Luka bɛ a ta kitabu sɛbɛ kun fɔ Teyofili ye
1 Ne tericɛ nyuman Teyofili, ko minw kɛra an fɛ yan, ne bɛ o kow le sɛbɛra ka o ci i ma. Mɔgɔ caman fana ka o ko kibaro sɛbɛ ka ban. 2 Mɔgɔ minw ka Yesu ta kow ye o nya ra kabini a damina ra, ani Ala ta Kuma waajuri baara karifara o ma, olugu ka o kow lakari an ye cogo min na, a sɛbɛbagaw ka a sɛbɛ ka kanya ni olugu ta kuma le ye fana. 3 O le kosɔn, Teyofili, ne fana ka nyininkari kɛ o kow ra kabini a damina ra, ka o kow bɛɛ sɛgɛsɛgɛ, k'a ye ko a ka nyi ne fana ye a sɛbɛ i ye k'a gban gban nyɔgɔn na; 4 janko i y'a lɔn ka la a ra ko i karanna ko minw na Yesu ta ko ra, ko o ye can le ye jate.
Mɛlɛkɛ ka Yuhana Batizerikɛbaga woro ko fɔ
5 A kow daminana wagati min na, o y'a sɔrɔ Herodi le tun ye Zude masacɛ ye. Sarakalasebaga dɔ tun bɛ yi, a tɔgɔ ye ko Jakariya; a tun bɛ Abiya ta sarakalasebagaw ta jɛnkuru le ra. A ta muso tɔgɔ tun ye ko Elizabɛti; Elizabɛti tun ye sarakalasebaga kuntigiba Haruna ta duruja dɔ le ye. 6 Jakariya ni a ta muso Elizabɛti, o fla bɛɛ tun terennin lo Alasira kan; o tun bɛ Matigi Ala ta cifɔninw ni a ta sariya sigininw bɛɛ tagama k'a nya. 7 Nka den tun tɛ o fɛ Elizabɛti ta denworobariya kosɔn. O mɔgɔ fla bɛɛ tun kɔrɔra fana. 8 Ayiwa, lon dɔ, Jakariya tun bɛ saraka lasera Ala ma, sabu a da tun sera ale ni a ta jɛnkuru le ma. 9 Ka kanya ni sarakalasebagaw ta landa ye, o tun ka ale le nyanawoloma ko a ye don Alabatosoba kɔnɔ ka wusunan don yɔrɔ saninman kɔnɔ. 10 Ka Jakariya to wusunan don na yɔrɔ saninman kɔnɔnɔ, jama bɛɛ lɔnin tun bɛ kɛnɛ ma, k'a kɛ Ala daari ye. 11 Matigi Ala ta mɛlɛkɛ dɔ ka a yɛrɛ yira Jakariya ra; o mɛlɛkɛ tun lɔnin bɛ sarakajɛnifɛn kininboroyanfan fɛ, wusunan saraka tun bɛ bɔ min kan. 12 Jakariya ka o mɛlɛkɛ ye tuma min na, a hakiri nyagamina, siranya ka a mina fana. 13 Mɛlɛkɛ ko: "Jakariya, i kana siran, Ala le ka i ta daariri mina; i ta muso Elizabɛti bɛna dencɛ woro i ye, i bɛna a tɔgɔla ko Yuhana. 14 O den bɛna kɛ nyagariko ba le ye i fɛ. O den woro ko bɛna mɔgɔ caman ninsɔndiya fana. 15 Sabu a bɛna kɛ Matigi Ala ta mɔgɔba le ye. A tɛna duvɛn min, walama minnifɛn fariman wɛrɛ; a bɛna fa Ala Nin Saninman na kabini a worotuma. 16 A bɛna kɛ sababu ye k'a to Izirayɛli mɔgɔ caman ye sekɔ ka sɔn o Matigi Ala ma. 17 A bɛna baara kɛ ka Matigi ta sira labɛn ni Nin Saninman ta sebagaya ye i n'a fɔ cira Eli tun bɛ cogo min na, ka denw ni o facɛw cɛ bɛn, ka mɔgɔ murutininw hakiri yɛlɛma k'a to o ye mɔgɔ sɔbɛ hakiri sɔrɔ. O cogo ra, a bɛna siya dɔ labɛn ka o bla Matigi ye." 18 Ayiwa, Jakariya ko mɛlɛkɛ ma ko: "O bɛ se ka kɛ cogo di? Sabu ne kɔrɔra ka ban, ne ta muso fana kɔrɔra." 19 Mɛlɛkɛ ka Jakariya jaabi k'a fɔ a ye ko: "Ne le ye Jibirili ye. Ne le bɛ Ala kɛrɛ fɛ ka to ka a ta baaraw kɛ. Ale le ka ne ci ka na kuma i fɛ ka nin kibaro diman fɔ i ye. 20 Nka i bɛna kɛ bobo ye, fɔ ka taga nin kow bɛɛ kɛwagati se, sabu i ma la o kuma ra, k'a sɔrɔ o kow bɛna kɛ a tuma ra." 21 Jama belen tun lɔnin bɛ kɛnɛ ma, o bɛ Jakariya makɔnɔna. A mɛɛnna yɔrɔ saninman kɔnɔ ten minkɛ, o ka jama kɔnɔnɔban. 22 Jakariya nana bɔ kɛnɛ ma minkɛ, a ma se ka kuma. O k'a lɔn ko Ala tun ka fɛn dɔ le yira a ra yɔrɔ saninman kɔnɔ yi. A k'a kɛ tagamasiyɛnw le kɛ ye o fɛ ni a boro ye; a ma se ka kuma. 23 Jakariya ta baara lonw nana dafa tuma min na, a sekɔra ka taga a ta so kɔnɔ. 24 Ayiwa, wagati dama tɛmɛnin kɔ, Jakariya ta muso Elizabɛti nana kɔnɔta; a dogora ni kɔnɔ ye fɔ karo looru. A ko: 25 "A flɛ, denworobariya maroya min tun bɛ ne ra mɔgɔw nya na, Matigi Ala sɔnna ka o maroya le bɔ ne ra ten."
Mɛlɛkɛ ka Yesu woro ko fɔ
26 Ayiwa, Elizabɛti kɔnɔ karo wɔɔrɔnan na, Ala ka mɛlɛkɛ Jibirili ci ka taga sunguru dɔ fɛ dugu dɔ ra, o dugu tɔgɔ ko Nazarɛti, o bɛ Galile mara ra. 27 O sunguru maminanin tun bɛ cɛ dɔ fɛ, o tɔgɔ ko Yusufu. Yusufu tun ye masacɛ Dawuda mamaden dɔ le ye. Sunguru tɔgɔ tun ye ko Mariyamu. 28 Mɛlɛkɛ donna a kan, k'a fɔ a ye ko: "Ne bɛ i fo, Mariyamu, sabu Matigi Ala bɛ i fɛ, a nɛɛmara i ye." 29 O kuma ka Mariyamu hakiri nyagami. Mariyamu miirira ko: "Nin fori suguya kɔrɔ ye mun ye?" 30 O tuma mɛlɛkɛ k'a fɔ a ye ko: "I kana siran, Mariyamu, sabu i ka nɛɛma sɔrɔ Ala fɛ. 31 Ayiwa, i bɛna kɔnɔ ta ka dencɛ woro, i bɛna a tɔgɔla ko Yesu. 32 A tɔgɔ bɛna bonya. O bɛna a wele ko Den min bɔra Ala Kɔrɔtaninba ra. Matigi Ala bɛna a sigi a bɛmacɛ Dawuda ta masasiginan kan. 33 A bɛna sigi masaya ra Izirayɛli kun na wagati bɛɛ. A ta masaya tɛna ban fiyewu." 34 Mariyamu ko mɛlɛkɛ ma ko: "O bɛna se ka kɛ cogo di? Sabu ne ma cɛ ko lɔn fɔlɔ." 35 Mɛlɛkɛ ka a jaabi ko: "Ala Nin Saninman bɛna jigi i kan, Ala Kɔrɔtaninba ta sebagaya bɛna o di i ma. O le kosɔn, i bɛna dencɛ saninman min woro, o bɛna wele ko Den min bɔra Ala ra. 36 Ayiwa, i tɛnɛmuso Elizabɛti, a ni a ta kɔrɔya bɛɛ, a fana ka kɔnɔ ta dencɛ ra. O tun b'a fɔra ko ale min tɛna den sɔrɔ, nin ye a kɔnɔ karo wɔɔrɔnan ye sisan. 37 Sabu foyisi tɛ Ala kanya." 38 O tuma ra, Mariyamu ko: "Ne ye Ala ta jɔnmuso ye, ne bɛ Ala ta bla le ra. I ka min fɔ, Ala y'a kɛ ten." O kɔ, mɛlɛkɛ tagara ka bɔ Mariyamu kɔrɔ.
Mariyamu tagara Elizabɛti fɛ yi
39 Ayiwa, o wagati kelen na, Mariyamu ka sira ta ka teliya ka taga dugu dɔ ra Zude mara kuruyɔrɔw ra. 40 A tagara se yi minkɛ, a donna Jakariya ta bon kɔnɔ ka Elizabɛti fo. 41 Kabini Elizabɛti ka Mariyamu ta forikan mɛn dɔrɔn, Elizabɛti ta den lamagara a kɔnɔ. Elizabɛti fara Ala Nin Saninman na. 42 A pɛrɛnna ni fanga ye k'a fɔ Mariyamu ye ko: "Ala nɛɛmara i ye k'a tɛmɛ muso tɔw bɛɛ kan. Den min bɛ i kɔnɔ, Ala nɛɛmara o ye fana." 43 Elizabɛti k'a fɔ tuun ko: "Ne ye jɔntigi le ye sa, fɔ ne Matigi bamuso bɛ tagama ka na bɔ ne fɛ yan? 44 I m'a ye, kabini ne ka i ta forikan mɛn, ne ta den nyagaritɔ lamagara ne kɔnɔ. 45 Ala nɛɛmara i ye, Mariyamu, sabu Matigi Ala ka kibaroya min fɔ i ye, i lara a ra ko o kow bɛna kɛ."
Mariyamu bɛ Ala tando
46 Ayiwa, o tuma ra, Mariyamu ko: "Ne bɛ Ala tando a ta sebagaya kosɔn. 47 Ne jusu bɛ nyagari ra, ne ta Ala ni ne Kisibaga kosɔn 48 sabu a sɔnna ka a nya majigi ka a ta jɔnmuso flɛ, a ni a ta dɔgɔya bɛɛ. O le kosɔn, ka a damina bi ra, adamadenw bɛɛ bɛna a fɔ ko Ala nɛɛmara ne ye, 49 sabu Sebɛɛtigi Ala ka ko ba le kɛ ne ye, a tɔgɔ saninyanin lo. 50 Mɔgɔ minw bɛ siran Ala nya ka a bonya, a bɛna makari olugu ra tuma bɛɛ ka konyuman kɛ o ye. 51 A boro barakaman ka kabakow kɛ ni a ta sebagaya ye; yɛrɛbonya miiriw tun bɛ mɔgɔ minw jusukun na, a ka olugu janjan. 52 A ka fagamaw lawuri ka bɔ o ta masasiginanw kan, ka mɔgɔ majigininw kɔrɔta. 53 A ka kɔngɔtɔw sɔn fɛn nyumanw na fɔ ka o wasa; ka naforotigiw bororakolon bla ka taga. 54 A ma nyina a ta nyumanya kɔ; a nana a ta siya Izirayɛli mɔgɔw dɛmɛ, a ta baaradenw. 55 A tun ka o layiri ta an bɛmaw ye, an bɛmacɛ Iburahima ni a ta duruja, ko a bɛna o kɛ o ye tuma bɛɛ." 56 Ayiwa Mariyamu tora Elizabɛti fɛ yi ka karo saba nyɔgɔn kɛ, o kɔ, a sekɔra ka taga a ta yɔrɔ ra.
Yuhana Batizerikɛbaga woro cogo
57 Ayiwa, Elizabɛti jigi wagati nana se; a jigira dencɛ ra. 58 Elizabɛti siginyɔgɔnw ni a balemaw nana a mɛn ko Matigi Ala ka o konyuman ba kɛ a ye minkɛ, o bɛɛ nyagarira ni Elizabɛti ye. 59 Ayiwa, den woronin tere seeginan na, o tun bɛna a kɛnɛsigi lon min, o tun b'a fɛ ka a facɛ Jakariya tɔgɔ le la a ra. 60 Nka den bamuso ko: "Ɔn'ɔn, aw ye a tɔgɔla ko Yuhana." 61 Mɔgɔw ko: "Aw ta mɔgɔ si tɔgɔ tɛ ten dɛ." 62 O tuma ra o ka tagamasiyɛn kɛ den facɛ ye ka a nyininka ko a b'a fɛ den tɔgɔ ye la di? 63 Ayiwa, Jakariya ko ko o ye walaga dɔ di ale ma. O k'a di a ma. A k'a mina ka sɛbɛ a kan ko: "Den tɔgɔ ye Yuhana." Mɔgɔw ka o ye minkɛ, o bɛɛ kabakoyara. 64 O yɔrɔnin kelen bɛɛ ra, Jakariya nɛnden fonina, a sera ka kuma tuun, a k'a kɛ Ala tando ye. 65 O ko ka siranya bla o siginyɔgɔnw ni o lamini mɔgɔw bɛɛ ra. Zude kuruyɔrɔw mara mɔgɔw bɛɛ k'a kɛ o kow lakari ye nyɔgɔn ye. 66 Mɔgɔ o mɔgɔ ka a kuma mɛn, o bɛɛ miirira ko: "Nin den do bɛna kɛ mɔgɔ suguya juman le ye sa?" Sabu o bɛɛ nya tun bɛ Ala ta sebagaya ra den kan.
Jakariya ta ciraya kumaw
67 Ayiwa, den facɛ Jakariya fanin Ala Nin Saninman na, Ala ka kuma don a da ra, a ko: 68 "An ye Matigi Ala tɔgɔ tando, Izirayɛli ta Ala; sabu a nana a ta mɔgɔw dɛmɛ ka o kunmabɔ. 69 Ala ka Kisibaga barakaman di an ma ka bɔ a ta baaraden masacɛ Dawuda ta gba ra. 70 Ala ta cira saninmaw tun ka o ko le fɔ kabini wagati jan. Ala tun ka layiri ta an ye ko 71 a bɛna an bɔsi ka bɔ an juguw boro, ani ka an bɔ an kɔninyabagaw bɛɛ ta fanga ra. 72 Ala ka a ta hina yira an bɛmaw ra nin cogo le ra. A ka jɛnnyɔgɔnya saninman min layiri ta, a ma nyina o kɔ. 73 Sabu Ala tun karira an bɛmacɛ Iburahima ye ko 74 a bɛna an bɔsi ka bɔ an juguw ta fanga ra, janko an ye baara kɛ ale Ala ye ni an jasiginin ye. 75 Ala ka o kɛ, janko an ye tagama saninya ani terenninya ra a nya kɔrɔ an ta si bɛɛ ra." 76 O kɔ Jakariya ko den ma ko: "Ne den, o bɛna i wele ko Ala Kɔrɔtaninba ta cira. sabu i bɛna tagama Matigi nya kɔrɔ, ka a ta siraw labɛn a ye, 77 k'a yira a ta mɔgɔw ra ko Matigi le bɛna o ta jurumun yafa o ma ka o kisi. 78 Sabu an ta Ala ye hina tigi ni nyumanya tigi le ye; o le kosɔn a bɛna kɛnɛyeelen bɔ an ye k'a bɔ san fɛ, i ko sɔgɔmada tere, 79 janko mɔgɔ minw bɛ Alalɔnbariya dibi ra ani saya nyasiran na, olugu ye yeri kɛ. Janko an ye yɛlɛma ka hɛra sira ta." 80 Ayiwa, den kɔni tun bɛ bonyara ni hakiritigiya ni fanga ye. Kɔ fɛ, a nana taga to kongokolon kɔnɔ, fɔ lon min na a nana a yɛrɛ yira Izirayɛlimɔgɔw ra.
Yesu woro cogo
1 Ayiwa, wagati dɔ nana kɛ, Rɔmu masacɛba Ogusiti k'a latigɛ ko yɔrɔ o yɔrɔ bɛ Rɔmu ta mara ra, ko o mɔgɔw tɔgɔ ye sɛbɛ. 2 O tun kɛra tɔgɔ sɛbɛri sinyaga fɔlɔ ye. O kɛra k'a sɔrɔ Kirinisi tun ye Siri jamanatigi ye. 3 O kosɔn, mɔgɔw bɛɛ tagara o faso ra ka taga o tɔgɔ sɛbɛ yi. 4 O le ra Yusufu fana bɔra Nazarɛti, Galile mara dugu dɔ ra, ka taga Bɛtilɛhɛmu, Zude mara ra. Bɛtilɛhɛmu ye masacɛ Dawuda worodugu ye. A tagara yi sabu ale fana tun ye Dawuda duruja dɔ le ye, 5 a ni a maminamuso Mariyamu tagara nyɔgɔn fɛ ka taga o tɔgɔ sɛbɛ; o y'a sɔrɔ Mariyamu lasiritɔ lo. 6 Ayiwa, ka o to Bɛtilɛhɛmu, Mariyamu jigi tuma nana se. 7 Mariyamu ka a dencɛ fɔlɔ woro; a ka fani mini mini a ma, ka a la bɛganw ta domunikɛminan kɔnɔ, sabu o tun ma yɔrɔ sɔrɔ lonanjigibon kɔnɔ.
Mɛlɛkɛw ka Yesu woro ko fɔ sagagbɛnbaga dɔw ye.
8 Ayiwa, sagagbɛnbaga dɔw tun bɛ Bɛtilɛhɛmu dugu kɛrɛfɛyɔrɔw ra, olugu tun bɛ si kongo kɔnɔ o ta sagaw kɔrɔ ka o kɔrɔsi. 9 O lon su fɛ Matigi Ala ta mɛlɛkɛ dɔ ka a yɛrɛ yira o ra. Matigi Ala nɔɔrɔ manamanana ka o lamini. Sagagbɛnbagaw siranna kosɛbɛ. 10 Nka mɛlɛkɛ k'a fɔ o ye ko: "Aw kana siran, ne nana nyagariko ba kibaro diman le fɔ aw ye; o bɛna kɛ mɔgɔw bɛɛ ta nyagariko le ye. 11 Kisibaga worora aw ye bi su nin na, masacɛ Dawuda ta dugu ra. Ale le ye Matigi ye, Ala ka a nyanawoloma ka a kɛ Kisibaga ye. 12 Ni aw tagara, aw bɛna a lɔn ni tagamasiyɛn min ye, o flɛ: aw bɛna taga dennyɛnin dɔ lanin sɔrɔ bɛganw ta domunikɛminan kɔnɔ, fani mininin bɛ a ma." 13 O yɔrɔnin bɛɛ ra, mɛlɛkɛ camanba barara ka bɔ sankolo ra ka na fara mɛlɛkɛ fɔlɔ kan. O k'a kɛ Ala tando ye k'a fɔ ko: 14 "Bonya ye Ala ta ye san fɛ yɔrɔ kɔrɔtaninw na, mɔgɔ minw bɛ sɔn Ala sago ma dugukolo kan, hɛra ye kɛ olugu ye."
Sagagbɛnbagaw tagara Yesu dennyɛnin flɛ Bɛtilɛhɛmu
15 Mɛlɛkɛw nana sekɔ ka taga sankolo kɔnɔ tuma min na, sagagbɛnbagaw k'a fɔ nyɔgɔn ye ko: "Aw y'a to an ye taga Bɛtilɛhɛmu; ko min kɛra yi, ani Matigi Ala ka o yira an na, janko an ye taga o ye." 16 O teliyara ka taga. O tagara se yi minkɛ, o ka Mariyamu ni Yusufu ye, ka dennyɛnin fana lanin ye bɛganw ta domunikɛminan kɔnɔ. 17 Sagagbɛnbagaw ka o ye minkɛ, ko minw bɛɛ fɔra o nya na dennyɛnin ko ra kongo kɔnɔ, o tora ka o lakari mɔgɔw ye. 18 Minw bɛɛ ka sagagbɛnbagaw ta kuma mɛn, olugu bɛɛ kabakoyara. 19 Nka Mariyamu kɔni ka o kow bɛɛ mara a jusu ra; a tun bɛ miiri a ra tuma caman. 20 O kɔ sagagbɛnbagaw sekɔra ka taga. O tagatɔ o tun bɛ Ala tɔgɔ tandora, ka a bonya o ta ko yeninw ni o ta ko mɛnninw bɛɛ kosɔn, sabu mɛlɛkɛ tun k'a fɔ o ye cogo min na, o tagara sɔrɔ ten le.
O tagara ni Yesu dennyɛnin ye Alabatosoba ra
21 Den woronin tere seeginan, o ka a kɛnɛsigi. O ka a tɔgɔla ko Yesu; mɛlɛkɛ tun ka o tɔgɔ le yira Mariyamu na sani a ye kɔnɔta. 22 Mariyamu nana bɔ jebagatɔbon na wagati min na, ka kanya ni cira Musa ta sariya ye, Yusufu ni Mariyamu tagara ni Yesu dennyɛnin ye Zeruzalɛmu, ka taga a karifa Ala ma. 23 Sabu a sɛbɛra Ala ta sariya ra ko: "Den fɔlɔ o den fɔlɔ, ni a kɛra cɛ ye, a saninyanin lo; a ka kan ka bla Ala ye dan na." 24 Matigi Ala ta sariya tun ka saraka min ko fɔ saninyari ko ra, o nana o saraka bɔ: "Kongotugani fla cɛ ani muso, walama jɛndɛtugani fla."
Simeyɔn ni Ani ka Yesu dennyɛnin ye
25 Ayiwa cɛ dɔ tun bɛ Zeruzalɛmu, a tɔgɔ ko Simeyɔn. Mɔgɔ nyuman tun lo, Ala nyasiran tun b'a ra fana. Ala tun ka Kisibaga min layiri ta Izirayɛli ye, a tun bɛ o makɔnɔna. Ala Nin Saninman tun b'a kan. 26 Ala Nin Saninman tun k'a yira a ra ko Ala ka Kisibaga min layiri ta, ko a tɛna sa fiyewu fɔ a ye o ye a nya ra. 27 Ayiwa, ka Yusufu ni Mariyamu to Alabatosoba kɔnɔ, o bɛ sariya konyaw nyanabɔra ni Yesu dennyɛnintɔ ye, o wagati yɛrɛ ra, Ala Nin Saninman tagara ni Simeyɔn ye yi. 28 Simeyɔn nana don Alabatosoba kɔnɔ ka dennyɛnin mina, ka baraka la Ala ye, k'a fɔ ko: 29 "Matigi Ala, sisan kɔni, i bɛ se ka i ta jɔncɛ jusu sumanin to a ye sa; sabu i tun ka layiri min ta ne ye, o kɛra can ye. 30 Ne yɛrɛ nya ka Kisibaga ye bi, 31 i ka Kisibaga min labɛn dununyamɔgɔw bɛɛ ye. 32 Kɛnɛyeelen lo fana min bɛna kɛ sababu ye ka i yira siyaw bɛɛ ra. A bɛna i ta mɔgɔw, Izirayɛlimɔgɔw tɔgɔ bonya. 33 Simeyɔn tun bɛ o kuma minw fɔra Yesu ta ko ra, o kumaw ka Yusufu ni Mariyamu jusu diya fɔ ka o kɔnɔnɔban. 34 O kɔ, Simeyɔn ka dugawu kɛ o ye. A k'a fɔ Mariyamu ye ko: "Mariyamu, a flɛ, nin den bɛna kɛ mɔgɔ caman ben sababu ye ani mɔgɔ caman lawuri sababu ye Izirayɛli jamana kɔnɔ. A bɛna kɛ Ala ta tagamasiyɛn ye, mɔgɔw bɛna min sɔsɔ. 35 O cogo ra, a bɛna mɔgɔ caman ta jusukunnamiiriw bla kɛnɛ kan. Ele kɔni, Mariyamu, dimi dɔ bɛna ele tɔɔrɔ i jusukun na k'a kɛ i n'a fɔ famuru le ka i sɔgɔ." 36 Cira dɔ tun bɛ yi fana, muso le tun ye, a tɔgɔ ko Ani, Fanuyɛli denmuso le tun ye. A bɔra Azɛri ta duruja ra. O muso tun kɔrɔra kosɛbɛ. A sunguruman tun furura a cɛ ma ka san wolonfla kɛ ni a cɛ ye. 37 O kɔ, a cɛ nana sa ka a to a kelen na. A tun tɛ fɔn Alabatosoba kɔnɔ tuma si. A tun bɛ baara kɛ Ala ye su ni tere. Tuma caman na a tun bɛ a yɛrɛ bari domuni na ka to ka Ala daari. A si san nana se san biseegi ani san naani ma. 38 Ale fana nana Yusufu ni Mariyamu ni Yesu dennyɛninman sɔrɔ Alabatosoba kɔnɔ yi. A ka Ala tando. Mɔgɔ o mɔgɔ jigi tun bɛ Ala kan ko a bɛna Zeruzalɛmu mɔgɔw kisi ka bɔ o ta tɔɔrɔ ra, Ani tun bɛ den ko fɔra o mɔgɔw bɛɛ ye.
Yusufu ni Mariyamu sekɔra ka na Nazarɛti ni Yesu ye
39 Ala ta sariya tun ka min o min fɔ, Yusufu ni Mariyamu ka o ko bɛɛ kɛ k'a ban tuma min na, o sekɔra ka na Nazarɛti, o yɛrɛ ta dugu ra. O bɛ Galile mara ra. 40 Dennyɛnin kɔni tun bɛ bonyara ni baraka ye. A tun fanin bɛ Ala ta nɛɛma ni a ta hakiritigiya ra.
Yesu tagara Jɔnyaban Nyanagbɛ ra ni a bangebagaw ye
41 San o san Yesu facɛ ni a bamuso tun bɛ taga Zeruzalɛmu. O ta siya tun kisira ka bɔ jɔnya ra cogo min na, o tun bɛ taga jɛn ka o nyanagbɛ le kɛ. 42 Yesu nana san tan ni fla sɔrɔ san min na, o san na, ka kanya ni sariya landa ye, Yesu fana tagara nyanagbɛ ra ni a facɛ ni a bamuso ye. 43 Nyanagbɛ bannin kɔ, Yesu facɛ ni a bamuso sekɔra k'a kɛ taga ye so. Jaga Yesu tora o kɔ Zeruzalɛmu, o m'a lɔn. 44 A tun bɛ o hakiri ra ko a ni o tagamanyɔgɔn dɔw le bɛ nana nyɔgɔn fɛ. Nka tere nana ban ka o to tagama ra, o m'a ye. O k'a kɛ a flɛ flɛ ye o somɔgɔw ni o siginyɔgɔnw cɛ ma. 45 O m'a ye. A ma nya, o sekɔra ka taga Zeruzalɛmu ka taga a yɔrɔnyini. 46 O ka tere saba kɛ, o b'a nyinina, o m'a ye; o nana taga a siginin sɔrɔ Alabatosoba kɔnɔ ni karamɔgɔw ye. A bɛ mɛnni kɛra o fɛ ka to ka o nyininka fana. 47 Mɔgɔ o mɔgɔ tun bɛ o yɔrɔ ra yi, Yesu ta hakiritigiya ni a ta nyininkari cogo ka olugu bɛɛ kabakoya. 48 A facɛ ni a bamuso ka a ye minkɛ, olugu kabakoyara. A bamuso ko a ma ko: "Yesu, mun na i ka nin ko nyɔgɔn kɛ an na? Ne ni i facɛ, an fla bɛɛ hakiri nyagamina, an ka i nyini yɔrɔ bɛɛ ka dɛsɛ." 49 Yesu ka a bamuso jaabi, a ko: "A kɛra cogo di aw bɛ ne yɔrɔnyinina? Aw m'a lɔn ko ne ka kan ka kɛ ne Facɛ ta konyaw le ra wa?" 50 Nka Yesu facɛ ni a bamuso ma o kuma kɔrɔ faamu a fɛ. 51 Yesu wurira ka na ni o ye Nazarɛti. A tun bɛ o kan mina tuma bɛɛ. A bamuso ka o kow bɛɛ mara a yɛrɛ kɔnɔ. 52 Yesu tun bɛ kɔrɔyara ka na. Dɔ tun bɛ farara a ta hakiritigiya kan lon o lon. A ko tun ka di Ala ye, a ko tun ka di mɔgɔw ye fana.
Yuhana Batizerikɛbaga ta waajuri ko
1 Ayiwa, wagati min na masacɛba Tiberi Sezari tun bɛ a ta masaya san tan ni loorunan na, o y'a sɔrɔ Ponse Pilati le tun ye Zude mara jamanatigi ye. Herodi tun bɛ Galile mara kun na, a kɔrɔcɛ Filipe tun bɛ Iture mara ni Tirasoniti mara kun na. Lizaniyasi tun bɛ Abilɛni mara kun na. 2 O wagati ra fana Ane ni Kayife le tun ye sarakalasebaga kuntigibaw ye. Ayiwa, o tuma le ra, Ala ka a ta kuma lase Yuhana ma, Jakariya dencɛ. O y'a sɔrɔ a tun bɛ kongo kɔnɔ. 3 Yuhana wurira o le ra ka taga Zuridɛn kɔ ba fanfɛyɔrɔ ra, ka mɔgɔw waaju ko o ye nimisa o ta jurumun na ka batize, janko Ala ye yafa o ma. 4 O kow le tun sɛbɛra kakɔrɔ cira Esayi ta kitabu ra ko: "Mɔgɔ dɔ bɛna pɛrɛn kongokolon kɔnɔ k'a fɔ mɔgɔw ye ko: "Aw ye siraba labɛn Matigi ye ka siradenninw bɛɛ lateren a ye. 5 Dingakɔnɔyɔrɔw bɛɛ ye lafa, Kuruw ni kongoriw bɛɛ ye dakanya, Sira gɔndɔrɔninw bɛɛ ka kan ka lateren ka sira juguw siyan ka o nugu. 6 Ni o kɛra, adamaden bɛɛ bɛna Ala ta kisiri ko ye." 7 Jama nana Yuhana fɛ ka na batize. Minw bɔra ka na a fɛ ka na batize, a ko olugu ma ko: "Aw fɔnfɔnninw! Aw ko ko aw ka cegu le! Aw b'a fɛ ka na batize, janko o ye kɛ sababu ye ka aw bɔ Ala ta kiti kɔrɔ. Jɔn le ka o fɔ aw ye? 8 Aw ta kɛwalew le ka kan k'a yira ko can ra aw jusu yɛlɛmana; aw kana a miiri dɔrɔn k'a fɔ ko aw le ye Iburahima ta durujaw ye dɛ! Sabu ni duruja ko lo, ne b'a fɔ aw ye ko Ala bɛ se ka hali nin kabakuruw yɛlɛma ka kɛ Iburahima ta durujaw ye. 9 Jende tara yiriw kama ka ban. Yiri o yiri tɛ den nyuman kɛ, o bɛ tigɛ ka ben ka firi tasuma ra." 10 Jama ka Yuhana nyininka, ko: "O tuma, an ka kan ka mun le kɛ?" 11 Yuhana ka o jaabi ko: "Ni derege fla bɛ ele mɔgɔ min fɛ, foyi tɛ min fɛ, i ye kelen di o tigi ma. Ni domunifɛn bɛ ele mɔgɔ min fɛ fana, foyi tɛ min boro, i ye o tigi sɔn." 12 Ninsaraminabaga dɔw fana nana ka na batize. O ko Yuhana ma ko: "An karamɔgɔ, an ka kan ka mun ni mun le kɛ?" 13 A ko olugu ma ko: "Warida min yirara aw ra ko aw ye o mina mɔgɔw fɛ, aw kana foyi mina k'a tɛmɛ o kan." 14 Sorasiw fana nana a nyininka ko: "Anw do? Anw ka kan ka mun kɛ?" A ko olugu ma ko: "Aw kana mɔgɔ si ta fɛn mina a ra fanga ra; mɔgɔw ma ko min kɛ, aw kana o faninya la o ra fana. O bɛ sara min di aw ma, aw y'a to o ye aw wasa." 15 Mɔgɔw bɛɛ tun bɛ o yɛrɛ nyininkara ko yala Ala ka Kisibaga min ko fɔ ko o tɛ Yuhana yɛrɛ le ye wa? Sabu mɔgɔw bɛɛ jigiya tun bɛ o Kisibaga kan, o tun bɛ a nawagati makɔnɔna. 16 Ka mɔgɔw to o miiri ra, Yuhana ka o jaabi k'a fɔ o ye ko: "Ne kɔni bɛ aw batizera ji le ra dɔrɔn. Nka min fanga ka bon ni ne ta ye, o bɛna na. Hali ka biri ko ne bɛ a ta sanbara juru foni k'a bɔ a sen na, ne man kan ni o ye. Ale le bɛna aw batize ni Ala Nin Saninman ye, ani tasuma. 17 A ta baarakɛminan b'a boro, a bɛ simankisɛ ni a nyaga bɔ nyɔgɔn na. A bɛ simankisɛ kɛ a ta bondon kɔnɔ. Nka fɛn o fɛn kɛra nyaga ye, a bɛna o bɛɛ jɛni tasuma ra, tasuma min tɛ faga k'a ye." 18 Yuhana ka nin kuma nyɔgɔn wɛrɛ caman fɔ mɔgɔw ye ka o lasɔmi, ka Ala ta Kibaro Diman kuma fɔ o ye. 19 Nka lon dɔ, Yuhana ka fagamacɛ Herodi jaraki a fadenkɔrɔcɛ muso ko ra. O muso tɔgɔ Herodiyadi. Yuhana tun ka Herodi jaraki kojugu caman wɛrɛ ra; 20 o ma na kun Herodi ra, a belen ka kojugu dɔ fara dɔ kan, ka Yuhana mina ka a bla kaso ra.
Yesu batizeri ko
21 Ayiwa lon dɔ, mɔgɔ bɛɛ tun bɛ batizera; Yesu fana nana ka na batize. O y'a sɔrɔ Yuhana tun ma bla kaso ra fɔlɔ. Ka Yesu to Ala daari ra, sankolo dayɛlɛra. 22 Ala Nin Saninman kɛra i n'a fɔ jɛndɛtugani ka na jigi Yesu kan. Kumakan dɔ bɔra sankolo kɔnɔ ko: "Ele le ye ne Dencɛ kanunin ye. I ko ka di ne ye haali."
Yesu ta buruju
23 O kɔ, Yesu ka a ta waajuri ni a ta baaraw damina ka a si to san bisaba. Mɔgɔw tun bɛ Yesu jatera Yusufu dencɛ le ye. Yusufu yɛrɛ facɛ tun ye Heli ye. 24 Heli facɛ tun ye Matati ye. Matati facɛ tun ye Levi ye. Levi facɛ tun ye Mɛlɛki ye. Mɛlɛki facɛ tun ye Zanayi ye. Zanayi facɛ tun ye Yusufu tɔgɔ dɔ fana ye. 25 O Yusufu tɔgɔ facɛ tun ye Matatiyasi ye. Matatiyasi facɛ tun ye Amɔsi ye. Amɔsi facɛ tun ye Nahɔmu ye. Nahɔmu facɛ tun ye Ɛsili ye. Ɛsili facɛ tun ye Nagayi ye. 26 Nagayi facɛ tun ye Maati ye. Maati facɛ tun ye Matatiyasi tɔgɔ dɔ wɛrɛ ye. O Matatiyasi tɔgɔ facɛ tun ye Semi ye. Semi facɛ tun ye Josɛsi ye, Josɛsi facɛ tun ye Joda ye. 27 Joda facɛ tun ye Jowanan ye. Jowanan facɛ tun ye Resa ye. Resa facɛ tun ye Zorobabɛli ye. Zorobabɛli facɛ tun ye Salatiyɛli ye. Salatiyɛli facɛ tun ye Nɛri ye. 28 Nɛri facɛ tun ye Mɛlɛki tɔgɔ dɔ ye. O Mɛlɛki tɔgɔ facɛ tun ye Adi ye. Adi facɛ tun ye Kosamu ye. Kosamu facɛ tun ye Elimada ye. Elimada facɛ tun ye Ɛri ye. 29 Ɛri facɛ tun ye Yesu tɔgɔ dɔ ye. O Yesu tɔgɔ facɛ tun ye Eliyɛzɛri ye. Eliyɛzɛri facɛ tun ye Zorimu ye. Zorimu facɛ tun ye Matati tɔgɔ dɔ ye. O Matati tɔgɔ facɛ tun ye Levi tɔgɔ dɔ ye. 30 O Levi tɔgɔ facɛ tun ye Simeyɔn ye. Simeyɔn facɛ tun ye Zuda ye. Zuda facɛ tun ye Yusufu tɔgɔ dɔ ye. O Yusufu tɔgɔ facɛ tun ye Zonamu ye. Zonamu facɛ tun ye Eliyakimu ye. 31 Eliyakimu facɛ tun ye Mɛliya ye. Mɛliya facɛ tun ye Mɛnna ye. Mɛnna facɛ tun ye Matata ye. Matata facɛ tun ye Natan ye. Natan facɛ tun ye Dawuda ye. 32 Dawuda facɛ tun ye Yese ye. Yese facɛ tun ye Jobɛdi ye. Jobɛdi facɛ tun ye Boozi ye. Boozi facɛ tun ye Salimɔn ye. Salimɔn facɛ tun ye Naasun ye. 33 Naasun facɛ tun ye Aminadabu ye. Aminadabu facɛ tun ye Adimɛn ye. Adimɛn facɛ tun ye Arini ye. Arini facɛ tun ye Esiromu ye. Esiromu facɛ tun ye Farɛzi ye. Farɛzi facɛ tun ye Zuda tɔgɔ dɔ ye. 34 O Zuda tɔgɔ facɛ tun ye Yakuba ye. Yakuba facɛ tun ye Isiyaka ye. Isiyaka facɛ tun ye Iburahima ye. Iburahima facɛ tun ye Tera ye. Tera facɛ tun ye Nakori ye. 35 Nakori facɛ tun ye Seruki ye. Seruki facɛ tun ye Ragawu ye. Ragawu facɛ tun ye Falɛki ye. Falɛki facɛ tun ye Ebɛri ye. Ebɛri facɛ tun ye Sala ye. 36 Sala facɛ tun ye Kayinamu ye. Kayinamu facɛ tun ye Arifazadi ye. Arifazadi facɛ tun ye Sɛmu ye. Sɛmu facɛ tun ye Nuho ye. Nuho facɛ tun ye Lamɛki ye. 37 Lamɛki facɛ tun ye Mɛtusala ye. Mɛtusala facɛ tun ye Enɔki ye. Enɔki facɛ tun ye Jarɛdi ye. Jarɛdi facɛ tun ye Malɛlɛli ye. Malɛlɛli facɛ tun ye Kayinan ye. 38 Kayinan facɛ tun ye Enosi ye. Enosi facɛ tun ye Sɛti ye. Sɛti facɛ tun ye Adama ye. Ala le ka Adama dan.
Setana ko a bɛ Yesu kɔrɔbɔ
1 Yesu fanin Ala Nin Saninman na, a bɔra Zuridɛn kɔ ba yɔrɔ ra. Ala Nin ka Yesu ta ka taga ni a ye, a tagara tere binaani kɛ kongo kɔnɔ. 2 Setana tun b'a kɔrɔbɔra k'a flɛ. O terew bɛɛ ra, a ma foyi domu. O kɔ fɛ kɔngɔ k'a mina. 3 Setana ko a ma ko: "Den min bɔra Ala ra, ni ele lo can ra, a fɔ kabakuru nin ye ko a ye yɛlɛma ka kɛ buru ye kɛ!" 4 Yesu ko Setana ma ko: "A sɛbɛnin bɛ Ala ta Kuma ra ko: "Mɔgɔ tɛ se ka a ta dununyalatigɛ kɛ domuni dama kan."" 5 Yesu ka o kuma fɔ ten minkɛ, Setana sinna ka taga ni a ye san fɛ, ka dununya jamanaw bɛɛ yira a ra yɔrɔnin kelen na, 6 k'a fɔ a ye ko: "Ne bɛ se ka nin jamanaw fangatigiya ni a bonya bɛɛ di i ma; sabu o bɛɛ donna ne boro. Ni ne ko ne b'a di mɔgɔ min ma, ne bɛ se k'a di o ma. 7 O kosɔn, ni i ka i kinbirigban ka ne bato, ne bɛ o bɛɛ di i ma." 8 Yesu ka Setana jaabi ko: "A sɛbɛnin bɛ Ala ta Kuma ra ko: "I ka kan ka i Matigi Ala le bato ka baara kɛ ale kelenpe le ye."" 9 Ayiwa, o kɔ Setana ka Yesu ta ka taga Zeruzalɛmu, ka taga a lɔ Alabatosoba kuncɛ ma; a ko Yesu ma ko: "Den min bɔra Ala ra, ni ele lo can ra, pan ka i cun dugu ma. 10 Sabu a sɛbɛnin bɛ Ala ta Kuma ra ko: "Ala bɛna a fɔ a ta mɛlɛkɛw ye ko o ye o jan to i ra," 11 ani "O bɛna i mina o boro ra janko i sen kana na gbasi kabakuru dɔ ra."" 12 Yesu ka Setana jaabi ko: "Ala ta Kuma k'a fɔ le ko: "I man kan k'a fɔ ko i bɛ Matigi Ala kɔrɔbɔ."" 13 Setana ka Yesu kɔrɔbɔ cogoya bɛɛ ra ka dɛsɛ minkɛ, a tagara ka bɔ a kɔrɔ. A ka wagati wɛrɛ nyini a bɛna se ka na tuun wagati min na.
Yesu ka a ta baara damina Galile mara ra
14 O bɛɛ kɔ fɛ, Yesu sekɔra ka na Galile mara ra, a fanin Ala Nin Saninman baraka ra. Mɔgɔw tun bɛ a ko fɔra o mara yɔrɔw bɛɛ ra. 15 A tagara mɔgɔw karan o ta karansow kɔnɔ. Bɛɛ tun b'a bonya yɔrɔ bɛɛ.
Nazarɛtikaw banna Yesu ra
16 Ayiwa Yesu nana taga Nazarɛti, a lamɔdugu ra. Nɛnɛkirilon sera, a tagara karanso kɔnɔ i n'a fɔ a tun derira ka a kɛ cogo min na. Yesu nana wuri ka lɔ ko a bɛ karan kɛ tuma min, 17 ayiwa, o ka cira Esayi ta kitabu di a ma. A tun b'a fɛ ka yɔrɔ min karan, a ka a dayɛlɛ ka taga se o yɔrɔ ma. A sɛbɛnin bɛ o yɔrɔ ra ko:
18 "Matigi Ala Nin bɛ ne kan,
sabu a ka ne nyanawoloma ko ne ye na Kibaro Diman fɔ fagantanw ye,
ani ka kasodenw lablari ko fɔ,
ka fiyentɔw nya yɛlɛ ko kibaro fɔ;
ka mɔgɔ tɔɔrɔninw bɔ o tɔɔrɔbagaw boro,
19 ka Matigi Ala ta nɛɛma wagati ko kibaro fɔ.
20 O kɔ, a ka kitabu datugu, k'a di karanso kɔrɔsibaga ma, ka sigi. Karansokɔnɔmɔgɔw bɛɛ nya lɔnin tora a ra, o bɛ a flɛra. 21 Yesu k'a fɔ ko: "Aw ka nin kuma min mɛn k'a bɔ Ala ta Kitabu ra bi, o kuma kɛra can ye."
22 O bɛɛ tun bɛ a tɔgɔ nyuman fɔra. A tun bɛ kuma nyuman minw fɔra, o ka o kabakoya. O ko: "Yusufu dencɛ le tɛ nin ye wa?" 23 Yesu k'a fɔ o ye ko: "Ne k'a lɔn ko aw bɛna zana min la ne ye, o bɛ o le fɔ ko: "Ni i ye flakɛbaga ye, i ka kan ka i yɛrɛ le kɛnɛya fɔlɔ." Aw bɛna a fɔ ne ye fana ko: "I ka ko minw bɛɛ kɛ Kapɛrinahumu dugu kɔnɔ, an ka o mɛn; o nyɔgɔn kɛ i yɛrɛ ta dugu ra yan fana."" 24 Yesu k'a fɔ o ye tuun ko: "Can ra, cira si tɛ mina k'a nya a yɛrɛ ta dugumɔgɔw fɛ." 25 A ko tuun: "Can ra, ne b'a fɔ aw ye ko cira Eli ta wagati ra sanji ma ben Izirayɛli jamana ra fɔ san saba ni karo wɔɔrɔ, kɔngɔ ba benna jamana yɔrɔ bɛɛ kan. O wagati ra, muso minw cɛ sara, olugu tun ka ca Izirayɛli jamana ra. 26 Nka Ala ma cira Eli bla ka taga olugu dɔ si fɛ ka taga o dɛmɛ. A tagara muso kelen le fɛ jamana wɛrɛ ra min cɛ tun sara. O muso tun siginin bɛ Sarɛpita dugu kɔnɔ Sidɔn mara ra." 27 A ko tuun ko: "Ayiwa, kunatɔ caman fana tun bɛ Izirayɛli jamana ra cira Elize+ ta wagati ra, nka o si ma na Elize fɛ ka na kɛnɛya. Sirinyɛcɛ dɔ le bɔra jamana wɛrɛ ra ka na kɛnɛya Elize fɛ. A tɔgɔ tun ye ko Naman."
Yesu ka jina gbɛn k'a bɔ cɛ dɔ ra
31 Ayiwa, Yesu tagara Kapɛrinahumu; o ye Galile dugu dɔ ye. Nɛnɛkirilon na, a tagara mɔgɔw karan karanso kɔnɔ tuun. 32 A ta karan cogoya tun ka mɔgɔw kɔnɔnɔban, sabu baraka tun bɛ a ta karan na. 33 Ka Yesu to mɔgɔw karan na karanso kɔnɔ, cɛ jinatɔ dɔ tun bɛ yi, o cɛ jinatɔ nana pɛrɛn ni fanga ye k'a fɔ ko: 34 "Ee, Yesu Nazarɛtikacɛ, mun le bɛ an cɛ? I nana an halaki yɔrɔ le ra wa? I ye mɔgɔ suguya min ye ne ka o lɔn: i ye Ala ta Mɔgɔ Saninman le ye." 35 Nka Yesu jamana jina kun na k'a fɔ a ye ko: "I datugu! Bɔ cɛ ra!" O jina ka o cɛ ben dugu ma o bɛɛ nya na ka bɔ a ra. Nka foyi ma kɛ cɛ ra. 36 O mɔgɔw bɛɛ kabakoyara. O k'a kɛ a fɔ ye nyɔgɔn ye ko: "Nin ye kuma suguya juman ye? A bɛ kuma jinaw fɛ ni fanga ni sebagaya ye, k'a fɔ o ye ko o ye bɔ mɔgɔw ra; o fana bɛ bɔ." 37 Mɔgɔw tun bɛ Yesu ta ko lakarira o yɔrɔ maraw bɛɛ ra.
Yesu ka Simɔn muso bamuso kɛnɛya
38 Ayiwa, Yesu bɔra karanso kɔnɔ ka taga Simɔn fɛ yi. A tagara sɔrɔ ko Simɔn muso bamuso tɔɔrɔnin lo kosɛbɛ; farigban tun b'a ra. O ka a ko fɔ Yesu ye. 39 Yesu gbarara a ra, ka lɔ a kun na ka kuma ni fanga ye ko farigban ye bɔ muso ra. O yɔrɔnin bɛɛ muso kɛnɛyara; a wurira ka gba kɛ o ye.
Yesu ka banabagatɔ caman kɛnɛya
40 Tere nana kɛ ben ye tuma min na, banabagatɔ tun bɛ min o min fɛ, ni a ka kɛ bana o bana ye, o bɛɛ nana ni o banabagatɔw ye Yesu fɛ. Yesu ka a boro la o bɛɛ kelen kelen kan ka o kɛnɛya. 41 Jinaw tun bɛ kule ci ka bɔ jinatɔ caman na fana. O jinaw tun b'a fɔ Yesu ma ko: "Den min bɔra Ala ra, ele lo." Sabu jinaw tun k'a lɔn ko Yesu ye Kisibaga le ye, nka Yesu tun bɛ sɔngɔ o ra k'a fɔ o ye k'a gbɛlɛya ko o kana o fɔ.
Yesu tagara waajuri kɛ Zude mara ra
42 Kabini dugu gbɛra dɔrɔn, Yesu bɔra dugu kɔnɔ ka taga kongo kɔnɔ, yɔrɔ dɔ ra. Mɔgɔ caman nana bɔ ka taga a yɔrɔnyini. O nana a ye minkɛ, o tun t'a fɛ a ye bɔ o kɔrɔ tuun. 43 Nka Yesu k'a fɔ o ye ko: "Ne ka kan ka taga Ala ta Masaya ko Kibaro Diman fɔ dugu wɛrɛw ra fana, sabu Ala ka ne ci o le ra." 44 O cogo ra, Yesu tagara Zude mara ra ka taga waajuri kɛ karansow kɔnɔ.
Karamɔgɔdenw ka jɛgɛ camanba mina Yesu baraka ra
1 Ayiwa, lon dɔ, Yesu tun lɔnin bɛ Zenesarɛti bada ra. Jama tun bɛ a kɛrɛ fɛ ka a lamini fan bɛɛ ra; o tun bɛ Ala ta Kuma lamɛnna. 2 Ka Yesu to waajuri ra, a ka kurun fla ye jida ra. Jɛgɛminabagaw tun bɔra o kurun kɔnɔ ka na kɛ o ta jɔw ko ye jida ra. 3 Yesu donna kurun kelen kɔnɔ, o tun ye Simɔn ta kurun le ye. Yesu ko Simɔn ma ko: "Simɔn, kurun gbara ji cɛ ma dɔɔnin ka a mabɔ mɔgɔw ra." Simɔn ka kurun gbara ji cɛ ma. Yesu sigira kurun kɔnɔ ka to ka mɔgɔw karan. 4 Ayiwa, Yesu nana ban mɔgɔw karan na wagati min na, a ko Simɔn ma ko: "Simɔn, kurun gbara dun yɔrɔ ra ka aw ta jɔw firi ka jɛgɛ mina." 5 Simɔn ko Yesu ma ko: "An karamɔgɔ, an ka su kuru bɛɛ kɛ jɛgɛ nyini na, an ma foyi sɔrɔ. Nka i ta kuma le kosɔn, ne bɛna jɔ firi tuun." 6 Ayiwa, o ka jɔw firi minkɛ, o ka jɛgɛ camanba mina fɔ o ta jɔw k'a kɛ tigɛ ye. 7 A ma na nya, o tɔnnyɔgɔn minw tun bɛ kurun tɔ kelen kɔnɔ, o ka olugu wele ko o ye na o dɛmɛ ni o ta kurun ye. Olugu nana ni kurun ye. O ka kurun fla bɛɛ fa jɛgɛ ra fɔ kurunw tun bɛ nyini ka jigi ji jukɔrɔ. 8 Simɔn Piyɛri ka o ye minkɛ, a ka a kinbirigban Yesu kɔrɔ k'a fɔ ko: "Matigi, i mabɔ ne ra, sabu ne ye jurumuntɔ le ye!" 9 O tun ka jɛgɛ caman min mina, o ko tun ka jatigɛ bla Simɔn ni a tɔnnyɔgɔnw bɛɛ ra. 10 Zebede dencɛ fla minw tun bɛ ni Piyɛri ye, Yakuba ni Yuhana, olugu fana ja tun tigɛra o cogo kelen na. Nka Yesu ko Simɔn ma ko: "I kana siran. I tun bɛ jɛgɛ le mina, nka k'a damina bi ra, i bɛna mɔgɔw le sɔrɔ ka o kɛ Ala ta ye." 11 Ayiwa, o nana se jida ra tuma min na, Simɔn ni a tɔnnyɔgɔnw ka kurun ni a kɔnɔfɛnw bɛɛ to yi ka tugu Yesu kɔ.
Yesu ka kunatɔcɛ dɔ kɛnɛya
12 Lon dɔ, Yesu tun bɛ Galile mara dugu dɔ ra. A bɛnna ni kunatɔcɛ dɔ ye; o cɛ ta kuna tun ka jugu kosɛbɛ. A ka Yesu ye minkɛ, a nana i kinbirigban Yesu sen kɔrɔ ka a nya biri dugu ma, ka Yesu daari k'a gbɛlɛya ko: "Matigi, ni i bɛ sɔn, i bɛ se ka ne kɛnɛya, janko ne ye saninya." 13 Ayiwa, Yesu ka a boro la cɛ kan k'a fɔ a ye ko: "Ne sɔnna, i ye kɛnɛya." O yɔrɔnin bɛɛ, cɛ ta kuna kɛnɛyara. 14 O kɔ Yesu k'a fɔ a ye ko: "I kana a fɔ mɔgɔ si ye. Taga i yɛrɛ yira sarakalasebaga ra. Ala ka saraka min fɔ cira Musa ye sariya ra, i ye o bɔ i ta saninyari kosɔn, janko k'a yira bɛɛ ra ko i kɛnɛyara." 15 Nka hali k'a sɔrɔ Yesu k'a fɔ cɛ ye ko a kana o kuma fɔ mɔgɔ si ye, o bɛɛ n'a ta, dɔ le tun bɛ farara Yesu tɔgɔ jɛnsɛnnin kan. Mɔgɔ caman tun bɛ nana a fɛ ka na a ta kuma mɛn, ani minw tun man kɛnɛ, janko olugu ye kɛnɛya sɔrɔ. 16 Nka Yesu tagara kongo kɔnɔ yɔrɔ dɔ ra a kelen na ka taga Ala daari.
Yesu ka murugu dɔ kɛnɛya
17 Lon dɔ, Yesu tun bɛ mɔgɔw karanna bon dɔ kɔnɔ. Farisiw ni o ta sariya karamɔgɔw tun bɔra Galile mara ni Zude mara dugu bɛɛ ra ani Zeruzalɛmu ka na. O nana sigi Yesu kɔrɔ. Matigi Ala ta sebagaya tun bɛ Yesu fɛ. A tun bɛ banabagatɔw kɛnɛya. 18 Ayiwa, ka Yesu to mɔgɔw karan na, mɔgɔ dɔw nana ni cɛ murugunin dɔ ye lanan kan Yesu fɛ. O ka cogo bɛɛ kɛ ko o bɛ don ni o ta banabagatɔ ye Yesu fɛ, ka taga a la a nya kɔrɔ, 19 nka jama caya kosɔn o ma donyɔrɔ sɔrɔ. O yɛlɛnna bon san fɛ, ka wo dɔ bɔ yi, ka cɛ murugunin ni a ta lanan lajigi o wo fɛ ni juru ye fɔ ka taga a bla Yesu kɔrɔ, jama cɛ ma. 20 Yesu k'a ye ko o mɔgɔw lara ale ra minkɛ, a ko murugu ma ko: "Cɛ, i ta jurumun yafara i ma bi." 21 Sariya karamɔgɔw ni Farisi minw tun bɛ yi, olugu k'a kɛ a fɔ ye o yɛrɛ kɔnɔ ko: "Cɛ nin bɔra min ka na kɛ Ala tɔgɔcɛnkuma nin nyɔgɔn fɔ ye ten? Ni Ala kelen tɛ o, jɔntigi le bɛ se ka jurumun yafa?" 22 Yesu tun ka o mɔgɔw ta miiriya lɔn. A ko o ma ko: "Mun kosɔn nin miiriya nyɔgɔn bɛ aw jusukun na? 23 K'a fɔ murugu ye ko a ta jurumun yafara a ma o, walama k'a fɔ a ye ko a ye wuri ka tagama o, aw nya na o fla ra juman le kɛ ka di? 24 Ayiwa, ne bɛna a yira aw ra bi ko ne Min kɛra Adamaden ye, ko se bɛ ne ye ka jurumun yafa dununya kɔnɔ." O kɔ, a kumana murugu fɛ ko: "Wuri ka i ta lanan ta ka taga i ta so!" 25 O yɔrɔnin kelen bɛɛ, cɛ wurira o bɛɛ nya na, ka a ta lanan ta, ka taga a ta so. A tagatɔ tun bɛ Ala tandora. 26 O mɔgɔw bɛɛ kabakoyara. O k'a kɛ Ala tando ye; o jatigɛnin tun b'a fɔra nyɔgɔn ye ko: "Ee! An ka ko ba ye bi, an ma deri ka min nyɔgɔn ye ban."
Yesu ka Levi wele ka kɛ a ta karamɔgɔden dɔ ye
27 Ayiwa, o kow bɛɛ kɔ fɛ, Yesu bɔra bon kɔnɔ. A tɛmɛtɔ, a ka ninsaraminabaga dɔ siginin ye ninsaraminabon na. A tɔgɔ ko Levi. Yesu ko Levi ma ko: "Tugu ne kɔ ka kɛ ne ta karamɔgɔden dɔ ye." 28 Levi ka a ta baara dabla, ka wuri ka tugu Yesu kɔ. 29 Levi nana nyanagbɛ ba dɔ labɛn a ta so kɔnɔ Yesu ye. Ninsaraminabaga caman ani mɔgɔ dɔ wɛrɛw nana sigi ni Yesu ni a ta karamɔgɔdenw ye; o bɛɛ tun bɛ domuni kɛra nyɔgɔn fɛ. 30 Farisi dɔw ni o ta sariya karamɔgɔw tun nana. Olugu ka o ye minkɛ, o ma diya o ye. O ka Yesu ta karamɔgɔdenw nyininka ko: "Mun kosɔn aw bɛ sɔn ka domuni kɛ ni ninsaraminabagaw ani mɔgɔ kɛwalejugu wɛrɛw ye?" 31 Yesu ka o jaabi k'a fɔ o ye ko: "Mɔgɔ minw ka kɛnɛ, olugu tɛ flakɛbaga yɔrɔnyini. Banabagatɔw le bɛ flakɛbaga yɔrɔnyini. 32 Mɔgɔ min bɛ o yɛrɛ jate mɔgɔ terenninw ye, ne ma na dununya ra olugu kosɔn. Ne nana jurumuntɔw le wele janko o ye nimisa o ta jurumunw na ka kisiri sɔrɔ."
Landa kow ni Kibaro Diman man kan ka kɛ kelen ye
33 Jama ra mɔgɔ dɔw ko Yesu ma ko: "Wagati caman na Yuhana ta karamɔgɔdenw ni Farisiw ta karamɔgɔdenw bɛ o yɛrɛ bari, o tɛ domuni kɛ; o bɛ Ala daari. Nka ele ta karamɔgɔdenw bɛ domuni kɛ, o bɛ minni kɛ lon bɛɛ." 34 Yesu ka kuma kɔrɔman dɔ fɔ o ye ko: "Aw b'a miiri ko aw bɛ se ka kɔnyɔcɛ jɛnnyɔgɔnw karaba ko o kana domuni kɛ ka o ni kɔnyɔcɛ to nyɔgɔn fɛ kɔnyɔya ra wa? O tɛ se ka kɛ! 35 Nka lon min na o bɛna kɔnyɔcɛ ta ka bɔ o kɔrɔ, o lon na kɔni o bɛna to domunikɛbari ye nyanasisi kosɔn." 36 O kɔ, Yesu ka kuma kɔrɔman dɔ wɛrɛ fɔ o ye ko: "Mɔgɔ tɛ fani kura kunkurun tigɛ k'a kɛ ka fani kɔrɔ bari ni a ye. Ni i ka o kɛ, i ka fani kura cɛn le. I ka a kungurun min bari fani kɔrɔ ra, o fla nya fana tɛna kɛ kelen ye. 37 O cogo ra fana mɔgɔ si tɛ minnifɛn fariman kura kɛ forogo kɔrɔ kɔnɔ. Ni i ka o kɛ, ni o minnifɛn fariman kura nana funu ka kanga, a bɛna forogo kɔrɔ faran, ka bɔn. O tuma, forogo fana bɛ cɛn. 38 O kosɔn, minnifɛn fariman kura ka kan ka kɛ forogo kura le kɔnɔnɔ. 39 Nka mɔgɔ si fana tɛ minnifɛn fariman kɔrɔnin min, k'a sɔrɔ ka nyabɔ minnifɛn fariman kura fɛ tuun, sabu a b'a fɔ ko minnifɛn fariman kɔrɔnin le ka di."
Yesu ka min fɔ Nɛnɛkirilon ko ra
1 Ayiwa, lon dɔ, Yesu ni a ta karamɔgɔdenw tun bɛ tɛmɛna foro dɔw cɛ ma. O lon tun ye Yahudiyaw ta Nɛnɛkirilon le ye. Yesu ta karamɔgɔdenw wurira k'a kɛ o foro siman tizanw kari kari ye, ka o forogo o borow kɔnɔ, k'a kɛ o kisɛw nyimi ye. 2 O y'a sɔrɔ Farisi dɔw tun bɛ yi, olugu ko o ma ko: "Aw k'a lɔn ko ko min nyɔgɔn man kan ka kɛ Nɛnɛkirilon na, mun kosɔn aw bɛ o kɛra?" 3 Yesu ka o jaabi k'a fɔ o ye ko: "O tuma Dawuda ka min kɛ, aw ma o karan wa, wagati min na kɔngɔ ka a mina ani a tagamanyɔgɔnw? 4 A donna Alabatoso kɔnɔ; saraka buru minw tun blanin bɛ yi, a ka o ta k'a nyimi ka dɔ di a tagamanyɔgɔnw fana ma; k'a sɔrɔ ka kanya ni sariya ye, mɔgɔ si tun man kan ka o buruw nyimi ni sarakalasebagaw dɔrɔn tɛ." 5 O kɔ, Yesu k'a fɔ o ye ko: "Ne Min kɛra Adamaden ye, ni ne ko fɛn o fɛn bɛ se ka kɛ Nɛnɛkirilon na, o le bɛ kɛ jate."
Yesu ka cɛ boro faganin dɔ kɛnɛya Nɛnɛkirilon na
6 Ayiwa, Nɛnɛkirilon dɔ wɛrɛ ra, Yesu donna karanso dɔ kɔnɔ ka mɔgɔw karan. Cɛ dɔ tun bɛ yi, o cɛ kininboro tun faganin lo. 7 Farisiw ni sariya karamɔgɔw tun bɛ Yesu kɔrɔsira k'a flɛ yala ni a bɛna mɔgɔ kɛnɛya Nɛnɛkirilon na, janko o ye sababu dɔ sɔrɔ ka a jaraki. 8 Nka Yesu ka o ta miiriya lɔn. A ko cɛ boro faganin ma ko: "Wuri ka lɔ mɔgɔw cɛ ma, janko bɛɛ ye i ye." Cɛ wurira ka lɔ. 9 Yesu k'a fɔ o ye ko: "Ka kanya ni sariya ye, ko nyuman le ka kan ka kɛ Nɛnɛkirilon na wa, walama ko jugu? Ka mɔgɔ kisi wa, walama ka mɔgɔ halaki?" 10 O tuma, Yesu ka a nya lɔ lɔ o ra ka o bɛɛ flɛ flɛ. O kɔ, a k'a fɔ o cɛ ye ko: "I boro fɔni." Cɛ ka a boro fɔni minkɛ, a boro kɛnɛyara. 11 Farisiw ni sariya karamɔgɔw ka o ye minkɛ, o dimina kosɛbɛ. O ka nyɔgɔn ye ka kuma ko o ka kan ka mun le kɛ Yesu ra.
Yesu ka ciraden tan ni fla nyanawoloma
12 Ayiwa, lon dɔ, Yesu tagara yɛlɛn kuru dɔ kan ka Ala daari. A ka su bɛɛ kɛ Ala daari ra. 13 Dugu nana gbɛ minkɛ, a ka a ta karamɔgɔdenw wele, ka na mɔgɔ tan ni fla nyanawoloma o ra, ka olugu wele ko ciradenw. 14 O ciraden tan ni fla, fɔlɔ tun ye Simɔn ye; Yesu ka dɔ fara Simɔn tɔgɔ kan ka a wele ko Piyɛri, ka Piyɛri dɔgɔcɛ Andere gban o ra, ka Yakuba gban o ra, ka Yuhana gban o ra, ka Filipe gban o ra, ka Baritelemi gban o ra, 15 ka Matiyu gban o ra, ka Toma gban o ra, ka Alife dencɛ Yakuba gban o ra, ka Simɔn tɔgɔ dɔ wɛrɛ gban o ra, o bɛ o wele ko Zelɔti, 16 ka Yakuba dencɛ Zude gban o ra. A laban kɛra Zudasi Sikariyɔti ye; ale le nana kɛ Yesu janfabaga ye.
Yesu ka jama caman karan, ka banabagatɔw kɛnɛya
17 Ayiwa, Yesu jigira ni a ta ciradenw ye ka bɔ kongori kan, ka na lɔ kɛnɛgbɛyɔrɔ dɔ ra. A ta karamɔgɔden caman tun bɛ yi, ani mɔgɔ caman wɛrɛ. O mɔgɔ dɔw tun bɔra Zeruzalɛmu, dɔw bɔra Zude mara yɔrɔ dɔw ra, dɔw bɔra kɔgɔjida kɛrɛfɛduguw ra, Tiri ni Sidɔn. 18 O mɔgɔw tun nana Yesu fɛ ka na a ta kuma lamɛn, ka kɛnɛya fana ka bɔ o ta banaw ra. Jinaw tun bɛ minw na, olugu fana kɛnɛyara. 19 Mɔgɔw bɛɛ tun b'a fɛ ka maga Yesu ra, sabu ni min o min tun magara a ra, sebagaya tun bɛ don o tigi ra ka o kɛnɛya.
Jigimafa ani bɔnɔ
20 Ayiwa, Yesu ka a nya lɔ a ta karamɔgɔdenw na k'a fɔ o ye ko: "Aw minw ye fagantanw ye, aw bɛna jigimafa sɔrɔ, sabu aw ninyɔrɔ bɛna kɛ Ala ta Masaya ra. 21 Kɔngɔ bɛ aw minw na sisan, aw bɛna jigimafa sɔrɔ, sabu aw bɛna domuni sɔrɔ k'a fa! Aw minw bɛ kasira sisan, aw bɛna jigimafa sɔrɔ, sabu aw bɛna nyagari fɔ ka yɛrɛko. 22 Ne Min kɛra Adamaden ye, ni ne tɔgɔ kosɔn mɔgɔw bɛ aw kɔninya ka ban aw ra, ka aw nɛni, ka aw tɔgɔjugu fɔ, aw bɛna jigimafa sɔrɔ; 23 aw ye nyagari o lon na, aw ye ninsɔndiya ka panpan, sabu aw ta baraji bɛna bonya lahara. O bɛmaw ka o kow nyɔgɔn le kɛ Ala ta ciraw ra! 24 Nka aw minw kɛra naforotigiw ye sisan, bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, sabu aw ka aw ta hɛra sɔrɔ ka ban! 25 Aw minw fanin bɛ sisan, bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, sabu lon dɔ, kɔngɔ bɛna aw sɔrɔ. Aw minw bɛ yɛrɛkora sisan, bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, sabu lon dɔ aw nya bɛna kumu, aw bɛna kasi fɔ ka nyaji bɔ. 26 Ni mɔgɔw bɛɛ bɛ aw tandora faninya kan, bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, sabu o bɛmaw ka cira faninyafɔbagaw tando o cogo le ra."
Yesu ko ko an ka kan ka an juguw kanu
27 Yesu ko: "Aw minw bɛ ne lamɛnna, ne b'a fɔ aw ye ko aw ye aw juguw kanu, aw ye konyuman kɛ aw kɔninyabagaw ye. 28 Mɔgɔ minw bɛ aw danga, aw ye dugawu kɛ olugu ye. Minw bɛ aw minako juguya, aw ye Ala daari olugu ye. 29 Ni mɔgɔ dɔ ka i fata i yɛ kelen na, i ye tɔ kelen lɔ a ye. Ni mɔgɔ ka i ta deregeba bɔsi i ra, i ta deregekɔrɔden fana to a boro. 30 Ni mɔgɔ o mɔgɔ ka i daari, i ye a tigi sɔn. Ni mɔgɔ ka i borofɛn ta, i kana a fɔ ko a tigi ye a kɔsegi i ma. 31 Aw b'a fɛ mɔgɔw ye ko min kɛ aw ye, aw yɛrɛ ye o nyɔgɔn le kɛ o ye. 32 Ni aw bɛ aw kanubagaw dɔrɔn le kanu, aw bɛna mun baraji le sɔrɔ o ra Ala fɛ tuun? Hali Alalɔnbariw bɛ o kɛ! O bɛ o kanubagaw le kanu. 33 Mɔgɔ minw bɛ konyuman kɛ aw ye, ni aw bɛ konyuman kɛ olugu dɔrɔn le ye fana, aw bɛna mun baraji le sɔrɔ o ra Ala fɛ tuun? Hali Alalɔnbariw fana bɛ o nyɔgɔn le kɛ; minw bɛ konyuman kɛ o ye, o fana bɛ konyuman kɛ olugu ye. 34 Aw b'a lɔn ko mɔgɔ min bɛ se ka juru sara, ni aw bɛ juru don olugu dɔrɔn le ra, aw bɛna mun baraji le sɔrɔ Ala fɛ tuun? Hali Alalɔnbariw, minw bɛ se ka juru sara o ye, o bɛ juru don olugu le ra. 35 Nka aw ye aw juguw kanu, aw ye konyuman kɛ. Ni aw ka juru don, aw ye aw jigi bɔ a kan. Ni o kɛra, aw bɛna baraji ba sɔrɔ. O fana bɛna a yira mɔgɔw ra ko aw kɛra Ala Kɔrɔtaninba ta denw ye, sabu ale ka nyi mɔgɔw bɛɛ ma, fitirimawali fara mɔgɔjugu kan. 36 Aw ye kɛ hinabaga ye i n'a fɔ aw Fa Ala ye hinabaga ye cogo min na."
Mɔgɔ kana a mɔgɔnyɔgɔn kɔrɔfɔ
37 Yesu ko tuun ko: "Aw kana mɔgɔ kɔrɔfɔ, ni o kɛra, aw fana tɛna kɔrɔfɔ. Aw kana tɔw jaraki, ni o kɛra, aw fana tɛna jaraki. Aw ye yafa tɔw ma, Ala fana bɛna yafa aw ma. 38 Aw ye tɔw sɔn, Ala fana bɛna aw sɔn; a bɛna aw sɔn k'a caya k'a tɛmɛ aw yɛrɛ ta dita kan. A bɛ kɛ i n'a fɔ mɔgɔ bɛ mɔgɔ sɔn caman cogo min siman na: a b'a don minan kɔnɔ, ka a yuguyugu, ka a digi, ka dɔ wɛrɛ fara a kan, fɔ a bɛ bɔn. Ala fana bɛna aw sɔn ka kanya ni aw ta mɔgɔ sɔn cogoya le ye." 39 O kɔ, Yesu ka zana dɔ la o ye tuun. A ko: "Fiyentɔ dɔ bɛ se ka kɛ fiyentɔ dɔ wɛrɛ ta bereminabaga ye wa? Ni fiyentɔ dɔ ka fiyentɔ dɔ wɛrɛ ta bere mina, o fla bɛɛ le bɛna ben dinga kɔnɔ dɛ! 40 Karamɔgɔden tɛ se ka tɛmɛ a karamɔgɔfa kan. Nka ni karamɔgɔden min karanna kosɛbɛ, o bɛ se ka kɛ i n'a fɔ a karamɔgɔfa. 41 Mun kosɔn nyamanyama fitini min bɛ i balema nyaden na, i bɛ o ye, k'a sɔrɔ yiri belebele min bɛ ele yɛrɛ nya ra, i nya tɛ o ra. 42 Walama, i bɛ se k'a fɔ cogo di i balema ma ko: "Ne balema, a to ne ye nyamanyama fitini nin bɔ i nya ra," k'a sɔrɔ yiri belebele min bɛ ele yɛrɛ nya ra, i nya tɛ o ra? Flankafu flɛ! I ta yiri belebele bɔ i yɛrɛ nya ra fɔlɔ. Ni o kɛra, ni i yɛrɛ nya yɛlɛra, i bɛ se ka nyamanyama fitini bɔcogo lɔn i balema nya ra."
Yiri bɛ lɔn a den fɛ
43 Ayiwa Yesu ko tuun: "Yiri nyuman tɛ den jugu kɛ, yiri jugu fana tɛ den nyuman kɛ. 44 Yiri bɛɛ bɛ lɔn a den le fɛ. Toroden mɔnin tɛ se ka taga ye 'ani yiri ra. Mɔgɔ tɛ se fana ka rɛzɛnmɔ sɔrɔ 'ani sun ra. 45 Mɔgɔ jusu nyuman bɛ konyuman le kɛ, nka mɔgɔ jusu jugu bɛ kojugu le kɛ. Mɔgɔ jusu fanin bɛ min na, a da bɛ o le fɔ."
Bon fla ta ko
46 Yesu ko: "Mun kosɔn aw bɛ ne wele ko Matigi, Matigi, k'a sɔrɔ ne bɛ min fɔ aw ye, aw tɛ o kɛra? 47 Mɔgɔ min bɛ na ne fɛ ka na ne ta kuma lamɛn, ka a kɛ, an bɛ se ka o tigi suma ni min ye, ne bɛna o fɔ aw ye. 48 An bɛ se ka a suma ni bonlɔbaga dɔ le ye: a ka dinga sogi ka a dunya, ka taga se fara ma, ka a ta bon jusigi o fara kan. Bon lɔnin kɔ, lon dɔ, sanji ba nana, ji woyora ka kɛ bon kan, nka bon ma ben. Mun na? Sabu a lɔcogo nyana kosɛbɛ. 49 Nka mɔgɔ min bɛ ne ta kuma lamɛn, ni a tɛ sɔn ka a kɛ, o tigi bɛ i n'a fɔ bonlɔbaga min ka a ta bon lɔ dugukolo gbansan kan, a ma a jusigi fara kan. Sanji nana ben, ji woyora ka don a jukɔrɔ, o yɔrɔnin bɛɛ a benna; a bencogo juguyara kosɛbɛ."
Yesu ka sorasi kuntigi dɔ ta baaraden kɛnɛya
1 Ayiwa, Yesu ka o kumaw bɛɛ fɔ ka ban mɔgɔw ye tuma min na, a wurira ka taga dugu dɔ ra, o tɔgɔ ko Kapɛrinahumu. 2 Sorasi kuntigi dɔ tun bɛ o dugu ra, jɔncɛ dɔ tun b'a fɛ, o jɔncɛ ko tun ka gbɛlɛn a ma kosɛbɛ. Nka jɔncɛ nana bana. Bana juguyara fɔ a tun bɛ nyini ka sa. 3 O sorasi kuntigi ka Yesu ko mɛn minkɛ, a ka Yahudiya cɛkɔrɔba dɔw ci Yesu fɛ, ko o ye taga a daari ko a ye na a ta jɔncɛ kɛnɛya. 4 O cɛkɔrɔbaw tagara se Yesu fɛ minkɛ, o ka a daari kosɛbɛ k'a fɔ a ye ko: "A ka kan i ye nin cɛ dɛmɛ, 5 sabu an ta siya ko ka di a ye haali; ale le ka an ta karanso lɔ an ye." 6 Yesu sɔnna ka taga ni o ye. O surunyanin sorasi kuntigi ta bon na, sorasi kuntigi ka a teri dɔw ci Yesu fɛ, k'a fɔ a ye ko: "Matigi, i kana i yɛrɛ tɔɔrɔ, sabu a man kan ko ele ye na ne nyɔgɔn ta so. 7 O le kosɔn ne k'a jatemina k'a ye ko ne yɛrɛ man kan ka taga i nɔ fɛ yi. Nka hali ni i ka kuma kelenpe le fɔ, o kuma baraka ra, ne ta jɔncɛ bɛ se ka kɛnɛya. 8 Sabu fagama dɔw bɛ ne kun na, nka sorasi dɔw bɛ ne fɛ; ne bɛ olugu fana kun na. Ni ne ka min ci, o bɛ taga, ni ne ka dɔ wɛrɛ wele, o bɛ na. Ni ne k'a fɔ ne ta jɔncɛ ye ko a ye min kɛ, a bɛ o le kɛ. O le kosɔn, hali ni i ka kuma kelenpe le fɔ, o kuma baraka ra, ne ta jɔncɛ bɛ se ka kɛnɛya." 9 Yesu ka o kuma mɛn tuma min na, o sorasi kuntigi ta konya diyara a ye kosɛbɛ. O tuma ra, jama min tun gbannin bɛ Yesu kɔ, a ka a nya yɛlɛma olugu fan fɛ k'a fɔ o ye ko: "Hali Izirayɛlidenw na, ne ma nin lanaya sɔbɛ nyɔgɔn sɔrɔ mɔgɔ si fɛ." 10 Ciradenw sekɔra ka taga so kɔnɔ. O tagara a sɔrɔ ko jɔncɛ kɛnɛyara.
Yesu ka muso dɔ ta dencɛ su lakunu
11 O lon dugusagbɛ, Yesu ni a ta karamɔgɔdenw tun bɛ tagara dugu dɔ ra, o dugu tɔgɔ ye ko Nahini; jama caman tun tugunin bɛ o kɔ. 12 O surunyanin dugu donda ra, o ka mɔgɔ dɔw bɔtɔ ye dugu kɔnɔ ni kanbelen dɔ su ye, o bɛ tagara ni a ye kaburulo ra. O kanbelen kelenpe le tun bɛ a bamuso fɛ. O muso fana cɛ tun sara. Dugumɔgɔ caman tun bɔra, o tagara sudonyɔrɔ ra. 13 Matigi ka o muso kasitɔ ye minkɛ, a hina donna a ra. A ko muso ma ko: "I je, i kana kasi." 14 A gbarara sutabagaw ra, ka taga boro maga sutanan na. Sutabagaw lɔra. A kumana su fɛ ko: "Kanbelennin, i wuri." 15 Yesu ka o fɔ minkɛ, kanbelennin kununa. A wurira ka sigi k'a kɛ kuma ye. Yesu k'a fɔ a bamuso ye ko: "Muso, i dencɛ ye." 16 Mɔgɔ minw tun bɛ yi, o bɛɛ siranna, ka kabakoya. O tun bɛ Ala tɔgɔ bonyara k'a fɔ ko: "Ala ka a ta sebagaya yira a ta mɔgɔw ra; nin ye Ala ta cira ba dɔ le ye an cɛ ma." 17 O ka kuma minw fɔ Yesu ko ra, o kuma sera fɔ Zude mara ni a lamini bɛɛ ra.
Yuhana ka a ta karamɔgɔdenw ci Yesu fɛ
18 Yesu ka ko minw bɛɛ kɛ, Yuhana ta karamɔgɔdenw tagara o bɛɛ lakari a ye ka a to kasobon na yi. 19 Yuhana ka o mɛn minkɛ, a ka a ta karamɔgɔdenw ra fla wele ka o ci Matigi Yesu fɛ. A ko: "Aw ye taga a nyininka ko Kisibaga min ko fɔra ko a bɛna na ko ale lo wa, walama mɔgɔ wɛrɛ le bɛna kɛ a ye?" 20 O karamɔgɔden fla tagara se Yesu kɔrɔ tuma min na, o ka a nyininka ko: "Matigi, Yuhana Batizerikɛbaga ka an ci ko an ye na i nyininka ko Kisibaga min ko fɔra ko ele lo wa, walama ko mɔgɔ wɛrɛ le bɛna kɛ a ye?" 21 O wagati yɛrɛ ra, Yesu ka banabagatɔ caman kɛnɛya ani bana jugu dɔw; a ka mɔgɔ caman ta jinaw gbɛn k'a bɔ o ra, ka fiyentɔ caman nya yɛlɛ. 22 O kɔ, Yesu ka o ciraden fla jaabi. A ko: "Aw ka fɛn minw ye ani aw ka min mɛn, aw ye taga o fɔ Yuhana ye ko: Fiyentɔw bɛ yeri kɛra, ko senkelenw bɛ tagamana k'a nya, kunatɔw bɛ kɛnɛyara, torogbelenw bɛ mɛnni kɛra, mɔgɔ saninw bɛ kununa ka bɔ saya ra, Kibaro Diman bɛ fɔra fagantanw ye fana. 23 Ayiwa ni mɔgɔ min ma sigiya ne ta ko ra, o tigi jigimafara."
Yesu bɛ a yɛrɛ ni Yuhana Batizerikɛbaga ko fɔ mɔgɔw ye
24 Yuhana Batizerikɛbaga ta ciradenw sekɔra ka taga minkɛ, Yesu kumana jama fɛ Yuhana ko ra. A ko o ma ko: "Aw tun tagara kongo kɔnɔ minkɛ o, aw tagara bin gbansan le ye fɔnyɔ b'a lamagara wa? 25 N' y'a lɔn a ma kɛ o ye dɛ! O tuma aw tagara mun le ye yi? Aw ka mɔgɔ dɔ le ye min ka fani nyuman sɔngɔ gbɛlɛn dɔ don wa? Aw yɛrɛ k'a lɔn ko minw bɛ fani nyuman sɔngɔ gbɛlɛnw don, ka domuni dimanw kɛ, ka o yɛrɛ diyanyakow bɛɛ kɛ, olugu bɛ sɔrɔ masasow le kɔnɔ. 26 Ayiwa, ne bɛ aw nyininka: aw tagara mun le ye kongo kɔnɔ sa? Ala ta cira dɔ tɛ wa? Can lo, cira dɔ lo. A yɛrɛ ka bon k'a tɛmɛ cira kan. 27 Sabu min fɔra Ala ta Kuma ra ko Ala ko: "A flɛ, ne bɛ ne ta ciraden ci ka taga i nya fɛ ka i ta sira labɛn i ye," o ciraden ye Yuhana le ye. 28 Ne b'a fɔ aw ye ko muso si ma den woro fɔlɔ min ka Yuhana bɔ. O bɛɛ n'a ta, Ala ta Masaya ra, mɔgɔ bɛɛ ra fitini ka bon ni Yuhana ye. 29 Mɔgɔ minw bɛɛ tun bɛ Yuhana lamɛnna, hali ninsaraminabagaw, o bɛɛ tun batizera Yuhana fɛ k'a yira ko o sɔnna a ma ko Ala terennin lo. 30 Nka Farisiw ni sariya karamɔgɔw ma sɔn Ala ta ko latigɛninw ma o ye. O ma sɔn Yuhana ta batizeri ma." 31 Yesu ko tuun: "Bi mɔgɔw ta ko kɛra min ye, aw ka o lɔn wa? 32 A ko kɛra denmisɛnninw ta ko ye. Denmisɛnninw toron kɛtɔ kɛnɛgbɛ kan, o dɔw ko o tɔnnyɔgɔnninw ma ko: "A flɛ, an ka filen fiyɛ aw ye, aw ko aw tɛ dɔn kɛ, an ka sanga dɔnkiri la aw ye, aw fana ko aw tɛ kasi."" 33 Yesu ko: "Ayiwa, nin mɔgɔw ta ko kɛra ten le: Yuhana Batizerikɛbaga nana aw fɛ, a tun tɛ domuni nyanaman kɛra, a tun tɛ minnifɛn fariman minna, aw ko, ko jina le bɛ a ra. 34 Ayiwa, sisan, Min kɛra Adamaden ye, o nana, a bɛ domuni kɛ ni aw ye, ka minni kɛ ni aw ye. Aw ko: "Ee, cɛ nin nogo ka bon kojugu; aw ka a nɛni ko a dɔrɔminbaga! Ko a ka a teriw kɛ ninsaraminabagaw le ye, ani mɔgɔ kɛwalejugu wɛrɛw." 35 Hakiritigiya min bɔra Ala ra, o bɛ lɔn mɔgɔw ra o tigiw ta kɛwalew le fɛ."
Muso dɔ ka Yesu sen mun ni turu suma diman ye
36 Farisicɛ dɔ tun bɛ yi, a tɔgɔ ye ko Simɔn. Lon dɔ a ka Yesu daari ko a ye taga domuni kɛ ale fɛ. Yesu sɔnna. A tagara Farisicɛ ta so; o donna k'a kɛ domuni kɛ ye. 37 Ka o to yi, muso dɔ nana don. Dugumɔgɔw bɛɛ tun bɛ o muso nin ko fɔra ko a kɛwale ka jugu. A k'a mɛn minkɛ ko Yesu bɛ domuni kɛra Farisicɛ ta so kɔnɔ, a nana ni turu suma diman dɔ ye dagadennin sɔngɔ gbɛlɛn dɔ kɔnɔ. 38 A tɛmɛna Yesu kɔ fɛ ka na lɔ a sen kɔrɔ k'a kɛ kasi ye. A kasira kosɛbɛ fɔ a nyaji k'a kɛ bɔn ye Yesu sen kan ka a nyigi; a ka Yesu senw jɔsi ni a yɛrɛ kunsigi ye, ka sɔrɔ ka turu suma diman dɔ kɛ ka a senw mun.
39 Farisicɛ min tun ka Yesu wele ka na a ta so, ale ka o ye minkɛ, a k'a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: "Cɛ nin tɛ Ala ta cira ye! Ni a tun kɛra ko can ra ko Ala ta cira yɛrɛ lo, muso min bɛ magara a sen na ten, a tun bɛna a lɔn mɔgɔ suguya min lo. A tun bɛna a lɔn ko muso kɛwalejugu lo." 40 Yesu ko Farisicɛ ma ko: "Simɔn, kuma bɛ ne fɛ k'a fɔ i ye." Simɔn ko: "Ayiwa, n' karamɔgɔ, a fɔ." 41 A ko: "Cɛ dɔ ta juru tun bɛ mɔgɔ fla ra. Kelen ta ye wari deniye+ kɛmɛ looru, dɔ ta ye wari deniye bilooru.
Muso minw tun bɛ Yesu ni a ta karamɔgɔdenw dɛmɛna
1 O kow kɔ, Yesu tagara dugu ba dɔw ra, ani dugumisɛn dɔw, ka taga mɔgɔw waaju, ka Ala ta Masaya Kibaro Diman fɔ o ye. A ta karamɔgɔden tan ni fla tun bɛ ni a ye. 2 A tun ka muso minw kɛnɛya, ka dɔw ta jinaw gbɛn k'a bɔ o ra, olugu dɔw fana tun bɛ ni a ye. Dɔ tɔgɔ tun ye Mariyamu, o ka ale tɔgɔ la Mariyamu Magidalakamuso. Yesu tun ka jina wolonfla gbɛn k'a bɔ ale le ra. 3 Yahani fana tun bɛ yi. Ale tun ye masacɛ Herodi ta bon kɔrɔsibaga Suza ta muso le ye. Dɔ wɛrɛ fana tun bɛ yi ko Suzana, ani muso caman wɛrɛ. O musow bɛɛ tun bɛ to ka o borofɛn dɔw di Yesu ni a ta karamɔgɔdenw ma ka o dɛmɛ.
Yesu ka kuma kɔrɔman min fɔ simankisɛ ko ra
4 Lon dɔ, jama ba nana lajɛn Yesu kɔrɔ; o tun bɔra dugu caman na. A ka kuma kɔrɔman dɔ fɔ o ye, a ko: 5 "Sɛnɛkɛbaga dɔ le bɔra ka taga simankisɛ seri. A seriri kɛtɔ, simankisɛ dɔw ben benna sirada ra. Tɛmɛbagaw ka o dɔn dɔn, o kɔ fɛ kɔnɔw nana o kunu kunu. 6 Simankisɛ dɔw benyɔrɔ tagara kanya farayɔrɔ ma. O simanw wurira, nka a ma mɛɛn, o bɛɛ jara, sabu sumaya tun tɛ yi. 7 Simankisɛ dɔw benyɔrɔ tagara kanya 'aniyɔrɔ ma. Siman wurira, 'aniw fana wurira ni a ye k'a degu. 8 Simankisɛ dɔw benyɔrɔ tagara kanya dugukolo nyuman ma. Olugu falenna, o wurira ka tizan bɔ, ka bonya, ka den. Den kɛmɛ kɛmɛ sɔrɔra a tizan kelen kelen bɛɛ ra." O kɔ, Yesu kumana ni fanga k'a fɔ mɔgɔw ye ko: "Ni mɔgɔ min b'a fɛ ka nin kow faamu, o ye jija ka o kumaw lamɛn."
Yesu ka kuma kɔrɔman kɔrɔ fɔ a ta karamɔgɔdenw ye
9 Yesu ta karamɔgɔdenw ka a nyininka o kuma kɔrɔ ra. 10 A ko: "Aw minw bɛ ne lamɛn, Ala ta Masaya gundo lɔnniya dira aw le ma. Nka tɔw kɔni bɛ a kumaw mɛn kuma kɔrɔmanw le ra. O le kosɔn "o b'a flɛ, nka o t'a ye; o b'a mɛn, nka o t'a faamu." 11 Ayiwa, o kuma kɔrɔ ye nin ye: simankisɛ, o ye Ala ta Kuma le ye. 12 Simankisɛ minw benna sirada ra, o kɔrɔ ye mɔgɔ minw ka Ala ta Kuma mɛn, nka Setana bɛ na o nɛgɛ k'a bɔ o jusu ra, janko o kana la Ala ta Kuma ra ka kisi. 13 Simankisɛ minw benyɔrɔ tagara kanya farayɔrɔ ma, o kɔrɔ ye mɔgɔ minw ka Ala ta Kuma mɛn, ka sɔn o ma ni ninsɔndiya ye, k'a sɔrɔ a ma don o jusu ra bɛrɛbɛrɛ. O bɛ to lanaya ra dɔɔnin, nka ni Setana ka o kɔrɔbɔ k'a flɛ dɔrɔn, o bɛ bɔ lanaya ra. 14 Simankisɛ minw benyɔrɔ tagara kanya 'aniyɔrɔ ma, o kɔrɔ ye mɔgɔ minw ka Ala ta Kuma lamɛn, nka sani wagati dɔ ye se, hami kow, ni naforo kow, ni dununya nyanagbɛ kow bɛ don o jusu ra ka o ta lanaya degu fɔ ka a cɛn. A bɛ kɛ i n'a fɔ siman min jara ka a den kɔgɔbari to. 15 Ayiwa, sisan simankisɛ minw benyɔrɔ tagara kanya dugukolo nyuman ma, o kɔrɔ ye mɔgɔ minw bɛ Ala ta Kuma mɛn ka sɔn a ma ni jusugbɛnin ye ka to a kan ni kan kelen ye. O mɔgɔw le bɛ jija ka Ala sago kɛ tuma bɛɛ."
Yesu bɛ kuma fitinayeelen ko ra ni Ala ta Kuma lamɛn cogo
16 Yesu k'a fɔ o ye tuun ko: "Mɔgɔ si tɛ sɔn ka fitina mana ka fiyɛ biri a kun na, walama k'a bla lanan jukɔrɔ. O b'a mana k'a bla fitinablayɔrɔ le ra, janko mɔgɔ min bɛ don bon na o tigi ye a yeelen ye. 17 Ayiwa, fɛn o fɛn dogonin bɛ, o bɛɛ bɛna bɔ kɛnɛ kan; gundo kow bɛɛ bɛna lɔn, a bɛɛ bɛna bɔ kɛnɛ kan lon dɔ. 18 O le kosɔn, aw bɛ kuma min mɛn ne fɛ, aw ye o kɔrɔsi kosɛbɛ. Sabu lɔnniya dɔ bɛ min fɛ ka ban, dɔ wɛrɛ bɛna di o tigi le ma. Nka dɔ tɛ min fɛ, hali a bɛ miiri ko fitini min b'a fɛ, o bɛna bɔsi a ra."
Yesu bɛ jɔn ni jɔn jate a bamuso ni a somɔgɔw ye
19 Yesu bamuso ni Yesu dɔgɔninw nana a fɛ. Nka jama caya kosɔn, o ma se ka gbara a kɔrɔ. 20 O ka o ko fɔ Yesu ye ko: "I bamuso ni i dɔgɔninw lɔnin bɛ da ra kɛnɛ ma. O b'a fɛ ka kuma i fɛ." 21 Yesu ka o mɔgɔw jaabi ko: "Minw bɛ Ala ta Kuma mɛn ka a kɛ, olugu le ye ne bamuso ni ne dɔgɔninw ye."
Yesu ka fɔnyɔ ba lalɔ baji kan
22 Lon dɔ Yesu ko a ta karamɔgɔdenw ma ko o ye taga ba nya dɔ kan. O donna kurun dɔ kɔnɔ ka taga. 23 Ka o tagatɔ to, Yesu sunɔgɔra. Dɔɔnin kɛra, fɔnyɔ ba dɔ barara ka wuri ji kan. Fɔnyɔ tun bɛ ji serira ka don kurun kɔnɔ. Ji caya kojugu kurun kɔnɔ, kurun tun bɛ nyini ka jigi ni o ye ji jukɔrɔ. 24 A ma nya, karamɔgɔden dɔw gbarara Yesu ra ka a lakunu. O ko: "Matigi, Matigi, an bɛ sara ji ra dɛ!" Yesu wurira ka sɔngɔ fɔnyɔ ni ji ra, fɔnyɔ ni ji malara, mankan bɛɛ banna. 25 O kɔ, Yesu ko a ta karamɔgɔdenw ma ko: "Aw ko ko aw lara ne ra ten le kɛ?" Karamɔgɔdenw siranna, ka kabakoya fɔ o k'a kɛ a fɔ ye nyɔgɔn ye ko: "Ee! Nin cɛ ye mɔgɔ suguya juman le ye tuun? Hali fɔnyɔ ni ji, o bɛɛ bɛ a kan mɛn."
Yesu ka jinaw gbɛn ka bɔ cɛ dɔ ra Gerasa mara ra
26 O kɔ, Yesu ni a ta karamɔgɔdenw tagara ba kɔ Gerasakaw ta mara ra. O ni Galile mara nyadinin bɛ nyɔgɔn ma. 27 O tagara se yi, o jigitɔ ka bɔ kurun kɔnɔ, o dugu jinatɔcɛ dɔ bɔra ka na Yesu kunbɛn. A gbolomakolon le tun bɛ yaala kabini wagati jan. A tun tɛ sɔn ka to dugu kɔnɔ. A tun tagara to kaburulo le ra yi. 28 A ka Yesu ye minkɛ, a ka kule ci ka na a yɛrɛ ben dugu ma Yesu sen kɔrɔ ka pɛrɛn ko: "Mun le bɛ ne ni i cɛ, Yesu, Den min bɔra Ala Kɔrɔtaninba ra? Ne bɛ i daari, i kana ne tɔɔrɔ." 29 A tun bɛ o fɔra sabu Yesu tun k'a fɔ jina ye ko a ye bɔ a ra. Jina tun bɛ to k'a ben tuma caman. Mɔgɔw tun bɛ a boro fla siri ni nɛgɛjɔrɔkɔ ye, ka a sen don nɛgɛ ra janko a ye to yɔrɔ kelen na, nka a tun bɛ o nɛgɛw bɛɛ tigɛ tigɛ; jinaw fana tun bɛ taga ni a ye kongo kɔnɔ. 30 Ayiwa, o ra Yesu ka a nyininka ko: "I tɔgɔ ye di?" A ko ko ale tɔgɔ ye Jama ba; sabu jina caman le tun bɛ a ra. 31 Jinaw ka Yesu daari ko a ye sabari, a kana olugu bla ka taga tɔɔrɔ yɔrɔ ra. 32 O y'a sɔrɔ, lɛkuru ba dɔ tun bɛ domuni kɛra o yɔrɔ ra kuru kɛrɛ fɛ. Jinaw ka Yesu daari ko a y'a to olugu ye taga don lɛw kɔnɔ. Yesu ko o ye bɔ ka taga. 33 Jinaw bɔra cɛ ra ka taga don lɛw ra. Lɛkuru bɛɛ girinna ka jigi kuru jigijigi fɛ ka taga ben baji ra. O bɛɛ fagara ji ra. 34 Lɛgbɛnbagaw ka o ye minkɛ, o borira ka taga o fɔ dugu kɔnɔ ani togodaw bɛɛ ra. 35 Mɔgɔw bɔra ko o bɛ taga a flɛ. O sera Yesu kɔrɔ tuma min na, o k'a ye ko jinaw bɔra cɛ ra, a siginin bɛ Yesu kɔrɔ, derege bɛ a kan na, a nyamalɔra. O siranna. 36 Ayiwa, a ko tun kɛra minw nya na, olugu ka o lakari mɔgɔ tɔw ye. 37 Gerasa mara mɔgɔw bɛɛ k'a fɔ Yesu ye ko a ye taga ka bɔ olugu ta yɔrɔ ra, sabu a ko tun ka siranya ba bla o bɛɛ ra. Yesu ni a ta karamɔgɔdenw donna kurun kɔnɔ ka sekɔ ka taga. 38 Yesu sekɔtɔ, cɛ jinatɔ kɔrɔ ka a daari ko a y'a to ale ye taga ni a ye. Nka Yesu ma sɔn; a ka a bla ka taga, 39 ko a ye sekɔ ka taga a ta somɔgɔw fɛ; ko Ala ka ko ba min kɛ a ye, a ye taga o lakari o ye. Cɛ tagara. Yesu ka ko min kɛ a ye, a tagara o lakari duguyɔrɔ bɛɛ ra.
Zayirusi ka Yesu daari ko a ye a denmuso kɛnɛya
40 Yesu ni a ta karamɔgɔdenw sekɔra ka na se ba nya dɔ kan; jama ba ka o kunbɛn. Olugu bɛɛ tun bɛ Yesu makɔnɔna. 41 Cɛ dɔ tun bɛ yi, a tɔgɔ ko Zayirusi, ale le tun ye o yɔrɔ karanso kuntigi ye. A nana Yesu fɛ ka na a kinbirigban Yesu kɔrɔ ka a daari ko a ye sabari ka taga ale ta so. 42 Sabu denmusonin kelenpe le tun b'a fɛ. A si tun bɛ san tan ni fla bɔ. O dennin tun banana fɔ a bɛ nyini ka sa. Ayiwa, Yesu tagatɔ Zayirusi ta so, jama tun ka a lamini fan bɛɛ ra fɔ ka a gbɛndɛ o cɛ ma.
Muso dɔ magara Yesu ta derege ra ka kɛnɛya
43 Ayiwa, o tagatɔ, jaga muso dɔ tun bɛ jama cɛ ma, ale fana tun man kɛnɛ; joribɔn bana le tun b'a ra kabini san tan ni fla. A tun sɛgɛra kosɛbɛ, a borofɛn bɛɛ banna flakɛbagaw fɛ, nka o si ma se ka a kɛnɛya. 44 A gbarara Yesu ra a kɔ fɛ, ka na maga a ta derege ra. O yɔrɔnin bɛɛ a ta joribɔn lɔra. 45 Yesu ka nyininkari kɛ ko: "Jɔntigi le magara ne ra?" Bɛɛ ko ale tɛ. Piyɛri ko: "An karamɔgɔ, i m'a ye mɔgɔw kɛnin bɛ ka i lamini cogo min, fɔ ka i gbɛndɛ wa?" 46 Yesu ko: "Can lo, nka mɔgɔ dɔ kɔni magara ne ra, sabu ne k'a ye ko sebagaya dɔ bɔra ne ra." 47 Ayiwa, muso k'a ye minkɛ ko ale ka min kɛ o lɔnna, a yɛrɛyɛrɛtɔ nana a kinbirigban Yesu kɔrɔ. Kun min na a magara Yesu ta derege ra, ani a kɛnɛyara yɔrɔnin kelen cogo min na fana, a ka o bɛɛ fɔ Yesu ye mɔgɔ bɛɛ nya na. 48 Yesu ko a ma ko: "N' denmuso, i ta lanaya ka i kisi ka bɔ bana ra. Taga hɛra ra."
Yesu ka Zayirusi ta denmuso su lakunu
49 Ka Yesu to kuma ra, cɛ dɔ bɔra karanso kuntigi Zayirusi ta so ka na a fɔ a ye ko: "I denmuso sara ka ban, i kana a to Yesu ye a yɛrɛ sɛgɛ tuun." 50 Yesu ka o kuma mɛn minkɛ, a ko karanso kuntigi ma ko: "I jigi kana tigɛ. La ne ra dɔrɔn, i denmuso bɛna wuri." 51 O tagara se Zayirusi ta luda ra minkɛ, Yesu ma sɔn mɔgɔ si ye don ni a ye bon kɔnɔ, fɔ Piyɛri, ni Yuhana, ni Yakuba, ani den facɛ ni a bamuso. 52 O tuma mɔgɔw tun bɛ kasira den su kun na, dɔw bɛ kulera. Yesu ko: "Aw kana kasi. A ma sa, a bɛ sunɔgɔra le." 53 Mɔgɔw k'a kɛ a lɔgɔbɔ ye, sabu o bɛɛ tun k'a lɔn ko den sara yɛrɛ le. 54 Yesu ka den mina a boro ma, k'a fɔ ni fanga ye ko: "Dennin, wuri!" 55 Yesu ka o fɔ minkɛ, dennin nin segira a ma. O yɔrɔnin bɛɛ, a wurira. Yesu ko ko o ye domuni di a ma, a y'a domu. O ka domuni di a ma. 56 O ko ka den facɛ ni a bamuso kɔnɔnɔban k'a dama tɛmɛ. Yesu k'a fɔ o ye ko o kana o ko lakari mɔgɔ si ye.
Yesu ka karamɔgɔdenw ci ka taga waajuri kɛ
1 O kow kɔ fɛ, Yesu ka a ta ciraden tan ni fla lajɛn. A ka fanga ni sebagaya di o ma, janko o ye se ka jinaw gbɛn k'a bɔ mɔgɔw ra, ka banabagatɔw kɛnɛya fana. 2 O kɔ, a ka o ci ko o ye taga waajuri kɛ, ka Ala ta Masaya ko Kibaro Diman fɔ, ka banabagatɔw fana kɛnɛya. 3 A k'a fɔ o ye ko: "Aw kana fɛn wɛrɛ ta aw yɛrɛ boro tagama ra: bere kana kɛ aw boro, aw kana bɔrɔ ta, aw kana domunifɛn ta, walama wari. Aw yɛrɛ kana derege fla ta. 4 Ni aw tagara, ni aw sera dugu o dugu ra, ni aw jigira lu min kɔnɔ, aw ye to o lu kɔnɔ, fɔ ka taga se aw bɔlon ma o dugu kɔnɔ. 5 Nka ni yɔrɔ min mɔgɔw ma sɔn ka aw lajigi, aw bɔtɔ o yɔrɔ ra, aw ye aw sennabuguri gbongbon yi. O bɛna kɛ tagamasiyɛn ye o yɔrɔ mɔgɔw ye ko o ka jugu." 6 Ayiwa, ciradenw bɔra o le ra ka taga duguw ra, ka Kibaro Diman waajuri kɛ, ka banabagatɔw kɛnɛya fana o yɔrɔw bɛɛ ra.
Herodi hakiri nyagamina Yesu ko ra
7 Ayiwa, Yuhana faganin kɔ, masacɛ Herodi nana to yi ka Yesu ko mɛn; a hakiri ka nyagami, sabu mɔgɔw fana tun bɛ kuma caman fɔ fɔra Yesu ko ra. Dɔw ko ko Yuhana Batizerikɛbaga le kununa ka bɔ saya ra. 8 Dɔw ko tuun ko cira Eli le nana tuun. Dɔw yɛrɛ ko ko fɔlɔfɔlɔ ciraw dɔ le kununa. 9 Herodi ko: "Ne ka Yuhana kun tigɛ. Mɔgɔw do bɛ nin ko bɛɛ fɔra cɛ min ta ko ra, ale ye jɔn le ye?" Herodi ko ale yɛrɛ b'a fɛ ka Yesu ye.
Yesu ka domuni di jama ma
10 Ayiwa, Yesu ta ciradenw sekɔra ka na tuma min, o tun ka fɛn o fɛn kɛ, o ka o bɛɛ lakari a ye. O tuma Yesu wurira ka taga ni o ye o dan na Betisayida dugu fan fɛ. 11 Mɔgɔw nana o tagayɔrɔ lɔn minkɛ, o tagara o nɔ fɛ yi. Yesu ka o ye minkɛ, a ka o mina k'a nya. A kumana o fɛ k'a yira o ra ko o ye sɔn Ala ta Masaya ma. Minw fana tun man kɛnɛ o cɛ ma, a ka olugu kɛnɛya. 12 A tora o ra fɔ tere tun bɛ nyini ka ban. A ta ciradenw gbarara a ra k'a fɔ a ye ko: "An Matigi, mɔgɔw labla janko o ye taga dafɛduguw ra ani togodaw, ka taga siyɔrɔ nyini ani domuni; sabu an bɛ kongo le kɔnɔ yan dɛ!" 13 Nka Yesu ka o jaabi k'a fɔ o ye ko: "Aw yɛrɛ ye domuni di o ma kɛ." Ciradenw k'a fɔ a ye ko: "Burukara looru ani jɛgɛden fla dɔrɔn le bɛ an fɛ yan. Walama i b'a fɛ an ye taga domuni sɔrɔ yɔrɔ juman na k'a san nin jama ba bɛɛ ye?" 14 Cɛ waga looru tun bɛ o jama ra, musow ni denmisɛnw ma jate. Yesu ko a ta karamɔgɔdenw ma ko: "Aw ye mɔgɔw jɛn jɛn ka o sigi sigi mɔgɔ bi looru looru." 15 Karamɔgɔdenw ka o jɛn ka o sigi sigi bilooru looru. 16 O kɔ, Yesu ka o burukara looru ni jɛgɛden fla ta, ka a nya kɔrɔta san fɛ, ka baraka la Ala ye, ka sɔrɔ ka o tigɛ tigɛ ka o di a ta karamɔgɔdenw ma ko o ye a taran taran jama ra. 17 Mɔgɔ bɛɛ ka domuni kɛ ka fa tɛ. O kɔ, burukunkurun ni jɛgɛ tɔ minw tora, o ka segi tan ni fla fa ni o ye.
Yesu ka karamɔgɔdenw nyininka
18 Lon dɔ Yesu tun bɛ Ala daarira yɔrɔ dɔ ra a kelen na. A banna minkɛ, a ta karamɔgɔdenw gbarara a ra; a ka o nyininka ko: "Mɔgɔw bɛ ne jatera jɔntigi le ye dɛ?" 19 Karamɔgɔdenw ka a jaabi ko: "Dɔw ko ko i ye Yuhana Batizerikɛbaga le ye, dɔw ko ko i ye cira Eli le ye, dɔ wɛrɛw ko ko cira minw tɛmɛna fɔlɔfɔlɔ ko olugu dɔ su le kununa ka na." 20 Yesu ka a ta karamɔgɔdenw nyininka ko: "Aw do? Aw ta miiri ra ne ye jɔn le ye?" Piyɛri ka a jaabi ko: "Ala ka Kisibaga min ko fɔ, ele lo."
Yesu ka a ta tɔɔrɔ ko fɔ
21 Yesu k'a fɔ o ye k'a gbɛlɛya ko o kana o kuma fɔ mɔgɔ si ye. 22 Yesu k'a fɔ o ye fana ko Min kɛra Adamaden ye ko wajibi lo ko o ye tɔɔrɔ kosɛbɛ. Cɛkɔrɔbaw ni sarakalasebaga kuntigiw ni sariya karamɔgɔw, o bɛɛ bɛna ban a ra ka a mina ka a faga. Nka a saya tere sabanan, a bɛna kunu.
Mɔgɔ bɛ tugu Yesu kɔ cogo min
23 O kɔ Yesu k'a fɔ o bɛɛ ye ko: "Ni mɔgɔ o mɔgɔ b'a fɛ ka tugu ne nɔ fɛ, o tigi ka kan ka ban a yɛrɛ ra, a ka kan ka sɔn tɔɔrɔ bɛɛ ma lon o lon, hali ni o bɛ a tigi faga le. 24 Sabu ni mɔgɔ min b'a fɛ a ta dununyalatigɛ le ye nya dɔrɔn, o tigi bɛna bɔnɔ lahara ta nyanamanya nyuman na; nka ni mɔgɔ min sɔnna ka bɔnɔ a ta dununyalatigɛ ra ne kosɔn, o tigi bɛna kisi lahara. 25 Ayiwa ni mɔgɔ ka dununya bɛɛ sɔrɔ ka taga bɔnɔ a nin na, ka halaki lahara, dununya sɔrɔ ka mun le nya o tigi ye? 26 O le kosɔn ni mɔgɔ o mɔgɔ ma sɔn ka a jagbɛlɛya ka ne ko fɔ mɔgɔw ye, ani ka ne ta kuma yira o ra, ne Min kɛra Adamaden ye, ni ne nana ni ne ta nɔɔrɔ ye, ani ne Fa Ala ta, ani mɛlɛkɛ saninmanw ta, ne fana tɛna sɔn k'a fɔ ko o tigiw kɛra ne ta ye. 27 Ne b'a fɔ aw ye can ra, ko aw minw bɛ yan, aw dɔw tɛna sa fiyewu ni aw ma Ala ta Masaya ye."
Yesu cogoya yɛlɛmana
28 Ayiwa, o kumaw fɔnin kɔ, tere seegi nyɔgɔn tɛmɛnin kɔ, Yesu tagara ni Piyɛri ni Yuhana ni Yakuba ye kuru dɔ kun na ka taga Ala daari. 29 Ka Yesu to Ala daari ra, a nyada cogoya yɛlɛmana, a ta faniw yɛlɛmana k'a gbɛ pe. 30 Cɛ fla nana Yesu kɔrɔ. O tun ye cira Musa ni cira Eli ye. 31 Olugu mɔgɔ fla nɔɔrɔman nana; Yesu tun ka kan ka taga Zeruzalɛmu ka taga Ala sago kɛ, ka sa cogo min na, o tun nana kuma ni Yesu ye o ko le ra. 32 O y'a sɔrɔ Piyɛri ni a tɔnnyɔgɔnw tun sunɔgɔra. O nana kunu minkɛ, o ka Yesu ni o cɛ fla nɔɔrɔman ye. 33 O cɛ fla nana kɛ taga ye tuma min ka bɔ Yesu kɔrɔ, Piyɛri ko Yesu ma ko: "An karamɔgɔ, an nana yan minkɛ, o nyana dɛ. A to an ye gbata saba gban; ele ta kelen, cira Musa ta kelen, ani cira Eli ta kelen." Piyɛri kɔni tun ka o kuma fɔ a yɛrɛ kun fɛ le dɔrɔn. 34 Ka Piyɛri to o kuma ra, sankaba dɔ nana o bɛɛ datugu. Piyɛri ni a tɔnnyɔgɔnw k'a ye ko sankaba ka olugu datugu minkɛ, o siranna. 35 Kumakan dɔ bɔra sankaba ra ko: "Den min bɔra ne ra, o le ye nin ye. Ne ka ale le nyanawoloma. Bɛɛ ye a ta kuma lamɛn." 36 O kuma fɔnin kɔ, karamɔgɔdenw ma mɔgɔ si ye tuun Yesu kelen kɔ. O bɛɛ jera o ko kan. O wagatiw ra, o m'a fɔ mɔgɔ si ye ko o ka fɛn ye.
Yesu ka den jinatɔ kɛnɛya
37 O lon dugugbɛ, Yesu ni a ta karamɔgɔdenw jigira ka bɔ kuru kan minkɛ, mɔgɔ caman nana o kunbɛn. 38 O mɔgɔw cɛ ma, cɛ dɔ kumana ni fanga ye ko: "An karamɔgɔ, ne bɛ i daari, sabari ka ne dencɛ flɛ. A kelenpe le bɛ ne fɛ. 39 Jina dɔ le b'a ra, ni o jina ka a mina wagati min na, a bɛ kule ci, jina bɛ a yuguyugu ni fanga ye, a da bɛ kanga bɔ, a b'a tɔɔrɔ kosɛbɛ ka sɔrɔ ka a bla. 40 Ne ka i ta karamɔgɔdenw daari ko o ye o jina gbɛn, nka o ma se." 41 O tuma Yesu k'a fɔ a ta karamɔgɔdenw ye ko: "Aw mɔgɔ jugu lanabariw, ne bɛna to ni aw ye fɔ tuma juman, janko aw ye la ne ra? Ne bɛna aw ta kow sɔnmina fɔ ka taga se wagati juman le ra?" O kɔ a ko cɛ ma ko: "Na ni i dencɛ ye ne fɛ yan." 42 Ayiwa, o ka den mina ka taga ni a ye Yesu fɛ. O surunyatɔ Yesu ra, jina ka den yuguyugu ni fanga ye ka a firi dugu ma. O tuma Yesu jamana jina kun na ko a ye bɔ den na. Jina bɔra; den kɛnɛyara. Yesu ka a di a facɛ ma. 43 Mɔgɔ minw tun bɛ o yɔrɔ ra, o bɛɛ kabakoyara kosɛbɛ Ala ta sebagaya kosɔn.
Yesu bɛ a ta saya ko fɔ tuun
Mɔgɔ min ye nyamɔgɔ ye Ala fɛ
46 Ayiwa, sɔsɔri dɔ nana wuri karamɔgɔdenw cɛ, ko olugu ra jɔn le ye nyamɔgɔ ye. 47 Yesu nana o ta miiriya lɔn ten minkɛ, a ka den fitini dɔ ta ka a lɔ a yɛrɛ kɔrɔ. 48 A ko karamɔgɔdenw ma ko: "Ni mɔgɔ o mɔgɔ ka sɔn ka nin den fitini nyɔgɔn dɔ mina k'a nya ne kosɔn, a kɛra i n'a fɔ o tigi sɔnna ne yɛrɛ le ra. Ni mɔgɔ o mɔgɔ fana ka ne mina k'a nya, min ka ne ci, o tigi ka o le mina k'a nya. Aw cɛ ma, ni mɔgɔ min sɔnna ka a yɛrɛ kɛ aw bɛɛ ra fitini ye, o tigi le ye aw ra nyamɔgɔ ye."
Min tɛ aw jugu ye, o ye aw nyin le ye
49 Yesu ta karamɔgɔden min tɔgɔ ko Yuhana, ale ko: "An karamɔgɔ, an ka cɛ dɔ ye, a bɛ jinaw gbɛnna k'a bɔ mɔgɔ ra i tɔgɔ baraka ra; an k'a fɔ a ye ko a ye a dabla, sabu a tugunin tɛ i kɔ i n'a fɔ anw." 50 Yesu ko a ma ko: "Aw kana a bari ka o kɛ! Ni mɔgɔ minw tɛ aw jugu ye, o tigi ye aw nyin le ye kɛ."
Samari dugumɔgɔw ma sɔn Yesu ma
51 Ayiwa, Yesu bɔwagati dununya ra ka taga Ala fɛ, o tun bɛ nyini ka se minkɛ, a k'a latigɛ ko cogo o cogo a ka kan ka taga Zeruzalɛmu. 52 Nka sani a ye sira ta, a ka ciraden dɔw bla ka taga a nya fɛ. O ciradenw tagara ka taga se Samari dugu dɔ ra. O ka o dugumɔgɔw daari ko o ye jatigiya di olugu ma Yesu ye. 53 Nka o dugumɔgɔw ma sɔn Yesu ye jigi olugu fɛ sabu a bɛ tagara Zeruzalɛmu le. 54 Yakuba ni Yuhana ka o mɛn minkɛ, olugu dimina. O ko Yesu ma ko: "Matigi, i tɛ a to an ye tasuma labɔ san fɛ ka na jigi o kan ka o bɛɛ jɛni ka bɔ yi wa?" 55 Yesu ka a nya munu ka sɔngɔ Yakuba ni Yuhana ra. A ko o ma ko: "Jusu suguya min bɛ aw ra ten, aw ma o lɔn dɛ! 56 Min kɛra Adamaden ye, ale nana ka na mɔgɔw kisi le, a ma na o halaki yɔrɔ!" O tɛmɛna o dugu kan ka taga dugu dɔ wɛrɛ ra.
Yesu ta karamɔgɔdenw ka kan ka tɔɔrɔ minw sɔnmina
57 O tagatɔ sira kan, mɔgɔ dɔ ko Yesu ma ko: "Matigi, ne b'a fɛ ka gban i kɔ, ni i bɛ taga yɔrɔ o yɔrɔ." 58 Yesu ka o tigi jaabi ko: "I k'a lɔn ko dinga bɛ kongowuruw fɛ, nyaga fana bɛ kɔnɔninw fɛ, nka Min kɛra Adamaden ye, yɔrɔ si tɛ o fɛ a bɛ se ka laganfiya yɔrɔ min na dɛ." 59 Yesu k'a fɔ dɔ wɛrɛ ye ko a ye gban ale kɔ, ka kɛ a ta karamɔgɔden ye. Ale ko Yesu ma ko: "Matigi, a to ne ye taga ne facɛ sutara fɔlɔ." 60 Yesu ko a ma ko: "A to suw ye o ta suw sutara yi. Ele ye taga Ala ta Masaya ko waajuri kɛ." 61 Dɔ wɛrɛ ko Yesu ma tuun ko: "Matigi, ne kɔni b'a fɛ ka gban i kɔ ka kɛ i ta karamɔgɔden ye. Nka a to ne ye taga n' sara n' somɔgɔw ra fɔlɔ." 62 Yesu ko ale ma ko: "Mɔgɔ min bɛ a nya munu ka flɛri kɛ kɔ fɛ, ka misidaba to a boro, ka a to sɛnɛ ra, o tigi tɛ Ala ta Masaya baara nya."
Yesu ka karamɔgɔden biwolonfla ni fla ci ka taga waajuri kɛ
1 Ayiwa, o bɛɛ kɔ fɛ, Yesu ka karamɔgɔden biwolonfla ni fla wɛrɛ wele ka o ci a yɛrɛ nya, mɔgɔ fla fla. A yɛrɛ tun bɛna se dugu o dugu ra ani yɔrɔ o yɔrɔ ra, a ka o bla ka taga o yɔrɔw bɛɛ ra. 2 A ko o ma ko: "Simantigɛ wagati sera, foro ka bon, siman ka ca, nka baaradenw man ca. Aw ye forotigi daari, janko a ye baaraden wɛrɛw ci, ka na foro ra ka na siman tigɛ. 3 Ayiwa, sisan, aw ye taga. Ne bɛ aw ci ka taga, k'a kɛ i ko sagadenninw blanin waraw cɛ ma. 4 Aw kana wari bla aw yɛrɛ kun, aw kana bɔrɔ ta, aw kana sanbara wɛrɛ ta, aw kana to mɔgɔ fo ra sira ra. 5 Ni aw ka don lu o lu ra, aw ye o lu mɔgɔw fo fɔlɔ ko: "Ala ye hɛra kɛ aw ye." 6 Ni i y'a sɔrɔ ko hɛramɔgɔ bɛ o lu kɔnɔ, o tuma o tigi bɛna aw ta fori dugawu sɔrɔ. Ni o tɛ, aw ta fori dugawu bɛna to aw yɛrɛ kan. 7 Ni lu min mɔgɔ ka sɔn aw ma, aw ye to o lu le kɔnɔ. Ni o ka domunifɛn min di aw ma, aw ye o domu. Ni o ka minnifɛn min di aw ma, aw ye o min. Baaraden ka kan ni a ta baarasara ye. Aw kana aw ta jatigiya yɛlɛma. 8 Ni aw ka don dugu o dugu ra, ni o ka sɔn aw ma ka na domunifɛn o domunifɛn sigi aw kɔrɔ, aw y'a domu. 9 Banabagatɔ minw bɛ o dugu ra, aw ye o kɛnɛya. Aw y'a fɔ mɔgɔw ye ko Ala ta Masaya wagati surunyara. 10 Nka ni aw donna dugu o dugu ra fana, ni o mɔgɔw ma sɔn aw ma, aw ye taga lɔ sira kan k'a fɔ o ye ko: 11 "Hali aw ta dugu buguri min bɛ anw sen na, anw bɛ o gbongbon k'a bɔ an sen na ka a to aw yɛrɛ kan yi. Nka o bɛɛ n'a ta, aw ka kan k'a lɔn ko Ala ta Masaya wagati surunyara aw ra." 12 Yesu ko tuun ko: "Ne b'a fɔ aw ye ko lahara, Sɔdɔmu+ dugumɔgɔw ta tɔɔrɔ belen bɛna nɔgɔya k'a tɛmɛ o dugumɔgɔw ta kan."
Yesu ka dugu dɔw mafiyɛnya
13 Yesu k'a fɔ o ye tuun ko: "Korazɛn dugumɔgɔw, bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ! Betisayida dugumɔgɔw, bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ fana! Sabu kabako minw kɛra aw fɛ yan, ni o nyɔgɔn tun kɛra Tiri dugu le kɔnɔ, walama Sidɔn dugu kɔnɔ, olugu siya wɛrɛ mɔgɔw cɛ ma yi, olugu tun bɛna nimisa o ta jurumun na ka a dabla kabini wagati jan. O tun bɛna sigi bugurigbɛ ra, ka bɔrɔ don o fari ma, ka o kɛ o ta nimisa tagamasiyɛn ye. 14 O le kosɔn, lahara lɔlon na, Tiri dugumɔgɔw ni Sidɔn dugumɔgɔw ta kiti belen bɛna nɔgɔya k'a tɛmɛ aw ta kan. 15 Ayiwa, Kapɛrinahumu dugumɔgɔw, aw do? Aw b'a miiri ko aw ta dugu bɛna bonya ka se fɔ sankolo le ra wa? Fiyewu! A bɛna jigi le ka se fɔ jahanama kɔnɔ." 16 O kɔ, Yesu ko a ta karamɔgɔdenw ma ko: "Ni mɔgɔ min ka aw lamɛn, o tigi ka ne le lamɛn. Ni mɔgɔ min banna aw ra, o tigi banna ne le ra. Mɔgɔ min banna ne ra, o tigi banna ne cibaga le ra."
Karamɔgɔdenw kɔsegira
17 Ayiwa, karamɔgɔden biwolonfla ni fla tagara. O ka wagati kɛ, o sekɔra ka na. O jusu diyaninba nana. O ko Yesu ma ko: "Matigi, i tɔgɔ fanga baraka ra, hali jinaw bɛ siran an nya; ni an ka min fɔ, o bɛ o kɛ." 18 Yesu ka o jaabi, a ko: "Can lo, ne tun bɛ Setana bɔtɔ yera sankolo ra ka ben i ko san bɛ manamana ka jigi cogo min na. 19 Ayiwa, ne ka se di aw ma, ko aw ye tagama saw ni bundɛninw kan, ka Setana ta fanga dɔn ni aw sen ye; kojugu si tɛna aw sɔrɔ. 20 Nka o bɛɛ n'a ta, aw kana nyagari ko jinaw bɛ siran aw nya ka aw kan mina; aw tɔgɔ min sɛbɛnin bɛ arijana ra, aw ye nyagari o le ra."
Yesu nyagarira a ta karamɔgɔdenw kosɔn
21 O wagati ra, Ala Nin Saninman ka Yesu yɛrɛ jusu diya; a ka Ala tando k'a fɔ ko: "Ne Fa Ala, sankolo ani dugukolo tigi, ne bɛ baraka la i ye, sabu i ka nin kow dogo dununya hakiritigiw ni a kolɔnbagaw ma, k'a yira denmisɛnw na; can lo, ne Fa Ala, ne bɛ i tando, sabu o le kɛra i sago ye." 22 Yesu ko mɔgɔw ma ko: "Ne Fa ka fɛn bɛɛ labla ne ye. Mɔgɔ si tɛ ne lɔn ni ne Fa Ala tɛ. Mɔgɔ si fana tɛ ne Fa Ala lɔn, ni ne tɛ, ne min bɔra Ala ra. Ni ne ko ne b'a yira minw na, olugu fana le b'a lɔn." 23 O kɔ, a ka i nya munu a ta karamɔgɔdenw fan fɛ k'a fɔ olugu ye dan na ko: "Aw nya bɛ min na bi, mɔgɔ o mɔgɔ ka o ye, o tigi jigimafara. 24 Sabu aw bɛ min yera, cira caman ni masacɛ caman tun b'a fɛ ka o ye, nka o m'a ye; aw bɛ min mɛnna, cira caman ni masacɛ caman tun b'a fɛ ka o mɛn, nka o m'a mɛn."
Samarikacɛ nyuman ta ko
25 O kow bɛɛ kɔ fɛ, Yahudiyaw ta sariya karamɔgɔ dɔ ka nyininkari dɔ kɛ Yesu fɛ. A tun b'a fɛ ka a kɔrɔbɔ k'a flɛ le. A ko: "An karamɔgɔ, ne ka kan ka mun le kɛ ka nyanamanya sɔrɔ, nyanamanya min tɛ ban?" 26 Yesu ka a jaabi ko: "Juman le sɛbɛnin bɛ Ala ta sariya kitabu ra? Ele ka a karan k'a faamu cogo di?" 27 A ka Yesu jaabi ko: "Ayiwa, sariya ra a sɛbɛra ko: "I ka kan ka Matigi Ala kanu ni i jusu bɛɛ ye, ani i nin bɛɛ, ani i baraka bɛɛ, ani i ta miiriya bɛɛ, ani ka i mɔgɔnyɔgɔnw kanu i ko i yɛrɛ."" 28 Cɛ ka o fɔ minkɛ, Yesu k'a fɔ a ye ko: "I ka min fɔ, o ye can ye; ni i ka o sira tagama, i bɛ kisi." 29 Nka cɛ tun t'a fɛ ka lɔ Yesu ta kuma ra. A ko Yesu ma ko: "Jɔn le do ye ne mɔgɔnyɔgɔn ye?" 30 Yesu ka a jaabi ni talen dɔ ye. A ko: "Cɛ dɔ le tun bɔra Zeruzalɛmu, a bɛ tagara Zeriko. Ka a to sira ra, benkannikɛbaga dɔw benna a kan. O ka a bororafɛnw bɛɛ bɔsi a ra, ka a bugɔ ka a mandimi, ka taga ka a lanin to saya ni nyanamanya cɛ. 31 A nana kɛ ko sarakalasebaga dɔ tun bɛ tɛmɛna o sira fɛ. Ale nana se cɛ mandiminin lanin ma, a k'a ye, nka a tɛmɛna a kɔrɔ ka taga. 32 Cɛ dɔ wɛrɛ nana tɛmɛ o sira kelen fɛ. Ale tun ye Alabatoso baaraden dɔ ye. A nana cɛ lanin ye minkɛ, a fana tɛmɛna a kɔrɔ ka taga. 33 O cɛ fla tɛmɛnin kɔ, Samarika dɔ fana nana tɛmɛ o sira kelen fɛ, a bɛ tagara dugu dɔ ra. A nana se cɛ lanin kɔrɔ minkɛ, a k'a flɛ, a hina donna a ra. 34 A gbarara a ra, ka a ta joriw flakɛ, ka turu mun o ra ka o siri. O kɔ, a ka a ta ka a la a yɛrɛ ta fali kan, ka taga ni a ye lonanjigibon dɔ ra. A sera yi minkɛ, a ka a flakɛ, ka si a kɔrɔ yi. 35 Dugu gbɛra minkɛ, a ka bonsara bɔ k'a di bontigi ma k'a fɔ a ye ko a ye a hakiri to cɛ ra k'a nya, ko ni wariko o wariko ka bɔ a ra, ko a sekɔtɔ, a bɛna o di." 36 Yesu ka o kumaw fɔ minkɛ, a ka cɛ nyininka ko: "Ele ta miiriya ra o, nin mɔgɔ saba ra, juman le ka a yɛrɛ kɛ cɛ mandiminin mɔgɔnyɔgɔn ye?" 37 A ka Yesu jaabi ko: "Min hinana a ra ka a ta ka taga a flakɛ, o le ka a yɛrɛ kɛ a mɔgɔnyɔgɔn ye." Yesu ko: "Ɔnhɔn, sisan, ele fana ka kan ka a kɛ ten le."
Yesu tagara Mariyamu ni Mariti fɛ yi
38 Ayiwa, Yesu ni a ta karamɔgɔdenw tun bɛ sira kan ka taga Zeruzalɛmu. O tagara se dugu dɔ ra, muso dɔ tun bɛ o dugu ra o tɔgɔ ko Mariti. A ka Yesu ni a ta karamɔgɔdenw lajigi a ta so kɔnɔ. 39 Mariti dɔgɔmuso dɔ tun bɛ yi, a tɔgɔ ye ko Mariyamu. Mariyamu tagara sigi Matigi Yesu kɔrɔ ka to ka a ta kumaw lamɛn. 40 O y'a sɔrɔ Mariti kelen nyagbannin tun bɛ baara ra bon kɔnɔ. Mariti nana gbara Matigi Yesu ra k'a fɔ a ye ko: "Matigi, ne dɔgɔmuso ka ne kelen to baara ra ten, i tɛ o jate wa? A fɔ a ye ko a ye wuri ka na ne dɛmɛ." 41 Nka Matigi ka a jaabi ko: "Mariti, Mariti, i bɛ jɔrɔra ka i yɛrɛ nyagban ni fɛn caman ye. 42 Nka nafa bɛ fɛn kelenpe le ra k'a tɛmɛ fɛn tɔw bɛɛ kan. Mariyamu ka fɛn nyuman le nyanawoloma; mɔgɔ si tɛna se ka o bɔsi a ra."
Ala daari cogo
1 Lon dɔ, Yesu tun bɛ Ala daarira yɔrɔ dɔ ra. A banna kuma ra wagati min na, a ta karamɔgɔden dɔ k'a fɔ a ye ko: "Matigi, an karan Ala daari ra i ko Yuhana ka a ta karamɔgɔdenw karan cogo min na." 2 Yesu k'a fɔ o ye ko: "Ni aw b'a fɛ ka Ala daari, aw y'a fɔ ko: An Fa Ala, i tɔgɔ saninman ye bonya mɔgɔ bɛɛ fɛ. I ta Masaya ye na. 3 An ta lon o lon domuni di an ma. 4 An ta hakɛw yafa an ma, sabu an fana bɛ yafa an hakɛtabagaw bɛɛ ma. I kana to Setana ye an nɛgɛ ka an bla kojugu ra." 5 Ayiwa a ko karamɔgɔdenw ma ko: "Ni aw dɔ wurira su cɛmancɛ ra ka taga aw tericɛ dɔ fɛ ka taga a ta da gbasi k'a fɔ a ye ko: "N' teri, wuri ka burukara saba di ne ma; 6 sabu ne tericɛ dɔ le bɔra dugu dɔ ra ka na ne fɛ bi su nin na. Domunifɛn foyi tɛ ne fɛ k'a di a ma." 7 I tericɛ bɛ se ka to bon kɔnɔ k'a fɔ ko: "Aa, cɛ, kana ne tɔɔrɔ sa! Ne ka ne ta da sɔgɔ ka ban. Ne ni ne ta denw bɛɛ lanin lo fana ka ban. Ne tɛ se ka wuri ka foyi di i ma su nin na." I tericɛ bɛ se ka o kuma nyɔgɔn fɔ. 8 O bɛɛ n'a ta hali ni a ma sɔn ka wuri ka buru di i ma aw ta teriya kosɔn, ni i gbanna a ra, ka gban a ra, a bɛna wuri; i mako bɛ fɛn o fɛn na, a bɛna o di i ma. 9 O kosɔn ne b'a fɔ aw ye ko fɛn o fɛn, aw ye a daari Ala fɛ, a bɛna a di aw ma; fɛn o fɛn, aw ye a nyini Ala fɛ, aw bɛna a sɔrɔ; ko o ko, aw ye Ala wele, a bɛna o nyanabɔ. 10 Sabu ni mɔgɔ o mɔgɔ ka daariri kɛ, o tigi bɛna sɔrɔri kɛ, ni mɔgɔ o mɔgɔ ka fɛn nyini, o tigi bɛna a sɔrɔ, ni mɔgɔ o mɔgɔ ka Ala wele ko dɔ ra, a bɛna o nyanabɔ. 11 Jɔn le bɛ aw cɛ ma dentigi ye, ko ni a den ko a bɛ jɛgɛ fɛ, ale bɛ sa mina k'a di a ma? 12 Walama ni den ko sisɛfan, a bɛ bundɛnin mina k'a di a ma? Facɛ juman le bɛ sɔn ka o kɛ a den na? 13 Ayiwa, aw adamadenw, aw ka jugu, nka aw bɛ fɛn nyuman lɔn k'a di aw denw ma. Ayiwa, aw ma la a ra ko Fa Ala min bɛ sankolo ra ko ale bɛ se ka Nin Saninman di a daaribagaw ma fɔ k'a tɛmɛ aw ta diri nyɔgɔn kan wa?"
Yesu ko ale ta fanga ma bɔ Setana ra
14 Lon dɔ, Yesu tun bɛ jina gbɛnna k'a bɔ cɛ dɔ ra. O jina tun ka o cɛ kɛ bobo ye. Jina bɔra minkɛ, cɛ sera ka kuma. Mɔgɔ minw tun bɛ o yɔrɔ ra, o bɛɛ kabakoyara. 15 Nka jama ra, mɔgɔ dɔw tun b'a fɔra ko Yesu bɛ jinaw gbɛnna k'a bɔ mɔgɔw ra Setana tɔgɔ baraka le ra, jinaw kuntigiba. 16 Dɔw fana tun b'a fɛ ka Yesu kɔrɔbɔ. O ko a ma ko a ye tagamasiyɛn dɔ kɛ olugu nya na min b'a yira ko a bɔra Ala ra. 17 Nka Yesu tun ka o mɔgɔw ta miiriya lɔn. A ko o ma ko: "Masaya o masaya, ni a mɔgɔw ka taran ka nyɔgɔn kɛrɛ, o masaya bɛ cɛn, a sow bɛ ben ben. 18 Ayiwa, ni Setana ta baaradenw fana ka taran ka wuri nyɔgɔn kama ka nyɔgɔn kɛrɛ, a ta masaya tɛ se ka laban. Aw ko ko ne bɛ jinaw gbɛnna jina kuntigiba Setana tɔgɔ baraka le ra. 19 Ayiwa, ni aw ko ko ne bɛ jinaw gbɛnna Setana tɔgɔ le ra, o tuma, aw yɛrɛ ta mɔgɔ minw bɛ o gbɛnna do? Olugu bɛ o gbɛnna jɔn tɔgɔ le baraka ra? Aw yɛrɛ ta mɔgɔw le bɛna o kuma ben aw kan. 20 Nka i n'a fɔ ne bɛ jinaw gbɛnna ni Ala ta sebagaya le ye, o b'a yira ko Ala ta Masaya bɛ aw cɛ ma. 21 Aw k'a lɔn ko cɛ min, ni baraka b'a ra, maramafɛnw b'a fɛ, ni a siginin bɛ ka a ta so kɔrɔsi, mɔgɔ si tɛ se ka maga o borofɛn na. 22 Nka ni mɔgɔ wɛrɛ le bɔra yi ka na, min baraka ka bon ni ale ta ye, ni o nana ben a kan ka se a ra, o tuma a jigi tun bɛ a ta maramafɛn minw kan, a bɛ o bɛɛ bɔsi a ra, ka a borofɛnw mina ka a taran taran mɔgɔw ra." 23 Yesu ka a ta kuma laban, k'a fɔ o ye ko: "Ayiwa, mɔgɔ min tɛ ne fɛ, o tigi ye ne jugu le ye. Min tɛ ne dɛmɛna ka a lajɛn, o tigi b'a yɛrɛgɛra le."
Jina sekɔra ka na don cɛ ra tuun
24 Yesu ko: "Ni jina ka bɔ mɔgɔ ra, o jina bɛ taga yaala yaala kongo kɔnɔ ka laganfiyayɔrɔ nyini. Ni a ma laganfiyayɔrɔ sɔrɔ, a b'a fɔ ko: "Ne bɛna sekɔ ka taga ne bɔyɔrɔ kɔrɔ ra." 25 Ni o jina nana ka na a sɔrɔ ko o tigi bɛ i n'a fɔ bon min flanna k'a nya, ka a labɛn konyuman, 26 ni jina k'a ye ten, a bɛ taga jina wolonfla wɛrɛ wele ka na, minw ka jugu ni ale yɛrɛ ye; o bɛna don o jinatɔ kɔrɔ ra. A laban, o tigi cogo bɛ juguya k'a tɛmɛ a fɔlɔ ta kan."
Mɔgɔ minw ta nyana
27 Ka Yesu to kuma ra, muso dɔ tora jama ra ka a kan kɔrɔta k'a fɔ Yesu ma ko: "Muso min ka ele kɔnɔta fɔ ka na i woro, ka sin di i ma, o muso ta nyana Ala fɛ dɛ!" 28 Yesu ka muso jaabi ko: "Can lo, nka mɔgɔw minw bɛ Ala ta Kuma mɛn ka sɔn ka a kɛ, olugu le ta bɛ nya Ala fɛ k'a tɛmɛ."
Yesu ka Yunusu ta tagamasiyɛn ko fɔ mɔgɔw ye
29 Jama nana caya Yesu kɔrɔ minkɛ, a k'a fɔ o ye ko: "Bi mɔgɔw kɛwalew ka jugu. O ko ko fɔ kabako dɔ le ye kɛ o nya na; nka kabako foyi wɛrɛ tɛna kɛ k'a yira o ra, ni cira Yunusu ta tɛ. 30 Sabu cira Yunusu kɛra tagamasiyɛn ye Ninivekaw fɛ cogo min na, Min kɛra Adamaden ye, ale fana bɛna kɛ tagamasiyɛn ye bi mɔgɔw fɛ o cogo kelen le ra. 31 Lahara lɔlon na, Seba jamana masamuso fana bɛna wuri ka aw bi mɔgɔw jaraki. A bɛna aw jaraki, sabu ale ta wagati ra, a bɔra fɔ dununya kun dɔ ra ka na masa Sulemani ta hakiritigiya kumaw lamɛn. A bɛna aw jaraki, sabu mɔgɔ dɔ bɛ yan, o ka bon ni masa Sulemani ye, nka aw tɛ sɔnna ka o lamɛn. 32 Lahara lɔlon na, Ninivekaw fana bɛna wuri ka aw bi mɔgɔw jaraki sabu olugu ta wagati ra cira Yunusu ka waajuri kɛ minkɛ, o nimisara ka sɔn ka o jogo yɛlɛma. O bɛna aw jaraki, sabu mɔgɔ dɔ bɛ yan, o ka bon ni cira Yunusu ye, nka aw ma sɔn ka nimisa."
Nyaden le ye farisogo yeelen ye
33 Ayiwa, Yesu ko tuun ko: "Mɔgɔ si tɛ fitina mana ka a dogo, walama ka minan dɔ kɛ ka a datugu. O b'a bla fitinablayɔrɔ le ra, janko minw bɛ don bon na, olugu ye a yeelen ye. 34 Mɔgɔ nyaden le ye a farikolo fitinayeelen ye. Ni mɔgɔ nyaden ka nyi, i fariyɔrɔ bɛɛ bɛ kɛ kɛnɛ ra. Nka ni i nyaden man nyi, i fariyɔrɔ bɛɛ le bɛ kɛ dibi ra. 35 O kosɔn, aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi aw ta yeelen kana na ban ka kɛ dibi ye. 36 Ni mɔgɔ fari bɛɛ kɛra yeelen na, ni dibi tɛ a yɔrɔ si ra, o tuma yɔrɔ bɛɛ bɛna kɛ kɛnɛ ye, i n'a fɔ fitina bɛ mana ka kɛnɛ bɔ cogo min."
Yesu ka Farisiw ni sariya karamɔgɔw jaraki
37 Yesu bannin kɔ o kumaw ra, Farisicɛ dɔ ka a wele ko a ye taga domuni kɛ ale ta so. Yesu tagara ni a ye; o tagara kɛ domunikɛ ye nyɔgɔn fɛ. 38 Yesu tun ma a tɛgɛ ko Farisiw ta tɛgɛko cogo ra ka kanya ni Yahudiyaw ta landaw ye ka sɔrɔ ka domuni kɛ minkɛ, o ko ka Farisicɛ kabakoya. 39 Yesu k'a kɔrɔsi k'a ye ten minkɛ, a ka kuma kɔrɔman dɔ fɔ o ye ko: "Aw Farisiw, aw bɛ jifiyɛ ni minanw kɛnɛmayɔrɔw le ko k'a gbɛ, ka a kɔnɔ nɔgɔnin to. Aw bɛ aw fari saninya k'a sɔrɔ aw kɔnɔna fanin lo nanbara ni juguya ra. 40 Nalomanw flɛ! Min ka aw fari dan, o tigi kelen le ma aw kɔnɔna fana dan wa? 41 Aw ye juguya bɔ aw jusu ra, ka fagantanw sɔn; o le ye saninyari sira ye. 42 Nka bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ dɛ, aw Farisiw! Aw bɛ jijara ka aw ta nankɔ flaburumisɛnw bɛɛ kelen kelen yaga bɔ, nka ni a fɔra ko ka gbɛ aw mɔgɔnyɔgɔn ye ani ka Ala kanu, aw bɛ nyina o kɔ. Aw tun ka kan ka kɔn o le ma, ka ko tɔw fana kɛ ka fara o kan. 43 Bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, aw Farisiw! Sabu ni aw donna karanso kɔnɔ, aw bɛ sigiyɔrɔ nyumanw le woloma. Ni aw bɛ kɛnɛgbɛyɔrɔ ra, aw b'a fɛ mɔgɔw ye aw bonya ka aw fo. 44 Bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, aw Farisiw! Sabu aw bɛ i ko kaburu kɔrɔ dogonin. Mɔgɔ bɛna tɛmɛ a kan, i t'a lɔn ko kaburu lo; a bɛ i lanɔgɔ." 45 Ka Yesu to o kumaw fɔ ra, sariya karamɔgɔ dɔ ko a ma ko: "An karamɔgɔ, nin kuma ma dan Farisiw dɔrɔn ma tuun dɛ! I bɛ anw fana le dɔgɔyara koyi!" 46 Yesu ko: "Bɔnɔ bɛna aw fana sɔrɔ, aw sariya karamɔgɔw kɔni! Sabu aw bɛ doni ba la mɔgɔw kun, doni min ta man di. Aw fana tɛ o dɛmɛ ka a ta hali dɔɔnin! 47 Bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, sabu aw faw ka Ala ta cira minw faga fɔlɔfɔlɔ, aw bɛ olugu kaburuw le lɔra k'a nya sisan. 48 O b'a yira ko aw sɔnna aw faw ta kɛwalejuguw ma. Aw faw ka ciraw faga, aw ka o kaburu lɔ. 49 O kosɔn, Ala ni a ta hakiritigiya tun k'a fɔ ko: "Ne bɛna ciraw ci o fɛ, ani ciradenw. O bɛna dɔw faga, ka dɔw tɔɔrɔ." 50 O kosɔn o ka cira o cira faga, kabini dununya danwagati ra, Ala bɛna bi mɔgɔw nyininka o bɛɛ kelen kelen saya ra, 51 ka a damina Abila faga wagati ra fɔ ka taga bla Jakariya faga ma; o ka ale boritɔ faga sarakajɛnifɛn ni Alabatoso yɔrɔ saninman cɛ. Can ra, ne b'a fɔ aw ye, Ala bɛna bi mɔgɔw nyininka o bɛɛ ra lahara. 52 Bɔnɔ bɛna aw sɔrɔ, aw sariya karamɔgɔw! Aw ka lɔnniya dasɔgɔ ka a lakile ta. Aw yɛrɛ tɛ don a ra, minw fana b'a fɛ ka don, aw bɛ olugu bari ka don." 53 Ayiwa, o kumaw bɛɛ kɔ, Yesu bɔra o yɔrɔ ra ka taga. Sariya karamɔgɔw ni Farisiw ka nyininkari gban a ra, ka a darabɔ cogo bɛɛ ra janko a ye kuma. 54 O tun b'a fɛ ka a to a ye kuma bɛnbari dɔ fɔ, janko olugu ye a sɔrɔ ka a mina.
Farisiw ta flankafuya
1 Ayiwa, o wagati ra, mɔgɔ caman nana lajɛn Yesu kɔrɔ. O caya kojugu fɛ fɔ o tun bɛ yɛlɛn yɛlɛn nyɔgɔn sen kan. O tun bɛ mɔgɔ waga dama bɔ. Ka o to jama cɛ ma, Yesu k'a damina ka a ta karamɔgɔdenw karan fɔlɔ ni kuma kɔrɔman dɔ ye. A ko o ma ko: "Aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi Farisiw ta flankafuya ra, a bɛ i ko burufunufɛn. 2 Sabu ko minw bɛɛ dogonin bɛ, o bɛɛ bɛna bɔ kɛnɛ kan lon dɔ, gundo kow bɛɛ bɛna lɔn fana. 3 O kosɔn, ni aw ka fɛn o fɛn dogo k'a fɔ mɔgɔw ye su fɛ dibi ra, o bɛna mɛn tere fɛ kɛnɛ kan; ni aw ka fɛn o fɛn 'unu'unu mɔgɔw toro kɔrɔ bon kɔnɔ logologo ra aw kelen na yi, dɔ bɛna pɛrɛn ka o fɔ kɛnɛ ma bon san fɛ, bɛɛ b'a mɛn."
Yesu ko mɔgɔw ka kan ka siran Ala le nya
4 O kɔ, Yesu ko tuun: "Ne teriw, ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ minw bɛ se ka mɔgɔ faga ka dan farisogo halakiri dɔrɔn ma, aw kana siran o mɔgɔw nya. 5 Aw ka kan ka siran min nya, o flɛ: Ala min bɛ se ka saya lase aw ma, o kɔ fɛ ka aw firi jahanama kɔnɔ fana, can ra, ne b'a fɔ aw ye ko aw ka kan ka siran ale le nya. 6 Ayiwa, aw fɛ, o tɛ kɔnɔ fitini looru fiyeere tama fla ra wa? Sabu aw nya na nafa tɛ o kɔnɔw ra, k'a sɔrɔ Ala hakiri bɛ o bɛɛ kelen kelen na. 7 Nka nafa bɛ aw bɛɛ kelen kelen na k'a tɛmɛ hali o kɔnɔnin caman lajɛnnin kan. Hali aw kunsigiw yɛrɛ jateda lɔnnin lo Ala fɛ. O kosɔn aw kana siran fiyewu!"
Ka sɔn Yesu ma, walama ka ban a ra
8 O kɔ, Yesu ko fana ko: "Ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ka sɔn k'a fɔ mɔgɔw ye ko ale bɛ ne kɔ, Min kɛra Adamaden ye, o fana bɛna sɔn k'a fɔ Ala ni a ta mɛlɛkɛw nya na ko a bɛ o tigi lɔn. 9 Nka ni mɔgɔ min ka ban ne ra k'a fɔ mɔgɔw ye ko a tɛ ne fɛ, Min kɛra Adamaden ye, o fana bɛna a fɔ Ala ta mɛlɛkɛw nya na ko a tɛ o tigi fɛ. 10 Ayiwa, Min kɛra Adamaden ye, ni mɔgɔ o mɔgɔ ka kuma jugu fɔ o ma, yafari bɛ se ka kɛ o tigi ma; nka ni mɔgɔ min ka Ala Nin Saninman tɔgɔ cɛn, yafari tɛna kɛ o tigi ma. 11 Ni o ka aw mina ko o bɛ taga kititigɛ aw kan karansow kɔnɔ ani jamana nyamɔgɔw fɛ ani kititigɛbagaw fɛ, aw bɛna kuma minw fɔ o yɔrɔ ra ka jo sɔrɔ ka bɔsi, aw kana hami o ra. 12 Sabu aw bɛna kuma minw fɔ, o wagati yɛrɛ ra Ala Nin Saninman yɛrɛ le bɛna o kumaw yira aw ra."
Naforotigi hakirintan ta ko
13 Cɛ dɔ tora jama ra k'a fɔ Yesu ye ko: "An karamɔgɔ, a fɔ ne kɔrɔcɛ ye ko an facɛ sara ka cɛn min to an ye, ko a ye a taran ka ne ta nin di ne ma." 14 Yesu ka o cɛ jaabi ko: "E, cɛ! Jɔn le ka ne sigi ka ne kɛ aw ta konyaw kititigɛbaga ye, walama ka kɛ aw ta cɛn taranbaga ye?" 15 O kɔ Yesu ko jama ma ko: "Aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi, aw ye aw yɛrɛ mina naforo kanunyɔgɔnya ma, sabu hali ni mɔgɔ ta naforo ka caya cogo o cogo, o tɛ se k'a to i ye nyanamanya sɔbɛ sɔrɔ dɛ!" 16 Yesu ka o kuma nyayira o ra ni kuma kɔrɔman dɔ ye. A ko: "Cɛ naforotigi dɔ ta sɛnɛfɛn tun nyana a fɛ kosɛbɛ, 17 fɔ a k'a kɛ a jatemina ye a yɛrɛ kɔnɔ ko: "Ne bɛna mun le kɛ sa? Simanmarayɔrɔ tɛ ne fɛ!" 18 A miirira, ka na a fɔ ko: "Ne bɛna ne ta bondonw ci le, ka belebelebaba dɔw lɔ, ka ne ta simankisɛ ni ne ta sɛnɛfɛn tɔw bɛɛ bla o kɔnɔ, ka o mara yi. 19 O tuma ne bɛna a fɔ ne yɛrɛ kɔnɔ ko: Aa, cɛ, i yɛrɛ nyasuma sisan, fɛn caman maranin bɛ i ye fɔ san caman; o le kosɔn, domuni kɛ ka fa, ka min ka fa, ka i yɛrɛ nyanagbɛ." 20 Nka Ala ko a ma ko: "Naloman! Bi su nin na yɛrɛ, i nin bɛna mina i ra. I ka fɛn minw lajɛn i yɛrɛ ye o, o bɛna kɛ jɔn ta le ye sa?"" 21 O kɔ, Yesu ko: "Mɔgɔ min bɛ naforo lajɛn a yɛrɛ ye dununya ra, k'a sɔrɔ foyi t'a fɛ Ala fɛ yi, o tigi ta bɛ ten le."
An man kan ka hami dununyafɛnw kosɔn
22 Ayiwa, o kɔ, Yesu ko a ta karamɔgɔdenw ma ko: "Ne b'a fɔ aw ye ko aw kana hami ko aw bɛna domuni sɔrɔ cogo di ka aw yɛrɛ baro, walama ko aw bɛna aw ta fiyɛrɛbɔ sɔrɔ cogo di. 23 Sabu si le ka fisa ni domunifɛn ye, farisogo kɛnɛman le ka fisa ni fiyɛrɛbɔ ye. 24 Ayiwa, aw ye kankanw flɛ kɛ! O kɔnɔw bɛ sɛnɛ kɛ wa? O bɛ siman tigɛ wa? Bondon tɛ o fɛ, simanmarayɔrɔ wɛrɛ tɛ o fɛ fana; nka Ala tɛ o barora wa? K'a sɔrɔ Ala fɛ aw ka fisa ni o kɔnɔw ye. 25 Aw ka jɔn le ye ko dɔɔnin farara a si kan hami fɛ? 26 Ni hami tɛ se hali ka fɛn fitini fara aw si kan, o tuma mun na aw bɛ hami dununyafɛn tɔw ra? 27 Aw ye kongokɔnɔbin dɔw flɛ, o bɛ wuri ka fiyeren k'a nya cogo min. K'a sɔrɔ o tɛ baara kɛ, o tɛ jese dan, ka a kɛ fani ye ka o yɛrɛ fiyɛrɛbɔ. Nka ne b'a fɔ aw ye ko hali masa Sulemani ni a ta naforotigiya bɛɛ, a ma fani si don min cɛnya ka o binfiyeren kelen cɛnya bɔ. 28 Ayiwa, bin min bɛ wuri kongo kɔnɔ bi, k'a sɔrɔ tasuma bɛna a jɛni sini, ni Ala bɛ o cɛnya ten, sigiya t'a ra, a bɛna aw fana fiyɛrɛbɔ kɛ! Aw ta lanaya ka dɔgɔ dɛ! 29 Ayiwa, aw kana hami tuma bɛɛ ka aw hakiri nyagami ko aw bɛna mun domu, walama aw bɛna mun min. 30 Dununyamɔgɔ minw jigi tɛ Ala kan, olugu le bɛ hami o kow ra. Aw mako bɛ fɛn minw na, aw Fa Ala bɛ o lɔn. 31 O kosɔn, aw ye jija Ala ta Masaya ko le ra. Ni o kɛra, Ala bɛna fɛn tɔw di aw ma, ka fara o kan."
Naforo min tɛ se ka ban
32 O kow kɔ fɛ, Yesu k'a fɔ a ta karamɔgɔdenw ye ko: "Aw kana siran, ne ta sagakurunin; sabu aw ko diyara aw Fa Ala ye, o le kosɔn, a ka aw don a ta Masaya ra. 33 Aw ye aw borofɛnw fiyeere ka mɔgɔ tɔw sɔn ni a wari ye. Aw ye naforo marayɔrɔ kɛ aw yɛrɛ nya lahara, naforo marayɔrɔ min tɛ se ka cɛn; ka naforo mara aw yɛrɛ ye lahara, naforo min tɛ se ka ban, sonw tɛna a sɔrɔ ka a sonya, tumu fana tɛna don a ra yi. 34 Sabu i ta naforo maranin bɛ yɔrɔ min na, i jusu ni i ta miiriya bɛɛ bɛ o yɔrɔ le kan."
Yesu ko lanabagaw labɛnnin ye to ka ale kɔnɔ
35 Yesu ko a lamɛnbagaw ma ko: "Aw ye aw yɛrɛ cɛsiri ka labɛn baara kama, ka aw ta fitina mana k'a bla. 36 Aw ye kɛ i ko baaraden minw bɛ o matigi makɔnɔna so kɔnɔ, janko ni a nana ka bɔ kɔnyɔya ra ka na da gbasi dɔrɔn, o ye da yɛlɛ a ye. 37 Ayiwa, ni matigi nana ka na baaraden minw sɔrɔ nyana, ni o ma sunɔgɔ fiyewu, o baaradenw ta bɛna diya. Mun na? Sabu, can ra, matigi yɛrɛ bɛna a yɛrɛ cɛsiri ka o baaradenw wele ka na domuni sigi o kɔrɔ. 38 O kosɔn ni matigi nana su dugutarama fɛ le o, walama ni a nana dondo kasituma le fɛ o, ni a kɔni nana baaraden minw sɔrɔ nyana, o baaradenw ta bɛna diya. 39 Aw yɛrɛ k'a lɔn ko ni bontigi tun bɛ son nawagati lɔn, a tun tɛna sɔn ka la ka sunɔgɔ k'a to son ye na a ta bonda kari ka a borofɛnw ta dɛ. 40 O cogo ra, aw fana ye labɛn, sabu aw tɛ wagati min jateminana, Min kɛra Adamaden ye, ale bɛna na o wagati le ra."
Baaraden nyuman ani baaraden jugu
41 Ayiwa, Yesu ka o kumaw fɔ minkɛ, Piyɛri ka a nyininka ko: "Matigi, i bɛ nin kuma kɔrɔman fɔra an dɔrɔn le ye wa, walama, i bɛ a fɔra mɔgɔw bɛɛ le ye?" 42 Yesu ka Piyɛri jaabi ko: "Ni baaraden min terennin bɛ, ni hakiri b'a fɛ, matigi bɛna o le sigi a ta so kun na, janko a ye domuni di baaraden tɔw ma a wagati ra. 43 Ayiwa, baaraden min matigi bɛ na a sɔrɔ ko a bɛ o baara nyuman kɛra, o baaraden ta bɛna diya. 44 Can ra ne b'a fɔ aw ye ko a matigi bɛna a ta borofɛnw konyaw bɛɛ karifa o baaraden ma. 45 Nka sani o baaraden ye baara nyuman kɛ, ni a k'a miiri k'a fɔ ko: "Ne matigi mɛɛnna, a tɛ nana;" ni a k'a kɛ a matigi ta baaraden cɛmanw ni a musomanw tɔɔrɔ ye, ka o bugɔ, ka to ka domuni kɛ ka fa, ka dɔrɔ min ka a yɛrɛ nyanamini, 46 o baaraden matigi bɛna na lon dɔ le ra, a tɛ lon min miirira, ani wagati dɔ ra, a tɛ wagati min miirira fana. A ka kojugu o kojugu kɛ, a matigi bɛna o bɛɛ sara bɔ a ra, ka a bla ni Ala nyasiranbariw ye. 47 Ni baaraden min ka a matigi diyanyako lɔn cɔ, a do ma sɔn ka foyi labɛn ka matigi diyanyako kɛ, o baaraden bɛna bugɔri caman mina dɛ! 48 Nka ni baaraden min ma a matigi diyanyako lɔn, ni a ka firi ka kɛwalejugu kɛ min ka kan ni bugɔri ye, o baaraden bɛna bugɔri dɔɔnin dɔrɔn le mina. Sabu caman dira ele mɔgɔ min ma, caman bɛna nyini ele le fɛ; caman karifara ele mɔgɔ min ma, caman bɛna nyini ele le fɛ fana."
Yesu ko mɔgɔw bɛna taran ale tɔgɔ kosɔn
49 O kɔ, Yesu ko mɔgɔw ma ko: "Ne nana tasuma le kɛ dugukolo kan. Ne tun b'a fɛ a ye sɔrɔ ko a manana ka ban. 50 Nka tɔɔrɔ ba dɔ ka kan ka ne sɔrɔ fɔlɔ. O le bɛ kɛ i ko ne ta batizeri. Ne jusu nyagaminin lo fɔ ka taga o kɛlon se. 51 Aw b'a miiri ko ne nana ni hɛra le ye dugukolo kan wa? Ne ma na ni hɛra ye dugukolo kan dɛ! Ne nana bɛnbariya le bla mɔgɔw cɛ. 52 Sabu ka bɔ bi ra mɔgɔ looru bɛna kɛ lu kelen kɔnɔ, ne tɔgɔ kosɔn, o bɛna taran; saba bɛna kɛ fla kama, walama fla bɛna kɛ saba kama. 53 Gba dɔw ra, facɛ bɛna kɛ a dencɛ kama, dencɛ fana bɛ kɛ a facɛ kama; bamuso bɛ kɛ a denmuso kama, denmuso fana bɛ kɛ a bamuso kama; bamuso bɛ kɛ a dencɛ muso kama, muso bɛ kɛ a cɛ bamuso kama."
Yesu ko mɔgɔw ka kan ka nin wagati ta ko faamu
54 Yesu tun b'a fɔra jama ye fana ko: "Ni aw ka san finnin ye tereben na dɔrɔn, aw b'a fɔ ko sanji le bɛna ben. A do bɛna kɛ ten tigitigi.+
Ka cogo nyini ka bɛn ni i jarakibaga ye
57 Mun na ko minw terenna, aw tɛ o jatemina aw yɛrɛ ma ka o kɛ? 58 Ayiwa, ni ko bɛ i ni mɔgɔ dɔ cɛ, ni o tigi b'a fɛ ka taga ni o ko ye fagamaw fɛ, i ka kan ka cogoya nyini ka o ko nyanabɔ, ka aw to sira ra le. Ni o tɛ, ni a tagara i don kititigɛbagaw boro, kititigɛbagaw bɛ i di kasobon kɔrɔsibaga ma, ale bɛ i bla kaso ra. 59 Ni i kɔni donna o yɔrɔ ra, ne b'a fɔ i ye ko o ka wari min ben i kan, ni i ma o bɛɛ sara ka a ban pewu, i tɛ bɔ kaso ra fiyewu."
Yesu ko ni minw ma la ale ra, olugu bɛna halaki
1 O wagati ra, fagamacɛ Pilati tun ka mɔgɔ dɔw bla ka taga Galileka dɔw faga ka o to o tun bɛ saraka bɔra. Pilati ka olugu faga ka o jori ni o ta saraka jori bɛɛ nyagami nyɔgɔn na yi. Ayiwa, mɔgɔ dɔw ka o ko lakari Yesu ye. 2 Yesu ka o jaabi ko: "O Galileka minw fagara ten, aw b'a miiri ko olugu ta jurumun tun ka ca k'a tɛmɛ Galilekaw tɔw bɛɛ ta kan, ko o le kosɔn o fagara ten wa? 3 O tɛ dɛ! Ne bɛ o fɔ aw ye! O ra ni aw ma nimisa aw ta jurumun na, aw bɛɛ bɛna halaki fana." 4 A ko o ma tuun ko: "Silowe sankaso jan benna mɔgɔ tan ni seegi min kan Zeruzalɛmu ka o faga, aw hakiri bɛ o ko ra kɛ! Ayiwa, aw bɛ miiri ko o mɔgɔ tan ni seegi ta kɛwalew le tun ka jugu k'a tɛmɛ Zeruzalɛmu dugumɔgɔ tɔw ta kan wa? 5 O tɛ dɛ! Ne bɛ o fɔ aw ye! O ra ni aw ma nimisa aw ta jurumun na, aw bɛɛ bɛna halaki fana."
Yiri denbari ta ko
6 Ayiwa Yesu ka kuma kɔrɔman dɔ fɔ o mɔgɔw ye. A ko: "Toroyiri dɔ tun bɛ cɛ dɔ ta rɛzɛnforo ra. O cɛ tun bɛ to ka taga den nyini o toroyiri ra, nka a tɛ den sɔrɔ a ra. Lɔn dɔ cɛ tagara tuun ka taga toromɔ dɔ nyini, a ma foyi ye. 7 A ko a ta baaraden ma ko: "A flɛ, a san saba le bɛ nin ye, ne bɛ to ka na toromɔ nyini toroyiri nin na, ne tɛ foyi sɔrɔ a ra. A tigɛ k'a bɔ yi! Mun kosɔn a bɛ ne ta foro ra yan gbansan ka a yɔrɔ cɛn?" 8 Baaraden ko: "Matigi, a to yi nyinan san kelen na; ne bɛna a jukɔrɔyɔrɔ wɔgɔbi k'a lamini, ka nɔgɔ kɛ a kɔrɔ k'a flɛ! 9 San wɛrɛ ni a denna, o lo, ni a ma den, o tuma i b'a tigɛ k'a bɔ yi.""
Yesu ka muso dɔ kɛnɛya Nɛnɛkirilon na tuun
10 Lon dɔ Yesu tun bɛ mɔgɔw karanna karanso dɔ kɔnɔ tuun, Yahudiyaw ta Nɛnɛkirilon na. 11 O y'a sɔrɔ muso dɔ tun bɛ yi, jina dɔ tun b'a ra, o jina tun ka bana dɔ bla a ra, ka a kɔ kuru kabini san tan ni seegi, a tun tɛ se ka wuri ka teren. 12 Yesu ka o muso ye minkɛ, a ka a wele ka na. A ko muso ma ko: "Muso, i kɛnɛyara bi ka bɔ i ta bana ra." 13 A ka o fɔ, ka a boro la muso kan. O yɔrɔnin bɛɛ muso kɛnɛyara. A sera ka teren ka lɔ. A k'a kɛ Ala tando ye. 14 Nka karanso kuntigi k'a ye ko Yesu ka muso kɛnɛya Nɛnɛkirilon na minkɛ, o dimina o ra. A wurira k'a fɔ jama ye ko: "Lɔgɔkun kɔnɔ, tere wɔɔrɔ bɛ yi, o le ye baarakɛlonw ye. Aw ye na kɛnɛyari nyini o lonw na. Aw kana na Nɛnɛkirilon na." 15 Matigi ka karanso kuntigi jaabi ko: "Aw ye flankafuw le ye! Aw bɛɛ kelen kelen tɛ aw ta misiw fonina Nɛnɛkirilon na walama aw ta faliw, ka taga ni o ye ka taga o min wa? Han? 16 Ni aw bɛ o kɛra o, o tuma nin muso min ye Iburahima mamaden ye, ni Setana ka a mina ka a tɔɔrɔ kabini san tan ni seegi, yala ne tun man kan ka o kɛnɛya Nɛnɛkirilon na wa?" 17 Yesu ka o fɔ minkɛ, a juguw bɛɛ maroyara. Nka jama tɔ bɛɛ tun bɛ nyagarira a ta konyuman kɛninw kosɔn.
Ala ta Masaya bɛ damina fitini le
18 Yesu k'a fɔ tuun ko: "Ala ta Masaya bɛ cogo min na, aw ka o lɔn wa? Ne bɛ se k'a suma ni fɛn min ye, ne bɛna o yira aw ra sisan. 19 A bɛ i ko yiriden dɔ kisɛ min tɔgɔ ko mutaridi. Cɛ dɔ k'a ta ka taga a dan a ta nankɔ ra. A nana kɛ yiri ye. Kɔnɔw ka o ta nyagaw la o yiriborow ra." 20 Yesu ko tuun ko: "Ne bɛ se ka Ala ta Masaya suma ni min ye tuun, o flɛ. 21 A bɛ i ko burufunufɛn. Ni muso ka burufunufɛn dɔɔnin kɛ farinimugu caman na, a bɛ farinimugu bɛɛ wuri ka a funu."
Kisiri sira bɛ i n'a fɔ donda fitini
22 O kɔ, Yesu tun bɛ tagara Zeruzalɛmu. A tagatɔ, a tun bɛ tɛmɛ dugu ba ni dugumisɛn minw na, a tun bɛ mɔgɔw karan olugu bɛɛ ra ka taga. 23 Dɔ ka Yesu nyininka ko: "Matigi, n' y'a lɔn mɔgɔ minw bɛna kisi, o tɛna caya dɛ?" Yesu ka o jaabi, a ko: 24 "Aw ye jija ka don da fitini fɛ, sabu ne b'a fɔ aw ye ko mɔgɔ caman bɛna donyɔrɔ nyini, nka o tɛna a sɔrɔ. 25 Ni bontigi nana wuri ka da sɔgɔ ka aw to kɛnɛ ma, o tuma aw bɛna kɛ da bugɔ bugɔ ye ko: "Matigi, dayɛlɛ an ye!" O tuma a bɛna aw jaabi ko: "Ne ma aw lɔn." 26 O tuma aw bɛna a fɔ ko: "Matigi, anw le ka domuni kɛ ka min ni i ye. I ka an karan an ta dugu siradaw ra. I belen ko i ma an lɔn wa?" 27 Matigi bɛna a fɔ aw ye ko: "Ne ko ne ma aw bɔyɔrɔ lɔn. Aw ye tɛmɛ ka bɔ ne kɔrɔ, kojugukɛbagaw!" 28 O lon na kɔni, aw bɛna kasi ka aw nyin nyimi, ni aw ka na Iburahima ni Isiyaka ni Yakuba ni ciraw bɛɛ ye Ala ta Masaya ra lon min na, k'a sɔrɔ aw firinin bɛ kɛnɛ ma. 29 Mɔgɔ dɔw fana bɛna bɔ dununya fan bɛɛ ra ka na sigi Ala ta Masaya ra ka domuni kɛ. 30 O le ra, dɔw bɛ kɔfɛmɔgɔw ye bi, olugu bɛna kɛ nyafɛmɔgɔw ye. Dɔw fana ye nyafɛmɔgɔw ye bi, olugu bɛna kɛ kɔfɛmɔgɔw ye."
Yesu kumana Zeruzalɛmu ko ra
31 O wagati yɛrɛ ra Farisi dɔw nana a fɔ Yesu ye ko a ye bɔ o yɔrɔ ra ka taga yɔrɔ wɛrɛ ra ko sabu masacɛ Herodi b'a fɛ ka a faga. 32 Yesu ka o jaabi ko: "Aw ye taga a fɔ ale Herodi kongowuru ye, ko ne ko ne bɛ jina gbɛn k'a bɔ mɔgɔw ra, ka banabagatɔw kɛnɛya, tere fla nin na. O kɔ fɛ, ne ta baara bɛna ban. 33 Nka jagboya lo, ne ye tere dama kɛ tagama ra fɔlɔ, sabu cira man kan ka faga yɔrɔ wɛrɛ ni Zeruzalɛmu tɛ." 34 Yesu ko tuun: "Ee, Zeruzalɛmukaw, Zeruzalɛmukaw, aw minw bɛ ciraw faga, ani Ala ka minw ci aw fɛ, aw bɛ olugu bon ni kabakuru ye ka o faga. Sinyaga caman na ne tun b'a fɛ ka aw lajɛn nyɔgɔn kan, i ko sisɛba bɛ a denw lajɛn nyɔgɔn kan cogo min na ka o dogo, nka aw ma sɔn o ma. 35 Sisan a flɛ, Ala bɛna aw to aw kelen na; aw nya tɛna la ne kan tuun fɔ ka taga se lon min aw bɛna a fɔ ko: "Min bɛ nana Matigi Ala tɔgɔ ra, dugawu ye kɛ o ye.""
Yesu ka cɛ fari funu fununin dɔ kɛnɛya Nɛnɛkirilon na
1 Yahudiyaw ta Nɛnɛkirilon dɔ ra, Farisiw ta nyamɔgɔ dɔ ka Yesu wele ko a ye na domuni kɛ a ta so. Yesu nana. Mɔgɔ minw tun bɛ yi, o tun bɛ Yesu kɔrɔsira. 2 O y'a sɔrɔ cɛ dɔ tun bɛ yi fana, bana dɔ tun b'a ra ka a fariyɔrɔ dɔw funu funu. 3 Yesu ka kuma lase sariya karamɔgɔw ni Farisiw ma ko: "Ka mɔgɔ kɛnɛya Nɛnɛkirilon na, o bɛnnin lo wa, walama a bɛnnin tɛ, ka kanya ni an ta sariya ye?" 4 O jera, o ma sɔn ka a jaabi. Ayiwa, Yesu ka a boro la cɛ kan ka a kɛnɛya, ka a bla ka taga. 5 O kɔ a ko o ma ko: "Jɔn le bɛ aw ra ko ni a ta den walama a ta misi benna kɔlɔn na, a bɛ sigi ka a to yi ko Nɛnɛkirilon lo? N' ko aw b'a labɔ o yɔrɔnin bɛɛ le kɛ! Badi?" 6 O ma se ka Yesu jaabi o kumaw ra.
Nyafɛsigiyɔrɔ ko
7 Ayiwa, Yesu nana a ye ko mɔgɔ minw nana domuniyɔrɔ ra, olugu dɔw bɛ sigiyɔrɔ nyumanw le wolomara o yɛrɛ ye. A ka kuma kɔrɔman dɔ fɔ o ye. A ko: 8 "Ni mɔgɔ ka i wele ka taga kɔnyɔya dɔ ra, ni i sera yi, i kana kɔn ka sigiyɔrɔ bɛɛ ra nyumanman le ta. Ni o tɛ, ni i y'a sɔrɔ ko mɔgɔ wɛrɛ welera o nyanagbɛ ra min ka bon ni ele ye, 9 ni o tigi nana, ni jatigicɛ ka na fɔ ele ma ko: "Cɛ, wuri ka sigiyɔrɔ di mɔgɔ tisina ma." O tuma ele ni maroya le bɛna wuri ka taga sigi sigiyɔrɔ gbansan dɔ ra yi. 10 Nka ni o ka i wele ten, ni i ka taga, taga sigi kɔfɛsigiyɔrɔ dɔ le ra. Ni o kɛra ni jatigicɛ yɛrɛ nana a ye ko i man kan ni o sigiyɔrɔ ye, ni a ka sigiyɔrɔ wɛrɛ yira i ra min ka fisa ni fɔlɔ ye, k'a fɔ i ye ko: "N' teri, wuri ka na nya fɛ," o tuma bonya le bɛna la ele kan o wagati ra mɔgɔ tɔw bɛɛ nya na. 11 Sabu mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a yɛrɛ kɔrɔta, Ala bɛ o tigi majigi, nka mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a yɛrɛ majigi, Ala bɛ o tigi kɔrɔta." 12 Cɛ min tun ka Yesu wele ka na domuni na, Yesu ko o cɛ ma ko: "Ni i ka domuni labɛn walama ni i ka nyanagbɛ dɔ labɛn, ko i bɛ mɔgɔw wele a ra, i kana a to a ye kɛ i teriw, ni i balemaw, ni i somɔgɔw, ni i siginyɔgɔn waritigiw ye. Sabu lon dɔ olugu fana bɛna a nyɔgɔn kɛ i ye, ka i ta konyuman juru sara k'a bɔ yi. 13 Nka ni i ka nyanagbɛ dɔ labɛn, ko i bɛ mɔgɔ wele domuni na, i ye fagantanw le wele, ani mɔgɔ borokelenw, ani senkelenw, ani fiyentɔw. 14 Ni o kɛra, i bɛna dugawu sɔrɔ, sabu olugu tɛna se ka a juru sara i ye. I bɛna o baraji sɔrɔ lahara."
Yesu ka kuma kɔrɔman min fɔ domuni ba ko ra
15 Minw tun siginin bɛ ni Yesu ye domuni na, olugu ka Yesu ta kuma mɛn minkɛ, o ra kelen ko Yesu ma ko: "Minw bɛna domuni kɛ Ala ta Masaya ra, olugu ta bɛna diya dɛ!" 16 Yesu ka o cɛ jaabi ni kuma kɔrɔman dɔ ye. A ko: "Lon dɔ cɛ dɔ tun b'a fɛ ka domuni ba dɔ labɛn; a ka a ko fɔ mɔgɔ caman ye. 17 Domuni wagati nana se minkɛ, a ka a ta baaraden ci ko a ye taga a fɔ mɔgɔw ye ko o ye na, ko fɛn bɛɛ labɛnnin lo. 18 Nka mɔgɔw bɛɛ ka kumaw don don nyɔgɔn na ka o yɛrɛ nin bɔ a ko ra. Baaraden tagara mɔgɔ fɔlɔ min wele, ale ko ko a ka foro san, ko ale ka kan ka taga o flɛ, ko cɛ ye sabari ka yafa ale ma, ko a tɛ se ka taga. 19 Dɔ ko ko ale ka sɛnɛkɛmisi tan san, ko a ka kan ka taga a flɛ ni o ka nyi, ko cɛ ye sabari ka yafa ale fana ma. 20 Dɔ wɛrɛ ko ko ale ka muso furu, ko o le kosɔn, ale tɛ se ka taga. 21 Baaraden fana nana ka na o kumaw fɔ a matigi ye. A matigi dimina. A ko baaraden ma ko: "Bɔ joona joona ka taga siradaw ra ani barokɛyɔrɔw ra dugu kɔnɔ, taga fagantanw, ni borokelenw, ni fiyentɔw, ni senkelenw cɛ ka na." 22 Baaraden tagara olugu cɛ ka na ni o ye ka ban tuma min na, a ko a matigi ma ko: "Matigi, i ka min fɔ, ne ka o kɛ, nka hali bi bon ma fa." 23 A matigi ko a ma ko: "Bɔ ka taga kongokɔnɔyɔrɔw ra ani kongokɔnɔsiraw, ka taga mɔgɔw wele. Jija ka kuma o fɛ cogo bɛɛ ra k'a to o ye na, janko ne ta bon ye fa. 24 Sabu mɔgɔ fɔlɔ minw welera ni o banna, ne ta to dɔ tɛ bla o si nɛn kan, ne bɛ o fɔ aw ye."" Yesu banna o kumaw ra minkɛ, a bɔra o yɔrɔ ra.
Mɔgɔ bɛ kɛ Yesu ta karamɔgɔden ye cogo min
25 Lon dɔ, ka Yesu to tagama ra, jama caman tugura a kɔ. A ka a nya munu o fɛ k'a fɔ o ye ko: 26 "Ni mɔgɔ min ko a bɛ na ne ma, ni o tigi ma ne kanu k'a tɛmɛ a facɛ kan, walama a bamuso kan, walama a muso kan, walama a denw, walama a dɔgɔw ni a kɔrɔw, ni a ma ne kanu k'a tɛmɛ hali a yɛrɛ nin kan, a tɛ se ka kɛ ne ta karamɔgɔden ye. 27 Ni mɔgɔ min ma sɔn tɔɔrɔ bɛɛ ma ka sɔn hali saya yɛrɛ ma, ka tugu ne kɔ, o tigi tɛ ne ta karamɔgɔdenya nya. 28 Jɔn le bɛ aw ra, ko ni a b'a fɛ ka sankaso lɔ, ko a tɛna sigi fɔlɔ ka jatemina kɛ k'a flɛ ni a bɛna se k'a lɔ k'a ban? 29 Ni i ma o kɛ, ni i ka wuri ka bonju bɔ k'a bla, ka na dɛsɛ ka a tɔ to yi, mɔgɔw bɛna a ye ka to ka yɛrɛko i ma le 30 ko: "Ee, cɛ nin ka bon damina ka na dɛsɛ a ra k'a to yi!" 31 Masacɛ juman le fana bɛ sɔn ka wuri ko a bɛ taga kɛrɛ kɛ ni masacɛ wɛrɛ ye, ni a ma sigi fɔlɔ ka jatemina kɛ, k'a flɛ ni a kɛra ko ale ni a ta mɔgɔ waga tan bɛ se ka a masacɛ nyɔgɔn ni a ta mɔgɔ waga mugan kɛrɛ. 32 Ni a k'a ye ko a tɛna se, sani k'a to a masacɛ nyɔgɔn ye surunya, a bɛ mɔgɔw ci ka taga kuma ni a ye k'a fɔ a ye ko o ye kɛrɛ ban. 33 O cogo ra, ni mɔgɔ min ma kaari a boorofɛnw bɛɛ kɔ, o tigi tɛ ne ta karamɔgɔdenya nya." 34 Yesu ko tuun ko: "Kɔgɔ ye fɛn nyuman ye. Nka ni kɔgɔ timiya bɔra a ra, mun le bɛ se ka a latimiya tuun? 35 O tuma a tɛ foyi nya dugukolo ye, a tɛ se ka kɛ nɔgɔ ye fana. O b'a firi le. Ayiwa min b'a fɛ ka faamuri kɛ, o tigi ye jija ka lamɛnni kɛ."
Saga tununin ta ko
1 Ayiwa, ninsaraminabagaw ani mɔgɔ kɛwalejugu wɛrɛw nana kɛ gbara ye Yesu ra ka a lamɛn. 2 Farisiw ni sariya karamɔgɔw ka o ye minkɛ, o k'a kɛ a fɔ ye o da jukɔrɔ Yesu ma ko: "A flɛ, cɛ nin bɛ sɔn jurumunkɛbagaw ye na sigi a kɔrɔ, fɔ a bɛ domuni kɛ ni o ye yɛrɛ!" 3 Yesu fana ka o mɛn minkɛ, a ka kuma kɔrɔman dɔ fɔ o ye ko: 4 "Jɔn le bɛ aw ra, ni a kɛra ko saga kɛmɛ b'a fɛ, ni kelen tununa, ko a tɛna a tɔ bikɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn to kongo kɔnɔ ka taga saga tununin nyini fɔ ka a ye? 5 Ni a k'a ye tuma min, a jusu diyaninba bɛ a la a kan na ka na ni a ye. 6 Ni a nana se so kɔnɔ tuma min, a bɛ sɔrɔ ka a teriw ni a siginyɔgɔnw bɛɛ wele k'a fɔ o ye ko: "Aw ye nyagari ni ne ye! Ne ta saga kelen tun tununa bi, nka ne k'a nyini k'a ye."" 7 Yesu ko: "O cogo ra fana, ne b'a fɔ aw ye ko ni jurumuntɔ kelenpe ka nimisa a ta jurumun na ka na Ala ma, nyagari min bɛ kɛ arijana ra ale kelen kosɔn, o nyɔgɔn tɛ kɛ hali mɔgɔ terennin bikɔnɔntɔn ni kɔnɔntɔn kosɔn, nimisa ko tɛ olugu minw ta ra."
Warigbɛ tununin ta ko
8 Yesu ko tuun ko: "Muso juman le bɛ yi fana ko ni warigbɛ tan b'a fɛ, ni kelen benna a fɛ ka tunu bon kɔnɔ, ko a tɛna fitina mana ka logologow bɛɛ flɛ, ka bon flan, ka a nyini timinadiya ra fururu fɔ ka taga a ye? 9 Ni a nana a ye tuma min fana, a bɛ a teri ni a siginyɔgɔnw wele k'a fɔ o ye ko: "Aw ye nyagari ni ne ye. Ne ta warigbɛ kelen tun tununa bi, nka ne k'a nyini k'a ye."" 10 Yesu ko: "O cogo ra, ne b'a fɔ aw ye ko ni jurumuntɔ kelenpe ka nimisa a ta jurumun na, Ala ta mɛlɛkɛw bɛ nyagari o ra."
Cɛkɔrɔba ni a dencɛ fla ta ko
11 Yesu ka talen dɔ la o ye tuun ko: "Dencɛ fla tun bɛ cɛ dɔ fɛ. 12 Lon dɔ, dɔgɔcɛman ko a facɛ ma ko: "Baba, i ka naforo min bla ne tɔgɔ ra ko a bɛna kɛ ne ta ye, o di ne ma sisan." Facɛ ka naforo ta ka taran o fla cɛ, ka dɔgɔcɛman ta di a ma. 13 A ma mɛɛn, lon dɔ dɔgɔcɛman ka a ta borofɛn bɛɛ cɛ ka taga tagama dɔ ra, jamana jan dɔ ra yi. A tagara se yi, a ka to ko kunntanw na ka a borofɛn bɛɛ cɛn. 14 Ayiwa, a nana a ta wari bɛɛ ban pewu tuma min ani a borofɛnw bɛɛ, kɔngɔ ba dɔ fana ka ben jamana kan; gbɛlɛya ka kɛ cɛnin sɔrɔ ye. 15 A ma na nya, a tagara o jamana mɔgɔ dɔ fɛ, ko a bɛ baara kɛ a fɛ. O fana ka a bla ka taga kongo ra ka taga a ta lɛw kɔrɔsi. 16 Kɔngɔ gban kojugu a ra, hali ni a tun ka o lɛw ta domuni dɔ le sɔrɔ, a tun bɛ sɔn ka o domu ka a kɔnɔ fa, nka mɔgɔ si ma a sɔn dɔ ra fana. 17 Ka a to o ra, lon dɔ a nana miiri, a ka hakiri sɔrɔ. A ko: "Baaraden caman bɛ ne facɛ fɛ so yi, o bɛ domuni kɛ lon bɛɛ ka fa fɔ ka a tɔ to. Ayiwa, ne do bɛ yan, ne bɛ fagara kɔngɔ boro." 18 A ko: "Ne bɛna wuri ka taga ne facɛ fɛ. Ne bɛ taga fɔ a ye ko: Baba, ne ka Ala hakɛ ta, ka ele yɛrɛ hakɛ ta. 19 Ne man kan yɛrɛ le tuun fiyewu ko i ye ne wele ko i den. Ne kɛ i ta baaraden dɔ le ye kunkelen." 20 A wurira o le ra ka sira ta ka taga a facɛ fɛ so.
A tagara surunya lu ra; a facɛ ka to yɔrɔ jan ka a ye. A makari ka a mina. A borira ka taga a kunbɛn, ka a fo ni kanuya fori ye, ka a boro mini a kan na. 21 A ko a facɛ ma ko: "Baba, ne ka Ala hakɛ ta, ka ele yɛrɛ hakɛ ta. Ne man kan yɛrɛ le tuun fiyewu ko i ye ne wele ko i den." 22 A facɛ k'a fɔ a ta jɔnw ye ko o ye na joona joona ni deregew bɛɛ ra nyumanman ye ka na o don a kan na, ka bororanɛgɛ don a boro ra, ka sanbara don a sen na fana. 23 Ko o ye na ni misiden tɔrɔnin ye ka na o faga. A ko o ma ko: "An ye domuni kɛ ka nyagari, 24 sabu ne ta den min ye nin ye, a tun sara le, nka sisan a nyanamanyara tuun; a tun tununa, nka bi a yera." O bɛɛ ka kɛ nyagari ye sa. 25 K'a sɔrɔ kɔrɔcɛman tun bɛ kongo ra. Ale nana ka na surunya lu ra minkɛ, a k'a kɛ dɔnkɛkan ni dɔnkirilakanw mɛn ye. 26 A ka baaraden dɔ wele ka na o nyininka ko mun le kɛra yi. 27 Ale ko a ma ko: "I dɔgɔcɛ le nana. I facɛ ka misiden tɔrɔnin faga a ye ko sabu a dencɛ kɛnɛman nana." 28 Kɔrɔcɛman ka o mɛn minkɛ, a dimina, ko a tɛ don lu kɔnɔ.
Facɛman bɔra ka na kuma a fɛ ka a daari. 29 A ko a facɛ ma ko: "Ne ka san caman nin bɛɛ kɛ ni i ye yan, ne bɛ baara kɛ i ye, lon kelen ne ma i kan bla. Nka lon si yɛrɛ i ma hali badennin kelen di ne ma janko ne ye ne yɛrɛ nyanagbɛ ni ne teriw ye! 30 Sisan, i dencɛ min tagara i ta wari cɛn jatɔmusow ra, ale nana minkɛ, i sɔnna ka misi tɔrɔnin faga ale ye." 31 Facɛ ko a ma ko: "N' dencɛ, ele bɛ ni ne ye yan tuma bɛɛ o. Fɛn o fɛn ye ne ta ye, o ye ele le ta ye. 32 A kɔni tun ka kan an ye nyagari ka ninsɔndiya bi, sabu i dɔgɔcɛ tun sara, nka sisan a nyanaman lo. A tun tununa, nka bi a yera.""
Naforo kunnasigibaga nanbaratɔ ta ko
1 Lon dɔ Yesu k'a fɔ a ta karamɔgɔdenw ye ko: "Naforotigi dɔ le tun bɛ yi. A tun ka cɛ dɔ ta ka a kɛ a ta naforo kunnasigibaga ye. Naforotigi nana kɛ a mɛn ye ko naforo kunnasigibaga bɛ a ta naforo cɛnna. 2 A k'a wele ka na a fɔ a ye ko: "Ne k'a mɛn ko i bɛ ne ta naforo cɛnna. Mun kosɔn i bɛ o kɛra? Ayiwa, i ka ne ta naforo kɛ fɛn o fɛn ye, o bɛɛ jate yira ne ra. K'a bɔ bi ra i tɛna ne ta naforo mara tuun. Ne bɛna i bla." 3 Naforo kunnasigibaga ka o mɛn minkɛ, a ka a miiri a yɛrɛ kɔnɔ, a ko: "Ne matigi ko a bɛna ne gbɛn ka bɔ a ta naforo kun na. Ni a ka ne bla, ne bɛna a kɛ di? Fanga tɛ ne ra ka sɛnɛ kɛ; ka daariri kɛ, o fana maroya bɛ ne ra. 4 Ayiwa, ne bɛna min kɛ, ne ka o lɔn sisan. Ni ne ka o kɛ, ni o nana ne gbɛn ka bɔ baara ra, mɔgɔw bɛna sɔn ka ne ladon o ta sow kɔnɔ." 5 Ayiwa, cɛ wurira o le ra ka a matigi ta jurunantigi bɛɛ wele kelen kelen ka na. A ka fɔlɔ nyininka ko: "Ne matigi ta jori juru le bɛ i ra?" 6 O ko a ma ko: "Turu gbongbon nya kɛmɛ." A k'a fɔ a ye ko: "I ta sɛbɛ ta joona joona, i ye sigi, k'a yɛlɛma k'a sɛbɛ ko nya bilooru lo." 7 A ko dɔ wɛrɛ ma ko: "Ne matigi ta jori juru le bɛ ele ra?" Ale ko: "Simankisɛ bɔrɔ kɛmɛ." A ko a ma ko: "I ta sɛbɛ ta, i y'a yɛlɛma k'a sɛbɛ ko bɔrɔ biseegi lo."" 8 Yesu ko ko naforotigi ka o kow mɛn minkɛ, a ka naforo kunnasigibaga nanbaratɔ tando, sabu a ka konyaw kɛ ni ceguya ye. O kɔ Yesu ko: "Dununya ra, Alalɔnbariw bɛ nyɔgɔn minako lɔn ni ceguya ye k'a tɛmɛ Ala ta mɔgɔw yɛrɛ kan." 9 A ko a ta karamɔgɔdenw ma ko: "Ne b'a fɔ aw ye ko ni aw ka dununya naforo ta ka mɔgɔw dɛmɛ ni a ye ka teriya nyini ni o ye, lon min na ni aw ta dununyalatigɛ nana ban, o bɛna kɛ sababu ye k'a to aw ye baraji sɔrɔ Ala fɛ arijana ra." 10 Yesu ko: "Ni mɔgɔ min sera ka fɛn fitiniw mina ni sɔbɛya ye, o tigi le bɛna fɛn baw fana mina ni sɔbɛya ye. Nka mɔgɔ min tɛ hali fɛn fitini mina ni sɔbɛya ye, o tigi bɛna se ka fɛn ba mina ni sɔbɛya ye cogo di? 11 Dununya naforo, ni aw ma o mina ni sɔbɛya ye, jɔn le bɛna la aw ra ka naforo nyanaman karifa aw ma? 12 Fɛn min tɛ aw yɛrɛ ta ye, ni aw ma o mina ni sɔbɛya ye, ni aw bɛ o cɛn, jɔn le bɛna sɔn ka aw yɛrɛ ta di aw ma? 13 Baaraden tɛ se ka baara kɛ kuntigi fla ye. Ni o tɛ, a bɛna kelen kanu k'a tɛmɛ tɔ kelen kan, walama a bɛ nɔrɔ kelen na, a tɛna tɔ kelen jate kosɛbɛ. Aw tɛ se ka kɛ Ala ta jɔn ye, ka kɛ fana wari ta jɔn ye."
Yesu ka min fara a ta kuma kan
14 Ayiwa, Farisiw ka o kumaw mɛn minkɛ, o k'a kɛ Yesu lɔgɔbɔ ye ka yɛrɛko a ma, sabu naforoko tun ka di olugu ye haali. 15 Yesu ko o ma ko: "Aw bɛ aw yɛrɛ kɛ mɔgɔ terennin ye mɔgɔw nya na, nka Ala ka aw jusu lɔn, sabu adamadenw bɛ min jate k'a bonya, Ala bɛ o kɔninya le."
Yesu ko Ala ta sariya tɛ se ka ban
16 Yesu ko: "Ayiwa, cira Musa ta sariya ni cira tɔw ta kitabu kumaw tora sen na fururu fɔ ka na se Yuhana Batizerikɛbaga ta wagati ma. K'a damina Yuhana Batizerikɛbaga ta wagati ra, Ala ta Masaya kuma Kibaro Diman bɛ fɔra. Bɛɛ b'a fɛ ka jija ka don o Masaya ra. 17 Nka o bɛɛ n'a ta, sankolo ni dugukolo bɛ se ka ban, nka hali Ala ta sariya tomi fitini kelen tɛna ban. 18 O le kosɔn, ni cɛ o cɛ ka a ta muso bla, ka muso wɛrɛ furu, o tigi ka nyamɔgɔya le kɛ. Ni cɛ o cɛ fana ka muso furusanin ta, o cɛ fana ka nyamɔgɔya le kɛ. Sariya ka o le fɔ."
Naforotigi ni Lazari ta ko
19 O kɔ Yesu ka talen dɔ la mɔgɔw ye ko: "Cɛ naforotigi dɔ tun bɛ yi, a tun bɛ fani nyumanman sɔngɔ gbɛlɛnw le don, ka domuni dimanw kɛ, ka a yɛrɛ nyanagbɛ lon bɛɛ. 20 Ayiwa, cɛ fagantan dɔ fana tun bɛ yi, a tɔgɔ ye ko Lazari; jori juguw tun bɛ a fari bɛɛ ra. O cɛ tun lanin bɛ naforotigi ta luda ra. 21 Naforotigi domuni kɛtɔ, domuni murumuru minw tun bɛ bɔ tabali kan ka ben ben, a tun b'a fɛ ka olugu sɔrɔ k'a domu. Ka a lanintɔ yi, wuruw fana tun bɛ na a ta joriw nɛmu nɛmu. 22 Lon dɔ fagantancɛ sara. Mɛlɛkɛw ka a ta ka taga ni a ye arijana ra Iburahima fɛ. Kɔ fɛ, naforotigi fana nana sa, o ka a su don. 23 Ka naforotigi to tɔɔrɔ ra lahara, a ka a nya kɔrɔta ka Iburahima ye yɔrɔjan yi, Lazari bɛ a kɛrɛ fɛ. 24 Kabini naforotigi ka o ye, a pɛrɛnna ko: "Ne fa Iburahima, sabari ka nya ne ma, Lazari ci, a ye taga a borokanden su ji ra ka na ne nɛnden suma ni a ye, sabu ne bɛ tɔɔrɔra tasuma nin na yan kojugu." 25 Nka Iburahima k'a fɔ a ye ko: "Ne den, i hakiri jigi a ra ko ka i to dununya ra, i ka fɛn nyuman caman sɔrɔ, nka Lazari ka tɔɔrɔ dɔrɔn le sɔrɔ. Sisan, ale jusu saarora, ele bɛ tɔɔrɔ ra. 26 O dama tɛ, dingadunba bɛ an ni aw cɛ fana. O le kosɔn, ni mɔgɔ min b'a fɛ ka bɔ an fɛ yan ka taga aw fɛ yi, o tigi tɛ se. Mɔgɔ si fana tɛ se ka bɔ aw fɛ yi ka na an fɛ yan." 27 Naforotigi ko: "O tuma, ne bɛ i daari, ne fa Iburahima, i ye Lazari ci dununya ra, a ye taga ne fa ta lu kɔnɔ; 28 balemacɛ looru bɛ ne fɛ, a to Lazari ye taga olugu lasɔmi, janko o fana kana na nin tɔɔrɔ nyɔgɔn na yan." 29 Iburahima ka o naforotigi jaabi ko: "Cira Musa ta sariya kitabu kuma bɛ o fɛ yi, ani cira tɔw ta kumaw; o ka kan ka o kumaw mɛn ka sɔn o ma." 30 Naforotigi ko: "Ne fa Iburahima, o tɛ a nya; ni mɔgɔ dɔ sanin su le kununa ka taga kuma o fɛ, o bɛna nimisa ka sɔn Ala ta Kuma ma." 31 Iburahima k'a fɔ a ye tuun ko: "Ni o ma cira Musa ta kuma ani cira tɔw ta kumaw lamɛn, hali ni mɔgɔ sanin dɔ su kununa ka taga kuma o fɛ, o tɛna sɔn ka nimisa fiyewu.""
Kunnacɛnni ko ani yafari ko
1 Lon dɔ, Yesu ko a ta karamɔgɔdenw ma ko: "Ko dɔw bɛna kɛ sababu ye ka mɔgɔw kunnacɛn; o tɛ se ka to kɛbari ye. Nka mɔgɔ min bɛ kɛ sababu ye ka o kow lase o mɔgɔnyɔgɔnw ma, bɔnɔ bɛna o tigi sɔrɔ. 2 Hali ni o tun ka wugu belebeleba dɔ le dulon o tigi kan na ka a firi kɔgɔji ra, o tun bɛna fisaya o tigi ma, sani a ye den dɔ kunnacɛn ka a lafiri. 3 Aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi.
Ni i balema ka jurumun kɛ, a wele ka kuma ni a ye. Ni a nimisara, yafa a ma. 4 Ni i balema ka i hakɛ ta hali sinyaga wolonfla le tere kelen kɔnɔ, ni a bɛɛ kelen kelen na a nana ka na a fɔ i ye ko i ye yafa a ma, ko ale nimisara, i ka kan ka yafa a ma."
Lanaya bɛ se ka min kɛ
5 Lon dɔ, ciradenw ko Yesu ma ko: "Matigi, dɔ fara an ta lanaya kan." 6 Matigi ka o jaabi ko: "Hali ni a kɛra ko aw ta lanaya tunka dɔgɔ i n'a fɔ mutaridi kisɛ, o baraka ra aw tun bɛ se k'a fɔ yiri sun nin ye ko a ye bɔn ka bɔ a nɔ ra ka taga turu kɔgɔji ra. A tun bɛna o kɛ."
Baaraden ka kan ka min kɛ
7 Yesu ko: "Jɔn le bɛ aw ra, ni a ta baaraden nana ka bɔ kongo ra sɛnɛkɛyɔrɔ ra walama bɛganmarayɔrɔ ra, a bɛ sɔn k'a fɔ a ye ko a ye na joona ka na domuni kɛ? 8 A b'a fɔ a ye le ko a ye domuni labɛn ka derege don, ka na to sigi ale yɛrɛ kɔrɔ fɔlɔ, ale bɛ domuni kɛ ka fa, ka min. O kɔ le baaraden yɛrɛ bɛ sɔrɔ ka domuni kɛ, ka min. A tɛ kɛ ten wa? 9 Baaraden tara baara min kama, ni a ka o kɛ, a matigi bɛna a fo o kosɔn wa?" 10 Yesu k'a fɔ karamɔgɔdenw ye ko: "Aw fana ta bɛ o cogo ra. Baara min fɔra aw ye, ni aw ka o bɛɛ kɛ ka ban tuma min, aw y'a lɔn k'a fɔ ko aw man kan ni bonya wɛrɛ ye. Aw tun ka kan ka min kɛ, aw ka o dama le kɛ."
Kunatɔcɛ tan ta kɛnɛyari ko
11 Ayiwa, ka Yesu tagatɔ to Zeruzalɛmu, a nana kɛ tɛmɛ ye Samari mara ni Galile mara cɛ. 12 A dontɔ dugu dɔ ra, kunatɔcɛ tan nana a kunbɛn, nka o ma sɔn ka gbara a ra, o lɔnin tora yɔrɔ jan, 13 ka pɛrɛn k'a fɔ Yesu ye ko: "An karamɔgɔ Yesu, sabari ka nya annugu ma o!" 14 Yesu ka o ye minkɛ, a ko o ma ko o ye taga o yɛrɛ yira sarakalasebagaw ra. O ka taga. Ka o to sira kan, o bɛɛ kɛnɛyara. 15 O ra kelen k'a ye ko ale kɛnɛyara minkɛ, a sekɔra k'a kɛ na ye Yesu fɛ, k'a kɛ Ala tando ye ni fanga ye. 16 A nana se Yesu ma minkɛ, a ka a kinbiri gban ka a nya biri dugu ma ka Yesu fo; o cɛ tun ye Samarika le ye. 17 Yesu ko o le ra ko: "O tuma mɔgɔ tan le ma kɛnɛya wa? A tɔ kɔnɔntɔn bɛ min? 18 Mɔgɔ si ma sɔrɔ olugu ra min sɔnna ka sekɔ ka na baraka la Ala ye ni nin cɛ kelen tɛ wa, k'a sɔrɔ ale ye siya wɛrɛ mɔgɔ le ye?" 19 Yesu ko cɛ ma ko: "Wuri ka taga ni i yɛrɛ ye. I ta lanaya ka i kɛnɛya."
Ala ta Masaya nacogo
20 Lon dɔ, Farisi dɔw ka Yesu nyininka ko Ala ta Masaya bɛna na wagati juman le? Yesu ka o jaabi ko: "Ala ta Masaya tɛna na i ko flɛrifɛn, mɔgɔw fɛ. 21 A tɛna fɔ ko: "Aw y'a flɛ, a bɛ yan," walama ko: "A bɛ yan fɛ yi," sabu Ala ta Masaya bɛ aw cɛ ma." 22 A ko karamɔgɔdenw ma ko: "Min kɛra Adamaden ye, lon dɔ o yelɔgɔ bɛna kɛ aw ra, nka aw tɛna se ka a ye. 23 Mɔgɔw bɛna kɛ a fɔ ye ko: "A flɛ, a bɛ yan, a bɛ yan fɛ yi!" Aw kana taga yi, aw kana gban o kɔ. 24 Sabu san bɛ bara ka manamana bɛɛ nya na ka bɔ sankolo kun dɔ ra ka taga se kun dɔ ma cogo min na, Min Kɛra Adamaden Ye, o nalon bɛna kɛ ten le. 25 Nka sani o ye kɛ, jagboya lo, a ye tɔɔrɔ kosɛbɛ fɔlɔ, bi mɔgɔw ye ban a ra. 26 Min kɛra Adamaden ye, sani o ye na, ko minw kɛra Nuho ta tere ra, o nyɔgɔn le bɛna kɛ. 27 Nuho ta tere ra, mɔgɔw tora domuni na, ka to minni na, ka to furu kɛ ra, ka o den di furu ra fɔ lon min Nuho donna kurunba kɔnɔ. Sanji ba nana ka o bɛɛ halaki. 28 Min kɛra Lutu ta tere ra fana, o nyɔgɔn le bɛna kɛ. Lutu ta tere ra mɔgɔw tora domuni na, ka to minni na, o bɛ sanni kɛ, ka fiyeereri kɛ, ka forow sɛnɛ, ka bonw lɔ. 29 Nka lon min Lutu bɔra Sɔdɔmu dugu kɔnɔ, tasuma ni kiribi bɔra sankolo ra i ko sanji, ka bɔn dugu kan, ka mɔgɔw bɛɛ halaki. 30 Min kɛra Adamaden ye, ni o ta lon ka na se, a bɛna kɛ ten le fana. 31 Ni o lon ka mɔgɔ min sɔrɔ biribon san fɛ, k'a sɔrɔ a borofɛnw bɛ bon kɔnɔ, o tigi kana a fɔ ko a bɛ jigira ka taga a borofɛnw ta bon kɔnɔ. Ni a kɛra ka mɔgɔ min sɔrɔ kongo ra, o kana sekɔ ka taga so kɔnɔ. 32 Aw ye aw hakiri jigi Lutu ta muso ta ko ra. 33 Ni mɔgɔ min b'a fɛ a ta dununyalatigɛ le ye nya dɔrɔn, o tigi bɛna bɔnɔ lahara ta nyanamanya nyuman na; nka ni mɔgɔ min sɔnna ka bɔnɔ a ta dununyalatigɛ ra ne kosɔn, o tigi bɛna kisi lahara. 34 Ne b'a fɔ aw ye ko o lon na, ni a kɛra su fɛ, mɔgɔ fla bɛna sɔrɔ lanan kelen kan, kelen bɛna ta ka tɔ kelen to yi. 35 Ni a kɛra tere fɛ, muso fla bɛna sɔrɔ mugusi ra nyɔgɔn fɛ, kelen bɛna ta ka tɔ kelen to yi. 36 Cɛ fla bɛna kɛ kongo ra nyɔgɔn fɛ, kelen bɛna ta, ka tɔ kelen to yi." 37 Karamɔgɔdenw ka Yesu nyininka ko: "Matigi, o bɛna kɛ min le?" Yesu ka zana dɔ la o ye ko: "Ni sogosu ka kɛ yɔrɔ min, dugaw bɛ nyɔgɔn lajɛn o yɔrɔ le ra."
Yesu ka talen min la kititigɛbaga jugu ta ko ra
1 Ayiwa, o kow bɛɛ kɔ fɛ, Yesu ka talen dɔ la a ta karamɔgɔdenw ye, k'a yira ko o ka kan ka Ala daari tuma bɛɛ le, ko o kana sɛgɛ. 2 A ko: "Kititigɛbaga dɔ tun bɛ dugu dɔ ra, a tɛ siran Ala nya, a tɛ mɔgɔ bonya. 3 Muso dɔ fana tun bɛ o dugu kelen na, o cɛ tun sara. Ayiwa, dugumɔgɔ dɔ tun ka kojugu dɔ kɛ o muso ra. O muso tun bɛ taga o kititigɛbaga fɛ tuma bɛɛ ka taga a fɔ a ye ko a ye ale ta hakɛ bɔ o tigi ra. 4 A mɛɛnna, kititigɛbaga tun t'a fɛ ka sɔn ka o kɛ. Muso nana gban a ra, ka gban a ra minkɛ, kititigɛbaga nana a fɔ a yɛrɛ kɔnɔ ko: "Hali ni ne tɛ siran Ala nya, ne fana tɛ mɔgɔ si bonya. 5 Nka i n'a fɔ nin muso bɛ ne tɔɔrɔra tuma bɛɛ ten do, ne bɛna a hakɛ bɔ a jugu ra, ni o tɛ, a bɛna to ka na ne tɔɔrɔ le tuma bɛɛ."" 6 O kɔ, Yesu k'a fɔ a ta karamɔgɔdenw ye ko: "Aw ka kititigɛbaga ta kuma ye kɛ! 7 Ayiwa, Ala ka minw nyanawoloma ni o bɛ kasi ka a daari su ni tere, aw bɛ miiri ko Ala fana tɛna olugu hakɛ bɔ o tɔɔrɔbagaw ra wa? Aw bɛ miiri ko a bɛna a to a ye mɛɛn ka sɔrɔ ka o dɛmɛ wa? Ɔn'ɔn dɛ! 8 Ne b'a fɔ aw ye ko Ala tɛna mɛɛn ka o hakɛ bɔ o juguw ra. Nka o bɛɛ n'a ta, Min kɛra Adamaden ye, ni o nana dugukolo kan lon min, a bɛna mɔgɔ jori le sɔrɔ lanaya ra."
Farisicɛ ni ninsaraminabaga ta ko
9 Ayiwa, Yesu ka talen dɔ wɛrɛ la. Mɔgɔ minw bɛ o yɛrɛ jate mɔgɔ terenninw ye ka o yɛrɛ fisaya mɔgɔ tɔw ma, a ka a la olugu le ye. 10 A ko: "Mɔgɔ fla le tagara Alabatosoba kɔnɔ ka taga Ala daari. Kelen tun ye Farisi ye, tɔ kelen tun ye ninsaraminabaga ye. 11 Farisicɛ lɔra ka Ala daari a yɛrɛ kɔnɔ ten ko: "Ala, ne bɛ baraka la i ye sabu ne tɛ i n'a fɔ mɔgɔ tɔw, minw bɛ sonyari kɛ, ka kojugu kɛ, ka nyamɔgɔya kɛ; ne tɛ i n'a fɔ nin ninsaraminabaga fana. 12 Lɔgɔkun o lɔgɔkun, ne bɛ tere fla le bla, ne tɛ domuni kɛ. Ne fana bɛ fɛn o fɛn sɔrɔ, ne bɛ o bɛɛ yaga bɔ." 13 Nka ninsaraminabaga lɔra yɔrɔ jan, a ma sɔn ka a nya kɔrɔta yɛrɛ san fɛ; a k'a kɛ a disi gbasi gbasi ye k'a fɔ ko: "E Ala, makari ne ra, sabu ne ye jurumuntɔ le ye."" 14 Yesu ko: "Ne b'a fɔ aw ye ko Ala ka o ninsaraminabaga ta jurumun yafa a ma; a sekɔra ka taga so kɔnɔ. Nka Farisicɛ ta jurumun ma yafa. Sabu mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a yɛrɛ kɔrɔta, Ala bɛ o tigi majigi, nka mɔgɔ o mɔgɔ bɛ a yɛrɛ majigi, Ala bɛ o tigi kɔrɔta."
Yesu ka dugawu kɛ denmisɛnw ye
15 Lon dɔ, mɔgɔw nana ni denmisɛn dɔw ye Yesu fɛ, janko a ye a boro la o kan ka dugawu kɛ o ye. A ta karamɔgɔdenw ka olugu ye minkɛ, o jamana o mɔgɔw kun na. 16 Yesu ka denmisɛnw wele ka gbara a yɛrɛ ra. A k'a fɔ karamɔgɔdenw ye ko: "Aw y'a to denmisɛnw ye na ne fɛ. Aw kana o bari sabu mɔgɔ minw ta cogo bɛ i ko denmisɛnw, Ala ta Masaya ye olugu le ta ye. 17 Ne b'a fɔ aw ye can ra ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ma sɔn Ala ta Masaya ma denmisɛnw ta cogo ra, o tigi tɛna don a ra fiyewu."
Cɛ naforotigi ta ko
18 Lon dɔ, Yahudiyaw ta nyamɔgɔ dɔ ka Yesu nyininka ko: "An karamɔgɔ nyuman, ne ka kan ka mun le kɛ janko ne ye nyanamanya sɔrɔ, nyanamanya min tɛ ban?" 19 Yesu k'a fɔ a ye ko: "Mun na i ko ne ma ko "Karamɔgɔ nyuman?" Mɔgɔ nyuman si tɛ yi; Ala kelenpe le ka nyi. 20 Ayiwa, i ka Ala ta sariya sigininw lɔn, ko: "I kana nyamɔgɔya kɛ, i kana mɔgɔ faga, i kana sonyari kɛ, i kana faninya fɔ ka a la i mɔgɔ nyɔgɔn na, i fa ni i ba bonya."" 21 Cɛ ka Yesu jaabi ko: "An karamɔgɔ, kabini ne denmisɛnman, ne ka o siraw bɛɛ tagama a cogo ra." 22 Cɛ ka o kuma fɔ minkɛ, Yesu ko a ma ko: "Fɛn kelen ka i jɛn belen. Taga i borofɛnw bɛɛ fiyeere ka o wari taran taran fagantanw na. Ni o kɛra, naforo ba bɛna kɛ i fɛ arijana ra. O kɔ, i bɛ na tugu ne kɔ." 23 Cɛ ka o kuma mɛn minkɛ, a nyanasisira kosɛbɛ, sabu naforo ba le tun b'a fɛ. 24 Yesu ka cɛ nyanasisinin ye ten minkɛ, a ko: "Naforo bɛ mɔgɔ minw fɛ, olugu don ka gbɛlɛn Ala ta Masaya ra dɛ! 25 Nyɔgɔmɛ belen don ka di misɛniwo fɛ, k'a tɛmɛ naforotigi don kan Ala ta Masaya ra." 26 Yesu lamɛnbagaw ko: "O tuma, jɔn le do bɛna se ka kisi sa?" 27 Yesu ka o jaabi ko: "Fɛn min bɛ mɔgɔ kanya, o tɛ Ala kanya." 28 Piyɛri ko Yesu ma ko: "Anw do? Anw kɔni jɛnna an borofɛnw bɛɛ kɔ ka tugu i nɔ fɛ." 29 Yesu ka o jaabi ko: "Can ra, ne b'a fɔ aw ye ko ni mɔgɔ o mɔgɔ ka sɔn ka jɛn a ta so kɔ, walama a muso kɔ, walama a dɔgɔw ni a kɔrɔw, walama a somɔgɔw, walama a denw, Ala ta Masaya nyini kosɔn, 30 o tigi bɛna o fɛnw bɛɛ nyɔgɔn caman sɔrɔ dununya ra yan, ka ban ka taga nyanamanya fana sɔrɔ lahara, nyanamanya min tɛ ban."
Yesu ka a ta saya ni a kunu ko fɔ tuun
31 O kɔ, Yesu ka a ta karamɔgɔden tan ni fla wele ka na a fɔ o ye ko: "An tagatɔ ye Zeruzalɛmu, Min kɛra Adamaden ye, ciraw ka fɛn o fɛn fɔ o ta ko ra, o bɛɛ bɛna kɛ can ye. 32 O bɛna a mina ka a don jamana wɛrɛ mɔgɔw boro. Olugu bɛna a lɔgɔbɔ ka yɛrɛko a ma, ka a nɛni, ka daji tu a kan. 33 O bɛna a bugɔ ni gbɛnyɛ ye, ka sɔrɔ ka a faga. Nka a saya tere sabanan lon, a bɛna kunu." 34 Nka karamɔgɔdenw ma foyi faamu o kumaw ra. Kuma kɔrɔ dogora o ma. O ma a tagafan lɔn.
Yesu ka fiyentɔcɛ nya yɛlɛ
35 Yesu ni a kɔmɔgɔw surunyanin Zeriko dugu ra, o sera fiyentɔcɛ dɔ siginin ma sirada ra, a bɛ daariri kɛra. 36 Fiyentɔcɛ ka jama mankan mɛn minkɛ, a ka mɔgɔ dɔ nyininka ko: "Mun mankan le bɛ nin ye?" 37 O k'a fɔ a ye ko Yesu Nazarɛtika le bɛ tɛmɛna. 38 Fiyentɔcɛ ka o mɛn minkɛ, a pɛrɛnna ko: "Yesu, Dawuda Mamaden, sabari ka nya ne ma." 39 Mɔgɔ minw tun bɛ nya fɛ, o dɔw sɔngɔra a ra. O ko: "Cɛ, i daje!" Nka sani a ye je, a belen ka dɔ le fara a pɛrɛnkan kan ko: "Yesu, Dawuda Mamaden, ne ko i ye sabari ka nya ne ma." 40 Yesu ka a pɛrɛnkan mɛn minkɛ, Yesu lɔra. A k'a fɔ o ye ko o ye na ni a ye. Dɔw tagara a mina ka na ni a ye. A nana se Yesu kɔrɔ minkɛ, Yesu ka a nyininka ko: 41 "I b'a fɛ ne ye mun le kɛ i ye?" A ka Yesu jaabi ko: "Matigi, ne b'a fɛ ka yeri kɛ le tuun." 42 Yesu k'a fɔ a ye ko: "Ne sɔnna, i ye yeri kɛ. I ta lanaya ka i kisi ka bɔ bana ra." 43 O yɔrɔnin kelen bɛɛ, cɛ nya yɛlɛra. A tugura Yesu kɔ ka to ka Ala tɔgɔ bonya. Mɔgɔw ka o ye minkɛ, o k'a kɛ Ala tando ye.
Yesu ni Zake ta ko
1 Yesu tun bɛ tɛmɛna Zeriko dugu kɔnɔ. 2 Cɛ dɔ tun bɛ o dugu kɔnɔ, a tɔgɔ ko Zake. Ale le tun ye ninsaraminabagaw kuntigi ye. Naforo tun b'a fɛ caman. 3 Zake tun b'a fɛ ka Yesu ye, k'a lɔn mɔgɔ suguya min lo, nka a tun tɛ sera ka Yesu ye, sabu a tun ka surun, jama fana tun ka bon. 4 A ma na nya fɔ a borira ka taga mɔgɔw nya fɛ. Yiri dɔ tun bɛ sirada ra, o yiri tɔgɔ ye ko sikomori yiri. A tagara yɛlɛn o yiri ra, janko Yesu tɛmɛtɔ, ale ye a ye. A tun k'a lɔn ko Yesu bɛna tɛmɛ o yɔrɔ ra. 5 Yesu nana se o yiri jukɔrɔ minkɛ, a ka a nya kɔrɔta san fɛ k'a fɔ Zake ye ko: "Zake, i teliya ka jigi yan, sabu ne ka kan ka jigi i ta so bi." 6 Zake ka o mɛn minkɛ, a teliyara ka jigi ka bɔ yiri ra. A tagara ni Yesu ye so kɔnɔ a ninsɔndiyaninba. 7 Yahudiya minw tun bɛ yi, olugu ka o ye minkɛ, o ma diya o ye. O ka a kɔrɔfɔ ko a sɔnna ka taga jigi jurumuntɔ ta so kɔnɔ. 8 Nka ka o to o ra, Zake lɔnin tora Matigi nya fɛ k'a fɔ ko: "Matigi, bi ne bɛ ne borofɛn tarancɛ bɛɛ di fagantanw ma. Ni a fana kɛra ko ne ka mɔgɔ ta fɛn mina nanbara ra, ne bɛ a nyɔgɔn naani kɔsegi a tigi ma." 9 Yesu k'a fɔ Zake ye ko: "Zake, kisiri sera i ta so kɔnɔ bi, sabu ele fana ye Iburahima duruja dɔ ye. 10 Mɔgɔ minw tununa, Min kɛra Adamaden ye, ale nana olugu nyini ka o kisi."
Baaraden tan ta ko
11 Ayiwa, ka mɔgɔw to o bɛ Yesu lamɛnna, o nana kɛ surunya ye Zeruzalɛmu na; Yesu nana a kɔrɔsi k'a ye ko mɔgɔw ta miiriya ye ko Ala ta Masaya bɛna sigi o wagati yɛrɛ le ra; o le kosɔn a ka nin talen la o ye. 12 A ko: "Fagamaden dɔ le tun bɛ tagara jamana jan dɔ ra ko a bɛ taga masaya nyini ka sekɔ ka na sigi a yɛrɛ ta jamana mɔgɔw kun na. 13 Ayiwa, sani a ye taga, a ka a ta baaraden cɛ tan wele ka na warigbɛ kɛmɛ kɛmɛ di o bɛɛ kelen kelen ma, k'a fɔ o ye ko o ye jago kɛ ni a ye, ka dɔ fara a kan sani ale ye sekɔ ka na. 14 Nka a ko tun man di a ta jamanamɔgɔ dɔw ye. A taganin kɔ, o ka cira bla ka taga masacɛba fɛ ka taga a fɔ a ye ko olugu t'a fɛ o cɛ ye na sigi olugu kun na. 15 Nka, o bɛɛ n'a ta, cɛ ka masaya sɔrɔ ka na a ta jamana ra. A nana na minkɛ, a tun ka wari di a ta baaraden minw ma, a ka o wele ka na fɔ o ye ko o ka tɔnɔ min sɔrɔ, o ye na a yira ale ra. 16 Fɔlɔ nana, a ko: "Matigi, ne ka baara kɛ ni i ta wari ye ka a nyɔgɔn tan sɔrɔ ka fara a kan." 17 A ko a ma ko: "O nyana, baaraden nyuman le bɛ i ye. Fɛn fitini le dira i ma, nka i ka o minacogo lɔn. O kosɔn, ne bɛna i sigi dugu tan kun na ka i kɛ o kuntigi ye." 18 O kɔ, flanan nana, ale ko: "Matigi, ne ka baara kɛ ni i ta wari ye ka a nyɔgɔn looru sɔrɔ ka fara a kan." 19 Masacɛ ko o ma ko: "Ele fana bɛna sigi dugu looru kun na ka kɛ o kuntigi ye." 20 Baaraden dɔ wɛrɛ nana, ale ko: "Matigi, i ta wari flɛ nin ye. Ne k'a bla fani dɔ ra, k'a lalaga k'a dogo. 21 Ne bɛ siranna i nya, sabu ele ye mɔgɔ fariman le ye. I ma fɛn min bla, i bɛ o le ta. I ma foro min sɛnɛ, i bɛ o siman tigɛ." 22 Masacɛ ko a ma ko: "Ele baaraden jugu. Ne bɛna kititigɛ i kan ka kanya ni i yɛrɛ darakuma le ye. I k'a lɔn ko ne ye mɔgɔ fariman le ye, ko ne ma fɛn min bla, ne bɛ o ta, ko ne ma foro min sɛnɛ, ko ne bɛ o siman le tigɛ. 23 O tuma, mun kosɔn, i ma ne ta wari bla dugu wariblaso ra, janko ni ne nana, ne ye na a sɔrɔ ko dɔ farara a kan?" 24 Mɔgɔ minw tun bɛ masacɛ kɔrɔ, a ko olugu ma ko: "Aw ye a ta wari mina a ra k'a di baaraden fɔlɔ ma, min ka a ta wari nyɔgɔn tan sɔrɔ." 25 Nka o mɔgɔw ko: "Matigi, warigbɛ waga kelen bɛ ale fɛ ka ban o." 26 Masacɛ ko: "Ne k'a lɔn; nka dɔ bɛ min fɛ, dɔ wɛrɛ bɛna di o le ma, foyi tɛ min fɛ, hali fitini min b'a fɛ, o bɛna bɔsi a boro. 27 Ayiwa, sisan, ne jugu minw tun t'a fɛ ne ye sigi olugu kun na, aw ye o bɛɛ mina ka na o bɛɛ faga ne yɛrɛ nya na yan.""
Yesu ka karamɔgɔden fla ci ka taga falinin mina
28 Ayiwa, Yesu ka o kumaw bɛɛ fɔ ka ban tuma min na, a blara jama nya, o k'a kɛ taga ye Zeruzalɛmu. 29 O tagara surunya Betifaze ni Betani duguw ra; Oliviye sunw bɛ kuru min kan, o tun bɛ o kuru kɛrɛ fɛ. Ka o to yi, Yesu ka a ta karamɔgɔdenw fla ci. 30 A k'a fɔ o ye ko: "Dugu min flɛ an nya fɛ, aw ye taga yi; ni aw sera yi, aw bɛna faligberen dɔ sirinin ye, mɔgɔ ma yɛlɛn a kan fɔlɔ. Aw y'a foni ka na ni a ye yan. 31 Ni mɔgɔ dɔ ka aw nyininka ko mun kosɔn aw b'a fonina, aw ye a tigi jaabi ko: "An Matigi le mako b'a ra."" 32 Karamɔgɔden fla tagara. Yesu tun k'a fɔ o ye cogo min, o tagara a sɔrɔ ten. 33 O k'a kɛ faligberen foni ye. Falitigiw ko o ma ko: "Hɛn, mun kosɔn aw bɛ fali fonina?" 34 O ko: "An Matigi le mako b'a ra." O ka falinin to o boro, ko o ye taga ni a ye.
Yesu yɛlɛnna falinin kan ka taga Zeruzalɛmu
35 O nana se Yesu kɔrɔ minkɛ, karamɔgɔdenw ka o ta deregeba dɔw la falinin kɔ ra, Yesu yɛlɛnna ka sigi a kan k'a kɛ taga ye. 36 Ka o tagatɔ to, mɔgɔw k'a kɛ o ta deregebabaw la la ye sira kan Yesu nya. 37 O tun surunyara Zeruzalɛmu na ka ban. O sera Oliviye sunw kuru jigijigi ra minkɛ, Yesu tun ka kabako minw kɛ karamɔgɔdenw nya na, o bɛɛ jusu diyaninba k'a kɛ Ala tando ye ni kan ba ye o kabako kɛninw kosɔn. 38 O k'a kɛ a fɔ ye ko: "Masacɛ min bɛ nana ten Matigi Ala tɔgɔ ra, dugawu ye kɛ o ye. Hɛra ye kɛ sankolo ra, nɔɔrɔ ye la Ala tɔgɔ kan sanfɛyɔrɔw bɛɛ ra." 39 Farisi dɔw tora jama ra k'a fɔ Yesu ye ko: "Karamɔgɔcɛ, a fɔ i ta karamɔgɔdenw ye ko o ye je." 40 Yesu ka o jaabi k'a fɔ o ye ko: "Hali ni o jera, kabakuruw le bɛna pɛrɛn o nɔ ra; ne bɛ o fɔ aw ye."
Yesu ka Zeruzalɛmu ta tɔɔrɔ ko fɔ
41 O surunyanin Zeruzalɛmu na, Yesu ka dugu ye minkɛ, a kasira a kun na. A ko: 42 "Fɛn min bɛ se ka hɛra kɛ aw ye, ni a kɛra ko aw tun ka o lɔn bi... Nka o dogora aw ma sisan. 43 Lon dɔ bɛna se, o lon na aw juguw bɛna aw datugu ka aw lamini ni kogo ye, ka dingaw sogi ka dugu lamini fan bɛɛ ra fɔ ka aw gbɛndɛ. 44 O bɛna dugumɔgɔw bɛɛ dɔn dɔn ka o nyɔnyɔ, ka aw ta dugu bɛɛ ci, ka a kabakuruw bɛɛ yɛrɛgɛ; sabu Ala tun b'a fɛ ka aw dɛmɛ wagati min na, aw ma o wagati jate!"
Yesu ka jagokɛbagaw gbɛn k'a bɔ Alabatosoba kɔnɔ
45 O kɔ, Yesu ni jama donna dugu kɔnɔ. Yesu tagara don Alabatosoba kɔnɔ. A ka jagokɛbagaw gbɛn k'a bɔ yi. 46 A k'a fɔ o ye ko: "A sɛbɛra Ala ta Kuma ra le ko: "Ne ta bon bɛna kɛ Alabatoyɔrɔ ye," nka aw ka a yɛlɛma ka a kɛ sonw dogoyɔrɔ le ye." 47 Yesu tun bɛ mɔgɔw karanna lon o lon Alabatosoba kɔnɔ. Sarakalasebaga kuntigiw, ani sariya karamɔgɔw, ani jamana nyamɔgɔw tun bɛ cogoya dɔ nyinina ka Yesu faga. 48 Nka o tun bɛna a mina nya o nya ma, o ma o lɔn, sabu Yesu ta ko tun ka mɔgɔw bɛɛ kun mina, o bɛɛ tun b'a lamɛnna.
O ka Yesu nyininka a ta fanga sɔrɔyɔrɔ ko ra
1 Lon dɔ ka Yesu to karan na, ani Kibaro Diman lase ra mɔgɔw ma Alabatosoba kɔnɔ, sarakalasebaga kuntigiw ani sariya karamɔgɔw ni cɛkɔrɔba dɔw nana a fɛ. 2 O ka a nyininka ko: "I bɛ ko minw kɛra ten o, jɔn le ko i ye o kɛ? Jɔn le ka o fanga di i ma?" 3 Yesu ka o jaabi ko: "Ne fana bɛna aw nyininka. 4 Jɔn le tun ka Yuhana Batizerikɛbaga ci ka na mɔgɔw batize? Ala wa, walama mɔgɔw?" 5 O yɛrɛ dama k'a kɛ nyɔgɔn nyininka ye; o ko: "Ni an ko Ala le tun ka a ci, a bɛna a fɔ ko o tuma mun kosɔn an ma la a ra? 6 Nka ni an fana ko ko mɔgɔw le ka a ci, ko Ala tɛ, jama bɛna an bon ni kabakuru ye dɛ, sabu o bɛɛ lanin b'a ra ko Yuhana ye Ala ta cira le ye." 7 Ayiwa, o ka Yesu jaabi o le ra, ko olugu m'a lɔn. 8 Yesu fana ko: "Ayiwa, ni o lo, min ka fanga di ne ma ka nin kow kɛ, ne fana tɛna o fɔ aw ye."
Baaraden juguw ta ko
9 O kɔ, Yesu ka talen dɔ la jama ye. A ko ko: "Cɛ dɔ le tun ka rɛzɛnforo dɔ sɛnɛ ka a karifa baarakɛbaga dɔw ma ka bɔ ka taga tagama dɔ ra ka taga mɛɛn yi. 10 Rɛzɛn mɔtuma nana se tuma min na, a tora yi ka a ta baaraden dɔ ci rɛzɛnforo baaradenw fɛ ko o ye rɛzɛnmɔ dɔ di. O ciraden tagara se yi minkɛ, baarakɛdenw ka a mina, ka a bugɔ, ka a bororakolon gbɛn ka taga. 11 Cɛ ka mɔgɔ wɛrɛ ci. O fana tagara se yi, o ka o bugɔ, ka a nɛni, ka a bororakolon gbɛn ka taga. 12 A ka mɔgɔ sabanan ci o fɛ. O fana tagara se yi minkɛ, o ka a fana mina, ka a bugɔ fɔ ka a mandimi, ka a ta ka taga a firi foro kɔ fɛ yi. 13 Forotigi ko: "Ne bɛna nin ko mina cogo di?" A ko: "Ayiwa, ne bɛna ne yɛrɛ dencɛ kanunin le ci o fɛ. Ne bɛ miiri ko o bɛna ale kɔni bonya." A ka a den ci o fɛ. 14 Baarakɛbagaw nana forotigi dencɛ natɔ ye minkɛ, o k'a fɔ nyɔgɔn ye ko: "Nin le bɛna cɛn ta. Aw ye na, an y'a mina ka a faga, foro bɛna kɛ an ta ye." 15 A nana se o ma minkɛ, o tagara ni a ye foro kɔ fɛ ka taga a faga."
Yesu ko jama ma ko: "Ayiwa, aw hakiri ra, ni forotigi ka na na sisan, a bɛna mun le kɛ o baaradenw na sa? 16 A bɛna na o faga le, ka a ta foro karifa mɔgɔ wɛrɛw ma." Mɔgɔw ka o kuma mɛn minkɛ, o ko: "Ee! Ala ma an kisira o ko nyɔgɔn ma." 17 Yesu ka jama flɛ. A ko: "Nin kuma min fɔra Ala ta Kuma ra ko: "Bonlɔbagaw banna kabakuru min na ko a man nyi, o le nana ban ka kɛ kabakuru sɔbɛman ye, ka kɛ bon nɔngɔn kabakuru ye," aw ta miiri ra o kuma kɔrɔ ye di le? 18 Ayiwa ni mɔgɔ o mɔgɔ kɔni ka ben o kabakuru kan, o tigi kolow bɛɛ le bɛ karikari. Ni o kabakuru fana ka ben mɔgɔ o mɔgɔ kan, a bɛ o tigi nyɔnyɔ le."
Yahudiyaw ka Yesu nyininka ninsara ko ra
19 Yesu ka o kuma fɔ ten minkɛ, sarakalasebaga kuntigiw ni sariya karamɔgɔw tun b'a fɛ ka a mina o yɔrɔ nin kelen bɛɛ, sabu o k'a lɔn ko Yesu ka talen la olugu le ma. Nka o siranna jama nya. 20 O k'a kɛ Yesu kɔrɔsi ye sa. O ka mɔgɔ dɔw ci ka taga Yesu kɔrɔsiri kama. Olugu tagara o yɛrɛ kɛ i n'a fɔ mɔgɔ sɔbɛ; o tagara kɛ Yesu dakɔrɔbɔ ye, janko kuma bɛnbari dɔ ye na bɔ a da ra, o ye a mina sababu sɔrɔ o ra ka taga ni a ye jamanatigi fɛ ka taga kititigɛ a kan. 21 O mɔgɔw nana Yesu nyininka. O ko: "An karamɔgɔ, an k'a lɔn ko i ta kumaw terennin lo, i ta karan fana terennin lo, i tɛ mɔgɔ bɔ mɔgɔ ra, i bɛ Alasira fɔ ka kanya ni can ye. 22 Ayiwa, anw bɛ i nyininka yala ka ninsara di masacɛba Sezari ma, o bɛnnin lo wa, walama a bɛnnin tɛ?" 23 Yesu tun k'a lɔn jate ko o mɔgɔ ta kuma bɛɛ tun jusiginin bɛ nanbara le kan. 24 A ko o ma ko: "Aw ye tama kelen yira ne ra." O ka tama kelen di a ma. A ko: "Jɔntigi ja ni a tɔgɔ le bɛ wari nin kan?" O ko: "Masacɛba Sezari." 25 Yesu ko: "Ayiwa, ni o lo, aw ye masacɛba ta kɔsegi a ma, ka Ala fana ta di Ala ma." 26 O mɔgɔw ma hali kumaden kelen sɔrɔ ka bɔ Yesu da ra jama nya na, o bɛ a mina sababu kɛ min ye. Yesu ta jaabiri ka o bɛɛ manwu ka lɔ. O bɛɛ ka je lewu.
Sadusiw ka Yesu nyininka sukununi ko ra lahara
27 Diina dɔ mɔgɔw tun bɛ yi, olugu tɔgɔ ko Sadusiw. Olugu le b'a fɔra ko mɔgɔ si tɛna kunu lahara; ko ni mɔgɔ ka sa ka ban, ko a banna le. O dɔw le gbarara Yesu ra, ka a nyininka. O ko: 28 "An karamɔgɔ, fɔlɔfɔlɔ, cira Musa tun ka nin kuma sɛbɛ an ye sariya ra; ko ni mɔgɔ dɔ ka muso furu, ka na sa k'a sɔrɔ a ma den sɔrɔ ni muso ye, ko ni dɔgɔcɛ b'a fɛ, dɔgɔcɛman ka kan ka muso ta janko a ye den sɔrɔ ni a ye kɔrɔcɛ nɔ ra, janko a kɔrɔcɛ tɔgɔ kana tunu. 29 Ayiwa, dencɛ wolonfla tun bɛ cɛ dɔ fɛ. Dencɛ fɔlɔ tun ka muso furu. A nana sa, a ma den sɔrɔ ni muso ye. 30 Dencɛ flanan ka muso ta, ale fana ka na sa, a ma den sɔrɔ. Dencɛ sabanan fana ta kɛra ten. 31 O cɛ wolonfla bɛɛ ka o muso kelen furu ka gban gban nyɔgɔn na ten, ka sa, o si ma den sɔrɔ ni a ye. 32 A laban, muso yɛrɛ ka sa. 33 Ayiwa, ni suw nana kunu lahara o, o cɛ wolonfla ra, muso bɛna kɛ jɔn kelen le ta ye sa? O cɛ wolonfla bɛɛ kelen kelen tun ka a furu k'a ye!" 34 Yesu ka o jaabi. A ko: "Dununya ra yan le muso bɛ sigi cɛ fɛ, cɛ fana bɛ muso furu. 35 Nka lahara, muso tɛna di cɛ ma, cɛ fana tɛna muso furu. Ni Ala k'a latigɛ ko mɔgɔ minw ka kan ni arijana ye, olugu bɛna to ten le. 36 O fana tɛna sa k'a ye. O bɛna kɛ i ko mɛlɛkɛw; o bɛ kɛ Ala denw ye, sabu o bɔra saya ra ka na don Ala ta nyanamanya ra. 37 Ayiwa, ni mɔgɔ ka sa, a bɛ taga kunu lahara. Cira Musa ka o le yira an na. Yiritunin tasumaman kɔrɔ a ka Ala wele ko: "Iburahima ta Ala, Isiyaka ta Ala, ani Yakuba ta Ala." 38 O kuma b'a yira ko o mɔgɔw nyanaman lo lahara yi, sabu mɔgɔ nyanamanw le bɛ Ala bato, suw tɛ." 39 O kumaw fɔnin kɔ, sariya karamɔgɔ dɔw ko a ma ko: "An karamɔgɔ, i ka can fɔ." 40 Ayiwa k'a ta o wagati ra, o ma sɔn ka Yesu nyininka tuun.
Kirisita ma kɛ Dawuda Mamaden dɔrɔn ye
41 Yesu ko mɔgɔw ma ko: "Mun kosɔn mɔgɔw b'a fɔra ko Ala ka Kisibaga min layiri ta, ko o ma kɛ dɔ wɛrɛ ye Dawuda Mamaden kɔ? 42 K'a sɔrɔ Dawuda yɛrɛ k'a sɛbɛ Zaburu kitabuw ra ko: "Matigi Ala k'a fɔ ne Matigi ye ko: Na i sigi ne kininboroyanfan fɛ, 43 fɔ ne ye i juguw bɛɛ mina ka o bla i sen kɔrɔ." 44 Ayiwa, ni Dawuda yɛrɛ bɛ Kisibaga wele ko a Matigi, o b'a yira ko a ma kɛ Dawuda Mamaden dɔrɔn ye."
Yesu ka sariya karamɔgɔw dɔgɔya
45 Jama bɛɛ tun bɛ Yesu lamɛnna. A ko a ta karamɔgɔdenw ma ko: 46 "Aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi sariya karamɔgɔw ra dɛ! Deregebaba don ka di olugu minw ye ka yaala. O b'a fɛ mɔgɔw ye o bonya ka o fo jamayɔrɔw ra ani lɔgɔfiyɛw ra. Ni o donna karansow kɔnɔ fana, nyafɛsigiyɔrɔw le ka di o ye. Ni o ka o wele domuni na yɔrɔ dɔ ra, ni o tagara, o bɛ sigiyɔrɔw bɛɛ ra nyumanman le fɛ. 47 Ka fara o bɛɛ kan, muso minw cɛ sara, o bɛ olugu nɛgɛ ka o borofɛnw bɛɛ domu. Ni o bɛ Ala daari fana, o bɛ o kɛ ka mɛɛn, nka o bɛ o kɛ mɔgɔw le nya na, janko ka o yɛrɛ ko diya mɔgɔw ye. O le kosɔn, o ta kiti bɛna juguya k'a tɛmɛ mɔgɔ tɔw ta kan lahara."
Muso fagantan ta saraka
1 Ka Yesu to Alabatosoba kɔnɔ, a ka flɛri kɛ sarakablayɔrɔ fan fɛ, a k'a ye ko naforotigi dɔw bɛ saraka blara sarakablaminan kɔnɔ. 2 A ka muso fagantan dɔ fana ye min cɛ tun sara; o ka warimisɛnnin fla bla sarakablaminan kɔnɔ. 3 Yesu ko: "Ne b'a fɔ aw ye can ra, ko nin muso ye fagantan ye, a cɛ sara, nka a ka saraka min di, o ka ca k'a tɛmɛ tɔw bɛɛ ta kan; 4 sabu tɔw ka fitini dɔrɔn le bɔ o ta naforo ra k'a kɛ saraka ye, nka ale ka a ta wari bɛɛ le di. Foyi wɛrɛ ma to a boro tuun, hali domuni sɔngɔ."
Yesu ka dununyalaban tagamasiyɛnw yira
5 O kɔ fɛ karamɔgɔden dɔw k'a kɛ kuma ye Alabatosoba lɔcogo ko ra. A cɛ ka nyi cogo min na, ani a kabakuru nyumanw ni sarakafɛn minw bɛ a kɔnɔ, o k'a kɛ o fɔ ye nyɔgɔn ye. 6 Yesu ko o le ra ko: "Aw nya bɛ nin bon baba minw na ten dɛ, lɔn dɔ nin bonw bɛɛ bɛna ci ci, ka a kabakuruw bɛɛ yɛrɛgɛ k'a bɔ nyɔgɔn kun na." 7 Karamɔgɔdenw ko: "An karamɔgɔ, o kow bɛna kɛ wagati juman le ra? Ni o kow kɛwagati nana se, an bɛna o lɔn ni tagamasiyɛn juman le ye?" 8 Yesu ka o jaabi k'a fɔ o ye ko: "Aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi, aw kana a to mɔgɔ si ye aw nɛgɛ ka aw lafiri. Sabu mɔgɔ caman bɛna na aw ma ni ne tɔgɔ ye. O bɛna a fɔ aw ye ko Ala ka Kisibaga min layiri ta ko olugu le bɛ o ye; o bɛna a fɔ mɔgɔw ye ko o ye na, ko wagati sera. Aw kana gban o kɔ. 9 Ni aw ka na kɛ kɛrɛ kow mɛn ye ani murutiri kow, aw ja kana tigɛ, sabu jagboya lo, o kow ye kɛ; nka o si tɛ dununyalaban ye fɔlɔ." 10 A ko: "Siya dɔ bɛna wuri dɔ wɛrɛ kama, jamana dɔ bɛna wuri dɔ wɛrɛ kama. 11 Dugukolo yɛrɛyɛrɛ baw bɛna kɛ yɔrɔ dɔw ra, ani bana juguw, ani kɔngɔ baw. Siranyafɛnw ani tagamasiyɛn ba dɔw bɛna kɛ sankolo ra. 12 Nka sani o kow bɛɛ ye kɛ, o bɛna aw mina ka aw bugɔ. O bɛna aw tɔɔrɔ, o bɛna aw mina ka taga ni aw ye karansow kɔnɔ janko ka kititigɛ aw kan, ka aw bla kaso ra. O bɛna taga ni aw ye masacɛw fɛ ani jamana nyamɔgɔw fɛ. O bɛɛ bɛna kɛ aw ra ne le kosɔn. 13 O le bɛna kɛ sababu ye ka aw kɛ ne seerew ye ka ne ta ko fɔ o mɔgɔw nya na. 14 O kosɔn, aw ye aw hakiri to a ra ko aw man kan k'a kɛ miiri ye ko aw bɛna mun le fɔ ka aw yɛrɛ bɔsi. 15 Sabu ne yɛrɛ le bɛna kuma don aw da ra, ka hakiri di aw ma. Aw ta kuma baraka ra, aw juguw si tɛna se ka kuma kɛ ni aw ye walama ka aw sɔsɔ. 16 Aw worobagaw ni aw kɔrɔw ni aw dɔgɔw ni aw balemaw ni aw teriw bɛna aw janfa; o bɛna aw dɔw faga. 17 Mɔgɔw bɛɛ bɛna aw kɔninya ne tɔgɔ kosɔn. 18 Nka, o bɛɛ n'a ta, hali aw kunsigiden kelen tɛna tunu. 19 O kosɔn, aw ye jija ka to lanaya ra. Ni o kɛra, aw nin bɛna kisi." 20 Yesu ko ko: "Ni aw ka na Zeruzalɛmu dugu lamininin ye sorasiw fɛ wagati min na, aw ka kan k'a lɔn ko dugu ci tuma sera. 21 Ni o wagati sera k'a sɔrɔ mɔgɔ minw bɛ Zude mara ra, olugu ye bori ka taga kuruw fan fɛ ka taga dogo. Ni minw ka kɛ Zeruzalɛmu dugu yɛrɛ kɔnɔ, olugu ye bɔ ka taga dogo. Ni minw ka kɛ kongo kɔnɔ, olugu kana don dugu kɔnɔ. 22 Sabu, o lon bɛna kɛ Ala ta kititigɛ lon ye Zeruzalɛmu kan, janko kuma minw bɛɛ sɛbɛra ciraw fɛ Ala ta Kitabu ra o ye kɛ can ye. 23 O lonw na muso lasiritɔw ani denbatigiw, olugu ta bɛna gbɛlɛya kosɛbɛ, sabu nyanasisi ba, ani tɔɔrɔ bɛna kɛ jamana ra. Ala ta dimi bɛna yira nin jamanamɔgɔw ra. 24 O bɛna faga ni famuruw ye, o bɛna mina ka taga kɛ kasodenw ye siya wɛrɛ mɔgɔw bɛɛ fɛ. O cogo ra, siya wɛrɛ mɔgɔw bɛna don Zeruzalɛmu ka o fanga digi ka to yi fɔ ka taga o bɔwagati se."
Yesu bɛna na ka bɔ sankolo ra
25 "Ayiwa, sankolo ra, tagamasiyɛn bɛna kɛ tere ni karo ni lolow ra. Dugukolo kan, jikuru baw bɛna wuri kɔgɔji ra ka kɛ mankan ba bɔ ye ka siranya bla mɔgɔw bɛɛ ra fɔ ka o kɔnɔnɔban. 26 Ko minw bɛna kɛ dugukolo kan, mɔgɔ dɔw jatigɛninba bɛna to o miiriri ra fɔ ka na kirin, sabu sankolokɔnɔfɛnw bɛɛ bɛna yuguyugu ka bɔ o nɔ ra. 27 O tuma ra, Min kɛra Adamaden ye, o bɛna o natɔ ye sankaba kan ni sebagaya ba ni nɔɔrɔ ba ye. 28 Ayiwa, ni aw ka na o kow kɛtɔ ye tuma min na, aw ye aw kun kɔrɔta ka aw nya lawuri san fɛ, sabu aw ta kisiri wagati le surunya ra ten." 29 O kɔ, Yesu ka kuma kɔrɔman dɔ fɔ o ye, a ko: "Aw ye toro yiri kɔrɔsi, walama yiri wɛrɛw. 30 Ni aw k'a ye ko o bɛ flaburu bɔra, aw yɛrɛ b'a lɔn ko samiya le surunyara. 31 O cogo ra, ne ka ko minw fɔ, ni aw ka na a ye o kow bɛ kɛra tuma min na, aw y'a lɔn ko Ala ta Masaya le surunyara. 32 Can ra, ne b'a fɔ aw ye ko bi mɔgɔw tɛna sa ka ban fɔ nin kow bɛɛ ye kɛ. 33 Sankolo ni dugukolo bɛna tɛmɛ, nka ne ta kuma tɛna tɛmɛ fiyewu. 34 Aw ye aw yɛrɛ kɔrɔsi, aw kana na to domuni baba kɛ ra, ani minni na, ka to ka hami dununyafɛnw sɔrɔri dɔrɔn na fɔ ka na a to ne nalon ye na bara aw ra. 35 Mɔgɔ o mɔgɔ bɛ dugukolo kɔ kan, ne ta nalon bɛna bara olugu bɛɛ ra i ko jɛgɛ bɛ bara ka a yɛrɛ ye jɔ kɔnɔ cogo min na. 36 O kosɔn, aw ye to nyana ka Ala daari wagati bɛɛ, janko aw ye fanga sɔrɔ, kojugu minw bɛna kɛ, ka bɔsi o bɛɛ ma; ni o kɛra, Min kɛra Adamaden ye, aw kun kɔrɔtanin bɛna se ka lɔ o nya kɔrɔ." 37 Ayiwa, Yesu tun bɛ to ka mɔgɔw karan Alabatosoba kɔnɔ tere fɛ. Ni su ka ko, kuru min bɛ wele ko Oliviye sun kuru, a tun bɛ taga si o yɔrɔ le ra. 38 Sɔgɔmada joona fɛ, mɔgɔw bɛɛ tun bɛ taga lajɛn a kɔrɔ Alabatosoba kɔnɔ ka a ta karan lamɛn.
Mɔgɔw ka janfa siri Yesu kama
1 Ayiwa, Yahudiyaw tun bɛ deri ka buru funubari nyanagbɛ min kɛ san o san, o tun bɛ surunyara ka na. O ta Jɔnyaban Nyanagbɛ le tun bɛ o ye. 2 Ayiwa, sarakalasebaga kuntigiw ani sariya karamɔgɔw tun bɛ Yesu faga cogo nyinina. Nka o tun ma cogoya sɔrɔ fɔlɔ, sabu o tun bɛ siranna jama nya.
Zudasi ka Yesu janfa
3 Jaga Setana ka miiriya dɔ don Zudasi Sikariyɔti jusu ra. Ale tun ye Yesu ta karamɔgɔden tan ni fla dɔ le ye. 4 A wurira o le ra ka taga kuma ka bɛn ni sarakalasebaga kuntigiw ye, ani Alabatosoba kɔrɔsibagaw kuntigiw, ko ale bɛ se ka Yesu mina cogoya yira o ra. 5 Olugu ka o mɛn minkɛ, o diyara o ye. O ko ko ni a sera ka o kɛ, o bɛna wari di a ma. 6 Zudasi sɔnna. K'a damina o wagati ra, a bɛna kɛ cogo min na ka Yesu sɔrɔ ka a di o ma janko jama kana a lɔn, Zudasi k'a kɛ o cogoya nyini ye.
Karamɔgɔdenw ka Jɔnyaban Nyanagbɛ labɛn
7 Buru funubari nyanagbɛ lon nana se. Yahudiyaw tun ka kan ka sagajigi kɛ saraka ye o lon le ra, o ta jɔnyaban kosɔn. 8 Yesu ka Piyɛri ni Yuhana ci. A ko o ma ko: "Aw ye taga nyanagbɛ domuni labɛn an ye." 9 O ka Yesu jaabi ko: "I b'a fɛ an ye taga a labɛn min le?" 10 Yesu ko: "Ni aw donna dugu kɔnɔ, aw bɛna bɛn ni cɛ dɔ ye, ji bɛ daga ra a kun na. Aw ye gban a kɔ fɔ ka taga se lu kɔnɔ. 11 Ni aw sera yi, aw y'a fɔ lutigi ye ko: "An karamɔgɔ ko ka na i nyininka ko ale ni a ta karamɔgɔdenw bɛna Jɔnyaban Nyanagbɛ domuni kɛ bon min kɔnɔ, o bon bɛ min?" 12 Ayiwa, o cɛ bɛna bon ba dɔ yira aw ra sankaso san fɛ. O labɛnnin bɛ k'a nya kosɛbɛ. Aw bɛna Jɔnyaban Nyanagbɛ domuni labɛn an ye o bon le kɔnɔ." 13 Ayiwa, Piyɛri ni Yuhana tagara. O tagara a sɔrɔ i ko Yesu k'a fɔ o ye cogo min na. O ka Jɔnyaban Nyanagbɛ domuni labɛn.
Jɛnnyɔgɔnya domuni
14 Yesu ni karamɔgɔden tɔw nana Piyɛri ni Yuhana sɔrɔ yi. Domunikɛ wagati sera minkɛ, a k'a kɛ domuni kɛ ye ni a ta karamɔgɔdenw ye. 15 Ka o to domuni na, Yesu k'a fɔ o ye ko: "Ne kɔni tun b'a fɛ yɛrɛ le ka nin nyanagbɛ domuni kɛ ni aw ye sani ne ye tɔɔrɔ. 16 Sabu ne b'a fɔ aw ye ko ne tɛna a nyɔgɔn domu tuun fiyewu fɔ ka taga se lon min na, a kɔrɔ ye min ye, o bɛna kɛ Ala fɛ a ta Masaya ra." 17 A ka jifiyɛ ta, rɛzɛnji tun b'a kɔnɔ, a ka baraka la Ala ye, k'a fɔ a ta karamɔgɔdenw ye ko: "Aw y'a mina, aw bɛɛ ye dɔ min a ra, 18 sabu ne tɛna rɛzɛnji min tuun fiyewu fɔ lon min Ala ta Masaya bɛna na." 19 O kɔ, a ka buru ta, ka baraka la Ala ye, k'a tigɛ tigɛ ka dɔ di o ma, k'a fɔ o ye ko: "Buru nin ye ne farisogo le ye, o le dira aw kosɔn. Aw ye to ka nin domuni nyɔgɔn kɛ nyɔgɔn fɛ ka aw hakiri jigi ne ra." 20 O cogo ra, domuni bannin kɔ, Yesu ka jifiyɛ ta, rɛzɛnji tun b'a kɔnɔ. A k'a di o ma. A ko: "Ala bɛ jɛnnyɔgɔnya kura min don ni mɔgɔw ye ne jori baraka ra, o le bɛ nin ye. O jori le bɔra aw kosɔn. 21 Nka o bɛɛ n'a ta, aw ra min bɛna ne janfa ka di mɔgɔw ma, o tigi bɛ ni ne ye domuni na yan. 22 Min kɛra Adamaden ye, o kɔni bɛna sa. A latigɛra ten le. Nka mɔgɔ min bɛna kɛ a mina sababu ye ka a di, bɔnɔ bɛna o tigi sɔrɔ." 23 Karamɔgɔdenw ka o kuma mɛn minkɛ, o k'a kɛ nyɔgɔn nyininka ye ko olugu ra jɔn kelen le do bɛna sɔn ka o ko nyɔgɔn kɛ sa.
Karamɔgɔdenw ko jɔn le ye nyamɔgɔ ye olugu ra
24 Ayiwa, sɔsɔri dɔ nana wuri karamɔgɔdenw cɛ ma ko olugu ra jɔn le ka kan ka jate nyamɔgɔ ye. 25 Yesu ka o jaabi ko: "Aw k'a lɔn ko jamana masacɛw bɛ jamanadenw mara fanga ra. Fanga bɛ minw fɛ, olugu b'a fɛ jamanadenw ye olugu wele ko konyumankɛbagaw." 26 Yesu ko o ma ko: "Aw ta man kan ka kɛ ten. Aw ra min ye nyamɔgɔ ye, o tigi ye a yɛrɛ kɛ i n'a fɔ bɛɛ ra fitini. Min ye nyamɔgɔ ye, o tigi ye kɛ i n'a fɔ baaraden." 27 A ko tuun ko: "Baaraden min bɛ gba kɛ, ani a matigi min bɛna sigi ka domuni kɛ dɔrɔn, o fla ra, juman le ka bon? Min bɛna sigi ka domuni kɛ, o le ma bon wa? O bɛɛ n'a ta, ne bɛ aw cɛ ma i ko baaraden. 28 Alugu kɔni jijara ka to ni ne ye ne ta kɔrɔbɔri ko bɛɛ ra fɔ ka na se sisan ma. 29 O le kosɔn, ne bɛ Ala ta Masaya labla aw ye, i n'a fɔ ne Fa ka a labla ne ye cogo min na. 30 O kosɔn, aw bɛna domuni ni minni kɛ ni ne ye ne ta Masaya ra. Aw bɛna sigi masasiginanw kan ka Izirayɛli siya tan ni fla ta kiti tigɛ."
Yesu ko Piyɛri bɛna a fɔ ko a ma ale lɔn
31 O kɔ, Yesu ko Simɔn Piyɛri ma ko: "Simɔn, Simɔn, Setana tun k'a nyini Ala fɛ ko a bɛ aw kɔrɔbɔ k'a flɛ. 32 Nka ne ka Ala daari ele ye, janko i ta lanaya kana cɛn. Ni ele nana nimisa tuma min ka na ne fɛ, i ye i balema tɔw jagbɛlɛya." 33 Simɔn ko Yesu ma ko: "Matigi, ni kaso lo walama ni saya yɛrɛ lo, ne labɛnnin bɛ ka o bɛɛ kɛ ni i ye." 34 Yesu ko Simɔn ma ko: "Simɔn, ne b'a fɔ i ye ko sani dondo ye kasi bi, ele bɛna a fɔ mɔgɔw ye fɔ sinyaga saba ko i ma ne lɔn."
Yesu ka a ta karamɔgɔdenw laadi ko o ye o yɛrɛ labɛn
35 O kɔ, Yesu ko a ta karamɔgɔdenw ma tuun ko: "Ne tun ka aw ci minkɛ, ko aw kana wari bla aw kun, ko aw kana bɔrɔ ta, ko aw kana sanbara ta minkɛ, yala fɛn dɔ dɛsɛra aw fɛ wa?" Karamɔgɔdenw ka a jaabi ko: "Foyi si ma dɛsɛ an na." 36 Yesu ko: "Sisan kɔni, ni wari bɛ min fɛ, o tigi y'a bla a yɛrɛ kun. Ni bɔrɔ bɛ min fɛ, o y'a ta. Ni famuru tɛ min fɛ, o tigi ye a ta fani dɔ fiyeere ka taga dɔ san. 37 Sabu ne b'a fɔ aw ye ko, min sɛbɛra ne ta ko ra, o ka kan ka kɛ. A sɛbɛra ko: "O ka a jate kojugukɛbaga dɔ ye." Ayiwa sisan, o kow kɛwagati surunyara." 38 Karamɔgɔdenw ko Yesu ma ko: "Matigi, ni o lo, famuru fla ye nin ye." Yesu ko: "A ka nyi ten."
Yesu ni karamɔgɔdenw tagara kuru kan
39 O kɔ, oliviye sun bɛ kuru min kan, Yesu bɔra ka taga o kuru kan, i n'a fɔ a tun derira ka a kɛ cogo min na. A ta karamɔgɔdenw tugura a nɔ fɛ. 40 O sera yi minkɛ, Yesu ko o ma ko: "Aw ye Ala daari, janko aw kana kɔrɔbɔ." 41 O fɔnin kɔ, a bɔra o kɔrɔ ka gbara nya fɛ dɔɔnin, ka a kinbirigban ka Ala daari. 42 A ko: "Ne Fa, ni i bɛ sɔn, i ye nin tɔɔrɔ yɔrɔ janya ne ra. Nka ne yɛrɛ sago kana kɛ fɔ ele sago." 43 O tuma, mɛlɛkɛ dɔ bɔra san fɛ ka na a jagbɛlɛya. 44 Sabu o wagati tun gbɛlɛyara Yesu ma kosɛbɛ, a jusu tun tɔɔrɔra haali. A ka Ala daari ni baraka ye. A wasira fɔ a wasiji nana kɛ i n'a fɔ jori ka to ka tɔni tɔni dugu ma. 45 A banna Ala daari ra minkɛ, a wurira ka na a ta karamɔgɔdenw fɛ. A nana sɔrɔ olugu bɛɛ sunɔgɔra nyanasisi kojugu fɛ. 46 A ko o ma ko: "A kɛra di aw bɛ sunɔgɔra? Aw ye wuri, aw ye Ala daari janko Setana kana aw nɛgɛ ka aw bla kojugu ra."
Yahudiyaw nana Yesu minayɔrɔ ra
47 Ka Yesu to o kuma ra, o barara ka jama ba dɔ natɔ ye. Zudasi tun bɛ o nya fɛ, Yesu ta karamɔgɔden tan ni fla ra kelen tun lo. A nana se Yesu ma minkɛ, Zudasi gbarara Yesu ra, ka a fo ni kanuya fori ye. 48 O yɔrɔ ra, Yesu ko a ma ko: "Zudasi! Min kɛra Adamaden ye, ele ka fori le kɛ tagamasiyɛn ye ka o janfa k'a di mɔgɔw ma kɛ!" 49 Karamɔgɔdenw nana a ye ko o nana Yesu minayɔrɔ le ra minkɛ, o ko Yesu ma ko: "Matigi, an tɛ famuru ta o kama wa?" 50 O yɔrɔnin bɛɛ, Yesu ta karamɔgɔden kelen ka famuru kɛ ka sarakalasebaga kuntigiba ta jɔncɛ kininboroyanfan toro caron ka bɔ yi. 51 Yesu ko: "Aw y'a to ten!" A magara cɛ toro ra ka a kɛnɛya. 52 O kɔ, Yesu kumana sarakalasebaga kuntigiw fɛ ani Alabatosoba kɔrɔsibagaw kuntigiw ani cɛkɔrɔbaw. Olugu le tun nana a minayɔrɔ ra. A ko o ma ko: "Aw nana ne kɔ ni berew ni famuruw ye ko aw bɛna ne mina, k'a kɛ i ko ne ye benkannikɛbaga le ye; 53 k'a sɔrɔ ne tun bɛ ni aw ye Alabatosoba kɔnɔ lon bɛɛ, aw ma sɔn ka ne mina. Ayiwa, aw ta wagati le sera sisan, Setana ta wagati lo fana."
Piyɛri ko a ma Yesu lɔn
54 Ayiwa o ka Yesu mina ka taga ni a ye sarakalasebaga kuntigiba ta so. Ka o tagatɔ to, Piyɛri tora yɔrɔ jan, ka to k'a kɛ dɛn dɛn ye ka gban o kɔ fɔ ka taga se lu kɔnɔ. 55 O ka tasuma dɔ kundon lu cɛ ma ka sigi o kɔrɔ. Piyɛri fana nana sigi o kɔrɔ. 56 Baaradenmuso dɔ nana Piyɛri siginin ye ta kɔrɔ minkɛ, a ka a lalaga ka a flɛ k'a fɔ mɔgɔw ye ko: "Nin fana ye Yesu ta mɔgɔ dɔ le ye." 57 Nka Piyɛri ma sɔn ka lɔ a ra. A ko: "Muso, ne yɛrɛ m'a lɔn." 58 Dɔɔnin kɛra, mɔgɔ wɛrɛ nana Piyɛri ye. Ale fana ko a ma ko: "N' ko ele fana ye Yesu ta mɔgɔ dɔ le ye kɛ!" Piyɛri ko o tigi ma ko: "Ee cɛ! Ne tɛ o dɔ ye dɛ!" 59 Wagati dama tɛmɛnin kɔ, mɔgɔ dɔ wɛrɛ nana ka na Piyɛri ye. Ale k'a fɔ k'a gbɛlɛya yɛrɛ ko: "Sigiya t'a ra, cɛ nin tun bɛ ni Yesu ye, sabu ale fana bɔra Galile mara ra." 60 Piyɛri ko: "Cɛ, ne ma i ta kuma faamu han!" Piyɛri bɛ banna o kuma fɔ ra yɔrɔ min na, dondo kasira. 61 Matigi Yesu ka a nya munu ka Piyɛri flɛ. Piyɛri hakiri ka jigi Matigi ta kuma ra ko: "Sani dondo ye kasi bi, ele bɛna a fɔ mɔgɔw ye fɔ sinyaga saba ko i ma ne lɔn." 62 O tuma na, Piyɛri nimisara. A bɔra kɛnɛ ma ka taga kasi kosɛbɛ.
Yahudiyaw ka Yesu tɔɔrɔ ka kititigɛ a kan
63 Yesu kɔrɔsibagaw tun bɛ Yesu lɔgɔbɔra lu kɔnɔ yi, ka to ka a bugɔ. 64 O ka a nya siri k'a kɛ a nyininka ye ko: "Jɔn le ka i bugɔ? A tigi tɔgɔ fɔ an ye kɛ!" 65 O ka a nɛni ka kuma jugujugu caman wɛrɛ fɔ a ma. 66 Dugu gbɛra minkɛ, Yahudiya cɛkɔrɔbaw ta jɛnkuru ani sarakalasebaga kuntigiw ani sariya karamɔgɔw ka o ta kititigɛ jɛnkuru lajɛn, ka Yesu wele ka na. 67 Yesu nana se yi minkɛ, o ka a nyininka ko: "Ni ele le ye Kisibaga ye, a fɔ an ye." Yesu ka o jaabi ko: "Ni ne k'a fɔ, aw tɛna la a ra; 68 ni ne fana ka aw nyininka, aw tɛna ne jaabi. 69 Nka ka bɔ bi ra, Min kɛra Adamaden ye, o bɛna taga sigi Sebɛɛtigi Ala kininboroyanfan fɛ." 70 O bɛɛ ko o le ra ko: "O tuma Den min bɔra Ala ra, ele lo kɛ?" Yesu ka o jaabi ko: "Aw k'a fɔ cogo min na, ne lo." 71 O ko: "An mako tɛ mɔgɔ si ta seereya ra tuun! An k'a mɛn a yɛrɛ da ra ka ban."
O tagara ni Yesu ye Pilati fɛ
1 Ayiwa, kititigɛbaga jɛnkuru bɛɛ jɛnna ka wuri ka taga ni Yesu ye fagamacɛ Pilati fɛ yi. 2 O sera Pilati fɛ yi minkɛ, o k'a kɛ faninya fɔ ye ka la Yesu ra; o ko: "An k'a kɔrɔsi k'a ye ko nin cɛ bɛ an ta jamana mɔgɔw kɔnɔnɔsura ka o lamuruti: a b'a fɔra o ye ko o kana ninsara di masacɛba Sezari ma. A yɛrɛ ko ko ale le ye Kisibaga ye, o kɔrɔ ye ko ale le ye masacɛ ye." 3 Ayiwa, Pilati ka Yesu nyininka, a ko: "Ele le ye Yahudiyaw ta masacɛ ye wa?" Yesu ka a jaabi ko: "I k'a fɔ cogo min na, ne lo." 4 O kɔ, Pilati kumana sarakalasebaga kuntigiw ni jama fɛ, ko: "Ne ma kojugu si sɔrɔ nin cɛ ra min bɛ se ka kɛ a jaraki sababu ye." 5 Nka, o mɔgɔw k'a fɔ Pilati ye k'a gbɛlɛya ko: "A bɛ mɔgɔw bɛɛ lamurutira ni a ta karan ye Zude mara bɛɛ ra. A k'a damina Galile le, ka na se fɔ yan."
O tagara ni Yesu ye Herodi fɛ
6 Pilati ka o kuma mɛn minkɛ, a ka o nyininka ko: "Yala Yesu ye Galileka le ye wa?" 7 Pilati k'a mɛn minkɛ ko Yesu bɔra Galile mara le ra, k'a sɔrɔ masacɛ Herodi le do bɛ o yɔrɔ kun na, a ko o ye taga ni Yesu ye Herodi fɛ yi, sabu Herodi yɛrɛ tun bɛ Zeruzalɛmu o wagati ra. 8 Yesu sera Herodi fɛ yi tuma min na, o diyara Herodi ye haali, sabu a tun ka fɛn caman mɛn Yesu ta ko ra. A mɛɛnna, Herodi tun b'a fɛ ka Yesu ye janko a ye kabako dɔ kɛtɔ ye Yesu fɛ. 9 O kosɔn Herodi ka nyininkari caman kɛ Yesu fɛ, nka Yesu ma a jaabi o si ra. 10 Ayiwa, sarakalasebaga kuntigiw ni sariya karamɔgɔw tun bɛ pɛrɛnna, k'a kɛ faninya jugu suguya bɛɛ le fɔ ye ka la Yesu ra Herodi nya na. 11 Masacɛ Herodi ni a ta sorasiw ka Yesu dɔgɔya ka a lɔgɔbɔ kosɛbɛ. O ka masacɛfani dɔ don a ra, ka a lɔgɔbɔ ka sɔrɔ ka a lasekɔ ka taga a di Pilati ma tuun. 12 Pilati ni Herodi tun bɛnnin tɛ kakɔrɔ; nka o lon na o kɛra terinyɔgɔnman ye.
Yahudiyaw ko Barabasi ye bla, ka Yesu faga
13 Ayiwa, Yesu sera Pilati fɛ yi minkɛ, Pilati ka sarakalasebaga kuntigiw ni nyamɔgɔw ani Yahudiya tɔw lajɛn. 14 Pilati ko o ma ko: "Aw nana ni nin cɛ ye ne fɛ ka na a fɔ ne ye ko a bɛ jamana mɔgɔw lamurutira, nka ne ka a nyininka aw bɛɛ nya na, ne k'a ye ko aw ka fɛn o fɛn fɔ ne ye a ta ko ra, ne ma o si sɔn ye a ra. 15 Herodi fana ma kojugu sɔrɔ a ta ko ra, sabu ale fana ka a lasekɔ ne ma yan tuun. Nin cɛ kɔni ma foyi kɛ min bɛ se ka kɛ a faga sababu ye. 16 O kosɔn, ne bɛna a fɔ o y'a bugɔ ni gbɛnyɛ ye ka a bla." 17 Ayiwa, san o san, Yahudiyaw ta Jɔnyaban Nyanagbɛ ra, Pilati tun ka kan ka kasoden dɔ bla. 18 Mɔgɔw bɛɛ jɛnna ka pɛrɛn k'a fɔ Pilati ye ko: "Cɛ nin faga, i ye Barabasi le bla!" 19 K'a sɔrɔ o Barabasi tɔgɔ tun ye mɔgɔ murutinin dɔ le ye. Lon dɔ a tun ka jama nyagami nyɔgɔn na dugu kɔnɔ; a tun ka mɔgɔ dɔ faga fana. O kosɔn, o tun ka a mina ka a bla kaso ra. 20 Ayiwa Yesu le bla lɔgɔ tun bɛ Pilati ra. O kosɔn, a ka o nyininka tuun. 21 Nka o pɛrɛnna k'a fɔ ko: "A ye gbengben yiri ra, ka a faga, a ye gbengben yiri ra, ka a faga!" 22 Pilati ka o nyininka tuun a sinyaga sabanan na ko: "A do ka kojugu juman kelen le kɛ sa? Ne ma foyi ye a ra min bɛ se ka kɛ a faga sababu ye; o kosɔn ne bɛna a fɔ o y'a bugɔ ka a bla." 23 Nka o pɛrɛnna ni fanga ye k'a fɔ Pilati ye ko Yesu ye gbengben yiri ra le. O pɛrɛnkan kosɔn, Pilati sɔnna. 24 Ayiwa, a k'a latigɛ ko o bɛ min nyinina ko a bɛ o kɛ o ye. 25 O tun ka cɛ min daari, Pilati ka o bla, o min tun blara kaso ra murutiri ni mɔgɔ faga kosɔn. A ka Yesu di o ma ko a ye kɛ o sago ye.
O ka Yesu gbengben yiri ra
26 Ayiwa, ka o tagatɔ to ni Yesu ye a fagayɔrɔ ra, o ka cɛ dɔ bɔtɔ ye kongo ra. Ale fana tɔgɔ ko Simɔn; Sirɛnika lo. Sorasiw ka ale mina ko a ye gbengbenyiri ta ka gban Yesu kɔ. 27 Ka o tagatɔ to, jama ba gbanna o kɔ. Muso dɔw tun bɛ o jama cɛ ma, olugu tun bɛ o disiw gbasi gbasira ka kasi Yesu kosɔn. 28 Yesu ka a nya munu k'a fɔ o ye ko: "Zeruzalɛmu musow, aw kana kasi ne kosɔn dɛ! Aw ye kasi aw yɛrɛw ni aw ta denw le kosɔn! 29 Sabu, lon dɔ bɛna se, o lon na o bɛna a fɔ ko: "Muso minw ma den sɔrɔ, minw ma den woro k'a ye, ani o ma sin di den ma fiyewu, ko olugu ta le nyana." 30 O wagati ra, mɔgɔw bɛna kɛ a fɔ ye kuruw ye ko kuruw ye ben olugu kan ka o faga. O bɛna a fɔ kongoriw ye fana ko kongoriw ye olugu datugu! 31 Sabu, ni o ka nin ko nyɔgɔn kɛ yiri kɛnɛ ra, ni a nana se yiri jalan ma do?"
32 O tun bɛ tagara ni Yesu ye, ani kojugukɛbaga fla , ka taga olugu faga ni Yesu ye. 33 Ayiwa, yɔrɔ min tɔgɔ ko Kunkolo yɔrɔ, o tagara se yi minkɛ, o ka Yesu gbengben yiri ra yi, ani kojugukɛbaga fla. O ka kelen gbengben yiri dɔ kan Yesu kininboroyanfan fɛ, ka tɔ kelen gbengben yiri dɔ wɛrɛ kan Yesu numanboroyanfan fɛ. 34 Yesu tora gbengbenyiri ra k'a fɔ ko: "Ne Fa, yafa o ma, sabu o bɛ ko min kɛra, o ma o lɔn." Sorasiw ka karala kɛ ka Yesu ta faniw taran taran nyɔgɔn na janko o bɛɛ ye o ta sɔrɔta lɔn.+
O ka Yesu sutara
50 Cɛ dɔ tun bɛ yi, a tɔgɔ ko Yusufu. A tun bɔra Yahudiyaw ta dugu dɔ ra min tɔgɔ ko Arimate. O cɛ tun ye Yahudiyaw ta kititigɛbagaw ra mɔgɔ sɔbɛ dɔ ye; a tun terennin lo fana. A jigi tun bɛ Ala ta Masaya nawagati kan. 51 Kititigɛbaga tɔw tun ka ko minw latigɛ ani o tun ka ko minw kɛ, o tun ma diya ale ye. 52 O le kosɔn, a tagara Pilati daari ko a y'a to ale ye taga Yesu su lajigi ka taga a sutara. 53 Pilati sɔnna. Yusufu tagara Yesu su lajigi k'a bɔ gbengbenyiri ra, ka a kasanke, ka taga a su don kaburu ra. O kaburu tun sogira fara le kɔnɔ, su si tun ma don o yɔrɔ ra fɔlɔ. 54 O lon tun ye Nɛnɛkirilon nyasigi le ye. 55 Muso minw tun bɛ ni Yesu ye kabini Galile, olugu tun tagara Yusufu blasira kaburuda ra ka taga Yesu su lacogo flɛ. 56 O kɔ, o sekɔra ka na so kɔnɔ ka na turu sumadiman ni wusunan labɛn Yesu ye. Nka o ma sɔn ka foyi kɛ Nɛnɛkirilon na, ka kanya ni Yahudiyaw ta sariya ye.
Mɛlɛkɛ dɔw ka Yesu su kunu ko fɔ musow ye kaburu ra
1 Ayiwa, o lon dugugbɛ sɔgɔmada joona fɛ, o musow tun ka turu suma diman ni wusunan minw labɛn, o wurira ka taga ni o ye kaburuda ra. 2 O sera yi minkɛ, o k'a ye ko kabakuru ba min tun kɛnin bɛ ka kaburu datugu, o kolonkolonna k'a bɔ kaburuda ra. 3 O donna kaburu kɔnɔ, nka o ma Matigi Yesu su ye. 4 O hakiri ka nyagami. Ka o lɔnin to, o barara ka cɛ fla ye, fanigbɛ pepepe bɛ o ra. 5 O musow siran kojugu fɛ, o ka o kinbirigban ka o nyaw biri dugu ma. O ka cɛ fla min ye, olugu k'a fɔ o ye ko: "Mun kosɔn mɔgɔ min nyanaman lo, aw bɛ o nyini suw cɛ ma? 6 A tɛ yan han! A kununa ka bɔ saya ra. Wagati min na a tun bɛ ni aw ye Galile, a ka kuma min fɔ aw ye, aw ye aw hakiri jigi o kuma ra. 7 A tun ko ko Min kɛra Adamaden ye, o bɛna labla mɔgɔ jurumuntɔw boro, o bɛna a gbengben yiri ra ka a faga; a saya tere sabanan, a bɛna kunu." 8 O fɔnin kɔ, o musow hakiri ka jigi Yesu ta kuma fɔninw na.
Musow tagara Yesu su kunu ko fɔ karamɔgɔdenw ye
9 O bɔra kaburu ra ka taga o kow bɛɛ lakari ciraden tan ni kelen ye ani o tɔnnyɔgɔn tɔw bɛɛ. 10 Muso minw tun bɔra kaburuda ra, o tun ye Mariyamu Magidalaka, ani Yahani, ani Yakuba bamuso Mariyamu. Muso tɔ minw tun bɛ ni o ye, olugu fana ka o kuma kelen le fɔ ciradenw ye. 11 Nka o musow ka min fɔ, ciradenw ka o ye manamanakan ye, o ma la a ra fiyewu. 12 Nka o bɛɛ n'a ta, Piyɛri wurira ka bori ka taga kaburuda ra. A sera yi minkɛ, a birira ka kaburu kɔnɔ flɛ; a ma foyi ye ni kasanke dɔrɔn tɛ. A kɔnɔnɔbannin sekɔra ka taga so.
Yesu ka a yɛrɛ yira karamɔgɔden fla ra Emayusi sira ra
13 Ayiwa, o lon kelen na, karamɔgɔden fla tun bɛ tagara dugu dɔ ra, o dugu tɔgɔ ko Emayusi. O dugu ni Zeruzalɛmu cɛ tun tɛ tɛmɛ kilo tan ni kelen kan. 14 Ko minw bɛɛ tun kɛra Zeruzalɛmu o wagati ra, o cɛ fla tun bɛ o baro le kɛra. 15 Ka o to o kumaw ra ni nyɔgɔn ye, Yesu yɛrɛ nana gbara o ra k'a kɛ taga ye ni o ye. 16 O nya tun bɛ Yesu ra, nka a kɛra i n'a fɔ fɛn dɔ le tun ka o bari ka a lɔn. 17 Yesu ka o nyininka ko: "Aw tagatɔ bɛ kumana mun ko le ra dɛ?" Kabini Yesu ka o fɔ, o lɔra, o nyanasisininba le tun ye. 18 O ra, kelen min tɔgɔ ko Kilopasi, ale ko: "Ni ele kelen kɔni tɛ, mɔgɔ si tɛ Zeruzalɛmu yan min b'a fɔ ko ko minw kɛra yan, a ma dɔ lɔn a ra." 19 Yesu ka o nyininka ko: "Ko juman le kɛra?" O ka a jaabi ko: "Ko min kɛra Yesu Nazarɛtikacɛ ra kɛ! A tun kɛra cira barakaman ye kɛwalew ra ani kuma ra Ala nya na ani mɔgɔw nya na fana. 20 An ta sarakalasebaga kuntigiw ni an ta jamana nyamɔgɔw ka a mina ka a di Rɔmu fagamaw ma, ko o y'a faga; o k'a gbengben yiri ra. 21 An jigi tun b'a kan ko ale le bɛna kɛ Izirayɛlimɔgɔw Kisibaga ye, nka a faganin tere sabanan le bɛ bi ye. 22 An ta jɛnkuru ra, muso dɔw nana kuma dɔ fɔ an ye min ka an kɔnɔnɔban fɔ k'a tɛmɛ. O ko o tagara kaburuda ra sɔgɔmada joona fɛ, 23 ko olugu ma su ye kaburu kɔnɔ yi, ko olugu ka mɛlɛkɛ dɔw ye, ko o mɛlɛkɛw k'a fɔ olugu ye ko Yesu nyanaman lo. 24 An tɔnnyɔgɔn dɔw fana tagara kaburuda ra, olugu tagara a sɔrɔ i ko musow k'a fɔ an ye cogo min na, nka o ma ale yɛrɛ ye." 25 O kɔ, Yesu yɛrɛ kumana o fɛ, a ko: "Aw mɔgɔ hakirintanw, ciraw ka min o min fɔ, aw tɛ la o ra joona. 26 Kisibaga tun man kan ka tɔɔrɔ o cogo ra ka sɔrɔ ka taga don a ta nɔɔrɔ ra wa?" 27 O kɔ, kuma minw bɛɛ sɛbɛra Ala ta Kuma ra a ta ko ra, a k'a kɛ o nyafɔ ye o ye, k'a damina cira Musa ta sariya kitabu ra fɔ ka na se cira tɔw bɛɛ ta kitabuw ma. 28 Ayiwa, o surunyara dugu donda ra tuma min na, Yesu k'a kɛ i n'a fɔ a bɛ tɛmɛna ka taga nya fɛ le. 29 Nka o ka a lalɔ ka a daari ko a ye to ni o ye, ko su bɛ nyini ka ko. A donna ni o ye dugu kɔnɔ ka to ni o ye. 30 Ayiwa, o nana sigi domuni na minkɛ, Yesu ka buru ta ka baraka la Ala ye ka a taran taran ka a di di o ma. 31 Yesu ka buru di o ma tuma min na, o hakiri yɛlɛra, o k'a lɔn ko Yesu yɛrɛ lo. Nka o barara ka fɔn a ra. 32 O mɔgɔ fla tora k'a fɔ nyɔgɔn ye ko: "A tun bɛ Ala ta Kitabu kumaw nyafɔra an ye sira kan k'a nya minkɛ, an jusu diyaninba le tun bɛ o wagati ra dɛ!" 33 O yɔrɔnin bɛɛ, o wurira ka sekɔ ka taga Zeruzalɛmu. O tagara se yi minkɛ, o ka karamɔgɔden tɔ tan ni kelen ni o tɔnnyɔgɔnw lajɛnnin sɔrɔ. 34 Karamɔgɔdenw k'a fɔ o mɔgɔ fla ye ko: "Can ra, Matigi kununa ka bɔ saya ra. Simɔn yɛrɛ ka a ye!" 35 Ko minw kɛra o cɛ fla fana ra sira ra, ani o ka Yesu lɔn cogo min na wagati min a ka buru taran taran k'a di o ma, o ka o lakari karamɔgɔden tɔw ye fana.
Yesu ka a yɛrɛ yira karamɔgɔdenw na
36 Ayiwa, ka karamɔgɔdenw to o kumaw fɔ ra, o barara ka Yesu yɛrɛ lɔnin ye o cɛ ma. A k'a fɔ o ye ko: "Ala ye hɛra kɛ aw ye." 37 Karamɔgɔdenw bɛɛ ja wurira, o siranna. Sabu o tun bɛ miirira ko o nya bɛ su kɔrɔ dɔ ja le ra. 38 Nka Yesu k'a fɔ o ye ko: "Aw ta hakiri nyagami kun ye juman le ye? Mun na o miiriya nyɔgɔn bɛ aw jusu ra?" 39 O kɔ Yesu ko: "Aw ye ne borotɛgɛw ni ne senw flɛ, ne yɛrɛ lo. Aw ye maga ne ra k'a flɛ kɛ. Bu ni kolo tɛ su kɔrɔ ja ra i ko aw nya bɛ ne ra cogo min na." 40 Yesu ka o fɔ minkɛ, jorifɔn minw tun bɛ a borow ni a senw na, a ka o yira o ra. 41 Ayiwa, karamɔgɔdenw jusu diyara kosɛbɛ, nka o kɔnɔnɔban kojugu fɛ o tun ma la a ra hali bi. Yesu ka o nyininka ko: "Domunifɛn dɔ bɛ aw fɛ yan wa?" 42 Jɛgɛ jɛninin dɔ tun bɛ yi, karamɔgɔdenw ka o dɔ di a ma. 43 A k'a mina k'a domu o bɛɛ nya na.
Yesu ka Ala ta Kuma kɔrɔ yira karamɔgɔdenw na
44 O kɔ, a k'a fɔ o ye ko: "Wagati min na ne tun bɛ ni aw ye, ne tun ka o le fɔ aw ye; ko fɛn o fɛn sɛbɛra ne ko ra cira Musa ta sariya ra ani cira tɔw ta kitabu ra ani Zaburu kitabuw ka min fɔ ne ko ra, o kow bɛɛ tun ka kan ka kɛ." 45 O cogo ra, a ka karamɔgɔdenw hakiri yɛlɛ janko o ye Ala ta Kitabu kɔrɔ faamu. 46 O kɔ, a k'a fɔ o ye tuun ko a sɛbɛra Ala ta Kuma ra ko Ala ka Kisibaga min nyanawoloma, ko mɔgɔw bɛna o tɔɔrɔ, ka a faga, nka a saya tere sabanan a bɛna kunu, 47 ko k'a damina Zeruzalɛmu, waajuri ka kan ka kɛ dununyamɔgɔw bɛɛ ye ale tɔgɔ ra; ko mɔgɔw ka kan ka nimisa o ta jurumun na ka sɔn Ala ma, janko o ye o ta jurumun yafa sɔrɔ. 48 O kɔ, Yesu k'a fɔ o ye ko: "Aw le ye ne ta kow bɛɛ seere ye. 49 Ne Fa Ala ka Nin Saninman min layiri ta aw ye, ne bɛna o ci aw ma. Nka aw ye to Zeruzalɛmu dugu kɔnɔ fɔ o sebagaya ye jigi aw kan fɔlɔ ka bɔ san fɛ."
Yesu yɛlɛnna ka taga sankolo kɔnɔ
50 A bannin kɔ o kuma ra, a ka karamɔgɔdenw wele ka taga ni o ye Betani dugu fan fɛ. O sera yi minkɛ, a ka a boro fla kɔrɔta o kun na ka dugawu kɛ o ye. 51 Ka Yesu to dugawu ra, a kɔrɔtara ka bɔ o cɛ ma ka taga sankolo kɔnɔ. 52 Karamɔgɔdenw k'a kɛ a bato ye. O ka a bato ka ban tuma min na, o sekɔra ka taga Zeruzalɛmu, o nyagarininba. 53 Tuma o tuma o tun bɛ nyɔgɔn lajɛn Alabatosoba kɔnɔ ka Ala bato.