1

1 Dengan te wazè pa limbaǥa is minsan hengkey, daan en is migeraran te Lalag te Megbevayà. Heini is Lalag te Megbevayà, daan sikandin he zuma te Megbevayà ne iyan en Megbevayà. 2 Dutun te kedlimbaǥa te langun, daan en sikandin he zuma te Megbevayà. 3 Is langun he midlimbag te Megbevayà, ne pinaaǥi kayi te Lalag, ne wazà minsan hengkey he midlimbag emun kenà pinaaǥi kandin te Lalag te Megbevayà. 4 Ne heini is Lalag te Megbevayà, iyan daan sikandin sikan is puunà te untung he wazà pidtemanan, ne heini is untung, iring te kerayag su ebpeketayew te kerusireman te isip te tivuuk he menusiyà. 5 Neketayew haazà is kerayag te kerusireman kayi te kelibutan. Ne is kerayag, wazà mezaag kayi te kerusireman. 6 Duen etew he migngezanan ki Juan he midsuǥù te Megbevayà. Umba midsuǥù heini si Juan te Megbevayà 7 su wey zin ikepenurù diyà te menge etew he iyan si Jesu Kristu sikan is tutuu he kerayag, su wey meketuu is tivuuk he menusiyà pinaaǥi zutun te penurù. 8 Heini si Juan, kenà iyan sikandin sikan is kerayag, kekenà, iyan sikan is edseysey ke hentei is kerayag. 9 Ne zutun he timpu nekeuma zini te kelibutan si Kristu, sikan is tutuu he kerayag. Iyan sikandin sikan is ebpeketayew te isip te tivuuk he menusiyà. 10 Ne nekeuma si Kristu zini te kelibutan. Pinaaǥi kandin midlimbag is kelibutan, iyan, wazà sikandin mekilala te menusiyà. 11 Minsan te ziyà sikandin mekeuma te keugelingen din he menge inged, wazà utew zutun te menge zuma zin midawat kandin. 12 Asal is minsan hentei he nekezawat wey midtuu kandin, mibeǥayan din sikandan te ketenged wey zan mehimu he menge anak te Megbevayà. 13 Is paaǥi te kegkehimu zan he anak te Megbevayà, kenà iyan kes paaǥi te kegkevuwad dini te kelibutan su wazè dan dutun ianak pinaaǥi te kegkevuwad te kelibutanen he amey, kekenà, iyan amey zan is Megbevayà. 14 Ne sikan is nekaǥi he Lalag te Megbevayà, nehimu he menusiyà ne mid-amur kenitew. Utew sikandin beliǥeǥawen wey utew tutuu is menge lalag din. Neehè dey is utew zin kebpekelavew he iyan is kebpekelavew te vudtung he Anak te Megbevayà. Ne haazà is kebpekelavew zin, imbeǥey kandin te Amey zin he Megbevayà. 15 Ne heini si Juan, impesavut din ke hentei sikandin. Midhabet si Juan megkaǥi te, Iyan heini sikan is etew he migkaǥi ku he ke siak te, Duen etew he egkehuziyan kedìey he lavew pa kenà siak, su zengan te wazè e pa ianak, daan en sikandin, ke si Juan. 16 Ne ǥeina te utew sikandin beliǥeǥawen kenà egketapus is menge meupiya he idtuvad din kenitew te langun. 17 Ne pinaaǥi ki Moises imbulus te Megbevayà sikan is menge kesuǥuan, iyan, pinaaǥi ki Jesus imbulus te Megbevayà is gaǥew zin kenitew wey is tutuu he tuluuwen. . 18 Wazè pa menusiyà he nekeahà te Megbevayà, iyan, sikan is Anak din he vudtung, impetuenan din kenitew is Amey zin he Megbevayà su iyan dan layun telezuma. 19 Duen menge memumuhat wey menge kevuwazan ni Levi he midhendiyà te ki Juan Megbebewtismu. Midsuǥù sikandan te menge punuan te menge Hudiyu puun te Hiruselim wey zan meinsai si Juan ke hentei sikandin. Ne iyan heini migkaǥi ni Juan su wazè din ieles, ke sikandin te, Siak, kenà a iyan kes mibpilì te Megbevayà wey mekehadì. 21 Ne ke sikandan te, Iyan ke ve kes ebpeneuven dengan he si Elias? Ne ke si Juan te, Kenà a zaan. Ne ke sikandan te, Kela ke iyan ka sikan is netagnà he mibpenaub te Megbevayà? Ne ke si Juan te, Kenà a zaan. 22 Ne ke sikandan en maan te, Keǥiyi key ke hentei ka su kinahanglan he zuen idtavak dey te midsuǥù kenami. Hengkey is egkekaǥi nu mehitenged kayi? 23 Ne zutun midtavak si Juan. Is tavak din iring te insurat dengan te ebpeneuven he si Esaias. Ke si Juan te, Iyan a sikan is netagnà he etew he egkezineg is kedwali zin diyà te tanà he wazà duen ed-ubpà. Ke sikandin te, Tendanga niw is ibayà he ed-ikulen te Nengazen. 24 Heini is menge etew he ed-insà ki Juan, ne menge suǥù te menge Perisiyu. 25 Mid-insè dan en maan te, Emun kenè ka iyan sikan is mibpilì te Megbevayà wey mekehadì, ne kenè ka zaan si Elias, wey kenè ka sikan is netagnà he ebpeneuven, maan is ebpemewtismu ka te menge etew? 26 Ne zutun midtavak si Juan te, Tutuu iyan he ebpemewtismu a, iyan, pinaaǥi zà te wahig, iyan, duen duma niw he wazè niw mekilala 27 he ebpekeuma he huziyan kediey he utew lavew kenà siak. Siak, minsan is kebpul-ut dà te sepatus din, kenè e pa zait he suluǥuen din, ke si Juan. 28 Ne nehitavù heini is langun diyà te inged he Bitanya he ziyà layun te wahig he Hurdan he zutun ebpemewtismu si Juan. 29 Hein mid-ilis he andew zutun, naahà ni Juan si Jesus he edhendiyà te kandin, ne ke si Juan diyà te menge etew, Iyan heini sikan is etew he egngezanan te ibpemuhat he Nati he Kerehidu he ibeǥey te Megbevayà su pinaaǥi kandin egkeawà is menge memezaat he ulaula te menusiyà. 30 Iyan heini kes migkaǥi ku he ke siak te, Duen etew he egkehuziyan kediey, iyan, lavew sikandin kediey su zaan en sikandin te wazè e pa ianak. 31 Hein aney, ke si Juan, wazè ku metueni ke hentei sikandin, iyan, umba ebpemewtismu a su wey metueni te menge zuma tew he menge kevuwazan ni Israyil he meǥaan sikandin ebpekeuma. 32 Ne mid-uman megkaǥi si Juan te, Neehè ku is Waǥas he Mulin-ulin he ebpuun diyà te langit he edlugtanà diyà te ki Jesus iring te merepatik ne wazè din ewai si Jesus. 33 Ne hein aney zutun, ke si Juan, wazè ku pa metueni he iyan sikandin kes netagnà he hadì, iyan, sikan is Megbevayà he iyan midsuǥù kedì wey a mekepemewtismu pinaaǥi te wahig, migkaǥi kedì he zaan te, Emun egkeehè nu is etew he edtenaan wey kenà ed-ewaan te Waǥas he Mulin-ulin, iyan en etew he ibpemewtismu zin is Waǥas he Mulin-ulin. 34 Neehè ku en, ke si Juan, ne egkeǥiyen ku keniyu he iyan sikandin sikan is Anak te Megbevayà. 35 Ne hein mid-ilis dutun he andew, diyè en maan si Juan duma is dezuwa he menge sumusundan din te naahaan din ki Jesus. 36 Ne neehè din en maan si Jesus is edsaǥad. Ke si Juan te, Iyan heeyan sikan is etew he iring te ibpemuhat he Nati he Kerehidu he imbeǥey te Megbevayà! 37 Ne hein nezineg heini zutun te menge sumusundan din he zezuwa, miduma zan ki Jesus. 38 Midteren si Jesus ne midlilingey ne neehè din he eduma sikandan ne ke sikandin te, Hengkey is tuyù niw? Ne ke sikandan te, Rabi, he ke và dà egkeǥiya, Menunudlù, hendei ka ed-ubpà? 39 Ne midtavak si Jesus te, Duma kew kedì wey niw maahà. Ne miduma zan ne neehè dan is ed-ubpaan din. Mahapun en dutun ne wey zan med-ulì hein mezukilem en. 40 Iyan si Andres sevaha zutun te zezuwa he nekezineg te migkaǥi ni Juan wey miduma ki Jesus. Telesuled si Andres wey si Simon he migeraran ki Pedro. 41 Ne si Andres, segugunè din mibpen-ahà is suled din he si Simon. Neehè dey sikan is Misiyas, ke sikandin. (Ne iyan kehuluǥan kayi te ngazan he Misiyas is Kristu, he ke và dà egkeǥiya, mibpilì te Megbevayà he ibpahadì .) 42 Ne miduma zin si Simon ne midhendiyè dan te ki Jesus. Ne si Jesus, midtengtengan din si Simon. Iyan ka si Simon he anak ni Juan. Egeraran ku sikew ki Sipas, ke si Jesus. (Is gerar he Sipas ne iyan ded sikan is ngazan he Pedro. Ne is kehuluǥan kayi, ne vatu .) 43 Ne hein mid-ilis he andew zutun neisip ni Jesus he edhendiyà te prubinsya he Geliliya. Mibeyaan din si Felipe ne ke sikandin te, Duma ka kedì. 44 TigBitsayda si Felipe, ne is inged he Bitsayda, iyan daan ed-ubpaan ni Andres wey ni Pedro. 45 Ne si Felipe, mibeyaan din si Natanael, ne ke sikandin te, Neehè dey en kes etew he netagnà dengan te ebpemeneuven wey netagnà ni Moises dutun te insurat din diyà te libru he kesuǥuan. TigNeserit sikandin he si Jesus he anak ni Jose. 46 Ne zutun migkaǥi si Natanael te, Duen be etew he zuen din pulus he tigNeserit? Ne ke si Felipe te, Edhendiyè ki wey nu maahà. 47 Ne hein ebpelpelingguma zan en naahà ni Jesus si Natanael, ne ke si Jesus te, Tutuu heini he kevuwazan ni Israyil su wazè din edtembunan. 48 Ne ke si Natanael te, Maan is egkekilala a kenikew? Ne ke si Jesus te, Te wazè ke pa beyai ni Felipe, neehè ku sikew is diyà te sihung te kayu he igira. 49 Ne zutun migkaǥi si Natanael te, Datù, tutuu ves iyan he iyan ka sikan is Anak te Megbevayà; iyan ka sikan is netagnà he hadì dey te menge kevuwazan ni Israyil. 50 Ne migkaǥi si Jesus te, Ebpeketuu ke ve tenged dà te migkaǥi ku kenikew he neehè ku sikew ziyà te sihung te kayu he igira? Duen pa egkeehè nu keuzemà he lavew pa he egkein-inuwan. 51 Ne mid-uman si Jesus megkaǥi kandin te, Benar is egkeǥiyen ku kenikew he egkeehè niw keuzemà is langit he egkepuwasan ne siak is Kakey te Menusiyà, duen egkengeehè niw he menge velinsuǥuen te Megbevayà he ebpememenahik wey ebpemenaug diyà te etuvangan ku.

2

1 Ne nekezuwa zutun duen eseweey ziyà te inged he Kana he ziyà te prubinsya he Geliliya, ne midtelavuk is iney ni Jesus. 2 Ne zutun daan si Jesus wey is menge sumusundan din, su neumbita zaan sikandan he medtelavuk dan. 3 Ne naamin is binu he igastu zutun te eseweey, umba mibeyaan si Jesus te iney zin. Ne ke sikandin te, Wazè dan en binu. 4 Ne ke si Jesus te, Inà, kenè ka kedì mebayàbayà su wazè pa metuman is hustu he timpu te kebpaahaa ku te ǥehem ku zini te menge etew. 5 Ne is iney zin, migkeǥiyan din is menge suluǥuen te, Tumana niw is minsan hengkey he suǥù din keniyu. 6 Sumalà te tuluuwen te menge Hudiyu, kinahanglan he zuen wahig he ibpenlùlù te kenè dan pa egkaan. Ne tenged kayi zuen neteǥana zutun he heenem he umuy he vatu. Egketeǥuan is kada sevaha zutun te menge nenggatus he litru he wahig. 7 Migkeǥiyan ni Jesus is menge suluǥuen te, Penua niw heini te wahig. Ne mibpemenù dan haazà is menge umuy taman te vivig. 8 Ne mid-uman megkaǥi si Jesus te, Sekilut kew en wey uwita niw ziyà te edumala kayi te keemuran. Ne mid-uwit dan, 9 ne is edumala, migezaman din haazà is wahig he mibaluy en he vinu. Wazè din metueni ke hendei ebpuun haazà is binu asal netuenan te menge suluǥuen he midsekilut dutun. Ne haazà is edumala, mid-umew zin haazà is ebpengesawa, 10 ne migkeǥiyan din te, Sumalà te vetasan tew, ke zuen keemuran, ibpenaǥey idhuna is utew metaam he vinu, ne emun dekelè en is egkeinum te menge etew human ebpeneǥaya is kenà utew metaam. Iyan, sikew, guntaan nu en peneǥaya heini is binu he utew metaam! ke sikandin. 11 Iyan haazà nehuna he egkein-inuwan he mibeelan ni Jesus; midhimu zin diyà te inged he Kana ziyà te prubinsya he Geliliya, ne pinaaǥi zutun impeehè din is dekelà he ǥehem din ne midtuu kandin is menge sumusundan din. 12 Neiwas haazà, si Jesus wey is iney zin wey menge suled din wey is menge sumusundan din, midhendiyè dan te inged he Kepirnaum ne wazè dan med-awà dutun seled te nepipira he andew. 13 Meǥaan en dutun edtumana te menge Hudiyu ziyà te inged he Hiruselim is Pista te Kedlevayi. Ne tenged kayi midhendiyà ensi Jesus te Hiruselim. 14 Ne ziyà te zekelà he simbahan he egngezanan te Valey te Megbevayà neehè din is ebpemelegyà te menge ibpemuhat he vaka, wey menge kerehidu, wey menge merepatik. Ne neehè din daan is ebpemenliwà te menge selapì he ziyà te lemisahan dan. 15 Ne mibaal sikandin te letigu he pisì ne mid-avug din pehendiyà te ǥawas dutun te Valey te Megbevayà is menge vaka wey kerehidu. Ne mibpemiley zin is menge lemisahan te ebpemenliwà te selapì, ne is selapì dan, mid-ulaan din. 16 Ne migkeǥiyan din is ebpemelegyà te merepatik te, Iawè niw heeyan! Kenè niw himuwa he tiyenggiyan heini is Baley te Amey ku he Megbevayà. 17 Ne zutun netenuzan te menge sumusundan din is ingkesurat dengan he tagnà he edhenduen te, Utew zekelà is kegkenuǥuni ku te valey nu te Megbevayà umba egkehimu he ibmesakit utew te ǥehinawa ku. 18 Ne zutun mid-insaan si Jesus te menge punuan te menge Hudiyu, ke sikandan te, Duen be egkein-inuwan he igkepeehè nu wey key meketuu he mibeǥayan ka te Megbevayà te keǥehem he ibpaawè nu heini is menge etew puun kayi te valey zin? 19 Ne midtavak si Jesus te, Rundusa niw heini is baley te Megbevayà ne seled te tetelu he andew egkevangun ku en maan! 20 Ne midtavak dan te, Kepatan wey heenem he tuig is kebeeli kayi he valey ne egkevangun nu ve seled dà te tetelu he andew? 21 Iyan, wazè dan mesavut he is baley he egkeǥiyen ni Jesus iyan is lawa zin. 22 Ne neuǥet pa zutun hein nevanhew en si Jesus, netenuzan te menge sumusundan din heini is migkaǥi zin dutun, ne human dan dutun mesavut he tutuu is netagnà te insurat he Lalag te Megbevayà mehitenged te kegkevanhew ni Jesus wey tutuu zaan is midtagnà ni Jesus. 23 Ne zutun te timpu te Pista te Kedlevayi hein diyè pa ensi Jesus te inged he Hiruselim, mezakel is nemeketuu kandin su neehè dan is menge egkein-inuwan he midhimu zin. 24 Iyan, wazà si Jesus mevenari te kedtuu zan kandin su netuenan din ke hengkey is diyà te ǥehinawa te tivuuk he menusiyà. 25 Ne minsan te wazà edtazem kandin ke hengkey is neseled te ǥehinawa te menge etew netuenan din en su nesayud sikandin he zaan ke hengkey is gehinawa te menusiyà.

3

1 Duen etew he egngezanan ki Nikudimu. Sevaha sikandin he sakup te upakat he egngezanan te Peresiyu. Heini si Nikudimu, ne sevaha he punuan te menge Hudiyu. 2 Midhendiyà sikandin te ki Jesus dutun te mezukilem ne migkeǥiyan din si Jesus te, Datù, netuenan dey he menunudlù ka he suǥù te Megbevayà su is menge egkein-inuwan he ebeelan nu, iyan dà ebpekehimu te iring kayi is etew he ebeǥayan te ǥehem te Megbevayà. 3 Ne midtavak si Jesus te, Benar is egkeǥiyen ku kenikew he wey zà ebpekeragkes is etew ziyà te menge etew he edhedian te Megbevayà ke ebpaanak sikandin ebpeuman. 4 Ne mid-insà si Nikudimu ke, Ebmenmenuwen te etew he meǥurang en is kebpaanak kebpeuman su kenè en man sikandin ebpekelikù te ǥetek te iney zin wey iuman ianak. 5 Ne ke si Jesus te, Utew venar is egkeǥiyen ku kenikew he wey zà ebpekeragkes is etew ziyà te menge etew he edhedian te Megbevayà ke id-anak sikandin pinaaǥi te wahig wey pinaaǥi te ǥehem te Waǥas he Mulin-ulin. 6 Is id-anak pinaaǥi te etew, ne etew zà daan, iyan, is id-anak pinaaǥi te ǥehem te Waǥas he Mulin-ulin, diyà ed-ubpà te kandin is Waǥas he Mulin-ulin. 7 Kenè ka meinuinu te migkaǥi ku kenikew he kinahanglan he ebpaanak kew ebpeuman. 8 Is keramag, minsan hendei zà duen ebpevayà ne egketuusan ta su egkezineg ta is daǥing din, iyan, kenè ta egketuenan ke hendei ebpuun wey ke hendei ebpevayà. Iring din ded daan is gehem te Waǥas he Mulin-ulin diyà te etew he id-anak pinaaǥi te ǥehem din su kenà heini egkesavut te etew zà duen. 9 Ne zutun mid-insà si Nikudimu te, Egkemenumenu heini? 10 Ne ke si Jesus te, Punuan ka he menunudlù kayi te menge zuma tew he menge kevuwazan ni Israyil, ne kenè nu ves egkesavut heini is egkeǥiyen ku? 11 Kenè nu lipati he is egkeǥiyen dey, kenà tarù. Netuenan dey he tutuu is ibpesavut dey su neehè dey en, iyan, kenè niw mulà edtuuwan is egkeǥiyen dey. 12 Ne emun kenè kew edtuu kediey ke ibpesavut ku keniyu is egkengeulaula zini te tanà, wey kew pe be meketuu ke ibpesavut ku keniyu is ed-ul-ulahan diyà te langit? 13 Hentei is nekehendiyà te langit? Iyan e zà is Kakey te Menusiyà su ziyà a ebpuun te langit. 14 Ne mid-uman megkaǥi si Jesus te, Dengan te kemulu pa ensi Moises diyà te tanà he wazà duen ed-ubpà he etew mibeelan din is uled he ǥalang ne intaud din te kayu ne imbayew zin. Siak is Kakey te Menusiyà, iring din ded daan is egkehitavù kedì keuzemà su idtaud a zaan te kayu ne ibayew a. 15 Umba egkehitavù heini su wey is langun he edtuu kediey meveǥayi te untung he wazà pidtemanan. 16 Utew mahal ziyà te ǥehinawa te Megbevayà is tivuuk he menusiyà, ne tenged kayi minsan sikan is budtung he Anak din wazè din menuǥuni, kekenà, impehendini zin su wey is langun he edtuu kandin, kenà mesiluti is gimukud dan, kekenà, meveǥayi sikandan te untung he wazà pidtemanan. 17 Is Megbevayà, wazè e zin is Anak din suǥua zini te kelibutan te kedsilut te menusiyà, kekenà, su wey pinaaǥi kedì melibri is menusiyà. 18 Is minsan hentei he edtuu kedì kenè en sikandin edsilutan te Megbevayà, iyan, is kenà edtuu kediey, netuenan en he zaan he edsilutan sikandin su siak is budtung he Anak te Megbevayà, wazè e zin tuuwi. 19 Umba edsilutan sikandin su hein nekeuma a is migeraran te kerayag dini te kelibutan, midtumù din is kerusireman, he ke và dà egkeǥiya, is kedsupaka te Megbevayà , kenà is kerayag su mezaat is ed-ul-ulahan din. 20 Sikan is ed-ulaula te mezaat, kenè din egkesuatan is kerayag wey kenè din ed-uvayan is kerayag su kenè din egkesuatan he metueni is menge ulaula zin he mezaat. 21 Iyan, sikan is edtuman te tutuu he tuluuwen, edhendiyà mulà te kerayag. Umba edhendiyà sikandin te kerayag su wey metueni he pinaaǥi te ǥehem te Megbevayà nehimu zin is metazeng he ulaula. 22 Ne neiwas heini, midhendiyà si Jesus wey is menge sumusundan din te prubinsya he Hudiya. Ne zutun dan med-ubpà taman te nepipira he andew su ebpemewtismu si Jesus te menge etew. 23 Ne si Juan Megbebewtismu, ebpemewtismu zaan asal ziyà sikandin ebpemewtismu te inged he Inun he uvey te inged he Salim su mezakel is menge wahig dutun. Ne nemenhendutun is menge etew ne mibpebewtismu sikandan. 24 (Wazè pa zutun pirisuwa si Juan.) 25 Ne zutun duen menge sumusundan ni Juan he ebpekidlewanà te sevaha he etew he Hudiyu. Iyan edlewenaan dan is tuluuwen dan te menge Hudiyu te kebpemewtismu. 26 Ne midhendiyè dan te ki Juan ne ke sikandan te, Menunudlù, sikan is etew he zuma nu hein diyè ka layun te wahig he Hurdan, sikan is migkaǥi nu, ebpemewtismu zaan sikandin ne mezakel he etew is edsundan kandin. 27 Ne midtavak si Juan te, Wazà gehem te minsan hentei ke wazà iveǥey kandin te Megbevayà. 28 Iyan kew ebpeketistiǥus he migkaǥi ku he kenà a iyan sikan is mibpilì te Megbevayà wey mekehadì, kekenà, midsuǥù a te Megbevayà wey a mehuna mekeuma, ne human sikan is hadì. 29 Penenglitan ke zuen mibpengesawa, ne naangken din en haazà is mid-esawa zin. Sikan is kumekaǥun dutun, utew meupiya is gehinawa zin emun egkezineg din haazà is mibpengesawa he ebpekidlalag en dutun te mid-esawa zin. Ne iring din ded daan su utew ibmeupiya te ǥehinawa ku zaan ke mezakel is edsundan ki Jesus . Kinahanglan he ed-iseg is bentuǥan ni Jesus, iyan, is kedì, kinahanglan he egkeawà, ke si Juan. 31 Is ebpuun diyà te langit ne lavew sikandin te minsan hentei. Is menusiyà, ne zini zà ebpuun te kelibutan ne kelibutanen dà is egkeǥiyen din. Iyan, sikan is ebpuun te langit, lavew sikandin te langun. 32 Egkeǥiyen din is neehè din wey nezineg din diyà te langit, iyan, mezelag duen ebpekezawat te egkeǥiyen din. 33 Iyan, is minsan hentei he edawat kayi ebpekepenistiǥus he tutuu is egkeǥiyen te Megbevayà. 34 Ne is midsuǥù te Megbevayà, egkeǥiyen din is ibpekaǥi kandin te Megbevayà su is Megbevayà, mibpepurungan din sikandin peulini te Waǥas he Mulin-ulin. 35 Utew mahal ziyà te ǥehinawa te Amey tew he Megbevayà is Anak din, ne insarig din kandin is kebayàbayà te langun. 36 Is minsan hentei he edtuu te Anak te Megbevayà, ebeǥayan sikandin te untung he wazà pidtemanan; is minsan hentei he kenà ebpemineg te menge suǥù te Anak te Megbevayà, kenà egkeveǥayan te untung he wazà pidtemanan, kekenà, wazà pidtemanan te kegkepeuki kandin te Megbevayà.

4

1 Nezineg te menge Perisiyu is tudtul he mezakel is nengehimu ni Jesus he menge sumusundan wey mezakel is nengebewtismuwan ni Jesus kenà te ki Juan; asal wazà iyan si Jesus mebewtismu, kekenà, iyan is menge sumusundan din. Ne hein nezineg daan ni Jesus haazà he tudtul, mid-awà diyà te prubinsya he Hudiya ne mid-ulì diyà te prubinsya he Geliliya. 4 Ne zutun te ked-ulì eni Jesus, kinahanglan he ziyè dan ebpekevayà te prubinsya he Semarya. 5 Ne nekeuma zan diyà te sevaha he inged diyà te Semarya he egngezanan te Sikar he uvey te tanà he imbeǥey zengan ni Hakub diyà te anak din he si Jose. 6 Ne zutun daan sikan is kalut he mibeelan dengan ni Hakub, ne si Jesus, geina te utew neveley te kedhipanew zin, mibpinuu zutun te uvey te kalut. Ne zutun neudtu is andew. Wazè din duma su is menge sumusundan din, midhendiyè dan te inged su ebpemasa te egkeenen. Ne zuen nekeuma zutun he vahi he tigSemarya su edsekezu ne migkeǥiyan sikandin ni Jesus te, Bayi, ipeinum e kun. 9 Ne migkaǥi haazà is bahi te, Hudiyu ka ne siak, tigSemarya a. Maan is ebuyù ka te wahig kayi te kedì? Umba nekaǥi zin heini su is menge Hudiyu, kenè dan ebpekidlalag te minsan hentei he tigSemarya. 10 Ne zutun midtavak si Jesus te, Bayi, angin ke netuenan nu is ibeǥey kenikew te Megbevayà wey ke hentei a is ebuyù te wahig su ebpekevuyù ka pezem dini te kediey te wahig ne egkeveǥayan ka te wahig he ebpekeveǥey te untung he wazà pidtemanan. 11 Ne zutun migkaǥi haazà is bahi te, Mama, wazè nu man sekilut ne mezalem heini is kalut. Hendei nu man egkekuwa heeyan is wahig he ebpekeveǥey te untung? 12 Is kepuun tew zengan he si Hakub, iyan mibaal kayi te kalut. Ne kayi med-inum sikandin wey is menge anak din wey is menge ayam din. Lavew ke ve ki Hakub? 13 Ne midtavak si Jesus te, Ke zuen egkemezahan he ed-inum kayi te wahig egkemezahan pa, 14 iyan, ke zuen ed-inum te wahig he ibeǥey ku kandin kenè en maan sikandin egkemezahan te minsan keenu. Su is wahig he ibeǥey ku kandin, egkehimu ziyà te kandin he ulu te wahig he ebpekeveǥey kandin te untung he wazà pidtemanan. 15 Ne migkaǥi haazà is bahi te, Mama, beǥayi e kun keniyan te wahig he migkaǥi nu su wey kenà ad maan memezahi wey kenà ad daan maan ebpekesekezu zini. 16 Ne ke si Jesus te, Umawa nu is esawa nu ne likù ka zini. 17 Ne migkaǥi haazà is bahi te, Wazè ku esawa. Ne migkaǥi si Jesus te, Tutuu heeyan is migkaǥi nu he wazè nu esawa, 18 su lelima en is nekeesawa kenikew, ne is maama he ziyà te kenikew ǥuntaan, benar iyan he kenè nu esawa. 19 Ne mid-uman megkaǥi haazà is bahi te, Ebpeneuven ke ves te Megbevayà? 20 Sikan is menge kepuun ku he tigSemarya, kayi zan te vuntud ed-ezapa is Megbevayà, iyan, sikiyu is menge Hudiyu, ibpenurù niw he kinahanglan he ziyè tew te Hiruselim ed-ezapa is Megbevayà. 21 Ne migkaǥi si Jesus te, Benar, Bayi, is egkeǥiyen ku kenikew he egkeuma is timpu he kenè en maan dini zà te vuntud wey minsan diyà te Hiruselim ed-ezapa is Amey tew he Megbevayà. 22 Sikiyu is menge tigSemarya, kenè niw egketuenan ke hentei is ed-ezapen niw, ne sikami is menge Hudiyu, netuenan dey mulà ke hentei is ed-ezapen dey su pinaaǥi kenami te menge Hudiyu edlibriyen te Megbevayà is menusiyà. 23 Duen ebperetengen he timpu ne netuman en guntaan he is menge etew he egkesuat he ed-azap te Amey tew he Megbevayà, ne kinahanglan he ezapa zan pinaaǥi te ǥehem te Waǥas he Mulin-ulin wey tutuu is ked-ezapa zan kandin. Iyan heini menge etew he edewaten te Megbevayà wey zan mekeazap kandin. 24 Mulin-ulin is Megbevayà ne wazè din lawa; umba is langun he ed-azap kandin, kinahanglan he ezapa zan sikandin pinaaǥi te ǥehem te Waǥas he Mulin-ulin wey tutuu is ked-ezapa zan kandin. 25 Ne zutun migkaǥi haazà is bahi te, Netuenan ku he ebpekeuma keuzemà is mibpilì te Megbevayà wey mekehadì, sikan is migeraran ki Kristu. Ne emun ebpekeuma en, ibpesavut din kenitew is langun. 26 Ne midtavak si Jesus te, Siak is ebpekidlalag kenikew, iyan ad sikan is migeraran ki Kristu. 27 Ne zutun te kemulu pa ebpekidlalag si Jesus dutun te vahi, nekeuma is menge sumusundan din. Utew zan nengeinuinu su maan is ebpekidlalag si Jesus dutun te vahi; iyan, wazà minsan sevaha kandan he mid-insà diyà te ki Jesus ke hengkey is kinahanglan din dutun te vahi. Ne wazè dan daan insai ke maan is ebpekidlalag sikandin dutun te vahi. 28 Ne zutun intaǥak te vahi is sekezu zin ne midlikù diyà te inged. Migkeǥiyan din is menge etew, ke sikandin te, 29 Hendiyè kiw en wey niw maahà is etew he neketagnà te langun he nengeveelan ku. Kela ke iyan sikandin sikan is mibpilì te Megbevayà he ibpahadì. 30 Ne migenat dan su edhendiyè dan te ki Jesus. 31 Ne zutun te kemulu pa haazà is bahi ziyà te inged, migkeǥiyan si Jesus te menge sumusundan din te, Datù, kaan ka. 32 Ne midtavak si Jesus te, Duen egkeenen ku he wazè niw metueni. 33 Ne zutun mibpein-inseey zan te, Duen be vuwa nekeveǥey kandin te egkeenen? 34 Iring te egkekaan ku, ke si Jesus, is kedtumana ku te egkesuatan te Megbevayà he midsuǥù kediey wey is kedhimesaza ku te impeveelan din kediey su iyan ibmezesen ku . 35 Egkaǥi kew he heepat pa he vulan guntaan ne human is tiraǥun! Iyan, emun iyan a egkaǥi, ne tiraǥun en guntaan; su ahaa niw man heini is mezakel he menge etew. Iring sikandan te pinemula he hustu en he edreǥunen su iyan en heini timpu te kedtuu zan kediey. 36 Ne sikan is edraǥun, he ke và dà egkeǥiya, is ebpesavut kandan wey zan meketuu kedì , duen suhul kandin te Megbevayà, ne sikan is menge etew he neraǥun din, ebeǥayan te untung he wazà pidtemanan. Ne tenged dutun is ebpemula te Lalag te Megbevayà wey is edraǥun te veǥas te Lalag te Megbevayà, pudu zan egkelipey. 37 Utew tutuu is erubasa he edhenduen te, Ebpemula is sevaha ne selakew is edraǥun. 38 Imperaǥun ku sikiyu zutun te tanà he wazè niw pemulai; su selakew is midsangyew te Lalag te Megbevayà ne tenged te vaal zan iyan kew ebpekepesavut te menge etew wey zan meketuu, ke si Jesus. 39 Ne mezakel is menge tigSemarya zutun he nemeketuu ki Jesus tenged te migkaǥi zutun te vahi he ke sikandin te, Netagnè din is langun he nengeulaula ku. 40 Ne hein nemekeuma haazà is menge tigSemarya ziyà te ki Jesus, midhengyuan dan sikandin he kenà petuluy medlaus te kedhipanew zin. Umba mid-ubpà ensi Jesus dutun seled te zezuwa he andew. 41 Ne mezakel pa is nemeketuu ki Jesus tenged te impesavut din kandan, 42 ne migkeǥiyan dan sikan is bahi te, Nemeketuu key, kenà tenged dà te migkaǥi nu, kekenà, tenged daan te nezineg dey is menge lalag din, ne netuenan dey en he tutuu iyan he iyan sikandin sikan is Menluluwas te menusiyà. 43 Ne hein netapus dutun is dezuwa he andew, mid-awà ensi Jesus ne midlaus dan diyà te prubinsya he Geliliya. 44 Migkaǥi si Jesus te, Is ebpeneuven te Megbevayà, kenà edtehuzen te menge etew ziyà te kandin he keugelingen he inged. 45 Ne minsan pa zutun, is menge tigGeliliya, hein nekeuma ensi Jesus dutun, nengeǥalew zan su mezakel zan is nemeketelavuk te Pista te Kedlevayi ziyà te inged he Hiruselim, ne nengeehè dan is langun he nengehimu ni Jesus dutun. 46 Ne midlikù si Jesus diyà te inged he Kana he ziyà te Geliliya. Iyan haazà kes inged he impevaluy zin he vinu is wahig. Ne zuen dutun etew he zekelà is ketengdanan din diyà te hadì. Ne zuen anak din diyà te inged he Kepirnaum he egkezeruwan. 47 Ne hein nezineg din is tudtul he nekeuma si Jesus diyà te Geliliya he ebpuun te Hudiya, midhendiyà te ki Jesus ne midhengyuan din he medhendiyà te Kepirnaum su wey zin mevewii haazà is anak din su ebpatey en. 48 Ne migkeǥiyan ni Jesus haazà is etew te, Kenè kew ves ebpeketuu kediey emun kenè kew ebpekeahà te menge egkengein-inuwan wey menge singyal. 49 Ne zutun migkaǥi haazà is etew te, Datù, duma ka kediey su wey kenà mebpatey is anak ku. 50 Ne midtavak si Jesus te, Ulì ke en su neulian en is anak nu! Ne midtuu haazà is etew kayi te migkaǥi ni Jesus ne zutun migenat. 51 Ne hein ed-ulì en haazà is etew midsinuǥung sikandin te menge suluǥuen din, ne ke sikandan te, Neulian en is anak nu. 52 In-insè din kandan ke keenu mezeyzey haazà is anak din, ne ke sikandan te, Gevii te kegkepulid te andew midhimemasan sikandin. 53 Ne zutun netenuzan te etew he iyan haazà kes timpu he migkaǥi si Jesus diyà te kandin te neulian en is anak din. Ne tenged dutun neketuu haazà is etew zuma is pemilya zin. 54 Iyan heini ikezuwa he egkein-inuwan he mibeelan ni Jesus. Mibeelan din heini zutun te kedlikù din diyà te prubinsya he Geliliya he ebpuun sikandin te prubinsya he Hudiya.

5

1 Neiwas heini, duen pista te menge Hudiyu; ne tenged kayi midhendiyè en maan si Jesus te Hiruselim. 2 Ne ziyà te Hiruselim duen linew uvey te idselang te kutà he egngezanan te Idselang te Menge Ayam he Kerehidu. Ne ziyà te kilid dutun te linew, duen lelima he helungà. Ne haazà is linew, egngezanan te Bitsata te kineǥiyan he Hibriyuhanen. 3 Mezakel is egkengezeruwan he zutun dan en ebpemen-ubpàubpà te menge helungà. Menge lakap, menge piang, wey menge minatey is divaluy he lawa, ne zutun edteǥazan dan is keguriǥawa zutun te wahig 4 su zuen timpu he zuen kun belinsuǥuen te Megbevayà he ebpenaug dutun te linew ne eguriǥawen din haazà is wahig. Ne zutun, is egkehuna he etew he ebpekeagbur zutun te wahig, egkeulian sikandin te minsan hengkey he zaru zin . 5 Ne zuen dutun etew he neuǥet en he egkezeruwan su ketluan en wey walu he tuig is kegkezeruwi zin. 6 Naahà sikandin ni Jesus is dutun edhidhizeǥà ne netuenan ni Jesus he neuǥet en haazà is daru zin. Ne mid-insaan ni Jesus te, Mama, egkesuat ke ve he meulii ka? 7 Ne midtavak haazà is etew te, Datù, wazà duma ku he ebpekeagbur kedì keniyan te wahig emun eguriǥawen en ne layun a egkehunai te zuma te kenè e pa ebpekeagbur. 8 Ne migkaǥi si Jesus te, Enew ka, ne luluna nu heeyan is ikam nu; ne hiphipanew ka. 9 Ne zutundutun dà neulian haazà is etew; midlulun din haazà is ikam din ne midhiphipanew. Nehitavù haazà te andew he Sebadu he iyan Andew te Kedhimeley. 10 Umba, haazà is etew he neulian, nepeukan sikandin te menge punuan he Hudiyu; ke sikandan te, Iyan heini Andew te Kedhimeley ne ebpekesupak ka te kesuǥuan tew ke ed-uwiten nu heeyan is ikam. 11 Ne midtavak haazà is etew te, Sikan is mibawì kediey, migkeǥiyan e zin he luluna ku is ikam ku wey medhiphipanew a. 12 Ne in-insè dan te, Hentei he etew is migkaǥi kenikew he luluna nu is ikam nu wey medhiphipanew ka? 13 Iyan, wazà mekilala si Jesus dutun te etew he neulian su medmezakel is nengetiǥum he menge etew zutun ne wazè en dutun si Jesus. 14 Ne netegteǥaad dutun naahà sikandin ni Jesus diyà te simbahan he egngezanan te Valey te Megbevayà, ne migkeǥiyan ni Jesus te, Meupiya su neulian ke en; iniyuǥi nu en is menge mezaat he ulaula nu su wey kenè nu meeǥiyi is tuwas pa he mezaat. 15 Ne zutun mid-awà haazà is neulian ne migkeǥiyan din is menge punuan he menge Hudiyu he iyan si Jesus mibawì kandin. 16 Umba puun dutun nepeukan si Jesus te menge punuan he menge Hudiyu su utew zan ingkeepes haazà is kebewii zin te egkezeruwan dutun te andew he Sebadu. 17 Iyan, duen ketezengan ni Jesus, ke sikandin te, Is Amey ku he Megbevayà, kenà sikandin edhimeley he ebaal, ne siak, ebpenigudu a zaan ebaal. 18 Ne zutun mid-iseg is suat te menge punuan he menge Hudiyu te kegkehimetayi kandin su ke sikandan te, Kenè dà taman te kedsupaka zin te Andew te Kedhimeley, kekenà, edsupaken din daan is Megbevayà su egkeǥiyen din he Amey zin is Megbevayà, he ke và dà egkeǥiya, Megbevayè sikandin. 19 Ne zutun midtavak si Jesus te, Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he siak is Anak te Megbevayà, wazà egkehimu ku te kediey zà duen he ǥehem; iyan dà edhimuwen ku is egkeehè ku he edhimuwen te Amey ku. Is ebeelan din, iyan daan ebeelan ku. 20 Siak is Anak din, utew a mahal ziyà te ǥehinawa te Amey ku, ne ibpeehè din kediey is langun he ebeelan din. Ne kenà duen dà taman su keuzemà, lavew pa he mekeǥeǥehem is ibpenurù din kediey, ne ebeelan ku wey kew meinuinu. 21 Is Amey ku, ebenhawen din is menge minatey ne ibeǥey zin kandan is untung. Ne siak is anak din, untung daan is ibeǥey ku ziyà te minsan hentei he ebpilien ku. 22 Is Amey ku, kenà iyan sikandin edsusi keuzemà te nengeveelan te tivuuk he menusiyà su siak is anak din, mibeǥayan e zin te ketenged te kedsusi te nengeveelan te menusiyà, 23 su egkesuatan din he edtehuzen a te langun he menge etew iring te kedtehuza zan kandin. Ne is minsan hentei he kenè e zin edtehuzen, is kenè din kedtahud kediey, iyan daan kenè din kedtahud te Amey ku he Megbevayà he midsuǥù kedì. 24 Utew venar is egkeǥiyen ku he is minsan hentei he ebpemineg te menge lalag ku ne edtuu te Megbevayà he midsuǥù kediey zini, iyan ebpekeangken te untung he wazà pidtemanan. Kenà sikandin keuzemà edsilutan su nekelikey en te kemetayen is gimukud din wey naangken din en is untung he wazà pidtemanan. 25 Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he egkeuma is andew ne neume en guntaan he siak is Anak te Megbevayà, egkezineg is menge lalag ku te menge etew he wazè pa meveǥayi te untung, ne haazà is ebpemineg, ebeǥayan ku te untung he wazà pidtemanan. 26 Mekeǥeǥehem is Amey ku ne ebpekeveǥey te untung, ne siak daan is anak din, tenged te mibeǥayan e zin te ǥehem, ebpekeveǥey ad daan te untung he wazà pidtemanan. 27 Ne siak, tenged te migeraran a he Kakey te Menusiyà, mibeǥayan a te Amey ku te ketenged wey ku keuzemà mesusi is nengeveelan te tivuuk he menusiyà. 28 Kenà kew meinuinu kayi su egkeuma is andew keuzemà he zutun is langun he menge minatey, egkezineg dan is ked-umawa ku kandan 29 ne egkengevanhew zan. Ne is nemekevaal mulà te meupiya, duen dan untung he wazà pidtemanan. Ne is nemekevaal te mezaat, egkengevanhew sikandan wey mesiluti. 30 Wazà egkehimu ku te sebsevaha ku; su is paaǥi te kedsusiya ku te nengeveelan te menusiyà, impenurù kediey te Amey ku he Megbevayà. Ne metazeng mulà is kediey he kedsusi kandan su kenè ku ebpengahaan is kediey he egkesuatan, kekenà, is egkesuatan te Amey ku he midsuǥù kediey. 31 Emun iyan e zà ebpenistiǥus te kedì he keugelingen, kenà egkeseriǥan is kediey he kebpenistiǥus. 32 Iyan, selakew is ebpenistiǥus te menge vaal ku. Iyan is Amey ku ebpenistiǥus kediey, ne netuenan ku he egkeseriǥan is kebpenistiǥus din. 33 Duen midsuǥù niw ziyà te ki Juan Megbebewtismu, ne tutuu is kebpenistiǥus ni Juan kediey. 34 Kenà a egkinahanglan he zuen etew zà duen he ebpenistiǥus kediey, iyan, midhimu ku he metenuzi niw is kebpenistiǥus ni Juan su wey kew meketuu kediey ne egkeveǥayan kew te untung. 35 Su si Juan, iring sikandin te sulù he merayag is siǥa zin, ne meǥaan dà utew is kelipey niw te kedteyawi zin keniyu, he ke và dà egkeǥiya, seled te meǥaan dà utew kew nesuat te penurù din he tutuu . 36 Iyan, duen kebpenistiǥus he lavew pa kenà is ki Juan, su is langun he mibpeveelan kediey te Amey ku he Megbevayà he ed-ul-ulahan ku, iyan edtistiǥus he midsuǥù a te Amey ku he Megbevayà. 37 Iyan sikandin midsuǥù kediey ne edtistiǥusan e zin. Wazè niw mezineg is kegkaǥi zin ne wazè niw zaan maahà is dagwey zin. 38 Ne netuenan ku he kenè niw edewaten is lalag din su siak is midsuǥù din, wazà a keniyu tuuwi. 39 Ed-istudiyuwan niw is ingkesurat he lalag din su kunaan niw ke tenged dutun ebpekeangken kew te untung he wazà pidtemanan. Edtistiǥusan a te insurat he Lalag te Megbevayà, 40 iyan, kenè kew edtuu kediey. Angin ke ebpeketuu kew su ebeǥayan kew te untung he wazà pidtemanan. 41 Kenà ku iyan ebpengahaan is kegkezeliǥa kedì te menge etew 42 su nesayud a keniyu; kenà mahal is Megbevayà diyà te ǥehinawa niw. 43 Midsuǥù a zini te Amey ku he Megbevayà, ne egemiten ku is gehem din ne minsan pa kayi kenà a keniyu edewaten. Ke zuen selakew he ebpekeuma ne kandin dà he ǥehem is egemiten din, ne edewaten niw mulà. 44 Egkemenumenu is hustu he kebpeketuu niw emun ebpengahaan niw te kada sevaha is kegkezeliǥi keniyu te menge zuma niw, ne is kegkezeliǥi pezem keniyu te sebsevaha zà he Megbevayà, kenè niw egkesuatan? 45 Kenè niw isipa he iyan a edsumbung keniyu keuzemà diyà te etuvangan te Amey ku he Megbevayà. Su kes lukes niw he si Moises, edsarig kew te insurat he menge lalag din, ne nasì iyan sikandin edsumbung keniyu zutun he andew. 46 Angin ke venar is kedtuu niw kandin su ebpeketuu kew zaan kediey su insurat din dutun is keaǥi ku. 47 Ne tenged kayi emun kenè kew edtuu te lalag he insurat ni Moises, kenè kew zaan edtuu te kediey he lalag.

6

1 Ne neipus heini mid-awà si Jesus dutun ne midhendiyà te tanà he ziyà layun te ranew he Geliliya, he migngezanan daan te Tibiryu. 2 Ne zuen utew mezakel he menge etew he ebpemenduma kandin su nengeehè dan is menge egkein-inuwan he mibeelan din te kebewii zin te menge egkengezeruwan. 3 Ne midtekezeg si Jesus wey haazà is menge sumusundan din te vuvungan ne zutun dan mebpinuu. 4 Egkesipeǥan dutun is andew he edsilibrahan te menge Hudiyu is pista he egngezanan te Kedlevayi. 5 Ne mibpememantew si Jesus ne neehè din is utew mezakel he menge etew he ebpemehendiyà te kandin. Ne migkeǥiyan din si Felipe te, Hendei kiw ebpekekuwa te egkeenen he ibpekaan tew kayi te menge etew? 6 (Umba migkaǥi zin heini su egezaman din si Felipe su si Jesus, netuenan din en man ke hengkey is ebeelan din dutun.) 7 Ne midtavak si Felipe te, Minsan ke utew zekelà is egestuwen tew he selapì, minsan dezuwa he ǥatus he dinaryu, ne ebeǥayan tew is kada sevaha te minsan sengepindut dà he egkeenen, kenè pa ebpeketukid. 8 Ne zutun migkaǥi si Andres. Si Andres, hazi ni Simon Pedro wey sevaha zutun te menge sumusundan ni Jesus, ne ke sikandin te, 9 Duen kayi vatà he midlulutù te lelima he supas he erina he sibada wey zezuwa he pait, iyan, ebmenuwen tew zè be kayi te utew medmezakel he menge etew! 10 Ne migkaǥi si Jesus te, Ipemepinuu is menge etew. Ne zutun impemepinuu sikandan. Meluag haazà is perekpekan dutun ne menge lelima he libu is kezakel te menge maama zà. 11 Ne migkuwa ni Jesus haazà is menge supas ne mibpeselematan din te Megbevayà, ne impepenalad din dutun te impemepinuu he menge etew. Ne iring din ded daan sikan is menge pait, taman te nengehantey haazà is menge etew. Ne minsan pa zutun, wazà maamin haazà is supas wey pait. 12 Ne hein nengehantey en dutun is langun, migkeǥiyan ni Jesus haazà is menge sumusundan din te, Himesa niw is nengesamà he egkeenen su wey kenà mezeeti. 13 Ne zutun nehimes dan is sepulù wey zezuwa he vinevey he nepenù te menge tevì te lelima he supas he sibada. 14 Ne hein naahà te menge etew is egkein-inuwan he nehimu ni Jesus migkaǥi zan te, Tutuu ves iyan he iyan en heini sikan is netagnà he ebpeneuven te Megbevayà he ibpehendini zin te kelibutan! 15 Ne si Jesus, geina te netuenan din he ebeyaan dan sikandin su edteǥelen dan sikandin edhimuwa he hadì dan, mid-awà dutun te sebsevaha zin ne midtekezeg diyà te vuvungan. 16 Ne hein mahapun en dutun, midhendiyà is menge sumusundan din te veyvey te ranew, 17 ne mid-untud dan te avang su edrapas dan diyà te inged he Kepirnaum. Mezukilem en dutun haazà is ked-untud dan, ne wazè pa si Jesus mekelikù diyà te kandan. 18 Ne ebpengeramag dutun ne zezekelà is menge vaǥel zutun te wahig. 19 Ne hein menge lelima en he kilumitru is imbayè dan dutun te lawed te ranew, neehè dan si Jesus is edhendiyà te kandan he edhipanew zutun te wahig. Utew zan nengehandek, 20 iyan, migkaǥi si Jesus kandan te, Iyan a; kenè kew mahandek. 21 Ne zutun nelipey zan ne impeuntud dan sikandin. Ne zutundutun te kebpeuntuza zan ki Jesus, nekezunggù dan dutun te inged he ebeyaan dan. 22 Ne hein nepawà dutun, diyè pa te layun te ranew sikan is mezakel he menge etew. Netuenan dan he sevaha zà is avang dutun ne iyan kes mid-untuzan te menge sumusundan ni Jesus. Netuenan daan te menge etew he wazà sikandin med-untud dutun te kegenat te menge sumusundan din su neewaan sikandin. 23 Ne zutun te uvey te lugar he zutun nemekekaan sikan is menge etew te supas he mibpeselematan te Nengazen he si Jesus, duen nemekezunggù he menge avang he ziyà ebpemuun te inged he Tibiryu. 24 Ne hein netuenan te menge etew he wazè en dutun si Jesus wey is menge sumusundan din, nemen-untud dan dutun te menge avang su ebpen-ahaan dan si Jesus diyà te inged he Kepirnaum. 25 Ne hein nekezunggù dan neehè dan sikandin. Ne mid-insè dan te, He Menunudlù, ke sikandan, keenu ka mekeuma zini? 26 Ne midtavak si Jesus te, Benar is egkeǥiyen ku keniyu he, umba ebpen-ahaan a keniyu kenà tenged te tutuu is kedsavut niw te menge egkein-inuwan he nengeehè niw, kekenà, tenged te nengehantey is getek niw te supas he nekaan niw ǥevii. 27 Kenè niw pen-ahaa is egkeenen he meǥaan dà egkehanew, kekenà, haǥù kew wey niw mekuwa is egkeenen he ebpekeveǥey te untung he wazà pidtemanan. Siak is Kakey te Menusiyà, iyan heini egkeenen he igkeveǥey ku keniyu su impeehè en te Amey ku he Megbevayà he ingkesuat din is menge vaal ku. 28 Ne zutun mid-insaan si Jesus te menge etew, ke sikandan te, Hengkey is ebeelan dey emun edtumanen dey is ebpeveelan kenami te Megbevayà? 29 Ne midtavak si Jesus te, Iyan heini ebpeveelan keniyu te Megbevayà: siak is midsuǥù te Megbevayà kayi te kelibutan, tuu kew kediey. 30 Ne zutun migkeǥiyan dan en maan te, Hengkey is egkein-inuwan he igkepeehè nu kenami wey key meketuu kenikew? 31 Su zengan is menge kepuun tew, hein diyè dan te tanà he kenà ed-ubpaan te etew, mana is egkeenen he imbeǥey kandan te Megbevayà, su zuen insurat he Lalag te Megbevayà he egkaǥi te, Egkeenen he ebpuun te langit is imbeǥey kandan ni Moises. 32 Ne midtavak dutun si Jesus te, Benar is egkeǥiyen ku keniyu, kenà iyan si Moises nekeveǥey te egkeenen he nengeulug he ebpuun te langit, kekenà, iyan is Amey ku he Megbevayà. Ne is tutuu he egkeenen he ebpuun te langit, ibeǥey keniyu te Amey ku. 33 Sikan is egkeenen he ibeǥey te Megbevayà, ebpenaug he ebpuun te langit ne iyan ebpekeveǥey te untung diyà te tivuuk he menusiyà. 34 Ne migkeǥiyan dan si Jesus te, Beǥayi key en keniyan te egkeenen he egkeǥiyen nu ne kenà guntaan dà, kekenà, wazè en pidtemanan. 35 Ne midtavak si Jesus te, Iyan a egkeenen he ebpekeveǥey te untung he wazà pidtemanan. Sikan is edsundan kediey, kenè en egkevitil wey sikan is edtuu kediey, kenè en maan egkemezahan. 36 Iring te migkaǥi ku en keniyu he minsan te neehè niw en is menge egkein-inuwan he nehimu ku, kenè kew edtuu kediey. 37 Is langun he menge etew he ibeǥey kediey te Amey ku he Megbevayà, ebpekesundan dan kediey, ne is edsundan kediey, edewaten ku. 38 Iyan igkeǥiya ku kayi keniyu su midhendini a he ebpuun te langit wey ku metuman is egkesuatan te Megbevayà he midsuǥù kediey; kenè ku iyan edtumanen is kediey zà he egkesuatan. 39 Ne is Amey ku he Megbevayà he midsuǥù kediey, iyan din egkesuatan is: edlig-enan ku is langun he menge etew he imbeǥey zin kediey su wey wazà minsan sevaha kandan he kenà egkeveǥayan te untung. Ne ebenhawen ku sikandan keuzemà dutun te ketepusan he andew. 40 Is langun he nesayud ke hentei a is anak din, ne edtuu kediey, egkesuatan te Amey ku he meveǥayi te untung he wazà pidtemanan ne ebenhawen ku keuzemà dutun te ketepusan he andew. 41 Ne zutun nengepauk ki Jesus haazà is menge punuan he menge Hudiyu tenged te migkaǥi zin he ke sikandin te, Iyan a sikan is egkeenen he ebpuun diyà te langit. 42 Ne migkaǥi zan te, Si Jesus dà duen heini. Anak sikandin ni Jose. Maan is egkeǥiyen din he ebpuun sikandin diyà te langit he wazà mekeeles kenitew ke hentei is amey zin wey iney zin? 43 Ne midtavak si Jesus te, Maan is egkepeukan a keniyu? 44 Wazà minsan hentei he ebpekesundan kediey emun wazà sikandin ulini te Amey ku he iyan midsuǥù kediey. Ne ke zuen edsundan kediey, ebenhawen ku sikandin keuzemà dutun te ketepusan he andew. 45 Duen netagnà he insurat dengan te ebpeneuven te Megbevayà he edhenduen te, Ebpenuruen te Megbevayà is tivuuk he menusiyà. Umba, ke si Jesus, is langun he ebpemineg te ibpenurù kandin te Amey ku he Megbevayà, edsundan kediey. 46 Kenè ku iyan ibpesavut he zuen etew he nekeahà te Megbevayà su siak is midsuǥù dini te Amey ku he Megbevayà, iyan e zà nekeahà kandin. 47 Utew venar is egkeǥiyen ku he is etew he edtuu kediey, naangken din en is untung he wazà pidtemanan. 48 Iyan a kes egkeenen he ebpekeveǥey kayi te untung. 49 Is egkeenen he mana, migkaan te menge kepuun niw zengan, hein diyè dan pa te tanà he kenà ed-ubpaan, iyan, nemematey zan gihapun, 50 iyan, heini is egkeenen he ebpuun te langit, emun egkeenen heini te minsan hentei, duen din untung he wazà pidtemanan. 51 Iyan a egkeenen he ebpuun te langit wey ebpekeveǥey te untung; ne ke zuen egkaan kediey kenè en ebpatey is gimukud din. Is egkeenen he ibeǥey ku, iyan is lawa ku. Ibeǥey ku heini su wey maangken te tivuk he menusiyà is untung he wazà pidtemanan, ke si Jesus. 52 Ne zutun egkesumpakì is menge punuan he menge Hudiyu. Ke sikandan te, Ebmenmenuwen kayi te etew is kebeǥaya zin kenitew te lawa zin su wey tew mekaan? 53 Ne migkaǥi si Jesus te, Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu, siak is Kakey te Menusiyà, emun kenè kew egkaan te lawa ku wey emun kenè kew ed-inum te lengesa ku, wazè niw untung he wazà pidtemanan. 54 Su is egkaan te lawa ku wey ed-inum te lengesa ku, nekeangken en te untung he wazà pidtemanan ne ebenhawen ku sikandin keuzemà dutun te ketepusan he andew; 55 su is lawa ku wey is lengesa ku, egkehimu he keuyaǥan wey inumen te wazà pidtemanan. 56 Is egkaan te lawa ku wey ed-inum te lengesa ku, kenà ed-awà dini te kediey ne siak, kenà a zaan ed-awà diyà te kandin. 57 Is Amey ku he iyan midsuǥù kediey, duen din untung, ne tenged dutun duen ku zaan untung. Ne iring din ded daan is egkaan kediey su ebeǥayan ku sikandin te untung he wazà pidtemanan. 58 Heini is egkeenen he egkeǥiyen ku, ne ziyà ebpuun te langit. Kenà iring te egkeenen he mana he migkaan te menge kepuun tew su nemematey zan gihapun; iyan, is minsan hentei he egkaan kayi te egkeenen he egkeǥiyen ku, kenè en ebpatey is gimukud din te minsan keenu. 59 Iyan heini impenurù ni Jesus dutun te simbahan te menge Hudiyu ziyà te inged he Kepirnaum. 60 Ne hein nezineg te menge sumusundan din haazà is kebpenurù din, mezakel kandan is migkaǥi te, Mereǥen egkezawat heini is penurù din, ne hentei zà buwa is ebpekepemineg kayi? 61 Ne netuenan ni Jesus he zuen menge sumusundan din he neepes te impenurù din, ne ke sikandin diyà te kandan te, Igkeepes niw ve heini is migkaǥi ku? 62 Hengkey vuwa is egkekaǥi niw emun siak is Kakey te Menusiyà, egkeahà a keniyu is ebetunen pehendiyà te zivavew, diyà te langit he mibpuunan ku. 63 Iyan dà ebpekeveǥey te untung he wazà pidtemanan is Waǥas he Mulin-ulin. Wazà egkehimu te lawa zà duen. Is menge lalag he migkaǥi ku keniyu, diyà ebpuun te Waǥas he Mulin-ulin, ne ebpekeveǥey te untung he wazà pidtemanan. 64 Duen duma keniyu he wazà medtuu kediey, ke si Jesus. (Umba migkaǥi zin haazà su netuenan din he zaan ke hentei is wazà medtuu, ne netuenan din daan ke hentei is ed-akal kandin.) 65 Ne impelaus din haazà is egkeǥiyen din, ke sikandin te, Tenged kayi egkeǥiyen ku keniyu he wazà minsan hentei he ebpekesundan kediey emun wazà sikandin ulini te Amey ku he Megbevayà. 66 Ne puun dutun mezakel is menge sumusundan he midsuwey kandin ne wazè en sikandan mebpekiduma kandin. 67 Ne zutun migkeǥiyan ni Jesus sikan is sepulù wey zezuwa he menge epustul, ke sikandin te, Sikiyu zaan, edsuwey kew ve kedì? 68 Ne midtavak si Simon, sikan is migeraran ki Pedro, ke sikandin te, Wazà duma he egkesundanan dey su iyan ke zà ebpenurù te paaǥi te kebpekeangken te untung he wazà pidtemanan. 69 Edtuu key kenikew su netuenan dey he iyan ka sikan is mibpilì te Megbevayà he ibpahadì. 70 Ne migkaǥi kandan si Jesus te, Siak, mibpilì ku sikiyu is sepulù wey zezuwa, iyan, sakup ni Setanas is sevaha keniyu. 71 Iyan egkeǥiyen din si Hudas he anak ni Simon he tigKeriyuti su sevaha sikandin dutun te sepulù wey zezuwa, ne iyan si Hudas ed-akal kandin.

7

1 Ne hein nepasad ni Jesus haazà is kebpenurù midhendiyà sikandin te prubinsya he Geliliya ne zutun sikandin medriǥuriǥu. Kenà egkesuat he edriǥuriǥu ziyà te prubinsya he Hudiya su is menge punuan he menge Hudiyu zutun, ne edhimatey pezem kandin. 2 Ne meǥaan dutun edsilibraha te menge Hudiyu is pista he egngezanan te Pista te Menge Lawig. 3 Ne migkeǥiyan si Jesus te menge hazi zin, ke sikandan te, Deyzey ke ed-awè ka kayi ne telavuk ka te pista ziyà te prubinsya he Hudiya su wey maahà te menge sumusundan nu ziyà is menge egkein-inuwan he ebeelan nu. 4 Su ke zuen etew he egkesuat he egkevantug, kenà egkehimu he id-eles din is menge vaal zin. Su emun egkehimu nu is menge egkein-inuwan, deyzey ke ibpeehè nu ziyà te langun. 5 (Iyan heini menge lalag he idsumpalit dan kandin su minsan pa te menge hazi zin sikandan, wazè dan sikandin tuuwi.) 6 Ne migkaǥi si Jesus diyà te kandan te, Wazè pa metuman is hustu he timpu wey ku ikepaahà is menge vaal ku, iyan, sikiyu, layun niw egkeveeli is egkeisip niw he ebeelan niw. 7 Kenè kew egkepeukan te menge etew he kuntada te Megbevayà, iyan, siak, egkepeukan e zan mulà su pinaaǥi te ibpenurù ku egketuenan he mezaat is menge ulaula zan. 8 Huna kew en diyà te pista. Kenè e pa edhendiyà su wazè pa metuman is kedì he timpu te kedhendiyà. 9 Ne zutun mibpetaǥak si Jesus diyà te Geliliya. 10 Ne hein migenat en haazà is menge hazi zin he ebpemenelavuk dutun te pista, midtelukun si Jesus, asal wazà mebpekiduma te mezakel he menge etew su kenè din egkesuatan he metueni. 11 Ne zutun te pista, ebpen-ahaan sikandin te menge punuan he menge Hudiyu. Ke sikandan te, Hendei vuwa sikandin? 12 Ne egkesumpakì is mezakel he menge etew he nengetiǥum diyà te inged he Hiruselim. Egkaǥi is duma kandan te, Meupiya sikandin he etew. Ne edtavak daan is duma te, Kenà, su tarù is ibpenurù din te menge etew. 13 Ne ǥeina te egkengehandek is menge etew te menge egalen dan te menge Hudiyu, kenè dan ibpezineg te zuma pa he etew haazà is menge lalag dan. 14 Ne zutun te egkeliwliwazè en is kebibuwan, midhendiyà si Jesus te simbahan he Valey te Megbevayà, ne mibpenurù din is menge etew zutun. 15 Utew ingkeinuinu sikandin te menge punuan he menge Hudiyu, ne migkaǥi zan te, Hendei vuwa ebpuun is ketau kayi he etew su kenè man metikang is netunghaan din? 16 Ne midtavak kandan si Jesus te, Kenà kediey zà he ketau is ibpenurù ku, kekenà, diyà ebpuun te Megbevayà he iyan midsuǥù kediey. 17 Is etew he egkesuat he edtuman te ebpeveelan te Megbevayà, iyan egkesayud ke ziyè be ebpuun te Megbevayà is ibpenurù ku wey ke zini zè be ebpuun te isip ku. 18 Su ke zuen etew he ibpenurù din is kandin dà he isip, ebpevantug dà te menge etew, iyan, is etew he ibpenurù din is kegkevantug te midsuǥù kandin, egkeseriǥan is lalag din su kenà tarù is ibpenurù din. 19 Is apù tew zengan he si Moises, iyan mibeǥey keniyu te menge kesuǥuan. Ne netuenan ku he wazà minsan sevaha keniyu he edtuman te kesuǥuan su maan is egkeisip niw he edhimetayan a keniyu? 20 Ne midtavak haazà is menge etew te, Kela ka midsuukan ka te mezaat he mulin-ulin su wazè man egkesuat he edhimatey kenikew? 21 Ne migkaǥi kandan si Jesus te, Duen etew he neulian ku te zaru zin, ne pudu kew nengeinuinu su neulian ku te Andew te Kedhimeley. 22 Insuǥù keniyu ni Moises dengan he medsirkunsidar kew te menge anak niw, asal kenà diyè dà ebpuun te ki Moises heini is betasan he kedsirkunsidar su zaan heini he ulaula te menge kepuun tew zengan. Ne egkehimu he edsirkunsidaren niw is etew minsan ke Andew te Kedhimeley. 23 Ne emun egkehimu he edsirkunsidaren is lawa te etew te timpu te Andew te Kedhimeley su wey kenà mesupak is insuǥù kenitew ni Moises, maan is egkepeukan a keniyu tenged te neulian ku is tivuuk he lawa te etew zutun te timpu te Andew te Kedhimeley? 24 Kenè niw isipa he mezaat is ulaula te etew emun wazè niw pa mesusi, kekenà, susiya niw is ulaula zin su wey niw metueni is hustu. 25 Ne is duma te menge etew zutun te inged he Hiruselim, hein nezineg dan haazà is migkaǥi ni Jesus, migkaǥi sikandan te, Kenè be iyan heini sikan is etew he ebpen-ahaan te menge punuan wey zan mehimetayi? 26 Ahaa niw man! Ebpenurù ded sikandin te mezakel he menge etew! Kela ke tutuu iyan he netuenan te menge punuan tew he iyan sikandin sikan is netagnà he mibpilì te Megbevayà he ibpahadì su maan is kenè dan edewayen sikandin! 27 Iyan, emun iyan en sikandin sikan is hadì ne maan is netuenan tew is ebpuunan din, su emun ebpekeuma haazà is ibpahadì te Megbevayà, kenà egketuenan te minsan hentei ke hendei ebpuun, iyan, heini he etew, netuenan tew ke hendei ebpuun. 28 Ne nezineg ni Jesus haazà, ne zutun te kebpenurù din diyà te simbahan he Valey te Megbevayà mibpekezaǥing is egkaǥi te, Kunaan niw ke netuenan niw ke hentei a wey ke hendei a ebpuun, iyan, wazà, su wazà a medhendini te kediey zà he egkesuatan su impehendini a te Megbevayà. Iyan sikandin sikan is tutuu he Megbevayà, iyan, wazè niw metueni ke hentei sikandin. 29 Netuenan ku mulà ke hentei sikandin, su ziyà a ebpuun te kandin, ne iyan midsuǥù kedì. 30 Ne edekepen dan pezem si Jesus dutun, iyan, wazà nekeaku he egawed kandin su wazè pa ituǥut te Megbevayà. 31 Duen mezakel he menge etew he nemeketuu he iyan si Jesus kes netagnà he hadì he mibpilì te Megbevayà. Ke sikandan te, Iyan si Jesus sikan is hadì su wazà duma he ebpekevaal te lavew pa he menge egkein-inuwan duen te mibeelan din. 32 Ne hein nezineg te menge Perisiyu heini is egkeǥiyen te menge etew, sikandan wey is menge punuan he memumuhat, midsuǥù dan is menge guwardya te zekelà he simbahan wey zan mezakep si Jesus. 33 Ne migkaǥi si Jesus te, Kenè en utew egkeuǥet ne ed-ewaan ku sikiyu su ed-ulì a ziyà te Megbevayà he midsuǥù kedì. 34 Ebpen-ahaan a keniyu, iyan, kenà a keniyu egketuredu su kenè kew ebpekehendiyà te egkeubpaan ku. 35 Ne zutun mibpein-inseey is menge Hudiyu, ke sikandan te, Hendei vuwa ebpevayà sikandin he kenè tew egketuredu? Kela ke edhendiyà te menge inged te kenà menge Hudiyu he mid-ulian te menge zuma tew he Hudiyu, su ebpenurù sikandin te menge etew he kenà menge Hudiyu! 36 Su maan is migkaǥi zin he, Ebpen-ahaan a keniyu, iyan, kenà a keniyu egketuredu. Ne migkaǥi zaan sikandin te, Kenè kew ebpekehendiyà te egkeubpaan ku. Hengkey vuwa pezem is ibpesavut din? ke sikandan. 37 Utew mahal ziyà te menge Hudiyu is ketepusan he andew te kedsilibra zan te pista. Ne hein netuman en haazà, midhitindeg si Jesus ne midhabet megkaǥi te, Is etew he egkemezahan, medhendini te kediey ne ibpeinum ku sikandin. 38 Su, ke si Jesus, sumalà is insurat he Lalag te Megbevayà, Ke zuen edtuu kediey, ne edtudà puun te ǥehinawa zin is wahig he ebpekeveǥey te untung he wazà pidtemanan. 39 (Is wahig he ebpekeveǥey te untung he migkaǥi ni Jesus iyan is Waǥas he Mulin-ulin. Egkezawat heini te minsan hentei he edtuu ki Jesus, asal zutun he timpu wazè pa iveǥey is Waǥas he Mulin-ulin su wazè pa si Jesus med-ulì diyà te langit.) 40 Nezineg haazà is menge lalag ni Jesus te utew mezakel he menge etew zutun, ne migkaǥi is duma te, Tutuu iyan he iyan heini he etew sikan is ebpeebuten tew he netagnà he ebpeneuven te Megbevayà! 41 Ne migkaǥi is duma pa kandan dutun te, Iyan en iyan heini sikandin sikan is hadì he mibpilì te Megbevayà. Iyan, migkaǥi is duma pa te, Kenà, su kenà egkehimu he ziyà ebpuun is hadì te prubinsya he Geliliya! 42 Su, ke sikandin, impesavut te insurat he Lalag te Megbevayà he is hadì he mibpilì te Megbevayà, ne kevuwazan te hadì dengan he si David, ne ziyè kun id-anak te inged he Bitlihim he inged daan dengan ni Hadì David. 43 Ne zutun kenà egkengeuyun is ked-isipa te menge etew mehitenged ki Jesus. 44 Ne is duma he etew zutun, egkesuatan dan he mezakep dan si Jesus, iyan, wazà nekeaku he egawed kandin. 45 Ne is menge Perisiyu wey menge punuan he menge memumuhat, hein midlikù is menge guwardya he midsuǥù dan, mid-insaan dan ke maan is wazè dan mezakep si Jesus. 46 Ne midtavak is menge guwardya te, Iyan wazè dey ikezekepa kandin su utew meupiya is kedwali zin; wazè pa etew he nekewali iring te ked-wali zin! 47 Ne migkaǥi kandan is menge Perisiyu te, Neketuu kew en bes daan te menge tarù din? 48 Sikami is menge egalen niw, duen be minsan sevaha kenami he neketuu kandin? Wazà! Duen be Perisiyu he neketuu kandin? Wazà daan! 49 Ne heini is menge mezakel he etew he edsundan kandin, wazè dan mesavut is kesuǥuan tew. Id-agbur sikandan diyà te Impirnu! ke sikandan. 50 Ne zutun migkaǥi is sevaha kandan he si Nikudimu. Iyan sikandin kes etew he mibpenumbaley ziyà te ki Jesus hein mezukilem. 51 Ke sikandin te, Wazà ituǥut kenitew te kesuǥuan tew he edhukuman ta te silut is etew emun wazè te pa mesusi is menge ulaula zin, ne wazè pa sikandin mekepengetezengan. 52 Ne midtavak is menge zuma zin te, Tulebung ke ves daan he tigGeliliya? Purungi nu susiya is insurat he menge tagnà, ne egketuenan nu he wazà minsan sevaha he ebpeneuven te Megbevayà he ziyà ebpuun te prubinsya he Geliliya. 53 Ne zutun mibpemen-ulì is kada sevaha kandan,

8

1 ne si Jesus, midtekezeg sikandin diyà te vuvungan he egngezanan te Ulivuwan. 2 Ne hein nepawà dutun, midhendiyè en maan si Jesus te simbahan he Valey te Megbevayà, ne hein midtiǥum diyà te kandin is langun he menge etew, mibpinuu zutun ne mibpenurù din sikandan. 3 Ne is menge Perisiyu wey menge menunudlù te kesuǥuan, mid-uwit dan diyà te kandin is bahi he nesekazan dan dutun te kedselselai zin te esawa zin. Ne impeetuvang dan ki Jesus dutun te teliwazà te menge etew haazà is bahi. 4 Ne migkeǥiyan dan si Jesus te, Menunudlù, heini is bahi, nesekazan dey sikandin he edselselaan din is esawa zin. 5 Ne sumalà is kesuǥuan tew he insurat dengan ni Moises, kinahanglan he edhimetayan pinaaǥi te kedtulenga kandin te vatu. Ne hengkey is kenikew he kukuman kayi? 6 Iyan ingkeǥiya zan dutun su ebpen-ahaan dan si Jesus te sayep su wey zan ikesumbung sikandin. Iyan, midtikintikin si Jesus dutun, ne insurat din is tezù din diyà te tanà. 7 Ne ǥeina te kenè dan ed-engked he ed-insà, midhitindeg sikandin ne migkaǥi te, Is sevaha keniyu he wazà mekevaal te mezaat te minsan keenu, iyan medhuna medtuleng kandin te vatu. 8 Ne hein nekaǥi ni Jesus haazà, midtikintikin en maan, ne midsurat en maan diyà te tanà. 9 Ne hein nezineg te menge Perisiyu haazà is migkaǥi zin, nemen-awè dan dutun he tigseselimbaha. Midhuna is utew meǥurang ne henduen dà duen. Ne hein naamin dan en, netaǥak haazà is bahi ziyà te etuvangan ni Jesus. 10 Ne midlingahà ni Jesus haazà is bahi ne ke sikandin te, Bayi, hendei en sikandan is midsumbung kenikew? Wazè bes ebpeketuleng kenikew te vatu? 11 Ne midtavak sikan is bahi te, Wazè en, su migenat dan en. Ne migkaǥi si Jesus te, Siak, kenà a zaan edhukum kenikew te kemetayen. Ulì ke en ne kenè kad maan mebaal te mezaat. 12 Ne mid-uman megkaǥi si Jesus diyà te menge etew, ke sikandin te, Iyan a sikan is kerayag he ebpeketayew te isip te tivuuk he menusiyà. Ne is etew he edsundan kediey, kenà en sikandin egkesakup te ǥehem te kerusireman, kekenà, egketeyawan is kedsavut din te kerayag he ebpekeveǥay te untung he wazà pidtemanan. 13 Ne hein nezineg heini te menge Perisiyu, migkaǥi zan te, Kenà egkeseriǥan is kebpenistiǥus nu te keugelingen nu. Umba kenè key ebpeketuu te lalag nu su iyan ka ebpenistiǥus te keugelingen nu. 14 Ne midtavak si Jesus te, Minsan ke iyan a ebpenistiǥus te keugelingen ku, egkeseriǥan is kebpenistiǥus ku su netuenan ku ke hendei a ebpuun wey ke hendei a ebpevayà. Iyan, sikiyu, kenè niw egketuenan ke hendei a ebpuun wey ke hendei a ebpevayà. 15 Emun edsusi kew te ulaula te etew, kenà egkeseriǥan is kedhukum niw, su pinaaǥi te kelibutanen dà he isip is kedhukum niw. Siak, kenà a edhukum te minsan hentei. 16 Ne minsan ke zuen ibpezayag ku he kedhukum, egkeseriǥan mulà is kedì su kenà kediey zà he kedhukum, kekenà, hukum he ziyà ebpuun te Megbevayà he iyan midsuǥù kediey. 17 Duen insurat diyà te kesuǥuan niw he edhenduen te, Egkeseriǥan is kebpenistiǥus te zezuwa emun egkeuyun. 18 Ebpenistiǥusan ku is keugelingen ku, ne is Amey ku he midsuǥù kedì, ebpenistiǥusan e zin daan. 19 Ne migkaǥi kandin is menge Perisiyu te, Hendei is Amey nu? Ne midtavak si Jesus te, Wazè niw metueni ke hentei is Amey ku, ne siak daan, kenè niw egketuenan ke hentei a. Angin ke netuenan niw ke hentei a su egketuenan niw zaan ke hentei is Amey ku. 20 Heini migkaǥi ni Jesus dutun te kebpenurù din diyà te simbahan he Valey te Megbevayà, diyà te ruǥu he egngezanan te Selevukà te Lugbak. Wazà midakep kandin dutun su wazè pa ituǥut te Megbevayà. 21 Ne mid-uman megkaǥi si Jesus diyà te menge egalen te menge Hudiyu, ke sikandin te, Ed-ewaan ku sikiyu ne ebpen-ahaan a keniyu, iyan, ebpematey kew zà duen he kenà egkepeseylu is menge salè niw. Ne ke hendei a ebpekepevayà kenè kew ebpeketelukun. 22 Ne zutun mibpein-inseey zan te, Kela ke edhiket su maan is egkaǥi sikandin te ke hendei sikandin ebpevayà, kenè kiw ebpeketelukun? 23 Ne migkaǥi en maan si Jesus te, Meǥinged kew zini te kelibutan; siak, meǥinged a ziyà te langit. Dini kew ebpuun te tanà, iyan, siak, diyà a ebpuun te zivavew. 24 Umba migkaǥi ku keniyu he ebpematey kew he kenà egkepeseylu is menge salè niw su tutuu iyan haazà emun kenè kew edtuu he iyan a sikan is mibpilì te Megbevayà he ibpahadì. 25 Ne migkaǥi zan te, Hentei ka? Ne midtavak si Jesus te, Iyan a sikan is layun ku en egkeǥiya keniyu puun pa te puunà te kebpenurù ku kayi. 26 Mezakel pa pezem, ke si Jesus, is menge lalag ku keniyu mehitenged te menge ulaula niw wey niw mesavut he mezaat is menge vaal niw, iyan, iyan dà ibpesavut ku zè pa te menusiyà is nezineg ku ziyà te midsuǥù kedì, ne egkeseriǥan is menge lalag din. 27 Wazà dutun mesavut te menge Hudiyu ke hentei is midsuǥù kandin he egkeǥiyen din; wazè dan mesavut he iyan kes Amey zin he Megbevayà. 28 Ne tenged dutun migkaǥi en maan si Jesus te, Siak is Kakey te Menusiyà, dutun te kedrensanga niw kedì keuzemà diyà te kayu he ibpehitindeg, egketuenan niw human he iyan a sikan is mibpilì te Megbevayà he ibpahadì. Egketuenan niw zutun he is langun he mibeelan ku, impeveelan kedì te Amey ku he Megbevayà wey is ibpekaǥi zin kedì, iyan nekaǥi ku. 29 Ne is Amey ku he midsuǥù kedì, duma ku zaan; kenè e zin ed-ewaan su kenà a ed-engked he edtuman te egkesuatan din. 30 Ne zutun te kegkeǥiya zin kayi, mezakel kandan is nemeketuu kandin. 31 Ne migkeǥiyan ni Jesus is menge Hudiyu he nemeketuu kandin, ke sikandin te, Emun kenè niw ed-engkezan is kedtumana niw te menge penurù ku keniyu, ne human tutuu he menge sumusundan ku sikiyu. 32 Egketuenan niw is tutuu he tuluuwen, ne pinaaǥi kayi egkengevelukasan kew. 33 Ne midtavak dutun is menge punuan te, Iyan kepuun dey si Abraham, ne wazè key meuripen te minsan hentei; maan is migkaǥi nu he egkevelukasan key? 34 Ne midtavak si Jesus te, Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he is minsan hentei he ebaal te mezaat, uripen iyan sikandin te mezaat he ulaula. 35 Ne is uripen, egkehimu he ibpaawà sikandin dutun te valey he ed-ubpaan din, iyan, is anak te teǥivaley, kenà mulà ibpaawà. 36 Umba, ke ebelukasan kew te Anak te Megbevayà, tutuu iyan he kenè kew en maan egkeveyveyaan te zaan he teǥiuripen keniyu. 37 Netuenan ku he menge kevuwazan kew ni Abraham; ne minsan pa zutun edhimetayan a pezem keniyu su kenà ed-ereg diyà te ǥehinawa niw is ibpenurù ku keniyu. 38 Is impaahà kedì te Amey ku, iyan egkeǥiyen ku, ne sikiyu, ebeelan niw mulà is nezineg niw ziyà te keniyu he amey. 39 Ne midtavak dan te, Iyan kepuun dey si Abraham. Ne migkaǥi si Jesus te, Angin ke tutuu kew he kevuwazan ni Abraham su ebeelan niw is mibeelan dengan ni Abraham. 40 Siak, impenurù ku keniyu is tutuu he tuluuwen he impesavut kediey te Megbevayà, ne nasì a edhimetayi keniyu, iyan, wazà mid-ulaula ni Abraham he iring dutun! 41 Iyan ebeelan niw is mibeelan dengan te amey niw. Ne mibensag dan te, Wazè key ikeǥingey zà! Sikami, netuenan dey he sebsevaha zà is Amey zey he iyan is Megbevayà! 42 Ne migkaǥi kandan si Jesus te, Angin pezem ke amey niw is Megbevayà su mahal a ǥeina ziyan te ǥehinawa niw su te kedhendini ku, diyà a ebpuun te kandin. Kenà kediey zà he suat is kedhendini ku, kekenà, midsuǥù e zin. 43 Umba kenè kew ebpekesavut te egkeǥiyen ku su kenè niw egkesuatan te edtuman is ibpenurù ku. 44 Iyan amey niw si Setanas, ne is egkesuatan te amey niw, iyan daan egkesuatan niw he meveeli niw. Puun pa te puunà ne memumunù en si Setanas. Ne wazè din kelavet te tutuu he tuluuwen su wazà diyà te kandin is minsan hengkey he tutuu. Emun egkaǥi sikandin, ne tarù is lalag din su tarù dà is egkeisip din. Teruen man sikandin wey ziyà te kandin ebpuun is minsan hengkey he tarù. 45 Tutuu mulà is kediey he lalag keniyu, ne tenged kayi kenè niw edtuuwan is egkeǥiyen ku. 46 Ne hentei keniyu is ebpeketistiǥus te mezaat he mibeelan ku? Wazà! Emun tutuu is egkeǥiyen ku, maan is kenè kew ebpeketuu? 47 Emun anak te Megbevayà is etew, ebpeminǥen din is menge lalag te Megbevayà. Umba kenè niw ebpemineǥen su kenè kew menge anak din. 48 Ne zutun midtavak ki Jesus is menge punuan he menge Hudiyu, ke sikandan te, Tutuu ves iyan he tigSemarya ka he memeremerik is betasan! Kela ke midsuukan ka te mezaat he mulin-ulin! 49 Ne midtavak daan si Jesus te, Wazà a suuki. Emun ebentuǥen ku is Amey ku he Megbevayà, maan is edsulaan a keniyu? 50 Kenà a ebpevantug te minsan hentei, iyan, egkesuatan te Megbevayà he ebentuǥen a te menusiyà. Ibpeehè din he venar is menge ketezengan ku. 51 Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he is minsan hentei he edtuman te ibpenurù ku kandin, kenè en ebpekeaǥi te kemetayen! 52 Ne migkaǥi kandin is menge Hudiyu te, Netuenan dey he tutuu iyan he edlelungen ka te mezaat he mulin-ulin! Minsan si Abraham wey is langun he menge ebpeneuven dengan te Megbevayà, minatey zan en pudu, ne maan is egkaǥi ka he is minsan hentei he edtuman te ibpenurù nu kandin, kenè en ebpekeaǥi te kemetayen! 53 Lavew ke ve te kepuun dey zengan he si Abraham? Sikandin wey is menge ebpeneuven dengan, nemematey zan gihapun. Ne sikew, kunaan nu vuwa ke ebpekelavew ka kandan. 54 Ne midtavak si Jesus te, Emun ebpevantug a wazà pulus te kegkevantug kedì. Iyan ebantug kedì is Amey ku he Megbevayà. Egkeǥiyen niw he iyan niw sikandin ed-ezapen, 55 iyan, wazè niw metueni ke hentei sikandin. Siak mulà, netuenan ku ke hentei sikandin. Ke migkaǥi ku he wazè ku sikandin mekilala, teruen a iring keniyu. Iyan, netuenan ku ke hentei sikandin ne edtumanen ku is menge lalag din kediey. 56 Sikan is kepuun niw he si Abraham, utew sikandin nelipey zengan su netuenan din he ibpehendini a te kelibutan umba nelipey sikandin su ebpeebuten e zin. 57 Ne zutun migkaǥi ki Jesus haazà is menge Hudiyu te, Wazè pa megkelimahan he tuig is penuiǥen nu, ne hengkey is kegkeseuta nu ki Abraham? 58 Ne midtavak si Jesus te, Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he te wazè pa ianak si Abraham daan e en. 59 Ne zutun migkuwa zan te menge vatu su idtuleng kandin su edhimetayen dan pezem , iyan, mid-eles si Jesus ne mid-awà dutun te simbahan he Valey te Megbevayà.

9

1 Ne zutun te kedhiphipanew ni Jesus, neehè din is etew he puun pa te ked-enaka kandin ne lakap en. 2 Ne mid-insaan si Jesus te menge sumusundan din, ke sikandan te, He Menunudlù, hentei vuwa is mid-ulaula te mezaat, iyan be heini is lakap wey ke iyan be is iney zin wey ke amey zin be su maan is te ked-enaka kandin daan en he lakap? 3 Ne midtavak si Jesus te, Kenà tenged te salè din is kegkelakap din wey kenà daan tenged te salà te amey zin wey iney zin, kekenà, iyan ingkelakap din su wey ikepaahà pinaaǥi kandin is gehem te Megbevayà. 4 Te kemulu pa maandew, he ke và dà egkeǥiya, te kemulu ki pa uuyag , kinahanglan he edtumanen ta is ebpeveelan kenita te Megbevayà he midsuǥù kediey su emun mezukilem wazà ebpekevaal. 5 Kayi te zini e pa te kelibutan, iyan a kerayag he ebpeketayew te tivuuk he menusiyà. 6 Ne te nekaǥi ni Jesus haazà, mid-ilevan din is tanà ne migkuwa zin sikan is basak he neveelan dutun te ileb din ne indazas din diyà te mata zutun te lakap. 7 Ke sikandin te, Hendiyè ka te linew he egngezanan te Siluwi ne pendapug ka zutun. (Is kehuluǥan te lalag he Siluwi, iyan is: midsuǥù.) Ne midhendutun haazà is lakap ne mibpendapug. Ne hein midlikù ebpekeehè en. 8 Is menge siringan din wey is menge etew he layun ebpekeahà kandin te lilimusan he lakap, migkaǥi zan te, Henduen be te iyan sikandin kes iyan dà baal zin is ebpimpinuu he ebpelimus. 9 Ne migkaǥi is duma pa te, Iyan iyan sikandin. Ne migkaǥi zaan is duma te, Kenà iyan, iyan, henduen be te iyan sikandin. Ne midtavak haazà is neulian he lakap te, Iyan a iyan sikan is lakap. 10 Ne migkaǥi is menge etew te, Emun iyan ka, nemenumenu is kegkeulii te mata nu? 11 Ne midtavak haazà is neulian te, Sikan is etew he egngezanan ki Jesus, mid-ilevan din is tanà ne indazas din is neveelan he vasak dini te mata ku, ne migkeǥiyan e zin he medhendiyà a te linew he Siluwi ne mebpendapug a. Ne midhendiyà a te egkeǥiyen din he linew ne mibpendapug a, ne puun dà dutun ebpekeahà ad. 12 Ne mid-insà is menge etew te, Hendei sikandin? Ne midtavak haazà is etew te, Wazè ku metueni. 13 Ne zutun miduma zan diyà te menge Perisiyu haazà is neulian he lakap. 14 Andew te Kedhimeley haazà is kebeeli ni Jesus dutun te vasak he imbawì din dutun te mata te lakap. 15 Ne is menge Perisiyu, in-insè dan iuman dutun te etew is paaǥi te kegkeulii zutun te ked-ehè din. Ne ke sikandin te, Indazas ni Jesus is basak dini te mata ku, ne mibpendapug a ne zutun ebpekeahà ad. 16 Ne zutun migkaǥi is duma zutun te menge Perisiyu, ke sikandan te, Heini si Jesus, kenà iyan sikandin suǥù te Megbevayà su edsupaken din layun is kesuǥuan mehitenged te Andew te Kedhimeley. Iyan, migkaǥi zaan is duma pa he menge Perisiyu te, Emun mesinupaken he etew, kenè din egkehimu is menge egkein-inuwan he iring kayi! Ne zutun kenè dan egkengeuyun. 17 Ne tenged dutun mid-insaan dan en maan haazà is neulian he lakap, ke sikandan te, Sikew, hengkey is kenikew he isip mehitenged kandin su kenikew he menge mata is mibewian din? Ne midtavak haazà is etew te, Ebpeneuven sikandin te Megbevayà. 18 Ne is menge punuan he menge Hudiyu, wazè dan dutun meketuu he lakap sikandin he neulian. Umba, impetawag dan is iney wey amey zutun te neulian he lakap, 19 ne mid-insaan dan sikandan. Ke sikandan te, Anak niw ve heini? Benar ve is egkeǥiyen he lakap sikandin he zaan puun pa te ked-enaka kandin? Nemenumenu is kegkeulii te menge mata zin? 20 Ne midtavak is menge ǥinikanan dutun te neulian, ke sikandan te, Netuenan dey he anak dey heini; ne netuenan dey zaan he lakap en sikandin puun pa te ked-enaka kandin. 21 Iyan, ke nemenumenu is kebpekeehè din wey ke hentei is nekevawì te menge mata zin, wazè dey metueni. Deyzey ke iyan niw sikandin insai su meǥurang en sikandin; egkehimu he iyan sikandin edtavak. 22 Umba iyan haazà tavak dutun te menge ǥinikanan din su nahandek dan te menge punuan he Hudiyu su neuyun en he zaan is menge punuan he ke zuen egkaǥi he iyan si Jesus sikan is mibpilì te Megbevayà he ibpahadì, ne haazà is egkaǥi, kenè dan en ibpeseled te menge simbahan dan. 23 Ne tenged dutun migkaǥi haazà is menge ǥinikanan din te, Meǥurang en sikandin; iyan niw insai. 24 Ne zutun mid-umanan dan umawa haazà is neulian he lakap ne migkeǥiyan dan te, Iyan nu keǥiya is tutuu su kayi ka te etuvangan te Megbevayà. Netuenan dey he heini si Jesus, mesinupaken sikandin te suǥù te Megbevayà. 25 Ne midtavak is etew te, Kenè ku egketuenan ke mesinupaken be sikandin wey ke kenà. Iyan dà egketuenan ku is: hein aney, lakap a iyan, ne ǥuntaan ebpekaahà ad! 26 Ne mid-uman dan megkaǥi te, Hengkey is mibeelan din kenikew? Mibmenumenu zin is kebewii zin te mata nu? 27 Ne midtavak haazà is neulian te, Nekaǥi ku en keniyu ne wazè kew mebpemineg. Maan is egkesuatan niw te ed-uman ebpemineg? Kela ke egkesuatan niw he mehimu kew zaan he menge sumusundan ni Jesus! 28 Ne nepauk dan dutun ne mezaat is menge lalag dan kandin, ke sikandan te, Iyan ka sumusundan din; sikami mulà, sumusundan key te ebpeneuven dengan he si Moises! 29 Netuenan dey he zengan midlelaǥan si Moises te Megbevayà, iyan, heini he etew, wazè dey hanew ke hendei sikandin ebpuun. 30 Ne midtavak maan haazà is etew te, Utew ku heini igkeinuinu! Duen gehem ni Jesus ne mibewian din is menge mata ku, ne minsan pa zutun wazè niw ves metueni ke hendei sikandin ebpuun! 31 Netuenan tew he is Megbevayà, kenè din edtevangan is mesinupaken he etew, iyan, ke zuen etew he ed-azap kandin wey edtuman te egkesuatan din, iyan edtevangan din. 32 Puun pa te kedlimbaǥa te kelibutan taman en guntaan sikan tew pa mezineg is etew he ebpekevawì wey meulii is mata te etew he zaan en he lakap puun pa te ked-enaka kandin. 33 Ke kenà suǥù si Jesus te Megbevayà wazà egkehimu zin. 34 Ne midtavak dutun is menge punuan te, Ebpenurù ke ve kenami he mesinupaken ke man utew puun pa te ked-enaka kenikew! Ne zutun migkeǥiyan dan sikandin he kenè dan en maan ebmehimuwen he ebpekeseled sikandin diyà te menge simbahan dan te menge Hudiyu. 35 Ne nezineg ni Jesus haazà is mid-ulaula te menge punuan he menge Hudiyu zutun te neulian he lakap, ne mibpen-ehè din, ne hein neehè din mid-insaan din te, Edtuu ke ve te Kakey te Menusiyà? 36 Ne midtavak haazà is etew te, Keǥiya nu kediey ke hentei sikandin su wey a meketuu kandin. 37 Ne midtavak si Jesus te, Neehè nu en su siak is ebpekidlalag kenikew, iyan a. 38 Ne egkaǥi haazà is etew te, Emun iyan heeyan, edtuuwan ku sikew. Ne zutun mid-azap din si Jesus. 39 Ne migkaǥi si Jesus diyà te kandin te, Umba midhendini a te kelibutan su wey mesusi is nengeulaula te menge etew. Ne is etew he netuenan din he lakap is kedsavut din, ebewian ku wey mebmeupiya is kedsavut din. Ne is etew he egkeǥiyen din he kenà lakap is kedsavut din, utew pa ed-iseg is kegkelakap te kedsavut din. 40 Ne zuen menge Perisiyu he nekezineg dutun te menge lalag din, ne ke sikandan te, Lakap bes is kedsavut dey? 41 Ne midtavak si Jesus te, Emun wazè niw metueni he lakap is kedsavut niw, wazè niw ǥeina salà, iyan, geina te egkaǥi kew he meupiya is kedsavut niw te hustu, kenà egkeawà is salè niw.

10

1 Ne impenurù ni Jesus is sempità, ke sikandin te, Utew venar is egkeǥiyen ku he ke zuen etew he edseled te tudil te menge kerehidu ne kenà diyà ebayà te ǥemawan su ziyà ebayà te selakew en he ibayà, ne haazà he etew, tekawen wey tulisan. 2 Ne is etew he ziyà ebayà te ǥemawan, iyan sikan is ed-elima te kerehidu. 3 Emun edseled sikandin, ebpuwasan te ebantey zutun te ǥemawan. Ne is menge kerehidu zin he ziyà te seled, egkekilala zan is laǥeng din ne ed-umawen din sikandan pinaaǥi te menge ngazan dan, ne ibpeǥuwè din sikandan. 4 Ne emun ibpeǥawas en te ed-elima is kandin he menge kerehidu, iyan sikandin edhuna ne edsunud dan kandin su neleyaman dan is laǥeng din. 5 Kenè dan edsunud te selakew he etew, kekenà, ebpeleǥuyan dan su wazè dan meleyami is laǥeng dutun te selakew he etew. 6 Sempità heini he impezineg kandan ni Jesus, iyan, wazè dan mesavut ke hengkey is ibpesavut din. 7 Umba, migkaǥi en maan diyà te kandan te, Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he iring a te ǥemawan te tudil te menge kerehidu. 8 Duen menge ebpenurù he midhuna kediey zini, iyan, iring dan dà te menge tulisan wey tekawen; iyan, is menge kerehidu ku, he ke và dà egkeǥiya, menge etew he ǥaked ku , wazè dan mebpemineg kandan. 9 Iyan a sikan is gemawan; ke zuen minsan hentei he edseled pinaaǥi kediey edlibriyen sikandin te silut. Iring sikandin te kerehidu ku he edseled te tudil ne egawas he ebpen-ahà te egkeenen. 10 Umba edhendutun te tudil is tekawen su wey mekepenakew, ne wey mekehimatey, ne wey mekezezaat. Siak mulà, midhendini a te kelibutan wey meveǥayi is menusiyà te untung he wazà pidtemanan wey wazè en kurang dutun te untung. 11 Iyan a sikan is ed-elima te menge kerehidu he utew meelima. Ibelavag ku is untung ku wey kenà mekeizi is menge kerehidu ku. 12 Is etew he sinuhulan dà, kenà tutuu he ed-elima su kenà kandin is menge kerehidu. Ne emun egkeehè din is ebpekeuma he leew he asu he egngezanan te lubu, ed-ewaan din haazà is menge kerehidu ne ebpelaǥuy. Ne ebengaan dutun te lubu is sevaha he kerehidu ne is duma, ne ebpekedsusuwey. 13 Umba ebpelaǥuy haazà is sinuhulen su kenà iyan sikandin sikan is tutuu he ed-elima, ne kenà daan mahal ziyà te ǥehinawa zin haazà is menge kerehidu. 14 Iyan a kes ed-elima te menge kerehidu he utew meelima. Netuenan ku ke hentei is Amey ku, ne netuenan din daan ke hentei a is anak din. Iring din ded daan is menge etew he ǥaked ku, netuenan dan ke hentei a ne egketuenan ku zaan ke hentei sikandan, ne ebpehimatey a he elili te menge etew he ǥaked ku. 16 Ne zuen pa menge kerehidu ku, he ke và dà egkeǥiya, menge ǥaked ku he etew , he kenà kayi te seled te ginhedian te menge Hudiyu. Ed-uwiten ku zaan sikandan ne ebpemineg dan kedì. Ne zutun sebsevaha zà is tudil ne sebsevaha zà daan is ed-elima kandan su iyan e zà. 17 Umba utew a mahal ziyà te ǥehinawa te Amey ku he Megbevayà su ebpehimatey a he elili te menge ǥaked ku he etew ne ebenhawen e zin. 18 Wazà a teǥela te minsan hentei he etew su ebpehimatey a te kediey he ǥustu. Kediey zà he ketenged is kebpehimatey ku, ne kediey zà daan he ketenged is kebenhawa kediey su insuǥù heini kediey te Amey ku he Megbevayà. 19 Ne hein nezineg te menge Hudiyu heini he penurù ni Jesus, kenè dan en egkengeuyun. 20 Mezakel kandan is egkaǥi te, Ebuneǥen sikandin wey mid-ulinan te mezaat he mulin-ulin. Kenè tew ebpemineǥen sikandin. 21 Ne egkaǥi is duma te, Emun mid-ulinan sikandin te mezaat he mulin-ulin, kenà iring kayi is kebpenurù din. Is mid-ulinan te mezaat he mulin-ulin, kenà ebpekevawì te lakap! 22 Ne ziyà te inged he Hiruselim iyan en haazà timpu te pista te menge Hudiyu he zutun edsilibrahan dan is kedlumpiyu zengan te simbahan dan he Valey te Megbevayà. 23 Tipenguzan haazà ne ziyà si Jesus edhiphipanew te Valey te Megbevayà, diyà te migngezanan te Helungà ni Hadì Sulumun. 24 Ne midtiǥum diyà te kandin is menge punuan he menge Hudiyu, ne mid-insaan dan sikandin te, Maan is kemulu nu pa id-eles kenami ke hentei ka? Keǥiyi key. Iyan ke ve sikan is mibpilì te Megbevayà he ibpahadì? 25 Ne midtavak si Jesus te, Migkaǥì ku en keniyu ne wazè niw tuuwi. Is menge egkein-inuwan he midhimu ku he iyan insuǥù te Amey ku he Megbevayà, iyan tuus ke hentei a. 26 Ne wazè niw tuuwi su kenè kew menge ǥaked ku he etew. 27 Su is menge ǥaked ku he etew, ebpemineg dan te menge lalag ku. Egkekilala ku sikandan ne edsundan dan kediey. 28 Ebeǥayan ku sikandan te untung he wazà pidtemanan, ne kenè en ebpatey is gimukud dan ne wazà minsan hentei he ebpekeaǥew kandan dini te kedì. 29 Is Amey ku he Megbevayà he lavew te langun, imbeǥey zin sikandan kediey, ne wazà minsan hentei he ebpekeaǥew kandan diyà te kandin. 30 Sevaha key zà, siak wey is Amey ku he Megbevayà. 31 Ne hein nezineg haazà te menge Hudiyu mibpengamì dan en maan te menge vatu he idtuleng dan kandin su edhimetayan dan pezem. 32 Ne migkaǥi ziyà te kandan si Jesus te, Mezakel is impeehè ku keniyu he menge meupiya he vaal he insuǥù kedì te Amey ku he Megbevayà. Hendei zapit kayi te menge vaal ku is idtulenga niw kediey? 33 Ne midtavak diyà te kandin haazà is menge Hudiyu te, Kenà iyan dey idtulenga kenikew is meupiya he vaal, kekenà, geina te edsupaken nu is Megbevayà su maan is egkaǥi ka he Megbevayà ka te etew ke zà duen! 34 Ne midtavak si Jesus te, Duen insurat he Lalag te Megbevayà diyà te kesuǥuan tew he edhenduen te, Migkaǥi ku he menge megbevayè kew. 35 Ne ke si Jesus te, Kenà egkehimu he edhelinen is insurat he Lalag te Megbevayà. Umba, ke migngezanan din te menge megbevayà is menge kepuun tew zengan he mibeǥayan te lalag din, 36 maan is egkaǥi kew he edsupaken ku is Megbevayà emun egkaǥi a he Anak a te Megbevayà? Iyan a sikan is mibpilì te Megbevayà wey a mekehendini te kelibutan. 37 Is menge vaal te Amey ku he Megbevayà, iyan ebeelan ku. Emun kenà, kenà a keniyu tuuwi. 38 Ne emun iyan ebeelan ku is ebeelan daan te Amey ku, minsan ke kenè kew edtuu te menge lalag ku, tuu kew te ibpesavut te menge vaal ku su wey niw metueni he sevaha key zà, siak wey is Amey ku, su zini sikandin te kedì ne ziyà a zaan te kandin. 39 Ne edekepen dan en maan pezem si Jesus dutun, iyan, nekelikey sikandin. 40 Ne mid-awà si Jesus dutun te Hiruselim, ne midrapas te wahig he Hurdan ne midhendiyà te tanà he zutun mebpemewtismu si Juan Megbebewtismu zengan. Ne zutun med-ubpà si Jesus. 41 Mezakel he menge etew is midhendiyà te kandin su egkeisip dan he, Minsan ke wazà egkein-inuwan he mibeelan dengan ni Juan, utew venar is langun he migkaǥi zin mehitenged ki Jesus. 42 Ne mezakel is nemeketuu ki Jesus dutun.

11

1 Duen maama he nezeruwan. Is ngazan din si Lazaro he tigBitanya. Duen dezuwa he etevey zin he zutun daan ed-ubpà te Bitanya, si Maria wey si Marta. 2 Iyan si Maria kes bahi he inhaplas din is agwa ziyà te menge paa ni Jesus, ne interapu zin dutun is menge vulvul zin. Ne meemahan dutun haazà is egkezeruwan he si Lazaro. 3 Ne mibpesuǥuan si Jesus dutun te zezuwa he vahi ne ke sikandan te, Datù, egkezeruwan si Lazaro, is mahal ziyà te ǥehinawa nu. 4 Ne hein nezineg haazà ni Jesus migkaǥi te, Kenà ibpatey ni Lazaro is daru zin, kekenà, iyan ketezengan ke maan is egkezeruwan sikandin su wey mevantug is Megbevayà ne wey e zaan mevantug is Anak te Megbevayà. 5 Minsan pa te mahal ziyà te ǥehinawa ni Jesus ensi Marta, si Maria, wey si Lazaro, 6 hein nezineg din haazà is kegkezeruwi ki Lazaro, wazè pa sikandin medwaleng seled te zezuwa he andew zutun te neubpaan din. 7 Ne hein netapus haazà, migkeǥiyan din is menge sumusundan din te, Edlikù kiw ziyà te prubinsya he Hudiya. 8 Ne migkeǥiyan sikandin te menge sumusundan din te, Menunudlù, deyzey ke kenè ka edlikù diyà te Hudiya su wazè pa mepirai he edhimetayan ka pezem te menge Hudiyu. 9 Ne midtavak si Jesus te, Sepulù wey zezuwa he uras is sengeandew, ne ke zuen edhipanew te maandew kenà ebpekesipà su egketeyawan sikandin te andew. 10 Ne ke zuen edhipanew te mezukilem, ebpekesipà su kenè en merayag. 11 Ne mid-uman megkaǥi si Jesus te, Nekelipezeng en is emiǥu tew he si Lazaro. Umba edhendiyà a te kandin su wey ku sikandin mepukew. 12 Ne migkaǥi haazà is menge sumusundan din te, Emun nekelipezeng en, meupiya su egkeulian en. 13 Iyan ibpesavut dutun ni Jesus is: minatey en si Lazaro, iyan, kunaan te menge sumusundan din ke kedlipezeng dà duen is egkeǥiyen din. 14 Ne zutun migkaǥi si Jesus kandan te, Minatey en si Lazaro. 15 Ne tenged keniyu inmeupiya heini te ǥehinawa ku te wazà a ziyà te kebpatey zin su zuen ibpeehè ku keniyu wey med-iseg is kedtuu niw kediey. Ne kuwa kiw en su edhendiyè kiw te kandin. 16 Ne si Tomas, kes migeraran dan te Sereping, migkaǥi ziyà te menge zuma zin he sumusundan te, Edhendiyè kiw en su wey kiw mebpatey zuma ki Jesus. 17 Ne zutun te kebpekeuma eni Jesus diyà te Bitanya, nezineg din he heepat en he andew zutun is kedlevenga ki Lazaro. 18 Is inged he Bitanya, uvey zà te inged he Hiruselim su menge tetelu zà he kilumitru is elang. 19 Mezakel is menge Hudiyu he midhendutun te ki Marta wey ki Maria su edlangan dan kandan tenged dutun te meemahan dan he minatey. 20 Ne hein nezineg ni Marta he ebpekeuma en si Jesus, midtelavuk din, ne si Maria, diyè pa sikandin te valey. 21 Migkaǥi si Marta ziyà te ki Jesus te, Angin ke zini ka su kenà pezem ebpatey kes meemahan ku. 22 Ne netuenan ku he minsan guntaan ke zuen ebuyuen nu ziyà te Megbevayà, ibeǥey zin kenikew. 23 Ne migkaǥi si Jesus te, Egkevanhew zed is kakey nu. 24 Ne migkaǥi si Marta te, Uya, netuenan ku he egkevanhew sikandin keuzemà ke ebpemenhawen is menge minatey zutun te ketepusan he andew. 25 Ne migkaǥi si Jesus te, Iyan a sikan is ebpemanhew; iyan a kes ebeǥey te untung. Ke zuen etew he edtuu kedì, minsan ke ebpatey, uuyag gihapun is gimukud din. 26 Su is etew he edtuu kedì, duen din untung he wazà pidtemanan ne kenè en ebpatey is gimukud din. Bayi, edtuu ke ve kayi? 27 Ne midtavak si Marta te, Uya, edtuu a he iyan ka sikan is Anak te Megbevayà; iyan ka kes netagnà he hadì he ebperetengen dey he edhendini te kelibutan. 28 Ne te nekaǥi ni Marta haazà, mibeyaan din sikan is suled din he si Maria ne midnèneesan din te, Nekeuma en si Jesus ne ibpehendiyè ke zin. 29 Ne hein nezineg ni Maria haazà, neketik-ew sikandin mekehitindeg ne midsinuǥung ki Jesus. 30 Ne wazè pa si Jesus mekeuma ziyà te inged su zutun pa sikandin te nesinuǥungan kandin ni Marta. 31 Ne is menge Hudiyu he edlangan kandan, diyè pa sikandan te valey he zuma ni Maria. Ne hein neehè dan si Maria is neketik-ew mekehitindeg he midlawang, midtelukun dan su kunaan dan ke edhendiyà te penlevengà su edsineǥew zutun. 32 Hein nekeuma si Maria ziyà te ki Jesus, mid-uvey ziyà te kandin ne midluhud. Ne ke sikandin te, Angin ke zini ka pezem su kenà ebpatey kes meemahan ku. 33 Ne hein naahà ni Jesus he edsineǥew si Maria wey is menge Hudiyu he zuma zin, utew mibmezaat is gehinawa zin su neseeng. 34 Ne migkaǥi sikandin te, Hendei niw ileveng? Ne midtavak dan te, Ebeyaan tew. 35 Ne zutun mibpeniǥis is menge luhà ni Jesus. 36 Umba, migkaǥi is menge Hudiyu te, Utew mahal ziyà te ǥehinawa ni Jesus si Lazaro. 37 Iyan, duen dutun menge etew he migkaǥi te, Maan is wazè din bewii si Lazaro wey kenà mebpatey? Su emun nevewian din is mata te lakap siguradu egkehimu zin daan heini. 38 Ne zutun mid-iseg is kegkeseeng ni Jesus, ne mid-uvayan din haazà is midlevengan. Su haazà is penlevengà, surung diyà te pangpang. Duen inlekeb dutun he vatu te ǥemawan din. 39 Iawè niw heini is batu! ke si Jesus. Ne si Marta, is etevey zutun te minatey, migkaǥi sikandin te, Memahù en su heepat en guntaan he andew is kedlevenga kandin. 40 Ne migkaǥi ziyà te kandin si Jesus te, Migkaǥi ku en kenikew he ke edtuu ka, egkeehè nu is utew igkeventuǥa te Megbevayà. 41 Ne in-awè dan dutun haazà is batu he inlekeb te surung. Ne midlingahà si Jesus diyà te langit ne migkaǥi te, Amey ku, ebpeselamat a kenikew su ebpemineǥen nu is ebuyuen ku. 42 Netuenan ku he layun ka ebpemineg te egkeǥiyen ku, iyan, tenged te menge etew kayi te uvey ku ed-ampù a kenikew ǥuntaan wey zan meketuu he midsuǥù a kenikew zini te kelibutan. 43 Ne te nekaǥi zin heini, midhabet megkaǥi te, He Lazaro, gawas ka keniyan! 44 Ne migawas si Lazaro he nevanhew. Nevukusan is lawa zin wey menge velad din wey paa zin te manggad. Ne is ulu zin, nevukusan te penuwilu. Ne migkaǥi si Jesus te, Bedbazi niw wey ipaawà. 45 Ne haazà is menge Hudiyu zutun he miduma ki Maria, hein neehè dan haazà is mibeelan ni Jesus, mezakel kandan is midtuu ki Jesus. 46 Iyan, is duma kandan, midhendiyà te menge Perisiyu ne mibpenudtul zan is mibeelan ni Jesus. 47 Ne zutun midtiǥum te menge punuan he memumuhat wey menge Perisiyu is menge ebmeǥurangen te menge Hudiyu. Ne hein netiǥum dan en, migkaǥi zan te, Ebmenumenu kiw su heini si Jesus, mezakel is menge egkein-inuwan he ebeelan din. 48 Emun ebpesegdanen tew, edtuuwan te langun he menge etew he iyan sikandin sikan is mibpilì te Megbevayà he ibpahadì. Ne emun iyan en heini vaǥad, ebeyaan kiw te menge sundaru te hadì tew ziyà te Ruma, ne edèdeetan dan is simbahan tew he Valey te Megbevayà wey is gubirnu tew. 49 Ne zutun migkaǥi is sevaha kandan he si Keyipas. Iyan sikandin lavew he memumuhat dutun he tuig. Ke sikandin te, Wazè niw menge isip! 50 Wazè niw ves mesavut he kinahanglan he zuen sevaha zà he etew he ebpatey he elili te tivuuk he kehudiyuwan su wey kenà mezeeti is kebpekesavuk tew te menge Hudiyu, ke sikandin. 51 Kenà kandin dà he isip haazà is kegkeǥiya zin dutun su ǥeina te iyan sikandin lavew he memumuhat, impinted kandin te Megbevayà. Netagnè din he ebpatey si Jesus he elili te tivuuk he kehudiyuwan. 52 Ne kenà tenged te menge Hudiyu zà su netagnè din daan he pinaaǥi te kebpatey ni Jesus egkesevaha is langun he menge etew he egkehimu he menge anak te Megbevayà minsan hendei he inged. 53 Ne puun dutun he andew, ebpengahaan te menge punuan is paaǥi wey zan mehimetayi si Jesus. 54 Ne tenged dutun wazè en maan si Jesus mebpeǥawaǥawa zutun te menge inged te menge Hudiyu, kekenà, midhendiyà te inged he egngezanan te Ipraim he uvey te tanà he kenà ed-ubpaan te etew. Ne zutun sikandin med-ubpà duma te menge sumusundan din. 55 Meǥaan en dutun is pista te menge Hudiyu he egngezanan te Kedlevayi, ne te wazè pa meuma haazà is pista, ne mezakel he menge etew is nemenekezeg diyà te Hiruselim he ebpemuun te menge zuma he inged su edtumanen dan is tuluuwen te menge Hudiyu te kebpelumpiyu. 56 Ebpen-ahaan dan si Jesus ne ebpelelelaǥè dan diyà te simbahan he Valey te Megbevayà, ke sikandan te, Hengkey is isip niw; edtelavuk be si Jesus kayi te pista wey ke kenà? 57 Ne insuǥù he zaan te menge punuan he memumuhat wey menge Perisiyu he ke zuen egketau ke hendei si Jesus keǥiya zin kandan wey zan ikepezakep.

12

1 Mekeenem pa zutun is Pista te Kedlevayi, ne nekeuma si Jesus diyà te Bitanya he inged ni Lazaro, kes mibanhew ni Jesus. 2 Ne ziyà te Bitanya midtukud dan te keemuran su neǥalew zan tenged te kebpekeuma eni Jesus. Iyan si Marta mengengenat kandan, ne elin si Lazaro zuma ni Jesus dutun te ebpemengaan. 3 Ne si Maria, migkuwa zin is sengesalmun he agwa te nardu he utew mahal, ne mid-uvayan din si Jesus ne inhaplas din diyà te menge paa ni Jesus ne interapu zin is menge vulvul zin te paa ni Jesus. Ne nekeeneb dutun te tivuuk he seled te valey is mehemut. 4 Ne si Hudas he tigKeriyuti, is sevaha he sumusundan ni Jesus, iyan sikandin ed-akal ki Jesus ne migkaǥi sikandin te, 5 Es, Es! Pira vuwa he ǥatus is bali kayi? Deyzey ke imbelegyà heeyan is agwa wey ikeveǥey is halin din diyà te menge egkengeayuayu. 6 Iyan ingkekeǥiya zin dutun, kenà te hizu zin te menge egkengeayuayu, kekenà, tenged te tekawen sikandin. Iyan sikandin ibpetipig eni Jesus te selapì dan ne ebpenekawen din is duma zutun. 7 Ne zutun migkaǥi si Jesus te, Pesegdana niw si Maria. Petipiǥi kandin is samà kayi te agwa wey ikehaplas te lawa ku emun idleveng ad. 8 Is menge egkengeayuayu, layun niw egketevangi sikandan, iyan, siak, kenà a egkeuǥet dini te keniyu, ke sikandin. 9 Nezineg te utew mezakel he menge etew he ziyà si Jesus te inged he Bitanya, ne nemenhendutun dan. Kenà iyan dan dà ed-ahaan si Jesus, kekenà, ed-ahaan dan daan si Lazaro sikan is mibanhew zin. 10 Ne tenged kayi neisip te menge punuan he menge memumuhat he edhimetayan dan daan si Lazaro 11 su tenged kandin mezakel is menge Hudiyu he midsuwey te impenurù te menge memumuhat su edsunuzen dan si Jesus. 12 Ne nepawà dutun te kedheplasi ki Jesus, sikan is utew mezakel he menge etew he ebpemenelavuk dutun te pista, nezineg dan he edhendiyà si Jesus te Hiruselim. 13 Ne migkuwa zan te menge zehunen he subpang, ne migawas dan dutun te inged su edsinuǥungen dan si Jesus. Migkaǥi zan te, Deliǥa is Nengazen! Deliǥa zaan heini is ebpekeuma he midsuǥù te Nengazen! Is hadì tew te menge kevuwazan ni Israyil, berakat he tuvazi sikandin te Megbevayà! 14 Ne migkuwa ni Jesus is nati te kudà he asnu ne mid-untuzan din. Ne pinaaǥi zutun netuman is insurat he tagnà he migkaǥi te, 15 Sikiyu is menge meǥinged te Hiruselim, kenè kew mahandek su ebpekeuma en is hadì niw he ed-untud te nati he asnu. 16 Ne haazà is kedseled ni Jesus diyà te Hiruselim, wazè pa mesavut te menge sumusundan din he kegketuman haazà te netagnà dengan, asal, hein midlikù en si Jesus diyà te langit, netenuzan dan is mibeelan din ne nesavut dan he neulaula heini sumalà is netagnà dengan diyà te insurat he Lalag te Megbevayà. 17 Is menge etew he nekeahà ki Jesus dutun te ked-umawa zin wey kebenhawa zin ki Lazaro, midsangyew zan is neehè dan dutun. 18 Umba mibpemenelavuk ki Jesus is utew mezakel he menge etew su nezineg dan he mibanhew zin si Lazaro. 19 Ne zutun migkaǥi is menge Perisiyu te, Utew mezakel he menge etew is edsundan kandin! Wazè tew en bes egkehimu. 20 Ne zuen menge Gerisyahanen he nemenelavuk daan dutun te pista su edsimba zan te Megbevayà diyà te Hiruselim. 21 Ne midhendiyè dan te ki Felipe. (Ne si Felipe, tigBitsayda, diyà te prubinsya he Geliliya.) Ne ke sikandan te, Egkesuat key he ebpekidlalag ki Jesus. 22 Ne si Felipe, migkaǥi zin heini ziyà te ki Andres, ne zutun mibpezumehè dan pehendiyà te ki Jesus, ne midtudtul zan kandin. 23 Ne migkaǥi si Jesus te, Egkesipeǥan en utew is timpu he ibpeǥawaǥawa ziyà te minsan hentei is utew ku kebpekelavew te langun. 24 Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he emun kenà idleveng is benì diyà te tanà, kenà egkevuwad. Ne emun igkeleveng en ne edtuvù; ne ebeǥas te mezakel. Iring din ded daan kedì, su emun ebpatey a ne mezakel is egkeveǥayan te veǥu en he untung . 25 Is etew he egkenuǥunan din is untung din dini te kelibutan, ebpatey sikandin gihapun, iyan, is etew he tenged kediey kenè din egkenuǥunan is untung din dini te kelibutan, egkekuwa zin is untung he wazà pidtemanan. 26 Ke zuen etew he egkesuat he mehimu he suluǥuen ku, kinahanglan he edsunuzen e zin, su ke hendei a ne zutun daan is suluǥuen ku. Ne ke zuen edtuman te menge suǥù ku, edeliǥen sikandin te Amey ku he Megbevayà. 27 Utew mesakit is gehinawa ku ǥuntaan. Hengkey vuwa is egkeǥiyen ku? Kenà egkehimu he edhengyuen ku ziyà te Amey ku he kenè din ipaantus kediey heini is ebpeebuten ku he utew merasey, su umba midhendini a te kelibutan su wey ku meseǥazi heini is ibpaantus kedì. 28 Ne zutun migkeǥiyan ni Jesus is Amey zin he Megbevayà, ke sikandin te, Amà, himuwa nu he mevantug ka te menge etew. Ne zutun duen lalag he ebpuun te langit he egkaǥi te, Midhimu ku en, ne ed-umanan ku edhimuwa. 29 Ne zuen mezakel he menge etew zutun ne hein nezineg dan haazà, ke sikandan te, Ruǥung! Ne egkaǥi is duma te, Belinsuǥuen te Megbevayà he ebpekidlalag ki Jesus! 30 Ne migkaǥi si Jesus te, Umba mibpekidlalag is Megbevayà, kenà tenged kediey, kekenà, tenged keniyu su wey niw mezineg is egkeǥiyen din. 31 Is Megbevayà, puun guntaan edhukuman din te silut is tivuuk he menusiyà he kuntada zin, ne egkezaag din en si Setanas, sikan is ebayàbayà dini te kelibutan. 32 Ne siak, emun ibayew ad pinaaǥi te tukud he ibpehitindeg, duen ibpekekabig ku te langun he menge etew. 33 Iyan ingkekeǥiya ni Jesus dutun su ibpesavut din is paaǥi te kedhimetayi kandin. 34 Ne migkaǥi zutun is menge etew te, Duen impenurù kenami he ebpuun te insurat he Lalag te Megbevayà he kenè en ebpatey is mibpilì te Megbevayà he ibpahadì. Ne sikew, egkaǥi ka he ibayew ziyà te tukud is Kakey te Menusiyà. Hentei heini is egkeǥiyen nu he Kakey te Menusiyà? 35 Ne migkaǥi ziyà te kandan si Jesus te, Siak is kerayag he ebpeketayew te kedsavut niw, egkesipeǥan en is ked-ewai ku keniyu. Te kemulu pa merayag, purungi niw susiya is ibayè niw su kela ke egkezukileman kew. Is edhipanew he merusirem is ibayè din, kenè din egketuenan ke hendei sikandin ebpekepevayà. 36 Siak is kerayag. Te kemulu e pa zini te keniyu, sarig kew kediey te kerayag su wey layun meteyawi is isip niw. Ne zutun te nekaǥi ni Jesus haazà, mid-ewaan din haazà is mezakel he menge etew ne mid-eles sikandin. 37 Minsan pa te mezakel is nengeehè dan he menge egkein-inuwan he mibeelan din, wazè dan sikandin tuuwi. 38 Su pinaaǥi kandan netuman sikan is netagnà dengan ni Esaias, kes ebpeneuven te Megbevayà. Su ke si Esaias te, Nengazen, wazà edtuu te ibpesavut dey. Wazà nesayud he impeehè nu en kandan is gehem nu. 39 Ne migkaǥi zaan si Esaias te, Is Megbevayà, midhimu zin sikandan he lakap wey kenè dan mekeahà. Midhimu zin daan he mezesen is gehinawa zan wey zan kenà meketuu su kela ke ed-iniyuǥan dan is mezaat he ulaula ne ebpetavang dan kandin. Umba wazè dan dutun meketuu ki Jesus. 41 Umba migkaǥi ni Esaias haazà is menge lalag su netuenan din dengan he utew zekelà is gehem ni Jesus, ne iyan si Jesus egkeǥiyen din dutun. 42 Ne minsan pa zutun mezakel is nemeketuu ki Jesus he menge punuan he menge Hudiyu, iyan, wazè dan keǥiya he neketuu zan kandin su nahandek dan te menge Perisiyu su kela ke ewaa is ketenged dan te kedseled te menge simbahan. 43 Umba wazè dan keǥiya su iyan dan impelavi is kedeliǥa kandan te menge etew, kenà is kedeliǥa kandan te Megbevayà. 44 Ne zutun mibpekezaǥing megkaǥi si Jesus te, Is edtuu kedì, kenà iyan e zà egketuuwan din, kekenà, egketuuwan din daan is Megbevayà he midsugù kedì. 45 Is nekeahà kediey, nekeahà daan te Megbevayà he midsuǥù kedì. 46 Umba midhendini a is kerayag te kelibutan su wey ku meteyawi is isip te menge etew. Ne ke zuen edtuu kedì, kenè en egkerusireman is isip din. 47 Ne ke zuen etew he nezineg din heini is menge penurù ku ne kenè din edtumanen, kenè ku sikandin edhukuman te silut su wazà a medhendini te kelibutan wey ku mesiluti is menusiyà, kekenà, wey ku melibri te silut is menusiyà. 48 Is etew he kenà edawat kedì ne kenà edtuman te menge penurù ku, edhukuman sikandin te silut keuzemà dutun te ketepusan he andew, su iyan idsiluti kandin is menge penurù ku he wazè din dewata. 49 Su is menge penurù ku, kenà dini zà ebpuun te kediey zà he isip, su midsuǥù a te Amey ku he Megbevayà ne insuǥù din kediey is ibpenurù ku. 50 Netuenan ku he is insuǥù din kediey he menge lalag, iyan ebpekeveǥey te untung he wazà pidtemanan. Ne tenged kayi egkeǥiyen ku is ibpekaǥi zin kediey.

13

1 Sengeandew pa zutun ne egketuman en is Pista te Kedlevayi. Netuenan ni Jesus he uvey en is ked-awè din dini te kelibutan su ed-ulì en diyà te Amey zin he Megbevayà. Utew mahal ziyà te ǥehinawa zin is menge sumusundan din dini te kelibutan, ne zutun ibpeehè din ke hengkey kemahal sikandan diyà te ǥehinawa zin. 2 Si Jesus wey is menge sumusundan din, ne edlavung dan dutun. Ne si Hudas he tigKeriyuti he anak ni Simon, daan en he impeseled ni Setanas diyà te isip din is ked-ekali zin ki Jesus. 3 Ne si Jesus, netuenan din he insarig kandin te Amey zin is kebayàbayà te langun. Netuenan din daan he ziyà sikandin ebpuun te Megbevayà ne ziyà daan sikandin ed-ulì. 4 Ne zutun te edlavung dan, midhitindeg si Jesus ne midluwas din is kumbalè din ne zuen imbevakes din he tualya, 5 ne midsuluǥan din te wahig is pelenggana. Ne zutun mibpenlùluan din is menge paa te menge sumusundan din, ne mibpenerepuwan din dutun te tualya. 6 Ne hein iyan en si Simon he migeraran ki Pedro, migkaǥi si Pedro te, Edlùluan nu ve is menge paa ku? 7 Ne midtavak si Jesus te, Kenè nu egkesavut is ebeelan ku ǥuntaan, iyan, keuzemà egkesavut nu. 8 Ne migkaǥi si Pedro te, Kenà egkehimu he iyan ka ebpenlùlù te menge paa ku! Ne midtavak si Jesus te, Emun kenè ku sikew egkelùluan, kenè ku sikew sumusundan. 9 Ne zutun midtavak si Pedro te, Ne emun iyan heeyan ne kenà iyan dà is paa ku, kekenà, elin nu zaan lùlui is menge velad ku wey ulu ku! 10 Ne migkaǥi si Jesus te, Sikan is nekepemeziǥù en, iyan dà kinahanglan he edlùluan is menge paa zin su nelumpiyuwan en is lawa zin. Ne sikiyu zaan, nepurung kew en melumpiyuwi. Asal is sevaha keniyu wazà melumpiyuwi. 11 Umba migkaǥi he wazà melumpiyuwi is sevaha su netuenan din ke hentei is ed-akal kandin wey mehimetayi. 12 Ne hein netapus din haazà is kebpenlùlui zin te menge paa zutun te menge sumusundan din, insun-ud din is kumbalè din ne mibpinuu. Migkaǥi sikandin diyà te kandan te, Egkesavut niw ve is kehuluǥan kayi te mid-ulaula ku keniyu? 13 Iyan niw id-umew kedì is Menunudlù wey Egalen, ne hustu en heeyan su iyan a iyan egalen niw. 14 Ne siak is menunudlù wey egalen niw, emun engayan a he ebpenlùlù te menge paa niw te menge sakup ku, kinahanglan he ebpelùlùluey kew te menge paa te uman sevaha keniyu. 15 Umba mid-ulaula ku heini kayi te keniyu su wey niw meiringi. Kinahanglan he mebpevayàbayà is kada sevaha keniyu te zuma zin. 16 Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he is suluǥuen, kenà lavew sikandin te egalen din, ne is suǥù daan, kenà sikandin lavew te midsuǥù kandin. 17 Emun egkesavut niw en heini is impenurù ku keniyu, igkelipey niw utew ke edtumanen niw. 18 Kenè kew pudu is egkeǥiyan ku kayi su netuenan ku ke hengkey is gehinawa te uman sevaha keniyu te menge pinilì ku. Duen sevaha keniyu he ed-ekalan e zin. Umba egkeulaula heini su wey metuman sikan is netagnà dengan diyà te insurat he Lalag te Megbevayà he edhenduen te, Is duma ku he ebpekidtuǥen kediey, iyan nehimu he kuntada ku. 19 Umba, ke si Jesus, te kenè pa heini egkehitavù, egkeǥiyen ku en keniyu he zaan su emun egketuman en, ebpeketuu kew he iyan a sikan is mibpilì te Megbevayà he ibpahadì. 20 Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he ke zuen etew he edewaten din is edsuǥuen ku, edewaten e zin daan, ne is edawat kediey, edewaten din daan is Amey ku he midsuǥù kediey. 21 Ne te kegkeǥiya zutun ni Jesus, utew mibmesakit is gehinawa zin ne migkeǥiyan din is menge sumusundan din te, Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he ed-ekalan a te sevaha keniyu wey a mehimetayi. 22 Ne mibpetengtengtengà haazà is menge sumusundan din su wazè dan metueni ke hentei is egkeǥiyen din. 23 Ne zutun te zurug ni Jesus kes sumusundan din he pinedtayè din utew. 24 Ne haazà he sumusundan, mid-uyawan ni Simon he iyan kes migeraran ki Pedro. Ke si Pedro te, Insai nu sikandin ke hentei is egkeǥiyen din. 25 Ne haazà he sumusundan, geina te uvey sikandin ni Jesus, mid-insaan din si Jesus te, Hentei kenami is ed-akal kenikew? 26 Ne midtavak si Jesus te, Emun igkezehulit ku en heini is supas, ne is ebeǥayan ku, iyan sikandin. Ne indehulit din haazà is supas, ne imbeǥey zin ki Hudas he anak ni Simon he tigKeriyuti. 27 Ne hein nezawat ni Hudas haazà is supas, ne mid-ehukan sikandin ni Setanas ne migkeǥiyan ni Jesus te, Gègaani nu is ebeelan nu! 28 (Ne wazà minsan hentei kandan te menge sumusundan dutun he nekesavut ke maan is migkaǥi ni Jesus haazà. 29 Kunaan te zuma he ibpepemasa ni Jesus sikandin te egkinehenglanen dan he idsilibra te pista, ne emun kenà, duen ibpeveǥey ni Jesus diyà te menge egkengeayuayu. Umba iyan haazà netaǥù diyà te ǥehinawa zan su si Hudas, iyan edtipig te selapì dan.) 30 Ne hein nekaan ni Hudas haazà is supas, midlawang ne mezukilem en dutun. 31 Ne hein migenat en si Hudas, migkaǥi si Jesus te, Meǥaan en egkeahà ke sengemenu is kezekelà te ǥehem ku te Kakey te Menusiyà, ne pinaaǥi kedì egkeahà daan ke sengemenu is kezekelà te ǥehem te Amey ku he Megbevayà. 32 Ne emun pinaaǥi kedì egkeahà guntaan is dekelà he ǥehem te Amey ku he Megbevayà, kenà utew egkeuǥet ne ibpeehè din daan is kediey he dekelà he ǥehem. 33 Sikiyu is menge minahal ku he menge sumusundan, egketegteǥaad dà guntaan ne egkeawaan ku en sikiyu. Ebpen-ahaan a keniyu ne iring te migkaǥi ku ziyà te menge Hudiyu, egkeǥiyen ku zaan dini te keniyu he ke hendei a ebpevayà kenè kew ebpekezuma. 34 Beǥu en he suǥù is ibpetuman ku keniyu. Iyan is: kinahanglan he mahala ziyà te ǥehinawa te uman sevaha keniyu is minsan hentei keniyu. Iring te mahal kew zini te ǥehinawa ku, kinahanglan he mahal ziyà te ǥehinawa te uman sevaha keniyu is minsan hentei keniyu. 35 Emun ed-ul-ulahan niw heini, egkeahà te langun he menge etew he menge sumusundan ku sikiyu. 36 Ne zutun migkaǥi ki Jesus si Simon, kes migeraran ki Pedro, ke sikandin te, Ebpehendei ka? Ne midtavak si Jesus te, Ke hendei a ebpevayà kenè kew pa ebpekezuma; iyan, keuzemà ebpeketelukun kew ǥihapun. 37 Ne migkaǥi med-uman si Pedro te, Maan is kenà a ebpekezuma kenikew ǥuntaan? Kenè ku sikew ed-ewaan minsan pa ke kinahanglan he ebpehimatey a tenged kenikew! 38 Ne midtavak si Jesus te, Ebpehimatey ke ve tenged kediey? Benar iyan is egkeǥiyen ku kenikew he te kenè pe kan ebpengukarà is manuk ne ketetelu ke en ebpekekaǥi he kenà a kenikew egkekilala.

14

1 Kenà mebmesakit is gehinawa niw, ke si Jesus, kekenà, sarig kew te Megbevayà ne sarig kew zaan kediey. 2 Mezakel is menge egkeubpaan diyà te ed-ubpaan te Amey ku, su ke kenà tutuu heini, wazè ku ǥeina sikiyu keǥiyi he edhendiyà a te ked-andam te egkeubpaan niw. 3 Ne emun ebpekehendiyà ad su ed-endaman ku sikiyu te egkeubpaan, edlikuan ku sikiyu ne ziyà ku sikiyu ed-uwita te ed-ubpaan ku. Ne zutun, ke hendei a, ne zutun kew zaan. 4 Ne netuenan niw en is ibayà pehendiyà te ebeyaan ku. 5 Ne migkeǥiyan si Jesus ni Tomas te, Wazè dey metueni ke hendei ka ebpevayà. Ebmenmenuwen dey ve te kegketureduwa zey te ibayè nu? 6 Ne midtavak si Jesus te, Iyan a sikan is ibayà; iyan a kes tutuu he edtuuwan; iyan a kes ebpuunan te untung he wazà pidtemanan. Wazà ebpekehendiyà te ed-ubpaan te Amey ku emun kenà a iyan ibayè din. 7 Emun egketuenan niw ke hentei a, egketuenan niw zaan ke hentei is Amey ku. Puun guntaan netuenan niw en ke hentei sikandin su neehè niw en sikandin. 8 Ne zutun migkaǥi ziyà te kandin si Felipe te, Ipeehè nu kenami is Amey nu he Megbevayà ne iyan dà egkinehenglanen dey. 9 Ne midtavak si Jesus te, Neuǥet en utew is kebpekiduma ku kenikew, Felipe, ne wazè nu ves metueni ke hentei a? Su is nekeahà kedì, ne nekeehè en daan te Amey ku he Megbevayà. Maan is egkesuat ka he ibpeehè ku kenikew is Amey ku? 10 Wazè ke ves medtuu he zini te kedì is Amey ku, ne ziyà a zaan te kandin su sevaha key zà? Minsan is menge lalag ku keniyu, kenè ku egkeǥiyen te kediey zà he isip su is Amey ku he zini ed-ubpà te kediey, kandin he vaal heini. 11 Tuu kew te egkeǥiyen ku he ziyà a te Amey ku ne zini sikandin te kediey. Ne emun kenè kew ebpeketuu kayi tenged dà te migkaǥi ku, tuu kew tenged te menge vaal ku su is menge vaal ku, egkeehè niw zutun he tutuu is egkeǥiyen ku keniyu. 12 Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he ke zuen edtuu kediey, egkehimu zin is nengeveelan ku, asal lavew pa he mekeǥeǥehem is egkeveelan din tenged te ed-ulì a ziyà te Amey ku he Megbevayà. 13 Ke zuen ebuyuen niw kediey tenged te kedtuu niw kediey, ebeelan ku su wey mevantug is Amey ku tenged kediey. 14 Su is minsan hengkey he ebuyuen niw tenged te kedtuu niw kediey, ebeelan ku. 15 Emun mahal a ziyà te ǥehinawa niw, edtumanen niw is menge suǥù ku keniyu, 16 ne edhengyuan ku is Amey ku su wey zin ikeveǥey keniyu is Menenavang he ed-ilis kediey he kenà edsuwey keniyu te minsan keenu. 17 Iyan sikandin sikan is Waǥas he Mulin-ulin he tutuu is ibpenurù din. Kenà heini egkezawat te menge etew zini te kelibutan he kuntada te Megbevayà su kenè dan egkekilala sikandin ne kenè dan egkesavut ke hentei sikandin. Sikiyu mulà, nesavut niw en ke hentei sikandin su ziyà ed-ubpà te keniyu ne kenà daan ed-awà diyà te keniyu. 18 Ne kenè ku sikiyu ed-ewaan he iring te nengeilu su edlikuan ku zed sikiyu. 19 Kenè en egketegteǥaad ne kenà ad maan egkeahà te menge kuntada ku he etew zini te kelibutan, iyan, sikiyu mulà, egkeehè e pa egkeuman keniyu. Kenà egkeawà is untung ku te minsan keenu, umba zuen niw en daan untung he kenà egkeawà te minsan keenu. 20 Ne zutun te andew te kedlikui ku keniyu, egketuenan niw he siak, diyà a te Amey ku wey is Amey ku, dini zaan te kediey, ne sikiyu, dini kew te kediey ne ziyà a zaan te keniyu. 21 Is etew he edewaten din is menge suǥù ku ne edtumanen din, iyan sikandin etew he utew a mahal ziyà te gehinawa zin. Ne mahal zaan sikandin dini te ǥehinawa zey te Amey ku, ne edhimuwen ku he metueni zin he iyan a zuma zin. 22 Ne zutun migkaǥi si Hudas (kenà sikan is Hudas he tigKeriyuti), ke sikandin diyà te ki Jesus te, Maan is edhimuwen nu he metueni zey sikew ne kenè nu edhimuwen he metueni ka te menge etew he wazà medtuu kenikew? 23 Ne midtavak si Jesus te, Ke zuen etew he mahal a ziyà te ǥehinawa zin, edtumanen din is menge suǥù ku, ne zutun mahal sikandin diyà te ǥehinawa te Amey ku. Ne siak wey is Amey ku, edhendiyè key te kandin ne ziyà key ed-ubpà te kandin. 24 Ke zuen etew he kenà a mahal ziyà te ǥehinawa zin, kenè din edtumanen is menge sugù ku. Heini is menge lalag ku, kenà dini zà te isip ku ebpuun, kekenà, diyà ebpuun te Amey ku he iyan midsuǥù kediey. 25 Egkeǥiyen ku keniyu heini is langun te kemulu e pa zini te keniyu. 26 Ne edsuǥuen te Amey ku zini te keniyu is Menenavang he ed-ilis kediey. Iyan sikandin sikan is Waǥas he Mulin-ulin ne ibpenurù din keniyu is langun, ne ibpetenuzan din keniyu is langun he migkaǥi ku keniyu. 27 Edteǥakan ku is isip niw te kelinew. Is kelinew he zini te isip ku, iyan idtaǥak ku keniyu. Is menge etew zini te kelibutan he kenà edtuu, kenè dan ebpekeveǥey keniyu te kelinew he iring kayi. Ne kinhanglan he kenà mebmesakit is gehinawa niw ne kenè kew zaan mahandek. 28 Nezineg niw is migkaǥi ku he ed-ewaan ku sikiyu ne edlikù e zed dini te keniyu. Angin ke tutuu he mahal a ziyà te ǥehinawa niw su igkelipey niw pezem heini su ǥuntaan egkehimu he ed-ulì a ziyà te Amey ku he iyan lavew kenà a. 29 Ne te wazè pa meuma is ked-ewai ku keniyu, migkaǥi ku en keniyu heini he zaan su emun egkeulaula en, ebpeketuu kew he iyan a sikan is hadì he mibpilì te Megbevayà. 30 Mevavè dà utew is menge lalag ku keniyu su meǥaan en ebpekeuma si Setanas is egalen te menge etew zini te kelibutan he kuntada ku. Wazè din keǥehem kediey, 31 iyan, is ed-ul-ulahan ku ǥuntaan, ne iyan insuǥù kediey te Amey ku he Megbevayà. Edtumanen ku heini su wey metueni te menusiyà he mahal zini te ǥehinawa ku is Amey ku. Ne kuwa kew en su ed-awè kiw kayi.

15

1 Iyan a, ke si Jesus, sikan is puun te pinemula he paras ne is Amey ku he Megbevayà, iyan teǥipinemula. 2 Ke zuen subpang ku he kenà ebpemeǥas, id-awè din. Ne is langun he menge subpang ku he ebpemeǥas, edlumpiyuwan din su wey mekesigudu mekepemeǥas. 3 Nelumpiyuwan kew en pinaaǥi te kedhemeni niw te impenurù ku keniyu. 4 Kenè kew suwey kediey iring te kenà a zaan edsuwey keniyu. Wazà subpang he ebpekepemeǥas ke ebpekesuwey ziyà te lawa te pinemula, ne sikiyu zaan, emun edsuwey kew kediey kenè kew ebpekepemeǥas. 5 Su iyan a sikan is lawa ne iyan kew menge subpang ku. Is etew he kenà edsuwey kedì iring te kenà a zaan edsuwey kandin, iyan ebpekepenigudu ebpekepemeǥas. Wazà egkehimu niw ke ebpekesuwey kew kediey. 6 Su ke zuen etew he edsuwey kediey, ed-engkezan sikandin iring te subpang he idtimbag wey meǥangu. Ne is menge subpang he nengeǥangu, edtiǥumen ne idtimbag diyà te hapuy wey metutung. 7 Ne sikiyu, emun kenè kew edsuwey kedì ne edhemenan niw is menge penurù ku, is minsan hengkey he ebuyuen niw kediey, ibeǥey ku keniyu. 8 Emun ebpenigudu kew ebpemeǥas, he ke và dà egkeǥiya, ke layun meupiya is menge vaal niw , egkezeliǥan te menge etew is Amey ku he Megbevayà ne egketuenan he tutuu kew iyan he menge sumusundan ku. 9 Iring te mahal a ziyà te ǥehinawa te Amey ku, mahal kew zaan dini te ǥehinawa ku. Hemeni niw is kebmahala ku keniyu zini te ǥehinawa ku. 10 Emun edtumanen niw is menge suǥù ku keniyu, ne kenè kew egkeawà te kebmahala ku keniyu zini te ǥehinawa ku iring te midtuman ku is menge suǥù kediey te Amey ku he Megbevayà ne kenà ad daan egkeawà te kebmahala zin kedì diyà te ǥehinawa zin. 11 Umba migkaǥi ku keniyu heini is langun su wey niw ikelipey is kediey he kelipey ne wey kew utew melipey. 12 Iyan heini suǥù ku keniyu he kinahanglan he mahal ziyà te ǥehinawa te uman sevaha keniyu is minsan hentei keniyu iring te mahal kew zini te ǥehinawa ku. 13 Ke zuen etew he ebpehimatey wey melibri is menge emiǥu zin, tuus heini he utew mahal is menge emiǥu zin diyà te ǥehinawa zin; wazè en kebmahal he ebpekeiring kayi. 14 Menge emiǥu ku sikiyu ke edtumanen niw is idsuǥù ku keniyu. 15 Kenè ku en maan sikiyu egngezanan te menge suluǥuen ku su is suluǥuen, kenà egkeǥiyan te egalen din ke hengkey is ebeelan te egalen din. Egngezanan ku sikiyu he menge emiǥu ku su is langun he impesavut kediey te Amey ku he Megbevayà, impesavut ku zaan keniyu. 16 Kenè kew iyan nekepilì kediey, kekenà, iyan a nekepilì keniyu. Intezù ku sikiyu wey kew mekepemeǥas te menge meupiya he ulaula ne wey kenà daan mahanew is beǥas niw. Ne is minsan hengkey he ebuyuen niw ziyà te Amey ku he Megbevayà tenged te kedtuu niw kediey, ibeǥey zin keniyu. 17 Iyan suǥù ku keniyu is: kinahanglan he mahal ziyà te ǥehinawa te uman sevaha keniyu is minsan hentei keniyu. 18 Emun egkuntedahan kew te menge etew zini te kelibutan he kuntada te Megbevayà, kenè kew meinuinu su zaan e zan he egkuntedahan. 19 Emun duma kew te menge kuntada te Megbevayà ebmahalen kew zan, iyan, geina te kenè kew zan duma ne egkuntedahan kew zan su mibpilì ku sikiyu wey kew mekesuwey ziyà te kandan. 20 Tentenuzi niw is migkaǥi ku keniyu he is suluǥuen, kenà lavew te egalen din. Su ke mibpesipelahan e zan is egalen niw, iyan kew pe be kenè dan pesipelahi. Ke edtumanen te menge etew is kedì he penurù, edtumanen dan daan is keniyu. 21 Iyan, ebpesipelahan kew te menge etew tenged te kedtuu niw kediey su wazè dan mekilala is Amey ku he midsuǥù kediey. 22 Angin ke wazà a mekehendini te kelibutan ne wazà a zaan mekepesavut kandan su kenà sikandan egkevesulan tenged te salè dan, iyan, guntaan wazè dan en igkepesangil. 23 Is egkuntada kediey, kenà iyan e zà egkuntedahan din, kekenà, egkuntedahan din daan is Amey ku he Megbevayà. 24 Duen mibeelan ku he neehè dan he menge egkein-inuwan he kenà egkeveelan te minsan hentei he menusiyà. Angin ke wazè dan maahà heini su kenà sikandan egkevesulan tenged te mezaat he mid-ulaula zan kedì. Iyan, neehè dan en ne minsan pa zutun, siak wey is Amey ku, egkuntedahan key zan. 25 Pinaaǥi kayi netuman diyà te kandan is tagnà diyà te kesuǥuan he impenurù dengan kandan he edhenduen te, Minsan ke wazè dan ketezengan te igkuntedaha zan kedì, ne egkuntedahan e zan. 26 Ne mid-uman megkaǥi si Jesus te, Is Menenavang he ebpuun te Amey ku, edsuǥuen ku zini te keniyu. Iyan sikandin sikan is Waǥas he Mulin-ulin he ebpenurù te tutuu he edtuuwan. Ne emun ebpekeuma en dini te kelibutan, ibpesavut din ke hentei a. 27 Ne ebpekepesavut kew zaan kayi su puun pa te aney ku en kebpenurù, duma ku en sikiyu.

16

1 Umba migkaǥi ku keniyu heini is langun, ke si Jesus, su wey kenà mehugkà is kedtuu niw kediey te egkehitavù keniyu keuzemà. 2 Su id-awè dan is ketenged niw te kedseled diyà te simbahan, ne kenà iyan dà heini su keuzemà ke zuen edhimatey keniyu, kunaan din ke igkesuat te Megbevayà haazà is mibeelan din. 3 Umba ebeelan dan heini keniyu su siak wey is Amey ku, wazè key zan mekilala. 4 Umba egkeǥiyen ku heini keniyu he zaan su emun egkehitavù heini is kebpekeantus niw te kemereǥenan, egketenuzan niw he inlaǥuy ku en keniyu heini he zaan. Wazè ku sikiyu keǥiyi kayi zengan hein beǥu kiw pa he nekeduzuma su kemulu e pa zutun duma niw. 5 Iyan, guntaan ed-ulì ad diyà te Amey ku he midsuǥù kedì. Ne wazà sevaha keniyu he ed-insà kedì ke hendei a ebpevayà, 6 kekenà, utew kew egkengeseeng tenged te migkaǥi ku keniyu is egkengeantus niw he kemeresayan keuzemà. 7 Ne minsan pa kayi, benar iyan is egkeǥiyen ku he igkezeyzey niw is ked-ewai ku keniyu su emun kenè ku sikiyu ed-ewaan, kenà ebpekehendini te keniyu is Menenavang. Ne emun ed-awà a, edsuǥuen ku sikandin dini te keniyu. 8 Ne emun dini en sikandin, ibpesavut din te menusiyà he mezaat is ulaula te menusiyà wey ibpesavut din he zuen metazeng he ibayà wey ibpesavut din daan kandan he edsilutan sikandan te Megbevayà. 9 Iyan ibpesevuta zin kandan he mezaat is ulaula zan su wazè dan medtuu kediey. 10 Ibpesavut din kandan is metazeng he ibayà su ed-ulì ad diyà te Amey ku ne kenè e en egkeahà keniyu. 11 Ibpesavut din is kedsiluti kandan te Megbevayà su si Setanas he egalen dan te menge kuntada te Megbevayà, midhukuman en te silut. 12 Mezakel pa is egkeǥiyen ku pezem keniyu, iyan, kenè niw pa egkesavut. 13 Ne sikan is Waǥas he Mulin-ulin he ebpenurù te tutuu he tuluuwen, emun dini en sikandin te keniyu, ibpesavut din keniyu is langun he tutuu. Kenè din iyan ibpesavut is kandin dà he isip, kekenà, iyan ibpesavut din is nezineg din diyà te Amey ku. Ibpesavut din daan keniyu is egkeulaula keuzemà. 14 Ebentuǥen e zin su ibpesavut din keniyu is penurù ku wey ulaula ku. 15 Umba migkaǥi ku he ibpesavut din keniyu is penurù ku su is langun he egkeǥiyen te Amey ku, iyan ku zaan egkeǥiyen. 16 Nesipeǥan en is timpu he kenà ad keniyu egkeahà ne kenà daan utew egkeuǥet dutun ne egkeahà a keniyu egkeuman. 17 Ne zutun mibpein-inseey is duma he menge sumusundan din te, Hengkey vuwa is ibpesavut din kayi te lalag din he nesipeǥan en is timpu he kenè tew en sikandin egkeahà ne kenà daan utew egkeuǥet dutun ne egkeehè tew en maan, wey hengkey is ibpesavut din te migkaǥi zin he ed-ulì sikandin diyà te Amey zin? 18 Ne ke sikandan daan te, Hengkey vuwa is ibpesavut din te migkaǥi zin he nesipeǥan en is timpu? Kenè tew egkesavut ke hengkey is ibpesavut din. 19 Ne netuenan ni Jesus he zuen egkesuatan dan he id-insà kandin umba migkaǥi sikandin te, Iyan buwa id-insè niw ke hengkey is ibpesavut ku te migkaǥi ku ǥeina he nesipeǥan en is timpu he kenà ad keniyu egkeahà, ne kenà daan utew egkeuǥet dutun ne egkeahà ad maan keniyu. 20 Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he is menge kuntada ku, igkelipey zan utew is egkehitavù kedi, iyan, sikiyu, ebpekesineǥew kew su egkeseeng kew. Iyan, egkeilisan is kegkeseeng niw te zekelà he kelipey. 21 Emun ebeliliten is bahi, egkerasey te mesakit su ed-anak en. Ne emun edlusazan en, egkelipatan din is mesakit su igkelipey zin is beǥu en he etew he in-anak. 22 Iring din ded daan, egkeseeng kew ǥuntaan, iyan, dutun te kebpeked-uman tew kebpeked-aahà, utew kew zutun egkelipey, ne wazà minsan hentei he egkeawè din is kelipey niw. 23 Ne zutun he andew wazè en kinahanglan he zuen id-insè niw kediey. Utew venar is egkeǥiyen ku keniyu he ke zuen minsan hengkey he ebuyuen niw ziyà te Amey ku, ibeǥey zin keniyu tenged te kedtuu niw kediey. 24 Wazè niw pa mibuyù diyà te kandin ebpuun te kedtuuwi niw kediey. Buyù kew wey kew mekezawat su wey kew utew melipey. 25 Migamit ku is menge sempità te kebpenurua ku keniyu, iyan, meǥaan en egkeuma is andew he kenè en maan menge sempitè pa is egemiten ku su zutun, melemu niw en he egkesavut is egkeǥiyen ku. Ne zutun utew niw egkekeleduwi is egkeǥiyen ku keniyu mehitenged te Amey ku he Megbevayà. 26 Ne zutun he andew tenged te kedtuu niw kediey, iyan kew en egkaǥi te ebuyuen niw ziyà te Amey ku, ne kenè en kinahanglan he iyan e pa egkaǥi te ebuyuen niw ziyà te Amey ku 27 su utew kew mahal ziyà te ǥehinawa te Amey ku tenged te mahal a zaan diyà te ǥehinawa niw wey tenged daan te midtuu kew he ziyà a ebpuun te Amey ku he Megbevayà. 28 Diyà a ebpuun te Amey ku ne midhendini a te kelibutan. Ne ǥuntaan ed-ewaan ku heini is kelibutan ne ed-ulì ad diyà te Amey ku. 29 Ne zutun migkaǥi haazà is menge sumusundan din te, Ne utew en keladu is egkeǥiyen nu su kenè en maan sempità. 30 Nesavut dey en he netuenan nu is langun su minsan is id-insà kenikew, kenè en kinahanglan he egkeǥiyen pa su netuenan nu en he zaan, umba edtuuwan dey en he sikew, diyà ka ebpuun te Megbevayà. 31 Ne migkaǥi kandan si Jesus te, Human kew ves meketuu? 32 Egkesipeǥan en is timpu he zutun ebpekedsusuwey kew is langun; ed-ulì is kada sevaha keniyu ziyà te ed-ubpaan din ne egkeewaan a. Ne minsan pa zutun duen ku pa zuma su iyan duma ku is Amey ku he Megbevayà. 33 Umba migkaǥi ku keniyu heini is langun su wey mebmelinawen layun is gehinawa niw tenged kediey. Dini te kelibutan ebpesipelahan kew te menge etew he kuntada ku, iyan, kenè kew mahandek su nezaag ku en sikan is egalen te menge kuntada ku!

17

1 Ne hein nekepasad si Jesus dutun he egkaǥi, midlingahà diyà te langit ne ke sikandin te, Amà, iyan en heini sikan is netagnà he timpu. Ipeehè nu en is dekelà he bentuǥan ku te Anak nu wey ku zaan ikepaahà is kezekelà te kenikew he bentuǥan. 2 Insarig nu kediey is kebayàbayà te tivuuk he menusiyà su wey ku meveǥayi te untung he wazà pidtemanan is langun he menge etew he imbeǥey nu kediey. 3 Ne iyan heini paaǥi he egkezawat dan is untung he wazà pidtemanan. Kinahanglan he egkesavut dan ke hentei ka is sevaha zà he tutuu he Megbevayà wey kinahanglan he egkesavut dan daan ke hentei a is Anak nu he si Jesu Kristu. 4 Dini te kelibutan, impeehè ku is utew zekelà he bentuǥan nu su is menge vaal he insuǥù nu kediey, nepasad ku en. 5 Ne guntaan, Amà, iulì nu kediey ziyan te etuvangan nu sikan is daan he utew ku kegkelavew he iyan kes kegkelavew ku zengan hein diyan e pa te kenikew te wazè pa limbaǥa is kelibutan. 6 Is menge etew he imbeǥey nu kediey zini te kelibutan, impesavut ku kandan ke hentei ka. Kenikew sikandan he zaan ne imbeǥey nu kediey ne midtuman dan en is insuǥù nu kandan. 7 Netuenan dan en human he is langun he egkehimu ku, ne ziyè dà ebpuun te kenikew 8 su is impepenurù nu kediey, impenurù ku en kandan ne netuenan dan he tutuu iyan he ziyan a ebpuun te kenikew. Ne midtuu zan he midsuǥù a kenikew. 9 Edhengyuan ku sikew tenged kandan; kenè ku sikew edhengyuan he tevangi nu is menge etew he kenà edtuu kedì, kekenà, edhengyuan ku sikew he tevangi nu is menge etew he imbeǥey nu kediey su kenikew zaan sikandan. 10 Ne is menge etew he ǥaked nu, kediey zaan, ne is langun he kediey, kenikew zaan. Ne pinaaǥi kandan egkeahà is bentuǥan ku. 11 Ne ǥuntaan ed-ulì ad diyan te kenikew ne kenè e en ed-ubpà dini te kelibutan, iyan, heini is menge etew he ǥaked ta, dini zan pa te kelibutan. Waǥas he Amey ku, pinaaǥi te ǥehem te ngazan nu, ipata nu heini is menge imbeǥey nu kediey he etew su wey mesevaha sikandan iring te sevaha ki zà. 12 Te kemulu e pa zuma zan, is menge etew he imbeǥey nu kediey, midlig-enan ku sikandan pinaaǥi te ǥehem te ngazan nu he iyan daan kes ngazan he imbeǥey nu kediey. Mibentayan ku sikandan ne wazà minsan sevaha he egketazin kandan. Sikan is etew he netagnà is kedsiluti kandin, egketazin sikandin su egketuman is tagnà diyà te insurat he Lalag te Megbevayà. 13 Ne ǥuntaan ed-ulì ad diyan te kenikew ne edhengyuen ku kenikew heini te kemulu e pa zini te kelibutan su wey mepurung sikandan mengelipey te kediey he kelipey. 14 Sikan is lalag nu he ibpepenurù nu kediey, impenurù ku en kandan, ne migkuntada sikandan te menge etew zini te kelibutan he kuntada nu su wazè dan upakat kayi iring te wazà daan kedì he upakat te menge kuntada nu. 15 Kenè ku iyan edhengyuen he iawè nu zini te kelibutan heini is menge ǥaked ta he etew, kekenà, iyan edhengyuen ku kenikew he ipata nu sikandan wey kenà sikandan mekeizi ni Setanas. 16 Wazè dan upakat te menge etew he kuntada nu iring te wazè ku zaan upakat dutun te menge kuntada nu. 17 Heini is menge ǥaked ta he etew, pinaaǥi te tutuu he tuluuwen, himuwa nu sikandan he menge suluǥuen nu. Is lalag nu, iyan tutuu he tuluuwen. 18 Iring te midsuǥù a kenikew zini te kelibutan, edsuǥuen ku zaan sikandan wey zan ikepesavut is tivuuk he menusiyà. 19 Ne tenged kandan ibpeveyveyaan ku kenikew is gehinawa ku su wey zan daan ikepurung ikepeveyveyai kenikew is gehinawa zan. 20 Edhengyuan ku sikew kenà tenged dà kayi te menge ǥaked ta ǥuntaan, kekenà, tenged daan te langun he edtuu kediey keuzemà pinaaǥi te kedwali zan. 21 Amà, idhangyù ku sikandan pudu wey mesevaha zà is isip dan iring te kegkesevaha ta. Dini ka te kedì ne ziyan a zaan te kenikew. Edhengyuen ku zaan he mesevaha sikandan dini te kenita su wey meketuu is menusiyà he midsuǥù a kenikew. 22 Is kegkehimu ku he lavew he imbeǥey nu kediey, imbeǥey ku zaan kandan wey zan mesevaha te isip iring te kegkesevaha ta. 23 Su ziyà a te kandan ne zini ka zaan te kedì wey mehustu is kegkesevaha te isip dan su wey metueni te tivuuk he menusiyà he midsuǥù a kenikew, ne wey metueni zaan te menusiyà he mahal sikandan diyan te ǥehinawa nu iring daan te mahal a ziyan te ǥehinawa nu. 24 Amà, is menge etew he imbeǥey nu kediey, egkesuatan ku he ziyè dan mekeamur te kediey diyà te ed-ubpaan ku keuzemà wey zan maahà is mekeǥeǥehem he anlag ku he imbeǥey nu kediey zengan te wazè pa tukuza heini is kelibutan. Umba mibeǥayan a kenikew te anlag su mahal a ziyan te ǥehinawa nu. 25 Waǥas he Amey ku, is menge etew zini te kelibutan he kuntada nu, wazè dan mesavut ke hentei ka, iyan, siak, nesavut ku; ne heini is menge etew he ǥaked ta, nesavut dan he midsuǥù a kenikew zini. 26 Impesavut ku kandan ke hentei ka ne ibpenigudu ku pa ibpesavut kandan heini su wey mehimu he ziyà a te kandan ne mahal ziyà te ǥehinawa te uman sevaha kandan is minsan hentei kandan iring te mahal a zaan diyan te ǥehinawa nu.

18

1 Ne te neketapus si Jesus dutun he ebpengumew-umew, sikandin wey is menge sumusundan din, midrapas dan te zal-ug he egngezanan te Kidrun. Ne zuen menge kayu he impemula zutun ne zutun dan mebpundu. 2 Ne si Hudas, sikan is ed-akal kandin wey mehimetayi, netuenan din haazà is mibpunduwan dan su si Jesus wey is menge sumusundan din, layun dan edtiǥum dutun. 3 Ne zutun nekeuma si Hudas he edumahan te sengekumpeniya he sundaru wey pulis he midsuǥù te menge punuan he memumuhat wey menge Perisiyu. Ne ebpenusulù he nengeǥumeenan sikandan. 4 Ne zutun, si Jesus, geina te wazà mekeeles diyà te kandin is langun he egkehitavù kandin, midsinuǥung din sikandan ne mid-insà te, Hentei is ebpen-ahaan niw? 5 Ne midtavak dan te, Si Jesus he tigNeserit. Ne migkaǥi si Jesus te, Iyan a ebpen-ahaan niw. Ne zutun en daan si Hudas, kes mid-akal ki Jesus. 6 Ne hein migkaǥi si Jesus te, Iyan a, nemekepemuley-ang dan ne nengepiley zan. 7 Ne mid-uman med-insà si Jesus te, Hentei is ebpen-ahaan niw? Ne midtavak dan med-uman te, Si Jesus he tigNeserit. 8 Ne migkaǥi si Jesus te, Migkaǥi ku en he iyan a. Emun iyan a ebpen-ahaan niw, kenè niw mulà dekepa heini is menge zuma ku. 9 (Umba nekaǥi zin heini su egketuman sikan is in-ampù din he egkaǥi te, Is minsan sevaha zà te menge etew he imbeǥey nu kediey, wazà netazin.) 10 Duen ubpit ni Simon Pedro ne midhulavut din ne midtibas din is suluǥuen te lavew he memumuhat ne netenaan haazà diyà te kewanan he telinga ne nesapla haazà is telinga zin. Is ngazan dutun te suluǥuen, si Malkus. 11 Ne midawey ni Jesus si Pedro, ke sikandin te, Iǥumè nu heeyan is ubpit nu su is ibpaantus kedì te Amey ku, kenè ku ve ed-entusen? 12 Ne zutun, haazà is menge sundaru wey is kepitan dan wey elin daan is menge pulis te menge Hudiyu, midakep dan si Jesus ne mibakus dan. 13 Ne midhunaan dan uwita sikandin diyà te ki Anas su enuǥang si Anas ni Keyipas te lavew he memumuhat dutun he tuig. 14 Iyan si Keyipas kes midsambag te menge Hudiyu he kinahanglan he ebpatey is sevaha he etew he elili te tivuuk he kehudiyuwan. 15 Si Pedro wey is sevaha pa he sumusundan, edteltelukun dan ki Jesus. Ne haazà he sumusundan, nekilala sikandin te lavew he memumuhat ne tenged dutun miduma ki Jesus ne midseled dutun te lama te valey te lavew he memumuhat. 16 Ne si Pedro mulà, diyè dà sikandin te ǥawas uvey te pultahan. Ne zutun midlawang is sevaha he sumusundan he kilala te lavew he memumuhat ne midlelaǥan din haazà is bahi he impevantey zutun te pultahan ne impeseled din si Pedro. 17 Ne haazà is bahi zutun te pultahan, mid-insaan din si Pedro te, Sumusundan ke ve zaan keniyan te etew? Ne midtavak si Pedro te, Kenà. 18 Ne midtetavun te uring is menge pulis wey menge suluǥuen su meǥenew haazà, ne edhizazang dan dutun. Ne mid-amur zutun si Pedro te kandan su edhizazang. 19 Ne zutun in-insà ki Jesus te lavew he memumuhat is menge sumusundan din wey is penurù din. 20 Ne midtavak si Jesus te, Wazà mekeeles is menge penurù ku ziyà te menge etew su ziyà a mebpenurù te menge simbahan wey ziyà daan te Valey te Megbevayà he egketiǥuman te tivuuk he kehudiyuwan. Wazè ku ieles is minsan hengkey he lalag ku. 21 Maan is iyan a ed-insaan nu? Insai niw is nemekezineg kedì su netuenan dan is migkaǥi ku kandan. 22 Ne te nekaǥi ni Jesus haazà, midsumbag sikandin te sevaha he pulis he edhithitindeg dutun te uvey zin ne migkaǥi haazà is pulis te, Maan is nekeǥehem ka he edtavak te iring keniyan diyà te lavew he memumuhat? 23 Ne midtavak kandin si Jesus te, Emun mezaat is migkaǥi ku, keǥiya nu ke hengkey is mezaat he nekaǥi ku, ne emun ke wazà mezaat, maan is midsumbag a kenikew? 24 Ne zutun impeuwit ni Anas si Jesus he mibakus diyà te ki Keyipas he iyan tutuu he lavew he memumuhat. 25 Ne kemulu pa si Pedro zutun is edhidhizazang. Ne zuen menge etew zutun he mid-insà kandin te, Kenè ke ve sumusundan daan ni Jesus? Iyan, mibarew ni Pedro. Ke sikandin te, Kenà a iyan. 26 Ne zuen daan dutun sevaha he suluǥuen te lavew he memumuhat. Haazà he suluǥuen, megeget duen te nelepungan ni Pedro te telinga. Ne migkeǥiyan din si Pedro te, Henduen be te neehè ku sikew ǥeina ziyà te midekepan ki Jesus. Duma ke zin buwa? 27 Ne mibarew en maan si Pedro ne segugunà mid-ukarà is manuk. 28 Ne zutun mid-uwit dan en maan si Jesus puun dutun te valey ni Keyipas ne midhendiyè dan te turuǥan te gubirnedur he Rumanu. Ne meselem pa utew zutun. Ne ziyè dà is menge punuan he menge Hudiyu te ǥawas su wey kenè dan mekesupak te vetasan dan te kegkelumpiyuwi su ke edseled dan dutun wazà ituǥut kandan is kedtampu te kegkaan te Idlavung te Kedlevayi. 29 Tenged dutun migawas si Gubirnedur Pilatu ziyà te kandan ne ke sikandin te, Hengkey is idsumbunga niw kayi te etew? 30 Ne midtavak is menge punuan te, Emun kenà selaan heini, kenè dey pezem id-etuvang kenikew. 31 Ne midtavak si Pilatu te, Kuwaa niw sikandin dini su iyan kew susi kandin sumalà is ibpenurù te kesuǥuan niw. Ne migkaǥi is menge Hudiyu te, Wazà ituǥut kenami te velaud niw te menge Rumanu is kedhukum te kemetayen. 32 (Umba neulaula heini su egketuman is midtagnà ni Jesus he edhimetayan sikandin pinaaǥi te kedrensanga te krus.) 33 Ne midseled si Pilatu zutun te turuǥan ne mid-umew zin si Jesus. Ne migkaǥi si Pilatu te, Hadì ke ve te menge Hudiyu? 34 Ne midtavak si Jesus te, Kenikew zè be he isip heini is insè nu ke hadì a wey ke ziyè be ebpuun heini te selakew en he etew? 35 Ne midtavak si Pilatu te, Hudiyu e ve! Is menge zuma nu he Hudiyu wey is menge punuan he memumuhat, iyan mid-uwit kenikew zini. Hengkey is salè nu? 36 Ne midtavak si Jesus te, Is keǥehem ku te kedhadì, kenà dini ebpuun te kelibutan. Su ke zini ebpuun mibpekidtebek en geina is menge sakup ku wey a kenà mezakep te menge Hudiyu, iyan, kenà dini te kelibutan ebpuun is keǥehem ku te kedhadì. 37 Ne migkaǥi si Pilatu te, Hadì ke ves? Ne midtavak si Jesus te, Tutuu heeyan is nekaǥi nu su hadì a. Umba midhendini a te kelibutan. Umba neetew a zini te lumpad. Midhendini a su wey ku ikepesavut ke hengkey is tutuu he tuluuwen. Is langun he menge etew he egkesuatan dan he metueni zan is tutuu he tuluuwen, ebpemineg dan kediey. 38 Ne zutun migkaǥi si Pilatu te, Meupiya pezem ke zuen netau te tutuu he tuluuwen. Ne zutun te nekaǥi zin heini, midlawang en maan si Pilatu ziyà te menge Hudiyu ne ke sikandin diyà te kandan te, Wazè ku egketuenan he salè din. 39 Ne zini te keniyu te menge Hudiyu, duen betasan niw he emun Pista te Kedlevayi, ibpaawà ku is sevaha he egkesuatan niw he pirisu. Egkesuatan niw ve he ibpaawè ku heini is hadì niw te menge Hudiyu? 40 Ne mibpememensag dan te, Kenà iyan sikandin, kekenà, iyan nu ipaawà si Berabas. (Ne haazà si Berabas, tulisan.)

19

1 Ne zutun insuǥù ni Pilatu he ipevuǥel si Jesus. 2 Ne hein netapus te menge sundaru haazà is kebuǥela zan kandin, mibengkulè dan is duǥiyen he ǥawed ne insuup dan diyà te ulu zin. Ne zutun impekukumbalè dan kandin is meriǥà he kumbalà su uvag hadì. 3 Ne mid-uvayan dan su ebelvelayen dan. Ke sikandan te, Kumusta ka, sikew is hadì te menge Hudiyu! Ne midsumbag dan sikandin. 4 Ne zutun midlawang en maan si Pilatu ne migkeǥiyan din haazà is menge Hudiyu te, Ibpelawang ku en maan sikandin dini te etuvangan niw su wey niw metueni he wazè ku naahà he salà he neveelan din. 5 Ne zutun midlawang si Jesus he kemulu midsuupan is ulu zin te zuǥiyen wey midsun-uzan te meriǥà he kumbalà. Ne migkaǥi si Pilatu te, Tengtengi niw sikandin! 6 Ne is menge punuan he memumuhat wey is menge pulis, hein neehè dan si Jesus, mibpememensag dan te, Himetayi, iransang te krus! Ne midtavak si Pilatu te, Iyan kew medransang kandin te krus su siak, wazè ku egketuenan he salè din! 7 Ne migkaǥi ziyà te kandin haazà is menge Hudiyu te, Sumalà te kesuǥuan dey, kinahanglan he edhimetayan heini he etew su midsupak din is kesuǥuan su migkaǥi zin he iyan sikandin sikan is Anak te Megbevayà. 8 Ne te kegkezineǥa ni Pilatu kayi, mid-iseg is kegkehandek din, 9 ne midseled en maan sikandin dutun te turuǥan ne ke sikandin diyà te ki Jesus te, Hendei ka ebpuun? Ne wazà dutun medtavak si Jesus. 10 Ne mid-uman megkaǥi si Pilatu te, Maan is kenè ka egkaǥi? Wazè nu ve metueni he zekelà is keǥehem ku; igkepaawè ku sikew ne egkehimu zaan he idsuǥù ku he iransang ka te krus? 11 Ne midtavak si Jesus te, Is keǥehem nu te kebayàbayà kediey, ke wazè pa iveǥey heini te Megbevayà diyà te kenikew, wazè nu ǥeina egkehimu. Umba sikan is midsuǥù he uwita a zini te kenikew, iyan edhuna he zekelà is salè din, kenà sikew. 12 Ne zutun, mid-iseg is gustu ni Pilatu he edlibriyen din si Jesus, iyan, mibpememensag en maan haazà is menge Hudiyu, ke sikandan te, Emun ibpaawè nu heeyan he etew, egkuntedahan nu is hadì tew ziyà te Ruma he si Cesar su is etew he iring kayi he ebpahadì, ebpekigkuntada ki Cesar. 13 Ne zutun te nezineg haazà ni Pilatu, impelawang din si Jesus ne mibpinuu zutun te pinuuwè din te hukmanan, kes migngezanan dan te Gebata te kineǥiyan he Hibriyuhanen, ne ke và dà kenitew, midseeǥan te vatu . 14 Ne neudtu en dutun. Ne haazà he andew, iyan andew te kedteǥenahi zan te Pista te Kedlevayi. Ne zutun migkaǥi si Pilatu ziyà te menge Hudiyu te, Heini en sikan is hadì niw! 15 Ne zutun mibpememensag en maan haazà is menge Hudiyu te, Himetayi en, iransang te krus! Ne migkaǥi ziyà te kandan si Pilatu te, Ibperansang ku ve is hadì niw te krus? Ne midtavak is menge punuan he memumuhat te, Iyan dà hadì dey si Cesar! 16 Ne zutun intuǥut ni Pilatu he iransang si Jesus diyà te krus. Ne is menge sundaru, mid-uwit dan si Jesus 17 ne migawas dan dutun te inged ne impetiang dan ki Jesus haazà is krus he edrensangan kandin. Midhendiyè dan te egngezanan te Tulan te Ulu. (Ne te kineǥiyan he Hibriyuhanen egngezanan te Gulguta.) 18 Ne zutun inransang si Jesus te menge sundaru. Ne zuen pa zezuwa he inransang dan daan diyà te krus. Impasek dan is krus te sevaha ziyà te egkeǥivang, ne is sevaha, diyà te egkekewanan, ne ziyà te teliwazà si Jesus. 19 Duen insurat ni Gubirnedur Pilatu he impezeket dan dutun te zivavew te krus. Is menge lalag he insurat, edhenduen te, Si Jesus he TigNeserit he Hadì te Menge Hudiyu. 20 Mezakel he menge Hudiyu is nemekevasa zutun su uvey te inged he Hiruselim haazà is midrensangan ki Jesus. Tetelu he kineǥiyan is kedsurata zutun: Linatin, kineǥiyan he Gerisyahanen, wey kineǥiyan he Hibriyuhanen. 21 Ne zutun migkaǥi haazà is menge punuan he menge memumuhat diyà te ki Pilatu te, Deyzey ke wazè nu pezem isurat is Hadì te Menge Hudiyu. Iyan nu isurat is, Migkaǥi heini is etew he hadì sikandin te menge Hudiyu. 22 Ne midtavak si Pilatu te, Kenè en egkeilisan. Iyan en is insurat ku. 23 Ne haazà is menge sundaru, hein ingkeransang dan en si Jesus diyà te krus, migkuwa zan is ugelingen din ne mibahin dan te heepat he vahin su wey zan pudu mekekuwa is menge sundaru zutun. Ne zuen kumbalè din he te kedhevela zutun wazè din pidtemuwan. 24 Ne tenged dutun migkaǥi is menge sundaru te, Kenè tew ebindasen, kekenà, edripahan tew wey tew metueni ke hentei kenitew is ebpekeǥaked. Umba neulaula zan heini su egketuman kes netagnà dengan he Lalag te Megbevayà he insurat he edhenduen te, Mibahinbahin dan is ugelingen ku ne midripahan dan is bisti ku. Ne neulaula haazà dutun te menge sundaru. 25 Ne zutun te uvey te krus ni Jesus, edhithitindeg is iney zin ne zutun daan sikan is suled he vahi te iney ni Jesus, wey si Maria kes esawa ni Kelupas, wey elin daan si Maria Megdelina. 26 Ne hein naahà ni Jesus is iney zin wey sikan is sumusundan he mahal ziyà te ǥehinawa ni Jesus, migkeǥiyan din is iney zin te, Inà, iyan en heeyan anak nu. 27 Ne zutun migkeǥiyan din sikan is sumusundan din te, Iyan en heeyan iney nu. Ne puun dà dutun he andew ziyè en med-ubpà is iney ni Jesus te valey zutun te sumusundan ni Jesus. 28 Ne zutun netuenan ni Jesus he nepasad din en is langun he netagnà mehitenged kandin, ne migkaǥi te, Egkemezahan a. Ne pinaaǥi zutun netuman is netagnà dengan diyà te insurat he Lalag te Megbevayà. 29 Ne zuen umuy zutun he nepenù te mepezes he inumen. Migkuwa zan is ispungha ne intereb dan dutun, ne midtiyuk dan haazà te zeisek he kayu he egngezanan te hisup, ne indiwalwal ziyà te vèbè ni Jesus. 30 Ne hein nesupsup ni Jesus haazà, migkaǥi te, Nepasad ku en is langun. Ne midungul ne zutun minatey. 31 Mahapun haazà ne iyan andew te kedteǥanaha te Pista te Kedlevayi. Is menge punuan he menge Hudiyu, midhendiyè dan te ki Pilatu ne midhangyù dan he ipepenlepui zin is menge paa zuen te impenransang te krus wey mebpematey su wey mehimu he ikeawà is menge lawa zan puun te krus te kenè pa Andew te Kedhimeley. Su haazà he Andew te Kedhimeley, utew mahal he andew ziyà te menge Hudiyu. 32 Ne midsuǥù din is menge sundaru. Ne mibeyaan dan ne mibpenlepuan dan is menge paa zuen te sevaha he inransang duma ki Jesus, ne human dan sikan is sevaha pa. 33 Ne hein iyan en si Jesus, neehè dan he minatey en, umba, wazè dan en penlepui sikandin. 34 Iyan, is sevaha zutun te menge sundaru, mibpilak din te vangkew is tengkilizan ni Jesus ne zuen midtudà he ebpuun dutun he lengesa wey wahig. 35 Siak is midsurat kayi, edtistiǥusan ku he tutuu heini su neehè ku en. Netuenan ku he tutuu heini is insurat ku. Umba insurat ku su wey kew zaan meketuu. 36 Umba neulaula haazà su egketuman sikan is tagnà diyà te insurat he Lalag te Megbevayà he edhenduen te, Wazà minsan sevaha te menge tulan din he egkelepù. 37 Wey zuen daan insurat he tagnà he edhenduen te, Edtengtengan dan is etew he mibpilak dan. 38 Ne hein nepasad haazà, si Jose he tig-Eremetiya, midhendiyà sikandin te ki Pilatu. (Ne haazà si Jose, sumusundan ni Jesus, iyan, meeles su egkehandek te menge punuan he menge Hudiyu.) Midhangyù he egkuwaan din is lawa ni Jesus ne midtuǥutan ni Pilatu. Ne mibeyaan ni Jose is lawa ni Jesus ne mid-uwit din. 39 Ne si Nikudimu, sikan is nenumbaley ziyà te ki Jesus te sevaha he mezukilem, miduma zaan dutun. Duen mid-uwit din he kelimahan he kilu he pehemut he alus he midsehuǥan te pehemut he mira. 40 Ne migkuwa zan is lawa ni Jesus ne mibukusan dan te meputì he manggad ne inragkes dan dutun is menge pehemut sumalà is betasan te menge Hudiyu te kedleveng. 41 Ne ziyà te uvey te midrensangan ki Jesus duen lugar he mibpememulaan te kayu. Ne zuen dutun surung he penlevengà he sikan pa mepasad he wazè pa melevengi. 42 Ne ǥeina te egkezeǥusu zan su iyan haazà andew te kedteǥana te pista, wey ǥeina te uvey zà daan dutun te midrensangan ki Jesus, ne zutun dan isavuk haazà is lawa zin.

20

1 Ne zutun te egkerkeriwaswas en te andew he Duminggu, midhendutun te surung he penlevengà si Maria Megdelina te kemulu pa merusirem. Neehè din he naawà kes batu he inlekeb dutun te ǥemawan te surung. 2 Ne tenged dutun, mibpelelaǥuy ne midhendiyà te ki Simon Pedro wey zuen te sevaha he sumusundan, sikan is mahal ziyà te ǥehinawa ni Jesus. Ne migkeǥiyan sikandan ni Maria te, Is Nengazen tew he si Jesus, in-awè dan duen te midlevengan kandin ne wazè dey metueni ke hendei zan uwita. 3 Ne migaanggaan si Pedro wey haazà is duma zin he sumusundan su edhendutun dan te surung. 4 Ne mibpelelaǥuy zan is dezuwa, iyan, nehunaan si Pedro zuen te zuma zin he sumusundan, ne nehuna he nekeuma zutun te surung he penlevengà. 5 Ne midtikintikin sikandin su edsinilingen din haazà is surung. Neehè din sikan is menge meputì he manggad he nekesavuk dutun, iyan, wazà sikandin medseled. 6 Ne zutun nekeuma si Simon Pedro is nehuziyan, ne midseled mulà sikandin. Neehè din daan kes menge meputì he manggad 7 ne elin daan neehè din kes penuwilu he imbukus te ulu ni Jesus. Wazà heini iamur zutun te menge zuma he manggad su midlumpì ne nekesivey te nesevukan. 8 Ne zutun midseled daan sikan is sumusundan he nehuna he nekeuma. Neehè din daan haazà is langun, ne minsan pa te wazè dan pa metueni is menge insurat he tagnà he kinahanglan he ebenhawen si Jesus, midtuu sikandin dutun he nevanhew en si Jesus . 10 Ne zutun mid-ulì haazà is dezuwa he sumusundan. 11 Ne si Maria mulà, kemulu pa sikandin dutun te ǥawas te surung is edsineǥew. Ne zutun te edsineǥew sikandin, edtikintikin is edsiniling dutun te surung. 12 Ne zutun neehè din is dezuwa he velinsuǥuen te Megbevayà he utew meputì is bisti zan. Ebpimpinuu zan dutun te nesevukan te lawa ni Jesus; haazà is sevaha, ne ziyà te egkeulunan ne is sevaha, diyà te egkesikuwayan. 13 Ne mid-insaan dan si Maria te, Bayi, hengkey is idsineǥew nu? Ne ke si Maria te, Migkuwa te etew is lawa te Nengazen, ne wazè ku metueni ke hendei zan uwita! 14 Ne zutun midlilingey sikandin ne neehè din si Jesus is edhithitindeg dutun, iyan, wazè din mekilala si Jesus. 15 Ne migkeǥiyan ni Jesus te, Bayi, hengkey is idsineǥew nu? Hentei is ebpen-ahaan nu? Ne kunaan ni Maria ke iyan sikandin sikan is ed-elima te menge pinemula zutun, umba migkaǥi te, Mama, ke iyan ka migkuwa te lawa zin, keǥiya nu ke hendei nu isavuk su egkuwaan ku. 16 Ne zutun migkaǥi si Jesus te, Maria! Ne mid-etuvang si Maria ne te kineǥiyan he Hibriyuhanen migkeǥiyan din si Jesus te, Rebuni! he ke và dà kenitew, Menunudlù. 17 Ne migkaǥi kandin si Jesus te, Kenè ka kepkep dini su wazè e pa vetuna pehendiyà te Amey ku. Beyai nu is menge suled ku ne keǥiya nu te, Edhendiyà a te Amey ku, diyà te Megbevayè ku. Iyan daan sikandin Amey niw wey Megbevayè niw. 18 Ne mibeyaan ni Maria Megdelina sikan is menge sumusundan ne ke sikandin te, Neehè ku is Nengazen tew, ne zutun mibpenudtul zin haazà is migkaǥi ni Jesus. 19 Ne hein mezukilem dutun te andew he Duminggu, netiǥum haazà is menge sumusundan diyà te sevaha he valey he midlekevan dan su nahandek dan te menge punuan he menge Hudiyu. Ne netekewtekew zan te ziyà si Jesus te teliwazè dan ne ke sikandin te, Berakat he mebmelinawen kew. 20 Ne zutun impeehè din kandan is menge palì diyà te menge velad din wey ziyà te tengkilizan din. Ne utew nengelipey is menge sumusundan te kebpaahà kandan te Nengazen. 21 Ne mid-uman si Jesus megkaǥi ziyà te kandan te, Mebmelinawen kew. Ne iring te midsuǥù a te Amey tew he Megbevayà, edsuǥuen ku zaan sikiyu. 22 Ne te nekaǥi zin heini midhiyupan din sikandan ne ke sikandin te, Berakat he meulini kew te Waǥas he Mulin-ulin. 23 Ne tenged kayi emun ebpeseyluwen niw is minsan hentei he nekesalà, ebpeseyluwen daan te Megbevayà, ne emun kenè niw ebpeseyluwen, kenà daan ebpeseyluwen te Megbevayà. 24 Ne si Tomas, he migngezanan te Sereping, sevaha sikandin dutun te sepulù wey zezuwa he mibpilì ni Jesus. Wazà sikandin dutun te mibpaahà kandan si Jesus. 25 Ne tenged dutun midtudtulan sikandin te menge zuma zin he sumusundan, ke sikandan te, Mibpaahà kenami is Nengazen tew. Iyan, migkaǥi si Tomas te, Kenà a ebpeketuu he nevanhew sikandin emun kenè ku egkeahà is menge velad din he nepelian te ransang. Ne emun kenè ku egketiyukan te tezù ku is palì diyà te velad din wey ziyà te kilid din, kenà a ebpeketuu. 26 Nekewalu pa zutun, nengetiǥum en maan haazà is menge sumusundan ni Jesus duen te netiǥuman dan ded he valey, ne zutun daan si Tomas. Midlekevan dan ded haazà is baley ne minsan pa zutun netekewtekew si Jesus mekehitindeg dutun te teliwazè dan. Ke sikandin te, Berakat he mebmelinawen kew. 27 Ne zutun migkeǥiyan din si Tomas te, Itiyuk nu kayi is tezù nu; is belad nu zaan, itiyuk nu kayi te kilid ku; ahaa nu is menge velad ku ne kenà ke en maan meduwazuwa, kekenà, tuu ka. 28 Ne zutun midtavak si Tomas te, Iyan ka Nengazen ku, iyan ka Megbevayè ku! 29 Ne migkaǥi kandin si Jesus te, Midtuu ke ve tenged dà te naahà a kenikew? Utew zeyzey sikandan is minsan wazà kedì mekeahà, iyan, edtuuwan e zan. 30 (Duen mezakel he egkengein-inuwan he naahà te menge sumusundan ni Jesus he wazà ikesurat kayi te libru. 31 Ne iyan insurata ku kayi te menge egkein-inuwan su wey kew meketuu he iyan si Jesus Anak te Megbevayà wey sikan is mibpilì te Megbevayà he ibpahadì, ne emun edtuu kew kandin ebeǥayan kew te untung he wazà pidtemanan.)

21

1 Netapus pa is nepipira he andew zutun, ne mid-uman mebpaahà si Jesus dutun te menge sumusundan din diyà te veyvey te ranew he Tibiryas. Ne iring kayi is hitavù te kebpeehè din kandan. 2 Dutun si Simon Pedro, wey si Tomas he migngezanan te Sereping, si Natanael he tigKana ziyà te Geliliya, wey elin daan dutun is dezuwa he anak ni Sibidiyu wey zuen daan dutun dezuwa pa he menge sumusundan ni Jesus. 3 Ne migkaǥi si Pedro te, Ebpenlaya a te pait. Ne migkaǥi haazà is menge zuma zin te, Eduma key kenikew. Ne mid-untud dan te avang ne mibpenlaya zan dutun te tivuuk he kezukileman, iyan, kenè dan ebpekeutel. 4 Ne hein egkepawè en dutun, dutun si Jesus te veyvey. Naahà sikandin te menge sumusundan, iyan, wazè dan mekilala he iyan bes si Jesus. 5 Ne migkaǥi ziyà te kandan si Jesus te, He menge suled, duen be neutel niw? Ne midtavak dan te, Wazà. 6 Ne ke si Jesus te, Ilaya niw heeyan is laya ziyà te zapit te egkekewanan ne ebpekeutel kew. Ne in-uman dan ilaya haazà is laya ne hein mibuwat dan kenè dan egkehenat tenged te utew mezakel is neutel he pait. 7 Ne sikan is sumusundan he mahal ziyà te ǥehinawa ni Jesus, migkaǥi sikandin diyà te ki Pedro te, Iyan heeyan sikan is Nengazen tew. Ne hein netuenan ni Pedro he iyan si Jesus haazà, insun-ud din is kumbalè din he midluwas din, ne mid-umpak diyà te wahig, ne midhendiyà te veyvey. 8 Ne haazà is menge zuma zin he sumusundan, midtelukun dan he ed-untud dutun te avang. Eguyuzen dan haazà is laya he nepenù te pait. Uvey zan dà te veyvey, menge kesiyawan dà he mitrus. 9 Ne hein nekezunggù dan, neehè dan is mid-ug-uǥanga he menge vaǥa. Ne zuen dutun supas wey pait he intuug. 10 Ne migkaǥi kandan si Jesus te, Uwita niw zini is duma he menge pait he neutel niw. 11 Ne mibeyaan ni Simon Pedro haazà is avang ne miguyud din sikan is laya he nepenù te zezekelà he pait. Is kezakel zutun te pait ne nenggatus wey kelimahan wey tetelu. Ne minsan pa te utew mezakal haazà is pait, ne wazà mevindas haazà is laya. 12 Ne migkaǥi si Jesus te, Ramag kew en. Ne wazà nekeaku kandan te menge sumusundan he ed-insà ke hentei sikandin su netuenan dan he iyan haazà kes Nengazen he si Jesus. 13 Ne migkuwa ni Jesus haazà is supas ne mibpenalad din kandan ne mibpenalad din daan haazà is nengelutù he pait. 14 Iketelu en haazà he kebpaahà ni Jesus dutun te menge sumusundan din hein nevanhew en sikandin. 15 Ne hein nekeramag dan en dutun, migkaǥi si Jesus diyà te ki Simon Pedro te, Sikew Simon, he anak ni Juan, mahal e ve utew ziyan te ǥehinawa nu, lavew te ǥehinawa te menge zuma nu kedì? Ne midtavak si Pedro te, Uya, netuenan nu he mahal ka zini te ǥehinawa ku. 16 Ne migkaǥi si Jesus te, Semaki nu is menge nati ku he kerehidu. Ne mid-uman megkaǥi si Jesus te, Simon, anak ni Juan, mahal e ve utew ziyan te ǥehinawa nu? Ne midtavak si Pedro te, Uya, netuenan nu he mahal ka zini te ǥehinawa ku. Ne migkaǥi si Jesus te, Bentayi nu is menge kerehidu ku. 17 Ne mid-uman megkaǥi si Jesus te iketelu te, Simon, anak ni Juan, mahal e ve utew ziyan te ǥehinawa nu? Ne mibmesakit is gehinawa ni Pedro zutun te iketelu he ked-ul-uliti ni Jesus te, Mahal e ve utew ziyan te ǥehinawa nu? Ne midtavak si Pedro te, Netuenan nu is langun; netuenan nu he mahal ka zini te ǥehinawa ku. Ne migkeǥiyan sikandin ni Jesus te, Semaki nu is menge kerehidu ku. 18 Utew venar is egkeǥiyen ku kenikew he zengan hein menguhed ke pa iyan ka mibakes te lawa nu ne sumalà ke hendei is egkesuatan nu ne zutun ka ebpevayà. Iyan, ke meǥurang ke en ebpekererepa ka ne selakew he etew is ebagkes te lawa nu ne ed-uwiten ka zutun te kenè nu egkesuatan. 19 (Umba migkaǥi ni Jesus heini su idtazem din is paaǥi te kebpatey ni Pedro he egkevantug din is Megbevayà.) Ne te nekaǥi ni Jesus heini, mid-uman megkaǥi te, Sunud ka kediey. 20 Ne zutun midlilingey si Pedro ne neehè din he edtinundug kandan sikan is sumusundan he pinedtayà ni Jesus. Iyan sikandin sikan is dutun te kedlavung dan te wazè pa mebpatey si Jesus, diyà sikandin te zurug ni Jesus. Iyan daan kes mid-insà ki Jesus te, Hentei kenami is ed-akal kenikew? 21 Ne hein naahà ni Pedro haazà he sumusundan, migkaǥi ziyà te ki Jesus te, Haazà is duma ta, hengkey is egkeulaula kandin keuzemà? 22 Ne midtavak si Jesus te, Emun iyan ku egkesuatan he kemulu pa sikandin uuyag keuzemà dutun te kedlikù ku zini te kelibutan, wazè nu kelavet. Sunud ke zà kediey. 23 Ne ziyà te langun he menge tumutuu nekeeneb is tudtul he kenà ebpatey haazà he sumusundan, iyan, wazà iyan keǥiya ni Jesus kandin he kenè en ebpatey haazà he tumutuu su iyan migkaǥi zin is, Emun iyan ku egkesuatan he uuyag pa keuzemà dutun te kedlikù ku, wazè nu kelavet. 24 Iyan a haazà is sumusundan he egkeǥiyen din; iyan a ebpenistiǥus he tutuu heini is langun; iyan a midsurat kayi te langun ne netuenan dey he tutuu heini is insurat ku. 25 Mezakel pa is mid-ulaula ni Jesus. Emun idsurat id-amin ne minsan is tivuuk he kelibutan, kenè pa ereg he egketeǥuan te menge libru he edsuratan dutun.