe mangowalu ia, 37 ba tobali lakha mbanua ia, no w̃alu ngafulu a öfa fakhe wa'atuania. Lö iröi Nomo Zo'aya. Bongi ma'ökhö ilulu ia khö Lowalangi ba wangandrö ba ba wamoni. 38 Faudu ba ginötö andrö tohare ia, isuno Lowalangi ba fahuhuo ia sanandrösa ba Nono andrö ba niha fefu sombalombaloi inötö wangefa'ö Lowalangi Yeruzalema. 39 Me no aefa lafalua fefu goroisa Lowalangi, ba mangawuli ira ba nomora ba Nazareta ba danö Galilea. 40 Itugu ebua ba abölö Nono andrö. Fondrege wa'atuatua-Nia ba Ifahowu'ö Ia Lowalangi. 41 Ero röfi möi zatua Yesu ba Yeruzalema ba Gowasa Fasa. 42 Me no felendrua fakhe wa'ebua Yesu, möi ira ba Wasa andrö, molo'ö si to'ölö ira. 43 Me no aefa Wasa, mangawuli ira, ba hiza no toröi nasa Yesu ba Yeruzalema, ba zi lö la'ila ira satua-Nia. 44 Lawalinga no fao Ia ba nawöra fao ba wangawuli ba Yeruzalema. Me no ma'ökhö fowaöwaö awena la'alui Ia ba gotalua ndra talifusö awö zi fa'ila khöra. 45 Ba hiza lö lasöndra, andrö wa mangawuli ira ba Yeruzalema ba lö labato wangalui. 46 Me no tölu ngaluo la'alui, lasöndra Ia no mudadao ba Nomo Zo'aya ba wamondrongo awö wame'e fanofu khö ndra sangila amakhoita. 47 Dozi samondrondrongo huhuo-Nia ba oi ahölihöli dödöra ba wa'atuatua-Nia wanema li. 48 Ba tobali dödö ndra satua-Nia ba wangila Ya'ia. Imane khö-Nia ina-Nia, "He Onogu, hana wa Ölau khöma zi mane? Ya'o ba Ama-U no sabu tödö ba wangalui Ya'ugö!" 49 Itema li Yesu, "Hana wa mi'alui Ndra'o? Hadia lö aboto ba dödömi wa lö tola lö'ö so Ndra'o ba nomo nama-Gu?" 50 Ba hiza, lö aboto ba dödö Yosefo ba Maria niw̃a'ö-Nia andrö. 51 Aefa da'ö fao Yesu wangawuli ba Nazareta, I'o'ö niw̃a'öra. Fefu zalua andrö itanö ba dödönia ina-Nia. 52 Itugu ara ba itugu ebua Yesu, ba itugu tedoudou wa atuatua-Nia awö wa I'omasi'ö Ia Lowalangi ba he göi niha.

Luka 3

1 Me no felelima fakhe wamatörö Kaizaro Tiberio andrö, ba gubernur ba Yudea ya'ia Wondrio Filato, ba samatörö ba Galilea ya'ia Herode. Mamatörö göi Wilifo talifusö Herode ba Gituraia ba ba Darakhoniti, ba mamatörö göi Lisania ba Gabilene. 2 Si tobali ere sebua ya'ia Hanasi ba Kayafa. Me inötö da'ö humede Lowalangi khö Yohane, ono Zakharia andrö ba danö si mate. 3 Andrö möi Yohane ba wanöröi fefu banua ba zinga Nungo Nidanö Yoridano ba wama'ema Turia Lowalangi. Imane Yohane, "Mifalalini gera'erami ba miröi horö, awö wa mifabayagö'ö ami idanö, ena'ö I'efa'ö horömi Lowalangi." 4 No musura ba zura Yesaya sama'ele'ö si mane, "So niha si'ao ba danö si mate, 'Mihaogö lala Zo'aya, mifadaya lala-Nia. 5 Mitimbu fefu mbawa danö mifadaya fefu hilihili. Mi'adölö'ö lala sabila, ba mi'alösöi'ö lala si redeö. 6 Ba la'ila dania fefu niha ba gulidanö I'orifi niha Lowalangi!' " 7 Ba ato niha si möi khö Yohane ba wamayagö'ö idanö ya'ira. Imane khöra Yohane, "He ya'ami niha si lö sökhi! Haniha zanguma'ö khömi wa aefa ami ba wönu Lowalangi andrö dania? 8 Miforoma'ö ba gamuatami wa no miröi horömi ba wamalalini era'era! Böi miw̃a'ö tödömi, 'Tuama Gaberahamo.' Mitöngöni: Tola Ifazökhi Lowalangi nga'ötö Gaberahamo moroi ba gara andre! 9 Ba no tehönagö wato ba wolobö eu fabaya w̃a'ania. Me fefu döla geu si lö sökhi fowua, la'obö ba latibo'ö ba galitö." 10 Lasofu ira niha andrö khö Yohane, "Tobali, hadia nilauma?" 11 Itema li Yohane, "Niha si so baru dua nga'örö akha ibe'e sagörö ba niha si lö baru; ba si so balazo, akha ibagi ba niha si lö balazo." 12 Tohare göi zanema beo ba wamayagö'ö ya'ira idanö khö Yohane. Lasofu khö Yohane, Lamane, "He Guru, hadia nilauma?" 13 Imane Yohane khöra, "Böi misugi zi töra moroi ba zi no muhonogöi." 14 Ba lasofu göi khönia ira saradadu, lamane, "Hewisa göi ndra'aga? Hadia nilauma?" Imane Yohane khöra, "Böi mifaso niha wame'e kefe khömi gofu haniha ia, ba böi mihalö gefe ba wangadu si lö duhu, ya'abönö khömi gazimi!" 15 Ba me luo da'ö ibörötaigö manofunofu dödö niha sato, wanguma'ö, hadia Yohane Razo Sangorifi andrö nibalobaloira. 16 Da'ö mbörö wa imane khöra fefu Yohane, "Ubayagö ami faoma idanö, ba abölö ebua moroi khögu dania Ia zi tohare andrö, tenga na'i sinangea ndra'o ba wamokai böbö mbadagahe-Nia. Ibayagö ami dania faoma Eheha Lowalangi ba alitö. 17 So ba danga-Nia niru ba wanafi'ö fefu fakhe-Nia irege sökhi. Fakhe I'owuloi ba halasa, ba fefu gadaya Itunu ba galitö si lö matemate!" 18 Si manö menemene Yohane ba niha, na i'ombakha'ö khöra duria soroi Lowalangi. 19 Itegu Yohane gomandra Galilea, ya'ia Herode, börö wangowalunia khö Herodia, fo'omo dalifusönia, awö fefu zi lö sökhi tanö bö'ö nilau Herode. 20 Ba itugu tedou wa lö sökhi Herode awö wa ibe'e ba gurunga Yohane. 21 Me no tebayagö idanö fefu niha sato, mubayagö göi idanö Yesu. Me mangandrö Ia, ba teboka mbanua si yaw̃a. 22 Ba möi mitou Geheha Lowalangi khö-Nia hulö marafadi. Terongo li moroi ba zorugo sanguma'ö, "Ono-Gu omasiö Ndra'ugö. Wa'omasi-Gu." 23 Me Ibörötaigö wamahaö-Nia Yesu, no tölu ngafulu fakhe wa'ebua-Nia. Law̃a'ö niha, ono Yosefo Ia, Yosefo ono Eli, 24 Eli ono Mata, Mata ono Lewi, Lewi ono Melekhi, Melekhi ono Yana'i, Yana'i ono Yosefo, 25 Yosefo ono Matatia, Matatia ono Gamosi, Amosi ono Na'uma, Na'uma ono Heseli, Heseli ono Naga'i, 26 Naga'i ono Ma'ata, Ma'ata ono Matatia, Matatia ono Zema'i, Sema'i ono Yosekho, Yosekho ono Yoda, 27 Yoda ono Yohanano, Yohanano ono Resa, Resa ono Zerubabeli, Serubabeli ono Zelatieli, Selatieli ono Neri, 28 Neri ono Malekhi, Malekhi ono Nadi, Nadi ono Gosa, Gosa ono Gelimada, Elimada ono Gero, 29 Ero ono Yesua, Yesua ono Geliezeri, Eliezeri ono Yori, Yori ono Mata, Mata ono Lewi, 30 Lewi ono Zimeoni, Simeoni ono Yuda, Yuda ono Yosefo, Yosefo ono Yona, Yona ono Geliaki, 31 Eliaki ono Melea, Melea ono Mena, Mena ono Matata, Matata ono Natano, Natano ono Dawido, 32 Dawido ono Giza'i, Iza'i ono Gobedi, Obedi ono Mboasi, Boasi ono Zalomono, Salomono ono Nahaso, 33 Nahaso ono Gaminadabi, Aminadabi ono Gadami, Gadami ono Gareni, Areni ono Heserono, Heserono ono Weresi, Feresi ono Yuda, 34 Yuda ono Yakobo, Yakobo ono Giza'i, Iza'i ono Gaberahamo, Aberahamo ono Dera, Tera ono Nakhori, 35 Nakhori ono Zerukhi, Serukhi ono Rehu, Rehu ono Waleki, Faleki ono Geberi, Eberi ono Zalomono, 36 Salomono ono Genana, Kenana ono Garafasa, Arafasa ono Zemi, Semi ono Noakhi, Noakhi ono Lameki, 37 Lameki ono Metusala, Metusala ono Henokhi, Henokhi ono Yaredi, Yaredi ono Mahalaleli, Mahalaleli ono Genana, 38 Kenana ono Genosi, Enosi ono Seti, Seti ono Gadamo, Adamo ono khö Lowalangi.

Luka 4

1 Eheha Lowalangi zi so khö Yesu me Iröi Nungo Nidanö Yoridano. I'ohe Ia Eheha andrö numalö ba danö si mate. 2 Ba da'ö itandraigö Ia Afökha öfa wulu wongi wa'ara. Ba zi sandrohu inötö andrö lö manga Ia. Irege ba gafuriata taraso khö-Nia wa'olofo. 3 Imane khö-Nia Afökha, "Na ono Lowalangi Ndra'ugö, w̃a'ö ba gara andre ena'ö tobali roti." 4 Itema li Yesu, "No musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, 'Lö auri niha ha ba gönia manö.' " 5 Aefa da'ö i'ohe Yesu ba nahia salaw̃a Afökha, ba zi ha mamö'i hörö wa'ara iforoma'ö Afökha khö Yesu fefu gamatöröw̃a ba gulidanö. 6 Imane Afökha khö Yesu, "Fefu wa'abölö awö wa'akayo andre ube'e khö-U dania, börö me no mube'e khögu da'ö fefu, andrö wa tola ube'e ba niha somasi ndra'o. 7 Khö-U dania fefu da'ö, na Ötuhi danö wangalulu khögu." 8 Imane Yesu, "No musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, 'Ha khö Zo'aya Lowalangiu mangalulu ndra'ugö, ba ha Ya'ia öfasumange!' " 9 Aefa da'ö i'ohe Yesu Afökha ba Yeruzalema ba ifa'aso Ia yaw̃a ba mbumbu Nomo Zo'aya. Imane afökha khö Yesu, "Na ono Lowalangi Ndra'ugö, ba fazaumba'ö moroi ba da'e. 10 Börö me no musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, 'Ifatenge dania mala'ika-Nia Lowalangi, ba lahaogö wanaro Ya'ugö.' 11 Ba latema'ö, 'Ndra'ugö dania mala'ika faoma tangara, ena'ö lö manendre gahe-U ba gara!' " 12 Itema linia Yesu, "No musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, 'Böi tandraigö, Zo'aya, Lowalangiu.' " 13 Ba me no awai ifalala Afökha wanandraigö Yesu, maoso Gafökha iröi Yesu, ba ibaloi ginötö si sökhi. 14 Aefa da'ö mangawuli ba Galilea Yesu. Eheha Lowalangi zamatörö Ya'ia, irege tehöngö duria-Nia ba zi sagörö tanö andrö. 15 Mamahaö Ia ba nomo wangandrö, ba oi dozi niha lasuno Ia. 16 Me no aefa da'ö möi Yesu ba Nazareta, ba mbanua te'ebua'ö Ia mböröta. Me luo Sabato, si mane si to'ölö, möi Ia ba gosali. Musindro Ia ba wombaso Buku Ni'amoni'ö, 17 labe'e khö-Nia mbuku Yesaya sama'ele'ö. Ibokai buku si no mufagaölö andrö, ba Isöndra ayati andre, 18 "So khö-Gu geheha Lowalangi, börö me no Ibayoini Ndra'o, ba wanuriaigö Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi ba niha si numana. Ifatenge Ndra'o ba wangombakha fangefa'ö ba niha nikuru ba fangila niha ba niha sagau'a; 19 ba famolala tödö ba niha nifakao, ba wanuriaigö inötö si sökhi khö Zo'aya ba wangorifi banua-Nia." 20 Ifuli Ifagaölö zura andrö Yesu, ba Ifangawuli ba zohalöw̃ö, ba aefa da'ö Ilau dumadao. Fefu niha si so ba gosali oi lafaigi Ia. 21 Imane khöra Yesu, "Ma'ökhö andre, me mirongo nösi Mbuku Ni'amoni'ö andre, fefu nisura andrö ba no alua." 22 Ba oi adöni ba ahölihöli dödöra khö Yesu, börö me wa'asökhi fefu niw̃a'ö-Nia. Ba lamane, "Hadia tenga ono Yosefo Ia andre?" 23 Imane khöra Yesu, "Tatu miw̃a'ö khö-Gu gamaedola andre, 'He doto, fadöhö ua Ndra'ugö. Hadia nilau-Mö ba Gafana'uma, ba lau göi ba da'e ba mbanua-U samösa.' " 24 Inönö wanguma'ö Yesu, "Ya faduhu dödömi, lö hadöi sama'ele'ö nifosumange ba mbanuania samösa. 25 Ba mifondrondrongo: Me inötö Gelia, me lö teu tölu fakhe amatonga wa'ara, alua lofo sabölöbölö ba danö. Ba ginötö da'ö ato sibai lakha mbanua ba niha Gizera'eli. 26 Hew̃a'ae si manö, lö Ifatenge Gelia ba lakha mbanua sato andrö Lowalangi. Ifatenge Gelia ha khö lakha mbanua ba Zarafa ba danö Zidona. 27 Si manö göi me inötö Gelisa sama'ele'ö, ato niha sofökhö bou auri sata'u ita ba niha Gizera'eli, ba samösa lö ba gotaluara nifadöhö, baero Na'ema banua Ziria andrö." 28 Ba mofönu sibai niha fefu si so ba gosali me Imanö wehede Yesu. 29 Muzizio ira ba lafofanö Yesu baero mbanua. La'ohe Ia ba ngöfi hili, heza lataru'ö mbanuara. Omasi ira latuli'ö Ia ba mbaho. 30 Ba hiza, Itörö manö gotalua niha sato andrö Yesu, mofanö Ia. 31 Aefa da'ö numalö Yesu ba mbanua Gafana'uma ba Galilea. Ba da'ö Ifahaö niha me luo Sabato. 32 Ba oi ahölihöli dödö niha me mamahaö Yesu, börö me mofa'abölö wahuhuosa-Nia. 33 Ba gosali andrö so niha nira'u wa'abölö zi lö sökhi si ra'iö. Mu'ira'ira niha andrö, 34 "He Yesu, banua Nazareta, hadia nilau-Mö khöma? Hadia möi'Ö ba wamakiko ya'aga? U'ila haniha Ndra'ugö: Tengetenge Ni'amoni'ö Ndra'ugö soroi Lowalangi!" 35 Ihangöi wa'abölö zi lö sökhi andrö Yesu. Imane Yesu, "Honogö'ö! Ofanö moroi ba niha andre!" Maoso wa'abölö zi lö sökhi si ra'iö andrö i'olobigö niha andrö fönara fefu, aefa da'ö iheta ia moroi ba niha andrö lö ifakao. 36 Ahölihöli dödö niha sato. Faoma lamane khö nawöra, "Tenga mai wa'abölö wehede-Nia. Si fao lakhömi ba fa'abölö, Ifofanö wa'abölö zi lö sökhi, ba mofanö!" 37 Ba tehöngö duria Yesu ba zi sagörö tanö andrö. 38 Iröi gosali Yesu, numalö Ia ba nomo Zimoni. Mofökhö fogikhi nina matua Zimoni, ba la'ombakha'ö da'ö khö Yesu. 39 Möi Yesu ba naha wemörö ndra alawe andrö, ba Ifofanö wogikhi andrö. Döhö wogikhi andrö ba i'anema'ö maoso nina matua Wetero möi ngoningonira. 40 Me aekhu luo, la'ohe khö Yesu fefu niha sofökhö, awö ngawalö wökhö. Ba Idozigö Itufa ira Yesu tanga-Nia ba wamadöhö ya'ira. 41 Aheta wa'abölö zi lö sökhi andrö si fao fe'ao'ao, lamane, "Ono Lowalangi Ndra'ugö!" Ba Ihangöi ira Yesu, me lö Itehe muhedehede ira, börö me la'ila wa Ya'ia Razo Sangorifi. 42 Me ibörögö tumbu luo, Iröi mbanua andrö Yesu numalö ba nahia si lö nihaniha. Ibörötaigö la'alui Ia niha. Ba me lasöndra Ia, lataha Ia ena'ö böi Iröi ira. 43 Ba Imane khöra Yesu, "Lö tola lö'ö Uturiaigö Duria Somuso Dödö andrö ba mbanua bö'ö sanandrösa khö Lowalangi ba famatörö-Nia, da'ö mbörö wa Ifatenge Ndra'o Lowalangi ba gulidanö." 44 Börö da'ö mangombakha Yesu ba nomo'omo wangandrö ba zi sagörö tanö Yudea.

Luka 5

1 Samuza ma'ökhö, me muzizio Yesu ba zinga mbaw̃a Genesare, ato niha si fadegedege ba wamondrongo turia soroi Lowalangi. 2 I'ila Yesu dua rozi dundraha ba zinga mbaw̃a andrö; no möi tou zi fadiala moroi ba dundraha ba wangehao dialara. 3 Möi yaw̃a Yesu ba dundraha si sara, tundraha Zimoni, ba Iw̃a'ö khö Zimoni ena'ö ilulugö dundraha andrö ba mbaw̃a, aröu ma'ifu moroi ba zinga mbaw̃a. Ba mudadao Yesu yaw̃a ba dundraha da'ö mamahaö niha sato. 4 Me no aefa fahuhuo Ia, Imane khö Zimoni, "Misola ba zabakha ba milau ndriala ba wama'u'u i'a." 5 Itema li-Nia Simoni, "He Guru, sara wongi manö no ma'eregesi tödö, ba lö nisöndrama hadia ia! Ba me no Öw̃a'ö, ba ulau ndriala." 6 Me no lalau zi mane niw̃a'ö-Nia, ba oya sibai lasöndra gi'a, irege arakhagö asika ndrialara. 7 Andrö la'andrö tolo ba nawöra ba dundraha bö'ö. Ba tohare nawöra moroi ba dundraha bö'ö, ba lafo'ösi ma'adua dundraha andrö i'a afönu, irege ahöndröhöndrö dundrahara. 8 Me i'ila da'ö Simoni, mangalulu ia föna Yesu, imane, "Heta'ögö khögu, So'aya! No niha sebua horö ndra'odo!" 9 Ba ahölihöli dödö Zimoni awö niha si fao khönia me la'ila wa'oya gi'a nisöndrara. 10 Si manö göi nawö Zimoni, ya'ia Yakobo ba Yohane, ono Zebedai'o. Imane Yesu khö Zimoni, "Böi ata'ufi! I'otarai da'e ba tobali sama'u'u niha ndra'ugö." 11 Ba ladöni baene dundraha andrö, aefa da'ö ba laröi fefu hadia ia, la'o'ö Yesu. 12 Samuza ma'ökhö, so Yesu ba zi sambua banua. Ba da'ö göi so samösa ndra matua si no afönu bou auri, sageu ya'ia manö, sata'u ita. Me i'ila Yesu, ituhi danö wangalulu föna-Nia fao wa ibe'e gangandröw̃a khö Yesu, Imane, "He Ama, na'omasi'Ö ba tola Öfadöhö ndra'odo!" 13 Ba I'oro'ö danga-Nia Yesu ba wombambaya niha andrö Imane, "Omasi-Do ya döhö ndra'ugö!" Ba'i'a nema'ö döhö niha andrö, taya mbou auri ba mbotonia. 14 Ba Itenaw̃a ia Yesu ena'ö böi i'ombakha'ö da'ö gofu ha'ökhö, Imane, "Ae foroma'ö ndra'ugö khö gere, andrö khönia ena'ö ifareso ndra'ugö, ba be'e zumange si mane ni'oroi'ö Moze, ba wangoroma'ö ba niha fefu wa no döhö ndra'ugö." 15 Ba tedou wa'atehöngö duria Yesu gofu heza, ato niha sangondrasi ba wamondrongo fangombakha-Nia awö wamadöhö fökhöra. 16 Aefa da'ö Isaw̃a nahia si lö nihaniha, mangandrö Ia. 17 Samuza ma'ökhö me mamahaö Yesu, so ndra Farizai'o awö zangila amakhoita si dadao ba da'ö. La'otarai Yeruzalema, ba moroi ba mbanua ba Galilea ba ba Yudea. So wa'abölö Zo'aya khö Yesu ba wamadöhö sofökhö. 18 Me inötö da'ö so zolohe niha sombuyumbuyu si tolea yaw̃a ba naha wemörö. La'oigö dödöra wolohe sofökhö andrö yomo ba nomo ena'ö latou'ö ia föna Yesu. 19 Ba hiza, börö wa'ato niha, tebai la'ohe yomo. Andrö wa la'ohe ia yaw̃a ba dete zagö nomo. Latöla'ö zagö nomo andrö, ba ladada zofökhö fabaya naha wemörönia föna Yesu ba gotalua niha sato. 20 Me I'ila Yesu hawa'ebua wamatira, Iw̃a'ö ba niha sofökhö andrö, "He talifusö, no te'efa'ö khöu horöu." 21 Ba faoma lamane khö nawöra ira Farizai'o awö ndra sangila amakhoita, "Haniha da'e zi lö aiw̃ö wango'aya Lowalangi? Haniha zi tola mangefa'ö horö baero Lowalangi samösa?" 22 Ba I'ila gera'erara Yesu. Andrö Imane khöra, "Hana wa manofunofu si manö da'ö ami bakha ba dödömi? 23 Hezo zabölö aoha fanguma'ö, 'No te'efa'ö khöu horöu,' ba ma fanguma'ö, 'Faoso ba owaöwaö!' 24 Iada'e Uforoma'ö khömi wa mofa'abölö Nono Niha ba gulidanö andre ba wangefa'ö horö." Imane Yesu ba niha sombuyumbuyu andrö, "Uw̃a'ö khöu; Faoso, fazaw̃a gasomö, ba angawuli ba khömi!" 25 Ba i'anema'ö maoso niha andrö fönara fefu, ifazaw̃a gasonia, ba ifuli ia ba khöra fao fanuno Lowalangi. 26 Oi ahölihöli dödöra fefu, irege lasuno Lowalangi. Ba oi so wa'ata'ura, lamane, "Fondrege zahölihöli dödö zalua ni'ilada ma'ökhö andre!" 27 Aefa da'ö möi baero Yesu, I'ila samösa niha sangozara beo, Lewi döinia, no mudadao ba gödonia. Imane khönia Yesu, "O'ö Ndra'o." 28 Muzizio Lewi ba iröi fefu hadia ia, i'o'ö Yesu. 29 Aefa da'ö ilau gowuloa Lewi ba nomonia börö Yesu. Ato zanema beo awö niha bö'ö si fao ba wemanga khöra. 30 So ösa ndra Farizai'o awö ndra sangila amakhoita si lö fao tödö, ba lamane ba nifahaö Yesu, "Hana wa orudu manga ami fefu si fao ira sangozara beo awö niha si lö sökhi andrö?" 31 Itema lira Yesu, "Tenga ba zi lö fökhö moguna zame'e daludalu. 32 Tenga ba wogaoni niha satulö tödö möi Ndra'o, no ba wogaoni niha si so horö, ena'ö lafalalini gera'erara ba laröi horöra." 33 Lamane niha sato khö Yesu, "Ira nifahaö Yohane awö ndra nifahaö Warizai'o andrö asese fuasö ba mangandrö. Ba hiza, ira nifaha'ö-U andrö mangamanga ba mamadumadu hadia ira." 34 Imane khöra Yesu, "Hadia fuasö dome ba gowuloa walöw̃a, fatua awöra zangowalu? Tatu lö'ö! 35 Ba hiza, so ginötönia laheta zangowalu andrö moroi khöra. Ba luo da'ö dania fuasö ira." 36 Aefa da'ö Itutunö khöra gamaedola Yesu, "Lö hadöi niha so mbalo nukha satua faoma nukha si bohou. Na ilau zi manö, isika nukha si bohou andrö. Ba lö göi faböbö mbalobalo si bohou andrö ba nukha satua. 37 Si manö göi, lö samaduwa agu si bohou ba nahia nagu satua, börö me agu si bohou andrö dania zamobörö fa'are'a nahia nagu satua andrö. Aduwa nagu, ba tekiko göi nahiania. 38 Lö tola lö'ö la'irö'ö nagu si bohou ba nahia si bohou! 39 Si manö göi lö somasi mamadu agu si bohou na no aefa ibadu nagu sara. Iw̃a'ö, 'Abölö sökhi nagu si tohöna andrö.' "

Luka 6

1 Samuza ma'ökhö me luo Sabato, me Itörö zinga nowi Yesu, ba lateteu ngalai wakhe ira nifahaö-Nia. Lafarekha ba dangara wakhe andrö ba la'a. 2 Ba so ndra Farizai'o ösa, lamane, "Hana wa milau ba luo Sabato nitegu ba gamakhoita agama khöda?" 3 Itema lira Yesu, "Hadia lö irai mibaso nilau Dawido, me olofo ia awö niha si fao khönia? 4 Möi ia bakha ba Nomo Zo'aya ba ihalö roti nibe'e sumange khö Lowalangi, ba i'a. Ba ibe'e göi roti andrö ba niha solo'ö ya'ia. Molo'ö amakhoita agama khöda, ha ira ere zi tola manga roti andrö." 5 Aefa da'ö Imane Yesu, "Ono Niha andrö no So'aya luo Sabato." 6 Me luo Sabato tanö bö'ö, möi Yesu mamahaö ba gosali. Ba da'ö so samösa zi mate dambai tanga. 7 Ba so ba da'ö ösa ndra sangila amakhoita awö ndra Farizai'o, somasi mangalui sala Yesu, ena'ö tola la'angadugö Ia. Andrö lö mamalö lahaogö wamaigimaigi, hadia Ifadöhö niha sofökhö andrö ba luo Sabato. 8 I'ila gera'erara Yesu. Andrö Imane ba niha si mate dambai tanga andrö, "Aine, ozizio ba da'e föna!" Maoso niha andrö, ba muzizio ia ba da'ö. 9 Aefa da'ö Isofu Yesu ba niha si so ba da'ö, "Molo'ö huku agama khöda, hadia zi tola tafalua ba luo Sabato? Folau si sökhi ma folau si lö sökhi? Mangorifi niha ma zui mamakiko?" 10 Ifakhölö Ia Yesu wamaigi ya'ira ba Imane ba zofökhö andrö, "Oro'ö dangau." I'oro'ö dangania niha andrö, ba döhö dangania. 11 Mofönu sibai ndra sangila amakhoita awö ndra Farizai'o, ba ibörötaigö mamagölö ira ba wolau hadia ia khö Yesu. 12 Me luo da'ö möi Yesu ba hili, mangandrö. Ba da'ö mangandrö Ia khö Lowalangi sara wongi manö. 13 Ba me moluo, Ikaoni ndra nifahaö-Nia, ba Ifili felendrua niha moroi ba gotaluara. Ifotöi zi felendrua andrö Sinenge. Da'e fefu döira: 14 Simoni (nifotöi Fetero göi), Andrea talifusö Zimoni; Yakobo ba Yohane, Filifo ba Batolomai'o, 15 Matai'o ba Toma, Yakobo ono Galifai'o, ba Simoni (nifotöi niha sibarani), 16 Yuda ono Yakobo ba Yuda banua Gariota si tobali si manga mböli dania. 17 Aefa da'ö möi mitou Yesu moroi ba hili awö nifahaö-Nia, molombase ira ba nahia salo'o tanö. Ba da'ö so niha sato sibai solo'ö Ya'ia, ba ato niha si otarai gofu heza ba danö ma'asagörö Yeruzalema, banua ba Diro awö Zidona si so ba zinga nasi. 18 Tohare ira wamondrongo famahaö Yesu, ba ena'ö Ifadöhö wökhöra göi. Ya'ira nira'u fa'abölö zi lö sökhi möi göi ba wamadöhö fökhöra. 19 Omasi ira fefu lababaya Yesu, me so wa'abölö si otarai khö-Nia ba wamadöhö fökhöra fefu. 20 Ifaigi nifahaö-Nia Yesu ba Imane, "Ya'ahowu ami niha si numana, me ya'ami Nono mbanua Lowalangi! 21 Ya'ahowu ami solofo iada'e; me ni'abusoi'ö ami dania! Ya'ahowu ami sege'ege iada'e; me sa'iki ami dania! 22 Ya'ahowu ami na la'afökhöi tödö ami, na latibo'ö ami, na la'o'aya ami, ba na law̃a'ö lö sökhi ami, börö Nono Niha! 23 Na alua zi manö akha somuso tödö ami ba mi'amaröga si fao fa'omuso dödö, börö me ebua luomi ba zorugo. No lalau zi manö göi khö ndra sama'ele'ö luo no ira tuara. 24 Alai ami niha si kayo iada'e; me no mirasoi zi sökhi. 25 Alai ami sabuso iada'e; me solofo ami dania! Alai ami sa'iki iada'e; me sabu tödö ba sege'ege ami dania! 26 Alai ami, na lasuno ami niha fefu; börö me si manö ndra tuara ba wanunonuno sama'ele'ö sofaya luo no." 27 "Ya'ami samondrongo khö-Gu iada'e, da'e goroisa-Gu khömi: mi'omasi'ö zi fa'udu khömi, ba milau zi sökhi ba niha si fatiu tödö khömi. 28 Mifahowu'ö niha sangelifi ya'ami. Ba mi'angandrö salahi niha solau si lö sökhi khömi. 29 Na latafari mbo'ömi si tambai, ba akha itafari mbo'ömi si tambai göi. Na larabu nukhami, ba mibe'e göi khönia mbarumi. 30 Na so zangandrö hadia ia khöu, ba be'e khönia; ba na larabu zi so khömi, ba böi mi'andrö mangawuli. 31 Hadia zomasi ami lalau khömi niha, da'ö göi milau khöra. 32 Na ha sangomasi'ö ya'ami mi'omasi'ö, hadia haremi? Niha sebua horö göi la'omasi'ö niha sangomasi'ö ya'ira! 33 Ba na ha milau zi sökhi ba niha solau si sökhi khömi, hadia haremi? Niha sebua horö göi la'ila lalau zi manö! 34 Na mibe'e nifalali gefemi ha ba niha si tola mamuli khömi, hadia haremi? Niha sebua horö göi labe'e nifalali gefe ba niha si so horö, ba lafuli la'andrö mangawuli! 35 Tenga si manö ami ena'ö! Mi'omasi'ö zi fa'udu khömi ba milau zi sökhi khöra. Mibe'e nifalali hadia ia, ba böi mitötöna mangawuli. Na si manö, mitema dania mbuala sebua, ba tobali ami Ono Lowalangi Fondrege Zalaw̃a. No si sökhi Lowalangi ba niha si lö mangila mangandrö saohagölö, ba sökhi göi Ia ba niha si lö sökhi. 36 Ya sahakhö tödö ami si mane Amami andrö sahakhö tödö!" 37 "Böi mihuku niha bö'ö, ena'ö böi Ihuku ami Lowalangi. Böi mi'etu'ö huku ba niha, faböi I'etu'ö hukumi Lowalangi. Mi'efa'ö zala niha bö'ö, ena'ö I'efa'ö zalami Lowalangi. 38 Mibe'e ba niha, ena'ö Ibe'e khömi Lowalangi; ba mitema dania mbuala nifozuzu awö nisösö fanu'a. Su'asu'a ni'oguna'ömi ba niha bö'ö, I'oguna'ö göi Lowalangi dania ba wanu'a'ö khömi." 39 Aefa da'ö Itutunö khöra Yesu gamaedola andre, "Na i'ohe danga niha sau'a awönia sau'a, lö tola lö alau ira bakha ba mbandra. 40 Lö hadöi nifahaö sabölö ebua moroi ba zamahaö ya'ia. Ba nifahaö si no awai manörö sekola, ba fagölögölö ia khö gurunia. 41 Ba hana wa mi'ila rozi geu ba hörö dalifusömi, ba boto geu ba hörömi samösa lö mi'ila? 42 Hewisa wa tola mimane khö dalifusömi, 'He talifusö, aine, da uheta rozi geu andrö ba höröu,' ba hiza sa, boto geu ba hörömi lö mi'ila? He samini tödö! Miheta ua mboto geu andrö ba hörömi, awena tola tara wangilami ba wangeheta rozi geu andrö ba hörö dalifusömi." 43 "Töla geu si sökhi lö i'owua mbua si lö sökhi, si manö göi döla geu si lö sökhi lö i'owua mbua si sökhi. 44 Fefu ngawalö döla geu ba mu'ila moroi ba mbuania. Manaze sodoi lö i'owua mbua ara, ba sa'asa'a mao lö i'owua mbua nagu. 45 Niha si sökhi i'owua mbua si sökhi ni'irö'önia bakha ba dödönia si sökhi. Ba niha si lö sökhi i'owua mbua si lö sökhi ni'irö'önia bakha ba dödönia si lö sökhi. Börö me hadia ia niw̃a'ö mbawa da'ö zi no fahöna bakha ba dödö." 46 "Hana wa mikaoni khö-Gu, 'He So'aya, he So'aya,' ba lö sa milau hadia ia zi no Uw̃a'ö khömi? 47 Faoma hadia tebe'e dumaduma niha si möi khö-Gu, samondrongo fehede-Gu, ba samalua ya'ia? -- Sökhi na Uforoma'ö khömi --. 48 Hulö zamazökhi omo ia, sogao tanö abakha, ba ifazökhi danedanenia gowe. Na so molö sanörö omo, lö aso'a nomo, börö me ba dete danedane saro so ia. 49 Ba niha samondrongo fehede-Gu ba lö ifalua, hulö niha samazökhi omo ba dete danö si lö danedane. Na itörö molö nomo andrö, ba alio sibai aso'a; ba abölöbölö sibai wa'atekikonia!"

Luka 7

1 Me no aefa fahuhuo Yesu ba niha sato, möi Ia ba Gafana'uma. 2 Ba da'ö so högö zaradadu Roma sokhö sawuyu ni'omasi'önia. Mofökhö sibai zawuyu andrö ba arakhagö mate. 3 Me irongo duria Yesu högö zaradadu andrö, ifatenge khö Yesu ndra salaw̃a niha Yahudi wangandrö ena'ö möi Ia wamadöhö fökhö zawuyunia andrö. 4 Me larugi Yesu, ba la'andrö sibai khö-Nia ena'ö Itolo högö zaradadu andrö. Lamane khö Yesu, "Sökhi na mutolo niha andrö, Ama, 5 börö me i'omasi'ö soida ba no ifasindro gosali khöma." 6 Fao Yesu khöra we'amöi. Me arakha irugi nomo andrö Yesu, ifatenge ndra awönia högö zaradadu andrö wanguma'ö, "He Ama, böi fakao'Ö we'amöi ba nomogu. Tenga sinangea Ö'ondrasi nomogu we'amöi khögu. 7 Ya'odo samösa lö barani mamalukhaisi Ya'ugö. Abölö sökhi na Öw̃a'ö manö wehede ba döhö dania zawuyugu andrö. 8 Ya'odo manö u'o'ö wareta zi so yaw̃agu, ba saradadu si so tougu göi ba si lö tola lö la'o'ö ligu. Na ufatenge samösa zaradadu tougu andrö wanguma'ö, 'Ae'e!' ba mofanö ia; ba na uw̃a'ö ba zaradadu bö'ö, 'Aine ba da'e!' ba möi ia. Ba na uw̃a'ö ba zawuyugu, 'Fazökhi da'e!' ba maoso ia ifazökhi." 9 Ahölihöli dödö Yesu wamondrongo da'ö. Ifakhölö Ia ba Imane ba niha sato solo'ö Ya'ia, "Fondrege niha andre. Lö nisöndra-Gu ba gotalua niha Gizera'eli sokhö famati si mane famati niha andre!" 10 Me mangawuli niha nifatenge andrö ba nomo högö zaradadu, ba no döhö wökhö zawuyu andrö. 11 Lö ara aefa da'ö, möi Yesu ba mbanua Na'i. Fao khö-Nia ndra nifahaö-Nia awö niha sato. 12 Me ahatö Yesu ba zinga mbawa göli mbanua, so niha samasao si mate baero mbanua. Si mate andrö ono matua, ono lakha mbanua, ha ya'ia nono ninania. Ato zowanua si fao khö lakha mbanua andrö. 13 Me I'ila ndra alawe andrö Yesu, ahakhö dödö-Nia ba Imane, "Böi e'e, Ina!" 14 Aefa da'ö Ihatö'ö Ia Yesu ba Ibabaya hasi zi mate andrö. Ba labatogö ira samahea hasi. Imane Yesu, "He ono matua, Uw̃a'ö khöu faoso!" 15 Ba maoso nono matua si mate andrö ilau mudadao, ba ibörötaigö muhede. Aefa da'ö ibe'e khö ninania nono andrö Yesu. 16 Ba fefu niha oi ihawui fa'ata'u ba ibörötaigö lasuno Lowalangi. Lamane, "No tohare ba gotaluada Zama'ele'ö sebua! No möi Lowalangi ba wangorifi banua-Nia!" 17 Ba tehöngö duria Yesu ba zi sagörö Yudea awö ba mbanua si fasui. 18 La'ombakha'ö khö Yohane fefu zalua andrö ira nifahaönia. Ba ikaoni Yohane darua ndra nifahaönia. 19 Ifatenge ira khö Zo'aya Yesu ba wanofu, "Hadia Ya'ugö Ama, zi tohare andrö molo'ö amabu'ula li Lowalangi, ma zui mabaloi niha bö'ö?" 20 Ba möi khö Yesu nifahaö Yohane si darua andrö lamane khö-Nia, "Nifatenge Yohane Samayagö Idanö ndra'aga ba wanofu khö-U Ama, hadia Ya'ugö niha si tohare andrö molo'ö amabu'ula li Lowalangi, ma zui mabaloi niha bö'ö?" 21 Faudu ba ginötö da'ö ato niha sofökhö nifadöhö Yesu moroi ba wökhöra. Ifofanö wa'abölö zi lö sökhi, ba ato niha sau'a zangila niha. 22 Itema lira Yesu, Imane, "Mifuli ami khö Yohane ba mi'ombakha'ö khönia hadia ni'ila awö nirongomi: ifuli la'ila niha sau'a, tola mowaöwaö zombuyumbuyu, döhö zobou auri, larongo li niha safiso, te'orifi mangawuli zi no mate ba te'ombakha'ö Duria Somuso Dödö ba niha si numana. 23 Ya'ahowu niha si lö fatuwu Ndra'o." 24 Me no mofanö dengetenge Yohane andrö, Ibörötaigö fahuhuo Yesu ba niha sato sanandrösa khö Yohane, Imane, "Na möi ami khö Yohane ba danö si mate, hadia nifaigimi ba da'ö? Hadia du'u nifaheu nangi? 25 Hadia nifaigimi na möi ami ba da'ö? Hadia niha samake nukha si sökhi? Hiza, niha sonukha si manö awö niha si sökhi fa'auri so ba nomo razo! 26 Tobali, hadia nifaigimi na möi ami baero? Hadia ba wamaigi sama'ele'ö? Atulö, töra na'i moroi ba zama'ele'ö. 27 Yohane andrö niw̃a'ö ba ayati Mbuku Ni'amoni'ö, me imane, 'Ya'e dengetenge-Gu,' Iw̃a'ö Lowalangi, 'Ufatenge ia oföna moroi khö-U ba wamokai lala khö-U!' " 28 Inönö wanguma'ö Yesu, "Mitöngöni da'e, samösa lö sabölö ebua moroi khö Yohane Samayagö Idanö andrö. Ba hiza niha fondrege zide'ide ba mbanua Lowalangi, ba no abölö ebua moroi khö Yohane Samayagö Idanö." 29 Fefu niha -- fao ndra sanema beo -- no oi larongo niw̃a'ö Yesu andrö; ya'ira zi no molo'ö oroisa Lowalangi ba somasi na ibayagö idanö ira Yohane. 30 Ba hiza ndra Farizai'o awö ndra sangila amakhoita, lö omasi latema nifakhoi dödö Lowalangi andrö ba wa'aurira. Lö omasi ira na ibayagö idanö ira Yohane. 31 Ifuli fahuhuo Yesu. Imane, "Hadia Ube'e famaedo niha ba götö andre? Si mane hadia ira? 32 Hulö ndraono si dadao ba fasa; so ösa ba gotaluara zi'ao ba nawöra tanö bö'ö, 'Malau zinunö fa'omuso dödö khömi, ba lö manari ami! Malau zinunö ba zi mate ba lö omasi ami me'e!' 33 Tohare Yohane Samayagö Idanö -- fuasö ia ba lö ibadu nagu -- ba mimane, 'Niha nira'u fa'abölö zi lö sökhi ia!' 34 Ba tohare Nono Niha -- manga ba mamadu -- hadia ia ba mimane, 'Faigi atö Niha andrö! Solu'alu'a, simabu, awö-Nia zanema beo ba niha sebua horö!' 35 Ba hew̃a'ae si manö oroma wa'atuatua Lowalangi ba niha fefu sanema Ya'ia." 36 So samösa Warizai'o, Simoni döinia. Ikaoni manga Yesu ba nomonia. Möi Yesu ba nomonia ba manga Ia ba da'ö. 37 Ba mbanua da'ö so samösa ndra alawe sebua horö. Me irongo manga Yesu ba nomo Warizai'o andrö ba tohare ia, i'ohe sambua mbulibuli so'ösi fanikha samohua. 38 Muzizio ia furi Yesu ba gahe-Nia ba me'e ia fao wa ibasöi gahe Yesu taw̃a hörönia. Aefa da'ö i'osi gahe Yesu faoma bunia, i'ago gahe ba ibayoini fanikha samohua. 39 Me i'ila da'ö Farizai'o sogaoni Yesu wemanga, imane tödönia, "Na sindruhu sama'ele'ö niha andre, tatu I'ila haniha ndra alawe andrö sombambaya Ya'ia, wa ira alawe sebua horö!" 40 Imane Yesu khö Zimoni, "He Simoni, so sambalö zomasi-Do Uw̃a'ö khöu." Itema li-Nia Simoni, "Hadia Guru, w̃a'ö manö." 41 Imane Yesu, "So darua zo'ömö ba niha same'e nifalali kefe. Mo'ömö zi samösa lima ngaotu rufia firö, ba si samösa lima wulu rufia firö. 42 Darua manö ira tebai labu'a gömöra andrö. Börö da'ö maoso niha same'e nifalali kefe andrö, ibe'e saohagölönia gömöra. Börö da'ö, haniha ba gotalua zi darua andrö zabölö mangomasi'ö niha same'e nifalali kefe?" 43 Itema linia Simoni, "Uw̃a'ö tödögu, niha sebua fo'ömö andrö!" Imane Yesu, "Atulö zinöndrau." 44 Ifaigi ndra alawe andrö Yesu ba Imane khö Zimoni, "Hadia, no ö'ila ndra alawe andrö? Me tohare Ndra'o ba nomou, ba lö idanö nihönagöu wanasai ahe-Gu; ba ira alawe andre no isasai gahe-Gu taw̃a hörönia, ba i'osi faoma bunia. 45 Lö ötema'ö Ndra'o faoma fa'agosa bawa, ba ira alawe andre lö aetu'aetu i'ago gahe-Gu, i'otarai me so Ndra'o ba da'e. 46 Lö nibayoiniu fanikha högö-Gu, ba ira alawe andre no ibayoini fanikha samohua gahe-Gu. 47 Sindruhundruhu niw̃a'ö-Gu khöu: fa'omasinia sebua andrö no tobali fangoroma wa no te'efa'ö khönia horö soya andrö! Na mu'efa'ö horö niha ha ma'ifu, ba ha göi ma'ifu iforoma'ö dania wa'omasinia." 48 Ba Imane Yesu khö ndra alawe andrö, "No te'efa'ö horöu." 49 Faoma lamane khö nawöra niha sowulo ba wemanga andrö awö Yesu, "Haniha niha andre wa tola göi I'efa'ö horö?" 50 Ba Imane Yesu ba ndra alawe andrö, "Famatimö zangorifi ya'ugö. Fuli'ö ya'ohahau dödöu!"

Luka 8

1 Lö ara aefa da'ö, möi Yesu misa ba mbanua sebua awö ba mbanua side'ide ba wanuriaigö Turia Somuso Dödö wa Ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi ba wa'arazo-Nia. 2 Si manö göi ndra alawe si no döhö moroi ba wa'abölö zi lö sökhi si ra'iö. Da'e ndra alawe andrö: ya'ia Maria nifotöi göi Magadala (dafitu wa'abölö zi lö sökhi nifofanö moroi khönia); 3 si manö göi Yohana, fo'omo Khuza, sohalöw̃ö ba nomo Herode; Susana, ba ato na ndra alawe tanö bö'ö. Latolo Yesu awö ira nifahaö-Nia faoma okhötara samösa. 4 La'ondrasi manö Yesu niha sato moroi sa ba mbanua. Ba me no ato zowulo, Itutunö gamaedola da'e khöra. Imane, 5 "So samösa zamazaewe tanömö. Me ifazaewe danömö andrö, so zaekhu ba lala, ba lahundragö niha sanörö ba i'a fofo ösa. 6 So göi zaekhu ba nahia sokarakara. Me motalinga ia i'anema'ö aleu, börö me no oköliköli danö si so ya'ia. 7 So göi danömö saekhu ba gotalua za'asa'a mao. Tumbu za'asa'a mao andrö fabaya tanömö, irege ilazi'ö danömö si tumbu andrö. 8 Ba so göi danömö saekhu ba danö satabö, tumbu ba mowua irege otu kali fabali." Aefa da'ö I'etu'ö gamaedola andrö Yesu Imane, "Ya'ami samondrongo da'e, ba mihaogö wanöngöni!" 9 Lasofu ira nifahaö-Nia geluaha gamaedola andrö. 10 Itema li Yesu, "Khömi no mube'e wa'aboto ba dödö si tobini andrö khö Lowalangi awö wamatörö-Nia. Ba ba niha tanö bö'ö te'ombakha'ö da'ö faoma amaedola, ena'ö lafaigi ba lö la'ila; hew̃a'ae larongo ba lö aboto ba dödöra." 11 "Da'e geluaha gamaedola andrö: Tanömö andrö no taroma li Lowalangi. 12 Tanömö saekhu ba lala no amaedola niha samondrongo taroma li. Tohare Gafökha ba irabu duria andrö moroi bakha ba dödöra ena'ö lö faduhu dödöra ba ena'ö lö te'orifi ira. 13 Tanömö saekhu ba nahia sokarakara, no amaedola niha samondrongo taroma li ba sanema'ö faoma fa'omuso dödö. Ba lö mangabakha duria andrö bakha ba dödöra. Lö anau gölö wamatira, na so wanandraigö, ba alio faröi ira. 14 Tanömö saekhu ba gotalua za'asa'a mao no amaedola niha samondrongo turia andrö ba la'abusi tödö, omasi ira kayo awö wa'asana ba wa'auri ba gulidanö andre. Da'e fefu zolazi'ö ya'ira irege lö tesöndra mbua si sökhi moroi khöra. 15 Tanömö saekhu ba danö satabö, no amaedola niha samondrongo turia andrö, ba la'irö'ö ia bakha ba dödöra si sökhi ba satulö. So wa'anau gölö ba fanaha tödö irege mowua." 16 "Lö hadöi sanunu fandru, sombalugö ya'ia faoma karaw̃a, ba ma same'e barö naha wemörö. Ibe'e wandru andrö ba nahia wandru, ena'ö la'ila hagania niha si möi yomo ba nomo. 17 Lö hadöi nibini'ö si lö oroma dania; ba lö hadöi nibalugö si lö la'ila niha ba tebokai dania. 18 Börö da'ö, mihaogö wanöngöni hadia ia nirongomi. Ba niha si no so ba tenönö nasa khönia. Ba ba niha si lö'ö ba tehalö moroi khönia na'i zi no so." 19 Möi khö Yesu nina-Nia awö ndra talifusö-Nia, ba tebai lafalukhaisi Ia börö wa'ato niha. 20 So samösa zanguma'ö khö Yesu, "He Ama, no so baero nina-U awö ndra talifusö-U. Omasi ira falukha khö-U." 21 Ba Imane khöra fefu Yesu, "Ina-Gu ba ira talifusö-Gu, ya'ia niha samondrongo taroma li Lowalangi ba samalua ya'ia." 22 Samuza ma'ökhö möi Yesu ba dundraha awö nifahaö-Nia. Imane khöra Yesu, "Mitabu, möi ita yefo mbaw̃a." Ba mofanö ira. 23 Me moloyo ira, ba no mörö Yesu. Ba so nangi sabölöbölö ba mbaw̃a andrö. Ibörötaigö möi bakha ba dundraha nidanö, samakiko ya'ira ena'ö. 24 Ba möi khö Yesu ndra nifahaö-Nia ba wanusugi Ya'ia. Lamane, "He Guru, he Guru, tekiko ita!" Ba maoso Yesu, Itenaw̃a nangi awö mbade sebua andrö. Ba tebato nangi awö mbade, ba tobali ahono sibai mbaw̃a. 25 Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Hana wa lö mamati ami khö-Gu?" Ba ata'u ira fao wa ahölihöli dödö. Faoma lamane khö nawöra, "Haniha sindruhunia Niha andre, irege Ibe'e li ba nangi awö ba mbade, ba la'o'ö göi niw̃a'ö-Nia!" 26 Latohugö woloyo ira Yesu awö ndra nifahaö-Nia irugi mbanua Gerasa yefo Mbaw̃a Galilea tanö ba gatumbukha. 27 Me möi tou Yesu ba danö, i'ondrasi Ia samösa niha nira'u wa'abölö zi lö sökhi. I'otarai mbanua niha andrö. No ara lö omasi monukha ia ba lö omasi toröi ba nomo. Ba dögi danö nahia lewatö toröi ia. 28 Me i'ila Yesu, mu'ao ia ba mangalulu föna Yesu, imane, "He Yesu, Ono Lowalangi Fondrege Zalaw̃a! Hadia nilau-Mö khögu? U'andrö khö-U böi fakao ndra'odo!" 29 Imanö wanguma'ö niha andrö börö me no Ifofanö wa'abölö zi lö sökhi moroi khönia Yesu. No auli kali ifatörö ia fa'abölö zi lö sökhi andrö, irege hew̃a'ae no larate danga awö gahenia ba lahaogö wanaro ya'ia, ba tola nasa i'etu'ö rate, ba i'ohe ia fa'abölö zi lö sökhi ba danö si mate. 30 Isofu Yesu ba niha andrö, "Haniha döimö?" Itema li niha andrö, " 'Legiu' döigu," börö me ato wa'abölö zi lö sökhi sanaw̃a ya'ia. 31 La'andrö sibai fa'abölö zi lö sökhi andrö ena'ö böi Ifofanö ira numalö ba mbaho. 32 Ahatö ba da'ö göi so ngawawa mbawi sangalui göra ba naerenaere hili. La'andrö sibai khö Yesu fa'abölö zi lö sökhi andrö ena'ö Itehe khöra momöi ba ngawawa mbawi andrö. Ba Itehegö khöra Yesu. 33 Laröi niha andrö fa'abölö zi lö sökhi, lasaw̃a mbawi. Ba moloi mbawi, lafazibo ira moroi ba ngöfi mbaho adölö ba mbaw̃a, ba oi alömö. 34 La'ila fefu zalua sanaro bawi andrö. Moloi ira ba latutunö duria andrö ba mbanua awö ba halama misa si fasui ba da'ö. 35 Ba momöi baero niha wamaigi si no alua andrö. La'ondrasi Yesu, ba la'ila ba da'ö niha nira'u wa'abölö zi lö sökhi, no dumadao ahatö ba gahe Yesu. No monukha ia ba no adölö wangerangerania. Oi ata'u ira fefu. 36 Ya'ira si no mangila salua andrö oi ladunödunö ba niha, hewisa wamadöhö niha si so fa'abölö zi lö sökhi andrö. 37 Fefu zowanua ba Gerasa la'andrö khö Yesu ena'ö Iröi nahia andrö, börö me oi so wa'ata'ura. Ba möi Yesu ba dundraha, mangawuli Ia. 38 Niha sawena aheta fa'abölö zi lö sökhi andrö, i'andrö sibai ena'ö tola fao ia awö Yesu. Ba Ifofanö ia Yesu. Imane, 39 "Angawuli ba khömi, ba ombakha'ö hadia zi no Ilau Lowalangi khöu." Ba möi niha andrö wanuriaigö ba zi sagörö banua andrö, hadia ia zi no Ilau Yesu khönia. 40 Me mangawuli Yesu yefo mbaw̃a, lafaondragö Ia faoma fa'omuso dödö börö me no labalobaloi wa'atohare-Nia. 41 Ba tohare samösa zondrönia'ö ba gosali, sotöi Ya'iro. Mangalulu ia föna Yesu ba i'andrö sibai khö Yesu ena'ö möi Ia ba nomonia, 42 börö me ononia alawe si ha sambusambua arakhagö mate. Felendrua fakhe wa'ebua nono andrö. Me mowaöwaö Yesu numalö ba nomo Ya'iro, ba oi zara lafadegedege ira niha khö-Nia lö lalalala. 43 Ba da'ö so ndra alawe si no felendrua fakhe wa'ara, mofökhö sendro talu. Fefu haratonia no ahori ba wangalui daludalu, ba samösa lö si tola mamadöhö. 44 Moroi ba gotalua niha sato andrö, ihatö'ö ia moroi furi Yesu, ba ibabaya gahe mbaru Yesu. Ba i'anema'ö döhö wendro dalu ndra alawe andrö. 45 Isofu Yesu, "Haniha zi no mombambaya Ya'o?" Ba fefu niha lamane tenga ya'aga. Imane Fetero, "He Ama, wa'ato niha samasui Ya'ugö ba ladegeni sibai Ndra'ugö!" 46 Imane Yesu, "Lö tola lö'ö so zombambaya Ya'o. U'ila börö me so wa'abölö saheta moroi khö-Gu." 47 I'ila ira alawe andrö wa no oroma nilaunia. Möi ia si fao fanizinizi mangalulu ia föna Yesu. Föna niha sato, itutunö hana wa ibabaya mbaru Yesu, awö wa i'anemai'ö döhö ia. 48 Imane khönia Yesu, "He ono-Gu, famatimö zamadöhö ya'ugö. Fuli'ö ya'ohahau dödöu." 49 Me fahuhuo na Yesu, tohare samösa dengetenge moroi ba nomo Ya'iro, "No mate nonou alawe andrö. Böi sa'ae busi dödö Guru andrö." 50 Me Irongo niw̃a'ö niha andrö Yesu, Imane khö Ya'iro, "Böi ata'ufi. Amati manö, döhö dania nonou." 51 Me no larugi nomo Ya'iro, lö Itehe möi si bakha niha awö-Nia Yesu, baero Wetero, Yohane, Yakobo ba satua nono andrö. 52 Ba oi zara me'e fefu niha, la'e'esi wa'amate nono andrö. Imane Yesu, "Böi mi'e'e. Tenga si mate nono andrö, si mörö." 53 La'igi'ö Yesu, börö me la'ila wa no mate nono alawe andrö. 54 Aefa da'ö Ibabaya danga nono andrö Yesu ba Imane, "He ono-Gu faoso!" 55 Ba mangawuli noso nono andrö, i'anema'ö maoso ia. Aefa da'ö Iw̃a'ö khöra Yesu ena'ö labe'e gö nono andrö. 56 Ba ahölihöli sibai dödö zatua nono andrö. Ba Itenaw̃a ira Yesu ena'ö böi la'ombakha'ö zalua andrö gofu ha'ökhö.

Luka 9

1 Ikaoni ndra nifahaö-Nia si felendrua Yesu, Ibe'e khöra wa'abölö ba wamofanö fa'abölö zi lö sökhi awö wamadöhö fökhö. 2 Aefa da'ö Ifatenge ira ba wanuriaigö turia wa no Ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi ba wa'arazo-Nia, awö ba wamadöhö fökhö. 3 Imane khöra Yesu, "Böi mi'ohe hadia ia ba wofanömi, böi mi'ohe zi'o, ma kandrekandre naha gefe, ba ma ö, ba ma kefe ba ma zui dua görö nukha. 4 Gofu heza latema ami, mi'iagö ba da'ö irege miröi mbanua andrö. 5 Ba heza lö la tema ami, ba mi'anotogö gawugawu ba gahemi na miröi mbanua andrö, si tobali tandra wamangelama ya'ira." 6 Ba mofanö ndra nifahaö Yesu, möi ira ba mbanua misa ba wanuriaigö Turia Somuso Dödö andrö awö ba wamadöhö niha sofökhö gofu heza. 7 Me irongo Herode, samatörö ba Galilea, fefu duria andrö ba tobali abu dödönia. Börö me so zanguma'ö, no ifuli auri Yohane Samayagö Idanö! 8 So göi zanguma'ö ösa no ifuli oroma Gelia. Ba so göi niha bö'ö zanguma'ö no ifuli auri zamösa moroi ba gotalua ndra sama'ele'ö luo no. 9 Imane Herode, "No ufa'ew̃a'ö högö Yohane. Ba haniha zindruhunia Niha andre? No oya ngawalö nirongogu sanandrösa khö-Nia." Andrö omasi sibai Herode i'ila Yesu. 10 Mangawuli ndra nifahaö Yesu ba latutunö khö Yesu fefu zi no lafalua. I'ohe ira Yesu we'amöi ba mbanua sotöi Betisa'ida, ha ya'iya'ira. 11 Ba me la'ila niha sato da'ö, ba la'o'ö Yesu. Itema ira Yesu, fahuhuo Ia khöra sanandrösa ba mbanua Lowalangi. Ba Ifadöhö göi niha sofökhö ba gotaluara. 12 Me no arakha bongi, ba möi khö Yesu ndra nifahaö-Nia si felendrua lamane, "He Ama, no aröu naha andre moroi ba mbanua. Abölö sökhi Öfofanö ndra niha andre, ena'ö tola la'alui göra awö nahia wemörö ba mbanua ba ma ba halama si fasui ba da'e." 13 Imane khöra Yesu, "Mibe'e manö göra." Lamane ira nifahaö-Nia, "Ha lima ngawua roti ba ha dua rozi gi'a si so khöma. Hadia lö tola lö möi ndra'aga mowöli gö niha sato andrö fefu?" 14 (So mato lima ribu ndra matua ba da'ö.) Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Miw̃a'ö ba niha sato ena'ö mudadao ba lafa'oli'oli ira, mato lima wulu niha wa'ato zi sangenoli." 15 Ba la'o'ö niw̃a'ö Yesu ira nifahaö-Nia. La'andrö dumadao fefu niha sato. 16 Ba Ihalö zi lima ngawua roti awö zi dua rozi gi'a andrö, Ifaöga hörö-Nia ba mbanua si yaw̃a ba I'aohasi gölö Lowalangi. Iboboto roti awö gi'a andrö faoma tanga-Nia ba Ibe'e khö ndra nifahaö-Nia ena'ö labagibagi ba niha sato andrö. 17 Manga ira fefu irege abuso. Ba la'owuloi zi toröi gö niha sato ira nifahaö Yesu, ba felendrua daga tö tosai. 18 Samuza ma'ökhö, me mangandrö Yesu ba zi ha Ya'ia, la'ondrasi Ia ira nifahaö-Nia. Isofu khöra Yesu, "Haniha Ndra'odo andre wanguma'ö niha?" 19 Latema li-Nia, lamane, "So zanguma'ö Yohane Samayagö Idanö Ndra'ugö. So göi zanguma'ö Elia, ba lamane göi tanö bö'ö ösa samösa moroi ba gotalua ndra Sama'ele'ö luo no si no ifuli auri." 20 Isofu Yesu, "Ba molo'ö ya'ami, haniha Ndra'odo andre?" Itema li Fetero, imane, "Keriso Ndra'ugö, Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi." 21 Aefa da'ö Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Ma'ifu böi mi'ombakha'ö da'e gofu ha'ökhö." 22 Lö tola lö'ö oya Itaögö wamakao Ono Niha, ba la'uduni Ia ira salaw̃a niha Yehuda, awö ndra ere sebua, ba sangila amakhoita. Labunu dania Ia, ba na no irugi tölu ngaluo ba tesusugi mangawuli Ia. 23 Aefa da'ö Imane Yesu ba niha sato, "Dozi niha somasi molo'o Ya'o, ba ya mu'ositengagö ia; ilu'i röfania ero ma'ökhö, ba ya mu'o'ö Ndra'odo. 24 Börö me niha somasi manganau'ö nosonia, da'ö zi taya fa'auri dania. Ba niha sanehegö fa'aurinia börö Ndra'o, da'ö zanöndra fa'auri dania. 25 Hadia hare ba niha na i'okhögö zi sagörö ulidanö andre, na tekiko ia ba taya wa'aurinia samösa? 26 Na aila niha wamaduhu'ö Ya'o awö wamahaö-Gu, ba aila göi dania Nono wamaduhu'ö niha andrö na tohare Ia dania si fao lakhömi-Nia, awö lakhömi Nama-Nia, ba lakhömi mala'ika ni'amoni'ö! 27 Mitöngöni hadia niw̃a'ö-Gu andre: So niha si so ba da'e zi lö mate fatua lö ni'ilara wamasindro Lowalangi famatörö-Nia andrö." 28 Mato samigu wa'ara, me no aefa Ifahaö fefu da'ö Yesu, I'ohe ndra Fetero, Yohane, ba Yakobo yaw̃a ba zuzu hili ba wangandrö. 29 Me fatua mangandrö Yesu, ba tobali mbawa-Nia awö nukhania, tobali afusi no takile. 30 Ba i'anemai'ö tohare darua niha, ya'ia Moze ba Elia si no molakhömi haga si otarai zorugo. Fahuhuo ira khö Yesu sanandrösa ba wa'amate-Nia si lö ara tö Itörö dania ba Yeruzalema. 32 Me inötö da'ö ba no alau hörö ndra Fetero awö nawönia. Ba hiza, me tokea ira, la'ila Yesu solakhömi, ba darua niha si so ba da'ö awö-Nia. 33 Ba me laröi Yesu niha si darua andrö, imane Fetero khö Yesu, "He Guru, wa'asökhi nahiada da'e. Da mafazökhi tölu nose; sambua khö-U, sambua khö Moze, ba sambua khö Gelia." (Imanö wehede Fetero me lö i'ila hadia ia niw̃a'önia.) 34 Me fahuohuo nasa Yesu, ba tohare lawuo solumö'ö ya'ira, irege ata'u sibai ira. 35 Aefa da'ö terongo li soroi lawuo wanguma'ö, "Da'e nono-Gu nituyu-Gu. Mifondrondrongo khö-Nia!" 36 Me no aefa tebato li andrö, ba la'ila ha tö Yesu zi so ba da'ö. Ba lö manö hedehede ndra nifahaö Yesu sanandrösa ba da'ö fefu, ba lö la'ombakha'ö ba niha gofu ha'ökhö, hadia ia zi no la'ila andrö. 37 Mahemolunia möi mitou moroi ba hili Yesu awö nifahaö-Nia si datölu, ba ato niha sangondrasi Ya'ia. 38 Ba so samösa ndra matua moroi ba gotalua niha sato andrö si'ao, wanguma'ö, "He Guru, tolo faigi nonogu andre -- ha sambusambua ia nonogu! 39 No ira'u ia fa'abölö zi lö sökhi, ba izumaigö mu'ao ia ba agakandro mbotonia, ba fawukhö gilo ba mbawania. Lö mamalö ifakao ia fa'abölö zi lö sökhi andrö ba lö omasi aheta moroi khönia! 40 No u'andrö khö ndra nifaha'ö-U ba wamofanö fa'abölö zi lö sökhi andrö, ba tebai lafofanö." 41 Itema li Yesu, "Sindruhundruhu ami andre! Duhuduhu wa niha si no tefuyu tödö ami ba si lö mamati! Ha wa'ara tö nasa lö tola lö so Ndra'o khömi ba Ubologö dödö-Gu khömi? Ohe ba da'e nonomö andrö!" 42 Fatua mowaöwaö nono andrö wangondrasi Yesu, i'olobigö ia fa'abölö zi lö sökhi andrö ba ikakandro'ö mbotonia. Ba Itenaw̃a wa'abölö zi lö sökhi andrö Yesu, Ifadöhö wökhö nono andrö. Awena Ifuli nono andrö khö namania. 43 Ba oi ahölihöli dödö niha fefu wamaigi fa'abölö Lowalangi fondrege zebua andrö. Ba wa'ahölihöli dödö nasa so niha sato wamaigi nilau Yesu andrö fefu me humede Yesu khö ndra nifahaö-Nia, Imane, 44 "Mihaogö wanöngöni ba böi mi'olifugö'ö ami wehede-Gu andre: Tebe'e sa dania Nono Niha ba danga niha." 45 Ba lö aboto ba dödö ndra nifahaö niw̃a'ö Yesu andrö. Ba Ibini'ö da'ö khö ndra nifahaö, ena'ö lö aboto ba dödöra. Ba ata'u göi ira wanofu khö Yesu. 46 Alua wasosota ba gotalua ndra nifahaö Yesu sanandrösa haniha zabölö ebua ba gotaluara. 47 I'ila Yesu gera'erara, andrö Ihalö ndraono ba Ifezizio ba zinga-Nia. 48 Imane khöra, "Haniha zanema ono andre börö Ndra'o, ba no itema göi Ndra'o. Ba haniha zanema Ya'o, ba no göi itema zamatenge Ya'o. Börö me sabölö ide'ide ba gotaluami, da'ö zabölö ebua!" 49 Imane Yohane, "He Amagu Guru, no ma'ila niha samofanö fa'abölö zi lö sökhi ba döi-Mö, ba no matenaw̃a ia wamalua da'ö, börö me tenga awöda ia." 50 Imane Yesu khö Yohane awö nifahaö bö'ö, "Böi mitenaw̃a niha andrö, börö me si lö fa'udu khömi, ba no awömi." 51 Me no ahatö ginötö tefazaw̃a Yesu ba zorugo, Ihalö gangetula we'amöi ba Yeruzalema. 52 Ifowaöwaö niha föna-Nia, möi ba zi sambua mbanua ba Zamaria. Ba da'ö la'asiwai fefu hadia ia khö Yesu. 53 Ba lö latema Yesu niha mbanua andrö, hew̃a'ae numalö ba Yeruzalema Yesu. 54 Me la'ila ira nifahaö Yesu da'ö, lamane ira Yakobo ba Yohane khö Yesu, "He So'aya, hadia omasi Ndra'ugö na ma'andrö galitö moroi ba mbanua wanunu niha andre fefu?" 55 Ifaigi furi Yesu ba mofönu Ia khöra. 56 Aefa da'ö möi ira ba mbanua tanö bö'ö. 57 Fatua mowaöwaö Yesu awö ndra nifahaö-Nia, so samösa zanguma'ö khö Yesu, "He Ama, omasido u'o'ö Ndra'ugö gofu heza möi'Ö!" 58 Imane Yesu, "So dögi narö hili ba nasu gatua, ba so gazuni ba wofo, ba hiza khö Nono Niha lö nahia wemörö." 59 Ba Imane ba niha si samösa tanö bö'ö Yesu, "Tabu o'ö Ndra'o." Ba imane niha andrö, "He Ama, tehe khögu ua wogo'o amagu." 60 Imane Yesu, "Akha lako'o zi mate khöra si mate. Ba ya'ugö, ofanö, turiaigö duria wa no Ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi." 61 So göi danö bö'ö sanguma'ö, "He Ama, omasido u'o'ö Ndra'ugö, ba tehegö ua khögu wangawuli ba wo'angonaisi soroiyomogu." 62 Imane Yesu ba niha andrö, "Niha si no mamörögö famaku ba laza, ba na ifaigi furi, ba tenga sinangea tobali ono mbanua Lowalangi da'ö."

Luka 10

1 Me no aefa da'ö Ifili zui fitu ngafulu nifahaö-Nia Yesu. Ifatenge ira darudarua sowaöwaö föna-Nia ba mbanua awö nahia si möi Ia dania. 2 Imane khöra Yesu, "Ebolo sa mbasitö, ba lö ato zohalöw̃ö. Andrö börö da'ö mi'andrö khö Zokhö nowi ena'ö Ifatenge niha sangowuloi bua nowi-Nia. 3 Mi'ae'e! Ufatenge ami hulö nono mbiribiri ba hunö nasu gatua. 4 Böi mi'ohe gofekofe ba ma kandrekandre nahia gefe, ma zui badagahe. Böi mi'olombase ba dalu lala ba wangowai niha. 5 Na möi ami yomo ba zi sambua omo, ba da'ö zi föföna miw̃a'ö, 'Ya falukha wa'ohahau dödö zi sambua omo andre.' 6 Ba na so ba da'ö niha somasi fa'ohahau dödö andrö, ba ahono khönia wangowaimi andrö. Ba na lö omasi ia wa'ohahau dödö ba mifuli mihalö wangowai fa'ohahau dödö andrö khömi. 7 Mi'iagö manö zi sambua omo. Mitema mbalazo nibe'era khömi, börö me sinangea latema mbua wa'erege dödöra sohalöw̃ö. Böi mifalalilali nomo moroi ba zi sambua numalö ba danö bö'ö. 8 Na möi ami ba zi sambua banua ba na latema ami ba da'ö, ba mi'a hadia mbalazo nibe'era khömi ba da'ö. 9 Mifadöhö zofökhö ba mbanua, ba mi'ombakha'ö ba niha si so ba da'ö, 'Lö ara tö Ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi ba wa'arazo-Nia ba gotaluami.' 10 Ba na möi ami ba zi sambua banua, ba na lö latema ami ba da'ö, mi'ae'e ba lala ba mimane, 11 'Gawugawu si falemba ba gahema na'i ma'anotogö si tobali famangelama khömi. Mihaogö wanöngöni, lö ara tö Ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi ba wa'arazo-Nia ba gotaluami!' 12 Mitöngöni, ba luo safuria andrö abölö Ihakhösi tödö dania Lowalangi mbanua Zodoma moroi ba mbanua da'ö!" 13 "Alai ndra'ugö, Khorazi! Ba alai ndra'ugö, Betisa'ida! Na tefalua zahölihöli dödö nifalua khömi andrö ba mbanua Diro ba ba Zidona, ba no ara mangesa dödöra moroi ba horöra, ba la'onukha mbaru wa'abu dödö ba lalau nawu ba högöra. 14 Ba luo safuria, abölö Ihakhösi tödö Lowalangi niha Diro ba niha Zidona moroi khömi. 15 Ba ya'ugö Kafana'uma! Hadia öw̃a'ö dödöu, la'alaw̃a'ö ndra'ugö ba zorugo? Lö'ö. No nitibo'ö ndra'ugö ba narako!" 16 Aefa da'ö Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Niha samondrongo khömi, no göi ifondrondrongo khö-Gu. Niha si lö manema ya'ami, ba lö'ö göi itema Ndra'odo. Ba si lö manema Ya'o, no lö göi itema zamatenge Ya'o." 17 Mangawuli nifahaö Yesu si fitu ngafulu andrö si fao fa'omuso dödö. Lamane, "He So'aya, fa'abölö zi lö sökhi göi no la'o'ö lima na mafofanö ira ba döi-Mö!" 18 Itema li Yesu, "No U'ila wa'abölö zi lö sökhi saekhu tou moroi ba mbanua si yaw̃a, hulö gari mbanua. 19 Mitöngöni! No mitema wa'abölö moroi khö-Gu ba wanguhundragö ulö ba tongo awö wa'abölö ba wo'alani udu. Ba ma'ifu lö hadia ia samakiko ya'ami. 20 Ba hew̃a'ae si manö, böi mi'omusoi'ö dödömi börö me la'o'ö limi fa'abölö zi lö sökhi si ra'iö. Abölö sökhi na mi'omusoi'ö dödömi börö me no mutanö döimi ba zorugo." 21 Me inötö da'ö göi, omuso dödö Yesu börö me Ifatörö Ia Eheha Lowalangi. Imane Yesu, "He Ama, So'aya zorugo ba ulidanö! U'andrö saohagölö khö-U me no Öbini'ö da'ö ma'afefu ba niha sonekhe ba ba zatuatua, ba no Ö'oroma'ö ba niha si lö fa'atuatua. No da'ö zomasi dödö-U, Ama. 22 Fefu hadia ia ba no Ibe'e khö-Gu ama-Gu. Ba samösa lö sangila Ono, baero Nama andrö. Ba si manö göi, samösa lö sangila Ama, baero Nono; awö niha somasi I'ombakha'ö Ono, haniha Nama andrö." 23 Ifakhölö Ia Yesu khö ndra nifahaö-Nia, ba Imane khöra ba zi ha ya'ira, "Moharazaki sibai ami, börö me no mi'ila fefu zi no mi'ila andrö. 24 Börö da'ö mitöngöni: Ato razo ba sama'ele'ö somasi mangila hadia ia ni'ilami iada'e, ba hiza lö ni'ilara. Omasi sibai ira larongo nirongomi andre, ba lö nirongora." 25 Aefa da'ö maoso samösa zangila amakhoita ba wamesu li Yesu. Isofu imane, "He Amagu Guru, hadia nilaugu ena'ö usöndra wa'auri si lö aetu?" 26 Itema linia Yesu, "Hadia nisura ba Mbuku Ni'amoni'ö? Hewisa gera'erau sanandrösa ba da'ö?" 27 Itema li niha andrö, " 'Omasi'ö Zo'aya Lowalangiu moroi si'aikö ba dödöu, nosou ma'asambua awö fefu wa'abölöu, ba fefu wangerangerau,' ba 'Omasi'ö nawöu niha si mane fangomasi'öu ya'ugö samösa.' " 28 Imane khönia Yesu, "Atulö wanemau li andrö. Lau zi manö, ba auri ndra'ugö." 29 Ba omasi zangila amakhoita andrö na ha ya'ia zatulö. Isofu imane, "Haniha nawögu niha andrö?" 30 Itema linia Yesu, "So samösa zi möi mitou ba Yeruzalema moroi ba Yerikho. Ba dalu lala falukha ia zorabu. Larabu ia ba laböbözi irege arakhagö mate, ba laröi manö ia ba da'ö. 31 Tefaudu itörö ba da'ö ere. Me i'ila niha andrö ere, i'aröu'ö ia ba zinga lala, ba idölö fofanö. 32 Si manö göi samösa mado Lewi. Itörö da'ö ba i'ila niha nirabu andrö. Ba itörö manö, italu'i niha andrö ba zi tambai lala. 33 Ba so göi niha Zamaria sanörö da'ö. Me i'ila niha andrö, ahakhö dödönia. 34 I'ondrasi niha andrö ba isasai fefu zokhonia agu, ba idaludaluni fanikha, ba iböbö zokho andrö. Aefa da'ö ifazaw̃a yaw̃a ba hulu galidenia ba i'ohe ba nahia wemörö zikoli ba irorogö ba da'ö. 35 Ba mahemolu ö ihalö dombua ngawua gefe firö ba ibe'e ba zokhö omo zikoli andrö, imane, 'Rorogö ia. Ba na so nasa zoguna tanö bö'ö, ba ubu'a dania khöu, na ufulido ba da'e.' " 36 I'etu'ö nidunödunö-Nia andrö Yesu, Imane, "Moroi ba zi datölu andrö, haniha molo'ö ya'ugö nawö niha nirabu andrö?" 37 Itema li sangila amakhoita andrö, imane, "Niha si hakhösi tödö ya'ia." Imane khönia Yesu, "Ba ae'e, lau zi manö göi!" 38 Aefa da'ö Itohugö wofanö Yesu awö ndra nifahaö-Nia, larugi sambua mbanua side'ide. So ba da'ö samösa ndra alawe sotöi Marata, ikaoni Yesu ba nomonia. 39 So göi dalifusönia alawe, sotöi Maria. Dumadao Maria föna Yesu ba wamondrongo famahaö-Nia. 40 Ba hiza arörö Marata ba wombambaya halöw̃ö ba nomo. Möi Marata khö Yesu ba imane, "He So'aya, hadia aboto ba dödö-U wa ibe'e manö sangai halöw̃ö ndra'o Maria ha ya'oya'o? &Wa'ö khönia akha itolodo!" 41 Itema linia So'aya, "Marata, Marata! Oya manö öbusi tödöu ba lö manö fa'ahonou, 42 ba ha sambalö zoguna. No ituyu khönia zi sökhi Maria, ba lö teheta khönia da'ö."

Luka 11

1 Samuza ma'ökhö, Ilau mangandrö Yesu ba zi sambua nahia. Me no aefa mangandrö Ia, samösa moroi ba gotalua ndra nifahaö-Nia sanguma'ö, "He So'aya, fahaö ndra'aga ba wangandrö si mane Yohane Samayagö Idanö andrö samahaö ira nifahaönia." 2 Imane khöra Yesu, "Na mangandrö ami, ba mimane, 'He Ama, ya tefosumange döi-Mö andrö ni'amoni'ö; Ya'ugö zamatörö ya'aga. 3 Be'e khöma gö soguna ero ma'ökhö. 4 Be'e aefa khöma horöma, si manö göi ndra'aga ma'efa'ö zala niha si so sala khöma. Ba böi lulu ndra'aga ba wanandraigö.' " 5 Imane khö ndra nifahaö-Nia Yesu, "Na so ba gotaluami zi möi ba nomo nawönia ba zi talu mbongi, ba imane, 'He talifusö, be'e nifalaligu tölu ngawua roti, 6 börö me so nawögu sikoli si möi ba nomogu, ba lö khögu önia!' 7 Na imane awöu ni'ondrasimö andrö wanema li, moroi si bakha ba nomonia, 'Böi busi dödögu! No mukusi mbawa ndruhö ba ya'o awö ndraonogu no mörö. Tebai maosodo wame'e khöu hadia ia.' " 8 "Hewisa?" Imanö wanohugö fehede-Nia Yesu. "Uw̃a'ö khömi, lau! Ba hew̃a'ae si fahuwu khönia ndra'ugö, ba lö maoso ia ba ibe'e khöu hadia ia. Ba hiza, börö me lö aila ndra'ugö ba lö aetu'aetu ö'andrö khönia, ba maoso ia sa'atö, ibe'e khöu hadia ia zoguna khömö andrö. 9 Ba Uw̃a'ö khömi: Mi'angandrö ba tebe'e khömi, mi'angalui ba misöndra, mibököbökö ba tebokai khömi mbawa ndruhö. 10 Dozi sangandrö ba itema; sangalui ba isöndra ba samökömökö bawa ndruhö, ba tebokai khönia. 11 Ba haniha ba gotaluami zatua same'e ulö khö nononia, na i'andrö gi'a? 12 Ba ma zui same'e tongo, na i'andrö gadulo? 13 Gofu hewisa wa'alösökhimi, ba mi'ila sa'atö mibe'e zi sökhi ba ndraonomi. Ba lö mendrua manö Namami andrö si so ba zorugo. Ibe'e Geheha-Nia ba niha sangandrö khö-Nia!" 14 Samuza ma'ökhö Ifofanö wa'abölö zi lö sökhi moroi ba niha si lö hede Yesu. Me möi baero wa'abölö zi lö sökhi, ba ibörötaigö muhede niha andrö. Oi ahölihöli dödö niha sato, 15 ba so ösa zanguma'ö, "Tola Ifofanö wa'abölö zi lö sökhi me no ibe'e khönia wa'abölö Belesebu, bohalima wa'abölö zi lö sökhi andrö." 16 So göi niha bö'ö sanandraigö Yesu. La'andrö khö Yesu ena'ö Ilau dandra sahölihöli dödö si tobali tandra wa no soroi khö Lowalangi Ia. 17 Ba I'ila Yesu gohitö dödöra. Andrö Imane khöra, "Na aboto zi sambua soi tobali mongawangawawa ba fa'udu'udu, ba ha ba zadudu soi da'ö. Ba na arasa zi sambua ngambatö ba mowa'udu'udu, ba ha ba zadudu göi wongambatö da'ö. 18 Si manö göi ba gamatöröw̃a Zatana; na so wa'udusa ba gotaluara, ba adudu dania gamatöröw̃a andrö. Ba miw̃a'ö, Ufofanö wa'abölö zi lö sökhi börö wa'abölö moroi ba Mbelesebu. 19 Na si manö, heza moroi wa'abölö na lafofanö wa'abölö zi lö sökhi ira nifahaömi? Nifahaömi andrö zangoroma wa lö atulö niw̃a'ömi! 20 Ufofanö wa'abölö zi lö sökhi börö wa'abölö Lowalangi. Eluahania da'ö no Ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi ba gotaluami. 21 Na so samösa zabölö, si no mamake fangöna ba wanaro omonia, ba lö te'ala zi so khönia. 22 Ba na so zi töra abölö moroi khönia sangalani ya'ia, ba da'ö zorabu fefu fangöna si no we'ewe'e dödö zokhö omo andrö, awö wa ifaosafaosa fefu gamagama nirabunia. 23 Niha si lö fao awö-Gu, ba no si fa'udu khö-Gu, ba niha si lö mangozara awö-Gu, ba no niha samakiko halöw̃ö-Gu!" 24 "Na no aheta wa'abölö zi lö sökhi moroi ba zi samösa niha, ba mowaöwaö wa'abölö zi lö sökhi andrö ba danö si no oköliköli, wangalui nahia wolombase, ba lö isöndra nahiania. Börö da'ö, imane, 'Da mangawulido ba nomo si no uröi!' 25 Ba me ifuli ia, ba i'ila nomo andrö no muhaogö ba toföfö. 26 Ba möi ia mukaoni dafitu tö wa'abölö zi lö sökhi tanö bö'ö sabölö afaito moroi khönia. Möi ira bakha ba niha andrö, ba toröi ira ba da'ö. Ba tobali tedou wa'alösökhi niha andrö." 27 Me no aefa Iw̃a'ö zi manö Yesu, ba muhede samösa ndra alawe khö-Nia moroi ba gotalua niha sato, imane, "Sindruhundruhu ohahau dödö ndra alawe sangadonogö ba samaenu Ya'ugö!" 28 Itema linia Yesu, "Ya'ia, ba abölö ohahau dödö nasa niha samondrongo Taroma li Lowalangi ba samalua ya'ia!" 29 Me lahurufai Yesu niha sato, Itohugö huhuo-Nia, Imane, "No fondrege wa lö sökhi niha ba ginötö da'ö. La'andrö ena'ö lafaigi dandra sahölihöli dödö. Ba ma'ifu lö tandra sahölihöli dödö nibe'e khöra, baero dandra andrö khö Yona sama'ele'ö. 30 Si mane fa'atobali Yona andrö tandra sahöli dödö ba mbanua Niniwe, si manö göi Nono Niha andrö tobali tandra sahölihöli dödö ba niha ba götö da'e. 31 Ba luo safuria, maoso dania Ratu moroi Raya fao awö niha ba götö da'e, ba la'angadugö ira. Börö me ha ba wamondrongo famahaö Zalomo satuatua andrö, itörö danö saröu moroi ba wondrege danö Ratu andrö. Ba no so ba da'e zabölö ebua moroi khö Razo Salomo! 32 Ba luo safuria, maoso dania zowanua ba Niniwe fao awö niha ba götö da'ö, ba la'angadugö ira börö me no lafalalini gera'erara banua Niniwe andrö moroi ba horöra, me fahuhuo Yona khöra. Ba hiza so ba da'e zabölö ebua moroi khö Yona!" 33 "Lö sanunu fandru ba samini'ö fandru andrö awö zamalugö ya'ia faoma karaw̃a. Tatu ibe'e wandru andrö ba nahania, ena'ö la'ila hagania niha si möi yomo. 34 Fandru mboto hörö. Na ohahau hörömi, ba mohaga fefu zi sageu botomi. Ba na hawuö hörömi, ba ogömigömi zi sageu botomi. 35 Börö da'ö, mi'angenanöi, faböi ogömigömi haga andrö si so khömi. 36 Na mohaga mbotou ma'asambua, ba ma'ifu lö sogömigömi, ba muhaga mbotou ma'asambua si mane nihagaini haga wandru." 37 Me no aefa fahuhuo Yesu, ikaoni la samösa Farizai'o, wemanga ba nomonia. Ba möi Yesu wemanga ba da'ö. 38 Ba ahölihöli dödö Warizai'o andrö me i'ila lö mombanö Yesu me manga Ia molo'ö amakhoita agama. 39 Börö da'ö Imane So'aya khönia, "Si to'ölönia ya'ami ira Farizai'o, misasai mako awö wiga ha tanö baero, ba bakha ba dödömi afönu fa'abe'e dödö ba fa lö sökhi. 40 Niha si lö tödö ami! Hadia tenga Lowalangi zamazökhi he tanö baero ba he tanö bakha andrö? 41 Si so yaw̃a ba mako awö ba wigami andrö, da'ö zi lö tola lö mibe'e ba niha si numana. Na milau zi manö awena tola ehao fefu. 42 Alai ami, Farizai'o! Bua wangahalömi, nila ba fangoyo, awö zinanö faramasa bö'ö, mibe'e zi sambua ni'ofulu khö Lowalangi, ba fa'atulö awö wa'omasi khö Lowalangi lö ba dödömi. Sindruhunia da'ö zinangea milau, awö wa lö mi'olifugö'ö ami danö bö'ö göi. 43 Alai ami, Farizai'o! Omasi ami nahia wedadao soadu ba gosali, ba omasi ami nifosumasumange misa ba fasa. 44 Alai ami! Hulö lewatö si lö tandratandra ami, nihundrahundra niha börö me lö la'ila!" 45 Samösa moroi ba gotalua ndra sangila amakhoita zanguma'ö khö Yesu, "He Guru, ba wanguma'ö si manö, no ö'o'aya ndra'aga." 46 Itema linia Yesu, "Alai ami göi ira sangila amakhoita! Mi'andrö ngawalö zabua famalua ba mibe'e gamakhoita sabua, ba ya'ami samösa ma'ifu lö omasi mitolo niha ba wamalua ya'ia. 47 Alai ami! Mifazökhi lewatö si sökhi khö ndra sama'ele'ö, si no labunu ira tuami. 48 Ba da'ö oroma wa fao dödömi ba nilau ndra tuami andrö; duhu, ya'ira zamunu ira sama'ele'ö mege ba ya'ami zamazökhi lewatö nifogowe khö ndra sama'ele'ö andrö. 49 Andrö wa Imane fa'atuatua Lowalangi, 'Ufatenge ndra sama'ele'ö awö dengetenge-Gu khöra; labunu ösa ba lafakao!' 50 Ilau zi manö Lowalangi ena'ö nihuku niha ba zi sagötö andre, börö me no lafalua wamunu ira sama'ele'ö andrö fefu i'otarai mböröta danö, 51 i'otarai wamunu Habeli irugi wamunu Zakharia, salua ba gotaluara naha wame'e sumange Nomo Zo'aya. Ya faduhu dödömi: Fefu niha ba götö da'e lö tola lö nihuku dania börö da'ö fefu. 52 Alai ami, sangila amakhoita! Na la'irö'ö khömi nono kusi famokai mbawa ndruhö wa'atuatua, ba lö omasi ami we'amöi bakha wangalui fa'atuatua andrö. Miba'agö i niha somasi möi bakha!" 53 Me iröi nahia andrö Yesu, ba abao sibai dödö ndra sangila amakhoita awö ndra Farizai'o khö-Nia. Ibörötaigö ladöni li-Nia ena'ö oya I'ombakha'ö khöra hadia ia. 54 Ba gotalua da'ö göi lahaogö wangosisi'ö Ya'ia ba wangalui hadi ia zi sala ba wehede-Nia.

Luka 12

1 Bariburibu niha sato sowulo fadegedege, oi lahundrahundra gahe nawöra. Me owulo niha sato andrö, Imane Yesu khö ndra solo'ö Ya'ia, "Mi'angelama ba laru ndra Farizai'o andrö, ya'ia waminisa tödö andrö khöra. 2 Lö hadöi nibalugö si lö oroma dania, ba lö hadöi nibini'ö si lö teboka dania. 3 Niw̃a'ömi ba zi bongi, ba terongo dania ba zi ma'ökhö; ningöngögömi ba dalinga niha ba mbate'e si no mukusi, ba lafarongogö dania irege teboloso." 4 "Mitöngöni, ya'ami ira si fahuwu khö-Gu! Böi mi'ata'ufi zamunu boto, me tebai lalau hadia ia zi töra moroi ba da'ö. 5 Ba da Uforoma'ö khömi haniha zi lö tola lö mi'ata'ufi. Mi'ata'ufi Lowalangi! Börö na no aefa Ibunu, ba so wa'abölö khö-Nia wanibo'ö niha ba narako! Sindruhu niw̃a'ö-Gu khömi, Ya'ia zi lö tola lö mi'ata'ufi. 6 La'amawa lima ngawua ziliw̃i moböli dua se. Hew̃a'ae si manö sambua lö solifu Lowalangi. 7 Ba no mu'erai fefu rozi mbu ba högömi, börö da'ö böi mi'ata'ufi; no abölö ebua mbölimi moroi ba ziliw̃i andrö!" 8 "Mihaogö wanöngöni: Niha samaduhu'ö föna zato wa nifahaö-Gu ia, Ifaduhu'ö göi dania ia Ono Niha andrö föna ndra mala'ika Lowalangi. 9 Niha sangosilö'ögö wa nifahaö-Gu ia föna zato ba lö Ifaduhu'ö dania niha andrö Ono Niha föna ndra mala'ika Lowalangi. 10 Na so niha sanguma'ö hadia ia ba wolaw̃a Ono Niha, tola mu'efa'ö ia; ba niha sango'aya Eheha Lowalangi, tebai te'efa'ö niha andrö. 11 Na la'ohe ami ba nomo wangandrö wangetu'ö hukumi föna zamatörö awö zi so kuaso, böi abu dödömi hewisa ami wobelegö ya'ami ma zui hadia zinangea miw̃a'ö. 12 Ifahaö dania ami Eheha Lowalangi hadia zinangea miw̃a'ö ba ginötönia." 13 Samösa ba gotalua zato sanguma'ö khö Yesu, "He Samahaö, tandraigö w̃a'ö khö dalifusögu ena'ö ibe'e khögu ösa harato niröi zatuama khöma." 14 Itema linia Yesu, "He talifusö, haniha zombali'ö Ya'o sanguhuku ba wombagi harato khömi ya'ami si darua?" 15 Aefa da'ö Imane Yesu ba niha sato si so ba da'ö, "Mi'angenanöi ba mi'angelamaisi wa'omasi gana'a andrö. Börö me fa'auri niha tenga moroi ba haratonia, hew̃a'ae no fahöna khönia." 16 Itutunö khöra Yesu gamaedola andre, "So samösa niha si kayo sokhö tanö si sökhi, si tola mame'e bua soya sibai. 17 Mangerangera niha si kayo andrö imane tödönia, 'Hadia nasa nilaugu iada'e? Lö hadöi khögu nahia sa'ae wangirö'ö bua nowigu?' 18 Ba mangerangera ia zui imane bakha ba dödönia samösa, 'Aha, so akagu! Ufadudugö'ö halasagu andrö, ba sebua moroi ba da'ö ufazökhi. Ba da'ö u'irö'ö dania mbua nowigu ba fefu haratogu tanö bö'ö. 19 Aefa da'ö ba uw̃a'ö khögu samösa: Ha wa'amoharazaki ndra'ugö! Fefu zi sökhi ba no oi ö'okhögö, ba lö ahori barö zi ha'uga fakhe. Honogö'ö iada'e! Lau mangamanga ba mamadumadu hadia ia ba omusoi'ö dödöu!' 20 Ba hiza, Imane khönia Lowalangi, 'He niha sambö era'era! Bongi andre mate ndra'ugö! Ba ha'ökhö möi fefu wa'akayo si no ö'owuloi andrö?' 21 Si manö lala niha sangowuloi khönia harato gulidanö, ba si lö mangowuloi khönia harato ba khö Lowalangi." 22 Ba Imane Yesu khö ndra solo'ö Ya'ia, "Da'ö wa'uw̃a'ö khömi, 'Böi mibusi tödö hadia ia ba wa'aurimi, hadia ni'ami, ba ma hadia ni'onukhami.' 23 Abölö ebua wa'auri moroi ba gö, ba abölö ebua mboto moroi ba nukha. 24 Mifaigi atö gaga andrö! Lö mananö, lö mamasi, ba lö'ö göi khöra halasa ba ma nahia wangirö'ö. Ba Irorogö ira Lowalangi! Ba no abölö ebua mbölimi moroi ba wofo andrö! 25 Haniha ba gotaluami zi tola manganau'ö döfinia he ha ma'ifu, börö me i'abusi tödö? 26 Na ba wondrege zide'ide andrö tebai milau hadia ia, ba hana wa mi'abusi tödö nasa danö bö'ö? 27 Mifaigi mbunga ladari mböhö ba mbenua; lö mohalöw̃ö ira, ba lö'ö göi managu. Ba mifaigi: Hew̃a'ae fondrege zi kayo Razo Salomo, ba tenga si mane fa'asökhi mbunga andrö nukhania! 28 Tumbu ndru'u andrö ba mbenua, ba mahemolu ba ahori latunu. Ba wa'asökhi wamogamagama Lowalangi du'u andrö. Mendrua manö ami! Ba hiza, lö mamati ami! 29 Börö da'ö, böi mi'abusi tödö ba böi fawuka gera'erami ba zanandrösa ba ni'a ba ba nibadumi. 30 Niha si lö mangila Lowalangi zolohilohi si manö. I'ila Amami wa moguna khömi da'ö. 31 Si lö tola lö mi'alui, ya'ia ena'ö Lowalangi zamatörö fa'aurimi, ba fefu danö bö'ö andrö Ibe'e göi khömi." 32 "Böi mi'ata'ufi, ya'ami rorogöfö si lö atoto! No fa'omasi Nama zame'e khömi howuhowu moroi ba gamatöröw̃a-Nia andrö. 33 Mifamawa fefu zi so khömi ba mibe'e mbölinia ba niha si numana. Mifazökhi khömi kofekofe si tebai obou, ya'ia harato ni'irö'ö ba zorugo si tebai ihalö sanagö ba si tebai i'a hama. 34 Börö me gofu heza so haratomi, ba da'ö göi so dödömi!" 35 "Mi'angenanöi ba ngawalö hadia ia. Ena'ö si lö mo'aetufa mama'anö ami wonukha ba fandrumi lö mamalö muhola, 36 hulö genoni sombalombaloi sokhö ya'ia, sangawuli moroi ba walöw̃a. Na mangawuli zokhö ya'ira andrö ba itoko mbawa ndruhö, ba i'anema'ö ibokai. 37 Ha wa'amoharazaki genoni nisöndra zokhö ya'ira si no mama'anö wombaloi ya'ia. Ya faduhu dödömi: Mama'anö göi zokhö ya'ira andrö, ba ifedadao ndra sohalöw̃ö khönia andre, ba möi ia enonira. 38 Ha wa'amoharazaki ndra enoni na i'ila ira sokhö ya'ira labaloi wa'atoharenia, hew̃a'ae talu mbongi ma zui töra moroi ba da'ö so ia! 39 Mitöngöni da'e! Na i'ila sokhö omo we'aso zanagö, ba izago nomonia ena'ö lö möi zanagö andrö. 40 Ya si lö mo'aetufa mama'anö göi ami, me tohare dania Nono Niha andrö ba ginötö si lö midönadöna." 41 Isofu Fetero, "He So'aya, hadia khöma Ötandrösaigö wamahaö andrö ma ba niha fefu?" 42 Itema linia, Yesu, "Haniha genoni si lö faröi ba satuatua, da'ö genoni nibali'ö zokhö ya'ira högö ba genoni bö'ö fefu same'e göra ba ginötö si no muhonogöi? 43 Ha wa'amoharazaki genoni andrö, na mangawuli zokhö ya'ia ba i'ila ia ibayabaya halöw̃önia! 44 Ya faduhu dödömi: ibe'e rorogöfönia fefu haratonia sokhö ya'ia khö genoni si manö. 45 Ba na imane tödönia enoni andrö: 'Ara nasa mangawuli zokhö ya'o,' ba ibörötaigö iböbözi genoni bö'ö fefu, ba ilau mangamanga ba mamadumadu irege mabu, 46 ba samuza ma'ökhö, ba zi lö idönadöna, mangawuli zokhö ya'ia. Iböbözi genoni andrö sokhö ya'ia, ibali'ö si mane niha si lö mamati khö Lowalangi. 47 Niböbözi sabölöbölö genoni sangila somasi zokhö ya'ia ba lö'ö sa ifa'anö ia awö wa lö göi ilau zomasi zokhö ya'ia andrö. 48 Ba enoni si lö mangila somasi zokhö ya'ia, ba börö da'ö ifalua zi lö faudu irege labözi ia, ba nikaohasi wamöbözi ya'ia. Börö me nibe'e soya, oya göi te'andrö moroi khönia. Ba si no mufaduhusi tödö soya ngawalö, ba oya göi te'andrö moroi khönia." 49 "So Ndra'o ena'ö so wa'akhozi ba gulidanö andre. Ha wa'asökhi na no humola galitö! 50 So nasa wamakao sabölöbölö si lö tola lö Utörö. Ba lö ahono dödö-Gu fatua lö salua da'ö. 51 Miwalinga solohe fa'atulö möi Ndra'o ba gulidanö andre? Uw̃a'ö khömi, lö'ö, tenga fa'atulö, no fa'udusa. 52 I'otarai iada'e, fa'udu zi dalima si sambua omo: datölu lalaw̃a zi darua, ma zui darua lalaw̃a zi datölu. 53 Ilaw̃a nononia matua ama ba ilaw̃a namania ono matua. Ilaw̃a nononia alawe ina ba ilaw̃a ninania ono alawe. Ilaw̃a nina matuania umönö alawe ba ilaw̃a numönönia inania matuania." 54 Imane Yesu ba niha sato, "Na mi'ila manöi lawuo ba gaekhula ba i'anema'ö mimane, 'Moteu dania.' Ba sindruhundruhu moteu. 55 Ba na so nangi moroi raya, mimane, 'Molökhö dania.' Ba sindruhu molökhö. 56 Niha samini tödö ami! Mi'ila sa mifaigi dandratandra ba mbanua awö dandratandra ba gulidanö. Ba hana wa tebai mi'ila dandratandra ginötö andre?" 57 "Hana wa tebai mi'etu'ö samösa hadia ia zindruhu? 58 Na so zangadugö ya'ami ba la'ohe ami ba zanguhuku, abölö sökhi na mi'alui si'ai lala wangatulö ba gotaluami fatua ba dalu lala na so ami. Na tenga si manö, i'ohe ami dania föna zanguhuku ba ibe'e ba danga folisi ami sanguhuku andrö, ba ibe'e ami ba gurunga folisi. 59 Ya faduhu dödömi! Lö tola aheta ami moroi ba gurunga andrö fatua lö mibu'a fefu hadia ia."

Luka 13

1 Me luo da'ö so zanutunö khö Yesu niha nibubunu Wilato ba Galilea, me labe'e zumange khö Lowalangi. 2 Itema lira Yesu ba nidunödunö khö-Nia andrö, Imane, "Ba niha nibubunu si manö, hadia miw̃a'ö tödömi wa da'ö dandra wa'abölö ebua horöra moroi ba niha Galilea tanö bö'ö? 3 Tenga! Mitöngöni, na lö mifalalini gera'erami, ba si mate göi ami dania, si mane ya'ira. 4 Hewisa göi niha si felew̃alu si mate ba Ziloa, me ilangö ira malige? Miwalinga da'ö dandra wa abölö ebua horöra moroi ba niha sato si so ba Yeruzalema? 5 Tenga! Ba mitöngöni, na lö mifalalini gera'erami, ba si mate göi dania ami si mane ya'ira." 6 Aefa da'ö Itutunö khöra Yesu gamaedola andre, "So samösa zokhö ara ba kabunia. Möi ia wangalui bua ara andrö ba ma'ifu lö isöndra. 7 Andrö imane ba zohalöw̃ö ba kabunia, 'Faigi, no tölu fakhe möimöido ba da'e wangalui bua ara andrö, ba sambua ngawua lö nisöndragu. Obö döla geu andrö. Hadia guna so ia ba da'ö, alimagö danö khönia!' 8 Imane sohalöw̃ö ba kabu andrö, 'He Tuha, akha auri döfi tö geu andrö. Da ufasui wogao tanö ba ulölö mbörönia. 9 Ma atö dania mowua ia ba ndröfia. Ba na lö'ö sa'ae ba hana na öfa'obö'ö ia.' " 10 Samuza luo Sabato, mamahaö Yesu ba gosali. 11 So ba da'ö ndra alawe si no felew̃alu fakhe mofökhö, meno ira'u ia fa'abölö zi lö sökhi si ra'iö. No aköi mbotonia, tebai adölö. 12 Ikaoni ndra alawe andrö Yesu, me I'ila ia, Imane, "He Ina, döhö ndra'ugö iada'e!" 13 Itufa tanga-Nia ndra alawe andrö, ba i'anema'ö adölö mbotonia, isuno Lowalangi. 14 Mofönu zatua gosali andrö, me mamadöhö fökhö Yesu ba luo Sabato. Imane ba niha si so ba da'ö, "Önö ngaluo mohalöw̃ö ita; mi'ae'e ba ngaluo da'ö ena'ö tefadöhö ami, böi ba luo Sabato!" 15 Itema li zatua nomo wangandrö andrö Yesu, Imane, "Niha samini tödö ami! Ba luo Sabato sa ba mi'efa'ö zaw̃imi ba kalidemi moroi ba kandra, ba mi'ohe ira baero ba wamadu idanö. 16 Ba da'e so ndra alawe nga'ötö Gaberahamo, si no felew̃alu fakhe wa'ara niböbö Gafökha. Hadia tebai te'efa'ö mböbönia andrö ba luo Sabato?" 17 Te'ailasi fefu nudu Yesu ba wanema'ö-Nia li andrö, ba niha sato tanö bö'ö sa oi omuso dödöra ba wamaigi tandra sahölihöli dödö nilau Yesu. 18 Isofu Yesu, "Na mamatörö Lowalangi andrö, hewisa wo'amaedolagö ya'ia? 19 Fo'amaedolagö ya'ia hulö danömö zaw̃i nihalö zi samösa niha itanö ba nowinia. Tumbu danömö andrö tobali töla geu ba lafazökhi gazunira fofo ba ndrahania." 20 Samuza tö Isofu Yesu, "Na mamatörö Lowalangi andrö, hadia Ube'e famaedonia? 21 Famatörö Lowalangi andrö hulö laru nihalö ndra alawe, nifarukania ba zi tölu lite hamo, irege kamba ma'afefu." 22 Ba wofanö Yesu numalö ba Yeruzalema, Itörö mbanua sebua awö mbanua side'ide, mamahaö Ia ba da'ö. 23 So niha sanofu khö-Nia, "He Ama, hadia ha ma'ifu dania ni'orifi ba mbanua furi?" Itema li Yesu, 24 "Miforege wangalui lala wanörö bawa ndruhö side'ide andrö. Börö da'ö mitöngöni! Ato niha somasi manörö da'ö ba tebai ira. 25 Samuza inötö dania maoso zokhö omo andrö ba iduhö mbawa ndruhönia. Ba so ami baero ba mibörögö mibököbökö mbawa ndruhö, mimane, 'He Tuha, bokai khöma mbawa ndruhö!' Itema li sokhö omo andrö, 'Lö u'ila he moroi ami!' 26 Mitema li dania, 'No manga ba mamadu ndra'ugö awöma. Ba no mamahaö ndra'ugö ba mbanuama!' 27 Ba ifuli imane sokhö omo andrö, 'Lö u'ila he moroi ami, mi'ofanö moroi ba da'e, solau si lö atulö ami fefu!' 28 Na mi'ila dania ndra Aberahamo, Iza'aki ba Yakobo awö ndra sama'ele'ö fefu no somuso tödö ba Mbanua si Bohou khö Lowalangi andrö, ba me'e dania ami ba wanaögö fa'afökhö me nifofanö ami baero! 29 Ba tohare dania niha moroi ba gatumbukha ba moroi ba gaekhula, moroi yöu ba moroi raya, oi owuawua dödö ba Mbanua si Bohou khö Lowalangi andrö. 30 Niha safuria iada'e tobali si föföna dania. Ba si föföna iada'e tobali safuria dania." 31 Me inötö da'ö göi, ba tohare ndra Farizai'o khö Yesu lamane, "Böi Iagö da'e! Ae'e ba nahia tanö bö'ö, me omasi ibunu Ndra'ugö Herode." 32 Itema lira Yesu, "Ae'e ombakha'ö khö niha si lö guna andrö, 'Ufofanö wa'abölö zi lö sökhi ba Ufadöhö zofökhö mahemolu, ba ba ngaluo si tölu, U'asiwaisi fefu halöw̃ö-Gu.' 33 Ba hew̃a'ae si manö lö tola lö Utohugö wofanö-Gu ma'ökhö, mahemolu ba ba zi dua wongi, börö me lö sökhi na labunu zama'ele'ö baero Yeruzalema. 34 He Yeruzalema, he Yeruzalema! Samunu ira sama'ele'ö ndra'ugö! Ba sanebu kara dengetenge Lowalangi ndra'ugö irege mate! No hame'uga kali omasi Ndra'o U'owuloi fefu zowanua khöu hulö zifagelo sangowuloi ononia barö gafinia, ba lö omasi ami! 35 Börö da'ö lö sa'ae I'o'awögö ami Lowalangi. Ya'aboto ba dödömi, i'otarai iada'e lö ö'ila Ndra'o sa'ae, irugi inötö öw̃a'ö, 'Ya'ahowu zi so andrö ba döi Zo'aya.' "

Luka 14

1 Samuza me luo Sabato, möi manga Yesu ba nomo Warizai'o. Lahaogö sibai wangosisi'ö Yesu ba da'ö niha sato. 2 Ba tohare samösa zofökhö sabao talu, ahe awö dangania oi agabao. 3 Isofu Yesu khö ndra sangila amakhoita awö ndra Farizai'o si so ba da'ö, "Molo'ö huku agama khöda, hadia tola ba ma zui lö'ö mamadöhö fökhö ba luo Sabato?" 4 Ba lö latema li-Nia ira sangila amakhoita awö ndra Farizai'o. Lö manö hedehedera. Aefa da'ö Ikaoni niha andrö Yesu Ifadöhö, aefa da'ö mofanö ia. 5 Aefa da'ö Imane Yesu khöra, "Na so samösa ba gotaluami zi so iraono ma zui si so sageu saw̃i, na aekhu ba mba'a ba luo Sabato, hadia lö mi'aliokö wanöbi yaw̃a ono andrö ma zui saw̃i andrö ba zi ma'ökhö da'ö göi?" 6 Tebai latema li Yesu ira sangila amakhoita awö ndra Farizai'o ba niw̃a'önia andrö. 7 I'ila Yesu wa so dome samili nahia sabölö sökhi. Börö da'ö Ibe'e khöra fefu wamahaö da'e. 8 "Na lakaoni ami ba walöw̃a, ba böi midadao ba dadaoma nifosumange. Börö, ma so nikaoni niha andrö sabölö nifosumange moroi khömi. 9 Börö da'ö i'ondrasi ndra'ugö sogaoni ya'ugö andrö ba iw̃a'ö khöu, 'Bologö dödöu, so dome sangiagö naha andre.' Börö da'ö si fao fa'aila möi ami mudadao furi. 10 Tobali, na lakaoni ami, abölö sökhi na mudadao ami ba nahia tanö furi; ena'ö na i'ila ndra'ugö sokhö omo andrö ba imane, 'He talifusö, aine, dadao ba nahia sabölö sökhi andre.' Ba tefosumange ami föna dome bö'ö andrö fefu. 11 Börö me fefu niha sangebua'ö ya'ia, da'ö ni'ide'ide'ö dania, ba niha sangidengide'ö ya'ia, da'ö ni'ebua'ö dania." 12 Aefa da'ö Imane Yesu khö zokhö omo, "Na ökaoni niha wemanga ba zi laluo ba ma ba zi bongi, ba böi kaoni ndra si fahuwu khöu ma ira talifusöu, ma si fahatö omo khöu niha si kayo. Börö me lakaoni göi dania ndra'ugö, ba no ötema zulö. 13 Na ölau gowuloa, ba kaoni niha si numana, niha sombuyumbuyu, niha sakelakela, niha sau'a, 14 ba si göna howuhowu dania ndra'ugö. Börö me tebai lasulöni dania khöu wa'asökhi dödömö andrö. Lowalangi sa dania zanulöni khöu fa'asökhi dödömö andrö ba ginötö tesusugi mangawuli moroi ba ngai zi mate niha si sökhi andrö." 15 Me irongo wehede Yesu andrö si samösa awöra ba wemanga si so ba da'ö, imane khö Yesu, "Moharazaki sibai niha si manga awö Lowalangi dania na tohare Ia ba wa'arazo-Nia!" 16 Imane Yesu ba niha andrö, "Samuza ma'ökhö so niha samalua owasa sebua, ba ato nikaoninia niha. 17 Me no irugi inötö labörötaigö gowasa, ifatenge ndra enoninia khö ndra tome si no ikaoni ba wanguma'ö, 'Mi'aine, no awai fefu.' 18 Ba ya'ira fefu, oi lazarazara wangandrö fa'ebolo dödö. Imane si samösa ba genoni andrö, 'Awena u'öli khögu kabu, ba omasi ndra'o mufaigi kabu andrö. U'andrö khöu bologö dödöu.' 19 Imane göi tanö bö'ö, 'Awena u'öli lima fasa zaw̃i, ba omasido utandraigö ua zaw̃i andrö. Bologö dödöu.' 20 Imane zui tanö bö'ö, 'Awena mangowaludo, börö da'ö tebai möi ndra'o.' 21 Ifuli ia enoni wangombakha fefu da'ö khö zokhö ya'ia. Mofönu sibai zokhö ya'ia andrö. Imane khö genoninia, 'Mi'alio'ö, mi'ae'e ba waerua lala awö ba newali mbanua misa. Mi'ohe ba da'e zi numana, sombuyumbuyu, ba sagau'a awö zakelakela.' 22 Imane enoni andrö, 'He Tuha, no ma'o'ö niw̃a'öu, ba oya nasa nahia si lö so'ösi.' 23 Imane khö zawuyunia, 'Mi'ae'e ba lala sebua awö ba gotalua mbanua misa ba ba fasa, mikaoni niha ena'ö afönu nomogu. 24 Mitöngöni! Samösa lö ba gotalua dome andrö nikaonigu zorasoi fa'ami gö ba gowasagu andre!' " 25 Ba ato niha si faofao khö Yesu. Ifaigi ira Yesu ba Imane khöra, 26 "Na so niha si möi khö-Gu, ba na lö iröi namania awö ninania, fo'omonia, awö ndraononia, talifusönia ira matua, ba talifusönia ira alawe, ba tebai tobali nifahaö-Gu ia. 27 Niha si lö omasi molu'i röfania ba wolo'ö Ya'o, tebai tobali nifahaö-Gu. 28 Na so ba gotaluami zomasi mamazökhi malige, tatu ilau ua dumadao wangerai ha'uga zoguna, ena'ö aboto ba dödönia hadia tobönö gefenia wangasiwai malige andrö ba ma lö'ö. 29 Börö na tebai i'asiwai, hew̃a'ae no ifazökhi danedane, ba na la'ila dania niha fefu halöw̃ö andrö ba la'iki'ö ia. 30 Lamane dania, 'E, faigi atö, ilau wotomo niha andre, ba hiza tebai i'asiwai!' 31 Na so samösa razo sokhö fulu ribu zaradadu ba wanuwö razo bö'ö sokhö dua wulu ribu zaradadu, ba tatu ihaogö ua wangerangera hadia abölö ia wolaw̃a udunia andrö. 32 Na aboto ba dödönia wa no ambö fa'abölönia, tatu fatua so ba zaröu nudunia andrö, ifatenge zinengenia wangandrö ena'ö te'atulö'ö ira." 33 Ba gafuriata Imane Yesu, "Si manö göi ami. Samösa lö solo'ö Ya'o na lö Itehegö fefu hadia ia." 34 "Si sökhi nasio andrö. Ba na taya wa'asi'asinia, ba hadia so lala wangasini ya'ia mangawuli? 35 Lö hadöi gunania sa'ae, he ba nowi ba he ba wangatabö sinanö. Nitibo'ö sa'ae nasio andrö. Na so dalingami, ba mihaogö wamondrondrongo!"

Luka 15

1 Samuza ma'ökhö, ato zangozara beo awö niha si lö sökhi molo'ö fanguma'ö niha sato, si tohare ba wamondrondrongo famahaö Yesu. 2 Ibörötaigö mukökökökö ndra Farizai'o awö ndra sangila amakhoita. Lamane, "E, Itema niha si lö sökhi niha andre, ba manga Ia awöra!" 3 Börö da'ö Itutunö khöra gamaedola andre Yesu, 4 "Na so ba gotaluami zokhö otu nga'eu mbiribiri ba taya sageu -- hadia nilaunia? Tatu iröi mbiribiri si siw̃a wulu a siw̃a nga'eu andrö ba mbenua, ba möi ia wangalui selungu andrö irege isöndra. 5 Ba na isöndra mangawuli mbiribiri andrö, ba i'angalisigö si fao fa'omuso dödö, 6 i'ohe mangawuli ba nomo. Aefa da'ö ikaoni nawö'awönia awö zi fahatö omo khönia, imane khöra, 'Mi'aine, ta'omusoi'ö dödöda. No usöndra mangawuli mbiribirigu si taya andrö!' 7 Si manö göi, so wa'omuso dödö sabölöbölö ba zorugo börö niha samalalini era'era he ha samösa, moroi ba niha si siw̃a wulu a siw̃a niha si sökhi si lö moguna mamalalini era'era." 8 "Ma zui na samösa ndra alawe sokhö fulu ngawua gefe firö, atoru sambua, hadia nilaunia? Tatu itunu wandru ba ibözini nomonia, ihaogö wangalui kefe andrö irege isöndra. 9 Na no isöndra, ikaoni nawönia awö zi faola omo khönia ba imane khöra, 'Omuso sibai dödögu me no usöndra gefegu satoru. Mi'aine, ta'omusoi'ö dödöda!' 10 Si manö göi mala'ika ba zorugo na mangesa dödö zi samösa niha moroi ba horönia." 11 Fahuhuo zui Yesu, Imane, "So niha si so darua nono matua. 12 Imane siakhi khö namania, 'He Ama, be'e iada'e dana khögu moroi ba haratoda.' Ba ibagibagi harato andrö ba ndraononia si darua. 13 Lö ara aefa da'ö, ifamawa fefu harato nitemania siakhi ba ilau mofanö ba danö saröu. Ba da'ö ihorigö gefenia andrö ba zi lö boto. 14 Me no ahori gefenia fefu, alua lofo sebua ba danö andrö, irege ibörötaigö numana ia. 15 Möi ia mohalöw̃ö ba zowanua ba da'ö, ba lafatenge ia wokubaloi bawi ba mbenua. 16 Olofo sibai ia, irege omasi ia ifo'ösi dalunia lölö mbanio ö mbawi andrö. Ba he si manö, samösa lö same khönia ö. 17 Ba gafuriata awena maniasa ia ba imane, 'Lasöndra gö ira sohalöw̃ö khö namagu, ba hiza arakhagö mate ndra'o wa'olofo ba da'e! 18 Mofanödo ba möido khö namagu ba umane khönia: He Ama, no ufazökhi horö föna Lowalangi ba fönau. 19 Tenga sinangea sa'ae latötöi onou ndra'odo. Akha hulö zohalöw̃ö khöu ndra'o, Ama!' 20 Ba mofanö ia mangawuli khö namania. Me aröu ia nasa moroi ba nomo, ba no i'ila ia amania. Ba ahakhö sibai dödö namania ia, fagohi namania ba wamaondragö ya'ia, italagui ba i'ago mbawa. 21 Imane ono siakhi khö namania, 'He Ama, no ufazökhi horö föna Lowalangi ba fönau. Tenga sinangea sa'ae latötöi onou ndra'odo.' 22 Ikaoni zohalöw̃ö khönia amania imane, 'Mi'alio'ö mihalö nukha sabölö sökhi ba mibe'e khönia. Mibe'e laeduru ba durunia ba badagahe ba gahenia. 23 Aefa da'ö mihalö nono zaw̃i satabö ba mitaba, talau manga ba ta'omusoi'ö dödöda. 24 No mate nonogu andre ba no ifuli auri iada'e; no elungu, ba no musöndra mangawuli.' Ba labörötaigö la'omusoi'ö dödöra. 25 Gasagasa da'ö ba nowi so nono sia'a. Ba mangawuli ia. Me no ahatö ba nomo, irongo li sanunö awö wolaya. 26 Isofu ba zohalöw̃ö khöra, imane, 'Hadia da'ö ba nomo?' 27 Imane sohalöw̃ö andrö, 'No mangawuli nakhiu! Ba no itaba zaw̃i sabölö atabö amau börö me no ifuli isöndra mangawuli nononia!' 28 Mofönu sibai nono sia'a andrö, irege lö omasi ia möi bakha ba nomo. Möi namania baero wondrara tödönia. 29 Imane khö namania, 'Hiza, no ha'uga fakhe mohalöw̃ö ndra'o khöu, Ama. Lö irai ufadaö niw̃a'öu. Ba hadia nibe'eu khögu? Lö irai na'i öbe'e khögu nambi ena'ö ulau gowuloa si fao ira awö'awögu! 30 Onou andrö si no mangohori haratomö ba ndra alawe sohoröhorö, no mangawuli ia, ba ötaba nono zaw̃i satabö khönia!' 31 Itema linia amania, 'He onogu, ba da'e so ndra'ugö awögu. Fefu zi so khögu ba no khöu. 32 Ba iada'e talau manga ba ta'owuawua'ö dödöda, me akhiu si no mate andrö no ifuli auri iada'e; no elungu ia, ba no musöndra mangawuli.' "

Luka 16

1 Iw̃a'ö Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "So samösa niha si kayo. So samösa fagaw̃enia sondrorogö haratonia andrö. Itema wangadu niha si kayo andrö, wa no ihorigö gefenia fagaw̃e da'ö. 2 Ikaoni fagaw̃e sololohe kefenia andrö ba imane, 'Hadia nirongogu andrö sanandrösa khöu? Iada'e, be'e khögu wamoturia waöwaö gefegu. I'otarai iada'e tenga sa'ae ya'ugö zololohe kefe.' 3 Andrö mangerangera fagaw̃e sololohe kefe andrö, 'Hadia nilaugu iada'e? Börö me i'efa'ö ndra'o sokhö ya'o. Tebai ndra'o wamaku tanö, ba aila ndra'o göi wangandröngandrö böli gögu. 4 U'ila iada'e hadia nilaugu. Na no la'efa'ö ndra'o, sökhi na oya nawögu si tola manema ya'o ba nomora!' 5 Andrö izarazara fagaw̃e sololohe kefe andrö wogaoni niha so'ömö khö zokhö ya'ia. Ba niha si föföna imane, 'Ha'uga gömöu khö zokhö ya'o?' 6 Itema linia niha andrö, 'Otu bele wanikha zaitu!' Imane khönia fagaw̃e sololohe kefe andrö, 'Ya'e zura gömöu. Dadao ba da'ö: ba sura lima wulu tö.' 7 Aefa da'ö imane ba ganete da'ö, 'Ha'uga gömöu göi, talifusö?' Itema li niha andrö, 'Saribu karu gandru!' Ba imane fagaw̃e andrö khönia, 'Ya'e zura gömöu. Sura: w̃alu ngaotu!' 8 Ba isuno fagaw̃e da'ö sokhö ya'ia ba wa'onekhenia andrö, abölö sa onekhe niha gulidanö da'e ba gombayasöra moroi ba ndraono haga." 9 Ifuli zui fahuhuo Yesu. Imane, "Mifondrondrongo da'e: mi'oguna'ö gana'a gulidanö andrö ba wangoya'ö awömi, ena'ö na irugi inötö lö böli gana'a gulidanö andre dania, latema'ö dania ami ba nahia si lö tebulö. 10 Niha nifaduhusi tödö ba ngawalö zide'ide, tola mufaduhusi tödö göi ba zebua. Ba hiza niha si tebai mufaduhusi tödö ba ngawalö zide'ide, tebai göi tefaduhusi tödö ba ngawalö zebua. 11 Na tebai nifaduhusi tödö ami ba gana'a gulidanö andre, haniha zomasi faduhu tödö khömi ba gana'a soroi zorugo? 12 Ba na ba gamagama niha bö'ö oroma wa tebai nifaduhusi tödö ami, haniha zomasi mame'e khömi sinangea khömi? 13 Samösa lö si tola möi enoni khö zi darua sangoni; börö me i'afökhöi tödö zi samösa dania, ba i'omasi'ö zi samösa, ma zui i'o'ö li zi samösa ba i'osilö'ögö zi samösa. Tebai möi enoni Lowalangi niha ba enoni gana'a göi." 14 Larongo fefu ira Farizai'o wehede Yesu. La'igi'ö Ia börö me somasi kefe ira. 15 Ba Imane khöra Yesu, "Ya'ami zanguma'ö föna niha wa ya'ami zindruhu. Ba hiza, Lowalangi zangila ösi dödömi. Börö me ni'alaw̃a'ö niha, da'ö ni'ide'ide'ö Lowalangi. 16 Oroisa nibe'e Moze awö wamahaö ba mbuku ndra sama'ele'ö, ba te'oguna'ö manö irugi ginötö Yohane Samayagö Idanö. I'otarai da'ö teturiaigö manö Duria Somuso Dödö sanandrösa ba wamatörö Lowalangi. Ba laforege niha we'amöi Ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi. 17 Ba hiza, abölö aoha taya mbanua si yaw̃a awö danö, moroi na lö alua zi sambua hurufo bakha ba Huku nibe'e Lowalangi. 18 Solau horö niha samabali fo'omonia ba aefa da'ö ilau mangowalu ba ndra alawe bö'ö. Ba solau horö göi ndra matua sangowalu ba ndra alawe si no mufabali andrö moroi khö wo'omonia." 19 "So samösa niha si kayo, sonukha si sökhi, somuso tödö börö wa lö fa'ambö ero ma'ökhö. 20 Ba so samösa zi numana sotöi Lazaro, safönu gimögimö sageu botonia. Si to'ölönia i'iagö gahe nora nomo niha si kayo andrö, 21 ena'ö tola ifo'ösi dalunia faoma akhökhöla gö satoru moroi ba meza niha si kayo andrö. Ba tohare nasu wamelamelai gimögimönia. 22 Lö ara aefa da'ö mate zi numana andrö ba la'ohe ia ira mala'ika ba nahia sabölö sökhi ba zinga Gaberahamo ba zorugo. Ba mate göi niha si kayo, ba lako'o. 23 Tefakao sibai ia ba nahia zi mate andrö. Ba me ifakhölö ia wamaigi si yaw̃a, i'ila ba zaröu Gaberahamo awö Lazaro ba zingania. 24 Mu'ao niha si kayo andrö, 'He Amagu Aberahamo! Hakhösi tödö ndra'o. Fatenge Lazaro andrö akha itutugö durunia ba nidanö ba wangokafui lelagu. Marase sibai ndra'o ba galitö andre!' 25 Ba imane Aberahamo, 'Törö tödöu onogu: me auri'ö, no ötema fefu zi sökhi, ba no itema zi lö sökhi Lazaro. Iada'e sana ia ba da'e, ba ya'ugö si marase. 26 Baero da'ö, no so mbaho sabakha ba gotaluada, ena'ö böi möi niha moroi ba da'e numalö ba da'ö ba niha moroi ba da'ö böi möi ba da'e!' 27 Imane niha si kayo andrö, 'Na si manö Ama, u'andrö sibai khöu ena'ö öfatenge Lazaro andrö we'amöi ba nomogu, 28 ena'ö ifangelama ndra talifusögu, börö me so dalima tö ira. Akha böi möi ira ba nahia wa'amarase andre!' 29 Ba imane Aberahamo, 'No so khöra mbuku Moze awö mbukubuku ndra sama'ele'ö! Akha la'o'ö hadia niw̃a'ö Moze awö ndra sama'ele'ö ba mbuku andrö!' 30 Ba itema li niha si kayo andrö, 'Ambö da'ö Amagu Aberahamo. Na auri zi mate mangawuli ba we'amöi khöra, awena lafalalini gera'erara laröi horöra.' 31 Ba hiza, imane Aberahamo khönia, 'Na lö ba dödöra Moze awö ndra sama'ele'ö, lö göi faduhu dödöra he na auri zi mate mangawuli.' "

Luka 17

1 Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "So dania zanandraw̃aisi niha wamazökhi horö. Ba alai niha samobörö da'ö! 2 Abölö sökhi na lataw̃i ba mbaginia gara wondrekha, ba latibo'ö ia bakha ba nasi. Abölö sökhi zi manö moroi na lalau horö niha side'ide andre börö ia. 3 Mi'angelama! Na ilau horö talifusöu, tegu ia. Na mangesa dödönia, efa'ö horönia. 4 Na ilau khöu horö fitu kali ba zi ma'ökhö, ba ero'ero ilau da'ö, ba möi ia khöu imane, 'U'andrö wa'ebolo dödö,' ba efa'ö khönia." 5 Lamane ira sinenge khö Zo'aya Yesu, "He So'aya, a'aro'ö wamatima." 6 Itema li So'aya, "Na so wamatimi si zai tanömö zaw̃i, tola miw̃a'ö ba döla geu andre, 'Ya'adöni ndra'ugö ba tetanö'ö ba nasi!' ba lö tola lö i'o'ö wehedemi töla geu andrö." 7 "Na so zawuyumi samaku ba laza ma zui sokubaloi biribiri, ba na mangawuli ia moroi ba nowi, hadia öw̃a'ö khönia, 'Aine lau manga?' 8 Tatu tenga! Ömane na'i khönia, 'Fa'anö gögu. Onukha si sökhi ba base'ö fatua manga ba mamadudo; awena dania ölau manga.' 9 Lö moguna tesuno zawuyu andrö na no i'o'ö niw̃a'ö zokhö ya'ia, lö? 10 Si manö göi ami. Na no mi'o'ö fefu zi no law̃a'ö khömi, mimane wanguma'ö, 'Sawuyu si lö guna ndra'aga, hadia zinangea halöw̃öma da'ö nihalöma.' " 11 Me Itohugö wofanö-Nia Yesu numalö ba Yeruzalema, Itörö nola danö Zamaria awö danö Galilea. 12 Me Itörö zi sambua banua, la'ondrasi Ia dafulu zofökhö bou auri. Lalau muzizio ba zaröu, 13 ba mu'ao ira lamane, "He Yesu! He Ama, Guru! Hakhösi tödö ndra'aga!" 14 Me Ifaigi ira Yesu, Imane khöra, "Mi'ae'e khö gere, ena'ö lafareso mbotomi." Ba dalu lala, döhö zobou auri andrö fefu. 15 Me i'ila si samösa ba gotaluara no döhö ia, mangawuli ia isuno Lowalangi ba wa'omuso dödö. 16 Mangalulu ia föna Yesu ba i'andrö saohagölö khö-Nia. Niha Zamaria niha andrö. 17 Imane Yesu khönia, "Hadia tenga dafulu ami zi döhö? Heza zi dasiw̃a niha tö? 18 Hana wa ha niha baero andre zangawuli ba wangandrö saohagölö khö Lowalangi?" 19 Aefa da'ö Imane Yesu ba niha andrö, "Faoso, ba ofanö. Famatimö zamadöhö ya'ugö." 20 So ösa ndra Farizai'o sanofu khö Yesu ha wa'ara dania tohare wamatörö Lowalangi. Itema li Yesu, "Famatörö Lowalangi ba lö Ibörögö faoma tandratandra ni'ila hörö niha, 21 irege law̃a'ö niha, 'Aine faigi, ya'e ia!' ma zui, 'Hiza ia ba da'ö!' Börö me no Ibörötaigö wamatörö-Nia khömi." 22 Aefa da'ö Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "So ginötö dania omasi sibai ami wamaigi ngaluo Nono Niha andrö ba hiza tebai mi'ila. 23 Lamane dania khömi niha, 'Faigi atö ba da'ö!' ma zui, 'Faigi atö ba da'e!' Böi mi'ae'e baero wangalui ya'ia. 24 Si mane gari mbanua si haga i'otarai zi föfö numalö ba mbalö si föfö, si manö wa'atohare Nono Niha ba ginötönia. 25 Ba si föföna sibai, tefakao Ia ba lö latema Ia niha ba götö andre. 26 Si mane me inötö Noakhi luo no, si manö göi dania ginötö na lafaduhu'ö Nono Niha. 27 Lalau manga ba mamadu niha, ba mangowalu; si manömanö zalua irege möi Noakhi bakha ba nowo ba tohare molö samunu niha andrö fefu. 28 Si manö göi me inötö Loti. Manga ba mamadu niha, mamawa ba mowöli, mananö sinanö ba mamazökhi omo. 29 Ba hiza, me iröi Zodoma Loti, tohare galitö ba balera moroi ba mbanua samunu ya'ira fefu. 30 Si manö göi dania zalua na luo te'oroma'ö Nono Niha. 31 Ba ngaluo andrö, böi möi tou niha si no so ba dete zagö ba wanga'i gamagamania. Si manö göi niha si so ba nowi, böi ya mangawuli ba nomo. 32 Mitörö tödömi hadia zi no alua khö wo'omo Loti! 33 Niha sobelegö fa'aurinia, da'ö zi lö manöndra fa'auri sindruhundruhu. Ba hiza niha si taya fa'auri da'ö zanöndra fangorifi. 34 Ya faduhu dödömi: ba mbongi andrö, ba gotalua zi darua si mörö ba naha wemörö, samösa ni'ohe ba samösa niröi. 35 Moroi ba gotalua zi darua ira alawe sanutu fakhe, samösa ni'ohe ba samösa tö niröi. 36 Moroi ba gotalua ndra matua si so ba nowi, samösa ni'ohe dania, ba samösa tö niröi." 37 Lasofu ira nifahaö Yesu, "Heza alua da'ö So'aya?" Itema li Yesu, "Ba nahia si so amatela, ba da'ö owulo wofo si manga amatela."

Luka 18

1 Aefa da'ö Itutunö sambua gamaedola Yesu, ba wamahaö ira nifahaö-Nia, ena'ö lalau mangandrö fa lö aetu wanötönara. 2 Imane Yesu, "Ba zi sambua mbanua so samösa zanguhuku si lö mangata'ufi Lowalangi, ba lö göi ba dödönia niha. 3 Ba da'ö so göi ndra alawe si lö aetu mangondrasi sanguhuku andrö ena'ö i'o'awögö ia ba farakaronia. Imane lakha mbanua andrö, 'Tolo ndra'odo wolaw̃a udugu.' 4 Ba zi ha wa'ara, lö omasi zanguhuku wanolo lakha mbanua andrö. Ba gafuriata muhede dödö zanguhuku andrö, 'Hew̃a'ae lö u'ata'ufi Lowalangi ba lö göi ba dödögu niha, 5 ba börö me lö aetu ibusi dödögu lakha mbanua andre, abölö sökhi na utolo ia ba warakaronia, ena'ö böi i'ondrasi sa'ae ndra'o ba ibusi manö dödögu.' " 6 Aefa da'ö Imane Yesu, "Mitöngöni hadia niw̃a'ö zanguhuku si lö sökhi andrö! 7 Na mu'ao mbanua-Nia khö Lowalangi bongi ma'ökhö, hadia lö göi Itolo mbanua-Nia andrö Lowalangi? Hadia Ibalobaloi ua awena itolo ira? 8 Ya faduhu dödömi: I'anema'ö Itolo ira ba farakarora! Ba hiza, hadia so nasa niha samati ba gulidanö na inötö tohare Nono Niha?" 9 Itutunö göi gamaedola andre Yesu ba niha sanguma'ö tödöra wa ha ya'ira ni'omasi'ö Lowalangi ba la'ositengagö niha bö'ö. 10 Imane Yesu, "Darua niha si möi mangandrö ba Nomo Zo'aya. Farizai'o zi samösa ba sangozara beo zi samösa. 11 Ilau muzizio Farizai'o andrö, wangandrö imane, 'He Lowalangi u'andrö saohagölö khö-U, börö me tenga seröhö ndra'o ba gana'a si mane niha bö'ö, si lö fa'atulö dödö awö wohoröhorö. U'andrö saohagölö khö-U me tenga si mane sangozara beo ndra'o. 12 Ulau fuasö dua kali ero migu, ba ube'e sambua ni'ofulu moroi ba zinöndragu.' 13 Ilau muzizio göi ba zaröu sanema beo andrö ba lö barani ia wamaigi si yaw̃a. Ibözibözi dötö'ania ba imane, 'He Lowalangi, hakhösi tödö ndra'o niha si so horö andre!' " 14 Imane Yesu, "Ya faduhu dödömi, me mangawuli ba nomo, sanema beo andrö nitema Lowalangi, tenga Farizai'o. Börö me dozi sangebua'ö ya'ia da'ö ni'ide'ide'ö dania; ba dozi sangidengide'ö ya'ia da'ö dania ni'ebua'ö." 15 So niha solohe iraonora khö Yesu ena'ö Itufa tanga-Nia ndraono andrö ba Ifahowu'ö. Me la'ila ira nifahaö Yesu da'ö, lategu niha andrö. 16 Ba hiza, Ikaoni Yesu niha andrö Imane, "Akha möi khö-Gu ndraono andrö! Böi mitegu ira, börö me iraono si mane dania zi tobali ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi. 17 Mitöngöni! Si lö mangondrasi Lowalangi si mane iraono, tebai tobali ono Mbanua wamatörö Lowalangi ia." 18 Samösa zatua niha Yahudi sanofu khö Yesu, "He Amagu Guru si sökhi, hadia nilaugu ena'ö tola usöndra wa'auri sindruhundruhu?" 19 Isofu Yesu khönia, "Hana wa öw̃a'ö si sökhi Ndra'odo? Samösa lö si sökhi baero Lowalangi. 20 Tatu ö'ila goroisa ba agama, 'Böi ohorö, böi amunu niha, böi anagö, böi falimo, fosumange namau awö ninau.' " 21 Itema li niha andrö, "I'otarai wa'a'ono matuagu no u'o'ö goroisa andrö." 22 Me irongo da'ö Yesu, Imane khönia, "So sambua tö zi lö tola lö'ö ö'ohalöw̃ögöi: Famawa fefu zi so khöu, ba be'e mbölinia ba niha si numana; ösöndra dania harato ba zorugo. Aefa da'ö o'ö Ndra'o." 23 Ba me irongo da'ö niha andrö, abu dödönia me niha si kayo sibai ia. 24 I'ila Yesu wa abu dödö niha andrö, börö da'ö Imane Yesu, "Fondrege wa'afökhö ba niha si kayo wolo'ö famatörö Lowalangi. 25 Abölö aoha ba gondra wanörö tögi walölöw̃a, moroi na i'o'ö Mbanua si Bohou khö Lowalangi niha si kayo." 26 Samösa ba gotalua zamondrongo fehede Yesu sanofu, "Na si manö haniha zi tola ni'orifi?" 27 Itema li Yesu, "Si tebai ba niha, no tola ba Lowalangi!" 28 Aefa da'ö imane Fetero, "Iada'e no maröi nomoma ba wolo'ö Ya'ugö, Ama." 29 Imane Yesu, "Sindruhu! Ya faduhu dödömi: Dozi niha sondröi omonia, ma fo'omonia, ma zui talifusönia ma ira satuania ma zui iraononia we'amöi enoni wolo'ö oroisa Lowalangi, 30 lö tola lö'ö tebe'e wa'auri si lö aetu dania ba ginötö si so föna." 31 I'ohe Yesu ndra nifahaö-Nia andrö si felendrua ba zi lö niha, aefa da'ö Imane khöra, "Mihaogö wanöngöni! Numalö ita iada'e ba Yeruzalema, ba alua fefu nisura ndra sama'ele'ö sanandrösa khö Nono Niha. 32 Tebe'e Ia ba danga niha si tenga niha Yahudi, la'o'aya Ia ba ladidiloi. 33 Lafakao ba labunu Ia; ba hiza, ba ngaluo si tölu, ifuli auri Ia." 34 Fefu da'ö lö aboto ba dödö ndra nifahaö Yesu. Lö mangatöla ba dödöra wehedehede Yesu. Lö la'ila hadia niw̃a'ö-Nia. 35 Me arakha irugi Yerikho Yesu, ba zinga lala so niha sau'a si dadao ba wangandröngandrö. 36 Me irongo sau'a so niha sato ba da'ö, isofu imane, "Hadia da'ö?" 37 Lamane khönia, "Itörö Yesu banua Nazareta." 38 Mu'ao ia imane, "He Yesu, nga'ötö Dawido! Hakhösi tödö ndra'o." 39 Ba lategu ia niha si so tanö föna ena'ö ihonogö ia. Ba hiza i'abölögö we'ao imane, "He ono Dawido, hakhösi tödö ndra'o!" 40 Ilau molombase Yesu ba Ifaw̃a'ögö ena'ö la'ohe khö-Nia niha sau'a andrö. Me irugi föna Yesu, Imane khönia, 41 "Hadia zomasi'ö Ulau khöu?" Itema li niha sau'a andrö imane, "He Ama, omasido u'ila niha mangawuli." 42 Imane khönia Yesu, "Faigi iada'e! No ifadöhö ndra'ugö famatimö." 43 I'anema'ö i'ila niha, ba i'o'ö Yesu, si fao fanunonuno Lowalangi. Fefu niha sangila da'ö, lasunosuno Lowalangi göi.

Luka 19

1 Me irugi fasa Yerikho Yesu, Itohugö manö wofanö. 2 So ba mbanua andrö samösa zangozara beo sotöi Sakai'o. 3 Omasi ia i'ila Yesu. Ba hiza no adogodogo ia, lö ikhamö hörönia Yesu börö me ato sibai niha. 4 Andrö ilau fagohi wohulö niha sato, i'anöisi döla geu, ena'ö tola i'ila Yesu sanörö da'ö. 5 Me irugi nahia andrö Yesu, Ifaigi si yaw̃a ba Imane khö Zakai'o, "He Sakai'o, alio'ö ae'e tou! Omasi Ndra'o molombase ba nomou ma'ökhö andre." 6 Numalö tou Zakai'o ba itema Yesu si fao fa'omuso dödö. 7 Oi mukökökökö fefu niha sangila da'ö. Lamane, "E, möi Ia fatome ba niha si lö sökhi!" 8 Muzizio Zakai'o ba imane khö Zo'aya, "He So'aya, ube'e zi matonga haratogu ba niha si numana; ba ubu'a öfa kali fabali ba niha si no irai ulimo!" 9 Imane khönia Yesu, "Ma'ökhö andre no Itema Lowalangi ndra'ugö awö fefu zoroiyomou. No nga'ötö Gaberahamo göi ndra'ugö. 10 Fe'aso Nono Niha ba gulidanö, ya'ia ba wangalui awö ba wangorifi niha selungu." 11 Fatua lafondrondrongo huhuo Yesu niha sato, Itutunö Yesu sambua gamaedola. Me inötö da'ö no arakha Irugi Yeruzalema, ba lawalinga Ifatörö gulidanö Lowalangi. 12 Andrö wa Imane Yesu khöra, "So samösa mbalugu si möi ba mbanua saröu börö me labali'ö ia Razo ba da'ö. Na no aefa da'ö awena mangawuli ia. 13 Fatua lö mofanö ia, ikaoni zi dafulu sawuyunia, ba wame'e khöra sambua rigi ana'a. Imane khöra, 'Milau ba waniaga gana'a andre fatua lö ya'o ba da'e.' 14 Fatiu dödö mbanuania khönia. Andrö me no mofanö ia lafatenge niha sanguma'ö, 'Lö omasiga Razoma niha andre.' 15 Me no aefa labali'ö Razo ia ba mbanua saröu andrö, mangawuli ia ba mbanuania. Ikaoni ndra sawuyu si no manema ana'a moroi ba dangania, ena'ö la'ondrasi ia. Omasi ia i'ila ha wa'oya hare si no lasöndra ero samösa. 16 Tohare zawuyu si föföna imane, 'He Tuha, no usöndra hare fulu rigi ana'a ba gefe andrö nibe'eu.' 17 Imane sokhö ya'ia, 'Sökhi da'ö, sawuyu si sökhi ndra'ugö! Börö me tola nifaduhusi tödö ndra'ugö ba zide'ide, akha tobali amatöröw̃au zi fulu ngawua banua.' 18 Tohare zawuyu ganete da'ö imane, 'He Tuha. Ba zi sambua rigi ana'a andrö nibe'eu, no usöndra hare lima rigi ana'a.' 19 Imane ba zawuyu andrö, 'Tobali ndra'ugö samatörö ba zi lima banua.' 20 Tohare samösa tö zawuyu sanguma'ö, 'He Tuha, rigi ana'a andrö khöu no ubukusi ba zaembutanga. 21 Ata'u sibai ndra'odo khöu, börö me u'ila sabe'e huku ndra'ugö. Öhalö zi tenga khöu ba öbasi zi tenga nitarumö.' 22 Imane Razo khönia, 'Sawuyu si lö sökhi ndra'ugö! Faudu ba wehedeu, ufatörö huku. Ö'ila wa sabe'e huku ndra'odo: Uhalö zi tenga khögu ba ubasi nowi si tenga nitanögu. 23 Na si manö hana wa lö öbe'e mohare gefegu andrö, ena'ö utema mangawuli si fao hare!' 24 Aefa da'ö imane Razo ba niha si so ba da'ö, 'Mihalö gana'a andrö khönia, mibe'e ba zawuyu sokhö fulu rigi ana'a.' 25 Lamane ira niha andrö khö Razo, 'He Tuha, no so khönia fulu rigi ana'a.' 26 Itema li Razo andrö, 'Mitöngöni: Niha sangoigö dödönia wangalui hadia ia, tebe'e nasa khönia zoya. Ba ba niha si lö ba dödö wangalui hadia ia tehalö zi so khönia he ha ma'ifu. 27 Iada'e mi'ohe ba da'e nudugu andrö si lö omasi na tobali ndra'o Razora. Mibunu ira föna hörögu!' " 28 Me no aefa Iw̃a'ö da'ö fefu Yesu, Idaridari fönara numalö ba Yeruzalema. 29 Me no arakha Irugi Mbetifage ba ba Mbetania ba Hili Zaitu, Ifadaridari'ö darua nifahaö-Nia. 30 Imane khöra, "Mi'ae'e ba mbanua andrö fönami. Na mirugi da'ö misöndra sara nono galide ni'amohögö si lö irai la'okudo niha. Mi'efasi mböbö galide andrö ba mi'ohe ba da'e. 31 Na lasofu khömi niha, 'Hana wa mi'efasi galide andrö?' Mimane ba niha andrö, 'Moguna khö Zokhö.' " 32 Mofanö ndra nifatenge Yesu andrö. Ba lasöndra faudu sibai si mane si no Iw̃a'ö Yesu. 33 Fatua la'efa'ö zinali galide andrö, isofu sokhö kalide khöra, "Hana wa mi'efasi galide andrö?" 34 Latema li lamane, "Moguna khö Zo'aya?" 35 Ba la'ohe nono galide andrö khö Yesu. Aefa da'ö labe'e nukhara yaw̃a ba hulu galide ba latolo Yesu we'amöi yaw̃a. 36 Me Itörö Yesu galide andrö, labologö nukhara niha sato ba lala nitörö Yesu. 37 Me arakha irugi Yeruzalema Yesu, ba lala numalö ba Hili Zaitu, ibörögö lalau mu'ao ndra solo'ö Yesu fefu wanuno Lowalangi awö wangandrö saohagölö khö-Nia börö fefu zahölihöli dödö si no la'ila höröra samösa. 38 Mu'ao ira lamane, "Ya'ahowu Razo si so ba döi Zo'aya! Fa'ohahau dödö ba zorugo, ba lakhömi khö Lowalangi!" 39 So ösa ndra Farizai'o ba gotalua niha sato andrö sanguma'ö khö Yesu, "He amagu Guru, fahono ndra solo'ö Ya'ugö andrö." 40 Itema li Yesu, "Ya faduhu dödömi, na lahonogö ira, oi zara mu'ao dania gara." 41 Me itugu ahatö Yesu ba Yeruzalema, ifaigi mbanua sebua andrö ba me'e Ia. 42 Imane, "Alimagö, ha wa'asökhi na ma'ökhö andre mi'ila hadia zinangea moguna ba wanga'asogö fa'ohahau dödö! Ba hiza tebai mi'ila iada'e. 43 So ginötö dania labe'e zomba'agö ba zi fasuimö; lakölini ndra'ugö udumö ba laforege wodegeni ya'ugö gofu heza. 44 Lafakiko ndra'ugö awö niha fefu si so bakha ba göli mbanuau; ba sambua lö kara si te'anö ba nahiania, börö me lö ba dödöu ha wa'ara tohare Lowalangi ba wangorifi ya'ugö!" 45 Möi Yesu ba Nomo Zo'aya ba Ibörötaigö wamofanö ira sogale ba da'ö. 46 Imane khöra, "No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö wa no Imane Lowalangi, 'Lö tola lö'ö tobali nahia wangandrö Nomo-Gu.' Ba no mibali'ö nahia zanagönagö!" 47 Ero ma'ökhö mamahaö Yesu ba Nomo Zo'aya. La'alui lala ira ere sebua ba guruguru agama niha Yahudi awö zalaw̃a niha Yahudi ba wamunu Yesu. 48 Ba hiza lö la'ila lafalua da'ö, börö me lö aetu'aetu niha sato wamondrongo famahaö-Nia ba adöni dödöra khö-Nia.

Luka 20

1 Samuza ma'ökhö, mamahaö Yesu ba wanuriaigö Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi ba niha sato si so ba Nomo Zo'aya. Tohare ndra ere sebua awö ndra guruguru agama niha Yahudi, si fao ira salaw̃a niha Yahudi. 2 Lamane khö Yesu, "Tandraigö ombakha'ö khöma, he moroi Ösöndra kuaso wamalua da'e. Haniha zame'e khö-U?" 3 Itema li Yesu, "Omasido göi Ube'e wanofu khömi. Ombakha'ö khö-Gu, 4 haniha zame'e kuaso khö Yohane wamayagö idanö niha. Hadia Lowalangi ma zui niha?" 5 Mamagölö ira. Faoma lamane khö nawöra, "Hewisa wanemada li-Nia? Na tamane, 'Moroi ba Lowalangi,' Imane khöda dania, 'Ba hana wa lö faduhu dödömi khö Yohane?' 6 Ba hiza, na tamane, 'Moroi ba niha.' Latebu ita fefu niha sato andre, börö me faduhu sibai dödöra wa sama'ele'ö Yohane Samayagö Idanö andrö." 7 Andrö lamane wanema li, "Lö ma'ila." 8 Imane khöra Yesu, "Na si manö lö'ö göi U'ombakha'ö khömi heza moroi kuaso wolau-Gu fefu da'e." 9 Itutunö Yesu ba niha sato gamaedola andre, "Samösa niha sokhö kabu nagu. Ifasew̃a'ö kabu andrö ba zangahalö, aefa da'ö numalö ia ba nahia tanö bö'ö ba ara sibai ia ba da'ö. 10 Me no irugi inötö waneteu bua nagu, ifatenge zawuyunia khö zangahalö ba kabu nagu andrö, ba wanema tana khönia ba kabu andrö. Ba laböbözi zawuyu sangahalö ba kabu andrö ba lafofanö ia lö zaozao. 11 Ifuli ifatenge zawuyu bö'ö; ba laböbözi zui zawuyu andrö, la'o'aya ba la'ailasi, ba lafofanö lö zaozao. 12 Aefa da'ö ifatenge zawuyunia ganete zi darua andrö. Laböbözi zawuyu andrö ba latibo'ö baero kabu. 13 Ba gafuriata imane sokhö kabu andrö, 'Hadia nasa nilaugu? Ufatenge nono andre ni'omasi'ögu. Tatu manö wa lafosumange ia!' 14 Ba hiza me la'ila ira sangahalö ba kabu nononia, faoma lamane khö nawöra, 'Ya'e ia nono zokhö kabu andre. Da tabunu ia, ena'ö möi khöda haratonia.' 15 Lasöbi ia baero kabu ba labunu ia." Isofu Yesu ba niha samondrongo amaedola andrö, "Iada'e, hadia nilau zokhö kabu andrö khö zangahalö ba kabunia? 16 Tatu tohare ia ba ibunu fefu zangahalö ba kabu andrö, ba ibe'e kabu andrö ba zangahalö tanö bö'ö." Me larongo niha sato zi manö, lamane khö Yesu, "Tebai zi manö!" 17 Ifaigi ira Yesu imane, "Na si manö, hadia geluaha Mbuku Ni'amoni'ö andre? 'Kara nitibo'ö tuka, da'ö zi tobali kara sabölö moguna.' 18 Salau ba gara andrö afufu; ba nilangönia, akhökhö tobali awu." 19 Aboto ba dödö ndra guruguru agama niha Yehuda awö gere sebua wa khöra Itandrösaigö gamaedola andrö. Omasi ira wondra'u Yesu ba da'ö, ba hiza ata'u ira niha sato. 20 Andrö la'alui ginötö si sökhi. Lasölö niha ba wama'ala Yesu, ba lafawe'e niha andrö ena'ö la'osatulö ira ba wamesu li Yesu ba zinofura, ena'ö tola labe'e Yesu ba danga gubernur. 21 Lamane khö Yesu ira niha nifatenge ndra guruguru agama awö ndra ere sebua andrö, "He Amagu Guru, ma'ila göi wa lö ebua dödö-U ba zi samösa niha; öfahaö zindruhu sanandrösa ba zomasi Lowalangi. 22 Tandraigö ombakha'ö khöma, molo'ö agamada, hadia tola tabu'a beo khö Kaizaro Roma ma zui lö'ö?" 23 I'ila Yesu gera'era dödöra. Andrö wa Imane, 24 "Mitandraigö miforoma'ö khö-Gu sambua gefe firö. Haniha ba ha'ökhö döi si so ba gefe andrö?" Lamane, "Kaizaro!" 25 Imane khöra Yesu, "Na si manö, fuli khö Kaizaro dana khö Kaizaro ba fuli khö Lowalangi dana khö Lowalangi." 26 Lö hadöi nisöndrara sala Yesu föna niha sato andrö. Lö hedehedera ba ahölihöli dödöra ba wanema-Nia lira. 27 So ndra Sadukai'o sangondrasi Yesu. (Ya'ira andrö, lö faduhu dödöra wemaoso moroi ba wa'amate.) Lasofu khö Yesu, 28 "He Amagu Guru, no isura huku andre khöda Moze. Na mate zi samösa ira matua, ba iröi ndrongania lö ono, mangowalu ndra alawe andrö ba dalifusö wo'omonia, ena'ö tola lasöndra ndraono ba niha si no mate andrö. 29 So dafitu zi fatalifusö. Mangowalu zia'a, ba mate ia lö ono. 30 Aefa da'ö mangowalu dalifusö ndra matua andrö khö ndra alawe lakha mbanua da'ö, ba lö göi onora. 31 Aefa da'ö mangowalu zui dalifusönia ganete da'ö, ba irege dafitu: ba dafitu manö ira no lahalö fo'omora ndra alawe andrö, ba mate ira lö ono. 32 Afuriatania mate göi ndra alawe andrö. 33 Na luo wangorifi zi no mate, ha fo'omo ndra alawe andrö dania? Börö me dafitu manö ira no irai lahalö ia tobali fo'omora." 34 Imane wanema li Yesu, "Mangowalu niha sauri iada'e, 35 ba lö fangowalu ba niha ni'orifi dania moroi ba wa'amate ba sauri ba ginötö si so föna. 36 Hulö mala'ika ira, börö me lö mate ira sa'ae. Tobali ira ono Lowalangi, börö me no te'orifi ira moroi ba wa'amate. 37 No iw̃a'ö sibai göi Moze wa lö tola lö'ö te'orifi mangawuli zi no mate. Ba nisurania sanandrösa ba za'asa'a mao si hola andrö itötöi Zo'aya 'Lowalangi Gaberahamo, Lowalangi Giza'aki ba Lowalangi Yakobo.' 38 Tenga Lowalangi zi mate Lowalangi andrö, no Lowalangi zauri! Börö me khö Zo'aya auri fefu niha." 39 Lamane ösa guruguru agama niha Yehuda, "Wa'asökhi wanema-U li Ama." 40 Lö barani ira sa'ae wanofu hadia ia khö Yesu. 41 Isofu Yesu khöra, "Hewisa wa law̃a'ö Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi andrö nga'ötö Dawido? 42 Dawido samösa zanguma'ö ba mbuku Zinunö, 'Imane So'aya khö Zo'aya ya'o: Dadao ba gambölö-Gu, 43 Irege Ube'e barö mbawau-U nudu-Mö!' 44 Na ikaoni 'So'aya', khönia Dawido, hewisa wa tola nga'ötö Dawido Razo Sangorifi andrö?" 45 Fatua lafondrondrongo huhuo Yesu, Imane khö ndra solo'ö Ya'ia, 46 "Mi'angelama khö ndra guruguru agama niha Yehuda. Omasi ira mowaöwaö ba lafake mbaru gere sanau, ba omasi ira nifosumasumange ba fasa. Omasi ira lafili nahia soadu ba gosali awö gurusi solakhömi ba gowuloa. 47 Lalimo ndra lakha mbanua ba larabu nomora, ba la'anau'ö wangandröra ena'ö la'ila niha! Lö tola lö'ö nihuku sabölöbölö ira!"

Luka 21

1 Ba Nomo Lowalangi, I'ila Yesu niha si kayo same'e kefe bakha ba naha game'ela ba Nomo Lowalangi. 2 I'ila göi samösa lakha mbanua same'e dombua ngawua gefe side'ide. 3 Imane Yesu, "Mitöngöni da'e: abölö ebua nibe'e lakha mbanua andrö moroi ba niha bö'ö. 4 Börö me fefu ira labe'e, ba lö tobali ambö ira börö da'ö. Ba ira alawe andrö, numana sibai ia. Ba hew̃a'ae si manö, ibe'e fefu zi so khönia ni'oguna'önia ba wa'aurinia." 5 So zanutunö hewisa wa'asökhi Nomo Zo'aya nifa'anö faoma kara si sökhi awö gamagama nibe'e khö Lowalangi. Imane khöra Yesu, 6 "So ginötönia dania, tedudugö fefu ni'ilami andre ba lö hadöi dania kara si toröi ba nahiania!" 7 Lasofu khö Yesu, "He Guru, hawa'ara dania alua da'ö? Hadia dandra wa no irugi inötö wa'alua zi manö?" 8 Imane Yesu, "Mi'angelama, böi lalimo ami. Börö me ato niha si tohare dania sangoguna'ö töi-Gu. Lamane dania, 'Ya'odo andre ia!' ba 'No irugi inötö.' Böi mi'o'ö ira. 9 Böi ata'u ami na mirongo duria wasuwöta ba folaw̃a. Börö me alua da'ö fefu ua. Ba hiza tenga wa no ahatö luo safuria." 10 Itohugö huhuo-Nia Yesu. Imane, "Faoma la'uduni nawöra dozi soi ba faoma fasuwö ira. 11 Gofu heza alua ndruru danö sabölöbölö. So mbaw̃a lofo awö mbaw̃a wökhö sabölöbölö. Alua göi zihokha mbu niha awö zahölihöli dödö moroi ba mbanua si yaw̃a. 12 Ba fatua lö alua da'ö fefu, lara'u dania ami ba lafakao. La'etu'ö huku khömi ba nomo wangandrö ba labe'e ami ba gurunga. Ba la'ohe ami föna Razo awö zamatörö börö Ndra'o. 13 Da'ö ginötö si sökhi khömi wanuriaigö Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi. 14 Mihalö gangetula samösa ba dödömi, wa lö abu dödömi ba ngawalö hadia niw̃a'ömi ba wobelegö ya'ami. 15 Ya'odo samösa zame'e khömi fehede ba angetula andrö, irege samösa lö ba gotalua nudumi si tola molaw̃a awö wangosilö'ögö niw̃a'ömi. 16 La'a mbölimi ira satuami, awö ndra soroiyomomi, ira talifusömi ba awömi. So ösa ba gotaluami nibunura. 17 La'afökhöi tödö ami niha fefu börö Ndra'o. 18 Ba sara rozi mbu lö taya khömi. 19 Ba wa'anau gölö awö wa'ebolo dödömi, tola te'orifi ami dania." 20 "Na mi'ila lafasui saradadu Yeruzalema, ba ginötö da'ö dania mi'ila wa lö ara tö tekiko mbanua andrö. 21 Ba ginötö da'ö lalau moloi ba hili sowanua ba Yudea. Laröi fasa niha si so ba fasa, ba si so baero fasa böi ya momöi bakha ba fasa. 22 Da'ö ginötö 'Ngaluo Wamalua Fanguhuku', andrö ena'ö alua zi no tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö. 23 Alai ngaluo andrö ba ndra alawe sanabina, awö ndra alawe si so ono sawuyu! Alua wamakao sebua ba mbanua andre ba ihuku soi da'e Lowalangi. 24 So nibunu faoma föda, ba so göi ni'ohe tobali sawuyu misa ba mbanua niha; ba soi niha baero lahundrahundra dania Yeruzalema andrö soi niha baero, irege ahori ginötö si no Ihonogöi So'aya khöra." 25 "So dania dandratandra ba luo, ba mbaw̃a awö ba ndröfi. Ba gulidanö andre, döröhöw̃a soi ba wa'ata'u börö we'ugu'ugu nasi awö ndrulu. 26 Oi so wa'ata'u niha wombaloi salua ba zi sagörö ulidanö. Börö fawuka dania mbanua si yaw̃a. 27 Ba ginötö andrö dania tohare Nono Niha ba lawuo si fao lakhömi awö kuaso sebua. 28 Na alua da'e, mifaoso ba mifazaw̃a högömi, börö me ba zi lö ara tö te'orifi ndra'ugö." 29 Aefa da'ö itutunö khöra Yesu gamaedola andre. Imane Yesu, "Mifaigi döla geu ara andrö awö döla geu tanö bö'ö. 30 Na mi'ila alua lewiö, aboto ba dödömi wa lö ara tö mbaw̃a lökhö. 31 Si manö göi na mi'ila alua fefu niw̃a'ö-Gu no mege, aboto ba dödömi wa lö ara tö Ifasindro wamatörö-Nia Lowalangi. 32 Ya faduhu dödömi! Lö mate nasa niha sauri iada'e, fatua lö alua da'ö fefu. 33 Taya mbanua awö gulidanö, ba lö taya dania wehede-Gu." 34 "Mifa'anö ami, böi mirörö ami ba wolau owuloa awö wemabumabu, ma zui fangerangera fa'aurimi, irege lö si te'anö ami na i'anema'ö irugi inötö andrö. 35 Börö me hulö gu'ö wa'atohare ginötö andrö ba niha gulidanö andre. 36 Mi'ama'anö ba böi miböhöi wangandrö ena'ö abölö ami wolaw̃a fefu salua andrö ba tola möi ami föna Nono Niha." 37 Mamahaö Yesu ba Nomo Zo'aya ba zi ma'ökhö, ba ba zi bongi numalö Ia ba Hili Zaitu ba toröi Ia ba da'ö. 38 Ero sahulö wongi tohare fefu niha ba Nomo Zo'aya ba wamondrondrongo famahaö-Nia.

Luka 22

1 No ahatö ginötö Gowasa Roti si Lö Mu'aisöni laru nifotöi Fasa. 2 La'alui lala ira ere sebua awö guruguru agama niha Yehuda ba wamunu Yesu; ba hiza ata'u ira niha sato. 3 Möi Gafökha khö Yuda nifotöi banua Gariota, samösa moroi ba gotalua nifahaö Yesu si felendrua. 4 Möi Yuda ba mamagölö ia khö ndra ere sebua awö högö zanaro Nomo Zo'aya hewisa lala wame'e Yesu ba dangara. 5 Omuso sibai dödöra ba lafabu'u wame'e kefe khönia. 6 Fao göi dödö Yuda ba ibörötaigö i'alui ginötö si sökhi wame'e Yesu ba dangara, ba zi lö la'ila niha. 7 Irugi ngaluo Gowasa Roti si Lö Mu'aisöni laru, ba wanaba biribiri ö Wasa. 8 Andrö Ifatenge Wetero ba Yohane Yesu. Imane khöra, "Mi'ae'e mifa'anö gö ba Wasa khöda." 9 Lasofu lamane, "Heza omasi'ö mafa'anö, Ama?" 10 Imane Yesu, "Mitöngöni, na mirugi fasa, falukha ami ba da'ö samösa zolohe rumbi so'ösi idanö. Mi'o'ö ia numalö ba nomo si möi ia, 11 ba mimane ba zokhö omo andrö: Imane Guru, 'Heza nahia U'a Wasa si fao ira nifahaö-Gu?' 12 Ituturu khömi dania sokhö omo andrö sambua lote sebua, si no so fefu gamagama. Mifa'anö fefu hadia ia ba da'ö." 13 Möi Wetero ba Yohane ba lasöndra fefu faudu si mane ni'ombakha'ö Yesu. Aefa da'ö lafa'anö gö ba Wasa. 14 Me irugi inötö wemanga gö ba Wasa, möi mudadao Yesu awö nifahaö-Nia. 15 Imane khöra, "Omasi sibai Ndra'odo U'a Wasa andre si fao ya'ami fatua lö tefakao Ndra'o! 16 Börö, ya faduhu dödömi: Lö'ö sa'ae dania U'a gö andre irege Ifalua geluaha walulusa manga andre Lowalangi na inötö Ifasindro wamatörö-Nia." 17 Aefa da'ö Ifazaw̃a mako nagu Yesu, I'aohasi gölö Lowalangi, ba Imane, "Mitema ba mibagibagi; 18 Uw̃a'ö khömi, i'otarai da'e lö'ö sa'ae Ubadu nagu irege Ibörötaigö wamatörö-Nia Lowalangi." 19 Aefa da'ö Ihalö roti Yesu. Ba me aefa I'aohasi gölö Lowalangi, Iboboto roti andrö; ba Ibe'e khöra, Imane: "Boto-Gu da'e nibe'e khömi. Milau zi mane ba wanörö tödö Ya'odo." 20 Si manö göi me no aefa manga, Ibe'e mako nagu andrö khöra, Imane, "Mako nagu andre amabu'ula li Lowalangi si bohou, ni'a'aro'ö faoma do-Gu -- do saduwa soguna khömi." 21 "Ba hiza, mifaigi! So zi manga mböligu ba meza andre! 22 Mate dania Nono Niha si mane si no Ihonogöi Lowalangi; ba alai niha si manga mböli-Nia!" 23 Ibörötaigö faoma lasofu khö nawöra, haniha ba gotaluara zamalua da'ö. 24 Ba gotalua ndra nifahaö Yesu alua wasosota sangalui haniha zabölö ebua ba gotaluara. 25 Imane khöra Yesu, "Lafatörö nono mbanuara razo si lö aboto ba dödö Lowalangi ba gulidanö andre si fao famakao, ba samatörö andrö lafotöi 'Sobelegö Ono Mbanua'. 26 Ba ya'ami tebai si manö. Haniha zabölö ebua ba gotaluami akha tobali sabölö ide'ide, ba si tobali sondrönia'ö, akha tobali sawuyu. 27 Haniha zabölö ebua: Niha si dadao wemanga ba meza, ma zui si möi enoninia? Tatu si dadao andrö. Ba hiza tobali Ndra'o sawuyu ba gotaluami. 28 Bakha ba wamakao-Gu, lö aetu so ami awö-Gu. 29 Si mane fame'e nama khö-Gu famatörö, si manö göi wame'e-Gu khömi. 30 Fao ami awö-Gu ba wa'omuso dödö na no tobali Razo Ndra'odo. Ba tebe'e khömi dadaoma ba wamatörö fanguhuku ba zi felendrua mado soi Gizera'eli." 31 "He Simoni, he Simoni, fondrondrongo! No tetehögö khö Gafökha wanandraigö ya'ami fefu, hulö zohalöw̃ö ba danö sangeheta böra moroi ba guliho. 32 Ba hiza no mangandrö-Do salahiu, Simoni, ena'ö lö taya wamatiu. Ba na no mangawuli ndra'ugö khö-Gu, öfofa'abölö ndra talilfusöu." 33 Itema li Fetero, "He So'aya, utehegö möido ba gurunga ba matedo awö Zo'aya!" 34 Imane Yesu, "Ya faduhu dödöu, Fetero, fatua lö miwo manu bongi andre, no medölu ö'osilö'ögö Ndra'o." 35 Aefa da'ö Imane Yesu, "Luo no me Ufatenge ami me lö Utehegö mi'ohe kofekofe, kandrekandre ba badagahe, hadia no ambö ami hadia ia?" Lamane, "Ma'ifu lö'ö." 36 Imane Yesu, "Ba iada'e sokhö kofekofe awö kandrekandre akha i'ohe; ba si lö föda, akha ifamawa mbarunia sebua ba wowöli föda. 37 Börö, ya faduhu dödömi! Lö tola lö alua khö-Gu zi no musura ba ayati Mbuku Ni'amoni'ö, 'Law̃a'ö niha si lö sökhi Ia.' Börö me hadia nisura ba Mbuku Ni'amoni'ö sanandrösa khö-Gu alua iada'e." 38 Lamane ira nifahaö Yesu, "He So'aya, faigi so ba da'e dua rozi wöda." Imane Yesu, "No tobönö!" 39 Iröi mbanua sebua andrö Yesu ba numalö Ia ba Hili Zaitu si mane si to'ölö, ba fao göi khö-Nia nifahaö-Nia. 40 Me larugi da'ö, Imane khöra, "Mi'angandrö ena'ö böi göna ami fanandraigö." 41 Aefa da'ö I'aröu'ö Ia ma'ifu moroi khöra, mato dua wulu mete, 42 Ibalöduhini danö ba mangandrö Ia, Imane, "He Ama, na tola, Ö'aröu'ö moroi khö-Gu wamakao andre. Ba böi ya'itörö zomasi-Do, ya'alua ba zomasi'Ö, Ama!" 43 Tohare samösa mala'ika sangabölö'ö Ya'ia. 44 Ata'u sibai Yesu, andrö I'osindruhugö wangandrö. Aböböi Ia hulö ndro, sangele tou ba danö. 45 Me no awai mangandrö, mangawuli Yesu khö ndra nifahaö-Nia. Isöndra no momörö, börö wa'abu dödö. 46 Andrö Imane khöra, "Hana wa mörö ami? Mifaoso ba mi'angandrö fa böi göna ami fanandraigö." 47 Me fahuhuo na Yesu, tohare ngawawa niha nidönia'ö Yuda, nifahaö Yesu. Möi Yuda khö Yesu ba aefa da'ö i'uma Yesu. 48 Ba Imane khönia Yesu, "He Yuda, hadia faoma fa'umasa ö'a mböli Nono Niha?" 49 Me la'ila zalua andrö ira nifahaö Yesu si so ba da'ö, lamane, "He So'aya, hadia malau khöra wöda andre?" 50 Samösa ba gotaluara zamözi sawuyu gere sebua faoma föda irege aetu dalinga kambölö zawuyu andrö. 51 Imane Yesu, "Noa da'ö!" Aefa da'ö Ibabaya dalinga zawuyu andrö ba wamadöhö ya'ia. 52 Imane Yesu khö ndra ere sebua ba ba zaradadu sanaro ba Nomo Zo'aya, awö ndra salaw̃a niha Yahudi si tohare ba da'ö wondra'u Ya'ia, "Hana wa tohare ami faoma föda awö wagado wondra'u Ya'o, hulö na samarukhu Ndra'odo andre? 53 Ero ma'ökhö so Ndra'odo ba Nomo Zo'aya, ba lö mira'u Ndra'o. Ba da'e ginötö khömi mihalö halöw̃ömi, inötö ifatörö ami fa'abölö zogömigömi." 54 Lara'u Yesu ba la'ohe ba nomo gere sebua. I'o'ö Fetero moroi ba zaröu. 55 Ba dalu golayama so galitö nibahogö si holahola ba möi Wetero ba zinga galitö andrö awö niha sato si dadao ba da'ö. 56 Samösa ba gotalua zawuyu ira alawe sangila me dumadao Wetero ba zinga galitö; ihaogö wamaigi Fetero ira alawe andrö, aefa da'ö imane, "Fao göi khö Yesu niha andre!" 57 Itimbagö Fetero. Imane, "Ma'ifu lö u'ila Niha andrö!" 58 Lö ara aefa da'ö, samösa tö zangila Fetero sanguma'ö, "Samösa göi ndra'ugö ba gotaluara!" Ba itema li Fetero, imane, "Tenga, tenga ya'o!" 59 Mato sambua za aefa da'ö, samösa zanguma'ö, ebua linia, "Sindruhu nifahaö Yesu niha andre, börö me niha Galilea ia göi!" 60 Itema li Fetero, "Hadia niw̃a'ömö, lö aboto ba dödögu!" Faudu ba ginötö andrö, fatua muhedehede Wetero, miwo manu. 61 Ifakhölö Ia Yesu ba I'ila Wetero. Itörö tödö Wetero niw̃a'ö Zo'aya khönia, "Fatua lö miwo manu bongi andre, no tölu kali ö'osilö'ögö Ndra'o." 62 Numalö baero Wetero ba me'e ia adö'udö'u. 63 La'omai'ö ba laböbözi Yesu ira niha sanaro Ya'ia. 64 Laduhö hörö-Nia ba lasofu khö-Nia, "Tandraigö tahö haniha zamözi Ya'ugö?" 65 Ba oya nasa wehede fango'aya niw̃a'öra khö-Nia. 66 Me ahulö wongi, la'ohe Yesu ba naha wanguhuku agama, me no aefa mamagölö ira. 67 Lamane khö-Nia, "Ombakha'ö khöma, hadia Razo Sangorifi Ndra'ugö andre nifabu'u Lowalangi?" Itema li Yesu, "Na U'ombakha'ö khömi, lö'ö sa'atö faduhu dödömi. 68 Ba na manofu Ndra'odo khömi, ba lö sa'atö mitema li. 69 Ba hiza i'otarai da'e, dumadao Nono Niha ba gambölö Lowalangi Ama si lö ambö fa'abölö." 70 Lamane fefu, "Na si manö, hadia Ya'ugö andre Nono Lowalangi?" Itema li Yesu, "Si manö wanguma'ömi." 71 Lamane, "Lö moguna sa'ae sasi! No tarongo samösa moroi ba mbawa-Nia."

Luka 23

1 Muzizio fefu zanguhuku andrö, la'ohe Ia föna Wilato. 2 Ba da'ö labörötaigö la'angadugö Ia. Lamane, "No masöndra wa Ifaelungu niha sato. Ifawe'e niha ena'ö lö labu'a beo khö Kaizaro, börö me Imane Ya'ia Razo Sangorifi si no Ifabu'u Lowalangi." 3 Isofu Filato khö Yesu, "Hadia sindruhu Razo niha Yahudi Ndra'ugö?" Itema li Yesu, "Si manö wanguma'öu." 4 Imane Filato khö ndra ere sebua awö niha sato andrö, "Ma'ifu lö nisöndragu sala niha andre." 5 Ba hiza lafaso lamane, "Ifawe'e niha ba zi sagörö Yudea faoma famahaö-Nia; i'otarai Galilea, ba iada'e no irugi da'e." 6 Me irongo Filato da'ö, isofu imane, "Hadia moroi ba Galilea Niha andre?" 7 Ba me irongo wa moroi ba danö nifatörö Herode moroi Yesu, ifatenge Yesu khö Herode, si no so ba Yeruzalema me inötö da'ö. 8 Omuso sibai dödö Herode me i'ila Yesu, börö me no ara irongorongo duria Yesu ba omasi ia falukha khö-Nia. Ba itötöna wa I'ila Ifalua dandra sahölihöli dödö Yesu. 9 Andrö wa oya ibe'e wanofu khö Yesu, ba ma'ifu lö Itema linia Yesu. 10 So göi ba da'ö ndra ere sebua awö guruguru agama niha Yehuda ba labe'e wangadu sagabua sibai khö Yesu. 11 La'o'aya ba la'omai'ö Yesu ira saradadu Herode. Ibe'e khö-Nia mbaru solakhömi Herode ba aefa da'ö ifatenge Ia mangawuli khö Wilato. 12 Me luo da'ö ifuli fahuwu Herode khö Wilato hew̃a'ae fa'udu sibai ira mböröta. 13 I'owuloi ndra ere sebua, awö ndra salaw̃a, ba niha sato Filato. 14 Aefa da'ö imane khöra, "No mi'ohe Niha andre khögu awö wa miw̃a'ö Ifaelungu niha. Iada'e no ufareso Ia fönami, ba lö nisöndragu sala ni'angadugömi khö-Nia. 15 Si manö göi wangerangera Herode, andrö wa ifatenge mangawuli khöma. Lö hadöi amuata Niha andre, si tola tobali börö wa la'etu'ö huku famunu khö-Nia. 16 Börö da'ö omasido ufalisi Ia ya'i, ba aefa da'ö u'efa'ö Ia." 17 Ero Owasa Fasa, i'efa'ö Filato samösa niha nitaha, somasi niha sato. 18 Mu'ao fefu niha si so ba da'ö, "Bunu Ia! Efa'ö khöma Mbaraba!" ( 19 Labe'e ba gurunga Mbaraba börö wamarukhu ba zi sambua fasa awö wamununia niha.) 20 Börö me omasi Wilato i'efa'ö Yesu, ifuli mu'ao ia ba niha sato andrö. 21 Mu'ao ira lamane, "Foröfa Ia! Foröfa Ia!" 22 Ba zi medölu kali mu'ao Wilato khöra. Imane Filato, "Ba hadia zala-Nia? Lö nisöndragu hadia zala-Nia si tobali börö ba wanguhuku ba ba wamunu Ya'ia! Akha ufalisi Ia, aefa da'ö u'efa'ö Ia." 23 Mu'ao ira sa'oi dödöra wa lö tola lö'ö ni'osö Yesu ba röfa. Ba ba gafuriata möna ira. 24 I'etu'ö Filato huku famunu khö Yesu faudu ba zomasi niha sato andrö. 25 I'efa'ö Filato khöra ni'andröra, nikuru börö wamarukhu awö wamunu niha. Maoso Wilato ibe'e Yesu ba dangara ena'ö lalau zomasi ira. 26 La'ohe baero Yesu. Ba dalu lala, falukha ira zotöi Simoni, si otarai mbanua Girene, si numalö ba fasa. Lara'u ba lafaso ia wolohe röfa furi Yesu. 27 Ato zi fao mowaöwaö awö Yesu -- so ba gotaluara ndra alawe. La'e'esi Yesu ira alawe andrö. 28 Ifaigi ira Yesu ba Imane, "He ira alawe, Yeruzalema! Böi mi'e'e khö-Gu. Mi'e'e khömi ba ba ndraonomi. 29 Börö me so ginötönia lamane, 'Moharazaki ndra alawe si lö ono, si lö irai mo'ono ba si lö irai mamaenu iraono!' 30 Ba ginötö andrö dania lamane niha ba hili, 'Langögö ndra'aga!' Ba lamane ba hilihili, 'Balugö ndra'aga!' 31 Börö na lalau zi mane ba döla geu sauri, hadia dania nilaura ba döla geu si no oköli!" 32 So göi darua niha bö'ö -- darua manö samarukhu -- ni'ohe awö Yesu. 33 Me larugi nahia nifotöi "Sole Högö", laforöfa Yesu ba da'ö. Laforöfa göi zamarukhu si darua andrö -- samösa tanö ba gambölö Yesu ba si samösa tö ba gabera-Nia. 34 Ilau mangandrö Yesu, "He Ama, efa'ö khöra horöra! Lö la'ila hadia nilaura." Labagibagi nukha Yesu khöra faoma dahödahö. 35 Lalau muzizio niha sato ba da'ö, ba la'o'aya Yesu ira salaw̃a niha Yahudi. Lamane, "No I'orifi niha bö'ö; akha I'orifi Ia samösa iada'e, na duhu Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi andrö!" 36 La'o'aya göi Yesu ira saradadu. Möi ira khö-Nia wame'e agu saisö. 37 Lamane, "Na razo niha Yahudi Ndra'ugö, orifi Ndra'ugö!" 38 Yaw̃a ba röfa Yesu, lasura wehede, "Razo Niha Yahudi." 39 Samösa ba gotalua zamarukhu niforöfa andrö zango'aya Yesu. Imane, "Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi Ndra'ugö! Andrö, orifi Ndra'ugö ba ya'aga göi!" 40 Itegu ia si samösa. Imane, "Hadia, lö ata'u ndra'ugö khö Lowalangi? Nihuku famunu ita fefu. 41 Faudu ba gamuatada huku andrö nibe'e khöda. Ba Ya'ia andre lö sala!" 42 Aefa da'ö imane khö Yesu, "He Yesu, törö tödöu ndra'o, na tohare Ndra'ugö dania ba wa'arazo-Mö!" 43 Imane khönia Yesu, "Ya faduhu dödöu. Ma'ökhö andre awö-Gu ndra'ugö ba Waradaiso." 44 Mato bözi felendrua ba zi talu ma'ökhö, tebato haga luo. Ogömi fefu zi sagörö tanö irugi bözi tölu tanö owi. 45 Asika ba fabali nukha ba'aba'a ba Nomo Zo'aya. 46 Mu'ao Yesu ebua li-Nia Imane, "He Ama! Ba danga-U Utou'ö noso-Gu!" Me no aefa Iw̃a'ö da'ö, aetu noso-Nia. 47 Me i'ila högö zaradadu zi no alua, isuno Lowalangi! Imane, "Sindruhu, niha si sökhi Niha andre!" 48 Niha sato si so ba da'ö, la'ila fefu zalua andrö. Lafuli ira ba nomora zamösana si fao fa'alangu dödö. 49 Fefu niha sangila Yesu, so göi ba gotaluara ndra alawe solo'ö Ya'ia i'otarai Galilea, la'ila fefu zalua andrö moroi ba zaröu. 50 So samösa zotöi Yosefo, soroi mbanua Garimatea ba danö Yudea. Niha si sökhi ba nifosumange niha ia, sombaloi inötö wamatörö Lowalangi. Hew̃a'ae ndrotondroto Zanguhuku ba Agama ia, lö fao dödönia ba gangetula zanguhuku andrö. 52 Möi Yosefo khö Wilato wangandrö ena'ö ibe'e khönia mboto Yesu. 53 Ibe'e tou mboto Yesu moroi ba röfa, ibukusi muko. Aefa da'ö itou'ö mboto Yesu andrö ba lewatö nikhao ba narö gara, ba hilihili -- lö irai mu'oguna'ö lewatö andrö. 54 Luo zumaha me luo da'ö; ba lö ara tö luo Sabato. 55 La'o'ö Yosefo ira alawe si faofao khö Yesu moroi ba Galilea wamaigi lewatö andrö. La'ila wa no tetou'ö mboto Yesu ba lewatö. 56 Aefa da'ö mangawuli ira ba wama'anö samohua awö wanikha nibe'era dania ba mboto Yesu. Mahemolu ö, meluo Sabato, lö mohalöw̃ö ira molo'ö amakhoita ba agama niha Yehuda.

Luka 24

1 Me sahulö wongi sibai, luo Migu, möi ndra alawe andrö wolohe fanikha samohua si no lafa'anö. 2 Lasöndra wa no tegaölö gowe lagölagö lewatö andrö. 3 Möi ira bakha ba lewatö, ba lö lasöndra mboto Yesu ba da'ö. 4 Fatua muzizio ira ba da'ö abu dödöra wo'angeragö salua andrö. I'anema'ö muzizio ba ngaira darua niha sonukha si takile. 5 Ata'u sibai ira, ba latuhi danö föna ndra niha andrö. Lamane khöra si darua andrö, "Hana wa mi'alui zauri ba gotalua zi mate? 6 Lö Ya'ia ba da'e; no ifuli auri Ia! Mitörö tödömi hadia zi no Iw̃a'ö khömi me so Ia nasa ba Galilea, 7 wa 'Tebe'e ba danga niha si so horö Nono Niha, teforöfa Ia, ba ifuli auri Ia ba ngaluo si tölu.' " 8 Itörö tödö ndra alawe andrö wehede Yesu. 9 Me no mangawuli ira moroi ba lewatö, latutunö fefu zalua andrö khö ndra nifahaö si felendrua awö nifahaö tanö bö'ö. 10 Töitöi ndra alawe sangombakha fefu da'ö khö nifahaö Yesu: Maria Magadala, Yohana ba Maria ina Yakobo awö ndra alawe tanö bö'ö si fao khöra. 11 Lawalinga teatea mbewe ni'ombakha'ö ndra alawe andrö ira nifahaö. Lö faduhu dödöra nidunödunöra. 12 Maoso Wetero ba fagohi ia numalö ba lewatö. Ifaöndrö ia wamaigi bakha lewatö, ba i'ila ha muko lohulohu mboto Yesu zi so ba da'ö. Ahöli dödö Wetero, mofanö ia ba oya ngawalö zinofu bakha ba dödönia ba zi no alua andrö. 13 Me luo da'ö göi, darua nifahaö Yesu si numalö ba zi sambua banua sotöi Ema'usa, mato felendrua kilomete wa'aröu moroi ba Yeruzalema. 14 Fatua mowaöwaö ira lafatunö ngawalö zi no alua andrö. 15 Fatua fahuohuo ba mangerangera ira, tohare Yesu ba mowaöwaö Ia awöra. 16 La'ila Yesu ba hiza lö aboto ba dödöra wa Yesu Ia. 17 Imane Yesu khöra, "Hadia nifatunötunömi ba dalu lala andre?" Si fao sikhala wa'abu dödö labatogö ira. 18 Samösa ba gotaluara sotöi Kelofasi sanofu khö Yesu, "Hadia ha Ya'ugö dome si so ba Yeruzalema si lö mangila hadia zalua ba zi ha'uga ngaluo andre?" 19 Isofu Yesu Imane, "Hadia zalua?" Latema li lamane, "Salua khö Yesu andrö, banua Nazareta. Sama'ele'ö Ia; mofa'abölö sibai huhuo-Nia awö nilau-Nia -- he föna Lowalangi ma zui föna niha. 20 No labe'e khö-Nia ira ere sebua awö ndra salaw̃a huku famunu, ba no la'osö Ia ba röfa! 21 Ba hiza no manötöna ndra'aga wa Ya'ia andrö zangefa'ö soi Gizera'eli! Ba no tölu ngaluo sa'ae i'otarai me luo da'ö. 22 Ba no lakea'ö ndra'aga ira alawe si fao khöma. Sahulö wongi sibai no möi ira ba lewatö, 23 ba hiza lö lasöndra mboto Yesu ba da'ö. Aefa da'ö mangawuli ira ba lamane no la'ila mala'ika sangombakha wa no auri Yesu. 24 So ösa ba gotaluama zi möi ba lewatö ba lasöndra sindruhu niw̃a'ö ndra alawe andrö, lö ni'ilara Yesu." 25 Aefa da'ö Imane khöra Yesu, "Niha si bodo ami! Afökhö sibai khömi wa'afaduhu dödö niw̃a'ö ndra sama'ele'ö! 26 Lö tola lö'ö Itaögö fefu wamakao andrö Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi, awena dania irugi lakhömi-Nia!" 27 Aefa da'ö Ihaogö wangombakha Yesu khöra niw̃a'ö sanandrösa khö-Nia bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, i'otarai Mbuku Moze numalö ba mbuku ndra sama'ele'ö. 28 Arakha larugi mbanua andrö si möi ira. Hulö na Idölö fofanö Yesu, 29 ba hiza lataha Ia. Lamane khö-Nia, "Fao awöma, no arakha bongi ba no ibörögö ogömi." Ba fao awöra Yesu. 30 Me fao ira wemanga, Ihalö roti Yesu ba I'aohasi gölö Lowalangi, aefa da'ö Iboboto roti andrö faoma tanga-Nia, aefa da'ö Ibe'e khöra. 31 Awena teboka geragerara ba la'ila Ia. Ba hiza taya manö Yesu fönara. 32 Faoma lamane khö nawöra, "Isösö dödöda mege me fahuhuo Ia khöda ba dalu lala, wamoboto ösi Mbuku Ni'amoni'ö khöda!" 33 I'anema'ö maoso ira mangawuli ba Yeruzalema. Ba da'ö lasöndra no owulo ndra nifahaö Yesu si felezara andrö awö danö bö'ö nasa. 34 Lamane ira nifahaö andrö, "Sindruhu no auri mangawuli Zo'aya! No I'oroma'ö Ia khö Zimoni!" 35 Latutunö göi ira nifahaö si darua andrö hadia zalua ba dalu lala, ba hewisa me la'ila Zo'aya samoboto roti. 36 Fatua latutunö fefu da'ö, i'anema'ö muzizio Yesu ba gotaluara ba Imane, "Ya'ohahau dödömi!" 37 Tokea ba ata'u ira, lawalinga bekhu ni'ilara. 38 Ba Imane khöra Yesu, "Hana wa'ata'u ami, ba hana wa manofu dödömi? 39 Mifaigi danga-Gu awö gahe-Gu. Ya'odo da'e! Mibabaya ba mihaogö wamaigi, lö monagole ba motöla mbekhu, si mane ni'ilami khö-Gu." 40 Imanö Yesu ba Iforoma'ö khöra danga awö gahe-Nia. 41 Fatua lö faduhu dödöra börö wa'omuso dödö awö wa'ahöli dödö, Isofu khöra Yesu, "Hadia so gö khömi ba da'e?" 42 Labe'e khö-Nia sambua fanaba gi'a nisala. 43 Ihalö gi'a andrö Yesu, ba I'a fönara. 44 Aefa da'ö Imane khöra, "Da'e ngawalö zi no U'ombakha'ö khömi me so Ndra'o ba gotaluami: lö tola lö'ö alua fefu nisura sanandrösa khö-Gu bakha ba Mbuku Moze, awö ba Mbuku ndra Sama'ele'ö, awö Mbuku Zinunö." 45 Aefa da'ö Ibokai wangerangerara Yesu ena'ö aboto ba dödöra gohitö dödö Mbuku Ni'amoni'ö. 46 Imane khöra Yesu, "No tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö wa tefakao Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi andrö, ba ifuli auri moroi ba wa'amate ba ngaluo si tölu. 47 No göi tesura wa teturiaigö ba soi fefu wangefa'ö Lowalangi horö, na lafalalini gera'erara niha ba laröi horö. Ba mubörötaigö duria andrö moroi ba Yeruzalema. 48 Ya'ami sasi ba da'e fefu. 49 Ufatenge dania khömi zi no Ifabu'u Ama. Ba lö tola lö'ö mibaloi ba mbanua andre, irege tebe'e khömi wa'abölö si otarai Lowalangi." 50 Aefa da'ö I'ohe ira Yesu baero mbanua irugi Mbetania. Ifazaw̃a danga-Nia ba wamahowu'ö ya'ira. 51 Fatua Ifahowu'ö ira, fabali Ia khöra tefazaw̃a numalö ba zorugo. 52 Labalöduhini danö wangalulu khö-Nia, ba mangawuli ira ba Yeruzalema si fao fa'omuso dödö. 53 Ba Nomo Zo'aya manö so ira ba wanunonuno Lowalangi ba da'ö. Penyeragaman & Ilustrasi : ning 19 nopember 2003

Yohane 1

1 No so Daroma Li fatua lö muwöwöi gulidanö. Fao khö Lowalangi Daroma Li andrö, ba Taroma Li no Lowalangi. 2 Fatua lö hadöi ulidanö no so Daroma Li andrö si fao khö Lowalangi. 3 Iwöwöi hadia ia fefu Lowalangi faoma Taroma Li andrö. Ma'ifu lö hadöi ba gulidanö andre niwöwöi baero-Nia. 4 Taroma Li andrö zame'e fa'auri, ba fa'auri andrö zame'e haga ba niha. 5 Lö mamalö muhaga zi haga andrö bakha ba zogömigömi, ba tebai itayaigö haga andrö sogömigömi. 6 So niha nifatenge Lowalangi ba wangombakha haga andrö ba niha. Yohane döinia. 7 So ia ba wangombakha turia andrö ba niha fefu, ena'ö mamati ira ba haga andrö. 8 Tohare ia ba wangombakha haga andrö; ba tenga haga ia. 9 Haga sindruhundruhu haga andrö -- haga si möi ba gulidanö ba wohagaini fefu niha. 10 No so ba gulidanö Daroma Li andrö. Ba hew̃a'ae Ifazökhi gulidanö Lowalangi andre si fao Taroma Li, ba lö sa'atö aboto ba dödö niha gulidanö Ia. 11 Möi Ia ba mbanua-Nia, ba hiza lö latema Ia. 12 Ba so ösa zanema Ya'ia ba mamati ira khö-Nia. Ya'ira andrö zi tobali ono Lowalangi. 13 Tobali ira ono Lowalangi tenga börö wa'atumbura ma zui börö nga'ötö wa'aniha, ha börö me Lowalangi samösa zombali'ö ya'ira ono-Nia. 14 No tobali niha Daroma Li andrö, ba no I'iagö gotaluada. No ta'ila lakhömi-Nia, lakhömi nitema-Nia fa'a'ono Lowalangi si ha sambua. Börö ba khö-Nia I'oroma'ö samösa Ia Lowalangi, awö wa'omasi-Nia khöda. 15 Yohane zamaduhu'ö Ya'ia. Mu'ao Yohane imane, "Da'e Ia zi no uw̃a'ö tohare dania Ia furigu; ba hiza, abölö ebua Ia moroi khögu, börö me no so Ia fatua lö si tumbu ndra'o." 16 No fondrege wa'omasi-Nia ita, ba lö mo'aetufa Ifahowu'ö ita. 17 Ba khö Moze Ibe'e khöda goroisa-Nia Lowalangi, ba hiza, khö Yesu Keriso I'oroma'ö samösa Ia Lowalangi awö wa'omasi-Nia ita. 18 Samösa lö sangila Lowalangi, ba ono Lowalangi si ha sambua andrö zi fao khö Lowalangi, sahatö sibai khö Nama, Ya'ia zangoroma'ö Lowalangi khöda. 19 Ira samatörö moroi ba niha Yahudi, ya'ia ndra ere awö moroi ba mado Lewi, lafatenge khö Yohane ba wanofu khönia, "Haniha ndra'ugö?" 20 Lö ibini'ö da'ö Yohane. Ifaduhu'ö imane, "Tenga ya'o Razo Sangorifi andrö nifabu'u Lowalangi." 21 Lamane wanofu, "Na si manö, haniha ndra'ugö andre? Hadia Elia ndra'ugö?" Imane Yohane, "Tenga." Lamane zui wanofu, "Hadia Sama'ele'ö andrö ndra'ugö?" Itema li imane, "Tenga göi." 22 Lamane, "Na si manö ombakha'ö khöma haniha ndra'ugö andre, börö me ma'ombakha'ö wanema li niha samatenge ya'aga ba da'e. Hadia niw̃a'öu sanandrösa ba khömö andre?" 23 Ihalö moroi ba mbuku Yesaya sama'ele'ö wanemania li imane, "Ya'odo andre, 'Li niha si'ao ba danö si mate: Mifadaya lala khö Zo'aya!' " 24 Niha sanofu andre tengetenge ndra Farizai'o. 25 Lamane wanofu khö Yohane, "Na tenga Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi ndra'ugö, tenga Elia, tenga göi Sama'ele'ö andrö, hana wa öbayagö idanö niha?" 26 Itema li Yohane imane, "Ubayagö niha faoma idanö. Ba hiza ba gotaluami so niha si lö mi'ila. 27 Furigu tohare Ia, ba tenga sinangea na'i ndra'o we'amöi enoni samokai böbö mbadagahe-Nia." 28 Alua fefu da'ö ba Mbetania, tanö ba gatumbukha Nungo Nidanö Yoridano nahia Yohane wamayagö idanö niha. 29 Mahemolu da'ö i'ila Yohane I'ondrasi ia Yesu. Imane Yohane, "Mifaigi! Da'ö nono mbiribiri khö Lowalangi nibe'e ba wangeheta horö nösi gulidanö! 30 Ya'ia andrö niw̃a'ögu si tohare dania furigu ba hiza abölö ebua Ia moroi khögu; börö me no oföna so Ia fatua lö si tumbu ndra'odo. 31 Lö u'ila Ia andrö ba mböröta, ba hiza so ndra'o ba wamayagö idanö ena'ö aboto ba dödö niha Gizera'eli Ia." 32 Da'e wamaduhu'ö Yohane sanandrösa khö-Nia, "U'ila Geheha Lowalangi si so moroi yaw̃a ba mbanua hulö marafadi, si möi khö-Nia. 33 Me inötö da'ö lö u'ila haniha Ia; ba hiza Ifarou ndra'o Lowalangi wombayagö Ya'ia idanö, awö wa Imane khögu, 'Na ö'ila Geheha Lowalangi si möi ba niha ba toröi khö-Nia Geheha andrö, Ya'ia andrö dania zombayagö faoma Eheha Lowalangi.' 34 Imane Yohane, 'Sindruhundruhu no u'ila da'ö ba sindruhu Ono Lowalangi Ia; ya faduhu dödömi!' " 35 Mahemolu da'ö, so zui Yohane ba nahia andrö awö nifahaönia darua. 36 Me i'ila Itörö Yesu, imane, "Mifaigi! Da'ö Nono Mbiribiri Lowalangi." 37 Me larongo nifahaö Yohane andrö si darua niw̃a'önia, maoso ira la'o'ö Yesu. 38 Ifaigi furi Yesu, ba I'ila wa la'o'ö Ia. Imane Yesu, "Hadia ni'aluimi?" Lamane wanema li, "Hezo nahia-U omo, Rabi?" ('Rabi' eluahania guru.) 39 Imane Yesu, "Mi'aine mifaigi samösa." Fao ira khö-Nia ba la'ila hezo nahia-Nia omo. Toröi ira khö-Nia ba zi ma'ökhö andrö. Mato bözi öfa tanö owi me inötö da'ö. 40 Samösa ba gotalua zi darua andrö, zi no mamondrongo niw̃a'ö Yohane si no fao khö Yesu ya'ia Gandrea, talifusö Zimoni Fetero. 41 I'alio'ö Andrea wangalui Simoni, talifusönia, ba imane khönia, "No falukha ndra'aga Mesia, Razo Sangorifi andrö nifabu'u Lowalangi!" (Mesia, eluahania Keriso ba li Yunani.) 42 Aefa da'ö ifasao Andrea Zimoni khö Yesu. Itöngö Zimoni andrö Yesu, ba Imane, "Simoni ndra'ugö, ono Yohane. Tebe'e töiu dania Kefa." (Kefa ba li Heberai'o, ba ba li Yunani tetötöi Simoni, eluahania gowe.) 43 Mahemolu da'ö numalö ba Galilea Yesu. Falukha Ia khö Wilifo, ba Imane khönia, "Tabu o'ö Ndra'o!" 44 Moroi ba mbanua Mbetisa'ida Wilifo, banua ndra Andrea ba Fetero göi. 45 Falukha Wilifo khö Natanaeli ba imane khönia, "No falukha ndra'aga ba nahia nitötöi Moze bakha ba mbuku Huku Lowalangi, awö nitötöi ndra sama'ele'ö. Ya'ia Yesu ono Yosefo moroi ba Nazareta." 46 Imane wanema li Natanaeli, "Hadia tesöndra zi sökhi moroi ba Nazareta?" Itema li Filifo, "Aine ae'e faigi." 47 I'ila Yesu i'ondrasi Ia Natanaeli, Imane Yesu sanandrösa khönia, "Da'e zindruhu niha Gizera'eli, lö falimosa khönia!" 48 Isofu Natanaeli khö Yesu, "He moroi wa Ö'ila zanandrösa khögu?" Imane wanema li, Yesu, "Fatua lö ikaoni ndra'ugö Filifo, me so ndra'ugö barö ara andrö, no U'ila ndra'ugö." 49 Imane Natanaeli, "He Amagu Guru, Ono Lowalangi Ndra'ugö! Razo niha Gizera'eli Ndra'ugö!" 50 Aefa da'ö Imane khönia Yesu, "Hadia faduhu dödöu me Uw̃a'ö no U'ila ndra'ugö ba narö geu ara andrö? Ö'ila dania ngawalö zabölö ebua moroi ba da'ö!" 51 Ba Imane khönia Yesu, "Ya faduhu dödömi, mi'ila dania teboka mbanua si yaw̃a, manörönörö mala'ika khö Nono Niha nifatenge Lowalangi."

Yohane 2

1 Dua ngaluo aefa da'ö so walöw̃a ba Kana ba mbanua Galilea. So nina Yesu ba da'ö. 2 Ba no lakaoni göi Yesu awö ndra nifahaö-Nia ba da'ö. 3 Me no ahori fefu nagu, imane ina-Nia khö Yesu, "No ahori khöra nagu." 4 Itema li Yesu, "He Ina, böi o'ou Ndra'odo. Lö inötö khö-Gu nasa wamalua hadia ia." 5 Imane ina Yesu khö ndra sohalöw̃ö ba da'ö, "Na Iw̃a'ö khömi hadia ia, mi'o'ö." 6 So ba da'ö önö rumbi nahia nidanö si no muhenagö, soguna ba wanasai botora molo'ö amakhoita agama niha Yahudi. Dozi rumbi andrö tola mufo'ösi idanö w̃alu ngafulu irugi otu lite. 7 Imane Yesu khö ndra sohalöw̃ö andrö, "Mifo'ösi rumbi andrö faoma idanö." Ba lafo'ösi rumbi fefu faoma idanö. 8 Imane khöra Yesu, "Mihalö nidanö da'ö iada'e ba mi'ohe khö zatua sombambaya halöw̃ö." Ba la'ohe nidanö andrö khö zatua sombambaya halöw̃ö, 9 itandra nidanö da'ö satua sangai halöw̃ö, si no tobali agu. (Lö aboto ba dödönia heza moroi nagu andrö, börö me ha samo'ösi idanö rumbi zangila.) Ikaoni zatua sangai halöw̃ö marafule, 10 imane khönia, "Si to'ölönia agu si sökhi mube'e si föföna, ba na no oya nibadu dome, awena mube'e nagu si to'ölö. No ö'irö'ö nagu sabölö sökhi ba awena öbe'e iada'e!" 11 Da'ö zahölihöli dödö si föföna nifalua Yesu. Ba Ifalua da'ö ba mbanua Kana ba danö Galilea. Ba zahölihöli dödö andrö Iforoma'ö lakhömi-Nia Yesu. Ba mamati ndra nifahaö-Nia khö-Nia. 12 Aefa da'ö numalö Yesu, ina-Nia, talifusö-Nia awö ndra nifahaö-Nia we'amöi ba Gafana'uma ba toröi ira ba da'ö mato ha'uga ngaluo. 13 Numalö Yesu ba Yeruzalema, me no ahatö Gowasa Fasa niha Yahudi. 14 Ba Nomo Zo'aya ba Yeruzalema Isöndra Yesu zamawa saw̃i, biribiri awö marafadi; awö zanukari kefe no dumadao ba da'ö. 15 Ifazökhi mbözibözi moroi ba zinali, ba Ifofanö gurifö andrö moroi ba Nomo Zo'aya, biribiri awö zaw̃i. Ibalia'ö meza zanukari kefe irege oi muzawili gefe khöra. 16 Imane ba zamawa marafadi andrö, "Fazaw̃a fefu wofo andre. Böi mibali'ö nahia waniaga Nomo Nama-Gu!" 17 Itörö tödö ndra nifahaö-Nia ayati Mbuku Ni'amoni'ö andre, "Fa'omasigu Nomo-Mö, he Lowalangi, hulö holahola galitö si manga hadia ia." 18 Lalaw̃a Yesu ira salaw̃a niha Yahudi faoma fehede safökhö. Lamane, "Tandraigö fazökhi dandra sahölihöli dödö sangoroma wa sinangea Ölau zi mane da'e!" 19 Itema li Yesu, "Midudugö Nomo Lowalangi andre, ba Ufuli Ufasindro ba zi tölu ngaluo." 20 Lamane, "Öfa wulu fakhe wa'ara lafazökhi Nomo Zo'aya andre, ba Öfazökhi ba zi tölu ngaluo?" 21 Nomo Zo'aya niw̃a'ö Yesu ya'ia mboto-Nia samösa. 22 Ba me ifuli auri Yesu moroi ba wa'amate, itörö tödö ndra nifahaö-Nia wa no Iw̃a'ö zi manö. Ba faduhu dödöra ba zi no musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, awö ba zi no Iw̃a'ö Yesu. 23 Me so Yesu ba Yeruzalema me inötö Gowasa Fasa, ato niha si faduhu tödö khö-Nia börö zagahölihöli dödö nilau-Nia. 24 Ba lö faduhu dödö Yesu khöra me I'ila zi so ba dödö niha. 25 Lö moguna mu'ombakha khö-Nia zanandrösa ba zi samösamösa niha, me oi I'ila samösa hadia zi so bakha ba dödö niha.

Yohane 3

1 So samösa Warizai'o sotöi Nikodemo. Salaw̃a ba niha Yehuda ia. 2 Ba zi bongi möi ia i'ondrasi Yesu ba imane, "He Amagu Guru, aboto ba dödöma wa guru Ndra'ugö nifatenge Lowalangi. Börö, samösa lö si tola mamazökhi sagahölihöli dödö si mane nilau-Mö, na lö fao khönia Lowalangi." 3 Itema li Yesu, "Töngöni: samösa lö si tola tobali ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi, na lö tumbu mangawuli niha andrö." 4 Imane Nikodemo khö Yesu, "Hewisa wa tola tumbu mangawuli niha si no atua, hadia tola ifuli ia ba dalu ninania ena'ö tumbu mangawuli?" 5 Itema li Yesu, "Sindruhundruhu niw̃a'ö-Gu khöu: Na lö tumbu mangawuli niha moroi ba nidanö ba moroi ba Geheha Lowalangi, tebai tobali ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi niha andrö. 6 Ba mboto wa'aniha tumbu ita moroi khö ndra satuada, ba hiza na dali wa'a'eheha, tumbu ita moroi khö Geheha Lowalangi moroi ba zorugo. 7 Böi ahöli dödöu na Uw̃a'ö: fefu ita lö tola lö'ö tumbu mangawuli. 8 Isaw̃a zomasi ia angi andrö; tarongo höngöhöngönia, ba hiza lö ta'ila he moroi ba he numalö ia. Si manö göi niha si tumbu moroi ba Geheha Lowalangi." 9 Isofu Nikodemo imane, "Hewisa wa tola alua da'ö?" 10 Itema li Yesu, "Guru ndra'ugö ba gotalua niha Gizera'eli, hewisa wa lö ö'ila da'ö? 11 Ya faduhu dödöu: hadia zaboto ba dödöma da'ö ni'ombakha'öma, ba hadia ni'ilama da'ö nifaduhu'öma, ba lö sa'atö mitema wangombakhama. 12 Lö faduhu dödömi khö-Gu, na U'ombakha'ö zanandrösa ba gulidanö andre; hewisa wa tola faduhu dödömi khö-Gu, na U'ombakha'ö khömi zanandrösa ba zorugo? 13 Samösa lö si no möi ba zorugo, ba hiza so zoroi zorugo si no möi ba gulidanö, ya'ia Nono Niha nifatenge Lowalangi. 14 Hulö gulö nituwu Moze yaw̃a ba döla geu ba danö si mate, si manö göi wanuwu yaw̃a Ono Niha nifatenge Lowalangi, 15 ena'ö lasöndra wa'auri sindruhundruhu dozi samati khö-Nia." 16 Si manö wa'omasi Lowalangi nösi gulidanö andre, irege Ifatenge nono-Nia si ha sambua, ena'ö lö tekiko dozi samati khö-Nia, lasöndra wa'auri sindruhu ba si lö aetu. 17 Tobali sangorifi ulidanö nifatenge-Nia andrö ba tenga sanguhuku ulidanö. 18 Lö Ihuku Lowalangi zamati khö nono-Nia andrö. Ba no Ihuku Lowalangi niha si lö mamati khö Nono-Nia andrö si ha sambua. 19 Da'a danedane wanguhuku andrö: No möi ba gulidanö haga andrö, ba hiza abölö la'omasi'ö zogömigömi niha moroi ba haga, börö me si lö sökhi nilaura. 20 Lö la'omasi'ö haga dozi niha solau si lö sökhi; lö omasi i'ondrasi haga, börö me ata'u ia na oroma nilaunia si lö sökhi andrö. 21 Niha solau somasi Lowalangi, zangondrasi haga; ena'ö oroma wa si faudu ba zomasi Lowalangi nilaunia. 22 Aefa da'ö numalö ba danö Yudea Yesu awö ndra nifahaö-Nia. Mato ha'uga ngaluo toröi ira ba da'ö ba labayagö idanö niha. 23 Lö nasa mube'e ba gurunga Yohane me inötö da'ö. Ibayagö idanö niha ba Gaino, lö aröu i'otarai Zalima, börö me oya nidanö ba da'ö. La'ondrasi ia niha, ba ibayagö idanö ira. 25 Faguagua ösa nifahaö Yohane ba niha Yahudi sanandrösa ba gamakhoita wangehao andrö molo'ö agama niha Yahudi. 26 La'ondrasi Yohane, lamane khönia, "He Guru, hadia lö olifu'ö niha andrö si fao khöu yefo Nungo Nidanö Yoridano, nituturumö khöma? Mamayagö idanö göi Ia, ba fefu niha la'ondrasi Ia!" 27 Itema li Yohane, imane, "Lö hadia ia ba niha, na tenga nibe'e Lowalangi da'ö khönia. 28 No mirongo niw̃a'ögu, 'Tenga Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi andrö ndra'odo. Samokai lala ndra'o nifadaridari'ö föna-Nia.' 29 Marafule zokhö ni'owalu andrö. Ha si möi awö samondrongo zi fahuwu khö marafule andrö, ba no somuso tödö ia na irongo wehede marafule andrö. Si manö göi ndra'odo. Sindruhundruhu no somuso tödö ndra'o. 30 Manöi wa'ebua-Nia ba lö tola lö'ö awuwu ndra'o." 31 Töra moroi ba niha bö'ö fefu zoroi moroi yaw̃a. Niha gulidanö zi otarai gulidanö andre, ba lahuhuo'ö zanandrösa ba gulidanö. Ba töra moroi ba niha fefu zi otarai moroi yaw̃a andrö! 32 Iw̃a'ö fefu zi no Irongo ba si no I'ila, ba hiza samösa lö si faduhu tödö ba duria niw̃a'ö-Nia. 33 Si faduhu tödö ba niw̃a'ö-Nia andrö zamaduhu'ö wa sindruhu Lowalangi andrö. 34 Niha nifatenge Lowalangi zolohe Turia soroi Lowalangi, börö khö-Nia no Ibe'e fefu Eheha Lowalangi. 35 I'omasi'ö Nono-Nia Ama, ba no Ibe'e fefu hadia ia ba danga-Nia. 36 Samati khö Nono andrö, zi falukha fa'auri sindruhu ba si lö aetu. Lö falukha wa'auri sindruhu ba si lö aetu niha si lö mamati khö Nono andrö, ba lö mamalö wönu Lowalangi khönia.

Yohane 4

1 Ba larongo ira Farizai'o wa abölö ato nibayagö Yesu idanö moroi khö Yohane. ( 2 Sindruhunia samalua famayagö idanö tenga Yesu, hiza i ira nifahaö-Nia.) 3 Me I'ila Yesu wa no larongo da'ö ira Farizai'o, numalö Ia ba Yudea, ba mangawuli ba Galilea. 4 Ba wofanö-Nia andrö Itörö Zamaria. 5 Irugi zi sambua banua sotöi Sikhara Yesu ba danö Zamaria, lö aröu i'otarai danö andrö nibe'e Yakobo khö nononia Yosefo. 6 So mba'a Yakobo ba da'ö. Börö wa'erege dödö Yesu wofanö, möi Ia dumadao ba zinga mba'a andrö. Mato laluo me inötö da'ö, 7 no numalö ndra nifahaö Yesu ba fasa möi mowöli gö. Tohare samösa ndra alawe Zamaria wana'u idanö. Imane khönia Yesu, "He Ina, hadia tola U'andrö be'e ö-Gu nidanö?" 9 Itema li ira alawe Zamaria andrö, imane, "Niha Yahudi Ndra'ugö Ama; ba niha Zamaria ndra'odo; hana wa Ö'andrö khögu nidanö?" (Börö me lö amakhaita ba lö fariawö niha Yahudi faoma niha Zamaria.) 10 Imane Yesu, "Na aboto ba dödöu mbuala Lowalangi ba na ö'ila haniha zangandrö khöu idanö, ba ya'ugö na'i zangandrö khö-Nia idanö, ba Ibe'e khöu nidanö aurifa." 11 Imane ira alawe andrö, "He Ama, lö khö-U timba, ba wa'abakha mba'a andre. Hezo moroi Öhalö nidanö aurifa andrö? 12 Tuama Yakobo zame'e khöma ba'a andre. Moroi ba mba'a andre ihalö gönia idanö; awö ndraononia awö gurifönia. Hadia, abölö ebua ndra'ugö moroi khö duama Yakobo andrö?" 13 Imane Yesu, "Ifuli owökhi dödö niha fefu samadu idanö andre, 14 ba samadu idanö nibe'e-Gu khönia lö isöndra wa'owökhi dödö irugi zi lö aetu. Börö me idanö andrö nibe'e-Gu khönia tobali umbu nidanö sangele ba same'e fa'auri sindruhu ba si lö aetu!" 15 Imane ira alawe andrö, "He Ama, be'e khögu nidanö andrö ena'ö lö owökhi sa'ae dödögu; ba lö moguna möi ndra'o ba da'e ba wangai idanö." 16 Imane khönia Yesu, "Ae'e kaoni wo'omou, ba fuli'ö ba da'e." 17 Itema li ira alawe andrö imane, "Lö hadöi fo'omogu." Imane Yesu, "Sindruhu niw̃a'öu, wa lö fo'omou, 18 börö me no dalima ndra matua sangowalu khöu, ba ira matua si fao khöu iada'e tenga fo'omou sindruhunia. Tobali, sindruhu hadia niw̃a'ömö andrö." 19 Imane ira alawe andrö, "Awena aboto ba dödögu wa sama'ele'ö ndra'ugö. 20 Lafosumange Lowalangi ira satuama ba hili andre, ba ya'ami niha Yehuda zanguma'ö wa ha ba Yeruzalema nahia wamosumange Lowalangi." 21 Imane Yesu khönia, "Ya faduhu dödöu talifusö, so ginötö dania tenga ba hili andre lafosumange Lowalangi ba tenga göi ba Yeruzalema. 22 Mifosumange Lowalangi si lö mi'ila ya'ami niha Zamaria, ba ma'ila nifosumangema ya'aga niha Yahudi, börö me so wangorifi moroi ba niha Yahudi. 23 So dania ginötönia, ba no irugi inötö andrö, wa moroi ba wa'abölö Geheha Lowalangi, dozi niha lafosumange Nama, Lowalangi satulö, si mane nidönadöna Nama. 24 Lowalangi andrö ba no Eheha, ba ha moroi ba wa'abölö Geheha Lowalangi tola lafosumange Nama molo'ö fetaro-Nia." 25 Imane ira alawe andrö khö Yesu, "Aboto ba dödögu wa tohare dania Razo Sangorifi (nifabu'u Lowalangi, nifotöi Keriso). Na tohare Ia, I'ombakha'ö khöda fefu hadia ia." 26 Imane Yesu, "Ya'odo andre Ia si fahuhuo khöu." 27 Me inötö da'ö mangawuli ndra nifahaö Yesu. Ahöli dödöra me fahuhuo Yesu ba ndra alawe andrö. Samösa lö hadöi ba gotaluara sanofu khö ndra alawe, "Hadia zomasi'ö talifusö?" ma zui lasofu khö Yesu, "Hana wa fahuhuo Ndra'ugö ba ndra alawe andre, Ama?" 28 Aefa da'ö iröi zirege nidanö khönia ira alawe ba da'ö ba fagohi ia numalö ba mbanua ba wangombakha ba niha si so ba fasa, 29 "Mitabu, mifaigi niha sangombakha khögu fefu hadia gamuatagu. Ba dödögu, te Ya'ia andrö Razo Sangorifi si no Ifabu'u Lowalangi!" 30 Laröi mbanua niha andrö numalö ira khö Yesu. 31 Gasagasa da'ö lakaoni manga Yesu ira nifahaö-Nia. Lamane, "He Guru, lau manga!" 32 Itema li Yesu, "So gö khö-Gu ba lö mi'ila hadia gö andrö." 33 Faoma lasofu khö nawöra ira nifahaö andrö, "Hadia so zolohe ö-Nia?" 34 Imane Yesu, "Folo'ö somasi zamatenge Ya'o da'ö gö-Gu, awö wangasiwai halöw̃ö nibe'e-Nia khö-Gu. 35 Mimane wanguma'ö, 'öfa waw̃a tö, awena baw̃a wamasi.' Ba hiza Uw̃a'ö khömi: Mihaogö wamaigi nowi. No asoso ba no tola nibasi! 36 Latema mbua gölöra samasi andrö; i'owuloi mbua wangahalö soguna ba wa'auri sindruhundruhu. Omuso dödö zanaru ba he samasi. 37 Sindruhu gamaedola andre, 'Samösa zananö ba samösa zamasi.' 38 Ufatenge ami wamasi ba nowi si tenga ni'ohalöw̃ögöimi; no mohalöw̃ö niha bö'ö ba da'ö, ba mitema mbua wohalöw̃öra." 39 Ato zowanua ba Zamaria si faduhu tödö khö Yesu, me imane ira alawe andrö, "I'ombakha'ö khögu hadia ia fefu zi no ufalua." 40 Ba me falukha niha Zamaria andrö khö Yesu la'andrö khö-Nia ena'ö toröi Ia khöra. Toröi Yesu ba da'ö dua ngaluo wa'ara. 41 Ba ato nasa niha si faduhu tödö khö Yesu ba ngawalö nifahaö-Nia khöra. 42 Lamane ba ndra alawe andrö, "Faduhu dödöma iada'e tenga ha börö ni'ombakha'öu khöma, hiza börö me no marongo samösa, ba aboto ba dödöma wa sindruhu sangorifi ösi gulidanö andre Ia." 43 Me no toröi Yesu ba mbanua Zikhara dua ngaluo, numalö Ia ba Galilea. 44 No Iw̃a'ö samösa Yesu, "Lö lafosumange zama'ele'ö ba mbanuania samösa." 45 Me Irugi Galilea, latema'ö Ia niha sato si fao fa'omuso dödö. Börö, me so Ia ba Gowasa Fasa ba Yeruzalema, ba no la'ila hadia nilau-Nia me inötö da'ö. 46 Mangawuli Yesu ba Kana ba danö Galilea, ba nahia si no irai Ibali'ö agu nidanö. So samösa zohalöw̃ö ba nomo Razo. Mofökhö nononia ba Gafana'uma. 47 Me irongo no mangawuli Yesu moroi ba Yudea numalö ba Galilea, möi ia khö Yesu. I'andrö khö Yesu ena'ö Ifadöhö nononia andrö sarakhagö mate. 48 Isofu Yesu ba zohalöw̃ö ba nomo Razo andrö, Imane, "Na lö ni'ilau zahölihöli dödö, lö faduhu dödöu." 49 Imane sohalöw̃ö ba nomo Razo andrö, "He So'aya alio'ö we'amöi fatua lö mate nonogu andrö." 50 Imane Yesu, "Ofanö manö, no auri nonomö andrö." Mamati niha andrö ba niw̃a'ö Yesu, andrö ilau mofanö. 51 Ba dalu lala wangawuli ba nomo, falukha ia zohalöw̃ö khönia ba lamane, "No auri nonomö!" 52 Isofu ha'uga bözi me ibörötaigö döhö nononia andrö. Lamane, "Menewi, aefa laluo (mato bözi satu) alö wa'aukhunia." 53 Itörö tödö nama nono andrö wa me inötö da'ö Imane Yesu khönia, "No auri nonou." Ba mamati ia khö Yesu awö zi sambua omo ya'ira. 54 Da'ö zahöli dödö si mendrua nilau Yesu ba Galilea me no tohare Ia moroi ba Yudea.

Yohane 5

1 Börö me so Gowasa ba niha Yahudi, numalö Yesu ba Yeruzalema. 2 Ba so mbaw̃a Yeruzalema ba zinga "Mbawa Göli Mbiribiri". Lafotöi mbaw̃a andrö Betesa ba li Heberai'o. So lima ngawua nose'ose ba zi fasui mbaw̃a andrö. 3 Ato zofökhö ba nose'ose andrö: sau'a, sakelakela, sombuyumbuyu. Labalobaloi na mukiba nidanö ba mbaw̃a. 4 Börö me itaria möi mala'ika ba mbaw̃a andrö ba wamakiba idanö. Haniha zofökhö si föföna möi ba mbaw̃a, döhö wökhönia, gofu hadia ia wökhö andrö. 5 Ba da'ö so zofökhö si no tölu ngafulu a w̃alu fakhe wa'ara. 6 I'ila Yesu no tolea niha andrö ba da'ö, ba aboto ba dödö-Nia wa no ara sibai wökhönia; andrö Imane khönia Yesu, "Hadia omasi'ö döhö wökhöu?" 7 Itema li sofökhö andrö imane, "He Ama, lö khögu niha solohe ya'o ba mbaw̃a na inötö mukiba, no lahulö ndra'o niha bö'ö we'amöi bakha ba mbaw̃a." 8 Imane Yesu khönia, "Faoso, fazaw̃a gasomö ba owaöwaö." 9 I'anema'ö döhö niha andrö. Ifazaw̃a gasonia ba mowaöwaö ia. Alua da'ö me luo Sabato. 10 Lamane ira salaw̃a niha Yahudi ba niha andrö sawena döhö, "Luo Sabato ma'ökhö. Tebai öfazaw̃a gasou börö me lö faudu ba gamakhoita agama." 11 Itema li niha andrö imane, "Samadöhö ya'odo andrö mege zango'ou ya'o imane, 'Fazaw̃a gasomö ba owaöwaö.' " 12 Lamane wanofu, "Haniha zango'ou ya'ugö wamazaw̃a kasomö awö wowaöwaö?" 13 Ba hiza lö i'ila haniha da'ö niha sawena döhö andrö. Börö me ato niha ba da'ö ba no Ifasoli Ia Yesu ba gotalua niha sondröi nahia andrö. 14 Falukha Yesu ba niha andrö bakha ba Nomo Zo'aya. Imane khönia Yesu, "Iada'e no döhö ndra'ugö; angenanö fa böi öfazökhi horö sa'ae. Börö na ölau horö göna ndra'ugö sabölö afökhö moroi andre." 15 Mangawuli niha andrö ba i'ombakha'ö khö ndra salaw̃a niha Yahudi wa Yesu zamadöhö ya'ia. 16 Börö da'ö ibörötaigö la'alui lala ira salaw̃a niha Yehuda ba wamunu Yesu, me no Ifadöhö niha ba luo Sabato. 17 Ba hiza Imane khöra Yesu, "Lö mo'aetufa mohalöw̃ö nama-Gu; ba Ya'o ba mohalöw̃ö göi." 18 Börö wehede Yesu andrö wa la'alui lala nasa ira salaw̃a niha Yahudi ba wamunu Ya'ia. Lalau zi manö tenga ha börö me Ifadöhö niha ba luo Sabato; no börö göi me Imane Ama-Nia Lowalangi; hulö na Ifagölögölö Ia khö Lowalangi. 19 Imane wanguma'ö Yesu ba niha andrö, "Mihaogö wanöngöni: Tebai Ilau zomasi Ia Ono andrö. Ilau hadia ni'ila-Nia Ilau Ama-Nia. Börö me hadia nilau Nama da'ö göi nilau Nono andrö. 20 I'omasi'ö sibai Nono-Nia Ama andrö. I'ombakha'ö khö Nono-Nia fefu halöw̃ö-Nia. Mendrua manö I'oroma'ö khö Nono-Nia halöw̃ö sabölö ebua ena'ö ahölihöli fefu dödömi. 21 Isusugi zi no mate Ama, ba Ibe'e khöra wa'auri sindruhu ba si lö aetu; si manö göi Nono, I'amualagö wa'auri si lö aetu ba zomasi fa'auri. 22 Lö Ihuku niha Ama. Börö me no Ibe'e kuaso ba danga Nono-Nia ba wangetu'ö huku. 23 Ilau fefu da'ö Ama ena'ö lafosumange Nono si mane famosumange Ama. 24 Sindruhu niw̃a'ö-Gu khömi: Isöndra wa'auri sindruhu niha sanöngöni fehede-Gu ba mamati Ia ba zamatenge Ya'o. Lö tehuku ia; aefa ia moroi ba wa'amate ba isöndra wa'auri. 25 Ya faduhu dödömi: So ginötö dania -- ba no irugi inötö andrö -- larongo li Nono Lowalangi niha si no mate. Ba samondrongo fehede Nono andrö zauri. 26 Ibe'e wa'auri ba niha fefu Ama andrö; si manö göi wa no Ibali'ö umbu wa'auri Nononia andrö Ama same'e fa'auri ba niha fefu ba gulidanö! 27 No Ibe'e kuaso khö Nono andrö ba wangetu'ö huku, börö me Ono Niha Ia. 28 Böi tokea ami wamondrongo da'e börö me so ginötönia dania larongo wehede-Nia niha si no mate bakha ba lewatö. 29 Laröi lewatö andrö. Ba fefu niha solau si sökhi tefaoso ira ena'ö auri. Ba fefu zolau si lö sökhi tefaoso ena'ö tehuku." 30 "Lö U'ila Ufalua hadia ia na ha moroi ba zomasi Ndra'o. U'etu'ö huku molo'ö ni'oroi'ö Lowalangi khö-Gu. Börö da'ö atulö gangetula-Gu, börö me lö U'odaligö zomasi dödö-Gu. U'o'ö zomasi Nama samatenge Ya'o. 31 Na Ya'odo samösa zame'e famaduhu'ö sanandrösa khö-Gu, lö latema wamaduhu'ö-Gu andrö. 32 Ba so niha bö'ö samaduhu'ö Ya'o, ba U'ila wa sindruhu wamaduhu'önia andrö. 33 No mifatenge niha khö Yohane ba no ibe'e Yohane wamaduhu'ö sindruhu sanandrösa khö-Gu. 34 U'ombakha'ö da'ö fefu, tenga börö wa moguna khö-Gu wamaduhu'ö niha, ha ena'ö te'orifi ami. 35 Hulö wandru si holahola ba sohaga Yohane. Ba zi lö ara sibai isului ami ba omasi ami da'ö. 36 Ba so khö-Gu wamaduhu'ö sabölö ebua moroi ba wamaduhu'ö Yohane. U'ohalöw̃ögöi halöw̃ö nibe'e Nama khö-Gu -- ya'ia halöw̃ö nihalö-Gu iada'e -- da'ö zamaduhu'ö wa nifatenge Nama ndra'o. 37 Ba Ama si no mamatenge Ya'o andrö zamaduhu'ö Ya'o. Lö irai mirongo wehede Nama andrö, ba lö irai mi'ila zikhala-Nia. 38 Lö ba dödömi wehede-Nia, börö me lö faduhu dödömi ba Niha nifatenge-Nia. 39 Mi'alu'alui ba Mbuku Ni'amoni'ö, börö me miwalinga so khömi ba da'ö wa'auri si lö aetu ba wangalui ba zura andrö. No Ifaduhu'ö Ndra'o Buku Ni'amoni'ö andrö! 40 Ba hiza, lö mi'ondrasi Ndra'o ba wanöndra fa'auri sindruhu ba si lö aetu. 41 Lö U'alui zumange nibe'e niha. 42 Aboto ba dödö-Gu ami. Lö ba dödömi fangomasi'ö Lowalangi. 43 So Ndra'o awö wa'abölö moroi khö Namagu, ba lö mitema Ndra'o. Ba na niha bö'ö zi so ba wa'abölönia samösa, mitema ia. 44 Tebai faduhu dödömi, börö me sangalui sumange niha ami, ba lö mi'alui zumange nibe'e Lowalangi andrö si ha sambua. 45 Böi miwalinga U'angadugö ami khö Nama-Gu. Moze zangadugö ya'ami dania -- börö me Moze nitötönami ba da'ö. 46 Na sindruhundruhu faduhu dödömi khö Moze, tatu faduhu dödömi khö-Gu göi, börö me no ifaduhu'ö ndra'o Moze ba zurania. 47 Ba hiza, na lö faduhu dödömi ba nisura Moze, hewisa wa faduhu dödömi ba niw̃a'ö-Gu?"

Yohane 6

1 Me no aefa da'ö mangawuli Yesu yefo Mbaw̃a Galilea (nifotöi göi Baw̃a Diberia). 2 Ato niha solo'ö Ya'ia börö me no la'ila nilau-Nia ba wamadöhö niha sofökhö. 3 Numalö yaw̃a ba hili Yesu, dumadao Ia ba da'ö awö ndra nifahaö-Nia. 4 Me inötö da'ö no ahatö Gowasa Fasa ba niha Yahudi. 5 Me Ifakhölö ia Yesu I'ila ato niha sangondrasi Ya'ia. Andrö Imane khö Wilifo, "Hezo tola ta'öli gö ena'ö tola manga ndra niha andre fefu?" ( 6 Imanö wehede Yesu börö me omasi Ia itandraigö Wilifo; bano I'ila samösa hadia nifalua-Nia.) 7 Imane Filifo, "Ambö zi dua ngaotu ribu rufia fowöli ö niha sato andre, hew̃a'ae ha ma'ifu ero samösa." 8 Imane Andrea, talifusö Zimoni Fetero, samösa ba gotalua ndra nifahaö Yesu, 9 "So ndraono ba da'e si so lima ngawua roti ba dua gi'a. Ba hadia gunania da'ö ba niha sato andre?" 10 Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Mifedadao niha sato andrö." Ba nahia andrö oya ndru'u, ba dumadao ira yaw̃a ba dete ndru'u fa'ato fefu mato lima ribu ndra matua. 11 Aefa da'ö Ihalö roti Yesu, I'aohasi gölö Lowalangi. Aefa da'ö Ibagibagi roti andrö ba niha sato si so ba da'ö. Si manö göi Ilau ba gi'a andrö. Manga niha sato fefu irege abuso. 12 Me no abuso ira wemanga, Imane Yesu khö ndra nifahaö-Nia, "Mi'owuloi zi toröi gö andrö, böi so zi tetibo." 13 So felendrua ragaraga afönu tö zi töra gö niha sato soroi roti si lima ngawua andrö, me no la'owuloi ira nifahaö-Nia. 14 Me la'ila niha sato zahöli dödö andrö nilau Yesu, lamane, "Sindruhundruhu, Sama'ele'ö niha andrö, si tohare dania ba gulidanö!" 15 Aefa da'ö lafaso Yesu we'amöi Razora. I'ila Yesu gera'era dödöra andrö, börö da'ö numalö Ia ba hili ba zi lö nihaniha. 16 Me no ibörötaigö bongi, numalö ba mbaw̃a ndra nifahaö Yesu. 17 Möi ira yaw̃a ba dundraha ba wangötö baw̃a numalö ba Gafana'uma. Me no irugi bongi, lö si möi nasa khöra Yesu. 18 Gasagasa da'ö, so nangi sabölöbölö ba mobade mbaw̃a. 19 No moloyo ndra nifahaö Yesu mato öfa irugi lima kilomete; i'anema'ö la'ila Yesu mowaöwaö ba dete nidanö wangondrasi tundraha. Ata'u sibai ira. 20 Imane khöra Yesu, "Böi mi'ata'ufi, Ya'odo da'e!" 21 Latema'ö Ia yaw̃a ba dundraha, ba hiza, ba ginötö da'ö göi larugi zaw̃atöra. 22 Mahemolu ö, la'ila niha sato si so yefo mbaw̃a wa ha sara dundraha mege ba da'ö. La'ila wa no oföna ladaridari ira nifahaö Yesu, ba lö si fao Yesu khö ndra nifahaö-Nia andrö. 23 Tohare dundraha tanö bö'ö moroi ba Diberia ba manao ira ba nahia wemanga niha sato roti me no aefa I'aohasi gölö Lowalangi Yesu. 24 Me la'ila niha sato lö Yesu awö nifahaö-Nia ba da'ö, ba möi ira yaw̃a ba dundraha, numalö ira ba Gafana'uma ba wangalui Yesu. 25 Me falukha niha sato andrö khö Yesu yefo mbaw̃a, lasofu khö-Nia lamane, "He Guru, hamega Örugi da'e?" 26 Itema li Yesu Imane, "Sindruhundruhu niw̃a'ö-Gu khömi: Mi'alui ndra'o tenga börö wa no aboto ba dödömi zahölihöli dödö nilau-Gu, ha börö me no abuso ami roti. 27 Böi mi'eregesi tödö wangalui ö si tola ahori ba obou. Mi'ohalöw̃ö wangalui ö si lö obou ba same'e fa'auri si ndruhu. Ibe'e khömi dania gö andrö Ono Niha nifatenge Lowalangi; börö me no Ibe'e khö-Nia wa'abölö Ama Lowalangi andrö." 28 Aefa da'ö lasofu khö-Nia, "Hadia nilauma ena'ö tola mababaya halöw̃ö Lowalangi?" 29 Itema li Yesu, "Da'e zomasi Lowalangi milau khö-Nia: Mi'amati khö-Nia nifatenge Lowalangi andrö." 30 Lamane, "Na si manö, hadia so zahölihöli dödö nilau Guru khöma ena'ö ma'ila ba faduhu dödöma khö-U? Tandraigö foroma'ö hadia zi tola Öfalua! 31 La'a mana ira tuama ba danö si mate. No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, 'Ibe'e öra roti moroi si yaw̃a ba zorugo.' " 32 Imane khöra Yesu, "Sindruhu niw̃a'ö-Gu khömi: Tenga roti soroi zorugo nibe'e Moze andrö; roti nibe'e Namagu khömi da'ö zindruhunia roti soroi zorugo. 33 Börö me roti nibe'e Lowalangi, Ya'ia zi möi tou moroi ba zorugo ba same'e fa'auri sindruhu ba si lö aetu ba gulidanö andre." 34 Lamane, "He Ama, böi bulö'ö wame'e öma roti andrö." 35 Imane khöra Yesu, "Ya'odo roti fangorifi andrö. Si möi khö-Gu lö isöndra olofo. Ba si faduhu tödö khö-Gu lö sa'ae dania owökhi dödö. 36 No Uw̃a'ö khömi wa no mi'ila Ndra'o, ba lö manö faduhu dödömi. 37 Fefu niha nibe'e Nama khö-Gu la'ondrasi Ndra'o. Lö Utimba niha si möi khö-Gu. 38 Möi Ndra'o tou moroi ba zorugo, wamalua somasi Ia samatenge Ya'o, tenga somasi Ndra'o samösa. 39 Da'e zomasi zamatenge Ya'odo andrö: ena'ö samösa böi taya niha nibe'e-Nia khö-Gu; ena'ö U'orifi ira mangawuli ba luo safuria. 40 Börö me da'e zomasi Namagu: Fefu niha si no mangila Ono andrö ba si faduhu tödö khö-Nia, lasöndra wa'auri sindruhu ba si lö aetu, ba U'orifi ira mangawuli ba Ngaluo Safuria." 41 Ibörötaigö mukökökökö niha Yahudi khö Yesu börö me Imane: "Roti soroi zorugo Ndra'odo andre." 42 Lamane, "Hadia tenga Yesu niha andre, ono Yosefo? Ma'ila nama awö nina-Nia! Hewisa wa Imane moroi ba zorugo tohare Ia?" 43 Imane khöra Yesu, "Böi mi'okökökökö. 44 Samösa lö si möi khö-Gu niha na tenga Ama, samatenge Ya'odo andrö zamatenge ya'ira khö-Gu; ba U'orifi ira dania ba Luo Safuria. 45 No tesura ba zura ndra Sama'ele'ö si mane: 'Ifahaö fefu niha Lowalangi.' Tobali fefu niha samondrondrongo fehede Nama andrö ba si möi nifahaö-Nia, da'ö zi möi mangondrasi Ya'odo. 46 Ba tenga da'ö geluaha wa so niha si no mangila Ama. Ha Ya'ia andrö si otarai Lowalangi zangila Ama andrö. 47 Mitöngöni: Si faduhu tödö khö-Gu zanöndra fa'auri sindruhu ba si lö aetu dania. 48 Ya'odo roti same'e fa'auri. 49 La'a mana ira tuami, ba danö si mate, ba hiza mate ira sa'atö. 50 Fabö'ö sibai roti soroi zorugo andrö; si manga roti andrö lö mate dania. 51 Ya'odo roti soroi zorugo -- roti same'e fa'auri. Si manga roti andrö auri irugi zi lö aetu. Botogu roti andrö nibe'e-Gu. Ululu mboto-Gu, ena'ö te'orifi gulidanö." 52 Fehede Yesu andrö zamobörö faguaguasa ba gotalua ndra niha Yahudi. Lamane, "Hewisa Ibe'e ni'ada mboto-Nia niha andre?" 53 Imane khöra Yesu, "Mihaogö wanöngöni: Lö misöndra wa'auri ba khömi na lö mi'a mboto Nono Niha nifatenge Lowalangi andrö ba na lö mibadu ndro-Nia. 54 Si manga boto-Gu ba samadu do-Gu, zanöndra fa'auri sindruhu ba si lö aetu. Da'ö ni'orifi-Gu na Luo Safuria. 55 Börö me boto-Gu andre gö sindruhu ba do-Gu zindruhu nibadu. 56 Niha si manga boto-Gu ba samadu do-Gu, ahatö ia khö-Gu ba ahatö Ndra'o khönia. 57 Ama sauri andrö zamatenge Ya'o ba auri Ndra'o khö-Nia. Si manö göi niha si manga boto-Gu, auri ia moroi khö-Gu. 58 Da'e roti andre soroi zorugo: lö fagölö roti andre si mane ni'a ndra tuami. Hew̃a'ae no la'a roti andrö, mate sa'atö ira. Ba si manga roti andre auri irugi zi lö aetu." 59 Iw̃a'ö da'ö fefu Yesu, me mamahaö Ia ba gosali ba Gafana'uma. 60 Ato ndra nifahaö Yesu samondrongo fehede Yesu andrö. Lamane, "Abe'e sibai wamahaö andre. Hezo wa tola latema niha!" 61 Hew̃a'ae samösa lö sangombakha, I'ila Yesu wa mukökökökö ndra nifahaö börö da'ö. Andrö wa Imane khöra, "Hadia, lö omasi ami wamahaö andre? 62 Hewisa dania na mi'ila mangawuli ba nahia-Nia mböröta Nono Niha nifatenge Lowalangi andrö? 63 Eheha Lowalangi zombali'ö auri niha. Lö guna wa'abölö niha. Fehede andrö niw̃a'ö-Gu no fehede Geheha Lowalangi ba fehede same'e fa'auri. 64 Ba hiza, so göi ba gotaluami zi lö faduhu tödö." (No I'ila ba wamöbörö Yesu haniha zi lö omasi faduhu tödö ba haniha zi manga mböli-Nia.) 65 Imane nasa Yesu, "Da'ö mbörö wa U'ombakha'ö khömi wa samösa lö si möi khö-Gu natenga Ama andrö zame'e fa'abölö khönia we'amöi khö-Gu." 66 I'otarai da'ö ato zondröi Ya'ia si faofao khö-Nia mege, lö omasi ira sa'ae wolo'ö Ya'ia. 67 Isofu Yesu khö ndra nifahaö-Nia si felendrua, "Hadia lö'ö göi omasi ami miröi Ndra'o?" 68 Imane Simoni Fetero khö-Nia, "He So'aya, ha'ökhö möi ndra'aga? Ha fehede Zo'aya zame'e fa'auri sindruhu ba si lö aetu. 69 Na faduhu dödöma ba mamatiga wa Ya'ugö Zo'aya dengetenge ni'amoni'ö andrö soroi Lowalangi." 70 Itema lira Yesu Imane, "Hadia tenga Ya'odo zangobini ya'ami si felendrua andre? Ba hiza, samösa ba gotaluami gafökha!" 71 Niw̃a'ö Yesu andrö ya'ia Yuda ono Zimoni banua Gariota. Börö me hew̃a'ae samösa moroi ba gotalua ndra nifahaö Yesu Yuda, ba hiza omasi ia tobali si manga mböli Yesu.

Yohane 7

1 Me no aefa da'ö Idörödöröi Galilea Yesu. Lö omasi Ia numalö ba danö Yudea börö me edöna labunu Ia ira salaw̃a niha Yahudi. 2 Me luo da'ö no ahatö Gowasa Nose Mbulu Geu ba niha Yehuda. 3 Lamane khö Yesu ira talifusö-Nia, "Röi nahia andre ae'e ba Yudea, ena'ö la'ila halöw̃ö-U ira nifahaö-Mö. 4 Lö samini'ö nilaunia, na omasi ia teturia. Na Ölau halöw̃ö si mane da'ö, ba lö tola lö'ö la'ila ba zi sagörö ulidanö!" ( 5 Börö me lö faduhu göi dödö ndra talifusö-Nia khö-Nia.) 6 Imane khöra Yesu, "Lö inötö khö-Gu, ba hiza, ba khömi ba tola manö gofu hawa'ara. 7 Lö la'afökhöi tödö ami niha gulidanö andre. Ba hiza lafökhöi tödö Ndra'o me lö aetu Uw̃a'ö ba gulidanö andre wa si lö sökhi nilaunia. 8 Mi'ae'e manö ba Gowasa andrö. Lö möi Ndra'o börö tenga inötö khö-Gu." 9 Si manö niw̃a'ö Yesu khö ndra talifusö-Nia, ba toröi Ia ba Galilea. 10 Me no numalö ndra talifusö-Nia ba Gowasa andrö, möi Yesu ha Ya'ia samösa lö sangila. 11 La'alui Yesu ira salaw̃a niha Yahudi ba Gowasa andrö ba lasofu lamane, "Heza so Ia?" 12 Faoma fangöngöngöngö niha sato sanandrösa khö-Nia. So zanguma'ö Niha si sökhi Ia andrö: "So göi zanguma'ö. Lö'ö! Samaelungu Ia!" 13 Samösa lö si lö ata'u wamatunö sanandrösa khö-Nia föna niha börö me ata'u ira ndra salaw̃a niha Yahudi. 14 Ba dalu Gowasa, möi Yesu bakha ba Nomo Zo'aya, Ibörötaigö mamahaö. 15 Ahöli dödö ndra salaw̃a niha Yahudi. Lamane, "Hewisa wa I'ila zoya ngawalö niha andre, hew̃a'ae lö irai sekola Ia?" 16 Itema li Yesu Imane, "Tenga moroi khö-Gu hadia ia nifahaö-Gu, no famahaö Lowalangi samatenge Ya'o. 17 Niha samalua somasi Lowalangi, da'ö zangila wa famahaö-Gu andre moroi khö Lowalangi, tenga somasi dödö-Gu manö. 18 Niha sanguma'ö somasi dödönia, omasi nifosumange niha andrö. Ba hiza sangalui sumange khö zamatenge ya'ia, da'ö niha satulö tödö: lö falimosa ba niha si manö. 19 Hadia, tenga Moze zame'e oroisa Lowalangi khömi? Samösa lö ba gotaluami solo'ö. Hana wa omasi ami mibunu Ndra'odo?" 20 Latema li-Nia niha sato, lamane, "Te owöhö'ö! Haniha zomasi mamunu Ya'ugö?" 21 Itema li Yesu imane, "Ha sambalö halöw̃ö nihalö-Gu, ba ahöli dödömi. 22 No ibe'e goroisa khömi Moze ba miboto ndraonomi. Börö da'ö miboto niha, hew̃a'ae ba luo Sabato. Sindruhunia tenga Moze zi föföna mamoto niha, no ira tuada sauri fatua lö Moze. 23 Na miboto niha ba luo Sabato ena'ö lö misawö goroisa Moze, hana wa mofönu ami khö-Gu na Ufadöhö niha ba luo Sabato? 24 Böi mihuku niha ha ba zoroma ba hörö, mihuku niha ba wa'atulö ba ba wa'aduhu." 25 So ösa niha Yeruzalema sanguma'ö, "Hadia, tenga da'e niha ni'alu'alui andrö ena'ö labunu? 26 Mifaigi! Fahuhuo Ia föna niha sato ba samösa lö sanegu Ya'ia! Hadia, no aboto ba dödö ndra salaw̃ada wa Ya'ia Razo Sangorifi andrö nifabu'u Lowalangi? 27 Na tohare Razo Sangorifi andrö nifabu'u Lowalangi, samösa lö sangila hezo moroi Ia! Ba hiza, ta'ila hezo moroi niha andre." 28 Me mamahaö Yesu bakha ba Nomo Zo'aya, Isofu Yesu ebua li-Nia, "Hadia sindruhundruhu mi'ila haniha Ndra'odo andre ba hezo moroi Ndra'o? Tenga ba zomasi dödö-Gu so Ndra'o. Sindruhu zamatenge Ya'odo andrö, ba lö mi'ila Ia. 29 U'ila Ia, börö me moroi khö-Nia Ndra'odo ba Ya'ia zamatenge Ya'o." 30 Omasi sibai niha sato andrö wondra'u Yesu, ba hiza samösa lö sombambaya Ya'ia börö me tenga nasa inötö-Nia. 31 Baero da'ö, ato göi ba gotalua niha sato si faduhu tödö khö-Nia, lamane, "Na tohare Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi andrö, hadia abölö oya ilau zahöli dödö moroi ba nilau niha andre?" 32 Larongo ira Farizai'o wangöngösa niha sato sanandrösa khö Yesu. Börö da'ö, si fao ira ere sebua lafatenge zanaro ba Nomo Zo'aya ba wondra'u Yesu. 33 Imane Yesu, "Ba zi lö arara fao Ndra'o khömi. Aefa da'ö mangawuli Ndra'o khö zamatenge Ya'o. 34 Mi'alui dania Ndra'odo, ba lö misöndra; börö me tebai möi ami ba zi so Ya'o." 35 Faoma lamane khö nawöra ira salaw̃a niha Yahudi andrö, "Heza numalö niha andre, irege tebai tasöndra Ia? Hadia numalö Ia ba niha Yahudi si so ba danö saröu ba gotalua niha Yunani, ba mamahaö Ia khö ndra niha Yunani andrö? 36 Hadia geluaha wa Imane, 'Mi'alui dania Ndra'o ba lö misöndra, ba tebai möi ami ba nahia si so Ya'o.' " 37 Ngaluo sebua, ngaluo ba gafuriata ba gowasa andrö. Me luo da'ö muzizio Yesu ba mu'ao Ia ebua li-Nia Imane, "Ya möi khö-Gu zowökhi tödö ba wamadu idanö. 38 No tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö si mane da'e: 'Moroi ba dödö niha samati khö-Gu, mangumbu nidanö aurifa.' " ( 39 Eheha Lowalangi niw̃a'ö Yesu, nibe'e-Nia dania ba zamati khö-Nia. Börö me inötö da'ö lö nasa mube'e; börö me lö nasa mufolakhömi Yesu.) 40 Ato niha samondrongo niw̃a'ö Yesu. Ba so ba gotaluara zanguma'ö, "Lö tola lö'ö sama'ele'ö niha andre!" 41 So danö bö'ö zanguma'ö, "Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi Ia andre!" Ba so zanguma'ö, "Ae, hewisa wa moroi ba Galilea tohare Razo Sangorifi? 42 Bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura wa Razo Sangorifi andrö tohare dania ba nga'ötö Dawido ba tumbu ba Mbetilekhema, banua Dawido." 43 Ibörötaigö fakara niha sato andrö sanandrösa khö Yesu. 44 So zomasi mondra'u Ya'ia, ba hiza samösa lö sombambaya Ya'ia. 45 Mangawuli ndra sanaro ba Nomo Zo'aya nifatenge ndra ere sebua awö ndra Farizai'o ba wondra'u Yesu. Lamane ira ere sebua awö ndra Farizai'o khö ndra sanaro andrö, "Hana wa lö mi'ohe Ia ba da'e?" 46 Lamane ira sanaro andrö, "Lö irai so niha si fahuhuo si mane da'ö!" 47 Lamane ira Farizai'o, "E, hadia no göna ami famaelungu-Nia göi?" 48 "Hadia so ba gotalua ndra salaw̃a niha Yehuda awö ndra Farizai'o zi faduhu tödö khö-Nia? 49 Ba hiza niha sato andre, lö aboto ba dödöra huku Moze, ba hew̃a'ae si manö ba si falukha fangelifi ira." 50 Ba gotalua ndra Farizai'o so zi no irai möi khö Yesu me bongi; Nikodemo döi niha andrö. Imane Nikodemo khö ndra Farizai'o tanö bö'ö andrö, 51 "Molo'ö huku agama khöda, tebai tehuku zi samösa niha fatua lö tarongo golalöw̃ania, ba fatua lö tafareso hadia zi no ifalua." 52 Latema li lamane, "E, hadia moroi ba Galilea ndra'ugö?" Fareso Mbuku Ni'amoni'ö: "Lö hadöi sama'ele'ö moroi ba Galilea!" 53 Aefa da'ö, mangawuli fefu niha ba nomora.

Yohane 8

1 Ba hiza numalö Yesu ba Hili Zaitu. 2 Mahemolu da'ö ba zahulö wongi möi Ia ba Nomo Zo'aya, ba ato niha sangondrasi Ya'ia. Mudadao niha sato andrö, ba mamahaö Yesu khöra. 3 Gasagasa da'ö, tohare ndra Samahaö ba Agama awö ndra Farizai'o, la'ohe khö-Nia samösa ndra alawe sohorö. Lafezizio ndra alawe andrö ba gotalua, 4 aefa da'ö lamane khö Yesu, "He Ama guru, no masöndra wohorö ndra alawe andre. 5 Ba Huku Moze sanandrösa ba goroisa Lowalangi, no ibe'e gamakhoita Moze ena'ö ira alawe si mane da'ö nitebu kara irege mate. Hewisa gera'era-U ba zi mane Ama?" 6 Lamanö wanofu ba wamesu li-Nia, ena'ö lasöndra golalöw̃a-Nia. Ba hiza, no Ifatugu manö Ia Yesu, ba Isura faoma turu-Nia tou danö. 7 Ba me lahötöi wanofu, Ifaöga högö-Nia ba Imane khöra, "Haniha ba gotaluami zi lö olalöw̃a, akha i'ofönai'ö ia wanebu ira alawe faoma kara." 8 Ifuli Ifatugu Ia Yesu ba Isura tou danö. 9 Me larongo niw̃a'ö Yesu andrö, Ibörötaigö lazarazara wondröi nahia andrö, i'otarai zatua. Ba gafuriata ha tö Yesu zi so ba da'ö awö ndra alawe andrö si zizio ba da'ö. 10 Muzizio Yesu ba Imane ba ndra alawe andrö, "Heza so fefu ira? Hadia lö sanguhuku ya'ugö?" 11 Imane, "Lö'ö Ama." Imane Yesu, "Lau, Ya'odo göi ba lö Uhuku ndra'ugö. Ofanö iada'e, ba böi lau horö sa'ae." 12 Fahuhuo zui khöra Yesu. Imane Yesu, "Ya'odo haga gulidanö. Dozi solo'ö Ya'o ba lö mowaöwaö ba zogömigömi, me la'okhögö haga wa'auri." 13 Lamane khö-Nia ira Farizai'o, "Öfaduhu'ö samösa Ndra'ugö iada'e, Ama. Lö atulö wamaduhu'ö-Mö andrö!" 14 Itema li Yesu Imane, "Hew̃a'ae Ube'e wamaduhu'ö sanandrösa khö-Gu samösa, ba hiza sindruhu wamaduhu'ö-Gu andrö; börö me U'ila heza moroi Ndra'o ba heza numalö-Do Lö mi'ila hezo moroi Ndra'o ba heza numalö Ndra'o. 15 Mihuku niha molo'ö fa'aniha, ba hiza samösa lö nihuku-Gu niha. 16 Ba na Uhuku niha, atulö wanguhuku-Gu andrö, börö me tenga ha Ya'odo; fao khö-Gu Nama andrö samatenge Ya'o. 17 No tesura bakha ba huku agama khömi; famaduhu'ö zi darua niha zindruhu. 18 Darua zamaduhu'ö Ya'o -- Ya'o samösa ba Ama andrö samatenge Ya'o." 19 Lamane, "Hezo Nama-Mö andrö?" Itema li Yesu, "Lö mi'ila Ndra'odo. Ba lö'ö göi mi'ila Nama-Gu. Na mi'ila Ndra'o, mi'ila göi Nama-Gu." 20 Iw̃a'ö fefu da'ö Yesu me mamahaö Ia ba Nomo Zo'aya ahatö ba nahia weti game'ela khö Lowalangi. Ba samösa lö sondra'u Ya'ia, börö me lö irugi na inötö-Nia. 21 Ifuli Imane Yesu khöra, "Mofanö Ndra'o, ba mi'alui Ndra'o dania, ba hiza mate ami dania ba horömi. Tebai möi ami ba zi möi Ndra'o." 22 Lamane ira salaw̃a niha Yahudi, "Te Ibunu Ia, börö me imane, 'Ba zi möi ndra'o, tebai möi ami.' " 23 Imane khöra Yesu, "Moroi tou so ami; ba moroi yaw̃a so Ndra'o. Moroi ba gulidanö ami; ba hiza Ya'o tenga moroi ba gulidanö. 24 Da'ö mbörö wa Umane khömi mate dania ami ba horömi. Ba sindruhu dania mate ami ba horömi, na lö faduhu dödömi wa 'Ya'odo andre Ia nifotöi YA'ODO SI SO'." 25 Lasofu lamane, "Haniha zindruhunia Ndra'ugö andre?" Itema li Yesu Imane, "Hadia guna fahuhuo Ndra'o khömi! 26 Oya zomasi Ndra'o Uw̃a'ö khömi ba wangotu'ö. Ba hiza U'ombakha'ö ba gulidanö hadia nirongo-Gu khö zamatenge Ya'o -- börö me satulö Ia." 27 Lö aboto ba dödöra wa fahuhuo Ia sanandrösa khö Nama. 28 Börö da'ö Imane Yesu khöra, "Dania na no miforöfa Nono Niha andrö nifatenge Lowalangi, awena aboto ba dödömi wa 'Ya'odo, nifotöi YA'O SI SO andrö', ba ginötö da'ö mi'ila wa lö hadöi nilau-Gu ba zomasi Ndra'o manö. Nifahaö Nama andrö khö-Gu niw̃a'ö-Gu. 29 Ba samatenge Ya'odo andrö ba faofao Ia khö-Gu. Lö irai Iröi Ndra'o börö me somasi Ia nilau-Gu." 30 Me no aefa Iw̃a'ö da'ö Yesu, ato niha si faduhu tödö khö-Nia. 31 Aefa da'ö Imane Yesu ba niha Yahudi si faduhu tödö khö-Nia, "Na lö faröi ami ba wamahaö-Gu, ba sindruhundruhu nifahaö-Gu ami, 32 ba awena aboto ba dödömi Lowalangi sindruhu andrö, ba wa falukha ami wangefa." 33 Lamane, "Nga'ötö Gaberahamo ndra'aga. Lö irai möi ndra'aga sawuyu niha! Hadia gohitö dödö-U wa Ömane, 'Te'efa'ö dania ami'?" 34 Imane khöra Yesu, "Mitöngöni, fefu niha samazökhi horö no sawuyu horö. 35 Tenga si ogötö'ö yomo ba nomo zawuyu; ha sindruhu nono zangahono yomo ba nomo. 36 Na I'efa'ö ami Ono andrö awena sindruhundruhu aefa. 37 Aboto ba dödö-Gu wa nga'ötö Gaberahamo ami. Ba hiza, omasi ami mibunu Ndra'o börö me lö omasi mitema wamahaö-Gu. 38 Uw̃a'ö hadia ni'oroma'ö Nama khö-Gu; ba milau hadia ni'o'ou namami khömi." 39 Lamane wanema li, "Aberahamo namama." Imane Yesu, "Na sindruhu ono Gaberahamo ami, ba mifalua hadia nilau Gaberahamo. 40 Sindruhu andrö nirongo-Gu khö Lowalangi U'ombakha'ö khömi, ba hiza mibunu na'i Ndra'o. Lö ilau zi manö Aberahamo! 41 Milau hadia ia nilau namami andrö." Latema li ira niha Yahudi, "Tenga ono horö ndra'aga. Ha samösa namama ya'ia Lowalangi." 42 Aefa da'ö Imane khöra Yesu, "Na sindruhu Amami Lowalangi andrö, mi'omasi'ö Ndra'o, börö me sindruhu moroi khö Lowalangi Ndra'odo. Tenga ba zomasi dödö-Gu so Ndra'o. Ya'ia zamatenge Ya'o. 43 Hana wa lö aboto ba dödömi niw̃a'ö-Gu? Börö me lö omasi ami mifondrondrongo wamahaö-Gu. 44 Ono namami ami, ya'ia Gafökha andrö. Andrö wa mi'o'ö zomasi namami. No i'otarai mböröta, samunu niha Gafökha andrö. Tenga si fao khö Lowalangi ia, börö me lö si sökhi ba dödönia. Si falimo Gafökha börö me da'ö zomasi ia. Lö siduhu ba dödönia ba fefu waya no moroi khönia. 45 Börö me sanandrösa khö Lowalangi ni'ombakha'ö-Gu khömi, da'ö mbörö wa lö faduhu dödömi khö-Gu. 46 Haniha ba gotaluami zi tola mamaduhu'ö wa so zambalö horö khö-Gu? Ba na U'ombakha'ö sanandrösa khö Lowalangi, hana wa lö faduhu dödömi? 47 Niha soroi Lowalangi, da'ö zamondrondrongo li Lowalangi. Ba hiza, tenga moroi khö Lowalangi ami, da'ö mbörö wa lö omasi ami wamondrondrongo." 48 Latema li Yesu ira niha Yahudi, "Hadia tenga ya'ia niw̃a'öma? Ya'ugö andre niha Zamaria nira'u mbekhu." 49 Itema li Yesu, "Tenga nira'u mbekhu Ndra'odo. Ufosumange Nama-Gu, ba ya'ami ba mi'o'aya Ndra'odo. 50 Tenga sangalui sumange khö-Gu samösa Ndra'odo. So zangalui ena'ö lafosumange Ndra'o, Ya'ia andrö zanguhuku. 51 Mihaogö wanöngöni: niha solo'ö li-Gu, ba lö manö i'ila wa'amate irugi zi lö aetu." 52 Aefa da'ö lamane khö Yesu ira niha Yahudi andrö, "Ma'ila iada'e wa sindruhu nira'u mbekhu Ndra'ugö! No mate Gaberahamo, ba si manö göi ndra sama'ele'ö. Ba hiza Ömane, 'Niha solo'ö li-Gu, lö mate dania irugi zi lö aetu.' 53 Na no mate Gaberahamo, awö ndra sama'ele'ö, haniha Ndra'ugö andre? Hewisa wa abölö ebua Ndra'ugö moroi khö namama Aberahamo!" 54 Itema li Yesu Imane, "Na Usuno Ndra'o samösa, lö eluaha wanuno-Gu andrö. Ama-Gu zanuno Ya'o niw̃a'ömi Lowalangimi, 55 ba hiza lö'ö sa mi'ila Ia. U'ila Ia. Na Umane lö U'ila Ia ba falimo Ndra'o, si mane ya'ami. U'ila Ia ba U'o'ö li-Nia. 56 Wa'omuso dödö namami Aberahamo andrö na i'ila luo khö-Gu. Omuso dödönia, me no i'ila!" 57 Imane ira niha Yahudi andrö khö Yesu, "Lö irugi lima wulu fakhe ndröfi-U, ba hadia no ö'ila Gaberahamo?" 58 Itema li Yesu, "Sindruhu niw̃a'ö-Gu khömi: no so Ndra'odo, fatua lö si tumbu Gaberahamo." 59 Maoso niha Yahudi lahalö gara ba wanebu Yesu; ba hiza, Ibini'ö Ia Yesu, ba Iröi Nomo Zo'aya andrö.

Yohane 9

1 Me mowaöwaö Yesu I'ila niha sau'a i'otarai wa'atumbunia. 2 Lasofu khö Yesu ira nifahaö-Nia, "He Samahaö, hana wa au'a niha andrö i'oroi ba wa'atumbu? Hadia, börö horönia ma zui börö horö zatuania?" 3 Itema li Yesu, "Tenga börö horönia wa au'a ia ba tenga göi börö horö ndra satuania. Au'a ia ena'ö la'ila niha wa'abölö Lowalangi khönia. 4 Andrö fatua moluo, da tahalö halöw̃ö zamatenge Ya'o. Börö me lö ara tö bongi, ba samösa lö si tola mohalöw̃ö sa'ae. 5 Ya'odo haga gulidanö fatua so Ndra'o ba gulidanö andre." 6 Me no aefa Iw̃a'ö da'ö Yesu, mangendrilo Ia tou ba danö Ifaruka dambu ba gilo andrö. Aefa da'ö Igule'ö danö sabasö ilo ba hörö niha andrö, 7 Imane khönia, "Ae'e, sasai mbawau ba mbaw̃a Ziloa." (Siloa eluahania 'Tefatenge'.) Numalö niha andrö ba wanasai bawania. Me mangawuli ia, izumagö tola i'ila niha. 8 Si fahatö omo khönia awö niha si no mangila ya'ia wangandröngandrö buala, lamane, "Hadia tenga niha si dadao wangandröngandrö buala ia andre?" 9 So zanguma'ö, "Ya'ia." Ba so göi zanguma'ö, "Tenga, si fakhilikhili khönia da'ö." Ba hiza imane niha andrö, "Ya'odo da'ö." 10 Lasofu khönia, "Hewisa wa tola öfuli ö'ila niha." 11 Imane wanema li, "Niha sotöi Yesu zame'e ma'ifu tambu, ba Igule'ö ba hörögu ba Imane, 'Ae'e sasai mbawau ba mbaw̃a Ziloa.' Andrö wa möi ndra'o. Ba me usasai mbawagu, tola u'ila niha." 12 Lasofu lamane, "Hezo niha da'ö?" Imane, "Lö u'ila." 13 La'ohe niha andrö khö ndra Farizai'o. 14 Luo Sabato me luo Ibasöi danö andrö faoma ilo-Nia Yesu ba wamadöhö hörö niha andrö. 15 Lafuli lasofu ba niha da'ö hewisa wa tola döhö hörönia. Itema li niha da'ö, "Ilau dambu sombuyu ba hörögu, aefa da'ö usasai hörögu, ba ufuli u'ila niha." 16 Lamane ösa ira Farizai'o andrö, "Lö duhu wa moroi ba Lowalangi niha samalua da'e, börö me Isawö gamakhoita agama ba luo Sabato." Lamane tanö bö'ö, "Hezo wa tola Ifalua zahölihöli dödö andre, niha si so horö?" No fabö'ö zinöndra niha andrö. 17 Lafuli lasofu ba niha andrö, lamane, "Fanguma'öu, Ya'ia zamadöhö wa tola ö'ila niha? Na si manö hewisa gera'erau khö-Nia?" Imane niha andrö, "Sama'ele'ö Ia." 18 Ba hiza lö faduhu dödö niha Yahudi wa sau'a mböröta niha andrö ba iada'e no i'ila niha. Lö faduhu dödöra fatua lö lakaoni zatua niha andrö, 19 ba wanofu, "Hadia sindruhu no sau'a i'otarai ba wa'atumbu nonomö andre? Hewisa wa tola i'ila niha mangawuli iada'e?" 20 Latema li satua niha andrö, "Sindruhu onoma da'e; ba no sau'a ia i'otarai wa'atumbu. 21 Ba hewisa wa tola i'ila niha iada'e, lö aboto ba dödöma. Ba haniha zamadöhö hörönia lö ma'ila. Misofu manö khönia. No satua sa'ae ia, ba no tola itema li samösa." 22 Lamanö ira satua niha andrö börö me ata'u ira ndra salaw̃a niha Yahudi; börö me no mamagölö ndra salaw̃a niha Yehuda, wa laheta moroi ba gosali niha so'akui wa Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi Yesu andrö. 23 Da'ö mbörö wa lamane ira satua niha andrö, "No satua ia; misofu khönia." 24 Lakaoni zui niha sau'a ba mböröta andrö, ba lamane khönia, "Ae ba hölu wa öw̃a'ö zindruhu. Ma'ila wa niha andrö no niha si so horö." 25 Imane niha andrö, "Hadia si so horö ia ma lö'ö, lö aboto ba dödögu. Sambua ni'ilagu; wa sau'a ndra'o mböröta, ba iada'e ba no u'ila niha." 26 Lafuli lamane zui khönia, "Hadia nilau-Nia khöu? Hewisa wamadöhö-Nia höröu?" 27 Imane niha andrö, "No u'ombakha'ö khömi, ba hiza lö omasi ami mifondrondrongo. Hana nasa wa manofu ami? Hadia omasi ami göi tobali nifahaö-Nia?" 28 Mofönu ira khönia ba lamane, "Ya'ugö nifahaö-Nia, tenga ya'aga! Nifahaö Moze ndra'aga. 29 Sanandrösa khö Moze aboto ba dödöma wa no fahuhuo khönia Lowalangi. Ba niha andrö, lö na'i ma'ila heza moroi Ia." 30 Itema li niha andrö imane, "Ae, ahöli dödöda wa lö mi'ila heza moroi niha andrö, hew̃a'ae no Ifadöhö hörögu. 31 Aboto ba dödöda wa lö ifondrondrongo Lowalangi ba niha si so horö. Ha samosumange Lowalangi nifondrondrongonia li, ba samalua somasi Lowalangi. 32 I'otarai mböröta gulidanö, lö irai terongo so niha sau'a i'otarai wa'atumbunia, si tola mangila niha mangawuli. 33 Na tenga moroi khö Lowalangi niha andrö, tebai Ilau zi manö." 34 Latema linia ira salaw̃a niha Yehuda, lamane, "Niha si so horö ndra'ugö i'otarai narö gaheu numalö ba galizuzumö, i'otarai wa'atumbumö, hewisa wa'öfahaö ndra'aga?" Lafofanö ia ba i'otarai da'ö latenaw̃a ia we'amöi ba gosali andrö. 35 Irongo Yesu wa no lafofanö niha andrö moroi ba gosali. Me falukha Yesu ba niha andrö, Imane khönia Yesu, "Hadia, faduhu dödöu khö Nono Niha nifatenge Lowalangi?" 36 Itema li niha andrö, imane, "Ha niha Ia, Ama? Ombakha'ö khögu ena'ö tola faduhu dödögu khö-Nia!" 37 Itema li Yesu, "No ö'ila Ia. Ya'ia zi fahuhuo khöu iada'e." 38 Imane niha andrö, "Faduhu dödögu, So'aya." Mangalulu ia föna Yesu. 39 Imane Yesu, "Möi Ndra'o ba gulidanö andre ba wamatörö fanguhuku; ena'ö la'ila niha sau'a, ba tobali au'a zangila niha." 40 So ösa ndra Farizai'o samondrongo niw̃a'ö Yesu andrö, lamane wanofu khö-Nia, "Hadia Öw̃a'ö tödöu sau'a ndra'aga göi?" 41 Itema li Yesu, Imane, "Na sau'a ami, ba tenga si so horö ami. Ba hiza börö me mimane, 'Ma'ila niha,' eluahania si so horö ami nasa."

Yohane 10

1 "Sindruhu niw̃a'ö-Gu khömi: Niha si möi bakha ba kandra mbiribiri, sanawö ba'aba'a, si lö manörö bawa ndruhö, no sanagö ba samara'u. 2 Niha sanörö bawa ndruhö, da'ö gubalo mbiribiri. 3 Ibokai mbawa ndruhö sanaro khö gubalo andrö, ba larongo li gubalo na ikaoni mbiribirinia molo'ö töira; aefa da'ö i'ohe ira baero. 4 Me no aefa i'ohe baero mbiribiri andrö, mowaöwaö ia föna, ba la'o'ö ia biribiri moroi furi, börö me latöngöni linia. 5 Lö omasi ira la'o'ö niha bö'ö, lalau na'i moloi börö me no la'ila linia." 6 Lö aboto ba dödö niha samondrongo dumaduma nidunödunö Yesu andrö. 7 Ifuli Imane Yesu, "Sindruhu Niw̃a'ö-Gu andre: Ya'odo mbawa ndruhö ba mbiribiri andrö. 8 Si tohare föna-Gu ba sanagö ba samara'u, ba lö lafondrondrongo lira biribiri. 9 Ya'odo mbawa ndruhö. Auri zanörö Ya'o; isöndra gö na möi ia bakha, ba he na möi ia baero. 10 So zanagö, ha ba wamunu awö wamakiko. Andrö wa so Ndra'o ena'ö lasöndra wa'auri solo'ö li-Gu ba fahöna khöra. 11 Ya'odo gubalo si sökhi. Itehegö mate ia föna mbiribiri kubalo si sökhi. 12 Enoni nibu'a gazi, tenga kubalo ia, ba tenga göi sokhö biribiri. Na i'ila tohare nasu gatua, ilau moloi ba iröi mbiribiri andrö, ba ira'u mbiribiri andrö asu gatua ba ifazawili. 13 Moloi genoni nigazi andrö börö me mohalöw̃ö ia börö gazi; lö ba dödönia mbiribiri andrö. 14 Ya'odo gubalo si sökhi. Si mane fangila nama Ya'o awö wangila-Gu Ama, si manö göi wangila-Gu biribiri-Gu ba la'ila göi Ndra'o. Utehegö noso-Gu khöra. 16 So nasa mbiribiri khö-Gu tanö bö'ö, tenga si fao ba ngawawa andre. U'ohe ira göi ba lafondrondrongo li-Gu. Tobali ha sambua ngawawa ira ba ha samösa gubalo. 17 I'omasi'ö Ndra'o Ama börö me Utehegö noso-Gu ena'ö tola Utema ia mangawuli. 18 Samösa lö si tola morabu noso andrö moroi khö-Gu. Ba hiza ba wa'aohagölö Utehegö noso-Gu. Tola Ube'e ba tola Utema mangawuli. Da'ö halöw̃ö niw̃a'ö Nama khö-Gu." 19 Ibörötaigö fasoso niha Yahudi, me Imanö wehede Yesu. 20 Ato zanguma'ö, "No ira'u Ia bekhu! No owöhö Ia! Hadia guna mifondrondrongo khö-Nia?" 21 So göi niha tanö bö'ö sanguma'ö, "Tenga si manö huhuo niha nira'u mbekhu! Heza tola ibali'ö sangila niha zau'a bekhu?" 22 So niha sato ba Yeruzalema ba wangamoni'ö Omo Zo'aya. Baw̃a deu me inötö da'ö. 23 Mowaöwaö Yesu ba golayama Zalomo ba Nomo Zo'aya, 24 me lafasui Yesu ira salaw̃a niha Yahudi, lamane, "Hawa'ara nasa Öbe'e aombö dödöma? Ombakha'ö khöma, na sindruhu Razo Sangorifi andrö nifabu'u Lowalangi Ndra'ugö." 25 Itema li Yesu, "No Uw̃a'ö khömi, ba hiza lö faduhu dödömi. Halöw̃ö andrö nihalö-Gu ba döi nama-Gu, zamaduhu'ö sanandrösa khö-Gu. 26 Lö faduhu dödömi börö me tenga biribiri-Gu ami. 27 Larongo li-Gu biribiri-Gu. U'ila ira, ba la'o'ö Ndra'o. 28 Ube'e khöra wa'auri sindruhu ba si lö tebulö. Lö matemate ira, ba samösa lö si tola manöbi ya'ira moroi ba wondrorogö-Gu. 29 Abölö ebua moroi ba hadia ia fefu nama-Gu, same'e ya'ira khö-Gu. Ba samösa lö si tola morabu ya'ira moroi ba wondrorogö Nama. 30 Ha sambua Ndra'aga Nama." 31 Aefa da'ö lahalö gara ira salaw̃a niha Yahudi ba wanebu Yesu. 32 Ba hiza Imane khöra Yesu, "No mi'ila Ulau halöw̃ö si sökhi, ni'o'ou Nama Ya'o famalua; heza moroi ba halöw̃ö andrö zi tobali börö wa mitebu Ndra'o?" 33 Latema li ira salaw̃a niha Yahudi, "Matebu Ndra'ugö kara tenga börö halöw̃ö si sökhi andrö, hiza börö Ö'o'aya Lowalangi! Niha Ndra'ugö andre ba Öfaduhu'ö wa Lowalangi Ndra'ugö!" 34 Imane wanema li Yesu, "Hadia, tenga no so ba zura huku agama khömi: Imane Lowalangi, 'lowalangi ndra'ugö'? 35 Ba fefu ita tafaduhu'ö wa lö tewu'ai nisura ba Mbuku Ni'amoni'ö andrö. Na ba zanema Taroma Li Lowalangi andrö, ikaoni Lowalangi khöra 'lowalangi', 36 hana wa miw̃a'ö sango'aya Lowalangi Ndra'o me Uw̃a'ö ono Lowalangi Ndra'odo? No nifili Nama Ndra'o nifatenge ba gulidanö. 37 Na lö Ufalua halöw̃ö Nama, tatu lö faduhu dödömi khö-Gu. 38 Ba hiza, no Uhalö halöw̃ö Nama, hew̃a'ae lö faduhu dödömi khö-Gu, si lö'ö lö'önia faduhu dödömi ba nilau-Gu, ena'ö aboto ba dödömi wa ha sambua Ndra'aga Nama, Ya'ia ba khö-Gu, ba Ya'o ba khö-Nia." 39 Latandraigö zui wondra'u Yesu, ba hiza aefa Ia ba dangara. 40 Numalö yefo Nungo Nidanö Yoridano Yesu, ba nahia Yohane wamayagö idanö no, ba toröi Ia ba da'ö. 41 Ato niha sangondrasi Ya'ia. Lamane, "Lö ilau zahöli dödö Yohane, ba hiza fefu niw̃a'önia sanandrösa ba Niha andre, no sindruhu." 42 Ato niha si faduhu tödö khö Yesu ba da'ö.

Yohane 11

1 So niha sofökhö, sotöi Lazaro. Ba Mbetania toröi ia, ba mbanua ndra Maria ba Marata, si fatalifusö. 2 Maria andrö zamaduwa fanikha samohua ba gahe Yesu, ba solosi faoma bunia. Lazaro sofökhö andrö no talifusönia. 3 Lafa'ohe'ö duria khö Yesu si fatalifusö andrö, lamane, "He So'aya, mofökhö nawö Zo'aya ni'omasi'ö andrö." 4 Me Irongo duria andrö Yesu, Imane, "Tenga solohe ba wa'amate wökhönia andrö. Mofökhö Lazaro ena'ö tefolakhömi Lowalangi; ba ena'ö börö da'ö tola tefosumange Nono Lowalangi." 5 I'omasi'ö Yesu ndra Marata ba ira talifusönia. 6 Ba hiza me Irongo duria wa mofökhö Lazaro, I'odödögö toröi nasa Yesu dua ngaluo tö ba da'ö, 7 Aefa da'ö awena muhede Ia khö ndra nifahaö-Nia Imane, "Mitabu tafuli ita ba Yudea." 8 Lamane ira nifahaö-Nia, "He Guru, awena na'i latebu kara Ndra'ugö ena'ö ira niha Yahudi, ba iada'e omasi mangawuli'Ö ba da'ö?" 9 Imane wanema li Yesu, "Hadia tenga felendrua za zi ma'ökhö?" Na mowaöwaö niha ba zi ma'ökhö lö manendre gahenia, börö me i'ila haga gulidanö andre. 10 Ba na mowaöwaö niha ba zi bongi, manuköu ia börö me lö haga khönia. 11 Si manö wehede Yesu. Aefa da'ö ifuli Imane, "No mörö nawöda Lazaro, ba hiza möi Ndra'o wanusugi ya'ia." 12 Lamane ira nifahaö Yesu, "He So'aya, na si mörö Lazaro, döhö ia dania." 13 Edöna Iwa'ö Yesu sindruhunia wa no mate Lazaro. Ba hiza, lawalinga da'ö gohitö dödö Yesu wa sindruhundruhu no mörö Lazaro. 14 Andrö I'osindruhugö wangombakha khöra Yesu Imane, "No mate Lazaro. 15 Ba hiza moguna khömi fefu da'ö, andrö wa omuso dödö-Gu wa lö Ya'o ba da'ö, ena'ö faduhu dödömi. Mitabu we'amöi khö Lazaro." 16 Toma andrö nifotöi "Si Faero" imane ba nawönia nifahaö, "Mitabu we'amöi, ena'ö mate dania ita awö-Nia!" 17 Me irugi nahia andrö Yesu, no öfa ngaluo me no lako'o Lazaro. 18 Fa'aröu gotaluara Mbetania ba Yeruzalema lö töra moroi ba zi tölu kilomete. 19 Ato niha Yahudi sangondrasi Maria ba Marata ba wondrara tödöra börö wa'amate Lazaro talifusöra matua andrö. 20 Me irongo Marata tohare Yesu, numalö ia baero wamaondragö Ya'ia, ba toröi bakha ba nomo Maria. 21 Aefa da'ö imane Marata khö Yesu, "He So'aya, na so Zo'aya ba da'e, ba lö mate dalifusögu! 22 Ba hew̃a'ae si manö, aboto ba dödögu na so ni'andrö Zo'aya khö Lowalangi iada'e, Ibe'e khö Zo'aya Lowalangi." 23 Imane Yesu khö Marata, "Auri dania mangawuli dalifusömö." 24 Imane wanema li Marata, "Aboto ba dödögu wa ifuli auri dania Lazaro na inötö tesusugi niha si no mate ba Luo Safuria." 25 Imane Yesu khö Marata, "Ya'odo zanusugi niha, ba Ya'odo zame'e fa'auri ba niha. Auri dania zamati khö-Gu hew̃a'ae mate ia. 26 Niha sauri ba samati khö-Gu, lö mate irugi zi lö aetu. Hadia faduhu dödöu ba da'ö?" 27 Itema li Marata, "He So'aya, faduhu dödögu wa Ya'ugö Zo'aya Nono Lowalangi, Razo Sangorifi nifatenge tou ba gulidanö andre." 28 Me no aefa iw̃a'ö da'ö Marata, möi ia mukaoni Maria talifusönia ba ingöngögö khönia imane, "No so ba da'e Guru; isofu ndra'ugö." 29 Me irongo da'ö Maria i'alio'ö maoso ia wamalukhaisi Yesu. 30 Me inötö da'ö, lö si möi ba mbanua nasa Yesu. Ba nahia si falukha Ia khö Marata so Ia. 31 La'ila, maoso Maria ira niha Yahudi sondrara tödönia, ba nomo, numalö ia baero; möi ira la'o'ö ia börö me lawalinga numalö ia ba lewatö ba ilau me'e ba da'ö. 32 Me irugi Maria nahia si so Yesu ba me i'ila Yesu, mangalulu ia föna Yesu ba imane, "He So'aya, na so ndra'ugö ena'ö ba da'e, ba lö mate dalifusögu!" 33 Ahakhö sibai dödö Yesu me I'ila me'e Maria awö niha Yahudi si fao khö Maria. 34 Isofu khöra Imane, "Hezo miko'o ia?" Lamane wanema li, "He So'aya, tabu ae'e faigi." 35 Ilau me'e Yesu. 36 Lamane ira niha Yahudi, "Faigi, fondrege wa'omasi-Nia Lazaro!" 37 Ba so ösa ba gotaluara zanguma'ö, "Tola i'ila niha sau'a Ibe'e, hana wa tebai Itaha ena'ö böi mate Lazaro?" 38 Si fao fa'alangu dödö numalö Yesu ba lewatö. Hulö dögi nari hili lewatö andrö, nibalugö faoma kara sebua. 39 Imane Yesu, "Miheta gara andrö." Itema li Yesu Marata talifusö zi mate andrö imane, "Hiza So'aya, no öfa ngaluo no lako'o ia. Te no aböu sa'ae!" 40 Imane Yesu khö Marata, "Tenga no Uw̃a'ö khöu: Na mamati ndra'ugö tola ö'ila lakhömi Lowalangi!" 41 Ba laheta gara andrö. Ifaöga hörö-Nia Yesu miyaw̃a ba mbanua ba Imane, "U'andrö saohagölö khö-U, Ama, börö me no Öfondrondrongo gangandröw̃a-Gu. 42 U'ila wa lö mamalö Öfondrondrongo gangandröw̃a-Gu, ba hiza Uw̃a'ö da'e börö niha sato andre; ena'ö faduhu dödöra wa no Ya'ugö zamatenge Ya'o." 43 Me no aefa Iw̃a'ö da'ö Yesu, mu'ao Ia ebua li-Nia Imane, "He Lazaro, ae baero!" 44 Möi baero niha si no mate andrö. No te'olohuni muko gahe awö dangania, ba bawania no mubalugö faoma muko. Imane Yesu ba niha si so ba da'ö, "Mibokai muko andrö khönia, ba mi'efa'ö ia." 45 Ato niha Yahudi sangondrasi Maria, faduhu dödöra khö Yesu me la'ila zalua andrö. 46 Ba hiza so göi ba gotaluara zangawuli khö ndra Farizai'o ba wangombakha hadia ia zi no Ifalua Yesu andrö. 47 Börö da'ö lalau rafe ira Farizai'o awö ndra ere sebua si fao sanguhuku ba Agama. Lamane, "Hadia nilauda? Oya Ilau zahöli dödö niha andre! 48 Na tatehegö manö khö-Nia zi manö, faduhu dödö niha fefu khö-Nia. Ba gafuriata tohare zalaw̃a Romaw̃i ba lafakiko Nomo Zo'aya awö fefu soida!" 49 Samösa ba gotaluara Gayafa, si tobali Ere Sebua ba ndröfi andrö, sanguma'ö, "Lö mi'ila hadia ia. 50 Hadia lö aboto ba dödömi wa börö niha sato, abölö sökhi mate zi samösa moroi na fefu soi tekiko?" 51 Iw̃a'ö wehede andrö Kayafa, sindruhunia tenga moroi ba gera'erania samösa. Ba hiza ba wa'a'erenia ba ndröfi andrö no ifa'ele'ö wa mate dania Yesu soguna ba niha Yahudi. 52 Ba tenga ha ba niha Yahudi, ba ndraono Lowalangi si zawili gofu heza ni'osambua'ö dania göi. 53 I'otarai ngaluo andrö mamagölö ndra salaw̃a niha Yahudi ba wamunu Yesu. 54 Börö da'ö lö sa'ae I'oroma'ö Ia Yesu ba Yudea. Iröi Yudea, numalö Ia ba mbanua sotöi Eferai ahatö ba danö si mate. Toröi Ia ba da'ö awö ndra nifahaö-Nia. 55 Me inötö da'ö no ahatö Gowasa Fasa ba niha Yahudi. Ato niha mbanua si numalö ba Yeruzalema ba wamalua amakhoita fangehao fatua lö Owasa. 56 Me so ira ba Nomo Zo'aya, la'alu'alui Yesu. Faoma lasofu khö nawöra, "Hewisa dödöu? Tatu lö möi Ia ba gowasa andre!" 57 No labe'e wareta ira ere sebua awö ndra Farizai'o, ena'ö la'ombakha'ö hezo so Yesu na so zangila, ena'ö tola lara'u Yesu.

Yohane 12

1 Önö ngaluo fatua lö irugi Gowasa Fasa, numalö Yesu ba Mbetania. Ba nahia andrö mate Lazaro ba ifuli I'orifi mangawuli Yesu. 2 Labe'e gö-Nia ba da'ö, Marata zama'anö gö, ba fao Lazaro awö-Nia wemanga. 3 Aefa da'ö tohare Maria. So khö-Nia mato matonga kilo wanikha samohua sebua sibai böli. Ifaduwa wanikha andrö ba gahe Yesu. Aefa da'ö i'osi gahe Yesu faoma bunia. Anönö zi sambua omo andrö hua wanikha samohua. 4 Yuda banua Gariota, samösa ba gotalua nifahaö Yesu -- ba si manga mbölinia dania -- imane, 5 "Hana wa lö la'amawa wanikha samohua andrö, ba tola moböli tölu ngaotu rufia firö, ba labe'e mbölinia ba niha si numana?" 6 Imanö wanguma'ö Yuda tenga börö wa'ahakhö dödönia zi numana, no börö me sanagönagö ia. Asese ihalö gefera fefu ni'irö'öra khönia. 7 Ba hiza Imane Yesu, "Böi mitegu ndra alawe andrö ba wanikha samohua andrö khönia! Ilau da'e ba wama'anö fogo'o Ya'o. 8 Lö mamalömalö ba gotaluami zi numana, ba tenga si'ogötö'ö Ndra'o ba gotaluami." 9 Ato niha Yahudi si numalö ba Mbetania me larongo so Yesu ba da'ö. Tenga ha börö Yesu wa numalö ira ba da'ö, hiza omasi ira göi wamaigi Lazaro si no I'orifi mangawuli Yesu. 10 Da'ö mbörö wa omasi labunu göi Lazaro ira ere sebua; 11 ha börö ia wa ato niha Yahudi sondröi samatörö ya'ira ba faduhu dödöra khö Yesu. 12 Mahemolu da'ö larongo niha sato si tohare ba Gowasa Fasa wa so ba dalu lala Yesu numalö ba Yeruzalema. 13 Oi zara lahalö mbulu nohi wamaondragö Ya'ia. Mu'ao ira lamane, "Nisuno Lowalangi! Ya'ahowu Ia si so ba döi Zo'aya! Ya'ahowu Razo niha Gizera'eli!" 14 Me inötö da'ö I'okudo sara nono galide nisöndra-Nia. Faudu da'ö ba zi no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö: 15 "Böi ata'ufi ya'ugö banua Ziona! Faigi, tohare Razou, I'okudo sara nono galide!" 16 Me inötö da'ö lö aboto ba dödö ndra nifahaö Yesu geluaha fefu da'ö. Ba me no aefa tefolakhömi Yesu, me no aefa teforöfa ba te'orifi Ia mangawuli, awena itörö tödöra wa no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö sanandrösa khö-Nia, awö wa no lalau khö-Nia da'ö fefu. 17 Niha si so me Ikaoni baero Lazaro moroi ba lewatö awö wa I'orifi mangawuli, lö aetu latutunö ba niha bö'ö da'ö. 18 Da'ö mbörö wa ato niha sangondrasi Yesu börö me no larongo Ifalua zahöli dödö andrö. 19 Faoma lamane khö nawöra ira Farizai'o, "Hadia nisöndrada! Faigi atö, möi khö-Nia fefu zi sagörö ulidanö!" 20 Ba gotalua niha sato si möi mangalulu ba ginötö gowasa, so ösa niha Yunani. 21 La'ondrasi Wilifo ba lamane, "He talifusö, na tola omasiga falukha khö Yesu." (Banua Mbetisa'ida Wilifo ba Galilea.) 22 Möi Wilifo wangombakha da'ö khö Gandrea, aefa da'ö möi ira darua ira wangombakha khö Yesu. 23 Imane khöra Yesu, "No irugi inötö tefolakhömi Nono Niha nifatenge Lowalangi. 24 Mihaogö wanöngöni. Na lö mutaru zi sambua ulitö ba danö, ba na lö obou, lö tebulö ha sambua tanömö ia. Ba na obou danömö andrö, awena tesöndra mbua soya. 25 Sangomasi'ö fa'aurinia ba gulidanö andre, da'ö zi lö manöndra fa'auri sindruhu ba si lö aetu. Ba niha si lö ba dödö fa'aurinia ba gulidanö andre, da'ö dania zanöndra fa'auri sindruhu ba si lö aetu. 26 Si möi enoni-Gu, lö tola lö'ö i'o'ö Ndra'o; ena'ö ba zi so Ndra'o so genoni-Gu. Ifosumange Amagu zi möi enoni-Gu." 27 "Abu dödö-Gu; hadia niw̃a'ö-Gu iada'e? Hadia Umane, 'He Ama, böi tehegö Utörö wamakao andre'? Ba hiza ba wanörö famakao andrö so Ndra'o. 28 He, Ama folakhömi döi-Mö!" Ba terongo li moroi ba mbanua sanguma'ö, "No Ufolakhömi Ia, ba Ufuli Ufolakhömi dania." 29 Larongo li andrö niha sato si so ba da'ö. Lamane, "Ugu'ugu mbanua da'ö!" Ba so göi zanguma'ö, "Tenga! Muhede khö-Nia mala'ika!" 30 Imane khöra Yesu, "Tenga soguna khö-Gu wa terongo li andrö, no soguna khömi. 31 Iada'e no irugi inötö tehuku gulidanö; te'alani zalaw̃a gulidanö andrö iada'e. 32 Na no dania te'alaw̃a'ö Ndra'o yaw̃a ba danö, Udönisi khö-Gu fefu niha." 33 Imanö wanguma'ö hewisa dania waöwaö wamoröfa Ya'ia. 34 Lamane khö-Nia niha sato, "Molo'ö huku agama, auri Razo Sangorifi nifabu'u andrö irugi zi lö aetu. Hana wa Öw̃a'ö te'alaw̃ai'ö ba dete danö Nono Niha nifatenge Lowalangi andrö? Haniha Nono Niha nifatenge Lowalangi andrö?" 35 Imane wanema li Yesu, "Ha ba zi lö arara so haga andrö ba gotaluami. Tobali mitohugö wofanömi fatua so haga, ena'ö lö göna ami fa'ogömi. Lö i'ila heza numalö ia niha sowaöwaö ba dalu zogömigömi. 36 Mi'amati ba haga andrö fatua so Ia khömi, ena'ö tobali iraono haga ami." Me no aefa Iw̃a'ö da'ö Yesu, mofanö Ia moroi ba da'ö ba lö Iforoma'ö Ia khöra. 37 Oya zahöli dödö nilau Yesu fönara. Ba hew̃a'ae si manö lö sa'atö faduhu dödöra khö-Nia. 38 Ba zi manö alua niw̃a'ö Yesaya sama'ele'ö. Da'e niw̃a'önia, "He So'aya, haniha zi faduhu tödö ba duria khöma? Ha'ökhö teforoma'ö wa'abölö Lowalangi?" 39 Da'ö mbörö wa tebai faduhu dödöra, börö me no imane göi Yesaya, "Imane Lowalangi, 40 'Ufobalunö höröra, ba U'ogömigömisi gera'erara; irege lö mangila höröra, ba lö teboka gera'erara. Ena'ö lö mangawuli ira khö-Gu, fa böi Ufadöhö ira.' " 41 Imanö wehede Yesaya sanandrösa khö Yesu börö me no i'ila lakhömi Yesu. 42 Ba hew̃a'ae si manö, ato göi ndra salaw̃a niha Yahudi zi faduhu tödö khö Yesu. Ba hiza aiw̃ö ira wangombakha da'ö, börö me ata'u ira na laheta moroi ba gosali ira, ira Farizai'o. 43 Abölö omasi ira zumange nibe'e niha moroi ba zumange soroi Lowalangi. 44 Mu'ao Yesu Imane, "Si faduhu tödö khö-Gu, tenga ha khö-Gu faduhu dödönia, no khö zamatenge Ya'odo andrö göi. 45 Ba sangila Ya'o, no i'ila Nama samatenge Ya'o. 46 Hulö haga we'amöi-Gu ba gulidanö, ena'ö lö toröi ba zogömigömi niha si faduhu tödö khö-Gu. 47 Samondrondrongo famahaö-Gu, ba si lö molo'ö -- tenga Ya'o zanguhuku ya'ia. Börö me tenga ba wanguhuku ulidanö andre so Ndra'o, no ba wangorifi ya'ia. 48 So dania zanguhuku niha si lö omasi manema Ya'o ba si lö molo'ö taroma li-Gu. Turia nifa'ema-Gu andrö, da'ö zi tobali sanguhuku ya'ia ba Luo Safuria! 49 Sindruhu da'ö! Börö me lö irai muhede Ndra'o ba zomasi dödö-Gu; Ama samatenge Ya'o, zangombakha khö-Gu hadia niw̃a'ö-Gu ba hadia ni'ombakha'ö-Gu. 50 Ba aboto ba dödö-Gu wa oroisa-Nia andrö zame'e fa'auri sindruhu ba si lö aetu. Hadia niw̃a'ö-Gu no ni'o'ou Nama Ndra'o wanguma'ö."

Yohane 13

1 Ma'ökhö tö lö Owasa Fasa, aboto ba dödö Yesu wa no irugi inötö Iröi gulidanö andre mangawuli Ia khö Nama-Nia. No I'omasi'ö niha gulidanö andre, ba irugi ba gafuriata I'omasi'ö ira nasa. 2 Manga ba zi bongi Yesu awö ndra nifahaö-Nia. No ifatumbu'ö Afökha ba dödö Yuda, banua Gariota wemanga mböli Yesu. 3 Aboto ba dödö Yesu wa no Ibe'e khö-Nia fefu kuaso Ama-Nia. Aboto göi ba dödö-Nia wa moroi khö Lowalangi Ia ba mangawuli Ia khö Lowalangi dania. 4 Börö da'ö Ilau muzizio ba zinga meza, Ibokai mbaru-Nia sebua, Iböbö lembe löwilöwi-Nia. 5 Ifaduwa yaw̃a ba garaw̃a nidanö, ibörötaigö Isasai gahe ndra nifahaö-Nia ba I'otufoi faoma lembe si so ba löwilöwi-Nia. 6 Me Irugi Zimoni, imane khö-Nia Simoni, "He So'aya, hadia lö tola lö'ö Ya'ugö zanasai ahegu?" 7 Itema li Yesu, "Lö aboto ba dödöu iada'e hadia nilau-Gu andre, ba aboto ba dödöu dania." 8 Imane Fetero khö Yesu, "Böi, So'aya. Böi Ya'ugö zanasai ahegu!" Imane Yesu khö-Nia, "Na lö Usasai gaheu, ba tebai möi ndra'ugö nifahaö-Gu sa'ae." 9 Imane wanema li Fetero, "Na si manö So'aya, böi ha ahegu sasai, fao göi danga awö högögu!" 10 Imane Yesu khö Wetero, "No tehaogö mboto niha si no mondri. Lö moguna tesasai ia sa'ae; ha ahenia zoguna nisasai. No muhaogö ami andre, ba hiza lö fefu manö." ( 11 Aboto ba dödö Yesu haniha zi manga mböli-Nia. Da'ö mbörö wa Imane, "No muhaogö ami andre, ba hiza lö fefu manö.") 12 Me no aefa Isasai gahera Yesu, ifuli Ifake mangawuli mbaru-Nia sebua, ba mudadao Ia. Aefa da'ö Imane khöra, "Hadia aboto ba dödömi hadia nilau-Gu khömi andrö mege? 13 Mikaoni khö-Gu Guru ba So'aya. Sindruhu da'ö: börö me Guru Ndra'o ba So'aya. 14 Na Ya'odo Guru ba So'aya, no usasai gahemi, lö tola lö'ö faoma misasai gahe nawömi. 15 Ube'e dumaduma andre khömi fefu, ena'ö göi milau si mane nilau-Gu khömi. 16 Mihaogö wanöngöni: Lö ebua zawuyu moroi khö zokhö ya'ia; ba lö ebua nifatenge moroi ba zamatenge. 17 No aboto ba dödömi da'ö iada'e; na milau da'ö, ba sohahau tödö ami sindruhundruhu. 18 Tenga ha khömi fefu niw̃a'ö-Gu andre. Aboto ba dödö-Gu hanihaniha zi no Utuyu. Ba hiza hadia zi no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö lö tola lö'ö alua; da'e nisura andrö, 'Si fao wemanga awö-Gu da'ö zolaw̃a Ya'o dania.' 19 U'ombakha'ö iada'e khömi fatua lö salua, ena'ö na no alua dania, faduhu dania dödömi wa Ya'odo andre Ia nifotöi YA'ODO SI SO. 20 Mihaogö wanöngöni: Sanema niha nifatenge-Gu ba no itema Ndra'o. Ba haniha zanema Ya'o, no itema Lowalangi samatenge Ya'o." 21 Aefa Iw̃a'ö da'ö Yesu, ba alangu dödö-Nia. Imane wanguma'ö, "Sindruhu niw̃a'ö-Gu khömi: Samösa ba gotaluami zi manga mböli-Gu dania." 22 Faoma lafaigi nawöra ira nifahaö Yesu ba oi zara manimba dödöra. Lö aboto ba dödöra haniha niw̃a'ö-Nia andrö. 23 Samösa ba gotalua nifahaö ni'omasi'ö Yesu no dumadao ba zinga-Nia. 24 Ibe'e dandra khönia Fetero, ena'ö isofu khö Yesu haniha niw̃a'ö-Nia andrö. 25 Ifahatö ia khö Yesu nifahaö andrö, isofu imane, "Haniha ia andrö, So'aya?" 26 Itema li Yesu Imane, "U'ungugö roti andrö bakha ba mako, ba Ube'e ba niha. Niha nibe'e-Gu roti andrö da'ö ia." Ihalö roti Yesu, I'ungugö bakha ba mako; aefa da'ö Ibe'e khö Yuda banua Gariota. 27 Me itema sibai roti andrö Yuda, möi khönia Gafökha. Imane khönia Yesu, "Alio'ö falua hadia zomasi'ö ölau!" 28 Samösa lö ba gotaluara si dadao manga ba da'ö zangila hana wa Iw̃a'ö da'ö Yesu khö Yuda. 29 So zanguma'ö, Ifatenge Yuda Yesu wowöli hadia ia zoguna ba gowasa andrö, ma zui I'o'ou Yuda Yesu wame'e kefe ba niha si numana -- börö me Yuda zololohe kefe khöra. 30 I'anema'ö möi baero Yuda me no aefa itema roti andrö. No bongi sa'ae me inötö da'ö. 31 Me no aefa mofanö Yuda moroi ba da'ö, Imane Yesu, "Tefolakhömi Nono Niha nifatenge Lowalangi iada'e. Ba moroi khö-Nia tefolakhömi göi Lowalangi. 32 Na tefolakhömi Lowalangi ba khö-Nia, tefolakhömi göi Ia ba khö Lowalangi. Ifalua da'ö Lowalangi ba zi lö ara tö. 33 He iraono-Gu, lö ara tö so Ndra'odo khömi. Mi'alui dania Ndra'o, ba hiza si mane niw̃a'ö-Gu ba niha Yahudi, si manö göi Uw̃a'ö khömi: ba zi möi Ndra'o, tebai möi ami ba da'ö dania. 34 Mitema goroisa si bohou moroi khö-Gu: mifaoma mi'omasi'ö nawömi. Si mane fa'omasi-Gu ami, si manö göi ami mifaoma mi'omasi'ö nawömi. 35 Na faoma mi'omasi'ö nawömi, la'ila fefu niha wa nifahaö-Gu ami." 36 Isofu Simoni Fetero khö Yesu, imane, "He So'aya heza numalö'ö?" Itema li Yesu, "Möi Ndra'o ba zi sambua nahia, ba tebai mi'o'ö Ndra'o ba nahia andrö. Ba hiza ö'o'ö sa'atö dania Ndra'o." 37 Isofu zui Fetero, "He So'aya, hana wa tebai u'o'ö Ndra'ugö iada'e. Utehegö mate ndra'o khö Zo'aya!" 38 Itema li Yesu, "Hadia, sindruhundruhu ötehegö mate ndra'ugö khö-Gu? Haogö fondrondrongo; fatua lö miwo manu dania, no medölu kali öfaduhu'ö lö ö'ila Ndra'odo!"

Yohane 14

1 Imane khöra Yesu, "Böi mibusi dödömi. Mi'amati khö Lowalangi, ba mi'amati göi khö-Gu. 2 Oya nahia ba nomo Nama-Gu. Udaridari ba da'ö wangöhönagö nahia khömi. Lö Uw̃a'ö khömi natenga si manö ena'ö. 3 Na no aefa Uhenagö nahia khömi, mangawuli Ndra'o wamaondragö ya'ami; ena'ö gofu heza so Ndra'o ba da'ö göi so ami. 4 Mi'ila lala ba nahia andrö si möi Ndra'o." 5 Imane Toma khö Yesu, "He So'aya, lö ma'ila heza möi Ndra'ugö, hewisa wa ma'ila lala we'amöi ba da'ö?" 6 Itema li Yesu Imane, "Ya'odo lala ba wangi'ila Lowalangi, ba ba wanöndra fa'auri. Lö hadöi si tola möi khö Nama na lö itörö Ndra'odo. 7 Na aboto ba dödömi Ndra'o, ba aboto göi ba dödömi Nama-Gu. I'otarai iada'e no aboto ba dödömi Ia, ba no mi'ila Ia." 8 Imane Filifo khö Yesu, "He So'aya, oroma'ö khöma Nama andrö, ena'ö ahono dödöma." 9 Ba itema li Yesu Imane, "No hawa'ara faofao Ndra'o khömi fefu, ba hadia lö saboto ba dödöu Ndra'o, he Filifo? Si no mangila Ya'odo, da'ö göi zangila Ama. Hewisa nasa wa öw̃a'ö, 'Foroma'ö khöma Nama andrö?' 10 He Filifo! Hadia lö faduhu dödöu, wa ha sambua Ndra'o khö Nama, ba wa ha sambua Nama ba khö-Gu? Fefu niw̃a'ö-Gu andre khömi, tenga nilau dödö-Gu. Ama andrö, sangiangö Ya'o, da'ö zangohalöw̃ögöigö fefu da'e. 11 Ya faduhu dödömi wa no sambua Ndra'o khö Nama, ba sambua Nama ba khö-Gu. Ba silö'ölö'önia ba ya faduhu dödömi ba zi no Ufalua. 12 Sindruhundruhu U'ombakha'ö khömi: Niha sindruhundruhu mamati khö-Gu, tola ilau fefu zi no Ulau andrö, -- ma na'i tola ilau zabölö ebua moroi ba da'ö -- börö me möi Ndra'o khö Nama. 13 Ba gofu hadia ni'andrömi ba döi-Gu, Ufalua khömi, ena'ö tefolakhömi Nama andrö börö Nono. 14 Mi'andrö hadia ia ba döi-Gu; ba Ube'e khömi fefu da'ö." 15 "Na mi'omasi'ö Ndra'o, ba mi'o'ö fefu goroisa-Gu. 16 U'andrö dania khö Nama samösa Zanolo tanö bö'ö, ya'ia Geheha Lowalangi. Toröi Ia ba gotaluami. 17 Ya'ia andrö ba no Eheha Lowalangi, sangombakha fa'atulö Lowalangi. Lö itema ulidanö Geheha Lowalangi andrö, börö me lö la'ila Ia ba lö aboto ba dödöra. Ba hiza, aboto ba dödömi Ia, börö me lö mamalö auri ba so Ia ba gotaluami. 18 Lö Uröi manö ami ha ya'ami. Mangawuli Ndra'o dania khömi. 19 Ba zi lö ara tö lö la'ila Ndra'o niha gulidanö, ba hiza ya'ami dania zangila Ya'o; ba börö me auri Ndra'o, auri göi dania ami. 20 Na no irugi ginötö andrö dania mi'ila wa ha sambua Ndra'aga Nama-Gu, ba ha sambua ami khö-Gu, ba Ya'odo göi ha sambua khömi. 21 No sangomasi'ö Ya'o zanema ba solo'ö oroisa-Gu. I'omasi'ö Amagu zangomasi'ö Ya'o. Ba U'omasi'ö göi niha da'ö, awö wa U'ombakha'ö khönia haniha Ndra'odo andre." 22 Yuda (si tenga banua Gariota) zanofu khö Yesu imane, "He So'aya, hana wa khöma Öforoma'ö Ndra'ugö ba tenga ba niha gulidanö?" 23 Itema li Yesu Imane, "I'o'ö goroisa-Gu niha sangomasi'ö Ya'o. Ba I'omasi'ö Ama-Gu niha si manö. Möi Nama-Gu ba möi Ndra'o ba niha andrö ba toröi Ndra'aga khönia. 24 Lö i'o'ö goroisa-Gu niha si lö mangomasi'ö Ya'o. Oroisa andrö nirongomi tenga moroi khö-Gu, no oroisa Nama-Gu, samatenge Ya'o. 25 Fefu da'ö U'ombakha'ö khömi fatua so Ndra'o ba gotaluami. 26 Ba samahaö fefu hadia ia khömi ya'ia Geheha Lowalangi. Ya'ia andrö Zanolo nifatenge Nama ba döi-Gu. Sanolo andrö zamasugi ba dödömi fefu hadia ia zi no U'ombakha'ö khömi. 27 Uröi khömi wa'ohahau dödö. Fa'ohahau dödö soroi Ndra'o Ube'e khömi. Tenga si mane fa'ohahau dödö nibe'e gulidanö wa'ohahau dödö nibe'e-Gu khömi. Böi mibusi dödömi; böi ata'u ami. 28 No mirongo me Umane, 'Mofanö Ndra'o ba hiza mangawuli-Do dania khömi.' Na mi'omasi'ö Ndra'o, ba omuso dödömi na numalö Ndra'o khö Nama, börö abölö ebua Nama moroi khö-Gu. 29 U'ombakha'ö da'ö khömi iada'e, fatua lö salua, ena'ö faduhu dödömi dania na no alua. 30 Lö U'anau'ö wehede khömi, börö me no tohare zalaw̃a gulidanö andre. Ba hiza tenga barö mbawania Ndra'o. 31 Ba ena'ö aboto ba dödö niha gulidanö, wa U'omasi'ö Nama, da'ö mbörö wa Ulau hadia niw̃a'ö Nama khö-Gu famalua. Lau, mitabu, taheta ita ba da'e."

Yohane 15

1 Imane Yesu, "Ya'odo döla nagu sindruhu, ba Ama-Gu zohalöw̃ö ba kabu. 2 I'ew̃a dozi ndraha si so khö-Gu si lö mowua; ba dozi daha sowua, Ihaogö ena'ö itugu oya mbuania. 3 Si no muhaogö ami börö daroma li andrö nibe'e-Gu khömi. 4 Ena'ö si lö tebulö wa ha sambua ami ba khö-Gu ba si manö göi Ndra'odo ba khömi. Tebai mowua ndraha andrö ha ya'ia. Awena tola mowua ndraha, na auri ia ba döla. Si manö göi ami. Awena tola mowua ami na aro ami ba khö-Gu. 5 Ya'odo döla nagu ba daha ami. Saro ba wahasambua khö-Gu ba si manö göi Ndra'o khönia, da'ö zoya bua; börö tebai milau hadia ia na lö Ya'o. 6 Niha si lö aro wahasambuania ba khö-Gu, tetibo'ö si mane daha, ba tobali dania oköli. La'owuloi ndraha si manö ba lafazaumba bakha ba galitö, aefa da'ö latunu. 7 Na lö mamalö ami khö-Gu ba mofa'auri wamahaö-Gu bakha ba dödömi, tola mi'andrö hadia zomasi ami; ba tebe'e khömi ni'andrömi andrö. 8 Tefolakhömi Nama-Gu na oya mbuami; ba da'ö mi'oroma'ö wa sindruhu nifahaö-Gu ami. 9 U'omasi'ö ami si mane fangomasi'ö Nama Ya'o. Ya lö mamalö ami ba wa'omasi-Gu andrö. 10 Na mi'o'ö goroisa-Gu, ba lö faröi ba wa'omasi-Gu, si mane fa lö faroi-Gu ba wa'omasi Nama-Gu, me U'o'ö goroisa-Nia. 11 U'ombakha'ö da'e khömi fefu ena'ö fao ami ba wa'omuso dödö-Gu; ba ena'ö mo'ahonoa wa'omuso dödömi. 12 Da'e goroisa-Gu: mifaoma mi'omasi'ö nawömi, si mane fangomasi'ö-Gu ami. 13 Niha sabölö mangomasi'ö awö, ya'ia zanehegö fa'aurinia khö nawönia andrö. 14 Awögu ami, na mi'o'ö hadia ni'oroi'ö-Gu khömi. 15 Lö Ukaoni khömi sawuyu sa'ae, börö me lö i'ila sawuyu hadia nilau zokhö ya'ia. Ukaoni ami, börö me fefu nirongogu moroi khö Nama-Gu no U'ombakha'ö khömi. 16 Tenga ya'ami zanuyu Ya'o. Ya'odo zanutuyu ya'ami, ba Ufatenge ami ena'ö oya mbuami -- ya'ia mbua si lö obou. Ba Ibe'e khömi Ama hadia ni'andrömi ba döi-Gu. 17 Da'e goroisa-Gu khömi: mifaoma mi'omasi'ö nawömi." 18 "Na fatiu dödö niha gulidanö khömi, mitörö tödömi, wa no oföna fatiu dödö niha gulidanö khö-Gu. 19 Na niha gulidanö ami, ba i'omasi'ö ami ulidanö hulö dana khönia ami. Ba hiza no Utuyu ami moroi ba gulidanö andre, tobali tenga sa'ae niha gulidanö ami. Da'ö mbörö wa fatiu dödö niha gulidanö khömi. 20 Mitörö tödömi hadia niw̃a'ö-Gu khömi, 'Lö abölö ebua zawuyu moroi khö zokhö ya'ia.' Na no lafakao Ndra'o, lafakao ami göi dania. Na la'o'ö wamahaö-Gu, la'o'ö göi wamahaömi dania. 21 Lalau fefu hadia ia khömi börö me tana khö-Gu ami; ba börö me la'ila zamatenge Ya'o. 22 Na lö ena'ö irai möi Ndra'o ba na lö irai U'ombakha'ö fefu da'ö khöra, lö tebe'e salara ena'ö. Ba hiza lö tahi khöra ba horöra andrö. 23 Si fatiu tödö khö-Gu, fatiu göi dödönia khö Nama-Gu. 24 No Ufalua khöra zi tebai ifalua niha bö'ö. Na lö Ufalua ena'ö fefu da'ö khöra, aheta gesuanö khöra. Ba hiza iada'e no la'ila fefu da'ö, ba fatiu dödöra khö-Gu ba he khö Nama-Gu. 25 Alua zi manö ena'ö itörö nisura ba mbuku Ni'amoni'ö, 'Fatiu dödöra khö-Gu lö böröbörö.' 26 Eheha Lowalangi zangombakha somasi Lowalangi, ya'ia Zanolo nifatenge-Gu dania moroi khö Nama samaduhu'ö Ya'odo khömi. 27 Ba hiza lö tola lö'ö mifaduhu'ö Ndra'o, börö me no fao ami khö-Gu i'otarai wamöbörö.

Yohane 16

1 U'ombakha'ö khömi fefu da'ö faböi faröi ami. 2 Labe'e baero ami moroi ba nomo wangandrö. Ba so ginötö dania wa niha samunu ya'ami andrö law̃a'ö tödöra enoni Lowalangi ira, börö me no labunu ami. 3 Lalau da'ö börö me lö saboto ba dödöra Nama-Gu ba lö saboto ba dödöra Ndra'o. 4 Ba hiza U'ombakha'ö khömi da'ö iada'e, ena'ö na lalau khömi da'ö, itörö tödömi dania wa no U'ombakha'ö ia khömi." "Tenga i'otarai wamöbörö U'ombakha'ö da'ö khömi, börö me faofao ami nasa khö-Gu. 5 Ba hiza iada'e numalö-Do khö zamatenge Ya'o; ba hew̃a'ae si manö samösa lö ba gotaluami zanofu heza numalö'ö Ama? 6 Tobali abu dödömi iada'e, börö me no U'ombakha'ö khömi. 7 Sindruhu niw̃a'ö-Gu khömi: abölö sökhi ba khömi, na mofanö Ndra'odo; börö na lö mofanö Ndra'o, lö möi khömi Zanolo andrö. Ba na mofanö-Do, Ufatenge Ia khömi. 8 Ba na tohare Ia, I'otu'ö niha gulidanö dania wa no fasala wangerangerara sanandrösa ba horö; awö wangerangerara sanandrösa ba zomasi Lowalangi, awö huku soroi Lowalangi. 9 Fangerangerara sanandrösa ba horö no fasala börö me lö faduhu dödöra khö-Gu. 10 Fasala göi wangerangerara sanandrösa ba zomasi Lowalangi, börö me numalö Ndra'o khö Nama ba lö mi'ila-Do sa'ae. 11 No fasala göi wangerangerara sanandrösa ba huku soroi Lowalangi börö me no te'etu'ö huku khö ndra salaw̃a ba gulidanö andre! 12 Oya nasa zomasi-Do Uw̃a'ö khömi, ba hiza ambö nasa fa'abölömi wanema iada'e. 13 Ba hiza, na tohare Geheha Lowalangi sangombakha haniha Lowalangi andrö, I'ohe ami ba wa'aboto ba dödö Lowalangi fefu. Lö Iw̃a'ö zomasi dödö-Nia; hadia nirongo-Nia da'ö niw̃a'ö-Nia. Ba I'ombakha'ö khömi fefu hadia zalua dania. 14 Ifolakhömi Ndra'o, börö me Ihalö hadia ia zomasi Ndra'o Uw̃a'ö, ba aefa da'ö I'ombakha'ö khömi. 15 No khö-Gu fefu hadia ia zi so khö Nama. Da'ö wa Umane, Ihalö moroi khö-Gu hadia nibe'e-Gu khönia Eheha andrö, ba aefa da'ö I'ombakha'ö khömi." 16 "Ma'ifu tö ba lö mi'ila Ndra'o sa'ae, ba lö ara aefa da'ö zui ifuli mi'ila Ndra'o." 17 So ösa ndra nifahaö Yesu si faoma manofu khö nawöra, "Hadia geluaha fefu da'e? Imane: 'Ma'ifu tö ba lö mi'ila Ndra'o, ba lö ara aefa da'ö ifuli mi'ila Ndra'o dania.' Imane zui: 'Börö me numalö Ndra'o khö Nama.' " 18 Hadia gohitö dödö-Nia wanguma'ö, "Ma'ifu tö? Lö aboto ba dödöma hadia niw̃a'ö-Nia!" 19 I'ila Yesu wa omasi ira manofu khö-Nia. Börö da'ö Imane khöra, "Umane, ma'ifu tö ba lö mi'ila Ndra'odo, 'Ba lö ara aefa da'ö zui ifuli mi'ila Ndra'odo.' Hadia da'ö zi tobali si nofumi khö nawömi? 20 Sindruhu niw̃a'ö-Gu khömi: me'e ami dania ba mange'esi; ba omuso dödö niha gulidanö. Abu dödömi dania, ba hiza fa'abu dödömi andrö tobali fa'omuso dödö dania. 21 Na lö ara tö madono ndra alawe, ba abu dödönia, börö me no inötönia wa'abu dödö. Ba na no tumbu nononia, olifu ndra alawe andrö wa'abu dödönia; tobali somuso tödö ia, börö samösa ndraono sawuyu no tumbu ba gulidanö. 22 Si manö göi ami: abu dödömi iada'e, ba na falukha zui Ndra'o khömi dania, omuso dödömi; ba samösa lö si tola mangeheta fa'omuso dödömi andrö. 23 Na no irugi ngaluo andrö, lö sa'ae misofu hadia ia khö-Gu. Ya faduhu dödömi: Hadia manö ni'andrömi khö Nama ba döi-Gu, ibe'e khömi Ama dania. 24 Irugi da'e lö hadöi ni'andrömi ba zi fao dödö-Gu. Böi mifamalö wangandrö, ba mitema dania, ena'ö sindruhundruhu somuso tödö ami." 25 "Uw̃a'ö khömi da'e faoma amaedola. Ba hiza so ginötönia dania, lö U'oguna'ö gamaedola na fahuhuo Ndra'o khömi. Lö Ubini'ö wangombakha sanandrösa khö Nama. 26 Ba ginötö da'ö mi'andrö dania khö Nama ba döi-Gu; ba lö Uw̃a'ö wa Ya'o zangandrö khö Nama soguna khömi, 27 börö me I'omasi'ö ami Ama. I'omasi'ö ami börö me mi'omasi'ö Ndra'o, awö wa faduhu dödömi wa moroi khö Nama Ndra'odo. 28 Sindruhu moroi khö Nama Ndra'o, ba no möi Ndra'o ba gulidanö. Ba hiza iada'e Uröi gulidanö ba mangawuli Ndra'o khö Nama." 29 Aefa da'ö lamane khö Yesu ira nifahaö-Nia, "Lö tobini wahuhuosa-U iada'e, Ama; lö Ö'oguna'ö gamaedola. 30 Aboto ba dödöma iada'e wa oi Ö'ila fefu hadia ia; ba lö moguna lasofu khö-U hadia ia Ama. Börö da'ö faduhu dödöma wa moroi khö Lowalangi Ndra'ugö." 31 Imane khöra Yesu, "Tenga awena faduhu dödömi iada'e? 32 Mitörö tödömi da'e: so ginötönia dania, ba no irugi inötö andrö, tefazawili ami. Mangawuli ami ba nonomi zamösana, ba miröi Ndra'o ha tö Ya'oya'o. Ba hiza, tenga ha Ya'o, börö me fao khö-Gu Nama. 33 Uw̃a'ö fefu khömi da'e ena'ö misöndra wa'ohahau dödö börö me ha sambua ami khö-Gu. Lafakao ami dania niha gulidanö. Ba mitaha dödömi! No Ulaw̃a niha gulidanö andre!"

Yohane 17

1 Me no aefa fahuhuo Yesu, Ifaöga hörö-Nia miyaw̃a ba mbanua ba Imane, "He Ama, no irugi inötönia iada'e. Folakhömi Nono-U, ena'ö Ifolakhömi Ndra'ugö Ono-U göi. 2 No Öbe'e ba danga Nono wa'abölö ba zi sagörö ulidanö, ena'ö Ibe'e wa'auri sindruhundruhu Ono andrö ba niha nitou'ö ba danga-Nia. 3 Da'e wa'auri sindruhundruhu; ena'ö aboto ba dödöra Nama, Lowalangi sindruhu, ba aboto ba dödöra Yesu, Razo Sangorifi nifatenge Nama. 4 No Ufolakhömi Nama ba gulidanö andre; ba no U'asiwai halöw̃ö nibe'e khö-Gu. 5 He Ama! Folakhömi Ndra'o iada'e faoma lakhömi andrö nirasoi-Gu ba zi fao Ama, fatua lö muwöwöi gulidanö andre. 6 No Ufa'ele'ö Nama ba niha gulidanö andre si no Ötou'ö ba danga-Gu Ama. No okhöta Nama ira, ba no Ibe'e ira khö-Gu Ama. No la'o'ö wamahaö Nama. Ba no aboto ba dödöra iada'e wa fefu nibe'e Nama khö-Gu no moroi khö Nama da'ö. 7 Ba no aboto ba dödöra iada'e wa fefu nibe'e-Mö khö-Gu no moroi khö-U da'ö. 8 No Ufa'ema khöra duria nibe'e Nama khö-Gu; ba no latema. Aboto sibai ba dödöra wa moroi khö-U Ndra'odo awö wa Ama zamatenge Ya'o. 9 Mangandrö Ndra'o salahira. Lö mangandrö-Do salahi niha gulidanö andre; mangandrö Ndra'o ha ba niha nitou'ö ba danga-Gu, börö tana khö-Gu ira. 10 Fefu zi so khö-Gu no khö Nama göi; ba fefu zi so khö Nama no khö-Gu. Tefolakhömi Ndra'o ba khöra. 11 Möido khö Nama iada'e. Lö toröi Ndra'o sa'ae ba gulidanö; ba hiza so ira nasa ba gulidanö. He Ama ni'amoni'ö! Rorogö ira faoma fa'abölö-U, ya'ia wa'abölö si no Ibe'e Ama khö-Gu, ena'ö ha sambua ira, si mane Ama si ha sambua ba khö-Gu. 12 Me so Ndra'o khöra, no Urorogö ira faoma fa'abölö döi Nama, -- töi nibe'e Nama khö-Gu. No Urorogö ira nitou'ö ba danga-Gu, ba samösa lö si taya ya'ira, baero ndra si no lö tola lö elungu; ena'ö alua zi no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö. 13 Iada'e numalö Ndra'o khö nama. U'ombakha'ö da'ö fatua so Ndra'o ba gulidanö; ena'ö sindruhundruhu larasoi wa'omuso dödö-Gu. 14 No Ufa'ema khöra wamahaö Nama, ba fatiu dödö niha gulidanö khöra, börö me tenga tana khö gulidanö ira, si mane Ya'o göi si tenga tana khö gulidanö. 15 Lö U'andrö ena'ö Öheta ira moroi ba gulidanö andre, hiza angandröw̃a-Gu ena'ö Örorogö ira moroi ba danga Gafökha andrö. 16 Tenga tana khö gulidanö Ndra'o, si mane ya'ira göi tenga khö gulidanö. 17 Faoma fa'aduhu-Mö Ama, oniagö ira tana khö-U; Taroma Li-Mö zindruhu. 18 Si mane famatenge Nama Ya'o ba gulidanö; si manö göi Ufatenge ira ba gulidanö. 19 Soguna khöra wa ha khö Nama Utou'ö Ndra'o, ena'ö sindruhundruhu tobali ira niha nituyu tana khö Nama. 20 Tenga ha khöra andre mangandrö Ndra'o. Mangandrö-Do göi salahi niha sedöna faduhu dödö moroi ba halöw̃ö famaduhu'ö turia somuso dödö andrö. 21 U'andrö khö Nama, ena'ö ha sambua ira, si mane fa ha sambua Nama khö-Gu ba ha sambua Ndra'o khö Nama. Ena'ö ha sambua ira fa tola faduhu dödö niha gulidanö wa Ama zamatenge Ya'o. 22 No Ufolakhömi ira faoma lakhömi andrö nibe'e Nama khö-Gu, ena'ö ha sambua ira ba da'ö, si mane Ama si ha sambua khö-Gu; 23 si manö göi Ndra'odo khöra, ba ha göi sambua Nama ba khö-Gu. Börö da'ö aboto ba dödö niha gulidanö andre wa Ama zamatenge Ya'o, awö wa Ö'omasi'ö ira Ama, si mane fa'omasi-U Ndra'o. 24 He Ama! No Öbe'e ba danga-Gu ira. Omasido na fao ira ba nahia si so Ya'o, ena'ö la'ila lakhömi-Gu; ya'ia lakhömi nibe'e Nama khö-Gu, börö me I'omasi'ö Ndra'o Ama fatua lö muwöwöi gulidanö andre. 25 He Ama satulö! Lö aboto ba dödö niha gulidanö Nama; ba hiza aboto ba dödö-Gu Nama; ba aboto ba dödö niha andre wa Ama zamatenge Ya'o. 26 No U'ombakha'ö Nama khöra; ba lö aetu Ulau zi manö, ena'ö la'ila göi wa'omasi Nama ndra'o ba tobali ha sambua Ndra'o khöra."

Yohane 18

1 Me no aefa mangandrö Yesu khö Lowalangi, mofanö Ia awö ndra nifahaö-Nia, la'ötö mbombo Kidorona. Ba so kabu ba da'ö. Numalö Yesu awö ndra nifahaö-Nia ba kabu andrö. 2 I'ila Yuda si manga mböli nahia andrö, börö me asese so Yesu ba da'ö awö nifahaö-Nia. 3 Numalö göi Yuda ba da'ö. I'ohe zaradadu awö zanaro ba Nomo Zo'aya nifatenge ndra ere sebua awö ndra Farizai'o. La'ohe wandru ba sulu awö wangöna. 4 I'ila Yesu hadia zedöna alua khö-Nia. I'ondrasi ndra niha andrö ba Imane khöra, "Haniha ni'aluimi?" 5 Lamane, "Yesu andrö, banua Nazareta." Imane khöra Yesu, "Ya'odo da'ö." No muzizio göi Yuda si manga mböli andrö awöra ba da'ö. 6 Me Imane Yesu, "Ya'odo da'ö," awuwu ira furi ba oi alau tou ba danö. 7 Ifuli zui Isofu khöra Yesu Imane, "Haniha ni'aluimi?" Lamane wanema li, "Yesu andrö, banua Nazareta." 8 Imane Yesu, "No nasa Uw̃a'ö Ya'odo da'ö. Ba na sindruhu Ya'o ni'aluimi, akha mofanö zato andre." ( 9 Ba zi manö, alua zi no tohöna muw̃a'ö, imane: "He Ama, samösa lö si taya niha nibe'eu ba danga-Gu.") 10 So sara wöda khö Zimoni Fetero me luo da'ö. Isöbi wöda andrö ba ihare'ö khö zawuyu gere sebua irege aetu dalinga kambölö. Malikho döi zawuyu andrö. 11 Imane khö Wetero Yesu, "Fuli saembugö wöda andrö! Hadia, ba dödöu lö omasi-Do Utaögö wamakao andrö nibe'e Nama khö-Gu?" 12 Lara'u Yesu ira saradadu awö gomandra ba ira sanaro andrö niha Yahudi. 13 Si föföna la'ohe Yesu khö Hanasi, ama matua Gayafa. Ere sebua Gayafa ba ginötö andrö. 14 Ya'ia zo'amenesi niha Yahudi wa abölö sökhi ha samösa zi mate salahi zato moroi na tekiko zi sambua soi. 15 La'o'ö Yesu ira Simoni awö nifahaö bö'ö si samösa. Ba i'ila ere sebua nifahaö si samösa andrö; andrö lö fao ia we'amöi ba golayama nomo gere sebua, 16 ibaloi Fetero baero ba mbawa ndruhö. Numalö baero nifahaö ni'ila gere sebua, fahuhuo ia ba ndra alawe sanaro bawa ndruhö, ba aefa da'ö i'ohe Wetero si bakha. 17 Muhede ndra alawe sanaro bawa ndruhö andrö khö Wetero imane, "He, hadia tenga ya'ugö samösa ba gotalua nifahaö-Nia göi?" Imane Fetero, "Tenga." 18 No lahaogö galitö ira sawuyu awö ndra sanaro, ba lalau moleu ba zi fasui alitö andrö, börö me okafu hao danö me inötö da'ö. So Wetero ba da'ö woleu ba gotaluara. 19 Ibe'e wanofu ere sebua khö Yesu sanandrösa ba nifahaö-Nia awö wamahaö-Nia. 20 Itema li Yesu Imane, "Lö aetu fahuhuo Ndra'o föna niha sato. Mamahaö Ndra'o ba nomo wangandrö awö ba nahia gowuloa niha Yahudi. Lö irai Ubini'ö wanguma'ö hadia ia. 21 Hana wa ösofu khö-Gu? Sofu khöra si no mamondrongo famahaö-Gu. Sofu khöra hadia zi no Uw̃a'ö khöra lö tola lö'ö la'ila." 22 Me Imanö wehede Yesu, samösa zanaro ba da'ö zamalisi Ya'ia, sanguma'ö, "Ha lö barani Ndra'ugö wehede si manö khö gere sebua!" 23 Itema li Yesu, "Na no Uw̃a'ö hadia ia zi fatimba, ombakha'ö hadia zi fatimba andrö! Ba hiza sindruhu niw̃a'ö-Gu andrö, ba hana wa öfalisi Ndra'o?" 24 Aefa da'ö ifatenge niha Hanasi wolohe Yesu khö Gere Sebua Kayafa, no la böbö danga-Nia. 25 No muzizio ba da'ö nasa Wetero woleu ya'ia. Lasofu khönia niha lamane, "Hadia, tenga ya'ugö göi samösa ba gotalua nifahaö niha andrö?" Itimbagö Fetero. Imane, "Tenga!" 26 Samösa ba gotalua zawuyu gere sebua andrö, si fahatö khö zawuyu andrö ni'ew̃a Wetero talinga, imane, "Hadia, tenga ya'ugö ni'ilagu zi fao khö-Nia ba kabu andrö?" 27 Imane zui Fetero, "Tenga," -- ba faudu sibai ba ginötö da'ö miwo manu. 28 Meno aefa da'ö la'ohe Yesu ba nomo gubernur. Ahulö sibai wongi me inötö da'ö. Lö möi bakha ba nomo gubernur ndra niha Yahudi. Ena'ö lö ta'unö ira molo'ö agama, börö me fao ira wemanga Gö Fasa. 29 Börö da'ö möi baero Wilato wanofu khöra imane, "Hadia wangadumi ba niha da'e?" 30 Lamane, "Lö ma'ohe Ia khö Gubernur na lö olalöw̃a-Nia." 31 Imane Filato khöra, "Mihalö Ia, mifareso ba mi'etu'ö huku khö-Nia molo'ö huku agama ba khömi!" Ba hiza lamane niha Yahudi, "No tetenaw̃a ndra'aga wame'e huku famunu ba niha." ( 32 Alua zi mane faudu ba zi no Iw̃a'ö Yesu, sanandrösa ba wa'amate-Nia.) 33 Ifuli möi bakha ba nomo Wilato ba ikaoni Yesu. Aefa da'ö isofu khö Yesu imane, "Hadia Ya'ugö andre Razo niha Yahudi?" 34 Imane wanema li Yesu, "Hadia fanofumö samösa da'e Tuha, ma so niha bö'ö zi no mangombakha khöu sanandrösa khö-Gu?" 35 Itema li Filato imane, "Hadia niha Yahudi ndra'odo? Soi-Mö samösa awö ndra ere sebua zame'e Ya'ugö ba danga-Gu. Hadia zi no Ölau?" 36 Imane Yesu, "Tenga famatörö ba gulidanö andre wamatörö-Gu. Na famatörö gulidanö wamatörö-Gu, ba molaw̃a niha si fao khö-Gu ena'ö faböi tebe'e Ndra'o ba danga niha Yahudi. Ba hiza sindruhu tenga soroi gulidanö wamatöröw̃a-Gu!" 37 Isofu khönia Filato imane, "Na si manö hadia sindruhu razo Ndra'ugö?" Itema li Yesu imane, "Ya'ugö zanguma'ö wa razo Ndra'odo. Ha sambalö gohitö dödö wa tumbu ba möi Ndra'o ba gulidanö andre, ya'ia, ba wamaduhu'ö sindruhu andrö. Niha soroi zindruhu andrö, zamondrondrongo khö-Gu." 38 Isofu khönia Filato imane, "Hadia zindruhu andrö?" Ba möi baero zui Wilato, imane ba niha Yahudi, "Lö nisöndragu olalöw̃a-Nia. 39 Ba hiza molo'ö si to'ölö u'efa'ö samösa niha nikuru ba Ngaluo Gowasa Fasa. Hadia, omasi ami u'efa'ö razo niha Yahudi andrö khömi?" 40 Latema linia mu'ao ira lamane, "Böi! Böi efa'ö Ia! Efa'ö Mbaraba!" (Baraba no samösa sorabu.)

Yohane 19

1 Aefa da'ö ifahalö'ö Yesu Filato ba ifabözi'ö. 2 Lafazökhi dakula wa'arazo moroi ba ndroi ira saradadu si so ba da'ö, aefa da'ö labe'e ba högö Yesu. Aefa da'ö lafonukha Yesu faoma baru sobowo doru, 3 la'ondrasi Ia ba lamane, "Ya'ahowu razo niha Yahudi!" Aefa da'ö latafari Ia. 4 Numalö baero zui Wilato ba imane ba niha sato andrö, "Ya'e, mifaigi! U'ohe baero Ia iada'e, ena'ö aboto ba dödömi wa lö nisöndra-Gu olalöw̃a-Nia." 5 Numalö baero Yesu, no Ifake dakula wa'arazo moroi ba ndroi awö mbaru sobowo doru andrö. Imane khöra Filato, "Mifaigi! Ya'e nihania!" 6 Mu'ao ndra ere sebua awö ndra sanaro me la'ila Yesu, lamane, "Foröfa Ia! Foröfa Ia!" Imane khöra Filato, "Mihalö Ia ba miforöfa manö. Ma'ifu lö nisöndra-Gu olalöw̃a-Nia." 7 Latema li ira niha Yahudi, "Molo'ö huku si so khöma, nihuku famunu Ia börö me Iw̃a'ö Ono Lowalangi Ia." 8 Me irongo da'ö Filato abölöbölö nasa wa'ata'unia. 9 Andrö möi ia bakha ba nomo ba isofu khö Yesu imane, "Hezo moroi Ndra'ugö?" Ba lö Itema li Yesu. 10 Imane khönia Filato, "Hadia lö omasi Ndra'ugö fahuhuo khögu? Töngöni, he! So kuaso khögu wangefa'ö Ya'ugö, ba so göi kuaso khögu wamoröfa Ya'ugö!" 11 Itema li Yesu Imane, "Na tenga nibe'e Lowalangi khöu kuaso andrö, ba ma'ifu lö kuasou khö-Gu. Börö da'ö niha same'e Ya'o ba dangau abölö ebua horöra moroi khöu." 12 Me irongo da'ö Filato, i'alui lala wangefa'ö Yesu. Ba hiza mu'ao'ao niha Yahudi lamane, "Na ö'efa'ö Ia, tenga awö Kaizaro ndra'ugö! Niha sanguma'ö razo ia, no si fa'udu khö Kaizaro!" 13 Me irongo da'ö Filato, i'ohe baero Yesu, aefa da'ö ilau mudadao ba gurusi wanguhuku sotöi Nibale kara. (Ba li Heberai'o lafotöi Gabata.) 14 Me inötö da'ö no arakha laluo; ba tebörötaigö Gowasa Fasa ba zi tanö owi. Imane Filato ba niha Yehuda, "Ya'e razomi!" 15 Mu'ao ira lamane, "Nibunu Ia! Nibunu Ia! Foröfa Ia!" Imane Filato, "Hadia omasi ami miforöfa Razomi?" Latema li ira ere sebua lamane, "Ha Kaizaro Razo khöma!" 16 Ba ibe'e Yesu ba dangara Filato ena'ö laforöfa. Lahalö Yesu ba mofanö ira. 17 La'ohe baero Yesu, I'osa'ö samösa röfa-Nia numalö ba nahia sotöi "Sole Högö". (Lafotöi Gologota ba li Heberai'o.) 18 Ba da'ö laforöfa Ia. So darua danö bö'ö awö-Nia; samösa ba gambera, samösa ba gambölö ba Yesu ba gotalua. 19 Ba röfa Yesu, ifaw̃a'ögö Filato ena'ö lasura, lamane: "Yesu moroi ba Nazareta, Razo Niha Yahudi". 20 Ato niha Yahudi sombaso nisura andrö, börö me lö aröu nahia wamoröfa Yesu moroi ba mbanua. Tesura wehede andrö ba röfa Yesu ba li Heberai'o, ba li Latina, awö ba li Yunani. 21 Lamane khö Wilato ira ere sebua awö niha Yahudi, "Böi sura 'Razo niha Yahudi', ömane wanura, 'Imane niha andre, Razo niha Yahudi Ndra'o.' " 22 Itema li Filato imane, "Tebai tebulö hadia zi no usura!" 23 Me no aefa laforöfa Yesu ira saradadu, lahalö nukha-Nia. Labagi öfa nukha andrö: dozi ira manema zamösana. Lahalö göi mbaru-Nia sebua. Lö tagutagu mbaru sebua andrö -- nisoso i'otarai moroi yaw̃a numalö mitou. 24 Faoma lamane khö nawöra ira saradadu andrö, "Böi tataba mbaru sebua andre. Da talau fadahödahö wangahonogöi haniha zanöndra baru sebua andre." Alua zi manö ena'ö itörö nisura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, sanguma'ö: "Labagibagi khöra nukhagu, ba lalau fadahödahö ba mbarugu sebua." No lafalua ira saradadu zi manö. 25 Ba zinga röfa Yesu no muzizio nina Yesu, talifusö nina-Nia ira alawe Maria fo'omo Kelofasi, awö Maria Magadala. 26 Ifaigi nina-Nia Yesu ba no göi muzizio nifahaö-Nia ni'omasi'ö ba da'ö. Imane Yesu khö nina-Nia, "He Ina, faigi, hiza nonou." 27 Aefa da'ö imane Yesu khö nifahaö andrö, "Faigi, hiza ninau." I'otarai da'ö, toröi nina Yesu ba nomo nifahaö andrö. 28 Aefa da'ö aboto ba dödö Yesu wa no awai fefu hadia ia; faudu ba nisura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, si lö tola lö'ö alua, imane, "Owökhi dödö-Gu." 29 So ba da'ö mako safönu agu saisö. La'ungugö mbunga kara ba nagu andrö, ba latuwu ba mbalö geu. La'oro'ö mbunga kara andrö ba mbewe Yesu. 30 Itandra nagu andrö ba Imane, "No awai!" Ileagö högö-Nia ba aetu noso. 31 Luo zumaha me luo da'ö, inötö wangöhöna ba Gowasa Fasa. Lö omasi niha Yahudi na toröi mboto niha niforöfa andrö irugi luo Sabato. Börö me ngaluo sebua luo Sabato. La'andrö niha Yahudi khö Wilato ena'ö itehegö khöra lafatö gahe niforöfa andrö ba labe'e tou moroi ba röfa. 32 Maoso ndra saradadu lafatö gahe si föföna, aefa da'ö ganete da'ö, darua manö nawö Yesu niforöfa. 33 Ba me larugi nahia Yesu, la'ila wa no mate Ia. Andrö lö lafatö gahe-Nia. 34 Lahandro ngai Yesu faoma toho saradadu andrö; möi baero ndro si faruka idanö moroi ba ngai-Nia. 35 Niha sangila ngawalö zalua andrö zangombakha fefu da'e, ena'ö faduhu dödömi. Ba sindruhu niw̃a'önia; i'ila wa sindruhu da'ö. 36 Alua zi manö ena'ö itörö niw̃a'ö ba Mbuku Ni'amoni'ö, ya'ia wa, "Ma'ifu lö töla-Nia nifatö". 37 No tesura göi bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, si mane: "Lafaigi Ia niha samahö Ya'ia." 38 Aefa da'ö i'andrö Yosefo soroi mbanua Garimatea andrö khö Wilato ena'ö itehegö khönia wanga'i boto Yesu. (Solo'ö khö Yesu Yosefo andrö ba zi lö oroma, börö me ata'u ia ndra salaw̃a niha Yahudi.) Itehegö khönia Filato, möi Yosefo wanga'i boto Yesu. 39 Möi göi Nikodemo fao khö Yosefo. Ya'ia andrö zi no irai möi khö Yesu ba zi bongi. I'ohe gemuri awö gaharu Nikodemo. Fa'oya fefu mato tölu ngafulu kilo wa'oya. 40 Darua ira lahalö mboto Yesu ba la'olohuni faoma muko ba lalau zamohua molo'ö hada wogo'o niha ba niha Yahudi. 41 So sambua kabu ba nahia wamoröfa Yesu andrö. Ba kabu andrö so lewatö si bohou, si lö irai mu'oguna'ö wogo'o niha. 42 Me ahatö lewatö andrö awö wa no ahatö luo Sabato, andrö wa labe'e mboto Yesu ba lewatö andrö.

Yohane 20

1 Sahulö sibai wongi hari Migu, me ogömi na, numalö ba lewatö Maria Magadala. I'ila ba da'ö lagölagö lewatö no tefagaölö moroi ba mbawa lewatö. 2 Fagohi ia wangalui Simoni Fetero awö nifahaö tanö bö'ö ni'omasi'ö Yesu, imane khöra, "No lahalö niha mboto Yesu; lö ma'ila heza labe'e iada'e!" 3 I'anema'ö numalö Wetero awö nifahaö bö'ö andrö ba lewatö. 4 Lalau fagohi darua ira, ba hiza abölö alio nifahaö bö'ö andrö moroi khö Wetero; oföna ia irugi lewatö moroi khö Wetero. 5 Me ifaigi bakha lewatö, i'ila muko si so ba da'ö, ba hiza lö möi sa ia bakha. 6 Aefa da'ö tohare Zimoni Fetero moroi furi, idölö bakha ba lewatö andrö. Ba i'ila nukha muko si so ba da'ö, 7 ba muko böbö högö Yesu lö hadöi ba da'ö. No tefazaumba muko andrö. 8 Aefa da'ö möi göi bakha ba lewatö nifahaö si'oföna mondrugi no mege. I'ila göi fefu da'ö ba faduhu dödönia. ( 9 Irugi ginötö andrö lö nasa saboto ba dödöra nisura ba Mbuku Ni'amoni'ö wa ifuli auri Ia moroi ba wa'amate.) 10 Aefa da'ö mangawuli ndra nifahaö Yesu andrö. 11 Ilau me'e Maria ba zinga lewatö andrö. Ba fatua ilau me'e, ifaöndrö ia ba ifaigi bakha ba lewatö, 12 ba i'ila darua mala'ika sobaru safusi. No dumadao mala'ika andrö ba nahia mboto Yesu mege. Si samösa dumadao ba gamaudu högö, ba si samösa tö dumadao ba gamaudu gahe. 13 Lasofu ira mala'ika andrö khö Maria, "He Ina, hana wa me'e ndra'ugö?" Itema li Maria imane, "No lahalö niha Zo'aya ya'o, ba lö u'ila heza labe'e Ia!" 14 Me no aefa iw̃a'ö da'ö Maria ifaigi furi ba i'ila Yesu no muzizio ba da'ö. Ba hiza lö aboto ba dödönia wa Yesu da'ö. 15 Isofu khönia Yesu Imane, "He Ina, hana wa me'e ndra'ugö? Haniha ni'aluimö Ina?" Iwalinga tuka kabu niha andrö Maria. Andrö imane Maria, "He Ama, na no öfawu'a Ia moroi ba da'e, ombakha'ö khögu heza öbe'e Ia. Möi ndra'o dania wanga'i Ya'ia." 16 Imane Yesu khö Maria, "He Maria!" Ifaigi Yesu Maria ba imane ba li Heberai'o, "Rabuni!" (Eluahania "Guru".) 17 Imane Yesu khö Maria, "Böi babaya Ndra'o. Börö me lö si möi Ndra'o khö nama. Ae'e khö ndra talifusö-Gu ba ombakha'ö khöra, ömane. Möi Ndra'o khö Nama-Gu ba amami göi; khö Lowalangi-Gu ba Lowalangimi göi." 18 Numalö Maria wangombakha khö ndra nifahaö Yesu wa no i'ila Zo'aya awö wa no Iw̃a'ö fefu da'ö khönia So'aya. 19 Me luo Migu andrö göi, me bongi, no so ndra nifahaö Yesu ba zi sambua omo si no mukusi fefu mbawa ndruhö; börö me ata'u ira ndra salaw̃a niha Yahudi. I'anema'ö tohare Yesu ba muzizio Ia ba gotaluara, ba Imane, "Ya'ohahau dödömi!" 20 Me no aefa Iw̃a'ö da'ö, Iforoma'ö khöra danga awö döla nosu-Nia. Ba omuso sibai dödöra me la'ila Zo'aya. 21 Ifuli Imane khöra Yesu, "Ya'ohahau dödömi! Si mane famatenge Nama Ya'o, si manö göi dania wamatenge-Gu ami." 22 Me no aefa Iw̃a'ö da'ö Ihehaini ira hanuhanu-Nia ba Imane khöra, "Mitema Geheha Lowalangi. 23 Na so ni'efa'ömi horö, ba I'efa'ö da'ö Lowalangi. Ba na so zi lö mi'efa'ö horö, ba lö göi I'efa'ö da'ö Lowalangi." 24 Toma (nifotöi si "Faero") samösa ba gotalua nifahaö Yesu. Lö hadöi Toma me möi Yesu khö ndra nifahaö-Nia. 25 La'ombakha'ö khö Toma ira nifahaö tanö bö'ö lamane, "No ma'ila Zo'aya!" Itema li Toma imane, "Na lö ni'ilagu lahe gosö'osö ba danga-Nia ba na lö ubabaya ngai-Nia, ba lö faduhu dödögu." 26 Ba fitu bongi aefa da'ö, so ndra nifahaö Yesu ba nomo andrö, ba so göi Doma ba da'ö. No muduhö fefu mbawa ndruhö. Ba i'anema'ö tohare Yesu ba muzizio Ia ba gotaluara, Imane, "Ya'ohahau dödömi!" 27 Aefa da'ö Imane Yesu khö Doma, "Be'e dangau ba da'e, ba faigi danga-Gu. Oro'ö dangau ba babaya ngai-Gu. Böi mangiwa sa'ae dödöu. Ya faduhu dödöu sa'ae!" 28 Imane Toma khö Yesu, "So'aya ya'o! Ba Lowalangigu!" 29 Imane Yesu khönia, "Hadia faduhu dödöu börö me no ö'ila Ndra'o? Ya'ahowu niha si faduhu tödö khö-Gu, hew̃a'ae lö i'ila Ndra'o!" 30 Wa oya nasa zahölihöli dödö nilau Yesu föna ndra nifahaö-Nia, ba hiza lö musura fefu zahölihöli dödö andrö bakha ba zura andre. 31 Musura fefu da'e ena'ö faduhu dödömi wa Yesu andrö no Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi, Ya'ia andrö Nono Lowalangi. Ba wa'afaduhu dödö khö-Nia misöndra wa'auri ba wa'abölö-Nia. Penyeragaman : ning 20 nopember 2003

Yohane 21

1 Aefa da'ö ifuli Iforoma'ö Ia Yesu samuza tö khö ndra nifahaö-Nia ba mbaw̃a Diberia. Si mane wangoroma'ö-Nia Ya'ia: 2 Samuza ma'ökhö owulo ndra Simoni Fetero ba Toma nifotöi si Faero, ba Natanaeli moroi ba Kana ba danö Galilea, iraono Zebedai'o, awö darua tö nifahaö Yesu tanö bö'ö. 3 Imane Simoni Fetero ba danö bö'ö andrö, "Möi ndra'o manga'i i'a." Lamane tanö bö'ö khönia, "Fao göi ndra'aga." Mofanö ira, momöi yaw̃a ba dundraha. Ba hiza sara wongi lö ahulu ira, sara i'a lö lasöndra. 4 Me ibörötaigö tumbu luo, tohare Yesu, no Ilau muzizio ba gawu; ba hiza lö la'ila wa Yesu da'ö. 5 Imane khöra Yesu, "He iraono, hadia so khömi gi'a?" Latema li, lamane, "Lö'ö." 6 Imane khöra Yesu, "Milau ndrialami tanö ba gambölö dundraha, ba misöndra dania gi'a." Lalau ndrialara ba nidanö, ba hiza tebai ira wondröni mangawuli börö wa'oya gi'a bakha ba ndriala. 7 Imane nifahaö ni'omasi'ö Yesu andrö khö Wetero, "Hiza Zo'aya!" Me irongo Fetero wanguma'ö, "Hiza Zo'aya!", i'anema'ö ifake mbarunia sebua mangawuli (börö me no iheta mbaru sebua andrö khönia) ifazaumba ia bakha ba nidanö. 8 La'o'ö ia ira nifahaö bö'ö faoma tundraha numalö ba danö, awö wa ladöni ndriala andrö safönu i'a. Lö aröu i'otarai danö so ira, ha mato otu mete. 9 Me möi ira tou moroi ba dundraha, la'ila galitö awö gi'a yaw̃a; ba so göi roti ba da'ö. 10 Imane khöra Yesu, "Mi'ohe ba da'e mato ha'uga rozi gi'a nisöndrami." 11 Numalö ba dundraha Zimoni, ba idöni ndriala yaw̃a ba danö. Afönu ndriala andrö i'a segesolo; otu a lima wulu a tölu rozi wa'oya fefu. Ba hew̃a'ae oya gi'a andrö, ba lö asika ndriala. 12 Imane khöra Yesu, "Mi'aine manga ita." Ba samösa lö si barani ba gotalua ndra nifahaö wanofu khö-Nia, "Haniha Ndra'ugö andre, Ama?" Börö me no la'ila Ia wa So'aya. 13 Ihatö'ö Ia khöra Yesu ba Ihalö roti andrö, ba Ibe'e khöra. Si manö göi wolau-Nia ba gi'a andrö. 14 Da'e zi medölu kali I'oroma'ö Ia Yesu khö ndra nifahaö-Nia me no auri Ia mangawuli moroi ba wa'amate. 15 Me no aefa manga ira, Imane Yesu khö Zimoni Fetero, "He Simoni ono Yohane, hadia abölö omasi ndra'ugö Ndra'o moroi ba niha andre?" Itema li Fetero imane, "Ya'ia, So'aya. Ö'ila wa u'omasi'ö Ndra'ugö." Imane khönia Yesu, "Kubaloi mbiribiri-Gu." 16 Ifuli Isofu khönia Yesu no mendrua kali, "He Simoni ono Yohane, hadia ö'omasi'ö Ndra'o?" Imane Fetero, "Ya'ia So'aya. Ö'ila wa u'omasi'ö Ndra'ugö." Imane khönia Yesu, "Kubaloi mbiribiri-Gu." 17 Ba zi medölu kali Isofu khönia Yesu, "He Simoni ono Yohane, hadia omasi'ö Ndra'o?" Ifuli zui itema li Fetero, "He So'aya, no Ö'ila fefu hadia ia. Ö'ila wa u'omasi'ö Ndra'ugö!" Imane Yesu khö Wetero, "Kubaloi mbiribiri-Gu. 18 Sindruhundruhu niw̃a'ö-Gu khöu: Me ono matua na ndra'ugö, ba ya'ugö zama'anö ya'ugö ba numalö ndra'ugö ba zomasi'ö. Ba hiza na no atua ndra'ugö dania, ba ö'oro'ö dangau wangandrö tolo ba niha bö'ö wama'anö ya'ugö ba ba wolohe ya'ugö ba nahia si lö omasi'ö." 19 (Faoma fehede andrö I'oroma'ö Yesu hewisa wa'amate Wetero dania ba wamolakhömi Lowalangi.) Aefa da'ö Imane Yesu khö Wetero, "Tabu o'ö Ndra'o!" 20 Me ifakhölö ia Fetero, i'ila moroi furi nifahaö ni'omasi'ö Yesu. (Ya'ia andrö zi dadao ba zinga Yesu me manga ira, sanofu khö Yesu, "He So'aya, haniha zi manga mböli Zo'aya?") 21 Me i'ila nifahaö andrö Fetero, isofu Fetero khö Yesu, "He So'aya, hewisa dania niha andre?" 22 Itema li Yesu Imane, "Na omasido auri ia irugi mangawuli Ndra'o, hana öhalö fökhö högöu da'ö. O'ö manö Ndra'odo!" 23 Tobali tehöngö duria ba gotalua ndra nifahaö Yesu wa lö mate dania nifahaö andrö. Ba hiza sindruhunia tenga da'ö niw̃a'ö Yesu wa lö mate dania nifahaö andrö; Da'e niw̃a'ö Yesu: "Na omasido auri ia irugi mangawuli Ndra'o, hana wa öhalö fökhö högöu!" 24 Nifahaö andrö zamaduhu'ö fefu salua andrö. Ya'ia göi zanura. Ba aboto ba dödöda wa sindruhu niw̃a'önia andrö. 25 Oya nasa ngawalö nilau Yesu. Ba na muzarazara fanura, uw̃a'ö tödögu ambö zi sagörö ulidanö andre nahia mbukubuku nisura andrö. Penyeragaman & Ilustrasi : Ning 20 nopember 2003

Halöw̃ö Zinenge 1

1 Teofilo ni'omasi'ö, Ba mbukugu si föföna no u'ombakha'ö fefu zi no Ifalua awö zi no Ifahaö Yesu i'otarai wamöbörö halöw̃ö-Nia, 2 irege tefazaw̃a Ia numalö ba zorugo. Fatua lö numalö Ia ba zorugo, Ibe'e goroisa khö ndra sinenge-Nia nifili si fao Eheha Lowalangi. 3 Me no mate Ia, öfa wulu ngaluo Iforoma'ö Ia ba ni'ila hörö khö ndra sinenge-Nia wa sindruhundruhu no auri Ia. La'ila Ia, ba fahuhuo Ia khöra sanandrösa ba wamatörö Lowalangi. 4 Ba me orudu Ia khöra, Ibe'e goroisa andre, "Böi miröi Yeruzalema. Mibaloi ba da'ö irege Ibe'e Ama hadia zi no Ifabu'u, ya'ia zi no U'ombakha'ö khömi luo no. 5 Börö me tebayagö ami dania faoma Eheha Lowalangi." 6 Me owulo ndra sinenge andrö awö Yesu, lasofu khö-Nia lamane, "He So'aya, hadia iada'e Öfasindro mangawuli wamatörö ba soi niha Gizera'eli?" 7 Itema li Yesu, Imane, "Amagu samösa zangahonogöi ngaluo ba inötönia. Lö moguna mi'ila, börö me somasi Nama da'ö. 8 Ba hiza mitema dania kuaso, na tohare khömi Geheha Lowalangi. Ba tobali ami samaduhu'ö khö-Gu ba Yeruzalema, ba zi sagörö Yudea, ba Zamaria, ba irugi wondrege danö." 9 Me no aefa Iw̃a'ö da'ö Yesu, ba zanehe ira tefazaw̃a Ia numalö ba zorugo, ba ibalugö Ia lawuo, ba i'ohe Ia irege lö oroma sa'ae khöra. 10 Fatua lafaigifaigi si yaw̃a mbanua, wamaigi fofanö Yesu, i'anema'ö tohare darua niha sobaru safusi si zizio ba ngaira. 11 Lamane niha si darua andrö, "He banua Galilea, hana wa muzizio manö ami ba da'ö wamaigi si yaw̃a talu mbanua? Yesu, ni'ilami si zaw̃a fönami numalö ba zorugo, mangawuli Ia dania si mane ni'ilami andrö mege." 12 Aefa da'ö mangawuli ndra sinenge moroi ba Hili Zaitu numalö ba Yeruzalema. Arakhagö sakilo wa'aröu Hili andrö moroi ba Yeruzalema. 13 Me larugi Yeruzalema, möi ira ba nomo si toröi ya'ira, ba ladölö ira numalö ba mbate'e tanö yaw̃a. Töi ndra sinenge andrö, ya'ia Fetero ba Yohane, Yakobo ba Andrea, Filifo ba Toma, Batolomai'o ba Matai'o, Yakobo ono Galifai'o, Simoni bohalima ba Yuda ono Yakobo; 14 fefu ira ha sara dödö ba lö mamalö owulo ira wangandrö. Mangandrö ira si fao ira alawe awö Maria ina Yesu ba ira talifusö Yesu. 15 Samuza ma'ökhö, me owulo ira -- so mato otu a dua wulu niha zowulo -- ilau muzizio Fetero wahuhuosa. Imane, 16 "Ya'ami ira talifusö! Lö tola lö'ö alua zi no musura ba Mbuku Ni'amoni'ö. Ba khö Dawido mböröta, no Ifa'ele'ö Eheha Lowalangi sanandrösa khö Yuda, sondrönia'ö niha wondra'u Yesu andrö. 17 Samösa moroi ba gotaluada Yuda, ba no tefili ia göi si fao ba halöw̃ö awöda." ( 18 No isöndra danö lewatönia Yuda andre si tobali böli gölönia we'amöi si manga mböli si lö atulö andrö. Atoru ia ba aboto dalu, irege möi baero fefu nösi mbetu'ania ba mate ia. 19 La'ila zalua andrö fefu niha ba Yeruzalema. Da'ö mbörö labe'e töi danö andrö ba lira Akhelidama, eluahania 'Tanö Ndro'.) 20 "Börö me no musura bakha ba Mbuku Zinunö, si mane, 'Akha tobali atua nahiania; böi i'onahia niha.' So göi nisura bö'ö si mane, 'Akha itema niha bö'ö dadaomania.' 21 Börö da'ö, lö tola lö'ö so samösa zi fao khöda samaduhu'ö wa no auri mangawuli Yesu So'aya moroi ba wa'amate. Niha andrö ba samösa moroi ba gotalua zi lö aetu faofao khöda me so na Yesu ba gotaluada, i'otarai me ibörötaigö mamayagö idanö Yohane irugi ginötö tefazaw̃a Yesu numalö ba zorugo." 23 Latuturu darua niha ya'ira si so ba da'ö, ya'ia Yosefo nifotöi Barasaba (nifotöi Yuso göi), ba Matia. 24 Lalau mangandrö. Lamane, "He So'aya, Ö'ila dödö niha fefu. No aheta Yuda moroi ba dadaomania fa'asinenge ba no mate ia. Tuturu khöma, haniha ba gotalua zi darua niha andre nifili Zo'aya wame'e halöw̃ö ba wogati Yuda." 26 Me no aefa da'ö, lalau fadahödahö ba zi darua töi andrö, ba aekhu khö Matia. Ba labali'ö ia sinenge si fao ba zinenge si felezara tanö bö'ö andrö.

Halöw̃ö Zinenge 2

1 Me irugi inötö Wendrakose, owulo ba zi sambua nahia fefu zamati. 2 I'anema'ö terongo li moroi ba mbanua hulö na itörö angi sabölöbölö. Terongo li andrö ba zi sambua omo si dadao ya'ira. 3 La'ila dalinga wandru si hulö galitö so'anönöi fefu awö wa möi khöra dozi ira. 4 Ifatörö ira Eheha Lowalangi, ba ibörötaigö fahuhuo ira ba li bö'ö. Fahuhuo ira molo'ö nibe'e Geheha khöra fanguma'ö. 5 Me inötö da'ö ato niha Yahudi si otarai soi fefu ba gulidanö, si toröi ba Yeruzalema. No sangata'ufi Lowalangi ira. 6 Me larongo li andrö, ato sibai zangondrasi. Tokea sibai ira me fahuhuo ndra nifahaö andrö ba lira zamösana. 7 Si fao fa'atobali dödö ba fa'ahöli dödö lasofu lamane, "Hadia tenga niha Galilea fefu niha si hedehede andre? 8 Hewisa wa tola tarongo fahuhuo ira ba li ni'oguna'ö ba soida dozi ita? 9 Ya'ita niha Waretia, niha Media, niha Gelama; moroi ba Mesofotamia, moroi ba Yudea ba Gafadokia; moroi ba Wondro ba Asia, 10 moroi ba Werigia ba Wamefilia, moroi ba danö Miserai ba moroi ba danö Libia, ahatö ba Girene; ba so moroi ba gotaluada zi otarai Roma, 11 so göi niha Yahudi awö soi bö'ö si no tobali fao ba agama niha Yahudi; so göi zi otarai Gareta ba Arabi. Tarongo fahuhuo ira ba lida, sanandrösa ba zahölihöli dödö andrö nilau Lowalangi!" 12 Fao fa'atobali dödö ba fa'ahöli dödö lasofu lamane khö nawöra, "Hadia geluaha da'e?" 13 Ba so göi zango'aya. Lamane, "Ae, si mabu wö ira andrö!" 14 Muzizio Wetero awö ndra sinenge tanö bö'ö, fahuhuo ia föna niha sato andrö. Ebua linia imane, "He ira talifusö niha Yahudi awö fefu niha si toröi ba Yeruzalema! Mihaogö wamondrondrongo, börö me moguna u'ombakha'ö khö ndra talifusö. 15 Tenga si mabu niha andre, si mane niw̃a'ömi; börö me awena bözi siw̃a sahulö wongi. 16 Ba hiza no i'ombakha'ö Lowalangi da'e khö Yo'eli sama'ele'ö. 17 Imane Lowalangi, 'Ba luo safuria Ufaduwa Geheha-Gu ba niha fefu. La'ombakha'ö fefu ngawalö ni'ombakha'ö-Gu khö ndraonomi ono matua ba iraonomi ono alawe. La'ila ngawalö ni'oroma'ö-Gu khöra iraono matua khömi. Mangifi ndra satuami, fangifi nibe'e-Gu khöra. 18 Ufaduwa göi Geheha-Gu ba luo da'ö khö ndra enoni-Gu ira matua ba enoni-Gu ira alawe. La'ombakha'ö fefu hadia ia ngawalö ni'ombakha'ö-Gu khöra. 19 Ufalua zagahölihöli dödö ba mbanua si yaw̃a, awö ngawalö zi lö ya'ia ba gulidanö andre tou; so dania ndro ba alitö, sau ba simbo. 20 Tobali ogömi dania luo, tobali oyo hulö ndro mbaw̃a fatua lö irugi nasa Luo Zo'aya, ngaluo sebua ba solakhömi. 21 Me inötö da'ö, te'orifi dania zi'ao khö Zo'aya.' 22 Ya'ami talifusö niha Gizera'eli! Mifondrondrongo niw̃a'ögu andre: No Ibe'e Lowalangi khö Yesu banua Nazareta andrö halöw̃ö soguna khömi. Oroma da'ö ba dandratandra si lö harumani awö zagahölihöli dödö nilau Lowalangi ba gotaluami. Yesu zama'ema da'ö. Ba no aboto ba dödömi fefu. 23 Ba gangetula awö nifakhoi dödö Lowalangi samösa, no te'a mböli Yesu. No te'a mböli-Nia, no mibunu Ia ba mifatenge niha si lö sökhi wamoröfa Ya'ia. 24 Ba hiza I'orifi mangawuli Ia Lowalangi moroi ba gotalua niha si no mate. No igogohe Ia fa'amate, ba hiza I'efa'ö Ia Lowalangi, börö me tebai manö ikuasoi Ia fa'amate. 25 Sanandrösa khö Yesu andre no imane Dawido, 'U'ila lö mamalö fönagu Zo'aya; I'iagö zingagu, ena'ö tebai ifangiwa ndra'o gofu hadia ia. 26 Da'ö mbörö wa omuso dödögu, ilau manunö bawagu; ba ibaloi dania botogu andre ba nahia wolombase si fao fa'ahono dödö. 27 Börö me lö Ötehe toröi nosogu ba nahia si mate. Lö Ötehe tekiko ndra'o andre si lö faröi khö-U. 28 No Ötuturu lala khögu saekhu ba wa'auri sindruhu. No fondrege wa'omuso dödögu börö we'aso-Mö awögu.' 29 Ya'ami ira talifusö, mitehegö khögu wanguma'ö sindruhu sanandrösa khö Dawido, tuada andrö. No mate ia ba no teko'o. So ba gotaluada lewatönia irugi da'e. 30 No Ifabu'u Lowalangi khö Dawido faoma fahölusa, wa Ibali'ö Razo samösa ba gotalua nga'ötönia dania. No i'ila Dawido wawu'usa li Lowalangi awö wa sama'ele'ö göi ia, 31 andrö wa i'ila göi nifalua Lowalangi. No ifa'ele'ö Dawido wa ifuli auri mangawuli moroi ba wa'amate dania Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi andrö. Imane Dawido, 'Lö toröi Ia ba nahia niha si no mate; lö tekiko ba lö obou dania mboto-Nia.' 32 Yesu andre ni'orifi Lowalangi mangawuli moroi ba wa'amate. No samaduhu'ö ndra'aga ba da'ö. 33 Tefataro Ia ba nahia salaw̃a ba Ibe'e kuaso khö-Nia Lowalangi, ba Itema Geheha Lowalangi si no Ifabu'u Ama. Ba nirongomi awö ni'ilami iada'e no Eheha andrö nifaduwa khöma. 34 Lö si möi ba zorugo Dawido, ba hiza no imane, 'Imane So'aya khö Zo'aya ya'o: 35 Dadao ba gambölö-Gu, irege la'agoi gaheu udumö Ube'e.' 36 Da'ö wa lö tola lö'ö la'ila fefu niha Gizera'eli wa Yesu niforöfami andrö no Yesu nifabu'u Lowalangi si tobali So'aya ba Razo Sangorifi!" 37 Oi awakhöwakhö dödö niha samondrongo da'ö. Lasofu khö Wetero awö khö ndra sinenge bö'ö, lamane, "Hadia nilauma, talifusö?" 38 Imane Fetero, "Mifalalini gera'erami ba miröi horömi. Mifabayagö'ö ami idanö ba döi Yesu Keriso, ena'ö te'efa'ö khömi horömi. Ba mitema dania mbuala Geheha Lowalangi si otarai Lowalangi. 39 Börö me khömi zi no ifabu'u Lowalangi andrö ba ba khö nga'ötömi awö ba niha si so ba nahia saröu -- ya'ia fefu nikaoni Lowalangi So'aya ya'ita we'amöi khö-Nia." 40 Si manö wamoboto Wetero ba dödöra. Ba faoma fehede tanö bö'ö nasa ifarou ira ena'ö la'efa'ö ira moroi ba soi si lö sökhi andre nihuku Lowalangi dania. 41 Ato zi faduhu tödö ba niw̃a'ö Wetero ba tebayagö ira idanö. Monönö zi faduhu tödö ba zi ma'ökhö andrö mato tölu ribu niha. 42 Lö mamalö ira nifahaö ndra Sinenge Yesu ba owulowulo ira. Faofao ira wemanga awö ba wangandrö. 43 Oya ngawalö zahölihöli dödö nilau ndra sinenge Yesu, irege oi ahöli dödö ba ata'u niha fefu. 44 Ha sambua dödö zamati andrö ba faoma la'oguna'ö zi so khöra ba wahasara dödö. 45 Lafamawa gamagama si so khöra, ba labagibagi mbölinia ba gotaluara molo'ö soguna khö zamösana. 46 Owulo ira ba Nomo Zo'aya ero ma'ökhö; faofao ira wemanga, si fao fa'omuso dödö ba fangidengide'ö föna Lowalangi ba nomora misa, 47 lö mamalömalö lasuno Lowalangi ba la'omasi'ö ira fefu niha. Itugu tedou wa'atora ero ma'ökhö börö me Ibe'e khöra Lowalangi niha ni'orifi.

Halöw̃ö Zinenge 3

1 Samuza ma'ökhö, me bözi tölu tanö owi inötö wangandrö, numalö ba Nomo Zo'aya Wetero awö Yohane. 2 Ba mbawa göli nifotöi "Bawa ndruhö si Sökhi", so samösa ndra matua sombuyumbuyu i'otarai ba wa'atumbu. Ero ma'ökhö so niha andrö ba nahia da'ö wangandröngandrö buala ba niha si möi ba Nomo Zo'aya. 3 Me i'ila niha andrö ndra Fetero ba Yohane möi bakha ba Nomo Zo'aya, i'andrö ena'ö labe'e khönia mbualara. 4 Lafaigi ia, aefa da'ö imane Fetero, "Faigi ndra'aga!" 5 Ifaigi ira niha andrö fao fanötöna wa labe'e khönia mbuala hadia ia. 6 Ba hiza imane khönia Fetero, "Ma'ifu lö hadöi kefe khögu. Hadia zi so khögu da'ö ube'e khöu: Ba döi Yesu Keriso banua Nazareta andrö owaöwaö!" 7 Maoso Wetero igogohe danga niha andrö ba itolo ia wemaoso. I'anema'ö abölö gahe awö mbu'u kawono niha da'ö. 8 Muzizio ia, ilau mowaöwaö. Ifanörönörö ia. Numalö ia ba Nomo Zo'aya awö Wetero ba Yohane, ba ifanaokanaoka ia, isuno Lowalangi. 9 Fefu niha ba da'ö la'ila mowaöwaö ia, ba lasunosuno Lowalangi. 10 Ba awena aboto ba dödöra wa sangandröngandrö buala andrö ia si daodao ba "Mbawa ndruhö si Sökhi" ba Nomo Zo'aya. Tobali sibai dödöra ba ahölihöli dödöra wangila salua andrö khönia. 11 I'o'ö manö ndra Fetero ba Yohane niha andrö. Ba me larugi ya'ira si datölu andrö golayama nifotöi "Olayama Zalomo", lahurufai ira niha fefu. Ahölihöli dödöra. 12 Me i'ila niha sato andrö Fetero, imane khöra, "He ya'ami niha Gizera'eli, hana wa ahöli dödömi ba zalua andre? Hana wa lö aetu mifaigi ndra'aga? Hadia miwalinga mowaöwaö niha andre börö kuaso si so khöma, ma zui börö me sangata'ufi Lowalangi ndra'aga? 13 Lowalangi nifosumange ndra tuada Aberahamo, Iza'aki ba Yakobo, zi no mamolakhömi Enoni-Nia Yesu. Yesu andrö nibe'emi ba danga ndra samatörö, nilaw̃ami föna Wilato, me edöna i'efa'ö Ia Filato. 14 No si sökhi ba ni'amoni'ö Ia. Ba hiza milaw̃a Ia awö wa mi'andrö khö Wilato ba wangefa'ö khömi niha samunu niha. 15 Mibunu Ia. Ba hiza Ya'ia andrö gumbu wa'auri ba niha fefu. Ba no ifuli I'orifi Ia Lowalangi moroi ba wa'amate. No ma'ila samösa da'ö. 16 Kuaso ba döi Yesu andrö zombali'ö abölö niha sombuyumbuyu andre. Hadia zi no mi'ila andre, alua börö wa'afaduhu dödö ba döi-Nia andrö. Börö wa'afaduhu dödö niha andre khö Yesu wa no abölö ia mangawuli fönami. 17 Ya'ami ira talifusö! Aboto ba dödögu iada'e wa hadia nilaumi awö nilau zalaw̃ami khö Yesu andrö, tenga milau ia börö wa'aboto ba dödömi ngawalö nilaumi andrö. 18 Ba zi manö alua zi no I'ombakha'ö Lowalangi me föna khö ndra sama'ele'ö fefu, wa lö tola lö'ö tefakao Razo Sangorifi nifabu'u andrö. 19 Börö da'ö miröi horömi, ba mifuli ami khö Lowalangi, ena'ö I'efa'ö horömi andrö. 20 I'ondrasi dania ami Lowalangi, ba misöndra dania wa'ohahau dödö ba wamati si bohou. Ifatenge So'aya khömi Yesu, börö me no Ihonogöi Lowalangi tobali Razo Sangorifi Ia khömi. 21 Lö tola lö'ö toröi Ia ba zorugo irege Ibohouni fefu Lowalangi si mane niw̃a'ö-Nia khö ndra sama'ele'ö me mböröta. 22 No imane Moze, 'Ifatenge khömi Lowalangi So'aya ya'ami samösa zama'ele'ö moroi ba soimi, si mane famatenge-Nia ya'odo. Lö tola lö'ö mifondrondrongo niw̃a'ö zama'ele'ö andrö khömi. 23 Si lö mame'e ba dödö niw̃a'ö zama'ele'ö andrö, nitibo'ö moroi ba mbanua Lowalangi ba nifakiko.' 24 Ira sama'ele'ö si no mame'e Turia soroi Lowalangi, i'otarai Zamueli ba ira sama'ele'ö tanö bö'ö si tohare furi Zamueli, fefu ira laturiaigö ginötö andre. 25 Fawu'usa li soroi Lowalangi nifa'ema ndra sama'ele'ö no soguna khömi. Ba wawu'usa li Lowalangi nifa'ema ndra sama'ele'ö khö ndra tuami, imane Lowalangi khö Gaberahamo, 'Moroi ba nga'ötöu Ufahowu'ö fefu soi ba gulidanö.' No khömi wawu'usa li andrö. 26 Da'ö mbörö wa Ifili Genoni-Nia Lowalangi, ba Ifatenge we'amöi khömi si föföna, ena'ö Ifahowu'ö ami. Ba wamahowu'ö-Nia andrö wa mifalalini gera'erami ba miröi lala wa'aurimi si lö sökhi."

Halöw̃ö Zinenge 4

1 Fatua fahuhuo Wetero ba Yohane ba niha sato andrö, la'ondrasi ira ere sebua ba komandra sanaro ba Nomo Zo'aya awö ndra Sadukai'o. 2 Mofönu ira börö me law̃a'ö ira Fetero ba Yohane wa no auri mangawuli Yesu moroi ba wa'amate. 3 Lara'u ndra sinenge si darua andrö ba labe'e ba gurunga. Ba me no bongi, lataha Wetero ba Yohane ba da'ö irugi mahemolu. 4 Ba ato zamondrongo famahaö ndra sinenge andrö zi faduhu tödö. Itugu ato ira so mato lima ribu niha. 5 Mahemolu da'ö owulo ba Yeruzalema ndra satua sanguhuku ba agama, ba ira salaw̃a niha Yahudi ba ira guruguru agama. 6 Falukha ira khö Gere Sebua Hanasi, awö Gayafa, Yohane ba Alesandro awö fefu zo'amakhaita ba gere sebua andrö. 7 La'ohe fönara Wetero ba Yohane. Lasofu khöra lamane, "Hewisa wamadöhömi niha sombuyumbuyu andrö? Moroi ha'ökhö kuaso awö wa'abölö wolaumi da'ö?" 8 Itema li Fetero, nifatörö Geheha Lowalangi, imane, "Ya'ami sondrönia'ö soi awö ndrotondroto zanguhuku nifosumange! 9 Lahuku ndra'aga ma'ökhö börö me no malau zi sökhi wamadöhö niha sombuyumbuyu. Ba hiza, omasi ami mi'ila hewisa lala wamadöhö niha andrö. 10 Börö da'ö, ya'aboto ba dödömi awö fefu soi Gizera'eli, wa si zizio fönami iada'e no si lö fökhö, börö wa'abölö ba kuaso moroi khö Yesu Keriso banua Nazareta andrö. No miforöfa Yesu andrö, ba hiza no I'orifi Ia mangawuli Lowalangi. 11 Da'ö Yesu andre niw̃a'ö ba ayati Mbuku Ni'amoni'ö, 'Kara nitibo'ömi ya'ami sotomo, tobali kara sabölö moguna.' 12 Ha khö Yesu tola te'orifi niha. Börö ba zi sagörö ulidanö lö niha bö'ö si no manema kuaso moroi khö Lowalangi ba wangorifi ya'ita." 13 Ahöli dödö ndrotondroto rafe andrö wangila fa'abarani Wetero ba Yohane, mendrua manö me aboto ba dödöra wa sinenge si darua andrö no niha si to'ölö manö si lö sekola. Ba awena aboto ba dödöra wa solo'ö Yesu ira andrö. 14 Ba lö hadia ia zi tola law̃a'ö, börö me so fönara niha si no mufadöhö andrö si fao khö Wetero ba Yohane. 15 Lafofanö baero moroi ba nahia rafe zinenge andrö si darua, aefa da'ö mamagölö ira. 16 Lamane, "Hadia nilauda ba niha andrö? No aboto ba dödö niha si so ba Yeruzalema wa niha si darua andre zolau sahölihöli dödö andrö. Tebai ta'osilö'ögö da'ö. 17 Ba hiza faböi tehöngö ba niha sato, da tafeta'u ira faböi sa'ae fahuhuo ira gofu ha'ökhö ba döi Yesu." 18 Lakaoni mangawuli ndra sinenge andrö. La'ombakha'ö khöra wa tebai sa'ae latötöi ma zui lafahaö niha ba döi Yesu. 19 Ba hiza lamane wanema li Fetero ba Yohane, "Mi'angeragö hadia zatulö föna Lowalangi: folo'ö niw̃a'ömi ma folo'ö niw̃a'ö Lowalangi. 20 Börö me tebai mabato wangombakha si no ma'ila ba marongo samösa." 21 Ma'ifu lö lasöndra ndrotondroto rafe andrö danedane wanguhuku Fetero ba Yohane. Lafeta'u ndra sinenge andrö si darua ba aefa da'ö la'efa'ö ira, me lasuno Lowalangi fefu niha börö zalua andrö. 22 Niha nifadöhö da'ö, no töra öfa wulu fakhe ndröfinia. 23 Me no aefa Wetero ba Yohane, mangawuli ira khö nawöra. Latutunö fefu niw̃a'ö ndra ere sebua ba ira salaw̃a niha Yahudi andrö khöra. 24 Me larongo da'ö awöra, lalau mangandrö ba ha sara dödöra khö Lowalangi. Lamane, "He So'aya, no somböi banua si yaw̃a, ulidanö ba asi awö nösinia Ndra'ugö. 25 No fahuhuo Ndra'ugö khö duama Dawido, sawuyu-Mö andrö ba Geheha-Mö; no Ömane, 'Hana mofönu niha si lö mangila So'aya; Hana wa lafakhoi zi lö guna soi andrö fefu? 26 Mama'anö razo ba gulidanö wanuwö, ba ha sara dödö zalaw̃a wolaw̃a So'aya Razo Sangorifi andrö.' 27 No lafalua walukhata ira Herode ba Fondrio Filato awö niha si lö aboto ba dödö So'aya ba ira niha Gizera'eli si so ba mbanua andre. Lalau walukhata ba wolaw̃a Yesu, Enoni-U si lö faröi andrö, si no tobali Razo Sangorifi. 28 Ha sara dödöra wolau hadia ia fefu, si no Öhonogöi mböröta wa alua dania. Ba Öhonogöigö da'ö ba kuaso awö ba zomasi'Ö samösa. 29 Faigi iada'e So'aya no fahö'ö ira khöma. Ba tehegö khöma ira enoni-Mö andre, fa böi ata'u ndra'aga wangombakha turia-Mö. 30 Be'e wanolo ena'ö tola tefadöhö zofökhö ba tefalua zagahölihöli dödö awö zi lö harumani ba kuaso ba fa'abölö ba döi Yesu, Enoni-Mö andrö ni'amoni'ö." 31 Me no awai lalau mangandrö, ba mudögö nahia sowulo ira andrö. Ifatörö ira fefu Eheha Lowalangi, ba ibörötaigö barani sibai ira wangombakha turia soroi Lowalangi. 32 Fefu niha si faduhu tödö andrö ha sara dödö ba ha sambua gera'era. Lö ba gotaluara sanguma'ö wa ha khönia manö hadia ia zi so khönia. Fefu zi so khöra faoma la'oguna'ö. 33 Si fao kuaso sebua, lafaduhu'ö ira sinenge andrö wa no ifuli auri Yesu. Ba ifahowu'ö sibai ira Lowalangi. 34 Lö ba gotaluara zambö hadia ia. Börö me lafamawa mbenua ba omora si so omo awö mbenua; ba la'ohe gefe bölinia 35 labe'e ba danga ndra sinenge. Aefa da'ö labagibagi gefe andrö ba niha sangoguna'ö ya'ia. 36 Si manö göi Yosefo. No ifamawa mbenuania, i'ohe gefe böli mbenua andrö ba ibe'e ba danga ndra sinenge. Yosefo no nga'ötö Lewi; lafotöi göi ia Baranaba ira sinenge (eluahania Fondrara Dödö).

Halöw̃ö Zinenge 5

1 Ba hiza, so samösa zotöi Anania. Darua ira fo'omonia sotöi Safira lafamawa mbenuara. 2 Bölinia lataha khöra ösa ba si törania labe'e ba danga ndra sinenge. Ilau Anania da'ö ba zaboto ba dödö wo'omonia. 3 Imane khönia Fetero, "He Anania, hana wa ötehe ifatörö dödöu Afökha, irege falimo'ö ba Geheha Lowalangi, ötaha khöu ösa mböli mbenua andrö? 4 Hadia, tenga khöu mbenua andrö fatua lö ö'amawa? Ba si manö göi me no aefa ö'amawa no khöu mbölinia. Ba hana wa tumbu ba dödöu wolau si manö? Tenga niha nilimou, no Lowalangi!" 5 Ba me irongo wehede andrö Anania, alau tou ia ba aetu noso. Tobali ata'u fefu niha samondrongo da'ö. 6 Lahalö mboto Ganania ira ono matua, la'ohe baero ba wogo'o ya'ia. 7 Mato tölu za aefa da'ö tohare wo'omonia. Lö i'ila hadia zi no alua. 8 Imane khönia Fetero, "Tandraigö ombakha'ö khögu: Hadia benua andrö nifamawami fo'omou ha si mane mbölinia?" Imane fo'omo Ganania, "Ya'ia, si manö." 9 Imane khönia Fetero, "Hana wa mamagölö ami wo'omou wanandraigö Eheha Lowalangi? Fondrondrongo! No mangawuli zogo'o fo'omou. La'ohe göi dania ndra'ugö baero." 10 Mate göi wo'omo Ganania me inötö da'ö föna Wetero. Ba me tohare ndraono matua andrö, lasöndra no mate ia. La'ohe mbotonia baero ba lako'o ba zinga mboto wo'omonia. 11 Tobali ata'u zamati tanö bö'ö, me larongo zalua andrö. 12 Ba halöw̃ö ndra sinenge andrö alua zagahölihöli dödö ba gotalua niha sato. Ba wa ha sambua dödö owulo fefu zamati ba Golayama Zalomo ba Nomo Zo'aya. 13 Ba lö niha baero si barani owulo si fao niha samati andrö. Lafosumange zamati andrö niha sato. 14 Itugu ara itugu ato zamati khö Zo'aya -- he ira matua, si manö göi ndra alawe. 15 Alua göi zi mane da'e: la'ohe zofökhö ba heahea ma ba dufo, la'ohe ba lala, ena'ö he ha göna ira lumö Wetero, na itörö da'ö. 16 Lö aetu la'ondrasi niha moroi ba mbanua si fasui Yeruzalema. La'ohe zofökhö awö nira'u wa'abölö zi lö sökhi. Ba tefadöhö niha andrö fefu. 17 Lalau hadia ia ira ere sebua awö ndra nifahaönia, ya'ia ndra Sadukai'o börö wa'afökhö dödöra. 18 Lara'u ndra sinenge andrö ba labe'e bakha ba gurunga. 19 Ba hiza ba zi bongi da'ö, tohare mala'ika Zo'aya samokai mbawa ndruhö gurunga. I'ohe baero ndra sinenge andrö. Imane mala'ika andrö khö ndra sinenge, 20 "Mi'ae'e ba mizizio ba Nomo Zo'aya ba mi'ombakha'ö ba niha sanandrösa ba wa'auri si bohou andre." 21 La'o'ö wehede mala'ika andrö ira sinenge. Sahulö wongi sibai numalö ira ba Nomo Zo'aya ba mamahaö ira ba da'ö. Gasagasa da'ö tohare göi ndra ere sebua awö ndra nifahaönia, lalau rafe si fao ira salaw̃a niha Yahudi. Aefa da'ö lafatenge niha ba wanga'i ira sinenge andrö moroi ba gurunga ena'ö la'ohe fönara. 22 Ba me larugi gurunga nifatenge andrö, la'ila wa lö ya'ira bakha ba gurunga. Mangawuli ira ba wangombakha da'ö ba rafe. 23 Lamane ba rafe zanguhuku andrö, "me marugi gurunga, ba ma'ila no tehaogö tekusi mbawa ndruhö ba manaro ndra sanaro andrö ba mbawa ndruhö. Ba me mabokai mbawa ndruhö andrö, samösa lö nisöndrama niha bakha." 24 Me larongo da'ö ira högö zanaro Omo Zo'aya awö ndra ere sebua, abu dödöra khö ndra sinenge andrö awö wa'ata'u ira hadia zalua dania. 25 Samösa ndra matua solohe turia imane, "Mifondrondrongo! Niha nibe'emi ba gurunga andrö, mamahaö niha sato ira iada'e ba Nomo Zo'aya!" 26 Högö zanaro ba Nomo Zo'aya awö ndra sanaro tanö bö'ö, numalö wangai mangawuli ira sinenge andrö. Ba tenga ba wönu lahalö ira, börö me ata'u ira ba niha sato; ma dania latebu ira kara. 27 La'ohe ndra sinenge andrö föna rafe zanguhuku. Ifareso ira ere sebua. 28 Imane, "No matenaw̃a sibai ami ena'ö böi mamahaö ami sanandrösa ba niha andrö. Ba hiza, hadia zi no milau! Mifazaewe wamahaömi da'ö ba zi sagörö Yeruzalema, ba mibe'e ba huluma wa börö ndra'aga wa mate niha da'ö." 29 Latema li ira Fetero awö ndra sinenge tanö bö'ö, lamane, "Lö tola lö'ö ma'o'ö khö Lowalangi ba tenga ba niha. 30 Yesu, niforöfami andrö, no I'orifi Ia mangawuli Lowalangi ndra tuada. 31 Ba no Ibe'e khö-Nia wetaro awö kuaso salaw̃a Lowalangi tobali Sondrönia'ö ba Sangorifi; ena'ö tola lafalalini gera'erara soi Gizera'eli fa tola manema fangefa ira. 32 Samaduhu'ö ndra'aga ba da'ö fefu -- ya'aga awö Geheha Lowalangi nibe'e Lowalangi ba niha solo'ö oroisa-Nia." 33 Mofönu sibai ndrotondroto Zanguhuku ba Agama me larongo da'ö, ba ha sara dödöra wamunu ira sinenge andrö. 34 Ba hiza ba gotalua ndrotondroto Zanguhuku ba Agama andrö so zotöi Gamali'eli. Guru agama nifosumange niha sato ia. Muzizio ia ba ifaw̃a'ögö ena'ö la'ohe baero ndra sinenge andrö ua. 35 Imane ba rafe Zanguhuku ba Agama andrö, "Ya'ami ira talifusö niha Gizera'eli! Mihaogö wo'angeragö hadia nilaumi ba niha andre. 36 No irai so meföna Deoda, sanguma'ö sebua ia, irege so mato öfa ngaotu niha zolo'ö ya'ia. Ba hiza labunu ia ba muzawili fefu zolo'ö ya'ia andrö ba taya manö halöw̃önia. 37 Aefa da'ö ba maoso Yuda banua Galilea me inötö latanö döi niha ba zura, ba idönisi niha solo'ö khönia. Ba hiza no labunu göi ia, ba fefu zolo'ö khönia ba ahori muzawili. 38 Era'eragu ba zalua andre: böi milau hadia ia ba niha andre, akha aefa ira. Börö na moroi ba niha wamahaö awö halöw̃öra andrö ba taya dania. 39 Ba hiza na moroi khö Lowalangi, ba tebai mikalaisi ira. Ma na'i oroma wa solaw̃a Lowalangi ami." Itema rafe zanguhuku menemene Gamali'eli andrö. 40 Lakaoni ndra sinenge andrö laböbözi ba lategu ira wamahaö sanandrösa khö Yesu. Aefa da'ö awena la'efa'ö ira. 41 Laröi rafe Zanguhuku ba Agama andrö ira sinenge si fao fa'omuso dödö, börö me Itehe Lowalangi te'o'aya ira börö Yesu. 42 Ero ma'ökhö mamahaö ira ba Nomo Zo'aya ba ba nomo niha, ba wama'ema Turia Somuso Dödö sanandrösa khö Yesu wa Ya'ia andrö Razo Sangorifi si no mufabu'u andrö.

Halöw̃ö Zinenge 6

1 Itugu ara itugu ato niha solo'ö khö Yesu. Me inötö da'ö alua wasöndrata dödö ba nifahaö soi niha Yehuda samake li Yunani ba niha Yahudi, samake li Heberai'o. Lamane sangoguna'ö li Yunani, "Lö lasöndra ira alawe khöma mbuala fanolo ba zoguna sero ma'ökhö nibagibagi ba niha." 2 Andrö la'owuloi fefu nifahaö ira sinenge andrö si felendrua ba lamane khöra, "Lö sökhi na mibato wanuriaigö Taroma Li Lowalangi, ba wangohalöw̃ögöi sanandrösa ba gö. 3 Börö da'ö, mifili ba gotaluami dafitu zi sökhi turia ba nifatörö Geheha Lowalangi ba satuatua, si tola mangohalöw̃ögöi da'ö; 4 börö me omasiga mangandrö ba manuriaigö Taroma Li Lowalangi manö." 5 Fao dödö zato fefu ba niw̃a'ö ndra sinenge andrö. Lafili Zitefano, si faduhu sibai tödö khö Yesu ba nifatörö Geheha Lowalangi. Lafili nasa: Filifo, Ferokhoro, Nikanoro, Timono, Faremenasa, Nikola'iti moroi ba Gandriokhia; hew̃a'ae tenga niha Yahudi ia ba hiza no tobali solo'ö agama niha Yahudi ia. 6 La'ohe khö ndra sinenge zi dafitu andrö. Mangandrö ndra sinenge khöra ba la'andrö howuhowu soroi Zo'aya soguna khöra. 7 Si manö wa itugu teboloso duria Lowalangi ba itugu ato zolo'ö khö Yesu ba Yeruzalema. Ba ato göi ndra ere si faduhu tödö khö Yesu. 8 Ifahowu'ö Zitefano Lowalangi, irege oya ifazökhi zagahölihöli dödö ba si lö ya'iya'ia ba gotalua niha sato. 9 Ba hiza so göi niha si fatiu tödö khönia; ya'ia ndrotondroto gosali, ya'ia nifotöi Gosali Niha si no Mu'efa'ö. Ndrotondroto gosali andrö ya'ia ndra niha Yahudi moroi ba mbanua Girene ba Alesandria. Fahuhuo ira awö ndra niha Yahudi moroi ba Gilikia ba Asia khö Zitefano. 10 Ba tebai labu'a wehede Zitefano börö me no Ibe'e khönia wa'atuatua Eheha Lowalangi ba wahuhuosa. 11 Börö da'ö lasölö niha wanguma'ö, "No marongo i'o'aya Moze ba Lowalangi niha andre!" 12 Si manö ira wamawe'e niha sato, ira salaw̃a niha Yahudi, awö ndra guru agama. Ba möi ira wondra'u Sitefano, la'ohe ia föna ndra Sanguhuku ba Agama. 13 Lahalö göi sasisasi samaduhu'ö faya sanandrösa khö Zitefano. Lamane ira sasi andrö, "Mango'aya niha da'e ba Nomo Zo'aya ni'amoni'ö awö wa'i'o'aya goroisa Lowalangi nifa'ema Moze. 14 No marongo imane, Idudugö Nomo Lowalangi andre Yesu andrö banua Nazareta, ba Iwu'ai fefu hada nibe'e Moze khöda!" 15 Lafaigi Zitefano fefu niha si so ba rafe Zanguhuku Agama andrö. Ba ba ginötö da'ö hulö mbawa mala'ika Zitefano wamaigira.

Halöw̃ö Zinenge 7

1 Isofu khö Zitefano ere sebua imane, "Hadia, duhu fefu niw̃a'ö niha andrö?" 2 Itema li Sitefano imane, "He ya'ami ira talifusö ba ira Ama! Mifondrondrongo niw̃a'ögu! No möi Lowalangi khö duada Aberahamo fatua lö si tewu'a ia moroi ba Harana, me ba Mezofotamia so ia nasa, 3 imane, 'Röi danömi ba talifusöu. Ae'e ba mbanua ni'oroma'ö-Gu khöu dania.' 4 Iröi danö Kasedimi Aberahamo, awu'a ia ba Harana. Me no mate nama Gaberahamo, Ifawu'a Lowalangi Gaberahamo ba danö andre, si so ira talifusö awö ndra ama iada'e. 5 Me inötö da'ö ma'ifu lö nibe'e Lowalangi khö Gaberahamo danö da'e tobali okhötania; lö mube'e khönia zi sambua lahe. Ba hiza no Ifabu'u Lowalangi wame'e khö Gaberahamo tobali okhötania awö nga'ötönia. Lö nasa iraono khö Gaberahamo me inötö da'ö. 6 Ba hiza Imane khönia Lowalangi, 'Tobali si fatewu nga'ötöu dania ba danö niha bö'ö. La'osawuyu ira sowanua ba danö andrö lafakao ira öfa ngaotu fakhe wa'ara. 7 Ba hiza, Uhuku niha sangosawuyu ya'ira, laröi danö andrö dania ba lafosumange Ndra'o ba nahia andre.' Si manö wehede Lowalangi. 8 Me no aefa Iw̃a'ö da'ö, I'a'aro'ö wawu'usa li andrö Lowalangi faoma famoto iraono. Andrö me no tumbu Giza'aki, ono Gaberahamo, laboto ia me no w̃alu ngaluo wa'ebuania. Iboto göi nononia Iza'aki, ya'ia Yakobo. Ba iboto göi Yakobo ndraononia andrö si felendrua, si tobali furugö niha Yahudi. 9 Afökhö dödö ndra tuada khö Yosefo irege la'amawa ia tobali sawuyu ba danö Miserai. Ba hiza faofao khönia Lowalangi. 10 Lowalangi andrö zangefa'ö ya'ia moroi ba ngawalö gabula dödö. Ibe'e khönia wa'ebua dödö ba fa'atuatua Lowalangi me möi ia föna Wara'o razo ba danö Miserai, irege ibali'ö ia gubernur ba danö Miserai ba tobali satua ba nomo Wara'o. 11 Aefa da'ö ba alua lofo sebua ba zi sagörö tanö Miserai awö danö Kana'ana, irege marase sibai niha. Ba lö lasöndra zoguna ira furugöda. 12 Ba me irongo Yakobo so gö ba danö Miserai, ba ifatenge ndraononia, ya'ia ndra tuada, we'amöi ba da'ö si föföna sibai. 13 Me möi ba zi mendrua kali, i'ombakha'ö ia Yosefo khö ndra talifusönia. Ba awena aboto ba dödö razo danö Miserai dalifusö Yosefo andrö. 14 Aefa da'ö i'oroi'ö Yosefo khö namania Yakobo, ena'ö na awu'a ia awö zi sambua omo ya'ira numalö ba danö Miserai -- fitu ngafulu a lima niha wa'ato fefu. 15 Ba awu'a Yakobo numalö ba danö Miserai ba mate ia ba da'ö awö ndra tuada. 16 La'ohe mangawuli mbotora ba Zikhema ba lako'o ba lewatö si no i'öli Aberahamo moroi ba mado ndraono Hemori ba Zikhema. 17 Me no arakha irugi inötö Ifalua wawu'usa li-Nia Lowalangi khö Gaberahamo, no itugu ato soida ba danö Miserai. 18 Ba gafuriata so razo tanö bö'ö si lö mangila Yosefo samatörö ba danö Miserai. 19 I'o'aya soida razo andrö ba ifakao ndra tuada. Ifaso ira ena'ö latibo'ö ndraono sawuyu khöra ena'ö tefakao ba mate. 20 Me inötö da'ö tumbu Moze; iraono si sökhi sibai ia. Tölu waw̃a terorogö ia ba nomo namania, 21 ba me no tetibo'ö ia, maoso nono Wara'o alawe ihalö ba irorogö hulö nononia samösa. 22 Tefahaö ia ba ngawalö wa'atuatua ba danö Miserai ba tobali ia niha safönu kuaso na fahuhuo ia ma hadia ia nilaunia. 23 Me no öfa wulu fakhe wa'ebua Moze tumbu ba dödönia wamaigi soinia niha Gizera'eli. 24 I'ila samösa moroi ba soinia andrö nifakao niha Miserai; ilau mbalö niha nifakao da'ö ba ibunu niha Miserai andrö. 25 Iwalinga aboto ba dödö soinia Moze wa Ibali'ö fakake ia Lowalangi ba wangefa'ö ya'ira. Ba hiza lö aboto ba dödöra. 26 Mahemolu da'ö i'ila zui darua niha Gizera'eli si fasöndra, omasi ia wangatulö'ö ya'ira. Imane, 'He ya'ami ira talifusö, no si fatalifusö ami andre. Hana wa fasöndra ami?' 27 Ituli'ö Moze zamözi awönia andrö ba imane khö Moze, 'Haniha zamataro ya'ugö tobali salaw̃a ba sanguhuku khöma? 28 Hadia omasi'ö öbunu ndra'odo si mane famunumö niha Miserai andrö menewi?' 29 Me irongo niw̃a'ö niha andrö Moze, moloi ia moroi ba danö Miserai, toröi ia ba danö Midiano. Mo'ono ia ba da'ö dombua ono matua. 30 Öfa wulu fakhe aefa da'ö möi khö Moze samösa mala'ika ba danö si mate ahatö ba Hili Sina'i. Tohare mala'ika andrö bakha ba holahola galitö ba ngafu ndru'u. 31 Ahöli dödö Moze wamaigi da'ö, irege ihatö'ö ia wamaigi hadia ia da'ö. Irongo li Zo'aya sanguma'ö, 32 'Lowalangi ndra tuau Ndra'odo; Lowalangi Gaberahamo, Lowalangi Giza'aki ba Lowalangi Yakobo.' Manizinizi Moze börö wa'ata'u irege lö ifahatö ia sa'ae ba gamaudu da'ö. 33 Aefa da'ö irongo zui li Zo'aya sanguma'ö, 'Heta mbadagahe si so ba gaheu andrö. Börö me tanö ni'amoni'ö danö ba zi zizio ya'ugö. 34 No U'ila ba no Uhaogö wangosisi'ö famakao mbanua-Gu ba danö Miserai. No Urongo wangaröngaröra ba tohare sa'ae Ndra'o ba wangefa'ö ya'ira. Aine, iada'e! Ufatenge ndra'ugö wangawuli ba danö Miserai.' 35 Moze andrö, si lö latema'ö niha Gizera'eli ba nitimbagö faoma fehede, 'Haniha zamataro ya'ugö tobali salaw̃a ba sanguhuku khöma?' ba sindruhunia no nifatenge Lowalangi tobali salaw̃a ba sangorifi, si fao fanolo moroi ba mala'ika si möi khönia ba ndru'u si holahola andrö. 36 Moze andrö zolohe soi Gizera'eli we'amöi baero moroi ba danö Miserai, me no ilau zagahölihöli dödö ba danö Miserai, ba Nasi Soyo awö ba danö si mate öfa wulu fakhe wa'ara. 37 Ya'ia zanguma'ö ba soi Gizera'eli, 'Ibe'e khömi samösa zama'ele'ö Lowalangi nifili-Nia moroi ba gotaluami, si mane fanuyu-Nia ya'odo.' 38 Moze andrö göi, ba gotalua soi Gizera'eli ba danö si mate, zi tobali sangiagö otalua ndra mala'ika si fahuhuo khönia ba Hili Sina'i ba ira tuada. Ya'ia zanema turia sauri moroi khö Lowalangi ba wama'ema khöda. 39 Ba hew̃a'ae si manö ba lö sa'atö la'o'ö linia ira tuada. Latimbagö ia ba omasi ira mangawuli ba danö Miserai. 40 Lamane khö Ga'aroni, 'Fazökhi khöma lowalangi, ena'ö idönia'ö ndra'aga. Börö me lö ma'ila hadia zalua khö Moze, sangeheta ya'aga moroi ba danö Miserai!' 41 Me inötö da'ö lafazökhi nono zaw̃i, ba labe'e zumange ba nono zaw̃i balaki andrö. Lalau gowasa wamosumange nifazökhi dangara samösa. 42 Andrö Iröi ira Lowalangi, aefa da'ö lafosumange ndröfi ba mbanua. Faudu da'ö ba nisura ba mbuku ndra sama'ele'ö. Lamane, 'He ya'ami niha Gizera'eli! Tenga khö-Gu wa mitaba ba mibe'e zumange ba zi öfa wulu fakhe ba danö si mate. 43 No mi'osa'ö nose Molokho awö lowalangimi döfi andrö ya'ia Refano; da'ö wamaedo nifazökhimi ba nifosumange. Börö da'ö Utibo'ö ami aröu yefo ba danö Mbabeli.' 44 Ose nahia we'amöi Lowalangi ba niha, so khö ndra tuada ba danö si mate. Tefazökhi nose andrö niw̃a'ö Lowalangi khö Moze molo'ö dumaduma ni'oroma'ö Lowalangi khönia. 45 Aefa da'ö la'ohe nose andrö ira tuada me lafadöni danöda andre si fao Yosua moroi ba wa'abölö soi nifofanö Lowalangi fönara. So nose andrö irugi ginötö Dawido. 46 I'omusoi'ö dödö Lowalangi Dawido. I'andrö khö Zo'aya ena'ö ifazökhi sambua nomo khö Lowalangi nifosumange Yakobo. 47 Ba hiza Salomo zamazökhi omo andrö khö Lowalangi. 48 Ba hiza no fondrege zebua Lowalangi lö toröi Ia ba nomo nifazökhi niha; börö me no tesura ba mbuku zama'ele'ö si mane, 49 'Dadaoma-Gu mbanua si yaw̃a, ba danedane gahe-Gu danö. Hadia nomo nifazökhimi khö-Gu? Hezo nahia khö-Gu wolombase? 50 Hadia tenga Ya'o zamazökhi fefu hadia ia?' Imanö Lowalangi. 51 Tenga mai wa'abe'e högömi ya'ami ira talifusö ba afökhö sibai khömi wolo'ö khö Lowalangi! No afiso sibai dögi dalingami wamondrongo Taroma Li Lowalangi! Fagölö ami khö ndra tuami; wolaw̃a Eheha Lowalangi! 52 Hadia so zama'ele'ö si lö lafakao ira tuami? Labunu fefu nifatenge Lowalangi andrö mböröta si no mangombakha wa tohare Genoni Lowalangi satulö andrö. Ba iada'e mi'a mböli ba mibunu Zawuyu Lowalangi andrö. 53 No lafa'ema khömi goroisa Lowalangi ira mala'ika, ba hiza lö mi'o'ö!" 54 Me larongo ira ndrotondroto Zanguhuku ba Agama niw̃a'ö Zitefano andrö fefu, afökhö dödöra ba mofönu sibai ira khönia. 55 Ba hiza, ifaigi mbanua si yaw̃a Sitefano nifatörö Geheha Lowalangi andrö. I'ila lakhömi Lowalangi ba no muzizio Yesu ba nahia wamatörö ba gambölö Lowalangi. 56 Imane Sitefano, "Mifaigi, u'ila teboka zorugo ba no muzizio ba gambölö Lowalangi Nono Niha nifatenge Lowalangi!" 57 Laduhö dögi dalingara ndrotondroto rafe Zanguhuku ba Agama ba mu'ao ira, lahurufai Zitefano. 58 Ladöni ia baero mbanua ba latebu ia kara. Niha sato sangila salua andrö, lafagogohe'ö nukhara khö nono matua sotöi Saulo. 59 Me latetebu Zitefano, mu'ao ia imane, "He Yesu So'aya, tema nosogu!" 60 Ibalöduhini danö ba mu'ao ia ebua linia imane, "He So'aya be'e aefa khöra horöra andre!" Me no aefa iw̃a'ö da'ö ba aetu nosonia.

Halöw̃ö Zinenge 8

1 Ba omuso dödö Zaulo wangi'ila famunu andrö. Me luo da'ö göi, ibörötaigö lagohi zamati ba Yeruzalema, irege fefu ira muzawili ba zi sagörö tanö Yudea ba Samaria baero ndra sinenge andrö. 2 Lako'o Zitefano ya'ira sangata'ufi Lowalangi ba mege'ege sibai ira. 3 Ba itohugö wamakao banua Yesu Saulo andrö. Idödörödöröi nomo ba idöni baero niha samati, ba ibe'e ira bakha ba gurunga. 4 Laturiaigö Duria Somuso Dödö soroi Lowalangi gofu heza niha samati si zawili andrö. 5 Numalö Wilifo ba mbanua Zamaria ba ituriaigö ba niha si so ba da'ö zanandrösa khö Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi. 6 Me larongo fahuhuo Wilifo ba la'ila dandra sahölihöli dödö nilaunia, ba ato zanöngöni hadia niw̃a'ö Wilifo. 7 Oya wa'abölö zi lö sökhi so'ira'ira, me tefofanö ira moroi ba niha si no ira'u fa'abölö zi lö sökhi andrö. Oya göi niha sombuyumbuyu ba niha sakelakela nifadöhö. 8 Ba oi omuso dödö niha si so ba Zamaria andrö. 9 Ba mbanua da'ö so samösa zotöi Simoni, no ara tehöngö ia ba niha Zamaria börö wa'ebua gelemunia. Imane ba niha sato. Niha si lö harumani wa'ebua ndra'odo andre. 10 Oi ahöli dödö niha fefu wamaigi ya'ia. Lamane, "Fa'abölö Lowalangi niha andre, nifotöi 'Fa'abölö Sebua'." 11 No ara sibai ibe'e ahölihöli dödö niha irege lafaigifaigi sibai ia. 12 Ba hiza ituriaigö khöra Filifo Duria Somuso Dödö sanandrösa ba wamasindro Lowalangi famatörö-Nia ba gulidanö andre awö zanandrösa khö Yesu Keriso, Razo Sangorifi andrö. Ba faduhu dödöra ba duria nifa'ema Wilifo, ba tebayagö idanö ira -- he ira matua ba si manö göi ndra alawe. 13 Faduhu göi dödö Zimoni. Ba me no aefa labayagö idanö ia, maoso ia i'o'ö Wilifo. Ahöli dödö Zimoni ba zagahölihöli dödö andrö salua. 14 Larongo ira sinenge ba Yeruzalema wa no latema Daroma Li Lowalangi niha Zamaria. Börö da'ö lafatenge ndra Fetero ba Yohane ba da'ö. 15 Me tohare ndra Fetero ba Yohane, mangandrö ira ena'ö latema Geheha Lowalangi niha Zamaria, 16 börö me samösa lö ba gotaluara nifatörö Geheha Lowalangi, me ha ba döi Yesu So'aya labayagö idanö ira. 17 Latufa tanga ira Yohane ba Fetero högö ndra niha Zamaria andrö; ba latema Geheha Lowalangi. 18 I'ila Simoni wa börö me latufa högö niha Zamaria andrö ira sinenge wa manema Eheha Lowalangi ndra niha andrö. Maoso Zimoni i'ohe gefe khö ndra sinenge, khö Wetero ba Yohane, 19 imane, "Mibe'e khögu kuaso andrö göi ena'ö na utufa högö niha, latema Geheha Lowalangi." 20 Imane Fetero, "Ya möi ndra'ugö si fao ana'au andrö! Hadia öwalinga tola ni'öli faoma kefe mbuala Lowalangi andrö? 21 Lö moguna ndra'ugö wefao ba halöw̃öma, börö me lö atulö dödöu khö Lowalangi. 22 Börö da'ö röi gera'era dödöu si lö sökhi andrö, ba angalulu ba wangandrö khö Zo'aya ena'ö I'efa'ö khöu gera'era si lö sökhi andrö! 23 Börö me afönu fa'alege dödöu ba i'osawuyu ndra'ugö si lö sökhi." 24 Ba imane Simoni khö Wetero ba Yohane, "Mitolo, mi'andrö khö Zo'aya ena'ö ma'ifu böi alua khögu niw̃a'ömi andrö." 25 Me no aefa mamaduhu'ö ira ba laturiaigö Daroma Li Zo'aya, mangawuli Wetero ba Yohane ba Yeruzalema. Ba dalu lala laturiaigö Duria Somuso Dödö ba mbanubanua ba danö Zamaria. 26 Muhede samösa mala'ika Zo'aya khö Wilifo imane, "Ae'e ofanö! Ae'e tanö miyöu ba lala sanörö Yeruzalema numalö ba Gaza." Lö nihaniha ba lala andrö. 27 Mofanö Wilifo. Ba ginötö da'ö so fagaw̃e sebua ba nomo Razo Etiofia mangawuli ia ba mbanuara. Fagaw̃e sebua niha andrö sololohe fefu okhöta Kandrake, ratu ba Getiofia. No möi niha andrö ba Yeruzalema wangandrö khö Lowalangi ba iada'e mangawuli ia ba guretania. Ba wedadaonia ba gureta ibaso Mbuku Yesaya Sama'ele'ö. 29 Imane Eheha Lowalangi khö Wilifo, "Ae'e hatö'ögö ba gureta andrö." 30 Ihatö'ö ia ba gureta Filifo ba irongo mombaso Buku Yesaya niha andrö. Isofu khönia Filifo imane, "Hadia aboto ba dödöu nibasomö andrö?" 31 Itema li niha andrö imane, "Hewisa wa tola aboto ba dödögu, na lö niha samobawa lala khögu?" Ikaoni Wilifo we'amöi yaw̃a ba gureta awönia. 32 Da'e ayati andrö nibasonia, "Hulö mbiribiri ni'ohe ba wanaba ia, hulö nono mbiribiri si lö hedehede na laguti mbu-Nia, si manö Ia lö hedehede. 33 La'o'aya Ia ba lalau khö-Nia zi lö atulö. Teheta noso-Nia moroi ba gulidanö irege samösa lö si tola manutunö nga'ötö-Nia." 34 Imane fagaw̃e sebua andrö khö Wilifo, "Tandraigö ombakha'ö khögu haniha niw̃a'ö zama'ele'ö andre? Hadia ya'ia samösa ma zui niha bö'ö?" 35 Ibörötaigö fahuhuo Wilifo; i'oguna'ö ayati'ayati andrö ba wamöbörö fanuriaigö Turia Somuso Dödö sanandrösa khö Yesu khö fagaw̃e sebua andrö. 36 Ba dalu lala larugi nahia si so idanö. Imane fagaw̃e andrö, "Faigi hiza nidanö! Hadia nasa zambö fa tola tebayagö idanö ndra'o?" 37 Imane Filifo, "Na moroi ba dödöu wa'afaduhu dödö, tola mubayagö ndra'ugö idanö." Imane fagaw̃e sebua moroi ba Getiofia andrö, "Faduhu dödögu wa Yesu Keriso no Ono Lowalangi." 38 Ifolombase guretania; fao ira Wilifo fagaw̃e andrö, darua ira we'amöi ba nidanö, ba ibayagö ia idanö Filifo. 39 Ba me möi ira yaw̃a moroi ba nidanö, ihalö Wilifo Eheha Lowalangi moroi ba nahia andrö. Lö sa'ae i'ila ia fagaw̃e banua Getiofia andrö. Itohugö wofanönia fagaw̃e sebua andrö fao fa'omuso dödö. 40 I'anema'ö ba Gasoto so Wilifo. Ba me itohugö wofanönia, ituriaigö Duria Somuso Dödö sanandrösa khö Yesu ba mbanua misa irugi Kaizarea.

Halöw̃ö Zinenge 9

1 Gasagasa da'ö, lö mamalö Zaulo wameta'u awö wamunu solo'ö khö Yesu So'aya. Möi ia khö gere sebua, 2 wangandrö sura kuaso we'amöi ba nomo'omo wangandrö niha Yahudi ba Ndramaseko, ena'ö tola ira'u na isöndra niha si faduhu tödö khö Yesu, ba i'ohe ba Yeruzalema. 3 Me numalö ia ba Ndramaseko, me ahatö ia ba mbawa göli mbanua, i'anema'ö so haga moroi ba mbanua si yaw̃a samasui Saulo. 4 Alau tou ia ba danö ba irongo li si hede khönia sanguma'ö, "He Saulo, he Saulo! Hana wa ögohi Ndra'o?" 5 Isofu Saulo imane, "He So'aya, haniha Ndra'ugö?" Itema li si hede andrö Imane, "Yesu Ndra'odo, nigohimö. 6 Hiza fazaw̃a'ö ba ae'e ba Ndramaseko. Ba da'ö te'ombakha'ö khöu hadia ia nilaumö." 7 Oi tokea niha si fao khö Zaulo irege tebai muhedehede ira; börö me larongo li andrö ba samösa lö ni'ilara niha. 8 Muzizio Zaulo ba ibokai hörönia, ba hiza tebai i'ila hadia ia sa'ae. Andrö lagogohe dangania ba la'ohe ia numalö ba Ndramaseko. 9 Tölu ngaluo tebai i'ila niha ba ma'ifu lö manga ia ba lö ibadu nidanö. 10 So zolo'ö khö Yesu So'aya ba Ndramaseko, Anania döinia. Muhede khönia Zo'aya ba gangilata. Imane So'aya, "He Anania!" Itema li Anania imane, "Ya'e ndra'odo, So'aya." 11 Imane So'aya, "Ofanö iada'e. Ae'e ba nomo Yuda ba lala sadölö andrö. Sofu ba da'ö haniha zotöi Saulo moroi ba mbanua Daresu. Mangandrö niha andrö iada'e, 12 ba gangilata no i'ila niha sotöi Anania, sangondrasi ya'ia ba sanufa ya'ia faoma tangania ena'ö tola i'ila niha mangawuli." 13 Itema li Anania imane, "He So'aya, no urongo ato niha samatumatunö niha andre, mendrua manö wamakaonia banua-U ba Yeruzalema. 14 Ba no so ia iada'e si fao fanehegö moroi khö ndra ere sebua ba wondra'u niha samati khö-U." 15 Ba hiza imane So'aya khö Ganania, "Ae'e manö! Börö me no Ufili ia tobali enoni-Gu, ena'ö tobali sanuriaigö ia khö-Gu ba soi bö'ö si tenga agama Yahudi awö ba ndra razo, ba ba soi Gizera'eli göi. 16 Ba U'oroma'ö khönia wamakao si lö tola lö'ö itaögö börö Ndra'o." 17 Numalö Ganania ba nomo andrö ba itufa tangania högö Zaulo. Imane Anania, "Ya'ugö talifusögu Saulo, Yesu So'aya, ni'ilau ba lala me numalö ndra'ugö ba da'e, zamatenge ya'odo ena'ö tola ö'ila niha mangawuli ba Ifatörö ndra'ugö Eheha Lowalangi." 18 I'anema'ö atoru moroi ba hörö Zaulo zi hulö hunahuna gi'a ba awena tola i'ila niha mangawuli. Maoso ia, ba tebayagö ia idanö. 19 Abölö ia mangawuli me no aefa ilau manga. Toröi Zaulo ba Ndramaseko awö zolo'ö khö Yesu ba zi ha'uga ngaluo fa'ara. 20 Idölö ia ba nomo wangandrö ba ituriaigö wa Yesu andrö no Ono Lowalangi. 21 Ahöli dödö niha fefu wamondrongo khö Zaulo. Lamane, "Hadia tenga ya'ia andre zamunu fefu si faduhu tödö khö Yesu ba Yeruzalema? Möi ia ba da'e wondra'u ba wolohe ya'ira khö ndra ere sebua!" 22 Ba itugu abölö Zaulo. Tandratandra ni'ombakha'önia sanandrösa khö Yesu andrö isösö dödö niha, wa Razo Sangorifi Yesu andrö, irege tebai lafadaö linia ira niha Yahudi si so ba Ndramaseko. 23 Me no ara ma'ifu, mamagölö ndra niha Yahudi ba wamunu Saulo. 24 Ba hiza i'ila ni'era'era dödöra. Sara luo sara mbongi latarogö ia ba mbawa göli ba wamunu ya'ia. 25 Samuza mbongi, lahalö Zaulo ira nifahaönia, ladada ia baero göli mbanua faoma ragaraga. 26 Numalö Zaulo ba Yeruzalema ba itandraigö wefao khö ndra solo'ö khö Yesu. Ba hiza ata'u ira khönia, börö me lö faduhu dödöra wa sindruhundruhu no tobali solo'ö Yesu ia. 27 Möi khönia Mbaranaba, ba i'ohe ia khö ndra sinenge. Itutunö Baranaba hewisa me i'ila Zo'aya ba dalu lala Saulo, ba hewisa wehede Zo'aya khönia. I'ombakha'ö göi Baranaba hewisa wa'abarani Zaulo wamahaö ba Ndramaseko ba döi Yesu. 28 Toröi awöra Zaulo ba fahuhuo ia si fao fa'abarani ba zi sagörö Yeruzalema ba döi Zo'aya. 29 Fahuhuo ba ifadaö li ndra niha Yahudi samake li Yunani, ba hiza omasi ira labunu ia. 30 Me la'ila samati bö'ö da'ö, la'ohe Zaulo ba Kaizarea, aefa da'ö lafatenge ia ba Daresu. 31 Sahono tödö mbanua Yesu ba zi sagörö Yudea, Galilea ba Samaria. Faoma fatolosa Geheha Lowalangi, itugu abölö ba itugu ato mbanua Yesu andrö, börö me la'ata'ufi Lowalangi ba wa'aurira. 32 Idörödöröi mbanua Yesu gofu heza Fetero. Samuza ma'ökhö i'ondrasi mbanua Zo'aya ba Lida. 33 Falukha ia ba da'ö samösa zotöi Enea, si no ombuyumbuyu ba si tebai maoso moroi ba nahia wemörönia no w̃alu fakhe wa'ara. 34 Muhede Wetero khö Genea imane, "He Enea, Ifadöhö ndra'ugö Yesu Keriso. Faoso ba ehao naha wemörömö." I'anema'ö maoso Genea. 35 Lafaigi Genea fefu sowanua ba Lida awö Zarona, ba faduhu dödöra khö Zo'aya. 36 Ba Yofe, so ndra alawe sotöi Tabita. No samati khö Yesu ia. (Töinia ba li Yunani ya'ia Doreka eluahania böhö.) Lö mamalö ilau halöw̃ö si sökhi ba itolo niha si numana. 37 Me inötö da'ö mofökhö ia ba mate. Me no aefa mufemondri mbotonia, labe'e ia ba mbate'e tanö si yaw̃a. 38 Lö aröu Yofe andrö moroi ba Lida. Ba me larongo ira solo'ö khö Yesu so Wetero ba Lida, ba lafatenge darua niha we'amöi khö Wetero, lafaogö goroisa lamane, "Alio'ö ae'e ba da'e." 39 I'anema'ö maoso Wetero i'o'ö ira. Me irugi da'ö, ba la'ohe ia ba mbate'e tanö si yaw̃a. Lahurufai Wetero ira lakha mbanua ba da'ö, lalau me'e ba la'oroma'ö nukha awö mbaru sebua nitagu Doreka khöra me auri nasa ia. 40 Ifofanö ira baero fefu, ba ibalöduhini zalo wangandrö. Aefa da'ö i'otahögö mboto Doreka ba imane, "He Tabita, faoso!" Ibokai hörönia Doreka, ba me i'ila Wetero ilau mudadao. 41 Igogohe dangania Fetero ba itolo ia wezizio. Aefa da'ö ikaoni Fetero niha samati si so ba da'ö awö ndra lakha mbanua andrö, ba ibe'e khöra Doreka si no ifuli auri andrö. 42 Ba tehöngö duria andrö ba zi sagörö Yofe, irege ato zi faduhu tödö khö Yesu si tobali Razo Sangorifi khöra. 43 Toröi Wetero mato ha'uga ngaluo ba da'ö ba nomo tuka guli sotöi Simoni.

Halöw̃ö Zinenge 10

1 Ba Kaizarea so samösa zotöi Koronelio. Ya'ia samösa kafite zaradadu ba "Zaradadu Gitalia". 2 Sangata'ufi Lowalangi ia ba samosumange Lowalangi ira si sambua omo. Ato nitolonia niha Yahudi si numana, ba lö mamalö wangandrönia khö Lowalangi. 3 Samuza ma'ökhö mato bözi tölu tanö owi i'ila ba gangilata samösa mala'ika Lowalangi si tohare ba sogaoni ya'ia, "He Koronelio!" 4 Ifaigi mala'ika andrö Koronelio si fao fa'ata'u ba imane, "Hana Tuha?" Ba itema li mala'ika, "No itema wangandröu ba fa'ebua dödöu Lowalangi ba Itörö tödö Lowalangi ndra'ugö. 5 Fatenge niha ba Yofe wogaoni Simoni sotöi Fetero. 6 Toröi ia ba nomo duka guli sotöi Simoni, si toröi ba zinga nasi." 7 Me no mofanö mala'ika si fahuhuo khönia andrö, maoso Goronelio ikaoni darua ngoningoninia ba samösa ba gotalua zaradadu sanaro sangata'ufi So'aya. 8 Itutunö khöra Koronelio hadia zi no alua, ba ifatenge ira we'amöi ba Yofe. 9 Mahemolu da'ö, me so ira na ba dalu lala ahatö ba Yofe, numalö miyaw̃a ba nomo Wetero ba wangandrö. 10 Olofo sibai ia ba omasi ia wemanga. Gasagasa wama'anö gö, isöndra sambua gangilata. 11 I'ila teboka mbanua ba so zi hulö nukha sebolo nidada mitou ba danö, no mufotaw̃itaw̃i. 12 No so yaw̃a ngawalö gurifö si öfa ahe, ba ngawalö gurifö sanana ba fofo. 13 Ba so li si hede khönia sanguma'ö, "He Fetero, faoso, faoso! Taba, ba a!" 14 Imane Fetero, "Tebai, So'aya! Lö irai u'a ngawalö zi lö sökhi ba si ra'iö." 15 Ifuli imane khönia li si hede andrö, "Hadia zi sökhi khö Lowalangi, böi bali'ö si lö sökhi." 16 Medölu mangandrauli gangilata andrö, aefa da'ö tefazaw̃a nukha andrö miyaw̃a ba zorugo. 17 Abu dödö Wetero wangerangera hadia geluaha gangilata andrö. Fatua mangerangera Wetero, lasöndra nomo Wetero niha nifatenge Goronelio, ba no so ira föna mbawa ndruhö. 18 Lakaoni niha ba lasofu lamane, "Hadia so dome ba da'e, sotöi Simoni Fetero?" 19 Ifatoutou manö tödönia Fetero gangilata andrö, ba muhede khönia Geheha Lowalangi sanguma'ö, "He Fetero, so datölu niha sangalui ya'ugö. 20 Alio'ö ae'e mitou ba böi manufa dödöu wolo'ö ya'ira, börö me Ya'odo zamatenge ya'ira." 21 Numalö mitou Wetero ba imane ba niha andrö, "Ya'odo ni'aluimi andrö. Hana wa so ami?" 22 Latema li lamane, "Kafite Koronelio zamatenge ya'aga ba da'e. Niha si sökhi ia ba sangata'ufi Lowalangi, nifosumange niha Yahudi. Samösa mala'ika Lowalangi zango'ou ya'ia wangandrö ena'ö möi'ö ba nomonia, börö me si tobali fanema li wangandrönia, me no tew̃a'ö khönia wamondrondrongo hadia ia niw̃a'öu khönia." 23 I'ohe ira yomo Fetero ena'ö momörö ba da'ö. Mahemolu da'ö, me aefa maoso Wetero, mofanö ia fao khöra; so ösa zamati ba Yofe si fao göi. 24 Sara wongi aefa da'ö larugi Kaizarea. No ibalobaloi ira Koronelio ba ira talifusönia awö ndra si fahuwu khönia si no ikaoni. 25 Me tohare Wetero, ifaondragö ia Koronelio ba mangalulu ia föna Wetero. 26 Itolo ia wemaoso Fetero ba imane, "Faoso! Niha göi ndra'odo." 27 Fatua fahuhuo ira Goronelio, numalö bakha ba nomo Wetero. Ba da'ö i'ila ato niha sowulo. 28 Ifaigi ira ba imane, "No mi'ila ya'ami ira talifusö wa tebai molo'ö agama niha Yahudi we'amöi ba fariawö ba niha soi bö'ö. Ba hiza no I'oroma'ö khögu Lowalangi ena'ö böi ubali'ö si lö sökhi ba si ra'iö gofu haniha. 29 Da'ö mbörö me ö'andrö möido ba da'e lö fatimba khögu. Iada'e omasi ndra'o u'ila hana wa ökaoni ndra'odo." 30 Itema li Koronelio imane, "Tölu ngaluo ba zi lalö, me si mane wa'alaw̃a luo, mangandrö ndra'o ba nomo mato bözi tölu tanö owi. I'anema'ö so niha si zizio fönagu. No takitakile nukhania. 31 Imane, 'He Koronelio! No Itema Lowalangi wangandröu ba Itörö tödö-Nia wa'ebua dödöu andrö. 32 Fatenge niha ba Yofe wogaoni niha sotöi Simoni Fetero. Toröi ia ba nomo duka guli zaw̃i sotöi Simoni göi; ba zinga nasi so nomo andrö.' 33 Da'ö wa ufatenge niha wogaoni ya'ugö. Ba ha wa'asökhi dödöu we'amöi ba da'e. No owulo ndra'aga iada'e föna Lowalangi ba wamondrongo fefu niw̃a'ö Lowalangi nifa'emau khöma." 34 Imane Fetero, "Awena aboto ba dödögu wa lö Ifaehusi niha Lowalangi. 35 Sangata'ufi Lowalangi ba solau satulö, da'ö nitema-Nia gofu hadia soi ira. 36 Tatu no aboto ba dödömi Duria soroi Lowalangi nifa'ema Lowalangi ba soi Gizera'eli. Turia andrö no Turia Somuso Dödö sanandrösa ba wa'ohahau dödö khö Yesu Keriso, So'aya ba niha fefu. 37 Aboto ba dödömi hadia zalua ba zi sagörö Yudea, soroi Galilea me no aefa i'o'ou wamayagö idanö andrö Yohane. 38 Mi'ila ya'ami ira talifusö wa no Ifili Yesu moroi ba Nazareta andrö Lowalangi ba no Ibe'e khö-Nia Geheha Lowalangi ba kuaso. Mi'ila göi wa no Itöröi misa Yesu andrö wolau si sökhi; Ifadöhö nira'u mbekhu, börö me fao khö-Nia Lowalangi. 39 Ya'aga samösa no ma'ila hadia nilau-Nia ba danö niha Yahudi awö ba Yeruzalema. Ba hew̃a'ae si manö laforöfa sa'atö Ia ba labunu. 40 Ba hiza ba ngaluo si tölu ifuli I'orifi Ia Lowalangi moroi ba wa'amate ba Iforoma'ö Ia ba niha; 41 tenga ba niha fefu, ha ba khöma si no Ifili Lowalangi mböröta tobali samaduhu'ö khö-Nia; manga ba mabadu nidanö awö-Nia ndra'aga me no auri Ia mangawuli moroi ba wa'amate. 42 Ifatenge ndra'aga wanuriaigö Turia Somuso Dödö ba niha ba mafaduhu'ö wa Ya'ia nifataro Lowalangi tobali Sanguhuku ba niha sauri awö zi no mate. 43 Fahuhuo ndra sama'ele'ö sanandrösa khö-Nia. Lamane fefu si faduhu tödö khö Yesu, te'efa'ö horö börö kuaso Yesu." 44 Fatua fahuhuo Wetero, möi tou Geheha Lowalangi ba Ifatörö fefu niha samondrongo turia andrö. 45 Ahölihöli dödö niha Yahudi si no faduhu tödö khö Yesu solo'ö Fetero moroi ba Yofe. Ahöli dödöra wamaigi, me Ibe'e göi Geheha-Nia Lowalangi ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi. 46 Börö me larongo fahuhuo niha andrö ba ngawalö li bö'ö ba lasuno wa'ebua Lowalangi. Imane Fetero, 47 "Faigi atö, latema Geheha Lowalangi si mane ya'ita. Hadia tola itenaw̃a ira niha ba wamayagö ya'ira idanö?" 48 Ifabayagö'ö ira idanö Fetero ba döi Yesu Keriso. Aefa da'ö la'andrö ena'ö toröi khöra Wetero nasa mato ha'uga ngaluo tö.

Halöw̃ö Zinenge 11

1 Larongo ira sinenge awö zamati ba zi sagörö Yudea wa no latema Daroma Li Lowalangi niha si tenga agama niha Yahudi. 2 Ba me möi Wetero ba Yeruzalema, latahigö ia ira niha Yahudi samati andrö. 3 Lamane, "Hana wa möi ndra'ugö ba nomo niha si lö muboto? Ba manga nasa ndra'ugö awöra!" 4 Börö da'ö itutunö khöra Fetero hadia zalua andrö fefu, i'otarai wamöbörö. Imane Fetero, 5 "Me mangandrö ndra'o ba mbanua Yofe, i'anema'ö hulö zi lö noso ndra'odo. Oroma khögu gangilata. U'ila zi hulö nukha sebolo nidada moroi si yaw̃a ba lawuo, no mufotaw̃itaw̃i ba watalinga, tebato ba zingagu. 6 Me uhaogö wamaigi bakha, u'ila gurifö si öfa ahe, utu ndru'u, urifö sanana ba fofo. 7 Urongo li si hede khögu sanguma'ö, 'Faoso, Fetero! Taba, ba a!' 8 Umane wanema li, 'Tebai So'aya! Lö irai u'a gö si lö sökhi ba si ra'iö.' 9 Ifuli imane si hede andrö moroi ba mbanua, 'Böi w̃a'ö si lö sökhi zi no Ihaogö Lowalangi.' 10 Medölu kali u'ila da'ö ba gafuriata tefazaw̃a fefu numalö ba zorugo. 11 Faudu ba ginötö andrö, tohare ba nomo nahiagu wemörö datölu mbanua Kaizarea, nifatenge khögu. 12 I'o'ou ndra'o Eheha Lowalangi ena'ö böi manufa dödögu we'amöi awöra. Ba fao awögu ndra talifusöda si daönö andre we'amöi ba Kaizarea, ba möi ndra'aga ba nomo Goronelio. 13 Itutunö khöma Koronelio hewisa me i'ila samösa mala'ika ba nomonia sanguma'ö, 'Fatenge niha ba Yofe ba wogaoni niha sotöi Simoni Fetero. 14 Ifa'ema khöu duria sangorifi ya'ugö awö nösi nomou.' " 15 Itohugö huhuonia Fetero, "Ba me ubörötaigö wahuhuosa, ba möi khöra Geheha Lowalangi hulö zalua khöda mböröta. 16 Itörö tödögu, no Imane So'aya, 'Ibayagö idanö niha Yohane, ba tebayagö ami dania faoma Eheha Lowalangi.' 17 Tobali oroma wa Ibe'e Lowalangi ba niha si tenga agama niha Yahudi mbuala si mane nibe'e-Nia khöda me faduhu dödöda khö Yesu Keriso, So'aya ya'ita. Börö da'ö heza wa tola utenaw̃a Lowalangi!" 18 Me larongo da'ö, lö lafadaö sa'ae. Lasuno Lowalangi, lamane, "Na si manö, Ibe'e göi Lowalangi ginötö ba niha si tenga niha Yahudi wamalalini era'era moroi ba horöra fa tola lasöndra wa'auri sindruhundruhu." 19 Me no aefa labunu Zitefano, ibörötaigö lagohi zamati khö Yesu irege muzawili ira gofu heza misa. So zoloi numalö ba Wenisia, ba so göi zi numalö ba Zifirusi awö ba Gandriokhia. Ha ba niha Yahudi laturiaigö Duria soroi Lowalangi andrö. 20 Ba hiza samati soroi Zifirusi awö Girene, ba so zi möi ba Gandriokhia ba wanuriaigö Turia Somuso Dödö sanandrösa khö Yesu andrö ba niha si tenga agama niha Yahudi göi. 21 So khöra wa'abölö soroi Zo'aya irege ato zi faduhu tödö ba latou'ö ira khö Zo'aya. 22 Irugi mbanua Yesu awö Yeruzalema duria awö ngawalö zalua andrö. Andrö lafatenge Mbaranaba we'amöi ba Gandriokhia. 23 Me irugi da'ö Baranaba, ba i'ila hewisa wamahowu'ö Lowalangi niha andrö, omuso sibai dödönia. I'andrö ena'ö sindruhundruhu lö faröi ira, la'osambua'ö dödöra khö Zo'aya. 24 Niha si sökhi tödö Mbaranaba andre, nifatörö Geheha Lowalangi ba faduhu sibai dödönia khö Zo'aya irege ato zolo'ö So'aya. 25 Aefa da'ö numalö ba Daresu Mbaranaba ba wangalui Saulo. 26 Me no falukha ira Zaulo, i'ohe ia ba Gandriokhia, ba döfi wa'ara toröi ira ba da'ö si fao banua Yesu, ba ato lafahaö niha. Ba Gandriokhia andrö zi föföna sibai labe'e töi zamati khö Yesu: Niha Keriso. 27 Me inötö da'ö ato zi tohare ira sama'ele'ö moroi ba Yeruzalema numalö ba Gandriokhia. 28 So ba gotaluara zotöi Agabo. I'o'ou ia Eheha Ni'amoni'ö wama'ele'ö wa alua dania lofo sabölöbölö ba zi sagörö ulidanö. (Ba no alua da'ö ba ginötö wamatörö Kaizaro Kalaudio.) 29 Ha sara dödö ndra solo'ö khö Yesu wama'ohe'ö tolotolo khö ndra talifusö si so ba Yudea; lafa'ohe'ö molo'ö si tola ira. 30 Lafalua zui sa'atö wa ha sara dödö andrö. Lafatenge Mbaranaba ba Saulo wolohe tolotolo andrö khö ndra satua ba mbanua Niha Keriso.

Halöw̃ö Zinenge 12

1 Ba ginötö andrö göi ibörötaigö Herode wamakao banua Niha Keriso. 2 Börö waretania wa labunu Yakobo talifusö Yohane föda. 3 Me i'ila Herode omuso dödö ndra niha Yahudi ba nilaunia andrö, ifuli ilau nasa zi manö; ifatenge niha wondra'u Fetero göi. Alua da'ö me luo Gowasa Roti Si Lö Mu'aisöni. 4 Me no aefa lara'u ba labe'e ba gurunga Wetero, öfa ngenoli zaradadu nibe'e sanaro Fetero ba da'ö -- daöfa zaradadu ero sambua ngenoli. Me no aefa Wasa, awena i'etu'ö huku khö Wetero Herode föna niha sato. 5 Lataha manö Wetero ba gurunga; ba hiza lö mamalö la'osindruhugö wangandrö salahi Wetero khö Zo'aya ira ndrotondroto Mbanua Niha Keriso. 6 Mörö Wetero awö mbilagu ba dangania ba gotalua darua zaradadu sanaro bongi andrö, ya'ia mahemolunia dania i'ohe Wetero föna niha sato Herode. Ba mbawa ndruhö gurunga, so zanaro tanö bö'ö. 7 I'anema'ö muzizio ba da'ö mala'ika Zo'aya ba so zi haga bakha ba gurunga andrö. Ifadögödögö Wetero mala'ika andrö irege maoso ia. Imane mala'ika, "Alio'ö faoso!" I'anema'ö atoru rate si'öli ba danga Wetero. 8 Imane mala'ika, "Onukha ba böbö mbadagaheu." Monukha Wetero ba iböbö mbadagahenia. Imane zui mala'ika andrö, "Fake mbarumö sebua ba o'ö ndra'o." 9 I'o'ö Fetero mala'ika andrö numalö baero moroi ba gurunga. Ba hiza lö aboto ba dödö Wetero wa hadia ia nilau mala'ika andrö, sindruhundruhu alua. Iwalinga angilata da'ö Fetero. 10 Me no aefa ira ba nahia zanaro si föföna ba si mendrua, larugi mbawa ndruhö si'öli, si numalö ba mbanua. Teboka manö mbawa ndruhö andrö, numalö ira baero latörö newali. Ba i'anema'ö iröi Wetero mala'ika andrö. 11 Aefa da'ö awena aboto ba dödö Wetero zalua khönia, ba imane, "Awena aboto ba dödögu iada'e wa sindruhu no ifatenge mala'ika-Nia So'aya ba wangefa'ö ya'o moroi ba kuaso Herode ba moroi ba nilau ndra niha Yahudi khögu dania." 12 Me aboto ba dödö Wetero da'ö, numalö ia ba nomo Maria, ina Yohane nifotöi göi Mareko. Ato niha sowulo ba da'ö mangandrö. 13 Itoko mbawa ndruhö moroi baero, tohare Rode sawuyu ira alawe ba wamokai bawa ndruhö. 14 I'anema'ö irongo li Wetero. Ba börö wa'omuso dödönia, i'alio'ö ifuli ia si bakha, lö nibokainia mbawa ndruhö, ba i'ombakha'ö ba niha si so ba da'ö wa so baero Wetero. 15 Lamane, "Owöhö'ö!" Ba aro dödö Rode wa sindruhu Fetero da'ö. Ba lamane, "Mala'ikania da'ö!" 16 Gasagasa da'ö lö ibato wanoko bawa ndruhö Fetero. Ba me labokai mbawa ndruhö, ba ahölihöli dödöra me la'ila Wetero. 17 Ibe'e kode Fetero faoma tangania ena'ö lahonogö ira, ba itutunö hewisa wolohe Zo'aya ya'ia numalö baero moroi ba gurunga. Ba imane, "Mi'ombakha'ö da'e khö Yakobo ba khö ndra talifusö tanö bö'ö." Aefa da'ö iröi nahia andrö Fetero numalö ba nahia tanö bö'ö. 18 Alua wa'akaliru ba gotalua ndra saradadu sanaro mahemolunia. Abu sibai dödöra ba zalua andrö khö Wetero. 19 Ifatenge niha Herode wangalui Fetero, ba hiza lö lasöndra ia. Börö da'ö ibe'e wareta Herode ena'ö la'etu'ö huku ndra saradadu sanaro andrö ba labunu ira. Aefa da'ö numalö ba Yudea Herode ba toröi ia ba da'ö. 20 Mofönu sibai Herode ba niha ba Diro awö ba Zidona. Börö da'ö fao ira fefu wangondrasi ya'ia. Si föföna lafawe'e Mbalasito, mandru ba nomo Herode ena'ö fao ia awöra. Aefa da'ö la'ondrasi Herode, la'andrö ena'ö te'atulö'ö ira, me moroi ba danö Herode mbalazora. 21 Samuza ma'ökhö ba ngaluo si no muhonogöi, ifake mbaru wa'asalaw̃a Herode dumadao ia ba dadaoma wa'arazo, ba ibörötaigö fahuhuo föna niha sato. 22 Mu'ao niha sato samondrongo lamane, "Fehede lowalangi da'ö, tenga fehede niha!" 23 Ba ginötö da'ö göi ihuku Herode andrö mala'ika Zo'aya börö me lö ifosumange Lowalangi. I'a elew̃azi Herode ba mate ia. 24 Itugu teboloso Daroma Li Lowalangi ba itugu mofa'abölö. 25 Me no la'asiwai halöw̃öra ira Baranaba ba Saulo, mangawuli ira moroi ba Yeruzalema ba la'ohe awöra Yohane ba Mareko.

Halöw̃ö Zinenge 13

1 Ba mbanua Niha Keriso ba Gandriokhia, so ndra sama'ele'ö ba ira guru, ya'ia Mbaranaba, Simeoni nifotöi Niha Saitö, Lukio banua Girene, Menahe ni'ebua'ö si fao Razo Herode me iraono ira, ba Saulo. 2 Me lafosumange Lowalangi ba me lalau fuasö, muhede khöra Geheha Lowalangi, imane, "Mifili khögu Mbaranaba ba Saulo, ena'ö lahalö halöw̃ö si no Uhonogöi khöra." 3 Me no aefa lalau fuasö ba mangandrö, lafazaw̃a dangara yaw̃a Mbaranaba ba Saulo ba lafatenge ira ma'adarua. 4 Börö me nifatenge Geheha Lowalangi ira, numalö ba Zeleukia Mbaranaba ba Saulo. Moloyo ira ba da'ö numalö ba Zifirusi. 5 Me larugi Zalami, laturiaigö Daroma Li Lowalangi ba nahia wangandrö niha Yahudi. Itolo ira Yohane Mareko ba wofanöra. 6 Latörö hulo andrö irugi Wafo. Falukha ira ba da'ö niha Yahudi sotöi Bari Yesu. Sebua elemu ia sangai töi sama'ele'ö. 7 Seregio Faulo, gubernur ba hulo da'ö no awö zebua elemu andrö. No satuatua ba sonekhe gubernur andrö. Ikaoni Mbaranaba ba Saulo me omasi ia ifondrondrongo Daroma Li Lowalangi. 8 Ba hiza ilaw̃a ndra Baranaba ba Saulo niha sebua elemu sotöi Elimasi andrö, börö me Elimasi (da'ö döinia ba li Yunani) andrö zangalui lala ena'ö böi mamati gubernur khö Yesu. 9 Ba Saulo -- nifotöi göi Faulo -- no Ifatörö ia Eheha Lowalangi, irege itöngö niha sebua elemu andrö, 10 ba imane, "He si falimo, ono Gafökha! Udu zi sökhi fefu ndra'ugö. Hana wa lö öbato wamakiko ohitö dödö Lowalangi ba wangorifi niha? 11 Faigi iada'e, Ihuku ndra'ugö So'aya! Tobali lö ö'ila niha, irege tebai ö'ila haga luo ba zi sabata." I'anema'ö so lawuo saitö nirasoi Gelimasi sondruhö hörönia, irege ibayaisi wowaöwaö wangalui niha sololohe tangania. 12 Me i'ila gubernur zalua andrö, faduhu dödönia khö Yesu; börö me ahölihöli dödönia wamahaö sanandrösa khö Zo'aya andrö. 13 Moloyo Waulo ba ira awönia numalö ba Warega ba ba Wamefilia. Iröi ira Yohane Mareko ba da'ö, mangawuli ia ba Yeruzalema. 14 Latohugö wofanöra moroi ba Warega numalö ba Gandriokhia ba Wisidia. Me irugi luo Sabato dumadao ira bakha ba gosali. 15 Me no aefa mubaso Mbuku Moze awö Mbuku ndra Sama'ele'ö, la'o'ou ira sondrönia'ö gosali wanofu khö ndra Faulo ba ira awönia lamane, "He ira talifusö, na so niw̃a'ömi famarou dödö ba niha sato andre, mifa'ema khöra." 16 Muzizio Waulo, ibe'e dandra tangania, ba imane, "He ya'ami ira talifusögu soi Gizera'eli ba ira talifusö tanö bö'ö ba da'e sangata'ufi Lowalangi! Mifondrondrongo niw̃a'ögu: 17 No Ifili ndra tuada Lowalangi soi Gizera'eli, ba Ibali'ö ira soi sebua me so na ira ba Miserai tobali si fatewu. Ba si fao kuaso sebua I'ohe ira Lowalangi möi baero moroi ba danö Miserai andrö. 18 No Ibologö dödö-Nia ba gamuatara ba danö si mate öfa wulu fakhe wa'ara. 19 Ifufu fitu soi ba danö Gana'ana ba wombagimbagi tanö andrö ba soi Gizera'eli ena'ö tobali khöra danö andrö. 20 Alua fefu da'ö ba zi öfa ngaotu a lima wulu fakhe wa'ara. Me no aefa wombagimbagi tanö Gana'ana andrö, Ibe'e khöra zanguhuku Lowalangi. Samueli zanguhuku safuria. 21 Ba aefa da'ö la'andrö tebe'e khöra samösa Razo. Ibe'e khöra Lowalangi Zaulo, ono Gisi moroi ba mado Mbeniami, tobali Razo khöra öfa wulu fakhe wa'ara. 22 Me no aefa Iheta ia Lowalangi moroi ba dadaomania, Ibali'ö Razo khöra Dawido. Ba da'e niw̃a'ö Lowalangi khö Dawido, 'No Usöndra Dawido ono Giza'i sangomusoi'ö tödö-Gu. Ya'ia zamalua ni'era'era-Gu.' 23 Moroi ba nga'ötö Dawido andrö no Ihönagö Lowalangi zi tobali Razo Sangorifi ba soi Gizera'eli, si mane si no Ifabu'u. Ba Ya'ia Yesu andrö Razo Sangorifi. 24 Fatua lö Ibörötaigö halöw̃ö-Nia Yesu, no ifarongogö Yohane ba niha Gizera'eli ena'ö lafalalini gera'erara, laröi horö ba lafabayagö'ö ira idanö. 25 Ba gafuriata halöw̃ö, imane Yohane ba niha, 'Haniha molo'ö era'erami ndra'odo andre? Tenga nibalobaloimi andrö ndra'odo. Mitöngöni, tohare dania furigu; fe'amöi wamokai böbö mbadagahenia na'i no tebai ndra'odo.' 26 Nga'ötö Gaberahamo ami ira talifusö, ba fefu ndra talifusö tanö bö'ö ba da'e sangata'ufi Lowalangi! No Ifa'ohe'ö khöda duria wangorifi andrö Lowalangi; 27 ba hiza lö aboto ba dödö niha sowanua ba Yeruzalema awö ndra salaw̃ara wa no Ya'ia Zangorifi andrö. Lö aboto ba dödöra wamahaö ndra sama'ele'ö nibaso ero luo Sabato, irege lahuku Yesu. Ba hiza ba wolaura si manö alua zi no tefa'ele'ö khö ndra sama'ele'ö. 28 Hew̃a'ae lö nisöndrara hadia ia khö-Nia si tobali börö wa tehuku Ia huku famunu, ba hiza la'andrö khö Wilato wamunu Ya'ia. 29 Ba me no awai lafalua fefu zi no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, labe'e tou mboto-Nia moroi yaw̃a ba röfa, ba labe'e Ia bakha ba lewatö. 30 Ba hiza I'orifi Ia mangawuli Lowalangi moroi ba wa'amate. 31 Mato ha'uga ngaluo wa'ara tohare Ia ba wangoroma'ö Ya'ia ba niha si möi awö-Nia moroi ba Galilea numalö ba Yeruzalema. Iada'e tobali ira samaduhu'ö khö-Nia ba soi Gizera'eli. 32 Tobali, mafa'ema khömi iada'e Duria Somuso Dödö andrö: Hadia zi no Ifabu'u Lowalangi khö ndra tuada, 33 no Ifalua khöda, me I'orifi Yesu mangawuli moroi ba wa'amate. Ba zinunö si dua no musura, 'Onogu Ndra'ugö, ma'ökhö andre tobali Ama-U Ndra'odo.' 34 No I'orifi mangawuli Ia Lowalangi moroi ba wa'amate. Lö irasoi sa'ae wa'amate ba lewatö. Sanandrösa ba da'ö no Imane Lowalangi, 'Ube'e khömi wawu'usa li Ni'amoni'ö, si lö tola lö'ö mufatörögöigö, si no Ufabu'u khö Dawido.' 35 Si manö göi ba ayati bö'ö imane, 'Lö Ötehe obou Genoni-Mö si lö faröi andrö bakha ba lewatö.' 36 No mate Dawido ba no lako'o ia si fao ira tuada, me no ilau zi no Iw̃a'ö khönia Lowalangi wangohalöw̃ögöi. No ahori tekiko fefu mboto Dawido. 37 Ba Yesu andrö, ni'orifi Lowalangi mangawuli lö si tekiko. 38 Börö da'ö ya'ami ira talifusö, lö tola lö aboto ba dödömi wa teturiaigö khömi duria wangefa horö khö Yesu andre; lö tola lö aboto ba dödömi, wa si faduhu tödö khö-Nia, te'efa'ö ba ngawalö horö si tebai te'efa'ö ba goroisa Lowalangi nifa'ema khö Moze. 40 Da'ö mbörö wa lö tola lö mitöngöni, ena'ö böi alua khömi zi mane niw̃a'ö ndra sama'ele'ö andre, 41 'Mihaogö wanöngöni, ya'ami niha somasi mango'aya! Ahöli dödömi ba mate ami! Börö me ba ginötö andre Ulau hadia ia zi tebai mifaduhusi tödö, hew̃a'ae so zangombakha khömi.' " 42 Me laröi gosali andrö ira Faulo ba Baranaba, la'andrö niha si so ba gosali andrö ena'ö lafuli ira ba luo Sabato ganete da'ö, ba wangombakha nasa ngawalö hadia ia andrö. 43 Me möi baero niha moroi ba gosali, la'o'ö Waulo ba Baranaba niha Yahudi sato awö soi bö'ö si no möi ba agama niha Yahudi. La'amenesi niha sato andrö ira sinenge ena'ö lö mamalö ira ba wa'ebua dödö Lowalangi andrö. 44 Ba luo Sabato ganete da'ö, arakhagö fefu niha ba mbanua la'ondrasi ba wamondrondrongo Taroma Li Lowalangi. 45 Me la'ila niha Yahudi niha sato andrö, afökhö sibai dödöra. La'o'aya Waulo ba lafadaö fefu niw̃a'önia. 46 Ba itugu barani Waulo ba Baranaba, lö aiw̃ö ira wahuhuosa. Lamane, "Lö tola lö tefa'ema khömi Daroma Li Lowalangi. Ba hiza börö me lö omasi ami wanema, no mihonogöi samösa wa tenga sinangea ami wanema fa'auri sindruhundruhu andrö. Ba hiza maröi ami iada'e ba möi ndra'aga ba soi bö'ö. 47 Börö da'e goroisa Zo'aya khöma; imane So'aya, 'No Uhonogöi ami tobali haga ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi, ena'ö mi'ohe wangorifi ba zi sagörö ulidanö.' " 48 Ba me larongo soi bö'ö si tenga niha Yahudi da'ö, ba omuso sibai dödöra, ba lasunosuno Daroma Li Lowalangi. Niha nihonogöi Lowalangi wanöndra fa'auri sindruhu, faduhu dödöra. 49 Teboloso Daroma Li Zo'aya gofu heza ba zi sagörö banua andrö. 50 Ba lafawe'e ira niha Yahudi ndra salaw̃a ba mbanua andrö awö ndra alawe nga'ötö zalaw̃a sangata'ufi Lowalangi. Lafatumbu'ö wa'udusa khö ndra Faulo ba Baranaba, ba lafofanö zi darua andrö moroi ba mbanua da'ö. 51 La'anotogö gawugawu ba gahera ira sinenge andrö föna niha sato si tobali famangelama, ba numalö ira ba Nikoniu. 52 Omuso sibai dödö zolo'ö khö Yesu ba Gandriokhia ba Ifatörö ira Eheha Lowalangi.

Halöw̃ö Zinenge 14

1 Alua göi zi mane da'ö ba Nikoniu. Möi Waulo ba Baranaba ba gosali niha Yahudi. Fahuhuo ira ba da'ö ba ato niha Yahudi ba soi tanö bö'ö si faduhu tödö khö Yesu. 2 Ba hiza lö omasi faduhu dödö ndra niha Yehuda, lafawe'e niha sato soi bö'ö si tenga niha Yahudi irege afökhö dödöra ba zamati khö Yesu. 3 Andrö lö ara toröi Waulo ba Baranaba ba da'ö. Ba si fao fa'abarani fahuhuo ira sanandrösa khö Zo'aya. Ba Iforoma'ö göi So'aya wa sindruhu duria wa'omasi-Nia andrö; Ibe'e khöra kuaso wamalua sagahölihöli dödö ba ngawalö zi lö harumani. 4 Ba oi zara fasöndra dödö zowanua ba mbanua andrö; so zi fao ba niha Yahudi ba so göi zi fao khö ndra sinenge andrö. 5 Mamagölö ndra niha Yahudi, ira salaw̃a khöra, awö niha soi bö'ö si tenga niha Yahudi, wanebu kara ira sinenge andrö. 6 Börö me la'ila zalua andrö ira sinenge, lalau moloi numalö ba Lisitera ba ba Derebe, ya'ia mbanua ba Likonia, awö mbanua si fasui. 7 Laturiaigö zui duria si sökhi ba da'ö. 8 Ba Lisitera so niha sombuyumbuyu i'otarai wa'atumbu, irege lö irai tola mowaöwaö ia börö me tebai abölö gahenia. 9 No dumadao niha andrö wamondrondrongo huhuo Waulo. I'ila Faulo wa mamati niha andrö, börö da'ö tola nifadöhö ia. Ifaigi ia Faulo. 10 Ba ebua li Waulo imane, "Ozizio, faoma aheu!" Manaoka niha andrö ba mowaöwaö. 11 Me la'ila nilau Waulo, mu'ao niha sato ba li Likonia wanguma'ö, "No möi tou ba gulidanö Lowalangi tobali niha." 12 Labe'e töi Mbaranaba Zeo, ba töi Waulo labe'e Heremesi, börö me si fahuhuo ia. 13 Ere Zeo, soroi ba nahia wangandrö si so föna mbanua, i'ohe zaw̃i si matua ba bungabunga ba mbawa göli mbanua. Fao ia göi ba niha sato ba wame'e sumange khö ndra sinenge andrö. 14 Melarongo ira Baranaba ba Faulo nilau niha sato andrö, lasika nukhara ba fagohi ira ba gotalua niha sato, mu'ao ira lamane, 15 "He, hana wa milau zi mane? Niha göi ndra'aga si mane ya'ami! So ndra'aga ba da'e wangombakha Turia Somuso Dödö khömi ena'ö miröi zi lö boto andre ba möi ami khö Lowalangi sauri, somböi banua, tanö ba asi awö nösinia fefu. 16 Ba zi lalö no Itehe manö Lowalangi auri dozi soi fefu molo'ö somasi dödöra. 17 Ba hiza lö olifu Ia wame'e tandratandra sanandrösa khö-Nia, ya'ia wolau si sökhi. Ibe'e khömi deu moroi ba mbanua si yaw̃a ba bua danö na inötönia. Ibe'e khömi gö ba I'omusoi'ö dödömi." 18 Ba he no law̃a'ö zi manö ira sinenge andrö, ba abua nasa khöra wanenaw̃a niha sato wame'e sumange khöra. 19 Ato niha Yahudi si tohare ba Lisitera moroi ba Gandriokhia, ba Nikoniu ba danö Wisidia wamawe'e niha sato ena'ö fao khöra. Latebu Waulo kara, ba lafondröni hakhi ira moroi ba mbanua. Lawalinga no mate sa'ae ndra Faulo ba Baranaba andrö. 20 Ba hiza, me muzizio zamati wamasui ya'ira, maoso ndra sinenge andrö ba numalö ira ba mbanua mangawuli. Mahemolunia mofanö Waulo numalö ba Derebe awö Baranaba. 21 La'ombakha'ö Duria Somuso Dödö ba Derebe ira Faulo ba Baranaba ba ato niha si faduhu tödö khö Yesu. Aefa da'ö mangawuli ira ba Lisitera. Aefa da'ö zui numalö ba Nikoniu, ba ba Gandriokhia ba danö Wisidia. 22 Ba mbanua andrö la'abe'e'ö dödö zolo'ö khö Yesu ba labe'e menemene ena'ö lö mamalö faduhu dödöra khö Yesu. Lamane ira sinenge ba niha samati khö Yesu ba mbanua andrö, "Lö tola lö tatörö wamakao ua, awena dania tasöndra wa'ohahau dödö ba gamatöröw̃a Lowalangi." 23 Ba zi dozi banua Niha Keriso, lafataro zondrönia'ö ba mbanua Niha Keriso andrö ira Faulo ba Baranaba. Faoma fangandrö ba fuasö latou'ö ndra sondrönia'ö nifaduhusira tödö andrö khö Lowalangi. 24 Aefa da'ö latohugö wofanöra ira Faulo ba Baranaba numalö ba Wisidia ba Wamefilia. 25 Ba me no aefa laturiaigö daroma li Lowalangi ba Warega, numalö ira ba Gatalia. 26 I'otarai da'ö moloyo ira mangawuli ba Gandriokhia. Ba mbanua andrö mböröta nahia tetou'ö ira ba wa'omasi Lowalangi, ya'ia ena'ö lahalö halöw̃ö andrö ni'asiwaira iada'e. 27 Ba me larugi Gandriokhia, la'owuloi mbanua Niha Keriso ba da'ö, ba latutunö khöra hadia zi no Ilau Lowalangi ba khöra. Latutunö göi hewisa wa no Ibokai lala Lowalangi ena'ö tola faduhu dödö soi niha si tenga niha Yahudi khö Yesu. 28 Ara toröi Waulo ba Baranaba ba mbanua andrö ba gotalua niha samati.

Halöw̃ö Zinenge 15

1 So ösa niha Yudea si möi ba Gandriokhia ba lafahaö zamati ba Gandriokhia andrö wanguma'ö wa na lö laboto ira molo'ö oroisa Lowalangi nifahaö Moze, ba tebai te'orifi ira. 2 Lalaw̃a sibai wangerangera niha andrö ira Faulo ba Baranaba. Ba gafuriata lahonogöi ndra Faulo ba Baranaba awö danö bö'ö moroi ba Gandriokhia we'amöi ba Yeruzalema ba wamatunö da'ö khö ndra sinenge, ba sondrönia'ö ba da'ö. 3 Lafasao ira banua Niha Keriso ba Gandriokhia irugi baero mbanua. Mofanö ndra Faulo ba Baranaba latörö danö Wenisia ba Samaria. Laturiaigö ba da'ö hewisa niha si tenga niha Yahudi wanou'ö ya'ira ba danga Lowalangi. Omuso dödö zamati ba da'ö wamondrondrongo Turia andrö. 4 Ba me no larugi Yeruzalema, ba latema'ö ira faoma fa'omuso dödö banua Niha Keriso, ba ira sinenge awö ndra satua. Latutunö ba niha sato zanandrösa ba nifalua Lowalangi fefu khöra. 5 Ba so ösa zamati ba gotalua ndra Farizai'o, si zizio sanguma'ö, "Niha soi bö'ö si no faduhu tödö andrö lö tola lö'ö laboto ira ba la'o'ö goroisa Zo'aya nifa'ema Moze." 6 Owulo ndra sinenge ba ira satua wamatunö sanandrösa ba da'ö. 7 Ara ginötö gamatunöw̃ara andrö. Muzizio Wetero ba imane, "He ya'ami ira talifusö! No aboto ba dödömi wa lö ara ba zi no numalö Ifili ndra'o Lowalangi moroi ba gotaluami ba wanuriaigö Turia Somuso Dödö ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi, ena'ö lafondrondrongo ba faduhu dödöra. 8 Ba Lowalangi sangila tödö niha zi no manuturu wa Itema ira; oroma da'ö ba wame'e khöra Eheha Lowalangi si mane fame'e-Nia khöda göi. 9 Lö Ifabö'öni ira khöda Lowalangi. I'amoni'ö dödöra börö me faduhu dödöra. 10 Iada'e, hana wa milaw̃a Lowalangi ba wame'e noro dödö sabua ba zamati andre, hew̃a'ae tebai talau ba he göi ira tuada? 11 Ba faduhu dödöda wa te'orifi ita börö wa'ahakhö dödö Yesu So'aya; si manö göi ira." 12 Lö hedehede niha fefu sowulo ba da'ö. Lafuli lafondrondrongo me latutunö mangawuli ira Faulo ba Baranaba fefu zahölihöli dödö ba si lö harumani andrö nilau Lowalangi ba khöra ba gotalua soi bö'ö si tenga niha Yahudi. 13 Me no aefa fahuhuo ira, imane Yakobo, "He ira talifusö! Mifondrondrongo niw̃a'ögu. 14 No i'ombakha'ö Simoni mege hewisa ba wamöbörö wa no oroma dödö Lowalangi ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi. Ohitö dödö-Nia ya'ia wamili ya'ira tobali banua-Nia dania. 15 Faudu da'ö ba zi no lafa'ele'ö ira sama'ele'ö. Börö me no tesura da'e, 16 Imane So'aya, 'Aefa da'ö ifuli tohare zui Ndra'o dania,' 'Ufuli U'otomosi mangawuli nomo Dawido si no adudu, ba Uhaogö gadudulania, ba Ufuli Ufasindro mangawuli; 17 ena'ö la'alui Zo'aya niha si toröi andrö, si fao soi tanö bö'ö si tenga niha Yahudi si no Ukaoni tobali tana khö-Gu.' Si manö niw̃a'ö Zo'aya, 18 si no mangombakha da'ö i'otarai wamöbörö." 19 Imane Yakobo, "Molo'ö era'eragu, böi tabusi dödö niha moroi ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi sanou'ö ya'ira ba danga Lowalangi. 20 Ba hiza tasura khöra zura ba ta'amenesi ira ena'ö böi la'a gö si ra'iö si no labe'e sumange ba nadu, ba urifö si mane nitögi bagi, ba femanga ndro. Ba ena'ö la'aröu'ö ira ba gamuata wohoröhorö. 21 Börö me no ifa'ema Moze goroisa Lowalangi, i'otarai mböröta ba no tebaso ba nomo'omo wangandrö ero luo Sabato, ba teturiaigö ba mbanua misa." 22 Lahalö gangetula ira sinenge ba satua wamili ösa ba gotaluara nifatenge ba Gandriokhia awö ndra Faulo ba Yohane. Lafili Zila ba Yuda, nifotöi göi Barasaba. No sondrönia'ö zi darua andrö ba gotalua zamati ba Yeruzalema. 23 Lafa'ohe'ö sagörö zura si fao ba dengetenge andrö, si mane nösinia, "Ba dalifusö fefu si otarai soi bö'ö si tenga niha Yahudi, si toröi ba Gandriokhia, ba Ziria ba ba Gilikia. Fangowai si otarai ndra'aga, ira sinenge ba satua, talifusömi. 24 No marongo wa so ösa moroi ba gotaluama zi möi khömi ba lafawukaisi awö wa la'afökhöi högömi faoma famahaöra. Ba hiza tenga nifatengema ira wolau da'ö. 25 Börö da'ö no mamagölö ndra'aga ba no fao dödöma ba wamili ösa ba mafatenge ira khömi. Möi ira si fao talifusöda Faulo ba Baranaba ni'omasi'ö. 26 Si darua andre no latehegö nosora börö Zo'aya ya'ita Yesu Keriso. 27 Tobali, mafatenge Yuda ba Sila khömi. Ya'ira samösa zama'ema faoma fehede khömi duria nisura ba zura andre göi. 28 No fao dödö Geheha Lowalangi -- ba fao dödöma göi -- ena'ö böi mube'e noro dödömi zabölö abua moroi ba zoguna andre: 29 Böi mi'a gö si no mube'e sumange ba nadu; böi mi'a ndro, böi mi'a gurifö nitögi bagi, ba mi'aröu'ö ami ba wohorö. Na mi'aröu'ö ami ba da'e fefu, no mifalua zi sökhi. Ha irugi da'ö, Ya'ahowu!" 30 Ba me no mangona ira, tebua dengetenge andrö ba Gandriokhia. Lakaoni ena'ö owulo fefu mbanua Niha Keriso ba da'ö ba lafa'ema zura andrö. 31 Ba me labaso zura andrö banua Niha Keriso, omuso sibai dödöra ba zura andrö ba ba nösinia, ba terara dödöra. 32 Yuda awö Zila, si no sama'ele'ö göi, ara fahuhuo ira khö ndra talifusö samati ba Gandriokhia ba wamarou tödöra ena'ö so khöra wa'abarani. 33 Me no ara ma'ifu toröi Yuda ba Sila, mangawuli ira ba Yeruzalema ba lafa'ema wangowaira banua zamati ba Gandriokhia andrö khö zamatenge Yuda ba Sila. 34 Ba hiza ihalö gangetula Sila wa'atoröi ba Gandriokhia. 35 Toröi ndra Faulo ba Baranaba ba Gandriokhia. Mamahaö ira ba laturiaigö daroma li Zo'aya ba da'ö si fao niha bö'ö sato. 36 Lö ara aefa da'ö muhede Waulo khö Mbaranaba, "Tafuli ita wangondrasi ira talifusö samati khö Yesu ba mbanua fefu, si no irai möi ita no ba wanuriaigö Taroma Li Lowalangi; ena'ö ta'ila hewisa ira." 37 Omasi Mbaranaba wolohe awöra Yohane Mareko, 38 ba hiza molo'ö Faulo lö göna wolohe Mareko si lö omasi falulu halöw̃ö khöra me iröi ira ba Wamefilia. 39 Fakara sibai ndra Faulo faoma Baranaba irege fabali ira. Maoso Mbaranaba ihalö Mareko ba i'ohe ia woloyo numalö ba Zifirusi. 40 I'ohe Zila awönia Faulo ba mofanö ira me no latou'ö ira ba wa'omasi Lowalangi, ya'ira, talifusö ba Gandriokhia andrö. 41 Lafasui danö Ziria ba tanö Gilikia; la'abe'e'ö mbanua Niha Keriso ba da'ö.

Halöw̃ö Zinenge 16

1 Itohugö wofanönia Faulo ba Derebe, aefa da'ö numalö ba Lisitera. Ba da'ö so zolo'ö Yesu sotöi Timoteo. Niha Yahudi ninania, si faduhu tödö khö Yesu; ba Amania niha Yunani. 2 No si sökhi duria Dimoteo ba gotalua zamati ba Lisitera ba ba Ikoniu. 3 Omasi Waulo na fao khönia Dimoteo, andrö wa ifalua wamoto. Ilau zi manö, börö me la'ila ira niha Yahudi ba danö andrö, wa niha Yunani nama Dimoteo. 4 Ba zi dozi banua ni'ondrasira, lafa'ema ba niha si faduhu tödö ba da'ö gangetula si no lahonogöi ira sinenge ba ira satua ba Yeruzalema. La'amenesi ndra talifusö si no faduhu tödö andrö ena'ö la'o'ö gangetula andrö. 5 Itugu abölö wamati mbanua Niha Keriso, ba itugu ato ero ma'ökhö. 6 Lö Itehe Eheha Lowalangi möi Waulo ba Sila wanuriaigö taroma li Lowalangi ba propinsi Asia. Tobali latohugö wofanöra numalö ba danö Werigia ba Galatia. 7 Me larugi nola danö ba Misia, latandraigö we'amöi ba danö Mbitinia, ba hiza Itenaw̃a ira Eheha Lowalangi we'amöi ba da'ö. 8 Andrö latohugö wofanöra ba Misia ba ladölö ira ba Deroa. 9 Ba Deroa ba zi bongi oroma gangilata khö Waulo. Ba gangilata andrö oroma khönia samösa niha Makedonia si zizio fönania sangandrö sibai ena'ö numalö ia ba Makedonia ba wanolo ya'ira. 10 Me no aefa oroma khö Waulo gangilata andrö, i'anema'ö mama'anö ira we'amöi ba Makedonia. Si fao fa'aro dödö mahalö gangetula wa Lowalangi zamatenge ya'aga wanuriaigö Turia Somuso Dödö ba niha ba da'ö. 11 Maröi Deroa ba moloyo ndra'aga adölö ba Zamotarake, ba mahemolu da'ö numalö ba Neafoli. 12 Ma'otarai da'ö numalö ba Wilifi, sambua mbanua ba banua sebua ba Makedonia. Filifi no barö gamatöröw̃a Roma. Toröi ndra'aga mato ha'uga ngaluo ba da'ö. 13 Ba luo Sabato numalö ndra'aga ba zinga nungo nidanö baero mbawa göli mbanua, me ma'ila wa so nahia wangandrö niha Yahudi ba da'ö. Dumadao ndra'aga ba malau fahuhuo ba khö ndra ira alawe si no owulo ba da'ö. 14 Samösa ba gotaluara zaniaga nukha sobowo doru, sotöi Lidia soroi Diatira. Sangomasi'ö Lowalangi ia, ba I'o'ou ia So'aya ena'ö itema'ö hadia nifahaö Waulo khönia. 15 Tebayagö idanö Lidia ba si sambua omo ya'ira. Me no aefa tebayagö idanö ia ikaoni ndra'aga. Imane, "Na miw̃a'ö tödömi sindruhundruhu no faduhu dödögu khö Yesu, ba mitabu miförö ba nomogu." Ba i'andrö sibai ena'ö ma'o'ö niw̃a'önia. 16 Samuza ma'ökhö me möi ndra'aga ba nahia wangandrö, falukha ndra'aga samösa nono alawe, sawuyu. No ifatörö eheha si ra'iö nono alawe andrö, irege tola ifa'ele'ö ngawalö zalua ba ginötö si so miföna. Ba wama'ele'ö waöwaö wa'auri niha, mohare sebua zokhö ya'ia ibe'e. 17 Lö aetu i'o'ö ndra'aga awö Waulo ira alawe andrö ba mu'ao ia imane, "Enoni Lowalangi Fondrege Zebua ndra niha andrö! Tohare ira wangombakha khömi hewisa ena'ö te'orifi ami!" 18 Mato ha'uga ngaluo lö aetu mu'ao'ao ndra alawe andre. Mofönu Waulo, andrö ifakhölö ia ba imane ba geheha andrö, "Ba döi Yesu Keriso uw̃a'ö ofanö moroi ba ndra alawe andrö." Ba i'anema'ö iröi eheha ndra alawe andrö. 19 Ba me la'ila sokhö ira alawe andrö no aheta gumbu wangaluira, ba lara'u Waulo ba Sila, lafondröni hakhi ira la'ohe föna zamatörö. 20 La'ohe Waulo awö Sila föna ndra samatörö ba niha Roma, ba lamane, "Niha Yahudi ndra niha andre. Lafawukaisi mbanua khöda. 21 La'o'ou niha wolo'ö amuata si fatimba ba huku khöda, ya'ita niha Roma. Tebai tatema ba tebai ta'o'ö gamuata andrö!" 22 Fao göi niha sato wo'angadugö sinenge si darua andrö; lasika nukha ndra Faulo ba Sila ira samatörö ba lafaböbözi'ö ira. 23 Me no aefa laböbözi sabölöbölö ira, labe'e ira bakha ba gurunga. Labe'e li khö zatua sanaro ba gurunga ena'ö lahaogö sibai wozago ya'ira. 24 Börö wareta nitemania andrö maoso zatua sanaro ibe'e ira ba gurunga tanö si bakha sibai ba lakalo gahera. 25 Mato tölu wongi mangandrö ndra Faulo ba Sila awö wa manunö ira wanuno Lowalangi. Lafondrondrongo niha nikuru tanö bö'ö wanunöra. 26 I'anema'ö so ndruru danö sabölöbölö sibai, irege mudögö danedane gurunga andrö. Teboka fefu mbawa ndruhö gurunga ba aefa fefu rate samöbö ahe niha gurunga. 27 Tokea zatua sanaro andrö ba maoso ia. Me i'ila no oi teboka mbawa ndruhö gurunga, isöbi wödania ba wamunu ya'ia samösa börö me iwalinga no ahori moloi niha gurunga fefu. 28 Ba hiza mu'ao Waulo, ebua linia imane, "Böi bunu ndra'ugö! No so ndra'aga ba da'e fefu!" 29 I'andrö wandru satua zanaro andrö ba ilau fagohi numalö si bakha, ba alau ia tou föna ndra Faulo ba Sila si fao fanizinizi. 30 Aefa da'ö i'ohe ira baero moroi ba gurunga ba imane, "He Tuha, hewisa ena'ö tola te'orifi ndra'o?" 31 Latema linia Faulo ba Sila lamane, "Amati khö Zo'aya Yesu! Ba te'orifi ndra'ugö -- awö nösi nomou fefu!" 32 La'ombakha'ö daroma li Zo'aya ira Faulo ba Sila khö zatua sanaro gurunga andrö awö zi sambua omo ya'ira. 33 Ba zi tölu wongi andrö, i'ohe ira moroi ba gurunga ba ihaogö wamöbö sokhora. Ba i'anema'ö tebayagö idanö fefu nösi nomonia. 34 Aefa da'ö i'ohe ndra Faulo ba Sila ba nomonia ba ibe'e göra. Omuso sibai dödönia awö zi sambua omo ya'ira börö me no si faduhu tödö khö Lowalangi ira iada'e. 35 Mahemolu da'ö lafatenge ndra folisi ira samatörö niha Roma ba wama'ema fareta ena'ö la'efa'ö Waulo ba Sila. 36 I'ombakha'ö satua zanaro ba gurunga da'ö khö ndra Faulo. Imane, "He Tuha, no labe'e wareta samatörö niha Roma ena'ö te'efa'ö ami. Tola mofanö ami iada'e. Ya'ahowu ami ba lala!" 37 Ba hiza imane Faulo khö ndra folisi andrö, "Banua Roma ndra'aga. Lö na mufatörö huku khöma, ba no laböbözi ndra'aga föna niha sato me labe'e ndra'aga bakha ba gurunga. Ba iada'e lafofanö manö ndra'aga? Lö matehe! Mikaoni zamatörö banua Roma andrö akha möi ira ba da'e ba wangefa'ö ya'aga." 38 La'ombakha'ö ira folisi niw̃a'ö Waulo andrö khö ndra samatörö banua Roma. Me larongo ira samatörö andrö wa ono mbanua Roma ndra Faulo ba Sila, tobali ata'u ira. 39 Möi ira mangandrö fa'ebolo dödö khö ndra Faulo ba Sila, ba lafasao ira numalö baero moroi ba gurunga, ba la'andrö ena'ö laröi mbanua andrö. 40 Laröi gurunga andrö ira Faulo ba Sila numalö ba nomo Lidia. Ba me falukha ira ndra niha samati ba da'ö, ba lafarou dödöra ba aefa da'ö mofanö ndra Faulo ba Sila.

Halöw̃ö Zinenge 17

1 Latohugö wofanö ira Faulo ba Sila latörö Gamefipoli awö Gafolonia ba larugi Desalonika. Ba da'ö so gosali ba niha Yahudi. 2 Möi Waulo ba gosali andrö -- si mane si to'ölö nilaunia na so gosali niha Yahudi -- fahuhuo ia ba niha si so ba da'ö sanandrösa ba Mbuku Ni'amoni'ö. Tölu kali luo Sabato ilau zi manö. 3 Modanedane ba Mbuku Ni'amoni'ö i'ombakha'ö ba i'oroma'ö wa Razo Sangorifi andrö si no Ifabu'u Lowalangi lö tola lö tefakao ba ifuli auri mangawuli moroi ba wa'amate. Imane Faulo, "Yesu nituriaigögu khömi, no Ya'ia Razo Sangorifi andrö nifabu'u." 4 So ösa zi faduhu tödö, ba maoso ira la'o'ö Waulo ba Sila; si manö göi ato niha Yunani sangata'ufi Lowalangi, ba ato ndra alawe sotöi ni'ata'ufi ba mbanua andrö. 5 Ba hiza afökhö dödö niha Yahudi. Lakaoni niha si lö halöhalöw̃ö ba lala ba tobali ira ngawawa niha samawukaisi. Lafawukaisi zi sagörö banua andrö ba lasuwö nomo Yaso ba wangalui Faulo ba Sila, börö me omasi ira la'ohe baero Waulo ba Sila föna niha sato. 6 Ba hiza lö lasöndra Waulo ba Sila, irege lasöbi Yaso ba samati bö'ö la'ohe föna ndra samatörö ba mbanua andrö. Mu'ao ira lamane, "Samawukaisi niha andre gofu heza! Hiza, so ira iada'e ba mbanuada, 7 ba no itema ira Yaso ba nomonia. No sanawö huku Kaisaro Roma ira, börö me lamane so nasa razo tanö bö'ö sotöi Yesu." 8 Tobali dödö niha sato awö ndra samatörö ba wehedera andrö. 9 La'andrö ira samatörö khö Yaso awö zamati bö'ö ena'ö labe'e gefe si tobali lohelohe dödö. Aefa da'ö awena la'efa'ö ira. 10 Ba zi bongi da'ö, lafatenge ndra Faulo ba Sila ira samati numalö ba Mberea. Me larugi da'ö numalö Waulo ba Sila ba gosali niha Yahudi. 11 Abölö sökhi dödö niha Mberea moroi ba niha Desalonika. Si fao fa'omasi lafondrondrongo duria sanandrösa khö Yesu, ba ero ma'ökhö la'alui ba Mbuku Ni'amoni'ö hadia sindruhu wamahaö Waulo andrö. 12 Ato ba gotaluara zi faduhu tödö khö Yesu, ba ato göi ndra salaw̃a ba niha Yunani, zi faduhu tödö; he ira alawe ba ira matua göi. 13 Me larongo niha Yahudi ba Desalonika wa no ituriaigö daroma li Lowalangi Faulo ba Mberea, tohare ira ba Mberea ba lafawe'e niha irege lö fa'ahono dödöra. 14 La'alio'ö lafasao Waulo ba zinga nasi ira talifusö ba Mberea andrö. Ba Sila awö Dimoteo toröi nasa ba mbanua andrö. 15 Me no lafasao Waulo irugi Atena ba mangawuli ndra talifusö andrö ba Mberea la'ohe goroisa Waulo ena'ö la'alio'ö la'o'ö ia ira Sila ba Timoteo. 16 Gasagasa wombaloi Waulo ira Sila ba Timoteo, abu dödönia wamaigi banua andrö safönu adu. 17 Börö da'ö ba gosali, fahuhuo Waulo khö ndra niha Yahudi awö niha tanö bö'ö samosumange Lowalangi ba da'ö. Si manö göi ba fasa misa, ero ma'ökhö fahuhuo ia ba niha si so ba da'ö. 18 Ba fada'aw̃a khönia ndra guruguru Efikuro ba Sitoa. So ba gotaluara zanguma'ö, "Hadia ni'ila niha da'a? Ha ma'ifu wa'atuatuania, ba no ebua sibai mbawania!" So ösa göi zanguma'ö, "Ituriaigö lowalangi soi bö'ö." Law̃aö da'ö börö, me fahuhuo Waulo sanandrösa khö Yesu ba sanandrösa ba wemaoso moroi ba wa'amate. 19 La'ohe Waulo ba nahia wa'owulora ba Hili Areofage. Ba da'ö lamane khönia, "Omasi ndra'aga ma'ila wamahaö si bohou ni'ombakha'ömö andrö. 20 Börö me lö irai marongo tögi dalingama ni'ombakha'ömö. Andrö wa omasi ndra'aga ma'ila hadia geluahania." ( 21 Fefu niha ba Atena awö niha si fatewu ba da'ö omasi lahorigö ginötöra ba wamondrongo awö wamahuhuosi ngawalö hadia ia zi bohou.) 22 Muzizio Waulo föna niha sowulo ba Areofage andrö, imane, "He ya'ami niha Atena! Aboto ba dödögu wa no niha samosumange lowalangi ami. 23 Me ufanörönörö ndra'o ba zi fasui mbanua andre khömi ba uhaogö wamaigi nahinahia wangandrö, ba u'ila sambua nahia wame'e sumange; ba nahia andrö no musura, 'Khö Lowalangi si lö ta'ila.' Lowalangi nifosumangemi da'ö, si lö mi'ila andrö, Ya'ia andrö nituriaigögu khömi. 24 Lowalangi somböi ulidanö andre awö nösinia, Ya'ia Zo'aya sokhö banua ba ulidanö. Lö toröi Ia ba nomo'omo nifazökhi danga niha. 25 Lö göi moguna khö-Nia wanolo soroi niha, börö me Ya'ia zame'e fa'auri ba hanuhanu awö fefu ngawalö hadia ia ba niha. 26 Moroi ba zi samösa niha Ifazökhi fefu soi ba Ifatenge ira wangiagö si sagörö ulidanö. Ya'ia göi zangahonogöi i'otarai mböröta, hawa'ara ba heza auri ira. 27 Ilau fefu da'ö Lowalangi ena'ö la'alui Ia. Ma'atö falukha ira khö-Nia ba wangalungaluira Ya'ia andrö. Sindruhunia lö aröu Lowalangi moroi khöda zamösana. 28 Si mane niw̃a'ö niha, 'Auri ita, maliw̃a ita ba so ita ba gulidanö andre börö wa'abölö-Nia.' Si mane niw̃a'ö zanunö andrö khömi göi. Lamane, 'Ono-Nia fefu ita.' 29 Tobali, börö me ono Lowalangi ita, ba böi tafaomagö Lowalangi ba nadu ana'a ma adu firö ba ma adu kara nifazökhi dali wa'atuatua niha. 30 No I'olifuagö Lowalangi ginötö wa'abododa andrö, ba hiza iada'e I'o'ou niha fefu ba zi sagörö ulidanö ena'ö lafalalini gera'erara, laröi horöra. 31 No Ihongöi ginötö wanguhuku zi sagörö ulidanö andrö si fao fanguhuku satulö. Halöw̃ö andrö nihalö niha si no Ifili Lowalangi. Ba ena'ö faduhu dödö niha ba da'ö, andrö wa I'orifi mangawuli Lowalangi niha andrö moroi ba wa'amate!" 32 Ba me larongo wa tola auri mangawuli moroi ba wa'amate, so ba gotaluara zo'igi'ö Faulo. Ba so göi zanguma'ö, "Omasi ndra'aga marongo moroi khöu da'e nasa." 33 Ba iröi gowuloa andrö Faulo. 34 Ba so ba gotaluara zi fao tödö khö Waulo ba si faduhu tödö khö Yesu, ya'ia da'ö: Dionizio, ndrotondroto zohalöw̃ö ba Areofage, ba samösa ndra alawe sotöi Damari, ba tanö bö'önia.

Halöw̃ö Zinenge 18

1 Aefa da'ö iröi Atena Faulo numalö ia ba Gorindro. 2 Falukha ia ba da'ö samösa niha Yahudi sotöi Akila, si otarai danö Wondro. Awena so Akila moroi ba Gitalia, si fao fo'omonia Firisikila. Börö me ifofanö Kaizaro Kalaudio fefu niha Yahudi moroi ba Roma, wa tohare ira ba Gorindro. Möi Waulo wamalukhaisi ya'ira, 3 toröi ia ba da'ö, falulu halöw̃ö ira, börö me fagölö lala wangaluira Waulo, wamazökhi oloso soguna ba nose. 4 Ba ero luo Sabato, möi Waulo fahuhuo ba gosali ena'ö faduhu dödö niha Yahudi awö niha Yunani khö Yesu. 5 Me larugi Makedonia ira Sila ba Timoteo, i'oguna'ö ginötönia fefu Faulo ba wangombakha Turia soroi Lowalangi ba niha Yahudi, wa Yesu andrö no Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi. 6 Ba börö me lö aetu lalaw̃a ba la'o'aya ia, andrö wa'i'anotogö gawugawu ba nukhania Faulo si tobali tandra wamangelama ya'ira ba zala andrö. Imane, "Na mosikho ami, salami samösa! I'otarai da'e numalö ndra'o ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi." 7 Iröi ira Faulo ba toröi ia ba nomo ba zinga gosali andrö. Niha soi bö'ö si tenga niha Yahudi zokhö omo andrö, ba sangomasi'ö Lowalangi ia. Tito Yuso döi niha andrö. 8 Kerifo, satua gosali awö nösi nomonia fefu no si faduhu tödö khö Yesu So'aya. Ba ato nasa niha ba Gorindro tanö bö'ö samondrondrongo turia andrö zi faduhu tödö khö Yesu ba lafabayagö'ö idanö ira. 9 Samuza me bongi, Imane So'aya khö Waulo ba gangilata, "Böi ata'ufi! Hede manö, böi bato. 10 Fao Ndra'odo khöu. Tebai lalau khöu hadia ia, börö me ato niha khö-Gu ba mbanua andre." 11 Börö da'ö toröi Waulo ba Gorindro döfi a matonga, ba mamahaö taroma li Lowalangi ia ba niha. 12 Me tobali gubernur ba Nakhaya Galio andrö, ha sara dödö niha Yahudi wolaw̃a Faulo ba wolohe ya'ia ba gödo wanguhuku. 13 Lamane wangadu, "Ifawe'e zato niha andre ena'ö lafosumange Lowalangi, molo'ö oroisa si faehu moroi ba huku Moze!" 14 Me itema li ena'ö Faulo, i'anema'ö imane Galio ba niha Yahudi, "He niha Yahudi! Na fangadu andre folaw̃a ba ma si lö atulö, ebolo dödögu wamondrongo fangadumi. 15 Ba hiza, da'e no fasosota sanandrösa ba wehede, töitöi ba ba hukuhukumi samösa! Börö da'ö mibato sa'ae. Lö fao dödögu wamatunö si mane da'e!" 16 Ba ifofanö ira baero Galio. 17 Lara'u Zotene, satua gosali andrö, labözi ia föna meza wanguhuku. Ba lö ba dödö Galio fefu da'ö. 18 Aefa da'ö ara nasa toröi Waulo ba Gorindro. Aefa da'ö i'angonaisi niha samati ba da'ö, moloyo ia si fao Firisikila ba Akila numalö ba Ziria. Ba Kengekirea, itöwö mbunia Faulo, nifotuwunia börö wawu'usa linia khö Zo'aya. 19 Me larugi Nefeso, iröi Wirisikila ba Akila Faulo, möi ia bakha ba gosali ba fahuhuo ia ba niha Yahudi si so ba da'ö. 20 La'andrö khönia ena'ö toröi ia khöra nasa, ba hiza lö omasi ia. 21 Ba hew̃a'ae si manö, me mofanö ia, imane, "Na Itehegö Lowalangi, mangawuli ndra'o zui ba da'e." Me no aefa iw̃a'ö da'ö, moloyo ia numalö ba Nefeso. 22 Me möi ia tou ba Kaizarea, numalö ia ba Yeruzalema ba wangowai banua Niha Keriso ba da'ö, aefa da'ö idölö ia numalö ba Gandriokhia. 23 Me no toröi ia ba zi hawa'ara ba da'ö, mofanö ia ba we'amöi ba mbanua Galatia ba Ferigia ba wanga'aro'ö tödö niha samati ba da'ö. 24 Gasagasa da'ö, tohare ba Nefeso samösa niha Yahudi si tumbu ba Alesandria, sotöi Afolo. Sonekhe wahuhuosa ia ba satuatua ba nösi Mbuku Ni'amoni'ö, 25 ba no tefahaö ba wa'aboto ba dödö ba wamahaö sanandrösa khö Yesu. I'oigö dödönia ba ihaogö wamahaö sanandrösa khö Yesu, hew̃a'ae famayagö idanö khö Yohane zaboto ba dödönia. 26 Fahuhuo Afolo ba gosali si fao fa'abarani. Ba me larongo wamahaönia ira Firisikila ba Akila, la'ohe ia ba nomora. Lahaogö wangombakha khönia zabölö atulö sanandrösa ba nifakhoi Lowalangi ba wangorifi niha khö Yesu. 27 Aefa da'ö omasi möi Afolo ba Nakhaya. Ba labe'e zura samati khö Yesu moroi ba Nefeso, lafa'ohe'ö khö ndra talifusö ba Nakhaya ena'ö latema'ö Afolo faoma fa'omuso dödö. Ba me irugi Nakhaya Afolo, oroma wa moguna watolosania ba niha sato si faduhu tödö khö Yesu börö wa'ahakhö dödö Lowalangi. 28 Ba wa'atuatuania, ikalaisi Afolo ndra niha Yahudi ba wahuhuosa. I'oroma'ö moroi ba Mbuku Ni'amoni'ö wa Yesu andrö no Razo Sangorifi si no mufabu'u.

Halöw̃ö Zinenge 19

1 Gasagasa we'aso Afolo ba Gorindro, idörödöröi mbanua ba danö misa Faulo, ba awena irugi Nefeso. Ba falukha ia ba da'ö ösa zi no faduhu tödö khö Yesu. 2 Isofu khöra, imane, "Hadia, no mitema Geheha Lowalangi me faduhu dödömi khö Yesu?" Latema li lamane, "Lö'ö. Balö na'i irai marongo wa so Geheha Lowalangi." 3 Isofu Faulo imane, "Na si manö, hewisa wamayagö idanö ya'ami?" Latema li lamane, "Faoma famayagö idanö khö Yohane." 4 Ba imane Faulo, "Ibayagö idanö niha Yohane ba wangoroma wa no lafalalini gera'erara ba laröi horöra niha. Ba hiza lö mamalö i'ombakha'ö Yohane ba niha Gizera'eli wa lö tola lö mamati ira ba niha si tohare moroi furinia, ya'ia Yesu." 5 Me larongo da'ö, lafabayagö'ö ira idanö ba döi Yesu So'aya. 6 Ba me itufa ira tangania Faulo, Ifatörö ira Eheha Lowalangi, ba fahuhuo ira ba li bö'ö awö wa lafa'ema duria soroi Lowalangi. 7 Fa'atora fefu so mato felendrua niha. 8 Tölu waw̃a wa'ara lö aiw̃ö fahuhuo manö Waulo ba niha sato ba gosali ba ifaduhu'ö khöra wa Ifasindro wamatörö-Nia Lowalangi ba gulidanö andre. 9 Ba so ösa zabe'e högö ba lö edöna faduhu dödöra. Föna niha sato la'o'aya wamahaö sanandrösa ba nifakhoi Lowalangi ba wangorifi niha khö Yesu. Börö da'ö iröi ira Faulo, ba numalö ira ba nahia zekola Dirano si fao ira sinenge Yesu. Fa'ema'ema li ira niha sato ba da'ö ero ma'ökhö. 10 Lö aetu'aetu ilau zi manö döfi wa'ara irege fefu niha si so ba danö Asia, he niha Yahudi ba niha soi bö'ö, ahori larongo Daroma Li Zo'aya. 11 Ilau zahölihöli dödö si lö harumani Lowalangi ba khö Waulo. 12 Na saembutanga ma zui böbö löwilöwi si no irai ifake Faulo la'ohe ba niha sofökhö, döhö wökhöra, ba aheta khöra mbekhu si lö sökhi. 13 So ösa göi ndruku niha Yahudi si möi misa wamofanö bekhu si lö sökhi moroi ba niha. Latandraigö ira duku andrö wamake töi Yesu wamofanö bekhu. Lamane ba mbekhu si lö sökhi andrö, "Ba döi Yesu nituriaigö Waulo andrö, ufofanö ndra'ugö!" 14 Fitu ndraono matua ono zalaw̃a gere, sotöi Sikew̃a, zamalua da'ö. 15 Ba imane bekhu si lö sökhi andrö khöra, "U'ila Yesu ba u'ila göi Waulo, ba haniha ami andre?" 16 Ifanaoka ia niha nira'u mbekhu andrö, ira'u ba ibago ira fefu irege lalau moloi moroi ba nomo andrö, oi mesokho ba lö nukhanukhara börö me isika nukha andrö moroi ba mbotora. 17 Ba larongo ngawalö zalua andrö ira niha Yahudi fefu awö niha moroi ba soi bö'ö si toröi ba Nefeso, tobali ata'u ira. Itugu lasunosuno döi Zo'aya Yesu. 18 Ato zi no faduhu tödö khö Yesu zi möi mamaduhu'ö föna niha sato fefu gamuatara. 19 Ba ya'ira si to'ölö ba wakelemusa la'owuloi mbuku gelemura ba latunu föna niha sato. Fa'ebua mböli mbukubuku andrö na la'owuloi fefu so mato lima wulu ribu rufia firö. 20 Ba zalua andrö itugu tehöngö daroma li Zo'aya ba itugu mofa'abölö. 21 Me no aefa zalua andrö fefu, ba ifatenge niha Faulo we'amöi ba Makedonia awö ba Nakhaya. Imane Faulo, "Aefado ba da'ö numalö ndra'o göi ba Roma." 22 Ifatenge darua dohutohu dangania Faulo, ya'ia Dimoteo ba Eraso, we'amöi ba Makedonia, gasagasa we'asonia nasa ba danö Asia. 23 Ba ginötö da'ö alua wawukasa sabölöbölö ba Nefeso sanandrösa ba wamahaö Yesu. 24 Ba mbanua andrö so tuka wirö sotöi Demeterio samazökhi osali nahia Garitemi famaedo Lowalangi andrö. Tobali fangalui sebua da'ö ba zohalöw̃ö khönia. 25 Börö da'ö i'owuloi zohalöw̃ö khönia awö duka wirö tanö bö'ö, ba imane, "He ira talifusö! No aboto ba dödömi wa tesöndra zoguna khöda ba halöw̃ö andre. 26 No mi'ila ba mirongo samösa nifalua Waulo andrö. No imane wa lowalangi nifazökhi niha, tenga lowalangi. Ba ato zi faduhu tödö ba wamahaönia, arakhagö sagörö tanö Asia. 27 Lualuania obou döi halöw̃öda andre. Ba baero da'ö, lahundrahundragö, ba lö ba dödö niha sa'ae gosali Garitemi famaedo lowalangi andrö; ba hiza no lowalangi nifosumange niha fefu ba Asia ia awö ba zi sagörö ulidanö!" 28 Tobali aukhu dödö niha sato me larongo da'ö ba mu'ao ira lamane, "Sauri Garitemi, lowalangi mbanua Nefeso andrö!" 29 Itugu fawuka zi sambua banua andrö. Lara'u Gayo ba Arisaro niha Makedonia awö'awö Waulo ba lala, ba lasöbi ira numalö ba danö lafa sebua ba mbanua andrö. 30 Edöna Waulo fao khöra, ba hiza latenaw̃a ia niha si faduhu tödö khö Yesu si so ba da'ö. 31 So ösa ndra salaw̃a ba danö Asia, si fahuwu khö Waulo, lafatenge niha wangombakha ena'ö böi iforoma'ö ia ba danö lafa andrö. 32 Gasagasa da'ö tobali fawuka niha sato sowulo ba danö lafa andrö. So zi'ao sanguma'ö si mane, ba so zi'ao sanguma'ö si manö, börö me ato ba gotaluara zi lö aboto ba dödö hana wa owulo ira ba da'ö. 33 So ösa zanguma'ö tödöra, Alesandro mbörö, me ya'ia ni'ohe ndra niha Yahudi föna. I'andrö faoma kode Alesandro ena'ö labe'e ginötö khönia wamu'a ba hulunia föna niha sato. 34 Ba me la'ila wa niha Yahudi ia, ha sara lira we'ao lamane, "Sauri Aritemi, lowalangi niha Nefeso!" 35 Ba gafuriata, tola lafahono niha sato andrö ira salaw̃a zamatörö ba mbanua andrö. Imane, "He ya'ami banua Nefeso! Dozi niha no oi aboto ba dödöra wa ba Nefeso terorogö gosali Garitemi awö gara ni'amoni'ö satoru moroi ba mbanua. 36 Samösa lö si tola mowu'ai da'ö. Börö da'ö mihonogö ami ba böi milau hadia ia zi lö göna. 37 Mi'ohe niha andre tenga börö wa no larabu gosali ma zui no la'o'aya lowalangida. 38 Na so wangadu Demeterio awö zohalöw̃ö khönia, akha lafa'ema wangadu andrö ba zanguhuku. So rafe zanguhuku ba so ndra sanguhuku ba samatörö ba da'ö. 39 Ba na so danö bö'ö somasi ami, ba te'asiwai da'ö ba walukhata satulö föna niha sato. 40 Börö me hadia zalua ma'ökhö andre tola tobali famakikoda. Tola tobali folaw̃ada, me lö danedane khöda wamalua famawukaisi andre." 41 Me no aefa iw̃a'ö da'ö, ifofanö niha sato fefu salaw̃a ba zamatörö andrö ena'ö mangawuli ira ba nomora zamösana.

Halöw̃ö Zinenge 20

1 Me no ifuli ahono Nefeso, i'owuloi mangawuli Faulo mbanua Niha Keriso ba ibe'e wamarou dödö khöra. Aefa da'ö i'angonasi ira ba itohugö wofanönia numalö ba Makedonia. 2 Itöröi mbanubanua ba Makedonia ba oya ibe'e menemene ba zamati khö Yesu si so ba da'ö ba wamarou tödöra. Aefa da'ö numalö ia ba Yunani. 3 Tölu waw̃a wa'ara toröi ia ba da'ö. Ba me moloyo ia numalö ba Ziria ena'ö, ba so duria wa no mamagölö niha Yunani wamunu ya'ia. Börö da'ö ihalö gangetula wangawuli sanörö ba Makedonia. 4 Fao awönia Zofatero ono Wiro banua Mberea; si manö göi Arisaro ba Sekundro banua Desalonika, ba Gayo banua Derebe. Si manö göi Dimoteo, Tikhiko ba Terofimo moroi ba danö Asia. 5 No la'ofönai'ö ira ba labaloi ndra'aga ba Deroa. 6 Me no aefa Gowasa Roti si Lö Mu'aisöni, moloyo ndra'aga maröi Wilifi. Lima hari aefa da'ö falukha ndra'aga ba Deroa. Toröi ndra'aga samigu ba da'ö. 7 Owulo ndra'aga bongi migu ba manga ndra'aga ba wa'atalifusöta. Fahuhuo Waulo ba zato börö me omasi mofanö ia mahemolu da'ö. Fahuhuo manö Waulo irugi talu mbongi. 8 Ato dome ba mbate'e tanö yaw̃a andrö ba nahia wa'owuloma. 9 No mudadao samösa nono matua sotöi Eutikho ba zandrela. Börö me lö aetu'aetu wahuhuosa Waulo, irege manuköu sibai nono matua andrö, mörö ia ba zandrela, ba aekhu ia si tou moroi ba nahia wa'owuloma, ba nga'ötö si tölu. Me lafazaw̃a ia, ba no mate. 10 Numalö mitou Waulo, ifaöndrö ia ba italagui nono matua andrö. Imane Faulo, "Böi mibusi tödö, auri ia nasa!" 11 Ifuli ia miyaw̃a Faulo, ibagibagi roti, ba manga ira fefu. Me no ara fahuhuo Waulo irugi moluo, awena mofanö ia. 12 La'ohe nono matua andrö ba nomora, no auri. Omuso ba terara sibai dödöra. 13 Numalöga ba göfa ba moloyo ndra'aga numalö ba Gaso ba wamaondragö Faulo ba da'ö. Imanö wangahonogöi fofanönia, börö me itörö tanö we'amöi ba da'ö. 14 Me no falukha ba Gaso, möi ba göfa Waulo ba moloyoga numalö ba Metilene. 15 Moroi ba da'ö mafuli moloyo, ba mahemolunia ofeta ndra'aga ba nahia gametahö Khio. Sara wongi aefa da'ö marugi Zamo, ba sara ngaluo aefa da'ö marugi Miletusi. 16 No ihonogöi Faulo wa lö tebatoga ba Nefeso, ena'ö böi mahori ginötö ba Asia. Afu'afunia irugi Yeruzalema ba luo gowasa Fendrakose. 17 Moroi ba Miletusi ifa'ohe'ö Faulo duria ba Nefeso. I'andrö ena'ö falukha ia ba zatua mbanua Niha Keriso ba da'ö. 18 Me larugi, imane Faulo khöra, "He ya'ami ira talifusö. No mi'ila hewisa wa'aurigu ba gotaluami i'otarai luo tohare ndra'o ba Asia. 19 Si fao fangidengide'ö ba taw̃a hörö mohalöw̃ö ndra'o khö Zo'aya bakha ba wamakao nitaögögu börö wa'alösökhi niha Yahudi. 20 No aboto ba dödömi wa lö ulaw̃ösi wangombakha hadia zoguna khömi. Ufahaö ami ba nahia wamahaö niha sato awö ba nomo. 21 Ube'e wamangelama ba niha Yahudi awö ba niha soi bö'ö ena'ö laröi horöra, lafalalini gera'erara, ba möi ira khö Lowalangi, ba mamati khö Yesu So'aya. 22 Ba wolo'ö fareta Geheha Lowalangi wa möi ndra'o ba Yeruzalema. Ba lö u'ila hadia zi göna ya'odo ba da'ö. 23 Awai ni'ilagu wa ba zi dozi banua, no i'ombakha'ö sibai khögu Eheha Lowalangi wa möi ndra'o ba gurunga ba tefakao dania. 24 Ba hiza lö ba dödögu wa'aurigu andre, asala tola u'asiwai halöw̃ö nifaduhusi tödö Yesu So'aya khögu ba asala lö faröi ndra'o irugi gamozua wa'aurigu ba wanuriaigö Turia Somuso Dödö fa'ebua dödö Lowalangi andrö. 25 No u'ondrasi fefu ami ba no uturiaigö Wamatörö Lowalangi andrö. Ba u'ila iada'e wa lö falukha ndra'o khömi sa'ae. 26 Börö da'ö uw̃a'ö sibai khömi ma'ökhö andre wa na so zi tekiko ya'ami dania, ba tenga salagu sa'ae da'ö. 27 Lö irai uröi halöw̃ögu ba wangombakha khömi fefu era'era Lowalangi. 28 Andrö mihaogö ami ba mifaigifaigi göi mbanua Niha Keriso nitou'ö Geheha Lowalangi khömi ba wamaigimaigi; börö me no tefataro ami samaigimaigi banua Niha Keriso andrö. Akha mifaigifaigi mbanua Niha Keriso andrö hulö gubalo samaigimaigi biribirinia, börö me no I'öli Lowalangi mbanua Niha Keriso andrö faoma fa'amate nono-Nia samösa. 29 Na no mofanö ndra'o, lö tola lö'ö tohare nasu gatua safaito ba gotaluami. Ba tobali ö nasu gatua niha andrö nikubaloimi. 30 Ba gotaluami na'i tesöndra niha sangombakha turia si lö atulö. Lalau zi manö ena'ö elungu zamati khö Yesu andrö, ba la'o'ö ira. 31 Börö da'ö böi miförö! Mitörötörö tödömi wa tölu fakhe wa'ara lö tebato wamahaögu ya'ami, bongi ma'ökhö si fao taw̃a hörö. 32 Iada'e utou'ö ami ba danga Lowalangi ena'ö Irorogö ami ba duria wa'ebua dödö-Nia andrö. So kuaso khö Lowalangi wangabölö'ö ya'ami ba Ibe'e khömi howuhowu si no Ihönagö ba mbanua-Nia fefu. 33 Lö irai u'alui gefe ba ma nukha moroi ba niha. 34 Aboto ba dödömi, wa faoma fa'abölögu samösa mohalöw̃ödo wangalui soguna khögu awö nawögu si faofao khögu. 35 Ba ngawalö hadia ia no ube'e dumaduma khömi wa ba wa'abölö wohalöw̃öda si mane da'e lö tola lö'ö tatolo niha si tebai. Lö tola lö'ö tatörö tötöda hadia zi no Iw̃a'ö samösa Yesu, 'Abölö ohahau dödö niha ba wame'e moroi ba wanema!' " 36 Me no aefa fahuhuo Waulo, faoma labalöduhini danö wangandrö. 37 Me'e ira fefu ba latalagui Waulo ba la'angonasi ia. 38 Abölöbölö wa'abu dödöra me iw̃a'ö Faulo wa lö la'ila ia sa'ae dania. Lafasao ia irugi göfa.

Halöw̃ö Zinenge 21

1 Mangona ndra'aga ba zatua ba mbanua Niha Keriso ba Nefeso. Aefa da'ö maröi ira. Moloyo ndra'aga madölöga ba hulo Gose; ba mahemolu da'ö marugi hulo Rodo. Moroi ba da'ö madölö ndra'aga woloyo numalö ba Watara. 2 Ba Watara masöndra göfa si numalö ba Wenisia. Möiga yaw̃a ba göfa andrö ba tebua ndra'aga. 3 Ba no moloyoga irege ma'ila hulo Zifirusi tanö ba gamberama; ba hiza madölö ndra'aga woloyo numalö ba Ziria. Manao ndra'aga ba Diro, börö me ba da'ö ibe'e tou nösi göfa nitöröma andrö. 4 Ba nahia andrö möi ndra'aga wamalukhaisi niha si faduhu tödö khö Yesu, ba toröi ndra'aga khöra samigu wa'ara. Moroi ba wanuturu Geheha Lowalangi, la'amenesi Waulo ena'ö böi möi ia ba Yeruzalema. 5 Ba me ahori ginötö we'asoma ba da'ö, maröi ira ba wanohugö fofanöma. Lafasao ndra'aga banua Niha Keriso ba da'ö, fao wo'omora ba iraonora, irugi baero mbanua. Ba zinga nasi matuhi danö fefu wangandrö. 6 Aefa da'ö fara'ura'u tanga ndra'aga. Möi ndra'aga yaw̃a ba göfa, ba mangawuli ira ba nomora. 7 Moloyo manö ndra'aga i'otarai Diro irugi Witolemai'o. Ba mafalukhaisi ba da'ö ndra talifusö samati wangowai ya'ira, toröi ndra'aga ba da'ö sara ngaluo wa'ara. 8 Mahemolu da'ö, mofanö zui ndra'aga marugi Kaizarea. Möiga ba nomo zangombakha sotöi Filifo, ba toröiga ba nomonia. Samösa ia andrö ba gotalua nifili ba Yeruzalema. 9 Daöfa nononia alawe no Ibe'e wa'abölö Lowalangi wanuriaigö turia soroi Lowalangi. 10 Me no ara ma'ifu ndra'aga ba da'ö, tohare moroi ba Yudea samösa zama'ele'ö sotöi Agabo. 11 I'ondrasi ndra'aga ba ihalö mböbö löwi Waulo. Iböbö gahenia awö dangania faoma böbö löwi andrö ba imane, "Da'e niw̃a'ö Geheha Lowalangi: Laböbö si mane da'e zokhö böbö löwi andre niha Yahudi ba Yeruzalema, ba labe'e ba danga soi bö'ö si tenga niha Yahudi." 12 Me marongo da'ö, ma'andrö sibai khö Waulo, ya'aga ba ira talifusö si toröi ba Kaizarea, ena'ö böi möi ia ba Yeruzalema. 13 Ba hiza imane wanema li, "Hadia guna wa me'e ami si mane da'e irege abu dödögu? No aoha gölögu tenga ha möi nira'u, ba wa'amate göi börö Yesu So'aya." 14 Lö ifondrondrongo niw̃a'öma Faulo, andrö mabato wanenaw̃a ya'ia. Mamane, "Ya alua zomasi Zo'aya." 15 Me no ara ma'ifu toröi ndra'aga ba da'ö, mafa'anö gamagamama ba numalöga ba Yeruzalema. 16 Fao khöma göi ösa ndra talifusö moroi ba Kaizarea ba wamasao ya'aga ba nomo Manaso, börö me ba nomonia toröi ndra'aga. (Manaso no niha moroi ba Zifirusi si no ara tobali solo'ö khö Yesu.) 17 Ba me marugi Yeruzalema, latema'ö ndra'aga faoma fa'omuso dödö ira talifusö ba da'ö. 18 Mahemolu da'ö möi awöma Waulo wamalukhaisi Yakobo; fefu zatua ba mbanua Niha Keriso so ba da'ö göi. 19 Me no aefa i'owai ira, itutunö khöra Faulo fefu zi no Ilau Lowalangi khönia ba gotalua niha soi bö'ö si tenga niha Yahudi. 20 Me no larongo nidunödunö Waulo andrö, fefu ira lasuno Lowalangi. Aefa da'ö lamane khö Waulo, "He talifusöma Faulo! Lö tola lö'ö aboto ba dödöu wa bariburibu niha Yahudi samati khö Yesu. No si lö faröi ira fefu wolo'ö Oroisa Lowalangi nifa'ema Moze. 21 Ba no larongo iada'e wa mamahaö ndra'ugö ba niha Yahudi si toröi ba gotalua soi bö'ö, ena'ö laheta ira ba huku Moze andrö. No ö'amenesi ira ena'ö böi laboto nonora ma zui ena'ö böi la'o'ö hada niha Yahudi. 22 No larongo iada'e niha Yahudi samati andrö wa so ndra'ugö ba da'e. Tobali, hewisa iada'e? 23 Sökhi na ö'o'ö niw̃a'öma. So daöfa niha ba da'e zi no fawu'u li khö Zo'aya. 24 Abölö sökhi na möi ndra'ugö fao khöra wamalua halöw̃ö famoni boto, ba bu'a zoguna khöra ena'ö latöwö mbura. Ba zi manö oroma dania ba niha fefu wa faya nirongora sanandrösa khöu, börö me ya'ugö samösa ö'o'ö goroisa Lowalangi nifa'ema Moze. 25 Ba sanandrösa ba soi bö'ö si faduhu tödö khö Yesu, no mafa'ohe'ö zura khöra sanandrösa ba gangetulama wa tebai la'a gö si no labe'e sumange ba nadu, tebai la'a ndro, ma zui urifö si mane nitögi bagi; ba tebai lalau wohorö." 26 Möi Waulo awö zi daöfa andrö lalau halöw̃ö fangamoni'ö boto mahemolu da'ö. Aefa da'ö möi ira ba Nomo Zo'aya ba wangombakha ha'uga ngaluo tö awena ahori halöw̃ö fangamoni'ö boto ba ba wame'e sumange khöra dozi ira. 27 Me no arakha awai ginötö si fitu ngaluo andrö, so ösa niha Yahudi moroi ba danö Asia sangila Faulo ba Nomo Zo'aya. Lafawe'e niha sato ba wondra'u Faulo, 28 mu'ao ira lamane, "Mitolo, ya'ami niha Gizera'eli! Ya'e nihania zanörönöröi misa wamahaö niha ba wamahaö si lö faudu ba soi Gizera'eli, solaw̃a oroisa Lowalangi nifa'ema Moze, ba solaw̃a göi Omo Zo'aya andre. Ba iada'e i'ohe nasa niha soi bö'ö si tenga niha Yahudi we'amöi ba Nomo Zo'aya ba ita'unöisi nahia ni'amoni'ö andre!" ( 29 Imanö wanguma'ö börö me no la'ila Derofimo niha Nefeso andrö ba mbanua, faofao khö Waulo; lawalinga no i'ohe ia Faulo we'amöi bakha ba Nomo Zo'aya.) 30 Fawuka mbanua ma'afefu, oi zara fagohigohi niha, owulo ira. Lara'u Waulo ba lasöbi baero ia moroi ba Nomo Zo'aya. Ba la'ondruhö'ö bawa ndruhö ba Nomo Zo'aya. 31 Gasagasa da'ö edöna labunu Waulo niha samawukaisi andrö, ba so niha sangombakha khö gomandra zaradadu Roma wa no fawuka zi sagörö Yeruzalema. 32 I'anema'ö ihalö ösa högö zaradadu awö fazuri, la'alio'ö we'amöi ba nahia zi fawuka andrö. Me la'ila gomandra awö zaradadu andrö, labato niha sato wamözi Faulo. 33 Numalö gomandra khö Waulo wondra'u ya'ia, ba ifaw̃a'ögö ena'ö labe'e mbilagu ba dangania. Aefa da'ö isofu komandra haniha Waulo ba hadia zi no ilau. 34 So ösa moroi ba niha sato zanema li wanguma'ö si mane da'e, ba so göi zanguma'ö si mane da'ö. Alua waguaguasa irege tebai i'ila komandra andrö hadia zindruhu zalua. Börö da'ö ibe'e wareta ena'ö la'ohe ba gödo sebua Waulo. 35 Me la'ohe ia ba nora, alua wawukasa sabölöbölö irege la'osa'ö Waulo ira fazuri. 36 La'o'ö ira moroi furi ngawawa niha samawuka andrö si'ao'ao sanguma'ö, "Mibunu ia!" 37 Me edöna möi sibai bakha ba gödo sebua, imane Faulo khö gomandra andrö, "Hadia tola fahuhuo ndra'odo khöu sabata, Tuha?" Isofu komandra andrö, "Hadia ö'ila li Yunani?" 38 "Na si manö, hadia tenga niha Miserai luo no andrö ndra'ugö, samalua folaw̃a ba solohe öfa ribu niha samawukaisi, solohe fangöna we'amöi ba danö si mate?" 39 Imane Faulo, "Niha Yahudi ndra'odo; banua Daresu, banua sebua ba Gilikia. Tolo, tehegö khögu fahuhuo ba niha sato andrö." 40 Ba me labe'e ginötö khö Waulo, ba muzizio ia ba nora, ibe'e kode faoma tangania, tobali ahono fefu niha. Aefa da'ö fahuhuo Waulo khöra ba li Heberai'o. Imane Faulo,

Halöw̃ö Zinenge 22

1 "Ya'ami ira ama ba ira talifusö fefu! Ufa'ema wamu'a ba hulugu khömi. Mihaogö wamondrondrongo!" 2 Me larongo fahuhuo Waulo ba li Heberai'o, tobali ahono ira. Itohugö huhuonia Faulo. 3 Imane Faulo, "Niha Yahudi ndra'odo, si tumbu ba Daresu ba danö Gilikia, sebua ba da'e ba Yeruzalema. No ifahaö ndra'odo guru sebua Gamali'eli ba goroisa nibe'e Moze khö ndra tuada. Si mane ya'ami ma'ökhö, no sowölö'ölö sibai ndra'odo göi khö Lowalangi. 4 Ugohi sibai wamahaö sanandrösa ba gera'era Lowalangi khö Yesu andrö, irege ura'u ba ube'e ba gurunga fefu niha solo'ö famahaö andrö. 5 Ere sebua samösa ba rafe Zanguhuku ba Agama tola lafaduhu'ö wa lö falimo ndra'odo. Börö me ya'ira zi no mame'e khögu sura nitandrösaigö ba niha Yahudi ba Ndramaseko. Faoma sura andrö tola ura'u niha si faduhu tödö ba wamahaö andrö ba wolohe ya'ira ba Yeruzalema ena'ö tehuku." 6 "Me ba dalu lala so ndra'o me arakha urugi Ndramaseko, mato laluo i'anema'ö so zi haga soroi mbanua samasui ya'odo. 7 Alau ndra'odo tou ba danö ba urongo li sanguma'ö khögu, 'He Saulo, he Saulo! Hana wa ögohi Ndra'odo?' 8 Umane wanofu, 'Haniha Ndra'ugö, So'aya?' Itema li imane, 'Ya'odo Yesu andrö banua Nazareta nigohimö.' 9 La'ila haga andrö niha si fao khögu, ba hiza lö larongo li zi hede khögu. 10 Ba ufuli usofu umane, 'Hadia nilaugu, So'aya?' Itema li So'aya imane, 'Faoso ba ae'e ba Ndramaseko. Ba da'ö dania te'ombakha'ö khöu fefu hadia zomasi Lowalangi öfalua.' 11 Tobali lö u'ila niha ba haga si takile andrö. Lagogohe dangagu awögu we'amöi ba Ndramaseko. 12 So ba da'ö zotöi Anania. Sangata'ufi Lowalangi ia ba solo'ö oroisa Lowalangi nifa'ema Moze khöda. Lafosumange ia fefu niha Yahudi si so ba Ndramaseko. 13 Möi ia mufaigi ndra'o, muzizio ia ba ngaigu ba imane, 'He talifusö Saulo, ya'ö'ila niha mangawuli!' Ufaöga ndra'o ba u'ila ia. 14 Aefa da'ö imane khögu, 'No Ifili ndra'ugö Lowalangi ndra tuada wangila somasi Ia, ba ena'ö ö'ila Yesu samalua somasi Lowalangi andrö awö wa örongo li-Nia samösa. 15 Tobali samaduhu'ö ndra'ugö wanuriaigö ba niha fefu hadia ia zi no ö'ila ba örongo. 16 Iada'e böi baloi sa'ae. Faoso ba tebayagö ndra'ugö idanö. O'ao khö Zo'aya ena'ö tehaogö ndra'ugö moroi ba horöu.' " 17 "Me mangawuli ndra'o ba Yeruzalema, me mangandrödo ba Nomo Zo'aya, Ifatörö ndra'o Eheha Lowalangi. 18 U'ila Yesu So'aya si hede khögu sanguma'ö, 'Alio'ö röi Yeruzalema, börö me latema wamaduhu'öu sanandrösa khö-Gu niha ba da'e.' 19 Ba umane, 'He So'aya, no la'ila sibai wa no möido ba nomo'omo wangandrö ba wondra'u ya'ira ba uböbözi niha samati khö-U. 20 Si manö göi me tebunu Zitefano samaduhu'ö andrö khö-U, so ndra'odo ba da'ö ba no fao dödögu wamalua famunu andrö. Ya'odo samösa zamaigimaigi nukha zamunu ya'ia.' 21 Ba ifuli Imane khögu So'aya, 'Ae'e manö, börö me Ufatenge ndra'ugö ba nahia saröu ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi.' " 22 Lafondrondrongo manö huhuo Waulo niha sato, ba ba wehedenia safuria andrö mu'ao ira ebua li lamane, "Mibunu manö niha andrö. Tebai auri ia sa'ae!" 23 Ba we'ao'aora, lafaligoligoi nukhara, ba lafazaumba gawugawu ba dalu mbanua. 24 Ifatenge komandra zaradadu ena'ö la'ohe Waulo ba gödo sebua ena'ö lafareso ia ba da'ö, lasekhegö ena'ö oroma hadia mbörö wa mu'ao'ao niha Yahudi khönia. 25 Ba me laböbö Waulo ba wamöbözi ya'ia, imane khö högö zaradadu si zizio ba da'ö, "Molo'ö amakhoita, hadia miböbözi nono mbanua gamatöröw̃a Roma fatua lö mu'etu'ö huku?" 26 Me irongo da'ö, möi högö zaradadu andrö khö gomandra ba imane, "Hadia nilaumö andre? Ono mbanua amatöröw̃a Roma niha andre!" 27 Möi gomandra khö Waulo isofu imane, "Ombakha'ö, hadia ono mbanua amatöröw̃a Roma ndra'ugö?" Imane Faulo, "Ya'ia, ono mbanua amatöröw̃a Roma ndra'odo." 28 Ifuli imane komandra andrö, "Tobali ndra'o ono mbanua amatöröw̃a Roma me no ube'e gana'a sebua!" Itema li Faulo imane, "Tumbu ndra'o ba wa'a'ono mbanua Roma." 29 Labato saradadu zamareso Faulo ba ata'u gomandra zaradadu andrö me no ibe'e mbilagu khö Waulo, hew̃a'ae ono mbanua amatöröw̃a Roma Waulo. 30 Omasi sibai i'ila komandra zaradadu hadia mbörö wa lasalaikö Waulo ira niha Yahudi andrö. Börö da'ö mahemolunia ikaoni ndra satua gere ba rafe Zanguhuku ba Agama ena'ö owulo. La'efa'ö mbilagu Waulo, ba aefa da'ö la'ohe fönara fefu.

Halöw̃ö Zinenge 23

1 Ifaigi Faulo ndrotondroto rafe zanguhuku andrö ba imane, "He ya'ami ira talifusögu! Irugi da'e lö fasala ndra'o khö Lowalangi uw̃a'ö tödögu ba wa'aurigu." 2 Me imanö wanguma'ö Faulo, ibe'e linia Ere Sebua Anania ba niha si zizio ba zinga Waulo ena'ö ifalisi mbawa Waulo andrö. 3 Ba imane Faulo khö gere sebua andrö, "Lö tola lö'ö Itafari ndra'ugö Lowalangi, niha sangosatulö! Dumadao ndra'ugö ba da'ö ba wanguhuku ya'odo molo'ö oroisa Lowalangi nibe'e Moze, ba hiza, ya'ugö samösa zi lö molo'ö oroisa Lowalangi wango'ou niha wamalisi ya'odo!" 4 Lamane khö Waulo niha si so ba zingania, "Ö'o'aya gere sebua khö Lowalangi!" 5 Itema li Faulo imane, "O, lö u'ila talifusö, wa ere sebua ia. Duhu, no tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, 'Böi ö'o'aya zalaw̃a mbanuami.' " 6 I'ila Faulo wa ato ösa ba gotalua ndrotondroto rafe zanguhuku andrö ndra Sadukai'o ba Farizai'o. Börö da'ö imane ba rafe zanguhuku andrö, "He ira talifusö! Farizai'o ndra'odo, nga'ötö Warizai'o. Tehuku ndra'odo ba da'e börö me faduhu dödögu wa ifuli auri mangawuli niha si no mate." 7 Me imanö wanguma'ö, ba fakara ndra Farizai'o ba ira Sadukai'o irege tebagi dua ngasi rafe zanguhuku andrö. ( 8 Börö me law̃a'ö ira Sadukai'o lö ifuli auri zi no mate, lö hadöi mala'ika ba lö bekhu zi mate; ba hiza faduhu dödö ndra Farizai'o wa so daö fefu.) 9 Alua wawukasa sabölöbölö. So ösa ndra Farizai'o si tobali guru agama si zizio so timbagö sibai da'ö. Lamane, "Molo'ö ya'aga ma'ifu lö sala niha andre! Te so Geheha ba mala'ika si fahuhuo khönia!" 10 Itugu abölöbölö wasosota irege ata'u gomandra andrö na aekhu ira fefu wamöbözi Faulo. Andrö ifatenge ndra saradadu wanga'i Faulo moroi ba gotalua niha sato andrö ba wolohe ya'ia ba gödo sebua. 11 Ba zi bongi aefa da'ö muzizio ba ngai Waulo andrö Yesu ba imane, "Abe'e'ö dödöu! No öfaduhu'ö Ndra'o ba Yeruzalema. Ba lö tola lö'ö öfaduhu'ö göi dania Ndra'o ba Roma." 12 Mahemolunia sahulö wongi, owulo ndra niha Yahudi. Möi ira ba hölu lö manga ba lö labadu nidanö fatua lö labunu Waulo. 13 So mato öfa wulu niha sowulo andrö. 14 Möi ira khö ndra ere sebua awö ndra salaw̃a niha Yahudi, ba lamane, "No fao ndra'aga fefu wahölusa, lö manga ba lö mabadu idanö fatua lö nibunuma Waulo. 15 Sökhi na mifa'ohe'ö zura, ya'ami awö ndrotondroto zanguhuku, khö gomandra zaradadu Roma wangandrö ena'ö la'ohe Waulo mangawuli fönami, hulö na mihaogö mifareso warakaronia zui. Ba mabunu ia dania fatua lö irugi da'e." 16 Ba hiza, so nono dalifusö Waulo ira alawe zi no mamondrongo era'era dödöra. Möi ia ba gödo sebua zaradadu wangombakha da'ö khö Waulo. 17 Ikaoni Faulo samösa zaradadu ba imane khönia, "Ohe nono matua andrö khö gomandra; so zomasi i'ombakha'ö khönia." 18 I'ohe nono matua andrö saradadu khö gomandra ba imane, "Faulo niha nitaha andrö, zogaoni ya'o ba i'andrö wolohe ono matua andre khöu; so zomasi ia i'ombakha'ö." 19 Igogohe danga nono matua andrö komandra ba i'ohe ia ba zinga wanofu imane, "Hadia zomasi ndra'ugö ö'ombakha'ö khögu?" 20 Itema li ono matua andrö, imane, "No mamagölö niha Yahudi wangandrö khöu ena'ö la'ohe Waulo ba rafe Zanguhuku ba Agama mahemolu, hulö na omasi lahaogö wamareso farakaronia. 21 Ba hiza böi o'ö niw̃a'öra andrö, börö me töra öfa wulu niha zamini'ö ya'ira wanarogö. No fahölu ira fefu lö manga ba lö labadu nidanö fatua lö labunu Waulo. Iada'e no mama'anö ira; ha tö wombaloi fehedeu." 22 Imane komandra, "Böi ombakha'ö gofu ha'ökhö wa no ö'ombakha'ö khögu da'e." Aefa da'ö ifofanö nono matua andrö. 23 Aefa da'ö ikaoni komandra darua zaradadu ba imane khöra, "Mifa'anö dua ngaotu wazuri ba fitu ngafulu zaradadu si fakudo ba dua ngaotu zaradadu solohe toho wofanö bongi andre bözi siw̃a numalö ba Kaizarea. 24 Mihenagö göi kudo lala Waulo ba mi'ohe ia lö hadia ia khö Gubernur Feliki." 25 Aefa da'ö isura zura komandra andrö, si mane da'e, 26 "Nifosumange Gubernur Feliki. Tema wangowai moroi khö Kalaudio Lisia. 27 No lara'u niha andre ira niha Yahudi ba arakhagö labunu, na lö tohare ndra'o awö zaradadu ba wangefa'ö ya'ia; börö me urongo wa ono mbanua Roma ia. 28 Börö me omasido u'ila hadia sibai zala niböbögö khönia, andrö wa u'ohe ia föna rafe Zanguhuku ba Agama khöra. 29 Hiza, oroma lö nilaunia sala si tobali börö wa tehuku famunu ia ma zui labe'e ba gurunga. Sala niböbögöra khönia si fakhai ba hukuhuku agama khöra. 30 Aefa da'ö te'ombakha'ö khögu wa so gera'era si lö sökhi moroi ba niha Yahudi khönia. Andrö i'anema'ö ufa'ohe'ö ia khöu Tuha Gubernur. Ba no uw̃a'ö ba zangadu andrö ena'ö la'ohe wangadura khöu." 31 Lafalua halöw̃öra ira saradadu andrö. Lahalö Waulo ba la'ohe ia ba zi bongi irugi Gandrifati. 32 Mahemolunia lafofanö Waulo awö zaradadu si fakudo, ba mangawuli ira ba gödo sebua khöra. 33 Me larugi Kaizarea saradadu si fakudo, lafa'ema zura andrö khö gubernur, ba latou'ö ba dangania Waulo. 34 Me no aefa ibaso zura andrö gubernur, isofu khö Waulo heza moroi ia. Ba me i'ila wa moroi ba Gilikia Waulo, 35 imane, "Lau! Ufareso dania warakaro andrö khöu, na no larugi da'e sangadugö ya'ugö." Aefa da'ö ibe'e wareta ena'ö lataha Waulo ba gurunga khö Herode.

Halöw̃ö Zinenge 24

1 Lima ngaluo aefa da'ö, numalö ba Kaizarea Gere Sebua Anania awö ndra salaw̃a niha Yahudi ba fao zi fahuhuo sotöi Teretulo. Möi ira khö Gubernur Feliki, ba la'ombakha'ö wangadura sanandrösa khö Waulo. 2 Me lakaoni föna Deretulo, imane wangadugö Faulo, "Tuha Gubernur nifosumange! Barö wamatörömö sohahau tödö ndra'aga ba nörima. No oya zi sökhi nilau ba soima ba wa'asökhi dödöu. 3 Lö mamalö matema'ö da'ö ba ma'andrö saohagölö awö wa lö ma'olifuagö da'ö gofu heza soga. 4 Ba hiza, ena'ö lö ahori ginötöu, Tuha, ma'andrö fondrondrongo wangaduma si no adogodogo andre. 5 No masöndra wa samawukaisi niha andre. Gofu heza misa alua waguaguasa ba gotalua niha Yahudi ibe'e ba tobali ia sondrönia'ö ba niha Nazareta. 6 No ita'unöi Nomo Zo'aya, ba hiza no mara'u ia. Edöna ndra'aga wangetu'ö huku khönia molo'ö agama khöma. 7 Ba komandra Lisia zanga'i ya'ia ba dangama, 8 ba ibe'e wareta ena'ö möi fönau Tuha zangadugö ya'ia. Na öfareso niha andre örongo samösa dania wa sindruhu wangadugöma khönia." 9 Fao göi wangadugö Faulo niha Yahudi si so ba da'ö ba lafaduhu'ö niw̃a'ö Deretulo andrö. 10 Ba ibe'e dandra faoma tangania gubernur andrö khö Waulo ena'ö fahuhuo ia. Imane Faulo, "No aboto ba dödögu wa no ara tobali sanguhuku ndra'ugö ba nöri andre. Da'ö mbörö wa omuso dödögu ubelegö ndra'o fönau, Tuha. 11 Tola öfareso samösa, Tuha, wa felendrua ngaluo ba zi lalö möi ndra'o ba Yeruzalema wangandrö. 12 Ba lö irai la'ila niha Yahudi fa'udu ndra'o ba niha ma zui u'owuloi niha ba wamalua famawukaisi, he ba Nomo Zo'aya, ba nomo wangandrö ma zui gofu heza ba fasa. 13 Tebai göi la'a'aro'ö wangadugöra ya'o khöu. 14 U'akui khöu Tuha wa samosumange Lowalangi ndra tuama ndra'o molo'ö famahaö Yesu nibali'öra sala andrö. Ba hiza, faduhu dödögu nasa fefu ba zi no musura ba Mbuku Moze awö ba Mbuku ndra Sama'ele'ö. 15 Si mane ya'ira, so göi wanötönagu khö Lowalangi wa ifuli auri mangawuli niha moroi ba wa'amate -- niha satulö tödö, ba he göi niha si lö sökhi! 16 Da'ö mbörö wa uforege, ena'ö atulö dödögu khö Lowalangi ba sökhi dödögu ba nawögu niha. 17 Me no ha'uga fakhe lö toröi ndra'o ba Yeruzalema, mangawuli ndra'o ba da'ö wolohe kefe tolotolo ba soigu awö wame'e sumange khö Lowalangi. 18 Me ufalua da'ö, lasöndra ndra'o ba Nomo Zo'aya, me no aefa halöw̃ö fangehao mboto. Lö hadöi niha sato si fao khögu, ba lö hadöi göi fawukasa me inötö da'ö. 19 Ba so ösa ndra niha Yahudi ba da'ö moroi ba propinsi Asia. Ya'ira zindruhunia zi so ba da'e wo'angadugö khöu Tuha na so wangadugöra ya'odo. 20 Akha lahonogöi niha andre wangombakha hadia nisöndrara olalöw̃a si no ufalua me la'ohe ndra'o föna Zanguhuku ba Agama. 21 Nisöndrara khögu lö baero wehede me uw̃a'ö fönara: La'ohedo ba wanguhuku ma'ökhö andre, börö me faduhu dödögu wa ifuli te'orifi niha si no mate dania." 22 I'asiwai wa'owulo andrö Feliki, si no oya mangila sanandrösa ba wamahaö Yesu, imane, "U'etu'ö warakaro andre dania na no tohare komandra Lisia." 23 Aefa da'ö ibe'e wareta khö ndra saradadu ena'ö lataha manö Waulo, ba lahaogö khönia awö wa tetehegö khö ndra awönia wame'e hadia ia zoguna khönia. 24 Mato ha'uga ngaluo aefa da'ö, tohare Weliki. Fao khönia wo'omonia sotöi Derusila; niha Yahudi ia. Ifatenge niha Feliki wanga'i Faulo, ba ifondrondrongo huhuo Waulo sanandrösa ba wamati khö Keriso Yesu. 25 Ba me itohugö huhuonia Faulo sanandrösa ba wa'atulö dödö, fanaha tödö awö wanguhuku ba Luo Safuria, ata'u Weliki ba imane, "Ofanö iada'e. Ufuli ukaoni zui ndra'ugö na so ginötö." 26 Itötöna wa isöndra Feliki gefe moroi khö Waulo. Da'ö mbörö wa i'asese'ö wamatenge niha sogaoni Faulo ba wahuhuosa khönia. 27 Me no irugi dua fakhe, tobali gubernur Werokia Feso fogati Weliki. Ba börö me ihalö dödö ndra niha Yahudi Feliki, andrö wa itaha manö Waulo bakha ba gurunga.

Halöw̃ö Zinenge 25

1 Tölu ngaluo me no aefa irugi danö andrö Feso, numalö ia ba Yeruzalema moroi ba Kaizarea. 2 Lasao'ö khönia wangadura khö Waulo andrö ira ere sebua awö ndra salaw̃a niha Yahudi. Lahalö dödö Weso 3 ena'ö ebua dödönia khöra, ena'ö ifatenge niha wolohe Faulo andrö numalö ba Yeruzalema, börö me no mamagölö ira ba wamunu ya'ia ba dalu lala. 4 Itema li Feso imane, "No mutaha Waulo ba Kaizarea; ba lö ara tö mangawuli ndra'o ba da'ö. 5 Tobali, akha fao khögu numalö ba Kaizarea zalaw̃a khömi wangadugö ya'ia ba da'ö, na duhu no mosala ia." 6 Me no w̃alu irugi fulu ngaluo toröi ia ba Yeruzalema, mangawuli Weso ba Kaizarea. Mahemolunia ilau rafe ba wanguhuku ba ifaretakö ena'ö la'ohe Waulo fönania. 7 Me tohare Waulo, lafasui ia niha Yahudi si no tohare moroi ba Yeruzalema, ba labe'e wangadugöra sebua khönia. Ba hiza, tebai lafaduhu'ö wangadura andrö. 8 Ba wameta ba hulunia, imane Faulo, "Lö hadöi nilaugu sala ba goroisa Lowalangi nifa'ema Moze ma ba Nomo Zo'aya ma zui khö Kaizaria ba Roma." 9 Ba omasi ihalö dödö niha Yahudi Feso andrö. Imane wanofu khö Waulo, "Hadia edöna ndra'ugö we'amöi ba Yeruzalema ena'ö te'etu'ö hukumö ba da'ö fönagu sanandrösa ba wangadugöra andrö?" 10 Itema li Faulo, "No muzizio ndra'o föna rafe zanguhuku Kaizaria ba Roma; ba nahia andrö omasido te'etu'ö hukugu. Aboto göi ba dödöu, Tuha, wa lö hadöi salagu ba niha Yahudi. 11 Na no ulaw̃a huku ma ulau hadia ia zi tola te'etu'ö huku famunu, aoha gölögu wa'amate. Ba hiza, na lö duhu wangadura, samösa lö si tola mame'e ya'odo ba dangara. Omasi ndra'o te'etu'ö hukugu föna rafe wanguhuku Kaizaro!" 12 Me no aefa mamagölö ira ndra samenesi, imane Feso, "Ö'andrö ena'ö te'etu'ö hukumö ba wanguhuku Kaizaro, tobali lö tola lö'ö möi ndra'ugö föna Kaizaro." 13 Lö ara aefa da'ö, möi Razo Agerifa ba Berenike ba Kaizarea ba wangowai Feso. 14 Ba me no mato ha'uga ngaluo ira ba da'ö, itutunö Feso warakaro Waulo khö Razo Agerifa. Imane Feso, "So ba da'e niha nitaha niröi Weliki. 15 Me so ndra'o ba Yeruzalema, labe'e wangadura ere sebua ba ira salaw̃a niha Yahudi ena'ö tehuku niha andrö. 16 Ba umane wanema li, tebai tebe'e manö tehuku niha ba zi to'ölö niha Roma, fatua lö falukha bawa ira nihuku faoma sangadugö ya'ia, ba tebe'e ginötö khönia wobelegö ya'ia. 17 Tobali me möi ira ba da'e, lö u'arakö sa'ae. Mahemolunia ulau rafe zanguhuku ba ube'e wareta wolohe niha andrö fönagu. 18 Me labe'e wangadugöra sangadu andrö, ma'ifu lö hadöi si lö sökhi ba wangadugöra khönia molo'ö era'eragu. 19 Ha börö wa'afaehu zinöndrara sanandrösa khö Yesu. No mate niha andrö, ba hiza imane Faulo, auri niha andrö. 20 Ba me abu dödögu he moroi uhalö kataranga ba warakaro andre, usofu khö Waulo hadia omasi ia we'amöi ba Yeruzalema ba te'etu'ö huku warakaro andrö dania ba da'ö. 21 Ba hiza i'andrö wanguhuku tanö yaw̃a Faulo; i'andrö toröi manö ia ba tahana irege i'etu'ö warakaronia Kaizaro. Börö da'ö ube'e wareta ena'ö lataha manö ia, irege usöndra ginötö wama'ohe'ö ya'ia khö Kaizaro." 22 Imane Agerifa khö Weso, "Omasi göi ndra'o wamondrongo niha andrö." Imane Feso, "Mahemolu, Tuha, tola örongo." 23 Mahemolunia tohare Razo Agerifa ba Berenike fo'omonia. Möi ira ba nahia rafe si fao ira högö zaradadu ba ira salaw̃a ba mbanua andrö. Ibe'e wareta Feso ba la'ohe bakha Waulo. 24 Imane Feso, "Razo Agerifa nifosumange ba sowulo fefu! No la'angadugö niha da'e khögu fefu niha Yahudi, he ba Yeruzalema ba si manö göi ba da'e. Mu'ao'ao ira wangandrö ena'ö böi mube'e auri niha andre. 25 Ba hiza ma'ifu lö nisöndragu nilaunia si tobali danedane wame'e huku famunu. Börö da'ö, ya'ia samösa zi no mangandrö ena'ö ta'etu'ö huku khönia ba rafe zanguhuku khö Kaizaro. 26 Ba hiza lö hadöi kataranga khögu sanandrösa khönia nisuragu dania ba zura khö Kaizaro. Da'ö mbörö wa u'ohe ia fönami, mendrua manö föna Razo Agerifa nifosumange! Era'eragu, ena'ö na no awai wamareso andrö, so zi tola ube'e ba zura. 27 Börö, molo'ö era'eragu, lö sökhi na mufa'ohe'ö niha nitaha na lö muforoma'ö hadia zala ni'angadugö khönia."

Halöw̃ö Zinenge 26

1 Imane Agerifa khö Waulo, "Latehegö khöu fahuhuo ba wamu'a ba hulumö." Ifazaw̃a dangania Faulo ba ifa'ema wobelegönia ya'ia si mane da'e, 2 "Razo Agerifa nifosumange! Omuso sibai dödögu me tola ufa'ema wamelegö andre föna Razo nifosumange sanandrösa ba wangadu nibe'e niha Yahudi khögu; 3 mendrua manö me aboto ba dödö Razo hada awö zöndra dödö niha Yahudi. Börö da'ö u'andrö khö Razo na tola ebolo dödönia wamondrondrongo kataranga soroi ndra'o. 4 No la'ila fefu niha Yahudi hewisa wa'aurigu i'otarai wa'awuyuwuyugu. No aboto ba dödöra wa me i'otarai wa'a'ono matuagu, so ndra'o ba gotalua soigu ba Yeruzalema. 5 No ara la'ila ndra'odo. Ba na omasi ira ena'ö, tola labe'e wamaduhu'ö wa i'otarai mböröta no Farizai'o ndra'o wolo'ö fefu ngawalö gamakhoita safökhö sibai bakha ba agama khöma. 6 Ba iada'e muzizio ndra'odo ba da'e ba wanguhuku börö me faduhu dödögu ba wawu'usa li Lowalangi khö ndra tuama. 7 Amabu'ula li andrö göi nidönadöna zi felendrua mado niha Gizera'eli, irege lafosumange Lowalangi bongi ma'ökhö. Ba börö me faduhu dödögu ba wawu'usa li andrö, Razo nifosumange, wa labe'e mosala ndra'o niha Yahudi. 8 Hana wa lö faduhu dödö ndra talifusö niha Yahudi wa I'orifi niha si no mate Lowalangi? 9 Ba mböröta no u'era'era wa lö tola lö'ö ulau fefu hadia ia ba wolaw̃a Yesu moroi ba Nazareta andrö. 10 Ba da'ö göi zi no ulau ba Yeruzalema. Faoma sura kuaso moroi khö ndra ere sebua, no ato niha ube'e bakha ba gurunga si lö faröi khö Lowalangi. Ba fao göi dödögu wa tebe'e huku famunu khöra. 11 Asese sibai ufakao ira ba nomo'omo wangandrö, ufaso ira ena'ö laröi zi no lafaduhusi tödö andrö. Aukhu sibai dödögu khöra, irege möi ndra'o ba mbanubanua bö'ö wolohi ya'ira ba da'ö." 12 "Da'ö göi gohitö dödögu wa u'ohe zura kuaso moroi khö ndra ere sebua we'amöi ba Ndramaseko. 13 Ba me ba dalu lala so ndra'o, mato laluo, Samatörö Nifosumange, ba u'ila haga moroi ba mbanua si yaw̃a, si töra hagania moroi ba haga luo. Ba takile haga andrö ba zi fasuigu awö ba zi fasui niha si fao khögu. 14 Oi alau tou ba danö ndra'aga fefu. Ba urongo li si hede sanguma'ö khögu, ba li Heberai'o, 'He Saulo, he Saulo! Hana wa lö mamalö ögohigohi Ndra'o? Afökhö khöu dania, na lö aetu ölaw̃a wondrönia'ö-Nia si no So'aya ya'ugö!' 15 Ba umane, 'He So'aya, haniha Ndra'ugö?' Ba Itema li So'aya, 'Yesu andrö Ndra'odo nigohigohimö. 16 Faoso ozizio! Uforoma'ö Ndra'odo khöu ena'ö tobali ndra'ugö enoni-Gu. Lö tola lö öturiaigö ba niha bö'ö hadia zi no ö'ila sanandrösa khö-Gu ba hadia niforoma'ö-Gu khöu dania ba ginötö si so föna. 17 U'efa'ö ndra'ugö moroi ba soi Gizera'eli ba moroi ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi. Ufatenge ndra'ugö khöra, 18 ba wamokai höröra, ena'ö laheta ira moroi ba zogömigömi ba möi ira bakha ba haga, ena'ö aefa ira barö wa'abölö Gafökha, ba ena'ö ifatörö ira Lowalangi. Ba wa'afaduhu dödöra khö-Gu te'efa'ö horöra ba tobali ira ndrotondroto mbanua Lowalangi si no mufili.' " 19 "Börö da'ö, Razo Agerifa, u'osindruhugö wolo'ö fangombakha andrö nitemagu moroi khö Lowalangi. 20 Lö ubini'ö wangombakha ba niha fefu ena'ö lafalalini gera'erara ba laröi horö awö wa latou'ö wa'aurira khö Lowalangi ba la'oroma'ö ba wa'aurira sero ma'ökhö wa no lafalalini gera'erara ba no laröi horö. U'ofönai'ö wangombakha'ö ba Ndramaseko aefa da'ö ba Yeruzalema awö ba zi sagörö tanö Yudea, ba ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi. 21 Ba börö da'ö wa lara'u ndra'o niha Yahudi ba Nomo Zo'aya ba laforege wangalui lala wamunu ya'odo. 22 Ba hiza irugi da'e no itolo ndra'odo Lowalangi, irege tola muzizio ndra'o ba da'e wamuduhu'ö ba niha fefu -- satua ba iraono. Hadia niw̃a'ögu lö baero zi no lafa'ele'ö ira sama'ele'ö ba Moze, 23 ya'ia wa lö tola lö'ö tefakao Razo Sangorifi nifabu'u Lowalangi andrö, ba Ya'ia zi föföna auri mangawuli me no aefa mate; ena'ö ba zi manö tola i'ombakha'ö haga -- fangorifi -- ba niha Yahudi awö ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi göi." 24 Fatua ifa'ema wamelegönia andrö Faulo, ba mu'ao Weso imane, "Owöhö'ö Faulo! Fa'atuatuamö andrö zamowöhö ya'ugö!" 25 Ba hiza itema li Faulo imane, "Tenga sowöhö ndra'odo, Razo nifosumange. Duhu niw̃a'ögu andrö ba no si otarai wangerangeragu si sökhi. 26 Aboto ba dödö Razo Agerifa wa sindruhu da'ö. Da'ö mbörö wa barani ndra'o ba lö ubini'ö wahuhuosa fönami. Faduhu dödögu wa ma'ifu lö si lö i'ila, börö me tenga ba zi lö oroma alua fefu da'ö. 27 He Razo nifosumange, hadia faduhu dödöu ba niw̃a'ö ndra sama'ele'ö? Faduhu dödögu wa si faduhu tödö Razo!" 28 Imane Agerifa khö Waulo, "Hadia öwalinga aoha manö wombali'ö ya'odo Niha Keriso ba ginötö si lö ara sibai andre?" 29 Itema li Faulo, "Ba ginötö salio ma ba ginötö sara, mangandrödo khö Lowalangi ena'ö Razo awö zamondrongo fefu fehedegu ma'ökhö andre tola tobali si mane ya'o, -- baero mbilagu andre si so ba dangagu!" 30 Ba gafuriata lalau muzizio ira razo, gubernur ba Berenike awö niha bö'ö fefu. 31 Me so ira baero faoma lamane khö nawöra, "Lö hadöi nilau niha andre si tobali börö wa lahuku famunu ma zui labe'e ba gurunga ia." 32 Aefa da'ö imane Agerifa khö Weso, "Tola te'efa'ö niha andre, na lö i'andrö ena'ö tefareso warakaronia föna rafe zanguhuku khö Kaizaro."

Halöw̃ö Zinenge 27

1 Me no lahonogöi wa moloyo ndra'aga numalö ba Gitalia, ba labe'e Waulo awö niha nitaha bö'ö ba danga Yulio högö zaradadu Roma nifotöi "Saradadu Kaizaro." 2 Möiga yaw̃a ba göfa si oroi Gaderamitiu, ba mofanöga numalö ba labua ba propinsi Asia. Samösa mbanua Makedonia sotöi Arisaro soroi Desalonika fao khöma woloyo. 3 Mahemolunia marugi Zidona. Ba no ihaogöhaogö Yulio khö Waulo. Itehegö khönia wamalukhaisi awö'awönia ena'ö tola labe'e zoguna khönia. 4 Moroi ba da'ö matohugö woloyoma. Börö me fadudu nangi ba göfa, andrö moloyoga ma'osisi tanö yöu hulo Zifirusi si tobini ma'ifu moroi ba nangi. 5 Aefa da'ö malau ndra'aga ba nasi gametahö Gilikia ba Wamefilia, ba marugi Mira ba nöri Likia. 6 Ba da'ö isöndra komandra andrö göfa si otarai Alesandria numalö ba Gitalia. Ifawu'a ndra'aga ba göfa andrö. 7 Mato ha'uga ngaluo wa'ara ahou sibai woloyoma, ba sidöröngasa marugi Kanidu. Aefa da'ö börö me lö sökhi nangi, tebai matohugö woloyo ba nitöröma mege. Andrö wa numalö ndra'aga tanö yöu hulo Gareta sanörö Ture Zalomone, ena'ö aefa ndra'aga moroi ba nangi. 8 Sidöröngasa moloyoga ma'osisi'ö zinga hulo andrö irege marugi nahia nifotöi Labua si Sökhi, lö aröu i'otarai mbanua Lasea. 9 Me inötö da'ö no aefa ginötö wamoni ba niha Yahudi. No oya ahori ginötöma, irege tenga baw̃a woloyo si sökhi sa'ae. Börö da'ö ibe'e menemene khöra Faulo, 10 "He ya'ami ira talifusö, molo'ö era'eragu lö sökhi na moloyo manö ita. Göna ita fa'ate'ala sebua, tenga ha ba nösi awö ba göfada, ba hiza ba nosoda göi." 11 Ba hiza, abölö faduhu dödö gomandra zaradadu andrö ba durumudi awö nakhoda göfa moroi ba wehede Waulo. 12 No lö sökhi labua andrö ba göfa sanao börö mbaw̃a sokafukafu. Börö da'ö abölö ato ndraono göfa somasi na tetohugö woloyo ba wondröi labua, börö me abölö omasi ira wondrugi Feniki ba toröi ba da'ö ba ginötö mbaw̃a wa'okafu. Feniki ba no labua ba Gareta tanö ba gaekhula. 13 Ba ginötö da'ö alua nangi si lö abölöbölö moroi raya. Ba da'ö law̃a'ö tödöra ono göfa wa tola moloyo ira zui. Andrö ladöni zao ba moloyo ira la'osisi hulo Gareta. 14 Ba lö ara aefa da'ö tohare nangi sabölöbölö -- ya'ia nangi nifotöi Timu law̃i -- angi moroi ba danö, 15 ibözi göfama. Börö me tebai itohugö woloyo köfa andrö wolaw̃a angi, malulu manö sa'ae gofu heza i'oloi'ö göfama angi. 16 Tobini ndra'aga ma'ifu me matörö tanö raya hulo Kauda side'ide andrö. Ba da'ö döröngasa tola mahaogö dundraha side'ide ba göfama. 17 Me no aefa musöbi dundraha yaw̃a ba göfa, mafake wangaro ba göfa faoma böbö nibe'e ba zi fasui köfa. Börö wa'ata'uma na tosake ba gawu sanifi ba nasi Libia göfa, labunu loyo ba i'oloi'ö manö göfa angi. 18 Lö mamalö nangi, irege mahemolunia labörötaigö lafazaumba nösi göfa si tou ba nasi. 19 Ba ngaluo aefa da'ö lahalö tangara iraono göfa wamazaumba si tou ba nasi wakake göfa. 20 Mato ha'uga ngaluo lö ma'ila haga luo ma zui döfi, ba lö mamalö nangi sabölöbölö. Ba gafuriata lö manötöna wa auri ndra'aga. 21 Mato hawa'ara lö manga niha. Muzizio Waulo ba gotaluara ba imane, "He ya'ami ira talifusö! Na no mi'o'ö niw̃a'ögu wa lö moloyo ita moroi ba Gareta, lö falukha ita wa'atekiko awö wa'ate'ala andre. 22 Ba hiza iada'e göi u'andrö sibai ena'ö böi mibusi dödömi. Samösa lö si mate ba gotaluami; ha köfa andre zi tekiko. 23 Me owi no ifatenge mala'ika-Nia khögu Lowalangi nifosumangegu, Lowalangi sokhö ya'o. 24 Imane mala'ika, 'He Faulo, böi ata'ufi! Möi ndra'ugö föna Kaizaro. Ba börö wa'asökhi dödö Lowalangi khöu, auri fefu zoloyo si fao khöu börö ndra'ugö.' 25 Börö da'ö, ya'ami ira talifusö, mi'omusoi'ö dödömi! Börö me mamati ndra'o khö Lowalangi wa lö tola alua fefu si mane niw̃a'ö-Nia khögu. 26 Ba hiza tosake dania ita ba zi sambua hulo." 27 Ba me no fele'öfa bongi, te'oloi'ö manö misa ndra'aga ba Nasi Aderia. Mato talu mbongi, lamane ono göfa, no ahatö ndra'aga ba danö. 28 Latibo'ö ba nasi zinali niböbö kara ba mbalö ba wanu'a fa'abakha nasi. Öfa wulu mete wa'abakha nasi andrö. Ba lö ara aefa da'ö lafuli lasu'a faoma sinali ba tesöndra arakha tölu ngafulu mete wa'abakha. 29 Ata'u ira na tosake göfa ba goso kara, andrö latibo'ö ngawua zao ba gi'o göfa, ba latötöna alio moluo. 30 La'alui lala ono göfa woloi moroi ba göfa andrö. Labe'e tou dundraha ba lalau da'ö hulö na sanibo sao ira ba högö göfa. 31 Ba hiza imane Faulo khö gomandra zaradadu awö zaradadu si so ba göfa andrö, "Na lö toröi nono göfa andre ba da'e, ba lö auri ami." 32 Börö da'ö lataba zinali dundraha andrö ira saradadu, irege aröu ahani. 33 Gasagasa wombalombaloi fa'atumbu luo, iw̃a'ö khöra Faulo ena'ö lalau manga. Imane Faulo, "No fele'öfa ngaluo wa'ara sombalombaloi ami ba wa lö ahono dödö ba lö hadia ia ni'ami. 34 Andrö u'andrö khömi, milau manga he ha ma'ifu. Abölö sökhi da'ö, ena'ö abölö ami mangawuli. Börö me te'orifi ami ba lö ambö ami hadia ia." 35 Me no aefa iw̃a'ö da'ö Faulo ihalö roti ba i'aohasi gölö Zo'aya fönara fefu. Aefa da'ö ibagibagi roti andrö, ba ilau manga. 36 Terara dödöra mangawuli ba lalau manga göi. 37 Si so ba göfa andrö dua ngaotu a fitu ngafulu a önö niha. 38 Me no aefa manga, ba latibo'ö mbalazora ösi göfa andrö ba nasi ena'ö aoha mangawuli göfa. 39 Me no moluo, la'ila danö ono göfa ba hiza lö la'ila heza danö andrö. Oroma khöra zadöni telo awö gawunia. Börö da'ö omasi ira lasao göfa andrö ba da'ö na tola. 40 Lataba dali zao ba alömö ba nasi zao andrö. Laheta göi zinali samöhö amuri. Aefa da'ö lafasa loyo föna göfa ena'ö i'ohe göfa angi numalö ba gawu. 41 Ba göna ba gawu göfa andrö. Tosake högö ba tebai maliw̃a sa'ae, ba i'o göfa tekiko ibe'e bade sabölöbölö. 42 Labunu ena'ö niha nitaha andrö ira saradadu, börö me ata'u ira na so zolangi ba danö ba lalau moloi. 43 Ba hiza itegu ira komandra börö me omasi ia i'orifi Waulo. I'o'ou ena'ö fefu niha sangila molangi akha lalau molangi numalö ba gawu; 44 ba la'o'ö tanö bö'ö la'orömba wafa ma zui abotola göfa. Ba zi mane da'ö, auri ira fefu larugi danö.

Halöw̃ö Zinenge 28

1 Me no auri ndra'aga ba me no marugi danö, awena ma'ila wa töi hulo andrö ya'ia Malata. 2 Sökhi sibai dödö zowanua ba hulo andrö khöma. Latema'ö ndra'aga fefu ba la'ewua'ö galitö khöma, börö me ibörötaigö moteu ba no okafukafu danö. 3 I'owuloi geu Faulo, ba ibe'e geu andrö yaw̃a ba galitö. Me ihalöhalö geu, idou dangania ulö si möi baero börö wa'aukhu galitö. 4 Me la'ila niha mbanua andrö no manaw̃anaw̃a gulö ba danga Waulo, faoma lamane khö nawöra, "Tatu samunu niha ia andre, börö hew̃a'ae aefa ia ba wa'amate ba nasi, lö sa'atö itehe auri ia lowalangi wa'atulö." 5 Ifazaumba gulö andrö Faulo bakha ba galitö ba ma'ifu lö irasoi wa'afökhö. 6 Lamane dödöra, tatu lö aratö abao dangania ba i'anema'ö alau ia tou ba mate. Ba me no ara labaloi lö hadöi sahöli dödö zalua khönia, tebulö gera'erara ba lamane lowalangi Waulo andrö. 7 Lö aröu moroi ba da'ö danö khö Wubelio, salaw̃a mado ba hulo andrö. Itema'ö ndra'aga faoma fa'asökhi dödö, tobali tomenia tölu ngaluo wa'ara. 8 Me inötö da'ö mofökhö namania, fökhö fa'aukhu ba fendro dalu. Möi Waulo wamaigi ama sofökhö andrö ilau mangandrö ba itufa tangania irege döhö. 9 Börö zalua andrö fefu zofökhö ba hulo la'ondrasi Waulo, ba tefadöhö ira. 10 Oya labe'e mbuala khöma, ba me moloyo ndra'aga, la'ohe khöma ba göfa fefu zoguna khöma ba lala. 11 Me no tölu waw̃a ndra'aga ba da'ö, mofanöga matörö göfa moroi ba Alesandria sanao ba labua andrö me inötö wa'okafukafu. So dandra ba göfa andrö, "Lowalangi Si Faero Kosotori ba Foluki". 12 Ba manao ndra'aga ba Zirakusa, toröi ndra'aga tölu ngaluo ba da'ö. 13 Moroi ba da'ö moloyo ndra'aga ma'osisi zinga nasi irugi mbanua Regiu. Mahemolu da'ö so nangi moroi raya, börö da'ö marugi mbanua Wutioli ba zi dua ngaluo. 14 Ba da'ö falukha ndra'aga ösa zamati khö Yesu, börö wogaonira wa toröi ndra'aga khöra samigu wa'ara. Aefa da'ö mofanöga numalö ba Roma. 15 Larongo duriama ira talifusö si faduhu tödö khö Yesu ba Roma. Tohare ira irugi mbanua Afioso awö Fasagaraha Tölu, wamaondragö ya'aga. Me falukha khöra Waulo, i'andrö saohagölö khö Lowalangi ba tobali terara dödönia. 16 Ba me marugi Roma, latehegö khö Waulo sambua nahiania ba samösa zaradadu sanaro ya'ia. 17 Me no irugi tölu ngaluo, ikaoni Faulo ndra satua niha Yahudi ba nahia andrö. Me no owulo ira imane khöra, "He ya'ami ira talifusö! Ma'ifu lö salagu ba soida, ma zui no ulaw̃a hukuhuku nitemada moroi khö ndra tuada. Ba hew̃a'ae si manö lara'u ndra'o ba Yeruzalema ba labe'e ndra'o ba danga niha Roma. 18 Me no aefa lafareso warakarogu, omasi ira la'efa'ö ndra'o, börö me oroma wa lö nilaugu hadia ia zi tola mu'etu'ö huku famunu. 19 Ba hiza börö me lö fao dödö niha Yahudi, u'andrö ena'ö la'etu'ö hukumagu ba rafe zanguhuku Kaizaro ba Roma. Tenga da'ö wa ulau zi manö börö me so wangadugu ba soigu samösa. 20 Ba da'ö mbörö wa omasi ndra'o falukha khömi wahuhuosa; börö me no labe'e mbilagu ba dangagu, ha börö Zangorifi andrö nidönadöna niha Gizera'eli." 21 Ba lasofu khönia lamane, "Ma'ifu lö nitemama sura moroi ba Yudea sanandrösa khöu. Ba samösa lö si tohare moroi sa ba da'ö wame'e turia sanandrösa khöu ma zui turia si lö sökhi khöu. 22 Ba hiza omasi göi ndra'aga wamondrongo si faduhu dödöu, börö me no marongo no la'o'aya niha sato fefu wamahaö nifatimö andrö." 23 Börö da'ö lahonogöi samuza ma'ökhö wa'owulo. Ba ngaluo da'ö ato niha sangondrasi nahia Waulo. I'otarai zahulöwongi irugi tanö owi i'ombakha'ö ba ituriaigö khöra duria sanandrösa ba wamatörö Lowalangi. I'oigö dödönia Faulo ena'ö faduhu dödöra khö Yesu, ihalö ayati moroi ba Mbuku Moze awö Mbukubuku ndra Sama'ele'ö. 24 So zi faduhu tödö ba niw̃a'ö Waulo, ba so göi zi lö faduhu tödö. 25 Laröi nahia andrö lö fahasara dödö, me no aefa ibotokhi khöra Faulo si mane da'e, "Atulö sibai niw̃a'ö Geheha Lowalangi, nifa'ema Yesaya sama'ele'ö khö ndra tuami! 26 Imane Eheha Lowalangi andrö, 'Ae'e w̃a'ö ba soi andre: Lö mamalö mirongo, ba hiza lö aboto ba dödömi; lö mamalö mifaigi, ba hiza lö oroma khömi. 27 Börö me no abe'e dödö soi andre, no laduhö dögi dalingara, ba no laduhö höröra. Imane Lowalangi, na tenga si manö, tatu la'ila höröra ba larongo tögi dalingara aboto ba dödöra ba mangawuli ira khö-Gu, ba Ufadöhö ira.' " 28 Ba gafuriata imane Faulo, "Lö tola lö'ö aboto ba dödömi ira talifusö wa no teturiaigö ba soi tanö bö'ö si tenga niha Yahudi duria wangorifi andrö soroi Lowalangi. Ba la'o'ö ya'ira andrö dania." 29 Me no aefa iw̃a'ö da'ö Faulo, laröi nahia andrö niha Yahudi faoma fasoso ira khö nawöra. 30 Dua fakhe wa'ara toröi Waulo ba Roma, ba nomo nisew̃ania. Omuso dödönia wanema fefu niha sangondrasi ya'ia. 31 Faoma fa'abarani ituriaigö khöra zanandrösa ba wamatörö Lowalangi ba sanandrösa khö Yesu Keriso. Lö aiw̃ö Waulo wamalua da'ö ba lö sanenaw̃a ya'ia. Penyeragaman : Ning 1 Desember 2003

Roma 1

1 Ya'ami ira talifusö fefu ba Roma, ni'omasi'ö Lowalangi, ba si no Ikaoni Lowalangi tobali banua-Nia. No Ifili ba Ifataro ndra'odo Lowalangi ba wangombakha Turia Somuso Dödö. 2 Turia Somuso Dödö andrö, no Ifabu'u Lowalangi ba mböröta khö ndra sama'ele'ö khö-Nia, si mane si no tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö. 3 Turia Somuso Dödö andrö sanandrösa khö Nono Lowalangi, So'aya ya'ita Yesu Keriso si no nga'ötö Dawido molo'ö fa'aniha. 4 Ba hiza, molo'ö Eheha Lowalangi, no Ono Lowalangi Ia safönu kuaso. Oroma da'ö ba wemaoso-Nia moroi ba wa'amate. 5 Moroi khö-Nia utema halöw̃ö fa'asinenge andrö khö Lowalangi, ena'ö -- ba wamosumange Keriso -- u'ohe fefu niha dozi soi ba wamati ba ba wolo'ö. 6 Ba gotalua soi andrö fefu fao ami, ira talifusö si so ba Roma; no tekaoni göi ami wa'atobali banua Yesu Keriso. 7 Da'ö mbörö wa ube'e khömi zura. Ya Lowalangi Amada ba Yesu Keriso zame'e khömi howuhowu ba fa'ohahau dödö. 8 Si oföna sibai ba khö Yesu Keriso, u'andrö saohagölö khö Lowalangi börö ami fefu; no larongo ba zi sagörö ulidanö wa faduhu sibai dödömi khö Keriso. 9 Lö aetu itörö tödögu ami ba wangandrögu. Lowalangi zi tobali sasi wa sindruhu niw̃a'ögu. Moroi ba dödögu we'amöi enoni Lowalangi wangombakha Turia Somuso Dödö khö Nono-Nia. 10 U'andrö sibai khö Lowalangi ena'ö itehegö khögu we'amöi khömi. 11 Börö me omasi sibai falukha ndra'o khömi ena'ö tola ube'e khömi mbuala Geheha Lowalangi sangabölö'ö ya'ami. 12 Ohitö dödögu ya'ia da'ö, börö me faoma ita si faduhu tödö khö Yesu Keriso, ba sinangea si faoma ita wangabölö'ö awöda. 13 He ya'ami ira talifusö! Omasido ena'ö mi'ila wa no auli omasido we'amöi khömi, ba hiza so manö dahataha. Omasido na mowua halöw̃ögu ba gotaluami si mane bua halöw̃ögu ba gotalua zi tenga niha Yahudi ba nahia tanö bö'ö. 14 Mo'ömö ndra'o ba soi fefu; he ba zi no so huku ma zui ba zi lö huku nasa, he ba zi no atuatua, ma zui ba zi lö'ö nasa. 15 Da'ö mbörö wa omasi sibai ndra'o wangombakha Turia Somuso Dödö khö ndra talifusö si so ba Roma göi. 16 Faduhu sibai dödögu wa Turia Somuso Dödö andrö no fa'abölö Lowalangi, sohalöw̃ö ba wangorifi fefu niha si faduhu tödö; si föföna niha Yahudi, ba soi bö'ö göi. 17 Ba Duria Somuso Dödö andrö I'oroma'ö Lowalangi hewisa lala ena'ö tobali sökhi gamakhaita niha khö Lowalangi; lala ya'ia da'ö fa'afaduhu dödö khö Lowalangi, i'otarai mböröta irugi gamozua. Hulö si mane nisura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Niha si faduhu tödö khö Lowalangi irege te'a'azökhi mangawuli gamakhaitania khö Lowalangi, ba sauri!" 18 I'oroma'ö wönu-Nia moroi ba zorugo Lowalangi ba ngawalö horö fefu awö ba wa'alösökhi niha, me börö wa'alösökhi niha wa lö aboto ba dödöra Lowalangi. 19 Hadia zi tola aboto ba dödö niha sanandrösa khö Lowalangi, no oroma ba niha, börö me ifa'ele'ö da'ö Lowalangi ba niha. 20 I'otarai womböi Lowalangi ulidanö, no aboto ba dödö niha gamuata Lowalangi si lö oroma ba ngawalö nifazökhi-Nia. Börö da'ö tebai i'osatulö ia niha. 21 Aboto ba dödö niha Lowalangi, ba hiza i lö lafosumange Ia si no Lowalangi, ba lö göi la'andrö saohagölö khö-Nia. La'angeragö niha zi lö boto; no tobali ogömigömi dödöra. 22 Law̃a'ö tödöra satuatua ira, ba sindruhunia no si bodo. 23 Tenga Lowalangi si lö aetu nifosumangera, no la'ali faoma famaedo si no mate, ya'ia wamaedo niha, famaedo wofo, urifö si öfa ahe, awö guökuö sanana. 24 Börö da'ö Itehegö khöra Lowalangi ifatörö ira omasiö dödöra andrö wamalua si lö atulö, irege lalau zira'ira'iö ba nawöra niha. 25 La'ali Lowalangi sindruhu faoma Lowalangi fayafaya. Tenga samazökhi andrö nifosumangera ba si möi ira enoni, no nifazökhi andrö. Ba hiza sindruhunia samazökhi andrö zi lö tola lö nifosumangera irugi zi lö aetu! Yaduhu. 26 Börö me lalau niha zi manö, Itehegö khöra Lowalangi la'o'ö wangisöra andrö si lö boto. Lö adöni dödö ndra alawe ndra matua, si mane si to'ölö ba niha, hiza adöni dödö ndra alawe khö nawönia ira alawe. 27 Si manö göi ndra matua; no lö adöni dödöra wa'orudu ba ndra alawe si mane si to'ölönia, la'isö nawöra ira matua. Lalau gamuata saila ita ba nawöra ira matua, ba börö da'ö latema zulö nilaura si lö sökhi andrö. 28 Börö me lö omasi aboto ba dödö niha Lowalangi, andrö wa Itehegö tekiko gera'erara, irege lalau gamuata si tebai lalau ena'ö. 29 Afönu si lö sökhi gera'erara, si lö atulö; afönu fa'olu'alu'a, fa'afaito ba fatiusa; afönu fa'edöna ba wamunu niha, ba wasöndrata, ba walimosa ba fa'afökhö dödö. Omasi ira lafatoutou nawöra, 30 La'obousi döi nawöra; fayaw̃a ira ba lö la'ila wetahögö, lö omasi ira Lowalangi ba sebua lawukho ira. Onekhe ira wangalui lala si bohou ba wamalua si lö sökhi. Lalaw̃a zatuara; 31 lö ba dödöra niha bö'ö; salio faröi ira ba si lö fa'ahakhö dödö. 32 Aboto ba dödöra, wa molo'ö huku Lowalangi, niha solau si manö nihuku famunu. Ba hew̃a'ae si manö lalau sa'atö; ba fao na'i dödöra na lalau niha bö'ö zi manö.

Roma 2

1 Börö da'ö ya'ami ira talifusö, haniha ami wa mihuku niha bö'ö? Ma'ifu tebai mibu'a ba hulumi! Börö na mihuku niha bö'ö ba no mihuku ami samösa, börö me no milau samösa göi zi mane da'ö. 2 No ta'ila wa na Ibe'e wanguhuku Lowalangi ba niha solau si manö, fanguhuku satulö wanguhuku-Nia. 3 Ba hiza, milau samösa göi gamuata si mane ni'angadugömi ba niha tanö bö'ö andrö! Ba hadia, miwalinga tola aefa ami moroi ba wanguhuku Lowalangi andrö? 4 Ma zui mi'aohasi ba dödö wa'ebua dödö ba fa'asökhi dödö awö wa'ebolo dödö Lowalangi sebua andrö? No aboto ba dödömi wa no Iforoma'ö wa'asökhi dödö-Nia Lowalangi börö me omasi Ia na mifalalini gera'erami ba miröi horömi andrö. 5 Ba hiza sabe'e högö ami ba lö edöna miwu'ai gamuatami. Börö da'ö ya'ami samösa zangabua'ö hukumami ba Luo Safuria, na Ibe'e gangetula-Nia Lowalangi ba I'etu'ö wanguhuku. 6 Isulöni Lowalangi ba niha molo'ö amuatania. 7 Ibe'e wa'auri sindruhundruhu ba niha sanau ölö wolau si sökhi, sangalui solakhömi, soadu ba si lö aetu. 8 Ba ba niha sama'ua manö khönia faya'osa ba si lö molo'ö khö Lowalangi, solo'ö si lö sökhi, ba si göna fönu Lowalangi dania. 9 Dozi niha solau si lö sökhi ba si göna famakao ba fa'abu dödö; si föföna niha Yahudi, ba si manö göi soi tanö bö'ö. 10 Ba fefu niha samalua si sökhi Ibe'e khöra lakhömi Lowalangi, sumange ba fa'ohahau dödö; si föföna ba niha Yahudi, ba si manö göi ba soi tanö bö'ö. 11 Börö me no fagölögölö wolau Lowalangi ba niha fefu. 12 Niha soi bö'ö, lalau horö ba zi lö aboto ba dödöra huku agama niha Yahudi. Börö da'ö, tehuku ira, tenga molo'ö huku agama andrö. Ba hiza niha Yahudi si no aboto ba dödö huku andrö ba lafalua horö; andrö tebe'e huku khöra sodanedane ba huku da'ö. 13 Na te'atulö'ö niha mangawuli khö Lowalangi, tenga börö me no aboto ba dödö niha huku agama Yahudi andrö, hiza i börö me ifalua hadia niw̃a'ö huku andrö. 14 Lö la'ila soi bö'ö huku agama niha Yahudi. Ba hiza na nilau dödöra samösa lafalua niw̃a'ö ba goroisa andrö, tödöra samösa zanguhuku ya'ira, hew̃a'ae lö aboto ba dödöra huku agama niha Yahudi. 15 Amuatara zangoroma wa no tesura ba dödöra goroisa andrö. Tödöra zamaduhu'ö da'ö; börö me itaria isalaikö ira era'era dödöra ba itaria atulö ira göi ibe'e. 16 Si manö göi dania zalua ba ginötö si no muhonogöi andrö. Ba ngaluo da'ö -- molo'ö Turia Somuso Dödö ni'ombakha'ögu -- Ihuku dödö si tobini awö gera'era niha dania Lowalangi ba khö Yesu Keriso. 17 Ba iada'e hewisa ami ya'ami ira talifusö? Niha Yahudi ami miw̃a'ö. Manötöna ami ba huku agama Yahudi ba misuno ami börö gamakhaitami khö Lowalangi. 18 Tetuturu lala khömi moroi ba huku andrö irege aboto ba dödömi zomasi Lowalangi ba tola mihonogöi heza zi sökhi. 19 Aro dödömi wa sondrönia'ö sau'a ami ba same'e haga ba niha si so ba zogömigömi. 20 Samahaö niha si lö ngaroro ami ba samahaö niha si bodo. Aro dödömi wa ba huku agama niha Yahudi misöndra fefu wa'atuatua awö wa'aduhu. 21 Mifahaö niha bö'ö; ba hana wa lö mifahaö ami samösa? Mifahaö niha ena'ö lö managö, ba hiza ya'ami samösa zanagö? 22 Mifahaö niha ena'ö böi mohorö, ba hiza ya'ami samösa zorohö? Lö omasi ami nadu, ba hiza ya'ami samösa zanga'i gamagama moroi ba nomo'omo nadu? 23 Misunosuno ami wa so khömi goroisa Lowalangi nifa'ema Moze, ba hiza mi'o'aya Lowalangi ba lö mi'o'ö niw̃a'ö-Nia? 24 No tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Börö ami, ya'ami niha Yahudi, wa te'o'aya döi Lowalangi ba gotalua soi bö'ö." 25 Na solo'ö huku agama niha Yahudi ami, ba moguna göi wamoto andrö khömi. Ba hiza, na tebai mio'o'ö niw̃a'ö bakha ba huku andrö, ba no lö eluaha wamoto andrö khömi. 26 Na so samösa soi bö'ö si lö muboto, ba ifalua i huku agama Yahudi, hadia tenga hulö zi no muboto ia khö Lowalangi? 27 Ba labali'ö si so sala ami niha Yahudi ya'ira si lö muboto andrö börö me so khömi huku agama Yahudi, ba no muboto ami, ba hiza misawö huku andrö. Ba lö muboto ira, ba hiza ya'ira na'i zolo'ö hukuhuku agama niha Yahudi. 28 Börö me niha Yahudi sindruhu tenga ha sangotöi manö niha Yahudi; ba niha si no muboto tenga ha famoto dali mboto manö. 29 Hiza'i niha Yahudi sindruhu ya'ia da'ö so tödö Yahudi; ba famoto sindruhu ya'ia da'ö famoto ba dödö, ni'ohalöw̃ögöi Geheha Lowalangi, tenga nisura bakha ba mbuku. Niha si manö, itema wanuno moroi khö Lowalangi, ba tenga moroi ba niha.

Roma 3

1 Na si manö, hadia hare tobali niha Yahudi? Ba hadia guna wolo'ö amakhoita wamoto? 2 Tatu manö oya gunania! Si föföna, börö me ba niha Yahudi Ifaduhusi tödö daroma li-Nia Lowalangi. 3 Ba hewisa na so ösa niha Yahudi salio faröi? Hadia faröi göi Lowalangi börö da'ö? 4 Tatu lö'ö! Börö me satulö manö Lowalangi, hew̃a'ae falimo dozi niha. No tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Ena'ö satulö ndra'ugö ba wehedeu, ba si möna ndra'ugö ba ginötö wanguhuku." 5 Ba na itugu oroma wa'atulö Lowalangi, börö me talau zi lö atulö, hadia niw̃a'öda? Hadia tamane lö atulö Lowalangi börö me ihuku ita? (Fanofu da'e ba no sinangea na molo'ö fa'aniha.) 6 Ma'ifu lö'ö! Börö na lö atulö Lowalangi, hewisa wa Ihuku dania gulidanö andre? 7 Ba hiza na börö gamuata si lö atulö, itugu oroma wa'atulö Lowalangi, irege tefolakhömi Ia, ba hana nasa wa labe'e mosala niha, si mane niha si so horö? 8 Ba hana wa tebai tamane, "Lau, da tafazökhi zi lö sökhi ena'ö alua zi sökhi?" Sindruhu so niha sango'aya ya'o me lamane no uw̃a'ö zi manö. Niha si mane da'ö, ba no sinangea Ihuku Lowalangi. 9 Hadia tohude wa'asökhi wetaroda ya'ita niha Yahudi moroi ba niha soi bö'ö? Ma'ifu lö'ö! No uw̃a'ö wa he niha Yahudi ma zui niha soi bö'ö, no nifatörö horö fefu ira. 10 Si mane nisura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Samösa lö satulö, 11 samösa lö saboto ba dödö ba samösa lö sanömba Lowalangi. 12 No la'aröu'ö ira niha khö Lowalangi, no elungu fefu. Samösa lö solau satulö; samösa lö'ö! 13 Hulö lewatö si no teboka dölötölöra. Mangele walimosa moroi ba lelara, ba alua wamöbögö ba mbewera, hulö zöfu gulö. 14 Afönu mbawara fangelifi ba fangotu'ö. 15 Alio mbekara ba wamunu niha. 16 Gofu heza misa, lafazaewe wa'atekiko ba fa'atosasa. 17 No balunö ira ba wangila lala fa'ohahau dödö, 18 ba ma'ifu lö fangata'ufira Lowalangi." 19 Aboto ba dödöda iada'e wa fefu nisura ba huku agama Yahudi, tebe'e ba niha si so barö wamatörö huku andrö. Börö da'ö samösa lö si tola mangeheta ba hulunia, ba Ihuku zi sagörö ulidanö fefu Lowalangi. 20 Samösa lö nibe'e Lowalangi aefa moroi ba zalania börö me no ilau niha andrö zi so bakha ba huku agama Yahudi. Ba zi tambai da'ö huku andrö ha ba wangoroma wa si so horö niha. 21 Iada'e no I'oroma'ö lala Lowalangi hewisa ena'ö tola sökhi mangawuli niha khö Lowalangi; ba lala andrö ma'ifu lö amakhaitania ba huku agama Yahudi. No la'ombakha'ö da'ö bukubuku Moze ba bukubuku ndra sama'ele'ö, 22 wa Itehegö Lowalangi ena'ö ifuli sökhi niha andrö khö Lowalangi, ha na mamati niha khö Yesu Keriso. Ilau da'ö Lowalangi ba niha fefu samati khö Keriso; börö me lö amaehutara: 23 Fefu niha no si so horö ba no aröu moroi khö Lowalangi sedöna mangorifi ya'ira. 24 Tobali, ha börö wa'ahakhö dödö Lowalangi manö nibe'e-Nia lö böli, wa ifuli sökhi mangawuli gamakhaita niha khö Lowalangi; ya'ia wa I'efa'ö niha Yesu Keriso. 25 Lowalangi zolulu Yesu Keriso andrö tobali höli ena'ö ba wa'amate-Nia te'efa'ö niha moroi ba zala na mamati ira khö-Nia. Ilau da'ö Lowalangi ba wangoroma fa'atulö-Nia. Börö me no Ibologö dödö-Nia Lowalangi ba zi no numalö ba horö niha, irege lö nihuku-Nia ya'ira. 26 Ba iada'e Ihalö halöw̃ö-Nia ba horö andrö ba wangoroma fa'atulö-Nia. Ba zi manö I'oroma'ö wa satulö Ia; ba dozi niha samati khö Yesu, tobali niha si no mu'atulö'ö khö Lowalangi. 27 Börö da'ö lö danedaneda sa'ae wanunonuno ya'ita. Hana wa si manö? Hadia, börö me no ta'o'ö zi so ba huku agama Yahudi? Tenga! Ha börö me mamati ita. 28 Rahurahunia: Te'atulö'ö niha ba khö Lowalangi. Isöndra wangefa andrö, tenga börö me i'o'ö hadia zi so ba huku agama Yahudi, ha börö me mamati ia khö Yesu Keriso. 29 Ma zui ha Lowalangi niha Yahudi Lowalangi andrö? Hadia, tenga Lowalangi soi bö'ö göi? Duhu, Lowalangi soi bö'ö göi! 30 Börö me ha samösa Lowalangi. Ya'ia zanguma'ö wa te'efa'ö niha Yahudi moroi ba zala börö me mamati ira. Ba Ya'ia göi zanguma'ö te'efa'ö niha soi bö'ö moroi ba zalara börö göi me mamati ira. 31 Hadia, da'e geluaha wa börö wamatida khö Keriso, taheta huku agama Yahudi? Ma'ifu tenga! Ma na'i börö wamatida andrö, tafosumange huku andrö.

Roma 4

1 Na si manö, hadia zi tola taw̃a'ö sanandrösa khö Gaberahamo, furugö soida? Hewisa nitörönia ba lala wa'aurinia? 2 Na ba zi no ilau zi tobali börö wa I'efa'ö ia Lowalangi moroi ba zala, tatu tola manö isuno ia samösa. Ba hiza, lö isuno ia föna Lowalangi. 3 No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Mamati Gaberahamo khö Lowalangi, ba börö wamatinia andrö wa Itema ia Lowalangi tobali sangomusoi'ö tödö Lowalangi." 4 Latema gazi niha sohalöw̃ö; ba tebai muw̃a'ö buala gazinia andrö, börö me tana khönia da'ö. 5 Ba hiza so niha si lö manötöna ba halöw̃önia samösa; ifaduhusi tödö wa'aurinia khö Lowalangi sangetu'ö fa'aefa niha moroi ba zala. Börö wamatinia andrö wa Itema ia Lowalangi tobali sangomusoi'ö tödö Lowalangi. 6 Si manö göi molo'ö era'era Dawido; andrö wa sohahau tödö -- iw̃a'ö Dawido, niha nitema Lowalangi tobali sangomusoi'ö tödö-Nia, irege lö Itanö ba dödö-Nia sa'ae gamuata niha andrö, 7 "Ya'ahowu ni'efa'ö olalöw̃a ba si no ibalugö horönia Lowalangi! 8 Ya'ahowu niha si lö ihuku Lowalangi ba horönia!" 9 Hadia, famahowu'ö andrö ha ba niha solo'ö amakhoita wamoto? Hadia, si manö göi ba niha si lö molo'ö amakhoita wamoto? No maw̃a'ö mege, wa Itema Lowalangi Gaberahamo tobali sangomusoi'ö tödö-Nia, börö me mamati Gaberahamo khö Lowalangi. 10 Hamega iw̃a'ö Lowalangi da'ö? Hadia fatua lö muboto ia ma me no aefa muboto? Fatua lö muboto! Tenga me no aefa muboto. 11 Me no aefa da'ö awena muboto ia, ba famotonia andrö ha tandra wa no Itema ia Lowalangi tobali sangomusoi'ö tödö Lowalangi, börö me mamati ia khö Lowalangi. No Itema ia Lowalangi fatua lö ni'o'önia amakhoita famoto andrö. Ba tobali ama ba wamati Gaberahamo ba niha fefu samati khö Lowalangi, ba börö da'ö wa Itema'ö ira Lowalangi tobali niha sangomusoi'ö tödö-Nia, hew̃a'ae lö ni'o'öra amakhoita wamoto andrö. 12 Ba no göi ama ba wamati Gaberahamo ba niha solo'ö amakhoita wamoto. Tobali ama ba wamati ia tenga ha börö me no la'o'ö gamakhoita wamoto, börö göi ba wa'aurira no samati khö Lowalangi ira, si mane Aberahamo fatua lö nasa ni'o'önia gamakhoita wamoto. 13 Fawu'u li Lowalangi khö Gaberahamo ba ba nga'ötönia wa tobali okhöta Gaberahamo gulidanö andre. Ifabu'u zi manö Lowalangi tenga börö me i'o'ö huku agama Yahudi Aberahamo, hiza börö me mamati ia khö Lowalangi wa Itema ia Lowalangi tobali sangomusoi'ö tödö-Nia. 14 Börö na ha solo'ö huku agama Yahudi manö zanema nifabu'u Lowalangi dania, ba lö guna wamati khö Lowalangi, ba si lö boto wawu'usa li Lowalangi göi. 15 Huku agama Yahudi zama'aso fanguhuku Lowalangi. Ba na lö huku andrö, ba lö hadöi göi fanawö. 16 Tobali fawu'usa li Lowalangi andrö modanedane ba wamati niha khö-Nia. Tobali we'ewe'e dödö da'ö ba nga'ötö Gaberahamo fefu wa no buala saohagölö wawu'usa li andrö nibe'e Lowalangi khöra; tenga ha ba niha solo'ö huku agama Yahudi, hiza khöra göi samati khö Lowalangi, si mane Aberahamo samati khö Lowalangi. Ama ba wamati khöda Gaberahamo. 17 No Iw̃a'ö Lowalangi khö Gaberahamo, "No Ubali'ö ndra'ugö furugö ba soi fefu." Si manö wame'e Lowalangi khö Gaberahamo fawu'usa li andrö. Ba mamati Gaberahamo khö-Nia. Lowalangi sangorifi niha si no mate Ia; Ya'ia göi Lowalangi samazökhi si lö hadöi tobali so ha faoma fehede. 18 Ba hew̃a'ae lö lala mena'ö, ba lö mamalö Gaberahamo ba wanötöna ba ba wamati. Da'ö mbörö wa'atobali ia furugö soi soya. Si mane si no musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Ato sibai dania nga'ötömö." 19 No i'ila Aberahamo me inötö da'ö lö lala wa isöndra nga'ötö, börö me atua mbotonia ba no arakha otu fakhe wa'anau ndröfinia; inönö nasa me lö tola tetabi wo'omonia Sara. Ba hiza lö awuwu wamati Gaberahamo. 20 Lö mamalö mamati ia ba lö fa'amuheu dödönia ba wawu'usa li Lowalangi. Famatinia zangabölö'ö ya'ia, irege isunosuno Lowalangi. 21 Faduhu sibai dödönia wa tola Ilau Lowalangi zi no Ifabu'u andrö. 22 Da'ö mbörö wa Itema Lowalangi Gaberahamo tobali sangomusoi'ö tödö-Nia. 23 Fehede, "tetema tobali sangomusoi'ö tödö Lowalangi" tesura tenga ha soguna khö Gaberahamo, 24 no khöda göi. Tetema ita göi dania tobali niha si no mangomusoi'ö tödö Lowalangi, börö me mamati ita khö Lowalangi sangorifi Yesu, So'aya ya'ita, moroi ba wa'amate. 25 No tebe'e nibunu Yesu andrö börö horöda; ba I'orifi Ia mangawuli Lowalangi, ena'ö ifuli sökhi gamakhaitada Lowalangi.

Roma 5

1 Börö wa'afaduhu dödöda wa sökhi mangawuli gamakhaitada khö Lowalangi iada'a. Börö da'ö wa auri ita ba wa'ohahau dödö khö Lowalangi, ba khö Zo'aya ya'ita Yesu Keriso. 2 Börö Ia awö wa'afaduhu dödöda wa tola tarasoi wa'omasi Lowalangi, ba börö wa'omasi da'ö wa auri ita iada'a. Börö da'ö, omuso dödöda me so wanötönada wa falukha ita lakhömi Lowalangi! 3 Ba si töra moroi ba da'ö, omuso göi dödöda bakha ba wamakao, börö me aboto ba dödöda wa famakao zolohe niha ba wa'aro dödö, 4 ba fa'aro dödö zangabölö'ö niha ba wanaha fanandraigö; da'e zamatumbu'ö fanötöna. 5 Lö ifatö dödöda fanötöna si mane, börö me no Ifo'ösi ita faoma fa'omasi-Nia Lowalangi. Ifalua da'ö Lowalangi ba Geheha-Nia, si no Ibe'e khöda. 6 Ba ginötö lö fa'abölöda, ba no mate Keriso börö ita, tefaudu ba ginötö si no Ihonogöi Lowalangi; hew̃a'ae no aröu ita khö-Nia. 7 Abua sibai gölö zi samösa niha sa wa'amate salahi niha, he salahi zatulö tödö na'i. Awai i, ma göi so niha sanehegö mate salahi niha si sökhi buabua. 8 Ba hiza, Iforoma'ö wa'omasi-Nia khöda Lowalangi, ya'ia me mate Keriso salahida, me niha si so horö ita nasa. 9 Ba iada'e no satulö gamakhaitada khö Lowalangi börö wa'amate Keriso andrö; börö da'ö ha ba ni'efa'ö ita göi moroi ba wönu Lowalangi andrö börö Keriso. 10 Na ba ginötö fa'udu ita khö Lowalangi te'atulö'ö ita khö-Nia ba wa'amate Nono-Nia, mendrua manö iada'e me no sökhi mangawuli gamakhaitada khö Lowalangi, tatu te'orifi göi ita börö Keriso. 11 Ba si töra moroi ba da'ö, omuso göi dödöda börö wa'asökhi dödö Lowalangi ba khö Zo'aya ya'ita Yesu Keriso. Börö Yesu Keriso, wa tasöndra gamakhaita si sökhi khö Lowalangi. 12 Börö niha si samösa wa so horö ba gulidanö, ba moroi ba horö andrö tumbu wa'amate. Lualua, ikhamö niha fefu fa'amate, börö me si so horö fefu niha. 13 No so horö ba gulidanö, fatua lö mube'e huku agama Yahudi. Ba lö mu'ila mu'etu'ö huku börö me lö goigoi nisawö. 14 No ifatörö fefu niha fa'amate i'otarai ginötö Gadamo irugi ginötö Moze. Ifatörö göi fa'amate niha si lö mamalua horö si mane nilau Gadamo. Adamo ba no khalakhala-Nia, si tohare dania. 15 Ba hiza, lö fagölö zi darua andrö; abölö ebua wa'ahakhö dödö Lowalangi moroi ba horö nifalua Gadamo andrö. Börö horö zi samösa wa mate zato. Ba hiza, abölö ebua nasa zinöndra börö wa'ahakhö dödö Lowalangi ba buala fa'auri nibe'e-Nia ba niha soya, börö wa'asökhi dödö zi samösa andrö, Yesu Keriso. 16 Abölö ebua nasa mbuala Lowalangi andrö moroi ba horö zi samösa andrö. Börö me no ilau horö si samösa niha, ba mu'etu'ö huku, "Fasala". Ba me no ato niha samazökhi horö, so wa'ahakhö dödö Lowalangi wanguma'ö, "Lö fasala". 17 Börö zala zi samösa, ikhamö fa'amate fefu niha börö zi samösa andrö. Ba abölö ebua nasa nilau zi samösa tanö bö'ö ba niha sato, ya'ia Yesu Keriso. Ibe'e khöra irege fahöna wa'ahakhö dödö-Nia Lowalangi ba I'efa'ö niha moroi ba zala lö sulö; mamatörö ira ba gulidanö andre börö Keriso. 18 Hiza, si mane börö zala zi samösa tehuku fefu niha, si manö göi börö gamuata zi samösa solo'ö somasi Lowalangi wa te'efa'ö fefu niha moroi ba golalöw̃a ba tebe'e khöra wa'auri. 19 Ba si mane börö wa lö folo'ö ba zi samösa mamalua horö fefu niha, si manö göi börö wolo'ö zi samösa khö Lowalangi wa tola te'a'azökhi mangawuli gamakhaita niha sato khö Lowalangi. 20 Lowalangi samösa zame'e huku agama Yahudi. Ba hiza itugu la'o'ö huku andrö niha, itugu lasawö ba lafalua horö khö Lowalangi. Hew̃a'ae si manö, itugu lafalua horö niha, ba lö mamalö wangomasi'ö Lowalangi ya'ira. 21 Ba itugu lafalua horö niha, itugu I'omasi'ö ita Lowalangi. Ba me no sökhi mangawuli gamakhaitada Lowalangi, Ibe'e khöda wa'auri sindruhundruhu börö Yesu Keriso, So'aya ya'ita.

Roma 6

1 Na si manö, hadia zi tola taw̃a'ö? Hadia tatohugö manö wolau horö ena'ö itugu I'omasi'ö ita Lowalangi? 2 Tatu tenga! Lö sa'ae kuaso horö khöda, tobali hewisa wa lö mamalö auri ita ba wamazökhi horö? 3 Hadia, aboto ba dödöda wa me tebayagö idanö ita, te'osambua'ö ita khö Keriso? Eluahania tobali ha sambua ita ba wa'amate-Nia. 4 Ba wamayagö idanö andrö teko'o ita awö Keriso ba si fao ita khö-Nia ba wa'amate, ena'ö hulö si mane wa'ate'orifi Keriso andrö moroi ba wa'amate börö wa'abölö Nama solakhömi, si manö göi ita tasöndra wa'auri si bohou. 5 Na no ha sambua ita Keriso börö me si fao ita ba wa'amate-Nia, ha sambua ita khö-Nia göi börö me si fao ita te'orifi mangawuli si mane Ya'ia. 6 Aboto ba dödöda wa amuatada si tohöna fa'aniha no muforöfa awö Keriso, ena'ö mufakiko wa'abölö gamuatada si so horö andrö; ba zi manö lö'ö sa'ae i'osawuyu ita horö. 7 Na mate zi samösa niha, te'efa'ö niha andrö moroi ba wa'abölö horö. 8 Na no mate ita awö Keriso, faduhu dödöda wa auri ita göi awö-Nia. 9 No aboto ba dödöda wa no te'orifi Keriso moroi ba wa'amate ba lö mate Ia sa'ae; lö mofa'abölö sa'ae wa'amate khö-Nia. 10 Fa'amate nitörö Keriso no fa'amate börö horö. Alua da'ö samuza irugi zi lö aetu. Ba fa'auri-Nia iada'e no fa'auri khö Lowalangi. 11 Si manö göi ami, lö tola lö mimane tödömi; mate ami börö horö, ba no auri ami ba gamakhaita saro khö Lowalangi börö Yesu Keriso. 12 Böi sa'ae mitehegö ifatörö wa'aurimi horö ba gulidanö andre irege mi'o'ö zomasi ia andrö si lö sökhi. 13 Böi göi milulu ndrotondroto mbotomi ba wa'abölö horö, fate'oguna'ö ba gohitö dödö si lö sökhi. Milulu sa wa'aurimi khö Lowalangi si mane niha si no mufawu'a moroi ba wa'amate numalö ba wa'auri. Milulu wa'aurimi ma'afefu khö Lowalangi fate'oguna'ö ba wamalua somasi Lowalangi. 14 Tebai ifatörö ami horö, börö me tenga sa'ae barö huku agama Yahudi auri ami, no barö wa'ahakhö dödö Lowalangi. 15 Iada'e, hadia gamarahutania? Hadia tola talau horö, börö me tenga barö huku agama Yahudi so ita, no barö wa'ahakhö dödö Lowalangi? Ma'ifu tenga! 16 Hadia aboto ba dödömi na milulu ami ba zi samösa niha wamalua somasi ia, ba no tobali sawuyunia ami ni'o'omi li -- he sawuyu horö solohe ya'ami ba wa'amate, ma zui sawuyu Lowalangi sangefa'ö ya'ami moroi ba horö. 17 Ba ta'andrö saohagölö khö Lowalangi! Sawuyu horö sa ami ba mböröta, ba iada'e tödömi ma'asambua zolo'ö famahaö satulö si no mube'e khömi. 18 No te'efa'ö ami moroi ba horö, ba iada'e sawuyu ba zomasi Lowalangi ami. 19 Ube'e dumaduma zawuyu andrö, ena'ö alio möi ba dödömi. No milulu ami fefu mböröta sawuyu ba zi ta'unö ba ba zi lö sökhi. Si manö göi iada'e, akha milulu sa'ae wa'aurimi fefu tobali sawuyu zomasi Lowalangi ba gohitö dödö nihonogöi Lowalangi. 20 Me i'osawuyu ami horö, tenga nifatörö zomasi Lowalangi ami. 21 Ba ginötö da'ö, hadia hare nitemami ba zoya ngawalö andrö saila ami wolau iada'e? Solohe ba wa'amate gamuata andrö! 22 Ba iada'e no te'efa'ö ami moroi ba horö, ba tobali enoni Lowalangi ami. Hadia zi tobali haremi, ya'ia da'ö wa auri ami ha khö Lowalangi, ba da'ö zolohe fa'auri sindruhundruhu ba si lö aetu. 23 Börö, fa'amate sa ba no luo horö; ba fa'auri sindruhu si lö aetu si fao Keriso Yesu, So'aya ya'ita, ba no buala nibe'e Lowalangi lö sulö.

Roma 7

1 He ya'ami ira talifusögu! No aboto ba dödömi fefu huku. Tobali, aboto göi ba dödömi fa'amokuaso huku ba zisamösamösa niha, ha gasagasa auri niha andrö. 2 Dumaduma, samösa ndra alawe si so fo'omo, tefaböbö molo'ö huku ia khö wo'omonia gasagasa auri wo'omonia andrö. Na mate wo'omonia, aefa ndra alawe andrö moroi ba huku samöbö ya'ia khö wo'omonia. 3 Na orudu ndra alawe andrö ba ndra matua bö'ö me auri na wo'omonia, ba lafotöi sohorö ndra alawe andrö. Ba na no mate wo'omonia, ba molo'ö huku, lö tabitabi ndra alawe andrö. Ba na mangowalu ia ba ndra matua bö'ö, lö law̃a'ö sohorö ia. 4 Si manö göi ami, ya'ami ira talifusögu. No mate ami ba huku agama Yahudi, börö me no ha sambua ami ba mboto Keriso si no muforöfa, ba tobali tana khö-Nia ami, si no mu'orifi moroi ba wa'amate. Te'orifi Ia moroi ba wa'amate ena'ö moguna ita khö Lowalangi ba wa'aurida. 5 Börö me mböröta, auri ita molo'ö amuata wa'aniha. Me inötö da'ö, omasiö dödö ba horö, si tumbu börö me so huku agama, zamatörö fa'aurida. Da'ö mbörö wa talau hadia ia zolohe ba wa'amate. 6 Ba hiza, iada'e lö tofesu ita ba huku agama Yahudi. No mate ita ba huku andrö samatörö ya'ita mböröta. Tebai sa'ae möi ita enoni ba lala si no ara, molo'ö huku nisura. Möi ita enoni iada'e ba lala si bohou ni'oroma'ö Geheha Lowalangi khöda. 7 Na si manö, ba hadia zi tola taw̃a'ö? Hadia, lö sökhi huku agama Yahudi? Tatu tenga! Ba hiza, huku andrö zamahaö ya'o sanandrösa ba horö. Lö u'ila hadia wa'olu'alu'a andrö na lö imane huku agama, "Böi olu'alu'a ami." 8 Börö huku agama, wa so ginötö ba horö wamatumbu'ö isö'isö dödö soya ngawalö ba wa'olu'alu'a bakha ba dödögu; börö na lö huku agama, no si mate horö andrö. 9 Lö huku agama me auri ndra'o mböröta. Ba me tohare huku agama andrö, ifuli auri zui horö, 10 ba mate ndra'odo. Ohitö dödö ba mböröta, wa huku agama andrö zame'e fa'auri, ba hiza no solohe fa'amate khögu. 11 Börö huku agama andrö, wa so ginötö ba horö wolimo ya'odo; ba ibunu ndra'odo. 12 Soroi Lowalangi huku agama andrö, ba dozi fareta bakha ba huku andrö soroi Lowalangi, tobali atulö ba sökhi. 13 Tobali, hadia si sökhi andrö zolohe fa'amate khögu? Tatu tenga! Horö zolohe fa'amate andrö. I'a'asogö khögu wa'amate horö andrö, i'odela zi sökhi, ena'ö oroma sibai gamuata horö. Ba goroisa Lowalangi te'oroma'ö wa'alösökhi horö andrö. 14 No ta'ila wa moroi ba Geheha Lowalangi huku agama Yahudi andrö; ba hiza, no niha si tebai ndra'odo. No te'amawa ndra'odo tobali sawuyu horö. 15 Lö aboto ba dödögu nilaugu. Ngawalö zomasido ulau, lö ufalua; ba hiza si lö omasido andrö nilaugu. 16 Ba na ulau zi lö faudu ba zomasido andrö, eluahania ufaduhu'ö wa sökhi huku agama Yahudi andrö. 17 Tobali, tenga ya'o sindruhunia zolau da'ö, no horö andrö samatörö ya'odo. 18 Aboto ba dödögu wa ma'ifu lö si sökhi ba khögu, ba gamuatagu fa'aniha. Börö omasido wamalua si sökhi, ba hiza no tebai ndra'o wamalua ya'ia. 19 Lö nilaugu si sökhi somasi ndra'o ufalua; hiza, no ulau ngawalö zi lö sökhi, si lö omasido ulau. 20 Na ulau ngawalö zi lö omasi ndra'o ufalua, eluahania tenga ya'o zamalua da'ö, no horö andrö samatörö ya'o. 21 Tobali, uhalö rahurahu wa huku andre mbörö: ya'ia na omasido ulau zi sökhi, ba ha si lö sökhi manö zi so khögu. 22 Omasi dödögu goroisa Lowalangi, 23 ba hiza aboto ba dödögu wa so huku bö'ö zabölö mamatörö ya'o -- ya'ia huku si lö faudu ba huku nifaduhu'ö gera'eragu. Da'ö mbörö wa tofesu ndra'o ba huku horö samatörö fa'aurigu. 24 Si mane zalua khögu: u'o'ö huku Lowalangi faoma era'eragu, ba hiza, fi'i wa'anihagu zondrönia'ö ya'o barö gamatöröw̃a horö. Niha si tekiko ndra'odo andre! Haniha zomasi mangorifi ya'o moroi ba mboto solohe ya'o ba wa'amate andre? U'andrö saohagölö khö Lowalangi! Omasi Ia I'orifi ndra'o ba khö Yesu Keriso andrö.

Roma 8

1 Iada'e lö'ö sa'ae fanguhuku khöra ya'ira sauri ba khö Yesu Keriso. 2 Huku Geheha Lowalangi zangorifi ya'ita ba khö Yesu Keriso, da'ö zangefa'ö ya'o moroi ba huku samobörö horö ba fa'amate. 3 Hadia zi tebai ilau huku agama, börö me niha sambö fa'abölö ita, no Ilau Lowalangi. I'alani wa'abölö horö Lowalangi bakha ba wa'auri niha, andrö wa Ifatenge Nono-Nia samösa, si tohare si mane niha si so horö, ba wangefa'ö horö. 4 Ilau da'ö Lowalangi ena'ö somasi Ia si so bakha ba huku agama Yahudi andrö, tola alua ba wa'aurida ya'ita sauri molo'ö Eheha Lowalangi, ba tenga molo'ö amuata niha. 5 Sauri solo'ö amuata wa'aniha zi lö aetu wo'era'era somasi dödö wa'aniha. Ba sauri solo'ö Eheha Lowalangi zi lö aetu wo'era'era somasi Geheha Lowalangi. 6 Na ifatörö ndra'ugö amuata wa'aniha, lualuania fa'amate. Ba na ifatörö gera'erau Eheha Lowalangi, lualuania fa'auri ba fa'ohahau dödö khö Lowalangi. 7 Fangerangera niha nifatörö gamuata wa'aniha, ba si fa'udu niha andrö khö Lowalangi; börö me lö i'o'ö goroisa Lowalangi; ba tebai i'o'ö goroisa Lowalangi andrö. 8 Niha sauri molo'ö amuata wa'aniha, tebai I'omusoi'ö dödö Lowalangi. 9 Ba ya'ami, tenga sauri molo'ö amuata wa'aniha. Auri ami molo'ö Eheha Lowalangi -- na duhuduhu mohalöw̃ö Geheha Lowalangi andrö ba wa'aurimi. Niha si lö hadöi Eheha Keriso, no tenga tana khö Keriso. 10 Ba na auri Keriso khömi, hew̃a'ae mate mbotomi börö horö, Ibe'e wa'auri khömi Eheha Lowalangi, börö me sökhi gamakhaitami khö Lowalangi. 11 Na Eheha Lowalangi andrö, sangorifi Keriso moroi ba wa'amate, auri bakha ba dödömi, ba Ya'ia, sangorifi Keriso moroi ba wa'amate, zangorifi göi botomi si mate andrö. Ilau da'ö faoma Eheha-Nia sauri ba khömi. 12 Da'ö mbörö ya'ami ira talifusö, wa so noro dödöda; ba tenga noro dödö ba gamuata wa'aniha; böi solo'ö somasi ia wa'aurida. 13 Börö na auri ami molo'ö amuata wa'aniha, ba mate ami dania; ba hiza na ba kuaso Lowalangi, lö mamalö mibunu gamuatami folau horö andrö, ba auri ami dania. 14 Niha nidönia'ö Geheha Lowalangi no iraono Lowalangi. 15 Börö me Eheha nibe'e Lowalangi khömi, tenga sombali'ö sawuyu ami, irege ba wa'ata'u auri ami. Eheha Lowalangi andrö zombali'ö iraono Lowalangi ami. Ba börö kuaso Geheha Lowalangi andrö wa tola takaoni khö Lowalangi tamane, "He Ama, he Amagu!" 16 Eheha Lowalangi si fao ehehada zangoroma'ö wa iraono Lowalangi ita. 17 Ba na iraono-Nia ita, ba sanema ondröita-Nia ita, sanema howuhowu nihenagö Lowalangi ba ndraono-Nia; si fao ita ba khö Keriso andrö wanema hadia zi no Ihenagö Lowalangi khö-Nia; na fao ita ba wamakao Keriso, ba tefolakhömi göi ita dania awö-Nia. 18 Fefu wamakao nitaögöda iada'e, molo'ö fangerangeragu, lö famaedonia ba lakhömi ni'oroma'ö khöda dania. 19 Ibalobaloi si fao fanötöna banua ma'asambua hawa'ara Ifaduhu'ö ndraono-Nia Lowalangi. 20 No tetehegö wa salio tekiko nifazökhi Lowalangi, tenga börö wa'edönania samösa, no börö Lowalangi zanehegö si manö. Ba hew̃a'ae si manö so göi wanötöna andre: 21 wa ba zi sambua inötö dania te'efa'ö nifazökhi Lowalangi andrö moroi ba zamakiko ya'ia ba si fao göi fefu dania ba wangefa'ö ba famolakhömi ndraono Lowalangi. 22 Aboto ba dödöda wa irugi da'e mangaröngarö fefu nifazökhi Lowalangi börö wamakao, hulö ndra alawe sanörö famakao na inötö tumbu ndraono. 23 Ba tenga ha nifazökhi Lowalangi zangaröngarö; mangaröngarö göi ita bakha ba dödöda. No tatema Geheha Lowalangi si no amaedola mbuala Lowalangi si föföna, ba hiza tabaloi nasa wangefa'ö Lowalangi ya'ita awö wombali'ö-Nia ya'ita iraono-Nia. 24 Börö wanötöna, wa te'orifi ita. Ba na no oroma khöda hadia nitötönada, tenga sa'ae fanötöna da'ö. Börö, haniha nasa zanötöna ba zi no i'ila? 25 Ba na tatötöna zi lö nasa ni'ilada, ba tabaloi da'ö si fao fa'ebolo dödö. 26 Si manö göi, tohare Geheha Lowalangi wanolo ya'ita na ambö fa'abölöda. Börö me lö ta'ila hewisa zinangea na mangandrö ita; ba Eheha andrö samösa zi möi föna Lowalangi ba wangandrö khöda si fao fanötöna si'oi dödö irege tebai alua baeha. 27 Lowalangi andrö sangila tödö niha, zangila somasi Geheha andrö; börö me Eheha andrö zangandrö khö Lowalangi soguna ba mbanua Lowalangi, si faudu ba zomasi Lowalangi. 28 Aboto ba dödöda wa Lowalangi zamöfö'ö fefu ngawalö hadia ia, irege alua zi sökhi ba niha sangomasi'ö Ya'ia ba nikaoni-Nia molo'ö si no I'era'era. 29 Ya'ira si no Ifili Lowalangi, no Ihonogöi moroi ba mböröta ena'ö tobali hulö si mane Ono-Nia, ya'ia Yesu Keriso. Ba zi manö, tobali si föföna Nono-Nia andrö ba gotalua dalifusö sato. 30 Dozi si no Ihonogöi ba mböröta, da'ö göi nikaoni-Nia. Dozi si no Ikaoni, da'ö ni'atulö'ö-Nia. Ba dozi si no I'atulö'ö, da'ö göi nifolakhömi-Nia. 31 Hadia zi tola muw̃a'ö iada'e ba da'ö fefu? Na fa'awö khöda Lowalangi, haniha zi tola molaw̃a ya'ita? 32 Ono-Nia samösa lö alimagö khö-Nia Ilulu soguna khöda; hewisa wa lö Ibe'e khöda ngawalö danö bö'önia? 33 Haniha zi tola manandraw̃aisi ya'ita si no Ifili Lowalangi, na Lowalangi samösa zanguma'ö wa si lö sala ita? 34 Hadia, so niha sanguma'ö sala ita? Keriso Yesu dania zobelegö ya'ita! Ya'ia zi no mate ba si no mu'orifi mangawuli moroi ba wa'amate, si so khö Lowalangi ba nahia si so fa'abölö. 35 Haniha zi tola momba'agö Keriso ba wangomasi'ö ya'ita? Hadia, tola iba'agö Ia famakao ma fa'afökhö, ma folohi, ma fa'olofo, ma fa'anumana, ma ameta'uö, ma zui fa'amate? 36 No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Sandrohu si ma'ökhö auri ndra'aga bakha ba gameta'uö solohe ba wa'amate börö Ndra'ugö. Hulö mbiribiri sedöna mutaba ndra'aga." 37 Tenga! Bakha ba da'ö na'i fefu tasöndra wemöna so'ahonoa, börö Ia sangomasi'ö ya'ita! 38 Börö faduhu sibai dödögu wa ba zi sagörö ulidanö, he fa'amate ba he fa'auri, he mala'ika ba he samatörö, he ameta'uö iada'e ba ameta'uö dania ba he fa'abölö tanö bö'ö; 39 he ngawalö zi so ba mbanua, ba he ba gulidanö ma zui hadia ia danö bö'ö, tebai iba'agö Lowalangi ba wangomasi'ö ya'ita, si mane si no I'oroma'ö khö Yesu Keriso So'aya ya'ita.

Roma 9

1 Sindruhu hadia niw̃a'ögu andre dania börö me okhöta Keriso ndra'odo. Lö falimodo. Tödögu nifatörö Geheha Lowalangi, zanga'aro'ö tödögu wa sindruhu niw̃a'ögu. 2 Abu sibai dödögu ba tefakao gera'eragu, 3 börö ndra talifusögu si sambua soi khögu. Utehegö I'elifi ndra'o Lowalangi börö ira ba utehegö mufabali moroi khö Keriso. 4 Banua nifili ira ba no Ibali'ö ira Lowalangi tobali iraono-Nia ba Iforoma'ö wa'abölö-Nia khöra. I'a'asogö wawu'usa li khöra ba Ibe'e khöra huku agama. I'ombakha'ö khöra Lowalangi hewisa wamosumange Ya'ia ba no göi latema wawu'usa li-Nia. 5 Nga'ötö wurugöda ira. Ba molo'ö fa'aniha, khöra i'otarai Keriso. Abölö ebua Ia moroi khöra fefu. Nisuno Lowalangi irugi zi lö aetu. Yaduhu. 6 Lö omasi ndra'o uw̃a'ö wa no lö moguna sa'ae wawu'usa li Lowalangi; ba hiza tenga fefu niha Gizera'eli tobali banua nifili Lowalangi. 7 Tenga fefu nga'ötö Gaberahamo tobali iraono Lowalangi. Börö me no Iw̃a'ö Lowalangi khö Gaberahamo, "Ha nga'ötö Giza'aki nifotöi nga'ötöu dania." 8 Eluahania nga'ötö Gaberahamo nifotöi iraono Lowalangi ha nga'ötönia si tumbu börö wawu'usa li Lowalangi; ba tenga fefu nga'ötönia. 9 Si mane wawu'usa li Lowalangi, "Ba ginötö si no muhonogöi, mangawuli dania Ndra'odo, ba so khö Zara'i dania samösa nono matua." 10 Ba si mane göi da'e: Mo'ono Rebeka darua ono matua moroi ba zi samösa ama, ya'ia Giza'aki furugöda. 11 Fatua lö tumbu ndraono andrö, no Ihonogöi nifili-Nia dania Lowalangi. Fanuyu Lowalangi niha tenga börö me tola ifalua hadia ia si samösa niha, no börö wanuyu Lowalangi. Börö me fatua tebai lalau hadia ia zi sökhi ma si lö sökhi iraono Rebeka si darua andrö ono matua, 12 Imane Lowalangi khö Rebeka, "Möi barö mbawa nakhinia nono sia'a." 13 Ba Mbuku Ni'amoni'ö no musura wa Imane Lowalangi, "U'omasi'ö Yakobo, ba fa'udu ndra'o khö Gezau." 14 Hadia rahurahu iada'e? Hadia lö atulö Lowalangi andrö? No tatu wa atulö Lowalangi! 15 Börö me Imane Lowalangi khö Moze, "U'oroma'ö wa'asökhi dödö-Gu ba niha somasi-Do U'oroma'ö wa'omasi dödö-Gu, ba omasi-Do U'oroma'ö wa'ahakhö dödö-Gu ba niha somasi-Do Uhakhösi tödö." 16 Tobali tenga börö wa edöna niha, ba tenga börö wamorege niha, no nilau dödö Lowalangi da'ö ba nifili-Nia andrö. 17 Börö me no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Imane Lowalangi ba razo Miserai, 'Ubali'ö ndra'ugö Razo börö gohitö dödö zi sambua andre, ya'ia ena'ö ba khöu, U'oroma'ö kuaso-Gu ba Ubali'ö tehöngö döi-Gu ba gulidanö ma'asagörö.' " 18 Tobali, ahakhö dödö Lowalangi ba zi samösa niha, na omasi Ia zi manö. Ba tola Ibali'ö hulö gara dödö niha, na omasi Lowalangi da'ö göi. 19 Lau, tatu mimane khögu, "Na si manö hana nasa wa Isalaikö niha Lowalangi? Hadia, tenga lö niha si tola momba'agö somasi Lowalangi?" 20 Hiza, ya'ami ira talifusö! No niha si to'ölö ami. Ba lö barani ami wanema li Lowalangi! Hadia tola manofu nahia mbunga ba zamazökhi ya'ia wanguma'ö, "Hana wa ömane wamazökhi ya'o?" 21 Hadia tenga ba zomasi dödö zamazökhi nahia mbunga andrö ifangamöi la'uri? Moroi ba zi sagokhö la'uri, hadia tola ifazökhi dombua nahia mbunga: sambua zi sökhi, ba sambua zambö sökhi. 22 Si manö göi nilau Lowalangi. Omasi Ia Itura'ö wönu-Nia ba I'oroma'ö kuaso-Nia. Ba hiza, ebolo dödö-Nia ba khöra si lö tola lö'ö nihuku me la'andrö wönu-Nia. 23 Ba omasi göi Lowalangi Iforoma'ö khöda wa'ohahau dödö sabölöbölö, niduwagö-Nia ba khöda ni'omasi'ö-Nia. No Ifa'anö ita ba wanema fa'ohahau dödö da'ö. 24 Ya'ita zi no Ikaoni, tenga ha moroi ba niha Yahudi, no ba soi bö'ö göi. 25 Börö bakha ba Mbuku Hosea sama'ele'ö Imane Lowalangi, "Niha si tenga banua-Gu, Ufotöi dania 'Banua-Gu'. Soi si lö U'omasi'ö, Ufotöi 'Omasiö-Gu'. 26 Ba ba nahia heza law̃a'ö ba niha, 'Tenga banua-Gu ami,' ba da'ö lafotöi ira iraono Lowalangi sauri." 27 No iw̃a'ö sibai Yesaya sama'ele'ö sanandrösa ba soi Gizera'eli, "Hew̃a'ae hulö gawu ba nasi wa'ato soi Gizera'eli, ha ma'ifu ni'orifi dania; 28 börö me lö ara tö I'etu'ö huku Lowalangi ba nösi gulidanö." 29 Imane nasa Yesaya sama'ele'ö, "Na lö ena'ö Ibe'e khöda nga'ötö Lowalangi, lö zi lö tobali ita hulö Zodoma ba Gomora." 30 Tobali si mane rahurahunia: Soi bö'ö si tenga soi Yahudi ba lö la'alui lala ena'ö sökhi mangawuli gamakhaitara khö Lowalangi. Ba hiza börö wa'afaduhu dödöra, andrö wa Ihaogö mangawuli Lowalangi gamakhaitara khö-Nia. 31 Ba zi tambai da'ö laforege wolo'ö huku ya'ira niha Yahudi ena'ö sökhi mangawuli gamakhaitara khö Lowalangi. Ba hiza lö lasöndra. 32 Hana wa lö lasöndra? Börö me lalau da'ö tenga börö wa'afaduhu dödöra khö Lowalangi, no ba wa'abölöra samösa manö. Andrö wa manendre ira ba "Gara Anendrea" andrö. 33 Sanandrösa ba gara andrö no musura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Mitöngöni da'e: No Utaru'ö gara ba Ziona nitendre niha dania; kara sebua solaugö niha. Ba hiza niha si faduhu tödö khö-Nia tenga saila dania."

Roma 10

1 He ya'ami ira talifusögu! Omasi sibai ndra'o ena'ö te'orifi soigu. Sindruhundruhu mangandrö ndra'o khö Lowalangi salahira. 2 Lö aiw̃ö ndra'o uw̃a'ö wa la'oigö sibai dödöra wolo'ö khö Lowalangi. Ba hiza fangoigöra tödöra andrö lö modanedane ba wa'atuatua soroi Lowalangi. 3 Lö aboto ba dödöra lala khö Lowalangi ba wanga'azökhi mangawuli amakhaitara khö Lowalangi. Ba börö me lalau ba zomasi dödöra, andrö lö la'o'ö lala somasi Lowalangi. 4 No Ifönui Keriso huku agama andrö. Börö da'ö, dozi niha si faduhu tödö khö Keriso, tobali sökhi mangawuli gamakhaitara khö Lowalangi. 5 No isura Moze wa niha si sökhi amakhaita mangawuli khö Lowalangi börö huku agama andrö, itema wa'auri moroi ba huku andrö. 6 So'amakhaita ba lala wangatulö'ö niha khö Lowalangi sodanedane ba wa'afaduhu dödö khö-Nia, imane Buku Ni'amoni'ö, "Böi misofu ba dödömi, 'Haniha dania zi möi ba zorugo?' (eluahania solohe mitou Keriso), 7 'Ma zui haniha zi möi ba nahia niha si mate?' (eluahania solohe miyaw̃a Keriso moroi ba wa'amate)." 8 Si mane geluahania, "Ahatö sibai duria Lowalangi andrö khömi, ba mbawami ba ba dödömi." Da'ö duria ni'ombakha'öma; turia wa lö tola lö mamati niha. 9 Börö na öfaduhu'ö bawau wa "Yesu andrö So'aya," ba faduhu dödöu wa Lowalangi zangorifi Yesu moroi ba wa'amate, te'orifi dania ndra'ugö. 10 Börö me mamati niha faoma tödönia, ba Itema ia Lowalangi mane niha si no atulö khö Lowalangi. Ba faoma bawania mamaduhu'ö niha irege te'orifi ia. 11 No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Lö aekhu gölö zi faduhu tödö." 12 Tefatörö ba niha fefu da'ö, börö me lö amaehutara niha Yahudi moroi ba niha soi bö'ö. Lowalangi si samösa andrö no So'aya niha fefu. Ibe'e howuhowu si lö harumani ba zangandrö tolo khö-Nia. 13 No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Fefu niha so'angaröfili töi Zo'aya, te'orifi dania." 14 Ba hewisa la'angaröfili döi Zo'aya niha na lö si faduhu dödöra khö-Nia? Ba hewisa tola faduhu dödöra khö Zo'aya na lö nirongora turia-Nia? Ba hewisa göi larongo duria Zo'aya, na lö muturiaigö khöra? 15 Ba hewisa tola la'ohe duria andrö na lö tefatenge ira? No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Ha wa'asökhi wa'atohare niha solohe Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi!" 16 Ba hiza lö fefu niha latema Duria Somuso Dödö andrö. Börö me imane Yesaya, "He So'aya, haniha zi faduhu tödö ba duria ni'ohema?" 17 Da'ö mbörö wa tobali faduhu dödö niha, börö me no larongo duria andrö, ba larongo niha duria börö me so zangombakha Turia Keriso andrö. 18 Ba manofu ndra'o: Hadia lö nirongora turia andrö? Tatu noa! Börö me no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "No tehöngö ba zi sagörö ulidanö lira, no irugi zi föfö danö wehedenia." 19 Ufuli usofu zui; Hadia lö ni'ila soi Gizera'eli? Akha itema li wanofu andrö ua Moze. Imane Moze, "Si mane niw̃a'ö Lowalangi, 'Ubali'ö afökhö dödömi ba soi si tenga banua-Gu, ba mofönu ami ba soi si bodo.' " 20 Abölö barani nasa Yesaya. Imane, "Si mane niw̃a'ö Lowalangi, 'No lasöndra Ndra'o niha si lö mangalui Ya'o; ba no U'oroma'ö-Do ba niha si lö manofu Ya'o.' " 21 Imane Yesaya sanandrösa ba soi Gizera'eli, "Si mane niw̃a'ö Lowalangi, 'Ma'öma'ökhö manö U'oro'ö danga-Gu ba soi sabe'e högö ba si lö molo'ö.' "

Roma 11

1 Manofu ndra'o umane: Hadia no Itibo'ö mbanua-Nia Lowalangi? Tatu lö'ö! Ya'odo samösa no niha Gizera'eli nga'ötö Gaberahamo, moroi ba nga'ötö Mbeniami. 2 Lö'ö! Lö nitibo'ö Lowalangi mbanua-Nia si no Ifili i'otarai mböröta. No aboto ba dödömi nisura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö sanandrösa khö Gelia, me i'ombakha'ö khö Lowalangi zanandrösa ba niha Gizera'eli andrö. Imane Elia, 3 "He So'aya, no labunu ndra sama'ele'ö khö-U niha ba no lafakiko nahia wame'e sumange khö-U. Ha tö ya'o, ba omasi ira labunu ndra'odo göi." 4 Hadia wanema li nibe'e Lowalangi khö Gelia? Itema li Lowalangi Imane, "No Usaigö khö-Gu fitu ribu niha. Lö irai lafosumange Mba'ali." 5 Si manö göi iada'e: So mato ma'ifu niha si no Ifili Lowalangi börö me ahakhö dödö-Nia ira. 6 Ifili ira börö wa'ebua dödö-Nia ba tenga börö nilaura. Börö na Ifili Lowalangi modanedane ba nilau niha, ba fa'ebua dödö Lowalangi andrö tenga sa'ae fa'ebua dödö sindruhundruhu. 7 Tobali, hewisa? Lö lasöndra hadia ni'aluira banua Gizera'eli. Lö ato zanöndra, ha mato ma'ifu niha si no Ifili Lowalangi. Oi abe'e högö danö bö'ö andrö ba wogaoni Lowalangi ya'ira. 8 Börö me no tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Ibali'ö si lö era'era ba si lö tödö ira Lowalangi; ba irugi da'e lö la'ila höröra ba lö larongo tögi dalingara." 9 Imane göi Dawido, "Akha tobali tandraw̃a khöra wemanga ba gowuloa andrö, ba lösulösu nahia wa'ate'ala, ba fa'atekiko! 10 Akha ogömigömi wamaigira ena'ö lö tola la'ila; ba akha lö mamalö aöndrö hulura." 11 Manofu zui ndra'o. Me alau niha Yahudi, hadia, ena'ö tekiko ira wa alua da'ö? Ma'ifu tenga! Hiza börö me si so horö ira, wa soi bö'ö ni'orifi, irege afökhö dödö niha Yahudi ba soi bö'ö andrö. 12 Börö me mosala niha Yahudi ba lö la'o'ö zomasi Lowalangi, andrö wa Ifahowu'ö soi bö'ö Lowalangi. Mendrua manö sa'ae na ifuli sökhi mangawuli gamakhaita niha Yahudi khö Lowalangi; tatu abölö ebua nasa howuhowu nibe'e Lowalangi khöra. 13 Ba hiza iada'e da fahuhuo ndra'o ba dalifusö si tenga niha Yahudi! Ba zi lalö, no u'odödögö sibai halöw̃ögu, we'amöi sinenge ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi. 14 Utötöna wa so wa'afökhö dödö ba soigu samösa, ena'ö börö da'ö tola u'orifi ira ösa. 15 Börö me no Itimba ira Lowalangi, andrö wa ifuli sökhi mangawuli gamakhaita niha gulidanö khö Lowalangi! Mendrua manö sa'ae na Itema ira Lowalangi! Tatu hulö niha si mate si fuli auri zi manö! 16 Na no mube'e sambua fanaba roti khö Lowalangi, tatu fefu roti andrö no mube'e khö Lowalangi göi. Ba na okhöta Lowalangi w̃a'a geu, tatu dahadaha geu andrö no okhöta-Nia göi. 17 Ma'ifu moroi ba ndraha zaitu -- ya'ia niha Yahudi -- no mutaba. Ba ba mbalö zi no mutaba andrö mufalemba ndraha zaitu du'u, ya'ia ndra talifusö soi bö'ö si tenga niha Yahudi. Mufalemba ami ba da'ö ena'ö misöndra zi sökhi moroi ba hogu zaitu sindruhu andrö, ya'ia ndra niha Yahudi. 18 Böi mifayaw̃a ba ndraha andrö! Na fayaw̃a ami, mitörö tödömi wa tenga ya'ami zanundreheni w̃a'a, no w̃a'a zanundreheni ya'ami. 19 Ba ömane dania, "Ya'ia, ba hiza tetaba ndrahandraha andrö ena'ö tola mufalemba ndra'o ba döla geu!" 20 Sindruhu da'ö. Latibo'ö ira börö me lö faduhu dödöra, ba hiza tetema ami börö me faduhu dödömi. Tobali böi fayaw̃a ami börö da'ö; si sökhinia na ata'u na'i ami. 21 Börö na lö alimagö khö Lowalangi wanibo'ö niha Yahudi hulö ndraha sindruhu andrö, ba böi miw̃a'ö dödömi alimagö dania khö-Nia wanibo'ö ya'ami! 22 Tobali, ba da'e ta'ila ha wa'asökhi dödö Lowalangi ba ha wa'abe'e-Nia göi. Abe'e ia ba niha si so horö, ba hiza sökhi dödö-Nia khömi na lö mamalö auri ami moroi ba wa'asökhi dödö Lowalangi. Na lö'ö, ba nitibo'ö göi dania ami. 23 Ba sanandrösa ba niha Yahudi, na labato wa lö faduhu dödö andrö, ba tetema ira mangawuli; börö me so wa'abölö khö Lowalangi wanema ya'ira. 24 Ya'ami si tenga soi niha Yahudi hulö ndraha zaitu du'u. Na tola mufalemba ami ba döla zaitu sindruhu andrö si tenga ngenolimi, mendrua manö ndra niha Yahudi si no amaedola ndraha sindruhu andrö. Abölö aoha khö Lowalangi wamuli ya'ira ba döla zaitu andrö khöra. 25 He ya'ami ira talifusö! Utötöna wa böi hulö mi'ila fefu hadia ia. Börö me so zomasi Lowalangi, si lö aboto ba dödö niha. Ba omasi ndra'o na mi'ila; ya'ia: Abe'e högö ösa niha Yahudi, ba hiza tenga si'ogötö'ö gamuatara andrö, irugi mo'ahonoa wa'ato niha si tenga niha Yahudi sangondrasi Lowalangi. 26 Aefa da'ö te'orifi dania fefu niha Yahudi. Börö me no tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Tohare dania moroi ba Ziona Razo Sangorifi; Iheta fefu wa'alösökhi moroi ba nga'ötö Yakobo. 27 Ulau dania fawu'u li khöra na inötö U'efa'ö horöra." 28 Börö me lö omasi latema Duria Somuso Dödö soroi Lowalangi, tobali udu Lowalangi ira; ba tobali haremi da'ö ya'ami si tenga niha Yahudi. Ba hiza börö wamili Lowalangi, wa lö mamalö I'omasi'ö niha Yahudi Lowalangi ndra tuara. 29 Börö na Ifili niha Lowalangi ba Ifahowu'ö niha andrö, lö irai mangandrauli dödö Lowalangi ba zi no Ifalua. 30 Si lö molo'ö khö Lowalangi ami mböröta. Ba iada'e no Iw̃a'ö Lowalangi wa aefa ami moroi ba zala, börö me lö molo'ö niha Yahudi. 31 Si manö göi ba niha Yahudi andrö, lö molo'ö ira khö Lowalangi iada'e, ena'ö te'efa'ö ami moroi ba zala. Ba hiza te'efa'ö moroi ba zala ira dania. 32 No Itehegö Lowalangi ba niha fefu ifatörö ira fa lö molo'ö, ena'ö tola I'oroma'ö wa'ahakhö dödö-Nia khöra fefu. 33 Fondrege wa'akayo Lowalangi! No fondrege wa'atuatua awö wangi'ila-Nia! Haniha zi tola mamareso angetula-Nia? Haniha zi tola aboto ba dödö lala halöw̃ö-Nia? 34 Me no musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Haniha zangila era'era dödö Zo'aya? Haniha zi tola mame'e menemene khö-Nia? 35 Haniha zi no irai mame'e hadia ia khö Zo'aya irege tola i'andrö zulö?" 36 Lowalangi zomböi fefu hadia ia. Moroi khö-Nia hadia ia fefu ba no khö-Nia fefu hadia ia. Nisuno Lowalangi irugi zi lö aetu! Ya'aduhu.

Roma 12

1 He ya'ami ira talifusö! No fondrege wa'asökhi Lowalangi khöda. Da'ö mbörö wa u'andrö sibai khömi ena'ö mibe'e sumange sauri ami ni'oniagö khö Lowalangi ba sangomusoi'ö tödö-Nia. Si manö zi lö tola lö'ö wamosumangemi Lowalangi. 2 Böi hulö wa'auri niha gulidanö andre wa'aurimi. Mitehegö Ibohouni wa'aurimi Lowalangi ena'ö tehaogö ami. Ba zi manö tola mi'ila zomasi Lowalangi -- hadia zi sökhi, ba hadia zangomusoi'ö tödö-Nia ba hadia zo'ahonoa. 3 No Ibe'e khögu wa'ebua dödö Lowalangi. Da'ö mbörö wa u'amenesi ami fefu: Ba miw̃a'ö tödömi abölö ebua ami moroi ba zindruhunia. Akha mifaigi ami si fao fangidengide'ö; ya dozi mifaigi ami molo'ö fa'ebua wamati nibe'e Lowalangi. 4 No oya ndrotondroto ba mbotoda. Ero ndrotondroto ba mboto so halöw̃önia. 5 Si manö göi ita. Hew̃a'ae ato fefu ita, ba hiza ha sambua boto ita börö me ha sambua ita khö Keriso. Ba dozi ita faoma fariawö zamösana hulö ndrotondroto ba zi sambua boto. 6 Dozi ita so mbuala si faehufaehu. Ibe'e khöda mbuala andrö Lowalangi molo'ö fa'asökhi dödö-Nia khöda. Börö da'ö lö tola lö ta'oguna'ö mbuala andrö. Si so buala ba wangombakha turia soroi Lowalangi, lö tola lö i'ombakha'ö duria andrö molo'ö fa'afaduhu dödö si so khönia. 7 Si so buala fanolo niha bö'ö, akha sindruhundruhu itolo niha bö'ö. Niha si so buala ba wamahaö, akha i'osindruhugö wamahaö. 8 Niha si so buala ba wamarou tödö niha bö'ö, akha i'osindruhugö wamarou tödö niha bö'ö. Niha si so buala ba wame'e ba niha bö'ö hadia zi so khönia, akha ilau si fao fa'ahakhö dödö sindruhundruhu. Niha si so buala ba wondrönia'ö, akha i'osindruhugö wondrönia'ö. Niha si so buala wangahakhösi tödö niha bö'ö akha i'osindruhugö wohakhösi tödö niha bö'ö si fao fa'omuso dödö. 9 Lau wa'omasi soroi dödö. Uduni zi lö sökhi, ba olembai zi sökhi. 10 Ya faoma mi'omasi'ö nawömi hulö zi fatalifusö bakha ba zi sambua omo, ba ya faoma fahulö ami ba wamosumange awömi. 11 Ya'owölö'ölö ami wohalöw̃ö. Böi areu ami. Mi'ohalöw̃ö khö Lowalangi börö wamarou Geheha Lowalangi. 12 Mi'anötöna khö Lowalangi si fao fa'omuso dödö, mibologö dödömi ba wamakao ba böi atage ami wangandrö. 13 Mitolo ba wanga'asogö soguna ba niha samati khö Lowalangi ba mitema ira si fao fa'omuso dödö ba nomomi. 14 Mi'andrö khö Lowalangi ena'ö Ifahowu'ö niha samakao ya'ami. Mi'andrö ena'ö Ifahowu'ö ira Lowalangi, böi ya mu'elifi. 15 Mifao wa'omuso dödö awö niha somuso tödö, ba mi'ege'ege awö zege'ege. 16 Ya faoma ha sara dödömi. Böi mifayaw̃a, mifaogö ami si mane niha side'ide. Böi miw̃a'ö tödömi abölö atuatua ami moroi ba zindruhunia. 17 Na lalau zi lö sökhi khömi niha, böi misulöni faoma si lö sökhi. Milau zi sökhi ba niha fefu. 18 Moroi khömi, mi'odödögö ena'ö atulö wa'aurimi ba niha fefu. 19 He ya'ami ira talifusögu! Ma'ifu böi misulöni hadia ia, akha Lowalangi zi tobali sanguhuku. Börö me no musura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Ya'odo zanguhuku. Ya'odo dania zanulöni, Iw̃a'ö Lowalangi." 20 Ba na olofo nudumi, mibe'e gönia; na owökhi dödönia, mifabadugö nidanö. Ba wolau si manö, no mibe'e aila ia. 21 Böi mitehe i'alani ami si lö sökhi, akha mi'alani zi lö sökhi faoma si sökhi.

Roma 13

1 Dozi niha lö tola lö la'o'ö li zamatörö, börö me lö samatörö sanöndra kuaso si tenga moroi khö Lowalangi. Ba samatörö iada'e, ifalua wamatörö börö wareta soroi Lowalangi. 2 Da'ö mbörö wa solaw̃a samatörö, no ilaw̃a zi no Ihonogöi Lowalangi. Solau si manö itema dania huku. 3 Börö me lö moguna ata'u khö zamatörö niha solau si sökhi. Ha niha solau si lö sökhi zata'u. Na lö omasi ndra'ugö ö'ata'ufi zamatörö, ba lau zi sökhi, ba tesuno ndra'ugö. 4 Börö me sawuyu Lowalangi zamatörö andrö ba wamalua si sökhi khömi. Ba na milau zi lö sökhi, ba tatu manö wa ata'u ami khönia, börö me tenga zayazaya gölö wa so khönia kuaso wanguhuku niha. Sawuyu Lowalangi ia sangetu'ö huku soroi Lowalangi ba niha si lö sökhi. 5 Da'ö mbörö wa lö tola lö mi'o'ö li zamatörö -- tenga ha börö ena'ö böi tehuku ami, no börö göi wehede dödömi side'ide. 6 Da'ö göi zi tobali danedane wamu'a beo, börö me fagaw̃e khö Lowalangi zamatörö, samalua halöw̃ö ni'oniagö andre. 7 Tobali bu'a khö zamatörö hadia zi lö tola lö mibu'a khönia. Bu'a mbeo, na samu'a beo ami; ba bu'a mbe'elö na samu'a be'elö ami. Ata'ufi ndra si lö tola lö mu'ata'ufi ba fosumange ndra si lö tola lö mufosumange. 8 Böi mo'ömö ami hadia ia ma gofu ha'ökhö; baero gömö fa'omasi ba nawö faoma fatambai. Börö me sangomasi'ö awönia niha, no ifönui fefu goroisa Lowalangi nifa'ema Moze. 9 Börö me huku agama niha Yahudi, ya'ia: Böi ohorö, böi amunu niha, böi anagö, böi isö hadia ia zi so khö nawöu, no terahugö tobali ha sambua huku manö, ya'ia, "Omasi'ö nawöu niha si mane fangomasi'öu ya'ugö." 10 Sangomasi'ö niha bö'ö, lö ilau zi lö sökhi ba niha andrö. Tobali sangomasi'ö awönia, no niha si no mamönui fefu amakhoita ba huku agama. 11 Baero da'ö fefu, mi'ila wa inötö iada'e no inötö khömi wemaoso moroi ba wemörö. Börö me no ahato ginötö wangorifi ya'ita iada'e moroi ba ginötö me awena ibörötaigö faduhu dödöda. 12 No aefa zi bongi; ba lö ara tö moluo sa'ae. Tobali sökhi na tabato wamazökhi amuata zogömigömi. Tafa'anö ita fangöna haga. 13 Lö tola lö talau hadia ia zolakhömi si mane si to'ölö lalau niha ba zi ma'ökhö; tenga folau owuloa si töra su'asu'a, ma femabu. Böi mohorö, ma zui molau si lö enahöi. Böi fabago, ma zui fa'afökhö dödö. 14 Akha So'aya Yesu Keriso zangahonogöi hadia zi tola lö milau. Ba böi mi'o'ö zomasi nösi niha andrö si so horö ba wangabusoi'ö ya'ira fangisö.

Roma 14

1 Lö tola lö mihaogö wanema ba gotaluami niha sambö famati. Böi mifakaraisi ia ba lala gera'erania. 2 So zanguma'ö tola i'a gofu hadia ia. Ba so niha bö'ö sambö famati; iw̃a'ö tödönia wa gulegule bulu ndru'u zi tola i'a. 3 Böi ya mu'aohasi zi tola manga gofu hadia ia niha si ha mato ha'uga ngawalö gö si tola i'a, ba niha si manga ha'uga ngawalö gö i'a böi mube'e sala niha si tola manga fefu hadia ia, börö me no Itema ia Lowalangi. 4 Haniha ndra'ugö talifusö wa tola ö'etu'ö huku zawuyu niha bö'ö? Ha na alau ma zui maoso zawuyu andrö no noro dödö zokhö ya'ia. Ba musindro zawuyu andrö, börö me Lowalangi zi tola mamesindro ya'ia. 5 So niha sanguma'ö tödönia, so ngaluo sebua moroi ba ngaluo tanö bö'ö, ba so niha bö'ö zui sanguma'ö tödönia fagölö manö ngaluo andrö. Akha ihonogöi samösa lala gera'erania zamösana. 6 Niha sanguma'ö tödönia abölö ebua ngaluo ösa, ilau zi manö ba wamosumange Lowalangi. Niha si tola manga fefu hadia ia, ilau zi manö ba wamosumange So'aya, börö me i'andrö saohagölö khö Lowalangi ba gö andrö. Si manö göi zi manga gö ösa; ifosumange Zo'aya göi niha andrö ba i'andrö saohagölö khö Lowalangi. 7 Samösa lö ba gotaluada sauri khönia samösa; ba samösa lö si mate khönia samösa. 8 Na auri ita, ba khö Zo'aya wa'aurida. Ba na mate ita, mate ita göi khö Zo'aya. Börö da'ö, he sauri ba he si mate, no okhöta Lowalangi ita. 9 No mate Keriso ba no ifuli auri mangawuli. Da'ö mbörö wa tobali So'aya Ia ba niha sauri awö ba niha si no mate göi. 10 Tobali, he ya'ami ira talifusö! Hadia guna wa mibe'e sala dalifusömi si faoma faduhu tödö khö Yesu So'aya? Ba hana wa mi'aohasi ia? Fefu ita möi föna Lowalangi ena'ö te'etu'ö huku. 11 No tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, Imane So'aya, "Sindruhundruhu wa dozi niha dania latuhi danö wangalulu föna-Gu; ba la'akui dozi niha dania wa Ya'o Lowalangi." 12 Tobali dozi ita ta'ohulugö ngawalö gamuatada khö Lowalangi. 13 Börö da'ö böi tabe'e sala nawöda. Ena'ö na'i mi'osindruhugö ba böi milau zi tobali börö wa te'ala awö wa ifazökhi horö talifusö si faoma faduhu tödö khö Yesu So'aya. 14 Börö me ha sambua ndra'aga Yesu, wa faduhu sibai dödögu wa ma'ifu lö hadöi si ra'iö; ba hiza ra'iö ia ba zi samösa niha börö me imane tödönia ra'iö da'ö. 15 Ba hiza, na tetutu dödö zi samösa talifusö si faduhu tödö khö Yesu So'aya ba ni'ami, no tenga modanedane fa'omasi sa'ae nilaumi. Na no mate Keriso ba zi samösa niha, böi mitehegö tekiko niha andrö börö ni'ami. 16 Da'ö mbörö wa böi mitehegö hadia zi sökhi khömi, tobali lö sökhi ba niha bö'ö. 17 Börö me ba gamatöröw̃a Lowalangi, hadia zi tola i'a niha, ma hadia zi tola ibadu niha, tenga sa'ae da'ö zabölö moguna. Hadia zabölö moguna ya'ia da'ö wa i'o'ö niha zomasi Lowalangi, isöndra wa'ohahau dödö niha ba isöndra wa'owuawua dödö nibe'e Geheha Lowalangi. 18 Niha si möi enoni Keriso zi manö, sangomusoi'ö tödö Lowalangi ba ni'ata'ufi niha bö'ö. 19 Börö da'ö ohitö dödöda ena'ö gofu hadia ia lö tola lö aekhu ba wame'e fa ha sara dödö ba fa'atedoudou. 20 Böi ha börö gö mifakiko hadia zi no I'ohalöw̃ögöi Lowalangi. Tola mu'a fefu ngawalö gö ba hiza na börö ni'ami ifalua horö si samösa niha, ba no ya'ami zi sala. 21 Abölö sökhi böi mi'a nagole gurifö ma zui mibadu nagu ma zui hadia ia nilaumi tanö bö'ö na börö da'ö samösa ba gotalua ndra talifusö si faoma faduhu tödö khö Yesu So'aya, tobali ilau horö. 22 Akha föna Lowalangi samösa milau, hadia nifaduhusimi tödö andrö ba khömi. Owuawua dödö niha si lö mosala ba dödönia ba ngawalö hadia zatulö iw̃a'ö. 23 Ba niha sanufa tödö wemanga hadia ia, ba i'a sa'atö gö andrö, niha da'ö nibali'ö Lowalangi mosala, börö me lö ilau molo'ö fa'afaduhu dödönia khö Lowalangi. Ba gofu hadia ia manö nilau na tenga börö wa'aro dödö no horö.

Roma 15

1 Ya'ita si no aro tödö ba wamati, tabologö dödöda ba da'aw̃ada'aw̃a niha si lö abe'e famati nasa. Böi ha ta'omusoi'ö dödöda samösa. 2 Abölö sökhi na dozi ita lö tola lö ta'omusoi'ö dödö dalifusöda, soguna khönia, ena'ö itugu abe'e wamatinia khö Lowalangi. 3 Börö me Keriso samösa tenga ha soguna khö-Nia I'era'era. No tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö si mane, "Fefu wango'aya nilau khö-U no tehare'ö khögu." 4 Fefu zi no musura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö no ba wamahaö ya'ita. Börö me famahaö bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö zombali'ö sebolo tödö ita ba abölö irege tola manötöna ita khö Lowalangi. 5 Lowalangi zame'e fa'ebolo dödö ba fondrara dödö ba niha, sanolo ena'ö auri ami ha sambua dödö, molo'ö dumaduma Keriso Yesu. 6 Ba wa ha sara dödö tola fao fefu ami ba wamolakhömi Lowalangi, Ama Zo'aya ya'ita Yesu Keriso. 7 Börö da'ö mifaoma mitema nawömi, hulö Keriso sanema ya'ami ba wamolakhömi Lowalangi. 8 Mitörö tödömi, wa no möi enoni niha Yahudi Keriso ba wangoroma wa lö faröi Lowalangi ba wamönui fawu'usa li-Nia khö ndra tuada. 9 Yesu andrö göi mbörö wa lafolakhömi Lowalangi soi bö'ö börö wa'asökhi dödö-Nia khöra. No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö si mane, "Börö da'ö dania usuno Ndra'ugö ba gotalua soi si tenga niha Yehuda, u'anunöisi dania wanuno töi-Mö." 10 No tesura göi si mane, "Mi'omusoi'ö dödömi si fao banua Lowalangi nituyu, ya'ami soi si tenga niha Yehuda!" 11 Ba da'e göi, "Misuno Lowalangi, ya'ami si tenga niha Yehuda, misuno Ia, ya'ami fefu soi!" 12 Da'e göi niw̃a'ö Yesaya, "So dania moroi ba nga'ötö Giza'i zamatörö fefu soi si tenga niha Yehuda; khö-Nia dania manötöna soi andrö." 13 Lowalangi ba no nahia wanötöna khömi. Akha Ya'ia zamo'ösi tödömi faoma fa'omuso dödö ba fa'ohahau dödö börö me faduhu dödömi khö-Nia, ena'ö börö kuaso Geheha Lowalangi wa itugu manötöna ami khö Lowalangi. 14 He ya'ami ira talifusögu! Faduhu dödögu wa oya sibai ngawalö zi sökhi khömi. Mi'ila fefu hadia ia, ba tola faoma mifahaö nawömi. 15 Ba hiza so ösa nifangelamagu ya'ami, abe'e wehedegu ba zura andre, börö Lowalangi zi no mamuala khögu halöw̃ö andre. 16 No Ibali'ö enoni Keriso Yesu ndra'o ena'ö tefatenge ba soi si tenga niha Yahudi. Ba ulau halöw̃ögu si mane ere, sangombakha Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi, ena'ö niha si tenga niha Yahudi tobali sumange khö Lowalangi nitema Lowalangi. Ya Eheha Lowalangi zombali'ö sumange ni'oniagö ira khö Lowalangi. 17 Tobali börö me ha sambua ndra'aga Keriso Yesu, andrö wa usuno ndra'o ba halöw̃ögu khö Lowalangi. 18 Lö ata'u ndra'o wanguma'ö si manö sanandrösa ba zi no Ifalua Keriso ba khögu wombali'ö niha si tenga niha Yahudi tobali solo'ö li Lowalangi. Ufalua da'ö faoma fehede ba faoma amuata, 19 si fao sahölihöli dödö ba ngawalö zi lö harumani; fefu da'ö börö wa'abölö Geheha Lowalangi. Turia Somuso Dödö sanandrösa khö Keriso no uturiaigö fefu ba niha, i'otarai Yeruzalema numalö ba Iliriku. 20 Ohitö dödögu ya'ia wanuriaigö Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi ba nahinahia si lö nasa samondrondrongo turia Keriso. Börö me lö omasi ndra'o u'otomosi halöw̃ö ba danedane nibe'e niha bö'ö. 21 No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "La'ila dania niha si lö irai mamondrongo turia-Nia; ba aboto ba dödöra zi lö irai larongo." 22 Da'ö mbörö wa asese so dahataha we'amöigu khömi. 23 Ba hiza iada'e no awai halöw̃ögu ba mbanua andrö. No ha'uga fakhe sa'ae omasido u'ondrasi ami. 24 Na utörö dania mbanuami ba we'amöigu ba Spanyol, utötöna wa tola falukha ita ba u'omusoi'ö dödögu awömi ba zi lö arara. Aefa da'ö utötöna wa mitolodo ba wofanögu andrö numalö ba Spanyol. 25 Ba iada'e omasi ndra'o möi ba Yeruzalema ba wolohe fanolo ba mbanua Lowalangi ba da'ö. 26 Börö me no fao dödö mbanua Niha Keriso ba Makedonia ba ba Akhaya wame'e buala khö ndra talifusö si numana ba gotalua mbanua Lowalangi ba Yeruzalema. 27 Si fao fa'omuso dödö lahalö gangetula wolau si manö. Sindruhu wa faudu na latolo ndra talifusö si numana ba Yeruzalema andrö börö me moroi ba niha Yehuda latema howuhowu soroi Lowalangi si tenga niha Yahudi andrö. Tobali, faudu na si tenga niha Yahudi andrö latolo ndra niha Yahudi faoma howuhowu okhöta. 28 Na no u'asiwai halöw̃ögu andre, ba ube'e ba niha Yeruzalema wanolo si no la'owuloi andrö, ba mofanö ndra'o numalödo ba danö Spanyol ba utörö mbanuami. 29 Na möi ndra'odo khömi, lö tola lö tohare ndra'o si fao howuhowu soya moroi khö Keriso soguna khömi. 30 Börö Zo'aya ya'ita Yesu Keriso, ba börö wa'omasi nibe'e Geheha Lowalangi, u'andrö sibai khömi ya'ami ira talifusö, ena'ö mi'osindruhugö wangandrö salahigu khö Lowalangi ba khögu. 31 Mi'angandrö ena'ö I'efa'ö ndra'o Lowalangi moroi ba danga niha si lö faduhu tödö ba Yudea, ba ena'ö latema si fao fa'omuso dödö halöw̃ögu wolohe buala andrö ba Yeruzalema ya'ira banua Lowalangi ba da'ö. 32 Ba zi manö, na omasi Lowalangi, tola möi ndra'o khömi ba wa'omuso dödö. Ba usöndra wondrara dödö ba gotaluami. 33 Ya Lowalangi, same'e fa'ohahau dödö ba niha, zi faofao khömi fefu. Yaduhu.

Roma 16

1 Omasi ndra'o u'ombakha'ö khömi Wo'ibe andrö talifusöda alawe. Ilului halöw̃ö mbanua Niha Keriso ba Kengekirea. 2 Mitema ia si mane samösa ba gotalua ndrotondroto mbanua Zo'aya. Börö me si manö zi faduhu tödö khö Lowalangi faoma latema'ö nawöra. Mitolo ia, na moguna khönia watolosami, börö me no ato itolo niha ba fao ndra'o ba da'ö. 3 Mifa'ema wangowaigu khö Wirisikila ba Akila, awögu si fao wohalöw̃ö khö Yesu Keriso. 4 Arakhagö mate ira ba wangefa'ö ya'odo. Mangandrö saohagölö dödögu khöra -- ba tenga ha ya'odo, fefu mbanua Niha Keriso ba soi bö'ö si tenga niha Yahudi göi mangandrö saohagölö khöra. 5 Mifa'ema wangowaigu göi ba mbanua Niha Keriso sowulo ba nomora. U'owai Gafaineto andrö ni'omasi'ögu. Ya'ia andrö niha si föföna zi faduhu tödö khö Keriso ba danö Asia. 6 U'owai göi Maria. No erege dödönia wohalöw̃ö khömi. 7 Mifa'ema göi wangowaigu khö Gandroniko ba khö Yunio. Iwagu ira ba no irai fao ndra'aga ba gurunga. Fatua lö si faduhu dödögu khö Keriso, no oföna faduhu dödöra. Si teturia ira ba gotalua ndra sinenge. 8 U'owai Gambeliato, ni'omasi'ögu börö me si fao ndra'aga ha sambua khö Zo'aya. 9 Mifa'ema zumange fangowaigu khö Guribano, awöda sohalöw̃ö khö Keriso. Si manö göi zumange fangowaigu khö Sitakhi ni'omasi'ögu. 10 U'owai Gafele. No oroma wa'alöfaröinia khö Keriso. U'owai göi zi sambua omo Garisobulu, 11 ba Herodiano, iwagu. U'owai göi zi sambua omo Narikiso, si fao wa'afaduhu dödö khö Zo'aya. 12 Sumange fangowaigu khö Derifena ba Terifosa sangeregesi tödö wohalöw̃ö we'amöi enoni Zo'aya. Awö khö Weresi ni'omasi'ögu, si no göi erege tödö wohalöw̃ö khö Zo'aya. 13 U'owai Rufo ba inania, si hulö ninagu göi. Rufo no niha nifili Lowalangi si tesuno. 14 Mifa'ema wangowaigu khö Gasi-Kerito, Felego, Hereme, Fateroba ba Herema, awö ndra talifusö Niha Keriso bö'ö si fao khöra. 15 U'owai Wilologo ba Yulia; khö Nereo ba talifusönia alawe; khö Golifa awö ba zi faduhu tödö fefu awöra. 16 Faoma mira'u danga nawömi ba fa'agosa bawa dalifusö. Lafa'ema wangowaira khömi banua Niha Keriso fefu. 17 He ya'ami ira talifusö! U'andrö sibai: mi'angelama ba niha samatumbu'ö fa'aboto dödö awö zamawukaisi fa'afaduhu dödö niha khö Zo'aya. Lö faudu da'ö ba zi no lafahaö ya'ami. Miheta ami moroi ba niha si manö. 18 Börö me niha solau si manö tenga sohalöw̃ö khö Keriso So'aya ya'ita, no ba zomasi dödöra manö. Lalimo niha si lö aboto ba dödö hadia ia ba wehede nihaogöhaogö khöra awö wa'asökhi li. 19 No oi aboto ba dödö niha fefu wa si lö faröi ami ba wamahaö sanandrösa ba Duria Somuso Dödö soroi Lowalangi. Ba omuso dödögu khömi ba da'ö. Omasido na atuatua ami ba zi sökhi, ba si bodo ami ba zi lö sökhi. 20 Lowalangi zame'e fa'ohahau dödö ba niha, ya'ia dania zame'e Afökha barö wamatörömi ba samakiko ya'ia. Ya Ifahowu'ö ami Yesu Keriso So'aya ya'ita! 21 Ifa'ema khömi wangowainia awögu Timoteo. Si manö göi Lukio, Yaso ba Sosifatero, iwagu. 22 Ya'odo Toretio zanura sura andre. U'owai ami fangowai fa'atalifusöta. 23 Ifa'ema wangowainia khömi Gayo. Ba nomonia so ndra'odo ba ba da'ö göi gosali nahia wamosumange Lowalangi khöma. I'owai ami Eraso, satua sololohe kefe ba mbanua. Si manö göi Kurato. 24 Ya lö mamalö Ifahowu'ö ami fefu So'aya ya'ita Yesu Keriso. Yaduhu. 25 Nisuno Lowalangi! Khönia wa'abölö ba wangabölö famatimi molo'ö Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi nituriaigögu sanandrösa khö Yesu Keriso. U'ombakha'ö duria andrö molo'ö niforoma'ö Lowalangi khögu; ya'ia ba ni'era'era dödö Lowalangi si no ngaotu fakhe lö saboto ba dödö niha. 26 Ba hiza, iada'e, börö goroisa Lowalangi si lö aetu, no teforoma'ö ni'era'era dödö andrö ba te'ombakha'ö ba soi fefu ba zinura ndra sama'ele'ö, ena'ö fefu oi faduhu dödö ba la'o'ö li Lowalangi. 27 Ha ya'ia Lowalangi fondrege zatuatua. Ya'ia ni'alaw̃a'ö irugi zi lö aetu khö Yesu Keriso! Yaduhu.

1 Korindro 1

1 Ira talifusö banua Lowalangi ba Gorindro! Ya'ami zi no tefili tobali banua Lowalangi ni'oniagö, börö me okhöta Yesu Keriso ami! Si manö göi ndra talifusö gofu heza so zamosumange So'aya ya'ita Yesu Keriso, So'aya ba khöra ba So'aya ba khöda göi fefu. Ya'odo, Faulo ba talifusöda Sotene, manötöna ndra'aga wa Amada Lowalangi ba So'aya ya'ita Yesu Keriso zamuala khömi howuhowu ba fa'ohahau dödö khö-Nia. Usura zura andre ba wa'asinenge Yesu Keriso, nifataro Lowalangi samösa ba somasi dödö-Nia göi. 4 Lö mamalö u'andrö saohagölö khö Lowalangi ba khömi, börö me no mitema wa'ebua dödö soroi Lowalangi ba khö Yesu Keriso. 5 Me tana khö Keriso ami, andrö wa si fahöna wa'aurimi ba ngawalö hadia ia. Abakha sibai wa'atuatuami ba zoya ngawalö fefu ba onekhe ami wamahaö fa'atuatua andrö. 6 Da'ö zangoroma wa no mangurakha ba dödömi duria Keriso andrö. 7 Irege lö ambö ami howuhowu fatua mibaloi wa'atohare Zo'aya ya'ita Yesu Keriso, ba la'ila ami fefu niha. 8 Keriso samösa zanga'aro'ö ya'ami irugi gamozua; ena'ö na mangawuli Ia dania, lö hadia ia sinegu nisöndra-Nia khömi. 9 Tola mifaduhusi tödö Lowalangi. No Ya'ia Lowalangi si no mogaoni ya'ami tobali ha sambua ba khö Nono-Nia, Yesu Keriso, So'aya ya'ita. 10 He ya'ami ira talifusö! Ba döi Zo'aya ya'ita Yesu Keriso, u'andrö khömi ena'ö si ha sara tödö ami; ena'ö böi so wa'aboto dödö ba gotaluami. Akha ha sambua ami ba dödö ba ba wangerangera. 11 La'ombakha'ö khögu ira talifusö moroi ba zoroiyomo Kheloe wa so wakarasa ba gotaluami. 12 Sedöna uw̃a'ö ya'ia da'ö wa so ba gotaluami zanguma'ö, "Solo'ö Faulo ndra'odo," so göi zanguma'ö, "Solo'ö Afolo ndra'odo," ba lamane niha bö'ö, "Khö Wetero u'o'ö," ba lamane nasa tanö bö'ö, "Solo'ö Keriso ndra'odo." 13 Hewisa wa mubagibagi Keriso? Tenga Faulo zi mate ba röfa salahimi! Ba tenga göi ena'ö tobali solo'ö khö Waulo ami wa tebayagö idanö ami, lö? 14 U'andrö saohagölö me samösa lö nibayagögu idanö ba gotaluami, baero Gerifo ba Gayo andrö. 15 Samösa böi so zanguma'ö wa no ubayagö idanö ia ena'ö tobali solo'ö ya'o. ( 16 Ee, ya'ia da'ö! Sitefana ba si sambua omo ya'ira no ya'o zombayagö idanö. Baero da'ö, na lö olifudo lö hadöi sa'ae nibayagögu idanö.) 17 Ifatenge ndra'o Keriso tenga ba wombayagö idanö niha, no ba wame'e Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi; ba hiza lö tola lö ulau da'ö tenga si fao fa'onekhe ba wahuhuo dali niha, ena'ö lö tobali zayazaya gölö wa'abölö moroi ba wa'amate Keriso ba röfa. 18 No teatea mbewe duria wa'amate Keriso andrö ba niha sedöna tekiko. Ba hiza, ba khöda ni'orifi Lowalangi, turia andrö ba no lala Lowalangi wangoroma kuaso-Nia. 19 No Iw̃a'ö Lowalangi ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Ufawukaisi wa'atuatua niha satuatua, ba uheta wa'onekhe niha sonekhe." 20 Lau, hadia guna niha satuatua andrö? Hadia guna wa onekhe ira? Hadia guna zagatuatua ba ginötö andre? No I'oroma'ö Lowalangi wa no fa'abodo manö wa'atuatua gulidanö andrö! 21 Gofu hewisa wa'atuatua niha, ba tebai aboto ba dödönia Lowalangi na ha fa'atuatuania manö. Ba me no satuatua Lowalangi, andrö wa omasi Ia I'orifi niha si faduhu tödö khö-Nia ba duria andrö si no teatea mbewe ba niha gulidanö. 22 La'andrö sibai dandra sahölihöli dödö ira niha Yahudi si tobali fangoroma, ba la'alui niha Yunani wa'atuatua gulidanö andre. 23 Ba ha Yesu Keriso si mate ba röfa nituriaigöda andre. Tetutu dödö ndra niha Yahudi ba duria andrö, ba labali'ö fa'abodo soi si tenga niha Yahudi. 24 Ba ba niha si no Ikaoni Lowalangi -- he niha Yahudi ba he si tenga niha Yahudi -- turia andrö no lala khö Lowalangi wangoroma'ö kuaso ba fa'atuatua-Nia. 25 Börö me si bodo ba khö Lowalangi, abölö atuatua moroi ba wa'atuatua niha gulidanö; ba si lö abölö khö Lowalangi, ba no abölö moroi ba wa'abölö niha. 26 He ya'ami ira talifusö! Mitörö tödömi hewisa ami me Ikaoni ami Lowalangi. Ha mato ma'ifu ba gotaluami zatuatua, ma si so fa'abölö, ma si so ba dadaoma zalaw̃a molo'ö fa'aniha. 27 Ba hiza, no I'odödögö Lowalangi wamili si bodo ba gulidanö andre, ena'ö te'ailasi zatuatua. Si manö göi wa Ifili zi lö fa'abölö molo'ö ulidanö andre, ena'ö te'ailasi zabölö andrö. 28 Ifili Lowalangi zi lö guna ba ni'ositengagö niha gulidanö, ena'ö Ifakiko Lowalangi zabölö moguna iw̃a'ö ulidanö andre. 29 Börö da'ö tebai ifayaw̃a'ö ia niha föna Lowalangi. 30 Lowalangi samösa mbörö wa tobali ha sambua ami ba khö Keriso Yesu. Ba khö Keriso Ibali'ö atuatua ita Lowalangi. Ba ba khö Keriso göi Ihaogö mangawuli gamakhaitada Lowalangi ba khö-Nia, Ibali'ö ita banua ni'oniagö khö-Nia ba I'amualagö khöda wangefa. 31 Tobali, si mane si no musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Na so zanuno ya'ia, ya musuno ia ba zi no Ifalua Lowalangi."

1 Korindro 2

1 He ya'ami ira talifusö! Me möi ndra'o khömi wangombakha nifakhoi Lowalangi andrö si lö ni'ila niha gulidanö, lö u'oguna'ö wa'atuatua gulidanö andre ba ma huhuo ni'alösöini. 2 No u'osambua'ö gera'eragu wa götö so ndra'o khömi, lö u'ombakha'ö hadia ia baero zanandrösa khö Yesu Keriso; sabölönia sanandrösa wa no mate Ia ba röfa. 3 Me so ndra'o khömi no sambö fa'abölö ndra'o ba sanizinizi wa'ata'u. 4 Turia nifa'emagu khömi tenga fao fehede sadönidöni dödö molo'ö fa'atuatua niha ufa'ema. Ufa'ema ia molo'ö fangoroma'ö wa'abölö Geheha Lowalangi, ba no mi'ila. 5 Ulau zi manö, ena'ö fa'afaduhu dödömi khö Lowalangi tenga modanedane ba wa'atuatua niha, no sodanedane ba kuaso Lowalangi. 6 Ba hew̃a'ae si manö, ba gotalua niha si no mo'ahonoa fa'auri ba wa'alowalangi, fahuhuo ndra'o göi sanandrösa ba wa'atuatua. Ba hiza tenga fa'atuatua gulidanö nifatunögu andrö, ba ma fa'atuatua zamatörö ba götö da'e si taya dania fa'abölönia. 7 Fa'atuatua niw̃a'ögu ya'ia wa'atuatua soroi Lowalangi. Lö aboto ba dödö gulidanö wa'atuatua andrö, ba hiza iada'e no Ihönagö khöda Lowalangi, fatua lö muwöwöi gulidanö andre, soguna ba wa'ohahau dödöda. 8 Ma'ifu samösa moroi ba gotalua zamatörö ba götö da'e zangila fa'atuatua da'ö. Börö, na no aboto ba dödöra mena'ö, ba tatu manö lö laforöfa Zo'aya fondrege zolakhömi andrö. 9 Ba hiza, salua andrö si mane nisura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Hadia zi lö irai i'ila ba ma irongo niha, ba si lö irai tumbu ba wangerangera niha, da'ö nihönagö Lowalangi ba niha sangomasi'ö Ya'ia." 10 Ba no Iforoma'ö khöda Lowalangi da'ö ba Geheha-Nia. Eheha Lowalangi andrö zangalui fefu hadia ia, irugi ba nifakhoi dödö Lowalangi si tobini göi. 11 Hadia tenga eheha niha andrö zangila ösi dödö niha? Si manö göi zanandrösa khö Lowalangi. Ha Eheha Lowalangi zangila ösi dödö Lowalangi! 12 Tenga eheha gulidanö andre nibe'e khöda, no Eheha soroi Lowalangi, ena'ö aboto ba dödöda fefu zi no I'amualagö Lowalangi khöda. 13 Börö da'ö, na ma'ombakha'ö zanandrösa khö Lowalangi ba niha sangokhögö Eheha Lowalangi, lö mafa'ema da'ö molo'ö fa'atuatua niha, hiza i molo'ö famahaö Geheha Lowalangi. 14 Niha si lö Eheha Lowalangi, tebai itema'ö niforoma'ö Geheha andrö, börö me fa'abodo zi manö ba niha si manö. Lö tola aboto ba dödö niha si lö Eheha andrö, me ha ba wamati tola mu'ila zanandrösa ba khö Lowalangi andrö. 15 Tola isu'a gofu hadia ia niha sangokhögö Eheha Lowalangi, ba hiza, samösa lö si tola manu'a ya'ia. 16 No tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Haniha zangila era'era Zo'aya? Ba haniha zi tola mo'amenesi Ya'ia?" Ba hiza no so khöda gera'era si fagölö ba gera'era Keriso!

1 Korindro 3

1 Ya'ami ira talifusö, sindruhunia, tebai fahuhuo ndra'o khömi hulö na ba niha si so Eheha Lowalangi. Awai tola fahuhuodo khömi, si mane na fahuhuodo ba niha solo'ö somasi fa'a'ulidanö; hulö nono sawuyu ba wamati khö Keriso. 2 Ba mböröta ha ö ndraono sawuyu ube'e khömi, tenga ö zi no ebuabua; börö me ambö fa'abölömi ba da'ö nasa. Ba hiza iada'e nasa, ba no ambö fa'abölömi ba da'ö, 3 börö me fa'aurimi ba no solo'ö amuata wa'aniha. Na so nasa wa'afökhö dödö khömi ba fabagosa khö nawömi, hadia tenga da'ö zangoroma wa fa'aurimi ba no solo'ö amuata wa'aniha nasa, si mane niha si lö fa'aboto ba dödö Lowalangi? 4 Na imane si samösa, "Si fao khö Waulo ndra'odo," ba imane si samösa, "Si fao khö Afolo ndra'odo," hadia tenga fangoroma da'ö wa hulö gamuata niha gulidanö gamuatami? 5 Haniha Afolo andrö? Ba haniha Waulo? Ha enoni Lowalangi ndra'aga, si no molohe ya'ami ba wa'afaduhu dödö khö Keriso. Ha sombambaya halöw̃ö nibe'e Zo'aya khöma zamösana ndra'aga. 6 Ya'odo zananö ba Afolo zowuwui idanö ba hiza, Lowalangi samösa zamatumbu'ö sinanö andrö. 7 Tobali, Lowalangi zabölö moguna, me Ya'ia zamatumbu'ö. Lö moguna zananö ba sowuwui; 8 no falaw̃alaw̃a zi darua andrö. Latema luora molo'ö halöw̃öra. 9 No fagölö sohalöw̃ö ndra'aga khö Lowalangi; ba hulö nowi Lowalangi ami. Hulö domosa khö Lowalangi ami göi. 10 Ba wa'onekhe nibe'e Lowalangi khögu, no utou'ö danedane domosa andre hulö duka domosa, ba niha bö'ö zangotomosi yaw̃a ba danedane da'ö. Dozi niha moguna ihaogö wanehesi hewisa wangehao tomosa yaw̃a ba danedane andrö. 11 Börö me no Ihonogöi Lowalangi wa ha Yesu Keriso manö danedane ba domosa andrö, lö danedane bö'ö baero-Nia. 12 So zangotomosi yaw̃a ba danedane andrö faoma ana'a, so zangoguna'ö firö, ba so zamake feremata, ba so göi zamake eu, du'u soköli ba ma töla wakhe soköli. 13 Oroma dania halöw̃ö dozi niha na inötö mangawuli Keriso. Ba ngaluo da'ö iforoma'ö alitö halöw̃ö zamösana. Alitö andrö zanandraigö ba sangahonogöi fa'asökhi halöw̃ö andrö. 14 Na lö akhozi ba galitö domosa ni'otomosi yaw̃a ba danedane andrö, ba itema dania luonia niha andrö. 15 Ba na akhozi ba galitö halöw̃önia, te'ala ia dania; te'orifi sa ia dania, ba hulö niha nifatörö ba galitö. 16 Hadia aboto ba dödömi wa Omo Lowalangi ami? Ba wa no nahia Geheha Lowalangi ami? 17 Na so niha samakiko Omo Lowalangi, ba Ifakiko göi dania niha andrö Lowalangi. Börö me ha khö Lowalangi Nomo Lowalangi andrö, ba ya'ami nomo andrö. 18 Böi so zolimo ya'ia samösa. Na so zanguma'ö tödönia atuatua ia molo'ö ulidanö andre, lö tola lö tobali bodo niha andrö, ena'ö sindruhundruhu tobali atuatua ia. 19 Börö me satuatua molo'ö ulidanö andre, no si bodo föna Lowalangi. No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Itandraw̃aisi Lowalangi niha satuatua faoma fa'onekhe niha andrö ya'i." 20 No tesura göi si mane, "Aboto ba dödö Lowalangi wa era'era dödö niha satuatua no era'era dödö si lö guna." 21 Börö da'ö, böi so zanunonuno niha, börö me gofu hadia ia ba no mube'e okhötami: 22 He Faulo, Afolo, Fetero, ulidanö andre, fa'auri ba fa'amate, iada'e ba inötö dania, no okhötami fefu da'ö. 23 Ba okhöta Keriso ami, ba okhöta Lowalangi Keriso.

1 Korindro 4

1 Mifaduhusi tödö wa enoni Keriso ndra'aga, sangonorogö tödö wanuriaigö ohitö dödö Lowalangi si lö aboto ba dödö niha gulidanö nasa. 2 Si föföna sibai ni'andrö ba genoni si manö ya'ia wa'alöfaröi khö zokhö ya'ia. 3 Na ya'o, lö faduligu gofu hadia miw̃a'ö -- ba ma zui law̃a'ö niha -- sanandrösa khögu. Si manö göi, lö faduligu hadia uw̃a'ö zanandrösa khögu samösa. 4 Uw̃a'ö tödögu lö mosala ndra'o ba ngawalö hadia ia, ba hiza tenga lohelohe da'ö wa sindruhundruhu lö mosala ndra'o. So'aya samösa zangahonogöi hadia fasala ndra'o ma zui lö'ö. 5 Börö da'ö, na tenga inötönia böi alio sibai mihonogöi hadia fasala zi samösa niha andrö ba ma zui lö'ö. Mibaloi irege tohare dania Zo'aya. Ya'ia dania zamokai ngawalö zi tobini bakha ba zogömigömi. Ya'ia dania zangoroma'ö ohitö dödö niha si tobini. Ba ginötö da'ö awena dozi niha latema moroi khö Lowalangi wanuno sinangea latema. 6 He ya'ami ira talifusö! No utandrösaigö fefu da'ö khö Afolo ba ba khögu samösa börö ami. Eluahania, ena'ö moroi ba dumaduma andrö khöma, tola aboto ba dödömi wamahaö sanguma'ö, "Mi'odanedane goigoi si so." Ba zi manö samösa lö ba gotaluami zanunonuno si samösa, ba sangeherai tanö bö'ö. 7 Haniha zombali'ö tohude ami moroi ba danö bö'ö? Hadia tenga moroi khö Lowalangi mitema gofu hadia ia? Hana wa fayaw̃a ami, hulö na tenga nibualagö fefu zi so khömi andrö? 8 Duhu wa lö moguna khömi hadia ia sa'ae! No kayo ami! No tobali razo ami! Ba tenga si manö ndra'aga. Ha wa'asökhi na sindruhundruhu no tobali razo ami, ena'ö tola fao ndra'aga khömi wamatörö. 9 Molo'ö era'eragu, no ibali'ö ndra'aga, ira sinenge andre Lowalangi, maimai nifaigifaigi föna niha ba he föna mala'ika. Hulö niha ni'o'aya ndra'aga, ni'etu'ö huku famunu föna zato, ba niheraherai gulidanö. 10 Börö Keriso wa no niha si bodo ndra'aga, ba ya'ami no Niha Keriso sonekhe! Si tebai ndra'aga, ba sabölö ami! Niherai ndra'aga ba nisunosuno ami! 11 Irugi da'e matörö wa'olofo ba fa'owökhi dödö; nukhama ha tö si so ba mboto; lafakao ndra'aga niha; lö nahiama so'ahonoa; 12 ma'eregesi tödö wangalui soguna khöma. Na la'elifi ndra'aga, masulöni howuhowu; na lagohi ndra'aga, ebolo dödöma; 13 na la'obousi ndra'aga, masulöni fehede si sökhi. Lö töra moroi ba zasao gulidanö ndra'aga; irugi da'e no lafaigi ndra'aga hulö ndra'i gulidanö. 14 Usura da'e khömi tenga ba wangailasi ya'ami, hiza no ba wo'amenesi ya'ami si mane iraonogu samösa. 15 Ya'odo nama ba khömi, hew̃a'ae ba wa'aniha Keriso, no so khömi fulu ribu guru. Ba wa ha sambuami ba khö Keriso, ya'odo zi tobali ama khömi, me ya'o zolohe Turia Somuso Dödö ba khömi, sanandrösa khö Keriso andrö. 16 Börö da'ö, u'andrö sibai ena'ö mi'o'ö dumaduma khögu. 17 Börö da'ö no ufatenge Dimoteo khömi. Ba wolo'ö Keriso, no ubali'ö onogu samösa ia, ni'omasi'ögu. No ono si tola mufaduhusi tödö ia. Ifasugi ba dödömi dania gamuata wa'auri nifaluagu me no faduhu dödögu khö Keriso, ya'ia da'ö amuata wa'auri nifahaögu ba zi dozi banua Niha Keriso gofu heza. 18 So ösa ba gotaluami zi fayaw̃a, börö me lawalinga lö möi ndra'odo khömi dania. 19 Hiza, na Itehegö Lowalangi, lö ara tö ba möi ndra'o khömi. Ba ginötö da'ö dania u'ila hadia zi tola lalau niha si fayaw̃a andrö; böi ha li manö khöra. 20 Börö na Lowalangi zamatörö fa'auri niha, oroma da'ö ba wa'abölö wa'auri niha andrö, tenga ha ba wehedenia. 21 Börö da'ö, mifili heza zabölö omasi ami! Hadia omasi ami möi ndra'o khömi dania ba wamahaö ya'ami faoma fa'abe'e ma zui möi ndra'o dania wamahaö ya'ami faoma nihaogöhaogö ba fao fa'omasi?

1 Korindro 5

1 Sindruhunia no utema wamoturia, wa so ba gotaluami zolau horö sabölöbölö: So ba gotaluami zangohoröni fo'omo namania tanö bö'ö. Lö lalau na'i zi manö niha si lö fa'aboto ba dödö Lowalangi! 2 Hew̃a'ae si manö, ba fayaw̃a nasa ami. Si lö tola lö sabu tödö ami mena'ö ba miheta ba gotaluami niha samalua si manö. 3 Na dali mboto, aröu ndra'o ba khömi, ba hiza ba dödögu no so ndra'o ba gotaluami. Börö da'ö, omasido ufalua hadia ia, hulö na ba gotaluami so ndra'o, "Ba döi Zo'aya Yesu Keriso uw̃a'ö khömi wa niha solau amuata si ra'iö si manö, lö tola lö lahuku!" Na owulo ami ba miw̃a'ö tödömi wa so ndra'odo tödögu ba gotaluami, ba fao fa'abölö Zo'aya ya'ita Yesu, 5 mibe'e niha andrö khö Gafökha ena'ö ifakiko mboto niha andrö, irege te'orofi gehehania na inötö mangawuli Zo'aya. 6 Tenga sinangea fayaw̃a ami! Te no mi'ila gamaedola andre, "Laru si ma'ifu ibe'e kamba fefu danömö roti!" 7 Tibo'ö ua laru si no ara andrö, ya'ia laru horö, ena'ö tobali tanömö roti si bohou ami, si lö ta'unö börö laru horö si no ara andrö, ba oroma göi khögu wa si manö da'ö ami. No te fa'anö Gowasa Fasa khöda, börö Keriso si tobali biribiri Wasa andrö no mutaba. 8 Andrö, da talau gowasa andrö faoma roti si lö laru, ya'ia roti sangoroma'ö fa'aduhu ba fefu zomasi dödö Lowalangi. Böi ta'owasaini Wasa andrö faoma roti si so laru si no ara, ya'ia laru horö ba fa'alösökhi. 9 Bakha ba zuragu ba zi lalö, no u'ombakha'ö khömi ena'ö böi fariawö ami ba niha sohorö. 10 Sedöna uw̃a'ö, tenga niha sohorö ma solu'alu'a, ma zui si falimo, ma samosumange adu, si lö manö aboto ba dödö Lowalangi. Tenga! Tenga ya'ira niw̃a'ögu; börö na mi'arou'ö ami khö ndra niha solau da'ö, tatu moguna miheta ami moroi ba gulidanö andre. 11 Niw̃a'ögu ya'ia da'ö, böi fariawö ami ba niha sanguma'ö Niha Keriso ia, ba hiza no sohoröhorö ia, ma solu'alu'a, ma samosumange adu ma sangobousi awönia, ma si mabumabu, ba ma zui sanagönagö. Böi mifao wedadao manga awö niha andrö! 12 Lö kuasogu wangetu'ö huku ba zi tenga Niha Keriso. Lowalangi samösa zangetu'ö huku khöra. Ba sanandrösa ba ndrotondroto mbanua Niha Keriso khömi, hadia tenga ya'ami zinangea mangetu'ö huku ba khöra andrö? No tesura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Mifofanö moroi ba gotaluami niha si lö sökhi andrö."

1 Korindro 6

1 Hana wa so ba gotaluami zi barani we'amöi khö zanguhuku si lö faduhu tödö khö Zo'aya, ba wangadugö talifusönia si faoma faduhu tödö khö Zo'aya, na so gamadöniw̃ania khö dalifusönia andrö? Hana wa lö i'andrö ba mbanua Lowalangi ba wangasiwai amadöniw̃a da'ö? 2 Hadia lö mi'ila wa banua Lowalangi zangetu'ö huku gulidanö andre dania? Tobali, na sindruhu sangetu'ö huku gulidanö ami dania, ba hadia tebai ami wangasiwaligö amadöniw̃a si lö boto andrö? 3 Hadia lö mi'ila wa ya'ita andre zamalua fanguhuku khöndra mala'ika? Mendrua manö horö gera'era ba wa'auri sero ma'ökhö! 4 Na so gamatunöw̃a warakaro si manö, hadia omasi mibe'e dania ba niha, si lö taroma bakha ba gotalua niha samati? 5 Fondrege wangaila! Tatu so ba gotaluami zatuatua ba wangasiwai fatötöisa andrö ba gotalua ndra talifusö si fagölö Niha Keriso! 6 Ba hiza, salua i, möi Niha Keriso khö zi tenga Niha Keriso ba wangadugö farakaronia khö dalifusönia Niha Keriso göi. 7 Böi mi'ae mifaduhusi gamatunöw̃a khömi ba zi tenga Niha Keriso; no sambua fa'ate'ala khömi na'i na so wa'udusa ba gotaluami. Abölö sökhi lalau zi fahole khömi, ba ma la'alaini ami. 8 Ba hiza, ya'ami samösa ya'i zolau ba niha bö'ö zi lö atulö. Ya'ami göi zame'e te'ala niha bö'ö. Ba milau da'ö ba dalifusö si faoma Niha Keriso! 9 Hadia aboto ba dödömi wa niha si lö molo'ö somasi Lowalangi, lö tola tobali ndrotondroto mbanua Lowalangi? Böi telimo ami. Tebai tobali banua Lowalangi fefu niha sohoröhorö, samosumange adu, sohoröni si tenga dongania, sohoröni si fagölö nga'eu khönia, 10 sanagönagö, solu'alu'a ba si mabumabu, sangobousi niha bö'ö, ba sorabu niha bö'ö. Dozi niha solau si manö, tebai tobali ono wabanuasa Lowalangi. 11 So ösa ba gotaluami zi manö amuata mböröta. Ba hiza iada'e no tesasai ami moroi ba horö. No tobali okhöta ni'oniagö ami khö Lowalangi. No sökhi ba gotaluami Lowalangi iada'e, me faduhu dödömi khö Zo'aya Yesu Keriso ba börö wa'abölö Geheha moroi khö Lowalangida. 12 So zanguma'ö wa tola manö ifalua gofu hadia ia. Ba hiza molo'ö ya'o lö fefu oi moguna. Hew̃a'ae tola ulau fefu hadia ia, ba hiza lö utehegö ifatörö ndra'o hadia ia. 13 So göi zanguma'ö wa ö no soguna ba dalu, ba wa so dalu börö gö. Ba hiza Iheta fefu da'ö Lowalangi. Tebai la'oguna'ö mboto niha ba wohoröhorö, hiza i ba wangai halöw̃ö Zo'aya. Ba So'aya zondrorogö boto andrö. 14 No I'orifi Lowalangi Zo'aya Yesu moroi ba wa'amate, si manö göi wa I'orifi ita dania faoma fa'abölö-Nia. 15 Aboto ba dödömi wa ndrotondroto ba mboto Keriso mbotomi. Tobali, hadia tola uhalö ndrotondroto mboto Keriso andrö ba ubali'ö ia ndrotondroto zohoröhorö? Ma'ifu lö'ö. 16 Ba te lö saboto ba dödömi wa sorudu ba zohoröhorö ba no tobali ha sambua ia ba zohoröhorö andrö! Si mane si no tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Tobali ha sambua zi darua andrö." 17 Ba hiza niha sangosambua'ö ya'ia khö Zo'aya, tobali ha sambua geheha niha andrö ba Geheha Lowalangi. 18 Mi'aröu'ö ami ba wolau fohoröhorö. Börö me fefu horö bö'ö nilau niha, baero mboto niha alua da'ö. Ba hiza solau fohorö, ba no ifalua horö ba mbotania samösa! 19 Lö tola lö aboto ba dödömi wa nahia Geheha Lowalangi mbotomi! Ba khömi I'iagö Eheha andrö. Ba Lowalangi zame'e Eheha andrö khömi. Tenga okhötami mbotomi, no okhöta Lowalangi da'ö. 20 No Ibu'a fefu mbölimi Lowalangi. Börö da'ö, mi'oguna'ö mbotomi andrö irege molakhömi Lowalangi.

1 Korindro 7

1 Iada'e omasido ufaehagö zanandrösa ba zi no miw̃a'ö bakha ba zurami khögu. Na so ndra matua si lö mangowalu, ba sökhi da'ö. 2 Ba hiza, ena'ö böi göna ia fanandraigö ba wolau si lö enahöi, abölö sökhi dozi ira matua so ndrongania samösa, ba dozi ira alawe so göi wo'omonia samösa. 3 Lö tola lö ifönui halöw̃ö wa'afo'omo ira matua khö ndrongania ira alawe, ba ira alawe ifönui gömönia fa'afo'omo khö wo'omonia ira matua; dozi ira faoma lafönui gömöra faoma fatambai. 4 Lö kuaso ndra alawe ba mbotonia samösa; no fo'omonia zi so kuaso ba mbotonia. Si manö göi ndra matua, lö kuasonia ba mbotonia samösa; no fo'omonia zi so kuaso ba mbotonia. 5 Böi ya lafandröndröu ira ya'ira si faronga. Tola sa ba zi lö ara, asala si fatehe dödöra darua ira. Ba zi manö dozi ira tola ahono ba wangandrö. Ba aefa da'ö i, lö tola lö mifuli mifahatö'ö ami khö naw̃ömi si mane si faronga. Na lö si manö, tola adöni dania dödömi ba wehede gafökha, börö me no ambö fa'abölömi ba wanaha fangisö. 6 Tenga fareta wanguma'ögu da'e, ha menemene. 7 Sindruhunia abölö omasido na hulö si mane ya'o fefu niha. Ba hiza, dozi niha no manema howuhowu si faehufaehu moroi khö Lowalangi. Fabö'ö mbuala khö da'a, ba fabö'ö göi khö da'ö. 8 Si mane menemenegu ba niha si lö sangowalu awö ba ndra alawe si no lakha mbanua: Abölö sökhi na lö mangowalu sa'ae ami si mane ya'odo. 9 Ba hiza, na tebai mitaha wangisö andrö, abölö sökhi na milau mangowalu. Abölö sökhi na mangowalu ami, moroi na mo'alitö wangisö dödömi. 10 Si mane göi waretagu khö ndra si no mangowalu: (Sindruhunia tenga ya'o zame'e fareta andre no So'aya.) Ira alawe si no mangowalu, böi ya muröi wo'omonia. 11 Ba hiza na no iröi ia fo'omonia ira matua andrö, böi ya möi nihalö ia sa'ae, sökhi na mangawuli ia khö wo'omonia. Ba ira matua, tebai ifabali wo'omonia. 12 Ba danö bö'ö si mane menemenegu: -- menemenegu samösa da'e, tenga moroi khö Zo'aya -- na ira matua Niha Keriso i'owalu ndra alawe si lö faduhu tödö khö Keriso, ba fao dödö ndra alawe andrö orudu ira ba wa'auri, tebai ifabali ira matua wo'omonia andrö. 13 Ba na so ndra alawe Niha Keriso sangowalu ba ndra matua si lö faduhu tödö khö Keriso, ba fao dödö ndra matua andrö orudu ira ba wa'auri, tebai ifabali wo'omonia andrö ira alawe Niha Keriso da'ö. 14 Börö me tetehegö tobali ndrotondroto mbanua Lowalangi wo'omo ira matua andrö börö wangowalunia khö ndra alawe si no tana khö Lowalangi. Si manö göi wo'omo ira alawe si lö faduhu tödö andrö, tetehegö tobali ndrotondroto mbanua Lowalangi börö wangowalunia khö wo'omonia ira matua si no tana khö Lowalangi. Na lö si manö, hulö nono niha baero dania nonora, hew̃a'ae taw̃a'ö tana khö Lowalangi ira. 15 Ba na iröi wo'omonia ira matua si no Niha Keriso ma fo'omonia ira alawe si no Niha Keriso niha si lö faduhu tödö andrö, ba böi mutaha ia. Ba zi mane da'e ya'ami ira talifusö ira matua ba talifusö ira alawe, lö toböbö ami, börö me sabölö omasi Lowalangi na ha sara dödömi. 16 Börö me ya'ugö fo'omo ira alawe -- si no faduhu tödö khö Zo'aya -- hewisa wa ö'ila wa tebai ö'orifi wo'omou ira matua? Si manö göi ndra'ugö talifusö fo'omo ira matua Niha Keriso, hewisa wa ö'ila wa tebai ö'orifi wo'omou ira alawe? 17 Akha lafakhoi wa'aurira zamösana molo'ö famatörö Lowalangi, si mane si no Ihonogöi Lowalangi khönia me inötö Ikaoni ia Lowalangi ena'ö faduhu dödö khö-Nia. Da'ö gamakhoita nifahaögu ba zi dozi banua Niha Keriso. 18 Dumaduma, na no muboto niha me itema wogaoni Lowalangi ya'ia, ba böi ya muheta dandratandra wamoto andrö. Si manö göi niha si lö muboto me itema wogaoni Lowalangi ya'ia, böi ya mu'andrö ena'ö laboto ia. 19 Börö he na mu'o'ö gamakhoita wamoto ba he na lö'ö, fagölögölö lö eluaha. Hadia zabölö moguna ya'ia da'ö folo'ö oroisa Lowalangi. 20 Akha itema'ö manö wa'aurinia niha si mane me awena itema wogaoni Lowalangi ya'ia. 21 Na sawuyu ami me tekaoni, böi mibusi dödömi wo'angeragö da'ö. Ba hiza, na so ginötö dania ösöndra wangefa, oguna'ö ginötö andrö. 22 Börö me sawuyu si faduhu tödö khö Zo'aya, no niha Zo'aya si no mu'efa'ö. Ba niha ni'efa'ö si faduhu tödö khö Zo'aya, no sawuyu Keriso. 23 No I'öli ami Lowalangi, ba no abu'a mbölimi Ibe'e. Börö da'ö, böi tehegö tobali sawuyu niha ami. 24 Tobali gofu hewisa ami me tekaoni ami khö Lowalangi, akha lö mamalö: si manö ami ba khö Lowalangi. 25 Iada'e sanandrösa ba niha si lö sangowalu. Sanandrösa ba da'ö, ma'ifu lö nitemagu fareta moroi khö Zo'aya. Ba hiza, me niha nifaduhusi tödö börö wa'ebua dödö Zo'aya, omasi ndra'o ube'e menemenegu. 26 Ba wo'angeragö fefu ngawalö wa'abu dödö sameta'u niha iada'e, molo'ö ya'o, abölö sökhi na lö tebulö niha wanörö lala wa'aurinia si mane si so ya'ia iada'e. 27 Na so wo'omomi ira alawe, böi mi'odödögö wangefa'ö ya'ami khönia. Ba na lö sangowalu ami, akha böi mi'alui ena'ö so wo'omomi ira alawe. 28 Ba hiza na mangowalu sa ami, tenga horö da'ö. Si manö göi na mangowalu nono alawe, tenga horö da'ö. Awai i, oya latörö wamakao dania ya'ira si no mangowalu andrö. Ba omasido na aefa ami moroi ba wamakao andrö. 29 Si mane gohitö dödögu ira talifusö: Lö oya tö ginötö khöda. I'otarai iada'e, niha si no so fo'omo ira alawe, akha hulö zi lö fo'omo ia; 30 niha sege'ege, akha hulö zi tenga sabu tödö ia; niha sa'iki'iki, akha hulö zi lö omuso dödö, niha si no mowöli, akha hulö zi lö mangokhögö hadia ia; 31 ba niha samaogö ya'ia ba wa'a'ulidanö andre, akha hulö zi lö ifawukaisi dödönia da'ö fefu. Börö me ba zi mane iada'e, lö ara tö taya gulidanö andrö! 32 Omasi ndra'o na aefa ami fefu moroi ba wa'abu dödö. Ira matua si lö fo'omo tola i'osambua'ö dödönia ba ngawalö zanandrösa khö Zo'aya, me omasi ia i'omusoi'ö dödö Zo'aya. 33 Ba hiza, ira matua si so fo'omo oi i'angeragö gulidanö andre, börö me omasi ia i'omusoi'ö dödö wo'omonia; 34 lualuania mangeraha dödönia. Ira alawe si lö fo'omo ba ma ono alawe, tola abölö i'angeragö ngawalö zanandrösa khö Zo'aya, me omasi ia na tobali okhöta Lowalangi mboto ba nosonia. Ba hiza, ira alawe si so fo'omo, abölö i'angeragö ngawalö hadia ia ba gulidanö andre, me omasi ia i'omusoi'ö dödö wo'omonia. 35 Usura fefu da'e soguna khömi samösa, tenga ba wanenaw̃a da'e ba ma zui da'ö. Somasi ndra'o ena'ö milau zatulö ba si faudu, ba ena'ö tola mi'osambua'ö dödömi khö Zo'aya. 36 Ba na iw̃a'ö tödönia niha lö nilaunia si faudu khö dunangania, na tebai itaha wangisö dödönia, ba omasi ia mangowalu khö nono alawe andrö, akha ifalua zi sökhi molo'ö ya'ia. Lö mosala ia na mangowalu ira. 37 Ba hiza na no ihalö gangetula niha ba dödönia wa lö mangowalu ia khö nihania, ba tenga nifaso gangetula da'ö, no si sökhi nilaunia, na so wa'abölönia wamalua si manö. 38 Tobali, niha sangowalu no sökhi nilaunia, ba niha si lö mangowalu abölö sökhi nasa nilaunia. 39 Ira alawe si no mangowalu, tefaböbö ia khö wo'omonia gasagasa auri wo'omonia na. Na mate wo'omonia, tola mangowalu ia mangawuli ba niha somasi ia, asala fangowalu ba wa'aniha Keriso. 40 Ba abölö moharazaki ia na lö ilau mangowalu sa'ae. Era'era dödögu samösa da'ö, ba umane tödögu Eheha Lowalangi göi zamatörö ya'o ba wanguma'ö da'ö.

1 Korindro 8

1 Sanandrösa ba gö si no tebe'e sumange ba nadu niw̃a'ögu iada'e. Duhu si mane niw̃a'ö niha, "No onekhe ita fefu." Ba fa'onekhe andrö ibali'ö fayaw̃a niha, ba hiza i'a'azökhi niha fa'omasi. 2 Niha sanguma'ö no oya ni'ilania, sindruhunia lö abakha wa'aboto ba dödönia. 3 Ba sangosindruhugö wangomasi'ö Lowalangi, aboto ba dödö Lowalangi ia. 4 Sanandrösa ba gö si no tebe'e sumange ba nadu, ta'ila wa adu andrö no dumaduma ba zi lö boto. Ba ta'ila göi wa ha samösa Lowalangi; lö hadöi tanö bö'ö. 5 Duhu oya nifotöi lowalangi ma so'aya; he si so ba mbanua si yaw̃a ba he si so ba gulidanö. 6 Ba ba khöda, ha sambua Lowalangi. Ama Ia somböi fefu hadia ia. Khö-Nia auri ita. Ba ha samösa göi Zo'aya, ya'ia Yesu Keriso. Khö-Nia tewöwöi fefu hadia ia, ba börö Ia wa auri ita. 7 Hew̃a'ae si manö, lö fefu niha aboto ba dödöra da'ö. So zi to'ölö mamosumange adu mböröta. Tobali irugi iada'e lamane tödöra wa ö si no tebe'e sumange ba nadu, no ö nadu. Andrö na la'a gö da'ö, mosala ira law̃a'ö; me ambö aro wa'afaduhu dödöra. 8 Sindruhunia lö ihatö'ö ita khö Lowalangi ö andrö. Na ta'a gö andrö, lö hareda khönia. Si manö göi na lö ta'a gö andrö, lö te'ala ita hadia ia. 9 Hiza mi'angenanö! Böi irege alua wa tobali si so horö niha bö'ö -- börö me ambö abölö wa'aro dödönia -- me milau manö hadia ia zomasi ami. 10 Sedöna uw̃a'ö si mane: Na ya'ami, si no aro fa'afaduhu dödö, milau mudadao wemanga ba nomo nadu. I'ila ami niha bö'ö mudadao manga ba da'ö. Na lö aro wa'afaduhu dödö niha sangila ya'ami andrö, hadia tenga tobali barani niha andrö wemanga si no labe'e ba nadu andrö? 11 Börö da'ö, fa'afaduhu dödömi andrö zamaelungu niha si lö aro tödö andrö. Ba hiza, ba khönia göi no mate Keriso andrö. 12 Ba na milau zala si manö khö ndra talifusömi Niha Keriso tanö bö'ö -- ya'ia wa mifakiko wamati zambö aro tödö andrö -- ba faoma no mifalua horö khö Keriso. 13 Börö da'ö, na ifatumbu'ö horö khö dalifusögu ö andrö, ba lö omasido sa'ae wemanga nagole da'ö. Ma ifatumbu'ö horö khö dalifusögu börö ndra'o.

1 Korindro 9

1 Hadia, lö tola ulau hadia ia? Hadia, tenga sinenge ndra'o? Hadia lö irai u'ila Yesu So'aya ya'ita? Hadia tenga bua halöw̃ögu ami khö Lowalangi? 2 Hew̃a'ae lö la'akui sinenge ndra'o niha bö'ö, ba si lö'ölö'önia mi'akui da'ö! Ya'ami ba wa'aniha Kerisomi, no sangoroma wa sinenge ndra'o. 3 Na lakata'ö ndra'o niha, ba umane wanema li: 4 Hadia tebai utema gö awö nibadu börö halöw̃ögu? 5 Hadia tebai u'ohe wo'omogu Niha Keriso awögu ba wofanögu, si mane nilau ndra talifusö Zo'aya Yesu, awö ndra sinenge tanö bö'ö, ba he Fetero? 6 Ma zui ha ya'o ba Baranaba zi lö tola lö mangalui samösa balazoma? 7 Lö hadöi saradadu sangalui soguna khönia samösa ba gotalua ngawawa zi fasuwö! Lö hadöi sananö agu ba mbenuania si lö manga bua nagu moroi ba kabu andrö! Lö hadöi kubalo sondrorogö biribiri, si lö mamadu susu mbiribiri andrö. 8 Tenga ha so'amakhaita ba zi falukha sero ma'ökhö niw̃a'ögu andre, hiza Buku Ni'amoni'ö zangombakha da'ö göi. 9 No tesura ba Mbuku Moze, "Böi muböbö mbawa zaw̃i samöbörö fakhe." Hadia, saw̃i ni'osisi'ö Lowalangi? 10 Ma zui khöda Iw̃a'ö da'ö? No khöda musura da'ö. Niha sohalöw̃ö ba nowi awö niha sangehao fakhe, manötöna ira wa tola latema ösa mbua wohalöw̃öra. 11 No mafazaewe danömö fa'alowalangi bakha ba wa'aurimi. Ba na mabasi mbuala soguna ba mboto moroi khömi, hadia no ma'andrö zi töra moroi khömi? 12 Na tola latötöna niha bö'ö zi mane moroi khömi, hadia tenga ya'aga zabölö faudu manema ya'ia? Ba hiza lö ni'oguna'ögu sinema andrö. Abölö sökhi utaögö fefu hadia ia moroi na alua zi tobali ba'aba'a ba wamazaewe Turia Somuso Dödö sanandrösa khö Keriso. 13 Tatu no mi'ila wa sohalöw̃ö ba Nomo Lowalangi lasöndra göra moroi ba Nomo Lowalangi andrö. Ba sangehao nahia wame'e sumange, latema ösa moroi ba zumange nibe'e ba da'ö. 14 Si manö göi wa no Ihonogöi So'aya wa latema mbalazora sangombakha Turia Somuso Dödö moroi ba wangombakhara andrö. 15 Ba hiza ma'ifu lö irai u'oguna'ö zinema andrö. Ba usura göi zura andre tenga ena'ö labe'e khögu da'ö iada'e. Abölö sökhi mate ndra'o moroi na taya khögu mbörö gomusola dödögu. 16 Na ha ba wangombakha Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi, lö enahöi na usunosuno ndra'o, börö me no halöw̃ögu da'ö nifaretakö Lowalangi. Alai ndra'o, na lö u'ombakha'ö Duria Somuso Dödö andrö! 17 Na u'ohalöwögöigö halöw̃ö andrö ba nilau dödögu manö, ba tola manötöna dödögu ba wanema luo. Ba hiza u'ombakha'ö Duria Somuso Dödö andrö börö me si lö tola lö u'ohalöwögöigö ia. Ibe'e noro dödögu Lowalangi wamalua halöw̃ö da'ö. 18 Na si manö, hadia luogu? Da'e luo andrö: Tola u'ombakha'ö Duria Somuso Dödö andrö ba lö ubusi dödö niha wangasogö balazogu, börö me lö u'andrö sibai zinangea sinemagu ba wangombakha Turia Somuso Dödö andrö. 19 Tenga sawuyu niha ndra'odo, lö böbögu. Ba hew̃a'ae si manö, no ubali'ö sawuyu niha sato ndra'o. Ulau da'ö ena'ö tola ato udönisi niha khö Keriso. 20 Ba niha Yahudi, ubali'ö ndra'o hulö niha Yahudi, ena'ö tola u'ohe niha Yahudi khö Keriso. Ba niha solo'ö oroisa Lowalangi nifa'ema Moze, ubali'ö ndra'o hulö zi no tofesu ba goroisa andrö, hew̃a'ae sindruhunia lö si tofesu ndra'o khönia. Ulau da'ö ena'ö tola u'ohe ira khö Keriso. 21 Ba niha soi bö'ö si tenga niha Yahudi, ba hulö soi bö'ö si tenga niha Yahudi ndra'o, sauri baero goroisa Lowalangi nifa'ema Moze. Ulau da'ö ena'ö tola u'ohe niha soi bö'ö andrö khö Keriso. Ba hiza, tenga da'ö geluaha wa no lö u'o'ö goroisa Lowalangi; no na'i nifatörö goroisa Keriso ndra'o. 22 Ba gotalua niha si lö aro fa'afaduhu dödö, hulö zi lö aro fa'afaduhu dödö göi ndra'o ena'ö tola u'ohe ira khö Keriso. Tobali, ubali'ödo gofu hadia ia ba niha fefu, ena'ö tola u'orifi ira ösa, gofu hadia ia lala nitörö. 23 Ulau da'ö fefu börö Duria Somuso Dödö soroi Lowalangi andrö, ba ena'ö göi tefahowu'ö ndra'o. 24 Tatu no aboto ba dödömi, wa ba watandrisa fagohi, tola fagohi fefu niha, ba hiza ha samösa zanema buala. Börö da'ö mi'abölögö wagohisa ena'ö mitema mbuala. 25 Fefu niha si so barö wamahaö, moguna lataha dödöra ba ngawalö fefu hadia ia. Fefu da'ö moguna börö me omasi ia na mube'e ba mbaginia mbunga wemöna, ya'ia mbunga salio aleu. Ba hiza, tataha dödöda ba ngawalö fefu hadia ia börö me omasi ita na tebe'e ba mbagida mbunga si lö aleu dania. 26 Da'ö mbörö wa fagohi ndra'o börö me so gohitö dödögu. Hulö zi fatandri tezu, lö ulau dezugu ba dalu mbanua. 27 Utehegö tefangamöi mbotogu irege tola ufatörö ia. Ulau zi manö börö me lö omasi ndra'o na no aefa ukaoni niha fao ba watandrisa töla andrö, tobali si lö guna ndra'o.

1 Korindro 10

1 He ya'ami ira talifusö! Mitörö tödömi hadia zalua khö ndra tuada me la'o'ö Moze. Ilumö'ö ira lawuo, irege tola latörö Nasi Soyo, lö hadia ia khöra. 2 Tebayagö ira bakha ba lawuo awö ba nasi ena'ö tobali ira fefu solo'ö khö Moze. 3 Fefu ira fagölögölö la'a gö fa'alowalangi, 4 ba labadu nidanö fa'alowalangi göi. Fefu ira oi samadu idanö moroi ba hili kara fa'alowalangi andrö si fao khöra; hili kara andrö ya'ia Keriso samösa. 5 Hew̃a'ae si manö, ato ira zi lö omasi Lowalangi, da'ö mbörö wa tefazaewe gamatelara ba danö si mate. 6 Tobali dumaduma khöda da'ö fefu, ba wamangelama ya'ita ena'ö böi ta'isö zi lö sökhi si mane nilaura. 7 Ena'ö göi böi tafosumange nadu si mane nilaura ösa. No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Manga ba mamadu soi andrö, ba manari ira wamosumange adu." 8 Böi talau wohorö si mane nilaura ösa. Me lalau zi manö, dua wulu a tölu ribu niha ira zi mate ba zi ha ma'öma'ökhö. 9 Böi tatandraigö Zo'aya si mane nilaura ösa mböröta, irege mate ira nidou gulö sosöfu. 10 Böi mukökökökö göi ita; si mane nilaura ösa mböröta irege mate ira nibunu Mala'ika Wa'amate andrö. 11 Alua khöra da'ö fefu ena'ö tobali dumaduma ba niha bö'ö. Ba tesura da'ö fefu ena'ö tobali ira fanörö tödö khöda. Börö me ba ginötö safuria auri ita iada'e. 12 Niha sanguma'ö tödönia no aro gahenia, akha mangelama; ena'ö böi alau ia. 13 Fefu wanandraigö si falukha ami no fanandraigö si'ogötö'ö niha da'ö. Ba hiza lö faröi Lowalangi ba wawu'usa li-Nia. Lö Ibe'e tetandraigö ami, töra moroi ba zi tola mitaha. Ba ginötö göna ami fanandraigö, Ibokai lala ena'ö tola abölö ami ba tola mitaha. 14 Börö da'ö, ya'ami iratalifusö ni'omasi'ögu, abölö sökhi na fatuwu khömi wamosumange adu. 15 Huhuogu khömi ba no huhuo ba zatuatua. Mitimba tödömi wehedegu andre. 16 Ba ginötö tabadu nagu si fao fangandrö saohagölö khö Lowalangi, hadia tenga sangoroma da'ö wa ha sambua ita khö Keriso ba wa'amate-Nia? Ba ba ginötö tabagibagi roti ba wemanga, hadia tenga sangoroma da'ö wa ha sambua ita ba mboto Keriso? 17 Börö me ha sambua roti, ba manga ita moroi ba roti si sambua andrö göi, andrö wa ya'ita sato andre no ha sambua boto. 18 Mitandraigö mifaigi ndra niha Yahudi. Si manga gö si no mube'e sumange yaw̃a ba nahia wame'e sumange, no ha sambua ira ba nahia andrö. 19 Hadia gohitö dödögu ba da'ö? Adu ba ma zui ö fasömbata ba nadu lö manö eluahania. 20 Hadia nibe'e ba naha zumange nadu, tenga mube'e khö Lowalangi da'ö, no khö geheha si lö sökhi. Ba lö omasido na ha sambua ami khö geheha si lö sökhi andrö. 21 Tebai mamadu ami moroi ba mako nagu khö Zo'aya, ba moroi ba mako khö geheha si lö sökhi göi. Tebai manga ami ba meza Zo'aya, ba ba meza geheha si lö sökhi göi. 22 Hadia edöna ita tabe'e afökhö dödö Zo'aya? Hadia töra abölö ita moroi khö Zo'aya? 23 Lamane niha, "Tola talau nilau dödöda." Duhu! Ba hiza lö fefu moguna nilau dödöda andrö. "Tola talau nilau dödöda" -- ba hiza lö fefu nilau dödöda andrö tobali fanga'azökhi wa'aurida. 24 Böi ha soguna khönia samösa ifalua niha. Akha dozi niha ifa'ua zoguna ba niha bö'ö. 25 Tola mi'a hadia ia fefu ni'amawa ba ona samawa nagole. Lö moguna wamareso ua, hew̃a'ae itegutegu ami tödömi. 26 No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "No okhöta Lowalangi gulidanö andre awö nösinia." 27 Na ikaoni manga ami si tenga Niha Keriso, ba na mitema'ö wogaoni andrö, mi'a hadia ia nibe'e fönami. Böi mizofuzofu he moroi gö andrö, ena'ö böi so wanegunegu soroi dödömi. 28 Ba hiza na so zanguma'ö khömi, "No tebe'e sumange ba nadu gö andre," böi mi'a gö andrö, me da'ö zoguna ba niha andrö awö ba wehede dödö. 29 Sedöna uw̃a'ö, tenga fehede dödömi, no fehede dödö niha andrö. Ma so zanofu, "Ee, hana wa i'olaini nilau dödögu fehede dödö niha bö'ö? 30 Na u'a gögu si fao fangandrö saohagölö khö Lowalangi, hana wa laherai ndra'o niha bö'ö ba gö andrö, hiza no u'andrö saohagölö Lowalangi khönia?" 31 Gofu hadia nilaumi -- he si manga ba he samadu -- milau ia ba wamolakhömi Lowalangi. 32 Fa'aurimi böi tobali börö wa mosala niha bö'ö; he niha Yahudi ba he göi si tenga niha Yahudi, ma zui ndrotondroto mbanua Lowalangi. 33 Ya si mane fa'aurigu wa'aurimi. U'ositölagö wangomusoi'ö tödö niha fefu ba ngawalö hadia ia nilaugu, tenga börö wangalui soguna khögu samösa. Ohitö dödögu ena'ö tola te'orifi ira fefu.

1 Korindro 11

1 Mi'odumadumagö ndra'odo, si mane ya'odo sangodumadumagö Keriso. 2 Usuno ami me itörö tödömi ndra'odo ba mi'o'ö wamahaö nibe'egu khömi. 3 Ba hiza omasi ndra'o mi'ila sambalö tö, ya'ia wa högö ndra matua ya'ia Keriso; högö wo'omo ira alawe ya'ia ndra matua, ba högö Keriso ya'ia Lowalangi. 4 Na ifake mbalubalu högö ira matua na inötö mangandrö ma na inötö wama'ema turia soroi Lowalangi föna zato, no i'o'aya Keriso niha andrö. 5 Ba na lö ifake mbalubalu högö ira alawe na inötö mangandrö ma na inötö ifa'ema duria soroi Lowalangi föna zato, no i'o'aya wo'omonia si no högö khönia. Eluahania hulö nitöwö mbu ndra alawe andrö. 6 Na lö ifake mbalubalu högö ira alawe, abölö sökhi na teguti mbunia. Ba na tetöwö ma zui teguti mbu ndra alawe, no fango'aya da'ö khönia. Andrö abölö sökhi na ifake mbalubalu högö. 7 Lö moguna ifake mbalubalu högö ira matua, börö me fangoroma nga'eu Lowalangi ia awö lakhömi Lowalangi. Ba hiza no fangoroma lakhömi ndra matua ndra alawe andrö, 8 börö me tenga moroi ba ndra alawe tefazökhi ndra matua, no ira alawe nifazökhi moroi ba ndra matua. 9 Tefazökhi ndra matua tenga soguna khö ndra alawe, ba hiza tefazökhi ndra alawe soguna ba ndra matua. 10 Börö da'ö, ena'ö lafaduhu'ö göi ira mala'ika andrö wa lö tola lö ifake mbalubalu högö ira alawe, si tobali tandra wa barö mbawa wo'omonia so ia. 11 Ba hew̃a'ae si manö, ba wa'aurida ya'ita Niha Keriso, lö tefa'aso ndra alawe ha ya'iya'ia, faefa moroi ba ndra matua, ba lö göi tefa'aso ndra matua ha ya'iya'ia, faefa moroi ba ndra alawe. 12 Börö hew̃a'ae tefazökhi ndra alawe si föföna moroi ba ndra matua, ba hiza aefa da'ö tumbu ndra matua moroi ba ndra alawe; ba fefu ngawalö hadia ia no moroi ba Lowalangi. 13 Mitandraigö mitimba tödömi da'e: Hadia sökhi na mangandrö ndra alawe khö Lowalangi föna zato, lö balubalu högö? 14 Si to'ölönia, no labe'e wamahaö wa lö faudu na anau mbu ndra matua. 15 Ba ndra alawe tebe'e mbu ba wombalugö högönia, ba no fanuno khönia mbu sanau andrö. 16 Lau, na so zomasi fasoso ba da'e, ba ha sambua wehedegu ya'i, ya'ia wa so khöda wa'ato'ölö si manö, he ba khöda ba he göi ba mbanua Lowalangi tanö bö'ö; lö hadöi fa'ato'ölö bö'ö. 17 Ba niw̃a'ögu fanete da'e, lö tola usuno ami. Angowuloami tenga ba wamatumbu'ö si sökhi, no si lö sökhi. 18 Si föföna sibai urongo, wa ba gowuloa mbanua Niha Keriso khömi tesöndra gorahua si lö fa ha sara dödö faoma fatambai. Ba faduhu dödögu wa atulö ösa duria andrö. 19 Si to'ölö sa wa alua wabalisa gera'era khömi, ena'ö oroma dania haniha nono mbanua Keriso sindruhu. 20 Ba hiza, na owulo ami, tenga falulusa manga khö Zo'aya nifaluami da'ö. 21 Börö, na manga ami, oi zara fahulö ami wanga'i gömi samösa, irege so zi lö irugi hadia ia, ba irege mabu sa danö bö'ö. 22 Hana wa si manö? Hadia, tenga si so omo ami? Tola manga ami ba mibadu hadia ia ba da'ö! Ba hadia omasi ami mi'o'aya mbanua Lowalangi ba mi'o'aya niha si numana? Hadia zi lö tola lö uw̃a'ö khömi? Hadia, usuno ami? Lö'ö! Ma'ifu lö usuno ami. 23 Nifahaögu khömi, no nitemagu moroi khö Zo'aya: me bongi andrö, me te'a mböli, Yesu, So'aya ya'ita, Ihalö roti, 24 ba me no aefa I'andrö saohagölö khö Lowalangi ba roti andrö, Iboboto roti andrö faoma tanga-Nia, aefa da'ö Imane, "Boto-Gu da'e, nibe'e salahimi. Milau da'e ba wanörö tödö Ya'o." 25 Si manö göi me no aefa manga, Ihalö mako nagu aefa da'ö Imane, "Amabu'ula li Lowalangi si bohou nagu andre, nifaduhu'ö ba ndro-Gu. Ero na mibadu da'e, milau ia ba wanörö tödö Ya'o." 26 Ero na mi'a roti ba mibadu nagu andre, no mituriaigö wa'amate Zo'aya, irugi wa'atohare-Nia. 27 Börö da'ö, si manga roti Zo'aya ba samadu agu Zo'aya ba zi tenga lala sinangea, no mosala ia ba mboto awö ba ndro Zo'aya. 28 Tobali, dozi niha akha isekhegö ia ua, awena tola i'a roti ba ibadu nagu andrö. 29 Na so zi manga roti ba samadu agu ba si lö ba dödö sa wa falulusa manga andrö mo'amakhaita ba mboto Zo'aya, no i'a ba ibadu huku khönia samösa soroi khö Lowalangi. 30 Da'ö mbörö wa ato ba gotaluami zofökhö ba si lö döladöla, ba so göi zi no mate. 31 Ba hiza, na tasekhegö ita ua, lö Ihuku ita Lowalangi. 32 Na Ihuku ita Lowalangi, ba Ya'ia zamöbözi ya'ita, ena'ö lö tehuku ita awö gulidanö andre. 33 Börö da'ö, ya'ami ira talifusögu, na owulo ami ba walulusa manga khö Zo'aya, mifaoma mibaloi nawömi. 34 Na so zolofo, akha manga ua ia ba nomo. Na mi'angenanöi da'e, ba lö tobali fanguhuku khömi wa'owulowulomi ba wangandrö andrö. Sanandrösa ba danö bö'ö, u'ombakha'ö khömi, na tohare ndra'o dania.

1 Korindro 12

1 Iada'e sanandrösa ba mbuala nibe'e Geheha Lowalangi. Sanandrösa ba da'ö, omasido na mi'ila zindruhunia. 2 Mitörö tödömi wa me lö saboto ba dödömi Zo'aya, no adöni ami ba wolo'ö adu si lö hede andrö. 3 Lö tola lö mibotokhi ba dödömi wa nifatörö Geheha Lowalangi, lö tola iw̃a'ö, "Ni'elifi Yesu!" Si manö göi lö tola iw̃a'ö niha, "No So'aya Yesu!" na tenga nifarou Geheha Lowalangi. 4 Oya ngawalö mbuala moroi ba Geheha Lowalangi, ba ha sambua Geheha same'e da'ö fefu. 5 Oya ngawalö halöw̃ö ba we'amöi enoni Zo'aya, ba Lowalangi si möi ita enoni andrö, no Lowalangi si ha samösa! 6 Oya ngawalö lala wamalua halöw̃ö Zo'aya, ba same'e fa'abölö ba zi dozi niha ba wombambaya da'ö ya'ia Lowalangi si ha samösa andrö. 7 Soguna ba wanga'azökhi ya'ita fefu wa mohalöw̃ö Geheha Lowalangi andrö ba zi dozi niha si fabö'öbö'ö. 8 Ba zi samösa, Ibe'e Eheha andrö wa'abölö ba wahuhuosa solakhömi. Eheha da'ö göi zame'e ba danö bö'ö fa'abölö ba wangombakha sanandrösa khö Lowalangi. 9 Eheha da'ö zui zame'e fa'abölö si lö harumani ba niha ba wamati khö Keriso; ba ba danö bö'ö Ibe'e Eheha andrö kuaso ba wamadöhö fökhö niha. 10 Ba zi samösa Ibe'e kuaso ba wolau sahölihöli dödö, ba ba danö bö'ö Ibe'e mbuala ba wangombakha era'era dödö Lowalangi. Ba zi samösa Ibe'e wa'abölö ba wamaehusi buala soroi Geheha Lowalangi ba heza zi tenga. So nibe'e fa'abölö wahuohuosa ba ngawalö li sahölihöli dödö, ba so göi nibe'e fa'abölö ba wamo'eluaha li soya ngawalö andrö. 11 Eheha si sambua da'ö manö zangohalöw̃ögöi da'ö fefu; dozi niha tebe'e mbuala si fabö'öbö'ö molo'ö somasi Geheha andrö. 12 Hulö mboto Niha Keriso andrö; ha sambua mboto, ba oya sa ndrotondroto. Fefu ndrotondroto andrö, hew̃a'ae oya, no ha sambua boto. 13 Si manö göi ita fefu, he niha Yahudi ba si tenga niha Yahudi, he sawuyu ba ma si tenga sawuyu; no ibayagö ita Eheha si fagölö andrö, ena'ö tobali ha sambua ita ba mboto Keriso andrö. No falukha ita göi Geheha si ha sambua andrö fefu. 14 Boto andrö tenga ha sambua ndrotondroto, hiza no oya ndrotondroto. 15 Na imane ahe, "Tenga tanga ndra'odo, börö da'ö tenga si fao ba mboto andrö ndra'o," tenga da'ö geluaha wa tenga si fao ba mboto gahe andrö. 16 Na imane talinga, "Börö me tenga hörö ndra'o," andrö wa tenga ndrotondroto ba mboto ndra'o. 17 Na ha hörö manö zi sageu boto, hewisa wa tola i'ago hadia ia boto andrö? Ma zui na ha talinga manö fefu mboto andrö, hewisa wa tola i'ila hadia ia boto andrö? 18 Ta'ila wa Lowalangi zamonaha ndrotondroto andrö ba mboto. Ifonaha Lowalangi dozi ndrotondroto molo'ö si sökhi ba dödö Lowalangi. 19 Na ha sambua ndrotondroto manö fefu, hezo nifotöi boto? 20 Tobali, oya ndrotondroto, ba hiza ha sambua mboto andrö. 21 Börö da'ö, tebai imane hörö ba danga, "Lö moguna ndra'ugö khögu!" Ba ma högö iw̃aö ba gahe, "Lö moguna ndra'ugö khögu." 22 Hiza ndrotondroto niw̃a'ö dödöda sambö fa'abölö, no moguna sibai khöda. 23 Ba ndrotondroto niw̃a'öda lö tafosumange, no da'ö ndrotondroto sinangea abölö tafosumange. Ndrotondroto si lö sökhi wamaigi, no da'ö zinangea abölö tafaigi. 24 Ndrotondroto si sökhi famaigi, lö moguna tafaduligö sibai. No Ifa'anö Lowalangi mbotoda irege ndrotondroto sambö mufosumange, da'ö zoguna abölö mufosumange. 25 Ba zi manö lö tebagibagi mboto andrö; dozi ndrotondroto oi zara larorogö nawöra. 26 Na so zafökhö ba zi sambua ndrotondroto, fefu ndrotondroto tanö bö'ö oi afökhö göi; na tesuno zi sambua ndrotondroto, fefu ndrotondroto tanö bö'ö oi omuso dödö. 27 Fefu ami no boto Keriso, ba dozi ami göi no ndrotondroto ba mboto andrö. 28 Si manö göi bakha ba mbanua Niha Keriso, no Ihonogöi Lowalangi nahia dozi ngawalö niha: Si föföna ira sinenge; aefa da'ö sama'ele'ö, ira guruguru, awena ya'ira samazökhi tandra sahölihöli dödö, aefa da'ö ya'ira nibe'e buala ba wamadöhö fökhö niha, ma zui ba wanolo niha bö'ö, ma zui ba wondrönia'ö, ma zui ba wahuhuosa ba ngawalö li sahölihöli dödö. 29 Tenga sinenge ira fefu, ma zui sama'ele'ö, ma zui guru. Lö fefu lasöndra kuaso ba wolau tandra sahölihöli dödö, 30 ma zui wamadöhö niha, ma zui fahuhuosa ba ngawalö li sahölihöli dödö, ma zui ba wamo'eluaha li andrö. 31 Börö da'ö, akha mi'odödögö sibai ba wanöndra buala fondrege zebua andrö. Ba hiza, ba ganete da'e ufaehagö khömi lala fondrege zi sökhi.

1 Korindro 13

1 Hew̃a'ae tola fahuhuo ndra'odo ba li soya ngawalö, ma zui ba li mala'ika na'i, ba na lö u'omasi'ö niha bö'ö, no hulö garamba so li wehedegu. 2 Hew̃a'ae so khögu wa'abölö ba wama'ema turia soroi Lowalangi, ba aboto ba dödögu ngawalö zagabakha eluaha, ba u'ila hadia ia fefu, awö wa faduhu sibai dödögu khö Lowalangi irege tola ufawu'a hili, ba na lö u'omasi'ö niha bö'ö, ba no si lö eluaha ndra'odo! 3 Hew̃a'ae fefu zi so khögu ube'e buala ba niha si numana, ba hew̃a'ae utehegö nitunu ndra'odo, ba na lö u'omasi'ö niha bö'ö, ba ma'ifu lö guna da'ö fefu. 4 Niha sangomasi'ö niha bö'ö ba no sebolo tödö ba si sökhi tödö. Lö falawu khönia wa'olohu, lö molau faya, ba lö asilöyaw̃a. 5 Lö fangosebua, lö fa'ara'iö, lö ifaso niha wolo'ö nilau dödönia, lö alio abao dödö, ba lö itanö ba dödönia zala zi fasala khönia. 6 Niha sangomasi'ö niha bö'ö, lö omasi ia zi lö atulö, ha sindruhu zomasi ia. 7 Sanaha tödö ia ba ngawalö hadia ia, ba faduhu dödönia ba wondrege zi sökhi ba zi dozi niha; si lö aetu fanötöna niha sangomasi'ö andrö he gofu hewisa zalua, ba sebolo tödö ia wombaloi ngawalö zalua. 8 Lö irai alua wa lö moguna lafalua wangomasi'ö niha faoma fatambai. Ba ginötö andre so niha sonekhe wama'ema turia soroi Lowalangi, ba ibato manö dania wama'ema turia andrö. Iada'a so zonekhe fahuhuo ba ngawalö li sahölihöli dödö, ba ibato manö dania fahuhuo ba li da'ö fefu. Iada'a so niha sangila ma'afefu, ba hiza hadia dania zi no la'ila andrö la'olifuagö. 9 Börö me fa'atuatuada ba fa'abölöda wama'ema turia soroi Lowalangi, ambö mo'ahonoa nasa. 10 Ba ginötönia dania Ifo'ahonoa Lowalangi, ba si lö mo'ahonoa taya. 11 Me iraono ndra'o, fahuhuodo hulö ndraono, tödö ndraono dödögu ba era'era ndraono gera'eragu. Iada'e no satua ndra'odo; no utibo'ö gamuata wa'airaonogu. 12 Hadia ni'ilada iada'e hulö lumölumö si ndrundrumö ba zörömi. Ba hiza ta'ila samösa dania zindruhunia. Iada'a lö nasa u'ila hadia ia fefu, ba hiza u'ila ma'afefu dania si mane Lowalangi sangila ya'odo ma'afefu. 13 Ba hiza, gasagasa da'ö tölu ngawalö zi lö tola lö tafalua: mamati, manötöna ba mangomasi'ö. Fondrege zebua moroi ba zi tölu balö andrö ya'ia wangomasi'ö niha bö'ö.

1 Korindro 14

1 Mi'odödögö wamalua fangomasi'ö niha bö'ö andrö. Ba mi'odödögö göi wanöndra buala nibe'e Geheha Lowalangi andrö, mendrua manö wa'abölö ba wama'ema era'era dödö Lowalangi ba niha. 2 Si fahuhuo ba ngawalö li sahölihöli dödö andrö, tenga ba niha fahuhuo ia; no khö Lowalangi fahuhuo ia. Lö saboto ba dödö hadia niw̃a'önia, börö me Eheha Lowalangi zangabölö'ö ya'ia wanguma'ö si ha sinangea Lowalangi zangila. 3 Ba zi tambai da'ö, niha sama'ema turia soroi Lowalangi, ba niha ifa'ema da'ö; ba wangabölö'ö ya'ira, ba ba wamarou tödöra awö wondrara tödöra. 4 Si fahuhuo ba ngawalö li sahölihöli dödö andrö, ha ya'ia samösa i'abölö, ba hiza, sama'ema turia soroi Lowalangi, da'ö zanolo banua Niha Keriso ena'ö si tedou ira miföna. 5 Ha wa'asökhi na tola fahuhuo ami fefu ba ngawalö li sahölihöli dödö andrö. Ba hiza, sabölö sökhi na tola mituriaigö gera'era dödö Lowalangi ba niha. Börö me abölö ebua zama'ema turia soroi Lowalangi, moroi ba zi fahuhuo ba ngawalö li sahölihöli dödö andrö; fabö'ö na si fahuhuo ba ngawalö li sahölihöli dödö andrö tola ifo'eluaha hadia niw̃a'önia, ena'ö lasöndra gunania banua Niha Keriso. 6 Na möi ena'ö ndra'odo khömi ba fahuhuo ndra'o ba ngawalö li sahölihöli dödö, hadia guna khömi da'ö? Ma'ifu lö hadöi gunania! Fabö'ö na u'ombakha'ö khömi gera'era dödö Lowalangi, ma zui ufa'ema ni'ilagu sanandrösa khö Lowalangi, ma zui u'ombakha'ö hadia nilau Lowalangi ba niha, ma zui mamahaö ndra'odo. 7 Si manö göi ba ngawalö zo li si lö noso, si mane surune, ba kezafi. Na lö lahaogö wamoli, hewisa wa la'ila niha hadia ni'anunöisi? 8 Sambua tö dumaduma tanö bö'ö: Na telau dorofe si lö atatua, haniha zama'anö ya'ia ba wanuwö? 9 Si manö göi ba wa'abölömi wahuhuosa ba ngawalö li sahölihöli dödö andrö. Na mitötöi wehede si lö eluaha ba wa'abölö da'ö, ma'ifu lö sangila hadia niw̃a'ömi. Taya manö wehedemi da'ö muzawili. 10 Oya ngawalö li ba gulidanö andre, ba lö hadöi moroi ba gotalua li andrö zi lö hadöi eluaha. 11 Ba hiza, na lö aboto ba dödögu li niw̃a'ö zi samösa niha, ba sangoguna'ö li da'ö hulö niha bö'ö ia khögu; si manö göi ndra'odo khönia. 12 Aboto ba dödögu wa omasi sibai ami misöndra mbuala moroi ba Geheha Lowalangi. Ba si föföna sibai, mi'odödögö wangoguna'ö fa'abölö andrö, soguna ba wanolo banua Niha Keriso ena'ö tedou miföna. 13 Da'ö mbörö wa lö tola lö i'andrö khö Lowalangi si fahuhuo ba ngawalö li sahölihöli dödö andrö ena'ö Ibe'e wa'abölö khönia göi ba wangombakha hadia ia niw̃a'önia andrö. 14 Börö na mangandrö ndra'o ba li sahölihöli dödö, mangandrö sa gehehagu, ba hiza lö mohalöw̃ö i gera'eragu. 15 Tobali, hadia nilaugu? Da'e nifaluagu dania: Mangandrö ndra'o dania faoma ehehagu ba mangandrö göi ndra'o faoma era'eragu. Manunö ndra'o faoma ehehagu, ba manunö göi ndra'o faoma era'eragu. 16 Börö na mi'andrö saohagölö khö Lowalangi ha faoma ehehami manö, ba na so niha bö'ö si lö aboto ba dödö li sahölihöli dödö soroi Geheha Lowalangi andrö, ba tebai imane niha andrö, "Fao dödögu" ba wangandrö saohagölö andrö khömi; börö me lö aboto ba dödönia hadia niw̃a'ömi. 17 Hew̃a'ae sökhi sibai wangandrö saohagölömi andrö khö Zo'aya, ba hiza ma'ifu lö guna wangandrömi andrö ba niha bö'ö. 18 U'andrö saohagölö khö Lowalangi börö me tola fahuhuo ndra'o ba ngawalö li sahölihöli dödö andrö töra moroi ba khömi fefu. 19 Ba hiza, ba wa'owulowulo ba wamosumange So'aya, abölö omasi ndra'o u'oguna'ö lima ngawua wehede si tola aboto ba dödö niha, moroi na ufake ngahöngahönö wehede ba li sahölihöli dödö. Abölö omasi ndra'o ena'ö tola ufahaö niha. 20 He ya'ami ira talifusö! Böi hulö wangerangera ndraono wangerangerami. Ba wa'alösökhi, akha lö mamalö hulö ndraono side'ide ami. Ba ba wangerangera, ena'ö tobali niha satua ami. 21 No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Imane So'aya, 'Fahuhuo Ndra'o dania ba mbanua-Gu andre, ba niha si fahuhuo ba li sahölihöli dödö. Ba fahuhuo Ndra'o dania ba mbanua-Gu nifa'ema niha bö'ö; hew̃a'ae si manö, ba lö omasi ira sa'atö lafondrondrongo wehede-Gu.' " 22 Ba hiza, buala fahuhuosa ba ngawalö li sahölihöli dödö no sambua tandra ba niha si lö faduhu tödö, tenga ba niha si no faduhu tödö. Ba buala wangombakha era'era Lowalangi ba niha, no tandra ba zi faduhu tödö, tenga ba zi lö faduhu tödö. 23 Börö da'ö, na ba wa'owulo mbanua Niha Keriso, fahuhuo fefu ndrotondroto mbanua Niha Keriso ba ngawalö li sahölihöli dödö, ba tohare niha moroi baero, ma zui si tenga Niha Keriso, tatu lawalinga no owöhö ami fefu! 24 Ba hiza na nifa'emami turia soroi Lowalangi, ba na tohare samösa zi tenga Niha Keriso ma zui niha moroi baero, ba fanuriagömi andrö dania zangoroma'ö fefu horö niha andrö, irege aboto ba dödöra horöra. 25 Lafaehagö fefu zi tobini bakha ba dödöra, ba la'ide'ide'ö ira wamosumange Lowalangi. Lafaduhu'ö wa sindruhundruhu so Lowalangi ba gotaluami. 26 Tobali, hadia geluaha da'ö fefu, ya'ami ira talifusö? Na owulo ami ba wamosumange Lowalangi: so zanunö, so zangombakha hadia ia zoroi Lowalangi, so zi hede ba li sahölihöli dödö, ba so zangombakha hadia ia geluaha niw̃a'ö andrö. Ba hiza, lö tola lö'ö mulau da'ö fefu ba wamahaö saekhu ba zi sökhi. 27 Na so zi hede ba li sahölihöli dödö, fondrege wa'ato darua ba ma datölu ya'i zamalua da'ö lafalalilali. Ba lö tola lö'ö so zamo'eluaha hadia niw̃a'ö zi fahuhuo andrö. 28 Na lö hadöi si tola mamo'eluaha akha lahonogö ira ya'ira si fahuhuo ba li sahölihöli dödö andrö. Akha fahuhuo ira bakha ba dödöra manö khö Lowalangi. 29 Darua ma datölu zama'ema turia soroi Lowalangi ba latimba tödöra tanö bö'ö nifa'ema andrö. 30 Ba na tohare duria soroi Lowalangi andrö ba zi samösa niha ba gotalua zi dadao ba gangowuloa andrö, akha ibato fahuhuo si fahuhuo andrö. 31 Ba zi manö, tola mifa'ema duria soroi Lowalangi andrö, dozi ami: ena'ö fefu oi manema famahaö ba tobali itugu abölö wamati. 32 Fa'abölö soroi Geheha ba wama'ema turia soroi Lowalangi tola lafatörö ya'ira sama'ema turia andrö. 33 Lowalangi ba no Lowalangi somasi fa'atoföfö; tenga Lowalangi somasi fawukasa Ia. Bakha ba gotalua mbanua Lowalangi, 34 akha lahonogö ira ira alawe ba gowuloa mbanua Niha Keriso. Lö tetehegö fahuhuo ira. Tebai tobali sondrönia'ö ira; no tesura da'ö ba huku agama. 35 Na omasi ira la'ila hadia ia, akha lasofu khö wo'omora ba nomo. Fangaila sindruhundruhu na fahuhuo ndra alawe bakha ba gowuloa mbanua Niha Keriso. 36 Hadia moroi khömi daroma li Lowalangi? Ma zui ha khömi tefa'ema daroma li andrö? 37 Na so zanguma'ö tödönia so mbuala khönia wama'ema turia soroi Lowalangi, ma zui so mbuala tanö bö'ö moroi ba Geheha Lowalangi, akha aboto ba dödö niha andrö wa no fareta soroi Zo'aya nisuragu andre. 38 Ba hiza na so zi lö manema da'e, böi mi'onangegö ia. 39 Börö da'ö, mi'osindruhugö wama'ema turia soroi Lowalangi, ya'ami ira talifusögu, ba hiza, böi mitenaw̃a niha si fahuhuo ba ngawalö li sahölihöli dödö andrö. 40 Akha mulau fefu da'ö faoma fangenanö ba famöfö'ö.

1 Korindro 15

1 Iada'e ya'ami ira talifusö, omasi ndra'o mitörö tödömi Duria Somuso Dödö soroi Lowalangi ni'ombakha'ögu khömi luo no. No mitema Duria andrö ba faduhu dödömi khö Keriso börö Duria Somuso Dödö andrö. 2 Na lö miböhöli faduhu dödömi ba nituriagögu andrö khömi, ba i'orifi ami Turia Somuso Dödö andrö; ha tö na lö khömi fa'aboto ba dödö, he wa'ae faduhu dödömi. 3 Hadia nifa'emagu khömi no nitemagu göi. Ba sabölö moguna, si mane nisura ba Mbuku Ni'amoni'ö, ufa'ema khömi wa no mate Keriso börö horöda; 4 no muko'o Ia, ba hiza no mu'orifi Ia mangawuli ba ngaluo si tölu. No tesura göi da'ö ba Mbuku Ni'amoni'ö. 5 No u'ombakhaö göi khömi wa Keriso si no auri mangawuli andrö, no I'oroma'ö Ia khö Wetero, ba aefa daö khö ndra sinenge si felendrua. 6 Aefa da'ö Iforoma'ö Ia göi ba zi töra lima ngaotu nifahaö-Nia. Ato ba gotaluara zauri irugi iada'e, ha ma'ifu zi no mate. 7 Aefa daö I'oroma'ö Ia Keriso khö Yakobo ba aefa da'ö khö ndra sinenge fefu. 8 Afuriata sibai Iforoma'ö Ia khögu göi -- hulö ndraono sawuyu si tumbu ba zi tenga baw̃ania ndra'o! 9 Sinenge Zo'aya fondrege zide'ide ndra'o. Tenga sinangea latötöi ndra'odo sinenge, börö me no ufakao mbanua Lowalangi. 10 Ba börö wa'ahakhö dödö Lowalangi no tobali ndra'odo si mane ya'odo iada'e. Ba hiza, tenga zayazaya gölö Lowalangi wangefa'ö ya'o. Ma na'i ya'o zabölö abua halöw̃ö ba gotalua ndra nifahaö bö'ö fefu. Ba tenga fa'abölögu da'ö; no fa'abölö Lowalangi sangomasi'ö ya'o si fao khögu wohalöw̃ö. 11 Tobali, gofu heza moroi mitema Duria Somuso Dödö andrö -- he moroi khögu ma zui moroi ba zinenge bö'ö -- lö hanania. Sabölö moguna ya'ia wa mafa'ema duria andrö ba faduhu dödömi wa no Turia Somuso Dödö da'ö soroi Lowalangi. 12 Ba na nituriaigöma andrö no sanandrösa ba wa'auri Keriso sangawuli moroi ba wa'amate, ba hana wa so ba gotaluami zanguma'ö lö te'orifi mangawuli niha si no mate? 13 Na sindruhu lö te'orifi mangawuli niha moroi ba wa'amate, eluahania lö te'orifi mangawuli Keriso göi moroi ba wa'amate. 14 Ba na lö auri mangawuli Keriso moroi ba wa'amate, ba no lö guna wanuriaigöma, ba no si lö guna göi wamatimi, börö me lö danedane wamatimi andrö. 15 Mendrua manö falimo ndra'aga khömi sanandrösa khö Lowalangi na si manö, börö me maturiaigö wa no I'orifi Lowalangi mangawuli Keriso moroi ba wa'amate, ba sindruhunia sa lö'ö -- na sindruhu lö te'orifi mangawuli niha si no mate! 16 Börö, na lö mu'orifi mangawuli niha si no mate, ba lö göi te'orifi Keriso mangawuli moroi ba wa'amate. 17 Ba na lö te'orifi Keriso mangawuli ba no ha fangifi wamatimi; eluahania lö mamalö si so horö ami ba si lö fanötöna sa'ae. 18 Da'ö geluaha göi nasa wa niha si no mate si faduhu tödö khö Keriso no si lö fanötöna, tehuku göi. 19 Na ha ba wa'aurida ba gulidanö andre manötöna ita khö Keriso, no fondrege si lö harazaki ita moroi ba danö bö'ö! 20 Ba hiza, no te'orifi mangawuli Keriso moroi ba wa'amate. Da'e zi tobali lohelohe wa te'orifi mangawuli dania niha si no mate. 21 Börö zi samösa niha andrö wa so wa'amate ba gulidanö, si manö göi wa börö zi samösa niha wa tola auri ita moroi ba wa'amate. 22 Fefu niha no mate börö me farahu khö Gadamo, ba si manö göi te'orifi fefu, börö me farahu khö Keriso. 23 Ba hiza, te'orifi mangawuli molo'ö ngenolinia: si föföna Keriso; aefa da'ö ngenoli niha si no okhöta Keriso, na inötö tohare Yesu mangawuli ba gulidanö. 24 Aefa da'ö alua luo safuria. Ba ginötö andrö Ibe'e barö mbawa-Nia Keriso fefu wamatörö, fefu kuaso ba fefu wa'abölö; ba aefa da'ö Itou'ö kuaso wa'arazo-Nia khö Lowalangi, Amada. 25 Lö mamalö mamatörö Keriso irege möi barö mbawa Keriso fefu nudu-Nia Ibe'e Lowalangi. 26 Udu afuriata, nifatörö-Nia ya'ia wa'amate. 27 No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö zi mane da'e, "No Ibe'e barö mbawa-Nia Lowalangi fefu hadia ia." Eluaha "fefu hadia ia" ba da'e, lö farahu Lowalangi, sombali'ö fefu hadia ia andrö mangalulu barö mbawa Keriso. 28 Ba hiza me aefa tebe'e fefu barö wamatörö Keriso, ibe'e Ia samösa Ono Lowalangi andrö barö mbawa Lowalangi, si no mame'e fefu hadia ia barö wamatörö-Nia. Ba Lowalangi samösa dania zamatörö fefu hadia ia. 29 Na lö te'orifi mangawuli niha si no mate, hana wa so nibayagö idanö ba khö niha si no mate? Hadia nitötöna moroi ba niha andrö? Na duhu lö te'orifi mangawuli niha si no mate, hadia guna mulau zi manö? 30 Ba hadia guna göi wa mafaondragö de'ala ero inötö? 31 He ya'ami ira talifusö! Ero ma'ökhö utaögö wamakao börö me omuso dödögu ba wa'aurimi, me no faduhu dödömi khö Keriso So'aya ya'ita. 32 Na ha ba wa'aniha manö da'ö fefu, hadia haregu ba wolow̃a zi hulö gurifö samu'i ba da'e, ba Nefeso? Na lö mu'orifi mangawuli niha si no mate, abölö sökhi da tago'ö niw̃a'ö andrö: "Da talau mangamanga ba mamadumadu, ta'omusoi'ö dödöda, börö me mate sa'atö ita mahemolu." 33 Böi telimo ami! Na fa'awö ami ba zi lö sökhi, ba tobali lö sökhi gamuatami si sökhi. 34 Ya'aboto ba dödömi iada'e, ba böi milau horö sa'ae. Sinangea aila ami sa, me so ba gotaluami zi lö mangila Lowalangi. 35 Te so zanofunofu, "Hewisa wangorifi si no mate? Hewisa nga'eu nibe'e khöra, na no auri ira mangawuli?" 36 Bodo sibai ami! Na mitanö danömö bakha barö danö, lö tumbu danömö andrö dania, na lö mate ua. 37 Ba tanömö nitanö bakha ba danö andrö -- he gandru ma zui tanömö bö'ö -- ha hunö danömö andrö, tenga ma'afefu zinanö si tumbu andrö dania. 38 Lowalangi samösa zame'e ba danömö andrö nga'eu si sökhi wa'atobali sinanö andrö molo'ö famaigi-Nia. Ero'ero sambua danömö, Ibe'e Lowalangi nga'eu ba danömö andrö. 39 Lö fagölö fefu nga'eu zaliw̃aliw̃a si so noso. Fabö'ö nga'eu niha, fabö'ö nga'eu gurifö; fabö'ö göi nga'eu wofo, ba fabö'ö nga'eu gi'a. 40 Si manö göi ba ngawalö zi so ba dalu mbanua awö ba gulidanö. Dozi oi so wa'amoadu he ba zi so ba mbanua si yaw̃a, ba si manö göi ba zi so ba gulidanö. 41 Fabö'ö wa'asökhi haga luo moroi ba haga mbaw̃a. Dozi döfi oi so wa'amoadunia. Oi fabö'öbö'ö na'i wa'asökhi ndröfi andrö. 42 Si manö göi dania niha si mate ni'orifi mangawuli. Boto sobou mboto niko'o andrö; ba boto ni'orifi mangawuli no boto si lö obou. 43 Me muko'o mboto andrö, no si lö sökhi ba si lö abölö; ba me mu'orifi mangawuli, boto si sökhi ia ba sabölö. 44 Me muko'o mboto andrö, no boto gulidanö ia; ba na no auri mangawuli dania, no boto nibe'e Geheha Lowalangi mboto andrö. So mboto soroi gulidanö ba so mboto soroi Lowalangi. 45 No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Niha si föföna andrö, Adamo, no saliw̃aliw̃a si so noso," ba hiza Adamo safuria andrö no Eheha same'e fa'auri. 46 Si föföna so ya'ia mboto, tenga noso. Afuriata so noso andrö. 47 Tewöwöi moroi ba danö Gadamo si föföna, ba Adamo si mendrua no moroi ba zorugo. 48 Niha gulidanö andre no hulö Gadamo si föföna, niwöwöi moroi ba danö, ba niha zorugo, no hulö si mane Ya'ia si tohare soroi zorugo. 49 Si mane ya'ita iada'e hulö Gadamo niwöwöi moroi ba danö, ba tobali dania ita si mane Ya'ia soroi zorugo andrö. 50 Ohitö dödögu, ya'ami ira talifusö, ya'ia da'ö: tebai tobali ono mbanua amatöröw̃a Lowalangi mboto nifangamöi moroi ba nagole ba do; boto si mate tebai tobali boto si lö mate. 51 Mitöngöni zi tobini andre: lö fefu ita mate dania, ba hiza fefu ita sa tefabö'öini. 52 Alua da'ö ba zi lö mudönadöna, ba zi ha mamö'i hörö, na inötö mufoli dorofe safuria. Na terongo li dorofe andrö, mu'orifi mangawuli niha si no mate faoma boto si lö mate, ba tefabö'öini fefu ita. 53 Botoda si tola mate andre mu'ali faoma boto si tebai mate, ba boto soroi gulidanö andre lö tola lö mu'ali faoma boto soroi zorugo. 54 Na boto andrö si tola mate no mu'angali'ö faoma boto si tebai mate, ba boto soroi gulidanö te'angali'ö faoma boto soroi zorugo, ba ginötö da'ö awena alua nisura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "No mu'alani wa'amate andrö; ba no musöndra wemöna!" 55 "Hezo wemönamö, fa'amate? Hezo zöfumö, fa'amate?" 56 Söfu wa'amate horö, ba ilau halöw̃önia horö andrö ba goroisa. 57 Ba ta'andrö saohagölö khö Lowalangi; no Ibe'e khöda wemöna ba khö Yesu Keriso So'aya ya'ita! 58 Börö da'ö, ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö, mi'abölö'ö ami ba mi'a'aro'ö dödömi. Böi mifamalö wohalöw̃ö khö Lowalangi soroi ba dödö, börö me aboto ba dödömi wa fefu nilaumi khö Zo'aya, no tenga zayazaya gölö.

1 Korindro 16

1 Iada'e, sanandrösa ba gefe somasi ami mibe'e buala ba niha si faoma faduhu tödö khö Keriso, ufarou ami ena'ö milau si mane nifarougu banua Niha Keriso ba Galatia. 2 Mi'oniagö ma'ifu gefe ero luo migu, molo'ö wa'abölö zamösana. Mi'irö'ö gefe andrö, irege tohare ndra'o, ena'ö lö sa'ae mu'owuloi dania na inötö da'ö. 3 Na no tohare ndra'o dania, ufatenge niha si no ha sara dödömi. Ube'e khöra zura famasao, ena'ö la'ohe gefe fanolo andrö ba Yeruzalema. 4 Ba na sökhi nasa na möi ndra'o awöra, ba möi ndra'odo awöra dania. 5 Möi ndra'o ufalukhaisi ami na no aefa utörö Makedonia, börö me omasido utörö da'ö. 6 Ma tebato ndra'o khömi sabata dania, gasagasa mbaw̃a sokafukafu. Aefa da'ö mitolodo ena'ö utohugö wofanö ba nahia ganete da'ö. 7 Lö omasido ufalukhaisi ami ha molombase manö. Na Itehegö So'aya, omasido toröi khömi, ara ma'ifu. 8 Gasagasa da'ö toröi ndra'o dania ba da'e, ba Nefeso, irugi ngaluo Wendrakose. 9 Oya ginötö si sökhi ba da'e ba wanga'i halöw̃ö soguna, hew̃a'ae ato niha si lö fao tödö. 10 Na tohare Dimoteo, mihaogö mitema'ö ia ena'ö terou dödönia wa'atoröi khömi, börö me sohalöw̃ö khö Zo'aya ia si mane ya'odo. 11 Böi so zangositengagö ya'ia. Mitolo ia ena'ö tola itohugö mangawuli wofanönia irugi ba nahia si so ya'o lö hadia ia, börö me no ubaloi ia awö ndra talifusö bö'ö. 12 Sanandrösa khö dalifusöda Afolo, no ha'uga kali ufarou ia ena'ö möi ia wangondrasi ya'ami awö ndra talifusö bö'ö. Ba hiza lö fa'edöna khönia we'amöi ba da'e. Tatu möi ia dania, na so ginötö tanö bö'ö. 13 Böi arörö ami ba mi'abe'e'ö wamatimi. Akha barani ba abölö ami. 14 Milau hadia ia fefu ba wa'omasi. 15 Tatu mi'ila Zitefana awö nösi nomonia; ya'ira zi föföna tobali Niha Keriso ba Akhaya. La'oigö sibai dödöra wohalöw̃ö ba mbanua Lowalangi. 16 Ufarou sibai dödömi ena'ö mi'o'ö wondrönia'ö niha si manö, awö danö bö'ö si fa'awö wohalöw̃ö awöra. 17 Omuso dödögu ba wa'atohare Zitefana, Fotunato ba Akhaiko. No salahi dalifusö ira khögu. 18 Sindruhundruhu no la'omusoi'ö dödögu, si manö göi dödömi. Lö tola lö'ö mufosumange niha si manö. 19 Lafa'ema wangowaira khömi banua Niha Keriso ba Asia. Lafa'ema wangowai fa'aniha Keriso soroi dödö ira Akila ba Firisikila awö mbanua Niha Keriso sowulo ba nomora. 20 Lafa'ema wangowaira khömi ira talifusö ba da'e. Mifa'ema wangowaimi faoma fa'agosa bawa fa'atalifusöta soroi dödö. 21 Unönö ba da'e wangowaigu nisuragu samösa: Ya'odo Faulo, u'owai ami. 22 Akha Ihuku Lowalangi niha si lö mangomasi'ö So'aya Yesu! Maranatha -- So'aya ya'aga, aine khöma! 23 Ya'ifahowu'ö ami So'aya Yesu. 24 Si fao fa'omasi ba khömi fefu si ha sambua ba khö Keriso.

2 Korindro 1

1 Ya'ami ira talifusö banua Lowalangi ba Gorindro awö fefu mbanua Lowalangi ba zi sagörö Akhaya. Ya'odo, Faulo, sinenge Yesu Keriso, molo'ö somasi Lowalangi, awö dalifusöda Timoteo. 2 Matötöna ena'ö Lowalangi Amada awö Zo'aya Yesu Keriso zame'e khömi howuhowu awö wa'ohahau dödö. 3 Nisuno Lowalangi, Ama Zo'aya ya'ita Yesu Keriso. Ama si sökhi sibai tödö Ia, ba Ya'ia zame'e fa'aro dödö ba niha. 4 I'a'aro'ö dödöma bakha ba galangua dödö nitöröma, ena'ö börö wa'abölö nitemama moroi khö Lowalangi andrö, tola ma'a'aro'ö dödö niha fefu bakha ba galangua dödö. 5 No oya nitöröma göi famakao andrö si no Itaögö Keriso. Da'ö mbörö wa khö Keriso te'a'aro'ö sibai dödöma. 6 Na matörö galangua dödö, no ba wangaro'ö tödömi da'ö, soguna ba wangorifi khömi. Na te'a'aro'ö dödöma, ba si fao ami ni'abölö'ö irege anau gölömi bakha ba galangua dödö si mane nitaögöma göi. 7 Lö irai mangiwa dödöma sanandrösa ba wanötönama khömi, börö me ma'ila wa fao ami tefakao awöma. Ba börö da'ö, te'abölö'ö göi ami awöma. 8 He ya'ami ira talifusö! Omasiga mi'ila galangua dödö nitaögöma ba danö Asia. Itambuaisi sibai ndra'aga famakao nitaögöma andrö, irege lö manötöna wa auri ndra'aga nasa; 9 hulö zi no mu'etu'ö huku famunu ndra'aga worasoima. Alua zi manö, ena'ö lö matendro'ö wanötönama khöma samösa, hiza ena'ö khö Lowalangi, sangorifi niha si no mate. 10 Ya'ia zangefa'ö ya'aga moroi ba lumö wa'amate sebua andrö. Ba Ya'ia göi zangorifi ya'aga dania ba ginötö si so föna, börö me no khö-Nia manötöna ndra'aga. 11 Aro dödöma börö wangandrömi salahima wa i'orifi zui dania ndra'aga Lowalangi moroi ba lumö wa'amate. Ba ato niha si no mangandrö salahima, la'andrö saohagölö dania khö Lowalangi, börö me Ifondrondrongo wangandröra ba Ifahowu'ö ndra'aga Lowalangi. 12 Tola masuno ndra'aga börö me aro wehede dödöma sanga'aro'ö ya'aga wa fefu nilauma ba gulidanö andre -- mendrua manö gamakhaitama khömi -- no mafalua si fao ohitö dödö si sökhi ba sindruhu soroi Lowalangi. Mafalua da'ö, tenga molo'ö fa'atuatuama wa'aniha, no ba wa'abölö nibe'e Lowalangi khöma. 13 Nisurama khömi sanandrösa ba ngawalö zi tola mibaso ba saboto ba dödömi. Lö aboto sibai ba dödömi ndra'aga iada'e, ba hiza manötöna dödögu wa sindruhundruhu aboto ba dödömi dania. Ba zi manö misuno ami börö ndra'aga dania na inötö wa'atohare Zo'aya Yesu si mane fanunoma ya'aga börö ami. 15 Börö wa'aro dödö si manö wa no u'era'era we'amöi khömi ena'ö mitema dua winaeta howuhowu. 16 Omasido ufalukhaisi ami ba we'amöigu ba Makedonia, ba ufuli utörö na mangawulido, ena'ö tola mitolo ndra'o wanohugö fofanögu numalö ba Yudea. 17 Ba hiza no uwu'ai gera'eragu andrö; hadia, fangoroma da'ö wa lö mo'arota wangerangeragu? Me inötö ufakhoi lalagu, hadia ufakhoi ia molo'ö somasi ndra'o samösa, itaria umane "Ya'ia", ba itaria umane, "Tenga"? 18 Ba döi Lowalangi si lö faröi, bu'u ligu khömi si no uw̃a'ö, tenga ha "Ya'ia" ma zui "Tenga". 19 Börö me Yesu Keriso, Ono Lowalangi, nituriaigö Zila, Timoteo ba ya'odo samösa khömi tenga niha si "Ya'ia" ma "Si tenga". Hiza i no fanema li soroi Lowalangi wa "Ya'ia". 20 Börö me khö-Nia no Iw̃a'ö "Ya'ia" Lowalangi ba ngawalö fefu wawu'usa li-Nia. Modanedane ba da'ö tamane "Yaduhu" khö Lowalangi börö Yesu Keriso. Malau zi manö ena'ö tefolakhömi Lowalangi. 21 Lowalangi samösa zanga'aro'ö fa ha sambuada khö Keriso; ba Ya'ia andrö zamili ya'ita tana khö-Nia. 22 No Ibe'e khöda dandra wa okhöta-Nia ita ba no Ibe'e ba dödöda zi tobali lohelohe ba ngawalö hadia Ia. 23 Lowalangi sasigu -- börö me I'ila nösi dödögu -- wa lö alua möi ndra'o ba Gorindro, börö me lö omasi ndra'o na abu dödömi. 24 Lö omasi ndra'o ufatörö ami ba zi faduhu dödömi, börö me no mamati sibai ami khö Keriso. Omasi ndra'o falulu halöw̃ö khömi ena'ö itugu owuawua dödömi.

2 Korindro 2

1 Börö da'ö no uhalö gangetula wa lö möi sa'ae ndra'o khömi wolau falukhata sobusi tödömi. 2 Börö na ubusi dödömi, haniha zondrara tödögu, na tenga niha andrö nibusigu tödö? 3 Da'ö mbörö wa usura zura andre khömi. Lö omasi ndra'o ufalukhaisi ami, ba labusi dödögu ira niha sangomusoi'ö tödögu ena'ö. Börö me faduhu dödögu wa na omuso dödögu ba omuso dödömi fefu. 4 Usura khömi zura ba wa'abu dödö awö ba wa'abua gölö ba oya mowöi daw̃a hörö. Tenga ena'ö abu dödömi, hiza ena'ö aboto ba dödömi wa fondrege wa'omasigu ami. 5 Na so fa samösa zi tobali börö wa'abu dödö andre, ba tenga khögu ilau da'ö, hiza no ilau khömi fefu ba ma si lö'ölö'önia khömi ösa. Lö omasido abe'e sibai ba niha solau si manö. 6 Ba niha si manö, no tobönö huku nibe'emi khönia. 7 Iada'e lö tola lö mi'efa'ö zalania ba mifarou dödömi ena'ö böi abu sibai dödönia ba böi aetu wanötönania. 8 Börö da'ö u'andrö, mi'oroma'ö mangawuli khönia wa sindruhundruhu mi'omasi'ö ia. 9 Usura zura andre ba wanandraigö ya'ami, hadia lö mamalö mi'o'ö wanuturugu lala khömi. 10 Na mi'efa'ö horö zi no mamazökhi sala khömi, ba u'efa'ö göi horö niha andrö. Börö me hadia zi no u'efa'ö -- na sindruhu so ni'efa'ö -- u'efa'ö horö andrö föna Keriso si sökhi khömi. 11 Ulau da'ö ena'ö böi i'oguna'ö ginötö andrö Afökha ba wamatörö ya'ita, börö me ta'ila ni'era'era dödönia. 12 Me urugi Deroa ba wanuriaigö Turia Somuso Dödö sanandrösa khö Keriso, no Ibokai lala khögu So'aya wohalöw̃ö ba nahia andrö. 13 Ba hiza, lö fa'ahono dödögu, börö me lö falukhado dalifusöda Tito ba da'ö. Andrö wa u'andrö ndra'o ba niha si so ba nahia andrö numalödo ba Makedonia. 14 Ma'andrö saohagölö khö Lowalangi, me lö mamalö I'ohe ndra'aga wefao bakha ba wa'omuso dödö ba wa'amöna Keriso. I'oguna'ö ndra'aga Lowalangi ena'ö teboloso duria sanandrösa khö Keriso hulö zamohua sangoroma'ö huania gofu heza. 15 Hulö gumöyö samohua ndra'aga, nitunu Keriso khö Lowalangi. Ba niha saekhu ba wa'atekiko, hulö hua wa'amate ndra'aga samunu niha; ba hiza ba niha ni'orifi, hulö zamohua solohe fa'auri ndra'aga. Lau, haniha zi tola mamönui halöw̃ö andre? 17 Tenga si mane sato bö'ö ndra'aga sombali'ö amawaö duria soroi Lowalangi andrö. Satulö gohitö dödöma, börö nibe'e Lowalangi halöw̃öma. Ba I'ila göi Lowalangi wa mafa'ema duria andrö si mane sawuyu Keriso. 29 Januari 2004

2 Korindro 3

1 Hadia ba zi manö hulö masunosuno zui ndra'aga? Hadia moguna khöma zura wamaduhu'ö sanandrösa khömi, ma zui si otarai ami, si mane ni'oguna'ö niha bö'ö göi. 2 Sura wamaduhu'öma ami, nisura bakha ba dödöma, ba si tola aboto ba dödö ba si tola ibaso dozi haniha. 3 No la'ila wa ya'ami zi tobali sura Keriso nisurama, sura andrö tenga taw̃a wanura ya'ia, no Eheha Lowalangi sauri; tenga göi yaw̃a ba dete gara wanura musura, no bakha ba dödö niha. 4 Maw̃a'ö zi mane, börö wanötönama khö Lowalangi soroi Keriso. 5 Sambalö lö hadöi soroi ndra'aga zi tola mangabölö'ö ya'aga wangohalöwögöigö halöw̃ö da'e, no Lowalangi zame'e fa'abölö andrö khöma. 6 Ya'ia zombali'ö ya'aga tola tobali enoni ba gamabu'ula li si bohou andrö; amabu'ula li si bohou andrö si otarai Geheha Lowalangi, tenga ba huku si no musura. Börö me mamunu zi no musura andrö, ba mangorifi zoroi ba Geheha Lowalangi andrö. 7 Me luo tefazökhi gamabu'ula li samunu andrö nisura ba gara, muhaga Lowalangi andrö ba mbawa Moze. Fondrege wa'atakile haga-Nia andrö irege tebai latöngö mbawa Moze soi Gizera'eli, hew̃a'ae me luo da'ö ibörötaigö ahoe haga mbawa Moze. Na famazökhi amabu'ula li samunu andrö mulau faoma lakhömi sebua, 8 tatu famazökhi amabu'ula li nibe'e Geheha Lowalangi andrö göi no abölö ebua wa'amolakhöminia. 9 Na molakhömi wame'e amabu'ula li sama'ala niha andrö, tatu abölö molakhömi nasa wame'e amabu'ula li si tola mangatulö niha khö Lowalangi. 10 Tola taw̃a'ö, hadia zolakhömi mböröta, no lö molakhömi sa'ae börö wa'amolakhömi zi so iada'a. 11 Na so hadia ia zaro si lö arara ölönia ba wa'amolakhömi, tatu abölö molakhömi zi lö tebulö andrö. 12 Börö me so khöma wanötöna si mane da'ö, andrö wa barani ndra'aga maw̃a'ö zi manö. 13 Tenga si mane Moze ndra'aga sombalugö bawania faoma balubalu, ena'ö böi la'ila soi Gizera'eli lakhömi Zo'aya sarakhagö mate ba taya ba mbawania. 14 No teduhö gera'erara. Irugi ma'ökhö andre göi ba no teduhö manö wangerangerara faoma balubalu andrö ba ginötö labaso mbuku sanandrösa ba gamabu'ula li si föföna andrö. Awai tola aheta mbalubalu andrö ha na ha sambua boto niha khö Keriso. 15 He iada'e, na labaso mbuku Moze andre, ba no manö ibalugö wangerangerara balubalu andrö. 16 Ba na ifuli ia samösa niha khö Zo'aya, awena aheta mbalubalu andrö moroi ba mbawania. 17 So'aya niw̃a'ö bada'e ba ya'ia Geheha. Ba heza so Geheha Zo'aya andrö, ba ba da'ö göi so wangefa. 18 Ba bawada fefu iada'e lö tebalu balubalu andrö, taforoma'ö wa'amohaga Zo'aya Yesu andrö. Börö da'ö lö aetu'aetu tebohouni ita si mane Ya'ia; itugu ara ita ba itugu molakhömi ita. Fa'amolakhömi andrö no moroi ba Geheha, ba Eheha andrö no So'aya. Penyutingan : Ning 29 Januari 2004

2 Korindro 4

1 Ma'ohalöw̃ögöigö halöw̃ö da'e si fao fanolo Lowalangi. Ya'ia zame'e halöw̃ö da'e khöma. Da'ö mbörö wa lö aetu wanötönama. 2 Lö ma'oguna'ö lala zogömigömi sangailasi Lowalangi. Lö omasi ndra'aga falimo ba wohalöw̃öma, ba ma mafaelungu niw̃a'ö Lowalangi. Mahalö halöw̃ö andrö si fao tödö safusi molo'ö somasi Lowalangi. Börö da'ö madönadöna wa lasu'a sökhi ndra'aga fefu niha soroi ba dödöra. 3 Na Turia Somuso Dödö ni'ombakha'öma andrö lö nasa saboto ba dödö niha, ba ha niha sanaw̃a fa'atekiko zi lö nasa aboto ba dödö ya'ia. 4 Eheha si lö sökhi samatörö ulidanö da'e zombalugö fangerangera niha si lö famati. Ya'ia zomba'aba'agö ya'ira ena'ö lö la'ila haga Duria Somuso Dödö sanandrösa ba lakhömi Keriso andrö; si no khalakhala Lowalangi. 5 Turia nifa'emama andrö tenga turiama samösa, no turia Yesu Keriso; wa Ya'ia Zo'aya ba ya'aga genoni börö Yesu Keriso; 6 Lowalangi zanguma'ö, "Ya tumbu haga moroi bakha ba zogömigömi," Lowalangi andrö göi zamatumbu'ö haga andrö bakha ba dödöda, ena'ö mohaga wangerangerada, afu aboto ba dödöda lakhömi Lowalangi andrö si haga ba mbawa Keriso. 7 Ba harato noso si sökhi andrö ma'ohe ia ba mbotoma si lö harago andre nifazökhi moroi ba danö. Börö da'ö oroma wa lakhömi wa'abölö Lowalangi andrö no so ba khö-Nia, ba tenga moroi ba khöma. 8 Fefu gofu heza ba lafakao ndra'aga, ba lö tolazi ndra'aga, tosasa ndra'aga, ba lö sa'atö teduhö dödöma. 9 La'uduni ndra'aga niha ba alukhö sa'atö ha samösa ndra'aga. Ba hew̃a'ae asese labözi ndra'aga irege alau tou ba danö, ba lö sa'atö mate ndra'aga. 10 Ba gofu heza so ndra'aga ba marasoi manö wa'amate Yesu ba mbotoma, ena'ö oroma göi wa auri Yesu ba mbotoma. 11 Sagötö fa'aurima, lö aetu'aetu i'alani ndra'aga fa'amate börö Yesu, ena'ö oroma göi wa'auri Yesu ba mbotoma andre si mate. 12 Eluahania wa ba mbotoma andre mohalöhalöw̃ö wa'amate, ba ba mbotomi mohalöhalöw̃ö wa'auri. 13 Bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö so wanguma'ö, "No faduhu dödögu, da'ö mbörö wa humede ndra'o." Börö wa'afaduhu dödöma si manö da'ö göi wa humede ndra'aga. 14 Manötöna ndra'aga wa Lowalangi, si no mangorifi So'aya Yesu, da'ö göi dania zangorifi ya'aga awö Yesu, I'ohe ami ba ya'aga göi tanö föna-Nia. 15 Fefu da'ö ba soguna khömi. Börö me itugu ato niha si falukha fa'omasi Lowalangi, itugu ato göi niha sangandrö saohagölö nifa'ema khö Lowalangi; börö zi manö tefolakhömi Lowalangi. 16 Da'ö mbörö wa lö maduhö dödöma. Hew̃a'ae itugu tekiko ndra'aga dali mboto andre, ba tödöma bakha tebohouni ero ma'ökhö. 17 Ba fa'abu dödö si lö abölöbölö andre, si falukha ndra'aga si lö arara, ba i'a'asogö khöma lakhömi sebua ba si lö aetu. Abölö ebua lakhömi andrö na tafaedogö ia faoma fa'abu dödö andrö. 18 Börö me nitöngönima, ya'ia ngawalö zi lö oroma, ba tenga soroma. Soroma andrö sa ba lö arara, ba si lö oroma andrö ba irugi zi lö aetu.

2 Korindro 5

1 Noa sa ma'ila, na tedudugö nomo -- ya'ia mboto -- ni'iaigöda ba gulidanö andre, I'a'asogö khöda sambua nomo Lowalangi ba zorugo, ni'otomosi Lowalangi samösa ba saro irugi zi lö aetu. 2 Ba nomo si so iada'e, mangaröngarö ita, börö me omasi sibai ita toröi ba nomoda andrö si so ba zorugo. 3 Omo andrö no botoda si bohou. 4 Sagötö fe'asoda ba nomo si otarai gulidanö andre, mangaröngarö ita, börö me abua noroda. Tenga börö me omasi ita aefa moroi ba mbotoda si otarai gulidanö andre wa mangaröngarö ita, no börö me omasi ita ta'owaru mboto soroi zorugo andrö, ena'ö botoda si tola mate andre i'okhögö ia sauri. 5 Sama'anö ya'ita ba da'ö ya'ia Lowalangi samösa, Ibe'e Geheha-Nia khöda tobali we'ewe'e dödö. 6 Börö da'ö lö mamalömalö terara dödöma. No ma'ila wa sagötö so ndra'aga ba mboto andre, no aröu ndra'aga ba nomo ni'onahiama dania si fao awö Zo'aya. 7 Ba wamati auri ndra'aga, ba tenga dali ni'ila hörö. Da'ö mbörö wa terara dödöma. 8 Ba abölö omasiga sa aefa ndra'aga ba mbotoma andre, ena'ö tola ahono ndra'aga khö Zo'aya. 9 Andrö maforege wangomusoi'ö tödö-Nia, he fatua so ndra'aga ba nonoma ba da'e, he na zui ba da'ö. 10 Lö'ö sa tola lö te'ohe ita fefu föna dadaoma ba wanguhuku andrö khö Keriso, ba itema zulö nilaunia zamösana ba gulidanö, he si sökhi, ba he si lö sökhi. 11 No aboto ba dödöma hadia geluaha wangata'ufi Lowalangi; da'ö mbörö wa ma'odödögö ena'ö faduhu dödö niha ba khöma. Noa sa I'ila ndra'aga Lowalangi, ba madönadöna göi wa ba dödömi no mi'ila ndra'aga. 12 Lö omasiga ma'andrö ena'ö misuno ndra'aga. Ha da'ö zomasiga, mabe'e khömi danedane si sökhi wanunomi ya'aga, ena'ö mi'ila hewisa wanemami li niha sangoföna'iö mamaigi rufo moroi ba gamuata. 13 Na sindruhu hulö zowöhö ndra'aga, ba no ba zoguna khö Lowalangi da'ö. Ba na hulö zi so era'era ndra'aga, ba no ba zoguna khömi. 14 Fa'omasi Keriso zi no mangu'uni ya'aga; ba no aboto ba dödöma wa na no mate samösa salahi zato fefu, da'ö geluahania no mate zato fefu. 15 No mate Keriso salahi zato, ena'ö dozi sauri, tenga sa'ae khöra auri ira, no khö Keriso si no mate ba si no ifuli auri, börö ira. 16 Andrö börö da'ö lö sa'ae masu'a niha dali zu'asu'a ba niha. Ba mböröta no irai masu'a Keriso dali zu'asu'a wa'aniha, ba lö'ö sa'ae malau da'ö iada'e. 17 Niha si no ha sambua khö Keriso, niha da'ö no tobali si bohou mufazökhi ia. No aheta zi tohöna sa'ae, ba hiza no tobali bohou ma'afefu. 18 Fefu da'ö Lowalangi zangohalöw̃ögöigö. Lowalangi zangohalöw̃ögöigö irege atulö ita khö-Nia, börö Keriso, Ifatenge göi ita mohalöw̃ö ena'ö atulö göi niha bö'ö khö Lowalangi. 19 Andrö maturiagö wa ba khö Keriso I'ohalöw̃ögöigö wangatulö Lowalangi, irege atulö niha khö Lowalangi. Lowalangi zamalua da'ö, lö Isofu ngawalö zala si no ifalua niha khö-Nia. Ba no Ifohalöw̃ö ndra'aga Lowalangi ba wanuriaigö turia andrö. 20 Börö da'ö ya'aga andre ba no sinenge Keriso. Ba fahuhuo ndra'aga khömi hulö na Lowalangi samösa zi fahuhuo khömi. Andrö börö da'ö, ba döi Keriso ma'andrö sibai, ena'ö mitema wa'ahakhö dödö Lowalangi si tola mangatulö'ö ya'ami khö-Nia. 21 Lö horö Keriso, ba no Ibali'ö Ia Lowalangi solu'i horöda, ena'ö börö wa ha sambua khö Keriso, tobali sökhi gamakhaitada khö Lowalangi.

2 Korindro 6

1 Me no fao khöma Lowalangi ba wohalöw̃ö andrö, ba ma'andrö sibai ena'ö böi mibe'e aekhu wa'ebua dödö Lowalangi andrö. 2 Ba Mbuku Ni'amoni'ö, Iw̃a'ö Lowalangi, "No Ufondrondrongo we'aomö, me baw̃a si sökhi, ba no Utolo'ö, me luo wangorifi." Mihaogö wanöngöni! Iada'e mbaw̃a si sökhi andrö, iada'e luo wangorifi andrö. 3 Lö omasiga lasalaikö wohalöw̃öma! Börö da'ö lö moguna mafatunö ba niha hadia mbörö wa mahalö halöw̃ö andrö. 4 Ba ngawalö nilauma i, ma'oroma'ö wa enoni Lowalangi ndra'aga. No oya ngawalö wamakao si no mataögö si fao fanaha tödö: 5 lafakao ndra'aga, lafakuru'ö, ba laböbözi; ma'oigö dödöma ba halöw̃öma, asese lö mörö ba asese göi lö manga. 6 Ba ba wa'ohauhau, ba wa'aboto ba dödö, ba wa'ebolo dödö ba ba wa'asökhi dödö, ma'oroma'ö wa enoni Lowalangi ndra'aga. Si fao fangodaligö fanolo Geheha Lowalangi, ba fa'omasi si lö famini tödö, 7 fao fanuriaigö turia soroi Lowalangi, ba si fao fa'abölö Lowalangi, ma'oroma'ö wa ya'aga andre enoni Lowalangi. Lö mabulö'öga ba gohitö dödö Lowalangi si no tobali fakakema ba wolaw̃a ba ma ba wanolo ya'aga. 8 Lafosumange ndra'aga, ba la'o'aya göi; lasuno ba la'o'aya göi. Hew̃a'ae adölö dödöma, ba law̃a'ö sa'atö niha si falimolimo ndra'aga. 9 Law̃a'ö si lö la'ila niha ndra'aga, ba noa sa la'ila ndra'aga niha fefu. Law̃a'ö no mate ndra'aga, ba sindruhunia auri nasa ndra'aga. Hew̃a'ae laböbözi ndra'aga, ba lö sa'atö mate ndra'aga. 10 Hew̃a'ae labusi dödöma, ba lö mamalömalö wa'omuso dödöma. Hulö zi numana ndra'aga, ba no ato niha mabali'ö kayo. Hulö niha si lö hadia ia ndra'aga, ba sindruhunia no a'oi so khöma. 11 He ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö ba Gorindro! Maw̃a'ö fefu hadia ia khömi. Fefu nösi dödöma ba no a'oi ma'ombakha'ö khömi. 12 Tödöma mabokai sindruhundruhu khömi, ha ya'ami zondruhö tödömi khöma. 13 Iada'e, akha fahuhuo ndra'o khömi hulö na ba ndraonogu samösa. Andrö mibokai dödömi khöma. 14 Böi omasi ami fao awö niha si lö mamati khö Yesu; lö faudu zi manö. He wa tola niha samalua somasi Lowalangi orudu ba niha solaw̃a khö Lowalangi! Lö tola orudu haga ba zogömigömi. 15 Lö tola fao Keriso khö Gafökha. Hadia zi fagölönia Niha Keriso ba si tenga Niha Keriso? 16 Hadia faoma ira Nomo Zo'aya ba omo nadu? Ya'ita andre ba no Omo Zo'aya sauri. Lowalangi samösa zanguma'ö, "Ba khöra toröi Ndra'o ba fao Ndra'o awöra ba wa'auri. Lowalangira Ndra'o, ba banua-Gu ira. 17 Börö da'ö, miheta ami ba niha si lö aboto ba dödö Lowalangi andrö, ba mifabali ami khöra. Böi mibabaya zira'ira'iö, ba Utema ami dania. 18 Amami Ndra'o, ba ono-Gu ami, Iw̃a'ö So'aya andrö si lö ambö fa'abölö."

2 Korindro 7

1 He ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö! Khöda ibe'e mbu'u li da'ö. Andrö börö da'ö da tahaogö ita moroi ba ngawalö zana'unöi boto awö nosoda. Da ta'ata'ufi Lowalangi, ena'ö mo'ahonoa ita ba wa'auri khö-Nia. 2 Mitema'ö nasa ndra'aga bakha ba dödömi. Lö salama ba niha, ba lö göi irai ma'alani niha. Lö manö omasi ndra'aga mangai hare ba niha. 3 Uw̃a'ö zi mane, tenga ba wanguhuku ya'ami. Börö si mane si no uw̃a'ö föna, ma'omasi'ö sibai ami, ba no awö fao ba wa'auri ba ba wa'amate ita. 4 Faduhu sibai dödögu khömi. Ma na'i usuno ndra'o ba khömi andrö! Hew̃a'ae oya zagafökhö si falukha ya'aga, ba terara sa'atö dödögu börö ami. Oi so wa'omuso dödögu. 5 Me no marugi Makedonia, lö mo'aetufa wa'erege dödöma. Gofu heza ba fa'abasaki zi falukha ya'aga: fasosota moroi ba niha bö'ö, ba fa'ata'u si otarai dödöma samösa. 6 Ba ta'andrö saohagölö! Lowalangi zondrara tödö niha saetu fanötöna; i'omusoi'ö dödöma fa'atohare Dito. 7 Terara dödöma, tenga si'ai börö me no so Dito, no göi börö me i'ombakha'ö khöma hewisa wa'aterara dödönia börö ami. I'ombakha'ö khöma, wa no humulu sibai dödömi falukha khögu; i'ombakha'ö wa maniasa sibai ami ba gamuatami föna, ba iada'e moroi ba wa'ohauhau dödö omasi ami mitolodo. Da'ö fefu no tobali fondrou'ö wa'omuso dödögu. 8 Ba hew̃a'ae no ubusi dödömi ba zuragu, ba lö maniasa ndra'o wanura sura andrö. Sindruhunia, me inötö u'ila wa suragu andrö tobali fombusi dödömi -- hew̃a'ae lö arara wa'abu dödömi andrö -- ba maniasa zui sa'atö ndra'o. 9 Ba omuso dödögu iada'e -- tenga börö wa no abu dödömi, no börö wa fa'abu dödömi andrö no tobali famalalini gera'erami. Omasi göi Lowalangi na mirasoi wa'abu dödö si manö. Börö da'ö, lö ma'alani ami. 10 Börö me fa'abu dödö na dali Lowalangi ba i'a'sogö wamalalini era'era ba wangorifi. Ba lö maniasa dödö niha ba da'ö. Ba zi tambai da'ö, fa'abu dödö dali gulidanö andre ba fa'amate. 11 Mitandraigö mifaigi hadia mbuania khömi wa'abu dödö soroi Lowalangi! Buania ya'ia wa sindruhundruhu mi'oigö dödömi ba wangohauhau'ö si no olotu! Anuzu sa'ae dödömi wamalua horö, ata'u ami, humulu sibai dödömi, so wehi'a dödö, mitehegö nihuku zi fasala! Bakha ba gamatunöw̃a da'e fefu, no mi'oroma'ö wa lö si fasala ami. 12 Börö da'ö, hew̃a'ae no usura zura andrö, ba sura da'ö musura ia tenga börö wa so niha si no fasala. Tenga göi börö wa so niha si no manaögö fa'afökhö, börö zala! Usura zura andrö ena'ö tanö föna Lowalangi, oroma khömi samösa ha wa'ebua dödömi khöma. 13 Da'ö mbörö wa terara dödöma. Ba tenga ha terara manö dödöma, no abölöbölö nasa omuso dödöma, ba wamaigi fa'omuso dödö Dito; me ya'ami fefu no mirara dödönia. 14 Sindruhunia no usunosuno ndra'o khönia ba khömi andrö. Ba ta'andrö saohagölö, lö ni'ailasimi ya'o. Fefu zi no irai maw̃a'ö khömi ba no duhu. Si manö göi hadia zi no masunosunoga ba khömi andrö khö Dito, no si duhu. 15 Iada'e ba itugu i'omasi'ö ami, börö me i'angeragö tödönia hewisa wolo'ömi fondrönia'önia ba hewisa wanemami ya'ia si fao famosumange ba folo'ö. 16 Omuso si'ai dödögu, me no abe'e dödögu ami fefu, gofu heza.

2 Korindro 8

1 Ya'ami ira talifusö, omasi ndra'aga na ma'ila göi hewisa wa'ebua dödö Lowalangi ba mbanua Niha Keriso ba Makedonia. 2 No oya wanandraigö sagafökhö si göna ya'ira! Ba gotalua wa'afökhö andrö, la'omusoi'ö dödöra ba labe'e game'ela, ebua ma'ifu, ba wanolo niha bö'ö, hew̃a'ae numana sibai ira. 3 No u'ila samösa ira me labe'e zi khamö fa'abölöra, ma na'i töra moroi ba da'ö. Lö hadöi sango'ou ya'ira. 4 Ba la'andrö sibai khöma na tola fao ira ba wame'e ame'ela fanolo ba mbanua Lowalangi si so ba Yudea. 5 Ya'ira labe'e manö da'ö, tenga börö wa no matötöna da'ö moroi khöra. Si oföna latou'ö ira ba danga Zo'aya, aefa da'ö ba khöma göi me no omasi Lowalangi zi manö. 6 Da'ö mbörö wa mafarou sibai Dito -- samörötaigö halöw̃ö da'e -- ena'ö itohugö halöw̃ö si sökhi andre ba khömi göi. 7 No fahöna khömi fefu hadia ia. No fahöna khömi wamati, he fa'onekhe ba wehedehede, he ba wa'atuatua, he ba ngawalö halöw̃ö, ba he fa'omasimi ndra'aga. Börö da'ö, ena'ö göi sia'a ami ba halöw̃ö si sökhi andre. 8 Lö uw̃a'ö khömi sambua oroisa da'ö. No ba wangoroma'ö ha wa'aterou dödö niha ba wame'e tolotolo ba niha, omasido göi u'ila heza ndrege irugi fa'omasimi andrö. 9 Noa sa aboto ba dödömi wa no I'omasi'ö sibai ita Yesu Keriso, So'aya ya'ita: Hew̃a'ae no fahöna khö-Nia, ba no Ifa'anumana Ia börö ami, ena'ö ba wa'anumana-Nia andrö, fahöna khömi. 10 Molo'ö era'eragu, enahöi na mi'asiwalisi hadia zi no mifobörö ba ndröfi si no numalö. No ya'ami zi oföna sibai wamörötaigö wo'angeragö halöw̃ö si mane da'e. 11 Me si manö, ba mitohugö wamalua iada'e, molo'ö si tola ami. Ya terou dödömi ba wangasiwalisi halöw̃ö da'ö, si mane fa'aterou dödömi me luo mifa'anö lala gera'era ba mböröta. 12 Na so khömi wa'aohagölö ba wame'e, ba Itema dania Lowalangi mbe'elömi dali zi so khömi, tenga dali zi lö'ö khömi. 13 Lö manö ohitö dödögu ba wangefa'ö niha bö'ö moroi ba noro dödö, ba mutambuasi khömi. Lö tola lö fagölögölö. 14 Ba me ya'ami na iada'e bakha ba wa'afahöna, no sinangeania ya'ami zombönökhi so'amböta ira. Na mo'amböta göi dania ami, ba ya'ira, ba wa'afahönara, latolo göi dania ami. Börö da'ö faoma falali fanolo. 15 Bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura, "Niha soya manöndra, ba lö fa'atöra, ba ba niha si lö oya'oya manöndra, ba lö fa'ambö." 16 Ba masuno Lowalangi, me no Ibe'e ba dödö Dito wa'owölö'ölö si mane ya'aga ba wanolo ya'ami. 17 Me Tito andre tenga ha mamalua somasi ndra'aga manö, no ya'ia göi zabölöbölö terou tödö ba wanolo ya'ami, irege ba wehulu dödönia samösa ihalö gangetula we'amöi khömi. 18 Ba no mafatenge awönia samösa dalifusö si sökhi turia ba mbanua Niha Keriso misa fefu, sanuriaigö Turia Somuso Dödö si otarai Lowalangi. 19 Ba zi tambai da'ö nasa, no latuyu göi dalifusö andrö banua Niha Keriso awöma ba wofanöma. Mofanö ndra'aga ba wama'ema tolotolo andrö, ena'ö tefolakhömi Zo'aya, ba ena'ö mi'ila wa omasi göi ndra'aga manolo. 20 Mangenanö sibai ndra'aga ena'ö böi so niha samöbögö si lö duhu khöma, ba wama'ema tolotolo sebua andrö. 21 Si sökhi sa mafalua, tenga ha tanö föna Zo'aya, no tanö föna niha göi. 22 Fao khö Dito ba talifusö andrö, mafatenge zui samösa dalifusö tanö bö'ö. No asese matandraigö ia, ba oroma khöma wa no somasi manö manolo ia. Ba iada'e, owölö'ölö sibai ia wanolo ya'ami, me manötöna dödönia khömi. 23 Sanandrösa khö Dito, ba awögu ia, si fao khögu wohalöw̃ö ba wanolo ya'ami. Ba sanandrösa khö ndra talifusöda si darua, si möi awönia fao, ba no niha nifatenge mbanua Niha Keriso -- lakhömi khö Keriso. 24 Matötöna khömi wa mi'oroma'ö wa'omasimi khöra, ena'ö la'ila fefu banua Niha Keriso wa mi'omasi'ö ira ba wa si duhu hadia ia zi no masunosuno ba khömi. Januari 2004

2 Korindro 9

1 Sindruhunia, lö moguna sa'ae usura zura khömi sanandrösa ba dolotolo nifa'ohe'öma ba mbanua Niha Keriso si so ba Yudea. 2 Aboto ba dödögu wa no somasi manolo ami, ba no usunosuno ami ba mbanua Makedonia. No uw̃a'ö khöra, wa ira talifusöda si so ba Nakhaya i'otarai ndröfi si lalö no mama'anö ira ba wame'e tolotolo. Ba fa'aterou dödömi andrö no möi famarou dödö zato khöra. 3 Iada'e ufatenge Dito ba darua dalifusö tanö bö'ö andrö khömi, ena'ö hadia zi no usunosuno ba khömi böi tobali fayafaya. Börö da'ö, ena'ö no mama'anö ami, no uw̃a'ö khöra wa no mama'anö ami ba halöw̃ö dolotolo andre. 4 Ba mangiwa sibai dödögu, ma so niha Makedonia si fao khögu dania ba ginötö wangondrasigu ya'ami. Ba na la'ila wa lö nasa sama'anö ami, alai wa'ailama dania, börö me no maw̃a'ö wa faduhu sibai dödöma khömi! Ba ya'ami göi ösa zaila dania. 5 Andrö wa no uw̃a'ö tödögu moguna ufowaöwaö dalifusö andre khömi, ba wo'urusi tolotolo si no mifabu'u andrö. Ufalua da'ö, ena'ö na so ndra'odo dania, ba no awai mi'owuloi mbe'elömi andrö. Börö zi manö, oroma wa be'elömi andrö, mibe'e ia faoma fa'aohagölö, ba tenga börö wa nifaso. 6 Mitöngöni! Niha si lö oya'oya mamazaewe tanömö, ha ma'ifu ibasi göi mbua. Ba niha soya mamazaewe tanömö, da'ö zoya mamasi mbua dania. 7 Balazi dödö zamösana ba wame'e. Böi ibe'e si fao fa'abu dödö, ba ma zui hulö nifaso, börö me I'omasi'ö Lowalangi niha same'e ba wa'aohagölö. 8 Ba no abölö Lowalangi ba wame'e khömi howuhowu irege fahöna, ena'ö oi so manö khömi hadia ia ni'oguna'ö; ba ena'ö so zi töra khömi, ba wolau si sökhi, ba ba wamuala. 9 Si mane si so ba Mbuku Ni'amoni'ö, "No Ifazaewe wame'e ba niha si numana; fa'asökhi dödö-Nia lö mamalömalö irugi zi lö aetu." 10 Lowalangi zame'e tanömö ba zanaru, ba ö ni'a soguna khöda. Lowalangi göi zame'e ba sangoya'ö bua zinanömi, ena'ö monönö mbua wa'oböwömi andrö. 11 Börö zi manö, fahöna khömi fefu hadia ia irege tola manö mibe'e wanolo si fao fa'oböwö. Ba nibe'emi andrö nifaosafaosama, no möi börö wa ato niha sangandrö saohagölö khö Lowalangi. 12 Me amuata si sökhi si no mifalua andre tenga ha famönökhi zo'amböta mbanua Niha Keriso manö, no tobali börö wa ato niha sangandrö saohagölö khö Lowalangi. 13 Ba moroi ba wanolo ni'oroma'ömi andrö, ba ato Niha Keriso ba Yudea zanuno Lowalangi, börö me la'ila wa lö faröi ami ba Duria Somuso Dödö andrö sanandrösa khö Keriso, ni'o'ömi andrö. Lasuno göi Lowalangi börö me sökhi mböwömi ba wamuala khöra ba ba niha bö'ö fefu, hadia ia zi so khömi. 14 Ba mangandrö ira salahimi si fao tödö fangomasi'ö ya'ami, börö Lowalangi si sökhi sibai tödö andrö khömi. 15 Ya tasuno Lowalangi ba mbuala-Nia andrö, si tebai taw̃a'ö wa'ebua!

2 Korindro 10

1 Ba ya'odo, Faulo, omasido uw̃a'ö zi sambua huhuo khömi. Ya'odo andre, molo'ö fehede niha, ba no sohauhau na fatahö khömi, ba hiza, barani na ba zaröu. Börö wa'ohauhau ba fa'asökhi dödö Keriso, 2 utötöna sibai böi mi'andrö ena'ö abe'e ndra'odo khömi na luo sodo. Börö no so ba dödögu wolau sabe'e ba niha sanguma'ö, wa fohalöw̃öma ba ba wangalui ösi gulidanö. 3 Duhu, wa ba gulidanö nasa so ndra'aga andre, ba hiza fasöndratama tenga molo'ö fa'a'ulidanö. 4 Fangöna ni'oguna'öma ba wasöndrata andre, tenga fangöna soroi gulidanö, no fangöna si otarai Lowalangi sabölö. Faoma fangöna da'ö madudugö ngawalö watahana niha; mataha fefu ngawalö huhuo fasosota, 5 ba madudugö ngawalö wa'aganuno ni'otomosi ba wolaw̃a sindruhu khö Lowalangi. Mafa'u'u ngawalö gera'era niha ba wombali'ö ya'ira solo'ö khö Keriso. 6 Ba na no a'oi so wolo'ömi, no mafa'anö ndra'aga ba wangotu'ö fefu niha si lö molo'ö. 7 Ya'aboto ba dödömi zindruhunia. Na aro dödö zi samösa niha wa tana khö Keriso ia, ba ya'ifareso ia mangawuli awö wa ibotokhi ba dödönia wa ya'aga göi no tana khö Keriso si mane ya'ia. 8 Lö ailado na usuno ndra'o ba wa'abölö andrö si no Ibe'e So'aya khöma, börö me ba wanga'azökhi ya'ami Ibe'e wa'abölö andrö, ba tenga ba wamakiko. 9 Lö omasi ndra'o na miw̃a'ö tödömi hulö ufeta'uta'u ami ba zuragu. 10 Law̃a'ö niha, "Surasura Waulo andrö abe'e ba molakhömi, ba na so ia ba gotaluada sa, ba no sambö fa'abölö ia, ba huohuonia ba lö eluaha!" 11 Ba ena'ö aboto ba dödö niha si mane da'ö wa na so ndra'aga ba gotaluami dania, ba fenahöi si mane si so ba zurasurama andrö nifaluama. 12 Tatu göi lö barani ndra'aga mafaomagö ba ma mafaedogö ndra'aga ba niha sanguma'ö sebua ira. Ha wa'abodonia ira! La'ehao samösa zu'asu'a ba la'anu'a'ö khöra ya'i zu'asu'a da'ö. 13 Tenga si manö ndra'aga. Na masunosuno ndra'aga, ba lö matalu'i nola. No so ndra'aga ba nola'ola halöw̃ö si no Ihonogöi Lowalangi khöma. Ba farahu ami bakha ba nola halöw̃ö andrö. 14 Börö da'ö, me ma'ondrasi ami awö wa ma'ohe Duria Somuso Dödö sanandrösa khö Keriso ba khömi, sindruhunia lö nitalu'ima nola'ola halöw̃öma andrö. 15 Lö masunosuno ndra'aga ba halöw̃ö niha bö'ö si so baero nola'ola si no Ihonogöi Lowalangi khöma. Ba madönadöna wa na tedoudou wamatimi, ba ebua halöw̃ö ni'ohalöw̃ögöima ba khömi, molo'ö ola'ola si no Ifakhoi Lowalangi andrö khöma. 16 Börö zi manö tola göi mafa'ema Duria si sökhi andrö ba mbanua bö'ö misa, hew̃a'ae lö moguna mangosebua ndra'aga ba halöw̃ö nifalua ba nahia wohalöw̃ö niha bö'ö. 17 Bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura, "Niha somasi manunonuno hadia ia, ba ya musunosuno hadia ia zi no Ifazökhi So'aya." 18 Börö me niha nisuno ya'ia niha nisuno Zo'aya, ba tenga niha zanuno ya'ia. Penyeragaman : Ning 29 Januari 2004

2 Korindro 11

1 Mibologö dödömi khögu, akha hulö zambö tödö ndra'o ma'ifu. 2 No akharikhari sibai dödögu khömi, si mane fa'akharikhari dödö Lowalangi ndra'odo. Hulö nono alawe si lö sangowalu ami, si no ufabu'u wa ufangowalu ba khö nono matua, ya'ia Keriso. 3 Ba mangiwa dödögu na elungu wangerangerami, ba wa'afaröi khö Keriso, hulö si mane Khawa meföna göi nifaelungu ba wa'onekhe gulö. 4 Börö me oroma wa omasi manö ami mitema niha si möi khömi, samahaö Yesu bö'ö -- tenga Yesu ni'ombakha'öma khömi. Ba omasi manö göi ami mitema geheha ba "turia somuso dödö" si faehu sibai moroi ba Geheha Lowalangi ba ba Duria Somuso Dödö si no irai mitema moroi khöma. 5 Ba dödögu sa, ba ma'ifu lö ide'ide ndra'o moroi ba "zinenge" tanö bö'ö andrö sebua! 6 Ba he no ambö onekhenekhe ndra'o fahuhuo, ba hiza, sanandrösa ba wa'aboto ba dödö Lowalangi, ba tenga niha sambö tödö ndra'o. No ma'oroma'ö khömi da'ö ba ngawalö hadia ia. 7 Me luo u'ombakha'ö Duria Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi khömi, ma'ifu lö ni'andrögu khömi wobalazoi ya'o; ba börö zi manö no u'ide'ide'ö ndra'o khömi. Ufalua zi manö ba wangalaw̃a'ö ya'ami. Hadia tobali horögu da'ö khömi? 8 Me luo mohalöw̃ö ndra'o khömi, labe'e zoguna khögu banua Niha Keriso bö'ö. Tola taw̃a'ö no ubusi dödö mbanua Niha Keriso bö'ö andrö, ba wanolo ya'ami. 9 Na mo'amböta ndra'o me luo da'ö, samösa lö nibusigu tödö ba khömi. Fefu ngawalö ni'oguna'ögu no labönökhi ira talifusö soroi Makedonia. No u'angenanöi sibai, ena'ö lö ubusi dödömi ba ngawalö hadia ia, ba omasido utohugö zi manö ena'ö lö ubusi dödömi dania. 10 Fanunogu ya'odo andre tebai mutayaigö gofu heza ba mbanua Nakhaya misa, börö me so khögu wamahaö Keriso sindruhu andrö. 11 Hana wa uw̃a'ö zi manö? Hadia börö me lö omasido ami? I'ila Lowalangi u'omasi'ö ami! 12 Hadia nilaugu iada'e, ba utohugö, ena'ö "sinenge" bö'ö andre lö danedanera ba wa nunonuno ya'ira, ba law̃a'ö wa mohalöw̃ö ira si mane ya'aga. 13 Niha si mane da'ö, ba no sinenge sofaya. Sohalöw̃ö si falimo ira, sanagö fa'atöi zinenge Keriso. 14 Ba lö sa ahölihöli dödöda me lalau zi manö, börö me Afökha samösa göi, ifaedogö ia ba mala'ika haga! 15 Andrö lö tobali sibai dödöda, na ifaedogö ia enoni Gafökha khö ndra enoni samalua somasi Lowalangi. Ba gamozuania latema zulö si faudu ba ngawalö nilaura. 16 Samuza tö uw̃a'ö: Böi so niha sanguma'ö sambö tödö ndra'odo. Ba na miw̃a'ö nasa tödömi sambö tödö ndra'odo, ba mitehegö atö khögu, ya'odo sambö tödö andre, da usunodo göi ma'ifu. 17 Ba da uw̃a'ö zi tobali fanunogu ya'o, ba hiza tenga sa So'aya zango'ou ya'o ba wanguma'ö ya'ia. Ba zanandrösa ba da'e, fahuhuo ndra'odo si mane sibai niha sambö tödö. 18 Duhu ato niha sanunonuno ngawalö wa'a'ulidanö, ba omasido göi usunodo ma'ifu. 19 Ba mibologö dödömi ba niha sambö tödö andre, börö me ya'ami oi niha sagatuatua! 20 No milulu manö i'osawuyu ami niha, ma i'a gölömi ba ihalö harenia khömi, ba fayaw̃a ira khömi, ba barani lafalisi mbawami! 21 Aila ndra'odo wamaduhu'ö, wa ya'aga andre no ambö fa'abölö ba wamalua si manö. Ba hadia zi barani lasuno niha bö'ö ba barani göi ndra'o usuno! (Fahuhuo ndra'o hulö niha sambö tödö.) 22 Niha Heberai'o ira? Ya'odo göi niha Heberai'o. Niha Gizera'eli ira? Ya'odo göi niha Gizera'eli. Nga'ötö Gaberahamo ira? Ya'odo göi si manö! 23 Enoni Keriso ira? Ba wamondrongomi hulö zi no taya fangerangera ndra'odo, ba sindruhunia no enoni sabölö sökhi ndra'o moroi ba danö bö'ö fefu! No abölö wa'erege dödögu wohalöw̃ö, no asese lakurudo, no oya kali laböbözi ndra'o ba asese arakhagö mate. 24 No melima kali laböbözi ndra'o niha Yahudi faoma bözibözi ue tölu ngafulu a siw̃a kali. 25 Tölu kali labözi ndra'o niha Roma; no irai latebu kara ndra'odo. No medölu falukhado wa'ahöndrö nowo ba nasi, ba sara luo ba sara mbongi alömö ndra'o ba nasi. 26 No oya kali falukha ndra'o gameta'uö ba wofanöfanögu: ameta'uö molö, ameta'uö sorabu, ameta'uö moroi ba niha Yahudi, ba he göi moroi ba zi tenga niha Yahudi, ameta'uö bakha ba mbanua, ameta'uö baero mbanua, ameta'uö ba nasi, ba ameta'uö moroi ba dalifusö sofaya, sangotöi ya'ia Niha Keriso, ba tenga sa. 27 No u'ösiagö wa'abölögu ba wohalöw̃ö ba ba wa'erege dödö: asese lö mörö, lö si manga, lö samadu idanö, asese falukha wa'olofo, fa'o'afu börö wa lö nukha, ba fa lö nahia omo. 28 Baero da'ö fefu, ero ma'ökhö u'abusi tödö mbanua Niha Keriso misa fefu. 29 Na so zi no amomo, ba urasoi göi wa'amomo. Ba na so zaekhu ba horö, ba arasa bakha dödögu. 30 Ba hiza, na lö tola lö usuno hadia ia, ba nisunogu ya'ia ngawalö zangoroma'ö wa ambö fa'abölögu. 31 Lö falimo ndra'odo; Lowalangi, Ama Zo'aya Yesu, Ya'ia zamaduhu'ö da'ö! Nisunosuno döi-Nia irugi zi lö aetu. 32 Me luo so ndra'o ba Ndramaseko, ba mbanua da'ö, gubernur samatörö si so barö mbawa gamatöröw̃a Razo Areta, ifatenge zaradadu ba wanaro bawa ndruhö mbanua, ba wondra'u ya'o. 33 Ba ladada ndra'o niha mitou ba ragaraga baero göli kara. Irege aefa ndra'o ba danga gubernur andrö. 29 Januari 2004

2 Korindro 12

1 Sindruhunia lö gunania na usuno ndra'o. Ba omasido göi usunodo ba ngawalö ni'oroma'ö Lowalangi khögu ba wama'ele'ö ma ba gangilata. 2 So ni'ilagu samösa Niha Keriso me mewele'öfa fakhe si no numalö, te yaw̃a ba nahia wondrege zalaw̃a ba zorugo. (Lö u'ila hadia botonia sindruhundruhu tefazaw̃a, ba na ha angilata manö, ha Lowalangi zangila.) 3 Ba ufuli uw̃a'ö samuza tö: No u'ila wa niha andrö mufazaw̃a ba Waradaiso. (Ba lö u'ila hadia botonia sindruhundruhu mufazaw̃a, ma ha angilata manö -- Lowalangi manö zangila). Ba da'ö irongo niha andrö ngawalö hadia ia zi tebai law̃a'ö niha, ba si lö tola iw̃a'ö göi, gofu haniha ia. 5 Niha da'ö zomasido usuno, tenga ya'o samösa. Na sanandrösa ba khögu, ha ba ngawalö zangoroma'ö wa lö fa'abölögu zomasido usuno. 6 Na edönado sa usunodo, ba lö omasido tobali niha solau faya; ha sindruhu zomasido uw̃a'ö. Ba hiza utaha dödögu, börö me lö omasido na so niha sanguma'ö ebua ndra'o moroi ba zi no i'ila nilaugu, ba ma ba zi no irongo fehedegu. 7 Ba ena'ö böi fayaw̃a ndra'o börö wama'ele'ö sebua andrö khögu, ba no mube'e wökhö ba nösigu, si no amaedola fakake Zatana. Fökhö da'ö tebe'e khögu, ena'ö igukhugukhui ndra'o, fa böi fayaw̃a ndra'o. 8 No medölu kali mangandrö ndra'odo khö Zo'aya ena'ö teheta khögu wökhö andrö. 9 Ba Iw̃a'ö khögu So'aya, "No U'ebua'ö dödö-Gu khöu ba abönö khöu da'ö; no fondrege wa'abölö-Gu andrö na bakha ba wa'atebai so ndra'ugö." Da'ö mbörö wa abölö omasido usuno wa'atebaigu, börö me ba wa'atebaigu, ba ba ginötö da'ö urasoi wondrorogö Keriso ya'o faoma fa'abölö-Nia. 10 Andrö omuso göi dödögu ba wa'atebaigu andrö. Omuso dödögu na lafakao ndra'o, na falukhado wa'afökhö, na lagohigohi ndra'o, na falukhado wa'atosasa börö Keriso. Börö me ba ginötö ambö fa'abölögu, ba da'ö abölödo. 11 Noa sa tobali niha sambö era'era ndra'odo -- ba ya'ami mbörö wa si manö ndra'odo. Sindruhunia ya'ami ena'ö zi lö töla lö manuno ya'o. Hew̃a'ae lö eluahania ndra'odo, ba lö sa'atö ide'ide ndra'o moroi ba "zinenge" andrö sebua! 12 Tandra ba ngawalö zahölihöli dödö awö halöw̃ö segebua no mafalua ba khömi, ba wangoroma'ö wa ya'odo göi sinenge. 13 Ba hadia nasa ni'ambösimi, na mufaedogö ba mbanua Niha Keriso bö'ö ami? Awai maö, ha ba da'e: lö nibusigu tödömi ba wame'e soguna khögu. Mibologö dödömi khögu ba zalagu andrö. 14 Iada'e ba zi medölu no ufa'anö ndra'o ba we'amöi khömi. Ba lö omasido ubusi dödömi, börö me tenga haratomi zomasido, ha ya'ami. Börö me tenga iraono sa zangalui soguna khö zatuara, no satua andrö zangalui soguna ba ndraono. 15 Börö da'ö, ba wa'ohauhau dödö utehegö te'ala fefu hadia ia ba khömi, botogu samösa na'i göi utehegö te'ala ba khömi. Na si manö wa'omasigu ami, hadia atulö na mi'ambösi wangomasi'ö ya'o? 16 Ba hiza fao dödömi wa lö irai ubusi dödömi. Ba hew̃a'ae si manö, so niha sanguma'ö wa ya'odo andre niha sonekhe; wa no abölö oya usöndra hare khömi, börö wa'onekhegu andrö. 17 Lö wa tola da'ö! Hadia, börö niha nifatengegu khömi andrö wa usöndra hare khömi? 18 No ufatenge Dito we'amöi mangondrasi ya'ami, ba no ufatenge awönia dalifusö Niha Keriso andrö. Hadia ihalö harenia Dito khömi? Ya'ia ba ya'o faoma ha sara dödöma wohalöw̃ö, ba faoma matara lahe nawöma! 19 Tola manö miw̃a'ö tödömi ba zi lalö irugi da'e, wa sango'awögö ya'aga ndra'aga? Sindruhunia lö'ö, ya'ami ni'omasi'ö! Lowalangi zangila wa fefu zi no maw̃a'ö andrö no molo'ö somasi Keriso. Ba fefu zi no mafalua no ba wanga'azökhi fa'aurimi. 20 Mangiwa dödögu alai na ba ginötö wangondrasigu ya'ami dania, tenga somasi ndra'o nisöndragu khömi, ba ya'ami göi tenga somasi ami nisöndrami khögu. Ma no awai so waguaguasa dania, ba ma fa'afökhö dödö ba ma fönu, ba ma fasosota, ba ma famöbögö si lö duhu, ba ma fangöngöngöngösa, ma fayaw̃asa, ba fa'udusa. 21 Ata'u ndra'o, ma Ihöndrögö ndra'o Lowalangigu fönami, ba ginötö wangondrasigu ya'ami, ba se'e ndra'o dania börö me ato ba gotaluami zi no mamazökhi horö föna, lö famalalini era'era ba lö tofalali ira ba lö labatobato wamalua amuata fohorö, si ta'unö ba si lö enahöi.

2 Korindro 13

1 Fe'amöigu si medölu da'e ba khömi. No musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Na so hadia ia ni'angadugö, ba lö tola lö so sasi samaduhu'ö darua irugi datölu niha, awena aro dania fefu hadia ia." 2 Niha si no mamazökhi hörö föna, ba fefu göi niha bö'ö, no uhönagö ufangelama ira, me möi ndra'o khömi no si mendrua kali. Iada'a, fatua ba zaröu so ndra'o, ufuli ufangelama ami, wa na so ndra'o samuza tö, samösa lö ba gotaluara zi tola aefa ba wanguhuku. 3 Mi'ila dania dandra, wa sindruhu Keriso zi hede ba wehedegu andrö. Na Keriso zamalua hadia ia ba khömi, lö Ilau ba wa'ombuyumbuyu, hiza i Iforoma'ö göi kuaso-Nia khömi. 4 Duhu, me luo teforöfa Ia, ba lö fa'abölö-Nia, ba iada'a no auri Ia, börö wa'abölö Lowalangi. No sambö fa'abölö göi ndra'aga ba wa ha sambua ba khö Keriso, ba ba watahösa khömi, ba abölö ndra'aga si fao Keriso, börö wa'abölö Lowalangi andrö. 5 Mitandraigö misekhegö dödömi ba mifareso, hadia sindruhu sauri ami molo'ö famatimi khö Keriso! Lö tola lö aboto ba dödömi wa Keriso Yesu no so ba khömi! -- fabö'ö na lö faduhu dödömi. 6 Ba manötöna ndra'o wa aboto ba dödömi, wa ya'aga andre tenga niha si tebai manaha fanandraigö. 7 Ba mangandrö ndra'aga khö Lowalangi, ena'ö Itolo ami ba wa lö mamalua si lö atulö. Tenga sa ba wangoroma'ö, wa ya'aga andre niha sonekhe ba wamalua halöw̃ö, no ena'ö milau hadia zomasi Lowalangi mifalua -- akha hulö zi kala ndra'aga, lö salania! 8 Tebai malau zi lö faudu ba zomasi Lowalangi; lö tola lö ma'o'ö zahulö. 9 Ebua sa dödöma, na sambö fa'abölö ndra'aga, ba na abölö ami. Mangandrö ndra'aga göi, ena'ö mo'ahonoa ami. 10 Da'ö mbörö wa usura zura andre, ba ginötö lö ya'o ba gotaluami. Börö da'ö, na so ndra'o dania, lö moguna abe'e ndra'o khömi wangoguna'ö fa'abölö si no Ibe'e So'aya khögu. No Ibe'e wa'abölö andrö soguna ba wanga'azökhi ya'ami, tenga ba wanudugö. 11 Ba baero da'ö, ya'ami ira talifusö, ba mi'omusoi'ö dödömi ba mi'alui wamo'ahonoa. Mitema fefu menemenegu andre. Ya ha sara dödömi ba atulö ami khö nawömi. Lowalangi wa'omasi andrö, ba Lowalangi sangatulö andrö zi faofao khömi. 12 Faoma mi'owai nawömi si fao fa'omasi. La'owai ami banua Niha Keriso sato fefu. 13 Ya So'aya Yesu Keriso zi lö mamalö mamahowu'ö ya'ami, ba Lowalangi zi lö mamalö mangomasi'ö ya'ami, ba ya Eheha Lowalangi zi lö tebulö fao khömi fefu!

Galatia 1

1 Ya'ami ira talifusö banua Niha Keriso ba Galatia. Ya'odo, Faulo, ba fefu dalifusö Niha Keriso si fao khögu ba da'e, manötöna ndra'aga khö Lowalangi Amada ba So'aya ya'ita, Yesu Keriso zamahowu'ö ya'ami ba same'e khömi fa'ohahau dödö. Tobali ndra'o sinenge, tenga börö wa no latuyu ndra'o niha, ma nifa'ema niha, no moroi khö Yesu Keriso ba Lowalangi Amada si no mangorifi Yesu moroi ba ngai zi mate. 4 Ba wolo'ö somasi Lowalangi Amada, no Itehegö mboto-Nia Keriso tobali sumange nitaba ba horöda, ena'ö I'efa'ö ita ba nösi gulidanö andre, si lö sökhi. 5 Nisuno Lowalangi irugi zi lö aetu! Yaduhu. 6 Ahölihöli sibai dödögu wamaigi ya'ami ira talifusö! No Ikaoni ami Lowalangi moroi ba wa'ebua dödö Keriso, ba hiza iada'e ba no alio sibai mi'erogö Lowalangi ba mi'otahögö "duria somuso" dödö bö'ö, moroi ba Duria Somuso Dödö si otarai Lowalangi. 7 Sindruhunia lö hadöi "duria somuso dödö bö'ö". Ni'ombakha'ö niha andrö si möi khömi, ya'ia "turia somuso dödö" sanandrösa khö Keriso si no lafabalia'ö, irege abu dödömi. 8 Ba he na ya'aga, ba ma mala'ika moroi ba zorugo zangombakha khömi "turia somuso dödö" bö'ö andrö, si tenga Turia Somuso Dödö ni'ombakha'öma khömi, ba si göna fangelifi Lowalangi zi manö. 9 Si mane si no uw̃a'ö föna, si manö göi ufuli uw̃a'ö iada'e: Na so niha sangombakha khömi "turia somuso dödö bö'ö" si lö faudu ba Duria Somuso Dödö si no mitema andrö moroi khöma, ba ya göna ia fangelifi Lowalangi! 10 Hadia, da'ö nitötönagu ena'ö lafaduhu'ö ndra'o niha? Ma'ifu tenga! Ha da'ö nitötönagu, ya'ia ena'ö Ifaduhusi tödö ndra'o Lowalangi. Hadia, bawangai tödö niha ena'ö la'omasi'ö ndra'o ni'aluigu? Na si manö mbuabuagu, ba no tenga enoni Keriso ndra'o. 11 Ya'aboto ba dödömi, ya'ami ira talifusö, wa Turia Somuso Dödö andrö ni'ombakha'ögu, ba tenga turia si otarai niha. 12 Tenga moroi ba niha utema duria andrö, ba tenga göi nifaha'ö niha ndra'odo. No Yesu Keriso samösa, si otarai zorugo zangombakha Turia Somuso Dödö andrö khögu. 13 Noa sa mirongo gamuatagu föna, me solo'ö huku agama niha Yahudi ndra'odo. Aboto ba dödömi hewisa wa'afaitogu ba wolohi banua Lowalangi, ba hewisa wa'abe'egu ba wamakiko. 14 Ba wolo'ö huku agama niha Yahudi andrö, no ato utalu'i niwama si faziazia'a khögu. No uforege wolo'ö ngawalö hada ndra tuama. 15 Ba hiza, börö wa'omasi Lowalangi no I'obini ndra'o me lö na si tumbu ndra'o, ba Ikaonido enoni-Nia. 16 Ifa'ele'ö Nono-Nia andrö khögu Lowalangi, ena'ö uturiaigö Duria Somuso Dödö sanandrösa khö Nono-Nia andrö ba niha baero. Me luo da'ö lö omasido wangandrö menemene ba niha. 17 Lö göi si möido ba Yeruzalema khöra si no oföna sinenge moroi khögu. Möido ba danö ndrawa Arabi, i'otarai da'ö mangawulido zui ba Ndramaseko. 18 Tölu fakhe me no aefa Ikaoni ndra'o Lowalangi enoni-Nia, awena möi ndra'odo ba Yeruzalema ba wamalukhaisi Fetero. Toröi ndra'o khönia dua migu wa'ara. 19 Lö si falukha ndra'o khö ndra sinenge bö'ö, ha Yakobo, talifusö Zo'aya. 20 Sindruhu nisuragu andre. Lö molau faya ndra'odo, anehe Lowalangi! 21 Aefa da'ö awena möido ba mbanua Ziria misa, ba ba mbanua Gilikia. 22 Me inötö da'ö, ba lö la'ilado nasa banua Niha Keriso moroi ba Yudea. 23 Ha larongo ba niha sanguma'ö, "Niha solohi ya'ita föna, ba ituriaigö iada'e wamati andrö, nifakikonia föna." 24 Ba lasuno Lowalangi börö ndra'o.

Galatia 2

1 Fele'öfa fakhe furi ö, mangawuli ndra'o ba Yeruzalema, awö Mbaranaba, ba u'ohe göi awögu Dito andrö. 2 Möi ndra'o ba Yeruzalema, börö me no Ifa'ele'ö khögu Lowalangi, wa si lö tola lö möi ndra'o. Ba walukhata khö ndra sondrönia'ö si so ba da'ö, ubotokhi khöra Duria Somuso Dödö andrö si no u'ombakha'ö ba niha si tenga niha Yahudi. Lö omasi ndra'o na halöw̃ögu föna, he göi halöw̃ögu iada'e tobali zayazaya gölö. 3 Tito andrö awögu, no niha Yunani, lö mu'o'ou ia ba wolo'ö famoto, 4 hew̃a'ae so niha zangöhöndrögö sibai da'ö. Niha andrö no samasoli ya'ira ba gorahuada, ba sanguma'ö talifusö ira. Lafasoli ira ba gorahuada, ya'ia ba wamareso fangefa andrö si no tasöndra, börö me ha sambua ita ba khö Keriso Yesu. Omasi ira lafangawuli ita ba lagu föna si mane sawuyu. 5 Ba ma'ifu lö alulu dödöma khöra, börö omasiga marorogö Duria Somuso Dödö, ni'amoni'ö ba khömi. 6 Hew̃a'ae si manö, lö hadöi ngawalö zi bohou ni'andrö khögu moroi khö ndra si so töi na dali wa'aniha -- me molo'ö ya'o, lö hadöi amaehuta zi so töi faoma si lö töi, börö me lö Ifaigi mbawa niha Lowalangi. 7 Ba zi tambai da'ö, niha si so töi andrö lafaduhu'ö wa no Ifohalöw̃ö ndra'o Lowalangi ba wangombakha Turia Somuso Dödö ba niha baero, si mane si no Ifohalöw̃ö Fetero ba wangombakha Turia Somuso Dödö andrö ba niha Yahudi. 8 Lowalangi zi no mame'e fa'abölö khö Wetero ba halöw̃ö tobali sinenge andrö ba niha Yahudi, da'ö göi zame'e khögu fa'abölö ba halöw̃ö tobali sinenge ba niha baero. 9 Yakobo, Fetero ba Yohane, si no amaedola zondrönia'ö mbanua Niha Keriso, aboto ba dödöra wa Lowalangi zi no mame'e khögu halöw̃ö da'e. Ba fara'u tanga ira khö Mbaranaba ba ba khögu, tandra wa'atalifusöta. Ya'ira ba ya'aga faoma fatehe dödöma, wa ya'aga zohalöw̃ö ba gotalua soi niha baero, ba ya'ira ba gotalua niha Yahudi. 10 So zabölö la'andrö khöma, ya'ia ena'ö böi olifu ndra'aga zi numana. Ba omuso sibai dödögu, me somasido sibai wamalua halöw̃ö da'ö. 11 Me möi ba Gandriokhia Wetero, ba no utegu ia, börö me lö atulö wolaunia. 12 Ba mböröta, orudu manga ia ba dalifusö si no niha baero. Ba me no so niha andrö nifatenge Yakobo, ba iheta ia ba dalifusö niha baero andrö; lö sa'ae omasi ia orudu manga khöra, börö me ata'u ia niha sanguma'ö, wa niha baero lö tola lö laboto. 13 Ba talifusö niha Yahudi tanö bö'ö, fao göi mamini tödö si mane Fetero, irege adöni göi Mbaranaba ba wamini tödö si mane ya'ira. 14 Ba me u'ila wa lö sökhi wolaura, lö faudu ba Duria Somuso Dödö andrö, ba muhededo khö Wetero föna niha si so ba da'ö fefu, "Na ya'ugö niha Yahudi no ö'o'ö lala wa'auri si mane niha si tenga niha Yahudi, ba hana wa öfaso niha bö'ö ba wolo'ö si mane niha Yahudi?" 15 Duhu molo'ö ba wa'atumbu, no niha Yahudi ndra'aga, ba tenga göi, "niha si tenga niha Yahudi si so horö". 16 Hew̃a'ae si manö, ba aboto ba dödöma wa atulö niha khö Lowalangi, tenga börö ba wolo'ö huku agama (oroisa), ha ba wamati khö Yesu Keriso. Mamati ndra'aga khö Yesu Keriso, ena'ö atulö ndra'aga khö Lowalangi, börö me famatima andrö, tenga börö wa ma'o'ö huku agama. Samösa lö satulö niha khö Lowalangi, börö wolo'ö huku agama. 17 Ba wa ha sambua khö Keriso, mohalöw̃ö ndra'aga, ena'ö atulö ndra'aga khö Lowalangi. Ba na no aefa mafalua zi manö, ba oroma nasa ndra'aga wa "niha si so horö" göi si mane niha baero, hadia Keriso mbörö wa niha si so horö ndra'aga me si manö? Tenga si manö! 18 Na ufuli sa ufazökhi huku agama si no ududugö, ba tobali solalö ndra'o, no ufalua zi lö atulö. 19 Ba no mate ndra'o, ba huku agama andrö -- ena'ö khö Lowalangi auri ndra'o. No muforöfa ndra'o awö Keriso. 20 Ba sauri iada'e tenga sa'ae ya'o, no Keriso zauri ba khögu. Ba fa'aurigu iada'e, ba fa'auri ba wamati khö Nono Lowalangi, si no mangomasi'ö ya'o, ba si no mame'e Ya'ia salahigu. 21 Lö u'aohasi wa'ebua dödö Lowalangi andrö. Na börö wolo'ö huku agama, wa tola atulö niha khö Lowalangi, ba no tobali zayazaya gölö wa no mate Keriso!

Galatia 3

1 He ya'ami talifusö banua Galatia! Si lö tödötödö ami! Lö ta'ila haniha zi no mamaelungu ya'ami? No ubotokhi sibai ba dödömi geluaha wa'amate Keriso andrö ba röfa! 2 Mi'ombakha'ö we khögu: Hadia moroi ba wolo'ö oroisa wa no mitema mege Geheha Lowalangi, ba ma börö wa no mirongo Duria Somuso Dödö andrö si otarai Lowalangi ba mamati khö Keriso? 3 Hana ami wa lö tödötödö! No ba Geheha Lowalangi mibörötaigö wa'aurimi si bohou andrö, ba hana iada'e wa mi'alui wamo'ahonoa moroi ba wa'abölömi samösa? 4 Hadia zayazaya gölö fefu zi no mitörö andrö? Lö wa tola zayazaya gölö! 5 Ibe'e Geheha-Nia khömi Lowalangi, ba wanga'asogö fa'abölö sahölihöli dödö ba khömi. Hadia, Ifalua Lowalangi da'ö, börö wolo'ömi huku agama, ba ma börö wa no mirongo Duria Somuso Dödö andrö ba wamati khö Keriso? 6 No si mane nisura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö sanandrösa khö Gaberahamo, "Mamati Gaberahamo khö Lowalangi, ba börö wamatinia andrö, Itema ia Lowalangi si mane niha samalua somasi Lowalangi." 7 Ba ya'aboto sa'ae ba dödömi, wa niha sindruhu ma'uwu Gaberahamo, ya'ia niha samati khö Lowalangi. 8 No oföna i'ila Buku Ni'amoni'ö, wa Lowalangi zamali'ö niha si tenga niha Yahudi atulö khö Lowalangi na mamati ira khö-Nia. No oföna mu'ombakha'ö khö Gaberahamo Duria Somuso Dödö andrö ba wawu'usa li da'e, "Moroi ba khöu, Ifahowu'ö dania Lowalangi fefu soi niha ba gulidanö." 9 Mamati Gaberahamo, ba tefahowu'ö ia. Si manö göi niha samati fefu, tefahowu'ö ira awö Gaberahamo. 10 Niha solo'ö huku agama, no so barö wangelifi. Noa sa so ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Dozi niha si lö molo'ö fefu Huku Agama si no so bakha ba zura, niha da'ö ni'elifi Lowalangi!" 11 Samösa lö göi niha satulö khö Lowalangi, börö wolo'ö huku agama. Da'ö no mu'oroma'ö bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Ha niha si faduhu tödö khö Lowalangi, irege sökhi mangawuli gamakhaitania khö Lowalangi, da'ö zauri!" 12 Ba tenga moroi ba wamati modanedane huku agama andrö. Bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö no musura, wa haniha zolo'ö huku agama, da'ö zauri ba huku agama andrö. 13 No I'efa'ö ita Keriso moroi ba wangelifi huku agama andrö. Ifalua da'ö ba wanehegö Ya'ia ni'elifi salahida. Börö no musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Ni'elifi dozi niha si mate nitaw̃i ba döla geu." 14 Ifalua zi manö, ena'ö howuhowu si no Ifabu'u Lowalangi khö Gaberahamo, tebe'e göi ba niha baero. Ba zi manö, ya'ita göi samati khö Lowalangi, tatema Geheha andrö si no Ifabu'u Lowalangi. 15 He ya'ami ira talifusö! Da ube'e dumaduma moroi ba lala wa'auri sero ma'ökhö. Na lalau fawu'u li niha, ba fawu'usa li da'ö no mu'aro'ö, ba samösa göi lö niha si tola mowu'ai fawu'usa li andrö, ba ma sonönö hadia ia göi khönia. 16 Fawu'usa li Lowalangi, ba no Iw̃a'ö khö Gaberahamo ba ba ma'uwunia. Lö musura ba Mbuku Ni'amoni'ö "ba khö ndra ma'uwu Gaberahamo", eluahania niha sato. Nisura ba da'ö ya'ia "ba khö ma'uwumö", eluahania ha samösa niha, ya'ia Keriso andrö. 17 Sedöna uw̃a'ö, ya'ia da'e: No fawu'u li Lowalangi, ba no oföna mu'a'aro'ö. Huku agama nibe'e ba zi öfa ngaotu a tölu ngafulu fakhe aefa da'ö, tebai iwu'ai zi no mu'a'aro'ö andrö awö wa itayaigö wawu'usa li Lowalangi andrö. 18 Na buala Lowalangi andrö modanedane ba huku agama, ba tenga buala amabu'ula li da'ö. Ba hiza, börö me no Lowalangi zi no fawu'u li khö Gaberahamo, andrö wa I'amualagö Lowalangi da'ö khönia. 19 Na si manö, hadia guna wa tebe'e huku agama andrö? Fanema li ya'ia da'ö, wa tenönö wame'e huku andrö ba wangoroma'ö olalöw̃a niha gulidanö. Fa'amoguna huku agama andrö ba ha irugi we'aso ma'uwu Gaberahamo andrö, si no mutötöi ba gamabu'ula li Lowalangi khö Gaberahamo. Mala'ika zama'ema huku agama andrö, nifa'ema zi samösa niha. 20 Na si manö, lö tola lö dombua fetaro zi so, awena moguna samösa zama'ema. Ba hiza, lö moguna khö Lowalangi zama'ema, börö me Ya'ia samösa zangohalöw̃ögöigö. 21 Hadia, da'ö geluahania wa si fa'udu huku agama faoma amabu'ula li Lowalangi andrö? Tenga si manö! Na tebe'e huku agama ena'ö falukha niha wa'auri, ba no satulö niha khö Lowalangi, börö huku agama andrö. 22 Ba hiza, si mane niw̃a'ö ba Mbuku Ni'amoni'ö, no tefa'u'u manö fefu niha barö mbawa horö. Da'ö mbörö wa amabu'ula li andrö sodanedane ba wamati khö Yesu Keriso, tebe'e ba niha samati khö-Nia. 23 Fatua lö irugi inötö ba wa'afaduhu dödö khö Yesu Keriso, no itarogö manö ita huku agama; hulö nikuru ita irege te'oroma'ö wamati andrö. 24 Andrö börö da'ö, tobali samamaha ya'ita huku agama andrö irugi we'aso Keriso, ena'ö moroi ba wamati khö Keriso atulö ita khö Lowalangi. 25 Iada'e me no inötönia mamati niha khö Keriso, ba tenga sa'ae samamaha huku agama andrö. 26 Börö me mamati ami khö Yesu Keriso, ba no sambua ami ba khö-Nia; börö da'ö tobali ami ono Lowalangi. 27 Ba no mubayagö idanö ami ba döi Keriso, börö da'ö no mitema mbuabua Keriso ba wa'aurimi. 28 Ba lö sa'ae amaehuta ba gotaluara niha Yahudi faoma si tenga niha Yahudi, sawuyu ba si tenga sawuyu, ira matua ba ira alawe. Ya'ami fefu ha sambua ba khö Keriso Yesu. 29 Na khö Keriso ami ba no ma'uwu Gaberahamo ami. Börö da'ö ya'ami zanema hadia ia gondröita si no Ifabu'u Lowalangi.

Galatia 4

1 Ba moguna uhöndrögö wangombakha wa na ba wa'a'iraono nasa so zanema ondröita, so niha samaigimaigi ba sondrorogö ya'ia gasagasa wa irugi döfi nihonogöi namania. Lafalua khönia zi mane nifalua ba zawuyu, hew̃a'ae ya'ia zindruhunia zokhö harato andrö fefu. 3 Si manö göi ita: Götö wa iraono ita, no i'osawuyu ita fa'abölö geheha gulidanö andrö. 4 Me no irugi inötönia andrö, Ifatenge Nononia Lowalangi ba gulidanö. Ono-Nia andrö no ni'adonogö ndra alawe ba no si so barö mbawa huku agama. 5 Börö da'ö ihöli niha si so barö mbawa huku agama; ba ena'ö tobali ono ita khö Lowalangi. 6 Ba me no ono ami khö Lowalangi, ba no Ifatenge Lowalangi Geheha Nono-Nia andrö bakha ba dödöda, ya'ia Geheha si'ao andrö, "Ama, he Amagu." 7 Tobali, tenga sa'ae sawuyu ami, no ono. Ba me ono ami khö Lowalangi, Ibe'e khömi Lowalangi ngawalö zi no Ifa'anö ba ndraono-Nia. 8 Me föna ba lö saboto ba dödömi Lowalangi, da'ö mbörö wa no tobali ami sawuyu wa'abölö lowalangi bö'ö, ba sindruhunia tenga Lowalangi. 9 Iada'e, ba no aboto ba dödömi Lowalangi. Ba hana wa mifuli ami nasa ba geheha wa'a'ulidanö andre, si lö fa'abölö ba si numana? Hana wa omasi ami nasa ni'osawuyu geheha gulidanö andrö? 10 Oi so ngaluo ni'owasainimi, si manö göi mbaw̃a awö ndröfi. 11 Aombö dödögu, alai na tobali zayazaya gölö wa'erege dödögu wohalöw̃ö ba khömi! 12 He ya'ami ira talifusö! U'andrö sibai khömi, ena'ö mi'o'ö zi mane ya'o, me no si mane ya'ami göi ndra'odo. Lö nilaumi khögu hadia ia ngawalö zi lö sökhi. 13 Lö solifu nasa ami hadia ia mbörö wa uturiagö Duria Somuso Dödö andrö khömi, ba mböröta, ya'ia me no gönado fökhö. 14 Me luo da'ö lö sanuzu dödömi ndra'o, hew̃a'ae fökhö ba mbotogu andrö no tobali fanandraigö sebua khömi. No mitema ndra'o si mane wanema'ö mala'ika Lowalangi, ba ma si mane wanema'ömi Yesu Keriso. 15 Odöw̃adöw̃a sibai dödömi me luo da'ö. Iada'e, heza so wa'odöw̃adöw̃a dödömi andrö? Aboto ba dödögu wa meluo da'ö mitehegö manö mikoe hörömi ba mibe'e khögu, na tola mena mifalua da'ö. 16 Hadia, no mibali'ö udu ndra'o khömi, börö me no uw̃a'ö khömi zi duhu? 17 Ya'aboto ba dödömi wa no terou sibai dödö niha bö'ö andrö ba wangalui ya'ami, ba hiza no si lö sökhi gohitö dödöra. Edöna ira lafabali ami khögu, ena'ö terou sibai dödömi ba wolo'ö khöra. 18 Sökhi sa na si terou tödö ba wangalui ngawalö zi sökhi, na lö mamalömalö, ba tenga ha na so ndra'odo khömi. 19 He ya'ami iraonogu ni'omasi'ögu! Iada'e, no so ndra'o ba wangabu dödö ba wo'angeragö ya'ami. Fa'afökhö zi falukha ya'odo andrö, si mane fa'afökhö ba ndra alawe na luo tumbu nononia. Ba si lö aetu wanaögögu fa'afökhö, na lö mofa'auri mbuabua Keriso ba dödömi. 20 Humulu sibai dödögu, ena'ö na sodo khömi iada'e, fa tola fahuhuo ndra'odo khömi faoma ngawua wehede bö'ö si sökhi ba soadu, me lö u'ila sa'ae hadia nilaugu khömi. 21 Ya'ami ira talifusö somasi nifatörö huku agama (oroisa), mifondrondrongo hadia niw̃a'ögu! U'ombakha'ö khömi hadia zindruhunia zi no musura ba zura Huku Moze. 22 Ba da'ö no musura wa dombua nono Gaberahamo: Ina nono zi sambua ya'ia zawuyu andrö, ba ina nono tanö bö'ö ya'ia zi tenga sawuyu. 23 Ono moroi ba ndra alawe si tobali sawuyu, no si tumbu börö wa'omasi niha. Ba ono, moroi ba ndra alawe si tenga sawuyu, tumbu me no amabu'ula li Lowalangi. 24 Tola ni'oguna'ö da'e tobali amaedola. Darua ndra alawe si no amaedola dua ngawalö wawu'usa li: si sambalö, moroi ba Hili Zina'i -- ya'ia Hagara; iraono ni'adonogönia tobali sawuyu. 25 Tobali, Hagara no amaedola Hili Zina'i andrö, ba danö Arabi. No famaedo mbanua Yeruzalema awö nösinia fefu iada'e ia, no tobali sawuyu. 26 Ba Yeruzalema si so ba zorugo, ya'ia Yeruzalema si tenga sawuyu, ba ya'ia ninada, ya'ita fefu. 27 Noa sa musura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Omusoi'ö dödöu ya'ugö ira alawe si lö ono, si lö irai wadono! Owuawua'ö dödöu ba lau a'iki, he ya'ugö si lö irai afökhö wodono! Me ira alawe si no iröi fo'omonia isöndra dania oya ndraono moroi ba ndra alawe si so ira matua." 28 He ya'ami ira talifusö! No ono Lowalangi ami, ni'adonogö börö gamabu'ula li Lowalangi; hulö si mane Giza'aki ami. 29 Me luo da'ö ono si tumbu molo'ö fa'omasi niha, ifa'ala nono si tumbu börö wa'omasi Geheha Lowalangi, si manö göi iada'a. 30 Ba hadia zi no musura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö? Ba da'ö no musura si mane: "Tibo'ö ndra alawe sawuyu andrö awö nononia, börö me ono zawuyu andrö tenga sanema ondröita, si mane nono ndra alawe si tenga sawuyu andrö." 31 Andrö ya'ami ira talifusö. Ya'ita andre tenga ono zawuyu, no ono zi tenga sawuyu, ma ono wangali mbörö sisi. Pernyeragaman : Ning 29 Januari 2004

Galatia 5

1 Tenga sawuyu ita iada'e, börö me no I'efa'ö ita Keriso! Andrö böi mitehe ni'osawuyu ami, mi'a'aro'ö ami ba wangefa andrö si no mi'okhögö. 2 Mitöngöni, na mifaboto'ö ami, ba lö eluahania Keriso ba khömi. Ya'odo samösa, Faulo, zanguma'ö da'e. 3 Samuza tö ufangelama niha somasi niboto, wa ya'ia andrö lö tola lö i'o'ö huku agama ma'afefu! 4 Na ba wolo'ö huku agama mi'alui wa'atulö khö Lowalangi, ba no mifabali ami khö Keriso. Börö zi manö, tenga barö wa'ahakhö dödö Lowalangi so ami. 5 Na ya'aga, ba madönadöna wa börö wa'awösa Geheha Lowalangi ba famati khö Keriso, wa tola atulö ndra'aga khö Lowalangi. 6 Börö, na khö Keriso Yesu so ita, ba tenga sa'ae amatunöw̃a sanandrösa ba wamoto ba fa lö muboto. Ha famati khö Yesu Keriso zabölö moguna, ba oroma da'ö ba wa'omasida niha bö'ö. 7 No si sökhi wolo'ömi föna! Iada'e, hana wa lö mi'o'ö zomasi Lowalangi? Haniha zi no mondrönisi ya'ami? 8 Samalua da'ö tenga Lowalangi si no mogaoni ya'ami! 9 "Ha ma'ifu danömö roti (ragi) ba ahori i'aisöni gomböila roti ma'afefu," law̃a'ö niha. 10 Hew̃a'ae si manö ba faduhu dödögu nasa khömi wa lö tödömi bö'ö baero zi mane tödögu andre, börö me no ha sambua ita khö Keriso. Ba faduhu dödögu göi gofu haniha zamakuyu era'erami, lö tola lö Ihuku ia Lowalangi dania. 11 Ba ya'odo andre, ya'ami ira talifusö, hana wa lö mamalö la'uduni ndra'o na u'ombakha'ö wa moguna wamoto andrö? Na duhu u'ombakha'ö zi manö, ba fanuriaigögu röfa Keriso lö tobali amatunöw̃a. 12 Abölö sökhi niha samawukaisi tödömi andrö laheta ira ndrotondroto Niha Keriso! 13 No tekaoni ami, ena'ö tobali ami niha si tenga sawuyu. Ba böi mi'oguna'ö wangefa andrö ba wolulu botomi nifatörö wa'omasi wangisö. Ba zi tambai da'ö, ya faoma mitolo nawömi si fao fa'omasi. 14 Me huku agama ma'afefu no te'osambua'ö ba zi sambua li andre, "Omasi'ö nawöu si mane fa'omasiu ndra'ugö." 15 Ba na faoma fasawi ami khö nawömi, ba mitöngöni, wa si faoma tekiko ami dania. 16 Si so ba dödögu si mane: Mitehegö nifatörö Geheha Lowalangi ami, ba böi mi'o'ö wa'omasimi wangisö andrö. 17 Me fa'udu wangisö andrö ba wa'edöna Geheha Lowalangi, ba si manö göi wa'edöna Geheha Lowalangi andrö fa'udu ba wa'edöna niha. Faoma sa fa'udu zi dombua andrö, irege tebai milau hadia zomasi ami andrö. 18 Ba na Eheha Lowalangi zondrönia'ö ya'ami, ba tenga barö mbawa huku agama so ami. 19 Ba oroma ba ngawalö nifalua wa'edöna niha andrö, ya'ia wohorö, fa'ara'ira'iö, fohokha, 20 famosumange adu ba fakelemusa; fatiusa, fasosota, fa'olohu, alio mofönu, fa'udusa, ba faya'osa; lö fa ha sara dödö ba mangoningonia, 21 fa'afökhö dödö, femabumabu, femangamanga, ba hadia na ngawalö danö bö'ö. Ba zanandrösa ba da'ö fefu, ba ufangelama ami iada'e si mane famangelamagu ami föna göi, wa niha solau si manö, lö tola tobali banua Lowalangi. 22 Ba zi tambai da'ö, na Eheha Lowalangi zamatörö, ba buania ya'ia wa'omasi, ba fa'omuso dödö, ba fa'ohauhau, ba fa'ebolo dödö, ba fa'asökhi dödö, ba fa'ebua dödö, ba fa lö faröi, 23 ba so wangidengide'ö ba famoni. Lö hadöi huku agama sanenaw̃a si manö. 24 Niha si no tobali tana khö Keriso, ba no ibunu mbuambua nösi andrö awö ngawalö wangisö. 25 No Ibe'e khöda wa'auri si bohou Eheha Lowalangi; börö da'ö Ya'ia zi lö tola lö mamatörö fa'aurida. 26 Böi fayaw̃a ita, böi ta'arö'arö nawöda, ba böi afökhö dödöda khö nawöda.

Galatia 6

1 He ya'ami, ira talifusö! Na tesöndra so niha samalua horö, ba ena'ö ya'ami si so Eheha Lowalangi, mifuli mi'ohe ba lala si sökhi zi manö. Mifalua da'ö si fao fa'ohauhau, ba mifaigi fa böi tetandraigö ami. 2 Ya faoma mi'onoro noro dödö nawömi, ena'ö ba zi manö no mi'o'ö goroisa Keriso. 3 Na so samösa zanguma'ö tödönia sebua ia, hew̃a'ae lö'ö, niha da'ö no ilimo ia samösa. 4 Ya mufareso dozi zamösana hadia sökhi mbuambuania, ma lö'ö. Na si sökhi atö, ba ya mu'omusoi'ö dödönia zamösana ba ngawalö zi sökhi si no ifalua. Lö moguna ifaedofaedogö ia ba ngawalö zi no lalau niha bö'ö. 5 Börö me ilu'ilu'i noronia zamösana. 6 Niha si no manema famaha'ö Keriso, ya mululu khö zamaha'ö ya'ia ngawalö zi sökhi si so khönia fefu. 7 Böi elungu ami. Lö ibe'e ni'o'aya Ia Lowalangi! Hadia nitaru niha sa, da'ö göi nibasinia dania. 8 Na itaru molo'ö amuata niha, ba moroi ba gamuata niha ibasi dania wa'amate. Ba na itaru molo'ö Eheha Lowalangi, ba moroi ba Geheha ibasi dania wa'auri si lö aetu. 9 Börö da'ö, böi atage ita wolau si sökhi andrö; na lö atage ita wolau ngawalö zi sökhi andrö, samuza inötö dania ba tabasi mbuania. 10 Börö da'ö, da talau sa'ae zi sökhi ba niha fefu, fatua so ginötö khöda, si oföna sibai ba dalifusöda si ha sara lala wamati khö Yesu. 11 Ba mihaogö wanöngöni faosatö da'e, nisuragu samösa ba da'e. 12 Niha somasi mangofönai'ö dali zoroma ba hörö, da'ö zango'ou ya'ami ba wolo'ö famoto andrö. Ba lalau da'ö, ena'ö lö la'uduni ira ya'ira niha Yahudi börö röfa khö Keriso andrö. 13 Niha si no mamalua famoto manö na'i ba lö lago'ö huku agama. Ba omasi sa ira na mifaboto'ö ami, ena'ö lasuno ira me mi'o'ö wamoto andrö. 14 Ba ya'o lö manö ufa'amöi ba dödögu wanuno ya'o, baero Zo'aya ya'ita Yesu Keriso, si no mate ba röfa. Börö me no mate Ia ba röfa, wa lö eluahania khögu nösi gulidanö andre. Ba sanandrösa ba nösi gulidanö andre, hulö zi no mate ndra'o. 15 Muboto ba ma lö muboto, lö moguna. Ha niha si bohou zoguna. 16 Ba niha sanörö lala si mane, ba si manö göi ba mbanua Lowalangi fefu, manötöna ndra'o khö Lowalangi wa Ibe'e wa'ohahau dödö ba fa'ahakhö dödö-Nia. 17 U'andrö khömi, böi ya mubusi sa'ae dödögu niha, haniha ia. Börö me ba nösigu andre so dandratandra wa solo'ö Yesu ndra'o. 18 Ya mufahowu'ö ami fefu So'aya ya'ita Yesu Keriso. Yaduhu.

Efeso 1

1 Banua Niha Keriso ba Nefeso, si lö faröi ba khö Yesu Keriso! 2 Ya'o, Faulo, sinenge Yesu Keriso, börö nilau dödö Lowalangi, utötöna wa Lowalangi Amada ba So'aya ya'ita Yesu Keriso zangomasi'ö ya'ami ba same'e fa'ohahau dödö khömi. 3 Nisuno Lowalangi, Ama Zo'aya ya'ita Yesu Keriso! No I'amualagö khöda ngawalö howuhowu Geheha soroi zorugo, börö me ha sambua ita khö Keriso. 4 No Ituyu ita Lowalangi ba khö Keriso, föna wanga'asogö ulidanö andre, ena'ö tobali ita tana khö Lowalangi, sohauhau ba si lö sinegu föna-Nia. Börö wa'omasi Lowalangi, 5 no Ihönogöi ita, ena'ö tobali ita ono khö-Nia, ba khö Yesu Keriso. No da'ö zomasi Ia Ifalua. 6 Nisuno Lowalangi solakhömi andrö me I'omasi'ö sibai ita ba khö Nono-Nia. 7 Börö wa'amate Keriso, no I'efa'ö ita Lowalangi; eluahania no I'efa'ö horöda fefu Lowalangi. 8 I'falua khöda da'ö, börö me no I'omasi'ö ita, ba fa'omasi da'ö Ihöna khöda safönu fa'atuatua ba fa'aboto ba dödö. 9 Ba zomasi dödö-Nia samösa, no I'ombakha'ö khöda Lowalangi nilau dödö-Nia andrö si tobini; ohitö dödö si tobini andrö si no Ihonogöi i'otarai mböröta, I'asiwalisi dania fefu ba khö Keriso. 10 Ohitö dödö-Nia andrö ya'ia ba wamarahugö fefu hadia ia, he si so ba zorugo ba he si so ba gulidanö, ha sambua ba khö Keriso si no högö ba khöra. Na no irugi inötönia dania ba I'asiwalisi Lowalangi gohitö dödö-Nia andrö. 11 I'ohalöw̃ögöigö hadia ia fefu Lowalangi dali zomasi Ia ba angetula-Nia samösa. No Ituyu ita i'otarai mböröta, börö wa'omasi-Nia ita ba khö Keriso, tobali banua-Nia; 12 börö da'ö, ena'ö ya'ita si oföna manötöna khö Keriso, tasuno Lowalangi andrö solakhömi! 13 Ya'ami göi ba no tobali banua Lowalangi ami, me mirongo goroisa Lowalangi andrö, ya'ia Duria Somuso Dödö andrö same'e fangorifi khömi. No faduhu dödömi khö Yesu Keriso, andrö wa Ibe'e dandra wa tana khö-Nia ami Lowalangi, ya'ia Geheha-Nia si no ara Ifabu'u. 14 Eheha andrö we'ewe'e dödöda, wa tatema hadia zi no Ifabu'u Lowalangi khö dana khö-Nia andrö. Ba Eheha göi andrö zamofanötöna ya'ita, wa no tobali ita tana khö Lowalangi, nifo'ahonoa-Nia fangefa'ö dania. Nisuno Lowalangi börö lakhömi-Nia andrö! 15 Börö da'ö, i'otarai me no urongo wa mamati ami khö Zo'aya Yesu, ba fa'omasimi mbanua Lowalangi fefu, 16 ba lö ubatobato wangandrö saohagölö khö Lowalangi ba khömi andrö. Ero na mangandrö ndra'o ba itörö tödögu ami. 17 U'andrö ena'ö Lowalangi Ama Solakhömi, ba So'aya ya'ita Yesu Keriso, zame'e Eheha-Nia khömi. Eheha andrö dania zangatuatua'ö ya'ami ba sangoroma'ö dania Lowalangi khömi, irege aboto ba dödömi Ia. 18 U'andrö ena'ö Ibokai wangerangerami Lowalangi, muhaga; ena'ö aboto ba dödömi hadia nidönadönami khö Lowalangi, si no mogaoni ya'ami. Ba ena'ö mi'ila göi ha wa'afahöna howuhowu si sökhi andrö, si no Ifabu'u Lowalangi ba mbanua-Nia; 19 ba ha wa'ahölihöli dödöda wohalöw̃ö Lowalangi si fao fa'abölö-Nia ba khöda, ya'ita samati. Fa'abölö da'ö si mane fa'abölö 20 ni'oguna'ö-Nia me Isusugi Keriso moroi ba ngai zi mate, ba me Ibe'e khö Keriso andrö dadaoma fondrege zalaw̃a si fagölögölö khö Lowalangi ba zorugo. 21 Fetaro Keriso andrö no alaw̃a moroi ba wetaro zamatörö fefu, yaw̃a zalaw̃a andrö, yaw̃a zabölö fefu, yaw̃a duha, ba yaw̃a zi so töi fefu; he sauri ba ginötö da'e ba he sauri ba ginötö si so föna. 22 No Ifa'u'u fefu hadia ia barö wa'abölö Keriso, ba no Ibe'e Keriso khö ndra banua Niha Keriso, ena'ö tobali högö ba ngawalö hadia ia fefu. 23 Banua Niha Keriso andrö ya'ia mboto Keriso, nifo'ahonoa-Nia börö me ya'ia samösa zamo'ahonoa hadia ia fefu.

Efeso 2

1 No si mate ami föna, börö wanawönawö oroisa Lowalangi, ba no si so horö ami. 2 Me luo da'ö no mi'o'ö huku si to'ölö ba gulidanö andrö; eluahania no mi'o'ö wamatörö zokhö fa'abölö ba dalu mbanua, ya'ia geheha si so iada'e sondrönindrönisi tödö niha si lö omasi molo'ö khö Lowalangi. 3 Me föna, ya'ita fefu no si mane ya'ira göi; no solo'ö fangisö nösida ita ba wamalua somasi nösi awö gera'erada si lö sökhi. Me luo da'ö göi no niha si göna fönu Lowalangi ita, si mane niha bö'ö. 4 Ba no fondrege wa'ebua wa'asökhi dödö Lowalangi! I'omasi'ö sibai ita, 5 irege me luo no mate ita börö golalöw̃ada, ba no I'orifi ita awö Keriso. Tobali, ha börö wa'ahakhö dödö Lowalangi, wa no auri ami. 6 Börö me ha sambua ita ba khö Keriso Yesu, no I'orifi ita Lowalangi awö-Nia, ena'ö samatörö göi ita awö-Nia ba zorugo. 7 Ifalua da'ö Lowalangi, ena'ö ba ginötö si so föna, oroma ba niha ha wa'ebua wa'ahakhö dödö Lowalangi andrö nibe'e-Nia khöda ba khö Yesu Keriso. 8 Fa'ahakhö dödö Lowalangi, wa no auri ami, börö wamati khö Yesu Keriso. Ba tenga moroi khömi da'ö, no buala Lowalangi. Tenga moroi ba mbuabua fa böi isuno ia niha. 10 Nifazökhi Lowalangi sa ita, nifazökhi ba khö Yesu Keriso, ba wamalua buabua si sökhi si no Ihonogöi Lowalangi khöda. 11 Ira talifusö si tenga niha Yahudi! Mitörö tödömi ami ba ginötö föna: Ya'ami no "niha si lö muboto", dali niha Yahudi, sanguma'ö si no muboto ira (eluahania, si no so tandra nifazökhi niha ba nösira). 12 Me luo da'ö lö si sambua ami Keriso, no niha bö'ö ami si lö farahu ba mbanua Lowalangi andrö si no mutuyu. Lö si te'u'u ami ba gamabu'ula li andrö, nilau Lowalangi ba mbanua-Nia. No si lö tötönafö ami ba gulidanö andre ba si lö Lowalangi. 13 Ba iada'e, me no ha sambua ami Keriso, ya'ami si no aröu föna, no tobali ahatö börö wa'amate Keriso andrö. 14 Keriso samösa wangatulöda. No I'orudugö niha Yahudi awö zi tenga niha Yahudi tobali ha sambua soi. Fa'udusa si no amaedola goto'oto öli samabali ya'ira, no Idudugö Keriso ba wa'amate-Nia. 15 Huku agama Yahudi awö gamakhoita andrö no Iheta Keriso, ena'ö si dombua soi andrö tobali ha sambua soi niha si bohou, tobali sambua ba khö Keriso. Da'ö lala Keriso ba wanga'asogö fangatulö. 16 No i'osambua'ö Keriso zi dua ngasi niha andrö ba wa'amate-Nia ba röfa, ba I'atulö'ö ira khö Lowalangi, irege taya ngawalö wa'udusa andrö. 17 Da'ö mbörö wa so Keriso ba wangombakha Turia Somuso Dödö fangatulö andrö ba khömi, he ba khömi si tenga niha Yahudi si no aröu khö Lowalangi föna, ba he göi ba niha Yahudi si no ahatö khö Lowalangi. 18 Ba khö Keriso, ya'ita fefu -- he niha Yahudi ba he niha si tenga niha Yahudi -- tola tefahatö ba khö Nama börö Geheha Lowalangi andrö. 19 Börö da'ö, tenga sa'ae niha bö'ö ami, ma si fatewu. No fagölögölö ono Mbanua Lowalangi ami fefu iada'e. No ndrotondroto zoroiyomo Lowalangi ami. 20 Ni'otomosi ba dete danedane si no latou'ö ira sinenge ba ira sama'ele'ö ami, ba zi no tobali danedane ba watalinga Keriso Yesu. 21 Ya'ia zama'anö ma'asambua domosa andrö tobali omo (osali) Lowalangi ni'amoni'ö ba khö Zo'aya. 22 Börö me ha sambua ami ba khö Keriso, ba te'otomosi ami göi awö niha bö'ö, tobali sambua omo khö Lowalangi, ba da'ö toröi Lowalangi awö Geheha-Nia.

Efeso 3

1 Andrö börö da'ö, ya'odo, Faulo, niha nikuru börö Keriso, soguna khömi ya'ami niha si tenga niha Yahudi. 2 Tatu no mirongo wa Lowalangi ba wa'ebua dödö-Nia andrö, zame'e khögu halöw̃ö soguna khömi. 3 No Ifa'ele'ö ba I'ombakha'ö khögu nikhoi dödö-Nia andrö si tobini. (Sanandrösa ba da'e no musura moroi yaw̃a ba wa'adogodogo, 4 ba na mibaso, ba tola aboto ba dödömi zi tobini andrö khö Keriso, si mane fangi'ilagu.) 5 Ba götö föna lö irai la'ombakha'ö ba niha zi tobini andrö, ba iada'e Eheha Lowalangi zi no mangoroma'ö khö ndra sinenge ba ira sama'ele'ö khö-Nia. 6 Da'e zi tobini andrö: Ba Duria Somuso Dödö andrö fao niha si tenga niha Yahudi wanema howuhowu soroi Lowalangi nihönagö khö ndra niha Yahudi; faoma ndrotondroto mboto andrö ira si ha sambua, ba fao göi ira wanema hadia zi no Ifabu'u Lowalangi ba khö Keriso Yesu. 7 No Ibe'e khögu mbuala Lowalangi -- ya'ia halöw̃ö -- fanuriaigö Turia Somuso Dödö andrö. Utema mbuala andrö ba wa'abölö Lowalangi si no mohalöw̃ö bakha ba mbotogu. 8 Ba gotalua mbanua Lowalangi ma'afefu, ya'o wondrege zide'ide. Ba hew̃a'ae si manö no Ibe'e khögu Lowalangi mbuala da'e; ya'ia da'ö halöw̃ö ena'ö u'ombakha'ö ba zi tenga niha Yahudi Duria Somuso Dödö wa no a'oi so hadia ia khö Keriso, ba lö ahorihori; 9 ba ena'ö göi börö ndra'o tola aboto ba dödö niha fefu hewisa Lowalangi, somböi fefu hadia ia andrö, wamalua si no Ifakhöi, si no tobini i'otarai mböröta ba niha gulidanö. 10 Somasi Lowalangi, ena'ö börö mbanua Niha Keriso, aboto ba dödö zamatörö ba dalu mbanua ngawalö wa'atuatua Lowalangi. 11 Ifalua da'ö fefu Lowalangi dali zi no Ihonogöi götögötö wa'ara, nifalua-Nia ba khö Yesu Keriso, So'aya ya'ita. 12 Moroi ba wamati khö Yesu Keriso, ba ba wa ha sambua khö-Nia, lö aiw̃ö ita wangondrasi Lowalangi si fao famati. 13 Börö da'ö, angandröw̃agu ya'ia da'ö: böi abu dödömi ba wamakao si göna ya'o, börö ami; börö me da'ö fefu, no ba wanga'azökhi ya'ami. 14 Andrö börö da'ö ubalöduhini tou danö föna Nama. 15 Moroi khö-Nia latema gamuata si faehu, he ngambatö ba zorugo ba he ngambatö ba gulidanö. 16 Mangandrödo, ena'ö Ibe'e khömi wa'abölö dödö Lowalangi fondrege zolakhömi, ba Geheha-Nia. 17 Ena'ö börö wamatimi khö Yesu Keriso, I'onahia dödömi Keriso, ba mufodanedane awö wa mufatörö wa'aurimi ba wa'omasi. 18 Mangandrö ndra'odo, ena'ö tola aboto ba dödö mbanua Lowalangi fefu, ha wa'ebolo ba ha wa'anau awö wa'alaw̃a ba wa'abakha wa'omasi Keriso, 19 si tebai ikhamö era'era niha ba wangi'ila. Ena'ö aboto ba dödömi wa'omasi Keriso andrö, irege fahöna khömi wa'auri Lowalangi andrö si no mo'ahonoa. 20 Ba wa'abölö Lowalangi sohalöw̃ö bakha ba dödöda, tola Ifalua Lowalangi zi töra moroi ba ni'andröda, ba ma ni'era'erada. 21 Ya nifosumange Lowalangi ba mbanua Niha Keriso sagötö fa'ara, ba khö Yesu Keriso. Nisuno Lowalangi irugi zi lö aetu! Yaduhu.

Efeso 4

1 Andrö börö da'ö -- ya'o nikuru andre, nikuru börö halöw̃ö Zo'aya -- u'andrö sibai khömi: mitörö zinangea lala molo'ö fetaromi, si mane niha si no Ikaoni Lowalangi. 2 Ya'a'oi so khömi wa lö fayaw̃a, awö wa'asökhi dödö ba fa'ebolo dödö. Miforoma'ö wa'omasimi ba wanolo awömi. 3 Mi'oigö dödömi, ena'ö lö mamalö ami ba wa'atulö, ba ena'ö terorogö wa ha sara dödömi si no Ifatumbu'ö Eheha Lowalangi. 4 Ha sambua mboto, ba ha sambua Geheha. Ba zi ha sambua fanötöna göi tekaoni ami. 5 Ha samösa Zo'aya, ba ha sambua wamati, ha sambua wamayagö idanö, 6 ba ha sambua Lowalangi si tobali Ama ba niha fefu. Ya'ia Zo'aya gulidanö, sohalöw̃ö ba ngawalö hadia ia fefu, ba samatörö fefu hadia ia. 7 Ba dozi ita, no mube'e wa'ebua dödö dali ndrohundrohu mbuala Keriso andrö. 8 Bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö no musura, "Me numalö Ia miyaw̃a ba nahia salaw̃a, ato I'ohe nikuru; ba no Ibe'e mbuala ba niha." 9 Na law̃a'ö numalö "Ia miyaw̃a" eluahania ba mböröta no numalö Ia mitou irugi nahia wondrege tanö si tou gulidanö andre. 10 Ba Ya'ia si no numalö mitou andrö, Ya'ia göi zi numalö miyaw̃a irugi nahia wondrege zalaw̃a moroi ba mbanua si yaw̃a, irege mo'ösi gölia ma'afefu ba we'aso-Nia. 11 Ba Ya'ia "zame'e buala ba niha"; so nibali'ö-Nia sinenge ösa, sama'ele'ö ösa; sangombakha Turia Somuso Dödö ösa, samahaö ösa, ba sondrorogö banua Niha Keriso. 12 Ifalua da'e fefu ba wama'anö banua Lowalangi fefu, ena'ö tobali sohalöw̃ö khö Lowalangi, ba ba wangotomosi boto Keriso andrö. 13 Ba zi manö, ha sambua ita fefu börö wamati si fagölö andrö, ba fa'aboto ba dödöda Nono Lowalangi. Ba tobali ita niha so'ahonoa fa'ebua, i'tugu ara ba itugu mo'ahonoa si mane Keriso. 14 Ba tenga sa'ae iraono ita nifaheuheu ba nifangöröngörö nangi wamahaö andrö soya ngawalö moroi ba niha sobou tödö. Lafaelungu niha ba walimosara. 15 Lö'ö! Lö tola lö ta'oroma'ö zindruhu si fao fa'omasi, ena'ö ba ngawalö hadia ia fefu itugu mo'ahonoa ita si mane Keriso, si no högö khöda. 16 Barö wamatörö-Nia, tefa'anö sökhi fefu ndrotondroto mboto andrö, ba dozi oi tefakhaikhai zamösana. Ba na dozi ndrotondroto oi mohalöw̃ö dali zinangeania, ba fefu ndrotondroto mboto andrö manöi tobali mo'ahonoa, ba abölö ba wa'omasi. 17 Börö da'ö ba döi Zo'aya, da'e niw̃a'ögu ba nihöndrögögu fanguma'ö: böi sa'ae si mane amuata niha si lö aboto ba dödö Lowalangi gamuatami, so'angeragö fayafaya. 18 Fangerangerara no ogömigömi. Lö saboto ba dödöra wa'auri andrö si no Ibe'e Lowalangi, börö me ma'ifu lö fa'atuatuara ba wangila hadia ia khö Lowalangi. No si manö ira börö wa'abe'e högöra. 19 No lö fa'ailara sa'ae, irege saila ita gamuatara, ba somasi dödöra wamalua horö. 20 Ba niha si no aboto ba dödö Keriso, tenga si manö! 21 No mirongo zanandrösa khö-Nia! Ba si mane ira nifahaö-Nia, no mufahaö göi ami sanandrösa ba mbuabua Lowalangi si so khö Yesu! 22 Börö da'ö miheta niha si tohöna andrö khömi, sanörö lala föna, nifakiko wangisö andrö samaelungu. 23 Ya tebohouni dödömi ba era'erami ma'afefu. 24 Ena'ö amuata niha si bohou gamuatami, niwöwöi molo'ö khilikhili Lowalangi; ya'ia wa'atulö dödö, fa lö sinegu, ba fa'aduhu. 25 Andrö börö da'ö, ya'ami fefu, faoma sindruhu miw̃a'ö khö nawömi. Böi sa'ae milau waya khö nawömi, börö me no faoma ndrotondroto mboto Keriso ita. 26 Na mofönu ami, böi tobali umbu wa mifazökhi horö. Böi mi'oma'ökhöi'ö wofönu, 27 ena'ö lö monaha Gafökha. 28 Niha sasese managönagö, lö tola lö ibato wanagönagö sa'ae. Abölö sökhi na mohalöw̃ö ia si fao fa'atulö, ena'ö isöndra gönia, ba ena'ö tola ibe'e wanolo ba zi numana. 29 Ba na fahuohuo ami, ba böi mi'oguna'ö wehede sogoro ita. Mifake wehede si sökhi, soguna ba wanga'azökhi ba ba wanolo niha bö'ö. Fehede si manö da'ö i'a'asogö zi sökhi ba dödö niha samondrongo. 30 Böi mibusi dödö Geheha Lowalangi. No mufotandra ami Eheha, tandra wa tana khö Lowalangi ami. Eheha da'ö göi we'ewe'e dödö khömi wa i'ondrasi dania ami Luo Wangefa andrö. 31 Miheta ba dödömi wa'afökhö dödö, fa'abao dödö ba fönu. Böi sa'ae fasosososo ami ba falelelele. Böi so sa'ae wa'afatuwu khömi nawömi, awö danö bö'önia. 32 Ba zi tambai da'ö, ya faoma sökhi dödömi ba mihaogöhaogö li khö nawömi, ba faoma mi'efa'ö zala nawömi, si mane fangefa'ö Lowalangi olalöw̃a khömi ba khö Keriso.

Efeso 5

1 Ya'ami no ono omasi'ö khö Lowalangi, börö da'ö lö tola lö mi'oigö dödömi wolo'ö tulada Lowalangi. 2 Mitörö lala wa'omasi andrö, si mane fangomasi'ö Keriso ya'ita. No Itehegö Ia salahida, si tobali ame'ela ba sumange samohua khö Lowalangi. 3 Banua tana khö Lowalangi ami. Börö da'ö, ngawalö wohorö, ngawalö gamuata si lö sökhi, ma zui fa'eröhö, tenga sinangea so ba gotaluami. Böi so niha sanguma'ö wa no mifalua zi manö. 4 Tenga sinangeania khömi wanötöi fehede sogoro ita, ba ma fehede sanandrösa ba wohoröhorö, ba ma fehede si lö enahöi. Si sökhinia na mangandrö saohagölö ami khö Lowalangi. 5 Mihaogö wanöngöni: niha sohoröhorö, ma so'amuata si lö sökhi, ma fa'eröhö (amuata si manö da'ö faoma ira zamosumange adu), lö tola tobali ia ono mbanua ba gamatöröw̃a Keriso ba Lowalangi. 6 Böi ya mufaelungu ami huohuo si lö boto. Da'e zamobörö fönu Lowalangi ba niha si lö molo'ö khö-Nia. 7 Börö da'ö, böi manö fahuwu ami ba niha so'amuatagö si manö. 8 Noa sa ba zogömigömi so ami föna. Iada'e no tobali ami banua Zo'aya, börö da'ö no ba haga so ami. Andrö börö da'ö mitörö lala haga andrö. 9 Moroi ba haga andrö tumbu ngawalö gamuata si sökhi ba satulö föna Lowalangi. 10 Mi'oigö dödömi wangalui somasi Zo'aya. 11 Böi mifalua gamuata si lö boto, nifalua niha sauri ba zogömigömi. Abölö sökhi na mifaehagö ba haga gamuata ba zogömigömi andrö. ( 12 Börö me nilaura andrö ba zi tobini, ba no saila ita wamatunö.) 13 Fefu hadia ia nifa'ele'ö ba haga, ba oi oroma dania. 14 Ba fefu hadia ia zoroma, ba no muhaga. Da'ö mbörö wa law̃a'ö, "Faoso, he ya'ugö si no mörö, ba fazaw̃a'ö moroi ba wa'amate! No humaga Keriso yaw̃amö." 15 Börö da'ö, mi'angenanöi sibai gamuatami. Böi hulö niha si bodo ami; ya si mane niha satuatua ami. 16 Mihaogö wangoguna'ö inötö andrö si so khömi, börö me no si lö sökhisökhi ginötö da'e. 17 Böi bodo ami, ba mifareso hadia zomasi Zo'aya. 18 Böi mabu ami agu, börö me ifakiko dania ami da'ö. Ya Eheha Lowalangi zangolohuni ya'ami. 19 Mi'oguna'ö wehede moroi ba zinunö, moroi ba zinunö fanuno khö Zo'aya, ba ngawalö wahuhuosa nifaluami. Mi'anunö si fao fa'omuso dödö ba wanunonuno So'aya. 20 Ba gofu hadia ia, böi mifamalömalö wangandrö saohagölö khö Lowalangi Ama, ba döi Yesu Keriso, So'aya ya'ita. 21 Ba wamosumange Keriso, ena'ö faoma mifosumange nawömi. 22 Fo'omo ira alawe, ya'i'o'ö li ndra matuania, hulö na li Zo'aya. 23 Börö me no högö ndra alawe ndra matua andrö, si mane Keriso göi, no högö mbanua Niha Keriso, ba Ya'ia samösa göi Razo Sangorifi ba mbanua Niha Keriso, si no boto-Nia. 24 Hulö si mane folo'ö mbanua Niha Keriso li Keriso, si manö göi ndra alawe ba ngawalö hadia ia fefu, lö tola lö la'o'ö li ndra matua. 25 Ya'ami ira matua, mi'omasi'ö ndra alawemi, si mane fangomasi'ö Keriso mbanua Niha Keriso, awö wa no Itehegö mboto-Nia salahi mbanua Niha Keriso andrö. 26 Ifalua da'ö Keriso ba wangehaogö banua Niha Keriso faoma famahaö-Nia ba famayagö idanö, ena'ö Ibe'e ira khö Lowalangi, tobali banua-Nia ni'amoni'ö. 27 Ba zi manö, Ibali'ö molakhömi ba ohauhau mbanua Niha Keriso andrö tanö föna-Nia, si lö sinegu ba fango'aya hadia ia. 28 Si manö göi ndra matua, lö tola lö i'omasi'ö wo'omonia ira alawe, hulö mbotonia samösa. ( 29 Lö irai so niha si lö mangomasi'ö botonia. Hiza i, irorogö ba ihaogöhaogö, si mane fondrorogö Keriso göi banua-Nia. 30 Aboto ba dödöda da'ö, me no ndrotondroto mboto Keriso ita.) 31 Ba Mbuku Ni'amoni'ö no musura, "Andrö iröi namania awö ninania ira matua, ba molemba dödönia khö wo'omonia ira alawe, ba tobali ha sambua zi darua andrö." 32 Abakha sibai geluaha wehede da'ö. Ba ufakhai da'ö ba gamakhaita Keriso ba mbanua-Nia. 33 Ba daroma li da'ö so göi gamakhaitania ba khömi: Ya mu'omasi'ö wo'omonia ira alawe dozi zamösana, si mane fangomasi'önia botonia samösa, ba si manö göi wo'omo ira alawe ya mu'oigö dödönia wamosumange fo'omania ira matua.

Efeso 6

1 He ya'ami iraono! Me no solo'ö Keriso ami, ba lö tola lö mi'o'ö li ndra satuami, me da'ö zinangea mifalua. 2 "Fosumange namau awö ninau" da'ö zi föföna goroisa nibe'e Lowalangi si fao amabu'ula li: 3 "Ena'ö ohauhau dödöu ba anau nosou ba gulidanö". 4 Ba ya'ami, ira ama! Böi mi'andrö wönu ndraonomi. Tobali, mi'ebua'ö ira ba goigoi si sökhi ba ba wamahaö Zo'aya. 5 He ya'ami sawuyu! Mi'o'ö li zokhö ya'ami ba gulidanö andre. Milau da'ö si fao famosumange ba folo'ö, awö wangodödögö, hulö na khö Keriso milau. 6 Böi ha na lafaigifaigi ami milau zi manö, ena'ö lasuno ami niha. Ena'ö na si mane enoni Keriso ami, solo'ö somasi Lowalangi moroi ba dödö. 7 Halöw̃ö nifaluami ba wa'a'sawuyu andrö, ba ya mi'ohalöw̃ögöigö ia si fao fa'omuso dödö, hulö na khö So'aya, ba tenga ba niha. 8 Mitöngöni wa dozi niha, he sawuyu, ba he si tenga sawuyu, itema zulö dania moroi khö Zo'aya, ba ngawalö zi sökhi si no ifalua. 9 Ba ya'ami sokhö sawuyu! Ena'ö si manö göi ami ba zawuyumi. Miböhöli wametameta'u ya'ira. Mitöngöni, wa he ya'ami ba he sawuyumi andrö, faoma ha sambua zokhö ya'ami, ya'ia Zo'aya ba zorugo. Lö khö-Nia famaigi bawa niha. 10 Afuriatania, ba mi'abe'e'ö ami ba wa'abölö si no misöndra khö Zo'aya, börö me no ha sambua ami khö-Nia. 11 Mi'oguna'ö fefu wangöna ba wasuwöta andrö, si no Ibe'e Lowalangi khömi, ena'ö abe'e ami ba wolaw̃a fa'onekhe Gafökha. 12 Börö me fasöndratada tenga ba wolaw̃a niha, no ba wolaw̃a ngawalö wa'abölö zatana sangokhögö inötö si lö sökhisökhi andre. Talaw̃a wa'abölö geheha si lö sökhisökhi, samatörö talu mbanua si yaw̃a. 13 Börö da'ö, iada'e, mi'oguna'ö fefu wangöna ba wasuwöta andrö si otarai Lowalangi, ena'ö ba ginötö si lö sökhisökhi andrö tola milaw̃a wa'abölö nudu. Ba ena'ö na no awai wasöndratami irugi gafuriata, sabölö nasa ami. 14 Ba mifa'anö ami. Mibali'ö böbölöwimi wa lö faröi khö Lowalangi, ba baru si'öli khömi wa'atulö dödö. 15 Badagahemi ya'ia wama'anömi ya'ami ba wangombakha Turia Somuso Dödö, solohe fa'ohahau dödö. 16 Ero inötö mi'oguna'ö wa'afaduhu dödömi andrö khö Zo'aya tobali fangöna ba watelesa; fao famati tola mibunu nono wana zatana andrö so'alitö. 17 Takula si'öli khömi wangorifi, ba föda Eheha Lowalangi khömi daroma li-Nia. 18 Milau da'ö fefu si fao fangandrö, ba wangandrö fanolo soroi Lowalangi. Ero inötö mi'angandrö molo'ö fondrönia'ö Geheha Lowalangi ya'ami. Böi mamalö mi'amanö, awö wa lö mitehe mitou'ö ami ba danga nudu. Mi'angandrö salahi mbanua Lowalangi fefu. 19 Ba mi'angandrö göi salahigu, ena'ö ba ginötö fahuhuo ndra'o, Ibe'e khögu Lowalangi wehede si fenahöi. Ba ena'ö lö aiw̃ö ndra'o ba wangombakha si tobini andrö moroi ba Duria Somuso Dödö. 20 Börö Duria Somuso Dödö andrö wa no tobali tengetenge ndra'o, ba iada'e no so bakha ba gurunga. Mi'angandrö ena'ö lö aiw̃ö ndra'o fahuhuo, ba wangombakha Turia Somuso Dödö andrö, si mane si lö tola lö uw̃a'ö. 21 Tikhiko andrö, talifusöda ba enoni si lö faröi ba halöw̃ö Zo'aya, i'ombakha'ö khömi dania ngawalö hadia ia zanandrösa khögu, ena'ö aboto ba dödömi hewisa ndra'odo awö halöw̃ögu. 22 Da'ö mbörö wa ufatenge ia khömi, ba wangombakha ya'aga khömi fefu, ena'ö terara dödömi. 23 Ya Lowalangi Ama, ba So'aya ya'ita, Yesu Keriso zame'e fa'abölö khömi ena'ö ha sambua ami ba faoma mi'omasi'ö nawömi, awö wa lö faröi ami ba wamati ba khö Keriso. 24 Ya'Ifahowu'ö Lowalangi ami fefu sangomasi'ö So'aya ya'ita Yesu Keriso, fa'omasi si lö tola taya.

Filifi 1

1 Ya'ami ira talifusö banua Lowalangi ma'afefu si so ba Wilifi, si no ha sambua ba khö Keriso Yesu. He göi ira talifusö sondrönia'ö ba enoni mbanua Niha Keriso! Ya'o, Faulo, awö Dimoteo, enoni Keriso Yesu, 2 matötöna wa Lowalangi, Amada, ba So'aya Yesu Keriso zamahowu'ö ba same'e fa'ohahau dödö khömi. 3 Ero na itörö tödögu ami, ba lö mamalömalö u'andrö saohagölö khö Lowalangi. 4 Ba ero na mangandrö ndra'odo salahimi fefu, ba omuso dödögu wangandrö. 5 U'andrö saohagölö khö Lowalangi, börö me no mitolo ndra'o wangombakha Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi i'otarai mböröta irugi iada'e. 6 Si no mamörögö mege halöw̃ö si sökhi andrö khömi ya'ia Lowalangi. Ba faduhu dödögu wa Ya'ia dania zanohugö halöw̃ö si sökhi andrö irugi awai ba Luo Wangawuli Yesu Keriso. 7 No so so ba dödögu ami fefu. Tobali no sinangeania na si manö dödögu khömi, me no fao ami fefu awögu ba wanema buala Lowalangi andrö nibe'e-Nia khögu, he iada'e, ba we'asogu bakha ba gurunga, ba he göi ba ginötö na so ndra'odo baero ba wamaduhu'ö awö wanga'aro'ö Turia Somuso Dödö andrö. 8 No humulu sibai dödögu falukha khömi, börö wa'omasi andrö soroi Yesu Keriso samösa. Lowalangi zamaduhu'ö, wa sindruhu fefu niw̃a'ögu andrö. 9 Da'e wangandrögu salahimi: ena'ö itugu tedou wa'omasimi Lowalangi andrö ba fangomasi'ö awö ba fa'aboto ba dödö sindruhu, ba ba ngawalö wa'atuatua fefu. 10 Ba da'ö mi'ila mitimba tödömi hadia zi sökhi, ba sökhi göi wa'aurimi, lö ta'unöw̃a, ma fangadugö hadia ia na Luo wangawuli Keriso andrö. 11 Ba ena'ö fahöna khömi mbuabua wa'atulö dödö andrö soroi Yesu Keriso; irege nifolakhömi ba nisuno Lowalangi. 12 Omasi ndra'o na aboto ba dödömi, wa ngawalö zi no alua khögu, no tobali börö wa abölö teboloso Duria Somuso Dödö andrö. 13 Lualuania, fefu zaradadu sanaro omo razo ba ha wa'ato niha bö'ö si so ba da'e, aboto ba dödöra, wa lakuru ndra'o, börö me enoni Keriso ndra'odo. 14 Ba ba wa'asogu ba ba gurunga andrö no tobali ato dalifusö samati si tedou fa'afaduhu dödö khö Zo'aya, irege lö fa'ata'ura ba wangombakha taroma li Lowalangi andrö. 15 Duhu, so sa ösa ba gotaluara zangombakha Keriso börö wa'afökhö dödö ba somasi fasoso, ba hiza tanö bö'ö ösa sa la'ombakha'ö Keriso moroi ba wa'asökhi dödö. 16 Lafalua da'ö börö wa'omasira Lowalangi ba he ya'o, me aboto ba dödöra wa no Lowalangi zi no mamatenge ya'o ba wamaduhu'ö wa atulö Duria Somuso Dödö andrö. 17 Niha bö'ö la'ombakha'ö Keriso börö me so gohitö dödöra si lö sökhi; la'ombakha'ö Keriso ba wangalui harera samösa. Law̃a'ö tödöra, na lalau da'ö, ba itugu monönö wa'abu dödögu bakha ba gurunga. 18 Ba hiza lö salania! Gofu helawisa sa'atö, he lalau da'ö börö gohitö dödö si sökhi, ba he göi börö gohitö dödö si lö sökhi, ba te'ombakha'ö sa'atö Keriso; börö da'ö omuso manö dödögu. Ba lö mamalö si manö wa'omuso dödögu, 19 me aboto ba dödögu, wa börö wangandröngandrömi ba fanolo Geheha Yesu Keriso andrö, tola aefa ndra'o dania. 20 Somasi dödögu ba nitötönagu ya'ia ena'ö böi tobali zayazaya gölö wohalöw̃ögu. Hiza i, utötöna ena'ö ero inötö, lö mendrua manö iada'e, lö manö fa'aiw̃ö khögu, irege ba zi ma'afefu fa'aurigu -- he sauri ba he si mate ndra'o -- tefolakhömi Keriso. 21 Ohitö wa'aurigu, ya'ia Yesu Keriso! Ba hare khögu wa'amate. 22 Ba na ba wa'auri ba gulidanö andre, tola ufalua halöw̃ö sabölö moguna, ba lö u'ila hadia nifiligu. 23 Lafadöni ndra'o ba zi dombua balö andrö. Omasido uröi gulidanö andre ba sodo khö Keriso, me no da'ö zi sökhi sibai; 24 ba abölö sökhi göi na so ndra'o ba da'e soguna khömi. 25 Faduhu sibai dödögu ba da'ö. Börö da'ö, u'ila, wa sinangea toröi ndra'o ba khömi, ba wanolo ya'ami, ena'ö abölö ami ba omuso dödömi ba wamati khö Zo'aya. 26 Börö da'ö, na mangawulido zui khömi dania, ya'ami si no ha sambua khö Keriso, ba fahöna khömi gumbu wa'omuso dödömi ba khögu. 27 Soguna iada'e, ya'ia ena'ö mihaogö mbuabuami si faudu ba Duria Somuso Dödö andrö khö Keriso. Ba zi manö, he lö u'ila na tola falukha ndra'o khömi ba na lö'ö, urongo wa no aro wa ha sara dödömi ba fagohisami ba gohitö dödö andrö si ha sambua, ya'ia ba wamati molo'ö Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi. 28 Ba ena'ö lö manö aiw̃ö ami; böi mi'ata'ufi nudumi. Ba wolau si manö no mi'oroma'ö khöra wa ya'ira zi te'ala, ba ya'ami zi möna. Lowalangi samösa zame'e fa'amöna andrö khömi. 29 No Ibe'e khömi mbuala Lowalangi, tenga ha ena'ö mamati ami khö Keriso, ena'ö göi mitaögö wamakao andro börö Keriso. 30 Iada'e fao göi ami awögu ba wasöndrata; ya'ia wasöndrata si no irai mi'ila khögu föna, ba si lö aetu u'ohalöw̃ögöigö irugi iada'e, si mane si no mirongo iada'e.

Filifi 2

1 No sabölö ami, me no ha sambua ami Keriso. Terara dödömi ba ngawalö hadia ia, börö me I'omasi'ö ami Keriso! No nifatörö Geheha Lowalangi ami, ba no göi faoma mi'omasi'ö ba mihakhösi tödö nawömi. 2 Na si manö, ba mi'osindruhugö wangomusoi'ö tödögu göi ba ngawalö da'e: Ya ha sara dödömi, si fao fa'omasi ba fangerangera ba ohitö dödö si ha sambua. 3 Böi milau hadia ia börö wangalui tana khönia zamösana, ma ba wanuno ya'ia. Ena'ö moroi ba wangidengide'ö ya'ebua dödö zamösana khö nawönia moroi khönia. 4 Böi ha soguna khönia i'angeragö zamösana, soguna khö nawönia ya mu'angeragö. 5 Ya simane tödö Yesu Keriso, ya simanö göi dödömi: 6 Sindruhunia no si fagölö Ia khö Lowalangi, ba hiza, lö Irasoi wa fa'alowalangi-Nia andrö sinangea murorogö. 7 Hiza i, Iheta khö-Nia da'ö fefu, ba tobali fagölö Ia si mane sawuyu, tobali si mane niha Ia, auri si mane niha göi. 8 I'ide'ide'ö Ia, ba molo'ö Ia khö Lowalangi irugi wa'amate -- fa'amate ba röfa. 9 Da'ö mbörö wa no Ibali'ö salaw̃a sebua Ia Lowalangi, awö wa no I'amualagö khö-Nia kuaso andrö sebua moroi ba kuaso bö'ö fefu. 10 Ba ba wamosumange Yesu, fefu zi so ba zorugo, ba he si so ba gulidanö awö zi so barö danö, latuhi danö ba wangalulu khö-Nia. 11 Ba fefu da'ö oi law̃a'ö bewera wa no So'aya Yesu Keriso; ba zi manö no tefolakhömi Lowalangi. 12 Börö da'ö, ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö, si mane folo'ömi ligu me luo so ndra'o khömi, ena'ö si manö göi abölö mi'o'ö ligu iada'e me no fandröndröu nahiada. Böi faröi ami wolo'ö khögu. No I'orifi ami Lowalangi, andrö mi'osindruhugö ena'ö mo'ahonoa wa'ohahau dödömi. Ba milau da'ö si fao famosumange ba folo'ö khö Lowalangi, 13 börö me Lowalangi samösa zanga'asogö ba dödömi he fa'edöna ba he famalua somasi dödö Lowalangi. 14 Ba mi'ohalöw̃ögöigö fefu hadia ia, ba böi mikökökökö ba ma fasoso. 15 Ba zi manö no mi'oroma'ö wa ono Lowalangi ami si lö sinegu, sohauhau ba satulö ba gotalua niha sabila tödö andre si lö sökhi ba si so horö. Ba ba ginötö mifa'ema khöra duria wangorifi andrö, ya tobali ami haga khöra, sohagaini ulidanö. Na auri ami si mane da'ö, ba so dania danedanegu ba wangomusoi'ö tödögu ba khömi, na luo mangawuli Keriso. Da'ö dandrania, wa tenga zayazaya gölö wa'erege dödögu ba halöw̃ögu andrö, so mbuania. 17 Hew̃a'ae labunu ndra'o, ba labe'e ndrogu tobali fasumangeta nifaduwa yaw̃a ba dete zumange nibe'emi khö Lowalangi, tandra wa faduhu dödömi khö-Nia. Na duhu lö tola lö zi manö, ba u'andrö saohagölö ba da'ö ba omuso dödögu awömi. 18 Ba ya simanö göi ami, mi'andrö saohagölö ba mi'omusoi'ö dödömi awögu. 19 Ba faduhu dödögu, wa börö wanolo Zo'aya Yesu, ba wa'alio ufatenge khömi Dimoteo andrö, ena'ö terara dödögu na urongo duriami. 20 Ha Timoteo niha si so ba da'e si fagölögölö tödö khögu, ba sindruhundruhu mangonorogö tödö ya'ami. 21 Fefu niha bö'ö, ba ha soguna khöra samösa la'onorogö tödö, ba lö la'onorogö tödö zoguna khö Keriso. 22 Ya'ami samösa zi no mangila tandra, wa moguna Timoteo andrö. No i'odödögö sibai wohalöw̃ö awögu ba wanuriaigö Turia Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi. Ya'aga si darua andrö hulö manö nono ba ama. 23 Andrö börö da'ö, me no aboto ba dödögu hewisa lualua farakarogu andre, i'anema'ö ufatenge ia dania khömi. 24 Faduhu dödögu, wa börö wanolo Zo'aya, ba wa'alio göi so ndra'o ba wangondrasi ya'ami. 25 Ba sanandrösa khö dalifusöda Efaforodito, si no mifatenge ba wanolo ya'o, uw̃a'ö tödögu moguna ufatenge ia mangawuli khömi. Talifusöda andrö no awögu ba halöw̃ö ba awögu ba wasöndrata. 26 No humulu sibai dödönia khömi fefu, ba abu dödönia me no mirongo duria wa mofökhö ia. 27 Ba duhu sa, wa no mofökhö ia, arakhagö mate. Ba no Ihakhösi tödö ia Lowalangi; ba tenga ha ya'ia, no ya'odo göi ösa, ena'ö böi itugu abölö wa'abu dödögu. 28 Da'ö mbörö wa abölö sibai omasido göi wamatenge ya'ia mangawuli khömi, ena'ö ifuli omuso dödömi, na mi'ila ia, ba ahono göi dödögu. 29 Andrö mitema'ö ia si fao fa'omasi dödö, me no talifusö ba wamati. Mifosumange fefu niha si mane ya'ia. 30 Ba wangai halöw̃ö Keriso, no irai arakhagö mate ia; ibe'e nosonia salahimi ba wanolo ya'o.

Filifi 3

1 Baero da'ö, ya'ami ira talifusö, mi'omusoi'ö dödömi börö me no ha sambua ami Zo'aya. Lö sa abua gölögu ba wamuli manura khömi hadia zi no usura khömi; börö me soguna ba wangorifi ya'ami. 2 Mi'angelama ba 'nasu' andrö, ya'ia niha samalua si lö atulö, samorege ba niha wamoto andrö. 3 Ba sindruhunia ya'ita sa zi no manema famoto si lö tebulö andrö, tenga ya'ira. Tafosumange Lowalangi si fao fondrönia'ö Geheha Lowalangi samösa, ba ta'andrö saohagölö börö me no ha sambua ita Yesu Keriso. Ba lö faduhu dödöda ba ngawalö wamalua halöw̃ö si ha soroma baero. 4 Sindruhunia tola manö faduhu dödögu ba wamalua halöw̃öhalöw̃ö da'ö. Börö na so zanguma'ö tödönia wa so danedanenia saro ba wamaduhusi tödö halöw̃ö si ha soroma ba hörö andrö, ba no mendrua manö ndra'o. 5 No laboto ndra'o me irugi w̃alu bongi ndröfigu. Niha Gizera'eli ndra'odo, mado Mbeniami; niha Heberai'o sindruhu ndra'odo. Ba ngawalö wolo'ö huku agama Yahudi, ba Farizai'o ndra'odo. 6 Abölö sibai na'i muhi'a dödögu ba wamakao banua Niha Keriso. Na lafaigi dali huku agama niha Yahudi, ba no ya'o zabölö atulö, lö sinegu khögu. 7 Tobali börö Keriso, wa fefu niw̃a'ö dödögu föna haregu, no tobali te'alagu iada'e. 8 Ba tenga sibai ha da'ö; fefu hadia ia, ba no tobali fa'ate'alagu, uw̃a'ö tödögu. Ba hadia ia zi so khögu iada'e ba no sebua böli: ya'ia wa'aboto ba dödögu Yesu Keriso, So'aya ya'o. Börö Keriso, wa no utayaigö fefu hadia ia. Ba uw̃a'ö tödögu sasao da'ö fefu, ena'ö tola usöndra Keriso, 9 awö wa sindruhundruhu ha sambua ndra'o khö-Nia. Amakhaita si sökhi khö Lowalangi lö sa'ae u'alui si fao folo'ö huku agama. Iada'e, no si sökhi gamakhaitagu khö Lowalangi, me faduhu dödögu khö Keriso. Amakhaita si sökhi andrö moroi khö Lowalangi so, sodanedane ba wamati khö Keriso. 10 Ha sambalö wondrege zomasido sibai ya'ia ena'ö aboto ba dödögu Keriso, ba falukhado wa'abölö sanusugi Ya'ia moroi ba ngai zi mate. Omasido fao ba wamakao andrö khö-Nia, ba fagölögölö ndra'o khö-Nia ba wa'amate-Nia. 11 Ba udönadöna wa tesusugi ndra'o dania moroi ba ngai zi mate, ba wa'auri andrö. 12 Lö uw̃a'ö wa no ukhamö, ba ma no mo'ahonoa ndra'odo. Ba utohugö i wolohi ba wanöndra buala andrö si no Ihönagö Yesu Keriso. Ba da'ö no Ira'u ndra'odo, ena'ö tobali ndra'odo tana khö-Nia. 13 Tatu manö, he ya'ami ira talifusö, lö uw̃a'ö tödögu wa no usöndra mbuala andrö. Ba ha sambalö nilaugu, ya'ia da'ö u'olifuagö zi no numalö ba ugohi zi so fönagu. 14 Da'ö mbörö wa fagohi manö ndra'o ba wogamö saw̃atö afuriata andrö, ba wanöndra femöna, ya'ia wa'auri ba zorugo; ba da'ö Ikaoni ita Lowalangi ba khö Yesu Keriso. 15 Ba fefu ita si no mo'ahonoa dali wa'auri ba wa'alowalangi, lö tola lö si manö ita. Ba na so ba gotaluami zo'era'era bö'ö, ba Lowalangi dania zamotokhi ba dödömi. 16 Hew̃a'ae si manö, ba mitöngöni da'e: Lö tola lö ta'o'ö dumaduma si no tatema irugi ginötö da'e. 17 He ya'ami ira talifusö fefu! Mi'ohia'ö wangodumadumagö ya'odo. No mabe'e dumaduma sindruhu, börö da'ö mihaogö wanöngöni niha sangodumadumagö ya'aga. 18 No asese u'ombakha'ö khömi, ba ufuli uw̃a'ö nasa si fao fe'e, wa ato niha si fatiu tödö khö Keriso, niforöfa andrö. 19 Amozua wa'auri niha si manö ba fa'atekiko, börö me somasi nösira ni'olowalangigöra. Ba solohe ya'ira ba wa'aila da'ö ni'omusoi'öra tödö; ha so'amakhaita ba ngawalö hadia ia zi so ba gulidanö ni'era'erara. 20 Ba ya'ita, no ono mbanua zorugo. Moroi ba da'ö dania göi tohare Razo Sangorifi ya'ita, So'aya Yesu Keriso. Ya'ia nidönadönada si fao fehulu dödö. 21 Botoda si lö mofa'abölö andre ba si tola tekiko, da'ö nibali'ö Keriso dania tobali si mane boto-Nia andrö solakhömi. Tola Ifalua da'ö fefu, börö me so khö-Nia wa'abölö ba wame'e barö mbawa-Nia fefu hadia ia.

Filifi 4

1 Andrö börö da'ö, ya'ami ira talifusögu ni'omasi'ö, ya simanö wehulu dödömi ba wamati khö Zo'aya. No humulu sibai dödögu khömi! Ya'ami wuawua dödö khögu, irege omuso dödögu. 2 Talifusö Gowedia ba Zitikhe! U'andrö sibai khömi ena'ö ha sambua dödömi si mane niha samati khö Keriso. 3 Ba u'andrö göi khöra awögu si lö faröi, ena'ö mitolo ndra alawe si darua andre. No la'oigö dödöra wohalöw̃ö awögu ba wangombakha Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi; si mane Kelemeno awö danö bö'ö fefu aw̃ögu wohalöw̃ö. Töitöira no so bakha ba Mbuku Niha Ni'orifi. 4 Ya lö mamalö wa'omuso dödömi börö me no ha sambua ami Zo'aya, ufuli uw̃a'ö: mi'omusoi'ö dödömi! 5 Ya'aboto ba dödö niha fefu wa'asökhi dödömi andrö. No ahatö we'aso Zo'aya. 6 Ba böi mibusi tödö hadia ia. Ba ngawalö hadia ia, mi'angandrö ba miw̃a'ö ba wangandrö ni'andrömi andrö khö Lowalangi. Hadia zoguna khömi, ba mi'ombakha'ö manö khö Lowalangi, si fao fangandrö saohagölö. 7 Ba hiza, fa'ohahau dödö khö Lowalangi si lö ikhamö fa'abölö gera'era niha, zondrorogö tödömi ba era'erami si no ha sambua ba khö Keriso andrö. 8 Aefa da'ö, ba mifo'ösi wangerangerami ngawalö zi sökhi ba sinangea nisuno: ya'ia ngawalö zindruhu, soadu, satulö, sadölö, sami ba dödö niha, ba buabua si sökhi. 9 Ba mifalua gofu hadia zi no mitema ba wamahaö moroi khögu; he moroi ba wehedegu ba ma moroi ba mbuabuagu. Ya faofao khömi Lowalangi, sokhö fa'ohahau dödö. 10 Ba lala wa'aurigu si no ha sambua ba khö Zo'aya andrö, urasoi sibai wa'omuso dödö, ba zi lalö ba awena iada'e so ginötö khömi wo'angeragö ya'odo. Tenga da'ö zedöna uw̃a'ö wa no mi'olifugö ndra'o; noa sa mifatoutou tödömi ndra'odo, ba hiza lö inötö khömi wangoroma'ö fa'omasimi andrö. 11 Uw̃a'ö da'e, tenga me mo'ambö'amböta ndra'o, noa sa to'ölö ndra'o ba wamönökhi ya'o ba ngawalö zi so. 12 No utörö wo'ambö'amböta, ba he göi fa'afalawu. Ba no aboto ba dödögu lala ba wamaondragö gofu hadia ia göi; he fa'amokhö, ba he fa'anumana, he fa'afahöna ba he fo'amböta. 13 Utörö da'ö fefu, si fao fa'abölö si no Ibe'e khögu Keriso. 14 Ba no mitolo ndra'odo bakha ba wa'abu dödögu; ba fefu nilaumi andrö ba no si sökhi. 15 Ya'ami ira talifusö si so ba Wilifi! Mi'ila samösa, me uröi Makedonia mböröta, me awena sibai te'ombakha'ö Duria Somuso Dödö andrö, ha ya'ami zi lö aefa'aefa manolo ya'o; ha ya'ami zi fao awögu ba wanaögö hare ba fa'ate'ala. 16 Me so ndra'o ba Desalonika, ba udönadöna sibai wanolo, no töra samuza mifa'ohe'ö wanolo khögu. 17 Ba tenga da'ö geluaha wa ha somasi manema buala ndra'odo. Somasi ndra'o ena'ö u'ila mbua same'e hare khömi. 18 Noa sa ahori utema fefu -- ma töra na'i moroi ba zabönö khögu! Fefu mbuala si no mifa'ohe'ö khögu andrö, no utema moroi khö Gefaforodito. Iada'e no a'oi so zoguna khögu. Buala si otarai ami andrö no sumange samohua si sökhi sibai, nibe'e khö Lowalangi, ba nitema Lowalangi si fao fa'omuso dödö. 19 Lowalangi nifosumangegu andrö, si fahöna fokhö ba khö Yesu Keriso, zame'e fahöna dania zoguna khömi. 20 Nisuno Lowalangi Amada, götögötö wa'ara! Yaduhu. 21 Mifa'ema wangowaigu ba mbanua Niha Keriso si ha sambua ba khö Keriso. La'owai göi ami fefu ira talifusöda si fao awögu ba da'e. 22 Ba la'owai ami fefu banua Niha Keriso si so ba da'e, ba si oföna sibai moroi ba zi so yomo ba gödo Kaisaro andrö. 23 Ba ya So'aya ya'ita, Yesu Keriso zamahowu'ö ya'ami fefu.

Kolose 1

1 Ya'ami banua Lowalangi si so ba Kolose si lö faröi ba si ha sambua ba khö Keriso! Ya'odo, Faulo, sinenge Yesu Keriso, -- si no Ituyu Lowalangi -- awö dalifusö andrö Timoteo, madönadöna wa falukha ami wa'ebua dödö ba fa'ohauhau dödö khö Namada Lowalangi. 3 No marongo wamatimi khö Yesu Keriso ba fa'omasimi mbanua Lowalangi fefu. Da'ö mbörö na inötö mangandrö ndra'aga salahimi, lö mamalömalö ma'andrö saohagölö khö Lowalangi, Ama Zo'aya ya'ita Yesu Keriso. 5 Mamati ami ba so khömi wa'omasi, börö me mitötöna hadia zi no Ihönagö Lowalangi ba zorugo khömi. No mirongo zanandrösa ba da'ö, me te'ombakha'ö khömi Duria Somuso Dödö sindruhu andrö soroi Lowalangi. 6 Turia Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi teboloso ba gulidanö ma'asagörö, ba no tefahowu'ö wa'auri niha börö Duria Somuso Dödö andrö, si mane si no alua ba wa'aurimi. I'otarai ba mböröta me mirongo duria wa'omasi Lowalangi andrö, ba no fatöfa ba dödömi, ba da'ö no tefahowu'ö wa'aurimi. 7 Da'ö ni'ombakha'ö Gefafera khömi, awöma ni'omasi'ö andrö. Enoni Keriso ia si lö faröi ba halöw̃ö soguna khöda. 8 Moroi khönia marongo wa'omasimi andrö soroi ba Geheha Lowalangi, irege mi'omasi'ö mbanua Lowalangi. 9 Da'ö mbörö wa lö mabato wangandrö salahimi, i'otarai me marongo duriami. Ma'andrö khö Lowalangi ena'ö I'amualagö khömi wa'atuatua ba fa'aboto ba dödö Eheha Lowalangi, irege mi'ila hadia zomasi Lowalangi. 10 Börö da'ö mifaudugö ba zomasi Lowalangi gamuatami, ba böi mifamalömalö wangomusoi'ö tödö-Nia, irege ba ngawalö hadia ia fefu mi'owua mbuabua si sökhi. Ba ena'ö monönö göi wa'aboto ba dödömi Lowalangi. 11 Ena'ö ba wa'abölö soroi Lowalangi andrö solakhömi te'abölö'ö ami, ba wanaha ngawalö wamakao, si fao fa'ebolo dödö ba fa'omuso dödö 12 awö wangandrö saohagölö khö Nama. Börö me Ama andrö zama'anö ya'ami wanema hadia ia zi no Ihönagö Lowalangi ba mbanua-Nia ba gamatöröw̃a-Nia si no muhaga. 13 No I'efa'ö ita Lowalangi ba wa'abölö zogömigömi, I'ohe ita ba wa'abölö wamatörö Nono ni'omasi-Nia andrö. 14 Ba Ono-Nia andrö zangefa'ö ya'ita; eluahania no te'efa'ö fefu horöda. 15 Lowalangi ba lö oroma, ba hiza Yesu Keriso zi no famaedo Lowalangi si tola oroma ba niha. Me lö mu'a'asogö fefu hadia ia, ba no so Keriso si no sia'a ba nifazökhi fefu. 16 Ba khö-Nia sa Ifazökhi fefu hadia ia Lowalangi, he si so ba zorugo awö zi so ba gulidanö, soroma ba si lö oroma, fao göi geheha sabölö ba samatörö. Fefu hadia ia ba no börö Keriso wa tefazökhi, ba oi ba khö Keriso. 17 Me lö si so fefu hadia ia, ba no oföna so Keriso. Ba börö Ia göi wa so ba nahiania fefu hadia ia. 18 Ya'ia högö mboto-Nia andrö, ya'ia mbanua Niha Keriso, börö me Ya'ia zame'e fa'auri ba mbanua Niha Keriso andrö. Ya'ia nono sia'a, si oföna ni'orifi moroi ba ngai zi mate, ena'ö ha Ya'ia manö ni'ofönai'ö moroi ba danö bö'ö fefu. 19 Lowalangi samösa zomasi, ena'ö fefu hadia ia zi so khö Lowalangi, tesöndra göi ba fahöna khö Nono-Nia. 20 Ba khö Nono andrö göi, I'atulö'ö Lowalangi fefu hadia ia mangawuli ba khö-Nia -- he si so ba gulidanö, ba he göi si so ba zorugo. Lowalangi zamalua da'ö fefu ba wa'amate Nono-Nia ba röfa. 21 Meföna ba no aröu ami khö Lowalangi. Mi'uduni Ia, börö gamuatami ba era'erami si lö sökhi. 22 Iada'e, ba wa'amate Nono-Nia, no I'atulö'ö ami Lowalangi ba khö-Nia, irege sökhi mangawuli. Ba zi manö tola mu'ohe ami föna Lowalangi, me no te'amoni'ö ami, safusi, ba si lö sinegu. 23 Börö da'ö ena'ö lö faröi ami ba wamati ba aro ba danedane wamati andrö. Böi tebulö ami ba wanötöna si no mube'e khömi me luo mitema Duria Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi. Turia Somuso Dödö andrö te'ombakha'ö ba niha fefu ba gulidanö ma'asagörö. Ba da'ö göi tobali enoni ndra'odo, ya'odo andre Faulo. 24 Iada'e omuso dödögu ba wanaha famakao andre soguna khömi. Me famakao andre si no so ba mbotogu, no ba wobönökhi hadia nasa zambö ba wamakao Keriso andrö salahi mboto-Nia, ya'ia mbanua Niha Keriso. 25 No Ifatenge ndra'o Lowalangi tobali enoni ba mbanua-Nia ba soguna khömi. Lö tola lö u'ombakha'ö Duria andrö si otarai Lowalangi, ma'afefu; 26 ya'ia duria si no tobini andrö si lö oroma ba niha fefu götögötö wa'ara ba zi lalö, iada'e ba no te'ombakha'ö ba mbanua-Nia. 27 Ba mbanua-Nia I'ombakha'ö Lowalangi ha wa'asökhi ba ha wa'amolakhömi zi no tobini andrö khö-Nia ba soi niha ma'afefu. Si tobini andrö ya'ia: Ba wa'aurimi so Keriso, ba da'ö tola fao ami wanandra lakhömi Lowalangi. 28 Keriso da'ö ni'ombakha'öma misa dozi niha. Mafarou dödöra ba mafahaö ira fefu, faoma fa'atuatua si so khöma. Ohitö dödöma ya'ia ena'ö dozi niha tola te'ohe föna Lowalangi, si mane niha si no mo'ahonoa ba ngawalö wa'alowalangi, me no ha sambua ba khö Keriso. 29 Ba wanöndra da'ö u'abölö'ö ndra'o wohalöw̃ö. Uforege wangohalöw̃ögöi si fao ma'afefu wa'abölögu nibe'e Keriso khögu, si no mohalöw̃ö ba wa'aurigu.

Kolose 2

1 Omasido na aboto ba dödömi ha wa'abölö wasöndrata dödögu ba khömi, ba ba khöra ba La'odikia, ba ba khöra si lö irai fa'ila khögu göi. 2 Ufalua da'ö fefu, ena'ö aro dödöra, ba faoma la'omasi'ö nawöra, irege ha sambua ira. Ba zi manö aboto ba dödöra sindruhundruhu ba aro dödö, awö wa aboto ba dödöra zi tobini andrö khö Lowalangi, ya'ia Keriso. 3 Ha Keriso manö zamokai khöda ngawalö wa'atuatua ba fangi'ila Lowalangi, si tobini khöda me föna. 4 Andrö u'ombakha'ö khömi da'e fa böi lafowöhö ami niha sangehaogö fehede khömi. 5 Hew̃a'ae no aröu ndra'o khömi, ba tödögu so so khömi. Ba omuso dödögu ba wamaigi ya'ami, me aro wamatimi khö Keriso. 6 Ba ya'ami no mitema Yesu Keriso, ya'ia Zo'aya. Börö da'ö ena'ö auri ha sambua ba khö-Nia ami, ba mow̃a'a ba khö-Nia. 7 Ena'ö mi'otomosi wa'aurimi sodanedane Keriso. Ena'ö itugu abe'e wamatimi, molo'ö si no mufaha'ö ya'ami. Ba ena'ö falawu dödömi ba wangandrö saohagölö. 8 Ba ya mangenanö ami, böi so zamöbö ya'ami faoma fa'atuatua niha gulidanö si lö moguna, samaelungu ya'ami. Fa'atuatua si manö tenga soroi Keriso, no soroi gera'era niha ba soroi geheha zamatörö ulidanö. 9 Börö me fa'auri Lowalangi andrö ma'afefu, so khö Keriso, ya'ia ba wa'aniha-Nia. 10 Ba börö me ha sambua khö Keriso, tebe'e göi khömi wa'auri so'ahonoa. Keriso ba no högö geheha sabölö (salaw̃a) ba samatörö andrö. 11 Ba wa ha sambua khö Keriso, no muboto ami. Tenga famoto nilau niha, no famoto nilau Keriso, ya'ia wangeheta ya'ami moroi ba wa'abölö nösi niha umbu horö. 12 Me luo tebayagö idanö ami, no muko'o ami awö Keriso, ba ba wamayagö idanö andrö göi no tesusugi ami awö Keriso, börö wamatimi ba fa'abölö Lowalangi andrö si no manusugi Keriso moroi ba ngai zi mate. 13 Me föna, no mate wa'aurimi ba horömi, ba börö me lö muboto ami dali zoroma ba hörö. Iada'e Lowalangi zangorifi ya'ami awö Keriso. No I'efa'ö horöda fefu Lowalangi, 14 awö wa no Itayaigö zura wo'ömöda andrö, sangalani ya'ita ba ngawalö gamakhoita si tebai tafalua. Ba wamoröfa sura andrö ba döla röfa, no Ibunu fefu ngawalö wanandraw̃aisi ya'ita Lowalangi. 15 Ba röfa andrö Itayaigö Keriso wa'abölö geheha zalaw̃a ba samatörö andrö. No Ibali'ö ira nifaigifaigi niha sato Keriso, tobali niha gurunga, me luo I'ohe ira Keriso ba wanuriaigö femöna-Nia andrö. 16 Börö da'ö böi sa'ae mitehe ihuku ami niha ba gö ba ma ba nibadu, ba ma ba ngawalö luo ni'amoni'ö ba agama, ba ma ba wanörö tödö böröta mbaw̃a, ba ma ba zanandrösa ba luo Sabato. 17 Fefu da'ö ha lumö moroi ba ngawalö hadia ia zi so dania, ba boto soroma moroi ba da'ö fefu ya'ia Keriso! 18 Böi mitehe ifa'ala ami niha sofaya, sangidengide'ö ya'ia ba samosumange mala'ika. Fayaw̃a niha si manö ba gera'era fa'a'ulidanö khönia, niha sanunonuno angilatania ia, 19 ba tenga khö Keriso molemba ia, si no tobali högö. Börö wamatörö Keriso, terorogö ba te'osambua'ö ndrotondroto mboto andrö ma'afefu, ba manöi molo'ö somasi Lowalangi. 20 Ba no mate ami awö Keriso, ba no te'efa'ö ami moroi ba geheha samatörö ölia andre. Ba hana wa fa'aurimi hulö niha nifatörö gulidanö nasa? Hana wa mibe'e ami nifatörö gamakhoita da'e, 21 "Böi babaya da'e", "Böi a da'ö", "Böi tufa da'e ba ma da'ö"? 22 Ba fefu gamakhoita si manö, no si lö moguna na no lafake. Da'ö fefu no amakhoita ba famahaö nifazökhi niha. 23 Fa'atuatua sa law̃a'ö, ba wango'ou niha ba wamosumange mala'ika, ba wangidengide'ö, ba ba wamakao boto; ba fefu da'ö lö moguna ba wangalani fa'abölö nösi niha.

Kolose 3

1 Ba no mu'orifi ami awö Keriso, börö da'ö lö tola lö miforege wanöndra ngawalö hadia zi so ba zorugo, ba nahia heza mamatörö Keriso si fao Lowalangi. 2 Ba da'ö mifataula gera'erami, böi ba wa'a'ulidanö. 3 No sa mate ami, ba hiza no auri sa, hew̃a'ae no tobini wa'aurimi si fao Keriso ba khö Lowalangi. 4 Börö da'ö, Keriso gumbu wa'auri sindruhu khömi, ba na to'ele Ia dania, ba fao ami khö-Nia ba lakhömi-Nia andrö. 5 Börö da'ö mibunu sa'ae gomasiö gulidanö andrö samakiko fa'aurimi, si mane fohorö, fa'ara'ira'iö, hokha, fangisö si lö sökhi, ba fa'eröhö (no faoma ira wa'eröhö wamosumange adu). 6 Da'ö fefu mbörö zamaoso fönu Lowalangi ba niha si lö molo'ö oroisa-Nia. 7 Me föna ba no mi'o'ö göi gomasiö dödö si manö, me da'ö zamatörö fa'aurimi. 8 Iada'e, ba mitibo'ö sa'ae fefu zi lö sökhi andrö ba wa'aurimi: böi mofönu sa'ae, ba ma mamawukaisi, ba ma abao dödö ba niha bö'ö. Böi manö alua ba mbawami wehede falelesa, ba ma fehede sogoro niha. 9 Böi milimo nawömi, me no miheta wa'aurimi si tohöna andrö awö mbuabuania. 10 Ia da'e no mube'e khömi wa'auri si bohou. No niha si bohou ami, si lö mamalömalö Ibohouni Lowalangi somböi andrö, molo'ö famaedo-Nia samösa. Ohitö dödö-Nia ena'ö mo'ahonoa wa'aboto ba dödömi Lowalangi. 11 Ba da'ö taya fefu gamaehutara niha Yahudi ba si tenga niha Yahudi, si no laboto ba si lö muboto, lö sa'ae famaehuni niha si fatewu ba niha si lö sökhi, lö sawuyu ba lö si tenga sawuyu, börö me ha sambalö Keriso manö, ba awö wa no sambua Ia ba khöra fefu! 12 Ba no banua Lowalangi ami. No I'omasi'ö ami Lowalangi awö wa no Ituyu ami tobali tana khö-Nia ni'amoni'ö. Börö da'ö miforoma'ö wa'ahakhö dödö, fa'asökhi dödö, fangidengide'ö fa'ohauhau ba fanaha tödö. 13 Faoma mibologö dödömi khö nawömi, ba mi'efa'ö zala nawömi khömi, na so zinegu zamösana khö nawönia. Ba wa'omuso dödö I'efa'ö horömi Keriso, börö da'ö göi lö tola lö faoma mi'efa'ö zala nawömi. 14 Ba sabölö moguna, ya'ia: Faoma mi'omasi'ö nawömi, börö me fa'omasi da'ö zamaböbö ya'ami fefu, irege mo'ahonoa. 15 Ba ena'ö fa'atulö nibe'e Keriso bakha ba dödömi zangahonogöi angetulami. No Ikaoni ami Lowalangi tobali ndrotondroto mboto andrö si ha sambua, ena'ö auri ami ba wa'ohahau dödö soroi Keriso. Ba mi'andrö saohagölö. 16 Ya mow̃a'a bakha ba dödömi wamahaö Keriso andrö, safönu howuhowu. Ya'a'oi so wa'atuatuami ba wamahaö awömi ba ba wo'amenesi awömi. Mi'anunöisi zinunö fanuno; mi'anunö khö Lowalangi fao fangandrö saohagölö bakha ba dödö. 17 Fefu hadia ia nilaumi ba ma niw̃a'ömi, ba ena'ö ba döi Zo'aya Yesu milau ba miw̃a'ö ia. Ba mi'andrö saohagölö khö Lowalangi Ama, ba ngawalö zi no Ifalua Yesu khömi. 18 Ya'ami talifusö fo'omo ira alawe! Mi'o'ö li ndra matuami, si manö zinangea amuatami ba wa'aniha Keriso. 19 Ya'ami talifusö fo'omo ira matua! Mi'omasi'ö ndra alawemi. Böi milau zi lö sökhi khöra. 20 Ya'ami iraono! Mi'o'ö li ndra amami inami da'ö sa zomasi Lowalangi. 21 Ya'ami ira ama! Böi mifökhöi dödö ndraonomi, fa böi aetu wanötönara. 22 Ya'ami enoni! Ba ngawalö hadia ia, mi'o'ö li zokhö ya'ami ba gulidanö. Böi ha ba ginötö lafaigifaigi ami mi'o'ö lira, si mane niha somasi nisuno. Ena'ö moroi ba dödömi mi'o'ö lira, börö me no samosumange So'aya ami. 23 Gofu hadia halöw̃ö nibe'e khömi, ba ena'ö moroi ba dödömi wangohalöw̃ögöigö ya'ia, hulö na khö Zo'aya mi'ohalöw̃ögöigö ia, ba tenga ba niha. 24 Mitöngöni, wa khö Zo'aya mitema dania luomi. Hadia zi no Ihönagö So'aya ba mbanua-Nia, da'ö nibe'e-Nia dania khömi. Khö zindruhu sokhö mohalöw̃ö ami sindruhunia, ya'ia Keriso. 25 Ba haniha sa zolau si sala, ba itema dania zulö zalania andrö; börö me lö famaigi bawa khö Lowalangi.

Kolose 4

1 Ya'ami ira sokhö sawuyu! Ena'ö si duhu ba satulö milau khö genonimi andrö. Mitöngöni, wa so göi zokhö ya'ami ba zorugo. 2 Ba mi'angandrö si fao fa'aro dödö ba mi'ama'anö, si fao fangandrö saohagölö khö Lowalangi. 3 Mi'angandrö göi salahima ena'ö Ibe'e ginötö si sökhi khöma Lowalangi ba wangombakha si no tobini andrö, sanandrösa khö Yesu Keriso. Börö da'ö wa so ndra'o ba gurunga iada'e. 4 Mi'angandrö salahigu, ena'ö u'ila ubotokhi geluaha zi no tobini andrö, molo'ö satulönia. 5 Sanandrösa ba gamakhaitami ba niha si lö mamati andrö, ba ena'ö satuatua ami awö wa mi'oguna'ö ginötö andrö. 6 Ba ena'ö sökhi wamondrondrongo fehedemi, ba adöni dödöra ba ngawalö niw̃a'ömi andrö. Ba ena'ö mi'ila zinangeania ba wanema li ba ganofula zamösana. 7 Tikhiko, talifusöda ni'omasi'ö andrö, i'ombakha'ö dania khömi fefu zanandrösa khögu. Lö si faröi ia ba we fao awöma ba halöw̃ö khö Zo'aya. 8 Ufatenge ia khömi, ena'ö aboto ba dödömi hewisa ndra'aga, ba ena'ö terara dödömi. 9 Onesimo göi möi awö Dikhiko, talifusö soroi mbanuami. Samösa göi ia zi lö faröi. Ba ma'omasi'ö ia. Ya'ia ba Tikhiko zangombakha dania khömi fefu zalua ba nahagu andre. 10 Arisaro si no so bakha ba gurunga awögu, i'owai ami fefu. Si manö göi Mareko, gasiw̃a Mbaranaba andrö. (No mufa'ohe'ö duria khömi ba wanema'ö ya'ia, na no so ia ba khömi.) 11 I'owai göi ami Yesu, sotöi Yuso. Ba gotalua niha Yahudi si no mamati khö Zo'aya, Yesu, ha ya'ira si datölu andrö iada'e zohalöw̃ö awögu ba wombambaya halöw̃ö andrö soroi Lowalangi. No la'oigö sibai dödöra wanolo ya'o. 12 I'owai ami Efafera, soroi mbanuami. Enoni Yesu Keriso ia, si lö mamalömalö mamorege fangandrö salahimi. I'andrö sibai khö Lowalangi, ena'ö abe'e ami ba mo'ahonoa; ba ena'ö göi faduhu sibai dödömi ba zomasi Lowalangi. 13 Ufaduhu'ö samösa khömi, wa no göi erege dödönia wohalöw̃ö ba khömi ba mbanua La'odikia ba ba mbanua Hierafoli. 14 Doto Luka, ni'omasi'öda andrö, ba Dema, la'owai ami fefu. 15 Ma'owai dalifusö Niha Keriso ba La'odikia; si manö göi khö Nimefa, ba banua Niha Keriso sangandröngandrö ba nomo khönia. 16 Na no aefa mubaso zura da'e ba khömi, ba mi'alui lala ena'ö mubaso göi ba mbanua Niha Keriso ba La'odikia. Si manö zura nifa'ohe'ö ba La'odikia, ena'ö mubaso göi ba khömi. 17 Ba mi'ombakha'ö khö Arikhifo, ena'ö i'asiwalisi halöw̃ö andrö si lö tola lö i'ohalöw̃ögöi khö Zo'aya. 18 U'owai ami, ya'odo Faulo. Ya'o samösa zanura faosatö da'e. Ba böi olifu ami, wa ba gurunga nasa no so ndra'o! Ya'Ifahowu'ö ami So'aya.

1 Tesalonika 1

1 Ya'ami ira talifusö banua Niha Keriso ba Desalonika, si no tobali banua Lowalangi Ama ba So'aya ya'ita Yesu Keriso: Ya'aga, ya'ia da'ö Faulo, Sila ba Timoteo manötöna ndra'aga wa Lowalangi zangahakhösi tödö ya'ami ba same'e khömi fa'ohahau dödö. 2 Lö mamalömalö ma'andrö saohagölö khö Lowalangi börö ami fefu. Itörö lima ami na mangandrö ndra'aga. 3 Ba ginötö na mangandrö ndra'aga khö Lowalangi Amada, lö mamalömalö itörö tödöma ami. Ba no mamati sibai ami khö Keriso, irege famati andrö oroma ba mbuabuami. Omasi sibai ami niha bö'ö, irege möi ami enonira. Ba aro sibai wanötönami khö Zo'aya ya'ita Yesu Keriso. 4 Aboto ba dödöma, ya'ami ira talifusö, wa no I'omasi'ö ami Lowalangi, ba no Ifili ami tobali tana khö-Nia ni'amoni'ö. 5 Me inötö ma'ombakha'ö Duria Somuso Dödö andrö ba khömi, ba tenga ha ba wehede manö, no fao göi wa'abölö Geheha Lowalangi. Ba faduhu sibai dödöma wa'aduhu Duria Somuso Dödö andrö. Aboto ba dödömi hewisa ndra'aga ba khömi, me luo so ndra'aga ba gotaluami. 6 No tobali si mane ya'aga ami, ba si mane So'aya Yesu göi. Hew̃a'ae abölö wamakaomi, ba mitema sa'atö Duria nifa'emama khömi andrö; mitema si fao fa'omuso dödö. Ba fa'omuso dödö andrö no nibe'e Geheha Lowalangi. 7 Andrö no tobali famaedo ami ba Niha Keriso fefu si so ba Makedonia ba Makhaya. 8 Moroi ba khömi ibörögö terongo Duria Zo'aya andrö si no teboloso irugi Makedonia ba Nakhaya. Ba tenga ha da'ö; no göi teturia wamatimi andrö khö Lowalangi ba mbanua bö'ö, irege lö moguna sa'ae itörö lima. 9 Fefu ira ba ladunödunö hewisa wanemami ya'aga me luo möi ndra'aga ba khömi. Oi ladunödunö hewisa wondröimi adu andrö ba fangondrasimi Lowalangi sauri ba sindruhu, ba wanuno awö wangandrö khö-Nia. 10 Ladunödunö göi hewisa ami ba wodönadöna fa'atohare Nono Lowalangi andrö moroi ba zorugo, ya'ia Yesu, si no Isusugi Lowalangi moroi ba ngai zi mate. Ba Yesu göi zangefa'ö ya'ita ba wönu Lowalangi.

1 Tesalonika 2

1 Ya'ami ira talifusö! Mi'ila samösa wa no tenga zayazaya gölö we'amöima ba khömi. 2 Noa sa aboto ba dödömi, wa fatua lö si möi ndra'aga ba khömi ba Desalonika, no lafakao ba la'osiwawöi ndra'aga ba Wilifi. Ba hew̃a'ae ato niha solaw̃a ya'aga, ba no Ibe'e barani ndra'aga Lowalangi ba wangombakha Turia Somuso Dödö andrö soroi khö-Nia. 3 Tenga ba wa'elungu mudönisi ami; tenga göi wa so gohitö dödöma si lö sökhi, ma ba wolimo ya'ami. 4 Lö'ö! Lö muhede ndra'aga ba wangomusoi'ö tödö niha. Muhede ndra'aga ba wangomusoi'ö tödö Lowalangi, no Ibe'e sinangea ndra'aga Lowalangi ba wangombakha Turia Somuso Dödö andrö. Lowalangi samösa zi no manandraigö tödöma. 5 Mi'ila samösa wa lö irai malau li nihaogö ba ma marörö ami ba wamini'ö ohitö dödöma ba wangalui hare. Lowalangi zangila! 6 Lö göi ma'alui zumangema ba niha, he ba khömi ba he ba niha bö'ö. Sindruhunia tola manö sa ma'andrö hadia ia moroi khömi, me no sinenge Keriso ndra'aga. 7 Ba lö omasiga malau da'ö. Me so ndra'aga ba khömi, ba no mahaogöhaogö manö, hulö nina sondrorogö ononia. 8 Börö wa'omasi si so khöma, aoha gölöma ba wanehegö khömi tenga ha Turia Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi, no nosoma göi. Börö me no omasi sibai ndra'aga ami! 9 Tatu lö olifu ami hewisa wa'erege dödöma wohalöw̃ö ba fanaögöma fa'afökhö. Bongi ma'ökhö mohalöhalöw̃ö ndra'aga, ena'ö samösa lö sabu tödö ba khömi, sagötö fanuriaigöma Turia Somuso Dödö soroi Lowalangi ba khömi. 10 Ba ma'o'aurifagö wa'auri ni'amoni'ö ba khömi, si no mamati khö Keriso, satulö ba si lö sinegu, si no mamati khö Keriso. Ya'ami zangila ya'aga, si manö göi Lowalangi. 11 Mi'ila wa no malau khömi zi mane nilau nama ba ndraononia. 12 Ma'amenesi ami, mafarou dödömi ba ma'andrö sibai ena'ö mi'o'ö zomasi Lowalangi. No Ikaoni ami Lowalangi tobali ono mbanua wamatörö-Nia awö ba wamatöfa ba dödömi howuhowu famatörö-Nia andrö solakhömi. 13 So sambua tö danö bö'ö wa lö mamalömalö ma'andrö saohagölö khö Lowalangi. Ya'ia wa me luo ma'ombakha'ö daroma li Lowalangi ba khömi, no mitema daroma li andrö, tenga si mane taroma li niha, no si mane taroma li Lowalangi. Lowalangi zohalöw̃ö bakha ba dödömi, ya'ami si no mamati khö Keriso. 14 Ya'ami ira talifusö! Si no mitörö andrö, ba no göi latörö ya'ira banua Lowalangi ba Yudea, si no okhöta Yesu Keriso. Falukha ami wamakao nilau mbanuami khömi, hulö zi falukha mbanua Lowalangi ba Yudea andrö börö wolau niha Yahudi. 15 Ya'ira andrö zi no mamunu So'aya Yesu awö ndra sama'ele'ö, ba samakao ya'aga göi. La'uduni fefu niha, ba ma'ifu lö omasi Lowalangi khöra. 16 Ya'ira zanenaw̃a ya'aga ba wangombakha turia andrö ba niha si tenga Yahudi, ba wangorifi ya'ira. Börö da'ö itugu lanönö manö horöra ya'ira niha Yahudi irege afönu. Iada'e ba no göna ira fönu Lowalangi! 17 Ba ya'ami ira talifusö, i'otarai me no fabali ndra'aga khömi si lö arara -- aröu ba hörö ba ahatö ba dödö -- no humulu sibai dödöma wangondrasi ya'ami ba ma'odödögö sibai ena'ö falukha nasa ndra'aga khömi! 18 No so ba dödöma we'amöi mangondrasi ya'ami; ba ya'o Faulo, no töra samuza utandraigö, ba no iba'agö Afökha. 19 Ha ya'ami dötönaföma ba fa'omuso dödöma. Börö na so Zo'aya Yesu dania, ba möi ita föna-Nia, ba ya'ami dania zi tobali fanunoma! 20 Ya'ami lakhömima ba fa'omuso dödöma!

1 Tesalonika 3

1 Tebai mataha sa'ae wehulu dödöma. Andrö mangerangera ndra'aga wa abölö sökhi na ya'aga zi toröi ba Atena, 2 ba mafatenge khömi dalifusöda Timoteo. No enoni Lowalangi ia sohalöw̃ö awöma ba wangombakha Turia Somuso Dödö andrö sanandrösa khö Keriso. Mafatenge Dimoteo khömi ba wangabe'e tödömi ba ba wamarou tödömi ba wamati khö Keriso, 3 ena'ö samösa lö ba gotaluami zawuwu furi, börö ngawalö wamakao andrö. Ya'aboto ba dödömi wa famakao andrö no göi nilau dödö Lowalangi khöda da'ö. 4 Me so ndra'aga nasa khömi, ba no mahönagö ma'ombakha'ö khömi wa göna dania ita famakao. Ba duhu no alua itörö; no mi'ila samösa. 5 Da'ö mbörö wa ufatenge Dimoteo, ena'ö aboto ba dödögu hewisa wamatimi andrö, börö me no humulu sibai dödögu ba khömi. Mangiwa dödögu ma no itandraigö ami Afökha, irege fefu wa'erege dödöma ba khömi no tobali zayazaya gölö. 6 Iada'e no mangawuli Dimoteo ba no ifa'ema khöma duria si sökhi sanandrösa ba wamatimi ba fa'omasimi andrö. No göi i'ombakha'ö khöma wa lö manö olifu ami ndra'aga. Awö wa omasi ami falukha khöma, si mane ya'aga göi omasi falukha khömi. 7 Da'ö mbörö, ira talifusö, wa ba ngawalö wa'abu dödö ba famakao andrö khöma, terara dödöma ba duriami. Omuso dödöma ba wamatimi andrö, 8 irege marasoi no auri ndra'aga iada'e, asala lö faröi ami ba wamati khö Zo'aya. 9 Ambö lima ba wanguma'ö ha wa'abölö wangandröma saohagölö khö Lowalangi ba wa'omuso dödö andrö fefu, nirasoima föna Lowalangi, börö ami. 10 Bongi ma'ökhö ma'oigö dödöma ba wangandrö khö-Nia, ena'ö tola fa'ila bawa ita, ba wamönökhi hadia zambö ba wamatimi andrö khö Keriso fatola mo'ahonoa ami. 11 Ba ya mufolala ndra'aga Lowalangi Amada, ba So'aya ya'ita Yesu we'amöi falukha khömi! 12 Ba ya mudou'ö So'aya Yesu wa'omasimi nawömi ba fa'omasimi niha fefu, ena'ö fahöna wa'omasimi andrö, si mane fa'omasima khömi göi. 13 Ba zi manö i'a'aro'ö dödömi So'aya, irege te'amoni'ö ami ba lö sinegu föna Lowalangi Amada, ba ginötö we'aso Zo'aya ya'ita Yesu, awö niha si no tana khö-Nia fefu.

1 Tesalonika 4

1 Ba gafuriatania, ya'ami ira talifusö, no mabe'e khömi dumaduma hewisa zinangea fa'aurimi ba zomasi Lowalangi. Iada'e no si mane da'ö wa'aurimi. Ba wa'abölö Zo'aya Yesu, ma'andrö sibai khömi ba maforege, ena'ö tedou nasa ami wanörö somasi Lowalangi. 2 Noa sa mi'ila wanuturu lala andrö si no mabe'e khömi ba wa'abölö Zo'aya Yesu. 3 Da'e zomasi Lowalangi khömi: Ena'ö ha khö-Nia wa'aurimi, te'amoni'ö ami, ba lö amuata wohorö. 4 Dozi ndra matua ba gotaluami, ya'aboto ba dödönia hewisa wango'aurifagönia fa'auri si sökhi ba wefao khö wo'omonia ira alawe, fa'auri sangomusoi'ö tödö Lowalangi awö niha. 5 Böi ha modanedane ba wangisö nösi niha wa'omasi ira wo'omora ira alawe, si mane nilau niha baero andrö, si lö mangila Lowalangi. 6 Bakha ba zi manö, böi manö so zamalua si lö atulö khö dalifusönia, ba ma solimo talifusönia. No mabe'e khömi mböröta wanegu sabe'e, wa Ihuku So'aya niha solau asalaö si mane da'ö. 7 No Ikaoni ita Lowalangi tenga ba wamalua fohorö, no ba wangohauhau'ö tödö-Nia. 8 Börö da'ö, niha sangositengagö famahaö da'e, tenga niha ni'ositengagönia, no Lowalangi same'e Eheha ni'amoni'ö andrö khömi. 9 Lö sa'ae moguna masura khömi zanandrösa ba wangomasi'ö talifusö samati andrö khö Zo'aya Yesu. No Ifahaö ami Lowalangi, ena'ö faoma mi'omasi'ö nawömi. 10 Ba no milau da'e ba dalifusö Niha Keriso fefu ba Makedonia ma'asagörö. Ba ma'andrö sibai khömi ya'ami ira talifusö, ena'ö tedou nasa wa'asökhi gamuatami. 11 Mi'alui wa'ahono dödö ba böi mifaruka ami ba gamatunöw̃a niha bö'ö. Ba mi'ohalöw̃ö ba wangalui soguna khömi, si mane si no maw̃a'ö khömi föna. 12 Na milau zi manö, ba lö manötöna ami ba niha bö'ö; ba si lö mamati khö Keriso ba lafosumange dania ami. 13 Ya'ami ira talifusö, omasiga ena'ö aboto ba dödömi zindruhunia zanandrösa ba niha si no mate; fa böi abu dödömi, si mane niha bö'ö, si lö fanötöna. 14 Mamati ita wa no mate Yesu ba no ifuli auri. Andrö wa mamati göi ita, wa Lowalangi dania zangorifi niha si no mate fefu samati khö Yesu, ena'ö si fao khö Lowalangi ira. 15 Sanandrösa ba da'ö, ya'e wamahaö Yesu, somasi ndra'aga mafa'ema khömi: Ba ginötö we'aso Zo'aya Yesu, ya'ita sauri andre nasa lö talalöi dania niha si no oföna mate andrö. 16 Na möi mitou dania Zo'aya Yesu moroi ba zorugo, ba mu'ao dania mala'ika sebua andrö, ebua linia, ba tefoli dorofe Lowalangi si tobali tandratandra. Si no mate fefu, samati khö Yesu, ba oföna maoso dania. 17 Aefa da'ö, awena dania tefazaw̃a ita, ya'ita niha sauri ba ginötö da'ö, fao ita awöra ba lawuo, ba wamaondragö So'aya Yesu ba dalu mbanua. Ba tobali awö Zo'aya ita dania si lö mamalömalö. 18 Börö da'ö ya faoma mi'abe'e'ö wamati nawömi faoma taroma li andre.

1 Tesalonika 5

1 Ya'ami ira talifusö, lö moguna masura khömi hawa'ara ginötö alua dania da'e fefu. 2 Me ya'ami sa'ae zangila sibai, wa luo we'aso Zo'aya andrö dania hulö we'aso zanagö ba zi bongi. 3 Na law̃a'ö niha dania, "No atulö fefu ba ahono," ba hiza ba ginötö da'ö i'anemai'ö göna ira fa'atekiko! Ba tebai aefa ira. Alua da'ö fefu dania ba zi lö mudönadöna, hulö si mane fa'afökhö ba zanabina na inötö tumbu nono. 4 Ba ya'ami ira talifusö, tenga si so ba zogömigömi ami, irege luo da'ö tokea ami wa'atohare ngaluo da'ö me hulö we'aso zanagö. 5 Ba ya'ami fefu ba no si so ba haga; no niha zi ma'ökhö ami. Tenga niha zi bongi ita, ba ma niha zogömigömi. 6 Börö da'ö böi mörömörö manö ita si mane niha bö'ö andrö. Ena'ö mangenanö ita, ba ena'ö mohaga wangerangerada. 7 Niha si mörö, ba ba zi bongi mörö ia. Niha si mabu, ba ba zi bongi mabu ia. 8 Ba ya'ita andre no niha zi ma'ökhö, andrö börö da'ö era'erada lö tola lö muhaga. Lö tola lö faduhu manö dödöda khö Zo'aya ba ta'omasi'ö niha bö'ö, awö wa manötöna ita wa I'orifi ita Lowalangi. Da'ö wangöna khöda sombalugö ya'ita ba wasöndrata wolaw̃a sogömigömi. 9 No Ituyu ita Lowalangi tenga ena'ö Ihuku, no ena'ö I'orifi ita ba khö Zo'aya ya'ita, Yesu Keriso. 10 No mate Yesu salahida, ena'ö na so Ia dania -- he na sauri ita ba ginötö da'ö, ba ma no mate -- auri ita fao awö-Nia. 11 Börö da'ö ya faoma mifarou dödö nawömi ba faoma mi'a'aro'ö wamati nawömi, si mane folaumi sa'ae iada'e. 12 Ya'ami ira talifusö, ma'andrö sibai khömi, ena'ö mifosumange niha sohalöw̃ö ba khömi; ya'ira si no Ituyu So'aya ba wondrönia'ö, ba ba wo'amenesi ya'ami. 13 Mifosumange ira, mi'omasi'ö ira, börö halöw̃öra andrö si no lafalua. Ena'ö atulö zamösana khö nawönia. 14 Ba ma'andrö göi, ya'ami ira talifusö, ena'ö mitegu niha si lö molo'ö huku. Mifarou dödö niha sabu tödö, mitolo niha sambö fa'abölö, ba mibologö dödömi ba niha fefu. 15 Mifaigi, ena'ö böi so zanulöni si lö sökhi awönia si lö sökhi. Böi mifamalömalö wolau si sökhi khö nawömi, ba he ba niha fefu. 16 Ya lö mamalömalö wa'omuso dödömi, 17 ba böi mibatobato wangandrö. 18 Ba fefu hadia ia, ba mi'andrö saohagölö, me da'ö zomasi Lowalangi ba khömi, si no ha sambua ba khö Yesu Keriso. 19 Böi mibunu Geheha Lowalangi andrö. 20 Böi mi'aohasi duria ni'ombakha'ö Geheha Lowalangi andrö. 21 Fefu hadia ia ba mifareso, ba si sökhi mihalö khömi. 22 Ba mi'aröu'ö fefu ngawalö zi lö sökhi. 23 Ya Lowalangi samösa zame'e khöda fa'ohahau dödö andrö, ba samaulugö fangehao ya'ami, ena'ö ha khö-Nia manö auri ami. Ba ena'ö Lowalangi zondrorogö ya'ami ma'afefu, he ehehami, nosomi awö mbotomi, irege lö hadöi sinegu irugi we'aso Zo'aya ya'ita Yesu Keriso. 24 Lö faröi Lowalangi si no mogaoni ya'ami andrö, ba Ya'ia göi zamalua dania da'ö fefu. 25 Mi'angandrö salahima, ya'ami ira talifusö! 26 Mifa'ema wangowaima ba dalifusö fefu, samati ba khö Keriso. 27 Ba döi Zo'aya Yesu, u'andrö sibai khömi, ena'ö mibaso zura andre ba dalifusö fefu, samati khö Keriso. 28 Ya falukha ami wa'ebua dödö Zo'aya ya'ita Yesu Keriso.

2 Tesalonika 1

1 Ya'ami ira talifusö banua Niha Keriso ba Desalonika, si no tobali banua Lowalangi Ama ba So'aya ya'ita Yesu Keriso! Ya'aga si datölu ya'ia da'ö Faulo, Sila ba Timoteo, 2 matötöna wa Lowalangi Amada ba So'aya ya'ita Yesu Keriso zangomasi'ö ya'ami ba same'e khömi fa'ohahau dödö. 3 Ya'ami ira talifusö, lö mamalömalö ma'andrö saohagölö khö Lowalangi, börö ami. Ba no göi sinangea malau zi manö, börö me tedou wamatimi khö Keriso, ba tedoudou göi wa'omasimi nawömi. 4 Da'ö mbörö wa masuno ami ba gotalua mbanua Lowalangi fefu. Fao fa'omuso dödö madunödunö misa, hewisa wa'anau gölömi ba fa'aro dödömi ba wamati khö Keriso ba gotalua wolohi ba famakao andrö si no falukha ya'ami. 5 Ba da'e oroma ha wa'atulö wanguhuku Lowalangi: No mitaha wamakao börö wamatörö Lowalangi andrö, da'ö wa tola dania mirasoi ngawalö zi sökhi ba wamatörö Lowalangi andrö. 6 Lowalangi dania zamalua hadia zatulö. Ya'ia dania zanulöni famakao ba niha samakao ya'ami. 7 Ba ba khömi ira talifusö nifakao iada'e -- si manö göi Ibe'e khöma dania -- Lowalangi wangokafu dödö -- ba ginötö möi tou Yesu So'aya moroi ba zorugo, ba wangoroma'ö-Nia Ya'ia awö mala'ika-Nia andrö sagabölö, 8 si fao holahola galitö. Möi Ia mitou ba wanguhuku fefu niha si lö aboto ba dödö Lowalangi, ba si lö molo'ö ba Duria Somuso Dödö andrö sanandrösa khö Yesu, So'aya ya'ita. 9 Latema'ö hukuma fa'atekiko irugi gamozua niha solau da'ö, nitibo'ö moroi ba nahia ba moroi ba kuaso Lowalangi sebua andrö, 10 fefu da'ö oi alua dania ba ginötö wangawuli-Nia mifolakhömi mbanua-Nia, ba nifosumange Ia dozi niha samati fefu. So göi ami dania ba gotalua mbanua Lowalangi andrö, börö me no faduhu dödömi ba duria si no ma'ombakha'ö khömi. 11 Andrö göi lö mafamalö wangandrö salahimi. Mangandrö ndra'aga khö Lowalangi, ena'ö sinangea auri ami ba zomasi Lowalangi; ba da'ö no Ikaoni ami. Ya Lowalangi, si fao fa'abölö-Nia andrö, zamaulogö fa'edönami ba wamalua ngawalö zi sökhi, ba samo'ahonoa halöw̃ö si no mifalua börö me mamati ami khö Keriso. 12 Börö zi manö tefolakhömi Zo'aya ya'ita Yesu börö ami, ba Ifolakhömi göi ami Yesu, börö wa'asökhi dödö Lowalangida ba So'aya ya'ita Yesu Keriso.

2 Tesalonika 2

1 Sanandrösa ba we'aso Zo'aya ya'ita Yesu Keriso, awö zanandrösa ba wangowuloi-Nia ya'ita dania ba wefao khö-Nia, da'e zabölö si'ai u'andrö khömi: 2 Böi aösö mangiwa dödömi ba abu dödömi, börö me so duria wa no irugi inötö wangawuli Zo'aya Yesu. Lö tatu duria da'ö, hadia soroi ba wama'ele'ö, ba ma soroi ba wamahaö bö'ö; ba tola manö göi so niha sanguma'ö, wa no irai masura zi manö bakha ba zurama. 3 Ba gofu hewisa ia, böi ya mufaelungu ami niha. Börö me fatua lö tohare Luo da'ö, lö tola lö oföna ua alua ngawalö da'e: Ato dania niha sondröi Keriso, ba maoso dania Niha Si Lö Sökhi andrö si no muhonogöi numalö ba narako. 4 Ba wayaw̃asa i'uduni fefu hadia ia dania, ba i'ebua'ö döinia yaw̃a nifosumange niha fefu, ba ma yaw̃a ni'olowalangigö niha nifotöira Lowalangi. Dumadao dania ia na'i ba Nomo Lowalangi, i'ombakha'ö ba niha sato fefu wa Lowalangi ia. 5 Mitörö tödömi, wa no irai uw̃a'ö khömi da'ö fefu, me luo so nasa ndra'o khömi. 6 Ba no mi'ila hadia zomba'agö irege lö alua fefu da'ö iada'e. Ba ginötö si no Ihonogöi Lowalangi dania, maoso Niha Si Lö Sökhi andrö. 7 Fa'abölö sangohalöw̃ögöi si lö sökhi andrö no mohalöhalöw̃ö ba zi lö oroma, no teba'aba'agö nasa. Na no muheta dania zomba'agö andrö, 8 awena oroma Niha Si Lö Sökhi andrö. Ba na tohare dania So'aya Yesu, Ya'ia zamunu Niha andrö si fao hanuhanu soroi mbawa-Nia, ba Ifakiko Niha andrö Zo'aya Yesu si fao lakhömi we'aso-Nia. 9 Kuaso sebua moroi khö Gafökha zama'aso Niha Si Lö Sökhi andrö. I'a'asogö dania fefu ngawalö dandra ba ila'ila safönu faya. 10 I'oguna'ö dania fefu ngawalö walimosa ba wamaelungu niha sedöna tekiko. Nihuku ira dania börö me lö latema awö wa lö omasi ira duria sindruhu andrö si otarai Lowalangi sangorifi ya'ira. 11 Da'ö mbörö wa Ifa'aso khöra Lowalangi wa'abölö samaelungu, irege faduhu dödöra ba zi lö duhu andrö. 12 Lualuania, fefu niha somasi horö ba si lö faduhu tödö ba zindruhu andrö, ba nihuku dania. 13 Ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö Zo'aya! Lö mamalömalö mangandrö saohagölö ndra'aga khö Lowalangi sanandrösa ba khömi, börö me i'otarai mböröta no Itutuyu ami Lowalangi ba wangorifi. Alua zi manö börö Geheha Lowalangi sohalöw̃ö ba khömi, ba wombali'ö ya'ami banua Lowalangi ni'amoni'ö, ba börö me mamati ami ba duria sindruhu andrö si otarai Lowalangi. 14 Ba da'ö Ikaoni ami Lowalangi ba Duria Somuso Dödö andrö nituriaigöma khömi. Lowalangi zogaoni ya'ami, börö me omasi Ia ena'ö fao ami wanandra lakhömi Zo'aya ya'ita Yesu Keriso. 15 Börö da'ö, ya'ami ira talifusö, böi faröi ami ba mi'a'aro'ö ami ba wamahaö andrö si no mafaha'ö ya'ami, he niw̃a'ö faoma li, ba he nisura. 16 Ya So'aya ya'ita Yesu Keriso samösa, ba Lowalangi Amada zondrara tödömi ba sanga'aro'ö tödömi, ena'ö tola mi'ohalöw̃ögöigö ba mituriaigö zi sökhi. Börö me I'omasi'ö ita Lowalangi ba fa'asökhi dödö-Nia zondrara tödöda awö wa Ifofanötöna ita si sökhi.

2 Tesalonika 3

1 Afuriata, ya'ami ira talifusö, mi'angandrö salahima. Ba mi'angandrö ena'ö turia si otarai Zo'aya andrö alio terongo misa ba mutema'ö sökhi ia, si mane si no alua ba khömi föna. 2 Mi'angandrö göi ena'ö I'efa'ö ndra'aga Lowalangi moroi ba niha safaito awö niha si lö sökhi. Börö me lö fefu mamati niha ba duria soroi Zo'aya andrö. 3 Ba lö sa faröi Zo'aya. Ya'ia dania zangabe'e ya'ami ba sondrorogö ya'ami moroi ba Niha si Lö Sökhi. 4 Ba afönu manötönaga khö Zo'aya ba khömi andrö, wa lö mo'aetufa mifalua ba mi'o'ö hadia zi no ma'o'ou ya'ami. 5 Ba ya So'aya zondrönia'ö ya'ami ba wa'aboto ba dödö wa I'omasi'ö sibai ami Lowalangi, awö wa Ibe'e khömi wanaha tödö Keriso. 6 Ya'ami ira talifusö, ba wa'abölö Zo'aya Yesu Keriso mafaretaikö ami ena'ö mifabali ami ba niha sareu, ba si lö molo'ö famahaö andrö si no mabe'e khöra. 7 Mi'ila samösa wa lö tola lö mi'o'ö khöma. Lö sareu ndra'aga me luo so ndra'aga khömi. 8 Lö ni'ama ö si lö nibe'ema böli. Ba zi tambai da'ö bongi ma'ökhö maforege wohalöw̃ö, ena'ö böi mabusi dödö gofu haniha ba khömi. 9 Tenga börö wa lö tola ma'andrö ena'ö mitolo ndra'aga wa malau da'ö, ba hiza i, me omasi ndra'aga tobali dumaduma khömi. 10 Me so nasa ndra'aga ba khömi, no mabe'e gamakhoita da'e, "Niha si lö omasi mohalöw̃ö, ba tebai manga." 11 Maw̃a'ö da'e börö me marongo, wa so ösa ba gotaluami zareu. Larörö ira ba wamadunödunö halöw̃ö niha bö'ö, ba lö sa sambua halöw̃ö lababaya. 12 Ba wa'abölö Zo'aya Yesu Keriso, mafaretaikö niha andrö ba mafangelama ira, ena'ö mohalöw̃ö ira ba la'alui samösa mbalazora. 13 Ba hew̃a'ae si manö, ya'ami ira talifusö, böi atage ami wolau si sökhi. 14 Ma so dania niha si lö omasi molo'ö hadia zi no maw̃a'ö bakha ba zura andre. Na alua da'ö ba mi'angelama ba niha si manö ba böi mifariawö khönia, ena'ö aila ia. 15 Ba böi hulö zi fa'udu ami khönia; mi'amenesi ia si mane talifusö. 16 Khö Zo'aya i'otarai fangorifida. Ba ya lö mamalömalö Ibe'e khömi wa'ohahau dödö ba ngawalö hadia ia fefu. Ya So'aya zango'awögö ya'ami fefu. 17 Fangowaigu, Faulo. Ya'o samösa zanura faosatö da'e. Da'e dandra nibe'egu ba zuragu fefu. 18 Ba ya So'aya ya'ita Yesu Keriso zamahowu'ö ya'ami fefu.

1 Timoteo 1

1 Timoteo, onogu sindruhu ba khö Zo'aya. Sura andre moroi khögu, Faulo, sinenge Keriso Yesu, börö wareta Lowalangi, Sangorifi ya'ita ba fareta Keriso Yesu, tötönaföda. Ya Lowalangi Ama ba Keriso Yesu, So'aya ya'ita, zame'e khöu howuhowu ba sohakhösi tödö ya'ugö ba same'e fa'ohahau dödö. 3 Omasido na toröi ndra'ugö ba Nefeso si mane si no uw̃a'ö sibai khöu me luo möido ba Makedonia. Ufatenge ndra'ugö ba wangiagö Nefeso, börö me so ba da'ö niha samazawili famahaö si lö atulö, ba lö tola lö öbatogö ira. 4 Amenesi ira ena'ö böi sa'ae latöngöni hikaya si lö boto ba fanutunö nga'ötö si lö aetu'aetu. Fefu da'ö no samatumbu'ö fa'udusa manö, ba lö i'ohe niha ba wamati khö Lowalangi awö ba wanema hadia zi no Ifakhoi Lowalangi ba niha samati khö-Nia. 5 Ohitö dödö menemene andrö ya'ia ena'ö so khöra dödö sohahau ba tödö ni'amoni'ö, ba famati si lö tebulö ba khö Zo'aya, irege tola la'omasi'ö nawöra. 6 So ösa niha si no tenga si manö sa'ae, elungu ira ba huohuo si lö boto. 7 Omasi ira tobali samahaö agama, ba sindruhunia sa, lö aboto ba dödöra wehede ni'oguna'öra ba ma ngawalö niw̃a'öra si faduhu dödöra. 8 No ta'ila wa huku agama andrö sökhi, na atulö wangoguna'ö. 9 Moguna mutöngöni wa huku agama andrö tefazökhi, tenga ba niha solo'ö somasi Lowalangi, no ba niha sanawö huku, ira niha si lö sökhi; ba niha si lö aboto ba dödö So'aya, ba niha si lö agama, niha sauri ba gulidanö; ba niha samunu satuania; ba ba zamunu niha fefu, 10 ba niha sohoröhorö, ba ba zohoröni awönia ira matua, ba zanagö niha; ba ba zolau faya; ba zamaduhu'ö sofaya, ba gofu haniha zolau ngawalö zi lö faudu ba wamahaö sindruhu andrö. 11 Famahaö da'ö tesöndra bakha ba Duria Somuso Dödö si no tefaduhusi tödö khögu ba wangombakha, ya'ia Duria Somuso Dödö soroi Lowalangi, ni'ebua'ö ba nisuno. 12 U'andrö saohagölö khö Yesu Keriso So'aya ya'ita, si no mame'e khögu fa'abölö ba we'amöi enoni-Nia, ba si no manguma'ö tödö-Nia ya'o niha sinangea ba halöw̃ö da'ö. 13 Ya'odo me föna ba no samakao, solohi ba sangosiwawöi Ya'ia. Ba hew̃a'ae si manö, no Ihakhösi tödö ndra'o Lowalangi, börö me luo da'ö lö mamati ndra'o khö Yesu Keriso, tobali lö aboto ba dödögu hadia nilaugu. 14 Ihöna khögu na'i wa'ahakhö dödö So'aya ya'ita. Ibe'e khögu wa'abölö ba wamati khö-Nia ba ba wangomasi'ö Ya'ia sindruhundruhu. Fa'abölö da'ö no Ibe'e khöda fefu, ya'ita si no sambua khö Yesu Keriso. 15 No sindruhu wehede andre -- andrö sinangea tatema ba tafati sindruhundruhu --: "No möi ba gulidanö Yesu Keriso ba wangorifi niha si so horö." Ba ba gotalua niha si so horö andrö, ya'o zabölö lö sökhi. 16 Ba hiza, börö da'ö na'i wa Ihakhösi tödö ndra'o Lowalangi, ena'ö Iforoma'ö fefu wa'ebolo dödö-Nia Yesu Keriso khögu, niha si no fondrege wa'ebua horö andre. Tobali sambua dumaduma da'e ba niha fefu sedöna mamati khö-Nia, ba wanöndra fa'auri si lö aetu. 17 Lowalangi, Razo si no götögötö wa'ara, sinangea nifolakhömi ba nisuno, me no Ya'ia zi lö tebulö, si lö oroma ba si ha samösa! Yaduhu. 18 Timoteo, onogu! Halöw̃ö da'e ufaduhusi tödö khöu, molo'ö si no law̃a'ö ira sama'ele'ö me föna nitandrösaigö khöu. Ena'ö ö'oguna'ö da'ö si tobali fangabe'eu ba wasöndrata si sökhi. 19 Odödögö si fao famati khö Keriso ba tödö sohauhau. So sa ösa niha si lö mangonangegö li dödönia, irege adudu wamatira. 20 Ba gotaluania ya'ia ndra Hemenai'o ba Alesandro. Niha si darua andrö no utou'ö ira ba danga Gafökha, ena'ö tefahaö ira ba wamöhöi fangositengagö ba fango'aya Lowalangi.

1 Timoteo 2

1 Si föföna, u'andrö sibai ena'ö angandröw̃a, fangandrö, ba fangandrö salahi si fao fangandrö saohagölö mufa'ema khö Lowalangi salahi niha fefu; 2 fangandrö salahi razo ba fefu lolohe famatörö. Mi'andrö ena'ö tola falukha ita wa'ahono ba fa'ohahau dödö ba khö Lowalangi si fao amuata si sökhi. 3 Da'ö zi sökhi zomasi Lowalangi Sangorifi ya'ita. 4 Omasi Ia na te'orifi fefu niha, ba aboto ba dödöra zindruhu. 5 Me ha samösa Lowalangi, ba ha samösa zangiaigö otalua Lowalangi niha, ya'ia Yesu Keriso. 6 No Itehegö mboto-Nia ba wangefa'ö fefu niha moroi ba horöra. Ba da'ö, ba ginötö si faudu sibai Iforoma'ö Lowalangi, wa omasi Ia te'orifi fefu niha. 7 Ba da'ö mbörö wa tefatenge ndra'o ba niha si tenga Yahudi ba wangombakha khöra turia wamati Niha Keriso sindruhu. No sindruhu niw̃a'ögu andre, lö ulau waya. 8 Ba gofu heza, ena'ö mangandrö ndra matua khö Lowalangi si fao tödö si lö sinegu, si lö fönu ba fa'udusa. 9 Omasido göi ena'ö lahaogö mbotora ira alawe ba lafaigi zinangeania na lafake nukha soadu. Böi lahaogö khöra mbu si fatuwu ba hörö, ba ma famake gamagama ana'a ba ma manimani, ba ma nukha sebua böli. 10 Ya muhaogö mbotonia ira alawe faoma buabua si sökhi molo'ö sinangeania ba ndra alawe sangata'ufi Lowalangi. 11 Ya sahono ndra alawe ba wamahaö andrö si fao folo'ö. 12 Lö utehe ba ndra alawe mamahaö awö wamatörö ira matua; lö tola lö sahono ba tebai muhede ira. 13 No Adamo zi föföna tefazökhi, ba awena Khawa. 14 No ira alawe zi telimo, ba tenga Adamo, irege isawö goroisa Lowalangi. 15 Ba hew̃a'ae si manö, ni'orifi sa ndra alawe andrö wadono, asala mamati ia khö Keriso si fao fangidengide'ö, awö wa lö mamalö la'omasi'ö niha bö'ö, ba la'oniagö wa'aurira khö Lowalangi.

1 Timoteo 3

1 Sindruhu wehede andre, "Dozi niha somasi halöw̃ö fa'a'enoni ba mbanua Niha Keriso, no somasi halöw̃ö si sökhi da'ö." 2 Satua Niha Keriso andrö, ena'ö si lö sinegu, si ha sambua donga, si tola manaha tödö, otödö, ba si toföfö lala wa'auri; omasi ia wanema'ö tome ba nomonia, ba si tola mamahaö niha sato, 3 böi niha si mabumabu, ba ma somasi fasöndra. Hiza i, lö tola lö niha sohauhau ba somasi fa'atulö. Tenga niha sangisö kefe. 4 Lö tola lö i'ila ihaogö wamatörö soroiyomonia ba zi sökhi, ifahaö ndraononia ba wolo'ö awö ba wamosumange ya'ia. 5 Na lö i'ila ihaogö zoroiyomonia niha, ba hewisa tola ihaogö wamatörö banua Lowalangi? 6 Satua Niha Keriso, tebai niha si bohou tobali Niha Keriso, fayaw̃a dania ia, ba si göna fanguhuku si mane Afökha föna ia dania. 7 Lö tola lö niha si sökhi turia ia bakha ba mbanua; börö na tenga si manö, ba latandraw̃aisi dania ia niha, irege aekhu ia bakha ba gu'ö Gafökha. 8 Ya'ira solului bakha ba mbanua Niha Keriso ba lö tola lö göi si sökhi ba satulö; tenga sogoya mamadu agu ba ma sangisö ba gefe. 9 Lö tola lö lagogohe sindruhundruhu wamahaö ba wamati Niha Keriso andrö si no Iforoma'ö Lowalangi si fao tödö sadölö. 10 Latandraigö ira ua, ba na oroma lö hadia sinegu khöra, awena tola tobali ira solului bakha ba mbanua Niha Keriso. 11 Fo'omora ira alawe göi lö tola lö niha si sökhi, tenga niha somasi mamadunödunö si lö atulö. Lö tola lö la'ila lataha dödöra ba adölö dödö ba ngawalö hadia ia. 12 Solului ba mbanua Niha Keriso lö tola lö ha samösa ndrongania. Lö tola lö i'ila ihaogö ndraononia ba soroiyomonia ba zi sökhi. 13 Sohalöw̃ö si sökhi ba mbanua Niha Keriso, ba nifosumange ba tobali itugu lö aiw̃ö fahuhuo ba niha, sanandrösa ba wamatira khö Keriso. 14 Udönadöna wa lö aratö u'ondrasi ndra'ugö. Ba hew̃a'ae si manö, usura manö zura andre khöu, 15 ena'ö na ahou so ndra'odo, no aboto ba dödöu hewisa ita wango'aurifagö fa'auri si mane soroiyomo Lowalangi, ya'ia mbanua Lowalangi andrö sauri. Banua Niha Keriso andre zi no amaedola ehomo sanuwu ba sanga'aro'ö famahaö soroi Lowalangi. 16 Samösa lö si tola mangosilö'ögö si tobini ba agamada andrö: No Ifa'ele'ö Ia Keriso ba nga'eu niha, ba no mutandra wa'aduhu-Nia ba Geheha Lowalangi, awö wa no lafaduhu'ö ira mala'ika. Fefu soi si lö saboto ba dödö Lowalangi no larongo duria-Nia, ba ösi gulidanö no faduhu dödö khö-Nia, iada'e no tefazaw̃a Ia ba zorugo.

1 Timoteo 4

1 No Iw̃a'ö sibai Eheha Lowalangi, wa ba ginötö si so föna dania, so ösa niha si lö molo'ö, sangosilö'ögö Keriso. La'o'ö dania geheha samaelungu awö wamahaö geheha si lö sökhi, 2 nifa'ema niha samini tödö ba solau faya. No ogömigömi dödö ndra niha da'ö. 3 Lafahaö niha ba wa lö mangowalu ba ba wa lö manga fefu ngawalö gö. Ba sindruhunia ö da'ö ni'a'asogö Lowalangi ena'ö la'a ba la'andrö saohagölö khö Lowalangi niha si no mamati khö Keriso, ba si no mangila famahaö soroi Lowalangi. 4 Fefu hadia ia niwöwöi Lowalangi ba no si sökhi, ba ma'ifu lö hadöi salakha, na mutema'ö si fao fangandrö saohagölö khö-Nia. 5 Howuhowu Lowalangi ba fangandrö, da'ö zombali'ö ngawalö gö andrö oi si sökhi, lö salakha. 6 Na öfahaö fefu da'ö ba dalifusö samati, ba tobali ndra'ugö dania enoni Yesu Keriso sohalöw̃ö si sökhi. Ba ötohugö wolölö tödömö ba Daroma li Lowalangi nifaduhusida tödö, ba ba wamahaö sindruhu si no ö'o'ö sagötö da'e. 7 Aröu'ö nidunödunö si lö boto ba si lö sökhi. Fahaö ndra'ugö ba lala wa'auri si faudu ba wasumangeta khö Lowalangi. 8 Famamaha boto, ha ma'ifu gunania, ba famamaha ba wa'auri ba wamati moguna manö ba ngawalö hadia ia fefu; me ibe'e wangaro dödö ba wa'aurida ba gulidanö andre ba ba gamozua dania. 9 Da'e zinangea tatema ba tefaduhusi tödö sindruhundruhu. 10 Da'ö mbörö wa fasöndra ndra'aga ba maforege wohalöw̃ö, börö me manötöna ita sindruhundruhu khö Lowalangi sauri; Ya'ia zangorifi fefu niha, si oföna sibai niha samati. 11 Öfahaö da'ö ba ö'o'ou niha wolo'ö ya'ia. 12 Böi tehegö so zamösa zanguma'ö tödönia ide'ide ndra'ugö, me awuyu nasa ndra'ugö. Hiza i, ba wahuohuosamö, amuatamö, fa'omasimö, famatimö ba fa'ohauhau wa'aurimö, ya tobali dumaduma ndra'ugö ba niha samati. 13 Gasagasa da'ö ua, irege so ndra'odo dania, lö tola lö ö'odödögö wombaso Buku Ni'amoni'ö ba niha, ba wamarou tödö awö wamahaö ya'ira. 14 Böi si lö ba dödö ndra'ugö wangoguna'ö buala soroi Geheha Lowalangi nitemau me luo latufa tangara högöu satua mbanua Niha Keriso andrö, me lafa'ema goroisa Lowalangi andrö ira sama'ele'ö sanandrösa ba khömö. 15 Ohalöw̃ögöigö fefu da'ö moroi si'aikö ba dödö, ena'ö fa'atedoumö la'ila niha fefu. 16 Böi mamalö sekhegö wa'aurimö awö wamaha'ömö. Böi faröi ndra'ugö wamalua da'ö fefu, me ba zi manö no ö'orifi ndra'ugö ba he göi niha samondrongo khöu.

1 Timoteo 5

1 Böi ofönu si fao li sabe'e ba niha sabölö atua moroi khöu. Dönisi ia wamondrondrongo fehedeu, hulö na amau ia. Faigi ndra si bohou ebua hulö na talifusöu, 2 ira alawe satua hulö na inau. Ira alawe si bohou ebua faigi ira hulö dalifusöu alawe, si fao buabua satulö. 3 Fosumange lakha mbanua si ha ya'iya'ia ba wa'aurinia. 4 Ba na so lakha mbanua si so iraono ba ma ma'uwu, khöra andrö ofönai'ö wame'e fa'aboto ba dödö, wa lö tola lö larorogö zoroiyomora, ba wanulöni fa'asökhi dödö zatua ba ma gawera, börö me omasi Lowalangi zi manö. 5 Ira alawe lakha mbanua si ha ya'iya'ia, ba lö si tola mondrorogö ya'ia, ha khö Lowalangi manötöna ia. Bongi ma'ökhö böi iböhöli wangandrö khö Lowalangi ba wangandrö fatolosa-Nia. 6 Ba na so lakha mbanua somasi hufa awö gomasiö dödö ba gulidanö, no mate zi manö hew̃a'ae auri nasa ia. 7 Fa'ema wanuturu lala andre khöra, ena'ö si lö sinegu ira. 8 Na so niha si lö mondrorogö sahatö khönia, lö mendrua manö zoroiyomonia samösa, no i'osilö'ögö wamatinia niha si manö; ba abölö wa lö sökhinia moroi ba niha si lö mamati. 9 Lakha mbanua si tola lafaogö bakha ba ngenoli döitöi lakha mbanua ya'ia da'ö: lö ambö moroi ba zi önö ngafulu fakhe ndröfinia, me föna ha samuza mangowalu ia, 10 teturia ia wa no ira alawe samalua ngawalö zi sökhi, si mane: fangebua'ö iraononia ba zi sökhi, sohahau tödö ba wanema tome si mörö ba nomonia, sanema'ö fao sumange niha samati, sanolo niha sabu tödö, ba samalua sindruhundruhu ngawalö halöw̃ö si sökhi. 11 Böi be'e bakha ba ngenoli da'ö ndra lakha mbanua sawuyu döfi nasa. Börö na alua wangisö nösi sabölö khöra, lafuli lalau mangowalu ba laröi Keriso. 12 Ba mosala ira börö me no lasawö wawu'usa lira si föföna khö Keriso. 13 Lö mendrua manö wa latibo'ö ginötöra ba wanörönöröi omo niha. Ba sabölö lö sökhi nasa, ya'ia wa lafahaö ira ba wangobongobousi töi niha bö'ö, ba la'urusai urusa niha bö'ö awö wa lahuhuo'ö ngawalö zi tebai mufatunö. 14 Da'ö mbörö wa omasi ndra'o na mangowalu manö lakha mbanua sawuyu döfi andrö, lasöndra nono ba la'ehao zoroiyomora, ena'ö lö lasöndra ginötö si fa'udu khöda andrö ba wangobongobousi töida. 15 So ndra lakha mbanua si no elungu solo'ö Afökha. 16 Ba na so moroi ba zoroiyomo ndra alawa Niha Keriso lakha mbanua, lö tola lö itolo lakha mbanua andrö; böi mitehegö mbanua Niha Keriso zangonorogö tödö ya'ira. Ba zi manö tola latolo lakha mbanua si lö manö hadöi sahatö khönia banua Niha Keriso andrö. 17 Sondrönia'ö banua Niha Keriso sohalöw̃ö si sökhi, sinangea tebe'e dua winaeta zumangera, si oföna sibai ya'ira sowölö'ölö fahuhuo ba mamahaö. 18 Ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura, "Saw̃i samöbörö gandru ba wangefa'ö gandru moroi ba ngalainia, böi ko'u mbawania", si manö göi, "Niha sohalöw̃ö so luonia wanöndra gajinia". 19 Na so samösa zatua mbanua Niha Keriso ni'angadugö, böi tema wangadu da'ö na lö samaduhu'ö mato darua ba ma töra. 20 Niha samazökhi horö, lö tola lö lategu föna mbanua Niha Keriso sato, ena'ö ata'u göi danö bö'ö. 21 Föna Lowalangi, Yesu Keriso ba mala'ika nituyu andrö, u'andrö sibai ena'ö ö'o'ö menemene da'e awö wa lö fanahö tödö gofu ha'ökhö, ba lö fango'awögö zamösa. 22 Böi aliolio tufa tanga högö ba wombali'ö ya'ia enoni Zo'aya. Na no lafalua horö niha bö'ö, ba böi farahu ndra'ugö ba horö da'ö. Rorogö ndra'ugö ena'ö lö faruka zogoro ita. 23 Böi sa'ae ha sambalö idanö manö öbadu; badu göi ma'ifu agu ba wanolo talumö andrö, börö me asese mofökhö'ö. 24 So ösa zoroma sibai olalöw̃ania, fatua lö muhuku na. Ba so ösa göi zawena mu'ila olalöw̃a na no aefa wanguhuku. 25 Si manö göi gamuata si sökhi i'anemai'ö oroma. Ba si lö aoha mu'oroma'ö na'i, ba tebai sa'atö i'osagötö'ö mubini'ö.

1 Timoteo 6

1 Niha Keriso si no tobali sawuyu, lö tola lö lafosumange zokhö ya'ira, ena'ö lö tola law̃a'ö si lö sökhi Lowalangi ba ma famahaöda niha. 2 Sawuyu si so sokhö Niha Keriso, tebai i'aohasi zokhö ya'ia andrö me faoma Niha Keriso ira. Abölö sökhi na'i na ladou'ö wa'asökhi wanga'ira halöw̃öra khö zokhö ya'ira andrö, me no faoma samati ba ni'omasi'ö ira, he sawuyu ba he sokhö. Fefu da'ö lö tola lö öfahaö ba ö'amenesi ba niha. 3 Na so zamahaö tanö bö'ö moroi ba da'ö, ba si lö fao tödö ba wamahaö sindruhu soroi Zo'aya ya'ita Yesu Keriso, ba si lö fao tödö göi ba wamahaö agamada, 4 no niha si fayaw̃a da'ö si lö mangila balö! Fökhö niha si manö, omasi fada'aw̃a ba fa'udu ba zanandrösa ba ngawuangawua wehede nifo'eluaha, irege ifatumbu'ö wa'afökhö dödö, fa'aboto dödö, fasosota, ba fanahö tödö si lö sökhi, 5 ba fa'udusa si lö aetu. No teduhö lala wangerangera niha si manö, ba no lö duhu sa'ae. Law̃a'ö tödöra tola lasöndra wa'akayo ba agama. 6 Ba sindruhunia sa, ibe'e hare sebua agama andrö, na ahono dödö niha ba zi no so khönia. 7 Börö me sambua lö hadia ia ni'oheda ba gulidanö andre, ba sambua göi lö hadia ia si tola ta'ohe na taröi gulidanö andre! 8 Tobali, na so mbalazo awö nukha, no abönö da'ö. 9 Niha somasi mokhö, si göna fanandraigö ba tandraw̃a soya ngawalö ia, si lö hadöi gunania ba samakiko. I'ohe niha ba wa'atekiko ba ba wa'ate'ala fangisö andrö. 10 Börö moroi ba wa'omasi gefe andrö, tumbu ngawalö zi lö sökhi. So ösa niha solohi kefe, irege lö sa'ae la'o'ö wamahaö Keriso, ba hiza göna ira ngawalö wamakao si tobali fangabu dödö. 11 Ba ya'ugö, no okhöta Lowalangi, andrö lö tola lö ö'aröu'ö ndra'ugö ba da'ö ma'afefu. Odödögö we'amöi niha satulö ba hörö Lowalangi, ba solulu fa'auri khö Lowalangi awö ba wamati khö Keriso, ba sangomasi'ö awö, sebolo tödö ba wanandraigö, ba sohauhau. 12 Lau fasöndra sindruhundruhu ba nifatiu andrö, ena'ö ösöndra mbuala wa'auri sindruhu andrö ba si lö aetu. Ba da'ö Ikaoni ndra'ugö Lowalangi, me luo öfaduhu'ö föna niha sato, wa mamati ndra'ugö khö Keriso. 13 Iada'e föna Lowalangi same'e noso ba ngawalö zauri fefu, ba föna Yesu Keriso same'e famaduhu'ö sindruhu föna Wondrio Filato, da'e ni'andrögu khöu: 14 Rorogö fefu wareta andrö si fao fa'adölö ba fa lö sinegu, irugi ba ginötö wangawuli Zo'aya ya'ita Yesu Keriso ba gulidanö andre. 15 Fe'aso-Nia andrö Ihonogöi dania Lowalangi ba ginötö si faudu sibai. Ha Ya'ia Zamatörö, Ya'ia zolakhömi, Razo yaw̃a razo ba So'aya fefu zokhö. 16 Ha Ya'ia zi tebai ifatörö fa'amate; ba haga so Ia, si lö tola ifahatö ia gofu haniha. Samösa lö sirai mangila Ya'ia, ba ma si tola mangila Ya'ia. Khö-Nia zumange ba famatörö irugi zi lö aetu! Yaduhu. 17 Ba niha si kayo ba gulidanö andre, ya ö'amenesi ira ena'ö böi fayaw̃a ba böi manötöna ba gana'a si lö mo'arota -- si mane fa'akayo andrö. Lö tola lö ya manötöna ira khö Lowalangi same'e fefu hadia ia khöda irege fahöna, ena'ö ohahau dödöda. 18 Amenesi ira ba wangoroma'ö si sökhi, ba ba wamalua ngawalö zi sökhi, fa'ahakhö dödö ba fa'omasi mamuala. 19 Da'ö lala khöra wangowuloi harato si tobali foko si sökhi ba ginötö si so fönara. Ba ba da'ö lasöndra dania wa'auri sindruhu andrö. 20 He Timoteo! Hadia zi no mufaduhusi tödö khöu, ba haogö wondrorogö. Aröu'ö huhuo si lö boto ba fabu'asa ba ngawalö nifotöira "Fa'atuatua". 21 So sa niha sanguma'ö wa no la'okhögö wa'atuatua da'ö, irege fahole moroi ba wamahaö Niha Keriso, si faduhu dödöra föna. Ya Ifahowu'ö ami So'aya.

2 Timoteo 1

1 Timoteo, onogu ni'omasi'ö! Ya'o Faulo, zanura sura andre khöu fao fanötöna, ya Lowalangi Ama ba So'aya ya'ita Yesu Keriso zangahakhösi tödö ba same'e khöu fa'ebua dödö ba fa'ohahau dödö. No nilau dödö Lowalangi, tefataro ndra'o tobali sinenge Keriso Yesu ba wangombakha fa'auri nifabu'u Lowalangi. Tatema wa'auri andrö börö me ha sambua ita Keriso Yesu. 3 Ululu wa'aurigu khö Lowalangi si fao tödö si lö sinegu si mane si no lafalua ira tuagu föna. Ba lö aetu u'andrö saohagölö khö Lowalangi ero na itörö tödögu ndra'ugö ba ginötö wangandrögu, he na ma'ökhö ba he na ba zi bongi. 4 Itörö tödögu wa'abu dödömö andrö. Da'ö mbörö wa omasi sibai ndra'o falukha khöu, ena'ö tola sindruhundruhu omuso dödögu. 5 Itörö tödögu wamatimö sindruhundruhu khö Keriso, hulö wamati gaweu Lo'ise ba inau Oinike. Ba manötöna dödögu wa mamati göi ndra'ugö si mane da'ö. 6 Börö da'ö, ufasugi ba dödöu wehi'a dödö ba wamalua halöw̃ö si no ötema moroi khö Lowalangi me luo utufa tangagu högöu. 7 Eheha, nibe'e Lowalangi khöda, tenga Eheha sombali'ö ya'ita ata'u. Ba hiza i, Eheha Lowalangi andrö zombali'ö ya'ita abölö, safönu fa'omasi ba si tola manaha tödö. 8 Börö da'ö böi aila ndra'ugö wame'e famaduhu'ö sanandrösa khö Zo'aya ya'ita, ba böi göi aila ba zanandrösa khögu, nikuru börö Ia. Ba zi tambai da'ö ena'ö ba wa'abölö soroi Lowalangi, fao ndra'ugö ba wanaha famakao ba Duria Somuso Dödö andrö. 9 Lowalangi zangorifi ya'ita ba sogaoni ya'ita, me omasi Ia Ibali'ö ita banua sauri ni'oniagö khö-Nia. Ifalua da'ö tenga dali hadia zi no ta'ohalöw̃ögöi. No dali nikhoi dödö-Nia samösa ba fa'asökhi dödö-Nia. Föna wamöbörö ulidanö, no si sökhi tödö Ia khöda ba khö Yesu Keriso. 10 Iada'e Ifa'ele'ö wa'asökhi dödö-Nia andrö khöda ba we'aso Razo Sangorifi ya'ita Yesu Keriso. Yesu zangalani fa'abölö wa'amate ba same'e fa'auri si lö aetu ba gulidanö, ba Duria Somuso Dödö andrö. 11 Ba wangombakha Turia Somuso Dödö andrö Ifataro ndra'o Lowalangi tobali sinenge ba samahaö. 12 Da'ö mbörö wa utaögö fefu da'e ba lö urasoi wa'aila, börö me sindruhundruhu u'ila ha'ökhö mamati ndra'o. Ba faduhu dödögu wa hadia zi no ifaduhusi tödö khögu, tola göi irorogö irugi ba Luo Safuria. 13 O'ö sindruhundruhu wamahaö andrö si no ufahaö ya'ugö. Ba ya ahono ndra'ugö ba wamati ba fangomasi'ö, börö me ya'ugö no ha sambua ba khö Yesu Keriso. 14 Si fao fanolo soroi Geheha Lowalangi, sauri bakha ba dödöda, ya öhaogö wondrorogö ngawalö zi sökhi si no mufaduhusi tödö khöu. 15 No ö'ila wa fefu niha ba danö Asia no la'erogö ndra'o, farahu göi ndra Figelo ba Hemogene. 16 Ba soroiyomo Gonesiforo no auli la'omusoi'ö dödögu. Ya muhakhösi tödö ira So'aya. Hew̃a'ae ya'o bakha ba gurunga so, ba lö aila Gonesiforo ba khögu andre. 17 Me irugi Roma, i'odödögö sibai wangalui ya'o irege falukha ndra'aga. 18 Ba Nefeso no oya itolo ndra'o. Sanandrösa ba da'ö no ö'ila. Ya So'aya si sökhi tödö zangahakhösi tödö ya'ia ba ginötö Ihuku ma'afefu soi niha dania.

2 Timoteo 2

1 Timoteo, onogu! Ya'abölö ndra'ugö börö wa'ebua dödö si no mube'e khöda, börö me ya'ita ha sambua ba khö Yesu Keriso. 2 Famahaö si föföna si no örongo khögu föna niha sato, ya öfaduhusi tödö ba niha si tola faduhu dödöda ba sonekhe mamahaö niha bö'ö. 3 Lö tola lö fao ndra'ugö wanaha famakao si mane saradadu Yesu Keriso si lö faröi. 4 Saradadu si no so ba halöw̃ö, lö irörö ia ba zoguna khönia samösa, börö me omasi ia i'omusoi'ö dödö zondrönia'ö ya'ia. 5 Niha si fatandri, lö tola möna na lö i'o'ö fefu goigoi. 6 Sonowi si no mamorege fohalöw̃ö, ya'ia zi föföna manöndra bua zinanönia. 7 Erönu zi no uw̃a'ö andre, börö me So'aya dania zame'e khöu fa'atuatua ba wamoboto ba dödö niha ma'afefu. 8 Töngöni da'e: Turia Somuso Dödö ni'ombakha'ögu andrö ya'ia duria sanandrösa khö Yesu Keriso, ma'uwu Dawido; Ya'ia Keriso si no auri mangawuli moroi ba ngai zi mate. 9 Börö wanuriaigö Turia Somuso Dödö andrö, utaha wamakao; irege na'i larate ndra'o si mane niha samarukhu. Ba Taroma Li Lowalangi lö tola nirate. 10 Da'ö mbörö wa utaha manö fefu da'ö me soguna ba niha si no Ituyu Lowalangi. Utaha fefu da'ö ena'ö lasöndra göi wangorifi si so ba khö Yesu Keriso, ya'ia wangorifi same'e fa'ohahau dödö irugi zi lö aetu. 11 Sindruhu sibai daroma li andre, "Na no mate ita awö-Nia, auri dania ita göi awö-Nia. 12 Na lö tebulö tataha wamakao, ba mamatörö göi ita dania awö-Nia. Na tatimbagö Ia, Itimbagö göi ita dania. 13 Na faröi ita, ba lö faröi Ia, börö me tebai I'osilö'ögö Ia samösa." 14 Ya'öfasugi ba dödö niha zanandrösa ba da'e fefu. Föna Lowalangi, amenesi ira ena'ö böi fa'udu ira börö ngawua wehede nifo'eluaha. Lö hadöi gunania da'ö, ha sambalö samakuyu era'era niha samondrongo. 15 Odödögö sibai fa Ifaduhu'ö ndra'ugö Lowalangi tobali sohalöw̃ö khö-Nia. Ya öforege ena'ö lö aila ndra'ugö ba halöw̃öu, ba faudugö wamahaö soroi Lowalangi. 16 Aröu'ö wahuohuosa si lö boto ba sango'aya Lowalangi. Fahuohuosa si manö ibali'ö monönö wa'alösökhi niha. 17 Famahaöra andrö hulö mbou auri sanananana si tugu ara si tugu ebua. Ba gotaluara andrö so Hemenai'o ba Fileto. 18 No fahole ira moroi ba wamahaö sindruhu, ba lafaheu wamati niha ösa khö Lowalangi. Law̃a'ö, wa no alua wemaoso moroi ba wa'amate. 19 Ba hiza, danedane saro nifazökhi Lowalangi tebai nifaheu. Yaw̃ania no musura da'e, "No aboto ba dödö Zo'aya dana khö-Nia andrö", ba ba "Niha sanguma'ö wa tana khö Zo'aya ia, lö tola lö iböhöli wamazökhi si lö sökhi". 20 Bakha ba nomo sebua tesöndra ngawalö gamagama. So ni'ehao moroi ba wirö ba ma ana'a, so göi moroi ba geu ba ma tanö. So nifake ba halöw̃ö sebua, ba so göi nifake ba halöw̃ö si to'ölö. 21 Niha sangehao ya'ia moroi ba zi lö sökhi fefu, te'oguna'ö ia ba halöw̃ö sebua. Tobali ia okhöta ni'otambali'ö ba moguna sibai khö zokhö ya'ia. Lahönagö ia nifake ba ngawalö halöw̃ö si sökhi fefu. 22 Aröu'ö ndra'ugö moroi zomasimasi dödö niha si bohou ebua. Oigö dödöu ba wolo'ö somasi Lowalangi, lö faröi ba wamahaö-Nia, ba fangomasi'ö awö, ba ba fa'ahono dödö. Ofa'auri zi manö si fao tanö bö'ö si angaröfi li So'aya faoma tödö sohauhau. 23 Böi fao ba wada'aw̃asa niha si bodo si lö mangila hadia ia. Aboto ba dödöu wa fefu da'ö ha samatumbu'ö fa'udusa. 24 Niha sohalöw̃ö khö Zo'aya lö guna fa'udu; lö tola lö sökhi linia ba niha fefu, ba ba wa'ebolo dödö ifahaö niha ba zi sökhi. 25 Lö tola lö ba wa'asökhi li ifahaö niha samadamadaö; ma sa'atö Ibe'e ginötö ba niha da'ö Lowalangi ba wamalalini era'era moroi ba horöra ba ba wamotokhi ba dödöra wamahaö sindruhu. 26 Ba zi manö, aboto ba dödöra mangawuli, ba aefa ira moroi ba gu'ö Gafökha si no mama'ala ya'ira ba samaso ya'ira wolo'ö nilau dödönia andrö.

2 Timoteo 3

1 Töngöni da'e: Ba ginötö safuria oya alua wa'abu dödö. 2 Ba ginötö da'ö dania, ha soguna khönia samösa i'alui niha, mangisö ba gefe, fayaw̃a ba molau faya. Omasi ira wango'aya niha wolaw̃a satua, ba lö la'ila mangandrö saohagölö, fatiu khöra ngawalö zo'amakhaita ba wa'alowalangi. 3 Lö manö khöra fa'omasi, lö la'efa'ö zala zi so sala khöra, omasi ira wangobongobousi töi niha bö'ö, la'oguna'ö wa'afaito, amu'i ira, ba lö omasi ira zi sökhi. 4 Omasi ira waminisa tödö, fayaw̃asa, lö khöra fa'anau wangerangera. Abölö omasi ira gisö'isö dödö gulidanö moroi ba wolo'ö khö Lowalangi. 5 Hew̃a'ae dali zoroma ba hörö la'o'ö wamalua ngawalö halöw̃ö ba agama, ba latimbagö sa duho wamahaö agama da'ö. Aröu'ö ndra'ugö moroi ba niha si mane da'ö. 6 So ba gotaluara zi no manöröi omo, ba lahalö dödö ndra alawe si lö fa'abölö ba si fahöna horö börö gisö'isö dödö soya ngawalö. 7 Ira alawe da'ö lö mamalömalö la'andrö'andrö ena'ö lafahaö ira, ba lö irai tola lasöndra wangi'ila famaha'ö soroi Lowalangi. 8 Hulö si mane Yane ba Yambere solaw̃a Moze föna, si manö göi zolaw̃a famahaö soroi Lowalangi. Fangerangerara no tekiko, ba lö mamati ira sa'ae ba wamahaö sindruhu andrö. 9 Ba no tatu wa lö lakhamö gohitö dödöra, börö me fa'abodora oi la'ila niha fefu, hulö Yane ba Yambere andrö göi. 10 Ba no ö'o'ö wamahaö andrö khögu, amuatagu ba ohitö dödö wa'aurigu. No ö'ila samösa wamatigu, fa'ebolo dödögu, fa'omasigu ba fanaha tödö. 11 No ö'ila wa no lafakao ndra'o ba utaha manö wa'afökhö. No ö'ila fefu zalua khögu ba Gandriokhia, ba Nikoniu, ba ba Lisitera; ba no ö'ila fefu zi no utaögö! Ba no I'orifi ndra'o So'aya moroi ba da'ö fefu. 12 Dozi sedöna auri ba wamosumange Lowalangi ba somasi ha sambua khö Yesu Keriso, ba si göna folohi dania; 13 niha si lö sökhi ba niha si falimo itugu lö sökhi dania. Lalimo niha bö'ö, ba hiza, lalimolimo göi ira niha. 14 Ba sanandrösa khöu, Timoteo, böi böhöli a'aro'ö ndra'ugö ba zindruhu andrö si no ufahaö khöu, ba si no afönu öfaduhusi tödö; börö me ö'ila haniha ndra samahaö ya'ugö. 15 Lö tola lö ötörö tödöu wa i'otarai iraono ndra'ugö no ö'ila Mbuku Ni'amoni'ö. Buku andrö zi tola mame'e fa'aboto ba dödö ba wanöndra fangorifi ba wamati khö Yesu Keriso. 16 Fefu zi no musura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, no ni'ehehaini Lowalangi ba moguna ba wamahaö sindruhu, ba wanegu ba ba wangatulö'ö si sala, ba ba wamahaö niha ena'ö auri molo'ö somasi Lowalangi. 17 Ba faoma Buku Ni'amoni'ö andrö tola mo'ahonoa ba ngawalö halöw̃ö si sökhi niha somasi möi enoni Lowalangi.

2 Timoteo 4

1 Ifuli so dania Yesu Keriso ba gulidanö andre ba wanguhuku niha sauri awö zi no mate; so Ia tobali Razo samatörö. Börö da'ö u'andrö sibai khöu föna Lowalangi ba Yesu Keriso. 2 Ya lömamalömalö öturiaigö Duria soroi Lowalangi andrö, ena'ö tola larongo niha, he na omasi ira ba he na lö'ö. A'aro'ö dödö niha, oroma'ö zi sala, ba be'e khöra wamarou dödö. Fahaö niha si fao fa'ebolo dödö. 3 Börö irugi inötönia dania lö omasi niha sa'ae wanema famahaö sindruhu andrö. La'o'ö dania zomasi ira samösa, irege la'owuloi khöra ndra samahaö, ba wamahaö ngawalö zi sökhi famondrongo ba dalingara. 4 Laduhö dania dalingara ba zindruhu, ba labe'e mbörö dalingara ba nidunödunö zofaya. 5 Ba hew̃a'ae si manö, böi teduhö dödöu gofu hewisa. Taha manö wamakao, ohalöw̃ögöigö halöw̃öu si mane fangombakha Turia Somuso Dödö andrö, ba haogö wangai halöw̃öu si mane enoni Lowalangi. 6 Ba sanandrösa khögu, no irugi inötönia mate ndra'o, nibe'e sumange khö Lowalangi. Lö ara tö ba uröi gulidanö andre. 7 No fao ndra'o ba watandrisa si sökhi andrö, ba no mukhamö ndrege nola safuria. Lö si faröi ndra'o irugi awai. 8 Iada'e no ibasebase'ö ndra'o buala tandra wemöna. Ba Luo Safuria, So'aya, Sanguhuku satulö andrö, zame'e khögu buala andrö, börö me auri ndra'o ba gamakhaita si sökhi khö Lowalangi. Ba tenga ha ya'o manö zanema dania buala andrö, no fefu niha göi sombalombaloi fe'aso Zo'aya andrö si fao fehulu dödö. 9 Alui lala we'amöi khögu ba wa'alio sibai, 10 börö me no iröi ndra'o Dema, no i'omasi'ö gulidanö andre. No möi ia ba Desalonika. Kereke no möi ba Galatia, ba Tito möi ba Dalamatia. 11 Ha Luka zi toröi awögu. Faondragö Mareko ba ohe ia ba da'e, börö me ya'ia zanolo ya'o ba halöw̃ögu. 12 No ufatenge Tikhiko we'amöi ba Nefeso. 13 Na so ndra'ugö, ba ohe mbaru sebua si no uröi ba Deroa khö Garafo. Ohe göi zurasuragu, si oföna zurasura nifazökhi moroi ba garate uli. 14 Alesandro, tuka ziambu andrö no ilau ngawalö zi sökhi khögu. Ba So'aya dania zanulöni khönia molo'ö folaunia andrö. 15 Ba ya mangelama ndra'ugö khönia, börö me ya'ia zolaw̃a sibai turia andrö khöda. 16 Ba ginötö tesekhegö ndra'o ba zi oföna sibai, samösa lö sango'awögö ya'o, fefu oi moloi, laröi ndra'o. Tadönadöna wa lö Ibe'e mosala ira Lowalangi ba zi mane! 17 Ba So'aya zi no mango'awögö ya'o. Ibe'e wa'abölö irege tola u'ombakha'ö Duria andrö ma'afefu, ba wamarongogö ba niha si tenga Yahudi. Ba aefa ndra'o moroi ba de'ala fa'amate. 18 Duhu wa So'aya Yesu zangefa'ö dania ya'o moroi ba ngawalö nilau si lö sökhi khögu. Ya'ia zolohe ya'o dania ba wangorifi ba wamatörö-Nia andrö ba zorugo. Ya nifolakhömi Ia irugi zi lö aetu! Yaduhu. 19 U'owai Wirisikila ba Akila, ba soroiyomo Gonesiforo. 20 Eraso no taröi ba Gorindro, ba Terofimo, no uröi bakha ba wökhö so ia ba Miletusi. 21 Alui sibai lala we'asomö fatua lö baw̃a deu. Ebulo, Fudeo, Lino ba Klaudia la'owai ndra'ugö, si manö göi fefu ndra talifusö tanö bö'ö samati. 22 Ya So'aya zango'awögö ya'ugö. Ya'Ifahowu'ö ami So'aya!

Tito 1

1 Onogu Tito! Ya'o, Faulo, zanura sura andre si no enoni Lowalangi ba sinenge Yesu Keriso. Nifatenge ndra'o ba wanolo niha si no Itutuyu Lowalangi tobali banua-Nia. Lö tola lö utolo ira ba wondrou'ö famati khö Lowalangi. Lö tola lö udönia'ö ira ba wangi'ila fa'aduhu wamahaö ba agama khöda. 2 Famahaö da'ö modanedane ba wanötöna wa tatema wa'auri sindruhu ba si lö aetu. Lowalangi zi no mamabu'u fa'auri andrö föna wa lö mu'a'asogö gulidanö -- ba Lowalangi andrö lö falimo. 3 Ba ginötö si faudu, no Ifa'ele'ö wa'auri andrö Lowalangi ba huhuo-Nia ba gulidanö. Oroisa-Nia andrö no Ifaduhusi tödö khögu, ba u'ombakha'ö ia dali wareta Lowalangi Sangorifi ya'ita. 4 Tito, ya'ugö zindruhundruhu nonogu, börö me ya'ugö ba ya'o no faoma mamati khö Yesu Keriso. Manötöna ndra'o wa Lowalangi Ama ba Yesu Keriso, Razo Sangorifi ya'ita, zangomasi'ö ya'ugö ba same'e fa'ohahau dödö khöu. 5 No uröi ndra'ugö ba Gareta föna, ena'ö ö'asiwalisi nasa ngawalö halöw̃ö sinangea mu'ohalöw̃ögöigö. Fataro ndra sondrönia'ö banua Niha Keriso ero banua misa. Ba töngöni menemenegu andre: 6 Sondrönia'ö banua Niha Keriso, ena'ö niha si lö sinegu; lö tola lö ha samösa ndrongonia; iraononia no mamati khö Keriso, ba tenga iraono si teturia lö ngaroro, ba ma iraono si tebai mufatörö. 7 Sondrönia'ö banua Niha Keriso andrö ba no sangonorogö tödö halöw̃ö Lowalangi, ba lö tola mosinegu ia. Lö tola fayaw̃a ia ba ma sofönufönu ba ma si mabumabu, ba ma si lö sökhi, ba ma sangisö kefe. 8 Lö tola lö ohahau dödönia ba wanema niha ba nomonia, somasi ngawalö zi sökhi, i'ila itaha dödönia, atulö, ohahau ba ahonohono. 9 Lö tola lö aro ia wololohe turia soroi Lowalangi andrö. Ya'ia duria si tola mufaduhusi tödö, si mane si no mufahaö khönia. Ba wolau si manö tola i'amenesi niha dania sodanedane ba wamahaö sindruhu, ba tola iforoma'ö zala niha samadaö ya'ia. 10 Ato niha si lö molo'ö, si oföna sibai niha soroi agama Yahudi mege; lafaelungu niha bö'ö faoma huohuora si lö boto. 11 Niha si mane da'ö lö tola lö niduhö mbawania, börö me no ato wongambatö tobali fawuka ba wamahaö si tenga sinangea andrö. Lalau da'ö ha börö ba wangalui hare si lö atulö! 12 No irai so samösa zama'ele'ö khöra, si otarai Gareta göi, sanguma'ö, "Niha Gareta ba no tuka wolau faya manö, urifö safaito, solu'alu'a ba sareu." 13 Hadia niw̃a'ö zama'ele'ö da'ö ba no sindruhu. Da'ö mbörö wa lö tola lö ö'abe'e'ö wanegu ya'ira; ena'ö lö tebulö faduhu dödöra khö Lowalangi ba wa'aduhu. 14 Ba lö sa'ae mamati ba hikaya wayaw̃aya niha Yahudi ba ma amakhoita niha, nifazökhi niha solaw̃a famahaö soroi Lowalangi. 15 Fefu hadia ia ba ohahau ba niha sohauhau. Ba ba niha si ta'unö fangerangera ba si lö mamati khö Lowalangi, sambalö lö sohauhau, börö me fangerangerara ba tödöra no ta'unö! 16 Law̃a'ö aboto ba dödöra Lowalangi, ba ba nilaura, ba lalaw̃a Ia. Tödöra lö sökhi ba lö omasi molo'ö; ya'ira ba no niha si tebai mamalua sambalö zi sökhi.

Tito 2

1 Ba ya'ugö, Tito, fahaö wamahaö si faudu ba wamahaö soroi Lowalangi. 2 Amenesi ndra matua satua, ena'ö so khöra wanaha tödö, biha wangerangera, ba la'o'aurifagö wa'auri sinangea nifosumange. Lö tola lö aro ira wololohe famahaö sindruhu andrö soroi Lowalangi, mo'ahonoa ba wa'omasi ba ebolo dödö wanaögö fa'afökhö si fao fanaha tödö. 3 Si manö göi ö'amenesi ndra alawe satua ena'ö sohauhau gamuatara si mane sinangeania ba niha sangalulu khö Lowalangi. Tebai la'ob'o'obousi döi niha bö'ö, ba tebai samorege famadumadu agu. Lö tola lö lafahaö ngawalö zi sökhi 4 ena'ö ba da'ö göi lafahaö ndra alawe sawuyu döfi ba wangomasi'ö fo'omora ira matua awö ndraonora, 5 ba wangi'ila manaha tödö, ba zohauhau ba ba wa'atobali ina si sökhi, si lö molaw̃a khö wo'omora ira matua. Ba zi manö lö hadöi niha si tola mango'aya Turia soroi Lowalangi andrö. 6 Si manö göi, amenesi ndra si bohou ebua ena'ö la'ila lataha dödöra. 7 Ba ya'ugö samösa, ba ngawalö fefu hadia ia, öforoma'ö gamuata si sökhi si tobali dumaduma. Na mamahaö ndra'ugö, lö tola lö atulö ndra'ugö ba oigö dödöu. 8 Oguna'ö wehede satuatua, si tebai lada'aw̃aini niha, ena'ö aila niha solaw̃a ya'ugö, börö me lö hadöi sambalö göi zi lö sökhi ba khöda si tola lafatunö. 9 Ira sawuyu lö tola lö la'o'ö li zokhö ya'ira, ba somasi dödönia ba ngawalö fefu hadia ia. Tebai mamadaö ira, 10 ba managö. Lö tola lö la'oroma'ö wa lö mamalö sökhi ira ba lö faröi; ena'ö ba zi no lafalua andrö, lasuno niha wamahaö sanandrösa khö Lowalangi, Sangorifi ya'ita. 11 Börö me no Ifa'ele'ö wa'asökhi dödö-Nia Lowalangi ba wangorifi niha ma'afefu. 12 Fa'asökhi dödö Lowalangi andrö Ifahaö ira ba wa lö sa'ae fabörö ba zomasi Lowalangi ba ba wolo'ö fangisö gulidanö andre; lafahaö ita ba ba gulidanö andre ba wanaha tödö, ba wa'atulö, ba ba wangomasi'ö Lowalangi. 13 Iada'e sombalombaloi luo si no tadönadöna andrö ita. Ba luo da'ö oroma ba niha gulidanö dania lakhömi Yesu Keriso, ya'ia Lowalangi Fondrege Zebua ba Razo Sangorifi ya'ita. 14 No Itehegö mboto-Nia salahida, ena'ö te'orifi ita moroi ba zi lö sökhi fefu, ba wombali'ö ya'ita sambua soi ni'amoni'ö, sauri ni'osambalö'ö khö-Nia, ba sowölö'ölö ba wamalua si sökhi. 15 Fahaö fefu da'ö, ba amenesi fao fanegu dozi samondrondrongo khöu si fao lakhömi soadu. Böi tehe so zamösa zanguma'ö tödönia side'ide ndra'ugö.

Tito 3

1 Fasugi ba dödö ndra niha solo'ö khöu, ena'ö lö molaw̃a ira khö zondrönia'ö ba samatörö soi, awö wolo'ö li ba fa'edöna ba wamalua ngawalö zi sökhi. 2 &Wa'ö khöra ena'ö böi la'obo'obousi niha, ena'ö lö fa'udu'udu, hiza i so wariawösa. Ena'ö lö mamalö lahaogöhaogö ba niha fefu. 3 No si bodo göi ita föna, selungu ba si lö molo'ö. No i'osawuyu ita somasimasi dödö ba fangisö andrö soya ngawalö. Auri ita ba gohitö dödö si lö sökhi ba fa'afökhö dödö, awö wa faoma fatiu dödöda khö nawöda. 4 Ba Lowalangi, Sangorifi ya'ita no Ifa'ele'ö wa'omasi ba fa'asökhi dödö-Nia khöda. 5 No I'orifi ita, tenga me no talau zi sökhi, ha me Ya'ia samösa zangomasi'ö ya'ita. Ya'ia zangorifi ya'ita ba ba khö Geheha-Nia. Eheha andrö, zamatumbu'ö ya'ita mangawuli ba same'e khöda fa'auri si bohou me isasai ita. 6 Lowalangi zanuwagö Eheha-Nia khöda nifa'ema Yesu Keriso, Razo Sangorifi ya'ita, 7 ena'ö börö wa'ahakhö dödö Yesu andrö, tobali sökhi mangawuli gamakhaitada khö Lowalangi, ba tasöndra wa'auri si lö aetu si no tadönadöna. 8 Hadia zi no uw̃a'ö andre ba no sindruhu. Omasi ndra'o na öhöndrögö ngawalö da'e, ena'ö samati khö Lowalangi la'oigö dödöra ba wamalua halöw̃ö si sökhi ba soguna ba niha fefu. 9 Aröu'ö huohuo amadöniw̃a si lö moguna ba amatunöw̃a sanandrösa ba mböröta nga'ötö. Timbagö wasosota ba fa'udusa sanandrösa ba hukuhuku agama. Fefu da'ö lö hadöi gunania ba lö hadöi hare khönia. 10 Niha samobörö fa'aboto bakha ba mbanua Niha Keriso, ötegu ia sakali dua kali; aefa da'ö ba böi sa'ae fakhöyö khönia. 11 Ya'aboto ba dödöu wa niha si manö da'ö no ilau zahole, ba horönia zangoroma'ö wa no fasala ia. 12 Ba wa'alio na no aefa ufatenge Garitema ba Tikhiko khöu, alui lala ba wa'alio sibai we'amöi khögu ba Nikofoli, börö no so ba dödögu toröi ba da'ö sagötö mbaw̃a deu. 13 Oigö dödöu sindruhundruhu ba wanolo Zena, sangila huku andrö, ba Afolo; ena'ö tola mofanö ira, ba lö ambö hadia ia. 14 Dozi niha solo'ö khöda akha lafahaö ira ba wamalua ngawalö zi sökhi, ena'ö tola lafönui zoguna sibai; böi si lö guna wa'aurira. 15 Fefu ndra talifusö si so ba da'e, fao awögu ba wangowai ya'ugö. Fa'ema wangowaima khö ndra awö'awöda samati khö Keriso. Ya So'aya zamahowu'ö ya'ami fefu.

Filemo 1

1 Talifusöma Filemo, awöma ba si faofao khöma! Ya'o, Faulo, nikuru börö Yesu Keriso, fao awö dalifusöda Timoteo, sanura sura andre khöu 2 ba mbanua Niha Keriso sowulo ba nomou; khö dalifusöda alawe Afia göi, ba awöda si faoma ohitö dödö andrö, Arikhifo. 3 Manötöna ndra'aga wa Lowalangi Ama ba So'aya Yesu Keriso zame'e howuhowu ba fa'ohahau dödö khömi fefu. 4 Ero na mangandrö ndra'odo, ba utötöi döimö ba u'andrö saohagölö khö Lowalangi. 5 Börö me no urongo wa'omasiu mbanua Lowalangi fefu, ba fa'afaduhu dödöu khö Zo'aya Yesu. 6 Mangandrö ndra'odo ena'ö fa'awösada ba wa'afaduhu dödö khö Yesu Keriso i'owua wa'aboto ba dödö sabölö ebua moroi ba howuhowu si so khöda fefu, börö me ha sambua ita khö Keriso. 7 Fa'omasiu, talifusöma Filemo, no omuso dödögu ba ibe'e wamarou dödö khögu! Fefu mbanua Lowalangi no terara dödöra börö ndra'ugö. 8 Andrö börö da'ö, me talifusöu samati khö Keriso ndra'o, tola manö sa ufaretakö ndra'ugö wamalua hadia zi lö tola lö öfalua. 9 Ba no u'omasi'ö ndra'ugö, andrö börö da'ö wa ha u'andrö manö. Hew̃a'ae atua ndra'o, ba nitaha iada'e göi bakha ba gurunga börö Keriso Yesu. 10 Ya'o, Faulo, ufa'ema gangandröw̃a khöu sanandrösa khö Gonesimo, onogu börö Keriso. Bakha ba gurunga andre, no tobali si mane ama samaeri ndra'o khönia. 11 Föna lö moguna ia khöu, iada'e ba moguna sibai ia, tenga ha khöu manö, no khögu göi. 12 Bua dödö wa'omasigu andre, ufatenge mangawuli khöu iada'e. 13 Sindruhunia omasi ndra'o utaha ia ba da'e mena'ö fangalimö, ena'ö tola itolo ndra'o, sagötö wanaha ya'o bakha ba gurunga andre börö Duria Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi. 14 Ba lö omasido na lö nasa fatehe dödöu. Abölö omasi ndra'o na öfalua ia si fao fa'aohagölö dödö; lö omasido ufaso ndra'ugö. 15 Ma da'ö wa fabali Gonesimo moroi khöu ba ginötö si lö arara, ena'ö tola ösöndra ia mangawuli sagötö fa'ara. 16 Iada'e tenga ha sawuyu ia khöu, no töra moroi andrö. He ya'ia ba he göi ya'ugö, no fagölögölö talifusö ni'omasi'ö börö Keriso. Moguna sibai ia khögu; lö mendrua manö khöu, tatu wa moguna sibai ia, he ba wa'asawuyu ba he göi ba wa'atalifusöta börö Zo'aya. 17 Andrö börö da'ö, me öw̃a'ö tödöu awöu ndra'o ndrotondroto Niha Keriso, ba tema mangawuli Gonesimo andre si mane na ötema ndra'o. 18 Na no mosala ba ma mo'ömö ia khöu, tehegö ya'o zolu'i da'ö fefu. 19 Ya'o samösa zanura ba da'e: Ya'o, Faulo, zamu'a fefu dania. (Tatu lö moguna ufasugi ba dödöu wa mo'ömö göi ndra'ugö khögu, ya'ia wa'aurimö si bohou ba wa'aniha Keriso.) 20 Börö da'ö, tandraigö tolodo ba khö Zo'aya; omusoi'ö dödögu si mane talifusö börö Zo'aya. 21 Usura zura andre si fao fanötöna wa öfalua dania zi no u'andrö khöu. Ba no u'ila wa öfalua töra na'i moroi ba da'ö. 22 Gasagasa da'ö, tandraigö hönagö naha khögu ba nomou, börö udönadöna wa Lowalangi zame'e ni'andrömi fefu ba solohe ya'o mangawuli ba khömi. 23 I'owai ndra'ugö Efafera, si no awögu bakha ba gurunga börö Yesu Keriso. 24 Tema göi wangowai ndra awö'awögu: Mareko, Arisaro, Dema ba Luka. 25 Ya So'aya Yesu Keriso zi lö mamalö mangomasi'ö ya'ami ma'afefu.

Heberai'o 1

1 Ba ginötö föna no asese muhede Lowalangi khö ndra tuada nifa'ema ndra sama'ele'ö, ba oya ngawalö lala I'oguna'ö. 2 Ba ginötö safuria andre muhede Ia khöda nifa'ema Nono-Nia. Ba khö Nono-Nia andre Iwöwöi gölia ulidanö. Ba no Ihonogöi Lowalangi wa Ono-Nia andre göi zangokhögö hadia ia fefu. 3 Ya'ia zamohaga lakhömi Lowalangi andrö si takile; Ya'ia wamaedo mboto Lowalangi. Ya'ia göi zangaro ölia ulidanö andre faoma taroma li-Nia sabölö sibai. Me no aefa Ihaogö ba I'efa'ö niha moroi ba horöra, ba mudadao Ia ba dadaoma wamatörö ba zorugo fao awö Lowalangi, Samatörö fondrege zalaw̃a. 4 Isöndra dadaomania Ono andrö sabölö alaw̃a moroi ba mala'ika, börö me töi nibe'e Lowalangi khö-Nia andrö abölö tefosumange moroi ba döi nibe'e ba mala'ika. 5 Lö irai Iw̃a'ö Lowalangi zi mane ba zi samösa mala'ika göi, "Onogu Ndra'ugö; ma'ökhö andre Ama-U Ndra'o." Lö irai göi Iw̃a'ö Lowalangi zi mane sanandrösa ba mala'ika gofu heza, "Ama-Nia Ndra'o, ba Ono-Gu Ia." 6 Ba ginötö Ifatenge Nono-Nia sia'a Lowalangi ba gulidanö andre, Iw̃a'ö Lowalangi si mane, "Fefu mala'ika Lowalangi lö tola lö mangalulu khö Nono andrö." 7 Sanandrösa ba mala'ika, Iw̃a'ö Lowalangi si mane, "Lowalangi zamali'ö mala'ika-Nia tobali angi, ba enoni-Nia tobali holahola galitö." 8 Ba khö Nono andrö, Iw̃a'ö Lowalangi, "Ya'ugö Lowalangi, ba fetaromö si mane razo, lö tebulö irugi zi lö aetu! Famatörö-Mö andrö ba no famatörö satulö. 9 No somasi fa'atulö Ndra'ugö, ba fatuwu'Ö ba zamarukhu; Da'ö mbörö wa Lowalangi, ya'ia Lowalangi-U, no Ituyu Ndra'ugö ba I'owuawua'ö dödö-U faoma sumange, si tohude moroi ba nawö-U." 10 Iw̃a'ö Lowalangi göi, "Ya'ugö, So'aya, ba mböröta no Öfazökhi gulidanö, ba faoma tanga-U samösa zamazökhi banua si yaw̃a. 11 Fefu da'ö ba si taya dania, ba tobali atua si mane nukha; ba Ya'ugö lö awu'a. 12 Ölia ulidanö andre dania ba Öfurui si mane famurui baru, Ö'angali'ö dania faoma tanö bö'ö. Ba Ya'ugö lö mamalö wa Ya'ugö manö, ba döfi-U lö dania mo'aetufa." 13 Lö irai Iw̃a'ö Lowalangi khö zi samösa göi moroi ba mala'ika-Nia, "Dadao ba da'e ba dadaoma wamatörö fao awö-Gu, irugi Ubali'ö zi fa'udu khö-U latuhi danö föna-U." 14 Na si manö, hadia zindruhunia mala'ika Lowalangi andrö? Ya'ira ba no eheha, enoni Lowalangi, ba nifatenge Lowalangi ba wanolo niha sanema fangorifi dania.

Heberai'o 2

1 Da'ö mbörö wa lö tola lö ta'oigö dödöda ba wangolembai famahaö si no tarongo, ena'ö böi taröi wamatida. 2 Taroma li nifa'ema mala'ika khö ndra tuada, no sindruhu, ba niha si lö molo'ö ma sangositengagö ya'ia, lö tola lö nihuku. 3 Mendrua manö ba wangorifi sabölö ebua moroi ba daroma li andrö! Na lö ibe'e dödöda ba wangorifi andrö, lö tola aefa dania moroi ba wanguhuku. Börö me So'aya samösa zi oföna mangombakha fangorifi andrö, ba niha si oföna mamondrongo turia wangorifi andrö da'ö zamaduhu'ö fa'asindruhunia khöda. 4 Baero da'ö, ba fao Lowalangi wangabölö'ö famaduhu'ö ndra niha da'ö ba wanga'asogö fefu ngawalö zahölihöli dödö ba ngawalö gila'ila, awö ba wamaosamaosa fa'atola ni'osambalö'ö moroi ba Geheha Lowalangi molo'ö somasi Lowalangi samösa. 5 Lö lasöndra wa'abölö ira mala'ika soroi Lowalangi ba wamatörö ulidanö si bohou si so föna dania, ya'ia gulidanö nifatunöda andre. 6 Ba zi tambai da'ö, so sambua faosatö bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö no musura si mane, "Hadia niha andrö, he Lowalangi, irege omasi Ndra'ugö Ötörö tödö ia? Niha andrö, ba ha niha manö, ba Öfaigi sa'atö ia! 7 Ba ginötö si lö arara no Öbali'ö ia ha ma'ifu ide'ide moroi ba mala'ika. Öbe'e khönia dadaoma solakhömi ba sumange, 8 awö wa Öbali'ö ia samatörö hadia ia fefu." Na law̃a'öw̃a'ö, wa Ifazökhi niha Lowalangi "samatörö hadia ia fefu", eluahania, wa sambalö göi lö hadöi si tenga barö mbawa wamatörö niha. Ba hew̃a'ae si manö, lö ni'ilada iada'e niha samatörö hadia ia fefu. 9 Ba no ta'ila wamatörö Yesu! No la'ide'ide'ö Ia ma'ifu moroi ba mala'ika ba ginötö si lö arara, ena'ö börö wa'ebua dödö Lowalangi mate Ia salahi soi niha ma'afefu. Ba ta'ila Ia iada'e no tebe'e khö-Nia dadaoma solakhömi ba sumange, me no Itaögö wamakao irugi wa'amate. 10 Duhu no sinangeania, Lowalangi -- sanga'asogö ba sondrorogö fefu hadia ia ba gera'era dödö-Nia samösa -- Ibali'ö sangefa'ö so'ahonoa Yesu, sanörö famakao andrö. Börö da'ö tola Idönisi niha Lowalangi, wefao ba lakhömi awö Yesu. Börö me ya'ia zamokai lala khöra ba wangorifi. 11 Yesu zangefa'ö niha moroi ba horöra, ena'ö tobali ira Banua Lowalangi ni'amoni'ö. Ya'ia, sangefa'ö, ba ya'ira ni'efa'ö andrö, faoma la'okhögö samösa Nama. Da'ö mbörö wa lö aila Yesu wamaduhu'ö ya'ira andrö si mane talifusö-Nia. 12 Imane Yesu khö Lowalangi, "U'ombakha'ö dania ba dalifusö-Gu haniha Ndra'ugö. Usuno dania Ndra'ugö ba gotalua mbanua Niha Keriso." 13 Iw̃a'ö Yesu göi, "Utou'ö dania wanötöna-Gu khö Lowalangi." Ba ifuli Iw̃a'ö Yesu, "Ya'e Ndra'o, awö ndraono si no Ibe'e khö-Gu Lowalangi." 14 Börö me niha nifotöi-Nia iraono andrö, no niha si tola mate, ba faoma ira Yesu, auri molo'ö niha si mane ya'ira. Ilau zi manö, ba wangefa'ö niha ni'osawuyu, ena'ö ba wa'amate-Nia tola Ifakiko Gafökha samatörö fa'amate. 15 Ba zi manö da'ö I'efa'ö niha si sandrohu fa'aurira ni'osawuyu börö me ata'u ira wa'amate. 16 Oroma sa wa tenga mala'ika nitolo-Nia, no ma'uwu Gaberahamo. 17 Da'e geluahania wa Ya'ia lö tola lö tobali fagölö ira dalifusö-Nia ba ngawalö hadia ia fefu. Ba zi manö tobali Ia Ere Sebua khöra si lö faröi ba sahakhö tödö. Ba we'amöi-Nia enoni Lowalangi andrö te'efa'ö horöra. 18 Ba wolau si manö tola Itolo niha si göna fanandraigö, börö me Ya'ia samösa zi no irai tetandraigö ba manaögö famakao.

Heberai'o 3

1 Ya'ami ira talifusö Banua Niha Keriso si no Ikaoni Lowalangi! Mitandraigö wo'angeragö sanandrösa khö Yesu andre! Lowalangi zamatenge Ya'ia ni'osambalö'ö tobali Ere Sebua bakha ba agama si no faduhu dödöda. 2 Yesu lö faröi khö Lowalangi si no manuyu Ya'ia ba halöw̃ö da'ö. Si mane Moze göi föna si lö faröi ba wombambaya halöw̃önia ba gotalua Mbanua Lowalangi fefu, ba Nomo Lowalangi. 3 Ba Yesu zinangea manöndra sumange sabölö ebua moroi khö Moze. Börö me niha sangotomosi omo lö tola lö manöndra sumange abölö ebua moroi ba nomo andrö. 4 Duhu dozi omo so zangotomosi ya'ia. Ba sangotomosi fefu hadia ia, ba no Lowalangi samösa. 5 Moze lö faröi tobali enoni bakha ba Nomo Lowalangi ba sangombakha fefu hadia ia ni'oroma'ö Lowalangi ba ginötö si so föna. 6 Ba Keriso lö faröi si mane Ono sangonorogö tödö Omo Lowalangi. Ba ya'ita andre Nomo Lowalangi andrö, na lö mamalö wehi'a dödöda ba lö mamalö wanötöna ba wanöndra hadia zi no tadönadöna. 7 Börö da'ö, si mane niw̃a'ö Geheha Lowalangi, "Na ma'ökhö andre mirongo li Lowalangi, 8 böi mi'abe'e'ö dödömi, si mane ira tuami sabe'e tödö andrö me luo molaw̃a ira khö Lowalangi, ba latandraigö Lowalangi ba danö si mate. 9 'Ba da'ö latandraigö Ndra'o ira tuami ba lababaya Ndra'o,' Iw̃a'ö Lowalangi, 'ba sindruhunia sa no la'ila hadia nilau-Gu ba zi öfa wulu fakhe fa'ara.' 10 Da'ö mbörö wa mofönu Ndra'o khöra, ba Uw̃a'ö, 'Lö mamalö lö sökhi ira, ba la'aohasi wamalua oroisa-Gu.' 11 Mofönu Ndra'o ba fahölu, 'Wa lö dania möi ira bakha ba nahia andrö, ba wanöndra folombase khö-Gu!' " 12 Ya'ami ira talifusö, mi'angenanö böi irege so ba gotaluami samösa niha si so tödö si lö sökhi ba si lö omasi mamati khö Yesu, irege ibali'ö ia ba i'aröu'ö ia khö Lowalangi sauri! 13 Tobali, ena'ö lö hadöi samösa göi moroi ba gotaluami nilimo horö irege mamadaö ia khö Lowalangi, ena'ö faoma mi'amenesi nawömi ero ma'ökhö sagötö ya'ita nasa auri ba ginötö nifotöi "Ma'ökhö andre" bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö. 14 Ba ya'ita fefu ba no awö si faoma ohitö dödö khö Keriso; asala aro ita wololohe fa'aro dödö sindruhundruhu si no ta'okhögö ba mböröta. 15 Da'ö nisura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Na ma'ökhö andre mirongo li Lowalangi böi mi'abe'e'ö dödömi, si mane ira tuami sabe'e tödö, me luo molaw̃a ira khö Lowalangi." 16 Haniha ira niha samondrongo li Lowalangi ba solaw̃a khö-Nia? Da'ö fefu niha nidönia'ö Moze si otarai danö Miserai, lö? 17 Ba ha'ökhö mofönu Lowalangi si öfa wulu fakhe fa'ara? Khöra niha si so horö, si mate ba danö si mate, lö? 18 Me luo fahölu Lowalangi si mane, "Lö möi dania bakha ira ba nahia wolombase andrö khö-Gu" -- haniha göi niw̃a'ö Lowalangi? Niw̃a'ö dödö-Nia ya'ia niha solaw̃a khö Lowalangi, lö? 19 Iada'e aboto ba dödöda wa lö labe'e khöra nahia wolombase andrö, börö me lö faduhu dödöra khö Lowalangi.

Heberai'o 4

1 Amabu'ula li Lowalangi andrö moguna nasa, ba tebe'e dania khöda nahia wolombase. Tobali, ya tarorogö ena'ö böi so samösa moroi ba gotaluami zi tesöndra si lö tebe'e nahia wolombase nifabu'u andrö. 2 Börö me Turia Somuso Dödö andrö no la'ombakha'ö khöda si mane khöra. Ba ba khöra, turia andrö lö hadöi mo'ölö. Börö me inötö larongo, ba lö faduhu dödöra. 3 Ba sanandrösa khöda si no faduhu tödö khö Lowalangi, duhu mube'e khöda nahia wolombase si no Ifabu'u li Lowalangi andrö. Ba faudu da'ö ba niw̃a'ö Lowalangi si mane da'e, "Mofönu Ndra'o ba fahölu, 'Lö dania möi ira bakha wanöndra folombase andrö khö-Gu.' " Lowalangi zanguma'ö si manö, hew̃a'ae halöw̃ö-Nia no awai i'otarai me Iwöwöi gulidanö andre. 4 Börö me sanandrösa ba ngaluo si fitu, so nisura bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö si mane, "Ba ngaluo si fitu molombase Lowalangi moroi ba halöw̃ö-Nia fefu." 5 Sanandrösa ba da'ö so nisura nasa si mane, "Lö dania möi ira bakha wanöndra folombase andrö khö-Gu." 6 Tobali ya'ira si oföna mamondrongo turia sanandrösa ba Duria Somuso Dödö andrö, lö tebe'e nahia wolombase, börö me lö faduhu dödöra. Na si manö oroma wa so niha bö'ö si tola manema nahia wolombase andrö soroi Lowalangi. 7 Börö me Lowalangi zi no mangahonogöi sambua ngaluo bö'ö nasa, niw̃a'ö-Nia "Ma'ökhö andre". Ha'uga fakhe aefa da'ö fahuhuo Lowalangi sanandrösa ba da'ö nifa'ema Dawido, bakha ba ayati si no muw̃a'ö mege, "Na ma'ökhö andre mirongo li Lowalangi, böi mi'abe'e'ö dödömi." 8 Na no i'ohe mena'ö Yosua niha andrö we'amöi bakha ba nahia wolombase nifabu'u Lowalangi, ba lö sa'ae muhede Lowalangi sanandrösa ba luo bö'ö andrö. 9 Tobali, ba Mbanua Lowalangi so nasa wawu'usa li ba wolombase, si mane folombase Lowalangi ba ngaluo si fitu andrö. 10 Me niha si no möi bakha ba nahia wolombase nifabu'u Lowalangi khönia, ba molombase dania ia göi moroi ba halöw̃önia fefu, si mane Lowalangi. 11 Börö da'ö, da taforege sindruhundruhu ba wanema nahia wolombase andrö soroi Lowalangi. Böi so samösa göi moroi khöda zi te'ala si mane ya'ira föna, me lö faduhu dödöra khö Lowalangi. 12 Taroma li Lowalangi andrö ba no taroma li sauri, ba sabölö atarö moroi ba gari si faoma bawa. Taroma li andrö isösö irugi bakha noso ba eheha; irugi ba mbu'umbu'u ba uto döla, irege I'ila bakha gera'era ba söndra dödö niha. 13 Sambua lö hadöi niwöwöi göi si tobini ba duduma hörö Lowalangi. Fefu hadia ia lö balubalu ba no mubokai föna-Nia. Ba ya'ita lö tola lö mame'e fanema li khö-Nia. 14 Da'ö mbörö wa ta'aro'ö wololohe nifaduhusida tödö andrö. Börö me so khöda Gere Salaw̃a Sebua, si no möi bakha irugi föna Lowalangi -- ya'ia Yesu Ono Lowalangi. 15 Ere Sebua si so khöda andrö tenga ere si tebai fao ba wamatöfa ba dödö-Nia wa'ambö fa'abölöda. No na'i mutandraigö Ia ba ngawalö hadia ia fefu, hulö si mane ya'ita, awai i Ya'ia lö horö! 16 Börö da'ö, da ta'ondrasi Lowalangi samatörö sahakhö tödö andrö, ba böi ata'u ita. Lowalangi zangomasi'ö dania ya'ita ba samahowu'ö ya'ita, ena'ö tasöndra wanolo, faudu ba ginötö moguna khöda.

Heberai'o 5

1 Ere sebua andrö no nituyu moroi ba gotalua niha, ba nifataro ba wohalöw̃ö si tobali sanalahini niha föna Lowalangi. Halöw̃önia ya'ia ba wame'e sumange khö Lowalangi fefu game'ela ba sumange fangefa horö. 2 Ere sebua andrö no ambö fa'abölö ba zoya ngawalö hadia ia, andrö tola ihaogö ba niha si lö mangila wetahögö ba si no elungu lala. 3 Ba me ya'ia samösa ambö fa'abölö, andrö wa lö tola lö ibe'e zumange, tenga si'ai börö horö mbanua Niha Keriso, no göi börö horönia samösa. 4 Samösa lö hadöi göi samatarö ya'ia tobali ere sebua. Awena tobali ere sebua niha, na Lowalangi zogaoni ya'ia ba da'ö -- hulö si mane A'aroni. 5 Si manö göi Keriso. Lö Ifataro Ia samösa tobali Ere Salaw̃a Sebua, Lowalangi samösa zamataro Ya'ia. Lowalangi zanguma'ö khö-Nia, "Onogu Ndra'ugö; ma'ökhö andre Ya'odo tobali Ama-U." 6 Ba naha bö'ö Iw̃a'ö göi Lowalangi, "Ya'ugö tobali ere dania irugi zi lö aetu, molo'ö ngasi gere Melekhisede andrö." 7 Ba ginötö so Yesu ba gulidanö andre, mu'ao Ia si fao fe'e, me inötö mangandrö Ia, awö wa Ifa'ema fefu gangandröw̃a-Nia khö Lowalangi, si tola mangorifi Ya'ia ba wa'amate. Ba me lö molaw̃a Ia khö Lowalangi fao wa Ifosumange, ba no Ifondrondrongo Lowalangi gangandröw̃a-Nia. 8 Yesu ba no Ono Lowalangi, ba hew̃a'ae si manö, Ifahaö Ia ba wolo'ö moroi ba ngawalö wamakao si no Itaögö. 9 Ba me no aefa mufo'ahonoa Ia ba no tobali Ia umbu wangorifi si lö aetu ba niha solo'ö khö-Nia fefu, 10 ba Lowalangi göi zama'ele'ö Ya'ia tobali Ere Sebua, si mane Ere Melekhisede! 11 Sanandrösa ba wetaro Yesu tobali Ere Sebua andrö, oya zoguna ni'ombakha'öma khömi, ba afökhö wamotokhi ya'ia börö me ya'ami ahou sibai wa'aboto ba dödö. 12 Sindruhunia no inötö khömi tobali samahaö, ba soromania ya'ami nasa moguna faguru ba niha bö'ö sanandrösa ba danedane wamahaö khö Lowalangi. Ya'ami nasa tebai manema ö sabe'e; ya'ami nasa ha samadu susu manö. 13 Niha samadu susu nasa, eluahania iraono sawuyu nasa, lö nasa i'okhögö wa'atuatua ba ngawalö hadia zatulö ba hadia zi sala. 14 Ö sabe'e andrö ya'ia ba niha si no mo'ahonoa, börö wa'atuatua, no tola mamaehusi hezo zi sökhi ba hezo zi lö sökhi.

Heberai'o 6

1 Börö da'ö, da taböhöi wama'ema famahaö Niha Keriso si ha danedane manö, ba sökhi na tadou'ö ita ba wamahaö sabölö abakha sanandrösa ba wo'ahonoa wa'auri Niha Keriso. Böi tafuli zui ita ba wamahaö si ha danedane manö, wa niha lö tola lö laböhöli wamalua ngawalö zi lö hadöi gunania, ba lö tola lö faduhu dödö khö Lowalangi, 2 ba ma famahaö danedane sanandrösa ba wamayagö idanö ba ma sanandrösa ba wanufa tanga niha; ba ma sanandrösa ba wa'auri mangawuli na no aefa mate ba fanguhuku si lö aetu. 3 Na si nehe Lowalangi, ba da tadou'ö ita ba wamahaö sabölö moguna! 4 Börö, me dozi niha si no mondröi lala wamati, tebai sa'ae mu'ohe mangawuli. Me ya'ira föna no so bakha ba haga soroi Lowalangi, ba si no manema'ö fa'asökhi howuhowu-Nia. No göi fao ira nifatörö Geheha Lowalangi. 5 No aboto ba dödöra moroi ba zi no falukhalukha ira, wa taroma li Lowalangi andrö sökhi, ba no larasoi howuhowu si fahöna fa'abölö ba ginötö andrö si so dania. 6 Ba hiza, aefa da'ö ba laröi lala wamati! He wa tola mudönia'ö ira mangawuli ba wamalalini era'era zui moroi ba horöra. Börö me ya'ira no laforöfa zui Nono Lowalangi andrö ba la'o'aya Ia föna niha sato. 7 Tanö sanisiö idanö deu si lö mamalö aekhu yaw̃ania, ba ifatumbu'ö zinanö soguna ba niha sangehaogö ya'ia, ba Ifahowu'ö Lowalangi danö andrö. 8 Ba na si tumbu ba danö andrö sinanö sodoi ba o'o, ba lö hadöi gunania, ba ni'elifi Lowalangi dania, ba amozuania sahori nitunu. 9 Ba ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö, hew̃a'ae no maw̃a'ö zi manö ba zanandrösa ba khömi, ba faduhu dödöma wa no mi'okhögö ngawalö zabölö sökhi si fakhai ba wangorifi ya'ami. 10 Lowalangi ba tenga Lowalangi si lö atulö. Lö olifu Ia hadia zi no mi'ohalöw̃ögöi khö-Nia. Lö mamalö Itörö tödö-Nia wa'omasi si no mifa'ele'ö khö-Nia ba wanolo si no mibe'e ba dalifusö bö'ö andrö si faoma ndrotondroto Niha Keriso. Irugi iada'e göi lö saetu mibe'ebe'e wanolo andrö. 11 Omasi sibai ndra'aga ena'ö zamösana ami lö mo'aetufa muhi'a dödö irugi tola mitema zi no midönadöna andrö. 12 Lö omasi ndra'aga na tobali areu ami. Somasi ndra'aga ya'ia ena'ö auri ami si mane niha sanema hadia nifabu'u Lowalangi, börö wa'afaduhu dödömi khö-Nia ba fa'ebolo dödö wombaloi. 13 Me luo fawu'u li Lowalangi khö Gaberahamo, fahölu Ia wa Ifalua dania hadia zi no Ifabu'u li-Nia. Ba börö me lö hadöi niha sabölö ebua moroi khö Lowalangi, wa fahölu Lowalangi ba döi-Nia samösa. 14 Iw̃a'ö Lowalangi, "Fawu'u li Ndra'o wa Ufahowu'ö dania ndra'ugö ba Ubali'ö ato nga'ötöu." 15 Ba börö me ibaloi Aberahamo si fao fa'ebolo dödö, ba itema hadia zi no Ifabu'u li Lowalangi khönia. 16 Na fahölu niha, ba fahölu ia ba döi niha bö'ö sabölö ebua moroi khönia, ba börö hölu andrö wa ya'ia tebai muda'aw̃aisi sa'ae. 17 Omasi Lowalangi ena'ö niha sanema dania hadia zi no Ifabu'u li-Nia andrö, sindruhundruhu faduhu dödö, wa lö Iwu'ai dania nikhoi dödö-Nia andrö. Da'ö mbörö wa Inönö hölu ba wawu'usa li-Nia andrö. 18 Si dombua ngawalö andrö lö tola tewu'a: Lö falimo Lowalangi ba wawu'usa li ba fahölusa-Nia. Börö da'ö, ya'ita si no nilumö'ö Lowalangi, so we'ewe'e dödö saro ba wa lö mamalö manötöna hadia zi no Ihönagö khöda ba ginötö si so föna. 19 Fanötönada andrö zi tobali lohelohe sabe'e ba saro ba wa'aurida, börö me abakha sibai tetanö. Börönia so ba Naha Fondrege Ni'amoni'ö ba Nomo Zo'aya, ya'ia zorugo. 20 Yesu zi no mamatörö lala ba nahia da'ö khöda, ba no möi Ia bakha ba da'ö tobali Ere Sebua khöda sagötö fa'ara, si mane Ere Melekhisede.

Heberai'o 7

1 Melekhisede andre ya'ia razo si otarai Zalema ba ere Lowalangi Fondrege Zalaw̃a. Me mangawuli Gaberahamo moroi ba wasuwöta, me i'alani ndra razo, tohare Melekhisede ba wamaondragö ya'ia awö wa ifahowu'ö. 2 Börö da'ö ibe'e Aberahamo khö Melekhisede sambua ni'ofulu moroi ba zi no isöndra fefu moroi ba wasuwöta andrö. (Töi Melekhisede eluahania, si oföna, "Razo Wa'atulö", ba me ya'ia razo si otarai Zalema, andrö wa töinia mo'eluaha göi "Razo Wa'ohahau Dödö".) 3 Sanandrösa khö Melekhisede andre lö hadöi fangombakha, gofu heza göi, wa ya'ia so nama ba ma ina, ba ma böröta nga'ötönia lö hadöi fangombakha, sanandrösa ba wa'atumbunia, ba ma göi fa'amatenia. No faoma ia si mane Ono Lowalangi; ya'ia gere si lö tebulöbulö. 4 Tobali, ya'ita ta'ila ba da'e ha wa'ebuania Melekhisede andre; fondrege zebua, ia irege Aberahamo, ama wurugö soida, ibe'e khönia sambua ni'ofulu fa'oya moroi ba ngawalö fefu zinöndrania moroi ba wasuwöta andrö. 5 Bakha ba huku agama Yahudi no muhonogöi wa banua Gizera'eli lö tola lö labu'a sambua ni'ofulu fa'oya moroi ba haratora fefu khö nga'ötö Lewi si tobali ere -- eluahania khö ndra talifusöra samösa. Ba sindruhunia na'i soi Gizera'eli ba no nga'ötö Gaberahamo göi. 6 Melekhisede tenga nga'ötö Lewi, ba hew̃a'ae si manö itema göi sambua ni'ofulu fa'oya moroi ba gokhöta Gaberahamo, awö wa ifahowu'ö göi Gaberahamo si no mube'e fawu'usa li soroi Lowalangi. 7 Duhu no tebai nifadaö sa'ae wa niha nifahowu'ö ba no abölö ide'ide moroi ba niha samahowu'ö. 8 Ira Ere sanema be'elö si sambua ni'ofulu fa'oya andrö ya'ia niha si to'ölö si tola mate. Ba molo'ö Buku Ni'amoni'ö, Melekhisede sanema be'elö si sambua ni'ofulu fa'oya andrö ya'ia niha sauri. 9 Tobali tola göi taw̃a'ö, wa Lewi -- samösa göi nga'ötönia zanema be'elö si sambua ni'ofulu fa'oya moroi ba soi Gizera'eli -- mame'e göi sambua ni'ofulu fa'oya andrö khö Melekhisede sanörö Aberahamo, me inötö ibe'e Aberahamo khö Melekhisede. 10 Me falukha Melekhisede khö Gaberahamo, ba lö si tumbu Lewi; ba tola taw̃a'ö, no so ia bakha ba mboto Gaberahamo, tuania andrö. 11 Barö wondrönia'ö ndra ere Lewi, huku agama Yahudi andrö no tebe'e ba soi mbanua Gizera'eli. Börö me ira ere Lewi föna tebai lafo'ahonoa wolau hadia ia zi lö tola lö la'ohalöw̃ögöi, andrö lö tola lö so gere tanö bö'ö, ya'ia moroi ba ngasi gere Melekhisede, ba tenga sa'ae moroi ba ngasi Gere Ga'aroni! 12 Na fetaro ndra ere andrö tewu'a, andrö huku agama Yahudi göi lö tola lö tewu'a. 13 Niw̃a'ö ba da'e ya'ia Zo'aya ya'ita. Ba no soroi soi bö'ö Ia, ba lö irai so samösa göi zi otarai soi-Nia andrö zamalua halöw̃ö fa'a'ere. 14 Fefu niha la'ila wa So'aya ya'ita, soroi soi mado Yehuda; ba lö irai itötöi Moze soi da'ö na fahuhuo ia sanandrösa ba gere andrö. 15 Ngawalö nifatunö andre ba abölö oroma sa'ae, na so samösa gere bö'ö si mane Melekhisede. 16 Tefataro Ia tobali ere, tenga modanedane ba goigoi nga'ötö, no modanedane ba wa'auri-Nia sabölö ba si lö amozua. 17 Börö me ba Mbuku Ni'amoni'ö no muw̃a'ö, "Ya'ugö ba no ere sirugi zi lö aetu, si mane Melekhisede." 18 Ba hiza, no muröi furi huku föna andrö, me lö mofa'abölö ba lö moguna. 19 Huku agama Yahudi andrö, lö mofa'abölö wombali'ö gofu hadia ia tobali mo'ahonoa. Da'ö mbörö wa mube'e khöda iada'e wanötöna sabölö sökhi; irege börö da'ö tola ta'ondrasi Lowalangi. 20 Mendrua manö nasa, wa tefaogö wahölusa soroi Lowalangi. Lö hadöi fahölusa si mane da'ö, ba ginötö tefataro ndra ere tanö bö'ö andrö. 21 Ba hiza, me tefataro Yesu tobali ere te'oguna'ö wahölusa andrö me muhede Lowalangi khö-Nia, "No fahölu Zo'aya, ba lö Iwu'ai dania nihonogöi-Nia wa, 'Ere Ndra'ugö irugi zi lö aetu.' " 22 Andrö wa no tobali we'ewe'e dödö Yesu ba gamabu'ula li sabölö sökhi. 23 So nasa sambalö tö: Ira ere tanö bö'ö andrö no ato, börö me ya'ira zamösana mate irege lö latohugö halöw̃öra. 24 Ba Yesu, auri irugi zi lö aetu, börö da'ö halöw̃ö-Nia fa'a'ere lö awu'a ba niha bö'ö. 25 Andrö börö da'ö irugi zi lö aetu, Yesu tola mangorifi niha sangondrasi Lowalangi sanörö Ya'ia. Tola Ifalua da'ö Yesu börö me auri Ia irugi zi lö aetu ba wanguma'ö khö Lowalangi angandröw̃a niha andrö. 26 Tobali, Yesu andrö Gere Sebua ni'oguna'öda. No ohauhau Ia: No mufabali Ia moroi ba niha si so horö, ba no mu'alaw̃a'ö irugi nahia sabölö alaw̃a moroi ba zorugo fefu. 27 Ya'ia tenga si mane ira ere sebua tanö bö'ö, sero ma'ökhö lö tola lö oföna mame'e sumange börö horönia samösa, awena börö horö niha. Yesu, ha samuza manö Ibe'e zumange, ya'ia me luo Ibe'e mboto-Nia samösa tobali sumange. 28 Huku agama Yahudi ifataro niha si lö mo'ahonoa tobali ere Sebua. Ba aefa da'ö moroi ba huku andrö, Ilau fawu'u li Lowalangi si fao fahölusa wa Ifataro tobali Ere Sebua Nono si no mo'ahonoa irugi zi lö aetu.

Heberai'o 8

1 Tuho moroi ba gamatunöw̃a andre fefu, ya'ia: wa no so khöda Gere Sebua si mane da'ö, si no dumadao ba gambölö dadaoma wa'asalaw̃a Lowalangi Fondrege Zebua ba zorugo. 2 Ihalö halöw̃ö si mane Ere Sebua ba Naha Fondrege Ni'amoni'ö, ya'ia ba Nose Zo'aya si lö tebulö nifasindro Zo'aya, ba tenga niha. 3 Ero samösa gere sebua tefataro ba wame'e ame'ela ba ma sumange khö Lowalangi. Si manö göi Gere Sebua khöda; lö tola lö so khö-Nia hadia ia nibe'e sumange. 4 Na ba gulidanö andre so Ia, tebai tobali Ia ere, börö me no so gere same'e sumange molo'ö ba huku agama Yahudi. 5 Halöw̃ö nifaluara ba wa'a'ere andrö, sindruhunia ha famaedo ba lumölumö zi so ba zorugo. No I'ombakha'ö da'ö Lowalangi khö Moze föna, me ifasindro Moze Nose Zo'aya andrö. Si mane niw̃a'ö Lowalangi khö Moze, "Töngöni! Fefu da'ö lö tola lö öfazökhi molo'ö famaedo ni'oroma'ö khöu ba hili." 6 Iada'e no Isöndra Yesu halöw̃ö wa'a'ere, saröu abölö molakhömi moroi ba halöw̃ö ni'ohalöw̃ögöi ndra ere. Börö me fawu'usa li si no mu'a'asogö ba gotaluara Lowalangi niha nifa'ema Yesu, no fawu'usa li sabölö sökhi, me modanedane fawu'usa li ba ngawalö zabölö sökhi. 7 Na lö hadöi so'amböta ba gamabu'ula li si föföna andrö, no lö moguna te'a'asogö gamabu'ula li si mendrua. 8 Ba no Isöndra Lowalangi golalöw̃a ba mbanua-Nia, irege Iw̃a'ö Lowalangi, "Töngöni, so dania ginötönia, U'a'asogö wawu'usa li si bohou ba soi Gizera'eli, awö ba mado Yehuda. 9 Fawu'usa li da'ö lö faoma ira wawu'usa li si no Ufazökhi khö ndra amara ba ginötö Udönia'ö ira wa'aheta moroi ba danö Miserai. Faröi ira ba wawu'usa li si no Ufazökhi khöra. Da'ö mbörö wa lö ba dödö-Gu ira. 10 Iada'e, ya'e wawu'usa li nifalua-Gu ba mbanua Gizera'eli ba ngaluo si so miföna, Imane So'aya: Utanögö dania goroisa-Gu bakha ba gera'erara, ba usura bakha ba dödöra, Lowalangira dania Ndra'o ba banua-Gu göi ira. 11 Lö moguna sa'ae lafahaö nawöra ono mbanua ma sangombakha khö dalifusönia, 'Ya'aboto ba dödöu.' Börö me fefu ira, i'otarai wondrege zide'ide irugi ba wondrege zebua, no aboto ba dödöra Ndra'o. 12 U'efa'ö dania zalara, ba lö Utanö ba dödö-Gu horöra." 13 Ba me no mufa'ema gamabu'ula li si bohou andrö, no Ibali'ö gamabu'ula li si föföna andrö Lowalangi tobali atua ba lö mufake sa'ae, ba gofu hadia zi no atua ba alio taya.

Heberai'o 9

1 Ba gamabu'ula li si föföna andrö tefa'anö goigoi ba wasumangeta, ba so göi nahia wasumangeta nifazökhi danga niha. 2 Sambua nose nifasindro, ba tanö fönania tefotöi Naha Ni'amoni'ö. Ba da'ö so naha wandru, ba so göi meza awö roti nibe'e sumange khö Lowalangi. 3 Ba tanö bakhania ya'ia zi so furi mba'aba'a si dua andrö so mbate'e nifotöi Naha Fondrege Ni'amoni'ö. 4 Bakha ba mbate'e da'ö so nahia nifazökhi moroi ba gana'a, naha wanunu kumöyö, ba so göi Dawöla Gamabu'ula Li andrö nifo'uli ana'a ma'afefu. Bakha ba Dawöla andrö so mako ana'a so'ösi mana ba si'o Ga'aroni si no molewiö, ba dua görö gara wanura yaw̃ania no musura zi fulu goroisa soroi Lowalangi. 5 Ba yaw̃a Dawöla andrö so dombua Kerubi, saliw̃aliw̃a ba danö, urifö so'afi samadumaisi fe'aso Lowalangi. Afi moroi ba zaliw̃aliw̃a ba danö andrö no mubologö yaw̃a lagö wangatulö, nahia wangefa'ö horö. Ba fefu da'ö lö tola muzarazara wamotokhi iada'e. 6 Si manö wamöfö'ö fefu. Ero'ero ma'ökhö möi bakha ndra ere tanö föna nose andrö ba wamalua halöw̃öra. 7 Si möi bakha ba nahia wondrege tanö bakha nose andrö, ha ere sebua. Ifalua da'ö ha sakali döfi. Ba wamalua da'ö lö tola lö i'ohe ndro, nibe'e sumange khö Lowalangi, soguna khönia samösa, ba soguna ba horö nifalua mbanua-Nia börö wa lö la'ila wetahögö. 8 Faoma amakhoita si manö, Ifahaö ita Eheha Lowalangi irege oroma, wa sagötö sumindro nose tanö föna andrö, lala we'amöi bakha ba Naha Fondrege Ni'amoni'ö lö na sa mubokai. 9 Da'e zamadumaisi inötö iada'e; eluahania, wa fasömbata ba sumange nitaba nibe'e sumange khö Lowalangi, lö tobali famo'ahonoa dödö niha same'e sumange. 10 Börö me amakhoita niha zi manö, ba so amakhaita ba gö, nibadu, ba oya ngawalö gamakhoita niha ba wangamoni'ö. Ma'afefu da'ö ha amakhoita soroma ba hörö, ba ha irugi ginötö wamohouni ni'a'asogö Lowalangi. 11 Ba no so Keriso tobali Ere Sebua moroi ba ngawalö zi sökhi si no so. Ose Zo'aya naha-Nia ba wombambaya halöw̃ö-Nia si mane Ere Sebua, no ose sabölö molakhömi ba so'ahonoa. Tenga nifazökhi danga niha da'ö; eluahania, tenga si otarai gulidanö andre. 12 No möi Keriso ba Naha Wondrege Ni'amoni'ö bakha ba nose andrö ha samuza ba zi sagötö fa'ara. Me inötö da'ö lö i'ohe ndro nambi si matua ba ma do nono zaw̃i nibe'e sumange; no do-Nia samösa ni'ohe-Nia ba wangefa'ö ya'ita sagötö fa'ara. 13 Do nambi si matua ba do zaw̃i si matua awö nawu nono zaw̃i nibe'e sumange, te'oguna'ö ba wangefa'ö niha si no ra'iö molo'ö amakhoita agama, ena'ö niha da'ö tobali sökhi. 14 Ba mendrua manö ndro Keriso andrö! Eheha si lö aetu andrö zama'ema, no Ibe'e fasömbata mboto-Nia samösa khö Lowalangi si tobali sumange so'ahonoa. Do-Nia zangehaogö tödöda ba gamuata si lö boto, ena'ö tola mangandrö ita khö Lowalangi sauri. 15 Da'ö mbörö, wa ba khö Keriso Ifazökhi Lowalangi sambua wawu'usa li si bohou, ena'ö niha si no Ikaoni Lowalangi tola manema howuhowu si lö tebulö si no Ifabu'u. Fefu da'ö tola alua börö me no so zi mate, ya'ia Keriso; ba fa'amate-Nia andrö i'efa'ö niha moroi ba ngawalö zala si no lafalua, me ba ginötö gamabu'ula li si föföna andrö moguna nasa. 16 Na so zura harato ondröita, lö tola lö göi so dandra wa niha samazökhi sura ondröita andrö no mate. 17 Börö me sura harato ondröita andrö lö moguna fatua auri nasa niha samasökhi ya'ia. Sura andrö awena moguna ha na no mate niha andrö. 18 Da'ö mbörö wa fawu'usa li si föföna andrö lö tola lö tefaduhu'ö faoma do. 19 Ba si oföna, ifa'ema Moze fefu ngawalö gamakhoita soroi Lowalangi ba soi Gizera'eli. Aefa da'ö ihalö Moze ndro nono zaw̃i ba do nambi si matua, awena ifaruka faoma idanö, aefa da'ö itefe ba Mbuku Huku soroi Lowalangi ba ba soi Gizera'eli ma'afefu, ifake ndru'u zinizini ba bu mbiribiri soyo. 20 Fao ba wolau da'ö iw̃a'ö Moze: "Do andre zangaro'ö fawu'usa li soroi Lowalangi si lö tola lö mi'o'ö." 21 Aefa da'ö itefe Moze ndro andrö göi ba Nose Zo'aya ba fefu gamagama nifake ba wame'e sumange khö Lowalangi. 22 Duhu molo'ö huku agama Yahudi, arakhagö fefu hadia ia ba ni'amoni'ö faoma do. Tobali, horö awena tola mu'efa'ö na so wanuwagö do. 23 Ba wamalua si manö, ba fefu gamagama famaedo ngawalö zi so ba zorugo, moguna mu'amoni'ö. Ba ngawalö zi so ba zorugo andrö moguna zumange sabölö sökhi moroi ba wamaedo. 24 Börö me Naha Ni'amoni'ö si möi bakha Keriso, tenga Naha Ni'amoni'ö nifazökhi danga niha. Naha Ni'amoni'ö nifazökhi danga niha andrö ha famaedo Naha Ni'amoni'ö sindruhu. Si möi bakha Keriso ba no sorugo; ba da'ö so Ia iada'e gametahö Lowalangi, soguna khöda. 25 Ere Sebua ba niha Yahudi, ero röfi möi ba Naha Wondrege Ni'amoni'ö bakha ba Nomo Zo'aya fao wa i'ohe ndro sageu gurifö. Ba Keriso, lö auli kali möi ba wame'e sumange Ya'ia. 26 Na Ilau zi manö, ba eluahania no i'otarai mböröta womböi ulidanö andre, no auli kali Itaögö wamakao. Ba soromania, iada'e ba ginötö safuria andre, no so Ia ha sakali ba wameta horö ba ba wame'e sumange Ya'ia. 27 No Ihonogöi Lowalangi wa ha sakali mate niha, ba na no aefa da'ö ba fanguhuku khö Lowalangi. 28 Si manö göi Keriso, ha sakali mube'e sumange ba wangefa'ö horö. Ba so Ia dania si mendrua kali, tenga ba wolu'i horö, no ba wangorifi niha sombalombaloi fa'atohare-Nia.

Heberai'o 10

1 Huku agama Yahudi ha same'e khalakhala sambö tara sanandrösa ba ngawalö zi sökhi si so föna, ba tenga khalakhala sindruhu moroi ba ngawalö huku andrö. Andrö wa tebai ifo'ahonoa niha huku andrö na mu'ohe zumange khö Lowalangi, hew̃a'ae ero'ero röfi mu'ohe wasömbata si mane da'ö. 2 Na duhuduhu no tehaogö niha samosumange Lowalangi andrö moroi ba horö, ba lö sa'ae khöra tödö wa mo'olalöw̃a ira, ba tebato niha wame'e sumange. 3 Ba soromania, sumange nibe'e andrö sero röfi no ba wamasugi ba dödö niha horöra, 4 börö me duhu wa do zaw̃i ba do nambi si matua tebai i'efa'ö horö. 5 Da'ö mbörö wa ba ginötö möi ba gulidanö Keriso, Iw̃a'ö khö Lowalangi, "Lö omasi Ndra'ugö zumange ba fasömbata; hiza i no Öhönagö sambua mboto khö-Gu. 6 Lö omasi Ndra'ugö zumange urifö nitunu si tobali fasömbata ba ma sumange fasömbata ba wangefa'ö horö. 7 Awena Uw̃a'ö, 'Ya'e Ndra'o, he Lowalangi! No so Ndra'o ba wamalua somasi'Ö. Si mane si no musura sanandrösa khö-Gu bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö.' " 8 Ba mböröta Iw̃a'ö Keriso, "Lö omasi Ndra'ugö zumange ba fasömbata; lö omasi Ndra'ugö zumange urifö nitunu si tobali fasömbata ba sumange fasömbata fangefa horö." Keriso zanguma'ö si manö, hew̃a'ae fefu zumange andrö nibe'e fasömbata molo'ö huku agama niha Yahudi. 9 Aefa da'ö Iw̃a'ö Keriso, "Ya'e Ndra'o he Lowalangi! No so Ndra'o ba wamalua somasi Ndra'ugö." Börö da'ö, Lowalangi zanayaigö fefu sumange si no ara andrö, ba i'angali'ö faoma Keriso si tobali sumange si bohou. 10 No Ifalua Yesu Keriso hadia zomasi Lowalangi Ifalua. Da'ö mbörö wa fefu ita nihaogö moroi ba horö ba zumange boto Yesu Keriso, nibe'e sumange ha samuza ba zi sagötö fa'ara. 11 Ero samösa gere ba niha Yahudi ihalö halöw̃önia si mane ere ero'ero ma'ökhö, ba auli'auli ibe'e wasömbata sumange si ha da'öda'ö manö. Ba sumange si manö ma'ifu tebai i'efa'ö horö. 12 Ba hiza i, ha samuza zumange nibe'e Keriso fasömbata börö horö; sumange da'ö moguna sagötö fa'ara. Me no aefa Ibe'e zumange fasömbata andrö, ba dumadao Keriso ba gambölö Lowalangi, ba mamatörö Ia fao awö Lowalangi. 13 Iada'e Ibalobaloi Keriso nifalua Lowalangi wombali'ö si fa'udu khö-Nia mangalulu khö-Nia. 14 Tobali börö zumange si samuza andrö, no Ifazökhi Keriso niha si no tehaogö moroi ba horö, ba mo'ahonoa sagötö fa'ara. 15 Sanandrösa ba da'ö no göi Ifaduhu'ö Eheha Lowalangi khöda. Iw̃a'ö Eheha Lowalangi, 16 " 'Da'ö wawu'usa li nifazökhi-Gu dania ba khöra ba ginötö si so föna,' Iw̃a'ö So'aya, 'Ube'e dania huku-Gu bakha ba dödöra, ba Usura ia bakha ba gera'erara.' " 17 Iw̃a'ö zui Lowalangi, "Ba U'olifuagö dania horöra ba fa'alösökhira." 18 Tobali, horö ba fa'alösökhi sa'ae no te'efa'ö, lö moguna sa'ae mube'e zumange fangefa horö. 19 Iada'e, ya'ami ira talifusö, börö wa'amate Yesu andrö, tola möi ita ba Naha Fondrege Ni'amoni'ö. 20 No Ibokai Yesu sambua lala si bohou khöda, ya'ia lala same'e fa'auri, sanörö ba'aba'a, ya'ia mboto Yesu samösa. 21 Iada'e ba no so khöda göi samösa gere sebua, sangonorogö tödö Omo Lowalangi. 22 Börö da'ö da ta'ondrasi Lowalangi faoma tödö satulö ba famati saro; ba tödö si no mu'amoni'ö moroi ba ngawalö zala, ba boto si no muhaogö faoma idanö sohauhau. 23 Ya aro ita wololohe hadia ia zi no tafaduhu'ö si tobali tötönaföda, börö me Lowalangi tola nifaduhusi tödö, Ifalua zi no Ifabu'u. 24 Ba da tafaoma tatundreheni nawöda, ena'ö faoma tafarou dödö nawöda ba wamalua fa'omasi awö wamalua ngawalö zi sökhi. 25 Da tatohugö wa'orudu ba wangandrö, böi so zawuwu si mane si no lalaulau niha bö'ö ösa. Ena'ö lö faröi ita ba wo'amenesi awöda, börö me no ta'ila wa lö ara tö tohare Zo'aya. 26 Börö na no tefa'ema khöda duria soroi Lowalangi andrö, ba lö mamalö tafazökhi horö ni'odödögö, ba lö hadöi sumange sa'ae si tola mangefa'ö horöda. 27 Ha sambua zi so dania khöda ya'ia da'ö mangondrasi fanguhuku ba alitö wönu Lowalangi, sahori ikhozi dania niha solaw̃a Ya'ia! 28 Niha si lö molo'ö oroisa Lowalangi si no ifa'ema Moze, nihuku mate lö fa'ahakhö dödö, na so zamaduhu'ö darua irugi datölu niha, wa ya'ia no mosala. 29 Ba no töra moroi ba da'ö hukuma nihare'ö ba niha si no manguhundra Ono Lowalangi. Niha andrö no i'aohasi ba i'o'aya ndro amabu'ula li Lowalangi, ya'ia wa'amate Keriso zangehao ya'ia moroi ba horö. No i'o'aya Geheha same'e buala fa'ebua dödö. 30 Börö me no aboto ba dödöda haniha zanguma'ö, "Ya'o dania zanulöni! Ba Ya'o dania zanguhuku!" ba sanguma'ö göi, "So'aya dania zanguhuku banua-Nia andrö." 31 Ha wa'ata'uda na aekhu ita ba danga Lowalangi Sauri! 32 Ba mitörö tödömi hewisa ami ba ginötö si lalö. Me inötö da'ö me no aefa ihagaini ami haga Lowalangi, oya mitaögö wamakao; ba hew̃a'ae si manö no lö mamalö fasöndra ami si fao fa'abölö. 33 So itaria la'o'aya ami ba lalau khömi zi lö sökhi föna niha sato. So itaria göi fao ami ba wanaögö famakao fao awö niha nifakao si manö, 34 ba fao ami göi wamatöfa ba dödömi fa'abu dödö niha si no mukuru. Ba me luo terabu fefu zi so khömi, ba no mitema da'ö fao fa'ahono dödö, börö me mi'ila wa so nasa khömi zabölö sökhi, si lö tebulö irugi zi lö aetu. 35 Börö da'ö, böi aetu wanötönami, börö na aro wamatimi, ba so gazi sebua dania ba da'ö! 36 Andrö moguna mibologö dödömi, ena'ö tola mifalua zomasi Lowalangi, ba ba zi manö tola mitema hadia zi no Ifabu'u li Lowalangi. 37 Börö me bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura, "Ha tö ma'ifu sibaikö tö, ba Ya'ia sedöna so andrö, tohare ba wa'alio; ba lö dania Ifa'ese'ese mbongi we'aso-Nia andrö. 38 Ba dozi banua-Gu satulö ba falukha wa'afaduhu dödö ba te'orifi; ba na so ba gotaluara zawuwu, ba lö omasi Ndra'o khönia." 39 Ba ya'ita andre tenga banua sawuwu ba selungu. Hiza i, ya'ita banua si faduhu tödö khö Lowalangi ba si no mu'orifi.

Heberai'o 11

1 Famati andrö eluahania no fa'aro dödö sindruhundruhu ba ngawalö nidönadöna; ba fa'afaduhu dödö ba ngawalö zi lö oroma. 2 Börö wamati, wa niha ba ginötö föna I'omasi'ö Lowalangi. 3 Börö wamati, aboto ba dödöda wa ölia andre ni'a'asogö daroma li Lowalangi; tobali, hadia ia zoroma, tumbu moroi ba zi lö oroma. 4 Börö wamati, wa ibe'e zumange Habeli khö Lowalangi, sumange sabölö sökhi moroi ba zumange nibe'e Ga'ino. Börö wamatinia andrö ba Itema Lowalangi Habeli si mane niha si sökhi; börö da'ö wa Itema zumangenia andrö Lowalangi. No mate Habeli, ba börö ba wamatinia andrö wa fahuhuo ia nasa irugi iada'e. 5 Börö wamati, wa lö mate Henokhi, no tefazaw̃a ba te'ohe khö Lowalangi. Samösa lö göi si tola mamalukhaisi ya'ia, börö me no Ifazaw̃a ia Lowalangi. Bakha ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura wa fatua lö mufazaw̃a Henokhi, no somasi dödö Lowalangi ia. 6 Ba na lö famati, samösa lö göi si tola mangomusoi'ö tödö Lowalangi. Me niha si möi khö Lowalangi lö tola lö faduhu dödönia wa so Lowalangi, ba wa Lowalangi zanulöni ba niha sangalui Ya'ia. 7 Börö wamati, wa itema Noakhi wamangelama nibe'e Lowalangi khönia sanandrösa ba ngawalö zalua aefa da'ö, si lö nasa oroma khönia. Ba börö da'ö göi i'o'ö Li Lowalangi Noakhi irege ifazökhi sambua nowo, ba wangorifi ya'ia ba si sambua omo ya'ira, oroma da'ö ba gafuriata. Lualuania ya'ia wa nihuku gulidanö andre, ba Noakhi samösa Iforoma'ö Lowalangi hulö si mane niha si sökhi börö wamatinia. 8 Börö wamati, wa i'o'ö li Lowalangi Aberahamo me luo Ikaoni ia Lowalangi wanaw̃a tanö nifabu'u Lowalangi khönia. Awena mofanö Gaberahamo ba zi lö aboto ba dödönia heza isaw̃a. 9 Börö wamati khö Lowalangi, toröi Gaberahamo hulö niha si fatewu ba danö nifabu'u Lowalangi khönia andrö. Ba toröi Gaberahamo ba da'ö bakha ba nose'osenia. Si manö göi Giza'aki ba Yakobo si no manema amabu'ula li andrö soroi Lowalangi. 10 Börö me idönadöna Aberahamo mbanua si no ifakhoi ba I'otomosi Lowalangi faoma danedane saro. 11 Börö wamati, wa tola lasöndra nga'ötö ira Aberahamo ba Sara, hew̃a'ae no numalö wa'atua Gaberahamo, ba Sara samösa lö mo'ono. Ba aro dödö Gaberahamo wa Ifatörö'ö Lowalangi zi no Ifabu'u li. 12 Hew̃a'ae Aberahamo ba ginötö da'ö no si mane niha si lö hadöi tanömö niha sa'ae, ba moroi khönia samösa sa'atö no tumbu nga'ötö sato si tebai mu'erai wa'oya -- hulö si mane fa'oya ndröfi ba dalumbanua ba ene ba mbewe nasi. 13 Fefu niha da'ö lö si tebulö wamati irugi wa'amate. Ba lö nasa nitemara zi no Ifabu'u li Lowalangi. Ha la'ila manö ia moroi ba zaröu faoma tödö sanötöna. Ba zi manö da'ö no la'oroma'ö ba gulidanö wa ya'ira ha niha si fatewu ba sikoli ba gulidanö andre. 14 Niha sanguma'ö si manö ba la'oroma'ö wa ya'ira sangalungalui banua si tobali tanö okhötara dania. 15 Ba tenga sa'ae banua si no laröi andrö ni'angeragöra. Börö na si manö, no oya ginötö khöra wangawuli ba mbanua andrö. 16 Ba soromania, no humulu sibai dödöra ba mbanua sabölö sökhi, ya'ia mbanua si so ba zorugo. Da'ö mbörö wa lö aila Lowalangi na latötöi Ia Lowalangira, börö me no Ihönagö Lowalangi sambua mbanua khöra. 17 Börö wamati göi, wa ibe'e Giza'aki Aberahamo, ono andrö khönia tobali sumange Lowalangi me Itandraigö ia. No khö Gaberahamo Ibe'e wawu'usa li-Nia Lowalangi, ba aoha gölö Gaberahamo wame'e ononia si ha sambua andrö. 18 No Iw̃a'ö Lowalangi khö Gaberahamo, "Moroi khö Giza'aki andre ösöndra dania nga'ötö si no Ufabu'u li khöu." 19 Börö iw̃a'ö tödönia Aberahamo, wa Lowalangi tola I'orifi mangawuli Giza'aki moroi ba wa'amate -- tobali, tola tamane, no itema Aberahamo mangawuli Giza'aki moroi ba wa'amate. 20 Börö wamati, wa ifabu'u Iza'aki howuhowu khö ndra Yakobo ba Ezau ba ginötö si so föna. 21 Börö wamati, wa fatua lö mate Yakobo -- fao wa itendro'ö ia ba mbörö zi'onia ba mangalulu khö Lowalangi -- ifahowu'ö nono Yosefo. 22 Börö wamati wa Yosefo -- me arakhagö iröi gulidanö -- ifahuhuosi zanandrösa ba wangeheta niha Gizera'eli moroi ba Miserai. Awena i'oroi'ö Yosefo goroisania, hadia zi lö tola lö lafalua ba dölania. 23 Börö wamati, wa labini'ö Moze ira satuania tölu waw̃a wa'ara me no aefa tumbu Moze. Me la'ila wa ya'ia samösa iraono si sökhi, ba lö ata'u ira wolaw̃a fareta razo. 24 Börö wamati, wa Moze me no ebua ia, lö omasi latötöi khönia ono nono alawe razo Miserai. 25 Abölö omasi ia itaögö wamakao awö mbanua Lowalangi andrö moroi na i'omusoi'ö dödönia, fa'ohahau dödö ba horö, si lö arara. 26 Iw̃a'ö tödönia Moze wa no abölö ebua mböli wanaögö fango'aya börö Razo Sangorifi si no amabu'ula li Lowalangi andrö, moroi ba wanöndra fefu harato danö Miserai; börö me nidönadöna Moze ya'ia mböli gölönia ba luo safuria. 27 Börö wamati, wa iröi Moze danö Miserai awö wa lö i'ata'ufi razo si no mofönu sibai. Lö awuwu Moze wanaw̃a saw̃atö, hulö na no i'ila Lowalangi si lö oroma andrö. 28 Börö wamati, wa i'a'asogö Moze Wasa andrö ba ibe'e wareta, wa niha Gizera'eli lö tola lö latefe'ö ndro ba mbawa ndruhö nomora, ena'ö Mala'ika wa'amate andrö böi ibunu ndraono sia'a khöra. 29 Börö wamati wa niha Gizera'eli tola la'ötö Nasi Soyo, hulö zofanö ba danö sabe'e ira, ba niha Miserai sa ba itölö ira asi andrö, me latandraigö wangötö göi. 30 Börö wamati, me no aefa lafasui niha Gizera'eli göli kara Yerikho fitu ngaluo wa'ara, ba adudu göli kara andrö. 31 Börö wamati göi, wa Rakhaba, ira alawe sohoröhorö andrö, lö fao tebunu awö niha solaw̃a Lowalangi; börö me itema'ö si fao fa'asökhi li zamauze niha Gizera'eli. 32 Tola lö manö mo'aetufa fahuhuo ndra'o, tobali ambö ginötö khögu. Börö lö nasa nitötöigu Gideono, Baraki, Simesono, Yefita, Dawido, Samueli, awö ndra sama'ele'ö andrö. 33 Börö wamati, wa no la'alani gamatöröw̃a andrö. Me ya'ira lafalua hadia zindruhu, irege latema hadia zi no Ifabu'u Lowalangi. No laduhö mbawa zingo. 34 No labunu wa'abölö galitö. No aefa ira moroi ba mbawa wöda. Si lö abölö ira, ba tobali abölö; ma na'i itugu abölö ira bakha ba wasuwöta irege la'alani zaradadu soi bö'ö. 35 Börö wamati, wa ira alawe lasöndra mangawuli niha khöra si no mate. So göi zanehegö ya'ia nifakao irugi mate, ba sanimba fangefa, börö me omasi ni'orifi mangawuli ba wanema fa'auri sabölö sökhi. 36 So ni'o'aya'aya, nifakao, niböbö faoma rate ba labe'e bakha ba gurunga. 37 Latebu kara ira irugi mate, so nitaba faoma garagazi, ba nibunu faoma bawa wöda. Latöröi danö ba ha uli mbiribiri ba uli nambi nukhara; numana ira, nifakao ba nibe'e ba wa'afökhö ira. 38 Ulidanö andre tenga sa'ae naha si sökhi khöra. Latöröi danö si mate ba ba hilihili misa, awö wa toröi ira bakha ba dögi gara ba ba dögi danö. 39 Ba ha wa'ebua wemöna nikhamö ndra niha da'ö fefu börö wamatira. Ba hew̃a'ae si manö lö nitemara hadia ia zi no Ifabu'u Lowalangi, 40 börö me so nikhoi dödö Lowalangi sabölö sökhi khöda. Nikhoi dödö-Nia andrö ya'ia wa ha na fao ita, tobali mo'ahonoa ira.

Heberai'o 12

1 Ba sanandrösa khöda samösa, ba zi fasui ya'ita no oya sibai zamaduhu'ö! Börö da'ö, fefu zanambuaisi ya'ita ba horö si anemai'ö falemba khöda, ya taheta ma'afefu moroi ba mbotoda. Ba da ta'anau'ö gölöda wagohisa ba watandrisa töla andrö si so fönada. 2 Ya lö tebulö tatöngöni Yesu, börö me Ya'ia zanolo ya'ita ba wamati khö-Nia i'otarai mböröta irugi gamozua. No Itaha wamakao Yesu ba döla röfa! No I'ositengagö ba wa'amate ba röfa andrö no sambua fa'aila. Ha fa'omuso dödö nitörö tödö-Nia si falukha Ia dania ba gafuriata. Iada'e no dumadao Ia ba gambölö Lowalangi, mamatörö Ia fao awö Lowalangi. 3 Tandraigö angeragö hewisa wanaögö Yesu famakao ba wamaondragö niha si so horö, si no mamorege folaw̃a Ya'ia! Börö da'ö böi ide'ide dödömi ba aetu wanötönami. 4 Börö me bakha ba wasöndratami wolaw̃a horö, ba lö nasa sirugi fa'aduwa ndromi ba da'ö. 5 Ba böi olifu ami wa Lowalangi zo'amenesi ya'ami, hulö Nama si fahuhuo ba ndraononia! Iw̃a'ö Lowalangi, "He ono-Gu, haogö wanöngöni famahaö Zo'aya, ba böi ide'ide dödöu na mofönu Ia khöu. 6 Börö me Ifalisi So'aya dozi niha ni'omasi'ö-Nia, ba Ibözi dozi niha nifaduhu'ö-Nia si tobali ono-Nia." 7 Ya mitema mbözibözi soroi Lowalangi si hulö wamahaö moroi khö nama. Börö, hadia so samösa ndraono si lö irai ifotu amania? 8 Na lö fao ami nifotu si mane iraononia fefu nifahaö, eluahania, ya'ami tenga ono sindruhu, no ono horö. 9 Ba so namada ba gulidanö andre. Amada andrö ifahaö ita, ba ya'ita tafosumange ia. Ba mendrua manö khö Namada si so ba zorugo, tatu abölö ta'o'ö nasa khö-Nia, ena'ö auri ita. 10 Ira satuada ba gulidanö andre lafahaö ita ndrege ginötö si no mu'olani, molo'ö hadia ia niw̃a'ö dödöra si sökhi. Ba Lowalangi Ifahaö ita ba wanga'azökhi ya'ita samösa, ena'ö tola tobali ita ni'amoni'ö awö-Nia. 11 Duhu wa ba ginötö tefahaö ita, fotu andrö tenga sangomusoi'ö tödöda, no samusi tödöda manö. Tobali ba gafuriata ya'ita, si no mufaha'ö, fotu andrö no samobörö khöda wolo'ö somasi Lowalangi, irege i'owua wa'ohauhau dödö khöda. 12 Börö da'ö, abölö'ö dangau si no ombuyumbuyu ba balö duhiu sanizinizi ba wofanö. 13 Mitörö lala si fadaya, ena'ö lö fahole gahemi si no ombayumbuyu, ba ma na'i tobali famadöhö. 14 Mi'alui wa'auri satulö awö niha fefu ba migohi wa'auri sohauhau ni'otambali'ö khö Zo'aya, börö me lö hadöi göi si tola mangila So'aya na lö auri ia si mane da'ö. 15 Ba mifaigi fa böi so samösa göi zi möi baero moroi ba göli wa'asökhi dödö Lowalangi, ena'ö böi so zi tobali doi ba lato ba gotaluami, samatumbu'ö famakuyu ba samakiko niha sato. 16 Mifaigi ena'ö böi so zohorö ba ma si lö ba dödö ngawalö ni'amoni'ö, si mane nifalua Gezau. I'amawa wa'asia'ania, ha ba zi sambua mako ö. 17 No mi'ila wa ba gafuriatania omasi Gezau isöndra howuhowu andrö moroi khö namania, ba tetimbagö ia. Hew̃a'ae i'andrö si fao fege'ege ba wanga'azökhi si no fasala ia, ba lö hadöi inötö sa'ae. 18 Ya'ami ira talifusö, lö si falukha ami zi mane si falukhata soi Gizera'eli föna. Falukha ira zi tola nibabaya, ya'ia Hili Sina'i awö galitönia si holahola; falukha ira zogömigömi, salu ba angi sabe'e; 19 falukha ira li dorofe, ba li zi hede sabölö. Me larongo li zi hede andrö niha Gizera'eli, ba la'andrö sibai ena'ö böi sa'ae fahuhuo khöra zi hede andrö. 20 Börö me tebai lataha wamondrongo fareta nifa'ema zi hede andrö. Me iw̃a'ö si hede andrö, "Fefu zanguhundragö hili andre, gofu hadia ia, he urifö ma haniha manö, lö tola lö nitebu kara irugi mate." 21 Hadia zi no la'ila niha Gizera'eli andrö si no ata'u sibai ira, irege iw̃a'ö Moze, "Ata'u ndra'odo ba manizinizido!" 22 Ba zi tambai da'ö, si so fönami ya'ami ira talifusö ya'ia Hili Ziona ba banua Lowalangi sauri, ya'ia Yeruzalema si so ba zorugo awö ngahönö mala'ikania. 23 Ya'ami si möi ba walukhata somuso dödö -- falukhata nono sia'a khö Lowalangi, si no tesura töi ba zorugo. Ya'ami si möi mangondrasi Lowalangi, Sanguhuku niha ma'afefu. Falukha ami geheha niha satulö si no mo'ahonoa. 24 Ya'ami falukha khö Yesu, sama'ema fawu'usa li si bohou andrö, falukha ami ndro fanefe andrö si no fangaro dödö ba ngawalö zabölö sökhi moroi ba wangaro dödö ndro Habeli. 25 Andrö börö da'ö, mifaigi sibai faböi irege lö omasi ami wamondrongo Ya'ia si fahuhuo andrö. Ya'ira si lö omasi mamondrongo Ya'ia sama'ema turia soroi Lowalangi ba gulidanö, tebai moloi ira. Mendrua manö ya'ita andre samondrongo Ya'ia si fahuhuo soroi zorugo. Na lö omasi ita wamondrondrongo khö-Nia, he wa tola aefa ita khö-Nia! 26 Me inötö da'ö ifaheu danö li-Nia. Iada'e no fawu'u li Ia, "Ufaheu dania samuza tö, tenga ha tanö, banua si yaw̃a göi." 27 Fehede "samuza tö" andrö mangoroma'ö wa fefu zi no mufazökhi ba tola humeu, nifa'ese ba zinga dania, ena'ö toröi ha si tebai humeu. 28 Börö da'ö, ya ta'andrö saohagölö khö Lowalangi, me no tatema sambua mbanua si tebai humeu si otarai Lowalangi. Ya ta'andrö saohagölö ba wangandrö khö Lowalangi si fao famosumange ba fangata'ufi, molo'ö somasi Lowalangi. 29 Börö me Lowalangida andrö duhu no si mane alitö sokhozi fefu hadia ia.

Heberai'o 13

1 Ya faoma lö mamalö mi'omasi'ö nawömi si mane Niha Keriso si fatalifusö. 2 Böi alaw̃ö ami wanema ba nomomi niha si lö mi'ila. Börö ba wamalua si manö, irasoi niha, ba zi lö i'ila'ila no itema mala'ika ba nomonia. 3 Mitörö tödömi niha si so ba gurunga, hulö na ya'ami göi zi so bakha ba gurunga awöra. Ba niha nifalua si lö sökhi, ya mitörö tödömi ira, hulö na khömi göi mulau zi manö. 4 Fefu niha lö tola lö la'oroma'ö wamosumange farongasa andrö, da'ö mbörö wa fo'omo ira matua ba fo'omo ira alawe lö faröi khö nawöra. Niha sohorö ba niha sohoröni donga zodonga Ihuku Lowalangi dania. 5 Böi ifatörö wa'aurimi kefe, ba ya'ahono dödömi ba ngawalö zi no so khömi. Börö me Lowalangi zi no manguma'ö, "Lö manö Ululu dania ndra'ugö, lö manö faröi-Do khöu." 6 Börö da'ö barani ita wanguma'ö, "So'aya Zanolo ya'o, lö ata'u ndra'o. Hadia zi tola lalau niha khögu?" 7 Böi mi'olifugö zondrönia'ö ya'ami si no mama'ema turia soroi Lowalangi khömi. Ba minehegö hewisa wa'aurira ba hewisa wa'amatera, ba mihalö dumaduma khömi wamatira. 8 Yesu Keriso andrö ba ya'iya'ia manö, he meföna, he iada'e, ba irugi götö wa'ara. 9 Böi mitehegö ifaelungu ami famahaö soya ngawalö andrö si no fabö'öbö'ö. Tödöda lö tola lö i'abe'e'ö fa'asökhi dödö Lowalangi, da'ö zi sökhi; böi amakhoita sanandrösa ba gö. Börö me niha me föna la'o'ö sibai gamakhoita andrö si lö hadöi hare. 10 No so khöda sambua naha ba wame'e sumange khö Lowalangi. Ba ere sangai halöw̃ö bakha ba Nose Zo'aya andrö, lö tola i'a zumange si so yaw̃a ba nahia zumange andrö. 11 Do gurifö nibe'e fasömbata si tobali sumange ba wangefa'ö horö, ni'ohe gere sebua ba Naha Fondrege Ni'amoni'ö bakha ba Nose Wangandrö andrö, ba amatela gurifö andrö nitunu baero nose. 12 Da'ö mbörö wa Yesu göi mate baero mbawa göli mbanua ba wangehaogö banua-Nia moroi ba horö faoma do-Nia samösa. 13 Börö da'ö, da möi ita khö-Nia baero nose andrö ba fao ita ni'o'aya awö-Nia. 14 Ba gulidanö andre lö hadöi naha si lö tebulö khöda, ba naha si so fönada ni'aluida. 15 Börö da'ö, Yesu zama'ema, ya lö mamalömalö tasunosuno Lowalangi; da'ö zi no amaedola zumange fangandrö saohagölö soroi ita khö-Nia, nibe'eda faoma fehede niw̃a'ö mbeweda, ba wanuno töi-Nia. 16 Böi mi'olifugö ami wolau si sökhi ba faoma mitolo nawömi, börö me da'e zumange somasi dödö Lowalangi. 17 Mi'o'ö wareta ndra sondrönia'ö ya'ami, ba böi mi'olaw̃a khöra. Börö me ya'ira lö mamalö lafaigifaigi nosomi, ba ya'ira zi lö tola lö monoro dödö khö Lowalangi. Na mi'o'ö khöra, ba ohahau dödöra wohalöw̃ö; ba na lö'ö, ba mangaröngarö ira wohalöw̃ö, ba tenga sohare ami ba da'ö. 18 Böi mifamalö wangandrö salahima. Faduhu dödöma, wa tödöma sökhi, börö me lö mamalö omasi ndra'aga malau hadia zi duhu. 19 U'andrö sibai, ena'ö mi'angandrö salahigu. Mi'angandrö ena'ö alio I'ohe ndra'o Lowalangi mangawuli khömi. 20 Lowalangi zi no mangorifi So'aya ya'ita Yesu moroi ba wa'amate. Börö wa'amate-Nia andrö, wa Ya'ia iada'e no tobali Kubalo Sebua khöda si no biribiri-Nia. Fa'amate-Nia andrö zi no amaedola we'ewe'e dödö ba wawu'usa li si lö tebulö soroi Lowalangi. 21 Ya Lowalangi, umbu wa'ohahau dödö andrö, zama'anö ya'ami ba ngawalö zi sökhi ni'oguna'ömi ba wamalua somasi Ia. Ya Lowalangi zangohalöw̃ögöigö ba dödöda hadia zomasi Ia, nifa'ema Yesu Keriso. Ya nisuno Keriso irugi götö wa'ara! Yaduhu. 22 Ba u'andrö khömi ena'ö mitöngöni menemenegu andre si fao fa'ebolo dödö, börö me suragu andre lö anau sibai. 23 Ya'aboto ba dödömi wa talifusöda Timoteo no te'efa'ö moroi ba gurunga. Na no so ia ba nahiagu andre, ba u'ohe dania ia ba ginötö u'ondrasi ami. 24 Mifa'ema wangowaima khö ndra sondrönia'ö ya'ami fefu ba ba Mbanua Lowalangi. Mitema göi wangowai ndra talifusö si so ba Italia. 25 Ya lö mamalömalö Ifahowu'ö ami fefu So'aya.

Yakobo 1

1 Banua Lowalangi fefu, si no muzaewe ba zi sagörö ulidanö! Fangowai moroi khögu, Yakobo, enoni Lowalangi ba enoni Yesu Keriso. 2 Ya'ami ira talifusö! Na oya itörö ami fanandraigö, ba mibali'ö fa'omuso dödömi da'ö. 3 Börö me no aboto ba dödömi, na aro wamatimi na itörö ami fanandraigö, ba so khömi wanaha tödö. 4 Ya si lö aetu wa'atedou wanaha tödö andrö khömi, irege maulu ba mo'ahonoa awö wa lö mo'amböta ba ngawalö hadia ia. 5 Na so ba khömi zambö fa'atuatua, ba ya mu'andrö khö Lowalangi, ba Ibe'e khönia, börö me Ibe'e Lowalangi ba zi dozi niha sodanedane ba wa'ahakhö dödö ba fa'omasi. 6 Ba hiza, dozi sangandrö, lö tola lö ya faduhu dödönia; tebai mangiwa dödö. Börö me sangiwa tödö ba no hulö ndrulu nasi, nifadauludaulu nangi, ni fangöröngörö misa. 7 Niha si manö, lö mo'arota wangerangerania, tebai ihalö gangetula ba ngawalö nifaluania. 8 Börö da'ö, böi ya mutötöna wa isöndra hadia ia moroi khö Lowalangi. 9 Niha Keriso si numana, ya'omuso dödönia na I'alaw̃a'ö ia Lowalangi. 10 Ba Niha Keriso si kayo ya'omuso dödönia göi na I'ide'ide'ö ia Lowalangi. Börö me niha si kayo, taya si mane bowo ndru'u. 11 Ba ginötö wa'atumbu luo ba ba wa'aukhu zino, aleu ndru'u andrö irege atoru mbowonia ba ataya wa'asökhinia. Si manö göi niha si kayo; tekiko ia ba wamalua halöw̃önia. 12 Ya'ahowu niha sanaha tödönia na itörö ia fanandraigö. Na no aefa itaögö wamakao andrö, itema luonia, ya'ia wa'auri si no Ifabu'u Lowalangi ba niha sangomasi'ö Ya'ia. 13 Na fakitö dödö niha ba wanandraigö andrö, böi ya muw̃a'ö, "Moroi khö Lowalangi wanandraigö andrö," me tebai itandraigö Lowalangi si lö sökhi, ba lö'ö göi itandraigö niha gofu haniha ia. 14 Ba hiza, tola tetandraigö niha, na adöni dödönia ba na teböbö ia ba wangisö si lö sökhi. 15 Ba na no te'o'ö wangisö si lö sökhi andrö ba i'adonogö horö; ba na no mufalua horö andrö, ba i'adonogö wa'amate. 16 Böi telimo ami, ya'ami ira talifusögu somasi ndra'o! 17 Fefu mbuala si sökhi ba so'ahonoa, no si otarai zorugo, ni'amualagö Lowalangi, sanga'asogö haga fefu ba mbanua si yaw̃a. Lowalangi zi lö tebulö ba si lö manga'asogö gofu hadia ia wa'ogömigömi. 18 Nilau dödö-Nia samösa wa no Ibali'ö Ono-Nia ita, moroi ba daroma li sindruhu andrö. Ifalua da'ö, ena'ö tasöndra naha si sökhi moroi ba nifazökhi tanö bö'ö fefu. 19 Mi be'e ba dödömi da'e, ya'ami ira talifusögu, somasi ndra'o! Dozi niha lö tola lö alio ba wamondrongo, böi fahulö wehede ba alio wofönu. 20 Niha sofönu ba tebai ilau zi sökhi, si möi fangomuso dödö Lowalangi. 21 Andrö mitibo'ö fefu zi no to'ölö si ra'ira'iö ba si lö sökhi. Tema'ö si fao fangide'ngide'ö daroma li nitanö Lowalangi ba dödömi, si so fa'abölö ba wangorifi ya'ami. 22 Mifalua hadia niw̃a'ö Lowalangi, böi ha mifondrondrongo manö, börö me na ha si manö ba no milimo ami samösa. 23 Niha samondrongo taroma li Lowalangi, ba lö sa ifalua, ba no hulö niha samaigi sikhalania ba zörömi. 24 Na no aefa ihaogö wamaigi ya'ia, mofanö sa'ae ia, ba i'anema'ö olifu ia hewisa zikhalania. 25 Oroisa Lowalangi andrö ba no mo'ahonoa ba mofa'abölö ba wangefa'ö niha. Niha sangosisi'ö ba same'e ba dödönia ba samalua ya'ia, si tenga ha samondrongo, ma solifu, da'ö nifahowu'ö Lowalangi ba ngawalö nilaunia fefu. 26 Na so zanguma'ö tödönia, si lö faröi ba agama ia, ba na lö itaha lelania, ba no ilimo ia samösa; ba no faya wamosumangenia Lowalangi. 27 Folo'ö ba agama dali wamaigi Lowalangi Ama, ya'ia wanolo si lö ama, si lö ina, lakha mbanua si tefakao, ba fondrorogö fa'auri zamösana, ena'ö böi göna si ra'ira'iö ba gulidanö andre.

Yakobo 2

1 Ya'ami ira talifusögu! Ba wamati khö Zoaya Yesu Keriso, So'aya fondrege zolakhömi, böi mifaehusi niha dali zoroma ba hörö. 2 Na so samösa zi so okhöta, samake laeduru ana'a awö nukha si sökhi, si möi ba gowuloami, ba tohare göi samösa zi numana, samake nukha si no arawirawi, 3 ba abölö mifosumange niha samake nukha si sökhi andrö. Mimane khönia: "He Tuha, halö nahia ba naha si sökhi andre." Ba ba niha si numana mimane: "Zizio si sa ba da'ö," ma "Dadao tou ba zalo da'e." 4 Na milau da'ö, ba no mifaehusi dalifusö, ba misu'a niha sodanedane ba gera'era si lö sökhi. 5 Mitöngöni ya'ami ira talifusö, somasi ndra'o! Niha si numana ba gulidanö andre, Ituyu Lowalangi tobali niha si so okhöta ba wamati. Ya'ira zangokhögö banua nifabu'u Lowalangi ba niha sangomasi'ö Ya'ia. 6 Ba hiza, ya'ami ba no mi'ositengagö zi numana, ba sindruhunia sa, niha si so okhöta zamalangögö ya'ami ba solohe ya'ami ba nahia wanguhuku. 7 Ya'ira zango'aya töi nifosumange, nitemami moroi khö Lowalangi 8 No milau zatulö, na mi'o'ö goroisa mbanua Lowalangi, si so ba Mbuku Ni'amoni'ö andre, "Omasi'ö nawöu si mane fa'omasiu ndra'ugö." 9 Ba na mifaehusi niha dali zoroma ba hörö, ba no mifazökhi horö, ba oroisa Lowalangi zamaduhu'ö wa no misawö goroisa. 10 Na so niha sanawö sambalö goroisa Lowalangi andrö, ba no isawö goroisa andrö fefu. 11 Börö me sanguma'ö: "Böi ohorö", da'ö göi zanguma'ö: "Böi ange'e". Tobali he na lö mohorö, ba na mange'e ndra'ugö, ba no sanawö oroisa ndra'ugö. 12 Miw̃a'ö niw̃a'ömi ba milau hadia ia, si mane niha ni'etu'ö huku sodanedane ba goroisa Lowalangi sangetu'ö huku niha. 13 Lö'ö sa fa'ahakhö dödö Lowalangi ba niha si lö fa'ahakhö dödö. Ba hiza, fa'ahakhö dödö abölö ia moroi ba wanguhuku. 14 Ya'ami ira talifusö! Hadia guna na iw̃a'ö niha, "So khögu wamati," na tebai oroma ba mbuabua? Hadia tola i'orifi ia famati si manö? 15 Ba na so dalifusö si sara lala wamati si lö nukha ba sambö balazo ndrege zi ma'ökhö, 16 hadia guna na öw̃a'ö khönia: "Ya'ohahau dödöu wonukha ba ya'ohahau dödöu wemanga!" -- na lö öbe'e khönia zoguna ba wa'aurinia? 17 Si manö göi wamati na lö oroma ba mbuabua, lö gunania. 18 Ba ma so zanguma'ö: "So niha sangodaligö famatinia ba so göi zangodaligö buabuania", utema li: "Oroma'ö khögu hewisa wa tola so wamati ba niha na lö buabua, ba u'oroma'ö ba mbuabuagu wa so khögu wamati." 19 Mamati ami wa ha samösa Lowalangi, lö? Eheha si lö sökhi andrö göi faduhu dödöra ba manizinizi ira wa'ata'u! 20 Sambö tödö ami! Hadia moguna muforoma'ö khömi wa lö guna wamati si lö buabua? 21 Hiza duada Aberahamo. Sökhi wanema'ö Lowalangi ya'ia börö mbuabuania, me ibe'e sumange nononia Iza'aki khö Lowalangi ba nahia wame sumange. 22 Ba da'e oroma, wa famati lö tola lö muforoma'ö faoma buabua, ena'ö tefo'ahonoa. 23 Faudu molo'ö si so ba Mbuku Ni'amoni'ö: "Mamati Gaberahamo khö Lowalangi, ba börö wamatinia andrö, Itehe khönia Lowalangi tobali solo'ö khö Lowalangi ia." Andrö wa labe'e töi Gaberahamo: "Si fahuwu khö Lowalangi". 24 Oroma iada'e, Itehe satulö niha Lowalangi börö mbuabua, ba tenga ha börö wamati manö. 25 Si manö göi Rakhaba, ira alawe sohoröhorö andrö. Itehe satulö ia Lowalangi börö mbuabuania, me ifa'amöi yomo khönia soi Gizera'eli samauze andrö, ba me ifatörö ira ba lala bö'ö ba woloi. 26 Hulö mboto si lö noso, ba si mate mboto andrö. Si manö göi wamati andrö na lö buabua, no famati si mate.

Yakobo 3

1 Ya'ami ira talifusö! Böi ato ba gotaluami zomasi tobali samahaö. No aboto ba dödöda wa ya'ita samahaö abölö abe'e huku ni fatörö khöda moroi ba niha bö'ö. 2 Fefu ita asese tafalua zi lö atulö. Niha si lö irai mamazökhi si lö atulö ba wehedenia, no niha so'ahonoa ia, si tola mamatörö fa'aurinia. 3 Na taböbö mbawa kudo, ena'ö i'o'ö zomasi ita, ba tola tafatörö kudo andrö ma'asageu. 4 Tahalö dumaduma göfa. Hew̃a'ae ebua sibai göfa ba i'oloi'ö ia angi sabe'e, ba hiza ifatörö ia amuri fondrege zide'ide, molo'ö somasi zolohe ya'ia. 5 Si manö göi lelada; hew̃a'ae no ide'ide ia, ba tola sa ifayaw̃a'ö ia ba ngawalö zegebua. Gölöigö tödöu, ha wa'ebolo gatua, ba tola akhozi ia börö galitö fondrege zide'ide. 6 Amaedola galitö lela andrö. Tobali famobörö zi lö sökhi ia ba mbotoda, ba wamazaewe si lö atulö ba wa'aurida ma'asambua. Faoma ira galitö narako, ikhozi wa'aurida ma'asambua. 7 Fefu gurifö safaito, fofo, urifö sanana ba danö, i'a, tola mufauwu, ba no göi lafauwu niha. 8 Ba hiza, lö niha si tola mamauwu lela andrö. Si lö sökhi lela andrö, ba tebai mufatörö; afönu langu famunu. 9 Ta'oguna'ö ia ba wangandrö saohagölö khö Zo'aya, Amada, ba tola göi ba wangelifi niha, si no mufazökhi molo'ö famaedo Lowalangi, 10 moroi ba mbawa tola alua wehede fangandrö saohagölö ba fangelifi. Böi si manö, ya'ami ira talifusö. 11 Hadia so gumbu nidanö si faoma tola molua'ö idanö si tola nibadu ba idanö safeto göi? 12 Ya'ami ira talifusögu, lö i'owua'ö mbua zaitu töla ara, ba lö i'owua'ö mbua ara töla nagu. Lö tola mangumbu nidanö sasi'asi awö nidanö nibadu ba zi ha sambua idanö gumbu. 13 Na so ba gotaluami zatuatua ba so tödö, ya mu'oroma'ö da'ö ba wa'auri si sökhi, ba ba wamalua ngawalö mbuabua si sökhi, si fao fangide'ide'ö ba fa'atuatua. 14 Na so ba dödömi wa'olohu, ba fa'afökhö dödö ba fakhögusa, ba böi mi'omusoi'ö dödömi ba wa'atuatua da'ö, börö me moroi ba da'ö tola mifuyu'ö duria satulö andrö khö Lowalangi. 15 Fa'atuatua si manö tenga moroi ba zorugo. No moroi ba gulidanö, moroi ba wangisö, ba moroi ba mbekhu. 16 Ba zi so fa'olohu, fakhögusa, ba da'ö göi tesöndra wa'afawuka, ba fefu ngawalö wolau si lö sökhi. 17 Ba hiza, niha si so fa'atuatua soroi yaw̃a, ba si oföna sibai no sadölö tödö ia, ba fanete da'ö omasi ia atulö khö naw̃önia, fahuwu ba solo'ölo'ö li. Fahöna khönia wa'ahakhö dödö ba i'owua'ö mbuabua si sökhi. Lö ebua dödö zambuana ba lö mamini tödö. 18 Atulö wa si sökhi andrö ba no bua moroi ba danömö wa'atulö nitaru niha somasi fa'atulö.

Yakobo 4

1 Heza i'otarai mböröta wa'udusa ba faguaguasa ba khömi? Hadia tenga moroi ba wangisö nösi niha andrö khömi si lö aetu fasöndra bakha ba wa'aurimi ba wanöndra fa'ohahau dödö ba gulidanö? 2 Omasi ami ba lö misöndra, andrö mange'e ami! Muhi'a dödömi ba lö mikhamö ni'aluimi, andrö faguagua ba fasöndra ami. Ba lö misöndra hadia ia, me lö mangandrö ami khö Lowalangi. 3 Ba he na'i na no mi'andrö, ba lö sa'atö misöndra, me lö sökhi gohitö wangandrömi andrö; hadia ni'andrömi ha ena'ö ohahau dödömi samösa. 4 Niha si faröi ami! Hadia mi'ila wa si fahuwu ba gulidanö ba no si fa'udu khö Lowalangi? Dozi haniha zomasi tobali awö gulidanö andre, ba tobali ia udu Lowalangi. 5 Böi miw̃a'ö tödömi si lö danedane na imane Buku Ni'amoni'ö, "Bakha ba wa'aurida, no Ibe'e Lowalangi geheha sabölö fa'edöna." 6 Hew̃a'ae si manö, fa'ebua dödö Lowalangi andrö nibe'e khöda, no tohude wa'abölönia moroi ba wa'edöna gehehada andrö. Andrö wa tesura zui ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Itimba zi fayaw̃a Lowalangi, ba I'ebua'ö dödö-Nia ba zangidengide'ö ya'ia." 7 Börö da'ö, mi'angalulu khö Lowalangi ba milaw̃a Gafökha, ba moloi dania Gafökha andrö moroi khömi. 8 Mi'ondrasi Lowalangi ba I'ondrasi ami. Misasai dangami, ya'ami si so horö! Ba mi'ohauhau'ö dödömi, ya'ami si dua tödö! 9 Ya moroi ba dödömi, waniasa, fe'e ba fange'esi; ya tobali fe'e wa'igimi ba fa'omuso dödömi ya tobali fa'abu dödö. 10 Mi'ide'ide'ö ami föna Zo'aya, ba I'alaw̃a'ö ami dania. 11 Ya'ami ira talifusö, böi faoma mibali'ö si lö sökhi ba ma mitahigö nawömi si fagölögölö Niha Keriso. Sombali'ö si lö sökhi ma sanahigö talifusönia si faoma Niha Keriso, ibali'ö si lö sökhi ba itahigö goroisa Lowalangi. Ba na mitahigö goroisa Lowalangi, ba no tenga solo'ö oroisa andrö ami, no sanguhuku ami. 12 Ha samösa zi tola mame'e oroisa ba Sanguhuku niha, ya'ia Lowalangi sangila mangorifi ba sangila mamakiko. Börö da'ö, haniha ami wa omasi ami mitahigö nawömi? 13 Ya'ami ira talifusö sanguma'ö, "Ma'ökhö ba mahemolu, möiga ba mbanua misa, ba toröiga döfi wa'ara ba da'ö, maniaga ba mangalui hare", -- mifondrondrongo menemenegu andre. 14 Hadia zalua ba wa'aurimi mahemolu, lö mi'ila! Hulö zimbo ami, si lö arara oroma, ba taya sa'ae. 15 Si sökhinia mimane wanguma'ö: "Na Itehe Lowalangi, ba tola auri ndra'aga, ba malau da'a, ba ma da'ö." 16 Hiza iada'e, fayaw̃a ba molau faya ami. Fefu wolau faya si manö ba fasala. 17 Börö da'ö, na so niha sangila hadia zi sökhi si lö tola lö ifalua, ba lö sa ifalua, no ifalua horö niha andrö.

Yakobo 5

1 Ya'ami ira talifusögu si kayo! Mifondrondrongo menemenegu. Mi'e'e ba mi'ange'esi me itörö ami fa'afökhö wamakao. 2 No obou gokhötami, no i'a hama nukhami. 3 Ana'a ba firömi no i'a howu, howunia andrö dania sasi solaw̃a ya'ami ba si manga ösimi si mane alitö. No mihöna khömi girögirö ba luo safuria andre. 4 Lö nibe'emi luo zohalöw̃ö ba nowimi. Fondrondrongo wangaröngaröra iada'e. Fefu niha sangozaragö bua nowimi, mu'ao ira ba wangandrö fanolo. Ba fangaröngaröra no irugi dögi dalinga Lowalangi, So'aya Fondrege Zabölö. 5 No mi'owuawua'ö dödömi ba no mirasoi wa'ohahau dödö ba gulidanö andre. Hulö no mibula ami ba wamaondragö ngaluo wanaba ya'ami. 6 Mihuku ba mibunu niha si lö sala, ba lö lalaw̃a ami. 7 Börö da'ö, mibologö dödömi ya'ami ira talifusö irugi we'aso Zo'aya. Mifaigi hewisa wa'ebolo dödö zonowi wombase'ö bua danö sebua böli khönia. Fao fa'ebolo dödö ibase'ö deu mbaw̃a wangaruwu, ba teu mbaw̃a wobene. 8 Mibologö dödömi ba mi'ebua'ö dödömi me no ahatö we'aso Zo'aya. 9 Böi mifawötuwötu ba böi faoma fatahi ami khö nawömi, ena'ö böi Ihuku ami Lowalangi. Hiza! So Zanguhuku, no ahatö. 10 Ya'ami ira talifusö, mitörö tödömi zama'ele'ö andrö si no mama'ele'ö ba döi Zo'aya. Ebolo dödöra ba lataögö wamakao. Mihalö famaedo ira khömi. 11 Latötöi ira sohahau tödö me no lataha dödöra. No mirongo wa'ebolo dödö Yobi, ba no mi'ila hewisa wamahowu'ö Zo'aya ya'ia ba gafuriata. Me no sahakhö sibai tödö ba si sökhi tödö Zo'aya andrö. 12 Si oföna sibai ya'ami ira talifusö, böi mi'ae'e ba hölu, böi mibe'e hölu mbanua si yaw̃a ba he göi tanö, ba ma hadia ia mbö'önia. Miw̃a'ö manö "Ya'ia" na ya'ia ba "Lö'ö" na lö'ö, fa böi I'etu'ö hukumi Lowalangi. 13 Na so ba gotaluami zi göna fangabu dödö ba ya mangandrö ia. Na so zomuso tödö ba ya manunö ba wanuno Lowalangi. 14 Na so zofökhö ba ya mukaoni zatua ba mbanua Niha Keriso, ya mangandrö zatua andrö salahi zofökhö, ba mubayoini ia fanikha ba döi Zo'aya. 15 Fangandrö nifa'ema si fao fa'afaduhu dödö, Ifadöhö zofökhö andrö So'aya ba I'efa'ö horö nifazökhinia. 16 Börö da'ö faoma mi'ombakha'ö horömi ba faoma mi'angandrö salahi nawömi, ena'ö tefadöhö ami. Mofa'abölö wangandrö niha solo'ö somasi Lowalangi. 17 Elia andrö ba no niha si mane ya'ita göi. No mangandrö ia moroi si'aikö ba dödö ena'ö böi moteu, ba lö teu ba danö me dölu fakhe a matonga wa'ara. 18 Aefa da'ö, ifuli mangandrö zui, ba so deu moroi yaw̃a ba mbanua irege mowua danö. 19 Ira talifusögu! Na so ba gotaluami zi lö molo'ö famahaö si otarai Lowalangi, ba na so zolohe ya'ia mangawuli khö Lowalangi, 20 mitörö tödömi niw̃a'ö andre: Niha solohe mangawuli niha samazökhi horö moroi ba lala elungua, i'orifi niha samazökhi horö andrö moroi ba wa'amate, ba i'a'asogö wangefa horö.

1 Fetero 1

1 Ya'ami ira talifusö nituyu Lowalangi, si no muzaewe ba wekoli ba danö Wondro, Galatia, Kafadokia, Asia ba Bitinia. Ya'odo Fetero, sinenge Yesu Keriso, udönadöna wa Ifahowu'ö ami Lowalangi ba Ihöna khömi wa'ohauhau dödö. Tetuyu ami tobali banua Lowalangi faudu molo'ö nihonogöi Lowalangi Ama. Ba no Ibali'ö banua ni'amoni'ö ami Eheha Lowalangi andrö, ni'oniagö khö Lowalangi, ena'ö solo'ö khö Yesu Keriso ami ba nisasai ba ndro-Nia. 3 Ta'andrö saohagölö khö Lowalangi, Ama Zo'aya ya'ita Yesu Keriso! I'omasi'ö sibai ita, andrö wa no Ibe'e khöda wa'auri si bohou, ya'ia me Isusugi Yesu Keriso moroi ba wa'amate. Tobali tötönafö saro khöda da'ö. 4 Tadönadöna wa ta'okhögö howuhowu andrö si no Ihönagö Lowalangi ba mbanua-Nia, ya'ia howuhowu si no te'irö'ö ba zorugo, irege tebai tekiko, ba ma obou ba ma ahoe. 5 Khömi fefu da'ö, börö me no mamati ami khö Lowalangi. Andrö wa Irorogö ami fa'abölö Lowalangi, ena'ö mitema wangorifi andrö, ni'oroma'ö dania ba luo safuria. 6 Börö da'ö, mi'owuawua'ö dödömi, hew̃a'ae iada'e abu dödömi ba zi lö arara sibai, me oya falukha ami ngawalö wanandraigö. 7 Ohitö dödö ba da'ö fefu, ya'ia ba wamaduhu'ö wa sindruhundruhu mamati ami khö Lowalangi ba ma lö'ö. Ana'a si tola tekiko na'i, ba mutandraigö sa'atö ba galitö. Ba abölö ebua lakhömi wamatimi andrö moroi ba gana'a, andrö wa si lö tola lö mutandraigö, ena'ö aro. Ba börö da'ö nisuno ami ba nifosumange ba ni'alaw̃a'ö ba ngaluo wangawuli Yesu Keriso andrö. 8 No mi'omasi'ö Ia, hew̃a'ae lö irai mi'ila Ia föna. Mamati ami khö-Nia hew̃a'ae lö mi'ila Ia iada'a. Da'ö wa'owuawua dödömi ba mirasoi wa'omuso dödö sebua sabölöbölö si lö tola alua baeha. 9 Börö me misöndra wozu wamatimi andrö, fangorifi noso. 10 Fangorifi da'e ni'osisi'ö ba ni'alu'alui ndra sama'ele'ö, ba no lafa'ele'ö howuhowu andrö ni'amualagö Lowalangi khömi. 11 No la'alu'alui hewisa ba hawa'ara alua da'ö dania, ya'ia zi no Iw̃a'ö Eheha Keriso andrö, si so bakha ba dödöra. Ba ginötö da'ö Ifa'ele'ö khöra Eheha andrö ngawalö wamakao si lö tola lö Itaögö Keriso awö lakhömi-Nia si so na no aefa da'ö. 12 Khö ndra sama'ele'ö andrö I'ombakha'ö Lowalangi wa tenga soguna khöra ni'ohalöw̃ögöigöra andrö, no soguna khömi, ya'ia ngawalö nirongomi iada'e moroi ba zanuriaigö Turia Somuso Dödö sanandrösa khö Yesu Keriso. Lafa'ema khömi da'ö si fao fa'abölö Geheha Lowalangi nifatenge moroi ba zorugo. Mala'ika göi na'i, omasi ira la'ila duria ni'ombakha'öra andrö. 13 Börö da'ö, mi'ama'anö. Mi'angelama ba mifönui wanötönami ba howuhowu andrö nibe'e khömi ba ginötö we'aso Yesu Keriso andrö dania. 14 Mi'o'ö khö Lowalangi, ba böi sauri ba wolo'ö fangisömi ami si mane föna, me lö saboto ba dödömi Lowalangi. 15 Mi'amoni'ö ami ba ngawalö nilaumi fefu, si mane Lowalangi si no mogaoni ya'ami, no ni'amoni'ö. 16 No tesura ba Mbuku Ni'amoni'ö, "Mi'amoni'ö ami me no ni'amoni'ö Ndra'o." 17 Fa'ama ami khö Lowalangi na mangandrö ami. Ba hiza, Lowalangi da'ö zanguhuku niha molo'ö nifalua zamösana, ba lö famaigi bawa. Börö da'ö, fatua so ami ba gulidanö andre, mifolakhömi Lowalangi ba wa'aurimi. 18 No mi'ila ira talifusö hadia zi no mube'e böli ba wangefa'ö ya'ami moroi ba wa'auri si lö boto andrö, moroi khö ndra tuami mege. Tenga si tola tekiko nibe'e famu'ania, firö ba ma ana'a, 19 no fondrege zebua böli, ya'ia da'ö, Yesu Keriso samösa, si tobali ono mbiribiri si lö sinegu, si lö si ta'unö, nibe'e sumange khö Lowalangi. 20 No Ituyu Keriso andrö Lowalangi, föna womböi ulidanö. Ba wa'ahatö ginötö safuria andre, möi Ia ba gulidanö ba wangorifi ya'ami. 21 Moroi khö-Nia wa mamati ami khö Lowalangi si no manusugi Ya'ia moroi ba ngai zi mate, ba samolakhömi Ya'ia. Tobali, Lowalangi da'ö nifaduhusimi tödö ba ba khö-Nia göi manötöna ami. 22 Börö me solo'ö famahaö si otarai Lowalangi ami, andrö wa mihaogö ami, ba mi'omasi'ö niha si sara lala wamati khömi moroi si'aikö ba dödö. 23 Moroi ba daroma li Lowalangi sauri ba si lö tebulö andrö, no tobali niha si bohou ami, tenga si tumbu moroi ba niha, no moroi khö Nama si lö tebulö. 24 Ba Mbuku Ni'amoni'ö, no tesura si mane, "Hulö ndru'u niha fefu, ba lakhöminia ba hulö mbowo ndru'u. Aleu ndru'u ba atoru mbowonia. 25 Ba taroma li Zo'aya andrö, lö tebulö irugi zi lö aetu." Taroma li andrö ba no Turia Somuso Dödö si no mu'ombakha'ö khömi.

1 Fetero 2

1 Börö da'ö, mitibo'ö fefu zi lö sökhi, böi sa'ae falimo, ba böi mamini tödö. Böi afökhö dödö ba böi mi'obousi döi niha bö'ö. 2 Ya si mane iraono si bohou tumbu ami, si lö aefa omasi susu si sökhi soroi ba geheha, irege moroi ba da'ö tedou ami ba te'orifi. 3 Ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura, "No mitandra wa'asökhi dödö Zo'aya." 4 Börö da'ö, mi'ondrasi Zo'aya. Gowe sauri Ia, gowe nitibo'ö niha me lö guna law̃a'ö, ba nituyu Lowalangi tobali gowe sebua böli. 5 Gowe sauri ami. Börö da'ö, mitehegö ni'oguna'ö ami ba wangotomosi Omo Lowalangi ba geheha, irege moroi ba da'ö tobali ere ami sauri ba khö Lowalangi, ba wame'e sumange khö Lowalangi wasömbata ba geheha somasi Lowalangi. 6 Ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura si mane, "No Utuyu sambua gowe sebua böli, nibe'e ba Ziona, tobali toyo ba watalinga; niha samati khö-Nia, tebai aila." 7 Sebua böli gowe andrö khömi ya'ami samati. Ba ba niha si lö mamati, alua niw̃a'ö ba Mbuku Ni'amoni'ö andre, "Gowe si lö la'oguna'ö sotomo andrö, no tobali toyo ba watalinga," 8 ba "Da'ö gowe nitendre, gowe kara börö wa'ate'ala." Manendre ira ba lö mamati ira ba daroma li Lowalangi. Si manö zi no Ihonogöi Lowalangi khöra. 9 Ya'ami, ba no mado nituyu, ere sohalöw̃ö khö razo, soi ni'amoni'ö khö Lowalangi, banua tana khö Lowalangi. No Ituyu ba no Ikaoni ami Lowalangi moroi ba zogömigömi ba we'amöi ba haga andrö sahölihöli dödö, ena'ö mufazaewe duria wolau-Nia andrö si lö irai alua. 10 Tenga banua Lowalangi ami föna, ba iada'e no banua Lowalangi, si lö Ihakhösi tödö ami Lowalangi me föna, ba sanema fa'ahakhö dödö-Nia ami iada'e. 11 Ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö! Ya'ami ba no niha si fatewu ba sikoli ba gulidanö andre. Andrö u'andrö sibai khömi, ena'ö böi mi'o'ö wangisö, si lö aetu fa'emali ba noso. 12 Si lö tola lö mihaogö mbuabuami ba gotalua niha si lö mangila So'aya, irege na la'afökhöi tödö ami si mane niha si lö sökhi, ba lö zi lö lafaduhu'ö mbuabuami si sökhi, irege lasuno Lowalangi ba mbaw̃a we'aso-Nia. 13 Ba döi Zo'aya, mi'o'ö fefu dozi samatörö niha: he khö Kaisaro, samatörö fondrege zebua, 14 ba he gubernur, nifataro Kaisaro ba wanguhuku niha samazökhi si lö sökhi, ba ba wamosumange niha solau si sökhi. 15 Omasi Lowalangi ena'ö moroi ba gamuatami si sökhi, mifa'afu mbawa niha solau huhuo fa'ambö tödö. 16 Ena'ö auri ami si mane niha si no manöndra fangefa, ba böi mi'oguna'ö wangefami andrö tobali balubalu zi lö sökhi, ena'ö auri ami tobali enoni Lowalangi. 17 Mifosumange dozi niha, mi'omasi'ö dalifusömi Niha Keriso. Mi'ata'ufi Lowalangi ba mifosumange Kaisaro. 18 Ya'ami ira talifusö enoni, mi'o'ö li zokhö ya'ami, mifosumange sibai, tenga ha khöra ya'ira si sökhi tödö ba si fahuwu, ba ba niha safaito göi. 19 Ifahowu'ö ami Lowalangi, na börö wa'aboto ba dödömi zomasi Lowalangi, ebolo dödömi wanaögö famakao nifalua ba wa lö atulö. 20 Hadia zi tohude na mibologö dödömi ba wanaögö huku si lö tola lö tefatörö khömi börö zalami? Ba na'ebolo dödömi wanaögö famakao sanörö ya'ami me milau zi sökhi, ba Ifahowu'ö ami Lowalangi. 21 Ba da'ö Ikaoni ami Lowalangi, me no Itaögö wamakao Keriso börö ami, ba moroi ba da'ö Ibe'e dumaduma khömi ena'ö mitara lahe-Nia. 22 Lö irai Ifazökhi horö, ba lö irai so samösa zamondrongo wa falimo Ia. 23 Me lahedehede'ö Ia ba lö Ilau mbalö. Me lafakao Ia ba lö Ifangaha wolau balö. Itou'ö manö hadia ia khö-Nia ba danga Lowalangi sangatulö'ö fanguhuku. 24 No Ilu'i horöda Keriso ba mboto-Nia yaw̃a ba döla röfa, ena'ö aefa ita barö wa'abölö horö, ba auri ita ba wolo'ö somasi Lowalangi, sokho Keriso zamadöhö ya'ami. 25 Me föna, no hulö mbiribiri selungu ami, ba hiza iada'e no tefuli ami ba wolo'ö Kubalo ba Sondrorogö tödömi.

1 Fetero 3

1 Si manö göi ami, ya'ami fo'omo ira alawe, si lö tola lö mi'o'ö li ndra matua, ena'ö na so ba gotaluara zi lö mamati ba duria andrö khö Lowalangi, tedönisi ira ba wamati börö mbuabuami. Ba lö moguna miw̃a'ö hadia ia khöra, 2 lanehegö sa mbuabuami si lö faruka si lö sökhi awö wa no ohauhau. 3 Böi ha fa'asökhi soroma ba hörö wa'asökhimi si mane ba wangehao bumi, ba famake gamagama ba ma ba wonukhami. 4 Soadunia, ena'ö fa'asökhimi mo'atumbukha moroi bakha ba dödö, fa'asökhi gamuata ba fa'ahonohono, da'ö wa'asökhi so'ahonoa sebua böli ba wamaigi Lowalangi. 5 Si mane wolau ndra alawe ni'amoni'ö sanötöna khö Lowalangi ba götö föna, lahaogö la'a'azökhi ira faoma folo'ö li ndra matuara. 6 Si manö göi Zara, i'o'ö li Gaberahamo, fatuha ia khönia. Ono Zara ami iada'e, na milau ngawalö zi sökhi ba na lö ata'u ami hadia ia. 7 Ba ya'ami fo'omo ira matua, ya sifahöna fa'omasi ami ba khö wo'omomi ira alawe, si fao fa'aboto ba dödö wa no sambö fa'abölö ira. Mifosumange ira, me fao ira awömi ba wanema buala fa'auri sindruhu si otarai Lowalangi. Mifalua da'e, ena'ö lö sanahaini fangandrömi. 8 Amarahutania ya'ia da'e: ena'ö fefu ami ha sara dödömi. Ena'ö faoma mi'omasi'ö nawömi si mane si fatalifusö. Ya sahakhö tödö ami ba si lö fayaw̃a. 9 Böi misulöni zi lö sökhi awönia si lö sökhi, ba falelesa awönia falelesa; si sökhinia, misulöni faoma fangandrö howuhowu moroi khö Lowalangi. 10 Ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura, imane, "Niha somasi auri, ba somasi mangila baw̃a si sökhi, si lö tola lö itaha lelania ba zi lö sökhi, ba bewenia faböi ilau waya. 11 I'aröu'ö ia ba zi lö sökhi ba ilau zi sökhi, ya sindruhundruhu iforege wangalui fa'atulö. 12 Börö me lö aetu Ihöröhörögö So'aya niha solo'ö somasi Ia, ba Ifondrondrongo wangandröra, ba Ilaw̃a So'aya zamazökhi si lö sökhi." 13 Haniha zomasi molau si lö sökhi khömi, na no somasi molau si sökhi ami? 14 Ba hew̃a'ae mitaögö wamakao na börö wolau si sökhi, ba so luomi! Böi ata'u ami gofu ha'ökhö, ba böi mangiwa dödömi. 15 Bakha ba dödömi, mibe'e zumange niföfögö khö Keriso, si faudu ba wetaro-Nia, tobali So'aya. Mifa'anö ami ba wame'e fanema li ba zi dozi niha sanofu khömi ba wanötöna andrö si so khömi. 16 Ba mifalua da'ö faoma fa'ohahau ba famosumange. Ba ya satulö tödö ami, ena'ö na laböbögö khömi zi lö sökhi börö me milau zi sökhi ba wolo'ö khö Keriso, ba aila zamöbögö si lö sökhi andrö. 17 Abölö sökhi na mitaögö wamakao ba wolau si sökhi -- na nilau dödö Lowalangi -- moroi na mitaögö wamakao ba wolau si lö sökhi. 18 Börö me no mate Keriso samuza, soguna ba zi sagötö fa'ara börö horö niha -- samösa lö si lö horö, mate salahi zi so horö. Ifalua da'ö Keriso, ena'ö I'ohe ami khö Lowalangi. Mibunu Ia dali mboto, ba ni'orifi dali geheha. 19 Ba geheha, möi Ia mangombakha turia Lowalangi ba zi so ba gurunga: 20 ya'ia geheha niha si lö molo'ö khö Lowalangi ba götö Noakhi. Ba ginötö da'ö no Ibase'ö Lowalangi si fao fa'ebolo dödö sagötö famazökhi Noakhi owonia. Ha niha si so ba nowo -- daw̃alu niha fefu -- ni'orifi ba molö sebua andrö. 21 Salua andrö ba no famaedo ba wamayagö idanö iada'e sangorifi ya'ami. Famayagö idanö andre ba tenga halöw̃ö ba wangeheta da'i nösi, no amabu'ula limi khö Lowalangi, moroi ba dödö si lö sinegu. I'orifi ami famayagö idanö andrö, börö wemaoso Yesu Keriso moroi ba ngai zi mate, 22 ba si no manahae ba zorugo. Khö-Nia so wa'abölö iada'e, dumadao ba gambölö Lowalangi ba wamatörö mala'ika fefu, sokhö fa'abölö fefu awö ngawalö wa'abölö andrö fefu.

1 Fetero 4

1 Ba me no Itaha wamakao dali mboto Keriso, ba si manö da'ö göi mi'abe'e'ö ami. Börö me niha sanaha famakao dali mboto, lö sa'ae mamazökhi horö. 2 Börö da'ö, ena'ö mi'o'ö zomasi Lowalangi ba zi tosai wa'aurimi ba gulidanö andre, ba böi ba wolo'ö fangisö niha. 3 Ba ginötö si no numalö, no ara milau hadia zomasi lafalua niha si lö mangila So'aya. Lö sökhi wa'aurimi, mitörö lala wangisö, mabumabu, molau owasa sebua, mamadumadu, ba mamosumange adu, sira'ira'iö. 4 Ahölihöli dödö niha si lö mangata'ufi So'aya andrö iada'e, me lö fao ami awöra, worasoi horö ba si lö amozua andrö. Da'ö mbörö wa la'o'aya ami. 5 Ba ya'ira andrö dania, lö tola lö labe'e wanema li khö Lowalangi si no mama'anö wanguhuku sauri awö zi no mate. 6 Da'ö göi mbörö wa te'ombakha'ö Duria Somuso Dödö ba niha si no mate. Ohitö dödö ena'ö ya'ira si no tehuku dali mboto -- si mane fanguhuku niha fefu dania -- sauri ba wa'alowalangi ira molo'ö somasi Lowalangi. 7 No ahatö gamozua hadia ia fefu, andrö mi'a'aro'ö ami, ba mi'angelama, ena'ö mi'ila mangandrö. 8 Si töra moroi ba danö bö'ö fefu, ba ya faoma moroi si'aikö ba dödömi mi'omasi'ö nawömi, me oya te'efa'ö horö ba wamalua fa'omasi si manö. 9 Faoma mitema'ö nawömi ba nomomi zamösana, böi mikökökökö. 10 Dozi ami no mitema mbuala si no fabö'öbö'ö moroi khö Lowalangi. Börö da'ö, me no sondrorogö si sökhi ami ba mbuala Lowalangi andrö, mi'oguna'ö mbuala andrö tobali soguna khömi fefu. 11 Na so zama'ema turia si otarai Lowalangi, si möi enoni niha bö'ö, ya möi enoni ba wa'abölö si otarai Lowalangi, ena'ö ba ngawalö hadia ia nifalua, tefolakhömi Lowalangi börö Yesu Keriso. Ya'ia zamatörö, ba nifolakhömi irugi zi lö aetu. Yaduhu! 12 Ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö! Iada'a no mitaha wamakao me ba wanandraigö so ami. Böi ahölihöli dödömi, hulö na so zi fabö'ö moroi ba zi to'ölö zalua khömi. 13 Ya omuso dödömi, börö me no fao awömi Keriso ba wanaha famakao andrö. Ba dania, na no tefa'ele'ö lakhömi Keriso andrö ba niha fefu, ba sowuawua tödö ami. 14 Mohare ami na latandraigö ami, börö me no solo'ö Keriso ami. Da'ö dandra wa no ahono khömi Geheha solakhömi andrö, Eheha Lowalangi. 15 Böi so samösa moroi ba gotaluami zanaha famakao börö me samunu niha ia, sanagö, ba ma samazökhi si lö sökhi, ba ma börö me ihalö khönia zi tenga khönia. 16 Ba na mitaha wamakao börö me Niha Keriso ami, ba böi aila ba da'ö. Mi'andrö saohagölö khö Lowalangi, me no mituriaigö döi Yesu. 17 No irugi inötö khö Lowalangi ba wanguhuku ulidanö andre. Ba banua Lowalangi zi oföna nihuku dania. Na Ibörötaigö dania Lowalangi ba khöda, ba hewisa dania wozunia ba niha si lö faduhu tödö ba Duria Somuso Dödö andrö soroi Lowalangi? 18 Ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura, imane, "Na ba wangorifi niha si sökhi manö no afökhö, ba hadia zalua dania ba niha si so horö, si lö mangila So'aya!" 19 Börö da'ö, na so niha sanaha famakao, me omasi Lowalangi zi manö, ya auri niha da'ö ba zi duhu, ba ya mutou'ö noso awö mboto khö Zomböi. Ya'ia zi lö mamalömalö mango'ozui fawu'usa li-Nia andrö.

1 Fetero 5

1 U'andrö wa'aboto ba dödö khö ndra sondrönia'ö ba khömi. Usura da'e, ya'o awöra satua, si no manehegö famakao Keriso, ba sedöna fao ba lakhömi, na teforoma'ö lakhömi Keriso andrö ba niha. U'andrö sibai 2 ena'ö mikubaloi mbiribiri si no Itou'ö ba dangami Lowalangi. Mikubaloi ira si fao fa'omuso dödö si faudu ba zomasi Lowalangi, ba böi moroi ba wa'abua gölö. Böi göi milau da'ö ha ba wangalui luo, ena'ö me sindruhundruhu omasi ami möi enoni. 3 Böi si mane samatörö ami ba khöra si no mufaduhusi tödö khömi, ena'ö tobali dumaduma ami khöra. 4 Ba ba ginötö we'aso Gubalo Sebua andrö dania, ba mitema dakula solakhömi andrö si tebai ahoe. 5 Si manö göi ami, ya'ami sawuyuwuyu. Mi'o'ö li zatua moroi khömi. Dozi ami, faoma mi'olembe wa lö fayaw̃a, ba mi'ae enoni nawömi si fao fangidengide'ö. Börö me ba Mbuku Ni'amoni'ö no tesura imane, "Itimba Lowalangi zi fayaw̃a, ba I'ebua'ö dödö-Nia ba niha sangidengide'ö ya'ira." 6 Börö da'ö mi'ide'ide'ö ami barö danga Lowalangi sabölö, ena'ö I'alaw̃a'ö ami na no inötönia. 7 Mitou'ö fefu noro dödömi khö Lowalangi, so so sa dödö-Nia ami. 8 Ya mangenanö ami ba mi'ama'anö! Börö me no udumi Gafökha. Hulö zingo sanörönöröi, ba sindröndröndröndrö, i'alu'alui ni'ania. 9 Mitimba ia faoma famati saro, börö me no mi'ila wa ira talifusömi Niha Keriso tanö bö'ö ba gulidanö ma'asagörö lataögö göi wamakao si mane ya'ami. 10 Ba na no aefa mitaha wamakao si lö arara, ba Ya'ia zamo'ahonoa ya'ami. I'abe'e'ö, ba I'abölö'ö, ba I'a'aro'ö ami. Me Lowalangi si fahöna fa'asökhi dödö Ia, si no mogaoni ya'ami ba wefao ba lakhömi-Nia andrö sebua si lö aetu ba khö Keriso Yesu. 11 Khö-Nia so wa'abölö irugi zi lö aetu! Yaduhu! 12 No usura khömi zuragu sadogodogo andre, nitoloni Ziliw̃ano si no u'otalifusögö si lö faröi. Omasido ufarou dödömi ba u'a'aro'ö ami wa nisuragu andre ba no turia satulö sanandrösa ba wa'ebua dödö Lowalangi. Mi'a'aro'ö ami ba wa'ebua dödö-Nia andrö. 13 La'owai ami awöda nituyu andrö, banua Niha Keriso ba Mbabilona, si manö göi nonogu Mareko ni'omasi'ö. 14 Faoma mi'owai nawömi moroi ba wa'omasi, si mane si fatalifusö ba wa'aniha Keriso. Ya So'aya zame'e fa'ohahau dödö khömi fefu si no tobali tana khö Keriso.

2 Fetero 1

1 Ya'ami ira talifusö si no manöndra famati si mane ya'aga. Yesu Keriso, Ya'ia Lowalangi ba Razo Sangorifi ya'ita, zi no mame'e khöda famati andrö, me no Ifalua zatulö. Sura andre moroi khö Zimoni Fetero, samösa enoni ba sinenge Yesu Keriso. 2 Ba ya Lowalangi zamahowu'ö ya'ami ba same'e khömi fa'ohahau dödö irege fahöna, börö me no aboto ba dödömi Lowalangi ba Yesu So'aya ya'ita. 3 No I'oguna'ö wa'abölö-Nia Lowalangi ba wame'e khöda fefu ngawalö hadia ia ni'oguna'öda ba wangalulu khö-Nia. Ifalua da'e molo'ö fa'aboto ba dödöda Ia si no mogaoni ya'ita wefao ba wanandra fa'ebua ba fa'asökhi dödö-Nia. 4 Ba lala da'ö I'amualagö Lowalangi khöda howuhowu fondrege zebua ba sebua böli si no Ifabu'u. Ba howuhowu andrö te'efa'ö ami moroi ba wangisö si lö sökhi, samakiko ulidanö andre. Ba fao ami ba wanöndra urakha ba gamuata wa'alowalangi. 5 Andrö börö da'ö, miforege sindruhundruhu ena'ö ituhini wamatimi andrö fa'auri si sökhi. Baero wa'auri si sökhi, moguna so khömi wa'atuatua, 6 ba baero wa'atuatua, si lö tola lö wa mifatörö göi wa'aurimi. Ba baero wa tola mifatörö wa'aurimi, ya mifamamaha göi wa'aurimi andrö ba wanaha tödö ba wamaondragö ngawalö hadia ia fefu. Baero wanaha tödö ba wamaondragö ngawalö hadia ia fefu, lö tola lö auri göi ami ba wolo'ö somasi Lowalangi. 7 Ba folo'ö somasi Lowalangi andrö, lö tola lö tefönui ia ba wangomasi'ö awöda Niha Keriso. Ba aefa da'ö, ena'ö si tedou ami ba wangomasi'ö talifusömi Niha Keriso, ba ba wa ngomasi'ö niha fefu. 8 Fefu da'ö no amuata soguna khömi. Na no fahöna khömi gamuata si manö, ba tobali muhi'a dödömi dania ba mowua ami, ba tedou göi wa'aboto ba dödömi Yesu Keriso, So'aya ya'ita. 9 Ba niha si lö mangokhögö amuata si manö, ba no sadogodogo fangerangera; lö i'ila hadia ia ba olifu ia wa horönia si no numalö andrö no muheta. 10 Börö da'ö, ya'ami ira talifusö, miforege wohalöw̃ö ena'ö fogaoni Lowalangi ba fanuyu-Nia ya'ami andrö itugu aro. Na milau zi manö, ba lö te'ala ami. 11 Ba zi manö, tetehegö dania khömi we'amöi ba Mbanua si lö aetu andrö moroi khö Zo'aya ba Razo Sangorifi ya'ita Yesu Keriso. 12 Andrö wa lö mamalö ufasugi ba dödömi da'ö fefu, hew̃a'ae no mi'ila ia ba faduhu sibai dödömi ba duria soroi Lowalangi andrö si no mitema. 13 Fatua auri nasa ndra'o, u'angeragö tödögu wa si lö tola lö ufasugi ba dödömi ngawalö da'ö. 14 Börö me u'ila wa lö ara tö uröi dania gulidanö andre, me So'aya ya'ita Yesu Keriso zi no mangombakha Ya'ia khögu. 15 Ba uforege sindruhundruhu ena'ö na no uröi gulidanö, ba lö aetu itörö tödömi da'e fefu. 16 Ba ginötö ma'ombakha'ö khömi ha wa'amolakhömi we'aso Zo'aya ya'ita Yesu Keriso, ba lö ma'o'ö hikaya fayafaya nifakhai dödö niha. Fa'amolakhömi Keriso andrö no ma'ila faoma höröma samösa. 17 So ndra'aga ba da'ö me Ifosumange awö wa Ifolakhömi Ia Lowalangi Ama. Ba ginötö da'ö terongo li Fondrege Zolakhömi, sanguma'ö khö-Nia, "Ono-Gu omasiö da'e, wa'omasi-Gu Ia!" 18 No marongo li andrö si otarai zorugo me so ndra'aga awö-Nia yaw̃a ba hili ni'amoni'ö andrö. 19 Da'ö mbörö wa abölö faduhu sa'ae dödöma duria Lowalangi andrö ni'ombakha'ö ndra sama'ele'ö. Ha wa'asökhi na mitöngöni duria andrö, börö me turia andrö, hulö wandru sohagaini naha si no ogömigömi irugi tohare wa'amoluo, ba haga madala zi haga bakha ba dödömi. 20 Ba si oföna sibai, ya mitörö tödömi da'e: Turia soroi Lowalangi sanandrösa ba ngawalö zalua dania, tebai mufo'eluaha molo'ö söndra dödö zamösana. 21 Börö me lö irai so niha soroi ba wa'omasinia samösa, tola ifa'ema duria soroi Lowalangi sanandrösa ba ngawalö zalua dania. Sango'ou niha ba wama'ema turia soroi Lowalangi andrö no Eheha Lowalangi samösa.

2 Fetero 2

1 Ba ginötö si lalö ba gotalua mbanua Lowalangi no maoso zama'ele'ö sofaya. Si manö göi ba gotaluami maoso dania ndra samahaö sofaya. Lafa'amöi ba dödö niha dania wamahaö si lö duhu, samakiko niha. Ba la'osilö'ögö Zo'aya si no manehegö Ya'ia ba wangefa'ö ya'ira. Ba zi manö la'a'asogö khöra wa'atekiko si göna ya'ira dania ba wa'alio. 2 Hew̃a'ae si manö ato niha solo'ö dania lala wa'auri zamahaö sofaya andrö nifatörö wangisö si lö sökhi. Ba nilau ndra samahaö sofaya andrö ato niha dania sango'aya Lala Sindruhu andrö nibe'e Lowalangi. 3 Ba börö wa'omasira gana'a, ladunödunö ira samahaö sofaya andrö dania khömi manömanö nifakhaikhai dödöra samösa ba wanöndra hare moroi khömi. Ba fanguhuku si göna ya'ira no ara tefa'anö, ba fa'atekiko si no muhonogöi khöra no ibazebaze'ö ira. 4 Mala'ika si no mamazökhi horö, lö itehegö Lowalangi aefa ira moroi ba huku, ba Itibo'ö bakha ba narako. Labe'e ira bakha ba naha sogömigömi ba nitaha ira ba da'ö irugi Luo Wanguhuku. 5 Si manö göi gulidanö ba ginötö föna; lö Itehegö manö Lowalangi aefa moroi ba huku. Ifatörö molö sebua Lowalangi ba gulidanö ni'iagö niha si lö aboto ba dödö khö Lowalangi ba ginötö da'ö. Ha Noakhi fao awö zi dafitu niha tanö bö'önia ni'orifi, börö me no ituriaigö Noakhi duria sanandrösa ba wa'auri si faudu ba dödö Lowalangi. 6 Fagölö ira mbanua Zodoma ba Gomora: Ifakiko mbanua andrö Lowalangi faoma alitö ba wombali'ö dumaduma ba zanandrösa hadia ia zalua ba niha si lö aboto ba dödö Lowalangi. 7 Ba no I'orifi Loti, börö me i'o'ö zomasi Lowalangi, ba no tefakao sibai ia börö gamuata si lö sökhi moroi ba niha si lö mangata'ufi huku. 8 Ba gotalua niha si manö auri Loti si sökhi amuata andrö, ba tefakao sibai gera'era dödönia, me ero ma'ökhö i'ila awö wa irongo nilaura si lö sökhi. 9 Tobali, I'ila So'aya hewisa wangorifi niha solo'ö somasi Ia ba falukha ira wanandraigö. Ba I'ila So'aya hewisa wangirö'ö niha si lö sökhi nifakao dania ba Luo Wanguhuku, 10 ba oföna ba niha sanörö lala nösi niha ba wangisö sira'ira'iö ba sangositengagö fa'abölö Lowalangi. Fondrege wa lö aiw̃ö ba fa'asilöyaw̃a zamahaö sofaya andrö irege lö ada'uda'u ira wango'aya zo noso solakhömi andrö ba zorugo! 11 Mala'ika na'i, sabölö tohude fa'abe'e ba fa'abölö moroi ba zamahaö sofaya andrö, lö latandraw̃aisi zo noso solakhömi andrö ba zorugo. 12 Ba hiza zamahaö sofaya andrö ahöli dödöda! Hulö gurifö si tumbu ena'ö lara'u ba labunu. Lö fangerangerara, lafalua nilaura molo'ö somasi dödöra manö irege ngawalö zi lö aboto ba dödöra la'uduni faoma fehede fango'aya. Börö da'ö ba nilaura samösa, tekiko dania ira si mane urifö samu'i. 13 Si tobali fanegura ba wamakao nifoböröra, lataögö wamakao dania. Molo'ö ya'ira sangomusoi'ö tödö ya'ia wamalua hadia ia manö ba zi ma'ökhö soguna ba wamönui somasi nösira. Na dumadao ira awömi ba gowuloa wemanga, ba hulö zi ta'unö ba si ra'iö ira börö me mabumabu ira, ba ngawalö nifaluara si möi fangaila. 14 Börö me lö awöliwöli ira wamazökhi horö, ba somasi ira ya'ia wamaigimaigi ira alawe sohorö. Ba ladönisi niha sambö famati. Tödöra ba no to'ölö ba wangisö si lö sökhi. Ya'ira ba no niha ni'elifi! 15 Me lö omasi ira wanörö lala sadölö, andrö elungu ira. No latörö lala Mbileamo ono Mbe'oro föna. Omasi sibai Mbileamo andre wanöndra ana'a moroi ba wolaunia si lö sökhi. 16 Ba no isöndra wamangelama sabe'e ba wa lö sökhinia andrö, me kalidenia si lö mangila muhede andrö, tola fahuhuo ba li niha. Ba tetenaw̃a zama'ele'ö andrö, ba wa lö tödö. 17 Ira samahaö sofaya andrö no si mane umbu nidanö sotufo ba si mane lawuo ni'oloi'ö nangi sabölö. No Ihönagö Lowalangi khöra sambua naha sogömigömi sibai. 18 Ba lalau gangombakhata si lö ösi; hokha fangisö la'oguna'ö ba wama'ala niha si bohou mu'efa'ö moroi ba lala elungu. 19 Ira samahaö sofaya andrö lafabu'u wangefa'ö ba niha, ba ya'ira samösa sa no ni'osawuyu mbuabua si to'ölö samakiko niha. Börö me niha si no i'alani hadia ia, tobali sawuyu zangalani ya'ia andrö. 20 No aefa niha moroi ba wa'abölö gulidanö samakiko niha börö me aboto ba dödönia Zo'aya ba Razo Sangorifi ya'ita Yesu Keriso. Ba na aefa da'ö te'u'u ia zui irege i'alani ia fa'abölö gulidanö andrö, ba abölö lö sökhi niha andrö ba gamozuania moroi ba zi föföna. 21 Abölö sökhi niha si mane da'ö lö irai aboto ba dödöra lala sindruhu moroi khö Lowalangi, moroi na no aboto ba dödöra, ba aefa da'ö lö omasi la'o'ö goroisa nibe'e Lowalangi khöra. 22 Hadia ia nilaura faudu sibai ba gamaedola andre, "Asu samuli manga hadia ia zi no i'uta'ö," ba "Bawi si no mufemondri, samuli mamagaölö ya'ia ba getuna."

2 Fetero 3

1 Ya'ami ira talifusögu ni'omasi'ö! Suragu si mendrua da'e khömi. Bakha ba zura si dombua andrö, no u'alui lala ba wanusugi era'era sohahau ba khömi. 2 Ba ufarou dödömi ena'ö mifuli mitörö tödömi daroma li si no law̃a'ö ira sama'ele'ö khö Lowalangi me föna, ba oroisa soroi Zo'aya, Razo Sangorifi, si no mufa'ema khömi, nifa'ema ndra sinenge. 3 Ba si oföna, lö tola lö aboto ba dödömi wa ba luo safuria andrö, maoso niha sanörö lala wangisöra. La'o'aya ami dania, 4 muhede ira lamane, "Iw̃a'ö no fawu'u li Zo'aya wa so Ia! Iada'e hezo so Ia? Ira tuada no oi mate, ba lö si tebulö fefu hadia ia si mane me i'otarai mböröta wamazökhi ölia!" 5 La'odödögö wa lö lafaduhu'ö ba daroma li-Nia Iwöwöi mbanua si yaw̃a awö gulidanö Lowalangi; Iwöwöi gulidanö andrö moroi ba nidanö, ba faoma idanö; 6 ba faoma idanö göi -- ya'ia nidanö moroi ba molö sebua -- tefakiko gulidanö si föföna. 7 Ba banua si yaw̃a awö gulidanö si so iada'e, ya'ia nirorogö börö daroma li Lowalangi andrö göi, ba nifakiko faoma alitö dania. Iada'e ba terorogö nasa mbanua si yaw̃a awö gulidanö irugi luo wanguhuku ba famakiko niha si lö aboto ba dödö Lowalangi. 8 Ba ya'ami ira talifusögu, böi mi'olifugö ami zi sambalö andre: ba wamaigi Zo'aya, si sara ngaluo ba lö amaehutania zi hönö fakhe -- fagölö manö zi dombua balö andre khö-Nia. 9 Lö ahou Zo'aya wame'e hadia ia zi no Ifabu'u, hew̃a'ae so niha sanguma'ö si manö. Ba zi tambai da'ö, sebolo tödö Ia khömi, börö me lö omasi Ia tekiko samösa. Omasi Ia ena'ö fefu niha mamalini era'era moroi ba horöra. 10 Fa'atohare luo we'aso Zo'aya andrö hulö we'aso zanagö. Ba Luo da'ö taya dania mbanua si yaw̃a si fao li si ugu'ugu, ba fefu zi so ba mbanua si yaw̃a tekiko ba akhozi, ba ulidanö awö nösinia fefu ba si taya dania. 11 Ba me sadudu da'ö fefu, andrö miforege wanörö lala satulö andrö khö Lowalangi ba ba wangata'ufi Ya'ia, 12 götö wombase'ö ba fangalio'ömi fa'atohare Luo Zo'aya. Ba Luo da'ö dania ba akhozi mbanua si yaw̃a, ba börö wa'aukhunia, ba tobali idanö zi so ba mbanua si yaw̃a. 13 Ba tadönadöna hadia ia zi no Ifabu'u Lowalangi, ya'ia mbanua si bohou ba tanö si bohou, si fahöna fa'atulö. 14 Andrö börö da'ö, ya'ami ira talifusö, ba wombalombaloi Luo andrö, mi'oigö dödömi sindruhundruhu ba wangamoni'ö fa'aurimi fa lö sinegu föna Lowalangi. Ba mirorogö gamakhaita si sökhi khö Lowalangi. 15 Akha mifaduhu'ö ba dödömi, fa'ebolo dödö Zo'aya ya'ita zi no tobali inötö nibe'e-Nia khöda ena'ö a'ozu te'orifi ita. Faulo, talifusöda ni'omasi'ö andrö, no isura göi zi manö khömi, Isura da'ö ba wa'atuatua nibe'e Lowalangi khönia. 16 Bakha ba zurasurania fefu lö aetu itörö li Waulo. Duhu so ösa zabua famo'eluaha ösi zurania andrö. Ba niha si lö aro famati ba si lö aboto ba dödö, no lafuyu'ö hadia ia nisura Waulo andrö. Faosatöfaosatö bö'ö moroi ba Mbuku Ni'amoni'ö andrö, no göi lalau zi manö. Folaura andrö no ba wamakiko ya'ira samösa. 17 Ba ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö, no aboto ba dödömi da'e. Börö da'ö, mi'angelama, fa böi tedönisi ami ba wa'elungu niha si lö aboto ba dödö huku Lowalangi andrö, irege lö tebulö ami ba naha sahono dödömi andrö. 18 Ba ya tedou worasoimi fa'ebua dödö Zo'aya, Razo Sangorifi ya'ita, Yesu Keriso, ba ena'ö itugu aboto ba dödömi Ia. Ya'ia nifosumange, iada'e ba irugi zi lö aetu! Yaduhu.

1 Yohane 1

1 Ösi zura andre ya'ia zanandrösa ba Daroma Li fangorifi, ya'ia Daroma Li si no so i'otarai mböröta. No marongo, ba no ma'ila ia höröma samösa. No manehegö ia ba no göi mababaya ia faoma tangama. 2 Me tefa'ele'ö wa'auri andrö ba gulidanö, ba no ma'ila ia. Da'ö mbörö wa mafaduhu'ö ia ba maturiaigö khömi wa'auri satulö si lö aetu si no so khö Nama, ba no göi tefa'ele'ö khöma. 3 Hadia ia zi no ma'ila ba marongo, da'ö göi ni'ombakha'öma khömi, ena'ö fao ami awöma ba wango'aurifagö fa'auri fa ha sambua khö Nama ba ba khö Nono-Nia Yesu Keriso. 4 Masura da'e ena'ö so wa'omuso dödöda sindruhundruhu. 5 Da'e duria si no marongo moroi khö Nono Lowalangi, ba ni'ombakha'ö khömi: Lowalangi andrö ba no haga, ba khö-Nia lö hadöi sogömigömi. 6 Na taw̃a'ö ha sambua ita khö-Nia, ba ya'ita sa auri bakha ba zogömigömi, ba no sofaya ita he ba wehede he göi ba nifaluada. 7 Na ba haga so ita si mane fe'aso-Nia ba haga, ba no sauri ba wa'ohahau ba ba wa ha sara dödö ita khö nawöda, ba Ihaogö ita do Nono-Nia Yesu, Iheta horöda fefu. 8 Na taw̃a'ö wa lö horöda, ba talimo ita; ba lö Lowalangi bakha ba dödöda. 9 Ba na ta'ombakha'ö horöda khö Lowalangi, Ifalua gamabu'ula li-Nia, ba Ifalua hadia zatulö. I'efa'ö horöda awö wa Ihaogö ita moroi ba gamuatada si lö sökhi fefu. 10 Ba na taw̃a'ö wa lö horöda, ba tabali'ö sofaya Lowalangi, ba taroma li-Nia lö sonahia ba dödöda.

1 Yohane 2

1 He ya'ami iraonogu! Usura da'e khömi ena'ö böi mifazökhi horö. Ba na so zamazökhi horö, ba so khöda zanolo, Ya'ia Yesu Keriso, si fahöna fa'atulö andrö, satulö, Ilului wangandrö soguna khöda föna Nama. 2 Ba khö Yesu Keriso andrö, tasöndra wangefa horöda. Ba tenga ha horöda manö, I'efa'ö göi horö nösi gulidanö ma'afefu. 3 Na ta'o'ö goroisa Lowalangi, da'ö dandra wa no aboto ba dödöda Lowalangi. 4 Niha sanguma'ö, "No aboto ba dödögu Lowalangi," ba na lö i'o'ö goroisa Lowalangi, sofaya niha da'ö, lö monahia Lowalangi ba dödönia. 5 Ba niha solo'ö taroma li Lowalangi, ba mo'ahonoa wangomasi'önia Lowalangi. Da'ö dandra wa no ha sambua ita khö Lowalangi. 6 Ba na so zanguma'ö, wa fa'aurinia no ha sambua khö Lowalangi, lö tola lö itara gahe Keriso. 7 Ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö! Sinuragu andre ba tenga amakhoita si bohou. Amakhoita si no ara da'e si no mufa'ema khömi me böröta mamati ami khö Yesu, ya'ia duria si no mitema moroi khö Lowalangi. 8 Ba hewa'ae si manö, amakhoita nisuragu andre no si bohou göi; no oroma wa'atulönia ba khö Yesu Keriso ba ba wa'aurimi. Börö me si taya zogömigömi, ba haga sindruhu andrö no muhaga sa'ae. 9 Niha sanguma'ö wa bakha ba haga so ia, ba na fatiu dödönia khö dalifusönia, no ba zogömigömi so ia irugi iada'e. 10 Niha sangomasi'ö talifusönia, no sauri bakha ba haga, irege lö manö tesöndra khönia wangekhugö niha bö'ö ba wamazökhi horö. 11 Ba niha si fatuwu khö dalifusönia, no si so bakha ba zogömigömi. No sowaöwaö ba zogömigömi, ba lö i'ila heza möi ia, börö me sogömigömi andrö zombali'ö ya'ia lö i'ila hadia ia. 12 Ba usura khömi, ya'ami iraono, börö me no mu'efa'ö horömi börö Keriso. 13 Ba usura khömi, ya'ami ira ama, börö me no aboto ba dödömi Ia si no so i'otarai mböröta. Ba usura khömi, ya'ami si bohou ebua, börö me no mi'alani Gafökha. 14 Ba usura khömi, ya'ami iraono, me no mi'ila Lowalangi, Ama. Usura khömi, ya'ami ira ama, börö me no aboto ba dödömi Daroma Li si no so i'otarai mböröta. Ba usura khömi, ya'ami si bohou ebua, börö me no sabölö ami. Ba me lö mamalö so ba dödömi Daroma Li Lowalangi, ba no mi'alani Gafökha. 15 Böi mi'omasi'ö nösi gulidanö andre, ma hadia ia manö zi so ba gulidanö andre. Na mi'omasi'ö nösi gulidanö, ba lö fangomasi'ö Ama khömi. 16 Me fefu hadia ia zi so ba gulidanö andre -- ya'ia da'ö fefu hadia zomasi dödö niha si so horö, ba fefu hadia ia ni'ila ba somasi ni'okhögö ba fefu hadia ia ba gulidanö andre nibe'e we'ewe'e dödö -- fefu da'ö no si tenga si otarai Nama, no moroi ba gulidanö. 17 Ulidanö ba fefu hadia ia zi so bakha khönia somasi dödö niha, ba si taya. Ba niha solo'ö somasi Lowalangi, ba lö tebulö sauri sagötö fa'ara. 18 Ya'ami iraonogu, amozua ginötö no ahatö! Ba si mane si no mu'ombakha'ö khömi wa so dania zi Fa'udu khö Keriso, ba iada'e no ato zi maoso zi fa'udu khö Keriso. No famaduhu'ö da'e wa no ahatö Luo Safuria. 19 Si fa'udu khö Keriso andrö no niha si no mondröi ya'ita, me sindruhunia sa ira tenga niha khöda. Na niha khöda ira, ba lö tebulö ira awöda. Ba laheta ira moroi khöda, ena'ö oroma wa samösa lö göi moroi ba khöra zi ndruhundruhu farahu ba ngasida. 20 Ba no mitema Geheha Lowalangi nibe'e Yesu Keriso. Da'ö mbörö wa aboto ba dödömi wamahaö sindruhu andrö. 21 Tobali, usura da'e khömi tenga me lö saboto ba dödömi wamahaö sindruhu, no sindruhu aboto ba dödömi, ba no aboto ba dödömi göi wa lö falimosa ba wamahaö sindruhu andrö. 22 Niha solau faya ba no niha sanguma'ö wa tenga Razo Sangorifi Yesu si no Ifabu'u Lowalangi. No si fa'udu khö Keriso niha andrö; Lö ifaduhu'ö Nama he göi Ono andrö. 23 Niha si lö mamaduhu'ö Ono andrö, lö ifaduhu'ö Nama. Ba niha samaduhu'ö Ono andrö, eluahania itema göi Nama andrö. 24 Börö da'ö, turia si no mirongo moroi ba mböröta lö tola lö mihaogö wondrorogö bakha ba dödömi. Na mihaogö wanöngöni turia andrö, ba lö mamalö ha sambua ami khö Nono andrö ba ba khö Nama. 25 Ba da'e zi no Ifabu'u Keriso khöda: fa'auri sindruhu si lö aetu. 26 Sinuragu andre, no sanandrösa ba niha sangalui lala ba wolimo ya'ami, 27 ba sanandrösa khömi samösa, no Ifaduwa Geheha-Nia Keriso khömi. Ba sagötö Geheha-Nia so bakha ba dödömi, lö moguna so niha samahaö ya'ami. Börö me Eheha-Nia andrö zamahaö ya'ami sanandrösa ba ngawalö hadia ia fefu; ba hadia nifahaö-Nia andrö ba no sindruhu, tenga faya. Börö da'ö, ya mi'o'ö hadia nifahaö Geheha andrö, ba ya lö mamalö ha sambua ami khö Keriso. 28 Börö da'ö, ya'ami iraonogu, böi mibulö'ö ami ha sambua khö Keriso, ena'ö na ba ginötö we'aso-Nia dania, lö ata'u ita wangondrasi Ya'ia, ba lö tabini'ö ita börö wa'aila. 29 Ba no aboto ba dödömi wa Keriso andrö no I'o'ö zomasi Lowalangi. Börö da'ö lö tola lö aboto ba dödömi göi wa haniha zolo'ö somasi Lowalangi ba no Ono Lowalangi.

1 Yohane 3

1 Ya aboto ba dödöda ha wa'ebua wa'omasi Lowalangi khöda, irege tefaduhu'ö ita tobali ono Lowalangi. Sindruhu da'ö wa no ono Lowalangi ita. Da'ö mbörö wa ulidanö si lö sökhi andre lö aboto ba dödöra ita, börö me ulidanö andre lö saboto ba dödöra Lowalangi. 2 Ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö! Ono Lowalangi ita iada'e, ba lö nasa mu'oroma'ö khöda, hewisa ita dania. Ba no ta'ila wa na so Keriso, tobali ita dania si mane Ya'ia, börö me tanehegö dania Ia, hewisa Ia zindruhunia. 3 Dozi niha sanötöna da'e khö Keriso, i'amoni'ö mbotonia, ihaogö ia moroi ba horö si mane Keriso göi si lö horö. 4 Niha samazökhi horö, no lasawö goroisa Lowalangi; börö me horö andrö no fanawö oroisa Lowalangi. 5 Ba no mi'ila wa so Keriso ba wangeheta horö niha, ba wa lö hadöi horö sa'ae ba mboto-Nia. 6 Ba fefu niha sauri ha sambua awö Keriso, ba lö latohugö wamazökhi horö. Niha si lö mo'aetufa wamazökhi horö, lö nasa falukha ira khö Keriso ba ma lö nasa saboto ba dödöra. 7 Ya'ami iraonogu, böi mitehegö ifaelungu ami niha, haniha ia göi. Niha samalua somasi Lowalangi, no ono Lowalangi, si mane Keriso göi si no Ono Lowalangi. 8 Ba niha si lö mo'aetufa mamazökhi horö, no ono Gafökha ia, börö me i'otarai mböröta ifazökhi horö Afökha. Da'ö wa tohare Nono Lowalangi ya'ia ba wanudugö halöw̃ö Gafökha. 9 Niha si no tobali Ono Lowalangi, lö ifatohutohu wamazökhi horö, börö me no i'okhögö gamuata Lowalangi. Börö me no Amania Lowalangi, andrö iböhöi wamalua horö. 10 Da'e gamaehutania Nono Lowalangi ba ono Gafökha: Haniha zi lö mamalua somasi Lowalangi, ba si lö mangomasi'ö talifusönia, ba tenga Ono Lowalangi ia. 11 I'otarai mböröta no mu'ombakha'ö duria da'e khömi: Wa lö tola lö faoma ta'omasi'ö nawöda. 12 Böi si mane Ka'ino ita, si no tobali ono Gafökha irege ibunu dalifusönia samösa. Hadia mbörö wa ibunu dalifusönia Ka'ino? Börö me ngawalö nifaluania oi si sala, ba ngawalö nilau dalifusönia, no samalua somasi Lowalangi. 13 Börö da'ö ya'ami ira talifusögu, böi ahölihöli dödömi na fatuwu ba niha gulidanö ami. 14 No mi'ila wa no aheta ita moroi ba wa'amate, ba awu'a ita ba wa'auri sindruhu. No aboto ba dödöda da'ö, börö me ta'omasi'ö nawöda. Niha si lö mamalua fa'omasi, no nifatörö wa'amate nasa ia. 15 Ba niha si fatuwu ba dalifusönia no samunu niha, ba no mi'ila wa samunu niha lö i'okhögö wa'auri sindruhu, si lö aetu. 16 Ba no aboto ba dödöda wa'omasi Lowalangi: No Itehegö wa'auri-Nia Keriso salahida. Ba ya'ita göi lö tola lö tatehegö wa'aurida salahi dalifusö! 17 Na so samösa niha sokhö harato gulidanö andre, ba na i'ila ambö khö dalifusönia, ba lö omasi iforoma'ö wa'ahakhö dödönia khö dalifusönia andrö, hewisa niha si mane da'ö tola iw̃a'ö wa sangomasi'ö Lowalangi ia? 18 He ya'ami iraonogu! Böi ha ba mbawa ba ma ha ba wehede manö ta'omasi'ö nawöda. Ya ta'omasi'ö faoma fa'omasi sindruhu, soroma ba mbuabuada. 19 Da'e zinangea tafalua ba wangi'ila wa farahu ita ba niha si otarai Lowalangi, irege tola sahono ita tanö föna Lowalangi. 20 No ta'ila wa na iw̃a'ö tödöda fasala ita, aboto ba dödöda wa abölö ebua Lowalangi moroi ba wangi'ilada andrö, ba oi I'ila ma'afefu. 21 Tobali, ya'ami ira talifusögu ni'omasi'ö, na lö iw̃a'ö tödöda fasala ita, ba lö ata'u ita wangondrasi Lowalangi. 22 Ba hadia ia ni'andröda khö-Nia, ba Ibe'e khöda, börö me ta'o'ö goroisa-Nia ba tafalua zomasi dödö-Nia. 23 Da'e gamakhoita-Nia khöda: Lö tola lö faduhu dödöda khö Nono-Nia, ya'ia Yesu Keriso, ba lö tola lö faoma ta'omasi'ö nawöda si mane si no I'oroi'ö Keriso khöda. 24 Ba fefu niha solo'ö amakhoita Lowalangi, tobali ha sambua ba khö Lowalangi, ba Lowalangi ha sambua khöra. Ba no ta'ila wa Lowalangi ha sambua khöda börö Geheha Lowalangi, nibe'e Lowalangi khöda, samaduhu'ö ba dödöda da'ö.

1 Yohane 4

1 Ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö! Böi dozi faduhu dödömi ba niha sanguma'ö so Geheha Lowalangi khönia, mitandraigö ua ira ba wangi'ila hadia eheha si so khöra andrö si otarai Lowalangi ba ma tenga. Börö me ato zama'ele'ö sofaya si no muzawili gofu heza. 2 Si mane lala nitörö ba wangi'ila hadia eheha da'ö Eheha Lowalangi ba ma tenga: Niha samaduhu'ö wa Yesu Keriso möi ba gulidanö si mane niha, ba niha andrö so khönia Geheha si otarai khö Lowalangi. 3 Ba niha si lö mamaduhu'ö da'e sanandrösa khö Yesu, lö khönia Eheha Lowalangi. Eheha si so ba niha si manö no moroi ba zi fa'udu khö Keriso. Sanandrösa ba geheha da'ö no te'ombakha'ö khömi wa so ia dania. Ba no so ia ba gulidanö iada'e. 4 Ba ya'ami iraonogu, no Ono Lowalangi ami. Ba no mi'alani ndra sama'ele'ö sofaya andrö, börö me abölö Geheha si so khömi moroi ba geheha si so ba niha si otarai moroi ba gulidanö si lö sökhi andre. 5 Ira sama'ele'ö sofaya andrö fahuhuo ira sanandrösa ba ngawalö gulidanö andre, ba larongo wehedera ulidanö andre, börö me ya'ira no si otarai ba gulidanö. 6 Ba ya'ita no ono Lowalangi; ba niha saboto ba dödö Lowalangi, ba lafondrondrongo niw̃a'öda. Ba niha si tenga okhöta Lowalangi, lö lafondrondrongo niw̃a'öda. Si manö wolauda ba wangi'ila amaehuta Geheha sondrönia'ö niha ba wa'aboto ba dödö Lowalangi ba eheha samaelungu niha. 7 Ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö! Da ta'omasi'ö nawöda, börö me fa'omasi andrö no moroi khö Lowalangi. Niha samalua fa'omasi, no ono Lowalangi ba aboto ba dödönia Lowalangi. 8 Ba niha si lö mamalua fa'omasi, lö saboto ba dödönia Lowalangi; börö me Lowalangi andrö ba no fa'omasi. 9 Ba no i'oroma'ö wa'omasi-Nia Lowalangi bakha ba dödöda, ba wamatenge Ono-Nia khöda, si ha sambua andrö ba gulidanö ena'ö tasöndra wa'auri ba khö Nono-Nia andrö. 10 Da'e wa'omasi andrö: Tenga ya'ita zi no mangomasi'ö Lowalangi, no Lowalangi zangomasi'ö ya'ita ba si no mamatenge Ono-Nia ba gulidanö, ena'ö börö Ia tasöndra wangefa'ö horöda. 11 Ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö, na no si manö wangomasi'ö Lowalangi ya'ita, andrö göi lö tola lö ta'omasi'ö nawöda. 12 Samösa lö niha si no irai mangila Lowalangi, ba na faoma ta'omasi'ö nawöda, ha sambua ita khö Lowalangi ba tobali mo'ahonoa wa'omasi-Nia ba dödöda. 13 Ba börö me no Ibe'e khöda Geheha-Nia Lowalangi, andrö aboto ba dödöda wa no ha sambua ita khö Lowalangi, ba ha sambua Lowalangi ba khöda. 14 No ma'ila samösa Nono Lowalangi ba ma'ombakha'ö ba niha bö'ö iada'e, wa no Ifatenge Ia Ama ba gulidanö tobali Razo Sangorifi ulidanö andre. 15 Haniha zamaduhu'ö wa Yesu andrö Ono Lowalangi, ha sambua Lowalangi khö niha da'ö, ba niha da'ö göi auri ha sambua khö Lowalangi. 16 Ba no aboto ba dödöda ba faduhu dödöda wa'omasi Lowalangi khöda. Lowalangi andrö ba no fa'omasi. Niha sango'aurifagö fa'omasi, niha andrö ha sambua khö Lowalangi, ba ha sambua Lowalangi khönia. 17 Ba fa'omasi andrö tefo'ahonoa bakha ba dödöda, ena'ö lö ata'u ita wangondrasi Lowalangi ba Luo Wanguhuku. Ba lö ata'u ita, börö me fa'aurida ba gulidanö andre, no si mane fa'auri Keriso. 18 Niha sangomasi'ö Lowalangi, lö falukha wa'ata'u; börö me fa'omasi si no mo'ahonoa itayaigö fefu wa'ata'u. Niha si lö so'ahonoa ba wanandra fa'omasi Lowalangi, oroma da'ö ya'ia na ata'u wamaondragö Luo Wanguhuku. 19 Ta'omasi'ö Lowalangi börö me no oföna I'omasi'ö ita. 20 Na so samösa zanguma'ö, "U'omasi'ö Lowalangi," ba na fatuwu khönia dalifusönia, ba no sofaya ia. Börö me niha si lö mangomasi'ö talifusönia si tola i'ila hörönia, lö wa tola göi i'omasi'ö Lowalangi zi lö irai i'ila hörönia. 21 Börö da'ö, da'e goroisa nibe'e Keriso khöda: Dozi niha sangomasi'ö Lowalangi, lö tola lö göi i'omasi'ö dalifusönia.

1 Yohane 5

1 Niha si faduhu tödö wa Yesu no Razo Sangorifi si no Ifabu'u Lowalangi, ya'ia andrö no Ono Lowalangi. Ba niha sangomasi'ö Ama, ba la'omasi'ö nono soroi Nama andrö göi. 2 Ba da'e aboto ba dödöda wa no ta'omasi'ö nono Lowalangi, na no ta'omasi'ö Lowalangi ba ta'o'ö gamakhoita-Nia. 3 Börö me fangomasi'ö Lowalangi andrö no folo'ö amakhoita-Nia. Ba lö abua khöda wolo'ö amakhoita-Nia andrö, 4 börö me dozi ono Lowalangi tola la'alani gulidanö si lö sökhi andre. Ba ta'alani gulidanö andre faoma famatida khö Yesu Keriso. 5 Haniha zi tola mangalani fa'alösökhi gulidanö? Ha niha si faduhu tödö wa Yesu andrö Ono Lowalangi. 6 Yesu Keriso andrö si möi ba gulidanö si fao idanö wamayagö Ya'ia ba faoma do wa'amate-Nia. Tohare Ia tenga ha faoma idanö manö, no faoma idanö ba do. Ba Eheha Lowalangi zanguma'ö wa sindruhu da'e, börö me Eheha andrö lö irai molau faya. 7 Tobali, so tölu zamaduhu'ö: 8 Eheha Lowalangi, idanö ba do -- no fagölö wamaduhu'ö zi tölu andrö. 9 Faduhu dödöda ba wamaduhu'ö niha, ba abölö nasa wamaduhu'ö Lowalangi. Ba da'e wamaduhu'ö si no Ibe'e Lowalangi sanandrösa khö Nono-Nia. 10 Börö da'ö, niha si faduhu tödö khö Nono Lowalangi, no itema wamaduhu'ö da'e bakha ba dödönia; ba niha si lö faduhu tödö khö Lowalangi, no ibali'ö sofaya Lowalangi, börö me lö faduhu dödönia ba zi no Iforoma'ö Lowalangi sanandrösa khö Nono-Nia. 11 Da'e wamaduhu'ö andrö: No Ibe'e khöda Lowalangi wa'auri sindruhu si lö aetu, ba Ono-Nia gumbu wa'auri sindruhu si lö aetu andrö. 12 Niha sangokhögö Ono andrö, so khönia wa'auri si lö aetu; ba niha si lö mangokhögö Ono Lowalangi andrö, ba lö khönia fa'auri. 13 Ba khömi si faduhu tödö khö Nono Lowalangi, usura da'e ena'ö aboto ba dödömi wa no so khömi wa'auri si lö aetu andrö. 14 Ba lö ata'u ita wangondrasi Lowalangi, börö me Ifondrondrongo ero so gangandröw̃ada, niw̃a'öda khö-Nia molo'ö somasi Ia. 15 Me no aboto ba dödöda wa Ifondrondrongo ita na ta'andrö khö-Nia, ba aboto ba dödöda göi wa no tebe'e khöda ni'andröda moroi khö-Nia. 16 Na mi'ila so fa samösa nawömi Niha Keriso zamalua horö si lö molualua fa'amate, ba ya mangandrö ami khö Lowalangi; ba Ibe'e dania wa'auri Lowalangi ba niha andrö. Faudu da'e khöra si so horö si lö molualua fa'amate. Ba samalua horö solualua fa'amate, ba lö uw̃a'ö wa lö tola lö mangandrö ami khö Lowalangi sanandrösa ba horö andrö. 17 Fefu gamuata si lö sökhi ba no horö, ba hiza so horö si lö molualua fa'amate. 18 No aboto ba dödöda wa niha si no tobali Ono Lowalangi lö latohugö wamazökhi horö, börö me Ono Lowalangi zolumö'ö ya'ia, ba salaw̃a zi lö sökhi andrö tebai ifalua hadia ia khönia. 19 No aboto ba dödöda wa no okhöta Lowalangi ita, hew̃a'ae barö wa'abölö zalaw̃a si lö sökhi so gulidanö andre ma'afefu. 20 No aboto ba dödöda wa no tohare ba gulidanö Nono Lowalangi. No Ibe'e khöda wa'aboto ba dödö, ena'ö aboto ba dödöda Lowalangi Sindruhu andrö. Fa'aurida no ha sambua khö Lowalangi Sindruhu andrö ba khö Nono-Nia Yesu Keriso. Ya'ia andre Lowalangi Sindruhu, ba Ya'ia göi wa'auri Sindruhu si lö aetu. 21 He ya'ami iraonogu, mi'aröu'ö ami moroi ba ngawalö nadu andrö!

2 Yohane 1

1 Sura andre moroi khögu, sondrönia'ö Banua Niha Keriso, khö Nina si no ituyu Lowalangi, ba ba ndraono Nina andrö ni'omasi'ögu sindruhundruhu. Tenga ha ya'o, no fefu niha si no aboto ba dödö turia sindruhu andrö soroi Lowalangi, ba sangomasi'ö ya'ami göi. 2 Börö me Lowalangi sindruhu andrö mo'arota bakha ba dödöda, ba lö tebulö so Ia khöda sagötö fa'ara. 3 Ya Ibe'e khöda howuhowu, fa'ahakhö dödö ba fa'ohahau dödö Lowalangi Ama, ba Yesu Keriso, Ono Nama andrö. Ena'ö ma'afefu da'ö ta'okhögö ba wa'atulö dödö ba fa'omasi. 4 No omuso sibai dödögu me u'ila wa iraono Nina so zauri molo'ö Turia sindruhu andrö soroi Lowalangi si mane si no Ifakhoi Ama khöda. 5 Börö da'ö, Ina, u'andrö sibai ena'ö ya'ita fefu faoma ta'omasi'ö nawöda. Niw̃a'ögu andre tenga sambua amakhoita si bohou; amakhoita andre no tebe'e khöda i'otarai mböröta. 6 Mangomasi'ö eluahania mamalua amakhoita Lowalangi. Ba amakhoita andrö si no mirongo i'otarai mböröta ya'ia wa lö tola lö faoma mi'omasi'ö nawömi. 7 Ato zamaelungu si no muzawili misa ba gulidanö ma'asagörö. Ya'ira andrö oi niha si lö mamaduhu'ö wa Yesu Keriso no möi ba gulidanö si mane niha. Niha si mane da'ö no samaelungu ba Udu Keriso. 8 Börö da'ö, mifaigi lala fa böi taya zi no ma'ohalöw̃ögöi khömi. Mi'oigö dödömi ena'ö afönu mitema luomi moroi khö Lowalangi. 9 Niha si lö mo'arota ba wamahaö Keriso andrö, si no fahole moroi ba nifahaö Keriso, niha da'ö lö khönia Lowalangi. Niha si lö tebulö ba wamahaö Keriso, eluahania so khönia he Lowalangi Ama, he göi Ono. 10 Börö da'ö, na so niha si möi khömi ba ituriaigö khömi wamahaö si tenga nifahaö Keriso, böi mitema niha si manö ba nomomi, ba böi göi miw̃a'ö ya'ahowu khönia. 11 Börö me niha sanguma'ö ya'ahowu ba niha si mane da'ö, ba no fao ia göi awö niha da'ö ba wamalua folau si lö sökhi andrö. 12 Oya sibai zinangea u'ombakha'ö khömi mena'ö, ba abölö sökhi böi faoma sura. Utötöna wa tola u'ondrasi ami ba fahuhuo samösa ndra'o khömi, ena'ö sindruhundruhu omuso dödöda. 13 Iraono dalifusöu Ina si no göi Ifili Lowalangi la'owai ndra'ugö.

3 Yohane 1

1 Talifusögu Gayo Ni'omasi'ö! Ya'o, sondrönia'ö banua Niha Keriso, si no mangomasi'ö ya'ugö sindruhundruhu, 2 mangandrödo salahiu ena'ö lö fökhöfökhöu ba sökhi ma'afefu hadia khöu si mane nosou oi si sökhi manö. 3 Omuso sibai dödögu me tohare ndra talifusö andrö ba la'ombakha'ö ha wa'alöfaröimö ba duria sindruhu andrö soroi Lowalangi, börö me duhu lö mamalö no solo'ö famahaö khö Lowalangi ndra'ugö. 4 Sambalö tö lö hadöi göi si tola mangomusoi'ö tödögu wamondrongo wa iraono khögu no solo'ö famahaö Lowalangi. 5 He ya'ugö talifusögu! Fa'alöfaröimö andrö oroma ba ngawalö nilaumö ba dalifusö ndrotondroto mbanua Niha Keriso; he göi ba Niha Keriso si lö ö'ila na'i, möi ndra'ugö enonira. 6 No la'ombakha'ö ba mbanua Niha Keriso ba da'e wa'omasimö andrö. Tohugö wanolo ya'ira fatola latohugö wofanöra, ena'ö omuso dödö Lowalangi wamaigi. 7 Börö me ba wofanö ndra talifusö andrö wohalöw̃ö khö Keriso, ba lö latema wanolo hadia ia göi soroi niha si lö mangila Lowalangi. 8 Börö da'ö, ya'ita Niha Keriso lö tola lö tatolo nawöda ndrotondroto Niha Keriso si mane da'ö, ena'ö tola fao ita ba halöw̃öra wanuriaigö turia sindruhu andrö soroi Lowalangi. 9 No usura sagörö zura sadogodogo ba mbanua Niha Keriso; ba Dioterefe andrö somasi tobali sondrönia'ö bakha ba mbanua Niha Keriso, lö omasi i'o'ö khögu. 10 Na so ndra'o dania, ba ufatunö ngawalö zi no ifalua, sanandrösa ba ngawalö zi lö sökhi ba faya si no iw̃a'ö! Ba fefu da'ö lö nasa tobönö khönia. Me inötö tohare ndra awöda ndrotondroto Niha Keriso andrö, lö omasi ia itema ira. Itenaw̃a na'i niha somasi manema ira talifusö andrö, awö wa i'efa'ö niha da'ö banua Niha Keriso. 11 He ya'ugö talifusö ni'omasi'ö, böi halö khöu zi lö sökhi. Halö khöu zi sökhi. Niha samalua si sökhi, no moroi ba Lowalangi. Ba niha samalua si lö sökhi, lö nasa si falukha ia khö Lowalangi. 12 Fefu niha oi lasuno Dimeterio. Isuno göi ia Lowalangi. Ya'aga göi masuno ia, ba ya'aboto ba dödöu wa no sindruhu nifa'emama andrö. 13 Oya zinangea uw̃a'ö khöu mena'ö, ba uw̃a'ö tödögu abölö sökhi böi faoma sura. 14 Udönadöna wa lö ara tö falukha ndra'o khöu, ba fahuhuo ita dania. 15 Ya Ifahowu'ö ndra'ugö Lowalangi. La'owai ndra'ugö ira talifusö si so ba da'e. Fa'ema wangowaigu ba dalifusöda fefu, samösamösa.

Yuda 1

1 Ya'ami ira talifusö si no tekaoni, ba fondrege ni'omasi'ö Lowalangi Ama, awö wa nirorogö khö Yesu Keriso. Enoni Yesu Keriso, ya'o -- Yuda -- talifusö Yakobo. 2 Udönadöna wa Ibe'e khömi Lowalangi howuhowu fa'ahakhö dödö ba fa'ohahau dödö irege fahöna. 3 Ya'ami ira talifusö ni'omasi'ö! Moroi sibai ba dödögu usura zura khömi sanandrösa ba wangorifi andrö si no faoma falukha ita. Ba iada'e, i'o'ou sibai ndra'o tödögu ba wo'amenesi ya'ami faoma sura andre, ena'ö lö mamalö fasöndra ami ba wamati si no Ibe'e Lowalangi, si ha samuza ba zi sagötö fa'ara ba mbanua-Nia. 4 Ba zi lö aboto ba dödöda, so niha si fatewu ba gotaluada. Niha si lö sökhi ira si no mamuyu'ö turia wa'ebua dödö andrö khö Lowalangida, ena'ö lasöndra ginötö ba wamalua somasi nösira. Ba sanimba Yesu Keriso, samatörö ba sokhö ya'ita. I'otarai mböröta, no oföna te'ombakha'ö huku si göna ya'ira ba Mbuku Ni'amoni'ö. 5 Ba fefu da'ö no oi aboto ba dödömi. Ba hew̃a'ae si manö, edöna ndra'o ufasugi ba dödömi hewisa wolau Zo'aya wangorifi niha Gizera'eli moroi ba danö Miserai, ba aefa da'ö Ifakiko niha si lö faduhu tödö ba gotaluara. 6 Mitöngöni göi mala'ika andrö sanalu'i ola ba wamatörö nihonogöi khöra, irege laröi nahiara. Ba no irate mala'ika andrö Lowalangi faoma rate si tebai tekiko ba nahia sogömigömi si tou. Ba da'ö lataha ira si lö mamalömalö irugi wanguhuku si göna ya'ira ba Luo sebua andrö dania. 7 Mifaigi göi mbanua Zodoma ba Gomora awö mbanua si fasui ya'ira, nihania no lafalua ngawalö zi mane nifalua mala'ika andrö. Lafalua ngawalö wohorö ba amuata si lö sökhi; fohorö ba sogoro niha, irege tefakao ira faoma huku alitö si lö aetu, ena'ö tobali famangelama ba niha fefu. 8 Si manö göi niha andrö sangifingifi irege lafazökhi horö ba mbotora samösa. Lö ba dödöra wa'abölö Lowalangi ba la'o'aya niwöwöi solakhömi ba zorugo. 9 Mikhaeli samösa, satua mala'ika andrö, lö irai ilau zi mane da'ö. Me inötö fasoso ia khö Gafökha ba wamadöni ha niha zokhö boto Moze andrö, ata'u Mikhaeli wanguhuku Afökha faoma fehede fango'aya. Awai niw̃a'ö Mikhaeli, "So'aya dania zangotu'ö ya'ugö!" 10 Fao fango'aya, la'uduni fefu hadia ia zi lö aboto ba dödöra. Si mane urifö si lö tödö ira, fangi'ilara hadia ia, ha börö wangi'ila si fao khöra. Ba no da'ö zamobörö fa'atekikora. 11 Tekiko ira! No la'o'ö lala nitörö Ga'ino. Ba wanöndra ana'a, latörö lala elungua, si mane Bileamo. Tekiko ira börö wamadaöra, si mane Kora. 12 Ba ginötö wa'owulo ba wemanga nifaluami, ya'ira andrö zi tobali da'i ba gotaluami. Manga ira si fao fa'olu'alu'a, ba lö aila'aila, ba ha ya'ira ni'angeragöra. Si mane lawuo ni oloi'ö nangi ira ba si tebai manga'asogö teu. Si mane eu ira, si tebai mowua, hew̃a'ae baw̃a wowua. Eu si no mudöni w̃a'a ba si no mate. 13 Si mane dulu nasi sabölö ira, sanga'asogö otu'otu, si manö göi wolaura amuata si möi fangaila. Döfi selungu ira si no Ifonahia Lowalangi ba wondrege zogömigömi si lö mamalömalö. 14 Henokhi, nga'ötö si fitu i'otarai Gadamo, no irai ifa'ele'ö föna zanandrösa ba niha andre. Iw̃a'ö Henokhi, "Faigi, tohare dania Zo'aya awö ngahöngahönö mala'ika-Nia ni'amoni'ö, 15 ba wanguhuku niha fefu. Ihuku dania So'aya niha samazökhi si lö sökhi ba si lö faduhu tödö khö-Nia. Ba Ya'ia dania zangetu'ö huku ba wehede fango'aya fefu si no law̃a'ö niha si so horö si lö sökhi khö-Nia!" 16 Ya'ira andrö zi kökökökö manö, ba si fatahitahi. Latörö lala wangisöra ba horö. Lasuno ira, ba lasuno niha, ena'ö lasöndra harera. 17 Ba ya'ami ira talifusögu, mitörö tödömi zi no lafa'ele'ö föna ira sinenge Zo'aya ya'ita Yesu Keriso. 18 No oföna la'ombakha'ö khömi wa ba ginötö Luo Safuria dania so niha sango'aya ya'ami; ya'ia niha solo'ö fangisöra si lö sökhi. 19 Ya'ira andre niha samo'atumbukha fa'aboto bakha ba mbanua Niha Keriso ba nifatörö wangisöra samösa. No niha si lö Eheha Lowalangi ira. 20 Ba ya'ami, ira talifusögu böi mo'aetufa mi'a'azökhi wa'aurimi khö Zo'aya; mi'amoni'ö sibai wamatimi andrö. Ba mi'angandrö balazi Geheha Lowalangi, 21 ba mi'a'aro'ö ami ba wa'omasi Lowalangi ba wombasebase'ö fa'ahakhö dödö Zo'aya ya'ita Yesu Keriso, same'e khömi fa'auri sindruhu, si lö aetu. 22 Ba niha sangiwa tödö, mi'oroma'ö wa'ahakhö dödö. 23 Misöbi baero niha moroi bakha ba galitö ba wangorifi ya'ira. Sanandrösa ba niha bö'ö ya miforoma'ö wa'omasimi si fao fangata'ufi, ba mi'ogorofi nukhara si no lata'unöi ba wangisöra andrö si so horö. 24 Lowalangi, zabölö wondrorogö ya'ami ena'ö böi alau, ba si tola molohe ya'ami föna dadaoma-Nia fondrege zalaw̃a, si fao fa'owuawua dödö ba si lö sinegu hadia ia. 25 Ha Ya'ia Lowalangi sangorifi ya'ita, balazi Yesu Keriso, So'aya ya'ita. Lowalangi solakhömi Ia, sebua, sabe'e ba sabölö i'otarai götö föna, iada'e, ba irugi zi lö aetu. Yaduhu!

Fama'ele'õ 1

1 Ösi mbuku andre sanandrösa ba ngawalö hadia nifa'ele'ö Yesu Keriso so'amakhaita ba ngawalö zalua dania. No I'ombakha'ö Lowalangi khö Keriso, ena'ö Iforoma'ö khö genoni Lowalangi hadia ia zi lö tola lö alua ba zi lö ara tö. Ba Ifatenge mala'ika-Nia Keriso khö Yohane, enoni-Nia, ba wangombakha ngawalö zalua andrö khönia. 2 Ba Yohane göi idunödunö fefu ni'ilania andrö; ba da'e ni'ombakha'önia sanandrösa ba ni'oroi'ö Lowalangi nifa'ema Yesu Keriso. 3 Ya'ahowu zombaso ba samondrongo turia wama'ele'ö andre ba solo'ö nisura ba da'ö. Börö me lö ara tö alua da'ö fefu. 4 Ya'ami ira talifusö si so ba zi fitu nahia ba Asia! Ya'odo, Yohane, udönadöna wa falukha ami wa'ebua dödö ba fa'ohahau dödö Lowalangi -- ya'ia da'ö, Ya'ia zi so, si no so, ba si so dania -- ba moroi ba Geheha andrö si fitu si so föna dadaoma-Nia, 5 ba moroi khö Yesu Keriso, samaduhu'ö si lö faröi. Ya'ia zi oföna sibai mu'orifi moroi ba wa'amate ba samatörö fefu razo ba gulidanö. I'omasi'ö ita Yesu, ba wa'amate-Nia I'efa'ö ita moroi ba horöda. 6 Aefa da'ö Ibali'ö ita soi fa'a'ere ni'oniagö, si möi enoni Nama-Nia, Lowalangi. Yesu Keriso andrö zebua ba sabölö irugi zi lö aetu. Yaduhu! 7 Mifaigi, tohare Ia ba lawuo! Fefu niha oi la'ila Ia, fao ba da'ö zamahö Ya'ia. Fefu soi ba gulidanö ba oi mege'ege börö Ia. Ya'ia, itörö! Yaduhu! 8 "Si föföna Ndra'o, ba Safuria," Iw̃a'ö So'aya Lowalangi, si so, ba si no so, ba si so andrö dania, Fondrege Zabölö. 9 Ya'o, Yohane! Talifusömi si fao awömi ba wanaögö famakao si falukha dozi solo'ö Keriso. Tataha dödöda ba wamakao andrö, ya'ita banua tana khö-Nia. Tetibo'ö ndra'o ba Hulo Fatemo, börö me uturiaigö duria soroi Lowalangi, nifa'ema Yesu. 10 Me luo Zo'aya, Ifatörö wa'aurigu Eheha Lowalangi, i'anema'ö urongo li sebua -- si mane li dorofe -- fahuhuo furigu. 11 Imane, "Sura hadia ni'ilau, ba fa'ohe'ö mbuku andrö ba mbanua Niha Keriso si fitu, ya'ia; Nefeso, Simina, Feregamo, Tiatira, Zade, Filadefia, ba La'odikia." 12 Ba ubali'ö ndra'o furi ba wamaigi haniha zi hede andrö khögu. I'anema'ö u'ila fitu ngawua naha wandru -- si so tumbo -- nifazökhi moroi ba gana'a. 13 Ba gotalua naha wandru andrö musindro samösa zi hulö niha. No Ifake mbaru sanau si rugi ahe. No Ifake gana'a sombalugö tötö'a-Nia. 14 Afusi mbu-Nia hulö mbu mbiribiri, si mane fa'afusi gafasi. Moholahola hörö-Nia si mane alitö; 15 ahe-Nia no oyo si mane tambaga nifahele ba galitö. Li-Nia si mane fe'ugu'ugu nidanö sebua salaw̃a lulu. 16 No Igogohe tanga-Nia kambölö fitu ndröfi, ba moroi ba mbawa-Nia alua sara gari satarö si faoma bawa. Sikhala-Nia mohaga si mane haga luo ba dalu zi ma'ökhö. 17 Me u'ila Ia, alau ndra'o föna-Nia si mane si no mate. Ba hiza, Itufa ndra'o tanga-Nia kambölö, ba humede Ia, "Böi ata'ufi! Ya'o zi Föföna ba Safuria. 18 Ya'odo zi no auri andrö! No mate-Do, ba faigi, auri Ndra'o irugi zi lö aetu. Ya'o zamatörö fa'amate, ba fa'auri niha si no mate. 19 Börö da'ö, sura hadia ia ngawalö ni'ilau, hadia ia zi so iada'a, ba hadia ia zalua dania. 20 Da'e geluaha zi no tobini ni'ilau ba ndröfi andrö si fitu, si so ba danga-Gu kambölö, ba ba naha wandru ana'a si fitu andrö. Döfi si fitu andrö ba ya'ia mala'ika mbanua Niha Keriso si fitu, ba naha wandru andrö si fitu ba banua Niha Keriso si fitu andrö."

Fama'ele'õ 2

1 "Ba mala'ika mbanua ba Nefeso, ömane wanura: Da'e goroisa zololohe döfi si fitu ba danga-Nia kambölö, ba sowaöwaö ba gotalua naha wandru ana'a si fitu andrö. 2 U'ila hadia nilaumi; abölö sibai ami wohalöw̃ö ba ebolo dödömi. U'ila wa lö edöna mibe'e dödömi ba niha si lö sökhi. Ba ba niha sanguma'ö sinenge ira, ba sindruhunia tenga, no mitandraigö, ba no misöndra wa solau faya ira. 3 Mitaha dödömi ba mitaögö wamakao börö Ndra'o, ba lö aetu dötönafömi. 4 Ba hiza, da'e zi fatuwu Ndra'o ba khömi: Lö sa'ae mi'omasi'ö Ndra'o si mane ba mböröta. 5 Börö da'ö, mitöngöni wa no abakha wa'alaumi! Mifalalini gera'erami ba horömi, ba mifalua hadia zi no milau ba mböröta. Na lö ö'o'ö da'ö, ba tohare Ndra'o, ba utuli'ö naha wandru andrö khömi ba nahania. 6 Hew̃a'ae si manö, ba so sambalö zi sökhi ba khömi; ya'ia da'ö: No mi'ogorofi wolau zolo'ö Nikola'iti andrö, ni'ogorofi-Gu göi. 7 Haniha zi tola mamondrongo, ba ya mube'e ba dödönia hadia niw̃a'ö Geheha Lowalangi ba mbanua Niha Keriso andrö! Haniha zi möna, Utehegö i'a mbua geu fangorifi, si tumbu ba Kabu andrö khö Lowalangi." 8 "Ba mala'ika mbanua ba Zimina, ömane wanura: Da'e goroisa si otarai khö-Nia, si föföna ba safuria -- si no mate ba si no ifuli auri. 9 No U'ila ngawalö gabula dödömi; no U'ila numana ami -- ba sindruhunia no fahöna khömi! U'ila wa'afökhö dödö niböbögö khömi moroi ba zanguma'ö niha Yahudi ira, ba sindruhunia sa tenga; ono mbanua Gafökha ira! 10 Böi mi'ata'ufi wamakao andrö si göna ami dania ba zi lö ara tö. Hiza, ibe'e ba gurunga ösa ami Afökha ba wanandraigö ya'ami. Tefakao ami dania fulu ngaluo wa'ara. Böi faröi ami khö-Gu irugi wa'amate, ba Ube'e khömi wa'auri sindruhu, takula wemöna. 11 Haniha zi tola mamondrongo, ya mube'e ba dödönia hadia niw̃a'ö Geheha Lowalangi ba mbanua Niha Keriso andrö! Haniha zi möna, tebai manö i'alani ia fa'amate si mendrua andrö." 12 "Ba mala'ika mbanua ba Weregamo, ömane wanura: Da'e ni'oroi'ö zolohe gari satarö si faoma bawa andrö. 13 U'ila heza so nahau. Ba zi so dadaoma Gafökha andrö. Lö faröi ami khö-Gu. Ba ginötö Atifasi na'i, samaduhu'ö andrö khö-Gu si lö faröi, nibunu ba gotaluami, ba naha gangowuloa Gafökha, ba ginötö da'ö lö mi'osilö'ögö wa mamati ami khö-Gu. 14 Hew̃a'ae si manö ba so ma'ifu zi lö omasi-Do ba khömi: Me so ba gotaluami zolo'ö famahaö Mbileamo. Ifahaö Bileamo Mbalaki ba wondrönisi niha Gizera'eli ba horö; lafarou wemanga föfö gö nadu ba ba wohorö. 15 Si manö göi wa so ba gotaluami niha solohe famahaö zolo'ö khö Nikola'iti. 16 Börö da'ö, mifalalini gera'erami! Ba na lö ölau da'ö, ba ba zi lö ara tö so Ndra'o dania khömi ba Usuwö niha andrö faoma gari si so ba mbawa-Gu. 17 Haniha zi tola mamondrongo, ba ya itöngöni hadia ia niw̃a'ö Geheha Lowalangi ba mbanua Niha Keriso andrö! Ya'ira si möna, ba Utehegö dania la'a mana si tobini andrö, ba latema moroi khö-Gu zamösana sambua gara safusi. Ba gara da'ö tesura sambua döi si bohou, si lö i'ila haniha ia göi, baero niha sanema ya'ia." 18 "Ba mala'ika mbanua ba Diatira, ömane wanura: Da'e niw̃a'ö Nono Lowalangi, si holahola hörö mane alitö, ba si so ahe si mane tambaga nitunu. 19 U'ila fefu hadia nilaumi -- U'ila wa'omasimi -- lö faröi ami, mohalöw̃ö ami, ba mitaögö wamakao. U'ila wa abölö terou dödömi wohalöw̃ö moroi ba zi föföna. 20 Ba hiza, da'e zi lö omasi-Do khömi: No mibe'e dödömi khö Gizebela, ira alawe sanguma'ö enoni Lowalangi ia. No ato genoni-Gu nilimonia ba ifahaö ba wohorö ba ba wemanga wöfö gö nibe'e ba nadu. 21 No Ube'e khönia ginötö ena'ö ifalalini gera'erania moroi ba horönia, ba hiza lö omasi ia iböhöli wamalua fohorö andrö. 22 Hiza! U'olobigö ia tou ba zalo irege afökhö khönia. Ba daö itaögö wa'afökhö sabölöbölö awö niha sohoröni ya'ia andrö. Fefu da'ö Ufalua iada'e, atö na laböhöli wamalua si lö sökhi andrö. 23 Solo'ö ya'ia ba Ubunu göi, ena'ö oi aboto ba dödö mbanua Niha Keriso, wa Ya'o zangi'ila era'era ba tödö niha. Fefu ami, Usulöni khömi molo'ö nilau zamösana. 24 Ba ya'ami tanö bö'ö ba Diatira, böi mi'o'ö wamahaö si lö sökhi andrö, ba böi mifahaö ami ba gelemu Zatana andrö. Uw̃a'ö khömi wa lö Unönö khömi noro sanambuasi. 25 Ba hiza, na irugi inötö we'aso-Gu dania, ba böi mifamalömalö wolo'ö hadia zi no mi'okhögö. 26 Haniha zi möna, ba solo'ö somasi dödö-Gu irugi zi lö aetu, Ube'e khönia wa'abölö si mane nitema-Gu khö Nama-Gu. Latema wa'abölö moroi khö-Gu ba wamatörö fefu soi, faoma si'o si'öli, ba ba wamufu soi andrö si mane bowoa tanö. 28 Latema dania madala moroi khö-Gu. 29 Haniha zi tola mamondrongo, ya mube'e ba dödönia niw̃a'ö Geheha Lowalangi ba mbanua Niha Keriso andrö!"

Fama'ele'õ 3

1 "Ba mala'ika mbanua ba Zade, ömane wanura: Da'e niw̃a'ö zokhö eheha si fitu moroi khö Lowalangi ba döfi si fitu andrö. U'ila hadia ia nilaumi. Sauri ami law̃a'ö, ba hiza no si mate! 2 Börö da'ö, faoso, ba mi'abe'e'ö hadia ia zi tosai nasa andrö khömi fatua lö a'ozu wa'amate. Börö me U'ila wa fefu nilaumi, sambalö lö so'ahonoa föna Lowalangi. 3 Börö zi manö mitörö tödömi hadia zi no lafahaö ami me föna ba hadia zi no mirongo. Mifalua da'ö ba mifalalini gera'erami ba horömi. Na lö maoso ami, ba möi-Do khömi si mane na tohare zanagö; ba lö mi'ila ginötö hawa'ara tohare-Do. 4 Ba hiza ba gotaluami ba Zade so ösa niha sondrorogö nukhania ena'ö lö ta'unö. Fao ira khö-Gu wofanö, nukha safusi nukhara, me sinangea ira ba da'ö. 5 Haniha zi möna, labe'e khöra nukha safusi. Lö Utunu döira ba Mbuku Niha Sauri. Ufaduhu'ö föna Nama-Gu ba föna mala'ika ngahönö wa tana khö-Gu ira. 6 Haniha zi tola mamondrongo, ba ya mube'e ba dödönia hadia niw̃a'ö Geheha Lowalangi ba mbanua Niha Keriso andrö!" 7 "Ba mala'ika mbanua ba Wiladefia, ömane wanura: Da'e ni'oroi'ö Ni'amoni'ö ba si duhu andrö. Ya'ia zololohe ono kusi ni'okhögö Dawido; na Ibokai, ba samösa lö si tola mondruhö, ba na Iduhö, ba samösa lö sangila mamokai. 8 U'ila hadia nilaumi. U'ila wa lö ha'ugagö wa'abölömi; no mi'o'ö wamahaö-Gu ba lö si faröi ami. No Ubokai khömi sambua mbawa ndruhö, si lö i'ila iduhö haniha ia göi. 9 Törö tödöu da'e: Niha si no tobali tana khö Gafökha andrö, si falimolimo, sanguma'ö niha Yahudi ira, ba sindruhunia tenga, Ufatenge ira we'amöi mangalulu fönami. Ba la'ila wa U'omasi'ö ami. 10 Börö me no mi'o'ö goroisa-Gu ena'ö anau gölömi, ba Ulumö'ö göi ami moroi ba mbawa wamakao sanörö ulidanö ma'afefu. Alua da'ö, ba wanandraigö fefu niha ba gulidanö. 11 Alio so Ndra'o! Mihaogö mirorogö hadia ia zi no mi'okhögö, ena'ö böi so zamösa zamadöni takula wemöna andrö. 12 Haniha zi möna, Ubali'ö si lalö yaw̃a ba Gosali Lowalangi-Gu, ba lö sa'ae ahetaheta ia ba naha andrö. Töi Lowalangi-Gu, ba töi mbanua Lowalangi-Gu -- Yeruzalema si bohou si möi mitou dania i'otarai zorugo, i'otarai Lowalangi-Gu -- Usura ba niha andrö. Si manö göi döi-Gu si bohou Usura ba niha andrö. 13 Haniha zi tola mamondrongo, ya mube'e ba dödönia hadia ia niw̃a'ö Geheha Lowalangi ba mbanua Niha Keriso andrö!" 14 "Ba Mala'ika mbanua ba La'odikia, ömane wanura: Da'e ni'oroi'ö wondrege Zi Yaduhu, Samaduhu'ö si lö faröi ba satulö, samobörö fa'auri ngawalö hadia ia nifazökhi Lowalangi. 15 U'ila hadia ia nilaumi; U'ila wa tenga sokafu ba tenga göi saukhu ami. Si lö tola lö fa sambalötö! 16 Ba hiza! Ya'ami no sanakhönakhö; tenga saukhu, ba tenga göi sokafu. Da'ö mbörö wa Utura'ö ami moroi ba mbawa-Gu. 17 Muhede ami, 'Kayo ndra'aga ba oi tobönö; lö hadia ia so'amböta ndra'aga.' Ba hiza, lö mi'ila hewisa wa no sebua akaola ba sahakhö dödöda ami! Si numana ami, si lö nukha, ba sau'a. 18 Börö da'ö U'amenesi ami ena'ö mi'öli moroi khö-Gu gana'a, ya'ia da'ö sindruhu gana'a, ena'ö kayo ami. Mi'öli göi moroi khö-Gu nukha safusi ena'ö si so nukha ami ba tebalugö mbotomi si lö balubalu ba saila ita. Ba mi'öli göi daludalu nigule'ö ba hörömi ena'ö tola mi'ila niha. 19 Niha somasi Ndra'o, ya'ira nitegu-Gu ba nibözibözi-Gu. Andrö ya si terou tödö ami, ba mifalalini gera'erami ba horömi. 20 Hiza! No so Ndra'o föna mbawa ndruhö ba Ubököbökö. Na so niha samondrongo li-Gu, ba samokai mbawa ndruhö, ba möi-Do yomo wamalukhaisi ya'ia; ba orudu manga ndra'aga. 21 Haniha zi möna, ba Utehegö khönia dumadao ia awö-Gu ba dadaoma-Gu. Börö me Ya'odo samösa göi ba no möna-Do, ba iada'e dumadao Ndra'o awö Nama ba dadaoma-Nia. 22 Haniha zi tola mamondrongo, ba ya mube'e ba dödönia niw̃a'ö Geheha Lowalangi ba mbanua Niha Keriso andrö!"

Fama'ele'õ 4

1 Aefa da'ö ba u'ila zui gangilata. U'ila sambua mbawa ndruhö si no teboka ba zorugo. Fanete da'ö terongo nasa li si no irai fahuhuo khögu ba mböröta si mane li dorofe. Imane li andrö, "Aine, ae yaw̃a ba da'e. U'ombakha'ö khöu hadia zedöna alua dania." 2 I'anema'ö Ifatörö ndra'o Eheha Lowalangi. Aefa da'ö u'ila ba zorugo so sambua dadaoma, ba so samösa zi dadao ba da'ö. 3 Humaga zikhala niha andrö si mane feremata yasibi ba feremata aki. No ifasui dadaoma andrö dumi sola'ala'a si mane zamurudi. 4 Ba no te'oli fasui dadaoma andrö dua wulu a öfa dadaoma bö'ö. Ba da'ö dumadao dua wulu a öfa zatua sondrönia'ö sonukha safusi, samake takula ana'a. 5 Moroi ba dadaoma andrö alua haga takile ba alua li fe'ugu'ugu mbanua sabölöbölö. Föna dadaoma andrö so fitu zulu si holahola; da'ö Geheha Lowalangi andrö si fitu. 6 Tesöndra göi föna dadaoma andrö zi hulö nasi sörömi, ohahau si mane baluri. Ba zi fasui dadaoma andrö, ero ngai fasui, so öfa nga'eu zaliw̃aliw̃a ba danö, no oi afönu hörö, he moroi föna ba si manö göi moroi furi. 7 Saliw̃aliw̃a ba danö si föföna ba si mane singo. Numero dua hulö zaw̃i si matua. Numero tölu, sikhalania hulö zikhala niha. Numero öfa, hulö moyo si hombo. 8 Dozi saliw̃aliw̃a ba danö si öfa nga'eu andrö, ba a'oi so önö gafi, ba zi fasui tanö bakha oi afönu hörö. Bongi ma'ökhö lö labatobato wanunö saliw̃aliw̃a ba danö andrö, "Ni'amoni'ö, ni'amoni'ö, ni'amoni'ö Zo'aya, Lowalangi Sabölö; si so, ba si no so, ba si so dania." 9 Fefu zaliw̃aliw̃a ba danö andrö si öfa nga'eu la'anunöisi zinunö fanuno, sumange ba fangandrö saohagölö khö-Nia si dadao ba dadaoma andrö, sauri si lö mamalömalö. Ba ba ginötö wanunö zaliw̃aliw̃a ba danö andrö, 10 salaw̃a sondrönia'ö si dua wulu a öfa andrö mangalulu ira föna zi dadao ba dadaoma andrö, khö zauri irugi zi lö aetu. Aefa da'ö ba latou'ö tou dakulara föna dadaoma andrö ba lamane, 11 "He So'aya, he Lowalangima! Ha Ya'ugö manö zinangea manema fanuno, sumange ba fa'abölö. Me Ya'ugö zomböi fefu hadia ia, ba börö zomasi dödö-U göi wa tola alua, ba auri fefu hadia ia."

Fama'ele'õ 5

1 Aefa da'ö ba u'ila ba danga kambölö zi dadao ba dadaoma andrö, so sambua mbuku si mane gölugölu garate. Buku andrö no afönu sinura fatambatambai. Gölugölu mbuku andrö no mufotandro, fitu dandronia. 2 Ba u'ila samösa mala'ika sabölö, si'ao'ao si fao fa'ebua li, "Haniha zi nangea mamokai tandro andre ba samokai buku andre?" 3 Ba hiza, he ba zorugo, ba he göi ba gulidanö, ba ma barö danö, samösa lö tesöndra göi zi tola mamokai buku andre, ba wamaigi ösinia bakha. 4 Ba mege'ege adö'udö'u ndra'odo börö me lö hadöi samösa göi zinangea mamokai buku andrö, ba wamaigi ösinia bakha. 5 Ba so samösa moroi ba zondrönia'ö andrö zanguma'ö khögu, "Böi e'e! Hiza! No möna zingo moroi ba soi Yehuda, ma'uwu Dawido. Tola Ia ba wamokai tandro si fitu andrö ba ba wamokai buku andrö." 6 Aefa da'ö ba u'ila sageu Nono Mbiribiri si zizio ba gotalua dadaoma andrö, nifasui zi öfa nga'eu saliw̃aliw̃a ba danö ba fefu zalaw̃a sondrönia'ö andrö. Ono mbiribiri andrö fa'oroma-Nia hulö zi no mutaba. So fitu dandru ba fitu hörö: ya'ia Geheha, Lowalangi andrö si fitu si no mufatenge ba gulidanö ma'asagörö. 7 Aefa da'ö möi föna Nono Mbiribiri andrö, Ihalö nga'ölu mbuku andrö moroi ba danga kambölö niha si dadao yaw̃a ba dadaoma andrö. 8 Fatua Ilau zi manö Ono Mbiribiri andrö, ba latuhi danö si öfa nga'eu saliw̃aliw̃a ba danö andrö ba si dua wulu a öfa zalaw̃a sondrönia'ö andrö föna-Nia. Ero samösa zalaw̃a sondrönia'ö andrö no lagogohe kezafi ba mako ana'a so'ösi kumöyö, ya'ia da'ö fangandröngandrö Mbanua Lowalangi andrö. 9 La'anunöisi sambua zinunö si bohou: "Sinangea Ndra'ugö ba wangai buku andrö ba ba wamokai tandronia. Börö me no mutaba Ndra'ugö, ba ba wa'amate-Mö andrö, no Öhöli niha khö Lowalangi, moroi ba ngawalö mado fefu, ba moroi ba ngawalö li, ba moroi ba ngawalö soi, ba moroi ba ngawalö niwa fefu. 10 No Öbali'ö ira sambua soi ere niföfögö, ena'ö möi ira enoni Lowalangida, ba mamatörö ba gulidanö." 11 Aefa da'ö ba u'ila nasa. Urongo li mala'ika sato, ba ngahöngahönö ba ba zutazuta wa'atora! No musindro ira wamasui dadaoma andrö ba si öfa nga'eu saliw̃aliw̃a ba danö awö ndra salaw̃a sondrönia'ö andrö. 12 Ba manunö ira si fao fa'ebua li, "Ono Mbiribiri si no mutaba andrö, no sinangea ba wanema famatörö, fa'akayo, fa'atuatua ba fa'abölö; no sinangea nifosumange Ia, nifolakhömi ba nisunosuno!" 13 Aefa da'ö ba urongo fefu zaliw̃aliw̃a ba mbanua si yaw̃a ba ba gulidanö, ba barö danö ba ba nasi -- amarahutania fefu zaliw̃aliw̃a ba gölia ulidanö andre -- manunö, "Ya'ia si dadao yaw̃a ba dadaoma andrö, ba Ono Mbiribiri andrö, no nisuno ba nifosumange awö wa nifolakhömi ba sabölö sagötö fa'ara!" 14 Ba latema li saliw̃aliw̃a ba danö andrö si öfa nga'eu, lamane, "Yaduhu!" Ba sondröinia'ö andrö si dua wulu a öfa latuhi danö ba mangalulu.

Fama'ele'õ 6

1 Me no aefa da'ö ba u'ila Ibokai dandro si föföna Ono Mbiribiri andrö ba gotalua dandro andrö si fitu. Ba urongo sageu ba gotalua zaliw̃aliw̃a ba danö andrö si öfa nga'eu sanguma'ö, "Aine!" Hulö we'ugu'ugu mbanua linia. 2 Ba u'ila, oroma sageu kudo safusi. Si fakudo yaw̃a khönia no igogohe sambua wana sinali, ba tebe'e khönia sambua dakula. Ba mofanö ia si mane si möna si möi mamadöni fa'amöna. 3 Aefa da'ö Ibokai dandro si dua Ono Mbiribiri andrö, ba urongo zaliw̃aliw̃a ba danö andrö, numero dua, imane, "Aine!" 4 Ba so sageu kudo bö'ö si möi baero, kudo da'ö no oyo sibai mbunia. Si fakudo yaw̃a khönia ba tebe'e wa'abölö ba wanayaigö fa'atulö ba gulidanö, ena'ö faoma labunu nawöra niha. Ba tebe'e khönia sara wöda sebua. 5 Aefa da'ö Ibokai dandro si tölu Ono Mbiribiri andrö. Ba urongo zaliw̃aliw̃a ba danö, numero tölu, imane, "Aine!" Ba u'ila, oroma sageu kudo saitö, si fakudo yaw̃a khönia no so ba dangania wali'era. 6 Ba urongo zi hulö li si'ao moroi ba gotalua zaliw̃aliw̃a ba danö andrö, si öfa nga'eu. Imane, "Sadumba fakhe gazi ma'ökhö, ba tölu dumba rigi gazi ma'ökhö. Ba böi mifakiko döla zaitu ba kabu nagu!" 7 Aefa da'ö Ibokai dandro si öfa Ono Mbiribiri andrö. Ba urongo zaliw̃aliw̃a ba danö, nomero öfa andrö, imane, "Aine!" 8 Ba ufaigi, ba oroma sageu kudo si no afusitö. Ba töi zi fakudo yaw̃a khönia ba fa'amate. Moroi furi, i'o'ö ia ba wa'ahatö banua wa'amate. Ba tebe'e khöra wamatörö zi sambua ni'o'öfa tanö andre, ena'ö tola labubunu ba wasuwöta, ba lofo, ba wökhö w̃aba ba ba gurifö safaito. 9 Aefa da'ö Ibokai dandro si lima Ono Mbiribiri andrö. Ba u'ila barö naha wame'e sumange andrö so noso niha si no mate nibunu, börö me lö faröi ira ba wanuriaigö turia soroi Lowalangi. 10 Ba mu'ao ira ebua li, "He So'aya Sabölö, ni'amoni'ö ba sindruhu! Hawa'ara tö nasa awena Öfatörö huku ba zowanua ba gulidanö, ba Öhuku ira me no labunuga?" 11 Aefa da'ö ba tedozigö ira wame'e baru safusi. Ba law̃a'ö khöra akha molombase ira ma'ifu tö, irege no mo'ahonoa wa'ato nawöra si faoma ohitö dödö khö-U ba talifusöra nibunu dania si mane ya'ira. 12 Aefa da'ö ba u'ila Ibokai dandro si önö andrö Ono Mbiribiri. Ba alua ndruru danö sabölöbölö. Tobali aitö luo si mane nukha saitö si lö sökhi, tobali oyo mbaw̃a si mane do. 13 Ba adorudoru ba danö ndröfi moroi ba mbanua si yaw̃a si mane bua ara sataha sadudu moroi ba dölania ba ginötö ifadögö angi sabölöbölö. 14 Ba ataya mbanua si yaw̃a si mane karate nifagaölö ba fefu hili ba awu'a moroi ba nahiara. 15 Ba razo ba gulidanö, ira sagalaw̃a fetaro, bohalima zaradadu, so'ana'a, ba niha sabölö, ba niha bö'ö fefu, he sawuyu ba he niha si no mu'efa'ö, labini'ö ira fefu ba dögi, ba barö gara. 16 Ba mu'ao ira, ba hili awö ba gara andrö, lamane, "Milangögö ndra'aga! Balugö ndra'aga moroi ba duduma hörö zi dadao yaw̃a ba dadaoma andrö, ba moroi ba wönu Nono Mbiribiri andrö! 17 Luo sebua andrö no so, iada'e laduwagö wönura, ba samösa lö niha si tola fataha fönara!"

Fama'ele'õ 7

1 Aefa da'ö, ba u'ila daöfa mala'ika si zizio ba zi öfa fatalinga danö. Ya'ira zanaha angi andrö si öfa ba gulidanö, ena'ö böi so nangi sanörö tanö, ba ma ba nasi ba ma ba döla geu fefu. 2 Aefa da'ö ba u'ila samösa mala'ika bö'ö moroi ba gatumbukha luo. No i'ohe dandro soroi Lowalangi sauri. Ba mu'ao mala'ika andrö ebua linia ba wogaoni mala'ika si daöfa andrö si no manöndra fa'abölö moroi khö Lowalangi ba wamakiko tanö ba asi. 3 Imane mala'ika andrö, "Böi ua mifakiko danö, ba ma asi, ba he göi eu fefu na lö nasa mufotandro gangango genoni Lowalangi andrö." 4 Ba la'ombakha'ö khögu wa fa'ato nifotandro angangora andrö soroi Lowalangi, ba otu a öfa wulu a öfa ngahönö niha. Tehalö niha andrö moroi ba zi felendrua mado soi Gizera'eli; 5 ero sambua mado ba felendrua ngahönö. Ya'ira moroi ba mado Yehuda, Rubeno, Gado, 6 Aseri, Nafetali, Manase, 7 Simeoni, Lewi, Isasari, 8 Sebuloni, Yosefo, ba Beniami. 9 Ba aefa da'ö ba u'ila nasa, hiza oroma niha sato sibai si tebai mu'erai -- samösa lö hadöi göi si tola mangerai fa'atora! Ya'ira no niha moroi ba ngawalö soi, mado, iwa, ba ngawalö li. No la'onukha mbaru sanau safusi ba no la'ohe tanga mbulu nohi, ba niha sato andrö no sumindro föna dadaoma andrö ba föna Nono Mbiribiri andrö. 10 Ba mu'ao ira, ebua lira, lamane, "Fangorifida moroi khö Lowalangi, si dadao ba dadaoma andrö, ba moroi khö Nono Mbiribiri andrö!" 11 Ba fefu mala'ika no sumindro ba no lafasui dadaoma andrö, ba salaw̃a sondrönia'ö andrö awö zaliw̃aliw̃a ba danö andrö si öfa nga'eu. Ba latuhi danö lafalögu tou ira mala'ika andrö ba wangalulu khö Lowalangi. 12 Mu'ao ira, "Yaduhu! Lowalangida ba no Lowalangi nisuno, nifolakhömi ba satuatua. Ya'ia Lowalangi sinangea nifönui fangandrö saohagölö ba famosumange. Ya'ia Lowalangi samatörö ba sabölö sagötö fa'ara! Yaduhu." 13 Ba samösa moroi ba zondrönia'ö andrö zanofu khögu, "Niha sobaru sanau safusi andre, haniha ira ba heza la'otarai?" 14 Ba utema li, "Lö u'ila Tuha. Tuha samösa zangila." Ba Iw̃a'ö khögu, "Da'e niha si no te'orifi sanörö famakao sabölöbölö. Ya'ira zi no manasai barura ba sangafusi'ö ba ndro Nono Mbiribiri andrö. 15 Da'ö mbörö wa sumindro ira föna dadaoma Lowalangi, ba mangandrö khö-Nia bongi ma'ökhö ba nomo Lowalangi ni'amoni'ö. Ba Ya'ia si dadao yaw̃a ba dadaoma andrö so Ia dania khöra ba wolumö'ö ya'ira. 16 Lö sa'ae dania olofo ba lö owökhi dödöra; sino ba fa'aukhu hadia ia lö sa'ae dania ikhozi ira, 17 börö me Ono Mbiribiri si dadao ba gotalua dadaoma andrö zokubaloi ya'ia. Ifasao dania ira ba gumbu nidanö fangorifi. Ba Lowalangi dania zolosi fefu taw̃a hörö ba höröra." Maret 2004

Fama'ele'õ 8

1 Me Ibokai dandro si fitu Ono Mbiribiri andrö, tobali ahono zorugo so matonga za wa'ara. 2 Ba u'ila mala'ika andrö si dafitu si zizio föna Lowalangi, ba tebe'e khöra fitu rozi dorofe. 3 Ba tohare samösa mala'ika bö'ö solohe sambua mako, ba wanunu kumöyö, ana'a, ba muzizio ia föna meza wame'e sumange. Ba no tebe'e khönia gumöyö soya sibai ba wonönö fangandrö Mbanua Lowalangi fefu ba nibe'e sumange ba naha wame'e sumange ana'a si so föna dadaoma andrö. 4 Fao awö wangandrö Mbanua Lowalangi fefu, simbo gumöyö si holahola andrö numalö miyaw̃a moroi ba danga mala'ika si zizio föna Lowalangi andrö. 5 Aefa da'ö ihalö mako wanunu kumöyö mala'ika andrö, ifo'ösi alitö moroi ba naha wame'e sumange, aefa da'ö itibo'ö ba gulidanö. Ba so we'ugu'ugu mbanua ba gari mbanua ba so ndruru danö. 6 Me no aefa da'ö, ba dafitu mala'ika si no mololohe fitu dorofe, si no mama'anö ba wamoli. 7 Ifoli dorofenia mala'ika si föföna, ba ilabu teu kara ba alitö si faruka do, aekhu ba gulidanö. Ba sambua ni'otölu akhozi gulidanö; si manö göi sambua ni'otölu moroi ba döla geu fefu akhozi, ba du'u sauri fefu ba akhozi. 8 Aefa da'ö ifoli dorofenia mala'ika si dua, ba tetibo'ö ba nasi zi hulö hili sebua si holahola. Ba sambua ni'otölu nasi tobali do, 9 ba mate zi sambua ni'otölu moroi ba zaliw̃aliw̃a fefu si so noso ba nasi; si manö göi wa tekiko zi sambua ni'otölu köfa. 10 Aefa da'ö ifoli dorofenia mala'ika si tölu, ba aekhu moroi ba mbanua si yaw̃a sambua ndröfi sebua, si holahola si mane sulu, ba göna zi sambua ni'otölu nungo nidanö ba umbu nidanö. 11 (Töi ndröfi andrö ba "Safeto".) Ba tobali afeto zi sambua ni'otölu nidanö, ba ato niha si mate börö wamadu idanö safeto andrö. 12 Aefa da'ö ifoli dorofenia mala'ika si öfa. Ba tebözi si sambua ni'otölu luo, ba si sambua ni'otölu mbaw̃a, ba si sambua ni'otölu ndröfi irege taya zi sambua ni'otölu hagara. Sambua ni'otölu göi zi ma'ökhö lö haga ba si manö göi zi sambua ni'otölu si bongi. 13 Aefa da'ö, u'ila ba urongo sambua moyo si hombo ba dalu mbanua, imane, "Alai! Alai! Alai niha fefu sowanua ba gulidanö na terongo lafoli dorofera dania mala'ika si datölu andrö tanö bö'ö!"

Fama'ele'õ 9

1 Ifoli dorofenia mala'ika si lima, ba u'ila sambua ndröfi satoru moroi ba mbanua si yaw̃a ba gulidanö. Ba tebe'e ba ndröfi andrö nono kusi mbawa danö wa'amate. 2 Ba ibokai döfi mbawa danö wa'amate andrö, ba möi baero zimbo moroi bakha hulö zimbo mbaho geu sebua. Ba tobali ogömi luo ba talu mbanua ba zimbo soroi mbawa danö wa'amate andrö. 3 Ba moroi bakha ba zimbo andrö möi baero damo ba gulidanö. Ba tebe'e wa'abölö ba damo andrö si mane fa'abölö nibe'e ba dongo. 4 Ba latenaw̃a ira wamakiko du'u, ba ma töla geu, ba ma ngawalö zinanö bö'ö. Awai zi tola lasuwö ha niha si lö hadöi tandro soroi Lowalangi ba gangangora. 5 Ba lö tetehegö ba damo wamunu niha andrö, ha lafakao manö ira lima waw̃a wa'ara. Fa'afökhö ni'a'asogö damo andrö no timba wa'afökhö ni'a'asogö duo dongo. 6 Sagötö zi lima waw̃a wa'ara andrö, la'alui lala ena'ö mate ira, ba lö i'ila mate ira. Omasi mate ira ba itugu aröu khöra wa'amate. 7 Ba fa'oromania damo andrö hulö kudo si no mama'anö ba wanuwö. Ba högöra so zi hulö dakula ana'a. Bawara hulö mbawa niha. 8 Bura hulö mbu ndra alawe, iföra hulö nifö zingo. 9 Tötö'ara ba no ibalugö si hulö mbaru si'öli. Li gafira ba hulö li ruru gureta kudo soya si mandruo ba wanuwö. 10 Ba mo'i'o ira motuo hulö gi'o ba tuo dongo. Ba ba gi'ora andrö so wa'abölöra ba wamakao niha si lima waw̃a wa'ara. 11 Ba so razora samatörö ya'ira, ba razo andrö ya'ia mala'ika mbawa danö wa'amate andrö. Töinia ba li Heberai'o ya'ia Abadono; ba li Yunani ya'ia Afolio (eluahania "Samakiko"). 12 Fa'afökhö zi föföna andrö no numalö. Ba aefa da'ö so dombua tö nasa wa'afökhö si lö tola lö alua. 13 Ba aefa da'ö ifoli dorofenia mala'ika si önö. Ba urongo li si otarai zi öfa fatalinga naha wame'e sumange ana'a andrö, si so föna Lowalangi. 14 Imane li andrö ba mala'ika numero önö, "Efa'ö mala'ika si daöfa andrö niböbö ba Nungo Nidanö Eferata!" 15 Ba te'efa'ö mala'ika si daöfa andrö. Ba no tefa'anö ira ba gamaudu za, ngaluo, baw̃a ba döfi andrö ba wamunu si sambua ni'otölu niha fefu. 16 Ba te'ombakha'ö khögu wa fa'ato zanuwö si fakudo andrö ba dua ngaotu juta. 17 Ba bakha ba gangilata, u'ila kudo andrö awö zi fakudo yaw̃a khönia. Si fakudo yaw̃a khönia no mamake baru si'öli soyo si hulö holahola galitö, ba sobalau si hulö gara nila, ba sa'usö hulö mbalera. Ba högö kudo andrö hulö högö zingo, ba moroi ba mbawania möi baero galitö, simbo ba balera. 18 Ba tebunu zi sambua ni'otölu niha ba wamakao si tölu balö andrö; ya'ia galitö, simbo, ba balera si otarai mbawa kudo andrö. 19 Fa'abölö kudo andrö so ba mbawara ba so göi ba gi'ora. I'ora hulö gulö, mohögö. Ba faoma i'ora andrö, lafakao niha. 20 Ba si tosai niha si lö mubunu ba ngawalö wamakao andrö, ba lö lafalalini gera'erara moroi ba ngawalö zi no lafazökhi samösa. Lö, laböhöli wangalulu ba mbekhu, ba ba nadu ana'a, firö, tambaga, kara ba eu si lö mangila niha, ba si lö mamondrongo li niha, ba ma si lö mangila mowaöwaö. 21 Ba lö göi lafalalini gera'erara moroi ba wamunu niha, moroi ba wakelemusa, moroi ba wohoröhorö ba moroi ba wanagönagö.

Fama'ele'õ 10

1 Ba u'ila samösa mala'ika bö'ö sabölö si möi mitou moroi ba zorugo. No i'olohuni ia lawuo, ba no ifali högönia dumi. Bawania humaga hulö luo, ba ahenia no hulö gehomo alitö. 2 Ba so ba dangania nga'ölu zura side'ide si no teboka. Ahenia kambölö ihundragö nasi, ba ahenia kabera ihundragö danö. 3 Ba mu'ao ia si fao fa'ebua li hulö zingo si'ao. Me no aefa mu'ao mala'ika andrö, ba latema li fe'ugu'ugu mbanua andrö si fitu. 4 Fa muhede sibai we'ugu'ugu mbanua andrö si fitu, ba omasido usura, ba urongo li moroi ba mbanua si yaw̃a sanguma'ö, "Bini'ö hadia ia niw̃a'ö we'ugu'ugu mbanua andrö si fitu; böi sura ia!" 5 Ba mala'ika ni'ilagu andrö sohundragö asi ba tanö, ifazaw̃a dangania kambölö ituturu mbanua si yaw̃a. 6 Ba fahölu ia ba döi Lowalangi sauri si rugi zi lö aetu, somböi banua si yaw̃a awö danö ba asi awö nösinia fefu. Imane mala'ika andrö, "Lö sa'ae madou'ö ginötönia! 7 Na ifoli dorofenia mala'ika numero fitu andrö, ba Ifalua nikhoi dödö-Nia si tobini andrö Lowalangi, si mane si no I'ombakha'ö khöra sawuyu-Nia, ya'ia ndra sama'ele'ö." 8 Aefa da'ö ba li si no muhede khögu moroi ba zorugo andrö, ifuli zui humede khögu, imane, "Ae halö nga'ölu zura si no teboka ba danga mala'ika sohundragö asi ba tanö andrö." 9 Ba möido khö mala'ika andrö ba u'andrö ena'ö ibe'e khögu nga'ölu zura side'ide andrö. Imane, "Halö, ba a da'e. Tobali afeto dania ia bakha ba dalumö, ba ami ia ba mbawau si mane w̃e w̃ani." 10 Ba uhalö nga'ölu zura side'ide andrö moroi ba dangania ba u'a. Ba mbawagu hulö w̃e w̃ani, ba me no aefa utölö ia, ba tobali afeto ia bakha ba dalugu. 11 Aefa da'ö ba law̃a'ö khögu, "Ombakha'ö samuza tö zui duria Lowalangi sanandrösa ba ngawalö soi, negara, li, ba khö ndra razo."

Fama'ele'õ 11

1 Me no aefa da'ö ba labe'e khögu sandroto geu si hulö zi'o ni'oguna'ö fanu'a, ba lamane khögu, "Ae su'a Nomo Lowalangi andrö awö naha wame'e sumange. Ba erai ha'wa'ato niha sangalulu. 2 Ba böi su'a golayama tanö baero Nomo Lowalangi andrö, börö me no mube'e da'ö ba niha si lö saboto ba dödö So'aya. Lahundrahundra dania mbanua ni'amoni'ö andrö öfa wulu a rua waw̃a wa'ara. 3 Ba Ufatenge dania darua zamaduhu'ö andrö khö-Gu samake nukha ba wa'abu dödö, ba la'ombakha'ö dania duria Lowalangi andrö saribu a dua ngaotu a önö ngafulu ngaluo wa'ara." 4 Dombua zamaduhu'ö andrö no si dua nga'eu döla zaitu ba si dua rozi ahe wandru si so föna Zo'aya ölia ulidanö. 5 Na so niha sanandraigö wamalua si lö sökhi khöra, ba moroi ba mbawara möi baero galitö samakiko si fa'udu khöra. Ba wolau si manö, dozi niha somasi mamakao ya'ira tebunu dania. 6 So khöra wa'abölö ba wondruhö banua si yaw̃a ena'ö böi aekhu ba danö deu sagötö fangombakha'öra turia soroi Lowalangi andrö. So göi khöra wa'abölö ba nungo nidanö fefu, ba wombali'ö do nidanö. Ba so göi khöra wa'abölö ba wamözi ulidanö ba ngawalö wamakao fefu, gofu hawa'ara zomasi ira lafalua. 7 Ba me awai la'ombakha'ö duria andrö khöra, ba urifö si möi baero moroi ba mbawa danö fa'amate andrö zolaw̃a ya'ira. Ba möna dania ia awö wa ibunu ira. 8 Ba amatelara dania ba tosake ba lala sebua ba mbanua sebua, ba niforöfa So'aya ya'ita. Töi mbanua andrö ya'ia Zodoma ba ma Miserai. 9 Ba la'ila dania mbotora andrö niha moroi ba soi fefu, iwa, li, ba mado fefu, tölu ngaluo a matonga wa'ara, ba lö latehegö niko'o mbotora andrö. 10 Ba omuso dödö dania zowanua ba gulidanö ba wa'amate zamaduhu'ö andrö si darua. La'owuawua'ö dödöra ba faoma lafa'ohe'ö khö nawöra, börö me sama'ele'ö andrö si darua no oya la'a'asogö wamakao ba niha gulidanö fefu. 11 Me no aefa zi tölu ngaluo a matonga, ba tohare hanuhanu sauri soroi Lowalangi ba möi bakha ba zama'ele'ö andrö si darua. Ba maoso ira muzizio, irege fefu niha sangi'ila ya'ira ata'u sibai. 12 Aefa da'ö ba larongo li ira sama'ele'ö andrö si darua sogaoni ya'ira moroi ba zorugo, "Mi'aine yaw̃a ba da'e!" Ba föna hörö zi fa'udu khöra andrö, möi ira yaw̃a ba zorugo, ibalugö ira lawuo. 13 Ba ginötö da'ö alua ndruru danö sabölöbölö. Sambua ni'ofulu moroi ba mbanua andrö adudu, ba fitu ngahönö niha si mate börö ndruru danö andrö. Ba niha tanö bö'önia ba ata'u sibai, ba awena lasuno wa'ebua Lowalangi ba zorugo. 14 Ba fa'afökhö si dua andrö no numalö. Ba hiza! Fa'afökhö si tölu andrö lö ara tö tohare. 15 Aefa da'ö ifoli dorofenia mala'ika si fitu, ba terongo li sabölöbölö sibai ba zorugo, imane, "Fa'abölö ba wamatörö ulidanö iada'e no so ba danga Zo'aya ya'ita ba Razo Sangorifi si no Ifabu'u. Mamatörö dania Ia sagötö fa'ara!" 16 Ba sondrönia'ö andrö si dua wulu a öfa si dadao ba dadaomara föna Lowalangi, latuhi danö ba lafalögu tou ira ba wangalulu khö Lowalangi. 17 Lamane, "So'aya, Lowalangi Sabölö, si so, ba si no so! Ma'andrö saohagölö khö-U me no Ö'oguna'ö wa'abölö-Mö andrö sebua, ba no Öbörötaigö wamatörö! 18 Aukhu dödö zi lö mangila So'aya, börö me no irugi inötönia Öfalua wönu-Mö, ba no inötönia göi Öfalua wanguhuku ba niha si no mate. Da'e ginötönia ba wame'e böli gölö khöndra sawuyu-Mö andrö, ira sama'ele'ö, awö ba mbanua-U andrö, ya'ia niha sangalulu khö-U fefu, sebua ba he side'ide. Da'e ginötönia ba wamakiko ya'ira samakiko ulidanö!" 19 Ba tebokai Nomo Lowalangi ba zorugo, ba oroma Dawöla Gamabu'ula Li andrö. Ba alua gari mbanua si fafalifali ba li we'ugu'ugu mbanua, so'agau'agau awö ndruru danö ba teu kara sabölöbölö. Maret 2004

Fama'ele'õ 12

1 Ba oroma ba mbanua si yaw̃a dandra sahölihöli dödö ba sebua. Samösa ndra alawe sangonukha luo, no muzizio yaw̃a ba mbaw̃a. Ba högönia so sambua mbala högö ya'ia döfi si felendrua andrö. 2 Ba no manabina ndra alawe andrö, ba me no irugi inötönia wadono, ba mangaröngarö ia wa'afökhö. 3 Ba oroma göi ba mbanua si yaw̃a sambua dandra bö'ö sahölihöli dödö. So sageu naga soyo sebua sibai, fitu högö ba fulu rozi dandru. Ba dozi högö ba oi motakula. 4 Ba faoma i'onia ibözini zi sambua ni'otölu ndröfi ba mbanua si yaw̃a, itibo'ö tou ba gulidanö. Ba no sumindro naga andrö föna ndra alawe sadono andrö, ohitö dödönia ba wanölö ono andrö, na i'anemai'ö tumbu. 5 Ba madono ndra alawe andrö ono matua, samatörö fefu soi faoma si'o si'öli. Ba tefadöni nono moroi ba ndra alawe andrö, ba te'ohe khö Lowalangi föna dadaoma-Nia. 6 Ba moloi ndra alawe andrö isaw̃a danö si mate, ba naha si no Ihönagö Lowalangi khönia. Ba naha da'ö terorogö dania ia saribu a dua ngaotu a önö ngafulu ngaluo wa'ara. 7 Ba alua wanuwö ba zorugo. Mikhaeli fao awö mala'ikania fasuwö ba wolaw̃a naga andrö. Ba naga andrö göi latolo ia ira mala'ikania, ba wolaw̃a Mikhaeli. 8 Ba te'alani naga andrö. Ya'ia awö mala'ikania lö tetehegö sa'ae toröi ba zorugo. 9 Ba tetibo'ö baero naga sebua andrö! Ya'ia gulö satua andrö sotöi Afökha ba Satana, solimo niha ba gulidanö ma'asagörö. Ba tetibo'ö ia ba gulidanö fao awö mala'ikania fefu. 10 Ba urongo li sebua ba zorugo sanguma'ö, "Iada'e ginötönia I'orifi mbanua-Nia Lowalangi! Iada'e no Iforoma'ö wa'abölö-Nia Lowalangi si mane Razo! Iada'e Razo Sangorifi, si no tefabu'u andrö no Iforoma'ö wa'abölö-Nia! Börö me so'angadugö ira talifusöda andrö föna Lowalangi bongi ma'ökhö, no tetibo'ö baero moroi ba zorugo. 11 Ba no la'alani ia ira talifusöda ba ndro Nono Mbiribiri andrö, ba taroma li sindruhu si otarai Lowalangi andrö ni'ombakha'öra. Ba aoha gölöra wanehegö nosora irugi wa'amate. 12 Börö da'ö, ya owuawua dödö zorugo awö zi so khönia fefu! Ba si tekiko gulidanö awö nasi, börö me no möi tou Gafökha khömi ba wa'ebua wönunia, me no i'ila wa ha tö ma'ifu sa'ae ginötönia." 13 Ba me i'ila naga andrö wa no tetibo'ö ia ba gulidanö, ibörögö wolohi ira alawe si no mangadonogö ono matua andrö. 14 Ba tebe'e ba ndra alawe andrö dombua gafi moyo sebua, ena'ö muhombo ia ba nahania ba danö si mate, ba da'ö terorogö dania ia tölu fakhe a matonga, aefa ia moroi ba wolohi naga andrö. 15 Ba iduwagö naga andrö moroi ba mbawania nidanö sabölöbölö sibai ba gamaudu ndra alawe andrö, ba wangahanigö ya'ia. 16 Ba itolo ndra alawe andrö tanö; ibokai mbawania ba wanölö idanö si möi baero moroi ba mbawa naga andrö. 17 Ba mofönu sibai naga ba ndra alawe andrö, irege mofanö ia ba wanuwö nga'ötö bö'ö ndra alawe andrö, ya'ia fefu niha solo'ö amakhoita Lowalangi, ba si lö faröi ba duria sindruhu andrö soroi Lowalangi, nifaduhu'ö Yesu. 18 Ba muzizio naga andrö ba zinga nasi. 1 April 2004

Fama'ele'õ 13

1 Aefa da'ö u'ila sageu gurifö si möi yaw̃a moroi ba nasi. Fulu rozi dandru ba fitu högö. Ba ero sara dandrunia andrö so sambua dakula, ba ero sambua högönia andrö no tesura sambua döi fango'aya Lowalangi. 2 Ba urifö ni'ilagu andrö ba no hulö harimo, ba ahenia hulö gahe mberua, ba bawania hulö mbawa zingo. Ba aefa da'ö ibe'e khönia wa'abe'enia naga andrö, ba dadaomania, ba fa'abölönia. 3 Ba sambua moroi ba gotalua zi fitu högö andrö hulö no mesokho sabölöbölö, ba no döhö zokho da'ö. Ba oi ahölihöli dödö niha gulidanö fefu solo'ö urifö andrö. 4 Ba mangalulu ira ba naga andrö börö me no ibe'e wa'abölönia ba gurifö andrö. Ba mangalulu göi ira ba gurifö andrö. Lamane, "Lö hadöi si fagölö ba gurifö andre! Lö hadöi si tola fasuwö wolaw̃a ya'ia!" 5 Ba tetehegö ba gurifö andrö wanguma'ö ngawalö wayaw̃asa ba fango'aya Lowalangi. Batetehegö khönia wamatörö öfa wulu a rua waw̃a wa'ara. 6 Ibörögö wango'aya Lowalangi, ba töi Lowalangi. Si manö göi naha Lowalangi, ba fefu zi so ba zorugo göi oi i'o'aya. 7 Ba tetehegö göi khönia wolaw̃a banua Lowalangi awö wangalani ya'ira. Ba tebe'e khönia wamatörö fefu ngawalö niwa, mado, li, ba soi. 8 Ba mangalulu dania ba gurifö andrö niha sauri fefu ba gulidanö, baero niha si no musura töi föna womböi ulidanö, ba mbuku niha sauri khö Nono Mbiribiri si no mutaba. 9 Börö da'ö, na tola mifondrondrongo, ba mifondrondrongo duria andre: 10 "Niha sedöna lakuru, lö tola lö lakuru dania. Ba niha sedöna labunu faoma föda, lö tola lö labunu faoma föda dania. Da'ö mbörö wa sökhi na so wanaha tödö ba fa lö faröi ba mbanua Lowalangi andrö." 11 Ba u'ila sageu gurifö tanö bö'ö si möi yaw̃a moroi ba danö. Dua rozi dandrunia si mane tandru nono mbiribiri. Linia si mane li naga. 12 I'oguna'ö wa'abölö gurifö si föföna andrö ba zanehe urifö andrö. Ba ifatörö gulidanö awö zi so khönia fefu ba wangalulu khö gurifö si föföna andrö, si no döhö sokho. 13 Urifö numero dua andre i'a'asogö dandra sebua. Ba zanehe niha fefu ibe'e aekhu tou galitö ba danö moroi ba mbanua si yaw̃a. 14 Oi ilimo niha sauri fefu ba gulidanö faoma ngawalö dandra nifazökhinia föna gurifö si föföna andrö. Ba i'o'ou ira fefu ba wamazökhi sambua nadu ba wamosumange urifö sesokho andrö ba mbawa wöda, ba si no auri. 15 Ba tetehegö ba gurifö numero dua andre wamonoso nadu andrö, irege tola muhede awö wa ibunu fefu niha si lö omasi mangalulu khönia. 16 Niha fefu, sebua awö zide'ide, so ana'a ba si numana, sawuyu ba ma niha si no mu'efa'ö sawuyu, ifaso urifö andrö ba wanema tandra ba dangara kambölö ba ma ba gangangora. 17 Samösa lö hadöi si tola mowöli ma mamawa hadia ia, na lö khönia tandra andrö, ya'ia döi gurifö andrö, ba ma numero samaduhu'ö töi andrö. 18 Ba da'e moguna so wa'atuatua. Niha satuatua ba tola i'erai geluaha numero gurifö andrö, börö me numero andrö no töi zi samösa niha. Numeronia ya'ia da'ö 666. 1 April 2004

Fama'ele'õ 14

1 Aefa da'ö ba u'ila! Hiza Nono Mbiribiri andrö no zumizio ba Hili Ziona. Ba otu a öfa wulu a öfa ngahönö nawönia. Si no musura ba gangango töi-Nia ba töi Namania. 2 Ba urongo li moroi ba mbanua si yaw̃a sigosogoso hulö li nidanö sebua salaw̃a lulu ba hulö we'ugu'ugu mbanua sabölöbölö. Fa'aterongo li andrö hulö li ngawalö zoli moroi ba zolau biola na idekha kezafi si so ba dangania. 3 Ba föna dadaoma andrö, ba saliw̃aliw̃a ba danö si öfa nga'eu awö ndra sondrönia'ö si fasui dadaoma andrö, ba niha si otu a öfa wulu a öfa ngahönö wa'ato, la'anunöisi sambua zinunö si bohou. Ba samösa göi lö si tola mangila sinunö andrö baero niha si otu a öfa wulu a öfa ngahönö fa'ato. Ya'ira niha si no mu'efa'ö moroi ba gulidanö. 4 Ya'ira no niha si lö si fabaya hadia ia, börö me lö sorudu ira ba ndra alawe; no ohauhau ira hulö nono alawe. Ba ya'ira zolo'ö Ono Mbiribiri andrö gofu heza manö möi Ia. Ba gotalua soi niha fefu, ya'ira niha si no mu'efa'ö nibe'e sumange si föföna khö Lowalangi ba khö Nono Mbiribiri andrö. 5 Lö irai molau faya ira ba ma'ifu göi lö hadöi sinegu khöra. 6 Ba u'ila mala'ika tanö bö'ö si hombo ba dalu mbanua si yaw̃a. I'ohe duria sanandrösa ba duria Somuso Dödö si lö tebulö nifa'ema ba niha ba gulidanö; ba ngawalö soi fefu, banua, li, ba negara. 7 Ba muhede mala'ika andrö ebua linia, "Mi'ata'ufi Lowalangi, ba misuno wa'ebua-Nia! Börö me no irugi inötö khö Lowalangi ba wanguhuku niha. Mi'angalulu khö-Nia khö zomböi banua si yaw̃a, ulidanö, asi ba umbu nidanö ma'afefu!" 8 Ba mala'ika numero dua andrö i'o'ö mala'ika si föföna fao wa iw̃a'ö, "No adudu! No adudu mbanua Mbabilonia andrö! Si no mombali'ö mabu agu fefu soi -- ya'ia nagu wohorönia andrö!" 9 Samösa mala'ika numero tölu solo'ö mala'ika si darua andrö, fao wa iw̃a'ö ebua linia, "Niha sangalulu ba gurifö andrö awö ba nadunia, ba si so tandra gurifö andrö ba gangangonia ba ma ba dangania, 10 ibadu dania nagu Lowalangi niha da'ö, ya'ia nagu wönu-Nia si no Ifazökhi bakha ba mako wönu-Nia andrö, ba ma'ifu göi lö mu'alösi! Ba tefakao dania fefu niha bakha ba galitö ba talö balera föna mala'ika ni'amoni'ö ba föna Nono Mbiribiri andrö. 11 Simbo galitö samakao niha andrö möi miyaw̃a dania lö mamalö sagötö fa'ara. Ba bongi ma'ökhö lö tebatobato tefakao ira, ya'ira sangalulu khö gurifö andrö ba famaedonia, ba fefu niha si so tandra döi gurifö andrö." 12 Ba da'e, Banua Lowalangi solo'ö amakhoita Lowalangi ba si lö faröi khö Yesu, moguna so wanaha tödö. 13 Aefa da'ö ba urongo li moroi ba zorugo sanguma'ö, "Sura da'e: Ya'ahowu niha si no mate i'otarai da'e fatua enoni Zo'aya nasa ira!" "Sindruhu!" iw̃a'ö Eheha Lowalangi. "Molombase sa'ae dania ira, moroi ba halöw̃ö sabe'e, börö me bua halöw̃öra andrö lö aetu faofao khöra." 14 Aefa da'ö ba u'ila, oroma lawuo safusi. Ba ba dete lawuo andrö ba so zi dadao samösa hulö niha. So ba högö-Nia sambua dakula ana'a, ba so ba danga-Nia sara zabi satarö. 15 Aefa da'ö so samösa mala'ika tanö bö'ö si otarai Nomo Lowalangi. Ebua linia, mu'ao Ia khö zi dadao andrö ba dete lawuo, "Fatörö zabi-Mö andrö ba amasi iada'e, börö me no irugi inötö ba wamasi; no basitö gulidanö!" 16 Ba Ifatörö zabi-Nia ba gulidanö si dadao andrö yaw̃a ba dete lawuo, ba tebasi gulidanö. 17 Aefa da'ö ba u'ila samösa mala'ika tanö bö'ö nasa si otarai Nomo Lowalangi ba zorugo. No göi so ba dangania sara zabi satarö. 18 Ba me no aefa da'ö, ba so samösa mala'ika tanö bö'ö, samatörö alitö, si otarai naha wame'e sumange. Ba ebua linia, mu'ao ia khö mala'ika si so ba danga sabi satarö andrö, "Fatörö zabimö andrö ba taba mbua döla nagu andrö ba gulidanö, me no a'oi asoso mbuania!" 19 Ba ifatörö zabinia mala'ika andrö ba gulidanö, itaba mbua nagu andrö moroi ba döla, itibo'ö bakha ba wolazi wönu sebua andrö khö Lowalangi. 20 Ba fefu mbua nagu andrö telazi baero mbanua, ba moroi ba wolazi andrö mangele ndro hulö molö, tölu ngaotu kilomete wa'aröu, ba arakhagö dua mete wa'abakha.

Fama'ele'õ 15

1 Aefa da'ö u'ila ba mbanua si yaw̃a zahölihöli dödö ba sebua. So dafitu mala'ika ba fitu ngawalö wamakao safuria. Da'e gafuriata wolau Lowalangi fönu-Nia. 2 Aefa da'ö ba u'ila zi hulö nasi sörömi si faruka alitö. Ba u'ila göi niha si no möna ba wolaw̃a urifö andrö awö wamaedonia, ba möna göi ba wolaw̃a niha nitandra töi faoma numero. Niha si no möna andrö no muzizio ba zinga nasi sörömi andrö ba no lagogohe kezafi nibe'e Lowalangi khöra. 3 Ba la'anunöisi zinunö Moze, enoni Lowalangi andrö, ba sinunö Nono Mbiribiri andrö. Si mane döinia, "So'aya, Lowalangi Sabölö, no ebua ba sahölihöli dödö nifazökhi-Mö andrö! Razo yaw̃a razo, no satulö ba sindruhu wolau-Mö andrö! 4 Haniha zi lö ata'u khö-U, So'aya? Haniha zi lö omasi manuriaigö fa'ebua-Mö andrö? Ha Ya'ugö ni'amoni'ö. Tohare dania soi fefu ba wangalulu khö-U börö wolau-Mö andrö satulö si no la'ila niha fefu." 5 Me no aefa da'ö ba u'ila no tebokai Nomo Zo'aya ba zorugo, ba Ose Zo'aya so bakha khönia. 6 Ba möi baero mala'ika andrö si dafitu ba famakao andrö si fitu ngawalö moroi ba Nomo Lowalangi. Nukhara ba moroi ba muko safusi si takile. Ba no lafake mböbö dötö'a nifazökhi moroi ba gana'a. 7 Aefa da'ö ba sageu moroi ba zaliw̃aliw̃a ba danö andrö si öfa nga'eu, ibe'e ba mala'ika andrö si dafitu, fitu ngawua mako ana'a si falawu fönu Lowalangi, -- Lowalangi sauri irugi zi lö aetu. 8 Ba tobali afönu simbo Nomo Lowalangi andrö moroi ba lakhömi ba fa'abölö Lowalangi. Ba sagötö lö ahori mufalua wamakao andrö si fitu ngawalö ni'ohe mala'ika andrö si dafitu, ba samösa lö hadöi si tola möi bakha ba Nomo Lowalangi andrö.

Fama'ele'õ 16

1 Ba urongo li sebua moroi ba Nomo Lowalangi sanguma'ö ba mala'ika andrö si dafitu, "Mi'ae ba mifaduwa nösi mako wönu Lowalangi andrö si fitu ba gulidanö!" 2 Ba möi mala'ika si föföna andrö, ifaduwa nösi mako khönia ba danö. Ba tumbu waosa sabölöbölö ba fondrege wa'afökhö ba niha fefu si so tandra gurifö andrö, ba ba niha si no mangalulu ba nadunia andrö. 3 Me no aefa da'ö ifaduwa göi nösi mako andrö khönia mala'ika si dua ba nasi. Ba tobali hulö ndro niha si no mate nidanö nasi, irege mate fefu zaliw̃aliw̃a si so noso ba nasi. 4 Aefa da'ö ifaduwa nösi mako andrö khönia mala'ika andrö si tölu ba nungo nidanö ba ba gumbu nidanö, irege tobali do nidanö fefu. 5 Ba urongo me iw̃a'ö mala'ika samatörö idanö andrö, "Fanguhuku nitarumö andrö no satulö, Ya'ugö Fondrege Ni'amoni'ö, Lowalangi si so, ba si no so! 6 Me no laduwagö ndro mbanua Lowalangi ba do zama'ele'ö andrö; iada'e ba Öfabadugö khöra ndro. Duhu no sinangea khöra zi manö!" 7 Ba urongo li si otarai naha wame'e sumange andrö sanguma'ö, "So'aya, Lowalangi Sabölö, sindruhu ba satulö wanguhuku andrö khö-U!" 8 Ba aefa da'ö ifaduwa göi nösi mako andrö khönia ba luo mala'ika si öfa, ba tetehegö ba luo wokhozi niha ba wa'aukhunia sabölöbölö andrö. 9 Ba akhozi niha börö wa'aukhunia andrö, irege la'elifi döi Lowalangi, samatörö ngawalö wamakao andrö. Ba hew̃a'ae si manö, ba lö sa'atö omasi ira lafalalini gera'erara moroi ba horöra, ba lö omasi ira lasuno wa'ebua Lowalangi. 10 Aefa da'ö ifaduwa göi nösi mako andrö khönia mala'ika si lima, ba dadaoma gurifö andrö. Ba tobali ogömigömi gamatöröw̃a gurifö ma'afefu, irege la'usu lelara niha ba wa'afökhö. 11 Ba la'elifi Lowalangi ba zorugo börö wa'afökhö andrö khöra ba börö waosara andrö. Ba lö göi lafalalini gera'erara moroi ba ngawalö nifazökhira si lö sökhi. 12 Me no aefa da'ö ifaduwa nösi mako andrö khönia ba Nungo Nidanö Eferata sebua mala'ika si önö. Ba tobali ogö'ö nungo nidanö andrö irege tola latörö ira razo moroi ba gatumbukha. 13 Ba u'ila tölu geheha si lö sökhi si hulö dalaho, si otarai mbawa naga andrö, ba si otarai mbawa gurifö andrö, ba si otarai mbawa zama'ele'ö sofaya andrö. 14 Eheha gafökha sa ira, samazökhi tandra sahölihöli dödö. Ba möi geheha si tölu andrö khö ndra razo fefu ba gulidanö ma'asagörö, ba wangowuloi ya'ira ba wanuwö ba Luo sebua andrö, ya'ia Luo khö Lowalangi Sabölö. 15 "Mifondrondrongo! Hulö we'aso zanagö we'aso-Gu! Ya'ahowu niha si lö mamalö mama'anö ba sondrorogö nukhania, fa böi si lö nukha ia ba wowaöwaö ba fa böi aila ia föna zato!" 16 Aefa da'ö i'owuloi ndra razo eheha andrö ba naha sotöi Hamagedo, ba li Heberai'o. 17 Me no aefa da'ö ifaduwa göi nösi mako andrö khönia ba dalu mbanua mala'ika si fitu andrö. Ba terongo li sebua si otarai dadaoma andrö ba Nomo Lowalangi, sanguma'ö, "No awai!" 18 Ba alua gari mbanua si lö aetu'aetu ba fe'ugu'ugu mbanua sabölöbölö, awö ndruru danö. Ba lö irai alua ndruru danö si manö i'otarai wamazökhi niha. Da'e ndruru danö fondrege zabölöbölö! 19 Ba aboto mbanua sebua andrö tobali tölu faosatö, ba adudu mbanua ba soi fefu ba gulidanö. Ba Itörö tödö Lowalangi Mbabilonia sebua andrö. Awö wa Ifabadugö khönia nagu moroi ba mako nagu Lowalangi -- ya'ia nagu wönu-Nia andrö sabölöbölö. 20 Ba lö oroma hulo fefu, ba taya göi hili fefu. 21 Ba atoru deu kara segebua moroi ba mbanua si yaw̃a göna niha, so lima wulu kilo fa'abua zambua. Ba la'elifi Lowalangi börö wamakao deu kara sabölöbölö sibai.

Fama'ele'õ 17

1 Me no aefa da'ö ba so samösa moroi ba mala'ika si dafitu andrö si no mololohe mako si fitu, i'ondrasi ndra'o imane khögu, "Tabu, da uforoma'ö khöu hewisa wanguhuku sabölö wohorö andrö, ya'ia mbanua sebua andrö ni'otomosi ba zinga nungo nidanö misa. 2 Ira razo ba gulidanö lalau mohorö khönia, ba tobali mabu zowanua ba gulidanö börö wamadu agu wohorönia andrö." 3 Aefa da'ö Ifatörö ndra'o Eheha Lowalangi, ba i'ohe ndra'o ba danö si mate mala'ika andrö. Ba da'ö u'ila samösa ndra alawe si dadao yaw̃a ba hulu gurifö soyo si holahola, ba afönu sinura töitöi fango'aya Lowalangi. Fitu högö ba fulu rozi dandru gurifö andrö. 4 No ifake ira alawe andrö nukha sobowo doru ba soroyoroyo awö wa no mufogamagama ngawalö gamagama ana'a, ba kara sebua böli, ba manimani. No so ba dangania sambua mako ana'a safönu ngawalö zi lö sökhi ba si ta'unö, bua wohorönia andrö. 5 Ba gangangonia no musura döi si lö aboto ba dödö niha eluaha. Töi andrö ya'ia da'ö, "Babilonia Sebua andrö, ina zohorö fefu awö niha si lö sökhi amuata ba gulidanö." 6 Ba u'ila wa mabu ndra alawe andrö ba ndro mbanua Lowalangi, awö ndro niha nibunu andrö börö me lö faröi ira khö Yesu. Ba me u'ila ndra alawe andrö, ba ahölihöli sibai dödögu. 7 Ba muhede khögu mala'ika andrö, "Hadia mbörö wa ahölihöli dödöu? Da u'ombakha'ö khöu zi tobini ba ndra alawe andrö awö zi tobini ba gurifö andrö si fakudo ya'ia, urifö andrö si fitu högö ba si fulu rozi tandru. 8 No irai auri föna gurifö andrö, ba lö sa'ae ya'ia iada'e. Ba lö ara tö ba so ia dania i'otarai mbawa danö wa'amate ba isaw̃a wa'atekiko. Ba niha sauri ba gulidanö, si lö musura töi (föna womböi ulidanö) ba Mbuku Niha Sauri andrö, ba ahölihöli sibai dödöra dania na la'ila gurifö andrö. Börö me no irai auri föna gurifö andrö. Ba lö sa'ae ya'ia iada'e, ba ifuli zui so ia dania. 9 Ba da'e moguna so wa'atuatua ba fa'aboto ba dödö. Högö andrö si fitu ya'ia hili andrö si fitu; ya'ia hili naha ba zi dadao ira alawe andrö. Ba högö andrö si fitu ba no göi dafitu razo: 10 lima moroi ba gotaluara no adudu, ba samösa tö nasa zi lö tebulö mamatörö, ba si samösa ba lö nasa si so. Na so ia dania, ba lö tola lö mamatörö ia ba lö arara. 11 Ba urifö si no irai auri andrö föna, ba si lö iada'e, no razo numero w̃alu. No samösa ia göi moroi ba zi dafitu razo andrö, sanaw̃a fa'atekiko iada'e. 12 Ba tandru andrö si fulu rozi ni'ilau ba no razo si dafulu andrö si lö nasa mamörögö famatörö. Ba tebe'e dania khöra wa'abölö ba wamatörö si mane razo, awö fao ba gurifö andrö, sambua za wa'ara. 13 Razo si dafulu andre ha sambua gohitö dödöra fefu; ba labe'e wa'abe'era ba fa'abölöra fefu ba gurifö andrö. 14 Ya'ira dania zi fasuwö ba wolaw̃a Ono Mbiribiri andrö. Ba Ono Mbiribiri andrö awö zi fao khö-Nia si lö faröi, si no Ikaoni ba si no Ituyu andrö zangalani razo andrö fefu dania, börö me Ya'ia Zo'aya sokhö fefu, ba Razo yaw̃a razo." 15 Iw̃a'ö göi mala'ika andrö, "Idanö andrö ni'ilau, naha ba zi dadao sohorö andrö, ya'ia ngawalö soi fefu, niha mbanua, ngawalö mado fefu awö ngawalö li. 16 Tandru andrö si fulu rozi ni'ilau awö gurifö andrö ba fatiu dödöra dania ba zohorö andrö. Larabu dania fefu hadia ia zi so khönia, ba labali'ö ia si lö nukha. Ba la'a dania nagolenia awö wa lafakiko ia ba galitö. 17 Börö me Lowalangi zi no mango'ou tödöra ba wamalua nikhoi dödö Lowalangi. Lowalangi zangosara'ö tödöra ba wame'e amatöröw̃a ba gurifö andrö, ena'ö mamatörö gurifö andrö irugi alua dania niw̃a'ö Lowalangi andrö. 18 Ira alawe andrö ni'ilau ba ya'ia mbanua sebua andrö, samatörö razo ba gulidanö."

Fama'ele'õ 18

1 Ba me no aefa da'ö ba u'ila samösa mala'ika tanö bö'ö si möi mitou moroi ba zorugo. So khönia wa'abölö sebua, ba tobali mohaga gulidanö ma'asagörö ba lakhöminia. 2 Ba mu'ao ia, wa'ebua linia, "No adudu ndra alawe andrö! No adudu Mbabilonia sebua andrö! Iada'e no tobali ia naha gafökha ba eheha si lö sökhi. Auri khönia bakha ngawalö wofo sanuzu dödö niha ba sogoro niha. 3 Fefu soi no oi labadu nagu wohorönia andrö. Ba no lalau mohorö ira razo ba gulidanö khönia, ba fefu zaniaga ba gulidanö no oi tobali mo'okhöta börö hokhania andrö si lö mu'ila mufatörö." 4 Ba urongo li bö'ö moroi ba zorugo sanguma'ö, "Mi'ae baero, ya'ami banua-Gu! Mi'ae baero miröi ia! Böi mi'o'ö horönia, ba folu'i hukunia! 5 Börö me no falawu horönia irugi mbanua si yaw̃a, awö wa no Itörö tödö Lowalangi wa'alösökhinia. 6 Milau khönia zi mane si no ilau khömi; misulöni khönia dua winaeta ba zi no ilau fefu. Fo'ösi makonia mendrua fa'abe'e moroi ba nibadu si no ihöna khömi. 7 Be'e khönia wamakao ba fa'abu dödö ndrohundrohu lakhömi ba fa'akayo nibe'enia khönia samösa. Börö me lö mamalö iw̃a'ö tödönia, 'Ya'odo andre ratu, samatörö! Tenga lakha mbanua ndra'odo; lö dania falukha ndra'odo wa'abu dödö!' 8 Börö da'ö, bakha ba zi ma'öma'ökhö manö göna dania ia famakao -- fökhö, fa'abu dödö, ba fa'olofo. Ba tekhozi dania ia ba galitö, börö me So'aya Lowalangi sabölö zanguhuku ya'ia andrö." 9 Ba la'e'esi awö wa la'angenusi mbanua andrö ira razo ba gulidanö si fao ba wamalua horö awö hokha ndra alawe andrö, na la'ila zimbo galitö ba wamunu ya'ia. 10 Ba muzizio dania ira moroi ba zaröu börö me ata'u ira na göna khöra wamakaonia andrö. Lamane, "Alai, abölöbölö sibai wanguhuku mbanua si tehöngö andre -- banua Mbabilonia sabölö andrö! Ha ba zi sambua za, no ifakiko ndra'ugö fanguhukumö andrö!" 11 Ba mege'ege ba abu dödö zaniaga ba gulidanö göi börö ndra alawe andrö, börö me samösa lö hadöi sa'ae sowöli faniagara andrö. 12 Lö hadöi sowöli ana'a, firö, kara sebua böli, ba manimani khöra; he göi nukha lena, nukha sobowo doru, nukha soragi soyo si faruka saitö, suto ba nukha soyo; fefu ngawalö geu sabua fanöndra, gamagama moroi ba gaza, ba eu segebua böli, bego, si'öli, ba kara sabe'e si takile; 13 uli geu sami, fangami gö, ba hadia ia nitunu samohua, emuri, ba kumöyö; agu ba fanikha, hamo ba gandru; saw̃i ba biribiri, kudo ba kureta, sawuyu, ba noso niha göi. 14 Ba lamane saniaga ba ndra alawe andrö, "Fefu zomasi ndra'ugö ö'okhögö, no lö hadöi sa'ae, ba fefu wa'akayo ba fa'asökhi no taya sa'ae. Ba lö manö sa'ae ösöndra ia!" 15 Ba fefu zaniaga si no tobali kayo börö waniaga ba mbanua andrö, ba musindro dania ira moroi ba zaröu, börö me ata'u ira na göna khöra wamakaonia andrö. Mege'ege dania ira ba abu dödöra, 16 ba lamane, "Alai, abölöbölö sibai wanguhuku mbanua si tehöngö andre! Si to'ölönia ifake nukha lena, nukha sobowo doru, ba nukha soyo; ba si to'ölönia ba afönu ia gamagama ana'a, kara sebua böli, ba manimani! 17 Ba hiza, ha ba zi sambua za manö, no oi taya wa'akayonia andrö fefu!" Ba durumudi fefu, awö nösi göfa, ba ono göfa, awö niha sangalui ba nasi fefu, musindro ira moroi ba zaröu. 18 Ba mu'ao'ao me la'ila zimbo galitö sanunu banua andrö. Ba lamane, "Lö irai so mbanua bö'ö si mane banua sebua andre!" 19 Ba lahawui gawugawu högöra si tobali tandra wa'abu dödöra, ba lalau mege'ege ba mu'ao, "Alai, abölöbölö sibai wanguhuku banua sebua andre! Fa'akayonia no tobali fangakayo niha sokhö köfa ba nasi fefu! Ha ba zi sambua za, no oi taya fefu hadia ia khönia!" 20 He sorugo, omusoi'ö dödöu ba wa'adudu mbanua andrö! He banua Lowalangi, ira sinenge, awö ndra sama'ele'ö, mi'omusoi'ö dödömi! Börö me no ihuku ia Lowalangi si tobali fanulöni ngawalö zi no ilau khömi! 21 Me no aefa da'ö, so samösa mala'ika sabölö samazaw̃a sambua gowe -- si mane gowe zalaw̃a sebua sibai -- itibo'ö ba nasi awö wa imane, "Si mane wa'atekiko dania Mbabilonia sebua andrö irege lö mu'ila ia sa'ae. 22 Ba lö sa'ae terongo dania ba khömö li ngawalö wakake so li moroi ba zolau kezafi, niha sogonekhe manunö, solau surune, ba samoli torofe. Ba samösa göi lö sa'ae tesöndra duka hadia ia fefu ba da'ö, ba lö sa'ae terongo li goko gara fogili göi. 23 Ba lö sa'ae la'ila niha haga wandru ba khömö andrö; ba lö göi sa'ae terongo wa'omuso dödö ba da'ö. Ira saniaga khöu ba no niha fondrege zalaw̃a ba gulidanö, ba ba wa'atuatua wakelemusa öfelungu fefu soi ba gulidanö!" 24 Ba tehuku Mbabilonia andrö börö me bakha ba mbanua da'ö tesöndra ndro zama'ele'ö, awö ndro mbanua Lowalangi -- do niha si no mubunu ba gulidanö fefu.

Fama'ele'õ 19

1 Ba me no aefa da'ö ba urongo zi hulö li niha sato ba zorugo sanguma'ö, "Misuno Lowalangi! Lowalangida ba no Lowalangi sangorifi; Ya'ia Lowalangi solakhömi ba sabölö! 2 Satulö ba satuatua wanguhuku-Nia andrö! No Ihuku zohorö sebua andrö, samakiko ulidanö ba wohorönia. No Ihuku zohorö andrö Lowalangi, börö me no ibunu genoni Lowalangi." 3 Ba law̃a'ö zui li niha sato andrö, "Nisuno Lowalangi! Simbo galitö sokhozi banua sebua andrö numalö miyaw̃a lö tebatobato!" 4 Ba sondrönia'ö andrö si dua wulu a öfa ba saliw̃aliw̃a ba danö andrö si öfa nga'eu latuhi danö ba lafalögu tou ira ba wangalulu khö Lowalangi si dadao yaw̃a ba dadaoma andrö. Ba lamane, "Yaduhu! Nisuno Lowalangi!" 5 Ba terongo moroi ba dadaoma andrö li sebua sanguma'ö, "Misuno Lowalangi! Ya'ami enoni Lowalangi fefu, ba niha fefu -- sebua awö zigide'ide -- sangalulu khö Lowalangi, misuno Lowalangi!" 6 Me no aefa da'ö ba urongo zi hulö li niha sato sibai; linia ba hulö we'ugu'ugu ndrulu ba fe'ugu'ugu mbanua sabölöbölö. Ba urongo lamane, "Misuno Lowalangi! Börö me So'aya, Lowalangida Sabölö andrö zamatörö iada'e! 7 Da ta'omusoi'ö dödöda ba ta'owuawua'ö dödöda; ba da tasuno wa'ebua-Nia andrö! Börö me no irugi luo walöw̃a Nono Mbiribiri andrö, ba no ifa'anö ia ni'owalu ba walöw̃a-Nia. 8 Ba no tebe'e khönia muko si takile ena'ö ifake." (Nukha muko andrö ya'ia ngawalö wolau si sökhi nifalua mbanua Lowalangi.) 9 Ba imane khögu mala'ika andrö, "Sura da'e: 'Ya'ahowu niha si no mukaoni ba walöw̃a Nono Mbiribiri andrö.' " Aefa da'ö inönö nasa mala'ika andrö wanguma'ö, "Da'e Duria sindruhu moroi khö Lowalangi." 10 Ba utuhi danö ufalögu tou ndra'o föna mala'ika andrö ba wangalulu khönia, ba imane khögu, "Böi! Böi angalulu khögu, khö Lowalangi angalulu! Börö me ya'odo göi enoni si mane ya'ugö ba si mane ira talifusöu fefu si no mololohe turia sindruhu andrö nifa'ema Yesu!" Börö me same'e fama'ele'ö khö ndra sama'ele'ö no turia sindruhu andrö nifa'ema Yesu. 11 Aefa da'ö ba u'ila teboka zorugo, ba oroma sageu kudo safusi. Si fakudo yaw̃a khönia ba Si lö Faröi ba Sindruhu. Ba atulö Ia ba wangetu'ö huku ba ba wasuwöta nifalua-Nia. 12 Hörö-Nia hulö holahola galitö ba ba högö-Nia oya Ifake dakula. Ba no musura ba mboto-Nia sambua döi; ba ha Ya'ia samösa zangila töi da'ö. 13 Ba baru nifake-Nia no mu'ungugö ba ndro. Ba latötöi Ia "Taroma Li Lowalangi". 14 Ba la'o'ö Ia saradadu wanuwö ba zorugo, fakudo ira ba hulu kudo safusi, ba muko safusi si sökhi nukhara. 15 Ba moroi ba mbawa-Nia i'otarai sara wöda satarö, ba faoma föda da'ö I'alani dania soi fefu, Ifatörö dania ira faoma si'o si'öli. Ifera'ö dania nagu bakha ba wolazi nagu, fönu Lowalangi Sabölö. 16 Ba no musura ba mbaru-Nia ba ba waha-Nia döi andre, "Razo yaw̃a razo, ba So'aya sokhö." 17 Ba u'ila samösa mala'ika si zizio yaw̃a ba dete luo. Ba mu'ao ia si fao fa'ebua li ba wofo fefu si hombo ba dalu mbanua, "Mi'aine mi'owuloi ami ba wangondrasi owuloa sebua khö Lowalangi! 18 Mi'aine ba wemanga nösi ndra razo, awö nösi ndra bohalima, ba ösi ndra sagabölö; mi'aine ba wemanga ösi ndra si fakudo awö nösi kudonia, ba ösi soi niha ma'afefu, sebua awö zide'ide, sawuyu ba niha si no mu'efa'ö!" 19 Aefa da'ö ba u'ila gurifö andrö, ba razo ba gulidanö, awö ndra saradadu wanuwö khöra, la'owuloi ira ba wanuwö, ba wolaw̃a si fakudo ba kudo safusi andrö awö ndra saradadu wanuwö khö-Nia. 20 Ba tera'u gurifö andrö awö ndra sama'ele'ö sofaya si no mamazökhi tandra sahölihöli dödö föna gurifö andrö. (Faoma tandra sahölihöli dödö andrö ifaelungu urifö andrö niha si so tandra gurifö andrö, awö niha si no mangalulu ba nadu gurifö andrö.) Ba tetibo'ö auri gurifö awö zama'ele'ö sofaya andrö ba mbawa galitö si holahola ba talö balera. 21 Ba nibunu zaradadu wanuwö khöra faoma föda si otarai mbawa zi fakudo ba kudo safusi andrö. Ba tohare wofo fefu ba la'a nösi nibunu andrö.

Fama'ele'õ 20

1 Me no aefa da'ö ba u'ila samösa mala'ika si möi mitou moroi ba zorugo. Ba dangania no igogohe nono kusi mbawa danö fa'amate awö rate sebua. 2 Ira'u naga andrö, ulö satua, ya'ia Gafökha ba ma satana -- ba irate, hönö fakhe wa'ara. 3 Aefa da'ö itibo'ö naga andrö mala'ika ba mbawa danö fa'amate, ba iduhö mbawa danö fa'amate andrö ifotandro, ena'ö böi sa'ae ifaelungu fefu soi naga andrö, fatua lö sahori zi hönö fakhe andrö. Ba na no aefa da'ö lö tola lö te'efa'ö ia ba lö arara. 4 Ba u'ila dadaoma, niha si dadao yaw̃a ba dadaoma andrö, tebe'e khöra wa'abölö ba wangetu'ö huku. U'ila göi noso niha si no mutaba högö ba wamaduhu'ö Yesu, ba ba wanuriaigö turia soroi Lowalangi. Ba lö sangalulu niha da'ö ba gurifö, he göi ba nadunia. Lö irai latema dandra gurifö andrö ba gangangora ba ma ba dangara. Ba auri ira wangawuli ba mamatörö ira si mane razo awö Keriso hönö fakhe wa'ara. 5 Da'e wemaoso niha si mate si föföna andrö. (Niha si mate tanö bö'ö ba lö mu'orifi mangawuli sagötö zi hönö fakhe fa'ara andrö.) 6 Ya'ahowu niha ni'amoni'ö si fao ba wemaoso si föföna andrö. Ba lö ifatörö ira fa'amate si mendrua andrö. Tobali dania ira ere khö Lowalangi, ba ere khö Keriso; ba mamatörö dania ira awö-Nia hönö fakhe wa'ara. 7 Na no awai zi hönö fakhe fa'ara, ba te'efa'ö dania Gafökha moroi ba gurungania, 8 ba möi ia dania ba wamaelungu soi fefu si no muzawili ba gulidanö ma'asagörö, ya'ia Gogi ba Magogi. I'owuloi ira Afökha ba wanuwö, sato sibai, mane fa'oya nene ba mbewe nasi. 9 Ba muzawili ira misa ba daludanö, ba lafa'u'u golombasew̃a mbanua Lowalangi andrö ba banua ni'omasi'ö Lowalangi. Ba aekhu galitö moroi ba mbanua si yaw̃a ba wamakiko ya'ira. 10 Afökha samaelungu ya'ira andrö, ba tetibo'ö bakha ba mbawa galitö ba balera. Ba da'ö naha tetibo'ö gurifö awö zama'ele'ö sofaya andrö. Ba bongi ma'ökhö tefakao dania ira lö mamalömalö irugi zi lö aetu. 11 Me no aefa da'ö ba u'ila sambua dadaoma safusi sebua ba si dadao yaw̃a khönia. Ba taya mbanua si yaw̃a awö gulidanö föna-Nia, irege lö oroma sa'ae. 12 Ba u'ila niha si no mate, sebua awö zide'ide, no muzizio ira föna dadaoma andrö. Ba tebokai göi mbuku. Aefa da'ö ba tebokai sambua mbuku bö'ö, ya'ia Mbuku Niha Sauri andrö. Ba ba ginötö da'ö tehuku zi mate andrö molo'ö si no lafazökhi, balazi nisura bakha ba mbuku andrö. 13 Ba itura'ö baero asi niha si mate si so bakha khönia. Fa'amate ba ulidanö wa'amate göi ibe'e baero niha si mate si so khönia. Ba tehuku ira fefu molo'ö si no lafalua. 14 Aefa da'ö Fa'amate ba Ulidanö Wa'amate andrö tetibo'ö bakha ba mbaw̃a alitö. (Baw̃a galitö andre no fa'amate si mendrua.) 15 Niha si lö musura töi bakha ba Mbuku Niha Sauri andrö, ba tetibo'ö bakha ba mbaw̃a alitö. 2004

Fama'ele'õ 21

1 Ba u'ila mbanua si yaw̃a si bohou ba tanö si bohou. Banua si yaw̃a si föföna andrö awö danö si föföna andrö no taya ba lö asi sa'ae. 2 Ba u'ila mbanua ni'amoni'ö andrö, ya'ia Yeruzalema si bohou, si lalö mitou moroi ba zorugo si otara Lowalangi. No muhaogö mbanua andrö hulö nono nihalö si no mangehao ba wangondrasi fo'omonia. 3 Ba urongo li si'ao sebua moroi ba dadaoma andrö, "Nahia Lowalangi andrö iada'a no so ba gotalua niha! Mowanua Ia ba khöra, ba tobali banua-Nia ira. Ba Lowalangi samösa nawöra ba tobali Lowalangira. 4 I'osi dania daw̃a hörö ba höröra fefu. Ba lö fa'amate sa'ae; lö fa'abu dödö, lö fege'ege, ba lö göi fa'afökhö. Fefu ngawalö zi tohöna andrö no numalö sa'ae." 5 Iw̃a'ö si dadao yaw̃a ba dadaoma andrö, "Iada'e Ubohouni fefu hadia ia!" Imane göi khögu, "Sura da'e, börö me no sindruhu daroma li andre ba tola nifaduhusi tödö." 6 Aefa da'ö Imane, "No awai! Si föföna Ndra'o ba safuria; So'aya i'otarai Mböröta Ndra'o irugi ba Gamozua. Ba dozi niha sowökhi tödö, ba Ufabadugö khönia nidanö moroi ba gumbu nidanö fangorifi; lö ibu'a mböli. 7 Haniha zi möna ba latema dania fefu da'e moroi khö-Gu. Ba tobali Lowalanginia dania Ndra'o, ba tobali ono-Gu dania ia. 8 Ba ba niha sada'uda'u, ba si fatiu tödö, ba niha si lö sökhi amuata, ba samunu niha, ba niha sohoröhorö, ba niha si fakelemu, ba niha sangalulu ba nadu, ba fefu niha solau faya, nahara mbaw̃a alitö ba balera si holahola, ya'ia wa'amate si mendrua andrö." 9 Samösa moroi ba gotalua mala'ika andrö si dafitu si no mololohe mako safönu famakao si fitu ngawalö safuria andrö zi möi khögu, imane, "Aine! Ba uforoma'ö dania khöu nono nihalö andrö, ya'ia wo'omo Nono Mbiribiri andrö." 10 Ba Ifatörö ndra'o Eheha Lowalangi, ba i'ohe ndra'o mala'ika andrö ba zuzu hili salaw̃a sibai. Iforoma'ö khögu Yeruzalema, banua ni'amoni'ö andrö. Banua andrö numalö mitou moroi ba zorugo, moroi khö Lowalangi, 11 ba no humaga si fao lakhömi Lowalangi. Ba takile mbanua andrö hulö gara feremata, hulö gara baduri sinasa sohahau si mane baluri. 12 No fasui öli kara sebua ba salaw̃a, ba felendrua mbawa göli, nitarogö zi felendrua mala'ika. Ba ba mbawa göli andrö no tesura döitöi zi felendrua mado niha Gizera'eli. 13 Ba so tölu mbawa göli sangotahögö miyöu, ba tölu mbawa göli sangotahagö miraya, ba tölu mbawa göli tanö ba gatumbukha, ba tölu mbawa göli tanö ba gaekhula. 14 Ba te'otomosi göli mbanua andrö ba dete zi felendrua gowe danedane. Ba dete gowe danedane andrö no musura döitöi ndra sinenge Nono Mbiribiri andrö si felendrua. 15 Ba mala'ika si fahuhuo khögu andrö so khönia zi'o fanu'a moroi ba gana'a, ba wanu'a banua andrö, awö mbawa gölinia ba ölinia. 16 Ba öfa sagi naha mbanua andrö -- fagölögölö ira wa'anaunia wa'ebolonia. Ba isu'a mbanua andrö mala'ika faoma si'o fanu'a khönia, ba fa'anaunia ba dua ngahönö a öfa ngaotu kilomete; fa'ebolo ba fa'alaw̃ania faoma ira wa'anaunia. 17 Ba me isu'a gölinia mala'ika andrö, ba fa'alaw̃a göli andrö önö ngafulu mete. Fanu'a nifake mala'ika andrö no fanu'a nifake niha. 18 Ba öli mbanua andrö tefazökhi moroi ba gara baduri sinasa, ba banua andrö ba moroi ba mbalaki, ohahau si mane sörömi. 19 Gowe danedane mbanua andrö ba no muhaogö faoma kara sebua böli, oya ngawalö. Kara danedane si föföna nifazökhi moroi ba gara baduri sinasa, si dua, moroi ba gara nila, si tölu, moroi ba gara yakuti, si öfa, moroi ba gara zamurudi, 20 si lima, moroi ba gara sefa, si önö, moroi ba gara delima, si fitu, moroi ba gara firusi, si w̃alu, moroi ba gara rana sefaka, si siw̃a, moroi ba gara tofa, si fulu, moroi ba gara khirisofarasi, si felezara, moroi ba gara lazuadi, ba si felendrua ba moroi ba gara kazubu. 21 Ba bawa göli andrö si felendrua ba so felendrua manimani; ero sambua mbawa göli ba tefazökhi moroi ba zi sambua manimani. Ba ewali mbanua andrö ba tefazökhi moroi ba mbalaki, ohahau si mane sörömi si takile. 22 Ba lö ni'ilagu Omo Lowalangi bakha ba mbanua andrö, börö me Omo Lowalangi andrö ba ya'ia Zo'aya samösa, Lowalangi Sabölö, ba Ono Mbiribiri andrö. 23 Ba ba mbanua andrö ba lö moguna haga luo ba ma haga mbaw̃a, börö me ihagaini ia lakhömi Lowalangi andrö, ba fandrunia Nono Mbiribiri andrö. 24 Ba mowaöwaö dania soi fefu ba hagania, ba la'ohe dania wa'akayora ira razo göi bakha ba mbanua andrö. 25 Ba no tebokai manö mbawa göli mbanua andrö ero ma'ökhö; lö laduhöduhö, börö me lö si bongi ba da'ö sa'ae. 26 Ba la'ohe dania lakhömi awö wa'akayo soi fefu bakha ba mbanua andrö. 27 Niha solau ngawalö zi lö sökhi, si falimolimo, ba lö tetehegö möi bakha khönia -- ba wa'adogodogo, fefu hadia zogoro niha, ba tebai manö te'ohe bakha khönia. Nitehegö si möi bakha khönia, ha niha si no musura töi ba mbuku Nono Mbiribiri andrö, ya'ia Mbuku Niha Sauri.

Fama'ele'õ 22

1 Ba i'oroma'ö khögu göi mala'ika andrö nungo nidanö si no ohauhau hulö mbaluri; idanönia ba fangorifi. Idanö andrö mangele i'otarai dadaoma Lowalangi ba Ono Mbiribiri andrö, 2 adölö ba dalu newali mbanua andrö. Ba zinga nungo nidanö andrö, faoma fatambai ba no so döla geu umbu wangorifi, sowua felendrua kali bakha ba zi döfi, ya'ia samuza ero sara waw̃a. Bulunia ba te'oguna'ö ba wamadöhö fökhö soi fefu. 3 Ba bakha ba mbanua andrö ba lö sa'ae tesöndra zi göna fangelifi Lowalangi. Ba dadaoma Lowalangi ba Ono Mbiribiri andrö so dania bakha ba mbanua andrö. Lafosumange dania Lowalangi ira enoni Lowalangi. 4 La'ila dania mbaw̃a-Nia. Ba musura dania ba gangangora döi Lowalangi andrö. 5 Ba lö moguna khöra haga wandru ba ma haga luo, börö me lö si bongi sa'ae, ba börö me So'aya Lowalangi samösa zohagaini dania ya'ira. Ba mamatörö dania ira si mane razo sagötö fa'ara. 6 Ba imane khögu mala'ika andrö, "Sindruhu daroma li andre ba nifaduhusi tödö. Ba So'aya Lowalangi, same'e Eheha-Nia khö ndra sama'ele'ö, zi no mamatenge mala'ika-Nia ba wangoroma'ö ba genoni-Nia hadia zi lö ara tö lö tola lö alua." 7 "Mitöngöni da'e!" Iw̃a'ö Yesu, "Lö ara tö ba so Ndra'o. Ya'ahowu niha sanöngöni taroma li fama'ele'ö bakha ba mbuku andre!" 8 Ya'o, Yohane, zi no mamondrongo ba si no mangila ma'afefu da'e. Ba me no aefa urongo ba u'ila ia, ba alau ndra'o föna mala'ika si no mangoroma'ö ma'afefu da'ö khögu, ba mangalulu ndra'odo khönia, 9 ba imane khögu, "Böi! Böi angalulu khögu! Angalulu khö Lowalangi! Börö me enoni göi ndra'odo si mane ya'ugö, ba si mane ira talifusöu sama'ele'ö andrö ba fefu niha sanöngöni menemene bakha ba mbuku andre!" 10 Ba imane zui khögu, "Böi mibini'ö daroma li fama'ele'ö andrö bakha ba mbuku andre, börö me no ahatö ginötönia alua dania ma'afefu da'e. 11 Niha si lö sökhi, ba ya mutohugö zi lö sökhi; ba niha si ra'ira'iö, ba ya mutohugö wa'ara'ira'iönia; ba niha solo'ö somasi Lowalangi, ba ya mutohugö wolo'ö somasi Lowalangi, ba niha sauri sangosambalö'ö wolo'ö khö Lowalangi, ba ya mutohugö wangosambalö'ö fa'aurinia ba khö Lowalangi." 12 "Mitöngöni da'e!" Iw̃a'ö Yesu, "Lö ara tö ba so Ndra'o ba U'ohe luo ba wanulöni ba zamösana molo'ö nifazökhinia. 13 Si föföna Ndra'o ba safuria; Ya'odo Zo'aya i'otarai Mböröta irugi Gamozua." 14 Ya'ahowu niha samabago nukhania irege lö si ta'unö. Me ya'ira dania nitehe ba wemanga bua geu fangorifi andrö ba sowaöwaö we'amöi bakha ba mbanua andrö sanörö bawa göli. 15 Ba niha samalua ngawalö zi lö sökhi, si fakelemu, samalua ngawalö wohorö, sange'e, samosumange adu, solau faya, he ba wehede ba ma ba nifalua, ba baero mbanua andrö so nahara fefu. 16 "Ya'o, Yesu, si no mamatenge mala'ika andrö khöu ba khömi, ena'ö i'ombakha'ö fefu da'e soguna ba mbanua Niha Keriso andrö. Ma'uwu Dawido Ndra'odo; Ya'odo madala si haga andrö." 17 Eheha Lowalangi ba Ono Nihalö andrö, lamane, "Aine!" Ba haniha zamondrongo da'e ba lö tola lö imane, "Aine!" Haniha zowökhi tödö, ba ya möi ia! Ba haniha zomasi, ba ya muhalö nidanö fangorifi andrö, ba saohagölö! 18 Ba dozi niha samondrongo Taroma Li fama'ele'ö bakha ba mbuku andre, ya'o, Yohane, ube'e wamangelama da'e: Niha sonönö hadia ia ba Daroma Li fama'ele'ö andre, ba Inönö dania huku niha da'ö Lowalangi faoma ngawalö wamakao si no musura bakha ba mbuku andre. 19 Ba niha sangalösi hadia ia moroi ba Daroma Li fama'ele'ö andre, ba I'alösi göi dania Lowalangi gurakhania si no musura bakha ba mbuku andre -- urakhania moroi ba geu fangorifi andrö ba moroi ba mbanua ni'amoni'ö andrö. 20 Imane sama'ele'ö turia andre fefu, "Sindruhu, lö tola lö alio so ndra'o!" Yaduhu! Sindruhu! Aine, he So'aya Yesu! 21 Ba ya Ibe'e So'aya Yesu howuhowu-Nia ba Mbanua Lowalangi fefu!